Inspiracje Plastyczne W Twórczości Filmowej I Telewizyjnej Andrzeja Wajdy

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Inspiracje Plastyczne W Twórczości Filmowej I Telewizyjnej Andrzeja Wajdy Title: Inspiracje plastyczne w twórczości filmowej i telewizyjnej Andrzeja Wajdy Author: Tadeusz Miczka Citation style: Miczka Tadeusz. (1987). Inspiracje plastyczne w twórczości filmowej i telewizyjnej Andrzeja Wajdy. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego — - •-*. >g. £ - TADEUSZ MICZKA Inspiracje plastyczne w twórczości filmowej i telewizyjnej Andrzeja Wajdy Katowic* 1987 Inspiracje plastyczne w twórczości filmowej i telewizyjnej Andrzeja Wajdy Prace Naukowe Uniwersytetu Slqskiego w Katowicach nr 927 TADEUSZ MICZKA Inspiracje plastyczne w twórczości filmowej i telewizyjnej Andrzeja Wajdy Uniwersytet Ślqski Katowice 1987 Redaktor serii: Kultura i Sztuka ELEONORA UDALSKA Recenzent JAN TRZYNADLOWSKI Projekt okładki Halina Lerman Redaktor Elwira Kabat Redaktor technięzny Włodzimierz Dobrzański Korektor Barbara Malska Lukrecja Wawrzyczek Copyright © 1987 by Uniwersytet Śląski Wszelkie prawa zastrzeżone Wydawca UNIWERSYTET ŚLĄSKI UL. BANKOWA 14, 40-007 KATOWICE Wydanie I. Nakład: 370+38 egz. Ark. druk. 14,25. Ark. wyd. 15. Oddano do drukarni w sierpniu 1987 r. Podpisano do druku i druk ukończono we wrześniu 1987 r. Papier kl. V 70X100, 80 g. Zam. 633/87 L-10 Cena zł 450,— Drukarnia Uniwersytetu Śląskiego ISSN 0208-6336 ul. 3 Maja 12, 40-096 Katowice ISBN 83-226-0185-9 SPIS TREŚCI Uwagi wstępne.................................................................................................................................................................... 7 część pierwsza Rozdział I Plastyczny aspekt twórczości Andrzeja Wajdy w oczach krytyki.................................... 33 Rozdział li Relacja: film — sztuki plastyczne w wypowiedziach Andrzeja Wajdy ... 62 CZĘŚĆ DRUGA Rozdział III Film o sztuce — związki konieczne....................................................................................88 Rozdział IV Komunikaty plastyczne wekranowych medytacjach ohistorii ..................................... 101 Rozdział V Pośrednicząca funkcja plastyki wfilmowych adaptacjachdzieł literackich . 159 Sfera konkluzji.......................................................................................................................... 206 Резюме........................................................................................................................................ 215 Summary.........................................................................................................................................213 Indeks osób i tytułów.................................................................................................................... 220 UWAGI WSTĘPNE Dzieło filmowe jako zjawisko z natury swej niejednorodne i wielo­ kształtne, które wykorzystuje doświadczenia wszystkich sztuk trady­ cyjnych i jednocześnie wywołuje w procesie percepcji niezwykłe wra­ żenie złudzenia rzeczywistości, prawie zawsze zmusza badacza do sta­ sowania w roz.ażaniach naukowych rozlicznych zabiegów analitycznych i interpretacyjnych, czyli do posługiwania się różnymi językami opi su i wartościowania. Złożona natura utworu ekranowego decyduje rów­ nież o tym, że kategorie operacyjne, którymi posługuję się filmozna- wcy obarczone sę wieloma implikacjami, co z kolei wpływa na za­ zębianie się perspektyw i zagadnień badawczych oraz rozstrzyga o i- stnieniu wielości konceptualizacji i kategoryzacji teoretycznych. Ni kogo zatem już dzisiaj nie dziwi swobodne posługiwanie się w dzie­ dzinie wiedzy o filmie pojęciami z historii sztuki, muzykologii te­ orii literatury i wielu innych dyscyplin naukowych. Wielokrotna zmia­ na perspektywy badawczej często funkcjonuje jako założenie metodo­ logiczne w pracach analitycznych i historycznych poświęconych X mu­ zie . Zwlęzki filmu ze sztukami plastycznymi, o których będzie mowa w niniejszej pracy, sytuuję się bardzo wyraźnie w takim właśnie sze­ rokim planie badawczym i grawituję przede wszystkim wokół rozleg­ łych rejonów pragmatyki filmowej^ rozumianej jako- badanie kontekstów, w których realizuję się wypowiedzi audiowizualne1. Próba teoretycz- 1 Pragmatykę możemy określić jako badanie aktów komunikacyjnych i kontekstów, w których się one realizuję, Zob, m. in. E. W i 1 k: Wokół pragmatyki języka filmowego. W: "Oęzyk Artystyczny". T, 1, 8 nego opisania interesujących nas kontekstów przyniesie jednak po­ żądane rezultaty tylko wówczas, gdy wykorzystamy narzędzia i metody Oadawcze z zakresu estetyki porównawczej, czyli z metodologii dy­ scypliny szczegółowej, mającej na celu opisywanie różnic i podo­ bieństw między wszystkimi dziedzinami twórczości artystycznej. Na­ leży jednakże podkreślić, że przedmiotem prezentowanych tutaj do­ ciekań riie jest analiza całości zagadnień związanych z badaniem związków między filmem a plastykę, ale rozszczepienie i opisanie niektórych z nich w toku rozpatrywania twórczości jednostkowej, uwi­ kłanej w całą sieć różnorodnych zależności interdyscyplinarnych. Najogólniejszą zasadą postępowania badawczego, którą można przy­ jąć w tego typu studiach porównawczych sformułował Ourij Łotman. 0- pisał on dynamiczny model kultury, oparty na mechanizmach "zapamię­ tywania" i "zapominania", decydujących m.in. o tym, że elementy każ­ dego tekstu, stanowiącego pods-tawowy składnik strukturalny utworu ar­ tystycznego, znaczą w relacji do rozmaitych kontekstów zewnętrznych. 3ego zdaniem badacz musi “wespół z konstrukcjami i stosunkami wew- nątrztekstowymi wyodrębnić prawem specjalnego chwytu badawczego zwią- zki pozatekstowe" . Słowa radzieckiego semiotyka na temat istnie­ nia dwojakiego rodzaju znaczeń w dziele sztuki są reminiscencją da­ wnej koncepcji teoretycznej Oohanna W. Goethego, który już dwa wie­ ki temu pisał, że to, co jest wewnątrz, jest także na zewnątrz. In­ nymi słowy, nie wdając się w dłuższy spór między zwolennikami metod wewnętrznych i zewnętrznych, przyjmujemy w naszej pracy założenie o Red. A. w i "1 koń. Katowice 1978, s. 131-139 oraz G. Bet­ tetini: La conversazione audiovisiva. Problemi dell'enun­ ciazione filmica e televisiva. Milano 1984. 2 □. Łotman: Lekcji po strukturalnoj poetike. Wwiedieni- je tieorija sticha. W: Trudy po znakowym eistiemam. I. Tartu 1964, s. 175. Cyt. za E. Balcerzan: Tłumaczenie poetyckie wśród kontekstów historycznoliterackich. Polski Majakowski. W: Prace z po- etyki. Red. M. R. Mayenowa i 3. Sławiński. Wro- cław-Warszawa-Kraków 1968, s. 35. Zob. również 3. Ł o t m a n Teks­ ty i zewnątrztekstowe struktury artystyczne. W: tenże: Struk­ tura tekstu artystycznego. Przeł. A. Tanelska. Warszawa 1984, s. 404-422. 9 dwoistej naturze każdego dzieła ekranowego, którego elementy uzysku­ ję nie tylko w nim samym określone sensy, ale znaczę również w re­ lacji do rozmaitych kontekstów istniejęcych poza nim. opublikowanych dotychczas studiach porównawczych nad filmem ba­ dacze wyróżnili najważniejsze zwięzki pozatekstowe, które umownie nazwać można: "literackościę", "teatralnościę", "plastycznościę" i "muzycznościę" przekazu audiowizualnego. Każdy z tych odrębnych sy­ stemów pozatekstowych uwikłany jest w ontologię 1 genezę dzieła, w jego semantykę oraz w autorski "spór o istnienie świata*. W róż­ nych stopniach sę one również reprezentatywne dla dorobku konkret­ nego nurtu lub kierunku, twórczości określonego reżysera czy poje­ dynczego utworu. Zwięzki pozatekstowe wymagajęijednakże - jako pewna całość problemowa - zastosowania strategii badawczej przyznajęcej pierwszeństwo próbie uchwycenia momentu konstytuowania się w wypo­ wiedzi filmowej “obcojęzycznego", czyli' "plastycznego’ znaczenia przed procedurami określajęcymi, czym w ogóle jest "różnojęzyczność" filmu. Niejednorodność bytowa dzieła ekranowego nie zawsze bowiem pozwoli nam na przestrzeganie tej granicy istniejęcej między różny­ mi systemami pozatekstowymi, a nawet - w ramach przyjętej ’przez nas strategii badawczej - zmuszeni będziemy czasami wskazywać na uza­ leżnienie kontekstu plastycznego od trzech pozostałych paradygmatów. Do tego istotnego punktu naszych rozważań wypadnie nam jeszcze wró­ cić w dalszej części niniejszego wprowadzenia. Czynimy obecnie dość oczywiste założenie, że kontekst plastyczny filmu egzystuje - używając słów Romana Jakobsona - w określonej rze­ czywistości znanej i uchwytnej dla odbiorcy, która jest zwerbalizowa­ na lub co najmniej daje się zwerbalizować? W znanym powszechnie sche­ macie komunikacji językowej tegoż autora wspomniana rzeczywistość sta­ nowi swoisty kontekst opracowany kulturowo według zasad systemu se- 3r. O.a k o b s o n: Poetyka w świetle językoznawstwa. miętnik *Literacki 1960, z. 2, s. 434-435. 10 iniotycznego, znacznie różnięcego się od systemu werbalnego. Takę niezwykłę sytuację komunlkacy jnę, aczkolwiek mieszczęcę się w grani­ cach tylko jednego systemu, czyli języka naturalnego, trafnie ujęła Jo- lanta Ługowska, piszęc o współ reagowaniu ludowej bajki magicznej i literatury4. Wydaje się, że mimo odmiennego tematu pracy autorki mo­ żemy we fragmencie naszego wywodu poświęconego specyfice "różnoję- zyczności" kontekstu plastycznego w filmie podężyć tropem jej rozu­ mowania, ponieważ dotyczy on ogólnej i wstępnej fazy wszystkich stu­ diów porównawczych uznających dzieło za ośrodek komunikacji. Zjawisko interferencji między sztukami ekranowymi a sztukami pla­ stycznymi wyraża następujący - przyjęty w tym miejscu za autorkę - 5 .schemat komunikacji : Schemat 1 SCHEMAT KOMUNIKACJI kontekst komunikat I komunikat I Odbiorca I komunikat II Nadawca I ------------------- Odbiorca II kontakt Nadawca II kontakt kod kod Reżyser filmowy, czyli Nadawca II,jest w tym modelu jednocześnie Odbiorcę I dzieła plastycznego zrealizowanego
Recommended publications
  • The Andrzej Wajda-Philip Morris Freedom Prize
    The Andrzej Wajda-Philip Morris Freedom Prize By Ron Holloway Spring 1999 Issue of KINEMA Cinema is not just art and entertainment,” said Polish director Andrzej Wajda in dialogue with German colleague Volker Schlöndorff during a program scheduled at the American Academy in Berlin. ”Cinema also has a social, moral, philosophical function. This is often forgotten today.” Asked for further clarification, Wajda answered, without hesitation but on a note of nostalgia: ”Compare today’s cinema with Italian Neorealism, with postwar Swedish and French cinema, and the gap is evident!” Poland’s most acclaimed film director had his reasons for speaking out so directly and without compromise on the banality of contemporary cinema. On the day before, in the Polish Cultural Institute on Alexanderplatz, he had been honored with the American Cinema Foundation Freedom Award -- indeed, the ceremony was most impressive. Guests from the United States and Poland, among them Agnieszka Holland, Wajda’s favourite collaborator on screenplays, were present. Moreover, the occasion marked the founding of the new ”Andrzej Wajda -- Philip Morris Freedom Prize,” to be awarded annually to a promising filmmaker from Central or Eastern Europe, in whose works are reflected the themes of freedom and democracy. The prize will be awarded together withapurse of $10,000 donated by the Philip Morris Kunstförderung. Each July, during the Karlovy Vary International Film Festival, an international jury will select the winner of the Andrzej Wajda Prize. In February, on the occasion of the Freedom Film Festival in Berlin, the prize will be officially awarded to the winner. ”This is not a lifetime achievement award,” says Gary McVey, director of the American Cinema Foundation, ”but a prize in recognition of an exemplary moral and ethical message in the art of the cinema.
    [Show full text]
  • Khanty Mansiysk Autonomous Region Yugra Russia Siberia Россия
    Россия Сибирь ХантыМансийский автономный округ Югра KhantyMansiysk Autonomous Region Yugra Russia Siberia ДУХ ОГНЯ / НАЙ АНГКИ / SPIRIT OF FIRE / 2007 ОРГКОМИТЕТ ФЕСТИВАЛЯ / ORGANIZING COMMITTEE OF THE FESTIVAL Ìèõàèë Åôèìîâè÷ Øâûäêîé Nail Kashapov Alexey Ovsyannikov Ðóêîâîäèòåëü Ôåäåðàëüíîãî àãåíòñòâà ïî Chief medical officer of the territorial admin- Deputy Chairman of the Government of the êóëüòóðå è êèíåìàòîãðàôèè, ñîïðåäñåäàòåëü istration of Rospotrebnadzor in the Khanty- autonomous district for problems of small îðãêîìèòåòà Mansiysk autonomous district – Yugra nationalities of the North, Director of the Mikhail Shvydkoy Department of the autonomous district for Head of the Federal Agency for Culture and Âÿ÷åñëàâ Ìèõàéëîâè÷ Êîçëîâñêèé problems of small nationalities of the North Cinema, co-chairman of the organizing committee Çàìåñòèòåëü íà÷àëüíèêà Óïðàâëåíèÿ âíóòðåííèõ äåë àâòîíîìíîãî îêðóãà, Çèíàèäà Áîðèñîâíà Ñàõàóòäèíîâà Àëåêñàíäð Âàñèëüåâè÷ Ôèëèïåíêî íà÷àëüíèê ìèëèöèè îáùåñòâåííîé Ïðåäñåäàòåëü Êîìèòåòà ïî âíåøíèì Ãóáåðíàòîð, Ïðåäñåäàòåëü Ïðàâèòåëüñòâà áåçîïàñíîñòè ñâÿçÿì àâòîíîìíîãî îêðóãà àâòîíîìíîãî îêðóãà, ñîïðåäñåäàòåëü îðãêîìèòåòà Vyacheslav Kozlovsky Zinaida Sakhautdinova Alexander Filipenko Deputy Chief of the Department of internal Chairman of the Ñommittee for foreign Governor, Chairman of the Government of affairs of the autonomous district, chief of relations of the autonomous district the Autonomous District, co-chairman police of public safety of the organizing committee Àëåêñàíäð Ïàâëîâè÷ Ñåìåíîâ Àëåêñàíäð Âèòàëüåâè÷
    [Show full text]
  • Mazierska Final.Indd
    CHAPTER 3 The 1970s Seeking Change The time of fragmentation In the previous chapter I described the 1960s as a decade that was good for labour in Europe, with high levels of employment, relatively high wages and opportunities to move up the social ladder. This was reflected in European cinema through the focus on characters searching for self-fulfilment rather than the necessities of life. From the perspective of the economy and politics, the 1970s constitute a watershed. At the beginning of the decade, they conformed to the rules set out by Ford and Keynes. By its end they took a new direction; the values that informed the first thirty or so years of European postwar history gave way to a new set of ideas. This change was not immediately visible. Eric Hobsbawm observes that ‘The history of the twenty years after 1973 is that of a world which lost its bearings and slid into instability and crisis. And yet, until the 1980s it was not clear how irretrievably the foundations of the Golden Age had crumbled’ (Hobsbawm 1995: 403). Those who attempt to draw the line between the Golden Age and its aftermath point to 1973: the year of the oil embargo following the Arab-Israeli war, property crashes worldwide and the simultaneous collapse of several financial institutions, coupled with the unraveling of the international Bretton Woods financial arrangements, which established the American Dollar as a world currency (Hobsbawm 1995: 403; Harvey 2005: 5–24; Harvey 2006a: x). In contrast to the preceding decades of stability, since 1973 the European and world economy has been in a perpetual crisis (Harvey 2005; 2010b).
    [Show full text]
  • New Polish Films 20082 0 0 8 NPF 2008 Okladka S II:Layout 1 28/1/08 11:22 Page 1 New Polish Films 2008
    NNPFPF 22008008 ookladkakladka s I.aiI.ai 28/1/0828/1/08 11:57:1811:57:18 NewPolish Films 20082008 C M Y CM MY CY CMY K 2008 Sponsor of PISF: NPF 2008 okladka s II:Layout 1 28/1/08 11:22 Page 1 New Polish Films 2008 New Polish Films 2008 1 2 New Polish Films 2008 Introduction Dear Ladies and Gentleman, We begin the third year of the Polish Film Institute's activity and the second year after the Act on Cinematography was approved by European Commission in May 2006. For last two years the situation of Polish cinema has changed favourably. In 2005 with the introducing the parliamentary act, Polish cinema received a great opportunity. The Polish Film Institute, created according to world's best standards, has become an institution supporting artists at every stage of film production. The PFI also subsidizes film festivals and retrospectives, supports the infrastructure of cinemas' renewal, promotes Polish cinema abroad, grants professional advancement of filmmakers as well as film schools. We are always trying to be where something important is happening in cinema. The new law and establishing the PFI resulted not only in multiplying the State's expenses on cinema – here I would like to remind that in the worst in this case year of 2002 Ministry of Culture assigned 4.3 million zloty for film production, while only this year the Institute assigned almost 80 million zloty for film production and development. The number of last year's feature film production increased up to 37 titles and in 2007 – 39 feature films have been made.
    [Show full text]
  • 1. Polsko a Andrzej Wajda…………………………………………………………10 1
    JANÁČKOVA AKADEMIE MÚZICKÝCH UMĚNÍ V BRNĚ Divadelní fakulta Ateliér Rozhlasové a televizní dramaturgie a scenáristiky Rozhlasová a televizní dramaturgie a scenáristika Andrzej Wajda: hrdinství, romantismus a polská historie Diplomová práce Autor práce: BcA. Iryna Shkaruba Vedoucí práce: prof. Pavel Švanda Oponent práce: MgA. Hana Slavíková, Ph.D. Brno 2011 Bibliografický záznam SHKARUBA, Iryna. Andrzej Wajda: hrdinství, romantismus a polská historie. [Andrzej Wajda: heroism, romanticism and Polish history]. Brno: Janáčkova akademie múzických umění v Brně, Divadelní fakulta, Ateliér rozhlasové a televizní dramaturgie a scenáristiky, 2011. 89 s. Vedoucí diplomové práce: prof. Pavel Ńvanda Anotace Práce se zabývá hrdiny Andrzeje Wajdy, které vzeńli z polských tradic, kulturního romantismu, mýtických hrdinských činů předků a vědomí tíhy vlastních dějin, kdy bylo Polsko děleno, okupováno, zneuņíváno, ale: i přes veńkeré křivdy a poráņky, neztratili hluboké patriotické cítění, víru ve spásu a naději, ņe Polsko – jakkoliv zneuctěné zásahy zvenčí, bude jednou svobodné. Prostřednictvím analyticko- esejistické analýzy postav z POKOLENÍ, KANÁLŮ, POPELU A DÉMANTU, LOTNY, KATYNĚ, VESELKY, ZEMĚ ZASLÍBENÉ, POPELŮ, SAMSONA, KRAJINY PO BITVĚ, ČLOVĚKA Z MRAMORU, ČLOVĚKA ZE ŅELEZA, DANTONA, VŃE NA PRODEJ je kaleidoskopicky vyobrazen svět Wajdových hrdinů. Ve snaze o komplexní uchopení tématu je přihlíņeno k historii Polska, symbolickým a náboņenským motivům. Annotation This thesis deals with the heroes of Andrzej Wajda, who came of the Polish traditions, cultural romanticism, mythical heroic deeds of ancestors and an awareness of heaviness of their own history, when Poland was divided, occupied, exploited, but: despite all the injustices and defeats, they didn’t lose the deep patriotic feelings, beliefs of salvation and hope that Poland - though defiled interventions from outside – will be one day free.
    [Show full text]
  • POLISH CINEMA CLASSICS Antczak Jerzy 12 the Lady of the Camellias / Dama Kameliowa 13 Nights and Days / Noce I Dnie
    2 POLISH CINEMA of DIGITALLY RESTORED MASTERPIECES MASTERPIECES RESTORED DIGITALLY CLASSICS INTRODUCTION Since the Polish Film School cinema has become the exceptional trademark of Polish culture. Throughout the years behind the Iron Curtain Polish filmmakers proved many times that despite the isolation they were still the citizens of the world, who significantly contributed to the discussion of its condition through their output. Today their films are an important part of Polish culture. For years, they have been shaping our national identity, raising important existential questions, and uniting us around certain values. They have also brought on the social, political and moral changes and encouraged us to act. We owe them successes at international film festivals as well as rendering the Polish school of cinematographers famous. Polish films have many admirers around the world and thanks to the digital restoration the spectators can watch the most acclaimed ones in their best quality on HD TV, in cinemas as well as on DVDs and Blu-rays. 3 DIGITALLY RESTORED of POLISH CINEMA MASTERPIECES of POLISH CINEMA CLASSICS Antczak Jerzy 12 The Lady of the Camellias / Dama Kameliowa 13 Nights and Days / Noce i dnie Bajon Filip 14 Aria for an Athlete / Aria dla atlety Bareja Stanisław 15 A Bunet Will Call / Brunet wieczorową porą 16 Teddy Bear / Miś 17 There’s No Place Like Home / Nie ma róży bez ognia 18 Wanted: Male or Female / Poszukiwany, poszukiwana 19 What Can You Do to Me If You Catch Me / Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz DIGITALLY RESTORED
    [Show full text]
  • Andrzej Wajda Photography by / Photos De Czesław Czapliński
    Andrzej Wajda Photography by / Photos de Czesław Czapliński 28 European Economic and Social Committee Comité économique et social européen The EESC’s mission Committed to the building of Europe, the EESC contributes to strengthening the democratic legitimacy and effectiveness of the European Union by enabling civil society organisations from 28 the Member States to express their views at European level. It fulfils three key missions: • Advising the European Parliament, the Council and the European Commission so as to ensure that EU policies and legislation match economic, social and civic realities • Building a more participatory EU, closer to its citizens • Promoting EU values and civil society organizations globally This publication is part of a series of catalogues published in the context of the exhibitions organized by the EESC. La présente publication fait partie d’une collection Mission du CESE de catalogues édités dans le cadre des expositions organisées par le CESE. Engagé dans la construction européenne, le CESE contribue au renforcement de la légitimité démocratique et de l’efficacité de l’Union européenne (UE) en permettant aux organisations de la société civile des États membres d’exprimer leur avis au niveau européen. Le CESE accomplit trois missions essentielles: • assiste le Parlement européen, le Conseil et la Commission européenne afin que les politiques et la législation européennes soient mieux adaptées aux réalités économiques, sociales et civiques; • favorise le développement d’une UE plus participative et plus proche de ses citoyens; • promeut les valeurs de l’UE et les organisations de la société civile globalement. Cover: Andrzej Wajda directs a production of Zemsta (The Revenge) for the Stary Teatr (Old Theatre) at the Nowodworski Colegium in Cracow, Andrzej Wajda June 1986.
    [Show full text]
  • NPF 2017 Hyperlinks.Pdf
    Polish Film Insitute ul. Krakowskie Przedmieście 21/23 00-071 Warsaw phone (+48 22) 42 10 130 fax (+48 22) 42 10 241 e-mail [email protected] www.en.pisf.pl facebook.com/InstytutFilmowy twitter.com/filmsfrompoland INTRODUCTION 3 Ladies and Gentlemen, allow me to present the latest edition of the New Polish Films catalogue, published annually by the Polish Film Institute as a showcase of the up­ coming months in Polish cinema. In this catalogue, we focus on a selection of feature films, some of which are sure to screen in competition and oth­ er notable sections at international film festivals. A few of these films have already been released on the domestic market, while others are still in production. I am sure that the coming months will bring a number of great encounters with Polish cinema. 2016 was an exceptionally successful year in Po­ photo by Marcin Kułakowski, Polish Film Institute lish cinema, as shown both by awards received by Polish films at international film festivals and by over 12 million admissions in cinemas across the nation. This excellent result is the outcome of an exceptional diversity of Polish films. Alongside blockbuster films and period pieces, audiences of­ ten chose to see original arthouse films, as well as films that do not shy away from social issues. The 2017 season will bring more of these films to the big screen. Among these are films by first­time directors and those by seasoned filmmakers who have gained acclaim among audiences and critics alike. Polish producers are increasingly involved in international minority co­productions, which is also reflected in this catalogue.
    [Show full text]
  • Amos Vogel Papers, 1896-2001 (Bulk Dates: 1960-1990) MS#1432
    Amos Vogel Papers, 1896-2001 (Bulk Dates: 1960-1990) MS#1432 ©2009 Columbia University Library SUMMARY INFORMATION Creator Amos Vogel, 1921- Title and dates Amos Vogel Papers, 1896-2001 (Bulk Dates: 1960-1990) Abstract This collection documents the professional work of film critic, professor, and author, Amos Vogel. The bulk of the records are concerned with numerous films that Vogel has screened for Cinema 16, the independent film society that he founded and directed for sixteen years, as well as administrative records, correspondence, photographs, and printed material. Size 63.4 linear feet (145 document boxes, 1 half-size box, 6 index card boxes, 1 flat box, 1 record box, 4 oversized folders) Call number MS# 1432 Location Columbia University Butler Library, 6th Floor Rare Book and Manuscript Library Amos Vogel Papers 535 West 114th Street New York, NY 10027 Language(s) of material Collection is predominantly in English; materials in German are indicated at the subseries level. Biographical Note Independent film in New York City has had several champions throughout its lifetime; one of the most vocal and committed being film critic and historian, Amos Vogel. Vogel, with his wife Marcia, has spent a lifetime promoting independent film and filmmakers, first through their non- profit membership organization, Cinema 16, and later as director of the New York Film Festival under the umbrella of Lincoln Center. Amos Vogel (neé Vogelbaum) was born in Vienna Austria, on April 18, 1921. His mother, Matel, was a kindergarten teacher and his father, Samuel, a lawyer. According to an interview by Scott MacDonald, Vogel had always shown an interest in the cinema, frequenting many screenings and was a member of a large film society in Vienna.
    [Show full text]
  • According to Stanisław Lem and Andrzej Wajda
    Open Cultural Studies 2018; 2: 103–113 Research Article Elżbieta Ostrowska* “Exquisite cadaver” according to Stanisław Lem and Andrzej Wajda https://doi.org/10.1515/culture-2018-0010 Received January 4, 2018; accepted May 16, 2018 Abstract: The article examines Andrzej Wajda’s Roly Poly (Przekładaniec, 1968), a 35-minute film made for Polish public television, that is an expanded version of Stanisław Lem’s short grotesque play Do You Exist Mister Johns? (Czy Pan istnieje Panie Johns?) published in 1955. Roly Poly tells a story of a car race driver, Ryszard Fox. A victim of several car crashes, he gets so many transplants from other victims of these collisions, with his brother being a first donor, that eventually he becomes a mix of different organisms, including female and animal parts. Wajda presents the whole story in brief scenes and episodes using an aesthetic mix of black humor, grotesque, absurdism, surrealism, and pop art imagery. The author argues that with its narrative focus on transplant experiments and aesthetic concoction of different styles, Roly Poly becomes a cinematic variant of the surrealist parlor-game of exquisite cadaver, where an often accidental collection of words or images is assembled into a new entity. Furthermore, the article claims that the film presents a dystopian variant of Bakhtinian grotesque body and as such it opposes the concept of ideal, uniform, and homogenized communist/national body. Eventually, the body of transplants displays a transgressive potential of trespassing different divisions and hierarchies and as such it indirectly subverts the main premises of nationalistic politics led by Polish communist party in the late 1960s.
    [Show full text]
  • Biografía D'flndrzej Ulajda
    26 Biografía d'flndrzej Ulajda onsiderat el director po­ lonés mes seminal, respon­ sable de liderar F'escola polonesa" de direcció, re- conegut després del desgel polític de 1956. BIO­ GRAFÍA DE L'ENCI- CLOPÉDIA DEL CINEMA DE LEONARD MALTIN. Un deis directors mes impor- tants de l'Europa de l'Est i del món, Wajda ha narrat els canvis polítics i socials de la seva Polonia natal amb sensibilitat i passió. Wajda es va unir a la resistencia polonesa quan era només un ado- lescent durant la Segona Guerra Mundial, després va estudiar pin­ Zbingniew Cybulski tura i,eventualment, va assistir a l'Escola Estatal de Cinema de Lodz. Va fer d'assistent del veterá director polonés Aleksander Ford • abans de rodar la seva primera peblícula, Ageneration (1954), so­ bre la resistencia polonesa. A aquesta, va seguir Kanal (1956) i Ashes and diamonds (1958), que conformen una remarcable trilogia sobre els efectes de la Segona Gue­ rra Mundial a Polonia, i que li do­ naren reconeixament internacio­ nal. També varen convertir en es­ trella factor Zbigniew Cybulski, el James Dean polonés, que va morir el 1967 i va esdevenir focus de la posterior peblícula de Wajda, Everything for sale (1968). Ashes and diamonds també li va propor­ cionar el seu primer xoc amb el go- Man of iron va guanyar la Palma d'Or a Cannes i va ser nominada als Oscar a la niillor peblícula en llengua no anglesa, però per culpa de la caiguda del govern polonés, Wajda va haver d'anar a Franga a rodar la seva segiìent obra, Danton (1982), vern polonés, que va retardar l'ex- ralelisme amb la situaciö polftica (episodi "Milosc dwudziestolat hibició del film per descriure Tas- de la seva terra natal.
    [Show full text]
  • 'Prole': Girls in the City in Polish Cinema of the 1960S and Early 1970S
    Article From a lady to a lost ‘Prole’: Girls in the city in Polish cinema of the 1960s and early 1970s Mazierska, Ewa Hanna Available at http://clok.uclan.ac.uk/25178/ Mazierska, Ewa Hanna ORCID: 0000-0002-4385-8264 (2018) From a lady to a lost ‘Prole’: Girls in the city in Polish cinema of the 1960s and early 1970s. Film, Fashion & Consumption, 7 (2). pp. 115-130. ISSN 2044-2823 It is advisable to refer to the publisher’s version if you intend to cite from the work. http://dx.doi.org/10.1386/ffc.7.2.115_1 For more information about UCLan’s research in this area go to http://www.uclan.ac.uk/researchgroups/ and search for <name of research Group>. For information about Research generally at UCLan please go to http://www.uclan.ac.uk/research/ All outputs in CLoK are protected by Intellectual Property Rights law, including Copyright law. Copyright, IPR and Moral Rights for the works on this site are retained by the individual authors and/or other copyright owners. Terms and conditions for use of this material are defined in the policies page. CLoK Central Lancashire online Knowledge www.clok.uclan.ac.uk From a Lady to a Lost ‘Prole’: Girls in the City in Polish Cinema of the 1960s and Early 1970s The term ‘girl’ is by no means neutral, but culture specific. Someone called a ‘girl’ in one decade or place might not be classified as ‘girl’ in another. The fact that this special issue is focused on the Sixties demonstrates that during this decade not only girls themselves changed but also the very concept of ‘girlhood’ underwent a profound transformation.
    [Show full text]