Begroting 2021 Is, Net Als De Kadernota 2020-2024 Tot Stand Gekomen in Een Tijd Van Grote Onzekerheid
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
1 Colofon Samenstelling: Provincie Groningen Eindredactie: Afdeling Financiën en control Infographic: Grafisch Centrum provincie Groningen Fotografie Provincie Groningen en Marketing Groningen Oktober 2020 2 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Leeswijzer 6 Deel 1 2021 in vogelvlucht 7 Deel 2 Programmaplan 1. Ruimte en water 13 2. Milieu en energie 23 3. Platteland en natuur 35 4. Bereikbaarheid 47 5. Economie 65 6. Cultuur en maatschappij 81 7. Openbaar bestuur 93 8. Algemene dekkingsmiddelen en bedrijfsvoering 104 Deel 3 Paragrafen 1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 118 2. Financiering 134 3. Bedrijfsvoering 139 4. Lokale heffingen 146 5. Onderhoud kapitaalgoederen 153 6. Grondbeleid 155 7. Verbonden partijen 157 8. Nationaal Programma Groningen 172 Deel 4 Financiële begroting 1. Overzicht van lasten en baten 2021-2024 175 2. Uiteenzetting van de financiële positie 180 Bijlage 1. Uitgangspunten meerjarenramingen 2020-2024 201 Bijlage 2. Overzicht van lasten en baten 2019-2024 202 Bijlage 3. Specificatie incidentele baten en lasten 2021-2024 207 Bijlage 4. Overzicht investeringen 211 Bijlage 5. Subsidiestaat 212 Bijlage 6. Afkortingenlijst 215 3 4 Voorwoord Deze Begroting 2021 is, net als de Kadernota 2020-2024 tot stand gekomen in een tijd van grote onzekerheid. Op het moment van schrijven lijkt de tweede golf van coronabesmettingen begonnen. De economische en maatschappelijke gevolgen van deze tweede golf zijn nu niet in te schatten, wel is de impact en urgentie van de coronapandemie nog onverminderd groot. Hierdoor is het ook bij deze begroting niet mogelijk om een volledig beeld te geven van wat de coronacrisis betekent voor provinciaal beleid en wat hiervan de financiële effecten zijn. Daarom kiezen wij ervoor om terughoudend te zijn met nieuwe voorstellen en alleen onontkoombare voorstellen in deze begroting op te nemen. In voorliggende begroting hebben wij onze corona-aanpak verder uitgewerkt. De corona-aanpak van de provincie Groningen richt zich op de korte termijn op het ondersteunen van de inrichting van organisaties op de anderhalvemetereconomie. Op de langere termijn richten wij ons op thema's die belangrijk zijn voor de toekomst van Groningen: werkgelegenheid, scholing, verduurzaming en digitalisering. Het zijn noodzakelijke keuzes om de welvaart en leefbaarheid in onze provincie te borgen. Ondanks alle onzekerheden zien wij in de begroting voldoende mogelijkheden om onze ambities onverminderd tot uitvoering te brengen. Ambities die wij in vergelijking met de Begroting 2020 nader vertaald hebben in doelen en prestaties voor zowel 2021 als voor de periode 2021-2023 Van een aantal onderwerpen stellen wij nog in het najaar van 2020 een aantal uitvoeringsprogramma's vast, zoals van Groningen@Work, van Vrijetijdseconomie en van Cultuur. Bij het uitwerken en uitvoeren van onze ambities zoeken we bij elk onderwerp actief naar de meest effectieve en efficiënte uitvoering van provinciaal beleid. Draagvlak bij onze partners en andere belanghebbenden is hierbij het uitgangspunt. We werken aan het ontwikkelen en borgen van deze gewenste bestuursstijl uit het Coalitieakkoord Verbinden Versterken Vernieuwen. Bij de Kadernota 2021-2025 hopen wij meer zekerheid te hebben over de financiële en beleidsmatige effecten van de coronacrisis voor onze provincie, zodat we een integrale afweging kunnen maken waarbij ruimte is voor eventuele nieuwe beleidsvoorstellen. 5 Leeswijzer De begroting is opgebouwd uit vier delen. Deel 1 2020 in vogelvlucht Dit deel bevat een financiële samenvatting van de begroting en een verwijzing naar onze beleidsaccenten in de verschillende programma's. Deel 2 Programmaplan In het Programmaplan wordt per beleidsprogramma ingegaan op de beoogde maatschappelijke effecten en de wijze waarop wordt getracht deze te bereiken. Dit is uitgewerkt binnen de acht programma's in deel 2 van de begroting. De programma-indeling naar de acht programma’s en 21 deelprogramma's vindt plaats volgens de zeven kerntaken van het Profiel provincies Kompas 2020 (voordracht nr. 22/2016). Bij de uitwerking van de begroting hebben wij onderscheid gemaakt in de drie W-vragen: Wat willen we bereiken, Wat gaan we daarvoor doen en Wat mag het kosten. Wij hebben deze W-vragen in deel 2 weergegeven in termen van Beleidsdoelen (veelal meerjarig), Prestaties1 (veelal jaargebonden) en Lasten/Baten2 (jaargebonden). Elk programma begint met een inleiding waarin op hoofdlijnen de beleidsvoornemens ingeleid worden. Daarna volgt de doelenboom, die een samenvatting geeft van de inhoud van het betreffende programma en de relatie geeft met andere programma's. Na de doelenboom zijn de beleidskaders van het betreffende programma opgenomen. De indicatoren zijn vervolgens onderverdeeld in (vanuit BBV) verplichte en eigen indicatoren. De bestaande eigen indicatoren worden steeds kritisch bekeken op nut en noodzaak, en waar nodig geschrapt. Nog niet alle ambities uit het Coalitieakkoord hebben een (eigen) indicator. Dit wordt met name veroorzaakt doordat wij eerst het beleid verder willen concretiseren. In volgende P&C-documenten worden deze indicatoren toegevoegd. Elk beleidsprogramma eindigt met het overzicht van lasten en baten en de toelichting erop. Deel 3 Paragrafen De voorgeschreven zeven paragrafen in deel 3 zijn nadere toelichtingen op onderwerpen die van wezenlijk belang zijn voor het inzicht in de financiële positie van de provincie Groningen. Daaraan is een achtste paragraaf toegevoegd waarin wordt ingegaan op het Nationaal Programma Groningen (NPG). Deel 4 Financiële begroting Het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) schrijft voor dat de financiële begroting bestaat uit twee onderdelen: de uiteenzetting van de financiële positie en het overzicht van de baten en lasten. Dit overzicht vervult een functie bij de autorisatie van de baten en lasten en dient daarom integraal te zijn, dat wil zeggen: het moet alle baten en lasten zoals opgenomen in het Programmaplan bevatten. De Begroting 2021 wordt afgesloten met een afkortingenlijst (bijlage 6). 1 Bij de uitwerking van de prestaties kiezen wij er bewust voor om geen complete opsomming te geven van alle - veelal reguliere - activiteiten binnen het deelprogramma. Wij kiezen ervoor om aan te sluiten op de prioriteiten uit de Kadernota 2019- 2023. Buiten de werkzaamheden in het kader van deze prioriteiten nemen we de overige werkzaamheden alleen op indien zij een relatie hebben met het Coalitieakkoord 2019-2023 en/of als deze werkzaamheden specifiek zijn voor 2021. 2 Door afronding in duizendtallen, kunnen in de hele begroting kleine afrondingsverschillen ontstaan in en tussen de verschillende tabellen. 6 Deel 1 2021 in vogelvlucht 7 8 Begrotingsprogramma's 2020-2024 1. Ruimte en Water 2. Milieu en energie 3. Platteland en natuur 4. Bereikbaarheid 5. Economie 6. Cultuur en maatschappij 7. Openbaar bestuur 8. Algemene dekkingsmiddelen en bedrijfsvoering 9 Kerngegevens Begroting 2021 Onderstaand geven wij uw Staten enkele overzichten van de belangrijkste kerngegevens van onze provincie Omschrijving Lengte provinciale wegen (km) 507 Lengte provinciale fietspaden (km) 214 Lengte provinciale vaarwegen (km) 93 Lengte sloten (km) 600 Bermoppervlakte (ha) 592 Vaste bruggen, viaducten en tunnels 193 Beweegbare bruggen provinciale vaarwegen 48 Sluizen provinciale vaarwegen 6 Bushaltes 415 Verkeersregelinstallaties (GOP + GVT + VRI) 54 Tunnelgemalen 21 Oppervlakte land (ha) per 1-1-2020 232.394 Oppervlakte water (ha) per 1-1-2020 63.574 Aantal inwoners per 1-1-2020: 585.866 • waarvan jonger dan 20 117.318 • waarvan 20 tot en met 64 jaar 351.813 • waarvan 65 jaar en ouder 116.735 Aantal gemeenten 12 Aantal waterschappen (inclusief Wetterskip Fryslân) 3 Per inwoner in euro’s: • uitgaven 2021 630 • begrotingsruimte 2021 5 • opbrengsten opcenten motorrijtuigenbelasting 2021 102 Samenstelling Provinciale Staten De zetelverdeling in Provinciale Staten ziet er sinds medio 2019 als volgt uit: Partij Zetels GroenLinks (GL) 6 Partij van de Arbeid (PvdA) 5 Forum voor Democratie 5 ChristenUnie (CU) 4 Socialistische partij (SP) 4 Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) 4 Democraten 66 (D66) 3 Christen Democratisch Appèl (CDA) 3 Groninger Belang (GB) 3 Partij voor het Noorden (PvhN) 2 Partij voor de Vrijheid (PVV) 2 Partij voor de Dieren (PvdD) 1 50PLUS 1 Totaal 43 10 Samenstelling Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Staten kennen zes gedeputeerden, die elk een partij vertegenwoordigen. Voorzitter René Paas GL Nienke Homan PvdA Tjeerd van Dekken CU Henk Staghouwer VVD Mirjam Wulfse CDA IJzebrand Rijzebol D66 Fleur Gräper-van Koolwijk 11 Deel 2 Programmaplan 12 1. Ruimte en water 13 1. Ruimte en water Inleiding Ruimte Hoewel je dat op het eerste gezicht misschien niet altijd zou zeggen, is de druk op de ruimte in Groningen hoog. Van onbenutte ruimte is geen sprake, terwijl de ruimteclaims van energietransitie, woningbouw, waterveiligheid, natuurontwikkeling, bedrijvigheid en verduurzaming van de landbouw alleen maar toenemen. Met behulp van de viewer Inzicht in Ruimte kan een integrale afweging worden gemaakt over deze verschillende ruimteclaims. Deze ruimteclaims zijn vaak gemeentegrens overschrijdend, onderling concurrerend en ze zijn van invloed op de ruimtelijke kwaliteit en het karakter van de provincie. Om die reden poogt de provincie een zo goed mogelijk zicht te houden op de ontwikkelingen die ruimte vragen en, in afstemming met gemeenten, rijk en andere relevante partijen de ruimteclaims geregisseerd en, waar mogelijk gecombineerd te faciliteren of te prioriteren. Zo is er bijvoorbeeld