Przegląd Polsko-Polonijny Nr 4(1)
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Przegląd Polsko – Polonijny Póárocznik Nr 4, zeszyt 1 * * * * * The Poland – Polonia Review Half – yearly No 4, Issue 1 Gorzów Wielkopolski 2012 Stowarzyszenie Naukowe „Polska w ĝwiecie” Polskie Towarzystwo Naukowe na ObczyĨnie w Londynie przy wspóápracy Towarzystwa MiáRĞników Polesia w Gorzowie Wlkp. Redakcja: Eugeniusz Januáa, Sylwia àopato (sekretarz redakcji), Roman Nir (zastĊpca redaktora naczelnego), Krzysztof Wasilewski (redaktor naczelny) Rada naukowa: Czesáaw Bugdalski (Bielsko-Biaáa), Andrzej Chodubski (GdaĔsk), Jolanta Chwastyk-Kowalczyk (Kielce), Kazimierz Dopieraáa (PoznaĔ), Edmond Gogolewski (Lille), Wiesáaw Háadkiewicz (Zielona Góra) przewodniczący, Eugeniusz S. Kruszewski (Kopenhaga), Piotr Majer (Olsztyn), Anitta Maksymowicz (Zielona Góra), Joanna Ochocka (Edmonton), Edward Olszewski (Lublin), Danuta Piątkowska (Nowy Jork), Wiesáawa Piątkowska-Stepaniak (Opole), Witold Pronobis (Berlin), Joanna Pyáat (Londyn), Marek SzczerbiĔski (Gorzów), Edward Walewander (Lublin) Redaktor techniczny: Bogumiáa Rychwalska Opracowanie graficzne: Krzysztof Wikarski Recenzenci: Janusz FaryĞ Bernard Woltmann Adres redakcji: Stowarzyszenie Naukowe „Polska w ĝwiecie”, ul. Krzywa 5, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. +48 95 732 00 00 /+48 608 674 784, e-mail: [email protected] Periodyk wydano ze Ğrodków finansowych przyznanych przez Senat RP Copyright by Stowarzyszenie Naukowe „Polska w ĝwiecie” ISSN: 2083-3121 Skáad i druk: S.I. „Warta” Gorzów Wielkopolski, tel. +48 95 728 58 00; www.si-warta.pl SPIS TREĝCI Od Redakcji .....................................................................................................9 Sylwia àopato, Marek SzczerbiĔski – DziaáalnoĞü duszpasterska, naukowa i spoáeczna KsiĊdza Doktora Zdzisáawa Malczewskiego SChr ..........................15 I. KOĝCIÓà WOBEC EMIGRACJI Edward Walewander – Obraz Rosji w Europie w czasie powstania styczniowego ze szczególnym uwzglĊdnieniem austriackiej opinii publicznej .............................................................................................. 31 Jan Zalewski – DziaáalnoĞüĝwiĊtej Urszuli Ledóchowskiej w Skandynawii w latach 1914–1920 ................................................................ 39 Wojciech Necel – ĩycie charyzmatem chrystusowca ....................................... 55 Roman Nir – Dzieje Polonii brazylijskiej na podstawie materiaáów archiwalnych ks. Wojciecha Sojki CM i wybranych roczników Kalendarza „Ludu”.......................................................................................... 67 II. Z DZIEJÓW KOĝCIOàA I EMIGRACJI Renata Siuda-Ambroziak – Katolicyzm kolonialny w Brazylii i jego dziedzictwo ..................................................................................................... 91 Mariusz Nowak – Pamiątka po Ğp. Andrzeju Deskurze ofiarowana dzieciom, wnukom i przyjacioáom jako Ĩródáo do badaĔ nad formo- waniem postaw patriotyczno-religijnych w wychowaniu domowym ziemiaĔstwa Królestwa Polskiego w okresie popowstaniowym (na przeáomie XIX i XX w.)........................................................................... 115 Paweá Olszewski – Rola Polaków w przeobraĪeniach rosyjskiego AzerbejdĪanu na przeáomie XIX i XX wieku ................................................. 127 3 Marlena KarpiĔska – Organizacje polonijne w Sankt Petersburgu ............... 141 Katarzyna Seroka – Stacja Naukowa Polskiej Akademii Nauk w Rzymie ...................................................................................................... 157 Lilla B. Paszkiewicz – Pierwsza podróĪ Lidii i Adama Cioákoszów do USA (1953–1954)..................................................................................... 169 Barbara Kubis – Wybitne postaci „polskiego Londynu” we wspomnieniach opolskiego Ğrodowiska .................................................... 197 Krzysztof Wasilewski – Relacje paĔstwo – KoĞcióá katolicki w prasowej debacie konstytucyjnej na przykáadzie publicystyki miesiĊczników „DziĞ. Przegląd Spoáeczny” i „Kultury” (1989–1997)................................................221 III. VARIA Tomasz T. Majer – Instytucje wojewody i starosty w nowym porządku ustrojowym Polski w latach 1944–1950.......................................... 245 Piotr Majer – PrzestĊpczoĞü w Polsce Ludowej i efekty jej zwalczania......... 263 Norbert Wójtowicz – Wspóápraca „Grupy Logistycznego Wsparcia Podziemia” w Stuttgarcie z opozycją niepodlegáRĞciową w Polsce (1983–1989).................................................................................... 289 Andrzej Chodubski – Kontakty polsko-azerbejdĪDĔskie w procesie przemian politycznych................................................................................... 309 Wojciech Stankiewicz – àamanie praw czáowieka w Republice BiaáoruĞ...... 323 Czesáaw Bugdalski – Dylematy wspóáczesnej cywilizacji kapitalistycznej .... 345 IV. SPRAWOZDANIA Z KONFERENCJI Sympozjum Zakáadu BadaĔ nad Emigracją PUNO oraz Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii: Sytuacja dzieci i máodzieĪy polskiej w Wielkiej Brytanii po 2004 roku – analiza i przewidywania, odbyte w dniu 4 25 lutego 2012 r. w Polskim OĞrodku Spoáeczno-Kulturalnym (POSK) w Londynie (Joanna Pyáat) .............................................................................361 V. RECENZJE Czasopisma spoáeczno-kulturalne i spoáeczno-polityczne w okresie PRL, pod red. Urszuli Jakubowskiej, Instytut BadaĔ Literackich PAN, Warszawa 2012, ss. 593, ISBN 978-83-61750-13-0 (Krzysztof Wasilewski) .. 369 LIV Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na ObczyĨnie. Rok 2010/2011, Londyn 2012, ss. 403, ISBN 187002772 (Sylwia àopato, Marek SzczerbiĔski) ...................................................................................... 373 Eugeniusz Niebelski, Tunka. Syberyjskie losy ksiĊĪy zesáDĔców 1863 roku, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocáaw 2011, ss. 394, ISBN 978-83-87266-98-1 (ElĪbieta Trela-Mazur).......................................... 378 Sylwia Milan, Rzeczpospolita III i póá, Lublin 2009, ss. 419, ISBN 978-83-60504-78-9 (Alicja Kleczewska) .............................................. 382 NASI AUTORZY 5 TABLE OF CONTENTS From the Editorial board.............................................................................. 13 Sylwia àopato, Marek SzczerbiĔski – The pastoral and scientific activity of Father Zdzisáaw Malczewski, SChr ............................................................ 15 I. THE CHURCH AND IMMIGRATION Edward Walewander – The image of Russia in Europe during the January Uprising, with the particular attention on the Austrian public opinion............... 31 Jan Zalewski – The activity of Saint Urszula Ledóchowska in the Scandinavia in the years 1914–1920................................................................. 39 Wojciech Necel – Living the charism of a Christian ........................................ 55 Roman Nir – The history of the Polonia in Brazil based on the archival materials of Father Wojciech Soyka and selected annals of the “Lud” calendar........................................................................................................... 67 II. FROM THE HISTORY OF THE CHURCH AND IMMIGRATION Renata Siuda-Ambroziak – The colonial Catholicism in Brasil and its legacy................................................................................................... 91 Mariusz Nowak – Pamiątka po Ğp. Andrzeju Deskurze ofiarowana dzieciom, wnukom i przyjacioáom as a source for the study of the formation of patriotic and religious attitudes in the education of the gentry in the Polish Kingdom in the after insurrection period (at the turn of the 19th and 20th centuries).......................................................................................... 115 Paweá Olszewski – The role of Poles in the transformation of Russian Azerbaijan in the late 19th and early 20th century ............................................ 127 Marlena KarpiĔska – Polish organizations in Sankt Petersburg.................... 141 6 Katarzyna Seroka – The scientific Center of the Polish Academy of Sciences in Rome ...................................................................................... 157 Lilla B. Paszkiewicz – The first trip of Lidia and Adam Cioákosz to the United States (1953–1954)................................................................... 169 Barbara Kubis – Prominent figures of the “Polish London” in the memories of the Opole milieu ........................................................................ 197 Krzysztof Wasilewski – State – Catholic Church relations in the constitutional press debate in the light of monthly journals “DziĞ. Przegląd Spoáeczny” and “Kultura” (1989–1997)........................................... 221 III. VARIA Tomasz T. Majer – The institutions of the governor and mayor in the new political order of Poland in the years 1944–1950........................... 245 Piotr Majer – Crime in the Polish People’s Republic and the effects of its eradication..................................................................................................... 263 Norbert Wójtowicz – The cooperation of the “Group of Logical Support for the Underground” in Stuttgart with independence opposition in Poland (1983–1989).................................................................................................. 289 Andrzej Chodubski – Polish-Azerbaijani relations in the process of political change ......................................................................................... 309 Wojciech Stankiewicz – Violation of human rights in the Republic