Novas Palabras Galegas: Repertorio De Creacións Léxicas Rexistradas No Prensa E Internet / Susana López Fernández

MATERIAIS LINGÜÍSTICOS

Novas palabras galegas: repertorio de creacións léxicas rexistradas no prensa e Internet / Susana López Fernández ... [et al.]

Vigo: Universidade de Vigo, Servizo de Publicacións, D. L. 2005 400 p. ; 24 cm. – (Materiais lingüístico ; 6)

D.L. VG. 101-2005 – ISBN 84-8158-284-0

1. Galego (Lingua) – Lexicografía I. López Fernández, Susana II. Universidade de Vigo. Servizo de Publicación, ed.

806.99

Edición: Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo Reitoría da Universidade de Vigo r/ O Porto, 1 36201 Vigo Tel. 986 813574 Fax: 986 813559 © Susana López Fernández, Laura Montes García, Laura Almazán García, Xosé Ramón Alonso Priegue, Esther Ares Vázquez, Iago Castro Buerger, Óscar Fontán Celard, Marta García Garrido, Eloi Gestido de la Torre, Xosé María Gómez Clemente, Carme Patiño Méndez, Carme Pereiro González, Jorge Suárez Álvarez © Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo, 2005 © Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo, 2005 Printed in Spain - Impreso en España I.S.B.N. 84-8158-284-0 Depósito Legal: VG-101-2005 Deseño e maquetación: Acuarela Comunicación SLL Imprime: Tórculo Artes Gráficas S.A.

Reservados todos os dereitos. Nin a totalidade nin parte deste libro pode reproducirse ou transmitirse por ningún procedemento electrónico ou mecánico, incluíndo fotocopia, gravación magnética ou calquera almacenamento de información e sistema de recuperación, sen o permiso escrito da Área de Normalización Língüística da Universidade de Vigo. materiais lingüísticos materiais lingüísticos NOVAS PALABRAS materiais lingüísticos GALEGAS materiais lingüísticos REPERTORIO DE CREACIÓNS LÉXICAS materiais REXISTRADAS NA PRENSA E INTERNET lingüísticos materiais lingüísticos materiais lingüísticos Susana López Fernández, Laura Montes García, materiais Laura Almazán García, Xosé Ramón Alonso Priegue, lingüísticos Esther Ares Vázquez, Iago Castro Buerger, materiais Óscar Fontán Celard, Marta García Garrido, Eloi Gestido de la Torre, Xosé María Gómez Clemente, lingüísticos Carme Patiño Méndez, Carme Pereiro González, materiais Jorge Suárez Álvarez lingüísticos materiais lingüísticos materiais Observatorio de Neoloxía da Universidade de Vigo Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo lingüísticos 2004 materiais lingüísticos materiais lingüísticos materiais UNIVERSIDADE DE VIGO lingüísticos Novas palabras GALEGAS

4 introdución

Introdución

inguén que sexa un pouco observador pode deixar de se decatar N de que a nosa lingua está a sufrir unha serie de innovacións léxi- cas que son reflexo dun fenómeno de globalización económica, socio- lóxica e tecnolóxica que Galicia vai asumindo con desigual acerto. Podemos afirmar que non hai día que non se rexistre unha nova palabra, un novo significado que xorde por necesidades denominativas, un novo concepto que hai que nomear, ou expresivas, unha nova forma de dicir algo. O léxico dunha lingua vai desta maneira arrequentándo- se, evolucionando, adaptándose, aínda que estas variacións non están exentas de perigo cando se albiscan procesos de aceptación acrítica do empréstito doutras linguas fronte á creación interna. A neoloxía, como campo de estudo dos fenómenos de creación lé- xica, tanto desde un punto de vista teórico coma aplicado, está sendo obxecto de atención polos lingüistas, xa que da descrición e análise do novo léxico poden tirarse leccións que sirvan para unha correcta planificación, especialmente en linguas en situacións de minorización. O galego, como calquera lingua de cultura do mundo, está creando e recibindo adoito novos significantes e significados que se poden observar e analizar cunha recollida sistemática. Nós levámolo facendo na Universidade de Vigo dende 1997 e agora presentamos unha pequena parte do noso traballo. Hai anos, cando nos decidimos estudar a aparición de novas palabras na lingua galega, comezamos a elaborar unha base de datos con aquelas unidades léxicas que non aparecían nos dicionarios galegos, aplicando un criterio lexicográfico que máis abaixo explicaremos. Pareceunos que un rexistro sistemático destas unidades nos podía

5 Novas palabras GALEGAS

fornecer información sobre a situación do uso do léxico galego, tanto no que atinxía á aparición de novas palabras coma á presenza dos criterios normativos establecidos pola RAG e o ILG ao longo dos anos, na lingua utilizada nos medios de comunicación escritos. O traballo nun principio foi manual: coa colaboración de moita xente, principalmente alumnado de Filoloxía Galega e de Tradución de Vigo, fomos baleirando prensa diaria, semanal e mensual en galego (no- meadamente O Correo Galego, A Nosa Terra e Tempos Novos). A partir de 2003 comezamos a utilizar un extractor de neoloxismos en Internet que nos permitiu acceder de maneira automática a aquelas páxinas web que nos pareceron interesantes. O programa (neoloxia.uvigo.es/neo) per- mítenos facer un baleirado diario de publicacións e observar a “neolo- xía” que se rexistra nun medio tan interesante coma a rede. O volume de datos que posuímos nestes momentos é significativo, e se cadra representativo, dos procesos internos de creación léxica que se están dando no galego e, tamén, dos procesos externos de emprésti- to, incluídos os castelanismos que nós, maioritariamente, consideramos interferentes. Dos datos da prensa escrita e da rede xorde este dicionario que é unha pequena mostra dos 12737 candidatos a neoloxismos que temos na nosa base de datos.

Por que este dicionario?

Este dicionario xorde pola constatación de que no galego se están usando a cotío novas palabras que non están recollidas aínda nos dicionarios de lingua e, se cadra, nunca o estean. A actualización de dicionarios é complicada: as Academias da lingua manexan criterios pu- ristas e protecionistas que non permiten a incorporación de novas palabras dunha maneira rápida. Este criterio está ben definido sempre que non leve a un excesivo afastamento da norma e do uso. Podemos ver exemplos da actualización dos dicionarios académicos tanto no español coma no catalán. Nesta última lingua temos constatación de que o traballo do Observatori de Neologia da Universitat Pompeu Fabra foi recoñecido na última actualización do Diccionari de la lle- gua catalana (Institut de Estudis Catalans, 1995). Os dicionarios que non dependen de academias son quizais máis receptivos a este tipo de 6 introdución

léxico que xorde a cotío, aínda que isto non queira dicir que se acepte todo a feito (véxanse as últimas edicións dos dicionarios Cumio (2004), Ir Indo (2004) ou o Gran Xerais (2000). Como incluír as novas palabras nunha determinada tradición lexi- cográfica? Tradicionalmente empregáronse diversos sistemas: (i) Salientar nos dicionarios de lingua as novas palabras con algunha marca de neoloxicidade (* neol). Esta práctica non é moi seguida e se cadra tampouco recomendable porque deita sospeitas sobre a nova unidade léxica. O usuario pode entender que esa palabra presenta algún tipo de problema e por iso leva unha indicación concreta. (ii) Introducir as novas palabras cun algún tipo de letra diferente que as di- ferencie do resto. (iii) Elaborar dicionarios específicos que recollan o léxico que non aparece, ou que non pode aparecer, noutras obras lexi- cográficas. Nós apostamos ofrecémoslles aos interesados esta terceira opción que continúa, entre outras, coas obras de Green (1991) e Tulloch (1991) para o inglés; coas de Merle (1989), Quemada (1993) para o francés; coas de Adamo (2002) Cortelazzo (1992) e Lurati (1990) para o italiano; coas de Martí (1998) para o español e coas do Observatori de Neologia (1998) e do Termcat (1997) para o catalán. Este dicionario non é nin prentende ser un dicionario normativo, non pretende orientar o uso das novas palabras, non pretende dar carta de autenticidade a nada. Con el só queremos constatar a apari- ción de certas palabras na nosa lingua, tal e como as rexistramos na prensa e en Internet. A outros cómprelles dicir se son axeitadas, darlles condición de normais nos dicionarios galegos. As 1160 entradas que aparecen neste dicionario foron escollidas seguindo os seguintes criterios: a) Criterio de representatividade que se utilizou en dous sentidos: (i) As unidades recollidas pretenden ser representativas da neoloxía espontánea rexistrada na prensa galega. (ii) Tamén son representativas dos datos recollidos ao longo dos anos que levamos traballando en neoloxía; b) Criterio de frecuencia: As unidades incluídas nesta obra son aquelas que aparecen con maior recorrencia na nosa base de datos ao longo do tempo. Porén, aparecen palabras que só temos rexistradas unha vez pero que consideramos interesantes nun determinado tema ou para un determinado uso.

7 Novas palabras GALEGAS

Algunhas delas, 203, (o 17, 39%) están recollidas xa nos dicionarios de lingua que se foron publicando. Por que as introducimos nun dicionario de novas palabras? Facémolo simplemente porque eran entradas que estaban nas nosas bases de datos dende 1997, sen recoller en ningunha obra lexicográfica, e pareceunos interesante incluílas como mostra dun uso que tardou algún tempo en aparecer nos dicionarios galegos. Tamén nos guiamos, neste sentido, polo criterio do Diccionari de paraules noves do catalán, que recolle un certo número de entradas que aparecen en obras lexicográficas catalás.

Conceptos que se deben entender previamente

Que é un dicionario de novas palabras? Podería levar outro nome? A elección dun título para esta pequena compilación non foi doada. Nós, cando falamos de novas palabras que se recollen na prensa e en Internet, utilizamos adoito o concepto de neoloxismo pero decidimos non incluílo no título. Por que? O concepto de neoloxismo é complexo aínda que pode ter unha definición doada: un novo significante ou un novo significado que aparece nunha lingua por procedementos formais internos (derivación, composición, sintagmación, abreviación) ou externos (empréstitos) ou por procedementos semánticos internos (ampliacións semánticas) ou externos (calcos semánticos). Porén, a sinxeleza da definición bate de fronte coa percepción de novidade que poidan ter os usuarios desta obra cando a consulten. Algunhas das palabras que recollemos, defini- mos e exemplificamos son de uso común dende hai certo tempo, polo menos nun grupo representativo de falantes da lingua, e non transmiten ningunha sensación de seren “neoloxismos”, de seren novas. Sonas? Para nós si, porque son relativamente recentes e porque non aparecen en ningunha obra lexicográfica galega (agás ese 17% que está recollido no Gran Diccionario Xerais da Lingua do 2000). Temos que lembrar que a nosa metodoloxía, a utilizada por todos os Observatorios de Neoloxía, a única que pode dar resultados fiables cando se aplica sistematicamente, é a que está baseada nun criterio de exclusión lexicográfica: é “neoloxismo ou candidato a neoloxismo toda unidade léxica que non aparece nun corpus determinado de obras lexi- cográficas representativas nunha lingua”. No noso caso estamos a falar 8 introdución

do Vocabulario ortográfico da lingua galega (versión provisional), do Diccionario Xerais da Lingua (1997) e do Diccionario da Real Academia Galega (1997). Polo tanto decidimos chamarlle a esta obra Novas palabras galegas. Repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e en Internet porque estamos a falar de unidades léxicas que non tiveron abeiro nos dicionarios galegos e, xa que logo, son novas polo menos para a nosa le- xicografía e tamén para moitos dos seus usuarios. Son palabras que pertencen principalmente á lingua común, aínda que tamén hai exemplos de unidades léxicas con valor especializado rexistradas en contextos de divulgación. Tampouco desbotamos a neoloxía expresiva e a ela corresponden algunhas palabras que sabemos que teñen poucas posibilidades de se estabilizar na lingua ou que corresponden á crea- ción dun autor determinado.

Destinatarios

Os destinatarios desta pequena obra lexicográfica son os estudantes de lingua galega, especialmente aqueles que teñen materias de termi- noloxía e neoloxía nos seus estudos académicos e, tamén, calquera persoa interesada na nosa lingua.

Agradecementos

Son moitos os agradecementos que se deben facer nestas páxinas. O primeiro que o merece é Raúl Araya que co seu entusiasmo e os seus amplos coñecementos de informática permitiron deseñar a primeira base de datos e logo o magnífico programa “Neo” que agora utilizamos. Sen el nada do que estamos a facer sería posible. Tamén temos moito que lle agradecer ó noso compañeiro Alexandre Rodríguez Guerra, profesor do Departamento de Filoloxía Galega e Latina, que contribuíu decisivamente a este proxecto co seu interese e plena dedicación. Quero tamén facer unha mención especial sobre Emilio Pérez Fernández, alumno da licenciatura de Tradución e Interpretación, que colaborou desinteresadamente durante moito tempo con nós, mesmo despois de rematar os seus estudos. Colaborou 9 Novas palabras GALEGAS

para que o proxecto arrincase con forza e foi para nós unha axuda inestimable. Unha vez máis temos que lles dar as grazas aos membros do Observatori de Neologia da Universitat Pompeu Fabra pola axuda que nos deron ao comezo da nosa xeira: foron eles os que nos cederon a súa metodoloxía e resolveron todas as dúbidas que lles presentamos. Queremos agradecerlles tamén o apoio financeiro á Dirección Xeral de Política Lingüística e á Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo, en especial ao seu director, Anxo Lorenzo, que alentou sempre os nosos traballos. Por último, temos que estar recoñe- cidos a todos o alumnado de Filoloxía Galega e Tradución que colaborou con nós durante estes anos.

Características deste repertorio

Este repertorio consta de 1160 artigos correspondentes a palabras consideradas novas, con información gramatical, semántica, contexto de uso, remisións a sinónimos e variantes, información sobre rexistro en obras lexicográficas e en corpus textuais galegos.

1. Entradas

As entradas aparecen en redonda negra en ordenación alfabética na súa forma lexemática. Representamos a flexión de xénero tanto para substantivos coma para adxectivos.

2. Categorías gramaticais

As categorías gramaticais descritas son as que corresponden ao uso das palabras rexistradas. As abreviaturas utilizadas son as seguintes: adv adverbio adx adxectivo sm substantivo masculino sf substantivo feminino 10 introdución

s substantivo masculino e feminino vt verbo transitivo vi verbo intransitivo vp verbo pronominal loc adv locución adverbial

3. Definicións

A descrición semántica que presentamos nas definicións corresponde á que se rexistra nos contextos de uso. Elaboramos para cada entrada unha definición propia, aínda que non desbotamos a axuda que nos proporcionaron certas fontes lexicográficas tanto galegas coma portuguesas ou españolas. Tentamos ser o máis precisos posibles á hora de dar esta información, sen nos decidir por definicións de tipo enciclopédico que serían excesivamente descritivas. Con todo, o usuario/a se cadra poida ver matices semánticos nalgún exemplo concreto que quedasen fóra da nosa esculca. Normalmente as palabras rexistradas só presentan unha acepción. Nos casos de polisemia os distintos significados van numerados corre- lativamente sen distinguirmos a súa categoría gramatical.

4. Remisións

As remisións refírense á sinonimia e ás variantes: consideramos si- nónimos aquelas unidades léxicas con significante diferente que remi- tan a un mesmo significado. Ao final de cada artigo os sinónimos van precedidos pola marca Sin. Todo sinónimo aparece como entrada independente no repertorio, xunto cos seus contextos, pero remítese á entrada que consideramos principal (marca V.), onde aparece a súa de- finición e outras informacións (Vid. infra portal e portal electrónico). Cando a diferenza entre unha entrada e outra consiste unicamente nunha variación mínima do seu significante (fonética ou morfolóxica) consideramos unha variante da outra. Nestes casos a variante tamén ten unha entrada independente e remítese a entrada principal. O criterio para escoller a entrada principal e establecer sinónimos e variantes é o de frecuencia de aparición na nosa base de datos. 11 Novas palabras GALEGAS

5. Contextos

Este repertorio está baseado na recolla de palabras en contexto de usos reais tirados da prensa galega e de Internet. Os primeiros aparecen a partir da marca [PRENSA] e levan a indicación da fonte de onde foron extraídos [OCG] O Correo Galego, [ANT] A Nosa Terra; [TN] Tempos Novos; os segundos van precedidos da marca [INTERNET]e levan o enderezo electrónico xunto coa data de consulta da páxina. Puxémonos como límite recoller tres exemplos como máximo de cada tipo de textos (prensa e Internet). Porén, en moitos casos só aparece un exemplo para unha entrada, especialmente no apartado de prensa: aínda que isto poida indicar unha baixa representatividade no noso “corpus”, escollemos esta entrada por nos parecer significativa do grao de neoloxicidade ou dun uso determinado. Os primeiros exemplos que escollemos son de 1997, ano de comezo do noso traballo. Os últimos corresponden a 2004 para Internet. É lóxico que canto máis afastada no tempo sexa a data da nosa recolla, máis posibilidades teña de estar unha palabra presente na nosa obra nun dicionario ou nun corpus textual. Porén, o lector/a atento comprobará que isto non sempre é así e que nós recollemos unidades léxicas hai 7 anos que aínda non aparecen en ningún tipo de compilación galega (vid. filoloxismo, filonacionalista, funcionarizar, sobreproducir, subcontratista, etc.). En todo caso, non se poden tomar estas datacións como as primeiras para o galego (vid. Infra “Documentación en corpus textuais”). Os contextos están recollidos tal e como foron atopados nas fontes. Notarase, en certos casos, que a calidade da lingua empregada nal- gúns exemplos recollidos de Internet é moi baixa. Malia que isto produza un desacougo lóxico no lector/a preocupado pola nosa lingua, respectamos todo o que aparecía nos textos para non desvirtuar a idea de que estamos perante usos reais do idioma, tanto da nova palabra en si mesma coma da lingua en xeral.

6. Documentación sobre obras lexicográficas

Como xa se indicou, decidimos manter no repertorio aquelas entradas que aparecían recollidas no dicionario Gran Xerais da Lingua (2000). Estas palabras levan a marca [GX00] ao final do artigo. 12 introdución

7. Documentación sobre corpus textuais

Pareceunos interesante facer unha comprobación das palabras incluí- das nesta obra nun corpus textual galego e escollemos o CORGA (Corpus de referencia do galego actual), elaborado no Centro Ramón Piñeiro. Nestes momentos é un corpus de máis de 17 millóns de palabras, que pertencen a textos escritos en galego, de todo tipo e sobre variados temas, recompilados dende 1975. A marca que aparece no repertorio está composta de dúas informacións: unha data, que corresponde ao primeiro rexistro do CORGA, e unha nota que nos indica se aparece na prensa [-P] ou nunha obra en formato libro [-L]. A inclusión destas in- formacións xustifícase por: (i) A importancia que ten a primeira datación dunha palabra en calquera lingua. Isto pode orientar o usuario/a sobre o concepto de novidade que moitas veces é relativo ou subxectivo. A primeira datación que temos é de 1975, na palabra batería, coa acepción de “conxunto numeroso de elementos dun mesmo tipo”; (ii) Porque o feito de aparecer unha nova unidade léxica nun determinado formato ou medio de comunicación pode ter que ver coa súa difusión e aceptación por un número elevado, ou non, de usuarios/as. A seguir presentamos un par de entradas do repertorio que permiti- rán ver a distribución da información que fornecemos.

Entrada Categoría gramatical Definición contextual

portal sm Páxina web que presenta contidos especializa- Contextos dos e enlaces a unha serie de páxinas relacionadas. de prensa [PRENSA] Os internautas elixen o galego no 60% das visitas diarias ó portal, que suman dez mil. [OCG 02/12/99] // Amazon vale o dobre de tódalas empresas rusas que cotizan en Bolsa; e que o portal Yahoo ten un valor de mercado semellante á Boeing. [OCG 15/03/00] // Altavista elixiu ‘cáma- ra do mes’ a cámara web que a Televisión de Galicia ten instalada no cabo Fisterra xa é a segunda vez que este coñe- cido portal de Internet (...) [OCG 13/03/00] Fonte e data de publicación Contextos de Internet [INTERNET] Castro Caldelas (Ourense) acolle o luns a presentación do portal de comercio electrónico “comar- casdegalicia.com” [es.news.yahoo. com 17/05/02] // Un interesante portal dirixido a colectivos e asociacións, ós movementos sociais de carácter alternativo e reivindicativo.

13 Novas palabras GALEGAS

Agrupa organizacións que utilizan o sistema operativo in- formático GNU/Linux, e defenden un acceso libre ás novas tecnoloxías da comunicación e a Internet. Moitas experiencias interesantes que coñecer. [www.voluntariado.net 17/05/02] // Defínese como o portal das novas tec- noloxías en Galicia. Interesante espacio que xorde ó redor do programa de radio do mesmo nome e que ven de editar unha publicación en papel. [www.galego21.org 17/05/02] Sin. portal electrónico, portal web. Enderezo de Internet [2000-P] Data de primeira ocorrencia no Remisións e data de consulta corpus e tipo de texto

portal electrónico sm V. portal. Remisión entrada principal [PRENSA] Neste cadro clínico de asfixia, o espírito crítico quedou relegado a contados recunchos, como os portais electrónicos ou os medios de comunicación estatal. [TN 01/11/01]

Bibliografía

Adamo, G.; Valle, V. Della (2003): Neologismi Quotidiani. Un dizionario a cavallo del millennio. Roma: Leo S. Olschki Editore. Cortelazzo, M. e U. Cardinale (1992): Dizionario di parole nuove 1964-1987. Torino, Loescher. Green, J. (1991): Neologisms new words since 1960. London, Bloomsbury Publishing. Lurati, O. (1990): 3000 parole nuove: La neologia negli anni 1980-1990. Bologna, Zanichelli. Martí, M. (coord.), Salvador Climent e Irene Castellón (1998): Diccionario de ne- ologismos de la lengua española. Barcelona: Larousse. 1998 Merle, G. (1989): Les mots nouveaux apparus depuis 1985. Paris, Pierre Belfond. Observatori de Neologia (1998): Diccionari de paraules noves. Barcelona, Enciclopèdia Catalana. Quemada, B. (dir.) (1993): Mots nouveaux contemporains. Paris, Institut National de la Langue Française. Termcat (1997): Diccionari de neologismes. Barcelona, Edicions 62. Tulloch, S. (comp.) (1991): The Oxford Dictionary of New Words. A popular guide to words in the news. Oxford / New York, Oxford University Press.

14 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

absolutizado, -a adx Dise do que convencional e academicista có ante- non pode ter mobilidade. rior, constará tamén de dúas probas, [PRENSA] Este é o escenario no que se unha sobre os aspectos teóricos, que sitúa o momento actual, cunha econo- será de tipo obxectivo, e outra de tipo mía absolutizada que obriga ós políti- práctico que conterá problemas referi- cos a movérense no espacio da “real- dos á medida semellantes ós que apa- politik”, da política tan só posible, bai- recen no libro Problemas y Diseños de xo estreitos marxes de manobra. [TN Investigación Resueltos da editorial 09/03/01] Dykinson. [www.uv.es 15/12/03] // A súa técnica pictórica, acabada e preci- academicista adx Que segue a tradi- sa, vai desde o rigor academicista ata ción dunha academia. o máis espontáneo impresionismo. [PRENSA] Pero non dubidaron en Foi un dos grandes pintores do seu aceptar Operación Triunfo, que vén a tempo, a pesar de non conectar coas ser unha versión academicista e pasa- vangardas artísticas deste século. da polo salón da maquillaxe. [OCG [www.ferrol-concello.es 02/11/03] 16/11/01] // E, en terceiro lugar, por- [1984-P] que consegue plasmar en menos de 200 páxinas unha rigorosa exposición, accidentalista adx Defensor/a da fundamentada nuns datos que pon a doutrina política que non se pronun- disposición dos lectores e lectoras, cia sobre unha determinda forma de cunha prosa sinxela na que se evita a goberno mentres se denfendan uns pedantería academicista ás veces pre- intereses concrectos. sente nalgúns autores (penso, por exem- [PRENSA] Tamén é certo que poucos plo, en A. D. Smith). [TN 01/02/00] meses despois ambos os dous grupos, [INTERNET] O sempre tachado de “accidentalistas” e “monárquicos” academicista William Wyler regalou- forman unha fronte común para aca- nos en 1958 un dos principios máis daren a representación perdida nas estimulantes, vibrantes e espectacula- Cortes Constituíntes. [TN 01/02/99] res que un poida lembrar nun western. [INTERNET] A partir de entón, sempre [navia.devigo.net 10/11/03] // Este últi- houbo no nacionalismo galego dúas mo exame, que terá un carácter máis posicións fronte a fronte: a de esquerda,

15 Novas palabras GALEGAS

republicana; a de dereita, accidenta- postfranquista Alianza Popular. [www. lista. [www.frentepopulargalega.org anosaterra.es 07/11/03] // É por isto 10/10/03] // A etapa de Fraga no Go- que interesa unha nova interpretación verno galego, creo que xa debe chegar deste precepto depurado da artificiosa ao seu final, ainda que o PP pretenda e aconstitucional teoría da “garantía alarmar aos galegos dicindo que a sua instiutcional” sostida pola xurisprude- alternativa é a da seguridade, a estancia constitucional. [www.terravista. bilidade e o politicamente correcto, pt 09/11/03] // Pero pronto o rei volve recordando isto a algún tempo pasa- ás andadas participando en continuas do de interpretacións accidentalistas. intrigas anticonstitucionais e de forma [usuarios.lycos.es 03/12/03] // Na A- indirecta en sublevacións de militares semblea de Lugo, 1918, na que se bo- absolutistas como o da Guarda Real. taron as bases do moderno nacionalis- [www.edugalicia.org 12/12/03] mo galego, declaráronse accidentalistas: isto é, non se manifestaban nin a acordo marco sm Acordo normativo favor da Monarquía nin a favor da xeral ao que han de axustarse outros República. [www.frentepopulargalega. de carácter máis concreto. org 17/12/03] [PRENSA] Precisamente, para este fin [1990-L] conducen as actuacións que recolle o convenio autorizado onte e que foron aconstitucional adx Dise do pensa- acordadas no seo dunha comisión mento político que non se rexe polos mixta constituída en virtude do acor- preceptos establecidos nunha cons- do marco ratificado a mediados dos titución. anos 80. [OCG 17/03/00] // “Acor- [PRENSA] Pero non lle é fácil deseñar daron que as negociacións se retoma- e conformar as bases que identifiquen rán despois en Washington, co obxec- ese partido que, sendo herdeiro e contivo de alcanzar un acordo-marco o tinuador do réxime franquista, asuma antes posible, para que tódolos asun- presupostos de reforma o suficiente- tos do estatuto permanente poidan mente concretos e novidosos como resolverse para o 13 de setembro”, para distanciarse da dereita dura e de sinalou o comunicado lido por Ross. talante preconstitucional ou incluso [OCG 09/03/00] aconstitucional. [TN 01/02/00] [INTERNET] Que é desexo de ám- [INTERNET] A aconstitucional De- balas institucións a suscrición dun recha Democrática Española dálle Acordo Marco de colaboración que carné a Raxoi e nela templará armas instrumente e regule as súas relacións dereitistas xusto antes que unha figura mediante a eventual suscrición de hoxe perdida nos vieiros inconclusos convenios específicos. [www.uvigo.es da corrupción descubrira, á vez, a 18/11/03] // Desde diversas instancias dúas novidosas figuras da política: internacionais preténdese substituír o Alfredo Bea Gondar e Mariano Raxoi Plano de Paz asinado entre o Frente son captados en 1981 por Alejandro Polisario e Marrocos por un Acordo López Lamelas, líder nas Rías Baixas Marco que substituiría o Referendo de de batea winstoniana pola fraguiana e Autodeterminación do Pobo Saharauí 16 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

por unha autonomía do Sáhara Occi- administrativista adx Relativo ou dental baixo soberanía marroquí. [saha pertencente á administración. ragalicia.webcindario.com 20/12/03] [PRENSA] No réxime de desigualdade // Ó abeiro deste acordo marco, reali- administrativista, a Administración zaranse actividades e proxectos que está sometida ó principio de legalida- obedezan ós obxectivos das dúas enti- de –que lle impide facer aquilo para o dades, as cales deberán ser concreta- que non a habilita expresamente a lei– das en cadanseu programa de colabo- á Constitución e ás leis de modo xeral, ración específico. [www.galego21.org e ó principio de servicio á colectivida- 20/12/03] de. [TN 09/03/01] [1995-P] [1996-P] acrítico, -a adx Dise daquilo que non fa- aeroespacial adx Relativo ou perten- vorece ou impide o pensamento crítico. cente á navegación aérea ou espacial. [PRENSA] En primeiro lugar, porque [PRENSA] Non vale de nada aquí chama á superación da asunción que, facer desenvolvemento de enxeñería con acrítica autoevidencia, preside aeroespacial porque, que eu saiba, ámbalas dúas fórmulas; a saber: a Galicia non vai botar foguetes nos indiscutida ecuación entre nación e próximos 40 anos, ironiza Hernández. estado. [TN 01/03/00] [TN 01/07/98] [INTERNET] As pertenzas non son eli- [INTERNET] Aínda que amosa unha xidas e fannos entrar nunha relación forte dependencia do seu sector prin- acrítica, moi acolledora; este mundo cipal, a industria manufactureira, es- acrítico da pertenza é necesario. A pecialmente aeroespacial e defensa, participación é aquela que un elixe ou non elixe. [www. camoes.pt 19/11/03] pode dicirse que posúe unha econo- // O seu propósito, lonxe de informar, mía equilibrada con sectores chave estribou ante todo en minimizar a como a da industria agroalimentaria, catástrofe através do ocultamento de agricultura, gandería, industria lixei- dados relevantes e da asunción acríti- ra, mecánica, telecomunicacións, ca –tiña por forza que provocar o banca, servicios financeiros, asegura- sorriso– de versións oficiais dos feitos doras, e turismo. [www.igadi.org que encontraron rápidos desmentidos. 09/12/03] // Alto rendemento nos [www.galizacig.com 20/12/03] // Na motores de avións, automóbiles; medida en que a escola permaneza á avións supersónicos e aplicacións a marxe das TIC, favorecemos por omi- elevadas temperaturas aeroespaciais. sión que os rapaces e as rapazas as uti- [www.galicia2010. com 20/12/03] // licen dun xeito acrítico e, ó mesmo A NASA e expertos da industria aero- tempo, estamos desaproveitando unha espacial cren que existe unha forma espléndida oportunidade para contri- máis segura, intelixente, máis sinxela buír á construcción dun espacio pro- e máis barata para enviar astronautas pio de comunicación. [www.galego en órbita. [www.galicia-hoxe.com 21.org 13/12/03] 22/12/03] [1994-L] [1993-L]

17 Novas palabras GALEGAS

aeroportuario, -a adx Relativo aos actividades de IED nunha deter- aeroportos. minada localización. [www.usc.es [PRENSA] Ademais, indicou que vén 11/12/03] recollido que “mentres que o Estado [1995-L] [GX00] considere esencial a xestión das estructuras aeroportuarias, seguirá aeroxerador sm Aparello usado para asumíndoa, sempre e cando non faga transformar a enerxía eólica en ener- deixación dela ou se privatice”. [OCG xía eléctrica. 28/02/00] // Ante esta situación, [PRENSA] O plan eólico propiciado Macías defendeu establecer co pola Consellería de Industria e Goberno central unha “negociación Comercio prevé un investimento de seria e tranquila” para analizar un 450.000 millóns de pesetas ata o ano novo modelo aeroportuario. [OCG 2005, que permitirá instalar parques 28/02/00] // Por outra parte, a de aeroxeradores cunha potencia total Comisión Europea ten o compromiso de 3.000 M.W. [OCG 02/01/00] // O de presentar no ano 2001 os resulta- problema galego pasa pola inexisten- dos dun exame que se está a facer cia deste listado, estando en principio sobre a posible descentralización todo o territorio exposto á posibilida- aeroportuaria, potenciando o uso dos de de contar cun parque eólico, aeroportos rexionais. [OCG 17/03/00] excepción feita dos nosos Parques [INTERNET] A Consellería é a encar- Naturais, se ben esta excepción non gada de aprobar o Plan Especial do sempre se cumpre e recentemente un Sistema Aeroportuario de Vigo, xa parque natural viu como se aprobaba que ademáis de ao Concello vigués a instalación de varios aeroxeradores afecta aos de Mos e Redondela. [xor- dentro dos seus límites. [OCG nalvigo.org 09/12/03] // En definitiva, 28/02/00] // Segundo Ordás, os par- a estructura aeroportuaria de Galicia ques galegos precisaron un investi- presenta tres instalacións debidamen- mento de 70.000 millóns de pesetas te situadas no corredor máis desenvol- ata agora, e proporcionaron uns 500 vido da Comunidade, a moi pouca empregos directos en Galicia, mentres distancia das máis importantes cida- que as 12 fábricas de compoñentes de des e cun índice superior ó dun ae- aeroxeradores crearon outros 2.000 roporto por cada millón de habitantes postos de traballo. [OCG 25/01/00] (que tan só se adoita presentar en [INTERNET] Entre os proxectos incluí- países ou rexións insulares). [www. dos no antedito anexo I atópanse as galicia2010.com 11/12/03] // Neste instalacións para a utilización da sentido, a existencia de infraestructuras forza do vento para a producción de –equipamento de estradas, ferrocarrís, enerxía (parques eólicos) que teñan dotacións de actividades aeroportua- 50 ou máis aeroxeradores, ou que se rias– como a súa calidade podería ser atopen a menos de 2 quilómetros un factor decisivo de maneira que doutro parque eólico. [www.siam- unha escasa dotación neste tipo de cma.org 19/10/03] // 37 centros de condicionantes factoriais podería limi- transformación (en interior de cada tar en gran medida a realización de aeroxerador) de 0,69/30 kv de 1.600 18 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

KVA de potencia, coa súa correspon- práctica política moito máis pluralista, dente apariencia de seccionamento, integrar a toda outra serie de grupos manobra e protección. [www.inor- ou grupiños nacionalistas que ían de.com 22/10/03] ficando polo medio ou despendura- [1995-P] [GX00] dos. [www.agrileira.com 09/12/03] // Todo o máis, versións de “aggiorna- afterhours sm 1 Local de baile e diver- mento” dos clásicos da esquerda. A sión que abre a altas horas da madru- encarnación política desas actualiza- gada. adx 2 Referido a ese tipo de cións foron as esquerdas refundadas locais. de herencia comunista. Boa fe e ino- [PRENSA] Nesta fin de semana, do 21 perancia son as súas caraterísticas. ao 22, celebrarase o festival de música [www.igadi.org 12/12/03] rock e afterhours. [ANT 17/01/99] // A noite de fin de ano convértese nunha agroalimentario, -a adx Relativo ou mestura entre a máis clásica sofistifi- pertencente á agricultura e á alimen- cación e a provocadora fantasía do tación. after-hours. [TN 01/12/97] [PRENSA] A Consellería de Agricul- [INTERNET] O xornalista conta que as tura, Gandería e Política Agroalimen- mozas e mailos mozos citáronse nun taria declara de utilidade pública e pub da rúa do Franco xa ben entrada a urxente a concentración parcelaria da noite, e que logo remataron a festa zona de Quins (Melón- provincia de bailando e bebendo cubalibres a esga- Ourense). [OCG 03/12/99] lla nunha das discotecas “afterhours” [INTERNET] As asociacións de pro- da capital galega, segundo acreditan ductores e/ou de empresas agrarias e un fato de testemuñas. [moana.paten agroalimentarias (en adiante asocia- tes.com 13/12/03] cións sectoriais) que teñan entre os [1999-P] seus obxectivos a promoción, a mellora das condicións de comercialización aggiornamento sm Actualización ou e/ou a mellora da calidade dalgún modernización. producto agrario ou agroalimentario [PRENSA] Todo o máis, versións de galego (...) [www.xunta.es 10/12/03] // aggiornamento dos clásicos da es- Nun segundo bloque, aínda que xa a querda. [TN 01/11/01] considerable distancia, atópanse as [INTERNET] Flagrante falsidade adora- da por intelectuais centrais e ex-peri- ramas de actividade asociadas ó sec- féricos que visten de razón o que só é tor primario, cun potencial endóxeno propagandístico aggiornamento do que en Galicia é considerable e que vello principio segundo o cal a lingua poderían gozar de importantes pro- é compañeira do imperio. [www. cesos de mellora gracias ás novas tec- redesescarlata.org 11/11/03] // Ese noloxías. É o caso do sector agroali- aggiornamento estratéxico, ese con- mentario (14% das respostas) e da centrarse nun marco de intereses pesca e acuicultura co 12%). [www. comúns á maioría dos galegos, permi- galicia 2010.com 08/10/03] tiulle ó BNG, xuntamente cunha [1995-P]

19 Novas palabras GALEGAS

agroambiental adx Que ten relación Monte Aloia de clima marítimo, dife- coa agricultura e a conservación do renciadas á súa vez polo seu réxime tér- medio. mico. [centros.edu.xunta.es 13/11/03] // [PRENSA] Por outra banda, as medi- Entre os seus proxectos de futuro está das de acompañamento da PAC –ce- acadar o control do seu traballo samento anticipado, medidas agroam- mesmo antes de que este empece, bientais e reforestación de terras agra- –“ser ti o responsable de principio a rias– están a ser aplicadas sen a debi- fin”– por iso acaba de pór en marcha da planificación e obviando os obxec- unha experiencia consistente en con- tivos para as que foron creadas. [TN tactar con proveedores agroecoló- 01/06/01] xicos fixos que o surtan da materia [INTERNET] Determina o marco estatal prima necesaria. [www.elcorreogalle para a aplicación de distintas actua- go.es 15/12/03] // ADEGA apoia unha cións agroambientais, entre as que se agricultura ecolóxica galega, agroeco- atopa a de mantemento de razas autóc- lóxica, ou sexa para todos e para tonas puras en perigo de extinción. todas, que respecte o medio ambiente [www.xunta.es 10/10/02] // Esta orde e sexa socialmente xusta. [www.ade ten por obxecto a regulación e convo- gagaliza.org 20/12/03] catoria das medidas agroambientais de agricultura ecolóxica e de gandería agrogandeiro, -a adx Aplícase ao ecolóxica na Comunidade Autónoma que está relacionado coa agricultura e de Galicia. [www.xunta.es 15/10/02] // a gandería. Esta porcentaxe é ben escasa para pro- [PRENSA] Ameaza a potabilidade da mover medidas agroambientais no augas nas zonas de explotación agro- marco do fomento do desenvolvemen- gandeira máis intensiva e reduce a to rural, medidas das que se podería biodiversidade da flora e fauna acuáti- beneficiar significativamente Galiza. cas. [TN 01/06/01] // (...) incluirá hoxe [www.adegagaliza.org 20/12/03] unha reportaxe sobre as III Xornadas [2000-P] Agrogandeiras Chantada 2000, organizadas por Africer Lugo, Cooperativa agroecolóxico, -a adx Relativo á Chataca e o concello de Chantada. agricultura e a ecoloxía. [OCG 17/03/00] [PRENSA] (...) proporcionarlles bene- [INTERNET] A solución a estes graves ficios económicos, ambientais e sa- problemas pasa ao meu entender nitarios ós agricultores pobres en pola reconversión gradual, efectiva e zonas agroecolóxicas adversas. [OCG completa do actual modelo agrogan- 13/03/00] deiro cara a unha agrogandería eco- [INTERNET] Finalmente a derradeira lóxica, seguindo o exemplo de países clasificación, a de PAPADAKIS, que como Alemaña. [www.adegagaliza. clasifica o clima dende o punto de org 01/12/03] // O informe, titulado vista agroecolóxico, diferencia dúas “O sector agrogandeiro e forestal en estacións a do Porriño e Guillarei con Galiza”, é un amplo estudio que abor- clima mediterráneo e diferencias no da todos os factores que inflúen na réxime térmico, e as de Peinador e o economía rural, así como as súas 20 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

potencialidades e debilidades. [www. fixeron unha forte aposta polo agrotu- anosaterra. com 19/11/03] // Un dous rismo despois de rexentar un negocio grandes prexudicados foron determi- de hostelería en Mallorca (¡vaia cam- nados sectores estratéxicos, digamos, bio!). [OCG 20/12/99] da economía galega, moi importantes [INTERNET] Estes espacios comple- daquela (e hoxe): construcción naval, mentan, mellor ca ningún outro factor, pesca, agricultura e gandería, que a labor que se está a facer actualmen- foron obrigados a drásticos axustes te de recuperación de vivendas tradi- por mor das esixencias de Bruxelas: cionais para seren dedicadas ó agrotu- grandes reconversións de estaleiros, rismo ou turismo rural. [www.forca da frota pesqueira (que aínda non rei.net 10/11/03] // Actividades de tu- remataron), e reducción progresiva rismo alternativo e de lecer, como das cotas de producción leiteira e sendeirismo, agroturismo, sinaliza- agrogandeira, que han continuar no ción de entornos de interese paisaxís- sucesivo –porque é un modelo que tico, etc. [www.galicia-suroeste.com impera na política agraria común da 18/12/03] // Nun futuro próximo esta al- Unión Europea, celme do nacemento dea, abandonada hai moitos anos, vol- da mesma dende o Tratado de Roma–. tará a ter vida como centro de agrotu- [www. agrileira.com 11/12/03] rismo. [www.vieiros.com 22/12/03] [1991-L] [1994-L] agropesqueiro, -a adx Relativo ou airbag sm Dispositivo de seguridade pertencente á agricultura e á pesca. dos automóbiles que consiste nun [PRENSA] O paro rexistrado na pesca coxín de aire situado fronte ao condu- representa un dez por cento no sector tor/a ou aos pasaxeiros/as e que se agropesqueiro. [OCG 10/03/00] incha ao producirse unha colisión. [INTERNET] Os fondos comunitarios [PRENSA] O seu sistema Renault de que recibe o sector agropesqueiro re- Protección (SRP) adáptase perfecta- presentan xa máis do 28% do valor en- mente á túa morfoloxía: Airbags inte- gadido bruto xerado polo mesmo. lixentes conductor e pasaxeiro. [OCG [www. ces-galicia.org 10/10/03] // De 17/03/00] // Equipamento. Airbag feito, en 1971 e por vez primeira, a pro- conductor e pasaxeiro, (...) [OCG ducción agropesqueira aportaba menos 10/12/00] ao PIB galego (o 21%) que a produc- [INTERNET] A partir de aí, entendía o ción do sector industrial (o 26%). maxistrado que cumpriría determinar [www.usc.es 20/12/03] // Poboación se a falta de activación do airbag residente nas vilas de corte clásico, que podía considerarse a causa directa e centralizan espacios agrarios ou agro- inmediata do falecemento. [www. pesqueiros. [xornal.usc.es 21/12/03] consumer-revista.com 11/11/03] // Na automoción estes dispositivos modifi- agroturismo sm Turismo que se reali- carían ós que actualmente se empre- za en zonas rurais. gan no funcionamento do airbag ó [PRENSA] Sjoerd Hers, un holandés medi-las deceleracións. [xornal.usc.es de Rotterdam, e Mari Paz, maragata, 11/12/03] // A oitava Setmana da

21 Novas palabras GALEGAS

Ciencia en Cataluña desvelou prendas e mesmo séculos, o ataque ás Torres téxtiles con protección solar integra- Xemelgas, que se puido contemplar. da, chalecos con sistemas de airbag [www.elcorreogallego.es 11/12/03] ou chaquetas con calefacción ou siste- [1991-L] mas de navegación para mensaxeiros. [www.galicia-hoxe.com 06/12/03] alegal adx Dise do que está á marxe da [1995-P] legalidade. [PRENSA] A proliferación de prazas aldea global sf Nome que se dá ao hoteleiras alegais no país prexudica o planeta terrestre considerado coma un negocio dos hoteleiros legalmente ins- mundo fortemente interconectado talados. [TN 01/08/98] polas comunicacións e interdepen- [INTERNET] No seu caso, o fomento dente no político e no económico. do asociacionismo veciñal respostará [PRENSA] De ser así, Galicia afogará a unha estratexia de achegamento ás no século XXI entre o silenciamento problemáticas sociais e unha oportu- que lle impón a globalización ás nidade de participación na vida políti- sociedades e culturas que non se fan ca, amparándose no consentimento presentes nin se nomean, que non tácito dos Gobernadores Civís ao acti- buscan a expresión da súa diferencia vismo alegal das asociacións. [www. nesa aldea global. [OCG 01/03/00] // iaga.com 11/12/03] // Ambos os Tense falado moito da aldea global. expertos ofreceron onte unha rolda de Pero esta concepción do sistema prensa tras celebrarse unha xunta socioeconómico mundial non é axei- directiva nacional da Feplac en tada. [TN 01/12/97] Santiago, e ambos coinciden en sina- [INTERNET] Co “mouse”, dirixín a lar que o leite que custa na tenda ponteira cara á ícone do servizo “on- menos de 0,49 euros ten moitas posi- line” e fixen funcionar o programa... bilidades de ser alegal ou de non ser Daba asi os primeiros pasos matu- leite, senón lactosueros e outros com- tinos pola Aldea Global. Vía módem postos similares. [www.galicia-hoxe. e através da liña de teléfono, entrara com 12/12/03] // As condicións labo- no ciberespazo. [www.galizacig.com rais de moitas mulleres, e sobre todo 13/12/03] // Fronte a esa “manipula- de homes e mulleres novas, son de ción” humanitarista, cómpre aplicarse auténtica explotación: incumprimento con empeño ó diseño de políticas a do Estatuto dos Traballadores, ausén- medio e longo prazo que contribúan á cia de “comités de empresa” na em- erradicación da pobreza e do atraso, o presa onde traballan, realización de auténtico núcleo duro de tódalas cri- contratos ilegais ou alegais, violación ses políticas e sociais que hoxe habi- da lexislación laboral, retribución con tan na nosa pequena aldea global. soldos mínimos, etc. [www.galizacig. [www.igadi.org 21/12/03] // Estamos com 10/12/03] na aldea global da que falaba [1995-P] McLuhan hai trinta anos’’, di, e como mostra alude ó acontecemento máis alta velocidade sf 1 Liña de ferrocarril traumático dos últimos anos, décadas, en que se poden alcanzar velocidades

22 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

superiores aos 300 km/h. 2 Liña de José Antonio, Luis Gorgoso e Rianxo comunicación que permite a transmi- (2A, 52’). [OCG 28/02/00] Árbitro: sión rápida de datos. Codesido Mosquera, (Santiago). Ama- [PRENSA] “os estudios previos sobre rela ós xogadores Vivó e Berto; Mané alternativas de trazado e viabilidade e Moisés. [OCG 28/02/00] financeira” da rede de ferrocarril de [INTERNET] Na primeira falta pódese alta velocidade. [OCG 31/01/01] interpretar que o xuíz interpretou que [INTERNET] A Comisión Europea Jesús cometeu unha acción perigosa. aprobou onte a lista de proxectos prio- “Non chego a contactar co rival, aínda ritarios inmediatos que se beneficiarán que o árbitro me di que si, que lle dos investimentos previstos na chama- toco. O contrario dime que non o da “iniciativa de crecemento’’, entre toquei, pero igual me sacou a amare- os que figura o Tren de Alta Velo- la’’, subliñou. [www.galicia-hoxe.com cidade entre Vigo e O Porto. [www. 14/12/03] // Jesús Torres viu dúas ama- galicia-hoxe.com 11/10/03] // Todo relas no partido ante o Toledo e reci- isto está apoiado por axeitadas cone- biu a segunda expulsión en só sete xións internas e externas; as internas, xornadas da Liga de Segunda División B. [www.galicia-hoxe.com 19/12/03] na cidade e na súa área de influencia, [1995-P] facilitan a mobilidade cun sistema intermodal de comunicación (vías ambientalista s 1 Persoa dedicada á rápidas -inclúe a terceira ronda-, auto- protección do medio natural. adx 2 buses, metro lixeiro e tren de proximi- Relativo ou pertencente á protección dades), e as externas conforman un do medio natural. sistema viario de autoestradas e auto- [PRENSA] Ambientalistas alertan de vías, ferroviario –tradicional e de alta que o monte galego está “enfermo”. velocidade– e conexións aéreas e [OCG 17/03/00] marítimas tanto nacionais como in- [INTERNET] A Constitución debe ter ternacionais. [www.aytolacoruna.es un Protocolo sobre Desenvolvemento 11/11/03] // O convenio de 20 de Sostíbel, como defende a comisaria de decembro de 2000 polo que se com- medio ambiente Margot Wallström, co prometían 962 millóns de Euros apoio de organizacións ambientalis- (160.000 millóns de ptas) na millora tas, sindicais, de defensa dos dereitos integral de toda a rede convencional humanos e de desenvolvemento so- galega e na construcción do Eixo cial. [www.vieiros.com 10/11/03] // E Atlántico en Alta Velocidade. [www. que son uns “fundamentalistas” incapa- xunta.es 21/12/03] ces de recoñeceren o labor “ambien- [1991-L] talista” da Xunta e das empresas eléctri- cas? [www.geocities.com 20/12/03] // amarela sf Cartón da mesma cor que, Omnibus é unha revista electrónica gano fútbol, simboliza unha sanción dis- lega que inclue diversas seccións, unha ciplinaria leve. delas sobre ecoloxia, coordenada polo [PRENSA] Árbitro: Fernández Pérez, ambientalista Xosé Manuel Penas Pati- (Vigo). Amarela ós xogadores Fabio, ño. [www.adegagaliza.org 22/12/03] Nacho e ó adestrador Manolo Núñez; [1991-L]

23 Novas palabras GALEGAS

americanizado adx Que sufriu un unicamente cun velo e a voda de Pau proceso de asimilación por parte da Casals coa súa muller Marta. [www. cultura e da lingua dos Estados galicia-hoxe.com 17/05/04] // Harrison Unidos. Ford ofrece unha brillante interpreta- [PRENSA]“Pero o que el quería era ser ción de Book, o policía que os prote- actor e co nome americanizado de xe introducíndose na pacífica comuni- Isadore Demsky asistiu á prestixiosa dade Amish de Pensilvania. [www. Academia Americana de Artes Dramá- galicia-hoxe.com 19/05/04] ticas en Nova York.” [OCG 16/02/01] [INTERNET] A máis de que escribes un anafilmismo sm Falta de cultura cine- castelán horroroso que queres disimu- matográfica. lalo con frases de inglés americanizado. [PRENSA] (...) que sabe do anafilmis- [www.melodysoft.com 15/10/02] // mo universal da maior parte dos es- Tanto a súa chegada como a súa inte- pectadores. [ANT 05/11/98] gración na sociedade como coloniza- dores permanentes fomentábase activa- anarcocapitalismo sm Capitalismo mente, con pequenas excepcións. De que non se somete a ningún tipo de feito, os emigrantes tendían a integrarse regras e que busca os propios inte- co paso do tempo –en tres xeracións, reses. de acordo coa teoría clásica de Park–, e [PRENSA] Ás veces incítanos os convertíanse en ‘americanizados’ ou propios gobernos, que acaban pro- ‘australianizados’. [www.emi ducindo monstros. No escenario es- gratio.com 10/12/03] pañol temos a escala un deles, pro- [1998-L] tagonizado por Telefónica e o BBVA. ¿Imos cara ó anarcocapitalismo? [TN amish sm 1 Seita menonita dos Estados 01/03/00] // O mellor goberno é o Unidos que forma unha comunidade menor goberno, sosteñen como máxi- illada en Pensilvania e que rexeita o ma os abandeirados do anarcocapita- progreso tecnolóxico. adx 2 Referido a lismo que cren que na “monarquía” este grupo. está a solución ós seus problemas. [PRENSA] Non estamos referíndonos [TN 01/03/00] tampouco a excepcións étnicas como a dos misquitos, os amish ou os es- anarcosindicalismo sm Doutrina quimós, estamos falando das fron- política que lles atribúe aos sindicatos teiras culturais que atravesan os gran- un papel fundamental na loita obreira des Estados centrais da Unión. [TN para conseguir un cambio social. 01/07/98] [PRENSA] Constancio Romeo e Enri- [INTERNET] Na serie ‘On the Beach’ que Taboada, todos vencellados ao mostra a harmonía do amor a través anarcosindicalismo galego, morrerían dos contrastes, como por exemplo, a antes do 36. [ANT 20/08/98] parella amish charlando cunha parella [INTERNET] A iniciativa do Congreso máis contemporánea na praia, en ‘The da Paz veu da man dos anarquistas couples’, ou a diferencia entre unha ferroláns, nunha época de revitaliza- voda nudista coa prometida vestida ción das ideas libertarias; despois de 24 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

moitos anos de relativo afastamento implantación da CNT nos portos de das sociedades obreiras o anarquismo Espasante, O Barqueiro (este xa en voltaba a situar o seu campo de 1936) e incluso ata Celeiro. [www. acción na loita sindical, coa aparición ainfos.ca 11/12/03] do “anarcosindicalismo” como teoría [1977-L] [GX00] orientadora da praxe libertaria. [www. unionlibertaria.org 11/12/03] // A pe- androcéntrico, -a adx Referido ao netración do anarcosindicalismo na sistema de valores que se basea no comarca atopaba grandes problemas home. para consolidarse, polo ambiente [PRENSA] Un modelo educativo pechado característico das zonas androcéntrico puidera ser susceptible rurais neses anos, no que a igrexa e o de ser transmitido inconscientemente caciquismo tiñan un control case que no ámbito escolar polos propios res- absoluto da poboación. [www.ainfos. ponsables. [OCG 28/02/99] ca 19/12/03] [INTERNET] Das múltiples formas de [1977-L] [GX00] violencia que padecemos as mulleres neste sistema androcéntrico e sexista anarcosindicalista s 1 Seguidor/a do –anuncios, contratos precarios, falta anarcosindicalismo. adx 2 Relativo ou de paridade, tráfico de mulleres, em- pertencente a esta doutrina política. pobrecemento, prostitución, etc.– hai [PRENSA] Segundo parece, a nova unha, tan extrema e visible, que xa a organización foi esmorecendo até imos percibindo como unha forma que en 1992 os anarcosindicalistas específica de violencia contra as poñen en pé a súa AIT en Berlín. mulleres: o asasinato. [www-stegsindi [ANT 20/08/98] cato.org 18/11/03] // Un Plan Estra- [INTERNET] O longo da súa lectura téxico para a prevención da violencia chama a atención o enfrontamento de xénero nas zonas afectadas, porque entre as sindicalistas socialistas e as a violencia virá con cada onda e cada defensoras das ideas anarcosindicalis- marea a azotárlle-la cara, psicoloxica- tas. [www.ugtgalicia.org 11/10/03] // mente, fisicamente, en cada porto en E, ainda de xeito más cercano, atopa- cada aldea escollera o vento que máis mos a experiencia da escola artellada teña interiorizado do discurso andro- polos traballadores do porto ferrolán céntrico. [www.rianxo.com 22/12/03] no seu local social, da que apenas // Todas sen nome ou todas Ilduara temos novas, excepto da súa existen- Eriz/Adosinda (oposición que, en dis- cia e do traballo que fixo nela o mili- tintos planos, se pode ler así pragma- tante anarcosindicalista Manuel Val- tismo/utopía, ou descrición/ narra- cárcel Cancela. [www.unionlibertaria. ción, ou coro/heroína, ou vós/eu), xa org 18/11/03] // Do mesmo xeito que que a anonimia imposta pola histo- a existencia da F.R.I.P. posibilitou a riografía androcéntrica imposibilita expansión da organización anarcosin- escadas de Xacobe con retorno aos dicalista mariñeira polos mais impor- nomes perdidos das nais (Nínive, 26). tantes portos do Cantábrico, a existen- [web. usc.es 22/12/03] cia do S.I.P. de Cariño posibilitou a [1991-L] [GX00]

25 Novas palabras GALEGAS

anormativo, -a adx Que non se axus- Ceda desenvolven en España unha ta á norma. política antiautonómica. [bovedaen- [PRENSA] A homosexualidade deixa pontevedra.acordando.com 13/12/03] por fin de percibirse como expresión [1995-P] desviada ou anormativa e comeza a ser posible pensala en pé de igualda- antiautonomista adx Que é contrario de coa forma máis maioritaria. [TN ás autonomías. 01/02/00] [PRENSA] A irreversibilidade do pro- [1995-P] ceso da consolidación democrática do réxime autonómico é un feito incues- antetítulo sm Título secundario que tionable evidenciable tanto na desa- precede ao principal, normalmente parición progresiva de forzas anti- nos xornais. autonomistas como no fortalecemen- [PRENSA] Esta portada ilústrase cunha to do carácter. [TN 01/10/97] gran foto e cun gran titular e o antetí- [INTERNET] Era tarde, porque estaban tulo destacado. [OCG 10/12/00] as eleccións de novembro, con triun- [INTERNET] Os artigos de opinión, fo da dereita antiautonomista, frearon análises, series e similares irán sempre o proceso. [www.galiciadigital.es encabezados cun antetítulo específi- 11/11/03] // O mesmo mitin antiauto- co. [www.elcorreogallego.es 15/10/02] nomista de Madrid foi un verdadeiro // O álbum inclúe na súa portada un fracaso, se se considera a calidade dos antetítulo que o sitúa na hipotética oradores e a pobreza dos seus discur- serie “Galicia nas guerras napoleóni- sos, nada significa que nunha grande cas”. [www.culturagalega.org 15/10/02] cidade se enchese a praza de touros. // Curiosamente, só o xornal “La [www.igadi.org 11/10/03] // Cando Región” se fixo eco da noticia baixo saiu o estatuto de autonomía saímos titular: “Una placa con mucho man- cunha canción radical que non era do”, e un antetítulo que precisaba que antiautonomista, senón que denuncia- “El alcalde de Lobeira inauguró “su” ba que os que estaban montando no calle colocando la placa en su casa”. machiño e que estaban cepillando a [www.acontrafio.com 15/10/02] autonomía eran os que anos antes esta- [1991-L] ban manchados de sangue e eran radicalmente antigaleguistas e antidemó- antiautonómico, -a adx Dise do que cratas. [www.galego21.org 21/12/03] está en contra das autonomías. [1989-L] [PRENSA] E tal vez por iso o secretario xeral namorado da lúa agora se reafir- anticapitalismo sm Conxunto de me nas súas declaracións de munici- actitudes, ideas ou tendencias contra- palismo, o que é cousa vella nel, vella rias ao capitalismo. teima antiautonómica: léanse se non [PRENSA] O seu anticapitalismo as súas declaracións na súa biografía levouno, cando viu que esa moderni- autorizada. [TN 13/07/98] dade triunfaba. [OCG 25/02/00] [INTERNET] A partir de 1934, o Par- [INTERNET] O anticapitalismo nacio- tido Radical en alianza co dereitista nal-católico vai da man da xenofobia 26 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

e do antisemitismo; para estes secto- San Francisco. As reivindicacións des- res, o país está vendido ó capital inter- te grupo tiveron como obxectivo os nacional xestionado por unha conspi- medios de comunicación, aos que ración xudeo-comunista que dilapida acusan de manipular a realidade a as riquezas dun país que hai tres déca- favor do goberno federal e negar datos das era a décima potencia económica como “o aumento espectacular de mor- do mundo. [www.igadi. org 09/11/03] taldade infantil no Irak desde 1991”. // Web de mulleres nacionalistas gale- [www.anosaterra. com 11/12/03] gas. Documentos, novas e información [1977-L] [GX00] de actividades sobre feminismo, nacionalismo e anticapitalismo. [buscador. anticarro adx Destinado a destruír os vieiros.com 10/12/03] // Porén, os tem- tanques de guerra. pos mudan, o anticapitalismo medra e [PRENSA] (...) granadas Mecar de 83 o marxismo parece seguir a ser unha milímetros anticarro. [OCG 03/06/00] ferramenta pouco despreciável. [www. [INTERNET] So poderán quedar uns galizaalternativa.org 11/12/03] 500 ou 600 homes para control das [1977-L] fronteiras, para gardar dos monumen- tos históricos, para a localización da anticapitalista adx Que é contrario minas antipersonais e anticarro e para ao sistema capitalista. tarefas de coordenación coa Korf. [PRENSA] (...) asumindo tacitamente a [www.igadi.org 10/12/03] // Aparecen Constitución e o Estatuto, desbotando granadas de morteiro e anticarro en mesmo o seu anterior radicalismo dúas praias de Cobas, en Ferrol. anticapitalista e antieuropeo para se [perso.wanadoo.es 10/12/03] // Por manifestar socialdemócrata. [TN detrás dos muros hai foxos anticarro 01/11/97] // Son os reis do directo e e, cada mil metros, un posto de obser- das letras anti-capitalistas, a prol da vación con quince homes. [saharaga insubmisión e por unha Cuba libre. licia.webcindario.com 10/12/03] [OCG 24/12/98] [1995-L] [INTERNET] En nome deste princípio, a UPG apoia a auto-organización da anticastrista adx Que é contrario a clase operária e demais clases popula- Fidel Castro ou á súa política. res galegas en organizacións de masas [PRENSA] Na tardiña, medio cento de cunha perspectiva anticapitalista e an- anticastristas manifestáronse. [ANT ticolonial. [www.uniondopovogale 22/10/98] // Fidel tentou disipar as dú- go.org 12/10/03] // O carácter antica- bidas sobre o seu estado de saúde, seica pitalista do sistema é medular. Nin- infundadas e procedentes do mesmo guén escoitará defensas alucinadas do Miami no que Mas Canosa, o Presi- mercado, de privatizacións ou de bol- dente da anticastrista Fundación Na- sas de valores. Pero o mercado é o rei cional Cubano Americana, permanecía no sector turístico e con el as desigual- ingresado na unidade de cuidados dades son o pan de cada día. [www. intensivos. [TN 01/12/97] igadi.org 10/12/03] // Pola outra, unha [INTERNET] A empresa foi vendida por protesta anticapitalista tomou parte de telefónica a Mas Canosa, anticastrista

27 Novas palabras GALEGAS

de pro e principal accionista de Mas xiosas, á relixión ou ao clero, espe- Tec, a empresa compradora, que dende cialmente ao católico. que fixo esta operación leva gañado en [PRENSA] De América vén o anticleri- bolsa máis de 30.000 millóns de pese- calismo –os avós eran masóns haba- tas. [www.uvigo.es 11/11/03] // Unha neiros e metíanse cos curas: ¡Ei, que te oposición que está moi lonxe de postu- pilla Canalejas! [TN 01/12/97] ras burdas e anacrónicas pro-yanquis [INTERNET] A súa ideoloxía republi- como son as que defenden dunha cana e federal e o seu anticlericalis- forma casi xeralizada, no exilio anti- mo fixéronlle levar unha vida incó- castrista de Miami, auténtica gusaneira moda nun medio hostil. [www.sek.es de imperialistas. [www.geocities.com 19/12/03] // A análise detallada do cris- 17/12/03] // O xornalista cubano Jesús tianismo, o protestantismo, o ateísmo ou Díez, anticastrista agora residente en manifestacións doutra índole como o Madrid, decidiu crear, xunto con outros priscilianismo, o paganismo, o clerica- profesionais opositores ao réxime de Fi- lismo ou o anticlericalismo son xulga- del Castro, un xornal en liña que conte o das obxectivamente en varios artigos. que non conta o oficial Granma. [www. [www.enciclopediagalega.com 21/12/03] mediaoleproductions.com 21/12/03] // Para redimir a Galicia pensan sobre [1996-L] todo no anticlericalismo e con el fan unha mestura de socialismo español, anticelulítico sm Produto cosmético comunismo ruso e masonismo america- que serve para combater a celulite. no, cocidos nos fornos de infindas socie- [PRENSA] Doce millóns de mulleres dades, sub-sociedades e pros. [www. utilizan barra de beizos e case oito leite geocities. com. 22/12/03] corporal, mentres que os productos [1980-L] [GX00] menos usados son a crema de contorno de ollos, que consomen só dous mi- anticomunista adx Que é contrario llóns de españolas, as antiengurras (1’9 ao sistema ou doutrina comunista. millóns) e os anticelulíticos (400.000). [PRENSA] Non tivo acougo nin seque- [OCG 02/01/00] ra nos Estados Unidos, onde foi vícti- [INTERNET] Outros tratamentos como ma da censura e da crecente inquina drenaxes linfáticas, peelings, masaxes, anticomunista. [TN 13/07/98] envolvementos en barro, reafirmante e [INTERNET] As teses de Ferrín foron anticelulíticos, entre outros, custan recollidas pola maioría da esquerda entre 15 e 45 euros. [revista. consu- galega do tardofranquismo, que tiñan mer.es 21/12/03] // O uso de máscaras a Piñeiro por un anticomunista e tensoras e os xeles reafirmantes, así mesmo por un axente da CIA. [www. como todo tipo de anticelulíticos que culturagalega.org 18/11/03] // Non corrixan a flaccidez deben posporse obstante, a reacción burguesa, na súa ata remata-la lactación. [revista.con renovada campaña anticomunista, sumer.es 21/12/03] presenta a bancarrota do revisionis- mo, é dicir, o fracaso total da súa teo- anticlericalismo sm Actitudes ou ten- ría e política para a clase obreira, co- dencias contrarias ás institucións reli- mo “a derrota do comunismo”. [www.

28 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

antorcha.org 22/12/03] // Neses meses sión para Prado y Colón de Carvajal aparecen no mesmo medio artigos por un presunto delicto de apropia- contra a “Literatura obscena” (de R. ción indebida e esíxelle que devolva ó Outeiriño), defensas da encíclica pa- grupo Torras 1900 millons de pesetas. pal sobre o matrimonio e textos como [www.geocities.com 10/10/03] // Car- “Pistoleros y comunistas” de marcado denal dixo falar a favor dos fiscais carácter conservador e anticomunista. cando defendeu a súa preparación [www.ctv.es 22/12/03] para afrontar todos os temas, aínda [1977-L] [GX00] que tivo que recoñecer que a crecente complexidade social dificultaba anticonstitucionalista sm Dise do que a mesma persoa fose competente que está en contra dunha determinada en temas tan dispares como “antico- constitución. rrupción, medio ambiente ou fami- [PRENSA] Despois de sinalar que as lia”. [www.anosaterra.com 16/11/03] opinións de líderes do PNV (...) “abren // O bloque anticorrupción sumaba unha porta do entendemento entre daquela unicamente 46 escanos dos constitucionalistas e anticonstitucio- 92 escanos do Parlamento, pero, o 23 nalistas”. [OCG 01/03/00] de agosto, o deputado liberal Fer- [INTERNET] Outra palabra complica- nando Avellán anunciou o seu apoio da para Zapatero é ‘autonomías’. Al- ao desaforo. [www.hedra.es 10/12/03] gúns nacionalistas tensan demasiado [1995-P] a corda e pretenden rompela sen que ata o momento o que vai ser presi- antidepresivo adx Que serve para dente fixera ningún xesto para pór no evitar ou controlar a depresión. seu sitio os anticonstitucionalistas, [PRENSA] Myriam Chapelin deu a nin sequera chamou a atención a un coñecer en París as conclusións do tra- Maragall que saca a diario os pés do ballo sobre o chocolate, e resulta que prato. [www.galicia-hoxe.com 18/05/04] é antidepresivo. [OCG 25/02/00] [INTERNET] É máis probable que anticorrupción adx Que está en con- unha depresión se volva crónica tra da corrupción política e econó- cando hai peores taxas de remisión, mica. un maior número de recaídas e reco- [PRENSA] O ministro de Interior, rrencias e cando a duración do trata- Jaime Mayor Oreja, asegurou onte en mento antidepresivo non é a axeitada. Bruxelas que os cables telefónicos do [www.galcia-hoxe.com 02/12/03] fiscal anticorrupción Jiménez Villarejo [1995-P] [GX00] estaban “pelados” [OCG 03/12/99] // “O fiscal anticorrupción Castresana e antidisturbios sm Policia destinado/a a defensa do ex presidente atlético, a previr ou desfacer altercados. adx Jesús Gil, discreparon sobre a data na Relativo a ese grupo policial ou aos que apareceron eses xustificantes.” métodos de actuación que segue. [OCG 08/03/00] [PRENSA] Cordóns de antidisturbios [INTERNET] O fiscal anticorrupción rodean aos tractores. [ANT 08/04/99] pide catro anos e dous meses de pri- // Os incidentes xurdiron ó tratar de

29 Novas palabras GALEGAS

evitar as forzas de antidisturbios o [PRENSA] Os executores do control corte da autoestrada de entrada a anti dopaxe disposto polo Consello Xixón. [OCG 26/11/99] // Os traballa- Superior de Deportes avisaron ó Celta dores de Naval Gijón volveron colo- de que en tres cuartos de hora estarían car barricadas nas inmediacións do alí, na Madroa. [OCG 26/02/00] estaleiro a primeira hora, onte pola [INTERNET] Agora mesmo un dos tarde, feitos similares produciron ó temas de máis actualidade son os con- longo de toda a mañá enfrontamentos trois antidopaxe. ¿Cando se van poñer con efectivos antidisturbios da Policía en funcionamento? ¿E se van facer só Nacional. [OCG 07/03/00] ós xogadores ou tamén os árbitros? [INTERNET] En troca, acelerou os seus [www.galicia64.com 11/10/03] // As plans represivos, expresados nunha súas ledas e espontáneas expresións “instrución militar extraordinaria anti- xestuais e locuacidade transfórmanse disturbios”, para ser posta en práctica en serias e meditativas só nun momen- por Agrupacións Tácticas Antidis- to ó longo da entrevista, cando avoga turbios, fortemente armadas. [www. a favor dos seus compañeiros e contra galizaciga.com 15/11/03] // A resposta a presión á que se ven sometidos do goberno de Oaxaca deuse o día 12 polos reiterados controis antidopaxe: cando decide enviar 1000 antidistur- “o único que pido é que se midan bios con gases lacrimóxenos e cans de tódolos deportes por igual, non temos ataque, resultando 11 personas feri- por qué se-los únicos sospeitosos”. das, 6 desaparecidos e 4 encarcela- [www.econsumer.com 17/12/03] // A dos. [www.hedra.es 18/11/03] // Os tamén exclusión de Riu Ferdinand de parvos somos Nós, os que ousamos Inglaterra ó non asistir a un control rebelar-nos contra as Tebras e preferi- antidopaxe, a suposta implicación de mos a Vida á –que din algúns– nosa dous xogadores do Leeds United seguridade, os que levamos os paus dos nunha violación, e a presunta ameaza antidisturbios e as ameazas de quen os de folga dos internacionais son os dirixe. [www.acontrafio.com 15/12/03] temas que hoxe ocupan as portadas [1995-P] dos diarios británicos. [www.galicia- hoxe.com 17/12/03] antidivismo sm Actitude daquela [GX00] poersoa que foxe do protagonismo e da autogabanza. antidroga adx Que está destinado/a [PRENSA] Barbara Hendricks está a perseguir o consumo e tráfico de considerada pola crítica como unha drogas. das mellores sopranos da actualidade, [PRENSA] A Plataforma antidroga de- pero paralelamente ten unha persona- nuncia que os narcos están comprando lidade que a fai aparecer como o anti- lotería premiada. [OCG 24/12/98] // divismo personificado. [TN 01/09/98] Tamén se potenciaron os servicios aéreos e marítimo e a Policía xudicial, antidopaxe adx Aplícase á acción ou que aumentou en 223 os seus efectivos normativa destinada a perseguir ou e que puxo en marcha doce equipos de castigar a dopaxe. delincuencia organizada e antidroga

30 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

(Edoas) e un central e 55 equipos mu- tica e, xa que logo, da súa tradicional ller-menor (Emumes) con 120 com- fonte de poder político (perda de peso poñentes. [OCG 03/01/00] // (…) o nos novos movimentos sociais, moitas símbolo da loita antidroga e contrasu- veces a prol do independentismo, blevadora das Forzas Armadas no sur actitudes ambigüas respecto á folga de Colombia. [OCG 26/12/98] xeral e antiecoloxistas na crise das [INTERNET] As asociacións antidroga vacas tolas, etc. [www.espacioalterna están dispostas a iniciar unha campa- tivo.org 10/12/03] ña para evitar que o xuíz titular do Xulgado de Instrucción número 1 de antiestadounidense adx Dise do Vilagarcía, José Antonio Vázquez Taín, que se opón a Estados Unidos ou aos sexa trasladado a outra instancia de seus habitantes. maior rango no mes de marzo. [PRENSA] Na procesión moitas perso- [www.vieiros.com 21/10/03] // Segun- as coreaban lemas antiisraelís e ando a Guarda Civil, Pablo Vioque ama- tiestadounidenses pedindo “vinga-las ñou unha trama para matar ao tenente víctimas”. [OCG 24/12/98] // Iraq con- fiscal antidroga da Audiencia Na- memorou onte o oitavo aniversario da cional, Javier Zaragoza, a dúas teste- Guerra do Golfo de 1991, con mani- muñas e a dous letrados, entre eles a festacións anti-estadounidenses, men- súa avogada. [www.anosaterra.com tres que a tensión continúa preto dun 01/12/03] // O editor xeral do diario mes despois dos ataques norteameri- ‘El Comercio’ de Quito, Marco Arauz, cano-británicos contra o país. [OCG asegurou que o seu periódico non 17/01/99] relevará a identidade das fontes que [INTERNET] A súa decisión non foi apuntaron que a campaña electoral do unha manifestación dun xuvenil virus presidente de Ecuador, Lucio Gutié- antiamericano. O PSOE, non é rrez, recibira uns 30.000 dólares de antiestadounidense porque un par- César Fernández, un empresario e ex tido que aspira ó Goberno non gobernador de Manabí detido en pode selo. [www.galcia-hoxe.com outubro nunha operación antidroga. 18/12/03] // A caída do sha de Irán en [xornalistas.com 13/12/03] 1979 e a chegada ó poder dun réxi- [1995-P] [GX00] me fundamentalista marcadamente antiestadounidense fixo do Iraq de antiecoloxista adx Dise da actitude Hussein un aliado fiel para Washing- ou comportamento contrario ao eco- ton na rexión, xunto a Arabia Saudita loxismo. e Exipto. [www.igadi.org 11/12/03] // [PRENSA] (...) ou co antiecoloxista Moitos iraquís cren que o período do “matar dous paxaros dun tiro”. [ANT Ramadán suporá unha das máis duras 18/06/98] probas ás forzas da Coalición que [INTERNET] A actividade institucional encabeza EEUU, e sobre as que as do BNG consumiu non poucas das guerrillas antiestadounidenses acre- súas enerxias nun traballo político centan a diario os ataques. [www. cada día máis afastado da Galiza polí- galicia-hoxe.com 17/12/03]

31 Novas palabras GALEGAS

antieuropeísmo sm Conxunto de dación Belenosé unha das máis beli- actitudes, ideas e tendencias contra- xerantes con Galicia, sendo varios rias á Unión Europea. deles abertamente antigaleguistas, [PRENSA] Asegurarse unha maioría publica a revista “Asturies” onde o suficiente que lle permitirá tomar movemento nacionalista galego non medidas para achegarse ás condicións sae nunca ben parado. [www.vieiros. de Maastrich, evitar que o antieurope- com 21/12/03] // Nos meses de abril e ísmo se concentrase en torno ó FN. xullo deste ano de 1992 saíron os [TN 01/06/97] // (...) coas eivas de número cero e un de A Freita, unha nacemento dun BNG sospeitoso de revista editada por nós, toda en gale- cabalgar sobre os catro xinetes da go, que ademáis de ser o organo difu- apocalipse: o independentismo, o sor da M.D.G.A. será un medio pra marxismo, o antieuropeísmo e a inca- loitar contra os ataques antigaleguis- pacidade de xestión. [TN 01/11/01] tas que tan acotío se fan desde Ovie- [INTERNET] No seo da Igrexa Católica do. [www.amesa.org 22/10/02] polaca persisten os máis rancios fun- [1989-L] damentalismos, expresados en forma tanto de antisemitismo (Henryk Jan- antiglobalización adx Dise daquilo kowski, ex-confesor de Walesa) como que é contrario á xeneralización e uni- de xenofobia e antieuropeísmo (prin- formización das dinámicas políticas e cipalmente a Radio Maryja que anima económicas en todo o mundo. o padre Tadeusz Rydzyk). [www. [PRENSA] A estratexia da presidencia igadi.org 11/12/03] belga da Unión Europea (UE) para con- [1997-P] trola-las manifestacións antiglobaliza- ción superaron, con éxito, a primeira antigaleguista adx 1 Dise do que está destas protestas, con motivo da reunión en oposición radical ao galeguismo ou que onte, venres, realizaban os mi- ao galego. 2 Que se opón á normali- nistros de Comercio da UE. [OCG zación do uso da lingua galega. 08/09/01] // (...) que converteron o Foro [PRENSA] Fronte a isto, o PSdG pro- nunha fortaleza e impediron ós mani- cede no seu discurso público e as acti- festantes antiglobalización chegar a este tudes e imaxe dos seus dirixentes máis pintoresco lugar. [OCG 31/01/01] significativos a desgaleguizar progresi- [INTERNET] Non é menos certo que ese vamente a súa mensaxe, da man dun estado de opinión é resultado de que en secretario xeral localista e antigale- Francia o movemento antiglobalización guista. [TN 01/11/97] ten unha forte presencia e organización. [INTERNET] E pídelle a ese catedráti- [www.igadi.org 15/10/02] // Cando co antigaleguista que “lea, ou faga policías, economistas, altoexecutivos, que lle traduzan un poema de e marchosos antiglobalización se xun- Cabanillas ‘Meu carriño’; fíxese na ten en Davos, volveremos a vivir o es- talla de Asorey ‘O Tesouro’; medite petáculo, alomenos informativamente, sobre aquel debuxo de Castelao, no da Confusión. [bulletin.tripod.com que un paisano galego, ante un cartel 15/10/02] de touros, exclama ‘Lástima de bois’. Sin. antimundialización. [www.igadi.org 11/12/03] // A Fun- [2000-P]

32 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

antigobernamental adx Aplícase ao que se lle atribúen unhas característi- que é contrario ao goberno constituído. cas contrarias ás que distinguen o [PRENSA] Donald Woods traba ami- heroe clásico. zade con Steve Byko, activista de cor, [PRENSA] Nesa solitaria rúa vive un antigobernamental. [OCG 10/03/00] antiheroe vencido polas circunstan- [INTERNET] A influencia de don Ca- cias vitais. [ANT 17/01/99] milo levouno a participar daquela en [INTERNET] O protagonista, Luís, distintas reunións antigobernamentais. realmente un antiheroe, por vividor e [www.cigmigración.com 18/12/03] // elitista, ó longo do seu ir e vir polo Mentres constrúe unha presa en país que descoñece e de remexer no Tecala, un país situado nos Andes, o pasado, realiza unha descuberta que enxeñeiro xefe norteamericano Peter nos fala da inestabilidade de calquera Bowman é capturado por forzas anti- circunstancia vital. [www.xerais.es gobernamentais durante unha incur- 17/12/03] // Pero, con vinteoito anos, sión na capital. [www.galicia-hoxe. o seu natural de antiheroe meteulle na com 19/12/03] cabeza que aquel triunfo era ser chos- [1999-P] co en terra de cegos, que a súa pintura non tiña outro fin que o esteticista, antiguerrilleiro, -a adx Que se opón que era unha cámara escura que pin- á guerrilla ou está destinado a comba- taba por catro cartos o que lle manda- tela militarmente. ban, e que, de seguir así, acabaría de- [PRENSA] Unhas bases nas que se ins- corando o Valle de los Caídos. [www. truía sobre a metodoloxía antiguerri- sargadelos.com 21/12/03] // Na coci- lleira e, por suposto, en sofisticadas ña de Nai Leone viña ó mundo Gar- técnicas de tortura. [ANT 10/09/98] field: un gato con vocación de antihe- [INTERNET] Sen embargo, e a diferen- roe que non obstante se converteu cia do seu propio discurso antiguerri- logo nun ídolo da cultura de masas. lleiro, o paramilitarismo actualmente [www.crtvg.es 21/12/03] organizado non é senón un novo car- [1995-P] [GX00] tel mafioso militarizado. [www.hedra. es 11/12/03] // A resposta está a ser dar antihistórico, -a adx Dise da actitude paos de cego –chamados ‘martelo de ou tendencia contraria ao devir dos ferro’– sobre a poboación civil sen con- acontecementos pasados. secuencias antiguerrilleiras. [www.el [PRENSA] Preso dun xacobinismo correogallego.es 11/12/03] // Os antihistórico, a diferencia de Alema- métodos como o “plan pulga” (consis- ña, Bélxica e Austria, e contando o tente en paralizar pouco a pouco o Estado cunha estructuración política país) desesperan ós oficiais prepara- interna semellante á alemana, non em- dos para a loita antiguerrilleira. prendeu ningunha reforma política ten- [www.galiza cig.com 11/12/03] dente a regular o recoñecemento ante [1995-P] [GX00] Europa das competencias das nacionalidades e rexións. [TN 01/02/00] antiheroe sm Nunha obra de ficción, [INTERNET] (...) de maneira que a ou na vida real, personaxe ou persoa á construcción europea pode ter, para- 33 Novas palabras GALEGAS

doxalmente, o resultado antihistórico conseguía así ser líder en tres sectores do desmantelamento de conquistas de mercado sen verse ameazado polas democráticas fundamentais [www. leis antimonopolio do seu país. [TN todaslaseuropas.com 15/10/02] // (...) 01/06/97] // Non hai en España nor- negando a presencia no Consello de mas “antimonopolio” (entre outras länder, estados federados e rexións cousas porque os “grandes” da exhibi- constitucionais, “usando un concepto ción teñen a habilidade de erixirse que na Unión resulta antihistórico como empresas libres de toda sospei- (...)” [www.igadi.org 15/10/02] // Non ta). [TN 01/06/97] // Espérase que che- existe un concepto máis antihistórico gue a unha decisión a comezos do que aquel que cualifica a unha per- vindeiro ano sobre se o xigante do soa, a unha obra ou a un movemento software violou as leis antimonopolio, artístico de “pre o que sexa” (preclási- segundo adiantara o comisionado da co, prerromántico, etc.) pois tal eti- área da competencia da Unión queta presupón a existencia dun “o Europea. [OCG 17/11/01] que sexa” en si, como universal plató- [INTERNET] A Corte de Apelacións nico, cando en realidade ese concep- acaba de anular a sentencia antimono- to é un artefacto instrumental. [sin polio do polémico e longuísimo xuízo fónicadegalicia.com 10/12/03] contra Microsoft pola que tiña que di- [1995-L] vidir a empresa. [www.vieiros.com 13/10/03] // O Parlamento italiano, antimoda sf Tendencia que transgrede controlado polo propietario de Media- ou se opón ás normas da moda. set, ultima a marchas forzadas unha [PRENSA] Fortuny foi un dos artistas que máis influíu na estética máis refi- lei audiovisual á medida de Silvio nada de principios do século e mar- Berlusconi que provocou as protestas cou definitivamente a evolución da dos editores de diarios, da Autoridade moda a través do que, sen dúbida, foi Antimonopolio, a Presidencia da Re- unha “antimoda”. [OCG 27/02/00] pública e mesmo a Conferencia Epis- [INTERNET] Ademais de impor o seu copal. [www.xornalistas.com 10/11/03] son, o Dj, membro fundador de Non // No campo de batalla ten en frente a Residentz, é o deseñador da imaxe, lexislación antimonopolio dos EEUU, quen se encarga do vestiario, proce- que trata de evitar un poder excesivo dente da “antimoda inglesa’’ e co que en mans dunha soa empresa, evitando reflicte “a desfragmentación social das que o poder, así, con maiúsculas, to- novas músicas’’ para chegar á “visión me o disfraz dun sinxelo poder. [per futurista dos que van pertencer a esas sonal.redestb.es 17/12/03] tendencias’’ comenta Carter. [www. [1997-P] galicia-hoxe.com 17/05/04] antimundialización adx V. antiglo- antimonopolio adx Que é contrario á balización. concentración da propiedade dos [PRENSA] Podemos agardar máis con- medios de produción. trol sobre os cidadáns, máis vixilancia, [PRENSA] O xigante norteamericano espionaxe informática, postal, telefó- das autoestradas da comunicación nica, etc, especialmente sobre os

34 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

movementos antisistémicos antimun- antinacionalista s 1 Partidario/a das dialización. [TN 01/11/01] teorías contrarias ao nacionalismo. [INTERNET] Nós condenamos tódo- adx 2 Que se opón ao nacionalismo. los actos terroristas e especialmente a [PRENSA] (...) e a ausencia de aliados traxedia das Torres Xemelgas, pero si potenciais en Galicia –non sendo que intentaron criminalizar ós grupos se forme unha pinza ou Santa Alianza antimundialización, equipararnos a antinacionalista promovida dende o antiamericanos e, polo tanto filoterro- centro–. [TN 18/06/98] // A maior ristas. [www.local.attac.org 15/10/02] parte das publicacións recentes sobre // ¿Debilitouse o movemento anti- este tema, e que teñen un maior éxito mundialización tralos atentados do de vendas, son simples discursos na- 11 de setembro? [www.local.attac.org cionalistas ou antinacionalistas, máis 15/10/02] // É unha ollada a aquela ou menos explícitos. [TN 14/01/01] // década desde a perspectiva de hoxe, O país centralista de referencia para a coa que intento trazar un cordón política antinacionalista do PSOE (...). umbilical cos movementos antimun- [ANT 28/02/00] dialización. Por iso amoso unha carga [INTERNET] Existe, polo tanto, en policial contra os manifestantes se- España un nacionalismo, o español, mellante ás que se viron durante as que sendo o máis poderoso e agresivo protestas de Seattle e Xénova. [www. de todos, é exercido de modo incons- anosaterra.com 10/12/03] ciente por unha amplísima porción da poboación que se autodesigna a si sm Actitude ou antinacionalismo mesma como antinacionalista, cos- tendencia contraria ao nacionalismo. mopolita, constitucionalista e outros [PRENSA]“a niguén se lle oculta que termos que, para máis inri, considera hai un revival do antinacionalismo” de uso exclusivo. [www.xornal.com [TN 01/10/98] Durante os anos 90, a 11/10/03] // En contra do que queren recente transformación do antirracis- facernos crer os antinacionalistas, esta mo en antinacionalismo, incluso en forma de proceder non é excluínte nin antinacionismo e antipopulismo, fo- egoísta. Valorarse a si mesmos é o mentou a tendencia a recorrer exclusi- paso previo e necesario para valorar vamente á sanción xudicial. [OCG ós demais. [www.fillos.org 14/11/03] 28/02/00] [INTERNET] Nada de inimigos a // E, por outra parte, ¿a que se podería morte, nada de antinacionalismo vis- deber esta obsesión antinacionalista ceral desde Londres. [www.igadi.org desta xente? Teñamos en conta que 15/10/02] // Outras prefiren resistir, entre estes antinacionalistas se contan aferrarse a certos principios-iconos moitos dos que defenderon durante simbólicos, xa parará de chover anti- anos a necesidade e a conveniencia nacionalismo, din, en fin, virán tem- dos pactos cos nacionalistas para pos mellores (e nós a esperar?) [www. chegar a unha sociedade plenamente acontrafio.com 15/10/02] [www.geo integrada. [www.galicia-hoxe.com cities.com 15/10/02] 21/12/03] [1998-P] [1977-L]

35 Novas palabras GALEGAS

antiofertas adx Dise do que tenta con- minas antipersoa, colabora cos cascos trarrestar ou impedir unha oferta. azuis durante a guerra civil en Angola. [PRENSA]“Unha OPA pódella facer [crtvg.es 20/12/03] mañá calquera, pero a medida antio- [2000-P] fertas que temos é que o 50 por cento do capital está en mans da familia antipoder sm Actitude ou tendencia Fernández, o núcleo é duro, e o 60 de acción social e política que se por cento do capital está no consello, opón ao poder e ás fontes das que este que está bastante aglutinado”. [OCG emana. adx Dise do que é propio 17/03/00] desta tendencia. [PRENSA] Pero a súa característica antipersoa adx Dise da arma, espe- máis determinante é outra tamén máis cialmente as minas, que está deseñada oculta e invisible: a súa dependencia especificamente para causar un dano dos cada vez máis internacionalizados físico nas persoas. e camaleónicos poderes do Capital, a [PRENSA] (...) granadas Mecar de 83 Igrexa e o Estado, por máis que na milímetros de anticarro antipersoas. radio concreta producida por distintos [OCG 06/03/00] grupos ou persoas –máis se son progre- [INTERNET] Son o conxunto de sistas– se escoiten diversos contrapode- accións de presión e denuncia desti- res e mesmo as voces do antipoder. nadas a influír de forma positiva sobre [TN 01/03/00] // Mais ao lado dos as institucións, empresas e persoas males compareceron algúns exem- para conseguir unha mellora nas rela- plos de experiencias dialogais e prác- cións entre os pobos ou medidas polí- ticas de apertura á outredade posibili- ticas que combatan a inxustiza (por tadas pola paz formal, en terreos tan exemplo a Marcha contra a Explo- diversos como o profesional do dese- tación do Traballo Infantil, a campaña ño de Cataluña ou o dos múltiples polo 0,7, a campaña internacional campos creativos e distintas acción contra o tráfico de armas, as minas cívicas antipoder relatadas e lembra- antipersoa ou o comercio de diaman- das pola maioría dos asistentes a hete- tes que sostén conflictos armados) rofilia e a hetero fobia non se opoñen [www.galiciasolidaria.org 17/11/02] // como o racismo e o antirracismo. [TN Preguntar asimesmo ao goberno de 01/08/98] George W. Bush por qué non asina o [2000-L] Protocolo de Kioto sobre cambio cli- mático, ou o Tratado de prohibición antipopulismo sm Actitude daqueles/as total de minas antipersoas, ou o pro- que están en contra dunha forma de tocolo do Tribunal Penal Internacional facer política baseada na demagoxia. ou o protocolo do Tribunal Interna- [PRENSA] Posto que parece ser que a cional sobre Crímes de Guerra, ou extrema dereita lle comprace máis ó pola súa retirada unilateral do Tratado pobo que ás elites, este tipo de antirra- Antimisís Balísticos, etc. [edu.aytola cismo non fai senón ilustra-lo antipopu- coruna.es 10/12/02] // Christian lismo das elites da cultura e dos medios Erickson, un especialista en desactivar de comunicación. [OCG 28/02/00] 36 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

antirracismo sm Actitude ou tenden- 1990), vinculado á loita antisida do cia social e política contraria ao racis- grupo ACT UP, que acadou un certo mo. eco mediático pola súa estratexia de [PRENSA] Durante os anos 80 e 90, o desvelar a homosexualidade de perso- antirracismo á francesa caracterizouse naxes públicos que a mantiñan en por unha loita en dúas frontes: por un segredo (outing). [www.vieiros.com lado, a loita contra a extrema dereita 17/05/04] // Foron convidados, entre política, e por outro, por unha mobili- outros, o xa coñecido Dr. Peter zación a favor dos inmigrantes e de Duesberg, o Dr. Harvey Bialy, Robert certas categorías de estranxeiros. Laarhoven, coordenador da asocia- [OCG 06/03/00] // Como adianto, ción para a investigación antisida en cómpre advertir de que o antirracis- Holanda e Joan Shenton, directora da mo, nunha primeira época, traballou empresa de vídeos médicos MEDITEL. en dúas frontes. [OCG 28/02/00] // [free-news. org 20/05/04] Nas sociedades contemporáneas, o [1995-P] antirracismo céntrase na loita contra a extrema dereita e nas corrientes cien- antisistema adx Referido ao que se tíficas que recollían que as teses racis- opón ao sistema social e político esta- tas representaban erros por ignorancia blecido. ou por prexuízos. [OCG 28/02/00] [PRENSA] Defendeu a abstención nos [INTERNET] Fronte ao discurso xenó- próximos comicios, non como fórmu- fobo, radical antirracismo, fraternida- la “antisistema”, senón como “a única de cos economicamente incorrectos. maneira” de dar un paso máis en favor [www.redesescarlata.org 12/12/03] da democracia e da paz, dado que a [1995-L] outra opción é aspirar a “un pequeno ixokito (oco) na cámara imperial” para anti-sida adx Que serve para comba- que aqueles que nos negan a voz e ter, previr ou evitar a sida. palabra digan que os bascos vivimos [PRENSA] O comité anti-sida rexeita o en democracia. [OCG 26/02/00] // rexistro nominal dos enfermos. [ANT “Apoios tácticos que capitalizaría o 10/09/98] BNG para reforzar a imaxe de mode- [INTERNET] A Lei de Medicinas e Sus- ración e credibilidade como alternati- tancias Relativas, que lles permitía ás va de oposición, “en positivo”, ante un autoridades nacionais producir ou im- electorado receloso dos seus tradicio- portar fármacos anti-Sida. [www. igadi. nais radicalismos verbais antisistema e org 22/11/03] // Dous exemplos de superoferta.” [TN 01/11/97] poden servir coma mostras deste [INTERNET] En Galicia esta tese panorama: o primeiro, sería a senten- cúmprese en dúas direccións: autóno- cia do Tribunal Supremo dos Estados ma (dependencia do voto - mando - Unidos no caso Bowers vs. Hardwick caciquismo - dominio) e consubstan- (1986), polo que se condenaba a cial ó sistema (medios de comunica- sodomía homosexual entre adultos; o ción, partidos, desigualdade de opor- segundo, sería o nacemento do move- tunidades, silencio de opcións antisis- mento Queer nation (Nova York, tema, etc.). [www.redesescarlata.org 37 Novas palabras GALEGAS

17/12/03] // A esixencia de pleno aca- antitabaco e os que, pola súa parte, tamento do cadro constitucional e realicen a mellor actividade creativa. asunción das súas fronteiras (a opre- [www.galicia-hoxe.com 12/10/03] // A sión nacional, a monarquía, o capita- Organización Mundial da Saúde e os lismo,...) ou a obriga de potenciar e distintos gobernos levan gastado miles defende-la normalidade institucional de millóns en campañas antitabaco e a paz social, constitúen cláusulas para que os privilexiados do mundo cun evidente transfondo político para desenvolvido nos decatemos do par- unha lei que non se sitúa só frente o vos que somos por ter vicios tan noci- independentismo, senón tamén frente vos. [www.culturagalega.org 23/11/03] un amplo abano de organizacións // Exploración clínica que consta de: comunistas, anarquistas, ecoloxistas inspección, auscultación, estudio ra- radicais, nacionalistas moderadas, diolóxico, estudio respiratorio, conse- feministas, republicanas, sindicatos de llo sanitario antitabaco. [www.galiza clase e un longo etcétera de movemen- cig.com 22/12/03] tos combativos antisistema. [www. [1995-P] [GX00] frentepopulargalega.org 22/12/03] // adx Dise do que está Non deberiamos esquecer que cando antitaurino, -a en contra do lamentable espectáculo o PP (entonces AP) gañou as eleccións das corridas de touros. de 1981, era case un partido antisiste- [PRENSA] En solidariedade cos ob- ma, que loitaba contra o título VIII da xectivos da Plataforma Antitaurina de Constitución e contra da autonomía Vigo (...) [OCG 25/02/00] mesma. E pouco despois estaba des- [INTERNET] Lástima de Bois somos coñecida aquela AP que xa non pa- unha peña antitaurina. Isto quere dicir recía a de Fraga. [www.vieiros.com que rexeitamos o salvaxe espectáculo 22/12/03] da tortura e asasinato dos touros. [1996-P] [members.tripod.com 15/11/03] // Can- do se aproximen as datas das corridas, antitabaco adx Dise das medidas des- intensificarán as súas protestas, nas que tinadas a reducir ou suprimir o hábito “o boicot será a idea forza” da oposi- de fumar. cion local antitaurina. [www.vieiros. [PRENSA] (...) que tamén se pode com 18/12/03] // Isto motivou o inicio encadrar como un episodio máis da de campañas antitaurinas locais e pun- soberbia cruzada antitabaco. [OCG tuais en diversas comarcas galegas 24/01/99] // ¿A onde nos leva unha (Ourense, O Morrazo, Vigo,...) que pos- cruzada antitabaco que non fai máis teriormente unirían as súas forzas na de incrementa-lo número de fumado- PAG para afrontaren o grave problema res? [OCG 24/01/99] // A tremenda da tauromaquia dun xeito máis global e persecución dos fumadores pola pre- diverso. [web.jet.es 10/12/03] sión dos fundamentalistas antitabaco [1995-L] coincide co incremento (...) [OCG 24/01/99] antitelevisivo, -a adx Dise do que é [INTERNET] Tamén haberá premios contrario á televisión ou aos seus para os que elaboren o mellor lema contidos.

38 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Na súa alegación antitele- atentar contra a dignidade. [OCG visiva, Giovani Sartori enfróntase á 19/11/00] Pero se todos son relativos, que denomina subcultura do negro- e xustamente por isto, non se podería pontismo, orixe dun novo proletariado falar en sentido estricto de valor ou televisivo. [TN 01/06/98] antivalor, senón dos intereses, conve- [INTERNET] Por exemplo, eu tiña unha niencias ou beneficios de alguén ou dificultade lingüística, porque deixo a dalgúns. [OCG 17/12/00] medias as frases e cando non falo cinco [1981-L] minutos seguidos. Iso é case incompatible coa televisión, é antitelevisivo. antologar vt Elaborar unha antoloxía [www.lavozdegalicia.es 19/05/04] de textos. [1998-P] [PRENSA] Antologar a “ultimísima” poesía española foi o propósito de antiterrorismo sm 1 Conxunto de Rodríguez Cañada ó recoller, nun groso medidas destinadas a previr as accións volume, a actividade poética desta dé- terroristas. 2 Conxunto de organismos cada nas linguas do Estado. [OCG políticos e policiais que loitan contra 01/03/00] // Rodríguez Cañada antolo- o terrorismo. ga as voces últimas dos noventa. [OCG [PRENSA] O antiterrorismo británico 01/03/00] // Neles sintetízanse non só a sinala a Michael McKevit. [ANT historia literaria galega senón que se 20/08/98] antologan e presentan os nosos máis [INTERNET] Un excéntrico aventurei- emblemáticos escritores. [TN 01/12/97] ro que capitanea un grupo de expertos [INTERNET] Antologar un libro como en antiterrorismo, contratado polo Sempre en Galiza non é unha tarefa goberno cando unha das plataformas doada. [www.ctv.es 09/02/01] // Ade- petrolíferas do Mar do Norte é secues- mais, refírese á subxectividade que trado por un grupo de delincuentes os comporta o feito de antologar, acen- que se terá que enfrontar para salvar a tuada neste caso pola contemporanei- súa vida. [www.galicia-hoxe.com dade. [edu.xunta.es 09/02/01] 18/11/03] // A Lei de antiterrorismo e pena de morte efectiva, de 1996, esixe ántrax sm Axente biolóxico que produ- que o secretario de Estado estadouni- ce a enfermidade coñecida como an- dense dea a coñecer cada dous anos trax ou carbunco. unha lista actualizada. [www.igadi.org [PRENSA] Iraq desenvolveu durante os 12/12/03] últimos anos axentes biolóxicos e quí- [1996-P] [GX00] micos como o antrax. [OCG 17/12/98] // Iraq efectúa “importacións legais” de antivalor sm Norma moral ou de con- productos para a fabricación do antrax, duta que se opón ás culturalmente baixo a fórmula de importacións para a aceptadas. fabricación de medicamentos. [OCG [PRENSA] Non sempre alongar a vida, 17/12/98] por si mesmo, pode resultar algo [INTERNET] A estas alturas xa non se valiosos: no caso da distanasia pode sabe se Irak ten armas nucleares, quí- supor a realización dun antivalor, por micas, bacteriolóxicas ou ántrax

39 Novas palabras GALEGAS

simulado como dixo Colin Powel na [www.arrakis.es 14/12/03] // A zona ONU. [www.boards2.melodysoft. com atópase bastante antropizada, lin- 12/11/03] // Agora tamén promete dando polo norte co núcleo de pobo- entregar un novo informe sobre arse- ación de Santa Cecilia e polo oeste nais de antrax e gas nervioso. [www. coa autovía A-9. [www.siam-cma.org xornalistas.com 22/12/03] // Dürren- 10/12/03] matt escribiu “O colaborador” en 1973, cando a hipótese de avións arañeira sf V. Internet. contra rañaceos, cartas con ántrax [PRENSA] Agora, coas eleccións ou simple po branco, bombardeos municipais á volta os políticos, en masivos, estados de guerra global, principio os menos proclives ó uso da fundamentalismos de distinta caste, arañeira, terán que acostumarse ó uso estaban aínda a case trinta anos de da rede. [OCG 08/09/01] // Canto distancia. [www.culturagalega.org máis présa, máis libros e menos ara- 22/12/03] ñeira. [OCG 13/12/98] [1993-L] [GX00] [INTERNET] Sitio web que adoita reuni-las funcións dun buscador, pro- antropizado, -a adx Que se ve influí- porcionar moitos outros servicios do/a pola actividade do ser humano. como últimas noticias, canles, etc., e [PRENSA] O seu impresionante aspec- que pretende converterse no lugar to sobresae sobre o resto de árbores polo que a meirande parte da xente que forman este bosque antropizado. inicia a súa navegación pola arañeira [OCG 14/03/99] mundial. [webs.uvigo.es 13/10/03] // [INTERNET] En primeiro lugar, ade- Os enlaces son os que da a WWW a mais, claro está, da realidade urbano- imaxe dunha grande arañeira mun- rural de Vigo, a existencia da estructu- dial. Facendo clic sobre os enlaces ra de enclaves naturais que configuran vaise saltando dun documento a un medio físico, altamente transforma- outro, dun país a outro, explorando do polo ser humano, “antropizado”, recursos inimaxinables. [www.usc.es pero no que aínda perviven espacios 12/12/03] // En 1997 os internautas de alto nivel de valoración, e non só podían acceder a 700 recursos gale- en relación co territorio do propio gos na arañeira, entre os que salienta- concello, valor incrementado por ra- ba a recente aparición de sitios web zón do recurso escaso, senón pola súa de administracións, algúns medios de valoración natural intrínseca en cal- comunicación, organizacións políticas quera contexto no que se atopase. ou o foro de debate soc.culture.galiza. [histórico.vigo.org 10/11/03] // A exis- [www.galego21.org 17/12/03] tencia de comunidades animais, moi [1996-P] singulares, en medios antropizados, o que constitúe un dos últimos exem- arma biolóxica sf Arma constituída plos en Europa occidental da inte- por organismos vivos ou polas súas gración da fauna en medios humanos toxinas, capaz de producir infeccións tradicionais que presentan, asimes- que incapacitan ou matan un grande mo, importantes valores etnográficos. número de seres vivos.

40 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Onde se sospeita poden galiza.org 13/10/03] // A construcción probarse proxectís de longo alcance e dun sistema internacional baseado no fabricarse armas químicas e biolóxi- respecto escrupuloso dos dereitos cas. [OCG 20/12/98] humanos, a xeneración de espacios de [INTERNET] Os servicios de espiona- confianza e de diálogo entre os pobos, xe de EEUU determinaron que Al culturas e relixións, a promoción da Qaeda “trataba de desenvolver un xustiza global e a instauración dunha complexo programa de investigación auténtica Cultura de Paz, son os instru- de armas biolóxicas’’, segundo un mentos máis axeitados para avanzar informe que o Pentágono enviou ó cara un mundo máis seguro e pacífico. Congreso en abril e que se deu a En ningún caso, a obsesión militarista, coñecer onte. [www.galicia-hoxe.com o armamentismo e a violencia bélica. 12/11/03] // Un cibernauta chinés [www.sgep.org 12/11/03] // Aguirre levou a xuizo a unha empresa distri- lembra cómo dende os seus inicios o buidora de xogos a traveso de internet Anuario presta atención a casos parti- por ‘roubarlle armas biolóxicas’ –vir- culares, pero sen a pretensión de abar- tuais, claro está– que acumulara car tódolos aspectos do armamentis- durante horas e horas ante a pantalla mo ou das ameazas para a paz, traba- do seu ordenador. [www.anderche- llo este interminable. [www.igadi.org ran.upv.es 17/12/03] // O exército 17/12/03] estadounidense detivo antonte en [1980-L] Bagdade a única muller da lista dos 55 iraquís máis buscados, a científica armamentístico, -a adx Que está Huda Salih Mahdi Ammash, unha das relacionado co armamento. principais responsables do programa [PRENSA] Case tódalas guerras son de armas biolóxicas de Sadam Husein guerras da relixión aínda que logo e alta dirixente do partido Baaz, aproveitan toda a industria armamen- segundo informaron fontes do Pen- tística. [ANT 05/11/98] tágono citadas pola cadea Sky News. [INTERNET] Unha acción deste tipo [www.elcorreogallego.es 22/12/03] só beneficiaría ao sector armamentís- [GX00] tico a daria pulos á violencia, ao odio entre étnias e povos, e fomentaría armamentismo sm Política que pre- novos actos terroristas. [www.galiza tende aumentar considerablemente o cig.com 10/12/03] // Unha das princi- armamento dun país e perfeccionalo. pais características da rexión é o con- [PRENSA] (...) na que reitera a gravi- traste entre o dinamismo e relativa dade dos ‘pecados sociais’, do narco- riqueza do norte (agricultura de alto tráfico e o armamentismo, e condena rendemento, implantación de indus- o ‘neoliberalismo’. [OCG 24/01/99] trias, turismo) e a febleza do sur, moi [INTERNET] Un dos obxectivos estatu- afectado polo avellentamento, a rura- tarios de ADEGA é a concienciación lización e a crise da tradicional indus- da poboación perante as ameazas á tria armamentística. [www.igadi.org paz mundial e as consecuencias nega- 01/10/03] // Mesmo os investimentos tivas do armamentismo. [www.adega que se están destinando para paliar a

41 Novas palabras GALEGAS

catástofre do Prestige, 12.450 millóns idioma como a expresión máis xenuí- de euros, son migallas comparados cos na do noso patrimonio cultural, de- gastos militares e armamentísticos. pende o mantemento do idioma como [www.feminismo.org 17/12/03] organismo vivo, como canalizador do [1996-L] espírito e como autoafirmación dos galegos do futuro. [www.iaga.com asertividade sf Calidade do que é 18/12/03] // Dende un punto de vista asertivo ou afirmativo. antropolóxico, a súa pervivencia na [PRENSA] Pola contra, hai unha res- tradición e no tempo explícase pola posta positiva baseada na asertivida- necesidade de autoafirmación dunhas de. [OCG 22/03/02] parroquias fronte a outras, necesidade [INTERNET] A asertividade é outra xurdida pola concepción tradicional das claves: unha conducta asertiva é a do ente parroquial, como un núcleo que manifesta de xeito directo e since- illado e que dota dun fortísimo arraigo ro as nosas opinións e desexos, a que ós parroquianos que nel habitan. se proxecta sen medo nin ansiedade e [www.aestrada.com 22/12/03] non recorre a formulacións punitivas [1977-L] ou ameazantes fronte ós demais. [revis ta.consumer.es 09/11/03] // Os temas autoamnistía sf Perdón que unha per- que se tratarán teñen que ver coas habi- soa con poder político que cometeu lidades sociais e de comunicación: un delito se concede a si mesma e que Asertividade, Empatía, Resolución de a exime de toda responsabilidade. conflictos, Diálogo e Control de e- [PRENSA] Os integrantes das xuntas mocións. [www.galicia-suroeste.com militares impuxeron leis de autoper- 09/12/03] // Estas primeiras semanas dón e autoamnistía. [ANT 05/11/98] deben reflectir unha autoridade [INTERNET] O delicto de xenocidio impregnada de clarificación e asertivi- non está tipificado na lexislación dade. [www.edu.xunta.es 10/12/03] penal chilena e o secuestro con resultado de morte e inhumación ilegal autoafirmación sf Firmeza e segu- figura cuberto pola autoamnistía. ridade nunha convicción ou idea [www.igadi.org 10/12/03] propia. [PRENSA] Na autoafirmación do voto autocarteira sf Carteira de valores das maioritario evidenciáronse os desape- propias accións dunha empresa. gos dos socialistas que dirixe Francis- [PRENSA] As accións mantivéronse en co Vázquez. [TN 01/11/97] autocarteira sobrepasando os límites [INTERNET] Atrancos ó desenvolve- legais ata alomenos o mes de xullo de mento de “culturas minoritarias” de 1995, data en que o Celta seguía ven- grupos definidos (nacionalidade, xita- dendo accións. [TN 01/06/97] nos, inmigrantes españois ou estran- [INTERNET] O Grupo Planeta contro- xeiros en determinadas zonas...), afas- la desde xullo do ano 2001 o 11,44% tadas da súa necesaria autoafirmación do capital de Cope tras merca-la parti- cultural [www.sgep.org 18/12/03] // cipación do 4% de Prensa Española, Das novas xeracións, que reciben o un 2,99% de Torreal e un 4,46% de

42 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

autocarteira. [www.consellodacultu hora de construír os textos. [www.anosa ra.org 15/11/03] // O relativo desinte- terra.com 22/12/03] rese dos investidores e dos capitalistas [1989-L] [GX00] locais, que comportou graves problemas na colocación de accións e títulos auto-cine sm Recinto ao aire libre de renda fixa e un exceso de autocar- onde se proxecta unha película que se teira no balance da Sociedade. [www. pode seguir dende o interior dun auto- usc.es 19/11/03] // Un 0,8 por cento móbil. procede da autocarteira de Unión Fe- [PRENSA] A esa cifra hai que sumarlle nosa, que ingresou 32 millóns de os cines periféricos e os auto-cines. euros pola venda desa porcentaxe, [TN 01/06/97] segundo indicaron fontes da compa- ñía. [www.galicia-hoxe.com 12/12/03] autodeterminista adx Que defende a [1993-L] idea de que un pobo pode decidir libremente sobre a súa constitución autocensura sf Censura das propias como Estado independente. obras ou accións. [PRENSA] Neste sentido, a mesma [PRENSA] O mesmo deputado na- filosofía autodeterminista, pero coa cionalista acusárao un ano despois de vontade de partir do actual ordena- “substituír parcialmente a censura ofi- mento constitucional, ten a súa cial pola autocensura dos directores e proposta articulada por un Estat lliure responsábeis de medios de comunica- de Catalunya, associat al Regne ción privados, fórmula diabólica de d`Espanya (Anteproxecto de Estatuto reduplicar a censura e facerlla exercer Nacional, abril de 99). [TN 01/03/00] ós seus propios pacientes inmediatos [INTERNET] Por outra parte, unha sobre si mesmos e sobre as víctimas fracción do nacionalismo galego, a finais, os cidadáns. [ANT 17/01/99] // que se congrega no BNG, acentúa os É unha autocensura que leva á marxi- seus caracteres sectarios e de dicta- nación social. [ANT 20/08/98] dura interna ó mesmo tempo que [INTERNET] En Escocia, exerceuse rebaixa ó máximo as súas aspiracións unha especie de autocensura que debi- autodeterministas. [www.frentepopu litou a vea popular. [www.festivalde largalega.org 22/11/03] // Fronte ós ortigueira.com 12/12/03] // O recorte agrupados arredor da fracción “For- das liberdades e unha maior autocen- mosa”, que sempre priorizou a demo- sura son, segundo Eiré, as primeiras cratización do Estado, os partidarios consecuencias dun suceso que “póde- da “Nova Corrente” destacaban a nos levar a un maior enfrontamento e urxencia de refundar o Estado sobre marxinación e máis conflictos entre os bases claramente autodeterministas. países do primeiro e terceiro mundo”. [www.igadi.org 04/12/03] // “Está sen- [www.elcorreogallego.es 16/12/03] // É do freado pola actuación criminal dicir, como persoa de teatro sei que o dunha organización terrorista que usa fundamental dunha obra é comunicar a cuestión soberanista ou autodeter- co público e iso lévame a que en min minista como coartada política para a mesma se de unha certa autocensura á realización das súas feitorías’’, dixo

43 Novas palabras GALEGAS

ante a ministra de Sanidade, Ana Pas- autoedición sf 1 Conxunto de técni- tor; o arcebispo Antonio María Rouco cas que lle permiten editar textos a Varela, o fiscal xeral do Estado, Jesús unha persoa con axuda do ordenador. Cardenal; e outras personalidades. 2 Edición que unha persoa fai dos seus [www.galicia-hoxe.com 10/12/03] propios textos. [PRENSA] Repetíanse por toda a xeo- autodidactismo sm Proceso polo cal grafía galega os casos de autoedición. o coñecemento se adquire dunha [OCG 31/01/99] maneira autónoma. [INTERNET] Tamén en 1982 Xan [PRENSA] O artista compostelán per- López Domínguez volta ó terreo da xura no seu “autodidactismo”, que autoedición participando no fanzine “nace daquelas cousas que un imaxina, “El patito feo”. [www.culturagalega. que saen non se sabe moi ben cómo da org 10/10/03] // Non é exactamente un escuridade”. [OCG 01/03/99] // E non programa de autoedición ou ‘Desktop estamos a falar de eivas que afecten a Publishing’ como os anteriores, pero persoas concretas, senón dun proble- ten posibilidades para traballarmos ma estructural do noso teatro, inventa- con el nunha revista escolar. [www. do e desenvolvido sen outras axudas edugaliza.org 21/11/03] // Malia a que o voluntarismo e o autodidactis- inxente e prometedora producción mo, construído de esguello, con moi- daquel ano, na que xa comezaba a se tas dificultades e atrancos e sen espa- albiscar unha madureza que ía afas- cios formativos. [OCG 01/11/97] tando as produccións comixarias dos [INTERNET] Laxeiro era, ante todo, tics máis «fanzineiros» –na acepción temperamento, creatividade, autodi- negativa do termo– para deixar paso á dactismo, pero sobre todo enxeño. liberdade creativa propia da autoedi- [www.culturagalega.org 03/11/03] // ción, mesturada cun saber facer Este interesante traballo de Santiago dunha xente que aprendera técnica e Fernández, actor de teatro e moi des- adquirira experiencia ao longo dos tacado actor de dobraxe, pode ser anos, aquel ano foi o derradeiro no que considerado como unha aportación Frente Comixario daría algo ao prelo. pioneira no eido da técnica vocal e da [www.tebeoesfera.com 16/12/03] expresión oral, quizais un dos máis [2000-L] difíciles e deficitarios no amplo campo da Pedagoxía teatral por canto a autoemprego sm Posto de traballo educación da voz non se presta a esas creado pola propia persoa que o experiencias de autoformación e auto- ocupa. didactismo tan relevantes no teatro [PRENSA] Dunha banda as axudas ó galego. [www.ctv.es 15/11/03] // Com- autoemprego e doutra, as axudas ó plementa o seu autodidactismo cunha emprego por conta allea. [OCG formación por medio de pequenos cur- 24/01/99] // Os mozos empresarios sos e seminarios: José Monleón, Martín asócianse para impulsaren o autoem- Adjemián, Jesús Aladrén, Fabio Man- prego. [OCG 23/01/99] // (...) prestara- golini. [www.geocities.com 17/12/03] se especial atención ó caso dos [1993-L] demandantes que pensan optar polo 44 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

autoemprego como forma de incorpo- cado tamén para traballa-la autoesti- ración ó mercado laboral. [OCG ma, os medos e a creatividade’, ase- 20/12/98] gura a psicóloga. [OCG 25/06/99] [INTERNET] Tampouco debemos es- [INTERNET] Non hai dúbida da im- quece-lo autoemprego, unha opción portancia que para o desenvolvemen- para os máis emprendedores e arrisca- to das persoas ten a autoestima, a dos, aínda que as empresas creadas consideración de nós mesmos como mediante esta fórmula presentan un individuos importantes e capaces. elevado índice de mortalidade: pre- [www.fillos.org 22/10/03] // Mais, to do 60% desaparecen antes de cin- para isto último, moitas son as dúbidas co anos. [www.consumer-revista.com que as asaltan: o medo a non recupe- 03/11/03] // Unha das transformacións rar a autoestima (unha sensación fre- máis importantes no mercado laboral cuente é a da inutilidade persoal), non galego prodúcese coa paulatina incor- saber se á súa idade gustará a outros poración das mulleres ó traballo re- homes, esquecemento das técnicas de munerado: abandonan a dedicación relación e de flirteo ou o mundo que exclusiva ás tarefas domésticas, ó coi- se lles vén por riba cando pensan que dado das persoas dependentes e haberán de tomar por si mesmas todas tamén ás situacións de autoemprego as decisións (unha das marcas de ou axuda familiar no sector agrario subordinación ó home é que este sem- para participaren no emprego asala- pre decida). [www.ctv.es 18/11/03] // riado. [www.galicia.ccoo.es 17/12/03] A autoestima é un elemento presente // A oficina de Servicios Integrados en tódalas persoas. Mais a falta de para a Xuventude da USC (OSIX), a valoración e autoridade social otorga- través das Áreas de “Autoemprego” e da socialmente ó xénero feminino fai “Orientación laboral” celebrará o vin- que en xeral as mulleres interioricen deiro mércores día 21, unha xornada unha baixa autoestima a nivel persoal. informativa sobre as alternativas para [www.iaga.com 14/12/03] o desenvolvemento profesional dos [1976-L] [GX00] titulados en Pedagoxía e Psicopeda- goxía unha vez que rematen a carrei- autoestrada da comunicación sf ra. [xornal.usc.es 10/12/03] V. autoestrada da información [1993-L] [PRENSA] O xigante nortemaericano das autoestradas da comunicación autoestima sf Valoración positiva dun conseguía así ser líder en tres sectores mesmo/a. de mercado sen verse ameazado polas [PRENSA] (...) e cre que o seu labor de leis antimonopolio do país. [TN historiadora é o de devolvérlle-la au- 01/03/00.] toestima ás mulleres facéndoas cons- [INTERNET] É a primeira empresa ga- cientes. [OCG 07/03/99] // Eu creo lega que incorporou os seus periódicos que é importante recupera-la nosa ás autoestradas da comunicación. autoestima. [OCG 28/05/99] // É un [www.elcorreogallego.es 02/11/03] // programa de enriquecemento intelec- Os temas a tratar abarcarán diversos tual pero non exclusivamente, é indi- campos: teoría de xogos, estatística 45 Novas palabras GALEGAS

oficial, quimiometría, as autoestradas á cabeza é asocia-los conceptos da comunicación, etc. [www.lugo. “Internet = “autoestrada da informa- usc.es 18/12/03] // Educación conside- ción”. [www.galego21.org 12/12/03] rou que o espacio de negocio está cam- Sin. autoestrada da comunicación, biando rapidamente e a súa expansión infopista. está determinada por la imposición da tecnoloxía dixital, dos satélites, das au- autofabricar vt Fabricar algo polos toestradas da comunicación, así como propios medios. dos novos servicios de valor engadido, [PRENSA] Con respecto á sociedade que permiten multiplica-la oferta de galega, ¿que Galicia cre que estamos programas e servicios. [www.fanpas a autofabricar? [TN 01/02/99] norte.org 17/12/03] autohixiene sf Conxunto de normas e autoestrada da información sf 1 prácticas de aseo e limpeza corporal Sistema de comunicación baseado propias dunha persoa e realizadas por nunha rede telemática de intercomu- ela mesma. nicación e transmisión de datos, xa [PRENSA] (...) dunha serie de progra- sexan textos, sons ou imaxes, a grande mas terapéuticos como a adquisición velocidade e dende calquera punto do ou recuperación de habilidades so- planeta a outro. 2 Denominación que ciais, a rehabilitación cognitiva, tera- recibe a rede Internet. pias ocupacionais, rehabilitación psi- [PRENSA] Internet e televisión aban- comotriz, autohixiene ou automedica- donan as súas liortas e buscan formas ción ou programas psicoeducativos. integradoras e de captación da au- [OCG 01/07/99] diencia para sacarlles proveito ás autoestradas da información. [OCG autohomenaxe sf Homenaxe que se 26/02/00] // O inaugurado é unha fai unha persoa a si mesma. experiencia piloto que beneficia a [PRENSA] Encontrei esta noite pasada dous usuarios dun total de 81.200 a tenda do gourmet na rede, francesa fogares galegos illados das autoestra- por suposto, na que un pode pedir das da información. [TN 01/11/01] caprichos para autohomenaxes que [INTERNET] Non hai necesidade de un se poida permitir. [OCG 25/11/99] porse demasiado positivo para asegu- [INTERNET] Ademais da autohome- rar que, en poucos anos, a “autoestra- naxe que supón cada pedra das vellas da” da información pasará polo me- aldeas dúas son, por riba de todas, as dio de Galicia, e non precisamente mostras de pleitesía que a Terra de para estragar o entorno. [www.codi Montes tivo para este gremio de gocero.com 12/12/03] // Esa comuni- pequenos demiurgos de cruceiros e cación universal, sen fronteiras nin pontes. [www.forcarei.net 17/12/03] // restriccións é o que fai que á Internet Trala reactivación de Dombate, –unha se lle coñeza como autoestrada da serie que foi berce de moitas das información ou ciberespacio. [www. voces poéticas da literatura galega cesga.es 12/12/03] // Cando falamos última–, a editora viguesa artella desta da Internet o primeiro que se nos ven volta unha sorte de ‘autohomenaxe’ a

46 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

aquela Illa Nova, que encetou Vieiro Política, ben sexa no campo do De- Choído, de Xosé Luis Franco Grande, reito Internacional Público. [www.gali e No sulco, de Xohana Torres, en 1957. cia2010.com 13/10/02] [www.elcorreogallego.es 21/12/03] [1991-L] [GX00] autoidentificación sf Proceso polo autoidentificarse vp Demostrar a cal un grupo social reflexiona e se propia identidade ou especificidade. identifica coa súa propia cultura. [PRENSA] Esa institución benemérita [PRENSA] Criar un imaxinario moderno ocupa un lugar modesto no organi- compartido e apto para a autoidentifi- grama que nos autoidentifica. [TN cación dunha sociedade que descoñe- 01/06/98] ce en gran medida o seu nome propio [INTERNET] Se somos galegos é por- de nación histórica e para debuxar o que herdamos unha lingua e unha cul- seu perfil de nación europea de futuro. tura milenarias enriquecidas día a día [TN 01/07/98] // Unha traxectoria á que polos mellores creadores. Unha cultu- Fraga denominou autoidentificación, e ra na que nos autoidentificamos como que para os nacionalistas vén ser a pri- pobo, que participa do conxunto das meira fase de proceso de autodetermi- culturas hispánicas e tamén do mundo nación. (...) [TN 01/11/97] // (...) o xa de expresión luso-africano-brasileira: daquela presidente da Xunta busca e unha cultura, en fin, con proxección e presencia europea, americana e uni- cuña o concepto de autoidentifica- versal. [www.xunta.es 19/05/04] ción, co obxectivo único de diluír o de autodeterminación que os nacionalis- autoinculpación sf 1 Acción e efecto tas introducen nos debates institucio- de recoñecerse como culpable de nais. [TN 01/02/00] algo. 2 Denuncia que se fai dun pro- [INTERNET] A autoidentificación é o pio delito ou falta. proceso polo que os compoñentes [PRENSA] Entregan 13.000 autoincul- dun grupo social reflexionan sobre a pacións de eutanasia. [ANT 18/6/98] súa propia identidade mirando ó seu [INTERNET] As reaccións de autoin- pasado para proxectar con enerxía o culpación provocan no individuo un seu futuro. [www.ppdegalicia.com estado de ansiedade que pode te-la 13/10/02] // O deporte, ó longo da his- súa orixe nun sistema de educación toria, compórtase como xeito de ríxido. [revista.consumer.es 15/11/03] autoidentificación diferencia e concí- // Por todo iso, o Consello Comarcal bese de maneiras distinta segundo a da Coruña de Esquerda Unida súmase cultura na que se insire. [www.vieiros. á iniciativa impulsada por Ezker Batua com 13/10/02] // O sentido da autoi- de facer entre a cidadanía unha cam- dentificación paréceme que tamén paña de autoinculpación que consis- acadou uns niveis adecuados ós vinte te en manifestar ante o Tribunal anos de autonomía, se ben nesta Superior de Xustiza de Euskadi que a materia non debe esquecerse do persoa asinante das follas que se ad- ambiente multicultural e da profunda xuntan asume integramente as decla- crise do concepto da autodetermina- racións feitas por Javier Madrazo e ción, ben sexa no campo da Ciencia solicita ao Tribunal que adoite contra

47 Novas palabras GALEGAS

ela as mesmas medidas que vaian adoi- aos pais e á muller o autonoxo. [OCG tar contra Javier Madrazo. [boards1. 24/12/98] melodysoft. com 13/12/03] // Os mem- [INTERNET] A mesma idea que nos bros das agrupacións, que aseguran moveu cando hai vinte anos comeza- nun comunicado que, despois do ini- mos de novo e que nos permitiu cape- cio das dilixencias, xa “esperaban’’ a ar ventos de centralismo e touzas ra- visita policial, recibírona con calma e padas de autonoxo e o colonialismo. procederon a facilitarlles os seus do- [www.anosaterra.com 12/11/03] cumentos de identidade, así como un feixe de autoinculpacións de numero- autoodio sm V. autoxenreira sas persoas e colectivos que non esta- [PRENSA] O verdadeiramente dramá- ban presentes nese momento. [www. tico é esa infravaloración da lingua do galicia-hoxe.es 21/12/03] país (...), ese autoodio. [ANT 05/11/98] [1991-L] // E ese cambio papafilloas fai que na xente nova se xere un sentido de auto- autoinculpatorio, -a adx Dise de odio, da propia autoestima do seu. aquilo que mostra ou indica a propia [OCG 14/03/99] // O ramo de loucura culpabilidade. vai asociado, entre nós, á diglosia [PRENSA] (...) que ratificara as súas vesánica, ó autoodio demencial. [TN anteriores declaracións autoinculpa- 01/02/99] torias e incriminatorias para os outros [INTERNET] Mais desde o inicio dos acusados. [OCG 10/03/00] séculos escuros á actualidade o galego [INTERNET] Michavila afirma que os vai vivir nunha situación de diglosia, documentos son autoinculpatorios. sometido ao dominio do castelán co- [www.elcorreogallego.es 12/12/03] mo lingua do poder, xerando na sociedade un proceso de desprestixio do autonegación sf Acción ou efecto de idioma proprio que mesmo provocou non aceptarse ou de renegar dun o fenómeno do autoodio entre os ga- mesmo. lego-falantes, aínda hoxe difícil de su- [PRENSA] Foi cando eu empecei a perar. [www.o-pica-folla.org 13/10/02] decatarme de que vivía nunha socie- // Quixera facer un pouco de historia e dade que non tiña moita lóxica e que contar cál era a situación da lingua está sempre montada sobre un auto- galega durante a Idade Media, pois descoñecemento e unha autonega- sabendo a importancia a acadou ne- ción moi fortes. [TN 01/10/98] ses anos, se algo quedaba do denomi- [INTERNET] Ollemos para atrás e feli- nado autoodio pola lingua, este debe- citémonos por iso: canto sufrimento ría desaparecer. [www.galiciaoxe.org inútil, canta submisión arbitraria, can- 13/10/02] ta autonegación non se aforrou! [www. [GX00] geocities.com 22/11/03] [1977-L] autopoética sf Conxunto de caracte- rísticas propias dun autor/a na compo- autonoxo sm V. autoxenreira. sición de textos poéticos. [PRENSA] Destapar as caras das nenas [PRENSA] Desta maneira chegamos ó que ninguén nos deixa ver. Sacarlles poema final (adeus) que é no fondo

48 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

unha autopoética: “María vai lembrar nos programas de ficción e tres cuartas (dunha vez para sempre) cal era a súa partes da incluída nas autopromo- verdadeira natureza”. [TN 01/02/99] cións ten lugar entre as 6 e as 22 [INTERNET] ¿Non o é, acaso, un pres- horas. [OCG 05/12/98] tidixitador tan interdisciplinar como [INTERNET] En 1990 incorporouse a Antón, que agora é Lopo e mañá Canal + como editor e realizador dos renuncia a selo, que hoxe escribe co programas “Lo + Plus” e “Mucho +” e xiz da mente un poemario sen soporte en 1993 entrou como realizador no físico e onte fai teatro, que hoxe nos departamento de autopromoción da sorprende (e moito) coa potencia cre- cadena de pago. [www.culturagalega. ativa e subversiva da súa nova novela org 11/11/03] // O pulo decisivo neste e mañá nos presentará unha autopoé- novo xeito de construír casas tívoo tica editada en corenta exemplares Wright coa publicación en febreiro e que se autodestruirá corenta segundos logo en xuño de 1901 de dous dos despois de que o lector a teña na súa seus deseños nunha revista de moda man? [www.xerais.es 12/11/03] // A na época, a Ladies’ Home Journal, o función autopoética 12 deste poema que unido á gran capacidade do estenderíase así non só á serie “Cantos arquitecto para a autopromoción fixo a carón da terra”, nin só ao volume As que pasase toda a década construíndo torres no ar. Incumbiría en realidade casas nos arredores da cidade de ao conxunto da obra do autor, con- Chicago. [www.anxo.org 17/12/03] // templada acaso en tanto traxecto que A lei non diferencia entre autopromo- culmina. [web.usc.es 22/12/03] // Para ción e promoción profesional para a afondar máis sobre as ideas que venda a terceiras persoas, polo que, impulsan a Carballido remitímosnos á na actualidade, se está a producir autopoética de “Sede Auga” (Xerais, unha situación non desexada por 2000), o seu primeiro poemario, onde quen lexislou, que afecta a promoto- Cesáreo non foxe de reflexións políti- res e promotoras de vivendas destina- cas e sociais sobre a mercantilización das ó uso propio, consistente en que a dos valores xenuínos “O eido colecti- persoa promotora da vivenda e toma- vo é cedido polos nosos xestores a mans dora do seguro é a destinataria final privadas, a tecnoloxía eclipsa a procu- desta, véndose obrigada a constituír ra ciéntífica a arte é mensurada en termos de pasatempo”, escribe Carba- un seguro para se garantir a si mesma llido. [www.culturagalega.org 22/12/03] a cobertura de posibles vicios ocultos na construcción, nos que obviamente autopromoción sf Acción ou efecto non pode ter ningún interese obxecti- de promocionarse ou impulsarse un vo. [moana.patentes.com 22/12/03] mesmo/a. [1995-P] [PRENSA] E hai que destacar a organi- zación do fútbol das mans ignorantes autoxenreira sf 1 Desprezo polo que e inconscientes de autopromoción im- é propio, pola propia cultura, lingua, púdica e exhibicionista. [TN 01/10/97] nación, país, etc. 2 Sentimento de // Dúas terceiras partes da violencia rexeitamento cara a un mesmo/a.

49 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Reimundo Patiño foi un Unión Europea como do Plan Ener- militante activo pola reinvención de xético Nacional 1991-2000, que inclúe Galiza, e pola recuperación dunha entre as súas prioridades de política cultura envolta na brétema e esmaga- enerxética aumenta-la contribución dos da pola autoxenreira. [TN 01/02/00] autoxeradores á producción de enerxía [INTERNET] Os enfermos de bulimia eléctrica. [www.xunta.es 12/12/03] comen grandes cantidades de alimentos nun espacio curto de tempo autoxestionado, -a adx Dise do (enchentes), tralo cal adoptan meca- organismo que se goberna ou admi- nismos compensatorios: vómitos ou nistra por si mesmo a través dun con- purgas e hiperactividade, con intensos xunto de órganos elixidos directamen- sentimentos de culpabilidade e auto- te polos seus membros. xenreira; un círculo vicioso difícil, pe- [PRENSA] M. S. Defende o CXG ro non imposible, de atallar. [revista. “coma un organismo xuvenil e auto- consumer.com 12/12/03] xestionado.” [TN 01/07/98] // Tono é Sin. autoodio, autonoxo. da Tralla, a primeira asociación cultu- [1993-L] ral heavy autoxestionada de xente que anda no mar. [TN 01/02/00] autoxerador, -ora sm 1 Máquina que [INTERNET] O traballo encaixeiro transforma enerxía por si mesma. adx fíxose necesidade económica a parti- 2 Dise do que transforma enerxía por res dunha idade moi curta, cun traba- si mesmo. llo autoxestionado, xa que ela mesma [PRENSA] (...) como son a promoción fai, busca, merca e vende todo o mate- do uso de biocombustibles, o desen- rial necesario e o producto acabado. volvemento de autoxeradores eólicos [www.mecam.net 13/10/02] // Tamén ou tamén (...) [OCG 02/03/00] // Por se fai repaso da evolución do sistema algo, ó comezo dos 90, Ferroatlántica organizativo do SRI, dende a súa crea- era a segunda empresa autoxeradora ción como sistema democrático e de enerxía eléctrica en España. [OCG autoxestionado ata o actual modelo 31/01/99] xerárquico, titorial, e fondamente anti- [INTERNET] Resolución da dirección democrático. [www.usc.es 13/10/02] xeral de industria pola que se autoriza // A saída pacífica dos pechados na e se aproba o proxecto da instalación Casa Encantada acaba coa actividade dunha planta de coxeración de ener- do centro autoxestionado para facer xía eléctrica e se conceda a condición unha urbanización de luxo. [www.cau- de autoxerador eléctrico a empresa saencantada.org 17/12/03] Derivados del Monte S.L., expediente [1982-L] número 39/1994. [www.xunta.es 13/10/02] // Un dos obxectivos priori- avaliatorio, -a adx Que serve para tarios da política enerxética da Xunta avaliar. de Galicia é a utilización racional da [PRENSA] En Galicia os suxeitos que enerxía, en particular, o aproveitamen- son susceptibles de ser adoptados son to dos recursos enerxéticos renovables tutelados pola Consellería de Familia, de acordo tanto coas directrices da que, partindo dunha proba avaliatoria

50 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

dos candidatos a facerse cargo dos // Mais centrar un proxecto, eliminar del menores, se encarga de propoñerlle a o vangardismo e aventurerismo, non adopción ó xuíz. [TN 28/02/99] significa achegalo ao poder, institucio- [INTERNET] O recoñecemento de nalizalo, facelo acrítico, ou desbotar a palabras, sucesión de letras e das pa- mobilización e a presión social, ou labras nas frases correspondentes, é aceptar o elitismo e a democracia dele- un dos aspectos considerados ava- gada, e moito menos deixar polo cami- liatorios do proceso lector. [www.gali ño as reivindicacións estratéxicas, os cia-hoxe.com 12/11/03] // Durante o alicerces que o fixeron nacer. [www. curso desenvolveranse traballos prác- galizacig.com 22/11/03] // Agora ben, ticos avaliatorios sobre a producción e fagámolo dende a practica social, ven- as rutinas en prensa, radio, televisión, cellando movemento de masas e axencias e xornais electrónicos. presencia nas institucións, poder [www.usc.es 17/12/03] // Despois da popular e peso eleitoral, participación acta de constitución (na que non apa- dos de abaixo e direción comprometi- recen as firmas dos membros, algo da, con atrevemento e sen aventureris- extremadamente sospeitoso) só volven mos. [www. galizacig.com 22/12/03] a aparecer o alcalde e o secretario e a [1983-L] partires de xuño do 29 aclárase que a partires de entón as declaracións dos aznarista adx Aplícase ao seguidor/a labregos son verbais sen necesidade ou partidario/a do político José Mª de cubrir as follas avaliatorias. Aznar. [www.usc.es 19/12/03] [PRENSA] Na perspectiva galega, creo que o PP se beneficiou desa inmensa aventurerismo sm Comportamento de votos aznaristas no eido de todo o irreflexivo e arriscado. Estado, mantendo e mellorando os [PRENSA] En poucas palabras, o medo seus escanos. [OCG 17/03/00] ao aventurerismo, a que se produza [INTERNET] Ademais, restou toda a en Galicia a situación de Euskadi. credibilidade á proposta de Fraga de [ANT 03/09/98] reformar a Carta Magna e afirmou que [INTERNET] A actual administración as concesións “do goberno aznarista está no lugar extremista do espectro da son feitas a regañadentes’’ gracias á política de planificación, e o seu aven- “constante presión institucional e so- turerismo e inclinación pola violencia cial do nacionalismo’’. [www.galicia- son perigosos. [www.hedra.es 19/11/03] hoxe.com 15/11/03]

51 Novas palabras GALEGAS

baby boom sm Aumento súbito do back ground sm Conxunto de coñe- número de nacementos nun territorio. cementos ou experiencias dunha per- [PRENSA] A fuga dos mozos de soa e que constitúen o seu transfondo Santiago ós municipios limítrofes polo cultural. elevado prezo da vivenda na capital [PRENSA] Nótase no seu discurso galega está provocando un auténtico nada lineal, sempre contextualizado baby boom na área metropolitana de no back ground histórico e cultural do Compostela, mentres a metrópole que se sente debedor, sedimentado e envellece. [OCG 17/03/00] actualizado na fraga intelectual e [INTERNET] O feito é que a día de social dos máis comprometidos pen- hoxe son cada vez máis os nenos e sadores europeos. [TN 01/03/00] nenas que teñen pais e/ou nais homosexuais, e tamén son cada vez máis as baixar vi 1 Chegar información ou con- crianzas que viven e están a cargo de tidos electrónicos a un ordenador a gais e lésbicas. É máis, nos últimos anos través da rede Internet. vt 2 Obter observou-se o que se deu en chamar o información ou programas informáti- “baby boom lésbico”. [www. infonego cos a través de Internet. cio.com 13/10/02] // O ‘baby boom’ [PRENSA] Se isto de internet fose rápi- afectou a España e Italia a partes iguais. do, se as páxinas baixaran sen que E da mesma forma, ambas as dúas dera tempo a fumar un charuto. [OCG nacións sufrimos a maior crise de nata- 25/11/99] lidade da historia. [www.galicia-hoxe. [INTERNET] Mais para conseguir que com 09/11/03] // Pero esta non é a nosa o programa fale en galego non tes realidade actual, en plena ebulición do máis que baixar o seguinte arquivo. capitalismo salvaxe onde o paro é de [members.tripod.com 10/11/02] // Na máis do 20%, onde é difícil compaxi- actualidade podes baixar as seguintes nar a vida laboral coa familiar, onde a aplicacións para traballar en galego e xeración do baby boom está a demorar de xeito totalmente gratuíto. [www. en máis dunha década a decisión de ter galego21.org 13/10/02] // O share- descendencia. [www.steg sindicato.org ware é tamén propietario pero pódese 08/12/03] baixar unha versión totalmente funcio- [1998-L] nal que xeralmente caduca en certo

52 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

tempo, se queremos seguir empregan- que poden programarse con diversas do este software trala súa caducidade habilidades balompédicas. [OCG temos que pagar, xeralmente unha 01/03/00] // A xustificación do Pepiño pequena cantidade. [edu.aytolacoru- describía toda unha escola balompé- na.es 04/12/03] dica incompatible co achique de [2000-P] espacios e outras monadas: “¡É que me chospen me cago na Virginia!” balcanizar vt Dividir algo que estaba [TN 01/10/97] unido en varios grupos independentes [INTERNET] Gañar nese templo mito- e enfrontados violentamente. lóxico do deporte balompédico que é [PRENSA] Composta por un feixe de “Anfield Road” está ó alcance só dos paroleiros en faladoiros e políticos elixidos polos Deuses do Olimpo fut- electoralistas que de seguir con tan bolístico. [www.vieiros.com insensata campaña, acabarán balcani- 09/11/03] // Ano 1.958. Árbitro do zando o país. [OCG 14/03/99] encontro balompédico D. Ramón [INTERNET] Fraga: ”O BNG e outros Vicente González “Caelo”, funciona- pretenden balcanizar España” O mitin rio Administrativo do Concello central do PP en Ourense xirou ao Guardés moitos de nós lembramos redor de Manuel Fraga que manifestou anécdotas xocosas de “Caelo”. que os partidos minoritarios o único [www.galicia-suroeste. com 17/12/03] que fan é distosionar. [www.vieiros. [1993-L] com 13/10/02] // Balcanizar nacións xa constituídas e manter ao mesmo baloncestista s 1 Deportista que prac- tempo a centralización económica tica o baloncesto. adx 2 Relativo ou dos territorios conquistados é moito pertencente ao baloncesto. máis difícil que no pasado. [www. [PRENSA] Por diante de deportistas galizacig.com 04/03/03] // E fano nes- como o baloncestista Michael Jordan tes días, onde máis que nunca demos- ou o motociclista Doohan. [OCG tran que o exército non é esa especie 26/12/98] de ONG humanitaria que vai axudar á [INTERNET] A ‘Grande Boucle’ supe- paz en Kosovo como nos fixeron crer, rou na final o baloncestista Michael senón ese elemento disposto a balca- Jordan e o xadrecista Gary Kasparov. nizar a nosa península en canto un [www.galcia-hoxe.com 09/12/03] // pobo toque esa sagrada unidade do Esta operación de rexurdimento non Estado. [www.xornal.com 03/12/03] só terá as normais dificultades de ato- [1999-P] [GX00] par no mercado bos baloncestistas, senón que sufrirá as eivas de ter que balompédico, -a adx Relativo ao compoñer un equipo colectivo cons- balompé ou fútbol. truído con pezas soltas nun tempo de [PRENSA] Os alumnos da Univer- marca, só tres meses. [www.anosate- sidade Politécnica de Valencia pode- rra.com 09/11/03] // Hoxe finaliza o rán disputar o próximo mes de xullo prazo para aqueles que acceden por un campionato no que os xogadores primeira vez á competición e entre as serán robots simulados por ordenador esixencias que establecen os estatutos

53 Novas palabras GALEGAS

da liga recóllese que os clubs “non banda ancha, como as inarámicas, poden ter cantidades pendentes de baseadas en tecnoloxías LMDS (Local restitución segundo o disposto no Multipoint Distribution Service, siste- Convenio Colectivo ACB-Asociación ma de distribución local multipunto). de Baloncestistas Profesionais’’. [www.xunta.es 14/12/03] [www. galicia-hoxe.com 19/12/03] [1996-P] [1996-P] banda deseñada sf Conxunto de bancarizar vt Poñer algo baixo a debuxos dispostos en liña que contan influencia ou predominio da banca. unha historia. [PRENSA] Se unha empresa dispuxera [PRENSA] As restantes mostras carecí- de recursos a longo prazo dabondo, an do máis mínimo texto de apoio co ou se os créditos a curto prazo esti- que iso ten de límites á ollada dun vesen razoablemente bancarizados, espectador non especialmente habi- podería negociar importantes descon- tuado á linguaxe da banda deseñada. tos nos prezos dos seus inputs por [TN 01/09/99] // E despois hai moitos medio da anticipación dos pagos. [TN outros, outras, moitísima xente que a 01/03/01] penas sabe que hai un tipo en Galicia que vende en todo o mundo os seus li- banda ancha sf Sistema que permite a bros de banda deseñada. [TN 01/11/97] transmisión de datos en Internet a [INTERNET] Como elemento básico unha alta velocidade. do imaxinario galego, o sector leiteiro [PRENSA] No que vai de ano, R multi- incorporouse automaticamente á plicou por sete o número de inmobles banda deseñada desde o momento en con capacidade de acceso á rede de que comezou a introducirse no país. banda ancha, unha das máis avanza- Este novo soporte artístico ten parido das a nivel internacional. [TN algunhas das vacas máis paveras de 01/11/01] // R non quere facer unha Galicia. [www.vieiros.com 13/10/02] // tubería de banda ancha para que os É difícil asimilar desde Occidente a contidos que se creen sexan distribuí- paixón coa que os xaponeses viven a dos ou producidos de novo fóra de Banda Deseñada. Anque aquí estea aquí. [TN 01/11/01] estendido tamén ese disfrute, non hai [INTERNET] Instala nas sete grandes tanta paixón. [bulletim.tripod.com cidades unha rede de banda ancha 13/10/02] que, a través da fibra óptica, permite [1995-P] [GX00] acceder a tódolos servicios a través do cable: teléfono, internet, televisión e da- banner sm Espazo publicitario que tos. [www.elcorreogallego.es 01/11/02] aparece nas páxinas de Internet e que // A Autopista Galega da Información é se acompaña dun elace que leva a unha rede conmutada de banda ancha outra páxina. capaz de transmitir datos, texto, ima- [PRENSA] Non só forman parte do xes, voz e vídeo de alta calidade [www. catálogo principal desta independente xunta.es 03/11/02] // Tamén se están a madrileña, senón que existe a posibi- desenvolver en Galicia outras redes de lidade de acoutar máis o campo de 54 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

busca se un preme no banner do sub- xogador do mundo. [www.elcorreo selo Fono-folk optando por coñecer gallego.es 13/10/02] // Ó fin e o cabo, un mercado discográfico cheo de sons Ronaldo conseguiu eclipsar incluso o tradicionais de alcume folk. [OCG principio da liga, da que vai a ser a 01/02/00] // Na medición do impacto súa liga. Independientemente da miña dunha campaña non só hai que consi- fe barcelonista, casi preferiría que non dera-lo número de clics sobre o ban- lle saíra mal a fichaxe. [www.elcorreo ner, senón tamén o de visitas ó sitio gallego.es 13/10/02] // Os seus veci- web do anunciante. [OCG 17/11/01] ños –Ramón, o panadeiro de pelo [INTERNET] Xa hai algunhas empre- cano; Xermán, o quiosqueiro barcelo- sas galegas que achegan regalos para nista, e Fina, a charcuteira detallista– os nosos membros ou diñeiro a cam- decatáronse de que algún acontecer bio de aparecer o seu logo ou banner estaba influíndo negativamente no seu nas nosas páxinas. [www.fillos.org ánimo. [www.vieiros.com 04/12/03] 13/10/02] // Os acontecementos do [1993-L] once de setembro e a conseguinte promulgación da Patriot Act nos Esta- barón sm Persoa que ten poder, dos Unidos deron lugar a unha situa- influencia ou unha posición importan- ción insólita na que a seguridade está te dentro dunha institución, partido por enriba dos dereitos fundamentais. político, empresa ou organización. Asina xa a Carta entrando a través do [PRENSA] En efecto, ante todo o PPG banner situado na cabeceira desta vai soldando as redes clientelares web! [www.xornalistas.com 13/10/02] locais e provinciais, acadando pactos [1997-P] interprovinciais entre os baróns, e con- solidando baixo a dirección de Cuíña barcelonista s 1 Membro do Fútbol un complexo tecido. [TN 01/11/97] Club Barcelona. adx 2 Relacionado [INTERNET] Ben situado para suceder con ese club. a Aznar e sendo o seu principal barón [PRENSA] De tódolos xeitos, Roger autonómico, non era cousa de manter deu a entender que a entidade bar- un conflicto. [www.elcorreogallego.es celonista non lle facilitará. [OCG 13/10/02] // Non se enviarán, polo 24/01/99] // (...) para enfrontarse ó tanto, invitacións a ningún barón lo- Porto cunha boa asistencia de público cal, cargo municipal ou lanzarote do e poder vivi-lo ambiente das grandes PsdeG en Vigo. [www.elcorreo galle- ocasións no estadio barcelonista a go.es 13/10/02] // O xornalista foi pesar do resultado do pasado fronte ó identificado polos traficantes mentres Real Madrid (3-0). [OCG 17/03/00] // gravaba imaxes, cunha microcámara. Os barcelonistas relegarían o conxun- Segundo dous dos sospeitosos detidos, to galego á fronte da clasificación foi torturado e despois o barón local [OCG 24/01/99] da droga, Elías el Loco, matouno a sa- [INTERNET] O dianteiro barcelonista blazos antes de ser queimado. [www. emocionouse moito despois de recibi- xornalistas.com 13/10/02] lo trofeo que o acredita como mellor [1995-P] 55 Novas palabras GALEGAS

baronía sf Parcela de poder ou influen- contra o terrorismo etarra e batasuno”. cia que ten un barón ou persoa impor- [www.elcorreogallego.es 13/10/02] tante nun partido político. [1995-L] [PRENSA] Moitas das enerxías do partido gástanse en conflictos internos ou batería sf Conxunto numeroso de ele- quedan limitadas a problemas munici- mentos dun mesmo tipo. pais en función de cargos e baronías. [PRENSA] Giuseppe Penone, co que o [TN 01/11/97] centro abrirá a súa batería de exposi- [1996-P] cións no mes de xaneiro, ou Robert Mangold, previsto para o mes de agos- batasuneiro, -a adx Referido á coali- to. [OCG 05/12/98] ción independentista vasca Herri [INTERNET] Ós aspirantes proporcio- Batasuna e, por extensión, dise daque- naráselles un texto breve, sobre o cal la persoa ou idea considerada como se lles fará unha batería de preguntas radical ou extremista. tipo test de modo que se avalíe a súa [PRENSA] Fraga escoitará “con gus- capacidade de comprensión do texto. to” a RAG e Vázquez di que a refor- [www.ti.usc.es 12/10/02] // A incorpo- ma da normativa é unha estratexia do ración do galego como lingua vehicu- “tramado batasuneiro do BNG.” lar ás aulas dunha importante batería [OCG 08/09/01] de materias –de diferentes áreas cien- [1996-P] tíficas– do currículo, e mesmo a apertura da posibilidade de acadar un uso, batasuno, -a s 1 Militante de Herri metade por metade, das dúas linguas Batasuna ou dos partidos con distin- presentes en Galicia no ensino. [www. tos nomes que o sucederon. adx 2 iaga.com 13/10/02] Relativo a esas formacións políticas [1975-L] [GX00] vascas. [PRENSA] Cos batasunos non se pode belcantista s Persoa dedicada á arte conservar nada [OCG 16/11/01] do canto segundo as tradicións operís- [INTERNET] A ‘limpeza étnica’ é moito ticas italianas. máis ca un proxecto e un desexo bata- [PRENSA] Mariella Deria, a excelente suno, é unha realización progresiva e soprano que inagurou, estivo inteli- permanente de ETA, onde residen a xente e artista: belcantista a regola estratexia, o mando e o guión que se d´arte, moi ben secundada pola OSG, dedican a executar e poñer en escena sen dúbida baluarte do ciclo. [TN Otegi, Ternera e Permach. [www.elco 01/11/01] rreogallego.com 13/10/02] // De maneira que a absurda e inexplicable convi- belicidade sf Actitude ou doutrina vencia desas forzas catalanas reunidas favorable á guerra ou aos conflitos. na Entesa conseguiu máis que o PNV, [PRENSA] Esquecer rencores, desexar- CiU e IU, que desexasen que tampouco lle o ben á xente, anular as envexas, os parlamentarios do Congreso se mobi- en fin, facer unha paréntese na belici- lizaran, e interromperan as súas vaca- dade acostumada das nosas vidas. [TN cións estivais, para sumarse ó “todos 01/12/97] 56 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

bempensante adx Dise da persoa que dunha biblioteca virtual sobre os ten unhas opinións políticas e relixio- atentados do 11 de setembro en sas e un comportamento de acordo Wáshington, Nova York e Pensilvania, coa tradición. que se porá en marcha co obxecto de [PRENSA] Cid Cabido: abstéñanse crear un arquivo dixital, tal e como burguesas mentes benpensantes. Cid asegurou Jim Sparrow, un dos promo- Cabido: epifanía do oculto evidente. tores do proxecto. [www.elcorreoga Cid Cabido: (al)quimicamente puro. llego. es 13/10/02] [TN 01/03/00] [2000-P] [INTERNET] De certo salvara a súa vida e como non tiña onde ir quedou biblioterapia sf Tratamento curativo comigo, facéndose pasar por unha que se basea na lectura de textos reco- miña prima, o cal, de cara á sociedade mendados por un especialista. bempensante de Anaui, era tolerable, [PRENSA] É o mesmo Viktor Frankl porque o xuíz da vila non podía vivir quen fai unha proposta: a bibliotera- inmoralmente, amancebado cunha pia. [OCG 24/01/99] muller calquera. [www.terravista.pt [GX00] 09/11/03] // Pasa este ciclo de proxec- cións pola imprescindible Un perro bicefalia sf Existencia, nunha determi- andaluz, o ollo resgado co cal Dalí e nada organización, de dúas persoas Buñuel convulsionaron ós benpensan- que exercen o poder. tes no que pasa por ser o máis célebre [PRENSA] Tanto Xosé Manuel Beiras manifesto da vangarda artística. [www. coma os que representan a actual galicia-hoxe.com 17/12/03] bicefalia dirixente da Confederación [1995-L] (…) [OCG 28/02/99] // É certo que mentres o método non se depure algo biblioteca virtual sf Conxunto de máis, caben aínda manipulación e documentos en formato electrónico engorrosas bicefalias. [OCG 27/12/98] que se poñen a disposición dos lecto- // Empeza a telo agora, cando amosa res a través de Internet. liberarse de certas presións: Felipe [PRENSA] A Internet é considerada González, a bicefalia (...) [TN 01/03/00] por moita xente como unha gran [INTERNET] Aínda sen definir o seu biblioteca virtual e universal e non é futuro no BNG Xosé Manuel Beiras para menos. [OCG 26/02/00] rexeitou os comentarios sobre a “bice- [INTERNET] O proxecto de Biblioteca falia’’ ou a “presidencia honorífica’’ Virtual BIVIR da ATG quere poñer en que se atribuían á nova dirección do galego as obras da literatura universal Bloque que sairá da XI Asamblea. que aínda non podemos ler na nosa [www.galcia-hoxe.com 19/11/03] // lingua debido á falta de interese por ¿Existirá, en suma, unha bicefalia no parte das editoriais ou debido a unha BNG, cun candidato á Xunta e un vo- posible falta de mercado, de destinata- ceiro nacional, cargo que ocuparía rios. [www.uvigo.es 13/10/02] // Cen- Xosé Manuel Beiras? [www.anosa tos de correos electrónicos, fotografías terra.es 24/11/03] // O propio Durâo e imaxes en vídeo formarán parte Barroso, alén das limitacións dunha 57 Novas palabras GALEGAS

victoria inagardada e producto mais bilateralismo e a reciprocidade, a eli- dun voto de castigo que da adhesión minación da idea de culpabilidade, a social ao seu programa, é consciente determinación de prioridades e a da consolidación da bicefalia no seu identificación nítida de intereses (eco- Partido, con ese trunfo espectacular de nómicos e culturais, primordialmen- Pedro Santana Lopes en Lisboa. te), permitirannos crear un contínuum [www.igadi.org 09/12/03] social enriquecido polas achegas de Galicia e dos que están fóra, dos que bidonville sm Suburbio conformado desexan seguir estando fóra, pero, pola aglomeración de vivendas pobres naturalmente, en estreito contacto co tipo chabola. máis dinámico da nosa sociedade. [PRENSA] Nela a conquista da sobera- [www.igadi.org 07/12/03] nía polos habitantes do bidonville [2000-P] simboliza as esperanzas antillanas para construír o propio futuro. [TN biocentro sm Establecemento comer- 01/12/97] cial onde se venden produtos de cultivo ecolóxico. bilateralismo sm Acción relativa ou [PRENSA] Os biocentros, na busca da que afecta a dous lados ou dúas partes. harmonía co medio ambiente. [OCG [PRENSA] Debemos aproveitar a 24/01/99] // Segundo os donos dos bio- ONU, apostar pola súa transforma- centros unha xestión racional de recur- ción e revitalización. Non me parece sos é imprescindible. [OCG 24/01/99] // que a abolición da ONU sexa parte Os propietarios de biocentros galegos dun programa progresista. A volta do vense obrigados a mercar alimentos bilateralismo sería a perdición dos frescos. [OCG 24/01/99] países pequenos. [TN 01/02/00] // [INTERNET] Propietaria de biocentro, Unha disfuncional dinámica, marcada amósase rigorosa coa alimentación por un acentuado bilateralismo Go- porque dela depende a nosa saúde. berno/CA de presión e negociación [www.galicia-hoxe.com 30/05/04] // entre os partidos nacionalistas ou Si, vendemos de todo agás peixe e rexionalistas de meirande peso políti- carne. Dispoñemos de legumes e froi- co e o partido maioritario estatal. [TN tas, así como refrescos, viño, zumes e 01/03/00] leite. Pero hai outros biocentros que [INTERNET] O mundo xa non é un tamén teñen carne e embutidos e- conxunto de nacións, sociedades colóxicos. [www.galicia-hoxe.com nacionais, estados-nacións, nas súas 30/05/04] relacións de interdependéncia, depen- déncia, colonialismo, imperialismo, biocombustible sm Combustible bilateralismo, multilateralismo”; o seu obtido a partir da materia orgánica. centro “xa non é príncipalmente o [PRENSA] (...) como son a promoción indivíduo, tomado singular e colecti- do uso de biocombustibles. [OCG vamente, como povo, clase, grupo, 02/03/00] minoria, maioria, opinión pública (...) [INTERNET] Este traballo enfócase [www.galizacig.com 03/11/03] // O na producción de biocombustibles

58 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

líquidos partindo de distintas especies truídas baixo os criterios da “biocons- forestais incluíndo a súa caracteriza- trucción’’, case todas de tipo unifami- ción e o control da operación ó mes- liar, das que unhas douscentas están mo que as variables características do en proceso de construcción. [www. proceso empregado para a súa obten- galicia-hoxe.com 07/11/03] // Ade- ción. [www.usc.es 22/12/03] // Agár- máis da enerxía eólica dispoñemos dase que os biocombustibles presen- dunha enorme variedade de tecnolo- ten tamén un considerable progreso, xías renovables como a enerxía solar anque continuarán sendo freados pola en todas as súas modalidades (solar súa baixa capacidade de producción e pasiva na bioconstrucción, solar tér- elevado custo. [www.galicia2010. mica para a auga quente e solar foto- com 09/12/03] // Estes obxectivos aca- voltaica e termoeléctrica para a pro- daranse como consecuencia das dis- ducción de electricidade). [www. gre tintas actuacións que se van desenvol- enpeace.es 09/12/03] ver en Galicia, auspiciadas pola [1997-P] Unión Europea, e inclúen: etiquetaxe enerxética de vehículos e fomento do bioconstrutor, -ora s Persoa ou uso de biocombustibles nos vehícu- organización que se dedica á biocons- los. [www.xunta.es 17/12/03] trución. [1998-P] [PRENSA] Os bioconstructores estudian cómo realiza-lo edificio respectan- bioconstrución sf Técnica de cons- do o medio ambiente. [OCG 15/03/99] truír que emprega materiais naturais [INTERNET] Bioconstrucción. Relator: non contaminantes e que respecta o D. Juan José Abia Alonso (Bioconstruc- medio natural. tor e Xeobiólogo). [www. alwaystone. [PRENSA] En esencia a bioconstruc- com 17/12/03] ción é a construcción ecolóxica, con materiais non contaminantes, recicla- bioconsumo sm Consumo de produ- bles e recicladas, sempre que sexa po- tos con garantía ecolóxica. sible. [OCG 24/01/99] // Trátase da [PRENSA] O labor das outras dúas denominada bioconstrucción. En Gali- cooperativas xa legalizadas, Biocon- cia existe unha empresa que se dedica sumo e máis Ecotraballo está moi pró- a facer edificios ecolóxicos. [OCG xima, din os voceiros de ABSE-Ga- 24/01/99] // Ademais de madeira ou licia, a dar os seus primeiros froitos. barro, o cristal, ceras de abella ou de [TN 01/10/97] liñaza son materiais habituais na bio- [1997-P] construcción. [OCG 24/01/99] [INTERNET] Informes e proxectos biodefensa sf Feito e resultado de desta empresa dedicada á restaura- defender ou defenderse dos ataques ción integral de bens mobles e inmo- realizados con armas biolóxicas. bles, a bioconstrucción e o restable- [PRENSA] O reforzo dos sistemas cemento medioambiental. [www.viei nacionais de biodefensa, unha maior ros.com 13/10/02] // Actualmente cooperación internacional e con insti- existen en España mil vivendas cons- tucións especializada. [OCG 20/11/01]

59 Novas palabras GALEGAS

biodegradadado, -a adx 1 Que foi [INTERNET] A nutrición na etapa ini- descomposto por organismos viventes. cial da vida non soamente ten impor- 2 Nun uso figurado, dise daquilo alte- tancia a curto prazo, senón que tamén rado, degradado ou deturpado. pode afectar ó desenvolvemento e ó [PRENSA] Que Castelao sexa de todo comportamento posterior. Por iso, o pobo non obriga a homoxeneizar existe un grande interese na determi- discursos e fidelidades biodegrada- nación da biodisponibilidade dos ele- das, á baixa. Hai detrás secretas mentos empregados na nutrición intencións, que é preciso ir desvelan- infantil. [xornal.usc.es 09/11/03] // do sen pausa e tamén sen medo. [TN Como consecuencia da sua baixa 01/02/00] solubilidade en auga e alta solubilida- [INTERNET] Toda vez que se considera de en graxas, acumúlanse nos seres que ata preto de cinco mil toneladas de vivos e na materia orgánica de partí- fuel teríase evaporado e biodegradado culas e sedimentos, podendo perma- mecánica e bioloxicamente pode pro- necer así longos periodos de tempo, garantindo a sua biodisponibilidade. cederse a un cálculo aproximado do [www.adegagaliza.org 03/12/03] // fuel que estaría aboiando no mar ou en Como factor agravante opera que a rochas, praias e fondos mariños sen lim- meirande parte dos compoñentes do par. [especiais.vieiros.com 06/11/03] // fuel son moi persistentes e bioacumu- Ademais, cifran en 4.725 toneladas o lables, aínda que a súa débil biodispo- fuel evaporado e biodegradado mecáni- nibilidade limita os riscos de que se ca e bioloxicamente. [acovadamoura. acumulen nos productos do mar. en.eresmas. com 09/12/03] // En simu- [www.enciga.org 17/12/03] lacións de laboratorio efectuadas en CytoCulture empregando protocolos do biodiversidade sf 1 Diversidade ou California Department of Fish & variedade de seres vivos no seu medio Wildlife, a fase disolta dos ésteres do natural. 2 Nun uso figurado, variedade CytoSol (nunha saturación de 14 ppm a ou pluralidade. 17ºC) foron biodegradados por poboa- [PRENSA] Demasiada mesmo para a cións naturais de bacterias existentes UPG. Tamén nos sindicatos, o tempo nas augas da Baía de San Francisco nun impulsa o pluralismo e a “biodiversi- período medio de 4 días. [webs.uvigo. dade” no BNG. [OCG 28/02/99] // A es 17/12/03] primeira parte do volume dedícase á [1997-L] [GX00] natureza e inclúe artigos, fotografías e mapas sobre os seguintes temas: bio- biodisponibilidade sf Velocidade e diversidade, hábitats, flora, fauna, extensión pola que unha substancia espacios naturais protexidos, os mares activa dun fármaco ou un produto quí- e mailo solo. [OCG 28/02/00] // Entre mico se fai dispoñible no seu sitio de os 48 inscritos nesta sesión, figuran 35 acción. culturais, como o centro histórico de [PRENSA] Experiencia en Estudios de San Cristóbal da Laguna en Tenerife, 11 Especialización e Biodisponibilidade naturais e dous “mixtos” (naturais e cul- de metais esenciais en medios biolóxi- turais), como Ibiza pola súa “biodiver- cos. [OCG 31/01/99] sidade e cultura”. [OCG 03/12/99] 60 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] A Xunta semella ignorar Rectorado da Universidade de Vigo, as advertencias da maioría da comuni- José Ramón Ayllón, licenciado en dade científica internacional sobre as Filosofía e Letras, experto en temas de temíbeis consecuencias do cambio educación en valores e especializado climático para o benestar da Huma- en Bioética, abordará debates de per- nidade: aumento do nivel do mar, manente actualidade como o fracaso diminución da biodiversidade, maior escolar ou as últimas reformas educa- incidencia de secas e treboadas, etc. tivas, nunha conferencia que leva por [web.jet.es 13/10/02] // O conselleiro título Claves de la educación en el de Medio Ambiente presentou hoxe siglo XXI. [www.escolas.org 13/10/02] un informe ó Goberno galego sobre o [1995-P] [GX00] estudio da estratexia galega para a conservación e o uso sostido da biodi- biofiltro sm Filtro que utiliza elemen- versidade –concepto no que se inclú- tos naturais para depurar líquidos. en os seres vivos e os ecosistemas [PRENSA] A Auga depurada, por terrestres, mariños e acuáticos nos que exemplo, co proceso dos biofiltros é habitan–. [www.elcorreogallego.es conducida á corrente da auga elixida 13/10/02] como receptora (...) [OCG 20/03/00] [1990-L] [INTERNET] Trátase dunha alternativa ecolóxica e respectuosa co medio bioética sf Ciencia que estuda os ambiente que consiste nunha campá aspectos éticos da práctica e a investi- de colectores de gases malolientes gación médicas. que os dirixe a un biofiltro elaborado [PRENSA] Existe un risco de competi- con cortiza de álamo triturado. [www. ción xenética, segundo o congreso de uvigo.es 04/12/03] // Compañía espe- Bioética e tutela da persoa que reuniu cializada en biotecnoloxía, producto- en Roma expertos en biotecnoloxía. ra de biofiltros para o control da con- [OCG 05/12/98] // O director do Ins- taminación no aire, busca distribuido- tituto Borja de Bioética de Barcelona, o res dedicados a comercializar os seus padre Francisco Abel, falou dos aspec- productos en exclusiva. [www.funda tos médicos e psicolóxicos do aborto ciongaliciaeuropa.org 04/12/03] cirúrxico e do practicado por medios químicos. [OCG 13/12/98] // A Comi- biogás sm Gas producido pola fermen- sión de Dereitos Humanos da ONU tación de residuos orgánicos. adoptou as primeiras guías internacio- [PRENSA] A valorización enerxética nais sobre bioética. [OCG 03/12/98] de residuos urbanos biogás, sólidos...” [INTERNET] Para os organizadores, os [OCG 02/03/00] Da fermentación actuais debates de Bioética con fre- destas substancias prodúcese biogás, cuencia presentan un baleiro xa que, que vai á atmosfera. [ANT 17/01/99] orientados case todos eles exclusiva- [INTERNET] Plantas de biogás para o mente desde a Biomedicina ou desde aproveitamento da fracción orgánica a Filosofía do Dereito. [xornal.usc.es do lixo. [www.adegagaliza.org 13/10/02] 13/10/02] // Hoxe luns, día 10 de de- // En Cataluña e Valencia abandonaron cembro as 20:00 h. No Paraninfo do nos últimos anos a idea de construír

61 Novas palabras GALEGAS

novas incineradoras e optaron pola así como intensifica-las medidas de compostaxe, con ou sen recuperación autovixilancia, a restricción da inde biogás. [www.ctv.es04/12/03] // seminación artificial ou o control da ¿Seguimos a amontoalos en vertedei- alimentación do gando porcino. ros ata que nos sepulte literalmente [www.xunta.es 13/10/02] (caso de A Coruña) unha montaña de [1999-P] lixo, queimámolos en incineradoras ou dámoslles un novo tratamento me- biotécnico, -a adx V. biotecnolóxico, -a. diante a compostaxe ou o biogás? [PRENSA] Sloterdijk propón unha [www.simil.com 04/12/03] selección prenatal e engade que o ho- [1999 L] [GX00] me sempre foi creador de regras sociais de castes. “Todo isto –conclúe– bioseguridade sf Sistemas de defensa tamén son regras de selección e com- contra ataques con armas biolóxicas binación. Agora temos, ademais, posi- ou pragas, enfermidades, etc. bilidades de optimización biotécni- [PRENSA] “As partes da Convención ca.” [OCG 25/11/99] sobre biodiversidade estableceron un [INTERNET] Aqueles países e organi- grupo de traballo ad hoc sobre biose- zacións que desenvolvan as súas guridade para negociar un protocolo industrias biotécnicas terán vantaxes. de bioseguridade dirixido ó “uso, [www1.dicoruna.es 03/11/03] // Fidel manexo (...)” [OCG 13/03/00] // Des- Castro mesmo ofreceulle que escolle- de primeira hora de onte, cun peque- se ao persoal cualificado que precisa- no grupo de ecoloxistas protestan se para examinar o Centro de Enxe- ñería Xenética e Biotécnica, sobre o fronte ó edificio onde se reúnen as que a Casa Branca sementou pouco delegacións contra a oposición de fundadas dúbidas na confección de Estados Unidos e Canadá ante as ne- armas biolóxicas ou bacteriolóxicas. gociacións sobre o protocolo de bio- [www.igadi.org 17/12/03] seguridade. [OCG 05/01/00] [INTERNET] Ata o ano 92 fixéranse biotecnoloxía sf Técnica que empre- 675 ensaios de campo, no ano 98 só ga células vivas para a obtención e en USA estaban plantadas case 28 melloras de produtos útiles como ali- millóns de hectáreas de cultivos trans- mentos ou medicamentos. xénicos. Desde 1992 vénse intentan- [PRENSA] “As empresas de biotecno- do, en sucesivas reunións internacio- loxía e o Goberno estadounidense nais, chegar a un acordo vinculante impulsaron á expansión da produc- sobre Bioseguridade que, despois da ción de colleitas MX, argumentando última, celebrada neste ano, segue sen que ofrecen un enorme potencial.” existir gracias á oposición de USA e [OCG 13/03/00] // Priorizará as inves- outros países tecnoloxicamente avanza- tigacións mariña e agraria e potenciará dos. [www.ctv.es 13/10/02] // Asemade, o medio ambiente, as biotecnoloxías e solicitouse un control exhaustivo a información e comunicación. [OCG sobre as medidas de bioseguridade, 24/12/98] // Existe un risco de compe- vados sanitarios, movemento de uten- tición xenética, segundo o congreso silios e puríns entre explotacións, etc.; de Bioética e a tutela da persoa que 62 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

reuniu en Roma expertos en biotecno- biotipólogo, -a s Estudoso/a dos gru- loxía. [OCG 23/01/99] pos de individuos da mesma especie [INTERNET] Aplicacións do cultivo in semellantes polo aspecto exterior ou vitro e a súa importancia na biotecno- pola herdanza xenética. loxía vexetal e na industria. Cultivos [PRENSA] Sen necesidade de chegar de células e tecidos vexetais. Enxe- ata as catro mil fotografías que chegou ñería xenética de plantas: bases mole- a estudiar Sheldon (...) sempre seguin- culares. Hibridación somática. [www. do a tipoloxía elaborada polo biotipó- ti.usc.es 13/10/02] // Logic Biotech logo americano. [OCG 10/12/00] arrinca a súa actividade empresarial [2000-P] en novembro de 1999, por mor das investigacións de expertos en Biotec- bipartidista adx Dise do que está rela- noloxía Celular e Tisular, procedentes cionado cun sistema político baseado dos campos da Farmacoloxía, Enfer- no predominio de dous partidos polí- mería, Bioloxía Celular e Anatomía Pa- ticos que compiten polo poder. tolóxica. [www.uninova.org 13/10/02] [PRENSA] A Casa Branca indicou que [1991-L][GX00] o pedimento dos fiscais da Cámara baixa volve quebra-lo acordo biparti- biotecnolóxico, -a adx Pertencente á dista que está vixente no Senado. biotecnoloxía. [OCG 24/01/99] // Algúns dirixentes [PRENSA] Arredor desta próspera téc- nica desenvolvese nos últimos anos do PSOE e mais do PP (…)- implan- un poderoso sector biotecnolóxico tando na práctica un sistema forte- que manufactura e patenta os organis- mente bipartidista no estado. [TN mos modificados. [OCG 25/01/00] // 01/12/97] Con este proxecto FIES pretende que a [INTERNET] Hoxe, por mor da presen- sociedade teña información sobre as cia do BNG no Concello, tanto o PSOE repercusións dos avances biotecnoló- como o PP están obrigados a xustificar xicos na sociedade. [OCG 17/03/00] o seu traballo na Corporación. A perda [INTERNET] Esta diversidade, que xa foi desa tranquilidade bipartidista tamén en grande medida mermada pola revo- explica o cabreo socialista en Gon- lución verde, está en perigo de ser dimi- domar e os seus continuos ataques ao nuída, senón anulada, polos intereses BNG. [www. arrakis.es 13/10/02] // É do negocio biotecnolóxico. [www.ies- mester entender que o modelo biparti- pana.es 13/10/02] // Rodney Brooks, dista, xa con sufraxio censitario, xa con máxima autoridade mundial no campo universal a partir de 1890, mantense da intelixencia artificial, salientou esta gracias á componenda entre o poder semana en Donosti que, gracias ó central e as súas correas de transmisión desenvolvemento biotecnolóxico e á no ámbito local, os caciques. [www. creación de implantes robóticos, o cesga.es 13/10/02] corpo humano podería no futuro ache- [1988-L] garse fisicamente a estas máquinas. [www.elcorreogallego.es 13/10/02]. blairismo sm Corrente política ou de Sin. biotécnico, -a. pensamento inspirada no primeiro [1998-L] [GX00] ministro británico Anthony Blair. 63 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Esa dialéctica de insatisfac- unha vez que pos o seu novo com- ción porá ó descuberto a verdadeira pacto notas que segue sendo grande, base de apoio ao blairismo. [TN moi grande. [OCG 20/12/98] 01/02/00] [INTERNET] A través dos anos de for- [INTERNET] Aznar, facendo gala de mación, a banda foi cambiando pero todo o seu ben aprendido blairismo, continuando sempre co mesmo espíri- explicou o seu proxecto de facer de to, sendo un dos grupos de Blues máis Galicia un exemplo de dinamismo importantes do mundo. [www.galicia- económico, con máis e mellores co- hoxe.com 04/12/03] // Xa fora polo municacións, nova tecnoloxía e máis impresionante curriculo da banda, turismo cultural e rural. [webs.uvigo. con presencia nos mellores festivais de es 03/11/03] // Se a sociedade deman- blues do estado, xa fora por ser no da o incremento das contribucións á Aturuxo de Bueu (sala que garantiza seguridade social, por qué non se fai? unha programación exquisita). [www. Esa dialéctica de insatisfacción porá ó contrasurco.com 04/12/03] descuberto a verdadeira base do apoio [1985-L] ao blairismo. [www.igadi.org 08/12/03] // A partir dos elementos sinalados bluseiro, -a adx Relativo ao estilo anteriormente, podemos pasar revista musical denominado “blues”. ás bases dos presupostos sinalados por [PRENSA] Rock de catro estrelas para Giddenns na sua obra e retomados unha banda que mestura as melodías polo “blairismo”. [www.galizacig.com bluseiras cunhas guitarras ó límite da 22/12/03] distorsión. [OCG 14/03/99] [INTERNET] Guitarra, solista, tin whis- blockbuster sf Filme que ten un gran- tle e voz. O Diaño bluseiro. Mutante de éxito entre o público polos seus Minja dos tellados de Sober (Ribeira contidos ou pola publicidade dos Sacra), bebedor e cantador coma nin- estudos que a realizaron. gún. [usuarios.lycos.es 09/12/03] // A [PRENSA] Volveron as produccións cantora mostra o seu estilo bluseiro millonarias, as blockbusters, de cali- influenciado por jazz, country e rock. dade e intencionalidade discutibles [www.dicadeteatro. com 28/05/04] pero avaliadas por fortes campañas [1995-P] publicitarias. [TN 01/06/97] // Entre os espacios residuais que deixen as bonobús sm Tarxeta que dá dereito á blockbusters dos grandes estudios realización dun número determinado americanos (...) [TN 01/07/01] de viaxes en autobús a un prezo reducido. blues sm Música dos negros/as de [PRENSA] Os aumentos atinxen ós ben Estados Unidos que se caracteriza polo inmobles, ó bonobús e ó recibo do seu ritmo lento e mais o seu carácter lixo. [OCG 03/12/99] // Os aumentos triste e sentimental. de prezo atinxen tamén ó bonobús, [PRENSA] B.B. King é o nome do que dobraría o seu custo, e ó recibo da blues e ós seus setenta e tres anos dá recollida do lixo, que sufriría un nota- unha sensación de pracidez tal que ble encarecemento. [OCG 03/12/99]

64 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] Comunícaselles aos estu- urbanístico fixo estragos. En canto ós diantes interesados en solicitar a residuos, os gobernantes aseguran te- axuda do bonobús para o servicio de los canalizados e que a calidade das transporte á Universidade da Coruña augas é boa. [OCG 02/12/99] // Eu que poderán presentar as solicitudes creo que para os galegos esta cidade é entre o 26 de agosto e o 14 de setem- parte do seu imaxinario, teño unha tía bro no Rexistro Xeral do Concello. aquí, e recordo que en Galicia, falaba- [www.ferrol-concello.es 13/10/02] // mos máis de Bos Aires que de Madrid, O bonobús é un intento neste sentido. ademais a miña adolescencia transco- Nembargantes, pola experiencia dou- rre dentro do boom literario latinoa- tras cidades europeas, parece que a mericano. [OCG 05/12/98] // Fronte á única política eficaz para evitar o trá- decadencia do Xapón contemporáneo, fico é dificultar ó máximo, senón im- fronte a un boom económico que só pedir, o uso dos turismos. [www.riade agocha decadencia espiritual e cultu- vigo.com 13/10/02] ral, o suicidio ritual semella a única [2000-P] saída posible. [TN 01/02/99] [INTERNET] O outro cambio durante bononet sm Abono que permite a co- os 90 foi o boom tecnolóxico. Internet nexión a Internet por un determinado adoptouse a velocidade de vertixe. número de horas a un prezo reducido. [www.elcorreogallego.es 13/10/02] // Á [PRENSA] A AI denuncia a imposibili- marxe de asuntos espirituais, esta aspi- dade de contratar Bononets con pro- ración creo que non está consumada vedores gratuítos. [OCG 26/02/00] // xa que a situación actual na Galiza está O 3 de decembro do pasado ano a moi lonxe da normalidade, non só no Asociación de Internautas fixo chegar- rock, pois apesar dese “boom” da mú- lles a Fomento e á Comisión de Mer- sica folk da que tanto se fala. [www. cado das Telecomunicacións un co- amelgaweb.org 13/10/02] municado no que se denunciaba a [1985-P] [GX00] imposibilidade de contratar os bononet con Navegalia, Alehop/Canal 21, bosnificación sf Acción e efecto de Jazzfree e Uni2. [OCG 26/02/00] dividir un territorio en partes á manei- [INTERNET] Pero nos últimos días ra do que ocorreu en Bosnia. xurdiron dúbidas arredor deste novo [PRENSA] De feito, unha das solu- sistema, xa que as poboacións que cións baralladas é a “bosnificación” non poidan acceder a un nodo local, de Cósova e a conseguinte aparición non poderán facer unha chamada de enclaves, que deixaría aberta a metropolitana e, polo tanto, non se posibilidade de fragmentar a unidade poden acoller ás rebaixas do Plan Bo- do territorio. [TN 01/02/99] nonet e Masternet. [www.vieiros.com 09/12/03] bravú sm 1 Movemento musical, literario ou artístico propio de Galicia boom sm Desenvolvemento repentino caracterizado por ter como referente a e espectacular. cultura popular tradicional galega. [PRENSA] Recoñecido polos políti- adx 2 Relativo ou pertencente a ese cos que nas beiras do Cabe o boom movemento.

65 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Nun disco do Xabarín e dende a NBC como o gran magnate noutro recompilatorio de son bravú, da IBM non foi capaz de formatear un este Caimán musical vai agora para disquete, ou como os brokers de gra- esa deliciosa barranquilla que é o ska. vata se esforzaban por venderlles [OCG 20/12/98] // Non ven nada cla- seguros de vida ós enfermos de sida e ras as personalidades do rock bravú. logo cobrar os cartos trala súa morte. [ANT 17/01/99] // Ademais pensamos [www.galicia-hoxe.com 09/12/03] que facemos algo novo en Galicia, porque non facemos nin bravú nin bunkerizarse vp Illarse adoptando trash ou outros sons duros. [OCG unha actitude ríxida e inmobilista. 24/01/99] [PRENSA] Algúns preferían bunkeri- [INTERNET] O bravú é un movemen- zarse na vella falacia. [ANT 05/11/98] to case multimedia: música, televisión [1992-L] (no Xabarín Club da TVG) e agora literatura. [www.lander.es 14/10/02] // buscador sm Ferramenta informática Este é o caso da colección “Ferros” de que serve para atopar información en Edicións Xerais de Galicia, que permi- Internet a través dunha ou varias pala- tiu a incorporación, por exemplo, de bras clave. cadansúas obras de Xurxo Souto e de [PRENSA] Os menús en lingua galega Jaureguízar, creando, ademais, algo xa son unha opción máis dos impor- así como un correspondente literario tantes buscadores como Google ou ao que sobre todo na música se iden- Altavista, cos que pode achar contidos tifica co estilo “bravú”. [www.andel en máis de 1.600 millóns de páxinas. virtual.com 14/10/02] // O bravú foi [OCG 17/11/01] // A páxina web do bastante mellor e máis intenso ca todo Xacobeo 99 situouse entre as dez o que ocorreu no pop galego dos 80. favoritas durante o mes de novembro Agora comeza a resentirse de non ter dentro do buscador de links españois o apoio dunha industria cultural nor- Ozú. [OCG 05/12/98] // En España malizada e por iso comeza a repetirse. existen xa moitos buscadores como [www.lavozdegalicia.es 14/10/02] Olé, Telepolis e Ozú, que foron incre- [1995-P] mentando os seus servicios ofrecendo todo tipo de noticias. [OCG 05/12/98] broker sm Axente financeiro/a que fai [INTERNET] No caso do buscador, tes de intermediario/a en operacións eco- que introducir unha palabra na caixa nómicas sobre todo en bolsa. de texto. Por exemplo, “paxaros”. E o [PRENSA] Proba diso é a adopción do motor de busca amosarache unha lis- ViAII por parte de Ford Motor Cor- taxe de todos os sitios web que conte- poratio e os brokers da New York ñen ese termo. [www.vieiros.com Exchange. [OCG 05/12/98] 14/10/02] // Banesto conta con servi- [INTERNET] É un emblema de moder- cio de comercio electrónico, noticias nidade e tamén mediático, incluso e última hora, un directorio de Internet con trazos de executivo. Pois a unha e un buscador, unha web do seu equi- boa imaxe úneselle a coraxe e deci- po de ciclismo. [www.elcorreogallego. sión dun broker. [www.galicia-hoxe. es 14/10/02] com 09/12/03] // Tanto, que mostrou [1997-P]

66 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

cabalo sm Nun rexistro coloquial, cabalo, xa en decadencia, non baixa- heroína, extracto de morfina que se ba dos doce mil (72 euros). [www.gali utiliza como estupefaciente. cia-hoxe.com 03/12/03] [PRENSA] Cortala, desde con aspiri- [1990-L] nas ata con cabalo pasando por todo tipo de anfetas baratas. [TN 01/06/97] cablear vt Tender os cables dunha ins- [INTERNET] O certo é que estamos talación de telecomunicacións. ante dúas cousas distintas; xa que nin- [PRENSA] Hai quen ensaia tamén gunha semellanza ten a heroína pro- outras interpretacións máis choqueiras ducida en laboratorio, con control de (...): Cacharro, metido tamén nas gue- calidade, dosificada cientificamente, e rras catódicas, está a cablear a provin- administrada optimamente, co cabalo, cia. [TN 01/06/97] // Este criterio coin- ruín e paticoxo, que hoxe en día se cide coa intención de cablear seu vende nas rúas, este é un po grisaceo, cabo. [ANT 17/01/99] que conten un 94% de talco, estirnica, [INTERNET] A pesar das grandes pro- sacarina, lactosa, excipiente, escaiola, mesas que inclúe o cable, e do avan- cromo e cal, entre outros. [www.terra. ce que supón para as telecomunica- es 03/12/03] // Fóra do mundo dos ofi- cións a nova tecnoloxía, algúns analis- cios tradicionais, hoxe en día presen- tas sinalan que non terá tanto de pana- tan moita vitalidade as xergas propias cea cando a propia Telefónica, que do mundo da delincuencia, a droga e sería a compañía con máis posibilida- a mocidade marxinal. Con frecuencia, des para cablear de forma eficaz todo termos específicos destes grupos pa- o país, se retirou do mercado e esque- san a formar parte do vocabulario ceu o sector. [www.elcorreoga común da mocidade (chocolate, mo- llego.es 14/10/02] // O Director res- no, cabalo, talego, tronco, etc.). [www. posta que se está a cablear o local que reversoweb.com 15/12/03] // O máis ocupará o adxudicatario para dar curioso é que o valor leva caendo de soporte ó servicio usando a rede de forma apreciable desde hai cinco anos comunicacións, requisito solicitado cando o gramo de coca superaba as no prego de condicións. [www.teleco. oito mil pesetas (máis de 48 euros), o uvigo.es 14/10/02] // O contrato terá a haxix duplicaba o seu valor actual e o duración do pedido e finalizará cando

67 Novas palabras GALEGAS

se cumprira este e se deixe de cablear conta de resultados, redefiniu a súa ou operar sobre o vehículo considera- estratexia e transformou as capacida- do. [www.inorde.com 14/10/02] des do cadro. [OCG 27/02/00] // O [1990-L] cadro deportivista accedeu ó liderado na décima segunda xornada de Liga. cacharrada sf Protesta colectiva con- [OCG 20/03/00] sistente en meter moito ruído golpean- [INTERNET] Un home de 20 anos,15 do obxectos metálicos. dias despois de ter padecido unha [PRENSA] Tamén en Lugo uns dous- amigdalite bacteriana que precisou tra- centos estudiantes asisitiron onte pola tamento antibiótico, acude a Urxencias mañá a unha clase maxistral impartida por presentar un cadro de cefalea in- por Darío Xohán Cabana. A continua- tensa de 3 días de evolución. [www. ción, celebraron unha gran cacharra- usc.es 14/10/02] // Gil durmiu tres noi- da. [OCG 17/11/01] tes na prisión de Alhaurín de la Torre, [INTERNET] Treboada expansiva en xa que o día 11 de xaneiro de 1999 de Lugo: cazolada, tixolada, cacharrada madrugada, tras sufrir un cadro de e todo tipo de sons... Sáese da Praza arritmia e hipertensión, ingresou no de Armanyá (diante da Subdelegación Hospital Clínico de Málaga. [www.el do Goberno), pasando pola Praza de correogallego.es 14/10/02] // Cada Santo Domingo, San Marcos, San Fer- titulación ten un cadro de profesorado nando e Avda. da Coruña, con remate e, se se pecha, neste aspecto non se diante do Auditorio Gustavo Freire aforra nada porque ós docentes, que xa non terían alumnos, habería que (Frigsa), antes do Concerto Expansivo. seguir pagándolles. [www.nodo50.org [www.nucamaiscarnota.org 08/12/03] 14/10/02] [1997-L] [1976-L] [GX00] cadro sm 1 Conxunto de síntomas caldeiro sm Nome argótico do cárcere. característicos dunha enfermidade. 2 [PRENSA] Soltaron aos irmáns Lukes Conxunto de persoas que integran do caldeiro e a competencia neste val unha empresa, organización, etc. de albariño e mexilón é feroz. [TN [PRENSA] O neno hiperactivo é a 01/06/97] miúdo, constata a doutora, motivo de [INTERNET] Prepárate machiño, que desesperación dos maiores que, de vas pa o caldeiro de cabesa, espero descoñece-la orixe da súa conducta, a que che justen as lentellas. [www. interpretan como voluntaria e mani- riveira.net 01/12/02] // Rancor a que puladora, etiquetando o rapaz de van ter os acusados cando saian do “malo” e “imposible” ou culpabilizán- cárcere, porque se foron capaces de doo, de maneira que se sente incom- facer o que fixeron só por teren segu- prendido e deste xeito agrávase o seu ridade para eles, a súa familia e os cadro. [OCG 28/02/00] // Na reunión seus veciños, de que non serán capa- recordáronse os cambios que se pro- ces cando saian do caldeiro despois duciron no banco nos últimos catro de sete anos de cabronadas e inxusti- anos, período no que o Banco trans- za. [pawley.bloglalia.com 02/12/03] formou o seu balance, mellorou a [1983-L] 68 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

cámara web sf Dispositivo consistente entre israelís e palestinos, no que ta- nunha cámara de televisión conectada mén resultaron feridos decenas de á rede Internet para poder transmitir xornalistas de todas as nacionalida- imaxes en movemento e en directo. des [www.elcorreogallego.es 15/12/03] [PRENSA] Vargas Llosa aproveitou a // O Colexio expresa, ademais, a súa súa presencia nas instalacións da TVG preocupación polo elevado número en San Marcos para inaugurar unha de víctimas entre os xornalistas, 18 nova cámara web en Santiago para o desde que se iniciou a guerra en Irak servidor da CR-TVG. [OCG 30/05/00] –o último, polo de agora, é o palesti- [INTERNET] As máis de 30 praias do no Mazen Dana, camarógrafo de concello son tratadas extensamente e Reuters– e esixe ás autoridades res- dispoñen dunha cámara web na zona ponsables, explicacións convincentes e de Baltar (Portonovo). [www.riasbai- a máxima protección para o desenvol- xas. org 14/10/02] // Un apartado vemento do traballo dos xornalistas. sobre a festa do marisco, unha sec- [www.xornalistas.com 03/12/03] // Un ción de enlaces a referentes turísticos camarógrafo, que prefire permanecer da localidade e unha cámara web si- no anonimato, resultou ferido dun tuada na área portuaria completan o golpe de porra, e tivo que ser traslada- espacio. [www.riasbaixas.org 14/10/02] do ó hospital, di o informe. [www.xor // O acto poderá ser visto dende nalistas. com 03/12/03] Internet gracias a unha Cámara Web [1995-P] instalada pola TVG e outra de Radio Voz, que emitirá en Real Video dende canle web sf Espazo virtual temático as 9.30 da mañá ata o mediodía o en Internet que presenta contidos programa Voces de Compostela, re- específicos e pode servir como foro transmitindo as doce badaladas da de discusión. Berenguela, ademais do testimonio [PRENSA] Por un lado, a rede ábrese de autoridades da cidade e da cate- ás canles de televisión existentes e, dral, peregrinos e colaboradores. por outro, a canles web. Este auxe da [xis.vieiros.com 14/10/02] televisión en Internet pode sorprender dada a pésima calidade das imaxes. camarógrafo sm Persoa que manexa [OCG 26/02/00] unha cámara. [INTERNET] Páxina da canle web 40 [PRENSA] “O camarógrafo sufriu coas súas normas, os seus compoñen- feridas graves por diversas fracturas e tes e ligazóns. [buscador.vieiros.com será trasladado a Alemaña”. [OCG 12/12/03] 02/03/00] // “Ía co seu compañeiro sentimental Horst Kettner e o cama- canteira sf Organización onde se rógrafo Ray Miller”. [OCG 02/03/00] forman ou da que proceden persoas [INTERNET] A morte do camarógrafo idóneas para a realización dunha acti- James Miller o venres pasado á noite vidade. na franxa de Gaza é alomenos o no- [PRENSA] Na actualidade, os xoga- veno caso no que morre un profesio- dores da canteira xa están máis con- nal da comunicación no conflicto cienciados sobre o que asinan. [TN 69 Novas palabras GALEGAS

01/09/98] // Tralo revés electoral sufri- do cartelismo. [TN 01/03/00] // O so- do polos socialistas o pasado domin- ciólogo Xosé Leira explicou cómo se go, Blanco explicou que a sociedade relaciona o cartelismo do artista co debe observar que o PSOE ten “can- cambio social, “collendo o que está teira” e posibilidades de renovarse. na sociedade e transplantándoo a un [OCG 15/03/00] // Os xogadores da cartel”. [OCG 17/03/00] canteira rara vez asumen protagonis- [INTERNET] Pero sendo Galicia unha mo no xogo. [ANT 10/09/98] sociedade eminentemente rural no [INTERNET] Neste senso, potencia- primeiro tercio do século XX, a histo- ranse as categorías inferiores posto ria do cartelismo centrarase aquí prin- que se constitúen como a base dos cipalmente na divulgación de aconte- clubes que militan en categorías nacementos populares, romarías e festas. cionais, na medida en que son a can- [www.crtvg.es 14/10/02] // O meu teira da que se nutrirán nun futuro interese polo cartelismo gráfico e pola estes equipos. [www.ppdegalicia.com pintura mural, propios das revolu- 14/10/02] // E, se ‘O Bosque Animado’ cións, levoume a preguntar, en Cuba, marcou un fito na animación virtual a por eses executantes. [www.elcorreo nivel internacional, a canteira actoral gallego.es 14/10/02] galega é cobizada por directores de [1993-L] [GX00] todo o Estado que ven no país unha fonte inesgotable para rodar as súas cartelista sm Persoa que ten por oficio propostas. [www.elcorreogallego.es o deseño ou a realización de carteis. 14/10/02] // Ó igual que o Colexio [PRENSA] Cartelista, deseñador, debu- Compañía de María, durante anos fo- xante e escenógrafo. [ANT 08/04/99] // ron a canteira de baloncesto feminino O seu traballo como cartelista foi o ferrolán. Ámbolos dous clubes dispo- eixo dunha mesa redonda en San- ñen de equipos nas categorías de base tiago. [OCG 17/03/00] e son habituais nas fases galegas e [INTERNET] Na actualidade, ademais nacionais deste deporte. [www. ferrol- da miña actividade como ilustrador, concello.es 14/10/02] cartelista e deseñador de exposicións, [1989-L] [GX00] son o principal responsable do deseño da sección de cerámica de Sargadelos cartelismo sm Arte de realizar carteis. e da ilustración de libros, cubertas e [PRENSA] O cartelismo: estarcidos da carteis de Edicións do Castro. [www. mocidade nos soportais de Compos- filix.org 14/12/02] // Isaac Díaz Pardo tela, o cartel do estatuto de autonomía naceu en 1920 na casa da Tumbona co polbo centralista a xeito de sinxela da compostelá Rúa das Hortas. Fre- metáfora da opresión, ou os estupen- cuentou desde moi neno o taller do dos Cinzano e Otard-Dupuy na ple- seu pai, Camilo Díaz Baliño, escenó- nitude de recursos expresivos. [TN grafo, pintor, e cartelista, no que se 01/02/00] // Así o relata no seu libro celebraban reunións moi na órbita das “Galicia hoy”, onde lembra aquel Irmandades da Fala, das que o pai de momento como unha das súas máis Isaac era membro activo. [www.sarga emocionantes intervencións no mundo delos.com 14/10/02] // Tedes aquí

70 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

unha obra e o proceso de facela dun “O cash flow en 1999 ascendeu a artista, Xan López Domínguez, que a 37400 millóns de pesetas, cifra supe- pesar da súa proximidade –que sem- rior nun 4´3% á rexistrada (...)” [OCG pre quita perspectiva– é excepcional. 02/03/00] Ilustrador, escritor, humorista gráfico, [INTERNET] A empresa confía obter escéptico autor de cómic, cartelista, «cash flow» (xeración de recursos) posi- deseñador, esposo, pai, tamén com- tivo este mesmo ano, sen incluír os cus- pañeiro –excelente compañeiro– e tos de reestructuración, que se situarán amigo. [www.chantada.com 14/10/02] entre os 300 e 400 millóns de euros. [1985-P] [GX00] [www.xornalistas.com 15/12/03] // Non é un negocio coma o móbil, no que casa rural sf Establecemento hostalei- un operador como Airtel aos 22 meses ro aloxado nunha casa tradicional no tiña un ‘cash-flow’ positivo e en catro medio rural. anos poderán recuperar o investimen- [PRENSA] As casas rurais da Ribeira to. [www.vieiros.com 15/12/03] // En Sacra de Lugo están cheas no Nadal. consonancia co dito anteriormente, [OCG 26/12/98] Fazzari, Hubbard e Peterson (1988) [INTERNET] Unha maravilla de Casa nun estudio realizado para un grupo Rural que ó mismo tempo é restaurante. de empresas americanas mostran que Situada no Barco de Valdeorras (Ou- aquelas organizacións que presentaban un alto grao de apancamento rense). [www.geocities.com 14/10/02] // financeiro tamén manifestaron unhas Trátase dunha casa rural cerca do río. ratios de investimento moito máis sen- O seu precio ronda as 3.500 pts. sibles ás fluctuacións nas súas vendas [www.arrakis.es 14/10/02] // Así como e nos seus cash flows. [www.usc.es se poden ver notables casas de antigas 15/12/03] familias pudentes adornadas cos escu- [1993-P] dos das súas casas e balcoadas de gran porte, recordo do seu señorío, casting sm Proba de selección de acto- tamén se poden sinalar o Pazo de D. res, figurantes ou cantantes para parti- Andrés no barrio de San Roque con cipar nun determinado espectáculo. capela propia, o Pazo de Armariz de [PRENSA] A Aula de Teatro da Univer- 1.755 e o Pazo do Covelo tamen con sidade de Santiago de Compostela vén capela propia hoxe en ruinas pero en de facer un casting. [ANT 05/11/98] // trámites de reconstrucción para Casa Onte presentouse na “II Semana Ja- Rural, xunto con outras construccions meson de Cine Celta” a película Nena, importantes do pobo. [www.arrakis.es na que debutou como actriz a com- 03/12/03] postelana Nerea Barros xurdida dun [1995-P] casting nun instituto. [OCG 25/11/99] // “papel que encarnará Manuel Man- cash flow sm Liquidez ou cantidade quiña”, segundo Reixa. O resto dos das dispoñibilidades financeiras. personaxes sairán dun casting. [OCG [PRENSA] “O cash flow (beneficio 17/03/00] máis amortizacións) foi de 6 302 [INTERNET] Como novidade, este ano millóns de euros.” [OCG 16/02/01] // haberá un casting para escoller ó pro-

71 Novas palabras GALEGAS

tagonista do asalto, se queres partici- curso que a Universidade Internacio- par podes enviar un e-mail e anotarte. nal do Atlántico presentou en Poio [Finisterrae.com 14/10/02] // Os actores entre os días 6 e 10 de agosto de 1990 principais, secundarios e os extras espe- e cuxos textos saen agora á luz, abor- ro reclutalos en grupos galegos en dou equilibradamente o que é a Cuba Galicia e no exterior. Tamen invito ao actual e o que debe se-la Cuba, libre e casting a calquera persoa que quera próspera do post-castrismo. [www.in participar no proxecto. [www.mediao fonegocio.com 14/10/02] leproductions.com 14/10/02] [1996-P] [GX00] Var. cásting. catalanización sf Proceso de difusión cásting sm V. casting. da lingua catalana e de todo o que é [PRENSA] Nino e Bruno triunfan nos propio/a de Cataluña. setenta, cando foron descubertos nun [PRENSA] Falou das medidas de cata- cásting de humoristas convocado en lanización na exhibición cinematográ- 1972 polo concurso. [OCG 28/02/99] fica. [ANT 17/01/99] // (...) o que leva- [INTERNET] Os seus nomes son Luis do sen embargo á práctica lingüística é Amando, no papel de A Pantasma; Fe- en xeral moi coherente coa catalaniza- licidad Farag, no de Christine, e Arman- ción. [ANT 20/08/98] // (...) e observar do Pita no de Raúl, quen lle explicaron como opinan acerca das outras dúas a EFE que: “o cásting foi moi duro, alon- comunidades históricas, especialmente gouse durante todo un ano e por el pano tocante á catalanización e euskal- samos moita xente, pero pagou a pena dunización. [OCG 31/01/99] porque agora estamos rodeados de [INTERNET] Con todo, había impor- grandes profesionais”. [www.elcorreo tantes caréncias e o catalán non daba gallego.es 14/10/02] entrado (e se o facía era de maneira [1994-L] testemuñal) en ámbitos decisivos para a catalanización do país como podían castrismo sm Movemento político que se-la etiquetaxe, o cinema ou a xus- se desenvolveu arredor da figura de tiza, por cita-los máis relevantes. [www. Fidel Castro. amesanl.org 14/10/02] // De festa [PRENSA] Un Porto Rico libre sería o maior en festa maior, de campo de fút- mediador ideal para conseguir unha bol en campo de fútbol, foron con- transición pacífica entre o castrismo e quistando un público novo, nacido o anticastrismo. [OCG 20/12/98] despois da transición e educado xa na [INTERNET] A propaganda castrista e plena catalanización da escola. [www. os esforzos do imperialismo yanqui elcorreogallego.es 14/10/02] por capitaliza-la oposición que crea- [GX00] ron unha imaxe errónea da disidencia do interior. A maior parte dos seus catering sm Servizo que presta unha compoñentes proceden das filas do empresa dedicada á preparación de castrismo, dos revolucionarios non comidas por encargo. marxistas e do cristianismo de base. [PRENSA] Tódolos detalles que a unha [www.geocities.com 14/10/02] // O parella se lle antolle para adorna-lo seu 72 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

día, desde o aluguer de calquera mo- [INTERNET] Velázquez ausentouse e delo de coche ata o servicio de cate- deixounos un portavoz de baixo caxé ring ou os salóns para a celebración (Méndez Romeu), que se fai acompa- do banquete. [OCG 27/02/00] ñar de Alfonso Guerra. [g2001.viei- [INTERNET] Dende o mes de outubro ros.com 28/05/04] // Se houbese unha de 2000 funciona o comedor servido rede de programación os caxés baixa- por catering do que fan uso diaria- rían, e ao mellor unha vila pequena mente unha media de 23 alumnos/as. ou media daba asumido o custo. [usuario.tiscali.es 30/04/02] // Ade- [www.vieiros.com 31/05/04] mais, prohíbese a utilización dos productos obxecto de subvención no ser- cazaautógrafos sm Persoa que se de- vicio de cafetería dos centros escola- dica a conseguir os autógrafos de per- res, así como a súa subministración sonaxes coñecidos/as. nos ditos centros a través de catering, [PRENSA] Agora mesmo acaba de saír cociñas centrais, comedores colecti- o autobús do Racing e de certo que vos, residencias de estudiantes ou outras del o farían os cazaautógrafos, tros establecementos e sistemas seme- rapaces novos. [OCG 17/01/99] llantes. [www.xunta.es 30/04/02] // É [1995-P] un sistema á carta: aluga o seu xeitoso cd single sm V. cd sinxelo. e moi completo barco “Ja-Güay” e [PRENSA] O lanzamento de seu últi- presta servicio de catering. [www.rias mo disco ten un rechamante reclamo baixas.org 30/04/02] en forma de cd-single, acadable só [2001-L] para os amigos dos tres w en www. 1800 new funk, com. [OCG 02/01/00] adx Que segue as pautas caudillesco [INTERNET] Hi Fi Stamina acaba de de conduta política dun caudillo, diri- pór á venda o seu primeiro Ep en for- xente único e incuestionable. mato CD-Single. 5 temas novos grava- [PRENSA] O PSOE, de súpeto, atopou- dos e mesturados por Juan Rúa nos se orfo de líder afeito como estaba a un estudios Mix-Plus de Vigo. [www.fal- liderato caudillesco. [TN 01/12/97] catruada.com 29/05/04] [1998-P] cd sinxelo sm Disco compacto dunha caxé sm 1 Prezo que cobran por acudi- soa canción. ren a diferentes eventos as persoas que [PRENSA] Precedendo o lanzamento se distinguen pola súa fama ou popu- aparecía ¿A quién vas a culpar? Con laridade. 2 Categoría que ten unha dous temas máis un CD-sinxelo, mos- determinada persoa. tra dun novo capítulo na historia na [PRENSA] Hai grupos que aumentaron que colabora Flaco Jiménez e masteri- o seu caxé porque hai xente que os za Bob Katz. [OCG 07/03/00] paga. [TN 01/09/98] // Adolfo Domín- Sin. cd single. guez. Outro empresario con caxé. A súa roupa marca a diferencia. [TN cea-mitin sf Acto político que se com- 01/12/97] patibiliza cunha cea.

73 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Tralo mitin, Emilio Pérez Siareiros Celestes (pena en liña), o Touriño desprazarase a Cambados Celta na Rede. [www.hyksos.com (Pontevedra), onde participará xunto 30/04/02] // O Deportivo entón foi co candidato ó Congreso por Pon- asentándose e empezou a xogar cada tevedra, Domingo Tabuyo, nunha cea- vez máis cerca da área celeste, aínda mitin cos militantes e simpatizantes que sen crear moito perigo: unha do PsdeG- PSOE. [OCG 26/02/00] internada de Víctor, que puido ser [INTERNET] Difícil entender por qué penalti por empurrón de Juanfran, un se celebran ceas-mitin para simpati- disparo flouxo de Turu, nun rebote na zantes que xa están máis que conven- área, outro disparo de Flavio desde cidos do seu voto. [www.galicia-hoxe. fóra da área que despexou Dutruel. com 02/12/03] [web.jet.es 30/04/02] Sin. céltico. cefalopodeiro adx Barco especializado na pesca de cefalópodos. céltico, -a adx V. celeste. [PRENSA] “Os cefalopodeiros acre- [PRENSA] O adestrador céltico reco- ditan no futuro (...)” [ANT 10/09/98] ñeceu que a victoria ante a Juventus [INTERNET] Un vello cefalopodeiro representa “un dos momentos máis con base en Marín partiu recentemen- felices da miña vida como adestrado. te para explora-la viabilidade comer- [OCG 10/03/00] // Os célticos asumi- cial. [www.igadi.org 03/12/03] // ron desde o principio o seu rol de Armadores galegos tamén recolocaron equipo da casa e responsabilizáronse outro cefalopodeiro en Mozambique, de buscaren a victoria, sen apurar e dous pesqueiros máis atópanse fae- nando en Sudáfrica baixo a fórmula pero con clara intención de anotar gol de empresas mixtas. [www.igadi.org canto antes. [OCG 17/03/00] 03/12/03] [INTERNET] No recordo do debú cél- tico nesta competición quedará o celeste s 1 Siareiro do equipo de fútbol marabilloso encontro fronte ao Ajax, do Real Club Celta de Vigo. adx 2 unha das poucas veces nas que o Relativo a este club. Celta pareceu o equipo que asombra- [PRENSA] Dúas siareiras celestes coas ra a Europa hai un lustro. [www.anosa súas “pinturas de guerra”. [OCG terra.com 25/05/04] // A verdade é 06/03/00] // O Celta repetirá cuartos que o dirixente céltico non estivo de final da Copa da UEFA a pesar de demasiado afortunado. O Deportivo te-lo obxectivo principal cumprido, os ten que xogar este partido igual que celestes non se conformaron e confir- calquera outro, sen poñer nin máis nin maron o asedio en busca dun segundo menos empeño, e tentar gañalo. [www. tanto que o puxera por diante na eli- ocorreogalego.com 29/05/04] minatoria ante un Juventus desconcer- [1993-L] tado. [OCG 10/03/00] // A todo isto hai que engadir que os celestes che- celtismo sm 1 Afección polo equipo guen á perfección. [OCG 01/01/00] de fútbol do Real Club Celta de Vigo. [INTERNET] A grada celeste -Informa- 2 Conxunto dos afeccionados/as deste ción sobre o Real Clube Celta de Vigo: club.

74 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Nin sequera someteron a están os residuos inorgánicos de pro- votación. Limitáronse a apelar á uni- cesos térmicos, con case 3,62 millóns dade en defensa do celtismo. [TN de t, formadas principalmente por cin- 01/06/97] zas e escouras de centrais térmicas [INTERNET] O xubilado da arbritraxe, producidas, maioritariamente, polas a quen lle desexo o duplo do que lle tres centrais térmicas e unha cemen- fixo ao celtismo: Garcia Aranda, de teira situadas en Galicia. [www.xunta. quen no resto da miña vida non es 15/12/03] esquecerei, un probe home da arbitra- [1996-P] xe que decidiu transformar con o seu asubío un penalti a favor do Zaragoza. central sm Xogador/a de fútbol que [www.celtavigo.net 30/04/02] // Gra- desempeña o seu labor no centro do das coma Fondo e Marcador deben campo. reconciliarse e levar en volandas ó [PRENSA] O central Fernando Cácer- equipo, deixando atrás os problemas es expresou a súa convicción de que que debilitan o celtismo. [www.celta nesta ocasión o técnico xuventino vigo.net 02/12/03] Carlo Anceloti non reservará ningún [1995-P] [GX00] dos titulares. [OCG 07/03/00] // Ma- nuel, un central, e onte a mellor baza cementeira sf Empresa dedicada á pro- ofensiva do conxunto branquiazul, dución ou distribución de cemento. estableceu o empate no tempo de des- [PRENSA] O director de compras da conto. [OCG 20/03/00] // O central compañía Prelli apuntou que o 75 por conta con moitas posibilidades de cento dos pneumáticos de refugallo en entrar no equipo do domingo, xa que España acaban nos vertedoiros valori- Irureta terá que asumi-las baixas por zándose a totalidade deses pneumáti- sanción de Nagbet e de Mauro Silva. cos nos “fornos de cementeiras” xa [OCG 07/03/00] que nin se reutilizan nin se recauchu- [INTERNET] O Celta enfróntase á Copa tan. [OCG 05/12/98] coa terrible lembranza da pasada tem- [INTERNET] Desde Abril do 2001 ve- porada: “Despois da eliminación ante o ciños e veciñas de Oural e da comar- Numancia pasámolo moi mal e as ca de Sarria (Lugo) veñen manifestan- semanas seguintes non houbo bo cli- do a súa disconformidade co proxecto ma’’, confesou onte o central Sebastián de utilizar neumáticos como combus- Méndez, quen reaparecerá mañá ante o tible na cementeira que a empresa Pontevedra en partido oficial tras moitos Cosmos ten nesta localidade. [www. meses de ausencia. [www.galicia- adega.org 15/12/03] // Comisión Pro hoxe.com 02/12/03] // Bo central, difí- Residuos Mínimos do Oural pola súa cil de franquear e contundente cando firme oposición á incineración de vai o balón. En ocasións incorpórase o pneumáticos na cementeira de Sarria, ataque porque vai ben de cabeza. enmarcada na ficticia teoría da “valo- [groups. msn.com 02/12/03] rización” dos residuos [www. morra- [1995-P] zo.org 15/12/03] // A moita distancia 75 Novas palabras GALEGAS

centralidade sf Condición de central, que lles permitirá ós internautas pro- referida a un espazo político, social ou poñer temas e cuestións que se irán xoegráfico. presentando. [OCG 17/03/00] // A [PRENSA] O catalanismo nace dunha partir de “Emilio Algalia” co que Leis afirmación de identidade comunitaria, entrou nun chat (servidor de diálogo) que expresa e manifesta a súa particu- para deixa-la súa dirección en Internet. laridade fronte ó proceso de homoxe- [OCG 05/12/98] // Termos como e-mail neización e centralidade do Estado ou chat van pasar ó primeiro termo da nacional. [TN 01/03/00] // Un lidera- realidade cotiá. [OCG 26/12/98] to, pois, que sustenta a súa centralida- [INTERNET] No chat de Vieiros os de nos respectivos partidos na proxec- temas serán desenvolvidos previamen- ción pública dos líderes sobre os te nun web e logo presentarase a unha votantes. [TN 01/11/97] persoa de relevancia coa que se con- [INTERNET] Nos recentes anos a cen- versará en tempo real. [www. viei- tralidade dos estados imperialistas evi- ros.com 08/05/02] // Por parte da Con- denciou-se en áreas fundamentais de sellería de Educación procúrase comu- actividade político-económica, cultu- nicar a través de tódolos medios au- ral e económica que reforzan a posi- diovisuais o desenvolvemento e o con- ción dos poderes imperialistas, parti- tido da lei en contacto directo con pro- cularmente os de USA. [www.gali fesores e estudiantes e a través dos zacig.com 30/04/02] // Pola porta da consellos sociais, incluídos medios co- Gamboa, saía a estrada para Redon- mo este chat. [www.grupoelprogreso. dela e Santiago de Compostela a tra- com 08/05/02] vés do barrio do Areal e abeirando a [1997-P] súa praia; nesta zona sitúase agora o “ensanche”, a nova cidade “burguesa” chatear vi Comunicarse a través do que capta os usos de centralidade per- chat. didos polo burgo medieval, pequeno e [PRENSA] “Desta maneira integra artesán. [www.arrakis.es 30/04/02] Neira Cruz os novos soportes da infor- [1988-L] mación a esta historia, que conseguen un gran peso no relato ó comunicarse chambonismo sm Tendencia a traba- os protagonistas principais vía e-mail llar sen coidado ou a improvisar. ou chateando, pero supeditado ó con- [PRENSA] Lembremos que xa a rema- tacto directo, xa que, ó final, xorde o tes dos anos vinte Rafael Dieste alerta- amor entre os dous mozos.” [OCG ba sobre os perigos do chambonismo. 08/03/00] // Un dos andares é un ciber, [TN 01/06/97] cun conxunto de terminais para acce- [1997-P] der a interesantes fontes, chatear, participar en foros,... O outro andar é chat sm Espazo virtual no cal se pode unha ludoteca con variadas ofertas manter comunicación interactiva den- para grupos de xogadores, xogos en tro de Internet. solitario, información sobre xogos [PRENSA] Abrirase unha páxina en alternativos,... [TN 01/03/00] // (...) Terra e realizarase un chat coloquio controlar de temas internáuticos ou

76 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

mesmo chatear converteuse en tema ten perda!!!! [spi.4x4.nu 08/05/02] // de portada. [OCG 26/12/98] ¿Coñeces o mIRC, o mellor programa [INTERNET] E sería en 1991, durante a de IRC/Chateo do mundo mundial? guerra do Golfo cando o feito de “Cha- Pois xa podemos empregalo en galego tear” se converteu nunha útil ferramen- gracias ao script desenvolto por RaMi te para pór en contacto ós soldados (Rami Rodríguez Suárez); [www.gale destinados na operación Tormenta do go21.org 08/05/02] // Non estará per- Deserto cos seus familiares. [www.u- mitido o chateo xa que o uso funda- lo.com 08/05/02] // ¿Como funciona o mental será a busca de información chat? ¿que programas debemos instalar ou temas culturais. [www.dicoruna.es para chatear? O chat funciona a través 08/05/02]. do navegador de páxinas web (o [1999-P] Netscape ou Explorer), polo que non necesita instalar ningún programa máis. chip sm Lámina delgada feita de mate- [www.aponte.org 08/05/02] // Por exem- rial semicondutor que é empregada plo, para chatear na rede hispana (en para formar un tipo de circuíto inte- Galego, Euskera, Catalá e Castelán, grado. basicamente), deberás ligar a irc.irc- [PRENSA] Un pequeño chip colocado hispano.org. Non é imprescindible, no reloxo ou no cinto do enfermo de como é lóxico, poñe-lo nome e direc- Alzheimer axudará a localizalo no cion de Correo Electrónico verdadei- caso de que se perda, feito frecuente ros, pero si que é necesario, algún danos pacientes que se encontran nas to. [www.mirc.co.uk 08/05/02] fases iniciais da enfermidade e que, [2000-P] aínda que teñan “lagoas” de memoria, aínda saen sós. [OCG 22/05/00] // Un chateo sm Acción de comunicarse a chip axudará a localizar enfermos de través do chat. Alzheimer extraviados. [OCG 22/05/00] [PRENSA] Despois de todo a ama de [INTERNET] É onde se encontran os casa segue sen entende-lo enredo de circuítos principais, é dicir, é onde opcións de microondas e o uso máis está en realidade o ordenador. En rea- sofisticado do ordenador segue sendo lidade a denominación cpu refírese ao o navegar na web ou participar nos circuíto integrado central, tamén chateos. [OCG 25/01/00] // Un chateo coñecido por chip (as denominacións no que participaron os internautas, que comerciais na serie intel teñen nomes se celebrou días posteriores ó peche da coñecidos: 386, 486, Pentium). [www. iniciativa, no que o alquimista das edugaliza.org 08/05/02] // Unha vez letras, defensor da inmediatez e da reiniciado executas o programa dende urxencia, concebiu outro relato máis, o menú de inicio. Entón aparecerá na ipso facto. [OCG 02/01/00] barra de tarefas a icona dun chip. [INTERNET] A Macro Páxina de 4x4, Premes co botón dereito do rato na onde moitos aficionados poñen as suas icona e elixes o menú “Settings”. páxinas. Tamén podes topar unha sec- Entón ábrese a xanela de configura- ción de consellos, coches roubados, ción do Mbm e na opción “General” chateo e moitísimas cousa máis.... Non escolles a lingua na que queres ver o

77 Novas palabras GALEGAS

Mbm, neste caso o galego. [www.gale [PRENSA] Asemade, as aulas poderán go21.org 08/05/02] ser empregadas como laboratorio de [1995-P] [GX00] idiomas, aulas de informática e cibe- raulas. [OCG 03/01/00] cíber sm Establecemento onde se ofre- [INTERNET] A Ciberaula e unha expo- ce aos/ás clientes o uso de ordenado- sición itinerante e interactiva sobre res con conexión a Internet. temáticas do contorno de Galicia. [PRENSA] Un dos andares é un cíber, Combina unha mostra de paneis cun conxunto de terminais para acce- cunha rede informática que dá sopor- der a interesantes fontes, chatear, parte a diversos programas educativos ticipar en foros,... O outro andar é nos que os asistentes poden interac- unha ludoteca con variadas ofertas cionar libremente con pantallas gráfi- para grupos de xogadores, xogos en cas, vídeos e xogos relacionados sobre solitario, información sobre xogos o medio ambiente e realizar unha visi- alternativos,... [TN 01/03/00] ta virtual por distintos hábitats naturais [INTERNET] A maioría dos rapaces, e urbanos; así como, coñece-las prin- rapazas, non vai o cíber porque así cipais especies que os habitan. [www. están a aforrar cartos que logo van uti- xunta.es 15/12/03] // “O cultivo do lizar para outras cousas, que segundo albariño no Salnés” (Centro Comarcal eles lle fan máis falta. [www.terra.es Exposalnés), unha nova edición do 15/15/03] // Despois de máis de doce Curso de verán do albariño, unha ci- anos compartindo este espacio libera- beraula de educación ambiental e do co movemento social galego (mu- talleres para nenos. [www.riasbaixas. lleres, nenos desfavorecidos, prisións, org 04/03/02] SIDA, ecoloxismo, América Latina, foto-arte, teatro alternativo, música cibercultura sf Cultura virtual que se independente, performances e moitos transmite a través de Internet. proxectos de autoxestión como unha [PRENSA] Nunha recompilación so- emisora de radio ou un cíber), moi bre cibercultura, Flame Wark, Mark cedo nunha mañá de agosto dous bul- Dary di: “Aqueles que pasan moito dozers chegaron á casa e, sen noti- tempo conectados por módem a espa- ficación, perpetraron o derrubo do edi- cios virtuais falan con frecuencia fício. [Galicia.indimedia.org 15/12/03] // dunha peculiar sensación de presen- O tempo non sobraba: unha amiga cia”. [TN 09/06/01] dela confesáralle que quedaran no [INTERNET] Nesta ocasión regre- cíber para facer un pouco o parvo samos ós territorios propios para falar mentindo ó primeiro que lles presen- da outra grande vertente cultural da tara diante delas a través de letras Cibercultura: o movimento Freeware. correndo na pantalla. [www.vieiros. O caso máis significativo en cibersolo org 15/12/03] galego o constitúe o movimento Ga- [2001-L] lego21. [bulletim.tripod.com 08/05/02] // Son os mesmos que pensaron nunha ciberaula sf Aula onde se traballa con cidade con rúas, avenidas e prazas, ordenadores conectados a Internet. con dous números o 7 e o 9, o dos

78 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

dous pavillóns no que se instala esta depende en gran medida do grao de feira, e que nace ó abeiro da cibercul- implantación do galego no ciberespa- tura. Non en van, Xinzo Lizana repro- cio– non lles interese ós autores da duce a súa técnica: sistemas estereo- monografía ou ós promotores da ini- gráficos, pantallas de plasma, hologra- ciativa do Libro Blanco, a Xunta de mas, láser, 3D. [www. culturagalega. Galicia (...) [www.galego 21.org org 08/05/02] // Sitio ideado e deseña- 15/12/03] // O ciberespacio, o mundo do por alumnos da Facultade de Belas dixital, as teses dos rapaces de Well e Artes de Pontevedra. Moi orixinal, con Negroponte, os mundos de Turkle e vencellos a outras webs de outros Bruckman, as reflexións de Huitama e autores, deseño experimental para a de Martini, non son nada sen os con- rede, textos sobre cibercultura, audio- tidos dos que fala ese galego, gurú visual, foros,... [www.culturagalega. onde os haxa, de apelido Terceiro. org 08/05/02] [www.vieiros.com 15/12/03] [1996-P] ciberespazo sm Espazo virtual onde unicamente existe un mundo non tan- ciberespectáculo sm Espectáculo xible creado mediante programas transmitido ou producido no espazo informáticos. virtual. [PRENSA] Fixeron posible a saída ó [PRENSA] As pirámides de Gizeh, no ciberespacio dos debuxos animados Cairo, acolleron un multitudinario [OCG 20/11/01] (...) Rolda do Milenio ciberespectáculo dirixido por Jean non cheirasen tan sequera o estourido Michel Jarre. [OCG 02/01/00] contracultural que resucitou nas rúas da capital do ciberespacio. [OCG cibernauta s V. internauta. 02/12/99] // Unha das propostas máis [PRENSA] Si, pero non como eses oli- interesantes no mundo internet espa- gofrénicos chamados cibernautas ou ñol é promovido por Aplicaciones internautas, eses da rede que xogan á Multimedia Madrid Music, responsa- oca. [OCG 14/12/98] bles dunha das últimas revistas en [INTERNET] “O que distingue, a un aparecer no ciberespacio, Madrid Mu- cibernauta, é o seu sentido de perten- sic. [OCG 16/05/00] za a unha comunidade, e a interacti- [INTERNET] Synapsis é unha revista vidade que desenvolvan. O seu con- en formato web, un fanzine multime- cepto de autoorganización, colabora- dia, unha publicación aberta á partici- ción, e autogoberno, mediante a toma pación do lector, un salón onde xuntar de decisións en democracia directa: paixóns e polémicas, unha fonte de isto é, sen precisar de delegados. información, un observatorio perma- [bulletim.tripod.com 08/05/02] // Non nente da realidade e mailo ciberespa- hai cibernauta en Galicia que non cio, unha interconexión de neuronas coñeza Vieiros. O que era hai catro inquedas. [www.simil.com 15/12/03] anos fundamentalmente un buscador // Non é que o problema do futuro da de recursos galegos na rede, hoxe é o identidade galega –que, seguindo a principal portal da comunidade. [www. tese coa que se inicia o apartado, elcorreogallego.es 08/05/02] // Inter-

79 Novas palabras GALEGAS

nauta. Persoa que navega pola Inter- [PRENSA] Academias especializadas net. Ten o mesmo significado que ciber- tamén ultiman os seus preparativos nauta. [www.cesga.es 08/05/02] para cursos intensivos para os ciber- [1999-P] políticos; os persoaxes públicos nas vindeiras eleccións, e por primeira vez, cibernovela sf Novela transmitida a tamén van ter que estar á última nos través do espazo virtual. temas de Internet. [OCG 26/12/98] [PRENSA] Os pratos fortes parecen se- las cibernovelas. Actualmente, o noso ciberserie sf Serie que se transmite ao país colgou na rede El Culebrón. [OCG público a través do espazo virtual. 20/01/02] [PRENSA] A peculariedade desta ciberserie consiste en que o portal se ciberocupa sm Persoa ou empresa desenvolve a tempo real coa serie de que rexistra un enderezo de Internet ficción da cadea. [OCG 20/11/01] para logo faceren negocio coa súa venda. cibersexo sm Conxunto dos servizos [PRENSA] Desde o espallamento do sexuais que se ofrecen, de forma vir- uso de Internet, está en alza o fenó- tual, pola rede Internet. meno dos chamados ciberocupas, [PRENSA] Equipos introducidos nas persoas ou empresas que inscriben casas de cidadáns maiormente anóni- unha marca rexistrada como dirección mos ou nas habitacións onde se de- de internet. [OCG 08/09/01] senvolven sesións pornográficas prota- [INTERNET] A decisión tomouse can- gonizadas nun 98 por cento dos casos do se soubo que algúns ‘ciberocupas’ por mulleres. O cibersexo págase con rexistraran segundos despois de coñe- Visa, pero o acesso ás outras webcams cer a noticia dominios como ‘letizia- é de balde. [TN 01/12/99] ortiz’ con ‘.com’, ‘.net’ ou ‘.org’ na ofi- [INTERNET] El só quería amor, ela ofré- cina norteamericana que regula mun- celle cibersexo. [www.vieiros.com dialmente os nomes. [www.galicia- 02/12/03] // Aprecie a mellor oferta de hoxe.com 02/12/03] // Dende que se cibersexo. E veña entrar e veña saír coñeceu o anuncio da boda real o porque ningunha delas tiña o punto próximo verán, os denominados ‘cibe- xusto da mirada, nin os labres xenero- rocupas’ rexistraron en poucas horas sos. [www.vieiros.com 02/12/03] numerosos dominios internacionais de Internet relacionados co acontece- cibervoluntariado sm Conxunto de mento, sen que o MYCT poida facer persoas que se ofrecen voluntarias nada ó respecto, xa que depende da para traballar nun proxecto que se Corporación para a Asignación de No- desenvolve na rede de Internet. mes e Números de Internet (ICANN). [PRENSA] Sen esquecer o traballador [andercheran.aiind.upv.es 02/12/03] traductor do proxecto Rianxo de [2000-P] Roberto Abalde, consecuencia do cibervoluntariado. [OCG 05/12/98] ciberpolítico sm Persoa que fai a súa [INTERNET] O Cibervoluntariado é campaña política a través de Internet. un programa de axuda ó despegue da

80 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

alfabetización dixital enmarcado na Cristo, quen, coa súa morte e resu- campaña “Internet para todos” promo- rrección, marcou o destino final da vida polo Ministerio de Ciencia e Tec- Humanidade nunha anticipación noloxía, e que en Galicia contará coa reveladora do destino final de toda participación da Xunta de Galicia, for- criatura e que os teólogos denominan malizada mediante convenio, no que prolese. Perdón polo anterior ramala- participará a Consellería de Asuntos zo de teoloxía cientifista, que non me Sociais. [www.xunta.es 18/05/04] é propia, senón apropiada. [www. a010.infonegocio.com 05/06/02] // ciberxornal sm Xornal que se difunde Dende algunhas Comunidades Autó- pola rede Internet. nomas, critícase a nula intervención [PRENSA] O Correo, que puxo na destas na aportación de criterios á Internet o primeiro ciberxornal galego metodoloxia utilizada, o excesivo rino ano 1995, presentará dentro de tres gor cientifista do inventario, e a duvi- meses unha edición electrónica com- dosa competéncia deste organismo pletamente anovada con novas sec- estatal (ITGE), dependente do Mi- cións e opcións interactivas. [OCG nistério de Meio Ambiente, para asu- 17/01/99] mir competéncias transferidas ás [INTERNET] Bill Gates xa tiña creado Comunidades Autónomas en matéria unha ciberrevista, Slate (O encerado), de planificación e xestión ambiental. sofisticada e orixinal, e vai lanzar un [www.adegagaliza.org 02/12/03] // “A ciberxornal, Cityscape, especializado capacidade de saciar esa sede de en información de proximidade cida- coñecemento, sen que isto implique dá e en anuncios por palabras. [www. unha visión excesivamente cientifista nodo50.org 05/06/02] da realidade, será esencial, ó noso modo de ver, á hora de atrae-lo turis- cientifista adx Relativo ao cientifismo mo”. [www.xunta.es 02/12/03] ou cientismo, ideoloxía que lle conce- [1991-L] de prioridade á ciencia e ao método científico como maneira de achegarse cineclubismo sm Movemento asocia- ao coñecemento da realidade e, así, tivo que agrupa os cineclubs. satisfacer as necesidades da intelixen- [PRENSA] Asociacións de apaixona- cia humana. dos pola sétima arte e desde aquela ata [PRENSA] Para esta teoría na primeira a morte de Franco o cineclubismo vive parte da triloxía, Animal sentimental, a súa etapa dourada.[OCG 20/12/98] comeza a segunda, Dialéctica senti- [INTERNET] O cineclubismo está re- mental, cunha análise crítica do coñe- xurdido con forza. E un exemplo disto cemento racional e cientifista que son os abondosos ciclos de cine que asolagou o pensamento occidental. está a realizar en Santiago o recén cre- [OCG 27/12/99] ado Cineclube Compostela. [www. [INTERNET] En tal sentido, a teoloxía culturagalega.org 05/06/02] // Dende máis consciente identifica ese punto aquí, a unión das nosas forzas coas do ou Centro coa Enerxía Amorosa e Sal- pobo de Compostela devoto do cine- vadora do Deus revelado por Xesús, o ma vén sendo o paso necesario pra

81 Novas palabras GALEGAS

retomar, dunha vez por todas, unha clientelar adx Relativo ao clientelis- cultura necesaria de cineclubismo mo, ideoloxía daqueles/as que pro- activa e aberta. [www.geocities.com pugnan manter relacións de poder e 02/12/03] // O Cineclube participou, subordinación na política, na adminis- finalmente, no Festival de Cine de tración pública ou na empresa. Ourense na mesa redonda que co [PRENSA] Pedro Pacheco, asegurou gallo do seu trinta aniversario se cele- onte en Sevilla que algunhas conselle- brou baixo o epígrafe de «O cineclu- rías xestionadas polo PSOE seguen ma- bismo en Ourense», e que contou co niatadas por redes clientelares do parti- actual presidente, Alberto Llorente, o do que presentan un pulso ó goberno e anterior, Segismundo Bobillo, e o anque por iso é ineficaz o labor dos con- terior tesoureiro, José Paz. [www.geo selleiros. [OCG 27/02/00] // Que as cities.com 02/12/03] deputacións se financien basicamente [1984-L] con recursos alleos explica a instru- mentalización dos fondos públicos civilizatorio, -a adx 1 Referido á civi- para estratexias clientelares e de con- lización. 2 Que civiliza. solidación no poder. [TN 01/11/97] // [PRENSA] O que parece indubidable O conservadorismo clientelar ten esa é que vivimos nunha situación de base social difícil de erradicar mentres tránsito civilizatorio, especialmente non evolucionen as demandas da marcado polas dinámicas globaliza- sociedade. [TN 01/12/99] doras, e non contamos aínda con res- [INTERNET] Se é verdade que nos últi- postas, máis alá de iniciativas puntuais mos vinte anos, a sociedade galega como a Taxa Tobin. [TN 01/02/00] alcanzou importantes logros –medrou [INTERNET] En Estados Unidos, onde o a economía, mellorou o nível de vida, desenvolvemento deste hemisferio se o idioma e a cultura do país adquiri- presenta habitualmente no seu aspecto ron carta, por fin, de natureza, etc.– máis avanzado, é onde máis parece non é menos certo que a pervivencia progresar o proceso civilizatorio que de redes clientelares continuou tra- ameaza con transformar a literatura bando gravemente a democratización nunha mercaduría cada vez máis mar- e o libre fluír das enerxías colectivas. xinal, ou mesmo con privala completa- [www.geocities.com 24/07/01] mente da súa capacidade de ser merca- [1995-P] duría. [www.ctv.es 05/06/02] // Nestas coordenadas, a decisión do COI é posi- clonación sf Proceso polo que son tiva por canto contribuirá a unha maior producidos organismos coa mesma aproximación entre os mundos occi- constitución xenética cós organismos dental e chinés, propiciará unha diálo- dos que proceden. go civilizatorio e incidirá no fortalece- [PRENSA] (...) e unha reflexión arredor mento daqueles sectores internos partida clonación son outros dos contidos. darios dunha modernización económi- [ANT 18/06/98] ca e social que non solape a principal [INTERNET] Nunhas declaracións que promesa política da Revolución. [www. reproduce Gulf News, Antinori sinala igadi.org 24/07/01] que “o proxecto de clonación humana [1994-L] está nun estadio moi avanzado”. 82 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[www.elcorreogallego.es 08/05/02] // moitos lles entre o medo ante iniciati- O 74,6 por cento dos españois están vas coma a dalgúns rusos, que non de acordo coa clonación de embrións dubidan en facer públicos os seus de- humanos para crear tecidos que poi- sexos de clonar a Lenin, aínda momi- dan servir para transplantes ou para ficado. Sen embargo, penso que habe- curar enfermidades. É o que se chama ría que contemplar outras posibilida- clonación terapéutica. [www.cesga.es des. [www.cesga.es25 08/05/02] 25 08/05/02] // Co permiso do seu cre- [1999-L] [GX00] ador Keith Nuthall, BioXeo.com fixo a adaptación ó castelán (esperamos ter cluster sm 1 Grupo de persoas ou pronto a versión en galego) deste Web empresas que se asocian para un Quest que anima ó alumnado a refle- determinado fin, especialmente con xionar e participar activamente no criterios xeográficos. 2 Rede de orde- debate en torno á clonación. [www. nadores que traballan conxuntamente bioxeo.com 08/05/02] para realizar unha determinada tarefa [1992-L] [GX00] que esixe unha grande capacidade de procesamento. clonar vt Producir organismos, células [PRENSA] (...) senón que subcontrata ou xenes por clonación. e forma ó seu redor un ‘cluster’ do [PRENSA] “De tódolos xeitos ¿ten narcotráfico que reduce enormemente algún sentido clonar humanos?- Eu os riscos. [OCG 14/12/98] // Presiden- creo que non porque ademais nunca te da Asociación Clúster do Naval de vai haber seres iguais se iso é o que Galicia (Aclunaga). [OCG 08/09/11] pretenden para o fin que sexa.” [OCG [INTERNET] E é neste terreo onde o 13/03/00] // Investigadores escoceses Cluster quere centrar unha boa parte lograron clonar por primeira vez por- dos seus esforzos, posto que cada cos polo “procedemento Dolly”, é di- peseta que produce a madeira en bru- cir, a clonación dun mamifero. [OCG to multiplícase por 4,4. [www.elco 15/03/00] rreogallego.es 06/12/02] // Incremento [INTERNET] (...) anunciou onte que do contacto cos sectores estratéxicos unha muller se atopa na oitava semana do noso contorno como os cluster, de xestación do que pode se-lo primei- asociacións empresariais e centros ro clon humano. Xunto ó seu colega, tecnolóxicos. [www.uvigo.es 06/12/02] Panos Zavos, xa anunciara a finais do // (...) co obxectivo de ofrecer servicios 2001 que pensaban seguir adiante cos integrados, de xeito que un cliente só seus plans de clonar un bebé. [www. teña que entrega-la súa petición de ser- elcorreogallego.es 08/05/02] // Feins- vicio nun centro para que toda a poten- tein afirmou que, anque a técnica de cialidade do Cluster estea á súa dispo- clonar seres humanos e animais é sición. [www.uvigo. es 06/12/02] imperfecta, condenable e “inmoral’’, o [1995-P] senado non debe “criminalizar’’ a clo- nación terapéutica, que beneficiaría a co-autor, -a s Autor/a que colabora miles de persoas. [www.elcorreogalle con outros/as para a realización de go.es 08/05/02] // Eu entendo que a calquera actividade.

83 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Xosé Luis Arnesto co-autor correogalego.com 08/05/02] // A pri- dun proxecto de estudio do sistema de meira reflicte o atentado contra Luis financiamento que necesita a Univer- Carrero Blanco en 1973, e a máis re- sidade Galega xunto ós profesores Xa- cente amosa os momentos posteriores quín Álvarez Corbacho. [TN 01/10/97] á explosión dun coche bomba no cen- [INTERNET] Ademais do menor e o tro de Bilbao o pasado 12 de xaneiro, seu irmán de 20 anos, identificado atentado que causou dous feridos. como J.M.F.C., foi detido un primo [www.ocorreogalego.com 08/05/02] destes, de 16 anos, como presunto co- [1991-L] autor das mortes. [www.elcorreogalle go.es 08/04/02] código de barras sm Etiqueta com- [1977-L] [GX00] posta por unha serie de barras de distinto grosor e con cadanseu número coche bomba sm Automóbil cargado que serve para identificar un produto con explosivos que é detonado xeral- comercial mediante a súa lectura mente por grupos terroristas para cau- óptica. sar a morte de persoas e/ou producir [PRENSA] Os usuarios que xa dispo- danos materiais. ñan dela terán que engadirlle un códi- [PRENSA] Ademais, numerosas persoas go de barras. [OCG 31/01/01] necesitaron de atención médica presas [INTERNET] A identidade pasa a ser, de ataques de nervios debido a que pois, un código de barras cuxos ele- había moita xente na rúa no momento mentos se encontran perfeitamente do estoupido do coche bomba, e pre- isolados e se presentan como elexíbeis guntábanse angustiadas polos mem- e combinábeis. [www.ctv.es 20/12/02] bros da súa familia. [OCG 07/03/00] // // É necesario o número de código de “Tódolos representantes institucionais barras da tarxeta magnética e o pin concentráronse unidos ás 19,30 horas que será facilitado en persoa no mos- no paseo de Zarategui do barrio do- trador da Biblioteca. [bib.fi.udc.es nostiarra de Intxaurrondo, onde an- 17/12/03] // En canto ao dispositivo tonte estoupou o coche bomba de portátil, escolleuse o ScanPal2 de ETA.” [OCG 08/03/00] // O cuartel da Metrologic, para o que se implementou Garda Civil de Éibar foi obxectivo de un programa en C, que posibilita a lec- ETA e o seu contorno noutras oca- tura de código de barras dos con- sións, e hai anos foi obxecto dun aten- tadores para o seu posicionamento en tado con coche bomba que causou calquera punto do percorrido, á vez importantes danos tanto na casa cuar- que permite unha navegación eficiente tel como nos inmobles próximos. nos inmobles onde se realizan as lec- [OCG 11/01/99] turas. [www.gl.igalia.com 17/12/03] [INTERNET] Alomenos 12 persoas [1998-L] morreron e case un centenar resultaron feridas onte a causa da explosión dun coescribir vt Escribir conxuntamente coche bomba no centro de Villavi- un determinado texto. cencio, 113 quilómetros ó sueste de [PRENSA] Danko coescribiu con Bogotá, informou a Policía. [www.o Dylan unha das pezas mestras desta

84 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

epopea, “This wheel’s on fire”. [TN na atención mesmo mediante técnicas 01/03/00] de cofinanciamento no seu caso. [www. [INTERNET] Ademais de coescribir e galicia2010.com 08/05/02] editar libros de ciencia ficción e non [1995-P] [GX00] de ciencia ficción, Catherine de Camp foi escritora por dereito propio, publi- cogobernar vt Gobernar unha persoa cando entre outros dous libros sobre ou partido xunto con outros. contabilidade financiera. [qoweb.usc. [PRENSA] Un Santos Juliá aledábase es 08/05/02] do pacto das esquerdas porque servi- ría para poñer outra volta ós naciona- cofinanciamento sm Acción de lismos (menos o que el practica) “no financiar conxuntamente. seu sitio”, isto é, na incapacidade de [PRENSA] Subvencións públicas pro- cogobernar España. [TN 01/03/00] cedentes de Fondos comunitarios [INTERNET] O PDS tamén entra neste IFOP e do cofinanciamento das admi- movemento de alianzas. Coñecidos os nistracións central e autonómica. resultados, o seu líder, o popular Gre- [OCG 20/03/00] // Segundo informa a gor Gysi, ofreceuse a cogobernar a Consellería de Sanidade e Servicios cidade de 3,5 millóns de habitantes. A Sociais, estas cifras incrementaranse diferencia de hai dous anos Schröder coa sinatura da segunda addenda, así non rexeitou esta posibilidade aínda como cos convenios de cofinancia- que semella ben complicada. [www. mento que se desenvolvan cos dife- igadi.org 23/10/01] // O esquerdismo rentes concellos para programas de de Slobodan foi fráxil e quebradizo. prevención e incorporación social. Cogobernou coa ultradereita. [www. [OCG 07/03/00] // Por esa razón as igadi.org 02/12/03] // O feito máis re- discrepancias entre Francia e Alema- levante no ámbito local nestes 20 anos nia refírense ó chamado cofinancia- é probablemente os Plans de mento da política agraria polos esta- Normalización de Santiago e Ferrol, dos membros. [OCG 07/03/99] onde cogoberna o Partido Socialista. [INTERNET] Non poderán concurrir a [www.vieiros.com 02/12/03] esta convocatoria os grupos de inves- [1999-P] tigación consolidados que obtivesen axuda na acción de cofinanciamento cogoberno sm Acción e resultado de de proxectos de investigación da con- gobernaren varias persoas ou partidos vocatoria de axudas para investiga- políticos. ción 2001 da Universidade de Vigo. [PRENSA] De xeito moi diferente, o [www.uvigo.es 08/05/02] // Os benefi- federalismo permite ensaiar a convi- ciarios de proxectos relevantes ou vencia de diversas nacións no seo dun significativos, aprobados co cofinan- mesmo Estado, garantindo dunha ciamento dos fondos deste Plan de banda o autogoberno das mesmas consolidación e competitividade da como estados federados e, doutra, o PEME. [www.igape.es 08/05/02] // (...) cogoberno. [TN 01/03/00] dereitos dos usuarios a uns servicios [INTERNET] E foi a única voz crítica de calidade e a unha universalidade fronte á caótica xestión perpetrada

85 Novas palabras GALEGAS

pola coalición BNG-PSOE, que fixo para realizar novas adquisicións. [www. do cogoberno unha plataforma de culturagalega.org 15/05/02] // Sexa reparto de prebendas. [www.biclick. como fose, os resultados, se ben non com 02/12/03] // No caso das tres foron precisamente abraiantes, con- grandes cidades –Vigo, Pontevedra e firmaron o asentamento dun colec- Santiago–, apostan porque o acordo cionismo fiel á cita madrileña. Un postelectoral non comprometa unica- coleccionismo eminentemente local... mente o voto para o alcalde, senón [www.elcorreogallego. es 15/05/02] // que garanta “un cogoberno estable’’. Esta colección está formada polas [www.galicia-hoxe.com 02/12/03] // compras realizadas na Feira Interna- Corregulación ou cogoberno pactado cional de arte que tódolos anos se para administrar áreas determinadas celebra en Madrid e que ten como que afectan ós nosos representados, si; finalidade dinamiza-lo mercado do participación no nivel institucional, coleccionismo español. [www.cgac. tamén. Formar parte do propio goberno org 15/05/02] (a calquera nivel) non. Non debe se-lo [1995-P] [GX00] noso papel, nin de goberno, nin de oposición política (esta sempre aspira, colista sm Persoa ou equipo de persoas como é lóxico, a gobernar). [w.ww.gali que está situado ao final dunha com- cia.ccoo.es 02/12/03] petición ou clasificación. [PRENSA] Ó colista e ó seu adestrador coleccionismo sm Afección a colec- Juan Manuel Lillo só lles vale a victo- cionar obxectos de distinto tipo. ria; o equipo aragonés pode aprovei- [PRENSA] Outras presencias institu- tarse do nerviosismo local. [OCG cionais foron as coruñesas de Unión Fenosa e da Fundación Caixa Galicia, 03/12/98] // Duelo de colistas, ámbo- que aproveitou para presentar a los equipos xogaban máis cós tres maqueta do edificio da súa futura sede puntos en litixio. [OCG 11/01/99] central, patrocinar unha mesa de [INTERNET] O Real Madrid buscará debate sobre o coleccionismo en hoxe (20:45 horas/TVE) encarrilar a Francia e, de paso, aumentar a súa súa clasificación para os oitavos de propia colección con novas adquisi- final da Copa de Europa, sumando a cións. [TN 01/02/99] // Esta nova polí- súa terceira victoria ante o Partizan, tica de coleccionismo, na que se insi- colista do grupo F e que chega min- ren moitos centros de arte contempo- guado polas lesións e sancións. [www. ránea, altera e distorsiona substancial- galicia-hoxe.com 02/12/03] // A gran mente o mercado da arte, inexistente decepción das primeiras etapas do no resto do ano. [TN 01/03/00] campionato son os equipos vascos. O [INTERNET] Rosario Sarmiento, direc- mellor clasificado é Pasai Donibane, tora da colección, resalta a importan- en cuarta posición, e nos tres últimos cia do coleccionismo privado como postos están Isuntza e Zarautz, actual- unha acción de apoio e promoción da mente colista. [www.anosaterra. com arte contemporánea, de aí que cada 02/12/03] ano se forme un comité de compras [1995-P] [GX00] 86 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

comarcalización sf Proceso polo cal o telespectador recibirá na parte supe- se pon de relevancia a importancia da rior da súa pantalla unha ventá de división territorial da comarca nunha publicidade que anunciará unha pro- determinada política de ordenación moción especial para unha marca de do territorio. vaqueiros. [OCG 26/02/00] // O co- [PRENSA] Xa no poder, o goberno mercio electrónico presenta moitas popular iniciou en 1990 un proceso vantaxes para o consumidor pero de comarcalización que resultou con- tamén “serias dificultades”, como a dicionado desde o principio pola opo- inseguridade da maioría dos servido- sición do presidente da Deputación de res, a vulneración das normas sobre Lugo, Cacharro Pardo. [TN 01/11/97] protección de datos, e a falta de meca- [INTERNET] Sen embargo, cando nismos áxiles e baratos para solucio- ENESA recibiu por parte dun dos inte- na-los conflictos coma a arbitraxe de resados un escrito no que se explicaba consumo. [OCG 26/02/00] // Segundo esta situación, limitou-se a reafirmar estes, o desenvolvemento da rede e, que esas formas si existen e que son as sobre todo, do comercio electrónico, que está a utilizar o Ministério de vincúlase necesariamente a un acceso Agricultura desde hai máis de dez universal e suficientemente barato a anos pois son as que figuran na Co- Internet. [OCG 07/03/00] marcalización Agrária de España que [INTERNET] Tal e como está a redac- publica o Ministério. [www.amesanl. ción actual do anteproxecto de Lei de org 03/05/00] // O concepto de co- Servicios da Sociedade da Informa- marca do Ortegal que manexamos ción e Comercio Electrónico (LSSI), a neste artigo non se corresponde coa rede corre o perigo de transformarse división actual do plano de comarca- nunha ferramenta burocrática na que lización, que abarca os concellos de os medios de comunicación deberán Cariño, Ortigueira, Cerdido e Mañón. [www.ctv.es 01/10/02] // O BNG con- almacenar, vixiar e identificar os con- cibe a comarcalización como un pro- tidos que introduzan os seus usuarios ceso paulatino que contaría coa parti- –incluídas as opinións verquidas en cipación dos Concellos, e que debería foros e chats–. [www.acontrafio.com iniciarse polas comarcas xa perfecta- 15/05/02] // A activación dunha tenda mente definidas no social, cultural, virtual é prácticamente instantánea, económico e xeográfico e con capaci- únicamente terá que dispoñer do catá- dade de actuación para dinamizar logo de productos e informar a Banesto sectores productivos básicos. [www. do desexo de utiliza-los seus servicios arrakis.es 01/05/99] de comercio electrónico. [www.web [1988-L] galega.com 15/05/02]. [1995-P] comercio electrónico sm Comercio realizado a través do espazo virtual de comida rápida sf Denominación que Internet. recibe aquel tipo de comida de doada [PRENSA] Ó mesmo tempo debería po- elaboración, rápido consumo e pouco tenciarse máis o comercio electrónico: saudable. 87 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] (...) e a crecente substitu- [www.geocities.com 15/05/02] // Logo ción da dieta mediterránea por outras dunha maqueta de éxito deciden menos saudables, baseadas na comida autoeditar un compacto que coloca rápida. [OCG 02/03/00] no mercado unha tirada de máis dun [INTERNET] O periodista norteameri- millar de copias, algunha delas en cano Eric Schlosser, que acaba de Xapón, o que lles permite chegar a un publicar en España o libro Fast Food, acordo coas tendas Tipo para promo- unha crítica á industria de comida ver o compacto e colocar finalmente rápida, considera que algo está cam- unha cantidade que duplica a inicial. biando no sector e aventura que en [www.elcorreogallego.es 15/05/02] // A cinco anos o número de hamburgue- edición de O pobo da noite, a antolo- serías descenderá en todo o mundo xía lírica de Manolo Rivas, acompa- polo rexeitamento dos consumidores. ñada dun compacto, recibiu a acollida [www.elcorreogallego.es 15/05/02] // entusiasta dos lectores e lectoras. Coin- E a confianza que amosa ante bares e cidindo con estas letras galegas apare- restaurantes é aínda menor, aínda que cerá a súa segunda edición. [www. suficiente se exceptuámo-los estable- xerais.es 15/05/02] cementos de comida rápida. [www. Sin. disco compacto consumer-revista.com 15/05/02] [1995-P] [GX00] [1996-P] competencial adx Relativo ou perten- compacto sm Disco que contén infor- cente ás competencias que ten unha mación acústica ou visual e que se persoa, organismo ou lei. reproduce e grava mediante láser. [PRENSA] A iniciativa contempla un [PRENSA] A editora morría ó ritmo que complexo estatuto político para Cóso- marcaba o compacto coa súa chegada va que procura transcender as deno- masiva ós andeis das tendas. [OCG minacións conflictivas para centrarse 31/01/99] // Publicado por superego, na definición do marco competencial un conglomerado que abarca os selos e no establecemento de garantías para Yo Gano, Tú pierdes o dobre compacto o seu pleno exercicio. [TN 01/02/99] vendeuse ó prezo dun disco sinxelo. // A división competencial entre estas [OCG 10/03/00] // Así entra dentro nor- dúas direccións xerais obedece a un mal atopar grooves jazzísticas na súa criterio único: combate-lo desempre- máis dilatada expresión ou funk ener- go. [OCG 24/01/99] xético dentro dun compacto con vinte [INTERNET] Na década dos noventa temas específicos para determinados desenvolveuse un proceso de amplia- intres nas pistas de baile no que a ción competencial que afectou ás Co- pausa serve para coller forzas e conti- munidades Autónomas que no seu mo- nuar sen fin. [OCG 27/02/00] mento accederon á autonomía pola vía [INTERNET] Ademais regalaron un do artigo 143 da Constitución, alcan- terceiro compacto cas primeiras zando así o sistema autonómico espa- 50.000 copias no que se inclúen ñol un alto grao de homoxeneización. vellas cancións tocadas de distinta [www.galicia2010.com 01/10/02] // maneira e a ganancia é considerable. Non está moi claro que potencialidades

88 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

seremos capaces de aproveitar no [PRENSA] Sen embargo, non é partida- marco competencial europeo. [www. rio Bao Iglesias da fabricación de com- elcorreogallego.es 01/10/02] post (producto obtido pola fermenta- ción controlada de materia orgánica, competitividade sf Capacidade para utilizado para fertilizar e acondicionar competir, especialmente no terreo solos) [TN 01/06/97] // A Consellería económico. apunta que as propostas dos grupos [PRENSA] O sistema de primas á cons- sectoriais de traballo aínda non foron trucción naval xunto co Plan e Fondo aprobadas polo Pleno do Consello Na- social Europeo 2000-2006, son “dous cional do Clima, e anque fan alusión ó instrumentos que posibilitan a compe- compost non é para recomendalo titividade dos nosos estaleiros” [OCG como opción exclusiva, senón como 08/03/00] // A vistosidade e a grandi- proceso que reduce a producción de locuencia que envolven os trípticos metano. [OCG 31/01/99] pagados pola consellería de Industria [INTERNET] (...) simplemente se reco- e Comercio, con proclamas de inter- llía para incinerar ou se intentou facer nacionalidade, competitividade, de- compost co lixo sen separar, e o resul- seño e estratexias de márquetin, non tado era un compost contaminado con pode ocultar esoutra realidade. [TN anacos de vidro e plástico ou metais pesados. [www.adega.org 15/05/02] // 01/02/99] O obxectivo desta campaña é divulgar [INTERNET] Os portos galegos empe- a necesidade e a viabilidade da trans- zan a estar debidamente conectados formación da materia orgánica do lixo coas redes de transporte, e coa mello- en abono (compost), así como promo- ra do ferrocarril contribuirase decisi- ver hábitos entre os cidadáns e cidadás vamente á súa competitividade. [www. que contribúan a resolver adecuada- galicia2010.com 15/05/02] // (...) con mente o problema do lixo. [web.jet.es personalidade xurídica propia e sen 15/05/02] // Moitas persoas lembran ánimo de lucro no desenvolvemento aínda cando esta materia orgánica era das súas actividades, que presten ser- aproveitada para a alimentación do vicios encaminados á mellora da com- gando ou para facer esterco e enrique- petitividade das Pemes galegas. [www. cer as terras, o que hoxe se chama com- igape.es 15/05/02] // A aplicación de post. [www. ctv.es 15/05/02] criterios de competitividade económi- [1995-P] [GX00] ca deriva na progresiva privatización do sistema universitario, traducido na compostaxe sf Tratamento dos resi- entrada das empresas na universidade, duos orgánicos para a súa transforma- na suba das taxas, na merma das bol- ción en compost. sas,... [web.usc.es 15/05/02] [PRENSA] A compostaxe é o ciclo máis [1980-P] [GX00] curto que se pode propor para unha concienzuda reinfección das persoas compost sm Fertilizante formado pola [TN 01/06/97] // Neste centro crearase mestura fermentada de residuos orgá- unha compostaxe que se poida utilizar, nicos con materiais minerais. limpa de vidros e residuos inútiles.

89 Novas palabras GALEGAS

[OCG 02/03/00] // O Ministerio de prensa local destacou amplamente as Medio Ambiente ten previsto crear un virtudes do compostelanista Mauro, centro nacional de compostaxe para cualificado como o mellor do campo. cumpri-los obxectivos. [OCG 02/03/00] Co partido de onte o Compos é o ter- [INTERNET] A materia orgánica dos ceiro equipo galego que xoga en Uru- residuos urbanos pódese reciclar xunto guai, en anos anteriores, estiveron o con outros residuos orgánicos (lamas Celta e o Deportivo. [www.vieiros.com de depuradoras, restos vexetais,...) 15/05/02] mediante a compostaxe. Existen nu- [1995-P] merosas iniciativas exitosas de compostaxe en toda Europa. [web.jet.es comunicacional adx Relativo ou per- 15/05/02] // A campaña consiste na tencente á comunicación. distribución de trípticos e na recolla de [PRENSA] Se por calidade, evidente- sinaturas a favor da compostaxe dirixi- mente, entendemos unha televisión das ao conselleiro de medio ambiente profesional por excelencia, coidadosa Carlos del Álamo. [www.geocities. nos seus planos comunicacionais e com 15/05/02] // Segundo esta puntua- culturais. [OCG 17/12/98] ción, o sistema de xestión mellor valo- [INTERNET] O cambio na situación rado foi o de combinar o proceso de política e a decisión das administra- compostaxe da materia orgánica coa cións públicas (Xunta e Concellos) de entrega a Sogama do material denomi- se dotar duns soportes galegos e en dado de rexeitamento, aquel que non galego foi determinante tanto para pode ser nin reciclado nin composta- garanti-la presencia neste ámbito co- do. [www.iaga. com 15/05/02] municacional da nosa lingua coma [1995-P] [GX00] para favorece-la súa incorporación, alomenos nos seus comezos, á pro- compostelanista s 1 Xogador/a ou gramación das emisoras privadas afeccionado/a do club de fútbol da [www.iaga.com 01/10/02] // A autora Sociedade Deportiva Compostela. solicitoulle á Administración que esta- adx 2 Relativo ao equipo de fútbol da bleza claramente cales son as priori- Sociedade Deportiva Compostela. dades e que se esforce por crear un es- [PRENSA] Onte foi día de análise pa- pacio comunicacional na Rede en ga- ra o cadro compostelanista. [OCG lego. [www.xornalistas.org 16/10/01] 20/11/01] Pola tarde, os compostela- [1980-P] nistas realizaron un adestramento que incluía un partido no que xa partici- comunicólogo sm Especialista nos pou Sion. [OCG 17/12/98] medios de comunicación de masas. [INTERNET] A peña compostelanista [PRENSA] (...) o comunicólogo francés Changos quere manifestar pública- demostra que son unha parte impor- mente a sua opinión sobre o que con- tante do poder. [ANT 17/01/99] // Ho- sideramos acusacións contra a afec- xe, cando a morte é mercadoría me- ción do Compos, da que nos sentimos diática nas mans dos comunicólogos, unha parte importante e representati- non está de máis unha ollada ó outro va. [www.geocities.com 15/05/02] // A lado do espello, onde o esqueleto

90 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

agarda co seu aceno de traxicomedia munitario “a unha deficiente negocia- rosmando aquilo do Eclesiastés: va- ción” da incorporación de España á nitas vanitatis et omnia vanitas. [TN UE. [OCG 15/03/00] 01/11/97] [INTERNET] Por iso e aínda tendo en [INTERNET] O primeiro en pasar conta que as accións estructurais pola ‘chat-room’ desta casa foi Víctor representarán en 1999 o 35% do orza- Freixanes, novelista, xornalista e mento comunitario cómpre non per- comunicólogo, que obtivo un grande der de vista o impacto que outras polí- éxito de participación. [www.vieiros. ticas, especialmente a PAC, han ter so- com 15/05/02] // Se tivera que definir- bre a cohesión. [europa.eu.int 15/05/02] me dalgún xeito, aínda que fora por // Neste caso, terá que empregarse o aproximación, podería dicir que sou material de reproducción que non sociólogo por sensibilidade social, estea tratado con productos non reco- comunicólogo por ese misterio da llidos na parte B do Anexo II, de estar relación espiritual, avogado por (...) dispoñible no mercado comunitario. [xornal.usc.es 15/05/02] // O escritor, [www.craega.es 15/05/02] // Imporase profesor, comunicólogo e pensador un cadro comunitario de sistemas de Roman Gubern compilou no seu últi- control nacionais o que mellorará a mo libro, Máscaras de la ficción calidade dos controis a nivel comuni- (Anagrama 02), máis de 50 personaxes tario e elevará o nivel de seguridade xurdidos nos últimos 200 anos para alimentaria no territorio da Unión Euro- crear “unha árbore tipolóxica infor- pea. [www.galicia2010.com 15/05/02] mal’’ sobre as características comúns [1979-L] de todos eles. [www.elcorreogallego. es 15/05/02] comunitarismo sm 1 Movemento [1993-L] [GX00] social que defende o afianzamento comunitario adx Relativo á Unión das democracias e critica certos exce- Europea. sos do liberalismo. 2 Colaboración [PRENSA] A Comisión Europea anun- entre os habitantes dun determinado ciou onte o seu veto á fusión (...) con- asentamento de poboación para aca- siderada incompatible coa lexislación daren obxectivos comúns. comunitaria por presentar graves pro- [PRENSA] Non foi iso o que fixo, senón blemas no terreo da competencia. invocar de xeito bastante confuso, [OCG 15/03/00] // Amancio Landín primeiro o comunitarismo de Amitai compareceu por petición do grupo Etzioni e Robert Putnam, e despois o dos socialistas e mixto no pleno do pensamento de Anthony Giddens. [TN Parlamento para falar da reducción 01/03/01] // O seu pensamento bebe das cotas pesqueiras para a flota gale- nas fontes do comunitarismo nortea- ga que faena nas augas comunitarias. mericano, unha reacción da dereita [OCG 15/03/00] // Na súa compare- máis tradicional contra os excesos do cencia, Landín atribuíu “a situación neoliberalismo e que en Europa en- actual de debilidade” da actividade tronca cunha certa esquerda innova- pesqueira española no contexto co- dora. [TN 01/06/97]

91 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] Unha das máis importantes conservacionista adx Relativo ou per- correntes éticas deste momento, o co- tencente ás persoas e organizacións munitarismo, denuncia con contunden- que propugnan a defensa e conserva- cia varios dos terribles efectos do libera- ción do medio natural e do patrimonio. lismo económico nas nosas sociedades. [PRENSA] Téñeno denunciado ás or- [www.elcorreogallego.es 15/05/02] // A ganizacións conservacionistas de todo fé nos milagres da Virxe e os indicios o mundo. [ANT 17/11/99] // Este pri- achados, mobilizou á xente de Riocaldo meiro achegamento á recuperación para lle construír unha Ermita digna e un partía dunha filosofía proteccionista e importante camiño de acceso, cons- conservacionista, cunhas necesidades truíndo unha obra de esforzo descomu- básicas desde o punto de vista urba- nal polo difícil de chegar ao lugar eleito. nístico. [OCG 02/12/99] // A acción É a obra emblemática do comunitaris- illada ou non de pequenos grupos po- mo tradicional do Xurés. [geo.ya.com de botar polo chan o esforzo conser- 15/05/02] // Michael Walzer: Un dos vacionista de varias xeracións de per- representantes do comunitarismo liberal soas. [ANT 03/09/98] máis prestixioso dos EEUU. [xornal.usc. [INTERNET] En realidade, poderiamos es 15/05/02] definir Nunca Máis como un move- [1997-P] mento conservador alí onde os políti- cos “conservadores” carecen da míni- conceptualizar vt Formar unha persoa, ou unha sociedade, un concepto ma conciencia conservacionista e sobre unha cousa. desprestixian, por ineficaces fronte ó [PRENSA] Conceptualizada como privado, os servicios públicos que eles unha condición base imprescindible mesmos xestionan. [www.uvigo.es para o funcionamento dun réxime de 02/12/03] // Os problemas ambientais. liberdades, Galicia constituíase como Implicacións políticas, económicas e comunidade política diferenciada e sociais. Saúde ambiental e calidade de plural. [TN 01/10/97] vida. O desenvolvemento sostible e o [INTERNET] A lingua inglesa parece modelo conservacionista. [www.ces ter desenvolvido unha serie de subs- ga.es 02/12/03] // Levaremos a cabo tantivos capaces de conceptualizar unha actuación sobre o meio ambien- unha acción dinamicamente. [www. te tanto urbano como rural non só con- uvigo.es 02/12/03] // O seguinte paso servacionista, senón cunha concep- sería conceptualizar (e debuxar) o ción moito máis ampla como fonte esquema de rede de acceso a Internet xeradora de riqueza, de entorno agra- actual e ó lado cál debería ser o ideal. dábel, de produción, de criación de [www.galicia-hoxe.com 02/12/03] // traballo, de aproveitamento das terras As novas formas de conceptualizar a e dos montes, de prevención de incén- cidade poden ter unha incidéncia dios, etc. [www.vieiros.com 02/12/03] directa nunha maior incorporación [1981-L] das mulleres aos aspectos públicos do espazo exterior. [www.geocities.com constitucionalismo sm Ideoloxía 02/12/03] política que defende o sistema consti- [1990-L] tucional. 92 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] (...) artellada como concep- nalistas.” [OCG 01/03/00] A caracte- to teórico sobre a distinción entre rística común de todos eles era que unha só rituaria “lexitimación formal” non se trataba de técnicas constitucio- do sometemento ó imperio da lei –na nalistas, aínda que a maioría gozasen que se basea o constitucionalismo de amplos coñecementos locais. [ANT liberal–. [TN 01/11/97] 03/12/98] // (...) e a confrontación civil [INTERNET] Diferénciase o constitu- que quedaron de manifesto trala cionalismo democrático da autocra- manifestación “constitucionalista” de cia, na que ten o poder un só home, e Donostia, o sábado 23 de setembro. tamén do constitucionalismo pura- [TN 12/03/01] mente nominal e semántico. [www. [INTERNET] A raíz da caída do Muro galiciadigital.com 15/05/02] // Fre- de Berlín (9 de novembro de 1989), e cuentemente sóese comparar as vellas moi especialmente desde a confirma- sete provincias coas actuais nacidas ción da Unificación de Alemaña por do constitucionalismo pero temos que vía do artigo 23 da Lei Fundamental dicir que o seu sentido é moi diferen- de Bonn (o que o constitucionalista te. Galicia, no século XVIII, é un reino Ulrich K. Preuß deu en chamar “pri- e como tal estructúrase e goberna bai- mado da Nación sobre a Constitu- xo formas típicas do Antigo Réxime. ción”), o Estado nacional xermano, [usuarios.lycos.es 15/05/02] // Segun- “Alemaña”,... [www.igadi.org 15/05/02] do asegurou Rubert, “é curioso que os // En todo caso, esta é unha moción de que defenden o constitucionalismo censura, e xa espliquei con toda clari- consideren os estados tradicionais dade a leitura que a doutrina constitu- como os únicos posibles, e non teñan cionalista e parlamentarista máis sol- en conta a votación democrática, can- vente fai do que a moción de censura do estes estados son cada vez menos debería ser, ou sexa incondicionada, rendibles’’. [www.galicia-hoxe.com sen candidato alternativo simultáneo. 17/12/03] [web.usc.es 15/05/02] // Desta forma [1988-L] [GX00] evitaríase o “frontismo’’ entre unha fronte constitucionalista e outra na- constitucionalista s 1 Persoa que de- cionalista, segundo Chaves, quen ase- fende o goberno constitucional ou o gurou que o obxectivo do PSOE co texto dunha determinada constitu- PNV sempre foi o da “reconstrucción ción. 2 Xurista que se dedica ao estuda unidade democrática’’. [www.el do do dereito constitucional. adx 3 correogallego.es 15/05/05] Relativo ao constitucionalismo. [1996-P] [PRENSA] (...) como a primeira lingua da nosa comunidade, tanto se lle constitucionalización sf Proceso de gusta a Madrid e ós constitucionalis- adaptación aos contidos dunha deter- tas coma se non lles gusta. [OCG minada constitución. 31/01/99] // Despois de sinalar que as [PRENSA] Agora ben, esta constitucio- opinións de líderes do PNV (...) “abren nalización da plurinacionalidade e da unha porta do entendemento entre Autonomía facíase con dúas particula- constitucionalistas e anticonstitucio- ridades. [TN 01/03/00]

93 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] Non existía dúbida entre de avaliación e proposta de interven- os primeiros liberais sobre a necesida- cións, contratouse unha consultoría de de acada-la debida constitucionali- externa que contribúa a que o pro- zación escrita, como unha forma de grama Urban. [www.urban-vigo.com loita contra a absorción de poderes e 01/12/02] as inconcrecións institucionais da [1999-P] gobernación e administración da sociedade estamental. [xornal.usc.es contacontos sm Persoa que se dedica 15/05/02] // Nogueira reclamou que o a contar e interpretar contos publica- Goberno permita a presencia das mente. autonomías ó igual que sucede coas [PRENSA] Kalandraka Editora, espe- rexións belgas ou os länders xerma- cializada en literatura infantil, ofrece nos. Lembrou que a declaración de diversas sesións de animación á leitu- Laeken recoñece que estas entidades ra, con contacontos. [ANT 20/08/98] sexan consideradas na reforma e cons- // O contacontos e dramaturgo Cándido titucionalización dos tratados comu- Pazó, a intérprete portuguesa Anita Faia nitarios. [www.igadi.org 15/05/02] // e a formación Treixadura completan o Aznar pediu tamén unha “constitucio- elenco desta noite. [OCG 17/03/00] nalización pluralista’’, na intervención [INTERNET] É de destacar a combina- coa que inaugurou o acto solemne de ción de actos teatrais con música, con- apertura da convención da UE. [www. tacontos e proxeccións e o feito de que elcorreogallego.es 15/05/02]. o certame non ten unha soa sé, senón [1987-L] que se desenvolve en distintos lugares da cidade (bares, pubs, residencias uni- consultoría sf Negocio de asesora- versitarias e a Facultade de Humanida- mento técnico ou profesional. des). [www.vieiros.com 15/05/02] // [PRENSA] (...) é unha consultoría psi- Colaborou tamén co Colexio Público colóxica gratuíta (...) [OCG 25/02/00] A. Magariños, de Cambados, nunha // (...) para a contratación de traballos de consultoría e asistencia técnica campaña de contacontos durante o consistentes na elaboración de pro- curso 1997/98, e asistiu a un Obra- xectos de adecuación, selado e clau- doiro de Creación Literaria impartido sura de vertedoiros de residuos sólidos por Silvia Donoso. [www.galeon.com urbanos (RSU). [OCG 03/12/99] 15/05/02] // O grupo Os Contacontos [INTERNET] (...) é unha consultoría porá en escena o seu espectáculo especializada en desenvolver, implan- “Caperucitoloxia”, ó que seguirán as tar e realiza-lo seguimento de novas actuacións dos contacontos Carlos técnicas de xestión na industria. Blanco, José Campanadi e Cándido [www.fba-consulting.com 06/12/02] // Pazó. [finisterrae. com 15/05/02] No ano 2000 regresa a Galicia coa [2000-P] finalidade de crear unha consultoría de xestión de calidade en sanidade. contemporaneización sf Actualiza- [www.fba-consulting.com 06/12/02] // ción ou modernización de determina- Para levar a cabo esta delicada tarefa dos contidos.

94 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Con este traballo Leilía [INTERNET] Por outra parte, a con- comeza unha nova etapa, unha etapa traurbanización contracultural impul- na que xunto a músicos da talla de sa un recente poboamento en peque- Antón Seoane e Nando Casal, inte- nas cidades, vilas, pobos e aldeas e a grantes de Milladoiro, avanzan cara á desaparición dos fluxos migratorios do contemporaneización do canto tradi- campo cara a cidade. [www.usc.es cional. [OCG 24/12/98] 15/05/02] // A innovación, en definitiva, como acción contracultural no contertulio sm Persoa que participa mundo da vida, mirando de esguello a nunha tertulia. tódalas visións interesadamente tráxi- [PRENSA] É este –o personaxe enxalza- cas e fatalistas da (dis)capacidade. do destes espacios que contan co segui- [www.xornal.usc.es 15/05/02] // Estes mento dunha boa parte da audiencia estilos xerais podense sintetizar en radiofónica– o encargado de escoller os “coxestión corporativa consensual”, seus contertulios. [TN 01/03/00] “retro-control cidadan negociador” e [INTERNET] Dixo de Casares, que era “autoxestión contracultural provoca- un “humanista, moi culto, imaxinativo, dora”, correspondéndose os niveis “macro”, “micro” e “meso” dos con- con sentido común e da relatividade e o flictos urbáns, respectivamente. [www. mellor contertulio que había’’. [www. xornal.usc.es 15/05/02]. elcorreogallego.es 15/05/02] // Por ou- [GX00] tra banda, Andrés, un contertulio na farmacia Tato e padriño do seu fillo Carlos, contraetiqueta sf Etiqueta que serve será o seu compañeiro fundacional na para garantir a autenticidade e calida- creación do Sindicato Agrario Católico de dun produto comercial. da Pobra do Caramiñal (1916). [PRENSA] Manuel Vázquez, socio do [www.galeon.com 15/05/02] // Mentres dirixente ourensán do PP Isaac Vila e fumaba cigarro tras cigarro, comentaba implicado na fraude das contraeti- con algún contertulio: — Que barbari- quetas do Ribeiro, recibiu subven- dade... é incrible, nin nos anos do cau- cións multimillonarias da Xunta. [TN cho ocorreu o que me ocorreu en Mo- 01/10/99] rona. [www.cigmigracion.com 15/05/02] [INTERNET] ¿Supón pra vostede unha [1986-L] garantía que o producto teña unha contraetiqueta que garante un control contracultural adx Dise do que perde calidade? [lugonet.com 02/12/03] tence a unha corrente oposta á cultura // Este sistema é xestionado direc- tradicional ou á imperante nunha tamente polo Consello Regulador de determinada sociedade. Agricultura Ecolóxica de Galicia [PRENSA] Pero o que ó cronista lle (CRAEGA), que é a autoridade única interesaba en Seattle é que os profetas de control dos productos que se am- da chamada Rolda do Milenio non paran baixo este sistema. Igualmente cheirasen tan sequera o estourido con- que no anterior sistema, os alimentos tracultural que resucitou nas rúas da deben estar identificados coa contrae- capital. [OCG 02/12/99] tiqueta que outorga o CRAEGA. 95 Novas palabras GALEGAS

[medioambiente.fegamp.es 02/12/03] [PRENSA] Nunhas declaracións á // A contraetiqueta do Queixo Arzúa- COPE, Barreda opina que ante a posi- Ulloa é un certificado que garante ó ción de EH é necesario presentar unha consumidor de queixo unha orixe, contraoferta que supoña “un marco unha tradición, e unha calidade do de convivencia” no que caiban tódo- producto que atopa no mercado. los bascos e no que non haxa exclu- [www.xunta.es 02/12/03] sións. [OCG 27/12/98] [1996-P] [INTERNET] Posiblemente te valoren máis do que pensas e che fagan unha contrainformación sf Información contraoferta. Neste caso analiza as que se difunde para contrarrestar outra vantaxes e desvantaxes. Tenta averi- que se desexa combater. guar tamén cales poden ser os motivos [PRENSA] ¿Por que a sociedade gale- da empresa para que te quedes. ga non recibe unha contrainforma- [www.empregogalego.com 02/12/03] ción que compense tanta propaganda // Herrero tiña ó seu favor unha con- oficial? [TN 01/12/99] traoferta da COPE pola que a cadea [INTERNET] Partían dun artigo da dos bispos se comprometía a aboarlle axencia COLPISA, vinculada ao grupo idéntica cifra. [www.xornalistas.com Correo, que deixaba traslucir, ade- 02/12/03] // Na reunión mantida o día mais, algún tipo de relación entre a 22/10/96, responsables do PP, BNG e contrainformación –ou información PSOE elaboraron unha contraoferta vista desde unha perspectiva que non ao Sr. Clemente Álvarez para incluír os é a habitual nos medios de comunica- terreos da súa propiedade como urba- ción que nos abouxan– realizada a nizables no PXOM a cambio das través de medios dixitais e o uso da seguintes contrapartidas para o Con- violencia, utilizando terminoloxía cello de Gondomar. [www.arrakis.es nada connotada como “os violentos”, 02/12/03] “radicais”, “sabotaxes”, “guerrilla urba- [1990-L] na”, etc. [www.galego21.org 02/12/03] // A alternativa pasa a ser só loita por sm Poder que se opón un espacio virtual mediático, un espa- contrapoder cio que nunca será propio a menos ao oficial e establecido. que se creen desde a base os novos [PRENSA] Por máis que na radio con- medios: a contrainformación, a contra- creta producida por distintos grupos ou comunicación. [www.redesescarlata. persoas –máis se son progresistas– se org 02/12/03] // Dende hai pouco, o escoiten diversos contrapoderes e portal de contrainformación na rede mesmo as voces do antipoder. [TN nodo50 ofrece unha interesante es- 01/03/00] // O contrapoder dos vice- colla de carteis republicanos para a rreis provinciais fixo desistir ó executi- Guerra Civil. [www.usc.es 02/12/03] vo autonómico de crear entidades xurí- [2000-P] dicas supramunicipais. [TN 01/11/97] [INTERNET] Nesa aventura denomina- contraoferta sf Oferta alternativa que da Da periferia á Rede e que expli- se fai para superar outra de menor cabamos no limiar do libro: “asistimos calidade ou contía. abraiados a unha reiterada autoloa no 96 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

discurso do poder e ó silencio no con- ción de circunstancias que se podería trapoder. [www.galego21.org 15/05/02] resumir nunha especie de desidia // A única maneira de se converter en xeral leva a que non haxa iniciativas contrapoder efectivo é desde posi- de tradución ao galego de software de cións de forza, o que co tempo debili- tipo comercial, ou ben que se esixa ta as institucións, xera un clima de unha contraprestación financieira por tensión constante, radicaliza o confli- facer tal traballo. [www.edugaliza.org to e prexudica a construción da demo- 15/05/02] // (...) agás que se estableza crácia. [www.galizacig.com 15/05/02] ó efecto unha relación laboral de con- // Non se sabe se en pago polos servi- traprestación económica por servicios cios prestados na loita contra das gue- contratados e cesen as actividades for- rrillas ou como medida e prudente mativas dos alumnos. [www.webta opción co fin de apartalo dos malig- fad.galeon.com 15/05/02]. nos tumores de contrapoder antide- [1975-L] [GX00] mocrático que alimentaba. [www.igadi. org 15/05/02] contraprogramación sf 1 Programa- [1989-L] [GX00] ción dunha cadea de televisión pensada para facer competencia a outra ou contraprestación sf Prestación que outras. 2 Calquera medida que serve se dá a cambio doutra recibida previa- para contrarrestar outra. mente. [PRENSA] OCG non se fai responsable [PRENSA] En contraprestación, o bandos cambios de última hora en calque- co entregoulle ó Champalimaud ra das canles de TV debido á contra- 151,8 millóns de accións do Banco programación. [OCG 09/03/00] Central Hispano (...) [OCG 07/03/00] [INTERNET] (...) dende unha visión // Para os anunciantes, “o desequili- eminentemente práctica as novidades brio entre a crecente demanda e a que introduce a nova Lei como a escaseza de oferta produce unha alza publicidade televisiva, e a televenda, nos prezos por parte das cadeas de as medidas de contraprogramación, televisión en aberto que non se corres- os product placement, as obligacións ponde cunha contraprestación de legais,(…) [www.agape.org 16/04/02] maior calidade nos espacios publicita- // Celso Delgado, cualificou hoxe o rios”. [OCG 09/03/00] Plan Galicia do PSOE de ‘contrapro- [INTERNET] Esas normas legais enten- gramación pouco interesante’ para den por “voluntariado o conxunto de Galicia, o estar dotado de 7000 mi- persoas que fan unha prestación vo- llóns de euros, a metade do Plan Gali- luntaria de servicios cívicos e sociais, cia do Goberno e do da Xunta, que sen contraprestación económica, segundo asegurou contan amais co dentro do marco dunha organización beneplácito do socialista con ‘maior estable e democrática que conleve un crédito político da comunidade gale- compromiso de actuación a favor da ga’, Paco Vázquez. [www.ppdegalicia. sociedade e da persoa”. [www.volun com 31/03/03] tariado.net 15/05/02] // Esta conxun- [1996-P] 97 Novas palabras GALEGAS

contrapublicidade sf Publicidade que Tirreno-Adriático de ciclismo”. [OCG tenta contrarrestar os efectos doutra. 13/03/00] // Os xogadores rioxanos [PRENSA] (...) a acción ten principio amosábanse inseguros e o Compos, na aparición duns cartazes de contra- contrarreloxo, intentaba salvar un par- publicidade (publicidade negativa). tido que o condena a un futuro incer- [ANT 18/06/98] to. [OCG 20/03/00] [INTERNET] Hai tempo atopei unha [INTERNET] Rematou o Tour de Francia forma bastante interesante de combate- sen grandes sorpresas no podio. O nor- lo spam, xa non eran tácticas de reen- teamericano Lance Armstrong procla- vio, devolver a mensaxe coma si a con- mouse finalmente gañador mentres que ta non existise, ... a nova forma baseá- Alex Zülle lle quitaba ao español base na contrapublicidade. [weblog. Escartín o segundo posto na contrarre- dr-zippie.net 02/12/03] // A primeira loxo da penúltima etapa. Bo papel dos idea, hai case dez anos, foi a dos car- galegos: Marcos Serrano, do equipo teis de contrapublicidade, carteis que ONCE, quedou no posto vintecinco, e fan un discurso que contradí as menti- José Ángel Vidal, do Kelme, rematou no ras ou medias verdades con que nos número cento un da clasificación xeral. abouxa a publicidade. [www.editorial [www.vieiros. com 16/04/02] galaxia.es 02/12/03] // Unha chamati- [1995-P] [GX00] va campaña de contrapublicidade que ten como obxectivos bancos e empre- conurbarno s 1 Área formada por sas de todo tipo esténdese pola cidade. varios núcleos urbanos que, sendo Dous xornalistas deben averiguar quén independentes nun principio, acaban está detrás e cáles son as súas preten- unidos despois de creceren. adx 2 sións”. [www.iaga.com 02/12/03] Relativo a esta área. [1995-P] [PRENSA] Do seu labor na Provincia de Bos Aires, destaca a realizada contrarreloxo sf 1 Carreira, normal- nunha das áreas máis castigadas pola mente ciclista, onde os/as participan- droga, que denomina conurbana, un tes saen distanciados/as e se clasifican sector que limita coa capital federal segundo a marca conseguida por cada arxentina onde conviven 9 millóns de un/unha ao finalizar a proba. adv 2 persoas. [OCG 17/03/99] Que se fai a présa. [INTERNET] Unha delegación de [PRENSA] Ultrich, actual campión do Brukman, a téxtil ocupada e posta a mundo de contrarreloxo e da Volta a producir polos seus traballadores, España e gañador do Tour de 1997, tomou parte na protesta. Desde todos cambiará a súa preparación e come- os palcos que se montaron ao longo do zará máis forte que nos últimos anos conurbano os oradores chamaron a en concentracións que vai realizar en tomar e pór en funcionamento todas as Sudáfrica e na illa española de Mallor- fábricas que pechen. [www.galizacig. ca. [OCG 02/01/00] // O corredor es- com 02/12/03] // As masas que come- pañol Abraham Olano, do equipo On- zan a saquea-lo comercio, primeiro no ce, impúxose na quinta etapa, unha conurbano e máis tarde na propia cida- contrarreloxo de 26´5 quilómetros, na de, estaban organizadas por militantes 98 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

peronistas e contaron coa liberación do [PRENSA] Na medición do impacto control policial en determinadas zonas. dunha campaña non só aí que consi- [www.igadi.org 02/12/03] dera-lo número de clics sobre o banner, senón tamén o de visitas ó sitio cooficialización sf Acción e efecto web do anunciante, os rexistros que se de facer oficial unha cousa xunto con producen nel e as cookies que recibe outra. o consumidor. [OCG 17/11/02] [PRENSA] “(...) propuñan diversas [INTERNET] E a este respecto, creo medidas de seguridade para a súa oportuno comentarvos que a vosa tra- defensa e normalización, entre as que ducción da palabra cookie non me destacan a cooficialización do idio- parece axeitada, xa que usades a ex- ma.” [OCG 02/03/00] presión “programas-espía” para referir- [INTERNET] Alegrámonos profunda- vos a elas. Unha cookie non é mais mente de iniciativas recentes de coofi- que un arquivo de texto contendo cialización en concellos coma o ber- información, polo tanto non é un pro- ciano de Veiga de Valcarce e o de grama, posto que non é executable. Lubián, nas Portelas, e agardamos que [www.galego21.org 16/04/02] // Ade- outros concellos adopten iniciativas mais, reclama que se pida, alomenos semellantes. [www.redesescarlata.org unha vez, permiso antes de instalar 02/12/03] // O final do franquismo, a unha cookie (arquivos que rexistran o concesión do Estatuto de Autonomía paso dun usuario por unha páxina). para o país, a cooficialización do seu [www.pegaso.org 16/04/02] // A iden- idioma, a legalización dos partidos tidade do usuario nunca é inserida di- nacionalistas... supoñen a superación rectamente na cookie e por tanto non dunha serie de condicións que foran é interceptable. As únicas cookies non durante case dous séculos os alicerces anónimas, é dicir, que permiten a iden- do real que servían de base para (e tificación da persoa, só se poden asig- condicionaban) o imaxinario literario. nar previa concesión de permiso do [www.ctve.es 02/12/03] usuario en cuestión –que introduciu os seus datos no formulario de alta– e só cooficiar vt Oficiar xunto con outra para permitir a súa identificación persoa un rito, principalmente reli- inmediata para poder acceder a luga- xioso. res restrinxidos do noso sitio web sen a [PRENSA] Esta misa, presidida por necesidade de que o usuario insira monseñor Julián Barrio, estivo coofi- manualmente o contrasinal e o login. ciada polo bispo auxiliar, monseñor [dinaweb.com 16/04/02] Quintero Fiuza, o resto de prelados galegos, os membros do Cabido cate- cooperativista adx Dise do/da ten- dralicio e máis de corenta sacerdotes. dente a favorecer actuacións conxun- [OCG 01/02/00] tas con outra ou outras persoas ou cousas para un mesmo fin. cookie sf Espazo de memoria dun [PRENSA] Pola súa banda, Letras de ordenador que ocupa unha páxina de Cal é froito da iniciativa cooperativis- Internet ao ser aberta. ta de 18 escritores e escritoras novos

99 Novas palabras GALEGAS

que, cunha aportación inicial de [INTERNET] A propia amplitude do 50.000 pts., conseguen tirar do prelo contido fai, por outra parte, que a pla- libros que financian os seguintes, nificación do IDA non poida xa nestes nunha espiral que desexamos impara- tempos, ser unívoca e independente e ble. [TN 01/11/97] limitada á autonomía dun Centro ou á [INTERNET] As Xornadas están dirixida propia Administración Pública, das a calquera persoa interesada no antes ben require da cooperación e a tema, pero, en particular, ós profesio- multidisciplinaridade, e demanda a nais dos sectores afectados, ós que coparticipación doutras instancias so- polo seu traballo facilitan ou asesoran ciais e de mercado. [www.xunta.es na creación de empresas e ós estu- 02/12/03] // Queremos unha Ponteve- diantes universitarios. Nelas, despois dra profundamente democratizada, de facerse unha referencia introducto- cunha democracia participativa e non ria ó modelo cooperativista de empre- só representativa, cun elevadísimo ín- sa e ó seu réxime económico particular, dice de coparticipación, de corres- tentarase reflectir cales son as caracte- ponsabilidade da sociedade na toma rísticas específicas, as ventaxas e os inde decisións e na mesma xestión a convenientes desta fórmula nos secto- través de fórmulas organizativas acaí- res estudiados. [www.usc.es 16/04/02] das a tales fins, os Consellos Sectoriais e // Escéptico ante un urbanismo asoba- o Consello Xeral Municipal. [www. llante, cooperativista nos seus plantea- vieiros.com 02/12/03] // Os erros de mentos económicos, para Xulio Ríos Chávez son evidentes: o seu progresi- tampouco pode ser situado na ponla vo illamento, as sucesivas fracturas no máis próxima á esquerda do galeguis- executivo e no grupo parlamentario, o mo, ó carón de Tobío ou Seoane, seu verbo agresivo, as escasas dotes anque participase no despacho xurídi- diplomáticas para atopar a concordia co-laboral que Seoane tivo na Coruña nacional, a coparticipación na división en 1934. [www.igadi.org 16/04/02] encarnizada da sociedade. [www.acon [1979-L] [GX00] trafio.com 02/12/03] [1984-P] coparticipación sf Feito de participar conxuntamente con outro/a ou ou- copatrocinar vt Sufragar os gastos de tros/as nalgún asunto. algo ou de alguén xuntamente con [PRENSA] Así mesmo, as cámaras de outro/a ou outros/as. Comercio solicitarán das empresas [PRENSA] A proposta francesa, que participantes nas diferentes iniciativas podería ser copatrocinada por outros programadas a porcentaxe da súa membros da Unión Europea, incluiría coparticipación. [OCG 17/03/00] // … tamén unha maior vixilancia. [OCG e se convirtan nun ‘lobby ou grupo de 20/12/98] presión ou interese só preocupado [INTERNET] Dña. Pilar Lara Burgos, polos seus asuntos’ senón que traba- Licenciada en Lingüística Aplicada e llen ‘desde a corresponsabilidade e a Coordinadora do Proxecto Multi- coparticipación’ polo progreso de media DILSE (Diccionario de LSE), toda a sociedade. [OCG 07/03/99] copatrocinado pola CNSE, Fundación

100 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

ONCE e Universidade Politécnica de copresidente, -a s Aquela ou aquel Madrid. [www.ucm.es 16/04/02] // En que ocupa o posto de presidente con- virtude deste acordo ábrese todo un xuntamente con algunha persoa. abano de posibilidades de colabora- [PRENSA] Participaron ministros de ción, aínda que polo momento sexan Exteriores, diplomáticos e represen- os contidos de festivais e premios (or- tantes de 41 países e dunhas vinte organizar, patrocinar, copatrocinar ou ganizacións internacionais, incluídos participar) o que centren en meirande os tres copresidentes de Bosnia. [OCG medida a súa actividade conxunta. 17/12/98] // O novo banco (...), quen [www.codigocero.com 03/12/03] precisou que permanecerá no posto de copresidente cinco anos. [OCG copistería sf Local onde se producen 10/03/00] mecanicamente copias de textos ou [INTERNET] Itzegvegovic é copresi- imaxes sobre papel. dente bosníaco-musulmán de Bosnia e [PRENSA] Pregos de cláusulas: Tódolos Hercegovina. [www.igadi.org 20/12/02] interesados poderán consultalos ou // David Linde, copresidente de Focus, retiralos na copistería. [OCG 17/03/00] pensa que este tipo de cine vende. [INTERNET] Prazo e lugar: no Rexistro [www.elcorreogallego.es 20/12/02] xeral do Concello de Toén, durante os [2000-P] 13 días naturais, desde o seguinte ó da publicación do presente anuncio no úl- copresidir vt Presidir xunto con timo dos boletíns no que apareza (BOP outro/a ou outros/as unha institución ou DOG), das 9:00 ás 14:00 horas de ou empresa. luns a venres. O proxecto técnico ató- [PRENSA] O novo banco estará copre- pase na copistería, así como o prego de sidido polo actual presidente do condicións que rexerá a contratación, Deutsche Bank. [OCG 10/03/00] para os efectos de obtención de copias. [INTERNET] Pola contra, ex vai sepa- [www.inorde.com 16/04/02] // Positivos rada da palabra á que se refire:vice- no dobre sentido de teren conseguido presidente, vicesecretario; subdelega- da xustiza a ratificación dos propios do, subtitular; copresidir, codirixir; ex dereitos e de teren logrado, coa difu- alcalde, ex deportista. [www.elcorreo- sión dos resultados, que tanto o sector gallego.es 15/12/03] empresarial da copistería como o con- [1995-P] xunto da sociedade coñezan mellor os dereitos dos autores. [www. cedro.org coprodución sf Obra producida entre 16/04/02] // É preciso pedir a nulidade varias persoas. deste Estudio de Impacto porque non [PRENSA] A adaptación da novela de cumpre a lexislación e nos deixa na Suso de Toro que debería comeza-la máis absoluta indefensión. Temos ale- rodaxe en pouco máis dun ano como gacións á vosa disposición nas asem- coproducción internacional. [OCG bleas que realizaremos estes últimos 17/01/99] días, e nas copisterías de Moaña, e de [INTERNET] “Mar revolto”, unha co- Cangas. [www.arrakis.es 16/04/02] producción dentro dos Camiños Tea- [2000-P] [GX00] trais. [www.culturagalega.org 06/12/02] 101 Novas palabras GALEGAS

// Durante este ano vai facerse unha [PRENSA] De feito alúdese a este coproducción no que todas as compa- autor en diferentes lugares da narra- ñías van participar para realizar un cion e o seu afamado cadro “O berro” texto que se lle encargou a Vidal Bola- énos presentado como unha particu- ño. [www.cultura galega.org 06/12/02] lar síntese metafórica da cosmovisión [1984-P] [GX00] do narrador co-protagonista. [TN 01/03/00] // A novela de Cid Cabido coproducir vt Achegar, xuntamente presenta un protagonista colectivo con outros/as, as cantidades de diñei- (cinco ou seis personaxes), innomina- ro necesarias para realizar unha acti- do e con respecto ó cal o narrador é vidade. un simple co-protagonista máis. [TN [PRENSA] A canle privada de Tele- 01/03/00] cinco coproduce a miniserie “Dune” [INTERNET] A súa liña argumental, de ciencia-ficción. [OCG 15/03/00] // composta de sete historias ou retratos, Alalá producirá e coproducirá espec- é a da relación entre o artista e o seu táculos que intentarán implicar a em- modelo, cun fío conductor, que é o presas e patrocinios privados. [OCG can Dolor, co-protagonista de case to- 20/03/00] dos os episodios. [www.geocities.com [INTERNET] Durante a pasada semana 16/04/02] // Como co-protagonista da José María Lopes e Araujo, conselleiro obra figura o personaxe da Marquesi- delegado da RTP e Nicolau Breiner, ña, quen acompaña a Castelao nunha director de FO&CO, a división de fic- rememoración da súa vida. [www.edu ción da cadea pública lusa, entrevistá- galiza.org 16/04/02] // “Latin em pó”, ronse con diferentes representantes do verso do cantautor brasileiro Caetano sector audiovisual galego con vistas a Veloso que fala do modo de proceder chegar a acordos para coproducir esta da lingua e subtítulo do congreso, pre- serie. [www.culturagalega. org 16/04/02] tende estar aberto á participación do // Recentemente o Cineclube Lumière público de tal xeito que estes sexan asinou un acordo de cooperación con co-protagonistas das propias xornadas AXA que permite, entre outras cousas, que se organizan estes días. [www. coproducir curtametraxes en vídeo culturagalega.org 16/04/02] entre o Cineclube e AXA. [www.gra [1996-P] tisweb.com 16/04/02] // Asemade é vocalista do grupo de narrrativa trip corredor de alta velocidade sm hop Elviscristo Furious Machine; escri- Vía de comunicación ferroviaria pre- biu o guión da curtametraxe O Golpe, parada para que se poidan alcanzar xunto con Santiago Torres e coprodu- velocidades superiores aos 300km/h. ciu o libro Rock Bravú de Xavier Vali- [PRENSA] Están previstas unhas parti- ño. [www.geocities. com 16/04/02] das de 4,7 e 4 billóns de pesetas, res- [1995-P] pectivamente. Segundo informou o titular de Fomento, esta partida estará co-protagonista s Personaxe que é dedicada á construcción de cinco co- principal nunha obra literaria ou cal- rredores de alta velocidade, entre eles quera obra de ficción xuntamente con o do Norte-Noroeste composto pola outros/as. futura liña. [OCG 25/01/00] 102 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] O conselleiro de Política dun novo programa de xestión das Territorial, Obras Públicas e Vivenda, aulas de informática, o Rectorado Alberto Núñez Feijóo, destacou, que, compostelán quere, ademais, ofrecer- “no primeiro mes do Plan Galicia pu- lle unha conta de correo electrónico a xéronse en marcha cinco actuacións todo o estudiantado da USC. [OCG do AVE –onde destaca a de Lubián - 07/03/00] Ourense, o Corredor de Alta Veloci- [INTERNET] Neste apartado detállan- dade do Cantábrico e, a alta velocida- se as condicións de uso do correo de Vigo - Porto–; a autovía Lugo - San- electrónico dos servidores de correo tiago e; as 29 actuacións en estradas no dominio uvigo.es e subdominios da Xunta de Galicia”. [www. xunta.es deste. Estas normas están baseadas nas 02/12/03] // Fomento adxudica os es- recomendadas por Rediris para o uso tudios informativos do corredor de do correo electrónico. [www.seinv. alta velocidade Ferrol-Bilbao. [www. uvigo.es 14/01/03] // Este documento galicia-hoxe.com 02/12/03] // Manuel tenta ofrecer unha serie de recomen- Fraga fixo estas declaracións en rela- dacións básicas á hora de enviar e ción á resolución da Secretaría de recibir correo electrónico. O aceptar Estado de Infraestructuras pola que se estas sinxelas normas garantiralle o lle encomenda ó ente Gestor de éxito no intercambio de correo elec- Infraestructuras Ferroviarias (GIF) a trónico có resto de usuarios de Inter- realización da redacción dos estudios net. [www.rediris.es 14/01/03] // En informativos do proxecto do corredor calquera caso sempre será suficiente de Alta Velocidade do Cantábrico, que con ter unha dirección de correo elec- unirá Ferrol con Asturias, Cantabria e trónico, dado que calquera comunica- Bilbao. [www.xunta.es 02/12/03] ción co servidor de listas de distribu- [1996-P] ción realízase mediante o correo elec- trónico. [www.listas.usc.es 14/01/03] correo electrónico sm Aplicación [1995-L] [GX00] informática que permite o envío e recibo de mensaxes e datos a través da corresponsabilidade sf Responsabi- liña telefónica. lidade compartida que se ten sobre un [PRENSA] Permitirá ofrecerlles a tódo- determinado asunto. los alumnos desta institución contas [PRENSA] (...) e se convirtan nun personalizadas, a través das cales ‘lobby ou grupo de presión ou intere- poderán (...) recibir correo electróni- se só preocupado polos seus asuntos’ co, consultar o seu expediente acadé- senón que traballen ‘desde a corres- mico, (...) [OCG 18/02/99] // A xente ponsabilidade e a coparticipación’ está empezando agora a escribir de polo progreso de toda a sociedade. novo o que non escribiu na vida, gra- [OCG 07/03/99] // Serve para facer cias ó correo electrónico e o novo valer o peso económico de Catalunya hábito está substituíndo, alomenos para avanzar na corresponsabilidade nuns ámbitos concretos, a conversa fiscal. [ANT 17/01/99] // No debate de telefónica, facilitando un intercambio corresponsabilidade fiscal –sinala Xoa- de ideas. [OCG 28/02/99] // A través quín Álvarez Corbacho, catedrático de

103 Novas palabras GALEGAS

Economía Aplicada da Universidade nunha dividida familia socialista o seu da Coruña– non se falou das deputa- desquiciante coruñesismo fíxolle ga- cións. [TN 01/11/97] ñar cada vez máis antipatías entre o [INTERNET] A definición dun sistema chamado sector crítico e impediulle de financiamento permanente e estable ademais optar á presidencia da Xunta dos entes territoriais que integran o nas pasadas eleccións de outubro. Estado, que ordene e distribúa as fontes [www.geocities.com 16/04/02] // Un de financiamento segundo os principios invento este, o coruñesismo, que abre de suficiencia, equidade, solidariedade fenda da cidade coa comunidade e e corresponsabilidade fiscal constitúe que ten ridículos episodios coma a rifa unha esixencia inexcusable do futuro da do topónimo. [especiais.vieiros. da Autonomía de Galicia e da vitalida- com 03/12/03] // O que algúns inter- de das súas institucións de autogober- pretan como un xeito de presionar ao no. [www.galicia2010.com 02/12/03] // PSOE e conseguir un millor posiciona- Eu creo que temos que adoptar unha mento nas negociacións, pois o BNG postura aberta e receptiva, unha pers- sempre afirmou que el non se mete na pectiva de corresponsabilidade e bo política doutros partidos, para outros entendemento. Sobre todo cando esta- semella ser unicamente unha teima mos a falar dunha cidade coas peculia- contra o coruñesismo. [www.anosate ridades administrativas de Santiago. rra.com 03/12/03] [www.vieiros. com 02/12/03] // O pri- [1993-L] meiro aspecto é o de conseguirmos democratizar a vida municipal, facen- coruñesista adx Relativo ou perten- do partícipe da mesma toda a cidada- cente á filia pola cidade da Coruña. nia, mediante mecanismos (no noso [PRENSA] O padre Espiña suxire que caso os consellos territoriais e secto- os antecesores de monseñor Julián Ba- riais) que, desde a transparéncia, di- rrio xa rexeitaron a vindicación coru- namicen a participación e a correspon- ñesista. [OCG 03/12/98] // Un secreta- sabilidade dos colectivos sociais. [www. rio xeral que amosa ó seu público des- uniondopovogalego.org 02/12/03] dén pola lingua dos galegos, que con- [1980-P] vertíu a defensa do L en dogma de obrigado cumprimento coruñesista, ámbito coruñesismo sm Afección, inclina- simbólico de dimensión estrictamente ción, con certas repercusións políti- hispano-municipal. [TN 01/11/97] cas, pola cidade da Coruña. [INTERNET] Xavier Castro fai un aten- [PRENSA] Francisco Vázquez nada ten to seguimento da alimentación galega feito para encadrar o coruñesismo no no seu contexto rural e urbano, do va- ámbito galego que lle é propio, senón lor do chocolate e do xaxún, das prác- máis ben ao contrario. [TN 01/11/97] // ticas e rituais alimentarias vencelladas Solicita-la cobertura relixiosa e revesti- á vida relixiosa ou da alimentación na lo coruñesismo coa faceta eclesial que Quintana dos mortos (os banquetes lle faltaba. [OCG 03/12/98] fúnebres), ademais de agasallarnos [INTERNET] Aínda que durante catro cunha suxerente biografía daquel anos Francisco Vázquez puxo orde xigante conservador e coruñesista que

104 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

foi Manuel Mª Puga y Parga (Picadi- agudo das mulleres, mentres os homes llo). [www.acontrafio. com 16/04/02] aprenden a chorar tamén. [www.andai // Tampouco o PSOE anda fino porque namulleres.org 02/12/03] Paco Vázquez, o seu buque insignia [1988-L] municipalista, está nunha liña cada vez máis coruñesista e enfrontado co cota de pantalla sf Parte proporcio- partido por mor da liña de incompati- nal da audiencia televisiva que lle bilidades aprobada no último Con- corresponde a cada programa. greso, ou as relativas dificultades de [PRENSA] O episodio “Todo é reci- Príncipe para facer unha lista en Vigo, cable menos o amor” obtivo unha despois do abandono do actual alcal- cota de pantalla do 33`7%. [OCG de de Fornelos de Montes. [www.te 16/11/01] rra.es 16/04/02] [INTERNET] O ‘minuto de ouro’ de [1980-P] Operación Triunfo alcanzou 15,5 millóns de espectadores e unha cota cosmovisión sf Maneira que ten de de pantalla do 74,4 por cento. [www. concibir e representar o mundo unha elcorreogallego.es 25/04/02] // O xor- persoa ou grupo de persoas nunha nalista Carlos Seoane será quen ocupe determinada época. o lugar do sabuxo de turno que traba- [PRENSA] Son os artigos dos estudio- lla para unha televisión local de Lugo sos do país que os acompañan (…) os que antes se adicaba á filmación de que se debruzan especificamente na películas pornográficas para exportar cosmovisión céltica da tradición lite- a Europa, a Canle 69, en competencia raria galega. [TN 01/12/97] directa con outra canle da mesma cida- [INTERNET] Estamos ante a recupera- de pola cota de pantalla, menos escan- ción e presentación axeitada dun dalosa que o programa de Seoane, Es- fermoso e singular texto de Vicente tamos.com, provocador e politicamen- Risco que representa unha curiosa te incorrecto. [www.ctv.es 25/04/02] // contribución á simboloxía galega, ante Así, no prime time do venres, a TVG unha suxestiva manifestación da foi líder de audiencia, cunha cota de cosmovisión do escritor e unha evoca- pantalla do 28,2%, superando en 3 ción da época artúrica. [www.cirp.es puntos a TVE-1, en case 10 a Telecin- 02/12/03] // O coñecemento desta con- co e en case 12 a Antena 3 TV, segun- creta situación supón un paso máis no do se desprende dos datos audiométri- enriquecedor camiño de descubrir os cos facilitados por Sofres. [www.diario comportamentos das rexións periféri- deferrol.com 25/04/02] cas galegas, o que ten o incuestionable [1993-P] valor de permitir articular unha Historia da Arte de Galicia, concebida desde coxeración sf Tecnoloxía que permite unha cosmovisión máis ampla. [xor- o aproveitamento da calor residual nal.usc.es 02/12/03] // Para a cosmovi- nun proceso de produción de enerxía sión Aymará quen morre asasinada non eléctrica. pode descansar, a súa alma fica alá [PRENSA] O proxecto de Vilagarcía mesmo penando, iso exalta o pranto depende do grupo Finsa-Foresa, que,

105 Novas palabras GALEGAS

ademais da fábrica de taboleiros, po- criminalización das manifestacións súe varias empresas de distribución de por parte de Fraga. [ANT 04/08/99] // combustibles para coxeración e cale- Fraga mente sen reparo na campaña facción doméstica, e a empresa de de criminalización do nacionalismo. gasolineiras Galuresa. [TN 01/03/00] // [ANT 10/01/99] (...) pola incidencia nas enerxías reno- [INTERNET] A criminalización da dis- vables e pola coxeración, co aprovei- crepancia afectará a individuos, orga- tamento dos residuos xerados polas nizacións sociais e mesmo estados. propias industrias. [OCG 25/02/00] [www.igadi.org 25/04/02] // Os colec- [INTERNET] Na actualidade, o núme- tivos mais desfavorecidos están sufrin- ro de instalacións de coxeración en do unha forte criminalización polo Galicia é de 98, cunha potencia total simples facto de exercitar o direito de instalada de 585 MW e unha produc- manifestación e de reclamar un futuro ción anual de enerxía eléctrica duns máis digno. [www.antiglobalizacion. 227 ktep, o que representa o 9,5% da org 25/04/02] // A lexislatura que ven electricidade xerada en Galicia. [www. de rematar deixa un pobre balanzo: a xunta.es 02/12/03] // A filosofía central crise do seitor pesqueiro e das vacas do Plan de Optimización Enerxética tolas, o clientelismo político e a ma- materialízase na utilización de plantas nipulación eleitoral, o aumento das de coxeración distribuídas nos dous distáncias co resto do Estado e euro- campus universitarios, a implantación rexións, unha administración paralisa- de redes propias de distribución de ener- da, unha cultura política tan dubido- xía e a utilización do gas natural como samente democrática como a defensa combustible. [xornal.usc.es 02/12/03] // pública de Pinochet, servizos sociais Resolución do 16 de xuño de 2000, privatizados, unha opinión pública da Dirección Xeral de Industria, pola subsidiária e cercenada, criminaliza- que se autoriza a instalación dunha ción do nacionalismo democrático planta de coxeración de enerxía eléc- (...) [www.nodo50.org 25/04/02] trica á empresa Indipunt, S.A., no con- [1996-P] cello de Narón (A Coruña), e se inclúe no réxime especial de producción de criminalizar vt Verter acusacións para enerxía eléctrica. [www.todalaley. conseguir que unha determinada com 02/12/03] situación, a actuación dunha persoa [1995-P] ou grupo de persoas sexan consideradas como negativas ou delitivas. criminalización sf Acción e efecto de [PRENSA] Criminaliza a sindicatos de criminalizar. Tudesa e aparece o regalo dun desper- [PRENSA] As reprimidas mobiliza- tador para relanzar a campaña contra cións dos traballadores e a criminali- os nacionalistas. [ANT 17/01/99] // (…) zación do nacionalismo son o princi- só advertencias e pauliñas intentando pal activo que lle ofrece este home de criminalizar o nacionalismo. [ANT Cuíña á causa. [TN 01/12/97] // Lidia 03/09/98] Senra, secretaria xeral do Sindicato [INTERNET] A solución contra a violen- Labrego Galego, enténdea como unha cia, cando deriva dun conflicto social,

106 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

non é nunca a de aumentar a explota- cia. Na autoría de Adicción a la Com- ción, criminalizar e exercer máis au- pra participaron tamén os psicólogos toritarismo ¡cair nun neofranquismo! Rafael Rodríguez e Rosas Rodríguez. [www.galizacig.es 02/12/03] // Logo [www.elcorreogallego.es 25/04/02] // duns anos de vacilacións e incertidu- Os nazis produciron unha droga a me, de intentos propagandísticos por base de cocaína para estimular ós seus criminalizar a todos os movimentos soldados durante os combates, que foi sociais sen distinción, xa ninguén po- probada nos presos desde novembro de negar a evidéncia: a mobilización de 1944, segundo informa a revista por un outro mundo posível é un feito. Focus na súa edición de hoxe. “Era a [www.galizaalternativa.org 02/12/03] última arma segreda de Hitler para // A situacion dos compañeiros segue gañar unha guerra que perdera había a ser complicada xa que as acusacions tempo”, explicou ó semanario o crimi- que pesan sobre eles implican varios nólogo alemán Wolf Kemper. [www. anos no cárcere, a pesar de que hai elcorreogallego.es 31/03/03] probas bastante evidentes de que a [2000-P] [GX00] policia grega realizou unha nova montaxe para criminalizar o movemento cronificación sf Acción e efecto de se anticapitalista. [www. unionlibertaria. converter unha situación en crónica. org 02/12/03] [PRENSA] Fortes dores de cabeza inin- [1997-P] terrompidos que, curiosamente, pro- vocaron co tempo unha “cefalea de criminólogo, -a s Especialista no rebote” ou unha cronificación. [OCG estudo científico dos feitos criminais. 07/03/00] [PRENSA] O psicólogo e criminólogo [INTERNET] Esta reforma da RISGA ins- José Manuel Otero falou da relación críbese no marco das medidas contidas droga-delincuencia que existe nos ado- no Plan Galego de Inclusión Social, lescentes galegos. [OCG 13/12/98] que recolle un abano de accións desti- [INTERNET] Precisa que a Policía nadas a evita-la cronificación dos rexistra cada ano centos de casos, beneficiarios desta prestación procu- pero o número real “é moito maior” rando unha maior empregabilidade das porque as víctimas non o denuncian persoas en situación de exclusión sopor vergoña. Os homes perden “a súa cial. [www.xunta.es 02/12/03] // A po- dignidade persoal cando aparecen breza presenta perfís alarmantes nos como víctimas de violencia por parte sectores excluídos dos sistemas de pro- de mulleres, se é que a xente os cre” , tección social, caracterizados tanto po- afirma o criminólogo Michael Bock. la súa severidade, como pola tendencia [www.elcorreogallego.es 25/04/02] // á cronificación. [www.ces-galicia.org O estudio parte do psicológo e crimi- 02/12/03] // Unha das consecuéncias nólogo José Manuel Otero, que é pro- desta situación é a cronificación de for- fesor titular de psicoloxía da persona- tes tendéncias estancacionistas ou lidade na Universidade de Santiago. recesivas na economia debido ao alto Otero leva máis de 14 anos estudian- custo do diñeiro. [www.galizacig.com do o tema das adiccións e ten publi- 02/12/03] cados libros como Droga y Delincuen- [1997-P]

107 Novas palabras GALEGAS

crono sm Apócope de “cronómetro” Dortmund e Hannover, a xeito de para referirse ao tempo empregado experimento: xestionar as bibliotecas por un/unha deportista en percorrer empregando, más que criterios cultu- unha determinada distancia. ralistas, de márquetin. [TN 01/10/99] [PRENSA] Huiid acabou segundo cun // Logo de escasas colaboracións nal- crono de 4.12.13, por detrás do holan- gunha revista literaria como “Dorna”, dés Marcel Wouda, moi superior ó resto a autora irrompe no panorama poético de finalistas (4.07.70). [OCG 14/12/98] // cunha forza e cun tinte culturalista e ó A andaluza investiu un crono de tempo irónico sorprendentes. [TN 1.09.05, e chegou a case un segundo 01/02/99] do bronce, que obtivo a sueca Johanna [INTERNET] É no ano 1918 cando se Sjoberg. [OCG 14/12/98] // O piloto produce a conversión de Otero ao ga- español Toni Elías (Honda) conseguiu o leguismo, gracias fundamentalmente segundo mellor crono na primeira se- ao labor de Losada Diéguez. Xa no seo sión de adestramentos. [OCG 08/09/01] das Irmandades da Fala avoga pola [INTERNET] Cómpre salientar tamén o orientación culturalista do movemento bronce de Ana Toral en 800, que rea- e incorpórase ás actividades do Semi- lizou unha marca de 2:12.41, facendo nario de Estudios Galegos. [www.ctv.es con este crono a súa mellor marca 25/04/02] // A vía culturalista que pa- persoal. [Xornal.usc.es 25/04/02] // A trocina nos anos cincuenta tería como nadadora Iria Rey, que con 16 anos é obxectivo asegurar que os alicerces bronce absoluta galega en 50 libres, fundamentais da cultura galega pene- cun crono de 00´28´´94. [www.asfor traran nas novas xeracións. [www.cultu ber.com 25/04/02] // Na primeira ragalega.org 25/04/02] manga oficial, Santiso tivo un lixeiro [1976-L] toque contra un gardarraíl, pero non danou a mecánica, polo que non per- cumio sm Conferencia ou xuntanza deu apenas tempo, e aínda que nós que reúne a persoas implicadas nun baixamos 13 segundos con respecto problema particular. ós entrenos, non conseguimos mello- [PRENSA] Na fotografía, Aznar estudia rar o seu crono. [www.bamarti.com uns documentos antes do inicio dunha 25/04/02] das sesións do cumio europeo de presi- [1995-P] dentes celebrado en Viena. [OCG 13/12/98] // Previo ó Cumio de Empre- culturalista adx 1 Relativo á corrente go de Lisboa, no que participarán os da antropoloxía norteamericana que xefes de Estado e de Goberno dos paí- considera que toda cultura dada ses da Unión Europea. [OCG 20/03/00] modela unha personalidade indivi- // Haberá un cumio sindical, no que os dual típica, unha estrutura psicolóxi- distintos sindicatos europeos tratarán ca, un comportamento, unhas ideas e os distintos asuntos relaccionados co unha mentalidade particulares. 2 emprego. [OCG 20/03/00] Relativo á cultura. [INTERNET] As principais organiza- [PRENSA] A Fundación dediciu pór en cións nacionalistas, BNG, CIG, SLG, marcha un plano de traballo en Galiza Nova e CAF, veñen de convocar 108 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

unha manifestación para o 14 de Así, Beaudoin denuncia ó goberno febreiro, coincidindo co cumio de mi- canadense por impedir a participación nistros de Interior e Xustiza da UE que do Quebec no “Cumio de países ame- vai ter lugar do 13 ao 15 de febreiro. ricanos” que tivo lugar recentemente [www.iaga.com 25/04/02] // Lembra- no Canadá e reivindica o dereito dos mos que tamén está constituída a quebequeses a participar como nación Plataforma Galega por umha Europa soberana e dende a propia identidade Alternativa, que organiza un cumio na “integración das Américas”. [www. paralelo e diversas actividades reivin- galego21.org 25/04/02] dicativas. [www.iaga.com 25/04/02] // [1977-L] [GX00]

109 Novas palabras GALEGAS

dacha sf Casa de campo rusa situada dadá s 1 Denominación adoptada en na periferia dunha gran cidade. 1916 por un grupo de artistas e escri- [PRENSA] Dígoo por Putin, ó que se tores enfrontados ao absurdo da súa atribúe a man dura, co permiso de época e resoltos a pór en tea de papá Elstin, que se retirou á dacha. xuízo todo os modos de expresión [OCG 26/02/00] // Outros beneficios tradicionais. adx Referido a este mo- incluídos nas garantías outórganlle vemento. a Eltsin e demais presidentes saíntes [PRENSA] Glandridi lauli lonni cadori. protección permanente por forzas de Este foi un dos versos que Hugo Ball seguridade, unha dacha ou residencia recitou, con toda solemnidade, nun campestre vitalicia, medios de trans- escenario escuro, a noite do 23 de porte e comunicación gratuítos, segu- xuño de 1916 no Cabaret Voltaire de ros médicos e sociais e un 75 por Zúric. Eis o dadá, en estado puro. [TN cento do seu salario como pensión. 01/10/97] // En Santiago descobre as [OCG 02/01/00] vangardas europeas de principios de [INTERNET] Corre o caviar e o vodka século, enchóupase da obra de Klee, nas dachas das proximidades de Mos- Grosz, bebe do cubismo, do expresio- cova, pero nada que ver cunha hipoté- nismo, da arte dadá. [OCG 02/01/00] tica anticipación da Pascua rusa. É a [INTERNET] Cando lembramos que escenificación da alegría por tantos Dadá floreceu só por uns anos xusto temores disipados. A pírrica victoria antes de esvaecer, ou que o Expre- do Partido Comunista. [www.igadi.org sionismo Abstracto a penas existiu 25/04/02] // Bilal e eu queriamos facer antes de se converter en historia, esta algo a propósito, pero non dabamos permanencia convértese nun feito moi coa clave. A mecha acendeuse de for- interesante. [www.terra.es 25/04/02] ma fortuíta: de paso por Hungría, falá- [1996-P] ronme dunha dacha na que se daba cita a extinta nomenklatura. [www. daira sf División dunha “wilaya” (cam- elcorreogallego.es 31/03/03] pamento saharaui) que se compón de [1999-P] catro ou seis barrios.

110 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] O reparto da poboación do hai que salientar as infamias dali- entre catro “provincias” (wilayas) res- nianas. Mentres Picasso condenou ponde ó obxectivo de facilitar a adap- sempre os horrores da represión fran- tación de tódolos superviventes (moitos quista, aí está como mostra o seu cadro deles nómades antes da guerra) a unha sobre o bombardeo de Guernica como organización colectiva. En cada provin- proba documental, Dalí non só xustifi- cia hai varias “cidades” (dairas) e en cou a dictadura franquista, senón que a cada daira hai catro ou seis barrios iden- apoiou e defendeu. [www.galicia- tificados por números. [TN 01/02/00] // hoxe.com 15/12/03] “(…) non tiña nin idea do que pasaba no Sáhara”, afirma. “A primeira impre- dance sm Música electrónica de baile. sión cando chegas a un campamento adx Relativo a esta música. ou daira é a de chegares a outro mun- [PRENSA] Tras catro anos sen gravar do”. [OCG 14/03/99] ningún álbum, Paulina regresará a [INTERNET] Cada wilaya está dividida escena musical cun disco con ritmos en seis ou sete dairas e cada daira en que van desde o dance, o pop e a catro bairros. A organización dos balada. [OCG 15/03/00] // (…) e agora campamentos está practicamente en preparando temas na compaña de Led mans das mulleres. [www.terra.es Zeppelin presentan un axitado disco - 25/04/02] // Actualmente habitan nos non podía ser doutro xeito- con campamentos de refuxiados preto de influencias xamaicanas, pop e incluso cento sesenta mil persoas. Cada daira “dance”, de feito, foron responsables conta cunha escola, gardería, dispen- (…) [OCG 28/02/99] // Nada de hip- sario e unha escola taller de artesanía hop, que ninguén espere concesión a de tapices, ademais da parte adminis- un ritmo máis contaxioso cós sons de trativa. [www.riadevigo.com 31/03/03] carácter acústico, medios tempos e a pausa ‘dance’ que supón a caribeña e daliniano, -ana adx Relativo ou per- obvia Tropicalia. [OCG 20/12/98] tencente ao pintor catalán Salvador [INTERNET] Os concertos e festas de Dalí. agora son se cadra os guateques de [PRENSA] (...) introducírmonos no entón. É obvio que as pastillas están daliniano labirinto das falsificacións. asociadas ó dance e ó tecno pero a [OCG 25/02/00] pregunta é se son necesarias para [INTERNET] Ignacio Salorio mete as gozar da música, eu coido que non. súas raíces nos petroglifos remestura- [revista.consumer.es 02/04/03] // Se do con toques surrealistas dalinianos, saes de marcha o ideal é pasar polo ofrecendo unha plástica con moita Abastos os xoves, venres e sábados a creatividade e orixinalidade. Comple- partir da 1:30 até as 4. Espacio sufi- ta esta primeira exposición do 2002 ciente para bailar música dance, cool- na Casa de Galicia en Madrid con house, trip hop,... [www.geocities. Carlos Pardo, que ofrece unha mostra com 02/04/03] // Estamos ante o que pretende homenaxear á coti- primeiro volume publicado pola inde- dianeidade. [www.culturagalega.org pendente madrileña, no que o con- 25/04/02] // Mirando a outro lado can- cepto de música tradicional, de sons

111 Novas palabras GALEGAS

folk, toma un novo pulo para entrar polo tanto, máis igualitaria co outro con forza na súa dimensión dance. sexo. [www.ivilagarcis.com 15/12/03] [www.elcorreogallego.es 02/04/03] [1998-P] [1997-P] deep-house sm Corrente de música deconstruír vt Interpretar un texto electrónica variante do house que baseándose na desconfianza entre a posúe unha grande influencia do soul relación dos signos cos seus referen- e da música disco. tes, o que implica atoparlles novas [PRENSA] O disco de compilación lecturas aos textos xa que estes nunca maxistralmente mesturado por Andy teñen un único sentido. Blake no que están reunidos catorce [PRENSA] As alquimias marcan a mes- temas, entre o mellorciño do deep- tizaxe de literaturas estranxeiras coa house e o techno do circuíto de clubs, galega, entre as referencias cultas e o co interesantísimo reclamo comercial humor que as salfire deconstruíndo o (...) [OCG 27/02/00] // Enténdoas na tradicional discurso metapoético, e medida en que entendo a mecánica sobre todo ou na base de todo, entre o do happening, pero cando Víctor Flores eu e as varias marías que dialogan co me fala de house e deep-house, mini- suxeito. [TN 01/02/99] // Un paso mal-house e hard-house; e de techno, e máis –porque un xa gastado discurso aquí de minimal-techno, torna todo kitsch non deconstrúe– e chegamos ás escuridade esotérica. [TN 01/11/97] portas dunha linguaxe críptica, de [INTERNET] Así é posible escoitar ele- absoluta dislocación léxico-semántica gante R&B, rap clásico e deep house. que nos trae unha excesiva descarga [www.elcorreogallego.es 06/12/02] // de irracional e de escritura automáti- O soul, o jazz e o funk que marcaron ca. [TN 01/11/97] unha época son agora remesturados [INTERNET] Aínda resiste en cartel a por estes xa consolidados disc-joc- Boa viaxe, Excelencia de Els Joglars. keys, o como di literalmente a traduc- Admiro de modo reverencial a capaci- ción os “xinetes dos discos’’, para dade de Boadella e a súa banda para deleite dos amantes dos sons electró- deconstruír mitos ou fantoches. [www. nicos como o jazzdance, raredisco, galicia-hoxe.com 15/12/03] // Jean Luc deep house, underground disco, rare Godard foi o único capaz de decons- grooves, broken beats ou soundtrax truír a arte da narrativa cinematográfi- entre outros ritmos que lles permitirán ca de raíz e de lle dar a volta por com- ós asistentes gastar as solas das súas pleto. [www.usc.es 15/12/03] // Taller- deportivas na pista deste local. [www. es de sensibilización en igualdade de galicia-hpoxe.com 15/12/03] xénero dirixidos ós adolescentes do [1997-P] municipio. Preténdese analizar, debatir e deconstruír aqueles aspectos que delicatessen sf Manxar moi selecto dende unha perspectiva sexista contri- ou, por extensión, calquera cousa ou búen a configura-la nosa identidade de feito moi refinado. xénero, coa finalidade de construír unha [PRENSA] Os porcos son tan bos, pura identidade máis libre de estereotipos e, ‘delicatessen’, porque se crían coa

112 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

maxia da Lagoa de Louro, que trasfon- a un gran número de persoas ou para de dende sempre. [OCG 24/12/98] implantar condutas democráticas. [INTERNET] A altura da web onde un [PRENSA] A necesidade de achegar á rapaciño se fai pasar por Piter Pan, a colectividade a cultura, dentro dunha web do Tritón é toda unha delica- concepción democratizadora do feito tessen viguesa onde xente común cultural, levábao a concibir (...) [OCG como nós (...) [bulletim.tripod.com 17/01/99] 12/12/02] // Máis que entregarnos [INTERNET] (...) do Regulamento do unha escolma de relatos, o que fai Ana Concello, así como do establecido no María Arellano é transforma-las páxinas Estatuto de Galicia, como método do seu libro nunha bandexa na que nos democratizador da política municipal, dá a probar unha chea de “de- preséntase este proxecto de regula- licatessen”. [www.crtvg.es 12/12/02] // mento. [www.terra.es 07/02/02] // A orixinal forma fai do Tetilla unha das Reforma imediata e global da Lei de ‘delicatessen’ fóra da comunidade, Galeguidade para convertela nun ins- con demanda ata en Xapón, mentres o trumento democratizador e que ga- Arzúa-Ulloa é o máis apreciado polos ranta a aplicación da própria lei a todos consumidores galegos. [www.galicia- os galegos espallados polo mundo en hoxe.com 17/12/03] relación cos direitos civís, sociais e [1997-P] democráticos, e non só aos galegos afi- liados as entidades asociativas no exte- demo sf 1 Casete de audio ou vídeo de rior, que apenas agrupan ao 15% de carácter promocional. 2 Programa toda a comunidade galega emigrante. experimental ou de divulgación. [www.fillos.org 07/02/02] [PRENSA] Dous grupos que están a preparar novas e esperadas demos que [2000-L] esperan ve-la luz no vindeiro ano. [OCG 10/12/00] demonizar vt Atribuírlle característi- [INTERNET] Tras un ano de traballo cas negativas a algo ou a alguén. gravan unha demo, tocando en distin- [PRENSA] (...) mostrouse partidario de tos locais coma o clube “Ra” do barrio abandona-la tendencia a demoniza-lo gótico, e participando en jam sessions PNV, se ben recoñeceu que o PSOE en locais como La Boite, Jazz si, Sava- non se fai ilusións sobre a evolución nah. [www.aturuxo.net 12/12/02] // Ola futura do partido liderado por Xabier mundo! Isto non é unha demo de Mi- Arzalluz. [OCG 03/01/00] // Superados crosoft Visual Studio. [Geocities.yahoo. xa os nochos tempos do positivismo e com 12/12/02] // A partir do programa do neopositivismo, nos que se demo- básico (pode ver unha demo HTML en nizaba, abafallaba e rexeitaba todo Aquí ), desenvolvéronse aplicacións a discurso que non fose empiricamente medida para talleres de reloxería, contrastable (como se a capacidade fabricantes de cristais,... [www.vitri cognoscitiva humana acabase aquí), nas.net 12/12/02] xa non hai atrancos culturais en aceptar como razoables discursos éticos, democratizador, -ora adx Que psicoanalíticos, relixiosos ou políticos. serve para converter algo en accesible [OCG 02/01/00] // En modo ningún se

113 Novas palabras GALEGAS

eloxia a Ben Laden (...), pero tampou- 14/01/03] // Os nosos resultados son a co se demoniza ó personaxe. [TN mellor garantía: primeira empresa que 01/11/01] fai un seguimento electoral diario en [INTERNET] Por iso, e querendo non Europa, líderes da demoscopia na demonizar unha lei que non é a ade- Galicia, unha das poucas empresas cuada para a www, senón para a wcw, con implantación en Portugal e, no animamos ós gobernos a que dean plano estatal, situada entre as cinco do pulo a esa nova rede, e que a ser posi- sector que seguen as diferentes convo- ble saquen un novo protocolo de catorias electorais. [www.sondaxe.es comunicación axeitado ó volume de 14/01/03] // Schroeder sabe que o seu tráfico que o comercio vai rexistrar a punto forte é o carisma persoal, polo través da rede. [bulletim.tripod.com que está disposto a poñer toda a carne 25/04/02] // Ultimamente, na demo- no asador nunha maratoniana xira na cracia anémica en que vivimos, o que que estreitará mans e repartirá sorrisos se leva e demonizar aos que nos resis- de optimismo por todo o país, diga o timos á asimilación usando todo tipo que diga a demoscopia. [www.el correo de mentiras e falsidades. [web.usc.es gallego.es 02/04/03] 25/04/02] // Anotemos dúas imaxes [1995-P] [GX00] abruptamente diferentes na tona: o mesmo personaxe (sr. Fraga Iribarne) demoscópico, -a adx Relativo ou que no seu dia demonizou a constitu- pertencente ao estudo da opinión ción do chamado «Estado das auto- pública mediante sondaxes. nomias» (Título VIII da Constitución [PRENSA] Salientou que os estudios española) e, dentro del, se opuxo á demoscópicos sinalan que o PP é cativa (e demagóxica) liberdade con- “drogodependente de Fraga”, o presi- cedida ás linguas que non son o es- dente da Xunta de Galicia, (…) [OCG pañol. [www.uniondopovogalego.org 24/12/98] 25/04/02] [INTERNET] O primeiro dos puntos [1996-P] referidos é, sen dúbida, o máis ambi- cioso polo que representa de muta- demoscopia sf Estudo da opinión ción cultural e demoscópica. Ata o pública sobre determinadas cuestións momento resulta evidente que o pulo a través das sondaxes. integrador que caracteriza á coopera- [PRENSA] Unha enquisa do instituto ción entre o Norte de Portugal e Gali- de demoscopia Gallup (...) [OCG cia tiña o seu berce nas respectivas 06/03/00] administracións públicas territoriais. [INTERNET] A pesar de que, segundo [www.igadi.org 25/04/02] // Os estu- os expertos en demoscopia, as cues- dios, realizados coas máis modernas tións de política internacional non técnicas demoscópicas e analizados achegan grandes ganancias de voto, con técnicas estatísticas, incluirán polo menos o electorado fiel da praza seccións de percepción global, acti- da Ópera si demostrou, con grandes tudes de prescripción, recomendacions aplausos, estar sensibilizado en contra para unha mellor introducción no merda guerra. [www.elcorreogallego.es cado, etc. [www.fba-consulting.com

114 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

25/04/02] // O recoñecemento das baixa de Djalminha e dubida para o actitudes políticas máis sobresaíntes inicio entre Fran ou Turu Flores. en Galicia baséase na utilización de [OCG 09/03/00] // O cadro deporti- fontes demoscópicas como son os vista accedeu ó liderato na décimo barómetros políticos do CIS e a Enqui- segunda xornada de liga. [OCG sa Mundial de Valores, así como o Ba- 20/03/00] rómetro Galego de Actitudes, Valores [INTERNET] Este recoñecido adestra- e Cultura Política da USC. [www.galicia dor (e xogador nos seus tempos de 2010.com 25/04/02] deportivista) deseñou en Carballo un [1996-P] [GX00] conxunto ordenado. Representan o fútbol intelixente, práctico, eficiente. deportivismo sm Conxunto de afec- [finisterrae.com 24/05/03] // Recen- cionados/as, seguidores/as e socios/as temente a peña deportivista Vivarium do equipo de fútbol do Real Club reclamouno para participar nunha Deportivo da Coruña. charla-coloquio co tema “Deporti- [PRENSA] O desconcerto cunde entre vistas de ouro”. [perso.wanadoo.es o deportivismo. [OCG 07/03/00] 14/01/03] // Tamén, desde o punto de [INTERNET] Outro “gurú” do deportivista económico, o triunfo deportivis- vismo vístese por primeira vez de curto: ta supón unha proxección nacional e Arsenio Iglesias. [www.deporcampeon. internacional sen precedentes para a com 07/06/02] // O importante é que rexión e para o resto do país. [www. por primeira vez nos case 100 anos do deporcampeon. com 14/01/03] Deportivismo e nos 69 anos de Liga o [1993-L] Deportivo se proclamou campión. [web.jet.es 07/06/02] // O deportivis- derbi sm Calquera competición depor- mo espertou cunha amarga resaca tiva de gran rivalidade. despois da derrota sufrida ante o Por- [PRENSA] O levante e o Villarreal em- to. [www.galicia-hoxe.com 30/05/04] pataron sen goles nun derbi rexional, [1983-L] no que a igualada final se pode considerar xusta tralos méritos (...) [OCG deportivista s 1 Persoa afeccionada 13/03/00] // Iso quere dicir que será ou relacionada co equipo de fútbol do porque xogamos mellor ou temos Real Club Deportivo da Coruña. adx 2 mellor equipo, aínda cando nun derbi Relativo ou pertencente ao equipo de se igualan as cousas moitísimo. [OCG fútbol do Real Club Deportivo da 23/01/99] // Gañou o Airtel Chapela Coruña. nun derbi de máxima rivalidade. [OCG [PRENSA] Por iso o deportivista ma- 06/03/00] nifestou: “Non quero pensar máis alá [INTERNET] Epigemio estábase gustan- do Raio, que é un equipo que estivo do. Os asistentes miraban con interese varias xornadas primeiro na táboa e o vídeo que lles preparou coas súas ten un bo conxunto, xa que de verda- mellores xogadas. O gol de vaselina ó de non sei con quen xogaremos des- Castellón en Riazor no último minuto. pois”. [OCG 02/12/99] // Javier Os dous goles ó Albacete. O caneo a Irureta, adestrador deportivista, ten a Vicente Alvarez no derbi ante o Celta

115 Novas palabras GALEGAS

xirando sobre sí mesmo. E, como non, desagrarización sf Proceso polo que ós seus maxistrais lanzamentos de falta. un determinado país, rexión, etc. [perso.wanadoo.es 14/01/03] // 24 de deixa de ser unha zona dedicada prin- maio de 1992: o Celta, con Chechu cipalmente a actividades agrícolas. Rojo como adestrador, logra o ascenso [PRENSA] É unha sociedade que se a Primera División. Vinte anos despois transformou extraordinariamente nos produciríase un derbi na categoría. últimos 50 anos, produciuse un proce- [www.elcorreogallego.es 14/01/03] // so de desagrarización brutal, houbo Presumíase igualado o derbi coruñés e unha incorporación masiva ó ámbito non defraudou. Na primeira metade os urbano e á economía xa non só indus- ataques predominaron sobre as defen- trial senón sobre todo terciaria e post- sas, tónica que se mantería nos sesenta industrial. [TN 01/02/99] minutos, saíndo os de Barrios favoreci- [INTERNET] (...) tamén se coñece a dos e levando sempre a dianteira dado dinámica sectorial e espacial do empre- o estado de gracia de Jordi, Martín e go, e en concreto a aguda desagrariza- Marcos. [www.xiria.net 14/01/03] ción desde mediados da década dos 50, [1995-P] non acompañada dun movimento de idéntica magnitude no emprego indus- desacralizar vt Quitarlle a algo o seu trial e de servicios. [www.usc.es carácter de sagrado. 07/02/02] // Para o historiador produ- [PRENSA] Pero asemade debilita e ciuse unha intensísima “desagrariza- desacraliza o vello Estado unitario e ción” da sociedade galega e ó, propio abre novas posibilidades reivindicativas tempo, unha importante “tercializa- ós nacionalismos alternativos. [TN ción” da mesma. [www.elcorreoga 01/03/00] llego.es 07/02/02] // A desagrarización [INTERNET] Algunha razón debemos atinxiu fortemente á gandería sen que a ter, eles e máis eu, os que así gustamos diminución de activos supuxera a mello- das cousas, por que é o caso que só ra significativa das estructuras. cando o ser humano desritualiza a [www.inorde.com 07/02/02] expresión do seu pasmo, só cando desacraliza o seu entorno e deixa de desalertar vt Suprimir o estado de crer na vontade, maléfica ou benéfica, vixilancia atenta que forzas militares dalguén superior, a natureza por caso, adoptan ante un perigo ou ameaza. só nese momento, a vida sobre a terra [PRENSA] (...) para adoptar de inme- corre perigo de extinción. [www.el diato varias medidas prácticas, como correogallego.es 17/12/03] // Tampou- a de desalertar tódalas forzas nuclea- co este mensaxeiro dos deuses deixa res. [OCG 20/03/00] escapar nada que percibir co corpo. Dos telderetes da arte, tal e como desa- descapitalizar vt Diminuír as rique- craliza o seu mercado, pouco hai quen zas históricas, culturais ou económi- fuxa, por máis que a súa tendencia é o cas acumuladas por un país ou grupo aquí e agora, os anxos máis novos. social. [www.culturagalega.org 17/12/03] [PRENSA] Sectores industriais de gran- [1976-L] de importancia como o azucareiro, o 116 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

químico ou o enerxético están practi- español democrático e descentraliza- camente descapitalizados; as exporta- dor (chamado pudicamente “patriotis- cións non dan cuberto as necesidades, mo constitucional”) que é asumido e os ingresos por turismo non medran pola case totalidade dos habitantes da ó ritmo desexado. [TN 01/12/97] área lingüístico-cultural do castelán, [INTERNET] De la Rosa, que ten por unha clara maioría dos de outras frontes xudiciais abertas como Valencia, Baleares e Navarra e por o caso Grand Tibidabo, no que fiscal partes considerables da poboación de lle pide máis de 13 anos de cárcere, Cataluña, País Vasco e Galicia. [TN foi condenado xa pola vía civil en 01/03/00] xuño de 1999 cando a Corte comer- [INTERNET] A reforma constitucional cial de Londres lle impuxo o paga- foi parte destacada do programa elec- mento dunha indemnización de toral do Novo Laborismo. O aspecto 96.000 millóns de pesetas, tras unha descentralizador entrou xa no primei- petición de KIO que o acusaba de des- ro período lexislativo. A reforma da capitalizar o hólding kuwaití. [www. Cámara dos Lores vai no segundo. elcorreogallego.es 14/01/03] // E isto [www.igadi.org 14/01/03] // O novo nun escenario, onde desde o capitalis- estatuto permitirá á Asemblea Corsa, mo máis salvaxe, afinábase un sistema creada no proceso descentralizador de globalización económica, tendente do 82, a adaptación de leis e regula- a descapitaliza-los estados, endeu- mentos nacionais ás especificidades dándoos hasta a súa quebra, co pro- da illa, sempre cun control reforzado pósito de anula-la independencia das do Parlamento nacional que dará, ou súas decisións. [www.local.attac.org non, a súa habilitación para cada caso 14/01/03] // O certo é que desde 1987 demandado pola Asemblea Corsa. Santa Bárbara foise descapitalizando [www.igadi.org 14/01/03] // O resulta- financeira, humana e tecnoloxica- do dun proceso descentralizador sen mente e foi ficando fóra dos merca- precedentes no dereito comparado dos, no camiño para a súa desapari- permite hoxe, coa experiencia acumu- ción. [www.galicia.ccoo.es 02/04/03] lada e ó teor dos cambios políticos e [1979-L] institucionais operados na nosa sociedade nos últimos anos perfeccionar descentralizador, -ora adx Dise do algún dos instrumentos do autogober- proceso de repartición de competen- no e de participación na conforma- cias entre as rexións e as administra- ción da vontade estatal en aqueles cións do Estado. temas que afectan a competencias pro- [PRENSA] O previsíbel avance do propias da Comunidade Autónoma de Ga- ceso descentralizador da Administra- licia. [www.ppdegalicia.com 14/01/03] ción portuguesa (...) [ANT 04/06/99] [1977-L] [GX00] Contrariamente ó proceso político descentralizador xurdido da demo- descompromiso sm Ausencia ou falta cracia, a radio tende a unha brutal de compromiso. centralización. [TN 01/03/00] // No [PRENSA] Muller miúda pero rexa, de seu lugar medrou un nacionalismo ideas claras e cunha forte conciencia

117 Novas palabras GALEGAS

da necesidade de comprometerse en Esencialmente dedicámonos á carac- tempos como os actuais, hixienizados terización e descontaminación de pola lixivia do descompromiso. [TN chan no que se desenvolveu unha 01/02/00] actividade industrial do tipo de mine- [INTERNET] A tolémia non é da ría ou fabricación de explosivos, pobre vaca presa, maltratada e sacri- obtendo moi bos resultados. [web. ficada, senón a irracionalidade do usc.es 14/01/03] orgulloso cidadán indiferente a todo [1995-P] [GX00] o que non sexa o seu próprio pracer, cómplice por omisión e descompro- descontextualización sf Acción de miso, exultante pola modernidade da sacar algo do seu contexto. Europa da Moeda Única. [www.galiza [PRENSA] Estamos asistindo a unha cig.com 07/06/02] // A falta de pers- descontextualización da tradición. pectivas que abranxan máis alá do [ANT 03/12/98] estreito lugar de traballo e a auséncia ou [INTERNET] A estética bruta devén do non participación nun proxecto de país kitsch que se manifesta polo exceso, poden precipitar os sindicatos ao estrei- pola redundancia, pola exaxeración, tamento de miras e a un certo descom- polo gusto polo artificio, pola imita- promiso prático cos cámbios políticos. ción, pola perda da mesura, e pola [www.galizacig.com 18/11/03] descontextualización e o sentimenta- lismo. [www.corevia.com 25/09/02] // descontaminación sf Operación que A linguaxe privada, a que se xestara tende a eliminar ou reducir os axentes nas células sociais básicas –familia, e efectos dunha contaminación. clan, “gang”,...– atomizouse, e diluíu- [PRENSA] (...) algunhas asociacións que se no efectismo e a total descontex- loitan pola “descontaminación do tualización que os medios producen ó web”. [OCG 26/12/98] // (...) a radia- redor do individuo. [www.ambosass. ción producida pola radioactividade com 25/09/02] // Con este comentario existente nos equipos e sistemas da cen- intentábase reclamar a orixinalidade tral, que están a ser obxectos de des- dunha nova voz narrativa galega e ao contaminación e desmontaxe. [OCG mesmo tempo lexitimar a descontex- 11/01/99] tualización universalista da novela. [INTERNET] Ó emprendermos a tarefa [www.ctv.es 25/09/02] de retirar o hidrocarburo hai que ter [1996-P] sempre presente que tratamos de defender o medio natural, polo que as descriminalizar vt Tirarlle o seu nosas accións de descontaminación de- carácter criminal a algo ou alguén. ben intentar alterar o menos posible es- [PRENSA] A proposta introducía un te medio. [mareanegra.ferrol-concello. cuarto suposto para descriminalizar a es 14/01/03] // As zonas de obra de des- interrupción (...) [ANT 24/09/98] contaminación foron establecidas polo [INTERNET] Por iso a nosa alternativa exército, seguindo o consello dos técni- pasa por descriminalizar a prostitu- cos do OSRL de Southampton. [www. ción regulando as relacións comer- concellopontevedra.es 14/01/03] // ciais cando implican a terceiros e

118 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

recoñecerlles os seus dereitos como cio ou profesionalización, no fran- traballadoras. [www.revistaandaina quismo puro e duro. [TN 01/11/01] 07/06/02] [INTERNET] Denuncia, xa en 1962, a [2000-P] ameaza que supoñía para a natureza e a beleza das costas un desenvolve- desculturización sf Proceso, induci- mentismo aínda incipiente asociado ó do ou non, polo cal unha colectivida- turismo. [www.igadi.org 17/06/03] // de ou unha persoa perde os seus tra- O transvasamento de auga do Yangtse zos culturais identitarios. foi proposto en 1952 por Mao Ze- [PRENSA] Non sei en qué medida a dong, a época do desenvolvementis- administración e os propios medios mo simbolizada polo ‘Gran Salto son conscientes desta situación pero Adiante’, pero tivo que esperar medio creo que se deberían dar conta do século, ata o 26 de novembro deste papel de desculturización que están a ano, para que o plan fora aprobado xogar na sociedade galega. [TN polo Executivo. [www.elcorreogallego. 01/03/00] es 17/06/03] [INTERNET] Traballos de doce poetas [2000-P] das xeracións do 36 e do 50, xurdidos no seu momento nun marco de silen- desestacionalizar vt Facer que algo cio e de desculturización institucio- non teña lugar sempre na mesma esta- nal, versionados ó francés, inglés e ción do ano. castelán, nunha ambiciosa aposta por [PRENSA] O presidente do Padroado transcender fronteiras. [edu.xunta.es de Turismo de Rías Baixas, Manuel 07/06/02] //¿Ata onde vai a educación Vilar, asegurou que o obxectivo deste en valores e onde comeza a descultu- organismo é desestacionaliza-la oferta rización? [www.vieiros.com 30/05/04] turística da Provincia de Pontevedra. // O que está ocorrendo agora é un [TN 09/06/01] desmando. No fondo estamos ante [INTERNET] Lílian destacou a idea de unha desculturización masiva da so- convidar os visitantes a pasar unha fin ciedade en que vivimos, cun ritmo de de semana de compras e lecer durante vida acelerado, con moitas horas de o Nadal co obxectivo de desestaciona- traballo... Cando chegamos á casa lizar a oferta turística. [xornal. vigo.org absorbemos calquera parvada que nos 18/11/03] // O ideal sería ir establecen- lanzan desde calquera medio. [www. do unha proposta moito máis comple- galicia-hoxe.com 28/05/04] xa e tentar desestacionalizar pero isto a curto prazo é bastante difícil. [www. desenvolvementismo sm Ideoloxía duvi.uvigo.es 18/11/03] que propón como elemento prioritario [1998-P] nunha sociedade o desenvolvemento económico. desgaleguizador, -ora adx Que in- [PRENSA] (...) que as clases emerxen- flúe negativamente na cultura galega, tes dende a posguerra e o desenvolve- normalmente referido á lingua. mentismo posterior, son clases naci- [PRENSA] En Euskadi a política lin- das á capacidade de negocio, comer- güística está dando resultados mentres

119 Novas palabras GALEGAS

que aquí o ensino está sendo desgale- cumprir compromisos electorais, así guizador xa que moitos rapaces que como o fai na súa primeira considera- entran falando galego na escola aban- ción da que haberá de ser a lei contra donan a lingua no proceso. [OCG a violencia doméstica ou de xénero, 17/11/00] ou na primeira aproximación ás auto- [INTERNET] Sobre a situación do gale- ridades do Goberno autónomo de go non me vou estender, só decirche o Euscadi para tratar de reiniciar un diá- que os galegos conseguimos gracias ó logo institucional que chegou a podre- noso famoso “autoodio” en conniven- cer nos últimos anos. Ou nos primei- cia co desinterese da Xunta; a perda ros pasos que se anunciaron para a alarmante de xeracións enteiras de desgobernamentalización da Fiscalía falantes (da que tí es perfecto exem- do Estado, ou dos medios públicos de plo), converter a escola nun elemento información reunidos no ente RTVE. desgaleguizador (entran máis nenos [www.galicia-hoxe.com 29/05/04] galego-falantes dos que saen dela). [www.fillos.org 12/12/02] // Estes fei- desideoloxización sf Intento de aca- tos e a crecente política centralista e bar coas ideas que caracterizan o pen- intervencionista de Castela, afianzan samento nunha persoa, colectividade, gravemente o proceso desgaleguiza- época, etc. dor nas clases altas da sociedade e [PRENSA] Por último, prodúcese impiden a consolidación do galego tamén un proceso de desideoloxiza- como língua literaria . [www.diadasle- ción. Unha vez que os socialistas con- trasgalegas.com 12/12/02] // Ao tempo quistan amplas esferas de poder, co que se confirma que seguen a entrar importante control de incentivos no ensino máis nenos e nenas galego- selectivos que leva consigo, os enfron- falantes dos que saen, o que demostra tamentos de natureza ideolóxica con- que o noso sistema educativo segue a vértense en simples conflictos de ser desgaleguizador. poder. [TN 01/03/00] [www.amesanl.org 12/12/02] [INTERNET] Unha das características [1997-P] do desenvolvimento do capitalismo no último cuarto do século XX e primei- desgobernamentalización sf Acción ros do século XXI é o grao crecente de e efecto de eliminar as dependencias “despolitización” e a desideoloxiza- ou relacións co goberno. ción das decisións políticas. [www. [PRENSA] Presentará unha proposi- galizacig.com 14/01/03] // Despois da ción de lei para modifica-lo Estatuto caída do comunismo retomouse o dis- de RTVE co obxectivo de establecer curso da “fin das ideoloxías” (desideo- un sistema de financiamento estable loxización, despolitización, converxen- para o ente público, a súa desgober- cia) e deseñouse un espacio político namentalización e a creación dun pracenteiro e calmo no que poder consello xeral. [OCG 05/12/01] implementar unha nova orde, ceibe xa [INTERNET] En toda esa serie de gran- do desestabilizador confrontamento de des rectificacións, o goberno de ideas que, cómpre lembralo, é o ali- Zapatero non fai outra cousa que cerce mesmo da democracia. [www.

120 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

igadi.org 14/01/03] // A desideoloxiza- xicación propagandística do réxime, ción, a sectorialización e localismo das desinformado e despolitizado, teme- análises, nas que chegan a confundir-se roso de repetir a tráxica experiencia os obxectivos tácticos cos estratéxicos, da guerra civil, desexaba simplemente poñen en perigo a concepción global democracia, paz e progreso sen máis do nacionalismo como un movimento distingos. [TN 01/03/00] social e político transformador da reali- [INTERNET] Por acaso, falouse de dade. [www.uniondopovogalego.org ‘aportuguesamento’ do galego e de 14/01/03] que a reforma implicaba mudar a ortografía galega da cima ao cabo. desincentivar vt Quitarlle o estímulo Quen mantén isto ou está desinfor- ou incentivo a algo ou alguén de xeito mado ou quere desinformar; senón, que desista de facer unha cousa. ten unha percepción da realidade [PRENSA] As Institucións, en concre- frisando o delirio. [www.culturagale to, constitúen un factor decisivo, toda ga.org 14/01/03] // Pero as autorida- vez que non soamente enmarcan o des españolas semellaban máis preo- abano de opcións que os actores cupadas en minimizar a crise e en teñen á súa disposición, senón mesmo desinformar á opinión pública. [www. xeran intereses e identidades políticas, anosaterra.com 14/01/03] // Mediante favorecendo unhas e desincentivando o control dos meios desenvolveron-se outras. [TN 01/03/00] // ¿Cre que a en Venezuela práticas cualificadas medida desincentiva a busca dun atinadamente como goebbelianas: novo traballo? [OCG 26/11/99] mentir, desinformar, terxiversar os [INTERNET] Neste senso, resulta da feitos, difamar, co fin de criar un maior importancia promover os clima de malestar, confusión e enga- modos de transporte colectivos e non no. [www.galiza cig.com 14/01/03] motorizados e restrinxir e desincenti- [2000-P] [GX00] var a utilización do automóbil privado. [www.adegagaliza.org 18/11/03] desinsularización sf Proceso polo // O obxectivo desta iniciativa é desin- cal algo, material ou inmaterial, deixa centivar a subtracción de móbiles, xa de estar compartimentado e adquire que o terminal deixará de ter valor se novas perspectivas. se bloquea. O sistema xa está operati- [PRENSA] Só así se poden explicar os vo en Galicia, Asturias, Castela e León horrores do nacismo, advertía hai e Estremadura. [www.galicia-hoxe. tempo Willy Brandt en consonancia com 18/11/03] con aquel proceso de “desinsulariza- ción da intelixencia” que suxería Karl desinformar vt No eido dos medios Marx. [OCG 24/12/98] de comunicación social ou de xeito persoal, facer que o público non sexa desinvestimento sm Feito de reducir informado ou sexa mal informado. ou suprimir os investimentos nun sec- [PRENSA] Non obstante parece razoa- tor económico ou nunha empresa. ble pensar que a maior parte do pobo, [PRENSA] As plusvalías que se obte- sometido durante corenta anos á into- ñan dos desinvestimentos previstos en

121 Novas palabras GALEGAS

FCC Construcción e en FCC Inmo- protagonismo político e social, que biliaria destinaranse a “potencia-las asenta nun proceso de progresiva des- actividades de servicios”, indicou. lexitimación do noso sistema demo- [OCG 07/03/00] crático. [TN 01/11/97] [INTERNET] A Sociedade Estatal de [INTERNET] A aparición a plena luz Participacións Industriais (SEPI) enviou da mobilización e do discurso dos fei- ó Consello Consultivo de Privatizacións tos das multitudes urbanas, a reapro- (CCP) o expediente proposta de desin- priación discursiva da palabra “povo” vestimento da navieira Trasmedite- no lugar ocupado polo ambíguo suce- rránea, para que emita o seu dictame, dáneo “xente”, o baleiramento e a previo á autorización do Consello de deslexitimación repentinos da política Ministros. [www.elcorreo gallego.es entendida como simulación e da intei- 14/01/03] // Esta participación realízase ra clase política como ocupantes e subscribindo novas accións (no caso de proprietários da grande escena da creación ou ampliación de capital), “democrácia”, son algúns dos trazos comprando accións antigas (por desin- da novidade total da situación no país vestimento dalgún accionista) ou, subs- do sul. [www.galizacig.com 14/01/03] cribindo obrigacións convertibles en // Tampouco debemos caer na trampa accións. [www.zonafrancavigo.com da defensa da nosa posición a través 14/01/03] // A reducción da potencia da deslexitimación das posicións dife- instalada e da producción de enerxía a rentes. [www.geocities.com 14/01/03] través de procesos de xeración é o froi- // O insulto da ausencia dos líderes to dos desinvestimentos acometidos mundiais neste Cumio contra a Fame, neste ámbito pola sociedade, como presentes en masa en Roma hai un consecuencia da evolución desfavora- mes escaso no cumio armamentístico ble dos prezos dos combustibles. Rusia-Otan, certifica a deslexitima- [www. usc.es 02/04/03] ción deste organismo da ONU e, por [1993-L] [GX00] extensión, da inmensa maioría de Estados subdesenvolvidos que hoxe a deslexitimación sf Acción ou efecto forman. [www.igadi.org 14/01/03] de tirarlle a lexitimidade a unha per- [1995-P] soa, idea ou cousa. [PRENSA] Unha conflictiva deslexiti- desmemoria sf Esquecemento, falta mación, no escenario autonómico res- ou perda de memoria. pectivo, dos partidos de ámbito estatal [PRENSA] Instalados na desmemoria, como portadores de intereses alleos á que os novos centristas cultivan para comunidade autónoma, por máis que non desmerecer cos seus curriculos, o isto se concilie eventualmente co país parece condenado a comer uni- apoio ós gobernos da mesma cor a camente o pan de cada día. [TN nivel central. [TN 01/03/00] // O cor- 01/02/99] // Tamén é verdade que, en porativismo xudicialista soubo desen- todo o orbe vivimos no tempo da des- volver unha converxencia de interese memoria. O mundo empeza cada común coa prensa e os medios de mañá, e hai mozos que unicamente comunicación de masas para o seu ven filmes escritos. [TN 01/02/00]

122 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] Este discurso era soamente dos procesos de desmonopolización para demostrar que existe moitas veces de servizos públicos. [www.galizacig. moita desmemoria sobre o papel que com 08/02/02] xoga a emigración, as diferentes facia- nas da emigración, e que estas son a desnacionalización sf Acción de penas algunhas mostras de como ás quitar o carácter nacional ou a condi- veces as cousas foron dun xeito, pero ción de nacionalizado/a a algo ou poderían perfectamente ter sido doutro. alguén. [www.agrileira.com 14/01/03] // A des- [PRENSA] (...) e converter a súa desmemoria nunha vida como a de Ramón cendencia en froito e semente de des- Piñeiro supón tamén unha grave ferida nacionalización. [ANT 18/06/98] na historia do país ó que sempre se [INTERNET] Unha consecuencia non dedicou en corpo e alma. X.L. Franco desexada desta desnacionalización Grande denuncia neste artigo acusadas das distintas políticas de defensa foi ausencias na autobiografía do galeguis- que moitos países, confiados nas ta que acaba de saír ó prelo. [www. garantías de seguridade (...) [www. acontrafio.com 14/01/03] // Unha fer- igadi.org 12/12/02] // Nós formamos mosísima lenda Sélkam, recollida na parte dun elo histórico; o dun movi- terra do Lume, nos fríos e espidos ter- mento nacionalista hoxe ascendente mos de Chile e da agora agonizante e que só comete o pecado de rebelar-se antes “verdadeiro paraíso” República contra o proceso de desnacionaliza- Arxentina (nación que sofre a terrible ción da Galiza, que vai parello ao pro- desmemoria do desagradecemento de ceso de deterioramento das potencia- moitos de nós, que nestes intres tan lidades económicas e sociais do noso duros esquecemos un pasado non tan país. Cometemos o pecado de rebelar- afastado), fala precisamente da maxia nos contra a mentalidade sucursalista do outono e da súa creación. [www. e subordinada. [www. uniondopovo- elcorreogallego.es 14/01/03] galego.org 17/12/03] // O saqueo foi [1982-L] compensado con fundos provenientes das privatizacións, ingresos de capitais desmonopolización sf Acción de facer que algo deixe de ser un mono- especulativos e narcodólares, dese polio. modo o Producto Interior Bruto creceu [PRENSA] O acordo programático de ainda que ampliando os desequilí- once puntos “propugna a desmonopo- brios, pero desde meados dos anos 90 lización e a batalla por liberaliza-la (cando as desnacionalizacións con- economía neses sectores onde o grao cluíran) a reprodución do proceso de concentración de poder é absoluta- depredador puido ser prolongada gramente espantoso”. [OCG 26/02/00] // zas ao crecimento da débeda externa A súa desmonopolización significaría que cobría o déficit fiscal e o desen- tecnicamente a fin da censura de volvimento dunha ampla diversidade Internet. [OCG 26/12/98] de negócios parasitários. [www.galiza [INTERNET] E neste governo adquiriu cig.com 17/12/03] unha transcendéncia central através [1996-P] [GX00]

123 Novas palabras GALEGAS

despenalización sf Acción de estable- sometido durante corenta anos á into- cer o marco legal para que un determi- xicación propagandística do réxime, nado feito considerado delito deixe de desinformado e despolitizado, teme- selo. roso de repetir a tráxica experiencia [PRENSA] Neste sentido, sempre foi da guerra civil, desexaba simplemente fiel a unha idea dura do estado e democracia, paz e progreso sen máis pouco proclive ós avances socio-vitais distingos. [TN 01/03/00] das novas necesidades que a socieda- [INTERNET] Está claro que a dolariza- de fin de século suscita (divorcio, des- ción serve para acelerar o axuste e penalización do aborto, laicismo...) espera-se que tamén actue como [TN 01/02/00] // Anque o estudio áncora para enraizar o modelo neoli- detenta un incremento dos que opi- beral, a continuidade do cal estaria en nan que as medidas máis eficaces certa medida garantida independente- poden se-las campañas de informa- mente de quen governe, o soño tecno- ción (18%) e a despenalización das crático de despolitizar a economia. drogas (14%) (...) [OCG 07/03/00] [www.galizacig.com 14/01/03] // To- [INTERNET] Seguirá defendendo, ade- das elas encaminadas a informar, pro- mais, a despenalización do aborto, mover e manter unha certa cultura coa extensión da posibilidade de inte- frente a unha ofensiva estatal que pre- rrupción voluntaria do embarazo den- tende despolitizar a xuventude de tro das dezaseis primeiras semanas de maneira que nos convertamos en xestación, dentro da asistencia sanita- meros consumidores de productos ria universal, dun xeito totalmente de yanquis. [personales.com 14/01/03] // balde e con todas as garantías asisten- O presidente electo de Ecuador, o ex ciais. [www.vieiros.com 08/02/02] // A coronel Lucio Gutiérrez, afirmou despenalización da insubmisión e a pouco despois de coñecer a súa victo- equiparación dos dereitos dos obxec- ria na segunda volta de eleccións pre- tores de conciencia cos que aínda rea- sidenciais, que a primeira medida do lizan o Servicio Militar son outras das seu Goberno será enviar ó Congreso accións realizadas polo Partido un proxecto de lei con carácter de Popular durante os últimos anos de urxencia para despolitizar os tribunais goberno. [www.terravista.pt 08/02/02] de xustiza e electorais e reducir o // Con respecto á despenalización do comercio das drogas teremos en conta número de deputados. [www.elcorreo os siguentes factores: (...) –As repercu- gallego.es 04/04/03] sións dunha posible despenalización. [2000-P] [GX00] [www.geocities.com 08/02/02] [1995-P] desprivilexiar vt Tirarlle os privilexios a algo ou a alguén. despolitizar vt Influír sobre un grupo [PRENSA] Esta é unha sociedade humano determinado para apartalo de patriarcal, é dicir, homosocial, que toda preocupación política. favorece e privilexia o entre-homes e [PRENSA] Non obstante parece razoa- desfavorece e desprivilexia as mulle- ble pensar que a maior parte do pobo, res. [TN 01/02/00] 124 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

desprofesionalización sf Perda da ta a medida que a OMC incide en des- condición de profesional. regularizar o mercado internacional [PRENSA] (...) –porque outras suposi- máis aló de todo criterio ético e moral. cións constituirían afirmacións máis [www.local.attac.org 25/09/02] severas sobre a rotinización dos traballos de redacción e a desprofesionali- desterritorialización sf Desvincula- zación dos medios. [TN 01/02/99] ción dun territorio. [INTERNET] “Unha formación que, [PRENSA] E, doutra banda, as que sexa no tempo, sexa no espacio, pode teñen que ver coa progresiva desterri- impulsar a profesion alización ou a torialización que está a sufrir nos últi- desprofesionalización dos educadores mos anos o relato histórico,… [TN sociais” [www.colexioeducadores. 01/12/97] com 08/02/02] // A política do BNG en [INTERNET] Hai unha desterritoria- materia deportiva basearase na despro- lización da lingua e de todo o sistema fesionalización, o que non quer dicir cultural do ámbito dominado polo sis- que a traverso desa política non se for- tema imperante. [www.usc.es 08/02/02] men futuros profesionais. [www. arra- // A unión monetaria acabará por con- kis.es 08/02/02] // O contorno da agri- sagrar a desterritorialización ao destruír cultura galega atópase marcado polo un dos símbolos da identidade na- abandono do medio rural da poboa- cional, a moeda. [www.eixoatlantico. ción, a alta idade media dos granxei- com 08/02/02] ros, a desprofesionalización xenerali- [1991-L] zada que existe no sector. [www.gali- cia2010.com 08/02/02] detallismo sm 1 Tendencia a darlle moi- [1992-L] ta importancia aos detalles. 2 Venda en pouca cantidade que se fai directa- desregularizar vt Tirarlle o carácter mente ó consumidor. regrado a algo. [PRENSA] E peca un pouco por aquí, [PRENSA] Estase desregularizando o quizais, dun excesivo realismo, dun sistema fiscal e desregularizando a detallismo que queda forzado, coma o solidariedade do proxecto de Estado. caso do xogo do café utilizado ata a [TN 01/01/97] saciedade. [TN 01/02/99] [INTERNET] (...) lanzado contra a [INTERNET] Iso quere dicir que a infor- clase obreira española, reforma tras mación que contén este diccionario é reforma, co único obxecto de recortar enormemente máis rica cá de ningún dereitos, desregularizar o mundo outro, tanto (é evidente) polo número laboral, desarmar ó movemento obrei- de entradas como polo detallismo ro, cargar sobre as costas do pobo tra- semántico ou enciclopédico con que ballador as sucesivas políticas de trata parte daquelas entradas. [www. axuste, os déficits “cero”, o custe das xerais.es 08/02/01] // Este autor pensa, reconversións e das privatizacións (...) apoiándose nas innovacións no deta- [www.geocities.com 25/09/02] // A llismo alimentario, que a tradicional perda de soberanía dos estados e imaxe de minifundismo comercial é outros acordos internacionais aumen- enganosa pola forte presencia de 125 Novas palabras GALEGAS

grandes superficies (dominadas polo Premios “Once Galegos da solidarie- capital foráneo). [www.usc.es 08/02/02] dade”, un galardón co que se quere // As figuras píntanse con detallismo mi- recoñecer publicamente o espírito niaturista. [www.hjcardona.org 08/02/02] solidario da sociedade galega co [1996-P] colectivo de discapacitados. [OCG 03/12/99] // “(…) que se tratará o tema diferencialismo sm Sentimento ou da integración laboral dos discapaci- actitude que considera o diferente tados para que os empresarios e enti- como algo fundamental para a defini- dades tomen conciencia da necesida- ción dun concepto. de de integrar este colectivo no ámbi- [PRENSA] Dunha banda, o PP gale- to laboral.” [OCG 20/12/98] // Repre- guiza o seu discurso, enmarcando a sentantes de diferentes asociacións de súa ideoloxía conservadora e a súa discapacitados, intervirán no colo- concepción clientelar da política nun quio. [OCG 17/01/99] marco interpretativo en sintonía co [INTERNET] Manifestan que se debe á diferencialismo difuso do electorado. mala señalización dos espacios reser- [TN 01/11/97] vados para estes discapacitados, non [INTERNET] Era forma practicamente habendo sinais verticais en varios dos única na escrita medieval, antes da catorce espacios reservados. [www. penetración do castelán como lingua cogami.es 25/09/02] // Eliminación de oficial; que é xenuinamente galega e barreras arquitectónicas (rampla para que con ela nos diferenciamos máis alumno discapacitado) [www.teleco. da forma Galicia, coincidente co uvigo.es 25/09/02] castelán. Por diferencialismo e fide- [1995-P] [GX00] lidade histórica. [www.vieiros.com 08/02/02] // Cumpriría, ademais, en disco compacto sm V. compacto. Galicia, para Risco, unha transcen- [PRENSA] O Consello da Cultura aco- dente función política e social de llerá o II encontro sobre o patrimonio carácter nacionalizante, constituíndo oral (...) O Consello elabora na actua- unha especie de diferencialismo iden- lidade un disco compacto con este tificativo e redentor. [www.idazleak. completo material. [OCG 15/03/00] // org 08/02/02] // Excluí-lo diferencia- O novo repretorio de Machine, que lismo radical porque, aínda querendo espera poder gravar de novo en disco ser unha postura de defensa frente ó compacto, aínda que nesta ocasión castelán, manifesta de feito unha posi- (…) [OCG 24/01/99] // Nun período ción dependente e dominada con res- tan breve de tempo, os discos com- pecto a esta lingua. [www.ciberirman pactos fixéronse con todo o gran mer- dade.org 08/02/02] cado. [OCG 31/01/99] [1983-L] [INTERNET] Un paso adiante no futuro da radio, cunhas melloras técni- discapacitado, -a adx Dise da persoa cas coas que se conseguirá unha cali- que padece algunha minusvalía. dade de audio similar á dun disco [PRENSA] A delegación territorial da compacto e unha recepción libre de ONCE en Galicia entrega hoxe os interferencias. [bulletim.tripod.com

126 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

25/09/02] // Os interesados en partici- cas establecidas que vían como os par deben enviar unha cinta, disco seus ingresos perigaban extremada- compacto ou video ó IGAEM antes do mente. [OCG 10/12/00] un de xuño, cunha mostra de tres ou [INTERNET] Logo da súa xira venezo- catro obras do repertorio da coral. lana, despois de compartir actuación [www.culturagalega.org 10/05/02] con Suso Vaamonde no Palacio de [1995-P] [GX00] Deportes de Pontevedra ficharon por Ruada, a primeira discográfica de disco duro sm Disco que teñen os Galicia, convencidos de que así po- ordenadores con grande capacidade dían facer País. [www.vieiros.com de almacenamento de datos. 10/05/02] // Nun dos maiores experi- [PRENSA] Ás poucas megas de espa- mentos dunha discográfica para facer- cio en disco duro que ocupa e á velo- lle fronte ó intercambio ilegal de músi- cidade que con el se consegue para ca en arquivos MP3, Universal Music empregar determinadas aplicacións. Group espera poñer a disposición dos [OCG 01/12/98] usuarios 1.000 discos antigos na rede [INTERNET] Todo un Pentium II ou un neste formato a través da súa subsidia- AMD K3/4 cunhas velocidades do pro- ria Emusic. [www.elcorreogallego.es cesador de 300-450 Mhz e unha 25/09/02] memoria RAM de 64 Mb nos mellores [1995-P] [GX00] casos operando cun disco duro de 6-10 Gb. [bulletim.tripod.com 10/05/02] // disfuncionalidade sf Alteración no Baixar o arquivo único correspondente funcionamento de algo. á versión CD, ou ben, baixar os 4 arqui- [PRENSA] Pola súa parte, a incorpora- vos correspondentes á versión disquete ción á UE daría lugar á aparición de e almacenalos no disco duro do orde- disfuncionalidades importantes entre nador. [www.arrakis.es 10/05/02] // os niveis de goberno autonómico e Cree unha nova carpeta no seu disco central. [TN 01/03/00] // Todos coinci- duro e póñalle como nome Galingua. den que se trata dun mecanismo artifi- [edu.xunta.es 10/05/02] cial para uso político e clientelar do [1996-P] [GX00] diñeiro público e que pode provocar disfuncionalidade coas Deputacións. discográfica sf Empresa dedicada á [TN 01/11/97] edición de discos. [INTERNET] Pola contra, a concep- [PRENSA] Green narra cómo repartían ción uniformista do actual poder cen- persoalmente centos de entradas de tral constitue unha fonte de disfuncio- balde para cada concerto, cómo prei- nalidade que impide resolver o pro- teaban cos executivos da discográfica, blema dunha sociedade diferencial e cómo eran xenerosos ata os límites da asimétrica como a nosa. [web.usc.es irresponsabilidade, en fin, cómo ado- 08/02/02] // Desconfíe igualmente de raban a música. [TN 01/02/99] // O expresións na moda que moi axiña dan crecemento expoñencial da súa utili- en caducar. Evite daquela expresións do zación durante o último ano supuxo tipo: relacións interpersoais; racionali- unha bomba nas mans das discográfi- zación de recursos; disfuncionalidade.

127 Novas palabras GALEGAS

[sal.avogacia.org 08/02/02] // A incapa- ción de novas tecnoloxías (dixitaliza- cidade de adaptación é claramente ción de enlaces, sistema NICAM, RDS), unha disfuncionalidade que debemos senón tamén polo forte incremento de de tratar os docentes. [www.edu. centros co fin de chegar á cobertura xunta.es 08/02/02] actual. [www.crtvg.es 10/05/02] // Trá- [1988-L] tase da dixitalización, transcrición e edición crítica dun legado de máis de disincronía sf Desafamento entre a 20.000 páxinas que ocupará entre esfera intelectual e outras determina- cinco e oito anos de traballo. [www. das facetas da personalidade. galiciaestrella.com 25/09/02] // Este [PRENSA] Pensen na ansiedade que proceso de cambio prodúcese ó ir in- produciría enfrontarse a un gran cam- corporando ós medios os avances tec- po de coñecementos sen estar prepa- nolóxicos, entre os que destaca a di- rado emocionalmente para asimilalos. xitalización. [www.usc.es 10/05/02] Os psicólogos chámanlle a isto disin- [1995-P] [GX00] cronía e é un dos problemas. [OCG 31/01/99] docudrama sm Obra que combina características do documental con ditatodemocracia sf Réxime aparen- características do drama. temente democrático pero que, na [PRENSA] Amores e desamores, xuízos realidade, é ditatorial. matrimoniais e senso feminista confor- [PRENSA] Perviven Narcodemocracias man o nó dun romance que podería ser (Colombia ou Bolivia), dictatodemo- docudrama. [OCG 16/11/01] cracias (Perú...), corruptodemocracias [INTERNET] No ano 2001 realiza o (México ou Venezuela), militarodemo- docudrama “Vinte séculos de noiva- cracias (Bolivia...), semidemocracias do”, composto por trece capítulos de (Chile ou Paraguai...). [TN 20/04/01] 25 minutos, con rodaxe en Lugo, Castroverde, Foz, Cervo, Cedeira e dixitalización sf Proceso electrónico Muxía. O docudrama conta coa parti- ou informático mediante o cal algo se cipación de máis de cincuenta actores codifica de xeito dixital. e figurantes. [www.lugopress.com [PRENSA] (...) coa tecnoloxía máis 18/11/03] // O factor diferencial destas punteira nos seus servicios técnicos empresas con respecto ó resto das principais, nos que destaca a dixita- subsectores é que, dedicándose á lización de todo o seu sistema de xeración de contidos audiovisuais, as emisión. [OCG 17/01/99] // Por exem- súas produccións van destinadas fun- plo, estamos nunha era na que a dixi- damentalmente á emisión por televi- talización está presente e eu asumo sión ou ó vídeo, xa sexa a través de esa circunstancia. [OCG 24/01/99] // programas informativos, series televi- As vantaxes que a dixitalización ofre- sivas, magazines, documentais ou ce encamíñase ó aforro de tempo. docudramas, ou anuncios publicita- [OCG 17/01/99] rios e vídeos institucionais, entre [INTERNET] Dende os seus inicios foi outros xéneros. [www.culturagalega. evolucionando, non só pola incorpora- org 02/12/03] // Trátase da serie de

128 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

docudramas “Vinte séculos de noiva- Posgrao “O Guión e o Estilo Docu- do” da productora Lugopress, que re- mental” organizado pola Facultade de presentará a Galicia dentro do XXIII Ciencias da Información da Univer- Festival du Film et de la Télévision sidade de Santiago. [TN 01/11/97] // Celtiques, que se celebrará en Quim- Ademais, desde primeiras horas da per, na Bretaña francesa, do 20 ó 23 mañá, un equipo de documentalistas de marzo. [www.igadi.org 02/12/03] de CIMO recompila información (...) [1999-P] [OCG 24/01/99] [INTERNET] E todo isto sen esquecer- documentalismo sm 1 Arte ou técni- nos dos xornais onde o seu baleirado ca de facer documentais. 2 Conxunto servíu de importante referencia docu- de técnicas para a reunión, clasifica- mentalista. [www.culturagalega.org ción e distribución de documentos. 10/05/02] // Esa intimidade martiana [PRENSA] Cinco olladas estas que se mantida e desbordada neses obxectos construíron a maior gloria de Com- persoais, configura unha elemental postela e que foron dirixidas por pri- resonancia documentalista e apreixa meiras espadas do documentalismo testemuños que nos conmoven. internacional. [TN 01/11/97] [www.elcorreogallego.es 10/05/02] // [INTERNET] Merquei unha cámara e ó Optando polo rigor documentalista, a principio traballei en diferentes medios apelación a textos escritos e o uso ata que me metín no tema dos conflic- dunha bibliografía solvente, ofrece xa, tos sociais e navais de Vigo, na recon- segundo as concepcións orgánico-his- versión. E inconscientemente, fun ela- toricistas, unha sólida teoría nacional. borando un documentalismo. [www. [www.crtvg.es 10/05/02] culturagalega.org 10/05/02] // Nas súas [1985-P] [GX00] fotografías intégrase o máis puro documentalismo –nas partes– coa visión dolarización sf Proceso mediante o abstracta que nos ofrece a totalidade. que un sistema económico pasa a ter [www.galiciadigital.com 26/09/02] // o dólar como moeda. Strömholm aborda o tema dende unha [PRENSA] Os asalariados estatais, que perspectiva nova, cunha ollada próxi- en 1989 representaban máis do 90 por ma ó documentalismo, implicándose cento da poboación empregada, son as como fotógrafo e como home. [www. primeiras víctimas dese proceso de do- outonofotografico.com 10/05/02] larización da economía que lles dificul- [1985-P] [GX00] ta gravemente o seu acceso á maioría dos bens de consumo. [TN 01/12/97] documentalista sm 1 Persoa que fai [INTERNET] (...) participa estes días documentais ou que se encarga de como conferenciante nun seminario recadar e elaborar todos os datos encadrado no programa de actividades sobre un tema determinado. adx 2 da asignatura Política Económica In- Referido á documentación. ternacional que coordina o profesor [PRENSA] Ver Compostela a través José Ramón García Menéndez baixo o dos ollos de cinco documentalistas. título ‘Impacto da dolarización en Velaquí o reto proposto polo curso de América Latina: estudios de casos’.

129 Novas palabras GALEGAS

[xornal.usc.es 10/05/02] // Un día de- segunda obra fundamental de Darwin fenden a dolarización, outro día a e na que argumenta con novos e- covertibilidade e ao día seguinte de- xemplos as teses expostas en A orixe claran a súa firme adhesión a unha das especies. [www.elcorreogallego. forte devaluación. [www.acontrafio. es 10/05/02] // Son propios dos países com 10/05/02] // Ofrece bibliografías tropicais e vive nos bosques destas temáticas sobre comercio electrónico e zonas, pero en domesticidade soporta dolarización. [www.udc.es 10/05/02] ben os climas e aprende a repetir palabras e frases enteiras. [edu.xunta.es dolarizar vt Facer que a economía dun 10/05/02] determinado país adopte o dólar [1981-L] [GX00] como moeda. [PRENSA] Preso da desesperación, o doping sm Emprego de substancias presidente decidiu dolarizar a econo- estimulantes, prohibidas polo regula- mía fixando a paridade en 25.000 mento, durante a realización dalgún sucres. [TN 20/04/01] deporte. [INTERNET] A sua posición é oposta a [PRENSA] O diñeiro da televisión é o dolarizar e propensa a modificar o doping do fútbol actual en Europa. tipo de troco real (e en realidade até [ANT 20/08/98] nominal), que é o ponto da converti- [INTERNET] Puxo o doping como bilidade que lle amola. [www.galiza exemplo “do menoscabo que poden cig.com 17/12/03] // Ecuador ten un producir as condicións do mercado dócil governo dirixido polo Presidente nos principios éticos sobre os que Nóboa que dolarizou a economia e debe rexerse a práctica deportiva”. entregou a EEUU unha importante [www.elcorreogallego.es 10/05/02] // base militar en Manta. [www.galiza Por outra parte, o doping é deshones- cig.com 17/12/03] to porque contradí a finalidade priori- taria do deporte que é conseguir unha domesticidade sf Calidade de do- mellor saúde física, mental e social. méstico. [usuarios.lycos.es 18/11/03] [PRENSA] Relendo o artigo da semana [1999-P] pasada, Karla, escrito como sabes na túa ausencia, privado da túa felina do- drag queen sf Home que se disfraza de mesticidade e en circunstancias, cha- muller empregando unha indumenta- mémoslle, pouco regulares, percibín ria, peiteado e maquillaxe moi espec- unha certa tentación de nostalxia. taculares. adx Relativo a ese disfrace. [OCG 11/01/99] // A el agradáballe [PRENSA] Tres estrelas dun concurso máis o pouco ficticio, e botou a voar de drag queens viaxan polas estradas por eses camiños case sen dramatismos, vestidas coas súas roupas de traballo. e tampouco se deixou caer no terreo da [OCG 13/03/00] // “No Canis Lupus domesticidade. [OCG 02/01/00] representación drag queen”. [ANT [INTERNET] En 1868 publicou A 10/09/98] variación dos animais e das plantas na [INTERNET] A cirurxiá plástica Jean- domesticidade, que se considera a nette Baldrán, a drag queen Devorah,

130 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

o culturista Ramón González e Nieves máis novos e a ampliación e raciona- Vellón, unha persoa que pasou polo lización dos programas. [www.sergas. quirófano en distintas ocasións, con- es 25/09/02] // Está tamén o feito de versarán con Ana Kiro sobre os riscos que nunca se sabe qué cantidade de e os numerosos avances desta espe- droga de síntese hai en cada pastilla e cialidade coa que calquera persoa se esta é na súa totalidade MDMA ou pode modifica-lo seu corpo en fun- contén adulteracións. [www.elcorreo ción dos seus desexos. [www.el co- gallego.es 10/05/02] rreo gallego.es 10/05/02] // A filosofia da drag queen basea-se na idea da drogodependencia sf Adicción a muller como dominatrix do universo. algún tipo de droga ou estupefaciente. (...) Por iso sigo a filosofia da drag [PRENSA] Cotino, que asistiu ó “Pri- queen e non a filosofia feminista ou de meiro curso de Formación Básica en activismo gai. [www.terra.es 10/05/02] Drogodependencias para Policía de Proximidade”, dixo que desde a desa- droga de síntese sf Droga formada parición de Anglés, “unha das hipóte- pola unión ou síntese de compostos ses con maior consistencia era a posi- simples psicoestimulantes, presen- bilidade de que estivera en Irlanda. tados habitualmente en forma de [OCG 25/01/00] // A Consellería de comprimidos con cores, imaxes ou Sanidade e Servicios Sociais regula a logotipos. composición e funcionamento dos [PRENSA] En cambio, os consumido- órganos colexiados na área das drogo- res de haxix, drogas de síntese e, espe- dependencias. [OCG 03/12/98] // José cialmente, aquelas persoas que conso- Manuel Otero falou da relación droga- men heroína e cocaína, acostuman ser delincuencia que existe nos adoles- cualificados como enfermos, anque centes galegos. Destacou neste senti- unha boa parte dos galegos os consi- do a desvinculación existente entre as dera como “viciosos ou inmorais”. drogodependencias e a delincuencia. [OCG 07/03/00] // En canto ás drogas [OCG 13/12/98] de síntese, o estudio reflicte que tras [INTERNET] Entre os distintos profe- un período de “certa expansión”, esta- sionais que participaron nesta mesa se comezando a modera-lo seu consu- figuran Bartolomé Pérez, director xeral mo. [OCG 07/03/00] de drogodependencias da Generalitat [INTERNET] A propósito destas dro- Valenciana; ou Jonathan Chick, editor gas de síntese, que teñen un proceso da revista Alcohol e Alcoholismo. de elaboración química que resulta a [www.sergas.es 25/09/02] // Puxo en mar de fácil porque non é necesaria marcha un proxecto integral compos- a instalación de laboratorios espe- to por distintas accións para dinamizar ciais (en cántas cociñas domésticas o barrio, en eidos como traballo, se fabrican). [www.elcorreogallego.es saúde, emprego, infancia, formación 10/05/02] // Establecéronse, entre de adultos, loita contra a drogodepen- outras cuestións, a necesidade de nor- dencia e recuperación da memoria his- maliza-la asistencia na rede sanitaria tórica. [www.riasbaixas.org 10/05/02] // de Europa, as drogas de síntese nos Así mesmo potenciarémo-lo papel dos

131 Novas palabras GALEGAS

profesionais farmacéuticos instauran- dumping sm Práctica comercial consi- do a atención farmacéutica nas derada ilegal que consiste en vender o Unidades Asistenciais de Drogo- produto a un prezo tan baixo que eli- dependencia (UADs). [www.ppdegali mine a competencia. cia.com 10/05/02] [PRENSA] (...) castigará, mediante [1995-P] [GX00] unha emenda que introducirá no senado, con medidas fiscais, comer- drogodependente s 1 Persoa que é ciais ou pola vía das subvencións adicta a algunha droga ou estupefa- aquelas empresas que traten de sacar ciente. adx 2 En sentigo figurado, per- proveito das prácticas de dumping dos soa que depende doutra. estaleiros. [OCG 01/12/99] // A UE [PRENSA] Salientou que os estudios está a tomar medidas contra prácticas demoscópicos sinalan que o PP é de dumping realizadas en Noruega. “drogodependente de Fraga”, o presi- [ANT 05/11/98] dente da Xunta de Galicia, xa que sen [INTERNET] As axudas sen modular el non só perderá a maioría absoluta convértense en axudas ilimitadas para senón que sufrirá un “descalabro”. as grandes explotacións industriais e [OCG 24/12/98] // No informante permiten ás transnacionais colocar os reflíctese que o apoio da poboación productos no mercados por baixo dos galega á Administración controlada de custos reais de producción; o que se metadona e xiringas ós drogodepen- coñece como dumping. [www.todas dentes que o necesiten “está fóra de laseuropas.com 25/09/02] // O movi- toda dúbida”. [OCG 07/03/00] // O mento agrario completa a definición 84,2% está a favor da administración engadindo que a alimentación ten que controlada de metadona a drogode- ser de calidade, producida sen dum- pendentes nos que fracase outro trata- ping económico, ecolóxico, nen so- mento. [OCG 07/03/00] cial. [usuarios.iponet.es 10/05/02] // [INTERNET] A sinatura da primeira Estamos por unha banda, diante de addenda de prórrogas ós convenios de situacións de máxima explotación, cooperación/colaboración cos conce- mesmo de menores, e pola outra, llos e asociacións privadas sen ánimo diante dun dumping social que supri- de lucro, para o desenvolvemento de me miles de postos de traballo nos programas de Tratamento/Prevención países industriais. [www.galizacig. e Incorporación Social de drogode- com 17/12/03] pendentes. [www.sergas.es 10/05/02] [1977-P] // O BNG considera que a asistencia ao drogodependente debe recibir o duopolio sm Situación de privilexio na mesmo trato que calesquera outras cal a competencia é exercida só por patoloxías. [www.arrakis.es 10/05/02] dúas sociedades que se reparten o // O reparto de metadona nos centros de mercado á hora de explotar ou vender saúde facilita a rehabilitación do dro- un produto. godependente. [www.elcorreogallego. [PRENSA] Confirmou o propósito de es 25/09/02] Uni2, a operadora que desde o martes [1995-P] [GX00] rompeu o duopolio da telefonía fixa, 132 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

de converterse nun operador integral nico sempre se caracterizou polo alternativo con cobertura nacional. esforzo en permitir o seu libre desen- [OCG 03/12/98] volvemento e crecemento, sen obstá- [INTERNET] Aínda que o duopólio culos que o freen como os impostos ás televisivo (TV Azteca e Televisa) estea transaccións on line. Hai cinco anos o a intentar banalizar e mediatizar a goberno estadounidense propuxo que caravana e o governo tente transfor- a Rede se declarase zona “duty-free” má-la nunha simples adesión á políti- (libre de impostos), e pediu ós outros ca de distensión, a marcha prendeu países que se negociase este principio unha mecha. [www.galizacig.com antes de establecer aranceis na Rede. 18/11/03] // A primeira é, por suposto, [www.e-negociogalicia.com] o duopolio do bipartidismo tradicio- [1995-L] nal (outrora conservadores/liberais; máis modernamente, laboristas/con- DVD sm Disco dixital de almacena- servadores). [www.igadi.org 18/11/03] mento empregado, especialmente, pa- // Sudáfrica realiza esforzos para ra gardar arquivos de vídeo. democratizar e pluralizar os meios [PRENSA] (…) para logo introducíren- que estaban controlados por brancos. se nas innovacións ás que apunta a O mercado de xornais en inglés e afri- tecnoloxía, como o CD-ROM ou caaner manexado por un duopólio, mesmo o DVD. [OCG 27/12/98] // (...) Anglo American Corporation, e a no trancurso dunha festa nunha disco- rádio e televisión en mans do Estado teca madrileña na que presentaron o (SABC), foron utilizadas como instru- vídeo e o DVD do Amén Tour. [OCG mento de control político e racial. 17/12/00] [www.galizacig.com 18/11/03] [INTERNET] Analizáronse oito repro- [1993-L] [GX00] ductores de DVD que custan arredor de 46.900 pesetas. [www.consumer- duty free sm 1 Establecemento comer- revista.com 15/02/02] // Agora que cial onde os artigos están exentos de está tan de moda o mundo do DVD, taxas fiscais. adx 2 Referido a un lugar pois existe unha forma de piratealo de real ou virtual onde non se aplican forma que caiba nun CD tradicional impostos. así reducindo o seu prezo e poder [PRENSA] A maioría dos líderes da UE seguir utilizando a nosa regravadora reunidos en Viena amosáronse onte actual. [bulletim.tripod.com 25/09/02] favorables a adiaren o peche das ten- // O lanzamento en vídeo e DVD rea- das libres de impostos –ou duty free– lizarase o 6 de febreiro polo líder nos aeroportos comunitarios, previsto absoluto do mercado: Buena Vista Ho- para o 1 de xullo de 1999, segundo me Entertaiment. [www.elbosque ani- informaron diversas fontes. [OCG mado.com 15/05/02] 13/12/98] [1998-P] [INTERNET] A política de Estados Unidos en canto ó comercio electró-

133 Novas palabras GALEGAS

e-book sm 1 Libro publicado en forma- xes: Internet contén debuxos bonitos e to electrónico. 2 Dispositivo electróni- suxerentes, ós que se accede de co de pequeno tamaño que serve para maneira rápida e cómoda. [OCG almacenar e ler libros en formato elec- 20/12/98] trónico. [INTERNET] A tendencia a seguir már- [PRENSA] Aceptando en certo grao caa novamente o mercado estadouni- esta interdependencia ¿que sociedade dense, que cada vez lle concede maior estamos procreando coa nova tecno- importancia á estratexia promocional loxía da comunicación que os ingleses das produccións, adquirindo especial chaman e-book e os franceses livre relevancia nos últimos tempos as novas electronique? [TN 08/06/01] tecnoloxías e os novos soportes (web [INTERNET] A editora de libros elec- sites, CD Roms, e-card, etc.) [www. trónicos Broade Books presentou onte culturagalega.org 02/12/03] en Madrid a versión en e-book do libro oficial de Operación triunfo. ecobiblioteca sf Biblioteca que conta [www.elcorreogallego.es 15/05/02] // exclusivamente con libros destinados a Unha das novas tecnoloxías para coñecer mellor e a respectar o medio. soportes informativos é o pequeno tre- [PRENSA] A ecobiblioteca estaría com- bello portátil coñecido como libro posta de máis de 500 títulos, e contaría electrónico (e-book) polos america- con libros que servisen para coñecer e nos. [www.bivir.com 15/05/02] // Des- respecta-lo medio. [ANT 09/01/97] carga totalmente gratis o e-book “La [INTERNET] O colectivo ecoloxista primera luz”. En e-books Omnibus Papaventos porá en funcionamento a poderás disfrutar das mellores lecturas partir do próximo luns unha ecobiblio- en formato electrónico. [www.revista- teca. [www.uvigo.es 08/02/02] omnibus.com 25/09/02] [1996-P]

e-card sm Tarxeta eléctrónica, normal- ecoclima sm Conxunto das condicións mente de felicitación. atmosféricas e metereolóxicas que se [PRENSA] Este ano a moda impón os dan nunha rexión e que inflúen nas e-cards, que achegan grandes vanta- condicións de vida dos seres vivos.

134 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Sen embargo, as varieda- ecopacifismo sm Movemento político des recomendadas para o ecoclima e social que na súa ideoloxía mestura temperado son a branca Godello... ideas ecoloxistas e pacifistas. [OCG 08/09/01] [PRENSA] (...) Os distintos contidos da [INTERNET] O ecoclima resultante da Educación para a paz: dereitos huma- combinación destes dous réximes nos, marxinación, ecopacifismo, me- indica un clima marítimo fresco. [his do na escola, inmigración, desempre- torico.vigo.org 12/02/02] go e pobreza. [OCG 20/03/00] [INTERNET] Cumpriría aproveita-los economicismo sm Pensamento que avances que co “ben-estar” se acada- outorga unha grande importancia aos ron superando a este e integrando os aspectos económicos nos acontece- movementos sociais contemporáneos mentos históricos ou sociais. (ecopacifismo, sindicalismo, femi- [PRENSA] O pensamento marxista nismo, voluntariado). [www.terra.es non italiano deixou demasiado de 25/09/02] // Creada en 1985 co ob- lado a Machiavellli caíndo ás veces xecto de aportar recursos e materiais nun economicismo cuxa raíz marxia- didácticos sobre a Educación para a na é discutíbel. [ANT 03/09/98] // O Paz en xeral e, particularmente, sobre economicismo imperante levou a que dereitos humanos, interculturalidade, non estea claro se quen goberna son ecopacifismo,... [www.elcorreogallego. os gobernos ou os poderes financei- es 15/05/02] // Os distintos aspectos ros. [TN 01/11/97] // O economicismo de dereitos humanos, marxinación, neoliberal que soergue e posibilita a medo na escola, inmigración, toleran- globalización. [OCG 14/01/01] cia e ecopacifismo, entran de cheo [INTERNET] Sufriu, con todo, severas nos contidos transversais. [www.sgep. limitacións e desviacións a causa dos org 15/05/02] seus propios defectos, e da pervivencia do positivismo no método e a teoría, ecopacifista adx Pertencente ou rela- portador dun obxectivismo que foi tivo ao ecopacifismo. axiña reforzado polo economicismo [PRENSA] Publicacións como En son marxista e polo estructuralismo. [www. de Paz: propostas didácticas para as h-debate.com 15/05/02] // Precisa- aulas, (...), Grandullón o xigante abu- mente nuns momentos históricos como són e outras pezas de teatro infantil os que estamos a vivir, presididos pola ecopacifista. [OCG 20/03/00] // O intolerancia, pola xenofobia, polo nacemento do Seminario Galego da racismo, polo triúnfo do máis descara- Educación para a Paz está directamen- do economicismo,... [www. laiovento. te relacionado coa expansión do idea- com 15/05/02] // Consideraba que o rio ecopacifista durante toda a década retroceso da EF nos sistemas educativos dos anos 80. [OCG 20/03/00] en Europa era evidente, debido entre [INTERNET] Día Escolar pola Paz, outras razones ó economicismo das unha data ecopacifista recoñecida e administracións, e a crisis xeral da edu- consolidada dende que a Asemblea cación. [www.aga def.com 25/09/02] Xeral da ONU acordou promovela. [1988-L] [GX00] [www.sgep.org 15/05/02] // Traballo, 135 Novas palabras GALEGAS

baixo a forma de materiais curricula- seres que nel viven e que se interrela- res de aula, para análise e reflexión do cionan mutuamente. profesorado co alumnado sobre a [PRENSA] Realmente, en canto á “cadea ecopacifista ou pacifista eco- fauna, a chaira funciona como un lóxica”. [www.xunta.es 15/05/02] // A conxunto ecosistémico, moi interrela- dispor do centro educativo que o soli- cionadas entre sí todas as compoñen- cite (e do profesorado) temos unha tes desta súa diversidade estructural e moi relevante videoteca ecopacifista paisaxística. [TN 01/06/01] con máis de 200 películas en vídeo e [INTERNET] As economías non cícli- dvd coa súa correspondente Unidade cas rompen coas semantizazóns espa- Didáctica. [www.sgep.org 17/12/03] zo-temporais restrinxidas, coas cultu- [1996-P] [GX00] ras e coas étnias locais, disociando o natural do cultural e aniquilando o ecoplanta sf Planta dedicada á recicla- pluralismo ecosistémico e a polise- xe do lixo. mancia ou pluralismo simbólico, in- [PRENSA] O plano Sogama (…), con- troducindo o planeta por un camiño templa a instalación de empacadoras de acelerazón exponencial da entropía –denominadas ecoplantas– por todo o física e civilizatória. [www.primeira país… [ANT 09/01/97] linha.org 12/12/02] // En definitiva, [INTERNET] Aprobado polo Pleno da que se perciban estas realidades cun Corporación, en sesión extraordinaria enfoque ecosistémico e integrador. realizada o 10 de maio de 2001, o [www.xunta.es 18/11/03] prego de cláusulas administrativas par- [1981-L] ticulares e prescripcións técnicas para a contratación da xestión do servicio de ecoturismo sm Tipo de turismo rela- recollida de residuos sólidos urbanos cionado co goce da natureza e o seu no Concello de Cabanas e transporte a respecto. ecoplanta de Narón. [www.dicoruna. [PRENSA] Existen diferentes empresas es 08/03/02] // Os concellos que optan dedicadas á explotación de todo o pola solución ofertada pola Sociedade que ten que ver coa nosa natureza Galega do Medioambiente, e que en- (ecoturismo, estudios de impacto am- tregan os seus residuos nas ecoplantas biental, auditorías ambientais,…). para o seu traslado a Cerceda, poden [OCG 28/02/99] // Explotación turísti- pecha-los seus vertedeiros. [www. ca da zona no turismo de sol e praia sogama.es 08/03/02] // “Poderiamos pode arranxarse promocionando o mercar un container no que compactar desenvolvemento do ecoturismo en o lixo dunha semana, e logo levalo inverno, onde a zona é un paraíso. directamente a Cerceda; sen ter que ir [OCG 28/02/99] á ecoplanta de Silleda tódolos días”. [INTERNET] O obxectivo central da [www.benega.info 08/03/02] conferencia é divulgar os principios e [1999-P] beneficios dun ecoturismo responsable, fomentar o turismo en espacios ecosistémico adx Referido ao sistema de auga e promover as actuacións de ecolóxico constituído polo medio e os conservación e aproveitamento sostido

136 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

dos espacios protexidos. [www.maiv. trónicas e outros mecanismos que faci- org 08/03/02] // É o chamado ecoturis- litan a comunicación. [OCG 26/02/00] mo ou turismo verde, no cal entran en [INTERNET] (...) serven para relacionar xogo aspectos como calidade da paisa- diferentes escolas entre sí, para poñer xe, tranquilidade, sostibilidade, autenti- en contacto a escola co seu entorno cidade, busca de tradicións, patrimonio como é por exemplo a realización dun artístico local, etc. [revista.consumer.es xornal de edición electrónica no que 08/03/02] // Para iso resérvase un espa- poden aparecer opinións de tódolos/as cio para a participación en calquera integrantes da comunidade educativa. das mesas anteditas, e unha sesión [www.cesga.es 24/05/02] // Ofrece especial o último día para as empresas ademais unha selección de enderezos de ecoturismo. [www. atlanticocongre- sobre os temas que aborda e seccións sos.com 08/03/02] que se publican unicamente na súa edi- ción electrónica. [www.elcorreo galle- edición dixital sf Edición dunha obra go.es 24/05/02] // El País Dixital Edición en formato electrónico, difundida ou electrónica do prestixioso xornal ma- non por Internet. drileño. [www.vieiros.com 25/09/02] [PRENSA] Despois de tres anos da posta [1996-P] en marcha da iniciativa xa se rematou a edición dixital das obras do Padre edificabilidade sf Calidade de edi- Feijoo e das do cántabro Frei Antonio ficable. de Guevara. [OCG 26/02/00] [PRENSA] (...) ampliar notablemente o [INTERNET] Polo que atinxe ó nivel tec- seu volume de edificabilidade. [ANT nolóxico, a empresa conta cun equipo 18/06/98] de gravación e edición dixital por orde- [INTERNET] Edificabilidade: a superfi- nador en tempo real on e off line de últi- cie máxima edificada será o resultado ma xeración. [www.urban-vigo.com de aplicarlle á superficie bruta do sec- 25/09/02] // O diario lugués inclúe na tor unha edificabilidade de 1 m2/m2. primeira páxina da súa edición dixital a [www.terra.es 24/05/02] // As condi- información sobre enterramento cele- cions xerais para o establecemento nas brado onte na igrexa de San Félix en parcelas son de un 50% de edificabili- Nigrán. [www.culturagalega.org 24/05/ dade e unha altura máxima de 13,5 02] // É raro o xornal de papel, ou revis- metros. [www.ptg.es 24/05/02] // Na ta do papel-couche que non ten a sua rúa Adelaida Muro o Plan Xeral prevé edición dixital ou electrónica en In- edificabilidade dabondo para uso resi- ternet. [bulletim.tripod. com 24/05 /02] dencial. [colectivorua.org 25/09/02] Sin. edición electrónica. [1980-P] [1996-P] editorializante adx 1 Dise daquel edición electrónica sf V. edición artigo de prensa que pretende dar a dixital. liña de pensamento do xornal. adx 2 [PRENSA] (...) impulsa a creación, o Por extensión, dise de todo aquilo que mantemento e a difusión de diversos pretende guiar unha liña de actuación recursos documentais, edicións elec- ou pensamento determinada.

137 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Co titular máis editoriali- carbono por hectáreas ó ano, o que zante a favor da paz. [ANT 24/09/98] “contribúe a diminuí-lo efecto inver- [INTERNET] Caricaturas e dibuxantes, nadoiro que padece o planeta” e a actitude editorializante. [www.usc.es cumpri-los indicadores marcados nos 18/11/03] // Entendendo o memoria- cumes internacionais de Río de Xanei- lismo como un proceso literaturizador ro, Quioto ou Lisboa, nesta materia da vida e as ‘Poesías Completas’ como ambiental” [OCG 08/03/00] un proceso editorializante pódese [INTERNET] Unha das causas deste afirmar que mentres as memorias son quentamento da Terra é o ‘efecto inver- literatura, as ‘Obras completas’ deve- nadoiro’ causado pola emisión á atmos- ñen nun modismo editorial. [www.ga- fera de diversos gases contaminantes, licia-hoxe.com 02/06/04] en especial o CO2. [www. ocorreogalego.com 24/05/02] // O efecto inverna- efectivización sf Acción de converter doiro é un fenómeno natural e necesa- algo en efectivo. rio, causado pola presencia de gases na [PRENSA] “Xa se advertía que da atmosfera, principalmente vapor de aprobación á efectivización había un auga e gas carbónico. [www.consumer- camiño.” [ANT 10/09/98] revista.com 24/05/02] // O quentamen- [INTERNET] No ámbito cultural gale- to do planeta é froito do chamado efec- go abrirá-se un debate sobre a efecti- to invernadoiro, producido pola emi- vización destas relacións; unha posi- sión á atmosfera do CO2. [www.aqua- bilidade sería que a Xunta abrise gest-galicia.com 25/09/02] delegacións desde onde se criarian [1995-P] [GX00] sinerxias entre eses mercados culturais e a Galiza. [www.acontrafio.com e-mail sm Mensaxe electrónica envia- 08/03/02] // A efectivización da axuda da pola rede Internet. requerirá a aceptación da mesma por [PRENSA] “desta maneira integra Neira parte do beneficiario, comprometén- Cruz os novos soportes da información dose a realizar as actividades progra- a esta historia, que conseguen un gran madas. [www.udc.es 08/03/02] // Efec- peso no relato ó comunicarse os prota- tivización do dereito á información gonistas principais vía e-mail ou chate- ambiental, mediante a aplicación ando, pero supeditado ó contacto di- rigorosa da normativa e a rectificación recto, xa que ó final, xorde o amor daquela mal transposta ou inoperati- entre os dous mozos”. [OCG 08/03/00] va. [www.ctv.es 08/03/02] // (...) os que aínda lle conceden importancia ás cartas na idade dos e-mail. efecto invernadoiro sm Elevación da [OCG 14/03/99] // Termos como e-mail temperatura da atmosfera pola enerxía ou chat van pasar ó primeiro termo da calorífica enviada polo sol, que se pro- realidade cotiá. [OCG 26/12/98] duce debido á acumulación de gases ou [INTERNET] ¿Estarías interesado en suspensións de orixe natural ou artificial. recibir información periódica no teu [PRENSA] “Neste sentido, explicou e-mail sobre temas relacionados coa que os bosques galegos fixan aproxi- creación e xestión de empresas? [oit. madamente unhas dúas toneladas de usc.es 24/05/02] // Para voltar ó sistema

138 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

de recepción de e-mails individuais, en liña loc adv Na rede, en Internet. envía unha mensaxe sen texto ó se- [PRENSA] É o mecanismo que a aso- guinte enderezo: [www.ciberirman ciación francesa encontrou en novem- dade.org 24/05/02] // ¿Desexa recibir bro último para tratar de darlle vida ó mediante e-mail información sobre xornal mauritano, suspendido durante WebCT e a USC Virtual? [www.ccietic. sete meses, poñendo en liña algúns usc.es 25/09/02] dos seus artigos. [OCG 26/12/98] // [1997-P] Por iso puxemos en marcha o Arquivo Sonoro (...) Entre os obxectivos do empregabilidade sf Posibilidades ou Arquivo está a posibilidade, no futuro, condicións para obter un emprego. da consulta en liña dos catálogos do [PRENSA] Están incluídas tódalas me- programa. [OCG 15/03/00] didas de mellora da empregabilidade, [INTERNET] Ata agora, a excepción é dicir, tódalas que se dirixen ós estaba no caso de Ferrol, onde está en desempregados –mentres son desem- liña unha moi completa páxina en pregados–, para que mellore a súa http://www.ferrol-concello.es [www. situación no mercado de traballo. noticias.com 25/09/02] // Para obter [OCG 24/01/99] // As iniciativas en máis información sobre cursos en liña, materia de emprego, teñen como WebCT ou a USC Virtual consulte as obxectivo a integración laboral seguintes sección no web do CCIETIC: mediante a mellora das condicións de [www.ccietic.usc.es 24/05/02] // Ben- empregabilidade ou a posta en mar- vidos á area de recursos en liña do cha de incentivos. [OCG 24/01/99] Centro Ramón Piñeiro para a Inves- [INTERNET] Estaremos repartidos en tigación en Humanidades. [www.cirp. catro grupos de traballo: Emprega- es 24/05/02] bilidade e políticas de emprego no [1996-P] sector; Deseños Curriculares, homolo- gacións e convalidacións; Infraestruc- encaixable adx Dise do que se pode turas; e Escola Oficial. [www.mistu encaixar ou axustar. raa-estrada.org 12/12/02] // Polo que [PRENSA] Os debuxos e estampas son as medidas de estímulo da empregabi- moito máis que simples ilustracións lidade dos discapacitados (...) [www. mecánicas máis ou menos encaixa- cogami.es 12/12/02] // Consecuente- bles no texto literario. [ANT 10/09/98] mente o goberno galego acomete a [INTERNET] Nembargantes estes xo- tarefa de implantar un sistema de cua- ves fan da súa habitación unha espe- lificacións no seu ámbito territorial, cie de apartamento ocupado polo encadrando, dentro do marco das po- equipo de música, televisor ou invita- líticas activas de emprego, as cuali- dos, dificilmente encaixable nunha ficacións profesionais, como instru- habitación de 8 m2, co que a tenden- mento para conseguir unha mellora da cia invasora no resto da casa é paten- empregabilidade da poboación activa te. [www.anxo.org 08/03/02] // Nunha da nosa Comunidade Autónoma. xoguetería venden cubiños encaixa- [www.xunta.es 12/12/02] bles cos que se poden facer construc- [1999-P] cións como as dúas que vedes aquí. 139 Novas palabras GALEGAS

[www.agapema.com 02/12/03] // Crear [revista.consumer.es 08/03/02] // ‘En- composicións artísticas por combina- criptar’ non é correcto (segundo as ción de pezas seriadas encaixables interpretacións, poderíase entender obtidas mediante moldes. [www.edu. como ‘meter nunha cripta’) [trasno. xunta.es 02/12/03] gpul.org 08/03/02]

encriptación sf Acción e efecto de enderezo electrónico sm Datos en encriptar. Internet que identifican un usuario/a [PRENSA] O asunto complícase aínda para recibir e enviar mensaxes elec- máis se se ten en conta a encriptación trónicas. na que se insire. [OCG 26/12/98] [PRENSA] (...) reclamou axudas públi- [INTERNET] Abriuse así o camiño a fe- cas para a compra de ordenadores, así rramentas de control como os dispo- coma unha tarifa plana para acceder a sitivos que permiten a intervención da internet e un dominio propio para liña telefónica de conexión a Internet, Cataluña na rede mediante a termina- os sistemas de vixilancia das comunica- ción -ct nos enderezos electrónicos. cións globais, as limitacións á encripta- [OCG 26/02/00] // O sistema E-phone ción,... [www.bravu.net 24/05/02] // A permítelles ós usuarios mantérense seguridade dunha contrasinal depen- permanentemente informados e accede da potencia do algoritmo de deren ós seus enderezos electrónicos. encriptación utilizado e do tamaño do [OCG 26/02/00] espacio de claves. [www.ccietic.usc.es [INTERNET] Por exemplo, para dar de 24/05/02] // A Rede ofrece maneiras alta ó usuario Bieito Carballido, que de lacrar dixitalmente os envíos e ten como enderezo electrónico biei- facelos inviolables. É o que se coñece [email protected], á lista de distribución como cifrado ou encriptación. [revis- SECUS-PROBA enviaremos a seguinte ta.consumer.es 25/09/02] mensaxe: [www.listas.usc.es 08/03/02] // Se a pesar de todo isto vostede dese- encriptar vt Codificar unha mensaxe xa face-la devolución, comuníquese para que non se poida ler agás cunha connosco no seguinte enderezo electró- clave. nico [email protected] [www. [PRENSA] (...) pois cada cal podería unitenda.com 08/03/02] // Non hai enviar ou recibir un contido encriptado problema: indica na mensaxe o teu do cal ningunha persoa non autorizada nome, enderezo postal, localidade e podía decatarse. [OCG 26/12/98] enderezo electrónico. [www.novafan [INTERNET] É totalmente operativo e tasia.com 08/03/02] serve tanto para encriptar como para [2000-P] desencriptar mensaxes, obviamente é necesario ter un intérprete de PERL pa- entreguista adx Dise da actitude ra poder executalo. [www.ambosass. daquela persoa ou persoas que aban- com 08/03/02] // Despois, o acto mes- donan unha causa para entregarse a mo de encriptar ou asinar un envío outra. limítase a facer clic nun botón da apli- [PRENSA] Penetramos no seu discurso cación habitual de correo electrónico. sempre contradictorio, frenético e

140 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

entreguista en tempos de victoria, correo electrónico dun vello amigo, encanallado e acomodaticio na transi- daqueles que se incoporaron ao ción, vingativo e sentimental ás portas PSOE para facer «entrismo» e queda- de Bonaval. [TN 01/02/00] ron dentro para sempre. [www. viei [INTERNET] Se o argumento do rein- ros.com 03/06/04] tegracionismo (vámoslle chamar rexionalismo entreguista) é a globali- envasadora sf Empresa dedicada ao zación (concordas, amigo, con Lapa), envase de produtos. despidámonos. [membres.lycos.fr [PRENSA] No tocante á envasadora de 08/03/02] // Abonda unha ollada arre- leite, Lerce engadiu “que no mercado dor de nós, a disposición entreguista comercial demándannos leites espe- dos pequenos concelleiros á mantenta, ciais, con chocolate, con vainilla e a dos dómines posuídos por non sei calcio”. [OCG 17/03/00] qué verdade. [www.elcorreogallego.es [INTERNET] Nos almacéns dunha 08/03/02] // Os votantes do BNG envasadora de leite que fomos a vela poden ser uns rexionalistas entreguis- cos rapaces da clase hai leite de tas e outros non; seguramente hai un tódalas clases, incluso marcas france- bo fato de castelanófonos entre eles. sas, e leite que ves no supermercado [membres. lycos.fr 08/03/02] a diferentes prezos. [www.galego21. org 15/03/02] // Na zona de Atarot, ó entrismo sm Ideoloxía ou pensamento norte de Xerusalén, un obreiro pales- daqueles/as que entenden que a tino dunha envasadora de café, acción política se debe facer dende matou de dous balazos na cabeza a dentro dos partidos ou das institucións. un dos seus donos. [www. elcorreo- [PRENSA] (...) a preparar en poucos gallego.es 15/03/02] // Solicitando meses o entrismo nun PSOE radicali- desta Alcaldía “Vilasuso, SC” licen- zado desde a revolución de Asturias. cia municipal para a apertura de [ANT 18/06/98] envasadora de mel, a emprazar en [INTERNET] (...) foi precisamente o Vilasuso-Grixalba. [www. dicoruna. “entrismo” praticado por aqueles que, es 15/03/02] en nome de non se sabe que purezas [1996-P] ideolóxicas, preferiron o mimetismo servil con alternativas foráneas (HB) enxeñería financeira sf Conxunto á fidelidade ao próprio país. [www. de coñecementos e técnicas que per- uniondopovogalego.org 25/09/02] // miten tratar e manipular recursos rela- Era, polo tanto, unha visión nova (de tivos ás finanzas. fronte de liberación nacional) e que [PRENSA] Estamos vivindo o cambio se opuña ao entrismo que daquela de milenio cara a un futuro que presa- facía o PCE e CCOO no sindicalis- xia agoiros impregnados dunha auréo- mo vertical. [www.galizaciga.com la de ciencia ficción en eidos tan dis- 02/06/04] // Cando estaba matinando pares como a medicina xenética, a como explicar a estratexia do PP á tecnoloxía da comunicación, ou a luz da estratexia do «gorrón» (para enxenería financeira, e vivimos tamén outra ocasión quedará), recibín un un tempo de grandes paradoxos

141 Novas palabras GALEGAS

dende un punto de vista social. [TN lustres, as músicas e os recendos da 01/03/00] infancia. [www.usc.es 02/12/03] [INTERNET] É arduo, se non imposi- [1997-P] ble, encontrar un documento que cer- tifique a autoría do Manual de Pro- epigrafado sm 1 Acción ou efecto de ductos Fiduciarios, ó que cualifica poñer epígrafes, encabezamentos ou como un “verdadeiro catálogo de títulos. adx 2 Que se presenta en enxeñería financeira posto ó servicio forma de epígrafe. da evasión fiscal a grande escala”. [PRENSA] “Incorpora por vez primeira [www.elcorreogallego.es 25/09/02] // un conxunto de nocións editoriais (men- De tódolos xeitos, a Administración cións de editor vs. Impresor, epigrafado, ultimamente procurou oculta-las de- pés de imprenta, mencións legais, ...) ficiencias en investimento facendo que hoxe están estandarizadas no mun- enxeñería financeira nos orzamentos do do libro.” [OCG 08/03/00] xerais do Estado, esquecendo que os [INTERNET] É doado confundir –para asuntos cómpre afrontalos se é que se os non iniciados no culavama2, entén- queren resolver. [www.consumer-re dase– este enxendro consumista epi- vista.com 24/05/02] // ¿Foi o BBVA o grafado Leite Vama , co inefable man- único banco que ideou unha enxeñe- tra da mística culavamara de sobra co- ría financeira co obxecto de tomar ñecido por todos os que estamos ó posicións estratéxicas en Hispanoa- tanto dos últimos avances na especula- mérica? [www.ocorreogalego.com ción mentaltiniana sekapadócica3. 24/05/02] [www.revistaomnibus.com 16/11/02] // [1995-P] A Corporación, en votación ordinaria e con seis votos a favor (Srs. BNG-PSOE- epifánico, -a adx Que mostra, que EdeG), nove abstencións (PP) acordan revela unha realidade por primeira aprobar a moción nos termos nos que vez. se encontra epigrafado. [moana.paten [PRENSA] Con Eventuais (Santiago, tes.com 16/11/02] // Cancelas e Sra, Sotelo Blanco,97) Xavier Franco intro- Lorenzo Martínez, Leite Fraga e Mar- dúcenos nun epifánico anfiteatro no tínez Rodríguez acorda declarar de ur- que escintilan trinta e dous anacos de xencia o asunto epigrafado. [galeon.his realidade. [TN 01/11/97] pavista.com 16/11/02] [INTERNET] O sentimento que da súa terra ten o galego débese, creo ó e-publicidade sf Publicidade transmi- mesmo carácter epifánico do chan, do tida a través de Internet. seu medio ambiente. [www.letras [PRENSA] Sen embargo, advertiu que chairegas.com 18/11/03] // Procuran o a e-publicidade a través do móbil mundo de segas e labores de ribeira, aínda está pouco desenvolvida e goza contemplado cun forte sentido da ino- de escasa fidelidade dos seus consu- cencia pero tamén do mito, que se midores. [OCG 17/01/01] sabe amparado na figura da nai e [INTERNET] A aposta pola e-publi- tamén na estirpe. Reencontran estes cidade. [www.e-negociogalicia.com poemas epifánicos os sabores, os 18/11/03]

142 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

eróxeno, -a adx Dise daquelas zonas custodiados pola Ertzaintza. [OCG do corpo máis sensibles á excitación 25/02/00] sexual. [INTERNET] “Tamén queremos expre- [PRENSA] Dixital Sexsations fabrica sar que non desexamos ser ningunha catro diferentes xogos sexuais (...). especie de corporación policial para Colocados en distintas zonas eróxenas gobernos de estados carentes de sentido corpo, pode ser tamén activados do común, xa que o noso desexo é ser escribindo no teclado do ordenador unha Ertzaintza para unha Euskal determinas palabras clave. [OCG Herria cunha determinante clara de 25/01/00] dereitos, democracia e liberdade”, [INTERNET] Os avances en microci- conclúen. [www.elcorreogallego.es rurxía permitiron mellorar a efectivi- 12/03/02]. // Refírense tamén ós inci- dade das operacións de cambio de dentes rexistrados o pasado sábado, sexo de muller a home, xa que permi- cando a Ertzaintza disolveu unha ma- ten implantarlle á paciente un pene nifestación en Bilbao, e expresan a súa con sensibilidade eróxena e capacida- “vergoña’’ polo papel que os “manda- de de erección, segundo o cirurxián tarios’’ da Policía vasca “fixeron repre- plástico César Casado, experto nesta sentar’’ ós axentes. [www. elcorreoga especialidade. [www.galicia-hoxe.com llego.es 12/03/02] 02/12/03] // Como satisfacer a unha [1995-P] muller e a un home e zonas eróxenas. [www.wanadoo.es 02/12/03] // Podes escanear vt Transmitir imaxes ou textos darlle un novo aire á túa relación só a un ordenador cun escáner. con un pouco de imaxinación: explo- [PRENSA] Foi presentada a máquina rando as súas outras zonas eróxenas, Book Factory de Xerox que permite practicando algún xogo sexual (...) realizar todo o proceso editorial: esca- [www.wanadoo.es 02/12/03] near texto e fotos, prepara-la páxi- nas,... [OCG 15/03/00] erratismo sm Tendencia a mostrar un [INTERNET] Se o escaneo fose para comportamento errático. unha saída impresa sería necesario, en [PRENSA] Eses que de puro erratismo troca, escanear a resolucións maiores, provocan colos de botella nos xulgados 300 dpi ou máis (esta é unha das por demandas de divorcio dos seus razóns polas que se vén mellor as ima- propios acusados por non cumplir co xes e se len mellor os textos en sopor- débito. [OCG 14/12/98] // O erratismo, te papel que en soporte pantalla, a Karla, o noso erratismo nesta columna calidade de reprodución é varias dos luns podía estar xustificado naque- veces maior). [www.geocities.com les días da canícula baixo a vertical 24/05/02] // AD-aware permite esca- dun sol xusticeiro. [OCG 14/12/98] near o PC en busca de arquivos “espía” e suprimilos de forma segura. ertzaintza sf Grupo policial depen- Podes elixir os módulos a eliminar, dente do goberno vasco. gardar arquivos de rexistro, e persona- [PRENSA] Botáronlle a culpa á lizar o menú do programa. [www. Ertzaintza. [ANT 16/01/97] // (...) e terra.es 25/09702] // Unha solución a 143 Novas palabras GALEGAS

estes problemas consiste en escanear católico que profesou cactuante nel os planos e almacenalos nunha com- como contrapeso escapista da histo- putadora. [wgpi.tsc.uvigo.es 24/05/02] ria, o anticlasicismo e a confianza na capacidade cognoscitiva dunha intui- escáner sm 1 Aparello que, mediante ción e unha memoria étnicas enraiza- raios X, permite explorar o corpo hu- das no mito e na tradición popular. mano para obter imaxes claras da par- [www.ctv.es 24/05/02] // Temos hoxe te do corpo que se desexe. 2 Aparello en día unha actitude escapista, que fai que, conectado a un ordenador, trans- que sexamos capaces de ler relatos mite a este unha imaxe ou texto. sobre as Pestes que chegaron á Europa [PRENSA] Xa que a Juanfran se lle rea- no Medievo. [bulletim.tripod.com lizará o escáner definitivo. [OCG 24/05/02] // Para Gandhi era moi im- 25/02/00] portante aclarar que a estratéxia non [INTERNET] Neste caso o procedi- era unha saída escapista por íntima mento para adquirir a imaxe depende coeréncia moral (...), senón un acto do dispositivo concreto, e faise a tra- público de transformación social. vés dunha aplicación denominada [www.terravista.pt 25/09/02] controlador ou “driver” do escáner ou [1991-L] cámara e que varía segundo as marcas e modelos. [www.geocities.com esclerotización sf Acción e efecto de 25/09/02] // É importante que te fami- dificultar ou impedir o correcto fun- liarices un pouco con estes dous pro- cionamento de algo. gramas (ou similares) antes de facer [PRENSA] O pobo demostrou o alar- máis nada, e se cadra que fagas pro- mante grao de esclerotización da bas co escáner, se é que vas usar ese dirección, excesivamente preocupada dispositivo. [www.galego21.org 24/ por garantir a súa propia lonxevidade 05/02] // Actualmente algunhas bi- política. [TN 01/11/01] bliotecas públicas e de universidades [INTERNET] Certo é que co ecofemi- de Galicia teñen escáners que son de nismo reaparecen o esencialismo, o uso público. [www.milpri maveras- misticismo, o espiritualismo e o irra- mais.org 24/05/02] cionalismo nalgunhas correntes, pero [1995-P] [GX00] tamén supón un toque de atención á esclerotización dos movimentos so- escapista adx Dise da actitude que ciais en xeral e do feminismo e o ecolo- tende a ignorar os problemas reais e a xismo en particular. [www.stegsindica refuxiarse noutros totalmente super- to. org 24/05/02] ficiais. [1992-L] [PRENSA] Semellante maneira de ins- trumentalizar a mensaxe electoral dos esclerotizado, -a adx Paralizado ou galegos (…), é non só intelectualmen- con dificultades para o seu correcto te superficial, senón tamén frívola e funcionamento. escapista. [TN 01/11/97] [PRENSA] Porque o PsdeG-PSOE está [INTERNET] Constitúen tamén sínto- esclerotizado por moitos anos de mas determinantes o espiritualismo poder, burocracia e falla de liderato, e

144 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

porque xa empezan a confundir a como é o meu caso, o máis salientable renovación e a catarse con catro pac- da actividade vital de Xaime Isla ó tos de urxencia acadados no Comité longo de tantos anos de labor na pro- Nacional. [TN 01/11/97] // (…) o xa cura dunha Galicia máis culta, máis esclerotizado como Axente 007. [ANT moderna e máis nosa, é o seu traballo 24/9/98] coma promotor de publicacións (a [INTERNET] Estes dous textos funcio- Revista de Economía de Galicia, Cua- nan como puntas de lanza dunha acti- dernos Grial, a Revista de Estudios tude estética que no caso do rianxeiro Agrarios, etc.) ou o lanzamento da está presidida pola paixón revoluciona- Editorial Galaxia, da SEPT (editora de ria, o individualismo anarquizante e por textos litúrxicos, escriturísticos e teo- unha feroz crítica ao esclerotizado rura- lóxicos) máis tamén os seus escritos lismo de boa parte da literatura galega persoais. [www.uvigo.es 02/06/04] do seu tempo. [www.ctv.es 07/02/02] // Sacudir contra a vontade dos seus escudería sf 1 Conxunto de automóbi- baróns un partido esclerotizado (...) é les, motos, pilotos e especialistas dun tarea de titáns, incluso contando co mesmo equipo e patrocinados/as xe- apoio masivo dos militantes de base ralmente por unha marca comercial demostrado nas primarias. [www.igadi. que se organizan para participar en org 07/02/02] // Non pode ser o obstá- probas e competicións deportivas. 2 culo para que Galicia saia adiante. Por extensión, calquera grupo de per- Hoxe son vostedes un Goberno escle- soas que traballan para un mesmo fin. rotizado, representan o pasado do pasa- [PRENSA] “A temporada comeza coa do. [psbenfica.sitepac.pt 07/02/02] esperanza de que se produzan cam- [1997-P] bios na xerarquía e, ademais dos pilotos das escuderías McLaren Mercedes escriturístico, -a adx Relativo ou per- e Ferrari, poden entrar outros na loita tencente á escritura ou ás Sagradas polo título.” [OCG 10/03/00] // “Os Escrituras. puntos conseguidos polos pilotos [PRENSA] A crítica protestante advirte españois serviron para que ambos que as indicacións escriturísticas, que achegasen ás súas escuderías uns in- poden ter sabor milenarista para quen gresos.” [OCG 10/03/00] // Benetton se incline cara a estas teorías, explí- véndelle a Renault a súa escudería de canse suficientemente con dicir que se Fórmula Un. [OCG 17/03/00] refiren á prosperidade da Igrexa mili- [INTERNET] Undeclinable levan nove tante. [OCG 03/01/00] anos tratando de darlle cor a unha [INTERNET] Un estilo que non se fai escena que adoita non posuír grandes indixesto porque carece de dobres matices (...) no que volven coa súa sentidos que non sexa a funcionalida- constante de punk-rock melódico (...) de a un propósito literario que impri- que han facer con todos os seus com- me co seu selo desde os primeiros pañeiros de escudería. [www.elcorreo albores do exercicio escriturístico. gallego.es 27/02/02] // O seu vocalista [www.elcorreogallego.es 06/03/02] // é xa un vello adicto ao festival e a Para un Catedrático de Periodismo, banda xa formou parte da escudería

145 Novas palabras GALEGAS

de Gal&Cia, ese selo discográfico que [INTERNET] Entroncando coa tradi- tamén tivo que ver con Fene. [www. ción do conto oral, do que reproduce members.es 27/02/02] as súas marcas ou estratexias, Cun- [1995-P] [GX00] queiro elabora unha proposta esencialista na que intenta plasmar o imaxi- esencialismo sm Forma de pensa- nario do pobo galego. [www. ctv.es mento que propón a prioridade da 06/03/02] // Resulta ocioso dicir que esencia sobre a existencia. as maiores perturbacións (...) son as [PRENSA] Non é un nacionalismo que que enraizadas nas formulacións máis se fundamente en dogmas, en esen- rancias e trasnoitadas do nacionalis- cialismos. [OCG 5/11/98] mo excluínte e esencialista, alentan [INTERNET] A nova sociedade política proxectos disgregadores. [www.galicia burguesa nacida no século XIX, para 2010.com 06/03/02] // Esta nova for- poder manter ese naturalismo social, mulación do patriotismo (...) é unha tivo que acudir a dous supostos con- réplica ética ao vello nacionalismo ceptuais, un o esencialismo e outro o esencialista e máis aos revisonistas da organicismo. [www.ctv.es 06/03/02] // historia que, tamén naquel país, pre- Participantes voluntarios, por tanto, no tenden diluír as responsabilidades da sistema literario español. Alleos, por dictadura hitleriana. [www.acontrafio. tanto, á literatura galega. Son converti- com 06/03/02] dos dun día para outro en víctimas dun [1976-L] presunto esencialismo excluínte por parte dos que presuntamente negan a eslalon sm Competición de esquí que súa galeguidade. [www.acontrafio.com consiste en realizar un trazado des- 06/03/02] // “Empecei cun proceso que cendente con pasos obrigados entre un crítico chamou esencialismo e pro- varias series de estacas. púxenme introducir en cada obra un [PRENSA] O exercicio en si era un elemento vermello para que a compo- pequeño circuíto de eslalon ó remate sición fora máis complicada; (...) , non do que o preparador lles lanzaba un tiña sentido e tratei de conseguir un balón que debían tratar de parar. equilibrio zen’’. [www.elcorreogallego. [OCG 07/03/00] es 06/03/02] [INTERNET] A esquiadora española [1995-L] María José Rienda Contreras conseguiu subir ó primeiro podio da súa esencialista adx Relativo ou perten- carreira na Copa do Mundo ó ser ter- cente ao esencialismo. ceira no eslalon xixante de Soelden, [PRENSA] Cuns presupostos máis proba inaugural da tempada. [www. esencialistas e vivenciais ca esteticis- galicia-hoxe.com 18/11/03] // O aus- tas, Penome incide no contorno tríaco Benjamin Raich gañou onte o obxectual e na realidade natural do eslalon xigante disputado na pista home a través da manipulación de tra- Hermann Maier de Fachau, onde o bes de madeira nas que agroma o esquiador que lle dá nome ó percorri- tronco da arbore da que proceden. do non puido clasificarse para a [OCG 01/02/99] segunda manga, prexudicado pola

146 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

excesiva atención ó seu arredor. [INTERNET] Mais, o comedor era moi [www.galicia-hoxe.com 02706704] acolledor, mesas redondas, prantas tro- [1996-P] picais e unha luz íntima que baixaba ata a mesa. O camareiro era senegalés, eslogan sm Frase orixinal intencionada- vestía esmoquin con guantes brancos, mente concisa e fácil de memorizar tróuxonos a carta. [www.a010.infonego que empregan as empresas ou os parti- cio.com 06/03/02] // O modisto deu por dos políticos para faceren propaganda. pechada a súa historia nas pasarelas [PRENSA] Concursaron 50 garotas, con sendos bicos a dúas das súas mello- atraídas polo eslogan “¿Queres casar res e máis célebres amigas: a súa mani- cun rico porco?”, e gañou a máis dis- quí estrella favorita, Laetitia Casta, e a posta. [OCG 01/03/00] // Mentres, no actriz Catherine Deneuve, ambas vesti- exterior, os traballadores portaban das de esmoquin negro. [www.elcorreo unha pancarta co eslogan “Polo futuro gallego.es 06/03/02] industrial de Astano”, ó tempo que [1994-L] coreaban distintas consignas. [OCG 02/12/99] españolear vi Facer propaganda inten- [INTERNET] “Se chegaches aquí a tra- cionada de España ou do español. vés dunha ligazón nunha páxina web [PRENSA] Non de outro modo hai que que tiña o eslogan “Optimizado para interpretar esa insensata maneira de Calquera Navegador” nun texto ou españolear que, por pura avaricia nunha imaxe, significa que o autor electoral, puxeron en liza Aznar e o desa páxina está de acordo coa cam- PP desde o día en que ETA rompe a paña e que está a participar. [www. tregua en Euskadi. [TN 01/03/00] anybrowser.org 06/03/02] // “Patrimo- [INTERNET] Mais nós, a insurxencia, nio galego, tesouro universal” é o es- vimos hoxe renova-lo noso compro- logan co que a Xunta de Galicia impul- miso coa lingua do país, coas xentes sa a promoción da muralla lucense que a falan... fronte á irresponsabilida- como Patrimonio da Humanidade. de dos defensores dun bilingüismo [www.culturagalega.org 06/03/02] // irreal deseñado para españolear nas En vez do eslogan “Galicia o país tu- discotecas. [www.webs.demasiado. rístico por natureza, hoxe hai que di- com 06/03/02] cir: “Galicia o país da enerxía-invista en Galicia”. [www.arrakis.es 06/03/02] espazo web sm V. páxina web. [1997-P] [PRENSA] Conexión a internet. Crea- ción de espacios Web. [TN 01/09/98] esmoquing sm Traxe para home com- [INTERNET] Era o momento cumio de posto de chaqueta, pantalón, paxara e Mixmail, Hotmail, Yahoo, Hispavista, chaleco usado en actos sociais menos Terra, Olé,... todos ofrecían a túa solemnes que aqueles onde se require conta gratuita de correo electrónico e frac. o teu propio espacio web de 5 Mb, [PRENSA] Parece encontrarse real- logo 10, logo 20 , 50, 100 Mb!! Com- mente “cómodo co seu esmoquing”. pletamente de balde. [bulletim.tripod. [OCG 25/02/00] com 25/09/02] // Deberá existir un

147 Novas palabras GALEGAS

administrador da conta de usuario a cal [INTERNET] (...) proporciona o apoio recibirá unha contraseña (password) e material necesarios, facilitando os que deberá manter en confidencialida- datos precisos en soporte gráfico ou de, e un espacio Web, sendo o respon- infográfico, ó obxecto de manter e sable do uso que se faga de dita conta proxectar unha imaxe homoxénea, de usuario. [www.usc.es 24/05/ 02] // O tanto en soporte impreso, sinalética ou programa de descompresión que lle publicitario, como en esponsoriza- permitirá utilizar o software gratuíto ción ou promoción de eventos e actos. deste Espacio Web. [personal1.iddeo. [www.depourense.es 25/09/02] // A es 24/05/02] tendencia á ampliación dos servicios prestados polas axencias (...) para se espectacularización sf Acción de es- introducir nas novas formas de promo- pectacularizar, converter algo en es- ción comercial e institucional que pectáculo. rivalizan coa publicidade tradicional, [PRENSA] Os zoolóxicos rodantes e a como son o mecenado ou a esponso- espectacularización televisiva chegarí- rización. [www.iaga.com 24/05/02] // an máis adiante. [ANT 10/09/98] En 1998 detéctase tamén un interese [INTERNET] Optar polo inmediata- das empresas privadas pola colabora- mente verosímil a custo de todo o de- ción e a esponsorización, un punto mais e producir discursos posibles en máis na xestión e autonomía econó- relación co mundo real no que o texto mica do Festival. [www.interceltico. se produce, o que levaría á espectacu- com 24/05/02] larización directa da diglosia nos tex- [1996-P] tos. [www.ctv.es 06/03/02] // A pesar destas trabas para o avance da prensa esponsorizar vt Promover algo ou a de masas, o certo é que nesa fase ad- alguén dándolle financiamento ou vertíanse síntomas de cambio cara á apoio dalgún tipo. prensa de negocio, con tendencia á [PRENSA] Hearst iniciou a Guerra de espectacularización da realidade Cuba desde a súa cadea de periódi- social, á tematización da información. cos, e desde entón os medios espon- [www.gacetadegalicia. usc.es 06/03/02] sorizan a información, aliméntana, [1996-P] en ocasións créana. [OCG 01/10/97] [INTERNET] Incluso algúns, como o esponsorización sf Acción e resultado Forum Filatélico, que esponsoriza o de esponsorizar. Valladolid desde hai lustros, come- [PRENSA] O recurso de reforma base- zan a reformularse o futuro desta ouse en dous argumentos. En primeiro colaboración, conscientes de que os lugar, o servicio de esponsorización de patrocinios noutros deportes poderí- Marbella nas camisetas do Atlético de an ser máis rendíbeis (no caso desta Madrid prestouse e, en segundo termo, empresa financeira, decatáronse de que non existiu falsificación (…) [OCG que patrocinar unha embarcación de 10/01/99] // Conseguiron entón que vela daba meirande prestixio no seu Citroën lles anticipase os ingresos por público comercial obxectivo). esponsorización de dous anos. [TN [www.anosaterra.com 02/12/03] 01/06/97] [1997-P] 148 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

esprint sm Esforzo que fai un deportis- ma ou ‘establishment’, e levántase ta no final dunha carreira para conse- contra el. Unha figura especial que guir máis velocidade. reformula todo de novo, achegando ó [PRENSA] O palentino Isaac Viciosa mesmo tempo unha visión diferente. celebrou onte, sábado, o seu vixésimo [www.elcorreogallego.es 20/12/02] // noveno aniversario cunha vibrante vic- Tanto nos tempos da Doutrina Halls- toria ó esprint sobre o soriano Fermín tein coma nos da Ostpolitik de Brandt Cacho. [OCG 27/12/98] // “A falta de ou na primeira metade da Era Kohl, a 40 quilómetros, o pelotón, comandado adhesión da República Federal ás polos homes de Mapei e da Once, grandes estructuras de poder occiden- impuxeron un forte ritmo, chegándose tais (CEE/UE, OTAN, etc.) había de a rúas de Aversa en grupo compacto e prevalecer en todo momento como un decidíndose todo nun perigoso esprint, auténtico dogma para o establishment no que non participou Oscar Freire, teutón. [www.igadi.org 18/11/03] que entrou arroupado na primeira parte Var. stablishment. do grupo.” [OCG 10/03/00] [1976-L] [INTERNET] Podemos dicir que nos exemplos que rexistramos aparecen estado do benestar sm Sistema polí- ben adecuacións fonéticas que per- tico en que o Estado garante a seguri- miten unha pronuncia axeitada (p.ex. dade socioeconómica da poboación. do inglés: escáner, esprint, estand),... [PRENSA] Ente eles, o que ten que ver [www.uvigo.es 20/12/02] co estado de benestar e tamén o que [1995-P] se refire ó modelo definitivo do Es- tado, que segue a ser aínda hoxe a establishment sm Grupo que exerce gran asignatura pendente para consili- o poder nun determinado eido. dar e pechar definitivamente a transi- [PRENSA] O que non deixa de preo- ción. [TN 01/03/00] cupar ao “establishment” político (...) [INTERNET] Pretendendo a converxén- [TN 01/07/01] // (...) que aínda pesaba cia macroeconómica dos Estados, deu sobre Hollywood ó incluir nos títulos lugar a unha fúria ideolóxica e prática do filme o nome do guionista Dalton contrária ao estado do benestar, ao Trumbo, que levaba quince anos refu- abandono de investimentos en infraes- xiado en pseudónimos. Ah, o ‘esta- truras básicas e a unha privatización blishment’ non llo perdoou. Kubrick cega das empresas públicas. [www. acabou afastándose da besta, exilián- vieiros.com 20/12/02] // As nosas in- dose voluntariamente. [OCG 14/03/99] quietudes fundamentais seguen a se- [INTERNET] E tamén eles deixaron a las mesmas: a loita pola consecu- rede postal coa arela de ocupar todo o ción dun estado do benestar, que seu tempo nas súas carreiras dentro do temos que dicir que se está tambale- establishment da arte. [www.terra.es ando. [www. vieiros.com 20/12/02] 20/12/02] // Pero, sobre todo, a idea // A crise do Estado do Benestar dunha gran figura que choca co siste- desembocou no novo concepto de

149 Novas palabras GALEGAS

sociedade do Benestar, unha das tralistas e o seu apego a unha idea do expresións máis populares da cal é a Estado español como un estado- terceira vía formulada por Guidens. nación uniformista, hoxe obsoleta, [www.galicia 2010.com 20/12/02] supuxo unha acción política e me- [1991-P] diática centrada no rearmo ideolóxi- co. [www.geocities. com 24/ 05/02] estado-nación sm Unidade política [1979-L] formada por un grupo humano asentado nun determinado territorio cunha estetizado, -a adx Que segue uns pre- autoridade soberana e mais cunha supostos esteticistas ou que atende a orixe étnica, unha lingua e unhas tra- beleza da forma antes que calquera dicións comúns. outro aspecto. [PRENSA] En definitiva as tendencias [PRENSA] “Arde amor” arrinca cunha liberalizadoras, conformadoras de morte pactada entre Lucio e Rosa para mercados mundiais que conviven non vivi-la descomposición da súa con Estados-nación ós que lles custa paixón estetizada, na que se confunde ceder soberanía e chegar a acordos a arte e a vida. [OCG 01/03/00] para a construcción de estructuras [INTERNET] Segundo afirma o direc- que abrangan a aqueles, favorecen o tor da Fundación Laxeiro, Javier Bu- triunfo das teses defendidas polos ján, “non se trata tanto dunha doenza partidos conservadores e poñen en estetizada, o que podería ser unha fri- cuestión a viabilidade dos eixes de volidade, como de provocar unha actuación defendidos ata onte pola reflexión sobre o problema, utilizando esquerda. [TN 23/03/01] // A identi- a linguaxe da arte’’. [www. elcorreo dade da xente exprésase cada vez gallego.es 06/03/02] máis nun ámbito territorial distinto do estado-nación” o que, segundo estilismo sm Tendencia que leva a coi- este autor, conduce (…) [TN dar esmeradamente o estilo, atenden- 01/12/97] // Tan só o Reino Unido do máis á forma có contido das obras parecía apostar pola supervivencia ou producións artísticas, literarias, etc. dos Estados-Nación. [TN 01/07/01] [PRENSA] Esteticamente, “Flores de [INTERNET] (...) xa como Estado- lume” semella recoller o estilismo máis Nación unificador, centralista e asi- perfecto de Ozu. [OCG 01/02/99] milista, figurándose a nación como o [INTERNET] Un dos méritos destas seu corpo ou producto, ente de razón quince fabulacións nas que cada pala- máis ben, desarraizado e negador bra, cada expresión, na liña dese esti- daquelas peculiaridades territoriais lismo esencialista (...) , constrúen un de lingua e cultura, salvo dos estable- universo literario que se converte cidos como canon ou modelo de asi- nunha diáfana alegación contra a cre- milación. [www.uvigo.es 24/05/02] // cente uniformización e a deshumani- A dificuldade conceptual de aceita- zación. [www.xerais.es 06/03/02] // O ción dun estado autenticamente plu- xurado está composto por firmas gale- rinacional por parte das forzas cen- gas entre as que destacan Olga Ríos,

150 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

Pilar Bande, Patricia Avendaño e a etnicista adx Relativo ás teorías que se directora do departamento de estilis- basean na defensa do concepto de etnia. mo da TVG. [www.culturagalega. org [PRENSA] Occidente e o nacionalis- 06/03/02] mo etnicista e xenófobo de Milosevic (...) [OCG 08/04/99] estrés sm Situación en que se atopa al- [INTERNET] Galicia do século XIX co guén que realiza unha actividade moi Rexurdimento que pretendeu promo- intensa ou que está nunha situación vela a categoría literaria, (...) que a moi tensa e complicada que lle provo- opón ao hexemónico «español», eli- ca transtornos de todo tipo, tanto físi- xíndoa por iso mesmo como estandar- cos coma psicolóxicos. te, entre e reivindicación etnicista e a [PRENSA] O camioneiro, que padece indiferencia do poder político. [www. un trastorno adaptativo, cunha reac- eixoatlantico.com 06/03/02] // Este ción mixta de “ansiedade e depre- colectivo propugna asemade “a rebe- sión”, foi hospitalizado como conse- lión da cidadanía contra ETA e a into- cuencia do estrés que sufriu durante lerancia etnicista’’ como “movemento os 21 días nunha prisión marroquí. consciente’’ en favor do Estatuto, a [OCG 03/01/00] // “O estrés (...) que Constitución, a disolución de ETA e a probablemente ocasionaría un xuízo, “asfixia política ós que a apoian’ provoca reaccións fisiolóxicas que [www.elcorreogallego.es 06/03/02] poderían acelerar o progreso da doenza”. [OCG 13/03/00] // Producen alte- etnocentrismo sm Actitude de certos racións na locomoción dos animais, pobos ou grupos étnicos que consi- pero tamén levan asociados Factores deran que eles mesmos e os seus valo- de estrés para os animais que as pade- res culturais son superiores aos dos cen. [OCG 20/03/00] demais pobos. [INTERNET] As poblacións piscícolas [PRENSA] Un vai no coche, alugou un que habitan as augas con regulación taxi particular, un vehículo modelo teñen unha tasa baixísima na súa Moscova, da remesa soviética dos reproducción debido á inhibición anos oitenta, de cando había de todo reproductora (demostrada) provocada e se vivía ben, segundo o noso chofer polo estrés que sofren coas continuas (...), e dedicámonos a deambular baixadas e subidas. [www.arrakis.es polas amplas avenidas da cuadrícula 25/09/02] // Efectivamente a lebre soio urbana, aínda fascinados polo choque emprende a fuga cando é descuberta, de culturas, presa aínda dun etnocen- ata entón, intenta pasar desapercibi- trismo antropolóxico e dun europeís- da, pero en continuo estrés e coa quin- mo desconfiado. [TN 01/02/00] // É ta marcha posta. [www.galeon.com absolutamente necesario romper co 24/05/02] // Máis da metade dos adul- etnocentrismo que nos fai desestimar tos padeceron ou padecen estrés, se- as culturas non occidentais, que teñen gundo a Asociación Española do Estu- unha importancia imprescindible para dio do Estrés. [www.consumer-revista. occidente. [TN 01/10/97] com 24/05/02] [INTERNET] Recoñece-las concep- [1994-L] tualizacións de carácter excluínte e 151 Novas palabras GALEGAS

discriminatorio (androcentrismo, etno- etnocentrista, de imperialista cultural. centrismo e outras) que poidan apare- [www.igadi.org 02/06/04] cer no discurso filosófico das distintas [1977-L] épocas. [www.cesga.es 16/11/02] // O etnocentrismo podémolo definir co- etnodiversidade sf Variedade de mo –unha mentalidade para a que o etnias ou culturas. propio grupo é o centro, e calquera [PRENSA] Etnodiversidade: a garan- outro grupo é valorado en relación tía da supervivencia da humanidade con el–. [www.sgep.org 16/11/02] // e do equilibrio das culturas. [OCG Non se entenda o anterior como defe- 26/11/99] sa do isolamento, do etnocentrismo [INTERNET] Neste momentos en que cultural e da incomunicazón. [www. todo o mundo defende a biodiversida- primeira linha.org 16/11/02] [1977-L] de como aposta para a supervivencia [GX00] do planeta, os autores deste volume queren apostar desde o Finisterrae etnocentrista adx Que centra a aten- románico atlántico pola etnodiversi- ción nos presupostos culturais ou inte- dade como garantía da supervivencia reses do propio grupo étnico sen ter da humanidade e do equilibrio das en conta os demais. culturas. [xornal.usc.es 14/04/03] // [PRENSA] Pero a nosa relativa igno- Fronte a un Estado reduzido cada vez rancia sobre o comportamento e a fan- máis a orde pública, defensa e fiscali- tasía sexuais convértenos en verdadei- dade, con tendéncia a ser mínimo no ros etnocentristas sexuais modernos: social, no educativo, no sanitário… e así, pensamos que a nosa vida sexual máximo no subsídio do privado, do é normal, comprensible e de bo gusto, especulativo e do militar, pode amos- mentres que as preferencias máis... trar-se como movimento de espécie de ¿minoritarias? son percibidas como cara a preservar as culturas tradicio- repulsivas, antinaturais e terribles. nais e a etnodiversidade, sen cair no “integrismo ou fundamentalismo” por [OCG 01/02/00] máis que se compreenda doadamente [INTERNET] A xenofobia é un prexui- como unha sublimazón de seguranza zo etnocentrista que conforma acti- ontolóxica diante da miséria. tudes de antagonismo, rexeitamento, [www.primeiralinha.org] incomprensión, receo e fobia contra [1999-L] grupos étnicos ós que non se pertence. [www.sgep.org 06/03/02] // E co- euribor sm Acrónimo de Europe Inter- mo non somos etnocentristas, lembra- bank Offered Rate (tipo europeo de remos tamén que na relixión afro-bra- oferta interbancaria) que representa o sileira, de base ioruba, a xustiza mani- índice de referencia utilizado para cal- féstase no grande Xangô. [www. obu- cular os xuros dos préstamos hipote- fete.com 02/12/03] // O futuro de Iraq carios. depende en grande medida da celeri- [PRENSA] Os índices Mibor e Euri- dade na instauración da normalidade. bor, os máis utilizados en España A enxeñería institucional peca de para calcula-los xuros dos préstamos 152 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

hipotecarios, rexistraron unha baixada [INTERNET] As moedas de euro e de de catro décimas en outubro. [OCG cen han ter unha cara común para os 17/11/01] // (...) cun interese depen- once e mais unha cara específica que dente dos índices Míbor ou Euríbor. cada un deseñará ó seu xeito (...) [OCG 16/11/01] [www.om-plural.org 24/05/02] // Co- [INTERNET] Euribor, a referencia máis mo eixe central do Sistema creouse o empregada para calcular os emprés- ecu, que foi a unidade de conta da titos hipotecarios a interese variable Unión Europea ata a súa desaparición para a adquisición de vivenda, rexis- definitiva e conversión ó euro. [www. trou unha baixada de dúas décimas o euroaventura.net 24/05/02] // Os once mes pasado de setembro ó situarse no países da zona do euro deixaron atrás 3,236 por cento, co que se establece o ano da introducción do euro, que no nivel máis baixo do ano. [www. resultou un éxito. [www.europarl.es elcorreogallego.es 20/12/02] // O xuro 24/05/02] dos préstamos que sexan outorgados [1996-P] [GX00] con cargo ó fondo de desenvolvemen- to será o correspondente ó Euribor tri- eurobolsa sf Bolsa de valores da mestral máis 0,25 puntos e a comisión Unión Europea. de apertura será equivalente ó 0,50 % [PRENSA] Antonio Zoido tratará temas do seu importe. [www.xesgalicia.org relacionados cos mercados financei- 20/12/02] // Prazo de carencia: 1 ano. ros (…) como a creación da Euro- Xuro: EURIBOR a un ano máis un dife- bolsa. [OCG 26/01/00] rencial de 0,07 puntos. [www.dicoruna. es 20/12/02] eurocámara sf Parlamento da Unión Europea. euro sm Unidade monetaria oficial da [PRENSA] (...) que se beneficiasen de Unión Europea. axudas por paralización da actividade [PRENSA] A Dirección Xeral de Saúde durante mais de 9 meses, mentres que Pública da Consellería de Sanidade in- a Eurocámara votou a favor de supri- tensificará este ano os seus traballos para mir ese requisito. [OCG 16/11/01] diminui-la incidencia de enfermidades e [INTERNET] Ninguén que coñeza un a súa mortaldade e conta cun orzamen- pouquiño Bruxelas pode crer que no to de 6560 millóns (39.426.394,05 consello de ministros da UE (¡que é a euros). [OCG 11/01/99] // A entidade institución que decide, non a Comi- monetaria explica no seu Boletín Men- sión nin a Eurocámara!) se fale de pes- sual de marzo que a depreciación expe- ca. [www.acontrafio.com 26/05/03] // rimentada polo tipo de cambio do euro Estreitamento de relacións entre os nos últimos meses non reflectiu as varia- nosos parlamentos nacionais e o Par- bles fundamentais da economía. [OCG lamento europeu mediante a partici- 10/03/00] // As fábricas de moedas de pación das Cámaras catalana, galega e tódolos países da UE que compartirán a basca nos mecanismos de encontro moeda única terán que producir un total entre a Eurocámara e os parlamentos de 55 millóns de moedas e billetes de estatais. [www.geocities.com 24/05/02] euros ó día. [OCG 20/12/98] // Ó inicio da sesión plenaria, o vice-

153 Novas palabras GALEGAS

presidente da Eurocámara Joan Colom [PRENSA] Isto non exclúe que se nego- dixo que “unha vez máis o odio cego cie algún tipo de compensación (...) que do terrorismo de ETA matou a un ci- podería pasar pola demisión dalgúns dadán da Unión Europea. [www.elco dos eurocomisarios pois nos seus servi- rreo gallego.es 25/09/02] cios detectáronse supostos casos de [1995-P] fraude e corrupción na xestión do presuposto comunitario. [OCG 11/01/99] eurocéntrico, -a adx Dise da ideolo- [INTERNET] Os problemas do sector xía, ou de calquera outro comporta- e a inminente reforma da Organi- mento que considera Europa como a zación Común de Mercado do leite protagonista da historia e da civiliza- que proxecta o eurocomisario de ción mundial. Agricultura, Franz Fischler, lograron o [PRENSA] (...) a Bienal de Kwangju, en que parecía imposible: a unidade. Corea do Sur, un país que está a pegar [www.vieiros.com 06/03/02] // O eu- forte no circuíto artístico na actualida- rocomisario explicou que o anel cen- de, mercé á dinámica económica e a tral das pezas dun e dous euros se un exotismo eurocéntrico de moda, de compón doutros tres metais ademais base neocolonialista. [TN 01/10/97] de níquel, que non se encontra na [INTERNET] Deixando de lado esta capa externa da peza. [www.elcorreo visión desaxustada e eurocéntrica, (...), gallego.es 06/03/02] Caderno de Xapón apunta cara as pro- [1995-P] fundas vetas, de enorme complexidade simbólica, ideolóxica e social, que ali- euroconselleiro, -a s Persoa que cerzan esa estructura chamada Xapón exerce funcións de asesoramento e sitúanos diante dunha tradicionalida- sobre distintos temas relacionados coa de presente nas máis modernas mani- Unión Europea. festacións e que se resiste a morrer. [PRENSA] E a colaboración entre os eu- [www.ctv.es 25/09/02] // Buscamos roconselleiros da rede EURES. [OCG prácticas textuais que, a través da plu- 31/01/01] ralidade e da adopción de diversos ras- [INTERNET] A rede EURES está com- gos diferenciais como valores positivos posta polo conxunto dos servicios nada identidade, deconstrúen as bases da cionais de emprego dos Estados mem- subxectividade e os presupostos ideo- bros da UE, así como os de Noruega e lóxicos do humanismo eurocéntrico. Islandia; oito asociacións transfronteiri- [www. uvigo.es 24/05/02] // O premio zas que reúnen administracións, sindi- Nóbel é eurocéntrico, pero non da catos e organizacións da patronal e, Europa dos pequenos países senón da por último, as primeiras universidades dos grandes países. [www.culturagale- europeas en dotarse cun euroconse- ga. org 24/05/02] lleiro. [www.fundaciongaliciaeuropa. [1988-L] [GX00] org 20/12/02] // A innovación máis importante de EURES radica no feito eurocomisario, -a s Alto/a funciona- de que a rede se basea na cooperación rio/a da Unión Europea que ten atri- de aproximadamente 450 euroconse- bucións equivalentes a dun ministro/a. lleiros repartidos entre as institucións

154 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

anteriormente mencionadas. [www.fun manter reunións cos seus eurodeputa- dacion galiciaeuropa.org 20/12/02] // dos e, conquerir así impulsar esta de- Os euroconselleiros reciben unha for- nuncia. [www.geocities.com 25/09/02] mación de base especial e seguen un [1995-P] [GX00] programa de formación continua organizado pola Comisión Europea. [www. euroescéptico, -a adx Que rexeita os fundacion galiciaeuropa. org 20/12/02] proxectos políticos da Unión Europea ou que se sente escéptico/a respecto a eurodeputado, -a s Deputado/a do eles. parlamento da Unión Europea. [PRENSA] Víñase desangrando nunha [PRENSA] Esta proposta, realizada loita –presidida pola sombra da Sra. pola eurodeputada Carmen Fraga, Thatcher– entre euroescépticos e me- contou cunha ampla maioría e, en nos euroescépticos. [OCG 01/06/97] opinión dos parlamentarios europeos, [INTERNET] Cox obtivo, na terceira a aprobación deste texto mellora votación, 298 votos, mentres que o tamén aspectos como a información socialista británico David Martin con- ós consumidores, o tratamento ás seguiu 237 apoios, e o euroescéptico organizacións de productores. [OCG danés Jens Peter Bonde, da ‘Europa da 03/12/99] // O eurodeputado Daniel Democracia e das Diferencias’, conse- Varela asegurou que onte foi un día guiu 33 votos. [www.elcorreogallego. triste para o dereito internacional xa es 06/03/02] // O apaixonado debate que esta sentencia pode crear xuris- nacional viuse aderezado coa suposta prudencia ó se-la primeira vez que diferencia de criterio de Blair, espe- este tribunal se declara incompetente. cialmente partidario da introducción [OCG 05/12/98] // A dirección do da moeda única, e Brown, máis “eu- Partido Popular de Galicia mantén a roescéptico’’. [www.galicia-hoxe.com oferta realizada o pasado verán ó 18/11/03] [1995-P] alcalde de Vigo para ser eurodeputado. [OCG 20/12/98] eurorrexión sf Territorio que, xunto [INTERNET] (...) Nicolás Redondo con outros, conforma unha entidade Terreros, como a eurodeputada Rosa diferenciada dentro da Unión Europea. Díez ou os alcaldes de Baracaldo e [PRENSA] Tamén os narcotraficantes Portugalete, Carlos Pera e Mikel Ca- aproveitan a idea da eurorrexión, a bieces, Totorika defendeu un partido sabendas de que o aparato policial dos “forte, autónomo, renovado”. [www. nosos veciños dista moito do que exis- elcorreogallego.es 24/05/02] // O eu- te aquí. [OCG 14/12/98] // “(...) e que rodeputado do BNG: Camilo No- serán benvidos proxectos como a cre- gueira, fala e escrebe en galego-portu- ación dunha base de datos para a gués en Bruxelas e Estrasburgo, ou en eurorrexión, medio natural, emprego galego aportuguesado ou en portugués ou cooperación empresarial.” [OCG agalegado, como se quixer calificar. 20/12/98] // Son unha eiva para conse- [membres.lycos.fr 24/05/02] // Con tal guir un eixo verdadeiramente atlánti- motivo, a plataforma dirixeuse a todo- co, capaz de dialogar e importar-ex- los grupos políticos coa finalidade de portar produccións culturais co Norte

155 Novas palabras GALEGAS

de Portugal, mellor artellado, e con ducir unha recuperación importante outras eurorrexións. [OCG 01/02/99] no 2002. [www.elcorreogallego.es [INTERNET] A nós interésanos a eu- 06/03/02] // Os billetes serán idénticos rorrexión por moitos motivos. Un en toda a zona euro; a diferencia das deles é de tipo económico, xa que as moedas, non inclúen unha cara nacio- relacións económicas entre Galicia e nal. Tódolos billetes terán curso legal o Norte de Portugal son cada vez na eurozona. Os deseños simbolizan maiores e hai moitas empresas portu- o patrimonio arquitectónico europeo. guesas que invisten en Galicia e vice- [www.consumer-revista.com versa. [www.ecodixital.com 06/03/02] 06/03/02] // O índice de inflación inte- // As Guías buscan ser unha recopila- ranual da eurozona minguou ata o 2 toria extensa dos recursos medio por cento o pasado mes de nadal, ambientais da eurorrexión. Agradece- consonte os datos provisionais comu- mos a colaboración da Federación nicados onte pola oficina estatística Ecoloxista Galega, que nos forneceu a comunitaria, Eurostat. [www.elcorreo estructura básica e moitos dos contidos. gallego.es 06/03/02] [www.gacetadominho.org 06/03/02] // [1999-P] O Instituto Nacional de Estatística de Portugal e o Instituto Galego de Esta- evidencialismo sm Movemento lite- tística acaban de finalizar a elabora- rario que resalta o evidente da vida ción dun atlas de empresas da euro- cun certo ton irónico. rrexión Galicia-Norte de Portugal. [PRENSA] Nesta mesma liña, Oralmen- [www.vieiros.com 06/03/02] te pola boca (…) afonda nesa mestura [1996-P] explosiva de reality show literario e eurozona sf Conxunto de rexións que absurdo tremendista que, como subli- teñen como moeda de uso o euro. minar epifánico, acaba materializán- [PRENSA] A impresión e cuñación dose no evidencialismo cidcabidiano. deses billetes e moedas comezou xa [TN 01/11/97] en varios países da “eurozona”. [INTERNET] Antes ca eles, e tamén en [OCG 26/12/98] // Wim Duisenberg Alianza Ficción, traducírase xa o evi- destacou que o euro ten un gran dencialismo de Grupo abeliano, nove- potencial de valorización e atribuíu a la de Cid Cabido que saíu do prelo da súa actual debilidade ás diferencias man de El día de los enamorados, unha de crecemento entre a Eurozona e Es- narración de escuros ecos urbanos. tados Unidos. [OCG 03/12/99] // As [www.elcorreogallego.es 06/03/02] // perspectivas para a economía da eu- O autor de grupo abeliano, Xosé Cid rozona seguen empeorando. [OCG Cabido é un dos creadores de ficción 20/11/01] máis singulares do sistema literario [INTERNET] O economista xefe do galego, pai do evidencialismo, o úni- Banco Central Europeo (BCE), Otmar co movemento literario agromado en Issing, consideraba que “hai leves Galicia, como salientaba Antón R. indicios dunha recuperación econó- López. [www.xerais.es 06/03/02] mica na eurozona e que se pode pro- [1993-L] 156 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

extensivizar vt Estender a área de pro- [PRENSA] A “externalización”, a sub- dución agrícola con pouco investi- contratación de servicios con empre- mento de capital ou de traballo. sas privadas, serán algúns dos meca- [PRENSA] Os paisanos queren exten- nismos que permitirán crear parcelas sivizar a agricultura, e os especialistas de negocio co diñeiro destinado á sinalan que non é esa a dirección. [TN sanidade neste país. [TN 01/02/00] 01/12/97] [INTERNET] A progresiva centraliza- [1996-P] ción e externalización de servizos, o peche de oficinas de atención persoal, externalidade sf Fenómeno que se a reducción dos cadros de persoal en presenta cando un individuo ou unha Galiza, etc. están provocando un debi- empresa realiza unha acción que pro- litamento das infraestructurais da em- duce efectos negativos ou positivos ao presa en Galiza. [www.amesanl.org seu redor. 06/03/02] // O informe considera que [PRENSA] Tamén os novos desenvol- a externalización de recursos é outra das necesidades no sector. En España, vementos teóricos da Economía do existen 20 grandes plataformas e 30 Benestar amosan que a innovación ten pequenas, o que dá unha idea da con- fortes externalidades positivas.[TN centración do sector. [www.pegaso. 01/12/97] org 06/03/02] [INTERNET] Os impostos ambientais [1997-L] teñen a súa primeira xustificación na corrección de externalidades nega- extracorpóreo, -a adx Dise daquel tivas causadas pola actividade dos tipo de circulación sanguínea que axentes (a contaminación ou deterioro consiste na canalización do sangue ambiental). [www.usc.es 06/03/02] // cara ao exterior do corpo para ser fil- Estas repercusións derivan das con- trada nun aparello depurador. cepcións perversas da economía neo- [PRENSA] (...) reduce a visibilidade do clásica, entre as que se atopa esa de campo operatorio e esixe un maior que a técnica vai solucionar todos os tempo de circulación extracorpórea. problemas e de que a cuestión ecoló- [OCG 28/02/99] xica é unha externalidade económi- [INTERNET] É un GRD médico que ca negativa. [www. terra.es 06/03/02] agrupa a neonatos con menos de 29 // (...) debe propiciar unha seguridade días de vida do ingreso, cun peso ó xurídica que resolva as incertidumes nacer maior de 2.499 gramos que pre- que o actual concepto de xestión cisaron osixenación extracorpórea de forestal e satisfaga as demandas de membrana. [ww.boe.es 03/01/03] // compensacións económicas cando Litotricia renal extracorpórea. [www. se xeren externalidades ambientais xunta.es 04/05/04] positivas. [www.xunta.es 06/03/02] [1995-L] [1993-L] extradeportivo, -a adx Que non externalización sf Subcontratación garda relación co mundo do deporte. de servizos que fan as empresas ou a [PRENSA] (...) que xa indicou días Administración con outras empresas. atrás que o deber do equipo consistía 157 Novas palabras GALEGAS

en mostrar con profesionalidade, a [PRENSA] “Claro é que o que resulta pesar dos acontecementos extradepor- con máis capacidade de identificación tivos que rodeaban ó equipo co encar- é o traballo exterior, extradoméstico, ceramento de Gil. [OCG 11/01/99] o traballo productivo, do que se obte- [INTERNET] O pagamento do prezo ñen recursos.” [TN 05/04/02] público correspondente ós espectácu- [INTERNET] Este tipo de valoración do los de carácter extradeportivo, que traballo extradoméstico das mulleres non formen parte da programación de pode levar a que se este leva aparella- calquera departamento municipal, das consecuencias negativas para a deberá realizarse na Tesourería Muni- familia se faga responsable só a elas e a cipal cunha antelación mínima de 48 non aceptar que as ditas consecuencias horas. [www.dicoruna.es 11/03/02] // sexan asumidas tamén polos homes. Festivais e espectáculos artísticos de [www.galicia2010.com 11/03/02] // carácter profesional e extradeportivo Sumados o tempo doméstico e extra- 4.000 ptas. por hora de ocupación ou doméstico, as mulleres traballan 9 reserva. [wwwa020.infonegocio.com horas e 13 minutos, mentras que os 11/03/02] varóns 5 horas e 58 minutos. As mulle- [1995-P] res traballan entre 3 e 4 horas máis diárias en labores domésticos, ade- extradoméstico, -a adx Que non mais do seu traballo no espazo pú- garda relación co ámbito doméstico. blico. [www.terra.es 11/03/02]

158 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

facendista s 1 Funcionario/a da Fa- [INTERNET] Debe matizarse que o cenda pública. 2 Persoa que se dedica esforzo fiscal dende o punto de vista ao estudo da Facenda pública. facendístico, e non hai outro, é a utili- [PRENSA] Os nosos políticos, ou vin- zación da súa capacidade de cesión culados con Galicia, ocuparon ese de recursos para fins públicos e ha de Ministerio, dende o inxel facendista medirse relacionando a presión fiscal arousán don Luís López Ballesteros, coa renda por habitante. [www.galicia que saneou a Facenda española, trala 2010.com 18/11/03] // O Estado como Guerra da Independencia. [OCG organización ten establecida unha liña 17/03/00] de xerarquía, e o mesmo ocorre coa [INTERNET] Facendista e político. parte do Estado dedicado a cuestións Alexandre Bóveda Iglesias naceu en facendísticas. [www.usc.es 02/12/03] // Ourense, fillo dun carpinteiro. [www. Rematado o encargo do Estatuto, o an- colegiorosaliadecastro.com 11/03/02] teproxecto foi exposto ó público, so- // Adolph Wagner creu na existencia metido a información e presentado a dunha relación funcional entre o cre- debate. O proxecto de Estatuto de Ga- cemento dunha economía e o crece- licia recollía integramente a problemá- mento relativo do sector público. O tica facendística galega. [www.geoci- progreso social era, para o facendista ties.com 02/12/03] alemán, a causa básica de tal crece- [1978-L] mento, describindo unhas “reaccións en cadea”. [www.usc.es 27/11/03] famoseo sm Conxunto de persoas que [1989-L] adquiren fama polas súa presenza en medios de comunicación. facendístico, -a adx Referido á [PRENSA] Algúns lograron ser referen- Facenda pública. cia imprescindible nisto do famoseo: [PRENSA] (...) sobre todo nas cues- convértense en personaxes enteira- tións facendística e lingüística. [ANT mente televisivos. [OCG 20/03/00] 04/09/98] // Deben ser o punto de par- [INTERNET] A pasarela agarda e hai tida como postulados facendísticos que escoller un bo sito para non perder para o deseño dun modelo de solida- detalle do que acontece. Faltan poucos riedade interterritorial. [ANT 05/11/98] minutos e mentres os encargados de

159 Novas palabras GALEGAS

escenografía fan os últimos retoques, o marcha e cun axuste de contas entre famoseo comeza a aparecer. [www. dous reis da fariña, herdeiros do vello galicia-hoxe.com 18/11/03] // Casposo. amo do fume Don Orlando, que segue Consiste en crear unha personaxe do desde o cárcere atento ós movemen- famoseo barato entre todos, onde os tos do seu negocio de contrabando de xornalistas se van pasando “a pelota” tabaco e haxis, manexado, agora, polo de escritores. [www.ciberlingua.org seu avogado Lito Ferro. [www.unilibro. 18/11/03] // Outros, en cambio, tiveron com 02/06/04] a sorte de recibir educación nun deses [1997-L] [GX00] campus do famoseo que son os programas de telerrealidade: rífanllos, porque fascistización sf Acción de dar carác- é como se fixesen un máster. [www. ter fascista a alguén ou algo. elcorreogallego.com 18/11/03] [PRENSA] Dende hai 20 anos, o fútbol [2000-P] está nun paraíso de fascistización: a escenografía, os cánticos –certos cán- fancine sm Revista, xeneralmente de ticos– as declaracións –certas declara- poucas páxinas, en formato papel ou cións (...). [TN 01/10/97] // Pese a ser virtual, que se dedica a contidos varia- minoritario, hai na sociedade un alar- dos ou monográficos, especialmente mante proceso de fascistización, que relacionados con certo tipo de arte. potencialmente o é aínda máis gracias [PRENSA] Despois participei nun fan- á involución reaccionaria que se cine na escola de Arquitectura. Así se advirte na propia compoñente socio- me meteu o veleno da historieta no política do goberno e do partido no sangue. [TN 01/11/97] [INTERNET] En 1996 conseguiu o pri- poder. [TN 01/03/00] meiro premio da Banda Deseñada [INTERNET] Entre finais dos anos 20 e Galega, ó que seguiron outros moitos comezos dos 30, a fascistización do nacionais e internacionais. Colabora estado español –logo da suba dos habitualmente en revistas de humor e militares ao poder a partir de 1936– fancines, e é fundador da revista La fai que a literatura galega volva esmo- caballada. [www.irindo.com 02/12/03] recer. [www.terravista.pt 11/03/02] // // Rodrigues Fagim, V., O Possibilismo A crise crónica, o crecemento do lingüístico, Radio Rahim Sound Sys- paro, da miseria e todas as eivas da tem s/n (fancine galego-português edi- sociedade, a fascistización crecente tado en Santiago de Compostela) das formas de poder da burguesía, [membres.lycos.fr 18/11/03] etc., desencadean a loita revoluciona- [1997-P] ria do proletariado pola toma do poder político. [www.antorcha.org fariña sf Denominación argótica da 11/03/02] cocaína. [1997-P] [PRENSA] (...) nun desembarco recente de atún branco, farlopa, fariña, fascistoide adx Dise daquilo que se perica, coca. [TN 01/06/99] asemella ás ideas fascistas. [INTERNET] A trama complícase coa [PRENSA] A cidadanía, pese a eses inesperada aparición doutro alixo en acenos fascistoides dos que falaba

160 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

antes, está resistindo esa contamina- maré negra do Prestige está afectando ción ideolóxica moito mellor do que a zonas de importantísimo valor eco- sería de esperar. [OCG 01/03/00] // lóxico, a maior parte delas, zonas pro- Pola súa parte, a portavoz adxunta do texidas e catalogadas polo seu intere- PSE/EE, Rosa Díez, dixo que “o preo- se meioambiental, paisaxístico e fau- cupante deste reagromo fascistoide de nístico. [www.nodo50.org 27/11/03] violencia na rúa é que os violentos // As limícolas son o grupo faunístico (...)” [OCG 10/01/99] máis relevante, tanto pola súa cantida- [INTERNET] Para prever o comporta- de como pola súa presencia ó longo mento dun futuro governo de Lula e o de todo o ano. [www.interbook.net PT hai que determinar a forza neta ou 27/11/03] resultante de tres vectores principais [1992-L] [GX00] (factores de poder): a) os intereses ane- xionistas de Washington a ser realiza- federalización sf Acción de federalizar. das através da ALCA no ano 2005, [PRENSA] Os resultados dos acordos, como parte do proxecto fascistoide da así como das reaccións suscitadas ós Terceira Orde Mundial. [www.galiza mesmos, foron decisivos para a fede- cig.com 27/11/03] // Porque nos ago- ralización do Estado español, e podé- bian co seu constante fachendoso molos sintetizar como segue (...) [TN repiniqueo fascistoide, lúgubre e mor- 01/03/00] // O éxito inicial do Estado tecino como unha cova moura. [www. das Autonomías, desbloqueando a redesescarlata.org 27/11/03] reorganización territorial do Estado e [1997-L] facilitando posteriormente a súa fede- ralización, chegaron (...) a converterse faunístico, -a adx Relativo á fauna. en atrancos para a inaprazable estabi- [PRENSA] (...) co desfrute dos valores lización. [TN 01/03/00] faunísticos representados polas aves [INTERNET] Esta dupla influencia dos que invernan na zona, e pola marabi- nacionalismos europeos e da federali- llosa vista que se obtén dunha boa zación do Imperio apadriñou a formu- parte desta ría. [OCG 20/12/98] // A lación do primeiro obxectivo político riqueza faunística das terras do Grove do Partido Nacionalista, que foi a maior non se atopa só no fondo do mar. autonomía posíbel dentro do Imperio. [OCG 24/01/99] // Feito que se con- [www.igadi.org/texturas 11/03/02] // As verte en vital para poder seguir man- resisténcias a avanzar na federaliza- tendo a riqueza faunística da que ción do Estado, ou mesmo a ceder en neste momento pode presumir o terri- cuestións aparentemente inocuas mas torio. [OCG 28/02/99] de grande carga simbólica como o das [INTERNET] O Estudio de Impacto seleccións nacionais de fútebol, corro- Ambiental que presentou a Xunta é boran esta interpretación. [www.terra unha copia doutro feito para o Muni- vista.pt 11/03/02] // O PCG será cipio de Puebla de Guzmán (Huelva) unha das forzas que participe da ela- e o inventario faunístico refírese ínte- boración do anteproxecto estatutário gramente a especies do Sur Peninsular. desde a perspectiva da defensa da [www.geocities.com 27/11/03] // A autonomia no contexto do Estado

161 Novas palabras GALEGAS

unitário, defendendo pasos graduais [PRENSA] Por mor da xeneralización no camiño da federalización. [www. da autonomía a tódalas rexións, ese uniondopovogalego.org 11/03/02] novo nacionalismo español modúlase [1977-L] dun xeito dual dende o punto de vista político-territorial: por un lado, federalizante adx Dise daquel proceso mediante partidos de ámbito estatal ou modelo político que pode conducir que, sen embargo, adoptan significati- á estruturación federal do Estado. vamente estructuras internas máis ou [PRENSA] Galicia é unha das comuni- menos federalizadas (PP, PSOE, IU); dades autónomas á que máis lle pode por outro (…) [TN 01/03/00] interesar que entremos nun sistema [INTERNET] Checoslovaquia federali- pola vía federalizante. [TN 01/11/97] zouse con pouco xeito. Como resulta- // Despois da presentación do primeiro do, trataron ós moravos e ó seu país borrador, no que se contemplaba unha como súbditos coloniais e como ver- concepción máis ou menos federali- tedeiro industrial de Bohemia e Eslo- zante, (...) [ANT 03/12/98] De feito, vaquia. [www.igadi.org 02/12/03] tanto desde o punto de vista da inci- [1980-P] [GX00] piente oplitización dos procesos de toma de decisión, canto da necesaria felipismo sm Doutrina ou tendencia construcción dun demos europeo, política de pensamento do socialista fronte ó realista modelo confederal, Felipe González, presidente do gober- apúntase normativamente desde os no de España entre 1982 e 1996. seus comezos –de Monnet a Spinelli– [PRENSA] ¿A fin do felipismo? (...) Este cara a un modelo federalizante. [TN é o resumo e a consecuencia do nau- 01/03/00] fraxio do 12-M. [OCG 15/03/00] // [INTERNET] O outorgamento de máis Pola contra, o diálogo sindical do Par- poderes ás rexións, en pagamento á tido Popular gobernante contrasta cos Lega Nord de Bossi, en tanto que lixei- momentos de gran tensión que viviu o ramente federalizante, vén preparan- sindicalismo baixo os primeiros anos do o terreo á reforma presidencialista, do felipismo. [OCG 28/02/99] // O –estandarte doutro socio, a Alleanza socialismo non debe se-lo felipismo: Nazionale de Fini–. [www.igadi.org ata o propio Felipe asinaría iso. A gran 27/11/03] // Reseña das diferentes eta- sombra do pai, tan alongada, acubi- pas da lei que reforma o Estado italia- llou con amor os fillos da esquerda no nunha perspectiva federalizante. (...) [OCG 15/03/00] [www.igadi.org 27/11/03] [INTERNET] Os comités teñen supera- [1980-P] do xa o felipismo e toca-lles bregar agora co Governo Aznar, etapa que se federalizar vt vp Transformar(se) un antecipa dura e difícil pola política Estado ou unha organización política educativa da direita, ben coñecida en en federal, en que as súas partes teñen Galiza desde que o Sr. Fraga colleu a autonomía para tratar certos asuntos xubilación. [www.cafgaliza.tripod.com pero manteñen a unión para outros de 11/03/02] // Don Camilo, recorden vos- interese xeral. tedes, militou no grupo de escritores e

162 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

periodistas conspiradores contra o [TN 01/12/97] // Grupo abeliano é todo felipismo. Aquela conspiración que el un exercicio de deconstrucción foi admitida por Luis María Ansón, narrativa, e éo dende o propio título, publicamente, nun exercicio confesio- expoñente máximo da disolución do nal e de vasalaxe apoteósica. [www. heroe ficcional. [TN 01/03/00] elcorreogallego.es 11/03/02] [INTERNET] Coma noutros lugares en [1996-P] que se viviron experiencias semellantes, entre nós os textos con vocación fibra óptica sf Filamentos de vidro ou de oralidade apareceron antes de que plástico do espesor dun pelo que per- se consolidase a publicación de textos miten transmitir mensaxes en forma de poéticos, e estes antes de que se fixe- feixes de luz. se normal en galego a prosa ficcional. [PRENSA] REE anunciou que está [www.membres.lycos.fr 11/03/02] // renegociando abrir a outras compañí- Pensa nao é unha biografía colectiva as a súa rede de fibra óptica, o que de Sernanselle, o espacio ficcional provocou que os seus títulos elevasen que lle é propio ó autor. [www.xerais. a súa cotización ata os 9,23 euros es 11/03/02] // Unha encarga que lle (1.536 pesetas). [OCG 26/02/00] fixo o Centro Dramático Galego para [INTERNET] Coñecida como cable, a o que só tiña dúas condicións: unha fibra óptica é un soporte de última económica (poucas personaxes) e xeración que permite integrar, por outra conceptual (cun espacio ficcio- unha mesma vía, infinidade de servi- nal común entre Galicia e Portugal). cios de telecomunicacións. [gz.dina [www.culturagalega.org 11/03/02] web.com 27/11/03] // Dentro dos res- [1980-L] pectivos campus, a conexion cos distintos centros sempre é mediante en- filocomunismo sm Tendencia ou laces ATM 155 Mbps ou Fast Ethernet actitude que simpatiza coas ideas do de fibra óptica. [www.seinv.uvigo.es comunismo. 27/11/03] // As últimas xeracións de [PRENSA] O profesor Alonso Montero fibra óptica multiplican a cantidade debrúzase certeiramente sobre (…) a de información transmitida por segun- francofilia e francofobia, a producción do e, tamén, a distancia sen necesida- alófona ou o filocomunismo de Cas- de de rexenerar o sinal. [www.usc.es telao ou do Fole adolescente, entre 27/11/03] moitos outros temas. [TN 01/06/97] [1993-L] [GX00] [1997-P] ficcional adx Relativo á ficción. filoloxismo sm Respecto, excesivo, [PRENSA] Entre os síntomas pódense pola forma de editar os textos de cul- citar, por exemplo, os excesos especu- tura que propón o método filolóxico. lares que padece certa narrativa empe- [PRENSA] De por parte, os libros pre- ñada en confundir literatura con xorna- séntanse nunha edición apta para todos lismo, e que pensa que abonda con os públicos –filoloxismos fóra– e acom- cambiarlle o nome a unha vila galega páñase de fascículos redactados por para convertela nun universo ficcional. diversos especialistas e que deberán

163 Novas palabras GALEGAS

servir de referencia dende xa no estu- [PRENSA] Anxel García Seoane e a dio da nosa literatura. [TN 01/12/97] súa adscrición política procastristra e [INTERNET] Só no século XIX, habería filonacionallista non dixeron nada. que contabilizar a A.B. Fandiño, X.M. [ANT 06/01/97] Pintos, Rosalía de Castro, X.B. Amado e [INTERNET] Sobre a(s) lingua(s), e non V. Lamas Carvajal. Sen embargo, na para recordar que o Observatorio é un segunda metade do século XX a re- órgano autónomo dependente da cepción do texto pasou a ser incautada Administración autonómica e, xa que por un filoloxismo pecho, ficando en- logo, suxeito ó que establece a lexisla- vurullado en prexuízos acríticos e fala- ción vixente a respecto do uso do cias epistémicas que minusvaloraron a galego, senón para poñer de manifes- súa significación e empeceron o seu to que dificilmente vai cumprir os estudio ata hoxe como obra dramática. obxectivos para os que se creou cando [www.lavozdegalicia.es 04/06/04] falla en cuestións tan elementais como que non aplica no seu labor criterios filoloxización sf Acción de filoloxi- básicos sobre contidos, usos e cohe- zar, tendencia que leva a un excesivo rencia lingüística como, por exemplo, achegamento ás fontes escritas e por os elaborados a instancias de institu- extensión referido ao conservaduris- cións tan pouco sospeitosas de filona- mo dunha lingua. cionalistas coma a Unión Europea e [PRENSA] O ILG, o Centro Ramón que serven de base a programas do Piñeiro e a Academia, que cada vez tipo de E-Content. [www. que deron un xiro nos últimos anos foi galego21.org 01/12/03] para unha maior filoloxización. Todo perfecto. Orabén, (…) non vexo por que a Academia ten que dedicarse a finisecular adx Dise daquilo que acon- eses aspectos. [TN 01/11/97] tece na fin dun século determinado. [INTERNET] Prodúcese, de calquera [PRENSA] Hai outras interrogantes maneira que se considere o problema, que incrementan a capacidade seduc- unha excesiva filoloxización do texto, tora e tensa desta finisecular contenda que en todo caso lle resta posibilidades política. [TN 01/10/97] // A película como tal texto literario. [www. ctv.es sitúase nun pazo costeiro da Galicia 11/03/02] // Os perigos sinalados por finisecular. [TN 01/12/97] Antón Figueroa como prototípicos das [INTERNET] A guerra do tabaco unha literaturas en lingua de diferencia fren- novela policíaca, pero tamén unha te as de lingua homoxeneizante, (entre reportaxe, unha foto de familia corleo- outros: folklorización, arqueoloxiza- ne atlántica e finisecular. [www.xerais. ción, poetización, inferior “apertura” es 11/03/02] // A defensa da muller na da polifonía da obra, filoloxización,... sociedade finisecular galega, a recu- [www.ctv.es 11/03/02] peración da lingua ou a necesidade da [1997-P] redistribución das riquezas son algúns dos temas que abordaba este xornal. filonacionalista adx Dise daquilo ou [www.culturagalega.org 11/03/02] // daquela persoa que mostra simpatía ou Da man de diversos personaxes nos achegamento ás ideas nacionalistas. que, nalgunha medida, a sociedade

164 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

finisecular está representada, Fran fisicidade sf Calidade do que repre- Alonso ofrécenos unha visión propia e senta o material ou físico. moderna da tolemia, desa tolemia [PRENSA] Esa recorrencia de xestos, próxima e contemporánea que a todos imaxes, analoxías e mesmo sensa- nos roza. [www.vieiros.com 11/03/02] cións é, sen dúbida, un dos maiores [1982-L] problemas desta tendencia dramatúr- xica baseada na deconstrucción e na fiscalidade sf Conxunto de impostos fragmentación, a renuncia á lineali- ou cargas fiscais. dade e a defensa da fisicidade. [TN [PRENSA] Os albaneses contarían 12/01/97] cunha fiscalidade propia e con órga- [INTERNET] Foi Grotowski un dos pri- nos de poder autónomos ós niveis meiros en traballar cos actores case en lexislativo, executivo e xudicial. [TN coiros, para mostrar e potenciar a súa 01/02/99] // O ministro engadiu que fisicidade, para que os corpos en tran- os agricultores se verán tamén benefi- ce iluminasen o escenario, cunha luz ciados pola decisión do Ministerio de propia ben semellante á que despren- Economía e Facenda de reducir dun 9 dían as figuras de Zurbarán. [www. a un 7 por cento a fiscalidade do gasó- ctv.es 11/03/02] // O obxectivo da súa leo, o que suporá un aforro de 2400 intervención non se sitúa, por conse- millóns de pesetas. [OCG 10/03/00] // guinte, nin na fisicidade das súas pe- Os plans do PP obedecen ó modelo zas nin, en menor medida, na espa- de reforma tributaria dominante nos cialidade da que estas participan. países da OCDE na actualidade e res- [rotesa.net 27/11/03] ponden ós trazos da competencia fis- [1984-P] cal internacional: (...) e meirande peso na fiscalidade indirecta. [TN 23/01/01] [INTERNET] Criar no marco do Grupo flax sm 1 Chamada de atención para de Traballo de fiscalidade e financia- focalizar a atención do receptor/a. 2 mento público xa constituido unha Programa informático que permite equipa de estudo dos sectores estratéxi- crear animacións complexas. cos (...) [www.geocities com 11/03/02] [PRENSA] Dende os flaxes consumis- // A nova fiscalidade debería favorecer tas do pop, o fume do cine negro de as funcións sociais e ambientais dos serie B, o jazz (…), desenvolve un montes veciñais, como defende a repertorio sempre desenfadado e ico- Organización Galega de Comunida- noclasta. [TN 01/11/97] des de Montes (OGCM). [www.ctv.es [INTERNET] Son flaxes de ‘O río ten 10/03/01] // As condicións de vida mans’, a curtametraxe gañadora da fixéronse máis difíciles por mor da gala dos premios Agapi, con cinco tro- decadencia da industria rural domésti- feos. [www.vieiros.com 05/06704] // ca (...) primordial para as febles eco- Por certo, a web do 061 ten dous fla- nomías labregas afectadas por unha xes encadeados que tardan en abrir fiscalidade máis gravosa que no Antigo non menos de 30 segundos, se tes o Réxime. [www.web.usc.es 10/03/01] pluguín. [www.astuasbalas.blogspot. [1996-P] com 06/06/04]

165 Novas palabras GALEGAS

flexibilización sf Acción de facer fotobienal sf Exposición de fotografía máis flexible. que se realiza cada dous anos. [PRENSA] Tampouco se albisca a [PRENSA] (...) acollen até o 20 de flexibilización anunciada (...) [ANT Decembro as mostras da VIII edición 10/09/98] de Fotobienal. [ANT 05/11/98] [INTERNET] Unha flexibilización e [INTERNET] Tras a súa presentación unha reforma do Protocolo de Quioto na Fotobienal de Vigo presentouse no para incorporar a Estados Unidos e ós Museo do Pobo Galego en Santiago países en desenvolvemento sería unha de Compostela, Encontros da Imagem forma de evita-la escalada nas emi- en Braga. [www.cefvigo.com 11/03/02] sións de CO2. [www.elcorreogallego. // É a Fotobienal, un evento que cumes 20/12/02] // Flexibilización do calen- ple a súa novena edición deixando dario e horario para os novos escolares. atrás un século marcado polas guerras [www.elcorreogallego.es 20/12/02] // e que serviron de triste marco para Por iso as traduccións ó galego teñen que a fotografía fixese os seus primeros un dobre obxectivo: por unha parte esbozos na denuncia social. [www. serven para nos dar a coñecer literatu- culturagalega.org 11/03/02] ras e culturas alleas, pero por outro [1984-P] son un instrumento de creación de lingua que contribúe á ampliación do fotobiografía sf Historia da vida dunha léxico, á flexibilización da sintaxe, en persoa narrada por medio de imaxes. definitiva ó medre da lingua. [www. [PRENSA] (...) Pilar Rus ademais da uvigo.es 20/12/02] fotobiografía, preparada por Allegue e [1981-P] [GX00] Víctor Freixanes para Xerais. [OCG 03/12/99] fly sm Acción espectacular propia do [INTERNET] A serie de “Fotobiogra- balonmán que consiste en colgarlle o fías” de Xerais é unha colección excep- balón a un compañeiro/a para que cional. En cada un dos volumes reu- este tire a porta desde o aire. niuse material fotobiográfico, a maior [PRENSA] E como colofón, a un minu- parte inédito, sobre cada unha das figu- to do final, Cavar conseguiu marcar un ras homenaxeadas no Día das Letras fly a pase de Garralda que puxo ó Galegas, dende 1989. [www. xerais.es público en pé e que serviu para des- 11/03/02] // Unha actriz de fama inter- pedir unha liga de oitavos de final da nacional, que acadou o éxito nos esce- Liga de Campións. [OCG 01/11/99] narios de París. Os premios do teatro [INTERNET] Cando o marcador tivo galego levan o seu nome. Coñécea unha diferencia de dezaseis goles, os mellor nesta fotobiografía. [www.cul teucristas permitíronse facer xogadas turagalega.org 11/03/02] // A fotobio- espectaculares, como por exemplo, grafía do egrexio doutor, un esbozo da unha rosca de Martín Domínguez, un súa figura feita polo seu fillo, Juan “fly“ entre Jordi Fernández e Jensen, e Blanco, marca o ecuador do anuario unha media volta de Rajic. [web.jet. con interesantes apreciacións. [www.el es 22/12/02] correogallego.es 11/03/02] [1996-P] [2000-P] 166 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

fotoxornalismo sm Parte do xornalis- 01/10/97] // (...) xusto cando o fraguismo que se centra na realización das mo se desactiva ó perder poder e reportaxes fotográficas. capacidade de control o seu creador [PRENSA] Novos retos de fotoxorna- natural (...) [TN 01/11/97] lismo, a debate en Santiago nun foro [INTERNET] Hai que trocar radical- no CCG. [OCG 02/12/99] // O Museo mente a nosa realidade social e cul- do Pobo Galego, de Santiago de tural. Hai que actuar contra o fascis- Compostela, acolle dende hoxe e ata mo asasino, contra a mafia da cultu- o vindeiro día 18 de decembro a ra, do emprego, da relixión... Accións novena edición da exposición Galicia concretas xa, paremos o fraguismo. en Foto, a máis importante mostra de [www.foros.hispavista.com 11/03/02] // fotoxornalismo de Galicia. [OCG Verdo dos “estados de excepción”, 03/12/98] cómpre dicir, e dicilo tan alto como se [INTERNET] Gabriel Tizón desenvolve poida, que o fraguismo ten sometida a súa actividade fotográfica en dúas Galicia a un estado de excepción men- facetas, o fotoxornalismo a fotografía tal dende hai tempo. De propaganda e experimental. [www.culturagalega.org intimidación. Tal é a política deste go- 11/03/02] // En catálogos individuais berno que manexa as institucións co- coma os da Casa da Parra vén amosan- mo un patrimonio privado, que gober- do Caramés un traballo que, se ben na como un secta, e que ten o país nun inicio apostou por unha certa nunha situación de total stand by, nun visión do fotoxornalismo en branco e patético estado de propaganda, de con- negro (...) [www.elcorreogallego.es fusión surrealista dunha realidade pro- 11/03/02] // O tema será relativo a blemática cunha ficción fantasiosa. Galicia, e as copias deberán entregarse [nucamais.vieiros.com 03/06/04] sen ningún tipo de montaxe ou enmar- [1997-P] que, en cor ou branco e negro e inscri- biranse no ámbito do fotodocumen- fraguista adx Relativo ou pertencente talismo, fotoxornalismo ou reportaxe a Manuel Fraga Iribarne ou á súa ide- en xeral. [www.dicoruna.es 11/03/02] oloxía. [1996-P] [PRENSA] A secretaría do partido fraguista di que a crise da dereita en fraguismo sm Doutrina ou tendencia Redondela (…) [ANT 20/09/98] política de pensamento relativa ao [INTERNET] A noite do 21 de Outubro presidente do goberno de Galicia confirmouse a continuación do réxime Manuel Fraga. fraguista na Galiza. Van 12 anos e ago- [PRENSA] (...) vai administrar a agonía ra unha renovación para outros 4 máis. do fraguismo, algo que sen dúbida Manuel Fraga acadará finalmente o seu amortecerá aínda o autogoberno e a grande soño: perpetuarse no poder. democracia en Galicia, que andan á [www.bulletim.tripod.com 11/03/02] deriva. [TN 01/11/01] // O fraguismo [1996-P] soubo en cambio facer ben outro tipo de política, malia chocar cos máis ele- freelancer sm Profesional que traballa mentais principios democráticos. [TN pola súa conta, independentemente. 167 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Decidiu que, mellor abura- dos frontistas. Non obstante, o cabeza ca-los cimentos que soportan as pisa- de lista do PSOE, Jaime Vázquez, pre- das de Lois Castrillo desde dentro ca cisou que os socialistas demandan desde o incerto labor do freelancer unicamente que se anulen os 105 emboscado nas aforas do torreón votos do PP das papeletas non oficiais. municipal. [OCG 26/11/99] [OCG 02/12/99] // …Vázquez non [INTERNET] Contra do que viñan perde o tempo en disputarlle a parce- declarando a nivel de intencións os la moderada dese espacio ó BNG, e responsabeis das productoras, o ulti- menos nunha etapa de fortaleza espe- media apenas si consegue despegar da culativa da organización frontista. man das estructuras convencionais [OCG 05/12/98] // HB xurdiu no seo –tres CD-ROM, tres páxinas web– do denominador Movemento de mentres que emerxe como máis repre- Liberación Nacional do Pais Basco, sentativa neste eido a modalidade fre- impulsado por ETA no contexto dunha elancer, de encargo directo e, polo acción política de corte “frontista” momento, de difícil cuantificación. que tradicionalmente combina unha [www.usc.es 27/11/03] // Ademais hai cuádruple estratexia. [OCG 26/02/00] freelancers que traballan en cuestións [INTERNET] O portavoz do BNG, Xosé concretas. Ten que haber moito amor, Manuel Beiras, afirmou hoxe que deci- traballar tódalas semanas, saíndo a diu renunciar a “proxectos persoais” e miúdo á media noite. [www.cultura non presentarse de novo á portavocía galega.org 01/12/03] nacional para avanzar no proxecto polí- tico nacionalista e “non para abrir unha frigorista sm Técnico/a en instalacións frigoríficas. competición interna polo poder” dentro [PRENSA] Constante Permui, frigorista da organización frontista. [www.gali do conxelador Roberta. Responsable cia-hoxe.com 27/11/03] // Por iso, aca- de que o peixe chegue inmaculado de dar o consenso sobre o seu novo rol na Sudáfrica a Vigo, ben conxeladiño nas formación frontista “non foi unha balsa cámaras de frío. [TN 01/02/99] de aceite porque o BNG é un organis- [INTERNET] Para obte-lo carné promo vivo’’, sobre todo porque choca coa fesional de instalador conservador- función do portavoz nacional, que, reparador frigorista deberá presentar á segundo definiu Beiras, “era virtual- Xunta de Galicia a correspondente mente un presidente e un dirixente da solicitude de autorización. [www. Executiva’’. [www.galicia-hoxe.com xunta.es 11/03/02] 27/11/03] // A adaptación máis lenta ó [1990-L] contexto autonómico foi a do nacionalismo que se deu en chamar frontista. frontista s 1 Persoa que milita nunha [www.agrileira.com 27/11/03] fronte política, conxunto de partidos [1991-L] que se unen para realizar unha acción política determinada. adx 2 Referido a funcionarizar vt vp 1 Converter(se) unha fronte política. en funcionario/a do Estado. 2 Asimilar [PRENSA] Os representantes da CNG e as condicións de traballo dos funcio- do PSOE sumáronse a estas peticións narios/as do Estado.

168 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Cando todos nos converte- // 180 economistas veñen de asinar un mos en funcionarios a cultura tamén manifesto declarando esgotado o mo- se funcionariza. [ANT 16/01/97] delo neoliberal baseado na especula- [INTERNET] Oficina rehabilitación de ción financeira, o fundamentalismo do vivenda: 1 Técnico de Xestión (a fun- mercado, as políticas monetaristas, o cionarizar e extinguir en cadro de despedimento libre, propoñendo máis laborais) [www.dicoruna.es 11/03/02] economía real, máis papel do Estado, // Recadación municipal (a funciona- máis emprego estable, máis deman- rizar e amortizar): 2 auxiliar de re- da,... [www.h-debate.com 27/11/03] cadación de 1. [www.dicoruna.es [1990-L] [GX00] 11/03/02] // Peón; 34; V; Praza cuberta con persoal “indefinido” ou tempo- fundamentalista adx Relativo ou per- ral, segundo definicións constan na tencente ao fundamentalismo. memoria e no cadro anexo. Prazas pa- [PRENSA] Ás 11:55 horas toma o con- ra funcionarizar, segundo memoria. trol un comando de presuntos separa- [www.inorde.com 11/03/02] tistas caxemires dun grupo islámico fundamentalista. [OCG 02/01/00] // O fundamentalismo sm Interpretación ruído fundamentalista, dun ou doutro literal e completa, sen discusións nin signo, ameaza con devolver o debate matizacións, dun texto orixinal, espe- verbo do ser ou deber-ser do Estado cialmente relixioso. español a escenarios políticos que [PRENSA] Nesta gravación de Mau- parecían superados, a unha sorte de rizio Pollini (…) reúnense catro das guerra de relixión entre os ortodoxos obras máis significativas escritas para da Biblia constitucional –última trin- piano neste século: (…), a 2ª Sonata cheira dogmática da unidade da de Boulez, paradigma do fundamen- nación española– e os herexes de toda talismo serial, as variacións de caste. [TN 01/03/00] Webern, e os tres movementos de [INTERNET] De todos os xeitos o Petruchka de Stravinsky. [TN 01/11/97] grupo de presión fundamentalista reli- // Coido que isto pode ser un antídoto xioso nos EE.UU. ten un apoio masivo conveniente contra os temibles ovos (senadores incluídos) e acceso a fon- de serpe de calquera fundamentalis- dos económicos ilimitados. [www. mo. [TN 01/03/00] edugaliza.org 27/11/03] // “Detrás de [INTERNET] A actual situación política cada gran home hai unha gran de fundamentalismo agresivo e milita- muller”. Esta frase nunca me gustou, rismo presenta un serio risco para os por excesivo machismo, pero é certo dereitos humanos das mulleres ao lon- que moitas veces as mulleres dos per- go do mundo. [www.andainamulleres. soeiros públicos exercen un importan- org 27/11/03] // Un rexeito a tódalas te labor na sombra, como é o caso de formas e sistemas de dominación e de Ana Botella, fundamentalista tamén discriminación, patriarcado, racismo, ela onde as houber. [www.acontra clasismo e fundamentalismo relixioso fio.com 27/11/03] // É preciso evitar, de calquera crenza, entre outros. por exemplo, a caracterización siste- [www.consultaeuropea.org 27/11/03] mática como fundamentalista dunha

169 Novas palabras GALEGAS

única e determinada opción relixiosa. ción imparable, unida ós sons máis [www.xornalistas.com 27/11/03] futuristas do momento, pop mextura- [1995-L] [GX00] do con funky, tradición mesturada con vangarda. [www.zoumarecords. com funky sm Variedade do jazz moderno 27/11/03] // De todas formas, puxé- caracterizado por un ritmo moi sinco- ronnolo fácil; a súa combinación pado que ten unha grande influencia funky-thrash (así o definiron eles mes- do rock e da música disco. adx Rela- mos) non deixa indiferente. [www. tivo a ese estilo de música. simil.com 27/11/03] // Ar fresco e [PRENSA] Ela gusta do funky, do pop, moita luz desde as profundidades dun dos sons norteafricanos e dos brasilei- país húmido e gris. Un concerto sor- ros. [OCG 14/03/99] // (...) inclúe ta- prendente e de alta calidade, libre e mén un substancioso instrumental de despreocupado, no que tradición, aire funky, que foi escrito polo baixis- evolución, vangarda, jazz, rock, funky, ta do grupo. [OCG 28/02/99] // Ela folk,... son tan só materiais para a canaliza a receita sonora da banda construción deste edifício sonoro con espírito melancólico e ledicia que está no máis alto nível da funky. [OCG 02/01/00] arquitectura musical de Galiza. [INTERNET] En cada un dos seus tra- [www.ctv.es 27/11/03] ballos pódese apreciar unha evolu- [1995-P]

170 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

galeguización sf Proceso que consis- galerista sm Persoa que posúe ou xes- te en converter a lingua galega no tiona unha galería de arte. idioma principal para a realización de [PRENSA] Os artistas e os galeristas, a determinadas actividades. través da Federación Europea de [PRENSA] (...) que ben sabe que cal- Galerías de Arte (FEAGA), elixiron o quera galeguización e imaxe de ano- marco da feira para solicitarlles ó vación pasaría polo seu relevo. [TN Goberno español e ó europeo a 01/12/97] // A galeguización da reducción do IVE ó sete por cento Universidade sempre foi un postizo. para as transaccións de obras de arte [ANT 18/06/98] // En consecuencia, a [TN 01/03/00] verdadeira galeguización da socieda- [INTERNET] Un galerista aposta por de só será posible o día que o un pintor sempre e cando a marxe de Goberno galego (...) [OCG 31/01/99] beneficio sexa interesante. Imaxina [INTERNET] Desde entón, solicitamos que tivese que asumir un gasto así. a elaboración dun proxecto de gale- [www.elcorreogallego.es 11/03/02] // guización do ensino, participamos na Desde puntos de vista variados, gale- redacción dun modelo para a norma- ristas, críticos, coleccionistas, conser- lización lingüística do ensino que foi vadores, abriron un diálogo co públi- presentado ante o goberno e enviado co e unha reflexión sobre a complexi- aos centros de ensino para o seu estu- dade da fotografía actual. [www. do, fixemos campañas informativas e cgai.org 11/03/02] sensibilizadoras mediante cartaces, trípticos ou pegatinas animando a uti- [1995-P] lizar o galego nas aulas ou informan- do sobre a lexislación vixente. [www. gardamallas s 1V. gardarredes.2 Por amesanl.org 27/11/03] // Ás veces extensión, persoa que ten como come- pode dar a impresión de que, en ter- tido evitar ou minimizar problemas. mos xerais, os servicios municipais [PRENSA] “Manuel “”P.P.”” Pérez, gar- teñen traballado moito cara adentro damallas olívico que prometía conver- dos concellos, na galeguización dos terse nun muro infranqueable, pero impresos, e pouco cara fóra, na socia- que nestas últimas temporadas deixou lización. [www.vieiros.com 27/11/03] escapar moitos puntos na casa.” [TN [1977-L] 01/10/97] // Co empate no marcador,

171 Novas palabras GALEGAS

os xogadores de Víctor Fernández gardarredes quédalle curta e fai gol. continuaron o seu acoso ó garda- [OCG 24/01/99] // Tras erra-lo penalti mallas do Mallorca, Roa. [OCG o Villarreal, os valencianos recobraron 17/01/99] // (...) nunha oportunidade o ánimo e lanzáronse con ambición inmellorable que abortou o gardama- cara á portería de López Vallejo, para llas Prats. [OCG 14/03/99] bate-la meta do gardarredes navarro. [INTERNET] A reanudación deixou [OCG 13/03/00] ver as posibilidades andaluzas e os [INTERNET] Un mal despexe da de- puntos puideron voar da casa se fensa local no minuto 29 foi recollido Songo’o non rexeita un penalti lanza- polo equipo galego e nunha parede do por Finidi que o gardamallas entre Djalminha e Ziani, éste plantou- cometera sobre Denilson tras gran se so ante Juanmi e logrou bati-lo, a xogada do brasileiro. [www.depor pesar de que o gardarredes zaragocis- campeon.com 27/11/03] // Apenas ta tocou o esférico. [www.depor.com sobrepasado o minuto 20 de xogo,o 27/11/03] // Gardarredes busca equi- hispano- brasileiro Donato, verdugo po: gardarredes de 19 anos ofrecese a dos turcos en Trabzon, mandaba un probar a calquer equipo interesado. misil dende 35 metros o saque dunha [www.xesnet.com 27/11/03] // Un falta que se colaba por toda a escua- gardarredes era tan malo que os seus dra da porteria do bo gardamallas compañeiros lle dixeran que si lle forasteiro. [euro.futbal.org 27/11/03] // metían máis de dez goles, íano fusilar A fichaxe de Rustu, que foi acordada e (obviamente era unha broma). [www. anunciada por Joan Laporta durante a galicia-hoxe.com 27/11/03] campaña electoral, non será cara para Sin. gardamallas. o Barcelona posto que o gardamallas, [1995-P] [GX00] de 30 anos, quedaba libre por con- cluír contrato co Fenerbahçe turco, gasista adx Relativo ou pertencente ao onde o xogador militou as últimas dez gas. temporadas, tras iniciar a súa carreira [PRENSA] “(...) por estar participada no Orduspor e o Antalyaspor, tamén por Gas Natural e Repsol, conseguimos do campionato turco. [www.galicia- captar recursos externos á nosa comu- hoxe.com 27/11/03] nidade cando non hai posibilidade de [1995-P] obtelos nas capitais ou concellos onde temos previsto desenvolver a nosa acti- gardarredes s Xogador/a que, en vidade gasista”. [OCG, 25/01/00] // determinados deportes, se sitúa diante Respecto do acordo con Gas Natural, da portería para evitar que o equipo explicou que tanto Endesa como a contrario marque un tanto. empresa gasista seguen proporcionan- [PRENSA] A xogada comezou cun do información (...) [OCG 17/12/98] // balón que entrega Clotet ó seu garda- Ó remate da súa intervención nas rredes e este incomprensiblemente xonadas “A liberalización do mercado lánzao ós mesmos pés de Mauricio. gasista español”,(...) [OCG 17/12/98] [OCG 14/12/98] // (...), fai un mal pé [INTERNET] Sen embargo, Folgado Víctor á hora de cederlle o balón, ó aclarou que esta posibilidade –incluída

172 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

nun conxunto de reais decretos sobre espectador/a diante de fondos de a plena liberalización do sector eléc- cores vivas e brilantes, con fondos de trico e gasista que se aprobarán tamén rechamante purpurina asistimos a hoxe no Consello de Ministros– non representación dunas novas e deca- será utilizada “en masa” polos con- dentes “odaliscas”. [xornal.vigo.org sumidores. [www.elcorreogallego.es 27/11/03] // Malia ó seu halo de gla- 27/01/03] // Finalmente, o Consello de mour, revistas científicas de primeira Ministros aprobará un Real Decreto orde aválano como unha opción que fixa unha suba media do recibo aconsellable para quen busca alterna- da luz do 1,69 por cento, así como tivas no exercicio preventivo, e nos outros sobre metodoloxía de tarifas e Estados Unidos e no Reino Unido de escollebilidade nos sectores gasista forma parte das terapias de rehabilita- e eléctrico, con obxecto de que entren ción. [revista.consumer.es 27/11/03] // en vigor o 1 de xaneiro do 2003, coin- Co estilo propio dunha muller fatal, cidindo co inicio da liberalización to- Gutiérrez é puro cinema negro, puro tal do mercado. [www.elcorreogalle glamour Mata Hari. [www.crtv.es go.es 27/01/03] 27/11/03] [1996-P] Var. glamur. [1990-P] glamour sm Encanto ou atractivo normalmente relacionado co mundo da glamouroso, -a adx Que ten glamour. moda, o cine ou a música. [PRENSA] “Unha aposta estética liga- [PRENSA] A ironía e o glamour son os da ó período de entreguerras do que alicerces sobre os que Ramón Padín se extraen as referencias máis femini- constrúe as súas “Imaxes do nadal”, nas e glamourosas.” [OCG 26/02/01] un conxunto de debuxos altamente [INTERNET] (...) que a xeración de estilizados que recollen unha das millóns de dólares na actividade mais observacións tradicionais deste pintor glamourosa queda para (...) [www. outrora expresionista: a muller. [OCG galizacig.com 22/12/02] // E novamen- 01/02/00] // Falouse moito do pulo te, dos seus voluminosos e xenerosos que xa están tendo as películas nas peitos se nutrían senadores e deputa- que a importancia está no argumento, dos, o presidente e os seus amigos, e non só nos seus efectos especiais ou profesores, xornalistas e avogados; no glamour e nas estrelas que as pro- pero, esta vez non na facenda centroa- tagonizan. [TN 01/06/97] // Entón vino mericana senón no glamouroso centro claro, aquel relambido arxentino que do poder mundial: en Washington. tanto sabía de “glamour” estaba alí [www.galizacig.com 27/11/03] // Esta para me dar unha lección. [OCG foi a ultima frase que me lembro de 24/12/98] ouvir o Selim, meu amigo de longa [INTERNET] Camino Vidales pinta data, acompanhou-me nas piores cadros onde os seus personaxes mer- recaidas da minha vida, Selim o gla- gúllanse nunha atmósfera de glamour mouroso (...) Selim. [cheirapeixe.blogs e ambiguidade manifesta, son figuras pot.com 27/11/03] de tons apastelados que se ofrecen ao [2000-P]

173 Novas palabras GALEGAS

glamur sm V. glamour. // O método de achegamento ó pro- [PRENSA] Outros coma Roberto Ve- xecto pretendeu non aferrarse a nin- rino ou Gene Cabaleiro seguiron gunha, en concreto, das teorías exis- afianzándose no mundiño do glamur tentes sobre intervención en edificios e das pasarelas, arriscando en publici- antigos, senón coller aquela máis con- dade e márquetin. [TN 01/02/99] // veniente para cada fragmento do pro- Nada que ver co glamur das pasarelas. blema, todo iso sen perde-lo control O pensamento neoliberalista e a da globalidade do edificio. [www.ur corrección política estanse cebando ban-vigo.com 27/01/03] neste sector. [TN 01/02/99] [1981-L] [INTERNET] Tanto Sanxenxo e tanto glamur para que o rostro coñecido globalización sf Acción de darlle a sexa Francis Lorenzo. [www.elcorreo algo carácter global, actualmente rela- gallego. es 22/12/02] // ¿E cres que xa cionada coa dinámica política e eco- se pode comezar a falar dun star-sys- nómica mundial. tem, con goyas e todo? ¿Ou aínda nos [PRENSA] ¿U-los os líderes que todo faltan ferrados de glamur? [www. pobo necesita como incitadores, crea- vieiros.com 05/06/04] // Imperaba dores e mediadores entre os exércitos entón un arquetipo sexual flaco que, da globalización ou do pensamento na vila de Celavella, encarna a far- único? [TN 01/02/99] macéutica Inés, tan engaiolada co gla- [INTERNET] Malia todo ás paladíns da mur de París. [www.lavozdegalicia.es globalización asegúrannos que ó abrir 01/06/04] os mercados ó comercio mundial obte- remos un crecemento maior a tódolos globalidade sf Relativo ou pertencen- niveis, sen embargo a realidade amósa- te ao global, ao total. nos que o país de maior crecemento [PRENSA] Manuel Rivas comentaba económico no mundo é China pese a nestas mesmas páxinas que existe un ser a economía máis pechada. [www. gran dinamismo nun certo sector da geocities.com 22/12/02] // Renegamos sociedade, pero que unha parte de da globalización neoliberal e defende- Galicia (…) está por detrás neste sentimos a solidariedade internacional. do e que iso frea a globalidade. [TN [www.redesescarlata. org 22/12/02] // 01/11/97] Porque as multinacionais, beneficiarias [INTERNET] O factor político, concre- económicas exclusivas da globaliza- tado neste caso na posición que os ción co paraugas político-militar do poderes públicos da comunidade Estado (único) imperial, necesitan autónoma adopten respecto da inte- refeudalizar o planeta. [www.redeses gración ou desintegración da globali- carlata.org 22/12/02] dade do seu territorio, isto é sen es- Sin. mundialización. quecemento ou con esquecemento de [1981-L] [GX00] amplos espacios territoriais en dificultades se se atende a realidades emer- globalizador, -ora adx 1 Dise do que xentes ou xa operantes na actualida- considera diversos aspectos en conde. [www.galicia2010.com 27/01/03] xunto. 2 Relativo á globalización. 174 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] As axudas económicas á [INTERNET] Os profesionais dos agricultura e á pesca, que corren o medios públicos xa advertiramos serio risco de voar arrastradas polo sobre a gobernamentalización infor- ciclón de liberalismo globalizador que mativa antes do Prestige, pero a marea ameaza con desmantela-lo sistema foi moito máis elocuente cas nosas europeo de subvencións a sectores en denuncias previas. [especiais.vieiros. crise. [OCG 02/12/99] // (...) e a canto com 27/11/03] // O excesivo peso da o subcomandante Marcos lle confesa a información das instancias oficiais Vázquez Montalbán que configura o –información xerada pola administra- mundo zapatista alí e aquí: “as nosas ción autonómica, administracións razóns invadiron o mundo, e convér- municipais e deputacións, goberno tense en cada lugar na denuncia do autonómico, gobernos locais,...– con- espello trucado do final feliz da histo- duce a unha oficialización e a unha ria, da globalización á medida dos glo- gobernamentalización dos medios nos balizadores”. [TN 01/02/99] // A pre- distintos ámbitos, a pesar dalgúns sión globalizadora, sen embargo, ino- intentos por combatela con iniciativas cúlanos infeccións contrarias en xirin- para abrirlle novas ventás á sociedade. gas de ouro. [OCG 07/03/00] [www.consellodacultura.org 27/11/03] [INTERNET] (...) ata ben entrado o século XX, tamén por unha subsidia- golpista adx 1 Referido ás persoas ou riedade clara en relación con outros ás ideas que defenden un golpe de espacios epistemolóxicos (etnográfi- Estado como forma de intervir na polí- cos, políticos, sociolóxicos, crítico-li- tica dun determinado país. s 2 Persoa terarios,...) ou no mellor dos casos que dá ou tenta dar un golpe de pola integración nun humanismo glo- Estado. balizador de saberes (o ilustrado Mar- [PRENSA] Felipe González lanzou tín Sarmiento é representativo desta unha acusación moi directa contra o actitude). [www.ctv.es 13/02/03] // E actual conselleiro en funcións de todo apunta a que un futuro globaliza- Cultura e Comunicación, Jesús Pérez dor e mundializador fará necesaria Varela, no que tentou descubrir supos- unha Historia transnacional. [www.h- tas querencias golpistas. [TN debate.com 13/02/03] 01/11/97] // Intervención na rádio o 11 [1977-L] de Setembro de 1973 desde o Palacio da Moneda, asediado polas tropas gol- gobernamentalización sf Acción e pistas. [ANT 10/09/98] efecto de poñer baixo a dirección dun [INTERNET] Mesmo unha vez restitui- goberno unha ou máis institucións. da a legalidade seguirían insistindo en [PRENSA] Pese a que nada do que lles chamar “presidente deposto” ao golpis- criticaba ós socialistas, e antes ós da ta Pedro Carmona, mentres que Chá- UCD, sobre a gobernamentalización vez, presidente pola vontade popular, dos medios de comunicación públicos seguia a ser un ex-golpista mesiánico o activou na Radio Autonómica e na que recuperaba o poder non pola pre- TVG ó longo destes dez anos de sión do pobo venezolano, senón gra- goberno (...) [TN 01/02/00] cias á intervención do exercito.

175 Novas palabras GALEGAS

[www.acontrafio.com 27/11/03] // O logo, certo gradualismo na súa adapta- ministério de Relacións Exteriores de ción a un contexto que non é o de Cuba chama de “groseira mentira fei- 1959. [www.igadi.org 27/11/03] xista e golpista contra Cuba” as infor- [1989-L] macións da televisión golpista e feixis- ta Globovisión. [www.vieiros. com gradualista adx Que se estrutura en 27/11/03] // É posible que por arrastrar etapas ou graos. o lastre de golpista reincidente, Chá- [PRENSA] É un catalanismo gradualis- vez non sexa a persoa máis adecuada ta e na súa orde do día teñen priorida- para condenar procedementos antide- de as propostas concretas e posibles, mocráticos. Pero dende que accedeu como a autonomía fiscal e o desen- ao poder, agás no escuro lunar xurídi- volvemento dos artigos da Constitu- co na disolución da CTV, respectou a ción que permiten unha ampliación legalidade, mesmo cando o Tribunal do contido competencial da autono- Supremo suspendeu as megaeleccións mía, (...) [TN 01/03/00] a só tres días da súa celebración per- [INTERNET] Así mesmo, sobre a base xudicando claramente as súas expec- da exclusividade humana da linguaxe, tativas. [www.igadi.org 27/11/03] o debate sobre a súa orixe xira entre [1997-L] [GX00] dúas alternativas: a gradualista, que insiste na importancia que a estructu- gradualismo sm Calidade de gradual, ra do sistema central de control ner- que se produce por graos. vioso ten para a linguaxe (...) [www. [PRENSA] A presión que exercen os elcorreogallego.es 13/02/03] // Cóm- grupos de interese dificulta as modifi- pre tirar consecuencias da experiencia cacións do statu quo e conduce á pre- obtida pola intervención nos comités eminencia do gradualismo sobre a da Comisión europea nos que xa hai ruptura á hora de propoñer e executar presencia autonómica e, seguindo o cambios que alteren a distribución do modélico método gradualista aplica- benestar social entre os individuos. do a toda a construcción comunitaria. [TN 23/03/01] [www.xunta.es 27/11/03] // Así, os [INTERNET] Con moi contadas excep- modelos que explican a filoxénese da cións a máis sobranceira a de Thomas linguaxe redúcense a dous: o modelo H. Huxley, amigo e defensor de Dar- puntuado (defendido por Chomsky) e win, que non compartía o gradualismo o modelo gradualista (proposto por extremo deste último, os evolucionistas Tobias). [webs.uvigo.es 27/11/03] sempre defenderon que a acción da selección natural ocorria de forma moi graniteiro, -a adx 1 Relativo ao granito. lenta e gradual, de xeito que os cám- sf 2 Compañía dedicada á extracción bios, ainda que contínuos, (...) [www. de granito. pensamientocritico.org 13/02/03] // [PRENSA] Uns terreos pouco fértiles, Deberiamos todos respectar o dereito inútiles tanto para o agro como para da sociedade cubana a construír ese monte e inzados de penedos: esa é a escenario de xustiza social que satisfa- paisaxe sobre a que se abaten as gra- ga as súas aspiracións e alentar, co diá- niteiras. [TN 01/02/99]

176 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] A compañía graniteira do segundo acusacións de algunhas plu- Porriño RECSA ten unha interesante mas que lamentan a postura moma páxina orientada claramente á expor- dos colegas de Alcalá. [TN 01/10/97] tación, na que presenta distintos tipos [INTERNET] Coa morte de Adrián de granitos, a tecnoloxía que emprega Troitiño desaparece unha das figuras e os seus proxectos. [www.elcorreo máis populares do gremialismo obrei- gallego.es 13/02/03] // Ademais, o ro do Uruguai. [www.cigmigracion. PSdeG-PSOE do Porriño presentará com 22/12/02] // (...) representou un unha proposta na cámara autonómica caso singularísimo na historia do gre- galega e no Congreso dos Diputados mialismo proletario arxentino. [www. para a reforma do Regulamento de cigmigracion.com 22/12/02] Actividades Molestas, Perigosas e In- [1990-P] [GX00] salubres, e se introduza o termo explo- tación graniteira. [www.geocities.com grunge sm 1 Música guitarreira des- 27/11/03] // As empresas galegas apor- cendente do punk que estivo en voga tan o 60% da producción graniteira na década de 1990. 2 Xeito de vestir española que, á súa vez, é a quinta do descoidado dos seguidores/as deste mundo no sector da pedra natural. estilo musical. [www.igadi.org 27/11/03] [PRENSA] Fan oco para ramalazos de [1999-P] grunge e máis alá. [OCG 14/01/01] [INTERNET] ¿que dirían en Portosás se grella sf Conxunto da programación che visen no ordeñador, fumando, televisiva que teñen as distintas canles cunha camiseta de grunge e descu- de televisión. [PRENSA] Os datos extraídos da tese brindo os teus secretos de furtivo? de doutoramento de Marita Otero [www.lavozdegalicia.es 22/12/02] // E revelan un desequilibrio preocupante é que o tempo pasou, e na época do nas grellas das emisoras estatais en grunge ¿...?, o britpop e mailo rock Galicia. [TN 01/03/00] industrial parece que non queda sitio [INTERNET] Toda variedade de temá- para aquel hard-rock melódico, intras- ticas entrecrúzanse na grella especial- cendente e desenfadado que os levou mente preparada por Paulino Novo. ó cumio. [www.simil.com 22/12/02] // [www.culturagalega.org 27/11/03] // A esencia grunge invade os temas deste Mentres que as televisións autonómi- xoven grupo de Paiosaco (Laracha). cas do Estado lle adican espacio a [www11.brinkster.com 22/12/02] estes artistas do país, en Madrid as [1995-P] letras en galego causan receo. A solu- ción, non incluílas na grella. [www. gurú sm Mestre ou xefe espiritual hindú galego21.org 09/06/04] e, por extensión, calquera persoa á [1977-P] que se lle atribúe un liderado sobre un determinado grupo. gremialismo sm Sistema ou organiza- [PRENSA] Para diagnosticar este fasci- ción gremial. nante signo dos tempos (…), estes [PRENSA] Pero non se xoga aquí co gurús da realidade deron primeiro un suposto gremialismo dos escultores, apaixoado repaso ós grandes episodios

177 Novas palabras GALEGAS

nacionais que cativaron a atención da Nielsen, o gurú da usabilidade da audiencia española. [TN 01/06/97] // E web, publicada en español no Ciber- se os galegos claman ós ceos, poderán país nº 25 de 2002. [www.iespana.es escoitar como moito a voz “divina” de 22/12/02] // Mais gracias á acción de Luis del Olmo ou de Marta Robles, ou Ganga, o gurú oriental libera á huma- doutros gurús mediáticos, falando, nidade da súa propia e pérfida crea- quen sabe, da molesta fochanca no ción. [www.ctv.es 22/12/02] // Do- madrileño Paseo da Castellana ou da mingo Cavallo, gurú do neoliberalis- engurra que lle saíu á Cibeles. [TN mo en América Latina, (...) [www. gali- 01/03/00] zacig.com 22/12/02] [INTERNET] Polo seu interese repro- [1995-P] [GX00] ducimos aquí unha entrevista a Jakob

178 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

hacker s Persoa con grandes coñece- hardcore sm 1 Música roqueira caracte- mentos de informática que é capaz de rizada pola súa presentación agresiva. superar os sistemas de seguridade dos adx 2 Referido a este tipo de música. ordenadores conectados a Internet. [PRENSA] (...) un grupo da escena [PRENSA] A información enviada a hardcore barcelonesa acostumados a través da rede Internet non poderá ser tocar en directo. [OCG 31/01/01] // interceptada por un hacker que a usa- “O grupo barcelonés de hardcore rá para comprar ó seu nome o que el Fromheadtotoe, xunto con promesas queira. [OCG 05/12/98] // Referiuse á do rock alternativo cantado en espa- popularidade alcanzada pola rede (...) ñol como La vacazul ou Super Skunk sen deixar de advertir que “non se (...)” [OCG 13/03/00] trata dun medio seguro posto que [INTERNET] Comezaron abrindo The diversas ameazas gravitan sobre os Mushitcians, unha banda de aquí que usuarios, como (...) os virus e os hac- fai un hardcore bastante tolo, con kers.” [OCG 15/03/00] dous cantantes, un mais chillón e ou- [INTERNET] Unha vez máis, a realida- tro mais punki. [www.bulletim.tripod. de virtual, o metaverso, en todo o seu com 22/12/02] // Os Mc Arróns somos esplendor baixo o control dun hacker. unha banda de punk-hardcore, única [demares.ageda.net 27/11/03] // Con ao ser os precursores do hardcore na este método, o ‘hacker’ aforra tempo e nosa ría. [www.perso.wanadoo.es non deixa rastro. Mitnick contou onte 22/12/02] // Lixo Urbano comezou que se fixo pasar por un empregado como unha distribuidora independen- para obter unha clave de acceso a un te especializada en punk, hardcore e sistema mediante unha chamada telefó- músicas afíns. [www.culturagalega. nica. [www.galicia-hoxe.com org 22/12/02] 27/11/03] // Pillaron a outro hoxe, está [1995-P] en todos os periódicos “Adolescente arrestado por escándalo de crime infor- hemerográfico, -a adx Dise das matico”, ”Hacker arrestado por fraude publicacións periódicas. bancário” [www.iespana.es 27/11/03] [PRENSA] Con precisión e minuciosi- Sin. pirata informático. dade, recorrendo a un amplo abano de [1995-P] fontes hemerográficas, arquivísticas e

179 Novas palabras GALEGAS

mesmo a interesantes epistolarios pri- [PRENSA] A preséncia de Kofi Annan, vados, o autor describe e analiza as o seu relativo distanciamento do hexe- orixes remotas da dereita galega na II monismo americano, poden supoñer República... [TN 01/02/99] un relanzamento para este movemen- [INTERNET] Nesta tese de doutora- to. [ANT 03/09/98] // Na nova norma- mento lévase a cabo primeiramente, lidade ábrense, sen dúbida, novas unha análise teórica da reportaxe de oportunidades para vellas aspiracións prensa, e por outra parte trátase de do hexemonismo. [TN 01/11/01] demostrar a súa supervivencia como [INTERNET] A batalla pola hexemonía xénero periodístico a través dun estu- peninsular, encomezada en 1356 e dio hemerográfico da prensa diaria de renovada en 1474, a quebra en Alju- Galicia entre os anos 1960 e 2000. barrota (1385) do hexemonismo caste- [xornal.usc.es 13/02/03] // Deberá lán e do hexemonismo portugués en actuar como cabeceira do SBPM para efectos de información bibliográfica, Toro (1476), de maneira que as cousas automatización e préstamo interbi- quedaron como estaban, axudou a bliotecario. Deberán recoller, procesar manter, a finais da Idade Media, a e conservar tamén, dentro da súa sec- medievalidade da fronteira galaico- ción local, material bibliográfico, fono- miñota. [www.h-debate.com 13/02/03] gráfico e hemerográfico que se produ- // O Partido Comunista de China za no seu ámbito territorial. [www.dico oponse ó hexemonismo e ás políticas runa.es 13/02/03] de opresión en todas as súas formas. [1991-L] [www.elcorreogallego.es 13/02/03] [1977-L] hetero adx Apócope de heterosexual, dise da relación erótica entre indivi- hexemonizar vt Controlar un grupo duos de diferente sexo. de persoas ou unha institución unha [PRENSA] Nunha noite potente aquí situación política ou social. xúntanse gais, lesbianas, parellas [PRENSA] ¿Non pensas que inclusive hetero, alcólicas, curiosos e corentóns unhas Nacións Unidas hexemoniza- que veñen ligar, e nunca hai ningún das polos Estados Unidos e por outras problema. [TN 01/12/97] grandes potencias, é un marco máis [INTERNET] Formando parte dunhas propicio para os pequenos países que inmensas minorías (prostitutas, les- a relación bilateral na que quedan a bianas, mulleres, homes, transexuais, gais, hetero...) cansas de compaixón, mercé das condicións fixadas polos e que se atreven a recoñecer que máis fortes? [TN 01/02/00] todos, dunha maneira ou outra, dun [INTERNET] Por unha banda, os segui- senso ou outros, estamos alienados. dores do pensamento socialista, os que [www. andainamulleres.org 12/05/03] resultaban da coordinación do PSOE [1997-P] co Partido Socialista Arxentino, intentaron hexemonizar a institución, e, hexemonismo sm Doutrina política pola outra, a corrente de Alonso Ríos, baseada na supremacía dun Estado Blanco Amor e Picallo, que aínda que sobre outro. eran de esquerdas representaban á

180 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

corrente nacionalista. [www.cigmi e hibridación de variedades locais de gracion.com 13/02/03] // A contradi- cultivos e gando. [medioambiente.fe ción fundamental segue sendo a de gamp.es 16/12/03] // Dende ese mo- clase, que se manifesta na loita nacio- mento, o seu traballo caracterízase nal con máis forza alí onde o movi- por unha acertada hibridación de dis- mento obreiro ten unha maior organi- tintos medios artísticos: fotografía, zación, así como capacidade e unha escenografía, performance e pintura. estratexia axeitada para hexemonizar [www. cgag.org 16/12/03] a oposición social e política á globali- [1981-P] [GX00] zación. [www.galizacig.com 27/11/03] // Evidentemente revertir a concepción hidromasaxe sf Masaxe terapéutica e institucional da política que foi o relaxante mediante a utilización de “cabalo de Troya” do neoliberalismo e chorros de auga. permeou o sentido comun vai ser [PRENSA] (...) 2 baños completos, longo, nembargantes é notabel como, salón, hidromasaxe, auga e calefacción cando esta versión semellaba destina- central. [OCG 31/01/01] // Alúgase da a hexemonizar a vida política e piso (...), salón, 2 baños, hidromasaxe social, apareceu unha visión distinta (...) [OCG 14/01/01] que abriu paso a un debate concep- [INTERNET] Ó longo dun percorrido tual e unha liorta concreta. [www. que pode oscilar entre unha e dúas galizacig.com 27/11/03] horas, o cliente do SPA pode deleitar- [1977-L] se nos baños en piscinas con hidromasaxe a chorros, terma ou baño tur- hibridación sf Produción dun novo co de vapor, sauna, ducha escocesa a elemento a través da mestizaxe con presión e na chamada ducha vichy ou outros non relacionados. lanzadeira, con surtidores de auga e [PRENSA] (…), achegouse á hibrida- aceites esenciais. [revista.consumer. ción do surrealismo coa arte conceptual, á mestizaxe fronteiriza entre o com 16/12/03] // Na planta baixa ato- soño e a vixília. [TN 01/06/97] parémonos cun acolledor salón come- [INTERNET] Pensada tanto para aca- dor con cociña, un dormitorio con démicos, profesionais e estudiantes litera e un cuarto de baño con colum- da información como para calquera na de hidromasaxe idónea para rela- consumidor habitual de prensa inte- xarnos tras unha longa camiñada. resado en coñecer as claves deste [www.afragarural.com 16/12/03] // xénero periodístico, quizais un dos Empresa orientada cara ao equipa- máis dificiles de abordar, esta obra mento integral do cuarto de baño. parte do intento de determinar qué Entre os seus productos figuran sanita- supón a reportaxe –con tódalas súas rios, bañeiras e columnas de hidroma- variedades– dentro do conxunto de saxe. [buscador.vieiros.com 16/12/03] xéneros, cada vez máis caracterizados pola súa hibridación. [www.usc. hiperactivismo sm Militancia activa a es 16/12/03] // A biodiversidade foi prol dunha idea, partido, sindicato, modelada ademais pola domesticación etc, en grao máximo.

181 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] É de agardar daquela que cados ca na Igrexa ou na moral inte- nos próximos meses Geluco deveña rior das persoas. [TN 01/12/97] un afouto imitador do hiperactivismo [INTERNET] Concorreron 26 empresas, parlamentario que caracterizara o e tras unha votación popular na que PSG-EG nos 80. [TN 01/12/97] participaron máis dun millón de cordo- beses mediante o envío de cartas, o hipererosionar vt Producir exceso de hipermercado Eroski gañou por máis erosión, de desgaste no exterior dun de douscentos votos de diferencia con corpo pola acción de determinados respecto ó segundo clasificado. [www. axentes. fundaciongrupoeroski.es 27/11/03] // [PRENSA] Ese percorrido poderá Entre as de denuncia podemos destacar levarnos en pouco tempo a unha pai- a dirixida a Alcampo polo abandono saxe ateigada de deplorables urbani- do uso do galego cando mercaron o zacións, contaminantes industrias, hipermercado de Área Central. [www. solos hipererosionados e dinámicos amesanl.org 27/11/03] // Abonda un depósitos de lixo. [TN 01/02/99] paseo por eles para comprobar a ampla variedade de alimentos frescos e enva- hiperinflación sf Subida acelerada e sados que endexamais chegan ás gran- continuada do nivel de prezos que des superfícies de capital europeo, a provoca a perda constante do valor do menos que sexa en xornadas tan sina- diñeiro. ladas como “O Dia do Tíbet” en tal ou [PRENSA] Matinamos nos resultados cal hipermercado. [www.galizacig.com das fases sucesivas de hiperinflación e 27/11/03] austeridade (...) [ANT 10/09/98] [1991-L] [GX00] [INTERNET] A segunda etapa comezou durante a hiperinflación do goberno de hiperrealismo sm Escola de pintura Raúl Alfonsín e se mantivo durante os que ofrece unha representación deta- primeiros anos do goberno de Menem llista e minuciosa das imaxes, aseme- (1988 ata 1992). [www.acontrafio. com llándose á fotografía. 13/02/03] // Fujimori logrou provocar [PRENSA] Andrés Pazos quere luz un grande impacto no Perú e no exte- onde había sombras, renuncia ó rior, ao deixar atrás o estado caótico do barroco para reivindicar o neoclásico país durante o Goberno de Alán (…), mestura abstracción con figura- García, con sonados casos de corrup- ción, conceptualismo con hiperrealis- ción e unha hiperinflación do 7.650% mo, e reconverte a santa e galega anual. [www.igadi.org 13/02/03] compaña nun desfile de máscaras [1998-L] [GX00] venecianas. [TN 01/06/97] [INTERNET] Pero sen lIe ve-Ia facia- hipermercado sm Superficie comer- na..., ademáis, hai tempo xa que non cial que, centrada especialmente na traballo co hiperrealismo. [www.educa venda de produtos alimenticios, ciongalicia.info 27/11/03] // A explo- tamén ofrece outros bens de consumo. sión dos anos sesenta e setenta: pop-art, [PRENSA] A festividade do nacemento novos realismos, minimal, povera, land- de Cristo celébrase máis nos hipermer- art, hiperrealismo... a diversificación da

182 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

arte. [xornal.vigo. org 27/11/03] // O [PRENSA] Por Tim Berners Lee da lin- pintor gaditano Cecilio Chaves, que guaxe de marca por hipertexto (...) mostra os seus Espacios Urbanos na [TN 01/07/01] Galería Trebellar da Coruña, considéra- [INTERNET] Theodor (Ted) Nelson se un creador realista, pero sen chegar (1965), un visionario da informática, ó hiperrealismo, pese a que nestas pai- acuñou o término hipertexto, definín- saxes, unhas captadas en cidades anda- doo como unha escritura secuencial luzas e outras na Coruña, pódense ver “para referirse a un corpo de material todos os detalles dos edificios e as rúas escrito ou gráfico interconectado dun que el pinta. [www.galicia-hoxe.com xeito complexo que non se pode 27/11/03] representar convenientemente sobre o [1996-P] [GX00] papel: pode conter anotacións, adi- cións e notas dos estudios que o exa- hipertermal adx Dise da auga que minan”. [www.usc.es 22/12/02] // A mana naturalmente a unha temperatu- World Wide Web caracterízase por: - ra superior aos 50º. a utilización de documentos de hiper- [PRENSA] As augas e composición texto que permite usa-los recursos dis- sulfurada sódica, bicarbonatada e ponibles e navegar polas distintas fon- hipertermal, (...) [OCG 02/12/99] tes de información mediante os enla- [INTERNET] As súas augas de compo- ces/hiperenlaces (links). [www.usc.es sición sulfurado-sódica, bicarbonata- 22/12/02] // Un vencello en hipertex- da e hipertermal, saen a unha tempe- to é unha peza de contido que o usua- ratura de 43,8º, sendo indicadas para rio pode premer para chamar a unha reumatismos, afeccións respiratorias e acción. [www.galego21.org 22/12/02] enfermidades dermatolóxicas. [www. [1997-P] crtvg.es 13/02/03] // As Burgas: ma- nanciais de augas termais (67º) silica- hipervínculo sm Enlace que se insire nun documento electrónico e que per- tadas, fluoradas, litínicas e hiperter- mite relacionar o texto do mesmo con mais, aplicables a diversas dermopatí- calquera arquivo existente xa sexa as. [www.crtvg.es 01/12/03] // Segun- texto, gráfico ou audio. do o Dr. Casares a auga ten a mesma [PRENSA] A conexión entre unha composición química ca da Burga de parte dun documento web (xeralmen- Ourense: silicatadas, fluoradas e hi- te unha palabra ou unha imaxe) e pertermais, sendo especialmente indi- outro documento web ou imaxe. Un cadas nos tratamentos de reumatismo hipervínculo lévanos dun documento e enfermedades da pel. [www.arra a outro cando se fai clic no lugar des- kis.es 01/12/03] tacado. [OGC 12/03/00] [INTERNET] Se a imaxe é un hiper- hipertexto sm Documento escrito vínculo só teríamos que indicar, na onde se conseguen almacenar carac- ventá emerxente, o enderezo do teres, imaxes e sons, relacionar os dis- arquivo ou da páxina coa que vai tintos elementos entre si e establecer enlazar, e especificar Border=0, para vínculos con outros documentos. que a imaxe non apareza rodeada

183 Novas palabras GALEGAS

dun recadro azul, característico dos hipoespontaneidade sf Escaseza de enlaces. [www.usc.es 13/02/03] // Ao naturalidade, referido a aquela persoa indicar o atributo id para este exem- que actúa ou fala despois de moita plo, podemos (1) crear un hipervíncu- reflexión. lo a el e (2) anular a información de [PRENSA] Asegura que os trastornos estilo de clase con información de da linguaxe nestas persoas se caracte- estilo do elemento. [www.galizaweb. rizan por hipoespontaneidade. [OCG net 27/11/03] 26/12/98]

hip-hop sm Estilo musical asociado a hit-parade sm Lista musical das can- un movemento xuvenil norteamerica- cións máis exitosas. no propio dos anos oitenta e que está [PRENSA] E non pola sopa de letras (á caracterizado polo rap, o break-dance fin chegou ó hit-parade aquel Super- e os graffiti. califragilisticoespialidoso), senón polo [PRENSA] (...) mentres que o segundo factor galeguista. [TN 01/11/97] en ‘non-stop’ mesturado por Jota May- [INTERNET] Os puntos de venda están úscula compila hip-hop de Frank T. máis preocupados polo tema do “hit- [OCG 24/01/99] // Nada de hip-hop, parade” e do pop; non len acerca da que ninguén espere concesión a un música galega, non escoitan progra- ritmo máis contaxioso cós sons de mas; tampouco hai moitos. [usuarios. carácter acústico, medios tempos e a lycos.es 27/11/03] // É a máis cantora pausa ‘dance’ que supón a caribeña e das ras e a máis acuática. A súa can- obvia Tropicalia. [OCG 20/12/98] // ción é, sen dúbida, a nº 1 do Hit- pa- Outros artistas, como o trío de hip-hop rade da natureza. [centros.edu.xunta. Public Enemy, foron expulsados da es 27/11/03] súa discográfica por obsequiar os seus [1996-P] seguidores gratuitamente con temas novos en mp3, o formato de son com- hóckey sm Deporte que se disputa primido que está a cambiar o mercado entre dous equipos e que consiste en mundial de almacenamento de músi- introducir na portería contraria unha ca. [OCG 02/01/00] bóla ou disco mediante un pao que [INTERNET] Despois diso, Deus viu ten forma curva na parte inferior. que o Hip Hop era bó, e efectuou [PRENSA] Os oito primeiros equipos Deus unha división dentro do Hip da táboa, por primeira vez na historia Hop. [www.festigal.com 27/11/03] // do hockey español, xogarán unha fase Temos seccións especializadas de clá- final da Copa do Rey. [OCG 01/11/99] sica, jazz, blues, folc, electrónica, hip- // O FC Barcelona terminou a primeira hop,... [www.skoita.com 27/11/03] // volta da división de honor de hockey Hip-hop, música electrónica e brea- sobre patíns como primeiro clasifi- kers formarán parte destes obxectivos, cado e cunha ampla vantaxe de que xa só co cartel, prometen darlles o cinco puntos sobre o seu histórico mellor ó público compostelán e gale- rival, o Caprabo Igualada, anque o go. [www.galicia-hoxe.com 27/11/03] principal interese da décimo (...) [1995-P] [OCG 11/01/99] 184 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] Co motivo da celebración holístico, -a adx Dise daquilo que do 5º Torneo de Hóckey-Liña Cidade de pretende ser globalizador. Lugo, unha vez máis a nosa cidade será [PRENSA] (...), os que somos naciona- (...) [www.portal.galiciaenxogo. com listas desde a razón dialéctica e desde 11/01/03] // H. C. Liceo Web-site - unha concepción holística de moder- Páxinas non oficiais do Club de Hockey nidade, (...). [OCG 09/03/00] Liceo da Coruña. Novidades, equipos, [INTERNET] Xorde unha nova EA de competicións, ranking de xogadores. corte integrador, holístico e baseada na [www.galiciacity. com 11/01/03] // A acción cara á resolución de problemas. película recrea unha sociedade futura [www.galicia2010.com 11/01/03] // Co na que as grandes corporacións contro- obxectivo de mellora-la súa saúde e lan o planeta eo rollerball, un violento calidade de vida no seu senso mais ho- deporte mestua de fútbol e hockey. lístico: unha terapia fundada na itera- [www.qoweb. usc.es 11/01/03] ción persoal nun acordo terapéutico a [1993-P] [GX00] fin de que poida comprender mellor a si mesma e ó seu mundo. [www.adosnet. holding sm Sociedade que posúe com 11/01/03] // Amosou, lembraredes accións doutras empresas do mesmo moitos de vos, a súa confianza nun en- sector ou doutros diferentes. foque holístico da educación, que con- [PRENSA] A compañía de Internet e cebía como paradigma útil para unha BBVA recolleron, sen embargo, con abordaxe procedimental. [www.iceusc. certa frialdade a fusión do banco Uno- usc.es 11/01/03] e con First-e baixo o primeiro holding [1995-P] global de servicios financeiros on-line Uno First Group. [OCG 07/03/00] // hollywoodense adx Relativo ou per- Mondial Confiança é o holding pro- tencente a Hollywood ou á industria pietario de tres dos principais bancos norteamericana do cine. portugueses: o Pinto di Sotto Mayor, o [PRENSA] Falar de Kubrick é recapitu- Totta de Açores e o Crédito Predial lar sobre o cine de xénero. Parado- portugués. [OCG 07/03/00] xalmente, o máis heterodoxo dos rea- [INTERNET] É un hipopótamo egoista, lizadores norteamericanos do último de comportamento un tanto infantiloi- medio século non puido substraerse á de. Coma seu nome indica, está no influencia do cine hollywoodense na cumio do poder dentro do “holding” súa catalogación. [OCG 14/03/99] Dabondo Corporation. [www.crtvg.es [INTERNET] Os heroes actuais non 27/11/03] // Neste sentido, creo que son os personaxes ficticios de crea- ‘conglomerado de empresas’ é total- ción holywoodense. Existe toda unha mente impreciso (parécese a ‘holding’). materia de heroicidade esquecida no [boards1.melodysoft.com 27/11/03] // mariñeiro que arrisca a sua vida no Con independencia da existencia dun mar, do gadeiro/do veciño que fai holding económico internacional, as piquetes en pistas e estradas, protes- súas funcións son claramente directi- tando contra a aldraxe da Burocracia. vas. [webs.uvigo.es 27/11/03] [bulletim.tripod.com 12/03/02] // In- [1979-L] [GX00] cluso nos derradeiros tempos, o máis 185 Novas palabras GALEGAS

engaiolante e entretido da cinemato- Estados Unidos de Norteamérica é o grafía hollywoodense creaba a figura país con máis pobres, con 40 millóns de daquel incrible e divertida especie de ‘homeless’. [www.elcorreogallego. es ‘Indina Jones’ que vivía ducias e ducias 12/03/02] // Urbanizacións bunker con de aventuras a prol da “arca perdida”. vixiláncia privada, piscina, xardin, ténis [www.galicia-hoxe.com 27/11/03] // e serventa estranxeira, xunto a ghettos Porén, trátase dun tipo de público, para pobres, negros, asiáticos e latinos, tamén existente no cinema, que só se con drogas, máfias, asasinatos, miséria ve atraído por certas cousas moi espe- e explotación... vin en Los Angeles cíficas do medio e non polo medio en vários quilómetros de persoas (home- si -que ninguén intente proxectar a este less) a durmiren en ringleira ao pé dos tipo de público un filme que se saia rañaceos bancários. [www.galizacig. minimamente dos parámetros do holly- com 27/11/03] // E considera a pobreza woodense máis manido se non quere como un problema particular. Por iso un enfado serio do respetable. [www. non se imuta (mália os custos: crimina- culturagalega.org 27/11/03] lidade, drogadición, homeless) ao re- [1985-P] cortar os programas de educación, sanidade, vivenda, indixéncia, servizos pú- homecam sf Cámara que pode trans- blicos. [www.galizacig.com 27/11/03] mitir imaxes e sons a través de [1999-P] Internet, instalada en casas de particulares de forma permanente. homenaxeable adx Dise de alguén [PRENSA] A tendencia ampliouse ás ou algo ao que se lle pode render ho- homecams, equipos introducidos nas menaxe. casas de cidadáns maiormente anóni- [PRENSA] “(...) neste sentido, xulgou mos ou nas habitacións onde se “moi improcedente” que se lle rende- desenvolven sesións pornográficas se homenaxe a “quen non é homena- protagonizadas nun 98 por cento dos xeable e regresa a Chile derrotado e casos por mulleres. [TN 01/02/99] inculpado”. [OCG 08/03/00] [1991-L] [INTERNET] Este país conta con máis que abondo defuntos homenaxeables homeless s Persoa sen fogar. como para verse na obriga de agasa- [PRENSA] Como Lambchop, o gran llar a xente que está viva. E que, ade- gupo de Kurt Wagner –que colabora mais, vaia vostede a saber (se a noticia como banda de acompañamento no é certa) en que remata todo este arrua- disco–; como a tamén incurablemente llo e farfalla. [www.galiciadigital.com enferma –esclerose múltiple– Victoria 10/06/04] Williams; como as raíñas Emmylou [1977-P] Harris e Lucinda williams; coma o homeless Elliot Smith. [TN 01/02/99] hominación sf Feito de hominizarse, de [INTERNET] Toda África, todo o Cono evolucionar física e intelectualmente. Sur e gran parte de Asia están a esfare- [PRENSA] Esa volta a empezar dramá- larse economicamente, pero o Sur tica que é o proceso de hominación, tamén enche as rúas do Norte: os esa resaca dunha historia condenada á

186 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

forzosa paciencia de Sísifo. [OCG [INTERNET] Premio Legais masculino 14/12/98] outorgado a Antom Fortes, polo seu [INTERNET] Tamén a etoloxía primate libro Figuras masculinas de meio cor- está na base dun novo pensamento po, un poemario que constitue unha que pon ás femias homínidas na base reivindicación poetica do homoerotis- do proceso da hominación; segundo mo. [www.legais.org 13/02/03] // En- éste, as primeiras ferramentas non se- gádense varios apéndices que sitúan a rían obra dos machos. [www.sananton. obra e inclúese unha introducción, rea- org 13/02/03] lizada por Lopo, onde se analizan as relacións de Wilde coa homosexuali- homo adx Apócope de homosexual, dade e cómo a sociedade condenou o dise da persoa que sente atracción por homoerotismo a permanecer nas mar- xente do seu mesmo sexo. xes da sociedade. [www.galicia-hoxe. [PRENSA] As diferencias en necesida- com 27/11/03] des, estratexias e preocupacións teóri- cas entre feministas homo e hetero homofobia sf Aversión ás persoas fan, nembargantes, que a finais dos homosexuais. oitenta xordan escisións dentro do [PRENSA] E mentres as institucións movemento feminista. [TN 01/02/00] públicas non se comprometan a fondo [INTERNET] Unións de Feito. A presi- na persecución xudicial da homofo- denta e o vicepresidente de Legais, e bia, seguirá habendo empregadores máis Pedro Zerolo, presidente da homófobos. [TN 01/02/00] // Orgullo Federación de Colectivos de Lésbicas gai: contra a homofobia. [TN 01/07/01] e Gais do Estado, participaron no de- [INTERNET] Outros que aproveitaron bate sobre o matrimonio homo perante os xuristas da cidade. [www.legais. a liberdade da rede foron os de Teatro org 12/03/02] // Os casos entre varóns Bruto, que acusaron ao IGAEM de homo e bisexuais semellan haberse homofobia dende a súa páxina web. estabilizado nos derradeiros anos. A [www.vieiros.com 16/12/03] // Como trasmisión entre bisexuais aumentou, en anteriores edicións, o espírito deste convertíndose na segunda vía de tras- festival foi potenciar aqueles filmes misión. Os casos debidos a recepción que fomentan a diversidade e denun- de hemoderivados e trasfusións san- cian a homofobia e a discriminación, guíneas foron diminuindo progresiva- pero tampouco se esqueceron as apos- mente dende 1990 como consecuen- tas comerciais e experimentais, que cia da aplicación sistemática de con- non deixan de ser unha forma de ho- trois sanitarios nas doacións de órga- mosexualizar a sociedade. [www. info nos, sangue e hemoderivados. [www. negocio.com 16/12/03] // A realidade cof.es 12/03/02] homosexual está recollida ademáis, [1976-L] na Lei de Ordeamentos Urbanos, a Lei de Victimas do Terrorismo ou o Có- homoerotismo sm Amor sensual digo Penal, que tipifica a agravante entre persoas do mesmo sexo. de homofobia en caso de agresión. [PRENSA] Imaxes que fan referéncias [espanol.geocites.com 16/12/03] ao homoerotismo. [ANT 17/09/98] [1995-P]

187 Novas palabras GALEGAS

homofóbico, -a adx V. homófobo, -a. homófobo André Breton (Breton cáe- [PRENSA] Loitar polos vosos dereitos me moi mal) comprou en París o seu é dobremente difícil porque debedes cadro Espantallo. [www.galicia-hoxe. loitar, en primeiro lugar, nunha socie- com 16/12/03] // Loitamos contra cal- dade patriarcal, machista, e, ademais, quera acto ou opinión de carácter homofóbica. [TN 01/02/00] homófobo, lesbófobo, ou tránsfobo [INTERNET] A extensión do significado vertido en calquera ámbito, tanto de herexe ó de ‘pecador’, e logo ó de público como privado, do noso conto- ‘sodomita’ fixo da palabra un insulto rno mediático. [www.redesescarlata. homofóbico. Á parte da coñecida solu- org 16/12/03] // Tamén homófobo, as ción castelá (que se estendeu ás falas súas cancións de desengaños e amores galegoportuguesas), tamén temos solu- imposibles convertéronse, sen embar- cións do mesmo étimo e co mesmo sig- go, en auténticos himnos emocionais nificado en catalán (“bujarró”), en fran- da comunidade homosexual. [www. cés (“bougeron”) e en falas italianas elcorreogallego.ces 16/12/03] (“buggerone”), aínda que todas elas es- Sin. homofóbico, -a. tean xa en desuso. [www.indiana.edu 27/11/03] // Ao longo de toda a história homologable adx Que se pode homo- temos inúmeras referéncias de agre- logar ou poñer en relación de igualdade. sións de carácter homofóbico. [www. [PRENSA] Estas son as manipuladoras infonegocio. com 01/12/03] da xuventude, empregando políticas [1995-P] decimonónicas non homologables coas practicadas nas outras comuni- homófobo, -a s 1 Persoa que sente dades históricas. [OCG 31/01/99] aversión cara aos/ás homosexuais. adx [INTERNET] Unha vez introducido 2 Dise das persoas ou das actitudes este indicador, agora toca estendelo a que mostran rexeitamento cara aos/ás outros ámbitos diferentes do da em- homosexuais. presa, e de xeito permanente e, ase- [PRENSA] E é no ámbito do público made, ir perfilando un método rigoro- onde imos gañar a batalla á homofo- so, homologable, que permita contras- bia. Que se preparen os homófobos, tar, en termos semellantes, usos lin- porque son os perdedores do século güísticos reais e virtuais, o posiciona- XXI. [TN 01/02/00] // E mentres as ins- mento de seu do galego no ciberespa- titucións públicas non se comprome- cio e tamén en relación con outras lin- tan a fondo na persecución xudicial guas próximas ou distantes. [www. da homofobia, seguirá habendo em- galego21.org 12/03/02] // O mencio- pregadores homófobos. [TN 01/02/00] nado certificado-diploma suporá para [INTERNET] Contra ese mito feminino, quen o obteña o recoñecemento ó o do sentimento sen cerebro, tivo que labor realizado nunha determinada combater Maruxa aquí e acolá, por área de coñecemento, acreditará a súa máis que, desprovista de todo na volta suficiencia investigadora, e será ho- do exilio americano e cativada por esa mologable en toda a universidade es- visión externa e prexuizosa teimara en pañola. [www.udc.es 12/03/02] lembrar o día no que o misóxino e [1986-L] [GX00] 188 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

homosocial adx Dise da sociedade ou deportivos. adx 2 Dise do comporta- grupo social que dá trato preferente mento ou dos movementos que aos homes fronte ás mulleres. apoian comportamentos violentos. [PRENSA] Esta é unha sociedade pa- [PRENSA] Véselle cada vez menos na triarcal, é dicir, homosocial, que favo- compaña dos vellos hooligans de rece e privilexia o entre-homes e des- antano e ata se lle escoita disposto a favorece e desprivilexia as mulleres. retirar as invectivas dirixidas ó seu [TN 01/02/00] eterno rival. [TN 01/10/97] [NTERNET] Razóns para esta impor- [INTERNET] Rafael sorriu con dobre táncia no imaxinário gai son o entorno satisfacción. Dunha banda ceibou o homosocial en que se moven (o cal gas retido no seu bandullo, e, doutra, dificulta as suas posibilidades para axudou ó Bertamiráns a gaña-lo trofeo manteren parella heterosexual), mais da Peregrina. Os máis cativos rían da tamén o facto de que o mariñeiro é un sonoridade deste ‘hooligan’ da música home masculino, que conota desexo e baixa, e algúns rapaces intentaron perigo, e, máis que nada, é unha figu- valentemente levalo ó carrelo ata o ra erotizada, tamén pola sua suposta palco da festa para que alí o homena- promiscuidade ao tomar terra. [www. xeara a aldea. [www.elcorreogallego. galicia-hoxe.com 27/11/03] es 12/04/02] // Segundo a Prefectura, o tirador é coñecido pola súa pertenza a homoxeneizable adx Que se pode movementos neo-nazis e hooligan. O transformar en homoxéneo ao facer home, identificado como Maxime que algo teña unha estrutura e com- Brunerie e residente de Courcou- posición uniforme. ronnes (ás aforas de París), é coñecido [PRENSA] A cuestión é sinxela: o lixo pola policía porque participara en prodúcese en cantidades variables. E o manifestacións de movementos neo- combustible ten que ser almacenable nazis e cabezas rapadas e é membro e homoxeneizable. [TN 01/06/97] [INTERNET] A disparidade entre os do GUD, unha asociación de estu- portos nos que descarga cada subsector diantes de extrema dereita. [www. pesqueiro, os diferentes tipos de servi- elcorreogallego.es 12/04/02] cios que requiren e a variación entre as [1995-P] taxas por servicios dos portos da costa galega, fai que este tipo de gastos se house s 1 Música de discoteca caracte- recolla nas TIOPC 95 en diferentes sub- rizada por ter un ritmo rápido e polo sectores suministradores, e que polo uso de sons sintetizadores. adx 2 tanto non sexan conceitos estricta- Relativo a ese estilo musical. mente homoxeneizables de cara a súa [PRENSA] Unha cita co House e co comparación. [www.usc.es 15/12/03] tech-house que cada fin de semana [1997-P] pica na sala de Vademecwm de Vigo, de onde é residente. [OCG 09/03/00] hooligan s 1 Persoa con comporta- // (...) un camiño entre o techno de mentos antisociais e violentos que Detroit e os efectistas trucos do house. normalmente exerce o vandalismo en [OCG 26/12/98] // Actualmente, as grupo e con ocasión dos encontros súas sesións céntranse nunha base

189 Novas palabras GALEGAS

house nas súas distintas variantes, que humanizante adx Que toma ou reci- vai evolucionando progresivamente be carácter ou aspecto máis humano. cara a sons techno-house e techno, [PRENSA] Con gran claridade e rigor sen perder en ningún momento a con- propón mesmo algunhas liñas do tinuidade necesaria para axitar unha que, en función do dito, debera ser pista de baile. [OCG 09/03/00] unha educación humanizante e res- [INTERNET] Pero pola miña parte e ponsabilizante da sexualidade. [OCG como opinión persoal a discoteca que 02/01/00] // Trátase –como precisaba mellor sabor de boca deixa, aínda que Buber– dun encontro, un encontro no quizais das tres que comento é a mais noso interior, un encontro humanizan- pequena, é “PIRÁMIDE”, ten case te. [OCG 24/01/99] todo o que hai que pedirlle a unha dis- [INTERNET] O perdón non é un subs- coteca, empezando por boa música, tituto da xustiza, pero si o que inspira con temas House e Progressive, é os seus enfoques máis humanizantes. unha pista para os amantes do latino, Para que as medidas de perdón sexan calidade de luces, aínda que non lle adecuadas, ó perdón ofrecido debe sacan todo o zume que debería o corresponderlle o perdón acollido, láser. [bulletim.tripod.com 12/03/02] pois a novidade só se produce na súa // Desde Vigo chegan ondas de ten- plenitude cando o perdonador e per- dencias techno, house, electro, drum doado se enfrontan de maneira nova ó and bass, dub, pop dixital, avant rock pasado, xerando os correspondentes xunto con algo de ruidismo, música cambios no presente. [www.sgep.org experimental e arte sonora. [www. 01/12/03] culturagalega.org 12/03/02] [1980-L] [1995-P]

190 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

iberoatlántico, -a adx Dise da zona [PRENSA] O certo é que a demanda da Península Ibérica bañada polo océ- social de propostas desde a esquerda ano Atlántico. non parece apremiante, entre outras [PRENSA] Os representantes das CC razóns porque hai que reinventalas AA e da Administración central anali- como se intenta en Europa, o aspecto zaron as recomendacións científicas identitario é, verosimilmente, un argu- (...) despois de examina-lo estado das mento de maior peso. [TN 01/11/97] // reservas de sardiña na zona iberoa- Intégrase cunha individualidade iden- tlántica. [OCG 25/11/99] titaria, de valoración do eu propio, da [INTERNET] Endemismo iberoatlánti- responsabilidade,... [OCG 07/03/00] co que se encontra en medios nitroxe- Deixando a un lado o mundiño abe- nados do litoral rochoso e areoso souro do substancialismo identitario, entre o sur de Portugal e a costa astu- cómpre sinalar que (...) [OCG riana. En Cortegada, Malveira Grande 17/12/98] e Malveira Chica resulta moi escasa, [INTERNET] Entendo que se trata de ligada a restos orgánicos de arribazón articular un discurso en que en pri- do litoral, onde medran algunhas de- meiro lugar insistamos no idioma cenas de pés desta planta. [www.xun como elemento identitario (o que nos ta.es 28/11/03] // Os territorios con permite reivindicar o galego respecto clima atlántico adscríbense á rexión do castelán, pero tamén nos obriga a eurosiberiana, provincia atlántico- non identificalo co portugués), para, europea, e en concreto a dúas subpro- sentado isto, chamar a atención sobre vincias, a cántabro-atlántica e a oro- o potencial comunicativo que repre- cantábrica, mentres que aqueles onde senta a proximidade entre o galego e o a sequidade estival se manifesta cla- portugués (proximidade que debe ramente, se asignan á provincia ibe- salientarse, non refugarse). [membres. roatlántica da rexión mediterránea. lycos.fr 27/11/03] // Se algo aprende- [www.xunta.es 01/12/03] mos doutras experiencias subalternas, como a construcción dunha literatura identitario, -a adx Que é parte da nacional ou dunha literatura de mulle- identidade cultural dun determinado res, é que calquera espacio identitario país ou comunidade. se debe formular de tal xeito que

191 Novas palabras GALEGAS

dentro del teñan cabida moitas formu- das nacións máis ricas e resistencias lacións estéticas e políticas; ten que de diversa índole ante a redistribu- ser transversal e plural. [www.galicia- ción– (...) [TN 01/03/00] hoxe.com 27/11/03] // O declive do [INTERNET] O radical deste cambio gaélico-irlandés foi acompañado dunha de enfoque pode apreciarse na súa hipertrofia do carácter simbólico iden- xusta medida si temos en conta que a titario da lingua na conciencia da actividade docente foi tradicional- xente. [www.vieiros.com 27/11/03] mente a profesión “illacionista” por [1993-L] excelencia: escolas illadas unhas doutras, profesores actuando sempre en ideoloxizado, -a adx Que sufriu in- solitario, coñecementos escolares fluencia dunha determinada ideoloxía. compartimentalizados, énfase case [PRENSA] Optan polo campo expansi- exclusivo no traballo individual dos vo da instalación e unha especialida- alumnos. [iceusc.usc.es 25/09/02] // O de que tiveran a súa orixe nos mini- efeito da ideoloxia do PNAC en Bush malistas e nos artistas laud americana, –o candidato presidencial que prome- na enésima re-visita ó pop e ó vídeo e teu unha política exterior humilde e na incorporación ó préchca ideoloxi- illacionista– é imenso. [www.galiza zado ou político dos media tecnolóxi- cig.com 28/11/03] // Unha América cos e dixitalizados. [TN 01/10/97] illacionista, fiel ós consellos dos pais [INTERNET] Comezaba un forte debate fundadores, é dicir, “comercio con interno que remataría cunha división todos, alianza con ningún”, non tería da FAP; por unha banda, a corrente tan radicais enemigos. [www.igadi.org peronista que conformamos a FAP 17 28/11/03] de outubro e o sector máis ideoloxiza- [1996-P] do encabezado por Lucía, Raimundo Villaflor, etc. [www.cigmigracion.com impagamento sm Acción de negarse 25/09/02] // Trataba-se de abrir camiño a aboar a cantidade que se debe pagar nun sector fortemente ideoloxizado e por algo. no que a «ortodóxia marxista» mal [PRENSA] “Pecha unha escola infantil entendida tiña un terreo abonado. [caf por impagamento do aluguer”. [ANT galiza.tripod.com 25/09/02] // Hai 10/09/98] quen segue a acusar a Manuel María, [INTERNET] O feito de que o Tribunal por exemplo, de poeta ideoloxizado. que xulgue o impagamento teña que [www.galiciaviva.org 25/09/02] ser do territorio onde estea domicilia- [1979-L] do o profesional, en prexuízo do consumidor, produce un desequilibrio en- illacionista adx Que defende o illa- tre os dereitos e obrigas das partes que mento e a non intervención en asuntos asinan o contrato. [revista.consumer. que non sexan propios. es 25/09/02] // Se a empresa demanda [PRENSA] Así, a diferencia das confe- ós clientes por impagamento, é pre- deracións ou os procesos de secesión ciso acudir a un avogado para que –que, cómpre recordalo, consolidan ou conteste e lle esixa á empresa o cum- potencian comportamentos illacionistas primento do contrato, é dicir, que

192 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

realicen a obra en perfectas condi- líder dos republicanos e que o xoves cións conforme ó proxecto concerta- recoñeceu cometer adulterio. [OCG do. [revista.consumer.es 25/09/02] // 20/12/98] En 1818 declara Manuel Antonio Pu- [INTERNET] O proceso de democrati- ga, ante a reclamación do conde sobre zación avanza con dificultades. Na súa impagamento das rendas do couto de contra xogan as tensións, palpables en Laias. [www.terra.es 25/09/02] todo o país, e que desgastaron a Wahid [1995-P] de forma tal que o Parlamento votou, en maio de 2001, a favor do proceso de impaís sm País cunhas características impeachment polo seu goberno inesta- totalmente contrarias ao que se en- ble, a incapacidade de resolver os con- tende como tal; polas súas caracterís- flictos separatistas e a crise económica. ticas económicas, políticas, sociais e [www.igadi.org 07/03/02] // identitarias. Lamentablemente, nin siquera a loita [PRENSA] Claramente, este é un im- contra Kuchma, que lles llevou a for- país atrasadísimo, onde non hai visión mar a devandita agrupación, permite de qué medios son os que importan que teñan ideas converxentes: non para facer conciencia. [TN 01/03/00] todos apoian a celebración dun refe- [INTERNET] Agora deu na teima de rendo para iniciar o proceso de “im- meter innovacións tecnolóxicas nas peachment” do presidente. [www.iga empresas do Impaís, e xa avó, a moita di.org 07/03/02] honra, quixera que os seus alumnos da [1999- P] Telemática entendesen as leccións que lles prepara. [www.elcorreogallego.es implementar vt Poñer en funcionamen- 22/03/02] // No fondo este é o impaís e to unha serie de elementos coordinados seguirao sendo por moito tempo e, para conseguir un determinado fin. polo que se ve, ben satisfeitos que están [PRENSA] Así mesmo as CA víanse abo- a maioría dos galegos. [www.cee. cos- cadas a implementar políticas e direc- tadamorte.net 22/03/02] trices da UE na elaboracións das cales [1995-P] non puideran expresar os seus intereses, por carecer de canles de representación impeachment sm Proceso de destitu- europeas. [TN 01/03/00] ción do presidente/a dun país. [INTERNET] Pese a implementar unha [PRENSA] (...) para acabar o antes acción política de signo progresista en posible co proceso de destitución numerosas materias, tanto de política (impeachment) ó que será sometido interna como exterior, o votante de no Senado. [OCG 20/12/98] // Clinton esquerdas, moi fragmentado, semella descarta demitir e propón “chegar a valorar como insuficiente e negativa a un compromiso” para pecha-lo tibieza política. [www.acontrafio.com “impeachment”. [OCG 20/12/98] // O 22/03/02] // A compañía planea im- debate do ‘impeachment’ na Cámara plementar unha especie de caixa de de Representantes levouse por medio diálogos aconsellando –algo parecido da carreira política de Livingston, eli- á mascota de Microsoft Word ou ás xido hai unhas semanas como novo suxerencias do día de Office 97–

193 Novas palabras GALEGAS

aconsellando ó usuario para que uti- Pero certo é que o laborismo británico lice o tamaño correcto na división dos se desembarazou de Neil Kinnock arquivos anexos á súa mensaxe. para buscar algo máis in, algo máis [www.noticias.com 22/03/02] // Para a fresco. [OCG 14/03/99] consecución deste obxectivo estase a [1999-P] implementar unha serie de medidas orientadas á articulación dun sistema incomparecencia sf Acción e efec- de apoio a iniciativas emprendedoras. to de non presentarse ante un xuíz [xornal.usc.es 22/03/02] ou tribunal. [1995-L] [PRENSA] Tras esperalo durante unha hora, desde a prisión notificouse a impostación sf Acción de colocar a incomparecencia ó Xulgado do Penal, voz na súa tesitura natural. que á súa vez puxo o feito en coñece- [PRENSA] Sempre precipitado, necesi- mento do Xulgado de Garda. [OCG taba berrar: ¡Morte ós tiranos! En cada 24/12/98] exhalación, é certo, pero esa ofusca- [INTERNET] Excluiránse as solicitudes ción é pura, de mirada oceánica, de dos grupos que no ano precedente con- amor, desconcertada, cos pulmóns ten cunha avaliación final de non ter abertos, rebentados, sen impostación. observadas as normas de uso ou con [TN 01/02/00] comportamentos deficientes; así como, [INTERNET] En ocasións, a radiografía tamén os que non xustifiquen a incom- do real existente conleva unha impos- parecencia documentalmente unha tación hiperrealista; isto é, parece vez feita a adxudicación de quendas. imporse sobre a verdadeira poesía o [www.dicoruna.es 22/03/02] // Dáselle status do real existente. De todos os o presente trámite de audiencia e con- cédeselle un prazo de 15 días para que xeitos, sabemos que, nuns anos, esta alegue e presente os documentos e xus- poesía pode chegar a ser un medio pa- tificantes que estime pertinentes, adver- ra atrapar a realidade social do cambio tíndolle que, no caso de non contesta- de milenio mellor que os libros de his- ción no dito prazo e/ou incomparecen- toria. [www.ctv.es 07/03/02] // Na cia ante esta Administración, procede- música a impostación resulta demasia- rase a tramitar de oficio a baixa da do evidente. Cada tango que canta é empresa e da traballadora adscrita a unha historia na que se mete, que vive esta. [www.xunta.es 22/03/02] // Co fin con toda intensidade e asumindo todo de establecer as oportunas suplencias o risco. [www.aturuxo.net 07/03/02] por incomparecencia xustificada ou [1989-L] por calquera outro motivo, nomearan- [GX00] se, así mesmo, Presidente e vocais su- plentes. [www.ti.usc.es 22/03/02] in adx Que está na corrente da moda, [1990-L] da actualidade ou da vangarda. [PRENSA] Pero mira ti que ao mellor incriminatorio, -a adx Dise do que foi para amosar outro aspecto in da serve para inculpar unha persoa nun estética do Nadal. [OCG 24/12/98] // delito. 194 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Durante a súa declaración Estado esperaban obter probas inculpa- no xuízo, o pasado 22 de decembro, torias, en Alemaña o goberno segue a Felipe Bayo, que rectificara as súas considerar seriamente a posibilidade anteriores declaracións autoinculpato- de ilegalizar o principal partido neona- rias e incriminatorias para os outros zi do país, o Partido Nacional-Demo- acusados. [OCG 10/03/00] // (...) coa crático de Alemaña (NPD). [www.acon presunción de inocencia de abundan- trafio.com 22/03/02] // Malaquías de la te material probatorio de natureza Vega, querendo limpar a memoria do incriminatoria. [ANT 16/01/97] // A Duque de Arjona, engade á letra do rolda de prensa incriminatoria para o romance inculpatorio. [www. h-deba- BNG. [OCG 16/11/01] te.com 22/03/02] // Coido que repen- [INTERNET] Para o fiscal, que Garzón sar a figura de Ben Laden, non pasa pretenda tomarlle declaración a por mergullarse nun frensesí inculpa- Rodríguez Ponga como testemuña “é torio ou exculpatorio. [bulletim.tripod. radicalmente incompatible cos datos com 22/03/02] incriminatorios que obran na causa’’, [1995-P] e non pode atrasarse á espera de contar datos sobre a súa “vida laboral”, inculturación sf Proceso sociolóxico que a estas alturas é “procesualmente e psicolóxico polo que unha persoa se irrelevante por notorio’’. [www.elco incorpora á cultura da sociedade na rreogallego.es 22/03/02] // Pero a poli- cal vive. cía consegue gravacións incriminato- [PRENSA] (...) manifestacións da identi- rias de reunións entre as forzas vivas dade cristiá, como a vida dos santos da locais e os Geos obteñen as probas piedade popular como expresión da definitivas para deter aos xefes da rede inculturación da fe. [OCG, 24/01/99] mafiosa. [www.filix.org 22/03/02] // [INTERNET] Pero todo esto non supón, Comentan que dous deles evitaron nin moito menos, que se faga “tábula facer calquer declaración incriminato- rasa” do substrato anterior, senón que ria. [www.galizacig.com 22/03/02] mesmo se potencia a súa evolución, Sin. inculpatorio, -a. producíndose o que se denomina “asi- [1997-L] milación cultural”, “aculturación” e mesmo “inculturación”. [www.aavila inculpatorio, -a adx V. incriminato- donga.es 22/03/02] // Chegas a un sitio rio, -a. onde non dominas a lingua, desco- [PRENSA] A testemuña admitiu, ade- ñeces a cultura, os costumes. Tes que te mais, que outras cousas ás que se refe- adaptar ao seu ritmo, ao seu xeito de riu na súa declaración ante a sala leu- vida. A inculturación é fundamental. nas nos xornais, se ben subliñou a [www.riadevigo.com 22/03/02] // E a validez das súas declaracións inculpa- segunda causa é a propósito da adapta- torias contra o ex gobernador civil de ción, creatividade e inculturación á Guipúscoa. [OCG 25/01/00] que fan referencia os cambios ou modi- [INTERNET] Malia o recente escándalo ficacións, ós que se retire a «introduc- que se produciu ao se desbaratar a infil- ción». [www.planalfa.es 22/03/02] tración coa que os servicios secretos do [1988-L]

195 Novas palabras GALEGAS

incurvado, -a adx Que ten forma de forza o réxime instaurado en 1959; curva. que o FBI tolera de forma aberta a cre- [PRENSA] (...) constituída por grandes ación e entrenamento de comandos follas de acanto incurvadas, que ocul- terroristas no seu propio territorio co tan a metade inferior do corpo. [OCG indisimulado propósito de invadir 01/12/99] Cuba; que moitos fóra da illa quixeran [INTERNET] O sombreiro está inicial- á súa inmediata inclusión no “eixe do mente pechado contra o pé, cunha mal” para forzar unha enérxica varrida forma ovoidal ou case esférica, para do Partido Comunista de Cuba. [www. despois abrirse estendido, circular cun igadi.org 16/12/03] borde un pouco incurvado e con ma- [1982-L] melón central. [www.valdeorras.com 16/12/03] // Sombreiro de 10-20(25) individualizar vt Dar carácter indivi- cm, globoso de xoven, despois hemis- dual a unha persoa ou cousa. férico e finalmente estendido, co mar- [PRENSA] Nunha análise individuali- xe incurvada que, de adulto, é lixeira- zada por partidos atopamos unha mente acanalada. [andercheran.upv.es incuestionable hexemonía social do 16/12/03] Partido Popular. [TN 01/10/97] [INTERNET] Seguindo o percurso histó- indisimulado, -a adx Dise daquilo rico do neotrobadorismo, poderíamos que se manifesta abertamente. individualizar unha segunda fase na [PRENSA] Un concepto que non acer- posguerra, caracterizada por un novo ta a proxectar política e socialmente, concepto e un coñecemento diferente tal vez porque nunca o soubo definir, da lírica medieval. [www.vieiros.com e só barruntou con indisimulada retó- 08/03/02] // Herminio Barreiro sinalou rica que se basea “no recoñecemento que a lingua desa obra consegue indi- de que Galicia quere ser a que foi e a vidualizar ao seu creador e situalo, da que ha ser”. [TN 01/02/00] man do Percival de Ferrín, nun estadio [INTERNET] Dunha banda, e consti- de creadores que son eles polo seu tuíndo o apartado máis escandaloso idioma. [www.xerais.es 08/03/02] // da cuestión, mediante o indisimulado Pódese individualizar en dous sectores uso da TVG como instrumento dende elevados: un, formado polo Monte San o que a información política se substi- Trocado e A Cidade, esténdese polo tuíu pola información da acción do Este, no límite con Punxín; outro é o poder e do partido que o sustenta. que ocupa o sector central do concello [www.galicia2010.com 31/03/03] // Os e componse polo Alto de San Amaro e personaxes populares están tratados os Montes de Navío. [www.inorde.com con profunda simpatía, os non popu- 08/03/02] lares cunha antipatía indisimulada. [1983-L] [GX00] [www. museocastelao.org 31/03/03] // É verdade que a revolución cubana inesquecente adx Que non se pode vive acosada polas maquinacións de esquecer. EEUU e algúns grupos de exiliados de [PRENSA] Crear un molde persoal Miami que soñan con derrocar pola para o seu lirismo sen reparar no celei- 196 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

ro dos moldes feitos dos inesquecen- [PRENSA] O Pincho aínda non deci- tes precursores. [OCG 24/01/99] diu entre o balbuceo infantiloide e o [INTERNET] Tiña unha mensaxe pra sorriso macarrón. [TN 01/06/97] darlle, un segredo, e non soupo lem- [INTERNET] ¿Caberá nesa “vida nova brar o que néla era inesquecente. unha política nova’’, ou será, coma [www.galiciadigital.com 22/3/02] // sempre, unha ilusión infantiloide para (...) e no fondo, a nosa señora de ‘Papás Noel e Reis Magos’, que, pasa- Gundián na súa capela e o mítico do o día, cae, ¡coma sempre!, na pazo de San Xoan da Coba co seu “negra sombra da desmemoria e no mosteiro desaparecido, enchendo o seu ‘pozo negro’ do esquecemento”? paisaxe coas fermosas lendas que [www.elcorreogallego.es 31/03/03] // complementan un todo inesquecente. É un hipopótamo egoista, de com- [www.aestrada.com 31/03/03] portamento un tanto infantiloide. [www.crtvg.es 22/03/02] // O galego inevitabilidade sf Condición de ine- da Xunta, os que viven do Estado e vitable, que non se pode evitar. non doutras cousas, os patrioteiris- [PRENSA] Este acelerón dado polo mos, o esquerdismo independentista Governo central do proceso negocia- infantiloide,... [www.multimania.com dor débese a varios factores, entre os 22/03/02] que se encontra a inevitabilidade [1995-L] dunha saída política. [ANT 05/11/98] [INTERNET] É, logo, unha Lei que infectividade sf Calidade de infectar e desde un primeiro momento establece de ser infectado. a inevitabilidade e mesmo convenien- [PRENSA] (...) responde a unha actua- cia de que, desde moi cedo, o alum- ción cautelar que non ten relación nado siga itinerarios (no fondo, directa coa infectividade do espiñazo. “redes” de escolarización) diversas [OCG 31/01/01] que conducen non ó cumprimento [INTERNET] Observouse que, no dun obxectivo común. [cmrp.pangea. intervalo de valores estudiado, a sali- org 31/03/03] // Pero a conciencia do nidade, o tempo e a súa interacción, propietario está tan enraizada entre son os factores máis influentes sobre a eles que vai facer falta un persistente viabilidade e infectividade oocísticas. labor de propaganda para convence- [www.usc.es 08/03/02] // Por outra los da inevitabilidade e das ventaxes do banda, dada a abundancia con que a socialismo, da superioridade das for- E. coli pode ser distribuída a partir das mas,... [www.antorcha.org 22/03/02] // dexeccións do gando, este parámetro Milo Djukanovic conseguira o que utilízase amplamente como indicador parecía máis dificil: que todo o mundo de contaminación fecal, e, xunto con asumise a inevitabilidade do referendo. esta, de todo un conxunto de microor- [www.acontrafio.com 22/03/02] ganismos cunhas características de [1983-L] difusión, persistencia e infectividade aínda descoñecidas. [www.xunta.es infantiloide adx Que mostra trazos 28/11/03] propios dunha conduta infantil. [1997-L]

197 Novas palabras GALEGAS

inferiorizar vt Facer que alguén ou algo [INTERNET] Un profundo coñece- pase a ocupar unha posición ou consi- mento da técnica no manexo do deración inferior á que lle corresponde. debuxo e a infografía, unido a unha [PRENSA] Serás expulsada do paraíso longa experiencia no terreo da ilustra- da “normalidade” á periferia da cultu- ción e o cartelismo, sérvenlle de base. ra, onde serás inferiorizada, patoloxi- [www.crtvg.es 22/03/02] // A infogra- zada, silenciada. [TN 01/02/00] fía constitúe unha valiosa axuda para [INTERNET] Estamos pois, a prol dun o informador, xa que lle permite dar cambio radical na sociedade, atacan- moitos datos dun xeito claro e visual. do os alicerces mesmos desta estructu- Unha infografía ben pensada e elabora patriarcal, eses principios que levan rada correctamente pon a disposición tanto aos crimes contra as mulleres, do lector moita información dunha como todos os que se levan a cabo maneira vistosa e asequible. [www.el contra aqueles a quen se feminiza, se correogallego.es 22/03/02] inferioriza, se infravalora e se odia. [1995-P] [www.stegsindicato.org 01/12/02] infográfico, -a adx Relativo á infografía. infoentretemento sm Entretemento [PRENSA] O programa foi producido proporcionado por todo aquilo que con máis de trinta imaxes panorámi- ten que ver coa informática. cas, animacións infográficas, debu- [PRENSA] ¿Non haberá máis ben un xos, fotografías e unha banda sonora estraño mimetismo que fai que case orixinal. [OCG 26/12/98] todas as estacións sigan un mesmo [INTERNET] Para un mellor logro dos esquema: información condensada en seus obxectivos o gabinete proporcio- boletíns curtos, magazíns de infoen- na o apoio e material necesarios, tanto tretemento enchidos de entrevistas? nas demandas externas como internas, [TN 01/03/00] facilitando os datos precisos en soporte gráfico ou infográfico, ó obxecto de infografía sm 1 Técnica de creación de manter e proxectar unha imaxe. [www. imaxes por medio do ordenador. 2 depourense.es 22/03/02] // Bernal foi Imaxe obtida por medio desta técnica. fundamental, porque non só contri- [PRENSA] Pero o libro tamén se detén buíu coas súas propias historias, senón na parte dedicada á fotografía e á info- axudándome no procesamento info- grafía, ás que lle concede grande gráfico, na maquetación e no deseño importancia. [OCG 16/11/01] // Nesta do libro. [www.simil.com 22/03/02] // ocasión, sen embargo, foron os ele- Nunha edición excepcional, ten un mentos visuais os que destacaron na moi atractivo tratamento infográfico prensa escrita a información electoral. da ilustración. [www.filix.org 31/03/03] A infografía e as viñetas rivalizaron en [1995-P] espacio e en capacidade expresiva cos textos literarios. [TN 01/11/97] // (...) infopista sf V. autoestrada da infor- con textos, imaxes e infografías de mación. axencias, revistas, Internet e elabora- [PRENSA] (...) afirma Jean Paul Clouier, ción propia. [OCG 14/12/98] pioneiro quebequés do web indepen- 198 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

dente e redactor de Chroniques de Cy- no infradesenvolvemento ou incluso bérie, páxinas de reflexión en liña inexistencia de mecanismos coopera- coas infopistas. [OCG 26/12/98] tivos e de relacións intergobernamen- [1996-P] tais. [TN 01/03/00] [INTERNET] É consciente, de tódolos infopredicador, -ora s Persoa reli- xeitos, de que “quedan aínda moitos xiosa que lanza as súas menxases, ás chanzos que percorrer, porque é a veces confusas, a través dos medios nosa unha democracia inmadura”, na modernos de comunicación. que, segundo destaca, “falta concien- [PRENSA] De acordo con esta visión, cia cívica, sobre todo nas prácticas que case poderiamos chamar de info- diarias, nas relacións dos cidadáns predicador. [TN 01/07/01] coas institucións, nas que un ve con- [INTERNET] Este novo mundo, no que ductas incívicas, expresión do infrade- segundo esta visión que me atrevín a senvolvemento cultural”. [www.el calificar de infopredicador estamos correogallego.es 15/03/02] limitados pola nosa imaxinación, pre- séntasenos pois como unha preñada infraestatal adx Dise daquilo que é de xergas e posibilidades. [www.gts. propio das administracións ou entes tsc.uvigo.es 28/11/03] inferiores ao Estado. [PRENSA] En terceiro lugar, o federa- infoshow sm Xénero televisivo que lismo amósase especialmente acaído recolle contidos propios da informa- na evolución político-institucional ción e do entretemento. contemporánea de nivel supra e infra- [PRENSA] Outros contidos minorita- estatal. [TN 01/03/00] rios nas grellas das cadeas son os [INTERNET] Tema 16.-Policía Local: infoshows (3,6 por cento do total da programación), os musicais (...) [OCG regulación estatal e infraestatal. Selec- 28/02/99] // (...) co 3,9 por cento da ción e perfeccionamento da Policía audiencia media; para Telecinco son Local. [www.dicoruna.es 07/02/02] // os infoshows, co 4,7 por cento; e o Non obstante o cal, e en relación con cine e os informativos (...) [OCG cláusulas de convenios estatais de sec- 28/02/99] tor que restrinxan a negociación [INTERNET] Claro que o presidente colectiva en ámbitos inferiores, bo é compórtase xa como un ex presidente, recorda-la sentencia do TS de 22 se- e tanto lle ten todo. Anda de estrela tembro 1998 44, que declara que di- invitada nos infoshows da televisión tas cláusulas son absolutamente vul- de Berlusconi e nin debe ler os infor- nerables á acción da negociación co- mes que lle pasan. [www.degalicia. lectiva supraempresarial infraestatal. org 01/12/03] [cgrl.xunta.es 28/11/03] // Polo tanto, temos que ser prudentes, primeiro, na infradesenvolvemento sm Desen- análise dos efectos secundarios que se volvemento económico e social por poidan reflectir a nivel “infraestatal” debaixo do considerado como normal. –en concreto para unha comunidade [PRENSA] En efecto, o déficit federal con personalidade propia e definida básico do sistema español situábase como Galicia– tanto en canto á política

199 Novas palabras GALEGAS

rexional como de protección das cultu- estructural de longa duración. [www. ras minoritarias, que aparentan diluídas h-debate.com 15/03/02] nos traballos de reforma da “Conven- [1989-L] ción sobre o Futuro de Europa”, baixo a tentativa de reforma institucional e a inframundo sm Parte marxinal da utilización do principio de subsidiarie- sociedade. dade dunha maneira xeneralizada. [PRENSA] Sen concesións elegantes, [www.igadi.org 28/11/03] mergullándose no absurdo social-xeracional que levou tantos polo vieiro infrahistoria sf Acontecementos pasa- letal da drogadicción; Marga do Val dos que non forman parte da historia percorre en O Pronóstico da lúa (...) o canonizada por non seren considera- inframundo dos desherdados. [TN dos relevantes ou estaren protagoniza- 01/11/97] dos por personaxes anónimos/as. [INTERNET] Pero esta discusión non [PRENSA] A revisión das cuestións deixa de ter senso, eso sí no mundo patrimoniais en Compostela alóngase, dos ricos, xa que moi posiblemente no espállase como unha infrahistoria edi- inframundo dos pobres a situación tada en coleccións de Memorias ou empeore cada vez mais, axudados coleccionable de estampas. [OCG pola pobreza, a corrupción, a incultu- 09/03/00] ra e maila falla de oportunidades; e [INTERNET] A pesar de que o seu cine total... ¿A quen lle importa realmente non se axusta a ningún xénero, a temá- que iso sexa así? A este lado do mun- tica que enfronta nas súas películas do seguramente a moi poucos, aínda deixa translucir un fío conductor: o que hipocritamente todos nos mostre- que ten a vida de cotián, a infrahisto- mos moi afectados. [www.anxo.org ria que diría Unamuno. [www.consu 15/03/02] // Aínda que isto corre mer-revista.com 07/02/02] // A idea, varios riscos de interpretación. Este que no primeiro día do congreso man- poeta non deixa de utilizar unha lin- tivo o profesor Núñez Seixas, foi se- guaxe dinámica que nos leve á com- cundada onte pola maioría dos relato- prensión de mundos e inframundos. res, que como Eduardo Rey, Beatriz [www.elcorreogallego.es 15/03/02] Ruiz ou Miro Villar entraron en detalles [1989-L] particulares, crónicas tamén anónimas, que forman esa infrahistoria do exilio. infravaloración sf Acción e efecto de [www.elcorreogallego.es 15/03/02] // atribuírlle a algo ou a alguén un valor Autores representativos coma Georges inferior ao que verdadeiramente ten. Lefebvre e Jerzy Topolsky defenderon, [PRENSA] O verdadeiramente dramá- hai xa tempo, unha historia-relato ex- tico é esa infravaloración da lingua do plicativa, alén da infrahistoria vulgari- país. [ANT 05/11/98] zadora, e filósofos coma Paul Ricoeur [INTERNET] Para min, varios aspectos argumentaron, na mesma dirección, poderían influír nesta explicación iló- que toda historia é relato, incluído o xica: por unha banda, a ignorancia e Mediterráneo de Fernand Braudel, descoñecemento da cultura musical obra paradigmática da macrohistoria galega e a infravaloración da nosa

200 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

música con respecto á doutros países. de Acollemento Temporal en Vivendas [www.geocities.com 15/03/02] // No Municipais, pretende entre outros, pro- esencial pode calificarse como unha porcionar un acollemento a familias situación de bilingüísmo desequilibra- veciñas deste municipio que participan do, apreciándose nalgúns sectores, en programas municipais de servicios unha infravaloración da propia lingua, sociais, que presentando unha situación o que representa un atranco no cami- económica e social de notoria precarie- ño da extensión do idioma. dade, teñan como domicilio habitual [iceusc.usc.es 15/03/02] // Hai unha unha infravivenda, e non puideran ac- serie de datos, coincidentes con cam- ceder a unha vivenda en réxime de alu- pañas anteriores e que indican o des- gueiro dentro do Proxecto Vivenda coido e infravaloración que facemos 2000. [www.dicoruna.es 15/03/02] do espacio litoral, no que acumula- [1998-L] mos unha gran cantidade de lixo, ben porque o tiramos directamente neste innecesariedade sf Calidade do que lugar ou porque “depositado” nos ver- non é necesario. tedeiros que enchen o litoral os tem- [PRENSA] Entón, se ben antes dicía que porais arrástrano ó mar e as correntes a ciencia histórica se atopa nunha si- mariñas espállano por todos lados. tuación de perplexidade, tamén é certo [www.revistaomnibus.com 15/03/02] que non está nunha situación de inne- [1977-L] cesariedade ou de banalidade. [TN 01/02/99] infravivenda sf Vivenda que polas [INTERNET] A intervención supletorio súas características non pode ser con- á que se refire o apartado anterior non siderada digna. cumprirá cando a dispensa se xustifi- [PRENSA] O único argumento de que na innecesariedade da prestación fondo é, coma sempre, o diñeiro. O do servicio, de acordo coas caracterís- gran negocio que supón erguer esas ticas particulares do municipio. [www. moles de infravivendas. [TN 01/03/00] dicoruna.es 15/03/02] // Resolución da [INTERNET] No caso dos barrios coru- Rede Nacional de Ferrocarrís Españo- ñeses da Cidade Vella e da Pescaría, a les pola que se anuncia a declaración orixe das situacións de infravivenda es- de innecesariedade de diversos inmo- tá na posición céntrica que ocupan na bles. [www.inorde.com 15/03/02] // cidade, da que nacen os fenómenos es- En solo non urbanizable non poderán peculativos que rompen o equilibrio en- realizarse Parcelacións Urbanísticas, tre o uso dun edificio e o seu mantemen- aínda que será posible facer divisións to. [www.colectivorua.org 15/03/02] // e segregacións dos terreos sempre que Por iso, o BNG defende unha política ditos fraccionamentos non estean en de vivenda baseada na rehabilitación contra do disposto na lexislación agra- de vivendas abandoadas no rural, en ria, declarándose a tal efecto nestas axudas á infravivenda nese mesmo ám- Normas a innecesariedade da licencia bito territorial e en axudas á construc- municipal en ditos casos, dacordo co ción de novas vivendas. [www.arrakis. previsto no art. 259.3 de T.R. [www. es 15/03/02] // O Proxecto Municipal infonegocio.com 15/03/02]

201 Novas palabras GALEGAS

instalacionista adx Dise do que é pro- creado hai dous anos en virtude dun pio do instalacionismo, práctica artísti- acordo de colaboración coa Compa- ca que consiste na composición de ñía de Radio Televisión do Galicia, obras a través da distribución de varios reforza tamén a súa interactividade. obxectos colocados nun espazo. [www.pegaso.org 15/03/02] // A inte- [PRENSA] Malia o aspecto escultórico ractividade consiste na participación das súas recompilacións de obxectos e activa do usuario no proceso de nave- anacos de arxila, ou dalgunhas das gación na WWW, e tal vez sexa o re- súas montaxes próximas ás prácticas curso que fai realmente diferente unha instalacionistas, así como o seu intere- páxina web fronte a unha dun medio se pola elaboración artesanal e o valor de comunicación impreso. [www. inherente dos materiais, (...) [TN cesga.es 15/03/02] 01/02/99] [1996-P] [1996-P] interactivo, -a adx Dise daqueles insticompetente s Persoa que coñece contidos informáticos, visuais, máqui- o funcionamento das institucións. nas, etc. que permiten unha interven- [PRENSA] Aquel que coñece o funcio- ción directa do usuario/a para contro- namento das institucións... Sendo ob- lar o seu funcionamento. xecto dos especialistas e insticompe- [PRENSA] O Correo, que puxo na tentes que, de seguro, están a desem- Internet o primeiro ciberxornal galego peñar un gran labor para acada-lo con- no ano 1995, presentará dentro de tres senso. [OCG 08/09/01] meses unha edición electrónica completamente anovada con novas sec- insurreccionista adx Relativo á insu- cións e opcións interactivas. [OCG rrección ou á sublevación. 17/01/99] [PRENSA] Benigno no Bienio Negro, [INTERNET] Baixo o nome de “Ecobús en pleno intento insurreccionista de Interactivo” atópase unha amena e Outubro do 34. [ANT 05/11/98] interesante campaña de información e sensibilización dirixida a tódolos interactividade sf Actividade de consumidores. [www.fundaciongrupo intercambio de información a través eroski.es 28/11/03] // Para traballos dun diálogo entre o usuario/a e un sis- que requiran máis recursos (tempo de tema informático. CPU, memoria ou espacio en disco) [PRENSA] Nun prazo aproximado de que os impostos no shell interactivo, é tres meses, os navegantes comprobarán necesario utilizar o sistema de colas por si mesmos as novidades, que inclú- do SVG. [www.cesga.es 28/11/03] // A en un coidado deseño e unha grande realidade virtual é un conxunto de téc- interactividade. [OCG 17/01/99] // nicas informáticas que permiten “vi- Unha, a interactividade froito do co- vir” de xeito interactivo unha situa- rreo electrónico, os chats, foros, listas, ción nun universo de imaxes creadas ligazóns, telefonía,... A segunda, case por un ordenador. [www.xunta.es todo está en inglés. [OCG 05/12/98] // 28/11/03] [INTERNET] O Salón de Actos virtual, [1994-L] [GX00] 202 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

interactuante adx Dise daquel/a que es 15/03/02] // Pénsese, por exemplo, interactúa ou actúa de xeito recíproco. na importante problemática das rela- [PRENSA] Aínda que o acerto de pre- cións interadministrativas ou na análi- sentar paralelamente o desenvolvemen- se específica do papel que algunhas to dos principais nacionalismos (...) non formas de asociacionismo municipal precisa xustificación, Núñez Seixas poden cumprir no marco autonómico. aclara que os procesos de construcción [www.galicia2010.com 15/03/02] // nacional son contrapostos, dialécticos e As corporacións locais non precisan interactuantes. [TN 01/02/00] nas súas relacións interadministrativas [INTERNET] O clima é un dos factores da imposición de entes intermedios interactuantes do medio físico galego. para desenvolver as súas competen- Este parque natural, debido ó seu cias. [www.arrakis.es 15/03/02] carácter de terra interior, non participa [1995-P] das características do clima oceánico na mesma medida ca outros espacios interanual adx Dise daquel dato que galegos, senón que, estando dentro da se obtén pola comparación co corres- zona de clima oceánico, se aproxima pondente a unha data do ano anterior. máis ó clima continental. [www. [PRENSA] O crecemento interanual xunta.es 15/03/02] // Whittaker (1962) do emprego en España afectou a tódo- suxeriu que un ecosistema “é un siste- los grupos, segundo manifesta o Mi- ma funcional que inclúe un conxunto nisterio de Traballo. [OCG 27/12/98] de organismos interactuantes (plantas, [INTERNET] Se a inflación interanual se animais e saprobios) e o seu medio am- mantivese en novembro nos mesmos biente que inflúe sobre eles, e sobre o termos có mes anterior (3 por cento), o que eles tamén inflúen”. [www.uvigo. custo sería de arredor de 160.000 mi- es 15/03/02] llóns. [www.elcorreogallego.es 14/03/02] // Durante o pasado mes de outubro, interadministrativo, -a adx Refe- os prezos mantivéronse invariables en rente ao que abrangue a dúas ou máis Galicia, mentres que a inflación acu- administracións. mulada no que vai de ano se situou no [PRENSA] O obxecto deste convenio é 2,4 por cento –valor idéntico ó do o de obter un diagnóstico socioeconó- Estado–, e a interanual acada o 3,1 mico actualizado da situación dos 94 por cento. [www.xunta.es 14/03/02] // municipios que conforman a provin- Analizando cada un dos subsegmen- cia, para o establecemento de políti- tos, durante o pasado ano o sector dos cas de equilibrio territorial e coopera- servicios informáticos tivo un incre- ción interadministrativa que posibili- mento nas súas cifras dun 16,3 por ten. [OCG 24/12/98] cento; así mesmo, o sector do softwa- [INTERNET] Derrogados os antigos re e o hardware experimentaron de- instrumentos de tutela, estes son subti- senvolvementos parellos, con cifras de tuídos por dous novos principios, que evolución interanual dun 11,7 por presidirán toda a armazón de rela- cento e un 13,2 por cento, respectiva- cións interadministrativas: a coopera- mente. [www.pegaso.org 14/03/02] ción e a coordinación. [www.dicoruna. [1999-L] 203 Novas palabras GALEGAS

interautonómico, -a adx Dise (Mibor)”, correspondente ó penúltimo daquilo que abrangue a dúas ou máis mes do período de xuro anterior, autonomías. publicado no Boletín Oficial do Esta- [PRENSA] (...) anque hai un proxecto do polo Banco de España (media sim- de recupera-la liña completa ó abeiro ple dos tipo de xuro medios pondera- dun programa turístico interautonómi- dos ós que se cruzaron operacións a co. [OCG 28/02/99] prazo dun ano no mercado de depósi- [INTERNET] Ó longo da tempada for- tos interbancarios, durante os días há- mou parte da Selección galega no tor- biles do mes legal correspondente) en- neo Interautonómico xuvenil celebrado gadindo unha marxe de 1,75 puntos en Valencia, correndo os 100 m. lisos e porcentuais. [www.uvigo.es 28/11/03] o 4 X 400 m. [www.postalatletis // Por limitacións de tempo e espacio mo.com 14/03/02] // Que o incremen- non nos referiremos ó drama histórico to dos intercambios de estudiantes e da emigración de milleiros de galegos profesores, a ampliación da movilida- e a como os intermediarios financeiros de estudiantil con distritos abertos, a utilizaron as divisas xeradas polos no- posta en marcha pola CRUE xa para o sos emigrantes para contribuír ó des- vindeiro curso do Programa Sicue de envolvemento doutras zonas do Estado mobilidade interautonómica de estu- -a título ilustrativo abonda con dicir diantes, a necesidade de incrementa- que en 1990 o desequilibrio entre o la calidade e competitividade da Uni- aforro que a banca captou en Galicia e versidade e a demanda de residencias o que reinvestiu no noso país cifrouse públicas dos usuraios. [www. uvigo.es en 0,86 billóns de pesetas, cantidade 14/03/02] // Dentro da oferta de cam- que maioritariamente engrosou os fon- pamentos podemos atopar campamen- dos do depósito Interbancario. [www. tos autonómicos ou interautonómicos. iaga.com 28/11/03] // O banco verifica [www.udc.es 14/03/02] os datos dos pagamentos nun circuíto [1995-P] interbancario independente de internet e tan só comunica o resultado da interbancario, -a adx Relativo ás transacción a DINAWEB é dicir, só co- relacións entre entidades bancarias. munica o importe pago, nunca os datos [PRENSA] Por último, a variación da bancarios. [gz.dinaweb.com 28/11/03] circulación fiduciaria durante os últi- [1992-L] mos días de decembro do 1999 en- cóntrase dentro dos valores previstos interconexión sf Contacto entre dous polo Banco de España, e os sistemas ou máis dispositivos eléctricos ou, en de compensación interbancaria inter- xeral, calquera relación entre dous cambiaron sen problemas operacións elementos. con datas valor do xaneiro do 2000. [PRENSA] As Pontes, factoría de alumi- [OCG 02/01/00] // (...) baixou o 3 de nio de San Cibrao, que transcorre en xaneiro a taxa de interese interbanca- dobre liña, e Mesón do Vento-Lindoso, ria do 6,5 por cento. [OCG 31/01/01] que é a interconexión con Portugal. [INTERNET] Para sucesivos períodos [OCG 24/01/99] // (...) pero a interco- anuais, o “tipo interbancario a un ano nexión cibernética e a capacidade de 204 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

producción física e virtual do noso dencia, estarán obrigadas a readmitir ó mundo seguirán estando aí, á distancia traballador inmediatamente ó posto que dun pensanamento. [OCG 24/01/99] deixou vacante, sempre que a solicitude [INTERNET] Synapsis é unha revista en de reincorporación se curse dous meses formato web, un fanzine multimedia, antes do vencemento da excedencia. un observatorio permanente do ciberes- [www.dicoruna.es 08/03/02] pacio, unha interconexión de neuronas inquedas. [www.simil.com 19/04/02] // interdepartamental adx Que atinxe Con respecto á interconexión con a dous departamentos. Internet, deixouse de facer a saída a 10 [PRENSA] A vila lucense de Vilalba mb a través do nodo da f. química e acolle esta fin de semana a duodéci- pasouse a facer a través dun novo pavi- ma edición das xornadas de Comuni- llón de servicios en tecnoloxía atm a cación Interdepartamental da Xunta 155 mb. [www.usc.es 19/04/02] de Galicia. [OCG 17/11/01] [1982-L] [GX00] [INTERNET] A Lei 9/1991, do 2 de outubro, galega de medidas básicas interconfederal adx Que atinxe a para a inserción social, regula no seu dúas confederacións sindicais. artigo 53 a creación, composición e [PRENSA] (...) é “ complicado” conci- funcións da Comisión Interdeparta- bir en dúas ou tres semanas a conclu- mental de Loita contra a Pobreza, sión dun acordo interconfederal. como órgano encargado da elabora- [OCG 16/11/01] // Fidalgo pon a ga- ción e elevación de propostas ó Consello da Xunta de Galicia sobre rantía salarial por diante do pacto medidas xerais que favorezan a remo- interconfederal. [OCG 20/11/01] ción de cantos atrancos impidan ou [INTERNET] Pretendemos aporta-lo dificulten a integración social das traballo ás medidas propostas nos acor- persoas máis desfavorecidas, a través dos para o crecemento e o emprego dunha actuación integrada e multi- asinados en Galicia: “Políticas activas sectorial dos diversos departamentos de emprego para a aplicación en Ga- da Xunta de Galicia. [www.xunta.es licia dos acordos do cumio de Luxem- 08/03/02] // Segundo un estudio da burgo, e mailo acordo interconfederal Institución Interdepartamental de Pre- para a estabilidade no emprego”. sas e Encoros da Conca do Sena, os [www.cogami.es 08/03/02] // O secre- danos causados por unha eventual tario xeral de UGT, Cándido Méndez, inundación de amplas dimensións con- informou de que o Comité Confederal ducirían a unha parálise económica da do seu sindicato aprobou onte case rexión “de duración indeterminada’’. por unanimidade, por 162 votos a fa- [www.elcorreogallego.es 08/03/02] vor e unha soa abstención, a ratifica- [1995-L] ción do Acordo Interconfederal para a Negociación Colectiva (AINC) 2003 interdisciplinar adx Relativo a activi- coa patronal. [www.elcorreogallego.es dades que afectan ou se relacionan 08/03/02] // Ademais do previsto no con varios sectores ou disciplinas. convenio xeral interconfederal, as em- [PRENSA] Un completo equipo inter- presas, ó remata-lo período de exce- disciplinar en que se intentou xunguir 205 Novas palabras GALEGAS

o mundo artístico e o mundo tecnoló- [INTERNET] Nova versión do entorno xico. [TN 01/07/01] // Así mesmo, ta- de compresión máis popular WinZip mén pretende mellora-lo manexo das ofrece unha interfaz intuitiva de insta- técnicas de comunicación interpersoal lación, visualización, extracción, com- e de promoción da intervención in- presión e borrado de ficheiros de arqui- terdisciplinar e o traballo en equipo. vos ZIP. [www.seinv.uvigo.es 14/03702] [OCG 15/03/01] // Desde que se puxo // Outra tarefa crucial nos próximos en marcha o programa cirúrxico, o meses será a preparación das ferra- equipo interdisciplinar examinou a 35 mentas necesarias para dar acceso a pacientes de toda Galicia como posi- través de Internet ós 2000 conxuntos bles candidatos. [OCG 08/03/00] de sinónimos coas súas relacións que [INTERNET] O seguimento das distin- temos xa elaborados para o galego tas revistas permite tamén confirmar ata nunha interfaz na que se presenten qué punto a sociolingüística se insire conxuntamente cos de Wordnet e os nunha encrucillada interdisciplinar, das linguas peninsulares. [www.cirp.es derivada da propia complexidade das 14/03/02] // O Badtrans.B, variante do conexións entre o lingüístico e o social. que apareceu no mes de abril, é un [www.uvigo.es 19/04/02] // É un pro- verme destructivo que se propaga a xecto interdisciplinar no que traballa través do correo electrónico e executa- un equipo principal integrado por tres se encanto se lee a mensaxe infectada, enxeñeiros de telecomunicacións da utilizando a interfaz de programación Universidade de Vigo e tres lingüistas do MAPI, para despois ocultarse. [www. Centro Ramón Piñeiro. [www.cirp. es pegaso.org 14/03/02] 19/07/02] // O obxectivo do Máster é o [1997-P] de proporcionar unha formación teóri- ca e práctica, que inclúa coñecementos intergobernamental adx Dise do teóricos e manexo de técnicas e estrate- que atinxe a dous ou máis gobernos. xias de intervención en diferentes esce- [PRENSA] Ante esta situación, a cele- narios, dende unha prespectiva interdis- bración neste ano 2000 dunha Con- ciplinar. [www.usc.es 19/04/02] ferencia Intergobernamental (CIG), [1984-P] que reunirá aos Xefes de Estado e de Governo dos quince para tratar das interfaz sf En informática, sistema reformas dos Tratados da Unión, cons- electrónico ou informático que permi- tituía unha ocasión propicia para te a comunicación entre dous elemen- resolver. [TN 01/02/00] // A cerna do tos ou sistemas. federalismo, a subsidiariedade, as re- [PRENSA] Así foi, durante o ano 1984 lacións intergobernamentais, o gober- introducíronse os ordeadores Appel no multinivel e policéntrico, etc., Macintosh dotados dun rato e dunha resulta en extrema consonancia cos interfaz gráfica amigable e fácil de debates dos anos 90 na construcción usar incluso para os rapaces e rapazas, de Europa. [TN 01/03/00] fronte ás complicadas e difíciles de [INTERNET] As novas institucións, con- memorizar instruccións do MS-DOS. sagradas no Acordo do Venres Santo e [OCG 03/01/00] no novo Tratado son, en primeiro lugar

206 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

a Asemblea e o Executivo de Irlanda do con grupos de profesores ou escolas Norte, e despois as “internacionais”: para mellorar a súa capacidade de Consello Ministerial Norte-Sur; Conse- solución de problemas, para elaborar llo Británico-Irlandés e a Conferencia programas de cambio propios ou para Intergobernamental Británico-Irlande- adaptar outros externos, pero focali- sa; mais os chamados organismos de zándose nas dinámicas interpersoais e aplicación. [www.igadi.org 14/03/02] intergrupais que afecta a tales proce- // Por outra parte, no eido das finanzas, sos) [iceusc.usc.es 14/03/02] // Mello- o exame dos orzamentos está dividido ran sensiblemente as relacións do entre un comité de expertos encargado grupo co resto do alumnado do Insti- do aspecto financeiro e un comité in- tuto, detectámolo tanto nos traballos tergobernamental encargado dos pro- cooperativos intergrupais, como nas gramas. [www.igadi.org 14/03/02] // relacións espontáneas que se estable- Ademais, recoméndase que a UE se cen nos descansos e fóra de clase. adhira á Organización Intergoberna- [members.es.tripod.de 14/03702] mental de Transportes Internacionais Fe- [1988-L] rroviarios (OTIF), e proponse unha directiva para a ampliación da apertura interiorismo sm Deseño ou decorado tráfico de mercadorías ós servicios ción de espazos interiores. nacionais e de cabotaxe. [www.elco [PRENSA] A ocasión preséntase rreogallego.es 14/03/02] agora nas dependencias centrais de [1995-P] Caixa Galicia na cidade de Vigo, onde o interiorismo kitsch e versa- intergrupal adx Dise do que fai refe- llesco da sala de exposicións consti- rencia a dous ou máis grupos. túe un atranco para calquera preten- [PRENSA] Esta tought-minded dá lugar sión de neutralidade ou potenciación a un tipo de relacións interpersoais e das obras expostas. [TN 01/02/99] intergrupais no ámbito político no [INTERNET] Hai pouco foi restaurado e que prima a imposición sobre o deba- enriquecido cun delicado labor de inte- te, e onde a racionalidade popperiana riorismo, para incluílo no circuíto de é substituída pola lóxica do enfronta- turismo rural. [www.crtvg.es 19/04/02] mento. [TN 01/02/00] // Decoración, ten como obxectivo for- [INTERNET] Os tres territorios educa- mar profesionais con capacidade para tivos: o intrapersoal (a propia autoedu- proxectar, xestionar, coordinar e dirixir cación), o interpersoal e o intergrupal obras de interiorismo deste nivel, así (relacións entre o profesorado e o como realizar, xestionar e coordinar alumnado, relacións de sexo-xénero, proxectos elaborados por niveis supe- etc.) son en sí mesmos conflictivos. riores. [www.escolas.org 19/04/02] // [www.sgep.org 14/03/02] // Nesta ca- Reformas de interior, arte e interioris- tegoría tipo de rol, que tamén se deno- mo en toda Galicia, ARTINOR ofrece mina experto en procesos, poderían todas estas posibilidades e a opción de incluirse termos como facilitator, pro- solicitar presuposto. [www.pangalaica. gram facilitator, process helper ou pro- com 19/04/02] cess enabler (en tanto que traballan [1998-P] [GX00]

207 Novas palabras GALEGAS

internalizar vt Interiorizar, facer pro- rías principais. [OCG 05/12/98] // “Por pia unha idea ou acción alleas. medio de este portal de internet, (...) [PRENSA] Os xornalistas rara vez pre- quérese que sexan os internautas visi- sencian os feitos que dan orixe á noti- tantes desta web os que acheguen cia producida, senón que esta lles novas ideas sobre os servicios que chega en forma de relato doutras fon- queren obter a través deste portal de tes, para, unha vez coñecido e com- internet.” [OCG 08/03/00] prendido, ser internalizado e fixado [INTERNET] Efectivamente, a presunta na súa escala de valores culturais. [TN ilegalización do SPAM non era máis 01/02/99] que a isca para que a comunidade in- [INTERNET] Calquera proceso do ternauta pasase de puntiñas sobre o desenvolvemento baseado no centro texto da Lei. [www.u-lo.com 19/04/02] ten un correlato nun proceso que os // Todos amosan un recadro no que o in- profesores deben internalizar. [iceusc. ternauta debe introduci-los termos cla- usc.es 14/03/03] // Existen en Galicia ve que desexa atopar. [www.consumer- unha relativamente grande cantidade revista.com 19/04/02] // O perfil do de creacións populares e xogos infan- internauta galego é o dun home (o tís que sen ter á primeira vista nada 79% dos que responderon a enquisa que ver coa propaganda relixiosa eran varones) de entre 25 e 33 anos cumpren a función de internalizar nos (48% dos enquisados), que traballa nenos e tamén nos adultos os intereses por conta allea (52%) e ten unha titu- da institución. [www.uniondopovoga lación superior (62%). [www.eganet. lego.org 14/03/02] // Se o tráfego tive- com 19/04/02] se que internalizar os costos medio- Sin. cibernauta. ambientais que provoca, non faría fal- [1999-P] [GX00] ta publicitar outros medios de desprazamento urbano, pero tampouco serí- internáutico, -a adx Dise do relativo an os mesmos quen recibisen os bene- a Internet. ficios económicos. [members.es.tripod. [PRENSA] Ademais para unha imaxe de 14/03/02] moderna da que sempre fan gala estas [1993-L] persoas é imprescindible controlar de temas internáuticos ou mesmo (...) [OCG internauta s 1 Usuario/a da rede de 26/12/98] datos Internet. adx 2 Relativo aos [INTERNET] Retevisión tamén quere usuarios/as da rede. un anaco do pastel internáutico. Hoxe [PRENSA] Preséntase a Universidade ponse operativo en tódalas provincias de Murcia (www.um.es) na rede. Non do Estado Iddeo, o novo operador glo- obstante, os seus contidos son abun- bal de telecomunicacións que ofrece dantes e a páxina de inicio ten abonda acceder a Internet a través de Retenet, información, o que facilita a navega- a súa propia rede de datos. [www. ción dos internautas. [OCG 15/03/00] vieiros.com 14/03/02] // Pero Internet, // O directorio está organizado por un sen embargo, aporta algo especial- equipo humano de internautas que mente característico: cada membro da clasificou a información en 14 catego- comunidade internáutica pode ser o 208 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

seu propio realizador e contribuír á conexións á web por Internet. [www. extraordinaria riqueza de galerías da xunta.es 30/04/02] // Os servidores rede. [www.ctv.es 14/03/02] // ciber- Internet referentes a Timor Leste con- cultura (f): Conxunto de valores, coñe- centránse principalmente en Portugal cemento, crenzas e experiencias xera- e en Australia. [www.corevia.com das pola comunidade internáutica ó 30/04/02] longo da historia da rede. [www.uvi Sin. arañeira, rede. go.es 14/03/02] [1996-P] [GX00 ] [2000-P] interoperar vi Traballaren con compa- Internet sf Rede mundial de ordenado- tibilidade dous ou varios produtos res que permite a comunicación entre comerciais ou industriais. os seus usuarios/as e a difusión de [PRENSA] Desde aquela apareceron todo tipo de información. novas solucións propietarias que non [PRENSA] Na nova etapa haberá aten- dispoñían da habilidade para intero- ción especial para Internet, Investiga- perar con productos doutros fabrican- ción e Desenvolvemento (I+D), cali- tes. [OCG 23/01/99] dade e tecnoloxía dixital. [OCG 15703/00] // “Con acceso a Internet, interpersoal adx Relativo ao que atinxe o usuario dun teléfono móbil pode ou existe entre dúas ou máis persoas. facer reservas de hotel ou comprar [PRENSA] Así mesmo, tamén pretende pasaxes aéreas mentres está en ruta, mellora-lo manexo das técnicas de ou ben informarse sobre a próxima comunicación interpersoal e de pro- cidade e incluso mercar flores”, dixo moción da intervención interdiscipli- Leuders. [OCG 07/03/00] // A última nar e o traballo en equipo. [OCG xeración de teléfonos, presentada a 15/03/00] // Ata agora, o lúdico era o semana pasada na feira de informática ámbito do encontro interpersoal, o CeBIT 2000 de Hannover, ofrecen inda ámbito do social. [OCG 20/12/98] // máis funcionalidade, son máis doados Evidentemente, ámbalas dúas pelícu- de usar e, o máis importante, teñen las teñen algunha relación. Ocúpanse acceso a Internet. [OCG 07/03/00] das relacións interpersoais con perso- [INTERNET] neGalia.com quere cen- naxes que sitúan a relación co outro, e trar a súa actividade no sector do co- por tanto o amor, no eixe do seu vivir. mercio, autónomos e pequenas em- [TN 01/03/00] presas que non dispoñan dos recursos [INTERNET] Faltan, xa que logo, inves- necesarios para implantar un sistema tigacións a respecto dos usos lingüísti- de comercio electrónico, e vexan en cos naqueles ámbitos de comunica- Internet unha ferramenta máis de tra- ción interpersoal con certa proxección ballo que lles axudará a promocionar pública; isto é, aquela comunicación e desenvolver a súa laboura ante un que se establece en canles de IRC, mercado potencial de millóns de charlas a través do web, foros, grupos usuarios. [www.negalia.com 30/04/02] de novas, roldas, etc. [www.galego // Este curso realizarase na modalidade 21.org 14/03/02] // O mesmo que coa de formación a distancia, a través de lectura, a aparición doutros medios de

209 Novas palabras GALEGAS

comunicación interpersoal fixeron agardamos que nun futuro inmediato pensar que a escrita perdía importan- as metropolitanas. [www.galicia2010. cia social. Hoxe vemos con claridade com 13/03/02] que non é así: non só reaparece con [1984-L] forza nas novas formas de comunica- ción interpersoal (fax, correo electró- intersindical adx Dise do que está for- nico), senón que a súa práctica cada mado por dous ou máis sindicatos. vez é máis necesaria, tanto na súa [PRENSA] (...) sinala nunha nota a dimensión clásica como na derivada Confederación Intersindical Galega. da aparición das novas tecnoloxías. [ANT 18/06/98] [www. xerais.es 14/03/02] // Ese pracer [INTERNET] Ademais das reunións nos íntimo subxace na nosa relación inter- centros, distribución de información, persoal: decidimos que queremos con- panfletos, publicacións, reunións in- vencer e en realidade desexamos sim- tersindicais, etc., as/os afiliadas/os do plemente vencer, dominar. [www.con SIEG organizamos e participamos, en- sumer-revista.com 14/03/02] tre outras, nas seguintes accións sindi- [1989-L] cais. [www.ctv.es 13/03/02] // Nesa reunión chegouse ó acordo de crear interprovincial adx Relativo ou per- unha Plataforma conxunta intersindical tencente a dúas ou máis provincias. para o estudio da situación actual e a [PRENSA] A través do mesmo pode elaboración de propostas unitarias, así facer chamadas interprovinciais, inter- como deseña-las liñas a seguir nas pos- nacionais e de fixo a móbil. [OCG teriores negociacións coa Administra- 23/01/99] // En efecto, ante todo o ción. [members.es.tripod.de 13/03/02] PPG vai soldando as redes clientelares [1977-L] [GX00] locais e provinciais, acadando pactos interprovinciais entre os baróns. [TN interterritorial adx Que afecta ou 11/11/97] refire a dous ou máis territorios. [INTERNET] Todo principiou coa opo- [PRENSA] Darío Villanueva afirma que sición da factoria Bazán de Ferrol ao tal medida podería rompe-lo principio convénio interprovincial (sendo dade compensación interterritorial, algo quela Secretário Xeral do Sindicato que é moi importante. [OCG Vertical, Rodolfo Martin Villa). [www. 17/12/98] // Ademais, ten un Senado uniondopovogalego.org 13/03/02] // funcionalmente inútil nunha demo- Actualmente, mediante as diversas cracia representativa moderna, pero compañías que operan no noso país carece de verdadeiros órganos de re- pódense realizar chamadas provin- presentación “federal” e cooperación ciais, interprovinciais e internacionais, interterritorial. [TN 01/03/00] // No pero as metropolitanas ou locais se- debate sobre o Estado da nación, 23 guen a ser patrimonio exclusivo de Te- de outubro de 1984, foille á gorxa a lefónica cunha excepción (...) [www. Felipe González, ó que acusará final- consumer-revista.com 13/03/02] // Pri- mente de carecer dunha verdadeira meiro, as chamadas internacionais, lo- política autonómica, de incumprir a go as interprovinciais e provinciais, e LOFCA e de cuestionar o Fondo de

210 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

Compensación interterritorial. [TN quen leva construíndo dende hai anos 01/02/00] un complexo e rico mapamundi in- [INTERNET] Neste sentido bótase a tertextual que ten en Silencio unha faltar un maior compromiso político das súas máis cativantes referencias. de Galicia co destino reclamativo do [TN 01/11/01] Bierzo. Aínda hai moitas dificultades [INTERNET] Iso si, porque a partir de comunicación interterritorial. [fala daquel momento a min deume unha ceibe.tripod.com 14/03/02] // (...) a idea, o que hoxe se chamaría un fío solidariedade, o equilibrio interterri- intertextual, unha intertextualidade, torial, ameazado tamén por esa cede forma que hai unha circunstancia sión do 30% do IRPF diante do que de que esta obra miña liga con toda a Fraga agacha a cabeza e consente e miña obra anterior e anuda coa obra que tanto nos prexudica ós galegos. futura. [www.xerais.es 30/04/02] // [www.vieiros.com 14/03/02] // O PNG- Diego Martínez Torrón identifica esta PG, entende que é urxente a constru- tendencia arcaizante como unha aber- ción dunha Galiza integrada, a través ta homenaxe intertextual ós escritores de vertebración económica, social e españois do Século de Ouro. [www. política do País, de cara a superar a ctv.es 30/04/02] // O mar, ademais de- secular dependencia e a eliminar as sa presencia culta e evocadora, inter- lacras tradicionais do paro encuberto, textual e literaria de Borges, convérte- desequilibrio interterritorial, des- se, ás veces, ora en cifra do caos. mantelamento de indústrias, atraso do [www.idazleak.org 30/04/02] agro e emigración. [www.png-pg.org [1987-L] 14/03/02] [1987-L] intertextualidade sf Conxunto de relacións que se establecen nun texto intertextual adx Relativo ao conxunto respecto doutro ou doutros, tanto no de relacións que mantén un texto plano do autor/a coma no do lector/a. respecto a outro ou outros, tanto no [PRENSA] Digo Thriller, que non nove- plano do autor/a coma no do lector/a. la negra (…) cando máis ben cabería [PRENSA] Con estes vimbios crea Cid falar da súa teoría, xa que en La Testa Cabido unha novela desacougante, perduta di Damasceno Monteiro todo homenaxe absoluta ó Blanco Amor de está cantado a priori (…) e, doutra A esmorga, obra que latexa e informa banda, medran como cogumelos as cada poro de Grupo abeliano, aínda citas literarias. De tal xeito que, como que esta última incorpore tamén moi- poucas veces, cabería falar nesta tos códigos interartísticos e intertex- novela de intertextualidade. [TN tuais alleos a aquela. [TN 01/03/00] // 01/06/97] (...) quere incorporar ós escenarios a [INTERNET] Hai que ter en conta que a tradición musical galega, reelaborada, intertextualidade é un risco esencial da e que parte ademais da sabia asimila- escrita castelaiana, pois el gustaba de ción dos clásicos, cunha rica pegada “reciclar” os seus textos; consecuencia intertextual que vai desde o mundo desta intertextualidade é o que pode- grecolatino (...) [OCG 16/11/02] // (...) mos denominar a “movencia” dos

211 Novas palabras GALEGAS

textos castelaianos, que viven nas su- interxeracional é froito dunha expe- cesivas metamorfoses e variantes que riencia colectiva que a historia axuda experimenta. [www.editorialgalaxia. a decantar. [TN 01/12/97] es 30/04/02] // Previamente ó recital, o [INTERNET] É certo que durante os propio Antonio Rosell ofrecerá ás últimos cen anos, e máis acelerada- 12:00 horas na Facultade de Xeografía mente nas últimas décadas, a transmi- e Historia a conferencia ‘Intertextua- sión interxeracional do idioma sofreu lidade e intermelodicidade na lírica me- unha creba importante, que deu nunha dieval. Relacións entre o texto literario e preocupante desgaleguización nos sec- a música’. [xornal.usc.es 30/04/02] tores máis novos da nosa sociedade. [1989-L] [mais.vieiros.com 30/04/02] // Así, sinalan unha grande ruptura na transmi- intertextualizar vt Relacionar dous sión interxeracional, un descenso no ou máis textos. emprego do idioma e nas cidades, a [PRENSA] (...) pois se como Nano afir- ausencia case total do galego na pren- ma “A vida é o tempo”, convén, tal sa, nas empresas e nos concellos e o como el mesmo explica intertextuali- incumprimento da lexislación en mate- zando as súas palabras co título dou- ria lingüística. [www.culturagalega.org tra obra do seu creador, “pararse un e 30/04/02] sentir que o mundo todo para ao redor [1993-L] dun, mesmo coma se estivese a escoitar...” [TN 01/02/99] intranet sf Rede de comunicación [INTERNET] Vega Ceide era dono dun informática de acceso restrinxido a un sexto sentido ben aguzado e disposto a pequeno número de usuarios/as den- encerellar as liñas do horizonte e inter- tro dunha institución, organización, textualizar ritmos, letras e arquitectu- edificio, etc. ras. [www.aaviladonga.es 28/11/03] [PRENSA] Con soporte nativo para HTML, os pequenos negocios e usua- interxeracional adx Que se produce rios finais poden crear mesmo intra- entre dúas ou máis xeracións. nets. [OCG 05/12/98] [PRENSA] O Instituto Xerontolóxico [INTERNET] Todas as fontes especiali- recibirá outra achega municipal de zadas coinciden en que o obxectivo case un millón de pesetas, destinada a dunha rede en uso tende á creación darlle continuidade ó programa de dunha INTRANET. Isto vén sendo convivencia interxeracional que se unha INTERNET de rede local, é dicir desenvolve en Santiago dende o ano un conxunto de páxinas WEB ás que 1997, coa finalidade de mellora-la se accede dentro da rede e que nun calidade de vida das persoas maiores lugar ou lugares determinados permite a través da súa convivencia cun estu- o acceso fóra, á rede de redes. [www. diante. [OCG 03/12/99] // O tamén terra.es 12/03/02] // O Navegador Xis, catedrático da Universidade de San- versión localizada do Netscape® Na- tiago de Compostela (USC), José Luis vigator, permite navegar cunha interfa- Vega, falará sobre relacións interxera- ce intuitiva tanto no océano de in- cionais. [OCG 07/03/99] // A lealdade formación da Internet como nos ríos,

212 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

ás veces tumultuosos, das intranets cor- sización’. Un termo que alude a un ra- porativas. [www.galego21.org 12/03/02] pidísimo proceso polo que o inglés lle // Ademais de poder usalo en Internet, usurpou ó gaélico de Irlanda-Eire o em- “Verbos Galegos en Internet” é un prego social e cultural. [OCG 10/01/99] programa para utilizar nunha intranet [INTERNET] Se este rumbo non se (dun colexio, instituto ou universidade) endereita imos camiño da latinización na que o servidor sexa un ordenador ou irlandesización do idioma, dun Windows 95 con Servidor Persoal de idioma litúrxico con fortes connota- Web de Microsoft ou Windows NT con cións ideolóxicas. [www.elcorreoga servidor de Web Internet Information llego.es 28/11/03] // E Santamarina, ta- Server. [www.allegue.com 12/03/02] mén no cortello fúnebre de carpidei- [2000-P] ras pola irlandesización do idioma? [forums.multimania.lycos.fr 28/11/03] intraterritorial adx Dise daquilo que acontece dentro dun determinado itinerancia sf Desprazamento de algo territorio. ou de alguén por un determinado te- [PRENSA] (...) unha análise intraterri- rritorio. torial da provincia e un estudio indivi- [PRENSA] Ford andou por España dualizado dos compoñentes munici- nunha primeira etapa entre os anos de pais, entre outras cuestións. [OCG 1832 e 1833, e, na súa itinerancia 24/12/98] chegou ata Santiago de Compostela. [INTERNET] Galicia conta xa cunha [OCG 07/03/99] // E aí está a impor- moderna rede viaria que posibilita tancia do cartel: a súa itinerancia e a unha máis accesible comunicación, capacidade de estar en varios sitios. tanto intraterritorial como cos demais [OCG 10/03/00] // Concentrados os pobos da Península. [www.xunta.es esforzos da Consellería no CGAC, as 12/03/02] // En canto á análise intra- demais salas de exposicións e Museos territorial en Galicia do conxunto da arrastran unha programación local actividade comercial cómpre subliñar que dificulta a creación de hábitos no que son as provincias da Coruña e de público. Non existe un circuíto de iti- Pontevedra quen presentan uns maio- nerancia nin se abordan montaxes res niveis de equipamento comercial, ambiciosas. [TN 01/02/99] derivado fundamentalmente do seu im- [INTERNET] Entre as obras preselec- portante peso en canto a poboación e cionadas, o xurado realizará unha da súa maior industrialización. [www. segunda selección de obras coas que usc.es 28/11/03] se montará unha exposición, da que [1987-L] se poderá facer unha itinerancia polos concellos da provincia e da que se irlandesización sf Referido á situa- editará o correspondente catálogo. ción lingüística da lingua galega, pro- [www.dicoruna.es 12/03/02] // Os ceso polo cal esta perde importancia e grupos deben ter outro tipo de funcio- representatividade na sociedade. nalidade que lles permita facer unha [PRENSA] O que máis impresiona do maior itinerancia. É evidente que a iti- libro de Mariño Paz é o termo ‘irlande- nerancia non dá a visibilidade que dá

213 Novas palabras GALEGAS

un espectáculo en Vigo, A Coruña ou limitará o seu paso pola xeografía Pontevedra. [www.culturagalega.org española a esta estancia en Ponte- 12/03/02] // O Pazo da Cultura pontevedra, despois da cal proseguirá a súa vedrés, practicamente acabado de itinerancia por outras cidades europe- inaugurar, corre o seu pano cun even- as. [www.riasbaixas.org 12/03/02] to digno das grandes capitais da cultu- [1980-L] ra do planeta, unha luzada visual que

214 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

jaima sf V. xaima. Tenda de campaña jazzístico, -a adx Relativo a un xéne- empregada polos africanos/as nóma- ro de música popular norteamericana, des do deserto. caracterizado pola improvisación e a [PRENSA] Pasear por unha destas síncopa que deriva dos espirituais e wilayas é como entrar nun patio de blues dos negros/as do Sur. recreo, os rapaces aparecen detrás de [PRENSA] Rábade graduouse cum lau- cada jaima. [TN 01/02/00] // Os habi- de nno prestixioso Berlklee College de tantes do Sáhara Occidental non tiñan Boston e, desde hai algúns anos, lidera dependencia de ningún poder estatal o conxunto Abe Rábade Trío, unha das e instalaban a súa jaima, tenda de pel formacións xa clásicas no circuito de camelo ou cabra, no lugar dictado jazzístico da capital galega. [OCG polos seus desexos. [OCG 14/03/99] // 01/12/01] // Juan Luis Guerra retorna ás Os inicios dos campamentos estiveron súas raíces máis jazzísticas de anterio- supervisados e o levantamento das res traballos… [OCG 05/12/98] “cidades” a base de “jaimas” (grandes [INTERNET] Vigo pretende recuperar tendas de tea propias da súa anterior os bos momentos jazzísticos que ofre- vida nómade e moi adecuadas para as cía o “Swing en Outono” que organi- temperaturas reinantes) e pequenas zaba Caixa Galicia. [www.culturaga- construccións de adobe (o único que lega.org 30/04/02] // Segundo as súas obteñen deste chan espido no que propias palabras, “supón unha enor- nada bota raíz) fixéronse seguindo as me satisfacción recibir unha mención regulamentacións aceptadas interna- deste tipo por parte da SGAE (Socie- cionalmente (...) [TN 01/02/00] dade Xeral de Autores e Editores), so- [INTERNET] Mentres, coa paciencia bre todo polo que significou Tete do nómada, os meus amigos saha- Montoliú como pianista e figura desta- rauís seguen tomando o té nas súas cadísimo do panorama jazzístico.” jaimas e confiando en que España, [www.escola-estudio.com 30/04/02] // desta volta, non os traizoe co seu A producción inclúe un listado de ex- voto no Consello de Seguridade da celentes músicos galegos, proceden- ONU. [es.groups.yahoo.com 01/12/03] tes do ámbito clásico jazzístico (a [1989-L] [GX00] sección rítmica de Fernando Llorca e

215 Novas palabras GALEGAS

Kim García) ou tradicional (o celebra- jet sf Denominación da alta sociedade. do grupo de gaitas Treixadura). [www. [PRENSA] (...) e do moito que os dous milesians.com 30/04/02] se admiran mutuamente nas súas res- [GX00] pectivas facetas da jet. [OCG 26/12/98] [GX00]

216 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

laborización sf Procedemento polo UE esíxelle para iso que aclare estas que se posibilita a conversión do per- “lagoas financeiras”, que coinciden soal contratado das administracións cos últimos meses de vida da que fora en persoal laboral fixo. a súa presidenta, María F. Méndez. [PRENSA] Esta desbandada cara ó [OCG 14/12/98] Dereito Privado, impensable fai só dez [1975-L] ou vinte anos, esténdese así mesmo ó “sancta sanctorum” da Función Públi- land sm 1 Cada unhas das rexións au- ca, cunha crecente laboralización do tónomas que constitúen Alemaña. adx emprego público que fomenta o “en- 2 Referido a unha corrente artística chufismo” e nepotismo máis flagrantes que utiliza materiais naturais, que se e sangrantes. [TN 16/03/01] inspira na paisaxe e integra as súas [INTERNET] Tamén asistimos no mes- obras nela. mo período, ó igual que noutras enti- [PRENSA] A República Federal Alema- dades locais, a unha masiva prolifera- na aceptou, neste senso, que o seu re- ción de contratos temporais principal- presentante ante a Unión Europea, co- mente e de interinidades funcionariais rrespondese a un Land designado polo en segundo termo, consecuencia das Bundesrat ou Consello Federal, cando políticas dominantes naquel momen- se vise afectado o núcleo esencial de to, basicamente tendentes á laboriza- competencias exclusivas dos Länder. ción da función pública, e que nal- [TN 01/12/00] // Optan polo campo gúns casos contan coas súas corres- expansivo da instalación e unha espa- pondentes doutrinas desenvolvidas cialidade que tiveran orixe nos mini- por algúns ilustres administrativistas. malistas e nos artistas land americanos. [www.inorde.com 14/10/02] [TN 01/10/97] // En casos como o ale- mán, o ‘land’ contraponse a rexións lagoa financeira sf Espazo inédito ou naturais de maior vixencia económica. descoñecido nunha actividade rela- [OCG 28/02/99] cionada con asuntos económicos. [INTERNET] O socialdemócrata Wol- [PRENSA] A UE investiga ‘lagoas fgang Clement, presidente de Renania financeiras’ da Asociación Española do Norte-Westfalia, o land máis pobo- Contra o Cancro. [OCG 14/12/98] // A ado do país, insistiu de novo en que é

217 Novas palabras GALEGAS

“inconcebible” que alguén como Ber- e o secretario xeral do PSE-EE, Nicolás lusconi puidese controlar un conglo- Redondo, reuniranse mañá. [OCG merado mediático como ese. [www. 03/12/98] // Cando o lehendakari xornalistas.org 03/05/02] // Alemaña: É pacta con EH pacta un parágrafo moi unha república federal e os estados importante: ausencia bsoluta de vioque a integran (os “Land”) teñen as lencia, e claro (...) [OCG 10/03/02] competencias educativas. [www.con- [INTERNET] O lehendakari, Juan José sumer-revista.com 03/05/02] Ibarretxe, condenou onte o atentado [1978-L] que lles custou a vida a dúas persoas en Santa Pola, asegurou que ETA ten lavacoches s Persoa encargada de lim- “unha enfermidade terminal’’ e dixo par coches. que os partidos “temos que rexeitar e [PRENSA] Outros menos realizaban combater xuntos a ETA’’. [www.elco múltiples traballos, como lavacoches. rreogallego.es 20/10/02] // Eu lémbro- [ANT 09/01/97] te nunha conferencia de Ibarretxe, [INTERNET] Pero o rei calzounas e, cando ergueches a man para preguntar- levado por elas, visitou os lugares lle ao lehendakari sobre o “terrorismo máis pobres do reino. Ata que un can, informativo” que practican os medios que debera ser amigo da vaca, rou- estatais con respecto ao conflicto vasco. bounas. Morreu apertándoas contra si. [www.vieiros.com 20/10/02] // O 27 de Foron parar despois a un quincalleiro, febreiro de 2001 o lehendakari Juan a quen llas comprou un lavacoches. Jose Ibarretxe formalizou a súa adhe- [www.filix.org 13/03/02] // Exclúense sión persoal á Declaración de Bizkaia do cobro do expresado complemento no acto de apertura da Feira Proma os traballadores que, coa categoría de 2001. [www. gurelurra.net 20/10/02] serenos, gardas e vixilantes, así como [1989-L] [GX00] coa de lavacoches e mecánico de taller (no límite nos 2 últimos casos de 1 leit-motiv sm Tema básico dunha cada 10 vehículos por empresa), fosen obra, que se repite integramente ou contratados, especificamente para tra- con lixeiras variacións, no seu desen- ballar no período nocturno. [www.in volvemento. orde.com 28/11/03] [PRENSA] “A partir de aí, e con ese tan [1989-L] orixinal leit-motiv argumental chega a resaca de edulcorante sentimentaloi- lehendakari s Presidente/a do gober- de.” [OCG 16/02/01] // Un Fellini oní- no vasco. rico, con carácter de recapitulación do [PRENSA] A lexislatura comezou coa que foi leit-motiv da súa obra. [OCG plana maior do PNV firmando un pac- 17/12/98] // ...desfila o leit-motiv do to con Aznar na sede do Partido Popu- amor oprimido polo dilentantismo. lar en Madrid e remata coa negativa [OCG 20/11/01] do presidente do PP vasco, Carlos Itur- [INTERNET] O mar é un mar pura- gaiz, a reunirse co lehendakari Ibarre- mente connotativo e ás veces simbó- txe. [TN 01/03/00] // O candidato a le- lico, que remite ao encontro co hendakari do PNV, Juan José Ibarretxe, amante –ou á imposibilidade deste

218 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

encontro–, auténtico leit-motiv do [PRENSA] As infraestructuras e servi- xénero. [www. terravista.pt 22/10/02] cios eran intocábeis antes da vaga libe- // A inversión do clásico ¨leit- motiv¨ ralizadora. [ANT 05/11/98] // O Con- do ¨Soño Americano¨ levado á litera- sello de Ministros aprobou onte un real tura dende a ilustración francesa con decreto polo que se estableceu as tari- El Cándido de Voltaire e recreado por fas eléctricas para 1999 e que, xunto disímiles escritores de diversas cultu- con outras medidas liberalizadoras, ras, resulta o elemento máis salientá- suporá unha rebaixa do prezo medio bel do texto. [fayl.uh.cu 22/10/02] para o conxunto da demanda eléctrica. [1988-L] [GX00] [OCG 24/12/98] // Ademais, a posta en marcha das medidas liberalizadoras do lexibilidade sf Calidade que posúe pasado mes de abril permitirá que o algo que pode lerse. próximo ano máis de 60.000 empresas, [PRENSA] (...) que permitiu realizar que representan o 53 por cento do con- unha reelaboración dos estudios de sumo nacional, poidan elixi-la compa- lexibilidade, traballando especialmen- ñía eléctrica e conseguir descontos adi- te as planas nas que a cor aparece de cionais. [OCG 02/01/00] xeito fixo. [OCG 17/01/99] [INTERNET] O obxectivo desta modi- [INTERNET] Segundo a opinión dos ficación é axustar a nosa Lei ó espíritu expertos, a maior lexibilidade consé- liberalizador do Decreto Lei 4/00 apro- guese con tipos en minúsculas, re- bado polo Goberno central. [www. dondos e con remates. [www.cesga. xunta.es 14/10/02] // Coa Dictadura es 03/05/02] // De momento, non exis- de Primo de Rivera moitos pretende- te en ningún idioma unha aplicación ron ver ó ciruxán de ferro que desde informática que permita testa-la lexi- 1898 se viña demandando desde a in- bilidade dun texto. Aínda así a maior telectualidade e o exército. Pero o Re- parte das aplicacións informáticas dis- xeneracionismo como movemento poñen dun verificador ortográfico, liberalizador comezaba a estar desfa- que permite corrixi-las faltas. [sal.avo sado. Unha das súas premisas foi a gaciagalega.org 03/05/02] // Para as cura da patria a través da cultura. cuestións deontolóxicas realizouse [www.culturagalega.org 14/10/02] unha análise desta variedade dende [1992-L] dous puntos de vista diferentes: o da riqueza lingüística e o da lexibilidade, libremercado sm Sistema económico tentando explicitar o grao e sentido da que non está sometido a condicións intervención de axentes normativiza- ou limitacións. dores na elaboración do modelo de [PRENSA] Non vale dicir unicamente lingua do dereito de creación recente. eu son defensor do libremercado, ou [www.usc.es 03/05/02] creo na empresa ou en tal estilo... [1997-P] [GX00] Non, é preciso contar cunha argama- sa cultural que che dea a capacidade liberalizador, -ora adx Dise daquilo de dicir eu son de aquí e fago as cou- que suprime restricións ou o interven- sas deste xeito por isto e por aquilo. cionismo. [TN 01/02/99]

219 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] Hoxe non é tan así, pero seus compoñentes habituais, especial- chégalle ben: a nosa riqueza natural mente graxas ou azucres. 2 En sentido vai para fóra (papel, electricidade,...), figurado, referido a aquilo que se con- as nosas vacas non poden producir sidera superficial ou inconsistente. leite e as cepas hai que arrincalas (cu- [PRENSA] Tanto se as galerías son de rioso sistema de libremercado este Nova York, Murcia, Porto, Santiago de dos mercaderes da unión europea), e Chile, Nápoles, Bélxica, Moscova, os nosos mozos siguen emigrando, Sao Paulo ou de Vilafranca do Penedés pero esta vez a Madrid,, Cataluña,... exhiben os mesmos productos dun [web.usc.es 03/05/02] // Hogano, “os “vangardismo” descafeinado e “light”. governos están a adoptar o evanxeo [TN 01/03/00] // ¿Cando entendo libremercado predicado na década deremos que só tomando exemplo do dos oitenta polo presidente Reagan e a pasado neste presente de trafegos e Primeira Ministra de Gran Bretaña, universos light, poderemos sacar unha Margaret Thatcher”, informa Youssef lección para o futuro? [TN 01/03/01] // Ibrahim noutro artigo de primeira pá- A operación bélica de EEUU contra xina do ‘Times’, reiterando retrouso. Iraq, unha guerra televisada de finais [www.galizacig.com-03/05/02] de milenio e de ofensiva light, volveu [1983-L] estar monopolizada pola CNN norteamericana. [OCG 24/12/98] libro de peto sm Tipo de libro que con- [INTERNET] Non é en absoluto unha ta cun formato de reducido tamaño. novela light, máis ben é dura... Nin [PRENSA] Este folleto, elaborado por sequera sei quen ha de reflexionar José Carro Otero, contén 64 fotografí- máis ó lela, se os adolescentes ou os as a toda cor, e foi concebido como adultos. [www.xerais.es 03/05/02] // libro de peto para facilita-lo seu ma- mnstp e unha versión light do proto- nexo e consulta. [OCG 26/12/98] colo NTP, e pódese usar tanto en mo- [INTERNET] Como sexa que a novela do servidor como en modo cliente. non é excesivamente longa (cento [www.usc.es 03/05/02] // ¿Canto bra- doce páxinas de formato dun libro de vo de bochinche acabou mandándolle peto), a trama non dá moltas voltas e gaseosa light? Repúname tanta tonte- reviravoltas. [www.ctv.es 03/05/02] // ría, a sombra escura avanza. [www. Catro títulos abren a lanzadeira de lander.es 03/05/02] Baía pensamento, unha colección de [1984-L] libro de peto (cun prezo que oscila entre os 4 e os seis euros) coa que a ligueiro, -a adx Relativo ou pertencen- editorial Baía pretende popularizar as te á liga dun determinado deporte. grandes ideas da humanidade a través [PRENSA] O presidente da Asociación das súas figuras principais. [www. de Futbolistas Españois (AFE), Gerardo elcorreogallego.es 03/05/02] González Movilla, recordou onte, en [1997-L] [GX00] declaracións a Europa Press, que o partido entre o Real Madrid e o Real Betis light adx 1 Relativo aos preparados previsto para a décimo oitava xornada cunha porción reducida dalgúns dos ligueira non poderá disputarse, baixo

220 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

ningún concepto, antes do próximo 3 e uns hábitos de linealidade non creo de xaneiro. [OCG 02/12/99] // En que vaian desaparecer. [bulletim.tripod. Francia chegaron moi cargados de com 11/03/02] // A sinxeleza expositiva partidos e fora pola intensa competi- coa que se aborda o relato, perxeñado ción ligueira. [ANT 19/09/98] baixo a tutela da linealidade total (non [INTERNET] Os coruñeses están na hai un só flashback) e a montaxe alter- mellor disposición da súa historia tras na de situacións, amosa a capacidade un partido que, agás os nervios e a indo cineasta para fiar unha historia (...) certeza do empate, a penas a tivo, pa- [www.arrakis.es 11/03/02] ra obter o seu primeiro título ligueiro [1988-L] co que o fútbol español pague unha débeda histórica contraída coa Gali- lixo radioactivo sm Restos ou resi- cia futbolística. [www.deporcampeon. duos inservibles compostos por áto- com 27/10/02] // Os excelentes servi- mos que se desintegran espontanea- cios de Guerrero, de novo 90 minutos mente emitindo radiacións corpuscu- sobre o terreo de xogo nun partido lares ou electromagnéticas. ligueiro, serviron para que Joseba [PRENSA] Asegurou esta semana lograse o gol ligueiro número 2.500 Serguéi Dmitrev, director da empresa do Athletic en San Mamés e para que estatal Radón, encargada de recoller e Urzaiz quedase so na táboa de golea- de procesa-lo lixo radioactivo e conta- dores. [www.depor.com 27/10/02] // É minante. [OCG 17/01/99] unha conquista histórica que ficará aí [INTERNET] Pensemos por exemplo como o primeiro título ligueiro conse- nos movimentos ecoloxistas, sindicais guido e, ogallá, haxa máis no futuro. ou alternativos, na ocupación dunha [www.deporcampeon.com 27/10/02] oficina de desemprego ou dun tren [1995-P] [GX00] para reivindicar a gratuidade do transporte público, en accións contra a linealidade sf 1 Calidade do que está páxina web dunha compañia que disposto/a en liña. 2 Calidade do que colabore coa expulsión de refuxiados, é sinxelo/a. na entrada non autorizada nunha base [PRENSA] O Barrio de vivendas militar ou no bloqueo dun barco ou Gallarotese, distinguido pola súa line- tren que transporte lixo radiactivo. alidade, pola súa abstracta columnata [www.galizacig.com 09/05/02] // Unha de esveltas pantallas de cemento (...) caixa de cartón 2 meses, unha tea de [TN 01/10/97] algodón 5 meses, unha lata de alumi- [INTERNET] Con Enrique Urquijo e nio 200 anos, unha botella de plástico “Los Problemas”, o fenecido irmán 450 anos, unha rede asasina de nailon Urquijo dáballes corda ás súas com- 650 anos, o lixo radiactivo 250.000 posicións afastadas da linealidade anos de indixestión... e cada día se- compositiva dos popularísimos crea- guen chegando máis cousas. [www.so dores de Déjame. [www.elcorreogalle gama.es 28/11/03] // El nunca ouvira go.es 11/03/02] // Por moito que tóda- falar das bombas intelixentes, nin do las maiores liberdades se abran, a au- dióxido de carbono, nin da chuvia sencia dunha cultura da discriminación ácida, nin dos pesticidas químicos,

221 Novas palabras GALEGAS

nin do lixo radiactivo. [www.galiza COMP” que é o que está detrás das cig.com 28/11/03] denuncias que tiveron a Gates en [1996-P] xaque ata agora. [www.simil.com 03/05/02] // Nada en 1992 co apoio lixo selectivo sm Restos ou residuos da Comisión Europea como unha inservibles que poden ser separados formulación política do concepto de segundo a súa composición. Euro-Rexión, o Eixo Atlántico repre- [PRENSA] Todo o lixo selectivo que se senta unha única “voz” para facer recolle en Pontevedra trasládase direc- “lobby” en Bruxelas. [www.fundacion tamente a nova planta de clasificación galiciaeuropa.org 03/05/02] // Indo a de Cerceda. [OCG 26/12/98] outro conflicto que cada día que pasa [INTERNET] Cuestións como o sanea- semella ter menos solución, chegamos mento, lixo selectivo, alcantarillados, ó Oriente Próximo, onde a teimosía mellorar a electrificación, así como violenta de Ariel Sharon está a deixar outro tipo de servicios, están aínda en evidencia as diplomacias europeas pendentes no concello. [bngaestrada. (non digo a de Wáshington, presa desde no.sapo.pt 03/05/02] sempre das influencias do lobby xudeu). [www.elcorreogallego.es 03/05/02] lobby sm Grupo organizado que exer- [1995-P] [GX00] ce presión sobre os poderes públicos co fin de favorecer intereses indivi- look sm Aparencia ou aspecto que ten duais. unha persoa. [PRENSA] As leis sobre uso de armas [PRENSA] Blair é un producto da nos EE.UU. son unha boa mostra da London School of Economics, pasado capacidade de persuasión que pode por un look moderadamente moderno ter un “lobby” cando pon en xogo o e algúns ministros progres. [OCG diñeiro suficiente na carreira política, 14/03/99] // Preferiblemente zapato de ou máis ben nas carreiras dos políti- biqueira pronunciada nas devanditas cos. [TN 01/03/00] // Mentres, a narra- cores. Peiteados curtos con look hú- tiva galega seguirá a vivir das rendas mido. [TN 01/12/97] // Catro respecta- dos grandes nomes, aínda que Carlos bles cabezas de familia, con look total Casares quede finalista no Nacional ‘Calvin Klein’, xogaban ás cartas (…) de Narrativa: xa dixemos que dous [OCG 28/02/99] galegos seguidos é moito. A ver se van [INTERNET] E o seu look cambia, dei- dicir que fixemos un lobby. [TN xa esquecida unha maleta, para aca- 01/12/97] // A esa categoría pertencen bar co seu pasado, corta e engouma o a fixación e rexuvenecemento da poboación rural, a creación do lobby pelo, desaparecen as patillas e viste empresarial galego, e unha longa serie traxes de El Corte Inglés. [galicia-hoxe. de obxectivos que outros deben pro- com 16/12/03] // Todo de ambiente gramar, pagar e facer. [TN 01/10/97] nómade e aventura, inspirados nun [INTERNET] Estas dúas empresas look de posguerra e de pobos do deser- xunto con Oracle organizáronse nun to con peles de coello. [www.riasbai lobby anti-Microsoft chamado “PRO- xas.org 27/10/02] // Baixo o seu look de 222 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

estudante-modelo, agóchase outra máis exemplos de prevención necesaria. explosiva identidade. [www.crtvg.es [www.galicia2010.com 11/03/02] 27/10/02] [1995-L] [1984-L] [GX00] ludoteca sf Centro ou lugar destinado ludopatía sf Enfermidade que consiste a xogar onde hai xogos, xoguetes e nunha gran adicción aos xogos de azar. outros entretementos. [PRENSA] Este texto, con certeza un dos [PRENSA] O outro andar é unha ludo- máis logrados da obra, aborda a proble- teca con variadas ofertas para grupos mática da ludopatía e recrea con auten- de xogadores, xogos en solitario, ticidade insubornable as miserias ás que información sobre xogos alternativos. se ve arrastrado o protagonista por mor [TN 01/03/00] da súa adicción. [TN 01/02/00] [INTERNET] Crear unha ludoteca á que [INTERNET] A Petróleo ocórreselle ins- se incorporen principalmente os xo- talar unha máquina comecartos no bar, guetes autóctonos e os xogos propios e Pitusa volve recaer na súa ludopatía. de Galicia. [edu.xunta.es 11/03/02] // [www.crtvg.es 11/03/02] // Un tres por Unha ludoteca que se convirta nun cento dos usuarios e usuarias regulares espacio seguro no que os nenos/as de Internet desenvolven algún tipo de poidan xogar. Que potencie entre os adicción. Trátase dunha dependencia rapaces/as os xogos non bélicos, os similar á ludopatía, e afecta máis a per- xogos cooperativos, e os xogos non soas que viven soas. [www.elcorreoga- sexistas. [www.terra.es 11/03/02] // llego.es 11/03/02] // A educación na Ludoteca, que cada orientador/a leva interculturalidade e a integración dos ás súas reunións, con xoguetes axeita- “distintos” e a información e formados á idade d@s nen@s. [www. prees- ción contra as adiccións (alcoholismo, colarnacasa.org 11/03/02] drogadicción, ludopatía...) son algúns [1996-P]

223 Novas palabras GALEGAS

macrocoalición sf Gran asociación xente necesita encontrarse masiva- entre organizacións cunha finalidade mente. [TN 01/10/97] común. [1997-P] [PRENSA] Dereitas e esquerdas con- centraron as súas forzas en dúas macrocumio sm Conferencia ao macrocoalicións electorais: ‘Bloque máximo nivel á que asisten numerosos Contrarrevolucionario’ e ‘Frente Popu- e importantes persoeiros procedentes lar’. [TN 01/03/00] de diferentes eidos. [INTERNET] A UPG, partido integra- [PRENSA] Macrocumio sobre xestión do no frente e liderado polo incom- de residuos en Santiago. [OCG bustible Bautista Álvarez, é a máis 03/12/98] reacia a esta macrocoalición, máis que nada porque se fala de integrar macrodereito sm Estudo do sistema nela a partidos de dereita burguesa. lexislativo e xudicial dun país ou [www.geocities.com 11/03/02] rexión dende unha perspectiva global tendo en conta as súas variacións. macrocongreso sm Congreso ao que [PRENSA] (...) a definición do suxeito asisten numerosos estudosos/as e colectivo de soberanía viña predeter- expertos/as dos temas que se tratan. minada e xustificábase en razón da [PRENSA] “(...) coincidindo co macro- continuidade secular das institucións, congreso que se celebrou para con- recurso este a un macrodereito histó- memora-los 20 anos da fundación do rico que se dá tan por suposto que Instituto da Lingua Galega (Ilga)”. ninguén fala del nunca. [TN 01/03/00] [OCG 08/03/00] [INTERNET] Trátase dun macrocon- sm Investigación de greso que se vai desenvolver en 3 días macroestudo con 5 sesións. [www.ub.es 01/12/03] grandes dimensións. [1997-P] [PRENSA] O CAC realizará un macroestudio baseado nunha mostra de macrocultural adx Que abrangue 5.000 horas de programación. [OCG diferentes culturas. 05/12/98] [PRENSA] Por tanto, estou a favor dal- [INTERNET] Ante esta situación, gún proceso macrocultural porque a Laboratorios Servier, en colaboración 224 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

coa Sociedade Española de Anxio- de deportes o lugar escollido para a loxía e Cirurxía Vascular (SEACV) e o realización desta macrofesta. [www. Capítulo de Fleboloxía desta socieda- elcorreogallego.es 27/10/02] de, puxeron en marcha recentemente [1994-L] o ‘Macroestudio Prospectivo Delphi sobre Custos Sociais e Económicos da macromercado sm Mercado econó- Insuficiencia Venosa Crónica. Os Tra- mico que abrangue a moitos países e tamentos de futuro e o custo e o bene- a un grande número de posibles clien- ficio xerados pola súa aplicación no tes. horizonte do ano 2010 en España’. [PRENSA] Este feito supoñía a maior [www.galicia-hoxe.com 09/06/04] // alianza económica (...) en termos de Un macroestudio sobre o amor en volume de negocio, da recente histo- toda Europa. [www.galicia-hoxe.com ria do macromercado ó que deu lugar 09/06/04] a denominada globalización planeta- ria. [TN 01/03/00] macrofesta sf Festa á que asisten nu- [INTERNET] Pola contra un naciona- merosas persoas. lismo defensor polo tanto das microe- [PRENSA] Vestindo un bañador e conomias polivalentes, das micropolí- unha carapucha de Santa Claus, un ticas (achegar a política ao quotidia- rapaz xoga ó balonmán nunha praia no, desprivatizar a política) e das mide Sydney durante a celebración, croculturas (convivindo osmaticamen- onte, dunha macrofesta marcada polo te nun mesmo espazo e abrindo-se á bo tempo. [OCG 26/12/98] // Arco viciñanza) frente aos macropoderes e segue a funcionar porque perdura o aos macromercados. [www.primeira desexo de se disfrazar, de saca-las linha.org 01/12/03] // A operación cre- obras de arte do territorio secreto (...) diticia tiña unha dupla finalidade: para leva-las a unha macrofesta. crear un macromercado para os pro- [OCG 16/02/01] // “Dinio García, ductos norteamericanos en Europa e, celebrou o seu vintenove aniversario á sua vez, controlar o perigoso escora- na compaña dos seus amigos e coñe- mento cara á esquerda que se experi- cidos organizando unha macrofesta.” mentaba no vello continente. [cnma [OCG 16/02/01] rin.webcindario.com 12/06/04] [INTERNET] A base da denuncia ató- pase nos pregos de condición da con- macroxuízo sm Xuízo que conta cun cesión do recinto xa que en ningún grande número de imputados/as. dos seus puntos se contempla o uso de [PRENSA] Un “macroxuízo” contra mesmo para unha macrofesta das unha presunta trama de corrupción características de que estaba organi- policial na que están imputadas 24 per- zada. [www.santiagohosteleria.com soas. [OCG 07/03/00] // Case un cente- 27/10/02] // (...) enviará o éxtase a un nar de testemuñas comparecerán neste laboratorio para determinar se son “macroxuízo”, que durará ata final de similares ou iguais as que se consumi- mes. [OCG 07/03/00] // Macroxuízo en ron na macrofesta. [www.elcorreo Zaragoza contra unha trama de corrup- gallego.es 27/10/02] // (...) é o pavillón ción policial. [OCG 07/03/00]

225 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] Figuraba nun dos tres troco de planificación foi aínda peor, sumarios analizados a finais do 2000 no xa que Figo se encontrou unha auto- macroxuízo contra parte dos estrategas estrada na esquerda do equipo coru- da ofensiva lanzada pola banda terroris- ñés e así chegou o primeiro gol madri- ta. [www.elcorreogallego.es 27/10/02] dista. [web.jet.es 03/05/02] // O macroxuízo trasládase ó campus [1977-P] dende a Audiencia Provincial gracias ó convenio firmado entre esta entida- magacín sm Revista en papel ou for- de e o decano da Facultade de Dereito mato electrónico, espazo radiofónico Pedro Rabanal, comprometido coa ou televisivo, de información xeral, Xunta de Centro a estreita-la colabora- que trata temas variados. ción con institucións xudiciais co [PRENSA] A voz de María Solar chéga- obxectivo de que os alumnos coñezan nos tódolos días a través da Radio Ga- de preto os mecanismos da Xustiza. lega, onde presenta e dirixe o magacín [www.uvigo.es 01/12/03] // O macro- As tardes da Galega. [OCG 28/02/99] // xuízo celebrado o ano pasado nun Mónica Sabbatiello está traballando cine de Malabo onde se xulgou a 144 nun magacín electrónico, unha aven- persoas foi calificado por todos os tura que a entusiasma polo “aspecto observadores como unha farsa que creativo”. [OCG 27/12/98] // Aínda acabou cos ósos no cárcere dos prin- que as cadeas practicamente coinci- cipais opositores acusados de conspi- den á hora da programación ficción, rar contra o goberno. [www.galicia- deportes e magacíns maioritariamen- hoxe.com 01/12/03] te, o certo é que cada unha obtén (...) [1999-P] [OCG 28/02/99] [INTERNET] Noutra orde de cousas, a madridista s 1 Membro ou afecciona- actriz Aitana Sánchez Gijón, á que do/a do equipo de fútbol do Real moitos lembran no estupendo papel Madrid. adx 2 Relativo ou pertencente que realizou en La Regenta, de Fer- ao equipo de fútbol do Real Madrid. nando Méndez Leite, estará hoxe no [PRENSA] O gol do Madrid marcouno magacín Lo + Plus, que emite Canal + Helguera de longa distancia, recorren- na súa programación non codificada; do así a unha fórmula que acaso debe- Amencer na Catro (magacín dirixido ra ser usada con máis frecuencia polos por Marina de la Pena). [www.el madridistas. [OCG 26/02/00] // Para o correogallego.es 03/05/02] // O maga- técnico madridista o obxectivo é lo- cín ¡Que boa tarde!, que conduce na gra-la clasificación para os cuartos de Televisión de Galicia Ana Kiro, ache- final para non ter que chegar con gará na súa segunda edición un pro- desesperación ó partido contra o dína- grama ateigado de variados e entreti- mo de Kiev. [OCG 08/03/00] dos contidos. [www.elcorreogallego. [INTERNET] As súas calidades non es 03/05/02] pasaron desapercibidas para un ades- [1980-L] trador tan coñecido como o madridista Fabio Capelo, que recomendou a súa malditismo sm Condición ou compor- fichaxe. [teleline.terra.es 03/05/02] // O tamento do que resulta moi desagra-

226 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

dable, causa molestia ou é rexeitado mortes dos adultos (...) [OCG 24/01/99] pola sociedade. // A aparición de multitude de alerxias, [PRENSA] Este é un discurso da derro- problemas de malnutrición e incluso ta persoal a construír as fábricas da cancros provocou que se empezase a nostalxia, mais sempre na oscilación cuestiona-la posibilidade de volver(...) entre o malditismo e a exaltación do [OCG 24/01/99] // Neste sentido, sina- desexo cernudiano. [TN 01/08/98] // lou como “proba patente desa crúa Así mesmo no descoido do aseo per- realidade” o problema persistente de soal: hoxe absorbidos polas máquinas, malnutrición e a crise provocada pola antonte polo malditismo, a boemia e sida en África. [OCG 25/01/00] o arrebollón sexual. [TN 01/03/00] [INTERNET] Os cartos destinaranse a [INTERNET] Sen contar os seus combate-las principais enfermidades comenzos, o feito de ser feminista está da pobreza, como o paludismo, a hoxe máis tinguido de “malditismo” tuberculose, o VIH/Sida e as afeccións que hai algúns anos? [www.geocities. da infancia, que, agravadas pola mal- com 07/02/02] // Unha última insisten- nutrición, son responsables da maior cia: na auténtica depresión, no auténti- parte da morbilidade. [www.elcorreo co “mal do aire”, na auténtica enfermi- gallego.es 14/03/02] // Axuda en Acción dade mental, sexa a que sexa, non hai decide traballar nunha área de desen- nada máxico, nin poses de malditismo volvemento dun país cando xa analizou divino, nin creatividade tortuosa. [www. datos como os niveis de mortaldade manuelseixas.com 07/04/03] // Así a infantil, malnutrición crónica, analfabe- Bella Otero chega a dar forma real ao tismo, dispoñibilidade de servicios bási- malditismo literario e pictórico de cos e falta de recursos económicos. toda unha sociedade, que toda a esté- [www.galiciavirtual.net 14/03/02] // tica de fin do século XIX e comezos do Unha dieta hipocalórica estricta é XX plasma obsesivamente. [www.ctv. totalmente desaconsellable porque es 07/04/03] pode reduci-la cantidade de leite pro- [1996-P] ducida e conducir a un estado de mal- nutrición na nai. [www.consumer-re malformativo, -a adx Dise de aquilo vista.com 14/03/02] relativo a anomalías ou deformidades, [1996-P] [GX00] especialmente conxénitas. [PRENSA] Explicou que fumar durante mánager s Persoa encargada dos inte- a xestación, se traduce en riscos mal- reses dun artista, dun deportista ou formativos e perinatais, ademais dun dunha entidade. incremento (...) [OCG 24/01/99] [PRENSA] Cando o mánager é habili- doso, toda esa tensión mantense ocul- malnutrición sf Condición producida ta, supérase con rapidez e non inflúe por unha alimentación desaxeitada ou no campo, pero estoupa, maniféstase e non suficiente. prexudica o xogo do equipo (...) [OCG [PRENSA] (...) eran sobre todo infec- 05/12/98] // (...) institucionalizar o cións das vías respiratorias, diarreas posto do director deportivo (manager), agudas e malnutrición, mentres que as de maneira que sexa o responsable

227 Novas palabras GALEGAS

único e máximo, diante das directivas e cando colle o “mancontro”, denomi- consellos. [TN 01/10/97] // (...) chorei nación autóctona do teléfono móbil, coma un neno acompañado do meu este home transfórmase nunha caste amigo Alberto González, hoxe o meu de inspector Clousseau da Panteira mánager. [OCG 28/02/99] Rosa. [listaverde.tripod.cl 07/04/03] [INTERNET] Escomezou a ir co seu [1997-L] pai, Fabrizio, que actualmente é o que se ocupa de todo o referente ao clube maquetación sf Acción de preparar de fans, a cantar por piano-bares. Nun todos os elementos utilizados nunha deles coñeceu ao que sería nun futu- publicación para estudar e determinar ro, o seu mánager. [members.tripod. as súas características definitivas. com 27/10/02] // Cassandre Stapfer [PRENSA] O suplemento coordinado e quere agradecer ó fotógrafo ecuatoria- realizado polo equipo de cultura con no Fabián Cevallos polos consellos e ó maquetación de Xurxo Fernández e seu mánager e amigo Acacio Paz pola Infografía de Fran Domínguez (…) sua axuda incondicional e a todos [OCG 17/01/99] // Co deseño e ma- aqueles que apoiaron este proxecto. quetación de Carme Botana ou Pérez [www.snapattack.com 27/10/02] // (...) Lorenzo e do propio A. R. López, a este feito, que o pon insoportable, cre- Revista foi mudando ata desembocar ará todo un “merchandising” ó redor no actual LAC. [OCG 17/01/99] de Currás, gracias ó labor de Ladislao, [INTERNET] O primeiro cambio e o o seu mánager. [www.crtvg. es máis determinante é o soporte e, como 27/10/02] consecuencia disto, o formato. Estamos [1978-L] fronte a unha pantalla ou monitor cun tamaño ou dimensións, e unhas pro- mancontro sm Coloquialmente, telé- porcións totalmente novas para o dese- fono móbil. ño e maquetación. [www. cesga.es [PRENSA] “Autores das chamadas 07/04/03] // Asi mesmo encarregará-se desde os mancontros no momento.” da maquetación da revista Manes- [ANT 10/09/98] // (…) non debe ser difícil para a policía seguir pista dos querda. [www.angelfire.com 14/03/02] autores das chamadas desde os man- // En primeiro lugar, veranse melloras contros. [ANT 10/09/98] na maquetación e da impresión, dous [INTERNET] Precisamos un soporte dos aspectos máis criticados do pri- para a información, pode ser o papel, meiro número. [www.culturagalega. un boligráfo, un reloxo, unha calcula- org 07/04/03] dora, un teléfono móbil (mancontro), a [1993-L] parede da aula, a mesa de clase, a propia man ou calquera outro que a ima- maquinalizar vt Atribuírlle a algo as xinación nos aconselle. [www. geoci- características dunha máquina. ties.com 07/02/02] // Entón intentarán [PRENSA] Do contrario, estaremos a roubarte ata o punto de mangarche o maquinalizar e a tecnifica-la educa- mancontro mentres falas por el. [www. ción. E, por tanto, impedindo que sexa culturagalega.org 07/04/03] // Mais educativa. [OCG 31/01/99]

228 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

maratonista s Participante da carreira menta para o desenvolvemento eco- pedestre olímpica de 42 km. e 195 m. nómico e social dun territorio. [www. que transcorre por vías ou estradas. ub.es 11/04/02] // En relación ó pro- [PRENSA] O anunciado duelo entre os ducto: o primeiro, elegantes botellas maratonistas Abel Antón e Martín Fiz Rhin, etiquetas de luxo e corchos de volveu truncarse. [OCG 14/12/98] // calidade (algúns máis caros que a pro- Nas catro primeiras voltas tomaron o pia botella); a seguir, unha campaña mando da proba os maratonistas Abel de publicidade e de marketing inu- Antón e Martín Fiz. [OCG 27/12/98] // sual. [www.riasbaixas.org 11/03/02] O atleta inglés seguiu o seu camiño [1990-L] cara á meta sen máis contratempos, mentres que na loita polo segundo marxinalidade sf Calidade ou situa- posto Pancorbo, moito máis rápido có ción dunha persoa ou grupo social maratonista Juzgado, deulle alcance excluído ou deixado á marxe en situa- no último quilómetro e alzouse no ción de inferioridade. segundo. [OCG 02/01/00] [PRENSA] (...) e a derrota sería antecá- [2000-L] mara segura da morte ou da marxinalidade. [TN 01/11/97] // “Do outro marketing sm Técnicas destinadas á lado, repróchaselle ó mecanismo de consecución da venda dun determina- mercado unha certa incapacidade do produto. para modera-los conflictos sociais que [PRENSA] A pesar de que en xeral se van asociados ás dificultades que o di do Windows que é unha copia mala propio sistema de mercado ocasiona: do Mac OS, o certo é que a batalla un certo paro estructural, unha cre- non está aí, senón na estructura de cente marxinalidade nos países cen- vendas e marketing, e iso marcou a trais, como pode se-lo caso dos Esta- diferencia, porque Microsoft tiña dos Unidos. “ [TN 15/06/01] situado o MS-DOS na gran maioría [INTERNET] A CIG propón que nos dos ordenadores persoais do mundo. orzamentos do 2001 se contemple [OCG 03/01/00] // Os grandes estu- unha partida para o salario social, que dios como a Paramount, a Metro, a veña a reparar por un lado a “marxi- Fox ou a Columbia, seguen apostando nación” que padece Galiza respecto polo que resulta máis rendible e polo ao estado e ao mesmo tempo a garan- que pode ser máis interesante en ter- tir uns ingresos mínimos, que lle per- mos de marketing. [TN 01/06/97] // mitan ao desempregado/a non cair na Serius foi comprada cinco anos máis marxinalidade ou exclusión social. tarde por Novell, por 24 millóns de [www.galizacig.com 07/04/03] // Con- dólares, e trala súa fusión coa socie- tinuamente, a prensa recolle este tipo dade de marketing Internet CKS, é de informacións sobre cidadáns roma- agora unha empresa (...) [OCG neses en España e quizais por iso o 24/01/99] perfil que se percibe sexa de marxina- [INTERNET] No capítulo segundo o lidade, se asocie a problemas de con- tema que se trata é o marketing e a vivencia, delincuencia e mendicidade. mercadotecnia territorial como ferra- [www.elcorreogallego.es 07/04/03] // 229 Novas palabras GALEGAS

En terceiro lugar, convén ter presente [PRENSA] E mesmo se me antolla que o impacto do fenómeno migratorio, estamos nas derradeiras boquexadas prevendo as necesidades que xerará dun totem electoral propio das demo- no ámbito educativo, social, sanitario cracias decimonónicas, chamado a ou residencial, e anticipando políticas desaparecer no enorme goio formado de integración que eviten calquera polos mass media. [TN 01/10/97] risco de marxinalidade. [www.galicia [INTERNET] O tan anhelado soño dos 2010.com 07/04/03] grandes “mass media” de conseguir [1980-L] unha emisión homoxenea para todo o ámbito estatal, véxase Cadena SER ou marxinalizar vt Converter algo, unha COPE, permitiranllo os 2 múltiplex es- persoa ou grupo social en marxinal ou tatais con desconexións e o múltiplex darlle ese carácter. sen desconexións. [bulletim.tripod. [PRENSA] Convértese, deste xeito, a com 03/05/02] // Os “mass media” relación entre os diferentes grupos que non van rematar coa literatura nin coa compoñen a sociedade conforme es- novela. Van empuxar, van favorecer a tructuras de dominio en que os mem- procura de novas fronteiras literarias, novos territorios, e a dirección dese bros duns teñen un acceso privilexia- movemento van ser en profundidade. do ós recursos socialmente valorados, [www.lavozdegalicia. com 03/05/02] marxinalizando deste xeito progresi- [1982-L] [GX00] vamente as minorías mediante unha estratexia discursiva de persuasión. máster sm 1 Voz inglesa que designa [TN 01/02/99] os estudos de posgrao destinados á [INTERNET] Non só no norte, onde a especialización nunha disciplina uni- penas unha minoría dispón dunha versitaria. 2 Torneo deportivo no cal computadora persoal, senón sobre adoitan participar xogadores/as de todo no sur, onde a falla de equipos máis idade. adx 3 Dise da categoría mínimos marxinaliza a millóns de per- ou torneo deportivo onde participan soas. [www.enciclopediaespejos.org os xogadores/as de máis idade. 07/04/03] // Este modelo de radio dis- [PRENSA] Entre os máis de 70 exposi- torsiona, omite e marxinaliza os pun- tores presentes, a Universidade de tos de vista da sociedade galega en Santiago ofrece información e orienta- xeral e de certos grupos sociais e eco- ción sobre prácticas en empresas, cur- nómicos en particular, impoñendo a sos de posgrao, másters, programas de porfiante presencia nun medio tan doutoramento, (…) [OCG 24/01/99] // valorativo como é a radio de modelos O flamante gañador do máster de tenis, alleos e mesmo contrarios ós intereses Alex Corretja, e o capitán do Depor- económicos, culturais e políticos de tivo, Fran, realizarán hoxe un adestra- Galicia. [www.consellodacultura.org mento conxunto. [OCG 03/12/98] // A 07/04/03] seguir, as categorías junior e máster que [1998-P] durante 40 minutos terán que medir forzas no circuíto. [OCG 26/12/98] mass media smpl Conxunto dos [INTERNET] O máster de deseño e medios de comunicación de masas. desenvolvemento de productos intenta

230 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

canalizar e transmitir coñecementos, masterizar vt Converter un soporte metodoloxías que potencien a creación sonoro ou visual na copia da que se de productos competitivos. [www. farán os duplicados. udc.es 14/01/03] // O máster estructu- [PRENSA] Precedendo o lanzamento rase en 2 períodos de docencia e de 10 aparecía ¿A quién vas a culpar? Con semanas cada ano impartidos en sema- dous temas máis un CD-sinxelo, mos- nas alternas. [www.uvigo.es 14/01/03] tra dun novo capítulo na historia na // Pretensión de inicia-la natación que colabora Flaco Jiménez e masteri- “máster” para maiores de 25 anos que za Bob Katz. [OCG 07/03/00] // Unha desexen entrar en competición. [www. adolescencia vivida en francés achega asforber.com 07/04/03] diferentes experiencias vitais. Essence [1994-L] [GX00] Ordinaire (Gora Herriak) foi masteri- zado e mesturado en Nova York con masterización sf Acción de masterizar. mestría. [OCG 24/01/99] // Extra é [PRENSA] A gravación nos estudios algo máis que continuidade, son sons Areamaster de Vigo fixémola –baixo a contundentes creados na compaña do supervisión técnica e posterior maste- seu sempiterno productor Paco Loco, rización de Segundo Grandío– en que os acompañou a Nova York para escasos dez días. [OCG 14/03/99] // mesturar e masterizar con Greg Calbi. Lertxundi produciu, coordinou e mi- [OCG 28/02/99] mou os ‘recordings’ de voz, edición, [INTERNET] En novembro de 1999 mesturas e masterización dun traballo gravan 8 temas no 4 pistas, que agora que foi estreado en directo na súa terra pertence a Rafa, lévanos a masterizar a finais do mes pasado. [OCG ó estudio Phonos da Estrada e xa 20/12/98] temos a terceira maqueta. [www.ies [INTERNET] O quinteto vigués liderado pana.es 11/03/02] // A compañía non pola voz de Codi Mc e formado en puxo problema algún en masterizar setembro de 1997, contou cos estudios en Los Angeles cando podería ser un Masterdisk de Nova York para a súa tema agudo. [www.esferobite.com masterización a mans de Andy Vande- 11/03/02] // Isto fai que cheguemos ás tte. [www.elcorreogallego.es 14/01/03] 2 da mañá ó estudio onde aínda atopamos a Kaki que se ficou a masteri- // Todavía quedarannos algúns retoques zar a unha banda do selo Bullanga dos finais e maila edición e a mediados do Inadaptats. [www.muguruzafm.com mes sairá o traballo cara Digital Do- 07/04/03] main para que Bob Katz o masterize. [2000-P] Aínda que falta o proceso de masteri- zación, tedes “Quero ver” na sección medallista s Deportista que acadou Mp3 do mes. [www.casadetolos.com unha medalla nalgunha competición. 14/01/03] // Rematadas as gravacións e [PRENSA] O novo talento do atletismo mesturas, marchamos Kaki Arkarazo e queniano Richard Limo consagrouse mais eu a París, a realiza-lo proceso de no lamazal de Amorebieta gañándo- masterización do disco. [www.mugu lles a medallistas e plusmarquistas ruzafm.com 14/01/03] mundiais no XXXIX Cross Internacional 231 Novas palabras GALEGAS

Zornotza. [OCG 11/01/99] // “Meda- mediática. O corporativismo xudicia- llista olímpico, sancionado por dopa- lista soubo desenvolver unha conver- xe.” [OCG 08/03/00] xencia de interese común coa prensa [INTERNET] Cabe destacar que o gran e os medios de comunicación. [TN mito do piragüismo nacional, Luis 01/11/97] Gregorio Ramos Misioné, medallista [INTERNET] A estructura de medios en olímpico en varias ocasións, e o que Galicia está caracterizada pola exis- máis veces gañou a “Baixada do Eu- tencia de pequenas e medianas empre- me” en K-1, dixo publicamente que: sas, a maioría de propiedade familiar, e “O Eume é o río máis bonito para bai- cunha escasa presencia no sector me- xar e gañar de tódolos percorridos por diático doutros ámbitos territoriais. min”. [www.firrete.com 11/03/02] // [www.galicia2010.com 11/03/02] // Galicia conta con seis medallistas Imporíase un novo concepto de ope- olímpicos, unha cifra que se pode ver racións militares que estaría definido aumentada cos nosos representantes pola selectividade, a rapidez, os gru- en Sidney. [www.galiciaolimpica.com pos reducidos superespecializados, o 17/04/03] // Ademais, a partir das control mediático e, sobre todo, pola 19:00 horas, terá lugar a entrega de ausencia de víctimas nacionais. [www. premios ós deportistas máis destaca- igadi.org 11/03/02] // Máis complica- dos na tempada pasada nas ligas e do facerse oír ante o ruído mediático campionatos universitarios así como duns catro que sobardan todo coa sua ós campións de Galicia universitarios, cantinela..., existe unha brecha dixital. ós medallistas en campionatos de Es- [bulletim.tripod.com 17/06/03] paña universitarios, ós mellores de- [1991-P] portistas do Clube Deportivo da USC, e ó colexio maior ou residencia con medicalizado, -a adx Dise daquel maior participación. [xornal.usc.es transporte que está preparado para 17/04/03] facilitar servizos médicos. [1995-P] [GX00] [PRENSA] (...) con cerca de 300 ambu- lancias, sete delas medicalizadas, para mediático, -a adx Relativo aos atendelo ó momento. [TN 01/08/98] medios de comunicación. [INTERNET] Como xa se indicou ante- [PRENSA] Un acontecemento fugaz riormente, o encargo da xestión da que a penas tivo repercusión mediáti- Central 061 ó MEDTEC, S.A. instru- ca, o que condenou o filme a unha méntase través dun convenio asinado vida comercial moi reducida. [TN entre a sociedade e o SERGAS, de data 01/11/01] // O goberno tenta a toda 19.6.97, para a coordinación das ur- costa que ese grupo non se faga co xencias sanitarias e nunha addenda ó control da TV dixital, porque entende mesmo, de 18.8.97, para a xestión do que de conseguilo, o seu futuro sería transporte terrestre medicalizado. moi precario, porque todo ese poderío [www.ccontasgalicia.es 07/05/02] // O mediático acabaría estando ó servicio 061 ten un vehículo asistencial, ade- de Felipe González. [TN 01/10/97] // máis de Vilagarcía e Cambados, nou- Por outra banda, unha intensa acción tras poboacións da Ría como O

232 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

Grove, Portonovo, Caldas, Boiro ou ante as dificultades e outras cualida- Riveira, ademáis de un medicalizado des valiosas na formación da persona- en Sanxenxo. [arousa.galeon.com lidade e o espírito da cidadanía. [ice 07/05/02] usc.usc.es 07/05/02] [1975-L] medio natural sm Conxunto de factores externos que condicionan bioloxi- medioambiental adx Relativo ou camente os seres vivos. pertencente ao medio natural. [PRENSA] Se pretendemos defender a [PRENSA] Podendo dispor de fondos identidade da Costa da Morte coma FEOGA Garantía para programas un dos máis fermosos espacios natu- medioambientais e rozados selectivos, rais do continente europeo, resulta (...) [TN 01/11/01] // Trigo Durán imprescindible garantir a súa salvagar- recordou que o informe sobre o da a través dunha lei de protección do impacto medioambiental foi copiado medio natural que non temos. [TN doutro realizado para a construcción 01/02/99] // Por non falar a fondo da dun encoro en Andalucía. [OCG destrucción sistemática do medio na- 24/12/98] // Como sempre ocorre nes- tural e do patrimonio cultural, que vai tes casos, os responsables do comple- diminuíndo as nosas posibilidades xo apresuráronse por asegurar que turísticas de futuro, entre outras cou- non existe problema medioambiental sas. [TN 01/11/01] ningún e que o material transportado [INTERNET] Sen embargo, o estudio (...) [OCG 17/01/99] desa realidade territorial debe estender- [INTERNET] Quixo a casualidade que se tamén ó coñecemento do medio no mesmo día que se celebraba o ani- natural no que se sitúa, como un factor versario do embarrancamento do pe- esencial na realidade na que nos imos troleiro “Mar Exeo”, a cidade da Coruña mergullar. [www.arrakis.es 07/05/02] // recibise o premio “Nations In Bloom” A campaña rematará nun acto que se pola súa calidade medioambiental. celebrará no propio colexio, ó que asis- [www.culturagalega.org 13/03/02] // tirán numerosas autoridades e institu- SOGAMA supón, e así foi recoñecido cións relacionadas co medio natural e textualmente pola Unión Europea, unha a educación, no que simbolicamente “mellora medioambiental para Galicia se unirán terras de tódalas comunida- en temas clave como paisaxe, acuíferos des autónomas enviadas por unha e contaminación atmosférica, reducin- escola de cada comunidade. [www. do considerablemente a producción de fundaciongrupoeroski.es 07/05/02] // dioxinas, metano,...” [www.sogama.es Tanto as novas formas e hábitos das 13/03/02] // A creatividade e o espírito familias como o proceso de urbaniza- innovador póñense ao servicio do me- ción crecente, fan necesario potenciar dio ambiente no I Concurso medioam- valores nos nenos e adolescentes que biental do Concello de Santiago que a o contacto co aire libre e a natureza Concellaría de Medio Ambiente convo- posibilitan en alto grao, como o res- cou no pasado mes de marzo. [www. pecto o medio natural e o patrimonio, iaga.com 13/03/02] a tolerancia, a solidariedade, a coraxe [1975-L]

233 Novas palabras GALEGAS

mediocampo sm No fútbol, zona que unha mediometraxe, ou máis exacta- ocupa a parte central do terreo de mente coma unha videoinstalación. xogo ou o conxunto de xogadores/as [www.culturagalega.org 27/10/02] // que a enchen. Como guionista, Manuel Rivas tamén [PRENSA] O Deportivo intentou mar- ten asinado mediometraxes. [www.el car pronto, e nos primeiros minutos a correogallego.es 27/10/02] súa posición no campo foi caótica porque faltaba precisión. (...) quedaba megabanco sm Banco de magnitudes Fernando entre o ataque e mediocam- extraordinarias. po. [OCG 10/03/00] // Para o seguinte [PRENSA] “Os activos do novo mega- partido Gabi Leis terá a baixa de dous banco serían cinco veces superiores ó homes máis de mediocampo, xa que orzamento de Alemaña para o ano Said Chiba e Dimitri Popov viron onte 2000” [OCG 08/03/00] // A familia o seu quinto cartón amarelo. [OCG Botín reserva nada menos que o 5 por 11/01/99] cento do novo megabanco e moito [INTERNET] Para este xogador poliva- tempo por diante. [OCG 17/01/99] lente que se desenvolve preferente- [INTERNET] Os dous megabancos e as mente na liña do mediocampo afir- empresas de servicios públicos están mou: “que temos as pilas cargadas, máis preocupadas das continxencias estamos contentos pola victoria pero xudiciais do caso Jersey do BBVA que tamén teremos que ser capaces de da situación económico... [www.el recuperarnos nas derrotas”. [usuarios. correogallego.es 27/10/02] // ¿Por que lycos.es 16/12/03] o Servicio da Competencia non abriu [1995-P] unha investigación para coñecer os detalles do almorzo prenatalicio manti- mediometraxe sf Película que ten do entre Emilio Botín e Francisco Gon- unha duración aproximada de entre zález (FG) co animo de “destensar’’ as trinta minutos e unha hora. relacións entre os dous megabancos? [PRENSA] A xente desta productora ¿De verdade que a amizade entre Rato está traballando nun proxecto ambi- e FG non afecta o seu labor de gober- cioso, nunha mediometraxe de debu- no? Se cadra por iso o Banco de España xos animados. [TN 01/07/01] // “Da volve “bendicir’’ a prexubilación de gravación da mediometraxe The Last 800 “maduros’’ maiores de 52 anos. Patrol” [ANT 10/09/98] // Gravan a [www.galicia-hoxe.com 12/06/04] mediometraxe “A última patrulla”. [ANT 10/09/98] megalomaníaco, -a adx Dise de [INTERNET] Non obstante, a súa con- aquel que sofre unha teima de grande- vicción é que se trata dun cartel “rico, za tanto nas súas palabras coma nos interesante e variado’’ integrado polas seus pensamentos. 143 películas, das que 77 serán longa- [PRENSA] (...) o tolo megalomaníaco metraxes, 46 curtas e mediometraxes e presuntamente morto (...) [OCG 20 documentais. [www.elcorreogallego. 25/02/00] es 27/10/02] // É curioso porque Fisterra [INTERNET] “Para min, Trujillo é un comezou case coma a idea de facer personaxe teatral exacerbado e 234 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

megalomaníaco, un dono de vidas reta (o pandeiro), e o aerófono repre- que trataba á xente como se fosen os sentado pola frauta de madeira, típica capataces e peóns, pero que á mesma das máis antigas orquestras cubanas vez tiña un certo sentimento pater- de música bailábel, á que aínda que nal’’, explicou o director e creador da se lle atribúe orixe francesa, non é versión dramática Jorge Alí Triana. improbábel unha relación hereditaria [www.elcorreogallego.es 17/06/03] // respecto á frauta de madeira con “cha- Fidel puido ser que comezou como un ve” galega. [fayl.uh.cu 20/04/03] // A nacionalista mas agora e só un mega- etimoloxía parece estar na palabra per- lomaníaco. O poder corrompe. Puido so-árabe tabîr que da coma resultado, ser outro Bolívar mais terminou como en diferentes linguas do mundo, unha un Mussolini ridículo. E despois, na cantidade enorme de denominacións, historia, pasara a ser outro “Banana moitas veces asociadas a instrumentos Republic Dictator.” [www.fillos.org moi diferentes entre si, coa carac- 10/06/04] terística común de seren membranófo- [1997-L] nos. [www.agaitadofol.com 20/04/03] megápole sf Gran concentración urba- mensaxería sf 1 Transmisión electróni- na formada por varias cidades. ca de mensaxes. 2 Transporte dun lu- [PRENSA] A maioría demográfica gar a outro de correspondencia e pa- foise situando a menos de cen quiló- quetes. metros das grecas atlánticas. Hoxe for- [PRENSA] Atlinks, cunha cifra de ne- man unha megápole. [OCG 02/01/00] gocio prevista de 150.000 millóns de [INTERNET] O levantamento zapatista pesetas, operará en telefonía dixital sen causou o impacto que vimos non por- fíos, teléfonos con pantalla ou sistemas que fora un grupo que se rebelaba na de mensaxería. [OCG 26/02/00] // (...) selva, senón polo tipo de comunica- Xerente dunha empresa de mensaxe- ción e de mensaxes co que se identifi- ría cuxa central está na Coruña. [ANT caron millóns de habitantes das polis e 04/06/99] das megápoles. [www.redesescarlata. [INTERNET] Mediante unha adminis- org 14/06/04] tración unificada dos recursos de mensaxería, colaboración (que inclúe membranófono sm 1 Familia de ins- capacidades de programación de gru- trumentos musicais de percusión en pos, grupos de discusión e carpetas de que o son se produce por bater dúas equipos) e rede, constitúese nunha membranas tensadas que adoitan ser plataforma para aplicacións Web de de pel. adx 2 Relativo ou pertencente alto rendemento, como administra- a ese tipo de instrumentos. ción de información e comercio elec- [PRENSA] (...) instrumentos membranó- trónico. [www.seinv.uvigo.es 14/03/02] fonos, onde o son é creado por mem- // A empresa ruso-ucrainiana Kosmo- branas tensadas. [OCG 23/01/99] tras e a estadounidense TransOrbital [INTERNET] Membranófonos como o lanzarán o próximo día 20 un prototi- bombo, a caixa clara (aguda, de me- po do que se perfila como o primeiro tal), de sacudimento, como a pandei- aparello particular de mensaxería

235 Novas palabras GALEGAS

lunar, anunciou onte Vitali Sokolov, merchandising sm Conxunto de pro- representante de Kosmotras. [www. dutos comerciais, de calidade varia- elcorreogallego.es 17/06/03] // Abrí- ble, que están relacionados con deter- ronse novas posibilidades como poden minados acontecementos sociais ou ser a distribución de cursos a través de culturais de grande difusión. satélite ou os sistemas de mensaxería [PRENSA] A isto engadíronlle o rendi- electrónicos, que permiten unha comu- ble filón do merchandising, con am- nicación instantánea entre os alumnos plas gamas de productos derivados de e o profesor, independentemente da películas de éxito (...) [TN 01/06/97] // distancia xeográfica que os separe. Unha confrontación que non se redu- [www.xunta.es 17/06/03] cirá ás salas do cinema senón tamén a [1995-P] todo o que é merchandising. [TN 01/07/01] mercado continuo sm Mercado de [INTERNET] Se es un particular que valores que se realiza a través dunha non ten outra forma de axudar ou che rede informática, razón pola que man- parece que é a mellor, podes mercar tén durante toda a xornada as cotiza- algún dos productos de merchandi- cións abertas. sing que poñemos á venda na nosa [PRENSA] Mercado continuo: Os que tenda. [www.fillos.org 28/10/02] // Os máis soben Zabálburu B.Atlántico postos reservados para as librerías Befesa. Os que máis baixan Barón de especializadas vanse enchendo tamén Ley F.C.C Bayer AG. [OCG 15/03/00] // dos máis variados volumes, figuriñas e Mercado continuo: peche en euros. Se merchandising. [www.culturagalega. non cotizou o cadro dif. Marca a última org 28/10/02] // Inauguración da tenda data de cotización. [OCG 15/03/00] // de merchandising oficial de Siniestro O indicador selectivo do mercado con- Total en www.siniestro.com. [www. tinuo IBEX-35- representativo do mer- siniestro.com 28/10/02] cado (...) [OCG 31/01/01] [1997-P] [INTERNET] A maior suba do mercado continuo correspondeulle a Recoletos, merengue sm 1 Baile de movemento un 4,77 por cento, mentres que entre moderado e estrutura binaria proce- dente da República Dominicana. adx as empresas do IBEX destacou Cor- 2 Do club de fútbol Real Madrid. poración Financiera Alba, cunha alza [PRENSA] Como se recordará, a enti- do 3,02 por cento, seguida de Acesa e dade merengue pretende que o cho- Prisa, cun 2,8 por cento e de Telefóni- que teña lugar o 2 de xaneiro, para ca Móviles, cun 2,7 por cento. [www. que o seu primeiro equipo poida in- elcorreogallego.es 27/10/02] // O indi- corporarse ó Mundial de Clubs que cador selectivo do mercado continuo comezara en Sao Paulo tres días des- IBEX-35, principal referencia da bolsa pois. [OCG 02/12/99] // -Merengues, española, cedeu 179,20 puntos, un cumbias, cha-cha-chas (…) [OCG 2,8 por cento, ata 6.221,10 unidades. 17/01/99] [www.elcorreogallego.es 27/10/02] [INTERNET] O conxunto merengue [1995-P] terá enfronte a un conxunto que na 236 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

última edición da Liga de primeira coroación supuxo unha batalla entre os división do país austríaco se alzou co intereses galegos, representados polos terceiro posto. [www.elcorreogallego. Traba, fronte aos mesetarios. [www. es 28/10/02] // (...) ofrécenos unha finisterrae.com 28/10/02] // Por Burgos rebaixa, para os alumnos e alumnas e Palencia coa súa Terra de Campos o do centro nun curso de “Bailes de sa- peregrino navega polo mar de cereal lón” (Vals, Tango, Fox Trot, Pasodoble, zarrapicado de chopos ribeiráns, men- Cha-cha-chá, Bolero, Samba, Salsa, tres o sol se pon no distante horizonte Merengue, Rock and roll) que duraría mesetario. [www.revista.con sumer.es de novembro a abril. [edu. xunta.es 28/10/02] 28/10/02] // Aparecen novos ritmos [1981-L] como o son, a salsa, o rap, o regaee, o rock ou o merengue. [www. peleteiro. metaetiqueta sf Etiqueta HTML que com 28/10/02] aparece nunha páxina web e que [1995-P] [GX00] serve para proporcionar información sobre ela. mesetario, -a adx Relativo ou perten- [PRENSA] (...) para axudar ós busca- cente á meseta central da península dores a determina-lo contido dunha Ibérica. páxina a fin de poder indexala, catalo- [PRENSA] No tocante ós elementos gala ou recoñecer cando está obsole- que completan estas casas, o influxo ta. As metaetiquetas tamén poden urbano e mesetario aparece nas bal- identifica-lo autor ou o titular do co- conadas abertas de madeira (zonas de pyright e a data. [TN 18/06/01] montaña), forxa ou fundición, moi [INTERNET] Metaetiqueta (Meta tag) abondosas en toda a Maragatería. Etiqueta especial de código HTML [OCG 20/12/98] // (...) sobre todo que dá información sobre a web. dende alí, dende ese lugar algo abs- Adoita incluír o título da páxina, a tracto e mesetario onde se deciden os descrición dos seus contidos e as súas hipotéticos bens colectivos que afec- palabras clave. Os motores de busca tan ó conxunto do país. [TN 01/12/97] baséanse nesta información para asig- // O dominio do centralismo meseta- nar a categoría e a posición da web rio e máis concretamente a domina- respecto a outras páxinas. [www.e- ción das costas nobiliares (...) [ANT neogalicia. com 01/12/03] // Se tam- 09/01/97] pouco localizamos unha ligazón deste [INTERNET] (...) discorre de maneira tipo existe outra posibilidade, com- rectilínea sen reviravoltas e recunchos probar se o autor aparece nunha extravagantes e artificiais, seguindo ó metaetiqueta da cabeceira (Head), é pé da letra o consello cunqueirán de dicir, vamos á barra de ferramentas do contar claro, seguido e ben e transi- navegador e en edición eliximos ver tando pola literatura con naturalidade - código fonte. [www.udc.es 05/06/04] coa amantiña naturalidade dun río mesetario, (...) [www.casadellibro.com metaliterario, -a adx Dise do relativo 28/10/02] // Noso Rei Afonso sería pos- ou pertencente á reflexión sobre o teriormente tamén rei de León e a súa feito literario.

237 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Personaxe de ampla tradi- [PRENSA] Xosé Carlos Caneiro, pre- ción nas lendas e romances da transi- mio Risco de literatura fantástica con ción peninsular alta, media e baixa. A Rosa de Borges, revolve en Galicia, Por un curioso proceso de apropiación nas dificultades, na ignominia ou na metaliteraria, incorporouse ás tradi- maldición cunha metaliteratura para cións autóctonas. [TN 01/11/97] // Re- resistir, no ventre do posmodernismo. xina Rodríguez Vega, recoñecida espe- [OCG 09/03/00] // Outro dos expe- cialista da obra do autor de Merlín e rimentos dos que forma parte este Familia, aborda en Álvaro Cunqueiro: libro virtual é algo ó que Camilo Unha poética da recreación (Santiago, Franco se refire como metaliteratura. Laiovento, 97) o complexo universo [OCG 02/01/00] metaliterario do escritor mindoniense. [INTERNET] Caneiro fai metaliteratu- [TN 01/06/97] // Desde o título avísa- ra como xogo de espellos: a idea nos da viaxe metaliteraria que supón a como un todo completo non é aprei- vertixe dos mundos alén e aquén de xable, non pode alcanzar configura- Galicia. [TN 01/02/99] ción. Só hai fragmentos, textos da [INTERNET] Os relatos entrelazados, a realidade absoluta. [www.xerais.es desaparición de referencias espacio- 07/05/02] // Porque facer literatura é temporais concretas, o simbolismo, o unha forma implícita de metalitera- xogo metaliterario, a autorreferenciali- tura, e esta é o consolo dos que ama- dade, o artellamento dun relato plural mos aquela: algo así como facerlle que fai do lector un elemento creativo decote as beiras ó ser amado. [www. serán algunhas das caracteristicas xerais.es 07/05/02] // E, finalmente, desta obra na que non faltan as situa- unha etapa que chegaría ata a actua- cións límite e a angustia do home con- lidade e que a crítica luguesa epigra- temporáneo. [www.ctv.es 14/03/02] // fa como “o poder da imaxinación: Escribo isto con plena conciencia da fantasía, nostalxia e metaliteratura”. contradicción na que incorremos ó [www.ctv.es 07/05/02] distinguir entre literario e metalitera- [1997-P] rio, herdanza dunha concepción bi- narista (que é tanto coma dicir ma- metanarrativo, -a adx Dise da narrati- niquea) do mundo. [www.xerais.es va que reflexiona sobre a propia na- 14/03/02] // O simbolismo; a creación rrativa. de zonas de discurso con carácter [PRENSA] Igualmente, tamén o recurso metaliterario; o subxectivismo; a al- á ironía máis retranqueira (mesmo nas ternancia entre a delimitación de espa- referencias metanarrativas) coincide co cios puramente idílicos e os de mar- acedume destilado en precedentes cada sordidez. [www.ctv.es 14/03/02] entregas prosísticas. [TN 01/03/00] [1995-P] [1991-L]

metaliteratura sf 1 Uso da literatura mibor sm (Madrid Inter-bank Offered destinado ao estudo da mesma litera- Rate) Tipo de xuro ao que se intercam- tura. 2 Ciencia qure estuda as propie- bian o diñeiro os bancos españois no dades das teorías literarias. mercado financeiro de Madrid.

238 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Os índices Mibor e Euribor, interna da orella dereita. [www.xunta. os máis utilizados en España para cales 07/05/02] // Os microchips utlizados cula-los xuros dos préstamos hipote- son de dúas marcas A e B, e son esco- carios, rexistraron unha baixada de llidos ó chou para a fabricación de cada catro décimas en outubro. [OCG cámara. [www.cesga.es 07/05/02] // 17/11/01] // (...) cun interese depen- Características do animal que fagan dente dos índices Mibor ou Euribor. posible a súa identificación: idade, es- [OCG 16/11/01] pecie, raza, características externas e [INTERNET] Os expertos prognosti- número do microchip. [www.riogran can que o prezo do diñeiro situarase dedexuvia.com 07/05/02] ó redor do 4,5% a finais deste ano, e [1995-P] a Asociación Hipotecaria Española (AHE) traballa coa hipótese dun Mi- microeconómico, -a adx Dise do bor situado no 4,75% (actualmente é pertencente ou relativo ao estudo da do 4%). [www. revista.consumer.es economía en relación con accións 07/11/02] // Para sucesivos períodos individuais, dun comprador/a, dun ou anuais, o “tipo interbancario a un ano dunha fabricante, dunha empresa, etc. (MIBOR)”, correspondente ó penúlti- [PRENSA] A consecuencia é que os os mo mes do período de xuro anterior, gobernos terán que limitarse a políti- publicado no Boletín Oficial do cas microeconómicas de oferta, que Estado polo Banco de España. [www. poden facerse, con maior eficacia, nas uvigo.es 07/11/02] // Os bancos soen instancias rexionais e locais ca nas guiarse por diversos índices oficiais nacionais. [TN 01/12/97] // Pola con- como o Euribor ou o Mibor, ós que se tra, enfronte as cousas van moi ben: lles suma entre un e dous puntos. consolídase Aznar cunha economía [www. udc.es 07/11/02] que en termos macroeconómicos fun- [1995-P] ciona ben e que nos microeconómi- cos vai como pode. [TN 01/12/97] microchip sm Pequena e delgada [INTERNET] A análise microeconómica lámina de material semicondutor, estuda o comportamento individual dos especialmente de silicio, que se consumidores, das empresas e dos mer- emprega para formar un tipo de cir- cados e os prezos relativos. [www.galiza cuíto integrado. cig.com 14/03/02] // A evolución dos [PRENSA] As autoestradas virtuais mercados, a captación de investimentos, separan tamén ricos de pobres, posui- o apoio á radicación empresarial fóra do dores de ordenadores multimedia, cos marco doméstico, son só algunhas das últimos microchips del Intel fronte ós actividades exteriores que inciden fon- que nada viron, sequera, un teléfono. damente nos ámbitos microeconómico, [OCG 07/03/00] laboral ou fiscal. [www.igadi. org [INTERNET] Todo animal inscrito será 14/03/02] // Análise do papel desas enti- identificado, para efectos do libro xe- dades de crédito no desenvolvemento nealóxico, mediante un transponder económico de Galicia, desde unha pers- (microchip), implantado subcutanea- pectiva macroeconómica e mi- mente no lado esquerdo do pescozo croeconómica. [www.usc.es 14/03/02] ou subsidiariamente a tatuaxe na cara [1983-L]

239 Novas palabras GALEGAS

microempresa sf Pequena e mediana [INTERNET] Unha das últimas vías de empresa que ten un número limitado renovación historiográfica do paradig- de traballadores/as. ma obxectivista, economicista e es- [PRENSA] Políticas de formación, de tructural, que non renuncia á historia traballo social remunerado, de axuda explicativa nin ó relato histórico, está á creación de microempresas de auto- na reducción da escala de observación: emprego, comezando pola simplifica- a microhistoria (algo ben distinto da ción dos pesadísimos trámites de cre- vella historia local). [www.h-debate. ación e as incertezas das normas de com 14/03/02] // Agromarán novas fiscalización laboral e tributaria, etc. liñas de investigación se pensamos coa [TN 01/12/97] // Ademais, resulta cho- nosa propia cabeza: considerando que cante que se estea buscando a eficien- nada histórico é alleo a nós; avanzando cia mediante a ruptura da rede sanita- mediante a mestizaxe e a converxencia ria pública en múltiples microempre- dos métodos e dos xéneros; enchendo sas, cando a tendencia no sector pri- os odres vellos con viño novo, desde a biografía ata a microhistoria. [www.h- vado e cara á concentración empresa- debate.com 14/03/02] // O enfoque rial e o reforzamento das macroestruc- metodolóxico central do traballo aché- turas. [TN 01/02/00] gase á visión da microhistoria, sobre [INTERNET] Denominación e publica- todo no que corresponde ó seu proce- ción convocatoria: Concurso de inicia- demento analítico e ás súas posibilida- tivas Empresariais. Requisitos: Persoas des de chegar á observación de novos físicas, en forma individual ou en grupo, factores. [www.usc.es 14/03/02] que dispoñan dun proxecto de autoemprego ou creación de microempresa. microinstalación sf Pequeno con- PRAZOS: 31 de xullo de 2000. Dota- xunto de elementos dispostos para un ción: Entre 500.000 e 250.000 ptas. determinado fin. [www.six.udc.es 14/03/02] // O im- [PRENSA] Os nomes lendarios dos últi- porte das axudas acada o 95% da mos corenta anos da arte internacional inversión precisa para a creación da deixáronlles paso a artistas en transo de microempresa e o prazo de devolu- consolidación ou de simple sona efé- ción do crédito está en dous ou tres mera, con obras multidisciplinares, anos sen carencia, sen comisións e dacabalo entre a escultura, o obxecto cun tipo de interese fixo do 6%. [www. ou as microinstalacións. [TN 01/08/98] e-negociogalicia.com 17/06/03] [INTERNET] Convenio de colabora- [1996-P] ción coas APAS e Centros de Ensino de cara ó apoio do Deporte Escolar e microhistoria sf Pequena historia a rentabilización das instalacións dos inserida dentro doutra máis grande. centros. Ubicación de microinstala- [PRENSA] O relato-limiar, titulado cións deportivas en espacios libres. “Unha soa man (Prólogo con morale- [riveira.net 14/03/02] xa)” é en realidade unha declaración de intencións do escritor, exemplifica- micromundo sm Metaforicamente, da a través dunha microhistoria para- espazo pequeno que acolle unha gran bólica. [TN 01/02/00] cantidade de variedade. 240 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Isto último urxe un planea- [INTERNET] Debe, polo tanto, existir mento urbano e rural que reequilibre a unha interrelación entre a micropolítica dialéctica establecida entre eses dous das institucións (Sistema Educativo e micromundos do único país que é Centros Escolares) e a realidade social. Galicia. [TN 01/06/97] // Ante esta [iceusc.usc.es 14/03/02] // Creo que é diversidade de micromundos pódese un espacio para facer o que algúns explicar máis doadamente cómo a autores chaman a micropolítica da natureza desta zona segue a manter resistencia, resistencia ás políticas ofi- sinais de identidade que indican unha ciais. [www.terra.es 14/03/02] saúde aceptable. [OCG 24/01/99] // [1996-P] Galicia é un micromundo froito da diversidade climática. [OCG 10/03/00] mileranista adx Relativo ao milenaris- [INTERNET] A segunda é a propia ca- mo ou á doutrina dos/das que cren pital francesa, capaz de atraer, no só que a fin do mundo ocorrería no ano en canto á súa monumentalidade, mil da era cristiá. senón sobre todo por ese micromundo [PRENSA] Pese ós agoiros milenaristas que se move nela. [www.elcorreo de que o mundo ía deixar de existir e gallego.es 14/03/02] // Antonio Costas ás advertencias dos expertos de que os é o presidente da sociedade cultural e sistemas informáticos poderían faltar e deportiva Atlántida en Matamá, que afundirnos no caos, o ano 2000 naceu constitúa un auténtico micromundo sen incidentes destacables. [OCG dentro da vida social e cultural de Vi- 02/01/00] // Un deles, Manuel Lacun- go. [www.riadevigo.com] // Así, a moza, diferencia tres clases de teorías mido de exemplo, proporciona seis ani- lenaristas.”Cremá” milenarista. [OCG macións para facilitar a comprensión 03/01/00] Pero este home fará a viaxe do teorema de Pitágoras, recrea un mi- [INTERNET] cara ás tebras, acompañado por un cromundo cos primeiros 400 números desafío: verter ao inglés a parábola mile- que permite visualizar algunhas das narista de destrucción da sociedade e súas propiedades: múltiplos, divisores, de ausencia de esperanzas, o Ensaio so- descomposición en factores primos. bre a cegueira de Saramago. [www.ctv. [www.galega.org 17/06/03] es 07/05/02] // A viaxe de Baldassare, [1985-P] levada a cabo o ano 1666, que rematou sen que dese chegado a fin do mundo, micropolítica sf Conxunto de proce- ten unha trama con múltiples elementos dementos ou maneiras de actuar que fan dela unha novela moi actual: os dunha institución referidos aos peque- temores milenaristas, os cabalistas que nos asuntos. predín a fin dos tempos (...) [www. [PRENSA] Trátase deses casos nos que xerais.es. 07/05/02] // ¡Se aínda van ter un político, amais das súas actividades razón os homes milenaristas supersticio- relacionadas coa micropolítica, é casos! Pero non. Os galegos miraremos paz de anticiparse, anque iso lle custe cara adiante neste vindeiro ano. [www. unha momentánea incomprensión. a010.info negocio.com 07/05/02] [OCG 13/12/98] [2000-P] [GX00]

241 Novas palabras GALEGAS

mini-central sf Pequena central que Dune, que remata a súa rodaxe estes conta cun conxunto de intalacións e días. [OCG 15/03/00] mecanismos que transforman a ener- [INTERNET] Por unha banda, unha xía hidráulica en eléctrica. longametraxe de 100 minutos e unha [PRENSA] Axiña a desagradable sor- miniserie de dous capítulos cunha du- presa, unha pista de escavadora fende ración de 90 minutos. [www.cultura o monte, bloques de granito cortados galega.org 07/05/02] // Ademais das con barrenos e un gran túnel no novas novelas escritas por Brian Her- medio da rocha, obras dunha das dúas bert e Kevin J. Anderson, o SCI FI mini-centrais que a Xunta pretende Channel deu hai pouco luz verde a un construír. [TN 03/06/01] // Crónicas proxecto para unha miniserie de seis dos noxonautas, mini-centrais, macro- horas que será feita por ABC Pictures. problemas no Umia. [TN 03/06/01] // [qoweb.usc.es 07/05/02] // Como tán- Á fin revelouse que o único obxecto dem, Grant & Zeck fixéronse popula- era construír dúas mini-centrais hidro- res coa miniserie de reintroducción do eléctricas, (...) [TN 03/06/01] Punisher de Marvel Comics que poste- [INTERNET] Ollo este ano 1998, xa riormente resultaría ser o prefacio á que se está construíndo a mini-central primeira colección regular protagoni- do Barbantiño e polo tanto o entorno zada polo personaxe, nacida do equi- está un pouco estropeado. [www. po formado por Mike Baron e Klaus arrakis.es 07/05/02] // Como parte Janson. [www.simil.com 07/05/02] negativa, estaremos atentos, a cons- [1995-P] trucción da mini-central de Rexo, mismo por riba de Allariz, que en minorista s 1 Persoa que vende as principio resulta paradóxica. [www. mercadorías polo miúdo. adx 2 Re- arrakis.es 07/05/02] // Polo demais, eu lativo ou pertencente a ese tipo de denuncio totalmente esta argallada da mercadorías. mini-central, e estou totalmente de [PRENSA] Esta aseguradora será res- acordo con todas as opinións. [www. ponsable, así mesmo, de toda a banca cotosdepesca.com 07/05/02] minorista e da xestión de activos do Deutsche Bank... [OCG 09/03/00] // miniserie sf Serie de televisión que se (...) iniciada o luns da semana pasada compón de moi poucos capítulos. e á que se uniu a maior parte dos [PRENSA] Iso deberíase traducir na maioristas e minoristas de peixe da coproducción de tres miniseries, no rexión. [OCG 31/01/01] // Caixa Gali- intercambio de participacións en cia, que participará na OPV como filiais de cine, posicións comúns na entidade aseguradora do tramo mino- negociación dos dereitos deportivos rista ingresará (...) [OCG 23/01/99] no marco da UER, ou na creación [INTERNET] Redondela é un concello dunha bolsa de intercambio de repor- de tamaño medio que ocupa unha taxes que versan sobre a actualidade superficie de 52,2 Km2, e se organiza cultural para as cadeas temáticas. en torno a un núcleo urbano, centro [OCG 26/02/00] // Telecinco copro- do comercio minorista e dos servicios duce a miniserie de ciencia-ficción administrativos e sociais, (...) [www. 242 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

ipdca.com 28/10/02] // Nun exame caso supón unha minusvaloración máis detido, as opcións concrétanse inxustificada.” [TN 04/06/01] // Non en formular a cesión do IVE, na súa fase imos soportar actitudes de intoleran- minorista ou a dos impostos sobre con- cia nin a minusvaloración desta situa- sumos específicos (impostos especiais). ción, engadiu. [OCG 03/12/98] [www.galicia2010.com 28/10/02] // A [INTERNET] Asistimos ao deterioro revisión á baixa prodúcese polo retro- das condicións de vida de amplos sec- ceso rexistrado no comercio minorista tores da poboación, ao desmantela- e na construcción. [www.elcorreoga mento dos sistemas públicos de sani- llego.es 28/10/02] dade e educación, ao recurte de direi- [1988-L] tos sociais e laborais dos traballadores e dos desempregados, a destrución minorizar v Diminuír ou reducir algo. programada de sectores estratéxicos [PRENSA] En “A metade da vida” re- da nosa economia, a minusvaloración flictes, entre outras cousas, a proble- da nosa lingua e a nosa cultura. mática dunha lingua minorizada. ¿De [www.galizacig.com 14/01/03] // Me- que maneira está presente Galicia en diante debuxos realizados polas xóve- Arde amor? [TN 01/03/00] // (...) así nes, @s psicólog@s descubriron nas como o aumento da oposición á des- mulleres mutiladas, sentimentos de trucción das culturas e línguas minori- minusvaloración, sufrimento e impo- zadas. [ANT 03/09/98] tencia. [bulletim.tripod.com 14/01/03] [INTERNET] Son moitos anos de es- // Á parte de calquera outro argumen- colaridade, de actividades acadé- to, ¿que significa ese precedente na micas e extraacadémicas para mino- propia Administración Pública? Un rizar a súa importancia. [www.viei desprezo radical e minusvaloración da ros.com 07/05/02] // O reparqueo de nosa lingua en institucións que teñen moluscos , co obxecto de minorizar as obrigas contrarias, como xa dixen. os efectos das biotoxinas. Nos ditos [www.galiciaviva.org 14/01/03] polígonos ou zonas non se poderán [1980-P] realizar labores de cultivo. [perso.wa nadoo.es 07/05/02] // Aínda que Ga- licia ten moitos potenciais empraza- minusvalorado, -a adx Que é consi- mentos de centrais minihidráulicas, o derado con menor importancia da que CES opina que non se debe esquecer ten na realidade. nin minorizar o seu impacto: asolaga- [PRENSA] Minusvalorada nuns casos mento de terras, cambio da temperatu- e mirada en exceso noutros, a literatura da auga, efecto barreira no río, etc. ra galega é eido de reflexión constan- [www.ces-galicia. org 07/05/02] te nos últimos anos. [TN 01/12/97] [1977-L] [INTERNET] Non poden ser minusvalorados, deformados ou ignorados minusvaloración sf Acción e efecto baixo a manipulación mítica dunha de valorar en menor medida algo ou a história oficial, empeñada en conven- alguén. cer-nos de que só existe, e sempre foi [PRENSA] “A ausencia ten motivos asi, unha soa nación, (...) [web.usc.es simplemente técnicos e en ningún 28/10/02] // (...) a actividade levada a 243 Novas palabras GALEGAS

cabo por estes narradores do século XIX vas. [www.galego21.org 28/10/02] // poida que foren máis minusvalorados Comezan citando unhas verbas de polo seu descoñecemento, derivado da Castelao: “Exáltase a miña persoalida- práctica inaccesibilidade aos seus tex- de artística para minusvalorar a miña tos mesmo por parte de especialistas. vida política”. [web.usc.es 28/10/02] [www.ctv.es 28/10/02] // Cunha lingua [1981-P] socialmente minusvalorada e cunha ofi- cialización máis retórica que real. miserabilismo sm Tendencia a tratar [www.culturagalega.org 28/10/02] con insistencia os aspectos máis mise- [1993-L] rables ou pobres da sociedade. [PRENSA] Sexa como for que o autor se minusvalorar vt Darlle a algo ou a enfronte coa realidade sempre que foxa alguén menor importancia da que en do miserabilismo. [ANT 05/11/98] realidade ten. [INTERNET] Pero é agora cando se [PRENSA] Segundo parece, o indisci- libera do miserabilismo que o abafaba plinado, amparándose na súa amizade e loce sen despreciar a pompa da lin- con Bañares, un alto cargo ministerial, guaxe non prevista. [www.galiciadigi subiu de fomes e minusvalorou a Mur- tal.com 28/10/02] guía, quen, como sabemos, ademais de ser un home de rápido alporiza- missing s 1 Acción de desaparecer ou mento, tampouco consentía que se lle ir parar a un lugar descoñecido. adx 2 faltase ó respecto, e non dubidou en Desaparecido/a, perdido/a. recriminar ó subordinado diante dos [PRENSA] A todo isto, Fraga Iribarne demais. [OCG 01/02/00] // “É certo está missing desde o 21-O. As sombras que o partido do Goberno galego goza inconstitucioanis non van con el. [TN dunha impresionante aquiescencia 01/11/01] // (...) mentres se buscaba a social referendada polas urnas pero un tal Bin Laden nos tobos da montaña ninguén pode minusvalorar os riscos que aínda está missing. [TN 01/12/01] da sucesión e o difícil equilibrio entre [INTERNET] Teremos que seguir pa- identidade e pertenza, entre Fisterra e sando por un barrio do Buratiño sin o Guadarrama”. [TN 09/06/01] aceras, por unhas Canteiras sin aceras, [INTERNET] Á marxe do sector crítico por un Matadeiro sin aceras, e polo da súa obra, os apartados do volume que é peor, ver como día a día o que citado en último lugar que interesan pode escapa daiquí e os que quede- preferentemente son os titulados (...) mos, sofrir en propia pel como a vida pero sen minusvalorar o feito de que social, cultural e comercial está facen- Seoane funda o que poderiamos ver do “missing”. [www.macedavirtual. como unha historia crítico-comparada com 07/11/02] // Por suposto, é unha da arte galega, (...) [www.ctv.es guerra na que non terás que loitar en 28/10/02] // Pero non hai que minus- persoa. Como cando estiveches “mis- valorar a aportación de Pintos que co sing” mentres as persoas sen recursos seu grupo causou impacto na cena eran conducidos ata Vietnam no teu galega cun directo potente, carregado lugar. [www.hedra.es 01/12/03] de imaxinación e de melodias efecti- [1995-P]

244 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

móbil sm Teléfono portátil incorporado centración, evolución e producti- a unha rede de transmisores de alta vidade, sendo por tanto a producción frecuencia. científica un sumando máis da ecua- [PRENSA] A Dirección Xeral de Trá- ción que intenta modelizar ou definir fico aconselloulles ós conductores ese complexo concepto. [www.uvigo. que posúen móbil non esquecerse do es 14/01/03] // Modelizar o uso das mesmo ó saír da casa e levalo consigo novas tecnoloxías da información en no interior do vehículo, pois resulta ámbitos educativos, de xeito tal que o tremendamente útil en caso de quedar ICE vaia abrindo camiño que sirva illado. [OCG 10/01/99] // (...) chama- para gañar experiencia de cara a das provinciais, interprovinciais, inter- apoialos no seu desenvolvemento. nacionais e de fixo a móbil. [OCG [iceusc.usc.es 14/01/03] // Desde esta 23/01/99] // Retevisión rebaixa o 9’1 consideración, o ICE estima oportuno por cento as chamadas de fixo a contribuir co seu esforzo a impulsar o móbil. [OCG 16/03/00] uso, con sentido pedagóxico, das [INTERNET] Tería móbil se o precisa- novas tecnoloxías da información e a ra. Pero, polo de agora, non me resul- comunicación, poñendo ó servicio do ta un aparello imprescindible. [www. profesorado ferramentas como o co- culturagalega.org 07/05/02] // Para rreo electrónico, os foros ou grupos de moitos entusiastas do comercio elec- discusión, os servidores WWW, etc., ó trónico, o futuro en Galiza do comer- propio tempo que trata de modelizar e cio electrónico pasa polo uso do orientar o seu desenvolvemento edu- móbil. [bulletim.tripod.com 07/05/02] cativo. [iceusc.usc.es 14/01/03] // Volvín ó xornal, alí estaba Orenti- [1991-L] no, entre unha invasión de suxestións para pasar un rato. Nun principio módem sm Dispositivo que transforma dubidei, máis logo, como levada por señais dixitais noutras transmisibles unha forza impensable agarrei o por unha liña de telecomunicación e móbil e marquei. [www.andelvirtual. viceversa. com 07/05/02] [PRENSA] O nacemento de Atlinks é o [1994-L] [GX00] último paso da fusión das actividades de telefonía fixa, terminais de Internet, modelizar vt Establecer o arquetipo modéms ADSL e dixitais para o cable ou punto de referencia de algo para anunciada por Alcatel e Thomson mul- imitalo ou reproducilo. timedia en xullo do 1999. [OCG [PRENSA] A penetración é un acto 26/02/00] // Ademais, desde 1996 todo máis dos posibles, nin moitísimo me- o tráfico está controlado polo goberno nos o único e definitivo, o que mode- que dispón dun ficheiro de propietarios liza as relacións sexuais entre persoas. de módems. [OCG 26/12/98] // (...) un [TN 01/02/00] paquete de servicios (…) composto [INTERNET] A calidade dos investiga- polo acceso á rede durante un ano e un dores, grupos de investigación e de- módem de 56 k. [OCG 05/12/98] partamentos mídese a través de diver- [INTERNET] Por suposto, na casa é sos indicadores de actividade, con- preciso dispor dun ordenador con 245 Novas palabras GALEGAS

módem, e ter configurado o software Servirá para clarificar algúns aspectos axeitado, que é o mesmo que instala o relacionados coa moeda única e apor- SAUM para o acceso á rede universi- tar tamén información histórica e cultu- taria. [www.seinv.uvigo.es 07/05/02] // ral dos países membros da Unión Euro- O obxectivo deste proxecto consiste pea. [www.infoconsumo.es 07/05/02] na elaboración dunha serie de ferra- [1992-L] mentas software que permitan o acceso dun ordenador persoal á rede mun- moinantismo sm Actividade realizada dial “Internet” (familia de protocolos polas persoas que van polas aldeas ou TCP/IP), a través dun módem telefóni- polas feiras para vender, mercar ou, co. [www.argo.es 07/05/02] // O mó- simplemente, mendigar. dem servirá para que poidamos ter [PRENSA] Naqueles anos, Souto defi- algún grado de interactividade cos da- niu os principios estéticos que habían tos recibidos. [www.cesga.es 07/05/02] definir o grupo: “Virtuosismo, sentidi- [1999-P] [GX00] ño, moinantismo, arroutada e paixón”. [TN 01/02/99] moeda única sf Signo material ou imaxinario do valor das cousas empregado monitorización sf Seguimento ou como medida común para transac- control mediante un dispositivo elec- cións comerciais nun mesmo territorio. trónico visual ou acústico, que permi- [PRENSA] As fábricas de moedas de te seguir o desenvolvemento dun tódolos países da UE que compartirán fenómeno ou proceso. a moeda única terán que producir un [PRENSA] A pesar diso, insistiron en total de 55 millóns de moedas e bille- rolda de prensa en que se trata dun protes de euros ó día se queren (…) [OCG blema “de moitos anos” porque preci- 20/12/98] // A primavera de 1998 che- sará de investigación sobre o terreo de ga adiantada, para entón haberá que ‘monitorización’ do arsénico que se tomar decisións sobre a moeda única encontra no solo trala limpeza dos e quen estará nela. [TN 01/06/97] // lodos, para efectuar un seguimento do (...) e os retos para as empresas espa- seu comportamento. [OCG 11/01/99] ñolas significan a instauración da // Monitorización: -Monitores modu- moeda única (...) [OCG 16/11/01] lares, -Monitores compactos. [OCG [INTERNET] O 1 de xaneiro de 1999 27/02/00] naceu unha nova moeda: o euro. As [INTERNET] Desconecta-lo equipo da moedas dos países participantes foron rede e realizar unha monitorización, fusionadas e convertéronse nunha moe- sinalizando os puntos contaminados. da única. [www.europarl.es 07/05/02] // [www.usc.es 07/05/02] // Soporte es- Dentro dun mes, o 1 de xaneiro de tándar da característica de monitori- 2002, o Euro convertirase na moeda zación de sincronización do bus VME única no conxunto de países que con- e da característica de chequeo de pari- forman a Comunidade Europea, susti- dade. [www.cesga.es 07/05/02] // Isto tuindo definitivamente o resto de moe- abre a porta ademais á utilización do das nacionais vixentes hastra a data. polémico Carnivore, a ferramenta de [www.aquagest-galicia.com 07/05/02] seguimento de correo electrónico do

246 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

Departamento de Xustiza estadouni- monoparental adx Dise da familia dense, xa que neste proxecto de lei formada por un só/soa dos proxenito- non se define con precisión qué tec- res. [PRENSA] Esta iniciativa está dirixi- noloxías se van empregar para facer da a persoas perceptoras do Risga, a esa vixilancia ou monitorización das familias monoparentais, a desemprega- comunicacións en Internet. [www. dos e a mozos titulados. [OCG bravu.net 07/05/02] 05/12/98] // Esta cirscuntancia foi [1985-P] denunciada onte pola portavoz de servicios sociais do BNG, Pilar Gato, que monocolor adx Dise da colectividade explicou que a diminución afecta nun formada por persoas dunha mesma 15% ó apoio a familias monoparentais; tendencia, especialmente política. nun 31% a grupos desfavorecidos en [PRENSA] A Constitución establece un un 8% ó centro de información da réxime político parlamentarista, non muller, entre outras áreas. [OCG presidencialista, gracias ó cal é abso- 17/11/01] // E a el fascínao cómo os lutamente normal que haxa unha arquitectos deben darlle resposta a esas maioría parlamentaria que non sexa familias monoparentais, ás familias nas monocolor nin bicolor, senón plural. que as mulleres están integradas no [TN 01/03/00] mercado laboral. [OCG 05/12/01] [INTERNET] Se no noso semidesespe- [INTERNET] As solicitudes de axuda serán valoradas por unha Comisión se- rado chamamento de fai semanas fala- gundo o baremo que avaliará o núme- bamos do evidente risco dunha Internet ro de fillos, os ingresos da unidade fa- de dúas velocidades, hoxe temos que miliar e, de se-lo caso, a condición da dicirlles que entón pecabamos de ex- familia monoparental e a minusvalía ceso de optimismo, xa que a idea non dalgún membro de familia numerosa. semella ser precisamente , se non que [www.xunta.es 15/03/02] // A familia só exista unha única Internet, tan mo- extensa era en moitas ocasións un fogar nocolor e submisa como a maioría dos monoparental, e iso basicamente por medios de información. [www.u-lo. dous motivos: dunha banda, aqueles com 15/03/02] // Namentres, como un agregados onde o varón existía pero elemento monocolor corifeo, os me- estaba ausente e, doutra, fogares onde dios masivos de comunicación –tanto o pai non existía (nais solteiras). [www. de internet, como das televisións– lan- galicia2010.com 15/03/02] // Descon- zaban a uniforme, e inalterable posi- tarase un 20% no caso de nenos/as que ción oficial dos gobernos, e dos pobos pertenzan a unha familia numerosa, a a prol da Xefatura Universal dos E.U.A, unha unidade familiar monoparental e os mesmos pobos, enchían os chats de no caso de asistencia dalgún irmán á chanzas, e misivas a favor, en contra, escola. [www.dicoru na.es 15/03/02] dos autores dos atentados, e miles e [1995-P] miles de opinións que rompían coa apacible sensación de que o atentado monopolístico, -a adx Relativo ao constituira un Ataque á Cultura Occi- réxime económico no cal unha empre- dental. [bulletim.tripod.com 15/03/02] sa ou grupo de empresas explota en ex- [1996-P] clusiva unha industria ou comercio.

247 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] O control monopolístico gallego.es 15/03/02] // Nesta liña, os tamén é temido polas empresas. [ANT espectadores poderán desfrutar das 16/01/97] imaxes máis impresionantes dos no- [INTERNET] É esta unha cuestión polé- vos modelos que chegan ó mercado, mica, pois, por unha banda, Microsoft desde deportivos e descapotables, ata ten vantaxes abondas de seu (especial- familiares e monovolumes, sen esque- mente pola dominio practicamente ce-los utilitarios e todoterreos. [www. total e monopolístico do mercado), co- elcorreogallego.es 15/03/02] mo para que unha Administración [2000-P] pública lle ofreza aínda máis axuda. [www.galego21.org 07/05/02] A trans- multicines sm Salas cinematográficas posición das directivas europeas sobre de reducido tamaño, análogas e situa- transporte ferroviario permitirán que se das unhas xunto ás outras. pase dun sistema monopolístico a un [PRENSA] (...) na sala 3 dos multici- competencial. [www.elcorreogallego. nes. [ANT 24/09/98] es 07/05/02] // O comercio monopolís- [INTERNET] Dezaoito anos despois, os tico levábase a cabo de dúas maneiras. Multicines V acaban de sufrir as con- A primeira consistía en nomear un pro- secuencias da chegada de sete moder- vedor único de determinado producto nas salas na explanada TIR. [www.cul para todo o país. [www.euroaventura. turagalega.org 09/05/02] // Dicir aquí net 07/05/02] que con todo o que se gañou ao mar de [1996-P] [GX00] Vilagarcía ata a data, creouse, por falla de uso relacionado co porto, un par- monovolume sm Automóbil en que o que, uns multicines, un McDonald´s e motor, os asentos dos pasaxeiros e o se pretende construir un hotel. [www. maleteiro ocupan un só espazo. geocities.com 09/05/02] // E o aprovei- [PRENSA] Citroën fixa por debaixo tamento doutros servicios culturais dos tres millóns de pesetas os prezos situados no mesmo edificio (Biblioteca para as tres versións do seu novo Xeral e Infantil e Xuveníl, multicines, monovolume compacto (...) [OCG Auditorio, aulas, etc). [www.aytolaco 25/11/99] runa.es 09/05/02] [INTERNET] Pero chegara o momento [1995-P] de recoller a mochila verde no monovolume no que se desprazaban para multicultural adx Dise de algo carac- iren ás actuacións –para acudir a Dona terizado pola convivencia de diversas Dana de Touro aquel día– e de volver á culturas. casa para anunciar o regreso e ofrecer [PRENSA] As recentes modificacións as explicacións precisas. [www.vieiros. constitucionais xa recollen en 14 paí- com 15/03/02] // Nos 650.000 metros ses a realidade multicultural e multiét- cadrados da fábrica instalada na Zona nica da América Latina. [TN 02/06/01] Franca de Balaídos, fabrícanse un total [INTERNET] Autora da mostra Proxecto de 24 modelos distintos de coches, que Educativo “Vexo Vexo”. Unha Europa inclúen desde o monovolume de Ci- multicultural onde collemos todos. troën ó Xsara Picasso. [www.elcorreo Circuito de xogos: Prexuízos, Discri-

248 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

minacións e Chivos expiatorios. [www. [PRENSA] Hardt e Negri seguen a acpp.com 15/03/02] // Pese ó evidente estar contaminados polo discurso da trunfo militar aliado, o fracaso político posmodernidade en momentos cru- non pode ser maior: coa sucesión de ciais da súa argumentación, a pesar de episodios de limpeza étnica, a posibi- recoñeceren no seu libro que posmo- lidade de establecer un marco de con- dernismo e multuculturalismo consti- vivencia pluriétnico e multicultural na túen nestes momentos ideoloxías zona afástase cada vez máis. [www. cómplices do Imperio. [TN 01/03/01] igadi.org 15/03/02] // Do externo a tra- [INTERNET] Pola parte da industria vés da fotografía, a de Marcos Míguez cultural a simultánea capacidade de que presenta o case secular Vía Crucis detectar e aproveitar as novas virtuali- de Meis; e a do concurso “O Peregrino dades do mercado sendo conscientes en Compostela” que ofrece unha visión da potencialidade estratéxica do pro- multicultural da Ruta Xacobea. [www. pio legado e memoria que permiten culturagalega. org 15/03/02] afrontar con solidez os novos desafíos [1991-L] de hibridación e multiculturalismo. [www.galicia2010.com 05/11/02] // sf Convivencia multiculturalidade (...) sinalou nunha intervención que “o entre persoas pertencentes a diferentes multiculturalismo é unha gangrena da culturas dentro dunha mesma socie- sociedade democrática’’, e engadiu que dade. así o expuxera en Estampas de El Ejido. [PRENSA] Multiculturalidade e plura- [www.elcorreogallego.es 07/11/02] // lismo. [TN 01/07/01] Se esta observación é correcta, entón [INTERNET] A multiculturalidade fai que xordan unha boa porcentaxe de ou ben un estado de multiculturalis- visitas dende Finlandia (buscando mo é aceptado eventualmente ou ben probablementen Ismo Alanko), Brasil unha Kul- turkampf amarga poñerá en (na procura de Orfeo Negro), Arxen- perigo a entidade enteira. [www.tau. tina (Piazzola). [www.arvpart.iespana. ac.il 23/11/02] es 03/11/02] // Hoxe, que tanto se dis- [1995-P] cute a multiculturalidade ó asociarse este concepto á existencia de guetos multidimensional adx 1 Que ten de cada etnia nas cidades, ¿segue máis de tres dimensións. 2 Que pre- sendo válido o “multicultural”? [www. senta múltiples facetas. revista.consumer.es 07/11/02] // Trá- [PRENSA] As imaxes, que integran o tase dunha reforma que faga deste país Proxecto Multidimensional do Em- un territorio incluínte, onde a multicul- brión Humano, recollen centos de to- turalidade teña cabida. [www.galiza mografías (imaxes do corpo coma se cig.com 25/11/02] estivese cortado en rebanadas) do [1996-P] embrión en cada unha das súas 23 fases de evolución. [OCG 25/01/00] multiculturalismo sm Convivencia [INTERNET] O sistema RAI é un siste- entre persoas pertencentes a diferen- ma de información que se iniciou coa tes culturas dentro dunha mesma so- elaboración dun instrumento de valo- ciedade. ración xeriátrica multidimensional.

249 Novas palabras GALEGAS

[www.sergas.es 28/10/02] // A calida- vos camiños de coñecemento. [www. de é un concepto multidimensional, usc.es 15/03/02] // Os obradoiros co- que hai que apreciar en función das rren a cargo dunha equipa multidisci- circunstancias concretas de cada insti- plinar, participando na súa realiza- tución e do contexto social, econó- ción un/unha licenciado/a e un/unha mico, cultural, etc,... [www.udc.es monitor/a de tempo libre. [www.ade 28/10/02] // Significa falar dun concep- ga.org 15/03/02] to renovado do espacio urbano, enten- [1991-L] dido como espacio multidimensional de convivencia e de aprendizaxe social multiétnico, -a adx Relativo ao con- e cultural. [iceusc.usc.es 28/10/02] xunto formado por varios grupos [1987-L] [GX00] humanos que difiren respecto das súas características raciais, culturais e lin- multidisciplinar adx Dise de aquilo güísticas. que abrangue ou afecta a varias disci- [PRENSA] “A eles, en cambio, móveos plinas ou materias. a utopía dunha Europa multicultural e [PRENSA] O Hospital Infantil de La multiétnica, na que se integren os Fe de Valencia elaborou un estudio emigrantes.” [OCG 16/02/01] // (...) multidisciplinar sobre obesidade pe- ata a formación dun goberno provisio- diátrica que atribúe o aumento da nal multiétnico baixo a supervisión da obesidade infantil en España á imita- ONU. [OCG 17/11/01] // Non é fácil ción do modo de vida norteamerica- dar solución ao fracaso do Estado fe- no. [OCG 14/12/98] // Os nomes len- deral multiétnico do socialismo auto- darios dos últimos corenta anos daar- gestionario. [ANT 08/04/99] te internacional deixáronlles paso a [INTERNET] Un debate sobre a ideolo- artistas en transo de consolidación ou xía lingüística nos medios de informa- de simple sona efémera, con obras ción locais, e mailo discurso liberal aca- multidisciplinares, de a cabalo entre a démico dun informe recentemente pu- escultura, o obxecto ou as microinsta- blicado sobre o futuro da Gran Bretaña lacións. [TN 01/08/98] // Os médicos multiétnica. [www.uvigo.es 09/05/02] inciden tamén en que tratan de afron- // Atahualpa Yupanqui introducenos ta-las distintas complicacións que pre- na actual problemática do novo home senta un mal multidisciplinar coma americano que debe face-la síntese este. [OCG 14/03/99] que convén ós seus gustos e ás súas [INTERNET] O Instituto ten carácter necesidades e crear, a partires de multicéntrico e tendo en conta a varie- eiquí, unha cultura orixinal sen aban- dade e diversidade das disciplinas doar a súa estructura multiétnica e o relacionadas coa Xeoloxía é multidis- seu grande espectro cultural inicial. ciplinar. [www.udc.es 15/03/02] // Os [personales.com 09/05/02] // Concep- enfoques plurinacional e multidisci- ción vangardistas e orixinal do folk, plinar son especialmente importantes con pingas de “bendings” e patróns xa que poden proporcionar a masa guitarreiros case inverosímiles na gaita, crítica necesaria para a investigación con bases rítmico-armónicas de voca- de excelencia e permiten explorar no- ción multiétnica, cargadas de acentos

250 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

rave, disco, new age,... [www. vigonet. clara funcionalidade para un sistema com 09/05/02] como o federal que, baseado no pacto [1996-P] e no acordo, precisa por definición institucións que incentiven as rela- multilateralidade sf Calidade do per- cións intergobernamentais e o multila- tencente a varios estados ou que afec- teralismo. [TN 01/03/00] // (...) que ta ás relacións entre eles. Bush anunciou contra o terror e a súa [PRENSA] En definitiva, este déficit propia visión do mundo asentada no estructural de relacións intergoberna- multilateralismo. [TN 04/11/01] mentais e multilateralidade, incenti- [INTERNET] Esta aspiración a unha vou unha disfuncional dinámica, mar- mundialización “controlada” vai ter cada por un acentuado bilateralismo que apoiarse nunha conxuntura fa- Goberno/CA de presión e negociación vorable: a fin da submisión do resto do entre os partidos nacionalistas ou mundo á hexemonía americana, asi- rexionalistas de meirande peso políti- nada en Seattle hai un ano e na Haia co e o partido maioritario estatal. [TN hai tres meses, ligada á emerxencia do 01/03/00] multilateralismo. [www.igadi. org [INTERNET] Estados Unidos tomou 09/05/02] // “O mundo xa non é un mil veces no pasado decisións no conxunto de nacións, sociedades plano político autarquicamente, e nacionais, estados-nacións, nas súas hoxe, con esa resolución, alcanza-se relacións de interdependéncia, depen- un mínimo de multilateralidade, ao déncia, colonialismo, imperialismo, ser procesadas polo menos no Con- bilateralismo, multilateralismo.” [www. sello de Seguridade da ONU. [www. galizacig.com 09/05/02] // O principio galizacig.com 15/03/02] // O abando- de gobernación implica efectivamen- no da multilateralidade non é unha te, parafraseando a expresión de Cox e cuestión que afecte a unha rexión ou Sinclair (1996), un “novo multilatera- continente concretos senón que afecta lismo”, isto é, un multilateralismo que ao conxunto do globo. [www.igadi. non opera só por riba (con actores org 01/12/03] // Algunhas das caracte- supraestatais), senón tamén por baixo rísticas que definen esta sociedade (con actores infra ou paraestatais). son, segundo o profesor Raúl Trejo, as [www.igadi.org 09/05/02] seguintes: exuberancia, omnipresen- [1996-P] cia, irradiación, velocidade, multilateralidade/centralidade, interactivida- multimedia sm 1 Conxunto de aplica- de/unilateralidade, desigualdade, hete- cións informáticas que permiten a roxeneidade, desorientación e cidada- integración de textos, imaxes, gráficos nía pasiva. [www.usc. es 01/12/03] e audio. adx 2 Relativo a ese conxun- to de aplicacións informáticas. multilateralismo sm Cualidade do [PRENSA] A consellería investiu un que está formado/a por varias partes. total de 24 millóns de pesetas nas [PRENSA] En xeral achegar un escena- novas aulas multimedia, que benefi- rio de integración e negociación entre ciarán os 860 estudiantes matricula- Ca e entre estas ao goberno central de dos este curso nos seus centros. [OCG

251 Novas palabras GALEGAS

03/01/00] // Esta nova entrada ten por- pero tamén culturais. [www.igadi.org tais de madeira, un roupeiro tradicional, 14/01/03] ricamente decorado, pero tamén ins- talacións multimedia, como necesita multipartidista adx Dise de aquilo hoxe en día un museo. [OCG 17/12/98] que implica a existencia de numero- // Endexamais houbo en Galicia un sos partidos. momento tan estimulante na creación [PRENSA] Hai algo moito máis impor- artística: dende a banda deseñada ou tante no cambio operado: a política a fotografía ata o video, o cine e o parlamentaria é multipartidista, pero multimedia. [TN 01/02/99] a mediática é necesariamente dual [INTERNET] Synapsis é unha revista en (…) [TN 01/01/97] formato web, un fanzine multimedia, [INTERNET] Paga a pena ter en conta, unha publicación aberta á participa- respecto a isto, que a nova lei segue ción do lector, un salón onde xuntar moi de preto as ideas da Convención, paixóns e polémicas, unha fonte de inque, despois de todo, son recentes (de formación, un observatorio permanen- 1995) e teñen unha base multiparti- te da realidade e mailo ciberespacio, dista e institucional moito máis ampla unha interconexión de neuronas inque- cás do SNP. [www.igadi.org 21/03/02] das. [www.simil.com 21/03/02] // Pre- // Debe facer efectiva a vontade do parado pola Consellería de Educación pobo a través de eleccións, xustas, e Ordenación Universitaria e editado lexítimas e efectivamente multiparti- por XERAIS acaba de aparecer a pri- distas. [www.igadi.org 21/03/02] meira entrega de From Galicia, o [1997-P] curso multimedia de inglés deseñado especialmente para falantes de galego. multiperspectivístico, -a adx Dise [www.xerais.es 21/03/02] // Mira o do que estuda algo desde varios pun- noso titorial de multimedia por se tos de vista. todo isto che soa a chinés ou non tes [PRENSA] Estudo de corte multipers- os programas necesarios. [www.cultu pectivísticos, interdisciplinares e poli- ragalega.org 21/03/02] xenéricos, nos que se abordan os máis [1995-P] diversos temas sempre co rigor e profundidade científicos necesarios. [TN multinacionalidade sf Calidade do 01/10/97] que pertence, se refire ou se estende a [INTERNET] Novela de longo alento, moitas nacións. polifónica, multiperspectivística, rebor- [PRENSA] Imos someter á considera- dante de personaxes, de sucesos, de ción do lector algunhas razóns a prol reflexións. [www.xerais.es 21/03/02] do federalismo como institucionaliza- [1997-P] ción democrática da multinacionalidade. [TN 01/03/00] multipropiedade sf Forma de co- [INTERNET] Sen dúbida hai moitas propiedade, en que o usufruto do ben razóns, pero entre as máis notorias ató- por cada copropietario/a está limita- pase a multinacionalidade e os seus do/a a un determinado período de problemas, sobre todo lingüísticos, tempo.

252 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] A multipropiedade ofrece a mundialización sf V. globalización. posibilidade de gozar dunha semana [PRENSA] ¿E como se harmoniza a ó ano nun complexo turístico. [OCG conservación da memoria, do peso de 14/3/99] cada unha das memorias colectivas, [INTERNET] Uns usuarios subscribiron coa dimensión cada vez máis impor- un contrato de adquisición de multipro- tante da globalización ou da mundia- piedade e outro de financiamento do lización? [TN 01/02/99] 100% do importe da compra. [www. [INTERNET] Ultimamente fálase moi- consumer-revista.com 10/03/02] // A to de mundialización pero ... ¿Qué é todas estas opcións, nos anos 80, pero mundialización? Acaso esta nova filo- sobre todo nos 90, sumouse a fórmula sofía que aparece, coma por arte de de vivenda a tempo compartido, ante- maxia, ó final do século vinte é unha riormente coñecida como “multipro- forma distinta, orixinal, novidosa de piedade”. [www.consumer-revista.com entende-las relacións humanas. [www. 10/03/02] terra.es 10/03/02] // Na sección Notes [1995-P] Informatives realizan un seguimento continuado dos principais instrumen- multisexualidade sf Sexualidade que tos internacionais que enmarcan o pro- se afasta dos patróns tradicionais. ceso de mundialización da economía. [PRENSA] Dende a teoría queer [www.galego21.org 10/03/02] // Llorca comeza a teorizarse tamén a bisexua- sinala que se debe relativizar o termo lidade, a transexualidade, as multise- “mundialización”, e coincide con Jua- xualidades, a postsexualidade... A risti sobre a desaparición de centros e o sexualidade como toda unha serie favoceremento do local que isto supón. [www.culturagalega.org 10/03/02] multiforme de actos e actuacións que [1988-L] deben ser dilucidadas e non expostas nun contexto moral. [TN 01/06/00] mundializado, -a adx Relativo ou pertencente a todo o mundo. mundialista adx 1 Relativo ou perten- [PRENSA] ¿Quen insinúa a existencia cente a todo o mundo. 2 Relativo ou dunha política industrial e económica pertencente á celebración de competi- extemporánea, máis propia dun plan cións deportivas a nivel mundial. de desenvolvemento de López Rodó [PRENSA] En Chipre desembarcaron que dunha modernización acaída ós tocados moralmente despois do fraca- retos dunha economía mundializada? so mundialista. [ANT 10/9/98] [TN 01/02/00] // (...) van morrendo ho- [INTERNET] José López Muñoz mun- mes que coa súa busca creativa esen- dialista chileno do Deportivo, xoga no cial, encheron o baleiro dunha fin de Fabril para recuperarse da súa grave século lastrada de traumas, con todas lesión. [www.geocities.com 10/03/02] as aspiracións de modernidade inte- // A victoria nesta categoría foi para o rrompidas por guerras coloniais mun- mundialista Xacob Agra. [www.geoci dializadas. [TN 09/06/01] // A renova- ties.com 10/03/02] ción dirixida por un novo equipo con [1995-P] fama de bos xestores e coñecedores da 253 Novas palabras GALEGAS

economía mundializada -como Gor- nunha comunicación mundializada. don Brown, novo ministro de Finan- [www.culturagalega.org 10/03/02] // zas. [TN 01/06/97] Por iso para unha rexión como Ga- [INTERNET] Só así poderemos asegurar licia, irreversible e inevitablemente a boa saúde da cultura galega nunha inmersa nunha economía mundializa- sociedade mundializada, onde unha da e no Mercado Único Europeo, ten tendencia á homoxeneización compite unha importancia crucial prepara-la con outra que busca a globalización da súa sociedade e estructuras económi- diversidade. [www.galicia2010.com cas para facer fronte a este reto e con- 10/03/02] // Trátase dun aspecto que ten formarse como unha economía aber- que suscitar moitas ideas arredor das ta. [www.galicia 2010.com 10/03/02] mellores ferramentas para intervir [1997-P]

254 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

nacional-catolicismo sm Ideoloxía escenario, como se dixo, moi pasado do goberno franquista na cal se conside época e de rosca. [www.elcorreo deraban coma trazos definitorios do gallego.es 17/03/02] Estado español a fe católica e o nacio- [1995-L] [GX00] nalismo español. [PRENSA] Estaban cheos tamén da narco s Persoa que trafica e distribúe de idea cristiá tan especial do chamado maneira ilegal substancias psicotró- nacional-catolicismo, pero estes mo- picas. zos tiñan tamén a outra vertente do [PRENSA] Entre os nove presuntos nar- propio falanxismo: a preocupación cos que compareceron onte perante o social, un certo social-cristianismo de xuíz, estaban (...). [OCG 10/03/00] // época que podía convivir sen proble- Dándolles papeis de reparto nos esce- mas co réxime vixente. [TN 01/02/00] narios da delincuencia organizada, al- [INTERNET] Recordouse nos últimos gúns narcos acabaron entrando nas anos o seu papel como censor buro- casas de todos nós convertidos en pro- crático de revistas no primeiro fran- tagonistas dese mundo de baixos fon- quismo, amparado por Juan Aparicio, dos. [OCG 01/06/97] pero tamén se debe lembrar que a [INTERNET] Non son trazos mafiosos, segunda edición de “La familia de é o seu rosto verdadeiro, no cal se Pascual Duarte” foi retirada da venda confunden nun só feixe as operacións e prohibida ata 1946, co aplauso do financeiras, a indústria de armamen- nacional-catolicismo. [www.acontra tos, o narco e os negócios da clase fio.com 17/03/02] // Acto de lectura e política ao servizo dese funcionamen- defensa dunha tese de doutoramento to. [www.galizacig.com 17/03/02] // A sobre o clero secular e Acción Cató- reinsercion é posible en todos os seres lica na Galicia do nacional-catolicis- humanos que recoñezan que comete- mo. [xornal.usc.es 17/03/02] // Trátase ron erros. ¿Por que algún narco non do señor Pepe, dono dunha gasolinei- pode estar entre eles? Creo na reinser- ra, de ideas conservadoras e oposto a cion e o día que deixe de crer mar- todo tipo de progreso, enchoupado charei para a casa. [www.vieiros.com dun furibundo nacional-catolicismo, 16/06/04] cunha filla progre e ecoloxista, un [1995-P] [GX00]

255 Novas palabras GALEGAS

narcodemocracia sf Goberno ou [PRENSA] Na súa intervención, o poder político, aparentemente demo- deputado nacionalista Francisco Ro- crático, que está en mans de narco- dríguez afirmou que os intereses espe- traficantes. culativos non debían primar sobre os [PRENSA] Perviven Narcodemocracias productivos e asegurou que o porto (Colombia ou Bolivia), dictatodemo- coruñés debía mante-lo seu carácter cracias (Perú), corruptodemocracias náutico-pesqueiro, coa presencia dos (México ou Venezuela), militarode- barcos de baixura no peirao. [OCG mocracias (Bolivia.), semidemocracias 02/12/99] // Un estudio do sindicato (Chile ou Paraguai). [TN 09/06/01] Comisións Obreiras sobre a ocupa- ción no sector pesqueiro revela un narcomafioso, -a s Persoa que trafica descenso no número de alumnos nas con drogas e pertence a unha determi- titulacións náutico-pesqueiras, que nada organización ilegal que se es- está provocando unha falta de renova- trutura como a mafia. ción xeracional no sector, especial- [PRENSA] O narcomafioso Malta Ba- mente en actividades relacionadas llesteros instalouse na Coruña e empe- coa maquinaria dos barcos. [OCG zou a invertir para ganar os favores de 10/03/00] // Representantes de Comi- quen estaban condenados con aquel sións Obreiras (CCOO), armadores, señor. [TN 01/06/97] biólogos, membros de confrarías e res- [1997-P] ponsables de formación en actividades náutico-pesqueiras analizan estes sf Lugar onde se lles propor- narcosala días no Centro de Formación de cionan medidas hixiénicas aos/ás dro- Bamio as saídas para afronta-la situa- godependentes para que tomen a súa ción de reconversión que atravesa a dose e non adquiran enfermidades. flota española. [OCG 10/03/00] [PRENSA] O presidente da Comuni- [INTERNET] Nesta edición estarán pre- dad de Madrid, Ruíz-Gallardón, dixo sentes as máis importantes empresas do que estaba convencido de que o éxito na execución do proxecto das narco- sector náutico-pesqueiro presentando salas resolverá as dúbidas do presi- os últimos avances tecnolóxicos a pro- dente do Goberno. [OCG 10/03/00] // fesionais e prensa especializada. [www. Gallardón convencerá a Aznar do expomar.com 17/03/02] // A Dirección éxito da narcosala. [OCG 10/03/00] Xeral de Formación Pesqueira e [INTERNET] Unha posterior fase, xa Investigación foi creada en 1987 coa coas cadeas semi desertas, pasaría misión de xestiona-la formación espe- pola creación de narcosalas, políticas cializada dos recursos humanos e a de redución do dano o control de ca- investigación aplicada no sector náuti- lidade, a despenalización absoluta co-pesqueiro. [www.maredunet.com do tráfico e incluso a producción au- 17/03/02] // Si é vostede capitán de tóctona de drogas. [www.terra.es pesca, mecánico maior ou titulado 01/12/03] náutico-pesqueiro ou da mariña mer- cante relacionado co sector pesqueiro, náutico-pesqueiro, -a adx Relativo pode solicitar da Consellería de Pesca, á navegación e á pesca. Marisqueo e Acuicultura a asistencia ó 256 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

curso de formador de formadores para navegador sm Programa informático impartir cursos de titulacións menores que permite a mobilidade dentro de e actividades formativas afines. [www. Internet. xunta. es 17/03/02] [PRENSA] Un navegador é a ferramen- [1995-P] ta, o medio de transporte, que deben utilizar os internautas para se pasear navegación sf Acción e efecto de mo- pola nova vía de comunicación. [TN verse a través dos contidos de Internet. 01/09/98] [PRENSA] (...) referiuse á popularidade [INTERNET] Unha das principais dife- alcanzada pola rede para o intercambio rencias en relación con outros navega- de información gracias ó correo electró- dores é o espacio de pantalla que uti- nico e a navegación, principalmente. liza: ten unha barra de navegación [OCG 15/03/00] // (...) preséntase a propia, á marxe da de Windows e, se Universidade de Murcia (...) na rede (...) sumamos isto a que a versión gratuíta facilita a navegación dos internautas do Opera incorpora unha enorme tira menos avezados. [OCG 15/03/00] // A de publicidade, o espacio redúcese. navegación resulta ben doada gracias a [www.galego21.org 24/03/02] // O que o contido está organizado cronolo- Navegador Xis, versión localizada do xicamente e por medio de iconos póde- Netscape® Navigator, permite nave- se acceder (...) [OCG 05/12/98] gar cunha interface intuitiva tanto no [INTERNET] Aínda así, se temos en océano de información da Internet conta que o servicio de internet que como nos ríos, ás veces tumultuosos, máis se usa é a navegación por páxinas das intranets corporativas. [www.gale web, e que gastamos moito do tempo go21.org 24/03/02] // En realidade as de conexión lendo os textos da páxina páxinas seguirán a estar nos ordena- é factible a conexión compartida, indi- dores do seu provedor, polo que os cando que a partir de certo número de custos do seu mantemento seguirán ordenadores conectados será necesario sendo os mesmos que ten agora; non ter un acceso RDSI ou de banda ancha. obstante, poderá difundir publicamen- [www.terra.es 24/03/02] // Dende a sec- te a súa nova dirección, co seu nome ción do grupo de investigación na Fa- máis apropiado, de tal xeito que cal- cultade de CC. Da Información de San- quera persoa poda teclear esa nova tiago de Compostela abordouse a tarefa dirección nun navegador de Internet e do deseño gráfico, da estructura da automaticamente o servicio de redi- información e dos aspectos de navega- reccionamento fará que a páxina amo- ción. [gacetadegalicia.usc.es 24/03/02] sada sexa a que está na dirección que // Os requisitos mínimos que se exixen vostede (...) [www.webgalega.com para cursar calquera dos dous módulos 24/03/02] son coñecer o sistema operativo Mac [1999-P] [GX00] OS ou outros sistemas operativos gráfi- cos como usuario, e ter coñecementos navegante s 1 Usuario/a de Internet. básicos de navegación en Internet. adx 2 Relativo ao usuario/a de Internet. [www.noticias.com 24/03/02] [PRENSA] Nesta iniciativa interactiva [2000-P] [GX00] na que o escritor saíu satisfeito fallou a 257 Novas palabras GALEGAS

outra parte, a do lector navegante, que [INTERNET] Agroma no pago un xoto non se implicou, quizais, o suficiente. e turdio neocaciquismo que arrepía. [OCG 02/01/00] // Ciberirmandades Rancoroso e vingativo. Mafioso e inda Fala, a Plataforma polo Galego na solidario. A sociedade civil está lonxe Informática ou o Instituto da Lingua da vertebración tan prometida. [www. Galega son xa referencias para os na- galiciaviva.org 07/11/02] vegantes. [OCG 05/12/98] // Nun pra- [1995-P] zo aproximado de tres meses, os navegantes comprobarán por si mesmos as neocentralismo sm Novo xeito de novidades, que inclúen un coidado organización do estado que concentra deseño e unha grande interactividade. os centros de decisión do poder [OCG 17/01/99] nunha área xeográfica determinada, [INTERNET] É moi sinxelo para o usua- normalmente a capital. rio, que non precisa de ningún coñe- [PRENSA] (...) intégrase no neocentra- cemento de informática para poder ver lismo que defendía un monarca con páxinas Web, aínda que é aconsellable foros. [OCG 25/02/00] un pouco de método, xa que a arañei- [INTERNET] Se os que se autoerixen ra é tan grande e tan interrelacionada como defensores auténticos da plurina- que o navegante pode acabar comple- cionalidade do Estado, adalides contra tamente perdido nun mar de datos. o neocentralismo aínda non se creen [www.uvigo.es 24/03/02] // O primeiro que Galicia é unha nación, ¿a que se concepto que hai que aclarar é: non é ten adicado o BNG e as súa clase diri- propiamente a visualización de páxi- xente neste tempo? [www.acontrafio. nas pasivas ou dinámicas de texto e com 28/10/02] // O Federalismo é gráfico, os que supoñen un risco para simultaneamente municipalista e euro- o navegante, senón a posibilidade de peísta, descentralizador tamén dos acceso á nosa máquina que proporcio- estados federados en evitación de todo namos a oportunistas cando estamos neocentralismo, (...) [www.elcorreoga conectados a Internet sen protección. llego.es 28/10/02] [www.avo gaciagalega.org. 24/03/02] // O obxectivo é acadar que o nave- neoconservadorismo sm Nova con- gante atope toda a información que cepción da ideoloxía que defende as desexe, sen máis límite cá súa propia institucións vixentes, opoñéndose ao curiosidade. [www.consumer-revista. cambio social. com 24/03/02] [PRENSA] En definitiva, tal como o [2000-L] sintetiza na súa tese de doutoramento Xosé Rúas, pódese clasificar o pensa- neocaciquismo sm Caciquismo actua- mento político-ideolóxico de Fraga lizado ou implantado na actualidade. entre o conservadorismo autoritario e [PRENSA] Esa dependencia estatal ga- o neoconservadorismo, a democracia lega, base do neocaciquismo, vén de cristiá e o populismo. [TN 01/02/00] moito antes e marca a cultura política e [INTERNET] Ese fenómeno ten unha o sentido do voto en situación demo- dupla connotación, dunha parte, crática. [TN 01/11/01] puña-se de manifesto o devalo do

258 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

neoconservadorismo político eo deta nunha rehabilitación do “privado” clive do modelo económico. [www. fronte ó “publico”, e dun receo cara ó galizacig.com 28/10/02] // Entre estes Estado e a súa intervención nos mer- elementos hai que sinalar o esgota- cados e na sociedade civil. [TN mento do “Estado de Benestar Xeral” 07/06/01] // En plena época neolibe- da socialdemocrácia, o desgaste do ral, o reforzamento do poder executi- neoconservadorismo e até do neolibe- vo e do seu brazo orgánico, a Ad- ralismo, debido a que nengun dos ministración do Estado, non é nada seus programas solucionou os proble- novo. [TN 05/06/01] // A euforia neo- mas das sociedades europeas de hoxe. liberal que provocou este triunfo deu [www.galizacig.com 01/12/03] // “Os lugar a unha serie de tropos ideolóxi- intelectuais que máis defenden o neo- cos que dominaron os medios de conservadorismo teñen as suas raíces comunicación e reduciron ao silencio na esquerda, non na direita”, afirma calquera discurso que ousara cuestio- Michael Lind na New Statesman and nar a eficacia máxica do libre merca- Salon Magazines, quen indica que do. [TN 01/06/01] moitos foron trotskistas anti-estalinis- [INTERNET] Nestes últimos anos asistimos a unha política desmanteladora tas que se fixeron anti-comunistas do ensino público, englobada dentro liberais, para despois desprazar-se á da lóxica neoliberal que, coa súa can- direita militarista e imperialista, algo tinela de modernidade e europeismo, sen precedentes na cultura estadouni- dominante nos medios de comunica- dense ou na história política”. [www. ción, segundo a que o privado impli- galizacig.com 01/12/03] caba unha maior eficacia e racionalidade económica, o mercado era o me- neoespañolismo sm Forma actual de llor xestor e, lóxicamente, no terreo entender a doutrina política que defen- educativo, a súa formación superior é de a uniformidade do Estado español. máis competitiva que a da oferta públi- [PRENSA] De aí a pertinencia demo- ca. [www.terra.es 05/04/02] // E, por crática, como subliñamos ó comezo moito que abraie dicir isto nun ámbito deste artigo, da institucionalización cultural neoliberal, tamén cabe unha federal da plurinacionalidade, fronte a ética aplicada ó ámbito do negocio. outras alternativas –sexa a de facer da [www.elcorreogallego.es 05/04/02] // orixinaria necesidade autonómica vir- Diante da situación degradante das or- tude definitiva, da man do neoespaño- ganizacións políticas e sociais que, lismo; ou desbotar polos seus innega- agás escasas excepcións, están incor- bles déficits o enteiro sistema, cara a poradas ao sistema neoliberal, facemos unha problemática deriva soberanista un chamamento ás persoas críticas con e confederal–. [TN 01/03/00] este estado de cousas para integrármo- nos nun colectivo soberanista de inter- neoliberal adx Relativo ou pertencen- vención social e política, constituíndo te ao neoliberalismo. unha Asociación socio-cultural, ou bar- [PRENSA] Isto marca o final da “era do co de pedra, chamada Redes Escarlata. benestar” e dálle paso á concepción [www. redesescarlata.org 16/12/03] neoliberal do mundo, que se manifes- [1993-L]

259 Novas palabras GALEGAS

neoliberalismo sm Teoría económica micos” do indicador neoliberalista, o e política que se basea nas teses do traballo temporal, que trata dous de- liberalismo que deu orixe ao sistema sempregos sobre tres no Reino Unido. neocapitalista instaurado na segunda [www.angelfire.com 01/12/03] // Nin metade do século XX. o dogmatismo político tradicional, [PRENSA] Na resistencia social contra que en Amsterdam é de signo social- o neoliberalismo debemos salientar o demócrata, nin a filosofía yuppy neo- combate do Movimento dos Sem liberalista dominan aquí (mesmo a Terra. [ANT 10/09/98] Asociación para os Vellos e Novos [INTERNET] Establecer alternativas ás Medios tentou unha estratificación da políticas neoliberais e as institucións que súa organización con fins comerciais, son o máximo expoñente do neolibe- pero sen moito éxito). [www.revista- ralismo. [usuarios.iponet.es 05/04/02] // omnibus.com 01/12/03] Dende a caída do muro de Berlín, o fin da guerra fría, gañada polos malos... é neo-nazi s 1 Partidario/a ou defensor/a perdida polos outros malos... preténde- actual do nacismo alemán que pensa senos vender un mundo único, cunha ou actúa conforme aos seus principios única alternativa: o neoliberalismo capi- antidemocráticos. adx 2 Relativo ou talista. [www.geocities.com 05/04/02] // pertencente a esa ideoloxía. Estructura as relacións internacionais e [PRENSA] Insubmisos: no cárcere e a- a orde económica baixo os fundamen- gredidos por neo-nazis. [ANT 18/06/98] tos teóricos do neoliberalismo, enten- [INTERNET] Segundo a Prefectura, o dido como unha visión lineal do pro- tirador é coñecido pola súa pertenza greso, en que o crecemento económico a movementos neo-nazis e hooligan. é a resposta ás necesidades humanas e [www.elcorreogallego.es 28/10/02] // a maneira de acadalo é apoiándose na Retardando a sua reacción até 1939, acción individualista e egoísta das per- contribuíron aos seus centos de millóns soas, nun marco de libre mercado no de vítimas. É a nosa responsabilidade que as relacións económicas son de ca- actuar agora para conter e eliminar o rácter privado e alleas a toda interven- desafio neo-nazi de Washington. [www. ción estatal. [www.adega.org 05/04/02] galizacig.com 01/12/03] [1994-L] [GX00] [GX00] neoliberalista adx Que segue a dou- neotecnolóxico, -a adx Pertencente trina do neoliberalismo. ou relativo ás novas tecnoloxías. [PRENSA] Nada que ver co glamur [PRENSA] Optan polo campo expansi- das pasarelas. O pensamento neolibe- vo da instalación e unha espacialida- ralista e a corrección política estanse de que tivera a súa orixe (...) na enési- cebando neste sector. [TN 01/02/99] [INTERNET] Outro dado agochado ma re-visita ó pop e ó vídeo e na detrás das neuronas destas/es exper- incorporación á práctica ideoloxizada tas/os, é que para atinxir este nivel bai- ou á política da media neotecnolóxica xo de desemprego, as empresas apro- e dixitalizadas. [TN 01/10/97] veitan-se dun dos “indicadores econó- [1997-P] 260 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

new age sm 1 Estilo de música instru- enquisa de sondaxe foi amplamente mental contemporánea, caracterizada criticada nas tertulias radiofónicas por por un ritmo relaxante e tranquilo, que “ningunear” as posibilidades de Ma- abrangue unha infinidade de estilos yor Oreja. [TN 01/06/01] desde os que se achegan ao pop ou [INTERNET] Enfrontámonos sen en- rock ata os ritmos étnicos. adx 2 frontarnos, deixándose ir, levar, vivir e Relativo ou pertencente a este estilo de morrer, deixándonos angonear, ningu- música. near?, ¿enfrontámonos loitando, arris- [PRENSA] “Unha melodía new age e cando honrada, responsábel e com- unha ovación despediron a Fraga prometidamente polo arte de vivir a dunha festa que se prolongou ata a vida crítica, apaixoada, humana, iró- madrugada.” [OCG 13/03/00] // “Baixo nica e lediciosamente en liberdade? esta melodía new age, Manuel Fraga [www.depourense.es 01/12/03] // ¿Non abandonou a sala compostelá en ten a sensación de que o fenómeno do medio de masivas felicitacións.” [OCG botellón, que non é algo novo, bus- 13/03/00] // Gústame iso do New Age, couse agora coma unha excusa e cunha etiqueta para algo moi limpo, coartada para ningunear e deslexiti- vivo e transparente. [OCG 03/12/98] mar aínda máis a opinión dos mozos [INTERNET] Con manifestacións so- ante asuntos tan cruciais que afectan a ciolóxicas típicas da modernidade, todos como a LOU e a reválida para que van dende o esoterismo e o “New desviar a atención destas medidas tan Age’’ ata transformación relixiosa eles impopulares? [www.gupoelprogreso. redramatizan vivencias séculos atrás e com 01/12/03] // En Galicia, e por des- lle dan un sentido novo. [www.elco gracia, nunca faltou unha abondosa rreogallego.es 28/10/02] // Dende ese clase social, paradoxalmente a que tivo momento máis de 100 gravacións de mellores oportunidades educativas, dis- música folck, rock, tradicional, infan- posta a esquecer e a ningunear o pro- til, jazz, new age, viron a luz e máis pio para admirar o alleo, aínda hoxe de 60 artistas galegos gravaron por pri- hai unha enorme lexión de papanatas meira vez un disco. [www.sonsgaliza. que recibe con entusiasmo calquera com 28/10/02] // O new age é un bo parvada que veña do exterior. exemplo: hai catro ou cinco composi- [www.galicia-hoxe.com 01/12/03] tores realmente bos, pero o resto foi unha moda máis. [www.elcorreogalle non violento, -a adx Que exclúe a go. es 28/10/02] violencia como medio para conseguir [1996-P] uns fins. [PRENSA] (...) dos grupos de base ningunear vt Dar pouco aprezo ou que promovían a liberación do conti- ignorar a unha persoa. nente por medios non-violentos. [OCG [PRENSA] Os partidos centralistas 20/03/00] amosan un relativo criterio democráti- [INTERNET] O ex presidente da co cando necesitan do PNV, e cando República Portuguesa comparou a non, fan o posible por ningunearnos, Lula co Mahatma Gandhi e Martin ata por lincharnos. [TN 01/10/97] // A Luther King, segundo di, “líderes que 261 Novas palabras GALEGAS

conseguiron facer transformacións ción e coas novas tecnoloxías. [TN clave de modo non violento”. [mais. 01/11/01] // (...) o atraso na introduc- vieiros.com 01/12/03] // Os autores e ción das novas tecnoloxías, que nos autoras, educadores nos distintos vai custar ben caro, a baixa creación niveis educativos e xuristas, pertencen de empresas de todo nivel, pululando ó Seminario Galego de Educación pa- por aí con inciativas máis fortes (...) ra a Paz, unha organización que [TN 01/11/01] // Entre as moitas ache- dende hai once anos vén esforzándo- gas desta corrente destacan unha se en promover na sociedade, e moi apertura tremendamente musical ó especialmente no eido escolar, unha universo microtonal e un modelo de educación para a resolución non vio- xerarquización acústica dos paráme- lenta dos conflictos, baseada nos valo- tros musicais, que ademais permitiu res democráticos de liberdade, xusti- unha asimilación natural das novas za, tolerancia, solidariedade, coopera- tecnoloxías. [TN 01/06/97] ción,... [www.sgep.org 01/12/03] // [INTERNET] Cando no pasado setem- Lembrou a derradeira comida, cando bro o operador xaponés NTT DoCo a discreción que mantiveran durante Mo ofrecía, por primeira vez, a nova tres ou catro semanas despois de se tecnoloxía para o mundo (aínda que coñeceran comezou a crebar insensa- xa houbera probas doutras compañí- tamente, e tivo lugar a escena na terra- as), pouco se falara da terceira xera- za do restaurante, que, se non violen- ción de telefonía móbil, non sendo en ta, foi suficientemente evidente como medios especializados. [www.elcorre para mostra-la oculta animadversión ogallego.es 04/03/02] // Isto supón un de Costas e os seus colegas. [www. paso máis no intento da canle autonó- iaga.com 01/12/03] mica galega de se ir incorporando á nova tecnoloxía dixital que, en pouco nova tecnoloxía sf Conxunto de for- tempo, substituirá á analóxica. [www. mas de comunicación características crtvg.es 04/03/02] // Calquera nova das últimas décadas do século XX e da tecnoloxía suscita esperanzas e me- actualidade. dos: de todas se derivaron beneficios e [PRENSA] O seu obxectivo é ser, custos. [www. adega.org 04/03/02] tamén, un punto de referencia nas [1985-P] cuestións relacionadas coa informa-

262 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

obxectualidade sf Calidade de ob- convocaron ao plano de loita. As xecto. enquisas preparadas ad hoc que circu- [PRENSA] (...) unha nova, fértil e ca- lan no Governo son concluintes: o 60 prichosa e enxeñosa obxectualidade por cento dos consultados manifesta- e, do mesmo xeito, está a manifestar ron-se contra o paro e perto do 70 ase- unha concepción do ser e do sentido. gurou que o rumo económico é erra- [OCG 24/12/98] do. [www.galizacig.com 20/06/04]

off the record sm Comentario que oficialista s 1 Partidario/a das institu- unha persoa, especialmente unha cións dun determinado país ou que lle autoridade, fai sobre un determinado ofrecen o seu apoio. adx 2 Relativo a tema dunha maneira non oficial. esta tendencia. [PRENSA] (...) ademais dun interesan- [PRENSA] Por iso teiman en baleirar a te off the record onde o internauta súa lembranza de contidos politica- avezado pode albiscar o outro lado do mente incorrectos, trocala en meda- espello informativo neste país. [TN llas e ornamentala con discursos ofi- 01/02/00] // No seu despacho do Par- cialistas e retóricos. [TN 01/02/00 ] // lamento, debulla argumentos, con (...) e a historia non é somentes a que algún que outro off the record, días fan catro bandullos “oficialistas”. [ANT antes de que ETA volvese ó coche 18/06/98] // (…) interese público e bomba. [TN 01/03/00] apréciase unha diminución do perio- [INTERNET] Respecta-lo off the record dista oficialista que, por outra parte, é cando éste fose expresamente invoca- necesario polos intereses sociopolíti- do, conforme coa práctica usual desta cos que rodean (…) [OCG 17/01/99] norma nunha sociedade libre. [www. [INTERNET] Por unha Ucraína Unida. noticiasgalicia.com 20/06/04] // O dis- Co 46,2 por cento dos votos escruta- curso non foi o mesmo na Casa Ro- dos, a CEC informou de que a coali- sada, onde recoñeceron cun off the ción oficialista, tamén coñecida como record que houbo unha boa resposta, Partido do Poder, a penas colleitaba o aínda que se preocuparon por difundir 14,34 por cento do total. [www.elco- que a xente rexeita tanto o modelo rreogallego.es 14/05/02] // A maioría económico como aos sindicalistas que oficialista incluíu na orde do día do

263 Novas palabras GALEGAS

plenario de onte a revisión do acordo dores e as súas aplicacións ofimáticas que en xaneiro do 2000 lle concedeu (virus, problemas de configuración, ins- ó Partido Comunista, a principal for- talacións de software, etc.) serán re- mación de oposición, a xefatura de soltos polo servicio de atención a usua- nove dos 28 comités parlamentarios. rios. [www.usc.es 14/05/02] // Neste [www.elcorreogallego.es 14/05/02] // curso de ofimática empresarial, pre- A partir dun rexistro correcto, non téndese dar a coñecer ós alumnos, os exento de fondo rigor académico e coñecementos básicos necesarios pa- inserido, por veces, nun ambiente sar- ra o manexo a nivel de usuario do pa- cástico, o autor amosa un discurso per- quete ofimático Microsoft Office 2000 fectamente argumentado, ben razoado no referente ó procesador de textos e alleo ao discurso oficialista do siste- Microsoft Word 2000 e a súa integra- ma que concorda coa vocación de re- ción cunha folla de cálculo da poten- volta contra a uniformidade española. cia e características de Microsoft Excel [www.laiovento.com 14/05/02] 2000. [www.dii.udc. es 14/05/02] [1977-L] [GX00] [1995-L] [GX00]

ofimática sf 1 Conxunto de técnicas oligopólico, -a adx Dise do poder ou informáticas que facilitan o labor en dun sector económico que está con- traballos de oficina xa que permiten trolado por un número moi reducido almacenar e procesar gran cantidade de persoas ou empresas. de datos. adx 2 Relativo ou pertencen- [PRENSA] Na opinión da confedera- te a este conxunto de técnicas. ción, a situación que se vive no sector [PRENSA] (...) onde o alumno ten dos carburantes no noso país é “oligo- acceso ás versións máis actualizadas pólica”, xa que Repsol, Cepsa e BP de paquetes de deseño, programación (...). [OCG 09/03/01] ou ofimática e modernos instrumentos [INTERNET] Cantos menos axentes topográficos. [OCG 24/01/99] haxa no mercado maiores serán os cus- [INTERNET] Imaxin|software desen- tos de cambio de provedor ou cliente e volveu, co apoio da Xunta de Galicia, maior será tamén o poder de mercado o corrector de galego do novo paque- dos pertencentes ó lado oligopólico. te de ofimática da multinacional Mi- [www.usc.es/econo 15/12/03] // Unha crosoft, o Office XP, que reúne algúns condición que se traduce en termos de dos programas máis populares entre auto-organización, de alianzas inter- os usuarios: Microsoft Word, Excel, nas contra os deseños externos, de Power Point e Front Page. Trátase dun interclasismo, de oposición ao poder feito sen precedentes tanto por ser a económico e político oligopólico. primeira vez que o Office inclúe un [www.usc.es/econo 15/12/03] corrector na nosa lingua como por ser Sin. oligopolístico, -a. Imaxin a primeira empresa galega cer- tificada polo xigante informático. oligopolístico, -a adx V. oligopólico, [www.vianetworks.es 14/05/02] // To- -a. dos os problemas que poidan xurdir [PRENSA] A converxencia dos sectores no día a día do traballo con ordena- da informática, as telecomunicacións

264 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

e os medios de comunicación culmi- facer compras on line (71,9%). [www. na na configuración dun universo tele- e-negociogalicia.com 11/12/03] // Ter mático poboado por uns grandes con- lista a páxina web e completamente glomerados oligopolísticos que amea- operativo o negocio on line da nosa zan seriamente a diversidade e o plu- empresa non é máis que o comenzo ralismo. [TN 01/03/00] // A realidade dun labor continuo cara ó éxito. [www. económica está demostrando que os e-negociogalicia.com 11/12/03] mercados tenden a ser cada vez máis oligopolísticos conforme se globali- on-line adx Dise daquel recurso ao zan. [TN 01/12/97] que se pode acceder directamente a [INTERNET] Se cadra, entre eles o máis través da rede Internet. coñecido sexa o cartel, que se dá cando [PRENSA] Este sistema de venda on-line as empresas do mercado oligopolístico iniciarase a partir do próximo ano en se poñen de acordo e actúan como un Norteamérica e Xapón, mercados ós que monopolio frente á demanda do mer- xa chegou o deseñador ourensán polas cado. [www.galizacig.com 15/05/02] // canles tradicionais. [OCG 09/03/00] // O estatuto da relación capital oligopo- Xunto a esta proposta, avance do que lístico privado/Estado é ambígua e se supón lanzamento inminente, os xa nada di que esta situación –que ten populares discos de Fuxan os Ventos e actualmente o vento en popa– e na cal incluso calquera dos exitosos volumes o Estado aparece totalmente sometido de Naciones Celtas, eso si, sen disponi- aos intereses privados, sexa definitiva bilidade de facer compras on-line. e non se module de maneira diferente. [OCG 02/01/03] // A interactividade [www.galiza cig.com 20/06/04] conseguirase a través de varios correos [1993-L] electrónicos, buscadores ou consultas on-line. [OCG 17/01/99] on line adx V. on-line. [INTERNET] Un sitio creado por oito [PRENSA] En canto ós novos produc- xornalistas entre os que se atopa un tos on line que ofrecen as axencias de premio Pulitzer, que lograron ademais noticias, De Ceuster sinala que en recolocarse gracias á súa iniciativa on- moitos países son contrarios a que line, que chamou a atención de dia- cheguen directamente ó lector (…) rios como USA Today ou The Wall [OCG 08/03/00] Street Journal. [www.galicia-hoxe.com [INTERNET] A desconfianza nas tran- 11/12/03] // Compráceme presentar- saccións on line como principal freo á lles Orzan Congress on-line. Desde a implantación do comercio-e nas em- nosa Páxina Web Oficial pretendemos presas e o crecemento do ADSL son mostrarlle-la nosa compañía, [www.or algúns dos datos máis relevantes da zancongres.com 11/12/03] segunda parte do informe e-Barómetro Var. on line. 2003 sobre Empresas. [www.e-negocio [1989-L] galicia.com 11/12/03] // A meirande parte das empresas galegas seguen a ter optimización sf Acción e efecto de unha web informativa onde amosan o acadar o mellor resultado nunha acti- seu catálogo, pero sen posibilidade de vidade.

265 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Sloterdijk propón unha organización non gobernamental selección prenatal e engade que o sf Organización que se dedica a labo- home sempre foi creado por regras sores sociais, principalmente, e que non ciais e de castes. “Todo isto –conclúe– depende da Administración pública tamén son regras de selección e com- nin forma aprte de ningunha empresa binación. Agora temos, ademais, posi- con ánimo de lucro. bilidades de optimización biotécni- [PRENSA] (...) na sureña Porto Alegre ca”. [OCG 25/11/99] máis de 3.000 delegados de 900 orga- [INTERNET] A optimización é unha nizacións non gobernamentais e uns aplicación relativamente nova para os 10.000 militantes de todo o mundo superordenadores e é cada vez máis [OCG 31/01/01] // Semillas de Paz é importante nas operacións de grandes unha organización non gobernamen- industrias e compañías de servicios. A tal que traballa con nenos e mozos. solución de grandes problemas de [OCG 31/01/01] optimización é case sempre crítica: as [INTERNET] A Coordinadora para o decisións débense tomar en tempo Estudio dos Mamíferos Mariños é unha real para responder a situacións que Organización non Gobernamental evolucionan rapidamente. A diferen- (ONG) galega, que ten como obxecti- cia entre boas solucións destes proble- vos o estudio, divulgación e a conser- mas e solucións óptimas ou próximas vación dos mamíferos mariños de Ga- licia (NW Spain). [www.arrakis.es/~ á óptima, poden significa-lo aforro de cemma 15/12/03] // Hoxe, superada a grandes sumas de diñeiro. [www. década de actividade, afirmamos o cesga.es/ga/ 15/05/02] // Este sistema noso caracter de Organización Non integra as operacións básicas xeradas Gobernamental (ONG) galega e uni- mediante bases de datos, e as consul- versal. [www.sgep.org 15/12/03] tas e análises estatísticas, coas com- [1995-P] plexas operacións de análise espacial, de xeito que ó unir o cruce de resulta- outredade sf Calidade do que é dos, amosa unha optimización de me- alleo/a, do que non pertence ao eu. dios e recursos de valor excepcional. [PRENSA] Mentres que Nina nada xa [www.aquagest-galicia.com 15/05/02] contra o final, é o elo que restaura a // É así mesmo imprescindible o estable- cadea: ela, por fin, descoñecerá a cemento de liñas de colaboración entre vivencia de permanente outredade. as Universidades e as persoas físicas ou [OCG 25/11/99] // Mais ao lado dos xurídicas adicadas á arqueoloxía de in- males compareceron, coma os seus tervención, posibilitando unha optimi- contrapostos positivos, algúns exem- zación de recursos, evitando a práctica plos de experiencias dialogais e prác- separación entre elas existente na reali- ticas de apertura á outredade posibilidade, e apoiando unha compaxinación tadas pola paz formal. [TN 01/08/98] entre a investigación básica e o exerci- [INTERNET] ¡Que lonxe fican os dous cio liberal ou empresarial da arqueolo- da fundacional vida do Apóstolo San- xía. [www.geocities.com 15/05/02] tiago, das súas garridas accións en pos [1991-L] [GX00] da salvagarda dunha “mesmidade” 266 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

atacada pola “outredade” dunha coe- [PRENSA] (...) clase media que segue xistencia borrascosa, non sempre in- ausente da nosa narrativa para lle dei- compatíbel, e da atractiva fastosidade xar sitio a un mundo de “outcasts, do entorno que acolle os seus restos!. outlaws, outsiders”. [OCG 24/01/99] [www.galicia-hoxe.com 11/12/03] // [INTERNET] Dalgunha maneira ese Unha sociedade na cal a miseria, a modelo de funcionario outsider e me- fame, a dor, as pateras, os outros (a ganormalizador caducou. [www.viei outredade) ocupan un espacio anual ros.com 11/12/03] // Máis alá das ra- nas galas de nadal ou nas programa- zóns polas que levou tantos votos desi- cións solidarias das cadeas repletas de deoloxizados, que algúns interpretan famosos que alimentan a nosa doente como o triunfo do outsider fronte ós curiosidade e, tamén, o noso desen- partidos, representa por enriba de todo canto. O mundo persegue a fama. a era da imaxe, do recoñocemento da [www.igadi.org 18/06/04] imaxe, da popularidade. [www.galicia- [1995-L] hoxe.com 11/12/03] // Santiago Urrial- de, por exemplo, queda algo outsider, outsider s 1 Persoa, pensamento ou se cadra por iso se levantou a primeira cousa que se afasta dos parámetros noite dun humor de cans. [www.elco socialmente aceptados. adx 2 Relativo rreogallego.es 11/12/03] a esas persoas, pensamentos ou cousas. [1984-P]

267 Novas palabras GALEGAS

pago por visión sm Modo de televi- A denunciada nega as acusacións e sión dixital en que o usuario/a paga eríxese como voz dun gremio, o das pola programación que desexa ver. parafarmacias, e esixe unha normativa [PRENSA] Os ingresos anuais que duque os regule. [OCG 18/02/99] rante sete anos recibiría de Canal Plus o [INTERNET] Cofares, principal coope- Deportivo totalizan por contrato 2.420 rativa farmacéutica española e líder in- millóns (partidos de liga, pagos por discutible da distribución de medica- visión, sponsorización). [TN 01/06/97] mentos, parafarmacia e servicios ás ofi- [INTERNET] Hai dúas décadas o Celta cinas de farmacia, ten máis de medio de Vigo e o Deportivo da Coruña de- século de historia. [www.cofares.es pendían dos seus abonados, mentres 14/05/02] // Aínda que, debido ás leis que actualmente os dereitos de televi- sobre venda de fármacos, só pode ser sión constitúen a súa principal fonte de unha parafarmacia, os resultados están ingresos. Por iso introduciron novos cri- sorprendendo ó xerente da farmacia e terios de éxito empresarial marcado po- impulsor da web, Francisco Pinto. la audiencia, sendo o espectador do [www.e-negociogalicia.com 19/06/04] futuro ou televidente, no marco do desenvolvemento das televisións dixitais e parainstitucional adx Que está rela- do pago por visión. [www.galicia2010. cionado coas institucións pero que com 16/05/02] non forma parte delas. Sin. pay per view. [PRENSA] En Galicia, desde o punto [1997-P] de vista institucional ou parainstitucional, hai varios axentes implicados: parafarmacia sf Establecemento co- o consello de educación, que ten un mercial onde se venden produtos rela- plan para a Internet na escola. [TN cionados coa saúde pero que non 01/06/01] teñen a categoría de medicamentos e para os que non cómpre presentar paralegal adx Que se asemella ao que unha receita expedida por un médico. é legal nun determinado ordenamento [PRENSA] Obrigan a pagar medio xurídico. millón a unha parafarmacia acusada [PRENSA] E non cabe interpretar que de vender xarope. [OCG 18/02/99] // isto foi debido exclusivamente ás boas

268 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

intencións gobernamentais de facer [PRENSA] E isto malia o equívoco de- máis doado o consenso mediante con- seño paratextual e a enganosa dispo- cesións paralegais ós nacionalismos sición cohesiva en catro seccións que catalán, vasco e galego, movementos posúe o libro, tituladas alquimicamen- –sobre todo os dous primeiros– que te co nome dos catro elementos que conviña integrar no compromiso os filósofos presocráticos consideraron constitucional para que este fose esta- as entidades últimas que compoñen a ble. [TN 01/03/00] // Pode morrer a Realidade –lume, aire, terra e auga–. Costa da Morte. Logo de tantos millei- [TN 01/02/99] ros de anos o home especulador resul- [INTERNET] (...) que cómpre conside- ta máis forte có mar. Unha morte que rar a xeito de introducción paratex- lle vén da man de casas suízas, de ver- tual, dende o momento en que se tedoiros incontrolados, de parques eó- imprimiu en letra cursiva, diferencián- licos, de torres de tensión, de canteiras dose así tipograficamente do resto, im- paralegais, de areeiras, de roubos de preso en letra redonda. [www.xornal. patrimonio, de pistas erosionadoras. usc.es 30/11/03] // Entre estes dous tex- Morte do mar e dos penedos. [TN tos de función paratextual e que falan, 01/02/99] o primeiro, dunha partida da terra e, o [INTERNET] Por outra, a posta en mar- segundo, dun regreso a ela, respectiva- cha dun programa de estabilización e mente. [www.xornal.usc.es 30/11/03] promoción do profesorado universita- [1991-L] rio que permitise dar saída a situación paralegal en que se encontraba o pro- parella de feito s 1 Parella heterose- fesorado contratado desde a implanta- xual ou homosexual que convive ción da Lei de Reforma Universitaria. como un matrimonio. 2 Dise de dúas [webs.uvigo.es 30/11/03] // (...) e para persoas que teñen unha relación per- contribuir a superar a precariedade la- soal ou profesional moi intensa. boral e a situación paralegal en que se [PRENSA] “A actuación da parella de achaba a maior parte do profesorado feito Lomba e dos Santos tira dun contratado, un 70% do total nas tres público que ademais da música busca universidades galegas nesa altura. rir co humor sempre cómplice deste [webs.uvigo.es 30/11/03] // Pero o Go- dúo italianizado (...)” [OCG 16/02/01] berno buscou unha mala saída tempo- // Esbardalle o que esbardalle o seu ral para estas e outras demandas e deci- líder sobre carnes femininas mellor ou diu de xeito encuberto e vergoñento peor organizadas ou sobre o inferno admitir unha maneira paralegal de re- anarquista por culpa das parellas de gularización ata a data de entrada en feito? [TN 01/11/01] // A parella de vigor do regulamento que desenvolve a feito, Lomba e Elio dos Santos actúan Lei de estranxeiría. [www.galicia.ccoo. hoxe en Arenal, 74 de Vigo.” [OCG es 30/11/03] 16/02/01] [1993-L] [INTERNET] Segundo a nosa lexisla- ción, a parella de feito non ten dereito paratextual adx Que parece que ten á pensión de viuvez, malia a que, como as características dun texto. acontece neste caso, a convivencia fose

269 Novas palabras GALEGAS

substancialmente máis prolongada cá [PRENSA] Patrimonialización e uso relación matrimonial anterior. [revista. partidista dos presupostos públicos, consumer.es 30/11/03] // Con indepen- incapacidade do partido socialista dencia do seu estado civil, calquera para ofrecer un proxecto solvente. [TN persoa individual, matrimonio ou pa- 01/11/97] // Un proceso que conduciu rella de feito heterosexual pode solici- non só á creación de organizacións tar unha adopción. [www.xunta.es partidistas máis fortes senón tamén a 30/11/03] // Din que a súa é unha pa- cristalizar as relacións de simpatía e rella de feito sen rexistrar. Non o pre- identificación dos cidadáns con deter- cisan, porque as avalan máis de quin- minados partidos. [TN 01/11/97] // As ce anos dun traballo en común que subvencións repártense con criterios se estrou nas ondas da Radio Galega, sectarios e partidistas. [TN 01/11/97] segue vivo na TVG e hoxe soña subir [INTERNET] E atrévome a responder: ós escenarios de todo o país. [www. porque hai unha visión excesivamente galicia-hoxe.com 30/11/03] partidista da realidade e, consecuen- [2000-P] temente, un progresivo distanciamen- to entre as formacións políticas e a parqué sm Bolsa de valores onde se realidade social. [www.acontrafio. negocian títulos de empresas. com 14/05/02] // Castor Gago, conse- [PRENSA] A Bolsa de Madrid quedou lleiro de Agricultura, criticou con du- onte a escasos puntos do seu cumio reza a membros do sindicato, dos ca- histórico. O parqué pasou con pés de les dixo que “teñen unha visión in- la pola suba do IPC e o mellor ton das completa e partidista da realidade bolsas europeas e estadounidenses agraria galega”. [www.galicia64.com permitiu (...) [OCG 15/03/00] // A re- 14/05/02] // O noso intento non quere corrente anexión de Adolfo Domín- ser politicamente partidista nin ecle- guez polo grupo Inditex tivo o mesmo sialmente agresivo, pois queremos efecto. Un rumor, nada máis ca un ru- compartir unha eclesialidade básica. mor –de momento– de fusión, e xa os [www. vieiros.com 14/05/02] activos valen máis sobre o parqué. [1975-L] [GX00] [TN 01/02/99] [INTERNET] O «cándo» permite a partitocracia sf Sistema político onde Alierta colocar no parqué as mesmas os partidos son os únicos axentes reais accións que logo van ir a parar ós so- que exercen o poder. cios de Telefónica. [www.xornalistas. [PRENSA] Segues criticando con con- com 30/11/03] // As accións de Antena tundencia e dureza numerosos aspec- 3 pecharon a súa sesión de debut no tos da partitocracia que veu despois. parqué cunha alza do 8,13 por cento. [TN 01/08/98] [www.galicia-hoxe.com 30/11/03] [INTERNET] Lexislaraxe unha nova es- [1996-P] [GX00] tructura democrática que rache, dunha vez por todas, coa partitocracia, as listas partidista adx 1 Relativo aos partidos pechadas e bloqueadas, e liquide-lo tu- políticos. 2 Dise daquilo que é parcial telaxe exercido polas oligarquías políti- e influenciado por unha determinada cas. [www.geocities.com 23/05/02] visión sobre as cousas. [1988-L]

270 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

patch-work sm En sentido figurado, que o teña para que o faga. [ander- conxunto heteroxéneo de elementos cheran.aiind. upv.es 30/11/03] que forman un todo. [PRENSA] Ora ben, a proba irrefutable patera sf Embarcación de mediano de que “Círculo” conforma un atractivo tamaño de fondo plano utilizada adoi- patch-work contístico e non unha no- to para o transporte ilegal de inmi- vela integral dánola o feito de que boa grantes no estreito de Xibraltar. parte dos seus textos foran xa avanza- [PRENSA] Apreixada unha patera con dos por Suso de Toro como relatos en quince inmigrantes ilegais preto de diversas publicacións. [TN 01/02/99] Fuerteventura. [OCG 10/03/02] // [INTERNET] Digamos simplemente Unha patera na que viaxaban quince que o seu Movemento coñecido inter- inmigrantes irregulares de orixe subsa- nacionalmente como “Situacionismo”, hariana foi interceptada a madrugada viría a ser, con perdón, un ‘patch-work’ pasada cando se achegaba á costa sur das correntes estéticas máis ‘guays’, as da illa de Fuerteventura, nas Canarias. ideoloxías máis fascinantes e moder- [OCG 10/03/00] // A outras vinte persoas nunha patera o pasado día 15 de nas e o pensamento máis disparatado. agosto. [OCG 08/09/01] [oquilomboblogspot. com 29/03/04] [INTERNET] Tamén onte foi interceptada unha patera con 29 inmigrantes patentabilidade sf Calidade daquilo irregulares ó sur do Cabo Sacratif, no que se pode presentar como unha anexo motrileño de Torrenueva (Grana- patente rexistrada. da). [www.galicia-hoxe.com 30/11/03] [PRENSA] “E se elas consideraron que // A patrulleira do servicio marítimo da a patente era lóxica de acordo cos cri- Garda Civil interceptou na madrugada terios de patentabilidade, aprobárona. de onte unha patera na que viaxaban, Porque a oficina de patentes europeas ademais de dous patróns marroquís. non ten en conta os aspectos éticos [www.elcorreo gallego. es 30/11/03] // sempre que non sexan dramáticos.” Asemade unha morea de xente, nóma- [OCG 13/03/00] des en potencia, esperando pola se- [INTERNET] Mentres en Europa se apra- guinte patera de refuxiados nas profun- za a votación da directiva sobre a padas augas de internet. [www.terra.es/ tentabilidade do software, o W3C preo- personal2 30/11/03] cúpase polo resultado dunha demanda [1999-P] sobre os dereitos dunha patente americana. [www.nubeiro.com 30/11/03] // patrimonialización sf Resultado de A proposta de Directiva sobre a paten- patrimonializar algo. tabilidade das invencións implemen- [PRENSA] Pola súa relevancia intrínse- tadas en ordenador será debatida esta ca, queremos destacar agora os se- semana no Pleno do Parlamento Eu- guintes: control ou condicionamentos ropeo, en primeira lectura de codeci- sobre os medios de comunicación, pa- sión. [www.avogacia. org 30/11/03] // trimonialización e uso partidista dos Protesta contra a directiva de patenta- presupostos públicos. [TN 01/11/97] // bilidade do software pechando o teu Experiencias de patrimonialización e sitio web, ou avisando a quen coñezas musealización. [OCG 14/12/98] 271 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] É constatable unha patri- ta para “evitar o enfrontamento e a monialización interesada. Toda a lexiti- ruptura entre o centralismo dogmático midade na loita contra ese novo inimi- do PP e o nacionalismo do PNV’’. go universal radica no acontecido o 11 [www.elcorreo gallego.es 07/03/03] de setembro. [www.igadi.org 23/05/02] // A distribución inicial de dereitos páxina web sf Espazo da rede infor- individuais entre os posuidores dunha mática denominada Internet ao que se licencia de pesca comunitaria pode accede a través dunha dirección elec- establecerse a partir das claves de re- trónica que a identifica. parto do principio de estabilidade re- [PRENSA] O MDL conta xa para iso lativa entre EM, e contando co apoio cunha interesante ferramenta en forma maioritario do sector, que se vería así de páxina web na Internet, que se po- recompensado coa patrimonializa- de consultar en http: // mdl.home.ml. ción individual da actividade pesquei- org. [OCG 20/12/98] // Os fieis da igre- ra. [www.xunta.es 23/05/02] // Debe xa bautista O Camiño, en Tucson (Ari- ser a participación democrática de zona) levaron unha sorpresa cando ó toda a comunidade universitaria o que entrar na súa páxina web da súa con- impida a patrimonialización da institu- gregación toparon coa chiscadela ción por parte de grupos ou persoas dunha cabra (...) [OCG 01/12/01] // “Por concretas. [xornal.usc.es 23/05/02] iniciativa dalgúns familiares das víctimas [1997-P] do naufraxio do Zafir, desde onte figura na rede unha páxina web dedicada ó patrimonializar vt Transformar algo accidente.” [OCG 08/03/00] en propio. [INTERNET] Se chegaches aquí a través [PRENSA] A Administración de Xustiza dunha ligazón nunha páxina web que ancorada nos fastos do privilexio dos tiña o eslogan “Optimizado para Cal- seus cabezaleiros, inclinados, e mes- quera Navegador” nun texto ou nunha mo estimulados, a patrimonializaren imaxe, significa que o autor desa páxina e rendibilizaren no seu particular inte- está de acordo coa campaña e que está rese a autoridade. [TN 01/11/97] a participar no esforzo de desincentiva- [INTERNET] O secretario xeral do lo deseño web específico para un nave- PSOE, José Luis Rodríguez Zapatero, gador. [www.anybro wser.org 23/05/02] criticou onte o presidente do Goberno, // Se a túa conta de correo vai a través de José María Aznar, por “patrimonializar páxina web, como o de yahoo ou hot- as víctimas do terrorismo’’, e advertiu- mail e o ordenador no que estás agora lle ó PP que “contar entre os demócra- non ten a conta configurada (...) [www. tas e ver quen sufriu máis é un camiño geocities.com 23/05/02] // Un total de enganado’’. [www.elcorreo gallego.es 12226 mulleres accederon á páxina 07/03/03] // Llamazares apuntou que, web do Foro Virtual de Emprendedoras ante a situación que se está a vivir en de Galicia (http: // foro.ptg.es), desde a Euscadi e no conxunto do Estado e “a súa posta en marcha, en 2000, ata finais intención do PP de patrimonializar a do pasado ano. [epress.ptg.es 23/05/02] política antiterrorista e de utilizar a si- Sin. espazo web, site, sitio, sitio web, tuación vasca para unha involución web, website. no modelo autonómico’’, lanza a ofer- [1996-P]

272 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

pay per view sm V. pago por visión. disparate urbanístico digno de figurar no [PRENSA] Sinopse: Rodríguez, un mo- “Hit Parade” do denominado “pelota- desto funcionario, está namorado de zo”. [www.diariodeferrol.com 07/12/03] Liga, filla dun poderoso magnate de [1995-P] televisión, pero por máis voltas que dá non logra conseguir a man da rapaza peme sf Empresa de tamaño pequeno (primeiro culebrón en sistema pay per ou mediano. view). [TN 01/06/97] [PRENSA] O 40% das empresas con [INTERNET] Ata agora, os intentos de maior volume de negocio na rede son televisión dixital e sistemas de «pay per as pemes, probablemente porque están view» non foron moi fructíferos e leva- máis libres cás grandes empresas da ron á quebra, por exemplo, ó grupo presión das canles tradicionais de ven- Kirch. [www.xornalistas.com 30/11/03] da. [OCG 05/12/98] // Galicia contará // (...) de España para facer un proxecto con 2.000 millóns de pesetas para pode ‘pay per view’, semellante ao que tenciar novas pemes. [OCG 25/11/99] están dando as plataformas de satélite. // As pequenas e medianas empresas [www.vieiros.com 30/11/03] (pemes) galegas dispoñen de 62.500 ordenadores e teñen instalados algo máis do 44% do total de ordenadores rexis- pelotazo sm Éxito que se obtén de sú- trados na comunidade. [OCG 10/01/99] peto, de xeito doado e abraiante, nunha [INTERNET] As pequenas e medianas actividade principalmente económica, empresas (as pemes), teñen unha im- que adoita valerse de métodos ilegais. portancia capital para o tecido empre- [PRENSA] (...) consideran que non se sarial español, xa que representan o trata dunha operación o máis mínimo redor do 97% do total de empresas e tinte de pelotazo. [OCG 31/01/01] // empregan cerca do 70% da poboa- (…) para aqueles tempos de Felipe ción activa. [www.e-negociogalicia. González nos que case todo semella- com 07/12/03] // Esta peme consegue ba ir mal, cando a xente falaba de xuí- no 1999 unha achega de 25 millóns ces e “pelotazos”. [TN 01/06/97] de dólares e convértese pouco a pou- [INTERNET] non sería de estrañar que co na empresa que é hoxe, unha com- aparezan academias de especuladores pañía con mais de 800 empregados, inmobiliarios, traficantes de armas, es- con máis de 3.000 millóns de páxinas peculadores bolsistas ou calquera outro web indexadas. [www.galicia-hoxe. tipo de artistas do “pelotazo”. [www. com 07/12/03] // A peme conta cuns culturagalega.org 07/12/03] // Así, se no fondos propios escasos que limitan a verán de 2000 o ínclito Pérez Varela a- súa capacidade financeira e a súa mar- nunciaba “un pelotazo informativo” pa- xe de maniobra. [www.igatel.igape.es ra se referir á presentación, días despois 07/12/03] deste anuncio, do proxecto “cidades [1995-L] dixitais” a desenvolver pola Xunta e Te- lefónica. [www.galego21.org 07/12/03] peneuvista s 1 Militante do Partido // Pretender utilizar espacio público de- Nacionalista Vasco. adx 2 Dise de safectado de usos portuarios para cons- alguén ou de algo que está relaciona- truír vivendas privadas é sen dúbida un do con ese partido. 273 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] E do seu portavoz Egíbar na peonalizar vt Facer que un lugar súa cúpula que permitise o acceso á público poida ser utilizado por peóns, mesma doutros peneuvistas con máis non permitindo o paso aos vehículos. lúcida e pragmática visión de futuro. [PRENSA] Cabezas manifestou “que [OCG 17/12/02] este aparcadoiro, ademais de benefi- [INTERNET] A Fiscalía interpuxo hoxe cia-los comerciantes da praza de abas- unha querela ante o Tribunal Superior tos, é un dos servicios que van posibili- de Xustiza do País Vasco (TSJPV) contar que o centro histórico da cidade se tra o presidente do Parlamento vasco, poida peonalizar”. [OCG 18/02/99] o peneuvista Juan María Atutxa, e os [INTERNET] Aledarase tamén a Com- membros da Mesa de dita Cámara, postela moderna que atopou solu- Gorka Knörr (EA), e Kontxi Bilbao (IU). cións ós principais problemas que se [www.galicia-hoxe.com 07/12/03] // lle presentan hoxe a unha cidade his- As medidas aprobadas hoxe polo Go- tórica, coma tal, restaurar os vellos berno son a resposta “serena e con- edificios, peonalizar as rúas, rehabili- tundente” ó camiño emprendido polo tar as vivendas do casco antigo, ren- PNV “do consenso á confrontación to- dabilizar os seus recursos e dotarse de tal”, como titulou o portavoz peneu- equipamentos culturais. [www.elcorreo vista Iñaki Anasagasti a súa recente in- gallego.es 07/03/03] tervención no club Século XXI. [www. galicia-hoxe.com 07/12/03] // É por perestroika sf Palabra rusa que define iso, dicía, que me aleda enormemente o proceso de apertura política iniciado o resultado dos comicios vascos, aín- por Gorbachov, último dirixente da da non sendo un admirador da políti- Unión Soviética. [PRENSA] Participou decididamente ca peneuvista. Porque o que non se na voadura controlada da perestroika pode é pretender dicir que ETA mata dificultando a consolidación das refor- gracias ao PNV e cousas así. [www. mas gorbachianas e atopou seguidores geocities.com 07/12/03] por todas partes,... [TN 01/06/97] [2000-P] [INTERNET] O actual vicepresidente do Congreso Mundial Xudeu puxo en s Deportista que pentacampión, -oa marcha, baixo as formas do cooperati- gañou por cinco veces un determina- vismo permitido pola perestroika, do campionato. unha multitude de iniciativas empre- [PRENSA] Pero no último o pentacam- sariais de curta duración ata que creou pión non tivo forzas para disputárlle-la unha unha empresa mixta ruso-norte- victoria. [OCG 20/03/00] americana. [www.igadi.org 07/12/03] [INTERNET] Os primeiros asubíos para // Durante a perestroika, aumentou a o pentacampión brasileiro fixéronse tolerancia cara ás distintas confesións notar cando a megafonía do recinto relixiosas, e daquela encargouse o em- mencionaba o nome do técnico nos balsamamento do corpo do cardeal momentos previos ó pitido inicial. Slypij, que hoxe está na catedral de [www.galicia-hoxe.com 18/06/04] Lvov (Ucraína). [www.galicia-hoxe.com [1995-P] 07/12/03] // No 1990, abandona o ser- 274 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

vicio activo na organización e entra no vídeo e a performance. [www.galicia- círculo de colaboradores de Sobnack, o hoxe.com 07/12/03] seu antigo profesor na facultade de Dereito, e un dos máis preclaros parti- perimetral adx Relativo ao perímetro, darios da perestroika de Gorbachov. que está situado no contorno. [www.elcorreogallego.es 07/12/03] [PRENSA] A área inicial careceu de [1989-L] drenaxe perimetral. [ANT 09/01/97] [INTERNET] En canto á zona de lecer, performance sf Tendencia artística o Centro conta cun amplo patio con que defende a interacción da obra de peche perimetral, unha pista polide- arte co público que a observa. portiva cuberta, unha pista polide- [PRENSA] Se algúns aseveran que a portiva descuberta e un pavillón depor- performance se sitúa en horas baixas, tivo de propiedade municipal e de uso Zhang Huan encárgase de desmentilo social fóra de horario escolar. [www. dándolle un sentido escenográfico a lugonet. com 12/03/02] // Desta época unha posición crítica máis actual. [TN é a vivenda dos pais de Agustín, un pris- 01/06/01] // Ademais, o persoal de sema rectangular coa cuberta plana e un guridade, ante o asombro dos especta- remate perimetral axardinado na dores e cun estilo típico de dictaduras mesma. [www.coag.es 12/03/02] // As doutros tempos, impediu a gravación compañías españolas están experimen- dunha “performance” da artista brasi- tando un importante crecemento dos leira Laura Lima. [TN 01/03/00] // Op- seus investimentos en seguridade, pa- tan polo campo expansivo de instala- sando dunha seguridade perimetral a ción e unha especialidade que tiveran unha seguridade integradora que com- a súa orixe na incorporación á prácti- prende tódalas áreas das empresas. ca ideoloxizada ou política dos media [www. elcorreogallego. es 12/03/02] tecnolóxicos e dixitalizados, sen ex- [1987-L] cluír o cine, a performance e o teatro. [TN 01/10/97] picadiscos s Persoa que se dedica a [INTERNET] Nos seus primeiros traba- pór música en determinados locais. llos decántanse pola escultura, a per- [PRENSA] Rodeado por unha banda de formance, a fotografía e as instalacións dez músicos; un picadiscos, tres ven- para posteriormente evolucionar cara tos, dous coristas (...) [OCG 09/03/00] á coidadosa posta en escena de inte- [INTERNET] Esta actuación tivo lugar riores. [www.cgac.org 07/12/03] // na madrugada do sábado ó domingo culminaba un paradoxo moito máis pasado no exterior dunha discoteca de arriscado, unha performance de me- Tudela de Duero, un municipio próxi- didas universais. [www.galicia-hoxe. mo á capital, durante a celebración com 07/12/03] // O uso provocativo dunha festa con picadiscos españois e do seu propio corpo e particularmen- estranxeiros. Cada un dos tres detidos te os cambios bruscos de medios sus- son supostos autores dun delicto de citaron severas críticas, incluso a mar- atentado a axentes da autoridade e xinalización por motivos sexistas, pero outro contra a saúde pública. [www. tamén a admiración por parte dos elcorreogallego.es 23/05/02] artistas máis novos que lle dedican o [1995-P] 275 Novas palabras GALEGAS

piñeirismo sm Doutrina política que e dos medios, sinala ben ás claras que segue as teses de Ramón Piñeiro. a chamada cuestión nacional está aín- [PRENSA] A FPG considera a Declara- da en mantelas, por mor dos grandes ción de Barcelona un abrazo do BNG déficits nos que se instalou no seu día ás teses do piñeirismo. [ANT 05/11/98] a democracia negociada. ¿É o mo- [INTERNET] De igual forma, o piñei- mento de afrontala? ¿Con que fórmu- rismo observaba con bos ollos a crea- las? Contrastamos e pluralizamos as ción en Galicia de partidos políticos respostas: falta Maragall, que estaba socialdemócratas ou democristiáns no pláning, por problemas de calen- semellantes aos existentes no resto da dario. [TN 01/03/00] Europa occidental. [www.culturagale [INTERNET] María del Carmen Puga ga.org 13/03/03] // (...) como despois Pereiro, como representante da mesa dun xeito exacto a este se faría en nu- sectorial, e acompañada do equipo merosos textos, o proceso de ruptura técnico da ADR, manterá a partir de fico piñeirismo, co galeguismo cultural, nais de xuño varias reunións cos pot- arredor sobre todo da dilapidación en enciais axentes sociais e económicos 1963 do Consello da Mocedade. [www. que poderían estar involucrados no ctv.es 13/03/03] proxecto, e a ADR vai propoñer un [1977-L] “pláning” con motivo da rolda de contactos iniciais a manter. [www.adrpro pirata informático s V. hacker. derpontevedra.org] // Deseñar un plá- [PRENSA] (...) Denunciar os casos de ning do mantemento prevenitivo dun piratas informáticos. [ANT 24/09/98] sistema hidráulicos. [www.forga.org [INTERNET] O pirata informático máis 20/06/04] famoso da historia de Estados Unidos está agora do outro lado. Quen burlou play back sm Sistema que permite a ás meirandes multinacionais, ó Pen- reprodución dun tema musical canta- tágono e, incluso, ó FBI, posúe agora do para dar a impresión da súa inter- unha compañía adicada a asesorar ás pretación en directo. súas anteriores víctimas para fortalecer [PRENSA] Fronte á tendencia macha- a seguridade. [www.galicia-hoxe.com cante do moro consumo musical pasi- 07/12/03] // Louis Trumpbour é un ‘ha- vo, do play back. [ANT 05/11/98] cker’ (pirata informático) que ten unha idea, crear un verme informático que [INTERNET] Que eses grupos fagan penetre en miles de sistemas informáti- unha peza en play back non é apoio cos de todo o mundo e arranxe os fallos cultural nen dignifica a nosa música. dos sistemas operativos. [www.galicia- [usuarios.lycos.es 08/12/03] // O do- hoxe.com 07/12/03] mingo o programa está previsto que comece tamén ás catro e media da pláning sm Relación organizada de tarde a cargo do grupo de play back actividades que ten que realizar unha infantil San Fins, e logo co grupo de persoa ou un grupo de persoas. baile maior do Centro. [www.galicia- [PRENSA] O sucedido en Euskadi, con suroeste.com 08/12/03] ETA marcando a axenda dos políticos [1985-P] 276 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

play off sm V. play-off. lle permite facer certas tarefas para as [PRENSA] En maio, ademais dos play que antes estaba imposibilitada. off da ACB, estamos terminando dous [PRENSA] Apple España anunciou a documentais de gran calidade. [OCG dispoñibilidade do Mac Os 8.5.1., que 20/03/00] // ( ...) evita-lo play off é soluciona algúns erros e engade a practicamente imposible (...) [OCG Sherlock novos plug-ins para buscas 25/02/00] na Internet. [OCG 26/12/98] [INTERNET] O Santiago Apostol prin- [INTERNET] Un monitor, un disco du- cipia os play off. [www.osil.info ro, unha tarxeta de son, que inclúe 24/06/04] // Os celos, o orgullo, e a vi- aplicación para crear e gravar arquivos da mesma, levaraos a encontros e sonoros, e o plug-in correspondente, desencontros, vividos coa intensidade reemplazan ó tradicional transistor. dun “play off”, no que o gañador final [www.cesga.es 08/12/03] // Se- só pode ser o seu amor. [www.galicia lecionamo-lo arquivo que queramos digital.com 20/06/04] engadir como novo plug-in e seguida- mente aparecerá a súa icona representativa no cadro de TSX. [usuarios.alser play-off sm Serie de encontros entre net.es 08/12/03] os/as finalistas dun campionato deportivo. pluricultural adx Relativo a máis [PRENSA] O prezo único das entradas dunha cultura. será de cincocentas pesetas e o club [PRENSA] Non só reclamaban mello- herculino inicia unha nova campaña res condicións económicas, senón de socios para a segunda volta da Liga que demandaban unha nova articula- e os play-off. [TN 01/06/01] ción territorial do Estado e o recoñe- [INTERNET] (...) o que retrasaría a súa cemento na participación popular nun celebración ó terceiro ou cuarto fin de estado pluricultural. [TN 01/06/01] semana de Setembro, dependendo da [INTERNET] Nóvoa, que viviu emigra- data da celebración dos play-off de do en Uruguai e Arxentina case toda a ascenso a Liga ACT. [www.esteirana súa vida, desfrutou dunha formación remo.com 08/12/03] // (...) celebrada pluricultural que lle proporcionou o na piscina de A Malata de Ferrol, ó contacto directo con influencias ar- non ter o C.N. Cedeira piscina, coa cal tísticas diversas na configuración da consigue unha praza para o play- off súa propia linguaxe. [www.cgac.org de ascenso a 2ª división. [usuarios. 13/03/02] // Vencéllanos o feito de per- lycos.es 08/12/03] // Os catro primei- tencermos a culturas e linguas mino- ros clasificados na categoría de Di- ritarias e a vontade de promover o mu- visión de Honra xogarán un play-off tuo aprecio e o coñecemento literario da que será o que decida a clasificación realidade pluricultural na que vivimos. final. [www.deza.com 08/12/03] [www.editorialgalaxia.es 13/03/02] // A Var. play off. súa visión encaixaba perfectamente [GX00] coa idea que tiña do qué debería ser a India: un estado pluricultural e laico. plug-in sm Aplicación ou programa que [www.elcorreo gallego.es 13/03/02] traballa dentro doutra aplicación e que [1996-P]

277 Novas palabras GALEGAS

pluridisciplinar adx Referido a varias ricultural e plurilingüístico de España”. disciplinas. [www.libroaexga.com 08/12/03] // (...) [PRENSA] A primeira proposta de in- e implicaría unha especie de reterrito- tervención encóntrase no Proxecto pa- rialización das culturas, quizais o mora a rehabilitación, integrado da aldea delo de convivencia plurinacional, plu- de Piornedo de Ancares, redactado ricultural e plurilingüístico, que procla- (…) por un equipo pluridisciplinar en- ma a berros o empobrecemento rela- cabezado polo arquitecto Pedro de cional da sociedade actual de prin- Llano. [TN 01/08/98] cipios do século XXI. [www.igadi.org [INTERNET] Un clima cultural e polí- 08/12/03] tico no que se produce unha aproxi- [1995-P] [GX00] mación pluridisciplinar ao feito arqui- tectónico e ao feito urbano que influi- plurinacional adx Relativo á existen- rá decisivamente no diseño dos edifi- cia de varias nacións. cios e dos principais elementos urba- [PRENSA] “O avance institucional e nos. [colectivorua.org 13/03/02] // Te- político cara a un estado plurinacio- mos intención de facer unha progra- nal”. [OCG 20/12/98] mación pluridisciplinar, como indica [INTERNET] A partir dos principios do o edificio, non soamente dedicada ás federalismo, reivindicamos o carácter artes plásticas, senón tamén ó deseño plurinacional do Estado español, a e á arquitectura. [www.riasbaixas.org plena igualdade e dignificación das 13/03/02] // Expresouse a necesidade linguas e culturas que o conforman e de que a formación académica univer- o recoñecemento do dereito á autode- sitaria propicie unha formación pluri- terminación. [www.losverdes-izquierda disciplinar que saliente os aspectos verde.org 13/03/02] // Os enfoques tecnolóxicos, creativos e artísticos e plurinacional e multidisciplinar son profesionais como xeito de acadar especialmente importantes xa que po- unha formación de maior diversidade. den proporcionar a masa crítica nece- [www.culturagalega.org 13/03/02] saria para a investigación de excelen- [1983-L] cia e permiten explorar novos cami- ños de coñecemento. [www.usc.es plurilingüístico, -a adx Relativo a 13/03/02] // (...) defende o carácter plu- máis de dúas linguas. rinacional de España en La Región Ga- [PRENSA] Destas circunstancias soen llega, editando o Galicia (1888) onde derivarse consecuencias cando menos insiste nos seus postulados ideolóxicos paradoxais nun estado plurilingüístico desde o celtismo ata os testemuños dun con estatuto de cooficialidade para as poder galego coas súas propias institu- linguas chamadas minoritarias. [TN cións. [www.crtvg.es 13/03/02] 01/06/97] [1979-L] [INTERNET] Propugna que a Xunta inste ó Goberno a que convirta o Se- plurinacionalidade sf Nacionalida- nado nunha Cámara de representación de plural ou existencia de varias efectiva das comunidades “como ex- nacionalidades dentro dun mesmo es- presión do carácter plurinacional, plu- tado político. 278 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Unha proposta de modifica- [PRENSA] É un goberno de pluriparti- ción do actual statu quo xurídico para distas. [ANT 23/01/97] // É un goberno un maior recoñecemento da plurina- saído de eleccións pluripartidistas. cionalidade do Estado. [ANT 03/09/98] [ANT 23/01/97] // A famosa política de “café para [INTERNET] Abandonando as ideas de todos” de Martín Villa foi unha argalla- autarquía económica do tempo de Le- da preconstitucional para forzar a xo- wis, participou na campaña pluriparti- gada e desvirtuar en todo o posible o dista en favor dun Parlamento para o recoñecemento implícito da plurina- País de Gales, que, igual que a Asem- cionalidade do novo Estado. [TN blea que se inaugura en 1998, supuña 01/03/00] // Aprobáronse documentos a integración económica no Reino Uni- por parte dos órganos colexiados de do, sen cuestionar o modelo capitalista. dirección que reflicten unha evolución [www.igadi.org 23/05/02] // É o caso cara a posicións máis soberanistas, que da cámara dos comúns inglesa, nun se concretan na esixencia de recoñece- contexto cuasi bipartidista, ou o da Re- mento efectivo da plurinacionalidade pública de Italia, nun escenario pluri- do Estado e, por conseguinte, o seu partidista esta vez. Nesta modalidade, reflexo normativo na singularidade das a iniciativa cínxese estritamente á cen- nacionalidades como entidades autó- sura do goberno, sen nengún outro nomas distintas ó resto das Comu- requisito. [web.usc.es 23/05/02] nidades Autónomas. [TN 01/03/00] [1996-P] [INTERNET] Respecto do presidente Aznar expresa que “deberiamos falar plusmarca sf A mellor marca conse- máis’’, pero que “iso non quere dicir guida nunha competición deportiva. que se teña que facer en público’’, e [PRENSA] O pívot Shaquille O’Nela sobre o patriotismo expón que “quen deixou en mera anédota que os Lakers defende a España como unha soa na- igualaran a súa plusmarca (dez triun- ción ten medo á plurinacionalidade’’. fos) esta temporada no derbi dos Ánxe- [www.elcorreogallego.es 23/05/02] // O les ós Clippers (123 - 103), ó logra-lo lehendakari destacou que comparte mellor rexistro da súa carreira (61 pun- con Linz unha reflexión sobre o contos para festexa-lo seu vixésimo pitavo flicto basco que este sociólogo fixo no aniversario). [OCG 08/03/00] 1970 e que, segundo resumiu Ibarre- [INTERNET] Unha media de 218 mi- txe, consiste en que “máis alá da men- nutos, esa é a plusmarca de dixestión ción á violencia cega de ETA, a persis- catodica dos rapaces. Case catro horas tencia do conflicto debe ser tamén de tele día si e día tamén teñen que ter reflexionada como a deriva da articula- moito efecto no corpo e, ollo, non to- ción política e constitucional da pluri- dos os efectos van ser negativos. [www. nacionalidade do Estado español’’. galicia-hoxe.com 08/12/03] // Tiveron [www.elcorreo gallego.es 23/05/02] que pasar oito etapas para que Cipo- [1996-P] llini igualará esa plusmarca que batía ó día seguinte, en Montecatini, moi pluripartidista adx Relativo ou perten- preto da súa Lucca natal. [www.galicia- cente á existencia de varios partidos. hoxe.com 08/12/03] // O combinado

279 Novas palabras GALEGAS

de relevistas españois acadaron ade- cola desta. A procura dunha autosufi- mais un novo récord de España, cun ciencia productiva baseada no policul- tempo de 3:06:60 fronte á que dende tivo fará xurdir diversas construccións ó hai 10 anos era a plusmarca nacional, redor da casa, tanto de uso privado 3:10:69. [xornal.usc.es 08/12/03] como de uso común. [www.arra kis.es [1993-L] [GX00] 23/05/02] // O agro intégrase nos cir- cuítos capitalistas do mercado, supe- plusmarquista s Deportista que con- rándose así o policultivo de autocon- segue establecer unha plusmarca. sumo. Durante estes anos culmina o [PRENSA] (...) estableceu o novo proceso de desaparición dos montes récord europeo e gañou por diante da comunais, en relación co desenvol- alemana Franziska van Almsick, pre- vemento da industria da madeira. cisamente a anterior plusmarquista [www.culturagalega.org 23/05/02] // continental. [OCG 14/12/98] O aproveitamento agrícola realízase [INTERNET] Cipollini xa é o novo plus- frecuentemente a través dun policulti- marquista con 42 triunfos de etapa nas vo, aparecendo ultimamente algúns súas 13 participacións no Giro. [www. elementos de incremento da rendibi- galicia-hoxe.com 08/12/03] // Xulia Va- lidade como son os invernadoiros. quero foi campiona de España de Cam- [club.telepolis.com 23/05/02] po a Través e plusmarquista mundial en [1978-L] probas de fondo e medio fondo. [www.nuncamaiscarnota.org 12/03/04] politizar vt Facer algo que estea in- // A competición comezará ás sete da fluenciado/a pola política. tarde do sábado e ó longo de tres horas, [PRENSA] Manifestou que non cre que desfilarán polo Estadio de La Peineta se poida falar dun acto que foi politiza- atletas de talla internacional como o do, e indicou que nel non estiveron pre- namibio Frank Fredericks ou a cubana sentes nin o titular do organismo pro- Osleydys Menéndez, actual plusmar- vincial nin do Inorde, aínda que si o xe- quista mundial de lanzamento de xa- rente deste organismo. [OCG 18/02/99] balina. [xornal.usc. es 12/06/04] [INTERNET] Un dos representantes da [1995-P] [GX00] delegación israelí, Gideon Ben Israel, denunciou pola súa parte o intento policultivo sm Forma de cultivo en dos palestinos de politizar este foro ó que nun mesmo espazo mestúranse pretender que se condene a ofensiva diferentes especies de plantas. militar israelí nas zonas palestinas. [PRENSA] A desecación acabou coa [www.elcorreogallego.es 23/05/02] // lagoa e fixo que moitas veigas que a (...) atentan gravemente contra a digni- arrodeaban deixasen de asolagarse dade e o nome da nosa organización cada inverno. Do policultivo pasouse ó xa que Francisco Vázquez non pre- monocultivo, á pataca. [TN 01/12/97] tende máis que politizar unha acción [INTERNET] En torno á vivenda do da Mesa que tiña como único obxec- rural agrúpanse unha serie de cons- tivo demandar o cumprimento da Lei. truccións, illadas ou adosadas, que [www.amesanl.org 23/05/02] virán complementa-la actividade agrí- [1983-L]

280 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

politólogo, -a s Persoa que se dedica [PRENSA] Hai pools de sementes que ao estudo da política. as fan a cada unha de maior calidade. [PRENSA] Anque a súa renuncia era [ANT 24/09/98] // Hoxe por hoxe, Fran- barallada polos politólogos, que in- cisco Vázquez é o único dos socios ma- cluso chegaran a menciona-la data do ioritarios –entre cantos compoñen o 31 de decembro, a demisión causou desigual pool do PSdeG-PSOE– capaz estupor. [OCG 02/01/00] de ofrecer un reparto. [OCG 07/03/99] [INTERNET] Considéroo o mellor polí- [INTERNET] O punto de entrada co- tico e politólogo da Galicia actual; munícase cun pool enviándolle os admiro a Guerreiro como brillante par- fragmentos proporcionados polo lamentario. [www.elcorreogallego.es usuario para a súa distribución e 13/03/02] // O prestixioso politólogo execución nos nodos. Desde o Punto Michael Keating, por exemplo, recon- de Entrada o usuario pode consulta-lo sidera o concepto de rexión nos casos estado dos seus procesos. [www.ces de Cataluña e Galicia. [www.editorial ga.es/ga 23/05/02] // Tema 10. Regu- galaxia.es 13/03/02] // E, máis cá ex- lación do tamaño das poboacións. plicación económica, que non foi –Escolas. Ciclos demográficos. A recu- nunca o forte do partido, pódelle axu- peración de nutrientes. Outras hipóte- dar ao politólogo a exposición da ses. Estratexias reproductivas.– Selec- dinámica da formación e da evolución ción r e selección k. Probas e exemplos. dos grupos políticos nacionalistas. Problemas aplicados. O rendemento [www.igadi.org 13/03/02] óptimo. Modelos loxístico e de pool di- [1995-P] námico. O control biolóxico das plagas. [www.usc.es 23/05/02] polixénico, -a adx Relativo á doutrina [1993-L] que atribúe a diferentes troncos a orixe da humanidade. popular s 1 Membro do Partido Popu- [PRENSA] (...) que a espiña bífida é lar. adx 2 Relativo ou pertencente a orixinada por unha predisposición ese partido. hereditaria polixénica, incidindo fac- [PRENSA] Pujol e González falan da tores ambientais. [OCG 24/01/99] escalada de tensións na política espa- [INTERNET] Isto dá lugar a dúas hipó- ñola, en presencia do popular Ruíz teses: que se trate dun proceso plena- Gallardón. [TN O1/06/97] // Entre tan- mente individualizado, ou que deba- ta ambigüidade e temores confesados mos remitilo ó polixénico paquete ori- explícase, pois, que o heteroxéneo xinado polas sucesivas etapas polas mundo popular da Galicia rural dese que previsiblemente pasou este espa- tanto de si en menos dunha década. A cio durante a súa dinámica ocupacio- vida política local é capaz de alimen- nal. [www.aaviladonga.es 23/05/02] tar todo un xénero literario. [OCG 18/02/99] // O dirixente popular está pool sm Asociación ou grupo de perso- convencido de que o PP poderá go- as que se unen para obter maiores bernar. [OCG 20/03/00] beneficios ou para traballar subordi- [INTERNET] (...) substituíndo precisa- nados/as a alguén ou a algo. mente a un home de confianza de 281 Novas palabras GALEGAS

Xosé Luís Baltar, Miguel Santalices, ampla selección dos regalos de para quen o presidente provincial do empresa encontramos ideas concre- PP busca tamén consellería no novo tas. [OCG 27/12/98] executivo popular. [www.acontrafio. [INTERNET] Album de fotos, axendas, com 30/05/02] // Manuel Cabezas, fundas para lentes, libretas de notas, alcalde popular de Ourense, empeza portadocumentos (libretas de aforros, a desfolla-la margarida de se se pre- coche,…), almofada para rato, pousa- senta ou non á reelección nos comi- cousas, marcapáxinas, funda compact- cios do 2003. [www.elcorreogallego. disc. [www.adcor.org 13/03/02] // Por- es 30/05/02] // Por iso se equivocan os tadocumentos ou atril (Unicamente se que cren que o futuro de Galicia se a tarefa esixe traballar de manera habi- xoga a branco ou negro, como se un tual con documentos impresos). [www. escano máis –maioría absoluta– con- usc.es 23/06/04] sagrase o éxito de Fraga, e un escano menos –minoría popular– definise o portal sm Páxina web que presenta seu histórico fracaso. [www.vieiros. contidos especializados e enlaces a com 30/05/02] unha serie de páxinas relacionadas. [PRENSA] Os internautas elixen o portacolectores adx Relativo ao barco galego no 60% das visitas diarias ó de grande envergadura que transporta portal, que suman dez mil. [OCG colectores dunha aleación de aluminio 02/12/99] // Amazon vale o dobre de e medidas estándar (6m por 2’4m), tódalas empresas rusas que cotizan en dentro dos que se pode almacenar Bolsa; e que o portal Yahoo ten un va- unha gran variedade de carga. lor de mercado semellante á Boeing. [PRENSA] Durante as máis de seis ho- [OCG 15/03/00] // Altavista elixiu ras en que foron conscientes de que o ‘cámara do mes’ a cámara web que a seu buque portacolectores afundíase Televisión de Galicia ten instalada no de forma irremediable, os 14 tripulan- cabo Fisterra xa é a segunda vez que tes do “Palatín” recoñeceron ter pasa- este coñecido portal de Internet (...) do un “gran medo”. [OCG 02/12/99] [OCG 13/03/00] [INTERNET] Alemaña durante os últi- [INTERNET] Castro Caldelas (Ourense) mos trinta anos segue conservando un acolle o luns a presentación do portal lugar preeminente, especializándose de comercio electrónico “comarcas en buques portacolectores; o Reino degalicia.com” [es.news.yahoo.com Unido, que foi nas primeiras décadas 17/05/02] // Un interesante portal diri- do século XX o primeiro constructor xido a colectivos e asociacións, ós mo- mundial (...) [www.usc.es 17/05/02] vementos sociais de carácter alternati- [2000-P] vo e reivindicativo. Agrupa organiza- cións que utilizan o sistema operativo portadocumentos sm Utensilio de informático GNU/ /Linux, e defenden diferentes materiais para gardar e un acceso libre ás novas tecnoloxías da transportar documentos. comunicación e a Internet. Moitas ex- [PRENSA] En artigos de pel, axendas, periencias interesantes que coñecer. portadocumentos, billeteiros, etc. e na [www.voluntariado.net 17/05/02] //

282 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

Defínese como o portal das novas tec- ños, comprometéndose á Súa entrega noloxías en Galicia. Interesante espa- nun prazo máximo de 24 horas. [Finis cio que xorde ó redor do programa de terrae.com 17/05/02] // Coa túa cola- radio do mesmo nome e que ven de boración a Biblioteca Virtual Galega editar unha publicación en papel. chegará a ser o grande Portal Web da [www.galego21.org 17/05/02] literatura e a cultura galegas. [bvg. Sin. portal electrónico, portal web. udc.es 17/05/02] // Pesca abre un portal [2000-P] Web de formación pesqueira. [www. iim.csic.es 17/05/02] portal electrónico sm V. portal. [2000-P] [PRENSA] Neste cadro clínico de asfixia, o espírito crítico quedou relegado portatextos sm Utensilio onde se gar- a contados recunchos, como os por- dan ou almacenan textos. tais electrónicos ou os medios de co- [PRENSA] Realmente estamos diante municación estatal. [TN 01/11/01] dun «portatextos» ou «gardaficheiros» que as multinacionais (...) [TN 01/04/01] portal financeiro sm Páxina web de- [INTERNET] Propiamente máis que dicada a prestar información e servi- libros son portatextos e no futuro é zos financeiros. posible que constitúan o único ou o [PRENSA] Na súa recente visita a Espa- máis importante material escolar que ña, hai menos dun mes, Casares –arxen- leven os alumnos ás escolas. [www. tino de 25 anos– confirmou que busca bivir.com 13/03/02] // Para cada unha alianzas para traer o seu portal financei- das obras, existe a posibilidade de ro a España e Portugal, anque non quixo descargar a versión da mesma en for- confirmar con quén negociaba. [OCG mato (*.rb) para usar nun portatextos. 10/03/00] // O BSCH compra o portal [www.bivir.com 13/03/02] financeiro número 1 de Latinoamérica, “Patagón”. [OCG 13/03/00] // O Banco portavocía sf Cargo que ocupa a per- Santander Central Hispano (BSCH) soa autorizada de falar en nome dun tomará o control do primeiro portal grupo ou colectividade. financeiro de Internet en Latinoamérica, [PRENSA] María Jesús Sáinz substitúe Patagon.com. [OCG 10/03/00] na portavocía adxunta a Mercedes Fernández, que é a nova responsable portal web sm V. portal. de política municipal popular. [OCG [PRENSA] IP multimedia, editor do 18/02/99] // Artur Mas, de Convergèn- portal web en castelán Telépolis. cia, dirixirá o Departamento de Eco- [OCG 23/01/99] nomía, Finanzas e Planificación e en [INTERNET] Lonxanet é unha iniciati- xaneiro asumirá a portavocía do Go- va dunha empresa de Madrid con con- berno catalán. [OCG 01/12/99] // (...) tribución de capital público e privado repetirá como conselleiro da Presi- e nada co obxectivo de agrupar ás dencia, responsabilidade que compa- confrarías galegas nun portal web xinará como ata agora coa portavocía onde poidan ofrecer os seus productos do grupo parlamentario do PPdeG. a restaurantes e hostaleiros madrile- [OCG 16/11/01]

283 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] “É evidente a necesidade posfraguismo sm Época, ou situación desta figura tendo en conta o traballo política, inmediatamente posterior ao diario da formación e o feito de que a período de goberno de Manuel Fraga. portavocía nacional posúe tamén a de [PRENSA] Todo vai depender en pri- ámbito parlamentario’’. [www.elcorreo meiro lugar de se os sucesores son gallego.es 17/05/02] // Ás últimas mani- capaces de garantir no posfraguismo a festacións do PSOE de Gondomar verti- capacidade de protagonismo e auto- das nos medios de comunicación, reite- nomía que amosou Fraga fronte ó pro- rando os ataques e insultos contra o xecto do PP español. [TN 01/11/97] BNG, non lle atopamos outra explica- [INTERNET] Non é concibible ningún ción que non sexa o exercicio da porta- outro escenario que o do posfraguis- vocía do goberno coa que foi premiado mo. Con ou sen Fraga en Raxoi. Porque polo PP en pago polos servicios presta- esa metamorfose non só é para os pro- dos ate agora. [www.terra.es 17/05/02] gresistas e de esquerdas, que se han [1995-P] beneficiar da osixenación democrática, [www.acontrafio.com/ 13/03/02] poscolonial adx Relativo á época pos- Var. postfraguismo. terior ao colonialismo. [1996-P] [PRENSA] A teoría da literatura, que é onde eu traballo, teoría da sexualida- posfranquismo sm Etapa posterior á de, teoría poscolonial, teoría feminis- ditadura de Franco. ta, todo o pensamento disto que se [PRENSA] (...)amosan ter escasa fe no vou chamar a moi grandes trazos a sistema político que eles mesmos posmodernidade en Galicia non está. refrendaron no posfranquismo. [TN [TN 01/02/00] 01/11/97] [INTERNET] A liminaridade que Dili [INTERNET] No seu artigo “La novela presenta, fragmentada e híbrida nas gallega (1975-98)”, Silvia Gaspar emocións, poboacións e sentidos, é establece unha diferenciación entre o un axeitado exemplo dun contexto que denomina novela do posfran- poscolonial e é nese sentido que se quismo (entre 1975 e 1980) e a no- pretende designala. [www.igadi.org vela a partir dos 80. [www.ctv.es 13/03/02] // O curso pretende ofrecer 13/03/02] // As españolas do posfran- unha panorámica da producción lite- quismo, xunto co ingreso no ámbito raria contemporánea das mulleres de laboral e nas universidades, fixéronse cor nas distintas áreas anglófonas, a entusiastas practicantes da anticon- través da análise de textos de diversos cepción; tanto é así que o 72% dos xéneros literarios desde un marco teó- nacementos son planificados. [mem rico feminista e poscolonial. [www. bers.tripod.com. 13/03/02] // Son os uvigo.es 13/03/02] // O auxe, por instalados comodamente no posfran- exemplo, dunha historiografía latina quismo. Son os secretos promotores crítica e dunha historiografía posco- de revanchas. [www.infonegocio. lonial, demóstrano. [www.h-debate. com 13/03/02] com 13/03/02] [1989-L]

284 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

posindustrial adx V. postindustrial. humano que descobre o pasado con- [PRENSA] En 1913 Luigi Russofo pre- forme o constrúe. [OCG 25/02/00] sentaba os seus intonarumori, prefigu- [INTERNET] O creador, nesta posmo- rando o que logo se coñecería como dernidade, non se define pola súa obra: música posindustrial. [TN 01/10/97] // os seus atributos son os do mercado e o Velaí máis materia dramática, máis que máis venda será o mellor. [www. paradoxos da civilización posindus- elcorreogallego.es 17/05/02] // Suxíre- trial, víctimas anónimas de Margaret se como hipótese que nas ideoloxías Thatcher e o neoliberalismo. [TN lingüísticas actualmente dominantes na 01/08/98] posmodernidade, o bilingüismo que [INTERNET] A única que podería un acada valor e recoñecemento é aquel entender como reflexo desa nosa iden- que está baseado en determinados tidade (sombra que sempre nos asom- comportamentos e prácticas lingüísti- bra ou Santa Compaña) inscrita no seu cas que só chegan a alterar moi su- contexto posmoderno e posindustrial perficialmente as ideoloxías mono- correspondente. [www.revista omnibus. lingües e estandardizadoras hexemó- com 14/03/02] // Haraway invítanos a nicas na modernidade. [www.uvigo. un percorrido polas sempre cambiantes es 17/05/02] paixaxes da era posindustrial ao mesmo [1995-L] [GX00] tempo que nos descobre as posibilidades de interacción e liberación na rede posmodernismo sm Movemento cul- semiótica que conforma o hipertexto tural, precedente ao modernismo, que actual. [www.terra.es/revistaandaina tende a ser unha reacción contra este, 14/03/02] // A “terciarización” da nosa opoñéndose ao funcionalismo e racio- economía hai que atribuíla tanto a que nalismo daquela época. Galicia está entrando na sociedade [PRENSA] Xosé Carlos Carneiro, pre- posindustrial sen ter experimentado un mio Risco de literatura fantástica con proceso de industrialización (...) [www. A Rosa de Borges, revolve en Galicia, iaga.com 14/03/02] nas dificultades, na ignominia ou na [1997-P] maldición cunha metaliteratura para resistir, no ventre do posmodernismo. posmodernidade sf Movemento cul- [OCG 09/03/00] tural e artístico de finais do s. XX que se [INTERNET] Dende Man Ray e Marcel caracteriza por opoñerse ao raciona- Duchamp, pasando polas fotografías lismo moderno, en favor do individua- baseadas nos traballos pop de Andy lismo, o gusto polas formas e a falta de Warhol e por artistas conceptuais e compromiso social. vinculados o Land Art coma Bernd ou [PRENSA] Todo, na posmodernidade, Hamis Fulton. Xunto a eles o posmo- é correr e correr. [OCG 02/12/99] // dernismo dos oitenta con Sherrie Le- Avanzamos sobre o sinuoso ronsel da vine, Cindy Sherman, Robert Frank (...) posmodernidade. [OCG 17/12/98] // [www.editorialgalaxia.es 17/05/02] // Nin a historia obxectivista de Ranke, Trátase de Angela Carter (1940-1992), nin a historia subxectivista da posmo- unha das autoras (e autores) ingleses dernidade: unha ciencia con suxeito de máis recoñecido prestixio entre as 285 Novas palabras GALEGAS

fileiras do posmodernismo literario e revistaomnibus.com 17/05/02] // Os que, ó noso parecer, podería estar zapatistas foron definidos como un entre os precursores dalgún autor tan exército posmoderno porque rexeitan próximo coma Xurxo Borrazás, em- calquera ideoloxía ou teoría totalita- pregando o termo no senso de que o rista ou absolutista. [www.simil.com novelista galego crea (...) [www.elco 17/05/02] rreogallego.es 17/05/02] // O carác- Var. postmoderno. ter máis destructivo que constructivo [1995-L] [GX00] do posmodernismo frea os seus efectos, e inutilízao como alternativa his- postfraguismo sm V. posfraguismo. toriográfica.[www.h-debate.com [PRENSA] A tendencia á polarización 17/05/02] en dúas grandes alternativas parece [1989-L] inevitable: unha dereita enraizada en Galicia, con autonomía suficiente res- posmoderno, -a adx Relativo ao pecto da dereita española, e unha es- movemento posmodernista. querda de amplo espectro cun proxec- [PRENSA] Aínda máis agradecidos to autónomo. Será, inevitablemente, despois de toda a explosión posmo- no posfraguismo. [TN 01/11/97] // O derna de videoclips. [ANT 10/09/98] postfraguismo é un feito político que // Fálase de tempos posmodernos, pe- está relacionado cun feito meramente ro as desigualdades están presentes e biolóxico. Pero non creo nun postfra- non son cousa do pasado nin do mo- guismo no sentido de continuidade derno. [TN 01/02/00] // Nos certames dun estilo ou dunha maneira de facer. de novos valores xa é unha evidencia [TN 10/02/99] que unha inmensa maioría proceden [INTERNET] Non será cousa da asam- de facultades de Belas Artes, o que fai blea de abril, pero ese mes marcará o inevitable a reproducción a escala antes e despois dunha organización embrionaria dun academicismo aínda que, se quere ser alternativa no tempo que sexa vangardista e posmoderno, do postfraguismo, non ten outro re- dócil e brando, e das súas estructuras medio que asumir unha reconversión verticais. [TN 01/11/97] identitaria. [www.galiciaestrella.com [INTERNET] Por outro lado debemos 17/05/02] sinalar que o home posmoderno, cos [1995-P] sentidos en evidente proceso de atrofia, se converteu nun persistente mirón. postfraguista adx Relativo á época [www.outonofotografico.com 17/05/02] posterior ao mandato de Manuel // Dos de Jaureguizar, trala ilumina- Fraga. ción de Fridom Spik, para min única [PRENSA] Pidámoslle a Deus que pro- obra válida neste repertorio, única que longue canto poida esta bendición, podería un entender como reflexo de- para que cando falle o pai protector, sa nosa identidade (sombra que sem- entremos no inevitable caos que se pre nos asombra ou Santa Compaña) augura no “big bang” postfraguista. inscrita no seu contexto posmoderno [TN 01/02/00] e posindustrial correspondente. [www. [1995-P]

286 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

postidentidade sf Concepto que de- de compromiso político. [www. elco- signa unha identidade persoal ou rreogallego.es 19/05/02] colectiva complexa, de múltiples Var. posindustrial. facetas. [1996-P] [PRENSA] Sami Naïr di que vivimos a época das identidades, que deixamos postmodernidade sf V. posmoderni- atrás o tempo dos proxectos (liberalis- dade. mo, socialismo, etc.); outros autores [PRENSA] Divertir e autoidentificarse (Jarauta, por exemplo) fala da posti- está nos mandamentos do fraguismo dentidade, das identidades híbridas, desde que trescentos gaiteiros o entro- construídas con identidades nómades nizaran en Raxoi, como o están tamén e de perfís variantes. [TN 01/02/00] nos sacramentos da sedosa postmo- [1998-P] dernidade. [TN 01/02/99] [INTERNET] O seu traballo fotográfico postindustrial adx Dise da época centrado no retrato e no estudio da posterior á industrial, en que a base da paisaxe amósanos unha obra afastada economía xa non é a industria pesada. dos convencionalismos da postmo- [PRENSA] É unha sociedade que se dernidade, unha obra que ispe a mira- transformou extraordinariamente nos da dende o respecto pola técnica e o últimos cincuenta anos, produciuse suxeito fotografado. [www.cgac.org un proceso de desagrarización total, 19/05/02] // O cinema de Almodovar, houbo unha incorporación masiva ó por exemplo, é unha mistura de post- ámbito urbano e á economía xa non modernidade, clases medias decaden- só industrial senón sobre todo terciaria tes, e vidas desesperadas no cinema e postindustrial. [TN 01/02/99] que ten como contexto Barcelona. [INTERNET] Ante a falta de emprego e [www.melodysoft.com 19/05/02] // As a precariedade do traballo nesta so- entradas que dan corpo ó diccionario ciedade postindustrial non sería bo se- van dando explicacións teóricas, guir mirando ó pasado inda que é pre- acompañadas dos necesarios e, como ciso seguir afirmando que o traballo é xa dixemos suxestivos, exemplos prác- non só un ben útil ou para disfrutar, ticos, que abranguen desde os senón un ben (...) [www.archicompos- Cancioneiros ata os poetas da post- tela.org 19/05/02] // Os datos parecen modernidade cunha obra e madureza confirmar que nos encamiñamos en de expresión contrastadas. [www. Galicia cara a unha estructura de clase ctv.es 19/05/02] de corte postindustrial cuns riscos [1984-L] principais que serían: un gran aumen- to do número. [www. galicia2010.com postmoderno, -a adx V. posmoderno. 19/05/02] // Nestes tempos de deca- [PRENSA] Lévanos a contemplar unha dencia postindustrial do espacio urba- estética postmoderna, que se aparella no, artistas como Kruger conseguen coa poética (...) [ANT 08/09/99] que a obra de arte recupere o valor mo- [INTERNET] Lévanos a contemplar numental que era a súa prerrogativa no Diferencia (Lyotard, Derrida). Foucault: pasado, mentres conserva a súa vertente analítica da finitude. Jameson: política 287 Novas palabras GALEGAS

e cultura na postmodernidade. Rorty: [INTERNET] Pese a isto, operando no democracia e liberalismo postmoder- espacio postsoviético, a diplomacia no. [www.usc.es 19/05/02] // Pero o ucraína non conseguiu sentar unhas pensamento único é un pensamento dé- bases de cooperación sólidas, máis bil, de mínimos, postmoderno. O pen- aló dos aspectos determinados polo samento débil esquece a historia, desa- herdado da Unión Soviética, amosán- rraiga as persoas, fai perder os sinais de dose incapaz de crear esa mínima identidade e, en definitiva, desorienta. área de comercio libre entre os seus [www.alvarodasca sas.com 20/06/04] // membros. [www.igadi.org 14/03/02] // Desinformación. Deformación. De- ¿Estamos en tempos de transición cara magoxia. A síndrome postmoderna das unha nova realidade xeopolítica, eco- “tres D”. [www.vieiros.com 24/06/04] nómica e cultural ou este é o deseño [1985-P] definitivo da nova fase histórica? ¿O réxime postsoviético está asentado en post-operatorio sm Fase posterior a Rusia? ¿Ante a bipolaridade desapare- unha operación cirúrxica. adx Relativo cida non hai outra alternativa que un a esa fase. mundo unipolar? Os interrogantes son [PRENSA] (...) e ten o inconveniente moitos. [www.igadi.org 14/03/02] dos seus posibles efectos post-operato- rios, como problemas na coagulación postvenda sf Período de tempo poste- ou inflamacións. [OCG 28/02/99] rior á venda dun produto en que o [INTERNET] Non dará superado o post- vendedor proporciona uns determina- operatorio, e falecerá pouco antes da dos servizos. medianoite do día sete no Sanatorio do [PRENSA] A entrada en Eurocopter per- Centro Galego de Bos Aires. [www.mu mitirá, en función das necesidades de seocastelao.org 19/05/02] // O proceso, aprovisionamento nacional, realizar en foi o mesmo: pasas un post-operatorio España actividades de producción man- incómodo e doloroso en boa medida, temento e postvenda dos seus modelos, pero ó cabo, quedas nova, quedas re- e en especial do helicóptero militar forzada e cunha experiencia importan- “tigre”. [OCG 03/12/99] te para sumar á vida. [www.lumenovo. [INTERNET] Unha maior esixencia no com 19/05/02] momento da compra, que afecta a ele- [1988-L] [GX00] mentos como a calidade dos productos, a diversidade da oferta, a facilida- postsoviético, -a adx Etapa posterior de de pago, os servicios de postvenda, ao desmembramento da antiga Unión etc., que están provocando unha Soviética. translación da demanda cara a aque- [PRENSA] A súa última traxectoria foi les establecementos que mellor res- penosa, hai unha sensación de alivio ponden a estes requirimentos. [www. entre os rusos ante a chegada dun galicia2010.com 14/03/02] // Como líder novo que non tropeza, que cre xa mencionamos en tódolos concellos na resurrección do imperio, nas refor- hai unha serie de vivendas que van mas postsoviéticas, na lealdade ó Es- permanecer baleiras co fin de obter tado. [OCG 03/01/00] certos beneficios cunha postvenda ou

288 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

simplemente hai xente que prefire in- planta potabilizadora de auga. [www. vestir os seus aforros, neste caso son culturagalega.org 19/05/02] Baiona e Gondomar as que teñen un [2000-P] [GX00] maior número de vivendas baleiras. [www.maiv.org 14/03/02] practicidade sf Calidade de prácti- [1998-L] co/a, de útil. [PRENSA] Foi un Lemos quen ensinou post-yuppi s Persoa que segue a xa a practicidade antes que a vinganza pasada tendencia yuppi, caracterizada cando o Mariscal Pardo de Cela suxe- por un nivel económico alto ligado ao ría que “se enchesen os carballos de mundo dos negocios e baseado no vasallos”. [OCG 28/02/99] triunfo profesional. [INTERNET] Xa a finais do ano 98 de- [PRENSA] Non dubida en darlle paos cídese continuar empregando o forma- a estes post-yuppies neoliberais que to cómodo e áxil das guías para infor- pregonan a ganancia fácil. [OCG mar sobre viaxes e natureza, dúas liñas 20/03/00] editoriais recentes, caracterizadas pola gran cantidade de fotografías que con- potabilizador, -ora adx Relativo a teñen e a súa practicidade á hora de aquilo que serve para facer potable a saír ó campo a coñece-lo medio ou a auga. percorrer outras cidades e pobos euro- [PRENSA] Na planta potabilizadora peos. [www.irindo.com 14/03/02] // E, do Tambre non hai miradas inquietas gracias a isto, soubemos cales eran a cara ó ceo como noutras estacións de maioría dos valores que os galegos augas de varias cidades do país. [OCG identificaban con Galicia: a universali- 09/03/00] // “Os supervivintes do sidade, a practicidade, a sinxeleza, etc. nistro que non contan con recursos E de aí, segundo a nosa consultora, potabilizadores están forzados agora a vén un pouco o R que pretende reflec- rriscarse a bebe-las augas que están tir estes valores e tamén un xeito dis- contaminadas e contraer algunha gra- tinto de facer as cousas no mundo das ve enfermidade como o cólera, o tifo telecomunicacións. [www.vieiros.com ou a disentería, que xa se rexistraran 14/03/02] // Tamén son redactados en en varias zonas inundadas, engadiron galego os documentos notariais, os as fontes.” [OCG 08/03/00] contratos, as vendas, os bandos dos [INTERNET] “Substituiremos toda a concellos, os pleitos xudiciais,... pois a acometida entre Zamáns e Priegue. practicidade obrigaba ó uso do ro- Construiremos un novo depósito con mance e non do latín. [wwwa010.info suficiente capacidade e dotado de es- negocio.com 14/03/02] tación potabilizadora”. [www.arrakis. [1988-L] es 19/05/02] // A tal efecto, considé- ranse os exemplos de sacar un subma- preacordo sm Acordo que aínda non rino non tripulado dunha bolsa non está pechado, que lle falta ser rati- cartografiada do fondo do mar, de ficado. controlar un péndulo invertido e de [PRENSA] Decidiron presentar o prea- automizar o funcionamento dunha cordo presentado polo ministro do PP.

289 Novas palabras GALEGAS

[ANT 05/11/98] // Hugo Leal xa em- preadolescente adx Relacionado coa bolsara un anticipo despois de asinar etapa anterior á adolescencia ou á un preacordo para fichar co At. Ma- madurez sexual. drid. [OCG 26/12/98] [PRENSA] Sen gardar ningunha rela- [INTERNET] O preacordo fora posible ción con aqueles, TCR preséntanse logo de quince meses de traballo dos como creadores de “punk preadoles- lingüistas máis prestixiosos do país. Aquí cente” e non hai máis que oír a voz de tes uns guieiros coas principais ligazóns, Susana (...) [OCG 28/02/99] noticias e artigos publicados sobre o [INTERNET] Xosé Antón Neira Cruz, tema, así coma os cambios propostos. premio Merlín pola novela Ó outro [www.vieiros.com 14/03/02] // Xunto lado do sumidoiro, é o autor dos catro coa rebaixa ós nove meses en vez dos títulos da colección “Así viviu” de bio- dez actuais que, como se sabe, están grafías de personalidades galegas diri- pendentes de ratificación por parte do xidas ó público preadolescente. [www. cumio da UE despois do preacordo dos xerais.es 24/05/02] // A relación cos ministros de agricultura, vai propiciar pais vese afectada e o adolescente ou que, entre outros, os animais acollidos a preadolescente busca o recoñecemen- TG. [www.xunta.es 14/03/02] // Existe to social en grupos de idades parellas un preacordo de venda, que se asinou o onde o que se valora son as súas habe- pasado 13 de Abril do ano 2000, e unha lencias: fala-lo inglés e estar aparente- autorización do Consello de Ministros mente asimilado á cultura dominante. do 30 de marzo do 2001. [www.galiza [www.edugaliza.org 24/05/02] cig. com 14/03/02] [1999-P] [GX00] [1995-P] preautonómico, -a adx Dise do perí- preadolescencia sf Etapa da vida hu- odo anterior á proclamación oficial mana anterior á adolescencia ou á dunha rexión ou comunidade como madurez sexual. autonomía. [PRENSA] A través da ollada dun neno [PRENSA] (...) elixiu, posiblemente, na fronteira da preadolescencia que unha saída digna do bullango preau- nas vacacións coñece o amor. [ANT tonómico e puxo en marcha o autogo- 10/09/98] berno. [OCG 20/11/01] [INTERNET] Os problemas centrais [INTERNET] (...) prohibición do traba- desa difícil idade fronteiriza da preado- llo nocturno das mulleres, servicio mi- lescencia son abordados con grande litar obrigatorio, nova lei de ensino, acerto nesta novela: a busca da identi- concesión a Cataluña dun réxime pre- dade propia, o primeiro amor, as rela- autonómico, liberdade de cultos, in- cións coas persoas adultas no ámbito tervención sobre as institucións reli- familiar (...) [www.xerais.es 19/05/02] // xiosas, etc. [www.ferrol-concello.es Explica-las características fisiolóxicas 24/05/02] // Instaurado o réxime pre- que definen o desenvolvemento bioló- autonómico polo Real decreto lei do xico na infancia, na preadolescencia e 16 de marzo de 1978, e o autonó- na vellez. [www.xunta. es 19/05/02] mico pola Lei orgánica do 6 de abril [1998-P] [GX00] de 1981, que aproba o Estatuto de 290 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

autonomía de Galicia, prodúcense os cando –cunha colaboración mediática traspasos dos medios persoais e mate- en ocasións escandalosa– a polarida- riais necesarios para executa-las de PP-BNG, querendo trasladar á ci- importantes competencias asumidas. dadanía, como única e falsa opción, a [www. xunta.es 24/05/02] disxuntiva entre Fraga e Beiras. [www. [1980-P] acontrafio.com 14/03/02] [1997-P] preaviso sm Advertencia que se dá con anteriorirade a un determinado feito. precampaña electoral sf Período [PRENSA] ¿Ve nas interioridades dese previo á etapa na cal se desenvolven as seu discurso algún tipo de preaviso actividades políticas propias duns para cando vostede e CiU non sexan comicios. imprescindibles? [TN 01/10/97] [PRENSA] Durante a precampaña [INTERNET] Durante este período se electoral, en conferencia de prensa en poderá rescindi-la relación laboral por Sevilla, o candidato de IU quixo dei- vontade de calquera das partes sen ale- xar claro que UGT e CCOO xa mos- gar causa algunha e sen preaviso, traron acordo entre a súa formación e salvo pacto en contrario. [www.empre os socialistas e considerou que o acto gogalego.com 15/12/03] // En síntese, “ó mellor non era necesario”. [OCG a impugnación baséase en cuestións 10/03/00] // O presidente do Goberno diversas sucedidas entre o preaviso e a e do PP iniciou a precampaña electo- elección da delegada de persoal. ral baixo o lema “Feitos”, que lle daba [webs.uvigo.es 15/12/03] // a Univer- pé para explica-la súa xestión des- sidade de Vigo poderá dar por remata- de que en 1996 adquirira a calida- do o presente contrato en calquera de de inquilino da Moncloa. [OCG momento, cun preaviso nun prazo de 10/03/00] dous meses. [www.uvigo.es 15/12/03] [INTERNET] Mentras estos señores [1995-P] xogan facendo escenas frívolas de pre- campaña electoral o Umia viste de precampaña sf V. precampaña electo- loito e un pranto silencioso latexa arri- ral. ba en aldeas de Moraña Cuntis e Cal- [PRENSA] A financiación autonómica das. [www.galeon.com 24/05/02] // é un dos temas fortes da súa precam- “Agora un prepotente e un lacaio pros- paña. E vai ser unha das cuestións tituidor da palabra socialismo fan pre- principais do próximo congreso do campaña electoral oficiando a desfeita PSOE. [TN 01/06/97] // Esquerda de dun río, un, brindando co caliz dos Galicia (EdeG) celebrou onte en San- cinco mil millons. [www.galeon.com tiago a súa convención electoral, que 24/05/02] // Non hai moitos días que o serviu para o arranque da precampaña Secretario Xeral do Partido Popular de dos comicios municipais e europeos. Galicia presentaba no web deste parti- [OCG 31/01/99] do o lema escollido para a súa pre- [INTERNET] Unha precampaña e campaña electoral, “Pensa en Gali- campaña dominadas pola intención cia”, e xustificaba esta elección1 por do PP de borrarnos da escena, remar- constituír “unha invitación a tódolos

291 Novas palabras GALEGAS

galegos á reflexión sobre o presente e [INTERNET] (...) por “Unha proposta de o futuro de Galicia”. [www.galego integración preclínica-clínica no ensi- 21.org 24/05/02] no práctico da cirurxía oral” e Natalia Var. precampaña. Vandenberghe por “Informe de explo- [1995-P] tación en economía agraria”. [Iceusc. usc.es 24/05/02] // O ES-285 mostrouse precarización sf Acción e efecto de moi activo ata a data no tratamento de non posuír garantías de estabilidade e tumores de fígado, ril e próstata, anque de durabilidade nun determinado em- tamén está en investigación preclínica. prego. [www.elcorreogallego.es 24/05/02] [PRENSA] (…) unha total inestabilidade [2000-P] e precarización das condicións de traballo do profesorado. [ANT 05/11/98] precociñado, -a adx Dise do que xa // Denunciaban a precarización labo- se vende cociñado ou nun estado moi ral que supón que o persoal de aten- avanzado de preparación. ción primaria (...) [ANT 10/09/98] [PRENSA] Pero non só no campo dos [INTERNET] (...) quixo recordar tamén productos do mar é onde Galicia “as dificultades obxectivas que gravi- pode buscar novos productos, senón tan sobre os profesionais da informa- tamén nas conservas vexetais, cárni- ción en Galicia’’ así como a “precari- cas, etc e nos pratos precociñados. zación e degradación de emprego’’ [OCG 09/03/00] que trazan “un panorama máis ben [INTERNET] Ante este prato precoci- opaco, non exento de intervencións, ñado que tanto lles gusta ós nenos e neutralizacións e disposicións á loan- que é tan cómodo para os pais e pro- za’’. [www.xornalistas.com 14/03/02] fesionais dos comedores escolares, // Os Plans de Emprego presentados e aprobados no pasado Cumo de Car- facémonos varias preguntas (...) [www. diff, insistiron nas políticas de flexibi- consumer-revista.com 24/05/02] // lización e precarización do mercado Sorprendeuna descubrir que as árbores de traballo. [www.izquierda-unida.es se crían en maceta, horrorizouse ó ver 14/03/02] // A política de emprego a flores de plástico e case sofre un des- tempo parcial –deseñada supostamen- maio ante un sobre de pasta precoci- te para compatibiliza-las prácticas ñada e un bote de ketchup. [www. productivas e (re)productivas– non se elbosqueanimado.com 24/05/02] cumpre, senón que representa outra [1993-L] forma de discriminación e precariza- ción do emprego feminino. [www. precociñar vt 1 Preparar os alimentos galicia2010.com 14/03/02] para a súa posterior venda, co fin de [1993-L] empregar menos tempo na súa elabo- ración definitiva. 2 En sentido figura- preclínico, -a adx Relativo á fase ante- do, tramar algo anticipadamente. rior da experimentación dun fármaco. [PRENSA] Non en van, carrexaba cun [PRENSA] Poderase frea-lo desenvolve- fardo de corenta e cinco quilos que mento da síndrome e detectala incluso contiña os víveres necesarios para sub- en fase preclínica. [OCG 26/11/99] sistir durante os meses que lle ía levar o

292 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

desenvolvemento da súa estratexia con- precontrato sm Pacto ou acordo pre- tra a gran mentira: precociñar cento vio entre dúas ou máis partes que se oitenta sobres de pasta abondarían para comprometen a asinar máis adiante o non morrer de fame. [TN 01/12/97] que de momento non poden ou non [INTERNET] Desde os cuarteis xerais queren concertar. da Internacional Socialista- estábase [PRENSA] Hugo Leal desmente que a precociñar unha transición españo- teña un precontrato coa entidade de la «sen traumas» nen «espirais revo- Gil. [OCG 26/12/98] lucionárias». [www.o-pica-folla.org [INTERNET] Merquei un piso pero 24/05/02] ata dentro de catro meses non o vou escriturar, tal e como acordamos no preconstitucional adx Dise do que é precontrato. [www.consumer-revista. anterior a ser regulado pola constitu- com 24/05/02] // Estaremos de festa e ción política. estaremos, a pesar das últimas novas, [PRENSA] Os xestos políticos de Fraga de reivindicación, xa que a pesar do tradúcense nun rexeitamento das pri- precontrato firmado o pasado mes meiras leis e proxectos preconstitucio- entre o Concello e a empresa Miraflo- nais, argumentando a súa ilegalidade res, aínda non podemos dar por gaña- respecto da normativa franquista que da a batalla da non construcción na non fora derrogada e, segundo el, Bouza. [www.xouba.com 24/05/02] aínda en vigor. [TN 01/02/00] // A [1976-P] [GX00] famosa política de “café para todos” de Martín Villa foi unha argallada pre- preestrea sf Presentación dun espectá- constitucional para forzar a xogada e culo en sesión especial antes do seu desvirtuar en todo o posible o recoñe- estreo para o público en xeral. cemento implícito da plurinacionali- [PRENSA] As preestreas en cidades dade do novo Estado. [TN 01/03/00] como A Coruña, Palma,... o xoves pre- [INTERNET] No documento asinado vio á estrea estatal, supoñen o intento polo Observatorio, os xornalistas din (...) [OCG 17/01/99] que o “terceiro anteproxecto da LSSI [INTERNET] A preestrea oficial do filme instaura a censura administrativa, fíxose o día 28 de xuño, coincidindo co superada no Estado español dende a aniversario da celebración do plebiscito caída do réxime preconstitucional”, polo Estatuto de Autonomía en 1936. A así como (...) [portaldarousa.iespana. es partir de ahí comezou a distribución do 24/05/02] // Ora ben, non só cabe falar filme en salas cinematrográficas e de concellos con atmosfera preconsti- outros espacios de exposición. [www. tucional. No mundo da cultura a con- culturagalega.org 24/05/02] // Gerardo fraría máis numerosa é a dos caladiños. Vera animouse xa, e vén de iniciar nas [www.acontrafio.com 24/05/02] // Nin- terras do deza a rodaxe do seu film gunha legalidade ou normatividade “Deseo” e mentres, anúnciase a prees- preconstitucional se impuxo nin se im- trea en Compostela de “Dagon”, pelí- pón ós contidos da Constitución. [www. cula rodada en Combarro e que vén de galicia2010.com 24/05/02] ser presentada no festival de Cannes. [1987-L] [GX00] [www.culturagalega.org 24/05/02] // 293 Novas palabras GALEGAS

Carlos Carballo, en representación da [INTERNET] Daquela, na sociedade TVG, estivo presente na preestrea rea- preindustrial, o chiar do carro servía lizada no CGAI e explicou que o pro- para anunciar a súa chegada nas es- xecto fixo no primeiro ano seis pelícu- treitas corredoiras e permitir que os ou- las xa estreadas en todas as televisións tros carros se abeirasen. [www.xunta.es e dentro do plan do segundo ano in- 26/05/02] // Buscabamos dentro do cluíuse a galega Entre Bateas que será horizonte hermético español o que emitida no vindeiro verán. [www. nos facía diferentes, e o que nos facía elcorreogallego.es 24/05/02] diferentes era o predominio do mundo [1996-P] rural (o atraso socioeconómico, póde- se dicir tamén). Naquel mundo prein- preguerra sf Época anterior a unha dustrial ciframos a nosa identidade. guerra. [www.fillos.org 26/05/02] // Así, nu- [PRENSA] J.M. Gil Robles, líder derei- merosas invencións mecánicas realiza- tista español invocado por Manuel das polos homes renacentistas supu- Fraga no recente Congreso Nacional xeron que tanto os muíños de vento co- do PP, encabezou o proceso de adap- ma os hidráulicos foran as máquinas tación máis importante do conserva- máis complexas e poderosas da época e dorismo español cara á participación o símbolo da era preindustrial. [www. nun sistema democrático na pregue- elcorreogallego.es 26/05/02] rra. [TN 01/02/99] [1977-P] [GX00] [INTERNET] Xa case é un lugar común dos historiadores da lingua galega premamá adx Propio da muller emba- acharen en falta nas institucións cultu- razada. rais xeradas no movemento nacionalis- [PRENSA] É significativo que non haxa ta de preguerra unha figura equipara- nen un só informe premamá. [ANT ble á de Pompeu Fabra. [www.xerais. 08/04/99] es 24/05/02] // Aquí vive unha serie de [INTERNET] É habitual tamén facer experiencias de preguerra civil, en Ou- rense, onde participa da vida provin- abasto de medias de premamá e des- ciana e nos círculos de intelectuais. canso, pantys (desde 15 euros) que gra- [www.xerais.es 24/05/02] cias ós avances experimentados nos te- Var. pre-guerra. cidos da última década alivian as pernas [1977-L] [GX00] cansas ou con problemas de circulación ocasionados polo sobrepeso. [www. pre-guerra sf V. preguerra. consumer-revista.com 26/05/02] // Ma- [PRENSA] Revistas dunha Galicia de más; empresa especializada na moda pre-guerra que un soñou ter unha vez premamá e mamás jeans (moda xuve- na man. [ANT 10/09/98] nil). [www.galiciacity.com 26/05/02]

preindustrial adx Relativo ao período premier s Primeiro/a ministro/a dun anterior á Revolución Industrial. goberno. [PRENSA] Tralo veo da fervenza, na [PRENSA] O premier israelí incide na época preindustrial abríase a porta do problemática do dereito de autode- pazo das meigas. [OCG 31/01/99] terminación. [OCG 03/12/98] // Sexa

294 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

porque non decaeu nel a súa non pre- nizadores”. (Cohen, 1995), pero o con- cisamente secreta aspiración a ser algún cepto de diáspora na modernidade se- día o premier español, o que o obriga a rodia capta as dimensións locais e mun- homologar no seu ideario españolista e diais, moi complexas, das comunidades conservador as aspiracións autonomis- portuguesas espalladas polo mundo tas dos pobos, nacionalidades e rexións enteiro. [www.igadi.org 21/03/02] que se senten constitucional e estatuta- riamente resgardadas. [TN 01/02/00] premundialista adx Relativo ou per- [INTERNET] A apertura do proceso é tencente ao período de tempo anterior unha iniciativa do “premier” Blair e a unha competición deportiva de ca- responde ao compromiso que tomou rácter mundial. en 1998 cando se propuxo impulsar o [PRENSA] A Popiad só poderán viaxar proceso de pacificación. [www.igadi. un máximo de cinco corredores por org 26/05/02] categoría, que se coñecerán trala pro- [1977-L] [GX00] ba premundialista que se celebrará na localidade biscaíña de Ispaster o 24 de premodernidade sf Época anterior á xaneiro. [OCG 11/1/99] modernidade. [PRENSA] É dicir, que a posmoderni- preprodución sf Período de tempo dade universalista vaise parecer á pre- anterior á produción dun determinado modernidade pero baleirada de signi- produto. ficado político e económico. [OCG [PRENSA] O obxectivo é conseguir que as películas galegas cheguen á 02/12/99] preproducción co guión totalmente pe- [INTERNET] Un conflito posmoderno chado e listo para poñelo en imaxes. lanzado desde a premodernidade. En [TN 01/10/98] Oriente Próximo, entre os séculos XI e [INTERNET] Para televisión están en XIII o poder feudal europeo ocidental fase de preproducción unha serie de e o papado lanzan sucesivas cruzadas 13 capitulos, que son parodias dos dis- sobre “Terra Santa”, afondando o divor- tintos xéneros cinematográficos. [www. cio entre o mundo cristián e o Islam. melodysoft.com 21/03/02] // Agora [www.galizacig.com 15/11/03] mesmo, teñen un proxecto cinemato- gráficos en preproducción que é o de premoderno, -a adx Relativo a un pe- levar á gran pantalla, a novela de Mén- ríodo de tempo anterior á modernidade. dez Ferrín “Arraianos”. [www.cultura [PRENSA] O PP non baixa porque o galega.org 21/03/02] // A este curso se- seu voto é un voto premoderno, pre- guiranlle outros seis: imaxe e son dixi- político, alleo á xestión da Xunta. [TN tal aplicados ó xornalismo, preproduc- 01/11/97] ción web, novas formas de localizar e [INTERNET] É verdade que pode apli- tratar información xornalística en inter- carse ós portugueses (e ós británicos e net, producción e deseño gráfico para a ós españois) na era do mercantilismo e web, internet para xornalistas e a infor- da colonización un concepto premo- mación económica. [es.news.yahoo. derno da diáspora no que sobresae a com 21/03/02] expansión e o “asentamento de colo- [1993-L] 295 Novas palabras GALEGAS

presentismo sm Teoría do pensamen- cor e o tratamento dos tecidos. [OCG to na cal prevalecen as sospeitas ou 09/03/00] Exemplo de cómo, en polí- impresións de alguén. tica, non hai solucións de prêt-a-por- [PRENSA] A historia segue a ter unha ter. [TN 01/07/01] función social que cumprir, se cadra, [INTERNET] En 1982 estreaba Manuel mesmo moito máis importante ca Roberto Mariño Fernández (Verín, antes. Agora xa non se trata tanto de 1945) a súa primeira colección de fundamentar a situación actual na his- pret-a-porter tras iniciarse nun peque- toria, senón a de evitar un total pre- ño negocio familiar. [www.elcorreo sentismo. [TN 01/02/99] gallego.es 13/06/04] // Así, os interesa- [INTERNET] Máis alá das convencio- dos en visitar a mostra ‘A Belle Otero, nais áreas académicas; utilizar Inter- un soño de estrela’ en Fonseca, ou ‘In net como medio democrático e alter- Fraganti/Cidades’ do fotógrafo Chema nativo de comunicación, publicación Prado e ‘Pret-a-porter’ do artista an- e difusión de propostas e investiga- daluz Manuel de la Rosa, na Igrexa da cións; observar a evolución da historia Universidade, deberán facelo esta fin inmediata, sen caer no presentismo, de semana como última data. [xornal. para captar as necesidades historio- usc.es 23/06/04] gráficas, presentes e futuras, da sociedade civil local e global. [www.h-de pretempada sf V. pretemporada. bate.com 21/03/02] // A pervivencia [PRENSA] Pero a pretempada do De- deste concepto eminentemente positi- portivo tamén lles fai acubillar grandes vista da ciencia, e da historia segundo esperanzas aos seus siareiros. [ANT Ranke, entre os historiadores de forma- 03/09/98] ción annaliste e/ou marxista está pois [INTERNET] O vindeiro Luns día 20 de facilitando extraordinariamente o retro- Agosto de 2001, comezarán as activi- ceso da historia: ben cara á literatura, dades da A.D. SDN-COIA Baloncesto exacerbando a subxectividade do his- co inicio das pretempadas dos seus toriador, ben cara a un novo presentis- equipos Senior Masculino Zonal, Junior mo sen pretensións de cientificidade, Masculino Zonal, Junior Feminino que opón o compromiso social do his- Zonal, Cadete Masculino A, Cadete toriador á súa tarefa como investigador. Masculino B, Cadete Masculino C, Ca- [www.h-debate.com 21/03/02] dete Feminino A e Cadete Feminino B. [www.xouba.com 21/03/02] // A “xoia pret-á-porter sm 1 Liña de moda que da coroa” do plantel. Non estivo fino na se fabrica de xeito industrial e que non pretempada, pero a confianza que ins- está feita a medida de cada cliente/a. pira para o campionato da certa segu- 2 En sentido figurado, xeral, inconcre- ridade ós afeccionados. A banda dereita to ou de fácil aplicación. é súa polo momento. O seu talento para [PRENSA] O deseñador A. P. Acaba de desequilibrar no 1 contra 1 é indudable. presentar, na Semana de Creadores de [members.es.tripod.de 21/03/02] // prêt-á-porter de París, a súa colección Unha advertencia que certifica que as outono-inverno 2000/01, que opta por autonómicas galegas abriron a pretem- un clasicismo depurado sen rexeita-la pada electoral no Estado. No ambiente 296 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

nótase fame de campaña e os líderes de prexubilacións para os 32 traballa- chegan a Galicia dispostos a se servir dores. [OCG 03/12/98] // (...) defen- un bo aperitivo. [www.vieiros.com den onte que a reordenación do cadro 21/03/02] do Banco de Santander e o Central [1993-L] Hispano, se faga a través de prexubi- lacións ou de baixas incentivadas, pretemporada sf Período de tempo coas que estean de acordo os tra- anterior ao comezo dunha etapa, balladores. [OCG 17/01/99] // A xunta especialmente en certos deportes, en extraordinaria de accionistas de Banes- que os/as participantes se preparan to aprobou destinar 27.400 millóns para afrontala. para constituír un fondo destinado a [PRENSA] Favorecen a práctica do es- financiar un plan de prexubilación ó quí durante case todo o ano non é ne- que xa se sumaron 1100 empregados cesaria unha preparación de pretempo- da entidade ós que ía dirixido. [OCG rada. [OCG 24/01/99] // O Sporting de 24/12/98] Gijón, conxunto ó que derrotaron hai [INTERNET] A idade de prexubilación uns meses en pretemporada (...) [OCG que se baralla é a partir de 50 anos, e 01/12/01] // O adestramento que requi- nesa situación encóntranse 215 dos re é físico e técnico. O primeiro na pre- 425 mineiros. [www.elcorreogallego. temporada traballando a potencia e a es 21/03/02] // Na sociedade actual resistencia física facendo bicicleta de cremos que a lectura e mailo libro es- montaña ou correndo. [OCG 31/01/99] tán nunha fase de prexubilación. Así [INTERNET] Dez anos despois, o De- polo menos nolo indica unha época na portivo está a piques de inicia-la pre- que a imaxe “devora” a palabra. [www temporada seguindo fielmente os seus a010.infonegocio.com 21/03/02] // criterios de xestión. [www.elcorrreo Manter as rendas dos pescadores du- gallego.es 26/05/02] // O panorama rante a transición ao novo sistema atra- radiofónico estatal inicia a pretempo- vés de medidas de prexubilación, a súa rada con noticias e sorpresas informa- reconversión, e/ou primas globais indi- tivas. Dentro de nada, posiblemente viduais. [www.xunta. es 21/03/02] dúas radios desaparecan: falamos de [1994-L] Radio Voz, e onda Cero. [bulletim.tri pod.com 26/05/02] // Os primeiros en- prexubilar vt Eximir do traballo a vites do encontro depararon o Depor- unha persoa anticipadamente, por tivo impreciso da pretemporada e un enfermidade, por cumprir certa idade Alavés moi ben chantado no campo. límite, etc., asignándolle unha pen- [www.deporcampeon.com 26/05/02] sión vitalicia. Sin. pretempada. [PRENSA] Eles non son quen de prexu- [1995-P] bilar a ninguén e no seu proxecto non se garante o traballo estábel. [ANT prexubilación sf Xubilación que se pro- 05/11/98] duce antes da idade correspondente. [INTERNET] Prexubilar os gandeiros só [PRENSA] Ramón Pérez explicou que libertaría un máximo do 12% da cota o comité de empresas prepara un plan láctea. [www.vieiros.com 26/05/02] //

297 Novas palabras GALEGAS

O Santander Central Hispano vai pre- conxunto de obras que conforma o xubilar a 600 traballadores antes de a- humus da producción dunha literatura. gosto. [www.galicia-hoxe.com 24/06/04] [www.ctv.es 22/03/02] // O termo // De feito, o único posto con aparentes galego-portugués non nos pode levar posibilidades é o grande sofá de coiro ó erro de priorizar as zonas xeográfi- de vaca pampeira, respaldo anatómico cas que vehiculan este complexo lin- (para evitar as tensións lumbares) e in- güístico no medievo, e que correspon- novadoras rodiñas de titanio, que den hoxe en día, máis ou menos, a ocupa o presidente en idade de prexu- Portugal e Galicia e límites fronteiri- bilar. [www.vieiros.com 24/06/04] zos. [www.iaga.com 22/03/02] // Para [1995-P] Andrés Suárez á hora de deseñar estes programas, os profesores teñen que prime-time sm Franxa horaria de tomar decisións respecto a cuestións máxima audiencia en televisión. como: que obxectivos priorizar; idade [PRENSA] Potenciarase o “prime-time” de comezo; (nas decisións multilin- co mellor do cine español e latinoa- gües) lingua de alfabetización; enfo- mericano. [OCG 09/03/00] que metodolóxico; tipo de letra, voca- [INTERNET] O pouco que de alterna- bulario, elección de estructuras mor- tivo nos queda pulula por aí a horas fosintácticas e textuais, selección de imposibles para o seu público poten- libros auténticos, atención ás diferencial, condenado ó ostracismo, mentres cias individuais, etc. [www.xerais.es a merda cubre de gloria o prime-time. 22/03/02] [www.simil.com 26/05/02] // Antena 3 [1984-P] [GX00] foi o luns a cadea máis vista do prime- -time coa emisión da primeira parte privatismo sm Tendencia política, de Al descubierto, reportaxe con social ou económica na cal se lle dá cámara oculta que intenta desvela-la máis importancia ao privado que ao trastenda do concurso de Miss España. público. [www. elcorreogallego.es 26/05/02] [PRENSA] Nunha clásica inversión, o [1995-P] receo cara ó privatismo que se dera nos anos da Gran Depresión e da des- priorizar vt Outorgarlle prioridade ou composición do Estado Liberal, torná- máis importancia a algo. rase agora, 50 anos e algunhas con- [PRENSA] O I Plan galego de investi- quistas sociais e económicas despois, gación e desenvolvemento tecnolóxi- en receo cara a todo o que viñera co para a innovación (PGIDTI) priori- envolto en papel de publicidade. [TN zará as investigacións mariña e agraria 01/02/01] e potenciará o medio ambiente. [OCG [1987-P] 24/12/98] // Decidiuse priorizar na saú- de. [ANT 16/01/97] privatizador, -ora adx Dise do que [INTERNET] Tampouco pretendo prio- fai que unha cousa ou ben público rizar unha atención aos rexistros da pase a mans privadas. excelencia literaria, esquecendo a lin- [PRENSA] O que se coñece apunta a gua que comparece habitualmente no unha lei retrógrada, recentralizadora,

298 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

regulamentista e privatizadora. [TN e que a inmensa maioría dos estudan- 01/07/01] // “Frutos, en rolda de pren- tes, profesores e traballadores rexeita- sa, pediulle ó Goberno que explique o mos a súa política de privatizar o ensi- proceso privatizador da última lexisla- no público e de converter nun negocio tura porque se fixo “sen luz nin ta- máis un dereito universal como é a quígrafos, e, ás veces, con nocturnida- educación. [www.sindicatode estu- de e aleivosía.” [OCG 08/03/00 ] // A diantes.org 26/05/02] existencia de ningún proxecto privati- [1991-L] [GX00] zador de Astano (…) [ANT 18/06/98] adx Relativo ou per- [INTERNET] E esa responsabilidade co- procedemental meza xa coa presidencia de Raúl Al- tencente ao procedemento adminis- fonsín, que en negociacións clandesti- trativo. “Unha lei integral da vio- nas intentaba iniciar un proceso priva- [PRENSA] lencia para ordenar toda a normativa tizador tamén con esas dúas empresas civil, penal e procedemental”. [OCG emblemáticas do estado arxentino. [www.galizacig.com 26/05/02] // O 26/11/99] No plano procedemental, proxecto de lei é regresivo, centraliza- [INTERNET] a eliminación do visado previo de habi- dor e privatizador. Regresivo porque tabilidade dos proxectos de construc- limita a participación de estudiantes e ción de vivendas representa un impor- PAS nos órganos de goberno e introdu- tante esforzo no proceso de simplifica- ce unha maior xerarquización no pro- ción do control administrativo sobre a fesorado. [www.uvigo.es 26/05/02] // [www. O Estado Arxentino, despois do perío- habitabilidade das vivendas. xunta.es 22/03/02] // Tal interpretación do privatizador de Carlos Menem, non técnica coincidiría coa concepción só abandonou a sua capacidade de procedemental do precepto. A citada intervenir na economía, tamén o seu disposición non reflectiría unha nature- carácter de prestador de servicios bási- za diferente das tres comunidades au- cos coma educación, seguridade, asis- tónomas a que se refire, senón que tencia social e sanitaria, xustiza, todo ofrecería una vía de acceso máis rápida agravado pola pesada deuda externa. [www.fillos.org 26/05/02 ] cá do artigo 143. [www. galicia2010. [1993-L] com 22/03/02] produtivista adx Relativo a aquilo que privatizar vt Facer que un ben de titu- tende a aumentar a produción. laridade pública pase a ter carácter [PRENSA] Falando como cidadán, privado. penso que deberiamos ter un modelo [PRENSA] Son entidades públicas só non especialmente productivista, res- formalmente pois están privatizadas pectuoso co medio natural, que apro- por familias ou grupos políticos con- veitase esta gran cidade pulverizada cretos. [ANT 08/09/99] que é Galicia e que nos permitise ser [INTERNET] Por que non liberalizar competitivos nalgúns sectores. [TN tamén os océanos? Por que non priva- 01/02/99] // Algún alcalde-iluminario, tizar os caladoiros? [finisterrae.com movido pola propaganda productivis- 26/05/02] // É evidente que o PP está só ta do réxime (nese aspecto tódalas 299 Novas palabras GALEGAS

dictaduras foron semellantes), decidiu 22/03/02] // E se falamos de profesio- plantar lúpulo (...) [OCG 24/01/99] nalización de pequenas iniciativas [INTERNET] Non axudarán á Xunta afeccionadas temos que trasladarnos mentras manteña unha política fores- ata Cambre, onde se acaba de adiar o tal extremadamente productivista e Festival de Teatro afeccionado ata o unha estratexia centrada únicamente vindeiro ano. E para abrir bocado, o na extinción de incendios sen mirar goberno programou unha semana tea- outros aspectos. [www.geocities.com tral que continuará ata o 29 de decem- 26/05/02] // O mundo convértese nun bro. [www.culturagalega.org 22/03/02] enorme mercado, no que o valor fi- // O Foro Europeo organizado polo nancieino das accións das compañías ICE da USC, que iniciou a súa primei- está por riba de calquera outra consi- ra etapa de traballo, de Outubro a Na- deración, introducindo o noso planeta dal do 2000, coa conferencia da Dra nunha espiral productivista e de con- Danielle Zay sobre formación e profe- sumo exacerbado. [www.adega.org sionalización docente, conta neste 26/05/02] // A agricultura ecolóxica é momento con 60 participantes adscri- a resposta á agricultura productivista e tos. [iceusc.usc.es 22/03/02] ás súas consecuencias indesexábeis: [1976-L] deterioración ambiental, perda da calidade dos alimentos, desemprego,... profesionalizar vt Outorgar carácter [www.adega.org 26/05/02] profesional a algo ou a alguén. [1990-L] [PRENSA] Agora non, agora todo está profesionalizado. [ANT 10/09/98] // profesionalización sf Acción e efec- Os gabinetes de comunicación das to de profesionalizar. institucións están cada vez máis profe- [PRENSA] A profesionalización é indis- sionalizados, con todas as consecuen- pensable para desenvolver calquera cias que isto implica. [TN 01/02/99] producto turístico. [TN 01/08/98] // “A [INTERNET] Outras das cuestións que profesionalización total pode chegar a se abordaron na mesa rendonda foi na ser algo perigoso para un escritor”. necesidade de profesionalizar o oficio [OCG 26/11/99] // A profesionalización do xornalista. [www.culturagalega.org supuxo xa que logo un cambio impor- 22/03/02] // Así, está en fase de estu- tante, pero os expertos poden aínda dio e concreción este Programa que mellora-lo seu estado “establecendo tratará de cualificar, profesionalizar e criterios máis concretos” á hora de especializar traballadores naquelas abordar procesos complexos. [OCG materias específicas da rehabilitación 03/12/99] arquitectónica, unha vez detectada a [INTERNET] A Consellería de Familia, ausencia de oferta altamente especia- Promoción do Emprego, Muller e lizada neste tipo de traballos. [www. Xuventude vén de comezar a realizar urban-vigo.com 22/03/02] // A Conse- un estudio sobre a situación actual do llería de Pesca está a iniciar un ambi- sector co obxectivo de adoptar medi- cioso proceso de revisión normativa, das para facilitar a profesionalización “co propósito firme de democratizar e das palilleiras. [finisterrae.com/novas profesionalizar, sen ambaxes, a xes-

300 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

tión das confrarías de pescadores de maneira de progres dos de toda a vida. Galicia”. [www.xunta.es 22/03/02] [ANT 10/09/98] [1984-P] [INTERNET] Eu comecei con isto da banda deseñada de pequeno a través progobernamental adx Relativo ou dun tío, o típico progre, que compra- pertencente a aquelas persoas que es- ba todos os álbumes e aínda os segue tán a favor dun determinado goberno. mercando. [www.culturagalega.org [PRENSA] Tropas progobernamentais 22/03/02] // Martázul maniféstase vin- disparan contra os rebeldes. [OCG culada a tódalas teorías relacionadas 31/01/99] coa liberación da muller, declárase [INTERNET] Animadas polos líderes “progre’’, e actúa en consecuencia. da oposición, varias manifestacións se [www.elcorreogallego. es 22/03/02] // sucederon para reclamar a demisión O candidato do PSOE, Bonifacio Bo- de Shevardnadze e a invalidación da rreiros deixou a bata inicial polo seu victoria pírrica do partido progober- habitual traxe con chaqueta cruzada, namental por unha Nova Xeorxia, que ultimamente está a substituir por que, pese encabeza-la listaxe dos máis camisas de cadros (máis progre) e “ca- votados, vese superado pola maioría zadoras socialistas”. [www.vieiros. de escanos que sumaría a oposición. com 22/03/02] [www.igadi.org 23/06/04] // Durante o [1977-L] ano seguinte, a India e Paquistán esti- sf Conxunto de persoas de veron novamente ó bordo da guerra progresía tendencia progresista. –esta vez con armas nucleares– cando [PRENSA] A nova progresía aparece menos dúas veces, segundo confir- desligada de algúns dos dogmas vi- mou o diario progobernamental India xentes durante a guerra fría. É menos Today. [www.igadi.org 24/06/04] intervencionista na economía e non [1993-L] pretende o control dos medios de pro- ducción. [TN 01/04/01] progre s 1 Persoa ou tendencia política [INTERNET] Bos Aires é cidade que ou social que aposta polo progreso amo nas súas contradiccións. Desde político e social. adx 2 Relativo a eses as terrazas pijas da Recoleta ata os ca- persoas ou tendencias. cahuetes polo chan da progresía reu- [PRENSA] Blair é un producto da Lon- nida nas cervexarías de San Telmo. don School f. Economics, pasado por un [www.acontrafio.com 22/03/02] // E look moderadamente moderno e algúns deixen de move-lo incensario diante ministros progres. [OCG 14/03/99] // A de Carlos III porque lles están dando a gran cuestión da sociedade do porvir razón ós que din que a progresía (ou xa non está en quen detentará a pro- os que agora parece que queren ingre- piedade dos medios de producción, sar nela) “indultou’’ a Carlos III, pero como nos querían facer ver falazmen- non porque fose un gran rei, senón porte alá polos soporíferos e progres anos que botou á Compañía de Xesús (...) 70. [TN 01/06/97] // En Compostela [www.elcorreogallego.es 22/03/02] mesmo chegou a incomodar a unha [1999-L]

301 Novas palabras GALEGAS

prohome sm Home ilustre que goza seu libro Salayos, completado coa de especial consideración entre os da compilación de máis de vinte poemas, súa clase. esparexidos polas páxinas de xornais e [PRENSA] Non responderon ao que os revistas da época, e aínda cun relato prohomes esperaban (...) [ANT 08/04/99] curto. [www.cirp.es 22/03/02] // Contáronlle que hai pouco cando dous prohomes da cultura oficial bara- prologar vt Escribir o texto introdutorio llaban sobre (...) [ANT 10/09/98] dunha obra, libro, etc. [INTERNET] O nome dalgún prohome [PRENSA] Púidose alí escoitar a mada vila, como aquel que fundou o quiavélica análise de Fernando Gon- “Diario de La Marina”, alí en Cuba, zález Laxe, presidente da fundación, escríbese, por un instante, nas páxinas quen prologa o sesudo estudio cunha da nosa memoria. [www.riasbaixas. boa análise das tendencias e estrate- org 26/05/02] // Parten dunha estructu- xias básicas a ter en conta cara á inter- ra organizativa común, con órganos nacionalización das nosas industrias e diferentes coma a asemblea ou o cabi- comercios, diante dos cambios que se do, as xuntas directivas de posibles albiscan nun horizonte globalizado. organismos incorporados á irmandade, [TN 01/02/99] o secretario contador, o prohome, o tri- [INTERNET] Tiña a sua propia lexión bunal xurado das distintas seccións. privada e dicíase que quería prologar [www.depontevedra.es 24/06/04] as conquista de Pompeio en Asia [1989-L] Menor e avanzar contra o imperio dos partos. [www.geocities.com 26/05/02] prologal adx Dise daquilo que ten // Cando Miguel Antonio me invitou a forma de prólogo. prologar este Manual de Mus en Lingua [PRENSA] No seu interior, ademais do Galega, pensei que podería escribir facsímile, inclúese outro volume de sobre un libro editado en Galicia, escri- menor tamaño, onde, a modo de lon- to en galego, para xogadores galegos. go texto prologal, o profesor Xesús [www.elcorreogallego.es 26/05/02] Alonso Montero dá cumprida noticia [1992-L] [GX00] dos trazos máis salientables da vida e obra do poeta ourensán, ó tempo que analiza esclarecedoramente a reper- promocional adx Relativo ou perten- cusión que no seu día causou o poe- cente á promoción. mario no contexto literario galego do [PRENSA] Do que acostuman a fuxir século XIX. [TN 01/02/00] os asesores promocionais nestes ca- [INTERNET] Leva unha puntual nota sos. [TN 01/07/01] // Sempre que vexo de presentación de Alfonso Vázquez unha campaña promocional desas Monxardín Fernández e un amplo esque tanto gustan facer na Xunta. [TN tudio prologal de Joaquim Ventura. 01/06/01] // Cartel promocional de [www.cirp.es 22/03/02] // No estudio “Arde amor”, película que xa recibiu o prologal atopamos un percorrido bio- premio á mellor actriz, Rosana Pastor, bibliográfico polo autor e unha análi- na XX Mostra Cinema del Mediterrani se (temas, lingua, métrica, estilo) do 1999. [TN 01/03/00] 302 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] Edicións Xerais de Galicia intres, conxunto de relatos que consti- S.A. pertence dende a súa fundación en túen a última achega prosística do 1979 ó Grupo Anaya, que dende o mes autor. [TN 01/02/00] de novembro de 1998 é propiedade do [INTERNET] Fixeron alicerzar en Blan- francés Grupo Havas. Edicións Xerais de co Torres unha sólida formación autodi- Galicia ten os seus locais na cidade de dacta e un gusto máis que notable pola Vigo, desenvolvendo a súa actividade cultura clásica, moi perceptible no seu promocional ó longo de todo o territorio estilo prosístico e na súa inspiración de Galicia. [www.xerais.es 22/03/02] // poética. [busc.usc.es 22/03/02] // Velaí, A xira promocional de “Alma de tamén, a súa Gramática do Idioma Buxo” víuse reducida polas circunstan- Galego de comezos da década dos cias internacionais que comezaban o vinte, o cargo desempeñado como 11 de setembro. [www.culturagalega. presidente da Real Academia Galega org 22/03/02] // Unitenda, a tenda da ou o seu labor prosístico, iniciado coa Universidade de Santiago, pon a dispo- novela O penedo do crime (1884). sición dos membros da comunidade [www.ctv.es 22/03/02] // Sinopse: Este universitaria unha campaña promocio- volume é o primeiro intento de edita- nal de equipos informáticos, froito dun la totalidade do corpus prosístico convenio asinado entre a institución galego da Idade Media do que, ó con- docente compostelá e a empresa Fuji- trario ca na poesía lírica, non tiñamos su-Siemens. [xornal.usc.es 22/03/02] ningunha compilación. [www.crtvg.es [1994-L] 22/03/02] promovedor, -ora adx Que impulsa protofascista adx Dise da ideoloxía o desenvolvemento ou a existencia de que se achega aos postulados do fas- algo. cismo. [PRENSA] Promovedor do Conserva- [PRENSA] Froito desa estratexia invo- torio Nazonal do Arte Galego, Villar lutiva é a recuperación dun discurso Ponte é unha figura clave dentro do absolutamente reaccionario, protofas- teatro galego. [TN 01/02/99] cista ou mesmo fascista a secas, respecto da consabida unidade da na- prosístico, -a adx Que ten relación ción española. [TN 01/03/00] coa prosa ou que presenta as súas [INTERNET] Unha parte da masa so- características. cial, protofascista, arregaña o dente [PRENSA] Igualmente, tamén o recurso ante o desembarco dos pobres. Ter- á ironía máis retranqueira (mesmo nas ceiro Mundo: a dereita, baixo másca- referencias metanarrativas) coincide co ra relixiosa, ocupa parte do espazo acedume destilado en precedentes anticomunista cedido polas potencias entregas prosísticas. [TN 01/03/00] // O coloniais do XX, hoxe viradas en logo- libro vai xa pola segunda edición, tipo. [www.vieiros.com 24/06/04] razón de peso que seguramente houbo de influír na empresa editorial vi- protonacionalista adx Dise da per- guesa para publicar agora, na mesma soa ou tendencia que é precursora da colección, Unha soa man e outros ideoloxía nacionalista.

303 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Para un país como Galiza movementos populares que si instaura- de tan rexa identidade cultural se algo rían unha democracia que mereza ese debería resultar chocante é o retraso nome. [www.galizacig.com 15/12/03] na formulación autonómica da propia especificidade política non obstante a psicoeducativo, -a adx Relativo á longa tradición protonacionalista –a disciplina científica que estuda os pro- xeración de Rosalía–. [TN 01/11/97] cesos psicolóxicos que permiten a for- [INTERNET] Este marco interpretativo mación dunha persoa. concrétase no estudio de tres autores [PRENSA] Dunha serie de programas referenciais do nacionalismo galego: terapéuticos como a adquisición ou Aureliano Pereira e a súa síntese polí- recuperación de habildades sociais, a tica de republicanismo federal e rexio- rehabilitación cognitiva, terapias ocu- nalismo; Manuel Murguía e a súa for- pacións, rehabilitación psicomotriz, mulación protonacionalista de inspi- autohixiene e automedicación ou ración liberal; e Daniel Alfonso Caste- programas psicoeducativos. [OCG lao. [www.xerais.es 22/03/01] 17/01/99] [1997-P] [INTERNET] O III Máster en Asesora- mento e Orientación Familiar está pseudocientífico, -a adx Dise do organizado en dous niveis nos que se que é falsamente científico. abordarán cuestións relativas a pedago- [PRENSA] Nostradamus, Historiador e xía familiar; os trastornos psicopatoló- Profeta foi todo un éxito, este clásico xicos, esquizofrénicos e outras psico- da literatura esotérica xurdía cun rigor ses: modelos psicoeducativos, entre pseudocientífico, tras a utilización do outros moitos temas. [www.xornal.usc. cerebro electrónico. [OCG 03/01/00] es 26/05/02] [INTERNET] Unha das artes que non pode ser substituída por modelos psicopedagóxico, -a adx Relativo á pseudocientíficos que nada lle din a aplicación da psicoloxía aos métodos quen queira entender con ese enten- pedagóxicos e didácticos co fin de demento no que se empeñan todos os melloralos. talentos da persoa. [www.igadi.org [PRENSA] Só un ensino en galego pode 26/05/02] resolve-los problemas psicopedagóxi- [1976-L] cos aberrantes creados pola coloniza- ción cultural. [OCG 31/01/99] pseudodemocracia sf Democracia [INTERNET] Coñece-las principais falsa. tendencias do desenvolvemento histó- [PRENSA] Custa desfacerse da diversa rico do diagnóstico psicopedagóxico fauna de pseudodemocracias que cam- en educación. [www.usc.es 26/05/02] paron polo continente na última meta- // Promover, organizar, executar e ava- de de século. [TN 01/04/01] liar accións de formación dos estu- [INTERNET] A Carta Democrática da diantes en canto a técnicas de estudio OEA é un intento por vacinar a pseu- e traballo intelectual e outros temas de dodemocracia neoliberal, asentada no interese psicopedagóxico. [iceusc.usc. poder mediático e dos señores do es 26/05/02] diñeiro, contra a irrupción de grandes [1987-L]

304 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

psicosocial adx Dise da relación entre [PRENSA] O culebrón dos terremotos os individuos e a sociedade. lucense afástase do tradicional folletín [PRENSA] Obxectivos específicos co- de enredo para adoptar a forma máis mo achegar conceptos fundamentais inquedante do psico-thriller televisivo da Socioloxía do Envellecemento (...) de moda. [TN 01/06/97] que favorecen o entendemento da con- [INTERNET] A finais deste ano a edito- ducta psicosocial. [OCG 15/03/00] O rial Tempore publicará a novela de Ro- conferenciante Juan José Díaz Franco, dolfo Martínez El abismo te devuelve la falará sobre o tema Condicionamentos mirada, ó parecer un psico-thriller con psicosociais das mulleres no traballo. elementos fantásticos. [Qoweb.usc.es [OCG 28/02/99] // Ben entendido que 31/05/02] este despregue era necesario cando fa- [1997-P] lamos desa ambigua franxa de idade na que efectivamente baixa o índice de psicotrópico sm 1 Substancia que ac- lecturas, pero á que lle cómpre unha túa sobre o conxunto de caracteres e literatura axustada ás súas necesidades funcións da psique do individuo, pro- psicosociais e estéticas. [TN 01/06/97] ducindo graves alteracións. adx 2 [INTERNET] Partía do recoñecemento Relativo ás drogas con esas caracterís- da necesidade dunha atención globali- ticas. zadora, que incluíse os aspectos psico- [PRENSA] Metal gear solid, o videoxo- sociais. Recoñecía tamén a importan- go o heroe do cal culmina as misións cia da continuidade de coidados na dopándose con psicotrópicos, é un comunidade, unha vez que o paciente superventas. [OCG 25/11/99] // (...) abandonou o hospital. [www. sergas.es faunas imberbes, salvaxemente anaca- 31/05/02] // Dar a coñece-las ferramen- dos nas orxías báquicas dos peregri- tas psicosociais básicas necesarias para nos, arañas que perderan a idea de optimiza-las relacións de interacción cómo construír as teas confundidas dos participantes cos actores e institu- polos bafos das drogas psicotrópicas. cións implicadas no Desenvolvemento [OCG 02/12/99] Territorial. [www.xunta. es 31/05/02] // [INTERNET] A realización de probas, “Foi a intuición sobre a importancia, di- regulamentariamente establecidas, para recta e indirecta, que podían te-los pro- determina-lo grao de intoxicación alcó- blemas psicosociais, ou máis am- licas, ou por estupefacientes, psicotró- plamente o malestar psicosocial, no picos ou estimulantes, dos conductores proceso saúde-enfermidade, a que le- que circulan polas vías públicas urba- vou no ano 1905 ó Dr. Richard Cabot a nas. [www.dicoruna.es 31/05/02] A incluír un traballador social entre o per- embriaguez ou o consumo de subs- soal do Hospital Xeral de Massachu- tancias tóxicas, estupefacientes ou psi- setts. [www.sergas.es 31/05/02] cotrópicos durante o servicio ou fóra [1976-L] del, con habitualidade e de forma que afecte o desempeño do seu posto de psico-thriller sm Película de crime, traballo. [www.inorde.com 31/05/02] tensión ou espionaxe onde prima o // No capítulo relativo ás drogas sinala aspecto psicolóxico. que “continúa aumentando o número 305 Novas palabras GALEGAS

de detidos, denunciados e decomisos estampado en obra publicística en en idéntica proporción que o ano pasa- Galicia. [OCG 31/01/99] // O debuxo do’’, cualifica de “espectacular’’ o des- da vista xeral do Pórtico da Gloria censo da heroína e cocaína intervida e máis coñecido da xente, entre as que de “enorme’’ o incremento das cantida- se publicaron en obra publicística, é o des incautadas de LSD e psicotrópicos. de Ánxel Bar. [OCG 24/01/99] [www.elcorreogallego.es 31/05/02] [INTERNET] Nela saliéntase o proceso [1996-P] de formación autodidacta do autor, os seus valores humanos, o seu labor pu- publicación electrónica sf Cal- blicístico, institucional e cultural. [www. quera tipo de libro, xornal ou revista xerais.es 31/05/02] (...) de 1840-1846, que se publica en Internet. no que acontece o primeiro gromo ide- [PRENSA] Xosé María Palmeiro reco- olóxico publicístico e político que é tra- ñecía nunha entrevista concedida a La xicamente esmagado co pronuncia- Vanguardia o importante papel xo- mento de Solís e os fusilamentos de Ca- gado polas publicacións electrónicas rral. [www.ctv.es 31/05/02] no panorama mediático galego. [TN [1982-L] 01/11/01] [INTERNET] Está especializado no publicitable adx Que se pode difundir desenvolvemento do deseño de publi- por medio da publicidade. cacións, e especialmente en crear con- [PRENSA] (...) e que según dependen- tornos nos que as publicacións exis- do subsidiariamente dos consellos e tentes poden facer unha fácil transi- dos servicios que lles prestan os com- ción cara á publicación electrónica. pradores dos grandes almacéns, a [www.consellodacultura.org 31/05/02] cambio duns favores de productivida- // En España, a primeira publicación de e prezo que se encargan de conse- electrónica foi El Temps, de Valencia, guir por camiños pouco publicitables. unha revista cultural (1994). En Ga- [TN 01/02/99] licia, o primeiro xornal en aparecer na [INTERNET] Unha posible orixe pode- Internet foi El Correo Gallego-OCG. ría estár nun desinterés por algúns de [www.cesga.es 31/05/02] // Ciencia é investir nun eido sanitario que parece unha publicación electrónica que re- que nen entenden nen queren enten- colle as novas e titulares científicos der: non hai aparellos complexos, non que circulan pola rede e tamén nas hai grandes titulares. Todo o contrario: publicacións de papel, cunha ligazón son pacientes difíciles, cun decurso á publicación orixinal. [www.elindice. incierto, e ós moitos teñen medo. So- com 31/05/02] mos pouco publicitables. [www.chez. [1997-P] com 31/05/02] // E rapidamente foron acurrunchadas por outras míticas máis publicístico, -a adx Relativo ou per- publicitables tales como (...) [www. tencente á publicidade. consellodacultura.org 31/05/02] [PRENSA] A parte dos méritos que o libro ten, que non son poucos, consti- publicitar vt Facer publicidade de túe un fito importante a apertura ó algo.

306 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] (...) moi popularizadas as probabilidade de división do espacio cancións picantes sobre as mulleres que representou e aínda representa o velocipedistas e seguindo a publicita- pujolismo tampouco se tería que dei- da aventura de Thomas Stevens, quen xar de lado. [TN 01/03/00] deu a volta ó mundo neste vehículo. [1995-P] [OCG 31/01/99] (...) inicio dun roteiro polas casas nobres, que se continuará pujolista adx Relativo ou pertecente ao logo no próximo castelo de Maside ou pujolismo. de Ferreira (de carácter privado e in- [PRENSA] Agora ben, na espera do que xustamente publicitado polos nosos poda deparar o postpujolismo, e dada a organismos). [OCG 14/03/99] tan útil ambigüidade do catalanismo [INTERNET] Tomo nota e poñereime pujolista, o certo é que hoxe por hoxe, en contacto coas editoriais galegas só hai no Parlamento de Catalunya un para ver si entre todos podemos orga- partido realmente nacionalista a tódo- nizar e publicitar unha idea tan inte- los efectos: ERC. [TN 01/03/00] resante como esta. [www.lavozdega [INTERNET] Finalmente, o goberno licia.com 31/05/02] // Tanto se o que pujolista tivo que facer oídos atentos ó se publicita son productos concretos fenómeno e, da man da televisión ca- (leite, cervexa, pan...) como imaxes talana, TV3, darlles carta de natureza intanxibles (un concello, unha campa- nacional. [www.elcorreogallego.es ña de promoción turística....) todo ha 31/05/02] // Certas manifestacións de de ter un referente no que o que se Barreiro daqueles días revelan unha pretende publicitar goza dun contexto clara tentación pujolista, tamén hoxe recoñecible polo público. [www.cultu nimeticamente presente na política ragalega.org 31/05/02] // Tal e como galega desde outras posicións. [www. anunciaran diferentes colectivos, esta ctv.es 31/05/02] semana comezan os actos para publici- [1995-P] tar a reforma da normativa proposta polas tres universidades e o ILG e rexei- puntocom sf 1 Empresa dedicada a tada pola Real Academia Galega (RAG). ofrecer servizos en Internet. adx 2 [www.culturagalega.org 31/05/02] Dise desas empresas. [1996-P] [PRENSA] A pesar da crise pola que atravesan as empresas “puntocom” pujolismo sm Tendencia política pro- (...) [OCG 01/12/01] // E de dividendos pia do goberno de Jordi Pujol. de case todas as puntocom, poñendo [PRENSA] Entre o catalanismo federal, no seu sitio ós intanxibles (...) [TN que afirma a singularidade nacional 01/07/01] de Cataluña dentro do conxunto de [INTERNET] Esta coincidencia pode pobos e nacións de España e o nacio- deberse á desconfianza que o empre- nalismo catalán, que afirma a inde- sario lle ten aínda á Rede, trala crise pendencia de Cataluña, está o pujolis- das empresas “puntocom” anos atrás, mo, que representa un nacionalismo o que pode motivar o receo das novas nas teses e un autonomismo nas prác- tecnoloxías e internet. [www.e-negocio tias. [TN 01/03/00] // Neste caso, a galicia.com 15/12/03] // Ata pouco

307 Novas palabras GALEGAS

menos dun ano os anunciantes “pun- un pastón que queren recuperar, viron tocom” supoñían o 70% dos ingresos que aprendendo a billeteira non abondo sector publicitario pero esta é unha daba para apropriar-se de Internet. situación que esta a trocar. [www. [www.iespana.es 15/12/03] canalcoruna.com 15/12/03] // Foi a [2000-P] época das puntocom e, tras se deixar

308 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

radicalidade sf Calidade de radical. radioemisión sf Emisión de radiacións. [PRENSA] (...) pairaba ademais na [PRENSA] “Debaixo están dous ma- concorrencia unha unánime vontade pas. Un é da posición do Sol, con res- pacífica de apertura dialogal e acepta- pecto a 14 púlsares e ó centro da gala- ción total da diferencia, asumidas con xia. Nel están representados en bina- maior ou menor radicalidade segundo rio os tempos de radioemisión de caos casos. [TN 01/08/98] // Convén ob- da púlsar”. [OCG 13/03/00] servar, finalmente, que a radicalidade de HB refírese, sobre todo, ao tema radiofórmula sf Emisoras de radio nacional e menos ao económico e so- especializadas en transmitir música cial. [ANT 05/11/98] comercial. [INTERNET] (...) é unha pregunta aber- [PRENSA] Por outra parte, Onda Me- ta á que os avances científicos e tec- lodía xorde como unha combinación nolóxicos nos enfrontan cada vez con de radio comercial e mais radiofórmu- maior radicalidade. [www.cesga.es la -música. [TN 01/03/00] // Campañas no mundo da empresa e a publicidade, 31/05/02] // Curiosamente, a reacción a potenciación do galego exterior, sen- desde o españolismo, representado sibilización das autoescolas e dos me- fundamentalmente no PP e o PSOE, dios de comunicación (radiofórmulas, acompañada desde alguns ámbitos sobretodo). [OCG 24/01/99] // A pri- xornalísticos, foi de rexeitamento total meira delas está dirixida ós medios de da reflexión con acusacións de frentis- comunicación, concretamente ás ramo e radicalidade. [www.geocities. diofórmulas. [OCG 24/01/99] com 31/05/02] // Cómpre salientar [INTERNET] Polo galego nas Ondas. que a radicalidade da afirmación de Programa. (Simulación dun programa Marinetti xa é transformada por Alvaro de “radiofórmula”) [www.geocities. de Campos nunha comparación descom 02/06/02] // En canto a contidos, materializada e abstracta, o “máis” é funcionan a radiofórmula con música, substituído polo “tao”, e a obra de arte informativos e deportes. En televisión, é comparada cun elemento concep- películas aparte, priman tamén os de- tual. [www.ctv.es 31/05/02] portes e informativos, xunto con con- [1976-L] cursos, telenovelas e programas á

309 Novas palabras GALEGAS

procura da morbideza. [wwwa010. [OCG 08/03/00] // “A autonomía gale- infonegocio.com 02/06/02] // Non é ga, onde este crecemento chegou ás porque estemos pelexados con ningún 17,3 puntos porcentuais, alcanzou o tipo de música. De feito eu incluso terceiro posto no ranking de comuni- escoito radiofórmula e non se me dades que aumentaron por debaixo da caen os anéis. [www.esferobite.com media...” [OCG 13/03/00] 02/06/02] [INTERNET] Ranking dos mellores da [1997-P] Arousa. Podes poñe-la túa páxina no listado das mellores páxinas da Arousa ragtime sm Estilo de música jazz para para que a voten os teus visitantes. piano que se basea nun ritmo de dous [portaldarousa.iespana.es 02/06/02] // por catro e unha melodía sincopada. No mes de setembro o disco segue a [PRENSA] Volveron os ollos á realidade escalar posicións e situouse no tercei- rural, levaron o rock a terreos onde re- ro lugar dese prestixioso ranking. soaban William Faulkner, Flannery [www.milladoiro.com 02/06/02] // En O’Connor, Carson McCurllers, os libros 1998 podiciuse unha substancial me- bíblicos, Robert Johnson, ó ragtime e llora respecto ó ano anterior. Murcia e ós cantos de cego con can lazarillo. Extremadura, que en 1997 se situaban [TN 01/03/00] con incrementos inferirores ós de Ga- [INTERNET] Hai uns anos estreouse un licia, rexisatraron importantes incre- “Ragtime” moi interesante, obra de Ste- mentos en 1998 colocandodes nos phen Flaherty e Lynn Ahrens. E sospeito postos 2 e 3 do ranking, por detrás de que a vostede lle gustaría “Titanic”, mu- Galicia [www.xunta.es 02/06/02] sical de Maury Yeston sobre o famoso Var. ránking, ranquin. barco. [akin.blogalia.com 04/10/03] [1990-L] [2001-L] ránking sm V. ranking. ranking sm Lista de clasificación que [PRENSA] A factoría lidera o ránking ordena os seus elementos de maior a de empresas exportadoras de Galicia. menor, establecendo criterios de valo- [OCG 14/01/01] // A selección espa- ración. ñola finaliza o ano na décimo quinta [PRENSA] Sería útil e convincente co- posición do ránking mundial FIFA, ñece-la opinión dos escritores que figu- clasificación na que continúa á fronte ran sempre nos primeiros postos do de tódolos equipos nacionais do mun- ‘ranking’ semanal: Alcalá, Toro, Casa- do Brasil. [OCG 24/12/98] // El Co- res, Rivas, Conde. [OCG 07/03/99] // rreo, segundo o estudio, figura nos lu- “O Deutsche Bank e o Dresdner Bank, gares de cabeza dos ránkings de difu- o número un e o número tres do ran- sión dos diarios noutras provincias e king de bancos xermano confirmaron no estranxeiro. [OCG 17/01/99] que alcanzaron un principio de acor- [INTERNET] O ránking dos programas do para estableceren unha estreita máis vistos do mes só se refire ós pro- alianza que situaría ámbalas entidades gramas emitidos entre o 1 e o 30 de a un paso dunha megafusión que pro- marzo, debibo ós problemas de Sofres bablemente se anunciará maña.” para medir en Canarias por mor dos

310 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

temporais que tiveron lugar nesas illas. torias urbanas contadas para os/as máis [www.elcorreogallego.es 02/06/02] // novas e de aí a presencia do rapeiro Resulta preocupante e sospeitoso o máis prestixioso do pais D.J. Heavy, seu ascenso no ránking de consumo e compoñente do grupo No Residents e a súa facilidade de venda, cando o un probado rimeiro e improvisador. mesmísimo Plan Nacional sobre Dro- [www.nordesia.com 04/10/03] // O ra- gas recoñece que os lugares de maior peiro é unha autoridade nisto do hip- consumo desta droga son “discotecas, hop patrio gañado baseándose na súa macrofestas, festivais, etc.’’. [www.el militancia e profesionalidade. [www. correogallego.es 02/06/02] // Compar- elcorreogallego.es 04/10/03] te con Cambridge o ránking Nº1 das [1995-P] Universidades de Gran Bretaña. Esta histórica cidade universitaria resulta realidade virtual sf Representación tamén un lugar emocionante para os de escenas ou imaxes de obxectos mozos. [www.vigonet. com 02/06/02] producida por un sistema informáti- [1995-P] co, que dá a sensación da súa existencia real. ranquin sm V. ranking. [PRENSA] Estes aparellos informáti- [PRENSA] Ó segundo, o reto de multi- cos, ós que se conectan sensores vi- plicar a herdanza recibida e axudar a suais e táctiles, producen unha reali- situar o grupo Voz no ranquin dos gran- dade virtual na que se pode intervir. des da comunicación. [TN 01/12/97] [OCG 20/12/98] // Os recentes pro- [INTERNET] Non consentin nunca, gresos tecnolóxicos: a Internet, a reali- non consinto agora, nen consentirei dade virtual, as drogas de deseño, (...) xamais que nengún de vós pida para si [OCG 28/02/99] o primeiro posto non ranquin do Clu- [INTERNET] Greenhalg falará e fará be Galego-portugués dos Despistados demostracións das súas experiencias Crónicos. no emprego da realidade virtual na [1998-P] investigación en historia da arte. [www.culturagalega.org 09/05/02] // rapeiro, -a s Cantante ou entusiasta do Tampouco é un simple exercicio de estilo de música de carácter reivindi- imaxinación ou un axuste de realida- cativo chamado rap, que xorde nos de virtual actualizado no tempo. Estados Unidos a finais da década dos [www.galicia2010.com 09/05/02] // setenta. Na sociedade Bailarina aparece a pro- [PRENSA] Comenta a rapeira que na- blemática do enfrontamento Realida- ceu en San Andrés de Teixido e vive de / Realidade Virtual. [www.xerais.es no bairro de Monte Alto da Coruña. 09/05/02] [ANT 20/08/98] [1995-P] [GX00] [INTERNET] O periodista e escritor An- tón Lopo e a rapeira dominicana reality show sm Programa de televi- Arianna (...) [www.elcorreogallego.es sión que presenta casos reais de de- 09/05/02] // Queremos tamén achegar- saparicións, asasinatos ou sucesos nos a un xeito novo de narrar: o rap, his- similares.

311 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Aí radicou o éxito de El Caso a morte das ideoloxías, un político e do reality show actual: na voraz ima- dun bando dirá unha cousa e un do xinación popular que renega da evi- outro bando, outra, pero nos seus fei- dencia xudicial. [TN 01/06/97] // Nesta tos de goberno responderá coa “real- mesma liña, oralmente pola boca politik”, política de circunstancias. (Vigo, Xerais, 1997) afonda nesa mes- [TN 01/03/00] tura explosiva de reality show literario [INTERNET] Pero non está feito dun e absurdo tremendista que, como material adecuado para a diplomacia subliminar epifánico, acaba materiali- terreal da realpolitik. Na nobre con- zándose no evidencialismo cidcabi- tenda contra da corrupción hai unha diano. [TN 01/11/97] // Acaban de batalla que xa está a perder: a da popu- descubrir en Italia que moitos dos tes- laridade. [www.igadi.org 05/10/03] // temuños que saen nos reality shows Cuestión de mercados e realpolitik: o non son verdadeiros. [OCG 16/02/01] goberno de Putin intenta salvar os [INTERNET] En absoluto, a audiencia acordos rusos en Iraq mentres trata de para este tipo de programas existe. afincar unha relación amistosa con Seguramente, non é tan ampla coma a EEUU e Europa para vender o seu peque conseguiría un reality show, ou tróleo. [www.igadi.org 05/10/03] un cutre-concurso, ou qué sei eu qué novos tipos de lixo inventados ou por recadatorio, -a adx Que recada ou inventar. [www.simil.com 09/05/02] // serve para recadar. O formato vende, e como a imaxina- [PRENSA] A cantidade obxectada de- ción televisiva cotiza máis ben á berase ingresar nalgún proxecto alter- baixa, imos ter que tragar todas as ver- nativo (non se nega a capacidade re- sións posibles do reality show. [www. cadatoria do Estado, só a recadación elcorreogallego.es 31/03/03] // A tele- para fins militares). [TN 01/06/97] visión -que se presta máis ó “reality [INTERNET] Non hai outra intención show”- soliviantou os ánimos dalgúns nos poderes públicos mais có afán espectadores que observan que os recadatorio. Non van soluciona-los chamados programas de investigación accidentes cargando sobre as sancións. xornalística consisten (...) [www.xor [www.lavozdegalicia.com 31/03/03] // nalistas.org 09/05/02] O novo sistema de financiamento ten [1996-P] tamén os seus pasivos e entre eles hai que citar que fixo incorrer ás CCAA realpolitik sf Política baseada en prin- aceptantes do sistema nun risco reca- cipios realistas, por riba dos ideolóxi- datorio crecente, posto que a forte de- cos ou morais. pendencia do IRPF e o esgotamento [PRENSA] Este é o escenario onde se da capacidade recadatoria deste im- sitúa o momento actual, cunha eco- posto fixeron que tiveran que aplicar- nomía absolutizada que obriga ós se con carácter practicamente xeral as políticos a movérense no espacio da garantías recadatorias, ligadas á evolu- “realpolitik”, da política tan só posi- ción do PIB. [www.galicia2010. com ble, baixo estreitos marxes de mano- 31/03/03] // Unha banda de multas bra. [TN 01/03/00] // Á pregunta sobre que vai, como media, desde 602 ata

312 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

91 euros (100.164 a 15.141 pts.) como ocorre nos recompilatorios: los poderá ser evidencia dunha intención superhits del 98. [OCG 20/12/98] // disuasoria; pero tamén dun afán re- Anque tamén cabe a posibilidade de ir cadatorio. [www.elcorreogallego.es obtendo un deses recompilatorios an- 06/05/03] ticipo do que se aveciña para a fin do [1989-L] milenio. [OCG 20/12/98] [INTERNET] No ano 1992 publicouse recollida selectiva sf Sistema que con- o primeiro traballo recompilatorio siste na separación dos restos ou resi- Galicia-América: unha contribución duos inservibles de calquera material. bibliográfica, que contén 363 referen- [PRENSA] A recollida selectiva afecta cias bibliográficas de libros e artigos os aceites, as pinturas e os tubos fluo- sobre a emigración galega a América. rescentes. [OCG 26/12/98] // Nós fixe- [www.xunta.es 02/06/02] // De feito, mos estudios e chegamos á conclu- Víctor Jara sae tamén nun recompilato- sión de que para facer a recollida serio feito con fins benéficos para unha lectiva en Galicia debe haber unha escola de música de Cuba, álbum no axuda pública cercana ós tres millóns cal participan os principais grupos nacionais de espírito combativo, (...) de pesetas. [TN 01/06/97] // A postura [www.elcorreogallego.es 02/06/02] // do Bloque sempre estivo a favor das Actualmente son uns 50, dos que 10 tres Rs (recollida selectiva, reducción son “plantillas” con múltiples exem- e reutilización). [TN 01/06/97] plos de contido, proporcionadas no [INTERNET] Hai tempo, sen embargo, CD-ROM recompilatorio, únicamente que sabemos que o vidro, o papel ou a para socios. [www.usc.es 02/06/02] chatarra se poden reciclar, e que para [1997-P] eso e necesario a recollida selectiva, depositando por separado cada tipo de reconfigurar vt Volver dar unha deter- material. [www.adega.org 09/05/02] // minada forma a algo para que sexa Para garantir o cumprimento destes igual que no seu estado orixinal. obxectivos decidíuse implantar un sis- [PRENSA] En segundo lugar, obedece a tema de recollida selectiva en Galicia. outro factor externo:o mundo da es- [www.sogama.es 09/05/02] // A Con- querda abertzale, HB, despois recon- sellería de Medio Ambiente comezará figurado en EH, séntese estimulado a desenvolver a vindeira semana unha polo universo político do PNV e de EA experiencia piloto de recollida selecti- primordialmente, etc. [TN 01/03/00] // va de residuos agrarios. [www.xunta.es De todos xeitos se unha comunidade, 09/05/02] se unha aldea durou tanto quizais [1995-P] atope o xeito de reconfigurarse. [ANT 03/09/98] // As eleccións do 97 servi- recompilatorio sm 1 Disco que ron para reconfigurar un novo marco reúne as mellores cancións dun de competición que se viña preanun- grupo ou artista. adx 2 Relativo ao ciando ó longo dos últimos anos, onde que se utiliza para reunir o xuntar. un novo tripartidismo atinxe o seu má- [PRENSA] (...) nun só disco a tódolos ximo desenvolvemento e autonomía. artistas que triunfaron ó longo do ano, [TN 01/06/97]

313 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] Analiza-la calidade do si- rio permanecía nel. [www.doa-music. nal que obtén un usuario, definir quen com 02/06/02] // A reconversión do pode acceder á rede, filtrar a un usua- sector naval trouxo consigo a desapari- rio ou reconfigurar os puntos de acce- ción de Astano como estaleiro cons- so. [www.usc.es 05/10/03] // Consoli- tructor de buques, pasando a dedicarse dar o papel hexemónico e imperial dos á producción off-shore, a segregación EE.UU. no mundo, reconfigurar as rede IMENOSA (empresa dedicada ós lacións internacionais primando o uso bens de equipo) e a desaparición da inda forza e da violencia preventiva fron- dustria auxiliar que vivía ó abeiro deste te do dereito e a legalidade. [www. ugt sector. [www.iaga.com 02/06/02] galicia.org 05/10/03] // O goberno nor- [1975-L] [GX00] teamericano está empeñado en afian- zar o seu papel hexemónico e imperial, recualificación sf Proceso polo que reconfigurar as relacións internacio- se cambia a cualificación de algo. nais e obter o control absoluto das fon- [PRENSA] A Consellería de Obras Pú- tes enerxéticas mundiais pola forza da blicas, dirixida por Cuíña, fixo unha súa superioridade militar, para o que polémica recualificación urbanística resulta imprescindible dominar o cora- (...) [TN 01/10/97] // Tarde ou cedo, zón das reservas petroleiras do planeta darán lugar a sospeitosas recualifica- naquela rexión. [www.sgep.org/firmas/ cións, aumentos de densidades ou 05/10/03] denunciables cambios de uso (...) [TN [1991-L] 01/06/97] [INTERNET] ¿Tería sentido a descata- reconversión sf Acción e efecto de logación do edificio do asilo sen a refacer que algo adquira unhas novas cualificación do solo e seguir a man- características ou propiedades. telo como equipamento? E viceversa: [PRENSA] A aplicación da LOXSE pre- ¿Tería sentido manter o edificio como senta tres problemas de difícil solu- catalogado e protexido e proceder a ción: a dotación orzamentaria, a re- reclasificar o solo como uso residen- conversión do profesorado e a ubica- cial, admitindo novos usos no conte- ción dos centros onde se impartirá nedor do edificio? [colectivorua.org este ensino. [TN 01/09/98] 02/06/02] // A Formación Contínua é [INTERNET] A Orde do 5 de setembro un conxunto de accións formativas que de 2000 regula os plans de reestruc- se desenvolven polas empresas, os tra- turación e reconversión do viñedo en balladores ou as súas respectivas orga- Galicia servindo de desenvolvemento nizacións, dirixidas tanto a mellora de e adaptación do Real decreto 1472/ competencias e cualificacións como a /2000, do 4 de agosto. [www.xunta.es recualificación dos traballadores asa- 02/06/02] // No seu devir, o grupo lariados. [www.maiv.org 02/06/02] // DOA veu experimentando unha re- Propomos, xa que logo, a súa recuali- conversión permanente nas súas di- ficación como un novo artigo, para versas formacións, ata o punto de que que preceda ao relativo á lingua gale- ao final do seu primeiro período nin- ga. [www.terravista.pt 02/06/02] gún dos integrantes do grupo orixina- [1995-P]

314 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

redaccional adx 1 Relativo ou perten- pacto social sobre a vida, o pensa- cente á redacción. 2 Relativo á redac- mento e ata os máis íntimos segredos. ción dun xornal. [OCG 15/03/00] [PRENSA] O estudio cuantitativo [INTERNET] O Aquarium de Barcelona –espacio redaccional que recibiron pon na rede esta páxina en catalán con as diferentes ofertas electorais– a- finalidade fundamentalmente educati- mosa cómo os diferentes xornais va para os seus visitantes máis novos, e galegos partiron do previamente esta- mesmo inclúe un pequeno curso sobre blecido, a maioría absoluta que veu o coidado e tratamento de acuarios. detectando o PP durante os últimos [www.elcorreogallego.es 07/06/02] // catro anos (...) [TN 01/11/97] Bravú.net ten na rede unha interesante [INTERNET] No diario El Periódico de entrevista con Carlos Portela sobre “Os Catalunya foi o responsable da crea- Heresiarcas”, o último lanzamento en ción e posta en marcha do sistema re- Francia deste vigués. [www.culturaga- daccional RED-1. [www.cesga.es 02/ lega.org 07/06/02] // Navega que te 06/02] // Dadas as características de tra- navega pola rede, atopei unha estatísti- ballo redaccional, a empresa permitirá ca en Websidestory sobre os navegan- a acumulación dos descansos se- tes con linux. [www.glug.es 07/06/02] manais, sempre e cando non inflúa no [1989-L] [GX00] desenvolvemento normal da actividade productiva. [www.galiza cig.com 02/ redecoración sf Proceso polo que se 06/02] // Se vostedes leren ANT, órgano volve decorar unha cousa ou lugar. oficioso do BNG, hanse decatar de que [PRENSA] Este servicio incluirá dende os textos redaccionais, aparecen na a limpeza diaria do apartamento, a Normativa Reintegracionista de Mí- reparación ou substitución de obxec- nimos, mentres os colaboradores escritos rotos, a redecoración, mantemen- ben cada un como lle peta, e naquel to dos electrodomésticos, pago de au- xornal aparecen cartas e artigos en dúas, ga,… [OCG 14/03/99] tres, moitas ortografías diferentes, algun- [INTERNET] O parador de Cambados ha das cales, máis ben extravagante. vai ser sometido a unha actualización [www.multimania. com 02/06/02] e redecoración en outubro de 2001. [1996-P] [www.riasbaixas.org 07/06/02] // Ato- pámosnos nestes momentos nun pro- rede sf V. Internet. ceso de redistribución e redecoración [PRENSA] Máis de 100.000 estudiantes da oficina; gustaríanos poder contar visitarán este ano a oitava edición de con cartéis das vosas produccións. Aula (...) inclúense varias novidades [www.agapi.org 07/06/02] entre as que destaca a especial aten- ción os servicios a través da rede. redefinir vt Volver fixar a natureza [OCG 15/03/00] // Si, pero non como dunha persoa ou cousa. eses oligofrénicos chamados cibernau- [PRENSA] A sociedade terá que prepa- tas ou internautas, eses da rede que rarse para un cambio inminente, que é xogan á oca e tiran porque lles toca… o redefinir o seu concepto da realidade [OCG 14/12/98] // Onte falábase da perante os recentes progresos tecnoló- rede de redes, o Internet, e do seu im- xicos. [OCG 28/02/99]

315 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] As universidades teñen, [PRENSA] Fenomenoloxía e hermenéu- xa que logo, que redefinir a súa misión tica ábrennos, curados xa de reducti- e a súa oferta para lexitimarse na socie- vismos, a novas posibilidades de in- dade do coñecemento, integrando na vestigación rigorosas. [OCG 02/01/00] cultura universitaria as ideas que lles [1985-P] permitan dar respostas áxiles ás demandas dunha sociedade flexible, en reeducativo, -a adx Que serve para cambio permanente. [www.uvigo.es volver ensinar ou educar. 07/06/02] // Joan Busquets, pola súa [PRENSA] Tratamento reeducativo: parte, mostrouse moi ilusionado co pro- primeiro paso. [OCG 27/12/98] xecto porque se trata dunha actuación [INTERNET] (...) e partindo deste diag- incomparable con outras que se realiza- nóstico elaborar un programa reedu- ron ou se están acometendo no mundo, cativo, deseñando estratexias específi- xa que neste caso é unha proposta para cas para unha intervención baseada redefinir unha ampla zona costeira e principalmente na axuda de claves lograr a súa integración na cidade. externas que se irán eliminando du- [www.aytolacoruna.es 24/06/04] nha forma gradual a medida que o [1990-L] suxeito avanza (recupera). [www.elco rreogallego.es 07/06/02] // (...) e un redeseño sm Deseño modificado. máis axeitado recoñecemento de que [PRENSA] (...) e que as partes catalo- debe ser ‘tratado’ como calquera gan de vivo, posto que está suxeito outro alumno no seu proceso ‘ensi- permanentemente a revisións, reela- nanza-aprendizaxe’, e ó mesmo tem- boracións e redeseños de medidas en po prescindir dunha vez por todas da función da súa propia evolución. [OCG 24/01/99] excesiva rutina que minimiza o proce- [INTERNET] Segundo Intermedios, a so reeducativo do suxeito non nee. dirección de La Voz de Galicia deci- [www.el correogallego.es 07/06/02] diu demorar, polo menos ata o outo- [2000-P] no, o redeseño do xornal. [www.xor nalistas.org 07/06/02] // O redeseño refactura sf Acción e efecto de refacer. do escudo municipal de Ferrol modifi- [PRENSA] O traballo desta estudiosa cará proximamente a imaxe da cidade céntrase na análise do emprego da departamental. [www.elcorreogalle- cita e da alusión, na revisión da imita- go.es 07/06/02] // O proceso de rede- ción dos xéneros e no estudio da re- seño que acometeu o Diario de Ponte- factura deformativo-parodizante dos vedra dende o ano pasado está a ter textos da tradición literaria occidental. bos resultados. [TN 01/06/97] [www.culturagalega.org 07/06/02] [1997-P] [1995-L] [GX00] refugallo radioactivo sm Material redutivismo sm Actitude ou compor- radioactivo non utilizable, que se ob- tamento que tende a simplificar os tén tras a manipulación ou tratamento enunciados ou fenómenos complexos. de materiais radioactivos. 316 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Dmitrev estima que a súa [INTERNET] Estes proxectos ameazan a institución necesitará alomenos catro riqueza biolóxica e paisaxística da ría anos para limpa-los refugallos radio- de Ferrol e, no caso da Planta de Rega- activos dos aparellos que se encontran sificación, a integridade física dos habi- espallados por toda a capital. [OCG tantes do seu contorno. [www.adega. 17/01/99] org 07/06/02] // Impulsarémo-lo pro- [INTERNET] Como resultado obtemos xecto de construcción e operación un refugallo radioactivo que recibe o dunha planta de recepción, almacina- nome de uranio empobrecido (siglas mento e regasificación do gas licuado UE). [www.edugaliza.org 31/03/03] natural a construír na ría de Ferrol, e os gasoductos de transporte asociados regaleguizar vt Volver converter ao para o suministro ós consumidores e as galeguismo a alguén ou a algunha ins- conexións ó sistema de transporte de titución e estender as características gas peninsular. [www. ppdegalicia.com culturais galegas. 07/06/02] // A creación dunha planta [PRENSA] A batalla para, digamos, o de regasificación en Mugardos ha de control galeguista da institución pro- ser contemplada como un factor eco- longouse demasiado tempo porque nómico fundamental para permitir a cada vez que había unha vacante o mellora da competitividade na indus- sector oficial intentaba poñer alí tria. Esta planta será viable se dispón alguén da súa confianza. Esa batalla dun mercado mínimo de 1.600 MW. de por regaleguizar a Academia levouna ciclos combinados antes do ano 2010. adiante persoalmente Ramón Piñeiro. [www.galicia 2010.com 07/06/02] [TN 01/11/97] [1998-P] [INTERNET] Para que o progreso desta lingua sexa boa e non se converta regatista s Persoa participante nunha nunha peza de museo penso que ten competición deportiva onde un grupo que haber un gran compromiso políti- de embarcacións deben percorrer un co-social por regaleguizar a sociedade. itinerario preestablecido no menor [www.elcorreogallego.es 05/10/03] tempo posible. [1997-P] [PRENSA] Un ano máis recompénsan- se regatistas, barcos, proxectos, perso- regasificación sf Proceso polo que se nalidades e incluso medios de comu- volve producir gases a partir de diver- nicación. [OCG 26/01/00] // Unhas sos materiais. sesenta embarcacións participarán na [PRENSA] Yuste considera “irreversi- quincuaséxima oitava edición da Re- ble” a planta de regasificación en Fe- gata de Inverno como homenaxe a un rrol. [OCG 25/02/00] // (...) e outra é regatista campión de Europa. [OCG que a prometida planta de regasifica- 15/03/00] ción de Ferrol se esquecese e por riba [INTERNET] O noso ilustre regatista non haxa máis que atrancos para que Pedro Campos apunta no prólogo do poidan construír outras empresas. interesante libro do seu irmán Juan (...) [OCG 25/01/00] [www.elcorreogallego. es 31/03/03] // 317 Novas palabras GALEGAS

O pasado 8 de xullo, o helicóptero regulamentismo sm Práctica ou ten- Pesca 1 evacuou no mar a un regatis- dencia a realizar todo seguindo estri- ta ferido, Juan Bugallo Vidal, cando tamente unhas normas establecidas navegaba a quince millas ó suroeste de nun regulamento. A Guarda. [www.xunta.es 07/06/02] [PRENSA] “Isto amáñase cunha boa [1995-P] lei” é un pensamento clásico da dereita española que por moi liberal que se reggae sm Música popular de orixe xa- considere segue imbrando a regula- maicana, de ritmo sinxelo e repetitivo, mentismo autoritario”. [TN 01/07/01] e que combina elementos indíxenas. [INTERNET] A consecuencia desa [PRENSA] A banda de punky reggae decisión de Costas será a ruína defini- party Potato propugna unha festa rei- tiva das instalacións de Somorto e ad- vindicativa ó son do cálido e caden- mira o regulamentismo que se lle apli- cioso ritmo xamaicano, defendido poca ó Concello de Muros cando se é lo grupo durante quince anos. [OCG tan comprensivo co ocupante da Illa 02/01/00] // O seu compromiso coa da Creba. [www.esteiranaremo.com problemática latinoamericana conver- 05/10/03] te os sons caribeños de reggae e cum- bia no vehículo cara á lapada lírica ó regulamentista adx Dise de quen poder establecido, sexa ou non me- pretende que o regulamento estableci- diático. [OCG 20/12/98] // As súas pado se cumpra estritamente. labras musicadas baixo o título A vida [PRENSA] O que se coñece apunta a en technicolor mesturan a regueifa, o unha lei retrógrada, recentralizadora, reggae, o rap e até o tecno. [ANT regulamentista e privatizadora. [TN 01/07/01] 03/09/98] [INTERNET] A pesar diso, manterá [INTERNET] Psico Rude Boys e Eskor- emendas vivas para o seu trámite no zo, ambas formacións son de Granada Senado relación ó carácter básico e e mentres os primeiros dominan o “regulamentista” dalgúns artigos”, cóctel de reggae, calypso e bogaloo os como os relativos ó réxime de festivos. segundos brillan mesturando pa- [www.galicia-hoxe.com 05/10/03] // changa, (...) [www.elcorreogallego.es Que se trata dun texto moi regula- 15/05/02] // Na súa actividade como mentista que define un marco mono- distribuidora, conta cun amplo catálo- lítico e uniformista, ríxido e dificil- go internacional de punk, hardcore, mente compatible coa diversidade do ska, reggae e outro xéneros poucos sistema universitario español. [www. difundidos entre o grande público. upo.es 05/10/03] // A Xunta cun cri- [www.culturagalega.org 15/05/02] // terio máis regulamentista que racio- Nestes dous discos dobres, dispoñi- nal, rexeitaba a proposta o 18 de agos- bles en versión CD e Cassette, atopa- to, alegando “non ser conforme ás rás pop, folk, rock, reggae e outras nosas ordenanzas nin á práctica do músicas de Galicia, África e Portugal. noso exército”. [www.cigmigracion. [www.crtvg.es 15/05/02] com 05/10/03] [1991-L] [1995-P] 318 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

reinfección sf Acción e efecto de vol- tais de cada unidade temática, seguida ver infectarse. de discusión dirixida a unha meirande [PRENSA] A compostaxe é o ciclo clarificación e axuste terminolóxico e máis curto que se pode propor para relacional. [www.usc.es 07/06/02] // unha concienzuda reinfección das Facilitar un espacio persoal e relacio- persoas. [TN 01/06/97] nal exento de violencia e un tempo de [INTERNET] (...) e un seguimento das reflexión para a toma das súas propias parellas estables nas que cada mem- decisións. [www.iaga.com 07/06/02] bro da parella estea infectado por un [1983-L] [GX00] subtipo diferente do VIH coa finalidade de comproba-la posibilidade de relativizable adx Que ten a posibili- reinfección ou superinfección. [www. dade de facerse relativo/a. xunta.es 05/10/03] // Afecta sobre to- [PRENSA] Neste aspecto seguimos a do a adolescentes e a adultos novos vivir nunha situación anómala, só re- –especialmente en países desenvolvi- lativizable desde o contexto dos pro- dos–, aínda que tamén hai numerosos cesos de recuperación lingüística e da casos entre a poboación infantil, sobre lóxica demanda de textos para a todo en países en vías de desenvolve- aprendizaxe que eses procesos impli- mento. En nenos, trátase de procesos can. [TN 01/06/00] asintomáticos que lles confiren inmuni- dade fronte a posteriores reinfeccións. remake sm Versión nova dunha pelícu- [www.revistaconsumer.es 23/06/04] la antiga. [1998-P] [PRENSA] O programa De Zine amosa cómo os ‘remakes’ dos grandes clási- relacional adx Relativo ou pertencen- cos están a vivi-la súa idade dourada. te á correspondencia ou relación entre [OCG 23/01/99] // (…) se teimamos varias cousas. incluso con remakes da casa común, [PRENSA] Está en mellor posición de unidade de acción, plataformas de construír un modelo de identidade rei- progreso,… o certo é que un debe vindicativa que sexa fluído relacional confesar que ningún dos oftalmólogos (…) [ANT 08/04/99] // No conxunto consultados é quen de dar cos lentes do Estado das Autonomías agroma, adecuados. [TN 01/06/97] // Franco e estructuralmente inducida, unha di- a nínfula, velaí un guión máis suxes- námica competitiva e relacional. [TN tivo que o remake de Lolita. [TN 01/11/97] 01/11/97] [INTERNET] Os adxectivos cualificati- [INTERNET] O vindeiro ano vén chei- vos describen mediante unha identifi- ño de simboloxías futuristas; malia a cación ou unha apreciación descriti- que Stanley Kubrick, non nos poida va, os relacionais asumen unha fun- facer un remake da sua Odisea o ción relacional (valor argumental ou Espacio 2001. [bulletim.tripod.com outros valores semánticos) e os adxec- 15/05/02] // Arnold Schwarzenegger tivos referenciais subcategorizan. vén de asinar o contrato que lle per- [www.usc.es 07/06/02] // Exposición, mitirá facer o remake da famosa pelí- polo profesor, dos contidos fundamen- cula de 1973 Westworld, que dirixirá 319 Novas palabras GALEGAS

Michael Crichton. [www.novafantasia. residuo urbano sm V. residuo sólido com 15/05/02] // Como seguramente urbano. ninguén se atreveu aínda a pensar no [PRENSA] “Eles están a queimar resi- remake de Vertixe, (...) [www.elcorreo duo urbano en Madrid con algo máis gallego.es 15/05/02] do 20 por cento de humidade”. [TN [1993-L] [GX00] 01/06/97] [INTERNET] Calquera outro material residuo sólido urbano sm Resto non sinalado anteriormente e teña a inservible que provén de materiais consideración de residuo urbano. consistentes producidos pola cidade e [www.dicoruna.es 15/05/02] os seus habitantes. [1997-P] [PRENSA] O PP non contempla varia- cións no Plan Sogama sobre a recolli- resultadismo sm Tendencia a de- da de residuos sólidos urbanos por pender dos resultados. considerar que nestes momentos é un [PRENSA] O partido máis importante proxecto de vangarda polo respecto ó da historia do Celta, o que decidirá un medio ambiente. [OCG 13/12/98] // cuarto finalista da Copa da UEFA, que “Kvaerner ten moita experiencia no poderia comprimi-lo corazón do re- sistema de leitos fluídos circulantes sultadismo, reivindica-la fe, aniquila- que queiman biomasa ou turba pero la prepotencia. [OCG 09/03/00] o feito de que non teñan experiencia cos residuos sólidos urbanos non retrato robot sm 1 Debuxo que fai a quere dicir nada”. [TN 01/06/97] policía cos riscos aproximados do ros- [INTERNET] O Concello tivo que rea- tro dunha persoa que busca. 2 Por lizar varias xestións perante a Xefatura extensión, descrición das calidades Provincial de Tráfico da Coruña, logo xerais dunha persoa. das cales se concluíu que o vehículo [PRENSA] O retrato robot do desco- pasara xa a ser un residuo sólido urba- ñecido era o do traficante de drogas no e que o municipio estaba no seu que quería (...) [ANT 10709/98] dereito, logo de llo notificar ao dono, [INTERNET] Desde que se difundiron de dalo de baixa. [mugardosnet.i tres fotografías co retrato robot do su- espana.es 31/03/03] // O Decreto da posto asasino, recibíronse no teléfono Alcaldía de data 7.3.2002 ordenando 900 128 062 preto de oitocentas cha- o tratamento como residuo sólido ur- madas de cidadáns para achegar de- bano do vehículo Alfa Romeo, matrí- talles con respecto a estes suceso. cula M-4998-HG. [www.inorde. com [www.elcorreogallego.es 18/10/03] // 15/05/02] // Debendo aboa-los gastos Polo contrario, o retrato robot do de retirada e depósito, coa advertencia español con maior capacidade de afo- de que, no caso contrario, pro- rro é home, de entre 24 e 30 anos, sol- cederase ó seu tratamento como resi- teiro, sen fillos, con estudios universi- duo sólido urbano. [www.inorde.com tarios, de clase alta. [www.galicia- 15/05/02] hoxe.com 18/10/03] // Dixo onte que Sin. residuo urbano. cando hai uns meses viu por televisión [1997-P] o retrato robot do ‘asasino do naipe’ 320 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

se sorprendeu polo gran parecido que zación dos catro idiomas do Estado. tiña con Galán. [www.galicia-hoxe.com [www.iaga.com 20/06/02] // Cando 18/10/03] xorden estes síntomas “funcionais” [1995-P] (sen causa orgánica aparente) prodú- cese unha retroalimentación negativa retroalimentación sf Intercomunica- que activa outra vez os procesos bio- ción que se dá entre os actantes dun lóxicos de alarma e redobra a sinto- proceso psicolóxico ou social. matoloxía. [www.consumer-revista. [PRENSA] Os veciños, desde un ou com 20/06/02] outro bando, tiveron unha función de [1987-L] retroalimentación dos operadores po- lemistas, ofrecendo información, in- retroalimentar vt Producir sobre algo clinando as decisións dos poderes un proceso de retroalimentación. locais e intervindo na orientación de [PRENSA] (...) que os autores dos actos grupos e persoas… [OCG 27/12/98] // de violencia nas rúas de Euscadi e os Non está de máis achega-lo oído a dirixentes do PP e PSOE ‘se están aquel rumor que permea en toda a retroalimentando’ nas súas respecti- polémica, que alimenta, mediante un vas estratexias. [OCG 28/02/99] interesante proceso de retroalimenta- [INTERNET] Debería aporta-la infor- ción, os pensamentos, as razóns e os mación necesaria sobre a metodoloxía argumentos de Waldo Álvarez Ínsua. empregada, os materiais utilizados, a [OCG 20/12/98] coordinación entre os distintos relato- [INTERNET] Para tentar explicar este rios, etc., que permita retroalimentar “estraño” paradoxo, recorreremos dou- todo o proceso e mesmo servir para a tra volta a Mattelart para incidir en tres programación de futuras actividades conceptos: non hai medios sen publici- formativas. [www.xunta.es 07/06/02] dade; a publicidade non é estric- // O proceso de avaliación non foi sis- tamente un “mass-media” pero, aínda tematizado mediante ningún tipo de que se pode materializar en solitario, é cuestionario, senón retroalimentando unha compoñente esencial do “softwa- cada certo tempo (3 semanas de me- re” dos media e, como proceso comu- dia) o traballo realizado. [Personal.re nicativo que é, require da retroalimen- destb.es 07/06/02] tación entre emisor e receptor. [www. [1998-P] iaga.com 20/06/02] // A falta de conciencia de constituírmos un mercado reutilizar vt Utilizar de novo algo, ben diferenciado (cuantitativamente moi coa función que desempeñaba ante- reducido nunha época de transnacio- riormente ou con novos fins. nalización das contratacións) que po- [PRENSA] Non se trata de que sigamos de e debe exerce-los seus dereitos co- vivindo o mesmo, pero na cultura tramo consumidor, dificulta que se pro- dicional hai pedras que si se poden duza a retroalimentación (a súa tra- reutilizar para construír a nova cida- ducción neste caso sería a repercusión de. [OCG 14/03/99] // Non salvar. en vendas) necesaria para que anun- Reutilizar. Así como a Historia non fai ciantes e axencias se decidan á utili- saltos, e cando os fai prodúcense

321 Novas palabras GALEGAS

revolucións, creo que o pasado ten nos nosos días. [www.ctv.es 07/06/02] ideas valiosas que se poden aproveitar // Datos que hoxe en día, con arquivos no presente. [OCG 14/03/99] // A par- máis organizados e mellores coñece- tir de aí, hai que intentar reciclar e mentos historiográficos e profesionali- reutilizar aquilo que é reciclable. [TN dade, temos a obriga de revisitar, ó 01/06/97] tempo de descubrirmos novas fontes [INTERNET] Os metais constitúen o xudías sobre Galicia. [www.h-debate. núcleo principal dos residuos eléctricos com 07/06/02] // A estratexia que e electrónicos, pero polo menos a súa aconsellamos, xa que foi a que nós reciclaxe é factible, xa que reutilizar utilizamos, é a de ir anotando tódalas metais permite aforra-lo seu proceso de direccións de interés que van apare- extracción, unha das fases máis agre- cendo nestas sesións non planificadas sivas co medio natural dentro da e gardando como favoritos as que, xa producción deste material. [revista. dun primeiro vistazo, catalogamos co- consumer.es 31/03/03] // Os famosos mo dignas de revisitar. [personal.red 3R (reciclar, reutilizar e recuperar) axu- estb.es 07/06/02] dan a palia-la multiplicación de refuga- [1995-P] llos, mais non solucionan o problema... revival sm Retorno da moda, dos costu- [www.consumer-revista.com 15/05/02] mes ou da popularidade doutro tempo. [1995-P] [PRENSA] Hoxe en día parece que existe un revival das tradicións (...) revisitar vt Volver visitar, lembrar ou [OCG 14/03/99] // Touriño, o líder do analizar. PSOE galaico, está poñendo de moda [PRENSA] Dende as néboas do Me- o acordeón. E ben que me alegro, pois dievo ecoan os cantos dunha literatu- así complétase o revival das músicas ra esplendorosa, revisitada polo mode sempre. [TN 01/02/99] // Antón vemento neotrobadorista xurdido en Santamarina salientou o “revival xera- Galicia a primeiros do século XX. [TN lizado das linguas minorizadas”. 01/06/97] // A “extenuación” da vul- [OCG 26/11/99] garidade diaria revisitada pola ollada [INTERNET] Arredor de 1970, un am- aceda de quen non se conforma coas plo revival dos sentimentos identita- aparencias, na procura da verdade tios étnicos comezou entre os falantes agochada das cousas, das situacións de linguas minoritarias, (...) [www.u máis ou menos comúns das que imos vigo.es 15/05/02] // Creo que si, aínda facendo a nosa vida. [TN 01/11/97] // que está un pouco soso, mañá inaugú- O que se revisita en “Arde amor” é o rase unha exposición en Vigo sobre tema central de toda unha tradición Atlántica, que é unha especie de revi- cultural de occidente que é o da rela- val sobre o que faciamos nos oitenta. ción entre amor e morte, que se dá en [www.vieiros.com 31/03/03] // Nos tódalas produccións culturais, desde anos de Bailando con Lobos e Sin Per- os trobadores ata aquí. [TN 01/03/00] dón falouse moito do revival do xéne- [INTERNET] Unha inmellorable oca- ro, pero eu pregúntome (...) [bulletim. sión, pois, para revisitar as modula- tripod.com 15/05/02] cións da voz lírica do Sigüenza poeta [1985-L]

322 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

revolucionarismo sm Tendencia a todo porteña–, que saíu ás rúas coas utilizar métodos radicais ou violentos. cacerolas. [www.igadi.org 05/10/03] [PRENSA] Pero acabaron con eles porque exercían un revolucionarismo rexionalización sf Proceso polo que que non tiña detrás un grupo político. se lle outorga un carácter rexional a [TN 01/10/97] un territorio determinado. [INTERNET] (...) fixéralles o intérprete [PRENSA] “A rexionalización do Por- dun revolucionarismo verbal moi xe- tugal continental, atentada pola raquíti- nérico, que atopaba un grande eco ca autonomía dos arquipélagos de Ma- entre tódalas masas obreiras e campe- deira e Azores. Portugal é un todo ad- siñas do estado. [www.nodo50.org/ ministrativo, social, cultural, lingüísti- 05/10/03] co, económico.” [OCG 13/03/00] [1988-L] [INTERNET] Pardos Pérez aludiu ta- mén á rexionalización da política in- rexeneracionista s 1 Partidario/a da ternacional, así como ás novas dimen- corrente ideolóxica que focaliza a súa sións que nun mundo cambiante ten atención nas realidades concretas da que adoptar a diplomacia tradicional. vida para actuar eficazmente sobre [www.docuweb.ca 07/06/02] // Pro- elas. adx 2 Relativo ou pertencente a poñemos un Pacto polo Territorio que esa corrente ideolóxica. impulse a rexionalización de Galicia [PRENSA] O máis probable é que se recoñecendo as áreas metropolitanas produza un revivir intelectual e politi- e as rexións urbanas como os novos camente estéril do nacionalismo espa- instrumentos da ordenación territorial, ñol máis rancio e patrioteiro e que se da programación de servicios, infraes- escriban miles de páxinas que irán tructuras e equipamentos. [www.psoe debuxando unha caricatura da retóri- coruna.org 07/06/02] ca rexeneracionista. [TN 01/12/97] [1976-L] [INTERNET] Ideoloxicamente podemos afirmar que Rof Codina foi un re- rímel sm Produto cosmético que se usa xeneracionista típico, membro do para dar cor e alongar as pestanas. grupo que irrompe con forza entre [PRENSA] Tes que ir ás 5 da tarde, pe- 1898 e 1907. [www.culturagalega.org ro non poñas rímel. [OCG 11/01/99] 05/10/03] // (...) nas súas proclamas // “Non é que non poida ir sen rímel.” explican o seu ideario rexeneracionis- [OCG 11/01/99] ta: levantar Galicia do seu asoballa- [INTERNET] Remata a campaña elec- mento. Non obstante o levantamento toral na que se gastou máis rímel dos foi aplastado trala derrota militar do ultimos tempos. Abofé. Mais parece Comandante Solís e o seu fusilamento que as candidaturas galegas ás muni- xunto cos outros dirixentes máis en Ca- cipais non tomaron moito exemplo rral o 26 de abril de 1846. [www. dico- das listas europeas. [www.galiciahoxe. runa. es 05/10/03] // O breve ciclo de com 10/12/03] // A Axencia Española impugnación ó sistema representativo do Medicamento e Productos Sa- aberto en 2001 polo movemento re- nitarios prohibiu a comercialización e xeneracionista de clase media –sobre ordenou a retirada do mercado de tres 323 Novas palabras GALEGAS

modelos de rímel, por conter unha [PRENSA] Sexo, perigo e un final cantidade excesiva de trietanolamina. desenganado serían un bo guión para [www.galicia-hoxe.com 15/12/03] unha road movie europea. [OCG [1998-P] 03/12/98] // De aquí a pouco, ó que rompa o día, protagonizarei unha ani- ritualístico, -a adx Relativo ou per- mada road movie a través de nove- tencente a un ritual. centos quilómetros que me separan de [PRENSA] Así, mestúranse pasado, Santiago. [TN 01/06/01] presente e futuro nas materias míticas [INTERNET] Con estructuras literarias ou desmitificadas abolindo as coorde- propias do melodrama, da ciencia fic- nadas espacio-temporais do mesmo ción, do xénero fantástico ou da road xeito que, tan coherentemente se mes- movie. [www.xerais.es 18/10/03] // É turan os estilos coloquial e ritualísti- unha fotografía (unha parte do vehículo) co. [TN 01/02/99] cunha única indicación: dous que via- [INTERNET] Considera superior o xan xuntos e que Belmondo presenta cariz ritualístico da castaña ao que como unha “road movie incualificable’’. poden ter outros productos, mesmo o [www.galicia-hoxe.com 18/10/03] // A millo. [www.terra.es 09/06/02] última película da mexicana María [1998-P] Novaro, prestixiosa directora de títulos como Danzón (1991), reúne nunha ritualizar vt Dar carácter ritual a algo ‘road movie’ as actrices Aitana Sán- determinado. chez-Gijón e Tiaré Scanda (El callejón [PRENSA] Ás veces, acaban rituali- de los milagros). [www.ourensenet. zando neles os seus salvaxes martiro- com 18/10/03] loxios –o cardenal Sodano debera au- topsiquiatrizarse no de Santiago de robótico, -a adx Relativo ou perten- Chile antes de solidarizarse de orella a cente ás máquinas capaces de realizar orella con Pinochet–. [TN 01/02/99] movementos similares aos dos seres [INTERNET] Ao contrario, a apertura vivos por medio dun mecanismo total na expresión e nos contidos é incorporado. necesaria para non ritualizar ou viciar [PRENSA] A misión é a segunda etapa o aire onde escollemos movernos. dun programa de exploración robótica [www.arrakis.es 05/10/03] // Gracias a da NASA que se iniciou en 1996 cos isto xurdiron grandes poemas adobia- lanzamentos da Mars Global Surveyor dos con auga para ritualizar o senti- e a Mars Pathfinder. [OCG 03/12/99] mento dos poetas. Así é como a alma [INTERNET] David, un neno robótico esvara como folla levada en son de é o primeiro programado para amar. festa polas augas. [www.galicia-hoxe. [www.galeon.com 09/06/02] // Cam- com 05/10/03] biador de mostras de brazo robótico. [1982-L] [www.uvigo.es 09/06/02] // Departa- mento de Electrónica e Computación. road movie sf Filme onde os/as prota- Control Dixital e Robótico, Optativa gonistas desenvolven os seus papeis 4º curso. [www.dec.usc.es 09/06/02] ao longo dunha viaxe por estrada. [1996-P]

324 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

rocódromo sm Instalación destinada preparando a ópera baseada na obra ao adestramento de escalada en rocha. de Valle Inclán “Divinas palabras”. [PRENSA] Entre as actividades previs- [www.culturagalega.org 15/05/02] // tas realizaranse deportes de competi- Llamazares denunciou, en rolda de ción, así como aeróbic, patín, escala- prensa, que o Goberno puxo en mar- da en rocódromo e tiro con precisión. cha unha “contrarreforma fiscal glo- [OCG 27/12/98] bal” que tenta “desmantelar” a políti- [INTERNET] A estación de montaña ca tributaria pública, co fin de xusti- de Cabeza de Manzaneda, o teito de ficar “recortes” nas políticas sociais. Galicia, conta con unha estructura [www.elcorreogallego.es 31/03/03] // única pensada para o ocio e o des- Manuel Siverio Mirás Liñares se pro- canso: montañismo, escalada en rocó- nuncia en rolda de prensa para docu- dromo, sendeirismo, natación en pis- mentar literalmente a súa intervención cinas cubertas... [www.inorde.com no pleno. [www.oroso.com 15/05/02] 15/05/02] // Tirolina, pontes tibetanas [1995-P] ou rocódromo son algunhas das actividades nas que poderán participar os rumoroloxía sf Uso dos rumores con nenos e novos que se acheguen ata o diferentes fins. pavillón das Travesas durante a cele- [PRENSA] De atender á rumoroloxía, bración desta iniciativa. [www.elco que neste caso sempre acerta, ade- rreogallego.es 31/03/03] mais de Santiago, Pontevedra e posi- [2000-P] blemente Ourense, están na axenda de traballo dalgún despacho madrile- rolda de prensa sf Reunión de perio- ño. [TN 01/06/97] distas arredor dunha figura pública [INTERNET] Diario dixital de Galicia. para escoitar as súas declaracións e Dividido en seccións clásicas como facerlle preguntas. Galicia, política, comunicación, depor- [PRENSA] Nunha rolda de prensa ce- tes e cultura, conta tamén cunha sec- lebrada en Vigo, Gillerme Vázquez cri- ción de investigación da rumoroloxía. ticou a decisión do Consello de Mi- [www.vieiros.com 09/06/02] // (...) e nistros. [OCG 17/12/00] // “En rolda de comprobar cómo, ó final, os hábitos da prensa para avalia-los resultados elec- rumoroloxía no xornalismo, aínda no torais, que lle outorgan ó PA cinco par- pretendidamente obxectivo e progresis- lamentarios autonómicos e un deta, acaban primando e cómo calquera putado nacional”. [OCG 13/03/00] // indesexable pode filtrar unha barbari- Nunha rolda de prensa ofrecida en dade. [www.acontrafio.com 09/06/02] Santiago, José Bono indicou que nesas [1993-L] circunscripcións, “por moito que voten a IU, o único voto útil para que rupturista adx Dise de quen é partida- Aznar non sexa presidente é vota-lo rio/a da postura ou tendencia que pro- PSOE”. [OCG 09/03/00] pón unha separación total do sistema [INTERNET] E nesta visita, que presen- ou das normas establecidas. tou onte nunha rolda de prensa, dei- [PRENSA] Por máis que os seus inte- xou “caer” unha gran noticia: que está grantes promoveron diversas propostas 325 Novas palabras GALEGAS

escénicas, ningunha delas chegaría a Cruz preséntanos a verdade da aldea, manifestar a vontade rupturista que po- a ruralidade vista desde o seu celme. suían os textos literarios. [TN 01/10/97] [www.xerais.es 09/06/02] // As terras // Falamos desa estreita e difusa banda de Tellada e Parrocha, situadas a pou- que poderiamos chamar “literatura co menos dunha hora de camiño da xove” ou “nova” que, integrada na cidade de Lugo presentan unhas ca- estética máis actual, representa unha racterísticas de ruralidade extrema alternativa case que vangardista e, que poden converterse no seu princi- desde logo, rupturista. [TN 01/06/97] pal motor de desenvolvemento. [www. // (…) a súa primeira tenda en París, e elcorreogallego.es 09/06/02] // Cando hoxe, o deseñador Karl Lagerfeld diri- o cabo sexa a tecnoloxía triunfante en xe a firma desde 1983, á cal lle deu un media Europa, o panorama galego en- aire máis rupturista, excéntrico e xu- torno a esta tecnoloxía será como un venil. [OCG 14/03/99] mapa entre modernidade e ruralida- [INTERNET] Mesmo cando domina un de. [bulletim.tripod.com 09/06/02] discurso rupturista, sempre se impón [1987-L] un factor de corrección, a importancia de loitaren todos nun mesmo bando, ruralizante adx Dise do que outorga isto é, o da defensa da identidade cul- ou ten carácter rural. tural e política de Galicia (...) [www. [PRENSA] Tildan a prosa do lucense ctv.es 09/06/02] // Así, a propósito da de ruralizante. [ANT 16/01/97] mesma peza teatral, a autora afirma [INTERNET] Por fin temos a novela de que “a obra é ‘excesivamente’ nova, aldea pola que algúns lectores estaba- orixinal, rupturista (...); non oferece mos a agardar: nela preséntase non nada do consolo que cultivaba o tea- unha Galicia ruralizante e choromica, tro burgués”. [www.ctv.es 09/06/02] // senón unha Galicia resistente, loitado- Un feito moi rupturista e innovador ra, e, por suposto, reprimida brutal- que desembocou nun verdadeiro con- mente. [Finisterrae.com 09/06/02] // flicto cos estamentos inmobilistas Desta maneira, a obra dramática do deste momento. [www.culturagalega. autor cambadés inaugura unha autén- org 09/06/02] tica nova xeira na nosa producción [1977-L] teatral: a dramática nacional, rompen- do progresivamente, ademais, coa es- ruralidade sf Calidade de rural. tética do realismo costumista rurali- [PRENSA] Trátase dunha zona domi- zante do teatro rexionalista anterior a nada por unha ruralidade extrema, a el. [www.xerais.es 09/06/02] // Nunha súa proximidade á beira do mar. lectura actual a valoración que se [OCG 31/01/99] // Dálle máis impor- afianza é a dunha obra reveladora e tancia aos valores da ruralidade. [ANT necesaria, que non acaba de quedar 03/09/98] escurecida tras un ton inicial rurali- [INTERNET] Na terra arraiana do Ba- zante e humorístico-popular. [www. rroso que el transmuta nun lugar autó- aestrada.com 09/06/02] nomo chamado Gostofrío, Bento da [1995-P]

326 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

rururbano, -ana adx Dise do que é fil teimudo: progresiva e imparable- rural e urbano/a simultaneamente. mente urbano, ou rururbano, con [PRENSA] Na obra galega de Baldi, o grandes e especializadas áreas metro- obxecto representado é a urbe ou a politanas, a salvo de localismos vic- paisaxe rural ou rururbana, con moi timistas, competitivo e culto. [www. pouca presencia, se ten algunha, dos acontrafio.com 09/06/02] // Os alum- seres humanos, ben dun xeito indivi- nos, cunha idade media de 14 a 15 dual ou formando escenas. [OCG anos en 3º de E.S.O. e 15 a 16 anos en 28/02/99] // O traballo de Gil Rei non 4º de E.S.O., proceden do concello de se parou na observación da vida urba- Vilanova de Arousa, que se caracteriza na, senón que tamén se estendía, se por un contorno socio-económico era posible, na dos mundos rurais e rururbano baseado fundamentalmen- rururbanos. [OCG 28/02/99] te na pesca e a acuicultura nas parro- [INTERNET] (...) no continuum rurur- quias litorais, e na agricultura nas pa- bano Tui-Vigo-Pontevedra-Vilagarcía. rroquias do interior. [elprofe.iespana. [www.uvigo.es 09/06/02] // Pero non es 09/06/02] o país posible. Ese que ten nas ten- [1987-L] dencias estatísticas e electorais un per-

327 Novas palabras GALEGAS

sambódromo sm Recinto destinado a sampler sm Instrumento que almacena bailar samba, principalmente o situa- na súa memoria sons dixitalizados do en Río de Xaneiro. para reproducilos posteriormente. [PRENSA] Salgueiro foi elixida tamén [PRENSA] Ben, que baixo a produc- con gran vantaxe nunha sondaxe entre ción “estelar” de Javier Abreu atopas os 70.000 espectadores que colmaron algún que outro sampler, impensables o luns pasado os graderíos do sambó- colaboracións de Anxo Pintos (…) dromo. [OCG 09/03/00] [OCG 24/01/99] // Os samplers de fil- [INTERNET] En 1982 a democracia re- mes, anuncios e demais son a guinda torna a Brasil, e con ela ábrense novas a un pastel dos de non deixar nin as oportunidades á arquitectura de Óscar migas. [OCG 20/12/98] // Hipnótica, o Niemeyer, que proxectará o Museo de quinteto lisboeta que lidera, poñendo Arte Contemporánea en Brasilia (1982- a súa voz e mailos samplers, João 88) ou o célebre e polémico Sambó- Branco. [OCG 25/11/99] dromo de Río de Xaneiro (1983). [INTERNET] O sampler entendido co- [www.anxo.org 27/09/03] // Os catro- mo unha das belas artes: 1. o sampler centos mil turistas que nestes días visi- non é só un instrumento, é unha profe- tan Río de Janeiro, non poderían gozar cía. 2.ciencia-ficción: o sampler crea da vistosidade e luxo do carnaval ca- mundos de ciencia-ficción. [www.cul rioca, se o popular xogo do bicho non turagalega.org 15/05/02] // Remuíños alimentase, e consolidase co seu po- creados por unha gaita e un sampler derío económico, a gran festa do sam- virtual. [usuarios.lycos.es 31/03/03] // bódromo. [www.igadi.org 28/03/04] // A experiencia foi moi dura, durísima O Sambódromo é a avenida con ban- en canto a traballo; moi gratificante en cadas con capacidade para 60.000 canto á colaboración e aos amigos; espectadores por onde desfilan as es- moi útil e “ilusionante”, que diría Val- colas de samba, a principal atracción dano, para min, como “multiinstru- do Entroido de Río de Xaneiro, que mentista” e como contacto serio co comezou o venres pasado e durará ata mundo do ordenador, sampler, loops o próximo martes. [www.galicia-hoxe. e demais. [www.manuelseixas.com com 23/04/04] 31/03/03] [1995-P] [1995-P]

328 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

satanización sf Acción e efecto de [INTERNET] De pouco vai valer a pre- satanizar. tensión de satanizar o nacionalismo [PRENSA] Piqué desaproveitou un coa asimilación malévola a actua- tempo precioso nos últimos tempos cións de signo violento, máis próxi- para ter unha linguaxe de portavoz de mas a reaccións viscerais perversas Goberno e non de camorrista porque que a motivacións de urxencia polí- foi un auténtico camorrista na súa tica. [www.uniondopovogalego.org satanización do nacionalismo. [OCG 15/05/02] // “Desenmascarar as cam- 03/01/00] // Garzón insiste agora na pañas que pretenden satanizar cualifi- satanización do diário, pero non fai cando de terroristas, tanto aos move- máis que volver sobre os siloxismos mentos de liberación nacional e de cos que (...) [ANT 03/09/98] // Penso combate contra a explotación e a mi- que o discurso de demonización, sata- seria no Terceiro Mundo coma os mo- nización, descualificación con diver- vementos antiglobalización nos países sas variantes e graos de intensidade do Norte”. [www.enciclopediaespejos. dos nacionalismos por parte do apara- org 31/03/03] // Aproveitando o des- to de poder do Estado, e especialmen- pregue de tropas e as reformas legais te do PP, non lles vai suscitar ningun- que xa conseguiron que os medios de ha vantaxe de cara ós resultados elec- comunicación burgueses nos comecen torais en Galicia, e dende logo tam- a satanizar a outro suposto “dictador pouco en Euskadi. [TN 01/03/00] rebelde”, paso previo á invasión mili- [INTERNET] As actuacións unilaterais tar. [www.geocities.com 31/03/03] de rapina e intercambio desigual, a [2000-P] [GX00] satanización xeneralizada do Islam as que explican (que non xustifican) a vt Dividir ou establecer en violencia suicida. [www.sgep.org secuenciar 15/05/02] // Os domesticados medios secuencias ou períodos. de comunicación comezaron una [PRENSA] (...) “Círculo”, en realidade, campaña de satanización do EZLN da só presenta esa unidade nos mo- que non se libraron nin os bispos que nólogos de Nano, como o que desco- facían traballo social cos máis humil- rre como colofón de cada unha das des. [www. igadi.org 31/03/03] catro partes do libro, que non é senón [1996-P] [GX00] unha novela autónoma secuenciada en treitos textualmente descontinuos satanizar vt Atribuírlle a alguén ou a pero diexeticamente unitarios. [TN algo calidades extremadamente per- 01/02/99] versas ou daniñas. [INTERNET] Ou o que vén ser o mes- [PRENSA] Tiña razón o bispo Setién, mo: tal semella que é imposíbel detec- por máis que algúns o satanizasen de tarmos un proxecto musical unitario, maneira tan malvada: a paz sempre ten continuado e congruente que permita un prezo. [TN 01/03/00] // (...) coa idea secuenciar –polo menos, desde a mú- de sataniza-lo PNV. [OCG 25/02/00] // sica– o conxunto do cancioneiro co- (...) o aparato de poder imperante non daxiano. [www.iaga.com 31/03/02] // discute co discrepante: satanízao. Á hora de secuenciar os contidos de [ANT 08/04/99] ciencias naturais para o 1º ciclo

329 Novas palabras GALEGAS

empregamos un enfoque dinámico, e que atopa unha tremenda hostilidade dialéctico ou de cambio. [www.xerais. dentro do Partido Laborista”. [www. es 31/03/03] // Analizaranse a conti- igadi.org 11/03/02] // (...) senón inte- nuación distintos criterios que se terán grados nunha estratexia de aposta glo- en conta á hora de secuenciar e de bal vocacionada a desterrar o volunta- organiza–los contidos. [www.xunta.es rismo, a inercia e/ou o seguidismo res- 31/03/03] pecto doutras partes do Estado ou de [1998-L] Europa. [www.igadi.org 11/03/02] [1996-P] secundarización sf Acción e efecto de axudar a alguén nos seus feitos. seguidista adx Dise do/da que practica [PRENSA] Falo da necesidade dunha o seguidismo. ollada crítica que nos mire doutro [PRENSA] (…) Ortega y Gasset, segui- xeito e abandone o paternalismo e a dista dunha xeración. [ANT 24/09/98] secundarización. [ANT 03/09/98] [INTERNET] A política económica do [INTERNET] Pola súa parte, o modo Partido Popular é totalmente seguidis- satírico e narrativo que preside a consta das liñas marcadas pola Unión Eu- trucción dos textos maldicentes supón ropea, que nos condea a convertermo- a secundarización dos esquemas reinos nun país subsidiado. [www.geo terativos do modo lírico. [www.o-pi cities.com 11/03/02] // (...) anque é ca-folla.org 11/03/02] // Poderíamos así difícil saber se esta postura teimosa mencionar a limitación cunha indirecta obedece a querer evitar os posibeis secundarización, nun ámbito máis custes eleitorais dunha estratexia eco- feudo-vasalático, do consabido papel nómica seguidista e pouco axeitada á de Deus como «senhor natural». [www. nosa situación. [www.galizacig.com iaga.com 11/03/02] 11/03/02] // Con certeza é un alivio [1993-L] poder refrescarse con intervencións seguidismo sm Actitude de quen segue presidenciais como as descritas, para as directrices ou pautas doutro/a. airearse da seguidista pobreza argu- [PRENSA] Parecen estar logrando o mental dos mandatarios europeos. desarmamento ideolóxico e o segui- [www.igadi.org 11/03/02] dismo acrítico por parte dos sus alia- [1996-P] dos. [TN 01/12/01] // Unha actitude clara de liderazgo e non de seguidis- selvicultor, -ora s Persoa que se dedi- mo. [ANT 18/06/99] // (...) os resulta- ca á selvicultura. dos de que eses mesmos sindicatos se [PRENSA] (...) cómpre destaca-la gran involucrasen no seguidismo dun com- importancia do papel que están a rea- promiso políticode moderación sala- lizar os agricultores e selvicultores de rial. [TN 01/12/97] Galicia, xa que eles son os verdadei- [INTERNET] Coido extremadamente ros artífices da conservación deste tipo perigoso e o incomprensible seguidis- de propiedade. [OCG 20/12/98] // A mo británico... É unha decisión covar- Asociación Profesión de Selvicultores de que non entende a opinión pública de Galiza (...) [ANT 24/09/98] 330 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] Os eucaliptos son, xunto semianónimo, -a adx Dise do que cos chopos, as especies mái producti- non se coñece a súa autoría ou autorí- vas –en cantidade de madeira–, entre as, completamente. as que empregamos nos cultivos fores- [PRENSA] (...) normalmente baseados tais do noso país actualmente. A súa en currantes semianónimos. [OCG elevada producción e a súa relativa 26/12/98] curta idade de corta, fan que sexan moi interesantes para o selvicultor pri- semidemocracia sf Forma de gober- vado español. [html.rincondelvago. no na cal o pobo exerce a soberanía com 20/06/04] // Resolución do 13 de de xeito relativo. xullo de 2000, da Dirección Xeral de [PRENSA] Perviven Narcodemocra- Relacións Laborais, pola que se fai cias (Colombia ou Bolivia), dictato- pública a modificación estatutaria da democracias (Perú), corruptodemo- Asociación Profesional de Selviculto- cracias (México ou Venezuela), mili- res de Galicia Silvanus. [www.todala tarodemocracias (Bolivia), semide- ley.com 24/06/04] mocracias (Chile ou Paraguai). [TN 01/03/01] selvicultura sf Cultivo e explotación das árbores forestais. semiprivado, -a adx 1 Dise de algo [PRENSA] (...) o que suporía unha público que nalgúns aspectos funcio- selvicultura e unha mellora xenética adecuadas, segundo se desprende na como privado. 2 Aplícase á empre- dos estudios que foron realizados sa ou á actividade da que é titular en recentemente por Man Común. [OCG parte o estado. 20/12/98] // Basicamente danse en- [PRENSA] (...) así como do control frontamentos entre distintas activida- político das Asemblea Lexislativas e des como a agricultura, a gandería, a mesmo do control das urnas, xa que en selvicultura ou a caza. [ANT 03/09/98] moitos casos as actuacións destes [INTERNET] Consolidar unha selvicul- entes semiprivados son totalmente tura diversa e sinérxica con activida- descoñecidas para o gran público. [TN des económicas desenvolvidas na pro- 01/06/01] vincia como pode ser a construcción. [INTERNET] Ensaio que analiza o [www.inorde.com 31/03/03] // Debi- discurso espontáneo e privado, ou do á súa orografía ten poucas terras de semiprivado, da maioría silenciosa, labor, aínda que a agricultura é unha os que normalmente non teñen acce- das súa principais riquezas, sabendo so ó discurso público, pois o que aproveitar os pastos e a selvicultura. busca é a perspectiva dos propios fa- [www.nosnet.com 31/03/03] // Pola lantes, protagonistas en definitiva do súa banda, a liña de fomento da selvi- proceso de normativización e norma- cultura ten tres obxectivos fundamen- lización das linguas. [xornal.usc. es tais: ordenar os montes arborizados 28/09/03] garantindo a súa persistencia e optimi- zando a súa producción. [www. semiproletariado sm Conxunto de xunta.es 31/03/03] persoas que vive nunha economía de [1995-P] subsistencia. 331 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Vivía unha maioría inmensa nome e apelidos, Documento de Ident- da povoación nunha economía de idade, enderezo, localidade, provincia, subsisténcia (semiproletariado). [ANT se vive no rural-urbano ou semiurbano, 03/09/98] teléfono, idade, estado civil, (...) [www. galizacig.com 11/03/02] // O incremen- semipúblico, -a adx Dise de algo pri- to da densidade de poboación foi tan vado que nalgúns aspectos funciona alto que o municipio na súa globalida- como público. de podería pasar a ser cualificado como [PRENSA] A cuestión de fundo é eli- semiurbano, aínda que perviven zonas minar unha empresa semipública e ir tipicamente rurais. [www. terra.es copando todos os sectores. [ANT 11/03/02] // O extracusto da recollida 05/11/98] de EnL mediante este modelo e usando [INTERNET] Así mesmo poderán ser o colector de tapa cerrada resulta nun beneficiarios os organismos interme- promédio de 32200 ptas/t recollida, dios, entendendo como tales, as enti- que corresponden a 29600 ptas/t no dades con carácter público, semipú- medio urbano, 33000 ptas/t no semiur- blico ou privado, con personalidade bano e 42300 no rural. [www.adega. xurídica propia e sen ánimo de lucro org 11/03/02] no desenvolvemento das súas actividades. [www.igape.es 11/03/02] // Re- sendismo sm Deporte que consiste en tevisión é o segundo operador de tele- camiñar ao aire libre seguindo sendas. comunicacións español e, como Te- [PRENSA] (...) motivo suficiente para lefónica, polo momento é semipúbli- motivar a moitos amantes do sendis- co. A súa páxina destaca polo seu coi- mo. [OCG 17/12/00] dado deseño e nela a compañía ofre- [INTERNET] Sobreiras e oliveiras, conce información sobre os seus servicios figuran unha característica paisaxe e tarifas. [www.elcorreogallego.es cárstica, moi atractiva para a práctica 11/03/02] de sendismo e o deporte de aventura. [www.elcorreogallego.es 28/09/03] // semiurbano, -ana adx Dise do lugar De feito, existe unha ruta de sendismo que case se pode considerar coma que percorre todos eses picos. Sen unha cidade. baixar das alturas. [www.galicia-hoxe. [PRENSA] (...) aínda que os síntomas com 28/09/03] // (...) que ten como de esgotamento do modelo xa se están peculiaridade a de se atopar á beira da a albiscar e poderían agromar nas vin- fermosa praia fluvial do río do mesmo deiras eleccións municipais, principal- nome e onde comeza unha interesan- mente nas áreas urbanas e semi- te rota de sendismo que discorre por urbanas. [TN 01/02/99] // Que o tem- unha zona de grande interese pai- po total dos apagóns non supere as saxístico e cultural. [www.elcorreo seis horas ao ano nas zonas urbanas, gallego.es 28/09/03] 12 nas semiurbanas (entre 5.000 e 50.000 persoas) (...) [ANT 10/09/98] sensorialidade sf Capacidade dun [INTERNET] O contido deste apartado organismo para reaccionar ante os estí- está composto polos seguintes ítems: mulos, tanto externos coma internos.

332 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Ás veces non está lonxe de adquirindo unha notable tensión poé- Miró. Racional pero cunha sensoriali- tica e idiomática, quero dicir, limpan- dade aberta que reflicte a recupera- do a linguaxe do refugallo sentimen- ción da xeografía natal que subliña taloide e da frouxedade daqueles que Bozal. [TN 01/02/00] // Así, o texto de non tensan entre lume e auga como “o domador de tigres” é un longo quería Cunqueiro a diana da palabra. monólogo interior, sen puntuación, [www.ctv.es 11/03/02] ateigado de cores e de luz, dunha sen- [1998-P] sorialidade que recrea unha especie de “mundo ao revés”. [TN 01/09/98] senyera sf Bandeira nacional de Ca- [INTERNET] (...) e deseña interesantes taluña. suxestións verbo da interpretación da [PRENSA] Ás veces tamén se quei- súa obra poética inzada dunha enga- man por desgracia ‘senyeres’. [OCG iolante sensorialidade e plasticismo que 24/12/98] // A anterior declaración de asume o herdo natural da poética ama- amor á senyera vén a conto de dúas docarballiana. [www.ctv.es 11/03/02] // actualidades: a sentencia condenato- Teño aínda que engadir que a súa ria de Peces Barba e as voces galaicas. trama é dunha inventiva tal que nos [TN 01/08/98] encanta e nos encadea ao texto desde [INTERNET] Futbolistas, españois, ho- a súa carnalidade, dende a súa senso- landeses ou turcos, falen catalán e sin- rialidade, desde o oído, desde a vista tan a senyera no seu corazón para ex- e o tacto sobre todo. [www.xerais.es pandir a idiosincrasia catalanista da 11/03/02] // A sensorialidade auditiva que fai gala a entidade culé. [www.ga desenvolverase a través de actividades licia-hoxe.com 28/09/03] // Mais afir- en forma de xogo: –exploración do mou que a senyera entregada ás enti- entorno sonoro, –imitación, reproduc- dades de inmigrantes “non só é un ción, creación de ruídos, sons,... [www. anaco de tea, senón que representa un oposicionesmusica.com 11/03/02] símbolo dunha nación con mil anos [1998-P] de historia. [www.galicia-hoxe.com 28/09/03] sentimentaloide adx Dise do/da que expresa emocións de xeito esaxerado serialización sf Acción e efecto de ou ridículo. facer series. [PRENSA] E ademais estas cousas da [PRENSA] A repetición ou serializa- emoción doméstica, dos reencontros ción o recurso ao obxecto ou material familiares, da entrevista sentimenta- atopado (...) [ANT 08/04/99] loide (...) [OCG 23/01/99] [INTERNET] Esta correspondería coa [INTERNET] Nese rebentar tópicos Ma- súa última serie “Luzpincolour”, mar- nolo Rivas arremete contra a “visión sen- cada pola serialización, xa que todos timentaloide da emigración’’ e cre que os cadros se presentan coma variacións non é só o emigrante o que sente sau- de cor dun “mesmo cadro”, coma dade senón tamén o que non marcha. unha imaxe infinita na súa continuida- [www.elcorreogallego.es 11/03/02] // A de. [www.culturagalega.org 11/03/02] especulación lenta coa palabra, // Suso crea a súa obra a partir de estes

333 Novas palabras GALEGAS

presupostos, sumando unha serie de com 11/03/02] // María e a súa de- matices propios cun marcado humor manda de divorcio, as repercusións crítico, apoiándose nos valores de se- dun mariñeiro que é “seropositivo”, o rialización e repetición. [www.cultura descubrimento dun golfiño na praia e galega.org 15/05/04] // Outros esque- un maletín cheo de cartos encontrado mas de comunicación: referencias a por Mangüi cando pescaba. [www. obxectos remotos, serialización, mul- crtvg.es 11/03/02] tidifusión, etc. [www.usc.es 20/06/04] [1995-P] [GX00]

seropositivo, -a s 1 Persoa á que se server sm V. servidor. lle detectan anticorpos da sida. adx 2 [PRENSA] Foi instalada unha auditoría Relativo ou pertencente ás persoas no server do sistema informático deste que se lle detectan anticorpos da sida. organismo para detectar estas intromi- [PRENSA] O director da OMS para o sións”. [OCG 05/12/01] Pacífico Occidental, Shigeru Omi, [INTERNET] Non pode haber dúas per- sumouse a esa voz de alarma e adver- soas no mesmo server e co mesmo tiu de que o ano que vén poderá haber nick. [personal.redestb.es 28/09/03] // un millón de seropositivos na rexión, Hai dous tipos d privados: os ‘normais’ como Camboxa como o país máis afec- q van a través do server e os ‘directos’ tado cun 3´7 por cento da súa poboa- (DCC Chat) q non pasan polo server. ción activa. [OCG 02/12/99] // Os in- [personal.redestb.es 26/06/04] // Agora vestigadores pertencen ó Hospital San que xa configurache-lo mais básico, Rafael de Milán e culminaron unha preme o botón ‘Connect to IRC Server’ etapa de catro anos, nos que tiveron e entrarás no server de IRC que elixiras. como campo de estudio a noventa [www.mirk.co.uk 28/06/04] persoas que non se infectaran co virus VIH a pesar de seren seropositivas. servidor sm Dispositivo que funciona [OCG 10/03/00] // (...) un dos obxecti- como unidade central nunha rede vos primordiais da VIH é a difusión para resolver os pedimentos doutros dos dereitos como traballadores dos elementos do sistema denominados seropositivos, á hora de acceder ó clientes. mercado laboral. [OCG 01/12/99] [PRENSA] Calquera dos cen millóns [INTERNET] Lembra que o único cau- de internautas pode, non só enviar sante da sida é o VIH, ningunha per- correo electrónico ou participar en soa afectada é culpábel, ninguén ad- foros de debates, senón converte-lo quire o VIH por vontade própria! Nin- seu PC nun servidor gracias a unha guén é seropositivo/a por ser malo ou manobra electrónica elemental. [OCG má, ou por ser promíscuo/a. [www. 26/12/98] geocities.com 11/03/02] // A educa- [INTERNET] O servidor é a máquina ción pode ter un papel básico e coa que se contacta cada vez que o intransferible, o respecto á outra e ó usuario teclea unha dirección nun outro, ó negro igual que ó branco, ó navegador para visualiza-lo documen- rico como ó pobre, ó minusválido, ó to (ou fai clic sobre un vínculo). Al- seropositivo, etc. [www.galiciadigital. gunhas peticións feitas ó servidor

334 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

pídenlle ó servidor que lles envíe algo mesa de luns a venres foron vistos por de volta ó cliente que fai a petición, unha media de 2.457.000 espectadores algo como unha páxina html ou unha e o 22’5% de share, (...) [www.elcorreo imaxe. [www.uvigo.es 15/05/02] // En gallego.es 31/03/03] calquera caso sempre será suficiente [1995-P] con ter unha dirección de correo elec- trónico, dado que calquera comunica- sígnico, -a adx Relativo ou pertencen- ción co servidor de listas de distribu- te ao signo. ción realízase mediante o correo elec- [PRENSA] Quizais outro dos problemas trónico. [www.listas.usc.es 31/03/03] estea no número dos intérpretes. O trá- [1996-P] [GX00] fico escénico nega e distorsiona a coi- Sin. server. dada economía sígnica e o sintetismo que o conxunto insinúa. [TN 01/11/97] setentista adx Relativo ou pertencente // A liberdade da action painting serve á década de 1970. para amosar toda unha barroca igono- [PRENSA] (...) isto é televisivo ou non, grafía sígnica. Mitos panteístas. Ca- isto é oitentista, isto é setentista, no balos de montaña, lendas célticas e ins- minuto (...) [ANT 10/09/98] cricións entregas. [TN 01/02/00] [INTERNET] (...) pois a escrita/lectura share sm Porcentaxe de audiencia. de calquera constructo sígnico, sexa [PRENSA] Los desayunos de RTVE son este icónico, indicial ou simbólico, per- líderes de audiencia na rúa franxa nesta tence ao mundo. Só asumido isto pode temporada con 258.000 espectadores calibrarse a fondura estética e a trému- de media e un ‘share’ do 22,5%, sete la ironía de poemas como aquel que puntos máis que o seu competidor. comeza (...) [web.usc.es 13/03/02] // O [OCG 23/01/99] // (...) os mesmos que “vermello”, v. g., ademais de designar con Julio Anguita, o 28 de outubro de unha cor -signo, evoca, na nosa cultu- 1998, rexistrando un share do 28,2 por ra, toda unha serie de connotacións cento. [OCG 23/01/99] que van ben mais alá do seu sentido [INTERNET] No canto á novela que nos sígnico. [www.uniondopovogalego.org ocupa, Carlos Seoane crea este tipo de 13/03/02] novas, o seu programa Estamos.com [1991-L] atópase na guerra de audiencias e todo é válido para manter a porcentaxe de siluetación sf Acción e efecto de silue- share desde a creación de anticristos, ó tar, facer unha silueta. secuestro de (...) [www.ctv.es 31/03/03] [PRENSA] Conxúganse nestes últimos a // (...) e para series como “Mareas nidia siluetación das formas co uso dos Vivas” –a primeira que non é en galego grandes campos de cor, a acentuación normativo, utilizando variantes dialec- expresiva e abrupta dos rasgos dos per- tais da lingua oral– cunha media do sonaxes –homes e mulleres de enor- 31,4 de share na súa tempada primeira mes ollos– canda a preferencia opr de emisión. [www.ull.es 31/03/03] // certas cores como a a zul, ou os corta- Finalmente, os programas diarios pre- dos encadres das composicións dos sentados por Jorge Fernández na sobre- seus grupos humanos. [TN 01/03/00]

335 Novas palabras GALEGAS

simulador de realidade virtual sm sinistralidade sf Índice referido ao Aparello que permite reproducir artifi- número de sinistros ou accidentes. cialmente un fenómeno ou un funcio- [PRENSA] O secretario xeral de CC namento real. OO, Antonio Gutiérrez, avogou onte [PRENSA] (...) o cume da autonomía por unha lei reguladora da subcontra- do home vén proporcionada polos tación no sector da construcción para simuladores de realidade virtual. Todo evitar así a alta sinistralidade dos tra- se coñece e desfruta “na mente” do balladores, que a decembro deste ano ordenador. [OCG 20/12/98] // Ó igual se elevou a 253 mortes en toda Es- que o home de Malebranche, quen paña. [OCG 20/12/98] // (...) en pro- accede a un simulador de realidade testa polo incremento da sinistralida- virtual non precisa de nada máis. de. [OCG 25/02/00] // O balance que Queda illado do mundo para estar só se deduce do tráfico destas datas foi aberto a unha realidade á súa medida, de alta sinistralidade con seis acciden- a un mundo onde todo o racional é tes, catro con víctimas mortais, e un real. [OCG 20/12/98] resultado final de once feridos graves e oito leves. [OCG 27/12/98] sinfonismo sm Composición de sin- [INTERNET] A pesar de todo isto, as fonías. estatísticas son claras, a sinistralidade [PRENSA] A busca dunha maior musi- laboral aumenta sen cesar. Por que? A calidade da súa linguaxe, que lle per- resposta, ou as respostas, como en case mitise superar a rixidez e a violencia todo, non están exentas de complexi- dos seus primeiros traballos levaríao ó dade. [www.galizacig.com 14/03/02] // descubrimento dun principio de ambi- Por outra banda, a sinistralidade sitúa- güidade harmónica (…), que no plano se desde sempre na contratación tem- expresivo o entronca dunha maneira poral na sua maior porcentaxe. O directa co sinfonismo de Sibelius. [TN 61,1% dos accidentes prodúcense 01/11/97] entre os traballadores contratados [INTERNET] Un trío que se despide do temporalmente. [www.galizacig.com pop independente británico, conver- 14/03/02] // Máis a Estatística non sa- tíndose en algo non editado anteriormente. Un neo sinfonismo contaxio- be de mitos e, segundo quedou de so, impregnado do espírito romántico manifesto nas Xornadas do Plan Gale- do século XIX. [www.elcorreogallego. go de Prevención de Riscos Laborais es 14/03/02] // A actividade docente celebradas en Fisterra, parece ser que de Zumalave inclúe concertos didácti- a alta sinistralidade nos mares galegos cos que escoitaron xa moitos miles de débese sobre todo á falla de profesio- escolares e as súas leccións na cátedra nalización, a horarios de traballo de Teatro Lírico e Sinfonismo dos cur- excesivos e ás dificultades do sector sos universitarios internacionais de para acceder e implantar medidas de Música en Compostela. [www.elcorreo seguridade eficaces; ¡e non só ós ele- gallego.es 14/03/02] mentos!. [finisterrae.com 14/03/02] [1996-P] [1995-P]

336 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

sinxelo sm Disco fonográfico de curta ordinario de The Band está recompila- duración con unha ou dúas gravacións do nun dos sitios virtuais máis cariño- en cada cara. sos e ferventes que coñezo, The Band [PRENSA] Que foron recollidos no seu Website, un xigabyte de información disco, precedido primeiro pola edición aloxado na pequena vila campesiña do sinxelo de adianto Visions of joy, e –¿como non?– de Halden, no sur leste hai un ano, polo mini-cd (...) [OCG de Noruega. [TN 01/03/00] // O sitio 25/11/99] Bizrate pon énfase en cataloga-los [INTERNET] Estamos a falar de temas negocios cibernéticos segundo unha moi populares de Buggles, Cockney Re- serie de criterios, que van desde a faci- bel, Buddy Holly, The Righteous Bro- lidade (...) [OCG 05/12/98] thers ou The Korgis, sen deixar de men- [INTERNET] O WebCopier é un nave- cionar o primeiro sinxelo Solsbury Hill, gador fora de liña, ou sexa un progra- un clásico de Peter Gabriel, (...) [www. ma que nos permite descargar un sitio elcorreogallego.es 31/03/03] // Prepara que nós escollamos ao noso disco detrás do lanzamento do exitoso tech- duro. [www.u-lo.com 25/05/02] nopop do sinxelo Dispara, primeiro cor- [2000-P] te e lanzamento estrela do seu álbum (...) [www.elcorreogallego.es 25/05/02] sitio web sm V. páxina web. [2000-P] [PRENSA] O Ministerio de Educación e Cultura (MEC) presentou en Madrid o site sm V. páxina web. Programa Antares, unha serie de cursos [PRENSA] Os avances na videoconfe- (...) que se encontran dispoñibles (...) rencia trouxeron nunha primeira fase no sitio web creado para tal efecto a proliferación de sites paisaxísticos, (www.pntic.mec.es). [OCG 15/03/00] isto é, vistas de lugares ou dunha parte // Funcionan a partir dun repertorio de concreta deses lugares. [TN 01/02/99] foros ou de sitios web que se sabe ofre- // (...) o seu site terá que ser o máis cen contidos que se estiman ofensivos engaiolante posible. [OCG 26/12/98] e de palabras clave consideradas obs- [INTERNET] Neste site podemos ato- cenas. [OCG 26/12/98] // Un 42% dos par recomendacións de música, datos sitios web non atenden correctamente das novas edicións, coleccións de ós internautas (...) [OCG 05/12/98] guías, atlas ou mapas. [www.galicia [INTERNET] ¿Cantas veces desexaches city.com 31/03/03] // Para iso, nas pró- poder baixar un sitio web con todas as ximas liñas expomos algúns exemplos súas páxinas asociadas dunha soa vez, de sites relacionados con estes temas para poder navegar tranquilamente? asi como unha descrición (...). [migue- [www.galego21.org 25/05/02] // A tarefa ledreira.ifrance.com 31/03/03] que ten por diante o amplo equipo de [1997-P] profesionais que traballa neste sitio web é ambiciosa: aspira a converterse nun sitio sm V. páxina web. punto de encontro para investigadores, [PRENSA] O contido do noso sitio veterinarios, mestres, gandeiros,... [www. non é do agrado do goberno alxeria- consumer-revista.com 25/05/02] no. [OCG 26/12/98] // O legado extra- [2000-P] 337 Novas palabras GALEGAS

situacional adx Relativo ou perten- [INTERNET] Psico Rude Boys e Eskor- cente a unha determinada situación zo, ambas formacións son de Granada ou posición política. e mentres os primeiros dominan o [PRENSA] Un liderato, pois, que sus- cóctel de reggae, calypso e bogaloo os tenta a súa centralidade nos respecti- segundos brillan mesturando pachan- vos partidos na proxección pública ga, ska e rock. [www.elcorreogallego. dos líderes sobre os votantes, con es 25/05/02] // Fermosa canción a rit- compoñentes de carisma situacional mo de ska que conta as aventuras dun vencellados á EOP. [TN 01/11/97] rapaz urbanita no monte galego. [www. [INTERNET] Como parte da creación culturagalega. org 25/05/02] deste plan estratéxico, a nosa empresa [1997-P] necesitara colaborar con membros da súa organización para a realización skin s Persoa nova e violenta que per- dunha analise situacional interna e ex- tence a un grupo de ideoloxía nazi, terna, e outras analises. [www.fba-con que se caracteriza por levar roupa mi- sulting.com 14/03/02] // Tema 12. –Mo- litar e a cabeza rapada. delos teóricos do comportamento [PRENSA] Os ‘skins’ son os presuntos electoral.– Os antecedentes na investi- autores dunha serie de agresións violen- gación electoral: a xeografía e a eco- tas a mozos de raza negra con armas loxía electoral. Modelo psicosocioló- brancas e obxectos (...) [OCG 14/12/98] xico. Modelo racional. Modelos inte- [INTERNET] Hoxe en día os jeans dei- grados: culturalista, actitudinal, situa- xaron de ser unha simple icona da cional, cognitivo, e de aprendizaxe moda para converterse en símbolo de vital. [www.usc.es 14/03/02] // Máis ideoloxías. Así, os skin head (cabezas aló da comprensión do vocabulario. rapadas) lévannos moi axustados, os Representacións superficial, proposi- rappers gustan de levalos folgados cional e situacional dun texto. [www. (incluso ata os xeonllos) e os punkies usc.es14/03/02] manteñen a tendencia pantalón piti- [1997-P] llo. [www.galicia-hoxe.com 28/09/03] // Un punki leva unha doble vida ata ska sm Estilo de música con ritmo de que unha rapaza skin lle pranta cara. reggae acelerado e con letras reivindi- [www.geocities.com/ 28/09/03] cativas. [1995-P] [PRENSA] O quinteto, a camiño do hip-hop, ska e mailo tex-mex son reis soberanismo sm Reivindicación e do ‘free-style norteño’, (...) [OCG defensa da soberanía dun determina- 24/01/99] // Cando saímos tocar por aí do territorio. fóra, ás veces preséntannos como músi- [PRENSA] Para o secretario xeral do ca folc, e as máis das veces como PP Javier Arenas, a coalición PNV-EA grupo de ska. [TN 01/02/99] // Despois significa “a alternativa do soberanis- de participar nun disco de Xabarín e mo, de Estella e da busca da indepen- noutro recompilatorio de son bravú, dencia” (...) [OCG 04/03/01] este Caimán musical vai para a barran- [INTERNET] Algúns analistas observa- quilla que é o ska. [OCG 20/12/98] ron que o borrador de novo estatuto 338 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

catalán que promoven Artur Mas e CiU cemento. Non convence, por exem- mesmo vai máis alá que o mesmísimo plo, a sobreactuación actoral que sal- Ibarretxe nos seus graos de soberanis- fere aquí e acolá o espectáculo. [TN mo “fronte a España’’. [www.elco rre- 01/02/99] // E vai ser esa renuncia ó ogallego.es 28/09/03] // José Blanco lugar común, á hipérbole xestual e á subliñou que nestes momentos se fala sobreactuación o que lles permita dar máis de “soberanismo e de indepen- corporeidade, credibilidade e huma- dencia que hai sete anos’’. [www.gali nidade a eses dous seres polos que o cia-hoxe.com 28/09/03] // Manuel espectador pode chegar a sentir un Fraga ve fóra da Constitución o sobe- aquel de tenrura. [TN 01/12/97] // Eis ranismo de Galeuzca. [www.galicia- algunhas das claves dun espectáculo, hoxe.com 28/09/03] e no que actores e actrices semellan [2000-P] tan perdidos (¡madia leva!), como o propio director, que na escena das soberanista adx Dise do poder políti- tentacións realiza un insoportable e co que non está sometido a ningún inxustificable exercicio de sobreac- outro poder. tuación. [TN 01/06/97] [PRENSA] É certo que fai ilusorios, [INTERNET] A morte dun afgán, cons- agás para unha parte do nacionalismo titúe, se é causada por mans america- vasco, os proxectos soberanistas tout nas, un caso máis de sobreactuación court. [TN 01/03/00] // (...) así como a gubernamental. Nada distinta ás xa súa renuncia explícita a seguir calque- coñecidas polos pobos ó longo da his- ra outra iniciativa soberanista que non toria. [bulletim.tripod.com 14/03/02] sexa a que poidan formular en clave democrática. [TN 12/03/01] // O cír- // ¿Somos capaces de percibi-la sobre- culo de Empresarios Bascos rexeita o actuación dalgúns personaxes? ¿cal debate soberanista. [OCG 16/11/01] sería o máis característico? [personal. [INTERNET] (...) facemos un chama- redestb.es 14/03/02] mento ás persoas críticas con este es- [1992-L] tado de cousas para integrármonos nun colectivo soberanista de interven- sobredimensionar vt Facer que algo ción social e política (...) [www.redes adquira unhas dimensións excesivas. escarlata.org 25/05/02] // Fronte a [PRENSA] E así como non é de recibo mundialización neoliberal, dúas es- sobredimensionala ata cotas dificil- tratexias se opoñen: unha estratexia mente recoñecibles no seu ideario –non “soberanista”, que soña dalgún xeito deixa de ser un home do seu tempo–, con saír deste mundo, que fai do marco tampouco o é manipulala e anestesiala estatal unha fortificación das normas ata evitar que se converta para quen o sociais. [www.igadi.org 25/05/02] fai no seu máis radical e acusador signo [1999-P] de contradicción. [TN 01/02/00] // A desconfianza na democracia constitu- sobreactuación sf Actuación algo cional é a que o leva a sobredimensio- excesiva ou esaxerada. nar os valores de seguridade, orde, for- [PRENSA] Para remate, tamén a mon- zas armadas e patria nos primeiros anos taxe é partícipe desa falta de conven- da transición. [TN 01/02/00]

339 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] Por iso imos a seguir loi- sobrefatiga sf Estrés, tensión nerviosa. tando con tódalas nosas forzas para [PRENSA] África faiche recuperar un que as xefaturas deixen de presionar sentido do corpo e do tempo moi espe- aos carteiros/as rurais e para que cial. En África non hai ningún pacien- rematen dunha vez por todas, as rees- te de sobrefatiga. [TN 01/10/97] tructuracións salvaxes que o único [INTERNET] As causas do insomnio que fan é sobredimensionar as zonas son múltiples: tensión diaria, sobrefa- de reparto de maneira que ao cartei- tiga, problemas familiares e laborais..., ro/a rural non lle queda máis remedio aínda que toda situación que xere que facer o reparto cada dous ou tres ansiedade pode conducir a problemas días. [www.uvigo.es 14/03/02] // Ta- para concilia-lo sono. [www. consu- mén é certo que sobredimensionar mer-revista.com 14/03/02] // Problemas estas parcelas promove un abandono musculares: lumbalxias, hernias e das preocupacións gramatical e léxi- dores polo esforzo que require mover a co-semántica que en boa medida está unha persoa de idade avanzada e en a reformular a concepción común do ocasións de peso elevado. –Infartos, que debe ser o escritor en tanto artista debido á tensión e sobrefatiga. da palabra. [www.ctv.es 14/03/02] // [www.consumer-revista.com 14/03/02] (...) senón tamén a razóns económi- [1997-P] cas, tendo en conta a necesidade de sm Exceso de peso corporal. sobredimensionar as obras polo risco sobrepeso [PRENSA] O sobrepeso chegou a ser que xeran, e o custo do mantemento un problema social. [OCG 07/03/99] adicional que supón o ir en contra (...) [INTERNET] Discriminación adóitase [www.adega.org 14/03/02] asociar á minoría, pero neste caso non é asi, pois en América Latina, por exem- sobreexplotar vt Explotar algo por plo, os obesos e os que teñen sobrepeso enriba das súas posibilidades. son o 55 por cento da poboación, por- [PRENSA] Muñiz asegurou que este centaxe inferior á de Estados Unidos e caladoiro está sobreexplotado, xa que igual á de España. [www.elcorreogalle nel pescan (...) [OCG 31/01/01] go.es 14/03/02] // Se a tendencia conti- [INTERNET] Agora ben, aumenta-la núa como ata o de agora, dentro de 40 producción dos recursos pesqueiros anos a maior parte da poboación adul- ten os seus límites: se o caladoiro está ta será obesa, sinalou Palou e puntuali- sen sobreexplotar, cousa cada vez zou que, na actualidade, o 51 por cento mais rara nas pesqueirías mundiais, dos españois teñen sobrepeso. [www. pódese aumenta-lo esforzo pesqueiro: elcorreo galle go.es 14/03/02] // En caso a través do aumento do número de de obesidade é imprescindible rebaixa- barcos, a través da millora da tecnolo- lo peso ata o peso ideal ou perto de él. xia extractiva, ou a través do aumento As persoas sen sobrepeso tamén farán do tempo no que os barcos faenan ou unha dieta lixeira, con pouco contido no tempo de traballo dos mariscado- en gordo animal e sal. Non se debe res nunha explotación marisqueira. consumir alcohol, café e/ou té. [www. [www.xornal.usc 14/03/02] cof.es 14/03/02] [GX00] [1992-L]

340 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

sobreproducir vt Producir un deter- ción á dinamización do entorno so- minado ben material ou inmaterial en cial, vese necesario fomentar activida- exceso sobrepasando os límites fixa- des interinstitucionais que permitan dos ou razoables. unha relación entre a escola, as fami- [PRENSA] Ós gandeiros impónselles lias e as institucións municipais, así unha multa por sobreproducir leite. como o fomento do papel socializador [ANT 23/01/97] e de arraigo ao entorno que ten a esco- [INTERNET] É unha volta ó básico. En la rural unitaria ou de aldea. [www. Vampiros en La Habana ó mellor peca- novomilenio.com 14/03/02] mos de sobreproducir as cancións. [1988-L] [www.galicia-hoxe.com 30/04/04] sociedade da información sf Con- socialcomunista adx Relativo ou per- cepto que designa unha sociedade ple- tencente ao socialcomunismo. namente integrada cos servizos de [PRENSA] Outra das palabras preferi- transmisión de información modernos. das polo xefe de goberno durante a [PRENSA] O verán deste ano, un coñe- contenda electoral foi o denomina-lo cido informe sobre a sociedade da in- pacto PSOE e IU como “a cousa”, pa- formación situaba a Galicia como unha ra despois xactarse durante algúns das poucas comunidades sen plan es- minutos da algarabía programática tratéxico (...) [TN 01/11/01] // Outra vol- socialista e do pacto socialcomunista. ta ó paradoxo de sermos privilexiados usuarios da enxeñería que lle dá corpo [OCG 10/03/00] á sociedade da información, e ó tempo víctimas de cantos (...) [TN 01/11/01] // socializador, -ora adx Que facilita as O que máis e o que menos ten un secra- relacións sociais entre persoa ou gru- tariado en sociedade da información, pos humanos determinados. unha dirección xeral, uns programas, [PRENSA] A escola, que substituíra a unha partida concreta. [TN 01/11/01] igrexa na súa capacidade socializado- [INTERNET] A Sociedade da Infor- ra de valores, está a perder (...) [TN mación é un feito histórico, igual que 01/12/97] no seu día a revolución industrial ou a [INTERNET] A bicicleta non é unica- invención da imprenta, algo que modi- mente un medio de transporte, é un ficará o contorno e o contexto das no- elemento socializador, de saúde, libe- sas vidas, a organización das socieda- rador, divertido, que ademais te trans- des, as relacións interculturais e o noso porta. [www.adega.org 14/03/02] // O comportamento persoal. [www.vieros. MSR potenciará ó concello como enti- com 28/09/03] // A mesa redonda con- dade política e axente socializador vocada polo OXNT sobre o Libro Bran- dos cidadáns. Neste sentido, propicia- co da Sociedade da Información naceu rá políticas tendentes a aproximar ó dunha carencia. A Xunta de Galicia cidadán á xestión dos recursos e, por está a argallar o Libro Branco da So- tanto a municipalizar aqueles servicios ciedade da Información de Galicia de que poidan ser xestionados directamen- costas á sociedade galega. [oxnt.xorna te polos concellos. [www.geocities. listas.com 28/09/03] // A chamada com 14/03/02] // Por último, e en rela- “Sociedade da información” require de 341 Novas palabras GALEGAS

profesionais formados cun enfoque di- sociolaboral adx Relativo ou perten- ferente ó propio da Sociedade indus- cente aos fenómenos laborais na súa trial. [www.usc.es 28/09/03] relación cos sociais. [1991-L] [PRENSA] (...) presentou ademais a memoria do proxecto Inlami, un itine- socio-cultural adx Relativo ou per- rario de inserción sociolaboral para tencente á cultura propia dunha socie- persoas con discapacidade (...) [OCG dade ou grupo social. 16/11/01] // Pódese traballar a infor- [PRENSA] O futuro centro socio-cul- mación sociolaboral, como un proce- tural situarase nas instalacións da an- so de intervención cos mozos consi- tiga fábrica de hidrocarburos. [OCG derados como un dos colectivos de- 10/03/00] // Activo organizador de pro- sintegrados laboralmente, en aras a postas de renovación socio-cultural: conseguir a súa participación de foren Sargadelos de Madrid, no “Clube ma intelixente e eficaz na solución de Amigos da Unesco”, na “Irmandade dos seus problemas. [TN 01/06/01] // Galega”, nos actos galeguistas na uni- Exclusión social e medidas de inser- versidade. [TN 01/02/00] // Nós parti- ción sociolaboral. [TN 01/06/97] mos do que se chama a historia do [INTERNET] A pesar disto, a situación xénero, que é a representación socio- da muller en España e en Galicia cultural que se fai da diferenciación amosa, xunto coa impecable declara- (...) [OCG 07/03/99] ción formal da igualdade entre xéne- [INTERNET] (...) xa que a Consellería ros, unha realidade sociolaboral ben de Cultura podería incoar e tramitar o distinta, pois existe unha situación de expediente administrativo, notificándo- grave discriminación en materia de llo ó Concello de Ortigueira, quen de- salarios e condicións de traballo, (...) bería sensibilizarse diante da rendabili- [www.galicia2010.com 27/05/02] // (...) dade socio-cultural que significa dispor terá que impartir no novo centro, etc., dun B.I.C. no minicipio, gozando de todo elo nas poucas horas de que dis- máxima protección (...) [www. ctv.es pón desde que coñece o novo destino, 27/05/02] // Examinar distintos tipos de complementan a súa triste realidade programas e recursos de uso didáctico sociolaboral. [www.ctv.es 27/05/02] // no contexto urbano, aproveitables A precariedade sociolaboral, o paro e desde a implicación das escolas, e a dificultade para acceder a unha vi- mesmo desde a animación socio-cultu- venda propia limitan a súa autonomía ral nos entornos cidadáns. [iceusc. e favorecen situacións de risco e ex- usc.es 27/05/02] // O monumento ele- clusión social. [www.losverdes-izquier xido é a mámoa da Xirazga, é o máis daverde.org 27/05/02] coñecido, as súas dimensións son as [1996-P] axeitadas (un xacemento máis grande como un castro, requiriría moito máis sociómetro sm Método estatístico tempo e diñeiro) e a súa localización que serve para estudar os tipos de na carballeira da Ermida de Santo Do- relacións existentes entre certos gru- mingo foi aumenta-lo sen valor socio- pos de persoas. cultural. [www.beariz.org 27/05/02] [PRENSA] O informe de “Sociómetro [1976-L] Basco” do outono de 1999 foi elabo-

342 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

rado entre o 27 de setembro e o 7 de hionmas.com 27/05/02] // O contexto outubro, mediante entrevista individual sociopolítico contrasta coa prolífica realizada a domicilio a 2.839 persoas actividade cultural. [www. galiciadigi adultas que constitúen unha mostra tal.com 27/05/02] representativa da poboación de cada [1977-L] territorio histórico. [OCG 02/01/00] [INTERNET] Estes datos recóllense no socioprofesional adx Relativo ou per- Sociómetro de Outono elaborado polo tencente ao aspecto social da profesión. Gabinete de Prospección Sociolóxica [PRENSA] O nivel de diversificación e da Presidencia do goberno basco. O lexitimación socioprofesional dos ofi- estudio susténtase na realización de cios teatrais é unha das variables a 2.851 entrevistas entre o 26 de setem- considerar á hora de analizarmos o bro e o 10 de outubro deste ano. [www. grao de normalización das actividades elcorreogallego.es 14/03/02] escénicas. [TN 01/08/98] [2000-P] [INTERNET] A análise da evolución demográfica, do tecido socioprofesio- sociopolítico, -a adx Dise dos fenó- nal, da importancia, os lazos materiais menos políticos en relación cos sociais. da poboación co espacio común e da [PRENSA] (...) periodista oficialista que, súa participación na toma de decisións por outra parte, é necesario polos inte- que afectan ó mesmo, aclarará os con- reses sociopolíticos que rodean a cada dicionantes sociais das posibles inter- medio na súa área de influencia. [OCG vencións. [www.usc.es 14/03/02] // 17/01/99] // Ninguén vai deixar de Afóndase na análise da desigualdade e decatarse da particular oportunidade, do benestar-renda en Galicia clasifi- neste momento sociopolítico, deste cando a poboación total segundo cer- proxecto sobre ‘O feito diferencial tas características dos fogares (tipo de galego’. [OCG 14/12/98] // Non hai fogar, tamaño do municipio,…) ou do que esquecer (...) que a ollada británica sustentador principal (sexo, idade, nivel tamén é consciente ou inconsciente- de estudios, condición socioeconómi- mente, sociopolítica. [TN 01/10/97] ca, categoría socioprofesional, etc). [INTERNET] Daquela, nunha primeira [www.usc.es 14/03/02] // Para a posta etapa, as nosas pescudas orientáronse en marcha do Programa deseñáronse ó período da posguerra, no que, se ben unha serie de itinerarios integrados de a penuria editorial e o silencio impos- inserción laboral, que inclúen medidas to por obvias cuestións de carácter so- de orientación, información, asesora- ciopolítico foron a característica prin- mento socioprofesional, preformación cipal, por contra, pódense rexistrar e formación profesional, así como fór- meritorios esforzos no camiño da recu- mulas específicas de intermediación peración (...) [www.cirp.es 27/05/02] // laboral. [www.asgg.org 14/03/02] Basta xa de pretender unifica-lo mun- [1990-L] do baixo un idioma, unha raza, unha relixión, un sistema sociopolítico. software sm Conxunto de programas e ¿Cando comprenderemos que o de ba- outros elementos destinados á utiliza- bel non foi unha maldición? [www.fas ción dun ordenador.

343 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] (...) un modelo que é pionei- [PRENSA] (...) anque eses soportes ro en España no campo das telecomu- lóxicos permiten unha protección nicacións (...) O devandito proxecto contra os contidos indecentes, tamén concretarase nun modelo de software bloquean o acceso a numerosos sitios que ten como misión axuda-los técni- de carácter político ou social. [OCG cos da ESA.(...) [OCG 15/03/00] // As 26/12/98] áreas temáticas que abordará MITE99 [INTERNET] Ó conectar un ordenador son información electrónica e bases de (PC/MAC) á rede, o soporte lóxico datos, multimedia, software e empre- (“software”) que o SECUS instala cons- sas, informática hospitalaria (...) [OCG ta do paquete de configuración de 05/12/98] // (...) e o resto das activida- rede (TCP/IP), do programa Netscape des innovadoras, como a adquisición para poder navegar e visualizar páxi- de tecnoloxía inmaterial e software, o nas web (...) [www.usc.es 28/05/02] // 67 por cento. [OCG 02/01/00] A constante evolución tanto do soporte [INTERNET] Mantemos esta de defini- físico coma do soporte lóxico fixo posi- ción de software libre para amosar ás ble o desenvolvemento de sistemas de claras como debe ser en realidade un recoñecemento automático de carácte- programa concreto para ser considera- res (OCR) en tempo real. [wgpi.tsc.u do como software libre. [www.gnu.org vigo.es 28/05/02] 28/05/02] // Aladdin System presenta [2000-L] unha web con todos os seus desenvol- vementos de software, entre os que soporte nativo sm Calquera arquivo ou cabe salientar o Stufflt Deluxe, o Drop documento que se crea cun software. Stuff ou o Expander. [www. elcorreoga [PRENSA] Con soporte nativo para llego.es 28/05/02] // Nos obradoiros HTML, os pequenos negocios e usua- utilizouse software totalmente en gale- rios finais poden crear mesmo intra- go, baseándose sobre todo no navega- nets. [OCG 05/12/98] dor Opera 5.12 (dispoñible gratuita- [INTERNET] O xterm distribuído coa mente en http:/www.galego21. org/xis R6.3 rumoréase que ten soporte nati- para poder iniciarse no que é a Rede. vo para cor, pero non o probei. [www. [www.edugaliza.org 28/05/02] mit.edu 28/05/02] [1989-L] [GX00] sorpasso sm Situación que se produce sonatístico, -a adx Relativo ou per- nun partido político provocada polo tencente ás sonatas. aumento do número de votos. [PRENSA] A sétima as nove sonatas de [PRENSA] A visión conxunta das son- Scriabin é o único corpus sonatístico daxes realizadas aquel ano tamén per- verdadeiramente importante deste sé- mitia adiantar o sorpasso do PP sobre culo (...) [TN 01/11/97] o PSE-EE e a posibilidade de que EH se [1997-P] convertese na primeira forza da esquerda en Euskadi. [TN 01/06/01] // soporte lóxico sm Software que serve O BNG deu unha patada no ceo co para executar calquera tipo de exten- sorpasso ós socialistas, pero foi un sión ou aplicación. éxito sobrevido polo esbarruamento

344 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

dun contricante, non imputable a o sorpresivo ataque que colleu des- méritos propios. [TN 01/11 /01] // (...) previda a comunidade internacional e aínda que a cousa tampouco non é que o presidente Bush cualificou co- para botar foguetes, pois non anularon mo (...) [www.igadi.org 28/05/02] // o sorpasso do Bloque e só consegui- (...) neste caso a catástrofe trascende o ron recuperar dous deputados. [TN simple relato material para se conver- 01/06/97] ter nun feito espiritual, nunha loita do [INTERNET] Pouco durou aquela es- home contra o imposible e contra si peranza ó facerse co aparato da nova mesmo, o que se pode apreciar no formación política o núcleo duro do sorpresivo final que lle agarda ó lec- antiguo PCE que impulsou unha estra- tor. [www.xerais.es 28/05/02] texia excluinte expresada na formula- [1983-L] ción das “dúas beiras” e do “sorpasso”. [www.ctv.es 05/10/03] // O asalto sostibilidade sf Acción de soster, axu- ó poder polo PP no 1996 foi anuncia- dar, prestar apoio ou protección. do por unha grande suba nas munici- [PRENSA] “(...) para que os países en pais do 1995, que foi o sorpasso (este desenvolvemento e os agricultores pobres poidan alcanzar e manter a segu- será o auténtico sorpasso, e non o que ridade alimentaria e o sustento nas pretendía daquela IU). [www.ucm.es áreas rurais, garantías para a saúde hu- 05/10/03] // Beiras considera que a mana e a seguridade, a sostibilidade lóxica de actuación do PSOE “é dispa- ambiental e a xustiza entre países (...)” ratada. Á dirección agora só lle preo- [OCG 13/03/00] cupa se hai sorpasso”. [www.vieiros. [INTERNET] O que si supón a pers- com 05/10/03] pectiva da sostibilidade é unha nova [1995-P] forma de actuar no contorno, recoñe- cendo que a realidade é complexa e sorpresivo, -a adx Sorprendente, que dinámica, como a nosa propia cultura, causa sorpresa. (...) [www.urban-vigo.com 28/05/02] [PRENSA] Catro grandes mogoles da // Algúns destes elementos, como a in- prensa española (...) protagonizaron capacidade de acollida ou o deterioro diante das cámaras de Tele 5 o sorpresi- do medio ambiente, presentan proble- vo debate da nación. [OCG 17/01/99] // mas de actuación pública para corrixir Estes testemuños por si sós xustifican os antigos fallos de mercado, e así lo- que foran moitos os que viviran á es- grar unha sostibilidade. [www.galicia preita dos sorpresivos galanos da ma- 2010.com 28/05/02] // Por conseguin- rusía, ás veces inapreciables (...) te, cómpre utilizar algunha ferramenta [OCG 28/02/99] // (...) 58 narradores que permita avalia-la sostibilidade do galegos (1996), ou mesmo contos-la- desenvolvemento económico. [www. birinto de final sorpresivo (“Bingo xunta.es 28/05/02] clandestino” –torre de Babel, edificio– [1996-P] mundo no que o protagonista se busca a si mesmo. [TN 01/11/97] soul sm Música dos negros/as america- [INTERNET] Non foi doado atopar nos/as, en que se combinan elementos unha razón convincente para explicar de jazz, pop e blues.

345 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Black radio hits (Max Music) polo pensamento único do que tamén inclúe vintesete temas en clave de soul está parcialmente impregnada, logo doutras tantas bandas versioneando de caer os ineficaces referentes sovie- clásicos. [OCG 20/12/98] // Este ano, tizantes. [www.igadi.org 16/05/03] actuarán nove grupos de música pop, rock e soul, así como outros sete de spam sm Correo-e publicitario non soli- jazz, dous de folk e tres grupos de mú- citado a través de Internet. sica clásica. [OCG 10/03/00] // Estes [PRENSA] (...) establecerían a ilegali- catro anos coinciden cun ciclo máxico, dade de le-lo e-mail doutra persoa sen dende a crispación bakuninista de o seu consentimento, e obrigaría ós “Career oportunities” e “Remote Con- que fan publicidade a través de spams trol” ata o mellor disco dos anos seten- a identifica-las súas mensaxes. [OCG ta, “London calling” (1979), un exerci- 17/11/01] cio de talento e freba, cun rexistro [INTERNET] Calquera intento de mani- ampliado cara o soul e o reggae. [TN pula-los resultados ofrecidos polos bus- 01/02/99] cadores para atrae-los visitantes ata un [INTERNET] Tras regresar ó son de Ra- sitio cun contido que non merece a dio Futura co seu anterior disco, Mr. atención da procura. O Spam fai que a Hambre, Santiago Auserón, ou o que é procura sexa menos eficaz para os o mesmo, Juan Perro, explora no jazz e usuarios. AltaVista está desenvolvendo no soul como raíces do rock america- continuamente métodos mellorados no, no seu novo álbum... [www.elco para detectar e defende-lo índice con- rreogallego.es 28/05/02] // (...) unha tra o spam e bloquea permanente o formación cun amplo rexistro que vai acceso ó índice ás persoas que practi- desde o operístico ata o puramente quen o spam. [www.consumer-revista. heavy, pasando polo soul, blues, funki, com 28/05/02] // (...) para o 2006 o espirituais ou rock. [www.vianetworks. usuario medio recibirá cada ano uns es 28/05/02] 1.500 correos lixo, ou sexa, o dobre do [1995-P] que recibe agora, cando se calcula que un 40 por cento de todo o correo elec- sovietizante adx Dise do partidario/a trónico comercial é spam. [www.elco da antiga URSS. rreogallego.es 28/05/02] [PRENSA] As antigas vías teóricas [2000-P] enchoupadas nas teorías da Segurida- de Nacional, das sanguentas dictadu- spónsor s Persoa ou entidade que sos- ras, dos prolíficos movementos guerri- tén economicamente ou protexe unha lleiros, dos demagóxicos populismos, actividade, unha institución, equipo dos mimetismos maoístas, castristas deportivo, etc. ou sovietizantes... son progresivamen- [PRENSA] (...) considérase culpable de te abandonados para circular por raís que o Rácing de Ferrol non teña nestes máis democráticos. [TN 01/03/01] momentos un spónsor. [OCG 05/12/01] [INTERNET] A validez da nova es- [INTERNET] (...) é un foro universal, querda vaise medir pola súa eficacia voluntario, apolítico e pacífico (sen na xestión nun mundo monopolizado publicidade, sen anuncios nin sponsor)

346 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

coa única intención de deixar constan- en punto cámel. [OCG 05/12/98] // cia expresa da nosa repulsa a tanta bar- Como mellor exemplo, un traxe sport barie. [www.lacasadejara.org 08/05/02] de State of Montana. [OCG 24/01/99] // Unha comisión de cinco directivos e [INTERNET] (...) ultima detalles para a un membro da federación está a tra- presentación en sociedade da súa ballar na busqueda de “sponsor” e or- colección outono-inverno 2002/2003, ganización da gala. [www.terra.es caracterizada por unha inspiración 28/05/02] // (...) ofrece un índice con masculina: prendas sport avellentadas máis de 800 sitios onde unha empresa e de aire nómade; urbanas, de corte pode converterse en sponsor. [www. xastre, monocolores,... [www.riasbai cesga.es 08/05/02] xas.org 08/05/02] // As súas propostas [1999 P] [GX00] para o inverno despréganse en tres liñas ben diferenciadas (sport, urbana sponsorización sf Acción e efecto de e festa) que se adaptan ás necesidades sufragar con fins publicitarios os gas- dunha muller moderna. [www.riasbai tos dun programa de televisión ou xas.org 08/05/02] radio, un equipo ou competición [1976-L] deportiva, etc. [PRENSA] Os ingresos anuais que spot sm Mensaxe publicitaria que mos- durante sete anos recibiría de Canal tra as calidades dun produto e se emite Plus o Deportivo totalizan por contra- a través da televisión ou do cine. to 2.420 millóns (partidos de liga, pa- [PRENSA] E esixe a televisión estatal gos por visión, sponsorización). [TN que este spot teña un mínimo de vinte 01/06/97] segundos de duración (...) [OCG [INTERNET] Neste convenio non hai 05/12/00] (...) un spot televisivo para nin fusión nin absorción de ningún apoia-la candidatura do monumento dos dous equipos, o contrato é de lucense (...) [OCG 25/02/00] // Ao lon- sponsorización, polo cal o novo equi- go dun cento cumprido de incisivas po que xogará (...) [www.onosodepor- páxinas, o autor indaga nas diversas te.com 08/05/02] manifestacións comunicativas do polí- [1997-P] [GX00] tico: os procesos electorais, os partidos como cales de comunicación, a sport adx Dise do estilo de vestir infor- televisión e a participación política, o mal e que pode ser ao mesmo tempo spot político. [TN 01/09/99] elegante. [INTERNET] Vexo o spot como unha [PRENSA] Comézanse a popularizar denuncia, como unha reivindicación os zapatos sport con sola de goma e cheade sentido fronte ó silenciamento, medio tacón, e tamén os mocasíns e a ingratitude eo illacionismo. [www. as zapatillas de tenis para o verán. igadi.org 08/05/02] [OCG 02/01/00] // Abrigos envolven- [1993-L] [GX00] tes conviviron con xastres curtos, prendas deportivas lixeiras e funcio- stablishment sm V. establishment. nais. Domínguez presentou desde un [PRENSA] (...) nestes tempos de politica- Sport cálido e confortable, realizado mente correctos e os cánones literarios

347 Novas palabras GALEGAS

dictados desde o stablishment cultural. va e educativa da arte, de aí que no [OCG 20/12/98] // Non é de estrañar seu stand se resposte a esa enerxía, que estexa a ser denigrado polo sta- mostrando catálogos, os variados pro- blishment tanto británico como ameri- ductos e publicacións do centro, así cano. [ANT 05/11/98] // (...) fronte á como a nova Revista do CGAC, libros gran contradicción de seren eles mes- de artistas (...) [www.culturagalega.org mos devorados polo stablishment o 08/05/02] // O número de persoas que que serviron durante décadas. [OCG se achegan a este evento ronda as vinte 17/12/00] mil. As vendas na carpa serán por parte [INTERNET] Calquera cambio que su- de dez stands de tendas e oleiros e olei- poña pór en cuestión o stablishment ras. [finisterrae.com 08/05/02] // Á par- constitucional de España é desexable te dos xa clásicos stands de textil, coi- polo nacionalismo radical. [www.el ro, cerámica..., este ano podemos ato- correogallego.es 05/10/03] // ¿Respon- par atraíntes novidades como o stand de a noción Sociedade do Coñece- de perfumes artesáns ou o de ACICA, mento a unha análise da realidade so- Asociación de Comerciantes Industriais cial, é unha ferramenta política ou sim- de Cangas, que pretende promociona- plemente un concepto vacío en mans la tarxeta de crédito Centrotiendas. do stablishment? [www.cibersociedad. [www.riasbaixas.net 08/05/02] net 23/06/04] [1984-P] [GX00] [1976-L] stock option sf Sistema de remunera- stand sm Instalación onde as empresas ción que pretende vincular o soldo dos ou entidades poñen á venda ou pro- executivos/as dunha empresa á evolu- mocionan os seus produtos nas feiras ción en bolsa que teña a compañía. ou nas exposicións. [PRENSA] Non é para compensar un [PRENSA] Non houbo protagonismos investimento, senón para facer un bo polémicos, e por non haber, nin houbo negocio, do tipo das stock options. stand do CGAC, que centrou a súa acti- [OCG 26/11/99] // As privatizacións, e vidade na merca de obras cun orza- máis concretamente o escándalo das mento de 17’5 millóns de pesetas. [TN stock options de telefónica, polas ca- 01/02/99] // Ibáñez, o autor de Morta- les cen directivos da compañía repar- delo, que non puido saír dun stand de- tirán cerca de 80000 millóns de pese- bido á mani que se montou para obter tas, foron un dos cabalos de batalla unha dedicatoria súa. [TN 01/09/98] // dos socialistas na pelexa do voto. Alimentaria 2000, que foi inaugurado [OCG 10/03/00] onte pola infanta Elena, move un volu- [INTERNET] Un dos obxectivos desta me de negocio de 15.000 millóns no publicidade é incrementar a cotiza- que participa Galicia cun stand no que ción das accións da empresa en cues- se ofrece o mellor da comunidade. tión e, se é o caso, obter o consabido [OCG 09/03/02] “pelotazo” de ingresos extras por parte [INTERNET] Presenta un espacio para dos directivos, mediante as opcións a creación e promoción da arte máis sobre accións (‘stock options’) cada actual desde unha perspectiva formati- vez máis estendidas. [www.galiza

348 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

cig.com 26/06/04] // A proposta socia- [PRENSA] (...) a empresa constructora lista contemplaba a obrigatoriedade Río Tort, subcontrata de Corsan Em- das sociedades cotizadas de publicar presas Constructoras, “obriga” a asinar a remuneración individualizada dos finiquitos. [OCG 09/01/99] (...) algun- conselleiros en todos os seus concep- has subcontratas que recortaron os tos: soldos, axudas de custo para asis- orzamentos das súas ofertas (...) [OCG tencia, primas de seguro, stock op- 25/02/00] // Polo de pronto, o presi- tions, etc. [www.galicia-hoxe.com dente de Vulcano, Fernando Santodo- 28/06/04] mingo, xa descartou a subcontrata da caldeira de Cerceda. [TN 01/06/97] subcampión, -oa s 1 Participante que [INTERNET] As oficinas de xestión remata en segundo lugar unha compe- burguesa pelexan nas poxas de sub- tición ou un concurso. adx 2 Dise do contratas, nas pantallas ou ágoras por segundo clasificado/a. obter/conservar os contratos admistra- [PRENSA] Nun gran momento encón- tivo-electorais: de non cumprir exito- transe tamén o plusmarquista nacional samente, tal partido perderá o seguin- de 10.000 e maratón, Fabián Roncero te contrato. [www.redesescarlata.org … e o subcampión mundial de mara- 08/05/02] // No meu mundo ideal, Po- tón, Martín Fiz. [OCG 13/12/98] // Da- laqia sería contratada por unha edito- ba igual, entre os dous conxuntos su- rial para ser unha liña editorial creati- maran catro subcampións do mundo. va, digamos unha subcontrata. [www. [OCG 26/12/98] culturagalega.org 08/05/02] // É sabi- [INTERNET] O Dumbría (subcampión do que moita actividade que antes es- da Liga da Costa) comezou abrindo o taban a facer empregados de Telefó- marcador con dous goles de César do nica agora están a facé-la empresas Cabo, (un dos mellorres xogadores da contratadas e subcontratas e filiales costa. [finisterrae.com 14/03/02] // Ago- criadas para o caso en condicións lara, ninguén se abraia porque o Depor- borais e económicas precarias. [www. tivo fora subcampión de Liga e o Celta galizacig.com 08/05/02] perdera a final da Copa do Rei ante o [1997-P] Zaragoza. [www.elcorreogallego.es 14/03/02] // O 6 do Nadal, Subcam- subcontratación sf Operación me- pión Zonal Alevín Masculino. O equi- diante a cal unha empresa ou particu- po alevín masculino do Seis do Nadal lar encarga a outra persoa ou entidade fíxose co Subcampionato Zonal tras subcontratada a realización total ou disputa-la Fase Final entre os 6 me- parcial dalgún traballo. llores clasificados. [www.xouba.com [PRENSA] Os sindicatos aseguraron 14/03/02] que entre as causas da alta sinistralida- [1993-L] [GX00] de destacan as xornadas de traballo de incluso máis de 10 horas, a subcontra- subcontrata sf Contrato entre empre- tación e a eventualidade no traballo. sas ou particulares para realizar un tra- [OCG 18/02/99] // A “externalización”, ballo ou parte del, feito polo/a titular a subcontratación de servicios con em- do contrato principal dese traballo. presas privadas, serán algúns dos

349 Novas palabras GALEGAS

mecanismos que permitirán crear par- [INTERNET] Limitar as prórrogas, regu- celas de negocio co diñeiro destinado á lar as subcontratacións –se chega a sub- sanidade neste país. [OCG 01/02/00] // contratar en quinto grao– e consagrar a O secretario xeral de CCOO, Antonio plena igualdade de trato dos contrata- Gutiérrez, avogou onte por unha lei dos por ETTs son exixéncias mínimas reguladora da subcontratación no sec- que deben ser plasmadas nunha lei. tor da construcción para evitar así a alta [www.galizacig.com 08/05/02] // Anali- sinistralidade dos traballadores. [OCG za qué procesos vas realizar interna- 20/12/98] mente e cáles lles vas subcontratar a ou- [INTERNET] Os contratistas poderán tras empresa. [www.maiv.org 08/05/02] indicar na oferta as partes de obra e as // O adxudicatario non poderá cede- empresas que serán obxecto de sub- los dereitos derivados deste contrato contratación. Considerarase esta apro- ou subcontratar unidades sen obter bada, ó resulta-lo contratista adxudica- previamente a autorización do órgano tario. [www.ti.usc.es 08/05/02] // Ou- competente do Concello. [www.dico tras modificacións dirixen-se a refor- runa.es 08/05/02] zar as garantías nos supostos de sub- [1995-L] contratación, en particular através dunha mellora dos instrumentos de subcontratista s Persoa ou empresa información dos traballadores e os que realiza un traballo mediante unha seus representantes que permita dotar subcontrata. a estas situacións laborais da debida [PRENSA] Este trámite xudicial foi transparencia e seguridade xurídica. anunciado onte por Rufino Oliva, o [www.galizacig.com 08/05/02] // Que- presidente dos subcontratistas pero dan pendentes dunha negociación desde a empresa. [OCG 17/12/98] // posterior os dereitos de explotación, Miguel Ángel traballa para Masa, patente, propiedade industrial, os re- empresa venezolana subcontratista de sultados da investigación e a subcon- Dragados y Construcciones, e que está tratación da explotación que poidan empregado nas obras de construcción derivar do presente Convenio. [www. dunha represa. [OCG 03/01/00] // uvigo.es 08/05/02] Somos tecnólogos das nosas caldeiras [1993-L] e non actuamos en Valdemingómez como subcontratistas. [TN 01/06/97] subcontratar vt Facer subcontratas. [INTERNET] Os traballadores do con- [PRENSA] Os cadros auxiliares víronse tratista ou subcontratista deberán ser reducidos nun 50% debido á diminu- informados por escrito polo seu ción dos traballos que foron subcon- empresário da identidade da empresa tratados por Astano. [OCG 25/11/99] principal para a cal estean a prestar // E a empresa contratada polo conce- servizos en cada momento. [www. llo, así como á que foi subontratada, galizacig.com 18/03/02] // (...) abonda dicirlles que ata cando van seguir (...) con facer unha procura na base de [ANT 03/09/98] // (...) foron despedi- datos de Nominalia para comprobar dos das empresas que eran subcontra- que o dominio “conectateagalicia. tadas. [OCG 25/02/00] com” pertence a unha empresa privada

350 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

da Coruña especializada en CAD e sub- [PRENSA] (...) segundo informou onte contratista da adxudicataria da campa- a subdelegación do Goberno de Ou- ña. [www.galego21.org 18/03/02] // rense. [OCG 25/02/00] // Según con- Obrígase á empresa principal a infor- firmou a subdelegación do Goberno mar a os representantes dos traballa- de Biscaia, varios individuos, o núme- dores sobre o nome da empresa con- ro dos cales se descoñece e que pos- tratista ou subcontratista, obxecto e teriormente fuxiron, lanzaron uns 36 duración da contrata, lugar execu- cócteles molotov, a metade dos cales ción, número de traballadores, medi- caeron dentro do cuartel. [OCG das previstas no que se refire a pre- 25/02/00] vención de riscos laborais. [www. [INTERNET] A subdelegación do Go- bieito.com 18/03/02] berno da Coruña decidiu non autorizar a concentración que ‘Nunca Máis’ ten subcultural adx Relativo ou perten- convocada na praza compostelá do cente a unha cultura inferior. Obradoiro este venres 25 de xullo ás [PRENSA] (...) teimen en pecharse en 14:00 horas para protestar pola conce- cativos reinos de Taifas subculturais, sión das Medallas de Ouro de Galicia a tratando de esboirar e rebentar ós rei- Francisco Álvarez Cascos, ministro de nos colindantes, carece de sentido. Fomento, e a Loyola de Palacio, vice- [OCG 28/02/99] presidenta da Comisión Europea. [INTERNET] Existe ademais unha [www.galicia-hoxe.com 18/10/03] // ampla oferta subcultural de ensinan- (...) notifícaselle a iniciación do expe- zas non reguladas sobre a materia que diente sancionador que se lle instrúe adoitan mesturar e confundir deseño, informática, publicidade e altas doses nesta Subdelegación do Goberno á do máis abafante decoracionismo. persoa que a continuación se relacio- [www.galicia2010.com 18/03/02] // na. [www. inorde.com 18/10/03] // A Existe aínda unha zona de fronteira (a marcha discorreu nun ambiente festi- raia) con cerca de oitocentos anos e vo e lúdico e boa parte dos manifes- que sempre foi permeable, desenvol- tantes levaron maletas de fabricación véndose por tanto un sistema de con- artesanal que foron depositadas no tactos que creou unha singularidade peirao e ante a Subdelegación do Go- subcultural que non foi debidamente berno. [mais.vieiros.com 18/10/03] estudiada. [www.usc.es 18/03/02] // [2000-P] [GX00] Estes valores subculturais (valentía, pelexas, molestar á autoridade...) rela- subdelegado, -a s Persoa de rango ciónanse coa delincuencia, debido a inmediatamente inferior ao do delega- que os mozos buscan nas pandillas a do/a e que pode substituílo/a nas súas posesión dun prestixio que lle falla no funcións. seu medio, por ausencia dun modelo [PRENSA] E apuntan directamente ó familiar a quen imitar. [www.sgep.org coordenador dos contidos e subdelega- 18/03/02] do do xornal, Manuel Rico, e ó delegado, Xesús Salgado. [TN 12/01/99] subdelegación sf Oficina, distrito ou [INTERNET] Estará composta polos emprego do subdelegado/a. representantes dos alumnos no C.E. e

351 Novas palabras GALEGAS

polo delegado ou subdelegado de cada Terceiro: o principio de subsidiariedade grupo, entre os que se elixirán un pre- só actúa nas relacións Comunidade- sidente e un secretario. [centros.edu. Estados membros, e foi excluído da súa xunta.es 18/10/03] // A garda civil inter- aplicación e control, a pesar da insis- vén e realiza numerosas denuncias de tencia das rexións europeas e do Comi- tráfico propoñendo multas de 15.000 té das Rexións, o nivel de poder subes- pts. que se recurren sistematicamente. tatal. [www.galicia2010.com 18/03/02] Pídenselle explicacións o subdelegado do goberno en Pontevedra. [www.ran submundo sm Cada un dos mundos deune.com 18/10/03] // Os patróns ma- pertencentes a un mundo máis amplo. iores das Rías Baixas suspenden a folga [PRENSA] (...) a película iacuza, extre- de fame logo de negociar co subdele- madamente violenta onde o antigo gado do Goberno en Pontevedra, Ale- samurai pasou a ser un solitario que jandro Millán Mon. [www.plataforma sobrevive nun submundo urbano. [TN nuncamais.org 18/10/03] 01/02/99] // Tempos quixo atoparse [1995-P][GX00] con eles e co submundo de nocturni- dades e cacerías no que viven e mal- subestatal adx Dise do goberno que se viven. [TN 01/06/97] atopa un grao máis baixo có estado. [INTERNET] Do vencello caracteriza- [PRENSA] As identidades nacionais pre- dor do submundo homosexual co sub- vias de Cataluña e Euskadi reforzáronse, mundo da prostitución xurdiu tamén algo que acontece sempre que un na- “chulo” no espacio iberorrománico. cionalismo sen estado controla e usa [www.indiana.edu 18/03/02] // Máis institucións de autogoberno subestatal aínda cando se traza unha separación para promover os procesos de naciona- entre este submundo e o das drogas, a lización alternativa. [TN 01/03/00] prostitución, o tráfico de armas, o co- [INTERNET] Unha vez analizado o mercio de persoas. Distincións? A fe- perfil básico da cooperación descen- bre do Ouro, é persistente. [bulletim. tralizada, tanto nun sentido amplo tripod.com 18/03/02] // Todo ese sub- como restrinxido, aclarados concep- mundo de chagas abertas e feridas citos como a cooperación subestatal ou catrizando en mares de sal tiña algo non gobernamental. [www.igadi.org atraínte mais irreal; os elementos esen- 18/03/02] // Nesta materia, aínda a ciais da farsa fantástica, un edificio oco sabendas das posibles e naturais dife- de douscentos andares. [www.imaxin. rencias que poden existir entre os par- com 18/03/02] tidarios do establecemento dunha [1995-P] diplomacia propia, descentralizada ou subestatal, é necesario desenvolver un subsector sm Cada un dos sectores se- permanente esforzo de diálogo, con- cundarios integrados dentro dun sec- ceder primacía á aproximación de tor principal. posicións para consensuar e enrique- [PRENSA] Que se eviten criterios dis- cer as liñas estratéxicas fundamentais criminatorios ou se queira favorecer a que deben partir desa concepción de outros subsectores pesqueiros. [OCG Galicia. [www.igadi.org 18/03/02] // 26/11/99] // (...) que se tratarán durante

352 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

os próximos 3 a 5 anos e debateranse unha subsidiariedade crónica pouco e regulamentaranse máis de 120 sec- aconsellable [TN 01/07/97] // (...) non tores e subsectores que abarcan desde basta con afirmar que a riqueza de a agricultura ata os investimentos, Europa reside na súa diversidade his- patentes, tranxénicos, medio natural e tórica, lingüística e paisaxística, para cultura. [OCG 03/12/99] // Desde a que pola gracia do principio case teo- CIG enténdese que este “silencio cla- lóxico da subsidiariedade quede pro- moroso” é indicativo de que se opta texida dos efectos uniformadores da polo abandono deste subsector desde mundialización. [OCG 24/12/98] a política sanitaria pública. [ANT [INTERNET] En realidade é visible o 03/09/98] esforzo do particular proceso federa- [INTERNET] Tamén relacionado coas lista italiano por achegarse ó europeo actividades terciarias hai que resalta-la e ó seu principio de subsidariedade, importancia do subsector turístico que que vén introducido na Constitución. ten como base o paso do camiño [www.igadi.org 18/10/03] // O de sub- Francés por Melide e do camiño sidariedade entendido no senso de Primitivo por Sobrado dos Monxes. que, partindo da súa capacidade orga- [www.xunta.es 18/03/02] // A con- nizativa e instrumental, a administra- fluencia dunha serie de factores de ción máis próxima ó cidadán é a que orde natural e socioeconómico favore- ten que asumi-la responsabilidade ceron o paso da tradicional agricultu- competencial. [www.ppdegalicia.com ra de subsistencia ó desenvolvemento 18/10/03] e modernización dun importante sub- [GX00] sector gandeiro. [www.xunta.es 18/03/02] // Xa que a agricultura ten subsidiación sf Acción ou efecto de escasa presencia no Concello de percibir un subsidio. Moaña, sendo na actualidade un sub- [PRENSA] Políticas estructurais, (…), sector irrelevante. [moana.patentes. de fomento industrial –que ten moito com 18/03/02] que ver con instrumentos belixerantes [1978-L] de capital risco–, capaces de acompa- ñaren as empresas que nacen ou me- subsidariedade sf Calidade de subsi- dran, e pouco con resignados progra- diario/a. mas de subsidiación a tipos de xuro. [PRENSA] Na Declaración recoñécese [TN 01/12/97] // (...) se beneficiarán como evidente “que a acción da Co- de subsidiacións de cota mensual polo munidade Europea, de conformidade seu préstamo. [OCG 23/01/99] // co principio de subsidiaridade, non só Ademais da subsidiación da cota do afecta aos Estados membros senón préstamo, os compradores, con ingre- tamén ás súas entidades, na medida sos inferiores a 3.5 millóns poderán en que estas dispoñen dun poder le- beneficiarse de subvencións a fondo xislativo propio”. [TN 01/02/00] // É perdido que se suman á axuda ante- este un mal demasiado estendido e rior. [OCG 05/12/98] sobre o que habería que facer moi [INTERNET] No caso de adquirentes diversas consideracións pois mostra con ingresos familiares que non superen

353 Novas palabras GALEGAS

4,5 millóns de pesetas, o préstamo (...) de buscala con afán entre o lecer recibirá unha subsidiación, consisten- e o traballo, nunha substantividade te nunha porcentaxe da cota mensual esencial de ósmoses e de coñecemen- que o titular do préstamo debe pagar ó tos de si como animal pensante e ra- banco. [www.xunta.es 18/03/02] // A ciocinante. [www.ctv.es 18/10/03] subsidiación dos préstamos e, no seu [1996-P] caso, as axudas correspondentes ó primeiro acceso, so se concederá se a subtexto sm Interpretación que se vivenda non excede de 90 m2 utiles. extrae a partir dos datos implícitos que [www.xunta.es 18/03/02] // As axudas poden aparecer nunha determinada á entrada destinaranse a familias con obra. ingresos non superiores a 3,5 veces o [PRENSA] (...) a que internet ofrece a salario mínimo e estarán acompaña- posibilidade das ligazóns, cada conto das dunha subsidiación das cotas de vai posuír unha ligazón adxacente de amortización dos préstamos hipoteca- carácter explicativo a modo de meta- rios que chegará ata familias con in- texto ou subtexto. [OCG 02/01/00] gresos non superiores a 4,5 veces o sa- [INTERNET] Traballarase a voz, o sub- lario mínimo. [www.elcorreogallego. texto, a visión interior, os puntos de es 18/03/02] vista, a actitude corporal, a ambienta- [1995-P] ción sonora e espacial e os estímulos para a acción. [www.gandario.net. substantividade sf Calidade de 18/10/03] // Creo que é unha grande, importante, relevante. xenerosa, esencialmente ben inten- [PRENSA] Así e todo, malia a substan- cionada película, sen ningún subtexto tividade do autogoberno posibilitado abertamente fascista. [qoweb.usc.es pola Constitución e o recoñecemento 18/10/03] da especificidade foral vasca, non se [1995-L] conseguiu incorporar ó consenso ó PNV por temas menores e da man supercomputador sm Máquina ou dunha rixidez negociadora hoxe inex- ordenador de óptima calidade con plicable (...) [TN 01/03/00] // Substan- capacidade para realizar cálculos tividade que se cimenta sobre notables matemáticos, operacións lóxicas ou diferencias en dúas esferas capitais: a tratamentos de información cunha do comportamento electoral e a do sis- grande rapidez. tema de partidos. [TN 01/11/97] [PRENSA] Asimov presenta esta situa- [INTERNET] Para a realización dunha ción co erro imposible do supercom- obra ou servicio determinado, con putador Multivac, pero hai máis (...) substantividade propia fóra dasinstala- [OCG 03/01/00] cións da empresa. [216.121.219.126/ [INTERNET] Entregoulle á Universida- cig 18/10/03] // Meditaba concienzu- de de Delaware (EEUU) un supercom- damente o desenvolvemento da acción putador con 128 procesadores Athlon e intentaba non encher as tablas con de 1 GigaHerzios cada un e dotado co personaxes carentes de substantividade sistema operativo Linux. [www.elco persoal. [www.arrakis.es 18/10/03] // rreogallego.es 13/03/02] // Max é un

354 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

xenio das matemáticas que construíu [PRENSA] En terceiro lugar, o federa- na súa casa un supercomputador que lismo amósase especialmente acaído lle proporciona algo que pode ser en- na evolución político-institucional tendido como a clave para compren- contemporánea de nivel supraestatal der toda a existencia. [www.geo cities. e infraestatal. [TN 01/03/00] // Esa é a com 13/03/02] saída da Galiza das estructuras milita- [2000-L] ristas supraestatais. [ANT 23/01/97] // Así, propón flexibiliza-las súas cláusu- supertaxa sf Prezo ou importe fixado las mediante a formación de fondos que os gandeiros/as teñen que pagar de garantía e préstamos supraestatais. aos entes públicos en relación co [TN 01/03/01] exceso de produción da cota láctea [INTERNET] As institucións galegas máxima. deben, pois, agora, “internacionalizar- [PRENSA] Ese foi o balance da xorna- se”, adaptando os seus contidos e funda de protesta contra o pago de multa cións, no espacio de soberanía delega- por producir, coñecida por supertaxa. da, ás institucións equivalentes de ám- [ANT 16/01/97] // A empresa adebeda bito supraestatal. [www.galicia2010. aos productores os pagos dos meses com 13/03/02] // Os Estados foron os de Abril e Maio e está a exixirlles que protagonistas políticos necesarios do coticen a supertaxa. [ANT 05/01/98] // proxecto histórico europeo: só eles po- Reclámanlle á Xunta unha moratoria dían ser ceder competencias executi- na aplicación da supertaxa láctea. vas e lexislativas a unha entidade supraestatal. [www.igadi.org 13/03/02] // [OCG 02/12/99] Con independencia da actual forma [INTERNET] Gago insistiu en que non de integración no Estado español, re- convocará a Mesa do Leite para falar quire unha acción supraestatal especí- da supertaxa unha cuestión “caduca- fica das nosas nacións que permita a da” que obedece a fins “pseudopolíti- participación directa dos nosos povos cos” e “partidistas”. [www.vieiros.com no novo espazo político. [www.geoci 13/03/02] // Unha falta total de trans- ties.com 13/03/02] parencia no mercado (negro, compri- [1989-L] mido,...); política de prezos en baixa continua e pola aplicación da superta- suprafronteirizo, -a adx Que rebor- xa. [usuarios.iponet.es 13/03/02] // Esta da os límites fixados polas fronteiras. claro que a supertaxa da campaña [PRENSA] Pero creo que felizmente é 99/00 non vai estar definitivamente o teatro –¡tan precisado el sempre de comunicada ate despois das eleccións, balóns de osíxeno!– quen está a tirar outras veces atrasouse ate novembro máis froitos do diálogo suprafronteiri- porque había eleccións en outubro. zo. [TN 01/12/98] [usuarios.iponet.es 13/03/03] [1995-P] surf sm Deporte que consiste en deixarse levar enriba das ondas do mar, de supraestatal adx Que reborda os lími- pé sobre unha táboa duns dous metros tes do estado. de lonxitude.

355 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Escoita-lo disco pídelle ó pai e vive coa súa nai nunha pousada teu corpo velos en directo, degusta-las na que paran todo tipo de viaxantes. riquezas do seu Media Circus, onde [www.elcorreogallego.es 18/10/03] // caben acenos ó noise, ó punk e inclu- (...) e Santi, baixista surfeiro de voca- so ó surf. [OCG 20/12/98] ción pero guitarrista acompañante por [INTERNET] recuberto por metal pra- obrigación, xa que, como a todos os teado e viaxando polo espacio unica- músicos lles acontece nos seus inicios. mente cunha táboa de surf feita do [www.metalprovider.com 18/10/03] // mesmo metal do que forma a súa pel. O ambiente surfeiro deixouse notar ta- [www.geocities.com 18/10/03] // Vela mén na area posto que numerosos lixeira, surf, windsurf, esquí acuático, afeccionados achegáronse ata a praia pesca de altura ou simplemente un noiesa para presenciar as distintas pro- chapuzón son algunhas das posibili- bas. [www.galicia-hoxe.com 18/10/03] dades que ofrece Tenerife nas súas Sin. surfista. cristalinas costas. [www.galicia-hoxe. com 18/10/03] // A ría de Camariñas surfista s V. surfeiro, -a. ofrécese con destacadas cualidades [PRENSA] (...) de siseñor e de fillas para os deportes náuticos como a vela malpreñadas nunha praia noitébrega e o surf, os campeonatos de judo, ba- que aínda non imaxinaba ao surfista loncesto, etc, dá a Camariñas o im- esvelto nin ao iuppie de Ray Ban. [TN pulso vital do xogo. [www.camarinas. 01/06/97] net 18/10/03] [INTERNET] Imos comezar con Foz: hai poucos surfistas excepto no verán surfeiro, -a s 1 Persoa que practica o pero ten boas ondas.Tamén soen ache- surf. adx 2 Dise daquilo que ten rela- garse surfistas ferroláns ós picos cerca- ción co deporte do surf. nos a Burela. [web.jet.es 18/10/03] // A [PRENSA] Son tres amigos aventurei- desventaxa dos surfistas ferroláns é que ros e surfeiros que preparan unha via- teñen que conducir unha media hora xe. [OCG 31/01/01] de carretera para chegar á praia. [INTERNET] Un surfeiro galáctico e [web.jet.es 18/10/03] mal estudiante, ó que abandona o seu [1995-L]

356 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

talibán sm 1 Membro do grupo políti- turas máis extremas e radicais, fixé- co afgano, creado no ano 1993, que ronse co poder por medio das armas. ten coma principal obxectivo impoñer [www.geocities. com 13/02/02] a Sharia e acadar a paz no seu país. [1996-P] adx 2 Relativo ou pertencente a ese grupo político. talk-show sm Programa de televisión [PRENSA] A derrota dos talibáns e a baseado en entrevistas. instalación dun goberno amigo en Af- [PRENSA] Nesta páxina, abaixo, a con- ganistán resoa como principal obxec- ductora do talk show Tardes de Ana, a tivo de Washington e Londres. [TN cantante Ana Kiro (...) [TN 01/09/98] 01/11/01] // Os talibán que xa perde- [INTERNET] Pola tarde do venres 29, ron mais da metade de Afganistán, mentres a marea se aproxima, un di- resisten no seu feudo de Candahar (...) vertido talk-show (...) [www.redeses [OCG 16/11/01] // A xustiza infinita, ou carlata.org 19/10/03] // O virus posmo- a vinganza sobre Ben Laden e os tali- derno alcanzou o clímax e brilla nos bán, estase a converter así nunha corti- talk-show do mundo enteiro, como as na de fume tras do que se esconden pombas cerúleas e espantosas dos esca- intereses inconfesados. [TN 01/11/01] parates de Braga, como os anxos e os [INTERNET] Amnistía Internacional cisnes de porcelana e as raíñas das fes- esíxelles aos Estados Unidos que mo- tas de agosto. [www.galicia-hoxe.com difique a súa política cos presos tali- 19/10/03] // Deste xeito, o espacio vís- báns da base de Guantánamo e acusa tese de noite e agranda o seu formato, o goberno estadounidense de crime engadindo máis espectáculo ó seu habi- de guerra por violar a Convención de tual contido de talk-show. [www.elco Xenebra. [mais.vieiros. com 13/03/02] rreogalle go.es 19/10/03] // Un estado miserable, en estado de guerra civil permanente, dominado taquilleiro, -a adx Dise do espectácu- por un réxime, o talibán, que despreza lo que ten un notable éxito de público. os dereitos humanos e que se impón [PRENSA] El Abuelo, La niña de tus polo terror e a crueldade. [www.sgep. ojos, Los amantes de Medem e a org 13/03/02] // Os talibáns, islamistas taquilleira Torrente favoritas entre 73 que interpretan o Corán nas súas lec- candidaturas. [OCG 24/12/98]

357 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] Presentador de televisión, Dezcallar en Rabat por quen en pleno actor de teatro e de cinema (convertido tardofranquismo proclamaba na mesmo nunha das figuras “revelación” ONU encendidos discursos belicistas do máis taquilleiro cinema español). contra a Marcha Verde, non favorece- [www.crtvg.es/ 19/10/03] // Unha enor- ron a serenidade. [www.acontrafio. me recadación que promete converti-lo com 18/03/02] no film máis taquilleiro da historia, e [1995-P] feroces comentarios dos críticos. [qo web.usc.es 19/10/03] tardofranquista adx Relativo ou per- [1996-P] tencente ao tardofranquismo. [PRENSA] (...) pasa por ter en conta esa tardofranquismo sm Época tardía do mentalidade tardofranquista, as rutinas réxime franquista. nas que se asenta, e as posibilidades de [PRENSA] E non me parece axeitado entrar nese mundo que teñen o BNG nin saudable para unha sociedade ou o PSdG. [TN 01/11/01] democrática o ver como mancheas de [INTERNET] Cambiando de tercio, Vi- empresarios e intelectuais volven botar cenç discute o termo “literatura peri- man daquela frase coa que o tardo- férica” que considera “tardofranquis- franquismo eludía o problema da ta” pola implicación da existencia dun corrupción, da ineptitude minsterial ou “centro”, extremo no que coincide cos do incuestionable esgotamento políti- outros dous poñentes que tamen criti- co: “Franco é bo –dicían entón– o can o termo “linguas minoritarias”. [www.culturagalega.org 19/10/03] // malo son os ministros”. [TN 01/02/00] Proveñen dos seminarios de formación // Dos meus contactos con membros que o colectivo Teatro Circo realizara da cúpula do PSOE entresaquei que o nos anos setenta con Pepe Estruch, un sector máis lúcido, e tamén o menos dos máis importantes profesores de condicionado polo exercicio do poder Teatro da España predemocrática e tar- e pola xestión do conflicto vasco, dofranquista. [www. ctv.es 19/10/03] // asume os presupostos federalistas de Na tele tardofranquista existiron varios base asimétrica que xa defendían no antecedentes claros do teletriunfo, tardofranquismo dos anos 60.” [TN unha das tantas copias que o universo 01/03/00] catódico fixo da radio. [www.galicia- [INTERNET] Unha novela nostálxica hoxe.com 19/10/03] que recrea de forma espléndida e evo- [1996-P] cadora á Coruña do tardofranquismo, unha cidade que se recupera para a teatralización sf Acción e efecto de memoria dos lectores de hoxe. [www. teatralizar. xerais.es 18/03/02] // As teses de Ferrín [PRENSA] Se o que se pretende é pa- foron recollidas pola maioría da rodiar coa teatralización, entón sobran esquerda galega do tardofranquismo, escenas máis próximas ao expresionis- que tiñan a Piñeiro por un anticomu- mo ou outras que apuntan cara a un nista e mesmo por un axente da CIA. naturalismo artificiosamente atallado [www.culturagalega.org 18/03/02] // pola iluminación ou a escenografía. (...) pero tamén a substitución de Jorge [TN 01/03/00]

358 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] (...) recensións sobre as [INTERNET] Porque realmente me tres edicións realizadas da obra, diver- sinto máis preto dos teatreiros, dos sos comentarios críticos, fragmentos músicos, da xente do teatro, da liber- de varias entrevistas a X.L. Méndez dade dos artistas (...) [www.susodeto Ferrín e críticas e informacións sobre a ro.com 19/10/03] // Sí, todo é moi tea- teatralización do texto. [www.xerais. treiro. Xabier quere ser un gran revo- es 18/03/02] // Algo semellante pode- lucionario, un gran líder, en non é ría dicirse do tema das máscaras e a mais que un home que fuxíu da Terra teatralización da vida. [www.outono procurando fuxir de sí mesmo. [www. fotografico.com 18/03/02] xabiergonzalez.com 19/10/03] [1983-L] [1980-L] [GX00] teatralizar v Dar carácter teatral, techno-house sm Estilo de música elec- adaptar un texto ao teatro e facelo trónica que se caracteriza polo uso de representable. sons sintetizados e un ritmo rápido. [PRENSA] Entendo que é necesario [PRENSA] Actualmente, as súas ses- teatralizar outros espacios que agora ións céntranse nunha base house nas non se entenden como tal ó tempo súas distintas variantes, que vai evolu- que se lle dá unha alternativa ó ocio cionando progresivamente cara a sons da xente, ofrecerlle o teatro como techno-house e techno, sen perder en parte do seu tempo de descanso ou ningún momento a continuidade ne- diversión. [TN 01/12/97] cesaria para axitar unha pista de baile. [INTERNET] Foron precisamente os [OCG 09/03/00] fillos de Curros quen sen opuxeron de xeito rotundo a conceder o permiso para teatralizar e musicar a Virxe do techno-pop sm Música electrónica Cristal, feito que leva a Baldomir a moderna de orixe angloamericana de asegurar que “eu, tendo a ópera xa carácter popular e ritmo moi marcado. case rematada, gardareina nun caixón [PRENSA] O techno-pop máis luctuo- da miña mesa de traballo e nel durmi- so rematou dando temas como Noto- rá para sempre.’’ [www.elcorreogalle rius e unha excisión The Power Station go.es 20/02/03] nome do seu estudio de gravación. [GX00] [OCG 20/03/00] teatreiro, -a s 1 Persoa que se dedica ao técnico, -a s Adestrador/a dun equipo teatro. adx 2 Pertencente ou relativo ao deportivo. teatro. 3 Dise de alguén que mostra un [PRENSA] É posible que o técnico de- comportamento esaxerado e artificial. portivista realice algún cambio con res- [PRENSA] O caso de Darío Fo recorda pecto ás aliñacións. [OCG 16/02/01] // a doutros teatreiros de talento que es- Con esta realista advertencia, o téc- creben para o teatro pero non sobre nico do Celta, Víctor Fernández, resu- xénero. [OCG 17/01/99] // Os teatrei- miu a situación física e anímica do seu ros e teatreiras facíanse cargo –sen cadro. [OCG 13/12/98] // Elie Baup, paixón do realismo, quizais non das adestrador do equipo francés (...) formas– desta idea. [OCG 01/10/97] Ademais o técnico francés tampouco

359 Novas palabras GALEGAS

poderá contar, por lesión, co defensa. inglés Terry Francis, levará esta sema- (...) [OCG 15/03/00] na os sons máis profundos do house e [INTERNET] O técnico italiano Arrigo do tecno á sala Vademecun de Vigo. Sacchi está seguro de que o ex xogador [www.culturagalega.org 20/05/03] // e novo adestrador do FC Barcelona, En Galicia o roio do tecno empezou Frank Rijkaard, ó que tivo ás súas ordes moi tarde, aquí non hai cultura musi- no AC Milan que namorou a Europa a cal e as festas raiantes estropéano to- finais dos 80, será un “grande adestrado. [www.esferobite.com 20/05/03] dor’’ para o Barça. [www.galicia-hoxe. com 19/10/03] // Estamos na tolemia tecnófilo, -a adx Dise de quen mani- dos tempos de mercar, mercar e mer- festa simpatía, afinidade ou afección car, pero para mercar é preciso vender pola técnica. primeiro’’, proseguiu o técnico luso. [PRENSA] Se a cabrona de Raquel, [www.galicia-hoxe.com 19/10/03] // O tecnófila, estivese aquí, podería desci- técnico Miguel Ángel Lotina non arrin- frar as palabras de Manuel Couto. [TN cou, como sempre, esmiuzando o en- 01/11/97] contro anterior, senón facilitando a lista [INTERNET] (...) tecnofilo ou tecnofo- de convocados. [www.galicia-hoxe. bo? Tecnófilo pero patoso. [www.la com 19/10/03] vozdegalicia.com 11/03/02] [1984-L] tecnolátrico, -a adx Dise do/da que tecno sm 1 Estilo de música caracteri- manifesta unha grande adoración pola zada polo son electrónico xerado con técnica. instrumentos analóxicos. adx 2 Rela- [PRENSA] Por outra parte coherente tivo ou pertencente a ese estilo musi- coa dimensión de ídolo adorable que cal. atinxiu na nosa época tecnolátrica e [PRENSA] “Os ritmos tecno mesturá- paradoxalmente, secularizada. [OCG ronse co Ei Carballeira en medio do 20/12/98] delirio xeral. E é que a festa organizada polo PPdeG para celebra-los resul- tecnólogo, -a s 1 Persoa que se dedi- tados electorais.” [OCG 13/03/00] // ca ao estudo e análise das innovacións “O PP celebrou en Compostela unha técnicas. 2 Persoa que deseña un apa- festa co “Ei Carballeira” a ritmo de rello tecnolóxico. tecno.” [OCG 13/03/00] // Hai un bar, [PRENSA] Somos tecnólogos das no- ao que tamén vou ás veces, no que vas caldeiras e non actuamos en Val- poñen música tecno. [OCG 03/12/98] demingómez como subcontratistas. [INTERNET] Pode empezar pola músi- [TN 01/06/97] ca moderna, pasar polo jazz contem- [INTERNET] Noutras palabras, cómpre poráneo, ulisca-la música americana ter ó tecnólogo por responsable, non só dos anos 20, chimpar ata a música clá- técnica senón tamén moralmente, por sica, logo golpearse na música africana todo o que deseñe ou execute. [www. e descansar tranqulamente escoitando cesga.es 19/10/03] // Se se lle manda tecno. [arvpart.iespana.es 20/05/03] // facer algo daniño, o tecnólogo é li- Un dos mellores DJs do momento, o bre de negarse a acata-la orde; se é

360 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

necesario pode renunciar ó seu posto, [www.galicia2010.com 11/03/02] // De ou pode sabota-lo seu propio traballo, feito, os primeiros paquetes integrados ou pode combatelo. [www.cesga.es de oferta privada inclúen televisión 19/10/03] // Como tecnólogo apaixoa- (aberta e de pago), telefonía, acceso a do e polémico, foi columnista e autor Internet e unha serie de complemen- de diversos artigos e libros relaciona- tos cada vez máis consolidados (servi- dos co ámbito da pesca, tanto de ca- cios financeiros, telecompra, etc.) que rácter crítico como divulgativo. [xor están nesta liña. [www.galicia2010. nal.usc.es 19/10/03] com 11/03/02] // Achegar á sociedade [1980-L] da información, de forma global ini- cialmente, a catro concellos, median- telecomedia sf Comedia escrita ou te servicios como información ó cida- producida para a televisión. dán, respostas a consultas, asociados a [PRENSA] Alejandro Lavilla subliñou un concello virtual, e outros de índole que esta telecomedia que protagoni- xeral como lecer, telecompra ou edu- zan Josema Yuste e Ana Duato (...) cación. [www.xunta.es 11/03/02] [OCG 03/12/98] [1996-P] [INTERNET] Pratos Combinados, a telecomedia máis veterana das tele- teleconferencia sf Disertación en visións en España. [www.elcorreo público sobre certas cuestións culturais, gallego.es 11/03/02] // (...) e expón a científicas, etc., a través de computado- súa opinión con respecto á situación ras ou medios de telecomunicación. actual dos actores e ás diferencias [PRENSA] O ministro de Sanidade, José existentes á hora de traballar nunha Manuel Romay Beccaría, que onte telecomedia ou nunha obra de teatro. clausurou a II Teleconferencia de Ci- [edu.xunta.es 11/03/02] rurxía Cardíaca Minimamente Invasiva [1995-P] que se celebrou (...) [OCG 28/02/99] // A última xornada da teleconferencia, telecompra sf Relación de compra- á que asistiron 200 expertos de 30 paí- venda que se realiza a través da televi- ses, dedicouse integramente a repasa- sión. la recente introducción das técnicas [PRENSA] Ángel García Crespo co- miniinvasivas na cirurxía cardíaca (...) mentou que o acceso a través de inter- [OCG 28/02/99] net a servicios bancarios, portais, tele- [INTERNET] (...) servicios sanitarios e compra e teletraballo fai necesaria a de asistencia, servicios xurídicos, infor- súa protección contra os intrusos. mación de estradas e do tempo, infor- [OCG 15/03/00] mación náutico-pesqueira, informa- [INTERNET] Neste campo, e ademais ción agrícola, telesanidade, teleconfe- da referencia xeral ás Telecomunica- rencia, conversas na rede, foros, correo cións e á Informática, incluíanse men- electrónico, (...) [www.galicia2010. cións específicas a actividades como: com 11/03/02] // Multimedia, concep- as aplicacións WAP para telecompra, tos xerais. Dispositivos: medios ópticos servicios bancarios e, en xeral, todo de almacenamento, vídeo e audio dixi- tipo de servicios de valor engadido. tal. Teleconferencia. Ferramentas para

361 Novas palabras GALEGAS

o desenvolvemento de multimedia. cias do Instituto ou por medio de cal- [www.uvigo.es 11/03/02] quera medio telemático disponible. [2001-P] [www.igadi.org 12/03/02] // É unha actividade incluída no plan de forma- teleformación sf Técnica de estudo ción permanente do Departament ou formación a distancia a través de d’Ensenyament de la Generalitat de computadoras ou medios de teleco- Catalunya, na modalidade de cursos municación. de autoaprendizaxe con soporte tele- [PRENSA] Clubs activos de emprego e mático. [www.galego21.org 12/03/02] tamén conta unha parte activa de tele- // Telensino: Sistema telemático de formación. [OCG 23/01/99] consulta de dúbidas e mais de solu- [INTERNET] Impartición de 4 novedo- ción de prácticas dende a túa propia sos programas de Teleformación, utili- casa. [www.pcarrier.com 12/03/02] zando unha combinación de soportes [1983-L] tradicionais xunto con CD-Rom e In- ternet. [www.maiv.org 12/03/02] // For- telemedicina sf Conxunto de tecnolo- mación a través da teleformación: au- xías da telecomunicación e a informá- las comarcais virtuais co obxectivo é tica aplicadas á medicina, polas que establecer unidades avanzadas de tele- se pon en contacto a un enfermo cun formación e teletalleres. [www.ppdega centro sanitario e se lle transmiten os licia.com 12/03/02] // Convocatoria de datos necesarios para efecturar diag- axudas para proxectos de utilización da nósticos e terapias de urxencias. teleformación como complemento á [PRENSA] O ministro de Sanidade, docencia presencial. [www.udc.es sinalou que os avances en telemedici- 12/03/02] na introducidos nos últimos anos en Galicia…[OCG 28/02/99] // En Gali- telemático, -a adx Relativo ou per- cia, o Sergas instalará en breve equi- tencente ao conxunto de tecnoloxías pos de telemedicina conectados entre relacionadas coas telecomunicacións os principais hospitais públicos gale- e a informática. gos. [OCG 28/02/99] [PRENSA] É o caso de Ultreia, unha base [INTERNET] A CICYT contribuíu coa de datos que había permitir o acceso financiación para este proxecto sobre telemático a texto e imaxes dos recursos telemedicina dirixido pola Unidade turísticos de calquera punto da xeografía de Retina Médica e Diabete Ocular do galega. [TN 01/08/98] // A converxencia CHUS en colaboración co CESGA. dos sectores da informática, as teleco- [www.cesga.es 12/02/02] // Estes avan- municacións e os medios de comunica- ces pódense encadrar en tres grandes ción culmina na configuración dun uni- bloques: avances relacionados coa verso telemático poboado por uns gran- medicina molecular, coa imaxe e a bio- des conglomerados oligopolísticos que enxeñería e os relacionados coas tec- ameazan seriamente a diversidade e o noloxías da información, como teleme- pluralismo. [TN 01/03/00] dicina e accesos a bases de datos. [INTERNET] O acceso descrito poderá [www.galicia2010.com 12/03/02] // A materializarse nas propias dependen- Politécnica (upv.es), que alberga cerca

362 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

de 35.000 alumnos, profesores e per- e moral a través de computadoras ou soal administrativo, é a primeira uni- medios de telecomunicación. versidade de España en contar con [PRENSA] Reconstrucción eléctrónica este tipo de servicios de Telemedicina. da violenta telerrevolución romanesa [gm.upv.es 12/03/02] de 1989. [ANT 05/08/98] [1995-P] teleserie sf Conxunto de capítulos con telenauta s Espectador/a da televisión independencia argumental, pero que interactiva con capacidade para poder conta cos mesmos personaxes e que participar e decidir sobre o que está a se suceden periodicamente na progra- ver. mación televisiva. [PRENSA] Nace un novo concepto de [PRENSA] Doutra banda, as televi- espectador, o telenauta, que pode parti- sións estanse decatando das vantaxes cipar nos argumentos. [OCG 20/11/01] que ten investir en producción propia –o éxito das teleseries fomentou ese telepredicador, -ora s Persoa que fai cambio de mentalidade–, (...) [TN propaganda dunha determinada cren- 01/11/97] za relixiosa a través da televisión. [INTERNET] “Teño o compromiso coa [PRENSA] Ámbolos dous sociólogos Editorial Compostela e a Televisión de están moi lonxe dos “telepredicadores” Galicia de desenvolver o proxecto de que tanto abondan en tertulias e bandas `Pratos Combinados’ durante un ano mediáticas, moi lonxe polo tanto da fri- máis; é dicir, 28 novos episodios”, ex- volidade pseudosociolóxica que estes plica Xosé Cermeño, pai da teleserie últimos amosan. [TN 01/03/01] máis lonxeva e de maior éxito da ca- [INTERNET] A intervención de Arias- dea autonómica. [www.elcorreogalle Alcántara e a presumible chea de cha- go.es 18/03/02] // Thriller psicolóxico madas á centralita descolocou a Ruiz, no que a vocalista dun grupo de pop antigo látigo de conciencias nos caba- metida a actriz dunha teleserie sofre a rés, que explicou que a súa intención sensación de que é vixiada constante- era boa, que aquilo non era un tele- mente. [www.geocities.com 18/03/02] maratón nin era caridade e outras ver- // “Historias de media noite”, é unha dades de telepredicador. [www.dega proposta de teleserie de suspense e licia.org 19/06/04] // Non se deixen misterio que recupera a fórmula em- enganar polo seu aspecto de telepre- pregada en produccións como “His- dicador. O profesor da Facultade de torias para non durmir” ou “Contos Xornalismo da Universidade de Co- asombrosos”. [www.araguaney.com lumbia (Nova York) Steven S. Ross pa- 18/03/02] sa por ser un dos gurús de Internet no [1993-L] seu ángulo máis xornalístico. [www. xornalistas.com 23/06/04] teletexto sm Sistema de información [1998-L] en formato de texto que se transmite a través das canles de televisión. telerrevolución sf Cambio radical que [PRENSA] Para a súa confección té- se produce na orde social, económica ñense en conta os pedidos centrados

363 Novas palabras GALEGAS

na prensa, así como na radio, teletex- móbiles. [www.ouea.com 18/03/02] // tos nas cadeas de televisión, Internet, Nos Estados Unidos hai xa uns anos etc. [OCG 24/01/99] empezou a coller importancia unha [INTERNET] A Televisión de Galicia nova modalidade de traballo , o tele- emitiu por primeira vez un teletexto en traballo, que consiste en traballar den- galego o 11 de outubro de 1995, ini- de a casa co ordenador e desprazarse ciando as súas emisións regulares o 15 unha ou dúas veces á oficina. [usua de decembro de 1995. [www. crtvg.es rios.lycos.es 18/03/02] // Impartición 15/03/02] // Licenciado en Xeografía e de máis de 30 seminarios orientados a Historia e xornalista, Xose María foi o formar no uso de novas tecnoloxías da primeiro responsable do servicio de información, sobre temáticas tales teletexto e de Internet da CRTVG. como o comercio electrónico, o tele- [www.culturagalega.org 25/04/03] // traballo, a teleformación, os sistemas Somos a única axencia española de de xestión integral, as telecomunica- traducción seleccionada pola BBC cións, etc. [www. maiv.org 18/03/02] World para a súa aparición na Guía de [1995-P] cidades (servicios empresariais) gra- sf Tipo de tele- cias á nosa calidade de servicio. Vexa televisión interactiva visión en que o telespectador/a pode o noso anuncio no teletexto da BBC participar e decidir sobre o que ve. (número 558). [www.012.infonegocio. [PRENSA] Esta técnica está destinada a com28/06/03] converterse nunha poderosa ferramen- [GX00] ta de vendas do comercio en internet e acelera-la televisión interactiva, os teletraballo sm Actividade laboral rea- xogos e as películas. [OCG 15/03/00] lizada a distancia a través de computa- [INTERNET] Anque sexa unha canle doras ou medios de comunicación. televisiva de pago, a súa web ofrece [PRENSA] As áreas temáticas que unha información moi interesante abordará MITE99 son multimedia, soft- sobre as últimas tendencias no que se ware e empresas, informática hospita- deu en chamar televisión interactiva laria, teletraballo, comunicacións e –anque soe a paradoxo, por iso do electrónica industrial. [OCG 05/12/98] apodo de “caixa tonta” que ten a tv– // O máximo expoñente do teletraba- nos medios de comunicación. [bulle llo mediante o chat, é o sistema de tim.tripod.com 18/03/02] comunicación e organización da em- [1993-L] presa que levan a cabo Fabián Barrio e Carlos Costa. [OCG 17/11/01] // Ángel telonear vt Actuar un grupo secunda- García Crespo comentou que o acce- rio antes do grupo principal contrata- so a través de Internet a servicios bando para un determinado espectáculo. carios, telecompra e teletraballo fai [PRENSA] (...) recolleranse as actua- necesaria a súa protección contra os cións da Elephant Band –grupo coru- intrusos. [OCG 15/03/00] ñés de pop sixties–, a banda viguesa [INTERNET] (...) ocúpase tamén do Kabuto Jr. Que teloneou ós Red Hot teletraballo, co desenvolvemento de Chili Peppers. [OCG 13/03/00] // (...) servicios, centros e centrais de traballo acostumados a tocar en directo, non 364 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

en van, teñen teloneado nas súas xi- tendencia á espectacularización da rea- ras. [OCG 31/03/01] lidade social, á tematización da infor- [INTERNET] Brian está convencido de mación, á elaboración de suplementos, que gran parte do son de Queen orixi- á creación dunha rede interna boa nouse con Smile. Chegaron incluso a (corresponsales e axencias) e á preocu- telonear a Pink Floyd e a Yes. [www. pación polo que pasaba no estranxeiro. beiravia.com 19/10/03] [gacetadegalicia.usc.es 20/03/02] // Fragmentación e discontinuidade sin- teloneiro, -a s 1 Grupo secundario copal, anamorfose, exposición da au- que actúa antes do grupo principal toconciencia e tematización do autor. contratado para un determinado [web.usc.es 20/03/02] // A programa- espectáculo. adx 2 Dise dese grupo ou ción B céntrase principalmente nos de calquera persoa que está nunha contidos conceptuais, na súa temati- posición secundaria respecto doutra. zación, presentando a ciencia máis [PRENSA] (...) que potencie a cultura coma un producto que coma un pro- musical de Galicia cara ó mercado ceso. [www.xunta.es 20/03/02] exterior “e non utilizala como telonei- [2000-L] ra de artistas internacionais. [OCG 14/03/99] temporalización sf Acción de dar a [INTERNET] O concerto empezou ás algo carácter temporal. doce. Pero non só iso, senón que [PRENSA] Haberá que analizar o ba- aroah comenzou moito máis tarde. O lance de gastos e ingresos, o número, a teloneiro comenza ás doce. [gbooks1. temporalización e o ámbito xeográfico melodysoft.com 19/10/03] // Case lle das funcións, a opinión da crítica e a falta dicir que o programa vai ser un media deespectadores. [TN 01/06/97] complemento, un teloneiro do can- [INTERNET] Mantendo esta premisa, a tante rei da noite. [www.galicia-hoxe. proposta de temporalización para o com 19/10/03] // Sería eu teloneiro Curso de Aptitude Pedagóxica, será a daquel, o que levantaría o telón da seguinte (...) [www.udc.es 20/03/02] // homenaxe á finada dona coruñesa de Falar de ritmos narrativos, precisión de Felipe Fernández Armesto. [www.gali linguaxe, temporalización e outros cia-hoxe.com 19/10/03] recursos narrativos na obra de Antón [1995-P] coido que é unha obviedade nun autor que foi en vida premiado e reco- tematización sf Acción de agrupar ñecido e que xa forma parte das histo- unha serie de cousas baixo un mesmo rias da literatura e que de seguro hai tema. ser do coñecemento do gran público [PRENSA] (...) a superficialidade e a mais cedo que tarde. [www.xerais.es total falta de rigor en tódalas noticias é 20/03/02] // As 15 unidades ou temas a “tematización deformadora”. [OCG de que se compón Ciencias da Natu- 26/12/98] reza -1-ESO distribúese, entre outras, [INTERNET] A pesar destas trabas para por razóns de contidos e de tempora- o avance da prensa de masas, o certo é lizacións nas seguintes grandes unida- que nesa fase advertíanse síntomas de des. [www.xerais.es 20/03/02] cambio cara a prensa de negocio, con [1984-L]

365 Novas palabras GALEGAS

temporario, -a adx Dise do que dura Santiago e a celebración do Ano Santo só un determinado tempo. Compostelán. [www. galicia2010.com [PRENSA] A Xunta, cos seus bombei- 20/03/02] ros veranceiros -vinte ou trinta votiños [1993-L] que apañan en cada concello con eses contratos temporarios. [TN 01/09/98] tensionante adx Que está sometido a [INTERNET] Intervención de Felipe acción de forzas contrarias. Louzán na Comisión Temporaria sobre [PRENSA] Unha opción tensionante Seguridade Marítima. [www.platafor de baile para cada estado de ánimo. manuncamais.com 23/02/04] // Como [OCG 24/01/99] acontece nos entes públicos, a empre- [INTERNET] Día de paseos. Despois sa privada non é allea ás contribucións dunha semana especialmente tensio- da xeografía aplicada. Frecuentemente nante, estender os ollos alén de catro consultoras legais e ambientais contra- paredes é fantastico. [wwww.manuel tan xeógrafos, mal que sexa de xeito ago.org 24/06/04] temporario, para que actúen como asesores. [www. xoan.net 28/06/04] tensionar v Someter algo á acción de forzas contrarias. tendencial adx Relativo á dirección en [PRENSA] Tensionar con estratexias que se produce a actuación ou desen- de axitación a democracia é proxectar volvemento dun fenómeno. sombras alí onde, como sucede en [PRENSA] ¿Teñen pois definido no agosto, só debería brillar o sol. [TN BNG ese modelo? Nós temos un 01/08/98] // (...) e a falta de preceden- modelo tendencial, e unha proposta tes históricos recentes, nunha atmosfe- bastante definida. [TN 01/03/00] ra política tensionada, ningún experto [INTERNET] Hoxe en día a Universi- tomou onte o risco de predeci-la du- dade de Santiago organízase territorial- ración deste proceso, (...) [OCG mente en dous campus, o de Compos- 20/12/98] tela e o de Lugo, a bimelenaria “Lucus [INTERNET] O mercado está respon- Augusta”. Unha estructura que, desde dendo ben ó actual prezo e non se que- a complementariedade que a súa espere tensionar innecesariamente, sobre cialización tendencial comporta, aspi- todo tendo en conta que houbo esta ra a unha vontade integradora. [www. semana importantes baixadas en Alema- usc.es 20/03/02] // Reforzo tendencial nia (-8) e Holanda (-11) [www. xunta.es das tipoloxías de novos factores po- 20/03/02] // Un goberno que actúe e un tenciadores de actividades, emprego e parlamento que lexisle superpondo os desenvolvemento (ambiente, cultura, intereses e vontade do país á rixidez ou condicións de vida a nivel municipal, interpretación restritiva da norma cons- ocio) nos que a Euro-rexión é competi- titucional ten, cando menos, a virtuali- tiva. [www.ouea.com 20/03/02] // A dade de tensionar permanentemente o historia de Galicia, e de Santiago como modelo, de facer evidente a sua incon- centro de peregrinación, xerou de gruéncia ou febleza. [www.uniondopo forma tendencial un modelo turístico vogalego.org 20/03/02] // Isto permite ós asociado á realización do Camiño de granxeiros desviar os ovos á industria, 366 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

rarear o mercado e, consecuentemente, [PRENSA] Desde que se abre o proce- tensionar o prezo á alza. [www. xunta. so de territorialización este tema ten es 20/02/02] unha especial importancia. [ANT [1997-P] 23/01/97] // Unicamente a partir do século XIX o historiador se convertiu terciarización sf Proceso económico en historiador nacional. Pero esta no cal o principal desenvolvemento territorialización da historia é tamén dáse no sector terciario. hoxe cuestionada. [OCG 01/12/97] [PRENSA] Despois dos grandes cam- [INTERNET] (...) aceitación inicial bios políticos e económicos mun- dunha cuota láctea para o conxunto diais, a globalización, a terciarizado Estado claramente insuficiente e ción, o fracaso do fordismo, (...) [TN incapacidade posterior para lograr 01/12/97] unha ampliación substancial da mes- [INTERNET] A pesar de que o grao de ma, territorialización de facto das terciarización da economía galega se cuotas a nível español (...) [www.geo incrementou nos últimos anos, aínda se cities.com 20/02/02] sitúa varios puntos por debaixo da me- [1995-P] dia estatal así como da media da Unión Europea. [europa.eu.int 20/02/02] // A territorializado, -a adx Relativo ou economía do Norte de Portugal presen- pertencente á territorialización. ta un maior peso relativo da industria e [PRENSA] Referíndose os investimen- unha menor terciarización cá econo- tos territorializados do Estado, denun- mía galega. [www.ouea.com 20/02/02] ciou o total esquecemento do sur lu- // Pero na actualidade estase producin- cense. [OCG 17/11/01] do unha progresiva terciarización, al- canzando unha especial forza o sector [INTERNET] O Ministerio explica que o servicios en detrimento dos sectores investimento territorializado previsto secundario e primario. [www.terra.es para Galicia nos Presupostos do 2001 20/02/02] ascendía a 5,34 millóns de euros (...) [www.elcorreogallego.es 20/02/02] // terciarizar vt Establecer un proceso Nunha segunda fase faise un tratamen- socioeconómico de desenvolvemento to territorializado da información para preponderante do sector terciario que o seu cartografiado e a análise dos comprende as actividades que non se resultados atendendo a variables espa- orientan á produción inmediata de ciais, físicas, económicas e sociais. bens de consumo. [www.usc.es 20/02/02] // O Servicio de [PRENSA] En vinte anos o neolibera- Axuda a Domicilio e un servicio públi- lismo ten terciarizado a sociedade brico, polivalente, territorializado e com- tánica, non só polo impulso dos servi- plementario doutros recursos da comu- cios e a reducción do sector industrial nidade. [www.dico runa.es 20/02/02] e primario, (...) [TN 01/06/97] [1987-L] territorialización sf Acción e fecto territorializar v Adscribir algo a un de territorializar. territorio. 367 Novas palabras GALEGAS

[PRENSA] Chozas: “Cómpre formular tex-mex sm 1 Estilo de música texano- unha xestión territorializada das polí- mexicano que mestura os sons tradi- ticas de emprego”. [OCG 23/01/99] cionais mexicanos co country e ritmos [INTERNET] Este proceso informático caribeños de cumbias e boleros. 2 Por permitiu territorializar algúns datos dos extensión, calquera mestura entre ele- presupostos de explotación e de capital mentos texanos e mexicanos. das mesmas según os limitados datos [PRENSA] O quinteto, a camiño do desgregados nas memorias. [www.ces- hip-hop, ska e mailo tex-mex son reis galicia.org 14/05/02] do free-style norteño. [OCG 24/01/99] [1996-P] [INTERNET] Así unha das miñas prefe- ridas, un weblog diario, é a dun tex- tertuliano, -ana s Persoa que partici- mex (texas-mexincan), é dicir, un sepa nunha tertulia. ñor que ten orixes mexicanas, pero [PRENSA] Arzalluz a quen tachan os que vive en Houston-Texas. [personal. tertulianos e demais editorialistas da Vi- telefonica.terra.es 19/10/03] // A feroz lla y Corte de ambiguo. [OCG 01/10/97] Cajun, a máis moderada Creole, a [INTERNET] Juan Adriansés, como ter- picante Tex-Mex, a incrible deliciosa tuliano, no medio dunha discusión so- californiana, todas estas cociñas teñen bre a política do PP en España e o seu moito que dicir do xenio creativo e a desgaste, opina que no goberno da Xun- adaptabilidade das persoas e das terras en que viven. [www.elcorreoga ta de Galicia, presidido por Manuel Fra- llego. es 19/10/03] ga (...) [bulletim.tripod.com 14/05/02] // Tamén alí tratou con asiduidade a Antón thriller sm Película de tensión, crimes Villar Ponte e Cabanillas, cos que era e espionaxe. tertuliano indispensable da “Cova Cél- [PRENSA] Hai dúas formas de facer tiga” habaneira, creada na illa arreme- cine. Unha é facer filmes recitables: dando, claro está, a coruñesa. [mem thriller máis ou menos tenso, ou bers.tripod.com. ar 14/5/02] comedia máis ou menos alegre. [TN [1984-L] 01/03/00] // Eventos que elevaron a temperatura ambiente nacional ata tetrabrick sm Envase destinado á con- extremos de thriller erótico e que servación de alimentos líquidos. arrastran nos últimos anos unha mara- [PRENSA] Pero vaia para onde quei- ña de enredos, traizóns, desenganos e ran, o consumidor á hora de mercar case crimes paixonais (...) [TN leite nunca sabe se o ‘tetrabrick’ que 01/06/97] // Pi é un thriller de ciencia pilla no andel dun supermercado é ese ficción sobre a viaxe claustrofóbica que o producto non refrixerou. [OCG dentro da mente dun matemático 07/03/99] renegado Max (Sean Gullette). [OCG [INTERNET] ¿Outra vez o tetrabrick? 03/12/99] O leite do día é máis barato e vitamí- [INTERNET] Historicamente precisa, a nico; contén menos aditivos e tes a película está asemade contada como seguridade de que non é leite impor- unha combinación de filme de mis- tado. [www.adega.org 14/05/02] terio e thriller. [www.geocities.com [1983-L] 14/05/02] // Trátase dun “thriller cien-

368 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

tífico” que se centra no escaso respec- [OCG 17/01/99] // Sae moito, de súpe- to da natureza. [www.culturagalega. to, nas televisións, dentro da nova for- org 14/05/02] // Un thriller enmarca- nada de top models. [OCG 01/12/99] do no ambiente político inmediata- [INTERNET] Foron os creadores que mente posterior á Guerra Civil. [finis- apoiaron esta iniciativa, que ten na ex terrae. com 14/05/02] top model e deseñadora Bibi Rusell, [1995-P] unha das súas maiores defensoras e promotoras. [www.galicia-hoxe.com todoterreo sm Automóbil de gran re- 19/10/03] // Yola cre que basta con sistencia que se adapta a todo tipo de deixar a vila e viaxar á capital para terreos. converterse na máis cotizada top mo- [PRENSA] Decidiu cambia-lo nome dun del. [www.galicia-hoxe.com 19/10/03] famoso todoterreo para a súa venda no // Gañou en maio o concurso Top Mo- mercado español. [ANT 09/01/97] // del Área Central, organizado polo Cando saían das instalacións, un todo- Grupo Correo Gallego, e bicou a por- terreo no que viaxaban varias persoas tada de Vogue. [www.galicia-hoxe. interceptou o vehículo das víctimas. com 19/10/03] [OCG 11/01/99] [1995-L] [INTERNET] Unha muller morreu e alomenos dous soldados rusos resulta- tractorada sf Acto de protesta no cal ron feridos antonte ó estourar unha participan manifestantes cos seus mina ó paso dun todoterreo militar na tractores. cidade de Urús Martán, a uns 25 qui- [PRENSA] Arquivan unha denuncia lómetros ó sudoeste de Grozni, a capi- contra Diz-Guedes pola tractorada. tal chechenia. [www.elcorreogallego. [ANT 04/06/99] es 14/05/02] O conselleiro de Medio [INTERNET] No balance das 30 horas Ambiente, Carlos del Álamo, entregou de tractorada, Diz Guedes insitiu na en Santiago de Compostela un total de falta de incidentes, “salvo excepcións 59 todoterreo que hoxe mesmo se puntuais”. [www.vieiros.com 19/10/03] incorporan á xestión e custodia dos // Os productores e productoras de pa- recursos forestais e naturais de Galicia. taca da Limia partiron onte ás 9.00 [www.xunta.es 14/05/02] // Nun tempo horas dende Xinzo nunha tractorada foi importante a minería, da que hoxe formada por 150 vehículos, que durará só quedan restos desta actividade e tres días, e coa que se pretenden importantes fábricas de ferralla e de to- denunciar os prezos de miseria cos que doterreo. [www.nosnet.com 14/05/02] se está a cotizar o seu traballo. [www. [1991-L] [GX00] agrodigital.com 19/10/03] // A tractorada comezou ás 10.00 horas na Praza top model s Persoa moi cotizada dedi- do Toural, de Xinzo de Limia, e disco- cada á exhibición de roupa ou a posar rreu pola Nacional 525 ata Abavides, para anuncios publicitarios. en Trasmiras, para regresar de novo á [PRENSA] O banqueiro, ese gran des- capital comarcal e concentrarse diante coñecido, vai camiño de se-lo home da casa consistorial. [www.agrodigi do XXI: nin deseñadores, nin top mo- tal.com 19/10/03] dels, nin presentadores de televisión. [1991-L]

369 Novas palabras GALEGAS

trailer sm 1 Avance publicitario que [INTERNET] Neste proceso debemos consiste nun conxunto de escenas bre- ser moi críticos cos procesos de trans- ves dunha película. 2 Camión tractor culturación para as fillas e fillos dos de grandes dimensións ao que se lle inmigrantes. [www.igadi.org 14/05/02] acopla un remolque. // O que conforma propiamente aque- [PRENSA] Sei quen es, trailers promo- lo que chamamos unha “cultura” –ou cionais da longametraxe dirixida por nación no seu senso primario ou orixi- Patricia Ferreira, agora nominada ós nario–, así diferenciada e identificada Goya. [TN 01/06/01] pero sometida a procesos de mestiza- [INTERNET] Richard Hatch, intérprete xe e transculturación que arrequecen do papel de Apollo no filme Battlestar e universalizan os seus contidos. Galactica, asombrou os asistentes á [www.uvigo.es 14/05/02] DragonCon en Atlanta durante o fin [1979-L] de semana do 4 de xullo presentándo- lles o seu trailer sobre a nova película transexuado, -a adx Dise da persoa de Galactica. [qoweb.usc.es 20/05/02] que cambia de sexo ou que ten un // E é que, con efecto, Persianas, pedra- sentimento acusado de pertencer ao mol e outros nervios (1992) e Tortillas sexo oposto. para os obreiros (1996), son respectiva- [PRENSA] Situada enriba do artigo da mente un par de mostras de narracción miña autoría “Avogadas por tódalas literaria e cinematográfica, o que cadra partes”, no que dicía que ata os tra- á perfección co percorrido de Fran vestís e os transexuados teñen os seus Alonso, quen se dera a coñecer con santos patróns, aparecía a columna Trailer (1991), cando se levaban os (...) [OCG 05/08/98] docudramas. [www.elcorreogallego.es 20/05/02] Var. tráiler. transfronteirizo, -a adx Dise do que [1991-L] funciona ou ten validez a un e a outro lado das fronteiras. tráiler sm V. trailer. [PRENSA] (...) para negociar un proto- [PRENSA] Ademais, ultimará a reali- colo de bioseguridade dirixido ó uso, zación de O Bosque Animado, filme manexo e transferencia seguros dos orde animación do que en breve vere- ganismos vivos modificados enfocados mos un tráiler. [OCG 26/12/98] especialmente no movemento trans- [1996-L] [GX00] fronteirizo. [OCG 13/03/00] // Poucos minutos antes, os gobernos británico e transculturación sf Proceso de trans- irlandés asinaron históricos traballos vasamento de trazos culturais entre de cooperación transfronteiriza con sociedades ou grupos sociais. Irlanda do Norte e que supoñen a [PRENSA] Así, en Compostela (...) po- renuncia formal por parte de Dublín deremos ver unha obra de recreación da súa reclamación da soberanía da propia, moi axeitada para reflexionar devandita provincia. [OCG 03/12/99] en torno á transculturación: Desexo de // A cooperación transfronteiriza de reinar, unha versión de Macbeth de carácter productivo foi unha frente de Shakespeare. [TN 01/08/98] actuación. [ANT 04/06/99]

370 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[INTERNET] Pouco e pouco vaise te- nización discursiva, subvertendo as cendo un espacio transfronteirizo bases tópicas, os paradigmas temáti- galego-portugués, o curioso é que se cos e os tabús e censuras universais (o fai en castelán. Curiosa derrota para indicible / o impensable) que compo- galegos e portugueses. [www.fillos.org ñen o tecido discursivo da hexemonía. 22/03/02 ] // Emerxencia dun poten- [www.ctv.es 22/03/02] cial de cooperación a nivel municipal [1976-L] e supra-municipal transfronteirizo (exemplo da Comunidade de Traballo transnacional adx Que funciona dende Lima) que constitúe un factor de tro e fóra da nación. relevancia estratéxica extrema no sen- [PRENSA] Pero, tamén é certo que a tido de difundir o espírito da coopera- radio é un negocio ideolóxico no que ción ós diferentes niveis do plantexa- participan as grandes empresas trans- mento. [www.ouea.com 22/03/02] // nacionais máis interesadas no control Elaborarase un Plan Rector de Uso e da opinión pública ca na conta de Xestión da ampliación do Parque resultados. [TN 01/03/00] // Á historia Natural da Baixa Limia-Serra do Xurés a globalización aféctalle nun dobre integrante do primeiro espacio natural sentido; por unha banda, obriga os protexido transfronteirizo europeo. historiadores á necesidade de ensaiar [www.ppdegalicia.com 22/03/02] algún tipo de historia transnacional. [1996-P] [TN 01/02/99] // (...) hoxe atopámonos cun cambio radical do paradigma co- transhistórico, -a adx Dise do que munitario que nos conduce á busca de dura a través e máis alá da historia. comunidades transfronteirizas e trans- [PRENSA] A vontade épica, transhis- nacionais, e que invita a unha acción tórica, que tamén reflicte a pintura. transformadora (...) [OCG 05/08/98] Un retablo de personaxes da historia [INTERNET] Trataremos de explicar as de Galiza. [TN 01/02/00] razóns desta crecente/aparente confu- [INTERNET] O conxunto destas canti- sión e tentaremos ofrecer uoha propos- gas constitúen un monumento literario ta para ordeala, partindo da necesaria impar que, deixando a un lado algúns compatibilidade entre historia local, elementos formalizados e ultrapasa- historia nacional e historia transnacio- dos, resultado dunha retórica e dunha nal. [www.h-debate.com 22/03/02] // ideoloxía datadas, aínda mantén para Esta comunidade de accións dá lugar o lector moderno uns altos índices de á existencia dun proxecto común a intelixibilidade e mais un notorio po- nivel transnacional, baixo a denomi- der comunicativo ‘transhistórico’, na nación de Intoergani. [www.cop.es súa profunda ‘tradución’, axeitamento 22/03/02] // Equal aplícase a todo o e acomodación do universo cortés pro- territorio da Unión Europea; as AD fi- venzal ao noso medieval contexto nanciadas pola iniciativa, deberán in- estético, social e cultural ao longo dun cluír unha cooperación transnacional, século e medio. [www.o-pica-folla.org cando menos, con outra AD dun Esta- 22/03/02] // Ao mesmo tempo cuestio- do membro diferente. [www.funda na o estatuto transhistórico das formas ciongaliciaeuropa.org 22/03/02] xenéricas e os seus principios de orga- [1983-L]

371 Novas palabras GALEGAS

transvangarda sf Tendencia artística súa avaliación do que a xente pensaba que xorde a finais da década de 1970 ao respecto. [TN 01/02/00] // ¿Por que e que participa dun retorno xeral á Bélxica e Holanda –onde se estila o pintura en reacción ás tendencias con- polo hormonado e a manipulación ceptuais dominantes nos anos sesenta transxénica– están á cabeza do can- e setenta. cro de mama no mundo? [OCG [PRENSA] O que fora mentor da deno- 25/01/99] // Sen embargo, a Directiva minada transvangarda italiana e co- 98/444/CE da UE permite patentar misario, en varias ocasións, da Bienal materiais transxénicos e certos xenes de Venecia, lanzou o día inaugural humanos. Esta directiva é obxecto na unha dura crítica contra o control e o actualidade dun recurso legal por monopolio que exercen os grandes parte do Goberno holandés. [OCG museos do mundo sobre o desenvol- 13/03/00] vemento da arte e o gusto do público. [INTERNET] Pero é moi probable que [TN 01/03/00] vostede e máis eu teñamos comido [INTERNET] Pero, coño, Espiña, isto es- alimentos transxénicos: entraron na tá moi visto. Este neobarroco deulle moi nosa comida e na dos animais sen que bos resultados ó teu paisano Laxeiro puidésemos sabelo, sen que estivesen pero a onda vai hoxe por outro lado. convenientemente etiquetados para Transvangarda, espiña, transvangarda. que puidésemos elixir. [www.ctv.es Toma este catálogo e le o prólogo. Non 22/03/02] // O labrego antiglobaliza- o esquezas, Bonito Oliva. [www.viei ción José Bové é xulgado pola destruc- ros.com 22/03/02] ción de arroz transxénico nos inverna- [1989-L] doiros do Cirad. [www.vieiros.com 22/03/02] // (...) destaca que un grupo transxenia sf Técnica de xénese dunha de investigación de Anatomía Pato- especie animal ou vexetal en laborato- lóxica de Veterinaria creou un ratón rio, mediante o cruzamento de dúas transxénico que permite coñecer o es- especies diversas. tado de proliferación da pel e ó mes- [PRENSA] Algunhas empresas espa- mo tempo permite estudiar o cancro ñolas están xa traballando neste senti- cutáneo. [xornal.usc.es 22/03/02] do. Pero non é este o fin fundamental [1999-L] da transxenia. A área fundamental é a mellora das propiedades nutritivas. trash sm 1 Xénero propio da música [OCG 13/03/00] heavy metal que dominou durante a época dos 80 e principios dos 90, transxénico, -a adx Aplícase aos ani- caracterizado polo seu ritmo máis mais ou vexetais obtidos pola xénese acelerado. adx 2 Relativo ou perten- dunha especie no laboratorio, me- cente a ese estilo de música. diante o cruzamento de dúas especies [PRENSA] Ademais pensamos que fa- diversas. cemos algo novo en Galicia, porque [PRENSA] Na rapidez con que saíu a non facemos nin bravú nin trash defender os alimentos transxénicos, ou outros sons duros, (...) [OCG por exemplo, errou por completo na 24/01/99] // O quinteto de trash basco 372 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

Lif é continuidade dos Live in the [PRENSA] Nesta mesma liña, Oralmen- attick, sexteto formado hai un lustro. te pola boca (...) afonda nesa mestura [OCG 24/01/99] explosiva de reality show literario e [INTERNET] Poderán participar tódolos absurdo tremendista que, como subli- grupos e solistas, de música pop, rock, minar epifánico, acaba materializándo- heavy, hip hop, hard, blues, indie, trash se no evidencialismo cidcabidiano. death, metal, black doom, ska, etc. [TN 01/11/97] // (...) pois a considera- [www.uvigo.es 19/10/03] // Lixo Urba- ción da CEDA como o partido con no. Editora discográfica independente maior número de escanos nas Cortes afincada en Santiago que leva algúns daba a entender que a vontade popular grupos de hardcore, trash, punk, etc. asumía e apoiaba de feito a estratexia [www.culturagalega.org 19/10/03] // tremendista do discurso cedista de Moitos desexamos que nese xoia do novembro de 1933. [TN 01/02/99] cine trash chamada El Gran Marciano se [INTERNET] Nada de linguaxe tre- atrevesen os seus autores a dar un paso mendista. Era sinxela e máis ou menos máis no regodeo no ‘gore’ estético e, así, (...) somos froito da nosa sociedade. presenciásemos, en festa snuff, a aniqui- [www.galizacig.com 08/04/02] lación de Jorge Berrocal ou Ania Iglesias. [1980-L] [www.galicia-hoxe.com 19/10/03] [1995-P] tripartidismo sm Sistema en que dominan exclusivamente tres grandes parti- trávelin sm Técnica cinematográfica dos políticos. que consiste no movemento horizon- [PRENSA] (...) onde un novo triparti- tal ou vertical dunha cámara que está dismo atinxe o seu máximo desenvol- colocada sobre un mecanismo que se vemento e autonomía. [TN 01/11/97] desliza sobre raís. [PRENSA] Quitano, igual que Ozu, non // Hoxe parece camiñarse cara o bi ou emprega nunca o trávelin e cando fai tripartidismo ¿Era máis rico o debate unha panorámica, roda de forma extre- nun Parlamento máis plural, con seis madamente lenta. [TN 01/02/99] // (...) partidos como daquela? [g2001.viei cuestións técnicas, (...) que se un tráve- ros.com 26/06/04] lin por aquí ou un guindastre por alá. [1997-P] [TN 01/10/97] [INTERNET] Mais, coma esquecer ao trivialización sf Acción de trivializar Spyros encol dunha plataforma mari- ou dar a algo un carácter trivial restán- ña á deriva cara a xalundes? Ou ese dolle importancia ou transcendencia. trávelin circular que tantos problemas [PRENSA] Co fin de engrosar esta tri- lle acarrexou na súa formación cinéfi- vialización explicaríase, segundo Ló- la e que rebula ao redor dun Spyros pez Rico, a emisión dos debates a ho- que coa ollada perdida repite: escóito- ras intempestivas. [TN 01/11/01] // A fin te. [www.usc.es 26/06/04] do franquismo non supuxo a súa supe- ración e o novo réxime contivo e con- tremendista adx Dise de algo ou al- tén defectos de inxustiza, corrupción, guén que ten tendencia a salientar o trivialización e aculturización intolera- terrible e o desagradable. bles. [OCG 01/08/98]

373 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] E é que non falta quen in- tanto en verán como en Semana San- terprete que o fundamental radica na ta e en pontes vacacionais de todo o comodidade do acceso, e de aí que a ano, pero as casas de campo entra- edición que ofreza, determina, na su- ñan un cúmulo de dificultades para posta procura do didactismo, unha ver- as persoas que non teñen autonomía dadeira carencia de análise. Ou, por así de movemento. [www.galicia-hoxe. dicilo, unha trivialización da mesma. com 19/10/03] // O labor que se está [www.editorialgalaxia.es 08/04/02] // a facer actualmente de recuperación En calquera caso, non hai dúbida de de vivendas tradicionais para seren que estaban moi lonxe da trivialización dedicadas ó agroturismo ou turismo e comercialización que destes temas se rural. [www.forcarei.net 19/10/03] // está a facer na actualidade, e sen em- O presidente da Xunta de Galicia, Ma- bargo ninguén di nada, posiblemente nuel Fraga, lembrou hoxe, no trans- debido, en grande parte á enorme in- curso da inauguración da Casa de Trillo, cultura relixiosa que o invade todo. o primeiro establecemento de turismo [www.elcorreogallego.es 08/04/02] // rural de Muxía, que o Plan de Dina- Compre, pois, a preservación de valo- mización Turística da Costa da Morte res culturais, o que non ten porque es- conta cun investimento de 5 millóns de tar enfrontado co gozo e o ocio, iso si, euros. [www.xunta.es 19/10/03] sen caer no que os portugueses cha- [1994-L] man paleoparques, co risco da disnei- landización e trivialización do chama- turismo verde sm Turismo que ten do cultural. [xornal.usc.es 08/04/02] como oferta principal o contacto coa [1988-L] natureza. [PRENSA] (...) masificación de visitan- turismo rural sm Conxunto de activi- tes motorizados, enmascarada coma dades lúdicas relacionadas coas via- turismo verde ou ecolóxico; Ordena- xes e que se desenvolven no medio ción do territorio inexistente (...) [TN rural. 01/06/01] [PRENSA] A súa influencia tamén ex- [INTERNET] (...) que son reservas natu- plica a enorme vantaxe de Lugo fron- rais protexidas, reunindo condicións te ó resto das provincias en subven- inmellorables para o sendeirismo e para cións para rehabilitar casas de turismo o turismo verde en xeral. [www.crtvg.es rural (...) [TN 01/11/07] // (...) cun plan 26/10/03] // Rodeados de espectacula- piloto integral feito de acordo cos pro- res panorámicas, atoparemos tódalas pietarios das vivendas (soamente unha condicións necesarias para a práctica das vellas permanece ocupada), para deste turismo verde. [www.mundo crear un núcleo de turismo rural novi- urense.com 26/10/03] // A Granxa do doso e distinto. [OCG 31/01/99] // As Xesto converteuse nun reclamo turístico casas dedicadas a turismo rural (...) para a cidade, destinado a aqueles que [OCG 26/12/98] que desexen completar cultural cunha [INTERNET] Ademais de hoteis na oferta de turismo verde de calidade. costa, o turismo rural é unha opción [www.iaga.com 26/10/03] moi demandada para o descanso, [1996-P]

374 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

turoperador, -ora s Axente ou empre- [www.vieiros.com 15/05/02] // Neste sa organizadora de viaxes turísticos e último ámbito, romperíase cos proble- reservas de hoteis e de transportes, que mas ós que se enfrontan ós turistas can- establece contratos con empresas do acceden a unha información escasa estranxeiras. e, no caso de Galicia, mesmo pouco [PRENSA] Así, en Madrid Candela rea- “intermediada” por parte dos turope- lizará entrevistas cos principais turoperadores. [www.galicia2010.com 15/ radores nacionais, co obxectivo de 05/02] // ¿Non vende o noso Patri- concertar paquetes cerrados con di- monio? Será por non estar a venda, cla- rección Santiago desde diferentes pun- ro. Miren para as ribeiras do Loira tos de España. [OCG 25/01/00] supertraballadas por sagaces turopera- [INTERNET] Milleiros de persoas visi- dores, ou Altamira ou Carnac. ¿Acaso tan Galicia en programas de turismo non se poden facer rotas turísticas por programados por turoperadores, (...) eses xacementos inmersos na nosa privi- ¿Pódese facer algo para que teñan unha lexiada natureza? [www.a010.infonego- idea mais real e acertada do que Gali- cio.com 15/05/02] cia é ahora e do que foi no pasado?

375 Novas palabras GALEGAS

ultraconservador, -ora adx Que ten [PRENSA] No lado oposto, o deputa- unha ideoloxía extremadamente con- do Juan Antonio Coloma, secretario servadora. xeral da ultradereitista Unión Demó- [PRENSA] Esta nova actitude encabézaa crata Independiente, dixo que (...) a ultraconservadora Unión Demócrata [OCG 09/03/99] // (...) e para situar no Independiente (UDI), que apoiou o seu xusto termo a personalidade polí- réxime que durante 17 anos encabezou tica de Pérez Varela e os seus veleido- Pinochet (...) [OCG 12/01/00] // En sos e vaidosos “Confidencialísimo”, ró- cambio, en Afganistán, a milicia islámi- tulo baixo o que mantivera no ultra- ca ultraconservadora dos Talibáns ce- dereitista El Imparcial un solto diario lebrou á súa maneira o día da muller, (...) [TN 01/11/97] prometéndolles ás mulleres afganas “os [INTERNET] O ultradereitista Ariel Sha- dereitos da charia” (a lei islámica) e non ron consegue unha victoria esmagadora os das culturas “inmundas” de Occi- cun 62,5% dos votos, por un 37,5% dente. [OCG 09/03/00] para Ehud Barak. [www.vieiros. com [INTERNET] O director di que ideou 08/04/02] // Esta organización paramili- algo “xusto’’ contra o “nacionalismo tar ultradereitista comezou a asasinar a ultraconservador de Aznar.” [www.ga toda persoa sospeitosa de ideas de licia-hoxe.com 26/10/03] // Agora a esquerda ameazando coa morte a unha ferocidade de Sharon e o sector máis serie de intelectuais. [www.cigmigra ultraconservador e trenzado do sio- cion.com 08/04/02] // “Aínda que só nismo acaban de promover a decisión desde sectores minoritarios de ideoloxía adoptada polo Gabinete de Seguri- ultradereitista se acusa aos CAAT de dade israelí de deportar –non se des- cesar as reivindicacións desde que os bota matar– ao líder carismático pa- nacionalistas gobernan no Concello e lestino Iaser Arafat. [www.elcorreoga participan no equipo reitoral (...)” llego.es 26/10/03] [www.geocities.com 08/04/02] [1996-P] [1995-P]

ultradereitista adx Que ten tenden- ultramundo sm Mundo que se atopa cias ideolóxicas que pertencen á fóra das nosas dimensións coñecidas, extrema dereita política. a outra vida.

376 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] (...) a omnipresencia atafe- simil.com 08/04/02] // Antigamente, e gante da chuvia, a obsesión polos ata hai ben pouco, antes da uniformi- nenos mortos, a posibilidade do des- zación do Nadal, esta festa vivíase no dobramento físico do Eu, o poderoso noso país de xeito ben distinto. [www. vínculo co ultramundo fantasmal (...) vieiros.com 08/04/02] [TN 01/02/99] [1995-L] [INTERNET] Nesta III Edición pretén- dese revivir crenzas populares do uniformizar vt Facer uniformes dúas “Ultramundo”, é decir a “outra vida”, ou máis cousas entre si. aqueles mundos que existen máis aló [PRENSA] Se eu uniformizo con ou- do simple mundo perceptible: a través tras culturas, privo ós que veñen detrás da presencia dunha “procesión das de optar por unha solución diferente ánimas” coa Santa Compaña, o Lobi- da miña. [TN 01/11/97] shome, esqueletes, bruxas, etc. [con [INTERNET] Está completamente viva, celloarteixo.fegamp.es 26/10/03] // O e a idea de que a globalización vai transo Compás vén arroupado polos matar todo, vai uniformizar todo é músicos da Filarmonía de ultramundo unha idea que desvaloriza a forza des- para acompañar os seus movementos tas tradicións que son moito menos coa música que lles corresponde. fráxiles do que nós pensamos. [www. [www.usc.es 26/10/03] culturagalega.org 20/05/02] // Unha [1989-L] [GX00] universidade na que se reforza o control do goberno central (directamente uniformización sf Tendencia a facer ou a través do Consello de Coorde- que algo sexa uniforme ou homoxéneo. nación Universitaria), que pretende [PRENSA] De feito, despois da miña uniformizar o conxunto das universi- experiencia americana, temo que o dades pola vía de restrinxir as com- proceso europeo remate dentro dos pentencias das comunidades autóno- parámetros dunha realidade como a mas e a autonomía universitaria, e pola americana, que está baseada a unifor- vía de regulamentar ata detalles ínfi- mización máis absoluta. [TN 01/11/97] mos. [www.acontrafio.com 20/05/02] // (...) unhas xeracións que viviron a // A escola en castelán está a conseguir uniformización e o aplanamento un dos seus obxectivos: varre-las pecu- das conciencias e das morais. [ANT liaridades lingüísticas das falas autóc- 20/08/98] tonas, uniformizar pouco a pouco en [INTERNET] A uniformización lingüís- castelán. [www.vieiros.com 20/05/02] tica e cultural que leva aparellada a [1975-L] [GX00] globalización imposta polo actual liberalismo capitalista, xerme das unilateralismo sm Posicionamento desigualdades e principal causante do ideolóxico consistente en gobernar a deterioro ambiental do noso planeta. partir dos presupostos propios, sen ter [www.xerais.es 08/04/02] // E éo, en conta opinións de partidos políti- tamén, nun mundo cada vez máis cos alleos. interdependente, sobre o que pesa a [PRENSA] Un presidente dos Estados ameaza da uniformización. [www. Unidos que chegou á Casa Branca cun

377 Novas palabras GALEGAS

programa de unilateralismo extremo máis amplo abano, dende o neolector veuse obrigado a concertar unhas ata o máis sesudo investigador, o cu- alianzas fráxiles, (...) [TN 01/11/01] rioso pola gastronomía e o naturista [INTERNET] Malia un innegable avan- interesado no coñecemento do medio ce nas relacións entre a Unión Euro- e das especies animais que conviven pea e os Estados Unidos (...) a tenden- co home en Galicia. [www.xerais.es cia á extraterritorialidade na política 08/04/02] // Que toda a LOU sexa comercial americana e o xa observado unha gran chapuza e retroceda moití- do unilateralismo, continúan repre- simo con respecto á LRU, evitando sentando unha gran preocupación calquera mención a financiar e com- para Unión Europea. [www.fundacion pensar as horas dedicadas á investiga- galiciaeuropa.org 20/05/02] ción, á necesidade dun plan universalista de bolsas para todo o estudianta- uninacional adx Dise daqueles postu- do e PAS, á democratización da repre- lados que promoven e defenden a uni- sentación e intervención sindical na dade e indivisibilidade nacional dunha Universidade, á limitación pública das rexión ou territorio determinado. Universidades Privadas. [www.uvigo. [PRENSA] ¿Terá grupo parlamentario es 08/04/02] // Eu considérome funda- en Madrid dentro de tres e aumentará mentalmente universalista pero o uni- esa polifonía tan insufrible para os versalismo non nega o local, é máis, a amantes da España uninacional? [TN negación do lugar propio é algo pro- 01/11/97] // O federalismo territorial, fundamente alienante e antiuniversa- a diferencia dos federalismos lista porque supón considerar que hai uninacionais de USA ou Alemaña, un centro e unhas periferias. [www. proporciona unha base suxestiva para culturagalega.org 08/04/02] a institucionalización democrática da [1984-P] plurinacionalidade. [TN 01/03/00] [INTERNET] A creba da España unina- urbanita s 1 Persoa que vive acomoda- cional: natureza e desenvolvemento da aos usos ou costumes da cidade. dos nacionalismos catalán, vasco e adx 2 Relativo ou pertencente a ese galego. Os cambios no nacionalismo tipo de persoas. español. Os rexionalismos. [www.usc. [PRENSA] Por outra parte, ó carecer es 08/04/02]] de referentes urbanos cultos, a poboa- [1997-P] ción labrega e mariñeira adáptase fa- cilmente a esa nova paisaxe urbana, e universalista adx Dise do que aspira á xa asentan urbanitas no Calvario, na universalidade ou totalidade. Agra de Orzán ou no Ensanche com- [PRENSA] É dicir, que a posmoderni- postelano. [TN 01/06/97] // Daquela dade universalista vaise parecer á pre- estancia do urbanita na aldea recolle modernidade pero baleirada de signi- notas coas que nos primeiros meses ficado político e económico. [OCG de 1875 comezaría a redactar A ori- 02/12/99] llas del Ulla. [OCG 05/12/00] // Hai [INTERNET] É esa vocación universa- en Galicia unha pantalla de cine por lista a que permite que lectores do cada 20.000 habitantes. Sen embargo,

378 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

con 110 nas principais cidades, os ur- [INTERNET] A primeira fase do Plan banitas galegos tocan a unha por cada Parcial Rosal Sur actualmente en de- 8.000 e o resto do censo repártese as senvolvemento neste concello, despois outras 36, tocando a 60.000 por pan- dunha eficiente xestión urbanística por talla. [TN 01/06/97] parte da anterior Corporación, permiti- [INTERNET] A pureza do tradicional rá ao Concello de Moaña dispoñer de coa arrogancia do moderno, o orgullo máis de 2.000 m2 de solo urbanizable pola identidade aldeán que todos correspondentes ao 10% do aproveita- levamos dentro (uns máis ca outros, e mento pùblico dos terreos que con- nin se che ocorra ser urbanita), etc. templa o citado Plan. [www.terra.es [www.revistaomnibus.com 20/05/02] 08/04/02] // A finais dos 80 asístese a // Era unha experiencia totalmente no- un declive do dinamismo no sector da va para min, urbanita de fin de sécu- construcción. Disminue a construc- lo, a de conducir durante horas ata ción de obra nova e fanse sobre todo aquela aldea perdida na montaña para reformas, debido á escasez de solo pasar alí quince días. [www.cultura urbanizable e ó clima xeral de depre- galega.org 20/05/02] sión económica no concello. [moana. [1991-L] patentes.com 08/04/02] // A parte superior da actuación situa-se dentro do urbanizable adx Dise daquilo que se límite sur do Espacio Natural do Cou- pode urbanizar ou adaptar á vida rel, afectando a máis a varias zonas cidadá. cualificadas como solo non urbaniza- [PRENSA] (...) serán as principais res- ble de Protección do Patrimonio, cata- ponsables de abarata-lo prezo de solo logados cos números 26, 25 e 49 no este ano, clasificando máis espacio inventario arqueolóxico das Normas como urbanizable. [OCG 11/01/99] // Subsidiarias de Planeamento vixentes. (...) o incremento do prezo dos mate- [www.geocities. com 08/04/02] riais e a escaseza de man de obra e de [1981-L] [GX00] oferta de solo urbanizable. [OCG 11/01/99]

379 Novas palabras GALEGAS

vaca tola sf Res de gando afectada pola para poder chegar ó mercado. [www. encefalopatía esponxiforme bovina. elcorreogallego.es/periodico 20/05/02] [PRENSA] Aparece unha vaca tola en [1998-L] Sarria, a número 28 de Galicia. [OCG 01/12/01] // “O Eurodeputado do Par- vacacional adx Relativo ou pertencen- tido Popular no Parlamento, Gerardo te ás vacacións. Galeote, asegurou (...) onte que non [PRENSA] (...) considera o Tempo será necesario revisa-lo orzamento Compartido, como unha boa opción comunitario (...) para facerlles fronte vacacional, sempre e cando se con- ós gastos derivados da aparición do tacte cunha empresa seria. [OCG mal das vacas tolas. [OCG 16/02/01] 14/03/99] // Tomando como referencia // Así Italia podería enviar a Corea do o censo, rompe con tódolos estudios Norte reses destinadas ó sacrificio na de rendibilidade da exhibición, campaña pola erradicación do mal poñéndose en menos de 5000 h/p, das vacas tolas para palia-la fame que en época vacacional, coa ausen- negra que padece este país. [OCG cia de estudiantes (...) [TN 01/06/99] // 16/02/01] Hoxe en día, máis de catro millóns de [INTERNET] Diríxome a vostedes coa familias nos cinco continentes posúen intención de remitirlles a miña sobera- intervalos vacacionais localizados en na queixa por varios motivos, e é que 81 países. [OCG 14/03/99] estou farta de que o Nadal comece en [INTERNET] Mencionada a “Vila Ter- Outubro, das novas panxoliñas da mal” entramos no termalismo. O mo- Brini Espirs, de ter que cear pavo can- derno complexo balneario-hoteleiro- do a min o que me vai é a vaca tola e vacacional, constituído por esta modé- o bacallao, por non falar dos centros lica instalación é o “buque insignia” do comerciais. [www.culturagalega.org municipio e aínda da comarca do Ri- 20/05/02] // Poucos esquecerán aquel beiro. [www.inorde.com 20/05/02] // mércores de finais de novembro cando Por aquilo da “depresión post-vaca- apareceu a primeira `vaca tola’ de cional” esta quincena non imos cen- Galicia. Menos mal que os mercados trarnos no Libro Blanco. [www.galego se recuperan gracias ós estrictos con- 21.org 20/05/02] trois sanitarios que debe pasa-la carne [1989-L] [GX00]

380 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

vazquista s 1 Partidario/a de Francisco político español, xa que o seu ascenso Vázquez, alcalde da cidade da destruíu a coalición semafórica; ver- Coruña. adx 2 Relativo á política de mello, verde e laranxa pálido. [TN Francisco Vázquez. 01/12/97] [PRENSA] Vostede di que no seu par- [INTERNET] O personaxe social de tido se superaron vellas feridas. ¿Min- maior actualidade nestes momentos é to moito se digo que no PSdeG aínda Norma Duval, que falará hoxe no espa- se pode falar de vazquistas e non vaz- cio de La Primera de TVE Corazón, quistas? [TN 01/11/97] // Acadou un corazón. Non será a primeira vez que a apoio que ninguén se atrevera a prog- vedette apareza en televisión para nosticar na mesma mañá do congreso, comenta-la súa asombrosa situación. dado que competía con Miguel Cor- [www.elcorreogallego.es 20/05/02] tizo, a quen apoiaban os vazquistas. [1980-L] [TN 01/06/01] [INTERNET] Nesta cidade de goberno vedettismo sm Tendencia de compor- vazquista o “Socialismo” cobra todo o tamento que leva a unha busca do seu esplendor. ¡O paraíso na terra xa recoñecemento público dunha deter- existe! E se non o cre, dea unha volta minada actividade persoal. pola Coruña. [www.carbono14.org [PRENSA] Por iso, o seu ‘modus ope- 26/10/03] // Se todo isto non e do seu randi’ consiste sempre na crítica nega- agrado, o socialismo vazquista, aliado tiva, desaborgada, e, asemade, o ve- coa monarquía e a Constución Espa- dettismo pseudointelectual de quen ñola instámoslle a cometer un delito, dedica moito esforzo á vida social(...) o que queira, e terá dereito a unha [OCG 28/02/99] longa estancia no cárcere de Teixeiro onde, se é vostede masoca, pasará uns vehiculizar vt Servir de canle para a momentos gratos. [www.carbono14. expresión e difusión de determinados org 26/10/03] contidos. [1996-L] [PRENSA] Dende que a Xunta asumiu competencias en materia de adxudi- vedette sf 1 Artista principal dun cación de frecuencias radiofónicas (...) espectáculo de teatro, de cine, televi- diminuíu a producción propia por sión, variedades, etc. 2 Figura máis emisora radicada en Galicia, estructu- importante dun equipo, reunión, agru- rándose un Sistema Radiofónico Ga- pación, etc. lego que serve de simple repetidor dos [PRENSA] Un fiscal xa maduro, cha- contidos elaborados nos grandes cen- mado Alfredo Contreras, namórase de tros de producción do Estado español Laura, unha vedette que triunfa en e que inciden na opinión pública Barcelona e que é a prometida de galega vehiculizando informacións, Santiago. [OCG 09/03/97] // Como comentarios (...) [TN 01/03/00] outros extraviados heroes do Oeste, [INTERNET] A falta de referentes e a soñaba con atraer unha vedette, con urxencia por restaurar uns vínculos conquistar un símbolo. [TN 01/11/97] cun pasado que aparecía como depo- // O BNG é a vedette do concerto sitario da nosa identidade colectiva, 381 Novas palabras GALEGAS

fixo que a narrativa galega optara nun [INTERNET] O concello de Xove puxo primeiro momento por fórmulas mo- en servicio o sistema de ventá única. nolóxicas, moitos menos conflictivas Este servicio permitirá aos veciños rea- (na medida en que estas ofrecen sem- lizar todo tipo de trámites oficiais e pre moitas menos posibilidades de obter información dos mesmos sin ter interpretación) e que se presentaban que desplazarse ás delegacións co- como as máis axeitadas para vehiculi- rrespondentes da Xunta de Galicia. zar unha concreta visión do mundo [www.nosnet.com 28/06/04] // O Go- restauradora. [www.ctv.es 28/05/02] // berno “apoiará, sen fisuras, o retorno Trátabase de atopar un medio de es- dos cidadáns que desexen regresar ó tructurar sociopolítica e culturalmente noso país e para iso crearemos a Ofi- o territorio autonómico, e con espe- cina Española do Retorno’’, que fun- cial interese en vehiculizar a normali- cionará como ventá única, para facili- zación da lingua e da cultura galega. tarlle ó emigrante toda información [www.usc.es 28/05/02] relevante e a homologación dos títulos académicos e profesionais. [www.gali velocidade alta sf Tren caracterizado cia-hoxe.com 01/06/04] pola velocidade de cruceiro alta, sen chegar a ser tanta como a do tren de versionar vt Facer unha versión dunha alta velocidade. obra artística mediante a tradución, [PRENSA] O ex candidato do PSdeG narración persoal ou interpretación. pídelles ó Goberno central e á Xunta [PRENSA] (...) unha novela en castelán “que deixen de marea-la perdiz e xo- de Sánchez Andrade que versionou ao garen ó equívoco” cando na súa litera- galego Xavier de (...) [ANT 03/09/98] tura se refiren á maior conveniencia da [INTERNET] Tamén Don Manuel, que “velocidade alta” para eludi-la reivindi- recibiu a este humilde reporteiro de RE cación da “alta velocidade”, ou sexa, o no bunker da nova casa oficial do Pre- AVE. [OCG 13/12/97] sidente, dixo que se Barman, o regreso, [INTERNET] pola mesma razón, é preten o éxito que se agarda, a seu desexo feríbel o ferrocarril de velocidade alta máis íntimo e persoal será versionar (200 km/h) ao de alta velocidade (225- ao galego unha película, esta vez non 250 km/h). [www.web.jet.es/ 20/05/02] da época muda, de Charles Chaplin. [1999-L] [www.redesescarlata.org 28/05/02] // Na segunda parte amplía algúns pun- ventá única sf Denominación da pro- tos e matiza outros, pero na terceira posta para unificar as distintas admi- limítase a versionar esta conferencia nistracións do estado co fin de facilitar dun xeito case literal. [www.museocas a relación entre administradores e ad- telao.org 28/05/02] ministrados. [1996-L] [PRENSA] Así mesmo, unha das demandas deste gremio é a reivindicación verticalista s 1 Partidario/a de calque- da ventá única, de forma que poidan ra sistema xerárquico non democráti- coordinarse todo tipo de solicitudes ou co. adx 2 Relativo ou pertencente a permisos de tala. [OCG 03/01/00] ese sistema.

382 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

[PRENSA] Almunia dixo despois de subliminal do seu discurso político ou José María Cuevas que era un vertica- aquelas persoas que teñen a soberbia lista convertido en funcionario da pa- e a prepotencia como modus operan- tronal. [OCG 10/03/00] di. [www.uvigo.es 20/05/02] // Non é [INTERNET] Sistematicamente, vén cousa de facer victimismo pero, se as identificándose Igrexa con xerarquía; comparacións son odiosas, neste caso pero a xerarquía non é toda a Igrexa, son sangrantes. ¿Que comprensión po- senón só a cúpula dirixente da pirámi- de haber por parte dos estudiantes de de verticalista, segundo o anacrónico filoloxía ou de historia se ignoran a rea- esquema absolutista Deus-xerarquía- lidade dunha cuarta parte do Estado? pobo súbdito. [www.elcorreogallego. [www.elcorreogallego.es 20/05/02] // es 28/05/02] // Por moi importante que Llamazares avogou por que calquera sexa a converxéncia dos distintos sec- acordo que se adopte sexa “constitucio- tores da esquerda non penso que este nal e efectivo’’, tanto nas medidas legais obxectivo poida ser logrado de manei- e policiais como de seguridade das per- ra voluntarista, criando desde arriba soas ameazadas, e sinalou que en caso coordenacións que poden acabar sen- contrario “se estaría contribuíndo a re- do só suma de siglas. Hai que superar forza-lo victimismo dos violentos can- tamén nisto a relación verticalista van- do é a sociedade a que debe seguir garda-masas. [www.galizacig. com. derrotando a ETA e ós seus apoios’’. 28/05/02] [www.elcorreogallego.es 20/05/02] [1997-L] [1995-L] vitimismo sm Tendencia a considerar- vídeo forum sm Proxección dunha se ou presentarse como vítima ou fa- película en formato de vídeo, seguida cerse pasar por ela. dun debate entre os presentes. [PRENSA] Chega a conmemoración do [PRENSA] No cine Club Os Papeiros 98 cando a dinámica absurda do agra- de Chantaza organízanse sesións de vio e o victimismo en relación con Es- vídeo forum, xa que o presuposto non paña e cos nacionalismos se dispara dá para desfrutar dun espectáculo en ata límites estremeiros coa insensatez. 35 milímetros. [OCG 20/12/98] [TN 01/12/97] // Tan humanos somos [INTERNET] Vídeo forum da Unión que preferimos aplaudir antes que cen- Libertaria sobre a utopía, dentro do surar, escribir en positivo e non afon- programa Fervesteiro. [www.galicia- dar en victimismos. [OCG 25/11/99] // hoxe.com 26/10/03] Ten o cinismo de acusarnos de victimismo cando el mellor que ninguén videoclip sm Curtametraxe de secuen- sabe o que tivemos que padecer os cias breves, realizada en vídeo, onde cargos públicos do PP no último ano. se ilustra con imaxes un tema musical. [OCG 14/12/98] [PRENSA] “(...) a explosión posmoder- [INTERNET] Aquel grupo ideolóxico na dos videoclips (...)” [ANT 10/09/98] compacto e posuidor da verdade [INTERNET] O cantante e actor porto- absoluta non compartida co resto da rriqueño Chayanne orixinou un caos sociedade, co victimismo como sinal no tránsito da capital arxentina que

383 Novas palabras GALEGAS

fixo maldicir a moitos automobilistas e videoconsola sf Aparello que serve suspirar ás súas moitas admiradoras, para controlar os videoxogos. xa que un dos cruzamentos máis tran- [PRENSA] Os regalos máis solicitados sitados do barrio Norte de Bos Aires e polos nenos son os útiles para o cole- os catro quinteiros adxacentes esti- xio e roupa (…), seguidos dos video- veron cortados esta semana, durante xogos (…) e das videoconsolas. [OCG a gravación do videoclip da súa can- 13/12/99] ción Torero. [www.elcorreogallego.es [INTERNET] Considérase normal xo- 20/05/02] // Tamén inclúe todolos vi- gar coa videoconsola tres ou catro ho- deoclips (algún inédito) e material en ras á semana, aínda que o importante directo. Todo isto filmado e editado có é que este tempo estea equilibrado habitual estilo e elegancia de Mikel con outras actividades. [www.consu Clemente e o seu séquito de impeca- mer-revista.com 20/05/02] // Ademais bles axudantes. [www.siniestro.com dos contidos das edicións anteriores, 20/05/02] este ano vaise reforza-lo aspecto lúdi- [1985-P] [GX00] co, coa instalación de videoconsolas que ocuparán toda a zona do recibi- videoconferencia sf Conferencia ou dor do Pazo de Congresos. [www.el encontro mantido a distancia median- correogallego.es/ 20/05/02] te o uso de imaxes e sons transmitidos por unha rede de comunicacións. videoinstalación sf Instalación de [PRENSA] Os avances na videoconfe- video que permite realizar comunia- rencia trouxeron nunha primeira fase cións a distancia entre dous puntos a a proliferación de sites paisaxísticos, través de pantallas e videocámaras. isto é, vistas de lugares ou dunha parte [PRENSA] Aquí están presentes artistas concreta deses lugares. [TN 01/02/99] plásticos con fotografías (Lagarriga ou [INTERNET] A videoconferencia pode Der Kaap), videoinstalacións (Lesta, ser unha ferramenta moi útil en multi- Montero, Barreito, Dora García, María tude de situacións, pero temos que Ruido, Moreno), esculturas con son diferenciar entre a videoconferencia (...) [OCG 03/12/99] // Noutro extre- “caseira”, que podemos instalar nun mo, a veteranía da santiaguesa Trinta PC doméstico cun módem de 56 KB e permitiulle á súa directora, Asunta a conferencia “profesional”, moito Fernández, asumir o reto de xogar por máis esixente, pero tamén dá uns partida dobre: (...) cunha videoinstala- resultados moito máis satisfactorios. ción de Manuel Saiz que poñía a pro- [www.cesga.es 20/05/02] // Xa se pode ba a simultaneidade audiviosal. [TN consultar o programa da Conferencia 01/02/99] Final de A Ponte, no que se inclúen, [INTERNET] Segundo informou o entre outras cousas, sesións de video- Concello de Vigo, do que depende o conferencia con escolas portuguesas e museo, as pezas adquiridas pola di- galegas, mesas redondas, descripción rectora da institución, Carlota Álva- técnica do proxecto, etc. [www.apon rez, son dúas fotografías de Jorge te.org 20/05/02] Barbi, unha de Xan Anleo e outra de [1995-P] [GX00] Din Matamoro, así como dúas pinturas 384 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

de Álvaro Negro e unha videoinstala- mulleres, incluída a tortura e abusos ción de Jorge Macchi. [www.elco rre- sufridos por prisioneiras políticas. ogallego.es 20/05/02] // Os autores [www.stegsindicato.org 15/12/03] // dos dous primeiros premios estarán Un total de 86 mulleres perderon a presentes na clausura para recollelos. vida este ano por causa da violencia Irit Batsry atópase actualmente en de xénero, segundo o reconto realiza- Porto onde está a deseñar unha vide- do a través da prensa pola Rede Femi- oinstalación que se presentará o vin- nista de Organizacións contra a Vio- deiro mes de outubro con motivo da lencia de Xénero. [www.galicia-hoxe. capitalidade europea da cultura desta com 15/12/03] cidade. [www.galicia. tv 20/05/02] Sin. violencia doméstica. [1995-P] [2000-P] videopolítica sf Política que se basea violencia doméstica sf V. violencia nas imaxes, especialmente, nas da te- de xénero. levisión para a transmisión de ideolo- [PRENSA] ¿ Cre que están sendo efec- xía. tivas as leis contra a violencia domés- [PRENSA] A achega que sobre a video- tica? [OCG 14/01/01] // Así o espuxo política vén de facer Giovanni Sartori, a catedrática nunha conferencia en puxo de relevo o crecente interese pola Santiago sobre a situación da violen- relación entre comunicación e política. cia doméstica contra as mulleres e [TN 01/08/98] infancia en Europa. [OCG 16/02/01] [INTERNET] Esta orde supón a cre- violencia de xénero sf Violencia ación dun instrumento para a ade- terrorista que empregan algúns homes cuada protección das víctimas, que contra as mulleres por razóns sociais, ten como principal novidade introdu- económicas e sexuais. cir unha resposta fronte á violencia [PRENSA] Para informar dos diferentes doméstica mediante unha acción tipos de violencia de xénero e de có- integral e coordinada. [www.xunta.es mo previr e afrontar esta situación de 26/10/03] // Un total de 1.390 perso- agresión. [OCG 26/11/99] as solicitaron medidas incluídas na [INTERNET] Persoal ó servicio da Ad- orde de protección ás Víctimas de ministración local que teña asignadas Violencia Doméstica desde a súa en- responsabilidades en materia de servicios sociais ou que desenvolva o seu trada en vigor o 2 de agosto ata o 7 traballo no ámbito dos servicios so- de setembro. [www.galicia-hoxe.com ciais de atención primaria no campo 26/10/03] // Unha moza de 22 anos da violencia de xénero. [www. depou- en Asturias e unha muller de 48 en rense.es 15/12/03] // Neste encontro Sevilla son as dúas últimas víctimas as mulleres denunciaron a violencia da violencia doméstica asasinadas de xénero en todos os ámbitos da so- polas súas parellas ou ex compañei- ciedade, os malos tratos e os asasina- ros sentimentais. [www.galicia-hoxe. tos no fogar, as violacións, o acoso com 26/10/03] sexual, e a violencia en xeral cara as [1996-P]

385 Novas palabras GALEGAS

visceralidade sf Cualidade que se doutros/as. 2 Nun sentido metafórico, caracteriza pola irracionalidade e a calquera persoa que observa. temperamentalidade. [PRENSA] Así, o exhibicionista e o [PRENSA] O arriscado é obxetiva-lo voyeur comparten tarefas como o asunto sen deixarse arrastrar pola vis- lavado dos pratos da comida, os peite- ceralidade. Se se actúa así non será ados diante do espello, o estudio no difícil sentir estupor ante dúas deci- salón, os xestos raros cara ó obxectivo sións carcerarias moi achegadas no ou a copulación das dez da noite. [TN tempo. [OCG 09/01/99] 01/02/99] // Non claro. Non son o típi- [INTERNET] Un problema de fondo é co voyeur. [TN 01/03/01] ise radicalismo, a visceralidade con [INTERNET] Michel Blanc é un formi- que estes sectores abordan sempre dable actor (convén rescatalo na súa calquer asunto relacionado con Cuba. memorable recreación do patolóxico Para eles, máis semella que o pai de voyeur do Monsieur Hire de Simenon/ Elián non é o tal Juan Miguel, senón o /Patrice Leconte. [www.galicia-hoxe. propio Fidel. Nada novo, en suma. com 26/10/03] // Roland Barthes en- [www.igadi.org 28/05/02] // Porque é tendía ó traductor como “un voyeur’’, posíbel que esteamos asistindo a unha concepción que comparte Amalia Sal- “fascistización’’ máis ou menos suave vado e que exerceu xunto con Antón dunha boa parte do espectro social, a Lopo na traducción ó galego de A ba- unha lenta eclosión dese pensamento lada da cárcere de Reading. [www.ga pobre que se unta no visgo da viscera- licia-hoxe.com 26/10/03] // Aínda que lidade, na ignorancia do universal. o libro, tipo catálogo, evidentemente [www.elcorreogallego.es 28/05/02] alimenta a nosa condición de voyeur, [1998-L] a súa intención é ofrecer consellos de decoración inspirados nos cuartos dos visualidade sf Cualidade que posúe o ricos e famosos que vostede e outras que se fai visible ou o que é represen- “non celebridades’’ poden pór en prác- table. tica. [www.elcorreogallego.es 26/10/03] [PRENSA] Historias, en fin, suxestivas [1983-L] de marcado acento cinematográfico pola forza plástica da súa visualidade. voyeurismo sm 1 Desviación da con- Oralmente pola boca, oito ampolas de duta sexual que consiste en atopar evidencialismo para administrar por satisfacción na contemplación dos vía oral, xaora. [TN 01711/97] actos sexuais doutros/as. 2 Por exten- [INTERNET] Lector de cómics desde a sión, conduta que implica a observa- infancia, aprendeu aí “o manexo do ción dos acontecementos. diálogo, a efectividade da acción, a [PRENSA] Non, claro. Non son o típi- visualidade’’. [www.elcorreogallego. co voyeur. Vaia, voyeur somos todos es 28/05/02] os que miramos pero é un voyeurismo [1997-L] educado, sabes. Pero non é un voyeurismo. [TN 01/03/01] voyeur s 1 Persoa que atopa satisfacción [INTERNET] Ó arremedo lastimeiro do sexual contemplando actos sexuais país infame que nos tocaba vivir, con 386 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

certa débeda ‘berlanguiana’ nese tras- mo, cobra paseniño un alento sonám- fondo acedo, a pesar de que a quen de bulo, abafante, para debuxar ós pou- verdade admira ese cineurgo cego de cos unha xeografía fantasmagórica amor e de voyeurismo. [www.galicia- inzada de simbolismos. [www.elco hoxe.com 26/10/03] // (...) o que rreogallego.es 26/10/03] comeza como observación case cos- [1998-L] tumista, achegada mesmo ó voyeuris-

387 Novas palabras GALEGAS

web sf 1 V. páxina web. adx 2 Relativo [PRENSA] O monitor como o refuxio á rede de Internet. da fantasía, como foro sobre a políti- [PRENSA] A web da TVG en Fisterra, ca, a identidade, as relacións ou o ‘cámara do mes’ polo portal Alata- sexo. Atopou o ordenador un aliado vista. [OCG 15/03/00] // A web, que nas redes e un apoio nas webcams. se está a construír día a día, inclúe [TN 01/02/99] entre os seus apartados seccións desti- [INTERNET] Unha cámara dixital conadas á información municipal e auto- nectada a un ordenador, que custa nómica, (...) [TN 01/11/01] // A versión entre 9.000 e 70.000 pesetas, pode do portal na web da Consellería de transmitir imaxes en movemento en Cultura é un borrador elaborado por directo (xeralmente, de calidade me- Telefónica I+D. [TN 01/11/01] diocre, hai que dicilo todo) que tamén [INTERNET] O Opera sorprende desde poden ser recibidas a través da Rede o principio: incorpora múltiples op- polos ordenadores que se conecten ó cións web. Unha das principais dife- enderezo no que está esa páxina. Estas rencias en relación con outros navega- cámaras son as webcam, nome que dores é o espacio de pantalla que uti- tamén designa ás páxinas ou parte das liza: ten unha barra de navegación páxinas que ofrecen secuencias de ví- propia, á marxe da de Windows e, se deo en vivo. [www. consumer-revista. sumamos isto a que a versión gratuíta com 20/05/02] do Opera incorpora unha enorme tira de publicidade, o espacio redúcese. webmaster s Responsable da elabora- [www.galego21.org 20/05/02] // Poden ción e mantemento dunha páxina web. darse de alta no servidor Web da Uni- [PRENSA] Os webmasters son cons- versidade de Santiago de Compostela cientes de que unha páxina sen esta calquera Centro, Escola, Instituto Uni- versitario. [www.usc.es/intro 20/05/02] opción queda moi coxa de cara á [1996-P] potencial audiencia. [OCG 05/12/98] [INTERNET] Se atopa calquer outro webcam sf Cámara de pequeno tama- tipo de problema para acceder á pá- ño deseñada para ser conectada nos xina pode enviar unha mensaxe ó ordenadores persoais e transmitir ima- webmaster. [www.valedordopobo.com xes a través da rede informática. 20/05/02] 388 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

website sm V. páxina web. [INTERNET] Este é o website de Nova [PRENSA] O informe de Júpiter foi rea- fantasía, a única pubricación do mun- lizado formando como mostra 125 do que che informará de todo o que websites nas categorías de contido, estás desexando saber no tocantes ó divulgación de marca, viaxes,... [OCG mundo da Fantasía, a Ciéncia Ficción 05/12/98] // De acordo cos datos de e o Terror, ¡e sempre en galego! [www. Júpiter, ó actuar desta forma, os websi- novafantasia.com 20/05/02] // Esta pá- tes perden boas oportunidades de xina está deseñada para aqueles que negocio. [OCG 05/12/98] // Ó pare- están a buscar algunha cousa determi- cer, un 42 por cento dos maiores web- nada dentro do website e non desexan sites estadounidenses tardan máis de pasarse tódalas páxinas ata atopala. cinco días en responde-las preguntas [www.novafantasia.com 20/05/02] dos internautas. [OCG 05/12/98]

389 Novas palabras GALEGAS

xacio sm Ser antropomórfico e mitoló- [INTERNET] Así mesmo, tívose en con- xico que habita nas zonas máis prota a climatoloxía da zona, polo que os fundas dos ríos. espacios destinados a patios ou corre- [PRENSA] Nun touro que sobrancea na dores entre cada módulo-cuarto, cubri- auga, o lombo dun hipopótamo, as ríanse con xaimas (sistema de toldos) arestas dun cocodrilo e aínda máis: “movibles’’ en función da dirección do pirañas, peixes mutantes, xacios, sereas, vento, que acostuma ir cargado de area. algas carnívoras, anacondas,... [OCG [www.elcorreogallego.es 27/09/03] // A 02/12/99] elección de Nuakchot procede da ex- [INTERNET] Crúzao na barca de Gae, periencia previa do proxecto Twisa do evitando os xacios que intentan afun- Centro Español de Axuda ó Refuxiado dir as naves con xigantescas árbores. (CEAR), no que participan Salas e Co- [www.filix.org 29/06/04] // Tamén os lavidas desde o pasado ano 2000 para cursos de auga, tan abundantes en desenvolver 240 casas na devandita Galicia, cas suas nevoas e brumas e cidade, e que debe o seu nome á xaima vexetacións, son proclives o acolle- que tellen as amigas da noiva como re- mento de misticismos, lendas e seres galo na véspera do casamento. [www. fantásticos, como o home-peixe que elcorreogallego. es 27/09/03] atravesa as augas co seu gorro berme- llo montado na súa arca, os anfibios xeneralista adx Dise daquela persoa, con forma humana ou Xacios, os seres situación ou cousa que ten un carácter míticos Xestas ou Feiticeiras ou espe- xeralizado en coñecementos, exten- xismos como as Lavandeiras, que enga- sión, temas, etc. nan á xente pedíndolles que lles axu- [PRENSA] Ó ser a única cadea estran- den a tender a roupa. [perso.wanadoo. xeira en Kabul, estas imaxes son trans- es 29706/04] [GX00] mitidas por al-Jazeera e redifundidas polo resto das canles globais e televi- xaima sf V. jaima. sións xeneralistas do mundo. [TN [PRENSA] Cando traspasamos os veos 01/11/01] // (...) xa que as series que se da porta da xaima, comprobamos que emiten actualmente “son xeneralistas, Ahmed, o seu pai, está á nosa espera diríxense ó ámbito familiar en xeral e para cear. [TN 01/08/98] son unha mestura entre comedia e 390 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

drama.” [OCG 20/12/98] // En R1, a da humanidade se deu en África, que emisora de programación xeneralista só o un por cento do mapa xenético de RNE, non hai desconexións locais, separa as distintas poboacións ou que só unha única programación para a herdanza biolóxica subsahariana todo o territorio galego. [TN 01/03/00] está máis presente no norte da penín- [INTERNET] (...) persiste sen a menor sula que no sur, son algunhas das teo- dúbida a necesidade de potencia-lo es- rías coas que os xenetistas tentaron píritu xeneralista de entidades pioneiras onte convencer ós historiadores de coma a Sociedad Española de Lingüís- que poden darlles as claves para com- tica, aberta a tódolos estudiosos sen ex- prender episodios pouco claros do cepción. [www.uned.es 27/05/02] // O noso pasado. [www.elcorreogallego. obxectivo da presente proposta é a de es 28/05/02] continuar a experiencia iniciada o pasa- [1997-L] do ano dun curso básico sobre a Unión Europea que ten como finalidade a de xénico, -a adx Relativo ou pertencen- propiciar unha formación xeneralista te aos xenes. dirixida ós funcionarios locais e outras [PRENSA] (...) e pídese unha modifica- persoas ligadas ó desenvolvemento ción das regras do OMC para permitir local no ámbito municipal, comarcal que os gobernos poidan restrinxir ou provincial. [www.fundaciongalicia- importacións e promover o etiquetado europa.org 27/05/02] obrigatorio das sementes e alimentos [1995-L] xénicos. [OCG 13/03/00] [INTERNET] Formulación dos patróns xenetista s Especialista en xenética ou de poboamento e de fluxo xénico que na parte da bioloxía que estuda os determinaron a configuración actual problemas da herdanza. das poboacións analizadas. [www. [PRENSA] Dada a complexidade de usc.es 27/05/02] // Ante as novas téc- desciframento dos 3.000 millóns de nicas de reproducción asistida, os ali- pares de bases (nucleótidos) que o for- mentos transxénicos, o diagnóstico man, os xenetistas do Instituto de in- xénico, o consumo e a producción de vestigacións do xenoma humano e da enerxía, os problemas ecolóxicos, o empresa Celena Genomics de Mary- control da información e as novas for- land (...) [OCG 13/02/00] mas de comunicacións, que todos os [INTERNET] O director do Instituto de días nos formulan interrogantes, dúbi- Medicina Legal da USC quixo facer das e reflexións debemos ser quen de fincapé así da importancia que teñen opinar e intervir ao respecto. [www. encontros coma o que deu comezo terra.es 27/05/02] esta mañá organizado polo Consello [1996-L] [GX00] da Cultura Galega e que, ó longo dos dous próximos días, pretende unir os xenotransplante sm Técnica de esforzos de xenetistas e historiadores transplante de órganos creados a tra- nunha experiencia interdisciplinaria vés da manipulación de xenes. pioneira en Galicia. [www.consello- [PRENSA] (...) criar marráns con mani- dacultura.org 28/05/02] // Que a orixe pulacións xenéticas de modo que os

391 Novas palabras GALEGAS

seus órganos se lles poidan transplantar xestualidade sf Conxunto de xestos ós humanos, unha técnica chamada ou movementos cos que se expresan xenotransplante. [OCG 15/03/00] estados afectivos de ánimo. [INTERNET] O programa de xenotras- [PRENSA] Xavier Seoane fará o seu for- plante do C.H. Juan Canalejo-Marítimo midable Xamais areia, como unha desde Oza continuou durante o ano 1999 garrada letanía chea de xestualidade e as investigacións centradas na busca de acción ao amigo morto. [TN 01/03/01] estratexias que permitan previ-lo rexei- // Son intelixentes e claras as notas de te vascular agudo que ten lugar ó trans- Darío Fo sobre o uso da voz, xestuali- plantar órganos de porco en humanos dade, o ritmo, as transicións e a con- ou primates non humanos. [www.ser textualización. [ANT 03/09/98] gas.es/sergas 27/05/02] [INTERNET] A pintura de Montes é [1999-L] austera, porque Montes é austero. E sincera porque el é sincero. E concep- xerenciar vt Xestionar como xerente, tual, porque así é o pintor. Busca a administrando os negocios dunha so- beleza polo camiño máis duro e ciedade ou empresa. pedregoso, e dos equilibrios da cor, da [PRENSA] Unha sociedade mercantil, composición, da xestualidade. [www. da que consta como administradora coag.es 27/05/02] // Consonte o cal única marina Castaño, a actual muller agrandou a referencia celto-atlántica do escritor Camilo José Cela, e na que Cel, que non se recoñecía plenamen- participa unha terceira agrupación pri- te na entalla dos renovadores, bardan- vada, Letra y Tinta, SL., que ten por te SeoaneC afirmándose na emociona- titular ó matrimonio, xerencia os perto lidade e na xestualidade nórdicas e vide 300 millóns que a Fundación de quingas, menos suxeitas á procura de Iria Flavia recibe de diversas institu- alternativas á harmonía e á composi- cións públicas en concepto de sub- ción renacentistas e clasicistas que á vencións. [TN 01/03/00] expresión aleatoria e fragmentaria do [INTERNET] O Partido Socialista en caos. [www.ctv.es 07/05/02] Vigo está roto en cen anacos, leva moi- [1989-L] [GX00] tos anos así, e namentres así siga a estar, non é o instrumento que precisa xigabyte sm Unidade de medida da ca- a sociedade viguesa para xerenciar o pacidade de almacenamento dun orde- cambio que necesitamos. [www.lavoz nador equivalente a 1000 megabytes. degalicia.es 27/09/03] // Un/unha xe- [PRENSA] O legado extraordinario de rente ou un equipo xerencial o mais The Band está recompilado nun dos cualificado e coa máxima experiencia sitios virtuais máis cariñosos e ferventes posible que acepten a misión dunha que coñezo, The Band Website, un empresa de inserción, pero con cualifi- xigabyte de información aloxado na cación como para xerenciar calquera pequena vila campesiña –¿como non?– pequena empresa nunha economía de de Halden, no sur leste de Noruega. mercado. [usuarios.lycos.es/trasancos [TN 01/03/00] 27/09/03] [INTERNET] Algo similar sucede co [1996-P] termo gigabyte, adoptado do inglés 392 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

sen adaptación ortográfica polo caste- [INTERNET] Webzine trilingüe publi- lán e mailo catalán (linguas onde a cado polo do grupo de investigación en letra g inicial representa, respectiva- xornalismo electrónico da Facultade mente, os sons velar fricativo xordo do de CC. da Información da Universi- castelán e palatal fricativo sonoro do dade de Santiago. [www.dmoz.org catalán, resultados da adaptación do 27/05/02] // Durante a semana do 9 e son inicial palatal africado sonoro do 13 de xullo do ano 2001, redaccións inglés), pero adaptado ortografica- portuguesas e galegas traballaron de mente ó galego como xigabyte, coa xeito conxunto na actualización en letra x inicial para representa-lo son tempo real da Gaceta do Minho. A inicial palatal fricativo xordo. [www. experiencia tiña por obxectivo analizar uvigo.es 27/09/03] a realidade do teletraballo no xornalis- [2000-L] mo electrónico, as posibilidades de presentación multimedia no marco de xornal electrónico sm Xornal que fai Internet e a efectividade informativa a súa publicación en formato informá- nun medio electrónico. [www.gaceta tico a través da rede internet. dominho.org 27/05/02] [1996-L] [PRENSA] (...) o primeiro xornal elec- trónico que se comezou a publicar en xudicializar vt Dar carácter xudicial a España, hai xa catro anos, das máns un asunto que podería levarse por do ex-director de El Independiente, outra vía, xeralmente a política. Pablo Sebastián. [TN 01/11/01] [PRENSA] Non sei se cumpriu ou non [INTERNET] O resultado deste primeiro a súa decisión de xudicializar unha proxecto, ademais do estudio sobre os vez máis o debate e a vida política. contidos para un medio electrónico, foi [TN 01/11/97] unha unidade didáctica sobre como se [INTERNET] Debemos imaxinar que elabora un xornal electrónico para a os galegos, co seu voto ó PP, non están rede, co título de Gaceta Dixital. [www. a dicir que si a todo, a que numerosos gacetadegalicia.usc.es 27/05/02] // A cargos públicos do partido se estean Universidade de Santiago de Compos- aproveitando da súa posición para se tela, a través do seu xornal electrónico, enriquecer, ás veces licitamente por- publica unha recensión do libro “Os esque as leis parecen feitas á medida do curos soños de Clío”, publicado no ano pícaro, pero outras de xeito manifesta- 2001. [www.culturagalega.org 27/05/02] mente ilegal, anque a oposición insis- ta en non querer xudicializar a políti- xornalismo electrónico sm Xornalis- ca. [www.acontrafio.com 27/05/02] mo que fai as investigacións propias [1997-P] [GX00] da profesión e que mostra os resultados en formato informático a través xudiciario, -a adx Relativo á Adminis- das páxinas web e non en papel im- tración de Xustiza. preso. [PRENSA] (...) rescatar e subliñar o sen- [PRENSA] ¿É o xornalismo electrónico so democrático da Administración de inimigo de morte da reportaxe tradi- Xustiza, configurando un estatuto xudi- cional? [OCG 27/12/98] ciario e procesual apto. [TN 01/11/97]

393 Novas palabras GALEGAS

[INTERNET] O tratado de 1706, un protección da Igrexa Presbiteriana, ano antes da Lei dispuxo que o reino máis “protestante”cá Igrexa de Ingla- sería un, co nome de Gran Bretaña, terra. [www.igadi.org 28/05/02] pero garantiu a permanencia do siste- [1997-P] ma xurídico e xudiciario escocés e a

394 repertorio de creacións léxicas rexistradas na prensa e internet

zapatista s 1 Seguidor/a da ideoloxía terino en El Mundo, que non entendan do revolucionario mexicano de princi- a que vén tanto alboroto. [www.ctv.es pios do século XX Emiliano Zapata. 26/09/03] // Analizando a incidencia adx 2 Relativo ou pertencente a esa do sorpresivo, e sorprendente, alza- ideoloxía. mento zapatista da Selva Lacandona, [PRENSA] E as forzas da subversión un recuncho dunha das rexións da identitaria que se agarran á terra mal- república mexicana, encrucillada do tratada, a porca terra de Berger, e a chamado primeiro mundo e do chama- canto o subcomandante Marcos lle do terceiro mundo, e parte desta vasta confesa a Vázquez Montalbán que e dinámica realidade histórica que foi e configura o espíritu zapatista alí e é América Latina, sobre os debates his- aquí (...) [TN 01/02/99] // Non hai pre- toriográficos mundiais ás portas do no- tensións de análise, sobre todo porque vo século, que, naturalmente, non son Green era simplemente o enfermeiro alleos ás discusións que están a ter que cortaba as liñas de cocaína sobre lugar, paralelamente, no conxunto das os espellos, o lavandeiro dos calcetíns ciencias humanas e sociais, e no mun- brancos e as zamarras zapatistas, o do da ideoloxía e da política. [www.h- afinador das guitarras e o camareiro debate.com 26/09/03] para o té. [TN 01/02/99] // “Un spag- [1995-P] hetti-westérn (...) de ambientarse na revolución mexicana e enchouparse zapeo sm V. zapin. do romanticismo da loita de “villistas” [PRENSA] “Nas televisións, os aconte- e “zapatistas”. [OCG 16/02/01] cementos precipitáronse: seguín cómo [INTERNET] A revolución zapatista des- engordaba a sorpresa a golpe de za- cendeu do seu paraíso teórico no que peo”. [OCG 13/03/00] // “Un zapeo rexeitaba terras e goberno para facerse furioso por tódalas televisións ás oito e terreal. [www.igadi.org 26/09/03] // Por un minuto revelaba resultados calca- iso resulta tan esperanzadora a mobi- dos ós que as enquisas reflectiran xa lización zapatista, e a súa reivindica- durante a campaña.” [OCG 17/05/00] ción da voz, do dereito a participar na // Isto é o que converte en sorprenden- esfera pública, malia que haxa persoas te o que está a ocorrer coa publicidade como Gabriel Albiac, palafreneiro in- televisiva: quen renuncie á tentación

395 Novas palabras GALEGAS

convulsiva do zapeo e se pare a mirar zapping sm V. zapin. con algunha intención os deostados [PRENSA] La Primera, Antena 3 e Te- anuncios. [TN 01/06/97] lecinco non sorprenderon a ninguén [INTERNET] A xornada de reflexión, cos seus espaciais, mentres que os televisivamente falando, debería equi- bonecos de Canal Plus e o programa valer a unha carta de axuste electoral. “Lo mejor del zapping” quedaron na Será relativamente así. Pero algúns lembranza dos telespectadores. [OCG (aproximadamente un 30% do censo) 02/01/00] practicarán o zapeo político xa o do- [INTERNET] Nembargantes, algúns tre- mingo coa súa abstención, mentres o bellos cotiáns captan a súa atención de 70% restante instalarase nese mesmo xeito abraiante. “O mando do televisor zapeo para os próximos catro anos. vólveos tolos, pasan todo o día facen- [www.vieiros.com 27/05/02] do zapping.” [www.galicia-hoxe.com [1995-L] 27/09/03] // A cousa é ben corrente, non ten nada de orixinal pero xa é zapin sm Cambio reiterado e frecuente bastante o feito de frear o zapping da canle de televisión facendo uso do impulsivo. Remata a serie e pisando mando a distancia. La Primera atopo a uns Sirex que pare- [PRENSA] E así é que se vai compon- cen os avós dos Stones saudando a do un mosaico aleatorio de imaxes, Benidorm dentro dun programa que como se o espectador non fose máis este martes dixo adeus. [www.galicia- que muda testemuña dun zapin exe- hoxe.com 27/09/03] // A televisión cutado por esas tres actrices- marione- dixital, contra o que se está a procla- tas que recrean e reinterpretan o caos mar, non modifica significativamente exterior a partir dun caos interior, o do esta situación. Obach recoñece que, propio espectáculo. [TN 01/12/97] sen dúbida, a oferta é moito máis am- [INTERNET] Unha noite séntome a ve- pla, o que evidenciou nun exercicio la tele. Son case as doce. Fago zappin de zapping nas actuais dúas platafor- e vai desaparecendo pouco a pouco a mas españolas. [www.noticias.com esperanza de atopar algún programa 27/09/03] que atraia realmente o meu interese. [1993-L] [www.culturagalega.org 27/05/02] // Sin. zapeo. Var. zapping.

396