Enstitü 17 Harman.Indd
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü I ISSN: 1302-6879 YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL Bİİ L MLER ENST İ TÜSÜ DERG İİ S JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES HAKEMLİİİ DERG D R YIL/YEAR : 2009 SAYI/NUMBER : 17 BAHAR /SPRING II Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ DERGİSİ Sahibi Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Adına Doç. Dr. Alaattin KARACA Editör Doç. Dr. Alaattin KARACA Doç. Dr. Vefa TAŞDELEN Yayın Kurulu Enstitü Yönetim Kurulu Prof. Dr. Muhsin MACİT Prof. Dr. Abdülhamit TÜFEKÇİOĞLU Doç. Dr. Alaattin KARACA Doç. Dr. Hüseyin YILMAZ Doç. Dr. Vefa TAŞDELEN Yrd. Doç. Dr. Abdülmecit CANATAK Danışma Kurulu Prof. Dr. Arif ÜNAL Prof. Dr. Abdülbaki GÜNEŞ Prof. Dr. Ali Fuat DOĞU Prof. Dr. Bülent KARAKAŞ Prof. Dr. Hasan BOYNUKARA Prof. Dr. Mustafa OFLAZ Prof. Dr. M. Ruhi KÖSE Prof. Dr. Recai KARAHAN Doç. Dr. Yakup CİVELEK Doç. Dr. Yaşar ŞENLER Doç. Dr. Zeki TAŞTAN Yrd. Doç. Dr. Ahmet YAYLA Yrd. Doç. Dr. Bedri SARICA Yrd. Doç. Dr. Handan TUNÇ Yrd. Doç. Dr. Yılmaz ÖNAY Yrd. Doç. Dr. Ercan TOMAKİN Yrd. Doç. Dr. Hasan GÜNEŞ Dizgi Müştehir KARAKAYA Baskı Baranoğlu Ofset Matbaacılık: 0432 215 94 06 VAN Yazışma Adresi Doç. Dr. Alaattin KARACA Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / VAN Tel:0 432 225 11 18 - 0 432 225 17 01/1272 - Fax:0 432 225 10 52 İleti adresi: [email protected] Baskı Yılı: 2010 Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü III İÇİNDEKİLER Nurcan AKBAŞ Hüseyin Su'nun Öykülerinde Kişi Kadrosu 5 Okt. Recep DEMİR Hatâyî-i Tebrizî'nin Yûsuf u Züleyhâ Mesnevisi 36 Dr. Murat ÖZTÜRK Handânî ve Divanı 57 Yrd. Doç. Dr. Salih MERCAN 1929 Senesi'nin İktisadi Raporuna Göre Türkiye Cumhuriyeti'nin İktisadi Durumu 73 Yrd. Doç. Dr. A. Kerim UZAĞAN Malay Dili ve Yapısı 95 Doç. Dr. M. Faik YILMAZ İşârâtü'l- İ'câz'da Ayetler Arası Münâsebet 106 Dr. Şaban KARASAKAL Sosyal Kimliğin Oluşmasında Dinin Rolü 119 Doç. Dr. Süreyya YILDIRIM Türk Ekonomisinde Cari İşlemler Açığı Ekonomik Etkisi ve Çözümü 163 Arş. Gör. Salih BATAL Türkiye'de Yerel Yönetimlerin Mali Yapıları 177 Arş. Gör.M.AkifARVAS Ricardo'nun RantAnalizi Üzerine 197 IV Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü HAKEMLER Prof. Dr. Abdulbaki GÜNEŞ Yüzüncü Yıl Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet İNCEKARA Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Bahattin DARTMA Yüzüncü Yıl Üniversitesi Prof. Dr. H. Ahmet KIRKKILIÇ Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Kerim ÖZDEMİR Balıkesir Üniversitesi Prof. Dr. Lütfullah CEBECİ Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Metin AKKUŞ Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Muhsin MACİT Yüzüncü Yıl Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa OFLAZ Yüzüncü Yıl Üniversitesi Prof. Dr. Nalan GÜREL Marmara Üniversitesi Prof. Dr. Zeki TEKİN Yüzüncü Yıl Üniversitesi Prof. Dr. Zülfikar DURMUŞ İnönü Üniversitesi Doç. Dr. Alâattin KARACA Yüzüncü Yıl Üniversitesi Doç. Dr. Hakan MIHÇI Hacettepe Üniversitesi Doç. Dr. Hüseyin ÖZEL Hacettepe Üniversitesi Doç. Dr. Muammer NURLU Gazi Üniversitesi Doç. Dr. Selami ECE Atatürk Üniversitesi Doç. Dr. Vefa TAŞDELEN Yüzüncü Yıl Üniversitesi Doç. Dr. Zeki PARLAK Marmara Üniversitesi Yrd. Doç Dr. Mustafa SARICA Pamukkale Üniversitesi Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 5 Hüseyin Su nun Öykülerinde Kişi Kadrosu Nurcan AKBAŞ Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Özet Hüseyin Su, 1980 sonrası Türk öykücülüğünde klasik öykü tekniği ile modern öykü olanaklarını birlikte kullanan önemli yazarlarımızdandır. Deneme, araştırma ve eleştiri türünde eserler de veren yazarın, Tüneller(1983), Gülşefdeli Yemeni (1998)1, Aşkın Halleri (1999)2, Ana Üşümesi(1999)3 adlı dört öykü kitabı vardır. 1999 yılında Tüneller adlı öykü kitabı, Ana Üşümesi adlı kitabıyla birleştirilerek tekrar yayımlanmıştır. Hayatımızın her alanına yayılan içi boş, geçmişi olmayan ve geleceksiz yaşam biçimi karşısında tavrını yazdıkları ile ortaya koyan Hüseyin Su’nun öykülerindeki kişi kadrosunu bu bağlamda değerlendirirken, makalenin giriş bölümünde Hüseyin Su’nun edebi kişiliğine ve öykülerine kısaca değinilmiştir. Kişilerini oluştururken onların fiziksel yönlerini ve sosyal yaşantılarını ön plana çıkarmak yerine ruhsal hallerini ve karakterlerini ortaya koyan yazarın öykü kahramanları, yaşlarına göre sınıflandırılıp, her yaş gurubunda ayrı bir önem kazanan içsel portreleri, alt başlıklar halinde gösterilmiştir. Böylece Hüseyin Su’nun geçmişin değerlerini hatırlatmak ve sürdürmek için öykü kişilerini nasıl oluşturduğu saptanmaya çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Hüseyin Su, Öykü, Kişi Kadrosu, Portre, Çocuklar, Gençler, Orta Yaşlılar, Yaşlılar Characters in Hüseyin Su’s Stories Abstract Hüseyin Su is one of our important writers using modern facilities with classical story technique. The writer who has works in the type of assay, research, and critique has also four story books; Tüneller (1983), Gülşefdeli 1 İncelemede şu baskıdan yararlanılmıştır: Hüseyin Su, Gülşefdeli Yemeni, Hece Yayınları, Ankara, 1998 2 İncelemede şu baskıdan yararlanılmıştır: Hüseyin Su, Aşkın Halleri, Hece Yayınları, Ankara, 1999 3 İncelemede şu baskıdan yararlanılmıştır: Hüseyin Su, Ana Üşümesi, Hece Yayınları, Ankara, 1999 6 Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yemeni (1998), Aşkın Halleri (1999) and Ana Üşümesi ( It was published as putting together with Tüneller in 1999). As Hüseyin Su defined his attitude with his works against life style that is hallow, hasn’t got a history and a future is reviewed, it is briefly touched upon Hüseyin Su’s literary personality and stories in the prologue of the article. Su whose characters displaying mental state and personality instead of bringing to the fore of physical aspects and social life are classified according to the age and his inner portraits becoming important in every age group are indicated as subheadings. So it is tried to identify how he created his characters to bring to mind and maintain the worth of the past. Key words: Hüseyin Su, Story, Characters, Portrait, Children, Young, Middle Aged, Old. Giriş Son dönem Türk öykücülüğünde önemli bir yer edinen Hüseyin Su, öykülerinde olaylara kendine özgü yaklaşımı, dili kullanmadaki başarısı ve etkili anlatımıyla dikkat çeken yazarlarımızdan biridir. Okuma yazmayı bilmediği dönemlerde sözlü öykülerle büyüdüğünü belirten yazar, bu dönemde şeyhlerin ağzından dinlediği menkıbeler, vaizler, Kur’an ve hadislerdeki dini tahkiyeler ile ilk okuma yıllarında okuduğu çeşitli halk hikâyelerinin, kendisine ince bir insani duyarlılık kazandırdığını belirtir.4 Okumayı öğrendikten sonra ise adı geçen öykülerin yazılı metinleriyle yüz yüze geldiğini söyleyen yazar, sözlerine şöyle devam eder: “Okumayı ve yazmayı öğrendikten sonra bunların yazılı metinleriyle birlikte halk hikâyelerini de tanıdım. Kış akşamlarında babamın odasına toplanan dostlarına, mevlitten peygamberimizin doğumunu, miraç yolculuğunu, ölümünü, Kesikbaş Hikayelerini, Hz. Ali Cenklerini, Heyber Kalesi’ni, Kerem ile Aslı’yı, Ferhat ile Şirin’i, Aşık Garip’i Yusuf ile Züleyha’yı… daha çok da kendim için Sürmeli Bey ile Telli Senem’i okurdum.”5 Bu metinler sayesinde kendisinde bir “tahkiye dokusu” 6 oluştuğunu belirten Su, öykü damarının oluşmasını bu dokuya bağlar. Daha sonra Türkçe ve edebiyat kitaplarında yer alan yerli ve yabancı yazarlar ile bu yazarların eserlerini tanımak için çaba gösterir. Pek çok yazara ait eseri bulup okur. 4 Cemal Şakar, “Hüseyin Su İle Söyleşi: Öykü Yazarının Kulağı ‘Kün’ Emrine Aşina Olmalı”, Hüseyin Su Kitabı, Nehir Yayınları, İstanbul, 2005, s.285 5 Cemal Şakar, a.g.e., s.285 6 Cemal Şakar, a.g.e., s.285 Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 7 Liseyi bitirdikten sonra Diriliş ve Edebiyat dergileri ile tanışır. “Yan yana yükselen iki sütundu bu dergiler ve kitaplar. Büyük Doğu ve Necip Fazıl daha çok siyasal bir idoldü bizim için. Edebiyatın ve sanatın alanlarını ve imkânlarını Sezai Karakoç ve Nuri Pakdil’le tanıdım. İşte bir insan için damar ya da çizgi dediğimiz de böyle oluşuyordu sanırım”7 sözleriyle edebiyat çizgisinin nasıl oluştuğunu özetlemiştir. Yazar, Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi nde okuduklarını ve dil, duyarlılık, tahkiye bakımından kendini dokusal olarak yakın hissettiği, hem bir okur, hem de bir yazar olarak kendisi ile bir kan bağı olduğunu gördüğü adları şöyle sıralar: “Çehov, Maupassant, Borges, Poe, Wolf, Faulkner, Balzac, Dostoyevski…; Binbir Gece Masalları, Müzekkinnüfus, Tabakatü’l- Kübra…; Halit Ziya Uşaklıgil, Refik Halit Karay, Sait Faik, Memduh Şefket, Sabahattin Ali, Sevim Burak, Bilge Karasu, Tarık Buğra, Vüs’at O. Bener, Sabahattin Kudret Aksal, Ahmet Hamdi Tanpınar, Haldun Taner, Tahsin Yücel, Oğuz Atay, Rasim Özdenören, Mustafa Kutlu ve her biri birer okul olarak Necip Fazıl, Sezai Karakoç, Nuri Pakdil… Yazı ve öykü çizgimdeki geriye döner dönmez hemen görebileceğim işaret taşları bunlar.”8 “Edebiyatın ve sanatın alanlarını ve imkânlarını, Türk ve dünya edebiyatında etkin olan birçok yazar ve eseri okuyarak genişleten”9 Hüseyin Su, çocukluk ve ilk gençlik yılları ile üniversite yıllarında özümsediği hikâyecilik geleneği sayesinde, taklit ve yapmacılıktan uzak, özgün öyküler yazmıştır. Dili kullanırken oldukça titiz çalışan, sözcükleri kimlikleri ile beraber tanıdığını hissettiren yazar,10 aynı özgün tavrı öykülerinin konularını oluştururken de ortaya koyar. Su, 1970 yılının sonuna doğru Edebiyat Dergisi’nde yazmaya başlar. Bu arada İlim ve Sanat, Mavera dergilerinde de yazıları çıkar. 1983 yılında, henüz Edebiyat Dergisi kapatılmamışken kaleme aldığı ve bu dergide yayımladığı öyküleri Tüneller adı ile Edebiyat Dergisi yayınları arasında çıkar. Yazar, 1984 yılının Aralık ayında