Ulusal Ege Adalari 2001 Toplantisi Bildiriler Kitabi
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ULUSAL EGE ADALARI 2001 TOPLANTISI BİLDİRİLER KİTABI 10-11 Ağustos 2001 Gökçeada, Çanakkale Ulusal Ege Adaları 2001 Toplantısı Bilimsel Danışma Kurulu Prof. Dr. Bayram Öztürk (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Veysel Aysel (Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Fen Fakültesi) Prof. Dr. Engin Meriç (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. İbrahim Baran (Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi) Doç. Dr. Ahmet N. Tarkan (İstanbul Üniversitesi) ULUSAL EGE ADALARI 2001 TOPLANTISI BİLDİRİLER KİTABI 10-11 Ağustos 2001 Gökçeada, Çanakkale EDİTÖRLER Bayram ÖZTÜRK Veysel AYSEL Bu kitabın bütün hakları Türk Deniz Araştırmaları Vakfına aittir. İzinsiz basılamaz, çoğaltılamaz. Kitapta bulunan makalelerin bilimsel sorumluluğu yazarlara aittir. All rights are reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means without the prior permission from the Turkish Marine Research Foundation (TÜDAV). Copyright: Türk Deniz Araştırma Vakfı ISBN-975-97132 Kaynak Gösterme: Ulusal Ege Adaları 2001 Toplantısı Bildiriler Kitabı, ÖZTÜRK, B., AYSEL, V. Ed., TÜDAV Yayın no:7 Türk Deniz Araştırmaları Vakfı P.K. 10 Beykoz-İstanbul Tel: 0216 424 07 72 Faks : 216 424 07 71 E-posta : [email protected] Web site: http://www.tudav.org Basım Yeri: Ofis Matbaası Tel: 0212 567 13 89 II ÖNSÖZ Bu yıl düzenlediğimiz “Ulusal Ege Adaları 2001 Toplantısı “ Ege adaları konusunda çalışan uzmanların bir araya gelerek yaptıkları çalışmaları sunmalarını amaçlamaktadır. Ülkemizde Ege adaları konusunda çalışan bir çok uzman bulunmasına karşın bunların arasında iletişimsizlik olduğuda bilinmektedir. Oysa, Ege Denizi ülkemiz için her bakımdan yaşamsal öneme sahiptir ve disiplinler arası ortak sinerji oluşturması zorunludur. Diğer yandan, Ege Denizi ve adalar hızla kirlenmekte, yaşam tahrip olmaktadır. Bunun önlenmesi için bütün ilgili kurum ve kuruluşların, gönüllü örgütlerin bu konuda işbirliği yapmalarıda kaçınılmazdır. Adaların korunması, sürdürülebilir balıkçılık ilkelerin uygulanması ve düzenli araştırmaların sürdürülmesi de gerekmektedir. Bir başka husus, ülkemizin Ege Denizi’nde yüzlerce adası bulunmaktadır. Dolayısıyla, Türkiye’nin Ege adalarının sayısı sadece bu kitapta bahsedilenler kadar az değildir . Bir çok ada , adacık, kaya ve kayacık halen tarafımızdan incelenmekte olup bunların sonuçlarını bilim dünyasıyla zaman içinde paylaşmayı ümit ediyoruz. Bu toplantının düzenlenmesinde emeği geçen İ.Ü. Su Ürünleri Fakültesi’nden Araştırma Görevlisi Melek İşinibilir , Dr . Hakan Erk , Bölüm Başkanımız Prof. Dr. Mustafa Karabatak ve Dekan Sayın Prof.Salih Çelikkale ile toplantıya katılan ve bildiri sunan bütün meslektaşlarıma teşekkür ederim. Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı ve TÜDAV Başkanı III İÇİNDEKİLER Gökçeada’nın Jeomorfolojik ve Hidrojeolojik Yapısı – Yerleşim Planlaması İçin Önemi…....................................................................... 1 Hüseyin ÖZTÜRK Gökçeada (Kuzey Ege Denizi) Yakın Doğu ve Güneydoğusu Bentik Foraminiferlerinin Taksonomisi………............................. 9 Engin MERİÇ, Niyazi AVŞAR Saroz Körfezi ile Gökçeada Civarının Gravite ve Manyetik Anomali Haritalarının Dalgacık Yaklaşımı ile Yorumu………………. ……….23 A. Muhittin ALBORA, Osman N. UÇAN, Z. Mümtaz HİSARLI Gökçeada’nın 1990-2000 Yılları Arasındaki Aylık Ortalama Rüzgar Verilerinin Değerlendirilmesi...........................……….37 Güven ÖZDEMİR Gökçeada Örneği Özelinde Ekolojik Temelli Mekan Organizasyonu.... ……….48 Semra ATABAY, Mehmet Doruk ÖZÜGÜL Gökçeada Kuzey Sularında Zooplanktonda Baskın Türler.................... ……….59 Ahmet Nuri TARKAN, Melek İŞİNİBİLİR, M. Hakan ERK Bodrum Yarımadasındaki Adalarda Akdeniz Foku Monachus monachus’un Dağılımı Üzerine Araştırmalar.....................................72 Bayram ÖZTÜRK Gökçeada’nın Kuş Türlerine İlişkin Ön İncelemeler…………………………...79 Asaf ERTAN Gökçeada Civarındaki Balıklarda Rastlanan Metazoon Parazitlerden Örnekler Ahmet AKMIRZA..............................................................................................86 Gökçeada Kuzey Sahili Sünger Faunası Üzerine Bir Ön Çalışma……………...97 Bülent TOPALOĞLU Gökçeada Çevresi Cephalopod Faunası……………………………………….103 M. Hakan ERK Aydıncık (Kefaloz-Gökçeada)’nın Kumul ve Bataklık Florası ve Vejetasyonu........................................………………........114 Ö. SEÇMEN, İ. UYSAL, E. KARABACAK IV Gökçeada (Ege Denizi, Çanakkale, Türkiye) Deniz Florası…………………..125 Veysel AYSEL, Berrin DURAL, Emine Ş. OKUDAN, M. ALPASLAN, İ. UYSAL Gökçeada Kıyısal Alanında Çeşitli Organizmalarda Cu, Pb, Cd, Zn, Hg ve Deniz Suyun da Coliform, Esherichia coli, Salmonella spp. Düzeyleri………………………142 Gülşen ALTUĞ, Hakan ERK Adalarımızda Bulunan Sürüngen ve Amfibi Türlerinin Biyolojisi ve Ekolojisi……………….………………………………………..151 İbrahim BARAN, Oğuz TÜRKOZAN Bozcaada’nın Polyplacophora (Mollusca) Faunası ve Ekolojisi Üzerine Bir Ön Araştırma..............................................................160 Herdem ASLAN, Hüsamettin BALKIS Ayvalık Adalarının Florası……………………………………………………166 Kerim ALPINAR Foça (İzmir) Çevresi Adaların Florası………………………………………...181 Serdar Gökhan ŞENOL, Özcan SEÇMEN Urla-Taş Adası (İzmir Körfezi, Ege Denizi, Türkiye) Posidonia oceanica (L.) Delile Yataklarının Alt ve Üst Limitlerinin Belirlenmesi………………………………………………….195 Berrin DURAL, Ayhan ŞENKARDEŞLER, Emine Ş. OKUDAN, Veysel AYSEL Ege Denizi’nde Deniz Balıkları Yetiştirciliği ve Yeni Türler…………………204 Erdoğan GÜVEN, Sibel ÇOLAK, Adem ÇOLAK Ege Adaları Sualtı Turizm Potansiyeli………………………………………...224 Tuğba ESKİÇIRAK, Orçun AKIN Karaburun Adaları’nın (Ege Denizi, İzmir, Türkiye) Deniz Florası…………..234 E.Ş. OKUDAN, Berrin DURAL, Veysel AYSEL, F. AYSEL Foça Adaları (Ege Denizi, İzmir, Türkiye) Deniz Florası……………………..246 Veysel AYSEL, Berrin DURAL, E.Ş. OKUDAN, F. AYSEL V İzmir Körfezi (Ege Denizi, İzmir, Türkiye) Adaları Deniz Florası…………...265 Veysel AYSEL, Berrin DURAL, E.Ş. OKUDAN, F. AYSEL Ege Adalarında Çevresel Güvenlik……………………………………………282 Mesut Hakkı CAŞIN VI Ege Adaları Toplantısı, 10-11 Ağustos 2001, Gökçeada GÖKÇEADA’NIN JEOMORFOLOJİK VE HİDROJEOLOJİK YAPISI - YERLEŞİM PLANLAMASI İÇİN ÖNEMİ HYDROGEOLOGICAL AND GEOMORPHOLOGIC NATURE OF THE GÖKÇEADA AND SITE PLANING Hüseyin ÖZTÜRK1-2 1-İ. Ü., Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Avcılar Kampüsü, İstanbul 2-İstanbul Üniv., Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Beyazıt, istanbul E posta: [email protected], [email protected], [email protected] ÖZET: Gökçeada’nın kıyı kumulları, lagün gölleri, eşine az rastlanır eski kıyı sekileri,sualtı mağaraları, volkan yapıları ve dev kazanları adanın önemli benzersiz jeomorfolojik oluşumlarıdır. Gökçeada, uygun jeolojik –jeomorfolojik özellikleri nedeniyle bir ada için eşine az rastlanır zenginlikte yüzey suları ve kaynak suları içermektedir. Bu sular korunması gereken yaşam kaynaklarının başında gelmektedir. Adada Gökçeada merkezi ile Kaleköy arasında alüvyon zeminler bulunmaktadır. Bu zeminlerin özellikle su içeren alanlarındaki yapılaşma için ayrıntılı zemin incelemesi ve proje hazırlığı gerekir. Adanın kuzey kıyılarına depremle birlikte bir deniz dalgası erişebilir. Bu nedenle kıyı yapılarının dizaynına dikkat edilmelidir. Adada Uğurlu yolu üzerindeki kireçtaşından mıcır, Kuzulimanı kuzeyindeki andezitlerden blok taş üretimi yapılmaktadır. Her iki madde adada yaygın bulunduğundan, bu kayaçlar üzerine yerleşim için bir sakınca yoktur. ABSTRACT:Under water caves, paleo terraces, volcanic structure with spectacular columnar jointing, the lagoon lakes, sandy beach are the most important geological wonders of the Gökçeada Island. The island have a favorable geological and geomorphological structure for the trapping of surface water run off in the island . Due to this favorable condition, the island rich in both ground waters and spring waters. These natural resources must protected for the future generations. Soil material mostly formed by alluvium that occurred between Kaleköy and the Gökçeada. Water saturated zones of this soil zones especially must 1 detaily investigated during the site plannig. A tsunami waves could reached to northern shore associated with an earthquake. Thus, the shore structures must be designed according to this phenomena. JEOLOJİ Gökçeada’nın en yaşlı kayaçları, Eosen yaşlı bol nummulitli kireçtaşlarıdır. Şahinkaya Köyü güney yamaçlarında ve Uğurlu Köyü yolu üzerinde görülen bu kayaçların üzerine uyumsuz olarak kumtaşı- şeyl - çakıltaşı ardalanmalı karasal - sığ denizel ortamda çökelmiş sedimanter kayaçlar gelir. İçinde linyit düzeyleri de bulunan ve Oligosen olarak yaşlandırılan bu istifin kalınlığı 1 km ye yaklaşır. Bu kırıntılı seri Anatolidlerle, Pontidlerin çarpışması ve arasındaki Tethis Okyanusunun kapanması sonrasına ait hızlı ve kaba madde erozyonuyla beslenen molas çökelleri olmalıdır. Molas çökelleri içine sokulan ve arazide mantar şeklinde kabartılar oluşturan volkan çıkışları adanın jeolojisi ve jeomorfolojisinde özel bir yer tutar. Bu volkan sokulumları andezitik bileşime yakın karakterdedir ve tüf aglomera gibi püskürme ürünleri de içermektedir. Volkan kayaçları, içine sokuldukları kayaları ısıtarak başkalaştırmış, yaklaşık 50 m. kalınlığında yeşilimsi beyaz renkli pişme zonu oluşturmuştur. Adadaki volkanik kayaçların yaşı üzerine yapılmış bir radyometrik çalışma yoktur. ERCAN ve ark. (1990) KB Anadolu’ daki volkanitler üzerine yaptığı çalışmada Gökçeada volkanitlerine Miyosen yaşını vermişlerdir . Oysa adadaki Miyosen yaşlı yatay tabakalı kayaçlarda