Over 5 Jaar Druk, Dialoog En Engagement Ten Behoeve Van Meer Duurzame Investeringskeuzes
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
5 jaar Eerlijke 2009 – Bankwijzer 2014 Over 5 jaar druk, dialoog en engagement ten behoeve van meer duurzame investeringskeuzes A 5 jaar Eerlijke Bankwijzer 5 jaar Eerlijke Bankwijzer 2009 - 2014 Over 5 jaar druk, dialoog en engagement ten behoeve van meer duurzame investeringskeuzes 2 5 jaar Eerlijke Bankwijzer De kern De Eerlijke Bankwijzer is een samenwerkingsverband van zes grote maatschappelijke organisaties, dat zich ten doel stelt om bankgroepen met behulp van de consument tot meer duurzame investeringskeuzes te brengen. In januari 2009 lanceerde de Eerlijke Bankwijzer een consumentenwebsite www.eerlijkebankwijzer.nl die het investeringsbeleid van de grootste Nederlandse banken vergelijkt met internationale richtlijnen en duurzaamheid standaarden. Daarnaast voert de Eerlijke Bankwijzer praktijkonderzoeken uit naar de betrokkenheid van banken bij thema’s als mensenrechten, controversiële wapens en klimaatverandering. De Eerlijke Bankwijzer is een initiatief van Oxfam Novib, Amnesty International, FNV, Milieudefensie, PAX en Dierenbescherming. De doelstelling van de Eerlijke Bankwijzer wordt gesteund door een groot aantal andere maatschappelijke organisaties. De initiatiefnemers van de Eerlijke Bankwijzer betrekken De Eerlijke Bankwijzer is inmiddels een Nederlands export- publiek, politiek en media bij eerlijk bankieren. Daarnaast product geworden: coalities van lokale maatschappelijke voeren zij een dialoog met banken over allerlei onderwerpen organisaties lanceren in de komende drie maanden Eerlijke die aan duurzaam bankieren gerelateerd zijn. Zo wordt er Bankwijzers in zes landen, waaronder opkomende economieën samengewerkt met banken aan het bevorderen van investerin- als Indonesië en Brazilië. De Nederlandse Eerlijke Bankwijzer, gen in duurzame energie en verduurzaming van woningbouw. die met de buitenlandse coalities samenwerken in de Fair Finance Guide International (FFGI), willen meewerken aan het In de afgelopen 5 jaar heeft de Eerlijke Bankwijzer bijgedragen opzetten van Eerlijke Bankwijzers in meer landen, mits daar- aan aanscherping van het beleid van banken op het terrein van voor voldoende middelen kunnen worden gevonden. maatschappelijk verantwoord ondernemen, én aan verbetering van de investeringspraktijk. De Eerlijke Bankwijzer heeft ertoe bijgedragen dat veel Nederlandse banken in de afgelopen jaren hun maatschap- Het succes van de Eerlijke Bankwijzer bracht dezelfde pelijke verantwoordelijkheid serieuzer zijn gaan nemen en initiatiefnemers ertoe om in september 2013 ook zorgvuldiger zijn gaan kijken naar de gevolgen van hun de Eerlijke Verzekeringswijzer te lanceren investeringen voor mens en milieu. www.eerlijkeverzekeringswijzer.nl. Desondanks blijven er grote uitdagingen bestaan, zoals ten Verzekeraars dienen in de eerste plaats te streven naar maat- aanzien van structurele en effectieve toepassing van maat- schappelijk verantwoord ondernemen (MVO) bij het uitvoeren schappelijke criteria voor investeringskeuzes of met betrekking van hun kernactiviteit: het aanbieden van verzekeringen. Maar tot transparantie over investeringen en de impact van het veel verzekeraars zijn ook actief op de beleggingsmarkt en bankbeleid. verstrekken op die manier kapitaal aan bedrijven, overheden en particulieren. De Eerlijke Verzekeringswijzer beoordeelt in welke mate verzekeraars door middel van hun beleggingen bijdragen aan activiteiten die een sociaal rechtvaardige en duurzame wereld dichterbij brengen. 3 3 5 jaar5 jaarEerlijke Eerlijke Bankwijzer Bankwijzer MinisterPloumenvanBuitenlandseHandelenOntwikkelingssamenwerking zou de gewenste veranderingen in de bankensector op de volgende manieren kunnen bevorderen: 1 De minister draagt • In het kader van de bevordering van maatschappelijk actief bij aan de verantwoord ondernemerschap kan minister Ploumen bijdragen aan de totstandkoming van een MVO- totstand koming van convenant voor de financiële sector. Dit convenant dient te worden opgesteld in een proces waarbij alle stake- een MVOconvenant holders op gelijkwaardige wijze worden betrokken. • De minister kan zorgen voor blijvende betrokkenheid voor de financiële van de kant van de overheid bij de totstandkoming van sector binnen twee het convenant, ook als ondertekenende partij. Mocht een convenant voor de financiële sector niet jaar. binnen twee jaar tot stand kunnen komen, dan kan de overheid: • stimulerende maatregelen nemen ten behoeve van financiële instellingen die wel bereid zijn om een Banken en andere financiële instellingen spelen door volwaardig convenant te tekenen, zoals het verlenen middel van investeringen (kredietverlening en beleggin- van overheidsopdrachten; gen) een cruciale rol in de verduurzaming van de • sancties treffen, bijvoorbeeld in de vorm van het economie. Zo kunnen zij hun financiële invloed aan- uitsluiten van vergunningen of subsidies, of het wenden om ernstige schendingen van mensenrechten, opleggen van boetes; klimaatverandering of dierenleed te voorkomen of te • komen tot het wettelijk verankeren van specifieke beëindigen. verplichtingen. 4 5 jaar Eerlijke Bankwijzer 2 De minister draagt 3 De minister helpt de actief bij aan grotere verslaglegging van transparantie van banken te verbeteren banken. en garandeert hand having hiervan. Herhaaldelijk blijkt uit onderzoeken van de Eerlijke Er is onlangs Europese regelgeving1 aangenomen voor het Bankwijzer dat de meeste banken, waaronder de grootste, verbeteren van de MVO-verslaglegging door bedrijven. niet erg transparant zijn in hun doen en laten. Zo zijn zij Deze regels verplichten grote beursgenoteerde bedrijven bepaald niet open over hun investeringskeuzes, of over de om te rapporteren over niet-financiële informatie. invulling van hun duurzaamheidbeleid richting bedrijven Daarnaast kunnen lidstaten ervoor kiezen om ook bedrij- (waaronder engagement), over hun eigendomsstructuur ven met een publiek belang (zoals niet-beursgenoteerde of de activiteiten van hun dochterondernemingen in banken en verzekeraars, pensioenfondsen) onder de richt- belastingparadijzen. Klanten weten volstrekt niet waarin lijn te laten vallen. In Nederland vallen naar schatting hun bank hun spaargeld investeert. honderd bedrijven onder de nieuwe regels. Bovendien zijn er in de Europese Richtlijn Kapitaalvereisten specifieke Op 13 maart 2014 hebben de Eerlijke Bankwijzer en EY transparantieverplichtingen voor banken opgenomen ten een leerbijeenkomst over ‘banken en transparantie’ aanzien van de uitsplitsing van hun omzet, winst en belas- georganiseerd. De bijeenkomst werd gefaciliteerd door tingen, per land waarin zij actief zijn. het ministerie van Financiën. Het doel was om gezamen- lijk de inhoudelijke basis te leggen voor een convenant De Eerlijke Bankwijzer zou het toejuichen als de over banken en transparantie. Aan het overleg namen Nederlandse regering: veertig vertegenwoordigers van zeven banken, vier • een effectief handhavingsinstrument opzet voor de accountantskantoren, drie ministeries, de NVB, toezicht- bedrijven die niet-financiële informatie moeten rappor- houders DNB en AFM, de VBDO en zes maatschappelijke teren. De bestaande Transparantiebenchmark die het organisaties deel. Hieruit kwam een verslag voort met ministerie van Economische Zaken jaarlijks publiceert concrete suggesties op vier deelterreinen. Pogingen om zou gebruikt kunnen worden om toe te zien op de in samenwerking met de NVB tot een vervolgbijeenkomst naleving van de transparantieregels en voor het te komen zijn tot op heden gestrand. De NVB zegde wel benoemen van ‘best practices’. toe om voor het einde van dit jaar met een vervolginitia- Aan de hand van de resultaten zouden nalatige tief te komen, maar het is de vraag of dit gehaald gaat bedrijven aangesproken en zo nodig gesanctioneerd worden en de uitkomst blijft ongewis. kunnen worden. De AFM of DNB zou hiertoe nieuwe bevoegdheden kunnen krijgen; De Eerlijke Bankwijzer hoopt daarom dat minister • duidelijke regels opstelt voor banken zodat zij in het Ploumen de bankensector wil aanmoedigen om binnen kader van de Europese Richtlijn Kapitaalvereisten enkele maanden concrete vervolgstappen te zetten om volledige en relevante informatie rapporteren over hun in samenwerking met stakeholders tot een convenant of activiteiten in verschillende landen, waaronder een intentieverklaring over grotere transparantie door actueel overzicht van al hun dochterbedrijven en deel- banken te komen, met inachtneming van de conclusies nemingen, en data die inzicht geven in inkomsten en uit de leerbijeenkomst van 13 maart jongstleden. belastingbetalingen in ieder land. 1 http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA& language=EN&reference=P7-TA-2014-0368 5 5 5 jaar5 jaarEerlijke Eerlijke Bankwijzer Bankwijzer Inhoudsopgave 1 Over de Eerlijke Bankwijzer 7 1.1 Doelstelling 8 1.2 Bankbeleid vergelijken 8 1.3 De rol van de consument 10 1.4 Samenwerking met banken 11 2 Onder zoeks resul taten 12 2.1 Beleids aanscher pingen 13 2.2 Praktijkonderzoeken 14 3 Conclusie 25 4 Aanbevelingen aan bankgroepen 27 Bijlagen 29 1 Statistieken website, social media & media 30 2 Beleidsaanscherpingen van banken in eerste 5 jaar 32 3 Overzicht scores van banken in 2014 35 4 Over de Eerlijke Verzekeringswijzer 36 5 Eerlijke Bankwijzer gaat internationaal 39 6 MVO: brief van de minister van financiën 40 6 5 jaar Eerlijke Bankwijzer 1 Over de Eerlijke Bankwijzer 7 5 jaar Eerlijke Bankwijzer 1.1 Doelstelling 1.2 Bankbeleid Het doel van de Eerlijke Bankwijzer is het verduurzamen van vergelijken banken met behulp van de consument. Hiermee wil de Eerlijke Bankwijzer