Publiekshal ▪ Het Rond 1, www.zeist.nl ▪ www.twitter.com/gemeentezeist Postbus 513, 3700 AM Zeist www.facebook.com/gemeentezeist Telefoon 14 030 ▪ [email protected]

Gemeente Zeist Postbus 513 3700 AM ZEIST

Datum 2 februari 2015 Ons kenmerk 0132886

Burgerservicenummer Uw kenmerk -

Bijlage(n) 2 Behandeld door mevr. B. Bouwhuis-Willems

Onderwerp Kennisgeving nieuw onderzoek Rekenkamer

Geachte leden van de raad,

De Rekenkamercommissie heeft besloten om onderzoek te gaan verrichten naar de situatie rondom de aanleg van de langzaam verkeer tunnel (fietstunnel) in Den Dolder. Door middel van deze brief informeert zij u over de start van het onderzoek.

Doel van het onderzoek De commissie wil de gemeenteraad met dit onderzoek inzicht geven in de verklaringen die er zijn voor het feit dat de tunnel niet eerder dan in 2017 klaar is. De Rekenkamercommissie kijkt in het onderzoek terug naar dit al langlopende proces vanuit vier verschillende invalshoeken: - de kaderstelling en controle door de gemeenteraad - de samenwerking met andere partijen - de rol van burgerparticipatie. - de uitvoering door het college en ambtelijke organisatie.

In de bijlage behorend bij deze brief is meer informatie opgenomen over de vraagstelling en het onderzoekmodel in dit onderzoek en het persbericht dat de Rekenkamercommissie naar aanleiding van de start van het onderzoek laat uitgaan.

Geen wisselspelers De Rekenkamercommissie heeft besloten om voor dit onderzoek geen gebruik te maken van de mogelijkheid voor een raadslid en burger wisselspeler. De reden om geen raadslid wisselspeler voor dit onderzoek te vragen is dat kaderstelling en controle door de gemeenteraad specifiek onderwerp van onderzoek is in dit onderzoek. De reden om geen burger wisselspeler te vragen voor dit onderzoek is dat het vrijwel onmogelijk is om een onafhankelijke wisselspeler te vinden die toch voldoende betrokken is op het onderwerp.

Uitvoering Het eerste gedeelte van het onderzoek zal door de Rekenkamercommissie uitgevoerd worden in de periode van februari tot en met augustus 2015. De Rekenkamercommisise heeft er vanwege de gevoeligheid en complexiteit van het onderzoek voor gekozen om voor dit onderzoek geen onderzoeksbureau in te huren, maar gebruik te maken van ‘collegiale uitwisseling/inhuur’. Mevrouw L. van den Broek, onderzoeker bij de Randstedelijke Rekenkamer zal het eerste gedeelte van het onderzoek voor de Rekenkamercommissie uitvoeren. De Rekenkamercommissie geeft hiermee ook invulling aan het verzoek van de raad om samen te werken met andere rekenkamers.

Austerlitz ▪ ▪ Den Dolder ▪ Huis ter Heide ▪ Zeist

Communicatie De Rekenkamercommissie is zich ervan bewust dat dit onderzoek complex en gevoelig ligt bij veel burgers en organisaties. De Rekenkamercommissie zal in dit onderzoek extra aandacht besteden aan de communicatie. Voor betrokken burgers wordt een informatiebijeenkomst belegd

Verzoek De Rekenkamercommissie verzoekt u om eventuele relevante schriftelijke informatie van uw zijde per email aan te leveren bij de Rekenkamercommissie via [email protected] Mocht u andere toe- voegingen hebben dan kunt deze ook via dit email adres aanleveren.

Mocht u naar aanleiding deze informatiebrief nog vragen hebben dan kunt u contact opnemen met de secretaris van de Rekenkamercommissie, mevrouw B. Bouwhuis-Willems. Zij is telefonisch te bereiken via 1 4 030 of op het genoemde email adres.

Hoogachtend

Erwin Derks Voorzitter Rekenkamercommissie

Austerlitz ▪ Bosch en Duin ▪ Den Dolder ▪ Huis ter Heide ▪ Zeist

Bijlage onderzoeksopzet en probleemstelling

1. Inleiding

De Rekenkamercommissie van de gemeente Zeist heeft besloten om onderzoek te gaan doen naar het uitstel van de aanleg van de langzaam verkeertunnel (fietstunnel) in Den Dolder (proces loopt al sinds begin 2002). De interesse van de Rekenkamercommissie is ingegeven door ‘verwondering’. Hoe kan het dat het aanleggen van een tunnel zo lang kan duren?

Tijdens de bezoeken van de Rekenkamercommissie aan de fracties in 2014 is gebleken dat een grote meerderheid van de raadsfracties een onderzoek naar de tunnel relevant zou vinden. De fracties hebben suggesties voor de uitvoering van het onderzoek meegegeven. De suggesties hadden onder andere betrekking op de kaderstelling door de raad, controle door de raad, de samenwerking tussen de gemeente en andere partijen, financiën, burgerparticipatie en verschuivende doelen en belangen.

2. Probleemstelling

De Rekenkamercommissie heeft onderstaande doel- en vraagstelling voor dit onderzoek vastgesteld.

Doelstelling: De Rekenkamercommissie wil de gemeenteraad met dit onderzoek inzicht geven in de verklaringen die er zijn voor het feit dat de langzaam verkeertunnel niet eerder dan in 2017 klaar is. De Rekenkamer- commissie kijkt in het onderzoek vooral naar kaderstelling en controle door de raad, samenwerking tussen betrokken partijen, uitvoering door het college en ambtelijke organisatie en de rol van burgerparticipatie.

Vraagstelling: 1. Hoe kan het dat het project “langzaam verkeertunnel” Den Dolder al sinds 2002 loopt en nog niet is afgerond? 2. Welke patronen /verklarende variabelen zijn hiervoor te benoemen? 3. Op welke manier dragen deze patronen/variabelen bij aan het langer duren van het project? 4. Zijn dit patronen die eventueel ook relevant zijn voor andere (grote) projecten in Zeist en voor toekomstige besluitvorming in dit specifieke project of andere projecten?

De Rekenkamercommissie benoemt volgende invalshoeken in het onderzoek. Per invalshoek wordt gezocht naar relevante factoren. 1. De samenwerking met (markt)partijen (privaat-publieke constructies). 2. De kaderstelling en controle door de raad 3. De uitvoering door het college en ambtelijke organisatie 4. De rol en invloed van burgerparticipatie.

Deelvragen: 1. Welke tijdlijn is te reconstrueren sinds de start van het project de aanleg van de langzaam verkeer tunnel in Den Dolder als gekeken wordt naar de vier hiervoor benoemde invalshoeken? 2. Wat zijn opvallende zaken als gekeken wordt naar de tijdlijn als bedoeld uit deelvraag 1? 3. Welke verbanden tussen de verschillende invalshoeken zijn te herleiden uit deelvraag 1 & 2? 4. Hoe dragen de verbanden uit deelvraag 3 bij aan het uitstel van de aanleg van de langzaam verkeer tunnel in Den Dolder? 5. Zijn deze verbanden relevant voor (toekomstige) andere projecten in Zeist? 6. Welke aanbevelingen voor verbetering kunnen er gedaan worden?

Austerlitz ▪ Bosch en Duin ▪ Den Dolder ▪ Huis ter Heide ▪ Zeist

3. Onderzoeksmodel en onderzoeksmethode

De Rekenkamercommissie heeft onderstaand werkmodel voor het onderzoek opgesteld.

Uitvoering onderzoek

De Rekenkamercommissie splitst het onderzoek in vier delen.

Deel 1 In het eerste deel van het onderzoek vindt de feitenreconstructie plaats met behulp van de vier invalshoeken. Dit onderzoek vindt grotendeels plaats op basis van dossieronderzoek en wellicht enkele interviews. Het resultaat van het eerste deel van het onderzoek is een feitenreconstructie met daarin specifiek aandacht voor de vier genoemde invalshoeken. Ook levert het onderzoek een aantal verbanden of patronen op. Relevante gemeentelijke dossierstukken zijn o.a. : dossier naar de aanleg van de spoorwegtunnel, overzicht van raads-en collegebesluitvorming, raadsnotulen, collegeprogramma’s, begrotingen, jaarrekeningen, verkiezingsprogamma’s etc. Relevante overige dossierstukken zijn: Rekenkameronderzoek kaderstelling voor grote projecten, rekenkameronderzoeken naar privaat-publieke

Austerlitz ▪ Bosch en Duin ▪ Den Dolder ▪ Huis ter Heide ▪ Zeist samenwerking (site NVRR), kaders voor interactief werken en burgerparticipatie in Zeist. Deze stukken bepalen de normen waaraan getoetst wordt en geven inzicht in algemene uitgangspunten uit de literatuur.

Deel 2 In het tweede deel van het onderzoek wil de Rekenkamercommissie zich verdiepen in een aantal verbanden die gevonden zijn in het eerste gedeelte. De bedoeling is om kwalitatief onderzoek te verrichten en o.a. een aantal interviews te houden maar wellicht ook veldonderzoek te doen. Dit moet nader bepaald worden en is mede afhankelijk van de resultaten uit het eerste deelonderzoek.

Deel 3 (onder voorbehoud resultaten deel 1 en 2) In het derde deel is de rekenkamercommissie voornemens de gevonden verbanden bespreken in een dialoogsessie met de raad, het college en de ambtelijke organisatie om te kijken of de verbanden ook in andere (grote) projecten van toepassing zijn en op welke wijze hiermee omgegaan zou kunnen worden.

Rapportage en aanbevelingen (deel 4) Op basis van de deelonderzoeken 1-3 wil de Rekenkamercommissie een aantal aanbevelingen voor verbetering doen.

Planning De Rekenkamercommissie verwacht deel 1 en deel 2 van het onderzoek uit te voeren en te kunnen afronden in de periode tot augustus 2015. Deel 3 en 4 vinden naar verwachting plaats na de zomerperiode van 2015.

Uitvoering Het eerste gedeelte van het onderzoek zal worden uitgevoerd door mevrouw L. van den Broek. Mevrouw L. van den Broek is verbonden als onderzoeker aan de (Provinciale) Randstedelijke Rekenkamer. De Randstedelijke Rekenkamer voert onderzoek uit voor de provincies Noord Holland, Zuid Holland, en Flevoland. Voor deel 2 tot en 4 wordt later bekeken op welke wijze hier invulling aangegeven wordt. Wellicht voert de Rekenkamercommissie deze deelonderzoeken in eigen beheer uit.

Austerlitz ▪ Bosch en Duin ▪ Den Dolder ▪ Huis ter Heide ▪ Zeist

Austerlitz ▪ Bosch en Duin ▪ Den Dolder ▪ Huis ter Heide ▪ Zeist