Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Association of Turkish Travel Agencies EYLÜL 2015 SEPTEMBER 363 TÜRSAB

URARTU UYGARLIĞI URARTIAN CIVILIZATION

FETHİYE KÖRFEZİ GULF OF ARKEOLOJİ MÜZELERİ KOLEKSİYONUNDAN YILAN BAŞI

Yunan şehir devletlerinin, Perslerle MÖ 479 yılında yapmış oldukları Plataia Savaşı’nda kazandıkları zaferin onuruna yapılmıştır. Yılan Başı’nın gövdesi olan sütun, bugün Sultanahmet Meydanı’nda bulunmaktadır…

Ana Sponsor

İstanbul Arkeoloji Müzeleri TÜRSAB’ın desteğiyle yenileniyor

İstanbul Arkeoloji Müzeleri Osman Hamdi Bey Yokuşu Sultanahmet İstanbul • Tel: 212 520 77 40 - 41 • www.istanbularkeoloji.gov.tr

Sayı 363 Eylül 2015 Issue 363 2015 September TÜRSAB TÜRK‹YE SEYAHAT ACENTALARI B‹RL‹⁄‹ taraf›ndan ayl›k olarak yay›nlan›r Published monthly by ASSOCIATION OF TURKISH TRAVEL AGENCIES

ISSN 1300-3364

Yerel Süreli Yay›n Local Periodical

TÜRSAB ad›na Sahibi ‹çindekiler Owner on behalf of TÜRSAB Contents Başaran ULUSOY Sorumlu Yaz› ‹şleri Müdürü Fethiye Körfezi Urartu Uygarlığı Managing Editor Urartian Civilization Feyyaz YALÇIN

12 TÜRSAB ad›na Yay›n Koordinatörü Fethiye Körfezi Publication Coordinator on behalf of TÜRSAB Gulf of Fethiye Arzu ÇENG‹L

18 Yayın Kurulu Urartu Uygarlığı Editorial Board Urartian Civilization Başaran ULUSOY, Arzu ÇENGİL, Hümeyra ÖZALP KONYAR, 24 Ayşim ALPMAN, Özgür AÇIKBAŞ, Köprüler Yapmışlar Gelip Geçmeye... Elif TÜRKÖLMEZ, Gökçen EZBER They Built Bridges For Crossing… Görsel ve Editoryal Yönetim Visual and Editorial Management 36 Hümeyra ÖZALP KONYAR HİNDİSTAN INDIA Haber ve Görsel Koordinasyon News and Visual Coordination 42 Özgür AÇIKBAŞ Balık Mevsimi Başlıyor Fish Season Opens Grafik Uygulama Graphical Implementation 48 Özgür AÇIKBAŞ Kurban Bayramınız Kutlu Olsun Köprüler Yapmışlar Gelip Geçmeye... HİNDİSTAN Baskı Happy Eid Mubarak They Built Bridges For Crossing... INDIA Printing Müka Matbaa 54 Not Defteri Bask› Tarihi Notebook Print Date Eylül/September 2015 56 TURKCELL Gelibolu Maratonu TÜRSAB TURKCELL Gallipoli Marathon Tel: (0.212) 259 84 04 Faks: (0.212) 259 06 56 58 Esentepe Mah. Villa Cad. No: 7 TÜRSAB Haberler Şişli-İstanbul/Türkiye TÜRSAB News www.tursab.org.tr e-mail: [email protected] 60 EXPO Haberler facebook.com/tursabmerkez EXPO News twitter.com/tursaborgtr 62 twitter.com/ulusoy_basaran THY Haberler instagram.com/_tursab_ THY News instagram.com/basaranulusoy

TÜRSAB DERG‹, Bas›n Konseyi üyesi olup, Bas›n Meslek ‹lkeleri’ne uymaya söz vermiştir. TÜRSAB DERG‹’de yay›nlanan yaz› ve fotoğraflardan kaynak gösterilmeden al›nt› yap›lamaz. TÜRSAB MAGAZINE is a member of the Turkish Press Council and has resolved to abide by the Press Code of Ethics. None of the articles and photographs published in the TÜRSAB Balık Mevsimi Başlıyor TURKCELL Gelibolu Maratonu MAGAZINE maybe quoted without mentioning of resource. Fish Seasons Opens TURKCELL Gallipoli Marathon Herkese Happy Eid Mubarak Başaran Ulusoy iyi bayramlar To You All TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkan› The President of TÜRSAB Bir yaz sezonunu daha geride bıraktık. Deniz, Another summer season is over again. We have güneş, kum dolu günler, sektörümüz için en left behind a very important season for our önemli dönem, yaz sezonu, ardımızda kaldı. industry that was full of sea, sun and beaches. Ama her zaman söylediğimiz gibi, Türkiye sa- But as we always highlight, is not only a dece deniz, güneş, kum ülkesi değildir. Burası; land of sea, sun and beaches. Our country is an tarihi ve kültürüyle insan çeken, müzeleri ve important destination for its history, culture, mu- ören yerleriyle dünya turizminde yer edinen bir seums and ancient sites, and it has a crucial place ülke. Türkiye dört mevsim turizm yapan, yılın in global tourism. Turkey can generate tourism her ayında turist ağırlayan bir ülke. O halde for four seasons, and we host tourists during each “sezonu bitirdik” demek yerine, işimiz daha month of the year. Therefore, instead of talking yeni başlıyor diyebiliriz. about a ‘past’ season, we had better talk about a Şimdi önümüzde önemli günler var. 24-27 newly beginning season. Eylül tarihleri arasında Kurban Bayramı’nı idrak We have important dates waiting for us. We will edeceğiz. Bu önemli günler hem milletimiz, be celebrating the Eid Mubarak between 24 and hem sektörümüz için çok önemli. Kurban Bay- 27 September. These are important days for our ramı, yoksullara, ihtiyaç sahiplerine ulaşmak nation and our industry. Eid Mubarak is a very için değerli bir vakit. Bunu en iyi şekilde değer- valuable time for helping the poor and needy. It lendirmek milli borcumuz, kardeşlik görevimiz. is our national and brotherly duty to make good Öte yandan, yazın son demlerini yaşayacağımız use of these days. Also, the month of September, Eylül ayı sektörümüz için de önemli. Geç yaz which marks the last days of summer, is also tatili yapmak isteyenler, Eylül boyunca sahillere crucial for our industry. Those who would like inecek ve okullar açılmadan önce yazdan kalma to take a late summer holiday will be filling the havaların tadını çıkaracak. shorelines during September, and they will get the 2015-2016 Eğitim Öğretim yılı ise bu sene most before the schools are opened. Kurban Bayramı’ndan sonra, yani 28 Eylül’de This year, the 2015-2016 school year will be başlayacak. Yaklaşık 18 milyon çocuğumuzu starting after the Eid Mubarak, on September 22 Ocak 2016 Cuma günü çalacak yarıyıl tatili 28. Approximately 18 million students will start ziline kadar, koşturmalı ve heyecanlı bir süreç a busy and exciting period that will last until bekliyor. Tabi onlarla birlikte bizleri de... Ben, January 22nd, 2016. We, too, will be part of this bu yıl okula başlayacak miniklerimizden, üni- process... I would like to wish a successful school versite sınavı heyecanı yaşayacak gençlerimize year for our little students and the young and a kadar tüm çocuklarımıza başarılı bir öğrenim happy Eid Mubarak to all our nation. yılı ve tüm milletimize iyi bayramlar diliyorum.

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 3 www.isuzu.com.tr www.facebook.com/IsuzuTurkiye www.twitter.com/IsuzuTurkiye www.instagram.com/IsuzuTurkiye Çağrı Merkezi: 444 4 ISZ (479) SOMMELIER* OLMAK İSTEYENLER İÇİN YENİ DÖNEM KAYITLARI BAŞLIYOR

Turizm ve gastronomi sektöründe kalifiye servis personeli yetiştirmeyi amaçlayan International Wine and Spirits Academy (IWSA); M.E.B. Onaylı Fermente ve Distile İçecek Servis Elemanı Yetiştirme Programı’nı sizlerle buluşturuyor. Hem sektör çalışanları hem de fermente ve distile içecekler konusuna ilgi duyan, kariyer planlarını bu yönde ilerletmeyi hedefleyenlere açık eğitim programımız için yeni dönem kayıtları başlıyor.

14 Ekim 2015 - 16 Haziran 2016 tarihleri arasında gerçekleşecek programa katılarak, M.E.B. onaylı sertifikanızla uzman bir sommelier olarak mezun olma şansını yakalayabilirsiniz.

*Restoranlarda fermente ve distile içecekler başta olmak üzere tüm içeceklerin alımından ve servisinden sorumlu, yemek uyumu konusunda kapsamlı bilgiye sahip uzmanlardır.

TANITIM GÜNLERİ 14-15-16 EYLÜL 5-6-7 EKİM

Daha detaylı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.

0212 252 91 61 www.iwsa.com.tr [email protected]

IWSA_Ilanlar_TURSAB_230x275.indd 1 18.08.2015 12:20 SOMMELIER* OLMAK İSTEYENLER İÇİN 9. Turizm Fuar ve Kongresi Travel Turkey İzmir 10-13 Aralık 2015 YENİ DÖNEM fuarizmir KAYITLARI BAŞLIYOR www.travelturkeyexpo.com

Turizm ve gastronomi sektöründe kalifiye servis personeli yetiştirmeyi amaçlayan International Wine and Spirits Academy (IWSA); M.E.B. Onaylı İZM Fermente ve Distile İçecek Servis Elemanı İR Yetiştirme Programı’nı sizlerle buluşturuyor. Hem sektör çalışanları hem de fermente ve distile içecekler konusuna ilgi duyan, kariyer planlarını bu yönde ilerletmeyi hedefleyenlere açık 15 10-12 ARALIK 20 eğitim programımız için yeni dönem kayıtları başlıyor.

14 Ekim 2015 - 16 Haziran 2016 tarihleri arasında KONGRE KAYIT ÜCRETİ gerçekleşecek programa katılarak, M.E.B. onaylı o Katılımcılar (3 Günlük): 150 Eur (3 Günlük) o sertifikanızla uzman bir sommelier olarak Öğrenci Kayıt ücreti : 30 Eur o Günlük Kayıt ücreti: 50 Eur mezun olma şansını yakalayabilirsiniz.

*Restoranlarda fermente ve distile içecekler başta olmak üzere tüm içeceklerin alımından ve servisinden sorumlu, yemek uyumu konusunda kapsamlı bilgiye sahip uzmanlardır.

TANITIM GÜNLERİ 14-15-16 EYLÜL 5-6-7 EKİM

Daha detaylı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.

0212 252 91 61 www.iwsa.com.tr [email protected]

O rg a n i z a t ö r l e r İ ş O r t a k l a r ı

IWSA_Ilanlar_TURSAB_230x275.indd 1 18.08.2015 12:20

AMADEUS PNR Repricer

Amadeus PNR Repricer, her saat rezervasyonu kontrol ederek verilen parkur için daha ucuz alternatifi bulmaya çalışan otomatik bir çözüm- dür. Acenteye istenilen sonuçları bulduğu zaman e-posta yoluyla uyarı gönderir. Yapılan aylık işlem listesini rapor haline getirme olanağı vardır.

Amadeus PNR Repricer Nasıl Çalışır?

_Var olan ücrete göre daha iyi bir fiyatın olup olmadığını araştırır ve kontrol eder. _Kurumsal ücretleri kontrol eder. _PNR’da spesifik segmentleri kontrol ederek, istediğiniz segmenti korur. _Sınıfı otomatik olarak değiştirir ya da sadece acenteye herhangi bir değişiklik yapmadan bilgilendirme gönderir. _Eğer biletlenmiş bir PNR için işlem yapılmak istenirse, PNR Repricer segmentlerde acente istese bile herhangi bir değişiklik yapmaz. Sadece daha iyi bir fiyat bulmuş ise acenteye bilgilendirme maili gönderir. _ Acente PNR’ı açmalı ve PNR Repricer scriptini başlatmalıdır. Bazı bölümler otomatik doldurulmuş olarak gelmektedir. İstenen uçuşlar için mevcut ücret ve olabilecek en uygun ücreti kontrol eder. _ Her saat başı Amadeus PNR Repricer, PNR’ınızda çalışır ve daha düşük bir ücret var mı diye kontrol eder. Eğer varsa PNR’da acentenin isteğine göre gerekli işlemi yapar. Amadeus PNR Repricer’ın Sağladığı Faydalar

_Otomasyon: Rezervasyon (PNR) bir kere Amadeus PNR Repricer’a kaydedilince acentenin ekstra bir işlem yapmasına gerek yoktur. _Müşteri Memnuniyeti: Acente yolcusu için daha iyi fiyat bularak acentenin imajını olumlu etkiler. _Zaman kazandırır: Acenteler ekstra çaba sarf etmeden müşterisine hep daha iyi fiyatı sunabileceklerini bilirler.

Güvenilir teknoloji ortaklığı Daha fazlasını keşfedin

Küresel seyahat endüstrisinin lider Daha fazla bilgi için teknoloji ortağı olarak Amadeus, www.amadeus.com.tr kendisini siz seyahat acentelerimizin adresini ziyaret edebilir ya da zorlu işlerini kolaylaştırmak için, Amadeus Satış Ekibi ile yenilikçi ve gelişmiş entegre çözümler iletişime geçebilirsiniz. sunmaya, sınıfının en iyisi destek hizmetine ve uzman danışmanlık amadeus.com.tr hizmetlerine adamıştır. AMADEUS PNR Repricer

Amadeus PNR Repricer, her saat rezervasyonu kontrol ederek verilen parkur için daha ucuz alternatifi bulmaya çalışan otomatik bir çözüm- dür. Acenteye istenilen sonuçları bulduğu zaman e-posta yoluyla uyarı gönderir. Yapılan aylık işlem listesini rapor haline getirme olanağı vardır.

Amadeus PNR Repricer Nasıl Çalışır?

_Var olan ücrete göre daha iyi bir fiyatın olup olmadığını araştırır ve kontrol eder. _Kurumsal ücretleri kontrol eder. _PNR’da spesifik segmentleri kontrol ederek, istediğiniz segmenti korur. _Sınıfı otomatik olarak değiştirir ya da sadece acenteye herhangi bir değişiklik yapmadan bilgilendirme gönderir. _Eğer biletlenmiş bir PNR için işlem yapılmak istenirse, PNR Repricer segmentlerde acente istese bile herhangi bir değişiklik yapmaz. Sadece daha iyi bir fiyat bulmuş ise acenteye bilgilendirme maili gönderir. _ Acente PNR’ı açmalı ve PNR Repricer scriptini başlatmalıdır. Bazı bölümler otomatik doldurulmuş olarak gelmektedir. İstenen uçuşlar için mevcut ücret ve olabilecek en uygun ücreti kontrol eder. _ Her saat başı Amadeus PNR Repricer, PNR’ınızda çalışır ve daha düşük bir ücret var mı diye kontrol eder. Eğer varsa PNR’da acentenin isteğine göre gerekli işlemi yapar. Amadeus PNR Repricer’ın Sağladığı Faydalar

_Otomasyon: Rezervasyon (PNR) bir kere Amadeus PNR Repricer’a kaydedilince acentenin ekstra bir işlem yapmasına gerek yoktur. _Müşteri Memnuniyeti: Acente yolcusu için daha iyi fiyat bularak acentenin imajını olumlu etkiler. _Zaman kazandırır: Acenteler ekstra çaba sarf etmeden müşterisine hep daha iyi fiyatı sunabileceklerini bilirler.

Güvenilir teknoloji ortaklığı Daha fazlasını keşfedin

Küresel seyahat endüstrisinin lider Daha fazla bilgi için teknoloji ortağı olarak Amadeus, www.amadeus.com.tr kendisini siz seyahat acentelerimizin adresini ziyaret edebilir ya da zorlu işlerini kolaylaştırmak için, Amadeus Satış Ekibi ile yenilikçi ve gelişmiş entegre çözümler iletişime geçebilirsiniz. sunmaya, sınıfının en iyisi destek hizmetine ve uzman danışmanlık amadeus.com.tr hizmetlerine adamıştır.

FETHİYE KÖRFEZİ Hem doğal hem arkeolojik uluslararası koruma altındaki Fethiye Körfezi; koyları, adaları, tarihi ve kültürel mirası, tatil ve spor olanakları, candan insanlarıyla bütün dünyanın ilgisini üzerine çekiyor… Buradaki doğal ve tarihi dokuya halel gelmemesi için küresel boyutta duyarlılık gösteriliyor.

 Rasim Konyar

GULF OF FETHIYE

The Gulf of Fethiye, under international protection for its nature and archeology, draws the attention of the whole world for its bays, islands, history and cultural heritage, holiday and sports opportunities and its warm people. A global sensitivity is building around to protect the natural and historical texture.

Yassıca Adaları (solda) ve Sarsala (üstte). Yassıca Islands (left) and Sarsala (above).

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 13 Muğla’nın iki gözde ilçesinden biri If you come to Fethiye, one of the two popular districts of Muğla, not by sea, Fethiye’ye denizden gelinmiyor- you need to follow the road passing through Ortaca and Dalaman. The Gulf of sa, Dalyan’dan sonra Ortaca ve Fethiye starts from Göcek, extends along the shoreline towards the ancient city of Dalaman’dan geçen yolu izlemek Xhantos. There are many bays and islands in the gulf. gerekiyor. Fethiye Körfezi de The traffic in the bay gets very busy during spring and summer and a great Göcek’ten başlıyor, Xhantos Antik variety of people visit the region: backpackers, the jet-set who arrive in the gulf Kenti’ne kadar uzanan kıyı şeridi with their own yachts, artists, writers, businessmen, icons of popular culture and ile çevriliyor ve içinde her biri global celebrities, statesmen, sheikhs, princes and princesses. The Göcek Port on birbirinden güzel koylar ve adalar the eastern side of the gulf stands for luxury itself with its new and 4th marina barındırıyor. with higher global standards. Bahar ve yaz aylarında körfezin tra- Those who look for ecological holidays prefer the calm villages like the Yanıklar fiği yoğunlaşırken, ziyaretçi profili Beach between Göcek and Fethiye. This has been the case since the last quarter de sırt çantalı turistlerden başlaya- of the 20th century… rak, çoğu kendi özel tekneleriyle The first owners of the region are the Lycians! The Lycian country started from gelen, “Jet-sosyete”, sanatçı, yazar- Fethiye and extended to . Fethiye has been situated on the slopes of the çizer, iş insanı, popüler kültür ikon- Telmessos city since 1957. Telmessos was one of the six important centers of larından dünyaca ünlü yıldızlara, . devlet yöneticileri, şeyhler, prensler, prenseslere kadar değişip renkle- Beyond sea and sand niyor. Hele körfezin doğusundaki Fethiye, protected by a special project, Göcek limanı, dünya standartlarını promises a great variety of options for aşan yeni ve 4. marinası ile adeta you holiday! There are many things “lüksün diğer adı” olmuş durumda. to see around Fethiye. Ancient ruins, Ekolojik bir tatil yanlıları ise Yanıklar archeological sites, beaches, bays and sahili gibi Göcek ile Fethiye arasın- islands, endemic plants and animals, daki sakin köyleri tercih ediyor. Bu the Fethiye houses with bay windows tablo yaklaşık 20. yy’ın son çeyre- in their historical texture and reflecting ğinden bu yana böyle… Yörenin ilk sahibi ise Likyalılar! Likya ülkesi, Fethiye’den başlayıp, bugünkü Antalya’ya kadar uzanıyor- Sol sayfa: Merdivenli Mağara (en üstte), Göcek (ortada ve altta). du. Likya’nın en önemli 6 merke- Sağ sayfa: Kızıl Ada’dan bakış (en üstte) zinden biri olan Telmessos kentinin ve Martılı Koy (altta). Left page: Merdivenli Cave (top), Göcek eteklerine de 1957’den beri Fethiye (middle and below). yerleşmiş bulunuyor. Right page: View from the Kızıl (Crimson) Ada (top) and Martılı Bay (below).

Deniz ve kumun ötesi Özel proje ile korunan Fethiye’de tatil, bol seçenek demek! Fethiye Körfezi çevresinde karada ve denizde görülecek çok şey var. Antik kalıntılar, arkeolojik örenyerle- ri, plajlar, koylar ve adalar, endemik bitki ve hayvanlar, tarihi kent dokusu içindeki sivil mimari örneği cumbalı, renkli camlı Fethiye evleri, cıvıl cıvıl Balıkçılar Meydanı ve elbette Telmessos eserlerinin de yer aldığı zengin koleksiyonuyla Fethiye Müzesi… Dünya ölçeğinde ekolojik önem taşıyan, ancak sanayi, turizm ve yapılaşma gibi baskılar nedeniyle bozulma veya yok olma riski altında olan diğer yerler gibi burası da uluslararası anlaşmalar gereği özel koruma altında. Fethiye Körfezi’nin ihtişamını bir bakışta algılamak isteyenler için tek adres Sarsala Koyu tepeleri! Merkez’de konaklayanlar için Çalış

14 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 the civil architecture, the chirping Balıkçılar Meydanı (Fishers Square) and of course the rich Fethiye MAVİ YOLCULUK Museum with artifacts from the Termessos city… Muğla her yıl yaklaşık 100 bin kişiye, neredeyse ikonik Like other places under the threat of destruction bir keyif aracına dönüşen mavi yolculuk imkânı sunuyor. due to industrialisation, tourism and housing, this Aslında Mavi Yolculuk, Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir, globally important place is also being protected by dilbilimci, mitolog , ressam ve şair Bedri Rah- mi Eyüboğlu ve yazar Sabahattin Eyüboğlu’nun başlattığı international agreements. bir “araştırma yöntemi”. Onlar, Anadolu Antik Çağ The only address for those who would like to uygarlığının en yakından ancak deniz yoluyla izlenebile- perceive the glamour of the Fethiye Gulf in a single ceğini görmüş, ilkel teknelerle keşfe çıkmışlar. Anadolu glimpse is the Sarsala Bay hills! For those who stay uygarlıklarını bilen, sahiplenen, tanıtan kişilere de “Mavi” in the city center, sea is not a pr0blem thanks to the diyorlarmış. 1945’de yaptıkları ilk tura da Mavi Yolculuk adını vermişler. Çalış and Karagözler beaches. All sorts of summer Bedri Rahmi’nin “Mavi Yolculuk Defterleri”; İş Bankası ve Karagözler plajları başta olmak üzere deniz sports are available here: Jeep Safari, “Quad” Safari Kültür Yayınları tarafından 2009’da basılmış, kısa sürede sorun değil, çünkü bütün plajlar tertemiz. Öte with ATV’s, Paragliding, Wind Surfing, Kiteboard, tükenmişti. Erhat’ın bu konudaki kitapları da artık sahaflarda. Neyse ki yakında mimar Cengiz Bektaş’ın, yandan yaz sporlarının hemen her türü burada Rafting, Diving, Motocross, Horseback Safari and Trekking, Yachting, Daily Boat Trips and Canoeing… doğumunun 100. yılında ’da bir Mavi Yolculukla mümkün: Cip Safari, -ATV denilen taşıtlarla- anılan dostu Azra Erhat’ın mektupları ile Cevat Şakir ve Sea tours are the best to enjoy the region that is “Quad” Safari, Yamaç Paraşütü, Rüzgâr Sörfü, Füreya hakkında iki yeni kitabı çıkacak. Kiteboard -Uçurtma Sörfü-, Rafting, Dalış, also a favourite stop for blue cruises. There are daily Motokros, Atlı Safari ve Trekking, Yatçılık, Gü- island trips, too. nübirlik Gezi Tekneleri ve Kano... Mavi Yolculuk teknelerinin de gözde durağı olan bu rüya gibi Popular islands in the Fethiye Gulf yörenin asıl keyfi deniz turlarıyla çıkıyor! Bunun The most popular islands included in the daily 12 için günübirlik ada turları da var. Islands Tours are Kızılada, Şövalye, tersane and Domuz. These are followed by Deliktaş, Yassıca Fethiye Körfezindeki gözde adalar islands (Şövalye Island), Zeytinada and Göcek. 12 Adalar Turu diye bilinen günübirlik turların Deliktaş Island, a group of large and small islands, uğradığı en popüler adalar; Kızılada, Şövalye, is located in the northwestern part of Kızılada, and it Tersane ve Domuz. Onları Deliktaş, Yassıca adala- is a popular diving location. Yassıca islands consist of small islands. One can easily swim from one island to the other! Zeytin Island is the only private BLUE CRUISE property on the southern part of the Yassıcas. There Muğla offers great opportunities for almost 100 thousand is an olive oil mill dating back to the Ottoman times. people who are interested in blue cruises and they is the biggest island in the gulf. It is experience iconic pleasures in the region. Actually the blue named after a dockyard and a watchtower. It has two cruise is a “research method” initiated by the Fisher of beautiful bays: Kış (winter) and Yaz (summer). The Halicarnassus Cevat Şakir, linguist, mythologist Azra Erhat, second largest island of the gulf is the , artist and poet Rahmi Eyüboğlu and writer Sabahattin Eyüboğlu. They became aware of the fact that the Ancient it is also called as the Prince Island. There used to Anatolian civilizations could be best traced through sea live wild boars on the island. The third largest island routes and thus they took on voyages on primitive boats. is the Göcek Island and the Kurt Cape in the south They used to call those who knew, owned and promoted is an important diving center. The other islands the Anatolian civilizations as ‘Blue’. They named the first are Peksimet, Yılanlı, Baba, Katrancık, Şeytanı, voyage they did in 1945 as the ‘Blue Voyage’. Bedri Rahmi’s ‘Blue Voyage Notebooks’ was printed in Karacaören and Gemile Island. Actually places in rı, (Şövalye Adası) Zeytinada, Göcek izliyor. 2009 by İş Bankası Kültür Publishers and all copies were Deliktaş Adası, Kızılada’nın kuzeybatısındaki irili Fethiye, a multicultural region, has numerous names! sold. Erhat’s books on the subject can be found on old ufaklı adalar topluluğu olup dalış yeri tercihlerin- bookshops. Fortunately, architect Cengiz Bektaş’s friend Azra Erhat, who is remembered for his 100th anniversary den. Yassıca adaları çok küçük adacıklardan olu- Bays These are the main bays in Fethiye which are the of his birthday with a blue voyage in Bodrum, will soon be şuyor. Adadan adaya yüzmek işten değil! Zeytin on book shelves with his letters. His two other books on main destinations of blue voyages between Ada; Yassıcaların güney ucunda ve özel mülk Cevat Şakir and Füreya will also be published. olan tek ada. Burada Osmanlı Dönemi’nden and Fethiye: Ağa Port, Atbükü (Karanlık Koy), Bedri kalma bir zeytinyağı işliği var. Tersane Adası; Rahmi Bay (Taşyaka), Boynuzbükü, Göbün Bay, körfezdeki adaların en büyüğü. Adını bir tersane Manastır -Hamam- Bay, Kille Bükü, Kurşunlu Bay, ve gözetleme kulesinin kalıntısından almış. Yaz Manastır Bay (Akbük), Sarsala Bay, Yavansu Bay... ve Kış koyları adında iki güzel koyu var. Körfezin Ağa Port is the first bay welcoming those who come ikinci büyük adası; Domuz Adası’na Prens Adası from Marmaris. The sea here is deep and cool. At da deniliyor. Bir zamanlar bol yaban domuzu Bükü has two adjacent bays: Günlüklü and Osman bulunurmuş. Üçüncü büyük ada ise Göcek Adası Ağa. The region is rich in the endemic sweetgum olup güneyindeki Kurt Burnu önemli bir dalış trees. noktası. Adı bilinen diğerleri; Peksimet, Yılanlı, Bedri Rahmi Bay is also known as the Taşkaya Bay Baba, Katrancık, Şeytanlı, Karacaören ve Gemile It is located on the northwestern part of the tersane Adası. Esasen çok kültürlü Fethiye’de hemen her Island. It is known for the rock on which Bedir Rahmi yerin birden fazla adı var! drew a fish in 1973. Boynuzbükü is located across TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 15 Koylar Klâsik bir mavi yolculuğun Marmaris - Fethiye - Mar- maris güzergâhında da yer alan Fethiye koylarının baş- lıcaları: Ağa Limanı, Atbükü (Karanlık Koy), Bedri Rahmi Koyu (Taşyaka), Boynuzbü- kü, Göbün Koyu, Manastır -Hamam- Koyu, Kille Bükü, Kurşunlu Koyu, Manastır Koyu (Akbük), Sarsala Koyu, Yavansu Koyu... Ağa Limanı, körfezin Marmaris yönünden gelenleri karşılayan ilk koy. Suyu derin ve serin. At Bükü, birbirine yaslanmış Günlüklü ve Osman Ağa Koyları’ından oluşuyor. Burada bu bölgeye ait ve koruma altındaki sığla (Günlük) ağaçları var. Bedri Rahmi Koyu; Taşyaka Koyu diye de bilinen koy, Tersane Adası’nın kuzeybatısında. Bedri Rahmi’nin 1973’de üstüne balık çizdiği kayası ile tanınıyor. Boynuzbükü; Bedri Rahmi Koyu ile Göcek arasındaki Yassıca Adaları’nın karşısında. Rüzgârdan çok az etkilenen bu koyda da sığla ağaç- ları yaşatılıyor. Göbün -Kapı- Koyu; Domuz adasının güneyinde, girişi dar, çevresi çam ve zeytin ağaçlarıyla kaplı upuzun bir koy. Koyun uç noktasında kaya me- zarları ve antik kalıntılar, onun yanında, doğal bir merdivene dönüşmüş kayaları nedeniyle Merdivenli Koy diye tanınan bir kumsal var. Kleopatra Hamamı ya da Batık Hamam Koyu olarak da bilinen Manastır Koyu (Akbük) ise körfezdeki pek çok koy gibi tektonik kıyı oluşumuna sahip. Sarsala koyuna adını veren Sarsala, eskiden Dalaman Ovası’nı kapla- yan Hidiv Abbas Paşa Çiftliği’nin iskelesi imiş. O zamandan kalma mermer babalara rıhtımda tekneler bağlanıyor, geniş bir plaj kesimiyle bitiyor. Çev- resindeki tepeler çam ağaçları ile kaplı. Yavansu Koyu’na bu adın verilme- sinin nedeni, dağdan gelen suyun kalitesinin yavan bulunmasından dolayı olup, diğer bir adı da sahildeki martı figüründen dolayı Martı Koyu… Göcek Koyu, lüks teknelerin demirlediği, günübirlikçilerin de onları görme- den geçemediği bir koy.

KIZIL ADA Güneş batarken, kumu, taşı, toprağıyla rengi kızıla dönüştüğü için bu adı alan Kızılada, Fransız yapımı asırlık feneri ve çevresindeki tesisler ile öne çıkıyor. İskeleden başlayan merdivenlerine ek olarak fenere çıkan özel bir asansörü, güneş panelleri ve rüzgâr türbini ile elde edilen temiz enerji sistemleri, dikilmiş yüzlerce ağacı var. Bu yüzden Kızıl Ada’nın “yeşil ada”ya dönüşeceğinden de sözediliyor! Doğu kıyısı tekne konaklamasına, doğal plajı yüzmeye çok elverişli. Kızıl Ada, en çok tercih edilen dalış adreslerinden de biri ve mehtabı da doyumsuz güzellikte…

KIZIL (CRIMSON) ISLAND

The island was given this name because of the crimson colour it takes during sunset. The sand, stones and soil of the island all turn crimson during sunset. The island is famous for its hundred-year-old lighthouse built by the French and the facilities around it. In addition to the stairs starting from the pier, the lighthouse has a special lift, solar panels and wind tribune that generate natural and free energy and hundreds of recently planted trees around it. Hence, the Kızıl Island is soon expected to turn into a green island! The eastern part of the island is suitable for boats and the natural beach is a favourite location for swimmers. Kızıl Island is also one of the most popular destinations for divers, and the full moon is a great pleasure to admire...

16 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 IŞIKLAR ÜLKESİ LİKYA VE TELMOSSOS Bölgedeki diğerleri gibi, Telmessos da Perslerle başlayan bir istila zincirine maruz kalmış: Büyük İskender, Bergama Krallığı, Roma, Doğu Roma, Menteşoğulları, Osmanlılar. Telmessos’u görmek isteyenlerin serin saatleri tercih etmesinde yarar var, çünkü Telmessos da tıpkı benzeri kentler gibi çok yükseklere kurulmuş. Son kazılarla sahilde bulunan ve restorasyona alınan tiyatrosu 24 sıralı ve 5000 kişi kapasiteli. Amintas Kaya Mezarı (MÖ 4. yy) ise günümüze gelebilmiş örneklerin en önemlilerinden. Likya’ya özgü lahit mezarları ise merkezi dahil Fethiye’nin her yerinde görmek mümkün.

THE LAND OF LIGHT: LYCIA AND TELMOSSOS

Like other cities in the region, Telmessos has also been subject to a series of invasions starting with the Persians: Alexander the Great, the Pergamon Kingdom, Rome, Eastern Rome, Menteşeoğulları, the Ottomans. Visitors to Telmessos are advised to choose cool hours of the day, because, like others, Telmessos is built on a very high altitude. Recent excavations have unearthed its theatre on the shoreline. The theatre has a capacity of 5000 people and it has 24 lines of seats. The Amintas Rock Tomb (4th Century BC) is one of the most important surviving examples. The Lycian sarcophagi can be seen all around Fethiye. the Yassıca islands between bedri Rahmi Bay and Göcek. Since the bay is not affected by winds, incense trees abound in this location. Göbün –Kapı- Bay is located in the south of the Domuz Island. It is a longish bay with a very narrow entrance and covered with olive trees. At the far end of the bay, there are rock-cut tombs and ancient ruins and a beach called as the Merdivenli (Staired) Bay. The Manastır (Monastery) Bay (Akbük), also known as the Cleopatra Bath or the Sunken Bath, has a a tectonic shore structure. Sarsala, which gave its name to the Sarsala Bay, was the pier of the Hidiv Abbas Paşa Farm that was located on the Dalaman Valley. The marble posts were used to tie the boats, and it is framed with a wide beach. The surrounding hills are covered with pine trees. The reason for the Yavansu (tasteless) Bay to be named as such is the fact that the spring water coming from the hills is tasteless. Another name of the bay is Martı (Seagull)... The Göcek Bay is a favourite stop for luxury boats and for those who come here by day trips.

Sol sayfa: Fethiye’de yamaç paraşütü (solda), Sarsala (sağda). Sağ sayfa: Kleopatra Hamamı (en üstte). Left page: Paragliding in Fethiye (left), Sarsala (right). Right page: Kleopatra Bath (top). TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 17

bereketli topraklar üzerinde URARTU UYGARLIĞI  Rasim Konyar

MÖ 1. yüzyılın başında Van Gölü çevresine URARTIAN CIVILIZATION yerleştiler. on fertile lands Bölgeye gelen kavimler, beylikler They settled around ve aşiretlerle the in the beginning of the 1st büyüyüp century BC. They became güçlendiler. stronger with the tribes Birlik olup and principalities that tarihin en büyük arrived in the region. They unified and formed uygarlıklarından one of the biggest birini kurdular. civilizations of history.

Urartu, bugünkü Doğu Anadolu’da, Van Gölü çevresinde kurulmuş bir dev- Urartians formed their state in today’s Eastern around the Lake Van. let. Van’ın o zamanki adı Tuşpa. Tuşpa aynı zamanda Urartu Devleti’nin de The former name of Van was Tushpa. Tushpas was also the capital of the başkenti. Sınırları İran’da Zagros Sıradağları’na, Urumiye Gölü Platosu’na Urartian state. Its borders ranged from the Zagros Mountain Range in Iran kadar uzanan Urartu Devleti; Anadolu’da, bugünkü Kahramanmaraş and the Urumiye Lake Plateau. It covered a wide area consisting of today’s civarına, Güneydoğu Torosları’nın dış eteklerine, batıda Kızılırmak ile Fırat Kahramanmaraş in Anatolçia, the outer skirts of the Southeastern Toros arasındaki su bölümü çizgisine, Kuzeyde Karadeniz Dağları’nın güney Mountains, the waterline between Kızılırmak and Euphrates rivers in the west. It eteklerini takip ederek Bayburt Ovası’nı içine aldıktan sonra güneye dönen extended along the southern skirts of the Karadeniz Mountains in the north and geniş bir alana yayılmış. included the Bayburt Plateau and extended down into the south. Anadolu’nun bereketli toprakları üzerine yerleşen Urartular, üstünü çanak- The Urartians who settled on the fertile lands of Anatolia made use of the land çömlekçilikle değerlendirdiği toprağın altından da demir ve bakır gibi above for pottery, and the underground enabled them to do mining for extracting madenleri çıkarıp işlemişler. Tarım, hayvancılık, maden işçiliği ve zanaatla iron and copper. The new settlers who earned their living through agriculture, uğraşan bu topluluk kısa sürede zenginleşmiş. Komşuları Asurlar, Geç Hitit animal husbandry, mining and artisanship have thrived in a short period. They Devletleri, Medler ve kuzeyde yer alan küçük yerel krallıklara göre oldukça have surpassed their neighbours, the Assyrians, Late Hittite States, the Meds iyi bir duruma gelmiş. and the small local kingdoms in the north. Urartular Anadolu topraklarında pek çok uygarlık izleri bırakmışlar. Bunlar- The Urartians have left numerous traces of civilization on the Anatolian soil. dan ilki ve en önemlisi bugünkü Van Kalesi’nin kapladığı alanda kurulan The first and most important of them is the capital city Tushpa built on the area başkent Tuşpa. Günümüzde Van Kalesi civarında Urartu uygarlığı kalıntıla- where the Van Castle is built. One can still come across the ruins of the Urartian rına rastlamak mümkün. Bir diğer önemli Urartu kenti ise Rusahinili. Van’ın civilization around the castle. Another important Urartian city it Rusahinili. The Kuzeydoğu ucunda ki Toprakkale’de bulunan bu kenti Kral Rusa kurup, city, situated in Toprakkale on the northeastern part of Van, was founded by King Rusa, and he made it the capital city instead of Tushpa. There are other Urartian Van Gölü çevresi (solda). MÖ 9-8. yy’a tarihlenen ve Patnos’da bulunmuş İnsan towns of different sizes. The city was hidden by a mound close to Altıntepe and Yüzlü Vazo Urartu sanatının nadir örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara. Erzincan, for example, has not yet been named. There are many other Urartian Lake Van and its surroundings (left). The Vase with a Human Face, found in Patnos and Settlements whose names are not known. Çavuşköy, Adilcevaz, Kef castle and the dated back to the 9-8th centuries BC are accepted as one of the rare examples of the Urartian art. Anadolu Civilizations Museum, Ankara. Urartian towns in Kayalıdere are some of these. TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 19 TANRILAR, TAPINAKLAR, ADAKLAR...

Urartuların üç büyük tanrısı vardı. Bunlar ulusal tanrı Haldi ile gök tanrısı Teşeba ve güneş tanrısı Şivini’ydi. Urartu kralları yaptıkları işleri tanrı “Haldi” adına yürütürlerdi. Toprakka- le’deki kazılar sonucunda ortaya çıkarılan uzunca bir dikdört- genden meydana gelen bir yapı olan tapınak, tanrı Haldi’ye aitti (Bkz: Ekrem Akurgal, http://goo.gl/pzLoeA). Güneş tanrısı ise muhtemelen bir kadın tanrıça idi. Haldi’ye günde 17 sığır ve 34 koyun, diğer iki tanrıya da 6’şar sığır ve 12’şer koyun kurban etmek gerekiyordu. Urartuların, önem sırası bu ilk üçten sonra gelen daha pek çok tanrısı da vardı. Bu tanrı- ların bazılarına günde iki sığır ve dört koyun kesilirdi. Yalnız bir sığır ve iki koyun sunulan tanrılar da vardı. Urartular, tanrıları için genellikle içinde o tanrının heykeli bulunan bir oda, avlu ve yan odalardan oluşan güzel tapınaklar inşa ederlerdi. Duvarlarında çeşitli levhalar asılı tapınakların avlusunda maden işçiliğindeki ustalıklarının kanıtı üç ayaklı kazanlar ve tanrı armağanlarının konulduğu masalar bulunurdu. Armağanlar arasında kılıçlar, mızraklar, yaylar, oklar yer alırdı.

Origin of Urartians The name Urartian, which was eradicated by the Med-Scythian invasions in the 600s BC, is first seen in the cuneiform documents belonging to the Assyrian king Salmanasar I who reigned in the 13th Century BC. Studies on the Urartian language revealed URARTU TAKILARI that the people talked a dialect of GODS, TEMPLES, OFFERINGS… the Hurrian language. The Hurrians Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, had formed a civilization on almost vitrinlerinde sergilediği birbirinden güzel The Urartians had three major gods. These were the national god Haldi and the sky god takılar için özetle şu bilgileri veriyor: the same location where the Urartian Tesheba and the sun god Shivini. Urartian gods ruled in the name of the god “Haldi”. The eser etiketinden: rectangular temple that was unearthed during the excavations in Toprakkale belonged kingdom was built on eastern and “Urartularda toplumsal statüyü belir- to the god Haldi (Ref. Ekrem Akurgal, http://goo.gl/pzLoeA). The sun god was possibly a southeastern Anatolia five hundred leyen en önemli unsurlardan biri olan goddess. 17 cattle and 34 sheep were sacrificed daily to Haldi and the other two gods years ago. Their civilization coincided takılar kraldan asile, askerden sıradan were offered six cattle and 12 sheep each. The Urartians had many other gods who came with the Hittite civilization and covered insana toplumun tümü tarafından sevi- after these three major gods. Some of these gods were offered two cattle and four sheep lerek kullanılıyor ve tanrılara adak olarak a geography ranging till Antakya in on a daily basis. There were also gods who were offered one cattle and two sheep a day. sunuluyordu. Günlük yaşamda kullanılan The Urartians usually built temples for their gods. These temples included a chamber, a Anatolia. Hence, the Hurrians are takılar öbür dünya için mezarlara ölü courtyard and adjacent chambers. There were tripedal cauldrons, proof of their artisanship accepted as the ancestors of the hediyesi olarak da bırakılıyordu...” in metalwork, in the courtyards decorated with walls with different plaques hinged on them. Urartians. The tables used for placing offerings for the gods. Swords, spears, arrows and bows were As a theocratic state, the Urartians among the offerings. were administered as provinces, and Teşeba (en üstte), Şivini (ortada) ve Haldi (altta). it was ruled by a feudal system. The Tesheba (top), Shivini (middle) and Haldi (below). border regions of the Urartu state, like the Hittite State, were inhabited Ankara Anadolu Medeniyetleri Tuşpa’nın yerine başkent yapmış. by principalities that obeyed the king. Müzesi’nde sergilenen Urartu kitabeleri İrili ufaklı başka Urartu kentleri için şu bilgiler veriliyor (sağ üstte): These principalities paid taxes to the “Patnos’da bir tapınakta bulunan Urartu de var. Örneğin, Altıntepe’de ve king, but they had autonomy in their çivi yazısı ile yazılmış kitabeler, Kral Erzincan yakınındaki bir höyükte Menua’nın oğlu Kral Argişti tarafından regions. They lived in strong fortresses URARTU JEWELRY yazdırılmış. Tanrı Haldi’ye ithaf edilen gizlenen kentin adı bilinmiyor. and during times of war they served depo kitabelerinin içeriğinde depoya Bu şekilde ismi bilinmeyen ancak the Urartian king with their armies. This is the information shared by the konulacak malların ve deponun Ankara Urartian Civilizations Museum Urartu kenti olduğu bilinen pek çok kapasitesi belirtiliyor.” for the pieces of beautiful jewellery This is the information given about yerleşim var. Çavuşköy, Adilcevaz, the epitaphs exhibited at the Ankara What made the Urartians strong exhibited: Anatolian Civilizations Museum Kef Kalesi, Varto ve Kayalıdere’deki They were very talented in building “Pieces of jewellery were the most (right above): “The epitaphs, written Urartu kentleri bunlardan bazıları. important symbols of social status for in cuneiform script and found in a cities and castles, they were very able temple in Patnos, was erected with the miners who processed the rich silver, the Urartians. They were very popular for people from different backgrounds order of King Argishti. The warehouse Urartuların kökeni epitaphs inscribed for the God Haldi copper and iron ores in the region, like kings, nobles, soldiers and common give information on the type of goods MÖ. 600 yıllarında kuzeyden gelen they produced iron weapons. They people. Pieces of jewellery were also to be stored and the capacity of the Med-İskit akınlarıyla ortadan kalkan warehouse.” were very good stone masons and used as offerings to the gods…” Urartu adına ilk defa MÖ. XIII. yüz- warriors. They were the ones who 20 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen duvar resmi için şu bilgiler aktarılıyor (solda): “Erzincan Altıntepe’de mabette açığa çıkarılan duvar resminde kil ve sıva üzerine bitkisel çiçek ve geometrik motiflerle oluşturulan kompozisyonlar yanında kutsal ağacın iki tarafında duran kanatlı cinler, kanatlı sfenksler, kutsal hayvanlar üzerindeki tanrılar ve hayvan mücadeleleri bezeme unsuru olarak kullanılmışlar...” A piece of information on the mural painting exhibited at the Anatolian Civilizations Museum (left): “The mural painting was unearthed at a temple in Erzincan Altıntepe. The mural painting depicts compositions of plants and geometric patterns on clay and stucco. A sacred tree, gryphons, winged sphinxes, sacred animals carrying gods and animals in fight are among the different decoration elements…”

MÖ 8. yy’ın ikinci yarısına tarihlenen, Altıntepe buluntusu, fildişi Oturan Aslan heykelciği. Altıntepe Tapınağı’nda ortaya çıkartılan, kalçaları üzerinde oturmuş aslan heykelciği 10 cm yüksekliğinde. Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergileniyor. Sitting Lion statuette made of ivory. A remain from Altıntepe, dated back to the second half of the 8th Century BC. The lion statuette sitting on its hip, unearthed in the Altıntepe Temple is 10 cm in height. It is exhibited at the Museum of Ankara Anatolian Civilizations.

SANAT VE ZANAAT İÇİÇE... Urartu eserlerinde sanat ve zanaat iç içe olup, bunlardan önemli bir grubu da mühürler oluşturur. Silindir ve damga mühürlerin yanı sıra silindir- damga biçiminde olanlar Urartuların mühürcülük alanına getirdiği önemli bir yeniliği gösterir. Mühürler, çeşitli hayvanlar ve bitkisel motiflerle be- zeli olup, genellikle ticaretle uğraşanlar, boyunlarına asarak kullanırmış. Urartular fildişi ve kemik işçiliğini de büyük bir başarıyla sürdürmüşler. Çoğu mobilyalara ait olan fildişi parçaları arasında kuş başlı, kanatlı cinler (griffon), insan yüzleri, geyik kabartması, pal- met plakları, kavuşturulmuş iki el biçiminde yapılmış aplike parçalar ve aslan heykelcikleri sayılabilir. Bunlardan üç ayaklı sehpaya ait yatan aslan, Önasya’nın fildişinden yapılmış en ART AND ARTISANSHIP TOGETHER… büyük aslan heykelciğidir. Urartu medeniyetine ait bâzı renkli duvar resimleri Erivan- The Urartian art combines art and artisanship, and seals are the most important of these. The cylindrical and stamp seals show Erebuni Kalesi içerisinde korunarak günümüze dek ulaşmayı the kind of innovation the Urartians brought to the art of seals. The seals were decorated by different animal and plant figures başarmış ve bazıları Erivan’daki Erebuni Müzesi’nde teşhir and tradesmen usually wore them on their necks. The Urartians have developed their skills on materials like ivory and bone. Bird ediliyor. Urartuların çanak çömlek ve oymacılıkta da ileri heads, gryphons, human faces, deer reliefs, palmettes, applique pieces in the form of two hands and lion figurines are seen on olduğunu söylemek mümkün. Devletin kuruluşu ile birlikte pieces of furniture made by the Urartians. ortaya çıkmış gözüken parlak kırmızı astarlı çanak-çömlek Some colourful mural paintings from the Urartian era are under protection in the Yerevan-Erebuni Castle. Some others are under grubuna yönetim merkezi ve önemli Urartu kalelerinde exhibition at the Erebuni Museum in Yerevan. The Urartians were also good at pottery and carving. The bright red coated pots rastlanıyor. have been produced since the foundation of the Urartian state, and there are many examples at the Urartian castles.

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 21 Urartu halkının bir kısmı ölülerini yakıp kül ve kemikleri “urne” adı verilen kapların içine koyarak gömmüşlerdi. Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Urartulara ait BATIYA DA İHRAÇ EDİLEN URARTU KAZANLARI urneler, pişmiş topraktan yapılmış insan figürinleri, çeşitli kaplar, testi ve çömlekler sergileniyor. Dünyanın önemli müzelerindeki örneklerde de görüldüğü gibi, Urartu sanatında tunç Part of the Urartians used to cremate their dead, and they stored the ashes in urns. levha işlemenin önemli bir yeri vardı. En çok kemerler, miğfer ve kalkanlar, adak levhaları, Urartian urns, earthenware human figurines, different sorts of pots and potteries are being exhibited at the Anatolian Civilizations Museum. koşum takımları, okdanlıklar üzerinde rastlanan Urartu tunç işlemeciliğinde öne çıkan görsel özellik, simetriye verilen önem ile figür ve motiflerin defalarca tekrarlanmasıydı. Öte yandan dini törenlerde kullanılan, Urartu maden sanatının kendine özgü heykelcik- lerle süslü tunç kazanları Frigya’ya, Kıta Yunanistan’a ve İtalya’ya bile ihraç edilmiş. Erzincan, Altıntepe, Ağrı- Patnos, Van- Toprakkale, Muş - Kayalıdere ve Adilcevaz kazı- lardan gelen eserlerle zengin bir kolleksiyona sahip Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde, kulp yerlerinde dört boğa başı olan tunç kazan ise MÖ. VII. yüzyıl başlarına ait...

URARTIAN CAULDRONS EXPORTED TO THE WEST

As seen in the important museums of the world, the Urartians were very good at working on bronze plaques. Arches, helmets and shields, offering plaques, harnesses, archery sets made by the Urartians had certain characteristics like the symmetry and first built irrigation ponds in Anatolia; they developed canals and road systems. the repetition of the figures and motifs. The bronze cauldrons, decorated with original The 50-meter long Şamran Canal, for example, which is still used for irrigation figurines and used during religious ceremonies, were exported to Phrygia, the Continental in the Van Platea, was built by the Urartian king Minua. The Urartians, who and even to Italy. The relics unearthed during excavations at Erzincan, Altıntepe, lived their golden days between the 9th and 8th centuries BC, turned steep and Ağrı- Patnos, Van- Toprakkale, Muş - Kayalıdere and Adilcevaz have enriched the Anatolian Civilizations Museum. The bronze cauldron with four bulls as handles date rocky places into settlement areas and they showed their architectural abilities back to the 7th Century BC. in the palaces and monuments that they have built. The Urartians have built structures in harmony with the geographical conditions of the region and they built monumental structures on steep hills by carrying stones weighing 20 tons. The Urartian architecture was very different from the Assyrian architecture. The Urartian castles, consisting of temples, palaces and administrative buildings, were surrounded by walls with citadels.

The Urartian culture and cuneiform The Urartians used the cuneiform script. They used earthenware plates for official and commercial correspondence and papyrus, leather and wood for daily correspondence. They also used another script with images that very resembled the Hittite hieroglyphs. The most important epigraphs of the Urartians are found on stone plaques placed on building blocks or rocks. These plaques are about wars, palaces, temples, water canals and religious issues. The first linguistic study on the Urartian language was carried out by the British linguist Archibald Henry Sayce. The first important study on the Urartşian grammar was carried out by the German Orientalist Johannes Friedrich in 1933. Friedrich’s groundbreaking book on Ancient scripts and languages, “Lost Scripts and Languages’, published by Archeology and Art Publishers in Turkey, with the translation of Recai Tekoğlu, is still in print. yılda hüküm süren Asur kralı I. Salmanasar’a ait çivi yazılı belgelerde rast- lanıyor. Urartu dili üzerinde yapılan çalışmalarda, bu halkın Hurri dilinin bir lehçesini konuştuğu ortaya çıkmış. Hurriler Urartu krallığından beşyüz yıl önce aşağı yukarı aynı bölgelerde, doğu ve güneydoğu Anadolu’da Antakya’ya kadar uzanan ve Hititler ile çağdaş olan büyük bir uygarlık kurmuşlardı. Böylece Hurrilerin Urartuların da atası olduğu kabul ediliyor. Teokratik bir devlet olan Urartu Devleti vilayetlere bölünmüş olup, feodal bir sistemle yönetiliyordu. Urartu’nun sınır bölgelerinde ise Hitit Devleti’nde olduğu gibi krala bağlı beylikler bulunuyordu. Bunlar krala vergi veriyor fakat kendi bölgelerinde bağımsız olarak hüküm sürüyorlardı. Kuvvetli kalelerde oturan bu beyler savaş zamanlarında ordularıyla birlikte Urartu kralının emrine giriyordu.

Urartuları güçlü kılan özellikler Kent ve kale inşa etmede yetenekli, bölgedeki zengin gümüş, bakır ve demir yataklarını işletip, madenciliği geliştirerek, demir silahlar ve savaş aletleri üreten, savaşçı bir toplum olan Urartular aynı zamanda iyi de birer Urartulara ait mobilya ve çeşitli parçaları, Anadolu Medeniyetleri Müzesi. taş ustasıydılar. Doğu Anadolu’da sulama amaçlı ilk göletleri onlar kurdu, Pieces of furniture and furniture pieces from the Urartians, Museum of Anatolian kanallar ve karayolu sistemleri geliştirdiler. Örneğin, günümüzde hâlâ Van Civilizations 22 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 Ovası’nı sulamayı sürdüren MÖ 8-7. yy Patnos buluntuları. Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi. Patnos findings from the 8-7th centuries BC. The Anatolian Civilizations Museum. 50 km uzunluğundaki Şam- ram Kanalı, Urartu kralı Mi- nua tarafından yaptırılmıştı. MÖ IX. ve VIII. yüzyıllarda en parlak devirlerini yaşa- yan Urartular, sarp ve kaya- lık olan bölgenin bayındır hale getirilmesinde olduğu gibi, mimarlıkta da usta ol- duklarını inşa ettikleri saray ve mabetlerle göstermişler- di. Yapılarını bu bölgenin coğrafi şartlarına uyduran Urartular, özenle işledikleri 20 ton ağırlığındaki taşları sarp tepelere çıkararak anıt- sal yapılar inşa etmişlerdi. Urartu mimarisi Asur mima- risinden oldukça farklıydı. Tapınak, saray ve yönetim binaları ve çeşitli işlikleri içeren Urartu kaleleri sık kuleli surlarla çevriliydi.

Urartu kültürü ve resimli yazı Urartular, çivi yazısı kullanıyordu. Resmi veya ticari anlaşmalar pişmiş topraktan levhalar üzerine, günlük yazışmalar ise papirüs, deri ve tahta End of Urartians üzerine yapılıyordu. Çivi yazısı yanında Hitit hiyerogliflerine çok benzeyen One of the biggest Anatolian civilizations, the Urartian civilization went into a bir “resimli yazı” da kullanıyorlardı. Urartuların en önemli kitabeleri taş speedy period of regression after the II. Rusa Era, which marked the civilization’s levhalar üzerinde bina bloklarında veya kayalar üzerinde bulunuyor. Bu golden age. The most important reason for this regression has been explained levhalarda, savaşlardan, saraylardan, tapınaklardan, su kanallarından ve as the high expenses made for the works of art and castles made during the II. dini konulardan bahsediliyor. Urartu dili ile ilgili ilk araştırmaları İngiliz dil- Rusa Period; however it is still not easy to explain the real cause of the demise bilimci Archibald Henri Sayce yapmış. Urartu dili grameri üzerinde yapılan of this strong Urartian civilization and when they were eradicated from the scene ilk önemli çalışma ise 1933’de Alman Orientalist Johannes Friedrich tara- of history is still obscure. Still, the common belief is that, the civilization ended fından yapılmış. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, Friedrich’in Eskiçağ yazıları ve in 585 BC, was very much threatened and weakened by the Assyrian invasions. dilleri konusunda olay yaratan kitabını Recai Tekoğlu’nun çevirisi ve “Kayıp Although they wanted to live on in peace and in abundance, it seems history has Yazılar ve Diller” başlığı ile 2004’te yayımlamıştı ki kitap hâlâ piyasada not allowed it. bulunuyor...

Urartuların sonu Anadolu’nun en büyük uygarlıklarından biri olan Urartu uygarlığı, en büyük gelişmesini sağladığı II. Rusa Dönemi’nden sonra hızlı bir gerileme sürecine girdi. Bu gerilemenin en büyük nedeninin II. Rusa Dönemi’nde sa- nat eserleri ve kaleler için yapılan yüklü harcamalar olduğu ileri sürülmüşse de bu güçlü uygarlığı yıkan asıl nedenin ne olduğunu ve Urartuların tarih sahnesinden tam olarak ne zaman silindiğini söylemek güç. Gene de ortak görüş, MÖ. 585 yılında yıkıldığı düşünülen bu uygarlığın sonunu getire- nin, üzerinde yaşadıkları bereketli toprakları ele geçirmek isteyen Asurlar olduğu yolunda. Onlar, barış içinde, üreterek, çoğalarak yaşamak istediyse de tarih buna izin vermemiş gibi görünüyor.

Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Urartulara ait kalkan ve kazan sergilemesi (üst solda). MÖ 7. yy, Adilcevaz Kef Kalesi buluntularından rölyefli sutun parçası (sağda). A piece of column with a relief from the findings of Adilcevas Kef Castle from the 7th Century BC (right). An exhibition of Urartian shields and cauldrons at the Anatolian Civilizations Museum (above left). TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 23 ŞEYLERİN TARİHİ history of things

KÖPRÜLER YAPMIŞLAR GELİP GEÇMEYE... Diğer canlılardan düşünen beyni nedeniyle ayrı tutulan insanın, doğaya ayak uyduramadığında bulduğu çözümlerden biri de “köprü”. Eskiden onunla uyumlu, şimdilerde kimi zaman ona rağmen, uzakları yakın eden, aşılmazı aştıran, zaman kazandıran, kazaları azaltan, ilişkiler kurduran...

 Shutterstock.com Köprü dendiğinde ilk akla gelen, birbirinden ayrı iki yakayı birbirine bağlayan, insan yapımı bir geçit- yapı. Bu sözcük nereden çıkmış? MS 900’den önceki Uygur metinlerinde “köprüg” diye bir sözcüğe rastlanı- yor ama o “aynı anlamda” demek- miş. Bir de “köpür”; “şişirmek” fiili var. Uzmanlar bu “köpür”ün eski Türkçe “Ig” ekiyle türetilip evrim geçirerek “köprü”ye dönüştüğünü söylüyorlar. İngilizcesi “bridge” de “kütük, kiriş” demek olan “brycge”den türemiş. “Bridge” aynı zamanda kartla oynanan bir oyunun da adı. Hatta bir el açık, üç el kapalı oynanmasından dolayı onun Türkçe “bir - üç” den türediğini ileri sürenler de var. Bizim dilimizde köprünün taşıdığı daha pek çok anlam da var: Geminin önünü göre- cek yükseklikte, sancaktan iskeleye THEY BUILT kadar kurulan kumanda yeri, sporda BRIDGES FOR ve güreşte bedenin aldığı yay biçi- CROSSING… mi, diş hekimlerinin kullandığı bir teknik, atılması, yakılması, kurul- Human beings are deemed ması mümkün ve önemli olan bağ superior to other creatures ya da ilişki, “altından çok sular aktı” on earth because of their denildiğinde kastedilen değişiklik… brain power. ‘Bridges’ are Ama Not Defteri’miz üstünden gelip one of the solutions devised geçilenler için aralanıyor şimdi... by human beings in their fight against nature. Bridges İlk köprüler used to bring distant places İlk köprülerin, yürüyerek geçilmesi closer to us; thanks to bridges zor olan ırmak, nehir, vadi gibi iki we gained time and evaded kara parçasını ayıran oluşumları accidents and built relations… aşmak için, içinde yaşanan ortamın doğal malzemelerinin elverdiği ölçüde, üzerinden geçilecek zemin yaratılmasıyla yapıldığı düşünülü- The first thing that comes to mind yor. Bu malzemelerin başında taş about bridges are man-made ve lifli bitkiler, daha sonraları tahta constructions of passage that unite ve metal geliyor. Köprü yapımının two sides of land. Where does this Çin’den Hindistan’a oradan diğer word come from? The Turkish word kıtalara yayıldığı söylenmekle birlik- for bridge is “köprü” and it is derived te MÖ 4000’de Mezopotamya, MÖ from the Uyghur word “köprüg”, but 3000’de Mısır’da kemerli köprüle- the word “köprüg” actually meant rin öncüllerine rastlanıyor. Özellikle ‘having the same meaning’. There is savaşlar sırasında sal, kayık, gemi also the verb “köpür”, which means gibi su üstünde yüzebilen araçların inflating. Linguists argue that this yan yana getirilmesiyle oluşturul- verb ‘köpür’ has evolved into the muş geçici köprülerin de kullanıldığı word “köprü” (bridge). The English kayıtlar arasında. word “bridge” comes from the word “brycge’ which originally meant “log” or “beam”. “Bridge” is also the name for a card game. There are those

New York Manhattan köprüleri who argue that the Turkish word (sol sayfa), San Francisco köprüsü for ‘bridge’ as a card play comes (sağ sayfa). New York Manhattan Bridges (left page), from the couple “bir” (one) and “üç” San Francisco Bridge (right page). (three), because the game is played TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 25 Hoang Cong Thanh /Shutterstock.com

26 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 ÜZERİNDE YÜRÜMEYE CESARETİNİZ VAR MI?

Çin’in Hunan eyaletindeki Zhangjiajie kentinde, İsrailli mimar Haim Dotan tarafından tasarlanan, 430 m uzunluk, 6 m genişlikteki asma köprü, dünyanın en yüksek ve en uzun, cam tabanlı, ilk gök-geçidi olacak. İki yanı uçurum, herhangi bir çelik ya da beton desteği Kaç çeşit köprü bilirsiniz? in one open and three closed rounds. Sol sayfa: Lizbon (en solda dikey resim), ABD (en olmayan köprü, kuvvetli rüzgarlara, Uygarlık geliştikçe köprü yapım There are many other meanings üstte üç resim), San Francisco (ortada depreme, sise dirençli olup, bir seferde teknolojisi de ilerliyor. Bu bağlamda annexed to the Turkish word ‘bridge’: yatay resim), ABD ve Vietnam (4. sıra), 800 ziyaretçi taşıyabiliyor. Köprü, çeşitli Vasco de Gama Köprüsü Lizbon ile etkinlikler için bir sahne işlevi taşırken, ayaklı ve yuvarlak kemerlerle yapıl- the place of commandment on ships Prag’ın ünlü köprüsü (en altta). dünyanın en yüksek “bungee-jump” mış açıklıklı Roma Dönemi köp- that extended from the starboard to Sağ sayfa: London Tower köprüsü ile Sidney liman köprüsü (solda), İngiltere platformları ve taşıyıcı kayışlarına da rüler önemli. Ayrı bir yazı konusu the landing-stage. It also refers to the ve İskoçya’dan iki örnek (en sağda). sahip. Yapımına 260 milyon yuan olan Anadolu köprücülük tarihi de arched body shape assumed during Left page: harcanan, temeli ve asansör boşlukları Lisbon (vertical image on the very left), onlarla başlıyor. Rönesans’da köprü sports and wrestling, a technique USA (three top images), San Francisco gibi bir kısım tesisatı tamamlanan köprü mühendisliği daha çok teori düze- used by dentists, a relation that (horizontal image in the middle), USA and Ekim’de hizmete açılacak. Vietnam (4th row), Vasco da Gama Bridge yinde gelişiyor. 18. yy’da Fransa’da could or should be discarded… Lisbon and Prague’s famous bridges ilk mühendislik okulunun açılması, Let us open our notebook for the (bottom). Right page: London Tower Bridge and CAN YOU WALK ON IT? Avrupa’daki teknolojiyi tetikliyor. first meaning of the word köprü Sydney port bridges (left), two examples 1750’de İsviçre’de ilk kafes sistemli (bridge)… in England and Scotland (right). In the Chinese town of Zhangjiajie in the Hunan state, the Israeli architect Haim Dotan designed a suspension bridge with a length of 430 meters and a width of 6 meters. This will be the world’s tallest and longest sky- crossing with a glass floor. With cliffs on both of its sides, the bridge has no steel or concrete support, and it is very much resistant against strong winds, earthquakes and fog. The bridge has a capacity of 800 people. The bridge also functions as a scene for different sorts of activities, and it has the world’s highest bungee-jumping platforms and belt conveyors. Its construction costed 260 million yuan, and once part of its infrastructure components like the ground and the elevators are completed, it will be open for service in October.

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 27 First Bridges It is thought that the first bridges were built on places like rivers and valleys between two pieces of land which were difficult to cross on foot. These early bridges were built by natural materials like stones and plants rich in fiber. These were followed by more diverse materials like wood and metal. Although it is argued that the building of bridges expanded from China to India and to other continents, we come across some early examples of arched bridges built in Mesopotamia in 4000 BC and in in 3000 BC. Records also tell us that there were provisional bridges formed by rafts and boats during times of war.

How many sorts of bridges do you know? Bridge building technologies have been evolving in the history of civilizations. The fixed and single span bridges with round arches built during the ahşap köprü, 1779’da İngiltere’de ilk Roman Ear are important. The history of Anatolian bridges starts with demir köprü yapılıyor. 19. yy’dan sonra these examples. Bridge architecture during the Renaissance develops from endüstrileşmenin de itici gücüyle köprü a theoretical perspective. The opening of the first engineering school in teknolojisi tırmanışa geçiyor… Köprüleri France in the 18th century triggers the development of technology in Europe. türlerine göre gruplamak gerekirse, The first caged wooden bridge was built in 1750 in Sweden, and the first köprünün teknolojisi ve mimarisi kadar iron bridge was built in 1779 in Britain. Along with the triggering force yapımında kullanılan temel malzeme of industrialisation in the 19th century, bridge technology develops even ve kullanım amacı ölçüt olabilir. Taş, İngiltere Clifton Köprüsü (en üstte), further... There are many different forms of bridges depending on their köprü yapımı (üstte), Bixby Köprüsü ahşap, demir, demir ve çelik, betonarme technology, architecture and the materials used for their construction and Kalifornia (sağ üstte) ve Fransa’dan köprüler, asma, hareketli, kemer, kiriş eski bir köprü örneği (en altta). their purpose. Stone, wooded, iron and steel and concrete bridges, suspended, England, Clifton Bridge (top), bridge köprüler, askeri, demiryolu, karayolu moving, arched, beamed bridges and military bridges, bridges uniting the construction (above), Bixby Bridge köprüleri, nehir, boğaz, vadi köprüleri, California (right above) and an old railroads and highways, bridges crossing rivers, straits and valleys and bridge in France (bottom). yaya ve taşıt köprüleri gibi. bridges for pedestrians and vehicles…

KADIN ELİ DEĞEN BABİL KÖPRÜSÜ Heredot, Asurlu iki kadın kraliçeden Nikotris’in Babil’de Perslere karşı zekice yaptığı kent savunma mimarisini övdükten sonra, kentin bir yakasından diğerine geçmek için kayığa binmenin pek rahat birşey olmadığını, Nikotris’in bu sorunu da nasıl aştığını an- latıyor. Kraliçe önce kocaman taşlar yontturmuş ve Fırat’ın sularını kazdırdığı geniş bir çukura yönlendirmiş. Orası dolana kadar kurumuş olan ırmağın iki yakasını da pişmiş tuğla duvarlarla ördürerek pekiştirmiş. Gerisini Heredot’tan dinleyelim: “Sonra kentin ortasına düşen bir yerde, taş ocaklarından gelen taşları demir ve kurşunla birbirine tutturarak bir köprü kurdurdu. Bu maden iskeleler üzerine, gündüzleri dört köşe tahtalar uzatılıyor ve Babilliler bir yandan ötekine geçiyorlardı. ...Yapma göl, ırmak sularıyla dolup da sahici bir göl haline geldikten sonra Fırat yeniden eski su yatağına çevrildi; bu suretle hem yararlı bir su birikintisi hem de bir köprü kazandırılmış oldu kent halkına.” Kaynak: “Herodotos, Tarih”, Hasan Ali Yücel Klasikleri Dizisi, Çeviri: Müntekim Ökmen,T. İş Bankası Kültür Yayınları, s.101

THE BRIDGE OF BABYLON TOUCHED BY WOMAN

After praising the city defence architecture, cleverly built against the Persians in Babylon by one of the two Assyrian queens Nikkotris, Herodotus tells us how it difficult for people for getting on boats to move from one side of the city to the other and how overcame this problem. The Queen first has large slabs of stone block carved and piled them in a wide pit dug in the fiery waters of Euphrates. The pit was filled and both sides of the river were strengthened by stone walls. Let us hear the rest of the story from Herodotus: “Forthwith she set to work, and in the first place lined the banks of the stream within the city with quays of burnt brick, with the materials which had been prepared, she built, as near the middle of the town as possible, a stone bridge, the blocks whereof were bound together with iron and lead. “When the river had filled the cutting, and the bridge was finished, the Euphrates was turned back again into its ancient bed; and thus the basin, transformed suddenly into a lake, was seen to answer the purpose for which it was made, and the inhabitants, by help of the basin, obtained the advantage of a bridge.” Source: “Herodotus, History”, Hasan Ali Yücel Klasikleri Dizisi, Translation: Müntekim Ökmen,T. İş Bankası Kültür Publishers, s.101

28 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 TÜRSAB LAN SONn conv.pdf 1 8/4/15 10:25 AM

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K Diğerleri kendi kümesinde öterken, bu her yerde, hem de uzun uzun ötüyor! Denizli’nin medar-ı iftiharlarından biri...

DENİZLİ ROOSTER

While the others crow in their poultry houses, this one crows everywhere and for a long time! It is one of the sources of pride for Denizli…

 Rasim Konyar Horozu kendine simge olarak kabul eden iki önemli ve tanıdık coğrafya There are two important and familiar geographies which have accepted the crow var. Biri Fransa, diğeri de bizim Denizli! Denizli denildiğinde akla he- as their symbol. One is France and the other is our Denizli! Denizli reminds us men Pamukkale ve travertenler gelir, öyle değil mi? Oysa horozu da çok of Pamukkale and the travertines, doesn’t it? But the place is also famous for meşhur. Denizli yaşam kültüründe “genç ve güçlü erkek simgesi” olarak its roosters! As a “symbol of young and virile male”, Denizli roosters have had Antik Çağlar’dan beri önemli yer tutan Denizli horozları, kentin de simgesi an important place in the life culture of Denizli since the Ancient Ages. They are ve birçok bakımdan eşsiz. Rengi, vücut yapısı, uyumlu ve uzun ötüşü, unique and the symbol of the city. Their colour, body forms and long harmonious özelliklerinin başta gelenleri. Öyle ki bu horoz, yalnızca Denizli’de değil, crowing are among their unique characteristics. This rooster is famous not only Türkiye’nin Denizli’den çok uzaklardaki yörelerinde bile tanınan ve itibar in Denizli, but in many distant places of the world as well. gören bir canlı. Its origins Nasıl ortaya çıkmış? Denizli roosters are a hundred percent local breeds. There were once rumours Denizli Horozu, yüzde yüz yerli ırk. Bir zamanlar, Osmanlı Dönemi’nde alleging that long-crowing Berat roosters from Albania were brought to Istanbul Arnavutluk’tan İstanbul’a getirilen uzun ötüşlü “Berat” horozlarının during the Ottoman Era, and they crossbred with the local chicken and this was Denizli’ye de getirildiği ve buradaki how the Denizli rooster as a different yerli tavuklarla melezleşmesinden species came about. However, the Denizli üretildiği söylenmiş. Provincial Directorate of Culture and Ancak, bu Denizli ötüşünü ses dosyası Tourism has promoted all the unique ve filmlerle web sitesine de yükleyen characteristics of the Denizli Rooster on Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü their website (pamukkale.gov.tr) and they (pamukkale.gov.tr), bunun aslı olma- have proven that there are no similarities dığını ısrarla vurguluyor. Çünkü bu in terms of their body form and colours! iki cins arasında, renk ve vücut yapısı The Denizli Rooster is an original breed bakımından hiç bir benzerlik yok! De- that came about with the special care of nizli Horozu, bu bölgedeki insanların the citizens of Denizli for centuries. Let us eskiden beri uzun ötüşlü horozlara refer to the same source and learn more gösterdikleri özen sonucu kendiliğin- about this rooster… den oluşmuş bir ırk. Aynı kaynaktan yararlanarak kendi kendimize sorular Even its colour is different… sormayı, yanıtlarını da orada bulmayı The Denizli Rooster has dark and tinged sürdürelim... with kohl. Its legs are dark grey or purple; its comb has the form of a big Rengi bile başka… axe, its atrium is red or white with white Denizli Horozu’nun gözleri siyah ve spots in the background. Their general sürmeli. Bacakları koyu gri veya mor, colour come in black or in tatlegray. ibikleri balta ibik biçiminde, kulak- Sometimes wing features have brown çıkları, kırmızı veya kırmızı üzerinde colors as well. Red Roosters have a beyaz benekli, ortak renkleri siyah ile black-white mixture. They weigh for kirli beyaz arasında gidip gelen bir about 3-3.5 kgs (7 pounds). karışım. Kimi horozların kanat tüyleri üzerinde kahverengiler varken, al How are Denizli Roosters Grouped? horozlarda siyah ve kırmızı renkler Denizli Roosters are divided into three karışım halinde. Canlı iken ağırlıkları groups based on their colors, body forms da ortalama 3 ila 3,5 kg. arasında and comb types. According to their bulunuyor. colors they are classified into 6 groups: Demirkır (iron), Pamukkır (cotton), Kınalı (henna), Al (red), Siyah (black) and Kürklü (with fur). According to their body Denizli Horozları nasıl gruplanıyor? shape, they are divided into three types: Yüksek Boyun (high neck), Sülün (fasan) Denizli Horozları renklerine, vücut yapılarına ve ibik biçimlerine göre grup- and Küpeli (with earings). According to their combs, they are divided into two lanıyor. Renklerine göre 6 tip var: Demirkır, Pamukkır, Kınalı, Al, Siyah ve types: Genis İbik (big comb) and Dar İbik (small comb). The Gülibik (rose comb) is Kürklü. extinct. Vücut yapılarına göre 3 tip var: Yüksek boyun, Sülün, ve Küpeli. And how will we differentiate them based on their body forms? İbiklere göre ise 2 tip söz konusu: Geniş ibik ve Dar ibik. Gülibik tipi kay- Yüksek Boyun (High Neck): The necks are upright, thick and long. The feathers bolmuştur. behind the neck are mildly curled towards the back. Vücut yapısına göre ayrılan o 3 tipi nasıl ayırdedeceğiz? Sülün (fasan): The body is mildly arched towards the back. Legs are short and Yüksek Boyun: Boyun dik, kalın ve uzun olacak. Boyun arkasındaki tüyler although they look like they are small, they have a harmonious body form. Most de arkaya doğru hafif kıvrık ve kabarık ise o yüksek boyunludur! of the time they exhibit a pompous posture by flapping their wings. Hence, they Sülün: Vücut geriye doğru yere yaklaşacak gibi eğimlidir. Bacaklar kısa, are often called as “revers wings” . küçük bir horoz gibi gözükse de görüntüsü kendi içinde uyumludur. Bunlar Küpeli (with earrings): They look like young girls with earrings. They lay their çoğu zaman kanatlarını kabartarak çalımlı bir duruş sergiler. Bu yüzden eyes on in a coquettish manner. They know very well how to perform their “art”! halk arasında “ters kanat” diye de anılırlar. Very much like an orchestra overture, they first produce short crows for 4 or 5 Küpeli: Küpeli bir kıza benzer! Edalı edalı baş atarak sizi süzer. “Sanatını” times and then delivers the real long crowing.

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 31 ANTİK ÇAĞLARDAN BU YANA DENİZLİ’NİN HOROZU

Denizli Horozu’nun uzun ötüşleriyle kazandığı şöhret Antik Çağlar’da pek de dikkate alınmamıştı ama horoz figürleri pek çok yere kazınmıştı. Onlara göre horoz “genç erkeklerin” simgesiydi. Laodikeia Antik Kenti’nde yer alan anıtsal taş kemerin üstündeki horoz motifleri günü- müzde hemen her ziyaretçinin ilgi odağı.

DENİZLİ ROOSTERS SINCE THE ANTIQUITY

The fame of the Denizli Rooster gained through its long crowing was not that widespread during the Antiquity, but there were many rooster figures around. They deemed the rooster as the symbol of “young men”. The rooster motifs on the stone arch I the Laodikeia Ancient City are very popular among visitors.

nasıl icra edeceğini de çok iyi bilir. Sanki bir orkestra uvertürü gibi önce 4-5 kere What about their tones of voice? kısa ses çıkarır. Asıl ötüşünü ondan sonra This is, of course, another important distinction! Denizli roosters come in different yapar. types based on their tone and quality of voice and their type of crowing. They are expected to crow for at least 20-25 seconds non-stop when they are one-year-old. Peki ya ses tonları? There are three groups based on their tone of voice: İnce (low), Davudi (bass) and Elbette o da önemli bir ayrım! Denizli Kalın (high). Those with a Davudi tone of voice range between high pitched and Horozu ses tonu ve sesin niteliği, ötüş- deep voice and it is the closest to deep voice. lerine göre de farklılaşabiliyor ve birinci There are four different groups based on their qualities: clear voice, sad voice, yaşlarında en az 20-25 saniye kesintisiz shrill voice and wavy voice.The clear voice is the most favourable one. The sad ötmeleri gerekiyor. voice is similar to that of a ‘ney’ (reed flute9. It creates a sense of sadness and it Ses tonuna göre 3 grup var: İnce, davudi, is very rare. Shrill and wavy voices are not that popular.

Do all Denizli roosters crow in the same way? No! There are two main and four sub groups based on their type of crowing. Main groups are: Fake and Real. The Fake type of crowing has staccato in it, and the real crowing is the real talent. The sub-groups are defined based on the posture while crowing: Lion Crowing, Wolf Crowing, Valiant Crowing, Hazy Crowing. In the Lion Crowing, the head and neck is tilted upwards, and they are tense like an arch. The feathers on the neck are puffed up. In the Wolf Crowing, the head and the neck is completely tilted upwards. The tail is arched towards the ground. In the Valiant Crowing the rooster keeps its normal posture, but puffs up its chest. The head is tilted forward, and the crowing is comfortable. In the Hazy Crowing, the rooster stands as if it is about to lie on the ground, and this is not a favourable crowing. This crowing issue is an important one, but there are other interesting characteristics as well… The beginning and end of the crowing! The tempo of the crowing should be slow 32 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 at first and the speed up gradually and it should not stop unexpectedly. Roosters crowing in this manner are deemed quality roosters and it is said that they are ‘good at taking and giving’. This quality is even more important than the length of crowing. While the length of crowing is 20 seconds during the first year, the crowing lasts longer during the third and fourth years.

Are there good or bad Denizli roosters? Of course there are!This is how Denizli roosters are differentiated from others: They had virile legs, long necks, strong chests, wide and deep tails and tilted towards an erect head. The same qualities are seen in Denizli chicken as well.

kalın sesli. Davudi ses, ince sesle kalın ses arasında ve kalın sese yaklaşan tek bir sestir. Niteliğine göre 4 grup var: Net ses, hüzünlü ses, cırtlak ses, dalgalı ses (alaycı ses). Net ses en makbul olan ses tipidir. Hüzünlü ses, neyden çıkı- yormuş gibidir, bir hüzün duygusu verir ve pek ender rastlanır. Cırtlak ve dalgalı ses pek makbul değildir.

Her Denizli Horozu aynı biçimde mi ötüyor? Hayır! Ötüşüne göre 2 temel, 4 alt grup var: Temel gruplar; Yalancı ve Esas olmak üzere ikiye ayrılıyor. Yalancı ötüş kesik kesik olan. Esas ötüşte ise horoz bütün yeteneğini ortaya çıkarır. Alt grup da Esas ötüşteki vücut konumuna göre yapılır: Aslan Ötüşü, Kurt Ötüşü, Yiğit Ötüşü, Pus Ötüşü. Aslan Ötüşü’nde baş ve boyun biraz yukarıda olup yay gibi gergindir. Boyun tüyleri aslan yelesi gibi kabarır. Kurt Ötüşü’nde baş ve boyun tamamen yukarıya uzanmıştır. Kuyruk tarafı sanki oturacakmış gibi yere yaklaşır. Yiğit Ötüşü’nde horoz normal duruşunu bozmaz ama göğsünü kabartır. Başını hafifçe ileriye uzatır. Rahat bir şekilde öter. Pus Ötüş’ünde; yere yatacakmış gibi durur ki bu da makbul bir ötüş değil- dir. Bu ötme konusu önemli ama dikkat çekilen başka özellikler de var... Ötüşün başlama ve bitişi! Başlarken temposu yavaş yavaş hızlanmalı, bitişte Çeşitli Denizli horozları ile horoz olacağı ümit edilen civcivler (sol sayfa altta). de yavaş yavaş alçalmalı ve birden bire kesilmemeli. Böyle öten horozlar, Özel horoz cinsleri; Alhoroz (sol sayfa, sağ üstte), Demirkırı (sağ sayfa sol üstte) ve yetiştiriciler arasında “alışı ve verişi iyi” diye niteleniyor. “Alış-veriş” ötüşün Pamukkırı (sağ sayfa sağ altta). Chicks expected to grow into Denizli roosters (left page below). süre olarak uzunluğundan bile daha önemli sayılıyor. Birinci yılda ötüş Special rooster species; Alhoroz (left page, right above), Demirkırı (right page left uzunluğu 20 saniye civarındayken, ikinci ve üçüncü yılda bu süre artıyor. above) and Pamukırı (right page right below). TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 33 Denizli Horozu’nun iyisi kötüsü yok mu? How do they survive? Var elbette! İyi bir Denizli Horozu, görünüşüne The Agricultural Provincial Directorate has built bakılarak şöyle anlaşılıyor: Bacakları canlı, boynu the Denizli Breed Unit where Denizli roosters are uzun, göğsü güçlü, kuyruğu geniş ve derin, dik bred. First roosters for breeding are selected and başa doğru eğimli. Denizli tavuklarında da aynı separated from the group. The others are sold as özellikler geçerli. of March and April in line with the demand coming from different parts of the country. Chicks are sold in Türlerini nasıl sürdürüyorlar? March, April, May and June in Denizli. Tarım İl Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan Denizli Irkı Üretim Birimi’nce yetiştirilen Denizli Horozları, genel olarak 100 başlık bir sürü halin- de elde tutuluyor. Önce damızlık horozlar seçilip bir kenara ayrılıyor. Geri kalanlar mart ve nisan ayından başlanarak, yurdun çeşitli yerlerinden gelen taleplere göre satılıyor. Mart, nisan, mayıs ve haziran aylarında da Denizli içinde civciv satışı yapılıyor...

TANRIYA SİTEM Genç bir tıp öğrencisine ait olduğu bilinen ve Pamuk- kale Hierapolis Arkeoloji Müzesi’nde korunan bir mezar taşı MS 2. yüzyıla tarihleniyor. Taşın üzerinde şu sözler yer alıyor: “Değerli Apollonnides, seni ailen ağıt yakarak gömdü. Sen ki genç erkekler ara- sında en iyisi ve hekimler arasında en beceriklisisin. 18 yaşındaki yaşıtları tanrı- ya sitem ediyorlar. Bu anı altarını en son görev olarak Menandros dikti. O, ona arkadaş olarak bir kardeş kadar yakındı.”

REPROACH TO GOD

A gravestone ascribed to a young student of medicine and exhibited in the Pamukkale Hierapolis Archeology Museum dates back to the 2nd Century AD. This is the inscription on the gravestone: “Esteemed Apollonnides, your family buried you with laments. You are the best among young men and the ablest among the physicians. Your 18-year-old Denizli Horozları’nın çeşitli halleri ile bir diğer özel cins peers reproach to God. This memorial altar was erected by Pekmez Kefi (en alt sağda). Denizli Roosters in different postures and another special Menandros. He was as close to him as a friend.” breed: Pekmez Kefi (bottom right).

34 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 TÜRSAB Fuarcılık Hizmetleri Ticaret A.Ş. Tel: +90 212 356 17 09 / 115 - 116 Mob.: +90 539 453 89 20 / +90 539 453 89 50 E-mail: [email protected]; [email protected] HİNDİSTAN

Bir kere gidildiğinde, ya hayran olunan ve hep gidilmek istenen ya da bir kere ile yetinilen, çok özel bir coğrafya, ender bulunan büyülü bir kumaş ve bütün mistisizmine karşın çok önemli bir ileri teknoloji merkezi.

INDIA

Once you go there, you fell in love with the place and want to go there again and again. Sometimes, though, one visit will be enough. It is a very special geography, a land of magical fabrics and a very advanced center of technology despite all its mysticism.  Ayşe Özalp & Shutterstock.com Ayşe Özalp Ayşe Özalp

Kültürel ve doğal mirası çok çeşitli, öyle gizemli, öyle ilginç, öyle tezat- larla dolu bir ülke ki bir kerede keşfi olanaksız. Bir yanda Ganj nehrinin kutsal sularında yıkanıp arınan yerli halk, bir yanda kamyon filoları ile dolu yollarında, üstünde hem Banana Republic images / Shutterstock.com yemek yenen hem yatılan somyalı Its cultural and natural heritage is very konaklama yerleri, öte yanda sanat rich; it is such a magical, interesting and eserleriyle süslü yapılarla dolu şehir- contradictory country that one cannot ler, çoğu eski saraylardan dönüş- discover it completely in one visit only. müş, gecesi onbin doların üzerinde The local people who wash and cleanse lüks ötesi oteller... themselves in the River Ganges on Lotus çiçeği, svastika, tilaka, çakra, the one hand and the accommodation banyan ağacı, kaplan, tavusku- places with mattresses used for food şu, mango ulusal simgelerinden. and sleep at the same time on the other; Bayramları, festivalleri, töreleri, cities adorned with works of art, roads törenleri, dokusu ve dokumaları, crowded with trucks and old palaces Ayşe Özalp baharatı, müziği ve dansı ile büyülü refurbished into expensive luxury ülke Hindistan’a gidenler ikiye hotels… ayrılıyor. Lotus flower, swastika, tilaka, chakra, banyan tree, tigers, peacocks and mango, Müptelası olup, adeta ruhunu are their national symbols. Those who visit India, a magical land with its arındırmak için tekrar tekrar giden- festivals, spices, music and dance, fall into two groups. ler veya çok yadırgayıp bir daha Those who become addicted to the land and visit it over and over to cleanse their gidemeyenler... souls or those who find it rather odd and don’t visit again… Ortak nokta; Hindistan’a ilk kez One thing that holds true for all is that those who consider visiting India for the gitmeyi düşünenlerin bu ülke hak- first time should forget everything they know about the country and get prepared kında bütün bildiklerini unutması ve to feel surprised! The experienced tourist guide Kasım Zoto, in his personal blog şaşırmaya hazır olması! Nitekim özel on kasimzoto.blogspot.com.tr, highlights the same point. He has travelled on a bir kamyon ile, mütevazı oteller, special truck around the country, stayed in modest hotels and the houses of the yerel halkın evleri ve çadırlarda ko- locals and tents and crossed over the dessert on camel back. naklanan, deve sırtında çöller aşılan bir gezi yapan deneyimli turizmci A Rich Record Kasım Zoto da kasimzoto.blogspot. The name of the country comes from the Persian word for the Indus River. As com.tr adresindeki kişisel blogunda of 9 September 2014 its population has reached 1.249.030.000 people. This aynı konuya dikkat çekiyor... translates into 17.4% of the global population. 1.249.030.000. Zengin Künye It covers an area of 3.287.590 km2 and 314 thousand km2 is covered with water. Adı Farsça İndus Nehri’nden geli- The southern side of the country is embraced with the Indian Ocean; the Arabian yor. Nüfusu 9 Eylül 2014 itibarıyla Sea is on the west, and the eastern side has the Bay of Bengal. Its shoreline is 1.249.030.000 kişi. Dünya nüfusu- nun % 17,4’ü. Agra (sol sayfa), Amritsar (sağ sayfa, ortada) ve Jaipur (sağ üstte). Agra (left page), Amritsar (right page, middle) and Jaipur (right above). TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 37 Yüzölçümü 3.287.590 km2, 314 bin km2’si su HİNT MUTFAĞI ve alanı. Güneyinde Hint Okyanusu, batısında KUTSAL İNEK MİTİ Umman Denizi ve doğusunda Bengal Körfezi var. • Sokaklarda serbest gezinen inekler görüp Denize kıyısı 7.517 km. de Hintlilerin ineğe taptıkları sanılmamalı. Komşuları batıda Pakistan, kuzeydoğuda Çin Oysa onu verdiği sütün yoğurt, tereyağı, Halk Cumhuriyeti, Nepal ve Bhutan ve doğuda kaymak, peynir gibi çok değerli doğal gıda- Bangladeş ve Myanmar var. Sri Lanka, Maldivler lara dönüşebilmesi nedeniyle kutsal sayıyor, ve Endonezya’ya da yakın. kesip etini yemiyorlar. • Baharat Yolu’nun terminali Hindistan, Yönetim: 28 eyalet ve birlik bölgesinden oluşan, tam bir baharat cenneti olup, Batı’da parlamenter demokrasi ile yönetilen bir laik ve “curry” diye bilinen bir baharat türü de yok! federal cumhuriyet. Bağımsızlık günü: 22 Tem- Ama en az üç ortalama 10 çeşit baharatın muz 1947 karışımından oluşan baharat var ki biz onu curry diye biliyoruz. Baharat, genellikle to- hum halinde satılıp kullanılacağı zaman toz Hindistan’ın tarihi haline getiriliyor. Yaygın bir kullanım şekli Antik Çağ’da Mısır ve Roma egemenliği, MS 52’de Hristiyanlar, MS 630’da de “masala” denilen ve belli yemeklerde İslam güçleri; Gazneliler, 1038’de Selçuklular, 1398’de Timurlenk, 1438’de kullanılan karışımlar. Vasco de Gama ile Kerala’ya gelip 1510’da Goa’yı işgal eden, 1961’e • Pirinç, temel malzemelerden biri ve kadar sömürge olarak kullanan Portekizliler, 1500’lerden 1707’e kadar Dehra Dun vadisinde yetişen Basmati pirinci en ünlüsü. Moğol İmparatorluğu, 1612’de İngilizlerin, 1672’de Fransızların ilk ticaret • Hamur işlerinin genel adı “roti”. Kalın tavada un ve su karışımının kızartılmasıyla merkezleri ve sonraki işgalleri, 1803’de İngiltere’nin hükümranlığı, buna yapılıyor. karşı 1857’de ilk Hint bağımsızlık başkaldırıları, 1915’de Mahatma Gandhi • Çapati ve türevleri de çok yaygın. Yöreye göre koyun, tavuk ve balık eti öne çıkıyor. Ayşe Özalp öncülüğü... • Keşmir’in 24 çeşit yemekten oluşan Wazwan büfesinin temel malzemesi koyun eti. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Müslümanların ayrılıp Pakistan’ı kurması, • Kıyı eyaletlerinden Goa, Kerala ve Bengal’de ise balık ve deniz ürünleri ağır basıyor. • Kerala, gevrek börekleri ve buharda pişirilmiş pilav tartları ile de meşhur. 1947’ye kadar din kavgaları, İngiltere’nin ülkeyi terki ve ilk başbakan Ja- • Yerel şarap ve diğer içkilerinin kalitesi Batı ile yarışan Hindistan’da tatlılar, özellikle vaharlal Nehru liderliğinde kurulan bağımsız Hindistan. 1966’da ilk kadın sütlü olanlar ise her damak zevkine uyacak cinsten. başbakan İndira Gandi... Hindistan bayrağının üstünde; koyu safran sarısı, beyaz ve yeşil üç ya- tay bant ve ortada Sarnath Aslan Sütunu’ndaki hukuk tekerleği Dharma Çakra’yı simgeleyen deniz mavisi bir tekerlek var. Ulusal arması ise dairesel bir sütun başlığı üzerinde, güç, cesaret ve güveni

INDIAN CUISINE and THE MYTH OF THE SACRED COW

• One should not be misguided by the fact that cows roam around in India and think that the Indians worship them. They deem this animal scared because they receive natural food like milk, yoghurt, butter and cheese from them and this is the reason why they respect cows and don’t eat their meat. • India, as the terminal stop of the Spice Road, is a heaven of spices, and there is no spice called ‘curry’ in the west! ‘Curry’ is the mixture of at least ten different spices. Spices are usually sold in seeds and they are ground before use. Most frequently they are used in the ‘masala’ form, which is a mixture of spices. • Rice is one of the main sources of food and the Basmati rice planted in the Dehra Dun Valley is the most famous one. • ‘Roti’ is the general name for pastry food. They are fried on thick pans with a mixture of water and flour. • Chapati and its derivatives are very popular. It comes in different sorts depending on the region, like sheep, chicken and fish meat. • Sheep meat is the main ingredient of the Waswan buffet in Kashmir. • States on the shore like Goa, Kerala and Bengal are famous for their sea food. saiko3p / shutterstock.com Akshi tapınağı (üstte), Taj Mahal (sağ sayfa, üstte) ve Jaipur’un ünlü sarayı (sağ • Kerala is famous for its crisp pastries and rice tarts cooked with steam. sayfa, altta). • The quality of local wines and other beverages is very high in India and desserts made Akshi Temple (above), Taj Mahal (right page, above) and the famous palace of Jaipur with milk are suitable to almost all palates. (right page, below).

38 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 ÜÇÜNCÜ GÖZ YA DA TİLAKA

• Tilaka; “işaret”, geniş anlamda da “kırmızı ve güzel kokulu” demek. Hint kültüründe iki kaşın arası, bedenin en önemli yeri; “üçüncü göz” sayılıp, çakraların da altıncısı. Buraya konulan işaret, o kişinin Hindu olduğunu da kanıtlıyor. • Tilaka, kullanılan malzeme, biçim ve renge göre inanılan tanrıyı da gösteriyor. Örneğin Vişnu’ya inananlar safran, zerdeçal, kırmızı aşı boyası ve sandal ağacı macunu ile çizilen bir “U” içine kırmızı puan koyuyor. Şiva’ya inananlar kutsal kül ile üç yatay bir de dikey çizgi çiziyor. • Hintli kadınlar Tilaka’larını genellikle Kumkuma veya kırmızı safran ile yapıyor. Bu işaret bazen bir mücevher ya da yapışkan bir süs de olabiliyor ki o zaman adı “Bindi” oluyor. Yalnız iki kaş ortasına yapılabilen Bindiler medeni durumu da simgelerken, Tilaka, dini, ruhani nedenlerle veya bir olay veya bir kişiliği onurlandırma göstergesi olup, vücudun 12 ayrı yerine daha uygulanabiliyor. Ayşe Özalp Danshutter / shutterstock.com

7.517 km. It neighbours Pakistan in the west, The People’s Republic of China, Nepal and Bhutan in the northeast, Bangladesh and Myanmar in the east. The country is also very close to Sri Lanka, the Maldives and Indonesia. Administration: The country has 28 states and centers of administration. It is governed with parliamentary democracy. It is a secular and federal republic. Day of Independence: 22 July 1947 THE THIRD EYE OR TILAKA History of India • Tilaka, ‘sign’ generally means “red and fragrant”.The Indian culture deems the mid point Egyptian and Roman rule during the Antiquity, Christians in 52 AD, Islamic between the brows as the most important place in the body and it is called as “the third forces in 630 AD, Ghaznavids, the Seljuks in 1038, Tamburlaine in 1398, The eye”: It is the sixth of the chakras. A sign placed on this point proves that that person is a Portuguese who came to Karela with Vasco de Gama in 1438 and who invaded Hindu. Goa in 1510 and who colonised the land till 1961, the Mongolian Empire from • Tilaka, based on the material used, on its shape and colour, also shows the god that person worships.Those who believe in Vishnu, for example, draw a “U” shape with saffron, the 1500s to 1707, the trade centers of the British in 1612 and the French in turmeric and red dye and sandal tree paste. Believers of Shiva draw three horizontal and 1672, the British rule in 1803, the first Indian upheavals for independence in one vertical lines with the sacred ash. 1857 and the leadership of Mahatma Gandhi in 1915... • Indian woman usually draw their Tilakas with pots or red saffron. People sometimes The foundation of Pakistan by the Muslims after World War II, religious wars use a piece of jewellery of a sticky decorative piece. These are called ‘Bindi’. These bindis, until 1947, Britain’s exit from the country and the independent India founded placed between the brows only, represent the marital status as well and hey are also used to honour a person. One can place bindis on 12 different places on the body. under the leadership of the first prime minister Jawaharlal Nehru. The first female prime minister Indira Gandhi in 1966... TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 39 AWARA MU’dan BOLLYWOOD’a • Hindistan’da ilk hareketli görüntü 1892’de üretilmiş. 1912 ile 1998 arasında ülkede 30.500 film yapılmış. • 1950’lerde Türkiye’de de Hint filmleri seyredilmeye başlan- mış, Hintli yönetmen ve aktör Raj Kapoor’un, bizde “Avare Mu” diye anılan şarkısı ile tanınan 193 dakikalık “Awara Hoon”; “Ben bir avareyim” filmi çok sevilmişti. temsil eden dört Sarnath Aslanı heykeli var. MÖ 3. yy’da imparator Aşoka • 2012’de Time’ın Bütün Zamanların En Büyük 100 Filmi tarafından Buddha’nın öğretisini ilk kez duyurduğu noktayı işaretlemek için listesine giren, şarkılarını Mukesh’in seslendirdiği Awara Hoon, dikilmiş. Yunanistan, Romanya, Orta Doğu, Rusya ve Çin’de de popüler olmuştu. Hatta rivayete göre Awara, Mao’nun en sevdiği film Eyaletleri: Andhra Pradeş, Arunachal Pradeş, Assam, Bihar, Chhattisgarh, ve şarkıların başında gelirmiş. Goa, Gucerat, Haryana, Himaçal Pradeş, Cammu Keşmir, Carkand, Karna- • Hint sineması, 1970’lerde Bombay ve Hollywood devşirmesi taka, Kerala, Madya Pradeş, Maharaştra, Manipur, Megalaya, Mizoram, “Bollywood” ile tam bir endüstri haline geldi. Kendine has bir dil yaratan ve sayısal olarak Nagaland, Orissa, Pencap, Racastan, Sıkkim, Tamil Nadu, Tripura, Uttar dünyanın en büyük film üreticisi ABD’yi de geçen Bollywood, Hollywood gibi belli bir Pradeş, Uttarakand, Batı Bengal. adrese sahip olmamakla birlikte kimi ekolleri ile hâlâ ayakta. Mitolojik tarihi “Veda ve Destan” Dönem ya da “Vedik ve Epik” Dönem olarak iki ana bölüme ayrılıyor. Hinduizm dışındaki inanç sistemlerinden beslenen mitolojiler ayrı kategoriler oluşturuyor. FROM AWARE MU to BOLLYWOOD • In India, the first moving picture was produced in 1892. 30.500 Müslüman sayısı Türkiye nüfusundan fazla movies were produced in the country between 1912 and 1998. Hindistan’da Vedizm, Brahmanizm, Hinduizm, Cainizm, Budizm, Sih dini, • In the 1950s, people in Turkey started watching Indian Movies. Parsilik, Hristiyanlık ve Müslümanlık gibi bütün önemli dinlerin temsil The 193-minute-movie “Aware Hoon”, directed by the Indian actor edildiği bir gerçek. and director Raj Kapoor, and known as “Avare Mu” in Turkey was very popular. Nüfusun %12’si (138 milyon) Müslüman. Ajmer’deki kutsal türbe (dergah) • “Aware Hoon” was listed among the Best 100 Movies of all Times by the Times bir hac yeri. Agra’da, İmparator Şah Cihan’ın, karısı Mümtaz Mahal’in Magazine in 2012 and it became popular in Greece, Romania, Middle East, Russia and anısına yaptırdığı anıt-mezar Tac Mahal ise ülkeyi de simgeleyen bir Müs- China. It is also rumoured that Mao’s most favourite film and music was the “Awara”. lüman mimari eseri. Hindistan’da baskın dinler, kendinden önceki Vedizm • The Indian cinema has turned into a strong industry with Bollywood, a spolia of Bombay dininin uyarlandığı, MÖ 7.yy’da Brahmanizm, MÖ 6. yy’da kurban, sihir and Hollywood, in the 1970s. It produced an original language and Bollywood surpassed the United States with the number of movies it produced and it is still alive with some schools . ve büyü ile geniş halk kitleleri üzerinde bir baskı aracı olarak da kullanılan Brahmanizm’e bir tepki olarak ortaya çıkan Cainizm ve Budizm. Buna rağmen, Brahmanizm, kutsal metinleri olan Vedalar, Brahmanalar The Indian flag has three vertical straps in dark saffron yellow, white and green ve Upanishadlara ek olarak, toplumun inanç ve değer yargılarını yansıtan and a sea blue wheel representing the Dharma chakra in the middle which also Mahabharata ve Ramayana destanlarını da içine alıp Hinduizm olarak var- stands for the wheel of law in the Sarnath Lion Column. lığını sürdürmüş. İsa’dan 1500 yıl önce doğan Hindu dininin 3 milyonun On its national crest, there are four Sarnath Lion statues representing strength, üzerinde tanrısı bir o kadar da efsanesi var... courage and trust on a round column. It was first erected to mark the point where Buddha first made his teachings public by Emperor Ashoka in the 3rd Century BC. 2014 NOBEL BARIŞ States in the country: Andhra Pradesh, Arunachal Pradesh, Assam, Bihar, ÖDÜLÜ SATYARTHİ’ye Chhattisgarh, Goa, Gucerat, Haryana, Himachal Pradech, Cammu Keshmir, Carkand, Karnataka, Kerala, Madya Pradech, Maharashtra, Manipur, Megalaya, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2014 Nobel Barış Ödülü, çocuk ve gençlere uygulanan baskıya karşı ve Mizoram, Nagaland, Orissa, Pencap, Racastan, Sıkkim, Tamil Nadu, Tripura, çocukların eğitim hakkı için verdikleri mücadeleden ötü- Uttar Pradesh, Uttarakanda and WestBengal. rü Hindistan’dan Kailash Satyarthi ve Pakistan’lı Malala Its mythological history is divided into two as the “Veda or Epic” Period of the Yusufzay arasında paylaştırıldı. “Vedic and Epic” Period. The mythologies fed on religious systems other than Hindistanlı çocuk hakları savunucusu Kailash Satyarthi, Hinduism have different categories. 1990’lı yıllardan bu yana ülkede çalıştırılan çocuklar için mücadele ediyor. 2012’de Taliban örgütü tarafından vurulan ve yaşadıklarını “Ben Malala” adlı otobiyografik The number of Muslims exceeds the population of Turkey kitabında anlatan 17 yaşındaki Malala ise bu ödülü It is a reality that different religions and creed like Vedism, Brahmanism,

www.flickr.com / Stemoc / wikipedia.com kazanan en genç kişi oldu. Hinduism, Jainism, Buddhism, Sikhs, Parsees, Christianity and Islam, are 2014 NOBEL PEACE PRIZE GOES TO SATYARTHI represented in India. 12% of the population are Muslim. The sacred tomb (dargah) in Ajmer is The Swedish Royal Science Academy has presented the pilgrimage destination. Taj Mahal, built by Emperor Shah Cihan for his beloved 2014 Nobel Peace Prize to the Indian Kailash Satyarthi wife Mümtaz Mahal is an Islamic architectural work that has turned into a and the Pakistani Malala Yusufzay for their efforts for the education of children and for the prevention of symbol for the country. oppression on children and young people. Jainism and Buddhism are the dominant religions in India. These were supported The Indian children’s rights advocate Kailash Satyarthi in reaction to the domineering previous religions like Vedism, Brahmanism in has been fighting for the children in his country since the 7th century. These religions made use of sacrifice and magic to oppress the the 1990s. Malala has been shot by Taliban in 2012 public. Still, they were able to survive as Hinduism in line with the sacred texts of and he has written an autobiography titled as “I am Malala” when he was 17 and he has been the youngest Veda, Brahmans and Upanishads. The Mahabharata and Ramayana represented individual who received this prize. the beliefs and values of the society. The Hindu religion, born 1500 years before flickr.com / David Levy / wikipedia.com Christ, has more than 3 million gods and an almost equal number of legends… 40 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 21. YÜZYILDA BİLE MEDET UMULAN BUDİZM

Günümüzde dünyanın çok farklı coğrafyalarında yaşayan 500 milyon civarında kişi Budist! Başta meditasyon olmak üzere İsa’dan 500 yıl önce ortaya çıkmış bir bilge kişinin öğretisinin 21. yy’da güncel olmasının nedeni herhalde endüstrileşme ve tüketim toplumunun yıldırıcı etkileri olsa gerek. Budizmin temelleri Kuzey Hindistan’da, bir prens iken hayattaki acıları sona erdirecek bir yöntem bulmak amacıyla tahtı terkeden Siddharta Gautama tarafından atılmış. Maddiyattan uzaklaşarak arınan ve aydınlanmaya (nirvana) ulaşan Siddharta’nın öğrencileri onu Sanskrit’çe “farkında, aydınlanmış” demek olan “Buddha” diye adlandırmış. Budistler, Nirvana’nın tüm canlıların nihaî Hindistan’da tam 22 resmi dil konuşuluyor! 22 official languages are spoken in India! kurtuluşu olduğuna inanıyor, Budha’nın öğretilerine de Dharma deniliyor. Hindistan’da anayasanın belirlediği tam 22 There are 22 official languages confirmed by the Budizm, sonradan Hindistan’dan kovulmuş, Tibet, Çin, resmi dil bulunuyor. Bu dillerden içinde İngiliz- constitution. The Hindi language which has English, Kore, Japonya, Vietnam, Tayland ve Güney Asya’ya ce, Portekizce ve Türkçe sözcükler de barındıran Portuguese and Turkish words, is spoken by half yayılmış. Bugünkü Hindistan’da Çin işgali altındayken Hindi dili, nüfusun yarısı tarafından konuşulup, of the population, and it is accepted as the official Tibet’ten kaçan Budistlerin sığındıkları yer Dharamsala’da ulusal yazışma dili olarak benimsenmiş. Ayrı- language for administrative correspondence. 5 milyon kadar Budist yaşıyor. ca 844 farklı lehçe kullanılmakta. İngilizce de There are 844 different dialects. English is also one resmi dillerden. Hindistan’da konuşulan çoğu of the official languages. The Sanskrit language is “Hint-Avrupa” dil ailesine dahil dillerin en eskisi one of the oldest of the Indo-European languages Sanskritçe olup, Hindologlar en çok bu dili spoken in India and the Indian linguists work on this araştırıyor. Çünkü Hindistan’daki kültürel birikimi language very extensively. The main reason for this oluşturan Vedalar, Brahmanalar, Aranyakalar, is that most of the seminal texts that constitute the Upanishadlar, Mahabharata Destanı, Ramayana cultural heritage in India, like the Vedas, Brahmanas, Destanı, Kamasutra ve daha pek çok kaynak hep Aranyakas, Upanishads, the Mahabharata and bu dille yazılmış. Sanskritçe’den Farsça’ya, ondan Ramyans epics were written in this language. There da Türkçe’ye geçen sözcüklere örnek: Hafta, are many words that passed from the Sanskrit to pençe, nil, nilgün, pazı. Arapça ve Farsça’dan Persian and to Turkish. Some examples are: hafta, her iki dile geçmiş olanlar: Çakı, şişe, ayna, pençe, nil, nilgün, pazı. Some words from the Arabic and the Persian language that passed onto both perde, can, ciğer, dost, müşkül. Hindi ve Sanskrit BUDDHISM STILL GIVES HOPE IN THE dilleri kendilerine özgü Devanagari alfabesi languages: Çakı, şişe, ayna, perde, can, ciğer, dost, 21st CENTURY ile yazılıyor. Türkiye’de ilki Atatürk tarafından müşkül. The Hindi and Sanskrit languages use Dil Tarih Coğrafya Fakültesi’nde, diğeri Erciyes the authentic Devanagari alphabet. There are two Today there are 500 million Buddhists living in different Üniversitesi’nde kurulan iki Hindoloji Fakültesi Indology faculties in Turkey, one in the Language parts of the world! Perhaps, the oppressive dynamics var. (Kaynak: hindoloji.com). History Geography Faculty founded by Atatürk and the of industrialisation and a consumer society should be some of the main reasons why this meditative belief that other at the Erciyes University. (Source: hindoloji.com). came about 500 years before Christ is still relevant for Görülecek çok yer var! people in the 21st Century. The foundations of Buddhism Hindistan’ın her bölgesi ayrı bir tur güzergahı Many places to see! were laid by Siddharta Gautama who abdicated his gerektirecek kadar yoğun. Delhi, Agra (Tac Ma- All parts of India are very rich in terms of throne in Northern India to find a remedy for the pain of hal, Fetihpur, Sikri), Varanasi (Sarnath), Amritsar destinations that should not be missed. Delhi, Agra this life. Students of Siddharta who liberated himself from materiality and reached enlightenment (nirvana) called ve Jaipur “mutlaka görülmesi gereken yerler” lis- (Taj Mahal, Fetihpur, Sikri), Varanasi (Sarnath), him “Buddha”, which meant “aware and enlightened” in tesinin başında geliyor. Bunun dışında sıralama- Amritsar and Jaipur are among the top destinations. the Sanskrit language. da Haridwar (Rishikesh, Mussorie), Dharamsala, Haridwar (Rishikesh, Mussorie), Dharamsala, Ajmer, Buddhists believe that Nirvana is the final liberation for Ajmer, Pushkar, Mumbai, Goa (Panjim, Anjuna, Pushkar, Mumbai, Goa (Panjim, Anjuna, Palolem), all living creatures. The teachings of Buddha are called Palolem), Kerala (Kochi, Ernakulam, House Boat Kerala (Kochi, Ernakulam, House Boat and Varkala) Dharma. Buddhism was later dismissed in India. It spread to Tibet, ve Varkala) şehirleri de yer alıyor. cities should also be visited. China, Korea, Japan, Vietnam, Thailand and South Asia. Today there are for about 5 million Buddhists living in Dharamsala where Buddhists who fled Tibet sought refuge during the Chinese invasion of India. Jaipur Kalesi (sol sayfa), Cittorgarh Kalesi (sağ sayfa). Jaipur Castle (left page), Chittorgarh Castle (right page). TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 41 2014 AV YASAĞI 1 EYLÜL’DE BİTİYOR! BALIK MEVSİMİ BAŞLIYOR Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 15 Nisan 2015’te başlatılan genel av yasağı, 1 Eylül 2015’te sona eriyor. Yasak kapsamında balıkçılara da ancak kara sularının bitişindeki uluslararası sularda avcılık yapabilme izni verilmişti… Ne var ki özellikle İstanbul kıyılarında, yasak kapsamında olmayan binlerce amatör olta, mini minnacık istavritleri, yavru sardalyaları denizden çıkarıp durdu. TÜİK istatistikleri de su ürünleri üretiminin 2014’te %11,6 azaldığını gösteriyor...

2014 FISH BAN ENDS ON SEPTEMBER 1! FISH SEASON OPENS

The General Fish Ban started on 15 April 2015 by the Ministry of Food, Agriculture and Animal Husbandry will end on 1 September 2015. In line with the ban, the fishers had only been allowed to hunt in international waters adjacent to territorial waters… However, especially in the shores of Istanbul, fishers went on hunting the horse- mackerel, the small sardines. The Turkish Statistics Institute has revealed that water products have decreased by 11.6% in 2014…

 Shutterstock.com Kötü avcılık, küresel ısınma ve iklim değişiklikleri It is estimated that all fish stocks in the world will be nedeniyle 2050’de dünyadaki tüm balık stokları- depleted by 2050 due to inappropriate fishing, global nın biteceği söylenirken, yumurtlama ve büyüme warming and climate change. Still, we are hopeful dönemlerinde avlanma yasaklarından hâlâ umut- about the fish bans implemented during the laying luyuz… Yeni av dönemi de hayırlı olsun! and growing seasons… We wish everyone a happy fishing season! Peki balık stoklarımız eriyor mu? TÜİK ne diyor? Are our fish stocks being depleted? Balık hiyerarşisindeki yeri hamsinin altında, What does TÜİK say? belki izmaritten yüksek istavriti 2015 yazında 20 Horse mackerel is a less popular fish compared with TL’den alabildik… Kimileri bu gidişle istavritin anchovy and perhaps more popular than picarel, but “balıkların şahı” olacağını söylüyor. Yazar Sela- we paid 20 TL for one kilogram of horse mackerel hattin Duman da onlardan biri! Herkes, çocuk- during the summer of 2015. Some argue that this luğundaki pek çok balığa artık rastlamadığını, trend will position the horse mackerel as the “king çocuklarına öğretecek balık türlerinin giderek of all fish”. Author Selahattin Duman also thinks like yok olduğundan yakınıyor… Türkiye İstatistik that! Everyone talks about the fact that they don’t see Kurumu’nun son Su Ürünleri verileri de üretimin the fish of their childhood years and people complain 2014 yılında %11,6 azaldığını gösteriyor. there are no longer a great variety of fish breeds Son rakamlara göre 2014 üretimi, 537 bin 345 that they can teach their children… The latest Water ton olarak gerçekleşmiş. Deniz balıkları, bu Products statistics of the Turkish Statistics Institute üretimin %43’ü. Toplamın %6,5’ini diğer deniz also reveal that production has decreased by 11.6 % ürünleri, %6,7’sini iç su ürünleri ve %43,8’ini in 2014. de “yetiştiricilik ürünleri” oluşturuyor. Yani deniz Based on latest figures, production in 2014 has been balıkları, “yetiştirilmiş”lerden daha az! realized as 537 thousand 345 tons. Sea fish constitute Su ürünleri avcılığı, 2014 yılında %19,2 azalır- 43% of the general production. 6.5% of the total ken, yetiştiricilik %0,7 artmış. Avcılıkla yapılan production comes from sea products; 6.7% from üretim 302 bin 212 ton, yetiştiricilik üretimi inner water products and 43.8% comes from farming TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 43 BALIK ÇEŞİTLERİ NEDEN YOK OLUYOR? İki temel neden var. Birincisi balıkların ısıya çok duyarlı olması. Denizler ısındıkça önce dişiler yumurtalarını dökemeyip, onları sindiriyor, kısırlaşıyor. Bazı türler de doğal ortamlarını yitirdik- lerinden ölüyorlar. İkincisi, artan karbondioksit gazı, deniz suyunun asit oranını yükseltiyor. Denizler ısındıkça ve asiditesi artıkça, özellikle yavru balıkların temel gıdası olan mikroskobik canlılar (plankton) ve kimi deniz dibi bitkileri de yok oluyor. Çünkü bu küçük canlıların kabuk oluşturup yaşamaları, denizde çözülmüş karbondioksit miktarına bağlı. Bu miktar artığında önce onlar ölüyor sonra onlarla beslenen küçük balıklar, sonra da tüm dünyayı besleyen büyük balıklar! WHY DO FISH TYPES Go EXTINCT? ise 235 bin 133 ton. Deniz ürünleri avcılığı bir önceki yıla göre %21,5 There are two main reasons. The first reason is the fact azalırken, iç su ürünleri avcılığı %3 artmış. Yetiştiricilik üretiminin %46’sı that fish are very sensitive to temperature. As the seas get iç sularda, %54’ü denizlerde yapılmış. Deniz ürünleri avcılığı ile yapılan üretimde warmer, the female fish cannot ovulate, and they digest them. Some species die because they lose their natural ilk sırayı %48,6’lık oran ile Doğu Karadeniz Bölgesi almış. Onu %22 ile Batı Karadeniz, environments. The second main reason is the increasing %12,6 oranları ile Ege ve Marmara, %4,2 ile Akdeniz Bölgeleri izlemiş (resmi site: tuik. carbon dioxide amount that increases the acidity of the gov.tr)... sea water. As the seas get warmer, and their acidity levels increase, microscopic creatures (planktons) and some sea Balıklandırma: 2014’de 4 milyon sazan yavrusu! weed, natural food for fries, go extinct. These creatures are dependent on the amount of carbon dioxide in the Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Türkiye’deki doğal göl ve göletlerde yapılan balık- sea to form their shells and crusts. Once these amounts landırma çalışmaları ile sucul ortamların balık stoklarının zenginleştirilmesi hedefleniyor. Bakanlık increase, first these creatures die and then the small fish bu çalışmalar ile amatör balık avcılığı, mesire alanlarında yeni aktivitelerin oluşması ve balıkçılığın that feed on them and then the bigger fish that feed the geliştirilmesine olanak sağlamayı amaçlıyor. whole world! Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Üretim ve Eğitim Enstitüsü Müdürlüğü tarafından üretilen sazan istanbul_image_video / shutterstock.com 44 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 products. In ıther words, the amount of sea fish is less than the farmed ones! Fishing for water products decreased by 19.2% in 2014 and farming on the other hand increased by 0.7%. The production capacity for fishing is 302 thousand 212 tons and the volume of production in farming is 235 thousand 133 tons. Fishing for sea products has decreased by 21.5% compared with the previous year, whereas inner water fishing increased by 3%. 46% percent of the production with farming is in inner waters and 54% in seas. The Eastern Blacksea region has taken the lead in production through hunting with a share of 48.6%. It is followed by Western Blacksea region with 22%, the Aegean and Marmara with 12.6% and the Mediterranean region with 4.2%. (official webpage: tuik.gov.tr). balıklarının büyük bir kısmı, “Türkiye İç Sularını Aquaculture: 4 million carps born in 2014! Balıklandırma Projesi” çerçevesinde Gıda, Tarım The Ministry of Agriculture and Animal Husbandry is carrying out aquaculture projects in the natural lakes ve Hayvancılık İl Müdürlükleri’nin tespit ettiği kaynaklara bırakılıyor. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü verilerine göre 2014 yılında, 32 ilde, 328 su YAVAŞ BALIK (SLOW FISH) kaynağına 4.030.000 sazan yavrusu bırakılmış. 2015 ETKİNLİĞİ Sazanlardan başka, 10 bin mersin balığı, 50 bin kalkan yavrusu ve 5 bin Karadeniz alabalığı da “Yavaş-Balık (Slow-Fish) İstanbul 2015”, Defne Koryürek kaynaklara bırakılmış. tarafından kurulan Slow Food Fikir Sahibi Damaklar’ın Slow Food International destek ve rehberliği ile düzenlediği bir bölgesel buluşma. Etkinlik, 15-18 Ekim Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na göre 2015 tarihlerinde İstanbul Bilgi Üniversitesi Santral yasal balık ölçüleri Kampüsü’nde yer alacak ve 17 Ekim’de de İstanbul Lüfer Bakanlığın düzenlemesine göre Türkiye sularında Bayramı kutlanacak. avlanabilecek balıklar ve asgari boy ölçüleri aşa- “Yavaş Balık İstanbul 2015” etkinlik teması olarak “koru- mak” seçilmiş! Yurtdışından ve içinden uzman, gönüllü ğıdaki gibi belirlenmiş. Bunlardan daha küçüğü- ve akademisyenlerin buluşacağı etkinlikte biyoçeşitlilik, nü avlayan ve satanların ürünlerine el konulup, sürdürülebilirlilik, avcılık, inanç, sağlık, kültür, aqua kültür, para cezası yaptırımı uygulanıyor. Ayrıca bu gibi ekonomi, gastronomi açısından şu başlıklar tartışılacak: durumlar için üç de ihbar telefonu var: 174 Alo “Bir Ekosistem Olarak Dünya, Yaşam Kaynağı Su, Canlı Gıda, 158 Alo Sahil Güvenlik, 156 Alo Jandarma! Alem Sucul Hayat, Baskın Karakter Olarak İnsan, Hatırla- nan Geçmiş, Şu An Öngörülebilir Gelecek…” (fikirsahibidamaklar.org - Twitter: @SlowFood_FSD) Terminoloji Balık boyu (toplam boy): Ağzı kapalı iken balığın alt çenesinin ön ucu ile kuyruk yüzgecinin arasın- daki ölçülebilen en uzun mesafe. Boy limiti: Balık türlerinin nesillerini devam

SLOW FISH 2015 EVENT

“Slow-Fish Istanbul 2015” is a regional meeting organized with the support and guidance of Defne Koryürek, founder of the Slow Food Opinionated Palates International. The event will take place at Istanbul Bilgi University Santral Campus on 15-18 October 2015, and 17 October will witness the Bluefish Festival. “Slow-Fish Istanbul 2015” has chosen the theme “preservation” for this year! The event will bring together experts, volunteers, and academicians, and there will be sessions on sustainability, hunting, belief, health, culture, aquaculture, economy and gastronomy. These are the titles around which discussions will be unrolled: “The Earth as an Ecosystem”, “Water: Source of Life”, “Hydrolife”, “The Human Being as a Dominant Character”, “The Remembered Past”, “The Present Sustainable Future”… (fikirsahibidamaklar.org - Twitter: @SlowFood_FSD)

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 45 and ponds in Turkey. The projects aim at increasing the fish stocks. The ministry also aims at encouraging amateur fishing, creating new activities in recreational areas and developing fishing. Most of the carps produced by the Mediterranean Water Products Research and Training Institute Directorate are sent to sources determined by the Provincial Directorates of Food, Agriculture and Animal Husbandry as part pf the “Turkey Inner Waters Aquaculture Project”. Based on data provided by the

ettirebilmeleri için bir balığın en az bir kere yavru vermiş olarak kabul edildiği en küçük yasal avlanma boyu. Yemlik balık: Amatör avcılıkta yemlik ba- lık olarak kullanılmak üzere yakalanarak bu amaçla kullanılabilecek balıklar. Deniz balıkları: Hamsi 9 cm, Barbunya 13 cm, Lüfer 20 cm, Kalkan 45 cm, Lagos 45 cm, Tekir 11 cm, İstavrit 13 cm, Palamut 25 cm, Sardalya 11 cm, Mezgit 13 cm, Bakalyaro 25 cm, Kılıç Balığı 125 cm. Tatlısu Balıkları: Tatlısu Levreği 18 cm, Alabalık 25 cm, Karabalık 35 cm, Yılan balığı 50 cm, Siraz 20 cm, Kadife 26 cm, Sazan 40 cm, Tatlısu Kefali 20 cm, Sudak 26 cm, Turna 40 cm, Yayın 90 cm. (tarim.gov.tr - bsm. gov.tr)

BALIKSIRTI ÖYKÜLER: BOĞAZİÇİNDE BALIK, Gündüz Vassaf Fishing and Water products General Directorate, 4.030.000 carps were left to Gündüz Vassaf’ın, yakınlarda yazdığı “İstanbul’da Kedi”den 32 provinces and 328 water sources in 2014. Also, ten thousand sturgeons, 50 sonra, Yapı Kredi Yayınları’ndan yepyeni bir kitabı daha çıktı: thousand turbots and 5 thousands Blacksea salmons were also produced. “Boğaziçi’nde Balık”. Vassaf bu kitabında Boğaz’ı ve Boğaz’ın sula- Legal Fish sizes for the Ministry of Food, Agriculture and Animal Husbandry rında yaşayan balıkları başkahramanı seçen öyküler sunuyor okura. According to the regulations set forth by the ministry, a list of fish and their Tarihten, mitolojiden, gündelik yaşamdan beslenen, insanoğlunun minimum sizes for fishing is produced as follows. Those who fish smaller sizes are her yeri fethetme hırsını hicveden şiirli, bilimkurgusal, gerçeküstü “balıksırtı” öyküler... Dahası, Komet, Balkan Naci İslimyeli, Argun Okumuşoğlu, Mehmet Güleryüz’ün fined and their products are seized. There are three report lines for such incidents: bu kitap için özel olarak yaptığı resimlerle, Oktay Anılanmert, Ali Arif Ersen ve Şiir 174 Food Hotline, 158 Shore Security Hotline and 156 Gendarmerie Hotline! Özbilge’nin resimleri öykülere eşlik ediyor. Tasarımı Ersu Pekin’in yaptığı bu kitabın çocuklarımıza artık olmayan balıkları anlatırken de yararlı olacağı açık! Ne diyelim? Elleri Terminology dert görmesin. Fish size (total size): The longest measurable distance between the front tip of the lower jaw of the fish and its tail fin when the fish’s mouth is closed. HERRINGBONE STORIES: Length limit: The smallest legal fishing length of the fish who have reproduced for FISH IN THE BOSPHORUS, Gündüz Vassaf one time at least. Feeder fish: Fish for feeders and to be used in amateur fishing. Gündüz Vassaf has a recently published new book by Yapı Kredi Publishers after his “Cat in Istanbul”: “Fish in the Bosphorus”. Vassaf offers stories whose characters are the fish living in Deniz balıkları: Anchovy 9 cm, red mullet 13 cm, bluefish 20 cm, turbot 45 cm, the waters of the Bosphorus. These are “herringbone” stories feeding on history, mythology, grouper 45 cm, mullet 11 cm, horse mackerel 13 cm, Bonito 25 cm, sprat daily life, man’s destructive and invasive ambition and science fiction..Komet, Balkan Naci 11 cm, haddock 13 cm, European hake 25 cm, swordfish125 cm. İslimyeli, Argun Okumuşoğlu and Mehmet Güleryüz have produced illustrations for the book, Freshwater fish: Perch 18 cm, trout 25 cm, blue cod 35 cm, eel 50 cm, Siraz 20 and the stories are adorned with the drawings of artists like Oktay Anılanmert, Ali Arif Ersen cm, tench 26 cm, carp 40 cm, Leuciscus cephaluss 20 cm, luicopercaturn 26 cm, and Şiir Özbilge. The book is a valuable source if you would like to talk to your children about the now-extinct fish! What to say! We should thank them for their effort! northern pike 40 cm, catfish 90 cm. (tarim.gov.tr - bsm.gov.tr) 46 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 Ayda 25TL ile bir çocuğu okul öncesi eğitimine kavuşturun

Erken çocukluk gelişimi kavramının “Çocuk hakları”nın gündemine her geçen gün daha fazla yerleştiğini görüyoruz. Çocuğun fiziksel, duygusal ve sosyal gelişiminde anaokullarının işlevi yadsınamaz. Gelin, hiçbir çocuğumuzu açıkta bırakmadan, bütün çocuklarımıza “hayata eşit koşullarla başlama hakkı”nı tanıyalım. Daha yaşamlarının başında eksikli kalmasınlar. Onları anaokullarına kavuşturalım. Tıpkı kendi yakınlarımız gibi. Çocuklarımızdan bu “can suyu”nu esirgemeyelim. Ayda 25 TL/yılda 300 TL bir yoksul çocuğa bu konuda büyük destek olacak. Var olun! UNICEF Türkiye İyi Niyet Elçisi Kıvanç TATLITUĞ

Okul Öncesi Eğitiminin Güçlendirilmesi UNICEF’in Türkiye’deki önceliklerinden biri. “Çocuk başına aylık 25TL / yılda toplam 300TL” katkı ile 25 ilin 3’er ilçesinde çocuklarımızı anaokullarına kavuşturuyoruz. Hedef binlerce çocuk.

’e OKUL yazıp mesaj atarak 10 TL bağış yapabilirsiniz.  Shutterstock.com together in peace. together inpeace. September. We willonceagainfeelhowtoshare andhowtolive This yearwewill becelebratingtheEidMubarak between24-27 Happy EidMubarak KURBAN BAYRAMINIZKUTLUOLSUN huzurlu olmayı hissedeceğiz yeniden. Kardeşçe paylaşmayı, birlikte ve kutlayacağız Kurban Bayramı’nı. Bu yıl24 -27 Eylül tarihleri arasında Religious holidays are happy days. They are special times that bring DİLLER FARKLI, us closer and strengthen feelings of friendship and brotherhood. We are MUTLULUK AYNI once again feeling the excitement of experiencing another special time. Kurban Bayramı farklı dillerde ve farklı kültürlerde farklı adlarla anılıyor. Arapça’da “İyd-el Adha” biçimin- We will celebrating the Eid Mubarak de kullanılıyor. Türkçede Kurban Bayramı olarak anı- between 24-27 September. We will lırken, Hindistan ve Pakistan’da bu bayrama genellikle visit the elderly, show compassion to “Bakra Eid” deniyor ki bunun anlamı Keçi Bayramı; children and share what we have with bu ülkelerde sıklıkla kurban edilen hayvan keçi olduğu the poor. için bayramın ismi de böyle. “Bakra Eid”, Güney Afrika’da da kullanılan bir ad. Bangladeş’te kullanılan Bayramlar güzel günler. Bizi birbirimize yaklaş- yaygın adlar ise “Id-ul-Azha” ve “Korbani Id”. Kurban tıran, kardeşlik ve dostluk duygularını pekiştiren What is Eid Mubarak and when is it Bayramı, Nijerya’da “Babbar Sallah”, Somali ve Kenya özel zamanlar. Şimdi yine bir bayrama erişme- celebrated? ile Etiyopya’nın Somalice konuşan bölgelerinde ise nin coşkusu içindeyiz. Kurban Bayramı’nı bu yıl The word ‘kurban’ (sacrifice), which gave its “Ciidwayneey” adıyla anılıyor. 24-27 Eylül tarihleri arasında idrak edeceğiz. name to Eid Mubarak in Turkish, has passed into Büyükleri ziyaret edip, küçüklerin gözlerinden the from Persian. The Persian DIFFERENT LANGUAGES; öpecek, yoksulla dayanışma içinde olup paylaş- language had received it from Arabic. The word SAME HAPPINESS manın tadını çıkaracağız. had orginally came from the root “k-r-b”. As a verb, it means “getting closer spiritually” and “sacrific- Eid Mubarak has different names in different languages Kurban ne demek, Bayramı ne zaman? ing for a purpose”. As a noun, the word “kurban” and religions. The Arabic version is “İyd-el Adha”. The Turkish version is “Kurban Bayramı” (Feast of Sacrifice) Türkçe’ye Farsça’dan, ona da Arapça’dan geçen means “a vehicle that brings the individual closer and in India and in Pakistan it is generally named as “Kurban” sözcüğü, Arapça “k-r-b” kökünden türe- to God”, “an offering that brings you the grace of “Bakra Eid”, which actually means “Feast of Goat”. miş. Fiil olarak “mânen yaklaşmak, yakın olmak” God” or “animals like sheep, goat, camel and cattle The reason for this is that in this country people usually ve “bir amaç uğrunda feda olma” anlamlarına that are killed to provide meat for the poor”. The sacrifice goats. The Nigerians call it “Babbar Sallah”, geliyor. “Kurban” isim olarak da “kulu Allah’a Feast of Sacrifice, Eid Mubarak, is celebrated on and the Somalian language in Somalia, Kenya and the Somali-speaking parts of Ethiopia has it as “Ciidway- yakınlaştıran vesile”, “Allah’ın rızasını kazanmaya the 9th day of the month Zilhicce on the Eve’s day neey”. neden olan şey, sunulan adak”, “etleri, fakirle- and lasts till the 13th day of the month. re parasız dağıtmak niyetiyle ‘farz, vâcib veya sünnet’ olarak kesilen koyun, keçi, deve, sığır... History of Eid Mubarak yerine getirmek amacıyla oğlu İsmail’i kesmeye gibi hayvan” anlamlarında kullanılıyor. Kurban “Kurban” essentiality means “surrender”. It is sig- kalkışır. Ancak Allah kendisinin ve oğlunun Bayramı, Zilhicce ayının 9’unda Arife günü ile nificant in the sense that it shows the resignation teslimiyetine karşılık bir koyunun kurban edilmek başlayıp 13’üne kadar devam ediyor. and surrender of the subject to their God and all suretiyle adağın yerine getirilmiş olacağını melek religions have the same belief of ‘sacrifice’. Islam’s Cebrail vasıtasıyla Hz. İbrahim’e bildirir. (Saffât belief of ‘sacrifice’ is based on the offering of the sûresi, 102-111) prophet Abraham. Abraham wanted to have a son and offers that son to his God if he will be born. Geleneksel kutlamalar, büyük sofralar In time, his son is born, but despite his promise, Kurban Bayramı, Türkiye’de hâlâ geleneksel Abraham has not realised his offering. One night he törenlerle kutlanmaya devam ediyor. Sabah na- had a dream and saw himself while sacrificing his mazının ardından kesilen kurbanlar ihtiyaç sahip- own son. Thus he remembers his promise to God lerine dağıtılırken, bir kısmı da büyük sofralarda and explains the situation to his son Ishmael. Ish- kalabalık bayram yemekleri için ayrılıyor. mael surrenders to this offering of his father and Kurban Bayramı’nın olmazsa olmazı kavurmanın tells his father that he has to realize it. Thus, Abra- yanına pilavlar yapılıyor, zeytinyağlı sarmalar ham decides to cut the throat of his son. However, ve ev yapımı baklavalar ise bir gün önceden Kurban Bayramı’nın tarihçesi once seeing the surrender of Abraham and Ishmael, hazırlanıyor. Kurban özünde “teslimiyet” de demektir. Kulun, God send sheep as an offering instead through the Kurban Bayramı, her zaman olduğu gibi bizi yaratıcısına teslim olduğunu göstermesi bakımın- archangel Gabriek (Saffat Sura, 102-111). birbirimize yaklaştırıp mutlu ve huzurlu kılıyor. dan önemlidir ve hemen tüm dinlerde de kurban Herkese iyi bayramlar, nice bayramlar... inancı mevcuttur. İslam’daki kurban inancının Traditional Celebrations, Feasts temeli ise Hz. İbrahim’in “adak”ına dayanır. Hz. Eid Mubarak is still being celebrated with tradi- İbrahim, bir oğlu olursa onu Allah için kurban tions in Turkey. The animals sacrificed after the edeceğini adar. Gel zaman git zaman bir oğlu morning prayer are given to the poor and some of olmuş, ancak oğlu olmasına rağmen, İbrahim it is used for feasts which bring all family members unuttuğu için adağını yerine getirmemiştir. Bir together. gece rüyasında, kendini kendi oğlunu kurban Fried meat, rice, vegetable wraps cooked in olive ediyorken görünce, adağını hatırlar ve konuyu oil and home-made baklavas are all prepared be- oğlu İsmail’e açar. İsmail büyük bir teslimiyet forehand. As always, Eid Mubarak brings us closer içinde babasının adağını yerine getirmesi gerek- and makes us all happy and peacefull. Happy Eid tiğini söyler. Bunun üzerine Hz. İbrahim adağını Mubarak to all...

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 49 9. Turizm Fuar ve Kongresi 9 th Tourism Fair and Congress

Uluslararası Gastronomi Turizmi Kongresi International Gastronomic Tourism Congress 10-12 Aralık-December 2015 fuarizmir

www.izmirgastrotourismcongress.com

10-13 ARALIK • fuarizmir 10th-13th DECEMBER • fuarizmir

Dünya Turizmini İzmir’de Keşfedin Explore The World Tourism in İzmir!

Destekleyenler Supporters

Partner İl Medya Sponsoru Havayolu Sponsoru Partner City Media Sponsor Airline Sponsor

Organizatörler Organizers

www.travelturkeyexpo.com

TÜRSAB Fuarcılık Hizmetleri Ticaret A.Ş. İZFAŞ İzmir Fuarcılık Hizmetleri Kültür ve Sanat İşleri Tic. A.Ş. Esentepe Mah. Gazeteciler Sitesi Haberler Sk. No: 15 Şişli - İstanbul Fuar İzmir Gaziemir - İzmir Tel: +90 212 356 17 09 Faks: +90 212 356 17 72 Web: www.tursab.org.tr Tel: +90 232 497 11 12 Faks: +90 232 497 12 38 E-mail: [email protected] - [email protected] Web: www.izfas.com.tr - E-mail: [email protected]

BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) İZNİ İLE DÜZENLENMEKTEDİR. THIS FAIR IS ORGANIZED WITH THE PERMISSION OF THE UNION OF CHAMBERS AND COMMODITY EXCHANGES OF TURKEY IN ACCORDANCE WITH THE LAW NUMBER 5174.

52 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 akut.org.tr twitter.com/AKUT_Dernegi facebook.com/AKUT AKUT yaz 2930’a gönder, 5TL bağış yap, bir hayat da sen kurtar!

AKUTVARHAYATVAR_23x27,5cm.indd 1 10.02.2014 00:03 PRESTİJİN TARİFİ Özel dikim

Ceket#OlmasadaOlur AMA EĞİTİM OLMAZSA OLMAZ.

Darüşşafaka’ya destek olun, annesi ya da babası hayatta olmayan çocuklarımızın geleceğini aydınlatın.

Düzenli destekte bulunmak için 0850 222 1863’ü arayabilirsiniz. www.darussafaka.org akut.org.tr twitter.com/AKUT_Dernegi facebook.com/AKUT AKUT yaz 2930’a gönder, 5TL bağış yap, bir hayat da sen kurtar!

AKUTVARHAYATVAR_23x27,5cm.indd 1 10.02.2014 00:03 CEKET TURSAB 23x27,5.indd 1 21/05/15 17:20 NOT DEFTERİ notebook

BALIK: Kaçını yedik, kaçını tanıyoruz?

Aklevrek, akya, altıparmak, aterina, aybalığı, bakalyaro, balık ağı, balık- FISH: How many of them çı, barbunya, bargam, biz, camgöz, çamuka, çaçabalığı, çinekop, çingene have we eaten? palamudu, çipura, çitari, çizgili mercan, defneyaprağı, deniztilkisi, diplar- ya, falyonos, gelincik, gökkuşağı alabalığı, hamsi, hani, ıstakoz, iskorpit, White bass, leer fish, tunny, atherina, ocean sunfish, whiting, fish istavrit, işkine, kamerbalığı, karabalık, karagöz, kaşalot, kefal, keler, net, fisher, shell bean, bargam, we, glass eye, silverside, sprat, small bluefish, kestane palamudu, kofana, kolyoz, köpekbalığı, labros, levrek, lipsos, horse mackerel, bream, salpa, zebra seabream, daphne leaf, thornback ray, dipla- lüfer, melanurya, mezgit, minakop, morina, mırmır, palamut, paçoz, per- rya, falyanos, weasel, rainbow trout, anchovy, hani, lobster, scorpionfish, saurel, vanebalığı, peçuta, pirana, pullu sazan, ringa, sardalya, sarıkanat, sazan, maigre, sunfish, tench, bream, cachalot, gray mullet, kelet, keler, small bonito, sırtar, sırtıkara, tatlı su levreği, taş levreği, tekir, tirhos, tirsi, tombilik, large bluefish, chub mackerel, shark, labros, bass, hogfish, saddles seabream, top, torik, uskumru, yunus, zargana, zindandelen, zırhlı yayın... haddock, umbra, codfish, striped seabream, atlantic bonito, flathead mullet, ocean İşte balık üzerine bildikleriniz, bilmedikleriniz... sunfish, bonito, piranha, common carp, ringa, sardine, small bluefish, ridges, blue- • Bilimsel tanımı şöyle: Birden fazla atadan köken almış canlıların, fish, perch, umbrine, mullet, tirhos, tirsi, tombilik, top, tunny, mackerel, dolphin omurgalılar (Vertebrata) aleminden, suda yaşayan, solungaçla soluyan and garfish... ve yumurtayla çoğalan hayvanlar. Ama maalesef bütün dünyada türleri Here is what we know and don’t know about fish… ve nüfusu hızla azalıyor. Nedenleri herkesin malûmu. Belki şimdi onlara daha farklı açılardan bakmak hepimize daha iyi gelebilir! • Here is the scientific definition: Any member of a paraphyletic group of organ- isms that consist of all gill-bearing aquatic craniate animals that lack limbs with • Balıkların… digits and bred by more than one ancestor, belonging to the Vertebrata. Unfortu- En çok bulunanı: Küçük tatlı su balığı; Işıldakbalığı. Sayısı trilyonlara nately, they are going extinct all around the world. The reasons are known to all. ulaşıyor. Let us have a different perspective! En hızlısı: Black marlin (Istiompax indica) 130 km hıza ulaşıyor. The most frequent fish: Small freshwater fish, jewel lanternfish Their numbers are En en uzun ömürlüsü: 205 yıl yaşayabilen Rougheye kaya balıkları. trillions. En küçüğü: Hint Okya- The fastest fish: Black marlin (Istiompax indica) It can reach a speed of 130 km. nusu’ndaki kaya balığı The longest-living fish: The Rougheye rockfish that can live for 205 years. “Trimmatom nanus”. The smalles fish: The rockfish living in the Indian Ocean, “Trimmatom nanus”. The Olgun boyu 2 mm. adults are 2mm in length. En büyüğü: Balina kö- The biggest fish: Whale shark. 21.500 kg in weight and 16 meters in length. pekbalığı. 21.500 kg The most warm-blooded fish: Opah fish. Discovered in May 2015 it is the only ağırlık, 16 m. boy. warm-blooded. En sıcakkanlısı: Opah The most absorber fish: With a hinged mouth, the Black Absorber can swallow Balığı. 2015 Mayıs’ın- creatures two times bigger than itself. Sol sayfa: Balina köpekbalığı (üstte), Black marlin da keşfedilen ilk ve The most bird-like fish: Flying Fish It can glide in air with its side fins for 3 meters. (solda). Sağ sayfa: Çırçır balığı (sol altta), Hamsi (üstte) bilinen tek sıcakkanlı. The most pedestrian fish: Silurus Glanis. It can live for 4 days outside water and ve ahtapot (sağ altta). Left page: Whale Shark (above), Black marlin (left). right En yutucusu: Kendi creep from one lake to another. page: grey wrasse (left below), Anchovy (above) and octo- büyüklüğünün iki The most wrongly-known fish: Seal, Dolphin and Whale. They are called fish but pus (right below). katını yutabilen, ağzı they are mammals living in water. 54 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 menteşeli Karayutan. En kuş özentilisi: Uçan Balık. Yan yüzgeçleriyle süzülüp 3 m. yükseliyor. En yayası: Yürüyen Yayın. Su üzerinde 4 gün yaşayıp gölden göle sürü- The most cleaning addict fish: Cleaner Wrasse (Labridae). They eat the nebiliyor. parasites on other fish. En yanlış tanınanı: Fok, Yunus ve Balina. Adları balık, kendileri suda The most skin-friendly: Garra Rufa. They heal the diseased skin by eating yaşayan memeliler. the diseased tissue. En temizlik meraklısı: Çırçır Balığı (Labridae, Cleaner Wrasse). Başka The biggest-brained fish: Gnathonemus petersii. They live in the rivers balıkların üzerindeki gereksiz parazitleri, çeri çöpü yiyor. of Africa. En cilt dostu: Kangal Balığı (Garra Rufa). Cildin hastalıklı dokusunu The smallest-brained fish: Acanthonus armatus yiyerek iyileştiriyor. The most political fish: Sebastis Lenin. There is a pattern of sickle on En büyük beyinlisi: Filburunlu Balık (Gnathonemus petersii). Afrika its tail and a hammer pattern on its back. Trotsky has discovered it nehirlerinde yaşıyor. on the Prince Island, but Stalin has named it! En küçük beyinlisi: KemikKulaklı Balık (Acanthonus armatus). En politik balık: Sebastis Leninii. Kuyruğunda orak, sırtında çekiç dese- • Hamsinâme (The Book of Anchovy): The poet and man of culture ni var. Troçki Büyükada’da keşfetmiş ama adını Stalin koymuş! from Trabzon, Hamamizade İhsan (1885-1948) wrote the book in the Arabic script in 1928. The book brought great innovation • Hamsinâme: Trabzonlu şair, kültür insanı Hamamizade İhsan’ın to group of books known as ‘names’, “book of things”. İhsan Bey (1885 -1948), 1928’de eski harflerle basılan “Hamsinâme”si, “şeylerin got his fame not from his other ‘divans’, but what he wrote in kitabı”, yani “nâme”ler alanına yenilikler getirmiş bir eser. İhsan Bey, his ‘Hamsiname’ on anchovy, on its anatomy, its transportation şöhretini divânlarından çok, hamsiyi, anatomisi, nakliyatından kurutul- and drying, music folk dances inspired by anchovy, anchovy masına, hamsi konulu müziklerden halkoyunlarına, hamsi yemeklerin- dishes and recipes, the statistics of the period, the famous fishers, den o dönemin üretim istatistikleri ve önde gelen balıkçılarına, hamsi poems on the fish and the details of the production of anchovy. The hakkında yazılmış şiirlere, hamsi gübresinin üretimine kadar ele alıp, book was published in Latin letters in 1972 by his son Dr. Orhan ona şiirler de düzdüğü Hamsinâme ile kazanmış. Kitabın Latin harfleriy- Hamamioğlu .The latest revised version of the book was published le baskısı ancak 1972 yılında, oğlu Dr. Orhan Hamamioğlu tarafından in 2007 with the subtitle “The Big Story of the Small Fish” by Phoenix yapılabilmiş. Kitabın yeniden düzenlenmiş son baskısı 2007’de Küçük Publishers. Balığın Büyük Öyküsü alt başlığıyla Phoenix yayınları tarafından çıkarıl- mıştı. • The ‘Kolbastı’ folk dance • Hamsinin hareketlerini canlandıran Kolbastı oyunu her zaman zevkle mimicing the izlenirken, çok sayıda araştırmacı da oyun oynayan hayvanları ve balık- movements of ları incelemekte. Oyuncu yunuslar bilinir de ahtapotların da su içinde anchovy is very topla oynadığı biliniyor mu? Oynuyorlarmış! Şu sıralar en çok Çiklit (ya popular, and da Şihlit; “Cichlids”) ailesine mensup tatlısu ve akvaryum balıklarının many academi- bazı nesnelerle oynadığı oyunlar araştırılıyor. cians work on the dance and the animals and • Dijital oyunlar çıkalı beri olta ile balık avlama, suşi yapma gibi birbi- fish that inspired rinden değişik konularda tasarlanan popüler oyunların baş nesnesi olan these dances. We balıklar, artık kendileri de dijital oyun öznesi olmaya başladı. Bunların all know about ilki Grayson Hopper adlı balık! İzleyiciler, Twitch sitesi üzerinden bu playful dolphins, oyunla bağlantı kurduğunda onun akvaryumdaki hareketlerine göre but octopuses also play with balls in the water! They say so! Experts are currently etkileşimli olarak Pokemon oyunu oynuyor ve onu daha yenileri de working on games played by aquarium fish like those belonging to the “Cichlids” izliyor. family. • Balıklı atasözü ve deyimler: Ay • Since the advent of digiytal plays, fish have ayakta balıkçı yatakta; Ay atakta balıkçı been the popular elements of games like fish- ayakta, Balık ağa girdikten sonra aklı ing and sushi making. There are many digital başına gelir, Balık baştan avlanır, fish characters in these games. The first of Balık baştan kokar, Balıketi, Balık gibi those characters is a fish called Grayson kısmet, Balık hafızası, Balık istifi, Balık Hopper! Once the users log on to the game kavağa çıkınca, Bulanık suda balık avla- on the Twitch site, they can play Pokemnn mak, Balık çok konuşurum ama ağzım games with the characters in the aquarium su dolu demiş, Balık demiş ki: Etimi yi- and new ones are written all the time. yen doymasın, avımı yapan gülmesin, Paça ıslanmadan balık tutulmaz, Kamu • Fish and fishing idioms in English: “fish malı balık kılçığıdır, yutulmaz, Kaçan out of water, “shooting fish in a barrel”, balık büyük olur, Cambaz ipte, balık “fish or cut bait”, “big fish in a small pond”, dipte gerek, Büyük balık küçük balığı “happy as a clam”. yer, Sudan çıkmış balığa dönmek…

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 55 TURKCELL Gelibolu Maratonu GTP Turizm Seyahat Acentası, 2015’in Çanakkale Savaşları’nın 100. yılı olması nedeniyle “Barış için Koşuyorum” mottosu ile bir maraton düzenliyor.

Turkcell Gelibolu ölçüm sertifikası da almış durumda. TURKCELL Maratonu, 4 Ekim Koşu, “Türkiye Atletizm Gallipoli Marathon 2015 günü Gelibolu Federasyonu” ve “European Yarımadası’nda Athletics” faaliyet takvimine girerek GTP Tourism Travel Agency maraton, yarı ulusal ve uluslararası olarak kabul is organizing marathon with maraton, 10 gördüğünü de ispatlamış. the motto of “I Run for Peace” kilometre koşusu ve halk GTP Turizm Seyahat Acentası to commemorate the 100th koşusu olarak düzenlenecek. Proje yetkilileri; Çanakkale Zaferi’nin 100. Anniversary of the Çanakkale dosyası 100. Yıl Koordinasyon yılında başlayacak olan bu projenin Battles in 2015. Merkezi tarafından en yüksek puan uzun yıllar devam etmesini, başta ile kabul edilmiş ve şehirde büyük Çanakkale Bölgesi olmak üzere tüm Turkcell Gallipoli Marathon will start bir kesimin takdirini toplamış. Türkiye için uluslararası alanda in marathon, half marathon, 10 km Çanakkale Valiliği, Türkiye Atletizm önemli bir organizasyon olmasını run and public run on the Gallipoli Federasyonu ve Gelibolu Tarihi hedefliyorlar. Aynı zamanda Peninsula on 4 October 2015. The Alan Başkanlığı tarafından da Gelibolu Yarımadası’nın coğrafi, project file has been accepted with destekleniyor. Maraton için tüm tarihsel ve manevi özelliklerinden the highest grade by the 100th yasal izinlerin tamamlanmasının ve “Dünya Barışı” temasının Anniversary Coordination Center yanı sıra Fransa’dan gelen Jean burada vücut bulmasından dolayı and it was very much welcomed and Marie Grall tarafından Uluslararası bu etkinliğin dünya kamuoyunda appreciated by people in the city. The Governorship of Çanakkale, Turkey Athleticism Federation and the Gallipoli Historical Site Directorate are also supporting the project. All the legal permissions are taken for the marathon and Jean Marie Grall from France has also issued an international measurement certificate. The races are already in the agenda of the “Turkey Athleticism Federation” and “European Athletics”. It has thus assumed a local and international visibility and acceptance. Authorities from the GTP Tourism Travel Agency have expressed their wish to continue the event for many long years that will start on the 100th Anniversary of the Çanakkale Victory and they want this event to be an important international organization for the Çanakkale region and for Turkey at large. They also think that the event will resonate globally because of its focus on the geographical, historical and spiritual qualities of the Gallipoli Peninsula and the “Global Peace” theme. 56 TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 A Raid of Promotion The project is fully supported by the Ministry of Culture and Tourism and the Gallipoli Historical Site Directorate. The Ministry of Culture and Tourism Promotional Department has promoted the project at one of the largest global tourism fairs in London, the World Travel Market, at Berlin ITB, Utrecht, önemli bir etki yaratacağını Bakanlığı sosyal medyada ve Nature and history intermingled EMITT and Travel Turkey İzmir. The düşünüyorlar. internet sitelerinde tanıtıma “Turkcell Gallipoli Marathon” will take organization has also been promoted destek oluyor. İsim sponsoru place within the Gallipoli Historical in other event stands of Turkey. The Doğa ve tarih ile iç içe Turkcell de çok büyük bir tanıtım Area and among pine trees of the Ministry of Culture and Tourism “Turkcell Gelibolu Maratonu” kampanyasını başlatmak üzere and along vines. The supports the event on social media and Gelibolu Tarihi Alanı içerisinde çalışmalarını tamamladı. Çanakkale runners will pass by the ANZAC the Internet as well. The name sponsor doğal bir ortamda, çam ağaçlarının Savaşları’nın 100. yılında ülkemiz Bay, ANZAC Ceremony Site, Helles Turkcell has completed its work on a arasında, Ege Denizi’nin yanında ve turizmine uzun yıllar hizmet edecek –The British Monument, The French very large-scale promotional program. üzüm bağları boyunca koşulacak. bir organizasyonun dünyaca Monument, and the race will end at the All industry representatives in the Maraton rotası boyunca sporcular; önemli Gelibolu Yarımadası’nda largest monument, the Turkish Martyrs tourism sector have shown their full ANZAC Koyu, ANZAC Tören doğuyor olması tüm turizmcilerin Monument. The racers will experience support for the organization that will Alanı, Helles - İngiliz Anıtı, Fransız desteğini almış durumda. the historical and natural texture of the commemorate the 100th Anniversary of Anıtı’nın yanından geçecekler ve Maratona kayıt yapmak için peninsula. Thus, the racers will make the Battles of Çanakkale. You can fill in yarımadada barışı simgeleyen www.barisicinkosuyorum.com their voices heard for peace as they the online participation form on www. en büyük anıt olan Türk Şehitler adresinde online kayıt formunu run in nature and history at the same barisicinkosuyorum.com to register in Abidesi’nde yarışı tamamlayacaklar. doldurabilirsiniz. time. the event. Koşucular, yarımadanın tarihi ve doğal dokusunu bizzat yaşayacaklar. Rota boyunca hem doğa hem de tarih ile iç içe koşacak olan sporcular barış için seslerini yükseltmiş olacaklar.

Tanıtım atağı Projeye, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ve Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nın tam desteği bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü’nün desteği ile proje dünyanın en büyük turizm fuarlarından biri olan Londra’daki World Travel Market, Berlin ITB, Utrecht, EMITT ve Travel Turkey İzmir fuarlarında tanıtıldı. Daha sonra organizasyon, Türkiye’de koşulan diğer yarışlarda stantlar açılarak tanıtıldı. Kültür ve Turizm

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 57 TÜRSAB etkin kullanımının sağlanması hedefleniyor. sağlanması kullanımının etkin teknolojinin süreçlerinde yönetim ve tanıtım turizmi sağlık ve artırılması kapasitesinin işbirliği arasında kuruluşlar ve kurum diğer gösteren faaliyet alanında turizmi sağlık ve acentaları seyahat kapsamda Bu sunulacak. hizmetler yönelik olabilmelerine etkili daha sektörde tarafından TÜRSAB acentalarına seyahat isteyen ilgilenmek da ya ilgilenen ile turizmi sağlık birlikte; ile Proje edilecek. finanse kapsamında Programları Destek Mali yılı 2015 tarafından Kurulu Yönetim Ajansı Kalkınma İstanbul proje adlı İstanbul” İstikamet Sağlık, Hedef güçlendirilmesi: kapasitesinin turizmi sağlık “İstanbul’da hazırlanan tarafından TÜRSAB ekliyor: daha yenisini bir adımlara attığı için gelişimi turizminin sağlık (TÜRSAB) Birliği Acentaları Seyahat Türkiye katkı önemli turizmine sağlık İstanbul’un TÜRSAB’tan haberler...diledi. başarılar görevlerinde yeni ederek teşekkür getirip, dile memnuniyeti duyulan nedeniyle katkılar yaptıkları çalışmalarına işbirliği ilgileri, olan sektöre kendilerine de heyeti Başkanlığımız BYK getirdi. dile koparmayacağını asla bağını gönül ederek, teşekkür alakaya ve ilgi sıcak olduğu göstermiş kendilerine Başkanlığımızın BYK ve ilgililerinin Sektör söyledi. yapacağını geleni elinden için sağlanabilmesi kolaylığın ve yardım türlü her olarak fahri da sonra bundan olarak yönelik devamına işbirliğinin ve alındığını sonuçların olumlu Nohasi, Meshud getiren dile memnuniyeti duyduğu işbirliğinden yapılan ve gelişmesinden hareketliliğinin turizm karşılıklı arasındaki İran ve Bölgesi Karadeniz Doğu özellikle boyunca, süresi görev Ziyarette; bulundu. ziyaretinde veda üyelerimize Kurulu Yönetim ve Gürgök Suat Başkanı Kurulu Yürütme Bölgesel Karadeniz Doğu TÜRSAB Nohasi, Meshud Başkonsolosu Trabzon Cumhuriyeti İslam İran dolan süresi görev Trabzon’daki ziyareti Başkonsolosu Trabzon Cumhuriyeti İslam İran and management processes. and managementprocesses. use technologyefficientlyintheirpromotionalactivities institutions activeinhealthtourismandtoenablethem between travelagenciesandotherorganizations The aimoftheprojectistoincreasecollaborativecapacity their efficiencyinthesector. be offeredservicesbyTÜRSABsothattheycanincrease actively workingorshowinginterestinhealthtourismwill Programmes. Aspartoftheproject,travelagencies Agency Committeeaspartofthe2015FinancialSupport Istanbul” willbefundedbytheIstanbulDevelopment Health TourisminIstanbul:TargetHealth,Destination health tourism:Theprojectnamedas“Strengthening another newsteptocontributethedevelopmentof Association ofTurkishTravelAgencies(TÜRSAB)istaking health tourismfromTÜRSAB Significant contributiontoIstanbul’s success in his new position. success inhisnew position. General forhisefforts andwishedhim Committee havealsothankedthe Consul Members ofourRegionalExecutive that hisheartwillalwaysbewith them. Regional ExecutiveCommittee,he stated representatives andthemembers ofour warm interestshowedbytheindustry collaborative trend.Thankingforthe best tocontinuethisconstructiveand onto thefutureandhewillbedoinghis that allthesepositivestepswillbecarried Black SeaRegionandIran.Healsostated with thecollaborationofEastern their periodofofficetobolstertourism satisfied withwhathasbeendoneduring Nohasi statedthattheywereverymuch members. Duringhisvisit,Meshud Chairman SuatGürgökandourboard Sea RegionalExecutiveCommittee farewell visittoTÜRSABEasternBlack whose periodofofficehasendedpaida the IslamicRepublicofIraninTrabzon, Meshud Nohasi,theConsulGeneralof Iran Islamic Republicof General ofthe Visit fromtheConsul

Dijitalleşen Lütfi Kırdar, AIPC tarafından ödüllendirildi Digitalised Lütfi Kırdar is awarded by AIPC

Istanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Istanbul Lütfi Kırdar International Congress and Sarayı - ICEC, dünyada yalnızca 28 kongre Exhibition Center -ICEC- has been given the “AIPC - merkezinin sahip olduğu “AIPC - The International The International Association of Convention Centres Association of Convention Centres Kalite Standartları” Quality Standards” award, which is granted to only ödülüne layık görüldü. Bu nedenle 24 Ağustos 28 congress centers in the world. The press meeting Pazartesi günü düzenlenen basın toplantısında, organized on 24 August Monday, the project “The kongre merkezinin İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) tarafından da desteklenen “Dijital Çağın Küresel Congress Center of the Digital Era: Lütfi Kırdar” was Kongre Merkezi : Lütfi Kırdar” projesinin tanıtımı launched with the support of Istanbul Development yapıldı. Toplantıda, aldığı bu özel ödül ile İstanbul Agency (ISTKA). During the press meeting, TÜRSAB/ Lütfi Kırdar’ın dünyanın en iyi 28 kongre merkezi UKTAŞ President and Chairman Başaran Ulusoy arasına girdiğini anlatan TÜRSAB/ UKTAŞ Yönetim stated “The income per capita in congress tourism “Successful companies have already furnished their Kurulu Başkanı Başaran Ulusoy: “Kongre turizminde is for about 2000 to 2500 dollars. Today, Istanbul buildings with technology and made them smarter. kişi başı gelir 2000-2500 dolar seviyelerinde. Bugün ranks among the top ten in cities with the highest The present value of this market is 25 billion dollars, dünyada en çok kongre düzenleyen şehirler arasında number of congresses. The structure we are in now and the market is expected to get bigger by 2020. İstanbul ilk onda yer alıyor. İçinde bulunduğumuz has been awarded the AIPC Quality Standards Based on the most pessimistic research, there will yapı, dünyada sadece 28 merkezin sahip olduğu Award, which is owned by 28 centers in the world. be 26 billion devices on earth that will be able to AIPC Kalite Standartları Ödülü’ne layık görüldü. AIPC Passing the AIPC Quality Standards audit with great communicate with one another without human kalite standartları denetimini başarı ile geçen İstanbul success, Istanbul Lütfi Kırdar has proven its success beings in between. Hence, I would like to thank Lütfi Kırdar, kazandığı ödül ile hem Türkiye’de on the international platform as well. Highlighting Istanbul Lütfi Kırdar Congress and Exhibition Center bir ilke imza attı hem de başarısını uluslararası customer satisfaction at all times, being sensitive to once again for foreseeing this future and taking alanda da göstermiş oldu. Müşteri memnuniyetini environment, we have also kept up with the digital the necessary steps. You have not left us alone. It her zaman ön planda tutarak, hem çevreye duyarlı era and latest technology. This is a first in the Middle is not possible to reach success with empty halls. hem de teknolojik anlamda dijital çağı yakalayarak East, Africa and the Balkans. We need this kind of The project “The Congress Center of the Digital gösterdiğimiz başarı neticesinde Orta Doğu, Afrika ve boost in Turkey these days.” Era: Lütfi Kırdar”, realised with the support of Balkanlarda bir ilki yakaladık. Bugünlerde Türkiye’de Istanbul Development Agency and as part of the morale ihtiyacımız var.” “Positioned like a technology hub.” Global Tourism Center Istanbul Financial Support Stating that Lütfi Kırdar has recently unrolled Programme, has triggered a digital revolution with its “Teknoloji üssü gibi konumlandırdık” a special technology move, Ulusoy also said: content and media management automation.” Konuşmasında, İstanbul Lütfi Kırdar’ın yakın zamanda özel bir teknoloji hamlesi başlattığını vurgulayan Ulusoy, “Başarılı firmalar şimdiden binalarını teknolojiyle daha akıllı bir hale getirmiş durumda. Şu anda 25 milyar dolar değerindeki bu pazarın 2020 yılına kadar artması öngörülüyor. En kötümser araştırmalara göre bu tarihte dünya üzerinde birbiriyle arada insan olmadan iletişim kuran makine sayısı 26 milyara ulaşmış olacak. Bu açıdan geleceği görüp bu değişimi hayata geçiren ve sektöre yön veren İSTKA ve İstanbul Lütfi Kırdar’a bir kez daha huzurlarınızda teşekkür etmek isterim. Bizleri burada yalnız bırakmadınız. Boş salonlarla başarıya ulaşmak mümkün değil. İstanbul Lütfi Kırdar tarafından, İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle Küresel Turizm Merkezi İstanbul Mali Destek Programı çerçevesinde gerçekleştirilen “Dijital Çağın Küresel Kongre Merkezi: Lütfi Kırdar” projesi, getirdiği içerik ve medya yönetimi otomasyonuyla dijital devrim başlattı” dedi.  Expo Arşivi EXPO Pakistan, having built gardens at 25 Pakistan, havingbuiltgardensat 25 of 207 squaremeters in EXPO 2016 of 207squaremetersinEXPO2016 signed the official the official signed the visit, work for Pakistan country the visit,workforPakistancountry in the contribution of it, they want in thecontribution ofit,theywant ambitious. Since Pakistan believes ambitious. Since Pakistanbelieves haberler... different EXPOs,willhaveanarea Antalya. Pakistan will here reflect Antalya. Pakistanwillherereflect and Pakistan EXPO 2016 Antalya and PakistanEXPO2016Antalya its culture and draw the attention its cultureanddrawtheattention inspected the exhibition site. The inspected theexhibitionsite.The the authorities and they had also the authoritiesandtheyhadalso Country Inspector Abdul Wahid Country InspectorAbdulWahid Official Asad Wahid had visited Official AsadWahidhadvisited Antalya on 10 March 2015 and Antalya on10March2015and committee members have been committee membershavebeen wanted to build a garden. After wanted tobuildagarden.After garden was completed and the garden wascompletedandthe Pakistan has signed the official Pakistan hassignedtheofficial official agreement was signed. official agreementwassigned. inspected the area where they inspected theareawherethey informed about the project by informed abouttheprojectby their garden to be permanent. their garden tobepermanent. agreement for participation in agreement forparticipationin EXPO 2016 Antalya. Pakistan EXPO 2016Antalya.Pakistan of the visitors. They are very of thevisitors.They arevery agreement for for agreement Pakistan has Pakistan has EXPO 2016 katkı sağlayacağına inandığı için kalıcı olmasını istiyor. olmasını kalıcı için inandığı sağlayacağına katkı büyük tanıtımına ülke bahçenin açılacak Antalya’da 2016 EXPO Pakistan, iddialı. noktasında kurma bahçe bir güzel çekecek ilgisini ziyaretçilerin yansıtacak, şekilde iyi en kültürünü ülke burada Pakistan kuracak. bahçesi ülke alana bir metrekarelik 207 bin Antalya’da 2016 EXPO Pakistan, kuran bahçe EXPO’da farklı 25 kadar Bugüne atıldı. imza sözleşmeye resmi için katılım ve tamamlandı çalışmalar ilgili ile bahçesi ülke Pakistan sonra ziyaretinden bu Heyetin yapmıştı. incelemelerde alanda kuracakları bahçe heyet, alan bilgi hakkında proje Yetkililerden bulunmuştu. incelemelerde alanında sergi gelerek Antalya’ya 2015’te Mart 10 Wahid, Asad Sorumlusu Antalya 2016 EXPO Pakistan ve Wahid Abdul Komiseri Ülke Pakistan imzaladı. sözleşme resmi için katılmak Antalya’ya 2016 EXPO Pakistan, sözleşmeyi imzaladı sözleşmeyi Pakistan EXPO2016içinresmi the EXPO 2016 Antaşya Project. Project. Antaşya 2016 EXPO the about them informed he and committee the welcomed Şengül Mücahit Secretary 121-hectar EXPO2016AntalyaExhibitionareaintheAksudistrict.ViceGeneral Expert andDesignerSimonTanauthoritiesfromtheConsulate,inspected Antalya paidavisittoAntalya.MemberoftheSingaporeNationalParks,Garden of expertswhosharedtheirpositivefeedbackaboutparticipatingninEXPO2016 would liketotakepartinEXPO2016Antalyawith16thousandorchids.Ateam Dennis Lim,BoardMemberoftheSingaporeNationalParks,statedthatthey aldı. bilgi detaylı hakkında projesi Antalya 2016 EXPO heyet, karşılanan tarafından Şengül Mücahit Yardımcısı Sekreter Genel bulundu. incelemelerde alanında Sergi Antalya 2016 EXPO dönümlük 121 bin bulunan İlçesi’nde Aksu yetkilileri, büyükelçilik ve Tan Simon Tasarımcı Uzmanı, Bahçe Üyesi, Kurulu Yönetim Parklar Ulusal Singapur ile Lim Dennis Yardımcısı Direktör Festivali Bahçe Singapur ve Üyesi Kurulu Yönetim Parklar Ulusal Singapur geldi. Antalya’ya heyet bir uzman Singapur’dan bildiren görüş olumlu konusunda katılım Antalya’ya 2016 EXPO söyledi. istediklerini katılmak Antalya’ya 2016 EXPO bahçeyle bir oluşan orkideden bin 16 Lim, Dennis Üyesi Kurulu Yönetim Parklar Ulusal Singapur EXPO 2016 Antalya from Singapore EXPO 2016Antalya from for forAn offer anorchid garden bahçesiteklifi orkide EXPO 2016Antalya’ya Singapur’dan EXPO 2016’ya 19. ağaç Serebro Grubu’ndan The 19th tree for EXPO 2016 from the Serebro Group

Rusya’nın ünlü pop rock grupları Serebro, one of the famous rock arasında yeralan Serebro, EXPO 2016 bands in Russia, planted catalpa Antalya sergi alanına Katalpa ağacı tree in the EXPO 2016 Antalya dikti. Ünlüler ormanına 19’uncu ağacı Exhibition Site. Having planted the diken grup üyeleri, projeye hayran 19th tree in the Forest of Celebrities, kaldıklarını vurgularken, “Gelecek yıl band members have stated that they EXPO başlayacak ve bizim ağacımız da were left in awe with the project büyümüş olacak” dedi. and said “Next year will being with 2007 yılında Rusya’yı Eurovision EXPO, and our tree will grow.” Şarkı Yarışması’nda temsil eden ve The group members, Olga 3’ncü olan Olga Seryabkina, Palina Seryabkina, Palina Nalıvalkına and Nalıvalkına ve Daria Shashina’dan Daria Shashina, who represented oluşan Grup Serebro, konser için Russia in the 2007 Eurovision Song Antalya’ya geldi. Ünlüler ormanına Contest and who came third, came ağaç dikme davetini kabul eden grup to Antalya for a concert. The band üyeleri, Aksu İlçesi’ndeki EXPO 2016 members watched the project Antalya Sergi Alanı’na geldi. Yönetim presentation at the Management Fransız şarkıcı Chico ilk ağacını EXPO’ya dikti binasında proje sunumu izleyen Building and they later visited the Dünya’da Flamenko müziğinin ünlü grupları arasında yeralan “The Gipsies” grup, daha sonra bitki heykellerini plant statues. Planting a catalpa tree grubunun solisti Chico (Chico Bouchikhi), EXPO 2016 Antalya sergi alanına inceledi. Ünlüler ormanına Katalpa (Catalpa bignonioides) to the Forest ağaç dikti. “Yaşamımda diktiğim ilk ağaç” diyen 61 yaşındaki Fransız şarkıcı, (Catalpa bignonioides) ağacı diken of Celebrities, the Russian singers “Bundan büyük mutluluk duyuyorum” dedi. Flamenko müziği ile tanınan Rus şarkıcılar, isim tabelasını ağacın were the 19th in planting a tree. “The Gipsies” grubunun, “No Volera” adlı şarkısını ünlü sanatçı Tarkan, gövdesine bağlayıp can suyu verdiler. “Asla vazgeçemem” ismiyle seslendirmiş ve Türkiye’de daha büyük hayran Serebro, bugüne kadar alana ağaç kitlesine kavuşmuştu. “Bamboleo” ve “Volare” şarkılarıyla da tanınan 17 diken 19’uncü ünlü oldu. kişilik grup konser için Antalya’ya geldi. Grup konser hazırlıkları için otele geçerken, solist Chiko Bouckhikhi, Aksu İlçesi’ndeki EXPO 2016 Antalya sergi alanına geldi. EXPO 2016 Antalya hakkında bilgi alan Chico, grup adına “Jakaranda” ağacı dikti ve isim tabelasını ağaç gövdesine takıp can suyu verdi. French singer Chico planted his first tree for EXPO The solist of “The Gipsies”, one of the famous Flamenko groups in the world, Chico (Chico Bouchikhi) planted a tree in the EXPO 2916 Antaşya exhibition site. The 61-year-old singer stated that this was the first tree he planted and he said he was very happy. The famous singer Tarkan had sung the famous song of “The Gipsies”, “No Volera” as “Asla Vazgeçmem” and had reached a great body of fans in Turkey. The group, with 17 members, came to Antaşya for a concert. The group is famous for their songs like “Bamboleo” and “Volare”. As the group moved to their hotel for concert prepareratiions, the solist Chico Bouchikhi visited the EXPO 2016 Antalya exhibition site. Informed about the EXPO 2016 Antalya, Chico has planted a “Jakaranda” tree on behalf of his group and pinned its label after watering the tree.

TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 61  THY Arşivi THY Hava Yolları BağlarınıGüçlendiriyor Hava YollarıTürk ve LOT Polonya Turkish Airlines and LOT Polish Airlines Strengthen Their Partnership andLOT Their Turkish Airlines Strengthen Polish Airlines milyon yolcu taşıdı. gerçekleştirerek 28,5 toplam 212 bin uçuş yolcu doluluk oranı ile ilk altı ayında yüzde 77,8 Türk Hava Yolları, yılın faaliyetesas kârı açıkladı. Yolları 524 milyon TL 9,2 Türk artıran Hava dönemine göre yüzde önceki yılın aynı gelirlerini Satış gönderildi. İstanbul’a Borsa mali tabloları konsolide 2015 yılı ilk altı aylık Türk Hava Yolları’nın Hava YollarıTürk 2015’teKârlı Turkish Airlines Profits in2015 Profits Turkish Airlines LOT Polonya Hava Yolları LOT PolonyaHavaYolları niyet mektubuimzaladı. stratejik iş birliğine dair stratejik işbirliğinedair

haberler...a strategiccollaboration. Turkish Airlines signed a Turkish Airlinessigneda LOT Polish Airlines and LOT PolishAirlinesand ve Türk Hava Yolları ve TürkHavaYolları letter of intent for letter ofintentfor first halfoftheyear. factor of77.8%during the 212,000 flightswithload 28.5 millionpassengersvia Turkish Airlinescarried of realoperatingincome. a 524billionTurkishLiras Turkish Airlinesannounced same periodoflastyear, by 9.2%comparedtothe increased itssalesrevenue Stock Exchange.Having 2015 wassenttotheIstanbul reports forthefirsthalfof consolidated financial Turkish Airlines’ hizmet sunulacak. sunulacak. hizmet havayolunda yolcular için daha iyi bir sağlanacak. Böylece iki her daha fazla ve bağlantı sefer alternatifi Stratejik iş birliği sayesinde yolculara iş birliğini daha da derinleştirecek. genişletecek; ayrıca mevcut durumdaki pazarlarda ticari iş birliğini Türkiye ve öte noktaları kapsayan çerçevesindemektubu Polonya, İki havayolu, imzaladıkları niyet passengers will be offered in both airlines. passengers willbeofferedinbothairlines. flights. Therefore,abetterserviceforthe for flightfrequenciesandconnecting will beprovidedwithmorealternatives strategic collaboration,thepassengers current collaboration.Thankstothis areas aswellfurtherstrengthenits the marketsinTurkeyandsurrounding extend itscommercialcollaborationin the twoairlinecompanies,Polandcan Within theletterofintentsignedby Hava Taşımacılığı Yönetimi Yüksek Lisans Programı, Türk Hava Yolları, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Boeing’in iş birliği ile sürdürülüyor.

The Air Transport Management MA Program is carried by the collaboration of Istanbul Technical University and Boeing. Hava Taşımacılığı Yönetimi Programının İlk Mezunları…. The First graduates of Air Transport Management...

İki yıllık “Hava Taşımacılığı Yönetimi” yüksek lisans programı Two-year “Air Transport Management” MA Program Boeing, İTÜ ve Türk Hava Yolları ortaklığında, ülkenin hızla aims at providing the promising managers and manager büyüyen havacılık sektörüne başarıyla yön vermelerini candidates of Turkish Airlines with leadership and ve küresel havacılık endüstrisinde etkili bir role sahip management skills and making them successfully shape olmalarını sağlamayı; Türk Hava Yolları’nın gelecek vadeden the future of the rapidly growing aviation industry of Turkey yöneticilerine ve yönetici adaylarına liderlik ve yönetim and have an effective role in the global aviation industry. becerileri kazandırmayı amaçlıyor. Program İTÜ’de sunulan This MA program is carried with the contributions of the bilimsel altyapı, teknoloji ve beraber çalıştığı dünya çapındaki scientific background and technology ITU provides, and 18 üniversitelerden gelen konunun uzmanı 18 akademisyenin academics who come from the world famous universities katkılarıyla yürütülüyor. Hava Taşımacılığı Yönetimi programı that ITU cooperates. Air Transport Management Program is aynı zamanda bölgede bir ilk olma özelliğine sahip. also a first in the region. Sabiha Gökçen'den Venedik uçuşları başladı FLIGHTS from Sabiha Gökçen to Venice Türk Hava Yolları, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan gerçekleştiği yurt dışı uçuşlarını artırmaya devam ediyor. Türk Hava Yolları, Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan başlattığı Venedik uçuşlarıyla Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan sefer yaptığı nokta sayısını 25’e yükseltti. İstanbul Sabiha Gökçen – Venedik uçuşları her gün karşılıklı olarak icra edilecek. Turkish Airlines continues to increase the number of international flights from Istanbul Sabiha Gökçen Airport. With the commencement of Venice flights from Istanbul Sabiha Gökçen Airport, Turkish Airlines increased the number of destinations it flies from the Sabiha Gökçen Airport to 25. The round-trip flights between Istanbul Sabiha Gökçen and Venice will be organized every day of the week. TÜRSAB DERGİ | EYLÜL 2015 63