<<

! "#$%&'()*#! ! ! +,-./0123/.4!0,5-6/7!384!-.9-.306,8! ! 3!0:.730693;;?@A!*B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!! 8$&>)!-)*B#1F#=>()'D*'! ! ! ! ! 6B'?%?&'D14*==#&>'>*$B!

G?&!.&D'B%?B%!@#=!4$E>$&%&'@#=!!

@#&!

H)*D$=$()*=C)#B!+'E?D>I>!

@#&!

F#=>JID*=C)#B!F*D)#DK=15B*L#&=*>I>!

G?!

7MB=>#&!NF#=>JOP!

!

L$&%#D#%>!L$B!

!

3BB'!7'&>*B=$)B!

'?=!7#&=#Q?&%!

!

RSTS!

! Tag der mündlichen Prüfung / date of the disputation: 09.11.2010 Dekan: Prof. Dr. Christian Pietsch Referent: Prof. Dr. Andreas Schulte Korreferentin: Prof. Dr. Ulrike Grabski-Kieron Drittgutachter: Priv.-Doz. Armin Scholl

2 !"#$%!&$' ! 0)*=!=>?@A!#Y'K*B#=!>)#!&#D#L'BC#!$J!H$&>#&Z=!CD?=>#&!C$BC#(>!>$!>)#!>)#K'>*C! =#%K#B>! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$BO! 0)#! (&*K#! $Q[#C>*L#! $J! >)*=! &#=#'&C)!*=!>)#!C$BC#(>?'D!@#L#D$(K#B>!$J!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B! CD?=>#&!'B@!*>=!L#&*J*C'>*$B!*B!'!C'=#!=>?@A!'((DA*B%!'!!"#$%&'($)&!*+*!,-))'.-!/O!0)#! =>?@A! C$BC#(>! *=! Q'=#@! $B! '! Q&$'@! =C*#B>*J*C! D*>#&'>?&#! &#L*#\O! 3!C'=#! =>?@A! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! ]:$C)='?#&D'B@! 9$?B>A^_! 8$&>)! -)*B#1F#=>()'D*'_! "#&K'BA_! '*K=!'>!'B'DAG*B%!>)#!C$K(#>*>*L#B#==!$J!>)*=!&?&'D!J$&#=>!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B1 Q'=#@!@#=>*B'>*$B!QA!?=*B%!H$&>#&Z=,0*-1.23,1.3&"4!! 2'=#@! $B! &#C#B>! CD?=>#&! &#=#'&C)! *B! >$?&*=K_! >)*=! '((&$'C)! ?=#=! =#C$B@'&A! =>'>*=>*C'D!@'>'!J&$K!>)#!+#@#&'D!3%#BCA!J$&!/>'>*=>*C=!'B@!>)#!D$C'>*$B!`?$>*#B>!N;aP! >$! *@#B>*JA! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! *B! %#$%&'()*C'D! =('C#O! +?&>)#&K$&#! '! >&*(D#1D'A#&#@! `?#=>*$BB'*&#! =?&L#A! *=! C$B@?C>#@! >$! $Q>'*B! `?'B>*>'>*L#!'B@!`?'D*>'>*L#!(&*K'&A!@'>'!J&$K!]T^!>$?&*=K!$(#&'>$&=_!]R^!L*=*>$&=!'B@! ]b^! >$?&*=K1&#D'>#@! #Y(#&>=O! 0)#! =>?@A! #Y'K*B#=! >)#! J$?&! #D#K#B>=! $J! H$&>#&Z=, 0*-1.23! ?B@#&(*BB*B%! !.1)&%*%*5&, -35-2%-6&O! 6>! @#=C&*Q#=! >)#! @*K#B=*$B=! $J! >)#! CD?=>#&_!*@#B>*J*#=!C$KK?B*C'>*$B!'B@!C$$(#&'>*$B!('>>#&B=!'B@!C$B=*@#&=!($==*QD#! !.1)"&1&2%-'*%*&$O!3!=$C*'D!B#>\$&E!'B'DA=*=!N/83P!$J!>)#!>$?&*=K!#Y(#&>!%&$?(!'B@! 'B!'B'DA=*=!$J!=>&#B%>)=_!\#'EB#==#=_!$(($&>?B*>*#=!'B@!>)&#'>=!N/F,0P!(&$L*@#!>)#! Q'=*=!J$&!($D*CA!&#C$KK#B@'>*$B=!J$&!>)*=!CD?=>#&O! 6B! !"#$%&', 3*1&2$*.2$_! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! =)$\=! Q$>)! '! )*%)! 3&2$*%7! $J! ($=*>*$B#@! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==!'B@!'!\*@#!8'&-3%/!*B!>)#!='K#!Q&'BC)O!3!D'CE!$J!3&)%/!J$&!J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!(&$@?C>=!D#'@=!>$!J#\!=(#C*'D*G#@!Q?=*B#==#=!'B@!D*>>D#!B*C)#!@#L#D$(K#B>! 'B@!>)?=!=)$&>C$K*B%=!*B!3*-6.2-",!"#$%&'*26O!:$\#L#&_!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!*B@*C'>#! '!=)'&#!$J!*BC$K#!J&$K!J$&#=>!L*=*>$&=!$J!cS1dSeO!0)#!B'>?&'D!'==#>=_!>$%#>)#&!\*>)! >)#!).$*%*.2*26!$J!>)#!Q?=*B#==#=!'B@!K'&E#>*B%_!'&#!=##B!'=!>)#!K$=>!&#D#L'B>!J'C>$&! C$B@*>*$B=!$J!>)#!&#%*$BO!9$$(#&'>*$B!'K$B%!>$?&*=K!$(#&'>$&=!$CC?&!]T^!QA!'@@*B%! =?((D#K#B>'&A! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! >$! >)#*&! $\B! $JJ#&=_! =)$\*B%! >#B@#BC*#=! >$\'&@=! 3*-6.2-", *2%&6'-%*.29! 'B@! ]R^! QA! @#L#D$(*B%! '! B#>\$&E! ?=*B%! Q?=*B#==! C#&>*J*C'>*$B_! \)*C)! &#(&#=#B>=! 'B! #Y(D*C*>!).$*%*.2*26! *B! >)#! B'>*$B'D! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!K'&E#>O!/?&L#A!&#=?D>=!=)$\!>)'>!Q?=*B#==#=!$(>*B%!J$&!>)#=#! =>&'>#%*#=! 'B@! >)?=! '@'(>*B%! >$! >)#! @#K'B@! $J! ('&>*C?D'&! J$&#=>1$&*#B>#@! L*=*>$&=! CD#'&DA!>#B@!>$!)'L#!%&#'>#&!J*B'BC*'D!=?CC#==O!! H$D*CA! &#C$KK#B@'>*$B=! J$&! >)#! D$C'D! =C'D#! *BCD?@#!#B)'BC*B%! =#&L*C#! `?'D*>A! 'B@!J?&>)#&!@#L#D$(K#B>!$J!*BB$L'>*L#!(&$@?C>=O!3@@*>*$B'DDA_!>)#!C&#'>*$B!$J!B*C)#! ! 6! (&$@?C>=_!#=(#C*'DDA!*B!>)#!(&*L'>#!=#C>$&_!C$?D@!C$B>&*Q?>#!>$!!.1)"&1&2%-'*%*&$_!'B! #Y>#B=*$B! $J!3*-6.2-", !"#$%&'*26! 'B@! >)?=! *BC&#'=*B%! >)#!!.1)&%*%*5&, -35-2%-6&! $J! >)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&O!! 0)#! C$BC#(>! $J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! =#C>$&! (&$($=#=! '! =#&L*C#1&#D'>#@! L*#\! $J! *B>#&D*BE#@! *B@?=>&*#=! >)'>! C'(*>'D*G#! $B! >)#! ='K#! B'>?&'D! &#=$?&C#O! 3=! *B! C$K('&'QD#! CD?=>#&=! N#O%O! \*B#! >$?&*=K! CD?=>#&P! *B>#&@#(#B@#BC*#=! Q#>\##B!>)#!(&*K'&A!(&$@?C>*$B!=#C>$&!'B@!>)#!>#&>*'&A!=#C>$&!(D'A!'!E#A!&$D#O!0)#! =>?@A!&#L#'D=!>)'>!&?&'D!'&#'=!@$K*B'>#@!'B@!=)'(#@!QA!J$&#=>!K'B'%#K#B>!K'*BDA! J$&! (?&($=#=! $J! >*KQ#&! (&$@?C>*$B_! C'B! 'B@! @$! '>>&'C>! D'&%#! B?KQ#&=! $J! >$?&*=>=_! \)*C)!=?=>'*B!'!D$C'D!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!*BJ&'=>&?C>?&#!'B@!%#B#&'>#!C$B=*@#&'QD#! '@@#@!L'D?#!J$&!>)#!&#%*$B'D!#C$B$KAO!0)*=!)'=!=$!J'&!Q##B!@#K$B=>&'>#@!K'*BDA!J$&! @#=>*B'>*$B=! $J! #YCD?=*L#! >$?&*=K! D'B@! ?=#! N#O%O! B'>*$B'D! ('&E=P_! Q?>! Q'&#DA! J$&! &#%?D'&! J$&#=>&A! C$B>#Y>=O! 3=! '! &#=?D>_! >)#! C?&&#B>! C$BC#(>! $J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! =#C>$&_! =$D#DA! J$C?=*B%! $B! *B@?=>&*#=! D*BE#@! >$! >)#! &#=$?&C#! \$$@_! =>*DD! ?B@#&#=>*K'>#=! >)#! J?DD! =$C*$1#C$B$K*C! 'B@! =$C*$1($D*>*C'D! Q#B#J*>=! $J! &?&'D! K'B'%#@!J$&#=>!'&#'=O! 0)#! !"#$%&'($)&!*+*!! '((&$'C)! J$&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! $JJ#&=! C&$==1=#C>$&'D! *B=*%)>=! J$&! &#%*$B'D! #C$B$K*=>=_! >$?&*=K! (D'BB#&=_! K'B'%#&=! 'B@! D$C'D! J$&#=>! '?>)$&*>*#=_! \)*C)! C'B! =?(($&>! 'C>*$B!>$! =>&#B%>)#B! >)#! D$C'D! >$?&*=K! K'B'%#K#B>O!

! 66! ()#!**+,-!##),.' ! 4*#! L$&D*#%#B@#! />?@*#! MQ#&(&MJ>! H$&>#&=! 9D?=>#&E$BG#(>! '?J! @#==#B! .*%B?B%! *K!/#%K#B>!@#=!\'D@Q#G$%#B#B!0$?&*=K?=!N+.'&$%(8-$&3,%.#'*$1,-23,'&!'&-%*.2!f! F'D@>$?&*=K?=PO!4'=!MQ#&%#$&@B#>#!g*#D!@#&!+$&=C)?B%='&Q#*>!*=>!@*#!E$BG#(>*$B#DD#! .B>\*CED?B%! #*B#=! F'D@>$?&*=K?=CD?=>#&=! ?B@! @#==#B!.&(&$Q?B%! *K! -')K#B! #*B#&! +'DD=>?@*#! K*>>#D=! #*B#=! !"#$%&'($)&:*+*$!/&2! 3B='>G#=O! 4'=! X$BG#(>! @#&! />?@*#! Q'=*#&>! '?J! #*B#&! '?=JM)&D*C)#B! ;*>#&'>?&&#C)#&C)#O! 6B! #*B#&! +'DD=>?@*#! @#=! :$C)='?#&D'B@E&#*=#=! *B! 8$&@&)#*B1F#=>J'D#B! \*&@! @#&! F'D@>$?&*=K?=CD?=>#&! 'B)'B@! @#=! H$&>#&=C)#B! 0*-1-2%&2! 'B'DA=*#&>_! ?K! 3?J=C)D?==! MQ#&! @*#! F#>>Q#\#&Q=JI)*%E#*>! L$B! DIB@D*C)#B! ?B@! \'D@&#*C)#B! >$?&*=>*=C)#B! 4#=>*B'>*$B#B! G?!%#\*BB#BO!! 3B%#D#)B>! 'B! @*#! 'E>?#DD#! 0$?&*=K?=J$&=C)?B%! \#&@#B! =>'>*=>*=C)#! /#E?B@I&@'>#B! %#B?>G>_! ?K! K*>! :*DJ#! #*B#=! hE$B$K*=C)#B! X$BG#B>&'>*$B=*B@#Y! N;$E'>*$B=`?$>*#B>P! @*#! &I?KD*C)#! i#&$&>?B%! @#=! F'D@>$?&*=K?=CD?=>#&=! #K(*&*=C)! B'C)G?\#*=#BO! F#*>#&)*B! B?>G>! @#&! L$&D*#%#B@#! +$&=C)?B%='B='>G! #*B! K#)&=C)*C)>*%#=!5KJ&'%#L#&J')&#B!K*>>#D=!@&#*#&!+&'%#Qh%#B_!?K!`?'B>*>'>*L#!?B@! `?'D*>'>*L#! H&*KI&@'>#B! L$B! ]T^! @#B! >$?&*=>*=C)#B! ;#*=>?B%=>&I%#&B_! ]R^! @#B! F'D@>$?&*=>#B!?B@!2#=?C)#&B!?B@!]b^!.Y(#&>#B!*K!9D?=>#&!G?!#&)#Q#BO!6K!-')K#B! @#&! />?@*#! \#&@#B! @*#! L*#&! \#>>Q#\#&Q=Jh&@#&B@#B! .D#K#B>#! L$B! ;.'%&'$, 0*-1-2%! ?B>#&=?C)>_! <"#$%&'3*1&2$*.2&2! @#=! F'D@>$?&*=K?=CD?=>#&=! Q#=C)&*#Q#B! ?B@! X$KK?B*E'>*$B=1! ?B@! X$$(#&'>*$B=K?=>#&! '?J%#@#CE>_! =$\*#! #Y*=>*#&#B@#! ?B@! Kh%D*C)#! =.1)"&1&2%-'*%>%&2! '?J%#G#*%>O! .*B#! =$G*'D#! 8#>G\#&E'B'DA=#! N/83P! @#&! Q#J&'%>#B! .Y(#&>#B! ?B@! #*B#! />I&E#B1_! /C)\IC)#B1_! 9)'BC#B1! ?B@! -*=*E#B'B'DA=#! N/F,0P!Q*D@#B!@*#!"&?B@D'%#!JM&!:'B@D?B%=#K(J#)D?B%#B!JM&!@#B!9D?=>#&O! 4*#! <"#$%&'3*1&2$*.2&2! @#=! F'D@>$?&*=K?=CD?=>#&=! *K! :$C)='?#&D'B@E&#*=! G#*%#B! =$\$)D! #*B#! )$)#! 0*!/%&! *K! 2#&#*C)! @#&! ($=*>*$B*#&>#B! jQ#&B'C)>?B%=Q#>&*#Q#! 'D=! '?C)! #*B#! &#D'>*L! %&$k#! <"#$%&'8'&*%&! *B! @#&=#DQ#B! 2&'BC)#O! .*B#! %#&*B%#! <"#$%&'%*&+&! Q#*! F'D@>$?&*=K?=(&$@?E>#B! JM)&>! G?! K*B@#&! =(#G*'D*=*#&>#B! 5B>#&B#)K#B! ?B@! B?&! G?! #*B#&! %#&*B%#B! 8*=C)#B#B>\*CED?B%! JM&! =.1)"&1&2%>')'.3#?%&O! 4'&'?=! DI==>! =*C)! '?J! #*B#! \#B*%! #B>\*CE#D>#! 3*-6.2-"&, <"#$%&'3*1&2$*.2! *K! D$E'D#B! F'D@>$?&*=K?=! =C)D*#k#BO! 4#BB$C)! %#Q#B! @*#! 'B=I==*%#B! >$?&*=>*=C)#B! ;#*=>?B%=>&I%#&! 'B_! &?B@! cS1dSe! *)&#=! "#='K>?K='>G#=! @?&C)! F'D@>$?&*=>#B! G?! #&\*&>=C)'J>#BO! 3D=! \*C)>*%=>#! @-?%.'8&3*26#26&2! \#&@#B! =$\$)D! @'=! 8'>?&&'?K($>#BG*'D_! 'D=! '?C)! @*#! H$=*>*$B*#&?B%! @#&! 5B>#&B#)K#B! 'K! F'D@>$?&*=K?=K'&E>! ?B@! @#&#B! 7'&E#>*B%! %#=#)#BO! 4*#! >$?&*=>*=C)#B! ;#*=>?B%=>&I%#&! E$$(#&*#&#B! G?K! #*B#B_! *B@#K! =*#! ]T^! *)&#K! 3B%#Q$>! G?=I>GD*C)#! ! 666! H&$@?E>#! ?B@! 4*#B=>D#*=>?B%#B! )*BG?JM%#B! ?B@! @'Q#*! 3*-6.2-"&, A2%&6'-%*.2$%&23&2:&2! '?J\#*=#B! ?B@! ]R^_! *B@#K! =*#! =*C)! K*>! *)&#B! 5B>#&B#)K#B! K*>>#D=! #*B#=! g#&>*J*G*#&?B%=L#&J')&#B=! Q#=>*KK>#B! X&*>#&*#B! L#&(JD*C)>#B! ?B@! 'D=! 8#>G\#&E! G?='KK#B'&Q#*>#B! NGO! 2O! lB-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&mPO! 4#&! g#&>*J*G*#&?B%=(&$G#==! Jh&@#&>! @*#! #Y(D*G*>#! H$=*>*$B*#&?B%! *K! F'D@>$?&*=K?==#%K#B>O! 4*#! .&%#QB*==#! @#&! />?@*#! D'==#B! '?J! #*B#B! )h)#&#B! 5B>#&B#)K#B=#&J$D%! =C)D*#k#B_! \#BB! @#&! >$?&*=>*=C)#! ;#*=>?B%=>&I%#&! @#&'&>*%#! X$$(#&'>*$B==>&'>#%*#B!L#&J$D%>!?B@!'?J!@#B!F'D@>$?&*=>#B!'D=!g*#D%&?((#!#*B%#)>O! :'B@D?B%=#K(J#)D?B%#B!Q#*B)'D>#B!@*#!+h&@#&?B%!@#&!/#&L*C#`?'D*>I>!?B@!@*#! \#*>#&#! .B>\*CED?B%! L$B! B#?#B! ?B@! *BB$L'>*L#B! H&$@?E>#B! ?B@! 4*#B=>D#*=>?B%#BO! 4'&MQ#&! )*B'?=! \*&@! #*B! \#*>#&#=! H$>#BG*'D! *K! 2#&#*C)! @#&! E$K(D#K#B>I&#B! 8*=C)#B(&$@?E>#_! Q#=$B@#&=! @?&C)! H&*L'>'BQ*#>#&_! %#=#)#B_! @*#! 'D=! =.1)"&1&2%-'*%>%&2!*B!@#&!3*-6.2-"&2,<"#$%&'3*1&2$*.2!G?!K#)&!C&%%8&E&'8$5.'%&*"! %#%#BMQ#&!'B@#&#B!4#=>*B'>*$B#B!JM)&#B!EhBB>#BO! 4'=! F'D@>$?&*=K?=E$BG#(>! #&Kh%D*C)>! #*B#! @*#B=>D#*=>?B%=Q#G$%#B#B! 2#>&'C)>?B%! K*>#*B'B@#&! L#&G\#*%>#&! 6B@?=>&*#B_! @*#! '?J! 2'=*=! @#&! =#DQ#B! B'>M&D*C)#B! -#==$?&C#! \*&>=C)'J>#BO! F*#! *B! L#&%D#*C)Q'&#B! 9D?=>#&B! NGO2O! @#K! F#*B>$?&*=K?=CD?=>#&P_! =(*#D#B! F#C)=#DQ#G*#)?B%#B! G\*=C)#B! (&*KI&#K! ?B@! >#&>*I&#K! /#E>$&! #*B#! /C)DM==#D&$DD#O! 4*#! />?@*#! G#*%>_! @'==! DIB@D*C)#! -I?K#! K*>! '?=%#(&I%>#&! J$&=>\*&>=C)'J>D*C)#&! 8?>G?B%! @?&C)'?=! #*B#! %&$k#! 3BG')D! L$B! F'D@Q#=?C)#&B! 'BG*#)#B_! @*#! #*B#! @*C)>#! D$E'D#! \'D@>$?&*=>*=C)#! 6BJ&'=>&?E>?&! '?J&#C)>#&)'D>#B! EhBB#B! ?B@! =$K*>! JM&! @*#! &#%*$B'D#! F#&>=C)h(J?B%! L$B! %&$k#&! 2#@#?>?B%!=*B@O!4*#=!\?&@#!Q*=)#&!J'=>!'?==C)D*#kD*C)!JM&!#YED?=*L!B'>?&>$?&*=>*=C)! ($=*>*$B*#&>#!4#=>*B'>*$B#B!NGO2O!8'>*$B'D('&E=P!B'C)%#\*#=#B_!'Q#&!E'?K!JM&!J$&=>1! ?B@! )$DG\*&>=C)'J>D*C)! %#(&I%>#! -#%*$B#BO! 4*#=! \#*k>! B'C)_! @'==! #*B#! 9D?=>#&@#J*B*>*$B! @#=! +$&=>=#E>$&=_! \#DC)#! =*C)! (&$@?E>Q#G$%#B! 'DD#*B! '?J! @*#! 2#>&'C)>?B%!@#=!-$)=>$JJ#=!:$DG!?B@!=#*B#&!F#&>=C)h(J?B%=E#>>#!E$BG#B>&*#&>_!#*B#! Q#%&#BG>#! /*C)>\#*=#! @'&=>#DD>_! ?B@! =$K*>! @*#! >'>=IC)D*C)#! =$G*$hE$B$K*=C)#! ?B@! =$G*$($D*>*=C)#! 2#@#?>?B%! L$B! DIB@D*C)#B! ?B@! J$&=>D*C)! Q#\*&>=C)'J>#>#B! -I?K#B! B$C)!@#?>D*C)!?B>#&=C)I>G>!\*&@O! 4#&! !"#$%&'($)&:*+*$!/&! 3B='>G! *K! F'D@>$?&*=K?=! #&Kh%D*C)>! -#%*$B'DhE$B$K#B_! 0$?&*=K?=(D'B#&B_! 0$?&*=K?=K'B'%#&B! ?B@! D$E'D#B! +$&=>Q#)h&@#B!#*B#B!Q&'BC)#BMQ#&%&#*J#B@#B!.*BQD*CE_!'?J!@#==#B!2'=*=!@'=!D$E'D#! 0$?&*=K?=K'B'%#K#B>!\#*>#&!%#=>I&E>!\#&@#B!E'BBO!

! 6i! !&/,012+3.+*+,$#' ! 0)#!(&$C#==!$J!\&*>*B%!>)*=!H)O4O!>)#=*=!)'=!Q##B!'!&'>)#&!D$B%!'B@!C)'DD#B%*B%! ('>)O!! +*&=>_!6!\$?D@!D*E#!>$!C$BL#A!KA!=*BC#&#!'((&#C*'>*$B!>$!KA!@$C>$&!J'>)#&!'B@! K#B>$&! ;'.+4, 0'4, F23'&-$, B!/#"%&_! \)$! #B'QD#@! >)#! &#=#'&C)! (&$C#==! *B! '! L#&A! *B>#&#=>*B%!&#=#'&C)!J*#D@!'B@!\)$!K'@#!>)#!$(#&'>*$B!($==*QD#O! 6! \$?D@! D*E#! >$! C$BL#A! KA! %#B?*B#! %&'>#J?DB#==! >$!;'.+4, 0'4, G"'*?&, H'-8$?*( =*&'.2! J$&! )#&! =?(($&>! $J! >)#! (&$[#C>_! )#&! J?&>)#&! &#=#'&C)! *@#'=! 'B@! )#&! J*B'D! C$KK#B>=!$B!>)#!@'>'!'B'DA=*=O! 6!=*BC#&#DA!>)'BE!;'*54(0.:4,0'4,F'1*2,B!/.""!J$&!)*=!$?>=>'B@*B%!#Y(#&>*=#!$B! `?#=>*$BB'*&#=!'B@!=>'>*=>*C=!'B@!#=(#C*'DDA!J$&!'CC$K('BA*B%!>)#!&#=#'&C)!(&$C#==! @?&*B%!>)#!K#>)$@$D$%*C'D!()'=#_!'B@!J?&>)#&!$B!*B!>)#!(&$C#==!$J!&#=?D>!%#B#&'>*$B! 'B@!*B>#&(&#>'>*$BO!7$&#$L#&!6!'K!>)'BEJ?D!J$&!)*=!'@L*C#!'B@!K$>*L'>*B%!\$&@=!$B! >)#!mD'=>!J#\!K#>#&=nO! +?&>)#&K$&#! 6! 'CEB$\D#@%#! >)#! C$BC#(>?'D! C$B>&*Q?>*$B=! $J! 0'4, I/.'$%&2, J'.$&?!@?&*B%!>)#!(&#('&'>$&A!()'=#!$J!>)*=!=>?@AO!! 6!#=(#C*'DDA!>)'BE!'DD!=?(($&>*B%!*B=>*>?>*$B=!*B!KA!C'=#!=>?@A!'&#'_!=?C)!'=!>)#! @*JJ#&#B>! >$?&*=K! *BJ$&K'>*$B! $JJ*C#=_! K'B'%#&=! 'B@! (D'BB#&=_! >$?&*=K! $(#&'>$&=_! B*C)#!=?((D*#&=!'B@!=>'E#)$D@#&=O!/(#C*'D!>)'BE=!>$!J*!/-&"!K&!?1-22!$J!0$?&*=K?=! 6BJ$&K'>*$B! F*B>#&Q#&%_!@'-2?, L.$&2?'-2:! 'B@!0'4, M-'-"3, =2.!/&! $J!L.%/--'$%&*6! #OiO!'B@!@'-2:*$?#$,5.2,=&%%&"&'(K.&$&"-6&'!$J!F*D@\'D@!i$==\*BE#DO!! 3@@*>*$B'DDA! 6! >)'BE! ;'.+4, 0'4, L&2-%&, KN'6&'(F'23%! 'B@! 0*)"4(A264, )#! 5B*L#&=*>A! $J! "h>>*B%#B! J$&! >)#*&! &#=#'&C)! $(*B*$B! $B! >)#! (&$[#C>! C$BC#(>!'B@!>)#*&!L'D?'QD#!*@#'=!J$&!*>=!*K(D#K#B>'>*$BO!+?&>)#&K$&#!6!\$?D@!D*E#!>$! >)'BE!0'4,H&'3,F/"&'%!$J!>)#!5B*L#&=*>A!$J!,=B'Q&MCE!J$&!)*=!#Y(#&>*=#!$B!0$?&*=K! /'>#DD*>#!3CC$?B>=!'B@!)*=!L'D?'QD#!$(*B*$B!$B!>)#!&#=?D>!*B>#&(&#>'>*$BO! 6!'D=$!>)'BE!KA!C$DD#'%?#=!'>!F'D@1g#B>&?K!'B@!#=(#C*'DDA!0'O!GE&,=*&$!\)$! )'@!%$$@!'@L*C#!J$&!=?@@#B!'B@!'(('&#B>DA!?B=$DL'QD#!(&$QD#K=O!6!'K!L#&A!%&'>#J?D! J$&!)*=!K$>*L'>*$B!'B@!&#=(#C>O! 6! =*BC#&#DA! '((&#C*'>#! >)#! #JJ$&>=! $J! K*"", K-36&'_! 0'4, ;/*"*))&, <.#".29, 0'4, B%&)/-2,M-6&1-229,)*=! @$C?K#B>! 'B@! >)#*&! C$KK#B>=! 'B@! '@L*C#! $B! \$&@*B%! 'B@! %&'()*C=O! +*B'DDA_!6!>)'BE!KA!+-1*"7!'B@!=?(($&>*B%!+'*&23$!'B@!K$=>!$J!'DD!F22&O

! i! $!"2+'0-'&0,$+,$#'

!"#$%!&$4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 5

()#!**+,-!##),. 44444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 555

!&/,012+3.+*+,$# 4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444446

$!"2+'0-'&0,$+,$#4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 65

25#$'0-'-5.)%+# 4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 57

25#$'0-'$!"2+# 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 75

!,,+7 4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444447555

84 5,$%03)&$50,444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 8

8484 .+,+%!2 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 8 8494 25$+%!$)%+'%+65+1444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 9 TOROTO 9;5/0.-!0:.,-< OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOR TORORO 0:.!+,-./0!384!F,,4123/.4!6845/0-

94 *!$+%5!2'!,3'*+$;03# 44444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444448<

9484 .+,+%!2 44444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444448< 9494 =%0&++35,.#4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444448> 94:4 53+,$5-5&!$50,'0-'$;+'&!#+'#$)3?'!%+! 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444449@ 94A4 3+-5,5$50,'0-'-0%+#$B"!#+3'$0)%5#*'!,3'3+%56+3'")#5,+##+#4444444444444444444449: ! i6! 94C4 D)+#$50,,!5%+'#)%6+?# 44444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444449C ROoOTO 0,5-6/7!25/68.//./!/5-i.4 5,$%03)&$50,'$0'$;+'&!#+'#$)3?'!%+! 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444AE ROsOTO ".8.-3; OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOcd ROsORO 0:.!-."6,83;!0,5-6/7!/.90,- OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOcp S4Z4S4R4 MABIVLX 44444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444[\ S4Z4S4S4 LU

:4 %+#)2$# 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444C>

:484 $;+'-0%+#$B"!#+3'$0)%5#*'&2)#$+% 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444C> :494 #+&0,3!%?'3!$!'0,'$;+'&!#+'#$)3?'%+.50, 444444444444444444444444444444444444444444444444444E9 bOROTO 0,5-6/0!3--6i3;/!384!,i.-86":0!/03

! i66! bObOTbO 0,5-6/7!,H.-30,-/!,H686,8!,8!@LUU,F<

A4 35#&)##50,444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444>F

A484 .+,+%!2 4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444>F A494 !==%0!&;'!,3'*+$;03#444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444>F cOROTO 0:.!0:.73069!/."7.80!,+!+,-./0123/.4!0,5-6/7!384!-.9-.306,8OOOOOOOOOOOOOOOsr cORORO a5./06,8836-./ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOsp [4S4S4R4 IVGLABJ,KGBAOUBBUB4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444Z\ [4S4S4S4 QABAIVLB44444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444ZZ [4S4S4T4 U_;ULIB444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 R^^ [4S4S4[4 BV

C4 &0,&2)#50, 444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 898

E4 %+-+%+,&+#44444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444 899

! i666! 25#$'0-'-5.)%+#' ! +*%?&#! TO! 0)#! J$?&! #D#K#B>=! $J! !.1)&%*%*5&, -35-2%-6&! *B! H$&>#&Z=! 0*-1.23, 1.3&"! NH$&>#&_!TsspPO OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO R +*%?&#!RO!9'D*J$&B*'B!\*B#!CD?=>#&!'CC$&@*B%!>$!H$&>#&!NTsspPOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO s +*%?&#! bO! ,L#&L*#\! $J! >)#! (&$C##@*B%=! $J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&!&#=#'&C)!(&$[#C>OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOTs +*%?&#! cO! 0)#! J#@#&'D! =>'>#! $J! 8$&>)! -)*B#1F#=>()'D*'! \*>)! ?&Q'B! 'B@! J$&#=>! C$L#&'%#!'B@!>)#!=*>?'>*$B!$J!>)#!:$C)='?#&D'B@!9$?B>AOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOcd +*%?&#!oO!7'(!$J!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!N:$C)='?#&D'B@!9$?B>A!\*>)!C$KK?B*>*#=! 'B@!>$\B=_!C$KK?B*>*#=!'B@!&#D*#J_!*B!.B%D*=)POOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOcp +*%?&#!dO!6BJ&'=>&?C>?&#!*B!:$C)='?#&D'B@!9$?B>A!'B@!J$&#=>!C$L#&OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOcs +*%?&#! rO! :*E#&Z=! D$$E$?>! '>! >)#!L.%/--'$%&*6_! ()$>$V! '?>)$&! ! N()$>$! >'E#B! *B! RSSd! (&*$&!>$!=7'*""P OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOoS +*%?&#! pO! ,&%'B*G'>*$B! $J! >)#! &#%*$B'D! >$?&*=K! K'&E#>*B%! '==$C*'>*$B! m/'?#&D'B@! u! 0$?&*=K?=!#OiOnN/'?#&D'B@10$?&*=K?=_!RSSdP OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOoT +*%?&#! sO! -#%*$B'D! Q&'B@=! ]T^_! ]R^_! ]b^! 'B@! =?(&'&#%*$B'D! Q&'B@=! ]c^_! ]o^! J$&! `?'D*>A! =>'B@'&@=! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=! N9$(A&*%)>!QA!Q&'B@=P_!N$\B!C$K(*D'>*$B!'B@!@#(*C>*$B_!RSSsP OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOob +*%?&#!TSO!4#J$&#=>#@!)*DD>$(=!B#'&QA!>)#!L.%/--'$%&*6!'B@!>)#!2&?C))'?=#&!/>#*B#! *B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!$B#!K$B>)!'J>#&!XA&*DD_!()$>$V!F'D@1g#B>&?K!NRSSrP OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOoc +*%?&#! TTO! 7'&E#@! @#>$?&! $J! '! )*E*B%! >&'*D! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@! 9$?B>A! 'J>#&! >)#! )?&&*C'B#! =7'*""! C'?=#@! K'[$&! @'K'%#=! *B! >)#! >$?&*=K! *BJ&'=>&?C>?&#_! ()$>$V! /'?#&D'B@10$?&*=K?=!NRSSr'POOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOoo +*%?&#! TRO! :*E#&! $B! L.%/--'$%&*6! >&'*DV! D$C'D! )*E*B%! *BJ&'=>&?C>?&#! *B! C$KK#&C*'DDA! K'B'%#@!J$&#=>!=?&&$?B@*B%=_!()$>$V!'?>)$&!NRSSdPOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOop +*%?&#! TbO! ,?>D*B#! $J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&_! $\B! @#(*C>*$B_! K$@*J*#@! J&$K! H$&>#&! NTssSP! '=! \#DD! '=! F#*#&K'*&! 'B@! />#*B)'?=#&! NRSSbPOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdS +*%?&#! TcO! 9)'*B! $J! =#&L*C#=! '@@*B%! ?(! >$! >)#! L*=*>$&=! #Y(#&*#BC#! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!@#=>*B'>*$B=!'@'(>#@!J&$K!NF#*#&K'*&!'B@!/>#*B)'?=#&_! RSSbP_!$\B!@#(*C>*$BOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdT +*%?&#! ToO! 9D?=>#&! @*K#B=*$B=! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B_! K$@*J*#@! J&$K!N2*#%#&!'B@!/C)#&#&_!RSSbPOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdR +*%?&#!TdO!-#>?&B!@*=>&*Q?>*$B!'CC$&@*B%!>$!C$KK?B*>*#=!'B@!>$\B=!]BfTop^OOOOOOOOOOOdc

! 6t! +*%?&#! TrO! 0?&B$L#&! @*=>&*Q?>*$B! J&#`?#BCA! *B! >)$?='B@! >)&$?%)! 'DD! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! ]BfTcS^_! \)#&#! C$K('BA! *=! *B! =K'DD#=>! >?&B$L#&!CD'== OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdo +*%?&#! TpO! +&#`?#BCA! @*=>&*Q?>*$B! $J! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==! C'>#%$&*#=! 'CC$&@*B%! >$! >)#!0/3!CD'==*J*C'>*$B!]BfTcs^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdr +*%?&#! TsO! +&#`?#BCA! @*=>&*Q?>*$B! $J! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==! C'>#%$&*#=! 'CC$&@*B%! >$! >)#*&!$JJ#&=!N(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=P!]BfTcs^ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdp +*%?&#! RSO! +&#`?#BCA! @*=>&*Q?>*$B! $J! >)#! @*JJ#&#B>! C#&>*J*#@! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! ]BfTcs^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOds +*%?&#! RTO! +&#`?#BCA! @*=>&*Q?>*$B! $J! (&$($&>*$B'D! >?&B$L#&! >)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'C&$==! 'DD! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! ]BfTor^_! \)#&#! C'>#%$&*#=! *B! `?#=>*$BB'*&#!K'>C)!SfSe!>$!ofpT1TSSe OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOds +*%?&#!RRO!.=>*K'>*$B!$J!>)#!>&'B=($&>!C$BB#C>*$B!>$!>)#!'&#'!QA!>$?&*=K!Q?=*B#==#=! *B! >)#! *B@*L*@?'D! C$KK?B*>*#=! 'B@! >$\B=! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! \*>)! =>'B@'&@!@#L*'>*$B!Nsoe!.&&$&!96P_!]BfTco^ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrT +*%?&#! RbO! +&#`?#BCA! @*=>&*Q?>*$B! $J! >)#! @*JJ#&#B>!E*B@=! $J! >&'L#D! C$K('BA! $J! >)#! L*=*>$&=!*B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!]BfTpb^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrs +*%?&#! RcO! +&#`?#BCA! @*=>&*Q?>*$B! $J! >)#! @*JJ#&#B>!'B=\#&! ($==*Q*D*>*#=! \)#>)#&! $&! B$>!>)#!L*=*>$&!(D'B=!>$!&#>?&B!>$!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!]BfTpb^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpS +*%?&#! RoO! /?&L#A! ('&>*C*('B>=! >$(! >)&##! *B>#&#=>=! \)*D#! =>'A*B%! *B! :$C)='?#&D'B@E&#*=!]BfTpd^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpT +*%?&#! RdO! -'BE*B%! @*JJ#&#BC#=! Q#>\##B! m%$*B%! J$&! '! \'DEn! 'B@! >)#! K$&#! *B>#B=#! J$&K!m)*E*B%n!>)&$?%)!'DD!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=>=!*B!>)#!:/X!]BfTpd^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOpR +*%?&#! RrO! 3L#&'%#! #Y(#B@*>?&#! 'B@! =>'B@'&@! @#L*'>*$B! #Y>#B@! $J! >$?&*=>=! 'B@! &#C&#'>*$B!=##E#&=!(#&!@'A!*B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!J$&!@*JJ#&#B>!@#CD'&'>*$B=! *B! CD'==#=! ]\)#&#! TvTSw! RvRow! bvoSw! cvrow! ovTSSw! dxTSS! #YC#(>! J$&! '&&*L'D! 'B@!@#('&>?&#!\)#&#!TvRSw!RvcSw!bvpSw!cxpS!BfTpc_!$?>D*#&=!K'&E!B?KQ#&#@! C'=#=!*B!@'>'=#>^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpb +*%?&#!RpO!.Y(#&>=!B#>\$&E!'CC$&@*B%!>$!.#%3&6'&&$O!"&##B!f!#BL*&$BK#B>'D!Q&'BC)_! QD?#! f! >$?&*=K! K'B'%#&=! U! >$?&*=K! K'&E#>#&_! (?&(D#! f! >$?&*=K! (&$@?C>! =?((D*#&=!U!'==$C*'>*$B=_!%#B#&'>#@!*B!/$C8#>!i OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOsT +*%?&#! RsO! 9)'&'C>#&*=>*C=! $J! D$C'>*$B'D!!.1)&%*%*5&, -35-2%-6&! *B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! $J! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=_! 8-F! NK$@*J*#@_! RSSs_!'CC$&@*B%!>$!H$&>#&!NTssSPP_!%&##B!f!($=*>*L#_!QD?#!f!B#?>&'D!$&!B#%'>*L#_! (?&(D#!f!E#A!C)'&'C>#&*=>*C OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO TSs !

! t! 25#$'0-'$!"2+#' ! 0'QD#!TO!4*JJ#&#BC#=!Q#>\##B!B#>\$&E=!'B@!CD?=>#&=!'CC$&@*B%!>$!-$=#BJ#D@!NRSSTP!*2! 2&'?B!NRSSoPOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOTT 0'QD#! RO! ;$C'>*$B! `?$>*#B>! N;aP! 'CC$&@*B%! >$! >$?&*=>! '&&*L'D=! >$! >)#! '&#'! 'B@! >$>'D! D$C'D! ($(?D'>*$B! *B! >)#! '&#'_! +#@#&'D! 3%#BCA! J$&! />'>*=>*C=! ]B%-%*$%*$!/&$, K#23&$-1%^_!RSSpO OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOORR 0'QD#! bO! ;$C'>*$B! `?$>*#B>! N;aP! 'CC$&@*B%! >$! >?&B$L#&! D*'QD#! >$! >'Y! $B! ='D#=! *B! >)#! )$>#D!'B@!&#=>'?&'B>!*B@?=>&A!NCD'==!:P!*B!&#D'>*$B!>$!>)#!>?&B$L#&!D*'QD#!>$!>'Y! $B! ='D#=! *B! >)#! \)$D#! >#&>*'&A! N=#&L*C#P! =#C>$&! N"#&K'B! 9D'==*J*C'>*$B! $J! .C$B$K*C! 3C>*L*>*#=! CD'==#=! "1,! #YCD?@*B%! :P_! +#@#&'D! '%#BCA! J$&! =>'>*=>*C=! ]B%-%*$%*$!/&$,K#23&$-1%^_!RSSpO OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOORb 0'QD#! cO! 8'>?&'D! 'K#B*>*#=! 'B@! >)#*&! *BJD?#BC#! $B! 'C>*L*>A! 'B@! 'C>*L*>A! =?(($&>*B%! (&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!'CC$&@*B%!>$!4*=='&>!NRSSoP!U!K$@*J*#@ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOORc 0'QD#! oO! 4*=>&*Q?>*$B! 'B@! &#>?&B! &'>#! $J! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! `?#=>*$BB'*&#=! 'CC$&@*B%! >$! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@! 9$?B>AO! 4'>'! 'C`?*=*>*$B!*B!>)#!(#&*$@!Q#>\##B!q?DA!RSSr!'B@!+#Q&?'&A!RSSp OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOORs 0'QD#! dO! 8?KQ#&! $J! #Y(#&>=! *B! >$?&*=K! 'B@! Q&'BC)1&#D'>#@! *B=>*>?>*$B=! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=!]BfTp^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOObo 0'QD#! rO! ;$%*C'D! J&'K#\$&E! $J! C&*>#&*'! 'B@! *B@*C'>$&=! J$&! '! =>&#B%>)=_! \#'EB#==#=_! $(($&>?B*>*#=! 'B@! >)&#'>=! 'B'DA=*=! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&=OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOcc 0'QD#!pO!,L#&L*#\!$J!>)#!K'*B!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!'C>*L*>A!$JJ#&=!*B! >)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!RSSr_!$\B!C$K(*D'>*$BOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOoo 0'QD#! sO! 2?=*B#==#=! $JJ#&*B%! 'CC$KK$@'>*$B! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@! 9$?B>A! J$&! >)#! =?&L#A!(#&*$@!*B!RSSr_!+#@#&'D!3%#BCA!J$&!/>'>*=>*C=!]/>'>*=>*=C)#=!2?B@#='K>^_! RSSp OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdb 0'QD#! TSO! />'JJ! 'B@! $>)#&! D'Q$&! @*=>&*Q?>*$B! J&#`?#BCA! >)&$?%)! 'DD! >$?&*=K! Q?=*B#==#=!]BfTcc!J?DD!>*K#!U!BfTbc!('&>!>*K#_!BfTSc!>&'*B##=_!Bfpc!)$B$&'&A! \$&E#&=!U!L$D?B>##&=^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdc 0'QD#!TTO!0$?&*=K!Q?=*B#==!$\B#&=!Q#D*#J=!C$BC#&B*B%!>)#!J$&#=>!D'B@=C'(#!'B@!*>=! *BJD?#BC#! $B! >)#*&! Q?=*B#==#=! $B! '! o1($*B>1;*E#&>1=C'D#! \)#&#! TfJ?DDA! '%&##! 'B@!of@$!B$>!'%&##!'>!'DD!]BfTcR^ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdd 0'QD#! TRO! 0$?&*=K! $\B#&=! ?=#! $J! >*KQ#&! J$&! >)#! C$B=>&?C>*$B! $J! >)#*&! Q?=*B#==! J'C*D*>*#=!\)#&#!TfJ?DDA!'%&##!'B@!of@$!B$>!'%&##!'>!'DD!]BfTbs^ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOdd

! t6! 0'QD#! TbO! .L'D?'>*$B! $J! =(#C*J*C! J'C>$&! C$B@*>*$B=! J$&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! QA! >$?&*=K!Q?=*B#==#=!*B!>)#!C'=#!=>?@A!'&#'!:$C)='?#&D'B@E&#*=!]BfTco^_!?=*B%!'! J*L#1($*B>1;*E#&>1=C'D#!\*>)!TfL#&A!%$$@!'B@!ofL#&A!Q'@OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrT 0'QD#! TcO! ,B#1\'A! 38,i3! \*>)! @#(#B@#B>! L'&*'QD#=V! >$>'D! >?&B$L#&! N*B! >)$?='B@! .?&$=P!'B@!(&$($&>*$B'D!>?&B$L#&!>)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!*B!&#D'>*$B!\*>)! C#&>*J*C'>*$B!=>'>?=V!T!f!vTSSw!R!f!voSSw!b!f!vTOSSSw!c!f!vROSSSw!o!f!vbOSSSw!d! f!xbOSSS_!\)#&#!C$K('BA!*=!*B!=K'DD#=>!>?&B$L#&!CD'== OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrb 0'QD#!ToO!:$K$%#B$?=!=?Q=#>!J$&!$B#1\'A!38,i3!$B!Q?=*B#==!C'>#%$&A!'CC$&@*B%! >$! C#&>*J*C'>*$B! =>'>?=! 'B@! >$>'D! >?&B$L#&! *B! CD'==#=! T! u! d_! \)#&#! K#'B! L'D?#! @#=C&*Q#=!K#'B!>?&B$L#&!CD'== OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrb 0'QD#!TdO!:$K$%#B$?=!=?Q=#>!J$&!$B#1\'A!38,i3!$B!Q?=*B#==!C'>#%$&A!'CC$&@*B%! >$!C#&>*J*C'>*$B!=>'>?=!'B@!(&$($&>*$B'D!>?&B$L#&!>)&$?%)!J$&#=>!Q'=#@!>$?&*=K! *B!CD'==#=!T1d_!\)#&#!K#'B!L'D?#!*=!K#'B!L'D?#!$J!CD'==!].5-^ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrc 0'QD#! TrO! ,B#1\'A! 38,i3! \*>)! @#(#B@#B>! L'&*'QD#=V! >$>'D! >?&B$L#&! ]*B! >)$?='B@! .?&$=^!'B@!(&$($&>*$B'D!>?&B$L#&!>)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!*B!&#D'>*$B!\*>)! (&$@?C>!$JJ#&*B%V!T!f!vTSSw!R!f!voSSw!b!f!vTOSSSw!c!f!vROSSSw!o!f!vbOSSSw!d!f! xbOSSS_!\)#&#!C$K('BA!*=!*B!=K'DD#=>!>?&B$L#&!CD'==OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrc 0'QD#!TpO!:$K$%#B$?=!=?Q=#>!J$&!$B#1\'A!38,i3!$B!Q?=*B#==!C'>#%$&A!'CC$&@*B%! >$!$JJ#&#@!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!'B@!>$>'D!>?&B$L#&!*B!CD'==#=!T1!d_!\)#&#!K#'B! L'D?#!*=!K#'B!L'D?#!$J!CD'==!].5-^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOro 0'QD#!TsO!:$K$%#B$?=!=?Q=#>!J$&!$B#1\'A!38,i3!$B!Q?=*B#==!C'>#%$&A!'CC$&@*B%! >$! $JJ#&#@! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! 'B@! (&$($&>*$B'D! >?&B$L#&! >)&$?%)! J$&#=>1 Q'=#@!>$?&*=K!].5-^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOro 0'QD#! RSO! 0$?&*=K! $(#&'>$&! '>>*>?@#! >$\'&@=! )?&&*C'B#! =7'*""! 'B@! *>=! *BJD?#BC#! $B! >)#! D'B@=C'(#! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! $B! '! o1($*B>1;*E#&>1=C'D#! \)#&#! TfJ?DDA!'%&##!'B@!of@$!B$>!'%&##!'>!'DD!]BfTbc^ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrd 0'QD#!RTO!0$?&*=K!$(#&'>$&=!'>>*>?@#!$B!J&##!'CC#==!&*%)>!>$!J$&#=>=!*B!"#&K'BA!'B@! >)#! ($==*QD#! &#*KQ?&=#K#B>! $J! >)#! J$&#=>! $\B#&! $B! '! o1($*B>1;*E#&>1=C'D#! \)#&#!TfJ?DDA!'%&##!'B@!of@$!B$>!'%&##!'>!'DD!]BfTbc^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrr 0'QD#! RRO! 9&$==! >'QD#V! i*=*>$&! 'CC$KK$@'>*$B! 'CC$&@*B%! >$! $&*%*B! $J! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=!*B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*= OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOrp 0'QD#!RbO!+&#`?#BCA!$J!>)#!(?&=?#@!'C>*L*>*#=!'CC$&@*B%!>$!>)#*&!*K($&>'BC#!]BfTpd^_! NL'D?#=!K*==*B%!B$>!*B!C$?B>POOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpR 0'QD#!RcO!i*=*>$&=!L'D?#=!'B@!Q#D*#J=!C$BC#&B*B%!>)#!J$&#=>!'B@!*>=!*K($&>'BC#!*B!>)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! $B! '! c1($*B>1;*E#&>1=C'D#! \)#&#!TfJ?DDA! '%&##! 'B@! cf@$! B$>!'%&##!'>!'DD!]BfTdp^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpc

! t66! 0'QD#! RoO! i*=*>$&=! '>>*>?@#! >$\'&@=! )?&&*C'B#! =7'*""! 'B@! *>=! *BJD?#BC#! $B! >)#! D'B@=C'(#! $J! >)#! &#%*$B! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! $B! '! o1($*B>1;*E#&>1=C'D#! \)#&#!TfJ?DDA!'%&##!'B@!of@$!B$>!'%&##!'>!'DD!]BfTdp^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpc 0'QD#! RdO! i*=*>$&=! '>>*>?@#! >$\'&@=! $(>*$B=! >$! &#*KQ?&=#! >)#! J$&#=>! $\B#&! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! $B! '! o1($*B>1;*E#&>1=C'D#! \)#&#!TfJ?DDA! '%&##! 'B@! of@$! B$>!'%&##!'>!'DD!]BfTdp^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpo 0'QD#! RrO! .=>*K'>*$B! $J! >)#! 'L#&'%#! C?=>$K#&! QA! >$?&*=K! $(#&'>$&=! 'B@! >$?&*=K! #Y(#&>=! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! *B! C$K('&*=$B! \*>)! $>)#&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!@#=>*B'>*$B=!*B!J&#`?#BCA!(#&C#B>!N\)#&#!T!f!'%#_!R!f!B?KQ#&!$J!=*B%D#! L*=*>$&=_!b!f!B?KQ#&!$J!J'K*D*#=_!c!f!B?KQ#&!$J!C$?(D#=_!o!f!B#\!L*=*>$&=_!d!f! &#%?D'&! U! &#(#'>! L*=*>$&=_! r! f! C$KJ$&>! @#K'B@! $J! C?=>$K#&_! p! f! C?=>$K#&=Z! *B>#&#=>! *B! B'>?&#_! s! f! C?=>$K#&=! *B>#&#=>! *B! =($&>=! 'B@! )#'D>)PO! :*%)D*%)>#@! L'D?#=!K'&E!=>&$B%!@#L*'>*$B=OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpr 0'QD#! RpO! .L'D?'>*$B! $J! =(#C*J*C! J'C>$&! C$B@*>*$B=! J$&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! QA! #Y(#&>=! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#D'>#@! Q&'BC)#=! *B! >)#! C'=#! =>?@A! '&#'! :$C)='?#&D'B@E&#*=! ]BfTo^_! ?=*B%! '! J*L#1($*B>1;*E#&>1=C'D#! \*>)! TfL#&A! %$$@! 'B@!ofL#&A!Q'@ OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOpp 0'QD#! RsO! /?KK'&*G*B%! /F,0! 'B'DA=*=! N=>&#B%>)=_! \#'EB#==#=_! $(($&>?B*>*#=_! >)&#'>=P! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *B!>)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! QA! Td!#Y(#&>=!*B!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&O OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOsc !

!,,+7' ! 6O ;*=>!$J!.Y(#&>=!'B@!9$&&#=($B@*B%!6B>#&L*#\!4'>#OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Tcb 66O ;*=>!$J!9$$(#&'>*B%!6B=>*>?>*B=!3CC$&@*B%!>$!.Y(#&>=OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Tcc 666O 6B@#Y! $J! 0$?&*=>*C! 'B@! /C#B*C! 3>>&'C>*L*>A! *B! "#&K'BA! N2?B@#='K>! JM&! 2'?$&@B?B%!?B@!-'?K\#=#B!*B!N.B%#D=_!RSSpPP OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Tcr 6iO /?&L#A!a?#=>*$BB'*&#!2?=*B#==#=OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Tcp iO /?&L#A!a?#=>*$BB'*&#!i*=*>$&= OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Toc i6O /?&L#A!"?*@#D*B#!.Y(#&>!6B>#&L*#\=OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Top i66O 9?&&*C?D?K!i*>'#OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Tdd !

! t666! ! $+%*5,020.?'

!GHIJIHK'LMNO'PQ'M' m0)#!B?KQ#&!'B@!B'>?&#!$J!>)#!'C>*L*>*#=!*B!>)#!L'D?#1'@@#@! GRSNHOT' C)'*B!]W^!(#&J$&K#@!\*>)*B!'!&#%*$BnO!F!%*5*%7('*!/!CD?=>#&=! C$B>'*B!K$&#!$&!K$=>!$J!>)#!C&*>*C'D!'C>*L*>*#=!$J!>)#!L'D?#1 '@@#@! C)'*BO! F!%*5*%7()..'! CD?=>#&=! C$B>'*B! $BDA! m'! J#\! 'C>*L*>*#=! *B! '! %*L#B! *B@?=>&A! $&! =#>! $J! &#D'>#@! *B@?=>&*#=n! N.B&*%)>_!RSSSPO!

!HHTMGHIPU'VPIUHN' m3! B#>\$&E! $J! #L#B>! $(>*$B=! \)*C)! '&#! C$KQ*B#@! \*>)! =#&L*C#=! 'B@! J#'>?&#! '! C#&>'*B! =C#B#1$&*#B>#@! =(*&*>! 'B@! '>K$=()#&#! J$&! =(#C*J*C! >'&%#>! %&$?(=O! 0)#A! (&$L*@#! K?D>*$(>*$B'D*>A! C$KQ*B#@! \*>)! K'E*B%! %$$@! ?=#! $J! >*K#_! ]W^! $(>*$B=! J$&! *B@*L*@?'D! 'C>*L*>*#=! J$&! >)#! K#KQ#&=! $J! %&$?(=! $&! J'K*D*#=_! 'B@! >)#! $(($&>?B*>A! J$&! *BL#=>$&=! >$! $(>*K*G#!>)#*&!&'>#!$J!&#>?&Bn!N2*#%#&!'B@!;'#==#&_!RSSbPO!

&RSNHOT' m"#$%&'()*C! C$BC#B>&'>*$B=! $J! *B>#&C$BB#C>#@! C$K('B*#=_! =(#C*'D*G#@! =?((D*#&=_! =#&L*C#! (&$L*@#&=_! J*&K=! *B! &#D'>#@! *B@?=>&*#=_! 'B@! '==$C*'>#@! *B=>*>?>*$B=! ]W^! *B! ('&>*C?D'&! J*#D@=!>)'>!C$K(#>#!Q?>!'D=$!C$$(#&'>#n!NH$&>#&_!TssSPO!

&RSNHOT'MUMRKNIN'IU' 3B'DA=*=! $J! =>&'>#%*#=! 'B@! C$$(#&'>*$B! *B! *B>#&C$BB#C>#@! HPSTINW' C$K('B*#=!J$C?=*B%!$B!>)#!!.1)&%*%*5&,-35-2%-6&!C&*>#&*'!*B! H$&>#&=! @*'K$B@O! 0)*=! =>?@A! J$DD$\=! 'B! *B1@#(>)! D$C'D! !"#$%&'($)&!*+*!, -))'.-!/! N+#=#&_! TsspP_! &'>)#&! >)'B! 'B! '((&$'C)! $J! '%%D$K#&'>*B%! E#A! @'>'! ?B@#&! @#>#&K*B#@! C$B@*>*$B=O! 3! K'*B! C)'&'C>#&*=>*C! $J! >)#! !"#$%&'($)&!*+*!! '((&$'C)! *=! >$! ?B@#&(*B! '! C#&>'*B! L'D?#1C)'*B! >)&$?%)! '! C'=#1=(#C*J*C! @#K'B@1=*@#! 'B@! =?((DA1=*@#! 'B'DA=*=! 'B@! @#&*L#@! ($D*CA! &#C$KK#B@'>*$B=! N+#=#&_! Tssp_! +#=#&! 'B@! 2#&%K'BB_!RSSSPO!

&RSNHOT'XOUNIHK' .C$B$K*C! \#*%)>! C$BC#&B*B%! >)#! K'&E#>! =)'&#! Q#>\##B! >)#! &#D#L'B>!*B@?=>&*#=!'B@!$>)#&!J*&K=!*B!>)#!CD?=>#&!N+#=#&!'B@! 2#&%K'BB_!RSSSPO!

&RSNHOT' 3B! '>>&*Q?>#_! ?=#@! >$! C)'&'C>#&*G#! '! &#%*$B'D! CD?=>#&! XIWOUNIPUN' *BCD?@*B%! L#&>*C'D_! )$&*G$B>'D! 'B@! @*'%$B'D! !"#$%&', 3*1&2$*.2$O!

&RSNHOT'IUIHIMHIJON' m9D?=>#&!*B*>*'>*L#=!'&#!$&%'B*G#@!#JJ$&>=!>$!*BC&#'=#!%&$\>)! 'B@!C$K(#>*>*L#B#==!$J!CD?=>#&=!\*>)*B!'!&#%*$B!]W^On!N/hDL#DD, &%,-"4_!RSSbP!

&RSNHOT' 9$K(&*=#=! C$$&@*B'>*$B! 'C>*L*>*#=! 'K$B%! >)#! @*JJ#&#B>! WMUMYOWOUH' CD?=>#&! Q&'BC)#=! $&! #B>*>*#=! >$! J$=>#&! K?>?'DDA! Q#B#J*>*B%! (&$C#==#=! 'B@! =AB#&%*#=! \*>)*B! '! CD?=>#&_! '=! \#DD! '=! >)#! #Y>#&B'D! &#(&#=#B>'>*$B! $J! >)#! CD?=>#&! 'B@! *>=! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=!N7*C)'#D_!RSSrQPO!!

&RSNHOT'NIZO' 6=! @#=C&*Q#@! QA! >)#! 'Q=$D?>#! #K(D$AK#B>! *B! >)#! CD?=>#&! C$K('&#@!>$!$>)#&!D$C'>#@!*B@?=>&*#=!*B!>)#!='K#!&#%*$BO!! !

! t6i! &PWVROWOUHMTIHION' H&$@?C>=! $&! =#&L*C#=_! \)*C)! '&#! C$KK$BDA! @#K'B@#@! *B! C$KQ*B'>*$B! QA! >)#! C?=>$K#&_! &#=?D>*B%! *B! 'B! *BC&#'=#@! Q#B#J*>!L'D?#O!9$B=#`?#B>DA!>)#!@#K'B@!$J!>)#!C$KQ*B'>*$B! @&$(=_!*J!>)#!(&*C#!$J!$B#!%$$@!*BC&#'=#=!N+&*#@K'BB_!RSSrPO! 0)#! (&*BC*(D#! $J! !.1)"&1&2%-'*%*&$! $JJ#&=! B*C)#=! 'B@! K'A! C$B>&*Q?>#! >$! '! B#\_! *BB$L'>*L#! (&$@?C>! @#L#D$(K#B>! *B! B#>\$&E!(&$C#==#=!NH$&>#&_!TsspPO!H$&>#&!($*B>=!$?>!>)#!>)&##! K$=>! *K($&>'B>! !.1)"&1&2%-'*%*&$! '=! ]T^! C$K(D#K#B>'&A! (&$@?C>=!J$&!>)#!Q?A#&_!]R^!K'&E#>*B%!!.1)"&1&2%-'*%*&$!'B@! ]b^!!.1)"&1&2%-'*%*&$!@?#!>$!'!Q#>>#&!'D*%BK#B>!$J!'C>*L*>*#=! 'K$B%!CD?=>#&!('&>*C*('B>=!NH$&>#&_!RSSSPO!

3IMYPUMR'[RMHOTMR\' 4#=C&*Q#=! >)#! C$1D$C'>*$B! $J! C$K(D#K#B>'&A! J*&K=! *B! '! GRSNHOTIUY' %#$%&'()*C! '&#'O! m0*-6.2-", !"#$%&'*26! $CC?&=! \)#&#! J*&K=! \$&E*B%! >$%#>)#&! C&#'>#! '! Q?B@D#! $J! =#('&'>#! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=!>)'>!>)#!C$B=?K#&!#JJ#C>*L#DA!(?&C)'=#=!'=!'!=*B%D#! *>#KO!0)#!=*>?'>*$B!*=!C$KK$B!*B!K'BA!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=_! \)#&#! =#('&'>#! J*&K=! \*>)! =#('&'>#! (&$@?C>*$B! (&$C#==#=! =?((DA! 'C>*L*>*#=_! >&'B=($&>_! )$=(*>'D*>A_! 'CC$KK$@'>*$B_! #>COn!N7*C)'#D_!RSSr'PO!

3IMYPUMR' 4#=C&*Q#=! >)#! *B>#%&'>*$B! $J! C$K(D#K#B>'&A! 'C>*L*>*#=! *B>$! IUHOYTMHIPU' $B#! J*&K_! &#=?D>*B%! *B! =?((D#K#B>'D! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! N.B&*%)>_!RSSSPO!0*-6.2-",*2%&6'-%*.2!K'A!$CC?&!*J!(&$L*@#&=! $J! C$K(D#K#B>'&A! 'C>*L*>*#=! '&#! B$B#Y*=>#B>_! *B#JJ*C*#B>! 'B@U$&! (&$L*@#! D#==! C$K(D#Y! (&$@?C>=! $&! =#&L*C#=! \)*C)! J'C*D*>'>#! >)#! *B>#%&'>*$B! $J! >)*=! 'C>*L*>A! *B! >)#!=>&?C>?&#! $J! >)#!C$K(#>*>$&!\*>)!>)#!='K#!$&!'!=*K*D'&!>'&%#>!%&$?(O!

+]HOTUMR' 6=! 'B! *K('C>! N($=*>*L#! $&! B#%'>*L#P! $J! 'B! #C$B$K*C!@#C*=*$B! OGPUPWION'^' $J!$B#!('&>A!>$!>)*&@!('&>*#=_!\)*C)!'&#!B$>!@*&#C>DA!*BL$DL#@! O]HOTUMRIHION' 'B@! ?=?'DDA! D$C'>#@! *B! CD$=#! (&$Y*K*>AO! 3D=$! &#J#&&#@! >$! '=! =(*DD1$L#&! C$=>! $&! =(*DD1$L#&! Q#B#J*>O! N#O%O! D$C'DDA! 'L'*D'QD#! =E*DD#@!D'Q$&P!N+&*#@K'BB_!RSSrPO!

-PTONHBLMNOX' 7#'B=! '! m%#$%&'()*C! C$BC#B>&'>*$B! $J! *B>#&C$BB#C>#@! HPSTINW'MUX' C$K('B*#=_! =(#C*'D*G#@! =?((D*#&=n! $J! =#&L*C#=! 'B@! (&$@?C>=! TOGTOMHIPU'GRSNHOT' '&$?B@! J$&#=>1Q'=#@! 'C>*L*>*#=! '=! \#DD! '=! &#D'>#@! *B@?=>&*#=! 'B@! '==$C*'>#@! *B=>*>?>*$B=! NH$&>#&_! TssS! u! K$@*J*#@PO! 0)#=#! *BCD?@#!]T^!-%%'-!%*.2,).*2%$!N2*#%#&!'B@!;'#==#&_!RSSbP!\)*C)! J$C?=! $B! >)#! #Y*=>#BC#! $J! J$&#=>=_! ]R^! >$?&*=K! =#&L*C#! C$K('B*#=!N#O%O!'CC$KK$@'>*$B!'B@!%'=>&$B$KA!Q?=*B#==#=P_! ]b^! =#C>$&=! >)'>! =?(($&>! >$?&*=K! N#O%O! '%&*C?D>?&#_! Q?*D@*B%! 'B@! C$B=>&?C>*B%! =#C>$&P_! ]c^! *BJ&'=>&?C>?&#! N#O%O! &$'@=_! #B#&%AP_! ]o^! *B=>*>?>*$B=! (&$L*@*B%! =(#C*'D*G#@! `?'D*J*C'>*$B! N#O%O! &#=#'&C)! *B=>*>?>#=_! C$B=?D>*B%! '%#BC*#=P! 'B@! ]d^! &#%?D'>*B%! *B=>*>?>*$B=! N#O%O! %$L#&BK#B>! '%#BC*#=P!N@'! 9?B)'! 'B@!@'!9?B)'_!RSSoPO! .OPYTMV_IGMR' 4#=C&*Q#=! >)#! >#&&*>$&*'D! #Y>#B>! $J! >)#! =#&L*C#! (&$L*@#&=_! NGPVO'PQ'M'GRSNHOT' J*&K=! 'B@! *B>#&C$BB#C>#@! C$K('B*#=! *B! '! CD?=>#&! 'B@! >)#*&! &#D'>*$B=)*(!'K$B%!#'C)!$>)#&!N.B&*%)>_!RSSSPO!

! ti! ;PTIZPUHMR' 4#=C&*Q#=! >)#! C$1D$C'>*$B! $J! =*K*D'&! J*&K=_! \*>)! >)#! ='K#! GRSNHOTIUY'' =>'%#! *B! >)#! L'D?#! C)'*B_! *B! '! C#&>'*B! %#$%&'()*C! '&#'! [&RSNHOT'LTOMXH_\' N7*C)'#D_! RSSr'PO! 0)#=#! J*&K=! $&! *B@?=>&*#=! '&#! &#D'>#@! QA! C$KK$B! #B@! ?=#&=_! @*=>&*Q?>*$B! C)'BB#D=! $&! C$KK$B! >#C)B$D$%*#=O! K'.-3, !"#$%&'$! '&#! K'&E#@! QA! '! L'&*#>A! $J! (&$@?C>=!*B!&#D'>#@!*B@?=>&*#=O!O-''.E,!"#$%&'$!(&$L*@#!'!J#\! *B@?=>&*#=!'B@!>)#*&!=?((DA!C)'*B=!N.B&*%)>_!RSSSPO!

5UUPJMHIPU' -#J#&=! >$! >)#! C'('Q*D*>A! \*>)*B! '! CD?=>#&! >$! %#B#&'>#! GMVMGIHK' *BB$L'>*$B=_! \)*C)! '&#! &#D#L'B>! J$&! >)#! !.1)&%*%*5&, -35-2%-6&! $J! >)#! CD?=>#&! N+#=#&! 'B@! 2#&%K'BB_! RSSSPO! 6BB$L'>*$B! C'('C*>A! *=! $J>#B! D*BE#@! >$! '! =>&$B%! )$&*G$B>'D! C$K(#>*>*$B! 'B@! '! C$B=*=>#B>! Q?=*B#==! =*G#! =>&?C>?&#! N2&hCE#&,&%,-"4_!RSSbPO!6BB$L'>*$B=!C'B!$CC?&!]T^!*B!)'&@\'&#_! ]R^! *B! >)#! =#&L*C#! C)'*B! N(&$C#==! U!D$%*=>*C'D! @*K#B=*$BP! 'B@! ]b^! >)&$?%)! C?=>$K#&! (#&C#(>*$B! NC$KK?B*C'>*$BP! N2*#%#&! 'B@!F#*B#&>_!RSSdPO!

*IGTPBGRSNHOTN' m0)#! C$BC#(>! $J! K*C&$1CD?=>#&=! C'B! Q#! '((D*#@! >$! *@#B>*JA! '! C$BC#B>&'>*$B! $J! J*&K=! *B! CD$=#! %#$%&'()*C! (&$Y*K*>AnV! Q$?B@#@!QA!'!=*B%D#!C$KK?B*>A!$&!B#*%)Q$&*B%!C$KK?B*>*#=! $J!=$C*'D!'B@!#C$B$K*C!*B>#&#=>=O!;$C'D!J*&K=!m'&#!#JJ#C>*L#DA! C$B>&*Q?>*B%! >$! '! D$C'D! =(#C*'D*G'>*$B! 'B@! #B%'%#@! *B! =#&L*C*B%! '! C$KK$B! CD*#B>#D#n! N#O%O! >$?&*=K! *B@?=>&A! '>! D$C'>*$B!#B@$\#@!\*>)!J*=)*B%!&#=$?&C#=P!N7*C)'#D_!RSSrCPO! 0`UOTN_IV' 0)#! $\B#&=)*(! =>&?C>?&#! *B! &#%*$B'D! CD?=>#&=! @#=C&*Q#=! NHTSGHSTO' \)#>)#&! C$K('B*#=! $&! Q?=*B#==#=! '&#! D$C'DDA! $\B#@! $&! QA! J$&#*%B! *BL#=>$&=_! \)#>)#&! >)#A! '&#! K?D>*1%&$?(=! $&! =K'DD! 'B@!K#@*?K!=*G#@!#B>#&(&*=#=!N+#=#&!'B@!2#&%K'BB_!RSSSPO!

=PNIHIPUIUY' 4#=C&*Q#=! >)#! =(#C*J*C! 'DD$C'>*$B! $&! '==*%BK#B>! $J!'! C#&>'*B! (&$@?C>! >$! '! @#=*%B'>#@! >'&%#>! K'&E#>! '=! \#DD! '=! *>=! #B@$\K#B>!\*>)!C#&>'*B!'>>&*Q?>#=!N2*#%#&_!RSSoPO!

#OTJIGO'G_MIU'^' m9$K(&*=#=!>)#!=?((D*#&=!$J!'DD!>)#!%$$@=!'B@!=#&L*C#=!>)'>! #SVVRK'G_MIU' %$!*B>$!>)#!@#D*L#&A!$J!>$?&*=K!(&$@?C>=!>$!C$B=?K#&=O!]W^! 0$?&*=K!=?((DA!C)'*B=!*BL$DL#!K'BA!C$K($B#B>=!1!B$>![?=>! 'CC$KK$@'>*$B_!>&'B=($&>!'B@!#YC?&=*$B=_!Q?>!'D=$!Q'&=!'B@! &#=>'?&'B>=_! )'B@*C&'J>=_! J$$@! (&$@?C>*$B_! \'=>#! @*=($='D_! 'B@!>)#!*BJ&'=>&?C>?&#!>)'>!=?(($&>=!>$?&*=K!*B!@#=>*B'>*$B=O! N0'((#&!'B@!+$B>_!RSSbPO!

#HMYO'PQ'RIQO'GKGRO' 9D?=>#&=!)'L#!>$!C)'B%#!$L#&!>*K#!*B!$&@#&!>$!K'*B>'*B!>)#*&! !.1)&%*%*5&, -35-2%-6&O! 9D?=>#&! D*>#&'>?&#! @*=>*B%?*=)#=! Q#>\##B! J$?&! =>'%#=V! =##@! CD?=>#&=_! #K#&%*B%! CD?=>#&=_! #Y('B@*B%! CD?=>#&=! 'B@! >&'B=J$&K*B%!CD?=>#&=! N"$DD?Q, &%, -"4_! RSSRPO!!

#HTOUYH_'PQ' 4#=C&*Q#=!>)#!&'B%#!J&$K!\$&D@1D#'@*B%!>$!D#'@*B%!\*>)*B!'! GPWVOHIHIJO' =?(&'B'>*$B'D! &#%*$B! 'B@! &#'C)#=! J&$K! $%'.26! C$K(#>*>*L#! VPNIHIPUIUY' J*&K=!>$!E&-?!C$K(#>*>$&=!N+#=#&!'B@!2#&%K'BB_!RSSSPO!!

! ti6! !

#SNHMIUMLRO' 7#'B=!m>)#!=>#\'&@=)*(!'B@!?=#!$J!J$&#=>=!'B@!J$&#=>!D'B@=! QPTONHTK'^' *B! '! \'A_! 'B@! '>! '! &'>#_! >)'>! K'*B>'*B=! >)#*&! Q*$@*L#&=*>A_! NSNHMIUMLRO'QPTONH' (&$@?C>*L*>A_! &#%#B#&'>*$B! C'('C*>A_! L*>'D*>A! 'B@! >)#*&! WMUMYOWOUH' ($>#B>*'D!>$!J?DJ*DD_!B$\!'B@!*B!>)#!J?>?&#_!&#D#L'B>!#C$D$%*C'D_! #C$B$K*C!'B@!=$C*'D!J?BC>*$B=_!'>!D$C'D_!B'>*$B'D_!'B@!%D$Q'D! D#L#D=_!'B@!>)'>!@$#=!B$>!C'?=#!@'K'%#!>$!$>)#&!#C$=A=>#K=n! N+3,_!RSSoPO!

$PSTINW' m3C>*L*>*#=! $J! (#&=$B=! >&'L#D*B%! >$! 'B@! =>'A*B%! *B! (D'C#=! $?>=*@#! >)#*&! ?=?'D! #BL*&$BK#B>! J$&! B$>! K$&#! >)'B! $B#! C$B=#C?>*L#! A#'&! J$&! D#*=?&#_! Q?=*B#==! 'B@! $>)#&! (?&($=#=! B$>! &#D'>#@! >$! >)#! #Y#&C*=#! $J! 'B! 'C>*L*>A! &#K?B#&'>#@! J&$K! \*>)*B!>)#!(D'C#!L*=*>#@n!N58F0,_!RSSdPO!

$PSTINW' +*&K=_! C$K('B*#=! $&! Q?=*B#==#=_! >)'>! '&#! #*>)#&! >$?&*=K1 LSNIUONNON'^' =(#C*J*C_! >$?&*=K1&#D'>#@! N#O%O! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=_! HPSTINW'NSVVRIOTN' %'=>&$B$KAP! $&! B*C)#! =?((D*#&=! '@@*B%! ?(! >$! >)#! L*=*>$&=! ^'HPSTINW'NOTJIGO' #Y(#&*#BC#! N9$KK*==*$B! $J! >)#! .?&$(#'B! 9$KK?B*>*#=! 1! GPWVMUION' .?&$=>'>_!RSSTPO!6B!>)*=!=>?@A!>)#!>#&K=!>$?&*=K!Q?=*B#==#=_! =?((D*#&=!'B@!=#&L*C#!C$K('B*#=!'&#!?=#@!'=!=AB$BAK=O!

6MRSO'G_MIU' 9$K(&*=#=!>)#!'C>*L*>*#=!*B!'B!$(#&'>*$B'D!C)'*B!$J!$B#!J*&K_! \)*C)!'@@!L'D?#!>$!'!(&$@?C>O!0)#!L'D?#!C)'*B!C$K(&*=#=!>)#! =?((DA!C)'*B!'B@!>)#!@#K'B@!C)'*B!NH$&>#&_!TspoPO!

6OTHIGMR'&RSNHOTIUY' 4#=C&*Q#=! >)#! C$1D$C'>*$B! $J! J*&K=! $(#&'>*B%! '>! @*JJ#&#B>! [&RSNHOT'XOVH_\' =>'%#=! *B! >)#! L'D?#! C)'*B! *B! '! C#&>'*B! %#$%&'()*C! '&#'! N7*C)'#D_!RSSr'PO!0&&)!CD?=>#&=!@$!B$>!$BDA! C$B=*=>!$J!'!=#>! $J!=*K*D'&!*B@?=>&*#=!Q?>!C$B>'*B!'!C$K(D#>#!=?((DA!C)'*BO!6B! $/-"".E! CD?=>#&=! >)#! *B@?=>&*#=! &#DA! $B! *B(?>! J&$K! $?>=*@#! >)#!&#%*$B_!#O%O!#`?*(K#B>_!=#&L*C#=!N.B&*%)>_!RSSSPO!

! ti66! !

25#$'0-'!""%+65!$50,#'

'O$O! 'K$B%!$>)#&=!

4#:$"'! 4#?>=C)#&!:$>#D1!?B@!"'=>=>I>>#BL#&Q'B@!

4\*J! 4#?>=C)#=!F*&>=C)'J>=\*==#B=C)'J>D*C)#=!6B=>*>?>!JM&!+&#K@#BL#&E#)&! N"#&K'B!#C$B$K*C!*B=>*>?>#!J$&!>$?&*=KP! #O!%O!! #Y'K(D#!%*L#B!

.9! .?&$(#'B!9$KK*==*$B!

#=(O! #=(#C*'DDA!

.06! .?&$(I*=C)#=! 0$?&*=K?=! 6B=>*>?>! 0&*#&! N.?&$(#'B! 6B=>*>?>#! J$&! 0$?&*=K! &#=#'&C)P! :/X!! :$C)='?#&D'B@E&#*=!N:$C)='?#&D'B@!9$?B>AP!

*O!'O! *B>#&!'D*'!U!'K$B%=>!$>)#&!>)*B%=!

*O!#O! *@!#=>!U!>)'>!*=!

*Q*@O! *Q*@#K!U!'>!>)#!='K#!(D'C#!

67H;38! 6K('C>!'B'DA=*=!J$&!(D'BB*B%!

839.! 9D'==*J*C'>*$B!$J!.C$B$K*C!3C>*L*>*#=!*B!>)#!.?&$(#'B!5B*$B!

8-F! 8$&>)!-)*B#1F#=>()'D*'!!

850/! 8$K#BCD'>?&#!$J!0#&&*>$&*'D!5B*>=!J$&!/>'>*=>*C=!

-23! -#%*#&?B%=Q#G*&E!3&B=Q#&%!N3@K*B*=>&'>*L#!4*=>&*C>!$J!3&B=Q#&%P!

-7+! -#C$KK#B@#@!7#>)$@$D$%*C'D!+&'K#\$&E!

/"i! /'?#&DIB@#&!"#Q*&%=L#&#*B!#OiO!ND$C'D!)*E*B%!'==$C*'>*$BP!

/7.! /K'DD1!'B@!7#@*?K!=*G#@!.B>#&(&*=#=!

/F,0! />&#B%>)_!F#'EB#==_!,(($&>?B*>*#=!'B@!0)&#'>=!'B'DA=*=!

0/3! 0$?&*=K!/'>#DD*>#!3CC$?B>!

589.4! 5B*>#@!8'>*$B=!9$BJ#&#BC#!$B!.BL*&$BK#B>!'B@!4#L#D$(K#B>!!

F9.4! F$&D@!9$KK*==*$B!$B!.BL*&$BK#B>!'B@!4#L#D$(K#B>!

! ti666! !

25#$'0-'*!$;+*!$5&!2'#?*"02#'!,3'!&%0,?*#'

σ ! K#'B!=>'B@'&@!@#L*'>*$B! y! @#D>'!J$&!B#>\$&E!@#B=*>A! x ! 'L#&'%#!K#'B!

! ! =?K! z! =*%B*J*C'B>!'>!>)#!OSo!D#L#D!N=*%B*J*C'B>P! zz! =*%B*J*C'B>!'>!>)#!OST!D#L#D!NL#&A!=*%B*J*C'B>P! zzz! =*%B*J*C'B>!'>!>)#!OSST!D#L#D!N)*%)DA!=*%B*J*C'B>P!

@J! @#%&##=!$J!J&##@$K!

74! K#'B!@*JJ#&#BC#!

+! +*=)#&!*B@#Y!

/*%O! /*%B*J*C'BC#!

96! 9$BJ*@#BC#!*B>#&L'DD!

!

! t6t! =%+!*"2+' ! -#C#B>DA! (?QD*=)#@! &#=?D>=! $J! CD?=>#&! 'B'DA=#=! *B! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=!)'L#!?B@#&D*B#@!>)#!*K($&>'BC#!$J!>)*=!(&*K'&A!(&$@?C>*$B!=#C>$&!'B@!*>=! L'D?#1'@@#@! *B@?=>&*#=! J$&! >)#! D'Q$&! K'&E#>! 'B@! >)#! $L#&'DD! B'>*$B'D! >?&B$L#&! *B! "#&K'BA!N7&$=#E,&%,-"4_!RSSo'_!/C)?D>#!'B@!7&$=#E_!RSSdPO!<#>_!>)#!C$BC#(>!$J!>)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=! CD?=>#&! &#L#'D#@! =#L#&'D! =)$&>C$K*B%=_! #O%O! \*>)! &#%'&@! >$! >)#! K#>)$@=! ?=#@! NX*#=, &%, -"4_! RSSpPO! 3D=$! >)#! $JJ*C*'D! @#J*B*>*$B! $J! >)#! CD?=>#&! QA! >)#! .?&$(#'B! 9$KK*==*$B! N.9P! )'=! B$>! A#>! Q##B! $Q[#C>! >$! =#&*$?=! =C&?>*BAO! 0)*=! @#J*B*>*$B! =$D#DA! J$C?=#=! $B! >)#! (&$@?C>*$B_! #Y>&'C>*$B_! 'B@! (&$C#==*B%! $J! \$$@! N.9_! TsssPO! :$\#L#&_! '! C$BC#(>! Q'=#@! $B! C$$(#&'>*$B! 'B@! C$K(#>*>*$B!=)$?D@!'D=$!*BCD?@#!*B@?=>&*#=! \)*C)!C'(*>'D*G#!$B!>)#!='K#!&#=$?&C#O! -#%'&@*B%! C)'B%*B%! J$&#=>! ($D*>*C'D! ('&'@*%K=! *B! >)#! J?>?&#! N#O%O! &#=$?&C#! C$K(#>*>*$B! '&*=*B%! J&$K! >)#! ?=#! $J! \$$@! '=! 'B! 'D>#&B'>*L#! #B#&%A! =$?&C#P_! >)#! @#Q'>#! $B! CD*K'>#! C)'B%#! 'B@! >)#! %&$\*B%! @#K'B@! J$&! &#C&#'>*$B'D! 'C>*L*>*#=! *B! '! =$?B@!J$&#=>!#BL*&$BK#B>_!*>!Q#C$K#=!CD#'&!>)'>!'!C)'B%*B%!J$&#=>!D'B@=C'(#!\*DD!Q#! CD$=#DA!D*BE#@!>$!'!=)*J>!$J!\$&E!J*#D@=_!#B>&#(&#B#?&=!'B@!=>'E#)$D@#&=!NX&$>>_!RSSo_! />hDQ_!RSSoPO!! -#%'&@D#==! $J! >)#! @*JJ#&#B>! $Q[#C>*L#=! 'B@! $B%$*B%!@#Q'>#=! Q#>\##B! >$?&*=K! 'B@! J$&#=>&A_! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! @#=>*B'>*$B=! *B! C$KK#&C*'DDA! K'B'%#@! J$&#=>! '&#'=! )'L#! Q##B! K'&E#>#@! 'B@! ($=*>*$B#@! =?CC#==J?DDA! *B! "#&K'BAZ=! ('=>O! +$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! C$KK$BDA! $CC?&=! *B! &?&'D! J$&#=>#@! D$\! 'B@! K*@! K$?B>'*B!&'B%#=!'B@!C$B>&*Q?>#=!>$!"#&K'BAZ=!&?&'D!>$?&*=K_!$L#&'DD!%#B#&'>*B%!scb! 7*DD*$B! .?&$=! >?&B$L#&! \*>)! RoOSSS! Q?=*B#==#=! (#&! A#'& N2?B@#=>'%_! RSSpPO! 7'BA! J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=!u!B$>!$BDA!*B!"#&K'BA!'B@!#=(#C*'DDA!*B!D$\!'B@! K*@!K$?B>'*B!&'B%#!&#%*$B=!1!)'L#!D'>#DA!=?JJ#&#@!J&$K!'!=#&*$?=!@#CD*B#!$J!>$?&*=>! '&&*L'D=! @?#! >$! 'B! $?>@'>#@! *K'%#_! >)#! C$KK#BC*B%! CD*K'>#! C)'B%#! $&! '! 'B! *BC&#'=*B%DA! C$K(#>*>*L#! %D$Q'D! >$?&*=K! K'&E#>! N-$=#B>)'D_! RSSr_! /C)&#(_! RSSrPO! 3D=$! >)#! %#B#&'D! >&#B@! >$\'&@! =)$&>#&! =>'A=! *B! '! &#%*$B! *BJD?#BC#=! B'>*$B'D! &?&'D! >$?&*=>! '&&*L'D=O! 3@@*>*$B'DDA! L*=*>$&=! *BC&#'=*B%DA! @#K'B@! B'>?&'DDA! =$?B@! =?&&$?B@*B%=O!/*BC#!>)#!'Q*D*>A!>$!=?=>'*B!>)#!`?'D*>A!$J!B'>?&'D!'==#>=!*=!C&?C*'D!J$&! >)#!@#%&##!$J!C$K(#>*>*L#B#==!'K$B%!&#=$?&C#1Q'=#@!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=!N:?AQ#&=! 'B@! 2#BB#>>_! RSSbP_! *>! *=! )'&@DA! ($==*QD#! >$! =#('&'>#! J$&#=>&A! J&$K! J$&#=>1Q'=#@! &#C&#'>*$B!'B@!>$?&*=K!(D'BB*B%O! F)*D#! H$&>#&! K'&E=! >)#! <-"*+.'2*-2, E*2&, !"#$%&'! '=! '! (&*K'&A! (&$@?C>*$B! CD?=>#&! '=! \#DD_! )#! 'D=$! *@#B>*J*#=! >$?&*=K! >$! Q#! '! E#A! C$K($B#B>! >$! =?(($&>! >)*=! CD?=>#&!NH$&>#&_!TsspPO!6B!'@@*>*$B!>$!>)#!B'>?&'D!'K#B*>*#=!$J!\*B#!&#%*$B=!'B@!>)#*&! ! tt! *B)#&#B>!($>#B>*'D!J$&!>)#!&#%*$B'D!%'=>&$B$KA!'B@!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=_!)#! )*%)D*%)>=! >)#! *K($&>'BC#! $J! !.1)"&1&2%-'*%*&$O! :#! '@@*>*$B'DDA! *@#B>*J*#=! C$$(#&'>*$B! 'B@! C$DD'Q$&'>*$B! 'K$B%! >)#! @*JJ#&#B>! Q&'BC)#=! >$! Q#! C&?C*'D! J$&! *BB$L'>*$B!(&$C#==#=!'B@_!)#BC#_!J$&!&#%*$B'D!!.1)&%*%*5&,-35-2%-6&!NH$&>#&_!TssSPO! /*BC#!=$C*'D!'B@!#C$D$%*C'D!C&*>#&*'!'&#!>\$!#`?*L'D#B>!L'D?#=!$J!>$@'AZ=!=?=>'*B'QD#! J$&#=>! K'B'%#K#B>_! >)#! CD?=>#&=Z! J$C?=! B##@=! >$! Q#! #Y>#B@#@! Q#A$B@! >*KQ#&! (&$@?C>*$B! >$! *BCD?@#! B$B1#Y>&'C>*L#! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=_! =?C)! '=! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$BO!0)*=!>)#=*=!C$B>&*Q?>#=!>$!J*DD*B%!>)*=!%'(!$B!'!D$C'D!=C'D#!J$&! C$KK#&C*'DDA!K'B'%#@!J$&#=>=!QA!'((DA*B%!'!!"#$%&'($)&!*+*!!C'=#!=>?@A!'((&$'C)O! !

9$BC#&B*B%!J$&K'>!'B@!=>AD#V!H&$(#&!B$?B=_!Q&'B@!B'K#=!'B@!>#C)B*C'D!>#&K=! '=! \#DD! '=! *B! >#Y>! C*>'>*$B=! '&#! (?>! *B! *%-"*!! D#>>#&=O! /?Q! )#'@D*B#=! '&#! ?B@#&D*B#@! /C*#B>*J*C! $&! >#C)B*C'D! >#&K=! \*>)! K?D>*(D#! *B>#&(&#>'>*$B=! '&#! #Y(D'*B#@! *B! >)#!

=#C>*$B!0.-768,;,")!>)#*&!@#J*B*>*$B!*B!>)#!=C$(#!$J!>)*=!=>?@AO!3D>)$?%)!>)*=! >)#=*=!*=!Q'=#@!$B!'!C'=#!=>?@A!*B!"#&K'BA_!*>!\'=!\&*>>#B!*B!.B%D*=)!@?#!>$!>)#!J'C>! >)'>!K$=>!$J!>)#!CD?=>#&!D*>#&'>?&#!*=!(?QD*=)#@!*B!.B%D*=)O!

!

! tt6! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! aI/&,1.$%,.85*.#$, +.'1$, .+,!.1)"&1&2%-'*%*&$, -'&, -1.26, )'.3#!%$4, A2, %.#'*$19, +.', &b-1)"&9,%/&,c#-"*%7,.+,%/&,5*$*%.'d$,&b)&'*&2!&,3&)&23$,2.%,.2"7,.2,%/&,-))&-",.+,%/&, )'*1-'7, -%%'-!%*.2, 8#%, -"$., .2, %/&, !.1+.'%, -23, $&'5*!&, .+, -'&-, /.%&"$9, '&$%-#'-2%$9, $.#5&2*', .#%"&%$9, -*').'%, -23, .%/&', %'-2$).'%-%*.2, +-!*"*%*&$9, -23, $., .24, F$, %/*$, &b-1)"&,*""#$%'-%&$9,%/&,)-'%$,.+,%/&,!"#$%&',-'&,.+%&2,%'#"7,1#%#-""7,3&)&23&2%4,K-3, )&'+.'1-2!&,87,.2&,)-'%,.+,%/&,!"#$%&',!-2,#23&'1*2&,%/&,$#!!&$$,.+,%/&,.%/&'$4e, ! 7*C)'#D!.O!H$&>#&!NTsspP! ! m<"#$%&'*26,1*6/%,E&"",8&,-%,*%$,1.$%,&++&!%*5&,*2,2.2(1&%'.)."*%-2,&25*'.21&2%$, E/&2,%/&,-!%*5*%*&$,.+,%/&,!.(".!-%&3,*23#$%'*&$,-'&,8-$&3,.2,5*$*%-%*.29,*2,%/-%, *2!'&-$&$,*2,%/&,3&1-23,+.',%'-5&",&2/-2!&,%/&,2&&3,+.',%/&,!.1)"&1&2%-'7,6'.E%/, .+,%/&,$#)).'%,*23#$%'*&$,%/-%,3&"*5&',5*$*%.',$&'5*!&$4n! ! .\#B!qO!7*C)'#D!NRSSrP!

! tt66! 84 5UHTPXSGHIPU'

8484 .OUOTMR'

0)*=!*B>&$@?C>*$B!C$B>'*B=!'B!#YC#&(>!$B!CD?=>#&!>)#$&A!'B@!&#C#B>!>&#B@=!'B@! '((&$'C)#=! *B! CD?=>#&! &#=#'&C)O! />'&>*B%! J*&=>! \*>)! >)#! *BJD?#BC#! $J! CD?=>#&=! $B! !.1)&%*%*5&, -35-2%-6&_! '! =#C$B@! B'&&$\#&! J$C?=! '@@&#==#=! CD?=>#&! >)#$&A!'B@! *>=! '((D*C'>*$B! *B! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=! =#C>$&O! 6B! '@@*>*$B! >$! >)#! *K(D*C'>*$B!$J!>)#=#!J*B@*B%=_!C$BC#(>?'D!&#=#'&C)!%'(=!'B@!J?&>)#&!&#=#'&C)!B##@=! '&#! $?>D*B#@O! 0)*=! D#'@=! >$! '! CD$=#&! D$$E! '>! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B_! \)*C)! *=! >)#! >$(*C! $J! >)*=! >)#=*=O! /?Q=#`?#B>DA_! 'B! $L#&L*#\! $J! C$BC#(>=! 'B@! K#>)$@=! $J! =>?@*#=! C$L#&*B%! B'>?Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! $B! @*JJ#&#B>! =('>*'D!=C'D#=!(&$L*@#!&#C#B>!=C*#B>*J*C!'((&$'C)#=!>$!>)#!#L'D?'>*$B!$J!>)*=!=#C>$&O! 0)#! '@@*>*$B'DDA!(&#=#B>#@! &#=#'&C)! Q'CE%&$?B@! $B! CD?=>#&! >)#$&A! 'B@! '((D*C'>*$B! *B! >)#! >$?&*=K! *B@?=>&A! &#C'(*>?D'>#=! &#C#B>! >&#B@=! 'B@! J*B@*B%=O! 6B! >)#! J$DD$\*B%_! >)#!=>?@A!$Q[#C>*L#=!'&#!(&#=#B>#@!'B@!>)#!=>&?C>?&#!'B@!C$B>#B>!$J!>)#!>)#=*=!'&#! $?>D*B#@O!

! T! 8494 2IHOTMHSTO'TOJIO`'

849484 &RSNHOT'H_OPTK'

7*C)'#D!.O!H$&>#&!(?QD*=)#@!)*=!>)#$&*#=!$B!!.1)&%*%*5&,-35-2%-6&!*B!TssS!'B@! $(#B#@! '! J?B@'K#B>'D! @*=C?==*$B! $B! >)#! &$D#! $J! D$C'>*$B! *B! >)#! %D$Q'D*G'>*$B! (&$C#==! NH$&>#&_! TssSPO! 2A! @&'\*B%! '! =?KK'&A! $B! '! C#B>?&A! $J! &#=#'&C)! $B! C$K(#>*>*$B! 'B@! D$C'>*$B! *B! #C$B$KA_! )#! ?B>*#@! '! KA&*'@! $J! B#\_! *BB$L'>*L#! &#=#'&C)!($==*Q*D*>*#=w!)*=!J$&K?D'>*$B!$J!>)#!!"#$%&',%/&.'7!K'&E*B%!$B#!$J!>)#KO!! 3CC$&@*B%! >$! H$&>#&! m!"#$%&'$, -'&, 6&.6'-)/*!, !.2!&2%'-%*.2$, .+, *2%&'!.22&!%&3, !.1)-2*&$9, $)&!*-"*:&3, $#))"*&'$9, $&'5*!&, )'.5*3&'$9, +*'1$, *2, '&"-%&3, *23#$%'*&$9, -23, -$$.!*-%&3, *2$%*%#%*.2$, fgh, *2, )-'%*!#"-', +*&"3$, %/-%, !.1)&%&, 8#%, -"$., !..)&'-%&n! NH$&>#&_! TsspPO! 9D?=>#&=! *BJD?#BC#! C$K(#>*>*$B! 'B@!!.1)&%*%*5&, -35-2%-6&! *B! >)&##! (&*K'&A!\'A=V!]T^_!>)#A!*BC&#'=#!(&$@?C>*L*>A!$J!Q?=*B#==#=_!J*&K=!$&!C$K('B*#=w!]R^_! >)#A!*BJD?#BC#!*BB$L'>*$B!(&$C#==#=w!'B@!]b^_!>)#A!#B)'BC#!B#\!Q?=*B#==!J$&K'>*$B! QA!>)#!%#B#&'>*$B!$J!B*C)#=!$&!>)#!@#K'B@!J$&!C$K(D#K#B>'&A!(&$@?C>=!$&!=#&L*C#=! NH$&>#&_!TsspPO!<.1)&%*%*5&,-35-2%-6&!*=!)#BC#!B$!D$B%#&!=$D#DA!'>>'C)#@!>$!D$C'>*$B! $&! =*G#! Q?>! >$! '! K?D>*>?@#! $J! C$B@*>*$B=! \)*C)! H$&>#&! L*=?'D*G#=! *B! )*=! 0*-1.23, 1.3&"! NH$&>#&_! TsspP! N+*%?&#! TPO! .'C)! $J! >)#! J$?&! @*'K$B@! #D#K#B>=! C$B=*=>=! $J! L'&*$?=!>'B%*QD#!'==#>=O!!

Figure 1. The four elements of competitive advantage in Porter’s Diamond model (Porter, 1998).

"$L#&BK#B>! Context for firm strategy and rivalry

Factor input Demand conditions conditions

Related and supporting 9)'BC#! industries ! F)*D#! >)#! 3&1-23, !.23*%*.2$! C$B>'*B! >)#! C?&&#B>! 'B@! J?>?&#! @#K'B@! J$&! 'B! *B@?=>&AZ=! (&$@?C>! $&! =#&L*C#_! )*%)DA! @#(#B@*B%! $B!'! =#>! $J! C&*>#&*'! %*L#B! QA! >)#! C?=>$K#&_! >)#! +-!%.', !.23*%*.2$! @#=C&*Q#! N*B(?>P! J'C>$&=! =?C)! '=! B'>?&'D! &#=$?&C#=_! C'(*>'D_!()A=*C'D!*BJ&'=>&?C>?&#!$&!D'Q$&!J$&C#O!+?&>)#&K$&#!>)#!'Q=#BC#!$&!(&#=#BC#!

! R! $J! '&"-%&3, -23, $#)).'%*26, *23#$%'*&$! K'A! *BJD?#BC#! (&$@?C>*$B! (&$C#==#=! $&! *BB$L'>*$BO! 0)#! D'=>! C$K($B#B>_! +*'1, $%'-%&679, $%'#!%#'&, -23, '*5-"'7_! >'E#=! >)#! %$L#&BK#B>! 'B@! ($D*>*C'D! C$B@*>*$B=! *B>$! 'CC$?B>! 'CC$&@*B%! >$! \)*C)! 'B! *B@?=>&A! (#&J$&K=!#C$B$K*C!'C>*L*>A!NH$&>#&_!TssSPO!3CC$&@*B%!>$!H$&>#&_!J'C>$&!*B(?>=!B##@!>$! *K(&$L#! *B! `?'D*>A! N#O%O! $J! >)#! (&$@?C>! $&! =#&L*C#P! 'B@! #JJ*C*#BCA! N#O%O! *B! >)#! (&$@?C>*$B! $&! C$KK?B*C'>*$B! (&$C#==P! *B! $&@#&! >$! *BC&#'=#! (&$@?C>*L*>AO! 3D=$! >)#! =(#C*'D*G'>*$B!$J!*B(?>!J'C>$&=!>$!('&>*C?D'&!CD?=>#&!'&#'=!N#O%O!*BB$L'>*$B_!?(%&'@*B%P! *=! C&?C*'D! >$! *BC&#'=#! (&$@?C>*L*>A! NH$&>#&_! TsspPO! :$\#L#&_! K$&#! *K($&>'B>! >)'B! #'C)!=*B%D#!J'C>$&!*=!>)#!*B>#&'C>*$B!Q#>\##B!>)#!*B@*L*@?'D!#D#K#B>=!N:'\E*B=_!RSSc_! 7*C)'#D_!RSSrQPO!0)*=!&#=?D>=!*B!'!L#&A!C$K(D#Y!K$@#D!\*>)!'!K?D>*>?@#!$J!?BEB$\B! L'&*'QD#=! 'B@! 'B! *&&#(D'C#'QD#! *K($&>'BC#! $J! C)'BC#_! \)*C)! K'E#=! >)#! CD?=>#&! C$BC#(>!'B!*B>&*%?*B%_!A#>!C$B>#B>*$?=!*==?#!J$&!%$L#&BK#B>!D#'@#&=_!#C$B$K*=>=!'B@! &#=#'&C)#&=!'D*E#O!! 6B!>)#!D'=>!@#C'@#_!B?K#&$?=!=>?@*#=!)'L#!'@@&#==#@!CD?=>#&!>)#$&A!'=!\#DD!'=! #Y*=>*B%! CD?=>#&=! 'B@! CD?=>#&! *B*>*'>*L#=! >$! @#>#&K*B#! >)#*&! @*K#B=*$B=_! @#L#D$(*B%! (&$C#==_! J?BC>*$B! 'B@! =?CC#==! N,&%'B*='>*$B! J$&! .C$B$K*C! 9$1$(#&'>*$B! 'B@! 4#L#D$(K#B>_! Tsss_! 7'*#&! 'B@! 0h@>D*B%_! RSSR_! 2&hCE#&, &%, -"4_! RSSb_! 3=)#*K, &%, -"4_! RSSd_! ;*>G#BQ#&%#&_! RSSrPO! 3CC$&@*B%! >$! +#=#&! NTsspP! >\$! Q'=*C! >A(#=! $J! CD?=>#&! '((&$'C)#=! C'B! Q#! @*=>*B%?*=)#@O! <"#$%&'($)&!*+*!, $%'-%&6*&$! J$C?=! $B! CD?=>#&=! 'B@! >)#*&! @#L#D$(K#B>! QA! 'B'DAG*B%! >)#*&! C)'&'C>#&*=>*C=! NC$KK$BDA! >)&$?%)! #Y(#&>! J$&#C'=>=! 'B@! /F,0! 'B'DA=*=PO! 0)*=! C$K(&#)#B=*L#! '>>#K(>! J$C?=#=! '>>#B>*$B! $B! J$=>#&*B%! >)#! @#K'B@1! 'B@! =?((DA! =*@#! @#L#D$(K#B>! QA! ($D*CA! *B>#&L#B>*$B=O! <"#$%&'(*2+.'1&3, $%'-%&6*&$! =?&L#A! =(#C*J*C! '=(#C>=! $J! '! CD?=>#&_! K$=>DA! \*>)! '! B'&&$\#&! J$C?=! $B! $B#! ('&>! $J! >)#! L'D?#! C)'*BO! 0)#A! '&#! )#BC#! D#==! )$D*=>*C! >)'B! !"#$%&'($)&!*+*!,$%'-%&6*&$!N+#=#&_!TsspPO! 6BC*@#B>'DDA!CD?=>#&!($D*CAK'E*B%!\'=!=#>!?(!*BCD?@*B%!CD?=>#&!'B'DA=*=_!($D*CA! *K(D*C'>*$B=_! ($D*CA! @#=*%B! 'B@! *K(D#K#B>'>*$B=! N+#=#&! 'B@! 2#&%K'BB_! RSSSPO! 0)#! CD?=>#&! '((&$'C)! )'=! Q##B! \*@#DA! '((D*#@! *B! K'C&$1#C$B$K*C! 'B'DA=*=! 'B@! >)#! K'B?J'C>?&*B%!*B@?=>&A!\*>)!'!J$C?=!$B!L'D?#!C)'*B=!N;*>G#BQ#&%#&_!RSSrPO!:$\#L#&_! '=! >)#! $Q[#C>*L#=! $J! CD?=>#&! =>?@*#=! L'&A! =>&$B%DA_! &#=?D>=! $J! #Y*=>*B%! =>?@*#=! %*L#! #L*@#BC#! >$! >)#! J'C>! >)'>! B#*>)#&! CD?=>#&! @#J*B*>*$B_! B$&! C$BC#(>! $&! K#>)$@=! '&#! *@#B>*C'D! N.B&*%)>_! RSSbPO! .B&*%)>! NRSSbP! =>'>#=! >)'>! CD?=>#&! >#&K*B$D$%A! m$&&1$, $., &18&33&3, %/-%, .2&, 3&$)-*'$, fgh, $/-')"7, 3&+*2*26, %/&, %&'1nO! 9D?=>#&1>A(#=! \*>)*B! &#C#B>! CD?=>#&! &#=#'&C)! #Y('B@! m-$, '&$&-'!/&'$, *3&2%*+7, %/&, 17'*-3, .+, !.2%'*8#%*26, +-!%.'$9,&25*'.21&2%$,-23,*23*!-%.'$,*25."5&3n!N3AD\'&@!'B@!"DABB_!RSSdPO!2#=*@#!>)#! L'D?#1'@@#@! C)'*B! J$C?=#@! *B@?=>&*'D! (&$@?C>*$B! CD?=>#&=_! EB$\D#@%#! CD?=>#&=! 'B@! =#&L*C#! CD?=>#&=! )'L#! Q##B! =>?@*#@O! 3CC$&@*B%! >$! .B&*%)>! NRSSbP_! CD?=>#&=! C'B! Q#!

! b! @#J*B#@! 'B@! *@#B>*J*#@! QA! ]T^! %#$%&'()*C'D! =C$(#_! ]R^! CD?=>#&! @#B=*>A_! ]b^! CD?=>#&! Q&#'@>)_! ]c^! CD?=>#&! @#(>)_! ]o^! >)#*&! 'C>*L*>A! Q'=#_! ]d^! >)#*&! =>&#B%>)! $J! C$K(#>*>*L#! ($=*>*$B_!]r^!>)#*&!*BB$L'>*L#!C'('C*>A!'B@!]p^!>)#*&!$\B#&=)*(!=>&?C>?&#O!"$DD?Q!&%,-"4! NRSSRP!'@@!]s^!>)#!=>'%#!$J!D*J#!CACD#O! 9D?=>#&! >)#$&A! )'=! Q##B! J?&>)#&! @#L#D$(#@! 'B@! '@'(>#@! >$! Q#! '((D*#@! J$&! L'&*$?=!*B@?=>&*#=!'B@!*B!&#%*$B'D!'B'DA=*=!NX'&D==$B_!RSSr_!X*#=#!'B@!/C)I>GD_!RSSpPO! 6B! >)#! C$?&=#! $J! *>=! '((D*C'>*$B_! D$C'>*$B! >)#$&A! 'B@! >$$D=! J$&! 'B'DAG*B%! #C$B$K*C! %&$\>)! *B! C$KQ*B'>*$B! \*>)! Q?=*B#==! @#L#D$(K#B>! =>&'>#%*#=_! C$K(&*=#@! >)#! *@#B>*J*C'>*$B!$J!C&*>*C'D!*K('C>!J'C>$&=!J$&!>)#!@#L#D$(K#B>!$J!&#%*$B'D!C$KK?B*>*#=! N7*C)'#D_!RSSrQPO! ! 849494 $_O'QPTONH'MUX'`PPXBLMNOX'IUXSNHTK'GRSNHOT'

0)#!J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&A!CD?=>#&!)'=!&#C#B>DA!%'*B#@!*B!*K($&>'BC#! *B!>)#!.?&$(#'B!C$B>#Y>!N.5-,+,-_!Tssr_!2?B@#=&'>_!RSSTPO!0)#!K'*B!$Q[#C>*L#!*B! '((DA*B%!H$&>#&Z=!CD?=>#&!C$BC#(>!>$!>)#!J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&*#=!\'=!>)#! #Y($=?&#! $J! *>=! =$C*$1#C$B$K*C! 'B@! ($D*>*C'D! &#D#L'BC#! *B! C$B>#Y>! \*>)! $>)#&! *B@?=>&*'D! =#C>$&=! 'B@! B'>*$B'D! #C$B$K*#=! '=! \#DD! '=! >)#! (&#=#&L'>*$B! $J! *>=! D$B%1 >#&K!C$K(#>*>*L#B#==!*B!%D$Q'D!K'&E#>=!N5B*$B_!Tsss_!2?B@#=&'>_!RSSTPO!0)#!&'>)#&! ?B=(#C*J*C! @#J*B*>*$B! $J! >)#! .5! @#=C&*Q#=! >)#! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&A! =#C>$&! \*>)! 'DD! Q&'BC)#=!'==$C*'>#@!\*>)!>)#!&#=$?&C#!\$$@O!2'=#@!$B!>)*=!@#J*B*>*$B!'!K?D>*>?@#!$J! =>?@*#=!)'L#!Q##B!C'&&*#@!$?>!C$L#&*B%!@*JJ#&#B>!C$B>#Y>=!'B@!=C'D#=!'O!$O!N:'BGD!'B@! 5&Q'B_!RSSS_!:'GD#A_!RSSS_!/C)?D>#!'B@!7&$=#E_!RSSdPO!! 6B!"#&K'BA!>)#!C$BC#(>!\'=!J*&=>!'((D*#@!uJ$&!@#=C&*(>*L#!(?&($=#=1!$B!=>'>#! D#L#D! J$&! >)#! J#@#&'D! =>'>#! $J! 8$&>)! -)*B#1F#=>()'D*'! N/C)?D>#_! RSSRP_! D#'@*B%! >$! '! K'[$&! *B>#&#=>! $J! *>=! '((D*C'>*$B! *B! $>)#&! J#@#&'D!=>'>#=! #O%O! 2&'B@#BQ?&%! N7;5i! 1! 7*B*=>#&*?K! JM&! ;IB@D*C)#! .B>\*CED?B%_! RSSoP_! 2'L'&*'! N;?>G#, &%, -"4_! RSSdP! 'B@! /'Y$BA! NX&'K#&! 'B@! 7hDD#&_! RSSdP! 'B@! $B! >)#! B'>*$B'D! D#L#D! N7&$=#E, &%, -"4_! RSSo'_! /#*B>=C)_! RSSrPO! 3CC$&@*B%! >$! >)#! B'>*$B'D! =?&L#A_! >)#! "#&K'B! J$&#=>! 'B@! \$$@1 Q'=#@!*B@?=>&A!=#C>$&!J#'>?&#=!'B!'BB?'D!>?&B$L#&!$J!TpT!Q*DD*$B!.?&$=_!TOb!K*DD*$B! #K(D$A##=! 'B@! '((&$Y*K'>#DA! TpoOSSS! Q?=*B#==#=! N7&$=#E, &%, -"4_! RSSo'PO! 0)#=#! &#=?D>=! &'BE! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=! 'K$B%! >)#! K$=>! #C$B$K*C'DDA! *K($&>'B>_! &'BE*B%! RB@! 'J>#&! >)#! '?>$K$Q*D#! *B@?=>&A_! 'B@!#K(D$AK#B>1($D*>*C'DDA! &#D#L'B>! Q&'BC)#=! $J! "#&K'BA_! &'BE*B%! T=>! Q#J$&#! >)#! K'C)*B#&A! 'B@! #D#C>&$B*C! *B@?=>&*#=! N7&$=#E, &%, -"4_! RSSo'PO! /?Q=#`?#B>DA_! '! K#>)$@$D$%*C'D! =>'>*=>*C1Q'=#@! '((&$'C)!Q'=#@!$B!>)#!9D'==*J*C'>*$B!$J!.C$B$K*C!3C>*L*>*#=!*B!>)#!.?&$(#'B!5B*$B! N839.P!\'=!@#L#D$(#@!*B!$&@#&!>$!'C)*#L#!&#(&$@?C*Q*D*>A!$B!'B!*B>#&B'>*$B'D!D#L#D!

! c! NX*#=, &%, -"4_! RSSpPO! +?&>)#&K$&#! =('>*'D! '%%D$K#&'>*$B=! $J! >)#! @*JJ#&#B>! CD?=>#&1 &#D'>#@!Q&'BC)#=!C$?D@!Q#!@*=C$L#&#@!'B@!@#=C&*Q#@!NX*#=,&%,-"4_!RSSsPO!! /?Q=#`?#B>! =>?@*#=! @#L#D$(#@! ($D*CA! &#C$KK#B@'>*$B=! >$! =>&#B%>)#B! 'B@! =?(($&>! >)#=#! CD?=>#&=! N7&$=#E, &%, -"4_! RSSoQ_! 7&$=#E! 'B@! /C)?D>#_! RSSrPO! :$\#L#&_! B$B1\$$@!J$&#=>!(&$@?C>=!'B@!J$&#=>!=#&L*C#=!=##K!B#%D#C>#@!*B!>)#!$JJ*C*'D!CD?=>#&! @#J*B*>*$B_! 'D>)$?%)! >)#&#! *=! (&$$J! >)'>! ='D#=! $J! B$B1\$$@! J$&#=>! (&$@?C>=! N#O%O! )?B>*B%_! J*=)*B%_!K?=)&$$K! %'>)#&*B%P! '&#!=>*DD! '!K'[$&! =$?&C#! $J! *BC$K#! *B! K'BA! C$?B>&*#=!$J!>)#!\$&D@!Ni'B>$KK#_!RSSbP!'B@!&#C&#'>*$B'D!=#&L*C#=!C'B!K'E#!?(!'! K?C)!K$&#!&#D#L'B>!=$?&C#!$J!*BC$K#!>)'B!>*KQ#&!='D#=!N+$B>!'B@!0&*Q#_!RSSS_!7'=$, &%,-"4_!RSSdPO!F*>)!>)#!5B*>#@!8'>*$B=!9$BJ#&#BC#!$B!.BL*&$BK#B>!'B@!4#L#D$(K#B>! *B! -*$! @#! q'B#*&$! NF9.4_! Tspr_! 589.4_! TssRP_! $#$%-*2-8"&, +.'&$%'7! K?=>! *BCD?@#! #C$D$%*C'D!'=!\#DD!'=!=$C*'D!J?BC>*$B=_!=?C)!'=!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!Q'=#@!$B!J$&#=>! #C$=A=>#K=_! #=(#C*'DDA! *B! 'B! '((&$'C)! >)'>! '*K=! J$&! *B>#&'C>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! 'K$B%!C$K('B*#=!C'(*>'D*G*B%!$B!>)#!='K#!&#=$?&C#O!0)?=!>)#!=$C*$1#C$B$K*C!'B@! ($D*>*C'D!&#D#L'BC#!$J!>)#!J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&*#=!CD?=>#&!K'A!*BC&#'=#!*J! J$C?=! *=! #Y>#B@#@! Q#A$B@! >*KQ#&! *B@?=>&*#=! 'B@! J$&#=>! #B>#&(&*=#=! >$! *BCD?@#! >)#! &#%*$B'D!#C$B$KA!=?&&$?B@*B%!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B'D!'&#'=O! ! 6B! >)#! B#Y>! C)'(>#&=_! &#C#B>! '((&$'C)#=! >$\'&@=_! ]T^_! >)#! D$C'D! 'B@! &#%*$B'D! #L'D?'>*$B!$J!B'>?!'B@!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!'=!\#DD!'=!'!%#B#&'D! K'C&$1#C$B$K*C! #L'D?'>*$B! $J! >)*=! =#%K#B>! ]R^_! '! &#C'(*>?D'>*$B! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *B! "#&K'BA! 'B@! ]b^_! >)#! CD?=>#&! C$BC#(>! C$BC#&B*B%! *>=! '((D*C'>*$B!*B!>$?&*=K!\*DD!Q#!#Y'K*B#@O! ! 8494:4 ,MHSTOBLMNOX'HPSTINW'MUX'TOGTOMHIPU'

8'>?Q'=#@!>$?&*=K!*=!$B#!$J!>)#!J'=>#=>!%&$\*B%!>$?&*=K!=#%K#B>=!*B!>)#!\$&D@! N9#Q'DD$=1;'=C?&'*B_!Tssd_!:?AQ#&=!'B@!2#BB#>>_!RSSRPO!-#C#B>DA!)$\#L#&_!L*=*>$&! '&&*L'D!@#CD*B#=!*B!(&$>#C>#@!B'>?&#!'&#'=!C$?D@!Q#!$Q=#&L#@!*B!C$?B>&*#=!\*>)!'!)*%)! (#&!C'(*>'!*BC$K#!N#O%O!5/3_!q'('BP!N2'DKJ$&@,&%,-"4_!RSSsP_!&#=?D>*B%!*B!'!=>&$B%#&! *B>#&B'D!C$K(#>*>*$B!'K$B%!B'>?Q'=#@!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=O!0$%#>)#&!\*>)! J'&K1Q'=#@!>$?&*=K_!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K_!#C$>$?&*=K!$&!'@L#B>?&#!>$?&*=K!N'O$OP_! B'>?Q'=#@!>$?&*=K!J'DD=!?B@#&!>)#!Q&$'@#&!>#&K!$J!&?&'D!>$?&*=K!N,.94_!TsscPO! /*BC#!&?&'D!>$?&*=K!*=!'=!K?D>*J'C#>#@!'=!>)#!'&#'=!*>!$CC?&=!*B_!m-,E.'?*26,-23, '&-$.2-8"7,#2*5&'$-",3&+*2*%*.2,.+,%/&,$#8i&!%,*$,3*++*!#"%,%.,+*23m!N*8*3OPO!:$\#L#&_! >)#=#!>$?&*=K!=#%K#B>=!)'L#!Q##B!>)#!=?Q[#C>!$J!'!K?D>*>?@#!$J!=$C*$D$%*C'D!'B@! #C$B$K*C'D!=>?@*#=!*B!>)#!&#C#B>!('=>!'B@!L'&*$?=!'((&$'C)#=!>$!>)#!#L'D?'>*$B!$J! #C$B$K*C!*K('C>=!#Y*=>O! ! o! !

!"#"$"!" %&'()'*+,-./010'/23. 3!D'&%#!('&>!$J!>)#!&#=#'&C)!C$BC#&B*B%!#C$B$K*C!#L'D?'>*$B!$B!&#C&#'>*$B'D!B'>?&#! $&!J$&#=>!?=#!C$L#&=!K?D>*@*=C*(D*B'&A!'((&$'C)#=_!K$=>DA!\*>)!'!J*Y#@!J$C?=!$B!>)#! D$C'D!$&!&#%*$B'D!=C'D#O!0)#=#!'((&$'C)#=!*BCD?@#!>)#!>&'L#D1C$=>!'B@!C$B>*B%#B>1 L'D?'>*$B!K#>)$@!N;h\#B=>#*B_!Tssc_!2'>#K'B,&%,-"4_!Tsso_!.D='==#&_!Tssd_!:?AQ#&=! 'B@!2#BB#>>_!RSSS_!9)'?@)&A!'B@!0#\'&*_!RSSdP_!>)#!)#@$B*C1(&*C*B%!K#>)$@!N:?B>, &%,-"4_!RSSc_!2$Y'DD,&%,-"4_!RSSoP!$&!>)#!*B(?>1$?>(?>!K#>)$@!NK$=>DA!Q'=#@!$B!'B! A1)-!%,F2-"7$*$,@.',;"-22*26,J.3&"!N67H;38PP!N2#&%=>&$K,&%,-"4_!TssS_!9$&@#DD,&%,-"4_! TssS_!.'%D#=,&%,-"4_!RSSS_!7?&>)A!'B@!9?QQ'%#_!RSScPO!F)*D#!>)#!J$&K#&!C$B=>*>?>#!'! K#&#!)A($>)#>*C'D!J'C>$&!J$&!'B'DA=*=_!>)#!D'>>#&!&#`?*&#!=?C)!'!@#%&##!$J!@#>'*D!*B!>)#! #B>'*D#@!@'>'!=#>_!>)'>!*>!*=!$J>#B!$BDA!($==*QD#!>$!$Q>'*B!J$&!=>'>#1&#%?D'>#@!B'>?&#! =*>#=!\*>)!Q$?B@'&*#=!'B@!#B>&'BC#!C$&&*@$&=!J'C*D*>'>*B%!'B@!=?(($&>*B%!L*=*>$&! K$B*>$&*B%O!:#BC#_!K$=>!=>?@*#=!D*=>!(&$>#C>#@!J$&#=>!'&#'=!'B@!('&E=!'=!E#A!L*=*>$&! '>>&'C>*$B=!J$&!C'=#!=>?@A!&#=#'&C)O!! 6B! "#&K'BA! '! J?&>)#&! K#>)$@_! C$KK$BDA! '((D*#@! J$&! =*B%D#! B'>?Q'=#@! &#C&#'>*$B'D!(&$@?C>=!N#O%O!C'QD#!C'&=P!*=!>)#!$B#!QA!>)#!"#&K'B!.C$B$K*C!6B=>*>?>#! +$&! 0$?&*=K! ]0&#%$!/&, E*'%$!/-+%$E*$$&2$!/-+%"*!/&, A2$%*%#%, +N', @'&13&25&'?&/'! N0E*+P^!N:'&&#&!'B@!2#B%=C)_!RSSbPO!0)*=!'((&$'C)!&#D*#=!$B!'!`?$>'!='K(D#_!\)#&#! (&*K'&A! @'>'_! $Q>'*B#@! >)&$?%)! `?#=>*$BB'*&#=! $B! >)#! @#K'B@! =*@#! *=! D*BE#@! >$! =#C$B@'&A! @'>'_! *B>#&(&#>#@! J&$K! B'>*$B'D! =>'>*=>*C=! $J! >)#! =?((DA!=*@#O! 4#(#B@*B%! $B! >)#! =>?@A! $Q[#C>*L#=! $L#&B*%)>! $&! @'A! L*=*>$&=! C'B! Q#! 'B'DAG#@! N:'&&#&, &%, -"4_! Tsso_! :'&&#&! 'B@! /C)#&&_! RSSRPO! 0)#! `?$>'! ='K(D#! *=! C$KK$BDA! ?=#@! *B! K'&E#>! &#=#'&C)!N2&$@'_!RSSdPO! 3@@*>*$B'DDA! >$! >)#! J$C?=! $B! #C$B$K*C'D! L'D?#=_! 'B$>)#&_! A#>! =>*DD! =#('&'>#@_! K'*B! *==?#! $J! B'>?Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! #L'D?'>*$B! &#=#'&C)! *=! >)#! L*=*>$&Z=! *BJD?#BC#! $B! >)#! D$C'D! C$KK?B*>*#=! 'B@! >)#*&! D*L#D*)$$@=! &#%'&@*B%! =$C*'D! 'B@! C?D>?&'D! '=(#C>=! N0'AD$&_! Tsso_! :$\#, &%, -"4_! Tssr_! 0$=?B_! RSSS_! 7?&()A! 'B@! 7?&()A_! RSSc_! 8#('D_! RSSc_! ;*_! RSSd_! /*K(=$B_! RSSpP! '=! \#DD! '=! @#=>*B'>*$B! (#&C#(>*$B! 'B@! =$C*'D!(&$=(#&*>A! N:$\#, &%, -"4_! Tssr_! 2&'K\#DD! 'B@! /)'&K'B_! Tsss_! 9&$?C)! 'B@! -*>C)*#_! Tsss_! 4\A#&! 'B@! X*K_! RSSb_! F'D@#&, &%, -"4_! RSSdP_! 'D>)$?%)! B#*>)#&! >)#! J$&K#&! B$&! >)#! D'>>#&! C'B! Q#! >&?DA! =#('&'>#@! J&$K! D$C'D! 'B@! &#%*$B'D! #C$B$K*C!#L'D?'>*$B!&#=#'&C)O! 7'C&$1#C$B$K*C! #L'D?'>*$B! =>?@*#=! *B! >$?&*=K! N$B! >)#! B'>*$B'D! =C'D#P! )'L#! Q##B! C'&&*#@! $?>! ?=*B%! >)#! '&!.11&23&3, 1&%/.3.".6*!-", +'-1&E.'?! N-7+P! $J! >)#! I.#'*$1, B-%&""*%&, F!!.#2%! N0/3P! 'B@! >)#! @#&*L#@! .?&$=>'>! %?*@#D*B#=! NRSSRP! N9$KK*==*$B! $J! >)#! .?&$(#'B! 9$KK?B*>*#=! 1! .?&$=>'>_! RSST_! .?&$=>'>_! RSSRPO! ! d! :$\#L#&_! '! >)#K'>*C! =#%K#B>'>*$B! u! *K(D*C'>*B%! '! (&$C#==! $J! J*D>#&*B%! C#&>'*B! >$?&*=K! =#%K#B>=! N*B! >)*=! C'=#V! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$BP! u! @$#=! B$>! C$&&#=($B@! \*>)! >)#! (&*K'&A! $Q[#C>*L#=! $J! >)#! 0/3! N;*Q&#&$=, &%, -"4_! RSSdPO! +?&>)#&K$&#!'!(&'C>*C'D!'((D*C'>*$B!Q#D$\!>)#!B'>*$B'D!=C'D#!\$?D@!Q#!D*K*>#@!QA!>)#! $JJ*C*'DDA!#Y*=>*B%!=>'>*=>*C'D!@'>'!=#>=!'B@!>)#*&!*B=?JJ*C*#B>!D#L#D!$J!@#>'*DO!3D>)$?%)! =>?@*#=! )'L#! Q##B! C'&&*#@! $?>! &#(D'C*B%! >)*=! K*==*B%! @'>'! >)&$?%)! =?&L#A! &#=?D>=! N#O%O! F'D#=_! /C$>D'B@P! Nq$B#=! 'B@! 7?B@'A_! RSSrP_! @#B$>*B%! >)'>! >)#! -7+! )'=! Q##B! '((D*#@! $B! =C'D#=! Q#D$\! >)#! B'>*$B'D! =C'D#! N#O! %O! $B! OGIB(S("&5&"! *B! 3?=>&*'_! C$&&#=($B@*B%! >$! "#&K'B! '@K*B*=>&'>*L#! @*=>&*C>=! ]L&6*&'#26$8&:*'?&h_! *>=! 'D>#&#@! C'DC?D'>*$B! K#>)$@$D$%A! )'=! Q##B! &#%'&@#@! =E#(>*C'DDA! N/K#&'D_! RSSdPO! 3B! '((D*C'>*$B! $J! >)#! -7+! QA! >)#! 0/3_! *K(D*C'>*B%! '! =>'>*=>*C'D! K'C&$1#C$B$K*C! 'CC$?B>*B%! K#>)$@$D$%A! QA! ?=*B%! C$B=?K#&! >'QD#=_! (&$@?C>*$B! >'QD#=! 'B@! %$$@=! >'QD#=_! =##K=! >)?=! *B'((&$(&*'>#! J$&! >)#! =#%K#B>! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$BO! !

!"#"$"#" 4,/01*56'107.*,)/+18.'-7./02/0'*+,-.+-.90/8'-:. 3K$B%! >)#! .?&$(#'B! =>'>#=! >)#! &?&'D! >$?&*=K! @#L#D$(K#B>! *B! "#&K'BA! 1! K#'=?&#@!QA!(?QD*C!&#%?D'>*$B=!$B!'CC#==!*==?#=!1!*=!=##B!'=!'!m!"-$$*!,1.3&",.+,6..3, )'-!%*!&n! N,.94_! TsscPO! 6B! "#&K'BA! '! =*%B*J*C'B>! 'K$?B>! $J!J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@!&#C&#'>*$B!$CC?&=!*B!C$KK#&C*'DDA!K'B'%#@!J$&#=>=!@?#!>$!>)#*&!+'&&,-!!&$$,'*6/%! ]@'&*&$, K&%'&%#26$'&!/%^! '=! \#DD! '=! >)#*&! )*%)! *BJ&'=>&?C>?&'D! C$L#&'%#! 'B@! =*>#! @#L#D$(K#B>!N7'B>'?,&%,-"4_!RSST_!0M&E,&%,-"4_!RSSc_!2?B@#=K*B*=>#&*?K!JM&!5K\#D>_! RSSrPO! 0)*=! *=! *BC$&($&'>#@! *B! >)#! B'>*$B'D! J$&#=>!(&$%&'K_! \)*C)! C'DD=! J$&! '! K$&#! (?&($=*L#!*B>#%&'>*$B!$J!#Y*=>*B%!'B@!C$B=>'B>DA!%&$\*B%!=$C*#>'D!B##@=!*B!>)#!J$&#=>! K'B'%#K#B>! (D'B=! $J! J#@#&'D! 'B@! =>'>#! '?>)$&*>*#=! N2?B@#=K*B*=>#&*?K! JM&! i#&Q&'?C)#&=C)?>G_! RSScPO! 3D>)$?%)! #Y'K(D#=! $J! &#=#'&C)! '>>#K(>=! >$! *BCD?@#! &#C&#'>*$B! @#K'B@! *B>$! J$&#=>! K'B'%#K#B>! (D'B=! $B! 'B! $(#&'>*$B'D! D#L#D! '&#! (&#=#B>#@! *B! C'=#! =>?@*#=! J&$K! "&#'>! 2&*>'*B! 'B@! /C'B@*B'L*'_! '! (&$L#B! ($$&! (&'C>*C'D! J#'=*Q*D*>A! @?#! >$! >)#! D'CE! $J! @#>'*D#@! @'>'! *K(#@#=! J?&>)#&! =>&?C>?&#@! #JJ$&>=! NX'D>#BQ$&B, &%, -"4_! RSST_! :*DD! 'B@! 9$?&>B#A_! RSSdPO! :$\#L#&_! >)#! "#&K'B! J$&#=>!(&$%&'K!&#'D*G#=!>)#!*BC&#'=*B%!*K($&>'BC#!$J!C$KK#&C*'DDA!K'B'%#@!J$&#=>=! J$&!=$C*#>AZ=!&#C&#'>*$B!@#K'B@!N2?B@#=K*B*=>#&*?K!JM&!i#&Q&'?C)#&=C)?>G_!RSScPO! .=(#C*'DDA! J$&#=>=! *B! >)#! =?&&$?B@*B%! $J! *B@?=>&*'D! '&#'=! '&#! K$&#! J&#`?#B>#@! QA! &#C&#'>*$B!=##E#&=!$&!@'A!>&*((#&=!N3&BQ#&%#&!'B@!.@#&_!RSSrPO!0)#!#L$DL*B%!C$BJD*C>=! )'L#!Q##B!K$>*L#!J$&!C$B>#K(D'>*L#!&#=#'&C)!'((&$'C)#=!'=!\#DD!'=!&#=#'&C)!$B!>)#! $(#&'>*$B'D!D#L#DO!4#Q'>#=!'Q$?>!>)#!C$KK$B!\#DJ'&#!'B@!'B!'B'DA=*=!$J!>)#!($D*>*C'D! '&#'! K'&E! '! J#\! $J! >)#K! NX&$>>_! RSST_! 7#KKD#&! 'B@! -?((#&>_! RSSdPO! ,B! >)#! ! r! $(#&'>*$B'D!D#L#D_!K?D>*(D#!=>'E#)$D@#&!#B>*>D#K#B>!'=!\#DD!'=!&#=$?&C#!?=#!C$BJD*C>=! )'L#!D*E#\*=#!=#&L#@!'=!'!Q'=*=!J$&!'!K?D>*>?@#!$J!=>?@*#=_!&#=?D>*B%!*B!&#C$KK#B@#@! C$?&=#=! $J! 'C>*$B! $B! @*JJ#&#B>! =('>*'D! =C'D#=! NF#Q#&_! Tsss_! /C)#K#D! 'B@! .&Q%?>)_! RSSS_!+*=C)#&_!RSSrPO!! 6B! "#&K'BA_! K'[$&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! '&#'=! C'B! Q#! J$?B@! *B! >)#! D$\! 'B@! K*@!K$?B>'*B!&'B%#=_!=?C)!'=!2'A#&*=C)#&!F'D@_!/C)\'&G\'D@_!:'&G!'B@!/'?#&D'B@O! "#B#&'D! J$&#=>! &#C&#'>*$B! $J! C$?&=#! 'D=$! $CC?&=! *B! >)#! J$&#=>#@! =?&&$?B@*B%=! $J! *B@?=>&*'D!'&#'=!'B@!?&Q'B!'%%D$K#&'>*$B=O!0)#!K'*B!&#C&#'>*$B!'C>*L*>*#=!C$K(&*=#! )*E*B%! 'B@! \'DE*B%! '=! \#DD! '=! K$?B>'*B! Q*E*B%! 'B@! )$&=#Q'CE! &*@*B%! @?&*B%! >)#! =?KK#&! =#'=$B! 'B@! =E**B%_! =B$\! Q$'&@*B%! 'B@! =B$\=)$#*B%! *B! >)#! \*B>#&! =#'=$B! N3KK#&! 'B@! H&hQ=>D_! TssTPO! 3Q$?>! cde! $J! >)#! >$>'D! J$&#=>! '&#'! *=! (&*L'>#DA! $\B#@! N27.;i_!RSScP!'B@!$(#B!>$!'BA$B#!J$&!(?QD*C!?=#_!\)#&#'=!=(#C*J*C'>*$B=!$J!>)#!+'&&, -!!&$$, '*6/%! '&#! =?Q[#C>#@! >$! >)#! *B@*L*@?'D! =>'>#=! NXD$=#! 'B@!,&J_! TsspPO! 0)#! J&##! (?QD*C!?=#!$J!(&*L'>#!(&$(#&>A!*B!C$KQ*B'>*$B!\*>)!'@@*>*$B'D!J*B'BC*'D!C?>Q'CE=!$J! %$L#&BK#B>! =?(($&>=! )'=! &#C#B>DA! $(#B#@! '! C$B>&$L#&=A! \*>)*B! >)#! (&*L'>#! J$&#=>! $\B#&! C$KK?B*>A! 'B@! >$?&*=K! (D'BB#&=O! 0$! 'C)*#L#! C$K(#B='>*$B_! C$BC#(>?'D! ($==*Q*D*>*#=! >$! C$KK#&C*'D*G#! B$B1\$$@! J$&#=>! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! \#&#! (&#=#B>#@! J$&! (&*L'>#! J$&#=>! $\B#&=! QA! &#C#B>! (?QD*C'>*$B=! N7'DGQ?&%_! RSSS_! F#DCE#&_! RSST_! 7&$=#E, &%, -"4_! RSSdPO! 3D>)$?%)! (&*L'>#! J$&#=>! $\B#&=! )'L#! Q##B! ($D*>*C'DDA! #BC$?&'%#@! >$! K'&E#>! B$B1\$$@! J$&#=>! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=_! 'B@! =>?@*#=!$B!Q#=>1(&'C>*C#!#Y'K(D#=!)'L#!$?>D*B#@!'!KA&*'@!$J!($==*Q*D*>*#=_!$BDA!J#\! J$&#=>!$\B#&=!&#'D*G#!>)#!K'@#!=?%%#=>*$B=!NF#DCE#&_!RSST_!36416BJ$@*#B=>_!RSSdPO! 4?#!>$!>)#!D#%*=D'>*L#!J&'K#\$&E!u!+'&&,-!!&$$,'*6/%!u!'B@!>)#!J'C>_!>)'>!>)#!=*G#!$J!'! (&*L'>#! J$&#=>! (&$(#&>A! *B! "#&K'BA! 'L#&'%#=! ROc! )'_! 'B! 'C>*L#! K'&E#>*B%! $J! &#C&#'>*$B'D!=#&L*C#=!*=!K$=>DA!B$>!J#'=*QD#!N7&$=#E,&%,-"4_!RSSo'PO! 0)#!C$KK?B*>A_!=>'>#!'B@!J#@#&'D!J$&#=>=!'&#!=?Q[#C>#@!>$!J?DJ*DD!#BL*&$BK#B>'D! @?>*#=! 'B@! =$C*#>'D! &#=($B=*Q*D*>*#=! 'CC$&@*B%! >$! >)#! B'>*$B'D! J$&#=>! D'\! N2F'D@"_! TsprPO!0)?=!>)#A!C$K(&#)#B@!'!K'[$&*>A!$J!>)#!(&$>#C>#@!'&#'=!*B!"#&K'BA_!=?C)!'=! B'>*$B'D1! 'B@! B'>?&#! ('&E=O! :$\#L#&_! =*BC#! B$B1(&$>#C>#@! '&#'=! ?=?'DDA! )$D@! '! Q*%%#&! ($>#B>*'D! J$&! '@@*>*$B'D! &#C&#'>*$B'D!'C>*L*>*#=_! >)#A! $(#B! =(#C*J*C!B*C)#=! J$&! >$?&!$(#&'>$&=!'B@!>$?&*=K!Q?=*B#==#=_!\)*C)!#B'QD#=!'!%&$\>)!$J!C$K(D#K#B>'&A! 'C>*L*>*#=!$&!'!Q&#'@>)!$J!(&$@?C>!$JJ#&*B%=!N2??D>[#B=,&%,-"4_!TsspPO! ! 8494A4 $_O'GRSNHOT'GPUGOVH'IU'HPSTINW'

,B#! $J! >)#! J*&=>! #Y'K*B#@! CD?=>#&=! 'CC$&@*B%! >$! H$&>#&Z=! C$BC#(>! *=! >)#! <-"*+.'2*-2, E*2&, !"#$%&'! NTsspP! N+*%?&#! RPO! F*>)*B! >)#! <-"*+.'2*-2! E*2&, !"#$%&'! >$?&*=K!\'=!*@#B>*J*#@!>$!Q#!'!K'[$&!C$B>&*Q?>$&!>$!>)#!C$K(#>*>*L#B#==!$J!>)#!\*B#! ! p! K'B?J'C>?&*B%!*B@?=>&A!'B@!>)#!&#%*$B!*>!\'=!=*>?'>#@!*BO!0)*=!'((&$'C)!*BCD?@#@!'B! #Y'K*B'>*$B!$J!>)#!C$BC#B>&'>*$B!$J!D*E#!J*&K=!N>)#!\*B#&*#=P!'B@!'!J?&>)#&!D$$E!*B>$! >)#!3&)%/!'B@!8'&-3%/!*@#B>*JA*B%!$>)#&!*B@?=>&*#=!'B@!=?((D*#&=!NH$&>#&_!TsspPO!3D=$! #Y*=>*B%!D*BE=!Q#>\##B!>)#!*B@*L*@?'D!J*&K=!'B@!Q?=*B#==#=!\#&#!#Y'K*B#@O!3D>)$?%)! H$&>#&Z=! <-"*+.'2*-2, E*2&, !"#$%&'! @$#=! B$>! *BCD?@#! 'DD! #B>*>*#=! \)*C)! K'E#! ?(! >)#! &#=(#C>*L#! CD?=>#&_! )*=! J*%?&#! *DD?=>&'>#=! *K($&>'B>! CD?=>#&! '>>&*Q?>#=! NH$&>#&_! TsspPO! F*>)!'!J?&>)#&!#Y'K*B'>*$B!$J!>)#!\*B#!CD?=>#&_!\*B#!>$?&*=K_!'=!'!>)#K'>*C!=#%K#B>_! \'=! #Y>&'C>#@! >$! Q#! *BL#=>*%'>#@! *B! @#>'*D_! *4, -O! NF*DD*'K=_! RSST_! 8$L#DD*_! RSSb_! 3AD\'&@_! RSSo_! 2&$\B! 'B@! "#>G_! RSSoPO! 6B! >)#! &#C#B>! ('=>! >)#! CD?=>#&! C$BC#(>! )'=! Q##B!*K(D#K#B>#@!$B!@*JJ#&#B>!=('>*'D!=C'D#=!*B!>$?&*=K_!'D=$!'@@&#==*B%!@*JJ#&#B>! >$?&*=K!=#%K#B>=_!=?C)!'=!C?D>?&#!'B@!)#&*>'%#!>$?&*=K_!)#'D>)!>$?&*=K!$&!\#DDB#==! >$?&*=K!N:#JJ#&B$B,&%,-"4_!RSSS_!q'CE=$B!'B@!7?&()A_!RSSR_!8$&@*B_!RSSb_!:'\E*B=_! RSSc_! 2&$\B! 'B@! "#@@#=_! RSSrPO! :$\#L#&_! C$BC#(>! '((D*C'>*$B=! *B! =K'DD! D$C'D*G#@! #BL*&$BK#B>=!)'L#!Q##B!=C'&C#!N7*C)'#D_!RSSr'P!'B@!$BDA!J#\!&#C#B>!=>?@*#=!'@@&#==! >)#! *K(D*C'>*$B! $J! B#>\$&E=! 'B@! CD?=>#&! J$&K'>*$B=!*B! >)#! >$?&*=K! =#C>$&! *B! @#>'*D! N9'B*B', &%, -"4_! RSSo_! /'Y#B'_! RSSo_! 8$L#DD*, &%, -"4_! RSSdPO! 0)#! #Y*=>*B%! &#=#'&C)! '((&$'C)#=! L'&A! =>&$B%DA_! B$>! $BDA! *B! &#=#'&C)! $Q[#C>*L#=! Q?>! 'D=$! *B! C$BC#(>_! K#>)$@=!'B@!CD?=>#&!C)'&'C>#&*=>*C=!N@'!9?B)'!'B@!@'!9?B)'_!RSSoPO!

Figure 2. Californian wine cluster according to Porter (1998)

Grapestock State government agencies Winemaking (e.g. select committee on wine equipment production and economy) Bottles Fertilizers, pesticides, herbicides Barrels Growers / Wineries / Grape harvesting vineyards processing equipment facilities Caps and corks

Irrigation technology Brands

Educational, research Public relations and advertising California agricultural and trade cluster organizations Specialized (e.g. wine institute, UC publications Davis)

Food cluster

Tourism cluster ! ! s! 0)#!K'[$&*>A!$J!CD?=>#&!&#=#'&C)!*B!>$?&*=K!J$C?=#=!'>>#B>*$B!$B!C&*>*C'D!*K('C>! J'C>$&=!J$=>#&*B%!&#%*$B'D!C$K(#>*>*L#B#==_!\)*C)!C'B!Q#!J$?B@!*B!H$&>#&Z=!0*-1.23, 1.3&"O!0)*=!*BCD?@#=!>)#!'B'DA=*=!$J!@#K'B@!C$B@*>*$B=!*B!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=_!>)#! C$B>#Y>! $J! J*&K! =>&'>#%A! 'B@! &*L'D&A_! J'C>$&! C$B@*>*$B=_! '=! \#DD! '=! %$L#&BK#B>'D! =?(($&>!C$BC#&B*B%!*BJ&'=>&?C>?&#_!J'C*D*>'>*B%!*B(?>=!N#O%O!#@?C'>#@!\$&EJ$&C#P!'B@! #BJ$&C#K#B>!K'*B>#B'BC#!NH$&>#&_!Tssp_!q'CE=$B!'B@!7?&()A_!RSSdPO!! 3CC$&@*B%! >$! 8$L#DD*! NRSSdP! &#=#'&C)! $J! >$?&*=K! CD?=>#&=! 'B@! B#>\$&E=! *=! =?(($=#@! >$! ($*B>! $?>! >)#! 'L'*D'Q*D*>A! $J! =(#C*J*C! >$?&*=K! 'C>*L*>*#=! *B! '! C#&>'*B! @#=>*B'>*$B! $&! &#%*$B_! 'B@! >$! %#>! =K'DD! 'B@! K#@*?K! =*G#@! #B>#&(&*=#=! N/7.=P! >$! C$$(#&'>#!'B@!Q?*D@!=?CC#==J?D!>$?&*=K!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=O!3@@*>*$B'DDA!CD?=>#&! >)#$&A!*B!>$?&*=K!*=!?=#@!>$!K*B*K*G#!>$?&*=K!D#'E'%#=!N"$DD?Q,&%,-"4_!RSSRPO!! 8#\! K#@*'_! =?C)! '=! >)#! *B>#&B#>! 'B@! \#Q! ROS_! )'L#! 'D>#&#@! *BJ$&K'>*$B! (&$C#==#=! J$&! >$?&*=>=O! 0)*=! C$BCD?@#@! *B! '! K'[$&! C$B=?K(>*$B! C)'B%#! $J! >$?&*=K! (&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!'B@!'D=$!'D>#&#@!>$?&*=K!=#&L*C#!('>>#&B=!N4$$D*B,&%,-"4_!RSSRPO! 2#C'?=#!>$?&*=>=!'&#!'QD#!>$!&#`?#=>!*BJ$&K'>*$B!@*&#C>DA!J&$K!>)#!>$?&*=K!Q?=*B#==! $\B#&! 'B@! $B! Q?=*B#==! #L'D?'>*$B! =*>#=! N#O%O! >&*(! '@L*=$&P_! >)#! =#&L*C#! `?'D*>A! $J! '! =*B%D#! Q?=*B#==! $&! >)#! `?'D*>A! $J! '>>&'C>*$B! ($*B>=! \*DD! =$$B#&! &#D'>#! >$! >)#! \)$D#! @#=>*B'>*$BO!3@@*>*$B'DDA!>)#!>$?&*=>!*=!'QD#!>$!C)$$=#!@#=*&#@!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=! K$&#!=(#C*J*C'DDAO!3!=(#C*'D*G#@!'B@!K$&#!=#%K#B>#@!K'&E#>!)'=!@#L#D$(#@_!\)*C)! '*K=! m-%, #2*c#&, -!%*5*%*&$, -5-*"-8"&, -%, %/&, )"-!&$, 5*$*%&3n! N8AD'B@#&! {! :'DD_! RSSo! *B! 8$L#DD*!&%,-"O_!RSSdPO!.=(#C*'DDA!*B!B'>?Q'=#@!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=_!'C>*L*>A!B*C)#=! N#O%O! J?B! =($&>=P! @#L#D$(#@O! 0)*=! *B>&$@?C#@! '@@*>*$B'D! (D'A#&=! >$! >)#! >$?&*=K! K'&E#>!'=!\#DD!'=!B#\!B##@=!>$\'&@=!>)#!B'>?&'D!'==#>=!$J!>)#!>$?&*=K!@#=>*B'>*$BO! :?AQ#&=! 'B@! 2#BB#>>! NRSSbP! #Y(#C>! >)#! *B>#&1J*&K! C$$(#&'>*$B! *B! B'>?Q'=#@! >$?&*=K! CD?=>#&=! >$! K'>#&*'D*G#! m8&!-#$&, %/&, &25*'.21&2%, *$, %/&, 1-i.', '&6*.2-", !/-'-!%&'*$%*!,%/-%,3&%&'1*2&$,%/&,!.1)&%*%*5&2&$$,.+,%/&,!"#$%&'nO!! 9$KQ*B*B%!>)#=#!'&%?K#B>=!*>!Q#C$K#=!CD#'&!>)'>!*B!'!%D$Q'D!>$?&*=K!K'&E#>!*>! *=!*B@##@!>)#!D$C'>*$B!'B@!*>=!B'>?&'D!'==#>=_!\)*C)!K'&E!>)#!J$?B@'>*$B!$J!B'>? Q'=#@! >$?&*=K! @#=>*B'>*$B=_! Q?>! Q#A$B@! >)*=! J$?B@'>*$B_! >)#! $JJ#&! $J! >$?&*=K! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! $J! >)#! C$1D$C'>#@! /7.=! '=! \#DD! '=! #Y*=>*B%! =AB#&%*#=! 'B@! (&$@?C>*L*>A! '&#! =##B! '=! E#A! C$K($B#B>=! >$! D$C'D! @#L#D$(K#B>! $J! CD?=>#&! 'B@! B#>\$&E!(&$C#==#=O!! F*>)*B!>)#!*@#'!>$!J$=>#&!B#>\$&E!(&$C#==#=_!>)#!C&#'>*$B!$J!&#%*$B'D!Q&'B@=!*=! 'K$B%!>)#!K$=>!C$KK$B!CD?=>#&!*B*>*'>*L#!$Q[#C>*L#=!N/hDL#DD,&%,-"4_!RSSbPO!3D>)$?%)! CD?=>#&=!'B@!B#>\$&E=!'&#!$J>#B!?=#@!=AB$BAK$?=DA!*B!>$?&*=K_!2&'?B!NRSSoP!'&%?#=! >)'>! >)#A! '&#! m3*++&'&2%, 7&%, *2%&'3&)&23&2%9, E/&'&87, $1-"", 8#$*2&$$, 2&%E.'?,

! TS! $%'#!%#'&$,#23&')*2,%/&,6'.E%/,-23,$#$%-*2-8*"*%7,.+,!"#$%&'*26nO!3B!$L#&L*#\!*=!%*L#B! *B!0'QD#!T!>$!$?>D*B#!>)#!@*JJ#&#BC#=V!! !

Table 1. Differences between networks and clusters according to Rosenfeld (2001) in Braun (2005)

Networks Clusters Networks allow firms access to specialized Clusters attract needed specialized services at lower costs services to a region Networks have restricted membership Clusters have open membership

Networks are based on contractual Clusters are based on social values that agreement foster trust and encourage reciprocity Networks make it easier for firms to make Clusters generate demand for other firms complex products with a variety of similar and related capacities Networks are based on cooperation Clusters take both cooperation and competition

Networks have common business goals Clusters have collective visions

! 9$$(#&'>*$B!*B!&#%*$B'D!CD?=>#&=!@#K'B@=!'!C#&>'*B!@#%&##!$J!>&?=>_!#=(#C*'DDA! *B! =K'DD! D$C'D*G#@! #BL*&$BK#B>=! N;ABC)! 'B@! 7$&&*=$B_! RSSr_! />'Q#&_! RSSrPO! F*>)*B! C$$(#&'>*$B! ('>>#&B=_! >)#! K#'B=! $J! CD#'&! C$KK?B*C'>*$B! *=! C&?C*'D! >$! $L#&C$K*B%! *B@*L*@?'D!*B>#&#=>=!\)#B!@*=(?>#=!$&!@*='%&##K#B>=!'&*=#!N/#D*B!'B@!7A#&=_!TsspPO!3! C#B>&'D!('&>!$J!CD?=>#&!C$$(#&'>*$B!*=!('&>*B%!EB$\D#@%#O!2*#%#&!'B@!F#*B#&>!NRSSdP! *@#B>*JA!>)#!>&'B=J#&!$J!*K(D*C*>!'B@!>'C*>!EB$\D#@%#!>$!m6&2&'-%&,!.1)&%&2!*&$,-23, /&"), $%'&26%/&2, %/&, '&6*.2-", !.1)&%*%*5&, !-)-!*%7nO! 6B! >)*=! C$B>#Y>! >)#A! D*=>! *BB$L'>*L#! *B(?>=! >)&$?%)! =?((D*#&=! N*BB$L'>*$B! (?=)P_! @#K'B@*B%! C?=>$K#&=! N*BB$L'>*$B! (?DDP_! *BJ$&K'D! *BJ$&K'>*$B! 'B@! EB$\D#@%#! >&'B=J#&! >)&$?%)! =$C*'D! &#D'>*$B=)*(=_! '! >&'B=('&#B>! C$KK?B*C'>*$B! *BJ&'=>&?C>?&#! 'B@! 'B! '>>&'C>*L#! D'Q$&! K'&E#>!'K$B%!>)#!>&'B=J#&!K#C)'B*=K=!*B=*@#!$J!>$?&*=K!CD?=>#&=O! 0$?&*=K!CD?=>#&=!@*JJ#&!J&$K!*B@?=>&A!CD?=>#&=!=*BC#!>)#A!'&#!B$>!Q?*D@*B%!?(! $B#! =*B%D#! (&$@?C>_! Q?>! '! Q?B@D#! $J! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! N7*C)'#D_! RSSr'PO!Q-"#&, !/-*2$_! \)*C)! '&#! $Q[#C>! >$! >)#! K$=>! ('&>! $J! *B@?=>&A! CD?=>#&! &#=#'&C)_! '&#! B$>! =$! K?C)!C)'*B=!'=!>)#A!'&#!C$B=>&?C>=!$J!*B>#&@#(#B@#B>!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!\)*C)! Q?*D@! m#Y(#&*#BC#=n! $&! m#Y(#&*#BC#! Q?B@D#=n! *B! >$?&*=K! NH$$B_! Tssb_! "$DD?Q, &%, -"4_! RSSRPO!afgh,C/&'&,!.2$#1&'$,-'&,$&&?*26,2.%,%.,)#'!/-$&,-,$*26"&,)'.3#!%,8#%,'-%/&', -,8#23"&,.+,-%%'*8#%&$,%/-%,1-?&,#),%/&*',%'-5&",&b)&'*&2!&e!>)#!C$BC#(>!$J!3*-6.2-", !"#$%&'*26! =##K=! ('&>*C?D'&DA! &#D#L'B>! N7*C)'#D_! RSSrQPO! F)*D#! L#&>*C'D! @*K#B=*$B=! 'B@! )$&*G$B>'D! @*K#B=*$B=! '&#! C&?C*'D! C$K($B#B>=! *B! '! CD?=>#&! 'B'DA=*=! J$&! >)#!

! TT! K'B?J'C>?&*B%!*B@?=>&*#=_!7*C)'#D!NRSSrQP!)#BC#!*@#B>*J*#=!3*-6.2-",!"#$%&'*26!>$!Q#! K$=>! #JJ#C>*L#! *B! >)#! >$?&*=K! *B@?=>&AO! 0)*=, *K(D*#=! '! C$BC#B>&'>*$B! $J! C$K(D#K#B>'&A! J*&K=_! '@@*B%! >$! >)#! 'C>*L*>*#=! $J! $>)#&=! 'B@! >)?=! Q&$'@#B*B%! >)#! #Y>#B>! $J! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! J$&! >)#! C?=>$K#&O! 0*-6.2-", !"#$%&'*26! K'A! 'D=$! %#B#&'>#! &b%&'2-", &!.2.1*&$! 'B@! *=! >)?=! '! J?&>)#&! E#A! C&*>#&*$B! J$&! =?CC#==J?D! >$?&*=K!@#=>*B'>*$B=_!\)*C)!Q'=#!>)#*&!K?D>*>?@#!$J!&#C&#'>*$B'D!'C>*L*>*#=!$B!'!L'=>! B'>??=#!($>#B>*'D!N7*C)'#D_!RSSbPO!! 9$K('&#@! >$! *B@?=>&*'D! @*=>&*C>=_! #C$B$K*C! 'DD*'BC#=! $&! $>)#&! C$K(#>*>*L#! =>&'>#%*#=_! >)#! CD?=>#&! >)#$&A! =?(($&>=! >)#! *@#'! >$! #=>'QD*=)! 'B! *B=>*>?>*$B! \)*C)! #B)'BC#=! D$C'D! C$K(#>*>*L#B#==! Nq'CE=$B! 'B@! 7?&()A_! RSSdPO! 6B! >)#! =#>! J&'K#\$&E! $J! '! !"#$%&', *2*%*-%*5&_! >)*=! *=! $J>#B! &#J#&&#@! >$! '=!!"#$%&', 1-2-6&1&2%O! XB$\D#@%#! >&'B=J#&_! C$KK?B*C'>*$B! '=! \#DD! '=! >)#! =?(($&>! $J! *BB$L'>*$B! 'B@! (&$@?C>! @#L#D$(K#B>! (&$C#==#=! '&#! 'K$B%! >)#! K'*B! K'B'%#&*'D! J?BC>*$B=! N/hDL#DD, &%, -"4_! RSSbPO! 6B! >$?&*=K_! >)#=#! 'B@! U! $&! =*K*D'&! 'C>*L*>*#=! '&#! C'&&*#@! $?>! QA! >)#! &#%*$B'D! >$?&*=K! K'&E#>*B%! '==$C*'>*$B_! &#=($B=*QD#! J$&! >)#!K'&E#>*B%! $J! '! \)$D#! >$?&*=K! @#=>*B'>*$BO! 4?#! >$! '! &'(*@DA! C)'B%*B%! %D$Q'D! >$?&*=K! K'&E#>! 'B@! '! C$B=>'B>DA! %&$\*B%!J*#D@!$J!B#\!#B>&#(&#B#?&=!N:$(J*B%#&_!RSScP_!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=!C'B!$BDA! Q#!=?CC#==J?D!*J!>)#A!]T^!J?DJ*DD!C?=>$K#&=!#Y(#C>'>*$B=!'B@!]R^!K'B'%#!>$!Q?*D@!?(!'! )*%)!`?'D*>A!>$?&*=K!(&$@?C>!QA!@#L#D$(*B%!'B!$(#&'>*B%!(#&J$&K'BC#!C)'*B!'K$B%! >)#! =#&L*C#! (&$L*@#&=! N2*#%#&_! RSSo_! 2*#%#&! 'B@! F#*B#&>_! RSSdPO! 0)*=! &#`?*&#=! m9$1 $(#>*>*$Bn! N8'D#Q?JJ! 'B@! 2&'B@#BQ?&%#&_! RSSRP! '=! '! @&*L*B%! J'C>$&! >$! $L#&C$K*B%! J&'%K#B>'>*$B!'B@!>$!J$=>#&!*BB$L'>*$B!*B!K'&E#>!#C$B$KA!NX#DD#&_!RSSdPO!:#BC#_!*B! %D$Q'D!>$?&*=K!K'&E#>=!C$K(#>*>*$B!m*$,2.%,"*1*%&3,%.,%/&,"&5&",.+,$&'5*!&,)'.5*3&'$4, I/&,'&-",8-%%"&,*23&&3,*$,-%,%/&,"&5&",.+,3&$%*2-%*.2$n!N*8*3OPO!! 7'&E#>*B%! 'B@! @#=>*B'>*$B! K'B'%#K#B>! )'L#! >)?=! Q#C$K#! *B=#('&'QD#! *B=>&?K#B>=! N/>#*B%&?Q#_! RSScPO! 9$K(#>*>*L#B#==! B##@=! >$! K$L#! $B! J&$K! C$=>! $&*#B>'>*$B! >$\'&@! (&$@?C>! 'B@! =#&L*C#! @*JJ#&#B>*'>*$B_! !.1)"&1&2%-'*%*&$! 'B@! (&$C#==! $(>*K*G'>*$B! N2*#%#&! 'B@! qI%#&_! RSST_! 2*#%#&! 'B@! F#*B#&>_! RSSdPO! F*>)! >)#! =(#C*'D!J$C?=!$B!&#K$>#!B'>?Q'=#@!>$?&*=K_!>)*=!K#'B=V!! ]T^!#=>'QD*=)*B%!)*%)!`?'D*>A!(&$@?C>=_!]R^!K'*B>'*B*B%!`?'D*J*#@!D'Q$&!J$&C#_!]b^! @*=($=*B%!'L'*D'QD#!*BL#=>K#B>!J?B@=_!]c^!).$*%*.2*26!>$?&*=K!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=! *B!>)#!K'&E#>_!]o^!K'*B>'*B*B%!C$K(#>*>*L#B#==!'K$B%!/7.=!>$!J$=>#&!*BB$L'>*$B_!]d^! K'*B>'*B*B%! 'B@! ?(%&'@*B%! $J! B'>?&'D! '==#>=! 'B@! ]r^! =?JJ*C*#B>DA! C$KK?B*C'>*B%! >)&$?%)!#Y>#&*$&!K'&E#>*B%!N:'#@&*C)_!RSST_!2*#%#&_!RSSo_!+&#A#&_!RSSd_!L$B!H#*B#B_! RSSpPO! 0)*=!#YC#&(>!$B!CD?=>#&=!*B!>$?&*=K!*B>&$@?C#=!>)#!K$=>!*K($&>'B>!('&>!$J!>)#! &#L*#\#@! D*>#&'>?&#O! :$\#L#&_! J&$K! >)*=! D*>#&'>?&#! &#L*#\_! L'&*$?=! =)$&>1C$K*B%=!

! TR! #K#&%#_!\)*C)!'&#!?=#@!>$!J$&K?D'>#!&'>*$B'D#_!&#=#'&C)!=)$&>C$K*B%=!'B@!J?&>)#&! $B!&#=#'&C)!`?#=>*$B=!J$&!>)*=!>)#=*=O!6>!Q#C$K#=!#L*@#B>!\)A!>)#!)$D*=>*C!'((&$'C)! $J!>)#!CD?=>#&!C$BC#(>!=##K=!)*%)DA!=?*>'QD#V! ! 1 >$! ($*B>! $?>! >)#! =$C*$1#C$B$K*C! 'B@! ($D*>*C'D! &#D#L'BC#! $J! >$?&*=K! *B! K'B'%#@!J$&#=>!'&#'=! 1 >$!#Y(D$&#!'B@!@#>#&K*B#!E#A!J'C>$&=!>$!#BC$?&'%#!>)#!@#L#D$(K#B>!$J! '!=?CC#==J?D!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!@#=>*B'>*$B!! 1 >$!*K(&$L#!($D*CA!C$B@*>*$B=!*B!'!K?D>*1=>'E#)$D@#&!C$BJD*C>!'&#'! ! 6B! >)#! B#Y>! C)'(>#&_! >)#! (&#=#B>#@! =)$&>1C$K*B%=! \*DD! Q#! >&'B=J#&&#@! *B>$! &#=#'&C)! B##@=! 'B@! &#=#'&C)! `?#=>*$B=_! \)*C)! >)*=! >)#=*=! *=! %$*B%! >$! '@@&#==O! 3@@*>*$B'DDA! >)#! $Q[#C>*L#=! \*DD! Q#! $?>D*B#@! \*>)! >)#*&! C$B=>*>?>*B%! =?Q$&@*B'>#! $Q[#C>*L#=O! ! 84:4 $_ONIN'TONOMTG_'

84:484 %ONOMTG_'VTPaOGH'MUX'TMHIPUMRO'

2'=#@!$B!'!&'>*$B'D#!Q'CE%&$?B@!*B!J$&#=>&A_!K#>)$@=!*B!#C$B$K*C=_!%#$%&'()A! 'B@! =$C*'D! =C*#BC#=_! '=! \#DD! '=! =#D#C>#@! C'=#! =>?@A! '((&$'C)#=! *B! >$?&*=K! CD?=>#&! &#=#'&C)_! >)*=! =>?@A! *B>#B@=! >$! 'B'DAG#! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&!$B!>)#!D$C'D!=C'D#_!'((DA*B%!'!!"#$%&'($)&!*+*!,$%'-%&67!'((&$'C)!N+#=#&_!TsspPO! +$&! >)*=! >)#=*=_! >)#! >)#K'>*C! =#%K#B>! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! \'=! C)$=#B! >$! Q#! #Y'K*B#@! *B! '! C'=#! =>?@A! '((&$'C)_! \)*C)! \'=! C'&&*#@! $?>! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@!9$?B>A_!8$&>)!-)*B#1F#=>()'D*'O! ! 0)#! &#=#'&C)! J*#D@! Q?*D@=! $B! C$BC#(>=! 'B@! K#>)$@=! $J! >)#! J$DD$\*B%! @*=C*(D*B#=V! ! ]T^!9D'==*C'D!J$&#=>&A! ]R^!9D?=>#&!#C$B$K*C=! ]b^!0$?&*=K_!&#%*$B'D!#C$B$KA_!'B@!=$C*$D$%A! ! ! ! ! !

! Tb! +&$K! >)#! D*>#&'>?&#! Q'CE%&$?B@! (&#=#B>#@! 'Q$L#_! >)#! J$DD$\*B%! =)$&>C$K*B%=! 'B@!&#=#'&C)!B##@=!#K#&%#V! ! 1 ]T^!3=!'!C$BC#(>!Q'=#@!$B!C$KK?B*C'>*L#!'B@!C$$(#&'>*L#!Q#)'L*$&!>)#! CD?=>#&! C$BC#(>! $J! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=! CD#'&DA! B#%D#C>=! >$! *BCD?@#! *B@?=>&*#=! C'(*>'D*G*B%! $B! >)#!='K#! &#=$?&C#_! D*E#! B$B1\$$@! J$&#=>! (&$@?C>=! 'B@! J$&#=>! =#&L*C#=_! =?C)!'=! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$BO! 1 ]R^! 3! C$BC#(>?'D! CD?=>#&! ?B@#&=>'B@*B%! J$&! >)#! >$?&*=K! =#%K#B>! $J! J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!*=!C$B=#C?>*L#DA!K*==*B%_!D#'@*B%! >$!>)#!B##@!J$&!'!C$BC#(>?'D!$?>D*B#!$J!>)*=!CD?=>#&O!3D=$!B##@#@_!*=!>)#! @#=C&*(>*$B! $J! *>=! @*K#B=*$B=! *BCD?@*B%! >)#! *@#B>*J*C'>*$B! $J! K#>)$@=! J$&! '! C&*>*C'D! K'==! $&! C$BC#B>&'>*$B! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B!*B!'!C#&>'*B!'&#'!N@#=C&*(>*L#!C$B=*@#&'>*$BPO! 1 ]b^! 9$B=#C?>*L#DA! >)#&#! *=! '! B##@! J$&! '! J?&>)#&! CD?=>#&! 'B'DA=*=! $J! *@#B>*J*#@!CD?=>#&=!C$B=*@#&*B%!>)#!J$?&!#D#K#B>=!J$=>#&*B%!!.1)&%*%*5&, -35-2%-6&!*B!H$&>#&Z=!0*-1.23,1.3&",N#Y(D*C'>*L#!C$B=*@#&'>*$BPO! 1 ]c^! +*B'DDA! >)#! B##@! J$&! ($D*CA! &#C$KK#B@'>*$B=! >$! J$=>#&! C$K(#>*>*L#B#==! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! @#=>*B'>*$B=! #L$DL#=! NB$&K'>*L#!C$B=*@#&'>*$BPO! ! 0)#!J$DD$\*B%!`?#=>*$B=!'&#!@#&*L#@!'B@!=#D#C>#@!>$!Q#!#D'Q$&'>#@!*B!>)#!C$?&=#!$J! >)*=!>)#=*=V! ! b8c'&PUGOVH'PQ'H_O'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'MUX'TOGTOMHIPU'GRSNHOTd' 1!4$#=!>)#!#Y>#B=*$B!$J!>)#!J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&*#=!CD?=>#&!QA!B$B1 >*KQ#&! J$&#=>! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! 'B@! >)#! >)#K'>*C! =#('&'>*$B! $J! J$&#=>1 Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!C$B>&*Q?>#!>$!'!Q#>>#&!?B@#&=>'B@*B%!$J!>)#!J$&#=>! 'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&*#=!CD?=>#&|! 1! :$\! C'B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! Q#! @#J*B#@! U! K'((#@|! 1!:$\!C'B!*>=!@*K#B=*$B=!Q#!@#=C&*Q#@|!! ! b9c'5XOUHIQIGMHIPU'PQ'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'MUX'TOGTOMHIPU'GRSNHOTNd' 1! :$\! C'B! '! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! Q#! *@#B>*J*#@! *B! '! C#&>'*B!'&#'|! !

! Tc! b:c'&RSNHOT'MUMRKNIN'IU'GMNO'NHSXK'MVVTPMG_d' ! 5=*B%!H$&>#&Z=!0*-1.23,1.3&"V!! ! 1!@-!%.',*2)#%,!.23*%*.2$V!F)'>!E*B@!$J!%#B#&'D!J'C>$&!#B@$\K#B>!$CC?&=!*B!>)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! @#=>*B'>*$B! NC'=#! =>?@A! '&#'P! 'B@! \)*C)! J'C>$&=!'&#!C&?C*'D!J$&!=?CC#==|!F)'>!*=!>)#!CD?=>#&!K#KQ#&=Z!'((&'*='D!$J!>)#! '>>*>?@#!C$BC#&B*B%!D$C'D!J'C>$&!C$B@*>*$B=|! 1! 0&1-23, !.23*%*.2$V! F)'>! *=! >)#! @#K'B@! J$&! J$&#=>1>$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! (&$@?C>=|!F)$!'&#!J$&#=>!>$?&*=>!'B@!&#C&#'>*$B!=##E#&=!'B@!\)'>!'>>*>?@#!@$! >)#A! )'L#! C$BC#&B*B%! >)#! J$&#=>|! F)*C)! 'C>*L*>*#=! @$! >)#A! (?&=?#! 'B@! \)*C)! (&$@?C>=!@$!>)#A!@#K'B@|! 1! <.2%&b%, +.', +*'1, $%'-%&67, -23, '*5-"'7V! F)*C)! &$D#! @$! B#>\$&E=! )'L#|! :$\! *K($&>'B>!'&#!C$KK?B*C'>*$B!(&$C#==#=!'K$B%!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! K#KQ#&=! U! >$?&*=K! #Y(#&>=|! F)'>! E*B@! $J! C$$(#&'>*$B! $CC?&=|! :$\! @$! /7.=! (&$J*>! J&$K! B#>\$&E=! 'B@! C$$(#&'>*$B! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! CD?=>#&=|! F)'>! =>&'>#%*#=! '&#! C&?C*'D! J$&! =?CC#==J?D! /7.=! *B! >)#! C'=#! =>?@A!'&#'|! 1! L&"-%&3, -23, $#)).'%*26, *23#$%'*&$j! F)*C)! &$D#! @$! !.1)"&1&2%-'*%*&$! (D'A|! F)$!J$=>#&=!*BB$L'>*$B|!! 1!BCVI(-2-"7$*$j!F)'>!'&#!>)#!=>&#B%>)_!\#'EB#==#=_!$(($&>?B*>*#=!'B@!>)&#'>=! *B!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&!$J!>)#!C'=#!=>?@A!'&#'!'((D*#@!>$!H$&>#&Z=! 0*-1.23,1.3&"|!! ! bAc'5UNHTSWOUHN'MUX'TOGPWWOUXMHIPU'QPT'GPWVOHIHIJO'QPTONHBLMNOX'HPSTINW' XONHIUMHIPUNd' 1! F)*C)! *B=>&?K#B>=! J$=>#&! C$K(#>*>*L#B#==! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! #=(#C*'DDA! *B! >)#! D$\! 'B@! K*@! K$?B>'*B! &'B%#=|! F)*C)! ($D*CA! &#C$KK#B@'>*$B=! C$B>&*Q?>#! >$! '! =?=>'*B'QD#! @#L#D$(K#B>! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!@#=>*B'>*$B=|!! ! 84:494 %ONOMTG_'0LaOGHIJON'MUX'ONHIWMHOX'TONSRHN'

0)*=! >)#=*=! J$C?=#=! '>>#B>*$B! $B! >)#! J$DD$\*B%! =?(#&*$&! 'B@! =?Q$&@*B'>#! $Q[#C>*L#=V! ! ]T^! 3! D*>#&'>?Q'=#@! C$BC#(>?'D! @#L#D$(K#B>! $J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&!QA!'((DA*B%!H$&>#&=!@#J*B*>*$B!NH$&>#&_!TsspP! ! To! ]R^! 0)#! *@#B>*J*C'>*$B! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&=! QA! '((DA*B%! >)#! D$C'>*$B! `?$>*#B>! N2'>)#D>! 'B@! "DMCED#&_! RSSb_! 2$\#! 'B@! 7'&C$?*DD#&_!RSSdP! ]b^! 0)#! J?&>)#&! 'B'DA=*=! $J! >)#! CD?=>#&! ?=*B%! 'B! 'C>*L*>A1Q'=#@! '((&$'C)! >$! >)#K'>*C'DDA! =#('&'>#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! J&$K! $>)#&! >$?&*=K! =#%K#B>=! *B! >)#!D$C'D*G#@!#BL*&$BK#B>!$J!'!C'=#!=>?@A!QA!'((DA*B%!H$&>#&Z=!0*-1.23,1.3&"! *B!'!!"#$%&'($)&!*+*!,'((&$'C)! ]c^! 0)#! @#L#D$(K#B>! $J! &#C$KK#B@'>*$B=! J$&! C$K(#>*>*L#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!@#=>*B'>*$B=! ! 0)*=!&#=#'&C)!*B>#B@=!>$!#Y>#B@!>)#!J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&*#=!CD?=>#&! (?&($=#DA! D#'L*B%! >)#! =C$(#! $J! >)#! .9! @#J*B*>*$B! N.9_! TsssP! >$! C'=>! =$K#! D*%)>! $B! =$C*'D! 'B@! B$B1#Y>&'C>'QD#! L'D?#=! $J! >)#! J$&#=>O! 6B! >)#! D$C'D*G#@! #BL*&$BK#B>! $J! '! C'=#! =>?@A! '! !"#$%&', -2-"7$*$! *=! (#&J$&K#@! >$! J*B@! E#A! J'C>$&=! C$B>&*Q?>*B%! >$_!$&! *B)*Q*>*B%_!>)#!C$K(#>*>*L#B#==!$J!=*B%D#!Q?=*B#==#=!'B@!>)#!CD?=>#&!*B!>)#!C'=#!=>?@A! '&#'O!3CC$&@*B%!>$!=*K*D'&!=>?@*#=!$B!@*JJ#&#B>!>$?&*=K!=#%K#B>=!N#O%O!\*B#!>$?&*=K_! )#'D>)!>$?&*=KP_!>)#!J$DD$\*B%!)A($>)#=#=!J$&!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B! CD?=>#&=!'&#!@#&*L#@V!! ! 0)#!=?CC#==!$J!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&!@#(#B@=!$BV! ! 1 >)#! ?B*`?#! J#'>?&#=! $J! >$?&*=K! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! $JJ#&#@! '&$?B@! >)#! (&*K'&A! &#=$?&C#! J$&#=>! N?B*`?#! 'B@! C$)#&#B>! @#=>*B'>*$B! K'B'%#K#B>P! N/>#*B%&?Q#_!RSScP! 1 >)#! =$?B@! J$&#=>! #BL*&$BK#B>! 'B@! C$BB#C>#@! D'B@=C'(#! C)'&'C>#&*=>*C=! N:?AQ#&=!'B@!2#BB#>>_!RSSRP! 1 >)#! Q&#'@>)! $J! (&$@?C>! $JJ#&*B%=! QA! C&#'>*B%! C$K(D#K#B>'&A! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=!NH$$B_!Tssb_!H$&>#&_!Tssp_!7*C)'#D_!RSSr'P! 1 >)#! B#>\$&E! =>&?C>?&#=! 'B@! EB$\D#@%#! #YC)'B%#! Q#>\##B! >$?&*=K! K'B'%#K#B>_! (&*K'&A! &#=$?&C#! K'B'%#K#B>! NJ$&#=>&AP_! J$&#=>! $\B#&=! 'B@! $>)#&! =>'E#)$D@#&=! NH'B! 'B@! /C'&Q&$?%)_! Tsss_! 2?&%#==, &%, -"4_! RSSS_! 0&'C#A! 'B@!9D'&E_!RSSb_!3AD\'&@_!RSSoP! 1 >)#!*BB$L'>*$B!C'('C*>A!\*>)*B!>)#!D$C'D!CD?=>#&!N2&hCE#&,&%,-"4_!RSSb_!3AD\'&@! 'B@!"DABB_!RSSd_!2*#%#&!'B@!F#*B#&>_!RSSd_!F'D@#&,&%,-"4_!RSSdP! 1 >)#!K'&E#>*B%!=>&'>#%*#=!N/>#*B%&?Q#_!RSSc_!+&#A#&_!RSSdP! ! !

! Td! ! 3>!/7.!D#L#D_!=?CC#==!@#(#B@=!$BV! ! 1 J?DJ*DD*B%!C?=>$K#&!B##@=!QA!$JJ#&*B%!=?((D#K#B>'D!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!$&! (&$L*@*B%!'CC#==!>$!!.1)"&1&2%-'*%*&$!N8$L#DD*,&%,-"4_!RSSd_!7*C)'#D_!RSSr'P! 1 '! CD#'&! ).$*%*.2*26! QA! C)$$=*B%! '! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! >'&%#>! C?=>$K#&! N8*D==$B_!RSST_!F*DD*'K=_!RSSTP! 1 *BB$L'>*$B!$J!=#&L*C#=!U!(&$@?C>=!$B!>)#!C$K('BA!D#L#D!N3AD\'&@!'B@!"DABB_! RSSo_!8$L#DD*,&%,-"4_!RSSdP! ! 84:4:4 #HSXK'RIWIHN'

0)*=!=>?@A!\*DD!B$>!C$L#&!>)#!J$DD$\*B%!'&#'=V! - 3CC$?B>! J$&! >)#! J?DD! #C$B$K*C! #JJ#C>=! $J! 'DD! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! >$! >)#! &#%*$B'D!#C$B$KA!$J!>)#!&#=#'&C)!'&#'!NK#>)$@!'B@!@'>'!D*K*>'>*$BP! - /('>*'D! K'((*B%! $J! >)#! C$K(D#>#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&!N=('>*'D!D*K*>'>*$B!QA!C'=#!=>?@A!'((&$'C)P! ! 84:4A4 $_ONIN'PTYMUIZMHIPU'

6B! >)#! J$DD$\*B%! C)'(>#&_! K'>#&*'D! 'B@! K#>)$@=! '&#! $?>D*B#@O! 0)#! J*&=>! ('&>! (&$L*@#=! 'B! $L#&L*#\! $J! >)#! =>?@A! (&$C##@*B%=O! +$DD$\*B%_! '! @#J*B*>*$B! $J! J$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! '=! \#DD! '=! @#&*L#@! Q?=*B#==#=! *=! %*L#BO! 3! Q&*#J! *B>&$@?C>*$B!*B>$!>)#!C'=#!=>?@A!'&#'_!*>=!>$?&*=K!Q'CE%&$?B@!'B@!*>=!J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'C>*L*>*#=! 'B@! $JJ#&=_! *B! C$KQ*B'>*$B! \*>)! >)#! C'DC?D'>*$B! $J! >)#! D$C'>*$B! `?$>*#B>! J$&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B_! (&$L*@#! *BJ$&K'>*$B_! '=! >$! \)A! >)*=!&#%*$B!)'=!Q##B!C)$=#B!J$&!>)#!C'=#!=>?@AO!H&*K'&A!'B@!=#C$B@'&A!@'>'!=$?&C#=! *BCD?@*B%!>)#!CD$=#&!K#>)$@$D$%*C'D!(&$C##@*B%=!'&#!$?>D*B#@O!

! Tr! 94 *MHOTIMR'MUX'WOH_PXN'

9484 .OUOTMR'

3=! 'D&#'@A! $?>D*B#@! *B! >)#! D*>#&'>?&#! &#L*#\_! '! K?D>*>?@#! $J! K#>)$@=! #Y*=>! >$! C'&&A! $?>! CD?=>#&! 'B'DA=*=O! 0)#! K'[$&*>A! $J! '?>)$&=! )'L#! \*@#DA! @*=&#%'&@#@! >)#! 'KQ*>*$B!>$!C&#'>#!C$K('&'QD#!'B@!&#(&$@?C*QD#!'((&$'C)#=!N:#D@_!TssdPO!0\$!Q'=*C! '((&$'C)#=! C'B! Q#! @*=>*B%?*=)#@! J$&! CD?=>#&! 'B'DA=#=! 'B@! >)#! #=>'QD*=)K#B>! $J! CD?=>#&! *B*>*'>*L#=_! Q$>)! @*JJ#&*B%! *B! >)#*&! *B>#B@#@! (?&($=#! Nq'((#1:#*BG#, &%, -"4_! RSSpPO!,B!>)#!$B#!)'B@!>)#&#!'&#!($D*>*C'DDA!*B=>&?C>#@!'((&$'C)#=!>$!J$=>#&!C#&>'*B! #C$B$K*#=! 'B@! *B@?=>&*#=! QA! ($D*>*C'D! \*DDO! ,B! >)#! $>)#&! )'B@! &#=#'&C)#&=! *B! #C$B$KA!'B@!%#$%&'()A!$&!&#D'>#@!@*=C*(D*B#=!*B>#B@!>$!*@#B>*JA!CD?=>#&=!*B!C#&>'*B! =('>*'D! ?B*>=! QA! '((DA*B%! K$=>DA! %#$1=>'>*=>*C'D! K#>)$@=O! :$\#L#&_! >)#=#! *@#B>*J*C'>*$B!&#=?D>=!C$B=>*>?>#!K#&#DA!>)#!Q'=#!J$&!J$DD$\1?(!&#=#'&C)!$B!*@#B>*J*#@! CD?=>#&=O! +&#`?#B>! =C*#B>*J*C! C&*>*`?#! '@@&#==#=! ($D*>*C'DDA! *B=>&?C>#@! &#=#'&C)! '((&$'C)#=! Q#C'?=#! $J! >)#*&! (&#=?K#@! D'CE! *B! J'C>?'D! J$?B@'>*$B=! N+#=#&! 'B@! 2#&%K'BB_!RSSSPO! 3K$B%! >)#! K$=>! C$KK$BDA! ?=#@! K#>)$@=! *B! %#B#&'D! CD?=>#&! &#=#'&C)! '&#! D$C'>*$B!`?$>*#B>=!'B@!=)*J>1=)'&#!'B'DA=#=!J$&!CD?=>#&!*@#B>*J*C'>*$B!'B@!*B@?=>&A1 Q'=#@! *B(?>1$?>(?>! K$@#D=! J$&! '! K$&#! =(#C*J*C! D$$E!'>! '! C#&>'*B! *B@?=>&A! CD?=>#&! N3&K=>&$B%! 'B@! 0'AD$&_! RSSS_! 2'>)#D>! 'B@! "DMCED#&_! RSSbPO! 2$>)! &#`?*&#! =?*>'QD#! =>'>*=>*C'D! @'>'O! <#>_! J$&! '! D'&%#! ('&>! $J! &#=#'&C)_! #=(#C*'DDA! $B! =K'DD#&! Q&'BC)! =#%K#B>=_! >)#! =>'>*=>*C'D! CD'==*J*C'>*$B! =A=>#K=! '&#! B$B1C$K(D*'B>! \*>)! >)#! CD?=>#&! '((&$'C)!NH$&>#&_!TsspPO!6B!$>)#&!&#=#'&C)_!CD?=>#&!*@#B>*J*C'>*$B!K#>)$@=!=$K#>*K#=! &#=$&>!>$!=#%K#B>1C$K(&#)#B@*B%!Q&'BC)#=!$&!*B@?=>&*#=!J$&!CD?=>#&!*@#B>*J*C'>*$BO! +$&!J$DD$\1?(!&#=#'&C)!C'=#!*B@?=>&A!%&$\>)!J$&#C'=>=!N('&>DA!?=*B%!#Y(#&>!$(*B*$BP_! C'=#!=>?@*#=!'B@!/F,0!'B'DA=#=!'&#!?=#@O!! 4?#!>$!>)#!*B>#&@*=C*(D*B'&A!C)'&'C>#&!$J!>)*=!=>?@A!*B!>$?&*=K_!=#C$B@'&A!@'>'! *=!?=#@!>$!*@#B>*JA!>)#!C'=#!=>?@A!'&#'O!;'>#&!$B!(&*K'&A!@'>'!*=!$Q>'*B#@!QA!=?&L#A=_! *BCD?@*B%! `?'B>*>'>*L#! 'B@! `?'D*>'>*L#! K#'=?&#=! N:#D@_! TssdPO! :#BC#_! >)*=! !"#$%&'( $)&!*+*!,-))'.-!/!*BCD?@#=!J*#D@!&#=#'&C)!$J!`?'B>*>'>*L#!'B@!`?'D*>'>*L#!@'>'!'B@!*>=! C$KQ*B'>*$B!\*>)!=#C$B@'&A!@'>'!J&$K!B'>*$B'D!=>'>*=>*C=_!J$DD$\*B%!>)#!'((&$'C)#=! $J!2&'?B!NRSSoP_!3AD\'&@!'B@!"DABB!NRSSdP!'B@!q'CE=$B!'B@!7?&()A!NRSSdPO!

! Tp! 9494 =TPGOOXIUYN'

+*%?&#! b! (&$L*@#=! 'B! $L#&L*#\! $J! >)#! %#B#&'D! >)#=*=! (&$C##@*B%=O! 4?&*B%! *B>#B=*L#!D*>#&'>?&#!&#=#'&C)_!C$BC#(>!=)$&>C$K*B%=!J$&!>)#!J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=!CD?=>#&!\#&#!*@#B>*J*#@!'B@!>)#!&#=#'&C)!&'>*$B'D#!\'=!Q?*D>O!9$B=#`?#B>DA! *B!'!C$BC#(>?'D!$?>D*B#!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&!\'=!K'((#@_!K#>)$@=!J$&! >)#!*@#B>*J*C'>*$B!$J!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&=!\#&#!C)$=#BO!0)#! C'=#!=>?@A!'&#'!\'=!=#D#C>#@!?=*B%!=#C$B@'&A!@'>'O! !

Figure 3. Overview of the proceedings of the forest-based tourism and recreation cluster research project.

!

! Ts! F*>)*B!>)#!C'=#!=>?@A!'&#'_!/7.=!*B!>$?&*=K!N%'=>&$B$KA_!'CC$KK$@'>*$B!'B@! '@@*>*$B'D! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! =?((D*#&=P_! >$?&*=K! #Y(#&>=! 'B@! 'C>$&=!\#&#!*@#B>*J*#@O!3!>)&##!D'A#&#@!`?#=>*$BB'*&#!=?&L#A!\'=!%#B#&'>#@!*B!$&@#&! >$!$Q>'*B!(&*K'&A!@'>'!@*&#C>DA!J&$K!]T^!>$?&*=K!$(#&'>$&=_!]R^!L*=*>$&=!'B@!]b^!D$C'D! >$?&*=K! #Y(#&>=! 'B@! =>'E#)$D@#&=O! 3J>#&! (>#=>=! >)#! =?&L#A! \'=! C'&&*#@! $?>O! 3! K$&#!@#>'*D#@!K#>)$@!@#=C&*(>*$B!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#=!*=!%*L#B!*B!C)'(>#&!ROoO!0)#! $Q>'*B#@! @'>'! \'=! 'B'DAG#@! `?'B>*>'>*L#DA! QA! ?=*B%!/H//! 'B@! ?B*L'&*'>#! =>'>*=>*C=! 'B@! `?'D*>'>*L#DA! QA! >&'B=C&*Q*B%! >)#! #Y(#&>! *B>#&L*#\=! 'B@! 'B'DAG*B%! >)#K! 'CC$&@*B%! >$! >)#*&! C$B>#B>O! +?&>)#&K$&#! '! Q'=*C! =$C*'D! B#>\$&E! 'B'DA=*=! N/83P! \'=! '((D*#@!>$!>)#!#Y(#&>!%&$?(O!+*B'DDA!'!/F,0!K'>&*Y!\'=!?=#@!>$!($*B>!$?>!=>&#B%>)_! \#'EB#==#=_!$(($&>?B*>*#=!'B@!>)&#'>=!$J!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!*B!>)#! C'=#!=>?@A!'&#'O!2'=#@!$B!>)*=_!&#C$KK#B@'>*$B=!J$&!>)#!C'=#!=>?@A!'&#'!\#&#!K'@#O! ' 94:4 5XOUHIQIGMHIPU'PQ'H_O'GMNO'NHSXK'MTOM'

3CC$&@*B%! >$! q'CE=$B! 'B@! 7?&()A! NRSSdP! 'B@! 2$\#! 'B@! 7'&C$?*DD#&! NRSSdP! =('>*'D!C&*>#&*'!*BJD?#BC#!>)#!=#D#C>*$B!$J!'!=>?@A!\*>)*B!'@K*B*=>&'>*L#!Q$?B@'&*#=O! 6B! 2$\#Z=! 'B@! 7'&C$?*DD#&Z=! =>?@A! *B! 8$&>)! 3K#&*C'! 9$?B>*#=! \#&#! ?=#@! \*>)! '! J$&#=>! C$L#&'%#! $J! oSe! '=! C&*>#&*'! J$&! mJ$&#=>#@! 9$?B>*#=n! 'B@! '! D$C'DDA! #Y*=>*B%! >$?&*=K! *BJ&'=>&?C>?&#! Q'=#@! $B! >$>'D! >?&B$L#&! *B! mJ*L#! >A(#=! $J! &#>'*D! 'B@! =#&L*C#! =?Q1=#C>$&=nO! +$&! =#C$B@'&A! @'>'! >)#A! &#D*#@! $B! 67H;38O! 3((DA*B%! >)#! D$C'>*$B! `?$>*#B>! N;aP! >)#A! *@#B>*J*#@! J$&#=>&A1>*KQ#&! @#(#B@#BC*#=O! +$&! >)*=! =>?@A! 2$\#Z=! 'B@!7'&C$?*DD#&Z=!NRSSdP!C&*>#&*'!\#&#!'@$(>#@O!,BDA!J$?&!9$?B>*#=!*B!8-F!J?DJ*DD!>)#! 'Q$L#!K#B>*$B#@!C&*>#&*'O!0)#A!'&#!'DD!D$C'>#@!*B!>)#!%&#'>#&!'&#'!/'?#&D'B@!&#%*$BO! 8'K#DA! >)#A! '&#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! NJ$&#=>! C$L#&'%#! $J! odeP_! 7I&E*=C)#&! X&#*=! NJ$&#=>! C$L#&'%#! $J! oSeP_! X&#*=! ,D(#! NJ$&#=>! C$L#&'%#! $J! oseP! 'B@! X&#*=! /*#%#B1 F*>>%#B=>#*B!NJ$&#=>!C$L#&'%#!$J!do!ePO!3DD!$>)#&!9$?B>*#=!*B!8-F!)$D@!D#==!>)'B!oSe! J$&#=>!C$L#&'%#O! +$&!*@#B>*JA*B%!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&=_!>)#!;a!\'=!?=#@V! ;$C'D! C$BC#B>&'>*$B=! $J! *B@?=>&*#=_! *B@?=>&A! Q&'BC)#=! $&! =#C>$&=! '&#! C'DC?D'>#@! QA! ?=*B%! >)#! ;a! N2'>)#D>! 'B@! "DMCED#&_! RSSbPO! 6>! =)$\=! '! D$C'D! *B@?=>&AZ=! =)'&#! *B! '! C#&>'*B! ?B*>! C$K('&#@! >$! >)#! =)'&#! *B! >)#! ='K#! *B@?=>&A! *B! '! &#J#&#BC#! '&#'! N#O%O! D$C'D! #K(D$AK#B>! *B! >)#! C'&! K'B?J'C>?&*B%! *B@?=>&A!C$K('&#@! >$! >)#! &#%*$B'D! $&! J#@#&'D! #K(D$AK#B>! *B! >)#! C'&! K'B?J'C>?&*B%! *B@?=>&APO! 6J! >)#! ;a! #`?'D=! K$&#! $&! D#==!T_!>)#!$Q=#&L#@!D$C'D!=)'&#!$J!'!C#&>'*B!*B@?=>&AZ=!?B*>!@$#=!B$>!@*JJ#&!J&$K!>)#! &#%*$B'D!$&!B'>*$B'D!=)'&#!$J!>)#!L#&A!='K#!?B*>O!0)#!K$&#!>)#!;a!$J!>)#!$Q=#&L#@! D$C'D!*B@?=>&AZ=!?B*>!#YC##@=!>)#!L'D?#!T_!>)#!)*%)#&!*=!>)#!D$C'D!=)'&#!C$K('&#@!>$!

! RS! >)#!B'>*$B'D!$B#O!:#BC#!'!D$C'D!C$BC#B>&'>*$B!$J!>)*=!*B@?=>&A!*B!>)#!D$C'D!?B*>!\'=! @*=C$L#&#@O! +$&! 'B'DAG*B%! ($==*QD#! C$BC#B>&'>*$B=! *B! >)#! >$?&*=K! =#C>$&_! *>! *=! @*JJ*C?D>! >$! &#DA!$B!>$>'D!>?&B$L#&!$&!#K(D$AK#B>!@'>'!*B!>)#!@#=*%B'>#@!*B@?=>&*#=!$BDAV!6B!>)#! >$?&*=K!*B@?=>&A!u!*B!C$K('&*=$B!>$!>)#!=?((DA1Q'=#@!'B@!#Y($&>1@&*L#B!J$&#=>!'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=! =#C>$&! u! >)#! =#&L*C#=! C$K(&*=#@! *B! $B#! #C$B$K*C! Q&'BC)! CD'==*J*C'>*$B!N#O%O!%'=>&$B$KAP!'&#!@#K'B@#@!QA!>$?&*=>=!'B@!QA!B$B1>$?&*=>=O!0)?=! >)#!$L#&'DD!>?&B1$L#&!=)$?D@!B$>!Q#!>)#!$BDA!*B@*C'>$&!Q#C'?=#!*>!@$#=!B$>!&#J#&!>$! >$?&*=K! $BDAO! +?&>)#&K$&#_! >)#! #K(D$AK#B>! @'>'! *B! >$?&*=K! @#=>*B'>*$B=! *=! $J>#B! =?Q[#C>#@!>$!=#'=$B'D!JD?Y#=!N#O%O!=?KK#&!)$D*@'A!=#'=$B!\*>)!'@@*>*$B'D!>#K($&'D! #K(D$AK#B>!*B!C$K('&*=$B!>$!D$\1!$&!$JJ1=#'=$B!#K(D$AK#B>PO!6B!$&@#&!>$!CD#'&DA! *@#B>*JA!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&=_!>\$!&#D'>*$B'D!*B@*C'>$&=!\#&#!C)$=#BV! ! ]T^!"?#=>!'&&*L'D=!>$!>)#!'&#'!*B!&#D'>*$B!>$!>)#!D$C'D!($(?D'>*$B!@#B=*>A!$J!>)#! '&#'O! ]R^!0)#!>$>'D!>?&B$L#&!D*'QD#!>$!>'Y!$B!='D#=!$J!>)#!)$>#D!'B@!&#=>'?&'B>!*B@?=>&A! *B!&#D'>*$B!>$!>)#!>$>'D!>?&B$L#&!*B!'DD!>#&>*'&A!*B@?=>&*#=O! ! +$&!>)#!=#C$B@!C'DC?D'>*$B!>)#!;a!$J!>)#!CD'==!:!*B!>)#!"#&K'B!9D'==*J*C'>*$B!$J! .C$B$K*C! 3C>*L*>*#=! ]="-$$*+*?-%*.2, 3&', C*'%$!/-+%$:E&*6&^! \'=! &#D'>#@! >$! >)#! >$>'D! >#&>*'&A!=#C>$&!C$K(&*=*B%!CD'==#=!"1,!#YCD?@*B%!:O!0)#!;a!\'=!C'DC?D'>#@!J*&=>!\*>)! >)#!&#J#&#BC#!'&#'!$J!>)#!'@K*B*=>&'>*L#!@*=>&*C>!3&B=Q#&%!NJ$&#=>!C$L#&'%#!$J!cReP_! 'B@! =#C$B@! &#J#&&*B%!>$! >)#! \)$D#! J#@#&'D! =>'>#! $J!8$&>)! -)*B#1F#=>()'D*'! NJ$&#=>! C$L#&'%#!$J!RdePO! ! x / x LQ = gi !i gi ! gi X / X i !i i ! ;a!f!D$C'>*$B!`?$>*#B>! %!f!*B@#Y!$J!*B@?=>&A!Q&'BC)! *!f!*B@#Y!$J!D$C'D!?B*>! Y! f! $Q=#&L#@! L'D?#! J$&! D$C'D! 'C>*L*>A! NNTP! >$?&*=>!'&&*L'D=w! NRP! >$>'D! >?&B$L#&! *B! %'=>&$B$KAP! t!f!$Q=#&L#@!L'D?#!$J!&#J#&#BC#!NNTP!>$>'D!D$C'D!($(?D'>*$Bw!NRP!>$>'D!>?&B$L#&!*B! >#&>*'&A!=#C>$&P! !

! RT! -#%'&@*B%!>)#!;a!$J!oOTc!J$&!>$?&*=>!'&&*L'D=!'B@!>$>'D!($(?D'>*$B!*B!>)#!'&#'!$J! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! *B! &#D'>*$B! >$! >)#! '@K*B*=>&'>*L#! @*=>&*C>! $J! 3&B=Q#&%! ]L&6*&'#26$8&:*'?,F'2$8&'6^!*>!Q#C$K#=!#L*@#B>!*B!0'QD#!R_!>)'>!>)#!:/X!#YC##@=!>)#! -23! CD#'&DAO! 6>! 'D=$! #YC##@=! 'DD! $>)#&! 9$?B>*#=! *B!>)#! /'?#&D'B@! &#%*$BO! 6>=! ;a! $J! TrOco!*B!&#D'>*$B!>$!>)#!&#J#&#BC#!'&#'!$J!>)#!J#@#&'D!=>'>#!8-F!N'DQ#*>!\*>)!'!J$&#=>1 C$L#&!$J!$BDA!RoeP!K'&E=!*>=!>$?&*=K!C)'&'C>#&!>)&$?%)!%?#=>!'&&*L'D=!#L#B!K$&#O! !

Table 2. Location quotient (LQ) according to tourist arrivals to the area and total local population in the area, Federal Agency for Statistics [Statistisches Bundesamt], 2008.

Spatial area Tourist arrivals Total LQ for LQ for to the area population of reference reference the area area RBA area NRW North Rhine- (NRW) 13,491,274 17,944,064 0.30 1.00 Administrative district (RBA) 9,452,562 3,699,748 1.00 3.40

3,567,290 271,891 5.14 17.45 Hochsauerlandkreis

449,884 437,785 0.40 1.37 Märkischer Kreis

585,474 140,481 1.63 5.54 Kreis Kreis Siegen- Wittgenstein 980,471 286,299 1.34 4.55 ! 0)#! ;a! $J!ROSs!C'DC?D'>#@! J$&! >)#! >?&B$L#&!D*'QD#!>$! >'Y! $B! ='D#=!]$%&#&'8-'&', G1$-%:^! *B! >)#! )$>#D! 'B@! &#=>'?&'B>! *B@?=>&A! J$&! >)#! :/X! C$K('&#@! >$! >)#! -23! CD#'&DA!($*B>=!$?>!>)#!*K($&>'BC#!$J!>)#!>$?&*=K!=#C>$&!J$&!>)*=!9$?B>AO!3>!>)#!='K#! >*K#!>)#!B#*%)Q$&*B%!9$?B>*#=!\*>)!=*K*D'&!J$&#=>!C$L#&'%#!@$!B$>!=)$\!>)#=#!CD#'&! >#B@#BC*#=!'>!'DDO!6B!&#J#&#BC#!\*>)!>)#!J#@#&'D!=>'>#!8-F!>)#!;a!\'=!C'DC?D'>#@!\*>)! bOTs!N0'QD#!bPO! F*>)! >)*=! J$?B@'>*$B! *>! Q#C$K#=! #L*@#B>! >)'>! >)#! :/X! *=! B$>! $BDA! '! J$&#=>1 Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&O!6>!'D=$!C$B=>*>?>#=!'!(&$K*=*B%!'&#'!J$&!'!C'=#! =>?@A! '((&$'C)! >$! J?&>)#&! #Y'K*B#! 'B@! 'B'DAG#! >)*=! CD?=>#&O! 3D>)$?%)! CD?=>#&=! #YC##@!'@K*B*=>&'>*L#!Q$&@#&=!*B!=*G#!'B@!=C'D#!NH$&>#&_!RSSS_!3=)#*K,&%,-"4_!RSSdP_! >)#!D*K*>'>*$B!>$!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!\'=!@#C*@#@!J$&!>\$!&#'=$B=V!]T^!=#C$B@'&A! @'>'! \'=! 'L'*D'QD#! '>! >)#! 9$?B>A! D#L#D! 'B@! ]R^! 'B! 'B'DA=*=! $J! >)#! \)$D#! &#%*$B! $&! D'B@=C'(#!?B*>!\$?D@!)'L#!Q##B!Q#A$B@!>)#!=C$(#!$J!>)#!=>?@A!&#%'&@*B%!Q$>)!>*K#! 'B@!J*B'BC*'D!=$?&C#=O! ! RR! !

Table 3. Location quotient (LQ) according to turnover liable to tax on sales in the hotel and restaurant industry (class H) in relation to the turnover liable to tax on sales in the whole tertiary (service) sector (German Classification of Economic Activities classes G-O excluding H), Federal agency for statistics [Statistisches Bundesamt], 2008.

Spatial area Turnover liable Turnover liable LQ for LQ for to tax on sales to tax on sales reference area reference in the tertiary in the hotel and RBA area NRW sector in restaurant thousand industry Euros North Rhine- Westphalia 740,256,837 11,586,893 0.65 1.00 Administrative district Arnsberg 82,439,909 1,970,726 1.00 1.53

Hochsauerlandkreis 4,247,977 211,891 2.09 3.19

Märkischer Kreis 8,023,521 183,127 0.95 1.46

Kreis Olpe 2,239,935 81,302 1.52 2.32 Kreis Siegen- Wittgenstein 6,034,004 128,528 0.89 1.36 ! 94A4 3OQIUIHIPU' PQ' QPTONHBLMNOX' HPSTINW' MUX' XOTIJOX' LSNIUONNON'

F)*D#!'B!*B@?=>&A!*=!@#J*B#@!QA!*>=!C$KK$B!(&$@?C>*$B!(&$C#==#=!J$&!'!%&$?(! $J!=*K*D'&!#B>#&(&*=#=!'B@!Q?=*B#==#=_!>)#!>$?&*=K!*B@?=>&A!*=!@#J*B#@!QA!>)#!'C>*L*>A! $J! >)#! C$B=?K#&=! N:'DD! 'B@! 7*C)'#D_! RSSrPO! mF!%*5*%7(8-$&3, $&61&2%-%*.2, *$, )'&3*!-%&3, .2, %/&, -$$#1)%*.2, %/-%, 3*++&'&2%, %.#'*$1, )'.3#!%$, -))&-", %., 3*++&'&2%, %7)&$, .+, %.#'*$%$4n! N7CX#&C)#&, &%, -"4_! RSSRPO! 6B! $&@#&! >$! 'B'DAG#! '! ('&>*C?D'&! Q&'BC)! =#%K#B>! C$K(D#>#DA_! *>! *=! B#C#=='&A! >$! CD#'&DA! @#J*B#! \)*C)! 'C>*L*>*#=! C)'&'C>#&*G#! >)'>! ('&>*C?D'&! (&$C#==! 'B@! >$! \)'>! #Y>#B@!>)#! (&$C#==! &#K'*B=! ('&>! $J! >)#! 'C>?'D! >$?&*=K! (&$@?C>O! +$C?=*B%! $B! >)#! >)#K'>*C! =#%K#B>! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B_! >)#! (&#=#B>#@! '((&$'C)! *=! )#BC#! 'C>*L*>A1Q'=#@O! 6>! *=! '==?K#@! >)'>! >)#! >$(! *B>#&#=>! J$&! >)#! L*=*>$&! >$! >&'L#D! >$! >)#! @#=>*B'>*$B! U! >$! ('==! >)#*&! D#*=?&#! >*K#! 'B@!(?&=?#!&#C&#'>*$B!*B!>)#!@#=*%B'>#@!'&#'!*=!=>&$B%DA!C$BB#C>#@!\*>)!>)#!$JJ#&#@! 'C>*L*>*#=! 'B@! >)#! B'>?&'D! 'K#B*>A! $J! >)#! J$&#=>O! 0)#! )#&#\*>)! (&#=#B>#@! '((&$'C)! @#J*B#=!D#*=?&#!'CC$&@*B%!>$!4?K'G#@*#&!NTsrcP!*2!i#*D!NTssRP!'=V!

! Rb! ! aF2!-!%*5*%79,-)-'%,+'.1,%/&,.8"*6-%*.2$,.+,E.'?9,+-*"9,-23,$.!*&%7,k,%.,E/*!/,%/&, *23*5*3#-", %#'2$, -%, E*""9, +.', &*%/&', '&"-b-%*.29, 3*5&'$*.29, .', 8'.-3&2*26, /*$, ?2.E"&36&, -23, /*$, $).2%-2&.#$, $.!*-", )-'%*!*)-%*.29,%/&, +'&&, &b&'!*$&, .+, /*$, !'&-%*5&,!-)-!*%74n! ! ! -#C&#'>*$B!*=!@#J*B#@!'CC$&@*B%!>$!+'*&C)*#D@!NTsrSP!*2!i#*D!NTssRPV!

! aF27,-!%*5*%7,)#'$#&3,3#'*26,"&*$#'&9,&*%/&',*23*5*3#-",.',!.""&!%*5&9,%/-%,*$,+'&&, fgh, /-5*26, *%$, .E2, *11&3*-%&, -))&-"9, 2.%, *1)&""&3, 87, -, 3&"-7&3, '&E-'3, 8&7.23,*%$&"+9,.',87,-27,*11&3*-%&,2&!&$$*%74n! ! ! 0)#! @#J*B*>*$B! J$&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! *=! '@'(>#@! J&$K! 7?&>)A! 'B@! 9'QQ'%#! NRSScP_! X'['D'! &%, -"4! NRSScP_! 2??D>[#=! &%, -"O! NRSSbP! '=! \#DD! '=! 9$&@#DD! 'B@! 0'&&'B>! NRSSRPV!

! a@.'&$%(8-$&3, %.#'*$1, *$, %.#'*$1, %/-%, *25."5&$, '&!'&-%*.2, *2, 2-%#'-", +.'&$%, $#''.#23*26$9,!.18*2*26,'&!'&-%*.2-",#$&,.+,+.'&$%$,-23,%.#'*$14,@.'&$%(8-$&3, %.#'*$1, *$, 3&+*2&3, -$, *2!"#3*26, ).'%*.2$, .+, -"", 3*'&!%, 2-%#'&(8-$&3, $&'5*!&$, -!%*5*%*&$,'&"-%&3,%.,%.#'*$14,A2,+.'&$%(8-$&3,%.#'*$19,%/&,+.'&$%,*$,-,$*62*+*!-2%, -%%'-!%*.2,.',&25*'.21&2%,+.',-!%*5*%*&$4n! ! ! 0)#!J$&#=>1Q'=#@!'C>*L*>*#=!\#&#!'@'(>#@!J&$K!3KK#&!'B@!H&hQ=>D!NTssTP!'B@! C&#'>#@! 'CC$&@*B%! >$! N4*=='&>_! RSSoP! \)#&#! B'>?&'D!'K#B*>*#=! '&#! CD$=#DA! D*BE#@! >$! &#C&#'>*$B! 'C>*L*>*#=! *B! >)#*&! =?&&$?B@*B%=! N0'QD#! cPO! 0)#! C$BB#C>*$B! Q#>\##B! >)#! (&#=#BC#! $J! J$&#=>! &#=$?&C#=! '>! '! C#&>'*B! J$&#=>! C$L#&'%#! (#&C#B>'%#! 'B@! *>=! L*=*>'>*$B!J&#`?#BCA!\'=!#=>'QD*=)#@!*B!('=>!=>?@*#=!N7'&C$?*DD#&_!Tssp_!7'&C$?*DD#&, &%,-"4_!RSSc_!2$\#!'B@!7'&C$?*DD#&_!RSSdPO! !

Table 4. Natural amenities and their influence on activity and activity supporting products and services according to Dissart (2005) / modified

Natural amenity Recreational activity Specialized products / services derived from the recreational activity Relief Mountain biking Mountain bike trails Downhill skiing Ski slopes / ski trails Snowboarding Cable cars Runways Cross country skiing Climbing routes Paragliding ! Rc! Climbing Skating-tracks Nordic-skating Bob runs Bob-sledding Forests Hiking / going for a walk Hiking trails / hiking Animal observation infrastructure (signage, Photography benches, weather huts Horseback riding Look-outs) Gathering of fruits / Horseback riding trails mushrooms Picnic-sites Camping Campsites / Campgrounds ! 94C4 DSONHIPUUMITO'NSTJOKN'

-#=#'&C)!K#>)$@=!J$&!D#*=?&#!'B@!>$?&*=K!'&#!CD$=#DA!@#&*L#@!J&$K!K#>)$@=!*B! =$C*'D! =C*#BC#=_! *BCD?@*B%! *B>#&L*#\=! 'B@! =?&L#A=! Ni#*D_! RSSdPO! 3! K'[$&! ('&>! $J! >$@'AZ=! >$?&*=K! &#=#'&C)! *=! Q'=#@! $B! `?#=>*$BB'*&#! =?&L#A=! *B! $&@#&! >$! $Q>'*B! (&*K'&A! @'>'! '=! #JJ#C>*L#! 'B@! (&#C*=#! '=! ($==*QD#! N*8*3OP4! .=(#C*'DDA! *B! >$?&*=K! K'&E#>*B%! 'B@! @#=>*B'>*$B! K'B'%#K#B>! \*>)! >)#! '((D*C'>*$B! $J! >$$D=! =?C)! '=! Q#BC)K'&E*B%!'B@!).$*%*.2*26_!*>!*=!C&?C*'D!>$!'@@&#==!>$?&*=K!$(#&'>$&=!'B@!L*=*>$&! @*&#C>DA! N<'B%G)$?! 'B@! -*>C)*#_! Tssb_! 2'D$%D?! 'B@! 7C9D#'&A_! Tsss_! X$G'E! 'B@! -*KK*B%>$B_!Tsss_!X$G'E_!RSSRPO! 3CC$&@*B%!>$!&#C#B>DA!'CC$K(D*=)#@!>$?&*=K!CD?=>#&!C'=#!=>?@*#=!QA!8$L#DD*!&%, -"O! NRSSdP! 'B@! q'CE=$B! 'B@! 7?&()A! NRSSdP! 'B@! 'B! $&*#B>'>*$B! >$\'&@=! (&$L#@! K#>)$@$D$%*C'D! J&'K#\$&E=! QA! :'&&#&! NRSSRP! 'B@! -M>>#&! NTssdP_! >)#! (&*K'&A! @'>'! \'=! $Q>'*B#@! QA! '! >&*(D#1D'A#&#@! `?#=>*$BB'*&#! =?&L#A! K#>)$@O! 0)#! J*&=>! D'A#&! C$B=*=>=!$J!'!>$?&*=K!Q?=*B#==!=?&L#A!*B!>)#!C'=#!=>?@A!9$?B>A!>$!#Y'K*B#!>)#!$JJ#&! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! N=?((DA! =*@#PO! 0)#! =#C$B@! D'A#&! C$B>'*B=! '! L*=*>$&! =?&L#A! C$L#&*B%! L*=*>$&! @#K'B@! 'B@! 'B'DAG*B%! >)#! >'&%#>! %&$?(! N@#K'B@! =*@#PO! 3B! '@@*>*$B'D! >)*&@! D'A#&! \'=! '@@#@! QA! #Y(#&>! C$B=?D>'>*$B=! *B! L'&*$?=!>$?&*=K!Q&'BC)1&#D'>#@!*B=>*>?>*$B=!'B@!$>)#&!=>'E#)$D@#&!*B=>*>?>*$B=O!! 0)#! K#>)$@! $J! ?=*B%! '! >&*(D#1D'A#&#@! `?#=>*$BB'*&#! =?&L#A! $J! Q?=*B#==#=_! L*=*>$&=!'B@!#Y(#&>=_!('*&#@!\*>)!'!&#C$&@*B%!$J!=#C$B@'&A!@'>'!*=!@#&*L#@!J&$K!D$C'D! CD?=>#&! =>?@*#=! *B! 3?=>&'D*'! N2&'?B, &%, -"4_! RSSo_! 3AD\'&@! 'B@! "DABB_! RSSd_! q'CE=$B! 'B@!7?&()A_!RSSd_!/C$>>,&%,-"4_!RSSpP_!"&#'>!2&*>'*B!N3=)#*K,&%,-"4_!RSSd_!8$L#DD*,&%, -"4_!RSSdP!'B@!9'B'@'!N2&$\B!'B@!"#@@#=_!RSSrP!'D=$!'@@&#==*B%!>$?&*=K!=#%K#B>=_! =?C)! '=! \*B#! >$?&*=K_! J$DE1K?=*C! 'B@! C?D>?&#! >$?&*=K_! 'B@! )#'D>)! >$?&*=KO! 3! @#>'*D#@!@#=C&*(>*$B!$J!>)#!(&$C##@*B%=!$B!>)#!`?#=>*$BB'*&#!=?&L#A=!J$DD$\=!*B!>)#! B#Y>!C)'(>#&=O!!

! Ro! 0)#! J$?&! #D#K#B>=! *B! H$&>#&=! @*'K$B@_! ?B@#&(*BB*B%!!.1)&%*%*5&, -35-2%-6&_! '&#! =>?@*#@! *B! @#>'*DO! +*&=>_! >)#! &#%*$B'D! #B@$\K#B>! \*>)! >)#! L'&*$?=! J'C>$&! C$B@*>*$B=! *=! #Y'K*B#@O! /#C$B@_! >)#! C$KK?B*C'>*$B! ('>>#&B=! '&#! 'B'DAG#@! >$! @#>#&K*B#! >)#! &#C#(>*L#B#==! $J! D$C'D! CD?=>#&! K#KQ#&=! J$&! CD?=>#&! =>&'>#%A! NC$B>#Y>! J$&! J*&K! =>&'>#%A! 'B@! &*L'D&APO! 3@@*>*$B'DDA_! 'B! '((&'*='D! $J! >)#! >$?&*=K! $(#&'>$&=Z! '>>*>?@#! >$\'&@=! >)#! J$&#=>! *B! >)#! '&#'! 'B@! *>=! *K($&>'BC#! J$&! >)#*&! Q?=*B#==#=! *=! 'CC$K(D*=)#@O! F*>)! &#%'&@! >$! &#D'>#@! 'B@! =?(($&>*B%! *B@?=>&*#=_! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=!'&#!=?&L#A#@!>$!*@#B>*JA!=?((D#K#B>'&A!(&$@?C>=_!B*C)#=!'B@!$(($&>?B*>*#=! J$&! !.1)"&1&2%-'*%*&$O! +*B'DDA_! @#K'B@! C$B@*>*$B=! '&#! 'B'DAG#@! QA! C)'&'C>#&*G*B%! >)#!J$&#=>!>$?&*=>!'B@!&#C&#'>*$B!=##E#&O! ! 94C484 $PSTINW'LSNIUONNON'NSTJOK'

"#B#&'D! /*BC#! $B#! =C$(#! $J! >)#! =>?@A! J$C?=#=! '>>#B>*$B! $B! J'C>$&! C$B@*>*$B=! 'B@! C$K(#>*>*L#B#==! $J! Q?=*B#==#=! N/7.=P! *B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! =#C>$&_! *>! *=! B#C#=='&A! >$! $Q>'*B! (&*K'&A! @'>'! $B! >)#! @*JJ#&#B>! >$?&*=K! Q?=*B#==#=O! 0)#! `?#=>*$BB'*&#!=?&L#A!\'=!@#L#D$(#@!J$&!>)*=!(?&($=#_!C$L#&*B%!>)#!#D#K#B>=!!.2%&b%, +.',+*'1,$%'-%&67,-23,'*5-"'7!'B@!+-!%.',*2)#%,!.23*%*.2$O! .Y*=>*B%!@'>'!$B!D$C'D!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!C$B>'*B=!>)#!B?KQ#&!$J!Q?=*B#==#=!*B! >)#!9$?B>A!'B@!*B!>)#!C'=#!$J!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!>)#!B?KQ#&!$J!Q#@=!'B@! >)#! C'('C*>A! ?=#O! F)*D#! >$?&*=>! *BJ$&K'>*$B! $JJ*C#=! D*=>! '@@&#==! @'>'! $J! 'CC$KK$@'>*$B!'B@!%'=>&$B$KA!Q?=*B#==#=!*B!>)#*&!>$\B!$&!C$KK?B*>A_!>)#A!\#&#! ?B'QD#!>$!D*=>!Q?=*B#==#=!$JJ#&*B%!=(#C*J*C!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!&#D'>#@!>$!J$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=KO! 6B! $&@#&! >$! C$K(D#>#! >)#!D*=>! $J! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! J$&! >)#! J$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=K! =#C>$&_! &#D#L'B>! Q&$C)?&#=! '>! >$?&*=>! *BJ$&K'>*$B! $JJ*C#=! \#&#! =C&##B#@! \*>)! &#%'&@! >$! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#! $JJ#&=O! +?&>)#&K$&#_! K$=>! $J! >)#! >$?&*=>! *BJ$&K'>*$B! $JJ*C#=! D'CE#@! @'>'! $B! =K'DD! (&*L'>#! 'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!\*>)!D#==!>)'B!s!Q#@=O!2?=*B#==#=!\*>)!D#==!>)'B!s!Q#@=! C'('C*>A! '&#! B$>! &#%*=>#&#@! QA! >)#! +#@#&'D! 3%#BCA! J$&! />'>*=>*C=! N8-F_! RSSrQPO! 2#C'?=#! $J! >)#! )*%)! *K($&>'BC#! $J! >)#=#! =K'DD#&! Q?=*B#==#=! #=(#C*'DDA! J$&! &#K$>#! &?&'D! '&#'=_! 0E*+! K#>)$@=! \#&#! '((D*#@! N:'&&#&! 'B@! /C)#&&_! RSSRP! \)#&#! D$C'D! 'CC$KK$@'>*$B! D*=>=! \#&#! C$K('&#@_! >)#! A#DD$\! ('%#=! \#&#! =C&##B#@! 'B@! 'B! *B>#&B#>!&#=#'&C)!\'=!C'&&*#@!$?>O! 3D>)$?%)!@#>'*D#@!@'>'!$B!#K(D$A##=!'B@!>?&B$L#&!$J!>)#!'CC$KK$@'>*$B!'B@! %'=>&$B$KA! Q?=*B#==#=! #Y*=>=! '>! 'B! $&%'B*G'>*$B'D! D#L#D_! #O%O! *B! >)#! "#&K'B! :$>#D! 'B@! "'=>&$B$KA! 3==$C*'>*$B! ]0&#%$!/&', M.%&", #23, H-$%$%>%%&25&'8-23!N0&M.H-lh_! >)*=!@'>'!?B@#&D*#=!@'>'!(&$>#C>*$B!&#%?D'>*$B=!'B@!C$?D@!B$>!Q#!?=#@!J$&!>)*=!=>?@AO! ! Rd! 6B!>)#!#B@!'!D*=>!$J!D$C'D!'CC$KK$@'>*$B!'B@!%'=>&$B$KA!Q?=*B#==#=!\'=!C&#'>#@!J$&! >)#!\)$D#!:/X_!'D=$!*BCD?@*B%!=$K#!Q?=*B#==#=!\*>)!D#==!>)'B!s!Q#@=O!3@@*>*$B'DDA!'! D*=>! \*>)! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! &#D'>#@! B*C)#! Q?=*B#==#=_! *BCD?@*B%! $?>@$$&! #`?*(K#B>! =>$&#=_! Q*E#1_! =E*1! 'B@! )$&=#! &#B>'D=_! 'B@! J*>B#==! >&'*B#&=! \'=! C&#'>#@O! ! a?#=>*$BB'*&#! 0)#! `?#=>*$BB'*&#! J$&! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! N=##! 3BB#Y! 6iP! C$B=*=>#@! $J! CD$=#@! `?#=>*$B=! *B! $&@#&! >$! J'C*D*>'>#! >)#! C$K(D#>*$B! (&$C#==! Ni#*D_! RSSdP! 'B@! >)#! =>'>*=>*C'D! 'B'DA=*=! *B! /H//}O! 0$! *BC&#'=#! >)#! &#=($B=#! &'>#_! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>! \'=! #B=?&#@! 'Q=$D?>#! 'B$BAK*>A! N7'A#&_! RSSc_! /C)B#DD, &%, -"4_! RSSoPO! 0)#! $BDA! *BJ$&K'>*$B!J$&!'!=('>*'D!D$C'>*$B!$J!>)#!Q?=*B#==!\'=!>)#!G*(!C$@#O! 0)#! J*&=>! ('&>! $J! >)#! `?#=>*$BB'*&#! \'=! @#=*%B#@! >$! 'C`?*&#! Q'CE%&$?B@! *BJ$&K'>*$B! $B! >)#! Q?=*B#==! C$BC#&B*B%! *>=! $&%'B*G'>*$B'D! J$&K_! *>=! C#&>*J*C'>*$B! =>'>?=_! *>=! Q?=*B#==! $Q[#C>*L#=! '=! \#DD! '=! *>=! #K(D$A##=_! >?&B$L#&_! C'('C*>*#=! 'B@! K$=>!*K($&>'B>w!>)#!#=>*K'>#@!&#D#L'BC#!$&! =)'&#!$J!>)#!>?&B$L#&! @#&*L#@!>)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!*B!&#D'>*$B!\*>)!>)#!$L#&'DD!>?&B$L#&!$J!>)#!>$?&*=K!Q?=*B#==O! -#=($B=#=! \#&#! CD'==*J*#@! >$! #B=?&#! >)'>! =#B=*>*L#!*BJ$&K'>*$B_! =?C)! '=! >?&B$L#&_! C$?D@!B$>!Q#!?=#@!'=!*@#B>*J*C'>*$B!J'C>$&=O! 0)#!=#C$B@!('&>!C$B>'*B#@!'!(&$@?C>!C'>'D$%?#!\)#&#!Q?=*B#==#=!\#&#!'=E#@! >$! =(#C*JA! >)#*&! $JJ#&#@! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! *BCD?@*B%! =?((D#K#B>'&A! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=O! 7?D>*(D#! 'B=\#&=! \#&#! ($==*QD#O! 3@@*>*$B'DDA! >)#A! \#&#! '=E#@! >$! #=>*K'>#!E#A!J'C>$&=!C$BC#&B*B%!>)#*&!'L#&'%#!C?=>$K#&O! 6B! >)#! >)*&@! ('&>! $J! >)#! =?&L#A_! J'C>$&! C$B@*>*$B=!J$&! >)#! #C$B$K*C! 'C>*$B! $J! >)#*&!Q?=*B#==#=!B##@#@!>$!Q#!#=>*K'>#@O!0)#=#!C$B>'*B#@!D$C'>*$B!J'C>$&=!=?C)!'=! *BJ&'=>&?C>?&#! 'B@! B'>?&#! ?=#! ($>#B>*'D! '=! \#DD! '=! ($D*>*C'D! C$B@*>*$B=! 'B@! =#DJ1 K'&E#>*B%O!7$&#$L#&!>)#!*K($&>'BC#!$J!>)#!C$$(#&'>*$B!\*>)!$>)#&!Q?=*B#==#=!\'=! >$!Q#!@#>#&K*B#@!QA!>)#!@*JJ#&#B>!>$?&*=K!Q?=*B#==#=O!0$!'L$*@!'!B#?>&'D!&#=?D>_!>)#! B#?>&'D!'B=\#&*B%!CD'==!\'=!#D*K*B'>#@!J&$K!>)#!?B#L#B!o1($*B>1;*E#&>1=C'D#O!0)*=! *=!>)#!$BDA!$CC'=*$B!*B!>)#!`?#=>*$BB'*&#!>)'>!'!c1($*B>1;*E#&>1=C'D#!\'=!?=#@O! 6B! '@@*>*$B_! J$&#=>! L'D?#=! 'B@! Q?=*B#==Z! $(*B*$B! $B! >)#! J$&#=>=! $J! >)#! &#%*$B! \#&#!'C`?*&#@!*B!>)#!J$?&>)!('&>!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#O!0$?&*=K!Q?=*B#==#=!\#&#!'D=$! '=E#@! J$&! >)#*&! $(*B*$B! $B! '! =#>! $J! =>'>#K#B>=! C$BC#&B*B%! >)#! )?&&*C'B#! =7'*""O! 7$&#$L#&! >)#A! \#&#! '=E#@! J$&! >)#*&! $(*B*$B! $B! >)#! B'>?&'D! &#=$?&C#! \$$@! 'B@! \)#>)#&!*>!\'=!?=#@!'=!'!C$B=>&?C>*$B!K'>#&*'D!*B!>)#*&!J'C*D*>AO!! +*B'DDA_! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! \#&#! '=E#@! $B! >)#*&! EB$\D#@%#! C$BC#&B*B%! J&##! 'CC#==!&*%)>=!>$!J$&#=>=!*B!"#&K'BA!'B@!>)#!@#&*L#@!D#%'D!@?>A!$J!>)#!J$&#=>!$\B#&!>$!

! Rr! K'*B>'*B!(?QD*C!='J#>A_!\)*C)!K'A!C'?=#!'@@*>*$B'D!C$=>=!J$&!>)#!$\B#&O!-#D'>#@!>$! >)*=! =>'>#K#B>! >)#A! \#&#! '=E#@! >$! %*L#! >)#*&! $(*B*$B! $B! ($==*QD#! =C#B'&*$=! >$! &#*KQ?&=#!>)#!J$&#=>!$\B#&O! ! -#'D*G'>*$B! ,B#! K$B>)! (&*$&! >$! >)#! =>'&>! $J! >)#! =?&L#A! $B! >)#! RRB@! q?B#! RSSr! '! (>#=>! \'=!C'&&*#@!$?>!\*>)!>#B!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!$J!>)#!&#%*$B!\*>)*B!'!(&$[#C>!K##>*B%! $J! '! &#%*$B'D! C#&>*J*C'>*$B! Q&'B@O! 0)#! `?#=>*$BB'*&#! \'=! C$K(D#>#@! QA! >)#! &#=($B@#B>=! *B! >)#! (&#=#BC#! $J! >)#! *B>#&L*#\#&O! a?#=>*$B=! >)'>! >?&B#@! $?>! >$! Q#! L'%?#!$&!$JJ#&#@!K?D>*(D#!*B>#&(&#>'>*$B!($==*Q*D*>*#=!\#&#!'D>#&#@!>)#&#'J>#&O!/$K#! &#=($B=#!C'>#%$&*#=!\#&#!'D>#&#@!'CC$&@*B%!>$!>)#!&#C$KK#B@'>*$B=!$J!>)#!Q?=*B#==! $\B#&=!'B@!>)#!(&#=#B>!>$?&*=K!K'B'%#&=!$J!>)#!&#%*$BO!0)#!K'*B!C$BC#&B!$J!>)#! Q?=*B#==#=!\'=!>)#!($==*QD#!@*=CD$=?&#!$J!>)#*&!*@#B>*>A!J&$K!K'@#!=(#C*J*C'>*$B=!$&! =>'>#K#B>=O!! ,?>!$J!'DD!>$?&*=K!$(#&'>$&=!#L#&A!=#C$B@!Q?=*B#==!*B!>)#!9$?B>A!\'=!='K(D#@! J&$K! >)#! D*=>! $J! 'CC$KK$@'>*$B! 'B@! %'=>&$B$KA! Q?=*B#==#=O! ,J! >)#! B*C)#! Q?=*B#==#=!D*=>!'DD!Q?=*B#==#=!\#&#!C)$=#B!>$!Q#!`?#&*#@O!0)#=#!*BCD?@#@!#`?*(K#B>! &#B>'D=! N#O%O! Q*E#_! =E*_! )$&=#P_! CD*KQ*B%! %'&@#B=! U! C'B$(A! \'DE=! N#O%O! ='>+%&$)*&", F'2$8&'6P!'B@!>&'*B#&!'B@!%?*@#!=#&L*C#=!N#O%O!8$&@*C1F'DE*B%PO!0)#!=?&L#A!=>'&>#@! $B!>)#!s>)!q?DA!'B@!\'=!C'&&*#@!$?>!*B!>\$!\'L#=!1!J$&!=?KK#&!'B@!J'DD1@#(#B@#B>! Q?=*B#==#=! 'B@! J$&! \*B>#&1@#(#B@#B>! Q?=*B#==#=! '%'*B! 1! ?B>*D! +#Q&?'&A! Rp>)! RSSpO! 0)#!=?&L#A!\'=!>'E#B!QA!@&*L*B%!>$!#'C)!Q?=*B#==!(#&=$B'DDA_!*BJ$&K*B%!>)#!$\B#&! $J!>)#!(?&($=#!$J!>)#!=>?@A!'B@!'=E*B%!)#&!U!)*K!>$!('&>*C*('>#O!6J!>)#A!\#&#!\*DD*B%! >$! ('&>*C*('>#_! >)#! `?#=>*$BB'*&#! \'=! #*>)#&! C$K(D#>#@! *KK#@*'>#DA! >$%#>)#&! \*>)! >)#!$\B#&!$&!>)#!`?#=>*$BB'*&#!'B@!'!($=>'%#1('*@!&#(DA!#BL#D$(#!\#&#!%*L#B!>$!>)#! $\B#&O!0)#!$\B#&!\'=!>)#B!'=E#@!>$!C$K(D#>#!>)#!`?#=>*$BB'*&#!QA!>)#!#B@!$J!>)#! 'C`?*=*>*$B! CD$=?&#O! 0)#! =?&L#A! (&$C#==! *B! >)#! J*#D@! \'=! =?(($&>#@! QA! '! %&'@?'>#! '==*=>'B>!\)$!)#D(#@!\*>)!>)#!@*=>&*Q?>*$B!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#=!'B@!K'*B>'*B#@!>)#! D*=>!\*>)!>)#!='K(D#@!Q?=*B#==#=O! 6>!$CC?&&#@!>)'>!Q?=*B#==#=!)'@!CD$=#@!@$\B!$&!)'@!)'@!'B!$\B#&=)*(!C)'B%#O! 6B! >)#! J*&=>! C'=#_! >)#A! \#&#! #D*K*B'>#@! J&$K! >)#! D*=>O! 6B! >)#! =#C$B@! C'=#! >)#! B#\! $\B#&! \'=! '=E#@O! :#BC#! *B! =$K#! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=! D#==! >)'B! oSe! $J! 'DD! Q?=*B#==#=! \#&#! =?&L#A#@O! 3@@*>*$B'DDA_! >)#! &#>?&B!&'>#! \'=! C)#CE#@! >\$! K$B>)=! (&*$&! >$! >)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B! CD$=?&#O! 6B! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=! \*>)! ?B='>*=JA*B%! &#>?&B!&'>#=!ND$\#&!>)'B!RoeP!'!=#C$B@!@'>'!'C`?*=*>*$B!\'=!(?&=?#@!\*>)!Q?=*B#==#=! >)'>! )'@! B$>! Q##B! =?&L#A#@! *B! >)#! J*&=>! (D'C#O! 0)?=! =$K#! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=! \#&#!C$K(D#>#DA!=?&L#A#@!N#O!%O!7'&=Q#&%PO!:$\#L#&_!('&>DA!>)*=!K#'B=!@*@!B$>!D#'@!

! Rp! >$!'!=*%B*J*C'B>!*BC&#'=#!$J!>)#!&#>?&B!&'>#O!3J>#&!'!D$\!&#>?&B!&'>#!\'=!B$>*C#@!J$&! >)#!\*B>#&1@#(#B@#B>!Q?=*B#==#=!'!J$DD$\1?(!()$B#!=?&L#A!\'=!*B*>*'>#@O! bcc! `?#=>*$BB'*&#=! \#&#! @*=>&*Q?>#@O! TdR! `?#=>*$BB'*&#=! \#&#! &#>?&B#@O! Top! `?#=>*$BB'*&#=!\#&#!?='QD#!*J!'>!D#'=>!>)#!J*&=>!('%#_!C$B>'*B*B%!>)#!K$=>!*K($&>'B>! *BJ$&K'>*$B!J$&!>)*=!=>?@A_!\'=!C$K(D#>#@O!0)*=!D#'@=!>$!K*B$&!L'&*'>*$B=!$J!B!*B!>)#! C$?&=#!$J!>)#!*B>#&(&#>'>*$BO!3!=?&L#A!&#>?&B!&'>#!$J!coOse!C$?D@!Q#!&#'C)#@O!6B!>)#! =C*#B>*J*C! D*>#&'>?&#_! ($=>'D! `?#=>*$BB'*&#! =?&L#A=! '&#! $J>#B! &#($&>#@! \*>)! '! &#>?&B! &'>#! $J! Ro1bSe! Ni#*D_! RSSdPO! 9$B=*@#&*B%! >)*=! J'C>_! >)#! coOse! '&#! #YC##@*B%! >)#! 'L#&'%#!&#>?&B!&'>#!*B!D#*=?&#!'B@!>$?&*=K!=>?@*#=O!3B!$L#&'DD!C$L#&'%#!$J!RoOde!*=! 'CC#(>'QD#!J$&!`?#=>*$BB'*&#!=?&L#A=!N/C)B#DD,&%,-"4_!RSSoP!N0'QD#!oPO!! !

Table 5. Distribution and return rate of the tourism businesses questionnaires according to towns and communities in the Hochsauerland County. Data acquisition in the period between July 2007 and February 2008

Communities Zip code Busi- Distri- Returned Total Return and towns nesses buted question- rate rate question naires [%] [%] -naires Arnsberg 59755- 19 7 7 36,8 100,0 59821 34431 16 15 3 18,8 20,0 57392 151 85 44 29,1 51,8 59846 33 19 9 27,3 47,4 59872 31 23 7 22,6 30,4 59889 34 30 13 38,2 43,3 59909 20 14 7 35,0 50,0 59929 45 35 9 20,0 25,7 Olsberg 59939 30 24 14 46,7 58,3 59959 164 60 34 20,7 56,7 59964 55 22 8 14,5 36,4 59969 20 10 3 15,0 30,0 Total - 618 344 158 25,6 45,9 ! 94C494 6INIHPT'NSTJOK'

"#B#&'D! ! i*=*>$&!=?&L#A=!)'L#!Q##B!(&$L#@!'B@!>#=>#@!'=!'!=?*>'QD#!>$$D!>$!'B'DAG#!>)#! %#B#&'D! L*=*>$&! @#K'B@_! L*=*>$&! $(*B*$B_! '>>*>?@#! 'B@! *B>#&#=>! *B! &#%*$B'D! >$?&*=K! @#=>*B'>*$B=! Ni#*D_! RSSdPO! 0$! &#'C)! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=>! 'B@! &#C&#'>*$B! =##E#&_! *B>#&L*#\!D$C'>*$B=!\#&#!C)$=#B!*B!C$$(#&'>*$B!\*>)!>)#!&#%*$B'D!>$?&*=K!K'B'%#&=O! ! Rs! 0)#!`?#=>*$BB'*&#!\'=!@#L#D$(#@!J$&!>)#!(?&($=#!$J!C$L#&*B%!>)#!#D#K#B>!3&1-23, !.23*%*.24! ! a?#=>*$BB'*&#!! 0$! J'C*D*>'>#! C$K(D#>*$B_! >)#! L*=*>$&! `?#=>*$BB'*&#! N=##! 3BB#Y! iP! C$B=*=>#@! $J! CD$=#@!`?#=>*$B=!$BDA!Ni#*D_!RSSdP_!#YC#(>!J$&!>)#!@#K$%&'()*C!('&>O! 0)#!J*&=>!('&>!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#!*BCD?@#=!%#B#&'D!*BJ$&K'>*$B!$B!>&'L#D!'B@! 'CC$KK$@'>*$B!*B!>)#!&#%*$B_!=?C)!'=!>&'L#D!C$K('B*$B=_!@#('&>?&#_!'&&*L'D_!=>'A!*B! @'A=_! 'CC$KK$@'>*$B_! >&'L#D! @#C*=*$B! 'B@! J*&=>! *BJ$&K'>*$B! $B! L'C'>*$B! *B! >)#! &#%*$BO! 2#=*@#=! >)#! `?#=>*$B! $B! D'B@=C'(#! C)'&'C>#&*=>*C_! >)#! =#C$B@! ('&>! $J! >)#! `?#=>*$BB'*&#! =?&L#A=! L*=*>$&=Z! *B>#&#=>=! 'B@! 'C>*L*>*#=! 'CC$&@*B%!>$! >)#*&! >)&##! >$(! (&#J#&#BC#=O!0)*=!*B>#B@=!>$!'=C#&>'*B!'!K'*B!*B>#&#=>!'B@!'C>*L*>A!'B@!'@@*>*$B'D!$&! C$K(D#K#B>'&A!*B>#&#=>=!'B@!'C>*L*>*#=!$J!>)#!L*=*>$&=O!3CC$&@*B%!>$!>)#*&!'B=\#&!$B! >)#=#! `?#=>*$B=_! L*=*>$&=! '&#! C'>#%$&*G#@! *B>$! J$&#=>1Q'=#@! L*=*>$&=! 'B@! $>)#&! L*=*>$&=O! 0)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=>! *=! J*D>#&#@! 'CC$&@*B%! >$! >)#! 'C>*L*>*#=! =U)#! (?&=?#@! N4*=='&>_! RSSoP! 'B@! >$! )*=! U! )#&! '>>*>?@#! 'B@! *B>#&#=>O! 6J! >)#! J$DD$\*B%! C&*>#&*'! '&#! J?DJ*DD#@_! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>! *=! CD'==*J*#@! J$&#=>1>$?&*=>! 'B@! C$B>*B?#@! >$! Q#! #Y'K*B#@V! ! - mJ$&#=>=n!$&!m)*DD=!'B@!L'DD#A=n!)'L#!>$!Q#!C)'&'C>#&*=>*C=!$J!>)#!D'B@=C'(#!! - (&*K'&A! *B>#&#=>=! B##@! >$! C$B>'*B! m&#C&#'>*$B! QA! 'C>*L*>An_! m&#C&#'>*$B! QA! =($&>n_! m()$>$%&'()A! 'B@! B'>?&#! $Q=#&L'>*$Bn! $&! m&#>&#'>! J&$K! #L#&A@'A! D*J#n! - (&*K'&A! 'C>*L*>*#=! B##@! >$! C$B>'*B! m)*E*B%n_! m%$*B%! J$&! '! \'DEn_! m8$&@*C1 \'DE*B%n_!mCACD*B%n_!m8$&@*C!=E'>*B%n_!m@$\B)*DD!K$?B>'*B!Q*E*B%n_!m=E**B%n_! m)$&=#Q'CE!&*@*B%n_!mB'>?&#!=>'An!$&!m&#C&#'>*$B!QA!C)'B%#!$J!(D'C#n! ! 6B! >)#! >)*&@! ('&>_! L*=*>$&=Z! #Y(#B@*>?&#=! $B! >$?&*=K! =(#C*J*C! 'B@! >$?&*=K1 &#D'>#@!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!'&#!=?&L#A#@O!6B!$&@#&!>$!J'C*D*>'>#!>)#!C$K(D#>*$B!'B@! 'CC#D#&'>#! >)#! &#=($B@! (&$C#==_! CD'==#=! '&#! Q?*D>! >$! K'E#! *>! ($==*QD#! >$! C)#CE! $JJ! 'B=\#&=O! 6B!>)#!J$?&>)!('&>!J$&#=>!L'D?#=!$J!>)#!L*=*>$&=!'B@!'>>*>?@#=!>$\'&@=!>)#!J$&#=>! '&#!C$DD#C>#@O!.=(#C*'DDA!>)#!`?#=>*$B!$B!>)#!D#%'D!@?>A!>$!K'*B>'*B!='J#>A!$B!(&*L'>#! J$&#=>! (&$(#&>A! *B>#B@=! >$! %*L#! B#\! *B=*%)>=! *B>$! >)#! L*=*>$&=Z! (#&=(#C>*L#O! 3@@*>*$B'DDA!`?#=>*$B=!$B!>)#!)?&&*C'B#!XA&*DD!'&#!'=E#@!@?#!>$!(&#L'*D*B%!&#'=$B=O!

! bS! 0)#! J*J>)! ('&>! C$B=*=>=! $J! `?#=>*$B=! $B! >)#! @#K$%&'()*C! Q'CE%&$?B@! $J! >)#! =?&L#A!('&>*C*('B>!J$&!&#'=$B=!$J!C$K('&*=$B!\*>)!$>)#&!*K(D#K#B>#@!=>?@*#=!*B!>)#! ='K#!&#%*$BO! ! -#'D*G'>*$B! ,B! >)#! RRB@! $J! q?B#_! $B#! K$B>)! (&*$&! >$! >)#! =?&L#A! =>'&>_! '! (>#=>! \*>)! RS! C$(*#=! \'=! C'&&*#@! $?>! *B! >)#! C'=#! =>?@A! &#%*$BO! -'B@$K! L*=*>$&=! *B! '! >$?&*=>! *BJ$&K'>*$B!$JJ*C#!'B@!*B!'!&#=>'?&'B>!\#&#!%*L#B!>)#!`?#=>*$BB'*&#!>$!C$K(D#>#!*>!*B! >)#! (&#=#BC#! $J! >)#! =?&L#A! C$B@?C>$&! 'B@! '! %&'@?'>#! '==*=>'B>O! 2'=#@! $B! >)#! #Y(#&*#BC#! J&$K! >)#! (>#=>_! >)#! #Y(D'B'>*$B! $J! >)#! =>?@A! (?&($=#! *B! >)#! 'CC$K('BA*B%! D#>>#&! B##@#@! K'[$&! &#L*=*$B! 'B@! &#=($B=#! C'>#%$&*#=! B##@#@! >$! Q#! '@@#@O! +?&>)#&K$&#_! '! >*K#1J&'K#_! J$&! >)#! &#=($B=#! $J! >)#! =?&L#A_! C$?D@! Q#! #=>'QD*=)#@!'=!*BJ$&K'>*$B!J$&!J?>?&#!('&>*C*('B>=!N/C)B#DD,&%,-"4_!RSSoPO! a?#=>*$BB'*&#=! \#&#! $B! J&##! @*=(D'A! *B! @*JJ#&#B>! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! 'B@! >$?&*=>! *BJ$&K'>*$B! $JJ*C#=! >)'>! \#&#! C)$=#B! &'B@$KDA! J&$K! '! =#>! $J! C$$(#&'>*L#! Q?=*B#==#=! *B! >)#! >*K#! (#&*$@! Q#>\##B! q?DA! RSSr! 'B@! +#Q&?'&A! RSSpO! 0)&$?%)$?>! >)#!\)$D#!>*K#!(#&*$@!`?#=>*$BB'*&#=!\#&#!@*=(D'A#@!*B!>$?&*=>!*BJ$&K'>*$B!$JJ*C#=! N#O%O!3&B=Q#&%_!/C)K'DD#BQ#&%PO!4?&*B%!>)#!K'*B!)*E*B%!'B@!K$?B>'*B!Q*E*B%!=#'=$B_! C#&>*J*#@! Q?=*B#==#=! $J! K*?&(F'&2-, B-#&'"-23_! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&! 'B@! m#-"*%>%$8&%'*&8&,L.%/--'$%&*6!$JJ#&#@!>$!(&$L*@#!C?=>$K#&=!\*>)!>)#!`?#=>*$BB'*&#=! \)*D#! C)#CE*B%! *BO! 3@@*>*$B'DDA! L'&*$?=! (#&=$B'D! `?#=>*$BB'*&#! @*=>&*Q?>*$B=! \#&#! (?&=?#@!@?&*B%!$B#!B'>*$B'D!)$D*@'A!'B@!>\$!\##E#B@=!*B!=?KK#&!'B@!J'DDO!6B!>)#! \*B>#&_! >)#! `?#=>*$BB'*&#=! \#&#! $B! J&##! @*=(D'A! *B! >)#! >$?&*=>! *BJ$&K'>*$B! $J! F*B>#&Q#&%! J&$K! 4#C#KQ#&! RSSr! >$! +#Q&?'&A! RSSpO! 3@@*>*$B'DDA_! >\$! (#&=$B'D! `?#=>*$BB'*&#!@*=>&*Q?>*$B=!\#&#!(?&=?#@!$B!$B#!B'>*$B'D!)$D*@'A!'B@!@?&*B%!\*B>#&! Q&#'EO!F)*D#!)*E#&=!*B!>)#!=?KK#&!\#&#!K$=>DA!?B\*DD*B%!>$![$*B!>)#!=?&L#A_!=E*#&=! >#B@#@!>$!'%&##!$B!=?&L#A!('&>*C*('>*$B!*J!>)#A!\#&#!=#'>#@!*B=*@#!'!&#=>'?&'B>!CD$=#! >$!>)#*&!=E*!>&'CEO!F)*D#!(#&=$B'D!=?&L#A=!(&$L#@!K$&#!=?CC#==J?D!*B!>)#!\*B>#&_!>)#! )*%)#=>! &#>?&B! &'>#! J&$K! `?#=>*$BB'*&#=! $B! @*=(D'A!C$?D@! Q#! $Q=#&L#@! *B! >$?&*=K! *BJ$&K'>*$B! $JJ*C#=_! B'K#DA! /C)K'DD#BQ#&%O! 3DD! C$$(#&'>*B%! *B=>*>?>*$B=! &#C#*L#@! '! ($=>'%#! ('*@! 3b! &#(DA! #BL#D$(#! >$! C$DD#C>! >)#! C$K(D#>#@! `?#=>*$BB'*&#=! 'B@! =#B@! >)#K!>$!>)#!&#=#'&C)!*B=>*>?>*$BO!H'&>DA!>)#!`?#=>*$BB'*&#=!\#&#!'D=$!&#C$DD#C>#@!'>! >)#!C$$(#&'>*$B!*B=>*>?>*$B=O!! 4?&*B%! >)#!`?#=>*$BB'*&#! @*=>&*Q?>*$B! B$! @*JJ#&#BC#=! \#&#! K'@#!Q#>\##B!@'A! L*=*>$&=!'B@!$L#&B*%)>!%?#=>=!$&!&#C&#'>*$B!=##E#&=!D*L*B%!*B!>)#!'&#'!N7?&()A_!Tspd_! 7CX#&C)#&_! TssdPO! 3DD! (#$(D#! (?&=?*B%! D#*=?&#! $&! &#C&#'>*$B! *B! >)#! J$&#=>! \#&#! $JJ#&#@!>)#!='K#!`?#=>*$BB'*&#O!

! bT! 6B! $&@#&! >$! C&#'>#! 'B! *BC#B>*L#! >$! ('&>*C*('>#! *B! >)#! =?&L#A_! '! D$>>#&A! \*>)! L'&*$?=!(&*G#=!\'=!*B@*C'>#@!$B!>)#!J&$B>!D#>>#&!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#O!0)#!J*&=>!(&*G#! C$B=*=>#@!$J!'!\##E#B@!J$&!>\$!(#$(D#!*B!'!C#&>*J*#@!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==!$J!>)#! &#%*$B_! >)#! =#C$B@! (&*G#! \'=! '! )*E*B%! Q'CE('CE! 'B@!>)#! >)*&@! >$! J*J>)! (&*G#! \#&#! 'BB?'D!>*CE#>=!J$&!>)#!mF*D@\'D@!i$==\*BE#Dn_!'!&#%*$B'D!J$&#=>!&#C&#'>*$B!('&EO!! ,?>!$J!'Q$?>!TOSSS!@*=>&*Q?>#@!`?#=>*$BB'*&#=!Tpd!\#&#!J*D>#&#@!>$!Q#!?>*D*G'QD#! J$&! >)#! =>?@A_! &#=?D>*B%! *B! 'B! $L#&'DD! &#>?&B! &'>#!$J! TpOdeO! 9$B=*@#&*B%! 'B! 'L#&'%#! &#>?&B! &'>#! $J! Ro1bSe! Ni#*D_! RSSdP_! >)#! Tp_de! '&#! &'>)#&! D$\O! 3>! D#'=>! >)&##! $>)#&! '@@*>*$B'D!L*=*>$&!=?&L#A=!\#&#!C'&&*#@!$?>!*B!>)#!='K#!(#&*$@O! ! 94C4:4 +]VOTH'IUHOTJIO`N'

"#B#&'D! 0)#!=#K*1=>&?C>?&#@!`?#=>*$BB'*&#!J$&!>)#!#Y(#&>!*B>#&L*#\=!\'=!@#L#D$(#@!J$&! >)#!(?&($=#!$J!C$L#&*B%!'!('&>!$J!>)#!#D#K#B>!'&"-%&3,-23,$#)).'%*26,*23#$%'*&$4! 9$KK?B*C'>*$B!'B@!EB$\D#@%#!K'B'%#K#B>!$B!>)#!$&%'B*G'>*$B'D!'=!\#DD!'=! >)#! $(#&'>*$B'D! D#L#D! \#&#! (&$L#@! >$! Q#! K'[$&! *BJD?#B>*'D! J'C>$&=! C$BC#&B*B%! C$K(#>*>*L#B#==! 'B@! *BB$L'>*$B! NH'B! 'B@! /C'&Q&$?%)_! Tsss_! 9'&B#*&$_! RSSSPO! 0)#! B'>?&#!$J!EB$\D#@%#!'B@!*>=!C$KK?B*C'>*$B!*B!D$C'D!'B@!&#%*$B'D!CD?=>#&=!*=!C&?C*'D! J$&!'!)*%)!(&$@?C>*L*>A!'B@!'!)*%)#&!&'>#!$J!*BB$L'>*$B!N2*#%#&!'B@!F#*B#&>_!RSSdPO! 2*#%#&!'B@!F#*B#&>!NRSSdP!@*=>*B%?*=)!Q#>\##B!>\$!E*B@=!$J!EB$\D#@%#!*B!&#%*$B'D! CD?=>#&=V! ]T^!a&b)"*!*%,?2.E"&36&9, E/*!/, *$,%'-2$+&'-8"&,*2, %/&, +.'1,.+, !/&!?"*$%$, -23, *2$%'#!%*.2$e! 'B@! ]R^! a%-!*%, ?2.E"&36&9, 1&-2*26, !.5&'%, !.62*%*.2, fgh, -!c#*'&3, %/'.#6/, 3&&)&', -'6#1&2%-%*.2, -23, #23&'$%-23*264e! 0$! 'B'DAG#! >)#! &$D#! $J! EB$\D#@%#! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! @#=>*B'>*$B=_! #Y(#&>! *B>#&L*#\=! \*>)! J$&#=>! &#=$?&C#1&#D'>#@! *B=>*>?>*$B=! 'B@! >$?&*=K1=(#C*J*C! J'C*D*>*#=! \#&#! C$B@?C>#@_! \)*C)! 'D=$! 'DD$\! J$&! '! C#&>'*B! 'K$?B>! $J! J$&#C'=>*B%! &#%'&@*B%! &#C$KK#B@'>*$B=!J$&!J?&>)#&*B%!>)*=!=#C>$&!N9D'A>$B_!Tssr_!-$\#!'B@!F&*%)>_!TsssPO! 0)#!`?#=>*$BB'*&#!C$B=*=>=!$J!$(#B!'B@!CD$=#@!`?#=>*$B=O!,B#!('&>!$J!>)#!`?#=>*$B=! *=! *@#B>*C'D! >$! >)#! `?#=>*$B=! %*L#B! >$! >)#! >$?&*=K! $(#&'>$&=O! 4?#! >$! m#Y(#&>! EB$\D#@%#n!@*JJ#&#B>!&#=?D>=!'&#!#Y(#C>#@!N9$DD*B=!'B@!.L'B=_!RSSRPO!,(#B!`?#=>*$B=! \#&#!?=#@!>$!%'*B!=?((D#K#B>'D!`?'D*>'>*L#!*BJ$&K'>*$B!N/C)$DD_!RSSbPO!! 3CC$&@*B%!>$!9)*!NRSSdP!'B@!9$$E#!NTssTP!>)#!J$DD$\*B%!C&*>#&*'!\#&#!?=#@!>$! @#J*B#!m#Y(#&>n!'B@!m#Y(#&>!EB$\D#@%#nV!6B!>)#!=>?@A!C$B>#Y>!'B!#Y(#&>!@*JJ#&=!J&$K! '!B$L*C#!QA!>)#!J$DD$\*B%!C&*>#&*'V! !

! bR! ! #Y(#&>=!($==#=!@#>'*D#@!*B!@#(>)!EB$\D#@%#!$J!>)#*&!$\B!J*#D@! ! #Y(#&>=!'B'DA=#!(&$QD#K=!(&#@$K*B'B>DA!`?'D*>'>*L#DA!\*>)!K$&#!>*K#!>)'B! B$L*C#=! ! #Y(#&>=!@#C*=*$B!K'E*B%!(&$C#==#=!'&#!$J>#B!`?*CE#&!'B@!K$&#!'CC?&'>#!*B! >)#!&#=?D>! ! #Y(#&>=!($==#=!K$&#!'CC?&'>#!=#DJ1K$B*>$&*B%!=E*DD=! ! ! mUb)&'%, ?2.E"&36&, *$, .E2&3, 87, %/&, )&'$.2, E/., *$, !.2%*2#.#$"7, '&-!/*26, &b!&""&2%, &++&!%, *2, -, !&'%-*2, 2#18&', .+, -!%*5*%*&$, *2, -2, -'&-n, fgh, %/-%, &++&!%, *$, 2.%, '&-!/&3,87,%/&,)&'$.2,2.%,/-5*26,&b)&'%,?2.E"&36&n!N9)*,&%,-"4_!TsppPO!:$\#L#&!Q#*B%! #B@?#@! \*>)! B?K#&$?=! A#'&=! $J! #Y(#&*#BC#! *B! '! C#&>'*B! '&#'! @$#=! B$>! B#C#=='&*DA! D#'@!>$!#Y(#&>*=#!N.&*C==$B,&%,-"4_!RSSdPO!3@@*>*$B'D!C&*>#&*'!J$&!#Y(#&>!EB$\D#@%#!'&#! >)#!C'('Q*D*>A!$J!&#>&*#L*B%!D$B%1>#&K!*BJ$&K'>*$B!$B!'!=?Q[#C>!'B@!C$BB#C>*B%!*>!>$! (&#=#B>! (&$QD#K=O! .Y(#&>*=#! C'B! 'D=$! Q#! ?B@#&=>$$@! '=! '! J$&K! $J! ($\#&! QA! ($==#==*B%! '! C#&>'*B! =$C*'D! =>'>?=O! 0)#! B##@! J$&! 'B! *B>#&@*=C*(D*B'&A! '((&$'C)! QA! C$B=?D>*B%! #Y(#&>=! J&$K! L'&*$?=! >)#K'>*C! Q'CE%&$?B@=! *=! =##B! Q#C'?=#! $J! >)#! *B>#&@*=C*(D*B'&A! C$BC#(>?'D! J$&K?D'>*$B! $J! >)#! &#=#'&C)_! '=! \#DD! '=! >)#! J'C>_! >)'>! #Y(#&>!EB$\D#@%#!*=!$J>#B!&#=>&*C>#@!>$!'!=(#C*J*C!@$K'*B!'B@!'!B'&&$\!C$B>#Y>O!6B! $&@#&! >$! #YC##@! C$B>#Y>?'D! C?#=! 'B@! >$! =?*>! >)#! *B>#&@*=C*(D*B'&A! '((&$'C)_! >)#! C)$=#B!#Y(#&>=!C$L#&!K$&#!>)'B!>)#!&#%?D'&!>$?&*=K!Q?=*B#==!C$B>#Y>!N9)*_!RSSdPO! ! a?#=>*$BB'*&#! +$&!>)#!#Y(#&>!*B>#&L*#\=_!'!=#K*1=>&?C>?&#@!`?#=>*$BB'*&#!\'=!@#L#D$(#@!'=!'! %?*@*B%!>$$D!*B!>)#!*B1@#(>)!*B>#&L*#\=O!0)#!J*&=>!('&>!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#!C$B>'*B#@! *BJ$&K'>*$B!$B!>)#!*B=>*>?>*$B!'B@!($==*QD#!#Y*=>*B%!=#C$B@'&A!@'>'!&#D#L'B>!J$&!>)#! &#=#'&C)!(&$[#C>O!3@@*>*$B'DDA!>)#!#Y(#&>!\'=!'=E#@!>$!&'BE!)*=!m#Y(#&>!EB$\D#@%#n! $B!>)#!C&*>#&*'V!>$?&*=K_!B'>?&#!=($&>=_!%'=>&$B$KA!'B@!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=_! J$&#=>&A_!&#%*$B'D!K'B'%#K#B>_!B'>?&#!C$B=#&L'>*$B!'B@!$>)#&!J$&#=>!?=#!J$&K=!N#O%O! )?B>*B%P!$B!'!TS!($*B>!=C'D#_!\)#&#!TS!&#J#&&#@!>$!m#Y(#&>!EB$\D#@%#nO!+?&>)#&K$&#_! >)#!#Y(#&>=!\#&#!'=E#@!>$!#=>*K'>#!C#&>'*B!E#A!J'C>$&=_!=?C)!'=!=)'&#!$&!&#D#L'BC#!$J! J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!J$&!'DD!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!*B!>)#!&#%*$BO!0)#A!\#&#!'D=$!'=E#@! >$!&$?%)DA!=E#>C)!>)#!'L#&'%#!L*=*>$&O! 0)#!=#C$B@!('&>!C$B>'*B#@!'B!#=>*K'>*$B!$J!>)#!C$$(#&'>*$B!D#L#D!&#D'>#@!>$!>)#! *K(D#K#B>'>*$B! $J! B#\! (&$[#C>=! 'B@! @'*DA! K'B'%#K#B>! \*>)! $>)#&! Q&'BC)#=! 'B@! Q&'BC)1&#D'>#@! *B=>*>?>*$B=O! 0)#! #Y(#&>! \'=! '=E#@! >$! *@#B>*JA! *B=>*>?>*$B=! 'B@! &#D'>#@! (#&=$B=! (D'A*B%! '! E#A! &$D#! J$&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! \*>)! \)*C)! =)#! U! )#!

! bb! K'*B>'*B=! '! &#%?D'&! 'B@! CD$=#! C$B>'C>O! 0)#! #Y(#&>! \'=! 'QD#! >$! B'K#! '=! K'BA! *B=>*>?>*$B=! '=! ($==*QD#O! 3B=\#&=! \#&#! ?=#@! u! Q#=*@#=! H$&>#&=! @#J*B*>*$B! 1! >$! K'(! $?>!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&!*B!>)#!J$DD$\*B%O!6B!'@@*>*$B!>$! >)#! (&*$&! `?#=>*$B! >)#! >)*&@! `?#=>*$B! *B! >)*=! QD$CE! >#B@=! >$! 'B'DAG#! >)#! \'A! $J! C$KK?B*C'>*$B!'B@!*>=!*K($&>'BC#!>$!>)#!#Y(#&>O! 0)#! >)*&@! ('&>! *BCD?@#@! >)#! #Y(#&>=Z! #=>*K'>*$B! $J! >)#! ='K#! =#>! $J! J'C>$&! C$B@*>*$B=! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! \#&#! '=E#@O! 3@@*>*$B'DDA! >)#A! \#&#! '=E#@! >$! C$KK#B>!$B!>)#*&!#=>*K'>#=O!+?&>)#&!$(#B!`?#=>*$B=!'@@&#==#@!@#L#D$(*B%!>&#B@=!*B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K_! (&$QD#K=! 'B@! C$BJD*C>=! 'B@! '!@#>'*D#@! /F,0! 'B'DA=*=! J&$K! >)#!#Y(#&>=Z!($*B>!$J!L*#\O!! +*B'DDA! >)#! #Y(#&>=! \#&#! '=E#@! J$&! @#L#D$(K#B>! ($>#B>*'D! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!'B@!'!&#C$KK#B@#@!C$?&=#!$J!'C>*$B!C$B=*@#&*B%!>)#!B'K#@! (&$QD#K=!'B@!C$BJD*C>=O!/*BC#!>)#!)?&&*C'B#!=7'*""!)'@!@'K'%#@!'!D'&%#!('&>!$J!>)#! J$&#=>!*BJ&'=>&?C>?&#!*BCD?@*B%!)*E*B%!'B@!Q*E*B%!>&'*D=_!>)#!#Y(#&>=!\#&#!'D=$!'=E#@! J$&! '! =>'>#K#B>! $B! >)#! C$KK?B*C'>*$B! Q#>\##B! >)#! C$BC#&B#@! *B=>*>?>*$B=! @?&*B%! >)#!J*&=>!J#\!@'A=!'J>#&!>)#!*BC*@#B>!N3BB#Y!i6PO!! ! -#'D*G'>*$B! 2#J$&#!>)#!*B>#&L*#\!=>'&>#@_!#Y(#&>=!\#&#!*BJ$&K#@!'Q$?>!>)#!*B>#B>*$B!$J!>)#! &#=#'&C)! (&$[#C>! 'B@! >)#! @#J*B*>*$B=! 'B@! >#&K*B$D$%A! >)'>! J$&K#@! >)#! Q'=*=! $J! >)#! J$DD$\*B%!C$BL#&='>*$BO!6K($&>'B>!>#&K=!=?C)!'=!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!\#&#!@#J*B#@! >$!#B=?&#!'!CD#'&!C$KK?B*C'>*$BO!0)#!*B>#&L*#\=!>$$E!Q#>\##B!$B#!'B@!$B#!'B@!'! )'DJ!)$?&!(#&!#Y(#&>O!0)#!*B>#&L*#\=!\#&#!('&>DA!>'(#@!QA!K(b1&#C$&@#&_!@#(#B@*B%! $B!>)#!C$$(#&'>*$B!$J!>)#!#Y(#&>_!'B@!'@@*>*$B'D!B$>#=!\#&#!>'E#BO!4?&*B%!>)#!J*&=>! >)&##! *B>#&L*#\=! '! &#=#'&C)! '==*=>'B>! 'CC$K('B*#@! >)#! (&$C#==! $Q=#&L*B%! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! *B>#&(&#>'>*$BO! 6J! >)#! #Y(#&>! &#()&'=#@! '! `?#=>*$B! J$&! Q#>>#&! ?B@#&=>'B@*B%_! $&! *J! >)#! &#=#'&C)! '==*=>'B>!$Q=#&L#@! >)'>!`?#=>*$B=! \#&#! B$>! CD#'&! #B$?%)_! `?#=>*$B=! \#&#! &#()&'=#@O! 0)#! `?#=>*$BB'*&#! \'=! >)#B! C)'B%#@! 'CC$&@*B%DAO! ! 94C4A4 2INH'PQ'O]VOTHN'MUX'LMGeYTPSUXN'

0'QD#! d! (&$L*@#=! 'B! $L#&L*#\! $J! >)#! *B>#&L*#\#@! *B=>*>?>*$B=! *B! >)#! :/XO! 0)#! #Y(#&>=!\#&#!C)$=#B!'CC$&@*B%!>$!>)#*&!NK$=>DAP!D#'@*B%!($=*>*$B!*B!C$K('B*#=!'B@! *B=>*>?>*$B=!>)'>!'&#!#*>)#&!Q'=#@!*B!>$?&*=K!$&!&#D'>#@!>$!>)#!D$C'D!>$?&*=K!*B@?=>&A! 'CC$&@*B%!>$!H$&>#&Z=!CD?=>#&!@#J*B*>*$BO!3@@*>*$B'DDA!>)#*&!'C'@#K*C!Q'CE%&$?B@!'B@! >)#*&! D$C'D! EB$\D#@%#! $J! >)#! :/X! \#&#! =#D#C>*$B! C&*>#&*'O! F)*D#! *>! *=! C&?C*'D! >$! *B>#&L*#\!>)#!>$?&*=K!K'B'%#&=!$J!>)#!@*JJ#&#B>!>$\B=!'B@!C$KK?B*>*#=!$B!>)#!D$C'D! ! bc! C)'&'C>#&*=>*C=! 'B@! C$KK?B*C'>*$B! #JJ$&>=! \*>)*B! >)#! C$KK?B*>*#=_! *>! \'=! 'D=$! B#C#=='&A! >$! $Q>'*B! *BJ$&K'>*$B! $B! >)#! ='K#! *==?#=!QA! '! =?(#&L*=*B%! *B=>*>?>*$B_! \)*C)! *=! >)#! >$?&*=K! K'&E#>*B%! '==$C*'>*$BV! 0)#! =)*J>! $J! (#&=(#C>*L#! #B'QD#=! @*JJ#&#B>! 'B=\#&=O! 6B! >)#! K$=>! C'=#=! >)#! C)$=#B! >$?&*=K! #Y(#&>=! )'@! )#D@! >)#*&! (&$J#==*$B'D! ($=*>*$B! J$&! =#L#&'D! A#'&=! 'B@! >)?=! )'@! %'>)#&#@! #Y(#&*#BC#! 'B@! EB$\D#@%#! *B! >)#*&! ($=*>*$BO! 9$BC#&B*B%! *B=>*>?>*$B=! *B! J$&#=>&A! $&! J$&#=>1&#D'>#@! J*#D@=!*>!\'=!K$=>!*K($&>'B>!>$!C$B=?D>!$(#&'>*L#!*B=>*>?>*$B=_!=?C)!'=!>)#!J$&#=>&A! '@K*B*=>&'>*$B! 'B@! '! (&*L'>#! J$&#=>! $\B#&! $JJ#&*B%!>$?&*=K! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=O! 0)#!J$&#=>&A!'@K*B*=>&'>*$B!K'B'%#=!C$KK?B'D_!=>'>#!'B@!K$=>!$J!>)#!=K'DD!(&*L'>#! J$&#=>=!'B@!=#&L#=!'=!(&*BC*('D!'?>)$&*>A!'B@!K#@*'>$&!*B!&#=$?&C#!?=#!*==?#=O!H&*$&! >$!>)#!*B>#&L*#\=_!'B!'@K*B*=>&'>*L#!&#$&%'B*G'>*$B!$J!>)#!J$&#=>!'?>)$&*>*#=!$B!>)#! J#@#&'D! =>'>#! D#L#D! )'@! &#=?D>#@! *B! '! C)'B%#! $J! >)#! *B@*L*@?'D! J$&#=>! $JJ*C#=O! 0)&##! J$&K#&! J$&#=>! $JJ*C#=! $J! /C)K'DD#BQ#&%_! 7#=C)#@#! 'B@! >)#! K?B*C*('D! '&#'! $J! /?B@#&B_!\)*C)!)'@!#Y#C?>#@!'@K*B*=>&'>*L#!@?>*#=!*B!>)#!:/X_!\#&#!'==#KQD#@!>$! $B#! J$&#=>! $JJ*C#! +$&=>'K>! ,Q#&#=! /'?#&D'B@O! 3D>)$?%)! >)#! J$&K#&! &#=($B=*QD#! @*&#C>$&=! $J! >)#=#! J$&#=>! $JJ*C#=! \#&#! '=E#@! >$! >'E#! ('&>! *B! >)#! #Y(#&>! *B>#&L*#\=_! >)#A!(&$($=#@!M-2$,5.2,3&',H.":_!'=!$JJ*C*'>*B%!@*&#C>$&!>$!'B=\#&!>)#!`?#=>*$B=O! 0)#! #Y'C>! D*=>! $J! #Y(#&>=! 'D$B%! \*>)! *B>#&L*#\! @'>#=! *=! '>>'C)#@! *B! 3BB#Y! 6O! F)*D#!*>!\'=!*B>#B@#@!>$!*B>#&L*#\!'DD!To!>$?&*=K!$JJ*C#=!$J!>)#!@*JJ#&#B>!>$\B=!'B@! C$KK?B*>*#=! $B! >)#! $(#&'>*$B'D! =C'D#_! >\$! >$\B=! \#&#! K'B'%#@! QA! $B#! (#&=$B_! >)&##! >$\B=! @*@! B$>! (&$L*@#! 'B! *B>#&L*#\! 'B@! $B#! >$\B! D'CE#@! 'B! #Y(#&>! @?#! >$! (#&=$BB#D!*==?#=!! 3D>)$?%)! >)#! #Y(#&>=!\#&#! '==?&#@! 'B$BAK*>A_! =$K#! #Y(#&>=! 'DD$\#@! >)#! ?=#! $J!`?$>#=O! !

Table 6. Number of experts in tourism and branch- related institutions in the Hochsauerlandkreis [n=18]

Number Category 1 Tourism management administrative scale 9 Tourism management operational scale 1 Forestry 4 Providers of forest-based tourism products or services (e.g.: forest owners, Rothaarsteig e.V.) 3 Other interest groups (e.g.: nature conservation, hunting) !

! bo! 94E4 3MHM'VTPGONNIUY'MUX'MUMRKNIN'IU'#=##'

0)#!@'>'!\'=!#B>#&#@!*B!7*C&$=$J>!.YC#D}!QA!'!&#=#'&C)!'==*=>'B>O!6>!\'=!>)#B! C$BL#&>#@_! (&$C#==#@! 'B@! 'B'DAG#@! ?=*B%! >)#! =$J>\'&#! /H//}! N/H//16BCO_! RSSoPO! 6B! >)#!C$?&=#!$J!@#=C&*(>*L#_!#Y(D'B'>$&A!'B@!#L'D?'>*L#!K#'=?&#=_!=>'B@'&@!C'DC?D'>*$B! K#>)$@=!'CC$&@*B%!>$!2M)D!NRSSdP_!/C)B#DD!&%,-"4!NRSSoP!'B@!i#*D!NRSSdP!\#&#!?=#@O! 0)#!K'[$&*>A!$J!>)#!`?#=>*$B=!*B!>)#!`?#=>*$BB'*&#=!'&#!=>'B@'&@*G#@!\*>)!&#%'&@!>$! '! `?'B>*>'>*L#! 'B'DA=*=O! 7'*BDA! J&#`?#BCA! @*=>&*Q?>*$B=! 'B@! =>'B@'&@! K#'B=! *BCD?@*B%!=>'B@'&@!@#L*'>*$B=!'&#!C'DC?D'>#@!'B@!?=#@!J$&!>)#!*B>#&(&#>'>*$B!N2M)D_! RSSdPO! 6BJ#&#B>*'D! =>'>*=>*C=! \#&#! (#&J$&K#@! QA! '((DA*B%! '! $B#1\'A! 3B'DA=*=! $J! i'&*'BC#!$&!38,i3!>$!>)#!@'>'!=#>=!$J!>?&B$L#&_!Q?=*B#==!C#&>*J*C'>*$B!'B@!=)'&#!$J! *BC$K#! >)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$BO! 3! $B#1\'A! 38,i3! *=! (#&J$&K#@! >$! @#>#&K*B#! =*K*D'&*>*#=! Q#>\##B! K#'B1L'D?#=! $J! @*JJ#&#B>! %&$?(=! *B! C)$=#B!L'&*'QD#=O!6J!$B#!L'&*'QD#!)'=!K$&#!>)'B!>\$!%&$?(=_!'!$B#1\'A!38,i3!C'B! Q#! '((D*#@! N2M)D_! RSSdPO! 0)#! (&$C#@?&#! C$?D@! Q#! C'&&*#@! $?>! 'D>)$?%)! *>! D'CE#@! '! B$&K'D!@*=>&*Q?>*$B!Q#C'?=#!'!($=*>*L#!X&?=E'D1F'DD*=1>#=>!\'=!'((D*#@!(&*$&!>$!>)#! 38,i3!N2M)D_!RSSdPO! ! 94F4 #PGIMR'UOH`PTe'MUMRKNIN'

6B>&$@?C>*$B! /$C*'D!B#>\$&E!'B'DA=*=!N/83P!*=!C$B=*@#&#@!$B#!$J!>)#!K$=>!(&$K*=*B%!'&#'=!$J! &#=#'&C)!*B!=$C*$D$%A!>$@'A!Nq'B=#B_!RSSd_!F'==#&K'B!'B@!+'?=>_!RSSsPO!/83!'DD$\=! J$&! >)#! @#=C&*(>*$B! $J! '%%D$K#&'>#@! 'B@! *B>#&B'DDA! =>&?C>?&#@! ?B*>=! 'B@! >)#*&! #K#&%#B>! =A=>#K'>*C! J#'>?&#=! Nq'B=#B_! RSSdPO! /83! )'=! Q##B! '((D*#@! *B! &#=#'&C)! J*#D@=!=?C)!'=!(=AC)$D$%A_!($D*>*C=!'B@!#C$B$KAO!6B!%#$%&'()A!'B@!#=(#C*'DDA!*B!>)#! &#%*$B'D! =C*#BC#=! /83! )'=! B$>! Q##B! C$B=*@#&#@! =#&*$?=DA! ?B>*D! >)#! K*@! TssS=! NiAQ$&BA!'B@!7'*#&_!RSSpPO!:$\#L#&_!>)#&#!'&#!#'&DA!&#%*$B'D!&#=#'&C)!=>?@*#=!>)'>! C$B>'*BV! ]T^!/831K#>)$@=!N*O#O!&#D'>*$B!K'>&*C#=_!B#>\$&E!L*=?'D*G'>*$B_!>)#!C'DC?D'>*$B! $J! *23&6'&&=! 'B@! .#%3&6'&&=_! B#>\$&E! @#B=*>A_! C$BB#C>*L*>A_! C#B>&'D*>A! @#%&##! 'B@! QD$CE!K$@#D=P! ]R^! /831C$BC#(>=! N\*>)$?>! ?=*B%! #Y(D*C*>! K#>)$@=! 'B@! K$&#! $B! '! @#=C&*(>*L#! Q'=*=_!#O%O!@#=C&*Q*B%!E&-?!'B@!$%'.26,%*&$P! ]b^! *K(D*C*>! /831C$BC#(>=! \*>)$?>! EB$\*B%! /831D*>#&'>?&#! 'B@! >#&K=! NiAQ$&BA_!RSSo_!iAQ$&BA!'B@!7'*#&_!RSSpP!

! bd! 0$@'A! B#>\$&E! 'B'DA=*=! *B! &#%*$B'D! =C*#BC#=! &#=#'&C)! *=! ?=#@! >$! @#>#&K*B#! &#D'>*$B=!Q#>\##B!'C>$&=!N$B!'B!*B@*L*@?'D!=C'D#P_!'B@!Q#>\##B!#Y*=>*B%!%&$?(=!N#O%O! *B! (&$[#C>=_! Q?=*B#==#=! $&! Q&'BC)#=P! Q?>! 'D=$! Q#>\##B! JD$\=! $J! K'==#=_! ?B*>=! 'B@! %$$@=O!8#>\$&E!'B'DA=*=!)'=!K'*BDA!Q##B!'((D*#@!*B!>)#!J*#D@!$J!#C$B$K*C!%#$%&'()A! '=!'!>$$D!J$&!'B'DAG*B%!>&'B='C>*$B!C$=>=!$J!#B>#&(&*=#=!'B@!Q&'BC)!?B*>=!*O#O!J$&!B#\! *B@?=>&*'D! =('C#=! N2'>)#D>! 'B@! "DMCED#&_! RSSSP_! J$&! 'B'DAG*B%! C$KK?>#&! JD$\=! NiAQ$&BA!'B@!7'*#&_!RSSpP_!*B!CD?=>#&!&#=#'&C)!N/C$>>,&%,-"4_!RSSp_!/>#*B#&!'B@!HD$@#&_! RSSp_! 9'&&*B%>$B_! RSSs_! .&E?=1~G>M&E_! RSSsP_! *B! >$?&*=K! &#=#'&C)! N0*B=D#A! 'B@! ;ABC)_!RSST_!4&#@%#_!RSSd_!/C$>>,&%,-"4_!RSSp_!@'!+$B>$?&'!9$=>'!'B@!2'%%*$_!RSSs_! ;#KK#>A*B#B! 'B@! "$_! RSSsP! '=! \#DD! '=! *B! &#=#'&C)! C$BC#&B*B%! D#'&B*B%! &#%*$B=_! *BB$L'>*L#!U!C&#'>*L#!K*D*#?=!$&!&#%*$B'D!B#>\$&E=!N2?>G*B_!RSSS_!H$KK#&'BG_!RSSSPO! 6B*>*'DDA!*B!&#%*$B'D!=C*#BC#=!>\$!>A(#=!$J!=$C*'D!B#>\$&E=!\#&#!@#J*B#@!'=!&#=#'&C)! $Q[#C>=V! ]T^! ".!-", 2&%E.'?$! $B! '! >#&&*>$&*'D! D#L#D_! \)*C)! '&#! C$B=*@#&#@! )*=>$&*C'DDA! %&$\B! 'B@! &'>)#&! ?B*B>#B>*$B'D! *B! $&*%*B_! 'B@! ]R^! *2%&2%*.2-", 2&%E.'?$! >)'>! \#&#! C&#'>#@!\*>)!'!C#&>'*B!$Q[#C>*L#!$&!J?BC>*$B!N#O%O!(&$[#C>=!J$&!@#L#D$(*B%!'!>$?&*=K! Q&'B@!*B!'!C#&>'*B!'&#'PO!6B!'!`?*>#!=*K*D'&!'((&$'C)!7A>#DE'!'B@!+'&*B#DD*!NRSSSP!'B@! 3AD\'&@! 'B@! "DABB! NRSSoP! >&*#@! >$! @*=>*B%?*=)! Q#>\##B! >\$! CD?=>#&! K$@#D=O! 0)#A! %&$?(#@! CD?=>#&=! *B! ]T^! =($B>'B#$?=! N$&! *BJ$&K'DP! 'B@! ]R^! C$B=>&?C>#@! CD?=>#&=! N7A>#DE'!'B@!+'&*B#DD*_!RSSS_!3AD\'&@!'B@!"DABB_!RSSoPO!! 3D>)$?%)! #JJ$&>=! )'L#! Q##B! K'@#! QA! K'BA! &#=#'&C)#&=! >$! CD#'&DA! @*=>*B%?*=)! >)#=#! >\$! >A(#=! QA! @#J*B*>*$B_! K$&#! &#C#B>! &#=#'&C)! ('(#&=! >#B@! >$! @*='((&$L#! $J! >)*=!=#('&'>*$B!Q#C'?=#!$J!C$B>#Y>?'D!'KQ*%?*>AV!P.!-",2&%E.'?$!C'B!Q#!*B>#B>*$B'D! 'B@,*2%&2%*.2-",2&%E.'?$!C'B!Q#!)*=>$&*C'DDA!%&$\B!'=!\#DD!N2?>G*B_!RSSSPO!!

8#>\$&E=!*B!>$?&*=K! 6B! >$?&*=K! B#>\$&E=! ".!-"! 'B@! *2%&2%*.2-", 2&%E.'?! >A(#=! 'D=$! K#&%#! =*BC#! >$?&*=K! K'A! Q#! Q'=#@! $B! )*=>$&*C'DDA! %&$\B! J#'>?&#=! 'B@! $\B#&=)*(! ('>>#&B=! $J! @#=>*B'>*$B=! N#O%O! B'>?&'D! &#=$?&C#=! 'B@! *BJ&'=>&?C>?&#PO! 3@@*>*$B'DDA! >)#! @#=>*B'>*$B1C$K(&#)#B@*B%!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!*=!Q'=#@!$B!CD#'&!$Q[#C>*L#=O!7$=>! B#>\$&E! =>?@*#=! *B! >$?&*=K! C$B=*@#&! >)&##! =('>*'D! D#L#D=! J$&! /83V! *B@*L*@?'D! B#>\$&E=!\*>)!*B@*L*@?'D!$&!%&$?(!(#&=(#C>*L#=_!C$KK?B*>A!B#>\$&E=!'B@!B#>\$&E=! '>!>)#!@#=>*B'>*$B!D#L#D!N0*B=D#A!'B@!;ABC)_!RSSTPO!! 6B!>)#!%#B#&'D!C$B>#Y>!$J!B#>\$&E!'B'DA=*=_!B#>\$&E=!'&#!@#J*B#@!'=!m-,$)&!*+*!,%7)&, .+,'&"-%*.2,"*2?*26,-,$&%,.+,)&'$.2$9,.8i&!%$,.',&5&2%$n!NXB$E#!'B@!X?ED*B=E*_!Tspb!*B! 0*B=D#A! 'B@! ;ABC)_! RSSTPO! 0)&##! >A(#=! $J! &#D'>*$B=)*(=! C'B! Q#! *@#B>*J*#@! *B! =$C*'D! B#>\$&E=O!+*&=>_!=>&?C>?&'D!B#>\$&E=_!\)#&#!m>)#!Q#)'L*$&!$J!'!(#&=$B!*=!*B>#&(&#>#@! *B! >#&K=! $J! 'C>*$B! '((&$(&*'>#! >$! >)#! ($=*>*$B! >)#A! $CC?(An! N*Q*@OP_! =#C$B@_!

! br! C'>#%$&*C'D! B#>\$&E=_! \)#&#! ?B=>&?C>?&#@! =*>?'>*$B=! '&#! *B>#&(&#>#@! *B! >#&K=! $J! =$C*'D!=>#&#$>A(#=!=?C)!'=!CD'==_!&'C#_!#>)B*C*>AO!3B@!>)*&@_!(#&=$B'D!B#>\$&E=_!\)#&#! =>&?C>?&#@!$&!?B=>&?C>?&#@!=*>?'>*$B=!'&#!*B>#&(&#>#@!*B!>#&K=!$J!(#&=$B'D!D*BE=!>)'>! *B@*L*@?'D=!)'L#!\*>)!'!=#>!$J!(#$(D#!'B@_!*B!>?&B_!>)#*&!D*BE=!'K$B%!>)#K=#DL#=!'B@! \*>)! $>)#&=n! N7*>C)#DD_! Tsrb! *B! 0*B=D#A! 'B@! ;ABC)_!RSSTPO! +$&! >)*=! =>?@A! >)#! >)*&@! B#>\$&E!*B>#&(&#>'>*$B!*=!?=#@!>$!*@#B>*JA!D*BE=!Q#>\##B!*B@*L*@?'D=O! 0*B=D#A! 'B@! ;ABC)! NRSSTP! ?=#@! 7*>C)#DDZ=! >)&##! >A(#=! $J! &#D'>*$B=)*(=! *B! B#>\$&E=!'B@!'@'(>#@!>)#K!J$&!>)#*&!&#=#'&C)!(&$[#C>!$B!=K'DD!>$?&*=K!Q?=*B#==#=! 'B@! @#=>*B'>*$B=O! 3CC$&@*B%! >$! >)#*&! =>?@A_! $B#! C'B! @*JJ#&#B>*'>#! Q#>\##B! >)&##! >A(#=! $J! B#>\$&E=O! +*&=>_! #YC)'B%#! B#>\$&E=_! \)#&#! >)#! J$C?=! *=! $B! C$KK#&C*'D! >&'B='C>*$B=!Q#>\##B!>$?&*=K!/7.=!'B@!$>)#&!C$K('B*#=!$&!$&%'B*G'>*$B=O!/#C$B@_! >)#A! *B>&$@?C#! C$KK?B*C'>*$B! B#>\$&E=! \*>)! m2.2(%'-3*26, "*2?$, E/*!/, *2+.'1, *%$, 8#$*2&$$, -!%*5*%*&$n_! 'D=$! *BCD?@*B%! >)#! m$/-'*26, .+, *2+.'1-%*.2, 8&%E&&2, +*'1$n! N0*B=D#A!'B@!;ABC)_!RSSTP!'B@!)#BC#!>)#!#YC)'B%#!$J!#Y(D*C*>!'B@!>'C*>!EB$\D#@%#O! 0)*&@_! >)#&#! '&#! =$C*'D! NB$&K'>*L#P! B#>\$&E=! \*>)! >*#=! $J! J'K*DA!'B@! J&*#B@=! $J! >)#! /7.!Q?=*B#==!$\B#&!N*Q*@OPO!6B!K$=>!=>?@*#=!>)#!J*&=>!>A(#!$J!B#>\$&E=!*=!#Y'K*B#@! 'B@! >)#! @*JJ#&#B>! Q&'BC)#=! $J! >)#! >$?&*=K! (&$@?C>! N#O%O! 'CC$KK$@'>*$B_! J$$@! 'B@! (&*K'&A! =#C>$&P! '&#! *BL#=>*%'>#@! >$! %'*B! *BJ$&K'>*$B! $B! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! ('>>#&B=_! C$BB#C>*L*>A! 'B@! C$)#=*$B! N:'DD_! RSSb_! ;ABC)! 'B@! 7$&&*=$B_! RSSrPO!:$\#L#&_!>)*=!=>?@A!\*DD!J$C?=!'>>#B>*$B!$B!>)#!=#C$B@!>A(#!$J!B#>\$&E_!=*BC#! >)#! >&'B=J#&! $J! #Y(D*C*>! 'B@! >'C*>! EB$\D#@%#! *=! =##B! '=! E#A1C&*>#&*$B! *B! '! CD?=>#&O! 3@@*>*$B'DDA_! C$KK?B*C'>*$B! C'B! Q#! ?=#@! '=! 'B! *B@*C'>$&! J$&! #JJ#C>*L#B#==! >$! #Y'K*B#!>)#!C$)#=*L#B#==!$J!@#=>*B'>*$B!B#>\$&E=!N*Q*@OPO! 6B!CD?=>#&!&#=#'&C)!$J!>$?&*=K!CD?=>#&=!/83!*=!?=#@!*B!@#=>*B'>*$B=_!\)*C)!'&#! >)#B! @#J*B#@! '=! m!.""-8.'-%*26, 2&%E.'?$, .+, !.1)"&1&2%-'7, .'6-2*:-%*.2$n! N"?BB! Tssr!*B!/C$>>!&%,-"4!RSSpP!$&!'=!m"..$&"7,-'%*!#"-%&3,6'.#)$,.+,*23&)&23&2%,$#))"*&'$, "*2?&3, %.6&%/&', %., 3&"*5&', %/&, .5&'-"", )'.3#!%n! N/C$>>, &%, -"4_! RSSpPO! F*>)*B! >)#=#! CD?=>#&=! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! ('>>#&B=_! C$BB#C>*L*>A! 'B@! C$)#=*$B! '&#! #Y'K*B#@! N/C$>>, &%, -"4_! RSSpPO! H'&'K#>#&=! =?C)! '=! 3&6'&&$_! %*&$! 'B@! ".!-", !.2!&2%'-%*.2$! '&#! *B@*C'>$&=! J$&! C$)#=*$B! *B! /83O! 9$)#=*$B! K#'=?&#=! =(#C*JA! '>! \)*C)! #Y>#B@! 'DD! ='K(D#@! ?B*>=! *B>#&'C>! \*>)! #'C)! $>)#&O! />&?C>?&#=! C'B! Q#! @*=C$L#&#@! QA! *@#B>*JA*B%! '&#'=! *B! '! %&'()! N=$C*$1%&'()P_! \)#&#! !&2%'-"*:-%*.2! $&! 3&2$*%7!@*JJ#&=!J&$K!$>)#&!'&#'=!N*Q*@OPO!/?C)!%&'()!L*=?'D*G'>*$B=!@*=(D'A!'C>$&=!'B@! >)#*&!&#D'>*$B!>$!#'C)!$>)#&O! ! ! !

! bp! 4'>'!C$DD#C>*$B!Q'CE%&$?B@! 4'>'!C$DD#C>*$B!*B!=$C*'D!B#>\$&E!'B'DA=*=!@*JJ#&=!%#B#&'DDA!J&$K!@'>'!C$DD#C>*$B! *B!=$C*'D!&#=#'&C)!Q#C'?=#!*B!'@@*>*$B!>$!*B@*L*@?'D!NB$B1&#D'>*$B'DP!@'>'_!&#D'>*$B'D! @'>'!*=!$Q>'*B#@!NF'==#&K'B!'B@!+'?=>_!RSSsPO!0)*=!&#D'>*$B'D!@'>'!K'A!Q#!Q*B'&A!$&! =>&?C>?&'D!Nq'B=#B_!RSSdPO!2*B'&A!@'>'!*BCD?@#=!>)#!*BJ$&K'>*$B!$B!>)#!#Y*=>#BC#!$J!'! &#D'>*$B!NT!f!A#=!$&!S!f!B$PO!0)&##!>A(#=!$J!&#D'>*$B=!J$&!Q*B'&A!@'>'!#Y*=>V! ! 8*!!!!!!!!!!!!!!!!!!!8[!N4*[!f!NS_SP!8?DD!4A'@! 8*!1111111"!8[!N4*[!f!NT_SP!3=AKK#>&*C!4A'@! 8*!#1111111!8[!N4*[!f!NS_TP!3=AKK#>&*C!4A'@! 8*!#11111"!!8[!N4*[!f!NT_TP!/AKK#>&*C!4A'@! ! />&?C>?&'D! @'>'! C$B>'*B=! *BJ$&K'>*$B! 'Q$?>! >)#! `?'D*>A! $J! >)#! &#D'>*$B! N*Q*@OPO! +$&! =>&?C>?&'D! @'>'! $B#! @*=>*B%?*=)#=! Q#>\##B! &#D'>*$B'D_! C$K('&'>*L#! 'B@! C$B>#Y>?'D!J#'>?&#=O!-#D'>*$B'D!J#'>?&#=!(?>!$B#!'C>$&!*B!&#D'>*$B!\*>)!'B$>)#&!'C>$&! N#O%O! (?(*D=! \*>)*B! '! =C)$$D! CD'==PO! 9$K('&'>*L#! J#'>?&#=! '&#! ?=#@! >$! J*B@! $?>! &#D'>*$B=!Q#>\##B!'B!*B@*L*@?'D!'C>$&!'B@!'!%&$?(!N#O%O!*BC$K#!C$K('&#@!>$!'L#&'%#! *BC$K#PO!9$B>#Y>?'D!J#'>?&#=!'&#!J#'>?&#=_!\)#&#!'B!'C>$&!*=!@#=C&*Q#@!QA!'!&#D'>*L#! J#'>?&#! '((DA*B%! >$! #L#&A! 'C>$&! $J! '! C#&>'*B!%&$?(!N#O%O!C*>*G#B! $J!'! C$?B>&A! \*>)! '! )*%)!C&*K#!&'>#P!Nq'B=#B_!RSSd_!F'==#&K'B!'B@!+'?=>_!RSSsPO! H&*$&! >$! >)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B! *B! >)#! (&$C#==! $J! B#>\$&E! @#>#&K*B'>*$B! >)#! J$DD$\*B%!J&#`?#B>!(&$QD#K=!$CC?&V!+*&=>_!*>!*=!@*JJ*C?D>!>$!#Y'C>DA!@#>#&K*B#!\)#B!'! B#>\$&E! C'B! Q#! C$B=*@#&#@! C$K(D#>#! 'CC$&@*B%! >$! =(#C*J*C'DDA! =#>! Q$?B@'&*#=_! *K(DA*B%!>)'>!'DD!'C>$&=!\#&#!>'E#B!*B>$!'CC$?B>O!0)*=!*=!'!J'&!=K'DD#&!(&$QD#K!*J!>)#! B#>\$&E! *=! C$B=>*>?>#@! $J! '! =#>! %&$?(! N#O%O! '! =C)$$D! CD'==! U! K#KQ#&=! $J! 'B! $&%'B*G'>*$BPO! 0)#! =#C$B@! (&$QD#K! C$BC#&B=! >)#! ='K(D*B%! $J! 'C>$&=! *B! >)#! %&$?(_! D#'@*B%!>$!>)#!`?#=>*$BV!\)$!*=!=?(($=#@!>$!Q#!*BCD?@#@!*B!>)#!%&$?(!$&!CD'==*J*#@!'=! =?*>'QD#! 'CC$&@*B%! >$! C#&>'*B! C&*>#&*'! NF'==#&K'B! 'B@! +'?=>_! RSSsPO! 0)*=! *K(D*#=! =(#C*J*C! C&*>#&*'! $B! \)$! Q#D$B%=! >$! >)#! 'C>$&! =#>! 'B@! \)$! @$#=! B$>! K'>C)! >)#! @#L#D$(#@! C&*>#&*'O! 9&*>#&*'! J$&! 'C>$&! B#>\$&E! CD'==*J*C'>*$B! C'B! Q#! C$B=>*>?>#@! QA! %#$%&'()*C'D! Q$?B@'&*#=_! K#KQ#&=)*(! *B! %&$?(=! U! $&%'B*G'>*$B=_! ('&>*C*('>*$B! *B! #L#B>=_! 'C>$&! '>>&*Q?>#=! N#O%O! '%#_! #@?C'>*$B_! =$C*'D! =>'>?=P! 'B@! &#D'>*$B=! Q#>\##B! 'C>$&=!N#O%O!K'&&*'%#_!\$&E!&#D'>*$BP!Nq'B=#B_!RSSdPO!! 6B! >$?&*=K! CD?=>#&! &#=#'&C)! =$C*'D! B#>\$&E! Q$?B@'&*#=! '&#! K$=>DA! =#>! QA! J$C?=*B%!$B!'!%#$%&'()*C'D!'&#'!N0'DDK'BB!'B@!q#BE*B=_!RSSR_!q'CE=$B!'B@!7?&()A_! RSSdPO!!

! bs! +?&>)#&!K#>)$@$D$%*C'D!(&$QD#K=!C$BC#&B!>)#!m!-"*8'-%*.2,.+,&b!/-26&,-23,%/&, $.!*-", 1&!/-2*$1$, .+, 6.5&'2-2!&n! N/C$>>, &%, -"4_! RSSpP! 'B@! QA! @*=(D'A*B%! 'B@! 'B'DAG*B%!>)#!'&C)*>#C>?&#!$J!>)#!B#>\$&E!N*Q*@OP!:$\#L#&_!=*BC#!>)*=!=>?@A!@$#=!B$>! J$C?=!$B!&#D'>*$B!`?'D*>*#=_!>)#=#!>\$!(&$QD#K=!C'B!Q#!B#%D#C>#@O! i'&*$?=!>#C)B*`?#=!#Y*=>!>$!C$DD#C>*B%!&#D'>*$B'D!'B@!=>&?C>?&'D!`?'D*>'>*L#!'B@! `?'B>*>'>*L#! @'>'! *B! B#>\$&E! 'B'DA=*=V! 0)#=#! >#C)B*`?#=! *BCD?@#V! `?#=>*$BB'*&#=_! *B>#&L*#\=_!$Q=#&L'>*$B=_!'&C)*L'D!&#C$&@=_!#Y(#&*K#B>=_!$>)#&!>#C)B*`?#=!N*BCD?@*B%! #%$1C#B>#&#@_!=K'DD!\$&D@_!@*'&*#=P!N*Q*@OPO!a?#=>*$BB'*&#=!'&#!K$=>!C$KK$BDA!?=#@! N*Q*@OP!'B@!\#&#!'D=$!?=#@!*B!>)*=!=>?@A!'((&$'C)O!3CC$&@*B%!>$!F'==#&K'BB!{!+'?=>! NRSSsP!mc#&$%*.22-*'&$,-'&,1.$%,#$&+#",E/&2,%/&,-!%.'$,-'&,)&.)"&9,-23,%/&,'&"-%*.2o$l, %/-%, -'&, 8&*26, $%#3*&3, -'&, .2&$, %/-%, %/&, '&$).23&2%, !-2, '&).'%, .2nO! 6B! /83! mc#-"*%-%*5&,$%#3*&$,#"%*1-%&"7,-*1,%.,3&$!'*8&,-23,&b)"-*2,-,)-%%&'2,.+,'&"-%*.2$/*)$, E/*!/,!-2,8&,3.2&,.2"7,E*%/,-,$&%,.+,!.2!&)%#-""7,$)&!*+*&3,-2-"7%*!,!-%&6.'*&$n!N7*D#=! Tssc! *B! 0*B=D#A! {! ;ABC)_! RSSTPO! 2$>)! *B@?C>*L#! 'B@! @#@?C>*L#! (&$C#@?&#=! '&#! 'DD$\#@!N*Q*@OPO! 6J! B#>\$&E! @'>'! B##@=! >$! Q#! $Q>'*B#@! 'CC$&@*B%! >$! C#&>'*B! $Q[#C>*L#=! >)#! '((&$(&*'>#!K#>)$@!J$&!>)#!`?#=>*$BB'*&#!B##@=!>$!Q#!C)$=#B!J*&=>O!6B!/83!>)*=!C'B! *BCD?@#!'C>$&!D*=>=_!'=!\#DD!'=!J&##!C)$*C#_!J*Y#@!C)$*C#!$&!C$K(D#Y!&'>*B%!'((&$'C)#=! Nq'B=#B_!RSSdPO!6B!'!J&##!C)$*C#!'((&$'C)!>)#!'C>$&!*=!'QD#!>$!B'K#!'=!K'BA!&#D'>*$B=! '=!($==*QD#O!6B!'!J*Y#@!C)$*C#!'((&$'C)_!>)#!'C>$&!*=!J$&C#@!>$!(*CE!)*=!>$(!'C>$&=!N#O%O! Bfb!$&!BfoP!'C>$&=O!6B!>)#!C'=#!$J!'!J*Y#@!C)$*C#!'((&$'C)!'@@*>*$B'D!&#D'>*$B'D!@'>'! *=!$Q>'*B#@!QA!>)#!&'BE!$J!>)#!'C>$&!&#D'>*$BO!6B!'!C$K(D#Y!&'>*B%!'((&$'C)_!>)#!'C>$&! *=! 'QD#! >$! (*CE! '! C#&>'*B! `?'D*>A! C$BC#&B*B%! >)*=! &#D'>*$B! K$=>DA! Q'=#@! $B! 'B! #L'D?'>*$B!=C'D#!N#O%O!mL#&A!*K($&>'B>!C$B>'C>n!L=O!m?B*K($&>'B>!C$B>'C>nPO!-#D'>*$B=! C'B! 'D=$! Q#! J?&>)#&! @#=C&*Q#@! QA! '=E*B%! J$&! >)#! mE*B@! $J! &#D'>*$Bn! N#O%O! >#D#()$B#! C$B>'C>_!K'*D_!(&*L'>#!=$C*'D!C$B>'C>P!Nq'B=#B_!RSSdPO!! 2*B'&A! &#D'>*$B'D! @'>'! C'B! Q#! J?&>)#&! #Y'K*B#@! QA! C'DC?D'>*$B_! #O%O! 2&%E.'?, 3&2$*%7!'=!'B@!*2,-23,.#%3&6'&&O!0)#!C'DC?D'>*$B!$J!*2!'B@!.#%3&6'&&$!$J!>)#!B#>\$&E! &#D'>*$B=! 'DD$\=! J$&! C$BCD?=*$B=! $B! >)#! =>&?C>?&'D! ($=*>*$B! $J! 'B! 'C>$&! *B! >)#! B#>\$&EO!A23&6'&&$!'&#!C'DC?D'>#@!*B!C$D?KB=!N\)#&#![fTP!$J!=$C*$1K'>&*C#=!\)#&#! $B#!'C>$&!*=!C)$=#B!QA!$>)#&!'C>$&=V! !

N = = idj ! xij xj ! i=1 ! !

! cS! V#%3&6'&&$!'&#!C'DC?D'>#@!D*B#!\*=#!N\)#&#!*fTP_!&#J#&&*B%!>$!>)#!C)$*C#!$J!>)#! 'C>$&!>$\'&@=!'DD!$>)#&!'C>$&=V! !

N = = odi ! xij xi ! j=1 ! 8#>\$&E!@#B=*>A!@#=C&*Q#=!)$\!&#D'>#@!'DD!'C>$&=!$J!>)#!C)$=#B!%&$?(!'&#O!6>!*=! C'DC?D'>#@V!! !

Σxji ∆ = ! αn(n − 2/)1 ! B!f!B?KQ#&!$J!B$@#=! Y !f!&#D'>*$B=)*(!Q#>\##B!*!'B@![!! *[ ! 0)#! C'DC?D'>#@! B#>\$&E! @#B=*>A! 'D\'A=! )'=! '! L'D?#! Q#>\##B! S! 'B@! TO! 6J! >)#! B#>\$&E! @#B=*>A! *=! CD$=#! >$! S_! 'DK$=>! B$! &#D'>*$B=!#Y*=>! Q#>\##B! >)#! 'C>$&=O! 6J! >)#! B#>\$&E!@#B=*>A!#`?'D=!T_!'DD!($==*QD#!&#D'>*$B'D!>*#=!#Y*=>O! 6B! >)*=! &#=#'&C)! (&$[#C>! >)#! *2, -23, .#%3&6'&&! '=! \#DD! '=! >)#! 3&2$*%7! $J! >)#! B#>\$&E!*=!C'DC?D'>#@!'B@!@#(*C>#@!*B!/$C8#>!i!NX'D'K'&'=_!RSTSPO! 6B! >)#! (&#=#B>! =>?@A! Tp! #Y(#&>=! N'C>$&=P! \#&#! C)$=#B! \*>)! &#%'&@! >$! >)#*&! \$&E*B%! '&#'_! \)*C)! *=! D*K*>#@! =('>*'DDA! QA! '@K*B*=>&'>*L#! N%#$%&'()*C'DP! Q$?B@'&A! $J!>)#!:$C)='?#&D'B@!9$?B>AO!6B!$&@#&!>$!Q#D$B%!>$!>)#!#Y(#&>!%&$?(!>)#*&!Q?=*B#==! Q'CE%&$?B@!'B@!($=*>*$B!*B!>)#!B'>?Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&!$J!>)#!C'=#!=>?@A!'&#'! \#&#!C&?C*'D!N=##!C)'(>#&!#Y(#&>=!ROoObPO!6B!=?KK'&A_!>)#!D*K*>*B%!J&'K#!*=!>)#!C'=#! =>?@A!&#%*$B!'B@!>)#!C$B>#Y>1&#D'>#@!'JJ*D*'>*$B!>$!>)#!>$?&*=K!*B@?=>&AO!8$B#>)#D#==! *>!C'BB$>!Q#!&?D#@!$?>!>)'>!$B#!$&!K$&#!#Y(#&>=!K'A!)'L#!Q##B!$L#&D$$E#@O! 6B!>)#!(&#=#B>!=>?@A!'!=#K*1=>&?C>?&#@!`?#=>*$BB'*&#!\'=!?=#@!'B@!'!*B!@#(>)1 *B>#&L*#\! \'=! C'&&*#@! $?>! \*>)! #'C)! $J! >)#! #Y(#&>=! C)$=#B_! >$! @*=C$L#&! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! &#D'>*$B=! N0*B=D#A! 'B@! ;ABC)_! RSSTPO! 6B! >)#! *B>#&L*#\!>)#!#Y(#&>=!N'C>$&=P!\#&#!'=E#@!>$!B'K#!'!(#&=$B!*BCD?@*B%!>)#*&!($=*>*$B! *B!'!J*&K!$&!J'C*D*>A_!\*>)!\)$K!>)#!'C>$&!K'*B>'*B#@!m*2%&2$*5&,!.2%-!%,o&464,3#&,%., !..)&'-%*.2,*2,-,!&'%-*2,-'&-l,E/*"&,)"-7*26,-,?&7,'."", *2, %/&, '&6*.2-", +.'&$%(8-$&3, %.#'*$1, !"#$%&'nO! 0)#! =?&L#A! K#>)$@! *=! Q'=#@! $B! 'B! #%$1C#B>#&#@! '((&$'C)! \*>)! 'D>#&! C$BB#C>*$B=! N2&#*%#&_! RSScP_! \)#&#! >)#! 'C>$&!*=! '=E#@! $B! )*=! $&! )#&! (#&=$B'D! *K($&>'B>! *B>#B=*L#! C$B>'C>=_! 'D>)$?%)! )#! Q#D$B%=! >$! '! J*Y! @#>#&K*B#@! %&$?(O! 0)#! )#&#*B!B'K#@!'D>#&*!\#&#!=$K#>*K#=!('&>!$J!>)*=!@#>#&K*B#@!%&$?(_!=$K#>*K#=!>)#A! ! cT! \#&#!(D'A#&=!*B!>)#!='K#!$&!&#D'>#@!Q&'BC)!Q?>!=*>?'>#@!$?>=*@#!$J!>)#!%#$%&'()*C'D! Q$?B@'&A! $J! >)#! :$C)='?#&D'B@! 9$?B>AO! 3! J&##! C)$*C#! '((&$'C)! \'=! C)$=#B! >$! #B'QD#!>)#!'C>$&!>$!B'K#!'=!K'BA!&#D'>*$B=!'=!($==*QD#!Nq'B=#B_!RSSdPO!:$\#L#&_!*>! C'B!B$>!Q#!&?D#@!$?>!>)'>!'DD!>&?DA!*K($&>'B>!C$B>'C>=!\#&#!K#B>*$B#@O!/>*DD_!J$&!>)#! $Q>'*B#@! %&$?(! $J! 'C>$&=! *>! *=! ($==*QD#! >$! 'B'DAG#!&#D'>*$B=! QA! C'DC?D'>*B%! *2, -23, .#%3&6'&&! '=! \#DD! '=! >)#! 3&2$*%7! $J! >)#! B#>\$&EO! 3@@*>*$B'DDA_! '! =$C*$1%&'()! @*=(D'A*B%!>)#!&#D'>*$B=!'K$B%!>)#!'C>$&=!\*DD!)#D(!>$!L*=?'D*G#!>)#!CD?=>#&=O! 3@@*>*$B'D!`?#=>*$B=!$B!>)#!`?'D*>A!$J!>)#!C$B>'C>!\*>)!$>)#&!'C>$&=!N*O#O!QA!#1 K'*D! $&! >#D#()$B#_! (#&=$B'D! $&! Q?=*B#==! C$B>'C>P! \#&#! '=E#@O! :$\#L#&_! >)#! )#&#*B! $Q>'*B#@!@'>'!C'B!B$>!Q#!'B'DAG#@!?=*B%!>)#!B#>\$&E!'((&$'C)!Q#C'?=#!>)#!'B=\#&=! \#&#! E#(>!%#B#&'D_! \)*C)! K#'B=! >)'>! >)#A! @$! B$>! @*&#C>! >$! =(#C*J*C! 'C>$&=! 'B@! '&#! >)?=!B$B1&#D'>*$B'D!$B!'B!*B@*L*@?'D!Q'=#O! ! 94<4 #10$'MUMRKNIN'MUX'PVOTMHIPUMRIZMHIPU'

0)#! =>&#B%>)=_! \#'EB#==#=_! $(($&>?B*>*#=! 'B@! >)&#'>=! 'B'DA=*=! N/F,0P! *=! '! %#B#&'D! K'B'%#&*'D! >$$D! ?=#@! J$&! =>&'>#%A! J$&K'>*$B! N2#D>$B! 'B@! />#\'&>_! RSSTPO! 6>! C$B>'*B=!'!&#JD#C>*$B!$J!>\$!(&#=#B>!J'C>$&=!N=>&#B%>)=_!\#'EB#==#=P!*B!'!J*Y#@!=#>!$J! C$B@*>*$B=!'B@!*>!#=='A=!>$!J$C?=!$B!(&$=(#C>*L#!J'C>$&=!N$(($&>?B*>*#=_!>)&#'>=P!J$&! >)#! ='K#! C$B@*>*$B=! N*Q*@OPO! 6J! /F,0! *=! '((D*#@! $B! C$K('BA! D#L#D! *B! #C$B$K*C! =>?@*#=_! >)#! =>&#B%>)=! 'B@! \#'EB#==#=! K$=>DA! J$C?=! $B! (&$C#==#=! \*>)*B! >)#! Q?=*B#==! $&! C$K('BAO! ,(($&>?B*>*#=! 'B@! >)&#'>=! '&#!=##B! '=! #Y>#&B'D! J'C>$&=O! 0)#! /F,0!'B'DA=*=!\'=!@#L#D$(#@!*B!>)#!TsdS=!'B@!)'=!Q##B!Q#*B%!'((D*#@!*B!#C$B$KA! 'B@!&#=#'&C)!J$&!K$&#!>)'B!)'DJ!'!C#B>?&A!NH*#&CA!'B@!"*D#=_!TspsPO!3D>)$?%)!=$K#! &#=#'&C)#&=!)'L#!$Q[#C>#@!/F,0!J$&!Q#*B%!'B!$?>1@'>#@!C?J$&1'DD!*B=>&?K#B>!J$&! C$K('BA!D#'@#&=!'B@!=?(#&L*=$&=!N:*DD!'B@!F#=>Q&$$E_!TssrP_!*>!*=!=>*DD!($(?D'&!'B@! $J>#B!(&'C>*C#@!>$@'A!N:$?Q#B,&%,-"4_!Tsss_!q'CE=$B,&%,-"4_!RSSbPO!6B!'!!"#$%&'($)&!*+*!, -))'.-!/, /F,0! 'B'DA=#=! '&#! J&#`?#B>DA! ?=#@! N+#=#&_! TsspP_! 'B@! >)#A! )'L#! Q##B! '((D*#@! *B! D$C'D! 'B@! &#%*$B'D! CD?=>#&! 'B'DA=#=! *B! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=!N-'?C)_!RSSrPO! 0\$!$J!>)#!K'[$&!($*B>=!$J!C&*>*`?#!J$&!/F,0!'B'DA=*=!*B!=C*#B>*J*C!&#=#'&C)!'&#! *>=! ]T^! D'CE*B%! $Q[#C>*L*>A! *B! >)#! K#>)$@=! >)&$?%)! #Y(#&>! =?&L#A=! 'B@! ]R^! *>=! C'=#! =>?@A! C)'&'C>#&! 'B@! D*K*>#@! N(&#C*=#P! &#(&$@?C*Q*D*>A! J$&! $>)#&! C'=#! =>?@A! '((&$'C)#=O! 6B! >)#! TssS=! EB$\D#@%#1Q'=#@! =A=>#K! &#=#'&C)! >&*#@! >$! *K(&$L#! >)#! (?&#DA!`?'D*>'>*L#!'B@!@#=C&*(>*L#!C)'&'C>#&!$J!/F,0O!:$\#L#&_!:$?Q#B!#>!'DO!NTsssP! J$?B@! >)'>! $(#&'>*$B'D*G*B%! =>&#B%>)=! 'B@! \#'EB#==#=! *B! J*L#! K'B'%#K#B>! '&#'=! 'B@!'B'DAG*B%!>)#K!\*>)!'!C$K(?>#&!D#'@!>$!>)#!='K#!&#=?D>=!'=!>)#!C$B=?D>'>*$B!$J!

! cR! 'B!#Y(#&>!C*&CD#O!8$B#>)#D#==_!>)#A!'D=$!J$?B@_!>)'>!m*%,*$,2.%,).$$*8"&,%.,!.2$%'#!%,-, 3&%-*"&3,"*$%,.+,$)&!*+*!-%*.2,'&c#*'&1&2%$n!J$&!'!/F,0!'B'DA=*=!N*Q*@OPO!/>*DD_!>)#&#!'&#! =>?@*#=_! \)*C)! >&A! >$! #Y('B@! /F,0! \*>)! `?'B>*>'>*L#! K#'=?&#=! QA! \#*%)*B%! 'B@! &'>*B%!J'C>$&=!N-'?C)_!RSSrPO!,>)#&=!#=>'QD*=)!'!D*=>!$J!=(#C*J*C'>*$B!&#`?*&#K#B>=!$&! ('&'K#>#&=!>$!$(#&'>*$B'D*G#!/F,0!*B!CD?=>#&!&#=#'&C)O!! q'((#1:#*BG#!#>!'DO!NRSSpP!J$&!*B=>'BC#!?=#@!'!=#>!$J!C&*>#&*'!'B@!*B@*C'>$&=!*B! &#=#'&C)! $B! CD?=>#&! K'B'%#K#B>! *B*>*'>*L#=O! 0)#! Q'=*C! K#>)$@! Q#)*B@! C&*>#&*'! 'B@! *B@*C'>$&=_! *=! >)#! $(#&'>*$B'D*G'>*$B! $J! *==?#=! \)*C)! '&#! )'&@DA! K#'=?&'QD#! $&! *KK#'=?&'QD#_! QA! C)$$=*B%! '((&$(&*'>#! ('&'K#>#&=! N7#A#&_! RSScPO! 9&*>#&*'! 'B@! *B@*C'>$&=! C'B! Q#! ?=#@! J$&! =*K(D#! *==?#=! N#O%O! Q$*D*B%! \'>#&P! '=! \#DD! '=! J$&! `?*>#! C$K(D#Y! *==?#=_! =?C)! '=! Q#BC)K'&E*B%! *B! >)#! #C$B$KA! $&! =?=>'*B'Q*D*>A! N7&$=#E_! RSSR_!+?C)=!'B@!F#*#&K'*&_!RSSc_!7#A#&_!RSScPO!3B!*B@*C'>$&!B##@=!>$!Q#!#JJ#C>*L#! 'B@! #JJ*C*#B>O! 0)*=! K#'B=! >)'>! *>! B##@=! >$! K#'=?&#!>)#! >)#$&#>*C'D! *==?#! $(>*K'DDA! \)*D#! $JJ#&*B%! *>=! &#'D*G'>*$B! 'CC$&@*B%! >$! >)#! #Y*=>*B%! C$B@*>*$B=! N7#A#&_! RSScPO! 6B@*C'>$&=! 'D\'A=! K#'=?&#! '&>*J*C*'D! C$B=>&?C>=_! B#L#&! &#'D*>A! N*Q*@OPO! 3=! >)#A! '&#! >)#$&#>*C'D!C$B=>&?C>=!>)#K=#DL#=!QA!$(#&'>*$B'D*G*B%!>)#$&#>*C'D!C$B=*@#&'>*$B=_!>)#! `?'D*>A!$J!'B!*B@*C'>$&!'D\'A=!&#K'*B=!>)#$&#>*C'D!Q#C'?=#!>)#!'C>?'D!C$B=>&?C>!C'B! B#L#&! Q#! K#'=?&#@! @*&#C>DAO! :#BC#_! 'B! #K(*&*C'D! L#&*J*C'>*$B! $J! >)#! $(#&'>*$B'D! C$B=*@#&'>*$B!*=!*K($==*QD#!N*Q*@OPO!6B@*C'>$&=!'&#!$J>#B!?=#@!*B!#L'D?'>*$B!&#=#'&C)_! \)#&#!>)#A!K'&E!>)#!=>'&>*B%!($*B>!$J!>)#!(&$C#==O!2A!*B>#&(&#>*B%!*B@*C'>$&!&#=?D>=_! 'B!#L'D?'>*$B!(&$C#==!*=!>#&K*B'>#@!N*Q*@OPO!0\$!*K($&>'B>!>)*B%=!B##@!>$!Q#!E#(>!*B! K*B@! \)*D#! $(#&'>*B%! \*>)! *B@*C'>$&=! *B! >)#! C$?&=#! $J! >)#! K#>)$@=V! +*&=>_! >)#! *B@*C'>$&! B##@=! >$! J*>! >)#! *B>#B@#@! J#'>?&#=_! K#'B*B%_! *>! B##@=! >$! Q#! L'D*@O! 3B@! =#C$B@_!>)#!K#'=?&#K#B>=!B##@!>$!Q#!&#(&$@?C*QD#_!>)?=!>)#!*B@*C'>$&!B##@=!>$!Q#! &#D*'QD#! N*Q*@OPO! +$&! $(#&'>*B%! \*>)! *B@*C'>$&=! \*>)*B! >)#! =>?@A! J&'K#! $J! '! (&$[#C>_! D$%*C'D! J&'K#\$&E=! (&$L#@! ?=#J?DO! ;$%*C'D! J&'K#\$&E=! C$B>'*B! >)#! >)#$&#>*C'D! C$B=>&?C>!N/F,0!*B!CD?=>#&!&#=#'&C)P!\*>)!*>=!C&*>#&*'!N#O%O!*BB$L'>*$BP!'B@!*B@*C'>$&=! N#O%O!C$DD'Q$&'>*$B!\*>)!?B*L#&=*>*#=!$&!$>)#&!&#=#'&C)!J'C*D*>*#=PO! F*>)*B!>)#!=C$(#!$J!>)*=!=>?@A_!'!/F,0!'B'DA=*=!*=!?=#@!>$![?Y>'($=#!'C>?'D!'B@! ($==*QD#!J?>?&#!('&'K#>#&=_!\)*C)!*BJD?#BC#!>)#!C$K(#>*>*L#B#==!$J!>)#!J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! *B! >)#! C'=#! =>?@A! '&#'O! 3B! '>>#K(>! *=! K'@#! >$! $(#&'>*$B'D*G#!=>&#B%>)=!'B@!\#'EB#==#=!QA!C&*>#&*'!'CC$&@*B%!>$!H$&>#&=Z!0*-1.23, J.3&"9! \)*C)! \#&#! J$?B@! C&?C*'D! *B! =*K*D'&! =>?@*#=_! *BL#=>*%'>*B%! $>)#&! >$?&*=K! =#%K#B>=!N:$?Q#B,&%,-"4_!Tsss_!q'CE=$B,&%,-"4_!RSSb_!q'((#1:#*BG#,&%,-"4_!RSSpPO!0)*=! '((&$'C)! J$DD$\=! >)#! $B#! $J! :$?Q#B! #>! 'DO! NTsssP! J$C?=*B%! $B! =>&#B%>)=! 'B@! \#'EB#==#=O!,(($&>?B*>*#=!'B@!>)&#'>=!'&#!($==*QD#!(&$=(#C>*L#!K#'=?&#=!'B@!>)?=! )*%)DA!=(#C?D'>*L#O!7$&#!>)'B!>)#!=>&#B%>)=!'B@!\#'EB#==#=!>)#A!L'&A!=>&$B%DA!\*>)!

! cb! >)#! =>?@A! C$B>#Y>O! ,(($&>?B*>*#=! '&#! =##B! '=! #Y>#&B'D! J'C>$&=_! \)*C)! B?&>?&#! >)#! 'B>*C*('>*$B!>$!*K(&$L#!>)#!Q?=*B#==!U!CD?=>#&!=*G#!$&!J$=>#&!Q?=*B#==!$(#&'>*$B!'B@! CD?=>#&!K'B'%#K#B>O!0)#A!C'B!#K#&%#!>)&$?%)!($D*>*C=!N#O%O!'B!'BB$?BC#@!>'Y!&#D*#J! J$&! >)#! 'CC$KK$@'>*$B! *B@?=>&A_! J*B'BC*'D! '@L'BC#K#B>! *B! &#%*$B'D! @#L#D$(K#B>! (&$%&'K=P_!C)'BC#!N#O%O!\#'>)#&!()#B$K#B'P!'B@!$>)#&!@#>#&K*B*B%!J'C>$&=_!=?C)!'=! >)#!Q&#'E@$\B!$J!'!K'[$&!C$K(#>*>$&O!0)&#'>=!'&#!'D=$!#Y>#&B'D!J'C>$&=!\)*C)!K'A! *B)*Q*>! 'B@! \#'E#B! CD?=>#&! =>&?C>?&#=! 'B@! Q?=*B#==! $(#&'>*$B! 'B@! &#=?D>! *B! @*='@L'B>'%#=! J$&! >)#! CD?=>#&! 'B@! Q?=*B#==O! 2#C'?=#! $J! >)*=! )*%)DA! =(#C?D'>*L#! C)'&'C>#&_!>)#!#K#&%*B%!($==*Q*D*>*#=!'B@!>)#*&!C$B>#Y>1@#(#B@*B%!*B>#&(&#>'>*$B_!*>! *=!*K($==*QD#!>$!#=>'QD*=)!C&*>#&*'!J$&!$(($&>?B*>*#=!'B@!>)&#'>=O!:#BC#_!>)#!J$DD$\*B%! C&*>#&*'!'B@!*B@*C'>$&=!'@@&#==!=>&#B%>)=!'B@!\#'EB#==#=!#YCD?=*L#DAO! mB%'&26%/$,%/&'&87,'&"-%&,%.,%/&,!.1)&%*%*5&,-35-2%-6&,-23,.%/&',3*$%*26#*$/*26, !.1)&%&2!*&$n! \*>)*B! >)#! @*=>*BC>*L#! CD?=>#&! $&! Q?=*B#==! N:$?Q#B, &%, -"4_! TsssPO! F#'EB#==#=!'&#!(&$%&#==1)*B@#&*B%!D*K*>'>*$B=!J$&!>)#!CD?=>#&!$&!Q?=*B#==!N*Q*@OPO!! 0'QD#!r!=)$\=!'!D*=>!$J!C&*>#&*'!'B@!*B@*C'>$&=!J$&!>)#!'B'DA=*=!$J!=>&#B%>)=!'B@! \#'EB#==#=! N/FP! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! &#=#'&C)O! 0)#! D*=>! C$?D@!($==*QDA!Q#!#Y('B@#@O! !

Table 7. Logical framework of criteria and indicators for a strengths, weaknesses, opportunities and threats analysis in forest-based tourism and recreation clusters.

Construct Criteria Indicators Sources Strengths Vast nature use - diversified landscape (Huybers and Bennett, potential / high features (lakes, rivers, 2003) quality of natural hills, forest, fields, (Buultjens et al., 2003) resources meadows) (Hall and Boyd, 2005) - forest cover (Marcouiller, 1998) - partially protected areas (Cordell et al., 1990) and parks Skilled staff (quality)/ - high standard service (Porter, 1998) Human resources quality (Tapper and Font, 2003) (quantity) - schooling / training of new staff Physical - auto route / railway net (Brown and Geddes, infrastructure - local public 2007) transportation (Tapper and Font, 2003) - accommodation (Nilsson, 2001) businesses / gastronomy - attraction points Capital resources / - bank loans for private (Porter, 1998) bank loans / sector (Poon, 1993) investment - upgrade of service (Brown and Geddes, opportunities standards 2007) - forward integration of products or services ! cc! Long-time / trustful - high density in (Novelli et al., 2006) intersectoral cooperation between (Feser, 1998) cooperation different branches / (Brown, 2000) sectors (Bieger and Weinert, - exchange of explicit 2006) and tacit knowledge Branding - developed brands (Porter, 1998) - marketability (Novelli et al., 2006) - positioning (Williams, 2001) Innovation capacity - cooperation with (Porter, 1998) and research research institutions (Enright, 2003) endeavours - use of consulting (Mytelka and Farinelli, services 2000) Development of - supplementary products (Weiermair, 2006) diagonal dimension and services adding up (Michael, 2003) to other dimensions (Michael, 2007b) - complementarities - product niches High demand - visitor catchment area (Porter, 1998) and attractive product / (Poon, 1993) service (Hall and Boyd, 2005) - high visitor arrivals to the area Strong supply side - local concentration of (Porter, 1998) suppliers Weaknesses Unskilled workers / - missing education (Porter, 1998) lack of work power institutions or training (Buultjens et al., 2003) businesses (Tapper and Font, 2003) - lack of manpower through little settlement (e.g. in remote areas) - dissatisfying working conditions Information leakage / - weak ties in cooperative (Staber, 2007) Lacking networks (Lynch and Morrison, communication - “information holes” in 2007) patterns the organisation set up of (Tracey and Clark, 2003) tourism marketing / (Simpson and management Bretherton, 2004) Lack of infrastructure - public transportation net (Porter, 1998) - autobahn (auto routes) (Brown and Geddes, - railway net 2007) - broad band internet (Tapper and Font, 2003) connections for (Nilsson, 2001) customers Lacking demand side - little visitor arrivals to (Porter, 1998) the area (Poon, 1993) - no customer orientation (Hall and Boyd, 2005) Weak suppliers - dependency of view (Porter, 1998) large scale suppliers (Poon, 1993) !

! co! 94>4 5UHTPXSGHIPU'HP'H_O'GMNO'NHSXK'MTOM' 94>484 .OUOTMR'

0)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!N:/XP!9$?B>A!*=!=*>?'>#@!*B!>)#!=$?>)1#'=>!('&>!$J!>)#! J#@#&'D! =>'>#! 8$&>)! -)*B#1F#=>()'D*'! 'B@! Q#D$B%=! >$! >)#! D'&%#&! D'B@=C'(#! ?B*>! /'?#&D'B@!N+*%?&#!cPO!F*>)!'!=?&J'C#!'&#'!$J!TOsos!EK•!*>!*=!>)#!D'&%#=>!9$?B>A!$J!>)#! =>'>#!'B@!D#==!@#B=#DA!($(?D'>#@!>)'B!K$=>!$J!>)#!$>)#&!9$?B>*#=!'B@!C*>*#=!*B!>)#! =>'>#O! F*>)! *>=! B'>?&'D! ?=#! ($>#B>*'D! *BCD?@*B%! K*@1K$?B>'*B! &'B%#=! ?(! >$! pcr! K#>#&=_!L'&*$?=!&*L#&=!'B@!=>$&'%#!D'E#=!'B@!'!J$&#=>!C$L#&'%#!$J!'Q$?>!ode_!>)#!:/X! Q#D$B%=! >$! $B#! $J! >)#! Q*%%#=>! &#C&#'>*$B'D! '&#'=! *B! >)#! B$&>)#&B! ('&>! $J! "#&K'BA! N/C)?D>#_!RSSbPO! !

Figure 4. The federal state of North Rhine-Westphalia with urban and forest coverage and the situation of the Hochsauerland County.

! ! ;$C'D! D'B@! ?>*D*G'>*$B! *=! K'*BDA! @$K*B'>#@! QA! '%&*C?D>?&#! 'B@! J$&#=>&A! *B! >)#! (&*K'&A!=#C>$&O!6B!>)#!=#C$B@'&A!=#C>$&!K#>'D!*B@?=>&A!'B@!#B%*B##&*B%!'&#!>)#!K'*B!

! cd! *B@?=>&*#=! \*>)! '! @*=>*BC>*L#! =>&?C>?&#! $J! =K'DD! 'B@! K#@*?K! =*G#@! #B>#&(&*=#=! N/7.=PO!.=(#C*'DDA!>)#!(&#@$K*B'BC#!$J!/7.=!*=!=##B!'=!'!C'?=#!J$&!>)#!J'*&DA!=>&$B%! #C$B$K*C! =*>?'>*$B! $J! >)#! &#%*$B! C$K('&#@! >$! $>)#&! 8-F! &#%*$B=! \*>)! Q*%%#&! K$B$($D*=>*C!#B>#&(&*=#=O!F)*D#!>)#!D$==!$J!#K(D$AK#B>!'L#&'%#=!bSe!J$&!>)#!=>'>#! $J!8-F!$L#&!>)#!D'=>!RS!A#'&=_!>)#!D$==!$J!#K(D$AK#B>!*B!>)#!:/X!\'=!@#>#C>#@!\*>)! $BDA!de!N:$C)='?#&D'B@E&#*=_!RSSpPO!0)#!>#&>*'&A!=#C>$&_!C$K(&*=*B%!>)#!)$=(*>'D*>A! 'B@!>$?&*=K!Q?=*B#==#=_!)$D@=!'Q$?>!coe!$J!'DD!=$C*'DDA!#B=?&#@!#K(D$A##=!N3)D#&>, &%, -"4_! RSSbPO! 0)*=! =)$\=! >)'>! B#Y>! >$! >)#! K'B?J'C>?&*B%!*B@?=>&A_! =#&L*C#! &#D'>#@! *B@?=>&*#=!'D=$!(D'A!'B!*K($&>'B>!&$D#!*B!>)#!=>?@A!'&#'O!3D>)$?%)!>)#!#K(D$AK#B>! &'>#=! *B! >)#! =#C$B@'&A! =#C>$&! )'L#! Q##B! Q#*B%! $B! '! C$B>*B?$?=! @$\B>?&B_! >)#! 'L#&'%#!*BC&#K#B>!$J!#K(D$AK#B>!*B!>)#!>#&>*'&A!=#C>$&_!#Y(#C>#@!>$!C$?B>#&Q'D'BC#! >)*=! >&#B@_! @*@! B$>! $CC?&! N3)D#&>, &%, -"4_! RSSbPO! 3! ($==*QD#! &#'=$B! C$?D@! Q#! >)#! @#J*C*#BCA!$J!`?'D*J*#@!#K(D$A##=!J$&!>)#!>#&>*'&A!=#C>$&!N*8*34PO!3K$B%!>)#!Q&'BC)#=! \*>)! >)#! )*%)#=>! >?&B$L#&! '&#! $JJ*C*'DDA! >)#! K#>'D! *B@?=>&A_! >)#! K'B?J'C>?&#! $J! K'C)*B#&A! 'B@! #`?*(K#B>! '=! \#DD! '=! >)#! K'B?J'C>?&#!$J! #D#C>&*C'D! K'C)*B#&A! 'B@! *B=>&?K#B>=! N8-F_! RSSrQPO! 3K$B%! >)#! K$=>! *K($&>'B>! #B>#&(&*=#=_! J*&K=! *B! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&A! CD?=>#&! C'B! Q#! J$?B@_! =?C)! '=! U66&'! U! 2&*D$B! N@#&*L#@! >*KQ#&! (&$@?C>=P! '=! \#DD! '=! A2%&')'*2%! 'B@! <-$!-3&$! U! 3&B=Q#&%! N@€C$&! (&*B>*B%! 'B@! ('(#&! K'B?J'C>?&*B%! *B@?=>&*#=PO! ,>)#&! *K($&>'B>! #B>#&(&*=#=! '&#! B&5&'*2!U!/?B@#&B!N#D#C>&$B*C=P_!'=!\#DD!'=!@-"?&!U!/C)K'DD#BQ#&%!N>#Y>*D#!*B@?=>&*#=PO!! 0)#!:/X!*=!>)#!$BDA!9$?B>A!*B!8-F!&#'C)*B%!>)#!K'Y*K'D!TdS!($*B>=!$B!>)#! '>>&'C>*L*>A! *B@#Y! J$&! D'B@=C'(#! 'B@! >$?&*=K! N2?B@#='K>! JM&! 2'?\#=#B! ?B@! -'?K$&@B?B%!*2!N.B%#D=_!RSSpPP_!\)*C)!>'E#=!*B>$!'CC$?B>!*4&4!>)#!J&'%K#B>'>*$B!$J! >)#!D'B@=C'(#_!>)#!J$&#=>!C$L#&'%#!'B@!>)#!&#D*#J!#B#&%A!N=##!3BB#Y!666PO!! 0)#!'BB?'D!(&#C*(*>'>*$B!'L#&'%#=!'&$?B@!T_SSS!KK_!\)*C)!*=!&'>)#&!)*%)!J$&!'! @#=>*B'>*$B! Q'=#@! $B! L*=*>'>*$B! $J! =($&>! 'B@! &#C&#'>*$B! >$?&*=>=! *B! 7*@@D#! .?&$(#O! 4?#!>$!>)#!K'&*>*K#!*BJD?#BC#=_!=?KK#&=!K'A!Q#!\#>!'B@!C$D@!'B@!>)?=!?B=?*>'QD#! J$&!>$?&*=KO!:$\#L#&_!@?#!>$!>)#!K$?B>'*B$?=!C)'&'C>#&!\*>)!'D>*>?@#=!=?*>'QD#!J$&! D$B%#&!(#&*$@=!$J!=B$\!'B@!>)#!)*%)!(&#C*(*>'>*$B!*B!>)#!\*B>#&!K$B>)=_!>)#!'&#'!)'=! 'D=$!'C)*#L#@!>$!@#L#D$(!'=!'!\*B>#&!L'C'>*$B!@#=>*B'>*$BO! 3Q$?>!Roe!$J!>)#!J$&#=>!*=!=>'>#!$&!C$KK?B*>A!$\B#@O!0)#!D'&%#&!('&>!$J!roe!*=! (&*L'>#DA!$\B#@!\*>)!>)&##!(&*L'>#!J$&#=>!$\B#&=!)$D@*B%!K$&#!>)'B!R_SSS!)'!*B!>)#! :/X!N;'B@#='B=>'D>!JM&!~E$D$%*#_!RSSdPO!+*L#!B'>?&#!('&E=!'&#!=*>?'>#@!*B!>)#!:/XO! 0)#!9$?B>A!C$B=*=>=!$J!>)#!>\$!C$KK?B*>*#=!2#=>\*%!'B@!.=D$)#!'B@!>)#!>#B!>$\B=! 3&B=Q#&%_! 2&*D$B_! :'DD#BQ#&%_! 7'&=Q#&%_! 7#@#Q'C)_! 7#=C)#@#_! ,D=Q#&%_! /C)K'DD#BQ#&%_! /?B@#&B! 'B@! F*B>#&Q#&%! N+*%?&#! oPO! 0)#! :/X! )'=! Q##B! $Q[#C>! >$! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! &#=#'&C)! J$&! =#L#&'D! @#C'@#=O! 3D&#'@A! *B! >)#! TsrS=! 'B!

! cr! #L'D?'>*$B! $J! >)#! D'B@=C'(#! \'=! C'&&*#@! $?>! C$BC#&B*B%! *>=! ($>#B>*'D! J$&! $?>@$$&! &#C&#'>*$B!'B@!>$?&*=K!NX*#K=>#@>_!TsroPO!!

Figure 5. Map of the Hochsauerlandkreis (Hochsauerland County with communities and towns, communities and relief, in English)

! ! 94>494 $_O'TOYIPUMR'HPSTINW'NOGHPT'

#";"#"!" <+1*,/:. 7'[$&!*BJ&'=>&?C>?&'D!*K(&$L#K#B>=!>)'>!>$$E!(D'C#!'&$?B@!>)#!K*@@D#!$J!>)#! Ts>)!C#B>?&A!\#&#!>)#!J*&=>!K*D#=>$B#!'B@!#L*@#BC#!>$!'!@#L#D$(*B%!>$?&*=K!=#C>$&!*B! >)#!/'?#&D'B@!'&#'!NX&'[#\=E*,&%,-"4_!RSSpPO!-$'@!*K(&$L#K#B>!'B@!>)#!C$B=>&?C>*$B! $J! >)#! &'*D\'A! C$BB#C>#@! >)#! #'=>#&B! &#K$>#! D$\! K$?B>'*B! &'B%#! &#%*$B! \*>)! >)#! B'>*$B'D! >&'B=($&>! B#>\$&E! NX&'C)>_! RSSoPO! F*>)! >)#! J$?B@*B%! $J! >)#! D$C'D! K$?B>'*B##&*B%! '==$C*'>*$B! B-#&'">23&', H&8*'6$5&'&*2, &4QO! N7$?B>'*B##&*B%! '==$C*'>*$B! /'?#&D'B@P! *B! TpsT_! )*E*B%! >&'*D=! \#&#! Q?*D>! 'B@! K'((#@! 'B@! >)#! &#C&#'>*$B! ($==*Q*D*>*#=! *B! >)#! B'>?&'D! =?&&$?B@*B%=! $J! >)#! &#%*$B! \#&#! J*&=>! C$KK?B*C'>#@! >$! "#&K'B! 'B@! 4?>C)! >$?&*=>=! 'B@! &#C&#'>*$B! =##E#&=O! 0)#! 'BB?'D! D#'JD#>! m3&', B.11&'+'*$!/&+N/'&'n! N%?*@#! J$&! =?KK#&! )#'D>)! &#=$&>=P! Q#C'K#! >)#! K'*B!*BJ$&K'>*$B!=$?&C#!J$&!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!*B!>)#!&#%*$B!*B!>)#!=#C$B@!)'DJ!

! cp! $J!>)#!Ts>)!C#B>?&AO!5B>*D!>$@'A!>)#=#!)*E*B%!>&'*D=!K'&E!'!L#&A!*K($&>'B>!('&>!$J!>)#! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *BJ&'=>&?C>?&#O! 3&$?B@! TsSS!>)#! &'*D\'A! B#>! \'=! #Y>#B@#@! J&$K! >)#! \#=>! >$! &#'C)! >)#! K$&#! #'=>#&B! >$\B=! 2&*D$B! 'B@! F*B>#&Q#&%O! 5B>*D! >)*=! >*K#_! >)#! K$&#! &#K$>#! #'=>#&B! ('&>! $J! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! )'@! )'&@DA! Q##B! @#L#D$(#@!\)*C)!)'@!D#@!>$!#C$B$K*C!Q'CE\'&@B#==!$J!>)#!C$BC#&B#@!C$KK?B*>*#=! C$K('&#@! >$! B#*%)Q$&*B%! C$KK?B*>*#=! NX&'C)>_! RSSoPO! F*>)! >)#! &'*D\'A! B#>_! >)#! >$?&*=>! '&&*L'D=! *BC&#'=#@! =*%B*J*C'B>DAO! 4?&*B%! >)#! B&!.23, C.'"3, C-'! >)#! >&#B@! $J! *BC&#'=*B%! >$?&*=>! '&&*L'D=! =>'%B'>#@! J$&! >)#! J*&=>! >*K#O! F*>)! >)#! &#C$B=>&?C>*$B! $J! F#=>! "#&K'BA! *B! >)#! TsoS=! 'B@! >)#! %$D@#B! TsdS=_! >)#! /'?#&D'B@! Q#C'K#! *BC&#'=*B%DA! *B>#&#=>*B%! '=! '! @#=>*B'>*$B! J$&! &#C&#'>*$B! 'B@! >$?&*=KO! 6B>#B=*J*#@! &#J$&#=>'>*$B=!(&#@$K*B'B>DA!\*>)!=(&?C#!>&##=!)'L#!Q##B!J$&K*B%!>)#!C)'&'C>#&!$J! >)#! D'B@=C'(#! 'B@! C$?B>&A=*@#! ?B>*D! >$@'A! N/C)?D>#_! RSSbPO! F)#B! >)#! K'*B! >&'JJ*C! &$?>#=! 3?>$Q')B! co!B-#&'"-23'.#%&! 'B@! 3! cc! \#&#! C$B=>&?C>#@_! >\$! J##@#&! &$'@=! J'C*D*>'>#@!>)#!'CC#==!>$!>)#!/'?#&D'B@O!:$\#L#&_!$BDA!\*>)!>)#!C$B=>&?C>*$B!$J!>)#!3! cco! 'B@! >)#! 3! cd! *B! >)#! TsrS=! U! TspS=! '! @*&#C>! 'B@! J'=>! 'CC#==! >$! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=!\'=!#=>'QD*=)#@!N+*%?&#!dPO!! !

Figure 6. Infrastructure in Hochsauerland County and forest cover

!

! cs! 3B!*BC&#'=#!$J!bOc!>$!oOo!K*DD*$B!$L#&B*%)>!=>'A=!$CC?&&#@!$L#&!'!>*K#!(#&*$@!$J! RS!A#'&=!Q#>\##B!>)#!TsdS=!'B@!Tspc!N"DIk#&,&%,-"4_!TssrPO!F*>)!'!%&$\*B%!*B>#&#=>! *B!>)#!>&'L#D!'Q&$'@!'B@!>)#!*BC&#'=*B%!'>>&'C>*L#B#==!$J!>)#!7#@*>#&&'B#'B_!L*=*>$&! '&&*L'D=!=>'%B'>#@!'!=#C$B@!>*K#!@?&*B%!>)#!TssS=O!/*BC#!>)#B!L*=*>$&!'&&*L'D=!)'L#! B$>!=*%B*J*C'B>DA!*BC&#'=#@!'%'*BO! !

#";"#"#" =020-*.70&0(,>80-*. 0)#! C'>C)K#B>! '&#'! $J! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! J$&! ($>#B>*'D! L*=*>$&=! *BCD?@#=! >)#! Q*%%#=>! *B@?=>&*'D! C$B?&Q'>*$B! $J! "#&K'BA_! >)#! -)#*B1-?)&! \*>)! TS! 7*DD*$B! *B)'Q*>'B>=!*B!>)#!&#'C)!$J!'!$B#!)$?&!@&*L#!NX&'[#\=E*,&%,-"4_!RSSdP!'=!\#DD!'=!>)#! 8#>)#&D'B@=!'B@!2#D%*?K!\*>)!Rr!7*DD*$B!*B)'Q*>'B>=!*B!>)#!&#'C)!$J!'!>\$!>$!J$?&! )$?&=! @&*L#O! 3CC$&@*B%! >$! '! &#C#B>! =>?@A! $J! >)#! 4\*J! N4#?>=C)#=! F*&>=C)'J>=\*==#B=C)'J>D*C)#=! 6B=>*>?>! JM&! +&#K@#BL#&E#)&! #OiOP! 'Q$?>! R! Q*DD*$B! .?&$=! %&$==! >?&B$L#&=! '&#! %'*B#@! >)&$?%)! >$?&*=K! *B! >)#! /'?#&D'B@! &#%*$B! N4#?>=C)#=! \*&>=C)'J>=\*==#B=C)'J>D*C)#=! 6B=>*>?>! JM&! +&#K@#BL#&E#)&_! RSSoPO! 0)*=! C$B=>*>?>#=! >$! 'Q$?>! TSe! $J! >)#! $L#&'DD! >$?&*=K! >?&B$L#&! *B! >)#! =>'>#! $J! 8$&>)! -)*B#1F#=>()'D*'O!0)#!K'*B!(&$J*>*B%!*B@?=>&*#=!'&#!*B!>)#!)$=(*>'D*>A!'B@!>$?&*=K! =#C>$&! \*>)! coeO! 0)#! &#>'*D! *B@?=>&A! (&$J*>=! \*>)! bbeO! ,>)#&! =#&L*C#! =#C>$&=! (&$J*>! \*>)! RTeO! 3@@*>*$B'DDA_! :#B=#D*B%! NTsspP! C'DC?D'>#=! 'B! #K(D$AK#B>! #`?*L'D#B>! $J! TSe!$J!'DD!=$C*'DDA!#B=?&#@!#K(D$A##=!*B!>)#!=$?>)#&B!/'?#&D'B@!&#%*$B!N:#B=#D*B%_! TsspPO! !

Figure 7. Hiker’s lookout at the Rothaarsteig, photo: author (photo taken in 2006 prior to Kyrill)

!

! oS! 0)#! &#%*$B'D! >$?&*=K! K'B'%#K#B>! K'*BDA! J$C?=#=! $B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! >)#K#=! N+*%?&#! rP! \*>)! 'B! #K()'=*=! $B! )*E*B%_! Q*E*B%_! J?B1=($&>_! J'K*DA! L'C'>*$B! 'B@! )#'D>)A1D*J#=>AD#! N/'?#&D'B@10$?&*=K?=_! RSScPO!3D>)$?%)! C?D>?&#! 'B@! )#&*>'%#! >$?&*=K!'=!\#DD!'=!C$BJ#&#BC#!>$?&*=K!'&#!J?&>)#&!&#%*$B'D!>$?&*=K!=#%K#B>=_!>)#A! &#K'*B!&'>)#&!K'&%*B'D!N/'?#&D'B@10$?&*=K?=_!RSScPO! 6B!>)#!D'=>!@#C'@#_!>)#!&#%*$B'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!(?>!'!=>&$B%!#K()'=*=!$B! )*E*B%_!'*K*B%!>$!Q#C$K#!>)#!m)*E*B%!@#=>*B'>*$B!B?KQ#&!Tn!*B!"#&K'BAO!6BC&#'=#@! *BL#=>K#B>=! *B! >)#! #=>'QD*=)K#B>! $J! )*%)! `?'D*>A! (&$@?C>=! N#O%O! L.%/--'$%&*6P! 'B@! *B>#B=*J*#@! (&$K$>*$B! #JJ$&>=! $B! '! B'>*$B'D! 'B@! *B>#&B'>*$B'D! Q'=*=! J$DD$\#@O! 0)#! &#%*$B'D! >$?&*=K! K'&E#>*B%! '==$C*'>*$B! B-#&'"-23, I.#'*$1#$, &4QO! C$L#&=! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=_! 7I&E*=C)#&! X&#*=_! X&#*=! ,D(#! 'B@! X&#*=! /$#=>O! 6>=! K'*B! $Q[#C>*L#=! '&#! @#=>*B'>*$B! K'&E#>*B%_! C$$&@*B'>*$B! 'B@! K$B*>$&*B%! $J! >)#K#! K'&E#>*B%!'B@!>)#!$L#&'DD!>&'B=J#&!$J!>$?&*=K1&#D#L'B>!*BJ$&K'>*$B!'B@!@'>'!>$!'DD! K#KQ#&!$&%'B*G'>*$B=!N+*%?&#!pPO!! !

Figure 8. Organization of the regional tourism marketing association “ – Tourismus e.V.”(Sauerland-Tourismus, 2006)

Sauerland Tourismus e.V. Tourism Marketing Association Sauerland

Board of directors (12) Members (54) Coordination 4 County 5 counties office representatives 29 towns and 4 community communities representatives 20 organizations Employees (14) 4 representatives of and private businesses 8 marketing and private businesses administration 1 customer / Marketing group (15) Share volume business supervision working platform on the (2006) 4 service center local and communal 1.27 Mil Euros scale in tourism (2 part time) marketing 1 trainee ! ! F)*D#! >)#! *B@*L*@?'D! 9$?B>*#=! '&#! &#=($B=*QD#! J$&! >)#! *K(D#K#B>'>*$B! $J! B#\! >$?&*=K!K'&E#>*B%!K#'=?&#=_!>)#!>$?&*=K!K'&E#>*B%!'==$C*'>*$B=Z!J?BC>*$B!*=!K'*BDA! >)#!'%%D$K#&'>*$B!$J!'DD!>)#K'>*C!=#%K#B>=!'B@!>)#!Q&'B@*B%!$J!>)#=#!=#%K#B>=!>$! =?*>! >)#! ?KQ&#DD'! Q&'B@! B'K#! B-#&'"-23! N/'?#&D'B@10$?&*=K?=_! RSScPO! 6>! 'D=$! C'&&*#=! $?>! >)#! =$! C'DD#@! m(#&K'B#B>! L*=*>$&! =?&L#A=n_! \)*C)! '&#! >\$! (#&*$@*C'DDA!

! oT! &#(#'>#@! =?&L#A=! *B! $&@#&! >$! @#>#&K*B#! >)#! >A(*C'D! (&$J*D#! $J! J*&=>_! >)#! $L#&B*%)>! %?#=>!'B@!=#C$B@_!>)#!@'A!L*=*>$&O!3B!#Y>#&*$&!#Y(#&>*=#!\'=!$&@#&#@!*B!C$KK*==*$B! QA! B-#&'"-23, I.#'*$1#$! >$! 'B'DAG#! >)#! #Y*=>*B%! @#=>*B'>*$B! K'&E#>*B%! =>&'>#%A! *B! RSSoO!0)#!C$B=?D>*B%!'%#BCA!=?KK'&*G#@!>)'>!B#*>)#&!'!C$K(#>*>*L#!(&$J*D#!J$&!>)#! >'&%#>!'?@*#BC#!B$&!'B!$L#&'DD!(&$J*D#!$J!>)#!=*B%D#!>$\B=!'B@!C$KK?B*>*#=!)'@!Q##B! @#L#D$(#@! =?JJ*C*#B>DA! NF#BG#D19$B=?D>*B%_! RSSoPO! +?&>)#&K$&#! >)&##! @*JJ#&#B>! \#Q=*>#=! (&$L*@#@! *BC$B=*=>#B>! *BJ$&K'>*$B! $B! >)#! ='K#! &#%*$BO! 3('&>! J&$K! >)#=#! \#Q=*>#=_!#'C)!=*B%D#!>$\B!'B@!C$KK?B*>A!(&$L*@#@!>)#*&!$\B!L*=*>$&!=#&L*C#!\*>)!'! @*JJ#&*B%! Q&'B@*B%! 'B@! C$BC#(>?'D! @#=*%B_! \)#&#! >)#! K'[$&! ('&>! \'=! *B! B$BC$BJ$&K*>A! \*>)! >)#! ?KQ&#DD'! Q&'B@! B'K#! NF#BG#D19$B=?D>*B%_! RSSoPO! 0)#! C$B=?D>*B%! '%#BCA! &#C$KK#B@#@! 'DD! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=! >$! J$C?=! $B! >)#! ?KQ&#DD'! Q&'B@! B'K#! B-#&'"-23! 'B@! >$! C$B=#`?#B>DA! *K(D#K#B>! >)*=! K'&E#>*B%! =>&'>#%AO! ! 94>4:4 %OYIPUMR'GOTHIQIGMHIPU'MUX'VPNIHIPUIUY'

6B! $&@#&! >$! (&$L*@#! >)#! C?=>$K#&! \*>)! '! C$B=*=>#B>! =#&L*C#! `?'D*>A! 'B@! $&*#B>'>*$B!$B!>)#!$B#!)'B@!'B@!>)#!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!\*>)!!.1)&%*%*5&,-35-2%-6&! $B! >)#! $>)#&! )'B@_! C#&>*J*C'>*$B! 'CC$&@*B%! >$! $JJ*C*'D! =>'B@'&@=! C'B! Q#! '! K#'B=! $J! ).$*%*.2*26O!i'&*$?=!Q&'B@=!$&!=$!C'DD#@!C#&>*J*C'>#=!J$&!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=! #Y*=>!*B!>)#!:/X!N+*%?&#!sPO!2?=*B#==#=!\*>)*B!>)#!)*E*B%!>&'*D!C$&&*@$&!$J!>)#!K'*B! )*E*B%!>&'*D!L.%/--'$%&*6!\#&#!'QD#!>$!$Q>'*B!>)#!Q&'B@!m#-"*%>%$8&%'*&8,L.%/--'$%&*6! N`?'D*>A! Q?=*B#==! L.%/--'$%&*6P! *J! >)#A! J?DJ*DD#@! '! =(#C*J*C! =#>! $J! C&*>#&*'O! 0)*=! \'=! #B'QD#@!QA!>)#!=>'>#!'B@!C$KK?B*>A1J?B@#@!L.%/--'$%&*6!(&$[#C>!K'B'%#K#B>!*B!'! >$(1@$\B! '((&$'C)O! 0)#! D#'@#&! '==$C*'>*$B! L.%/--'$%&*6! )*%)D*%)>=! >)#=#! Q?=*B#==#=! J$&! *B=>'BC#! QA! (&*B>*B%! ($=>'D! '@@&#==#=! $B! >)#! $JJ*C*'D! )*E*B%! K'(=_! =#>>*B%! ?(! @*&#C>*B%! =*%B'%#! 'D$B%! >)#! )*E*B%! >&'*D! $&! '@L#&>*=*B%! *B! &#%*$B'D! B#\=('(#&=! $B! '! =#'=$B'D! Q'=*=O! 3CC$&@*B%! >$! >)#! L.%/--'$%&*6! K'B'%#&=! B$! =>&?C>?&#@! K'&E#>*B%! K#'=?&#=! >'E#! (D'C#! N(#&=$B'D!C$KK?B*C'>*$B_! -$=#BE&'BG_! RSSrPO! 0)#! Q&'B@! *=! K#&#DA! =?(($=#@! >$! =#&L#! '=! m'@@*>*$B'D! *BJ$&K'>*$Bn! J$&! >)#! )*E*B%!C?=>$K#&O!/)$&>DA!'J>#&!>)#!L.%/--'$%&*6!Q&'B@!\'=!#=>'QD*=)#@_!'!B?KQ#&!$J! &#%*$B'D!%'=>&$B$KA!'B@!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!C&#'>#@!>)#!Q&'B@!B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&! N)*E*B%! )$>#D=! /'?#&D'B@P! *B! '! Q$>>$K1?(1'((&$'C)! \)*C)! *=! B$>! =?Q[#C>#@!>$!>)#!)*E*B%!>&'*D!C$&&*@$&O!9?&&#B>DA!Ro!C#&>*J*#@!Q?=*B#==#=!'&#!K#KQ#&=! $J!B-#&'">23&',C-23&'6-$%/D+&,N/'?#&DIB@#&1F'B@#&%'=>)hJ#_!RSSpPO!! !

! oR! Figure 9. Regional brands [1], [2], [3] and supraregional brands [4], [5] for quality standards in forest-based tourism and recreation accommodation businesses (Copyright by brands), (own compilation and depiction, 2009) T! R! b! c! o! !

! ! ! !

! ! 2?=*B#==#=!\*>)!>)*=!Q&'B@!L$D?B>'&*DA!=?Q[#C>!>$!)*%)#&!`?'D*>A!C&*>#&*'!Q'=#@! $B! B'>*$B'D! `?'D*>A! =>'B@'&@=! N4#:$"'! >\$! =>'&! =?(#&*$&! CD'==P! 'B@! (&$K$>#@! =>'B@'&@=! QA! >)#! "#&K'B! )*E*B%! '==$C*'>*$B!0&#%$!/&', C-23&'5&'8-23! \*>)! >)#*&! B'>*$B'D! Q&'B@! m#-"*%>%$6-$%6&8&', C-23&'8-'&$, 0&#%$!/"-23O! 3@@*>*$B'DDA_! Q?=*B#==#=! '&#! =?Q[#C>#@! >$! $JJ#&! =?((D#K#B>'&A! =#&L*C#=! J$&! J$&#=>! &#C&#'>*$B! =##E#&=_!=?C)!'=!%?*@#@!)*E*B%!>$?&=_!'!>&'*D!B#>\$&E!J$&!=K'DD#&!\'DE=!'&$?B@!>)#*&! J'C*D*>*#=_!#Y>#B=*L#!*BJ$&K'>*$B!$B!>)#!=?Q[#C>!)*E*B%!*B!>)#!&#%*$B!\*>)!B?K#&$?=! >$?&!&#C$KK#B@'>*$B=!'=!\#DD!'=!&#%*$B'D!'B@!$&%'B*C!J$$@O!! 6B! >)#! &#C#B>! ('=>! C$$(#&'>*$B! #JJ$&>=! \#&#! K'@#! \*>)! >)#! B'>*$B'D! $?>@$$&! #`?*(K#B>!(&$L*@#&!B!/D++&"!=(#C*'D*G#@!*B!)*E*B%_!'B@!J?&>)#&!D$C'D!Q#L#&'%#!Q&'B@=! Ni#D>*B=_! /C)\'&G#! {! /C)D*C)>#P! N/'?#&DIB@#&1F'B@#&%'=>)hJ#_! RSSpPO! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&!Q?=*B#==#=!Q#B#J*>!J&$K!'!@#=*%B'>#@!K'&E#>*B%!=>&'>#%A!$&%'B*G#@! QA!Q&'B@!J$?B@#&=!'B@!K'B'%#&=_!CD#'&DA!#YC##@*B%!>)#!#JJ$&>=!$J!m#-"*%>%$8&%'*&8&, L.%/--'$%&*6!N(#&=$B'D!C$KK?B*C'>*$B_!/C)K*@>_!RSSrPO! 3@@*>*$B'DDA!>)#!Q&'B@!K*?&(+'"*!/&,K&%'*&8&!J$&!CACD*=>=!\'=!#=>'QD*=)#@!QA! K*?&, F'&2-, B-#&'"-23! Q'=#@! $B! C&*>#&*'! $J!F""6&1&*2&', 0&#%$!/&', @-/''-3!"#8! 'B@! 0&#%$!/&', I.#'*$1#$5&'8-23! N4#?>=C)#&! 0$?&*=K?=! i#&Q'B@_! RSSp'PO! 9?&&#B>DA! dS! C#&>*J*#@! Q?=*B#==#=! '&#! K#KQ#&=! $J! >)*=! B#>\$&E! N4#?>=C)#&! 0$?&*=K?=! i#&Q'B@_! RSSpQPO! ! 94>4A4 5UQRSOUGON'PQ'_STTIGMUO'?:/+(('PU'H_O'TOYIPU'

,B! q'B?'&A! Tp>)! *B! RSSr_! =*Y! K$B>)! (&*$&! >$! >)#! Q#%*BB*B%! $J! >)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B_!>)#!)?&&*C'B#!=7'*""!C'?=#@!=#L#&#!@'K'%#!*B!>)#!J$&#=>&A!=#C>$&!*B!>)#! :/XO!F*>)!(#'E!\*B@!=(##@=!$J!RRo!EKU)!K'BA!)*DD>$(=!\#&#!@#J$&#=>#@!N+*%?&#!TSPO! F*>)*B! '! \##E! $J! >)#! )?&&*C'B#_! >)#! J$&#=>&A! '?>)$&*>*#=! 'B@! >)#! >$?&*=K! K'B'%#K#B>!$J!>)#!&#%*$B!CD$=#@!@$\B!B?K#&$?=!)*E*B%!>&'*D=_!'K$B%!>)#K!('&>=!

! ob! $J!>)#!L.%/--'$%&*6_!@?#!>$!>)#!C$B>*B?*B%!@'B%#&!J&$K!@'K'%#@!>&##=!'B@!QD$CE#@! >&'*D=! N3&B=Q#&%_! RSSrPO! d! 7*D! K•! $J! \*B@! >)&$\! 'B@! \*B@Q&#'E! D#'@! >$! 'B! #Y(D$*>'>*$B! $J! cOr! 7*D! K•! >)&$?%)$?>! >)#!A#'&! RSSr! N7*B*=>#&*?K! JM&! 5K\#D>! ?B@! 8'>?&=C)?>G_! RSSpPO! ;$%%*B%! &$'@=! \)*C)! '&#! C$KK$BDA! ?=#@! '=! )*E*B%! $&! Q*E*B%! >&'*D=!\#&#!*B>#B=*L#DA!?=#@!J$&!CD#'&*B%O!4?#!>$!>)#!&'>)#&!C$D@!'B@!)?K*@!=?KK#&! $J!RSSr_!>)*=!&#=?D>#@!*B!'!=*%B*J*C'B>!@#CD*B#!$J!>)#!*BJ&'=>&?C>?&#!J$&!J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! N(#&=$B'D! C$KK?B*C'>*$B_! 2#CEK'BB_! RSSrPO! 3D>)$?%)! *>! \'=! $&*%*B'DDA! (D'BB#@!>$!$(#B!>)#!)*E*B%!>&'*D=!J$&!>)#!Q#%*BB*B%!$J!)*E*B%!=#'=$B!*B!7'A_!>)*=! \'=!B$>!($==*QD#!@?#!>$!'!D'CE*B%!D'Q$&!($\#&!*B!>)#!J$&#=>&A!=#C>$&!$J!>)#!&#%*$BO! 6B=>#'@_! >)&$?%)! C$$(#&'>*$B! Q#>\##B! J$&#=>! '?>)$&*>*#=! 'B@! >$?&*=K! K'B'%#K#B>! QD$CE#@! >&'*D=! \#&#! &#D$C'>#@! 'B@! @#>$?&=! \#&#! K'&E#@! >$! 'DD$\! J$&#=>1Q'=#@! &#C&#'>*$B! >$! C$B>*B?#! N+*%?&#! TTPO! 3@@*>*$B'DDA_! '! (&$K$>*$B'D! (&$%&'K! \'=! *B*>*'>#@!'B@!J?B@#@!QA!B-#&'"-23,I.#'*$1#$_!#BC$?&'%*B%!D$C'D!>$?&*=K!Q?=*B#==#=! >$! 'C>*L#DA! >'E#! ('&>! *B! (&$K$>*B%! >)#*&! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! N/'?#&D'B@1 0$?&*=K?=_!RSSrQP!>$!'L$*@!='D#=!C$DD'(=#=O!! 3D>)$?%)!\)*D#!@#=*%B*B%!>)#!`?#=>*$BB'*&#=!*>!\'=!@#C*@#@!B$>!>$!Q&*B%!?(!>)#! )?&&*C'B#! '=! '! =?Q[#C>! $J! @*=C?==*$B! *B! >)#! J&'K#\$&E! $J! >)*=! >)#=*=_! #'&DA! #Y(#&>! *B>#&L*#\=!=)$\#@!>)'>!*>=!*K('C>!)'@!C$B=#`?#BC#=!J$&!>$?&*=K!(D'BB*B%!'=!\#DD!'=! J$&! >)#! D$C'D! 'B@! &#%*$B'D! /7.=! *B! >$?&*=KO! 6J! &#%'&@#@! $?>! $J! ;.'%&'d$, 0*-1.23, 1.3&"!(#&=(#C>*L#_!>)#&#!C$?D@!B$>!Q#!'!Q#>>#&!#Y'K(D#!J$&!m9)'BC#n!*B!>)#!J$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&O! :#BC#! $B#! `?#=>*$B! $B! >)#! )?&&*C'B#! \'=! '@@#@!>$!`?#=>*$BB'*&#=O! !

Figure 10. Deforested hilltops nearby the Rothaarsteig and the Bruchhauser Steine in the Hochsauerlandkreis one month after Kyrill, photo: Wald-Zentrum (2007)

!

! oc! Figure 11. Marked detour of a hiking trail in the Hochsauerland County after the hurricane Kyrill caused major damages in the tourism infrastructure, photo: Sauerland-Tourismus (2007a)

! ! 94>4C4 -PTONHBLMNOX'HPSTINW'MGHIJIHION'MUX'PQQOTN'

+$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! 'C>*L*>*#=! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! C$K(&*=#!)*E*B%_!\'DE*B%_!8$&@*C1\'DE*B%_!Q*E*B%_!@$\B1)*DD!'B@!$JJ1&$'@!Q*E*B%!'=! \#DD! '=! &$'@! Q*E*B%_! CD*KQ*B%_! )$&=#Q'CE! &*@*B%! 'B@! =D#@@*B%O! 3D=$! 'B*K'D! $Q=#&L'>*$B! 'B@! B'>?&#! ()$>$%&'()A! '&#! '>>&'C>*L#! D$C'D! 'C>*L*>*#=! J$&! >)#! L*=*>$&=! @?#!>$!'!=$?B@!J$&#=>!K'B'%#K#B>_!J*L#!B'>?&#!('&E=!'B@!L'&*$?=!B'>?&#!&#=#&L#=O! 0'QD#!p!=)$\=!'B!$L#&L*#\!$J!>)#!K'*B!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!'C>*L*>A! $JJ#&=O! !

Table 8. Overview of the main forest-based tourism and recreation activity offers in the Hochsauerlandkreis 2007, own compilation

Activity Infrastructure / Additional information facility / provider Hiking Rothaarsteig - Brilon - Dillenburg (Dill-Lahn-Kreis / Hessen) Hiking trail: 156 km - Certified Top-Trails-of- - According to a Dwif-Study: (Anonymous, 2006) Opened 2001 - 32.91 Mil. Euros net value-added including - 24.30 Mil. Euros gastronomy - 5.7 Mil. Euros retail - 800 work places in the region Hiking Sauerländer - Iserlohn – Arnsberg (Marsberg) Waldroute - Length: 240 km Hiking trail - established to relocate the value added into the Opened 2008 whole region of the County, not only along the

! oo! Rothaarsteig corridor Hiking Sauerländer - Meinerzhagen - Höhenflug - length: 240 km Hiking trail - established to relocate the value added into the Opened 2008 whole region of the County, not only along the Rothaarsteig corridor Hiking Bergwanderpark - length: 400 km with over 6,500 m altitude Hiking trail net difference, 7 main hiking trails: Briloner Kammweg, Medebacher Bergweg, Olsberger Kneippwanderweg, Willinger Uplandsteig, Winterberger Hochtour, Hochsauerland Kammweg, Rothaarsteig plus additional feeder trails - established to relocate the value added into the whole region of the County, not only along the Rothaarsteig corridor Hiking Additional trails - Sauerländischer Gebirgsverein maintains Hiking trail net historical hiking trails in the whole Sauerland region, adding up to a net of 34,000 km of hiking trails Biking Bike Arena - mountain- and road bike parcours with signage Sauerland and GPS data - mountain bike: 37 bike trails for three different skill levels, overall 1,700 km of cycle trail net - road bike: further development of road bike niche intended - according to a Dwif-Study (Harrer, 2007): - ca. 23 Mil. Euros net value-added Biking Bike Park downhill Mountain bike park Winterberg - 9 km downhill track, with ski lifts, fun course, one of the most popular bike parks in northern Germany - bike schools as well as bike and equipment rental Skiing Wintersportarena - downhill skiing and snowboarding on 100 km ski Winterberg slopes with 150 ski lifts in the region, all difficulty levels - cross country skiing on 300 km ski tracks - floodlight tracks - snow guns to extend winter season Rock climbing Kletter Arena - three climbing sites in the Hochsauerlandkreis, Sauerland mainly in old stone pits - opened by Deutscher Alpenverein Nordic-walking Nordiczentrum - nordic-walking, skating and skiing tracks with NRW floodlight - official training center for Nordic sports in NRW - annual athletic events Hiking, Wildwald - private business of a private forest owner with photography, Vosswinkel and large property offering forest-based tourism and animal watching Waldakademie recreation, as well as animals observations (park), environmental education programs (Waldakademie), outdoor sports (Canopy walk / climbing garden) and events (annual hunts and ! od! Christmas market) Nordic sports Wald-Fitness - private business of former Olympia medalist Ramona Brandenburger for instructing Nordic sports Nordic walking Nordic Aktiv Park - Towns and communities (mostly with health- related offers) established infrastructure for Nordic- walking, with signage for tourists and local recreation seekers, e.g. Nordic Walking track Arnsberger Wald Horseback At least 6 - horseback riders use official hiking trails which riding horseback riding has resulted into conflicts in the past schools and rentals - mediation has taken place with tourism mangers Bike trekking Ruhrtalradweg - Winterberg – - Length: 230 km (main bike trekking route in HSK) Rope course Hochseilgarten - Facility offering rope course experience Sauerland (rope course Sauerland) Kräftespiel Hochseilgarten - Facility offering rope course experience Arnsberg Wildwald Athletic events Falke Rothaarsteig - annual Marathon and Half-Marathon event mainly Rothaarsteig sponsored by Falke Marathon FIS World cup Ski-jump - annual ski jump competition Ski jump International Winterberg trail - traditional dog sled races as a major attraction for dog sled race system “Am tourists and visitors, attracting around 10,000 Kuhlenberg” spectators Bob World cup Bob track - annual bob-sledding competitions and events Winterberg Extreme hiking Trail system - annual hiking, Nordic-walking event with (Höllenmarsch) around distances from 11 to 101 km Rothaarsteig Related forest-based tourism and recreation activities Bob-sledding Bob track - official ice bob track with annual athletic events Winterberg Theme park Fort Fun - theme park for adventure and action in the heart of the Hochsauerlandkreis Spa SauerlandBAD / - sauna, Spa, Steam bath for tourists and Bad Fredeburg recreation seekers after hiking, biking, etc. Animal Wild- and leisure - animal observation, entertainment observation / park Willingen photography Accommodation Center Parcs - accommodation, restaurant and leisure activities and leisure park Hochsauerland in one block of facilities !

! or! 94>4E4 #OMNPUN'

0)#! $L#&'DD! (#'E! =#'=$B! *=! \*>)! )*E*B%! =#'=$B! *B! J'DD! 'B@! =(&*B%O! 0$?&*=>! '&&*L'D=! #YC##@! sS_SSS! L*=*>$&=! (#&! K$B>)=! *B! 3?%?=>_! /#(>#KQ#&! 'B@! ,C>$Q#&_! J$DD$\#@!QA!7'*!'B@!q?B#O!3&$?B@!pS_SSS!L*=*>$&=!'&&*L#!*B!q'B?'&A!'B@!+#Q&?'&A!J$&! \*B>#&!=($&>=!N8-F_!RSSpPO!0)#!K'*B!=#'=$B'D!'C>*L*>*#=!*B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=! @*JJ#&!J&$K!C$KK?B*>A!>$!C$KK?B*>AO!F)*D#!F*B>#&Q#&%_!\*>)!'!K'[$&*>A!$J!>)#!=E*! >&'CE=_!(&*K'&*DA!J$C?=#=!$B!>)#!\*B>#&!=#'=$B_!$>)#&!C$KK?B*>*#=_!=?C)!'=!2&*D$B_! ,D=Q#&%!$&!/C)K'DD#BQ#&%!#K()'=*G#!)*E*B%!'B@!8$&@*C!=($&>=!*B!=?KK#&!'B@!J'DD! N+*%?&#! TRPO! 3@@*>*$B'DDA_! >)#! $JJ*C*'D! Q*E*B%! =#'=$B! *=! J&$K! 7'A! >$! ,C>$Q#&O! 9$KK?B*>*#=! $J! >)#! K*?&, F'&2-, B-#&'"-23! 'B@! 'D$B%! >)#! L#/'%-"'-3E&6! &#C#*L#! '@@*>*$B'D!L*=*>$&=!@?&*B%!>)*=!(#&*$@O! !

Figure 12. Hiker on Rothaarsteig trail: local hiking infrastructure in commercially managed forest surroundings, photo: author (2006)

! !

! op! :4 %ONSRHN'

:484 $_O'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'GRSNHOT'

0)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! *=!Q?*D@! ?(! $B! 'B! 'C>*L*>A1 Q'=#@! '((&$'C)O! :#BC#! *>=! C$&#! C$B=*=>=! $J! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! @#&*L#@! J&$K! J$&#=>1Q'=#@! 'C>*L*>*#=O! 6B! >)#! J&'K#\$&E! $J! >)*=! >)#=*=_! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&!C$K(&#)#B@=!>)#!%#$%&'()*C!C$BC#B>&'>*$B!$J!*B>#&C$BB#C>#@! C$K('B*#=_! =(#C*'D*G#@! =?((D*#&=! $J! =#&L*C#=! 'B@! (&$@?C>=! '&$?B@! J$&#=>1Q'=#@! 'C>*L*>*#=!'=!\#DD!'=!&#D'>#@!*B@?=>&*#=!'B@!'==$C*'>#@!*B=>*>?>*$B=O!0)#=#!*BCD?@#!]T^! -%%'-!%*.2, ).*2%$! N2*#%#&! 'B@! ;'#==#&_! RSSbP_! ]R^! >$?&*=K! =#&L*C#! C$K('B*#=! N#O%O! 'CC$KK$@'>*$B!'B@!%'=>&$B$KA!Q?=*B#==#=P_!]b^!=#C>$&=!>)'>!=?(($&>!>$?&*=K!N#O%O! '%&*C?D>?&#_!Q?*D@*B%!'B@!C$B=>&?C>*B%!=#C>$&P_!]c^!*BJ&'=>&?C>?&#!N#O%O!&$'@=_!#B#&%AP_! ]o^! *B=>*>?>*$B=! (&$L*@*B%! =(#C*'D*G#@! `?'D*J*C'>*$B! N#O%O! &#=#'&C)! *B=>*>?>#=_! C$B=?D>*B%! '%#BC*#=P! 'B@! ]d^! &#%?D'>*B%! *B=>*>?>*$B=! N#O%O! %$L#&BK#B>! '%#BC*#=P! N@'! 9?B)'!'B@!@'!9?B)'_!RSSoP!N+*%?&#!TbPO! 0)#!J$?B@'>*$B!$J!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&!*=!(&$L*@#@! QA!>)#!D#%*=D'>*L#!J&'K#\$&E!$J!>)#!+'&&,-!!&$$,'*6/%!$B!(&*L'>#!J$&#=>!(&$(#&>A!'B@! >)#!=$C*#>'D!@?>*#=!$J!=?=>'*B'QD#!J$&#=>!K'B'%#K#B>!*B!>)#!B'>*$B'D!J$&#=>!(&$%&'K! J$&! C$KK?B'D! 'B@! =>'>#! J$&#=>=O! :#BC#_! *>! @#&*L#=! '=! '! @*&#C>! &b%&'2-"*%7! $J! %$L#&BK#B>'D! D'\O! ,B! >)*=! Q'=*=! >)#! &#=($B=*QD#! >$?&*=K! (D'BB#&=! '&#! 'QD#! >$! @#L#D$(!>$?&*=K!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!*B!'!K'B'%#@!J$&#=>!&#%*$B_!\)*C)!'@@!>$!>)#! L*=*>$&Z=!#Y(#&*#BC#O!9$KK$B!J$&#=>1Q'=#@!&#C&#'>*$B'D!'C>*L*>*#=_!=?C)!'=!)*E*B%!$&! K$?B>'*B! Q*E*B%! '&#! ?=?'DDA! @#L#D$(#@! '=! *BJ&'=>&?C>?&'D! (&$@?C>=! QA! D$C'D! 'B@! C$KK?B'D! >$?&*=K! (D'BB#&=O! 0)#A! '&#! %#B#&'DDA! J?B@#@! QA! >)#! C$KK?B*>A_! $&! J#@#&'D! =$?&C#=! >)&$?%)! ($D*>*C'D! (&$%&'K=O! 0)#A! ?(%&'@#! >)#! D$C'D! *BJ&'=>&?C>?&#! 'B@! K'E#! J$&! 'B! *BC&#'=#@! `?'D*>A! $J! D*J#! *B! >)#! C$KK?B*>AO! 6B! '@@*>*$B! >$! >)#! B'>?&'D! '==#>=! >)#A! C'B! Q#! =##B! '=! '! J$?B@'>*$B! J$&! >)#! D$C'D! -%%'-!%*.2, ).*2%$4! 6B! K'BA! '&#'=! J$&#=>! #Y(D$*>'>*$B! &$'@=! '&#! ?=#@! '=! )*E*B%! >&'*D=_! >$$_! C$B=>*>?>*B%! '! @*&#C>!&b%&'2-"*%7!J&$K!J$&#=>!K'B'%#K#B>O!! +$&#=>1Q'=#@!'C>*L*>*#=!'D=$!$JJ#&!(&$@?C>!B*C)#=!>)'>!C'B!Q#!J*DD#@!*B!QA!(&*L'>#! Q?=*B#==! $\B#&=O! 0)#&#J$&#! >)#A! C$B=>*>?>#!=?((D#K#B>'&A!(&$@?C>=! $&! =#&L*C#=! >$! D$C'D! 'CC$KK$@'>*$B! 'B@! %'=>&$B$KA! Q?=*B#==#=_! \)*C)! '&#! %&$?(#@! '&$?B@! >)#! D$C'D! -%%'-!%*.2, ).*2%$O! 3>! >)#! ='K#! >*K#! 'CC$KK$@'>*$B! 'B@! %'=>&$B$KA! C'B! Q#! =##B!'=!!.1)"&1&2%-'*%*&$!J$&!>)#!B'>?&'D!-%%'-!%*.2!).*2%$O!/?((D#K#B>'D!(&$@?C>=! 'B@!=#&L*C#=!J$&!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!C'B!#*>)#&!Q#!*B>#%&'>#@!*B>$! >)#!#Y*=>*B%!>$?&*=K!*B@?=>&*#=!N#O%O!=($&>=!*B=>&?C>$&=_!%?*@#@!)*E*B%!>$?&=P!$&!Q?*D>!

! os! QA! (&*L'>#! *BL#=>$&=! U! '==$C*'>*$B=! N#O%O! '@L#B>?&#! J'C*D*>*#=_! #Y(#&*#BC#! J'C*D*>*#=_! C'B$(A!\'DE=!$&!CD*KQ*B%!%'&@#B=PO! !

Figure 13. Outline of the forest-based tourism and recreation cluster, own depiction, modified from Porter (1990) as well as Weiermair and Steinhauser (2003)

Government and Forest and administration wood-based (e.g. local business development, industries community councils) cluster Local forest owners Sound forest environment and basic infrastructure Local forest (e.g. exploitation roads) authorities Regional and Local suppliers local tourism Attraction points / Products and services managers / Local service (e.g. quality hiking trails, bike courses) associations providers (e.g. climbing gardens, instructors)

Accommodation Visitor Local health businesses experience / service providers Research- and (e.g. hotels, guest Tourist product (e.g. saunas, houses) massages) consulting institutions Local retail (e.g. Gastronomy sports / outdoor (e.g. restaurants, equipment, outlets) cafés) Local public transportation (e.g ski lifts, shuttles)

Local Local rentals community and food cluster (e.g bike, ski,

Local / regional associations snowboard rentals) (e.g. hiking) ! ! :#BC#!>)#A!C'B!#*>)#&!Q#!=##B!'=!).$*%*.2*26!>$$D=!J$&!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!$&!'=! !.1)"&1&2%-'*%*&$!'@@*B%!?(!>$!>)#!L*=*>$&=!m#Y(#&*#BC#!Q?B@D#nO!4#(#B@*B%!$B!>)#! D$C'D!!.1)"&1&2%-'*%*&$!3&2$*%7_!>)#!3*-6.2-",!"#$%&',3*1&2$*.2!*=!#*>)#&!K$&#!$&!D#==! @#L#D$(#@V! 7'BA! =?((D#K#B>'D! =#&L*C#! (&$L*@#&=! 'CC$?B>! J$&! '! =>&$B%! @*'%$B'D! @*K#B=*$B_! (&$L*@*B%! $(>*$B=! 'B@! (?&C)'=*B%! *BC#B>*L#! J$&! >)#! C?=>$K#&! 'B@! %#B#&'>*B%!'@@*>*$B'D!L'D?#!J$&!>)#!&#%*$BO!i'&*$?=!$>)#&!D$C'D!=?((D*#&=_!D*E#!&#>'*D! Q?=*B#==#=! 'B@! )#'D>)! =#&L*C#! (&$L*@#&=! C$B>&*Q?>#! >$! >)#! @*'%$B'D! CD?=>#&! @*K#B=*$BO!0)#!*B>#&'C>*$B!Q#>\##B!>)#!@*JJ#&#B>!(&$L*@#&=!C&#'>#=!>)#!$(($&>?B*>A! J$&!'!\*@#!&'B%#!$J!(&$@?C>=!'B@!U!$&!>)#!$JJ#&*B%!$J!(&$@?C>=!'>!D$\#&!C$=>=!'B@!'! )*%)#&!L'D?#O!! !

! dS! Figure 14. Chain of services adding up to the visitors experience in forest-based tourism and recreation destinations adapted from (Weiermair and Steinhauser, 2003), own depiction external / non-local internal / local cluster

Gastronomy Forest-based Visitor Planning Transport Accomodation Food / Beverages activities experience ! ! - Travel - Public - Hotels / guest - Restaurants and - Infrastructure - Nature companies transporta- houses bars (attraction - Drawback - Travel tion - Construction - Local food / points, trails) from agencies - Finance beverage supply - Sound forest everyday life - Insurances, services / brands environment - Fun internet - Rentals (bikes) - Relaxation - Retail (outdoor - Recreation stores) - Life balance - Supplemental services (wellness) - Complementa- rities (instructors, guides) ! +*%?&#!Tc!@#(*C>=!B'>?Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!*B!'!C)'*B!$J!=#&L*C#=_! =)$\*B%!>)#!@*JJ#&#B>!=#%K#B>=!>)'>!'@@!?(!>$!>)#!J$&#=>!L*=*>$&=Z!#Y(#&*#BC#O!6J!'DD! (&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!'&#!*B>#%&'>#@!*B>$!>)#!=#&L*C#!C)'*B_!*>!Q#C$K#=!#L*@#B>_!>)'>! '!=$?B@!J$&#=>!K'B'%#K#B>!C$B>&*Q?>#=!'>!>)#!='K#!=>'%#!>$!>)#!L*=*>$&=Z!#Y(#&*#BC#! '=! 'BA! $>)#&! .B@#'L$?&! *BC&#'=*B%! >)#! `?'D*>A! $J! >)#! -%%'-!%*.2, ).*2%$! $J! 'B! '&#'O! .L#&A! C)'*B! =#%K#B>! C$B>'*B=! $B#! $&! K$&#! (&$@?C>=! $&! =#&L*C#=_! \)*C)! '&#! C$B=?K#@! QA! >)#! L*=*>$&! #*>)#&! *B@*L*@?'DDA! N*BC$K(D#>#! C$K(D#K#B>=V! #O%O! 'CC$KK$@'>*$B!‚!K$?B>'*B!Q*E#!&#B>'DP!$&!*B!C$KQ*B'>*$B!\*>)!$>)#&!(&$@?C>=!'B@! =#&L*C#=!'=!'!J*Y!mQ?B@D#n!N#O%O!'CC$KK$@'>*$B!‚!J$$@!‚!%?*@*B%!=#&L*C#=!‚!D?%%'%#! >&'B=($&>PO! 0)#! %#B#&'>*$B! $J! =?C)! J*Y! mQ?B@D#=n! \*>)*B! $B#! >$?&*=K! Q?=*B#==! #B'QD#=!'!(&#C*=#!).$*%*.2*26!'>!>)#!K'&E#>!>$\'&@=!'!C#&>'*B!>A(#!$J!J$&#=>!L*=*>$&!$&! >'&%#>!%&$?(!N#O%O!>)#!)*E#&_!>)#!K$?B>'*B!Q*E#&PO!! 3D>)$?%)! >)#! B#>! $J! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! Q?*D@=! '&$?B@! >)#! (&*K'&A! '>>&'C>*$B! 'B@! >)#! J$&#=>1Q'=#@! 'C>*L*>*#=_! >)#! >\$! K'*B! (*DD'&=! *B! >$?&*=K! &#K'*B! J$$@!U!%'=>&$B$KA!'B@!>)#!'CC$KK$@'>*$B!Q&'BC)O!0)#!J$DD$\*B%!J*%?&#!To!@#(*C>=! !"#$%&', 3*1&2$*.2$! *B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! K$@*J*#@! 'CC$&@*B%!>$!2*#%#&!'B@!/C)#&#&!NRSSbPV! ! !

! dT! Figure 15. Cluster dimensions in forest-based tourism and recreation, modified from (Bieger and Scherer, 2003)

diagonal vertical (other industries and levels (different levels of production) of production: Complementary products and services (e.g. trails, facilities, events) including niche suppliers, adding value to the vertical and horizontal dimension

Food / gastronomy (ranging from primary producer to local food or beverage brand)

horizontal (same or like Accommodation industries, same ! (ranging from hotels to campsites) level of production) ! ! :494 #OGPUXMTK'XMHM'PU'H_O'GMNO'NHSXK'TOYIPU'

:49484 $PSTINH'MTTIJMRN'MUX'PJOTUIY_H'NHMKN'QPT'H_O'MGfSINIHIPU'KOMT'9@@F'

0$?&*=>!'&&*L'D=!@?&*B%!RSSr!J$&!>)#!/'?#&D'B@!\#&#!@#>#&K*B#@!\*>)!R_Spo_bcT! N1TOR! (#&C#B>'%#! ($*B>=! C$K('&#@! >$! >)#! (&#L*$?=! A#'&PO! 0)#! B?KQ#&! $J! 'CC$KK$@'>*$B=! '@@#@! ?(! >$! rOSSROppd! N1T! (#&C#B>'%#! ($*B>=! C$K('&#@! >$! >)#! (&#L*$?=!A#'&P!N2?B@#='K>_!RSSpPO!,>)#&!D$\!'B@!K*@!K$?B>'*B!&'B%#!&#%*$B=!=?C)! '=! >)#! .&G%#Q*&%#! N1TOR! (#&C#B>'%#! ($*B>=P_! >)#! 2'A#&*=C)#&! F'D@! N1ROs! (#&C#B>'%#! ($*B>=P! $&! >)#! +*C)>#D%#Q*&%#! N1cOo! (#&C#B>'%#! ($*B>=P! 'D=$! =?JJ#&#@! J&$K! '! =*%B*J*C'B>!@#CD*B#!*B!>$?&*=>!'&&*L'D=O!! :$\#L#&_!>)#&#!'&#!'D=$!&#%*$B=!\*>)!'B!*BC&#'=#!*B!>$?&*=>!'&&*L'D=_!=?C)!'=!>)#! /C)\'&G\'D@! N‚cOs! (#&C#B>'%#! ($*B>=P! $&! >)#! B#*%)Q$&*B%! /*#%#&D'B@1F*>>%#B=>#*B! \*>)!N‚rOc!(#&C#B>'%#!($*B>=P!N2?B@#='K>_!RSSpPO!! ! ! ! ! !

! dR! Table 9. Businesses offering accommodation in the Hochsauerland County for the survey period in 2007, Federal Agency for Statistics [Statistisches Bundesamt], 2008

Accommodation Accommoda- Number of Campsites category tion beds businesses ! Total Open Total Offered Total offered

Hotels 153 148 7,891 7,549 - - Guesthouse 94 90 1,927 1,830 - - Pension 98 94 1,788 1,649 - - Hotel garnis 10 7 607 503 - - Boarding houses, school 41 38 3,691 3,470 - - vacation houses Vacation homes, vacation 81 79 7,061 6,970 - - centers Youth hostels 24 21 1,541 1,345 - - Health resorts 9 9 1,203 1,166 - - Campsites 18 17 - - 1,175 1,093 Total 528 503 25,709 24,482 1,175 1,093 ! 6B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! >$?&*=>! '&&*L'D=! \#&#! @#>#&K*B#@! \*>)! spR_TRp! @?&*B%!>)#!=?&L#A!(#&*$@!*B!RSSr!N*BCD?@*B%!>)#!K$B>)!q'B?'&A!'B@!+#Q&?'&A!RSSpP! N8-F_! RSSpPO! ,B#! =*Y>)! $J! 'DD! '&&*L*B%! >$?&*=>=! '&#! J$&#*%B#&=_! K$=>DA! J&$K! >)#! B#*%)Q$&*B%! 8#>)#&D'B@=! $&! 2#D%*?KO! ,L#&B*%)>! =>'A=! '@@#@! ?(! >$! b_obd_dbSO! 9$K('&#@!>$!>)#!(&#L*$?=!A#'&!>$?&*=>!'&&*L'D=!@#C&#'=#@!QA!1bOc!(#&C#B>'%#!($*B>=O! ,L#&B*%)>!=>'A=!@#C&#'=#@!QA!1SOs!(#&C#B>'%#!($*B>=!N8-F_!RSSr'PO!+$&#*%B!'&&*L'D=! @#C&#'=#@!QA!1TTOp!(#&C#B>'%#!($*B>=O!0)#!'L#&'%#!=>'A!$J!'!>$?&*=>!\'=!C'DC?D'>#@! \*>)! bOd! @'A=! N8-F_! RSSpPO! 4?&*B%! >)#! =?&L#A! (#&*$@! oSb! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=!$JJ#&#@!Rc_cpR!Q#@=!*B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=!N0'QD#!sPO! ! :49494 !JOTMYO'O]VOUXIHSTO'PQ'JINIHPT'HP'H_O'#MSOTRMUX''

3CC$&@*B%! >$! :'&&#&! NRSSRP! L*=*>$&=! >$! >)#! /'?#&D'B@! =(#B@! *B! 'L#&'%#! N(#&! (#&=$BP!RRORS!.?&$=!$B!'CC$KK$@'>*$B_!RbOpS!.?&$=!$B!%'=>&$B$KA_!rOsS!.?&$=!$B! &#>'*D_! TOpS! .?&$=! J$&! (?QD*C! >&'B=($&>'>*$B! 'B@! TbOsS! .?&$=! J$&! $>)#&! =#&L*C#=O! 9$K('&#@!>$!$>)#&!D$\!>$!K*@!K$?B>'*B!&'B%#!&#%*$B=!*B!8$&>)!-)*B#1F#=>()'D*'_! =?C)!'=!>)#!.*J#D!$&!>)#!0#?>$Q?&%#&!F'D@_!>)#!'L#&'%#!/'?#&D'B@!(&*C#=!'&#!&'>)#&! ?(=C'D#!N:'&&#&!'B@!/C)#&&_!RSSRPO!! !

! db! :4:4 $PSTINW'LSNIUONNON'NSTJOK'TONSRHN'

0)#! &#>?&B#@! `?#=>*$BB'*&#=! J&$K! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! =)$\! '! L#&A! )#>#&$%#B#$?=! @*=>&*Q?>*$BO! 2#C'?=#! )'DJ! $J! >)#! $L#&'DD! Q?=*B#==#=! '&#! =*>?'>#@! *B! >)#! >$\B=! /C)K'DD#BQ#&%! 'B@! F*B>#&Q#&%_! J$&K*B%! *K($&>'B>! C#B>#&=! J$&! J$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=K_! >)#=#! >\$! >$\B=! C$B>&*Q?>#! 'DK$=>! )'DJ! >$! >)#! >$>'D! &#>?&B! &'>#! N+*%?&#!TdPO! !

Figure 16. Return distribution according to communities and towns [n=158]

! :4:484 #HMQQ'

0)#!D'&%#!('&>!$J!>)#!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!#K(D$A=!Q#>\##B!$B#!'B@!J*L#!=>'JJ! K#KQ#&=!J?DD!>*K#!$&!('&>!>*K#O!0)#!=#C$B@!D#'@*B%!&#=($B=#!*=!>)#!%&$?(!$J!=*Y!>$! >#B!#K(D$A##=_!J$DD$\#@!QA!=*B%D#!Q?=*B#==#=!\*>)!B$!#K(D$A##=O!0)#=#!Q?=*B#==#=! C'B! Q#! =K'DD! C'J€=! $&! J'K*DA! Q?=*B#==#=! \)#&#! J'K*DA! K#KQ#&=! @$! B$>! C$?B>! >)#K=#DL#=! '=! #K(D$A##=! N(#&=$B'D! C$KK?B*C'>*$B_! 2#CEK'BB_! RSSpP! N0'QD#! TSPO! ,BDA!'!=K'DD!B?KQ#&!$J!>&'*B##=!N$BDA!RS!Q?=*B#==#=!@#CD'&#!>$!#K(D$A!$B#!>&'*B##! 'B@! To! >\$! >&'*B##=P! '&#! #K(D$A#@! >)&$?%)! 'DD! >$?&*=K! Q?=*B#==#=O! :$B$&'&A! \$&E#&=!$&!L$D?B>##&=!'D=$!(&$L*@#!D'Q$&!J$&!>$?&*=K!Q?=*B#==#=O! !

Table 10. Staff and other labor distribution frequency through all tourism businesses [n=144 full time / n=134 part time, n=104 trainees, n=84 honorary workers / volunteers]

Number / Category 0 1-5 6-10 11-20 > 20 Staff full time 15 91 19 9 10 Staff part time 21 91 10 8 5

Number / Category 0 1 2 3 4 Trainees 54 20 15 7 8 Honorary workers / volunteers 57 25 1 0 1 ! ! dc! :4:494 $STUPJOT'XINHTILSHIPU'

roe!$J!'DD!L'D?#=!Q#D$B%!>$!>)#!J*&=>!>\$!C'>#%$&*#=O!0)?=!*>!C'B!Q#!=>'>#@!>)'>! >)&##!`?'&>#&=!$J!>)#!Q?=*B#==#=!$Q>'*B!'!>?&B$L#&!D$\#&!>)'B!oSS0!.?&$=!(#&!A#'&O! 0)#! >?&B$L#&! $J! Td! Q?=*B#==#=! C$B=>*>?>#=! >$! >)#! >)*&@! C'>#%$&A! J&$K! oSS0uT7*DO! .?&$=! 'B@! $BDA! Tc! Q?=*B#==#=! $Q>'*B! '! >?&B$L#&! )*%)#&! >)'B! T! 7*DO! .?&$=! U! A#'&! N+*%?&#!TrPO! !

Figure 17. Turnover distribution frequency in thousand through all tourism businesses in the Hochsauerlandkreis [n=140], where company is in smallest turnover class

! :4:4:4 "SNIUONN'XOVIGHIPU'MUX'VTPQIRO'

2?=*B#==#=! \#&#! '=E#@! >$! @#=C&*Q#! >)#*&! 'L#&'%#! C?=>$K#&=! QA! '%#_! =$C*'D! =>'>?=! 'B@! *B>#&#=>=O!0)#! &#=?D>=! '&#! @#(*C>#@! *B! @*&#C>! C$K('&*=$B! >$! >)#! #Y(#&>Z=! #=>*K'>*$B!*B!C)'(>#&!bOoO! 6B! $&@#&! >$! $Q>'*B! Q#D*#J! 'B@! B$>*$B! $J! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==! $\B#&=! >$\'&@=! >)#!J$&#=>!*B!>)#*&!=?&&$?B@*B%=!'B@!*>=!L'D?#!J$&!>)#*&!Q?=*B#==#=_!>)#A!\#&#!'=E#@! >$!C$KK#B>!$B!>)#!=#>!$J!=>'>#K#B>=!(&#=#B>#@!*B!0'QD#!TTO!4?&*B%!>)#=#!`?#=>*$B=! u!\)#B!'=E#@!*B!'B!*B>#&L*#\!u!*>!>?&B#@!$?>!>)'>!'!%&#'>!B?KQ#&!$J!Q?=*B#==!$\B#&=! \#&#!J$&#=>!$\B#&=!'=!\#DDO! F)*D#!soe!$J!'DD!Q?=*B#==#=!mJ?DDA!'%&##n!$&!m&'>)#&!'%&##n!>)'>!>)#!J$&#=>!*=!'B! *K($&>'B>! D$C'>*$B! J'C>$&_! >)#! D'&%#! ('&>! $J! >)#! Q?=*B#==#=! C$?D@! B$>! CD#'&DA! =>'>#! \)#>)#&! >)#*&! Q?=*B#==! $(#&'>*$B! \$?D@! Q#! ($==*QD#! \*>)$?>! >)#! B'>?&'D! '==#>!

] x fbOocw! σ fTObrd^O!:$\#L#&!>)#&#!*=!'!=D*%)>!>#B@#BCA!>$\'&@=!m&'>)#&!B$>!'%&##nO! +*B'DDA_!soe!$J!'DD!Q?=*B#==#=!*@#B>*JA!\*>)!>)#!B'>?&'D!'==#>=!*B!>)#!&#%*$BO! !

! do! Table 11. Tourism business owners beliefs concerning the forest landscape and its influence on their businesses on a 5-point-Likert-scale where 1=fully agree and 5=do not agree at all [n=142]

Statement x σ SE The forest of the region is an important 1.36 .653 .054 location factor for my business. My business operation would be 3.54 1.376 .116 possible without the forest of the region. My business identifies with the natural 1.45 .729 .061 assets and the forest of the region. ! 0$?&*=K!Q?=*B#==#=!\#&#!'D=$!'=E#@!\)#>)#&!>)#!?=#!$J!C$B=>&?C>*$B!>*KQ#&!'=! '!B'>?&'D!&#=$?&C#!'B@!)*=>$&*C'D!K#>)$@!$J!C$B=>&?C>*$B!$CC?&=!J$&!>)#*&!Q?=*B#==#=! J$&!>)#!*B>#&*$&_!#Y>#&*$&!$&!C$B=>&?C>*$B!('&>=!N0'QD#!TRPO!7$=>!$J>#B_!>*KQ#&!*=!?=#@! *B=*@#!>)#!Q?=*B#==#=Z!J'C*D*>*#=O!3D=$!*>=!?=#!J$&!>)#!#Y>#&*$&!'B@!C$B=>&?C>*$B!('&>=! \'=!*B@*C'>#@O! !

Table 12. Tourism owners use of timber for the construction of their business facilities where 1=fully agree and 5=do not agree at all [n=139]

Statement x σ SE Interior 1.67 .912 .077 Exterior 2.02 1.100 .093 Construction parts 2.14 1.029 .088

! :4:4A4 "SNIUONN'GOTHIQIGMHIPU'

9#&>*J*C'>*$B! (D'A=! '! K'[$&! &$D#! *B! Q?=*B#==! ).$*%*.2*26_! #=(#C*'DDA! J$&! >)#! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=O! 2?=*B#==#=! \#&#! '=E#@! C$BC#&B*B%! >)#*&! C#&>*J*C'>*$B! =>'>?=! 'B@! >)#*&! Q&'B@O! 7?D>*(D#! 'B=\#&=! \#&#! ($==*QD#O! bc! m#-"*%>%$8&%'*&8&, L.%/--'$%&*6! >$$E! ('&>! *B! >)#! =>?@A_! J$?&! $J! >)#K! 'D=$! $Q>'*B! '! C#&>*J*C'>#! $J! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&O! To! Q?=*B#==#=! '&#! C#&>*J*#@! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&O! Ts! Q?=*B#==#=! $Q>'*B! '! =?(&'&#%*$B'D! C#&>*J*C'>*$B! \)*C)! *=! B$>! B#C#=='&*DA! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! &#D'>#@! Q?>! C#&>*J*#=! '! C#&>'*B! =>'B@'&@! N#O%O! 4#:$"'PO! .*%)>! Q?=*B#==#=! )$D@! 'B$>)#&! &#%*$B'D! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! &#D'>#@! C#&>*J*C'>#_! =?C)! '=! K*?&(+'"*!/&, K&%'*&8&O! rc! Q?=*B#==#=! @*@! B$>! @#CD'&#! 'BA! C#&>*J*C'>*$BO!,B#!Q?=*B#==!@#CD'&#@!'!B$B1&#D#L'B>!C#&>*J*C'>*$BO!

! dd! :4:4C4 =TPXSGHN'MUX'#OTJIGON'

3DD!=?&L#A!('&>*C*('B>=!\#&#!'=E#@!>$!@#>#&K*B#!>)#*&!E*B@!$J!Q?=*B#==!'B@!>)#! E*B@! $J! (&$@?C>=! $&! =#&L*C#=! >)#A! (&$L*@#O! ,?>! $J! 'DD! =?&L#A! ('&>*C*('B>=_! rd! Q?=*B#==#=! (&$L*@#! )$>#D! 'CC$KK$@'>*$B_! bT! %?#=>! )$?=#! 'CC$KK$@'>*$B_! d! C'K(=*>#=_! bs! L'C'>*$B! )$K#=! 'B@! r! $>)#&! 'CC$KK$@'>*$B! ($==*Q*D*>*#=O! 2#C'?=#! K?D>*(D#! 'B=\#&=! \#&#! ($==*QD#_! %?#=>! )$?=#=! 'B@! )$>#D=! $CC?&&#@! >$! *B@*C'>#! L'C'>*$B! )$K#=_! >$$O! Tc! Q?=*B#==#=! \*>)$?>! 'BA! 'CC$KK$@'>*$B! =#&L*C#=! \#&#! =?&L#A#@O!,J!'DD!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!ps!Q?=*B#==#=!$\B#@!'!&#=>'?&'B>O! 2?=*B#==#=!\#&#!'D=$!'=E#@!>$!@#>#&K*B#!=?((D#K#B>'D!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=O! 7?D>*(D#! 'B=\#&=! \#&#! ($==*QD#O! bT! Q?=*B#==#=! =>'>#! >$! $JJ#&! &#C&#'>*$B'D! *BJ&'=>&?C>?&#!N#O%O!\'DE*B%!U!)*E*B%!>&'*D=!$B!>)#!Q?=*B#==Z!(&$(#&>A_!Q#BC)#=_!(*CB*C! >'QD#=_! C'K(J*&#=! =*>#=PO! Rc! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! $JJ#&! *BJ$&K'>*$B! $B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *==?#=_! Ts! $JJ#&! B'>?&#! =($&>=! N#O%O! 8$&@*C1\'DE*B%_! %?*@#@! )*E*B%!>$?&=_!Q*E*B%P!'B@!Ts!Q?=*B#==#=!&#B>!=($&>!#`?*(K#B>!N#O%O!K$?B>'*B!Q*E#=_! 8$&@*C1\'DE*B%! ($D#=PO! bT! Q?=*B#==#=! *B@*C'>#! >$! $JJ#&! )#'D>)! &#D'>#@! =#&L*C#=! N#O%O! ='?B'_!K'=='%#P!'B@!TS!Q?=*B#==#=!$JJ#&!$>)#&!=#&L*C#=O! ! :4:4E4 "SNIUONN'GRMNNIQIGMHIPU'

2?=*B#==#=!\#&#!CD'==*J*#@!'CC$&@*B%!>$!>)#*&!0/3!=>'>?=_!>)#*&!(&$@?C>!$JJ#&*B%! 'B@! >)#*&! C#&>*J*C'>*$BO! +*&=>_! >)#! Q?=*B#==#=! \#&#! CD'==*J*#@! 'CC$&@*B%! >$! >)#! 0/3! J&'K#\$&E! *B>$! >$?&*=K1=(#C*J*C! Q?=*B#==#=! N$JJ#&*B%! 'CC$KK$@'>*$BP_! >$?&*=K1 &#D'>#@!Q?=*B#==#=!N%'=>&$B$KA!=#&L*C#=P!'B@!B$B1=(#C*J*C!>$?&*=K!Q?=*B#==#=O!! !

Figure 18. Frequency distribution of the tourism business categories according to the TSA classification [n=149]

!

! dr! 3K$B%!'DD!Q?=*B#==#=_!TTp!>$?&*=K1=(#C*J*C_!Tc!>$?&*=K1&#D'>#@!'B@!Tr!B$B1 =(#C*J*C!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!\#&#!=?&L#A#@!N+*%?&#TpPO!! 3>! >)#! ='K#! >*K#! Q?=*B#==#=! \#&#! C'>#%$&*G#@! 'CC$&@*B%! >$! >)#*&! $JJ#&! $J! (&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=O!2?=*B#==#=!\*>)!=?((D#K#B>'D!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=_!\)*C)! #YC##@#@! '! Q'=*C! =>'B@'&@! $JJ#&_! \#&#! C'>#%$&*G#@! mQ?=*B#==#=! \*>)! =?((D#K#B>'D! =#&L*C#=n! ]BfrS^O! 0)$=#! Q?=*B#==#=! '&#! J$&! #Y'K(D#! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=! $JJ#&*B%! J$&#=>1Q'=#@! 'C>*L*>A! *BJ$&K'>*$B_! %?*@#@!>$?&! =#&L*C#=! $&! )#'D>)! =#&L*C#=O! 2?=*B#==#=! \*>)! 'CC$KK$@'>*$B! 'B@! J$$@! =#&L*C#=! $BDA_! \#&#! %&$?(#@! '=! mQ?=*B#==#=!\*>)$?>!=?((D#K#B>'D!=#&L*C#=n!]BfdR^O!0)#!C'>#%$&A!mB*C)#!=?((D*#&=n! ]BfTr^!C$B>'*B=!Q?=*B#==#=!>)'>!#YCD?=*L#DA!'*K!>)#*&!$JJ#&=!'>!J$&#=>!>$?&*=>=!N+*%?&#! TsPO!

Figure 19. Frequency distribution of the tourism business categories according to their offers (products and services) [n=149]

! 6B! '! >)*&@! =>#(! Q?=*B#==#=! \#&#! CD'==*J*#@! 'CC$&@*B%! >$! >)#*&! C#&>*J*C'>*$BO! 2?=*B#==#=!>)'>!K'&E#@!mB$!C#&>*J*C'>*$Bn!\#&#!%&$?(#@!*B>$!m\*>)$?>!C#&>*J*C'>*$BnO! 2?=*B#==#=! Q#D$B%*B%! >$! '! &#%*$B'D! Q&'B@_! =?C)! '=! m#-"*%>%$8&%'*&8&, L.%/--'$%&*6_! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&! $&! K*?&(+'"*!/&, K&%'*&8&! \#&#! %&$?(#@! *B>$! m&#%*$B'D! C#&>*J*C'>*$BnO! 6J! >)#A! $CC?&&#@! >$! ($==#==! 'B! '@@*>*$B'D! =?(&'&#%*$B'D! Q&'B@_! =?C)! '=! E-23&'+'"*!/&', K&%'*&8_! >)#! &#%*$B'D! Q&'B@! \'=! C)$=#B! Q#J$&#! >)#! =?(&'&#%*$B'D! Q&'B@O! 3DD! Q?=*B#==#=! #B@?#@! \*>)! '! =?(&'&#%*$B'D! Q&'B@_! \#&#! %&$?(#@! *B>$! >)#! =?(&'&#%*$B'D! C'>#%$&AO! rc! Q?=*B#==#=! )'@! B$! C#&>*J*C'>*$B_! od! '! &#%*$B'D!'B@!Ts!)'@!'!=?(&'&#%*$B'D!C#&>*J*C'>*$B!N+*%?&#!RSPO! !

! dp! Figure 20. Frequency distribution of the different certified tourism businesses [n=149]

! :4:4F4 %OROJMUGO'PQ'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'

0$?&*=K! Q?=*B#==#=! \#&#! '=E#@! >$! @#>#&K*B#! >)#! &#D#L'BC#! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! K#'=?&#@! QA! >)#! (&$($&>*$B'D! >?&B$L#&! $&! =)'&#! *B! &#D'>*$B! >$! >)#! >$>'D! >?&B$L#&!$J!>)#*&!Q?=*B#==!$L#&!>)#!C$?&=#!$J!$B#!A#'&O!! 3C&$==! 'DD! Q?=*B#==! C'>#%$&*#=! >)#! 'L#&'%#! K#'B! >?&B$L#&! >)&$?%)! J$&#=>1

Q'=#@! >$?&*=K! \'=! &'BE#@! >$! Q#! ƒ*K($&>'B>Z! NcT1dSew! x f! bObcw! σ f! TObRcPO! :#BC#! soe!$J!>)#!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!'%&##!>)'>!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!*=!ƒ&'>)#&!*K($&>'B>Z! NRT1cSeP!>$!ƒL#&A!*K($&>'B>Z!NdT1pSeP!J$&!>)#*&!Q?=*B#==!$(#&'>*$B=!N+*%?&#!RTPO! !

Figure 21. Frequency distribution of proportional turnover through forest-based tourism across all tourism businesses [n=157], where categories in questionnaire match 0=0% to 5=81-100%

! ! ds! 0)#! K#'B=! J$&! >)#! @*JJ#&#B>! 0/3! C'>#%$&*#=! =)$\! >)'>! >$?&*=K1=(#C*J*C!

Q?=*B#==#=!#=>*K'>#!>)#*&!>?&B$L#&!)*%)#&!N x f!bOdsw! σ fTOTTsw!C'>#%$&A!b!fcT1dSeP!

>)'B! >$?&*=K1&#D'>#@! Q?=*B#==#=! N x f! bOSSw! σ fTOTooP! $&! B$B1=(#C*J*C! >$?&*=K!

Q?=*B#==#=!N x fbOSSw! σ fTObTrPO!0)#!K#'B=!J$&!>)#!@*JJ#&#B>!C'>#%$&*#=!'CC$&@*B%!>$! >)#!Q?=*B#==!$JJ#&=!=)$\!>)'>!Q?=*B#==#=!\*>)!C$K(D#K#B>'&A!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K! (&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!#=>*K'>#!>)#*&!>?&B$L#&!>)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!)*%)#&!

NC'>#%$&A! b_! >#B@#BCA! >$! cfcT1dSew! x fbOppw! σ fTOTSSP! >)'B! Q?=*B#==#=! \*>)$?>!

C$K(D#K#B>'&A! =#&L*C#=! N x fbObRw! σ fTOTTRP! 'B@! B*C)#! =?((D*#&=! N x fbOSSw! σ fTObTrPO!+$&!>)#!@*JJ#&#B>!C#&>*J*C'>*$B!%&$?(=_!>)#!'L#&'%#!K#'B!*=!C'DC?D'>#@!\*>)!

x fbOsb! Nσ fOsbTP! NC'>#%$&A! b_! >#B@#BCA! >$! cP! J$&! >)#! Q?=*B#==#=! \*>)! '! &#%*$B'D!

C#&>*J*C'>*$B_! x fbOSo!Nσ fTOcrTP!J$&!>)#!Q?=*B#==#=!\*>)!=?(&'&#%*$B'D!C#&>*J*C'>*$B!

'B@! x fROsS!NC'>#%$&A!RfRT1cSew!σ fTOcSdP!J$&!>)#!Q?=*B#==#=!\*>)$?>!C#&>*J*C'>*$BO! ! :4:4<4 -MGHPT'GPUXIHIPUN'QPT'TOYIPUMR'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'

6B! $&@#&! >$! ?B@#&=>'B@! )$\! D$C'D! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! (#&C#*L#! &#%*$B'D! E#A! J'C>$&=! \*>)! &#%'&@! >$! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K_! >)#A! \#&#! '=E#@! >$! #L'D?'>#! C&?C*'D! J'C>$&! C$B@*>*$B=! N0'QD#! TbPO! 7$=>! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! '%&##! $B! >)#! =>'>?=! $J! >)#! B'>?&'D! '==#>=! *B! >)#! &#%*$BO! 0)#A! #L'D?'>#! *>=! B'>?&#! ?=#! ($>#B>*'D! >$! Q#! %$$@! $&! L#&A! %$$@! \*>)! TOdp! ]σ f! Ooro^O! 0$?&*=K! Q?=*B#==#=! 'D=$! '%&##! $B! \#DD! `?'D*J*#@! #K(D$A##=!]σ f!Odbb^!'B@!'!%$$@!).$*%*.2*26!$J!>)#*&!Q?=*B#==!]σ f!Ooro^O!6BB$L'>*$B! 'B@!K'&E#>*B%!'&#!&'>#@!&'>)#&!K$@#&'>#!\*>)!ROcR!]σ f!Orpr^!'B@!ROor!]σ f!Opbc^O! +'C>$&=! \)*C)! C'B! B$>! @*&#C>DA! Q#! *BJD?#BC#@! QA! >)#! Q?=*B#==! $\B#&_! =?C)! '=! %$L#&BK#B>'D! =?(($&>! $&! #Y>#&B! @#(*C>*$B! QA! K#@*'! 'B@! =$C*#>A_! '&#! &#L*#\#@! B#%'>*L#DAO!0)#!='K#!J'C>$&=!'D=$!=>*CE!$?>!QA!>)#*&!&'>)#&!)*%)!=>'B@'&@!@#L*'>*$BO! 0)#!)*%)#=>!=>'B@'&@!@#L*'>*$B!C'B!Q#!J$?B@!C$BC#&B*B%!>)#!>&'B=($&>!C$BB#C>*$B!>$! >)#! '&#'! NTOSrTP! 'B@! >)#! 'L'*D'Q*D*>A! $J! *BL#=>K#B>! J?B@=! NTOSsTP_! *B@*C'>*B%! '! )*%)! L'&*'>*$B! $J! $(*B*$B=O! /*BC#! >)#! soe! 96! K#&#DA! #YCD?@#=! >)#! #Y>&#K#=! $J! T! 'B@! o_! >&'B=($&>! C$BB#C>*$B! '=! \#DD! '=! 'L'*D'QD#! *BL#=>K#B>! J?B@=! '&#! #=>*K'>#@! >$! Q#! B#*>)#&! #Y>&#K#DA! %$$@! B$&! Q'@O! :$\#L#&_! >)#! >&'B=($&>! C$BB#C>*$B! @*JJ#&=! J&$K! C$KK?B*>A!>$!C$KK?B*>A_!@?#!>$!>)#!=*B%D#!3?>$Q')B!cd!*B!>)#!B$&>)!$J!>)#!9$?B>A! 'B@!'!&'>)#&!C$'&=#!&'*D\'A!B#>!@?#!>$!>)#!K$?B>'*B$?=!C)'&'C>#&!$J!>)#!D'B@=C'(#O! ! ! ! !

! rS! Table 13. Evaluation of specific factor conditions for forest-based tourism by tourism businesses in the case study area Hochsauerlandkreis [n=145], using a five-point-Likert- scale with 1=very good and 5=very bad

Factor condition x σ Transport connection to the area 2.75 1.071 Nature use potential 1.68 .745 Qualification of employees 2.09 .633 Availability of qualified employees 3.00 .875 Availability of investment funds 2.93 1.091 Business positioning 2.14 .575 Business establishment at the market 2.32 .745 Innovation 2.42 .787 Marketing 2.57 .834 Governmental support 3.82 .823 Image through media and society 3.28 .751 ! 0)#!#'=>#&B!C$KK?B*>*#=!'B@!>$\B=!D*E#!:'DD#BQ#&%_!7'&=Q#&%!'B@!7#@#Q'C)! #L'D?'>#!>)#!>&'B=($&>!C$BB#C>*$B!>$!>)#!'&#'!>$!Q#!K#@*$C&#!$&!&'>)#&!Q'@!N+*%?&#! RRPO! 3! =*%B*J*C'B>! *BC&#'=#! *B! >)#! =>'B@'&@! @#L*'>*$B! =)$\=! '! )*%)! C$B>&$L#&=A! C$BC#&B*B%!>)*=!J'C>$&O!! !

Figure 22. Estimation of the transport connection to the area by tourism businesses in the individual communities and towns in the Hochsauerlandkreis with standard deviation (95% Error CI), [n=145]

! ! rT! 8$>'QDA!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!*B!3&B=Q#&%!#L'D?'>#!>)#*&!>&'B=($&>!C$BB#C>*$B!>$! Q#!K#@*$C&#_!'D>)$?%)!>)#!*BJ&'=>&?C>?&#!)'=!Q##B!J'&>)#&!@#L#D$(#@!>)#&#!>)'B!*B! 'BA! $>)#&! >$\B! $&! C$KK?B*>A! *B! >)#! :/XO! 0)#! >$\B=! 2#=>\*%_! /?B@#&B! 'B@! 7#=C)#@#_!'DD!*B!(&$Y*K*>A!>$!>)#!3cd!#L'D?'>#!>)#!>&'B=($&>!C$BB#C>*$B!>$!Q#!&'>)#&! %$$@O! 0)#! >\$! K'*B! >$?&*=>! C$KK?B*>*#=_! /C)K'DD#BQ#&%! 'B@! F*B>#&Q#&%! @*JJ#&! QA! SOc!($*B>=!$B!>)#!J*L#1($*B>1;*E#&>1=C'D#O!2?=*B#==#=!*B!F*B>#&Q#&%_!\)*C)!'&#!CD$=#&! >$!>)#!3cd!*B!2&*D$B!'B@!C$BB#C>#@!>$!>)#!&'*D\'A!B#>_!#L'D?'>#!>)#*&!*BJ&'=>&?C>?&#! K$&#!($=*>*L#DA!>)'B!Q?=*B#==#=!*B!/C)K'DD#BQ#&%O! ! :4:4>4 5WVPTHMUGO'PQ'GPPVOTMHIPU'`IH_'PH_OT'LSNIUONNON'

0$?&*=K!Q?=*B#==#=!\#&#!'=E#@!>$!#L'D?'>#!>)#!*K($&>'BC#!$J!C$$(#&'>*$B!\*>)! Q?=*B#==#=! $J! >)#! ='K#! Q&'BC)_! K?D>*(D*#&! Q?=*B#==#=! N=?C)! '=! >$?&*=>! *BJ$&K'>*$B! $JJ*C#=! 'B@! >$?&! $(#&'>$&=P_! \*>)! $>)#&! Q&'BC)#=! '=! \#DD! '=! \*>)! >)#! J$&#=>! =#&L*C#! 'B@!J$&#=>!$\B#&=O!,B!'!J$?&1($*B>1;*E#&>1=C'D#!T!K'&E#@!mL#&A!*K($&>'B>n!'B@!c! K'&E#@! mC$K(D#>#DA! ?B*K($&>'B>nO! 6B! 'L#&'%#! >)#! C$$(#&'>*$B! \*>)! K?D>*(D*#&!

Q?=*B#==#=!\'=!#L'D?'>#@!>$!Q#!K$=>!*K($&>'B>!] x f!TOdSw! σ f!Odor^!J$DD$\#@!QA!>)#!

C$$(#&'>*$B!\*>)!>)#!='K#!Q&'BC)!] x fTOddw! σ f!Odcb^O!0)#!C$$(#&'>*$B!\*>)!$>)#&!

Q&'BC)#=!] x fTOpsw! σ f!Oddd^!'B@!\*>)!>)#!J$&#=>!=#&L*C#!'B@!J$&#=>!$\B#&=!] x fTOsSw! σ f!Orbc^!\'=!D#==!*K($&>'B>!>)'B!>)#!(&*$&!>\$_!>)$?%)!=>*DD!*K($&>'B>O! ! :4:48@4 &OTHIQIGMHIPU'MUX'HSTUBPJOT'

6B!$&@#&!>$!'B'DAG#!>)#!&#D'>*$B=)*(!Q#>\##B!>)#!@*JJ#&#B>!E*B@=!$J!C#&>*J*C'>*$B! $J! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! 'B@! >)#*&! >$>'D! >?&B$L#&_! '! $B#1\'A! 38,i3! \'=! (#&J$&K#@! N0'QD#! TcPO! 0)#! X&?=E'D1F'DD*=1>#=>! '((D*#@! (&*$&! >$! >)#! 38,i3! C$BJ*&K#@!*>=!?=#!@#=(*>#!>)#!D'CE!$J!'!B$&K'D!@*=>&*Q?>*$BO!0)#!='K#!(&$C#@?&#!\'=! C'&&*#@!$?>!C$BC#&B*B%!>)#!(&$($&>*$B'D!>?&B$L#&!>)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=KO! 6B! Q$>)! C'=#=! '! =*%B*J*C'B>! &#D'>*$B! N'>! >)#! OSo! D#L#DP! Q#>\##B! >)#! E*B@! $J! C#&>*J*C'>*$B!'B@!>)#!>$>'D!>?&B$L#&!C'B!Q#!$Q=#&L#@!N0'QD#!TcPO!0)*=!*=!*@#B>*C'D!\*>)! >)#! #=>*K'>#@! (&$($&>*$B'D! >?&B$L#&! >)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=KO! 0)#! )$K$%#B$?=! =?Q=#>=! =)$\! '! CD#'&! @*L*=*$B! *B>$! >\$! CD'==#=O! 0)#! K$=>! =*%B*J*C'B>! &#D'>*$B! *=! =)$\B! Q#>\##B! C#&>*J*C'>*$B! 'B@! >)#! >?&B$L#&! $J! '! >$?&*=K! Q?=*B#==O! F)*D#!Q?=*B#==#=!\*>)$?>!'!C#&>*J*C'>*$B!$&!\*>)!'!=?(&'&#%*$B'D!C#&>*J*C'>*$B!>#B@!>$! )'L#! 'B! 'L#&'%#! >$>'D! >?&B$L#&! $J! D#==! >)'B! oSS0! .?&$=_! >)#! Q?=*B#==#=! \*>)! '! &#%*$B'D!C#&>*J*C'>*$B!'&#!=*>?'>#@!$B#!>?&B$L#&!CD'==!)*%)#&O!0)#*&!'L#&'%#!>?&B$L#&! D*#=!Q#>\##B!oSS0!'B@!T!7*DO!.?&$=O!8$>'QDA!>)#!=*%B*J*C'BC#!*=!*B@*C'>#@!\*>)!TOSSS! N0'QD#!ToPO! ! rR! Table 14. One-way ANOVA with dependent variables: total turnover (in thousand Euros) and proportional turnover through forest-based tourism in relation with certification status: 1 = <100; 2 = <500; 3 = <1.000; 4 = <2.000; 5 = <3.000; 6 = !3.000, where company is in smallest turnover class

Dependant variable [I] [J] MD SE Sig. Certification Certification Turnover [EUR] Regional Without .933*** .219 .000 certification certification Supraregional .925* .319 .017 certification Estimated Regional Without 1.024*** .223 .000 proportional turnover certification certification through forest-based tourism Supraregional .876* .334 .034 certification

* The mean difference is significant at the .05 level. !

Table 15. Homogenous subset for one-way ANOVA on business category according to certification status and total turnover in classes 1 – 6, where mean value describes mean turnover class

Certification N Subset for alpha = .05 1 2 Without certification 63 1.71 Supraregional 18 1.72 certification Regional certification 51 2.65 Sig. 1.000 1.000 ! 3! =$K#\)'>! D#==! =*%B*J*C'B>! &#D'>*$B! Q#>\##B! C#&>*J*C'>*$B! 'B@! (&$($&>*$B'D! >?&B$L#&!>)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!*=!=)$\B!*B!>)#!=#C$B@!)$K$%#B$?=!=?Q=#>O! 0$?&*=K!Q?=*B#==#=!\*>)$?>!'!C#&>*J*C'>*$B!$&!\*>)!'!=?(&'&#%*$B'D!C#&>*J*C'>*$B!=>'>#! >?&B$L#&! >)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! >$! Q#! &'>)#&! *K($&>'B>! NC'>#%$&A! RP! $&! *K($&>'B>!NC'>#%$&A!bPO!3!=K'DD!@*JJ#&#BC#!*B!>)#!'L#&'%#!K#'B!C'B!Q#!$Q=#&L#@!'>! >)#!Q?=*B#==#=!\*>)!>)#!=?(&'&#%*$B'D!C#&>*J*C'>*$B_!\)*C)!*B@*C'>#!>?&B$L#&!>)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!>$!Q#!=D*%)>DA!K$&#!*K($&>'B>O!0$?&*=K!Q?=*B#==#=!)$D@*B%!'! &#%*$B'D!C#&>*J*C'>*$B!@#CD'&#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!>$!Q#!L#&A!*K($&>'B>!NC'>#%$&A!cP! J$&!>)#!>?&B$L#&!$J!>)#*&!Q?=*B#==!N0'QD#!TdPO!

! rb! Table 16. Homogenous subset for one-way ANOVA on business category according to certification status and proportional turnover through forest based tourism in classes 1-6, where mean value is mean value of class [EUR]

Certification N Subset for alpha = .05 1 2 Without certification 73 2.90 Supraregional 19 3.05 certification Regional certification 56 3.93 Sig. .883 1.000 ! :4:4884 =TPXSGH'PQQOTIUY'MUX'HSTUPJOT'

0)#! ='K#! 'B'DA=*=! *=! ?=#@! >$! L#&*JA! '! D*BE'%#! Q#>\##B! (&$@?C>! $JJ#&*B%=! 'B@! >)#!>$>'D!>?&B$L#&O!0)#!(&$C#@?&#!*=!'D=$!C'&&*#@!$?>!J$&!>)#!(&$($&>*$B'D!>?&B$L#&! >)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=KO!! 0)#! Q?=*B#==#=! \*>)! C$K(D#K#B>'&A! =#&L*C#=! @*JJ#&! J&$K! >)#! Q?=*B#==#=! \*>)$?>!C$K(D#K#B>'&A!=#&L*C#=!'B@!B*C)#!=?((D*#&=!QA!'!74!$J!OrcTzz!'B@!TOSdrzzO!! !

Table 17. One-way ANOVA with dependent variables: total turnover [in thousand Euros] and proportional turnover through forest-based tourism in relation with product offering: 1 = <100; 2 = <500; 3 = <1.000; 4 = <2.000; 5 = <3.000; 6 = !3.000, where company is in smallest turnover class

Dependant variable [I] Business [J] Business MD SE Sig. categories categories Turnover [EUR] Business with Business without .741** .214 .003 complementary complementary service service Niche 1.067** .328 .006 businesses Estimated Business with Business without .566* .200 .021 proportional turnover complementary complementary through forest-based service service tourism Niche .882* .314 .021 businesses

* The mean difference is significant at the .05 level. !

! rc! -#%'&@*B%! >)#! (&$($&>*$B'D! >?&B$L#&! >)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K_! >)#! 74! >?&B=! $?>! =D*%)>DA! D$\#&O! 7$&#$L#&! >)#! =*%B*J*C'BC#! *=! %*L#B! '>! >)#! OSo! D#L#D! N0'QD#! TrPO!0)#!)$K$%#B$?=!=?Q=#>=!=)$\!'!CD#'&!>#B@#BCA!>$\'&@=!'!)*%)#&!>$>'D!>?&B$L#&! 'K$B%!Q?=*B#==#=!$JJ#&*B%!C$K(D#K#B>'&A!=#&L*C#=!N0'QD#!TpPO!! !

Table 18. Homogenous subset for one-way ANOVA on business category according to offered products and services and total turnover in classes 1- 6, where mean value is mean value of class [EUR]

Certification N Subset for alpha = .05 1 2 Niche suppliers 15 1.47 Without complementary 53 1.79 services With complementary 60 2.53 services Sig. .549 1.000 ! :$\#L#&_! >)#&#! *=! B$! CD#'&! &#=?D>! $B! \)#>)#&! >)#! )*%)#&! >?&B$L#&! *=! @#&*L#@! J&$K!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!N0'QD#!TsPO! !

Table 19. Homogenous subset for one-way ANOVA on business category according to offered products and services and proportional turnover through forest-based tourism [EUR]

Certification N Subset for alpha = .05 1 2 Niche suppliers 16 3.00 Without complementary 60 3.32 3.32 services With complementary 68 3.88 services Sig. .535 .139 ! 3((DA*B%! '! $B#1\'A! 38,i3! $B! >)#! @'>'! =?Q=#>! 'CC$&@*B%! >$! >)#! 0/3! C'>#%$&*#=! N>$?&*=K1C)'&'C>#&*=>*C_! >$?&*=K1&#D'>#@! 'B@! B$B1=(#C*J*C! >$?&*=K! Q?=*B#==#=P!@*@!B$>!D#'@!>$!=*%B*J*C'B>!&#=?D>=O! !

! ro! :4:4894 $PSTINW'PVOTMHPTN'PVIUIPU'PU'_STTIGMUO'XMWMYON'HP'H_O'TOYIPU'

0$?&*=K!Q?=*B#==#=!\#&#!'=E#@!>$!C$KK#B>!$B!'!=#>!$J!=>'>#K#B>=!N0'QD#!RSP! C$BC#&B*B%! >)#! *BJD?#BC#! $J! >)#! )?&&*C'B#! =7'*""! $B! >)#! &#%*$BO! 0)#! =>'>#K#B>=! *BCD?@#@!$B#!($=*>*L#_!$B#!B#?>&'D!'B@!$B#!B#%'>*L#!$?>D$$E!N=##!3BB#Y!6iPO! !

Table 20. Tourism operator attitude towards hurricane Kyrill and its influence on the landscape in the Hochsauerlandkreis on a 5-point-Likert-scale where 1=fully agree and 5=do not agree at all [n=134]

Statement x σ SE The hurricane was a chance for the 2.82 1.181 .099 region. [e.g. better lookouts from the top of the hills, nicer views] The hurricane damages are to be seen 2.14 .913 .076 negative for a short time [e.g. blocked trails], but they do not constitute danger to the attractiveness of the region for longer periods. [e.g. chance for new tree species] The hurricane damaged the region and its 2.96 1.196 .100 natural assets severely [e.g. forestry] and will affect the natural scenery for longer periods. ! -#=?D>*B%_! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! &'>)#&! '%&##! $B! >)#! B#?>&'D! =>'>#K#B>! m0)#! )?&&*C'B#! @'K'%#=! '&#! >$! Q#! =##B! B#%'>*L#! J$&! '! =)$&>! >*K#! Q?>! >)#A! @$! B$>!

C$B=>*>?>#!@'B%#&!>$!>)#!'>>&'C>*L#B#==!$J!>)#!&#%*$B!J$&!D$B%#&!(#&*$@=n!] x f!ROTcw! σ f! OsTb^O! 0)#! 'L#&'%#! &#=($B=#! >$\'&@=! >)#! ($=*>*L#! 'B@! B#%'>*L#! =>'>#K#B>=! =)$\=! '! &'>)#&! )*%)! =>'B@'&@! @#L*'>*$BO! 6B!Q$>)! C'=#=!soe! $J!'DD!Q?=*B#==#=! C$?D@! #*>)#&! m&'>)#&! '%&##n_! m('&>DA! '%&##! U! ('&>DA! @*='%&##n! $&! m&'>)#&! @*='%&##nO! 9D#'&! C$BCD?=*$B=!C'B!B$>!Q#!@&'\B!J&$K!>)#=#!&#=?D>=O! ! :4:48:4 $PSTINW'PVOTMHPTN'PVIUIPU'PU'@/00.'22011./+A3*'MUX'ROYMR'TOYSRMHIPU'

2#C'?=#! $J! >)#! &#C?&&*B%! C$B>&$L#&=A! Q#>\##B! J$&#=>! $\B#&=! 'B@! >$?&*=K! (D'BB#&=!*B!>)#!D'=>!A#'&=_!'B$>)#&!$Q[#C>*L#!$J!>)*=!=>?@A!\'=!>$!*@#B>*JA!'!%#B#&'D! ($=*>*$B! $J! >)#! >$?&*=K! $(#&'>$&=! C$BC#&B*B%! >)#! *==?#! $J! >)#!+'&&, -!!&$$, '*6/%! $B! (&*L'>#! J$&#=>! (&$(#&>AO! +*&=>_! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! \#&#! '=E#@! \)#>)#&! >)#A! \#&#! *BJ$&K#@! $J! >)#! #Y*=>#BC#! $J! '! +'&&, -!!&$$, '*6/%! *B! "#&K'B! J$&#=>=O! ,?>! $J! TdR! Q?=*B#==#=_!TTS!Ndr_seP!'&#!*BJ$&K#@!$B!>)#!*==?#_!To!Q?=*B#==#=!Ns_beP!=>'>#!>$!)'L#! B$! EB$\D#@%#! $J! >)#! *==?#! 'B@! br! NRR_peP! &#J?=#! >$!&#=($B@O! 0$?&*=K! Q?=*B#==#=!

! rd! \#&#!>)#B!'=E#@!>$!C$KK#B>!$B!'!=#>!$J!=>'>#K#B>=!N0'QD#!RTPO!0$?&*=K!$(#&'>$&=! m&'>)#&! @*='%&##n! $&! m@$! B$>! '%&##!'>! 'DDn! $B! m&#*KQ?&=*B%! >)#! J$&#=>! $\B#&! $?>! $J!

>)#*&!$\B!($CE#>n!] x f!cORTw!σ f!TOSco^O!! !

Table 21. Tourism operators attitude on free access right to forests in Germany and the possible reimbursement of the forest owner on a 5-point-Likert-scale where 1=fully agree and 5=do not agree at all [n=134]

Statement x σ SE The forest owner should be reimbursed 3.62 1.397 .121 for his additional expenses. Each tourist should pay an overall 4.19 1.086 .094 additional fee to reimburse the forest owner. Each profiting tourism business should 4.21 1.045 .091 pay a certain percentage of its income according to the total turnover to reimburse the forest owner. Nobody should pay anything. 2.15 1.493 .128 ! 0)*=!&#=($B=#!K'&E=!'D=$!>)#!$B#!\*>)!>)#!D$\#=>!=>'B@'&@!@#L*'>*$BO!3D>)$?%)! >)#! =>'B@'&@! @#L*'>*$B=! '&#! &'>)#&! )*%)_! '! >#B@#BCA! >$\'&@=! m&'>)#&! @*='%&##n! >$! mB$>! '%&##! '>! 'DDn! Q#C$K#=! #L*@#B>! >)&$?%)! 'DD! =#>=! $J! =>'>#K#B>=_! #YC#(>! J$&! >)#! m8$Q$@A! =)$?D@! ('A! 'BA>)*B%On! =>'>#K#B>O! 6B! >)#! C$?&=#! $J! >)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B! *>! Q#C'K#!#L*@#B>!>)'>!'!%&#'>!('&>!$J!>)#!>$?&*=K!Q?=*B#==!$\B#&=!\#&#!J$&#=>!$\B#&=! '=! \#DDO! -#L#'D*B%! >)*=! J'C>! =$K#>*K#=! *BCD?@#@! >)#! &#J?='D! >$! 'B=\#&! >)#=#! `?#=>*$B=O! !

! rr! :4A4 6INIHPT'NSTJOK'TONSRHN'

:4A484 3OWPYTMV_K'

/*BC#! >)#&#! \'=! B$! @*JJ#&#B>*'>*$B! Q#>\##B! $L#&B*%)>! %?#=>=_! @'A! L*=*>$&=! $&! D$C'D! &#=*@#B>=! =##E*B%! &#C&#'>*$B_! #L#&A! &#C&#'>*$B! =##E#&! \'=! 'QD#! >$! J*DD! $?>! >)#! `?#=>*$BB'*&#O!,J!'DD!('&>*C*('B>=!rse!'&#!$L#&B*%)>!%?#=>=_!Tse!@'A!L*=*>$&=!'B@!Re! D$C'D=!$&!J&$K!>)#!&#%*$BO! 0)#! 'L#&'%#! '%#! $J! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! *B! >)#! :/X! *=! oT! A#'&=! ]σ fTcOc^! *K(D*C'>*B%!>)'>!soe!$J!'DD!=?&L#A!L*=*>$&=!\#&#!Q#>\##B!br!'B@!do!A#'&=!$D@!\)*D#! cde!]Bfpd^!$J!>)#K!\#&#!K#B!'B@!oce!]BfTST^!\#&#!\$K#BO!3>!>)#!='K#!>*K#!>)#! 'L#&'%#!'%#!$J!>)#!$L#&B*%)>!L*=*>$&!*=!=D*%)>DA!)*%)#&!\*>)!ob!A#'&=!]σ fTcOb^!>)'B! >)#!'%#!$J!>)#!@'A!L*=*>$&!\*>)!cd!A#'&=!]σ fTbOd^O!0)#!'L#&'%#!#@?C'>*$B'D!D#L#D!*=! &'>)#&! )*%)O! ,L#&! cRe! ]Bfro^! $J! >)#! L*=*>$&=! $\B! '!?B*L#&=*>A! @#%&##_! Toe! ]BfRd^! J*B*=)#@! C$DD#%#! ]F8*%#'^! 'B@! Rpe! ]Bfcs^! J*B*=)#@! )*%)! =C)$$D! ]L&-"$!/#"&^O! 0)#!

'L#&'%#! *BC$K#_! Q#J$&#! >'Y#=_! *=! '&$?B@! R_oSS! .?&$=!]x fcOcc^O! 0)#! &'>)#&! )*%)! =>'B@'&@!@#L*'>*$B!$J! σ f!ROdbo!D#'@=!>$!>)#!C$BCD?=*$B!>)'>!soe!$J!'DD!('&>*C*('B>=! #'&B!Q#>\##B!T_SSS!'B@!b_oSS!.?&$=!(#&!K$B>)O!! ! :4A494 $TMJOR'NHMHINHIGN'

7$&#! >)'B! >\$! >)*&@=! $J! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! C'K#! J&$K! 8$&>)! -)*B#1 F#=>()'D*'_!'Q$?>!Tpe!J&$K!$>)#&!"#&K'B!J#@#&'D!=>'>#=_!\)*D#!K$=>!$J!>)#K!L*=*>#@! J&$K! >)#! B#*%)Q$&*B%! =>'>#=! -)*B#D'B@1H'D'>*B'>#! 'B@! :#==#_! Tce! C'K#! J&$K! >)#! 8#>)#&D'B@=!N0'QD#!RRPO!! !

Table 22. Cross table: Visitor accommodation according to origin of the survey participants in the Hochsauerlandkreis

Federal state North Rhine- Germany Netherlands Total Westphalia Accommodation Overnight 87 28 24 139 guest (62.6%) (20.1%) (17.3%) (100.0%) Day visitor 31 1 0 32 (96.9%) (3.1%) (0%) (100.0%) Other 2 2 0 4 (50.0%) (50.0%) (0%) (100.0%) Total 120 31 24 175 (68.6%) (17.7%) (13.7%) (100.0%) !

! rp! 0)#!K'[$&*>A!$J!>)#!=?&L#A!('&>*C*('B>=!>&'L#D#@!'CC$K('B*#@!QA!>)#*&!('&>B#&=! NcTOoeP_! >)#! B#Y>! Q*%%#=>! %&$?(! *=! K'&E#@! QA! J'K*D*#=! NRsOoeP! N+*%?&#! RbPO! TdOse! >&'L#D#@!\*>)!>)#*&!J&*#B@=!'B@!$BDA!dOde!>&'L#D#@!'D$B#O!0)#!K$=>!C$KK$B!>A(#!$J! >&'B=($&>'>*$B!>'E#B!>$!>)#!@#=>*B'>*$B!\'=!>)#!(&*L'>#!C'&!\*>)!sTObeO!,BDA!de!?=#@! (?QD*C!>&'B=($&>'>*$BO!3K$B%!>)#!$L#&B*%)>!%?#=>=_!>)#!L'C'>*$B!)$K#!\'=!>)#!K$=>! C$KK$B! 'CC$KK$@'>*$B! J#'>?&#! \*>)! bROReO! RpObe! $J! >)#! ('&>*C*('B>=! =>'A#@! '>! )$>#D=O!0)#!K'[$&*>A!=>'A#@!J$&!R!NTROseP_!b!NTcOceP!$&!c!NTrObeP!B*%)>=O!0)#!'L#&'%#! =>'A! >)&$?%)! 'DD! L*=*>$&=! *=! oOd! @'A=! ]σ fcOcr^O! 6B! =?KK'&A! dsOTe! =>'A#@! J$&! D#==! >)'B!'!\##E!#K()'=*G*B%!$BC#!K$&#!>)#!&#%*$BZ=!=)$&>1>&*(!C)'&'C>#&O! !

Figure 23. Frequency distribution of the different kinds of travel company of the visitors in the Hochsauerlandkreis [n=183]

! i*=*>$&=! D#'&B#@! 'Q$?>! L'C'>*$B! ($==*Q*D*>*#=! *B! >)#! &#%*$B! (&*K'&*DA! >)&$?%)! J'K*DA!'B@!J&*#B@=!NbpOTeP_!*B>#&B#>!NRROreP!$&!$>)#&!=$?&C#=!NRbORePO!,BDA!pObe!C'K#! >)&$?%)! '@L#&>*=#K#B>=! J&$K! >$?&! $(#&'>$&=! $&! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! 'B@! rOre! >)&$?%)! B#\=('(#&=! $&! K'%'G*B#=O! 0)#! K$=>! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! '&#! &#%?D'&=! $&! &#(#'>!L*=*>$&=!>$!>)#!&#%*$B!NdbePO!,BDA!TROoe!)'L#!B#L#&!L*=*>#@!>)#!&#%*$B!Q#J$&#O! ,B! >)#! `?#=>*$B! *J! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>! (D'B=! 'B$>)#&! L*=*>! >$! >)#! &#%*$B_! K$&#! >)'B!)'DJ!$J!>)#!L*=*>$&=!'&#!=?&#!>$!C$K#!Q'CE!NocOdeP!N+*%?&#!RcPO!,BDA!oOoe!#YCD?@#! 'B$>)#&!L*=*>!>$!>)#!'&#'O! ! ! ! ! ! ! ! ! rs! Figure 24. Frequency distribution of the different answer possibilities whether or not the visitor plans to return to the Hochsauerlandkreis [n=183]

! ! :4A4:4 6INIHPT'MHHIHSXO'MUX'IUHOTONHN'

6B!$&@#&!>$!@#>#C>!\)*C)!&#%*$B'D!D'B@=C'(#!J#'>?&#=!>)#!('&>*C*('B>=!J*B@!>$!Q#! K$=>! C)'&'C>#&*=>*C_! >)#A! \#&#! '=E#@! >$! C)$$=#! L'&*$?=! J#'>?&#=! J&$K! '! D*=>! \*>)! K?D>*(D#! 'B=\#&! ($==*Q*D*>*#=O! 3K$B%! 'DD! C)'&'C>#&*=>*C=! m)*DD=! 'B@! L'DD#A=n! \#&#! C)$=#B! \*>)! pbObe! 'B@! mJ$&#=>n! \*>)! rdObe! K$=>! $J>#BO! m;*>>D#! >$\B=! 'B@! L*DD'%#=n! J$DD$\#@! \*>)! obORe! 'B@! m=(&*B%=_! C&##E=! 'B@! &*L#&=n! \*>)! oTOTeO! 0)#! mCD*K'>#n! NRsOdeP!'B@!m'C&#=_!J*#D@=!'B@!K#'@$\=n!NRSOceP!\#&#!C)$=#B!D#'=>!$J>#BO! 3@@*>*$B'DDA_! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! \#&#! '=E#@! >$! &'BE! >)#*&! >$(! >)&##! *B>#&#=>=!'CC$&@*B%!>$!>)#!=C'D#!mK$=>!*K($&>'B>n_!mL#&A!*K($&>'B>n!'B@!m*K($&>'B>n! \)*D#! =>'A*B%! >)#! &#%*$BO! .L#&A! =#C$B@! ('&>*C*('B>! &'BE#@! m&#C&#'>*$B! >)&$?%)! 'C>*L*>An!K$=>!*K($&>'B>O!+$&!#L#&A!J$?&>)! ('&>*C*('B>!*>!\'=!=>*DD!mL#&A!*K($&>'B>n! 'B@! J$&! re! *>! \'=! m*K($&>'B>n! N+*%?&#! RoPO! F*>)! ! f! bdd! NJ&#`?#BCA! Y! *K($&>'BC#P! m&#C&#'>*$B! >)&$?%)! 'C>*L*>An! *=! >)#! K$=>! *K($&>'B>! *B>#&#=>! >$! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=O! 0)*=! \'=! J$DD$\#@! QA! >)#! m=#'&C)! J$&! '! &#>&#'>! J&$K! #L#&A@'A! D*J#n! \)*C)! )'DJ! $J! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! J$?B@! >$! Q#! mK$=>! *K($&>'B>n! $&! mL#&A! *K($&>'B>n!] ! fRco^O!0)#!>\$!=?Q=#`?#B>!*B>#&#=>=!\#&#!m&#C&#'>*$B!>)&$?%)!=($&>=n! ] ! fTcb^! 'B@! m()$>$%&'()A! 'B@! B'>?&#! $Q=#&L'>*$Bn! ]! fTTT^! $J! \)*C)! >)#! D'>>#&! \'=! C)$=#B! K$=>! $J>#B! '=! mL#&A! *K($&>'B>n! $&! m*K($&>'B>nO! m"'=>&$B$KA! $J! >)#! &#%*$Bn!\'=!C)$=#B!K$=>!$J>#B!'=!m*K($&>'B>nO!0)#=#!D'=>!>\$!*B>#&#=>=!$J>#B!&#K'*B! C$K(D#K#B>'&A!>$!K'*B!*B>#&#=>=O! ,>)#&!*B>#&#=>=!=?C)!'=!m\#DDB#==n_!m>$\B=!'B@!'&C)*>#C>?&#n!'B@!mC?D>?&#!'B@! )*=>$&An!\#&#!&'&#DA!C)$=#B!'B@!K$=>!$J>#B!'@@*>*$B'DDA!>$!$>)#&!mK$=>!*K($&>'B>n! *B>#&#=>=O!0)#!D'>>#&!*B>#&#=>=!K'&E!B$!>$(!*B>#&#=>=!J$&!>)#!L*=*>$&=O! ! ! pS! !

Figure 25. Survey participants top three interests while staying in Hochsauerlandkreis [n=186]

Activity Retreat from everyday life Photography

! !!!!!!!!!!!!!!!!!!!Sport Gastronomy

! !!!!!!!!! ! ! :4A4A4 -PTONHBLMNOX'MGHIJIHION'

3B$>)#&! $Q[#C>*L#! $J! >)#! =>?@A! *=! =(#C*JA*B%! \)*C)! 'C>*L*>*#=! (#$(D#! (?&=?#! @?&*B%! >)#*&! =>'A! *B! >)#! &#%*$B! 'B@! \)'>! >)#*&! K'*B! 'C>*L*>*#=! 'B@! >)#*&! =#C$B@'&A! N=?((D#K#B>'DP! 'C>*L*>*#=! '&#O! 3D>)$?%)! >)#! =?&L#A! `?#=>*$BB'*&#=! \#&#! 'L'*D'QD#! >)&$?%)!$?>!>)#!=#'=$B=_!>)#!K$=>!*K($&>'B>!'C>*L*>A!&#K'*B=!)*E*B%!\*>)! ! fRrdO! 3@@*>*$B'DDA_! m)*E*B%n! *=! C)$=#B! >$! Q#! mL#&A! *K($&>'B>n! QA! rr! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! N+*%?&#! RdPO! 9$B=#`?#B>DA! m%$*B%! J$&! '! \'DEn_! >)#! D#==! *B>#B=#! J$&K! $J! m)*E*B%n! *=! =(#C*J*#@!\*>)!mK$=>!*K($&>'B>n!QA!Rp!('&>*C*('B>=!'B@!*>!*=!=>*DD!m*K($&>'B>n!>$!Ro! ('&>*C*('B>=O! .L#&A! J$?&>)! L*=*>$&! (&*K'&*DA! =##E=!&#C&#'>*$B! >)&$?%)! $>)#&! =($&>=! =?C)! '=! =E**B%! ] ! frR^_! K$?B>'*B! Q*E*B%! ] ! foo^! 'B@! 8$&@*C1\'DE*B%O! 9$K(D#K#B>'&A! 'C>*L*>*#=! '&#! m=*%)>=##*B%n! NL#&A! *K($&>'B>fRdw! *K($&>'B>fRSP_! >#=>*B%! >)#! &#%*$B'D! C?*=*B#! NL#&A! *K($&>'B>fTTw! *K($&>'B>fTsP! 'B@! '! %#B#&'D! m&#C&#'>*$B'D!=>'A!*B!>)#!B'>?&#n!NL#&A!*K($&>'B>fbSw!*K($&>'B>fbTPO!

! pT! Figure 26. Ranking differences between “going for a walk” and the more intense form “hiking” through all forest-based tourists in the HSK [n=186]

Going for walk Hiking

!! ! ! 0)#! D#'=>! C)$=#B! 'C>*L*>*#=! '&#! m8$&@*C1=E'>*B%n_! m)$&=#Q'CE! &*@*B%n_! mL*=*>*B%! C?D>?&'D!#L#B>=n!'B@!mL*=*>*B%!'>)D#>*C!#L#B>=n!N0'QD#!RbPO! !

Table 23. Frequency of the pursued activities according to their importance [n=186], (values missing not in count)

Activity most very important not ! important important (factor 1) chosen (factor 3) (factor 2) Hiking 77 17 11 80 276 Going for a walk 28 25 14 118 148 Nordic-walking 8 6 1 170 37 Cycling 6 6 4 169 34 Nordic-skating 1 0 0 185 3 Mountain biking 11 11 0 163 55 Skiing 15 10 7 153 72 Horseback riding 1 5 0 179 13 Bob sledding 5 2 3 175 22 Sightseeing 4 26 20 135 84 Visiting cultural events 0 1 5 179 7 Test regional cuisine 1 11 19 154 44 Visiting athletic events 0 3 2 180 8 Wellness 0 6 9 170 21 Recreational stay in the 12 30 31 112 127 nature No special activities, just 7 11 27 140 70 a change of place !

! pR! :4A4C4 !JOTMYO'O]VOUXIHSTO'

0)#! 'L#&'%#! #Y(#B@*>?&#! $J! >)#! L*=*>$&! L'&*#=! =>&$B%DA_! @#(#B@*B%! $B! >)#! (&'C>*C#@!'C>*L*>*#=_!>)#!D#B%>)!$J!>)#!=>'A!'B@!>)#!*BC$K#!$J!>)#!L*=*>$&O!0)#!K$=>! =*%B*J*C'B>!@*JJ#&#BC#=!C'B!Q#!J$?B@!*B!'CC$KK$@'>*$B!=#&L*C#=!'B@!>$?&*=>!=#&L*C#=O! 0)#! 'L#&'%#! L*=*>$&! =(#B@=! Q#>\##B! TT1oS! .?&$=! (#&! @'A! $B! 'CC$KK$@'>*$B_! Q#>\##B!TT1Ro!.?&$=!(#&!@'A!$B!J$$@_!'B@!?(!>$!Ro!.?&$=!$B!>$?&*=>!=#&L*C#=!N+*%?&#! RrPO! 8$! #Y(#B=#=! J$&! >)#! D$C'D! >&'B=($&>! '&#! K'@#O!0)#! J#\! $?>D*#&=! C'B! Q#! >&'C#@! Q'CE!>$!=E*!>$?&*=>=_!\)$=#!D$C'D!>&'B=($&>!?=#!*BCD?@#=!=E*1D*J>=O!3!K'&%*B'D!#Y(#B=#! $J!TT1Ro!.?&$=!$CC?&=!J$&!D$C'D!=#&L*C#=!'B@!&#>'*D!Q?=*B#==#=O! !

Figure 27. Average expenditure and standard deviation extend of tourists and recreation seekers per day in the Hochsauerlandkreis for different declarations in classes [where 1<10; 2<25; 3<50; 4<75; 5<100; 6!100 except for arrival and departure where 1<20; 2<40; 3<80; 4!80 n=184, outliers mark numbered cases in dataset]

! 0)#!&#=?D>=!C$BJ*&K!>)#!(?QD*=)#@!'L#&'%#!#Y(#B=#=!QA!:'&&#&!J$&!$L#&B*%)>!L*=*>$&=! >$!>)#!'&#'!N:'&&#&!'B@!/C)#&&_!RSSRPO! ! :4A4E4 -PTONH'JMRSON'

0$!$Q>'*B!L*=*>$&!L'D?#=!'B@!Q#D*#J=!$B!>)#!J$&#=>=!*B!>)#!:$C)='?#&D'B@E&#*=_! L*=*>$&=! \#&#! '=E#@! >$! C$KK#B>! $B! '! =#>! $J! =>'>#K#B>=O! "#B#&'DDA! >)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=!J?DDA!'%&##!$&!'%&##!$B!'DD!=>'>#K#B>=!K'@#!N0'QD#!RcPO!:$\#L#&_!>)#A! '%&##! D#'=>! $B! >)#! =>'>#K#B>! >)'>! J$&#=>=! =#&L#! '=! 'B! *K($&>'B>! #K(D$A#&! >$! >)#!

&#%*$B! ] x fTOssw! σ f! Orsb^O! 8$>'QDA! *=! 'D=$! >)#! )*%)! =>'B@'&@! @#L*'>*$B! K'&E*B%! '! C$B>&$L#&=A!'K$B%!>)#!=?&L#A!('&>*C*('B>=!C$BC#&B*B%!>)*=!=>'>#K#B>_!'D>)$?%)!>)#! J*&=>!()&'=#!$B!>)#!C$L#&!D#>>#&!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#!=>'>#@!>)#!#C$B$K*C!*K($&>'BC#! $J!J$&#=>=O!i*=*>$&=!'%&##@!>)#!K$=>!>)'>!J$&#=>=!'&#!*K($&>'B>!J$&!J'?B'!'B@!JD$&'!

] x f!TOTpw!σ f!Obss^!'B@!'B!'>>&'C>*L#!D'B@=C'(#!#D#K#B>!] x f!TObRw!σ f!OcsT^O! ! ! pb! Table 24. Visitors values and beliefs concerning the forest and its importance in the Hochsauerlandkreis on a 4- point-Likert-scale where 1=fully agree and 4=do not agree at all [n=168]

Statement x σ SE The forest of the region is an attractive 1.32 .491 .037 landscape element. The forest protects climate, air, soil and 1.31 .499 .038 groundwater. The forest of the region is a producer of 1.61 .698 .054 regenerative energy. The forest of the region is an important 1.99 .793 .061 employer. The forest of the region is important for 1.33 .551 .042 tourism and recreation. The forest of the region is an important 1.18 .399 .030 habitat for plants and animals. ! :4A4F4 6INIHPT'PVIUIPU'PU'_STTIGMUO'XMWMYON'HP'H_O'TOYIPU'

3!=*K*D'&!=#>!$J!=>'>#K#B>=!\'=!%*L#B!>$!>)#!L*=*>$&=!C$BC#&B*B%!*BJD?#BC#=!$J! )?&&*C'B#! =7'*""! $B! >)#! &#%*$BO! 0)&##! =C#B'&*$=_! $B#! ($=*>*L#_! $B#!B#?>&'D! 'B@! $B#! B#%'>*L#_!\#&#!$JJ#&#@!N0'QD#!RoPO!! !

Table 25. Visitors attitude towards hurricane Kyrill and its influence on the landscape of the region in the Hochsauerlandkreis on a 5-point-Likert-scale where 1=fully agree and 5=do not agree at all [n=168]

Statement x σ SE The hurricane was a chance for the 3.49 1.312 .103 region. (e.g. better lookouts from the top of the hills) The hurricane damages are to be seen 2.50 1.178 .090 negative for a short time [e.g. blocked trails], but they do not constitute danger to the attractiveness of the region for longer periods. (e.g. chance for new tree species) The hurricane damaged the region and its 2.52 1.257 .098 natural assets severely (e.g. forestry) and will affect the natural scenery for longer periods. ! H#$(D#! >#B@! >$! '%&##!K$=>! $B! >)#! B#?>&'D! =>'>#K#B>!m0)#! )?&&*C'B#! @'K'%#=! '&#! >$! Q#! =##B! B#%'>*L#! J$&! '! =)$&>! >*K#! Q?>! >)#A! @$! B$>! C$B=>*>?>#! @'B%#&! >$! >)#! ! pc! '>>&'C>*L#B#==! $J! >)#! &#%*$B! J$&! D$B%#&! (#&*$@=n! ] x f! ROoSw! σ f! TOTrp^O! 0)#! =#C$B@! K$=>!'%&##@!$B!=>'>#K#B>!\'=!>)#!B#%'>*L#!=>'>#K#B>!m0)#!)?&&*C'B#!@'K'%#@!>)#! &#%*$B!'B@!*>=!B'>?&'D!'==#>=!=#L#&#DA!'B@!\*DD!'JJ#C>!>)#!B'>?&'D!=C#B#&A!J$&!D$B%#&!

(#&*$@=On!] x f!ROoRw! σ f!TORor^O!3!=D*%)>!*BC&#'=#!*B!>)#!=>'B@'&@!@#L*'>*$B!C'B!Q#! $Q=#&L#@O! 0)#! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! >#B@! >$! B$>! '%&##! \*>)! >)#! ($=*>*L#! =>'>#K#B>!

\)*C)! =##=! >)#! )?&&*C'B#! '=! '! C)'BC#! J$&! >)#! &#%*$B!]x f! bOcs^O! 3! &'>)#&! )*%)! =>'B@'&@! @#L*'>*$B! $J! σ f! TObTR! *B@*C'>#=! '! )*%)! @*==#B>! $B! >)#! =>'>#K#B>O! 0)#! %#B#&'DDA! )*%)! =>'B@'&@! @#L*'>*$B=! $B! 'DD! =>'>#K#B>=! *K(#@#! '! CD#'&! C$BCD?=*$B! >$\'&@=!$B#!$&!'B$>)#&!=>'>#K#B>O!soe!$J!'DD!L*=*>$&!$(*B*$B=!L'&A!Q#>\##B!m&'>)#&! '%&##n_!m('&>DA!'%&##!U!('&>DA!@*='%&##n_!m&'>)#&!@*='%&##nO! ! :4A4<4 6INIHPT'PVIUIPU'PU'@/00.'22011./+A3*'MUX'ROYMR'TOYSRMHIPU'

2#C'?=#!>)#!+'&&,-!!&$$,'*6/%!>$!J$&#=>=!*B!"#&K'BA!'B@!>)#!)#&#\*>)!C$BB#C>#@! &#%?D'>*$B=!)'L#!Q##B!&#'=$B!J$&!&#C?&&*B%!C$B>&$L#&=A!Q#>\##B!J$&#=>!$\B#&=!'B@! >$?&*=K! (D'BB#&=! *B! >)#! D'=>! A#'&=_! 'B$>)#&! $Q[#C>*L#! $J! >)*=! =>?@A! \'=! >$! @#>#C>! \)#>)#&!>)#!>$?&*=>!$&!&#C&#'>*$B!=##E#&!\'=!*BJ$&K#@!$B!>)#!*==?#O!,J!BfTdS_!pr! =?&L#A!('&>*C*('B>=!NcdOoeP!=>'>#!>)'>!>)#A!EB$\!'Q$?>!>)#!J&##!'CC#==!&*%)>!'B@!>)#! ($==*QD#! '@@*>*$B'D! C$=>=! J$&! >)#! J$&#=>! $\B#&! C'?=#@! QA! &#C&#'>*$B! =##E#&=O! do! =?&L#A! ('&>*C*('B>=! NbcOpeP! *B@*C'>#! >)'>! >)#A! '&#! B$>! *BJ$&K#@! $B! >)#! *==?#O! p! ('&>*C*('B>=!NcObeP!&#J?=#!>$!&#=($B@!'B@!Rr!L'D?#=!'&#!K*==*B%O! 3@@*>*$B'DDA_! >)#! L*=*>$&=! \#&#! %*L#B! '! =#>! $J! $(>*$B=! C$BC#&B*B%! '! &#*KQ?&=#K#B>!$J!>)#!J$&#=>!$\B#&!>)&$?%)!@*JJ#&#B>!=$?&C#=!N0'QD#!RdPO!3B!$L#&'DD! >#B@#BCA! >$\'&@=! '! @*='%&##K#B>! C$BC#&B*B%! >)#! &#*KQ?&=#K#B>! $J! >)#! J$&#=>! $\B#&! C$?D@! Q#! $Q=#&L#@O! .L#B! K$&#! =>&$B%DA_! >)#! J$&#=>! $\B#&! =)$?D@! B$>! Q#! &#*KQ?&=#@!QA!>)#!>$?&*=>O!! !

Table 26. Visitors attitude towards options to reimburse the forest owner in the Hochsauerlandkreis on a 5-point-Likert-scale where 1=fully agree and 5=do not agree at all [n=168]

Statement x σ The forest owner should be reimbursed for his additional expenses. 3.49 1.331 Each tourist should pay an overall additional fee to reimburse the 3.68 1.284 forest owner. Each profiting tourism business should pay a certain percentage of its 2.96 1.373 income according to the total turnover to reimburse the forest owner. Nobody should pay anything. 2.64 1.467 !

! po! 3CC$&@*B%!>$!L*=*>$&!$(*B*$B!>)#!J$&#=>!$\B#&!=)$?D@!&'>)#&!Q#!&#*KQ?&=#@!QA! >)#!(&$J*>*B%!>$?&*=K!Q?=*B#==#=O!0)#!K$=>!'%&##*B%!&#=($B=#!*=!%*L#B!$B!m8$Q$@A! =)$?D@!('A!'BA>)*B%n_!)$\#L#&!>)*=!*=!'D=$!>)#!=>'>#K#B>!\*>)!>)#!)*%)#=>!=>'B@'&@! @#L*'>*$BO!+&$K!>)#!%#B#&'DDA!)*%)!=>'B@'&@!@#L*'>*$B=!Q#>\##B!TORpc!'B@!TOcdr_!*>! *=! @*JJ*C?D>! >$! @&'\! '! CD#'&! C$BCD?=*$B! =*BC#! soe! $J! 'DD! $(*B*$B=! C$?D@! Q#! #*>)#&! m&'>)#&! '%&##*B%n_! m('&>DA! '%&##*B%! U! ('&>DA! @*='%&##*B%n! $&! m&'>)#&! @*='%&##*B%nO! :$\#L#&_!L*=*>$&=!>#B@!>$!Q#!?B\*DD*B%!>$!=(#B>!'@@*>*$B'D!K$B#A!>$!&#*KQ?&=#!>)#! J$&#=>!$\B#&O!!

! pd! :4C4 %ONSRHN'QTPW'O]VOTH'IUHOTJIO`N'

Tp!#Y(#&>!*B>#&L*#\=!\#&#!C'&&*#@!$?>!*B!>)#!C$?&=#!$J!>)#!@'>'!'C`?*=*>*$B!*B! $&@#&!>$!$Q>'*B!'@@*>*$B'D!`?'D*>'>*L#!*BJ$&K'>*$B!'B@!>$!C$K('&#!=>'>#K#B>=!K'@#! QA!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!'B@!K'B'%#&=O!0)#!J$C?=!$J!>)#!#Y(#&>!*B>#&L*#\=!\'=!$B!>)#! '@@*>*$B'D!`?'D*>'>*L#!@'>'O!0)*=!*BCD?@#=!C$KK?B*C'>*$B!'B@!C$$(#&'>*$B!Q#>\##B! >)#!@*JJ#&#B>!*B=>*>?>*$B=_!C$KK?B*C'>*$B!('>>#&=_!B#>\$&E*B%_!*BB$L'>*$B!(&$C#==#=! 'B@!'B!$?>D*B#!$J!(&$QD#K=!'B@!C$BJD*C>=O!3@@*>*$B'DDA_!'!/F,01'B'DA=*=!\'=!C'&&*#@! $?>O! H&*$&!>$!>)#!'C`?*=*>*$B!$J!>)#!`?'D*>'>*L#!@'>'_!>$?&*=K!#Y(#&>=!\#&#!'=E#@!>$! #=>*K'>#! >)#! 'L#&'%#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=>! $&! C?=>$K#&! *B! >)#! :$C)='?#&D'B@E&#*=! C$K('&#@! >$! $>)#&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! @#=>*B'>*$B=! *B! '! b1($*B>1;*CE#&>1 K#KQ&'B#O!0)*=!\'=!C'&&*#@!$?>!*B!$&@#&!>$!C$K('&#!>)#!#Y(#&>=Z!=(#C*J*C'>*$B=!\*>)! >)#!$B#=!K'@#!QA!>$?&*=K!Q?=*B#==#=O!0$?&*=K!#Y(#&>=!\#&#!>)#&#J$&#!J*D>#&#@!J&$K! >)#! $>)#&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! &#D'>#@! #Y(#&>=_! &#=?D>*B%! *B! BfrO! 6B! '! @*&#C>! C$K('&*=$B! '! =*K*D'&! &#=?D>! C'B! Q#! @#>#C>#@O! 0$?&*=K! #Y(#&>=! ($==#==! >)#! ='K#! EB$\D#@%#!'Q$?>!>)#!'L#&'%#!CD*#B>!'=!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!N0'QD#!RrPO!! !

Table 27. Estimation of the average customer by tourism operators and tourism experts in the Hochsauerlandkreis in comparison with other forest-based tourism destinations in frequency percent (where 1 = age, 2 = number of single visitors, 3 = number of families, 4 = number of couples, 5 = new visitors, 6 = regular / repeat visitors, 7 = comfort demand of customer, 8 = customers’ interest in nature, 9 = customers interest in sports and health). Highlighted values mark strong deviations.

Tourism 1 2 3 4 5 6 7 8 9 operators and experts Operators (n = 142) low 4.2 49.3 42.6 6.4 23.7 16.4 2.2 4.3 9.1 average 64.8 38.4 35.5 35.0 59.0 42.1 51.4 20.3 46.2 high 31.0 12.3 22.0 58.6 17.3 41.4 46.4 75.4 44.8 Experts n = 6 n = 6 n = 7 n = 7 n = 7 n = 7 n = 6 n = 6 n = 6 (n = 7) low - 83.3 14.3 - 14.3 - - - - average 83.3 - 57.1 28.6 57.1 42.9 50.0 33.3 16.7 high 16.7 16.7 28.6 71.4 28.6 57.1 50.0 66.7 83.3 !

! pr! 4#L*'>*$B=! '&#! K'&E#@! *B! $&'B%#! 'B@! C'B!Q#! $Q=#&L#@! &#%'&@*B%! >)#!#=>*K'>*$B! $J! >)#!'L#&'%#!C?=>$K#&Z=!*B>#&#=>!*B!=($&>=!]s^!'B@!>)#!B?KQ#&!$J!L*=*>*B%!J'K*D*#=!]b^O! 0)#!A#DD$\!J*#D@=!K'&E!>)#!='K#!>#B@#BCA!Q?>!'!=*%B*J*C'B>!@*JJ#&#BC#!*B!(#C?D*'&*>AO! ! :4C484 -MGHPT'GPUXIHIPUN'QPT'TOYIPUMR'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'

.Y(#&>=!\#&#!'=E#@!>$!#L'D?'>#!>)#!J'C>$&!C$B@*>*$B=!J$&!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *B! >)#! :/XO! 0)#! %&#'>#=>! C$K(D*'BC#=! C$BC#&B! >)#! B'>?&#! ?=#! ($>#B>*'D_! \)*C)! #Y(#&>=! #L'D?'>#! >$! Q#! mL#&A! %$$@nO! 0)*=! C&*>#&*$B! =)$\=! 'D=$! >)#! =K'DD#=>! =>'B@'&@! @#L*'>*$B! N0'QD#! RpPO! 0)#! >&'B=($&>! C$BB#C>*$B! *=! >)#! K$=>! C$B>&$L#&=*'D! ($*B>O! "#B#&'DDA! 'DD! C&*>#&*'! '&#! #L'D?'>#@! &'>)#&! ($=*>*L#O! .=(#C*'DDA! #Y(#&>=!\*>)!'!>$?&*=K!Q'CE%&$?B@!#L'D?'>#!>)#!K'&E#>*B%!'B@!*BB$L'>*$B!($\#&!>$! Q#!\#DD!@#L#D$(#@_!C$K('&#@!>$!$>)#&!&#%*$B=O!6B!>)#!*B>#&L*#\!=*>?'>*$B!#Y(#&>=!'@@! >)#!@*JJ#&#B>!C#&>*J*C'>#=!'=!'!&#%*$B'D!'==#>!>$!Q?=*B#==!).$*%*.2*26O! !

Table 28. Evaluation of specific factor conditions for forest-based tourism by experts of forest-based tourism and related branches in the case study area Hochsauerlandkreis [n=15], using a five-point-Likert-scale with 1=very good and 5=very bad

Factor condition x σ Transport connection to the area 2.07 1.067 Nature use potential 1.40 .257 Qualification of employees 2.13 .410 Availability of qualified employees 2.77 .359 Availability of investment funds 3.14 .747 Business positioning 2.00 .154 Business establishment at the market 2.43 .725 Innovation 2.43 .879 Marketing 2.36 .247 Governmental support 2.54 .769 ! :4C494 ,OH`PTeN'MUX'GPPVOTMHIPU'

6B!$&@#&!>$!@#>#&K*B#!'DD!C$BB#C>#@!#B>*>*#=_!D*BE#@!QA!B#>\$&E=!'B@!>)&$?%)! C$KK?B*C'>*$B! (&$C#==#=! 'K$B%! >$?&*=K! K'B'%#&=_! &#(&#=#B>'>*L#_! =>'E#)$D@#&=! 'B@! *BJ&'=>&?C>?&'D! (&$L*@#&=_! >)#! #Y(#&>=! \#&#! '=E#@! >$! B'K#! 'DD! $&%'B*G'>*$B=_! '==$C*'>*$B=! $&! C$K('B*#=! >)#A! C$$(#&'>#! \*>)! $B! '! &#%?D'&! Q'=*=O! 6>! Q#C$K#=! #L*@#B>! >)'>! %$L#&BK#B>'D! *B=>*>?>*$B=! (&*K'&*DA! =##E! C$B>'C>! >$! $>)#&! '@K*B*=>&'>*L#! =C'D#! *B=>*>?>*$B=_! \)*C)! >)#A! C$KK$BDA! B'K#@! J*&=>O! ;$C'D! >$?&*=K!

! pp! K'B'%#K#B>!$&%'B*G'>*$B=!J$C?=!$B!(&$@?C>!B#>\$&E=!*B!@*JJ#&#B>!K'&E#>!=#%K#B>=! N#O%O! )*E*B%_! J'K*DA! L'C'>*$BP! 'B@! $B! '! CD$=#! C$KK?B*C'>*$B! \*>)! >)#! D$C'D! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=O! 6B! >)#! C'=#! $J! /C)K'DD#BQ#&%_! \)#&#! >)#! K'B'%*B%! *B=>*>?>*$B=!J$&!>$?&*=K_!J$&#=>&A_! ='\K*DD!'B@!\$$@!*B@?=>&*#=!'&#!=*>?'>#@!*B!$B#! Q?*D@*B%! NM.":(, #23, I.#'*$%*?:&2%'#1, B!/1-""&28&'6P! =)$&>#&! C$KK?B*C'>*$B! C)'BB#D=! =?(($&>! '! J&#`?#B>! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! N(#&=$B'D! C$KK?B*C'>*$B_!L$B!@#&!"$DG_!STURSSp_!F#Q#&_!SrURSSr_!-$=#BE&'BG!SrURSSrPO!! 8$>'QDA! >)#! B#>\$&E! $J! C$$(#&'>*B%! *B=>*>?>*$B=! =(&#'@=! $?>=*@#! >)#! &#%*$B! &#'C)*B%! J$$@! Q&'B@=_! #O%O!F")'., B.i-! 'B@! Q&"%*2$_! ?B*L#&=*>*#=! '=! \#DD! '=! &#=#'&C)! *B=>*>?>*$B=!'B@!'==$C*'>*$B=_!#O%O!0&#%$!/&',C-23&'5&'8-23!N4FiP_!B).'%/.!/$!/#"&, =D"2_!0E*+9,U#'.)>*$!/&$,I.#'*$1#$,A2$%*%#%,I'*&',N.06P_!'B@!C$B=?D>*B%!=#&L*C#=_!#O%O! C&2:&", <.2$#"%*26O! 9$KK*==*$B#@! =>?@*#=! )'L#! C$L#&#@! #L'D?'>*$B! 'B@! (&$@?C>! *K(&$L#K#B>=!N4\*J_!F#BG#D!9$B=?D>*B%_!4/:XP!'=!\#DD!'=!($>#B>*'D!B*C)#!K'&E#>=! J$&! J$&#=>1Q'=#@! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! QA! .06! Na?'&E, &%, -"4_! RSSo_! a?'&E! 'B@! H)*D*(=#BQ?&%_!RSSdPO!! F)*D#!'DK$=>!'DD!$&%'B*G'>*$B!=>'>#@!>$!Q#!*B>#&C$BB#C>#@_!>)#!&#%*$B'D!)?B>#&=! '==$C*'>*$B!*=!>)#!$BDA!'==$C*'>*$B!B$!$B#!@#CD'&#@!>$!C$$(#&'>#!\*>)O! 3@@*>*$B'DDA_! #Y(#&>=! \#&#! '=E#@! >$! &'BE! C$KK?B*C'>*$B! (&$C#==#=! Q#>\##B! >)#*&! *B=>*>?>*$B! 'B@! $>)#&! >$?&*=K! $&! >$?&*=K1&#D'>#@! *B=>*>?>*$B=! $B! '! o1($*B>1 ;*E#&>! =C'D#O! 7$=>! *K($&>'B>! *=! >)#! C$KK?B*C'>*$B! 'K$B%! 'B@! \*>)! >)#! >$?&*=>!

K'B'%#&=! ] x f! TOcRw! σ f! OoTo^O! 9$KK?B*C'>*$B! \*>)! >)#! D$C'D! 'CC$KK$@'>*$B!

Q?=*B#==#=! *=! 'D=$! *K($&>'B>! ] x f! TOpbw! σ f! TObbr^O! 0)#! )*%)! =>'B@'&@! @#L*'>*$B! @#&*L#=! J&$K! $>)#&! #Y(#&>=_! #O%O! J$&#=>! '?>)$&*>*#=! $&! >)#! &#%*$B'D! )?B>#&=! '==$C*'>*$B_! \)$! #L'D?'>#! >)#! C$KK?B*C'>*$B! \*>)! >)#! )$>#D! =#C>$&! '=! &'>)#&! ?B*K($&>'B>O! 3D>)$?%)! 'DD! >$?&*=K! K'B'%#&=! '%&##! $B! >)#! *K($&>'BC#! >$! CD$=#DA! C$KK?B*C'>#! \*>)! J$&#=>! '?>)$&*>*#=_! >)#A! '@K*>! >)'>! >)#! J*&=>! K?>?'D! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! )'=! $CC?&&#@! ('=>! >)#! )?&&*C'B#! =7'*""O! 0)#! ='K#! \'=!=>'>#@!J&$K!>)#!=*@#!$J!>)#!J$&#=>!'?>)$&*>*#=V! !

! mF"%/.#6/, .#', +.'&$%, .++*!&'$, 1-*2%-*2, 6..3, '&"-%*.2$, E*%/, %/&, %.#'*$1, 1-2-6&1&2%9, fgh, =7'*"", !-#$&3, -, !/-26&, .+, %/&, $*%#-%*.24, fgh, C&, E-2%&3, %., 6&%, %/&, %*18&', .#%, -$, +-$%, -$, ).$$*8"&, -23, %/&7, f%/&, %.#'*$1, 1-2-6&1&2%h, E-2%&3,%.,'&.)&2,%/&*',%'-*"$4,fgh,I/*$,!.#"32d%,8&,3.2&,*2,-,3-74,C&,2&&3&3,%., E.'?,%.6&%/&'4e! NL$B!@#&!"$DG_!:#'@!$J!>)#!+$&#=>&A!,JJ*C#_!STURSSpP! !

! ps! 3D>)$?%)!>)#&#!'&#!=>&$B%!=>'>#K#B>=!'>!>)#!=*@#!$J!>)#!J$&#=>!'?>)$&*>*#=!\)$! ?B@#&D*B#! '! %$$@! C$$(#&'>*$B! \*>)! >)#! D$C'D! >$?&*=K! K'B'%#&=_! >)#! >$?&*=K! K'&E#>*B%!($*B>!$J!L*#\!@*JJ#&=V! !

! mI/&, -31*2*$%'-%*5&, $%'#!%#'&$, .+, %/&, +.'&$%, -#%/.'*%*&$, *1)&3&, -, $#!!&$$+#", !..)&'-%*.2,8&%E&&2,%.#'*$1,.'6-2*:-%*.2,-23,%/&,+&3&'-",1*2*$%'7,.+,+.'&$%'7, fP-23&$8&%'*&8, C-"3, #23, M.":h, 8&!-#$&, %/&, 1*2*$%'7, *$, 2.%, -#%/.'*:&3, %., *2$%'#!%,%/&,+.'&$%,.++*!&$,f@.'$%>1%&'h4e! !N/C)\*#&_!7'&E#>*B%!7'B'%#&_!SrURSSrP! ! ! 3! J?&>)#&! *B`?*&A! $B! >)#! #Y>#B@! $J! >)#! D'CE*B%! '?>)$&*>A! J$&! *B=>&?C>*B%! >)#! J$&#=>! $JJ*C#=! =)$\#@! >)'>! >)#! K'&E#>*B%! K'B'%#&! J#D>! 'B! '?>$B$KA! $J! >)#! J$&#=>! $JJ*C#=!'B@!'!D'CE*B%!($\#&!$J!>)#!K*B*=>&A!$J!J$&#=>&A!J$&!>)#!&#'D*G'>*$B!$J!=(#C*J*C! (&$[#C>=!$B!>)#!D$C'D!=C'D#O! 0)#!D#'=>!C$KK?B*C'>*$B!$CC?&=!Q#>\##B!#Y(#&>=!'B@!=?((D*#&=!$J!>)#!>$?&*=K!

Q?=*B#==#=!] x f!bORrw!σ f!OsSo^_!\*>)!J*B'BC*'D!K'B'%#K#B>!] x f!ROop!σ f!TOTdo^!'B@!

\*>)! B'>?&#! (&$>#C>*$B! $&%'B*G'>*$B=! ] x f! ROop! σ f! OsSS^O! /*BC#! CD?=>#&=! *BL$DL#! '! C#&>'*B! =('>*'D! (&$Y*K*>A_! #Y(#&>=! \#&#! 'D=$! '=E#@! \)*C)! E*B@! $J! C$KK?B*C'>*$B! >)#A! >)*BE! >$! Q#! K$=>! #JJ#C>*L#! 'B@! *K($&>'B>! N$B! '! o1($*B>1;*E#&>1=C'D#PO! F*>)! '! L#&A! B'&&$\! =>'B@'&@! @#L*'>*$B! ]σ f! Ocsb^! 'DD! #Y(#&>=! '%&##! >)'>! m&#%?D'&!

(&$J#==*$B'D!(#&=$B'D!C$B>'C>n!(&$L#=!K$=>!*K($&>!'B@!#JJ#C>*L#!] x f!TObo^_!J$DD$\#@!

QA! m$CC'=*$B'D! (&$J#==*$B'D! (#&=$B'D! C$B>'C>n! ] x f! TOpTw! σ f! Opbc^! 'B@! m&#%?D'&DA!

(&*L'>#!(#&=$B'D!C$B>'C>n!] x f!RObpw! σ f!TOcSp^O!0)#!&'>)#&!)*%)!=>'B@'&@!@#L*'>*$B! '>! >)#! D'=>! C&*>#&*$B! *B@*C'>#=! >)#! L#&A! @*JJ#&#B>!=#>=! $J! $(*B*$BO! ,B! '! CD$=#&! D$$EV! \)*D#!'!K'[$&*>A!$J!>)#!#Y(#&>=!*B!>$?&*=K!'D=$!=##=!(&*L'>#!(#&=$B'D!C$B>'C>=!'=!'! =?CC#==J?D!>$$D_!#Y(#&>=!\$&E*B%!*B!%$L#&BK#B>'D!'B@!'@K*B*=>&'>*L#!=>&?C>?&#=!>#B@! >$! $(($=#! (&*L'>#! (#&=$B'D! C$B>'C>O! m,CC'=*$B'D! (&*L'>#! (#&=$B'D! C$B>'C>n! *=! =##B!

&'>)#&! B#?>&'D! ] x f! ROppw! σ f! TOTTT^O! m,JJ*C#! C$KK?B*C'>*$Bn_! #O%O! B#\=D#>>#&=_!

&#%?D'&!K'*D!C$B>'C>_!*=!>)$?%)>!>$!Q#!*K($&>'B>!] x f!ROSSw!σ f!SOpdd^O! ! :4C4:4 #PGIMR',OH`PTe'!UMRKNIN'IU'+]VOTH'.TPSV'

0)#&#! '&#! >\$! *K($&>'B>! ($=*>*$B=! *B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! CD?=>#&O! 6B! 'CC$&@'BC#!\*>)!>)#!$&%'B*G'>*$B!C)'&>_!>)#!)#'@!$J!>$?&*=K!K'&E#>*B%!'==$C*'>*$B! /'K$B#! /C)\*#&! =##K=! >$! K'&E! $B#! C#B>&'D! ($=*>*$B! N+*%?&#! RpPO! 0)#! =#C$B@! *K($&>'B>!($=*>*$B!*=!K'&E#@!QA!$B#!$J!>)#!>$?&*=K!K'B'%#&=!$J!>)#!C$KK?B*>*#=_!

! sS! 7*C)'#D! 2#CEK'BBO! /*K*D'&DA! >$! >)#! K'&E#>*B%! K'B'%#&_! )#! (&*BC*('DDA! K'*B>'*B=! C$B>'C>=! \*>)*B! >)#! >$?&*=K! Q&'BC)_! Q?>! 'D=$! \*>)! 'C>$&=! *B! J$&#=>&A! 'B@! >)#! D$C'D! )*E*B%!'==$C*'>*$BO!0)*=!=##K=!$QL*$?=!=*BC#!)*=!C$KK?B*>A!*=!L#&A!\#DD!@#L#D$(#@! *B!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=KO!3=!'!&#=?D>!$J!>)*=!J$&C#@!'C>*L*>A!#`?'D*B%!>)#!'C>*L*>A!$J! >)#!D#'@*B%!K'&E#>*B%!K'B'%#&_!)#!K'A!'C`?*&#!K$&#!&#=($B=*Q*D*>A!'B@!J&##@$K!$J! C)$*C#! J$&! )*=! >$?&*=K! (&$[#C>=O!B%'.26, %*&$! >$! $>)#&! >$?&*=K! 'C>$&=! 'B@! 'C>$&=! *B! &#D'>#@! Q&'BC)#=! $(#B! >)#! $(($&>?B*>A! >$! 'C>! K?C)! K$&#! *B@#(#B@#B>DA! $J! >)#! &#%*$B'D!D#'@*B%!($=*>*$B!N>$?&*=K!K'&E#>*B%!'==$C*'>*$BP!&#%'&@*B%!>$?&*=K!(&$[#C>=! 'B@! K'&E#>*B%O! 0)#! K'&E#>*B%! K'B'%#&! $J! >)#! /'?#&D'B@! &#%*$B! C&*>*C*G#@! J$&! *B=>'BC#_!>)'>!>)#!C$KK?B*>A!$J!F*B>#&Q#&%!@*@!B$>!'@'(>!>$!>)#!C$&($&'>#!@#=*%B!$J! /'?#&D'B@!0$?&*=K?=!&*%)>!'\'A!N(#&=$B'D!*BJ$&K'>*$B_!/C)\*#&_!RSSrP_!\)*C)!C$?D@! &#=?D>!J&$K!>)*=!@$?QD#1($\#&!($=*>*$BO!! !

Figure 28. Experts network according to outdegrees. Green = environmental branch, blue = tourism managers / tourism marketer, purple = tourism product suppliers / associations, generated in SocNet V

! ! ! sT! H&$@?C>=! *B! >)#! >$?&*=K! =#&L*C#! C)'*B! '&#! )*%)DA! K?>?'DDA! @#(#B@*B%! $B! >)#! C$$(#&'>*$B! \*>)*B! $>)#&! (&$L*@#&=! 'B@! Q&'BC)#=O! :$\#L#&_! 'CC$&@*B%! >$! >)#! C'DC?D'>#@! B#>\$&E! @#B=*>A_! >)#! C$$(#&'>*$B! \*>)*B! >)#! >$?&*=K! K'&E#>*B%! 'B@! K'B'%#K#B>! %&$?(! *=! )*%)#&! N!fSOrdP! >)'B! >)#! $L#&'DD! *B>#&=#C>$&'D! C$$(#&'>*$B! N*BCD?@*B%!'DD!Q&'BC)#=!'B@!Q'CE%&$?B@=P!>)'>!'@@!?(!>$!>)#!J?DD!>$?&*=K!(&$@?C>!$J! '! @#=>*B'>*$B! N!fSOcbPO! :*%)DA! @#B=#! B#>\$&E=! '&#! =?(($=#@! >$! (&$@?C#! m%*6/%&', !.11#2*!-%*.2, $7$%&1$, -23, $%'.26&', *2+.'1-%*.2, &b!/-26&$n! \)*D#! #B)'BC*B%! >)#! C*&C?D'>*$B! $J! B$&K=! 'B@! (&$@?C*B%! =)'&#@! Q#)'L*$&'D! #Y(#C>'>*$B=! N/C$>>, &%, -"4_! RSSpPO!3CC$&@*B%!>$!>)#!#Y(#&>!*B>#&L*#\=!%#B#&'D!?B@#&=>'B@*B%!'B@!C$$(#&'>*$B!*=! #'=*#&!\*>)*B!>)#!>$?&*=K!Q&'BC)O!.Y'K(D#=!>)'>!>)#!#Y(#&>=!(&#=#B>#@!>)&$?%)$?>! >)#! *B>#&L*#\=! D#'@! >$! >)#! '==?K(>*$B! >)'>! '! J?DDA! 'B@! #Y(D*C*>! ?B@#&=>'B@*B%! $J! $>)#&! =>'E#)$D@#&=! C$BC#&B=! N#O%O! J$&#=>&A! 'B@! )?B>*B%P! *=! B$>! 'D\'A=! %*L#BO! :$\#L#&_!>)*=!K'A!Q#!>)$&$?%)DA!B'>?&'D!'B@!*K(D*C*>!*B!>)#!@*JJ#&#B>!?=#!$Q[#C>*L#=! $J!>)#!=>'E#)$D@#&=!'B@!>)#*&!(#&C#(>*$B!$B!>)#!&#=$?&C#O!3CC$&@*B%!>$!>)#=#!&#=?D>=_! >)#!K*==*B%!?B@#&=>'B@*B%!$J!$>)#&!=>'E#)$D@#&=!C$BC#&B=!K'A!#K#&%#!J&$K!%#B#&'D! D$$=#&!*B>#&=#C>$&'D!>*#=O! 3D>)$?%)! F'D>#&! 2#CEK'BB! $J! >)#! Q&'B@! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&! &#(&#=#B>=!'!('&>!$J!>)#!'CC$KK$@'>*$B!'B@!%'=>&$B$KA!Q&'BC)_!B$!=(#C*J*C!#Y(#&>! &#(&#=#B>=! >)#! 'CC$KK$@'>*$B! $&! >)#! %'=>&$B$KA! Q&'BC)! J$&! >)#! C)$=#B! 9$?B>AO! +$C?=*B%! $B! >)#! $>)#&! 'C>$&=! >)'>! \#&#! B'K#@! >$! Q#!L'D?'QD#! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! ('&>B#&=_! *>! Q#C$K#=! #L*@#B>_! >)'>! 'D=$! 'B! '@K*B*=>&'>*L#! ?B*>! ]K&:*'?$'&6*&'#26^! 'B@! '! &#(&#=#B>'>*L#! $J! >)#! 'CC$KK$@'>*$B! 'B@! %'=>&$B$KA! Q&'BC)!\#&#!B$>!C$B=*@#&#@!*B!>)#!='K(D*B%!'((&$'C)O!3DD!>)&##!Q$@*#=!\$?D@!B$>!Q#! =(#C*J*C'DDA! &#=($B=*QD#! J$&! >)#! =('>*'DDA! D*K*>#@! 9$?B>Aw! )$\#L#&! *BCD?@*B%! >)#K! *B>$!>)#!#Y(#&>!%&$?(!C$?D@!)'L#!D#'@!>$!'!K$&#!@#>'*D#@!'B'DA=*=O!! ,>)#&!B#>\$&E!'((&$'C)#=!*B!>$?&*=K!@#=>*B'>*$B=!?=?'DDA!*BL#=>*%'>#!/7.=!>$! @#@?C>!C&*>#&*'!$J!=?CC#==!J$&!>)#!@#=>*B'>*$B!@#L#D$(K#B>O!0)#!/83!J$C?=#=!K'*BDA! $B!$B#!@*K#B=*$B!NK$=>DA!)$&*G$B>'DDAP_!#O%O!'DD!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=O!3>!>)*=! ($*B>!*B!>*K#!B$!$>)#&!/83!J$&!#Y(#&>=!*B!>$?&*=K!CD?=>#&=!C$?D@!Q#!&#>&*#L#@O!:#BC#! >)#=#!&#=?D>=!C'B!B$>!Q#!C$K('&#@!>$!$>)#&!&#=?D>=O! ! :4C4A4 #10$'!UMRKNIN'

3!/F,0!'B'DA=*=!'K$B%!>)#!#Y(#&>=!\'=!C'&&*#@!$?>!>$!%'*B!'B!$L#&L*#\!$B!>)#! @*JJ#&#B>! K'*B! J$C*! $J! >)#! *B@*L*@?'D! #Y(#&>! %&$?(=_! D#'@*B%! >$! '! K?D>*>?@#! $J! *B=*%)>=O!6B!>)#!C$?&=#!$J!>)#!*B>#&L*#\!#Y(#&>=!\*>)!'!>$?&*=K!Q'CE%&$?B@!>#B@#@!>$! J$C?=!&'>)#&!$B!(&$=(#C>*L#!J'C>$&=!>)'B!>$!D$$E!'>!>)#*&!=>&#B%>)!'B@!\#'EB#==#=!*B!

! sR! >)#! (&#=#B>O! 6BB$L'>*$B! 'B@! (&$@?C>! @#L#D$(K#B>! (&$C#==#=! (D'A#@! '! K'[$&! &$D#O! .Y(#&>=!\*>)!'!J$&#=>&A!Q'CE%&$?B@!>#B@#@!>$!J$C?=!$B!>)#!('=>O! 3@@*>*$B'DDA! >)#A! \#&#! C$BC#&B#@! 'Q$?>! #Y>#&B'D*>*#=! C'?=#@! QA! >$?&*=K! @#L#D$(K#B>! #B@#'L$&=! J$&! >)#! D$C'D! J$&#=>! $\B#&=O! .Y(#&>=! $J! '==$C*'>*$B=! 'B@! %$L#&BK#B>'D! $&%'B*G'>*$B=! C$?D@! #'=*DA! (*C>?&#! 'B@! (&$L*@#! L'&*$?=! =C#B'&*$=! &#%'&@*B%!>)#!$(($&>?B*>*#=!'B@!>)&#'>=!J'C>$&=O! "#B#&'DDA!'DD!#Y(#&>=!'%&##@!$B!>)#!L'=>!B'>?&#!?=#!($>#B>*'D!$J!>)#!&#%*$B!'=!'! K'[$&! =>&#B%>)O! 9$&&#=($B@*B%DA_! >)#! *B*>*'D! C$B@*>*$B=! *BCD?@*B%! >$?&*=K! *BJ&'=>&?C>?&#! 'B@! >)#! D$B%! )*=>$&A! '=! '! >$?&*=K! @#=>*B'>*$B! '&#! 'D=$! =>&#B%>)=O! 3CC$&@*B%!>$!>)#!#Y(#&>=_!>)#!K$=>!=*%B*J*C'B>!\#'EB#==#=!C'B!Q#!J$?B@!*B!'!D'CE!$J! C$KK?B*C'>*$B!Q#>\##B!>)#!&#%*$B!N'@K*B*=>&'>*L#!D#L#DP!'B@!>)#!=*B%D#!>$\B=!'B@! C$KK?B*>*#=!N$(#&'>*$B'D!D#L#DP!N0'QD#!RsPO!.=(#C*'DDA!>)#!#Y(#&>=!$B!>)#!$(#&'>*$B'D! >$?&*=K!D#L#D!C$K(D'*B!'Q$?>!C$B>&$L#&=*'D!C$?&=#=!$J!'C>*$B!QA!>)#!K'*B!K'&E#>*B%! '==$C*'>*$B! B-#&'"-23, I.#'*$1#$, &4Q44! 3DK$=>! #L#&A! >$?&*=K! #Y(#&>! ?=#@! >)#! E#A! \$&@! mX*&C)>?&K@#BE#Bn! N('&*=)1(?K(! >)*BE*B%P! \)#B! *>! C'K#! >$! \#'EB#==#=_! =>&#==*B%! >)#! *K($&>'BC#! $J! >)*=! ($*B>O! 3B$>)#&! K'[$&! \#'EB#==! &#%'&@*B%! >)#! >$?&*=K!$(#&'>$&=!*=!=##B!*B!>)#!K*==*B%!*K(?D=#!$&!&#'@*B#==!>$!*BL#=>!*B!(&$@?C>1! 'B@!=#&L*C#!`?'D*>A!'B@!*B!(&$J*D*B%!K#'=?&#=O! ,(($&>?B*>*#=! '&#! =##B! *B! >)#! #B)'BC#K#B>! $J! >)#! =#&L*C#! `?'D*>A! *B! >)#! @*JJ#&#B>! Q?=*B#==#=! $J! >)#! >$?&*=K! $(#&'>$&=O! .=(#C*'DDA! >$?&*=K! K'B'%#&=! J&$K! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=! \)*C)! '&#! B$>! *B! >)#! (&$Y*K*>A! $J! >)#! L.%/--'$%&*6! =##! $(($&>?B*>*#=!J$&!>)#!)*E*B%!=#%K#B>!*B!>)#!B#\!)*E*B%!>&'*D=!B-#&'">23&',C-"3'.#%&! 'B@!B-#&'">23&',MD/&2+"#6O! ,>)#&!$(($&>?B*>A!K'A!D*#!*B!>)#!'K(D*J*C'>*$B=!$J!*BB$L'>*L#!>)#K#!K'&E#>*B%! #=(#C*'DDA! *B! >)#! $?>@$$&! =($&>=! 'B@! J?B! =#%K#B>O! 3C>*L*>*#=! \*>)! J?&>)#&! ($==*Q*D*>*#=!J$&!@#L#D$(K#B>!'&#!=##B!*B!)*E*B%!'B@!Q*E*B%O! !

! mI/&, +*'$%, '&-$.2, E/7, 5*$*%.'$, !.1&, %., -, 3&$%*2-%*.2, fgh, -23, $%*"", 8&+.'&, %/&, -$$&%$,.+,%/&,'&6*.2,*$,-"E-7$,%/&,.++&'&3,-!%*5*%74e! N(#&=$B'D!C$KK?B*C'>*$B_!F#Q#&_!RcUSrURSSrP!

! 0)#!#Y>#B=*$B!$J!>)#!C#&>*J*C'>*$B!C$BC#(>!$B!'!B'>*$B'D!=C'D#!C$?D@!(&$L*@#!'B! '@@*>*$B'D! K'&%*B! $J! (&$J*>! J$&! >)#! $&%'B*G'>*$B! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&O! 4*JJ*C?D>*#=! '&#! =##B! *B! >)#! 'D&#'@A! #Y*=>*B%! B'>*$B'D! Q&'B@! QA! >)#! "#&K'B! C-23&'5&'8-23!'=!mE-23&'+'"*!/&,K&%'*&8&n!$J!>)#!*B*>*'>*L#!m#-"*%>%$6-$%6&8&', E-23&'8-'&$, 0&#%$!/"-23O! :$\#L#&_! '! ($==*QD#! B*C)#! *=! =>*DD! =##B! *B! >)#! ?(=C'D#! 'CC$KK$@'>*$B!=#%K#B>O!! ! sb! Table 29. Summarizing SWOT analysis (strengths, weaknesses, opportunities, threats) of forest-based tourism and recreation in the Hochsauerlandkreis by 16 experts in the forest-based tourism and recreation cluster. Strength Weaknesses ! Vast nature use potential with ! Lacking communication on the excellent tourism infrastructure different spatial levels (e.g. town / ! Traditional tourist destination with community with local tourism 10. Mio. people in the managers and region with surrounding catchment area regional tourism marketing ! Amongst the most popular hiking association) destinations in Germany ! Low quality of traffic ! Trustfully established cooperation infrastructure (e.g. roads), little between tourism management transport connections for public and regional hiking associations transit (e.g. SGV) ! Everybody-on-their-own- approach of small towns and communities (lacking awareness of marketing efforts of the regional marketing association) ! Missing impulse to invest in profiling measures / quality control Opportunities Threats ! Enhancement of service quality ! Diminishing winter sports of tourism operators segment through climate change ! New quality trails, such as ! “Certificate jungle”, too many “Sauerländer Waldroute” and independent certificates with “Sauerländer Höhenflug” and differing sets of criteria leading to further profiling of theme lacking transparency at the marketing “hiking” customer level ! Integrative work between forestry ! Mass tourism structures by administration and tourism indefinite regional profile management ! Copy of new innovative products ! Innovative activity and theme with a simple product structure marketing (e.g. fun-sports) (e.g. events, fun courses) by ! Improve international customer other destinations, risking a acquisition and retention by unique selling point multilingual endeavors (e.g. ! Lacking telecommunication internet appearance bilingual) infrastructure especially in small- ! Extend certification concept scale accommodation “Sauerländer Wandergasthöfe” businesses (e.g. no broad band on national scale with margin of internet access) profit (upscale accommodation for hikers) and develop a brand image transfer for regional cluster-inherent products and services ! Extend marketing efforts and strategies by the application of new media tools (e.g. Twitter)

! sc! 0)&#'>=!'&#!K'*BDA!=##B!&#%'&@*B%!>)#!CD*K'>#!C)'B%#O!3D>)$?%)!>)#!&#%*$B!)'=! &#C#B>DA!(?&C)'=#@!=B$\!%?B=!\)*C)!(&$L#@!>$!#Y>#B@!=E**B%!=#'=$B_!>)#!'KQ*%?*>A! C$BC#&B*B%!&*=*B%!>#K(#&'>?&#=!*B!>)#!\*B>#&!K$B>)=!&#K'*B=O!3D=$!C#&>*J*C'>*$B!*=! '@@&#==#@! C&*>*C'DDAO! 2#C'?=#! L'&*$?=! &#%*$B'D! 'B@! =?(&'&#%*$B'D! Q&'B@=! #Y*=>! >$?&*=K!#Y(#&>=!J#'&!'!mC#&>*J*C'>#![?B%D#nO!/*BC#!>)#!*B@*L*@?'D!C#&>*J*C'>#=!'>>&*Q?>#! >$! @*JJ#&#B>! =#>=! $J! C&*>#&*'_! $&*#B>'>*$B! J$&! >)#!C?=>$K#&! Q#C$K#=! K$&#! @*JJ*C?D>O! 0)#! $&*%*B'D! (?&($=#! $J! (&$L*@*B%! >)#! C?=>$K#&! \*>)! >&'B=('&#BCA! C$BC#&B*B%! (&$@?C>! 'B@! =#&L*C#! `?'D*>A! *=! D$=>O! 3B$>)#&! >)&#'>! u! K'*BDA! J&$K! >)#! >$?&*=K! K'&E#>*B%! ($*B>! $J! L*#\! 1! *=! =##B! *B! >)#! &'B@$K! K'&E#>*B%! $J! >)#! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=! \*>)! '! K?D>*>?@#! $J! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=O! 0)*=! (&#L#B>=! >)#! @#L#D$(K#B>!$J!'!CD#'&!(&$J*D#!J$&!>)#!&#%*$BO! ! :4C4C4 $PSTINW'MUX'QPTONHTK'

0$?&*=K! K'B'%#&=! \#&#! '=E#@! >$! C&*>*C'DDA! &#L*#\! >)#! &#C#B>! *==?#! $J! +'&&, -!!&$$, '*6/%$! 'B@! >)#!@?>A! >$! K'*B>'*B! ='J#>A! $B! (&*L'>#! (&$(#&>AO! /#L#&'D! >$?&*=K! K'B'%#&=! '&%?#! >)'>! >)#! J$&#=>! $\B#&! '==$C*'>*$B! '=! '! K$?>)(*#C#! $J! >)#! J$&#=>! $\B#&=! mK'*BDA! J?#D=! >)*=! C$B>&$L#&=AnO! 0)#! K'B'%#&=! '@@! `?*>#! Q$D@DA! >)'>! >)#! '==$C*'>*$B!*=!B$>!m&#(&#=#B>'>*L#!J$&!>)#!K'[$&*>A!$J!>)#!J$&#=>!$\B#&=n_!\)*C)!)$D@! =K'DD! J$&#=>! (&$(#&>*#=_! $&%'B*G#! *B! C$DD#C>*L#! J$&#=>! J'&K*B%! '==$C*'>*$B=! N+$&=>Q#>&*#Q=%#K#*B=C)'J>#BP! 'B@! E##(! >)#*&! J$&#=>! (&$(#&>A! J$&! >)&*J>! (?&($=#=O! ;#'@#&=!'B@!=(#'E#&=!$J!>)#!J$&#=>!$\B#&!'==$C*'>*$B!\$?D@!)$D@!D'&%#&!(&$(#&>*#=_! J$DD$\*B%!@*JJ#&#B>!K'B'%#K#B>!$Q[#C>*L#=O!0$?&*=K!#Y(#&>=!'&#!'\'&#!>)'>!'!D'&%#! ('&>! $J! >)#! >$?&*=K! $(#&'>$&=! *B! >)#! &#%*$B! )$D@! =K'DD! (&*L'>#! J$&#=>! (&$(#&>*#=O! 0)?=_! >)#A! '==?K#! '! )*%)! ?B@#&=>'B@*B%! &#%'&@*B%! >$?&*=K! (D'BB*B%! 'B@! K'B'%#K#B>!*==?#=!J&$K!>)#!=*@#!$J!>)#=#!Q?=*B#==#=O! 3DD!#Y(#&>=!\#&#!'@@&#==#@!\*>)!>)#!C$BJD*C>!Q#>\##B!(&*L'>#!J$&#=>!$\B#&=!'B@! >)#! @#L#D$(*B%! >$?&*=K! *B@?=>&AO! 6B! >)#! ('=>_! >)#! J$&#=>! $\B#&! '==$C*'>*$B! '&%?#@! >)'>! >)#! J$&#=>! $\B#&=! \#&#! B$>! C$B=*@#&#@! *B! >)#! (&$C#==! $J! B#\! (&$@?C>! @#L#D$(K#B>_!#O%O!>)#!K'*B!)*E*B%!>&'*D!L.%/--'$%&*6O!0)#A!@#K'B@!>$!Q#!*BJ$&K#@! $B! *BJ&'=>&?C>?&'D! K#'=?&#=! $B! >)#*&! (&$(#&>A! *B! >)#! J?>?&#! Q#C'?=#! $J! >)#*&! D#%'D! @?>A! 'B@! &#=($B=*Q*D*>A! >$! K'*B>'*B! >)#! %#B#&'D! ='J#>A! 'D$B%! &#C&#'>*$B'D! *BJ&'=>&?C>?&#O! 0$?&*=K! (D'BB#&=! '&%?#@! >)'>! >)*=! \'=! *K($==*QD#! Q#C'?=#! m%/&, L.%/--'$%&*6, 8.'3&'$, -%, -8.#%, R9^^^, 3*++&'&2%, )'*5-%&, +.'&$%, )'.)&'%*&$n! N(#&=$B'D! C$KK?B*C'>*$B_! -$=#BE&'BG_! RSSrPO! 0$! 'L$*@! J?&>)#&! '&%?K#B>=! '! %#B#&'D! '%&##K#B>!\'=!=*%B#@!Q#>\##B!J$&#=>!$\B#&=!'B@!>$?&*=K!(D'BB#&=!*B!>)#!C$?&=#!$J! >)#!B#\DA!$(#B#@!>&'*D=!B-#&'">23&',C-"3'.#%&!'B@!B-#&'">23&',MD/&2+"#6!J$&!>)#! &#%*$BO! 0)#! C$KK$B! $Q[#C>*L#! *=! m%., 1-*2%-*2, %/&, +.'&$%, -$, 1-'?&%*26, -'&-, +.', ! so! %*18&', -23, %.#'*$1, -23, %., $#)).'%, %/&, ".!-", +.'&$%, *23#$%'7, -%, %/&, $-1&, %*1&n! N3B$BAK$?=_! RSSrPO! 3B! '%&##K#B>! \'=! K'@#! >$! &#@?C#! >)#! #Y*=>*B%! )*E*B%! >&'*D! B#>\$&E!'=!('&>!$J!'!K$&#!`?'D*>'>*L#!'((&$'C)O!:$\#L#&_!'!K'[$&*>A!$J!>)#!>$?&*=K! #Y(#&>=! @*='((&$L#! $J! =?C)! *B@*L*@?'D! =$D?>*$BV! J*L#! $J! B*B#! @$! B$>! =##! >)#*&! D$B%! >*K#! K#&*>O! 0)#A! @#K'B@! >)#! &#L*=*$B! $J! >)#! =>'>?>#O! 0)#! C$KK*==*$B*B%! $J! >)#! %#B#&'D!='J#>A!*B=(#C>*$B=!'B@!>)?=!'!=)*J>!$J!C$=>=!>$\'&@=!>)#!D$C'D!C$KK?B*>A!$&! >$\B!*=!'&%?#@!>$!Q#!K$&#!'((&$(&*'>#!'B@!=?=>'*B'QD#O!3@@*>*$B'D!=>'E#)$D@#&=!*B! >)#!(D'BB*B%!(&$C#==!$J!B#\!>$?&*=K!(&$@?C>=!\$?D@!@*=>?&Q!*BB$L'>*$B!(&$C#==#=! 'B@!@#C#D#&'>#!>)#!(D'BB*B%O!+$&#=>!$\B#&=!@*='%&##!\*>)!>)*=!'&%?K#B>!=*BC#!>)#*&! @*='((&$L'D! 'B@! (&$>#=>! C$BC#&B*B%! >$?&*=K! (D'BB*B%! 'C>*$B=! \$?D@! @#D'A! >)#=#! (&$C#==#=!'=!\#DDO!

! sd! A4 3INGSNNIPU'

A484 .OUOTMR'

0)#!J*&=>!('&>!$J!>)*=!C)'(>#&!#Y'K*B#=!>)#!?=#@!'((&$'C)!'B@!K#>)$@=!'=!\#DD! '=! >)#*&! '((D*C'>*$B! *B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&O! 6B! >)#! =#C$B@!('&>_!>)#!&#=?D>=!J&$K!C)'(>#&!b!'&#!=?KK'&*G#@!'B@!@*=C?==#@w!'@@&#==*B%! >)#! J$&K?D'>#@! `?#=>*$B! J$&! >)*=! =>?@A! N=##! C)'(>#&! TObPO! 0)#! @*K#B=*$B=! $J! >)#! @#=C&*Q#@!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&!'&#!#Y(D$&#@_!J'C>$&!C$B@*>*$B=!'&#!'B'DAG#@! 'B@!B#>\$&E=!'B@!C$$(#&'>*$B!'&#!#Y'K*B#@O!+*B'DDA_!\*>)!'!CD$=#&!D$$E!'>!>)#!/7.=! 'B@! 'B! 'B'DA=*=! $J! >)#! #Y(#&>! *B>#&L*#\=_! C$K(#>*>*L#! =>&'>#%*#=! '&#! @*=C?==#@O! 9$BCD?@*B%! &#C$KK#B@'>*$B=! '&#! K'@#! J$&! >)#! J?&>)#&! @#L#D$(K#B>! $J! J$&#=>1 Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!*B!>)#!:/X!'B@!*>=!'==*%B'Q*D*>A!>$!J$&#=>#@!&?&'D!'&#'=! *B! "#&K'BAO! 6K(D*C'>*$B=! J$&! >)#! #KQ#@@*B%! $J! B$B1>*KQ#&! J$&#=>! (&$@?C>=! *B! =#&L*C#=! *B>$! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&A! CD?=>#&! '&#! K'@#! J&$K! >)#! C'=#! =>?@A!J*B@*B%=O!+*B'DDA!J?&>)#&!&#=#'&C)!B##@=!'&#!$?>D*B#@O!! ! A494 !VVTPMG_'MUX'WOH_PXN'

A49484 $_O'H_OWMHIG'NOYWOUH'PQ'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'MUX'TOGTOMHIPU'

+$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *=! @#J*B#@! ?=*B%! 'B! 'C>*L*>A1Q'=#@! '((&$'C)O! 8$&>)! 3K#&*C'B! $&! /C'B@*B'L*'B! &#=#'&C)_! 'D>)$?%)! ?=*B%! >)#! ='K#! '((&$'C)_!)'=!>#&K#@!*>!mJ$&#=>1Q'=#@!$?>@$$&!&#C&#'>*$Bn!$&!m$?>@$$&!&#C&#'>*$Bn! N9$&@#DD!'B@!0'&&'B>_!RSSRPO!:$\#L#&_!('&>DA!>)#=#!'((&$'C)#=!*BCD?@#!C$B=?K(>*L#! &#C&#'>*$B'D!?=#_!>$$_!D*E#!)?B>*B%_!J*=)*B%!$&!K?=)&$$K!%'>)#&*B%_!\)*C)!\#&#!B$>! C$B=*@#&#@!J$&!>)*=!=>?@AO!0)*=!#YCD?@#=!'!B?KQ#&!$J!J$&#=>!L*=*>$&=_!\)$!'D=$!'@@! L'D?#!>$!>)#!@#=>*B'>*$B!'B@!*BJD?#BC#!D$C'D!($D*CAO!/*BC#!>)#!J&'K#\$&E!C$B@*>*$B=! J$&!)?B>*B%_!J*=)*B%!'B@!K?=)&$$K!%'>)#&*B%!'&#!@*JJ#&#B>!J$&!'DD!>)&##!'C>*L*>*#=!*B! "#&K'BA_! '! @*JJ#&#B>! '((&$'C)! \$?D@! Q#! B##@#@O! 9$B=?K(>*L#! &#C&#'>*$B'D! ?=#! )#BC#!&#K'*B=!'!J?&>)#&!&#=#'&C)!>$(*CO! 3C>*L*>A1Q'=#@!'((&$'C)#=!'&#!'!C$KK$B!>$$D!J$&!>)#!=#%K#B>'>*$B!$J!>$?&*=K! K'&E#>=!*B!(&'C>*C#!N7CX#&C)#&,&%,-"4_!RSSR_!7#)K#>$%D?_!RSSrPO!0)#$&#>*C'D!&#=#'&C)! )'=!(&$($=#@!>$!&#(D'C#!>)#=#=!\*>)!#Y(#&*#BC#=1Q'=#@!'((&$'C)#=!NH&#B>*C#,&%,-"4_! TsspPO! :$\#L#&_! @?#! >$! >)#! D'CE*B%! C$BC&#>#B#==! $J! >#&K=! 'B@! @#J*B*>*$B=! J$&! m#Y(#&*#BC#n!'B@!=>*DD!$B%$*B%!@#Q'>#=_!'B!'C>*L*>A1Q'=#@!'((&$'C)!\'=!C)$=#B!>$!Q#! K$=>! '((&$(&*'>#! J$&! >)*=! =>?@AO! ,>)#&! '((&$'C)#=! '&#! K$>*L'>*$B1Q'=#@! '((&$'C)#=! N;$E#&17?&()A_! TssdP! 'B@! L'D?#1Q'=#@! '((&$'C)#=! N3B'B@'! 'B@! :#&'>)_! RSSR_! :'B=#B17$DD#&! 'B@! ,?=>&?(_! RSScPO! 3D>)$?%)! Q$>)! '&#! ?=#@! `?*>#! ! sr! $J>#B! *B! B'>?Q'=#@! >$?&*=K! &#=#'&C)_! >)#A! @$! B$>! 'DD$\! J$&! 'B! #Y>&'C>*$B! $J! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=O! 8$B#>)#D#==_! *>! C'B! Q#! '&%?#@! >)'>! >)#! C)$=#B! '((&$'C)! *BCD?@#=!'C>*L*>*#=!>)'>!'&#!B$>!B#C#=='&*DA!Q$?B@!>$!J$&#=>!&#=$?&C#=O!F)*D#!>)*=!*=! ('&>DA! ?B@#&D*B#@! QA! >)#! @*JJ#&*B%! 'B=\#&=! 'B@! '>>*>?@#! $J! =$K#! (&$L*@#&=! $J! &#C&#'>*$B'D! 'C>*L*>*#=! N#O%O! =E*! &#B>'D=P_! >)#! L*=*>$&=! >$! >)#! &#%*$B! u! #Y(D*C*>DA! '@@&#==#@! '=! J$&#=>! L*=*>$&=! 1! C)$=#! 'DD! 'C>*L*>*#=! $JJ#&#@! *B! >)#! `?#=>*$BB'*&#O! +$&#=>1Q'=#@! 'C>*L*>*#=! C$B=*@#&#@! *B! $>)#&! =>?@*#=! N#O%O! C'B$#*B%P! '&#! =#>! '=*@#! *B! >)#! C'=#! =>?@A! =*BC#! #Y(#&>=! @*@! B$>! %&'B>! >)#K! \*>)! K?C)! =*%B*J*C'BC#O! 0)#! 'C>*L*>A1Q'=#@! '((&$'C)_! '*K*B%! (?&($=#DA! $B! '! D*K*>#@! >)#K'>*C! =#%K#B>_! J'C*D*>'>#=!>)#!*@#B>*J*C'>*$B!$J!>)#!'==$C*'>#!C$1D$C'>#@!Q?=*B#==#=_!\)*C)!C$KK*>!>$! 'B@!=?(($&>!K?>?'D!C$$(#&'>*L#!C$BB#C>*$B=O!! ! A49494 DSONHIPUUMITON'

B"#"#"!" C,)/+18.6)1+-01101. 0)#! K'*B! &#'=$B! J$&! >)#! %#B#&'DDA! )*%)! ('&>*C*('>*$B! *=! =##B! *B! >)#! #B=?&#@! 'B$BAK*>A!$J!>)#!Q?=*B#==!$\B#&O!H&*$&!>$!>)#!=?&L#A_!>)#!D$C'D!>$?&*=K!K'B'%#&!)'@! =>'>#@! >)'>! (&#L*$?=! >$?&*=K! $(#&'>$&! =>?@*#=! QA! >)#! D$C'D! >$?&*=K! K'&E#>*B%! '==$C*'>*$B!)'@!D#'@!>$!B$!$&!D*>>D#!&#=?D>=!N(#&=$B'D!C$KK?B*C'>*$B_!/C)\*#&_!RSSrPO! :$\#L#&_!\*>)!>)#!K#'B=!$J!Q?*D@*B%!'B=\#&!C'>#%$&*#=!J$&!B?K#&*C!@'>'_!#=(#C*'DDA! J$&!L'&*'QD#=!=?C)!'=!>?&B$L#&!$&!=>'JJ_!>)#!$(>*$B!J$&!K#>&*C!@'>'!*=!*B>#B>*$B'DDA!=#>! '=*@#O! 0)#! =C'D#! Q#C$K#=! $&@*B'D! '>! >)#! C$=>! $J! (&#C*=#! K#'B=! J$&! >)#! L'&*'QD#O! 8$B#>)#D#==_! >#B@#BC*#=! '&#! =>*DD! '(('&#B>_! \)*C)! *=! =?JJ*C*#B>! *B! >)#! =C$(#! $J! >)*=! =>?@AO! 0)*=! '((&$'C)! \'=! K'*BDA! C)$=#B! *B! J'L$&! $J!'! )*%)#&! &#>?&B! &'>#! >)'B! >)#! $B#!'BB$?BC#@!QA!>)#!>$?&*=K!K'&E#>*B%!'==$C*'>*$B!'B@!'=!>)#!=>?@A!=)$\=_!>)*=! C$?D@! Q#! 'C)*#L#@O! :$\#L#&_! K$&#! (&#C*=#! &#=?D>=! C$?D@! )'L#! Q##B! 'C)*#L#@! QA! C)$$=*B%! K$&#! >)'B! =*Y! C'>#%$&*#=! J$&! >)#! >?&B$L#&!$&! QA! =(D*>>*B%! >)#! J*&=>! >)&##! C'>#%$&*#=!'%'*BO! 3D>)$?%)! >)#! 'B=\#&! =C'D#! >)&$?%)! 'DD! `?#=>*$BB'*&#=! \'=! Q'=#@! $B! >)#! o1 ($*B>1;*E#&>! =A=>#K_! *>! \'=! C)'B%#@! J$&! >)#! `?#=>*$B! $B! C$$(#&'>*$B! >$! 'L$*@! '! B#?>&'D! C'>#%$&A! 'B@! '! CD#'&#&! >#B@#BCA! >$\'&@=! $B#! $&! >)#! $>)#&! @*&#C>*$BO! 0)*=! &#=?D>!*=!$BDA!'C)*#L#@!'>!>)#!C$=>!$J!>)#!K'B*(?D'>*$B!$J!>)#!&#=($B@#B>w!)$\#L#&_!*>! *=!'!D#%*>*K'>#!>$$D!*B!`?#=>*$BB'*&#=!=?&L#A=!N/C)$DD_!RSSbPO!! H'&>DA! 'B=\#&*B%! C'>#%$&*#=! \#&#! E#(>! `?*>#! %#B#&'D! N#O%O! =#C>*$B! >)&##_! J&'K#\$&E! C$B@*>*$B=! J$&! #C$B$K*C! 'C>*L*>A! *B! >)#! :/XP! >$! J*>! *B! 'B! '=! Q&$'@! =(#C>&?K! '=! ($==*QD#! *B! >)#! L#&A! )#>#&$%#B#$?=! J*#D@! >$?&*=K! $(#&'>$&=O! 6J! $BDA! '!

! sp! C#&>'*B! =(#C*J*C! B*C)#! =#%K#B>! N#O%O! )$>#D! %'&B*=P! \$?D@! )'L#! Q##B! =?&L#A#@_! `?#=>*$B=!C$?D@!)'L#!Q##B!K$&#!'@'(>#@!>$!>)#!'CC$&@*B%!B*C)#O! 0$! $Q>'*B! @'>'! J&$K! \*B>#&1=#'=$B! @#(#B@#B>! Q?=*B#==#=_! =?C)! '=! =E*! D*J>! $\B#&=!$&!=E*!&#B>'D=_!>)#!=?&L#A!\'=!#Y>#B@#@!>)&$?%)!q'B?'&A!'B@!+#Q&?'&A!RSSpO! /*BC#! =E**B%! =#'=$B! *B! >)#! >*K#! $J! >)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B! #YC##@#@! C'('C*>*#=! 'B@! Q?=*B#==#=!\#&#!'@@&#==#@!$B!@'A=!\*>)!)*%)!L*=*>$&!>&'JJ*C_!>)#A!K$=>DA!&#J?=#@!>$! ('&>*C*('>#O! 3D>)$?%)! '! J$DD$\! ?(! >#D#()$B#! =?&L#A! $J! >)#=#=! Q?=*B#==#=! \'=! *B*>*'>#@!'J>#&!>)#!&'>)#&!D$\!&#>?&B!&'>#!\'=!B$>*C#@_!@*JJ#&#B>!&#=?D>=!C$?D@!B$>!Q#! 'C)*#L#@O! 6B! >)#! C$?&=#! $J! >)#! =>?@A! *>! Q#C'K#! #L*@#B>! >)'>! '! D'&%#! B?KQ#&! $J! >$?&*=K! Q?=*B#==#=!$\B#@!'!=K'DD!(&*L'>#!J$&#=>!(&$(#&>AO!:'@!>)*=!Q##B!EB$\B!(&*$&!>$!>)#! =>'&>! $J! >)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B_! '@@*>*$B'D! `?#=>*$B=! C$BC#&B*B%! >)#! (&*L'>#! J$&#=>! (&$(#&>A!'B@!C$BB#C>#@!=?((D#K#B>'&A!(&$@?C>=!C$?D@!)'L#!Q##B!'=E#@O! !

B"#"#"#" D+1+*,/1. 0)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B! (#&*$@! C$K(&#)#B@#@! =?KK#&_! J'DD! 'B@! \*B>#&O! 2#C'?=#! )*E*B%!'=!'!K'*B!J$&#=>1Q'=#@!&#C&#'>*$B!'C>*L*>A!\'=!'D&#'@A!=?&L#A#@!*B!=?KK#&! 'B@!J'DD_!'B!#Y>#B=*$B!>)&$?%)!=(&*B%!\'=!B$>!B#C#=='&AO!,>)#&!'C>*L*>*#=!C$?D@!)'L#! Q##B! '@@*>*$B'DDA! =?&L#A#@! *B! =(&*B%O! :$\#L#&_! >$?&*=K! K'B'%#&=! #B=?&#@! '! ($==*QD#! C$L#&'%#! $J! 'DD! J$&#=>1Q'=#@! 'C>*L*>*#=! *B! >)#! $>)#&! >)&##! =#'=$B=! '=! \#DDO! 4?&*B%! >)#! @'>'! 'C`?*=*>*$B! (#&*$@_! '>! D#'=>! >)&##!$>)#&! =>?@*#=! )'L#! Q##B! C'&&*#@! $?>_!=?&L#A*B%!J$&!*B=>'BC#!L*=*>$&Z=!='>*=J'C>*$B!J$&!K'&E#>*B%!(?&($=#=O!3CC$&@*B%! >$! >)#! D$C'D! >$?&*=K! K'B'%#&=! *>! *=! L#&A! D*E#DA! >)'>! ='>?&'>*$B! *B! >#&K=! $J! =?&L#A! ('&>*C*('>*$B!K*%)>!)'L#!$CC?&&#@!'>!>)#!L*=*>$&Z=!=*@#O!0)#!&#=($B=#!&'>#!C$?D@!)'L#! Q##B! *BC&#'=#@! QA! &#\'&@*B%! >)#! Q?=*B#==! $\B#&=! $&!>$?&*=>! *BJ$&K'>*$B! =>'JJ! J$&! C$K(D#>#@! `?#=>*$BB'*&#=O! :$\#L#&_! L*=*>$&! =?&L#A=! )'L#! Q##B! =?CC#==J?DDA! C$K(D#>#@! 'B@! 'B'DAG#@! \*>)! '! J'&! =K'DD#&! =#>! $J! @'>'! N"&##&_! RSSS_! q'CE=$B! 'B@! 7?&()A_!RSSdPO!! 0)#! =D*%)>! 'Q$L#1'L#&'%#! ('&>*C*('>*$B! QA! \$K#B! NoceP! @$#=! B$>! B#C#=='&*DA! ($*B>!'>!'!)*%)#&!(#&C#B>'%#!$J!\$K#B!L*=*>*B%!>)#!&#%*$BO!"#B#&'DDA_!\$K#B!>#B@!>$! J*DD!*B!('(#&!\$&E!K$&#!J&#`?#B>DA!>)'B!K#B!Ni#*D_!RSSdP!'B@!>)#!(&*G#=!K*%)>!)'L#! Q##B!K$&#!'>>&'C>*L#!>$!\$K#B!>)'B!>$!K#BO! 0)#!'K$?B>!$J!4?>C)!L*=*>$&=!\'=!Q#D$\!>)#!'L#&'%#!B?KQ#&!*@#B>*J*#@!QA!>)#! 'BB?'D!=>'>*=>*C=O!0)*=!C'B!Q#!#Y(D'*B#@!QA!>)#!J'C>!>)'>!>)#!`?#=>*$BB'*&#!\'=!$BDA! 'L'*D'QD#!*B!"#&K'BO!:$\#L#&_!>)#!?=#!$J!'!"#&K'B!`?#=>*$BB'*&#!\'=!#BC$?&'%#@! QA!&#%*$B'D!>$?&*=K!K'B'%#&=!'B@!'@@*>*$B'D!Q?=*B#==!$\B#&=O!6B!>)#!(>#=>!()'=#!

! ss! *>!>?&B#@!$?>_!>)'>!4?>C)!L*=*>$&=!\#&#!'QD#! >$!C$K(D#>#!>)#!`?#=>*$BB'*&#!\*>)$?>! @*JJ*C?D>*#=O! 0)#!K'*B!'C>*L*>A!%&$?(!C$B=*=>#@!$J!)*E#&=!\)*C)!*=!>)#!K'*B!>$?&*=>!=#%K#B>! *B!>)#!:/XO!:$\#L#&_!>)#!=#C$B@!Q*%%#=>!%&$?(_!>)#!Q*E#&=!'&#!u!*B!@*&#C>!C$K('&*=$B! \*>)! >)#! (#&K'B#B>! L*=*>$&! =?&L#A! u! ?B@#&&#(&#=#B>#@_! \)*C)! K'A! Q#! @?#! >$! >)#! C)$=#B!@*=(D'A!D$C'>*$B=!J$&!>)#!`?#=>*$BB'*&#O!3B!'@@*>*$B'D!@*=(D'A!*B!>)#!K*?&)-'?, C*2%&'8&'6!C$?D@!)'L#!*BJD?#BC#@!>)#!'L#&'%#!'%#!$J!>)#!&#=($B@#B>=!=*%B*J*C'B>DAO! 2A! >)#! >*K#! >)*=! \'=! &#'D*G#@_! Q*E*B%! =#'=$B! \'=! $L#&O! 8$B#>)#D#==_! >)#! =#>! $J! $JJ#&#@! 'C>*L*>*#=! *B! >)#! `?#=>*$BB'*&#! =##K#@! >$! )'L#! Q##B! C$K(D#>#O! 6B! $BDA! >\$! C'=#=!L*=*>$&=!'@@#@!'!J?&>)#&!'C>*L*>AO! 3=!#L#&A!=?&L#A!$(#B!>$!L$D?B>'&A!('&>*C*('>*$B!$J!>)#!&#=($B@#B>_!>)*=!=?&L#A! *=!Q*'=#@!=*BC#!>)#!$(*B*$B!$J!L*=*>$&=!?B\*DD*B%!>$!&#=($B@!'&#!B$>!*BCD?@#@!*B!>)#! =?&L#A!Ni#*D_!RSSdPO!0)#!=?&L#A!&#=?D>=!K'A!>)?=!D'CE!C#&>'*B!*BJ$&K'>*$BO! 0)#!=>'>*=>*C!&#=?D>=!*B!>)#!@#K$%&'()A!$J!>)#!('&>*C*('B>=!'&#!L#&A!=*K*D'&!>$! >)#!&#=?D>=!J&$K!>)#!(#&K'B#B>!L*=*>$&!=?&L#A=!$J!B-#&'"-23,I.#'*$1#$O!F)*D#!)#&#! ode!$J!>)#!$L#&B*%)>!%?#=>=!C'K#!J&$K!8$&>)!-)*B#1F#=>()'D*'_!>)*=!=>?@A!C$?B>#@! dROdeO! 3CC$&@*B%! >$! >)#! (#&K'B#B>! L*=*>$&! =?&L#A=! Tbe! $J! >)#! ('&>*C*('B>=! \#&#! J&$K!J$&#*%B!C$?B>&*#=_!)#&#!TbOre!#YCD?=*L#DA!J&$K!>)#!8#>)#&D'B@=O!0)#!>A(*C'D!@'A! L*=*>$&=!C$K(&*=#@!sSe!L*=*>$&=!J&$K!8$&>)!-)*B#1F#=>()'D*'!'B@!Re!J&$K!J$&#*%B! C$?B>&*#=O! 0)*=! =>?@A! C$?B>#@! sdOse! J&$K! 8$&>)! -)*B#1F#=>()'D*'! 'B@! Se! J&$K! J$&#*%B! C$?B>&*#=O! /D*%)>! @*JJ#&#BC#=! Q#>\##B! >)#! (#&K'B#B>! L*=*>$&! =?&L#A! $J! B-#&'"-23, I.#'*$1#$! 'B@! >)*=! =>?@A! =)$\! *B! >)#! '%#! @*=>&*Q?>*$B! $J! >)#! L*=*>$&O! F)*D#! >)*=! =?&L#A! @#K$B=>&'>#=! 'B! 'L#&'%#! '%#! $J! ob! A#'&=! ]σ fTcOb^! J$&! >)#! $L#&B*%)>! %?#=>! 'B@! cd! A#'&=! ]σ fTbOd^! J$&! >)#! @'A! L*=*>$&_! >)#! (#&K'B#B>! L*=*>$&! =?&L#A! @#>#&K*B#@! '! =D*%)>DA! A$?B%#&! 'L#&'%#! '%#! $J! cd! A#'&=! J$&! >)#! $L#&B*%)>! %?#=>!'B@!cT!A#'&=!]σ !?BEB$\B^!J$&!>)#!@'A!L*=*>$&!N/'?#&D'B@10$?&*=K?=_!RSScPO! 9$BCD?@*B%_! >)*=! =>?@A! D#'@=! >$! '! `?*>#! =*K*D'&! L*=*>$&! (&$J*D#! '=! >)#! (#&K'B#B>! L*=*>$&!=?&L#A=!$J!/'?#&D'B@!0$?&*=K?=O!6B>#&B'>*$B'D!=>?@*#=!#O%O!>)#!$B#!QA!-$Q#&>=! 'B@! :'DD! *B! Nq?L'B! 'B@! ,L=#B*E_! RSSpP_! 'D=$! C$BCD?@#! >)'>! &?&'D! >$?&*=K! *=! K'*BDA! C$B=?K#@!QA!K*@@D#!'%#@!L*=*>$&=O! !

B"#"#"$" %E>0/*1. 0)#!K#>)$@$D$%*C'DDA!EB$\B!)'B@*C'(=!*B!#Y(#&>!=?&L#A=!'&#!>)#!$J>#B!D'CE*B%! C'('Q*D*>A! $J! C$KK?B*C'>*B%! #Y(#&>! EB$\D#@%#! 'B@! )#BC#! '! =)$&>! J'DD! *B! ()&'=*B%! C$%B*>*$B! 'B@! C$%*>'>*$B! N9)*_! RSSdPO! 0)*=! \'=! '>>#K(>#@! >$! *B)*Q*>! QA! CD#'&DA! C$KK?B*C'>*B%! >)#! ?=#@! *B>#&L*#\! >#&K*B$D$%A! '>! >)#! Q#%*BB*B%! $J! >)#! *B>#&L*#\O! F)*D#! >)#! #Y(#&>! *B>#&L*#\=! \#&#! C'&&*#@! $?>! J$DD$\*B%! >)#! %?*@#D*B#=! *B@*C'>#@! QA! ! TSS! /C)$DD! NRSSbP! 'B@! /C)B#DD! &%, -"4! NRSSoP_! *>! \'=! *B#L*>'QD#! >$! B'&&$\! >)#! #Y(#&>=Z! C$L#&'%#!$B!'!C#&>'*B!`?#=>*$B!>$!>)#!='K#!'K$?B>!$J!>*K#_!\*>)$?>!*B>#&&?(>*B%!>)#! JD$\! $&! >)#! J$C?=! $J! >)#! *B>#&L*#\O! :#BC#_! #'C)! #Y(#&>! ?=#@!'! @*JJ#&#B>! 'K$?B>! $J! *B>#&L*#\!>*K#!$B!>)#!L'&*$?=!`?#=>*$B=!&#=?D>*B%!*B!'!L#&A!*B@*L*@?'D!J$C?=!$J!#'C)! *B>#&L*#\!$B!$B#!$J!>)#!E#A!>$(*C=_!=>&$B%DA!&#D'>#@!>$!>)#!Q'CE%&$?B@!$J!>)#!#Y(#&>_! #=(#C*'DDA! &#%'&@*B%! $(#B! `?#=>*$B=O! 0)*=! D#'@! >$! @*JJ#&*B%! *B>#&L*#\! (#&*$@=! 'B@! =K'DD#&! $&! D'&%#&! *B>#&L*#\! C$B>#B>O! 3>! >)#! ='K#! >*K#! >)*=! Q&$'@#B#@! >)#! $?>(?>! #Y>#B@! 'B@! C$BCD?@#@! *B! '@@*>*$B'D! &#=?D>=O! 3B! '@L'B>'%#! *B! @'>'! 'C`?*=*>*$B! \'=! C#&>'*BDA!>)#!=(D*>>*B%!$J!>)#!#Y(#&>!*B>#&L*#\=!*B>$!>\$!(#&*$@=!$J!=?KK#&!RSSr!'B@! \*B>#&!RSSpO!i'&*$?=!`?#=>*$B=!#L$DL*B%!J&$K!>)#!J*&=>!=?&L#A!&#=?D>=!J&$K!>$?&*=K! Q?=*B#==#=!'B@!L*=*>$&=!*B!q'B?'&A!RSSp!C$?D@!Q#!&#=$DL#@!*B!>)#!=#C$B@!*B>#&L*#\! (#&*$@O! .Y(#&>! *B>#&L*#\=! '&#! 'D=$! Q*'=#@! @?#! >$! >)#! B'>?&'D! 'L$*@'BC#! $J! '! m8-3, *1)'&$$*.2n! $&! m*1)'&$$*.2, 1-2-6&1&2%n_! #=(#C*'DDA! *J! '=E#@! >$! #=>*K'>#! >)#! $\B! (#&J$&K'BC#! N/C)$DD_! RSSbPO! 0)#! #Y(#&>Z=! #=>*K'>*$B! $J! >)#*&! $\B! EB$\D#@%#! $B! L'&*$?=!>)#K'>*C!J$C'D!($*B>=!\'=!B$>!#L'D?'>#@!*B!@#>'*D!'B@!=#&L#=!K#&#DA!J$&!>)#! (?&($=#!$J!C$BJ*@#BC#!&'>*B%!N/C)$DD_!RSSbPO!9$BJ*@#BC#!&'>*B%!K#'B=!>$!#L'D?'>#!>)#! &#=($B=#! C$BC#&B*B%! 'CC?&'CA! 'B@! &#D*'Q*D*>AO! :$\#L#&_! >)#! m-!%#-", )'.8"&1, .+, #2'&"*-8"&, -2$E&'$, !-2, .2"7, 8&, %-))&3, *23*'&!%"7n! N*Q*@OPO! 2#C'?=#! $J! >)*=_! $BDA! >)#! &#=($B=#=!$J!>$?&*=K!#Y(#&>=!\#&#!?=#@!J$&!>)#!#=>*K'>*$B!$J!>)#!'L#&'%#!C?=>$K#&_! D#'@*B%!>$!'B!$L#&'DD!=K'DD#&!J&#`?#BCA!$J!Bfd!Q#C'?=#!B$>!'DD!#Y(#&>=!\#&#!\*DD*B%! >$! 'B=\#&! >)*=! `?#=>*$BO! 3! `?'B>*>'>*L#! '((&$'C)! *=! B$>! 'CC#(>'QD#! *B! >)*=! C'=#O! :$\#L#&_!>)#!C$K('&*=$B!\*>)!>)#!#=>*K'>*$B!$J!>)#!'L#&'%#!C?=>$K#&!J&$K!>)#!=*@#! $J! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! \'=! =>*DD! K'@#O! 0)#! >#B@#BCA! *=! ?=#@! >$! C$K('&#! >)#! #=>*K'>*$B!$J!>)#!C?=>$K#&!Q#>\##B!#Y(#&>=!'B@!$(#&'>$&=O! !

B"#"#"B" F,2+'(.-0*G,/H.'-'(:1+1. 3D>)$?%)!>)#!J&##!C)$*C#!'((&$'C)!*B!%'>)#&*B%!@'>'!$B!'DD!($==*QD#!*K($&>'B>! C$B>'C>=!*B!&#%*$B'D!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!J$&!>)#!=*B%D#!'C>$&!C'=>=!D*%)>!$B!C$KK$B! &#D'>*$B=! 'B@! =>&?C>?&'D! &#D'>*$B'D! B#%D#C>*B%! $&! =$! C'DD#@! E&-?, %*&$! N#O%O! C$B>'C>=! Q#>\##B! >$?&*=K! $B! >)#! K'B'%#K#B>! =C'D#!'B@! $>)#&! &#=$?&C#!K'B'%#K#B>! D#L#D=! D*E#! >)#! D$\#&! B'>?&#! C$B=#&L'>*$B! '@K*B*=>&'>*$BP_! @'>'! `?'D*>A! C$?D@! )'L#! Q##B! *K(&$L#@! QA! (*CE*B%! '! C$K(D#Y! &'>*B%! '((&$'C)O! 6B! >)*=! C'=#! '@@*>*$B'D! &#D'>*$B'D! @'>'!C$?D@!)'L#!Q##B!$Q>'*B#@!QA!'=E*B%!>)#!'C>$&!>$!&'BE!>)#!&#D'>*$B!'CC$&@*B%!>$! D#L#D=!$J!*K($&>'BC#!$B!'B!#L'D?'>*$B!=C'D#!Nq'B=#B_!RSSdP!*B=>#'@!$J![?=>!B'K*B%!'B! *K($&>'B>! 'C>$&O! :$\#L#&_! >)#=#! C$K(D#Y! &'>*B%! '((&$'C)#=! '&#! K$=>DA! '@@#@! >$! J*Y#@! C)$*C#! '((&$'C)#=! >$! K'E#! =?&#! 'DD! &#D'>*$B=!'&#! C$B=*@#&#@! QA! >)#! 'C>$&O! 6B! ! TST! >)*=!C'=#!E&-?,%*&$!C$?D@!Q#C$K#!K$&#!K#'B*B%J?D!Q#C'?=#!>)#A!'&#!D#==!D*E#DA!>$!Q#! mJ$&%$>>#BnO! 3@@*>*$B'DDA_! B#%D#C>*B%! >)#! &#D'>*$B! >$\'&@=! '! &'>)#&! ?B*K($&>'B>! C$B>'C>! \*DD! $CC?&! D#==! D*E#DA_! Q#C'?=#! >)#! 'C>$&! *=! B$>! D$B%#&! C)'DD#B%#@! >$! =#'&C)! J$&! m*K($&>'B>! U! *B>#B=*L#! C$B>'C>=n! Q?>! '=E#@! >$! #L'D?'>#! #Y*=>*B%! C$B>'C>! =?%%#=>*$B=O! 3B$>)#&! =?*>'QD#! '((&$'C)! J$&! >)#! 'C`?*=*>*$B! $J! >)#! #Y(#&>! %&$?(! C$?D@! )'L#! Q##B! >)#! m=B$\Q'DDn! '((&$'C)_! =>'&>*B%! \*>)! >)#! >$?&*=K! K'&E#>*B%! K'B'%#&! 'B@! J$DD$\*B%! ?(! $(#B! 'D>#&*! $B! Y1D#L#D=! NF'==#&K'B! 'B@! +'?=>_! RSSsPO! :$\#L#&_!>)#!C)$=#B!'((&$'C)!(&$L#@!=?JJ*C*#B>!J$&!>)*=!=>?@A!J&'K#!=*BC#!>)#!K'*B! J#'>?&#=!$J!B#>\$&E=!C$?D@!Q#!'B'DAG#@O!! />*DD!$B%$*B%!@#Q'>#=!*B!/83!&#=#'&C)!J$&!>$?&*=K!CD?=>#&=!C$BC#&B!>)#!B#>\$&E! $&! ='K(D#! %&$?(! Q$?B@'&*#=O! 3=! 0*B=D#A! 'B@! ;ABC)! NRSSTP! 'D&#'@A! '&%?#@! `?$>*B%! q$)'BB*==$B!NTspdP!mJ?GGA!Q$?B@'&*#=n!K'A!*B@##@!Q#!$B#!$J!>)#!&#'=$B=!m*3&2%*+*&3, +.', %/&, "-!?, .+, '&$&-'!/, *2, %/*$, %.)*!, -'&-nO! ,B! >)#! $>)#&! )'B@! >)#&#! *=! )'&@DA! 'BA! '@L*C#! $B! )$\! >$! =$DL#! >)*=! (&$QD#KO! ,B! >)#! C$B>&'&AV! 7#>)$@! @*=C?==*$B=! 'D\'A=! ($*B>! $?>! >)#! (&$QD#K! 'DK$=>! '=! '! =>'B@1'D$B#! *==?#! *B! /83O! -#%'&@*B%! J?>?&#! =>?@*#=_! '((&$'C)#=! 'B@! K#>)$@=! J$&! =$DL*B%! >)*=! D*K*>*B%! J'C>$&! B##@! >$! Q#! @#L#D$(#@!'B@!>#=>#@O!! 3D>)$?%)! >)*=! B#>\$&E! 'B'DA=*=! ($*B>=! $?>! >)'>! B$>!'DD! ($==*QD#! #Y(#&>=! \#&#! C$B=*@#&#@!*B!>)*=!'((&$'C)_!>)#!&#D'>*$B=!'B@!&#D'>*$B'D!=>&?C>?&#=!$J!>)#!#Y*=>*B%! ='K(D#! %&$?(! ('*B>! '! (*C>?&#! $J! >)#! $L#&'DD! =*>?'>*$BO! 0)*=! \'=! CD#'&DA! C$KK?B*C'>#@! >)&$?%)$?>! >)#! *B>#&L*#\=V! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$B! =##K=! K?C)!#'=*#&!*J!>)#!*B>#B>*$B!$J!>)#!'C>$&=!*=!=*K*D'&_!#O%O!\*>)*B!$B#!Q&'BC)!$&!=#C>$&O! ;$C'D!'@['C#BCA_!*O#O!>)#!'DD$C'>*$B!$J!>)&##!@*JJ#&#B>!=#C>$&=!*B!$B#!Q?*D@*B%_!=##K=! >$! Q#! '! &#'=$B! J$&! $L#&C$K*B%! =#C>$&'D! Q$?B@'&*#=! 'B@! K'A! D#'@! >$! 'B! *BC&#'=#@! *B>#&=#C>$&'D! C$KK?B*C'>*$B! 'B@! C$$(#&'>*$BO! :$\#L#&_! *B! $&@#&! >$! >)$&$?%)DA! *BL#=>*%'>#! C$$(#&'>*$B! ('>>#&=_! `?'D*>'>*L#! &#D'>*$B'D! 'B@! =>&?C>?&'D! @'>'! \$?D@! B##@!>$!Q#!$Q>'*B#@!'B@!=?&&$?B@*B%!#Y(#&>=!u!Q#A$B@!>)#!=('>*'D!Q$?B@'&*#=!$J!>)#! :/X!u!B##@!>$!Q#!*B>#%&'>#@O!! 8$B#>)#D#==_! '=! ('&>! $J! '! CD?=>#&! '((&$'C)! *B! >$?&*=K_! /83! 'B'DA=*=! (&$L#=! ?=#J?D!$B!'B!*B1@#(>)!`?'D*>'>*L#!Q'=*=!'B@!=K'DD!#Y(#&>!B#>\$&E=O! !

B"#"#"I" FJKC.'-'(:1+1.'-7.,>0/'*+,-'(+L'*+,-. 4#L#D$(*B%!C&*>#&*'!'B@!*B@*C'>$&=!J$&!/F,0!*B!CD?=>#&!&#=#'&C)!(&$L#=!@*JJ*C?D>! Q#C'?=#! J&#`?#B>DA! >)#! C&*>#&*'! '&#! *B>#&@#(#B@#B>O! +?&>)#&K$&#! >)#! (&#=#BC#! $J! '! C#&>'*B! J#'>?&#! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! K'A! Q#! 'B! *B@*C'>$&! J$&! =>&#B%>)!N#O%O!L'=>!B'>?&#!?=#!($>#B>*'DPO!3>!>)#!='K#!>*K#_!*>=!'Q=#BC#!N#O%O!B$!L'=>! B'>?&#! ?=#! ($>#B>*'D! @?#! >$! )#'L*DA! ?=#@! D'B@=C'(#! J$&! *B>#B=*L#! (&*K'&A! ! TSR! (&$@?C>*$B_! *O#O! 9D$((#BQ?&%! U! i#C)>'! '&#'! \*>)! ($?D>&A! 'B@! ($&E! (&$@?C>*$B! CD?=>#&P! K*%)>! &#=?D>! *B! \#'EB#==#=_! Q?>! \*>)$?>! 'B$>)#&! C&*>#&*$B! N#O%O! *BJ&'=>&?C>?&'D! @#L#D$(K#B>P_! B#*>)#&! $B#! *=! ?=#J?D! $&! L'D*@! *B! 'B! #L'D?'>*$BO! /*K?D>'B#$?=DA! =>&#B%>)=! *B! >)#! D*K*>#@! J&'K#\$&E! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! K*%)>! C$B=>*>?>#! \#'EB#==#=! J$&! &#D'>#@! CD?=>#&=! N#O%O! )*%)! $B1=*>#! @#K'B@!QA!L*=*>$&=!>$!J$&#=>=!&#=?D>*B%!*B!C&$\@*B%!*B!J$&#=>!'&#'=!K'A!Q#!$J!K'[$&! @*='@L'B>'%#!J$&!>)#!J$&#=>&A!=#C>$&PO!3@@*>*$B'DDA_!=>&#B%>)=!K'A!Q#!\#'EB#==#=!'>! >)#! ='K#! >*K#V! +$&! #Y'K(D#_! *J! '! Q?=*B#==! #'&B=! roe! $J! *>=! >?&B$L#&! \*>)! $B#! C?=>$K#&_! >)#B! >)*=! D$B%1>*K#! Q?=*B#==! C$B>'C>! \*>)! '! `?*>#! =>&$B%! C?=>$K#&! K'A! \#DD! Q#! *B>#&(&#>#@! '=! '! =>&#B%>)_! \)*C)! u! *J! (?QD*C! u! K'A! Q#! ?=#@! J$&! *K'%#! (?&($=#=!'B@!J?>?&#!'C`?*=*>*$BO!,B!>)#!$>)#&!)'B@_!'!roe!>?&B$L#&!%#B#&'>*$B!\*>)! $B#!C?=>$K#&!@*=CD$=#=!'!K'[$&!@#(#B@#BC#_!=#>>*B%!>)#!C$K('BA!'>!&*=E!*B!C'=#!$J!'! C?=>$K#&!Q'*D!$?>O! ,(($&>?B*>*#=! 'B@! >)&#'>=! N,0P! C$B=>*>?>#! 'B$>)#&! K#>)$@*C'D! (&$QD#K! \)#B! @#L#D$(*B%!C&*>#&*'!'B@!*B@*C'>$&=!J$&!&#%*$B'D!CD?=>#&=O!7$&#!>)'B!*B>#&B'D!=>&#B%>)=! 'B@! \#'EB#==#=! '&#! #Y>#&B'D! $(($&>?B*>*#=! 'B@! >)&#'>=_! '! K'>>#&! $J! L*=*$B=! 'B@! *B>#&(&#>'>*$BO!3CC$&@*B%!>$!>)#!'?>)$&!*>!*=!B#'&DA!*K($==*QD#!>$!'B>*C*('>#!'!=#>!$J! C&*>#&*'!J$&!,0O!:#BC#_!>)*=!=>?@A!@*=CD'*K=!'!C&*>#&*'!D*=>*B%!J$&!,0O!! F)*D#!%#B#&'>*B%!>)#!C&*>#&*'!'B@!*B@*C'>$&=!J$&!/F,0!*B!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K! 'B@!&#C&#'>*$B!$B!>)#!Q'=*=!$J!=>?@A!&#=?D>=!*B!$>)#&!>$?&*=K! =#%K#B>=_!*>!Q#C'K#! #L*@#B>_!>)'>!@*JJ#&*B%!D#%*=D'>*L#!J&'K#\$&E=!N%$L#&BK#B>P!'B@!=#%K#B>=!N#O%O!9'(#! 2&#>$B! >$?&*=K! CD?=>#&! *B! 2&$\B! NRSSrPP! *BJD?#BC#! >)#! *B>#&(&#>'>*$B! $J! =>&#B%>)=! 'B@!\#'EB#==#=O!0)#!)#&#*B!@#L#D$(#@!C&*>#&*'!'B@!*B@*C'>$&=!K'A!\#DD!Q#!?=#@!'=! J$?B@'>*$B!J$&!J?>?&#!/F,0!'B'DA=#=!*B!$>)#&!>$?&*=K!CD?=>#&!&#=#'&C)_!Q?>!>)#A!@$! B$>!C$B=>*>?>#!'!J*Y#@!=#>!$J!('&'K#>#&=!&#'@A!>$!'((DA!#D=#\)#&#O!! 0)#! >\$! K'[$&! ($*B>=! $J! C&*>*`?#! *B! /F,0_! >)'>! /F,0! K'>&*Y#=! C'B! B$>! Q#! %#B#&'D*G#@!'B@!>)'>!>)#!$(*B*$B!$J!>)#!*B>#&L*#\#@!(#&=$B!N*B!>)*=!C'=#V!>)#!#Y(#&>P! *=!Q*'=#@!'B@!B$>!$Q[#C>*L#_!&#K'*B!'!('&>!$J!`?'D*>'>*L#!#K(*&*C'D!&#=#'&C)O!

! TSb! A4:4 %ONSRHN'

A4:484 $_O'QPTONHBLMNOX'HPSTINW'MUX'TOGTOMHIPU'GRSNHOT'IU'H_O';#/'

"#$%&'()*C'D!=C$(#! 0)#! %#$%&'()*C'D! =C$(#! $J! >)#! 'B'DAG#@! CD?=>#&! *=! =('>*'DDA! D*K*>#@! QA! >)#! D$C'D*G#@!C'=#!=>?@A!J&'K#!=*BC#!'B!'B'DA=*=!$J!>)#!\)$D#!/'?#&D'B@!&#%*$B!\'=!B$>! J#'=*QD#O!:$\#L#&_!@?#!>$!>)#!B'>?&#!$J!>)#!#Y'K*B#@!>$?&*=K!=#%K#B>_!C$BB#C>#@!>$! >)#!J$&#=>!C$L#&'%#_!>)#!%#$%&'()*C'D!=C$(#!=>?@*#@!\*>)*B!>)*=!>)#=*=!*=!D$C'DO!F*>)*B! >)#! C'=#! =>?@A! @*JJ#&#B>! J$&K=! $J! '%%D$K#&'>*$B=! N*O#O! Q&#'@>)! *B! >)#! )$>#D! 'B@! 'CC$KK$@'>*$B! *B@?=>&A! *B! >)#! C$KK?B*>*#=! $J! /C)K'DD#BQ#&%! 'B@! F*B>#&Q#&%P! C$?D@! Q#! $Q=#&L#@! \)*C)! \*DD! Q#! '@@&#==#@! *B! >)#! J?&>)#&! @*=C?==*$BO! 3=! >)#! #Y'K*B#@! CD?=>#&! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD#'&DA! C?>=! 'C&$==! >)#! @#>#&K*B#@! =('>*'D! =>?@A! J&'K#_! #Y>#B@*B%! $L#&! K$=>! $J! >)#! /'?#&D'B@! &#%*$B_! &#=?D>=!J&$K!>)*=!=>?@A!N#O%O!J$&!/7.P!K'A!('&>DA!Q#!'==*%B#@!>$!$>)#&!Q?=*B#==#=!$J! >)#!/'?#&D'B@!&#%*$BO! ! 4*K#B=*$B=! 0)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&!*B!>)#!:/X!*=!K'&E#@!QA!'!K'[$&*>A!$J!/7.=_! K'*BDA!*B!>)#!%'=>&$B$KA!'B@!'CC$KK$@'>*$B!Q&'BC)O!0)*=!&#=?D>=!*B!'!)*%)!3&2$*%7! $J! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=_! C#B>#&*B%! *B! >)#! >\$! >$\B=! /C)K'DD#BQ#&%! 'B@! F*B>#&Q#&%O! 3>! >)#! ='K#! >*K#! '! \*@#!8'&-3%/! *B! 'CC$KK$@'>*$B! C'B! Q#! $Q=#&L#@_! $JJ#&*B%!=*K*D'&!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!'>!@*JJ#&#B>!&'>#=!'B@!`?'D*>AO!;*>>D#!*=!EB$\B! 'Q$?>! >)#! >$?&*=K1&#D'>#@! Q?=*B#==#=! *B! >)#! %'=>&$B$KA! =#C>$&! 'B@! >)#*&! CD?=>#&! @*K#B=*$B! 'D$B%! >)#! J$$@! =?((DA! C)'*B_! =*BC#! B#*>)#&! >)#! '%&*C?D>?&'D! (&$@?C>*$B! B$&! '@@*>*$B'D! J$$@! (&$@?C>*$B! C)'*B=! \#&#! #Y(D*C*>DA! >)#! (&*K'&A! =C$(#! $J! >)#! =>?@AO!:$\#L#&_!#=(#C*'DDA!C#&>*J*#@!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!*B@*C'>#!>)#!?=#!$J! D$C'D!'B@!&#%*$B'D!J$$@!(&$@?C#=!N#O%O!%'K#P_!=*BC#!>)*=!*=!'!('&>!$J!>)#!C#&>*J*C'>*$B! C&*>#&*'O! 3@@*>*$B'DDA_! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! *B@*C'>#! >)#! ?=#! $J! >*KQ#&! J$&! >)#*&! J'C*D*>*#=_! (&#@$K*B'B>DA! *B! >)#! *B>#&*$&_! '@@*B%! L'D?#! >$! $>)#&! Q&'BC)#=! $J! >)#! J$&#=>&A!=#C>$&O! 6B! >)#! @*'%$B'D! CD?=>#&! @*K#B=*$B! >\$! >A(#=! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! (&$@?C>=! C'B! Q#! @*=>*B%?*=)#@O! ,B#! ('&>! *=! J?B@#@! QA! C$KK?B*>A! $&! J#@#&'D!=$?&C#=_!C$K(&*=*B%!>)#!(?QD*C!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!$J!`?'D*>A!)*E*B%!'B@! Q*E*B%! >&'*D=O! 0)#A! '&#! $&%'B*G#@! *B! (&$@?C>! B#>\$&E=! $J! >)#! D$C'D! >$?&*=K! K'B'%#K#B>!$JJ*C#=!'B@!)'L#!Q##B!K'[$&!*BL#=>K#B>!(&$[#C>=!*B!>)#!D'=>!A#'&=O!0)#! (?QD*C!(&$@?C>!J'C*D*>*#=!$(#B!?(!=?((D#K#B>'D!=#&L*C#!B*C)#=!$B!>)#!$B#!)'B@!N#O%O! %?*@#@!>$?&=!$B!`?'D*>A!>&'*D=P!'B@!$JJ#&!>)#!($==*Q*D*>A!>$!C&#'>#!!.1)"&1&2%-'*%*&$!

! TSc! J$&! (&*L'>#! Q?=*B#==#=_! $B! >)#! $>)#&! )'B@! N#O%O! C'K(=*>#! $B! (&*L'>#! %&$?B@! B#'&! `?'D*>A! >&'*D=PO! :$\#L#&_! '('&>! J&$K! =$K#! (&*L'>#! Q?=*B#==#=! N#O%O! ='>+%&$)*&", F'2$8&'69,C*"3E-"3,Q.$$E*2?&"P!D*>>D#!@#L#D$(K#B>!)'=!$CC?&&#@!>$!?=#!>)#=#!B*C)#=! *B!>)#!(&*L'>#!=#C>$&O!0)*=!D#'@=!>$!D*>>D#!=(#C*'D*G#@!Q?=*B#==#=!'B@!=)$&>C$K*B%=!*B! 3*-6.2-", !"#$%&'*264, 3! =*K*D'&! =*>?'>*$B! *=! &#($&>#@! J&$K! '! B'>?Q'=#@! >$?&*=K! C'=#! =>?@A! *B! 3&#! i'DD#A_! /\#@#B_! \)#&#! K'*BDA! )$>#D! #B>&#(&#B#?&=! 'B@! >$?&*=K! K'B'%#K#B>!J$&K#@!>)#!&#%*$B'D!>$?&*=K!C)'&'C>#&!N8*D==$B_!RSSTPO!8*D==$B!NRSSTP! =##=! $(($&>?B*>*#=! J$&! B#\! 'C>$&=_! #BC$?&'%*B%! B#\!=($&>=! 'B@! K'&E#>! =#%K#B>=O! +$&#=>&A! D*>#&'>?&#! '&%?#=! >)'>! >)#=#! B*C)#=! C$?D@! Q#! J*DD#@! QA! J$&#=>! $\B#&=! NF#DCE#&_!RSST_!7&$=#E,&%,-"4_!RSSdPO!:$\#L#&_!>)#!D*>#&'>?&#!&#L*#\!C)'(>#&!$J!>)*=! >)#=*=! )'=! (&$L#B! >)'>! C$B=*@#&*B%! >)#! Q'=*C! C$B@*>*$B=_! >)*=! '&%?K#B>! K*%)>! Q#! @*JJ*C?D>!>$!=?=>'*BO!! 6B! \*B#! >$?&*=K! CD?=>#&! =>?@*#=! '! =*K*D'&! ()#B$K#B$B! C'B! Q#! $Q=#&L#@V! 0)#! ($$&!(#&C#(>*$B!'K$B%!>)#!(&*K'&A!(&$@?C>*$B!#B>*>*#=!N\*B#&*#=P!$J!>)#!Q#B#J*>=!$J! >$?&*=K!J$&!>)#!\*B#!*B@?=>&A!&#=?D>!*B!D*>>D#!('&>*C*('>*$B!$J!>)#!K'==1K'&E#>!'B@! $BDA!J#\!Q#B#J*>*B%!#B>&#(&#B#?&=!N:'DD_!RSSbPO!6>!C'B!Q#!'&%?#@!>)'>!>)*=!*=!'!&'>)#&! D$(=*@#@!C$K('&*=$B!=*BC#!>)#!\*B#!*B@?=>&A!$JJ#&=!'B!#Y>&'C>'QD#!'B@!C$B=?K'QD#! (&$@?C>! \)*D#! >)#! =$?B@! J$&#=>! D'B@=C'(#! &#K'*B=! K#&#DA! 'B! &b%&'2-"*%7! $J! =?=>'*B'QD#! K'B'%#K#B>! (&'C>*C#=O! :$\#L#&_! *>! *=! >)#! *B)#&#B>! '>>*>?@#! $J! CD?=>#&! K#KQ#&=! J$&! 'B! *BB$L'>*L#! (&$@?C>! 'B@! =#&L*C#=! #Y>#B=*$B! 'B@! >)?=! '! @*L#&=*J*C'>*$B! >)'>! &#K'*B=! >)#! C&?Y! J$&! C$K(#>*>*L#! @#=>*B'>*$B=O! 3D>)$?%)! >)#! D$C'D! >$?&*=K! K'B'%#&=! *B! >)#! :/X! =?(($&>! >)#! *@#'!J$&! *BB$L'>*L#! (&$@?C>=_! >)#A! 'B>*C*('>#! D*>>D#! (&*L'>#! #JJ$&>=O! 6B! =(*>#! $J! >)*=_! >$?&*=K! CD?=>#&! =>?@*#=! =)$\_! >)'>! *BB$L'>*$B! #K#&%#=! 'DK$=>! #YCD?=*L#DA! J&$K! >)#! (&*L'>#! =#C>$&! N3AD\'&@_! RSSo_! /*K(=$B_!RSSpPO!! ,>)#&! !.1)"&1&2%-'*%*&$! '&#! =##B! *B! >)#! =(#C*'D*G#@! D$C'D! /7.=! $J! $>)#&! Q&'BC)#=!'B@!>)#!'D&#'@A!*B*>*'D*G#@!#B@#'L$&=!>$!*B>&$@?C#!C'(*>'D!'B@!Q&'B@!B'K#! $J!>)$=#!/7.=!>$!>)#!D$C'D!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&O!.Y'K(D#=!'&#! >)#! Q#L#&'%#! Q&'B@! Q&"%*2$! '=! C$$(#&'>*$B! ('&>B#&! J$&! >)#! C#&>*J*C'>*$B! Q&'B@! B-#&'">23&',C-23&'6-$%/D+&!'B@!>)#!>#Y>*D#!(&$@?C#&!@-"?&!J$&!C$K(#>*>*L#!=($&>*B%! #L#B>=_!=?C)!'=!>)#!L.%/--'$%&*6,J-'-%/.2O! ! ,\B#&=)*(!=>&?C>?&#=!! 4?#! >$! '! D$B%! )*=>$&A! $J! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *B! >)#! '&#'_! $\B#&=)*(! =>&?C>?&#=!Q'=#!$B!D$C'D!J'K*D*#=O!3!KA&*'@!$J!>$?&*=K!Q?=*B#==!$\B#&=!'&#!$\B#&=! $J!D$C'D!J$&#=>!(&$(#&>*#=!'=!\#DDO!0$?&*=K!D#'E'%#=!C$K($=#!B$!K'[$&!*==?#O! !

! TSo! 3C>*L*>A!Q'=#!! +&$K! >)#! B'>?&#! $J! >)#! #Y'K*B#@! =#%K#B>! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B_! *>! Q#C$K#=! CD#'&! >)'>! '! &*C)!-!%*5*%7, 8-$&! K?=>! Q#! %*L#BO! ;$C'D! J$&#=>1 Q'=#@!-%%'-!%*.2,).*2%$,'B@!>)#*&!*B)#&#B>!'C>*L*>*#=!'=!\#DD!'=!>$?&*=K!(&$@?C>=!'B@! =#&L*C#=!>)'>!%&$?(!'&$?B@!>)#=#!'C>*L*>*#=!J$&K!K$=>!B'>?&'DDA!K'BA!m.+,%/&,!'*%*!-", -!%*5*%*&$, .+, %/&, 5-"#&, !/-*2n! N.B&*%)>_! RSSSP! *B! >)*=! =*%B*J*C'B>! >$?&*=K! =#%K#B>O! 3K$B%!>)#!Q?=*B#==#=!$B#!$?>J*>>#&!'B@!=#L#&'D!&#B>'D=!\#&#!=?&L#A#@O!.'C)!$J!>)#K! *B@*C'>#@!>$!Q#!=?((D*#@!QA!B$B1D$C'D!Q?=*B#==#=O!3=*@#!J&$K!>)#=#!Q?=*B#==#=_!B$! J?&>)#&! '((&$'C)#=! )'L#! Q##B! K'@#! >$! =(#C*J*C'DDA! 'B'DAG#! ?(=>&#'K! (&$@?C>*$B! (&$C#==#=! *B! >)#! L#&>*C'D! @*K#B=*$BO! +*&=>_! Q#C'?=#! >)*=! \'=! B$>! >)#! (&*K'&A! =>?@A! $Q[#C>*L#!'B@!=#C$B@_!Q#C'?=#!*>!\$?D@!Q#!CD#'&DA!Q#A$B@!>)#!=C$(#!$J!>)#!=>?@A!>$! 'B'DAG#!L'D?#!C)'*B=!$J!#'C)!?(=>&#'K!*B@?=>&A!C$B>&*Q?>*B%!>$!>)#!@*JJ#&#B>!C)'*B! =#%K#B>=O! ! .Y>#&B'D*>*#=! .Y>#&B'D*>*#=! '&#! %&$?(#@! *B>$! )'&@! 'B@! =$J>! #Y>#&B'D*>*#=O! :'&@! #Y>#&B'D*>*#=! C$K(&*=#! J$&! *B=>'BC#! D$\#&! =?((DA! C$=>=! 'B@! '! %&#'>#&! L'&*#>A! $J! Q?=*B#==#=! \*>)! =(#C*'D*G#@! 'B@! C?=>$K*G#@! =?((D*#&=O! /$J>! #Y>#&B'D*>*#=! C$K(&*=#! >'C*>! EB$\D#@%#! 'B@!$(($&>?B*>*#=!>$!Q?*D@!?(!B#>\$&E=O!! +$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! 'C>*L*>*#=! @#&*L#! '=! ($=*>*L#! )'&@! #Y>#&B'D*>*#=! $J! >)#! D$C'D! =?=>'*B'QD#! J$&#=>! K'B'%#K#B>! (&'C>*C#O! 3=! >)#! =>?@A! =)$\=!>)#!C$B=?D>#@!>$?&*=K!Q?=*B#==#=!'&#!'\'&#!>)'>!>)#!J$&#=>!*=!'B!*K($&>'B>! D$C'>*$B! J'C>$&! J$&! >)#*&! Q?=*B#==O! 0$?&*=K! (D'BB#&=! '@@*>*$B'DDA! Q#B#J*>! J&$K! >)#! *B>#&B'D*G#@!J&##!'CC#==!&*%)>!\)*D#!@#L#D$(*B%!>$?&*=K!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=O!0)#A! )#BC#! =##! >)#! B##@! *B! '! K?>?'D! C$$(#&'>*$B! \*>)! >)#! J$&#=>! '?>)$&*>*#=O! F)*D#! =?=>'*B'QD#!J$&#=>!K'B'%#K#B>!$JJ#&=!K'*BDA!($=*>*L#!#Y>#&B'D!#JJ#C>=!J$&!>)#!D$C'D! >$?&*=K!K'B'%#K#B>_!&#Q$?BC*B%!#Y>#&B'D*>*#=!J&$K!>$?&*=K!'&#!]T^!>)#!*B>#&B'D*G#@! *BC&#'=#@! D#%'D! @?>A! >$! K'*B>'*B! ='J#>A! $B! (&*L'>#! (&$(#&>A! D#'@*B%! >$! L*&>?'D! *BC&#'=#@!C$=>=!J$&!>)#!J$&#=>!$\B#&!'B@!]R^!($==*QDA!'&*=*B%!?=#!C$BJD*C>=O!3!/\*==! =>?@A! J$?B@! >)'>! >)#=#! #Y>#&B'D*>*#=_! Q#=*@#=! (&$(#&>A! &*%)>=! 'B@! (?QD*C! %$$@=_! C$B=>*>?>#!($==*QD#!#Y(D'B'>*$B=!J$&!>)#!K'&E#>!J'*D?&#!$J!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@! &#C&#'>*$B!(&$@?C>=!NX*==D*B%18IJ_!TsssP_!\)*C)!*=!*B@##@!'D=$!>)#!C'=#!J$&!>)#!:/XO! :$\#L#&_!'!J*&=>!'>>#K(>!>$!=$DL*B%!C$BJD*C>=!J&$K!&#Q$?BC*B%!#Y>#&B'D*>*#=!\'=! K'@#!QA!*B>#&B'D*G*B%!>)#!D#%'D!@?>A!>$!K'*B>'*B!='J#>A!*B>$!>)#!&#=($B=*Q*D*>A!$J!>)#! D$C'D! '?>)$&*>*#=O! H$D*>*C'D! 'C>*$B=! \#&#! *B*>*'>#@! 'J>#&! >)#! D$C'D! J$&#=>! J'&K#&=! '==$C*'>*$B=! )'@! &#(#'>#@DA! C$K(D'*B#@! *B! (?QD*C! N(#&=$B'D! C$BL#&='>*$B_! /C)\*#&_! SrURSSrPO! 0)*=! C$?D@! )'L#! *BJD?#BC#@! >)#! L*=*>$&! *B! 'B! $(*B*$B1J$&K*B%! \'A! >)#!

! TSd! C$K(D'*B>! \'=! C'&&*#@! $?>! *B! >)#! C$KK?B*C'>*$B! (&$C#==O! .L#B>?'DDA! *>! C$?D@! )'L#! '*K#@! >$! @*='@L'B>'%#! D$C'D! >$?&*=K! N(#&=$B'D! C$BL#&='>*$B_! /C)\*#&_! SrURSSrPO! :$\#L#&_! '=! >)#! =>?@A! =)$\=! B$>! #L#B! )'DJ! $J! >)#! L*=*>$&=! NcdOoeP! EB#\! 'Q$?>! >)#! @#Q'>#_!\)*C)!)'=!Q##B!@*=C?==#@!J$&!K$&#!>)'B!>\$!@#C'@#=!'B@!>)?=!@*@!B$>!$BDA! C$K#!?(!&#C#B>DAO!,B#!>)*&@!NbcOpeP!$J!>)#!L*=*>$&=!)'@!B$>!)#'&@!$J!>)#!*==?#!Q#J$&#O! 6>! *=! )#BC#! '==?K#@! >)'>! >)#! K'[$&*>A! $J! >)#! J$&#=>! L*=*>$&=! '&#! B$>! (&*K'&*DA! *B>#&#=>#@! *B! >)#! &#K$>#! D#%*=D'>*L#! (&$QD#K=! $J! >)#! D$C'D! >$?&*=K! =#C>$&O! 0)*=! *=! ?B@#&D*B#@! QA! >)#! K$=>! C$KK$B! L*=*>$&! =?%%#=>*$B! >$! B$>! &#*KQ?&=#! >)#! J$&#=>! $\B#&!J$&!($==*QD#!*BC&#'=#@!C$=>=!C'?=#@!QA!>)#!>$?&*=K!=#C>$&O!0\$!>)*&@=!$J!>)#! >$?&*=K!Q?=*B#==#=!'&#!*BJ$&K#@!$B!>)#!*==?#O!<#>_!RRe!$J!>)#!&#=($B@#B>=!&#J?=#@! >$!'B=\#&O!F)#B!'@@&#==#@!\*>)!>)*=!`?#=>*$B!(#&=$B'DDA!Q?=*B#==!$\B#&=!?>>#&#@! 'BB$A'BC#O!0)*=!*B@*C'>#=!'!=>*DD!(#&=*=>*B%!C$B>&$L#&=AO! ! /)'&#! 0$?&*=K!Q?=*B#==#=!*B@*C'>#!'B!'L#&'%#!=)'&#!$J!*BC$K#!>)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!

L*=*>$&=!*B!>)#!CD'==!$J!cT1dSe!N x f!bObcw!σ f!TObRcPO!F*>)!'!K#'B!$J!bOds!Nσ fTOTTsP_! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=! *B@*C'>#! >)'>! '! Q*%%#&! (&$($&>*$B! $J! >)#*&! >?&B$L#&! *=! @#&*L#@! >)&$?%)! J$&#=>! L*=*>$&=O! 0)#! >$?&*=K! #Y(#&>=! *B! >)#! &#%*$B! #=>*K'>#! >)#!

'L#&'%#!=)'&#!$J!>)#!$L#&'DD!>?&B$L#&!>)&$?%)!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!>$!Q#!rSe!N x f! rSw! σ fTROoSSP! ]Bfs^O! 0)#! soe! C$BJ*@#BC#! *B>#&L'D! *B@*C'>#=! '!CD'==! $J! orOoupROoeO! 8$>'QDA!>)*=!&#=#KQD#=!>)#!'L#&'%#!=)'&#!&#=?D>*B%!J&$K!Q?=*B#==#=!\*>)!'!&#%*$B'D!

C#&>*J*C'>*$B!N x fbOsb_! σ fsbTw!C'>#%$&A!bfcT1dSe_!>#B@#BCA!>$!C'>#%$&A!cfdT1pSeP!

$&! \*>)! 'B! $JJ#&! $J! =?((D#K#B>'D! J$&#=>1Q'=#@! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! N x fbOppw! σ fTOTSSw!C'>#%$&A!bfcT1dSew!>#B@#BCA!>$!C'>#%$&A!cfdT1pSePO!6>!C'B!Q#!'==?K#@! >)'>! ($=*>*$B#@! Q?=*B#==#=! u$Q>'*B*B%! '! D$C'D! C#&>*J*C'>*$B! 'B@U$&! $JJ#&*B%! =?((D#K#B>'D! (&$@?C>=! $&! =#&L*C#=! J$&! J$&#=>1Q'=#@!L*=*>$&=1! K'B'%#! >$! &#'C)! >)#! >'&%#>! %&$?(! $J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! L*=*>$&_! \)*D#! $>)#&! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=! #*>)#&!J$C?=!$B!'!@*JJ#&#B>!>'&%#>!%&$?(!$&!@*@!B$>!K'B'%#!>$!*@#B>*JA!'!>'&%#>!%&$?(_! A#>O! 3D>)$?%)! J'C*D*>*#=! J$C?=*B%! $B! $>)#&! >$?&*=K! =#%K#B>=! #Y*=>! N#O%O! C$B%&#==! >$?&*=KP_! *>! *=! =>&$B%DA! '==?K#@! 1\*>)! &#%'&@! >$! >)#! #Y(#&>=Z! $(*B*$B1! >)'>! B$>! 'DD! 'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!K'B'%#!>$!*@#B>*JA!>)#*&!>'&%#>!%&$?(O! 8*C)#! =?((D*#&=! '&#! )#>#&$%#B#$?=O! 0)#! K'[$&*>A! &#($&>=! '! &#D'>*L#DA! D$\! $L#&'DD!>?&B$L#&_!'!)*%)!=#'=$B'D!@#(#B@#BCA!'B@!J#\!=>'JJ!K#KQ#&=!&#=?D>*B%!*B!'! K*C&$! =*G#@! Q?=*B#==! &'>)#&! >)'B! 'B! /7.O! /$K#! $J! >)#=#! Q?=*B#==#=! J*>! *B>$! '! C'>#%$&A! @#=C&*Q#@! QA! 2&'?B! 'B@! :$DD*CE! NRSSoP! '=! mD*J#=>AD#! #B>&#(&#B#?&=n_! mE/., .+%&2,3.,2.%,&5&2,!.2$*3&',%/&1$&"5&$,)-'%,.+,%/&,*23#$%'7n!N2&'?B!'B@!:$DD*CE_!RSSoPO!

! TSr! 0)*=! K'A! #Y(D'*B! \)A! L'&*$?=! Q?=*B#==#=_! #=(#C*'DDA! >)#! =E*! &#B>'D=_! K'&E#@! C'>#%$&*#=! T! $&! R! \)#B! '=E#@! J$&! >)#*&! =)'&#! >)&$?%)! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B_! $QL*$?=DA! @*=&#%'&@*B%! >)#! *B>#%&'>*$B!$J! =E*! >$?&*=K! *B>$! >)#! =C$(#! $J! >)#!=>?@A!$B!>)#!J*&=>!('%#!$J!>)#!`?#=>*$BB'*&#!N=##!3((#B@*Y!6iPO!2*E#!'B@!)$&=#! &#B>'D=! *B@*C'>#@! >)#*&! =)'&#! *B! C'>#%$&A! c! $&! oO! 0)*=! &#=?D>=! *B! '! K#'B! $J! bOSS! Nσ fTObTrP!\*>)!'!)*%)!=>'B@'&@!@#L*'>*$BO!! ! +'C>$&!#B@$\K#B>! 0$?&*=K! Q?=*B#==#=! 'B@! #Y(#&>=! \#&#! '=E#@! >$! #=>*K'>#! >)#! D$C'D! J'C>$&! #B@$\K#B>! &#%'&@*B%! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *B! >)#! :/XO! 2$>)_! Q?=*B#==#=! 'B@! #Y(#&>=_! #L'D?'>#@! >)#! B'>?&#! ?=#! ($>#B>*'D! >$! Q#! L#&A! %$$@O! .=(#C*'DDA! >$?&*=K! #Y(#&>=! '&#! C$BJ*@#B>! >)'>! C$B=#`?#BC#=! $J! >)#! )?&&*C'B#!=7'*""! \*DD! C$B>&*Q?>#! ($=*>*L#DA! >$! >)#! J?>?&#! D'B@=C'(#! C)'&'C>#&*=>*C=! N#O%O! @#J$&#=>#@! )*DD>$(=!$JJ#&!D$$E$?>!($==*Q*D*>*#=P_!\)*D#!'@K*>>*B%!K'[$&!@#>&*K#B>=!J$&!>)#!J$&#=>! =#C>$&! 'B@! >)#! &#C&#'>*$B'D! *BJ&'=>&?C>?&#! '>! >)#! ='K#! >*K#O! 0)#! D$C'D! >&'JJ*C! *BJ&'=>&?C>?&#! K'&E=! >)#! K$=>! C$B>&$L#&=*'D! J'C>$&O! 4*JJ#&*B%! #L'D?'>*$B=! C'B! Q#! $Q=#&L#@!Q#>\##B!>$\B=!'B@!C$KK?B*>*#=!CD$=#!QA!>)#!K'[$&!'?>$!&$?>#!3cd!'B@! K$&#! &#K$>#! >$\B=! 'B@! C$KK?B*>*#=O! 3CC$&@*B%! >$! >)#! #Y(#&>=_! *BJ&'=>&?C>?&'D! @#L#D$(K#B>! )'=! Q##B! 'B! *==?#! J$&! =#L#&'D! A#'&=! J$&! >)#! &#%*$B'D! #C$B$K*C! @#L#D$(K#B>!*B=>*>?>*$BO!3('&>!J&$K!>)#!@*=C?==*$B!C$BC#&B*B%!>)#!#Y>#B=*$B!$J!>)#! 3cd_! #Y(#&>=! *B@*C'>#@! >)#! B##@! J$&! `?'D*>A! *K(&$L#K#B>=! $J! >)#! #Y*=>*B%! C$?B>&A! &$'@=_! \)*C)! =?JJ#&#@! J&$K! >)#! #Y(D$*>'>*$B! $(#&'>*$B! \*>)! )#'LA! D$%%*B%! >&?CE=! 'J>#&!=7'*""O!-#%'&@*B%!>)#!?B@#&@#L#D$(#@!(?QD*C!>&'B=($&>'>*$B!B#>!N#=(O!&'*D\'A=P! 'B@! >)#! J'C>_! >)'>! >)#! L'=>! K'[$&*>A! $J! >)#!L*=*>$&=! '&&*L#! QA! C'&! NsTObeP_! >)*=! *==?#! \*DD!C#&>'*BDA!&#K'*BO!-#C$KK#B@'>*$B=!C$BC#&B*B%!>)*=!*==?#!\*DD!J$DD$\O! 0)#!`?'D*J*C'>*$B!D#L#D!$J!D$C'D!#K(D$A##=!\'=!#L'D?'>#@!>$!Q#!%$$@O!:$\#L#&_! >)#! 'L'*D'Q*D*>A! $J! `?'D*J*#@! #K(D$A##=! \'=! =##B! C&*>*C'DO! 0)*=! K*%)>! Q#! @?#! >$! >)#! &#'=$B!>)'>!B$>!#L#B!)'DJ!$J!>)#!=?&L#A#@!Q?=*B#==#=!*BL#=>!*B!>&'*B##=O!,BDA!RS!$J! *B@*C'>#@!>$!#K(D$A!T!>&'*B##O!To!Q?=*B#==#=!#K(D$A!R!>&'*B##=O!0)#!K'[$&*>A!$J!>)#! Q?=*B#==#=! #K(D$A*B%! K$&#! >)'B! R! >&'*B##=! *=! D$C'DDA! C#&>*J*#@! 'B@! *B@*C'>#=! 'B! $L#&'DD! >?&B$L#&! $J! K$&#! >)'B! T! 7*D! .?&$=O! :#BC#_! *>! *=! &'>)#&! >)#! K#@*?K! =*G#@! Q?=*B#==#=! \*>)! 'B! 'Q$L#! 'L#&'%#! >?&B$L#&! >)'>! *BL#=>! *B! >&'*B##=O! 4#J*C*#BC*#=! $J! `?'D*J*#@! #K(D$A##=! *B! >)#! >#&>*'&A! =#C>$&! $J! >)#! :/X! )'L#! 'D=$! Q##B! @#>#C>#@! QA! 3)D#&>!&%,-"4!NRSSbPO!<#>_!>)#!&#>#B>*$B!$J!=E*DD=!'=!\#DD!'=!$J!`?'D*J*#@!#K(D$A##=!*=! C&?C*'D!J$&!>)#!C$K(#>*>*L#B#==!$J!'!@#=>*B'>*$B!N8$L#DD*,&%,-"4_!RSSdPO!/)$&>C$K*B%=! *B! >)#! *BL#=>K#B>! *B! >&'*B##=! K'A! D'>#&! &#=?D>! *B! '! @#CD*B#! $J! D$C'D! =#&L*C#! `?'D*>A!

! TSp! o*8*34l9,E/*"&,J?&>)#&!*BL#=>K#B>!*B!>)#!#@?C'>*$B!'B@!J$&K'>*$B!$J!#K(D$A##=!\$?D@! D#'@!>$!($=*>*L#!&b%&'2-"*%*&$O! !

Figure 29. Characteristics of locational competitive advantage in the forest-based tourism and recreation cluster of the Hochsauerlandkreis, NRW (modified, 2009, according to Porter (1990)), green = positive, blue = neutral or negative, purple = key characteristic

Context for firm strategy and rivalry

- Few accomodation Factor input conditions businesses cooperate Demand conditions within the same branch in the scope of - Vast nature use certification (bottom up - Well-situated, middle- potential innovation) aged and older - Heterogenous - Numerous non- customers, demanding infrastructure quality specialized businesses products and services - Mediocre availability - Tendendies: towards for easy sport and of qualified employees service integration recreational purposes but good staff rather than diagonal - Mostly repeat visitors qualification in the clustering - Demand for a healthy businesses and natural landscape - Little investment for sport activities and Related and supporting options on the retreat from everyday industries operational scale for life business innovation - Complements are - Well developed - Local food suppliers landscape for tourism information / are used by certified photography and the tourism management business local gastronomy network - Timber is used as - Catchment area of 10 - Lacking traditional construction Mio. inhabitants within communication material one-hour drive between management - Local brands are - But: demand could and operational level included for sponsoring also be served in - Well developed - Forestry, as a related neighboring destinations scientific monitoring industry, is partly and consulting developed as a thematic - And: Insufficient complementary, but not communication with yet fully perceived by other branches the visitor capitalizing on the same resource ! ! .Y(#&>=! K$>*L'>#! J$&! J?&>)#&! C$$(#&'>*$B! @#L#D$(K#B>O! 0)#! D$C'D! >#Y>*D#! K'B?J'C>?&*B%!Q?=*B#==!@-"?&!*=!B'K#@!J$&!'B!#Y>#B=*$B!$J!>)#!C$$(#&'>*$B!Q#A$B@! >)#!)*E*B%!=#%K#B>O!;$C'D!$?>D#>=!C$?D@!Q#!(&$K$>#@!K$&#O!

! TSs! +'C>$&=!>)'>!C$?D@!B$>!Q#!*BJD?#BC#@!@*&#C>DA!QA!>)#!Q?=*B#==!$\B#&=_!=?C)!'=! %$L#&BK#B>'D!=?(($&>_!\#&#!#=>*K'>#@!>$!Q#!&'>)#&!Q'@O!.Y(#&>=_!)$\#L#&_!#L'D?'>#@! >)#K!>$!Q#!%$$@O!0)*=!K*%)>!Q#!@?#!>$!>)#!J'C>!>)'>!K$=>!#Y(#&>=!'&#!#K(D$A#@!*B! >$?&*=K! K'B'%#K#B>! 'B@! EB$\! 'Q$?>! K#'B=! 'B@! ($==*Q*D*>*#=! >$! 'C`?*&#! %$L#&BK#B>'D! =?(($&>O! /*BC#! >)#! K'[$&*>A! $J! Q?=*B#==! $\B#&=! *=! B$>! @*&#C>DA! *BL$DL#@!*B!&#%*$B'D!@#L#D$(K#B>!(&$C#==#=!N#O%O!L&6*.2-"&!(&$[#C>=P_!>)#!EB$\D#@%#! $J!($==*Q*D*>*#=!K*%)>!Q#!=K'DD#&O!! 0)#! CD$=#! $&*#B>'>*$B! $J! >$?&*=K! K'B'%#&=! >$\'&@=! &#=#'&C)! *B=>*>?>*$B=! 'B@! ?B*L#&=*>*#=! )'=! D#'@! >$! C$KK*==*$B#@! =>?@*#=! $B! @#=>*B'>*$B! K'B'%#K#B>_! K'&E#>*B%!'B@!*BB$L'>*$B!*B!>$?&*=K!=#&L*C#=!>)&$?%)$?>!>)#!D'=>!A#'&=O!3!K'[$&*>A! $J! >)#! =>?@*#=! )'=! &#=?D>#@! *B! *K(&$L#@! 'B@! C#&>*J*#@! `?'D*>A! >&'*D=_! Q#>>#&! @#=>*B'>*$B! $Q[#C>*L#=! 'B@! K'&E#>*B%! =>&'>#%*#=O! :$\#L#&_! 'D>)$?%)! >)#&#! *=! '! C$B=>'B>! K$B*>$&*B%! J$&! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==_! D*>>D#! &#=($B=#! $CC?&=! J&$K! >)#! Q?=*B#==! $\B#&=! N(#&=$B'D! C$BL#&='>*$B_! /C)\*#&_! RSSrPO! 4?#! >$! >)'>! J'C>! 'B@! >)#! *B=?JJ*C*#B>! *BL#=>K#B>! ($==*Q*D*>*#=_! $BDA! D*>>D#! *BB$L'>*$B! )'=! >'E#B! (D'C#! *B! >)#! >$?&*=K! Q?=*B#==#=! $B! >)#! $(#&'>*$B'D! D#L#DO! 0)*=! 'JJ#C>=! >)#! =#&L*C#! `?'D*>A! $J! >$?&*=K!$(#&'>$&=!*B!>)#!:/X_!(&#L#B>=!>)#!#=>'QD*=)K#B>!$J!'!?B*`?#!=#DD*B%!($*B>! 'B@!*BJD?#BC#=!>)#!@#=>*B'>*$B!*K'%#O!! ! />&'>#%*#=!J$&!C$K(#>*>*L#!'@L'B>'%#! 3K$B%! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=! 'B@! '>! >)#! @#=>*B'>*$B! D#L#D_! L'&*$?=! C$K(#>*>*L#! =>&'>#%*#=! C'B! Q#! $Q=#&L#@O! ]T^! %'>)#&*B%! $J! D'Q#D=! U! C#&>*J*C'>*$B_! ]R^! $JJ#&! $J! =?((D#K#B>'D! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=_! ]b^! ).$*%*.2*26! QA! C#&>*J*C'>*$B_! ]c^! 3*-6.2-",*2%&6'-%*.2! $J! =?((D#K#B>'D! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! ]o^! C$$(#&'>*$B! \*>)*B! >)#!='K#!Q&'BC)O!0\$!@*JJ#&#B>!'((&$'C)#=!>$!>)#!C#&>*J*C'>*$B!(&$C#==!'&#!=)$\B!*B! >)#! =>?@AO! F)*D#! >)#! m#-"*%>%$8&%'*&8&, L.%/--'$%&*6! \#&#! *B*>*'>#@! QA! >)#! L.%/--'$%&*6,Q&'&*2,&4QO_!J*B'BC*'DDA!(?=)#@!QA!$B#!K'[$&!*BL#=>K#B>!$J!>)#!J#@#&'D! =>'>#_! >)#! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&! \#&#! *B*>*'>#@! QA! $B#! D$C'D! %'=>&$B$K#O! 3@@&#==*B%!)*=!&*L'D=!'B@!>)#!D$C'D!>$?&*=K!(D'BB#&!&#=?D>#@!*B!'!=#C$B@!Q&'B@!\*>)! )*%)#&! `?'D*>A! =>'B@'&@=! >)'B! >)#! a-:! Q&'B@! 'B@! '! D*K*>#@! 'K$?B>! $J! K#KQ#&=O! 3CC$&@*B%! >$! H$&>#&! NTsspP_! K?C)! $J! >)#! J?>?&#! @#L#D$(K#B>! K'A! @#(#B@! $B! >)#! #B>#&*B%!$J!>)*=!C#&>*J*C'>#V!mA+,8-''*&'$,%.,&2%'7,-'&,/*6/,-23,2&E!.1&'$,!-2,&b)&!%, $/-'),'&%-"*-%*.2,+'.1,%/&,&2%'&2!/&3,!.1)&%*%.'$9,.85*.#$"7,%/&,2&E!.1&'$,E*"",2.%, ).$&,-,$&'*.#$,%/'&-%,.+,&2%&'*26On!:#!'D=$!'&%?#=!>)'>!m6.5&'21&2%,&++.'%$,%.,!'&-%&, -35-2!&3, -23, $)&!*-"*:&3, +-!%.'$, .+%&2, +-*", f444h, 8&!-#$&, 6.5&'21&2%, &2%*%*&$, -'&, 2.%.'*.#$"7,$".E,.',#2-8"&,%.,*3&2%*+7,2&E,+*&"3$,.',%/&,$)&!*-"*:&3,2&&3$,.+,)-'%*!#"-', *23#$%'*&$4n!NH$&>#&_!TssSPO!8$>'QDA!*K(D*C*>!*B*>*'>*L#=!$J!CD?=>#&!(&$K$>*$B!?=#!>)#!

! TTS! Q$>>$K1?(_! m#Y(D*C*>! CD?=>#&! ($D*C*#=! >)#! >$(1@$\B! '((&$'C)n! N+&$K)$D@1.*=#Q*>)! 'B@! .*=#Q*>)_! RSSoPO! 3D=$! 'CC$&@*B%! >$! +&$K)$D@1.*=#Q*>)! 'B@! .*=#Q*>)_! *>! *=! >)#! Q$>>$K1?(!'((&$'C)#=_!\)*C)!'&#!$J>#B!K$&#!=?=>'*B'QD#!>)'B!>)#!$B#=!*B*>*'>#@!QA! '?>)$&*>*#=O! :$\#L#&_! >)#! a-:_! '=! '! >$(1@$\B! D'Q#D_! @*@! B$>! J'*DO! 6B! C$B>&'&A_! =*%B*J*C'B>! @*JJ#&#BC#=! Q#>\##B! >)#! >\$! Q&'B@=! C$?D@! B$>! Q#! @#>#&K*B#@O! 8$B#>)#D#==_!*>!\'=!'!(&*L'>#!=#C>$&!*B*>'>*L#!NQA!>)#!%'=>&$B$K#!'B@!J$?B@#&!F'D>#&! 2#CEK'BBP_!\)*C)!D#'@!>$!=#C$B@!&#%*$B'D!D'Q#D!B-#&'">23&',C-23&'6-$%/D+&O!! 9#&>*J*C'>*$B!QA!Q&'B@!%#B#&'>*$B!*=!'!L'D?'QD#!>$$D!J$&!/7.=!*B!>$?&*=KO!6B!>)#! J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&!*B!>)#!C'=#!=>?@A_!C#&>*J*C'>*$B!*=!?=#@!>$!($=*>*$B!>)#! Q?=*B#==! *B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! K'&E#>O! 3D>)$?%)! '! CD#'&! Q?=*B#==! (&$J*D#! *=! >)$?%)>!>$!@*=>*B%?*=)!$B#!Q?=*B#==!J&$K!'B$>)#&_!*>!*=!'D=$!#L*@#B>!J&$K!>)#!=>?@A! >)'>!=$K#!Q?=*B#==#=!ƒC$DD#C>Z!C#&>*J*C'>*$B!Q&'B@=!QA!>)#!K#'B=!$J!`?'B>*>A!&'>)#&! >)'B! `?'D*>AO! 0)*=! 'JJ#C>=! (&$J*D*B%! '>>#K(>=! '@L#&=#DAO! .Y(#&>=! '&%?#! >)'>! mC$DD#C>*$Bn!&#K'*B=!?B=?CC#==J?D!'=!D$B%!'=!>)#!C#&>*J*#@!Q?=*B#==!@$#=!B$>!(&$L*@#! >)#! (&$K*=#@! (&$@?C>=! $&! =#&L*C#=O! 9#&>*J*C'>*$B! *=! )#BC#! B$>! '! K#'B=! >$! '?>$K'>*C'DDA! %#B#&'>#! >?&B$L#&! Q?>! C'B! Q#! '! J'C*D*>'>*B%! J'C>$&! >$! @$! =$O! 3@@*>*$B'DDA!*>!m$%'&26%/&2$,%/&,)"-7&'$,).$*%*.2,E*%/*2,%/&,%.#'*$1,*23#$%'7n_!'!E#A! (&*BC*(D#!J$&!C$K(#>*>*L#!=?CC#==!'CC$&@*B!>$!H$$B!NTssbPO! +$=>#&*B%! C#&>*J*C'>*$B! (&$C#==#=! K#'B=! #B)'BC*B%! 'B@! #B=?&*B%! >)#! #Y*=>*B%! (&$@?C>!'B@!=#&L*C#!`?'D*>AO!3>!>)#!='K#!>*K#!*>!K#'B=!'!J?&>)#&!$&*#B>'>*$B!>$\'&@=! >)#! &#(#'>! L*=*>$&_! \)$! K'E#=! 'D&#'@A! >)#! K'[$&*>A! $J! >)#! L*=*>$&=! >$! >)#! :/XO! :$\#L#&_! '>! '! >*K#! $J! @#CD*B*B%! $L#&B*%)>! =>'A=! *B!K*@1K$?B>'*B$?=! &#%*$B=! 'B@! >$?%)!C$K(#>*>*$B!'>!>)#!@#=>*B'>*$B!D#L#D_!*>!*=!C&?C*'D!J$&!>)#!Q?=*B#==#=!>$!B$>!$BDA! &#DA!$B!>)#!='J#!Q'BE_!Q?>!>$!=#'&C)!J$&!'C`?*=*>*$B!K#>)$@=O! ! 8#>\$&E=!'B@!C$$(#&'>*$B! 4*JJ#&#B>! =#>=! $J! B#>\$&E! (&$C#==#=! $CC?&! *B! >)#! C'=#! =>?@A! '&#'O! 3K$B%! >$?&*=K!K'B'%#&=!B#>\$&E*B%!(&$C#==#=!>'E#!(D'C#!'>!>)#!(&$@?C>!D#L#DO!.O%O!)*E*B%! 'B@! Q*E*B%! >&'*D=! '&#! (D'BB#@! 'B@! #=>'QD*=)#@! \*>)! B#*%)Q$&*B%! C$KK?B*>*#=O! 7'&E#>*B%! #B@#'L$&=! '&#! C'&&*#@! $?>! *B! B#>\$&E=! 'B@! @?#! >$! >)#! *KK#@*'>#! C$1 D$C'>*$B! $J! >)#! @*JJ#&#B>! CD?=>#&! #B>*>*#=! *B! >)#! >$?&*=>! C#B>#&! *B! /C)K'DD#BQ#&%_! B#>\$&E=!Q#>\##B!>$?&*=K_!`?'D*>A!>&'*D!K'B'%#K#B>!'B@!J$&#=>&A!C$?D@!Q#!@#>#C>#@_! D#'@*B%!>$!=)$&>#&!C$KK?B*C'>*$B!C)'BB#D=O!3CC$&@*B%!>$!F'D>$B!NTsrpP!*B!;ABC)!{! 7$&&*=$B!NRSSrP!m!.(".!-%*.2,E*%/*2,-,".!-"*%7,+-!*"*%-%&$,%'#$%nO!0&?=>!*=!*@#B>*J*#@!'=! '! E#A! C&*>#&*$B! J$&! >)#! #YC)'B%#! >'C*>! EB$\D#@%#! 'K$B%! >)#! ('&>*C*('B>=! N/>'Q#&_! RSSrPO!:$\#L#&_!\)#B!'=E#@!*B!>)#!#Y(#&>!*B>#&L*#\!B#*>)#&!$J!>)#!#Y(#&>=!\'B>#@!>$! J&##DA!C$KK#B>!$B!m>&?=>nO!6B=>#'@_!m(&$J#==*$B'D!C$$(#&'>*$Bn!\'=!)*%)D*%)>#@!>$!Q#!

! TTT! >)#!&'>)#&!K'>C)*B%!>#&KO!0)*=!D#'@=!>$!>)#!'==?K(>*$B_!>)'>!>&?=>!*=!B$>!A#>!=##B!'=! '!C&*>#&*$B!*B!(&$J#==*$B'D!&#D'>*$B=!QA!>)#!#Y(#&>=O! 2&'?B!NRSSoP!'&%?#=!>)'>!m!"#$%&'$,-23,2&%E.'?$,-'&,*2%&'3&)&23&2%9,E/&'&87,$1-"", 8#$*2&$$,2&%E.'?,$%'#!%#'&$,#23&')*2,%/&,6'.E%/,-23,$#$%-*2-8*"*%7,.+,!"#$%&'$On!0)*=! *B>#&@#(#B@#BC#!=)$\=!L#&A!\#DD!*B!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&! \*>)*B! >)#! C'=#! =>?@AV! 3K$B%! >)#! /7.=! *B! >)#! 'CC$KK$@'>*$B! Q&'BC)_! B#>\$&E=! )'L#!Q##B!#=>'QD*=)#@!\*>)*B!>)#!C#&>*J*C'>*$B!Q&'B@=!$&!D'Q#D=O!F)#B!'=E#@!)$\!*>! \'=!($==*QD#!>)'>!$>)#&!Q?=*B#==#=!$J!>)#!='K#!Q&'BC)![$*B#@!>$%#>)#&!>$!J$&K!>)#! B-#&'">23&', C-23&'6-$%/D+&_! J$?B@#&! F'D>#&! 2#CEK'BB! '&%?#@! >)'>! '! C$B=>'B>! (#&=$B'D! C$KK?B*C'>*$B! $B! '! (&*L'>#! 'B@! (#&=$B'D! D#L#D! \'=! C&?C*'D! >$! C$BL*BC#! C$K(#>*>$&=O! :#BC#! /7.=! *B! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&=! (&$J*>! J&$K! C$$(#&'>*$B! (&$C#==#=_! *J! >)#A! '((#'&! '=! '! ?B*J*#@! '%%D$K#&'>*$B! $J! =#&L*C#! (&$L*@#&=_! \)*C)! C$KK*>! >)#K=#DL#=! >$! C#&>'*B! =>'B@'&@=O! 3>! >)#! ='K#! >*K#_! )$\#L#&_! *>! *=! 'Q=$D?>#DA! C&?C*'D! J$&! #'C)! =*B%D#! Q?=*B#==! >$! K'*B>'*B! ?B*`?#! J#'>?&#=_! =?C)! '=! =?((D#K#B>'D! =#&L*C#=! $&! 'CC#==! >$! !.1)"&1&2%-'*%*&$O! F)*D#! >)#! C#&>*J*C'>*$B!(&$L*@#=!>)#!C?=>$K#&!\*>)!'!=#C?&#@!=>'B@'&@!J$&!>)#!@#=>*B'>*$B_!$BDA! >)#!*B@*L*@?'D!B$>#!$J!>)#!Q?=*B#==!'DD$\=!@*JJ#&#B>*'>*$B!J&$K!$>)#&!Q?=*B#==#=!*B! >)#! ='K#! '&#'O! :$\#L#&_! B#>\$&E! 'B@! C$$(#&'>*$B! (&$C#==#=! Q#>\##B! B*C)#1 (&$L*@#&=!&#K'*B#@!=C'&C#O!-#'=$B=!'&#!=##B!*B!>)#!J'C*D*>'>*$B!$J!Q?B@D*B%!=#&L*C#=! *B!B#>\$&E!=>&?C>?&#=!'K$B%!Q?=*B#==#=!*B!>)#!)$&*G$B>'D!@*K#B=*$B_!Q#C'?=#!>)#A! '&#!D$C'>#@!'>!>)#!='K#!=>#(!$J!>)#!=#&L*C#!C)'*BO!9$$(#&'>*$B_!=?C)!'=!C#&>*J*C'>*$B_! J##@! >)#! C?=>$K#&Z=! '>>*>?@#! $J! C$K('&*B%! (&$@?C>=! 'B@! C)$$=*B%! >)#! Q#=>! $B#O! /*BC#!>$?&*=K!K#'B=!'D\'A=!'!Q?B@D#!$J!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=!C$K(&*=*B%!@*JJ#&#B>! D#L#D=!*B!>)#!=#&L*C#!C)'*B_!'!J*Y!L#&>*C'D!C$$(#&'>*$B!C$?D@!&#=?D>!*B!'B!'DD1*BCD?=*L#! C)'&'C>#&O! 0)*=! C$?D@! '((#'&! '=! '! D*K*>'>*$B! >$! >)#! C?=>$K#&_! \)$! )'=! Q##B! @#K'B@*B%! K$&#! 'B@! K$&#! *B@*L*@?'D! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! D'>#DA! NH$$B_! TssbPO! /*K*D'&! &#=?D>=! '&#! &#($&>#@! QA! 8$L#DD*! #>! 'DO! NRSSdP! J&$K! >)#! )#'D>)! 'B@! \#DDB#==! CD?=>#&! *B! /$?>)! .B%D'B@O! mBJU$, .++&'*26, -!!.11.3-%*.2, +-!*"*%*&$, +.'1&3, -""*-2!&$, E*%/,%/.$&,$#))"7*26,'&!'&-%*.2-",.)).'%#2*%*&$,-23,-,$1-"",.'6-2*!,+-'1&',"..?*26,%., 1-'?&%,/*$,)'.3#!%$,%.,".!-",KpK$9,8#%,2&5&',1-2-6&3,%.,3#&,%.,/*$,"-!?,.+,?2.E"&36&, -8.#%, %/&, ".!-"*%79, E-$, -8"&, %., $%-'%, 3*$%'*8#%*26, /*$, )'.3#!%, %., .%/&', 1&18&'$4, <.11&'!*-", !.""-8.'-%*.2, 8&!-1&, .2&, .+, %/&, 1.$%, .85*.#$, .#%)#%$, .+, %/&, -""*-2!&$, +-!*"*%-%&3,87,%/&,!"#$%&'On! 6J!'=E#@!*B!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=_!'B!*K($&>'B>!(&$C#==!J$&!C$$(#&'>*$B! \'=! 'D=$! =##B! *B! >)#! &#C$KK#B@'>*$B! $J! C$K(#>*>$&=! *J! >)#! $\B! Q?=*B#==! \'=! Q$$E#@O!0)*=!(&$C#==!>'E#=!(D'C#!Q#C'?=#!*>!*=!?B@#&=>$$@!>)'>!>)#!C?=>$K#&!\$?D@!

! TTR! &#K'*B!*B!1'B@!)#BC#!'@@!(&$J*>!>$1!>)#!&#%*$BO!3@@*>*$B'DDA_!*>!\'=!'==?K#@!>)'>! >)#!C$K(#>*>$&!\$?D@!'C>!D*E#\*=#!*B!>)#!C$BL#&=#!=*>?'>*$BO!! "#B#&'DDA! *>! C'B! Q#! =?KK'&*G#@! >)'>! *>! *=! 'D\'A=! (#&=$B'D! C$B>'C>=! 'B@! (#&=$B'D!#B@#'L$&=!>)'>!=##!K#&*>!J$&!K?D>*(D#!#B>*>*#=!QA!J$=>#&*B%!C$$(#&'>*$B!'B@! B#>\$&E!(&$C#==#=O!! ! 9$K(D#K#B>'&*>*#=! <.1)"&1&2%-'*%*&$!\*>)*B!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&!'&#! %'>)#&#@!'D$B%!>)#!3*-6.2-",3*1&2$*.2O!3=!>)*=!=>?@A!=)$\=_!>)#!K'*B!*K(?D=#!J$&! *B>#%&'>*B%! C$K(D#K#B>=! *B>$! >)#! CD?=>#&! *=! %*L#B! QA! >)#! D$C'D! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=_! \)*C)! '&#! =?JJ#&*B%! >)#! K$=>! J&$K! @#CD*B*B%! $L#&B*%)>! =>'A=O! 0)*=! *=! 'CC$K(D*=)#@! J$&! *B=>'BC#! QA! '@@*B%! L'D?#! >$! >)#! $\B! (&$@?C>! 'B@! =#&L*C#_! \)*D#! =#>>*B%!?(!C&*>#&*'!>$!J?DJ*DD!'!C#&>'*B!`?'D*>A!=>'B@'&@!NC#&>*J*C'>*$BPO!/?C)!*B>#%&'>#@! C$K(D#K#B>=_! '=! >)#! (&$L*=*$B! $J! )*E*B%! =)?>>D#=_! \)*C)! =?(($&>! D$C'D! (&*L'>#! >&'B=($&>'>*$B! Q?=*B#==#=! $&! >)#! D$@%*B%! \*>)! &#%*$B'D! J$$@_! =?(($&>*B%! D$C'D! $&%'B*C! J'&K=_! K#'B=! *B@##@! m1-?*26, %/&, )*&, 8*66&', '-%/&', %/-2, +*6/%*26, E*%/, !.1)&%*%.'$, .5&', -, +*b&3, )*&e, N8'D#Q?JJ! 'B@! 2&'B@#BQ?&%#&_! RSSRPO! ,B! >)#! $>)#&! )'B@_! %?*@#@! )*E*B%! >$?&=! '&#! =$K#>*K#=! 'D=$! %*L#B! QA! >)#! $\B#&! $J! >)#! 'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==!)*K1!$&!)#&=#DJ_!\)*C)!C'B!Q#!=##B!'=!'B!*2%&6'-%*.2!$J!'! =#&L*C#!*B>$!>)#!$\B!Q?=*B#==!=>&?C>?&#O!6B!>)*=!C'=#_!=#&L*C#!L'D?#!*=!*BC&#'=#@!'>!>)#! C$=>!$J!>)#!$\B!Q?=*B#==O! 3D=$,!.1)"&1&2%-'*%*&$!C$K(&*=*B%!>)#!J$&#=>&A!=#C>$&_!=?C)!'=!%?*@#@!)*E*B%! >$?&=!$JJ#&#@!QA!-'B%#&=!'@@!L'D?#!>$!>)#!'>>&'C>*$B!($*B>=!\*>)$?>!&'*=*B%!>)#!C$=>! J$&! >)#! L*=*>$&O! 0)*=! *=! $BDA! ($==*QD#! Q#C'?=#! >)#!J#@#&'D! =>'>#_! B'K#DA! >)#! J#@#&'D! =>'>#!%$L#&BK#B>_!J*B'BC#=!>)#=#!K#'=?&#=!>)&$?%)!>)#!&#%*$B'D!J$&#=>!'?>)$&*>*#=O! 3D>)$?%)! >)#=#! =>'>#! &#%?D'>#@! Q$>>$K1@$\B! K#'=?&#=! J$&! &#%*$B'D! @#L#D$(K#B>! (&$L#!>$!\$&E!$?>!\#DD!J$&!>)#!&#%*$B_!>)#A!B$\!C'?=#!K'[$&!@*=C?==*$B_!=*BC#!$>)#&! C$KK?B*>*#=_! B'K#DA! >)#! $B#=! (&$L*@*B%! >)#! B#\! `?'D*>A! )*E*B%! >&'*D=! $J! B-#&'">23&', MD/&2+"#6! 'B@! B-#&'">23&', C-"3'.#%&! 'D=$! C'DD! J$&! >)#! J&##! -'B%#&! =#&L*C#_! =*BC#! *>! C$B=>*>?>#=! 'B$>)#&! -%%'-!%*.2, ).*2%! N=#&L*C#PO! F)*D#! >)#! =>'>#! )'=! C$B=>'B>DA! Q##B! C?>>*B%! Q'CE! >)#! C$=>=! J$&! '@@*>*$B'D! =#&L*C#=! >)&$?%)! >)#! J$&#=>! '?>)$&*>*#=_! *>! Q#C$K#=! @*JJ*C?D>! >$! '&%?#! \)A! >)#! $>)#&! C$KK?B*>*#=! =)$?D@! B$>! (&$J*>!J&$K!>)#!=>'>#!(&$L*@#@!&'B%#&!=#&L*C#O!H$&>#&!NTsspP!CD'*K=_!=>'>#!&#%?D'>*$B! *B! J&##! K'&E#>=! )'=! >$! Q#! &#%'&@#@! \*>)! =C&?>*BAO! :#! #L#B! '@@=_! >)'>! m%/&, 6.5&'21&2%,!-2,-"$.,)"-7,-,1-i.','."&,87,-++&!%*26,&2%'7,8-''*&'$nO!3D>)$?%)!>)#&#!*=! &#'=$B'QD#! @$?Q>_! \)#>)#&! '! =#&L*C#_! =?C)! '=! >)#! -'B%#&! =#&L*C#! $B! `?'D*>A! )*E*B%!

! TTb! >&'*D=_! C$?D@! Q#! $JJ#&#@! C$=>1#JJ#C>*L#DA! QA! '! (&*L'>#! C$B>&'C>$&_! >)#! =>'>#! *B>#&J#&#BC#!$B!>)*=!=?Q[#C>!*B@##@!B##@=!>$!Q#!&#@*=C?==#@O! 9$K(D#K#B>'&A!*BJ&'=>&?C>?&#!*=!(&$L*@#@!QA!>)#!D$C'D!J$&#=>!'?>)$&*>*#=_!=*BC#! >)#! K'[$&*>A! $J! >)#! D$C'D! )*E*B%! >&'*D=! ?=#! D$%%*B%! &$'@=O! H$=>1=7'*""! >)#! &$'@=! =?JJ#&#@!J&$K!'!=*%B*J*C'B>!`?'D*>A!@#CD*B#O!i*=*>$&=!C$K(D'*B#@!'>!>)#!D$C'D!>$?&*=K! K'B'%#K#B>_!\)*C)!J*B'DDA!&#=?D>#@!*B!'B!$L#&'DD!L*=*>$&!@#CD*B#O!H$&>#&!NTsspP!=>'>#=_! >)'>!m8-3,)&'+.'1-2!&,87,.2&,)-'%,.+,%/&,!"#$%&',!-2,#23&'1*2&,%/&,$#!!&$$,.+,%/&, .%/&'$4e,6B! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&_! >)$?%)_! >)#! `?'D*>A! $J! >)#! 'C>*L*>A! 'B@! >)?=! >)#! `?'D*>A! $J! >)#! J'C*D*>A_!>)#! J$&#=>_! >$! (?&=?#! >)*=! 'C>*L*>A! =##K!>$!Q#!(*L$>'D!J$&!m%/&,$#!!&$$,.+,%/&,.%/&'$On!! ! 6BB$L'>*$B! 6BB$L'>*$B!(&$C#==#=!$CC?&!$B!@*JJ#&#B>!D#L#D=!*B!>)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! $J! >)#! :/XO! ,B! >)#! D#L#D! $J! >)#!=#&L*C#! (&$L*@#&=_! >)#&#! '&#! J#\! 'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!\)*C)!J?&>)#&!=#&L*C#!`?'D*>A!QA!C#&>*J*C'>*$B!K#'=?&#=_! \)*D#! *K(&$L*B%! >)#*&! $\B! Q?=*B#==O! ,B! >)#! D#L#D! $J! >$?&*=K! K'B'%#K#B>_! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! *K'%#! *=! J?&>)#&#@! QA! '@@*B%! K$&#! `?'D*>A! )*E*B%! >&'*D=! >$! >)#! '&#'=_! \)*C)! '&#! =?(($=#@! >$! @*=>&*Q?>#! >)#! (&$J*>=! >)'>! \#&#! %#B#&'>#@! QA! >)#! J*&=>! `?'D*>A! )*E*B%! >&'*D!L.%/--'$%&*6O! NH&$J*>! *BC&#'=#! $J! >$?&*=K! Q?=*B#==#=!)'@!Q##B!@#>#C>#@!'D$B%!>)#!L.%/--'$%&*6!C$&&*@$&OP!3@@*>*$B'DDA!`?'D*>A! #B)'BC#K#B>!K#'=?&#=!'&#!C?&&#B>DA!?B@#&>'E#B!J$&!>)#!Q*E*B%!>&'*D=!*B!C$$(#&'>*$B! \*>)!&#=#'&C)!*B=>*>?>#=!=?C)!'=!>)#!0&#%$!/&,B).'%/.!/$!/#"&,=D"2O!! :$\#L#&_! J'C>$&=! >)'>! @#C#D#&'>#! *BB$L'>*$B! '&#! >$! Q#! J$?B@! *B! >)#! J$&#=>&A! =#C>$&V! 0$?&*=K! (D'BB#&=! '&#! C$BL*BC#@! >)'>! (&$C#==#=! $J! (&$@?C>! *BB$L'>*$B! 'B@! (&$@?C>! @#L#D$(K#B>! '&#! =D$\#@! @$\B! QA! C$B=?D>*B%! >)*&@! ('&>*#=_! =?C)! '=! J$&#=>! $\B#&=O! 8#L#&>)#D#==! '! B$B1*B>#%&'>*$B! $J! J$&#=>! $\B#&=! *B! >$?&*=K! (&$@?C>! @#L#D$(K#B>!(&$L#=!=*K*D'&DA!>*K#1C$B=?K*B%!*B!>)#!'J>#&K'>)O! +?&>)#&*B%! *BB$L'>*L#! J?B! =($&>! #L#B>=_! =?C)! '=! >)#! =B$\! Q'DD! \$&D@! C)'K(*$B=)*(=! *B! F*B>#&Q#&%! K*%)>! @&'\! N=)$&>1>#&KP! '@@*>*$B'D! L*=*>$&=! >$! >)#! &#%*$B_!Q?>!K'A!B$>!=>&#B%>)#B!>)#!*K'%#!$J!'!=?=>'*B'QD#!'B@!J$&#=>1Q'=#@_!)#'D>)A! @#=>*B'>*$B! =$! K?C)_! '=! $J! '! J?B! =($&>! @#=>*B'>*$BO! 3@@*>*$B'DDA_! #L#B>1Q'=#@! =>&?C>?&#=!&#`?*&#!)*%)!`?'D*>A!'CC$KK$@'>*$B!'B@!%'=>&$B$KA!=#&L*C#=!>)'>!'&#!u ?B>*D! B$\1! $BDA! 'L'*D'QD#! '>! '! D*K*>#@! 'K$?B>O! 6>! 'D=$! )'=! >$! Q#! C$B=*@#&#@! >)'>! '! J?&>)#&*B%!$J!>)#=#!#B@#'L$&=!C$?D@!C$KK#BC#!'!C)'B%#!*B!@#=>*B'>*$B!*K'%#O! 2A! =$K#! #Y(#&>=! 'B@! >$?&*=K! $(#&'>$&=!=7'*""! \'=! =##B! '=! '! ($==*QD#! C)'BC#! J$&!*BB$L'>*$BO!0)#A!=?%%#=>#@!'Q'B@$B*B%!&#J$&#=>'>*$B!$B!=$K#!\*B@>)&$\!'&#'=! >$!*B=>'DD!'@@*>*$B'D!J$&#=>1Q'=#@!-%%'-!%*.2,).*2%$_!=?C)!'=!'!\$$@1C#B>#&O!!

! TTc! A4:494 %OGPWWOUXMHIPUN'

3K$B%! $>)#&! #Y*=>*B%! >$?&*=K! =#%K#B>=! J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! =##K=!>$!(D'A!'!K'[$&!&$D#!*B!>)#!$L#&'DD!>$?&*=K!*B@?=>&A!$J!>)#!:/XO!<#>_!$BDA!'! J#\! =#&L*C#! (&$L*@#&=_! K$=>DA! *B! >)#! ?(=C'D#! =#%K#B>! &#'D*G#! >)#! C)'BC#! >$! J?DDA! ($=*>*$B!>)#K=#DL#=!'>!>)#!K'&E#>O!3CC$&@*B%!>$!H$&>#&!NTsspP!m!#$%.1&',$&'5*!&,fgh, -23,)'.3#!%,3*++&'&2!&$,-'&,-1.26,%/&,+-!%.'$,+.$%&'*26,8'-23,*3&2%*+*!-%*.2On!:#BC#_! '! J?&>)#&! ).$*%*.2*26! '>! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! K'&E#>! *=! 'D=$! &#C$KK#B@#@! J$&! D$\1(&*C#@! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=_! QA! #*>)#&! ?(%&'@*B%! >)#! =#&L*C#!$JJ#&=!>$!>)#!C&*>#&*'!$J!$B#!$J!>)#!&#%*$B'D!D'Q#D=_!$&!QA!'@@*B%!=?((D#K#B>'D! =#&L*C#=! >$! >)#! $\B! $JJ#&! 'B@! C$KK?B*C'>*B%! >)#! #JJ$&>O! 0)*=! C$?D@! J'C*D*>'>#! >)#! *K*>'>*$B!$J!D$\!C$=>=!NF#*#&K'*&_!RSSdPO!6B!>)#!#B@_!?(=C'D#!Q?=*B#==!\*DD!B##@!>$! *K(&$L#! >)#*&! =#&L*C#=! '%'*B_! \)*C)! K*%)>! '@@! *BB$L'>*L#! (&$@?C>=! >$! >)#! @#=>*B'>*$BO! :$\#L#&_! (&$@?C>! *BB$L'>*$B! 'D=$!a!-''*&$, -, /*6/, "&5&", .+, '*$?n_! 'B@! *J! >)#! B#\! (&$@?C>! *@#'! *=! #'=*DA! &#(D'C#'QD#! QA! >)#! C$K(#>*>$&_! *>! 'D=$! C'&&*#=! m/*6/, !.$%$, E*%/, "*%%"&, &23#'*26, +*'$%, 1.5&', -35-2%-6&$n! NF#*#&K'*&_! RSSdPO! 8$B#>)#D#==_! (&$@?C>!*BB$L'>*$B!'B@!>)#!K#'B=!$J!).$*%*.2*26!\*DD!#L#B>?'DDA!B$>!$BDA!&#=?D>!*B!'! (&$@?C>!`?'D*>A!*BC&#'=#!J$&!>)#!C?=>$K#&=_!Q?>!'D=$!*B!'B!$?>&*%)>!$L#&'DD!*K'%#!$J! >)#!@#=>*B'>*$BO!! /K'DD!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=_!B$>'QDA!>)$=#!\*>)!D#==!>)'B!s!Q#@=!NJ'K*DA! Q$'&@*B%!)$?=#=P!\*DD!=?JJ#&!J&$K!L*=*>$&!@#CD*B#=!*B!>)#!J?>?&#O!-#'=$B=!'&#!=##B!*B! '! K'&E#>! Q&#'E1@$\B_! @?#! >$! >)#! )*%)! '%#! $J! >)#! &#%?D'&! C?=>$K#&! 'B@! )*=! U! )#&! D*K*>#@! K$Q*D*>A! $B! >)#! @#K'B@! =*@#_! 'B@! >)#! >#B@#BCA! >$! &#@?C#! $&! =>$(! >)#! Q?=*B#==! $J! >)#! ('&#B>'D! %#B#&'>*$B! N\)*C)! \'=! K'*BDA! C'&&*#@! $?>! *B! $&@#&! >$! J*B'BC*'DDA! =?(($&>! >)#! B'>*$B'D! $D@1'%#! (#B=*$BP! 'B@! >)#! >#B@#BCA! >$\'&@=! '! (#&K'B#B>!&#B>!C$B>&'C>!$J!J$&K#&!L'C'>*$B!JD'>=!J&$K!>)#!=?((DA!=*@#!N:'&&#&!'B@! /C)#&&_! RSSRPO! -#=?D>*B%! '>! J*&=>! *B! '! @#CD*B#! $J! >)#! 8'&-3%/, *B! 'CC$KK$@'>*$B! $JJ#&*B%=_!>)*=!K'A!'D=$!K#'B!'!C)'BC#!J$&!>)#!@#=>*B'>*$B!>$!Q#C$K#!$L#&'DD!K$&#! @#K'B@1$&*#B>#@O! /K'DD! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=! '&#! &#C$KK#B@#@! >$! C)'B%#! >)#*&!*K'%#!J&$K!>)#!m@?=>A_!$D@!Q$'&@*B%!)$?=#n!*B>$!'B!#C$B$KA1(&*C#@!)$K#!J$&! >)#!A$?B%#&!J$&#=>!L*=*>$&!\*>)!'!D$\!Q?@%#>_!\)$!*=!D$$E*B%!J$&!'!&#'=$B'QD#!C$=>1 (#&J$&K'BC#! &'>*$O! :$\#L#&_! \*>)$?>! 'B! $&*#B>'>*$B!>$\'&@=! B#\! K#@*'_! =?C)! '=! *B>#&B#>! \*>)! \#Q=*>#=_! \#Q! ROS! (D'C#K#B>=! 'B@! =#'&C)! #B%*B#! $(>*K*G'>*$B_! >)#! @#L#D$(K#B>!$J!=K'DD!(&*L'>#!'CC$K$@'>*$B!Q?=*B#==#=!*=!=##B!C&*>*C'DDAO! 0)#!#B)'BC#K#B>!$&!K'*B>#B'BC#!$J!=#&L*C#!`?'D*>A!\*DD!(D'A!'!K'[$&!&$D#!J$&! "#&K'B! &?&'D! @#=>*B'>*$B=! *B! >)#! J?>?&#O! /*BC#! =#&L*C#! *=! '! =*%B*J*C'B>! C$=>! J'C>$&_! 3*-6.2-", *2%&6'-%*.2!K'A! Q#! '! =$D?>*$B! J$&! D'&%#&! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=O! 0)*=! 'D=$! *BL$DL#=! C$$(#&'>*$B! (#&)'(=! #L#B! \*>)! C$K(#>*B%! Q?=*B#==#=O! :$\#L#&_! ! TTo! C$$(#&'>*$B! 'K$B%! C$K(#>*>$&=! $B! /7.! =C'D#! \*DD! QA!'DD! K#'B=! C$B>&*Q?>#! >$! >)#! !.1)&%*%*5&,-35-2%-6&!$J!>)#!@#=>*B'>*$BO! +?&>)#&K$&#! >)#! @#L#D$(K#B>! $J! B*C)#! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! '@@*B%! >$! >)#! @*'%$B'D!CD?=>#&!@*K#B=*$B!=)$?D@!Q#!#BC$?&'%#@_!@#=(*>#!$J!>)#!($==*QD#!=#'=$B'D! Q?=*B#==!$(#&'>*$B!=C)#@?D#O! 3CC$&@*B%!>$!>)#!=>?@A!&#=?D>=_!>)#&#!*=!=>*DD!%&#'>!@*='%&##K#B>!C$BC#&B*B%!>)#! )#>#&$%#B#$?=!*BJ&'=>&?C>?&#!=*>?'>*$BO!3D>)$?%)!$L#&B*%)>!>$?&*=>=!>$!>)#!:/X!'&#! 'QD#!>$!$Q>'*B!>)#!/'?#&D'B@C'&@_!'DD$\*B%!J$&!>)#!J&##!?=#!$J!(?QD*C!>&'B=($&>'>*$B_! >)#!Q?=!'B@!&'*D\'A!B#>!=>*DD!B##@=!>$!Q#!*K(&$L#@!=*BC#!(?QD*C!>&'B=($&>!J&$K!=K'DD! >$\B=! >$! =K'DD! >$\B=! N\)#&#! ('&>DA! 'CC$KK$@'>*$B! Q?=*B#==#=! '&#! =*>?'>#@P! =$K#>*K#=! $CC?&=! $BDA! >\*C#! '! @'AO! 3@@*>*$B'DDA_! >)#! L'=>! K'[$&*>A! $J! >)#! L*=*>$&=! NsTObeP!'&&*L#!QA!C'&O!3!C$K(D#>*$B!$J!>)#!'?>$!&$?>#!3cd!=##K=!)#BC#!#==#B>*'D!'B@! *=!>)?=!&#C$KK#B@#@O! 9$BC#&B*B%!B#\!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!(&$@?C>!@#L#D$(K#B>!$B!(&*L'>#!J$&#=>! (&$(#&>A!'B@!@#=(*>#!$J!>)#!D$C'DDA!#Y*=>*B%!C'L#'>=_!*>!*=!&#C$KK#B@#@!>$!J$DD$\!>)#! &#%*$B'D! =$D?>*$B=! *B! C$$(#&'>*$B! \*>)! >)#! &#=(#C>*L#! $&%'B*G'>*$B=! Q#C'?=#! u'J>#&! A#'&=!$J!=C*#B>*J*C!J$&#=>!($D*CA!(?QD*C'>*$B=!$B!>)#!B'>*$B'D!NX&$>>_!RSSo_!7#KKD#&! 'B@! -?((#&>_! RSSdP! 'B@! *B>#&B'>*$B'D! =C'D#! N3B'B@'! 'B@! :#&'>)_! RSSR_! :'B=#B1 7$DD#&! 'B@! ,?=>&?(_! RSScP! u! '! &#%*$B'D! =$D?>*$B! =>*DD! K*%)>! Q#! >)#! K$=>! #JJ#C>*L#! =>&'>#%A!>$!$L#&C$K#!>)*=!*==?#O! 6J! @#=>*B'>*$B! K'B'%#K#B>! 'B@! K'&E#>*B%! *K(&$L#=! 'B@! 'C)*#L#=! >)#! #=>'QD*=)K#B>!$J!$B#!?KQ&#DD'!Q&'B@!B'K#!mB-#&'"-23n!N*BCD?@*B%!>)#!B#>\$&E!'B@! CD?=>#&!#B@#'L$&=!$J!>)#!D$C'D!Q?=*B#==#=P_!'!J?&>)#&!=>#(!C$?D@!Q#!'!Q&'B@!>&'B=J#&! >$!&#%*$B'D!B'>?Q'=#@!(&$@?C>=!'B@!=#&L*C#=_!=?C)!'=!(&$@?C>=!$J!&#%*$B'D!J$$@! Q&'B@=!N#O%O!,Q#&#B%'@*B!$&!/>O!7$&*>G!*B!/\*>G#&D'B@!\*>)!'==$C*'>#@!(&$@?C>=!'B@! Q&'B@=!*B!>)#!J$$@!'B@!J?&B*>?&#!*B@?=>&A!N2*#%#&_!RSSoPPO! ! A4A4 .OUOTMRIZIUY'

3=! H$&>#&! (?>=! *>_! m-, !"#$%&', *$, %/&, 1-2*+&$%-%*.2, .+, %/&, 3*-1.23, -%, E.'?n! NH$&>#&_! RSSSPO! 0)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! $J! >)#! :/X! K*%)>! >#C)B*C'DDA!Q#!=##B!'=!'!CD?=>#&!*B!>)#!=#B=#!$J!H$&>#&Z=!@#J*B*>*$BO!:$\#L#&_!*B>#&B'D! =>&?C>?&#=_! #=(#C*'DDA! *B>#&=#C>$&'D! C$$(#&'>*$B! 'B@! >)#! #Y*=>*B%! *BJ$&K'>*$B! (&$C#==#=! @$! B$>! J?DDA! &#JD#C>! m-, 3*-1.23,-%, E.'?nO! mI., *2*%*-%&, -, !"#$%&', *%, *$, 2.%, $#++*!*&2%, %/-%, $.1&, $#))"*&'$, !..)&'-%&, -23, E.'?, %.6&%/&'n! NF#*#&K'*&! 'B@! />#*B)'?=#&_!RSSbPO!/*BC#!K'*BDA!'CC$KK$@'>*$B!Q?=*B#==#=!$J!>)#!='K#!Q&'BC)!'B@! J#\! J'C*D*>*#=! *B! >$?&*=K! K'B'%#K#B>! $B! >)#! $(#&'>*$B! D#L#D! \$&E! >$%#>)#&_! >)#!

! TTd! C$$(#&'>*$B!>'E#=!(D'C#!'>!'!B#>\$&E!Q'=*=O!9D?=>#&!@#L#D$(K#B>!C'B!Q#!'JJ#C>#@!QA! '! D'CE! $J! D#'@#&=)*(_! D$\! D#L#D=! $J! C$DD'Q$&'>*$B! 'B@! '! D'CE! $J! >&?=>! Q#>\##B! J*&K=! N2&'?B_! RSSoPO! 0)#! D'CE! $J! D#'@#&=)*(! *=! %*L#B! >)&$?%)! >)#! m=*'!/%#'13&2?&2n! $J! #'C)!*B@*L*@?'D!C$KK?B*>AO!3=!=>'>#@!#'&D*#&_!C$$(#&'>*$B!#Y*=>!$BDA!'>!'!J#\!D#L#D=! 'B@! m>&?=>n! '((#'&=! >$! Q#! >$$! ?B(&$J#==*$B'D! J$&! >)#! #Y(#&>=_! =*BC#! *>! *=! &'>)#&! &#(D'C#@! QA! >)#! \$&@! m(&$J#==*$B'D! C$$(#&'>*$BnO! 3CC$&@*B%! >$! F#*#&K'*&! 'B@! />#*B)'?=#&! NRSSbP! *>! *=! K$&#! >)#! L#&>*C'D! 'B@! )$&*G$B>'D! C$$(#&'>*$B! \*>)*B! 'B@! 'D$B%!>)#!>$?&*=>!=#&L*C#!C)'*B!>)'>!*=!#==#B>*'DO! 0)#!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&!$J!>)#!:/X!(&$L*@#=!J#\!%$$@! #Y'K(D#=!J$&!J$=>#&*B%!!.1)&%*%*5&,-35-2%-6&!J&$K!/7.!*B*>*'>*L#=!'>!>)#!@#=>*B'>*$B! D#L#DO!:$\#L#&_!>&?#!CD?=>#&!=>&?C>?&#=!)'L#!A#>!>$!Q#!@#L#D$(#@O! 0)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! '((&$'C)! '@@&#==#=!!"#$%&'( $)&!*+*!, $%'-%&67O! 9)$$=*B%! >)*=! CD?=>#&! '((&$'C)! K#'B=! >)#! '>>#K(>!$J! %#>>*B%! 'DD! B#C#=='&A!*BJ$&K'>*$B!$B!'B!'%%D$K#&'>*$B!$J!Q?=*B#==#=!%&$?(#@!'&$?B@!'!B'>?&'D! &#=$?&C#!>$!J?&>)#&!@#L#D$(!'B@!=?(($&>!>)*=!J$&K'>*$BO!6>!*@#B>*J*#=!>)#!*B@*L*@?'D! #B>*>*#=! $J! >)#! CD?=>#&! 'B@! >)#*&! *B>#&C$BB#C>*$BO! 3D>)$?%)! >)#! #Y>#B=*$B! $J! >)#! J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&A!CD?=>#&!QA!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!C$B>&*Q?>#=!>$!'! K$&#!C$K(&#)#B=*L#!?B@#&=>'B@*B%!$J!>)#!#C$B$K*C_!=$C*'D!'B@!#C$D$%*C'D!L'D?#!$J! J$&#=>1Q'=#@! C$KK?B*>*#=_! >)#! (&*BC*('D! CD?=>#&! '((&$'C)! *=! %#B#&'D*G#@! 'B@! >)?=! Q#C$K#=!D#==!=(#C*J*CO!3CC$&@*B%!>$!.B&*%)>!NRSSSP!m$#!/,E*3&('-26*26,!"#$%&'$,-'&, %..,6&2&'-",%.,/-5&,1#!/,!./&'&2!7,+.',)."*!7,$#)).'%nO!3%&##*B%!\*>)!.B&*%)>_!'!J?DD! *B>#%&'>*$B! $J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! *B>$! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@!*B@?=>&*#=!$B!'!(&'C>*C'D!=C'D#!K*%)>!Q#!*B#JJ*C*#B>O!,B!'!($D*>*C'D!=C'D#_! )$\#L#&_! *>! =)$\=! =*%B*J*C'B>! &#D#L'BC#! J$&! @#C*=*$B! K'E#&=O! 3%'*B=>! >)*=! Q'CE%&$?B@_! *>! *=! 'Q=$D?>#DA! C&?C*'D! >$! =#('&'>#! >)#! !"#$%&'($)&!*+*!, -))'.-!/! *B! '! D$C'D*G#@! #BL*&$BK#B>! $J! '! C'=#! =>?@A! J&$K! %#B#&'D! ($D*>*C'D! \*DD! >$! 'L$*@! (#&J$&K'BC#!'KQ*%?*>AO! +&$K! >)#! (#&=(#C>*L#!$J! >)#! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B!CD?=>#&! *B! '! D$C'D*G#@! =#>>*B%! $J! '! C'=#! =>?@A_! >)#! CD?=>#&! C$BC#(>! (&$L*@#=! )#D(J?D! >$$D=! >$! 'B'DAG#! Q?=*B#==! =>&?C>?&#=! 'B@! =>&'>#%*#=! \*>)*B! >)#! &#%*$BO! -#C$KK#B@'>*$B=! 1! 'DQ#*>!'@K*>>#@DA!'(('&#B>!$B#=!1!C'B!Q#!K'@#!J$&!>)#!D$C'D!/7.=!'B@!>)#!CD?=>#&O! /*BC#!>)#!#Y'K*B#@!CD?=>#&!*=!=(#C*'D!*B!*>=!CD?=>#&!#B>*>*#=_!=*G#!'B@!@*K#B=>*$B=_!*>! *=!B$>!&#C$KK#B@#@!>$!@&'\!C$BCD?=*$B=!J&$K!>)*=!C'=#!=>?@A!J$&!'DD!J$&#=>#@!&?&'D! '&#'=O!-?&'D!J$&#=>!'&#'=!*B!D$\!K$?B>'*B!&'B%#=!K*%)>!(&$J*>!J&$K!>)#!&#=?D>=!Q?>! $>)#&! CD?=>#&=! K*%)>! Q#! >$$! @*JJ#&#B>! @?#! >$! =?&&$?B@*B%! C$B@*>*$B=_! =?C)! '=! 'C>*L*>*#=! >)'>! &#D'>#! >$! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=KO! 4*JJ#&#B>! =#&L*C#! (&$L*@#&=! 'B@! >$?&*=K! $(#&'>$&! =>&?C>?&#=! '&#! ($==*QD#! 'B@! >)?=! 'B$>)#&! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K!

! TTr! CD?=>#&! N#O%O! J&!?"&28#'6&', B&&2)"-%%&P! K*%)>! @*JJ#&! =*%B*J*C'B>DA! J&$K! >)#! $B#! @#=C&*Q#@! *B! >)#! :/XO! 3@@*>*$B'DDA_! H$&>#&! NRSSRP! '&%?#=! >)'>! m%/&, -))'.)'*-%&, 3&+*2*%*.2,.+,-,!"#$%&',!-2,3*++&',*2,3*++&'&2%,".!-%*.2$9,3&)&23*26,.2,%/&,$&61&2%$,*2, E/*!/,%/&,1&18&',!.1)-2*&$,!.1)&%&,-23,%/&,$%'-%&6*&$,%/&7,&1)".7On!! 0)#! )#&#*B! @&'J>#@! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! K'A! >)?=! Q#! =?*>'QD#! J$&! >)#! C)$=#B! C'=#! =>?@A! Q?>! K'A! )'L#! >$!Q#! #Y>#B@#@! *J! '((D*#@! ?B@#&! @*JJ#&#B>! =?&&$?B@*B%! C$B@*>*$B=O! 0)*=! K'A! &'B%#! J&$K! Q'=*C! (&#K*=#=! =?C)! '=! J$&#=>!(&$(#&>A!&*%)>=!>$!>)#!=?((DA!=>&?C>?&#!$J!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!(&$@?C>=!'B@! =#&L*C#=O!:$\#L#&_!J&$K!>)#!&#=?D>=!$J!>)#!=>?@A_!*>!C'B!Q#!'==?K#@!>)'>!>)#!=#%K#B>! $J!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!\'=!C$L#&#@!C$K(D#>#DA!J$&!>)#!C'=#!=>?@A! &#%*$BO! 6B!>)#!J&'K#\$&E!$J!'!D$C'D*G#@!C'=#!=>?@A!#BL*&$BK#B>!>)#!=#%K#B>!$J!J$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! C'B! Q#! =##B! '=! '! 1*!'.(!"#$%&'! N7*C)'#D_! RSSrCP! Q#C'?=#!Q?=*B#==#=!'&$?B@!'!D$C'D!&#=$?&C#!m!.2%'*8#%&,%.,-,".!-",$)&!*-"*:-%*.2,-23, &26-6&,*2,$&'5*!*26,-,!.11.2,!"*&2%&"&n!o*8*34l4!0)*=!(&#=?K#=!>)#!#Y*=>#BC#!$J!>)#! J$&#=>! &#=$?&C#! 'B@! >)#! C$KK?B*>A! Q?*D@*B%! 'C>*L*>*#=! u*BCD?@*B%! @#&*L#@! (&$@?C>=! 'B@!=#&L*C#=1!'&$?B@!>)*=!&#=$?&C#O!! 2A!*>=!'((D*C'>*$B!*B!'!C'=#!=>?@A!>)#!$&*%*B'D!K#>)$@$D$%*C'D!=>&?C>?&#!$J!>)#! CD?=>#&!'((&$'C)!*=!B#'&DA!*BL#&>#@V!>)#!J$C?=!$B!>)#!@#=C&*(>*L#!*@#B>*J*C'>*$B!$J!'! C#&>'*B!%#$%&'()*C!'%%D$K#&'>*$B!>)&$?%)!=#C$B@'&A!=>'>*=>*C'D!@'>'!*=!#Y>#B@#@!QA! 'B!#Y(D*C'>*L#!'B@!J?&>)#&K$&#!(&'C>*C'D1B$&K'>*L#!#JJ$&>O!0)#!J$C?=!*=!B$!D$B%#&!$B! >)#! `?#=>*$B! *+! C#&>'*B! *B>#&C$BB#C>#@! C$K('B*#=! '%%D$K#&'>#! 'B@! J$&K! '! CD?=>#&! Q?>!&'>)#&!$B!mE/-%! 1-?&$,%/*$,!"#$%&',$#!!&$$+#",-23,%/&,'&6*.2,!.1)&%*%*5&qn!'B@! J?&>)#&K$&#! mE/*!/, !.23*%*.2$, 2&&3, %., 8&, 1-*2%-*2&3, .', *1)'.5&3, %., +.$%&', %/&, !.1)&%*%*5&2&$$,.+,%/&,'&6*.2qnO! 3*K*B%!'>!>)#!@#D*L#&A!$J!'!=(#C*J*C!('CE'%#!J$&!>)#!C)$=#B!>'&%#>!%&$?(_!>)*=! '((&$'C)!=?(($&>=!>)#!*@#B>*J*C'>*$B!$J!B#\!(&$@?C#&=!$&!>)#!(&$@?C>!K$@*J*C'>*$B! $J!#Y*=>*B%!(&$@?C#&=!'B@!>)#!$L#&'DD!%$'D!$J!'@@*B%!L'D?#!>$!>)#!&#%*$B'D!(&$@?C>O! /*BC#! >)#! (&*K'&A! %$'D! \'=! >)#! )$D*=>*C! #Y'K*B'>*$B! $J! >)#! #Y>#&B'D! #JJ#C>=! J&$K! &#%*$B'D!J$&#=>!K'B'%#K#B>!*B!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&=!'B@!>)#! C$B=*@#&'>*$B! $J!!.1)"&1&2%-'*%*&$_! B#*>)#&! *B(?>1$?>(?>! 'B'DA=#=! N#O%O! @?#! >$! >)#! D'CE*B%! =>'>*=>*C'D! @'>'! 'B@! @#(>)! $J! @#>'*D! $&! '%%&#%'>#@! (&$C#==#=P! B$&! C$KK$B! K'&E#>!'B'DA=*=!C$?D@!)'L#!Q##B!'((D*#@_!>$!'C)*#L#!>)#!='K#!&#=?D>=O! !

! TTp! A4C4 -STH_OT'TONOMTG_'UOOX'

H$&>#&Z=! 0*-1.23, 1.3&"! C$K(&*=#=! '! K?D>*>?@#! $J! J'C>$&=_! \)*C)! '&#! *B>#&D*BE#@O!8$>!'DD!J'C>$&=!C'B!Q#!#`?'DDA!C$B=*@#&#@O!6B!>)*=!=>?@A!>)#!=?((DA!=*@#! $J!J$$@!'B@!$>)#&!(&*K'&A!=#C>$&=!\'=!J'*&DA!B#%D#C>#@_!Q#C'?=#!*>!\$?D@!)'L#!Q##B! Q#A$B@! >)#! =C$(#! >$! C$B=*@#&! >)#! =?((D*#&! *B@?=>&*#=! $J! 'DD! >$?&*=K! Q&'BC)#=O! 3! =>?@A! $B! >)#! ?=#@! =?((D*#&=! 'B@! >)#*&! (&$@?C>=! C$?D@! #Y($=#! *BJ$&K'>*$B! $B! >)#! L'D?#! '@@#@! *B! >)#! &#%*$B! N*B(?>1$?>(?>P! 'B@! *K($&>#@! %$$@=O! 3D>)$?%)! B'>? Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&=!>)'>!$JJ#&!&#%*$B'D!(&$@?C>=!>$!>)#*&!%?#=>=!#YCD?=*L#DA!#Y*=>! N#O%O!0*&$DP_!@#>'*D#@!=>?@*#=!>$!@#>#&K*B#!J'C>$&=!\)*C)!=>&#B%>)#B!&#%*$B'D!=?((D*#&=! >$! K'*B>'*B! &#%*$B'D! C'=)! JD$\=! '&#! =>*DD! D'CE*B%O! /?C)! =?((DA! =*@#! 'B'DA=#=! *B! >$?&*=K!CD?=>#&=!\$?D@!$BC#!K$&#!#Y('B@!>)#!L*#\!$B!>)#!&#%*$B'D!#C$B$KA!$J!>)#! C'=#!=>?@A!'&#'O! 0)#! '((D*C'>*$B! $J! >)#! '((D*#@! ;a! K#>)$@! C$?D@! Q#! ?=#@! J$&! J?&>)#&! *@#B>*J*C'>*$B! $J! J$&#=>1Q'=#@! >$?&*=K! CD?=>#&=! *B! >)#! @*JJ#&#B>! +&3&'-", $%-%&$! *B! "#&K'BAO!6>!*=!'==?K#@!>)'>!>)#!&#=?D>=!\*DD!Q#!@*JJ#&*B%!\*>)!>)#!J$&K=!$J!J$&#=>1 Q'=#@! 'C>*L*>*#=! 'B@! >)?=! >)#! D$C'D! >$?&*=K! Q?=*B#==#=Z! =>&?C>?&#=! 'B@! J'C>$&! C$B@*>*$B=O! +?&>)#&K$&#! >)#! ;a! K*%)>! Q#! '! ?=#J?D! >$$D! >$! J*B'DDA! C$K('&#! J$&#=>1 Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!'B@!*>=!&#%*$B'D!#C$B$K*C!Q#B#J*>=!$J!(&$>#C>#@!J$&#=>! '&#'=!N#O%O!O-%*.2-")-'?,K-7&'*$!/&',C-"3P!>$!K'B'%#@!J$&#=>!'&#'=!N#O%O!B-#&'"-23PO! 6>! *=! '==?K#@! >)'>! Q#=*@#=! >)#! #YCD?=*L#DA! (&$K$>#@! (&$>#C>#@! J$&#=>! '&#'=! *B! "#&K'BA_!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!CD?=>#&=!C'B!Q#!J$?B@!*B!K'BA!&?&'D_! J$&#=>#@!&#%*$B=O!7$&#$L#&_!?=*B%!>)#!;a_!'!=#('&'>#@!L*#\*B%!$J!J$&#=>1Q'=#@!@'A! L*=*>$&=!N>$?&*=>!'&&*L'D=!U!($(?D'>*$B!=*G#P!'B@!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=>=!N#O%O!$L#&B*%)>! =>'A=!U!B?KQ#&!$J!Q#@=P!C$?D@!D#'@!>$!'!CD$=#&!D$$E!'>!>\$!@*JJ#&#B>!>'&%#>!%&$?(=O! 0)*=!=>?@A!'((&$'C)!(?&($=#DA!#YCD?@#=!C$B=?K(>*L#!&#C&#'>*$B'D!?=#_!=?C)!'=! J*=)*B%! 'B@! )?B>*B%O! +$DD$\*B%! >)#! C$BC#(>?'D! #Y>#B>*$B! $J! >)#! J$&#=>! 'B@! \$$@1 Q'=#@!*B@?=>&*#=!CD?=>#&!QA!&#C&#'>*$B'D!'C>*L*>*#=!'B@!>)#*&!*B@?=>&*#=_!'!J?&>)#&!D$$E! $B! C$B=?K(>*L#! &#C&#'>*$B'D! Q?=*B#==#=! C$?D@! $BC#! K$&#! C$B>&*Q?>#! >$! '! K$&#! )$D*=>*C!?B@#&=>'B@*B%!$J!>)*=!=#C>$&O!,B!'!(&'C>*C'D!=C'D#_!D*K*>=!>$!>)#!*@#B>*J*C'>*$B! $J!C$B=?K(>*L#!&#C&#'>*$B'D!?=#!)$>=($>=!\*DD!Q#!%*L#B!QA!>)#!"#&K'B!9D'==*J*C'>*$B! $J!.C$B$K*C!3C>*L*>*#=_!\)*C)!@$#=!B$>!'DD$\!J$&!'!=#('&'>#@!L*#\!$B!#O%O!K?=)&$$K! %'>)#&*B%_!)?B>*B%!'B@!J*=)*B%!>)&$?%)!@'>'!D*K*>'>*$BO! 3D>)$?%)! '! =$C*'D! B#>\$&E! 'B'DA=*=! \'=! C'&&*#@! $?>!'K$B%! >)#! #Y(#&>! C*&CD#_! K$&#! *BJ$&K'>*$B! $B! C$$(#&'>*$B! ('>>#&B=! 'B@! >)#! `?'D*>A! $J! C$$(#&'>*$B! C$?D@! )'L#! Q##B! @#>#C>#@_! *J! 'B$>)#&! K#>)$@! )'@! Q##B! C)$=#B! >$! $Q'*B! >)#! @'>'! N=##! K#>)$@! C)'(>#&! J$&! /83PO! 3@@*>*$B'D! &#=?D>=! *B! /83! C'B! Q#! %#B#&'>#@! *J! K$&#! &#D'>*$B'D!@'>'!*=!$Q>'*B#@!*B!J?>?&#!CD?=>#&!'B'DA=#=O! ! TTs! +?&>)#&K$&#_!B#\!C$KK?B*C'>*$B!>$$D=!'B@!=>&'>#%*#=_!=?C)!'=!>)#!*B>#%&'>*$B! $J!\#Q!ROS!*B!D$C'D!@#=>*B'>*$B!K'&E#>*B%!=)$?D@!Q#!C$B=*@#&#@O!0)#!?=#!$J!\#Q!ROS! =##K=! u! '>! >)*=! ($*B>! u! 'D&#'@A! '=! '! =>'B@'&@! *B! @#=>*B'>*$B! K'&E#>*B%O! <#>_! *B! >$?&*=K!CD?=>#&!D*>#&'>?&#!*>!)'=!Q##B!C$L#&#@!$BDA!=($&'@*C'DDAO!+#'=*Q*D*>A!=>?@*#=!$J! -//!J##@=_!QD$%=!'B@!>)#!?=#!$J!>\*>>#&!J$&!C$B>*B?$?=!B#\=!$B!#O%O!>&'*D!C$B@*>*$B=! 'B@!\#'>)#&!J$&#C'=>!K*%)>!C$B>&*Q?>#!>$!'!A$?B%#&!C?=>$K#&!(&$J*D#!'B@!)#BC#!>$! @*JJ#&*B%!@#K'B@!C$B@*>*$B=!'B@!B#\_!*BB$L'>*L#!(&$@?C>!%#B#&'>*$BO!

! TRS! C4 &PUGRSNIPU'

0)#! *B>#%&'>*$B! $J! >)#! =#&L*C#1&#D'>#@! >$?&*=K! *B@?=>&A! *B>$! >)#! $?>(?>1 @#J*B#@! L'D?#1C)'*B1C$K(&*=*B%! J$&#=>! 'B@! \$$@1Q'=#@! *B@?=>&*#=! CD?=>#&! $B! '! C$BC#(>?'D!=C'D#!*B>&$@?C#=!>)#!L*#\*B%!$J!>\$!@*JJ#&#B>!*B@?=>&*#=_!C'(*>'D*G*B%!$B! >)#!='K#!&#=$?&C#O!! 0)#! )#&#*B! '((D*#@! K#>)$@=! (&$L#! ?=#J?D! >$! @#=C&*Q#! 'B@! 'B'DAG#! '! J$&#=>1 Q'=#@!>$?&*=K!CD?=>#&!*B!'!=#>!J&'K#!$J!'!C'=#!=>?@AO!0)#!J?&>)#&!'B'DA=*=!Q'=#@!$B! H$&>#&Z=! 0*-1.23, 1.3&"! #K()'=*G#=! >)#! =$C*$1#C$B$K*C! 'B@! =$C*$1($D*>*C'D! *K($&>'BC#!$J!K'B'%#@!J$&#=>=!J$&!&?&'D!J$&#=>1Q'=#@!>$?&*=K!'B@!&#C&#'>*$B!'&#'=O! mA2, %/&, 8&$%, !-$&, $!&2-'*.9, !"#$%&', -2-"7$*$, *$, #$&3, %., &b).$&, *2%&'3&)&23&2!*&$, -23, -$$.!*-%&3, '&6*.2-", &!.2.1*!, $%'&26%/$, -23, E&-?2&$$&$9, 6*5&2, -"%&'2-%*5&, &b)"*!*%, -$$#1)%*.2$, -8.#%, -, !.11#2*%7d$, 3&5&".)1&2%, !/-""&26&$9, 6.-"$9, 5-"#&$9, -23, )."*%*!-", '&-"*%*&$n! N.B&*%)>_! RSSSPO! 3=! >)*=! =>?@A! =)$\=_! *B>#&@#(#B@#BC*#=! Q#>\##B! J$&#=>&A! 'B@! >$?&*=K! Q#C$K#! '(('&#B>_! =>&#B%>)! 'B@! \#'EB#==#=! $J! >)#! J$&#=>1 Q'=#@! >$?&*=K! 'B@! &#C&#'>*$B! CD?=>#&! '&#! $?>D*B#@! 'B@! C$KK?B'D! @#L#D$(K#B>! &#C$KK#B@'>*$B=!'&#!K'@#O, ,?>!$J!>)#!J$&#=>&A!(#&=(#C>*L#!*>!Q#C$K#=!CD#'&!\)*C)!$>)#&!*B@?=>&*#=!@#(#B@! $B! '! =$?B@! J$&#=>! #BL*&$BK#B>! 'B@! *>=! K'B'%#K#B>! (&'C>*C#=! 'B@! *B! \)*C)! @*K#B=*$B!>)#A!'&#!'QD#!>$!C'(*>'D*G#!$B!>)#!&#=$?&C#O!3B!*B>#%&'>*$B!$J!B$B1>*KQ#&! J$&#=>! (&$@?C>=! 'B@! =#&L*C#=! \$?D@! #BD'&%#! u! *B! CD?=>#&! Q&#'@>)! 'B@! @#(>)! u! >)#! J$&#=>!'B@!\$$@1Q'=#@!*B@?=>&*#=!CD?=>#&O!,B!>)#!C$BC#(>?'D!'B@!($D*>*C'D!=C'D#_!>)*=! K*%)>!Q#!?=#J?D!J$&!($D*>*C*'B=!'B@!@#C*=*$B!K'E#&=O!,B!'!(&'C>*C'D!=C'D#!'B@!*B!>)#! D$C'D*G#@! J&'K#\$&E! $J! '! C'=#! =>?@A_! '! C$K(D#>#! *B>#%&'>*$B! K*%)>! Q#! *B#JJ*C*#B>O! :$\#L#&_! '! K$&#! )$D*=>*C! >)*BE*B%! 'B@! ?B@#&=>'B@*B%! $J! Q$>)_! >)#! J$&#=>&A! 'B@! >$?&*=K! *B@?=>&A! C$?D@! D#'@! >$! '! K$&#! C$)#=*L#! 'B@! =>&$B%#&! &#%*$B'D! CD?=>#&! J$&K'>*$BO!3=!'B!$?>C$K#!$J!>)*=!=>?@A_!*>!Q#C$K#=!#L*@#B>!>)'>!D$C'D!'B@!&#%*$B'D! ($D*CA! =?(($&>! B##@=! >$! D$$E! Q#A$B@! >)#! L'D?#1C)'*B! 'D$B%! >)#! &#=$?&C#! \$$@! >$! C$L#&!*K($&>'B>!=$C*#>'D!B##@=O!

! TRT! E4 %OQOTOUGON'

! Ahlert, G., Meyer, B. and Wolter, I. (2003) Dienstleistungen im Hochsauerlandkreis. Gesellschaft für wirtschaftliche Strukturforschung mbH Osnabrück. Osnabrück.

AID-Infodienst (2006) Leitfaden "Innvative Waldprodukte": Neue Einkommensquellen durch Vermarktung der Schutz- und Erholungsleistungen von Wäldern [Guidelines 'innovative forest products': new income sources through marketing of conservation- and recreation services in forests], aid Infodienst e.V., 45.

Ammer, U. and Pröbstl, U. (1991) Freizeit und Natur - Probleme und Lösungsmöglichkeiten einer ökologisch verträglichen Freizeitnutzung. Paul Parey Verlag. Hamburg and Berlin, Germany. 228.

Ananda, J. and Herath, G. (2002) Incorporating stakeholder values into regional forest planning: a value function approach Ecological Economics. 45 (1), 75-90.

Anonymous (2006) Gutachten zu wirtschaftlichen Effekten durch den Rothaarsteig, destinet.de - Infodienst Destinationsmanagement.

Anonymous (2007) Wanderwege nur noch mit Waldbauern: Rahmenvereinbarung unterzeichnet. Die Waldbauern in NRW. Mai / Juni 2008 11-13.

Armstrong, H. and Taylor, J. (2000) Economics and Policy. (3rd). Blackwell Publishers. London. 448.

Arnberger, A. and Eder, R. (2007) Monitoring recreational activities in urban forests using long-term video observation. Forestry. 80 (1), 1-15.

Arnsberg, B. (2007) Amtsblatt für den Regierungsbezirk Arnsberg mit öffentlichem Anzeiger. Bezirksregierung Arnsberg. 169-172.

Asheim, B., Cooke, P. and Martin, R. (2006) Clusters and regional development - critical reflections and explorations. (1st). Routlege, Taylor & Francis Group. Abingdon, Oxon, UK. 300.

Aylward, D. K. (2005) Extending the grape vine: innovation and knowledge transmission within the Australian wine industry. Australian Agribusiness Review. 13 (2005), 1-15.

Aylward, D. K. and Glynn, J. (2005) Assessing SME innovation within different cluster models: lessons from the Australian wine industry. 18th annual conference of SEAANZ. University of New England, Armidale, 25-28 September 2005.

! TRR! Aylward, D. K. and Glynn, J. (2006) SME innovation within the Australian wine industry: a cluster analysis. Journal of the SMAANZ (Small Enterprise Association of Australia and New Zealand). 14 (1), 1-15.

Balmford, A., Beresford, J., Green, J., Naidoo, R., Walpole, M. and Manica, A. (2009) A global perspective on trends in nature-based tourism. PLoS Biology. 7 (6), e1000144/6.

Baloglu, S. and McCleary, K. W. (1999) A model of destination image formation. Annals of Tourism Research. 26 (4), 868-897.

Bateman, I., Garrod, G., Brainard, J. and Lovett, A. (1995) Using geographical information systems to apply the travel cost method: A study of woodland recreation value. Newcastle upon Tyne. 28.

Bathelt, H. and Glückler, J. (2000) Netzwerke, Lernen und evolutionäre Regionalentwicklung. Zeitschrift für Wirtschaftsgeographie. 44 (3/4), 167-182.

Bathelt, H. and Glückler, J. (2003) Wirtschaftsgeographie, Ökonomische Beziehung in räumlicher Perspektive [Economic geography. Economic relationships in spatial perspective]. (2nd). Ulmer Verlag. Stuttgart. 319.

Belton, V. and Stewart, T. J. (2001) Multiple criteria decision analysis: An integrated approach. (1st). Springer. The Netherlands. 400.

Bergstrom, J. C., Cordell, H. K., Ashley, G. A. and Watson, A. E. (1990) Economic impacts of recreational spending on rural areas: a case study. Economic development quarterly. 4 (1), 29-39.

Bieger, T. (2005) Management von Destinationen. (6th). Oldenbourg. München. 365.

Bieger, T. and Jäger, S. (2001) Neue Geschäftsmodelle im Tourismus - Wie kann in der Net Economy Geld verdient werden? In: Erfolgskonzepte im Tourismus : Marken - Kultur - neue Geschäftsmodelle. (5). Pechlacher, H. Linde (Wien). Wien. 135-165

Bieger, T. and Laesser, C. (2003) Das Konzept "Attraktionspunkte" - Theoretische Grundlagen und praktische Folgerungen. In: Attraktionspunkte - Multioptionale Erlebniswelten für wettbewerbsfähige Standorte. (1st). Bieger, T. and Laesser, C. Haupt. Bern. 13-89.

Bieger, T. and Scherer, R. (2003) Clustering und integratives Standortmanagement - von einem theoretischen Konzept zu konkreten Handlungsstrategien. In: Clustering - Das Zauberwort der Wirtschaftsförderung. (1st). Scherer, R and Bieger, T. Haupt. Bern. 9-26.

! TRb! Bieger, T. and Weinert, R. (2006) On the nature of the innovative organization in tourism: structure, process and results. In: Innovation and product development in tourism: creating sustainable competitive advantage. Walder, B., Weiermair, K. and Pérez, A. S. Erich Schmidt Verlag GmbH & Co. Berlin, Germany. 87-102.

BMELV (2004) Die zweite Bundeswaldinventur - BWI² - Der Inventurbericht. Bundesministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Verbraucherschutz.

Bowe, S. A. and Marcouiller, D. W. (2006) Alternative tourism - timber dependencies and the development of forested rural regions. Forest Policy and Economics. 9 653-670.

Boxall, P., Chan, W. H. and McMillan, M. L. (2005) The impact of oil and natural gas facilities on rural residential property values: a spatial hedonic analysis. Resource and Energy Economics. 27 248.269.

Bramwell, B. and Sharman, A. (1999) Collaboration in local tourism policymaking. Annals of Tourism Research. 26 (2), 392-415.

Braun, P. (2005) The importance of value chains, networks and cooperation as drivers for SMEs growth, performance and competitiveness in the tourism-related industries - Creating value to tourism products through tourism networks and clusters: uncovering destination value chains. Conference on global tourism growth: A challenge for SMEs. Gwangju, Korea, 6-7/09/2005.

Braun, P. and Hollick, M. (2005) Lifestyle entrepreneurship: the unusual nature of the tourism entrepreneur. Regional Frontiers of Entrepreneurship Research (AGSE). Melbourne, Australia, February, 10-11, 2005.

Braun, P., McRae-Williams, P. and Lowe, J. (2005) Small business clustering: Accessing knowledge through local networks. CRIC Cluster conference. Beyond Cluster- Current Practices & Future Strategies. Ballarat, 30/06- 01/07/2005.

Breiger, R. L. (2004) The analysis of social networks. In: Handbook of data analysis. Hardy, M. and Bryman, A. SAGE Publications. London. 505-526.

Bröcker, J., Dohse, D. and Soltwedel, R. E. (2003) Innovation, clusters and interregional competition. (1st). Springer Verlag. Berlin, Heidelberg, New York. 406.

Broda, S. (2006) Marktforschungs-Praxis: Konzepte, Methoden, Erfahrungen. (1st). Gabler. Wiesbaden. 202.

Brown, G. and Getz, D. (2005) Linking wine preferences to the choice of winde tourism destinations. Journal of Travel Research. 43 (1).

! TRc! Brown, K. G. and Geddes, R. (2007) Resorts, culture, and music: the Cape Breton tourism cluster. Tourism Economics. 13 (1), 129-141.

Brown, R. (2000) Cluster dynamics in theory and in practise: with application in Scotland. European Policies Research Centre. Glasgow. 30.

Bühl, A. (2006) SPSS 14: Einführung in die moderne Datenanalyse 10., überarbeitete und erweiterte Auflage. (10th). Pearson Studium. München, Boston, San Francisco. 862.

Bundesamt, S. (2008) Statistisches Jahrbuch 2007 für die Bundesrepublik Deutschland (1st). Statistisches Bundesamt Wiesbaden. Wiesbaden. 692.

Bundesministerium für Umwelt, N. u. R. (2007) Naturtourismus hilft der Natur: Potenzial für Naturtourismus ist in Deutschland noch längst nicht ausgeschöpft. Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz und Reaktorsicherheit. 1.

Bundesministerium für Verbraucherschutz, E. u. L. B. (2004) Nationales Waldprogramm - Ein gesellschaftspolitischer Dialog zur Förderung nachhaltiger Waldbewirtschaftung (Kurzfassung). Öffentlichkeitsarbeit. Bundesministerium für Verbraucherschutz, Ernährung und Landwirtschaft (BMVEL). 16.

Bundesrat (2001) Unterrichtung durch das Europäische Parlament: Entschließung des Europäischen Parlaments zu der Mitteilung der Kommission über den Stand der Wettbewerbsfähigkeit der holzverarbeitenden Industrie und verwandter Industriezweige in der EU (Drucksache 113/01) [Report from the European Parliament: Decision of the European Parliament concerning the Report of the European Commission with regard to the competitiveness of the wood- processing industries and related industries within the EU]. 10.

Bundestag (2008) Bauernhofurlaub und Landtourismus weiter fördern – Ländliche Räume nachhaltig stärken [For a further development of agrotourism and rural tourism - to sustainably strengthen rural communities]. Antrag, Drucksache 16/10320. Deutscher Bundestag, Berlin. 5.

Burgess, J., Clark, J. and Harrison, C. M. (2000) Knowledges in action: an actor network analysis of a wetland agri-environment scheme. Ecological Economics. 35 (1), 119-132.

Butzin, B. (2000) Netzwerke, kreative Milieus, und lernende Region: Perspektiven für die regionale Entwicklungsplanung? Zeitschrift für Wirtschaftsgeographie. 44 (2/3), 149-166.

Buultjens, J., Davis, D., Duthy, S. and Tiyce, M. (1998) Forest-based tourism and recreation in the upper and lower North East regions of NSW. Southern Cross University, Australia, New South Wales Government, Commonwealth Government. 47.

! TRo! Buultjens, J., Tiyce, M. and Gale, D. (2003) Sustainable forest-based tourism in northeast New South Wales, Australia: A problematic goal. Tourism Review International. 7 (1), 1-12.

BWaldG (1987) Bundeswaldgesetz - Gesetz zur Erhaltung des Waldes und zur Förderung der Forstwirtschaft [German forest law]. In: Umweltrecht. (4th). Beck / dtv. München.

Canina, L., Enz, C. A. and Harrison, J. S. (2005) Agglomeration effects and strategic orientations: Evidence from the US Lodging industry. Academy of Management Journal. 48 (4), 565-581.

Carneiro, A. (2000) How does knowledge management influence innovation and competitiveness? Library Hi Tech News incorporating Online and CD Notes. 4 (2), 87-98.

Carrington, P. J. (2009) Models and methods in social network analysis. Cambridge University Press. Cambridge. 328.

Ceballos-Lascurain, H. (1996) Tourism, ecotourism and protected areas. IUCN The World Conservation Union -Protected areas programme. Geneve, Switzerland. 301.

Chaudhry, P. and Tewari, V. P. (2006) A comparison between TCM and CVM in assessing the recreational use value of urban forestry. International Forestry Review. 8 (4), 439-448.

Chi, M. T. H. (2006) Two approaches to the study of experts' characteristics. In: The Cambridge Handbook of Expertise and Expert Performance. Ericsson, K. A., Charness, N., Hoffman, R. R. and Feltovich, P. J. Cambridge University Press. New York, USA. 21-30.

Chi, M. T. H., Glaser, R. and Farr, M. J. (1988) The nature of expertise. Lawrence Erlbaum Associates Inc. Hillsdale, NJ, USA. 464.

Clayton, M. J. (1997) Delphi: a technique to harness expert opinion for critical decision-making tasks in education. Educational Psychology. 17 (4), 337-386.

Collins, H. M. and Evans, R. (2002) The third wave of science studies: Studies of expertise and experience. Social Studies of Science. 32 (2), 235-296.

Commission of the European Communities - Eurostat, O. f. E. C.-o. a. D. O., Word Tourism Organisation (WTO), United Nations Statistics Division (UN) (2001) Tourism Satellite Account: recommended methodological framework. 133.

Cooke, R. M. (1991) Experts in Uncertainty: Opinion and subjective probabiltiy in science. Oxford University Press. New York. 336.

! TRd! Cordell, H. K., Bergstrom, J. C., Ashley, G. A. and Karish, J. (1990) Economic effects of river recreation on local economies. Water resource bulletin - American water resource association. 26 (1), 53-60.

Cordell, H. K. and Tarrant, M. A. (2002) Southern forest resource assessment (Gen. Techn. Report): Chapter 11: Forest-based outdoor recreation. Wear, D. N. and Greis, J. G. U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Southern Research Station. Asheville, NC, USA. 269-282.

Crouch, G. I. and Ritchie, J. R. B. (1999) Tourism, competitiveness and societal prosperity. Journal of Business Research. 44 (3), 137- 152.

da Cunha, S. K. and da Cunha, J. C. (2005) Tourism cluster competitiveness and sustainability: Proposal for a systemic model to measure the impact of tourism on local development. Brazilian Administration Review. 2 (2), 47-62.

da Fontoura Costa, L. and Baggio, R. (2009) The web of connections between tourism companies: Structure and dynamics. Physica A. 388 (1), 4286-4296.

Deutscher Tourismus Verband, D. (2008a) Kriterienkatalog für die Zertifizierung der Bike-freundlichen Betriebe, 6. http://www.deutschertourismusverband.de/extradownloads/KriterienkatalogBikeArena.999.pd f, [17/08/2008]

Deutscher Tourismus Verband, D. (2008b) Qualitätsinitiativen im Deutschlandtourismus: Qualitätsbetrieb Bike Arena Sauerland, http://www.qualitaet-im- deutschlandtourismus.de/index.php?sid=1182&ses=8b7b49b29cc08e6f0c78553f6cc929a5, [15/08/2008]

Deutsches wirtschaftswissenschaftliches Institut für Fremdenverkehr, D. (2005) Wirtschaftsfaktor Tourismus im Sauerland (unveröffentlichtes Manuskript zur Powerpoint- Präsentation), München.

Dissart, J. C. (2005) Installations récréatives extérieures et développement économique regional: le cas des zones rurales isolées aux états-unis. Revue d'économie régionale et urbaine. 2 (2005) 217-248.

Doolin, B., Burgess, L. and Cooper, J. (2002) Evaluating the use of the Web for tourism marketing: a case study from New Zealand. Tourism Management. 23 (5), 557-561.

Dredge, D. (2006) Policy networks and the local organisation of tourism. Tourism Management. 27 (1), 269-280.

Dwyer, L. and Kim, C. (2003) Destination competitiveness: determinants and indicators. Current Issues in Tourism. 6 (5), 369-413.

! TRr! Eagles, P. F. J., McLean, D. and Stabler, M. J. (2000) Estimating the tourism volume and value in parks and protected areas in Canada and the USA. The George Wright FORUM. 17 (3), 62-82.

EC (1999) Communication on the State of Competitiveness of the EU Forest-based and related industries. Communication of the Council, the European Parliament, the Economic and social committee and the committee of the regions. COM. Commission of the European Union 19.

Elsasser, P. (1996) Der Erholungswert des Waldes - Monetäre Bewertung der Erholungsleistung ausgewählter Wälder in Deutschland. J. D. Sauerländer's Verlag. Frankfurt / Main, Germany.

Engels, B. (2008) Räumliche Ansprüche des Sektors „Freizeit und Tourismus“an Natur und Landschaft [Spatial demands of the sector "leisure and tourism" for nature and landscape]. Technikfolgenabschätzung - Theorie und Praxis. 17 (2), 52-59.

Enright, M. J. (2000) Survey on the characterization of regional clusters: Initial results. Institut of Economic Policy and Business Strategy: Competitiveness Program - University of Hong Kong. Hong Kong. 1- 21.

Enright, M. J. (2003) Regional clusters: What we know and what we should know. In: Innovation, clusters and interregional competition. (1st). Bröcker, Johannes, Dohse, Dirk and Soltwedel, Rüdiger Springer Verlag. Berlin, Heidelberg, New York. 99-129.

Ericsson, K. A., Charness, N., Hoffman, R. R. and Feltovich, P. J. (2006) The Cambridge handbook of expertise and expert performance. Cambridge University Press. New York, USA. 918.

Erkus-Öztürk, H. (2009) The role of cluster types and firm size in designingthe level of network relations: The experience of the Antalya tourism region. Tourism Management. 30 (1), 589-597.

EUROFOR (1997) Europe and the forest, Office national des forêts and European Parliament, Luxembourg.

Eurostat (2002) European implementation manual on tourism satellite accounts (TSA), final draft, version 1.0. Eurostat. 140.

FAO (2005) State of the world's forests. Nations, Food and Agriculture Organization of the United. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome. 153.

Feser, E. J. (1998) Old and new theories of industry clusters In: Cluster and regional specialisation. (1st). Steiner, Michael Pion Limited. London. 18-40.

! TRp! Feser, E. J. and Bergmann, E. M. (2000) National industry cluster templates: A framework for applied regional cluster analysis. Regional Studies. 34 (1), 1 - 19.

Fischer, A. (2007) Radeln im Wald - auf allen Wegen? Forstzeitung. 2007 (6), 4-5.

Font, X. and Tribe, J. (2000) Forest tourism and recreation: case studies in environmental management. (1st). CABI Publishing. 304.

Freyer, W. (2006) Tourismus Marketing: Marktorientiertes Management im Mikro- und Makrobereich der Tourismuswirtschaft. (5th). Oldenbourg. München. 789.

Friedmann, J. P. (2007) Dictionary of business terms (Barron's Dictionary of business terms). (4th). B&T. Charlotte, NC. 784.

Fromhold-Eisebith, M. and Eisebith, G. (2005) How to institutionalize innovative clusters? Comparing explicit top-down and implicit bottom-up approaches Research Policy. 34 (8), 1250-1268.

Fuchs, M. and Weiermair, K. (2004) Destination benchmarking: An indicator-system’s potential for exploring guest satisfaction. Journal of Travel Research. 42 (3), 212-225.

Gläßer, E., Schmied, M. and Woitschütze, C.-P. (1997) Perthes Länderprofile: Nordrhein-Westfalen. (2nd). Klett. Gotha. 423.

Gollub, J., Hosier, A. and Woo, G. (2002) Using cluster-based economic strategy to minimize tourism leakages. World Tourism Organization (WTO). San Francisco. 59.

Greer, D. L. (2000) Omaha recreational trails: Their effect on property values and public safety. University of Nebraska at Omaha, Recreation and Leisure Studies Programm, School of Health, Physical Education and Recreation. Omaha, Nebraska. 18.

Haedrich, G. (2001) Tourismuspolitik und Destinations-Management: Begriffshierarchie oder enge Verzahnung? In: Gemachter oder gelebter Tourismus? Destinationsmanagement und Tourismuspolitik. (1st). Kreilkamp, E., Pechlacher, H. and Steinecke, A. Linde Verlag Wien. Wien. 7-10.

Hall, C. M. (2003) Wine and food tourism networks: A comparative study. In: Strategic alliances and collaborative partnerships - A case book. (1st). Pavlovich, K. and Akorrie, M. Dunmore Press. Palmerston. 258-268.

Hall, M. and Boyd, S. (2005) Nature-based tourism in peripheral areas - development or disaster? (1st). Matters, Multilingual. Channel View Publications. Clevedon, England. 281. ! TRs! Hall, M. and Michael, E. J. (2007) Issues in regional development. In: Micro-clusters and networks: The growth of tourism. Michael, E. Elsevier. Amsterdam, The Netherlands. 7-20.

Hansen-Moller, J. and Oustrup, L. (2004) Emotional, physical/functional and symbolic aspects of an urban forest in denmark to nearby residents. Scandinavian Journal for Forest Research. 19 (4), 56-64.

Hanzl, D. and Urban, W. (2000) Competitiveness of industry in candidate countries. Forest-based industries. Vienne Institut for International Economic Studies. Vienna. 315.

Harrer, B. (2007) Wirtschaftliche Effekte durch die Bike Arena Sauerland. Deutsches wirtschaftswissenschaftliches Institut für Fremdenverkehr (dwif). München.

Harrer, B. and Bengsch, L. (2003) Wintertourismus in Bayern und die Wertschöpfung durch Bergbahnen am Beispiel von vier Orten. dwif - Consulting GmbH. Munich. 16.

Harrer, B. and Scherr, S. (2002) Ausgaben der Übernachtungsgäste in Deutschland. (1st). Deutsches Wirtschaftswissenschaftliches Institut für Fremdenverkehr an der Universität München. München. 172.

Harrer, B., Zeiner, M., Maschke, J. and Scherr, S. (1995) Tagesreisen der Deutschen. Struktur und wirtschaftliche Bedeutung des Tagesausflugs- und Tagesgeschäftsreiseverkehrs in der Bundesrepublik Deutschland. Deutsches Wirtschaftswissenschaftliches Institut für Fremdenverkehr an der Universität München. München.

Hawkins, D. E. (2004) A protected area ecotourism competitive cluster approach to catalyse biodiversity conservation and economic growth in Bulgaria. Journal of Sustainable Tourism. 12 (3), 219- 244.

Hazley, C. J. (2000) Forest-based and related industries of the European Union. Industrial districts, clusters and agglomerations. Helsinki. 427.

Heffernon, R., Andereck, K., Rex, T. and Vogt, C. (2000) Destination Flagstaff: How important is the flagstaff-area tourism cluster? Morrison Institute for Public Policy, Arizona State University. 32.

Held, J. R. (1996) Clusters as an economic development tool: Beyond the pitfalls. Economic development quarterly. 10 (3), 249-261.

Henseling, E. (1998) Tourismus im Südsauerland. In: Nachhaltige Raumentwicklung im Sauerland. Heineberg, H. and Temlitz, K. Geographische Kommission für Westfalen. Münster. 51-52. ! TbS! Hill, G. W. and Courtney, P. R. (2006) Demand analysis projections for recreational visits to countryside woodlands in Great Britain. Forestry. 79 (2), 185-200.

Hill, T. and Westbrook, R. (1997) SWOT-Analysis: It's time for a product recall. Long Range Planning. 30 (1), 46-52.

Hochsauerlandkreis (2008) Wirtschaft und Vekehr, http://www.hochsauerlandkreis.de, [17/07/2008]

Hopfinger, H. (2004) Die Geographie der Freizeit und des Tourismus: Versuch einer Standortbestimmung. In: Geographie der Freizeit und des Tourismus: Bilanz und Ausblick. (2nd). Becker, C., Hopfinger, H. and Steinecke, A. Oldenbourg Verlag. München, Wien. 1-24.

Houben, G., Lenie, K. and Vanhoof, K. (1999) A knowledge-based SWOT-analysis system as an instrument for strategic planning in small and medium sized enterprises Decision Support Systems. 26 (2), 125-135.

Howe, J., McMahon, E. and Propst, L. (1997) Balancing nature and commerce in gateway communities. (1st). Island Press. Washington, DC. 176.

Hunt, L. M., Boxall, P., Englin, J. and Haider, W. (2004) Remote tourism and forest management: a spatial hedonic analysis. Ecological Economics. 53 101-113.

Huybers, T. and Bennett, J. (2000) Impact of the environment on holiday destination choices of prospective UK tourists: implications for Tropical North Queensland. Tourism Economics. 6 (1), 21-46.

Huybers, T. and Bennett, J. (2002) Environmental management and the competitiveness of nature-based tourism destinations. Edward Elgar Publishing Limited. Northampton, MA, USA. 172.

Huybers, T. and Bennett, J. (2003) Inter-firm cooperation at nature-based tourism destinations. Journal of Socio-Economics. 32 571-587.

Jackson, J. and Murphy, P. (2002) Tourism destinations as clusters: analytical experiences from the new world. Tourism and Hospitality Research. 4 (1), 36-52.

Jackson, J. and Murphy, P. (2006) Clusters in regional tourism: an Australian case. Annals of Tourism Research. 33 (4), 1018- 1035.

Jackson, S. E., Joshi, A. and Erhardt, N. L. (2003) Recent research on team and organizational diversity: SWOT analysis and implications. Journal of Management. 29 (6), 801-830.

! TbT! Jansen, D. (2006) Einführung in die Netzwerkanalyse - Grundlagen, Methoden, Forschungsbeispiele. (3rd). VS Verlag für Sozialwissenschaften. Wiesbaden. 312.

Jappe-Heinze, A., Baier, E. and Kroll, H. (2008) Clusterpolitik: Kriterien für die Evaluation von regionalen Clusterinitiativen, Fraunhofer Institut für System- und Innovationsforschung, Karlsruhe. 45.

Jones, C. and Munday, M. (2007) Exploring the Environmental Consequences of Tourism: A Satellite Account Approach. Journal of Travel Research. 46 (2), 164-172.

Juvan, E. and Ovsenik, R. (2008) Integration as a tool of destination management – The case of rural and rural fringe areas. Organizacija. 41 (1), 31-40.

Kajala, L., Erkkonen, J. and Perttula, M. (2004) Measures for developing sustainability of nature tourism in protected areas, Working paper published by the Finnish Forest Research Institute, 6.

Kalamaras, D. (2010) SocNetV 0.41. Sourceforge.net.

Kaltenborn, B. P., Haaland, H. and Sandell, K. (2001) The public right of access - some challenges to sustainable tourism development in scandinavia. Journal of Sustainable Tourism. 9 (5), 417-433.

Karlsson, C. (2007) Handbook of research on cluster theory: Theories, policies and case studies (1st). Edward Elgar Publishing Ltd. Cheltenham. 316.

Keller, P. (2006) Towards an innovation oriented tourism policy: A new agenda? In: Innovation and product development in tourism. Walder, B., Weiermair, K. and Pérez, A. S. Erich Schmidt Verlag. Berlin. 55-70.

Kiemstedt, H. (1975) Landschaftsbewertung für Erholung im Sauerland (1st). Nordrhein-Westfalen, Schriftenreihe Landes- und Stadtentwicklungsforschung des Landes. Verlag für Wirtschaft und Verwaltung Hubert Wingen. . 161.

Kies, U., Mrosek, T. and Schulte, A. (2008) A statistics-based method for clustser analysis of the forest sector at the national and sub- national level in Germany. Scandinavian Journal for Forest Research. 23 (-), 445-457.

Kies, U., Mrosek, T. and Schulte, A. (2009) Spatial analysis of regional industrial clusters in the German forest sector. International Forestry Review. 11 (1), 38-51.

Kiese, M. and Schätzl, L. (2008) Cluster und Regionalentwicklung: Theorie, Beratung und praktische Umsetzung. (1st). Verlag Dorothea Rohn. . 326.

! TbR! Kissling-Näf, I. (1999) Grosser Wert und wenig Geld? Über die Honorierung von Waldleistungen [Highly valuable but hardly remunerative? On compensating forest benefits]. Swiss Forestry Journal. 150 (2), 41-48.

Klose, F. and Orf, S. (1998) Forstrecht. Kommentar zum Waldrecht des Bundes und der Länder. (2nd). Aschendorff Rechtsverlag. Münster, Germany. 746.

Kozak, M. (2002) Destination benchmarking. Annals of Tourism Research. 29 (2), 497-519.

Kozak, M. and Rimmington, M. (1999) Measuring tourist destination competitiveness: conceptual considerations and empirical findings. International Journal of Hospitality Management. 18 (3), 273-283.

Kracht, P. (2005) Regionen in Nordrhein-Westfalen: Sauerland, Siegerland und Wittgensteiner Land. Aschendorff. Münster. 239.

Krajewski, C., Olbrich, D. and Dorday, S. (2008) Von der "Sommerfrische" zum zielgruppenspezifischen Tourismus - Die Entwicklung des Fremdenverkehrs im Repetal. In: Das Repetal (in print preparation). (Ed.), Stadt Attendorn Stadt Attendorn. Attendorn.

Krajewski, C., Reuber, P. and Wolkersdorfer, G. (2006) Das Ruhrgebiet als postmoderner Freizeitraum. Geographische Rundschau. 58 (1), 20-27.

Kramer, M. and Möller, L. (2006) Struktur- und Markanalyse des Clusters Forst und Holz im Freistaat Sachsen und in ausgewählten Regionen des niederschlesischen und nordböhmischen Grenzraums unter den Bedingungen der EU-Osterweiterung. Cluster Studie. [Structure and market analysis of the forest and wood-based industries in Saxony]. Internationales Hochschulinstitut, Zittau. Zittau.

Krott, M. (2001) Politikfeldanalyse Forstwirtschaft: Eine Einführung für Studium und Praxis. (1st). Parey. Berlin. 254.

Krott, M. (2005) Forest policy analysis. (1st). Springer. Dordrecht, The Netherlands. 323.

Landesanstalt für Ökologie, B. u. F. o.-W. (2006) Infosysteme Nordrhein-Westfalen. Landesanstalt für Ökologie, Bodenordnung und Forsten Nordrhein-Westfalen.

Lemmetyinen, A. and Go, F. M. (2009) The key capabilities required for managing tourism business networks. Tourism Management. 30 (1), 31-40.

Li, W. (2006) Community decision-making: Participation in development. Annals of Tourism Research. 33 (1).

! Tbb! Libreros, M., Massieu, A. and Meis, S. (2006) Progress in Tourism Satellite Account Implementation and Development. Journal of Travel Research. 45 (1), 83-91.

Litzenberger, T. (2007) Cluster und die New Economic Geography. (1). Peter Lang Verlag. Frankfurt. 365.

Loker-Murphy, L. (1996) Backpackers in Australia: A motivation-based segmentation study. Journal of Travel and Tourism Marketing. 5 (4), 23-45.

Löwenstein, W. (1994) Reisekostenmethode und bedingte Bewertungsmethode - ein ökonomischer und ökonometrischer Vergleich. (1st). J. D. Sauerländer's Verlag. Frankfurt / Main, Germany. 206.

Lutze, M., Bauer, J., Schmidt, M. and Nüßlein, S. (2006) Cluster Forst und Holz. Bedeutung und Chancen für Bayern [Forest cluster: Position and opportunities for Bavaria]. Bayerisches Staatsministerium für Landwirtschaft und Forsten, Zentrum Wald-Forst-Holz. Weihenstephan. 45.

Lynch, P. and Morrison, A. (2007) The role of networks. In: Micro-clusters and networks: The growth of tourism. Michael, E. J. Elsevier. Amsterdam. 33-42.

Maier, G. and Tödtling, F. (2002) Regional- und Stadtökonomik 2: Regionalentwicklung und Regionalpolitik. (2nd). Springer Verlag. Vienna, Austria. 263.

Malzburg, B. (2000) Vermarktung von Erholungsprodukten des Waldes und das Betretensrecht. Allgemeine Forstzeitung der Wald. 12/2000 634-637.

Mantau, U., Merlo, M., Sekot, W. and Welcker, B. (2001) Recreational and environmental markets for forest enterprises. A new approach towards marketability of public goods. (1st). CABI Publishing. Reading. 541.

Marcouiller, D. W. (1998) Environmental resources as latent primary factors of production in tourism: the case of forest- based commercial recreation. Tourism Economics. 4 (2), 131-145.

Marcouiller, D. W., Kwang-Koo, K. and Deller, S. C. (2004) Natural amenitites, tourism and income distribution. Annals of Tourism Research. 31 (4), 1031-1050.

Maso, D., Pettenella, D. and Secco, L. (2006) Timber production in the Italian Alps: an evolving paradigm in forest management. Cultural heritage and sustainable forest management: the role of traditional knowledge. Florence, Italy, Ministerial Conference on the Protection of Forests in Europe, Liaison Unit Warsaw. 263.

Mayer, H. O. (2004) Interview und schriftliche Befragung. (2nd). Oldenbourg. Munich, Germany. 185.

! Tbc! McKercher, B. (1996) Differences between tourism and recreation in parks. Annals of Tourism Research. 23 67-85.

McKercher, B., Ho, P. S. Y., du Cros, H. and Chow So-Ming, B. (2002) Activities-based segmentation of the cultural tourism market. Journal of Travel and Tourism Marketing. 12 (1), 23-46.

Mehmetoglu, M. (2007) Typologising nature-based tourists by activity - Theoretical and practical implications Tourism Management. 28 (3), 651-660.

Memmler, M. and Ruppert, C. (2006) Dem Gemeinwohl verpflichtet? - Perspektiven zu einem unbestimmten Leitbegriff für die Waldwirtschaft (1st). Oekom Verlag. Munich, Germany. 284.

Meyer, W. (2004) Indikatorenentwicklung: Eine praxisorientierte Einführung. Centrum für Evaluation (CEval). Saarbrücken. 57.

Michael, E. J. (2003) Tourism micro-clusters. Tourism Economics. 9 (2), 453-467.

Michael, E. J. (2007a) Development and cluster theory. In: Micro-clusters and networks: The growth of tourism. Michael, E. J. Elsevier. Amsterdam. 21-32.

Michael, E. J. (2007b) Micro-clusters and networks: the growth of tourism. (1). Elsevier. Amsterdam. 183.

Michael, E. J. (2007c) Micro-clusters in tourism. In: Micro-clusters and networks: The growth of tourism. Michael, E., Elsevier. Amsterdam. 33-42.

Ministerium für Umwelt und Naturschutz, L. u. V. d. L. N.-W. (2008) Pressemitteilung, Uhlenberg: Kyrillschäden zu 85 % aufgearbeitet, http://www.umwelt.nrw.de/ministerium/presse/presse_aktuell/presse080116.php, [16/08/2008]

MLUV - Ministerium für Ländliche Entwicklung, U. u. V. d. L. B. (2005) Cluster Forst und Holz in Brandenburg: Stand und Perspektiven. [Forest cluster of Brandenburg. State and perspectives]. Potsdam. 20.

Mrosek, T. (2002) Development and testing of a criteria and indicators system for sustainable forest management at the local level - case study at the Haliburton Forest & Wild Life Reserve Ltd., Canada. Peter Lang Verlag. Frankfurt. 189.

Mrosek, T., Kies, U. and Schulte, A. (2005a) Clusterstudie Forst und Holz Deutschland [Cluster analysis of the forest and wood-based industry cluster Germany]. Allgemeine Forstzeitung der Wald. 22/2005 Sonderdruck 1-12.

! Tbo! Mrosek, T., Schleifenbaum, P., Stecker, B., Grünebaum, M., Köpsell, R. and Schulte, A. (2006) Vermarktung von Nichtholzprodukten und waldbezogenen Dienstleistungen. AFZ Allgemeine Forstzeitschrift der Wald. 2006 (19), 1020-1023.

Mrosek, T. and Schulte, A. (2007) Cluster organization in forestry: supporting information and knowledge transfer in the practice, science and policy of sustainable forest management. In: Sustainable Forestry: from monitoring and modelling to knowledge management & policy sciences. Reynolds, K. M., Thomson, A. J., Köhl, M., Shannon, M. A., Ray, D. and Rennolls, K. CABI International. Cambridge, MA, USA. 145-158.

Mrosek, T., Tesch, D., Kies, U. and Schulte, A. (2005b) Cluster Wald, Forst- und Holzwirtschaft - Clusteranalyse und -management auf verschiedenen räumlichen Bezugsebenen [Forest and wood-processing industry cluster - cluster analysis and management at different spatial levels]. Forst und Holz. 60 (6), 239-243.

Murphy, P. (1986) Tourism: A community approach. Routledge. New York. 200.

Murphy, P. and Murphy, A. (2004) Strategic management for tourism communities: Bridging the gaps. (1st). Channel View. Clevedon. 449.

Murthy, A. and Cubbage, F. W. (2004) An economic analysis of forest products and nature-based tourism sectors in North Carolina. Southern Rural Sociology. 20 (1), 25-38.

Mytelka, L. and Farinelli, F. (2000) Local clusters, innovation systems and sustained competitiveness. Local productive clusters and innovation systems in Brazil: new industrial and technological policies for their development. Rio de Janiero, 4-9. Oct 2000. The United Nations University, Institute for New Technologies. 37.

Nalebuff, B. J. and Brandenburger, A. M. (2002) Co-opetition. (2nd). Profile Books Ltd. Surrey, Great Britain. 288.

Nepal, S. K. (2004) Indigenous Ecotourism in central British Columbia: The potential for building capacity in the Tl'azt'en Nation territories. Journal of Ecotourism. 3 (3), 173-194.

Nilsson, P. A. (2001) Tourist destination development: The Are Valley. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism. 1 (1), 54-67.

Nordin, S. (2003) Tourism clustering and innovation: paths to economic growth and development European tourism research institute, Mid-Sweden University. Oestersund, Sweden.

Novelli, M. (2003) Wine tourism events: Apulia, Italy. In: Festival and events management: an international arts and culture perspective Yeoman, I., Robertson, M., Ali-Knight, J., Drummond, S. and McMahon-Beattie, U. Elsevier, Butterworth-Heinemann. Oxford. 229-345. ! Tbd! Novelli, M., Schmitz, B. and Spencer, T. (2006) Networks, clusters and innovation in tourism: a UK experience. Tourism Management. 27 (1), 1141-1152.

NRW, L. f. D. u. S. (2007a) Gäste und Übernachtungen im Reiseverkehr Nordrhein-Westfalens Mai 2007 (1st). Landesamt für Datenverarbeitung und Statistik Nordrhein-Westfalen. Düsseldorf. 96.

NRW, L. f. D. u. S. (2007b) Statistisches Jahrbuch Nordhein-Westfalen 2006 - 48. Jahrgang. 802.

NRW, L. f. D. u. S. (2008) Vorläufige Hochrechnung der Gästeankunftszahlen in Nordrhein-Westfalen 2007 / 2008, Landesamt für Datenverarbeitung und Statistik NRW, Düsseldorf.

OECD (1994) Tourism strategies and rural development. Organisation for economic co-operation and development, OECD, Paris. 94.

Organisation for Economic Co-operation and Development, O. (1999) Boosting innovation - The cluster approach. (1st). OECD Publications Service. Paris. 418.

Pan, S. L. and Scarbrough, H. (1999) Knowledge management in practise: An exploratory case study. Technology, Analysis and Strategic Management. 11 (3), 359-374.

Piercy, N. and Giles, W. (1989) Making SWOT analysis work. Marketing Intelligence & Planning. 7 (5/6), 5-7.

Pommeranz, J. O. (2000) Lernende Region Ruhrgebiet - eine regionalpolitische Leitperspektive für das 21. Jahrhundert. Zeitschrift für Wirtschaftsgeographie. 44 (3/4), 183-200.

Poon, A. (1993) Tourism, technology and competitive strategies. CABI Publishing. Wallingford. 384.

Porter, M. E. (1985) Chapter 2: The value chain and competitive advantage. In: Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. (1st). Free Press. New York. 33-61.

Porter, M. E. (1990) The competitive advantage of nations. (1st). Free Press, NY. New York. 830.

Porter, M. E. (1998) On competition. (1st). Mcgraw - Hill Professional. Boston, MA, Harvard Business School. 485.

Porter, M. E. (2000) Location, competition and economic development: Local clusters in a global economy Economic development quarterly. 14 (1), 15-34.

Prentice, R. C., Witt, S. F. and Hamer, C. (1998) Tourism as experience: the case of heritage parks. Annals of Tourism Research. 25 (1), 1-24.

! Tbr! Quark, D.-H. and Philipsenburg, J. (2006) Gesundheitstouristische Masterplanung für den Kneippkurort Brilon - Endpräsentation. Europäisches Tourismus Institut GmbH an der Universität Trier (ETI).

Quark, D.-H., Philipsenburg, J. and Graeber, S. (2005) Masterplan Gesundheitstourismus Brilon - Symbiose von Tourismus und Gesundheit, Europäisches Tourismus Institut GmbH an der Universität Trier (ETI), Trier. 128.

Rauch, P. (2007) SWOT analyses and SWOT strategy formulation for forest owner cooperations in Austria. European Journal of Forest Research. 126 (3), 413-420.

Rosenthal, E. (2007) Tourist industry forced to adapt to warmer days in New York Times, 03/12/2007. New York.

Rowe, G. and Wright, G. (1999) The Delphi technique as a forecasting tool: issues and analysis. International Journal of Forecasting. 15 (1999), 353-375.

Rütter, H., Guhl, D. and Müller, H. (1996) Wertschöpfer Tourismus: Ein Leitfaden zur Berechnung der touristischen Gesamtnachfrage, Wertschöpfung und Beschäftigung in 13 pragmatischen Schritten, Forschungsinstitut für Freizeit und Tourismus (FIF) [Institut for leisure and tourism], Universität Bern [Bern University], Bern. 57.

Sauerland-Tourismus (2004) Marketing-Konzept Sauerland-Tourismus e.V., Schmallenberg. 51.

Sauerland-Tourismus (2006) Organisationsübersicht Sauerland-Tourismus e.V., Bad Fredeburg.

Sauerland-Tourismus (2007a) Pressemitteilung: Sperrung der Wanderwege im Hochsauerlandkreis, Sauerland Tourismus e.V., Bad Fredeburg. 1.

Sauerland-Tourismus (2007b) Sonderförderprogramm "Kyrill" für den Tourismus gestartet. Sauerland INFO. 2 (2007), 1.

Sauerländer-Wandergasthöfe (2008) Sauerländer Wandergasthöfe - Meilensteine, 1. http://www.wandergasthoefe.de/start/meilensteine, [10/2008]

Saxena, G. (2005) Relationships, networks and the learning regions: case evidence from the Peak District National Park. Tourism Management. 26 (2), 277-289.

Schemel, H.-J. and Erbguth, W. (2000) Sport und Umwelt: Handbuch. (2nd). Meyer & Meyer Verlag. , Germany. 719.

Schnell, R., Hill, P. B. and Esser, E. (2005) Methoden der empirischen Sozialforschung. (7th). Oldenbourg Verlag. Munich, Germany. 589.

! Tbp! Scholl, A. (2003) Die Befragung - sozialwissenschaftliche Methode und kommunikationswissenschaftliche Anwendung. UVK Verlagsgesellschaft mbH. Konstanz. 384.

Schrep, B. (2007) Das Ende der Idylle in Der Spiegel, 30/07/2007. Springer. Hamburg.

Schulte, A. (2002) Clusterstudie Forst und Holz Nordrhein-Westfalen / Gesamtbericht Schulte, A. Ministerium für Umwelt, Naturschutz, Landwirtschaft und Verbraucherschutz Nordrhein-Westfalen. Düsseldorf.

Schulte, A. (2003) Wald in Nordrhein-Westfalen. (1st). Aschendorff Verlag. Münster. 1087.

Schulte, A. and Mrosek, T. (2006) Analysis and assessment of the forestry and wood-processing industry cluster in the State of North-Rhine/Westphalia, Germany. Forstarchiv. 4 136-141.

Scott, N., Cooper, C. and Baggio, R. (2008) Destination Networks - Four Australian cases. Annals of Tourism Research. 35 (1), 169-188.

Seintsch, B. (2007) Die Darstellung der volkswirtschaftlichen Bedeutung des Clusters Forst und Holz. Ergebnisse und Tabellen für 2005. Bundesforschungsanstalt für Forst- und Holzwirtschaft, Zentrum Holzwirtschaft - Universität Hamburg, Arbeitsbericht des Instituts für Ökonomie, 07/3. Hamburg.

Selin, S. and Myers, N. (1998) Tourism marketing alliances: member satisfaction and effectiveness attributes of a regional initiative Journal of Travel and Tourism Marketing. 7 (3), 79-94.

Simpson, K. and Bretherton, P. (2004) Co-operative business practices in the competitive leisure destination: lessons from the wine tourism industry in New Zealand. Managing Leisure. 9 (2), 111 - 123.

Simpson, M. C. (2008) Community benefit tourism initiatives: a conceptual oxymoron? Tourism Management. 29 (1), 1-18.

Smeral, E. (2006) Tourism Satellite Accounts: a critical assessment. Journal of Travel Research. 45 (1), 92-98.

Sölvell, Ö., Lindqvist, G. and Ketels, C. H. M. (2003) The Cluster Initiative Greenbook. (1st). Bromma Tryck AB, Stockholm. Stockholm. 92.

SPSS-Inc. (2005) SPSS 15.0 for Windows [Computer software] SPSS Inc. Chicago, IL.

Staber, U. (2007) A matter of distrust: explaining the persistence of dysfunctional beliefs in regional clusters. Growth and Change. 38 (3), 341-363.

! Tbs! Steiner, M. and Ploder, M. (2008) Structure and strategy within heterogeneity: multiple dimensions of regional networking. Regional Studies. 42 (6), 793-815.

Steingrube, W. (2004) Freizeit- und Tourismusdestinationen: Management - Struktur - Politik - Planung. In: Geographie der Freizeit und des Tourismus: Bilanz und Ausblick. (1st). Becker, C., Hopfinger, H. and Steinecke, A. Oldenbourg Verlag. München, Wien. 441-463.

Stölb, W. (2005) Waldästhetik - über Forstwirtschaft, Naturschutz und die Menschenseele [Forest esthetics: about forestry, nature conservation and the human soul]. (1st). Verlag Kessel. Remagen- Oberwinter, Germany. 400.

Tallmann, S. and Jenkins, J. M. (2002) Alliances, knowledge flows, and performance in regional clusters. In: Cooperative strategies and alliances. Contractor, N. and Lorange, P. Pergamon. London. 203-216.

Tapper, R. and Font, X. (2003) Tourism supply chains: Report of a desk research project for the travel foundation. Environment Business and Development Group, Leeds Metropolitan University. Leeds. 25.

Taylor, G. (1995) The community approach: Does it really work? Tourism Management. 16 (1), 487-489.

Tinsley, R. and Lynch, P. (2001) Small tourism business networks and destination development. International Journal of Hospitality Management. 20 (4), 367-378.

Tosun, C. (2000) Limits to community participiation in the tourism development process in developing countries. Tourism Management. 21 (1), 613-633.

Tracey, P. and Clark, G. L. (2003) Alliances, networks and competitive strategy: rethinking clusters of innovation. Growth and Change. 34 (1), 1-16.

Türk, S., Jakob, E., Krämer, A. and Roth, R. (2004) Outdoor recreation activities in nature protection areas - situation in Germany, Deutsche Sporthochschule Köln, Institut für Natursport und Ökologie, , Germany. 171-177.

UNCED (1992) Report of the United Nations Conference on Environment and Development: Agenda 21. United Nations Conference on Environment and Development (UNCED). Rio de Janeiro / New York, 3-14/07/1991. United Nations.

Union, C. o. t. E. (1999) Communication on the State of Competitiveness of the EU Forest-based and related industries. Communication of the Council, the European Parliament, the Economic and social committee and the committee of the regions. COM. 19.

! TcS! UNWTO (2006) World Tourism Barometer Volume 4. United Nations Word Tourism Organization.

Vantomme, P. (2003) Compiling statistics on non-wood forest products as policy and decision making tools at the national level. International Forestry Review. 5 (2), 156-160.

Veil, A. J. (1992) Definitions of leisure and recreation. Australian Journal of Leisure and Recreation. 2 (4), 44- 48.

Veil, A. J. (2006) Research methods for leisure and tourism - a practical guide. (3rd). Prentice Hall, Financial Times Essex, England. 421.

von Peinen, C. (2008) Tourismus-Cluster in der Regionalentwicklung - Mode oder nachhaltiger Trend? VDM Verlag Dr. Müller. Saarbrücken. 158.

Vyborny, M. (2005) Soziale Netzwerkanalyse als Methode der Regionalforschung, Gesellschaft für Regionalforschung - Seminarbericht 48, 1-19.

Vyborny, M. and Maier, G. (2008) Die Regionalforschung als Anwendungsgebiet der Netzwerkanalyse? In: Netzwerkanalyse und Netzwerktheorie - Ein neues Paradigma in den Sozialwissenschaften. Stegbauer, Christian, VS Verlag für Sozialwissenschaften. Wiesbaden. 401-412.

Walder, B., Weiermair, K. and Pérez, A. S. (2006) Innovation and product development in tourism: creating sustainable competitive advantage (1st). Erich Schmidt Verlag GmbH & Co. Berlin, Germany. 170.

Wasserman, S. and Faust, K. (2009) Social Network Analysis - Method and Applications. (19th). Cambridge University Press. Cambridge. 825.

WCED (1987) World Commission on Environment and Development. Our common future. Oxford University Press. Oxford. 400.

Weber, N. (1999) Neue Akteure in der forstpolitischen Arena (New Actors in the forest policy area). Forst und Holz. 54 (12), 355-358.

Weiermair, K. (2006) Prospects for Innovation in Tourism. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism. 6 (3), 59 - 72.

Weiermair, K. and Steinhauser, C. (2003) New tourism clusters in the field of sports and health - the case of alpine wellness. 12th International Tourism and Leisure Symposium. Barcelona, 04/2003.

! TcT! Welcker, B. (2001) Marketing für Umwelt- und Erholungsprodukte der Forstwirtschaft: Qualitative Analyse und theoriegeleitete Konzeptionen auf Grundlage von 98 europäischen Fallstudien. (1). Peter Lang GmbH. Frankfurt / Main, Germany. 431.

Wenzel-Consulting (2005) Die touristische Marke "Sauerland" - Empfehlungen zum Destinationsmarketing, Markenbildungsprozess. Hamburg. 13.

Williams, P. (2001) Positioning wine tourism destinations: An image analysis. International Journal of Wine Marketing. 13 (3), 42-58.

Yangzhou, H. and Ritchie, J. R. B. (1993) Measuring Destination Attractiveness: A Contextual Approach. Journal of Travel Research. 32 (2), 25-34.

! TcR! 54 2INH'PQ'+]VOTHN'MUX'&PTTONVPUXIUY'5UHOTJIO`'3MHO' !

List of Experts and corresponding interview date Expert Organization Date 7=O!/C)\*#&! /'?#&D'B@!0$?&*=K?=! RrUSrURSSr! N&#%*$B'D!>$?&*=K!K'&E#>*B%! '==$C*'>*$BP! 7&O!2#&B)$DG! X&#*=[I%#&=C)'J>!:/X! TdUSrURSSr! N)?B>#&=!'==$C*'>*$B!$J!>)#!9$?B>AP! 7=O!+?BE#! ,D=Q#&%!0$?&*=>*E! SpURSSr! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7&O!LO!@O!"$DG! -#%*$B'DJ$&=>'K>!,Q#&#=!/'?#&D'B@! STURSSp! ! 7&O!3)&#B@=! 2#=>\*%!0$?&*=K?=! RTUSpURSSr! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7&O!g*KK#&K'BB! /'?#&DIB@*=C)#&!"#Q*&%=L#&#*B!#OiO! RSUSRURSSp!

7&O!-$%$DD! />'@>K'&E#>*B%!/?B@#&B! RsUSRURSSp! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7&O!/#BB! 5B>#&#!;'B@=C)'J>=Q#)h&@#! RcUSTURSSp! 7=O!XMKK#D!! 7'&=Q#&%!0$?&*=K?=! RcUSTURSSp! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7&O!/>&#B%#&! 2&*D$B!F*&>=C)'J>!?B@!0$?&*=K?=! TTURSSr! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7&O!4hQ#&#*B#&! 7#@#Q'C)!0$?&*=>*E! SpURSSp! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7=O!:')B! 0$?&*=>!6BJ$&K'>*$B!3&B=Q#&%! RTUSpURSSr! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7&O!F#Q#&! /C)K'DD#BQ#&%#&!0$?&*=K?=! RcUSrURSSr! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! 7&O!-$=#BE&'BG! -$>)''&=>#*%!#OiO! TpUSrURSSr! 7&O!4&O!XB$C)#! N7'&E#>*B%!$JJ*C#!)*E*B%!>&'*DP! 7&O!/C)K*@>! /'?#&DIB@#&!F'B@#&%'=>)hJ#!#OiO! RRUSdURSSr! 7&O!L$B!X#>>#D#&! H&*L'>#!J$&#=>!$\B#&!U!F*D@\'D@! RpUSrURSSr! i$==\*BE#D!! 7&O!F#%#&*C)! 2*E#13&#B'!/'?#&D'B@! STURSSp!

7&O!LO!F#*C)=! F'D@Q'?#&BL#&Q'B@!8-F! SpURSSr!

7&O!2#CEK'BB! F*B>#&Q#&%!0$?&*=K?=! STURSSp! ND$C'D!>$?&*=K!K'B'%#K#B>!$JJ*C#P! !

! Tcb 554 2INH'PQ'&PPVOTMHIUY'5UNHIHSHIUN'!GGPTXIUY'HP'+]VOTHN'

Expert’s list of cooperating institutions [n=18] Alpro Soja (Food brand) Bezirksregierung (Administrative unit) Bike Arena Sauerland (Tourism operator) Bike Park Winterberg (Tourism operator) Bobbahn GmbH (Tourism operator) Brilon Wirtschaft und Touristik (Administrative unit) Bundesgeschäftsstelle Naturgemäße Waldwirtschaft (Administrative unit / interest group) Deutsche Sporthochschule Köln (Research- and consulting institution) Einzelhandel / Verleihe (Retailers / rentals) Gastronomie (Gastronomy) Gemeindewaldbesitzerverband (Forest owners) Heilbäderverband e.V. (Health service interest group) Hessisch-waldeck'scher Gebirgs- und Heimatverein (Regional association) Holzabsatzfonds (Administrative unit) Hoteliers / guest houses (Accommodation businesses) Kreisjägerschaft HSK (Local hunters association) Landesbetrieb Wald und Holz NRW (Federal ministry of forestry North Rhine-Westphalia ) Landesgemeinschaft Naturschutz und Umwelt NRW (LNU) (Federal nature conservation association) Landschaftsverband Westfalen- (Regional authority Westphalia-Lippe) Landwirtschaftskammer (Chamber of agriculture) Marsberg Touristik (Local tourism management office) ! Tcc Medebach Touristik (Local tourism management office)

Naturparkverwaltung Homert Administration of the nature park Homert Olsberg Touristik (Local tourism management office) Rothaarsteigverein e.V. (Tourism operator / Local certification brand) Ruhrverband (Regional authority Ruhr) RWE (Regional supplier of electric energy) Sauerland Tourismus (Regional marketing association) Sauerländer Wandergasthöfe e.V. (Local certification brand) Schmallenberg Tourismus (local tourism management) Schöffel (Outdoor equipment brand)! Siegerland Tourismus (Regional tourism management) Skilifte (Local transportation) Stadtmarketing Brilon (Local tourism management office) Stadtmarketing Sundern (Citymarketing office / Local tourism office) Tatonka (Outdoor equipment brand) Tourist Information Arnsberg (Local tourism management office) Tourist-Information Willingen (Regional tourism management office) Transportverbände, z.B. RLG (Local transportation, e.g. regional public transportation) Untere Landschaftsbehörde (Administrative unit for nature- and landscape planning) Veltins (Food brand) Waldbauernverband (Association of forest farmers) Waldbesitzerverband (Association of forest owners)

! Tco Wildwald Vosswinkel (Tourism operator) Winterberg Tourismus (Local tourism management office) Deutscher Wanderverband (National hiking association)! '

! Tcd 5554 5UXO]' PQ' $PSTINHIG' MUX' #GOUIG' !HHTMGHIJIHK' IU' .OTWMUK' ["SUXONMWH' QgT' "MSPTXUSUY' SUX' %MSW`ONOU' IU' [+UYORNh' 9@@<\\' '

!

! Tcr !"#$ %&'()*$+&),-./001.')$2&,.0),,),$

in Kooperation mit Sauerland Tourismus e.V

Waldtourismus und Erholungsnutzung

im Hochsauerlandkreis

Sehr geehrter Gastwirt, Hotelbetreiber, Restaurantbesitzer oder Anbieter sonstiger touristischer Produkte und Dienstleistungen,

Wir benötigen Ihre Unterstützung!

Die Attraktivität Ihrer Region wird maßgeblich durch Ihr Angebot touristischer Produkte und Dienstleistungen beeinflusst. Im Rahmen dieses Forschungsvorhabens an der Universität Münster sind uns Ihre Angaben und Meinungen zum Thema Waldtourismus und Erholungsnutzung im Hochsauerlandkreis besonders wichtig. Hierzu zählen wir Waldbesucher, Wanderer, Natursportler und Naturliebhaber.

Das Ziel der Studie ist die Untersuchung der Bedeutung des Waldtourismus im Hochsauerlandkreis, um Empfehlungen zur Förderung eines nachhaltigen und zukunftsfähigen Tourismus in der Region zu entwickeln.

Auch wenn Sie für Ihr Unternehmen zunächst keinen direkten Bezug zum Thema Waldtourismus sehen, würden wir uns freuen wenn Sie zumindest die erste Seit des Fragebogens ausfüllen, da auch Ihr unternehmen für unsere Studie wichtig ist.

Wir würden uns freuen wenn Sie sich durch das Ausfüllen dieses Fragebogens an der Studie beteiligen und so zum Gelingen des Vorhabens beitragen.

Die Bearbeitung des Fragebogens nimmt ca. 10 Minuten in Anspruch. Für die einfache Rücksendung bis zum 30. Oktober 2007 finden Sie beigefügt einen Rückumschlag. Den Versand zahlen wir natürlich.

Bitte geben Sie nicht Ihren Namen oder Ihre Adresse auf dem Fragebogen an, damit die Anonymität Ihrer Angaben gewährleistet bleibt. Für die Auswertung benötigen wir lediglich die Angabe Ihrer Postleitzahl.

Für Rückfragen oder näheren Informationen zur Erhebung steht Ihnen Anna Martinsohn zur Verfügung (0251-8330140, [email protected]), welche die Studie im Rahmen ihres Promotionsvorhabens durchführt.

Herzlichen Dank für Ihre Unterstützung!

Weitere Informationen finden Sie unter:

www.wald-zentrum.de

Die Ergebnisse werden wir Ihnen 2008 in Ihrer regionalen Tourismuseinrichtungen zur Verfügung stellen.

!"# 1 Ihre Einrichtung

Bitte geben Sie die Postleitzahl Ihres Unternehmens an:

Bitte charakterisieren Sie Ihre Einrichtung nach den folgenden Kriterien:

Organisationsform ! ! ! ! ! (Rechtsform) Einzel- KG GmbH GbR Sonstiges unternehmen (Kommandit- (Gesellschaft (Gesellschaft gesellschaft) mit bürgerlichen beschränkter Rechts) Haftung)

Handelt es sich bei Ihrem Betrieb um einen zertifizierten ! ja, ! ja, ! Sonstige Betrieb? Sauerländer Qualitätsbetriebe ! nein Wandergasthöfe Rothaarsteig

Was ist die ! Wirtschaftliche Tätigkeit ! Verwaltung Hauptzielsetzung oder der Auftrag Ihrer ! Marketing / Öffentlichkeitsarbeit ! (Umwelt-)Bildung / Qualifizierung Einrichtung? ! Fachliche Beratung ! Forschung / Entwicklung (Mehrfachnennung möglich) ! Interessenvertretung / Lobbyarbeit ! Sonstige

Personal Vollzeit ! 0 ! 1-5 ! 6-10 ! 11-20 ! > 20 Personal Teilzeit ! 0 ! 1-5 ! 6-10 ! 11-20 ! > 20

Davon Azubis ! 0 ! 1-2 ! 3-4 ! 5-6 ! > 6 Sonstige (Ehrenamtliche, ! 0 ! 1-10 ! 11-25 ! 26-50 ! > 50 Mitglieder etc.)

Umsatz in Euro / Jahr ! ! ! ! ! ! 100.001- 500.001- 1.000.001- 2.000.001- < 100.000 > 3.000.000 500.000 1.000.000 2.000.000 3.000.000

Schätzung der Auslastung Ihrer Kapazitäten in Prozent im letzten Winter Frühjahr Sommer Herbst Jahr (2006) (nach Saison) ___% ___% ___% ___%

Ist die Walderholung / der Wald- und Naturtourismus für die Geschäftstätigkeit Ihres Unternehmens / Ihrer Einrichtung relevant, beziehungsweise erwirtschaften Sie einen für Sie wichtigen Teil des Umsatzes aufgrund dieser Art von Tourismus? Wie wichtig ist dessen Anteil am Gesamtumsatz Ihres Unternehmens / Ihrer Einrichtung?

völlig eher eher wichtig wichtig sehr wichtig essenziell Keine unwichtig* unwichtig* (21-40 %) (41-60 %) (61-80 %) (81-100 %) Angaben (0 %) (1-20 %) !!! !!! !!! !!! !!! !!! !!!

*Sollten Sie „völlig unwichtig“ oder „eher unwichtig“ angekreuzt haben, steht es Ihnen frei mit der Befragung fort zufahren. Bitte senden Sie jedoch zumindest die erste Seite ausgefüllt an uns zurück. Vielen Dank für Ihre Beteiligung!

!"#

2 Produktkatalog

Meine Einrichtung / mein Unternehmen bietet folgende Unterkünfte an: (Mehrfachnennungen möglich) ! Hotel ! Pension ! Campingplatz ! Ferienwohnung, Jugendherberge, Hütte o. ä. Unterkunft

! sonstige Unterkünfte

Meine Einrichtung / mein Unternehmen bietet folgenden touristischen Service an: (Mehrfachnennungen möglich) ! Restaurant / Gasthof ! Anbieter touristischer Infrastruktur (z.B. Wanderwege, Mountainbikestrecken, Bergbahn, Skilift) ! Anbieter touristischer Informationen (z.B. Tourismusbüros, Reisebüros, Führer / Guides) ! Anbieter von Natursportarten (z.B. Nordic-Walking Trainer) ! Verleih von Material (z.B. Bootsverleihe) ! Verkauf touristischer Waren / Produkte (z.B. Souvenirläden) ! Anbieter von Dienstleistungen im Kur- und Gesundheitsbereich ( z. B. Fitness-Center, Sauna, Solarium)

! sonstige Dienstleistungen (bitte spezifizieren Sie)

Bitte beurteilen Sie Ihre durchschnittliche Kundenklientel anhand der aufgelisteten Kriterien.

Wie hoch ist Ihrer niedrig durch- hoch keine Angabe Einschätzung nach… schnittlich …das durchschnittliches Alter ! (20–30) ! (30–55) ! (55+) !

… die Anzahl der Einzelpersonen ! (< 20 %) ! (21-40 %) ! (> 40%) ! … die Anzahl der Paare ! (< 20 %) ! (21-40 %) ! (> 40%) ! … die Anzahl der Familien ! (< 20 %) ! (21-40 %) ! (> 40%) ! … Reisegruppen / Clubs / Vereine ! (< 20 %) ! (21-40 %) ! (> 40%) !

… die Anzahl der Stammgäste ! (< 25 %) ! (25-50 %) ! (> 50 %) ! … die Anzahl der Neukunden ! (< 25 %) ! (25-50 %) ! (> 50 %) !

… die Einkommensklasse (brutto / ! ! ! ! Monat) (< 2.000 Euro) (2.000-2.500) (> 2.500 Euro)

… der Komfortanspruch der Gäste ! ! ! ! .. das Kulturinteresse der Gäste ! ! ! ! … das Naturinteresse der Gäste ! ! ! ! … das Gesundheits- / Aktivitäts- / ! ! ! ! Sportinteresse der Gäste

!"# 3 Rahmenbedingungen für wirtschaftliches Handeln

Bitte beurteilen Sie anhand der aufgelisteten Kriterien die aktuelle Situation Ihres Unternehmens / Ihrer Einrichtung bezüglich Wirtschaftlichkeit und Konkurrenzfähigkeit in der Region. Bitte ergänzen Sie gegebenenfalls die Kriterien um für Sie bedeutende Eigenschaften.

Kriterium sehr gut gut mittel schlecht sehr nicht schlecht zutreffend Verkehrsanbindung (z. B. Lage und Infrastruktur Ihres ! ! ! ! ! ! Unternehmens) Naturraum ! ! ! ! ! ! (z. B. ästhetisches Landschaftsbild) Qualifikation Ihres Personals (z. B. Aus- und Weiterbildung) ! ! ! ! ! ! Verfügbarkeit qualifizierter ! ! ! ! ! ! Arbeitskräfte in der Region Verfügbarkeit von Mitteln für Investitionen (z. B. Kredite regionaler ! ! ! ! ! ! Banken) Positionierung (Ausrichtung, Zuordnung Ihres Produkts / Ihrer Dienstleistung am ! ! ! ! ! ! Zielmarkt: Wie sieht mich der Kunde?) Etablierung Ihres Unternehmens am Markt (Kontinuität in der Nachfrage Ihres ! ! ! ! ! ! Produkts / Ihrer Dienstleistung) Innovation (Abgrenzung des Angebots Ihres ! ! ! ! ! ! Unternehmens zu anderen Anbietern) Marketing und Öffentlichkeitsarbeit (Unternehmungen zur Kundengewinnung ! ! ! ! ! ! bzw. Unternehmensdarstellung z.B. durch Werbung) Wahrnehmung und Unterstützung durch Politik (z. B. Wirtschaftsförderung) ! ! ! ! ! ! Medien und Gesellschaft ! ! ! ! ! ! Sonstige (bitte angeben) ! ! ! ! ! ! ______

______! ! ! ! ! !

Wie wichtig ist Ihnen die Kooperation mit anderen Unternehmen / Einrichtungen in der Region?

sehr ziemlich ziemlich völlig un- nicht wichtig wichtig unwichtig wichtig zutreffend … mit Unternehmen / Einrichtungen der selben Branche (touristische ! ! ! ! ! Anbieter, wie Hotels, Gastronomie etc.) … mit Multiplikatorunternehmen (z. B. Touristikbüros, Informations- und ! ! ! ! ! Werbebüros, Vereine) … mit Unternehmen / Einrichtungen anderer Branchen (z.B. Zulieferer, ! ! ! ! ! Großhändler… … Forstwirtschaft, Waldbesitzern) ! ! ! ! ! Sonstige (bitte angeben) ! ! ! ! !

!"! 4 Besondere Angaben

Welche Bedeutung hat Ihrer Meinung nach der Wald in der Region für Ihr Unternehmen?

Unser Unternehmen / unsere stimme stimme stimme stimme stimme keine Einrichtung… voll und eher zu teils zu eher gar nicht Angaben ganz zu nicht zu zu … identifiziert sich mit dem Wald mehr als mit anderen ! ! ! ! ! ! Landschaftselementen (z.B. Täler, Flüsse, Mittelgebirge) … sieht den Wald als wichtigen Standortfaktor an (z. B. als ! ! ! ! ! ! Motivationsgrund für Touristen die Region zu besuchen) … würde ohne den Wald als Landschaftselement ebenso gut / ! ! ! ! ! ! ebenso schlecht wirtschaften

Wie schätzen Sie regionale Umwelteinflüsse wie den Orkan „Kyrill“ vom 18.01.2007 für Ihre Branche ein?

Umwelteinflüsse wie der Orkan stimme voll stimme Stimme Stimme gar keine „Kyrill“ … und ganz zu eher zu eher nicht nicht zu Angaben zu … sind eine Chance für die Region ! ! ! ! ! (z.B. offenes attraktives Landschaftsbild) … sind zwar kurzfristig negativ zu bewerten (gesperrte Wege) bedeuten ! ! ! ! ! aber längerfristig keine Gefahr /Wiederaufforstungen) … verursachen auch längerfristig ! ! ! ! ! schwere Schäden (z.B. Forstwirtschaft) Sonstige (bitte angeben) ! ! ! ! !

Was vermittelt Ihnen der Werkstoff Holz?

Holz vermittelt mir… stimme stimme stimme stimme stimme keine voll und eher zu teils zu eher gar nicht Angaben ganz zu nicht zu zu … Wärme und Behaglichkeit ! ! ! ! ! ! … ein ländlich rustikales ! ! ! ! ! ! Erscheinungsbild … eine kostengünstige Bauweise ! ! ! ! ! !

… eine innovative Bauweise ! ! ! ! ! !

… eine ökologische Orientierung ! ! ! ! ! !

… sonstiges ! ! ! ! ! !

Welche Bedeutung hat der Rohstoff Holz bei der Ausstattung Ihrer touristischen Einrichtungen?

Holz ist für touristische stimme stimme stimme stimme stimme keine Einrichtungen in der Region… voll und eher zu teils zu eher gar nicht Angaben ganz zu nicht zu zu … im Innenbereich (z. B. Böden, ! ! ! ! ! ! Treppen, Möbel etc.) … für Baukörper (z. B. Außen- und ! ! ! ! ! ! Zwischenwände) … im Außenbereich (z. B. Balkone, ! ! ! ! ! ! Terrasse, Stege)

!"# Waldtouristen und Erholungssuchende dürfen den Wald betreten ohne ein Entgelt an den Besitzer entrichten zu müssen. Dem Waldbesitzer entstehen in ausgeschilderten Erholungsgebieten erhöhte Kosten weil er gesetzlich zu der Überprüfung seiner Wege im Rahmen der Verkehrssicherheit verpflichtet ist (Verkehrssicherungspflicht).

Durch den erhöhten Besucherverkehr muss der Waldbesitzer gelegentlich auch mit Verlusten bei der Jagdpacht rechnen.

Mit diesem Sachverhalt bin ich vertraut.

!!! Ja !!! Nein !!! keine Angabe

Meiner Meinung nach… stimme stimme stimme stimme stimme keine voll und eher zu teils zu eher gar nicht Angaben ganz zu nicht zu zu … sollte der Waldbesitzer ein Entgelt für die touristische Nutzung ! ! ! ! ! ! seines Waldes erhalten. … sollte eine pauschale Abgabe pro ! ! ! ! ! ! Tourist veranschlagt werden.. … sollte jedes profitierende Tourismusunternehmen eine dem ! ! ! ! ! ! Umsatz angepasste Pauschale für die Waldbesitzer entrichten. … ist der Wald eine Ressource wie Wasser und Luft. Niemand sollte ! ! ! ! ! ! dafür zahlen müssen. …ist die Verkehrssicherungspflicht ! ! ! ! ! ! überholt.

Vielen Dank für Ihre Beteiligung an dieser Befragung!

!"# !"# $%&'()#*%(+,-.//0-&(#!-+-,.&+#

in Kooperation mit Sauerland Tourismus e.V.

Waldtourismus und Erholungsnutzung im

Hochsauerlandkreis

Sehr geehrte/r Waldbesucher/in, Wanderer/in, Natursportler/in oder Naturliebhaber/in,

Wir benötigen Ihre Unterstützung!

Im Arbeitsfeld Wald, Forst- und Holzwirtschaft arbeiten deutschlandweit über 1,3 Millionen Beschäftigte. Sie erwirtschaften einen Umsatz von rund 181 Milliarden Euro pro Jahr. Doch der Wald ist nur ein Holzproduzent… .

Das Forschungsvorhaben zielt auf die Erfassung und Analyse des waldbezogenen Tourismus im Hochsauerlandkreis ab. Hierbei sollen die indirekten Leistungen des Wirtschaftswaldes im Rahmen des Tourismus für den ländlichen Raum ermittelt werden. Die Ergebnisse der Studie sollen einerseits zu einer verbesserten Planung und Förderung des Tourismus, andererseits zu einer effektiveren Kommunikation zwischen Tourismus, Wald- Und Forstwirtschaft beitragen und somit Konkurrenz- und Zukunftsfähigkeit der Region erhalten.

Mit Ihrer Meinung, als Waldbesucher und Tourist, tragen Sie zu einem besseren Verständnis der Bedeutung des Waldtourismus im Hochsauerlandkreis und zur Vollständigkeit dieser Studie bei.

Unter allen Teilnehmern der Studie verlosen wir folgende Preise:

1. Preis: 1 Wochenende für 2 Personen in einem Sauerländer Wandergasthof 2. Preis: 1 Rothaarsteig Tatonka Wanderrucksack 3.-5. Preis: 1 Jahreskarte für den Wildwald Vosswinkel / Arnsberg

Wenn Sie an der Verlosung teilnehmen möchten, bitten wir Sie Ihre Telefonnummer oder E-Mail Adresse nur auf das Deckblatt zu schreiben. Um Anonymität zu gewährleisten, geben Sie bitte weder Ihren Namen noch Ihre Adresse auf dem Frageformular an. Der Rechtsweg ist ausgeschlossen.

Für das Ausfüllen des Fragebogens benötigen Sie ca. 5-10 Minuten. Wir danken Ihnen für Ihr Interesse an der Studie und Ihre Kooperation.

Diese Studie wird von Anna Martinsohn (wissenschaftliche Mitarbeiterin am Wald-Zentrum der Universität Münster) im Rahmen eines Promotionsvorhabens durchgeführt und von Prof. Dr. Andreas Schulte betreut. Für Rückfragen, Anmerkungen oder näherer Information zur Studie stehen wir Ihnen unter folgenden Kontaktdaten gern zur Verfügung: Tel. 0251-8330140, E-Mail [email protected].

! Ja, ich möchte an der Verlosung teilnehmen. E-Mail:______Tel.:______

!"# 1 Reisedaten

Bitte geben Sie folgende Information zu Ihrer aktuellen Reiseplanung und -durchführung an:

Reisebegleitung ! ! ! ! ! ! allein mit Partner/in mit Familie mit Reise mit sonstiges -gruppe Freunden/ innen

Anreise ! ! ! ! öffentliche eigener Reiseanbieter sonstiges PKW Verkehrsmittel (Reisebüro / (Bahn, ÖPNV) Pauschalreise, Busreisen)

Aufenthalt in der ! auf der ! ____Tag/e Region in Tagen Durchfahrt

! ! ! ! ! ! ! Unterbringung Pension / Ferien- Camping- trifft Hotel privat sonstiges Bed & Breakfast haus platz nicht zu

Wann haben Sie sich zum ! eine Woche ! einen Monat ! spontan ! vor ____ Monaten Reiseantritt entschieden? zuvor zuvor

Wie oft waren Sie schon ! noch nie ! einmal ! zwei Mal ! Ich komme öfter hierher in der Region?

Wodurch haben Sie über ! ! ! ! ! Erholungsaktivitäten in Freunde und Zeitschriften / Werbung von Internet Sonstige dieser Region erfahren? Bekannte Broschüren Tourismus- (Mehrfachnennung möglich) Anbietern

Planen Sie den Hochsauerlandkreis ! auf keinen ! sicher ! wahrscheinlich ! eher nicht ! weiß nicht nächstes Jahr wieder zu Fall besuchen?

2 Interessen und Aktivitäten

Was finden Sie an Natur ! Äcker / Felder und Wiesen ! Klima und Landschaft in dieser Region besonders ! Berge und Täler ! Wald charakteristisch? (Mehrfachnennung möglich) ! kleine Städte und Dörfer ! Quellen, Bäche und Flüsse (charakteristische Architektur)

Bitte nennen Sie nach … Erholung durch Bewegung … Rückzug aus dem Alltag Wichtigkeit geordnet (1, 2 und 3) Ihre drei … Erholung durch Sport im Freien … Städte / Architektur wichtigsten Interessen Fotografie / Beobachtung von während Ihres Urlaubs in … Wellness Natur und Landschaft der Region. … … Kultur und Geschichte

Gastronomie der Region Sonstige … (kulinarische Interessen) …

!"" Welche Aktivitäten Wandern (ab 5 km / Tag, länger Besichtigung von Sehenswürdigkeiten verfolgen Sie während …. als 2 Stunden) … (z. B. Kirchen, historischen Bauten etc.) Ihres Aufenthalts – bitte nennen Sie nach Spazieren gehen (weniger als 5 Besuch von kulturellen Events (z. B. Wichtigkeit geordnet (1, 2 … km / Tag, 1-2 Stunden) regionalen Festivitäten) und 3) nur die drei Wichtigsten. … Nordic-Walking / Walking …

… Rad fahren (radeln) Besuch von Sport-Events (z. B. Wettkämpfe) … … Nordic-Skating / Skating … Mountainbike fahren … Wellness (z. B. Sauna, Massage, Yoga)

Ski/Snowboard fahren und zwar Aufenthalt in der Natur (Fotografieren, … ! Abfahrt ! Langlauf … Picknicken usw.) … Reiten keine besonderen Aktivitäten, nur Erholung durch „Ortswechsel“ … Rodeln … sonstige Sportarten Sonstige Aktivitäten … …

3 Ausgaben

Ausgaben für die An- und Abreise (pro ! 0 – 20 € ! 21 – 40 € ! 41 – 80 € ! > 80 € Person)

Wie viel geben Sie pro Tag für folgende Posten aus? (pro Person) Keine < 10 € 11 – 25 26 – 50 51 – 75 € > 75 € Ausgaben € €

… Unterkunft? (Hotellerie, Pension, Ferienhaus, Campingplatz) ! ! ! ! ! !

… touristische Dienstleistungen? (Informationsbroschüren, Kartenmaterial, ! ! ! ! ! ! Führungen, Kurse (z.B. Nordic-Walking), Seilbahnen, Souvenirs etc.) … Gastronomie? (in der Unterkunft, wenn nicht im ! ! ! ! ! ! Übernachtungspreis enthalten sowie außerhalb der Unterkunft) …lokaler Transport? (öffentliche Verkehrsmittel wie Bus und Bahn) ! ! ! ! ! ! …lokale Dienstleistungen bzw. Einzelhandel? (Bäcker, Fleischer, Tankstellen, ! ! ! ! ! ! Kaufhäuser, Shops etc.)

4 Bedeutung des Waldes Bitte schätzen Sie die Bedeutung des Waldes für die Region ein?

Maßnahme/Bedeutung sehr ziemlich ziemlich un- völlig un- nicht bedeutend bedeutend bedeutend bedeutend zutreffend …als attraktives ! ! ! ! ! Landschaftselement … als Klima-, Luft-, Boden, und ! ! ! ! ! Grundwasserschutz … als Produzent nachwachsender Rohstoffe ! ! ! ! ! (z. B. Bauholz, Kaminholz, Holz zur Papierherstellung etc.) … als wichtiger Arbeitgeber ! ! ! ! ! …für Tourismus und Erholung ! ! ! ! !

!"# Waldtouristen und Erholungssuchende dürfen den Wald betreten ohne ein Entgelt an den Besitzer entrichten zu müssen. Dem Waldbesitzer entstehen in ausgeschilderten Erholungsgebieten erhöhte Kosten weil er gesetzlich zu der Überprüfung seiner Wege im Rahmen der Verkehrssicherheit verpflichtet ist. Mit dieser Problematik bin ich vertraut.

!!! Ja !!! Nein !!! keine Angabe

Meiner Meinung nach… stimme stimme stimme stimme stimme keine voll und eher zu teils zu eher gar nicht Angaben ganz zu nicht zu zu … sollte der Waldbesitzer ein Entgelt für die touristische Nutzung ! ! ! ! ! ! seines Waldes erhalten. … sollte eine pauschale Abgabe pro ! ! ! ! ! ! Tourist veranschlagt werden.. … sollte jedes profitierende Tourismusunternehmen eine dem ! ! ! ! ! ! Umsatz angepasste Pauschale für die Waldbesitzer entrichten. … ist der Wald eine Ressource wie Wasser und Luft. Niemand sollte ! ! ! ! ! ! dafür zahlen müssen. …ist die Verkehrssicherungspflicht ! ! ! ! ! ! überholt.

Wie schätzen Sie die Folgen des Orkan „Kyrill“ für den Tourismus in der Region ein?

Umwelteinflüsse wie der Orkan stimme stimme stimme stimme stimme keine „Kyrill“ … voll und eher zu teils zu eher gar nicht Angaben ganz zu nicht zu zu … sind eine Chance für die Region ! ! ! ! ! ! (z.B. offenes attraktives Landschaftsbild) … sind zwar kurzfristig negativ zu bewerten (gesperrte Wege) bedeuten ! ! ! ! ! ! aber längerfristig keine Gefahr /Wiederaufforstungen) … verursachen auch längerfristig ! ! ! ! ! ! schwere Schäden (z.B. Forstwirtschaft) Sonstige (bitte angeben) ! ! ! ! ! !

5 Persönliche Angaben

Bitte geben Sie einige allgemeine Informationen zu Ihrer Person an: Geschlecht ! weiblich ! männlich Alter ! ______Jahre

Familienstand ! ledig ! eingetragene Partnerschaft ! verheiratet ! geschieden ! verwitwet

Bildungsstand ! Hauptschule ! Realschule ! Abitur ! Hochschule

! NRW (Stadt / Kreis ______) Wohnort ! anderes Bundesland (______) ! Ausland (______)

! ! ! ! ! ! ! ! ! Netto-Einkommen in 1.001- 1.501- 2.001- 2.501- 3.001- >3.501- >4.001- Euro (pro Person pro Monat) <1.000 <4.501 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4000 4.500

Ort: Datum:

Vielen Dank für Ihre Beteiligung an dieser Befragung! Wir wünschen Ihnen einen angenehmen Aufenthalt im Sauerland!

!"# !"#$ %&'()*$+&,-).,/)$012)'3$"/3)'(,)45$

Gesprächsleitfaden Expertenbefragung

Erhebung Waldtourismus und -erholungsnutzung im Cluster Wald und Holz

Fallstudie: Hochsauerlandkreis

Im Rahmen einer Promotionsarbeit an der Westfälischen Wilhelms-Universität Münster

Ansprechpartner für Rückfragen: [Visitenkarte] Anna Martinsohn M. Sc. Tel.: 0251-8330140 E-Mail: [email protected]

!"# 1. Allgemeines

[Anonymität / Information über Dauer des Gesprächs / Information über Mitschnitt des Gesprächs und Transkipt, Abfrage allgemeiner Information zur Einrichtung, abweichende Adressen Verwaltung, Standorte, Ansprechpartner (mögliche Vertreter), Mobilnummern]

Einrichtung Forstwirtschaft, Tourismus, Gastronomie, Hotellerie, waldspezifische Anbieter, Branche Regionalplanung/-management, Fachverwaltung, andere Interessensvertretungen (NatSchu, Jagd)

Ansprechpartner

Organisationsform (z. B. Rechtsform) Was ist die ! Wirtschaftliche Tätigkeit ! Verwaltung Hauptzielsetzung / das ! Interessenvertretung / Lobbyarbeit ! Marketing / Öffentlichkeitsarbeit Hauptgeschäftsfeld ! Fachliche Beratung ! Bildung / Qualifizierung oder der Auftrag Ihrer Einrichtung? ! Forschung / Entwicklung ! Sonstige (Mehrfachnennung möglich)

Vorhandenes Datenmaterial, Jahresberichte,

Planungsdokument, Adressen, Kontakte etc.

Definition Waldtourismus: Waldtouristen: Waldbesucher, Wanderer, Natursportler sowie Naturliebhaber. Anbieter waldbezogener Dienstleistungen für Tourismus und Erholung: tourismusspezifische Anbieter, tourismusverwandte Anbieter. Erklärung

Wie schätzen Sie Ihren Wissens- und Kenntnisstand bezüglich der folgenden Kriterien ein (Expertenwissen: Erkennen großer Bedeutungszusammenhänge, arbeiten schneller und fehlerfreier, besseres Kurzzeit- und Langzeitgedächtnis, achten auf Strukturen als auf oberflächliche Eigenschaften, verwenden Zeit für qualitative Analysen, können ihre Fähigkeiten und Leistungen richtig beurteilen)

Können Sie über die Gesamtsituation des Waldtourismus bzw. der waldbezogenen Erholungsnutzung in der Region Auskünfte erteilen? Inwieweit verfügen Sie Ihrer Meinung nach über so genanntes Expertenwissen …. (1=gar nicht / 10=umfangreiches Expertenwissen).

Expertenwissen:

….Kriterium 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tourismus Natursport Gastronomie und Hotellerie Forstwirtschaft Regionalmanagement Andere Waldnutzungsformen (z.B. Jagd) Naturschutz

[Einschätzung der Sekundärdaten, Anzahl der Anbieter, Anzahl Kleinunternehmen, Vollständigkeit des Branchenbildes]

!"#

[Angaben von Anbietern über die Einschätzung des Waldbezugs, Kundenaktivitäten und Kundeninteressen]

Wie schätzen Sie anhand der Tabelle die durchschnittliche Kundenklientel der Touristen in im Hochsauerlandkreis ein?

Wie hoch ist Ihrer niedrig durch- hoch keine Angabe Einschätzung nach… schnittlich …das durchschnittliches Alter ! (20 – 30) ! (30 – 55) ! (55+) ! … die Anzahl der Einzelpersonen ! (< 10 %) ! (11-25 %) ! (> 25%) ! … die Anzahl der Paare ! (< 10 %) ! (11-25 %) ! (> 25%) ! … die Anzahl der Familien ! (< 10 %) ! (11-25 %) ! (> 25%) ! … die Anzahl der Stammgäste ! (< 25 %) ! (25-50 %) ! (> 50 %) ! … die Anzahl der Neukunden ! (< 25 %) ! (25-50 %) ! (> 50 %) ! … die Einkommensklasse (brutto / ! ! ! ! Monat) (< 2.000 Euro) (2.000-2.500) (> 2.500 Euro)

Komfortanspruch der Gäste ! ! ! ! Kulturinteresse der Gäste ! ! ! ! Naturinteresse der Gäste ! ! ! ! Gesundheits- / Aktivitäts- / ! ! ! ! Sportinteresse der Gäste

!"# 2. Kooperation

Bitte schätzen Sie die Kooperation im Bezug auf Implementierung von Neuprojekten und täglichem Management / Monitoring Ihrer Einrichtung mit anderen branchenverwandten Einrichtungen ein. (1=sehr häufig, 2=häufig, 3=gelegentlich, 4=kaum -5=nie)

Branche / Bedeutung 1 2 3 4 5 nicht zutreffend Forstwirtschaft (z. B. Waldbesitzer, ! ! ! ! ! ! Forstbetriebe, Dienstleister) Tourismus ! ! ! ! ! ! (z. B. Touristikbüros, Informationsbüros) Gastronomie (z. B. Restaurants, ! ! ! ! ! ! Gasthöfe) Hotellerie (z. B. Pensionen, Hotels, ! ! ! ! ! ! Ferienhausvermietungen) Andere Anbieter (z. B. private Anbieter / Unternehmen, ! ! ! ! ! ! Vereine, Verbände) Zulieferer (lokale kleine und mittelständische ! ! ! ! ! ! Unternehmen des Handwerks und Einzelhandels wie Bäcker, Lieferanten) Finanzwesen (Banken) ! ! ! ! ! ! Naturschutz (Ortsgruppen, Vereine, ! ! ! ! ! ! Verbände, z.B. BUND, NABU, ) Fachverwaltung (Ministerien, ! ! ! ! ! ! Landesbetriebe, Ämter) Andere Interessenvertretungen ! ! ! ! ! ! (Verbände) Bildung und Forschung ! ! ! ! ! ! Sonstige (bitte angeben) ! ! ! ! ! !

Bitte nennen Sie Unternehmen und Einrichtungen (Personen und Funktion) aus den o. g. Branchen mit denen Sie sehr intensiv in Kontakt stehen (hohe Kommunikation oder Kooperation) / die eine Schlüsselrolle im regionalen Management bezüglich Waldtourismus einnehmen.

!"!

Bitte erläutern Sie die Ihrer Meinung nach die Wichtigkeit der Art der Kommunikation generell:

Kommunikationsart / Bedeutung 1 2 3 4 5 nicht zutref fend

Regelmäßiger beruflicher

persönlicher Kontakt (z. B. förmlich ! ! ! ! ! ! geregelte Besprechungen)

Regelmäßiger privater persönlicher Kontakt (z. B. ! ! ! ! ! ! gemeinsame Freizeitbeschäftigung) Gelegentlicher persönlicher ! ! ! ! ! ! Kontakt (z. B. gelegentliche Besprechungen, Veranstaltungen)

Gelegentlicher privater

persönlicher Kontakt (z. B. ! ! ! ! ! ! feierliche Anlässe)

Bürokommunikation (Post, E-Mail, ! ! ! ! ! ! Telefon, Fax) Allgemeiner Kontakt (z. B. Bezug oder Lieferung von ! ! ! ! ! ! Informationsmaterialen) Sonstige (bitte angeben)

! ! ! ! ! !

Gemeinsame Projekte / gemeinsame Netzwerke:

Ich bin Teil des Netzwerks:

!"#

Spezifische Parameter und Rahmenbedingungen

Bitte beschreiben Sie den Ist-Zustand Ihrer Branche oder Ihres Bereichs. Bitte beschreiben Sie die wichtigsten Entwicklungstrends Ihrer Branche oder Ihres Bereichs (basierend auf der zurückliegenden Entwicklung und der aktuellen Situation).

Kriterium sehr gut gut mittel schlecht sehr nicht schlecht zutreffend Verkehrsanbindung (z. B. Lage und Infrastruktur Ihres ! ! ! ! ! ! Unternehmens) Naturraum ! ! ! ! ! ! (z. B. ästhetisches Landschaftsbild) Qualifikation Ihres Personals (z. B. Aus- und Weiterbildung) ! ! ! ! ! ! Verfügbarkeit qualifizierter ! ! ! ! ! ! Arbeitskräfte in der Region Verfügbarkeit von Mitteln für Investitionen (z. B. Kredite regionaler ! ! ! ! ! ! Banken) Positionierung (Ausrichtung, Zuordnung Ihres Produkts / Ihrer Dienstleistung am ! ! ! ! ! ! Zielmarkt: Wie sieht mich der Kunde?) Etablierung Ihres Unternehmens am Markt (Kontinuität in der Nachfrage Ihres ! ! ! ! ! ! Produkts / Ihrer Dienstleistung) Innovation (Abgrenzung des Angebots Ihres ! ! ! ! ! ! Unternehmens zu anderen Anbietern) Marketing und Öffentlichkeitsarbeit (Unternehmungen zur Kundengewinnung ! ! ! ! ! ! bzw. Unternehmensdarstellung z.B. durch Werbung) Wahrnehmung und Unterstützung durch Politik (z. B. Wirtschaftsförderung) ! ! ! ! ! ! Medien und Gesellschaft ! ! ! ! ! ! Sonstige (bitte angeben) ! ! ! ! ! ! ______

______! ! ! ! ! !

[Beispiele: ökonomische, ökologische, kommunikative Trends…]

Entwicklungstrend Erläuterungen

!"# Bitte beschreiben Sie die wichtigsten Problem- und Konfliktfelder Ihrer Branche oder Ihres Bereichs.

Problem- und Erläuterungen Konfliktfelder

Bitte nehmen Sie eine Bewertung der spezifischen Stärken, Schwächen, Chancen und Risiken Ihrer Branche oder Ihres Bereichs mit direktem Bezug zum Standort vor:

Stärken der Branche Schwächen der Branche

Chancen für die weitere Entwicklung der Risiken für die weitere Entwicklung der Branche Branche

Modul 4 - Handlungsempfehlungen

Wo sehen Sie Entwicklungspotenziale?

Entwicklungspotenziale Erläuterungen

!"# Welche Handlungsempfehlungen können Sie für Ihre Branche aussprechen?

Handlungsempfehlungen Erläuterungen

Zusätzliche Einschätzungen zu …

Problempunkt Erläuterungen Datensicherheit

Grundgesamtheit

Kleine Unternehmen (z.B. Pensionen unter 8 Betten)

Einschätzung des Interesses und des Rücklaufs.

Orkan „Kyrill“ [Folgen, Erfahrungen, Kommunikation, Verwaltung, Vernetzung]

Betretungsrecht [Erfahrungen, Kommunikation]

Holz im Bau

Weitere Experten

Vielen Dank für Ihre Beteiligung an dieser Studie!

!"# !

!

166