Wiadomości Gródeckie Haradockija Nawiny Gazeta o Ziemi Gródeckiej i jej Mieszkańcach l Nr 5 (248) l Maj 2017 l Cena 4,00 zł

Fot. A. M. Zbyryt dek? l l l l Rozmowaz Wójtem Wiesławem Kuleszą Dawne gródeckie czyny społeczneczyny gródeckie Dawne Ilu mieszkańców w Gminie Gró Gminie w mieszkańców Ilu eaiy Piłatowszczyzny z Ceramicy l Sadzimy 1000 drzew na minutę na drzew 1000 Sadzimy Wyżary z lotu ptaka -

2 Od Redaktor Naczelnej

najbardziej urokliwe miejsce trwają odnowienia lasu. W tym Oprócz tego dowiemy się, ile do odwiedzenia w naszej czę- roku zostanie posadzonych tu urodziło się dziewczynek, a ilu ści puszczy to Jezioro Wyżary ponad 30 milionów drzewek, chłopców w ostatnim roku w i jego okolice. W tym nume- na łącznej powierzchni prze- naszej gminie. rze macie okazję popatrzeć na kraczającej 4 tysiące hektarów. Na jednym ze zdjęć w moim nie z lotu ptaka, a to za sprawą Lasy Państwowe sadzą ok. 500 rodzinnym albumie widać kil- zdjęć państwa Zbyryt, którzy mln drzew rocznie, to prawie ka furmanek, przy pierwszo- pod koniec kwietnia uchwycili 13 sadzonek na 1 mieszkańca. planowej i najbardziej załado- w większych planach budzącą Niech rosną silne i zdrowe! wanej stoi mój dziadek Miko- się na wiosnę przyrodę w Nad- Przy cyferkach jeszcze pozo- łaj. Z tyłu podpis – „czyn spo- leśnictwie Waliły. stańmy. Na pewno nieraz byli- łeczny”. Nie wiem, co to za W kwietniu głośne były ak- śmy pytani o liczbę mieszkań- ulica (być może moja rodzin- cje Lasów Państwowych sa- ców w naszej gminie i samym na – Michałowska) i co to za W ostatnią niedzielę kwiet- dzenia 1000 drzew na minutę. Gródku. Podawaliśmy zapew- czyn społeczny. Może dotyczy nia zauważyłam odpoczywa- W Nadleśnictwie Waliły prze- ne często cyfry nie mające po- budowy drogi, tak jak więk- jących turystów rowerzystów prowadzono ją z uczniami z krycia z rzeczywistością. Po szość podobnych akcji w la- w MOR tuż przy skrzyżowa- Zespołu Szkół w Gródku, na- przeczytaniu jednego z arty- tach 60., 70. ? Wszyscy brali w niu na osiedlu (zwanym prze- tomiast przedstawiciele władz kułów nikt z Was nie będzie już nich udział i nie do pomyślenia ze mnie rondem, choć nim nie naszej gminy brali udział w miał wątpliwości, ilu miesz- było, żeby w nich nie uczest- jest, póki co). Rozłożyli się z takiej akcji zorganizowanej kańców liczy nasza gmina, ilu niczyć. To właśnie czyny spo- kanapkami, herbatką. Pomy- przez Nadleśnictwo Żednia w jest w Borkach, a ilu w Wiej- łeczne są tematem wspomnień ślałam sobie, że to jednak do- leśnictwie . Jak kach. Trzeba też wziąć pod w tym numerze. bra rzecz – takie postojów- donosi rzecznik prasowy Re- uwagę to, że nasze wsie ma- ki (wykonane w ramach trasy gionalnej Dyrekcji Lasów Pań- ją również sezonowych miesz- PS. Zapraszamy do współ- rowerowej GreenVelo), z za- stwowych w Białymstoku Ja- kańców nie ujętych w statysty- pracy. Podpowiadajcie tema- daszeniem, stołem, ławkami, rosław Krawczyk nikt w Pol- kach. Jestem pewna, że wiele ty, nadsyłajcie swoje zdjęcia, mapą regionu. I że sezon rowe- sce nie sadzi tyle drzew co La- osób po zapoznaniu się z dany- artykuły, listy do 20 maja na rowy już się zaczął. Wiele szla- sy Państwowe. W całej Polsce mi z USC w Gródku powie – adres [email protected] ków prowadzi przez Puszczę ok.1000 drzew na minutę. W „w naszej wiosce jest na pewno Knyszyńską. Bez wątpienia północno-wschodniej Polsce więcej ludzi, zwłaszcza latem”. Dorota Sulżyk▲ Rozmowa Wachlarz możliwości inwestycyjnych Rozmowa z Wójtem Gminy Gródek Wiesławem Kuleszą

Dorota Sulżyk: Jakie inwestycje w naszej się przebudowa ul. Młynowej w Gródku. W gminie zaplanowane zostały do wykonania bieżącym roku zaplanowano również przebu- w najbliższym czasie, w szczególności w za- dowę drogi gminnej w miejscowości Waliły, kresie dróg? wykonanie dodatkowej studni chłonnej na ul. Wójt Wiesław Kulesza: Zgodnie z budże- Lisiej w Waliłach-Stacji, potrójne utrwalenie tem Gminy Gródek na 2017 r., w oparciu o emulsją asfaltową i grysami ulicy Partyzantów który podejmowane są poszczególne działania, i ulicy Kalinowskiego w Gródku oraz prze- zaplanowanych zostało szereg różnorodnych budowa chodnika i budowa odwodnienia na inwestycji, także związanych z przebudową części ulicy Michałowskiej w Gródku (od ul. dróg w naszej gminie. Planowane do realizacji Metropolity Bazylego Doroszkiewicza do ul. inwestycje obejmują takie działania jak: zakup Polnej). Wspólnie z Powiatem Białostockim nowego samochodu ratowniczo-gaśniczego zaplanowano do realizacji zadania pn. „Prze- dla OSP w Gródku, rozbudowę sieci wodo- budowa drogi powiatowej Nr 1440B polega- ciągowej, kanalizacji sanitarnej i stacji uzdat- jąca na budowie chodnika na odcinku od ul. niania wody, budowę studni głębinowej oraz Dworcowej w Waliłach-Stacji do przejazdu przydomowych oczyszczalni, zakup i montaż kolejowego”, „Przebudowa z rozbudową dro- instalacji wykorzystujących odnawialne źró- gi powiatowej Nr 1437B Słuczanka-Waliły- dła energii, modernizacje świetlic wiejskich -Załuki- na odcinku od km 0+000 do i budowę placów zabaw. Są to przykładowe km 0+949” oraz „Wzmocnienie nawierzchni inwestycje zaplanowane na lata 2017-2018, drogi powiatowej Nr 1436B w miejscowości Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. jednakże z uwagi na ograniczone możliwości (Gmina Gródek) poprzez powierzch- budżetowe realizacja wielu z nich uzależniona rym Gmina Gródek uczestniczy. Wracając do niowe utrwalenie emulsją i grysami”. Ponad- jest od pozyskania zewnętrznych źródeł finan- tematu dróg, obecnie trwają prace budowlane to, w ramach Programu Współpracy Transgra- sowania. Z niecierpliwością czekamy na po- na drodze powiatowej Bobrowniki-Chomon- nicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020, zytywne decyzje z niejednego naboru, w któ- towce, zaś w najbliższym czasie rozpocznie Gmina Gródek skierowała dwa wnioski o do-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Sprawy samorządowe 3 finansowanie w zakresie przebudowy dróg. cyfrowego, zgodnie ze standardem Federacji ciwnikiem wprowadzania kadencyjności na Pierwszy, przygotowany wspólnie z partnerem Bibliotek Cyfrowych, zawierającego zdjęcia, stanowiskach, aczkolwiek uważam, że pla- z Ukrainy, dotyczy przebudowy ul. Polnej w rysunki, materiały audio i wideo dotyczące nowane zmiany, zwłaszcza idące w kierunku Gródku wraz z przebudową skrzyżowania ty- procesów produkcji oraz opisy dań. Zaplano- ograniczenia jakichkolwiek praw, powinny pu „rondo”, drugi natomiast sporządzony we wano też remonty ośrodków kultury w Gródku zostać dogłębnie przeanalizowane oraz rze- współpracy z Rejonem Grodzieńskim oraz Po- i Wołkowysku, w których powstaną Ośrodki telnie skonsultowane, a następnie uargumen- wiatem Białostockim obejmuje przebudowę Dziedzictwa Kulinarnego. Wyremontowane towane w sposób nie budzący wątpliwości drogi powiatowej na odcinku Krynki-Kruszy- obiekty zostaną przystosowane do potrzeb co do poprawy jaką projekt z założenia ma niany-Łużany-Bobrowniki oraz drogi gminnej organizacji multimedialnej ekspozycji, pra- przynieść. Reforma samorządowa, która zo- na odcinku Bobrowniki-Łużany. cowni kuchni regionalnej oraz archiwum ku- stała wprowadzona w 1990 r. uchodzi do dziś Dorota Sulżyk: W Gminie Gródek mają linarnego. Ponadto, w ramach projektu mają za jedną z najbardziej udanych reform ostat- powstać nowe miejsca pracy. Z jaką bran- odbyć się dwa międzynarodowe, otwarte dla niego 25-lecia, zaś wybór bezpośredni wójta, żą są związane? publiczności, plenery kulinarne oraz dwa Re- burmistrza, prezydenta miasta doprowadził do Wójt Wiesław Kulesza: Firma, która planu- gionalne Festiwale Kulinarne. Zadanie prze- stabilizacji organu wykonawczego i poprawy je otwarcie nowej siedziby na terenie Gminy widuje również wydanie wielojęzycznej książ- jakości zarządzania. Jedynie w wyborach sa- Gródek, na chwilę obecną zajmuje się produk- ki kucharskiej Dziedzictwa Kulinarnego Po- morządowych obywatele faktycznie decydują, cją zlewozmywaków granitowych i kompozy- granicza Białorusi i Polski, a na zakończenie kto będzie reprezentował interesy publiczne towych. Jej głównymi odbiorcami są klienci projektu w Wołkowysku zorganizowana zo- mieszkańców. Proponowane zmiany uniemoż- z Europy Zachodniej (głównie Niemcy), Eu- stanie międzynarodowa konferencja poświę- liwiające doświadczonym samorządowcom, ropy Południowej (Słowacja) oraz hurtow- cona dziedzictwu kulinarnemu jako wartości piastującym te stanowiska przez dwie kaden- nie i dystrybutorzy wyposażenia łazienek i kulturowej. Koszt realizacji projektu wstęp- cje, startowania w najbliższych wyborach, jest kuchni w Polsce. W niedalekiej przyszłości nie oszacowano na kwotę 700.073,00 euro, z pogwałceniem podstawowych zasad państwa firma planuje poszerzyć produkcję o umywal- czego dofinansowanie ze środków Unii Euro- prawa. Bez wprowadzenia tych ograniczeń do ki, brodziki oraz wanny z „lanego marmuru” pejskiej wynosi 630.065,70 euro. Koncepcja Konstytucji pozbawieni zostają zagwaranto- (kompozytowe) oraz standardowe brodziki i w/w projektu przeszła pierwszy etap naboru. wanego im biernego prawa wyborczego. Na- wanny akrylowe. W tej chwili firma zatrudnia Aktualnie trwają prace nad przygotowaniem tomiast idea wprowadzenia tego rozwiązania ok. 20 osób, po przeprowadzce na nowe miej- pełnego wniosku aplikacyjnego, którego ter- ze wsteczną mocą obowiązującą jest sprzecz- sce planuje zatrudnić kolejnych 15 - 20 osób min składania upływa w dniu 30 czerwca 2017 na z zasadą niedziałania prawa wstecz, stano- z Gminy Gródek. Docelowo firma zamierza r. Dodatkowo pragnę nadmienić, że w ramach wiącą konstytucyjną zasadę pewności prawa. zatrudniać ok. 50-60 osób, ale jest to uzależ- Programu Transgranicznego, o którym wspo- Zakładane zmiany spowodują też, że obywate- nione od sprzedaży, kontraktów oraz dynamiki mniałem na początku, projekt Gminy Gró- le zostaną pozbawieni prawa wyboru swoich wdrażania nowych linii produkcyjnych. Prze- dek, tym razem z Rejonem Grodzieńskim pn. reprezentantów. Odbieranie naszym rodakom niesienie do Walił-Stacji (bowiem tam ma po- „Transgraniczne środowiskowe zarządzanie prawa do decydowania komu powierzyć man- wstać nowa siedziba firmy) jest uzależnione siecią” został bardzo wysoko oceniony pod- dat na kolejną kadencję, jest niezgodne z za- od Zakładu Energetycznego (chodzi o przyłą- czas pierwszego etapu naboru, albowiem uzy- sadami demokratycznego państwa. Niestety, z czenie zakładu do „prądu”). Firma planowała skał 42 na 45 możliwych punktów. W ramach ubolewaniem należy stwierdzić, że propono- przenosiny w II kwartale bieżącego roku, ale tego projektu Gmina Gródek planuje wyko- wana zmiana ordynacji wyborczej polegająca ze względów organizacyjnych oraz z faktu nanie 121 przydomowych oczyszczalni ście- na ograniczeniu od 2018 r. liczby kadencji i Wydarzenia tego, że w trakcie sezonu letniego sprzedaż i ków, budowę kanalizacji sanitarnej w ulicach: zakazie ubiegania się o reelekcję dla doświad- produkcja jest największa i nie ma możliwo- Kwiatowej, Zaułek, Podleśna i Spacerowa w czonych samorządowców, stanowić będzie ści wyłączenia linii produkcyjnych na czas miejscowości Waliły-Stacja oraz budowę wia- odebranie obywatelom bardzo ważnego przy- przeprowadzki, nastąpi to prawdopodobnie ty stałej do tymczasowego składowania osadu wileju. Obecnie obowiązujące przepisy prawa na przełomie 2017 i 2018 r. ściekowego na terenie gminnej oczyszczalni zawierają szereg unormowań, które umożli- Dorota Sulżyk: Proszę powiedzieć parę ścieków w Gródku wraz z rozbiórką istnieją- wiają eliminowanie negatywnych zjawisk w słów na temat projektu kulinarnego, który cej wiaty śmietnikowej. Całkowity koszt reali- sprawowaniu mandatu przez tę samą osobę przeszedł pierwszy etap naboru wniosków zacji projektu wstępnie oszacowano na kwo- przez kolejne kadencje. Są to m.in. przepisy w ramach Programu Współpracy Trans- tę 2.164.000,00 euro z czego dofinansowanie ustaw o samorządzie gminnym, ograniczeniu granicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014- wynosi 1.947.600,00 euro. Analogicznie jak prowadzenia działalności gospodarczej przez 2020. przy projekcie kulinarnym, należy przygoto- osoby pełniące funkcje publiczne, referendum Wójt Wiesław Kulesza: W ramach pierw- wać pełny wniosek aplikacyjny, szczegółowo lokalnym oraz Kodeksu karnego. W mojej oce- szego naboru wniosków w Programie Współ- opisujący daną inwestycję i złożyć w wyma- nie w ten sposób nie buduje się zaufania oby- pracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukra- ganym terminie. wateli do organów władzy i nie spowoduje to ina 2014-2020, Gmina Gródek wspólnie z Dorota Sulżyk: Jaka jest Pana opinia na zwiększenia ich udziału w życiu publicznym. Wołkowyskiem przygotowała koncepcję pro- temat planowanej reformy samorządowej? Jeśli w gminie dzieją się rzeczy złe, to wybor- jektu pn. „STWORZENIE REGIONALNE- Wójt Wiesław Kulesza: Odnosząc się do cy sami dokonują zmian, chociażby pokazują GO DZIEDZICTWA KULINARNEGO NA zapowiadanych zmian w przepisach prawa, to ostatnie wybory samorządowe w 2014 r., BAZIE GMINNYCH OŚRODKÓW KUL- mających na celu ograniczenie liczby kaden- w których ok. 50 % samorządowców w wo- TURY”. Projekt ten polega na wykorzystaniu cji sprawowania funkcji wójta, burmistrza, jewództwie podlaskim nie uzyskało mandatu ośrodków kultury w Gródku i Wołkowysku prezydenta miasta uważam, iż są to założe- od społeczeństwa na kolejną kadencję. na potrzeby stworzenia Ośrodków Dziedzic- nia godzące głównie w prawa obywateli, za- twa Kulinarnego Białorusi i Polski. W ramach gwarantowane w Konstytucji Rzeczypospo- Rozmawiała projektu opracowano wykonanie archiwum litej Polskiej. Co do zasady nie jestem prze- Dorota Sulżyk▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 4 Sprawy samorządowe Relacja z XXIX Sesji Rady Gminy 24 marca 2017 r. Obrady XXIX Sesji Rady Gminy Gródek poprowadził Przewodniczący Wieczysław Gościk. Na początku zwrócił się z apelem o dobrowolne wsparcie finansowe poszkodo- wanej w pożarze Krystyny Tomaszewskiej zamieszkałej w Zarzeczanach. Po przyjęciu porządku obrad Wójt Gminy Gródek Wie- sław Kulesza przedstawił informację o swojej pracy w okresie międzysesyjnym (skrót za- mieszczony jest w tym numerze). Krystyna Sawicka - Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gródku w związku z przejściem na emeryturę z końcem marca podziękowała wszystkim zebranym za wielo- letnią współpracę. Wójt wraz z Przewodni- czącym Wieczysławem Gościkiem w imie- niu Rady Gminy oraz wszystkich zebranych wręczyli kwiaty Pani Kierownik jako wyraz Sulżyk Dorota Fot. podziękowania za długie lata pracy. Wójt i Przewodniczący dziękują Kierownik GOPS Krystynie Sawickiej za długie lata pracy W nawiązaniu do informacji przedstawio- nych przez Wójta, Radny Andrzej Konoń- Gminy Lilia Waraksa dodała, że ul. Błotna wego na dofinansowanie godzin ponadnor- czuk poruszył temat przygotowywania wnio- jest również ulicą zabytkową i nic nie stoi na matywnych. sku o dofinansowanie na montaż kolektorów przeszkodzie, żeby jej przebudowę ująć i za- Następnie Krystyna Sawicka - Kierownik słonecznych i paneli fotowoltaicznych dla planować w ramach innego projektu. Radny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w mieszkańców. Chciał się dowiedzieć, czy ta Andrzej Konończuk stwierdził, że ciężko jest Gródku przedstawiła 2 sprawozdania - z dzia- inwestycja dojdzie do skutku i stwierdził, że realizować projekty i inwestycje, które doty- łalności Ośrodka oraz realizacji Gminnego w pierwszej kolejności pod uwagę powinny czą obiektów objętych ochroną Konserwato- Programu Przeciwdziałania Przemocy w Ro- być brane gospodarstwa kilkuosobowe. Wójt ra Zabytków. Z ostatniego wywiadu w Wia- dzinie oraz Ofiar Przemocy w Rodzinie w 2016 Wiesław Kulesza odpowiedział, że zgodnie z domościach Gródeckich z Prezesem Stowa- r. oraz z realizacji zadań w zakresie wspierania regulaminem naboru Beneficjent ma limit w rzyszenia Góra Zamkowa wynikało, że mają rodziny i pieczy zastępczej za 2016 r. wysokości 2 000 000,00 zł, co powoduje, że oni już plany i koncepcje, a wygląda na to, że W kolejnym punkcie Radni zajęli się roz- nie każde zgłoszone gospodarstwo zostanie za- to nie jest prawdą i Konserwator Zabytków patrzeniem uchwał, których projekty otrzy- kwalifikowane do udziału w projekcie. Obec- ma inne zdanie w zakresie zagospodarowania mali wraz z zaproszeniem na dzisiejsze posie- nie projektanci przeprowadzają wizje lokalne tego miejsca. Radna Anna Petelska doda- dzenie, w sprawach: w celu weryfikacji możliwości technicznych ła, że wywiad z Panem Pawłem Zawadzkim, - Gminnego Programu Wspierania Ro- zastosowania tych technologii i do 14 kwietnia który pojawił się w ostatnim numerze gazety dziny w Gminie Gródek; Projekt uchwały wniosek o dofinansowanie zostanie złożony powinien zostać wyjaśniony i zweryfikowa- omówiła Kierownik GOPS Krystyna Sawicka. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa ny, skoro większość jego słów to nieprawda. - przyjęcia Raportu z realizacji „Progra- Podlaskiego. Planowany termin rozstrzygnię- Mieszkańcy czytają gazetę i nie wiedzą komu mu Ochrony Środowiska dla Gminy Gró- cia konkursu to lipiec 2017 r. mają wierzyć. Wójt Wiesław Kulesza wyja- dek na lata 2015-2018 z pespektywą na la- Katarzyna Matowicka - Doradca Wójta śnił, że w najbliższym numerze odniesie się ta 2019-2022” za okres 2015 - 2016; Radny przedstawiła prezentację dotyczącą zagospo- do jego słów i przedstawi mieszkańcom, ja- Andrzej Konończuk zauważył, że w jednej darowania Góry Zamkowej (szczegółowe in- kie są możliwości prawne zagospodarowania z tabel jest zapis, że wybudowano ścieżkę ro- formacje na ten temat były przedstawiane w Góry Zamkowej. werową. Prosił o wyjaśnienie, jakiej ścieżki poprzednim numerze „WG-HN”). Wójt do- Katarzyna Murawska - przedstawiciel to dotyczy. Agnieszka Klebus - Inspektor dał, że zalecenia konserwatorskie konsultuje- Placówki Straży Granicznej w Bobrowni- Urzędu Gminy Gródek odpowiedziała, że my z Panią Karwowską – archeologiem, któ- kach przedstawiła ocenę stanu bezpieczeń- przedmiotowe zapisy dotyczą trasy rowero- ra przeprowadzała badania na Górze Zamko- stwa i porządku publicznego na terenie gminy wej GreenVelo. wej. Pewne jest jednak to, że na samej Górze Gródek. Następnie sprawozdanie przedstawił - programu opieki nad zwierzętami bez- Zamkowej nie można nic zrobić. Jedyne prace Grzegorz Bazyluk - Kierownik Posterunku domnymi oraz zapobiegania bezdomno- można wykonać w jej okolicy, na samym wej- Policji w Gródku. Radny Grzegorz Borkow- ści zwierząt na terenie Gminy Gródek w ściu i w zakresie przebudowy ul. Zamkowej. ski złożył podziękowania Straży Granicznej 2017 r.; Radna Małgorzata Popławska zapytała, za sprawne podejmowanie działań na terenie - zmian w budżecie Gminy Gródek na co będzie z remontem ul. Błotnej. Wójt Gmi- przygranicznym. Głos zabrał również Ko- 2017 r.; Proponowane zmiany przedstwi- ny wyjaśnił, że nie może ona być brana pod mendant Komisariatu Policji w Zabłudo- ła Skarbnik Gminy Renata Wysocka. W uwagę przy zagospodarowaniu Góry Zamko- wie Piotr Zdrodowski, który omówił dzia- związku z nimi Radna Anna Petelska za- wej ze względu na prywatną nieruchomość, łalność prowadzoną przez Komisariat Policji pytała, czy w ramach przyznanego dofinan- która oddziela Górę od ul. Błotnej. Sekretarz i wnioskował o udzielenie wsparcia finanso- sowania Województwu Podlaskiemu zmieni

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Sprawy samorządowe 5 się częstotliwość kursowania weekendowe- sowania pociągu na trasie Białystok-Waliły”. Gminę Gródek; Projekt uchwały omówiła In- go pociągu do Walił. Wójt Gminy wyjaśnił, (podczas głosowania 13 radnych było „za” spektor Agnieszka Lisowska. że pociąg będzie przyjeżdżał w ciągu dnia 2 przyjęciem ustawy, 1 osoba się wstrzymała); - zmiany uchwały w sprawie ustalenia razy, rano i po południu. Radna Małgorzata - wyodrębnienia w budżecie Gminy na maksymalnej kwoty dofinansowania na rok Popławska zapytała o rozbudowę oświetle- 2018 r. środków stanowiących fundusz so- 2017 opłat za kształcenie nauczycieli po- nia w Gródku-Kolonii oraz o to, czy dotyczy łecki; Radna Anna Petelska stwierdziła, że bierających przez szkoły wyższe i zakłady ona nowopowstałych posesji. Wójt Wiesław Gmina stara się realizować duże inwestycje, kształcenia nauczycieli, ustalenia specjal- Kulesza wyjaśnił, że rozbudowa dotyczy 7 ności i form kształcenia, na które dofinanso- lamp przy ul. Michałowskiej. Radna Wie- wanie jest przyznawane oraz opracowania na ra Tarasewicz prosiła o przybliżenie kwe- rok 2017 planu dofinansowania form dosko- stii dotyczącej zwiększenie planu wydatków nalenia zawodowego nauczycieli; Inspektor o kwotę 600 zł na udzielenie dotacji celowej Agnieszka Lisowska wyjaśniła, iż w oparciu Związkowi Gmin Wiejskich Województwa o sugestie Kuratora Oświaty proponujemy Podlaskiego na wsparcie działań służących zmianę uchwały podjętej w dniu 30 stycznia zachowaniu dziedzictwa narodowego. Wójt 2017 r. w zakresie § 3 ust. 1 pkt 1, gdzie skre- wyjaśnił, że Związek Gmin Wiejskich Woje- ślamy zapis „opłaty”, bo dofinansowujemy wództwa Podlaskiego chce wesprzeć odnowę kształcenie nauczycieli a nie opłaty oraz skre- polskich pomników na Białorusi. ślamy § 4 dotyczący dofinansowania kosztów - ustalenia wysokości i zasad wypłaca- przejazdów i zakwaterowania. Przedmiotowe nia diet radnym i sołtysom; Przewodniczą- zapisy wynikają wprost z rozporządzenia Mi- cy Rady Gminy przypomniał, iż na XXVII nistra Edukacji Narodowej i nie ma potrzeby Sesji Rady Gminy wpłynął wniosek Komisji ich powielania w uchwale. Oświaty, Kultury, Sportu i Spraw Społecz- - wskazania miejsca wstępnej lokalizacji nych w sprawie zwiększenie wysokości diet nowych przystanków komunikacyjnych na radnym i sołtysom, w oparciu o który przy- Sulżyk Dorota Fot. terenie Gminy Gródek; Wójt Gminy Wie- gotowano projekt przedmiotowej uchwały. Grzegorz Bazyluk - Kierownik Posterunku sław Kulesza wyjaśnił, że projekt uchwały (podczas głosowania 1 osoba była przeciw i Policji w Gródku opracowano w oparciu o wnioski mieszkań- 1 się wstrzymała). ców. Radna Anna Petelska zwróciła uwagę, - udzielenia pomocy finansowej Woje- a nie rozdrabniać mniejsze środki na wiele so- że w Waliłach Dworze również brakuje przy- wództwu Podlaskiemu na dofinansowanie łectw. Stanowisko takie poparł Radny Janusz stanku na drodze gminnej i autobusy nie mają realizacji weekendowego połączenia kole- Michał Cimochowicz. Wójt Gminy Gródek się gdzie zatrzymać. Wójt odpowiedział, że jowego na trasie Białystok-Waliły; Projekt dodał, że dopóki mamy możliwość korzystania zostanie to sprawdzone, czy istnieją możli- przedstawił Wójt Gminy Wiesław Kulesza. ze środków Unii Europejskiej nie powinniśmy wości wykonania przystanku w tym miejscu. Radna Wiera Tarasewicz zapytała, czy cena wyodrębniać środków finansowych stanowią- - nawiązania partnerskiej współpracy biletu ulegnie zmianie. Wójt odpowiedział, cych fundusz sołecki. pomiędzy Gminą Gródek a Wołkowyskim że prawdopodobnie cena zostanie taka sama - dostosowania sieci szkoły podstawowej Rejonowym Komitetem Wykonawczym; jak w ubiegłym roku. Dodał, że pociąg w tym i gimnazjum do nowego ustroju szkolnego Wójt Gminy wyjaśnił, że współpraca dotyczy roku ma kursować z większą prędkością. W wprowadzonego ustawą – Prawo oświato- wspólnego projektu, który przeszedł pierwszy kwestii podejmowanej uchwały Radny Grze- we; Agnieszka Lisowska - Inspektor Urzędu etap oceny przy ubieganiu się o dofinansowa- gorz Borkowski dodał, że cieszyłby się bar- Gminy wyjaśniła, iż w lutym podjęto uchwałę nie ze środków transgranicznych i dotyczy dziej, gdyby ta uchwała w ramach tych samych w sprawie projektu dostosowania sieci szko- stworzenia ośrodków regionalnego dziedzic- środków zabezpieczała codzienne, a nie tylko ły podstawowej i gimnazjum, która została twa kulinarnego. weekendowe kursowanie pociągu. Stwierdził, przekazana do zaopiniowania przez Kurato- - przyjęcia do gminnego zasobu nieru- że ma żal do Przewozów Regionalnych, że rium Oświaty i związki zawodowe, które wy- chomości zabudowanej będącej własnością nie zabezpieczyły taboru na coroczną akcję dały pozytywne opinie. W projekcie uchwały Spółdzielni Usług Rolniczych w Gródku w Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w uwzględniono uwagę Kuratorium Oświaty, likwidacji; projekt omówiła Mirosława Iwo- Waliłach. Radny Andrzej Konończuk do- a mianowicie wykreślono § 3, którego zapi- na Gościk - Inspektor Urzędu Gminy. dał, że połączenie w ubiegłym roku było do- sy powinny być ujęte w odrębnej uchwale. Wszystkie omawiane uchwały zostały przy- brym pomysłem i rozwiązaniem. Radna Wie- (Podczas głosowania 1 osoba się wstrzymała). jęte przez Radnych Gminy Gródek (w więk- ra Tarasewicz stwierdziła, że przyjeżdżający - określenia kryteriów rekrutacji do kla- szości jednomyślnie). turyści nie wiedzą, gdzie iść i co mają robić. sy I szkoły podstawowej prowadzonej przez Należy popracować nad informacją turystycz- Gminę Gródek; Inspektor Agnieszka Li- Interpelacje, zapytania ną, zwłaszcza na stronie internetowej. Wójt sowska wyjaśniła, iż taka uchwała podejmo- i wnioski radnych Gminy wyjaśnił, że pierwszy rok był bardzo wana była ostatni raz w 2015 r. i ze względu Radny Janusz Michał Cimochowicz po- eksperymentalny i obecnie postaramy się po- na zmianę przepisów, podstawa prawna wy- informował, iż konieczna jest naprawa dro- prawić pod względem organizacyjnym. Rad- maga uaktualnienia. gi powiatowej na odcinku – ny Grzegorz Borkowski dodał: „Nie chcę uj- - określenia kryteriów obowiązujących – Świsłoczany - , poprzez czę- mować wkładu Panu Kasperowiczowi, ale jak na drugim etapie postępowania rekrutacyj- ściową podsypkę żwirową. W imieniu rol- pamiętamy, jego metody działania w zeszłym nego do publicznego przedszkola, oddziału ników wnioskował o nawiezienie żwiru na roku były daleko nieakceptowalne. Od kiedy przedszkolnego w publicznej szkole podsta- drogę dojazdową do pól i łąk w pobliżu wsi pociąg zaczął przyjeżdżać w ramach WOŚP, wowej oraz publicznej innej formy wycho- Straszewo. Zwrócił również uwagę, że istnie- podejmowaliśmy tematy przywrócenia kur- wania przedszkolnego prowadzonych przez je problem z brakiem miejsc w państwowych

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 6 Sprawy samorządowe domach pomocy społecznej. Wiele osób star- stoi garaż. Zostanie wystosowane pismo w rozporządzeń jeszcze nie wydano i nie wiado- szych, samotnych, które nie radzą sobie same, tej sprawie i jeżeli to nie pomoże, wypowie- mo ostatecznie, jaka będzie ich treść, brakuje chciałoby być przyjętych do domu opieki, ale my umowę. wielu konkretów. Cała reforma jest robiona kolejki są ogromne. Radny Bronisław Kazberuk zwrócił uwa- zbyt szybko i niestety będzie dopracowywa- Radna Dorota Popławska wskazała, że na- gę, iż należy podjąć rozmowy z Powiatem na w trakcie wdrażania”. leży naprawić odcinek drogi w Gródku-Ko- Białostockim w zakresie przebudowy drogi z lonii. Dodała, że samo podsypywanie drogi Podozieran w kierunku Michałowa. Sprawy różne żwirem nie zdaje w tym miejscu egzaminu i Radna Małgorzata Popławska przypo- Halina Lisowska - sołtys sołectwa Borki jej stan jest coraz gorszy. Prosiła o wyjaśnie- mniała o akcji sadzenia roślin w centrum zgłosiła, że droga we wsi jest w bardzo złym nie, czy istnieje możliwość przywrócenia dla Gródka i prosiła o pielęgnację roślin oraz wy- stanie. tej drogi statusu drogi gminnej. Sekretarz sypanie kamyczków na skrzyżowaniu ul. Bia- Iwona Lech - sołtys sołectwa Załuki po- Gminy Lilia Waraksa wyjaśniła, że Gmina łostockiej z ul. Rzemieślniczą. informowała, że na wyjeździe ze wsi stoi pu- od 1990 r. stała się zarządcą dróg gminnych Radna Anna Petelska również wniosko- stostan w złym stanie technicznym i prosiła i przedmiotowa droga nigdy nie była ujęta w wała o podsypanie drogi do Józefowa. o interwencję u właściciela terenu, aby upo- wykazie dróg gminnych i prawdopodobnie Radny Andrzej Konończuk zapytał, ile rządkował nieruchomość. Dodała również, że jest drogą rolniczą. dzieci w 2016 r. nie zostało przyjętych do właściciele nieruchomości, w której dawniej Radny Grzegorz Borkowski poinformo- przedszkola i ewentualnie z jakich przyczyn. była mleczarnia otrzymali wezwania z Nadzo- wał, iż mieszkańcy wsi Jaryłówka proszą o Agnieszka Lisowska - Inspektor Urzędu Gmi- ru Budowlanego do zabezpieczenia budynku. wyrównanie drogi we wsi. Ponadto wniosko- ny odpowiedziała, że wszystkie wnioski w Współwłaścicieli jest dużo i czy istnieje moż- wał o podcięcie gałęzi nad przystankiem w 2016 r. zostały rozpatrzone pozytywnie i każde liwość, aby to zbyć na rzecz jednego z nich. Bobrownikach i poinformował, że przy drodze zgłoszone dziecko zostało przyjęte. Inspektor Mirosława Iwona Gościk odpo- gałęzie wierzby dotykają linii energetycznej. Wieczysław Gościk - Przewodniczący Ra- wiedziała, że jest taka możliwość i każdy Podziękował za uprzątnięcie śmieci na drodze dy zwrócił się do Dyrektora Zespołu Szkół w może decydować o swoim majątku. Dodała, krajowej w kierunku Gobiat i dodał, że w oko- Gródku o przybliżenie kwestii dotyczących że najlepszym rozwiązaniem byłoby zbycie licy dzierżawionego garażu na potrzeby OSP wdrażania nowych przepisów oświatowych. udziałów na rzecz jednego z nich. Bobrowniki jest dużo śmieci i należy zwró- Dyrektor Zespołu Szkół w Gródku Anna Radna Alina Gościk zaprosiła wszystkich cić się do właściciela terenu o uprzątnięcie. Grycuk wyjaśniła, że „w ciągu najbliższych chętnych na Turniej Piłki Siatkowej o puchar Prosił o przybliżenie, kiedy zostanie ukoń- 2 lat nie przewidujemy większych zmian or- Wójta Gminy. czony remont drogi do Chomontowiec. Wie- ganizacyjnych. Po tym okresie zauważymy Po przyjęciu protokołu z XXVII i XXVIII sław Kulesza -Wójt Gminy odpowiedział, zmniejszenie oddziałów i prawdopodobnie Sesji, Przewodniczący Rady Wieczysław że w kwietniu ma się rozpocząć kolejny etap ilości uczniów. Zmienia się szkolny plan na- Gościk zamknął obrady XXIX Sesji Rady prac remontowych w zakresie żwirowania. W uczania, który przewiduje nowe podstawy pro- Gminy Gródek. budżecie Powiatu Białostockiego na chwilę gramowe. Do połowy listopada musimy opra- W relacji wykorzystano protokół XXIX Se- obecną jest za mało środków finansowych na cować nowy statut szkoły, z którym już jest sji Rady Gminy. ukończenie zadania i położenie asfaltu. Do- dużo wątpliwości. Będą też nowe podręczniki Opracowała dał, że już telefonicznie podjęto rozmowy z i programy, ale na chwilę obecną nic nie wie- Dorota Sulżyk▲ właścicielem terenu w Bobrownikach, gdzie my i wszystko jest niedopracowane. Wielu

Informacja o pracy Wójta w okresie międzysesyjnym (skrót) • W sprawie upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gródku do prowadzenia postępowań i wydawania de- Poprzednia Sesja Rady Gminy Gródek, zwołana w trybie zwyczaj- cyzji w sprawach z zakresu wspierania rodziny; nym, odbyła się w dniu 30 stycznia 2017r. Uchwały przyjęte na Sesji • W sprawie ogłoszenia konkursu na stanowisko Kierownika Gmin- są realizowane na bieżąco. nego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gródku; • W sprawie powołania Komisji Konkursowych w celu opiniowa- Ponadto, w dniu 10 lutego 2017 r. odbyła się Sesja Rady Gminy Gró- nia złożonych ofert w ramach ogłoszonych otwartych konkursów na dek zwołana w trybie nadzwyczajnym z uwagi na konieczność pod- wspieranie realizacji zadań gminy Gródek przez organizacje poza- jęcia procedury w sprawie dostosowania sieci szkół podstawowych rządowe; i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego, wprowadzonego ustawą • W sprawie powołania komisji przetargowej w ramach sprzedaży – Prawo oświatowe. najmu, dzierżawy oraz prowadzenia rokowań na sprzedaż nierucho- mości z zasobu Gminy Gródek w 2017 r.; 1. W okresie międzysesyjnym wydałem szereg zarządzeń: • W sprawie zmiany składu Gminnej Komisji Rozwiązywania Pro- • W sprawie określenia sposobu wykonania uchwał Rady Gminy Gró- blemów Alkoholowych; dek (podjętych na XXVII i XXVIII Sesji Rady Gminy); • W sprawie powołania Kierownika Biblioteki Publicznej w Gródku; • W sprawie zmian w budżecie Gminy Gródek na 2017 r.; • W sprawie upoważnienia pracownika Gminnego Ośrodka Pomocy • W sprawie informacji o wykonaniu budżetu Gminy Gródek w IV Społecznej w Gródku do realizacji zadań wynikających z ustawy o kwartale 2016 r.; Karcie Dużej Rodziny; • W sprawie ustanowienia Nagrody Wójta Gminy Gródek:”Biały • W sprawie zmiany planu finansowego Urzędu Gminy Gródek na Gryf”; 2017 r. obejmującego plan budżetu i jednostki; • W sprawie upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomo- • W sprawie powołania zespołu zarządzającego projektem pn. „Wspól- cy Społecznej w Gródku do prowadzenia postępowania w sprawach ny Litewsko-Polski projekt – poprawa publicznej obsługi przeciw- jednorazowego świadczenia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy pożarowej”; o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, a także wydawania • W sprawie zmiany Regulaminu Pracy w Urzędzie Gminy Gródek; w tych sprawach decyzji; • W sprawie dokumentacji opisującej sposób przetwarzania danych

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Sprawy samorządowe 7 osobowych oraz środki techniczne i organizacyjne zapewniające 1) budowę przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie Gminy ochronę przetwarzanych danych osobowych w Urzędzie Gminy Gró- Gródek (121 sztuk); dek; 2) budowę kanalizacji sanitarnej w ulicach: Kwiatowej, Zaułek, Pod- • W sprawie powołania Administratora Bezpieczeństwa Informacji; leśna i Spacerowa w miejscowości Waliły-Stacja; • W sprawie wdrożenia w Urzędzie Gminy Gródek rejestru zbiorów 3) budowę wiaty stałej do tymczasowego składowania osadu ście- danych osobowych; kowego na terenie gminnej oczyszczalni ścieków w Gródku wraz z • W sprawie zmiany Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Gminy rozbiórką istniejącej wiaty śmietnikowej. Gródek. Natomiast, Partner Białoruski przeprowadzi modernizację dwóch przepompowni ścieków oraz budowę nowej przepompowni. Łączna 2. W zakresie ewidencjonowania przedsiębiorców będących oso- wartość wnioskowanego dofinansowania w ramach projektów za- bami fizycznym w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności proszonych do kolejnego etapu naboru wynosi ponad 247 milionów Gospodarczej, do Urzędu Gminy Gródek wpłynęły 3 wnioski o wpis euro. Termin składania wniosków to koniec czerwca br. Decyzje o do Ewidencji, 9 wniosków o zmianę wpisu, 4 wnioski o wpis infor- wyborze projektów zapadną na jesieni 2017 r. macji o zawieszeniu działalności gospodarczej, 2 wnioski o wpis in- • W związku z ogłoszonym naborem wniosków o dofinansowanie ze formacji o wznowieniu działalności oraz 4 wnioski o wykreślenie z środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Ewidencji. Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020, Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych 3. W zakresie spraw inwestycyjnych: źródłach energii, od dnia 15 lutego do dnia 28 lutego 2017 r. został • W dniu 24 lutego 2017 r. Ministerstwo Spraw Zewnętrznych Repu- przeprowadzony nabór deklaracji i ankiet badających zainteresowa- bliki Litewskiej podpisało umowę o dofinansowanie realizacji projektu nie mieszkańców Gminy udziałem w projekcie pozwalającym na do- pn. „Wspólny Litewsko-Polski projekt – poprawa publicznej obsługi finansowanie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii. przeciwpożarowej”. Gmina Gródek realizuje Projekt w partnerstwie Ponadto, 23 lutego br. odbyło się spotkanie informacyjne z zainere- z Miejską Jednostką Straży Pożarnej z regionu Šilalės i Strażą Pożar- sowanymi mieszkańcami, które prowadził prof. Maciej Zajkowski z ną z Raseiniai na Litwie. W ramach zaplanowanych działań każdy z Politechniki Białostockiej. W ustalonym terminie do Urzędu Gminy Partnerów Projektu zakupi nowy wóz strażacki z niezbędnym wy- Gródek wpłynęło 190 deklaracji i ankiet, z których 160 spełniło wy- posażeniem. Ponadto strażacy wezmą udział w wymianie personelu. mogi formalne i prawne. Obecnie opracowywana jest uproszczona Ochotnicy ze Straży Pożarnej w Gródku zapoznają się z działaniem dokumentacja projektowa, która będzie stanowiła podstawę do zło- jednostek straży pożarnych na Litwie oraz wezmą udział w cyklach żenia przez Gminę Gródek wniosku o dofinansowanie w wysokości szkoleniowych dotyczących, m.in. zastosowania nowego wyposa- 75% całkowitych kosztów zakupu i montażu: instalacji kolektorów żenia i wozów strażackich w akcjach ratowniczo-gaśniczych, taktyk słonecznych oraz instalacji fotowoltaicznych. Właściciel nierucho- gaśniczych na obszarach wiejskich, torfowych i w lasach, komuni- mości zobowiązany będzie do współfinansowania instalacji w wyso- kacji i koordynacji podczas działań operacyjnych, pomocy osobom kości 25% kosztu całkowitego. Całkowita wartość projektu nie może poszkodowanym i udzielania wsparcia psychologicznego, udziela- przekroczyć 2 000 000 zł. O zakwalifikowaniu do udziału w projekcie nia pomocy zarówno podczas pożarów, jak i powodzi oraz innych zadecydowała kolejność składania kompletnych deklaracji i ankiet. ekstremalnych sytuacji. W kwietniu 2018 r. w Gródku zorganizowa- • W dniu 15 marca br. zostało ogłoszone postępowanie o udzielenie ne zostaną obchody DNIA STRAŻAKA, w ramach których zapre- zamówienia publicznego na przebudowę ul. Młynowej w Gródku – zentowany zostanie nowo zakupiony sprzęt strażacki i umiejętności drogi gminnej Nr 105037B. Otwarcie ofert zaplanowano na dzień 31 Strażaków z Gminy Gródek. Obchody będą miały na celu edukację marca 2017 r. mieszkańców w zakresie działań prewencyjnych dotyczących bez- Ponadto, w zakresie utrzymania dróg: pieczeństwa przeciwpożarowego. - zostały uzupełnione masą bitumiczną ubytki w jezdniach ulic: Fa- W dniach 22-23 lutego wspólnie z pracownikami Urzędu Gminy brycznej, Południowej, Szkolnej i Rzemieślniczej w Gródku oraz w Gródek, odpowiedzialnymi za realizację Projektu, uczestniczyłem drogach: do miejscowości Waliły-Dwór oraz na początku wsi Waliły; w pierwszym spotkaniu partnerskim w Silale na Litwie, dotyczącym - dokonano podsypki żwirem dróg gminnych w miejscowościach: wdrażania zaplanowanych działań w ramach Projektu. Obecnie przy- Gródek, Gródek-Kolonia, , Józefowo, ; gotowywane jest postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego - wykonano znaki drogowe w celu uzupełnienia oznaczenia ulic oraz w trybie przetargu nieograniczonego na zakup samochodu ratowni- wymiany części znaków drogowych; czo-gaśniczego. - zlecono wykonanie podziału działki zajętej pod ulicę Piaskową w • W dniu 14 marca br. w Warszawie obradowała Komisja Wyboru Pro- Gródku; jektów Programu Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020, która dokona- - zlecono wykonanie zmiany klasyfikacji gruntów zajętych pod dro- ła oceny 352 koncepcji projektów złożonych w ramach pierwszego gę gminną we wsi Bobrowniki (dotychczas grunty były oznaczone naboru wniosków, dotyczącego Celu Tematycznego: Dziedzictwo. jako rolnicze). Przedstawiciele władz centralnych i regionalnych ze wszystkich trzech państw, wchodzących w skład Komisji, rekomendowali do drugie- 4. W ramach projektu „Opracowanie Lokalnego Programu Rewi- go etapu konkursu 162 ocenione pozytywnie koncepcje, w tym Pro- talizacji Gminy Gródek na lata 2016-2020” współfinansowanego jekt Gminy Gródek pn. „Transgraniczne środowiskowe zarządzanie ze środków Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna, w dniu 13 siecią” (Cross-border Environmental Management Network). Warto lutego br. podpisałem umowę z wyłonioną w drodze zapytania ofer- wspomnieć, iż został on wysoko oceniony, bowiem na 45 punktów towego Firmą: Future Green Innovations S.A. z siedzibą w Krakowie. możliwych do uzyskania, nasza fiszka otrzymała 42 punkty. W pro- Spółka odpowiedzialna będzie za : jekcie uczestniczy dodatkowo dwóch Beneficjentów, tj. Grodzieński - organizację spotkań z różnymi grupami interesariuszy, w tym: miesz- Rejonowy Komitet Wykonawczy oraz Przedsiębiorstwo Komunalne kańcami, organizacjami pozarządowymi i stowarzyszeniami, Radny- z Grodna. mi i sołtysami oraz przedsiębiorcami; W ramach zadania Gmina Gródek, po swojej stronie planuje zreali- - opracowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Gródek na zować : lata 2016-2020, w szczególności diagnozę czynników i zjawisk kry-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 8 Sprawy samorządowe

zysowych, wyznaczenie zasięgów przestrzennych obszaru rewita- leszko-Jarockiej na stanowisku Kierownika Biblioteki Publicznej lizacji, wizję stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji, listę w Gródku, w świetle oceny dotychczasowej pracy oraz na podsta- planowanych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych. wie przedłożonego programu działania Biblioteki, w dniu 1 marca Zgodnie z umową, Program powinien zostać opracowany w termi- 2017 r. powołałem Panią Elżbietę Mieleszko-Jarocką na następną nie do 31 lipca 2017 r. 4-letnią kadencję na stanowisko Kierownika Biblioteki Publicznej W dniu 28 lutego br. w Gminnym Centrum Kultury odbyło się spo- w Gródku. tkanie inauguracyjne z mieszkańcami, poświęcone wprowadzeniu do tematyki rewitalizacji. Omówione zostały główne zagadnienia 8. Z uwagi na wniosek Pani Krystyny Sawickiej – Kierownika związane z rewitalizacją, co to jest program rewitalizacji, jego ce- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gródku o rozwiąza- chy i elementy. nie stosunku pracy z dniem 29 marca 2017 r. w związku z zamiarem przejścia na emeryturę, w dniu 13 lutego 2017 r. został ogłoszony 5. W ramach organizacji robót publicznych w 2017 r., na podsta- konkurs na stanowisko Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Spo- wie umowy z Powiatowym Urzędem Pracy w Białymstoku, z dniem łecznej. W wyznaczonym terminie do dnia 28 lutego 2017 r. wpły- 1 marca 2017 r. zawarłem umowy o pracę na stanowisko: robotnik nęła 1 oferta. W wyniku przeprowadzonej procedury konkursowej, gospodarczy z 7 osobami bezrobotnymi. Ponadto, w ramach współ- Komisja Konkursowa stwierdziła, iż kandydatka w ramach selekcji pracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Urzędzie Gminy Gródek końcowej wykazała się wiedzą w zakresie regulacji prawnych, zgod- został zorganizowany sześciomiesięczny staż dla 2 osób bezrobot- nie z wymaganiami postawionymi w ogłoszeniu Konkursu, a także nych oraz została zatrudniona 1 osoba bezrobotna jako pracownik I na temat jednostki, w której ubiega się o stanowisko. Z rozmowy stopnia wykonujący zadania w ramach robót publicznych na stano- kwalifikacyjnej uzyskała 190 punktów na maksymalną liczbę 200. wisku pomoc administracyjna. Pracownik ten będzie również świad- Wykształcenie Kandydatki, doświadczenie zawodowe oraz predys- czył pomoc rolnikom przy wypełnianiu wniosków o dopłaty. pozycje i umiejętności dają gwarancję należytego wypełniania po- wierzonych jej obowiązków służbowych. W związku z powyższym, 6. W wyniku dokonanej przez Komisje Konkursowe oceny zło- od dnia 30 marca 2017 r. obowiązki Kierownika Gminnego Ośrodka żonych ofert, zostały rozstrzygnięte otwarte konkursy na wspieranie Pomocy Społecznej w Gródku pełnić będzie Pani Jolanta Bójko. realizacji zadań Gminy Gródek przez organizacje pozarządowe. W zakresie popularyzacji, organizacji i prowadzenia zajęć sporto- 9. W ramach bieżącej działalności Urzędu Gminy wydano: wych wpłynęło 6 ofert na łączną kwotę wnioskowanej dotacji w wy- - 10 decyzji o warunkach zabudowy; sokości 150.340 zł podczas, gdy zgodnie z budżetem Gminy Gródek - 3 decyzje o ustaleniu lokalizacji celu publicznego; na 2017 r. wysokość środków przeznaczonych na realizację zadań w - 2 decyzje zezwalające na usunięcie drzew; tej sferze wynosi 100.000 zł. - w zakresie ochrony środowiska: decyzję o środowiskowych uwa- W związku z powyższym oferta Automobilklubu Podlaskiego na runkowaniach stwierdzającą brak potrzeby przeprowadzenia oce- realizację zadania „36 Rajd Podlaski – runda Szuter Cup – 20- ny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia polegającego na 21.05.2017” nie otrzymała dofinansowania. W przypadku pozosta- „Przebudowie z rozbudową drogi powiatowej nr 1282B Krynki – łych ofert wysokość dotacji jest niższa niż określona przez wniosko- Kruszyniany – Łużany – Bobrowniki na odcinku granica powiatu dawców, a mianowicie: – Łużany – Bobrowniki ze zjazdami, budową i przebudową przepu- 1) Twórczy Generator na zadanie „Szachy – inwestycja w młody stów oraz infrastruktury technicznej”; decyzję umarzającą postępo- umysł i sport dla każdego” - przyznana dotacja wynosi 2.000 zł wanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowa- (wnioskowana 5.000 zł); niach na realizację przedsięwzięcia polegającego na „Rozbudowie 2) Stowarzyszenie Kotłownia na zadanie „Siłownia dla każdego” – drogi powiatowej Nr 1440 B na odcinku ulicy Polnej w Gródku”; 7.000 zł (wnioskowana 16.000 zł); postanowienie nakładające na wnioskodawcę obowiązek przepro- 3) UKS Gródek na zadanie „Unihokej 2017” – 25.000 zł (wniosko- wadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia wana 30.000 zł); polegającego na budowie obory o obsadzie 50 Dużych Jednostek 4) Gminny Klub sportowy „GRYF-CZARNI” na zadanie „Populary- Przeliczeniowych i zamkniętego zbiornika na gnojowicę na dział- zacja, organizacja i prowadzenie sekcji piłki nożnej oraz krzewienie ce Nr 674, obręb Kolonia oraz ustalające zakres raportu sportowego trybu życia wśród młodzieży” – 31.000 zł (wnioskowa- o oddziaływaniu przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko. na 48.500 zł); 5) Uczniowska Szkółka Sportowa „Gryfik” na zadanie „Organizacja 10. Ponadto, w minionym okresie uczestniczyłem: zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży” – 35.000 zł (wnioskowana - w posiedzeniu Zarządu Powiatu Białostockiego; 43.040 zł). - w spotkaniu z Dyrektorem Biura Stowarzyszenia EUROREGION W zakresie działań i inicjatyw promujących Gminę Gródek i jej dzie- NIEMEN w Suwałkach; dzictwo kulturowe w sferze kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i - w spotkaniach Lokalnej Grupy Działania - Puszcza Knyszyńska tradycji środki przeznaczone na realizację zadań w wysokości 4.000 w Supraślu; zł, zostały rozdysponowane następująco: - w XX Zgromadzeniu Ogólnym Związku Gmin Wiejskich Woje- 1) Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Gródeckiej na zadanie „W przed- wództwa Podlaskiego w Ciechanowcu; wojennym Gródku” – 2.500 zł; - w spotkaniu z Komendantem Miejskim Państwowej Straży Pożarnej; 2) Stowarzyszenie „Załuki nad Supraślą” na zadanie „Ocalić od za- - w uroczystości z okazji Święta Gimnazjum im. Rodu Chodkiewi- pomnienia” – 1.500 zł. czów w Gródku. W zakresie świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych w sferze ochrony i promocji zdrowia środki przeznaczone na realiza- Gródek, dnia 24 marca 2017 r. cję zadań w wysokości 23.000 zł zostały przyznane Caritas Archi- diecezji Białostockiej na zadanie „Stacja Opieki w Gminie Gródek”. Wójt Gminy Gródek mgr Wiesław Kulesza 7. W związku z upływem okresu powołania Pani Elżbiety Mie-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Aktualności / Ogłoszenia 9 „Sadzimy 1000 drzew na minutę” w Bobrownikach, Placówki Straży Granicznej w Michałowie, MO- SIR w Michałowie, GOK w Michałowie. Gminę Gródek reprezentowali: Przewodniczący Rady Gminy Gró- dek – Wieczysław Gościk, radni Gminy Gródek: Bronisław Kazbe- ruk, Grażyna Kubiak, Małgorzata Popławska, Monika Ratyńska, Katarzyna Rogacz, Dyrektor Gminnego Centrum Kultury w Gródku – Jerzy Ostapczuk oraz Sylwester Jarocki (GCK w Gródku) i Justy- na Sakowicz (UG Gródek). Tegoroczne sadzenie lasu odbywało się pod hasłem „Sadzimy 1000 drzew na minutę”. Każdego roku Lasy Państwowe sadzą 500 mln drzew, co w przeliczeniu daje wynik wykorzystany w haśle. W tym roku społeczna akcja sadzenia lasu odbyła się w leśnictwie Po- dozierany, gdzie na powierzchni 1 ha posadzono 8 tys. drzewek – głównie sosnę. Fot. Sylwester Jarocki Sylwester Fot. Dziękuję wszystkim zaangażowanym w utworzenie nowego po- 20 kwietnia 2017 r. w Nadleśnictwie Żednia odbyła się wspólna kolenia lasu. akcja sadzenia lasu, w której poza pracownikami Nadleśnictwa udział wzięli przedstawiciele lokalnych instytucji i urzędów tj. Gminy Gró- Wiesław Kulesza dek, Urzędu Miejskiego w Michałowie, Placówki Straży Granicznej Wójt Gminy Gródek▲ 1000 drzew na minutę Początek wiosny w lesie to czas intensywnej pracy nie tylko w świecie roślin i zwierząt ale również wśród leśników. Na hasło „od- nowienia” stawiają się w lesie pracownicy, robotnicy, a czasem też i goście. 30 marca 2017 r. z odsieczą przybyli do lasu uczniowie pierwszych klas gimnazjum z Zespołu Szkół w Gródku. Lasy Państwowe sadzą co roku 500 mln nowych drzew, czyli ok. 1000 drzew na minutę. Gimnazjaliści bardzo dzielnie pracowali, by dołożyć swoją cegiełkę do tego imponującego wyniku. Teraz z dumą mogą odwiedzać posadzone przez siebie drzewka, a za kilkanaście lat zabrać swoje dzieci na spacer do własnoręcznie posadzonego lasu. Tekst i zdjęcie Małgorzata Zbyryt (Nadleśnictwo Waliły)▲

OGŁOSZENIE Odnosząc się do ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 575 z późn. zm.) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gródku poszu- Szanowni Państwo! Członkowie i sympatycy kuje osób chętnych do podjęcia obowiązków rodziny wspierającej. Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Gródeckiej! Osoba pełniąca funkcję rodziny wspierającej winna posiadać Miło jest nam donieść, iż w bieżącym roku zaplanowaliśmy sze- stałe źródło utrzymania, być wolna od uzależnienia od alkoholu i reg działań mających na celu poznanie historii naszej małej Ojczyzny. zaburzeń psychicznych. Ponadto problemy wychowawcze z wła- Chcielibyśmy przypomnieć i spisać wydarzenia związane z czasami snymi dziećmi wykluczają możliwość wskazania takiej rodziny przedwojennymi. Interesują nas losy mieszkańców Gródka i okolicz- jako rodziny wspierającej. nych miejscowości z lat 20. i 30. ubiegłego wieku. Chcielibyśmy zebrać Zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspie- materiały archiwalne w postaci zdjęć, dokumentów, później je zeska- raniu rodziny i systemie pieczy zastępczej rodzina wspierająca nować i przygotować wystawę pt. „ W przedwojennym Gródku”. My- przy współpracy asystenta rodziny pomaga rodzinie przeżywa- ślimy, że warto by było odświeżyć pamięć o Żydach mieszkających na jącej trudności w opiece i wychowaniu dziecka, w prowadzeniu naszym terenie i współtworzących przez wiele lat jedną społeczność. gospodarstwa domowego, kształtowaniu i wypełnianiu podsta- Jeśli chcielibyście się podzielić informacjami z tamtego okresu, pamiąt- wowych ról społecznych. kami sprzed wojny, będziemy bardzo wdzięczni za każdą opowieść czy Pełnienie obowiązków rodziny wspierającej jest nieodpłatne. fotografię. My ze swej strony dołożymy wszelkich starań, aby pamięć Bliższe informacje można uzyskać w siedzibie Gminnego Ośrod- o tamtych wydarzeniach przekazać kolejnym pokoleniom. ka Pomocy Społecznej w Gródku ul. Fabryczna 8 lok. 2 lub pod Informacje można przekazywać bezpośrednio na adres e-mail: ela- numerem telefonu: 85 7180 127. [email protected] lub telefonicznie 784 559 982. Listy, opowieści i fotografie można też kierować na adres redakcji Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gródku Wiadomości Gródeckich [email protected] lub tel. 600 051 441. Przewodnicząca Elżbieta Greś i Zarząd TPZG

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 stan na dzień 31.12.2016 r.

L.p. Miejscowość Liczba ludności

1 84

2 Bobrowniki 125

3 Borki 40

4 22

5 32

6 27

7 Glejsk 10

8 4 Aktualności / Wspomnienia 9 Gródek 2433 10 10 Gródek-Kolonia 25

11 29 Statystyki z USC za 2016 rok w gminie Gródek 12 Jaryłówkastan na dzień 31.12.2016 r. 8 13 Józefowo 13

W tym numerze prezentujemy naszym czytelnikom trochę danych statystycznych udo- 14 Kołodno 74 stępnionych przez USC w Gródku. Na pewno nieraz byliśmy pytani o liczbę mieszkańców 15 Królowe Stojło 28 w naszej gminie i samym Gródku. Podawaliśmy zapewne często cyfry nie mające pokry- cia z rzeczywistością. Okazało się, że sama np. zawyżałam liczbę mieszkańców Gródka. 16 Królowy Most 64 Byłam bardzo zaskoczona, kiedy dowiedziałam się, że w naszym miasteczku w 2016 r. 17 Łużany 37 mieszkało, a raczej było zameldowanych, 2433 osób, co stanowi mniej niż 50 % wszyst- 18 Mieleszki 75

kich mieszkańców naszej gminy. Nie zdawałam sobie sprawy, że aż tyle osób mieszka na 19 Mieleszki-Kolonia 49

wsiach! W przeciągu 7 lat ubyło w Gródku ok. 130 osób. Mówi się, że wsie wymierają, 20 Mostowlany 20 spada liczba ich mieszkańców i tak się dzieje, ale po porównaniu statystyk z 2010 r. i 2016 21 11 r. zauważyłam, że w Załukach liczba mieszkańców wzrosła o 18 osób, w Królowym Mo- ście o 7 osób, w Zarzeczanach o 6, w Wierobiach o 2, w Rudzie o 3, w Skroblakach o 1, a 22 Nowosiółki 28 Królowe Stojło utrzymało tę samą liczbę mieszkańców. Trzeba też wziąć pod uwagę to, 23 92 że nasze wsie mają również sezonowych mieszkańców nie ujętych w statystykach. (ds) 24 Piłatowszczyzna 16

25 Podozierany 101

Ilość mieszkańców w całej gminie - 5295, w tym: kobiety - 2727, mężczyźni - 2568. 26 Podzałuki 19 W wieku przedprodukcyjnym - 818, produkcyjnym - 3175, poprodukcyjnym - 1302 27 Przechody 29 Przybyło (zameldowało się) – 146 mieszkańców, 28 Radunin 35 29 Ruda 42 Ubyło - 254 mieszkańców (wymeldowało się - 148 i zmarło -106) 30 31 31 Słuczanka 69

Ilość mieszkańców w Gródku – 2433 32 Sofipol 81

33 Straszewo 35 Najliczniejsze miejscowości w gminie: Gródek - 2433, Waliły- Stacja - 590, Załuki - 230, Wiejki - 145, Waliły-Dwór - 133 34 Świsłoczany 21 Najmniej liczne miejscowości w gminie: Gobiaty - 4, Zasady - 5, Jaryłówka - 8, 35 Waliły 94 Glejsk - 10, Narejki – 11 36 Waliły-Dwór 133 Narodziny - 40, w tym: chłopcy - 18, dziewczynki - 22 37 Waliły-Stacja 590

Zgony - 106, 38 Wiejki 145 Śluby - 27, w tym: cywilne - 4, kościelne - 17, poza lokalem USC - 6 39 Wierobie 48 Jubileuszowe (50-lecie) pary małżeńskie – 11 40 Załuki 230 Statystyka Ludności Gminy Gródek (stali mieszkańcy) w latach 2010 - 2016 41 89 2010 r. - 5699 ( w Gródku - 2567), 42 Zasady 5 2011 r. - 5666 (w Gródku - 2554), 43 Zielona 39

2012 r. - 5596 (w Gródku - 2535), 44 Zubki 20 2013 r. - 5530 (w Gródku -2505), 45 93 2014 r. - 5498 (w Gródku - 2518), 2015 r. - 5409 (w Gródku - 2464), Ogółem: 5295

Opracowanie: USC w Gródku i Dorota Sulżyk Wiedzieliśmy, że nie tylko dla siebie budujemy Rok temu do redakcji przyszedł list od Joan- było w tamtych czasach zadać, aby zrobić ta- nieważ mam 24 lata, ale z opowieści dziadka ny - młodej mieszkanki Gródka (publikowali- ką drogę… wiem, że kiedyś trzeba było się napracować śmy go w ubiegłym roku), którego fragmenty I tak sobie pomyślałam, że może na łamach nad czymś, co w dzisiejszych czasach wydaje jeszcze raz przytoczymy: „Jestem mieszkan- gazety warto byłoby zwrócić na to uwagę i się być „wiejską drogą””. ką Gródka i zwracam się do Pani oraz do ga- przypomnieć mieszkańcom, jak to było kiedyś, I właśnie ten list pani Joanny wywołał te- zety HN-WG z taką sprawą, a mianowicie... a młodszym - że nie było koparek i ludzie sa- mat naszych kolejnych wspomnień – czynu Jadąc dzisiaj PKS-em do Białegostoku przez mi musieli sobie jakoś radzić, jeśli chcieli mieć społecznego. Rzeczywiście jest tak jak pisze Załuki usłyszałam rozmowę dwóch starszych drogę. A przy okazji takiego tekstu wspomnieć nasza czytelniczka, zapomnieliśmy, a nawet Panów, mieszkańców Załuk, rozmawiali oni o tych, którzy pomagali je tworzyć, bo wyda- niektórzy – ci młodsi – nie mieli okazji się do- na temat drogi, którą teraz buduje się w Za- je mi się, że za parę lat w większości wiosek wiedzieć, ile zawdzięczamy w naszej gminie łukach. Wspominali stare czasy, kiedy to po drogi wyłożone kamieniami będą rzadkością. czynom społecznym. Nie tylko drogi, choć te wojnie, mieszkańcy sami musieli robić takie Ludziom, którzy się do ich budowy przyczy- przede wszystkim, ale i wiele obiektów, wy- drogi. Jeden z nich mówił, że sam na tę dro- nili, będzie z całą pewnością miło, kiedy ktoś budowano dzięki tego rodzaju inicjatywom gę przywiózł z 7 fur kamieni, a teraz nawet im za to podziękuje. Sama jestem z tego po- (wszystkie inwestycje przypomina w swoim nikt już o tym nie pamięta, ile to trudu trzeba kolenia, które nie pamięta takich czasów, po- artykule pani Wiera Tarasewicz). Ludzie, z

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Wspomnienia 11 którymi rozmawiałam, na pierwszym miejscu tamtędy na spacery, była tam ruina bez okien, Włodzimierz Matejczuk (rocznik 1935) wymieniają budynek domu kultury w Gródku. duże schody do piwnicy, od strony ulicy. O czynie społecznym trzeba zacząć mówić Jerzy Matysiuk wspomina, że czyny społecz- Byli ludzie zaangażowani w Gródku. I dzi- od budowy cerkwi zaraz po wojnie. Jak ba- ne były organizowane przez organizacje par- siaj naszemu pokoleniu nikt nawet nie powie- ciuszka Doroszkiewicz dostał zezwolenie na tyjne lub zakłady pracy. Często odbywały się dział „dziękuję”. rozwalanie niektórych murów, to my jako dzie- one w wolne dni i nie do pomyślenia było, by Jan Gutowski (rocznik 1938): ci odbijaliśmy z cegły tynki. Ludzie przyjeż- w nich nie uczestniczyć. W czynie społecznym Trzeba zacząć od domu kultury. Ludzie ręcz- dżali furami ze wsi i z Gródka, zwozili i składali budowano drogi, sklepy, dom kultury. Zapa- nie wykopy robili, a całą akcję zaczął dzia- na placu cerkiewnym cegły z dużej piekarni- miętał, że kiedy budowano drogę z Gródka w łacz gródecki – Jan Trochimczuk. W czynie (była koło szkoły), fabryki, poczty, żydowskich kierunku szosy do Bobrownik, w czasie prze- społecznym wybudowano budynek do stropu. domów, z budynku tartaku w Waliłach-Stacji, rwy grano w karty. A potem zaczęli szukać firmy, która mogłaby fabryki w Pieszczanikach. A potem w czynie Aleksy Jarocki (rocznik 1942): Dużo dróg dalej budować. Łatwo nie było, bo fachowiec robiono drogę do Bielewicz, tam była strasz- robiliśmy, właściwie naprawialiśmy drogi na niechętnie przejmuje po kimś robotę. Zrobili na chlupa. Trzeba było kopać, wozić piasek, wioskach, groble, przepustowość rowów me- strop i Trochimczuk już zaczął ściany stawiać. gruz. Pamiętam jak taki stary dziadek, który lioracyjnych. Przeważnie przy jakichś oka- Ciężko było te podciągi robić, nie było mate- przyjeżdżał z Białegostoku, ubijał bruk ka- zjach, świętach – przed 22 lipca, 1 maja. Na- riału, tego wszystkiego, ale ludzie starali się. mienny, zawsze miał przy sobie cukier, zja- tomiast na terenie Gródka, jak byłem w Bazie Ale kierownik budowy Muszyński dobił się, że dał garść tego cukru i dalej ubijał, tak od rana Maszynowej, to w komitecie gminnym dzie- Firma Podlaska przejęła budowę. Zastanawiano do nocy. Ale najważniejszy czyn – to budowa lono nam działania. Mieliśmy 14 ciągników. się, jak tę salę kinową zrobić, żeby oddźwięk domu kultury. Myśmy budowali dom kultury. Najwięcej pracowaliśmy przy tej drodze po- echa był dobry. Wykończyli ten dom kultury, Głównym szefem był Wańka Trochimczuk, on między Gródkiem przy ul. Szkolnej a Stacją- o, co to było! Czynów społecznych było dużo, zaczął, wszyscy go się słuchali. Przychodził -Waliły i Zarzeczańskiej ulicy, która była po- często brali w nich udział pracownicy z Karo, Trochimczuk i mówił – „Chłopcy, trzeba to i łączona z szosą. Dużą inwestycją była budowa bo tam najwięcej ludzi pracowało. W czynie tamto…”. My z GS-u, stolarni, z betoniarni, ale drogi Gródek – Wiejki – Podozierany. To nawet społecznym robiono drogę do Wiejek, z Gród- praktycznie z każdej firmy ktoś przychodził i z Białegostoku na czyn społeczny tu przyjeż- ka do szosy (koło zalewu), tam były straszne budował. Pamiętam naszą pierwszą robotę – dżali. Było spore zaangażowanie ludzi. Czyny piaski, trzeba było rowy kopać, wozić żwir. kopaliśmy pod fundamenty razem z Siergiejem społeczne odbywały się w niedziele, bo soboty Ciężko było, ale i wesoło. Po czynie społecz- Jarockim, który powiedział do mnie; „Władek, zazwyczaj były pracujące. A po czynie była nym organizowaliśmy spotkania – ktoś przy- może zołato wykapajem”. Pamiętam, jak przy- składka nieduża, żeby wszystko się dobrze wiózł słoninę, ktoś chleb, ktoś bimber. Była in- wieźli żelbetonowe belki zakładać na wierzch trzymało. Czyny społeczne były od samego na ludzkość, a teraz znieczulica padła na ludzi. i sami je ściągaliśmy. A po czynie zawsze była wyzwolenia, od 1945 r. W gminach nalicza- Szkołę w Załukach budowała firma budow- składka po 10 zł i imprezka. Wszyscy żyliśmy no szarwarki - takie fundusze gminne, które były naliczane od hektarów. Czyli ilość od- pracowanych dniówek zależała właśnie od nich. Szarwarki zostały zniesione „za Gier- ka”. Pamiętam, jak most w Słuczance budo- wali, to z wioski wozili kamienie, i to było w ramach tego funduszu gminnego. Nikt nie powiedział, że nie pojedzie. Co w Gródku budowano w czynie społecz- nym? Na pewno dom kultury. Byłem wtedy akurat w wojsku, ale wiem, że wszystkie wy- kopy były robione łopatami. Powołany został komitet na czele z Janem Trochimczukiem z ul. Błotnej, był w nim Paweł Kondrusik, Fotografii” Starej w „Gródek album Fot. Anatol Kondrusik, Kostek Rogaczewski. To Na placu budowy domu kultury byli bardzo zaangażowani ludzie. Pamiętam, że w zakładach pracy robiono składkę na lana, w której pracowałem, ale mieszkańcy wsi zgodnie, nie było podziałów, nie było lepszych dom kultury, płaciliśmy po 100 zł. Całym sami się organizowali, chętnie pomagali przy i gorszych. Przez 3 lata potrącano nam – pra- kierownikiem budowy był Sławek Muszyń- sprzątaniu, wykańczaniu. Byli wdzięczni, że cownikom GS-u po 1 procencie na dom kul- ski. I wybudowano. Mieliśmy kino z szero- wybudowano im szkołę. Początek remizy w tury. Mieleszko Ściopa jak naliczał pobory, to kim ekranem, to było coś. W sobotę i w nie- Gródku też powstał w czynie społecznym, po- zawsze pamiętał o tym 1 procencie. Nie było dzielę były po 2 seanse. A po filmie szliśmy tem budowała już firma. Ale to było wydarze- za co budować, ale ludzie starali się, bo wie- na górę do kawiarenki, na kawkę, herbat- nie, jak wybudowano remizę! Zresztą każdy dzieliśmy, że nie tylko dla siebie budujemy, kę, pograć w szachy. Życie było ciekawe. z mieszkańców był zadowolony jak coś po- ale i dla przyszłych pokoleń. Jak wybudowali Na terenie Gródka miała być budowana filia wstało. Dużo było działaczy społecznych, ale dom kultury, to w dzisiejszej sali konferencyj- Uchwytów, tu, gdzie teraz jest osiedle „Man- jednym z takich najbardziej znanych był Jan nej była sala ze stolikami, z prasą, warcabami, hattan”, nawet belki przywieziono. Nic nie Trochimczuk, przez całe życie był społecz- szachami, była taka kawiarenka obok. A potem wyszło, bo doszli do wniosku, że będzie za nikiem, lubił budować. W Karo udzielali się kawiarnię zrobiono na górze i tańce robiliśmy, mało ludzi do pracy. Józef Muszyński, Konstanty Rogaczewski, dziewczyny przychodziły. Obie kawiarenki by- Ośrodek Zdrowia pamiętam. Jak były za- którzy jeździli do Łodzi, do Ministerstwa do ły GS-owskie. bawy w świetlicy fabrycznej, to chodziliśmy Warszawy. Rozmawiała Dorota Sulżyk▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 12 Historia Co i kiedy w Gminie Gródek budowano społecznie? Okres po zakończeniu II wojny światowej w całym kraju, również i w Gródku, był okresem wytężonej pracy społeczeństwa przy odbudo- wie zniszczonej gospodarki i budowie nowej infrastruktury. Komórkom władzy państwowej, wspieranym przez ciągle zbyt małe centralne fundusze, na pomoc ruszyli zwykli mieszkań- cy miast i wsi. Świadczenia miejscowej lud- ności na rzecz gminy w postaci nieodpłatnej pracy przy robotach drogowych, melioracyj- nych, budowlanych bądź innych, stały się nie- odłączną, wręcz wymagalną, formą budowania podwalin codziennego bytu państwa polskiego. „Szarwarki”, bo o nich mowa, odbywały się na Fot. archiwum Wiery Tarasewicz Wiery archiwum Fot. podstawie planów szarwarkowych, tworzonych Atłasowe dziewczęta z Zubek, rok 1930 w gromadach, czyli najmniejszych jednostkach Straszewo 1967. Czyn społeczny przy szkole. administracyjnych władzy. Za realizację tych planów odpowiadali sołtysi, zaległe szarwarki mizę OSP, materiały i maszyny sprowadzono wej w Gródku po 120 zł, została przygotowana należało odpracować, a oporni byli upomina- z powiatu, robociznę wykonali mieszkańcy w dokumentacja techniczna, pracami remontowy- ni. Na przykład, na zebraniu sołtysów gminy czynie społecznym; mi kierował powołany do tego Komitet Budo- Gródek 22 maja 1950 roku ogłoszono, że sołty- • 1958 r. – budowa mostu na rzece Supraśl wy; si gromad w ramach szarwarku wyznaczą 800 z Gródka do Zarzeczan przez ulicę Błotną – - doprowadzono do użytkowania drogę Gró- osób do oczyszczania rzeki Supraśl i razem ze materiały zapewniła gmina, budowę mostu – dek – Bielewicze, budowaną w czynie spo- swymi mieszkańcami wezmą czynny udział w mieszkańcy Zarzeczan w czynie społecznym; łecznym, brukarz został opłacony przez gmi- czynie melioracyjnym. Takie były początki. - wybudowana została grobla w Bielewiczach; nę, mieszkańcy w ramach czynu wozili piach i Z czasem nazwa „szarwarki” została zastą- - mieszkańcy Gródka wykopali 250 mb ro- kamienie w ilości ok. 1000 m³; piona lepiej brzmiącym sformułowaniem „czy- wów melioracyjnych; • 1962 r. – odbywały się czyny społeczne przy ny społeczne”, a odpowiedzialność za ich wy- - monterzy z posterunku monterskiego za- budowie ulicy Michałowskiej w Gródku; konanie przeniesiona na inne osoby lub orga- wiesili lampy uliczne w Gródku; • 1965 r. – 6 czerwca odbyło się uroczyste nizacje. Jak duże były to zadania, mówi o tym • 1959 r. – podjęto działania w kierunku bu- otwarcie Domu Kultury w Gródku, inwestycji poniższe zestawienie: dowy szkół 1000-lecia Państwa Polskiego w o wartości 3 mln zł, zbudowanej przy znaczą- • 1955 r. – w Nowosiółkach wybudowano re- Wierobiach i Bobrownikach – został utworzo- cym udziale – wartość czynów społecznych wy- ny Społeczny Komitet Budowy ceniono na 480 tys. zł - miejscowej społeczno- Szkół i wszystkich pracujących ści pod kierownictwem Społecznego Komitetu objęto na ten cel opodatkowaniem Budowy Domu Kultury, na czele którego stał w wysokości 0,5% od zarobków Jan Trochimczuk, mieszkaniec ulicy Błotnej ; brutto, natomiast rolników 2% od - powstał przystanek PKS w Gródku; sumy przychodowości rocznej go- - w czynie społecznym wybudowana zosta- spodarstw; ła świetlica wiejska i budynek gospodarczy w - wykonano jednodniowy czyn Bielewiczach; społeczny w celu uporządkowa- • 1965 – 1967 – na działkach ofiarowanych nia posesji Szkoły Podstawowej w przez mieszkańców ludzie ze wsi Skroblaki Gródku, budowę której sfinanso- wybudowali szkołę z materiałów otrzymanych wano z pieniędzy państwowych; z Białegostoku; • lata 60. – w czynie społecz- • 1966 r. – wyremontowano w czynie społecz- nym powstała we wsi Straszewo nym świetlicę wiejską w Kołodnie; szkoła, świetlica, na pobliskiej li- • lata 1967 – 1970 – powstała Szkoła Podsta- nii kolejowej wybudowano przy- wowa w Waliłach-Stacji; stanek PKP, młodzież sadziła las, • lata 1960 – 1970 – w Wiejkach wybudowa- budowała drogę, porządkowała no szkołę i świetlicę. plac przyszkolny; Wzrastający dobrobyt społeczny oraz od- • 1961 r. - oddano w Gród- mienna polityka państwa spowodowały, że ku do użytku kino „Gwiazda” i obecnie tylko starsze pokolenie pamięta, w ja- świetlicę przy ulicy Białostockiej, kiej atmosferze i z jakim skutkiem były reali- wcześniej na poczet budowy kina zowane czyny społeczne. Już tylko nieliczne i świetlicy wszyscy pracownicy obiekty budowane wspólnym wysiłkiem miesz- instytucji w Gródku opodatkowali kańców przypominają o tamtych czasach i po- się dobrowolną sumą po 100 zł, a trzebach. nauczycielstwo Szkoły Podstawo- Wiera Tarasewicz▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Architektura 13 Wolnoć Tomku w swoim domku, czyli budujemy na zgłoszenie nie musimy obecnie nawet tego zgłaszać. Na- działalność budowlaną i obniży jej koszty, ale leży jednak pamiętać, że nieznajomość prawa, czy pozytywnie wpłynie na krajobraz, szczegól- nie zwalnia z obowiązku z jego przestrzegania. nie starych, drewnianych wsi? Obowiązujące Szczegółowych przepisów, jak postawić taki wcześniej przepisy miały swój cel - stworzone budynek gospodarczy jest wiele, a nie spełnie- zostały właśnie, jako narzędzie ochrony krajo- nie ich może w przyszłości stać się powodem brazu. Niestety, ich pierwotne znaczenie zagi- konfliktu z sąsiadem z udziałem nadzoru bu- nęło w nawarstwieniu niezrozumiałych biuro- dowlanego. W szczególności istotne są przepisy kratycznych procedur. Jak będą teraz wyglądały związane z ochroną przeciwpożarową. Budując nasze wsie, jeżeli każdy będzie mógł zbudować, bez zgłoszenia drewnianą szopkę zbyt blisko co sobie wymyśli? Niestety – różnie. Dawniej, granicy, możemy utrudnić sąsiadowi zabudowę wszystkie budynki powstawały według spraw- własnej działki – odległość między drewniany- dzonych, powtarzalnych schematów (rzadko wg mi budynkami na sąsiednich działkach powinna projektów na papierze). Pozwalało to na unika- wynosić 16 m! Również zgłoszenie np. budyn- nie błędów przez budowniczych bez wykształ- ków gospodarczych, w założeniu ustawodawcy cenia technicznego, ale także na uzyskanie ładu nie wymaga udziału uprawnionego projektanta. przestrzennego. Budowano podobne do siebie Do prawidłowo wypełnionego wniosku nale- budynki, z takich samych materiałów. Dziś, kie- Fot. Irena Matysiuk Irena Fot. ży załączyć rysunki (rzuty i widoki) w postaci dy każdy zna się na wszystkim (w końcu więk- Ganek w Zasadach szkiców określających podstawowe wymiary, a szość ma dostęp do Internetu…) nic nie stoi na także oznaczenie usytuowania obiektu na kopii drodze do nieskrępowanej „radosnej twórczo- Przepisy budowlane zmieniają się tak często, mapy zasadniczej do celów opiniodawczych. ści”. Dlaczego nie pstrokata, plastikowa altana że mało jest osób orientujących się w bieżącym Do wykonania takich rysunków w zupełności w środku starej, drewnianej wioski? stanie prawnym nawet wśród projektantów. wystarczy umiejętność zdobyta w szkole pod- Pozostają dwa wyjścia, pozwalające na utrzy- Tymczasem budowa mniejszych obiektów nie stawowej na lekcjach rysunku technicznego. manie swobody inwestycyjnej i utrzymania ła- wymaga dziś przeprowadzania skomplikowanej Na liście obiektów, które można zbudować na du przestrzennego. Pierwsze, to dokończenie procedury formalnej i wykonywania dokumen- podstawie procedury zgłoszenia bez projek- przez samorząd drogi prawnej, przez uchwa- tacji projektowej, co dawniej często stanowiło tu budowlanego znajdują się: wolno stojące lenie Miejscowego Planu Zagospodarowania znaczną część kosztów całej inwestycji. Obec- parterowe budynki gospodarcze, letnie kuch- Przestrzennego, który jest jedynym aktem praw- nie budowa niektórych niewielkich obiektów nie, garaże, wiaty, altany i przydomowe gan- nym ściśle regulującym zasady budowy obiek- nie wymaga żadnych formalności lub jedynie ki i oranżerie do 35 m2. Ograniczeniem ilości tów na zgłoszenie. Drugim wyjściem jest od- nieskomplikowanego zgłoszenia, co jest ele- takich obiektów, jest powierzchnia działki – wołanie się do rozsądku mieszkańców Gminy mentem polityki przenoszenia odpowiedzial- maksymalnie dwa na każde 500 m2 działki. W i popularyzacja wciąż tutaj żywej, wiekowej ności za kształt naszego otoczenia z urzędnika przypadku budowy ganku, ingerencja w kon- tradycji budowlanej. na obywatela. strukcję lub ściany zewnętrzne domu wiąza- Chcąc zbudować na działce siedliskowej nie- łaby się z koniecznością wykonania projektu Marcin Tur▲ wielki budynek gospodarczy lub wiatę na dział- budowlanego przez uprawnionego projektanta. (Architekt, asystent naukowy na Wydziale Ar- ce przeznaczonej pod zabudowę mieszkaniową, Uproszczenie procedur z pewnością ułatwi chitektury Politechniki Białostockiej) Grand Service z wyróżnieniem Po 2 latach ciężkiej pracy całego, wspaniałego zespołu, Grand Service pomyślnie przeszedł audyt certyfikujący, którego efektem są otrzymane certyfikaty jakości. Firma może pochwalić się wdrożeniem Zintegrowa- nego Systemu Zarządzania w obszarze norm: - ISO PN-EN 9001:2015 System zarządzania jakością, który jest gwarancją funkcjonowania pro- cedur w obszarze produkcji i procesu świadczenia usług, co przekłada się na ciągłe doskonalenie i podnoszenie jakości naszych wyrobów i usług. Dla klientów Grand Service oznacza to, iż prane tekstylia pod- dawane są ścisłej kontroli w zakresie skażenia mikrobiologicznego. Norma PN-N 18000:2004 system zarządzania bezpieczeństwem i hi- gieną pracy, jest potwierdzeniem przywiązania dbałości o pracowników i bezpieczeństwo ich pracy. ISO PN-EN 14001:2015 system zarządza- sukces, z którego jesteśmy bardzo dumni” – mówi Magdalena Świe- nia środowiskowego oznacza, iż poza celami biznesowymi ważne jest rzewska, właścicielka firmy. także środowisko naturalne. Korzystając z okazji warto przypomnieć kolejną miłą informację, że Wszystkie te certyfikaty umożliwiają pozyskiwanie nawet najbardziej pod koniec marca Pani Magdalena zajęła II miejsce w kategorii Biznes wymagających klientów, którzy mają wdrożony system BRC, wyma- w plebiscycie Podlasianka 2016 organizowanym przez portal Obcasy gany przez największe sieci handlowe np. Tesco. Podlasia. Jako uzasadnienie swojego wyboru jury podało najważniejszy „Zgodnie z naszymi planami idziemy cały czas do przodu. Ze swo- argument dla każdego z nas: „ Za znalezienie potencjału i możliwości, jej strony chciałabym bardzo serdecznie podziękować pracownikom tam, gdzie inni go nie widzą.” za trud włożony w realizację tego celu. Jest to nasz kolejny wspólny Tekst i foto: Ewelina Świerzewska

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 14 Wieści z GCK

Konkurs „Piosenka Białoruska 2017” Nowy Monitoring 26 kwietnia br. soliści naszej grupy „Śpiawaj Dusza” uczestniczyli W kwietniu odebraliśmy nowy system monitoringu wizyjnego w na- w eliminacjach rejonowych konkursu Piosenka Białoruska 2017 dla szym domu kultury. Istniejący system został zastąpiony nowymi ka- dzieci i młodzieży w Białymstoku. merami z diodami IR, które dają możliwość nagrywania obrazu w do- Reprezentanci Gminnego Centrum Kultury w Gródku zajęli: brej jakości po zmroku oraz cyfrowym rejestratorem. Zostały także - Natalia Aleksiejuk - 1 miejsce dołożone nowe punkty kamerowe. - Adrian Daniluk - 1 miejsce Cały system ma przede wszystkim służyć względom zabezpieczenia - Aleksandra Jarocka - 2 miejsce antywłamaniowego budynku oraz działać odstraszająco na wandali, - Adrian Jegorow - 3 miejsce którzy regularnie niszczą nasz budynek z zewnątrz oraz wewnątrz. (rk) a także tercet w składzie: Aleksandra Jarocka, Adrian i Czarek Dani- luk - 1 miejsce. Teraz nasi reprezentanci zawalczą o czołowe miejsca w centralnym etapie konkursu w Bielsku Podlaskim. (rk)

Fot. Radosław Kulesza / GCK w Gródku

Fot. Radosław Kulesza / GCK w Gródku

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Wieści z GCK 15

| GCK ZAPRASZA | GCK ZAPRASZA | GCK ZAPRASZA | GCK ZAPRASZA | GCK ZAPRASZA | GCK ZAPRASZA | Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot.

Twórczy Generator „Szachy – inwestycja w młody umysł i sport dla każdego.” Od marca br. Stowarzyszenie Twórczy Generator realizuje projekt pt. „Szachy – inwestycja w młody umysł i sport dla każdego.” Dzię- ki dotacji z Gminy Gródek do czerwca br. zostanie przeprowadzonych 11 treningów szachowych w dwóch grupach. Zajęcia są bezpłatne i odbywają się w każdą sobotę w godzinach 15.00-18.00 w Gminnym Centrum Kultury w Gródku. W projekcie udział biorą dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Gra w szachy jest najpopularniejszą grą planszową na świecie. Bada- nia naukowe potwierdzają bardzo pozytywny wpływ na rozwój dzie- ci, które trenują grę w szachy. Królewska gra rozwija wiele istotnych w życiu społecznym i zawodowym umiejętności: logiczne myślenie, planowanie i analizowanie, przewidywanie, podejmowanie decyzji oraz ocenę ryzyka. Gra w szachy to intelektualny sport, który wpływa na rozwój umysłowy i osobowościowy. Gra posiada też aspekt wycho- wawczy: uczy zdyscyplinowania, systematyczności, tolerancji oraz wy- trwałości w dążeniu do celu. W trakcie gry dzieci rozwijają wyobraźnię przestrzenną, uczą się trudnej sztuki przegrywania, szacunku dla prze- ciwnika oraz uczciwego współzawodnictwa na zasadach „fair play”. Dzieci uczestniczące w projekcie tak odpowiedziały na pytanie: Dlaczego lubisz szachy? Amelia: Są grą królewską i ćwiczą mózg. Julka: Każda figura porusza się inaczej. Konrad: Można grać w domu i na podwórku. Przemek: Uczę się jak grać i lubię wygrywać. Radek: Podczas gry uczę się jak grać i zdobywam wiedzę. Nikola: To cieka- wa gra i trzeba dużo myśleć. Łukasz: Każda figura ma inny kształt i można robić fajne kombinacje w trakcie gry. Filip: Można pomyśleć i pobawić się z kumplem. Staś: To fajna i bardzo ciekawa gra. (ak) fot. Stowarzyszenie Twórczy Generator

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 16 Wieści szkolne

Inauguracja Młodzieżowego Uniwersytetu Przy- świat”. Pierwszy dzień zajęć na UwB dostarczył wszystkim dzieciom rodniczego na UwB wielu wrażeń i zapewne nasunął im wiele pytań. Otrzymali oni również W wielu doniesieniach prasowych, informacjach TV oraz publika- pierwsze zadanie domowe polegające na odczytaniu na Placu Syntez cjach popularnonaukowych możemy się dowiedzieć, iż istnieją dowo- słowa ukrytego na szklanych panelach znajdujących się przy budyn- dy na to, że zdrowie, definiowane jako dobrostan fizyczny, psychicz- kach Biologii, Chemii, Fizyki, Matematyki i Informatyki. Na następ- nych zajęciach młodzi studenci mają przedstawić swoje skojarzenia dotyczące odkrytego słowa w dowolnej formie. Alina Gościk, Monika Jaroszuk Wyjazd do Druskiennik na Litwie Część osób we współczesnym świecie szuka w nałogach różnego typu odprężenia i poprawy samopoczucia. Jednak bezsprzecznie lep- sze efekty przynosi częste uprawianie ulubionego sportu, rozwijanie pasji, ciekawe spędzanie czasu wolnego z rodziną. Kierując się ty- mi względami autorzy innowacji pedagogicznej panie Alina Gościk i Monika Jaroszuk w ramach projektu „Aktywnie spędzamy czas na rożnych obiektach sportowych”, współfinansowanej przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gródku zor- ganizowały wyjazd na baseny ze zjeżdżalniami do Aquaparku w Dru- skiennikach na Litwie. W zajęciach sportowo- rekreacyjnych oraz zwiedzaniu uzdrowiskowej miejscowości uczestniczyli uczniowie Fot. Agnieszka Martyniuk Agnieszka Fot. klas piątych wraz z rodzicami. Dużym przeżyciem dla wszystkich ny i społeczny oraz edukacja rozumiana nie tylko jako wychowanie, był przejazd kolejką linową nad Niemnem. Wyjazd był też interesu- ale też kształcenie i uczenie się są wzajemnie ze sobą powiązane. ją lekcją przyrody i historii. Uczniowie mieli okazję do pogłębienia, Wyższy poziom wykształcenia ułatwia pozyskiwanie ciekawej i do- brej pracy, a zatem wyższych dochodów oraz zdolności kierowania własnym życiem i radzenia sobie z trudnościami. Pierwszym etapem dobrego wykształcenia jest rozwijanie zainteresowań wśród dzieci i młodzieży. Z tych też względów wychowawcy klas piątych pani Alina Gościk i pani Monika Jaroszuk zgłosiły dwudziestu dwóch chętnych piątoklasistów do udziału w Młodzieżowym Uniwersytecie Przyrod- niczym. Jest to projekt realizowany na Wydziale Biologiczno-Che- micznym Uniwersytetu w Białymstoku. Na uwagę zasługuje fakt, że wyjazdy na zajęcia w prawdziwych laboratoriach uniwersyteckich sfinansowane zostaną przez Gminną Komisję Rozwiązywania Pro- blemów Alkoholowych w Gródku. Świadczy to niezbicie o tym, że

przewodniczącej komisji pani Lilii Waraksa oraz wójtowi gminy pa- Gródku w ZS archiwum Fot. nu Wiesławowi Kulesza leży na sercu dobro dzieci i młodzieży oraz, rozszerzania lub utrwalenia wielu treści kształcenia. Mogli oni zoba- że wspierają oni w tym względzie szkołę i chętnie popierają ciekawe czyć typowe formy polodowcowe charakterystyczne dla pojezierzy. pomysły nauczycieli. W sobotę 01.04.2017 roku odbyła się Inaugu- Podziwiali też piękno równinnego krajobrazu Niziny Podlaskiej uroz- racja Młodzieżowego Uniwersytetu Przyrodniczego. W auli uniwer- maiconego lasami i polami uprawnymi. Z okien autobusu zobaczyli syteckiej im. Profesor Aliny Myrchy około 80 młodych naukowców wiele zabytków architektury technicznej i sakralnej. Trasa przejazdu z całego województwa podlaskiego złożyło uroczyste ślubowanie przecinała Kanał Augustowski będący pomnikiem historii na Szlaku studenta tej jednej z najnowocześniejszych uczelni w Polsce. W trak- Europejskiego Dziedzictwa Przemysłowego. Te wspaniałe zajęcia cie tej podniosłej uroczystości swoje przemówienie wygłosiła prof. sportowo- rekreacyjne i krajoznawcze dostarczyły uczestnikom wie- dr hab. Beata Godlewska-Żyłkiewicz, dziekan Wydziału Biologicz- lu wrażeń i wzruszeń. Wyjazd wzbudził we wszystkich pragnienie no-Chemicznego. W pierwszych słowach pani dziekan powitała nie przeżycia przygody i spotkania z czymś nowym, a jednocześnie stał tylko obecnych uczniów, ale też nauczycieli, rodziców oraz dyrekto- się doskonałą konfrontacją książkowej wiedzy z otaczającą uczniów rów szkół. Pani Dziekan powiedziała m.in.: ”Naszą pasją jest nauka. rzeczywistością. (ag) Zaprosiliśmy was również tutaj po to, żebyście podzielali naszą pasję i zobaczyli też, jak nauka może być ciekawa, jak warto odkrywać no- Pierwszaki czytają przedszkolakom we rzeczy. Zachęcamy was do tego, abyście aktywnie uczestniczyli Uczniowie klasy I a biorą udział w wielu zadaniach projektu eduka- w Młodzieżowym Uniwersytecie Przyrodniczym, abyście odkrywa- cyjnego pt. „Czytam- to wiem, rozumiem i potrafię!” Tuż przed świę- li nowe rzeczy z biologii, chemii, ekologii. Zachęcamy was również tami pierwszaki zawitały do dzieci z Przedszkola Samorządowego w do tego, aby wasze spotkanie z nauką nie skończyło się tylko na tym Gródku i po raz pierwszy miały okazję zaprezentować swoje umie- uniwersytecie w tym roku”. Po oficjalnych uroczystościach, podzie- jętności czytelnicze. Przedszkolakom czytała Agatka Popławska, Mi- leni na grupy uczniowie, uczestniczyli w bardzo ciekawych zajęciach chał Kozłowski, Ola Trochimczyk, Patryk Zastocki i Paweł Sadowski. w Przyrodniczym Centrum Uniwersyteckim im. Profesora Andrzeja Do uważnego słuchania zachęcały dzieci upominki rozdawane przez Myrchy. Zajęcia z uczniami naszej szkoły przeprowadził pan doktor starszych kolegów za prawidłowe odpowiedzi na pytania dotyczące Janusz Kupryjanowicz. W bardzo zajmujący sposób opowiadał on o tekstu. Podczas spotkania nie zabrakło wspólnego śpiewania i tańca. przeszłości geologicznej oraz przyrodzie naszego regionu. Dużym za- Kolejne spotkanie obu grup odbędzie się w klasie I a. (ma) interesowaniem cieszyła się też nowa wystawa „Madagaskar - ginący

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Wieści szkolne 17

Wyjazd na mecz Jagiellonii Białystok dek w dwóch turniejach. W ogólnopolskim Turnieju Unihokeja „Nolet Wspaniała atmosfera. Wiele pozytywnych emocji. Wspólne kibico- Cup”, który odbył się w Morągu, w kategorii młodziczek dziewczynki wanie fair-play. Spędzenie czasu wolnego w sposób ciekawy i aktyw- ze szkoły podstawowej zajęły VI miejsce, gimnazjalistki w kategorii ny. Rozwijanie zainteresowań sportowych. Inspirowanie młodych lu- juniorek młodszych pokonały inne zespoły i zajęły I miejsce. Słabiej dzi do podjęcia aktywności fizycznej. Nawiązywanie dobrych relacji wypadły w turnieju „Orzysz Cup”, na którym zajęły III miejsce. (im) z innymi, w tym również z obecnymi na meczu rodzicami p. Małgo- rzatą Tryznowską, p. Julitą Puchalską, p. Dorotą Popławską oraz p. Szkoła Podstawowa nr 5 w Białymstoku zorganizowała 5 Edycję Wojciechem Czapnikiem. Oto zalety wyjazdu uczniów Zespołu Szkół Wojewódzkiego Konkursu Literacko-Plastycznego „Sport, rodzina i w Gródku do Białegostoku na mecz Jagiellonii Białystok z Bruk- Bet ja”. Na konkurs objęty Honorowym Patronatem Prezydenta Miasta Termalicą Nieciecza. Mecz odbył się w niedzielę 02.04.2017 roku. Sam Białegostoku, Wojewody Podlaskiego oraz Marszałka Województwa wyjazd dzieci i młodzieży został sfinansowany ze środków Gminnej Podlaskiego wpłynęło 120 prac literackich z języka polskiego i języ- Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gródku, na- ka angielskiego. Wśród wyróżnionych znalazł się utwór Julii Mar- tomiast bezpłatne bilety na mecz szkoła otrzymała dzięki staraniom kowskiej z klasy Vb pt. „Moja sportowa rodzina”, zgłoszony przez pani Aliny Gościk, która zorganizowała w naszej szkole spotkanie z nauczycielkę języka polskiego panią Elżbietę Greś. Cillianem Sheridanem i Ziggi Gordonem- piłkarzami Jagielonii. To Moja rodzina, sportowa rodzina, właśnie Cillian Sheridan strzelił w niedzielnym meczu zwycięskiego codziennie od musli śniadanie zaczyna. gola z rzutu karnego. Dużym przeżyciem dla uczniów w trakcie wy- Piesze wycieczki i rowerowe, jazdu było też spotkanie z Arvydasem Novikovasem, litewskim za- każdego dnia również biegi przełajowe. wodnikiem grającym w Jagiellonii Białystok. Był czas na pamiątko- A potem obiad – oczywiście zdrowy, we zdjęcia oraz możliwość otrzymania od tego piłkarza autografów. a w nim kurczak grillowany Monika Jaroszuk i pełnoziarnisty makaron zbożowy. Polska to piękny kraj No i sałata, a w niej rzodkiewka, Jesteśmy w Gródku za sprawą stowarzyszenia Anawoj już 7 mie- pomidorki, kiełki i marchewka. sięcy. Przed przyjazdem postrzegałyśmy Polskę poprzez stereotypy, A na deser spacer i dwa litry wody. które funkcjonowały w naszych krajach. Miałam pewne oczekiwania. Tak się kończy nasz dzień sportowy. Teraz widzę ten kraj z innego punktu widzenia, widzę od wewnątrz (ag) i staję się trochę Polką. Wiedziałam, że Polska to piękny kraj, z ma- gicznymi lasami i wspaniałymi, tak jak na Białorusi, zimami. Nigdy Zabawa charytatywna „Akcja dla Oliwki” nie mieszkałam tak długo w małej miejscowości, a teraz Gródek jest „Jakże byłoby pięknie, gdyby każdy z nas mógł wieczorem powie- prawie moim drugim domem. Silvia nie miała żadnych oczekiwań, dzieć: dzisiaj zrobiłem gest miłości wobec drugiego” (Papież Franci- uważa, że mogą one sprawić rozczarowania. Nigdy wcześniej nie była szek). Te słowa „Dzisiaj zrobiłem gest miłości wobec drugiego” może w żadnym kraju Europy Wschodniej i dlatego jest tutaj. Zanim przyje- powiedzieć każdy, kto pomógł w organizacji lub brał udział w zaba- chała do Polski, słyszała o oziębłości i małej bliskości, gdy mówimy wie charytatywnej „Akcja dla Oliwki”, która odbyła się 28 kwietnia o relacjach międzyludzkich. Silvia uważa, że Polska ma zupełnie inną 2017r. w Zespole Szkół w Gródku. kulturę w porównaniu z Hiszpanią. Mimo to uczy się wielu rzeczy i Wolontariusze wraz z opiekunami Aliną Gościk i Moniką Jaroszuk postrzega wszystko w pozytywny sposób. Co nam daje tutaj energię? Obie uwielbiamy pracę w szkole. Sylwia pracuje z dziećmi po raz pierwszy. Cieszy nas to, że jest tu dobra atmosfera, chociaż mówimy różnymi językami. Mamy już swoje ulubione polskie słowa, a nawet ulubione jedzenie. Przyzwyczaiłyśmy się do ludzi, dzieci, szkoły. Ale kiedy przyjdzie czas rozstania, będziemy bardzo tęsknić za Gródkiem. Nasze wspomnienia o wolontariacie będą z nami przez całe życie. Anastazja, wolontariuszka z Białorusi Konkursy, zawody Aleksandra Jarocka została laureatką Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego i Wojewódzkiego Konkursu Języka Rosyjskiego i była zwolniona z egzaminów gimnazjalnych z tych przedmiotów. Ponadto Ola otrzymała wyróżnienie w centralnym etapie konkursu recytator- skiego „Rodnaje Słowa”. (im) Fot. Alina Gościk Alina Fot.

Mateusz Mieleszko zajął II miejsce w międzyszkolnym konkursie ze Szkolnego Koła Młodszego Wolontariatu „Pomocnicy” pragną po- fotograficznym dla uczniów szkół gimnazjalnych województwa pod- dziękować Wszystkim DARCZYŃCOM za pomoc i wsparcie naszego laskiego „Leśmianowskie klimaty” zorganizowanym przez Zespół przedsięwzięcia, w szczególności: Aleksandrze i jej mamie p. Ewie Szkół Technicznych i Ogólnokształcących z Oddziałami Integracyj- Woronowicz, Ks. prot. Sławomirowi Jakimiukowi, Julii i Gabrielowi nymi im. Stanisława Staszica w Białymstoku.(im) Grycukom, Oliwii Żoch, Gabrieli Grześ, p Marcie Bielenia, p. Justy- nie Grygoruk, Szymonkowi i Mateuszowi Grygoruk, p. Danucie Gar- 26 kwietnia zespół Kazka zajął III miejsce w rejonowym Konkur- kowskiej, Natalii Jaroszuk, Julii, Michałowi i ich mamie p. Agniesz- sie Piosenki Białoruskiej 2017 dla dzieci i młodzieży w Białymstoku. cze Martyniuk, Katarzynie Bielenia, Gabrieli, Wiktorii i ich mamie p. Justynie Hryhorowicz, Karolowi, Nikoli i ich mamie p. Joannie Wy- Dziewczęta trenujące unihokej uczestniczyły ostatnio w ramach pro- sockiej, p. Paulinie Klimowicz, p. Marcie Antonowicz, p. Januszowi gramu „Unihokej 2017” realizowanego we współpracy z Gminą Gró- Uścinowicz i zespołowi „Casanova”, p. Milenie Józwowicz, p. Ewe-

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 18 Wieści szkolne / Historia linie Popławskiej, „Antkowi i Szwagrowi”, p. Joannie i Adamowi Za- Pieniądze zostały przekazane na konto Stowarzyszenia „Lepsze Jutro” stockim, Wiktorii i jej mamie p. Marcie Łukaszuk, Gabrieli Chwojko, w Gródku z przeznaczeniem na terapię i rehabilitację Oliwii Bielenia. p. Dyrektor i Nauczycielom i pracownikom Przedszkola Samorządo- Jeszcze raz z całego serca dziękujemy i zapraszamy do udziału w wego w Gródku, p. Magdalenie Słomińskiej, Sunduk Pracowni Do- kolejnych akcjach charytatywnych organizowanych na terenie szkoły roty Sulżyk, Sandrze Mieleszko, Karolinie Bułatowicz, p. Elżbiecie przez Szkolne Koło Młodszego Wolontariatu „Pomocnicy”. Greś i jej wnuczce Amelii, p. Iwonie Kalinowskiej, Michałkowi i jego Opiekunowie młodszego wolontariatu mamie p. Milenie Bajko, Natalce i jej mamie p. Annie Gogiel, Ewie i Alina Gościk i Monika Jaroszuk jej mamie p. Annie Laskowskiej, firmie „Grand Serwis”, p. Danielo- wi Olesińskiemu, p. Katarzynie i Piotrowi Szutkiewiczom, zespołowi Za wrażliwość i bezinteresowną chęć czynienia dobra, „Prymaki”, p. Annie Petelskiej (sklep spożywczo – przemysłowy „U Za pomoc i życzliwość DZIĘKUJEMY Ani”), p. Janowi Kornilukowi i zespołowi „Zorka”, p. Ewie Rożko, Oliwia Bielenia wraz z rodzicami składają serdeczne podziękowa- Zuzi Wasiluk, Igorowi Łowickiemu, p. Maciejowi Jackowskiemu, p. nia za zaangażowanie i wsparcie akcji charytatywnej na rzecz Oliwii. Justynie Wasilewskiej, firmie „Cechini Muszyna”, p. Justynie Kondru- Bardzo serdecznie dziękujemy wolontariuszom ze Szkolnego Młod- sik, Kamilce Sołowiej, p. Ewie Karabowicz i (sklep Lewiatan Firma szego Koła Wolontariatu „Pomocnicy” oraz ich opiekunom Pani Alinie Adar”), p. Wioletcie Mieleszko oraz firmie „Biuro podróży Ramis”. Gościk i Pani Monice Jaroszuk, Radzie Rodziców ZS w Gródku, Sto- Serdecznie dziękujemy też wszystkim UCZESTNIKOM „Akcji dla warzyszeniu Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej „Lepsze Jutro” w Oliwki” za dobre serce i aktywny udział. Szczególne podziękowania Gródku. Dziękujemy wszystkim darczyńcom, których było tak wielu, za całodzienne wsparcie kierujemy do p. Moniki Mieleszko i p. Mar- że nie sposób wymienić, za piękne przedmioty przekazane na sprze- ty Łukaszuk. Do charytatywnej akcji aktywnie włączyła się Rada Ro- daż w trakcie akcji i atrakcyjne fanty na loterię. dziców Zespołu Szkół W Gródku oraz Stowarzyszenie Dzieci i Mło- Dziękujemy uczniom i przedszkolakom, rodzicom, mieszkańcom dzieży Niepełnosprawnej „Lepsze Jutro” w Gródku ze słodkim kier- Gródka i okolic za okazane wielkie serce i wzięcie udziału w tak du- maszem. Dziękujemy WSZYSTKIM kochanym rodzicom za pyszne żej liczbie w akcji charytatywnej dla Oliwii. słodkości, które wszystkim bardzo smakowały. Dzięki wspólnej pracy Zdobyte pieniążki przeznaczymy na dalszą terapię i rehabilitację i zaangażowaniu wielu osób zebraliśmy 3068,67 zł, w tym z kierma- córeczki. szu słodkości 970,00 zł natomiast z zabawy charytatywnej 2098,67 zł. Okruchy historii Ziemi Gródeckiej (20) SKR w Gródku - część III W roku 1979 w Spółdzielni na- W 1977 roku rozpoczęto pro- stąpiło pogorszenie wyników fi- dukcję pszczelarską wstawiając nansowych. Najwyższe straty po- początkowo 80 pni, zwiększając niesiono w gospodarce rolnej oraz do 120 w końcu roku. Pozyskano w działalności mechanizacyjnej. w tym celu z PFZ plac wraz z zabu- Spółdzielnia nie wykonała więk- dowaniami położony w Grzybow- szości planowanych zadań rzeczo- cach. Nie wyszła dla SKR produk- wych w działalności mechanizacyj- cja drobiarska, ponieważ właściciel nej, a dynamikę w stosunku do roku kurnika w Sofipolu wycofał swoją 1978 uzyskała jedynie w zakresie ofertę sprzedaży ze względu na ni- ochrony roślin. Przy tym wskutek ską wartość wyceny. Zatrudnienie braku skutecznego nadzoru ze stro- zostało przekroczone. Na zaplano- ny kierownictwa SKR efektywny wane 125 etatów, osiągnięto oko- czas pracy traktorzystów wyniósł ło 140. Wzrosły też średnie płace 69% przy niewspółmiernie wyso- pracowników do około 3600 zł. W kiej ilości godzin nadliczbowych Kuźmicz Walentyna archiwum Fot. następnych latach okazało się, że wynoszącej 516 godzin na 1 trakto- Pracownicy biura SKR zadania postawione przed Spół- rzystę i wysokim wskaźniku kosz- dzielnią realizowane były na ogół tów remontów. Nie osiągnięto rów- asortymentu świadczonych usług i pozostający prezesem do dnia po- zadowalająco. Na wielu jednakże nież wzrostu godzin pracy w pra- dla gospodarstw indywidualnych stawienia zakładu w stan likwidacji odcinkach działalności wystąpiły cach rolniczych. Poważnie zmalało oraz poprawa ich jakości. Wska- – Eugeniusz Żukowski. niedociągnięcia i nieprawidłowo- wykorzystanie sprzętu. zywano na potrzebę poprawy stanu Pokazały się kosiarki rotacyjne, ści mające decydujący wpływ na Główną przyczyną straty na ZGR zabezpieczenia mienia społeczne- skończyła się przydatność URSU- uzyskane wyniki. Dotyczyło to w było nie uzyskanie planowanych go, przestrzegania ładu i porząd- SÓW C-330. Weszły większe cią- szczególności: niedomagań w or- przychodów w produkcji roślin- ku, usprawnienia nadzoru i kontroli gniki. Tutejsi rolnicy ich nie ku- ganizacji pracy oraz kontroli we- nej. Realizacja zadań gospodar- wewnętrznej. To, że SKR w Gród- powali, bo nie mieli wielkich go- wnętrznej, niskiej efektywności czych wymagała w związku z po- ku dostał dużo ziemi, pozwoliło na spodarstw. Ludzie woleli pójść i działalności usługowej, nieprawi- wyższym poprawy relacji ekono- zakup wielkiej ilości sprzętu: kom- wynająć usługę. W SKR pojawił dłowego dokumentowania oraz za- micznych, między innymi poprzez bajnów, traktorów i maszyn. Za- się problem, jak zabezpieczyć po- niedbań w zakresie rozliczeń grupy usprawnienie organizacji pracy. trudniano ponad 100 osób do ich trzeby własne i usług dla rolników. remontowo – budowlanej, zanie- Jednocześnie koniecznym okaza- obsługi. Spółdzielnią kierowali Tworzyły się kolejki w oczekiwa- dbań w zakresie gospodarki pali- ło się podejmowanie dalszych dzia- kolejno: Włodzimierz Łukoszyk, niu na pracę maszyn. Stało się to wowo – smarowniczej. łań w zakresie zwiększania ilości i Lech Kotarski, Mirosław Szerenos

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Historia 19 początkiem myślenia rolników indywidualnych DANE O UŻYTKACH ROLNYCH SUR się podwyżek. Nastąpił spadek ilości usług, bo do kupowania własnego sprzętu. GRÓDEK tak skutkował trend, że rolnicy indywidualni Na działce przy ulicy Szkolnej, gdzie znajdo- Ogólna powierzchnia na dzień 28.02 1985 r. kupowali własne maszyny. Przyszedł moment, wała się baza Spółdzielni, było błoto, miejsce – 704,6 ha, w tym: że SUR nie obrabiał ziemi tyle co wcześniej i okazało się niedogodne dla ciężkich maszyn i Obiekt GRZYBOWCE - 45,28 ha, Obiekt okazało się, że jest za dużo maszyn. Zaczęto zaczęły się poszukiwania nowego miejsca. Fir- GRÓDEK - 12,31 ha, Obiekt ZARZECZANY sprzedawać maszyny, coraz więcej ludzi trze- ma wikliniarska istniejąca przy ulicy Polnej w - 17,51 ha, Obiekt ZAŁUKI - 159,86 ha, Obiekt ba było zwolnić. Gródku z siedzibą w Giżycku była zaintereso- NOWOSIÓŁKI - 177,20 ha, Obiekt DOWNIE- Wyraźny upadek rolnictwa spółdzielczego wana sprzedażą swoich nieruchomości. Wikli- WO - 44,84 ha, Obiekt PRZECHODY - 19,26 miał miejsce po 1989 roku, po zmianach ustro- niarnia była nowym pomysłem w rolnictwie. ha, Obiekt SOFIPOL - 12,07 ha, Obiekt PIESZ- jowych w państwie. Przyszedł drastyczny spa- Namówiono wiele osób na założenie plantacji CZANIKI - 35,80 ha, Obiekt RADUNIN - 32,16 dek opłacalności produkcji rolnej. Nie spełniły trawy zwanej wikliną. Nikt nie wiedział, że wi- ha, Obiekt BIELEWICZE - 26,49 ha, Obiekt się oczekiwania rolników w stosunku do no- klina nie udaje się na torfach. Na tutejszych zie- WIEJKI - 62,71 ha, Obiekt MIELESZKI wieś wej władzy – nastał okres kilku ciężkich lat dla miach źle rosła, nie uzyskiwano odpowiedniego - 39,63 ha, Obiekt MIELESZKI kol. - 15,76 ha, rolnictwa. Nie było żadnego opłacalnego dzia- produktu. Wielu rolników ucierpiało, wpadło Obiekt BORKI - 3,72 ha łu produkcji. Skończył się okres skupu żywca, w długi. Firma nie miała właściwych dostaw. Stan na 6.05.1986 r. – 841,25 ha, stan na 5.05 drobiu, jaj, wełny, produkcji owiec, ziemniaków Znalazła się w kłopotach finansowych i chciała 1987 r. – 828 ha. (nie było eksportu za wschodnią granicę). Na- sprzedać nieruchomość. Na placu był barak z Niebawem jednak SUR zaczął stopniowo chy- stąpił też upadek jednostek usługowych. SUR w przeznaczeniem na biuro i wiata, gdzie odbywał lić się ku upadkowi. Zapotrzebowanie na usługi Gródku jeszcze przetrwał, bo miała dużą ilość się produkcja wyrobów z wikliny. Plac był suchy było, ale dla Zespołowych Gospodarstw Rol- kombajnów, jednakże nie podjęła żadnej próby i duży. W porozumieniu z WZKR postanowio- nych zaczął się spadek opłacalności wielu kie- restrukturyzacyjnej. Istniało trochę popytu na no bazę kupić i dokonano tego błyskawicznie. runków produkcji. Rolnictwo indywidualne sta- koszenie traw, opryski, wywóz obornika, kom- SKR Gródek przeniósł się z ulicy Szkolnej do ło dobrze pod względem produkcji zwierzęcej. bajnowanie. Nie wykorzystano luk w zapotrze- nowej bazy na Polnej w latach 1979-1980. Lo- Wielkość produkcji roślinnej spadała. W marcu bowaniu na np.: sprzęt do zbioru kukurydzy, kalizacja kupionej bazy okazała się znakomita. 1988 roku podpisano dokumenty potwierdzają- zestaw do transportu bel, itp. Zabrakło odwagi W ramach dalszej reorganizacji 28 lipca 1981 ce utworzenie w gminie Gródek Państwowego na nowe inwestycje. Coraz słabiej prosperująca roku Spółdzielnię Kółek Rolniczych w Gródku Gospodarstwa Rolnego. Zaczął się proces prze- jednostka chyliła się ku upadkowi. 15 kwietnia przemianowano na Spółdzielnię Usług Rolni- kazywania ziemi do PGR Gródek z siedzibą w 2015 roku Spółdzielnia Usług Rolniczych w czych (SUR). W latach 80. na nowej bazie wy- Waliłach. Równocześnie nastąpiło pogorsze- Gródku została postawiona w stan likwidacji. budowano jeszcze halę na warsztat, dystrybutor nie efektów gospodarowania spółdzielczego. Oprac. i garaże dla niektórych maszyn. Ludzie, zatrudnieni w spółdzielni, domagali Wiera Tarasewicz▲ Tak to było (cz. 2) Uprawa roślin - warzywnictwo W okresie międzywojennym W ogrodach warzywnych przy solę karłową i tyczną, na polach czano do sprzedaży. Sprzeda- i zaraz po II wojnie światowej plebaniach pracowały kobiety groch i rzadziej soczewicę. Ko- wano je dla ludności miejskiej i zdecydowana większość ludno- bez względu na swoją sytuację rzystano z rosnących samosie- na targach dla ludności żydow- ści mieszkała na wsi i zajmowała materialną. się rolnictwem. Jeżeli warunki pogodowe po- Warzywa stanowiły ważne zwalały, prace związane z upra- źródło w odżywianiu się ludno- wą warzyw rozpoczynano pod ści w ciągu całego roku. Upra- koniec marca. W ogródkach wiano je powszechnie. Pod ich przydomowych wysiewano na- uprawę przeznaczano najbar- siona kapusty. Nasiona warzyw dziej żyzne części gruntów or- pozyskiwano z własnych upraw. nych. Jeżeli działki rolne w Bardzo zamożne rodziny kupo- pobliżu zabudowań gospodar- wały je w sklepach. W kwietniu czych graniczyły z łąkami, wła- w przydomowych ogródkach śnie te miejsca przeznaczano wysadzano na nasiona marchew, na ogrody warzywne. Gleby w pietruszkę, buraki ćwikłowe, ka- ogrodach corocznie nawożono pustę, brukiew, czarną rzodkiew, obornikiem, najczęściej jesie- które były przez zimę przecho- nią. Wszystkie prace w ogro- wywane w piwnicach. W trak- Mieleszko Maria Rys. dach warzywnych wykonywa- cie sezonu pozyskiwano nasiona Schemat wykonany przez autora ły kobiety, którym pomagały grochu, bobu, maku, fasoli, sała- najczęściej dzieci i młodzież, ty, ogórków i dyni. Powszechnie wów kopru, kolendry i gorczycy, skiej. Zbiory warzyw odbywały zwłaszcza dziewczęta. Bardzo uprawiano marchew, pietruszkę, które były roślinami przyprawo- się sukcesywnie w trakcie doj- zamożni gospodarze, właściciele cebulę dymkę, czosnek, buraki wymi. Zbierano dziko rosnące rzewania. Wśród ludności pra- dworów, folwarków wynajmo- ćwikłowe, kapustę, ogórki, czar- w ogrodach pasternak i chrzan. wosławnej istniał zwyczaj, że do wali do prac w ogrodach najczę- ną rzodkiew, brukiew, ogórki, Nadwyżki warzyw np. cebuli, Święta Pokrowy (14 październi- ściej kobiety z ubogich rodzin. dynie, bób. Na dużą skalę - fa- czosnku, fasoli, maku przezna- ka) wszelkie prace w ogrodach

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Fot. Sylwester Jarocki Sylwester Fot. 20 Historia / Prace konkursowe warzywnych starano się zakoń- czyć. Pod koniec lat 30. w ogro- dach warzywnych zaczęto po- woli uprawiać pomidory. Wspomnienia mieszkańców Zubek Białostockich Pod koniec lat 30. moja mama przywiozła od cioci mieszkającej w Ponarach pod Wilnem nasiona Fotografii” Starej w „Gródek Album Fot. pomidorów. Posiała je w ogród- ku. Były pyszne. (pani Eugenia) Pod koniec sierpnia 1936 r. z samego rana pojechałam z są- siadami konno do Białegostoku. Państwo ci wieźli m.in. cebulę i Zakładanie ogrodów przez mieszkańców lewostronnej części Gródka w okr. przedwojennym czosnek na sprzedaż do miasta. (pani Zofia) wieloletni szczypiorek. Moja ma- lat 30. niektórzy rolnicy zaczę- piaszczyste niewielkie pagórki, W naszej wsi jedynie jedna pa- ma była kucharką u tej pani, i od li przechowywać warzywa w wzniesienia lub też miejsca przy ni uprawiała na polu soczewicę. niej dostała te rośliny do posa- kopcach. Kapustę, ogórki, bu- lasach, w lasach. W tych miej- Gdy roślina dojrzewała latem, dzenia w swoim ogródku. Potem raki kiszono w beczkach, Prze- scach ludzie wykopywali jamy, jako dzieci lubiliśmy się wkra- inni brali je i sadzili u siebie. chowywano je w piwnicach, spi- które nakrywali słomą. Przecho- dać na smaczne strączki. Nieraz (pani Ludwika) żarniach, sieniach. Piwnice po- wywano w nich ziemniaki i wa- dostaliśmy od właściciela lanie Warzywa przechowywano w siadali i budowali ci, którzy byli rzywa korzeniowe. Gdy jama po rózgą. (pani Anna) piwnicach (zwanych sklepami), zamożni, mieli pieniądze. Budo- kilku latach użytkowania zawa- Pani Maria Szostakowska – które posiadały przeważnie za- wano je z kamieni, stosowano lała się, wykopywano następną. właścicielka folwarku Gobiaty możne rodziny. Inni wykopywa- zaprawę cementową. W każdej uprawiała w ogródku rabarbar i li do tego celu jamy. Pod koniec wsi były nieużytki, najczęściej Janusz Cimochowicz▲ II wojna światowa we wspomnieniach mojej babci Olgi M.N.: Jak wspominasz począ- M.N.: Jakich zasad musieliście dy Niemiec krzyczy na ciebie, nie tek wojny? przestrzegać? wiesz co mówi, a jeśli coś powiesz, O.G.: Wraz z moimi koleżanka- O.G.: Nie mogliśmy wychodzić może mu się to nie spodobać i cie- mi poszłyśmy do lasu za rzekę po rano i wieczorem i zabijać świń. Je- bie zabije lub uderzy. kwiaty. Wtedy usłyszałyśmy nadla- żeli ktoś zabił prosiaka, został uka- M.N.: Co robiłaś w ciągu dnia? tujące samoloty, huk bomb. Scho- rany i zostało mu odebrane całe mię- O.G.: Głównie zajmowałam się waliśmy się pod mostem, modląc so. Pewnego razu potajemnie zabi- dzieckiem. Słuchałam, o czym mó- się za siebie. liśmy świnię i jej kiszki schowali- wią Niemcy. Wieczorami wojsko M.N.: Jakie wojska stacjonowa- śmy pod łachami w przedsionku. szło na obrady do stodoły. Nikogo ły w waszych Chomontowcach? Kiedy Niemcy przyszli z psem, nic tam nie wpuszczali. Mówili tam na- O.G.: Na początku były to woj- nie znaleźli, choć deptali się po nich. wet po polsku. Chciałam posłuchać, ska białoruskie, następnie M.N.: Czy zostałaś ukarana o czym mówią. Mówiłam im, że idę

Fot. archiwum autorki archiwum Fot. przez 4 lata rosyjskie, a na koniec przez Niemca? Jeśli tak, to za co? popracować do ogrodu. Ze stodoły Historia mojej prababci Ol- niemieckie. O.G.: Nie, ale moja bliska ko- było wszystko słychać w ogrodzie, gi Gasperowicz sięga czasów II M.N: Gdzie przebywałaś pod- leżanka tak. Do niej przychodzili więc słuchałam nowych informacji wojny światowej. Urodziła się w czas wojny? partyzanci. Nigdy nikt tego nie wi- dotyczących wojny. Czasami szli- 1924 roku w przygranicznej wsi O.G.: Zostaliśmy w naszej wio- dział, ale pewnego razu zobaczył to śmy na miejsce dzisiejszej szosy i Chomontownce. W wieku 60 lat sce i domach. Wojska wszystkich pewien Niemiec. Za karę wzięli ją gdy jechało wojsko polskie rzucali- wraz z rodziną przeniosła się do wyrzucały z domów. Mieszkali w na rozstrzelanie. Jej matka szła za śmy kwiaty. Czas wojny to też strata Gródka , gdzie mieszka do dziś. chlewach, stodołach, szopach. Jedy- nią, płacząc i błagając o odpuszcze- najbliższych. Na wojnie zginął mój Obecnie moja prababcia Olga ma nie mnie i moim rodzicom pozwo- nie. Choć Niemcy byli podli, to ten brat. Nie chciałabym nigdy wracać 92 lata. lono mieszkać w domu, ponieważ taki nie był. Przyprowadził ją pod do tych czasów. Małgorzata Nos: Jak wygląda miałam małego synka. Dali nam szkołę (gdzie rozstrzeliwano ludzi). Twoja rodzinna wieś? tylko do dyspozycji naszą kuchnię. Moja koleżanka była pewna, że już Olga Gasperowicz: Nasza wieś M.N: Jacy byli Niemcy? umrze, lecz naczelnik powiedział jest z jednej strony otoczona pagór- O.G.: Byli bardzo źli, gdybym „Szkoda mi twoich osiemnastu lat” Małgorzata Nos kami, a z drugiej płynie rzeka Świ- pokłóciła się z kimś, mogłabym i pozwolił wrócić do domu. SP w Gródku▲ słocz. Teraz rzeka wyznacza gra- powiedzieć to dla Niemca i by te- M.N.: Czego bałaś się najbar- (praca zdobyła wyróżnienie w nicę między Białorusią, a Polską, go kogoś zabił. Gdy przechodzili dziej? konkursie dziennikarskim WG- ale kiedyś za nią była polska wieś obok mnie, siedziałam cicho jak O.G.: Najbardziej nie bałam się -HN„Zwyczajne (niezwyczajne) Rudowlany. mysz pod miotłą. samej wojny, lecz Niemców. Kie- historie Gródeckich Ludzi”)

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Prace konkursowe 21 Wojenna historia Pytając starszą panią o historię lasu, który znajdował się niedaleko. na wiek i płeć . Moja znajoma do biedna , niczemu niewinna kochana z jej życia, którą mogłaby opowie- Po chwili las zapełnił się mieszkań- dziś ma przed oczami widok, jak na koleżanka. To był ogromny cios dla dzieć, słyszę jednoznaczną odpo- cami wsi, którzy również szukali jej oczach rozstrzelano sąsiada za mojej bohaterki, jej wzrok na chwilę wiedź - II WOJNA ŚWIATOWA. schronienia. Przestraszeni siedzieli to, że ukrywał w swoim domu Ży- utkwił w jednym punkcie, a twarz Niestety, wojna to czas kojarzo- kilka dni w ukryciu w wielkiej no- da, ktoś ze znajomych współpraco- tonęła we łzach. Zrozumiałem, że ny przez wiele ludzi, którzy z bólem rze, modląc się o przetrwanie. Na wał z wrogiem i wydał, ponieważ musimy kończyć tę historię. rozstali się z bliskimi i spotkali się drugi dzień jeden z uciekinierów wielu patrzyło na swoje dobro . W na- Ta kobieta jest jedną z wielu, któ- ze śmiercią. Każdy kto przeżył woj- odważył się pójść do domu po szej miejscowości było bardzo dużo rym wojna zabrała dzieciństwo, ra- nę, chociaż nie chce o niej pamię- krowy i jedzenie, ponieważ wszy- ludności żydowskiej, która w więk- dość i co najważniejsze, bliskich. tać, to i tak ma w pamięci chwile scy byli głodni, a szczególnie dzieci, szości uległa zagładzie. Oni praco- Autorka opowieści nie chciała, żeby z tamtego czasu. Takiej opowieści które prawie cały czas płakały. Nad- wali w fabrykach, a wiele naszych ujawniać jej tożsamości, dlatego wysłuchałem w rozmowie ze zna- szedł czas powrotu do domu, wszy- mieszkanek pracowało u nich jako te wspomnienia są anonimowe. jomą mojej prababci - 87 letnią scy wracali z lasu, z nadzieją , że służące lub opiekunki do dzieci, ale Myślę, że to była dla mnie lekcja k o b i e t ą , k t ó r a w t e d y m i a ł a 1 0 l a t . ten koszmar szybko się skończy. W oczywiście mało kto wiedział o tym. historii, choć przez tak krótki czas To był słoneczny dzień, moja każdym domu były zasłonięte okna, Najokrutniejszym przeżyciem nie da się streścić wydarzeń z tych bohaterka tej historii bawiła się na gdyż żołnierze niemieccy kontro- znajomej była śmierć jej przyja- czasów, ale cieszę się, że ktoś ze- podwórku z bratem i nie spodzie- lowali te domy, gdzie świeciły się ciółki Lidy. Miała ona małego czar- chciał podzielić się ze mną swoimi wała się, że już wkrótce życie jej światła i zabierano z nich mężczyzn nego pieska, który w tych czasach wspomnieniami. i rodziny zmieni się w koszmar. i chłopców na przymusowe roboty. był dla niej wielkim pocieszeniem, Nagle rozległ się hałas, a ulica za- Większość ryzykowało, aby nie za- bardzo się nim opiekowała. Bawili Jakub Popławski pełniła się wozami zapełnionymi brano im ojca lub męża, przebie- się, gdy nagle rozległy się strzały. SP w Gródku▲ ludźmi w mundurach, a na niebie rano ich za kobiety, w ten sposób Burek przestraszył się i wybiegł z (praca zdobyła wyróżnienie w ujrzeli nadlatujące samoloty. Ro- wielu przeżyło. Niemcy tak sa- podwórka, a za nim pobiegła Lid- konkursie dziennikarskim WG- dzice wybiegli z domu, chwycili mo jak Rosjanie nie mieli skrupu- ka, chcąc chronić swego małego -HN„Zwyczajne (niezwyczajne) swoje dzieci za ręce i biegli w stronę łów, bili, mordowali, nie zważając przyjaciela i już po chwili leżała, historie Gródeckich Ludzi”) Weselne zdarzenie przeogromna. Gdyby wszyscy ko- i czekał.... Po pewnym czasie zaczął nych komentarzy, na przykład, że chali się tak jak oni, to świat byłby się denerwować. Auta i kierowcy jak pradziadek na pewno nie przyjedzie. bardzo wesoły, radosny i szczęśli- nie było, tak nie było. Okazało się, Ale moja Tośka wierzyła w Jurka i wy. Wszystkie przeszkody życio- że samochód się zepsuł. Przerażony dlatego zakładała suknię ponownie. we zawsze starali się pokonać ra- pradziadek zastanawiał się, w jaki Prababcia wiedziała, że pradziadek zem. Pierwszą taką przygodę prze- sposób ma dotrzeć na własny ślub. ją kocha i na pewno przyjedzie. I tak żyli w dniu własnego ślubu. A by- W końcu przyjechał po niego wujek też się stało. W końcu jej ukocha- ło to tak..... Dawniej, jak na pewno prababci Tosi – Mikołaj, bo wszy- ny dotarł na miejsce. Ślub mógł się wszyscy się domyślacie, były pro- scy goście denerwowali się, że pra- odbyć. Prababcia Tosia i pradziadek blemy ze środkami transportu. Nie dziadek spóźniał się na własny ślub. Jurek przeżyli wspaniałą przygodę każdy miał samochód. Nie było au- Szczęśliwi ruszyli w drogę. Jednak życiową, którą ze śmiechem i cza- tobusów. Pradziadek Jurek miesz- szczęście to nietrwało długo. Po sami ze łzami w oczach opowiadali kał w Waliłach, a prababcia Tosia przejechaniu 2 km, kolejny samo- wnukom i prawnukom. w Kołodnem. Dlatego też, zgodnie chód tego dnia, zepsuł się. Dziel- z tradycją, ślub odbył się w parafii ny pradziadek postanowił dotrzeć Fot. archiwum Ireny Matysiuk Ireny archiwum Fot. Weronika Kondraciuk panny młodej, czyli w Królowym na miejsce piechotą. Gdy doszedł SP w Gródku▲ Całe zdarzenie, o którym chcę na- Moście. Mój pradziadek musiał za- do Pieszczanik, zauważył ciężaro- (praca zdobyła wyróżnienie w pisać, wydarzyło się dość dawno. A mówić auto, by dojechać na własny wy samochód. Zatrzymał go. Dobry konkursie dziennikarskim WG- dokładnie cztery pokolenia wcze- ślub. Udało mu się znaleźć kierowcę kierowca zawiózł go do Królowego -HN„Zwyczajne (niezwyczajne) śniej. Wtedy to mój pradziadek Ju- z Gródka. Ubrany w galowy garni- Mostu. W tym czasie prababcia 2 ra- historie Gródeckich Ludzi”) rek poznał moją prababcię Tosię i tur z niecierpliwością czekał na tego zy zdążyła zdjąć suknię ślubną. Na- zakochał się w niej. Ich miłość była pana z samochodem. Czekał, czekał słuchała się od własnej matki róż-

OGŁOSZENIE Szanowni kibice + działacze klubu „Czarni Gryf” Gródek! Szanowny Panie Wójcie! Wiem, jaki i co trza zrobić, aby wciągu kilku najbliż- szych lat nasza drużyna awansowała do… minimum 3 ligi!!! W tym celu należy utworzyć tzw. „zespół doradczy” w postaci ok. 10 osób, który będzie się spotykał min. 1 raz/m-c, w tym zespole powinni być: Mirek N., Mariusz G., Wojtek., Michał Sz., Robert L., Prezes + trener klubu, oraz ja + kilka innych osób, które się zgłoszą po tym ogłoszeniu. Uprzejmie proszę o sms-y oraz telefony na mój numer: 884 – 844 – 044. Wasz krajan – Ryszard Szulczyk

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 22 Aktualności

Zmiany w GKS Gryf-Czarni Gródek W dniu 08.04.2017 r. po kolejnym przegranym meczu drużyny seniorów Gryf-Czarni Gródek, na wspólnym zebraniu drużyny, w obec- ności Wójta Wiesława Kuleszy, decyzją większości drużyny jak i działaczy nastąpiła zmiana na stanowisku trenera drużyny seniorów. Za dotychczasowego trenera Jana Łotysza posadę objął Jarosław Artemiuk – instruktor piłki nożnej z uprawnieniami i wieloletni zawod- nik naszej drużyny. Główną przyczyną zmiany trenera były niezadowalające wyniki drużyny. W 16 meczach ponieśliśmy 14 porażek, raz wygrywając i raz remisując. Dysponujemy w naszej ocenie fajną grupą piłkarzy, niezłymi finansami oraz bardzo dobrą współpracą z władzami naszej gminy, która zapewnia nam sprawne funkcjonowanie. Dlatego możemy reprezentować na zewnątrz naszą gminę. Zmia- na trenera daje nadzieję na postęp w grze i osiągane wyniki. Serdecznie dziękujemy Janowi Łotyszowi za dotychczasową współpracę, a nowemu trenerowi Jarosławowi Artemiukowi życzymy owocnej pracy w roli trenera gródeckiej drużyny. Robert Lutostański Wieści z Nadleśnictwa

Leśny Generator rosyjskimi. Zresztą uważał, że tak dobrze wybrany teren do obrony Piękny wiosenny las pełen przylaszczek, zawilców, bazi i czarek. może się okazać bardzo cenny dla powstańców. Zdecydował więc, że Cudowna, słoneczna pogoda, niebieskie niebo, lekki wietrzyk. Czy właśnie tutaj, pod Waliłami, jego oddział przejdzie chrzest bojowy.” można sobie wyobrazić lepsze warunki na rodzinną wycieczkę do lasu? Bitwa, choć nie zwycięska, miała dla powstańców zasadnicze zna- Nie zmarnowaliśmy tej szansy i wraz ze Stowarzyszeniem Twór- czenie. Przyczyny niepowodzenia tkwiły wyłącznie w niekompletnym czy Generator wybraliśmy się 2 kwietnia na niezapomnianą wiosen- i niesprawnym uzbrojeniu. Wojska carskie były pod tym względem ną wyprawę. Na małych i dużych uczestników w lesie czekało moc o wiele lepiej przygotowane do zbrojnego starcia. Ale Wróblewski atrakcji – z pomocą mapy sami wyznaczali szlak wędrówki. Po dro- mógł wyciągnąć z tej bitwy dla siebie pozytywne wnioski. Powstańcy dze odnajdywali i rozwiązywali inspirujące zadania. Na końcu trasy okazali się zdecydowani do podjęcia walki w razie spotkania z nie- wycieczki uczestnicy mogli odpocząć przy ognisku i zregenerować przyjacielem, a przy tym wykazali duży hart bojowy. siły do dalszej wspólnej zabawy. Las to nie tylko przyroda lecz również historia. Puszcza Knyszyńska Małgorzata Zbyryt – Nadleśnictwo Waliły była świadkiem wielu doniosłych i tragicznych wydarzeń w dziejach

Pamięć pozostaje W przeddzień 154 rocznicy bitwy pod Waliłami pracownicy Nad- leśnictwa Waliły na czele z Nadleśniczym Krzysztofem Bozikiem złożyli kwiaty na grobie powstańców styczniowych. 29 kwietnia 1863 roku w ostępie Komotowszczyzna, uroczysku Piereciosy w Puszczy Knyszyńskiej rozegrała się jedna z większych na Białostocczyźnie potyczek - bitwa pod Waliłami. Był to chrzest bojowy nowo powstałego oddziału powstańczego dowodzonego przez Onufrego Duchyńskiego. Szefem sztabu był kapitan Walery Wróblewski. Młodą partię powstańczą zasilali ochotnicy z Sokółki, Świsłoczy i Białegostoku. „Powstańcy szli całą noc i wreszcie ran- kiem 29 kwietnia 1863 r. zatrzymali się w ostępie Komotowszczyzna w Puszczy Sokólskiej, w pobliżu wsi Waliły, oddalonej od Białego- Polski. Leśnicy, gospodarując terenem, mają obowiązek zachować w stoku o 22 km. Tu na wzgórzu Piereciosy rozbito obóz. Wróblewski sobie pamięć tej historii i przekazywać ją kolejnym pokoleniom. Nad- celowo wybrał to właśnie miejsce na postój. Licząc się z możliwością leśnictwo Waliły od wielu lat dba o tę pamięć organizując wydarzenia spotkania z wojskami carskimi, których w Puszczy Sokólskiej było oraz opiekując się miejscami ważnymi dla historii Polski, takimi jak coraz więcej, musiał wybrać teren stosunkowo najdogodniejszy do miejsce bitwy pod Waliłami oraz powstańcza mogiła. obrony. A takie warunki spełniał ostęp Komotowszczyzna. Po połu- Opis bitwy pod Waliłami zaczerpnięty z książki pt. „Generał Wa- dniu straże doniosły o krążących w pobliżu wojskach nieprzyjaciela. lery Wróblewski” autorstwa Wiesława Soleckiego (Wydawnictwo Wróblewski zdawał sobie sprawę, że dalsza ucieczka przed przeciwni- MON, Warszawa 1973 r.). kiem jest bezcelowa, ponieważ cała puszcza zapełniała się oddziałami Tekst i zdjęcie: Małgorzata Zbyryt - Nadleśnictwo Waliły

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 Nasze pasje 23 Ceramicy Wywiad z Natalią Wenclik-Olszewską i Pawłem Olszewskim z Piłatowszczyzny

szym sąsiedztwie, która mieszka- NW-O: Przez ostatnie 2 lata nie łaby tu na stałe. Bo mamy tu obok było zimy stulecia, która zasypa- dwie rodziny, ale żadna z nich nie łaby nas totalnie. jest tu na stałe. Może wkrótce za- PO: Droga jest zawsze odśnie- cznie przyjeżdżać tu do pobliskie- żana. Ale pamiętam, jak jeszcze go domku rodzina pani Zosi Ra- budowaliśmy ten dom i przyjeż- dziwiłł, bo jest w trakcie jego re- dżałem tu z Białegostoku, to cza- montu. sami musiałem zostawić samo- PO: Mieliśmy sąsiada, pana chód przed mostkiem, bo dalej Wronę, ale zmarł latem. Miesz- nie jechał. ka też pani Szorc – staruszeczka. DS: Wykończyliście już swoją NW-O: Czujemy się tu bardzo pracownię ceramiczną? Pamię- dobrze. Nieprzypadkowo wybra- tam, jak Paweł wspominał, że liśmy sobie to miejsce do życia. w lipcu (ubiegłego roku) miała Jeszcze jak nie byliśmy parą, to być „parapetówa”. Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. szukaliśmy miejsca, które będzie NW-O: Tej na zewnątrz jeszcze Dorota Sulżyk: Miejsce, w widać, tworzyły drogę dojazdo- daleko od cywilizcji. nie, pracujemy ciągle w domu, w którym mieszkacie jest piękne. wą do dworu. Był dwór, jakieś PO: Mając 19 lat wyprowadzi- pomieszczeniu, które jest niedo- Od jak dawna tu jesteście? budynki gospodarcze, duże staj- łem się z domu i znalazłem so- szłą sypialnią. Natalia Wenclik-Olszewska: nie murowane, które się spaliły. bie takie miejsce na odludziu, w DS: Czy łatwo urządzić taką Od 1,5 roku. Zaczęło się od te- Poprzedni właściciel z tych cegieł okolicy Czarnej Wsi Kościelnej. pracownię? Co jest najdroższe? go, że od września 2015 r. zapi- częściowo wybudował kominek i Wynająłem sobie dom, w którym NW-O: Najdroższy w pracow- saliśmy Olka do przedszkola w niektóre ścianki. mieszkałem przez kilka lat i zaj- ni ceramicznej jest piec do wy- Gródku, żeby przyspieszyć de- Paweł Olszewski: Jak kopali- mowałem się tam rzeźbą w drew- pału ceramiki. Mamy dwa piece, cyzję przeniesienia się tutaj. Jesz- śmy tu studnię, natknęliśmy się nie, robieniem instrumentów mu- jedne z najtańszych, na które nas cze przez miesiąc woziliśmy go na cegły. Cała ściana cegieł leżała zycznych. Zawsze miałem pociąg było stać. Założyłam i urządziłam z Krynek. Pod koniec września w ziemi, trzeba było ją rozebrać, do rzemiosła. pracownię, bo udało mi się otrzy- udało nam się przenieść. To było żeby kopać dalej. DS: Poznaliście już mieszkań- mać dofinansowanie na rozpoczę- szaleństwo, bo byłam pod koniec NW-O: Po powstaniu stycznio- ców Piłatowszyzny? cie działalności. Niezbędne mini- ciąży z drugą córką Wandzią. To wym ten majątek trafił w ręce ro- NW-O: Piłatowszczyzna jest mum to piec, ale to nie wszystko, siedlisko upatrzyła i kupiła moja syjskiego oficera, on tu się chy- bardzo rozrzucona. Znamy tych, bo jest mnóstwo sprzętów, któ- babcia prawie 30 lat temu. Jako że ba wcale nie zjawiał. W pewnym nie mogła kupić całego siedliska, momencie cały ten wielki majątek zrobiła to na spółkę z koleżanką kupiło kilku chłopaków z Warmi Zosią Radziwiłł z Warszawy. I tak i Mazur, którzy podzielili te zie- stała się właścicielką kawałka zie- mie na gospodarstwa. To siedli- mi z budynkiem gospodarczym. sko, które należy do nas, jest po Od czasu jak przeszła na emery- rodzinie Łapińskich. Teraz czuję turę, przez ponad 20 lat mieszka- niedosyt, jeśli chodzi o historię ła tu w ciepłym sezonie. A jako tego miejsca, ludzi. Brakuje mi że ja od wczesnonastoletnich lat babci, która te wszystkie infor- przyjeżdżałam tu do niej i byłam macje miała w głowie, była typem w tym miejscu zakochana, bab- człowieka, który bardzo się inte- cia mi je przepisała, jak zaczęłam resował historią, tradycją. planować małżeństwo. DS: Jak Wam się mieszka w DS: Natalka, wspominałaś tym cichym, spokojnym miej- Sulżyk Dorota Fot. kiedyś, że to miejsce ma cieka- scu? którzy z nami sąsiadują, nato- re w takiej pracowni są przydat- wą historię. NW-O: Bardzo dobrze. Choć miast te domy, które są pół kilo- ne: koło garncarskie, walcarka do NW-O: Nie znam dobrze tej hi- są też rzeczy bardzo uciążliwe. metra dalej, są nam nieznane. Tu wałkowania gliny. storii. Nad rzeką, niedaleko mo- Droga jest dramatyczna, a jeź- są 3 siedliska, potem jest jedno PO: Nasza pracownia ze- stu była karczma, była tu granica dzimy nią bardzo często. Bo jak osamotnione, gdzieś tam jeszcze wnętrzna ma ok 30 m kwadrato- między zaborami. Biegł tu trakt się mieszka od wszystkiego dale- w lesie i są jeszcze 3 siedliska wych. Trzeba przyznać, że jest to przez Krynki. Tu stał dwór, ale ko, to trzeba do wszystkiego jeź- obok siebie, jak się skręca w le- mikropracownia, bo tak napraw- nikt nie ma pewności, w jakim dzić. Zawozimy dzieci do szkoły i wo. Może w granicach 7 gospo- dę trzeba by mieć miejsce do prac miejscu dokładnie. Prawdopo- przedszkola. Droga i odległość są darstw się uzbiera. mokrych, lepienia, odlewów, ko- dobnie stał tu, gdzie to pole (wi- problemem. Tak naprawdę braku- DS: Czy zimą jest tu bardzo ła garncarskiego, szkliwienia, do dać je przez okno). Te lipy, które je też nam jakiejś rodziny w bliż- uciążliwie? odstawiania prac poszkliwionych.

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 24 Nasze pasje

NW-O: Nie da się porównać Dlaczego to akurat ceramikę DS: Co można zrobić z gliny? mijamy. Mamy podobne zadania - naszego myślenia o naszej pracy, pokochaliście? Jakie daje możliwości? promocja CPL w Sokolu, organi- życiu sprzed lat, z tym obecnym. NW-O: Doświadczyłam róż- NW-O: My robimy biżuterię, zowanie wycieczek, prowadzenie Nie myśleliśmy, że będziemy nych technik. W glinie najbar- ozdobną ceramikę (typu patery, warsztatów. Ostatnio zajmuję się musieli wozić dzieci do szkoły i dziej odpowiada mi plastycz- talerze), można zrobić ozdobne też w GOK-u projektem z Naro- przedszkola, gdzie będziemy pra- ność, nie cierpiałam drewna. Pra- kafle, naczynia, rzeźby, umywal- dowego Centrum Kultury. ki. PO: Jesteśmy instruktorami DS: Co do tej pory było dla rzemiosła. Pracowaliśmy jako Was największym wyzwaniem? ceramicy w różnych ośrodkach. PO: Chyba to ostatnie zamó- Przez ponad 3 lata w Centrum wienie związane z oświetleniem Integracji Społecznej byłem na- – kinkiety, abażury, plafony. To uczycielem zawodu – ceramiki i są zupełnie inne rzeczy od tych, witrażu, później opiekunem gru- które robiliśmy w pracowni do py młodzieży i też instruktorem. tej pory. W CPL opiekuję się piecem cera- NW-O: To jest ciekawe zamó- micznym, bo mamy bardzo dużo wienie, bo zmusza mnie do inne- wypałów. go myślenia. Muszę pamiętać o DS: Jak wygląda sytuacja ce- sprawach technicznych, żeby to ramiczna na Podlasiu? Czy wie- było nie tylko ładne, ale i użytecz- le osób tym się zajmuje?

Fot. Dorota Sulżyk Dorota Fot. ne. Poza tym wykonać coś podob- NW-O: Ona się teraz zmienia. cować. Wybudowaliśmy budynek ca nad takim fizycznym oporem nego w 20 egzemplarzach, to zu- Jak myśmy startowali, to poza na naszą pracownię w technice materii wcale mnie nie kręciła. pełnie coś innego niż zrobienie pracownią Jurka Fiedoruka w glina-słoma, ale nie braliśmy pod Tu masz przyjemną materię, rę- jednej rzeczy. Ta powtarzalność Choroszczy byliśmy jedyni. A uwagę tego, jakiej wielkości po- kami nadajesz kształt, zmieniasz, i techniczność jest wyzwaniem. teraz jest kilka pracowni. Histo- winna być taka pracownia. Wtedy modyfikujesz. Bardzo fajny jest DS: A co najbardziej lubicie ria ceramiki na Podlasiu to jest nam się wydawało, że mamy taki też proces, przechodzisz kolej- lepić? historia Czarnej Wsi Kościelnej, kawał pomieszczenia. Ale to było ne etapy – tworzenie, czekanie NW-O: Pojedyncze egzempla- w której od zawsze zajmowano w czasach, kiedy wystarczał nam na wypał… Po ozdobieniu wyj- rze. Lubię robić elementy z po- się garncarstwem. Wieści parafialne stół i wałek. Teraz nam się wyda- mujesz z pieca i masz po pro- drzeźbieniami, to mi sprawia ra- DS: Jakie macie plany cera- je, że to takie maleństwo. stu magię. Mimo że tyle lat się dość – np. lampy, naczynia. miczne? DS: Jak zaczynała się Wasza tym zajmuję, to ciągle czekam PO: Ja lubię robić lampy. Mi- NW-O: Cały czas się nad ni- przygoda z ceramiką? na otwarcie pieca. mo że zaczynałem od rzeźby, to mi zastanawiamy, nie mamy ich NW-O: Zaczęło się od szko- PO: Mnie bardzo cieszy też to, w ogóle do tego nie wracam. Na- całkowicie sprecyzowanych. Ja ły, w której razem się uczyliśmy że to nie jest taki żmudny proces. talka ma myślenie abstrakcyjne, bym chciała, żeby ta pracownia – Uniwersytetu Ludowego Rze- Drewno jest bardzo trudne i bar- jeśli chodzi o rzeźbę, fajny szlif się rozwijała. Mąż się śmieje, że miosła Artystycznego w Woli dzo pracochłonne w obróbce. W z tego wychodzi. jestem kierowniczką w pracowni, Sękowej, którą skończyłam w glinie masz szybko efekty, cho- NW-O: Mamy swoje podziały. bo to takie moje dziecko, mam 2008 r. Poznawaliśmy tam róż- ciaż to się odwleka w czasie ze Paweł jest lepszy w robieniu wa- „większe ciśnienie” na nią. Zo- ne, przede wszystkim tradycyj- względu na procesy. łeczków, biżuterią ja się zajmuję. baczymy, jak nam życie się uło- ne, techniki rzemiosła artystycz- NW-O: Ceramika to bardzo Zwracamy uwagę na połączenia ży. Pracownia jest stałym elemen- nego – tkactwo, hafty, koronki, szeroki temat. My dopiero teraz kolorystyczne. Często tak jest, że tem, ale nie możemy jej poświę- rzeźbę w drewnie, malarstwo na dojrzewamy do odkrywania ko- ja jestem od koncepcji, a Paweł od cić 100%. Pod koniec kwietnia drewnie, ceramikę, formy użyt- lejnych poziomów, możliwości trzymania się zdrowego rozsądku. będziemy mieć międzynarodo- kowe w drewnie. Brakowało mi gliny. Przez lata wyrobiliśmy so- Ale nie zawsze. wą wizytę ceramików. Weszłam czegoś po studiach, po etnologii bie swój styl, mamy swoje tech- DS: Czy dobre jest to, że obo- w taki projekt, w którym nasza w Toruniu, miałam ochotę pójść niki, i tak się tego trzymaliśmy je zajmujecie się ceramiką? pracownia ceramiczna reprezen- w kierunku rękodzieła i stąd ta i teraz powoli wchodzimy w PO: Na pewno dzięki temu ma- tuje Polskę i współpracujemy z szkoła. W ciągu tych 2 lat oka- eksperymenty – z innymi typa- my wspólny język w pracowni. ceramikami z kilku krajów. I do zało się, że tą techniką, która naj- mi glin, masą lejną, technikami. NW-O: Mi to bardzo pasuje, tego momentu musimy wykoń- bardziej mi odpowiada, jest ce- Od niedawna Paweł zaczął kręcić choćby dlatego, że mamy całko- czyć pracownię zewnętrzną. ramika. W 2011 r. założyliśmy na kole. Mam straszny niedosyt, wite zrozumienie dla tego stylu Chcielibyśmy rozłożyć się z ce- Pracownię BaoBab. jeśli chodzi o ceramikę, chciała- życia, obowiązków. ramiką na naszej działce, potem PO: Trafiłem na Uniwersytet bym pouczyć się nowych rzeczy, DS: Nie dość, że w domu zaj- Internet, a potem… Ludowy po studiach na AWF- np. zdobienia ceramiki techniką mujecie się razem ceramiką, to PO: Potem reszta świata. Za- -ie. Mnie zawsze ciągnęło do kalkomanii, nadruku. pracujecie też w tej samej insty- stanawiamy się, gdzie by tu gale- rzemiosła. Sama szkoła, w której PO: Mnie interesują i intrygują tucji w CPL w Sokolu. Czym się rię zrobić, gdzie szkliwić, gdzie uczyłem się w latach 2008-2010, różne szkliwa, ale nie jestem w tam zajmujecie? jeszcze jakieś budynki posta- ukształtowała mnie w kierunku stanie w warunkach domowych NW-O: Pracujemy w tej samej wić… ceramicznym. nauczyć się ich wykorzystywa- instytucji w CPL w Sokolu, je- DS: Powiedzcie, co jest fa- nia, trzeba mieć przepisy na spe- steśmy zatrudnieni przez GOK w Rozmawiała scynującego w pracy z gliną? cjalne szkliwa. Michałowie, ale tak naprawdę się Dorota Sulżyk▲

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 W ogrodzie i kuchni 25 W ogrodzie i kuchni – odcinek dwudziesty pierwszy Dzikie nie znaczy złe Wiosna - cieplejszy wieje wiatr, wiosna - „…dla człowieka pierwotnego las czy step były uprawiają w swoich ogrodach, ale kto ją próbo- znów nam ubyło lat, wiosna, wiosna wkoło, roz- wielkim supermarketem, z którego mógł czer- wał jeść? Z ,,Dzikiej kuchni” dowiemy się, że kwitły bzy. Śpiewa, skowronek nad nami, drze- pać do woli. Nie potrzebował pieniędzy, mu- najważniejszą częścią jadalną funkii są młode wa strzeliły pąkami, wszystko kwitnie w koło, i liście, które roślina wypuszcza w połowie maja ja, i Ty … Pamiętacie tę piosenkę? Skaldowie oraz kwiaty zbierane latem. I tak np. można je doskonale oddali radosny nastrój tej wyjątkowej wykorzystać do przyrządzania sałat, bigosów i pory roku, ale gdzie się podział ten cieplejszy innych smażonych lub gotowanych potraw wa- wiatr, no i bzy jeszcze nie kwitną. Ech, trzeba rzywnych. Można też zawijać w nie gołąbki lub jeszcze trochę poczekać. Drogi czytelniku, jeśli używać jako talerzyków do serwowanych ka- nie wiesz, co zrobić z wolnym czasem między napek, kiełbasek z ogniska czy koreczków. W sianiem, sadzeniem i wszystkimi innymi wio- moim ogrodzie mam kilka starych, rozrośnię- sennymi pracami ogrodowymi, to namawiam tych funkii, dlatego gdy tylko rozwiną się zrobię Cię do poznania ,,Dzikiej kuchni”. Ja znam ją z nich sałatkę, na którą już dziś podaję przepis. dopiero od wczoraj, ale już jestem jej zagorzałą Potrzebujemy: młode liście funkii, 60 ml oliwy fanką. Książkę (bo to o niej mowa) pożyczyła z oliwek, 20 ml octu balsamicznego, płaską ły- mi koleżanka na ogrodowym spotkaniu GGG. żeczka musztardy, sól i pieprz do smaku. Spo- Autorem jej jest Łukasz Łuczaj – doktor habili- sób wykonania: młode liście funkii umyć i po- towany biologii, etnobotanik i ekolog, od wielu rwać na kawałki jak sałatę. Zmieszać w misce lat prowadzi też warsztaty odżywiania się dziki- musztardę z octem. Dodać pozostałe składniki mi roślinami. Poradnik ten to zielnik i książka sosu i zmiksować, aż się dobrze połączą. Od- kucharska w jednym. Zawiera wybór najpospo- stawić na pół godziny. Przed podaniem lekko litszych i najwartościowszych polskich dziko wymieszać i polać sosem surowe liście funkii. rosnących roślin (oraz opisy kilku tych, które Proste, prawda? Jestem bardzo ciekawa smaku występują w ogrodach jako rośliny ozdobne, a tej sałatki. Idę sprawdzić moje funkie, czy już mało kto wie, że są jadalne). W książce znala- Niczyporuk Barbara Fot. wiosna obudziła je z zimowego odpoczynku. zło się ponad sto przepisów na różnorodne po- siał jedynie wiedzieć, co brać oraz jak brać…” Dużo słońca i kwitnących bzów Wam życzę. trawy, okraszone pięknymi zdjęciami oraz ryci- i to właściwie cała filozofia tego poradnika. Na nami polecanych roślin. Łuczaj pisze o tym, że przykład funkia. Wszyscy ogrodnicy ją znają i Barbara Niczyporuk▲

Wyróżnenia specjalne w X edycji konkursu „Każdy Pisać Może” W promieniach słońca A mnie nie treba

Чы ту знаеш... Jest już i końcówka listopada A mnie, nie treba, boczki miodu, ni hroszykau Небарака, чы ты знаеш i śnieżek również chwilowo przestał padać, miaszok. Што табе да шчасця трэба a w całej tej okazałej bieli Patrabuju ja spakoja i swoj maleńki kutok. Калі сваё імя маеш słoneczko swoje jasne promienie ścieli. A mnie, nie treba kałbasy i kawioru z jasiotra. І благаславенства з неба Krajobraz naprawdę jest wspaniały, Chwacić mnie, bulwa z aharoda i bulonka postna. Маеш веру і натуру a na tle ściany tegoż cudownego lasu A mnie, nie treba Mercedesa i willi z basenam. ды ідзі намекам Божым. północny wiatr robi troszeczkę hałasu. Daj Boh, ja nożkami chadziła, tak, Не захлыстайся хаўтурай heta mnie bezcenna. Будзь твой след адметны кожны. Przyjemnie się przy takiej pogodzie spaceruje A mnie, nie treba baldachimau i paścieli z atłasa. Аднайдзі душу такую oraz z pewnej to odległości Gródek się obserwuje. Tak, ja abuta u kamaszy, nu nigdy na abcasach. знай яна цябе чакае. Prezentuje się on rzeczywiście okazale, Z mianie jość, prostaja żanczyna iz wiosaczki Закажы імшу святую a kopuły świątyni są tutaj w pełnej chwale. małoj, dobra Wy heta znajecie – Няхай Бог вас паеднае. Zabudowania również malowniczo wyglądają, iz Waliłau – Dwor. Сям’я будзе, будзе шчасце przez co dla Gródka pewnego uroku dodają, І тады жыццё дацэніш. a promienie słoneczne dość często tam zaglądają. Anna Sadowska (Waliły Dwór) Нават дзянькі цяжкай працы На брындзюшкі не заменіш. Gdy się przechodniu już wybierzesz А калі твае патомкі na Rabinówkę, Стануць роўныя з табою to i w tamtą też stronę obrócisz swoją główkę. Адказаць будзеш гатоўны Ujrzysz właśnie ten widok wymarzony, bo tylko taki jest tu położony. Anatol Porębski (Waliły-Stacja) Gródek oraz jego osadowa brać na pewno przez bardzo długie lata będzie trwać.

Gustaw Misztal (Mieleszki)

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 26 Porady i ogłoszenia Porady językowe A R C H I T E K T Marcin Tur Moc sprawcza W drugiej połowie kwietnia gimnazjaliści przystąpili do egzaminów. • projekty budowlane wszelkich obiektów Na języku polskim zmierzyli się z rozprawką na temat: Czy marze- • budownictwo pasywne i ekologiczne nia mają moc sprawczą? Argumenty należało poprzeć przykładami • świadectwa, audyty i oceny energetyczne z literatury. Okazało się, że wiele osób nie zrozumiało polecenia, • obsługa inwestycji i kosztorysowanie gdyż słowo „sprawczy” jest rzadko używane. W filozofii arystote- • inne dokumentacje budowlane lesowskiej sprawczość to przyczyna tego, że coś się urzeczywist- nia. W słowniku języka polskiego mamy wyjaśnienie, iż sprawczy, tel. 510 71 20 71, 85 679 94 54 to będący przyczyną czyjegoś działania lub dziania się czegoś. Za- miast siła sprawcza możemy powiedzieć natchnienie, siła napędowa, bodziec, inspiracja. Zatem moc sprawcza marzeń to po prostu ich Gabinet Uśmiechu Stomatologia urzeczywistnienie. Wszystkim czytelnikom życzę, by ich marzenia miały moc sprawczą. Rodzinna zaprasza na: Drodzy Czytelnicy! Bardzo prosimy o przysyłanie swoich propozycji do rubryki - przegląd: konsultacje gratis!, leczenie kanałowe „Porady językowe”. Chcielibyśmy również stworzyć słownik - protezy stałe i ruchome, piaskowanie wyrazów charakterystycznych dla gminy Gródek. W związku - RTG, Chirurgia z tym prosimy o kontakt z naszą gazetą. - praca z mikroskopem – filia Białystok Irena Matysiuk

OGŁOSZENIE DLA ROLNIKÓW W porozumieniu z Wójtem Panem Wiesławem Kuleszą, Za- stępca Dyrektora Oddziału Terenowego Agencji Nieruchomości Rolnych w Olsztynie Filia w Suwałkach zaprasza na otwarte spotkanie informacyjne które odbędzie się w dniu 11 maja 2017 r. o godz. 10.30 w sali konferencyjnej Urzędu Gminy w Gródku. Tematyka spotkania: 1. Długoletnia dzierżawa jako podstawowa formą zagospoda- rowania Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. 2. Warunki, zasady i tryb przedłużania umów dzierżawy z dzierżawcą nieruchomości prowadzącą gospodarstwo rodzinne. 3. Przetargi ofertowe dla młodych rolników oraz dla tych, któ- rzy nie mieli dotychczas możliwości powiększenia swoich go- spodarstw rodzinnych. 4. Plan dzierżawy na rok 2017 OT ANR Filia w Suwałkach na terenie gmin Gródek, Michałowo, Narewka, Narew. 5. Kryteria obowiązujące przy przetargach ograniczonych na dzierżawę w województwie podlaskim. 6. Zagadnienia dotyczące: nabywania nieruchomości rolnych w świetle ukur, wniosków i decyzji administracyjnych na na- bycie nieruchomości rolnych, prawa pierwokupu nieruchomo- ści rolnych przysługującego ANR. Zastępca Dyrektora Oddziału Jarosaw Lutyński

„Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny”. Gazeta miejscowa. Ukazuje się OGŁOSZENIA raz w miesiącu. Wydawca: Gminne Centrum Kultury w Gródku. Redagują: Do- rota Sulżyk (redaktor naczelna), Radosław Kulesza (skład i łamanie). Współpra- ▼ SPRZEDAM mieszkanie w blo- cują: Jerzy Sulżyk (korekta), Irena Matysiuk, Wiera Tarasewicz, Magdalena Ło- ku po gruntownym remoncie (62 tysz, Małgorzata Zbyryt (Nadleśnictwo Waliły), Barbara Niczyporuk, Marcin Tur m2), cena 110 tys. do negocjacji. (asystent naukowy na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej), nauczyciele tel. 510 355 238 i uczniowie Zespołu Szkół w Gródku. Adres redakcji: ul. A.G. Chodkiewiczów 4, 16-040 Gródek, tel. 600 051 441, e-mail: [email protected], www.gckgrodek.pl ▼USŁUGI TAPICERSKIE Piotr So- Za treść ogłoszeń redakcja nie odpowiada oraz zastrzega sobie prawo do skracania kołowski, Załuki 44 tel. 504 441 i redagowania materiałów przekazanych do opublikowania. Gazetę można kupić 220 w sklepach na terenie gminy Gródek, bądź zamówić prenumeratę (4 zł + 2 zł koszt wy- ▼SPRZEDAM działkę rolną 2,15 ha, syłki - cena za jeden miesiąc) 1,5km od zalewu Zarzeczany, tel. Materiały, listy, uwagi, ogłoszenia i reklamy przyjmuje Gminne Centrum Kultury. Numer złożono 02.05.2017 r. Wydrukowano w drukarni ARES w Białymstoku. 515 967 831

Wiadomości Gródeckie – Haradockija Nawiny MAJ 2017 | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA | REKLAMA |

UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE

- WYBÓR GOTOWYCH PAKIETÓW

- PRZEJŚCIE Z POLIS KONTYNOWANYCH NA LEPSZE WARUNKI I SZERSZY ZAKRES

- PRZYJMOWANIE DO UBEZPIECZENIA OSÓB BEZROBOTNYCH, SENIORÓW ORAZ CHORYCH

- BRAK BADAŃ LEKARSKICH

- WIEK WSTĘPU NAWET DO 86 LAT

ZAPRASZAM MARZENA SKOWROŃSKA-KLIMUSZKO 16-040 GRÓDEK , UL. ZARZECZAŃSKA 1 TEL. 883299600

ATRA GROUP TECHNIKA GRZEWCZA DYSTRYBUCJA, MONTA¯, SERWIS

> IMPREZY OKOLICZNOŚCIOWE > CATERING

LIDER KOT£ÓW I PALNIKÓW NA PELLET 602 151 098 [email protected] u l . C i e s i e l s k a 2 1 5 - 5 4 2 B i a ³ y s t o k Fot. Alina Gościk WIOSNA W NADLEŚNICTWIE WALIŁY (WYŻARY I OKOLICE) Fot. Dariusz Żukowski Fot. Dariusz Żukowski Fot. A. M. Zbyryt Fot. Dariusz Żukowski Fot. Dariusz Żukowski Fot. A. M. Zbyryt Fot. A. M. Zbyryt