De Parelduiker. Jaargang 7

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

De Parelduiker. Jaargang 7 De parelduiker. Jaargang 7 bron De parelduiker. Jaargang 7. Uitgeverij Bas Lubberhuizen, Amsterdam 2002 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_par009200201_01/colofon.php © 2014 dbnl i.s.m. 2 [2002/2] Ronald Bos Een oproep van de meester Gisela Dischner over haar geheime liefde met Paul Celan+ ‘Als ik aan Celan denk, denk ik aan hem als nog geen vijftig. Het is voor mij erg vreemd me voor te stellen dat ik hem al twaalf jaar overleefd heb. Ik ben de jongste, ik kan dat eigenlijk helemaal niet denken.’ Dit zegt Gisela Dischner (62), hoogleraar germanistiek in Hannover, als ik in het najaar van 2001 met haar praat over de dichter Paul Celan, met wie zij een tot nu toe geheim gehouden relatie heeft gehad. Een jaar daarvoor heb ik haar leren kennen door de in eigen beheer uitgegeven brieven die zij van augustus 1965 tot begin 1970, een paar maanden voor zijn dood, van Celan ontving. Voor alles wat met Celan samenhangt, interesseer ik me sinds ik begin jaren negentig zijn gedichten leerde kennen. In die tijd bezocht ik, voor een artikel in Het Oog in 't Zeil, zijn geboorteplaats in de Bukowina, op zoek naar het ‘land waarin mensen en boeken wonen’ (Celan). Paul Celan (1920-1970) werd uit joodse ouders geboren in Czernowitz, een Habsburgse stad die nu in de Oekraïne ligt, net over de Roemeense grens. Hij begon als scholier gedichten te schrijven, toen de oorlog zijn leven verwoestte. Terwijl hij in een werkkamp in Roemenië zat, werden zijn ouders door de Duitsers in Transnistrië vermoord. Na de oorlog verliet Celan zijn geboortestreek, en kwam via Boekarest en Wenen in Parijs terecht. Daar bleef hij en hij gaf les, schreef gedichten en vertaalde poëzie, onder meer van zijn favoriete Russische dichter, Osip Mandelstam. In Nederland zijn de afgelopen tien jaar vier dichtbundels van Celan in vertaling verschenen: De niemandsroos [Die Niemandsrose], Ademkeer [Atemwende], Roes en memorie [Mohn und Gedächtnis] en Van drempel naar drempel [Von Schwelle zur Schwelle]. In 2003 zal het verzameld werk van Celan in vertaling van Ton Naaijkens uitkomen. Tijdens mijn research voor een filmdocumentaire over Celan kwam ik in een monografie (van Wolfgang Emmerich) de brievenuitgave van Gisela Dischner tegen en ik maakte een afspraak met haar. Als zij praat over Paul Celan, is te zien hoeveel het haar nog raakt. Celans gedichten hebben aanleiding gegeven tot veel wetenschappelijke en filosofische bespiegelingen, maar voor prof. Gisela Dischner gaat het hier over een verloren geliefde. + Ronald Bos (1948) is publicist en filmmaker. Hij schreef eerder in De Parelduiker over Hans Lodeizen. De parelduiker. Jaargang 7 3 Deuren van onbegrip De belangstelling voor Paul Celan lijkt nu, ruim dertig jaar na zijn zelfmoord, groter te zijn dan ooit. De waardering voor zijn poëzie is alleen maar gegroeid en het aantal publicaties óver Celan is nauwelijks te overzien. Paul Celan wordt beschouwd als een van de grootste dichters van de vorige eeuw, wiens werk als ‘hermetisch’ te boek staat. ‘De duisterheid van Celan is geen minachting voor de lezer, geen gebrek aan zeggingskracht, geen luie overgave aan de stroom van het onderbewuste: het is echt een weerspiegeling van de duisterheid van zijn lot en dat van zijn generatie, en rondom de lezer wordt het duister steeds dieper, klemmend als een ijzige ijzeren bankschroef, van de rauwe helderheid van “Todesfuge” van kort na de oorlog tot de grimmige uitzichtloze chaos van zijn laatste dichtwerken,’ aldus de Italiaanse schrijver en lotgenoot Primo Levi (1919-1987) in zijn essay ‘Over duister schrijven’. Celan zelf beschouwde zijn werk niet als hermetisch, wilde in ieder geval geen moeilijk dichter zijn. En met de biografische gegevens over Celan erbij zijn veel van de ‘hermetische’ gedichten te ontsluiten. De biografie van John Felstiner doet dat bijvoorbeeld met Celans joodse achtergrond en oorlogservaringen als uitgangspunt. De laatste jaren duiken er steeds weer briefwisselingen met Paul Celan op, nu zoon Eric toestemming voor publicatie ervan geeft. Zo verschenen recent de briefwisseling met zijn jeugdvriend Erich Eichhorn en die met Hanne en Hermann Lenz, die Celan bij zijn bezoeken in Duitsland opvingen. De belangrijkste brievenuitgave is echter de tweedelige Correspondance van Celan met zijn Franse echtgenote, Gisèle Celan-Lestrange (1927-1991). Tot het moment dat die uitkwam, was de verhouding tussen Celan en zijn vrouw alleen indirect zichtbaar in de aan haar opgedragen bundel Von Schwelle zur Schwelle (1955) en de door hen samen uitgegeven en tentoongestelde gedichten en gravures. Verder was het privé-leven van Paul Celan een gesloten boek. Maar dan toch, bijna tien jaar na de dood van Gisèle Lestrange, is er de briefwisseling, die begint in december 1951 met een liefdesbrief die ook al een wereldbeeld inhoudt dat voor Paul Celan later fataal zou worden: ‘Maia, mijn liefste, ik wilde dat ik wist te zeggen hoezeer ik wens dat alles blijft, voor ons blijft, altijd voor ons blijft. Zie je, ik heb de indruk als ik naar je toe kom, de wereld te verlaten, deuren achter me dicht te horen slaan, deuren en nog eens deuren, want ze zijn talrijk, de deuren van deze wereld gemaakt van onbegrip, van valse helderheid, van door het slijk halen.’ Het is een selectie van ruim zeshonderd brieven en briefjes uit een correspondentie die eindigt in maart 1970, als Paul Celan zijn vrouw Gisèle een felicitatie, een gedicht en een bos rode tulpen voor haar verjaardag stuurt. Het werd zijn laatste post voor haar. In het tweede deel van de Correspondance, met commentaren en illustraties, staat een Chronologie met alle tot nu toe bekende en een aantal nieuwe gegevens over het leven van Paul Celan, die zich laat lezen als een feitelijk raamwerk voor een biografie. Paul Celan leerde Gisèle Lestrange in november 1951 in Parijs kennen. Zij was De parelduiker. Jaargang 7 4 beeldend kunstenares, afkomstig uit een katholiek middenklassegezin. Over haar leven met Paul Celan kreeg Gisèle Lestrange ernstige conflicten met haar moeder en zusters, omdat hij ‘een jood’ was en ‘statenloos... duitssprekend’. Maar zij zette haar zin door en ze trouwden in december 1952. Op 7 oktober 1953 werd hun zoon François geboren, en een dag later stierf hij. Een paar dagen voor de geboorte en dus ook de dood van zijn zoon schreef Celan een gedicht dat hij later de titel ‘Grabschrift für François’ geeft. Het zal zijn enige gepubliceerde gedicht met exacte datering blijven. Uit de brieven die Paul Celan en Gisèle Lestrange in de jaren daarna wisselen, blijkt dat hun liefde door deze tragische gebeurtenis niet minder is geworden, maar wel breekbaar. In mei 1964 maakten Paul Celan en Gisèle Lestrange nog samen een reis naar Duitsland en Nederland. In Amsterdam liepen ze over het Waterlooplein en zagen ze dat het geboortehuis van Spinoza was afgebroken. Later schreef hij het gedicht ‘Pau, später’, waarin hij deze herinnering aanhaalt: ‘In je ooghoeken, [...] na het Waterlooplein [...] zing ik je in: dat Baruch, de nooit huilende rond om je de hoekige, onbegrepen, ziende traan op maat moge slijpen.’ In het voorjaar van 1965 ging het echter mis - het is dan trouwens ook de tijd dat Paul Celan Gisela Dischner leert kennen en met haar geheime ontmoetingen heeft. Paul Celan en Gisèle Lestrange hadden wekenlang zulke conflicten dat ze besloten elkaar een tijd niet te zien en hij gaat op reis naar Italië. Na terugkomst volgde een periode van diepe depressie. Gisèle Lestrange wist hem ervan te overtuigen dat het nodig was hulp te zoeken en Paul Celan liet zich een paar weken opnemen in een psychiatrische kliniek. Hij las er onder anderen Camus en Kafka, schreef gedichten en gaf de manuscripten aan Gisèle. Nachthemel boven Parijs De belangrijkste vrouw in het leven van Paul Celan, en daarin is hij zeker niet uniek, was zijn moeder. Een van zijn eerste - bewaard gebleven - gedichten schreef hij als zeventienjarige op moederdag 1938 en het eindigt met de woorden: ‘...du bist Ruhe, Mutter, Schimmer aus dem Grund’. Het lijkt bijna nooit eenvoudig een gedicht van Celan te interpreteren en zo is het ook met deze slotregel. ‘Schimmer’ betekent in het Nederlands schemer of schemering, het is een zacht licht. Zijn moeder betekent voor hem rust, een zacht licht - naast het harde licht van zijn vader. Het is met de interpretaties van Celan soms ook eenvoudiger dan het lijkt. Voor zijn vader had hij zich innerlijk afgesloten: hij wees ‘het kleinburgerlijk zionisme van de oude’ af en verachtte zijn ‘smerige makelaarsactiviteiten’, aldus een medeleerling van Celan (in de biografie van Israel Chalfen). Hij vereerde zijn moeder, volgens vrienden en vriendinnen aanbad hij haar zelfs. Dat de verhouding met zijn moeder repercussies had voor Celans liefdesleven, zal duidelijk zijn. Zijn sterke moederbinding stond de bevrijding van Eros in de weg. Seksualiteit was niet mogelijk, met alle gevolgen van dien. Zijn eerste grote liefde in Czernowitz was actrice Ruth Lackner, en tegen haar zei hij: ‘Ik zou je De parelduiker. Jaargang 7 5 broer willen zijn, ik heb altijd al een zus willen hebben.’ En in een van zijn vroege gedichten, ‘Legende’, schrijft hij over haar: ‘Es ist meine Schwester, es ist meine Geliebte.’ Paul Celan leed in die tijd aan een ernstige vorm van jaloezie, die - voorzover bekend - geen enkele praktische aanleiding had. Ruth was weliswaar al getrouwd geweest, maar was nu hem toegewijd. Toch deed iedere glimlach in de richting van een ander hem lijden. Hij deed zelfs een paar zelfmoordpogingen en wilde dat eigenlijk met haar samen. Op een ochtend stond Paul voor haar deur met een bloedende linkerhand en zei: ‘Ich wollte diese Nacht sterben.’ De deportaties in Czernowitz, waarbij ook zijn ouders waren weggevoerd, hielden in juli 1942 op, en Celan werd met andere dienstplichtige joden naar een werkkamp in Tabaresti (Roemenië) gestuurd.
Recommended publications
  • Piet Wackie Eysten Jubileumboek Van De Stichting Voor Kamermuziek
    Jubileumboek van de stichting voor kamermuziek Piet Wackie eysten ‘String quartets trudge onstage hundreds of times a year and play music of the gods for a passionate and intensely involved audience. Not much to write about…’ Arnold Steinhardt, Indivisible by Four Inhoudsopgave 1. Een ‘voorloopige commissie’ 5 2. De Vereeniging voor Kamermuziek te ’s-Gravenhage 13 3. De eerste seizoenen 19 4. Koninklijke belangstelling 25 5. Programmering 29 6. Het 12½-jarig jubileum 35 7. Een nieuwe voorzitter 39 8. Het 25-jarig jubileum 45 9. Oorlogsjaren 51 10. Na de oorlog 57 11. De vijftiger jaren 63 12. Blijvend hoog niveau 67 13. De kosten 73 14. Ledenwerving 79 15. De ‘Vereeniging’ wordt een stichting 83 16. Bestuurswisselingen en stijgende prijzen 87 17. Donkere wolken 93 18. Een website tot slot 101 Inhoudsopgave / 3 Dr. D.F. Scheurleer Daniël François Scheurleer werd op 13 november 1855 geboren in Den Haag, waar zijn vader firmant was van het sinds 1804 in Den Haag gevestigde bankiershuis Scheurleer & Zoonen. De jonge Daniël trad bij zijn vaders firma in dienst, nadat hij in Dresden aan het ‘Handelslehranstalt’ een opleiding had gevolgd en bij de Dresdner Bank een stage had doorlopen. Na het overlijden van zijn vader in 1882 werd hij, nog slechts 26 jaar oud, directeur van het familiebedrijf. De firma hield zich vooral bezig met vermogensbeheer van welgestelde Hagenaars uit de hogere kringen. De schrijver Louis Couperus bankierde zijn leven lang bij Scheurleer & Zoonen. Couperus en zijn vrouw verkeerden op vriendschappelijke voet met de heer en mevrouw Scheurleer. In zijn testament bepaalde Couperus dat het vermogensbeheer van de stichting die hij met dat testament in het leven riep, zou worden gevoerd door ‘de tegenwoordige en toekomstige individueele leden van de firma Scheurleer & Zoonen’.
    [Show full text]
  • Contents Price Code an Introduction to Chandos
    CONTENTS AN INTRODUCTION TO CHANDOS RECORDS An Introduction to Chandos Records ... ...2 Harpsichord ... ......................................................... .269 A-Z CD listing by composer ... .5 Guitar ... ..........................................................................271 Chandos Records was founded in 1979 and quickly established itself as one of the world’s leading independent classical labels. The company records all over Collections: Woodwind ... ............................................................ .273 the world and markets its recordings from offices and studios in Colchester, Military ... ...208 Violin ... ...........................................................................277 England. It is distributed worldwide to over forty countries as well as online from Brass ... ..212 Christmas... ........................................................ ..279 its own website and other online suppliers. Concert Band... ..229 Light Music... ..................................................... ...281 Opera in English ... ...231 Various Popular Light... ......................................... ..283 The company has championed rare and neglected repertoire, filling in many Orchestral ... .239 Compilations ... ...................................................... ...287 gaps in the record catalogues. Initially focussing on British composers (Alwyn, Bax, Bliss, Dyson, Moeran, Rubbra et al.), it subsequently embraced a much Chamber ... ...245 Conductor Index ... ............................................... .296
    [Show full text]
  • BENELUX and SWISS SYMPHONIES from the 19Th Century to the Present
    BENELUX AND SWISS SYMPHONIES From the 19th Century to the Present A Discography of CDs And LPs Prepared by Michael Herman JEAN ABSIL (1893-1974) BELGIUM Born in Bonsecours, Hainaut. After organ studies in his home town, he attended classes at the Royal Music Conservatory of Brussels where his orchestration and composition teacher was Paul Gilson. He also took some private lessons from Florent Schmitt. In addition to composing, he had a distinguished academic career with posts at the Royal Music Conservatory of Brussels and at the Queen Elisabeth Music Chapel and as the long-time director of the Music Academy in Etterbeek that was renamed to honor him. He composed an enormous amount of music that encompasses all genres. His orchestral output is centered on his 5 Symphonies, the unrecorded ones are as follows: No. 1 in D minor, Op. 1 (1920), No. 3, Op. 57 (1943), No. 4, Op. 142 (1969) and No. 5, Op. 148 (1970). Among his other numerous orchestral works are 3 Piano Concertos, 2 Violin Concertos, Viola Concerto. "La mort de Tintagiles" and 7 Rhapsodies. Symphony No. 2, Op. 25 (1936) René Defossez/Belgian National Orchestra ( + Piano Concerto No. 1, Andante and Serenade in 5 Movements) CYPRÈS (MUSIQUE EN WALLONIE) CYP 3602 (1996) (original LP release: DECCA 173.290) (1958) RAFFAELE D'ALESSANDRO (1911-1959) SWITZERLAND Born in St. Gallen. After some early musical training, he studied in Paris under the tutelage of Marcel Dupré (organ), Paul Roës (piano) and Nadia Boulanger (counterpoint). He eventually gave up composing in order to earn a living as an organist.
    [Show full text]
  • Download Scans
    • zn - .. ^ ^_.^^^ ....} A^^ - ^i"'^r-r - • ^. a- . ^^^ ~ f ^ FéG_ 3^ - T _ _ i ^-Yf_ ..A'__ r - ^ fy n r ^ _ ^. -...1^a^--- -^3 ^ •'f ^J9 ^ O^G•1^_..._ ^-+'^.- -^^^^ : ^. _^` ^1.^`"^:rr' E-' ^^. ?8 r^t ^&. 1.^--^^-^.d, _.^ -'ft.9 a..•^ -.^.^^.-.- ^.-.^^ ^"^----^_. ^.. ... - --^.:.^ c;^,^as^^t^^ dÉc..^^+-e__----•^ àL - ^•^3' :^ f ^..^ ^` ..-.s-^:.^x u. --^/-'#r„' :t^.^.^.. • - • ► PARTICULIERE ARCHIEVEN IN NEDERLAND Omslag: brief van ir. C. Lely aan de voorzitter van de Zuiderzeevereniging waarin hij een deel van het archief van deze vereniging aan hem overdraagt, 1902 (Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland, archief Zuiderzeevereni- ging). OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND uitgegeven onder auspiciën van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland redactie: L.M.Th.L. Hustinx t F.C.J. Ketelaar H.J.A.H.G. Metselaars J.J. Temminck H. Uil DEEL XIV PARTICULIERE ARCHIEVEN IN NEDERLAND PARTICULIERE ARCHIEVEN IN NEDERLAND onder eindredactie van H.J.A.H.G. Metselaars Bohn Stafleu Van Loghum Houten / Zaventem 1992 Dit overzicht is bijgewerkt tot begin 1991. Copyright 41992 Bohn Stafleu Van Loghum bv, Houten All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of .....Uitgeverij. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opna- men, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
    [Show full text]
  • Bookswallows 36-Pages- Cobra0072 Page01 Bookswallows Cobra0072 Page02 Bookswallows Cobra0072 Page03
    BookSwallows 36-pages- Cobra0072 Page01 BookSwallows Cobra0072 Page02 BookSwallows Cobra0072 Page03 From 1. Moderato Rustic Miniatures I Oboe SM (2:22) 2. Roses About Flowers Piano SM (2:46) 3. Andante Rustic Miniatures I Oboe SM (2:16) 4. A group of chickadees in the woods About Birds Piano SM (1:12) 5. Allegretto pastorale Rustic Miniatures I Oboe SM (3:04) 6. Wisteria in the monestary garden About Flowers Piano SM * (3:10) 7. Andante con moto Rustic Miniatures II Oboe SM * (2:48) 8. The water lily About Flowers Piano SM * (2:17) 9. Allegretto giocoso Rustic Miniatures II Oboe SM * (1:56) 10. The tiny fish Children’s book I Piano AV * (1:48) 11. Adagio Rustic Miniatures II Oboe SM * (4:10) 12. Night birds About Birds Piano SM * (5:01) 13. Allegro Rustic Miniatures III Oboe SM * (2:01) 14. The Swan About Birds Piano SM (3:39) 15. Allegretto grazioso Rustic Miniatures III Oboe SM * (1:20) 16. To the ugly duckling Children’s book II Piano AV * (1:40) 17. Lento Rustic Miniatures III Oboe SM * (3:19) 18. The first swallow Children’s book I Piano AV * (1:08) 19. Moderato Sonatina Oboe SM * (3:08) 20. Cornfield in the sun About Flowers Piano SM (1:37) 21. Tranquillo Sonatina Oboe SM * (2:16) 22. The enchanted wood Fairyland Piano SM * (1:26) 23. Ritornello. Allegro Sonatina Oboe SM * (1:38) 24. The wind and the mills Tableaux des Pays-Bas Piano AV * (2:59) 25. Pastorale Oboe & Piano AV (5:47) Total time: 65:00 min.
    [Show full text]
  • Septentrion. Jaargang 3
    Septentrion. Jaargang 3 bron Septentrion. Jaargang 3. Stichting Ons Erfdeel, Rekkem 1974 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_sep001197401_01/colofon.php © 2011 dbnl i.s.m. 5 [Nummer 1] la politique néerlandaise de la tradition aux doutes j.j. vis Né en 1933 à Wormerveer (province de la Hollande septentrionale). Suivit le cours de journalistique à l'Institut des sciences de communication de l'Université d'Amsterdam et du Droit néerlandais à l'Ecole supérieure d'économie de Rotterdam. Exerça plusieurs fonctions en tant que journaliste du Haagsche Courant, de l'Algemeen Dagblad, du Gemeenschappelijke Persdienst à La Haye, et du Nieuwe Rotterdamsche Courant-Handelsblad. Conseiller de presse auprès de l'ambassade des Etats-Unis à La Haye. Depuis 1973, il donne le cours de droit constitutionnel à l'Université de l'Etat de Groningue. Collaborateur permanent du NRC-Handelsblad. Depuis 1963, il publia de nombreux articles sur la politique intérieure néerlandaise dans plusieurs journaux et revues. Adresse: 't Wit 6, Eext (Drente), Pays-Bas. Le delta des grands fleuves du nord-ouest de l'Europe, où se situe depuis cent cinquante ans le royaume des Pays-Bas, a subi à travers les siècles de fortes influences étrangères. De même que les grands cours d'eau et la mer du Nord ont été déterminants pour le paysage et le climat, les habitants du plat pays ont toujours eu affaire à des Septentrion. Jaargang 3 idées et des événements qui se développaient au-delà de leurs frontières mais qui se répercutaient jusque dans le delta. Les Pays-Bas furent souvent un point de rencontre et une frontière.
    [Show full text]
  • Willem Pijper: an Aper.;Ul
    AUGUSTINUS P. DIERICK, UNIVERSITY OF TORONTO Willem Pijper: an aper.;ul "After Sweelinck the Netherlands produced all Mahler. At the same time, Dutch composi­ practically no composers for three hundred tions were being published by A. A Noske in years. But the 20th century has seen the birth Middelburg. Finally, a new generation of of a flourishing school which, in reacting composers began to make itself heard. against the strong influence of the 19th century, accepted the hegemony of French First and foremost among these was music." Thus the Larousse Encyclopedia of Bernard Zweers. Although trained in Leipzig, Music. 2 Although in its baldness this state­ Zweers was the first to make a serious bid for ment is correct neither about the lack of an independent nationalistic style, especially composers nor, in this radical form, about the in his Third Symphony, To My Fatherland, of hegemony of French music, it is nevertheless 1890. He was followed closely by Alphons true that the 17th, 18th and 19th centuries Diepenbrock, a composer of large choral and were heavily dominated by foreign compos­ orchestral works. It was Diepenbrock above ers and performers, with the result that, all who initiated the shift from Germanic to without national content and without inter­ French influences mentioned above: from national quality, the music of this period is at Wagner to Debussy, and from German Lieder best competent, often only of historical on texts of the Romantics (e.g. Hymnen an die interest. 3 Nacht on texts by Novalis) to vocal works on poems by Baudelaire, Verlaine and Laforgue.
    [Show full text]
  • Notes Bibliography Index
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/49612 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Teunissen, Petra Title: Voor 't gewone leven ongeschikt. Een biografie van Clare Lennart Issue Date: 2017-06-15 een muur om een uiterst kwetsbaar innerlijk leven. Ze stond vrij weerloos tegenover haar Noten emoties en indrukken, die haar snel overweldigden en tot bijna hysterische uitbarstingen van drift, paniek of verliefdheid konden leiden. Achter de muur van papier en haar INLEIDING EN VERANTWOORDING 1990. De beschreven schrijfsters zijn: Anna pseudoniem waande ze zich echter veilig. In haar werk kon Clare Lennart voldoende 1 Het motto van Weleer, een uitspraak van de Blaman, Jo Boer, Marianne Colijn, Hella S. Tsjechische historicus Frantisek Graus. Haasse, Tonny van der Horst, Dola de Jong, afstand houden. Ze schreef vooral voor zichzelf.109 Om haar verhalen weg te werken uit 2 Telefonische mededeling Aya Zikken, 13 Clare Lennart, Josepha Mendels, Marga Minco, haar hoofd. En om er wat mee te verdienen. Tot haar eigen verrassing hebben veel lezers september 2010. Marie-Sophie Nathusius, Nel Noordzij, Gerdy 3 Jan Romein, De biografie: een inleiding. Pendel, An Rutgers van der Loefff, Annie M.G. zowel haar worsteling met het leven als haar remedie herkend. Tijdens lezingen sprak Amsterdam, 1946. Schmidt, Luisa Treves, Jacoba van Velde, Ellen ze daar opmerkelijk open over en zo versterkte ze haar ‘verbond’ met haar publiek. De 4 Rob Groenewegen, Te leven op duizend Warmond, Sonja Wittstein, Ruth Wolf en Aya plaatsen. Jo Otten 1901-1940. Haarlem, Zikken. Annejet van der Zijl, Anna. Het leven troost van de groene tuin bleek goed overdraagbaar.
    [Show full text]
  • Source Book for Piano Pedagogy with Suggested Syllabus
    University of Montana ScholarWorks at University of Montana Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers Graduate School 1978 Source book for piano pedagogy with suggested syllabus Dorcas L. Zimmerman The University of Montana Follow this and additional works at: https://scholarworks.umt.edu/etd Let us know how access to this document benefits ou.y Recommended Citation Zimmerman, Dorcas L., "Source book for piano pedagogy with suggested syllabus" (1978). Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers. 3625. https://scholarworks.umt.edu/etd/3625 This Thesis is brought to you for free and open access by the Graduate School at ScholarWorks at University of Montana. It has been accepted for inclusion in Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers by an authorized administrator of ScholarWorks at University of Montana. For more information, please contact [email protected]. SOURCE BOOK FOR PIANO PEDAGOGY WITH SUGGESTED SYLLABUS By Dorcas L. Zimmerman B.A., University of Montana, 1937 Presented in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Music Education UNIVERSITY OF MONTANA 1978 Approved Chairman,'Board of Examiners Dean, Graduate S c h o o l j/ Date UMI Number: EP35322 All rights reserved INFORMATION TO ALL USERS The quality of this reproduction is dependent upon the quality of the copy submitted. In the unlikely event that the author did not send a complete manuscript and there are missing pages, these will be noted. Also, if material had to be removed, a note will indicate the deletion. UMI EP35322 Published by ProQuest LLO (2012). Copyright in the Dissertation held by the Author.
    [Show full text]
  • Fred Calland Audiovisual Collection Finding Aid (PDF)
    TITLE: Fred Calland Audio Collection DATE RANGE: 1954-1988 SIZE: 41 Boxes ACQUISITION: The Fred Calland Collection was donated to the Miller Nichols Library at the University of Missouri-Kansas City by Calland’s sister, Ann Calland, in 2000. ACCESS: This is a non-circulating collection. Listening stations are available in the archives. COPYRIGHT: Requests for permission to publish material from this collection should be discussed with the Special Collections discussed with the PROCESSED BY: Cody Kauhl and Garrett Torbet SUPERVISING ARCHIVIST: Kelley Martin BIOGRAPHICAL SKETCH: Fred Calland was a record collector, teacher and broadcaster with a long professional background in radio music programming, and a national reputation as an opera expert. He entertained National Public Radio listeners from the inception of NPR with many of the most popular music shows broadcast by the system. Born October 25, 1923, in Columbus, Ohio, Calland began collecting records as a teenager. He served in Germany during World War II. After graduating from Ohio State University in 1949, he taught German and worked as the music director for radio stations WSCU-FM in Columbus and WFCR-FM in Amherst, Mass. At WFCR he inaugurated a daily three-hour program called "Fred Calland Presents," which included everything from classical to bluegrass. In 1970, Calland joined National Public Radio as its only music producer. His personal collection often served as the principal resource for recorded music broadcasts. He hosted many live events including the first performances of new musical works. In1989, he retired from NPR as a senior producer. He then served as an occasional commentator on NPR and continued to host his "World of Opera" program on WETA-FM for several years.
    [Show full text]
  • My Personal Investigation Into the Dutch Oboe School, Diane Combee
    ACADEMY OF MUSIC AND DRAMA My personal investigation into the Dutch oboe school Diane Combee Independent Project (Degree Project), 30 HEC, Master of Fine Arts in symphonic orchestra performance Spring, 2018 Independent Project (Degree Project), 30 higher education credits Master of Fine Arts in symphonic orchestra performance Academy of Music and Drama, University of Gothenburg Spring 2018 Author: Diane Combee Title: My personal investigation into the Dutch oboe school Supervisor: Prof. Dr. Maria Bania Examiner: Dr. Tilman Skowroneck ABSTRACT Key words: Dutch oboe school, Jaap Stotijn, oboe reeds, musical background As a Dutch oboist, I investigated and explored the different aspects of the Dutch oboe school and related them to my own playing. I interviewed two senior Dutch oboists and read about the Dutch school in the literature. I listened to recordings of one representative of the French and one of the German oboe school and compared those to a recording of Jaap Stotijn, the founder of the Dutch oboe school. I also played a piece dedicated to Jaap Stotijn and experimented with making reeds similar to Jaap Stotijn’s reeds. The biggest differences between the reed of Jaap Stotijn and my own were the length of the staple and thickness of the cane. This project gave me a deeper understanding of the Dutch oboe school and how I relate to it. I could see what felt most natural to me and use it to connect to my musical background. 2 (32) Table of Content 1. Introduction 4 1.1. Background 4 1.2. Purpose and Aim 4 1.3.
    [Show full text]
  • ONYX4080.Pdf
    ONYX_4080_Pijper_bklt_v3.qxd 27/4/11 5:49 pm Page 1 p1 1 ONYX_4080_Pijper_bklt_v3.qxd 27/4/11 5:49 pm Page 2 WILLEM PIJPER (1894–1947) Sonata No.1 for violin and piano (1919) 1 I Commodo (Andante – Allegro) 4.54 2 II Tempo di menuetto tranquillo 3.31 3 III Quasi scherzando (Allegro) 5.38 Sonata for violin solo (1931) 4 I Allegro maestoso – 3.30 5 II Moderato – 4.10 6 III Adagio – 2.58 7 IV Veloce 3.15 Sonata No.2 for violin and piano (1922) 8 I Molto tranquillo 8.10 9 II Andantino leggiero 3.27 10 III Molto moderato 3.57 RUDOLF ESCHER (1912–1980) p2 Sonata for violin and piano (1950) 11 I Allegro 5.39 12 II Largo 9.10 13 III Allegro moderato – Allegro molto 6.37 ONYX_4080_Pijper_bklt_v3.qxd 27/4/11 5:49 pm Page 3 ALEXANDER VOORMOLEN (1895–1980) Pastorale for oboe and piano (transcribed for violin and piano, 1940) 14 Lento (ma non troppo) 5.14 TON DE LEEUW (1926–1996) Sonatina for violin and piano (1955) 15 Vivace – Lento – Tempo I 6.18 Improvisation on the Dutch Christmas carol 16 ‘Midden in de winternacht’ 2.11 p3 ONYX_4080_Pijper_bklt_v3.qxd 27/4/11 5:49 pm Page 4 A Dutch violin recital I love Holland. I was fortunate enough to study there and came to admire its musical life, with its concert halls always full and its incredible musicians whose knowledge and imagination have inspired the world for decades. It was while studying in Utrecht that I was introduced to Willem Pijper’s music, as well as other Dutch composers of the 20th century, by the pianist Ton Hartsuiker, then director of the conservatory and a passionate advocate of his native music.
    [Show full text]