Eckermann Web Časopis Za Književnost Jul-Avgust 2017, Broj 10
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
ECKERMANN WEB ČASOPIS ZA KNJIŽEVNOST WWW.ECKERMANN.ORG.RS JUL-AVGUST 2017, BROJ 10 Sadržaj ECKERMANN ........................................................................................................................................ 1 POEZIJA PREČA OD PRIJATELJA ..................................................................................................... 3 SVE SAM TO JA .................................................................................................................................. 15 ODLOMAK DANA .............................................................................................................................. 21 GLASOVI ............................................................................................................................................. 27 OTOKAR, TOMAS, OLIMPIJA .......................................................................................................... 35 ČISTILIŠTE .......................................................................................................................................... 38 SEME METKA ..................................................................................................................................... 40 SOBA 115 ............................................................................................................................................. 43 POPLAVA ............................................................................................................................................ 45 APARTMAN 714.................................................................................................................................. 47 ŠTUKALO ............................................................................................................................................ 49 PRIČICE ................................................................................................................................................ 53 RAHELIN SMEH I GLASOVI DRUGOVA ........................................................................................ 57 O KNJIŽEVNOJ KRITICI .................................................................................................................... 58 ESEJISTIČKA SRČA ........................................................................................................................... 60 IZBJEGLIČKI IDENTITETI U “MAĐARSKOJ REČENICI” ............................................................ 63 VELIKA LAŽ ....................................................................................................................................... 65 PUNO TOPLIH POZDRAVA IZ RAVNOG BANATA ...................................................................... 67 MAČKE ................................................................................................................................................ 69 POBUNA NA BRODU OD PAPIRA ................................................................................................. 117 PRIČA O SLAVUJU........................................................................................................................... 159 MLADCI I STARCI ............................................................................................................................ 160 AMARANTA ...................................................................................................................................... 168 SMRTI ................................................................................................................................................. 173 ECKERMANN .................................................................................................................................... 176 2 Page ECKERMANN PITA Bela Ahmadulina POEZIJA PREČA OD PRIJATELJA Bela Ahmadulina (Бе́лла Аха́товна Ахмаду́лина; Moskva 1937 — Peredelkin, 2010). Poreklo sa očeve strane bilo je tatarsko, dok joj je majka bila italijanskog porekla. Otac joj je bio zamenik ministra dok je majka radila kao rusko – italijanski prevodilac. Kada je izbio Drugi svetski rat, njena porodica je evakuisana sa ratom zahvaćenih područja u Kazanj. Zbog čestih potraga za poslom roditelja, rano detinjstvo provodila je sa bakom koja joj je usadila ljubav prema knjigama. Sa navršenih 22. godine, napisala je svoju najpoznatiju pesmu „Ironija sudbine” po kojoj je 1975. godine kompozitor Majkl Tariverdijev komponovao muziku za film reditelja Erdara Razanova. Prvi muž pesnikinje bio je Jevgenij Jevtušenko poznati ruski pisac i reditelj koga je upoznala još za vreme studija. Česte prepirke i svađe među njima, dovele su do raspada braka posle samo tri godine. Sa drugim mužem, Jurijem Nagabinom , novinarom i scenaristom, bila je u braku osam godina, od 1959. do 1. novembra 1968. godine. Treći put udala se za Kasina Kulia, pesnika. U kratkom građanskom braku dobili su ćerku, Elizabet. Godinu dana posle rođenja njene kćerke, Bela Ahmadulina udala se za Borisa Meserera pozorišnog glumca. Živeli su zajedno trideset godina. U tom braku Bela je rodila drugu ćerku, Anu. Umrla je u večernjim satima 29. novembra 2010. godine u ambulantnim kolima. Njene najpoynatije knjige su Muzičke poruke, Poeme, Misterije i Obala. Bela Ahmaduljina je dobitnica Državne nagrade SSSR-a (1989), nagrade Znamja (1993), nagrade Trijumf (1994), nagrade Noside (1994) Italija, Puškinove nagrade A. Tepfera (1994), nagrade Predsjednika Ruske Federacije iz oblasti literature i umjetnosti (1998), Brianca (1998) Italija, Nagrade imena Bulata Okudžave (2003.), Drzavne nagrade Rusije (2004). Bila je počasni član Američke akademije umjetnosti i literature. …..Početkom devedesetih, tačnije 1992. godine, otputovala sam u Rusiju sa namjerom da sretnem što veći broj ruskih književnika i umjetnika. U goste me je pozvao Jole Stanišić, bivši zatočenik Golog otoka, čiju sam priču svojevremeno objavila u beogradskim medijima. Boravak u Rusiji je tekao na najbolji način. Srela sam velika imena iz književnosti i umjetnosti. Srela sam i one sa dugim logorskim stažom u zloglasnim ruskim gulazima. Ali na ekonomskom planu doživjela sam šok: dva ruska velegrada – Moskvu i Lenjingrad, zatekla sam u velikoj oskudici. Nije bilo osnovne namirnice – hljeba, a o ostalom da se i ne govori. Bilo je strašno vidjeti krupne natpise na pekarama: neme hljeba. Jednog dana, poslije dužeg neuspjelog traženja po Moskvi, moj domaćin i ja naišli smo na red pred jednom pekarom. Kako smo se žurili na neku predstavu, Jole se obratio ljudima: «Imam gosta iz inostranstva, hoćete li mi dozvoliti da kupim hljeb preko reda?» Ljudi su vrlo ljubazno pristali, a zar bi, inače, bili Sloveni! Kad smo došli do pekara i on je bio dobronamjeran: «Kad ste već tu, uzmite dva hljeba!» Kakav poklon! Radovali smo se kao djeca, sa dozom nelagode zbog 3 privilegije na račun gostoprimstva. Kad smo boravili u gostima, najveća čast je bio hljeb, ali u Page malim količinama! Tada sam otkrila kod Rusa jedan običaj koji nijesam srela na drugom mjestu: u pozorištima i na koncertima, na pauzama, između činova, hrana se prodaje i ljudi jedu i reklo bi se da je to opšta praksa. Tako smo bili na dvostrukom dobitku: hranili smo se i gledali predstave. …..Jedan od mojih upečatljivijih susreta u Rusiji bio je susret sa Belom Ahmaduljinom, velikom ruskom poetesom. Belu sam vidjela još kao student slavistike na Sorboni šesdesetih godina kada je recitovala sa plejadom tada slavnih pjesnika, ali i pjesnika estrade, kakvi su bili Voznjesenski, Jevtušenko, Roždenstvenski, Okudžava, Solouhin… Bela je tada bila krasavica – ljepotica, ali kao plavuša. Njen mazni i melodični glas pratili su skladni pokreti tijela s izvjesnim teatralnim izgovorom svojstvenim ruskim pjesnicima. Cijela njena figura je izgledala vazdušasta, odavala je nježnost i krhkost. Bilo je prijatno i slušati je i gledati je. …..U Moskvi sam je srela u njenoj kući. Pozvala me je na večeru. Prije toga njen muž, Boris Meserer – poznati umjetnik i reditelj – pokazao mi je svoj slikarski atelje, a onda me je odveo u svoje pozorište na predstavu da vidim njegovu scenografiju. Na večeri je bila žena Vasilija Aksjonova, pa je bilo riječi i o njemu. Aksjonov je tada bio u egzilu u Americi, prognan zbog almanaha Metropol, prvog necenzurisanog časopisa – kakav skandal! u toj diktaturom okovanoj zemlji, u kojem su učestvovali tada najznačajniji ruski pisci: A. Bitov, V. Jerofejev, F. Iskander, A. Voznesenski, E. Popov, Bela Ahmaduljina, ali i američki pisac Džon Apdajk… i oni koji nijesu imali pristup štampi: V. Visocki, F. Gorenštajn, Lipkin… Dizajner je bio sâm B. Meserer. Izašlo je samo dvanaest primjeraka – i to je odmah zabranjeno, i svi učesnici su kažnjeni na razne, a neki na drastične načine. Samo jedan primjerak se danas čuva kod Elene Boner u Saharovljevom muzeju. Neki su stigli u Francusku i Ameriku i tamo objavljeni. Vasilij Aksjonov je pošao stopama svoje slavne majke – Jevgenije Ginzburg – reklo bi se da su i patnja i progonjenje – nasljedni. Aksjonov me posebno zanimao tada, jer sam upravo vidjela njegov pozorišni komad Čaplja u Parizu, u režiji Antoana Viteza. Ta me je predstava duboko potresla, zbog vječite čeznje Rusa da izađu iz komunizmom zamandaljene zemlje, makar samo kao turisti. …..Bela je bila u odličnoj formi. Beskrajno predusretljiva. Starala se o gostima na delikatan način. Ne sjećam se šta sam joj donijela za poklon, ali se sjećam da mi je u jednom trenutku dala komplimenat za moju veliku svilenu maramu. Kako nijesam imala druge, a ta je bila prebogata, ja