ONTWIKKELSTRATEGIE ZAANSE SCHANS Naar Eentoekomstbestendigezaanseschans 25 November 2019 CONCEPT

ONTWIKKELSTRATEGIE ZAANSE SCHANS naar eentoekomstbestendigeZaanseSchans 25 november 2019 CONCEPT

concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 BREEN stedenbouw Onderzoek, vormgevingenverbeelding Stichting deZaanseSchansengemeenteZaanstad Opgesteld door Bestuurlijk OverlegtoekomstZaanseSchans In opdrachtvan COLOFON zoals dedrukte op deZaanseSchans. na periodiekeevaluatievandeafspraken, genomenmaatregelenenontwikkelingen Keuzes hiervoorvolgenzodrade gemeenteenstichtinghiermeerinzichtinhebben benoemt ookproblemenwaarvoor noggeengedragenoplossingenzijnontwikkeld. besluiten voorfinancieringvan dezemaatregelenvolgen.Deontwikkelstrategie onderzocht conformdedaarbijpassendeprocedures,regelsen eisen.Investerings kelstrategie wordendezemaatregelenindeaankomendejaren ophaalbaarheid visie voorhetgebiedendirecttenemenmaatregelen.Navaststelling vandeontwik lingen inhetgebiedZaanseSchansenomgeving.Dezestrategie bevateenintegrale De ontwikkelstrategieZaanseSchans geeftrichtingaandetoekomstigeontwikke

- - - 66 65 64 62 60 58 57 54 52 50 48 46 44 39 36 20 19 16 8 7 6 4 INHOUDSOPGAVE 74 70 69 68 BRONNEN EN AFBEELDINGEN DEEL III–ORGANISATIE UITVOERINGONTWIKKELSTRATEGIE DEEL II–DEZAANSESCHANSTOEKOMSTBESTENDIGMAKEN DEEL I–PROBLEMATIEK,VISIEENAMBITIES LEESWIJZER VOORWOORD 3.3. 3.2. 3.1. 2.12. 2.11. 2.10. 2.9. 2.8. 2.7. 2.6. 2.5. 2.4. 2.3. 2.2. 2.1. 1.5. 1.4. 1.3. 1.2. 1.1.

FINANCIERING VERANTWOORDELIJKHEIDSVERDELING UITBREIDENPADENSTRUCTUUR NIEUWEFIETSROUTEONTLASTDEKALVERRINGDIJK VERBETERENVOORZIENINGENVOORONTVANGST PARKEEROPLOSSINGVOORVOORLOPIG5JAAR PLANVOORBEHEERSENVANBEZOEKERSDRUKTE BELEIDENHANDHAVINGVOORBEHOUDAUTHENTIEKKARAKTER TOTSLOT:METEVALUATIESBIJSTURENENBALANSTERUGBRENGEN NAAREENTOEKOMSTBESTENDIGEZAANSESCHANS MISSIEDEZAANSESCHANSGEEFTONTWIKKELSTRATEGIERICHTING GROEIVANHETAANTALBEZOEKERSWERELDWIJD TOENEMENDBEZOEKVRAAGTONTWIKKELSTRATEGIEVOORDEZAANSESCHANS FASERINGENPROCEDURES VERBREDENCULTUREELENERFGOEDAANBODOP DEZAANSESCHANS BEVORDERENVANDUURZAMEMOBIILITEIT VERBETERENENUITBREIDENAANLOOPROUTESNAAR DEZAANSESCHANS

VOORKOMEN PARKEERDRUKINOMGEVING DUURZAAMHEID WONINGEN,GEBOUWENENGEBIED INTEGRAAL VERKEERSONTWERP

ONTWIKKELSTRATEGIEZAANSESCHANS

concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 4 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Zaanse Schans zoveelbezoekerstrekt.Mede doordebezoekerszijnwe instaat zitten tweekantenaan.Aan deenekantzijnwetrotsdathetverhaalvan De opgaveligter.Alsweniets doenblijfthetaantalbezoekerstoenemen.Daar om deZaanseSchanstoekomstbestendiger temaken. gemeente ZaanstadenStichtingdeZaanseSchanshanden ineengeslagen belang openrondomdeZaanseSchansinhetgedrang. Daaromhebbende onder druktestaanenraakthetgebiedbeschadigd.Ook komthetalgemeen de aantallenbezoekersdiehijtrektendaarmeekomthet authentiekebeeld reuring inenrondhetgebiedontstaan.DeZaanseSchans wordttekleinvoor piekmomenten ofinhethoogseizoen,maarhelejaar doorzienwemeer Zaanstreek vanweleer,trektjaarlijkssteedsmeerbezoekers. Nietalleenopde beeld vandegeschiedenisonzestreek,endaarmee deverbeeldingvan Het isdelaatstejarendrukkergewordenopZaanseSchans.prachtige totstandkoming vandezestrategie. kenheid isgroot.Dathebbenwevandichtbijmogenmeemakenbijde van deZaanseidentiteitenZaankanters.Demaatschappelijkebetrok nu, ruim60jaarlater,isdeZaanseSchansnogsteedseenessentieelonderdeel eerste woning(Kalverringdijk11)vandeSchanswerdin1960opgeleverd.En Zaanse Schansgerealiseerd.DitwasmolendeHuismanopschuurHaan.De eerste bebouwingwerd,doorenvoorZaankanters,verplaatstin1955opde weerspiegeld danindehuizenenmolenswaarinzewoondenwerkten’.De aandacht, want,‘waarinvindtmenhetkaraktervanonzevooroudersbeter eigen bestaansgrond.Juistdehoutenhuizenenmolenstrokkendaarbij nitiatief ZaansSchoon,omdaterbehoeftewasomterugtegaannaarde Zaankanter. Hetbijzonderegebiedisontstaanvanaf1952doorhetburgeri De ZaanseSchansisdetrotsvanstadenverweveninhetDNAelke VOORWOORD - - op hetwaarborgen vandeveiligheid,leefbaarheid enauthenticiteitvan de In dezeaangepasteontwikkelstrategie leggenweindevisiemeernadruk werken engaanperiodiekevalueren. we indezeversieverwerkt.We temperendeambities,gaanmeergefaseerd brug tever.Hetadviesdathijgafbetreffendedeontwikkelstrategie hebben advies isgevraagdaandeheerRemkes.Actievebemiddeling leekhemeen ondanks hetdoorlopenparticipatieprocesdusdanigeweerstand opriepdat uiteen. Begin2019kwamenwetotdeconstateringdat ontwikkelstrategie zoeken geweest.DebelangenopdeZaanseSchanslopen namelijkzeer kwamen veelideeën,initiatievenenmeningennaarboven. Ditisbehoorlijk visie gaanontwikkelenopdetoekomstvanhetgebied.Uit diegesprekken zijn we,metallestakeholdersopenronddeZaanseSchans, gezamenlijkeen We zijnnudriejaarbezigmetdetotstandkomingvandezestrategie.In2016 entree tezijnvoordeZaanseSchans. het ZaansMuseumenSchipperpleinheeftpotentieeenbijzondere weg banenovereenparkeerplaatswaargeenduidingis.Dezeplektussen onprettige plek,zonderdirectevoorzieningen,enmoetdebezoekerzicheen nu arriveertmetdeautoofbus,komtbezoekeraanopeenwat We zienookeenopgavealshetgaatomdekwaliteit.Wanneerbezoeker de veiligheidinhetgeding. bewoners inhetgebied,deomgevingenvoornatuurgebied.Somsiszelfs gebied aantastenenproblemenopleverenvoordeleefbaarheidvan bezoekers endesterkegroeivanafgelopenjarenkwaliteithet het verhaalbetertevertellen.Tegelijkzienwedatmetnamedehoeveelheid molens, gebouwenenlandschapteonderhoudenzienwemogelijkheden de problematiek die we zien, de visie en ambitie die we voordeZaanse Schans duurzame toekomstvoorde ZaanseSchans.Deontwikkelstrategiebeschrijft De ontwikkelstrategiediewe hierpresenterenbiedteenonderleggervoor - - - Vergroten - - strategie: Samengevat vindenwijdebelangrijkstehoofdpuntenuitontwikkel Zaanse Schans. duurzame exploitatiescenario’steontwikkelenvooreentoekomstbestendige kelstrategie gaanwemetstakeholdersopdeZaanseSchansingesprekom tallen enbuitensporigeinvesteringenvergen.Navaststellingvandeontwik dat uitbreidingeneenaanzuigendewerkinghebbenopdebezoekersaan zijn nuookmeerinomvangtotdeproblematiek.Hetisnietonzebedoeling bezoek. Ditisnogmeerdanvoorheenleidend.Devoorgesteldemaatregelen de groeienwillenweoverlastbeperkendoormeerregietevoerenophet willen wehetaantalbezoekersstabiliseren,strevennaarstoppenvan Zaanse Schans.Ditmoetdekwaliteitvanhetgebiedverbeteren.Hiervoor

ving voorhetSt.MichaëlCollege; Schans metaanvullendemaatregelenvoorwaarborgingvan eenveiligeomge lering voorhetverminderenvandeparkeeroverlastopenrondomZaanse stellen beleidsregelsvoordeopenbare ruimte. balans tussenwonen,werkenenbezoeken; van Kwaliteitsverbetering vanhetgebiedalsgeheeldooronder meer nieuwopte Verduurzaming metmaatregelenvoorwoningen,gebouwen enhetgebied; Beheersing vandedrukteopZaanseSchansvoorhetterugbrengen vande Een integraleparkeerlossingmeteentijdelijkeparkeergarageenparkeerregu

elkaar

van

scheiden

verkeersveiligheid

met

een

nieuw

door

fietspad;

routes

voor

wandelaars

en -

fietsers - - - -

Zaanstad 25november 2019 Stichting deZaanseSchans Voorzitter Piet Oudega Namens deStuurgroep ernaar uitomdaardekomendejarenmetuenookvoor uaantewerken. de ZaanseSchanseenfijneplekblijftomtewonenen werken.Wijzien voor deZaanseSchansgegarandeerdengeoptimaliseerd wordenenwaarin Schans eennieuwperspectiefgeven.Eentoekomstwaarin dedoelstellingen Hiermee ligtereenbasisomgezamenlijkinitiatievente nemen diedeZaanse deze ontwikkelstrategietehelpenvormgeven. bedanken iedereendiezichingezetheeftom de stichtingenenbewonersopZaanseSchansdaaromheen.Wij alle inputdieisgeleverddoordemusea,verenigingen,ondernemers, had nietkunnenwordengemaaktzonder waarin zoweldeStichtingalsgemeenteZaanstaddeelneemt.Destrategie Deze ontwikkelstrategieisopgestelddoordestuurgroepZaanseSchans, verdere ontwikkelingenenalsinputfungerenvooreennieuwomgevingsplan. van monumentenenhetBeeldkwaliteitsplanuit2011debasiszijnvooralle voor deZaanseSchansalsgemeentelijkbeschermdgezicht,regelgeving procedures, regelseneisen.Dezeontwikkelstrategiezalsamenmetde aankomende jarenophaalbaarheidonderzochtconformdedaarbijpassende Na vaststellingvandeontwikkelstrategiewordendezemaatregelenin en hetomliggendegebiedhebbendemaatregelendiedaaruitvolgen.

gemeente Zaanstad Wethouder Cultuur Sanna Munnikendam

5 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 • • • opgebouwd: De OntwikkelstrategieZaanseSchansisindevolgende3delen LEESWIJZER

Wat isdefaseringenwelkeproceduresmoetennogworden hebben degemeenteZaanstadenStichtingZaanseSchans? ontwikkelstrategie: Deel 3beschrijftdeorganisatieeninvesteringenuitvoering gemeente ZaanstadenStichtingdeZaanseSchansdoen? Deel 2beschrijftdevoorgesteldemaatregelen: de gemeenteZaanstad? Deel 1beschrijftdeproblematiekenambitie: stichting? gevolgd? Welkeinvesteringenvoorziendegemeenteen probleem? WatisdeambitievanStichtingZaanseSchansen Welkerol,takenenverantwoordelijkheden Watishet Watgaande DEEL I•PROBLEMATIEK,VISIEENAMBITIES gebied. omgeving verderteontwikkelenomdebalansterugkrijgeninhet bezoekers endeuitgangspuntenomZaanseSchanshaar van deZaanseSchans,impacttoenemendeaantallen Deel 1vandeontwikkelstrategiebeschrijftontstaansgeschiedenis

concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 8 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 blijven stijgenmetgemiddeld zo’n2tot4%perjaar. bezoekers vandeZaanseSchansinhetkomendedecennium danook kracht heeft.Naarverwachtingzalbijongewijzigd beleid hetaantal bestemming alsdeAmsterdamseMetropoolregio extra aantrekkings De trendisdathettoerismewereldwijdgroeit,waarbij eenpopulaire Toekomst vandeZaanseSchans wilt zijn,kanwonenenmettrotsnaarkijken. en bewonersuitdedirecteomgevingtoteenplek te makenwaarje niet alleenvoordetoeristischebezoeker,maarookbezoekers werken, omteinvestereninhetbehoudvanerfgoeden het alstaakomditverhaalmetelanverdervormtegevenenuit regio enHolland.DegemeenteStichtingdeZaanseSchanszien van deroldiedezeheeftgespeeldinontwikkelinggehele van deoverdrachthethistorischeverhaalZaanseregioen molenlandschap langsenbijdeZaan.Ookherkendenzijhetbelang van dehoutbouw,hetbehoudenherstelmolens actieve Zaankanters.Zijzageneennoodzaakvoorhetbehoud de Zaansegemeenschap,haarbewonersendaarbinneneengroep De basisvoordeontwikkelingvanZaanseSchansisgelegddoor momenteel circa2miljoenbezoekersperjaar. meest bezochteculturelebezienswaardighedenvanonsland,met De ZaanseSchansisheticoonvanZaanstad.Hetookeende 1.1.

TOENEMEND BEZOEKVRAAGTONTWIKKELSTRATEGIEVOORDEZAANSESCHANS - pakken. WewillendeauthenticiteitvanZaanseSchansbehouden van deontwikkelstrategievoorZaanseSchansvoortvarendaante organisaties opdeZaanseSchanstebevorderenenuitvoering de regieomprofessionelesamenwerkingtussenverschillende grenzen aanalsgevolgvantoenemendeverkeersdrukte.Wenemen ‘De ZaanseSchanszelfenhetomliggendegebiedlopentegenhun College vanB&WZaanstad: Coalitieakkoord 2018-2022,debasisvoorhetbeleidvannieuwe De toekomstvandeZaanseSchansheefteenplaatsgekregeninhet nodig. ten ondergaataanheteigensucces.Daarzijnmaatregelen voor Stichting deZaanseSchanswillenvoorkomendat de ZaanseSchans Schans ernstigonderdrukkomttestaan.Degemeente Zaanstaden van hetverkeerendatauthentiekekarakter deZaanse raakt, daterverkeersonveiligesituatiesontstaandoor detoename onleefbaar wordtvoordebewoners,datheterfgoed beschadigd wrijft endatpastnualniet.Risico’svannietsdoenzijnhetgebied ontworpen voordehuidigeaantallenbezoekers.Datwringtenhet De ZaanseSchanstrokvanbeginafaanbezoekers,maarisniet en

daarmee

ongewenste

effecten

van

commercialisering

tegengaan.’

9 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 10 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 stichting eenaantalontwikkelingeningangzetten. uitgangspunten teverwezenlijken,zullendegemeente ende gemeente enstichtinghoezijzichhiervoorinzetten. Omdeze de vierhoofduitgangspuntenvoortoekomstverwoorden beeldkwaliteitsplan opgestelddoorSteenhuisMeurs(2011).Onder cultuurhistorisch erfgoedblijftcentraalstaan,passendbijhet toerisme indeZaanstreeklos.Hetduurzaambehoudvanhet van deZaanseSchansalsknooppunt-entransferfunctievoor tische aantrekkingskrachtvandeZaanseSchansenversterking met deontwikkelstrategiewensvoorvergrotingvantoeris gebied deZaanseSchanshebben.Degemeenteenstichtinglaten met dezeontwikkelstrategiededoelstellingendiezijvoorhet gebied inhetgedrangkomen,herijkendestichtingengemeente bezoekersdrukte endealgemenebelangendiedaardoorinhet torisch dorpanno1850.Methetoogopdehuidigetoenemende De ZaanseSchansisvoordegemeenteprimaireencultuurhis Definitie gebiedZaanseSchans - - middels vierhoofduitgangspunten: Dat doendegemeenteZaanstadenStichtingZaanseSchans verbeteren vanhetcultuur-enerfgoedaanbodopdeZaanseSchans. toekomst eenkwaliteitsimpulsgeven,bijvoorbeelddoorhet Ook willendegemeenteenstichtingZaanseSchansin spreiden inderegioenverlengingvanbezoekduurterealiseren. samenwerken metverschillendepartijenomdebezoekerste op hetbezoek.Daarnaastgaatdegemeenteregionaalenlandelijk en naarhetbeperkenvandeoverlastdoormeerregietevoeren bezoekers opdeZaanseSchans,naarhetstoppenvangroei de gemeenteenstichtingnaarhetstabiliserenvanaantal Schans enhetomliggendegebiedtewaarborgen.Hiervoorstreven in omdeveiligheid,leefbaarheidenauthenticiteitvanZaanse De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanszettenzich Vier hoofduitgangspuntenvoordetoekomst 2. 1.

Zoals gezegd wordtdegroeivanhettoerisme nietgestimuleerd. ger, fietserenbus/auto en duurzamevervoersmogelijkheden. keervoorzieningen, infrastructurele verbeteringenvoorvoetgan De gemeenteenstichting zoekenoplossingenvoorbeterepar voor brand-enverkeersveiligheid opnormaleendrukkedagen. meente enstichtingwilleneenveiligeZaanseSchans enzorgen De ZaanseSchansiseenveiligebuurtinZaanstad. Dege- aantal bezoekersintijd,gedurendededag,weeken maand. spreiden vanbezoekersinhetgebiedenreguleren vanhet veel dagenzoveelmogelijkzientevoorkomendoor hetbeter bezoeken. Degemeenteenstichtingwillengrotedrukteopheel Er isbalansopdeZaanseSchanstussenwonen, werkenen - - station Zaandijk Zaan Zaanse Schans plangebied Kalverpolder Haaldersbroek

11 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 12 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Koog aandeZaan Zaandijk Zaanse Schans Haaldersbroek ook authentiekenmeerhistorisch dandeZaanseSchans.Hetiseen de paginahiernaast.Het beschermde dorpsgezichtHaaldersbroekis langs deDiederikSonoyweg. Degebiedenwordengevisualiseerdin wijken KoogaandeZaan, Zaandijk,Haaldersbroekendeomgeving Ontwikkelstrategie Zaanse Schans ook maatregelen met impact op de heeft directinvloedopdegebiedeneromheen.Daarom bevatde pagina 11aangegeven.Hetstudiegebiedisgroter. DeZaanseSchans Museum langsdeLeeghwaterwegterugnaarZaan. Ditgebiedis naast hetSchanszichtpadenviaparkeerterrein achterhetZaans de Zaan,viahetmolenerfvanBonteHennaar bredesloot zijn decontourenvanhetbeschermdegezichtvia het middenvan Schans endeomgeving.Degebiedsgrenzenvan ZaanseSchans De ontwikkelstrategieheeftbetrekkingophetgebiedvandeZaanse Afbakening gebied 4. 3.

De ZaanseSchansisauthentiek. verzorgd gebied. De ZaanseSchansiseenkwalitatiefaantrekkelijkengoed vertelt. authenticiteit vandeZaanseSchansenhetverhaaldatgebied waarden. Destichtingengemeentehebbenaltijdoogvoorde en voordeoverdrachtvanZaansecultuurhistorische behoud vanhetZaanseerfgoedtotmiddende19eeeuw woon- enwerkbuurt,gestichtinstandgehoudenvoorhet verbeteringen vanhetopenbaargebied. bezoekersbeleving enduurzamerewoningenmetkwaliteits liteit vanhetgebiedmetbeterevoorzieningenvooreengoede Degemeenteenstichtingversterkendekwa Het iseentypischeZaanse - - spreidingsvraagstuk vandebezoekers. te respecterendoorditgebiednietonderdeellatenzijnvanhet het kielzogvandeZaanseSchansenwensbewonershier expliciete keuzeomhetgebiedHaaldersbroeknietmeetenemenin nieuw omgevingsplan. basis vooralleverdereontwikkelingen enfungeertalsinputvooreen gezicht, deregelgevingvan monumentenenhetbestemmingsplande met regelgevingvoordeZaanseSchansalsgemeentelijk beschermd vastgestelde kadersvanhetbestemmingsplan.Het biedtsamen ontwikkelstrategie isaanvullendbeleidbinnende door deraad richtlijnen endeErfgoedwet,diegeldtvoormonumenten. Deze voor allenieuweontwikkelingeninhetgebied,naast derestauratie Het beeldkwaliteitsplanisenblijftdebasishet toetsingsdocument gemeente heeftdezedocumentenvastgesteldop 9 februari2012. uit 1850debasisiswaartoekomstigeontwikkelingen inpassen.De zorgen ersamenvoordathetbeeldvaneenauthentiekZaansdorp beeldkwaliteitsplan zijnonderdeelvanhetbestemmingsplanen voor deZaanseSchans.Dezestedenbouwkundigevisieenhet bouwkundige visieiseenuitwerkingvanhetbeeldkwaliteitsplan Schans aangewezenalsgemeentelijkbeschermdgezicht.Desteden bouwkundige VisievoordeZaanseSchansgemaaktenis Daarnaast isalsonderleggerbijhetbestemmingsplaneenSteden gewerkt aaneenbeeldkwaliteitsplanvoordeZaanseSchans. In 2010en2011issamenmetveelpartijenronddeZaanseSchans Status OntwikkelstrategieZaanseSchans - - -

13 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 14 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 etc. tingselementen in de openbare ruimte zoals bruggen slootjes, hekjes, waarts metdebijbehorende architectuur vangebouwen en inrich- eeuwenoude structuur van de dijk aan de Zaan en de paden landin en gewerkt. De verschillende functies krijgen hun plek binnen de als een echte gemeenschap. Op de Zaanse Schans wordt gewoond mogelijk aanwezig zijn. Daarbij is de mix van functies uitgangspunt, het verhaalzowelbuiten als binnen de gebouwen zo authentiek cultuurhistorische en toeristisch icoon van de Zaanstreek. Hier moet van hetZaanseerfgoedbedachtendieinmiddels is uitgegroeid tot kern. Hetisfeitelijk de droom die Jaap Schipper voor instandhouding De huidige stijlkamer 1850 is het oudste deel van de Zaanse Schans, de worden aangepast. en vergroot.Diezakendienunietaansluitenbijhetverhaalvan1850 oude Zaanstreek enhetoudeHolland zien. Ditverhaalwordtversterkt Het sluit aan bij de verwachting van de bezoeker. De bezoeker wil de blijkt door zijn authenticiteit en uniciteit aantrekkelijk voorbezoekers. is Zaanse historie beschermd en zichtbaar gemaakt. Juist dit verhaal van de Zaanse Schans na de Tweede Wereldoorlog geborgd. Hiermee Dit concept is het authentieke verhaal en wordt sinds het ontstaan de waar molens eenbelangrijkerolspeelden bij hetgenererenvandewelvaart. en floreerde Zaanstreek de waarin tijdperk een revolutie, 1850. De ZaanseSchans geeft een dorp weer van voor de industriële Het verhaal van de Zaanse Schans is datvan een Zaanse buurt anno ONTSTAANSGESCHIEDENIS ZAANSESCHANS - hoort alsopenlandschapbijdegeschiedenisvanHolland. de Zaansehuisjes. Hetlandheefteen bijzondere waarde alsnatuuren punten van deZaanseSchans,molens, hetHollandse landschap en schuiten, het water.Hetbiedt ruimteeneenpanoramaopdehoogte tot (ver)inhetachterlanddoorliepen.Hetland is vandeboeren, met wonen,bijvoorbeeldomdatzeoverlastgaven.Depadendie arbeider envoorfunctiesdielastigertecombinerenwaren (armere) en demolensschuren.Plekken die vooralbestemdwarenvoorde van ambachtslieden en ambachten, van werkplaatsen en arbeiders De smallepaden staan dwarsopdedijk en aandiepaden is deplek op demolens. de directeligging aan deZaan.DeZaanmethetprachtigepanorama voor die ambachten, molens en werkplaatsen die afhankelijk zijn van voor deheren(derijkekooplieden) hun huizen en tuinen en deplek aan de Zaan de hoofdstraat. De entree is een verharde weg, de plek bebouwing de dijk langs hetwaterontstondaandedijkenmaakte De Zaanisvanoudsher de voornaamstetransportweg.Deeerste -

15 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 16 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 een groeivan29%tenopzichte2012. dat Nederlandbezoektin2025gestegenzalzijnnaar 15,75miljoen, uitgaande wordtverwachtdathetaantalbuitenlandseverblijfsgasten inkomend toerismetot2025metgemiddeld1,6%perjaar.Hiervan Toerisme enCongressen(NBTC)resulteertineenstijgingvanhet van reizen.DedoorrekeninghierophetNederlandsBureauvoor de verschillendelandenvanherkomstenwijzigingeninkosten tot 2025.Dieisgebaseerdopverwachtewelvaartsontwikkelingenin voor Nederlandspecifiekeveneensmeteenpositieveverwachting in West-Europavoordekomendejaren.TourismEconomicskomt een positieveontwikkelingvanhetaantalinternationaleaankomsten De UnitedNationsWorldTourismOrganization(UNWTO)verwacht Prognose inkomendtoerismevanNederlandtot2025 benut bijdetotstandkomingvandezestrategie. en lokalegroeivantoerisme.Deinzichtenuitdezebeschouwingzijn Dit hoofdstukgeefteenbeschouwingoverdewereldwijde,nationale Wereldwijde ontwikkelingen: aankomsten x miljoen(bron:UNWTOjuli 2018) 1.2. Midden-Oosten

Azie, Pacific GROEI VANHETAANTALBEZOEKERSWERELDWIJD Amerika Europa Afrika 1.195 2015 194 284 605 58 54 1.239 2016 201 306 619 56 58 1.323 2017 207 324 671 58 63 2016-2017 toename 6,8 % 8,4 % 4,4 % 9,0 % 3,2 % 5,9 % (bron: CBS,bewerkt doorBREEN) Aantal internationaleverblijfsgasten inNederlandx1.000 wordt gerekenddoordeUNWTO. Zuid-Europa (12%)enWest-Europa(7%),waartoeookNederland met 8,4%invergelijking2016.Hierwasnamegroeivoor Het aantalinternationaleaankomsteninEuropasteeg2017 Wereldwijd ishettoerismeinjaar2017met6,8procentgegroeid. decennium, afgezienvaneendiptijdensdecrisisjaren 2008en2009, Het inkomendtoerismenaarNederlandheeftinhetafgelopen banen indetoeristischesectortoegenomen. kertijd forsmeeruitinNederland.Doordezegroeiisookhetaantal vakanties naarhetbuitenland.Buitenlandsetoeristengeventegelij economie toe.WeziendatNederlandersmeeruitgevenaan ook hetbelangvandetoeristischesectorvoorNederlandse Het aantalbezoekersinNederlandgroeitaljaren.Daarnaastneemt Ontwikkelingen toerismeinNederland 10.000 12.000 14.000 16.000 18.000 2.000 4.000 6.000 8.000 0 2006 2007 2008 2009 2010 * Trendbreuki.v.m. verbeterderegistratie 2011 2012* 2013 2014 2015 2016 2017 - • • • • Belangrijke verklaringenvoordegroeiin2017 gasten isdaarmeenaarmeerdan17,9miljoengestegen. met 13%gegroeidtenopzichtevanhetvoorgaandejaar.Hetaantal in 2017vooreenvakantieofzakelijkmotiefNederlandverbleef,is een duidelijke groeidoorgemaakt.Hetaantalbuitenlandse gasten dat Ontwikkeling aantal hotelovernachtingenin MRAenNederland,2016 (bron: CBS,bewerktdoorBREEN)

Amstel-Meerlanden/Waterland dacht enextrainternationaalbezoekgeleid. riaan totDutchDesign,hebbenveelinternationalemedia-aan brengen. ners vanniet-eurolandenomdevakantieinNederlanddoorte zien. Noord-Amerika enAzië.OokBraziliëRuslandlatenweergroei Economische groeiinbelangrijkeherkomstlandenEuropa, Toename vandevluchtcapaciteitennaarNederland. Marketinginitiatieven enthemajaren,zoalshetthemajaarMond De zwakkereeurokoers,waardoorhetgoedkoperisvoorinwo Het GooienVechtstreek Agglomeratie Haarlem Totaal MRA Amsterdam Zaanstreek Nederland Flevoland IJmond 18.658.000 44.590.000 13.983.000 2.791.000 248.000 291.000 319.000 372.000 654.000 totaal Nederlanders overnachtingen 2016(abs.) 21.421.000 4.184.000 2.192.000 199.000 179.000 262.000 294.000 995.000 62.000 buitenlanders - - 14.475.000 23.169.000 11.790.000 - 1.796.000 186.000 140.000 110.000 360.000 92.000 Flevoland enGooiVechtstreek). het totaleaantalovernachtingenindezegebiedenisgedaald(IJmond, van Amsterdamliggen,overnachtenrelatiefminderbuitenlandersen Waterland, HaarlemenZaanstreek)toeneemt.Ingebiedendieverder maar inhotelsdebuurtvanAmsterdam(Amstel-Meerlanden/ valt opdathetaantalNederlandersinAmsterdamsehotelsdaalt, voor 78%vanallehotelovernachtingenindeMRA(landelijk52%).Het verblijven meernachteninhotelsdanNederlandersenzijngoed en Amstel-Meerlanden/Waterlandkomen.Buitenlandsegasten komt doordatermeerbuitenlandsebezoekersnaarAmsterdam De toeristischegroeiindeMetropoolRegioAmsterdam(MRA) Toerisme groeitsnellerdoorbuitenlandsebezoekers totaal 12 -1 -6 -2 7 4 4 8 8 mutatie t.o.v.2015(%) Nederlanders -7 -2 8 6 9 3 4 8 1 buitenlanders -17 -13 14 11 10 -4 7 3 4 buitenlanders % 52 75 32 44 30 55 64 84 78

17 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 18 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 bewerkt door BREEN Bron: AmsterdamMarketing, AmsterdambezoekenHollandzien, • • • volgende ontwikkelingenop: en groeitin2019wederom.Gekekennaardelaatstejarenvallen De vraagnaarAmsterdamendeZaanstreekstijgtnuachtjaaroprij Lokale ontwikkelingen 5-10% Amsterdam strand

5-10% Haarlem markten (IndiaenChina). enigde Staten,Groot-Brittannië)envande(kleinere)Aziatische tische piekenendalenwordthierdoorkleiner. volgeboekte hotelsinhethoogseizoen.Hetverschiltussentoeris toegenomen. 2012 alsgevolgvanrecessie,maarisin2016en2017voorzichtig Toename vantoeristischverblijfinhetlaagseizoenalsgevolg Meer recreatievebezoekers;dezakelijkemarktstagneerdena De groeivandedriegrotebezoekersmarkten(Duitsland,Ver 5-10% Bloemen uitAmsterdam 15-20% industrieel erfgoed Oud Holland Amsterdam 15-20% visserijhavens 0-5% kastelen entuinen 0-5% nieuw land - - 50 100 150 200 250 300 te ziendatersteedsminderrustigeperiodeszijn. tellingen gedaannaarhetaantalbezoekers.Delaatstejarenisvooral opdracht vanStichtingdeZaanseSchanssinds2013omtweejaar hiervoor ookonderstaandegrafiek.HetbureauStraboheeftin Op deZaanseSchansishetaljarenookdrukkergeworden,zie Zaanstreek endeIJsselmeerstadjesgraagsamenbezocht. een dagjestrandmetbezoekaanHaarlem.Daarnaastwordende onderweg. HetliefstbezoektmenAmsterdamofcombineert worden regelmatigbezocht.Debezoekersinderegiozijnookveel en Volendam,maarookplaatsenalsMarken,HaarlemEdam regio. DemeestpopulairebezoekenzijndeZaanseSchans(19%) Zo’n 24%vanhetaantalbezoekersinAmsterdambezoektookde Dagexcursies (bron: Strabo 2017, bewerktdoorBREEN) Bezoekersaantal ZaanseSchans permaandx1.000 jan feb mrt apr 2017 2015 2013 2011 mei jun jul aug sep okt nov dec er indenabijetoekomstuitgaatzien. beschrijft hoedegemeenteenstichtingwillendatZaanseSchans gezamenlijk devolgendemissie.Hetiseentoekomstbeelddat Stichting deZaanseSchansengemeenteZaanstadformuleren 1.3. achtergronden uitdietijdrond 1850. veel aandachtvoordesociale verhoudingenendemaatschappelijke en hunkennisvancultuur enhistorieteverdiepen.Daarbijis Zaanstreek tebelevenzoals diewasvoordeIndustriëleRevolutie ningen. DeZaanseSchansbiedtbezoekersmogelijkheden omde een hogekwaliteitvaninformatie,openbareruimteen voorzie Bezoekers aandeZaanseSchanswordengastvrijontvangen, met zijn danookcruciaal. Schans. Leefbaarheidenveiligheidvanhetgebiedvoor debewoners gewerkt. Dezemengingmaaktdeeluitvandeeigenheid vandeZaanse De ZaanseSchansiseendeelvandestadwaarwordt gewoonden stand tehouden. maakt hetindetoekomstmogelijkditcultureelerfgoedduurzaam setting dieeigenisaandestreek.DeexploitatievanZaanseSchans Zaanse gebouwen,molens,natuurenlandschap,ineenruimtelijke De basisvandeZaanseSchanswordtgevormddoorauthentieke windmolens alskrachtbronvoordeindustrie. Zaanstreek anno1850 De ZaanseSchansverteltopauthentiekewijze

MISSIE DEZAANSESCHANSGEEFTONTWIKKELSTRATEGIERICHTING , envandeZaansehoutbouwtevens de het verhaalvande - toeristisch bezoekaanhetgebied. door hetstrevennaarkostendekkingendetoenamevan ook altijdonderdrukgestaan.Ditgebeurdeveelaldoorpragmatisme, de oprichtingvanZaanseSchanshetuitgangspunt,maarheeft kunnen wordenvoordewensenvantoerist.Authenticiteitissinds prioriteit heeftboveneventueleaanpassingendiegedaanzouden wordt bedoelddathetoorspronkelijkekaraktervangebied ficatie (afgeleidevan‘touristification’)willentegengaan.Hiermee uitgangspunt isendatdegemeentestichtingverderetoeristi de ZaanseSchansdatbehoudvanauthenticiteithetbelangrijkste Naast dezemissiebenadrukkendegemeenteZaanstadenStichting -

19 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 20 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 G. F. E. D. C. B. A. deze uitgangspuntenzijningezamenlijkeagenda,teweten: toekomst tebepalen.Indevolgendethema’swordtoegelichtwat Deze missiebiedtdebasisomonzegezamenlijkeagendavoor 1.4.

de Zaanstreek. faciliteiten enbeleving. werken is. erfgoed vooropstaat De ZaanseSchansontwikkeltzichvooreenduurzametoekomst. De ZaanseSchanspartnersvertellengezamenlijkhetverhaalvan De ZaanseSchansrichtzichopverschillendetypenbezoekers. De ZaanseSchansgeeftbezoekerskwalitatiefgoedeinformatie, De ZaanseSchansisveiligengoedbereikbaar. De ZaanseSchansiseenleefbarebuurtwaarhetgoedwonenen De ZaanseSchansiseenauthentiekZaansdorpanno1850waar

NAAR EENTOEKOMSTBESTENDIGEZAANSESCHANS winkels, ophaalbruggen, luchthuizen, ambachtelijke werkplaatsen lijstje samenvanontbrekende gebouwen,waarondereenVermaning, de ZaanseSchans.Grondlegger JaapSchippersteldein1968een Een aantalbeeldbepalende elementenzijnnunognietaanwezigop die halverwegedenegentiendeeeuwwarenontstaan. gebouwen, maarookdesociaal-maatschappelijke structuren zoals De ZaanseSchanstoontdusnietalleenmooiehouten (enstenen) en deambachtsliedenwoondendiebedrijvendraaiende hielden. gaven toegangtotdepadennaarhetachterveld,waar dewerklieden op dedijk,eendijkslootdaarachter.Kippebruggetjes overdiesloot Zaans dijkdorperanno1850 uitzag,meteenrijbelangrijkegebouwen Zaanse Schansisbovendieningrotelijnenvormgegeven zoalseen verplaatst, maarzezijnweldegelijkauthentiek.Hetensemblevande De gebouwendienuopdeZaanseSchansstaanwerdendaarheen sionist Monetdieweergaf,eenschilderachtigindustriegebied. industrie langsdeZaan.HetisZaanstreekzoalsFranseimpres in houtnogtoegestaanenleverdenwindmolensdeenergievoor 19de eeuwweerspiegelt.Indietijdwashetbouwenvanwoningen vormen eenensembledatdeZaansebouwkunstvan17det/m De monumentendiezijnsamengebrachtopdeZaanseSchans worden ertweeuitgelicht:JaapSchipperenFransMars. liefhebbers van de Zaanse houtbouw en de Zaanse molens. Hiernaast Het fundamentvoordeZaanseSchanswerdgelegddoorbevlogen 1850 waarerfgoedvooropstaat A. DeZaanseSchansiseenauthentiekZaansdorpanno - daarvan. uitbreiding bij devernieuwingen leven langbetrokken de buurtenbleefzijn het basisontwerpvoor Jaap Schippermaakte succes verdedigden. Spanjaarden enmet opwierpen tegende Oorlog versterkingen de Tachtigjarige Zaankanters tijdens een locatiewaarde de ZaanseSchans,op Dat ‘reservaat’kwamernaarhetontwerpvanJaapSchippper: herplaatst kondenwordenineenzogetrouwmogelijkecontext. te maken,eenveiligehavenwaarbedreigdepandenenmolens Burgemeester in’tVeldsteldevooreen‘houtbouw-reservaat’ te verkommerenindestadendreigdenwordenafgebroken. de Zaansehoutbouw.Indiejarenstondenveelhoutenpanden Daardoor kreeghijdemiddelenomeenstudietemakenvan Vlak nadeTweedeWereldoorlogwonhij‘PrixRome’. Jaap Schipper (1915-2010) waseentalentvolleZaansearchitect. Frans Mars op dedagvanvandaageenblikvangerinhetMolenmuseum. rond 1800. Het panorama isinmiddels gerestaureerd en vormt tot (11 meter lang),datderijkdomaanmolenslaatzien in de Zaanstreek werkte Marsaaneenberoemdschilderij:hetMolenpanorama Zaansche Molenop.IndejarenrondTweedeWereldoorlog de Zaanse molens. Samen richtten ze in 1925 de Vereniging De zijn vriend Pieter Boorsma maaktehij een inventarisatie van getalenteerd kunstschilder en een grootmolenliefhebber. Met (1903-1973) was onderwijzer te Wormerveer,

21 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 22 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 en isdirectverbonden metdestedelijke dynamiekendemaatschap de stad.DeZaanseSchans staatineenopenrelatietotzijnomgeving themapark, maarcreëerden eenopengebieddatdeeluitmaaktvan oprichters kozennadrukkelijk nietvooreenmusealesettingof niet indelaatsteplaatsdoor debezoekervanZaanseSchans.De Schipper enwordtdooriedereengezienalseenkwaliteit, eenunicum, gewoond wordtisdirecthetgevolgvandevisie Jaap een openbaarkarakter.HetfeitdateropdeZaanse Schansnogecht De ZaanseSchansisopgezetalseenactievewoon- enwerkbuurtmet wonen enwerkenis B. DeZaanseSchansiseenleefbarebuurtwaar hetgoed landschap indeomgeving. van hetauthentiekebeelddorprond1850enpassenbij gingen inenaanhetdorpmoetenkortombijdragenafmaken sociale verhoudingenenhetcultureleleven.Aanvullingentoevoe eeuwen, vandetechniekeneconomiemaarzekerook nog completerbeeldgeeftvanhetlevenindeZaanstreekvroeger alleen behoudenblijft,maarnogindrukwekkenderkanwordeneneen en stichtingdatzodanigdoenhetauthentiekedorpuit1850niet Zaanse Schansvoorbereidenopdetoekomst,willengemeente Wanneer degemeenteZaanstadenStichtingZaanseSchans doelstelling, behoudvanbedreigderfgoed,blijftdaarnaastbestaan. het BeeldkwaliteitsplanSteenhuisMeursuit2011.Deoorspronkelijke gebouwen tekiezendiepassenbinnendelijstenvanJaapSchipperen aangevuld metgebouwengeniethetabsoluutdevoorkeurom en geschakeldearbeidershuisjes.WanneerdeZaanseSchanswordt - - en kunnenmet namehinderlijkzijntijdens deechtdrukkedagen. de ZaanseSchanszoalsook geformuleerdinhetbeeldkwaliteitsplan verstoren. Dezeuitingen passen nietaltijdinhetgewenstebeeldvan reclame-uitingen enaankondigingen hetbeeldopdeZaanseSchans Zaanse Schansopdatde kwalitatieve uitstralingtelaagisendevele straatartiesten. OokmerkendegemeenteZaanstad enStichtingde Schans isereentoenametemerkenvanambulante handelen Naast dereguliereondernemingendiezijngevestigd opdeZaanse druk. zetten debelevingvanhetbezoekaanauthentieke dorponder belasten deleefbaarheidvanomgevingvoor bewonersen alleen bezoekersstromenreguleert.Ookeconomische activiteiten De strategievandeZaanseSchansvraagtomeenaanpakdieniet voorzieningen (scholen,sportvelden)indenabijheid. bewoners. Hetzelfdegeldtvoordeomliggendebuurtenen op tevangen.DeZaanseSchansmoetleefbaarblijvenvoorde gebied samentelatengaanendebijbehorendevervoersstromen is heteengroteuitdagingomwonen,werkenenrecreërenin de aantrekkingskrachtvanmetropoolregionogverdertoeneemt, stroom bezoekersdoordewereldwijdegroeivanhettoerismeen brutaalweg doorderamennaarbinnenstondenteturen.Nu van dejaren‘60merktenbewonersopdatsommigebezoekers Van beginafaantrokdeZaanseSchansveelbekijks.Alhet Stichting deZaanseSchanshandhavendatopenkarakter. pelijke ontwikkelingvandeZaanstreek.DegemeenteZaanstaden 23 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 24 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 met deauto (32%) ofdetouringcar(38%). Vanderesterendedertig verkeersbewegingen. Het overgrotedeelvandebezoekerskomt bezoekers aandeZaanse Schansveroorzakenvanzelfsprekendveel van verkeerendruktein zowel degebouwenalsdaarbuiten.De Veel vandenietveiligesituaties ontstaandoordediversevormen zich tegelijkrondomderotondeenPinksterdriebewegen. wanneer bussenenfietsersvanmetnamehetSt. MichaelCollege bezoekers uitdebuslaten.Oppiekmomentenishet ergdruk over enhetkomtvoordatbussenindebermlangs deweggroepen in debuurtstekenmensenopveelverschillendeplekken deweg aangereden dooreenfietsofscooter.Doorhet wild-parkeren door taxi’smetpersonenenwordenenigeregelmaat bezoekers Zo zijnerrecentevoorbeeldenvanaanrijdingenopdeKalverringdijk toenemende matevanonveiligheidopenronddeZaanseSchans. De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanszieneen Veiligheid en rondomdeZaanseSchansinfrastructuur. volgende zakengaanverbeteren:parkerenvanauto’senbussenop bereikbaarheid vanhetgebiedwillendegemeenteenstichting en bereikbaarheidvanhetgebied.Omwilledeveiligheid valide bezoekers.Dedrukteheeftinvloedopde(brand-)veiligheid bezoekers enderoutingbinnenhetgebied,inclusiefvoorminder meer aandachtbestedenaandebereikbaarheid,hetparkerenvan groei vanhetbezoekaanderegiowillengemeenteenstichting Vanuit hethuidigebezoekenookmetderealistischeaannamevan C. DeZaanseSchansisveiligengoedbereikbaar - Openbare fietsroute overdeKalverringdijk Guisweg enhet gebiedaandeDiederik vanSonoywegrondom de geparkeerd kanworden. Dit gebeurtmetnameopdeLagedijk, Schans. Bezoekersgaanop zoeknaarplekkenwaardeautogratis veel overlastvanparkerende bezoekersindebuurtvanZaanse Op ditmomentondervindt deomgevingvanZaanseSchans Bereikbaarheid omgevingvandeZaanseSchans van MAAK.Zaanstaddeaankomendejaren. behoeften vandeZaanseSchanswordenmeegenomen indestudie bereiken, dankandeLeeghwaterwegwordenontlast. Devisieende Zaandijk mindertijdkostomviadiekantvanhetspoor desnelwegte Guisweg teondertunnelenenhetdaardoorvoorde bewonersvan wegen. Wanneerermogelijkhedenkomenomhet spoorbijde de functie,inrichtingenverkeersveiligheidopomliggende telijke programmaMAAK.Zaanstadwordtonderzoekgedaannaar De gemeente Zaanstad kijkt ook verder: In het kader van het gemeen en bewoners. blijft voornooddiensten,bezorgendverkeer(inbepaaldeperiodes) ringdijk voorauto-enfietsverkeer,waarbijdedijkwelbereikbaar nemen tenbehoevevandeveiligheid,zoalsafsluitingKalver velden. Daarnaastkandegemeenteookaanvullendemaatregelen Leeghwaterweg, deKalverringdijkenwegenrondomvoetbal hebben opdeveiligheid.Bijdieverbeteringenligtfocusook Verbeteringen aandeinfrastructuurmoeteneendirectpositiefeffect 5 procentmetdefiets,bootoflopen(cijfersStrabo2017). procent komt15%metdetrein,10R-netbus,enongeveer - - - combinatie vanmaatregelenzalnodigzijn. en bereikbaarheidopdeZaanseSchanseenintegrale wijze.Een Zaanse Schansbeschouwendeproblematiekbetreffende veiligheid hebben impactopelkaar.DegemeenteZaanstaden Stichtingde de parkeeroverlastinbuurtaantepakken.Dergelijke maatregelen parkeerplaatsen opdeZaanseSchanszijnookmaatregelen nodigom om andervervoertestimuleren.Naasteventueleuitbreiding vande zonder deverwachtegroeiaankomendejarenen metdeambitie Maatregelen voordeveiligheidenbereikbaarheidzijnnodig,ook meegenomen. in deomgevingvanZaanseSchanswordtalsontwerpopgave van debereikbaarheidvoorbewoners,bedrijvenenverenigingen zoeken naar plekken waar gratisgeparkeerdkan worden. Verbetering genheid bijdeZaanseSchanslostditnietop.Bezoekerszullenblijven meeste gevallenomgratisparkeergebiedengaat.Extraparkeergele Handhaven hieropismomenteelnietmakkelijkomdathetinde niet mogelijkomdeDiederikvanSonoywegmetautoteverlaten. druk ismetbussenenauto’s,komtderotondevasttestaanhet baarheid vanenparkeergelegenheidrondomhunwijk.Wanneerhet bewoners vanHaaldersbroekervarenproblemenmetdebereik zeilvereniging, devoetbalveldenenhetindustrieterrein.Ook - -

25 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 26 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 waait. koopmansgeest enrecht voor z’nraapmentaliteitdoordepolder land gewonnenuitwater,waardenoestearbeid,innovatie, molens enfabriekenonderfameuzeHollandseluchten. Holland,het van Amsterdam),hetoneindiglaaglandervarenvol houtenhuizen, kun je,onderderookvandieanderegroteattractie (hetcentrum Waarom komenzoveelbezoekersnoujuistnaarde Zaanstreek?Hier Holland Marketingdiemeervertellenoverdebezoekerswensen. Daarnaast zijnerookonderzoekenvanAmsterdam Marketingen gestaag toe. gelegenheid komt(metdeeigenauto,metfietsofhetOV) Schans bereikt,alneemthetpercentagebezoekersdatopeigen van debezoekersviageorganiseerde(touringcar-)reizenZaanse onderzoek laatbijvoorbeeldziendatnogaltijdeenbelangrijkdeel van molens,houtbouwenhetbijzonderenatuurlandschap.Het Schans naartoegaan.Debezoekerskomenvoordecombinatie wanneer zekomen,hoeveeluitgevenenwaarnadeZaanse inzicht inhetaantalbezoeken,demotievenvanbezoekers, resultaten vanhetbezoekersonderzoekdoorbureauStrabogeven te komenenoverdekeuzesdiezemakentijdenshunbezoek.De meer overdemotievenvanbezoekersomnaarZaanseSchans Stichting deZaanseSchansengemeenteZaanstadwetensteeds informatie, faciliteitenenbeleving D. DeZaanseSchansgeeftbezoekerskwalitatiefgoede voorzieningen metkwaliteit, dievooriedereentoegankelijkzijn. van toiletten,prullenbakken engoederouting.Bezoekerswillen betreft hetfaciliterenvan basisvoorzieningenzoalshetaanbieden goede informatie,faciliteiten enbelevingvoordebezoekers.Dit andere stakeholderszoalshetZaansMuseum,zorg voorkwalitatief op Schansenddragendegemeenteenstichting, samenmet toekomst alsentreegebiedteontwikkelen.Ookzonder entreegebied hebben degemeenteenstichtingambitieom ditterreininde parkeervoorzieningen enhetmogelijkisomSchansend vrijtemaken, Indien indetoekomsteengedragenoplossingontstaat voorde niet alsaparteentreegebieden. ontwikkelen degemeenteenStichtingZaanseSchansdezeroutes Zaanse Schansdoorhetaangrenzendeparkeerterrein.Vooralsnog Schans. DaarnaastheefthetSchipperpleineeninloopfunctievoorde de StationsstraatenLagedijkoverJulianabrugnaarZaanse die metdetreinreizenlopenvanhetStationZaanseSchansvia begint debezoekersbelevingbijhetstationZaanseSchans.Bezoekers de ZaanseSchansop.Vooreengroeienddeelvanbezoekers die tevoetofmetdefietskomen,lopenveelalviaKalverringdijk Bezoekers komenviadrieingangenopdeZaanseSchans. ontvangst ontbreekthetnuingebied. krachtig verhaaloverditgebiedleidendis.Aaneengoedzichtbare dat zewordenontvangenenbegeleiddoorhetgebied,waareen horen voorditbezoekgoedefaciliteiten.Debezoekersverwachten De ZaanseSchansiseenbezienswaardigheidvanformaat.Hierbij • • • • volgende aandachtspunteninacht: keling vandeontvangstbezoekersopZaanseSchans De gemeenteenStichtingdeZaanseSchansnemenbijontwik DE ZAANSESCHANS AANDACHTSPUNTEN ONTVANGSTBEZOEKERSOP

programmatische inrichting vandeZaanseSchans. ambitie meegegevenmeer aantesluitenopderuimtelijkeen keling vandeZaanseSchans heefthetZaansMuseumde Integratie museumenZaanse Schans–voordeontwik Schans kunnenverwachten. verhaal achterdeZaanseSchansenwatzeop Informatie wordt aangeboden. plek waarzeoverzichtelijkinformatie,koffie,toiletruimte Ontvangst –bezoekerswordenontvangenopeenmooie zijn. heeft bijontvangstsneldeindrukopZaanseSchans te kwaliteit vandeZaanseSchanswordengegeven.Debezoeker Sfeer –snelnahetparkerenmoeteeneersteindrukvande –bezoekerskunneninformatiekrijgenoverhet - - Ruimtelijke kwaliteit inhuidigeentreesituatieisondermaats

27 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 28 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Rustpunten regulering”. Bureau voorToerismeen Congressen(NBTC):“Vanpromotienaar bij derecentaangekondigde koersverleggingvanhetNederlands de ‘cultuurtoeristen’diekomenvoorverdieping.Deze bewegingpast de aantallen‘sightseeingtoeristen’.Destichtingconcentreert zichop dat deondernemerszichrichtenophettemperen enspreidenvan ondernemen actieszoalsbeschrevenoppagina60. Uitgangspuntis wordt doorallestakeholdersonderschreven.Ziehiervoor ookdete de tevolgenmarketingstrategie.Dathetopmomenten tedrukis stakeholders opdeZaanseSchans,waaronder ondernemers, over Stichting deZaanseSchansgaatafsprakenmaken metde Zaankanter trotsisophetgebied. beide typenbezoekersplek.Daarbijblijfthetvanbelangdatookde de authenticiteitvanZaanseSchans.OpSchansisvoor ‘cultuurtoerist’. Destichtinggeeftextraaandachtaanheterfgoeden voor tezorgendatdeZaanseSchansaantrekkelijkerwordt de gemeenteZaanstadwilleneenkwaliteitsslagmakenomerzo ook bereidommeeruittegeven.StichtingdeZaanseSchansen en historiezijnbereidlangerteblijven.Dezecultuurtoeristis willen zichmeerdandesightseeingtoeristenverdiepenincultuur als de‘sightseeingtoerist’en‘cultuurtoerist’.Decultuurtoeristen typen bezoekersopdeZaanseSchanszijngrofwegteonderscheiden Op deZaanseSchanskomenverschillendesoortenbezoekers.De bezoekers E. DeZaanseSchansrichtzichopverschillendetypen strategie. stakeholders opdeZaanseSchanswillenverwerkeninmarketing Zaanstad enStichtingdeZaanseSchansdiezijinoverlegmet publiek opleveren.Ziehieronderdedoelstellingenvangemeente temperen vandegroeiintoerismeeneenmeergedifferentieerd de marketingactiviteitenvoorZaanseSchansbijdragenaanhet De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanswillendat 3. 2. 1. Schans devolgendedoelstellingen: Daartoe formulerendegemeenteZaanstadenStichtingZaanse

eenheid enverdiepingin de gefragmenteerdeverhaallijnen Zaanstreek aanspreken. evenementen envoorzieningendieookdeinwoners vande gebied wordengestimuleerd.Wedenkenhierbijvooral aan menten envergrotingvanhetaanbodvoorkinderen inhet museum inArnhem.Deorganisatievankleinschalige evene een hoogkwalitatiefniveauzoalshetNederlandsOpenlucht beeld van. De verplaatsingvanhetMolenmuseumishiereengoedvoor aan hetverhaalvandeZaanstreekenZaansehoutbouw. culturele voorzieningenopdeZaanseSchans,diebijdragen een gedifferentieerdpubliek.Westimulerenhiermeeextra De verschillendepartijen maken afsprakenoverhoeermeer We positionerendeZaanseSchansalseenerfgoedlocatie van We dragenzorgvoormeerbalansinkwalitatiefaanbod - - - - 6. 5. 4.

zowel binnen-alsbuitenland. aan hetaanboddatspecifiekdezegroepbezoekers trektuit ping wensen,dezogenaamdecultuurtoerist.Wewerken veranderen enmeerbezoekersaantetrekkendie verdie leidend. Het beeldkwaliteitsplanvanSteenhuisMeursuit2011 ishier derzoeken wewelkpassenderfgoedaanbodnogontbreekt. plaats terugnaarhetverhaalvandeZaanseSchansenon samen eennarratiefvoordeZaanseSchansoptestellen. en hetZaansMuseumhebbeneeneersteaanzetgedaanom kunnen wordengebracht.DeVerenigingZaanscheMolen We denkennaominhet laagseizoen vooralvoorZaankan We hebbendeambitiesamenstellingvanhetbezoek te Bij nieuweofvrijgekomenpandengaanweopdeeerste activiteiten openrondom deZaanseSchansteorganiseren. ters aansprekendeevenementen, tentoonstellingenen - - -

29 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 30 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 door Stichting deZaanseSchansnaoverleg metdeHistorische streek endiebeterzichtbaar maken.Deverhaallijnwordtopgesteld besteden aandesociaal-maatschappelijke kantvandeindustriële anno 1850.Daarbijwillen degemeenteenstichtingookaandacht Schans samenwerkenom hetverhaaltevertellenvandeZaanstreek dat allepartijendiecultureleactiviteitenontplooien opdeZaanse De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchans ambiëren Gezamenlijk verhaal en hetgezamenlijkeverhaal. nieuwe ontwikkelingendiebijdragenaandekwaliteit vanhetgebied een passendeontwikkelingvanhetcultureelenerfgoed aanbod, gemeente ZaanstadenStichtingdeZaanseSchans richtenzichop en devormgevingvanbuurtnogauthentiekertemaken.De bieden tevenskansenomhetensemblevangebouwenuittebreiden ontstaan. Ruimtelijkeingrepenzijnnoodzakelijkengewenst.Ze de stroombezoekersen(logistieke)knelpuntendiedaardoor de Zaanstreekanno1850dreigtinverdrukkingtekomendoor een integraalgebiedtepresenteren.Debelevingvanhetverhaal te sluitenopdebelevingvanbezoekerenZaanseSchansals terrein doetervoordebezoekersniettoe.Hetiswensomaan Dat inwerkelijkheidverschillendestakeholdersactiefzijnophet landschap. DebezoekersziendeZaanseSchansalsééngeheel. de klassiek-Hollandsesettingengenietenvanhettypischewaterrijke beleven vandeZaansehoutbouw,rondlopenineenechtemolen Het primairemotiefomdeZaanseSchanstebezoekenishetzienen verhaal vandeZaanstreek F. DeZaanseSchanspartnersvertellengezamenlijkhet Molenmuseum. Eind2017heeftVereniging DeZaanscheMolen de door hetrealiserenvan Wevershuisjeendeverplaatsingvanhet het aanbodmetaandacht voorerfgoed.Deeerstestapisalgezet de geschiedenis(‘livinghistory’) enverdiepingvandekwaliteit De gemeenteenstichting willennogmeerwerkenaanbelevingvan maximaal tebedienen. en debezoeker(ofdienuuitregiokomtofhet buitenland) samenwerking komenomoptimaalteprofiteren van iederssterkte stations) opanderelocaties.Deverschillendemusea moetenhiertot Het verhaalwordtversterktdoorthemapresentaties (tussen de toekomstige‘WereldvanWindmolens’enhetZaans Museum. verhaal vandeZaanseSchansanno1850:hetMuseum ZaanseTijd, ‘hoofdstations’ die,elkvanuithuneigenmissie,bijdragenaanhet Schans in2030.Zijstelleneenstructuurvoorvandrieculturele TiMe in2016eenrapportuitoverdemusealestructuuropZaanse In opdrachtvandegemeenteZaanstadbrachtonderzoeksbureau wonen enwerkenindeZaanstreekanno1850. (zoals hetWevershuisje)diedebezoekermeerinformatiegevenover heeft hetZaansMuseumdrielocatiesopdeZaanseSchansgeopend verdubbelen enookdemolensbrekenrecordnarecord.In2016 gegroeid. HetZaansMuseumwistdebezoekersaantallente Het bezoekaancultuurenmuseaisindeafgelopenjarenfors Ontwikkeling cultureelenerfgoedaanbod ondernemers. Commissie, hetZaansMuseum,VerenigingDeZaanscheMolenende - kelstrategie. die degemeenteenstichting voorogenhebbenmetdezeontwik nieuwe ontwikkelingenbijdragen aandekwaliteitsslaginhetaanbod investeringen vergen.Bij nieuwe toevoegingenwordtgetoetstofde werking hebbenopbezoekersaantallen engeenbuitensporige Schans gaanonderzoekenwelkeuitbreidingengeen aanzuigende toeristen aantrekt.DegemeenteZaanstadenStichting deZaanse gebied, maarmoetennietdeconsequentiehebben dathetmeer Nieuwe ontwikkelingenkunnenbijdragenaandekwaliteit vanhet Nieuwe ontwikkelingendragenbijaankwaliteitgebied uitspraken overgedaan. zowel programmatischalsfinancieel.Hierzijnnog geendefinitieve centrum vanZaandam.Hetonderzoekhiervoorisinvoorbereiding, en de(internationale)tentoonstellingsruimteverplaatsennaarhet Tegelijk wilhetmuseumdaarnaastzijnregionalemuseumfunctie in terichtenalseenmuseumvoordebezoekervanhetgebied. onderzoeken ofhetmogelijkismuseumopdeZaanseSchans Het ZaansMuseumheeftdeambitieaangegeventewillen initiatieven opkortetermijnverdervormkrijgen. geleiding tebieden.Degemeenteenstichtingverwachtendatbeide bezoek dooronderanderemeerverdiepingenbeterepublieksbe naar meerbezoekersmaarhetbeterfaciliterenvanbestaand aan demolens.HierbijstreeftVerenigingZaanscheMolenniet presenteert deZaanscheMoleneentotaalconceptvoorhetbezoek van Windmolens”terealiseren.MetdeWereldWindmolens villa “Kalverliefde”gekochtomdaarhetmusealedeelvande“Wereld - - beoordelen of dezeuitbreidingpastbinnen dedoelstellingom het uitbreidingen ofnieuwefuncties vandeZaanseSchansaltijdte Om dezekeuzeookhelder doortevoerenishetbelangrijkombij polder mee. stichting nemenindeplannennadrukkelijkkwaliteiten vande termijn ookbezoekhieraanmogelijktemaken.De gemeenteen monument. HetisdewensvanStichtingKalverpolder omop In depolderstaatookeenmolen,Hercules.Dit iseenprovinciaal voor dekernwaardenvanhetgebied. ontwikkelingen dienenzorgvuldigtewordeningepast metrespect landschap, opdenatuurwaardenenlandschappelijke waarden.De buiten dehuidigegrenzenhebbenmogelijkeffectophetomringende kent onderhoudsproblemen.OntwikkelingenopdeZaanseSchans gebied. HethuidigeSchanszichtpadiseenveelbelopenpadmaar zodat rustzoekerswandelendofvarendkunnengenietenvanhet beter beleefbaartemakenvoorextensievevormenvanrecreatie, in standgehoudenenbeschermd.Deambitieisomdezepolder Kalverpolder. Metgerichtbeheerwordenlandschapennatuur door StaatsbosbeheermethulpvandevrijwilligersStichting weidevogelgebied. Depolderwordtvooreendeelonderhouden van dezepolderisbeschermdNatura2000gebiedeneenbijzonder het verhaaloverdeontginningvanZaanstreek.Eengrootdeel de belevingvanZaanseSchans.Dezeveenpolderistegelijkook uitzicht enisonlosmakelijkverbondenmetderuimtelijkekwaliteit landschap. DeKalverpolderbiedtvanafdepadenendijkeneenweids Een anderegrotekwaliteitopdeZaanseSchansishetomringende

31 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 32 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Technische en persoonlijkeinformatieover gebouwenentuinen LIVING HISTORYZOALSDATINLINKOPING,ZWEDENWORDTVERTELD Het verhaalvertellen Persoonlijke items

33 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 34 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Ambachten zichtbaar mettekstenuitleg over waterenweg. erfgoed opstellenenrichtlijnen ontwikkelenvoorschonervervoer stichting gaaneenprogramma voordeverduurzamingvanhet voor duurzaamheidinde ontwikkelstrategie.Degemeenteende Het aantrekkelijkeleefmilieuinstandhoudenvraagt extraaandacht gemeente, hetgeenookeenambitieisvoordeZaanse Schans. of naderoptestellenomgevingsplan. toetst dergelijkeuitbreidingenondermeeraanhetbestemmingsplan opgestelde gezamenlijkverhaalwordtbeschreven.Degemeente Zaanse Schansvandegemeenteenhetonderregiestichting van deZaanseSchansanno1850zoalsdatinhetbeeldkwaliteitsplan dingen isofdezeprogrammatischietstoevoegenaanhetverhaal cultuurhistorische aanbodteverdiepen.Decentralevraagbijuitbrei naast behoudvanheterfgoedtevensnaareenCO Stichting deZaanseSchans.DegemeenteZaanstad streeftdaarom een kernbegripinhetbeleidvanzoweldegemeente Zaanstadals opgave. Dezeallesomvattendevormvanduurzaamheid isinmiddels tijdperk verbreedmeteenmondialeecologischeduurzaamheids Deze lokalebouwkundigeduurzaamheidsopgaveisinonshuidige en demolens,bewaardzoublijvenvoorkomendegeneraties. zeker stellendatonsgezamenlijkeerfgoed,deZaansehoutbouw De initiatiefnemersvandeZaanseSchanswildenmethunwerk toekomst G. DeZaanseSchansontwikkeltzichvooreenduurzame 2 -neutrale - - houdbaar. Eenverschuivingnaaranderevervoersmodaliteitenis duurzame vervoersmodaliteitenisoptermijnnietgewensten naar duurzamemanierenvanvervoer.Hetgroteaandeelminder De gemeenteendestichtinghebbenambitieomtoetewerken 2. 1. alle opzichtenduurzaamis,metdevolgendespeerpunten: De gemeenteenstichtingwerkentoenaareenZaanseSchansdiein

de gemeenteenstichting naareenduurzamervormvan Zaans Museum. lectief teorganiserenmetzonnepanelenopbijvoorbeeld het onderzoeken verderonderandereofhetmogelijk iseencol zoveel mogelijkvanhetgasafzijn.Degemeenteen stichting bitie datbinnen10jaardewoonhuizenopZaanse Schans verwarming ofhetverhogenvanwooncomfort.Het isdeam gelijkheden teonderzoekenvoorisolatie,anderevormen van verduurzamen vandepandenopZaanseSchans doormo astronaut WubboOckels)eenprojectopgezetgericht ophet samen metdeStichtingDeGroeneGrachten(eeninitiatiefvan door destijgendegasprijzen.Stichtingengemeentehebben Voor dehuurdersvanwoonhuizenstijgengasrekeningen teerd enonderhouden.Dewoningenzijnnietgoedgeïsoleerd. erfgoed kanopeenmeerduurzamemanierwordengeëxploi Ecologische footprintverkleinen: voordeZaanseSchanswillen Projectverduurzamenvandegebouwen.Ookeeuwenoud - - - - van vervoertestimuleren. te gaanverminderenrondomdeZaanseSchansenanderevormen hebben degemeenteenstichtingambitieomauto–busverkeer noodzakelijk. Terverbeteringvandeleefbaarheidenluchtkwaliteit 6. 5. 4. 3.

gebouwen circulairtebouwen. onderzocht ofhetmogelijk isomnieuwetoevoegingenen ingezet wordtopcirculaire economie.Indatkaderwordtaltijd als bewoners. anders omtegaanmetplasticenafval,voorzowel bezoekers boten. beleid gerichtophetmindervervuilendmakenvanbussenen ander vervoermoetenkomen. De gemeenteZaanstadis eenduurzamegemeente,waar De Stichtingendegemeentestaanopenvoorandere enaan De gemeenteenstichtingonderzoekendemogelijkheden om Minder stikstof-uitstoot:Degemeentegaatwerkenaaneen toerisme. Datbetekentdaterzuinigerbussen,auto’s,botenen zaam karaktertegeven. vullende maatregelenomdeZaanseSchanseenmeer duur - -

35 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 36 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 plannen voordelangetermijn. de evaluatiesbenutten gemeenteenstichtingbijhetmakenvan metingen uitgevoerddoordestichtingofgemeente. Deinzichtenuit STRABO onderzoekinopdrachtvandestichtingen eventueelextra de metingenvanbezoekersaantallendoorondernemers, vanhet stabiliseren. Voordezeevaluatiegebruikendegemeente enstichting de groeivanhetaantalbezoekersafteremmenen hetbezoekte de ZaanseSchansengebiedeneromheen–over manierenom met hetoogopdeveiligheidenleefbaarheidvoor de bewonersvan Op diemanierdenkendegemeenteenstichtingblijvend na–vooral De gemeenteenstichtinggaandezeevaluatiesperiodiekuitvoeren. afspraken enbehaalderesultatenevalueren. de gemeenteenstichtinginhetnajaarvan2020gemaakte om dedrukteopjuistewijzetebeheersen.Omdieredengaan is nietzekerofdeimpactvanvoorgesteldeactiesvoldoende en stichtingsamenmetbelanghebbendenwillenrealiseren.Het Schans grootzalblijven.Indeel2staandeactiesdiegemeente toerisme zalblijvengroeienendeaantrekkingskrachtvanZaanse regie tevoerenophetbezoek.Deverwachtingisdatwereldwijde het stoppenvandegroeienbeperkenoverlastdoormeer het stabiliserenvanaantalbezoekersopdeZaanseSchans,naar De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchansstrevennaar TERUGBRENGEN 1.5.

TOT SLOT:METEVALUATIESBIJSTURENENBALANS Omgeving Zaanse Schansdraagtbijaanbeleving

37 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 TOEKOMSTBESTENDIG MAKEN DEEL II•DEZAANSESCHANS worden afgestemdendeonderlingesamenhangvaningrepenwordtbewaakt. kiezen vooreenprogrammatischeaanpakzodatdeverschillendeinvesteringenopelkaar Schans zelfalsinhetgebieddaaromheen.DegemeenteZaanstadenStichtingdeZaanse te verminderenendeoverlastbeperkeniseenreeksingrepennodig,zowelopZaanse uitgangspunten. OmdetoevloedaanbezoekersZaanseSchanstestabiliseren,groei Deel tweebeschrijftdebelangrijksteactiesdievoortkomenuiteerdergenoemdeambitiesen

concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Lage Dijk

concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 ZAAN *

Kalverringdijk * ZVV Zaandijk

Leeghwaterweg

0 Zaans Museum Zaans 50

Kalverpolder Parkeergarage 100

st. Michael College 200 meter st. Michael College Ontwikkelingen Bestaande kwaliteiten ONTWIKKELKAART ZAANSESCHANS * Ontwikkelgebieden Serviceroute onderaandijk Omleggen doorgaandefietsroute Zaan (metwaterverbinding) Tijdelijke parkeergarage Plein/plek Entree (metvoorzieningen) Ontwikkelmogelijkheden waterverbinding Wandelroute Fietsroute Bomen/open groen Kavels enbebouwing Waterlopen Open landschap kaartbeeld uitgelicht. In hetvolgendehoofdstukwordendiverseonderdelenvandit uitbreiding en/ofvernieuwingwenselijkisofmogelijkwordtgemaakt. waardevolle elemententerugtezien,maarookdegebiedenwaar oplossing inbeeldtebrengen.Opdekaartzijnbestaande en anderzijdsdeurgenteopgaven(metdraagvlak)gekozen De Ontwikkelkaartiseenmiddelomenerzijdsdetoekomstvisie

41 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 42 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Verbindend gebiedstationZaanseSchans-Kalverringdijk

station Zaanse Schans

Stationsstraat Noordelijk onderdeelZaanseSchans,hetmolenpanorama Oliemolen DeBonteHen Jacob Vis,herberg Wipmolen HetKlaverblad Doofpot molenDeOs Kalverliefde Het JongeSchaap Houtzaagmolen De GekroondePoelenburg Houtzaagmolen Landje DeHaan Oliemolen DeZoeker Verfmolen DeKat

43 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 44 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 meerdere manierenaan het behoudvanmonumenten. aanvullende afsprakenwerken degemeenteenstichtingop monumenten zondereenomgevingsvergunning.Met dergelijke op niettoegestanefunctiesenaanpassingen wijzingenaan De gemeentewildaarnavoorzovermogelijksterker gaanhandhaven ophalen enuitleggenwanneerdegemeentehandhavend optreedt. aangeven waardeeigenarenvanpandeninformatie kunnen bijvoorbeeld voorlichtinggevenoverdeinhoudvan deregels, wettelijke grondslagzijn.DegemeenteZaanstadkan daarnaast Voor handhavingvanovertredingenbijmonumenten moeteen partijen, zoalsdeHistorischeCommissievanZaanseSchans. gemeente betrekthierbijdepand-enmoleneigenarenerfgoed richtlijnen moetendoordeGemeenteraadwordenvastgesteld.De restauratierichtlijnen voorhetgebiedvandeZaanseSchans.Deze afspraken makenovermonumentalehandhaving,zoalsspecifieke Schans (waaronderStichtingdeZaanseSchans)aanvullende De gemeentegaatmetdeeigenarenvanpandenopZaanse handhaving Opstellen aanvullendeafsprakenvoormonumentale en eennieuwomgevingsplanopstellen. aanpassen voorhetvoorkomenvanoverlastdoorambulantehandel handhaving, beleidenregelgevingvoordeopenbareruimte gaat degemeenteZaanstadafsprakenmakenvoormonumentale Voor behoudvanhetauthentiekekarakterdeZaanseSchans 2.1.

BELEID ENHANDHAVINGVOORBEHOUDAUTHENTIEKKARAKTER - nieuwe regelsenbeperkingenrekeninggehouden. het nieuweomgevingsplan,voorzovergewensten mogelijk,metdeze ondernemingen. Indetoekomstzalgemeentebijhetopstellenvan Wel kanwordeningezetopverplaatsingvantoeristischedienstenen gerichte winkelsendiensten,metuitzonderingvanhorecafuncties. stichting isdaarbijdatergeenuitbreidingplaatsvindtvanoptoerisme geldend voordeeigendommenvanstichting.Uitgangspunt de ondernemingenenmuseaopZaanseSchans.Ditbeleidis over deZaanstreekanno1850.Destichtingdoetditinoverlegmet beleid moetaansluitenbijhetverhaaldatdeZaanseSchansvertelt actualiseren voordeeconomischeactiviteiten.Hetbrancherings gemeente gaatStichtingdeZaanseSchanshaarbrancheringsbeleid op toeristen.Passendbijhettestellenomgevingsplandoorde op kortetermijnregelskomenvoordewinkelsendienstengericht Net alsopandereplekkenindeMetropoolregioisheturgentdater activiteiten Actualiseren brancheringsbeleidvooreconomische van dezeregels. vraagt. Vervolgenswilde gemeente meertoegaanzienopnaleving Plaatselijke Verordening(APV) aanpastalsdeproblematiekdaarom Zaanse Schans.Eenmogelijkheid isdatdegemeenteAlgemene regelgeving aantepassen specifiekvoordeproblematiekop de ZaanseSchans.Hiervoorgaatgemeentena hoe beleiden optreden richtingongewensteambulantehandelop enrond De gemeenteZaanstadgaat,voorzovergewensten mogelijk, ongewenste overlastdoorambulantehandel Aanpassen beleidenregelgevingvoorvoorkomen - pagina 70. door eventuelejuridischeprocedures.Ziehiervoorookdeel3, voorbereidings- enbesluitvormingsproces.Ookwordtditbeïnvloed begonnen. Hetmomentvaninwerkingtredingisafhankelijkhet daarvan wordtnadevaststellingvanontwikkelstrategie Zaanstad eennieuwomgevingsplanop.Metdevoorbereiding mingsplan. Gezienteverwachtenwijzigingensteltdegemeente worden gedaan.Dezepassendeelsnietinhethuidigebestem De ontwikkelstrategiebetekentookdatruimtelijkeaanpassingen Opstellen nieuwomgevingsplan • • • • Acties

Zaanse Schansvoortvloeien mogelijktekunnenmaken. om deruimtelijkeaanpassingen dieuitdeOntwikkelstrategie deze regels; APV indiennodig)enwilmeertoegaanzienopnaleving van wenste overlastdoorambulantehandel(zoalsaanpassen beleid enregelgevingaanvoorhetvoorkomenvan onge sterker gaan handhaven op de geldende regels en afspraken; ren voormonumentalehandhavingenwilzovermogelijk de ZaanseSchansaanvullendeafsprakenmetpandeigena tot deeigendommenvanstichting; ringsbeleid voordeeconomischeactiviteitenmetbetrekking De gemeenteZaanstadstelt eennieuwomgevingsplanop De gemeenteZaanstadpastvoorzovergewensten mogelijk Stichting deZaanseSchansactualiseerthethuidige branche De gemeenteZaanstadmaaktinsamenspraakmetStichting - - - -

45 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 46 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Zaanse Schans (ziepagina11)ensecundair hetgebiedrondde omgeving. Deafbakening vanhetplanisprimairplangebied heersingsplan iseenintegraal planvoordeZaanseSchansenhaar nagement’, eenveiligheidsplan envervoersplan.Hetdruktebe Het druktebeheersingsplan bestaatuiteenplanvoor‘crowdma veiligheid enleefbaarheidvanhetgebiedwaarborgen. Schans deextremedrukteoppiekdageninbetere banenleidenende heersingsplan willendegemeenteZaanstadenStichting deZaanse Zaanse Schanstebereiken?Metdemaatregelenin hetdruktebe beïnvloeden welkevervoersmodaliteitenbezoekers kiezenomde rondom deZaanseSchans?Hoekunnengemeente endestichting meer auto’senbussenopzoekgaannaareenparkeerplaats bijen Zaanse Schansveilig?Hoekanwordenvoorkomendaternog de urgentievaneendruktebeheersingsplan:Hoeblijfthetgebied de ZaanseSchans.Verderegroeivanhetaantalbezoekersvergroot 2019 eendruktebeheersingsplannaaraanleidingvandedrukteop De gemeenteontwikkeltsamenmetdestichtingvanafzomervan en leefbaarheidgebied Druktebeheersingsplan voorbrand-enverkeersveiligheid drukte leiden. spraken tussendepartijeninhetgebieddietotbeheersingvan van hetgebiedvoorbewonersentotstandkomingmarketingaf partners, onderzoekvandeeffectendrukteopleefbaarheid stabiliseren, doorontwikkelingvaneendruktebeheersingsplanmet delijkheid opomhetaantalbezoekersdeZaanseSchanste Partijen opdeZaanseSchanspakkenmetelkaarverantwoor 2.2.

PLAN VOORBEHEERSENVANBEZOEKERSDRUKTE - - - - - samen metdestichting. Voor hetopstellenendeuitvoeringvanplanwerkt degemeente in deopenbareruimteenmetbelanghebbenden inhetgebied. gemeente overlegvoerenmetexternepartnersdie eenrolhebben telijke verantwoordelijkhedenenbevoegdheden.Daarvoor zalde De gemeentesteltditplanop,gebaseerdophaar publiekrech bussen metbijbehorendebebordingomditaante geven. mogelijke maatregelisstriktereregelgevingvoorhet parkerenvan de stichtingenhieroverisnoggeenbesluitgenomen. Eenandere van eendergelijkemaatregelonderzoektdegemeentesamenmet systeem voorhetspreidenvanbezoekersdrukte.Dehaalbaarheid mogelijk tenemenmaatregelisdeinvoeringvaneenreserverings de looproutes,molensenpandenopZaanseSchans.Een laadvermogen wordtbepaaldopbasisvandepubliekeruimte, van deZaanseSchans,ookwelhetlaadvermogengenoemd.Het Indien mogelijkwordenmaatregelengebaseerdopdecapaciteit aanvullende maatregelenomdevervoersstromentereguleren. calamiteiten opbasisvanrisicoscenario’s.Hetvervoersplanbevat gezondheid vanbezoekers(afvale.d.),medischehulpverleningen maatregelen voorborgingvandebrandveiligheid,beveiliging, maatregelen bijbepaaldescenario’s.Hetveiligheidsplanbevat In ditplanstaateenprioriteringvoortenemenveiligheids Julianabrug, Lagedijk,StationsstraatenhetgebiedrondPinksterdrie. leefbaarheid voorbewonersonderzoeken. Ditisonderdeelvan De gemeenteendestichting gaandeeffectenvandrukteop Onderzoek impactdrukte opleefbaarheidbewoners - - - kwaliteit vanhetcultuuraanbod teverbeteren. maatregelen diedestichting endegemeentewillennemenom (NBTC): “Vanpromotienaar regulering”.Leesoppagina58ookde legging vanhetNederlands BureauvoorToerismeenCongressen Deze bewegingsluitaanbijderecentaangekondigde koersver periodiek geëvalueerd. zijn. Degemaakteafsprakenendebehaalderesultaten worden geval transparantmakenwatdemaatregelenengewenste resultaten zij doenineenvormentaaldiehenpast.Deafspraken moeteninelk partijen demarketingstrategieuitvoerenbepalenzij zelfenkunnen met anderestakeholdersdandeondernemersontwikkeld. Hoede toerist’ diekomtvoorverdieping.Demarketingstrategiewordtook de ‘sightseeing’toerist.Destichtingconcentreertzichop‘cultuur richten ophettemperenenspreidenvandebezoekersaantallen van debezoekersaantallen.Uitgangspuntisdatondernemerszich volgen marketingstrategie.Doelhiervanishettemperenenspreiden teiten uitvoerenopdeZaanseSchansafsprakenmakenoverte De stichtinggaatsamenmetdestakeholdersdiemarketingactivi Marketingafspraken tussenpartijenopdeZaanseSchans zonder buitensporigeinvesteringen. zijn zondereenaanzuigendewerkingopdebezoekersaantallenen beheersing nawelkeuitbreidingenopdeZaanseSchansmogelijk van hetgebied.Ookgaandegemeenteenstichtingvoordrukte worden genomentengunstemoetenkomenaandeleefbaarheid het druktebeheersingsplan.Bovenalgeldtdatdemaatregelendie - - - - • Acties • •

en erfgoedtoerist. de drukteleiden,waarbijstichtingfocustopcultuur- ondernemers opdeZaanseSchansdietotbeheersingvan op deleefbaarheidvanhetgebiedvoorbewoners; plan metpartners; De gemeenteZaanstadontwikkelteendruktebeheersings Stichting deZaanseSchansmaaktmarketingafsprakenmet De gemeenteZaanstadonderzoektdeeffectenvandrukte -

47 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 48 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Michaël College. in afstemmingmetStichting deZaanseSchans,ditafmethetSt. omgeving rondomdeschooltewaarborgen.Degemeente spreekt, dat mogelijkaanvullendemaatregelennodigzijnom eenveilige en medewerkersvandeschoolgrootbelang.Dit betekent Stichting ZaanseSchansvindendeveiligheidvan scholieren ligt naasthetSt.MichaëlCollege.DegemeenteZaanstad en De voorgesteldelocatievoordeteonderzoekenparkeergarage St. MichaëlCollege Aanvullende maatregelenvoorverkeersveiligheid rondom gunning verplicht. parkeergarage iseendoordegemeenteafgegevenomgevingsver tijdelijke parkeergarageonderzoeken.Voordebouwvaneen Ontwikkelstrategie gaatStichtingdeZaanseSchansrealisatievan achter hetVerkadepaviljoenvoorvijfjaar.Navaststellingvande maatregelen dieonderzochtwordeniseentijdelijkeparkeergarage Schans iseenparkeeroplossingopkortetermijnnodig.Eenvande Gezien dehuidigeparkeerproblematiekopenrondomZaanse Parkeeroplossing achterVerkadepaviljoen benoemd inparagraaf2.12(pagina65). Acties omdeparkeeroverlastinomgevingteverminderenstaan creëren vaneenvoorlopigeparkeeroplossingopdeZaanseSchans. De actiesdiedithoofdstukbenoemthebbenbetrekkingophet 2.3.

PARKEEROPLOSSING VOORVOORLOPIG5JAAR - periodieke evaluatiesenonderzoeken indetoekomst. Welke oplossingsrichting mogelijk enwenselijkis,moetblijkenuitde het MuseumenSchipperpleinvrijtemaken teherinrichten. elkaar minderkruisen.Daarbijishetstrevenom terreintussen Schans omdatderoutesvanwandelaars,fietsen, auto’s enbussen terweg. Ditverbetertdeverkeersveiligheidopenrondom deZaanse niet meerkunnenparkerenaandeNoordzijdevan deLeeghwa te verbeteren.Ditbetekentbijvoorbeelddatbussen enauto’sdan in detoekomstontvlochtenomverkeersveiligheid inhetgebied de stichtingengemeentewordenidealiterverkeersstromen of geenextraparkeerplaatsenrealiseren.Passendbijdevisievan parkeren opafstandmetgebruikvanpendelbussenmogelijkmaken niet locatiezakkenhandelen/ofopvoetbalveldvanZVVZaandijk), aan dezuidkantrealiserenopeennadertebepalenlocatie(wel/ de Leeghwaterwegvoorlangetermijngeschiktmaken,parkeren Oplossingsrichtingen zijnbijvoorbeeldparkerenaannoordkantvan parkeeroplossing voordelangetermijn. stelt destichtinginoverlegmetgemeenteeenplanopvoor hoe deparkeervraagzichontwikkelt.Opbasisvandieinzichten draagvlak heeft.Indetussentijdzalregelmatiggeëvalueerdworden geen langetermijnoplossingvoordeparkeerdruktedievoldoende De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanshebbennog monitoring enevaluaties Onderzoeken langetermijnparkeeroplossingopbasisvan - • • • • • Acties

en rondomdeZaanseSchans; en heteffectvandruktebeheersingopparkeeroverlast op nitoren deparkeervraag,ontwikkelingvanvervoersstromen oplossing. Zaanse Schansvoorhetonderzoeken vaneenlangetermijn Zaanse Schansdeparkeerproblematiek openrondomde om deschool; aanvullende maatregelenvoordeverkeersveiligheid rond Zaanse SchansenhetSt.MichaëlCollegevooreventuele garage volgen; waarna eventueelontwerp,realisatieenbeheervande van eentijdelijkeparkeergarageachterhetZaansMuseum, Gemeente Zaanstadevalueert samenmetStichtingde Gemeente ZaanstadmaaktafsprakenmetStichting de Stichting deZaanseSchansenGemeenteZaanstad mo Gemeente Zaanstadbehandeltdeaanvraagomgevingsver Stichting deZaanseSchansonderzoekthaalbaarheid gunning voorrealisatievaneentijdelijkeparkeergarage; - - - Mogelijke parkeeroplossing kortetermijn

wandelroute richting Zaanse Schans

Zaans Museum Zaans

tijdelijke parkeergarage tijdelijke Locatie mogelijke mogelijke Locatie

49 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 50 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 beperkingen) tebieden. functie eneenverbeterdetoegankelijkheid(ookvoorbezoekersmet om aandebezoekerseenbetereservice,verbeterdeinformatie Voor delangetermijnheeftStichtingZaanseSchansambitie bepaald voorhetdruktebeheersingsplan. van eisenisdemaximalecapaciteitZaanseSchanszoals een programmavaneisenuitgewerkt.Leidendvoorhet maximaal inhetgebiedaanwezigkanzijn.Voordezeinvullingwordt op deZaanseSchansmoetpassenbijhetaantalbezoekersdat toiletvoorzieningen enverbeterderouting.Hetaantalvoorzieningen ontvangst metverbeterdevoorzieningen,zoalsmeerprullenbakken, Stichting deZaanseSchanszalopkortetermijninvesterenineen Een goedeontvangstvoorbezoekersontbreektopdeZaanseSchans. 2.4. Entreepunten

VERBETEREN VOORZIENINGENVOORONTVANGST Kalverringdijk Schansend - • Actie Entree Kalverringdijk

send bijdemaximalecapaciteitvanZaanseSchans. voor verbeteringvandeontvangst(basisvoorzieningen)pas Stichting deZaanseSchansstelteenprogrammavaneisenop - Entree Schansend/Schipperplein

51 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 52 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 circa 10cmenopnieuwworden bestraat. door HHNKafgekeurd.De dijkmoetbeperktwordenopgehoogdmet bebouwing vandeZaanse Schans.Ditdeelvandedijkisnamelijk kwartier (HHNK)gaatverrichten opdeKalverringdijk,voorbij werkzaamheden diehetHoogheemraadschapHollands Noorder kelijk. Bijdeaanlegvanhetfietspadwordtidealiter aangeslotenop Voor het aanleggen van het fietspad zijn gronden van derden noodza voor dedijkversterkingvanKalverringdijk. ontwerp wordennaderonderzochtinsamenhang metdeplannen wordt indicatiefoppagina53weergegeven.Dehaalbaarheid enhet langs deLeeghwaterweg.Hettracévoordezenieuwe fietsroute het ZaansMuseumdatdirectaansluitopvrijliggendefietspad fietsers volgeneennieuwpadtussenhetSt.MichaelCollegeen verbinding metdefietsenstallingenophetschoolterrein.Doorgaande van hetSt.MichaelCollegekrijgenvanuitnoordeneendirecte het eenomtrekkendebewegingronddeZaanseSchans.Scholieren de Catharinahoevebuigthetpadinoostelijkerichtingaf.Hiermaakt flora enfaunawordenvanzelfsprekendonderzocht.Terhoogtevan Het Natura2000gebiedwordtmetrustgelaten.Deeffectenopde een beperkteimpactophetopenenkwetsbareveenweidegebied. de kwelslootlangsdijk.Ditbetrefteenvrijliggendfietspadmet ringdijk indekomendejaren.Ditkanbijvoorbeeldtenoostenvan het aanleggenvaneennieuwveiligfietspadparallelaandeKalver gemeente ZaanstadenStichtingdeZaanseSchanszetteninop worden gescheidenomdeverkeersveiligheidteverbeteren.De De routesvoorwandelaarsenfietsersgaanduidelijkvanelkaar 2.5.

NIEUWE FIETSROUTEONTLASTDEKALVERRINGDIJK - - - fietspad kanookwordenaangelegdalsondertunnelingnietmogelijkis. het fietspadisnietafhankelijkvandehaalbaarheidtunnel.Het de Noord-naarZuidkantvanLeeghwaterweg.Deomleg mogelijk is.Ditmaakteenzeerverkeersveiligefietsroutevan onderzocht wordenofeenfietstunnelonderdeLeeghwaterweg Aanvullend ophetontwerpenderealisatievanfietspadzal Globale aanduiding voorgesteldfietspadlangs kwelsloot • • Acties

leg metdeprovincieoverrealisatieenbeheervantunnel. fietstunnel onderdeLeeghwaterwegenvoerteventueelover pad inafstemmingmetbelanghebbenden(zoalsHHNK); (o.a. aankoop gronden derden), aanleg en beheer van het fiets- Gemeente Zaanstadonderzoektdehaalbaarheidvaneen Gemeente Zaanstadzorgtvoorhetontwerp,voorbereiding -

Bestaande route nieuwe route St. MichaelCollege Bestaande route Globale ligging doorgaandefietsroute

53 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 54 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 omgevingsvergunning aanvragenbijdegemeente. deze maatregel.Destichtingmoetvoorrealisatievanditpadeen weidevogelleefgebied. Ditbepaaltondermeerdehaalbaarheidvan ontwerp vanditpadisdeligginghettenopzichte Zeilenmakerspad-Kalverringdijk. Eenbelangrijkaandachtspuntinhet nieuw padachteromdeCatharinaHoeve(c).Ditontlastbottleneck historische padenstructuur.StichtingdeZaanseSchanslegteen beter tespreiden.Vanzelfsprekendwordtdaarbijuitgegaanvande padenstructuur opeenenkelelocatieuitbreidenomdedrukte op piekmomenten(te)druk.StichtingdeZaanseSchanszal molenpanorama enviadezelfderouteterug.Hetpadismomenteel binnen enlooptdirectviahetZeilenmakerspad(b)richting merendeel vandebezoekerskomtviaSchansend(a)hetgebied gewandeld. Hetwordtopditmomentechtereenzijdiggebruikt. De ZaanseSchansiseenhistorischdorp,waarvolopkanworden 2.6. • • Acties

het ontwerp,deaanlegenbeheervanpad volgt; het nieuwepadachterdeCatharinahoeve,waarna eventueel Gemeente Zaanstadbehandeltdeaanvraagomgevingsver Stichting deZaanseSchansonderzoekthaalbaarheid van gunning voorrealisatievanhetnieuwepad. UITBREIDEN PADENSTRUCTUUR - c. b. Uitbreiding padenstructuur Bestaande padenstructuur a. Uitbreiding padenstructuur Bestaande padenstructuur Randen langs Zeilenmakerspad wordenplatgelopen

55 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 56 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Wandelroute tussen stationenSchans(Stationsstraat) draagt zorgvoor integratievandezeacties inditprogramma. is echteronderdeelvanhet programmaMAAK.Zaanstad.Degemeente omgeving toekomstbestendig temaken.Deuitvoeringvandezeacties deze bijdragenaanhetintegrale planomdeZaanseSchansenhaar Deze actieszijnonderdeel vandeOntwikkelstrategieaangezien Zaandijk). verkeer enderegionalefietsroutes(knooppuntontwikkeling Koog/ fiets tegaaneniseentoevoegingopdebereikbaarheid vanlangzaam Een verbeteringopdezeroutezaleenextraimpuls gevenommetde van deGuisweg,omzodezeroutesneller,veiliger en betertemaken. ondertunneling vanhetfietspadonderspoor door, inhetverlengde baarheid vanhetgebiedisaanteradeninzetten opeenveilige het westen(hetgebiedaandewestzijdevanspoor).Voorbereik vanuit hetoostenvandestad(hetgebiedoostelijkZaan)naar De Fietsersbondheeftaangegevendaterteweinigveiligerouteszijn Schans. DegemeentewerkthiervoorsamenmetNS. gemaakt. HetzelfdegeldtvoordeaanlooproutesnaarZaanse de omgeving.HetStationspleinwordtaangepastenaantrekkelijker Zaanstad voorzietdegemeenteherontwikkelingvanditstationen eerste kennismakingmetdeZaansecultuur.InhetprogrammaMAAK. OV-Knooppunt isvoorveelbezoekersdiemetdetreinkomen de treinkomenbeginthunbezoekalopstationZaanseSchans.Dit het bevorderenvanduurzamemobiliteit.Voorbezoekersdiemet vervoersmodaliteiten dandebusenauto.Ditdraagtookbijaan naar deZaanseSchansteverbeterendoorhetstimulerenvanandere De gemeenteZaanstadzieteenaantalkansenomdeaanlooproutes 2.7.

VERBETEREN ENUITBREIDENAANLOOPROUTESNAARDEZAANSESCHANS - • Acties •

oost naarwestendeknooppuntontwikkelingKoog/Zaandijk. Gemeente Zaanstadsteltalsonderdeelvandeherontwikke Gemeente Zaanstadverkenteenverbeteringvanderoute Schans naardeZaanseSchans; andere vormenvanduurzaamvervoerStationZaanse op voorbetererouteszowelvoetgangers,fietsersals ling vanstationZaanseSchansensamenmetNSeenplan -

57 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 58 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 nadrukkelijk om ’savondsvoordebewoners endenatuurZaanse opstellen voorhetgebruik vandeopenbaresteigers.Dewensis De gemeenteZaanstadzal voordeZaanseSchansspecifiekbeleid Opstellen beleidgebruik openbaresteigersZaanseSchans menten ontwikkelenomhetreizenviaOVtebevorderen. de gemeenteinsamenwerkingmetNSenConnexion beterearrange bezoekers bovendiendebelevingvanZaanstreek. Aanvullendgaat versterken vanhetpersonenvervoeroverwater.Dit verhoogtvoor De gemeenteziet,netalsdeVervoerregio,veelmogelijkheden inhet Vervoerregio tekomentotduurzameverkeers-en vervoersplannen. duurzame mobiliteitsvormen.Hierligteenkansom samenmetde gemeente enstichtingonderzoekendemogelijkheden voormeer samenwerking meteengrootaantalpartnersinderegio.De Deze verschuivingvraagteenaanpakopdelangetermijnen partners gebied Ontwikkelen duurzaamverkeers-envervoersplanmet ook voordebewonersvanZaanstreek. mobiliteit, nietalleenvoordebezoekersvanZaanseSchans,maar vervoer richtingdeZaanseSchans.Hetgaatomslimmeenduurzame ander gebruikvanvervoerrichtingdeZaanseSchansennietméér Deze gewensteverschuivinginvervoersmodaliteitbetekentvooral van mobiliteiteenaanzuigendewerkinghebbenophetbezoek. fietsen enwandelen.Hetisnietdebedoelingdatnieuwevormen en touringcarsnaarelektrischebussen,trein,vervoeroverwater, naar eenverschuivinginvervoersmodaliteiten;vanautoverkeer De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanswerkentoe 2.8.

BEVORDEREN VANDUURZAMEMOBIILITEIT - gebruikers vandesteigersbinnenhetgebied. van desteigersgoedeafsprakengemaaktmoetenwordenmetalle Schans rustigtehouden.Datbetekentdatookvoorhetgebruik vaarroutes naarenvanafdeZaanseSchans. hoort ookhettotstandbrengenvaneennetwerk van interessante bezoekers. Bijhetstimulerenvan(personen)vervoer overwater worden, zonderdatdit,zoalsgezegdleidttottoename vanhetaantal steiger aantepassenzodatdezemeerenoptimaler gebruiktkan en rondomdeHemmes.Ookwenstgemeente de riviercruise van hetplangebiedeneventueelaandeanderekant vandeZaan buurt vandeZaanseSchanstoetevoegen,metnameinhetnoorden komen. Degemeenteachthetwenselijkenverkentomsteigersinde gehandhaafd. Datisdeontvangstvoormensendiemetboot tussenstop is.DehuidigeaanlegsteigernabijdeHuismanwordt en Zaanstad-Noord,waarbijdeZaanseSchanseenbelangrijke vier jaartweeZaanferry’stelatenvarentussenZaandamCentrum gezet, insamenwerkingmeteenparticuliererederij,omdekomende andere plekkeninderegio.Degemeenteheeftaleeneerstestap De gemeentewilgebruikvanbootverbindingenbevorderen,ooknaar vervoer overwater Ontwikkelen steigersenvaarroutesvoorstimulans - • • • • Acties

gers; vaarroutes enmetbijzondereaandachtvoorpassantenstei in deomgevingvanZaanseSchansvoorinteressante steigers opdeZaanseSchans. Zaanse Schans,beleidopvoorhetgebruikvandeopenbare Gemeente Zaanstadverkentaanpassingvanderiviercruise Gemeente Zaanstadsteltontwerpopvoormogelijkesteigers Gemeente Zaanstadstelt,inafstemmingmetStichtingde Gemeente Zaanstadstelteenduurzaamverkeers-enver steiger vooroptimalergebruik. de Zaanstreek; zoals deVervoerregio,NSenconcessiehoudervoorOVin voersplan opmetdeverschillendepartnersinhetgebied Rondvaart over deZaan - - - Station ZaanseSchans de Zaan

59 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 60 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Deze verhaallijn isookdebasisvoor toetsingofnieuwetoevoe Zaans Museum,Vereniging DeZaanscheMolenendeondernemers. de ZaanseSchansopnaoverleg metdeHistorischeCommissie,het Stichting deZaanseSchans steltdegezamenlijkeverhaallijnover Verhaal vandeZaanse Schansenhetomgevingsplan acties benoemdondermaatregel2overdruktebeheersing. door deStichtingverderuitgebreidenverdiept.Zie hiervoorookde verdieping. DaartoewordtdebelevingdieZaanse Schansbiedt Schans destrategierichtenop‘cultuurtoerist’die komtvoor wordt voorde‘cultuurtoerist’.OmdieredengaatStichting deZaanse maken omerzovoortezorgendatdeZaanseSchans aantrekkelijker Stichting deZaanseSchansengemeentewillen eenkwaliteitsslag cultuurtoerist Marketingstrategie StichtingZaanseSchansrichtenop acties zijhiervoorwillenondernemen. onderzoeken. Navolgendbeschrijvendegemeenteenstichtingwelke houdt degemeentealseisaanomimpactvanuitbreidingente Zaanse Schanskanbezoeken(ookwelhet‘laadvermogen’genoemd) tallen (zieookpagina35).Hetmaximaalaantalbezoekersdatde of eentesterkaanzuigendewerkinghebbenopdebezoekersaan dingen mogengeennegatieveimpactophetauthentiekekarakter investeringen moetinverhoudingblijvenmethetgebied.Uitbrei Schans meertotzijnrechtkomt.Hetmuseaalaanbodenbenodigde aanbod verbeterenzodathetauthentiekekaraktervandeZaanse aanbod opdeZaanseSchansverbredenenkwaliteitvanhet De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanswillenhet 2.9.

VERBREDEN CULTUREELENERFGOEDAANBODOPDEZAANSESCHANS - - - Schans. Daarmee vormtditgebied denoordelijkebegrenzingvanZaanse woningbouw enerisdeambitie omereenherbergterealiseren. Er zijnvergevorderdeplannen voorhetJacobVisterrein.Hierkomt Ontwikkeling JacobVisterrein klokkenmakers. de ZaanseSchanshetverhaalzalvertellenvan Zaanse tijdenzijn die complementairaandeanderemusealeenerfgoeduitingen op In MuseumZaanseTijdwordteennieuwepresentatie ontwikkeld, Museum ZaanseTijd de gemeente.Plannenmoetenpassenbinnengeldende regels. vergunningen (waarondereenomgevingsvergunning)aanvragenbij nemers voornieuweontwikkelingenmoetenhiervoordebenodigde uitbreiden, zoalsdeklompenmakerijenkaasboerderij.Initiatief kelkaart (ziepagina40).Sommigeondernemerswillendelocatie tieven passenbijdeontwikkelgebiedenzoalszichtbaarinontwik verschillende initiatievenofwordenopgestart.Dezeinitia Voor verbredingenverbeteringvanhetmuseaalaanbodlopen Cultuur-historisch enerfgoedaanbodverbeteren kunnen geven. nieuwe omgevingsplaneenjuridischebasisomdeverhaallijnvormte dan welvoegennaardeverhaallijn.Waarnodigenmogelijkbiedthet bezoeker, maarquavormenpresentatiemoetendezefunctieszich kunnen functiestoegevoegdwordendieondersteunendzijnvoorde gingen opdeZaanseSchanspasseninhetverhaalvangebied.Er - - - wens. hebben noggeenformeel besluitgenomentenopzichtevandeze van Windmolens’opLandje deHaan.Degemeenteenstichting nieuwbouw vaneenmolenmuseumalsonderdeel van‘deWereld dat degemeenteintentieheeftomakkoordtegaan metde overeenkomst eenaantalafsprakenvastgelegd,waaronder de gemeenteenVerenigingZaanscheMolenineen intentie is eigendomvanStichtingdeZaanseSchans.In2017 hebben als onderdeelvandeWereldWindmolens.Landje deHaan op LandjedeHaaneenmoleninformatiecentrumte realiseren Vereniging deZaanseMolenheeftwensuitgesproken om Landje deHaan als ontwikkelgebiedopgenomenindeplankaarten. vigerende bestemmingsplan.Voordehelderheidisdezelocatieook een nieuweVermaning,zijnnujuridischalmogelijkbinnenhet De wensenvoorhetprojectZonnewijzer,zoalsrealiserenvan Project Zonnewijzer kelkaart. Schans. DeKalverliefdestaatalskavelmetgebouwopdeontwik gebruikt voorhetrealiserenvanmolenmuseumopdeZaanse de verkoopvanhetmolenmuseuminKoogaanZaanworden als onderdeelvandeWereldWindmolens.Deopbrengsten Het MolenmuseumopdelocatieKalverliefdeisinvoorbereiding Molenmuseum opontwikkellocatiedeKalverliefde - - Zaanse Schansverdervormtegeven. Het museumheeftdeambitieopZaanseSchanshet verplaatsen vanhetstreekmuseumnaarcentrumZaandam. onderzoek gestartdoorhetmuseumendegemeentenaar bouwvlak vanhetZaansMuseum.Ookisereenhaalbaarheids er vanuitdatdezeaanpassingenpassenbinnenhetbestaande museum voordeZaanseSchans.Degemeenteenstichtinggaan vernieuwing, metalsdoeleenkrachtigerpositionering Tenslotte werkthetZaansMuseumaantransformatieen Positionering ZaansMuseum • • Acties

vorm tekunnengeven. waar nodigenmogelijkeenjuridischebasisomde verhaallijn partijen opdeZaanseSchansensteltverhaallijn vast; over deZaanseSchansopinsamenwerkingmetalleerfgoed Gemeente Zaanstadbiedtmethetnieuweomgevingsplan Stichting deZaanseSchanssteltgezamenlijkeverhaallijn - -

61 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 62 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 van eendergelijkemaatregelwordtnaderonderzocht. in overlegmetdeprovincienemen.Dewenselijkheid enhaalbaarheid dergelijke maatregelkandegemeentenieteigenstandig, maaralleen provinciale wegwordtteruggebrachttoteenstadsstraat. Een toekomstig perspectiefdatdeLeeghwaterwegvan eendoorgaande hier, vooralvanuithetoogpuntvanverkeersveiligheid, alsmogelijk herprofilering vandewegen.Oplangeretermijn zietdegemeente verkeer, vrijliggendepadenvoorfietsersenwandelaars verbeteringen opnemen,zoalsveiligeoverstekenvoorlangzaam De gemeentekaninhetintegraalverkeersontwerpeenaantal Sonoyweg. Michael College,bedrijvenensportverenigingenaandeDiederikvan van bezoekers,bewoners,omwonenden,scholierenhetSint en deverkeersveiligheidteverbeterenvanallevervoersstromen verkeersontwerp debereikbaarheidopenrondomZaanseSchans moeten efficiëntenveiligwordenverwerkt.Doelismethetintegraal en Pinksterdriedeaansluitenderotonde.Dezevervoersstromen de ZaanseSchans,metnamerondomLeeghwaterweg,Guisweg bezoekers leidttotgroteverkeersdrukteopdetoevoerwegennaar maken voordeaanvoerroutesnaarZaanseSchans.Hetaantal De gemeenteZaanstadgaateenintegraalverkeersontwerp 2.10.

INTEGRAAL VERKEERSONTWERP • Acties

op enrondomdeZaanseSchans,alsonderdeelvanhet voor verbeteringvandeverkeersveiligheidenbereikbaarheid Gemeente Zaanstadstelteenintegraalverkeersontwerpop programma MAAKZaanstad. bedrijven enbewoneres Leeghwaterweg islokaleontsluiting vooromliggende

63 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 64 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 en StichtingKalverpolder. De stichtingwerkthiervoorsamenmetdepartners Staatsbosbeheer Schans eenplanvoorversterkingvandefloraen fauna inhetgebied. Voor verduurzamingvandeomgevingmaaktStichting deZaanse panden nietaantasten. maatregelen mogenuiteraardhetauthentiekekaraktervande en gebouweneenalternatiefaanbiedeninplaatsvangas.Deze middels zonnepanelen.Eenandereoptieisvoorallewoningen gebouwen enwoningenhetopwekkenvanduurzameenergie uitvoeren. Hierbijkangedachtwordenaanhetisolerenvanbedrijfs benoemd diedestichting,insamenwerkingmetderden,wil gebiedsverduurzaming. Inditplanvanaanpakwordenmaatregelen voor gebiedsverduurzaminginhetkadervanlandelijkbeleid Stichting deZaanseSchansontwikkeltdaarvooreenplanvanaanpak Zaanstad endeGroeneGrachten. hiervoor samenmetdeProvincieNoord-Holland,gemeente Zaanse Schansteverduurzamen.Stichtingdewerkt ambitie degebouwen,woningenenhet(natuur)gebiedvan De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanshebben 2.11.

DUURZAAMHEID WONINGEN,GEBOUWENENGEBIED - • Acties • •

(Staatsbosbeheer, StichtingKalverpolder,e.d.). van defloraenfaunainhetgebiedsamenmetpartners gebouwen opdeZaanseSchans; het planvanaanpakuit,zoalsisolatiedewoningenen gebiedsverduurzaming; Stichting deZaanseSchansontwikkelteenplanvanaanpak Stichting deZaanseSchansmaakteenplanvoorversterking Stichting deZaanseSchansvoertmaatregelenbenoemdin nemen. de Pinksterdrietevoorkomenkangemeentezelf maatregelen stoppen ombezoekersopdewegaftezetten.Om dezesituatieop mogelijk zijnomtevoorkomendatbussenaande Leeghwaterweg gaat overleggenmetdeprovincieNoordHollandwelke maatregelen Ook wildegemeenteonveiligesituatiesvoorkomen. Degemeente problematiek. particuliere gronden),omeenoplossingtezoekenvoordeparkeer Diederik Sonoywegdieparkerenindeopenbareruimte(ennietop de gemeenteingesprekmetverenigingenenbedrijvenaan ontlasten enwathetdraagvlakvoorparkeerreguleringis.Ookgaat bewoners aandeLagedijk,GuiswegenHaaldersbroekhetbestekan omgeving is,hoeinvoeringvaneenvormparkeerreguleringde De gemeentegaatonderzoekenwatdeproblematiekin verplaatst naardeomgeving. wil voorkomendathetparkeerprobleemopdeZaanseSchanszich op degebiedeneromheensteedsgroter.DegemeenteZaanstad het zoekennaaronbetaaldeparkeerplekken,wordtdeparkeerdruk Door hetsteedsdrukkerwordenvandeZaanseSchansendoor 2.12.

VOORKOMEN PARKEERDRUKINOMGEVING - • Acties • • •

voor bewonersopdeLagedijk,GuiswegenHaaldersbroek; heid enhetdraagvlakvooreenvormvanparkeerregulering dat bussenlangsdeLeeghwaterwegstoppen. Holland welkemaatregelenmogelijkzijnomtevoorkomen voor oplossenvandeparkeerproblematiek; bedrijven enverenigingenaandeDiederikvanSonoyweg De gemeenteonderzoektdeparkeerproblematiek,haalbaar De gemeenteonderzoektinoverlegmetdeprovincieNoord De gemeenteverbeterthandhavingoptouringcarsdiepar De gemeentemaaktindienmogelijkennodigafsprakenmet langs dePinksterdrie); keren opplekkenwaarhetnietistoegestaan(bijvoorbeeld - -

65 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 DEEL III•

ORGANISATIE UITVOERING ONTWIKKELSTRATEGIE te voeren.Dezefaseringkanwordenherzienalsdeperiodiekeevaluatiesdaaraanleidingtoegeven. hoofdlijnen opgenomen,omdathetnietnodigenmogelijkisomallemaatregelentegelijkertijduit Concrete investeringsbesluitenvooreenaantalmaatregelenvolgenlater.Ookiseerstefasering op mee. Ditdeelsluitafmeteenoverzichtvandevoorgesteldemaatregelenenverantwoordelijkheden. haar rolentaken.Demaatregelendiedegemeentestichtingnemenbrengenkostenmetzich ontwikkelstrategie organiseren.Elkeorganisatieheefteigenverantwoordelijkheden,passendbij Deel 3beschrijfthoedegemeenteZaanstadenStichtingZaanseSchansuitvoeringvan

concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 68 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 met destichting. te gast.Degemeentevoerthaartakenhiervooruit insamenwerking omgeving veilig,leefbaarenbereikbaaris.Bezoekers zijnhieraltijd en ondernemers.DegemeentezorgtdatdeZaanse Schansénde algemene belangeninhetgebiedtewaarborgenvoor bewoners Zaanstad draagtprimairdepubliekeverantwoordelijkheid omde De ZaanseSchansiseenopenbaargebied.gemeente statutaire taken. op privateterreinen.Aanvullendheeftdestichtingnogeenaantal toegankelijk. Degemeentelijkebevoegdhedengeldenhieralselders van deZaanseSchansdatineigendomisstichtingopenbaar en daarmeeverantwoordelijkvoorhetbeheerhiervan.Hetgebied groot deelvandegronden,padenenpandenopZaanseSchans ruimte rondomdeZaanseSchans.Destichtingiseigenaarvaneen De gemeenteisverantwoordelijkvoorhetgebruikvandeopenbare omgeving. op deZaanseSchansenaantalmaatregelenproblemenin een setaanmaatregelen.Eenaantalmaatregelenzijnvantoepassing een integraalplandatbestaatuitgezamenlijkevisie,ambitieen voor detoekomstvanZaanseSchans.Deontwikkelstrategieis ontwikkelstrategie opgesteldomeengezamenlijkebasistehebben De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanshebben 3.1.

VERANTWOORDELIJKHEIDSVERDELING in eersteinstantie budgetvrijmaaktom dehaalbaarheidvan zij verantwoordelijkis.Dat betekentbijvoorbeelddatdestichting Stichting deZaanseSchans financiertdemaatregelenwaarvoor Metropoolregio Amsterdam (MRA). van deprovincieNoordHollandeneensamenwerking metde het programmaMAAKZaanstad,OVKnooppunten programma programma’s, subsidiesenfondsentefinancieren, zoalsbijvoorbeeld gemeente isvoornemenseendeelvandemaatregelen vanuitandere reserveren zijallebeieendeelvandebijbehorende kosten.De In hetgevaldateenmaatregeldoorbeidewordtuitgevoerd, dan die horenbijdevoorgesteldemaatregelenzijmoeten uitvoeren. organisaties zijnverantwoordelijkvoordefinanciering vandekosten alle betrokkenen,bovenalvoordegemeenteenstichting.Beide De voorgesteldemaatregelenbrengenkostenmetzichmeevoor Schans Investeringen maatregelenOntwikkelstrategieZaanse andere taken. behoud vanheterfgoed,onderhouddeopenbareruimteen de partijenopZaanseSchanskostenkunnendekkenvoor cenario’s zijnnodigomstructureleinkomstentegenererenwaarmee cenario’s voordelangetermijnteontwikkelen.Dezeexploitaties Anderzijds ambiërendeorganisatiesomduurzameexploitaties bestendig temakenzoalsindezeontwikkelstrategiebeschreven. de extramaatregelendienodigzijnomZaanseSchanstoekomst financiële opgaven.Enerzijdsmoetendeorganisatiesinvesterenin De gemeenteZaanstadenStichtingdeZaanseSchanshebbentwee 3.2.

FINANCIERING - - - realisatie vanzelfgeïnitieerdeprojecten. Vereniging deZaanscheMolen,verantwoordelijkvoorfinancieringen Evenwel zijnookdeanderepartijenopZaanseSchans,zoals investering is. en realisatievolgtlater,zodraereenbeterinzichtindeexacte de parkeergarageteonderzoeken.Financieringvanontwerp lingen vandeZaanseSchans. van kostenenbatenterealiseren ombijtedragenaandedoelstel met dezescenario’seengezonde exploitatieenevenredigeverdeling en nietomanderevoorzieningeninZaanstadtebekostigen. Doelis opbrengsten uiteendergelijkscenarioalleenvoor deZaanseSchans stakeholders opdeZaanseSchans.Degemeentebenut haar exploitatiescenario’s ontwikkelen.Waarnodigdoen zijdatmet in deinvesteringengaanstichtingengemeente dezeduurzame strategie, bijvolledigehelderheidoverdeopgaven enmetinzicht voor allepartijentegenereren.Navaststellingvan deontwikkel Aanvullend zijnverschillendescenario’smogelijkom opbrengsten gemeente isvoornemenseenvermakelijkheidsretributieintevoeren. en stichtingopstructurelebasisvoldoendemiddelennodig.De inkomsten genereren.Voordelangetermijnhebbengemeente houden datookkunnenblijvendoenendaarvoorvoldoende en destichtingambitiedatpartijendieheterfgoedinstand Aanvullend opdevoorgesteldemaatregelenhebbengemeente Duurzame exploitatiescenario’svoorlangetermijn - -

69 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 70 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 bestemmingsplan ofomgevingsplan.Voor maatregelenmeteen voor dergelijkevergunningen wordengetoetstaanhetvigerende of destichtingomgevingsvergunningen aanvragen.Aanvragen aan vast.Voorfysiekeingrepen indeomgevingmoetengemeente te borgenvoordelangetermijn. Hierziteenuitgebreidvoortraject opstellen omdevisievooreentoekomstbestendige ZaanseSchans De gemeenteZaanstadzaltevenseennieuwomgevingsplan grond inerfpachthebben. alleen plaatskanvindenmetmedewerkingvanparticulieren diede door- oflanglopendeerfpachtcontractenwaardoor deontwikkeling in erfpachtuitgegevenaanbewonersenbedrijven. Vaakbetrefthet ringdijk. EenaantalpercelengrondvanStichtingde ZaanseSchansis voor ondermeerderealisatievanhetfietspadlangsKalver afhankelijk vandematewaarinbouwrijpegrondbeschikbaarkomt Een succesvolleontwikkelingvandeZaanseSchansisdeels zien enindiennodigbezwaartemaken. mogelijkheid omdeuitgevoerdeonderzoekenenontwerpeninte hebbenden, ooknavaststellingvandeontwikkelstrategie, ruimtelijke proceduresvolgen.Dezegevenbelang fysieke ingrepenmoetendegemeenteenstichtingeenaantal termijn wordenuitgevoerd,maarvooreenaantalruimtelijkeen van beleidofhetnemeneenverkeersbesluit)kunnenopkorte van deontwikkelstrategie.Eenaantalmaatregelen(zoalsaanpassing maatregelen inhetplanvoorbereidenenuitvoerennavaststelling plan voordeZaanseSchans.Degemeenteenstichtinggaan De OntwikkelstrategieZaanseSchansisdestrategieenhetintegrale 3.3.

FASERING ENPROCEDURES - - periodieke evaluatiesdaaraanleidingtoegeven. ontwikkeld. Defaseringenplanningkunnenwordenherzienalsde opgenomen wanneerdeduurzameexploitatiescenario’sworden na vaststellingvandeontwikkelstrategie.Infaseringisnogniet een basisvoordeplanning.Eenprojectplanningwordtuitgewerkt te voerenmaatregelen.Ditiseenfaseringophoofdlijnenenbiedt Navolgend overzichtgeefteenindicatievoorfaseringvandeuit parallel aandeontwikkelingvanhetomgevingsplan. hiervan endeaanvraagvaneenomgevingsvergunningtestarten kunnen destichtingengemeenteoverwegenomvoorbereiding hoge prioriteit,zoalshetrealiserenvaneentijdelijkeparkeergarage, 71 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 72 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 Fasering vooruitvoeringmaatregelenOntwikkelstrategieZaanseSchans padenstructuur 6. Uitbreiden ontlast deKalverringdijk 5. Nieuwefietsroute ningen voorontvangst 4. Verbeterenvoorzie- voorlopig 5jaar 3. bezoekersdrukte 2. Planvoorbeheersenvan karakter voor behoudauthentiek 1. Beleidenhandhaving Algemene maatregel Parkeeroplossing voor Behandelen aanvraagomgevingsvergunning vooruitbreidingpadenstructuur beheer volgen Onderzoek haalbaarheidnieuwe padachterdeCatharinahoeve,waarnaontwerp,aanlegen met deprovincieoverrealisatie enbeheervandetunnel Onderzoeken haalbaarheidvan fietstunnelonderLeeghwaterwegenvoerteventueeloverleg fietspad inafstemmingmetbelanghebbenden(o.a.HHNK) Ontwerp, voorbereiding(o.a.aankoopgrondenderden),aanleg enbeheervanhetnieuwe passend bijmaximalecapaciteitZaanseSchans Opstellen programmavaneisenvoorverbeterenontvangstZaanse Schans(basisvoorzieningen) Evalueren parkeerproblematiekopdeZaanseSchansvooronderzoeken langetermijnoplossing maatregelen voorverkeersveiligheidrondomdeschool Maken vanafsprakenmetStichtingenSt.MichaelCollegeover eventueelaanvullende parkeeroverlast openrondomdeZaanseSchans Monitoren parkeervraag,ontwikkelingvervoersstromeneneffectdruktebeheersingop Behandelen aanvraagomgevingsvergunningvoorrealisatietijdelijkeparkeergarage eventueel ontwerp,realisatieenbeheervandegaragevolgen. Onderzoeken haalbaarheidvaneentijdelijkeparkeergarageachterhetZaansMuseum,waarna de drukteleiden. Maken vanmarketingafsprakenmetondernemersopdeZaanseSchansdietotbeheersing Onderzoeken vaneffectendrukteopdeleefbaarheidhetgebiedvoorbewoners Ontwikkelen vaneendruktebeheersingsplanmetpartners Zaanse Schansvoortvloeienmogelijktemaken Opstellen nieuwomgevingsplanomderuimtelijkeaanpassingendieuitontwikkelstrategie aanpassen APVindiennodig)enversterkentoezichthandhaving. Aanpassen beleidenregelgevingvoorvoorkomenongewensteambulantehandel(zoals van destichting Actualiseren brancheringsbeleidvooreconomischeactiviteitengebruikvaneigendommen handhaving versterken. Maken aanvullendeafsprakenmetpandeigenarenvoormonumentalehandhavingen Specifieke acties voor uitvoering Verantwoordelijk gem Zaanstad st ZaanseSchans gem Zaanstad gem Zaanstad st ZaanseSchans ZnsSchns &gmZnstd gem Zaanstad gem Zaanstad st ZaanseSchans& gem Zaanstad st ZaanseSchans st ZaanseSchans gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad st ZaanseSchans gem Zaanstad

Fase 1

Fase 2 (2022)

Fase 3 parkeerdruk inomgeving 12. Maatregelenvoorkomen gebied woningen, gebouwenen 11. Duurzaamheid ontwerp 10. Integraalverkeers Zaanse Schans en erfgoedaanbodopde 9. Verbeterencultureel duurzame mobiliteit 8. Bevorderenvan Schans aanlooproutes naarZaanse 7. Verbeterenenuitbreiden Algemene maatregel - Leeghwaterweg stoppeninoverleg metprovincie Onderzoeken welkemaatregelen mogelijkzijnomtevoorkomendatbussennietmeerlangs de Verbeteren handhavingoptouringcarsdieparkerenplekken waarhetnietistoegestaan van deparkeerproblematiek Maken vanafsprakenmetbedrijvenenverenigingenaandeDiederik Sonoywegvooroplossen lering voorbewonersopdeLagedijk,GuiswegenHaaldersbroek Onderzoeken parkeerproblematiek,haalbaarheidendraagvlak vooreenvormvanparkeerregu Ontwikkelen planversterkingfloraenfaunainomgevingZaanse Schans gebouwen Uitvoeren maatregelenbenoemdinhetplanvanaanpakzoals isolatievanwoningenen Ontwikkelen planvanaanpakgebiedsverduurzaaming en rondomdeZaanseSchansalsonderdeelvanhetprogrammaMAAKZaanstad Opstellen integraalverkeersontwerpvoorverbeteringverkeersveiligheidenbereikbaarheidop Bieden juridischebasismetnieuweomgevingsplanomdeverhaallijnvormtekunnengeven partijen opZaanseSchans Opstellen envaststellengezamenlijkeverhaallijnoverdeZaanseSchansi.s.m.alleerfgoed Verkennen aanpassingriviercruisesteigervooroptimalergebruik interessante vaarroutesenmetaandachtvoorpassantensteigers Opstellen ontwerpvoormogelijkesteigersindeomgevingvanZaanseSchans van desteigerseninafstemmingmetStichtingZaanseSchans Opstellen beleidgebruikopenbaresteigersZaanseSchansenafsprakenmakenmetgebruikers Vervoerregio, NSendeconcessiehoudervoorOVinZaanstreek Ontwikkelen duurzaamverkeers-envervoersplanmetdepartnersinhetgebiedzoals Verkennen verbeteringrouteoostnaarwestendeknooppuntontwikkelingKoog/Zaandijk duurzaam vervoervanStationZaanseSchansnaarhetgebieddeSchans. Opstellen planvoorbetererouteszowelvoetgangers,fietsersalsanderevormenvan Specifieke acties

- - voor uitvoering Verantwoordelijk gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad st ZaanseSchans st ZaanseSchans st ZaanseSchans gem Zaanstad gem Zaanstad st ZaanseSchans gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad gem Zaanstad

Fase 1

Fase 2 (2022)

Fase 3

73 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 74 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 p.18 p.18 p.16/17 CBS p.16 Bronnen p.40, 42,43,49,50,53,54,59BREENstedenbouw P.21 P.21 P.19 p.14 p.14 p.14 p.14 P.12 P.11 Afbeeldingen Overige foto’sBREENstedenbouw p.71 gemeenteZaanstad Foto’s BRONNEN ENAFBEELDINGEN

Strabo, 2017 Amsterdam Marketing,bezoekenHolland zien UNWTO, juli2018 De Orkaan zijlstraschipper.nl archief.zaanstad.nl Ontwerptekening JaapSchipper1951,stipediumPrixdeRome Beeldkwaliteitsplan ZaanseSchans2010 topotijdreis.nl m3hrickvanassema.nl lintendijkenpaden.zaanstad.nl Google EarthPro Google EarthPro 75 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019 concept Ontwikkelstrategie Zaanse Schans 25 november 2019