Gminny Program Opieki Nad Zabytkami Gminy Iwanowice Na Lata 2014-2017
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY IWANOWICE NA LATA 2014-2017 Iwanowice 2014 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY IWANOWICE NA LATA 2014-2017 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ....................................................................................................................................... 4 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. ....................................................................................................................................................... 5 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE ................ 6 3.1. DEFINICJE. ......................................................................................................................................... 6 3.2. OPIEKA NAD ZABYTKAMI JAKO ZADANIE WŁASNE GMINY. ........................................................................... 6 3.3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE................................................. 7 4. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO. ............... 8 4.1. STRATEGICZNE CELE POLITYKI PAŃSTWA W ZAKRESIE OCHRONY ZABYTKÓW I OPIEKI NAD ZABYTKAMI. .......... 8 4.2. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Z DOKUMENTAMI WYKONANYMI NA POZIOMIE WOJEWÓDZTWA I POWIATU. ........................................................................................................................10 5. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO. ............ 15 5.1. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Z DOKUMENTAMI WYKONANYMI NA POZIOMIE GMINY (ANALIZA DOKUMENTÓW PROGRAMOWYCH GMINY). .......................................................................................15 5.1.1. Dokumenty o charakterze strategicznym. .................................................................................. 15 5.1.1.1. Program Ochrony środowiska w Gminie Iwanowice. ............................................................... 15 5.1.1.2. Strategia Rozwoju Gminy Iwanowice na lata 2014-2020. ........................................................ 15 5.1.2. Dokumenty wyznaczające kierunki polityki przestrzennej gminy. ............................................... 16 5.1.2.1 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. ....................... 16 5.1.2.2 Plan zagospodarowania przestrzennego gminy. ...................................................................... 16 5.2. CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW I ANALIZA STANU DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO GMINY. ..........17 5.2.1. Zarys historii obszaru gminy. ..................................................................................................... 17 5.2.2. Krajobraz kulturowy. ................................................................................................................. 19 5.2.3. Zabytki nieruchome ujęte w wojewódzkim rejestrze zabytków. .................................................. 20 5.2.4. Zasoby muzealne...................................................................................................................... 20 5.2.5. Stanowiska archeologiczne. ...................................................................................................... 21 5.3. ZABYTKI W GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW. ..........................................................................................27 5.4. ZABYTKI O NAJWYŻSZYM ZNACZENIU DLA GMINY. ....................................................................................31 6. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY. ANALIZA SZANS I ZAGROŻEŃ.. 33 7. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE. ................................................................................................. 35 7.1. PRIORYTETY PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. ...................................................................................35 7.2. KIERUNKI DZIAŁAŃ I DZIAŁANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. ..........................................................35 8. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI .......................... 38 9. ZASADY OCENY REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. ................................ 39 10. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. .................................... 41 11. REALIZACJA I FINANSOWANIE PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. ........................... 43 12. LITERATURA. ......................................................................................................................... 44 Spis tabel: Tabela 1. Zabytki nieruchome w WRZ. ......................................................................................... 20 Tabela 2. Zbiorczy wykaz stanowisk archeologicznych na terenie gminy Iwanowice. ................... 22 Tabela 3. Zabytkowe obiekty w Gminnej Ewidencji Zabytków (GEZ). ........................................... 27 Tabela 4. Wskaźniki efektywności realizacji celów programu ochrony zabytków dla Gminy Iwanowice. .................................................................................................................................... 39 Tabela 5. Zadania i przedsięwzięcia na terenie Gminy Iwanowice w latach 2014-2017 ................ 43 ZAŁĄCZNIK 1. Karty adresowe zabytków nieruchomych ujętych w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Iwanowice………………………………….………………………………………………………45 2 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY IWANOWICE NA LATA 2014-2017 WYKAZ SKRÓTÓW GEZ Gminna Ewidencja Zabytków GPONZ Gminny Program Opieki Nad Zabytkami GUS Główny Urząd Statystyczny RPO WM Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego UE Unia Europejska WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WUKZ Wojewódzki Urząd Konserwatora Zabytków WRZ Wojewódzki Rejestr Zabytków 3 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY IWANOWICE NA LATA 2014-2017 1. WSTĘP Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003, Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.) nakłada na gminy obowiązek sporządzenia programu opieki nad zabytkami. Mówi o tym artykuł 87 Ustawy. Głównym beneficjentem realizacji programu jest społeczność lokalna, która bezpośrednio powinna odczuć efekty jego wdrażania. Dotyczy to nie tylko właścicieli i użytkowników obszarów i obiektów zabytkowych, ale również wszystkich mieszkańców. Przyjęty przez Radę Gminy w formie uchwały, gminny program opieki nad zabytkami jest elementem polityki samorządowej. Będzie służyć podejmowaniu planowych działań dotyczących inicjowania, wspierania, koordynowania badań i prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Program opieki nad zabytkami ma pomóc w aktywnym zarządzaniu zasobem stanowiącym dziedzictwo kulturowe gminy. Wskazane w programie działania są skierowane na poprawę stanu zabytków, ich rewaloryzację oraz zwiększenie dostępności do nich mieszkańców i turystów. Gminny program opieki nad zabytkami, m.in. poprzez działania edukacyjne, ma też budzić w lokalnej społeczności świadomość wspólnoty kulturowej, roli i znaczenia lokalnych wartości i wspólnych korzeni. Wspólna dbałość o zachowanie wartości kulturowych wzmacnia poczucie tożsamości, wspiera identyfikacje jednostki z tzw. małą ojczyzną. Głównym celem gminnego programu opieki nad zabytkami jest określenie zasadniczych kierunków działań i zadań na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami Gminy Iwanowice. Cele i priorytety wyznaczone w programie wynikają zarówno z wymagań ustawowych, jak również podporządkowane są głównemu celowi działań samorządu, jakim jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju gminy, prowadzącego do poprawy jakości życia lokalnej społeczności. Podporządkowane jest temu planowanie strategiczne gminy, które łączy problematykę społeczną, gospodarczą i przestrzenną. W strategii określone zostały misje rozwojowe gminy: - wykorzystanie rolnictwa i potencjału gminy do wzmocnienia gospodarki lokalnej, - rozwój potencjału gospodarczego gminy, - zwiększenie atrakcyjności turystyczno – rekreacyjnej gminy, - wspieranie edukacji, kultury i sportu. Gminny program opieki nad zabytkami realizować będzie tę sferę działań prorozwojowych, która ma na celu poprawę funkcjonowania materialnego dziedzictwa kulturowego decydującego w znacznym stopniu o zasobach i walorach gminy. Program opieki nad zabytkami powinien pomóc w aktywnym zarządzaniu zasobem stanowiącym dziedzictwo kulturowe gminy. Wszelkie działania związane z rozwojem gminy muszą opierać się przede wszystkim na jej zasobach i walorach. Wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego i kulturowego powinno stanowić jedną z głównych polityk gminnych, a procesy rozwoju gminy powinny zachodzić przy zapewnieniu warunków trwania i wzbogacania materialnego dziedzictwa kulturowego. Współpraca środowisk samorządowych i konserwatorskich przy realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami powinna przynieść wszystkim stronom wymierne korzyści: zachowanie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń, poprawę stanu obiektów zabytkowych, zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych, rozwój społeczno-gospodarczy. 4 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY IWANOWICE NA LATA 2014-2017 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. Podstawą prawną sporządzenia gminnego programu opieki nad zabytkami jest Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003 r. Nr 162 , poz. 1568). Ustawa ta wprowadziła obowiązek sporządzania przez samorządy zarówno wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych programów opieki nad zabytkami. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków