DOCSLIB.ORG

U Trestričnim Ekosistemima Grada Niša

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
U Trestričnim Ekosistemima Grada Niša Živić, N. et al. Sastav i rasprostanjenje faune Lumbricidae… th Niš (Serbia and Montenegro), September 01-03, 2007 9 Symposium on Flora of Southeastern Serbia and Proceeding, 245-249 Neighbouring Regions ! Sastav i rasprostranjenje faune Lumbricidae (Oligochaeta) u trestričnim ekosistemima grada Niša Nebojša V. Živić1, Saša Stanković 2, Marijana Igić 2 1Prirodno-matematički fakultet, Kosovska Mitrovica 1Odsek za biologiju sa ekologijom, Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Nišu Abstract: Živić, N., Stanković, S., Igić, M. Sastav i rasprostranjenje faune Lumbricidae (Oligochaeta) u terestričnim ekosistemima grada Niša. Proceeding of the 9th Symposium of flora of Southeastern Serbia and Neighbouring Regions, Nis, 2007. U toku 2005/06 godine istraživana je lumbricidna fauna u planski ili nebrigom formiranim terestričnim ekosistemima grada Niša. U šest tipova ekosistema koji se odlikuju posebnim fitocenološkim sastavom, ukupno je obrađeno 24 lokaliteta. Uzorci su uzimani kopanjem, a fauna kišnih glisti je ručno izdvajana. Diverzitet faune Lumbricidae u istrživanim ekosistemima je predstavljen sa 9 vrsta. Najveći broj vrsta (6) je u staništima na obalama reka, a najmanji (2) u voćnjacima ,kao i na poljoprivrednim površinama. Najveću učestalost pojave u uzorcima su imale vrste: Aporrectodea rosea (95%), Lumbricus terrestris (75,0%), Eiseniela tetraedra (66,6%) i Lumbricus rubelus (54,5%). One predstavljaju eukonstantne vrste za istraživane ekosisteme grada Niša. Abundancija populacije vrste Aporrectodea rosea je bila najveće u svim ispitivanim ekosistemima, prosečno je po lokalitetu izdvajano po 70,6 jedinki. Key words: terestrični ekosistemi, fauna Lumbricidae, Niš ! ! Uvod ekosistemi ispunjavaju višestruke potrebe čoveka, ! kao što su: šetnja, sedenje, aktivna rekreacija, Nastankom velikih ljudskih naseobina bitno se vizuelna uživanja (O j d a n i ć , 1994). menjaju uslovi sredine. Izgradnjom objekata i Antropogeni faktor dejstvuje i destruktivno na infrastrukture primenom različitih sintetičkih razvoj urbanih ekosistema putem narušavanja materijala, pokrivanjem velikih površina tla, menja urbanističkih planova, stvaranjem deponija što se izgled i morfologija predela, što je praćeno dovodi do promena namena zelenih površina mikroklimatskim promenama. Sužavanje životnog (Z a h a r j a š e v i ć , 1996). Zbog takvog odnosa u 2 prostora u urbanim sredinama, povećava značaj Nišu je od predviđenih 12m formirano svega 2 zelenih površina, kao veštačkih ekosistema za 0,5m zelenila po stanovnku.Urbana staništa su normalan i zdrav život čoveka.. Gradskim stalno pod mehaničkim uticajem čoveka : gaženje, zelenilom se dinamično podražavaju prirodni uslovi košenje, paljenje, upotrebu buldožera, istovarivanje da bi se zadovoljile ljudske potrebe u i premeštanje zemljišta, motorni saobraćaj, zdravstvenom, kulturnom i estetskom smislu uništavanje korova herbicidima, eroziju terena koju (S u r č inski, Matović , 1997). Uslovi u kojima izaziva slivanje i evakuacija kišnih voda za vreme se zelene površine razvijaju u okviru urbanih atmosferskih padavina. Rezultat ovih negativnih sredina su specifični, pri čemu čovek aktivno menja uticaja su promene u metabolizmu zemljišta što se biocenoze u njima. Aktivnosti čoveka u okviru odražava na promene u strukruri biljne i životinjske urbanih ekosistema su opravdane, jer oni mogu komponente biocenoza. Urbani fragmentisani opstati samo njegovim angažovanjem. Veštački biotopi su u početku selektivni prema izvesnim 245 9th Symposium on Flora of Southeastern Serbia and Neighbouring Regions Proceeding grupama organizama. Uslovljavajući faktori za Rezultati i diskusija opstanak su topografija, površina i starost veštačkih ekosistema. Vrste koje nisu dovoljno mobilne teško Kvalitativni sastav faune Lumbricidae: se mogu širiti s obzirom na izolovanost staništa. To Aporrectodea rosea Savigny, 1826 je posebno važno za geobionte koji imaju Stanište: agrarna zemljišta, parkovi, pašnjaci, višegodišnji životni ciklus, a među kojima su šume, obale reka. najbrojnije lumbricide. Rasprotranjenje: kosmopolit Cilj rada je bio da se utvrdi distribucija i Octolasium lacteum Oerly, 1881 diverzitet faune kišnih glisti, značajne komponenate Stanište:agr.zemljišta, parkovi, pašnjaci, šume, metabolizma kopnenih ekosistema, kao biološki obale reka. indikator u različitim staništa urbanih ekosistema Rasprotranjenje: kosmopolit na području grada Niša. Lumbricus terrestris Linnaeus, 1758 Stanište:vlažna zemljišta, ispod kamena, bašte, Materijali i metode parkovi, pašnjaci, šume, agrarna zemljišta . Rasprotranjenje: Evropa, S. Amerika, Azorska Ispitivanje lumbricidne faune u urbanim ostrva, Madeira. ekosistemima grada Niša izvedena su tokom jesenje Lumbricus rubellus Hoffmeister, 1843 i proleće sezone 2005/06 godine (tab. 1). Uzorci su Stanište: trulom lišću, vlažna zemljišta, ispod uzimani ručnim kopanjem sa probnih površina od kamena, bašte, njive, livade, obale reka, šume. 1/16 m2, do 30cm dubine. Kišne gliste su odvajane Rasprotranjenje: Holarktik, N. Zeland. ručnim odabiranjem i nakon ispiranja vodom Eiseniella tetraedra Savigny, 1826 konzervirane u rastvoru 4% formalina i glicerina. Stanište: obale reka, vlažna zemljišta, ispod Abundantnost lumbricida je izražena na m2. kamena. Rasprotranjenje: Skoro kosmopolit. TabelaT 1. Lokacije istraživanih ekosistema u gradu Eisenia foetida Savigny, 1826 Nišu Stanište: đubrišta, trulo lišće, vlažna zemljišta. Rasprotranjenje: Skoro kosmopolit. Tip ekosistema Lokalitet Allolobophora chlorotica Savigny, 1826 1. Grabovac Stanište: njive, parkovi, vlažna zemljišta, 2. Brzi Brod obale reka. Livada 3. Čair Rasprotranjenje: Evropa, Amerika, Sirija, 4. Ledena Stena Azorska i Kanarska ostrva, Bermudi. 5. Bul.Nemanjić Allolobophora leoni Michaelsen, 1891 6. Čair Stanište: njive, parkovi. 7. Bul. Nemanjić Rasprotranjenje: Italija, bivša Jugoslavija, Park 8. Tvrđava Mađarska, Rumunija. 9. Bul. Nemanjić Allolobophora jassyensis Michaelsen, 1891 10.Božidara Adžije Stanište: obale reka, vlažna zemljišta. 11.Bubanj Rasprotranjenje: Evropa i Srednji Istok. 12.Duvanište 13.Bul. Nemanjić U istraživanim staništima ekosistema grada Obala reke 14.Durlan Niša fauna Lumbricidae je bila sastavljena od 9 15.Ledena Stena vrsta iz 6 rodova. Rod Allolobophora je 16.Prir.-mat.fakiltet predstavljen sa 3, Lumbricus sa 2, a ostali rodovi sa 17.Prir.-mat.fakiltet po jednom vrstom. Sve vrste imaju široko Šikara 18.Grab. Polje rasprostranjenje i registrovane su u različitim 19.Bul.Nemanjić staništima u Srbiji (M r š i ć , Š a p k a r e v , 1987; 20.Grabovac Š a p k a r e v , 1980), a za oklinu Niša ovo je prvi Utrina 21.Bul. Nemanjić prikaz njihovog prisustva. 22.Staro groblje Za ispitivana staništa eukonstantna vrsta je Voćnjak Aporectodea rosea sa 95% sretanja u uzorcima. Njiva Konstantne su bile vrste Lumbricus terestris, Lumbricus rubellus i Octolasium lacteum, dok su ostale vrste bile akcesorne (sl. 1). 246 Živić, N. et al. Sastav i rasprostanjenje faune Lumbricidae… 100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0 s a lu d oni el tica b eti o le rosea rrestris o a ru f r s u ia chlor ho ic en a p ella tetraedras or br i h rectodea m Ei r u lolobo L l Apo Lumbricus te Eisen A Allolobop Allolobophora jassyensis vrste Slika 1. Učestačalost sretanja vrsta faune Lumbricidae u uzorcima istraživanih ekosistema 8 7 6 5 4 broj vrsta 3 2 1 0 ka ra va e i vada park njak nj li sika utrina voc obal.r Slika 2. Diverzitet vrsta faune Lumbricidae u ispitivanim ekosistemima Najveći diverzitet vrsta (8) je utvrđen u dominantna u svim istaživanim staništima. Sledi stanišima obala reka, a najmenji u ekosistemu vrste Lubricus terestris, Lumbricus rubellus i voćnjaka (sl. 2). Octolasium lacteum, dok je prosečna brojnost Povoljni ekološki uslovi u staništima na ostalih vrsta znatno manja (sl. 4). obalama reka su uslovili povećanu abundanciju lumbricidne zajednice u odnosu na ostale ekosisteme (sl. 3) Na osnovu prosečne brojnosti populaicija se može konstatovati da je vrsta Aporrectodea rosea 247 9th Symposium on Flora of Southeastern Serbia and Neighbouring Regions Proceeding 300 250 200 ind/m2150 100 50 0 livada Slika 3 park . Abundancija zajednice Lumbricidae u ispitivanim ekosistemima obal.reka sikara 90 80 utrina 70 60 50 vocnjak br/ind240 30 20 njiva 10 0 Zaklju Slika 4 Aporrectodea rosea ekosistema na područci je Sprovedena ispitivanja staništa urbanih - Diverzitet fauna Lumbricidae je sastavljen. odProse 9 Lumbricus terrestris vrsta iz 6 rodova. - Rod Allolobophora je predstavljen sa 3, čna brojnost zajednice LumbricidaeLumbr iuc ispitivanimus rube ekosistemimallus Lumbricus sa 2, a ostali rodovi sa po jednom vrstom. Eiseniella tetraedra - Eukonstantna vrsta je čju grada Niša su pokazala da konstantne su Eisenia foetida Allolobophora chlorotica Allolobophora leoni Lubricus terestris Allolobophora jassyensis Octolasium lacteum Aporectodea rosea, akcesorne - Najve obala reka, a najmenji u staništima ekosistema , vo ć L.rubellus - Najvećnjaka i diverzitet vrsta (8) je utvr utvr - Populaicijađ vrste , dok su ostale vrste bile ena nać staništima na balama reka najve a abundancija lumbricidne zajednice je i staništima, a slede je vrste L.rubellus ć u prose 248 i č Octolasiumnu lacteum. brojnosti u svim istaživanim Aporectodea rosea đen u stanišima Lubricus terestris je imala , Živić, N. et al. Sastav i rasprostanjenje faune Lumbricidae… Literatura ''Naša ekološka istina'', Zavod za zaštitu zdravlja ! Zaječar Dimović, D. (1984): Živi korov – putokaz ka Šapkarev, J. (1975): Contibution to thee biopolisu. Zbornik radova ''Zelenilo u Knowledge of Eathworm
Load more

Recommended publications
  • Strategija Razvoja Kulturnog Turizma Crne Gore Sa Akcionim Planom Do 2023. Godine
    STRATEGIJA RAZVOJA KULTURNOG TURIZMA CRNE GORE DO 2023.G Strategija razvoja kulturnog turizma Crne Gore sa Akcionim planom do 2023. godine - NACRT - VLADA CRNE GORE novembar, 2018. god. CAU STRATEGIJA RAZVOJA KULTURNOG TURIZMA CRNE GORE DO 2023.G KLIJENT: Ministarstvo održivog razvoja i turizma Strategija razvoja kulturnog turizma Crne Gore sa Akcionim planom NAZIV PROJEKTA: do 2023. godine( u daljem tekstu SZKT) FAZA: Nacrt DIO: Tekstualni dio RADNI TIM: Direktor Predrag Babić – Dipl.ing građ. Vođa tima Snežana Besermenji- Doktor geografskih nauka Koordinator izrade Strategije Zorica Babić, – Dipl. Ekonomista Sintezni tim: Zorica Babić, – Dipl. Ekonomista Slavica Jurišević- Dipl.ing. arhitekture -Konzervator Ksenija Vukmanović, Dipl. Ing.arhitekture Administrativno-tehnička podrska Mladen Vuksanović – Spec. App. in management Tehnička podrška Miroslav Vuković –Ing. Računarstva Rade Bošković – BSc arhitekture Prevod Bobana Knežević –Prof.eng.jezika I književnosti CAU SADRŽAJ 1. UVOD .................................................................................................................................................... 3 1.1. EKONOMSKI, DRUŠVENO-KULTURNI I PROSTORNI UTICAJ ........................................................... 3 1.2. DEFINICIJA KULTURNOG TURIZMA ................................................................................................ 5 1.3. SEGMENTI KULTURNOG TURIZMA ................................................................................................ 6 1.4. TIPOLOGIJA TURISTA U KULTURNOM
    [Show full text]
  • Upravljanje Komunalnim Otpadom I Potencijali Za Reciklažu Južne I Jugoistočne Srbije
    Upravljanje komunalnim otpadom i potencijali za reciklažu južne i jugoistone Srbije Bratimir Neši dipl. inž. zaštite životne sredine Niš, Decembar 2010. Upravljanje komunalnim otpadom i potencijali za reciklažu na primeru južne i jugoistone Srbije Sadržaj 1. Uvod .............................................................................................................................. 3 2. Znaenje osnovnih izraza u oblasti upravljanja otpadom ..................................... 6 3. Vrste i klasifikacija otpada .......................................................................................... 9 4. Analiza postoje(eg stanja i infrastruktura ............................................................... 19 5. Kljuni principi upravljanja otpadom ..................................................................... 22 6. Opcije upravljanja otpadom ..................................................................................... 23 7. Tehniki aspekti upravljanja otpadom .................................................................... 26 8. Socijalni aspekti upravljanja otpadom ..................................................................... 28 9. Odgovornosti institucija i pravni okviri za upravljanje otpadom u Republici Srbiji ...................................................................................... 30 10. Integralni sistem upravljanja otpadom .................................................................. 36 11. Upravljanje otpadom u južnoj i jugoistonoj Srbiji ...............................................
    [Show full text]
  • Generatori Otpada I Zagaivači Južne I Jugoistočne Srbije
    GENERATORI OTPADA I ZAGA IVAI JUŽNE I JUGOISTONE SRBIJE Bratimir Neši dipl. inž. zaštite životne sredine Niš, Decembar 2010. Generatori otpada i zaga(iva)i južne i jugoisto)ne Srbije SADRŽAJ 1. Uvod ......................................................................................................................... 3 2. Životna sredina i prirodni resursi u Republici Srbiji ......................................... 4 3. Zna"enje osnovnih izraza u oblasti integrisanog spre"avanja i kontrole zaga'ivanja životne sredine ................................................................. 16 4. Zakonska regulativa .............................................................................................. 18 5. Integrisana dozvola ............................................................................................... 21 6. Integralni katastar zaga'iva"a .............................................................................. 28 7. Nišavski okrug – zaga'iva"i i generatori otpada .............................................. 31 8. Topli"ki okrug - zaga'iva"i i generatori otpada ............................................... 55 9. Pirotski okrug - zaga'iva"i i generatori otpada ................................................ 61 10. Jablani"ki okrug - zaga'iva"i i generatori otpada ............................................. 69 11. P"injski okrug - zaga'iva"i i generatori otpada ................................................ 83 12. Zaklju"ak ...............................................................................................................
    [Show full text]
  • Kompletan Bilten 20
    BILTEN_20.QXD 2.9.2004 12:47 Page 1 godi{njak Istra`iva~ke stanice Petnica l Petnica Science Center Almanac petnical l l broj 20 mart 2004 besplatan primerak - free copy YU ISSN 0354-6810 2003 – prva relativno stabilna godina 2003 – a signs of stability? petni~ka geolo{ka zbirka Petnica’s geological collection arheolo{ka iskopavanja u Robajama i Ribnici archaeological excavation in Petnica vicinity druga petni~ka konferencija second students’ science conference postanite nau~no pismeniji scientific literacy for beginners vodimo vas na Povlen Mt Povlen in Petnica focus netiquette – lepo pona{anje na webu netiquette – manual for web users osnovan fond za razvoj nau~nog obrazovanja new Petnica’s Fund for science education dilema o prioritetu – nastavnici ili u~enici strategic dilemma – students or teachers BILTEN_20.QXD 2.9.2004 12:48 Page 2 Ukoliko publikaciju niste dobili direktno, a to `elite ili ste promenili adresu ili `elite da vam “Petnica” sti`e na drugu adresu, molimo vas da nas obavestite. Please, check your mailing address and inform us if there is need for any change Godi{njak Istra`iva~ke stanice Petnica Petnica 20 {tampan je zahvaljuju}i podr{ci {vajcarske organizacije za razvoj SDC BILTEN_20.QXD 2.9.2004 12:49 Page 3 Dvadeseti broj godi{njaka Petnica sam po sebi govori da smo uspeli, uprkos mnogim (prokleto te{kim i ~esto apsolutno neo~ekivanim), izazovima sa~uvati toliko retku esenciju kontinuiteta i rada. Kao i u svim brojevima revije u poslednjih dvanaest godina, odr`ali smo visok nivo sadr`aja i kvalitet {tampe, jer se jedino tako mogu dobro predtstaviti neke sjajne aktivnosti i rezultati.
    [Show full text]
  • Hrvatska Znanstvena Bibliografija
    Mario Grčević IME »HRVAT« U ETNOGENEZI JUŽNIH SLAVENA SVEUČILIŠTE U ZAGREBU HRVATSKI STUDIJI — STUDIA CROATICA OGRANAK MATICE HRVATSKE U DUBROVNIKU Biblioteka CROATICUM Sv. 6 Urednica Slavica Stojan ISBN 978-953-7823-86-3 (Hrvatski studiji Sveučilišta u Zagrebu) ISBN 978-953-7784-65-2 (Ogranak Matice hrvatske u Dubrovniku) CIP zapis dostupan je u računalnom katalogu Nacionalne i sveučilišne knjižnice u Zagrebu pod brojem 001037272 Objavljivanje knjige potpomogli su Zaklada Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti, Grad Dubrovnik i Ministarstvo znanosti i obrazovanja Mario Grčević I M E »H RVAT« U ETNOGENEZI JUŽNIH SLAVENA Ogranak Matice hrvatske u Dubrovniku Hrvatski studiji Sveučilišta u Zagrebu Ogranak Matice hrvatske u Dubrovniku Zagreb — Dubrovnik, 2019. SADRŽAJ I. PREDGOVOR ..........................................................................................................................................7 II. ALPSKI HRVATI ...................................................................................................................................9 III. IME »HRVAT« NA BALKANU .........................................................................................15 Crna Gora ....................................................................................................................................................15 Sandžak, Kosovo, Makedonija i Albanija .......................................................................21 Šumadija i Resava .................................................................................................................................29
    [Show full text]
  • Stradanja U Prvoj Posleratnoj Deceniji (1945-1955)
    Stradanja u prvoj posleratnoj deceniji (1945-1955) Posle oslobođenja Kosmeta (23. 11. 1944) i zatim vojnog smirivanja arbanaške balističke pobune na Kosovu i u Metohiji (2. 12. 1944. - 21. 2. 1945), došao je period na izgled smirivanja vidljivog besa i patološke mržnje Arbanasa protiv Srba, jer je usledilo vreme amnestije, popuštanja i potpunog udvaranja novih vlasti komunističke Jugoslavije arbanaškom stanovništvu, među kojim je bilo ne samo saradnika okupatora i izdajnika svoje zemlje nego i javnih zločinaca. Tome treba dodati i teror državnog ateizma, koji je pogađao uglavnom srpski narod i njegovu tradicionalnu privrženost crkvi. Nova vlast je najpre napravila katastrofalnu državno pravnu grešku, upravo zločin prema srpskim i crnogorskim izbeglicama sa Kosova i Metohije. Naime, poznatim odlukama NKOJ-a, odnosno nove vlade DF Jugoslavije, od 6. i 17. marta 1945. godine, zabranjen je povratak prognanim kolonistima sa Kosmeta, čime je u stvari sankcionisan okupatorski i arbanaški ratni zločin nad srpskim življem Kosova i Metohije. Zbog tih odluka na Kosmet se nikada nije vratilo 1.638 prognanih srpskih porodica, a u Vojvodinu je tada preseljeno 2.064 srpske familije sa Kosmeta. Prema zapisnicima Oblasnog odbora, zemlju su tada na Kosovu delimično ili sasvim izgubile 5.744 srpske familije, a samo neke od njih su dobile natrag svoju zemlju. Među prognanima i nepovraćenim Srbima bilo je dosta i starosedelaca sa Kosova. Ovo je bilo, između ostaloga, i po želji Komunističke partije Jugoslavije, koja je još 1940. (na konferenciji u Zagrebu) zauzela antisrpski, a proarbanaški stav u pitanju sudbine Kosova i Metohije. O tome iscrpno piše Kosta Čavoški, u članku Početak posleratnog progona Srba sa Kosova, objavljenom u 343.
    [Show full text]
  • Bitstream 29386.Pdf (10.17Mb)
    ЕТНО-КУЛТУРОЛОШКИ ЗБОРНИК Књига XXII Book XXII ETHNO-CULTURAL ANNALS for the study of the culture of eastern Serbia and the adjacent areas SERBIAN EAST IN PAST AND PRESENT: ARCHAEOLOGY, ETHNOLOGY, HISTORY AND LINGUISTICS Editors Vojislav Filipović Ivica Todorović Editorial Board Mihaj Radan (Romania), Mirko Blagojević, Milina Ivanović Barišić, Gordana Blagojević, Dragan Žunić, Stanka Janeva (Bulgaria), Vladimir Petrović, Aleksandar Bulatović, Daniela Heilmann (Germany), Aleksandra Papazovska (Macedonia), Irena Ljubomirović, Zoran Vučić, Nina Aksić, Slaviša Milivojević Svrljig 2019 Књига XXII ЕТНО-КУЛТУРОЛОШКИ ЗБОРНИК за проучавање културе источне Србије и суседних области СРПСКИ ИСТОК НЕКАД И ДАНАС: АРХЕОЛОГИЈА, ЕТНОЛОГИЈА, ИСТОРИЈА И ЛИНГВИСТИКА Уредници Војислав Филиповић Ивица Тодоровић Редакција Михај Радан (Румунија), Мирко Благојевић, Милина Ивановић Баришић, Гордана Благојевић, Драган Жунић, Станка Янева (Бугарска), Владимир Петровић, Александар Булатовић, Данијела Хелман (Немачка), Александра Папазовска (Македонија), Ирена Љубомировић, Зоран Вучић, Нина Аксић, Славиша Миливојевић Сврљиг 2019 УДК 008:39(082.1) ЕТНО-КУЛТУРОЛОШКИ ЗБОРНИК Зборник је покренут 1995. године на иницијативу проф. др Сретена Петровића и Етно-културолошке радионице Сврљиг Издавач: Центар за туризам, културу и спорт, Боре Прице 2, Сврљиг За издавача: Мирослав Марковић Рецензенти: др Гордана Благојевић, др Јованка Радић, др Александра Павићевић, др Милина Ивановић Баришић, мр Небојша Ђокић, др Александар Булатовић, др Владимир Петровић, проф. др Артур Банкоф (САД), др Војислав Филиповић Класификација: Татјана Филиповић – Радулашки Припрема и штампа: Галаксијанис, Ниш Тираж: 150 ISBN 978-86-84919-38-2 САДРЖАЈ I АРХЕОЛОШКА ИСТРАЖИВАЊА ИСТОЧНЕ СРБИЈЕ И ДРУГИХ ОБЛАСТИ Љ. Милановић, С. Пилиповић: БЕЛЕРОФОНT КРОТИ ПЕГАЗА: ЗЛАТНИ ПРСТЕН ИЗ ПОРОДИНА КОД АЛЕКСИНЦА ...................................... 9 Ј. Богић, О. Младеновић: АРХЕОЛОШКА ИСТРАЖИВАЊА ЛОКАЛИТЕТА БАЊИЦА ПОДНО СВРЉИГ ГРАДА У 2017.
    [Show full text]
  • MONUMENTA SREBRENICA Istraživanja, Dokumenti, Svjedočanstva KNJIGA 4
    MONUMENTA SREBRENICA Istraživanja, dokumenti, svjedočanstva KNJIGA 4. SREBRENICA KROZ MINULA STOLJEĆA SREBRENICA KROZ MINULA STOLJEĆA Recenzenti: Prof. dr. sc. Enver Halilović Prof. dr. sc. Edin Mutapčić Doc. dr. sc. Anita Petrović Urednik: Prof. dr. sc. Adib Đozić Lektor: Prof. dr. sc. Refik Bulić Prevod na engleski: Doc. dr. sc. Selma Kešetović Izdavač: JU Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona Štampa: OFF-SET Tuzla Tiraž: 500 kom Tuzla – Srebrenica 2015. ISSN 2233-162X SADRŽAJ Riječ urednika..................................................................................................5 GENOCID Dr. sc. Adib Đozić, red. prof. GENOCID KAO DRUŠTVENA I PRAVNA ČINJENICA BOŠNJAČKE ....11 Dr. sc. Vedad Gurda, docent PROCESUIRANJE GENOCIDA U BOSNI I HERCEGOVINI PRED MEĐUNARODNIM, DOMAĆIM I INOSTRANIM SUDOVIMA ........... 32 Dr. sc. Rasim Muratović, docent RAZUMIJEVANJE POJMA GENOCIDA U DJELU ARNEA JOHANA VETLSENA .................................................................................................71 Mr. Muamer Džananović, viši stručni saradnik PORICANJE (POSLJEDNJA FAZA) GENOCIDA U BOSNI I HERCEGOVINI .........................................................................................107 Mr. Ermin Kuka, viši stručni saradnik ČETNIČKI ZLOČINI PROTIV ČOVJEČNOSTI I MEĐUNARODNOG PRAVA NA PODRUČJU OPĆINE VIŠEGRAD .......................................115 Mr. Almir Grabovica, viši stručni saradnik ULOGA UN-MIROVNE MISIJE U ZAŠTIĆENIM ZONAMA SREBRENICA I ŽEPA ............................................................................125
    [Show full text]
  • Link MONUMENTA SREBRENICA Knjiga 7.Pdf
    MONUMENTA SREBRENICA Istraživanja, dokumenti, svjedočanstva KNJIGA 7. SREBRENICA KROZ MINULA STOLJEĆA SREBRENICA KROZ MINULA STOLJEĆA Recenzenti: Prof. dr. sc. Jusuf Žiga Prof. dr. sc. Sead Selimović Doc. dr. sc. Anita Petrović Urednik: Prof. dr. sc. Adib Đozić Lektor: Zarfa Sarajlić, prof. Prijevod na engleski: Prof. dr. sc. Selma Kešetović Izdavač: JU Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona Štampa: OFF-SET Tuzla Tiraž: 500 kom Tuzla – Srebrenica 2018. ISSN 2233-162X 2 SADRŽAJ Riječ urednika ............................................................................................... 5 GENOCID Enver Halilović PITANJE KOLEKTIVNE POLITIČKE ODGOVORNOSTI ZA MASOVNI RATNI ZLOČIN GENOCID .............................................. 17 Sead Omerbegović, Midhat Čaušević, Medina Salihović MASOVNE GROBNICE NA PODRUČJU OPĆINE ZVORNIK KAO MATERIJALNI DOKAZI GENOCIDA NAD BOŠNJACIMA 1992–1995. ........................................................ 27 Midhat Čaušević, Sead Omerbegović, Fatija Hasanović ZLOČIN GENOCIDA NAD BOŠNJACIMA NA PODRUŠJU OPĆINE ZVORNIK – SLUČAJ BIJELI POTOK ................................................. 65 IZ PROŠLOSTI BOSANSKOG PODRINJA Kemal Nurkić POPIS STANOVNIŠTVA MAHALE CRVENA RIJEKA U SREBRENICI 1850/51. GODINE .......................................................... 103 Šefko Sulejmanović DŽAMIJA U KOZLUKU KOD ZVORNIKA ...................................... 113 Adib Đozić, Rusmir Djedović MAHALA PETRIČ U SREBRENICI KRAJEM 19. STOLJEĆA ...... 145 Rusmir Djedović,
    [Show full text]
  • SPATIAL PATTERNS of CRIME in the CITY of NIŠ * (SERBIA) UDC 343.9(497.11 Niš)
    FACTA UNIVERSITATIS Series: Law and Politics Vol. 18, No 1, 2020, pp. 37-52 https://doi.org/10.22190/FULP2001037S Review Paper ECOLOGY OF CRIME IN URBAN AND SUBURBAN AREA: SPATIAL PATTERNS OF CRIME IN THE CITY OF NIŠ * (SERBIA) UDC 343.9(497.11 Niš) Dušan Stanković The Police Station Crveni krst, Police Directorate in Niš, Serbia Abstract. The ecological theory of crime was first introduced into criminology by the Cartographic School of Criminology in the 19th century. Ecological theories of crime were further developed by the Chicago School of Criminology in the early 20th century. Contemporary ecological theories include routine activity theory, crime pattern theory, and rational choice theory. The impact of the ecological perspective in scientific research of crime is noticeable in today's studies too. Modern scientists, researchers, and practitioners study crime by using the geographic information system, statistical and geostatistical methods, and crime mapping. The empirical research on the spatial patterns and concentration of crime in the City of Nis, Republic of Serbia, was conducted on the research sample of property crimes and violent crimes committed in the years 2008, 2013 and 2018. All the cases were geocoded into spatial units which represent urban and suburban areas in the territory of the City of Niš. Descriptive statistics was used to identify the urban areas with the highest crime rate. Andersen’s Spatial Point Pattern Test (SPPT) was used to check the research hypothesis that the spatial patterns of crime are stable over time. This hypothesis has not been confirmed as the findings show that criminal activity demonstrates a trend of moving away from the central city zones towards the urban (residential) areas and suburban settlements.
    [Show full text]
  • SJEVEROZAPADNO OD BANJA LUKE Izdavač: Katolička Misija Vojnić Za Izdavača: Fra Jurica Šalić Urednik: Fra Jurica Šalić Naslovna Stranica: Kip Sv
    fra JURICA ŠALIĆ SJEVEROZAPADNO OD BANJA LUKE Izdavač: Katolička misija Vojnić Za izdavača: fra Jurica Šalić Urednik: fra Jurica Šalić Naslovna stranica: Kip Sv. Roka na Visokoj glavici u Kozari Grafička priprema: Impressum, Karlovac Tisak: Tiskara Pečarić&Radočaj, Karlovac fra Jurica Šalić SJEVEROZAPADNO OD BANJA LUKE Banja Luka, 1999. PREDGOVOR studijama i monografijama dobrim dijelom je rasvijetljena burna i U složena povijest banjalučkog kraja. U svim tim nastojanjima autori su se pozabavili uglavnom gradskim područjem a bliža okolica sa selima tek se marginalno spominje. Ovdje imamo drukčiji pristup. Ostavljamo po strani grad Banju Luku a pažnju usmjeravamo na njenu okolicu, sela bližeg okruženja, kao i ona na koja se grad već proširio. Tako u ovoj knjizi idemo obrnutim redom, govoreći o onome, o čemu su drugi malo govorili. Mogli bismo postaviti pitanje: zašto baš ovakav naslov - Sjeverozapadno od Banje Luke? Svakako, za to postoje određeni razlozi. Prije svega, što sela na ovoj strani Banje Luke predstavljaju životni prostor katolika. Naime, u banjalučkom kraju do pojave Turaka živjeli su samo katolici. Tijekom turske uprave stvara se multietnička sredina, u kojoj pored katolika obitavaju još muslimani i pra- voslavni. U takvoj konstelaciji napučenosti katolici obitavaju razasuti po cije- lom banjalučkom kraju. Ali, stjecajem okolnosti, glavna grupacija katoličkog življa, s čistim katoličkim selima sačuvana je na sjeverozapadu Banje Luke. Taj "sjeverozapad" počinjao je na rubu negdašnje Banje Luke, koji je na ovoj strani bio negdje kod katedrale. Petrićevac, Rosulje, Budžak, Novakovići, Derviši... bili su katolička sela. Na istom prostoru, koji dopire do vrha Kozare Krnjina stoljećima postoji župna organizacija Katoličke Crkve. Tu su samostani, crkve, kapele i druga znamenja, koja ostavljaju dojam katoličkog kraja.
    [Show full text]
  • Ivan Mrđen SA NADOM U MALO SUTRA
    Ivan Mrđen SA NADOM U MALO SUTRA Ivan Mrđen SA NADOM U MALO SUTRA Beograd 2018. Ivan Mrđen SA NADOM U MALO SUTRA Prvo izdanje izdavač Ivan Mrđen Copyright © 2014–2018 Ivan Mrđen Ova knjiga je zaštićena autorskim pravima i ne sme se ni delimično reprodukovati u štampanom i elektronskom obliku i na bilo koji način u dramskom, filmskom ili televizijskom obliku, bez pismenog dopuštenja autora. ilustracija na naslovnoj strani Marko Somborac fotografije Porodična arhiva autora grafičko oblikovanje i slog Ivan Hrašovec štampa Naknadno, Kad vidim ko će Tiraž: 300 primeraka CIP zapis je dostupan u elektronskom katalogu Narodne biblioteke Srbije COBISS.SR ID XXXXXXXX ISBN 978-86-XXXX-XXX-X Sadržaj Radivoje Lale Bojičić NOVINARSKI POENTILIZAM . 7 2014. 9 2015. .97 Zoran Nikolić “Zozon” TUCE USPOMENA IZ 2015. 99 . 2016. 197 . Ranko Pivljanin STRAŽAR BEOGRADSKOG DUHA . 199 2017. 309 Dr Dušanka Stevović Gojgić TRAG U VREMENU . 311. LJUDI (indeks imena) . 443. O autoru . 479 Radivoje Lale Bojičić Novinarski poentilizam Za sve dnevne novine, pa tako i za list “Blic” važi pravilo Zato nije ni čudo što se za tu vrstu novinara kaže: po- da žive samo jedan dan . znat od obale do obale . Pri čemu se, naravno, ne misli na polarni dan, jer ovde Čak i onamo gde su obale – tamo daleko . duže i od polarnog dana traje samo ovaj naš višegodišnji A tako poznat novinar je – svetski poznat . mrak u kojem svetla tačka nisu ni – novogodišnje ulične Jedan od novinara koji je svoju rubriku uspešno poš- iluminacije . kropio eliksirom života i omogućio joj dugovečnost, je- Život koji traje onoliko koliko traje egzistencija jednog ste i Ivan Mrđen .
    [Show full text]