GRIEZ LIGHTNING Gastland Frankrijk overleefde de eerste vier wedstrijden van het EK van 2016 zonder in de eerste helft tot scoren te komen. In hun met 5-2 van IJsland gewonnen kwartfinale werd Frankrijk het eerste land in FRANkrijk de geschiedenis van het toernooi dat in de eerste helft maar liefst vier keer scoorde! Anders dan als gastheer op het EK van 1984 en het WK van 1998 bleef Frankrijk met lege handen achter door in Frankrijk – ‘Les Bleus’ – is een van de twee landen die ooit op hetzelf- de finale met 1-0 te verliezen van Portugal. Toch won spits de moment zowel Europees als wereldkampioen waren. In 1998 Antoine Griezmann twee prijzen: hij werd zowel beste speler als won het als organiserend land het WK in de finale met 3-0 van topscorer van het toernooi. Zijn zes goals waren het dubbele aantal van Brazilië. 2 jaar later zorgden de Fransen voor een onvergete- dat van zijn naaste belagers. Alleen ­ scoorde vaker lijke finale op het EK. Ze speelden tegen Italië en Frankrijk (9 keer) op één EK. won dankzij een golden goal. In 1984 won Frankrijk ook het EK door in Parijs de Spanjaarden met 2-0 te verslaan. In 1984 werd de gouden medaille op KUSSENDE COLLEGA’S FRANKRIJK EN DE EXIT DOMENECH de Olympische Spelen behaald. Maar hun KOPA: DE EERSTE De bij spelende FIFA Toen Frankrijk er op het WK 2010 niet in slaagde twee laatste finales verloren ze: in 2006 centrale verdediger Laurent Frankrijk was een van de landen ook maar één wedstrijd te winnen, betekende GROTE STER Blanc en keeper Fabien dat dat coach het record de WK-finale­ tegen Italië en in 2016 die in 1904 de FIFA oprichtten. Raymond Kopa (geboren op 13 Barthez hadden een bijzon- De Fransman Robert Guérin was van Michel Hidalgo – 41 overwinningen op rij als de EK-finale tegen Portugal na oktober 1931) was Frankrijks eerste der ritueel tijdens de Franse de eerste voorzitter van de FIFA. bondscoach – niet zou evenaren. Hij eindigde wel verlenging. internationale superster. Zijn ouders kwalificatiereeks voor het WK Jules Rimet, ook een Fransman, met meer wedstrijden op zijn naam dan Hidalgo, waren Poolse immigranten (familienaam van 1998. Voor elke wedstrijd was voorzitter van 1921 tot de winnaar van het EK 1984. Domenech’s laatste Kopaszewski) en Kopa zelf speelde kuste Blanc het kale hoofd 1954. Hij was de drijvende wedstrijd (tegen Zuid-Afrika) was zijn 79e als een grote rol in de successen van van Barthez – zelfs toen de kracht achter het WK en de bondscoach; Hidalgo had de 75 gehaald. Reims halverwege de jaren '50. Hij ging verdediger voor de finale oorspronkelijke trofee is naar Domenech, een verdediger die door Hidalgo later naar Real Madrid en was de eerste Fransman die de was geschorst. Blanc zat hem genoemd. werd geselecteerd, was nogal apart als coach. Hij Europacup won. Hij hoorde bij het Franse elftal dat in 1958 de in de winnende ploeg toen erkende bepaalde spelers op basis van hun ster- WK-finale speelde. Dat jaar werd Kopa gekozen tot Europees Frankrijk de Europese titel renbeeld te hebben geselecteerd en toen hij op voetballer van het jaar. behaalde in 2000, waarna het EK 2008 was uitgeschakeld, besloot hij op tv hij zijn interlandcarrière zijn vriendin ten huwelijk te vragen. beëindigde. Destijds deed GEPREZEN EN GEVALLEN hij de uitspraak: ‘De Franse MICHEL PLATINI (competitie en interlands) Michel Platini beleefde een glansrijke carrière, zowel op als naast ploeg is mijn leven geweest en Periode Team Wedstrijden Goals het voetbalveld. Op jonge leeftijd maakte hij furore bij Nancy, heeft me ongehoorde dingen 1972-1979 Nancy 181 98 behaalde met clubs Saint-Etienne en Juventus vele clubsuccessen laten doen. Ze is mijn liefde 1979-1982 Saint-Étienne 104 58 en interlandoverwinningen met Frankrijk. Toen zijn land in 1984 geweest, een prachtige liefde.’ 1982-1987 Juventus 147 68 gastheer en winnaar was van het EK, scoorde hij een recordaantal van 1976-1987 Frankrijk 72 41 9 doelpunten op één toernooi. Daarna werd hij bondscoach voor het EK 1992 en vervolgens gezamenlijk met Ferdinand Sastre organisator toen het WK van 1998 in Frankrijk werd gespeeld. Hij was voorzitter POGBA POWER van de UEFA van januari 2007 tot zijn schorsing op verdenking van Met de overwinning bij het WK onder 20 van 2013 in Turkije werd verduistering van geld in december 2015. Frankrijk het eerste land met een grand slam aan internationale FIFA-mannentitels, na het winnen van het WK, het WK onder 20 en goud op de Olympische Spelen. De ster van de show in 2013 PECH VOOR BENZ was de dynamische middenvelder en aanvoerder Paul Pogba die de Ballon d’Or won voor beste speler. Hij was een van de Karim Benzema was de eerste Franse speler die een strafschop miste in een WK-duel Franse spelers die in de finale tegen Uruguay vanaf de penaltystip (penaltyshoot-outs uitgesloten). De penalty, gestopt door Diego Benaglio, kreeg hij in een duel in scoorden en met 4-1 wonnen, nadat het duel na verlenging in 0-0 groep E tegen Zwitserland op het toernooi van 2014 (de 10e penalty voor Frankrijk op een WK). Hij was geëindigd. Pogba debuteerde in maart 2013 bij het nationale maakte zijn misser echter goed door de 4e voor Frankrijk te scoren in de 5-2 zege. Benzema scoorde elftal met een 3-1 winst op Georgië, maar vier dagen later tegen al tweemaal in het eerste duel van Frankrijk, een 3-0 zege op Honduras, maar liep een hattrick mis Spanje werd hij van het veld gestuurd. Het werd beter in de toen zijn schot de tweede paal raakte en over de doellijn rolde, maar pas nadat hij tegen doelman zomer van 2014, toen Pogba werd uitgeroepen tot de beste Noel Valladares was geschampt waardoor de treffer als eigen goal telde. Dit was voor het eerst in jonge speler van het WK. Pogba ging op 16-jarige leeftijd naar de historie van het WK dat een goal werd toegekend op basis van de doellijntechnologie, ingevoerd Manchester United en vertrok in 2012 naar Juventus en in de eindronde van 2014. Benzema werd nog een goal ontzegd toen de Nederlandse arbiter Björn hielp de club aan opeenvolgende Serie A-titels en de Kuipers voor het eindsignaal floot terwijl hij aanzette voor een ver schot dat in het Zwitserse net Champions Leaguefinale in 2015. In 2016 werd hij voor een belandde. Met zijn 3 goals in de eindronde van 2014 kwam Benzema op de 9e plaats van Franse recordbedrag verkocht door Manchester United. topscoorders aller tijden, boven Jean Vincent die in oktober 2013 op 82-jarige leeftijd was overleden.

18 europa frankrijk 19 KLAASSEN VAN DE AJAX-KLAS Het eerste interlandoptreden van middenvelder Davy Klaassen, een 2-0 verlies tegen Frankrijk in maart nederland 2014, betekende dat hij de 100e Ajaxspeler was die zijn debuut voor Nederland maakte, nadat hij de beroemde jeugdacademie van de club had doorlopen. Al moest De geheel oranje gekleurde stadions zijn vandaag de dag een hij twaalf maanden wachten tot zijn vertrouwd gezicht zijn bij de grote toernooien, maar dat was tweede optreden, hij maakte wel zijn eerste internationale treffer vroeger niet altijd zo. Pas in de jaren ’70 had Nederland tijdens de 2-0 zege op Spanje in met Johan Cruijff, Rep, Neeskens, Van Hanegem en maart 2015. anderen, een elftal dat tot de wereldtop hoorde. In 1988 won Nederland het EK en ook in de jaren daarna volgden successen. Op de LOUIS LOUIS ORANJEPERIKELEN WK’s van 2010 (2e) en 2014 (3e) trad aan voor een tweede termijn als 10 van de 11 basisspelers in de eindronde van het WK 2010 zaten ook in het Nederlands elftal dat een rampzalig EK 2012 presteerde Nederland twee keer bondscoach van Nederland na het EK 2010. Hij be- haalde veel successen bij clubs door heel Europa, kende. Het verloor alle drie de duels in de eerste ronde en geweldig. won de UEFA Champions League met Ajax, 2 titels miste voor het eerst de knock-outfase van een groot toernooi BONDSCOACHES met Barcelona en in de met Bayern sinds het zich niet voor Euro 2004 kwalificeerde. Nederland (SINDS 1980) München. In Nederland is het niet vreemd dat een deed het veel beter op het WK 2014 en eindigde als derde na oud-bondscoach opnieuw aangesteld wordt: Karel verlies van de shoot-out in de halve finale tegen Argentinië. 1978-1981 Kaufman, Friedrich Donenfeld, , Slechts 9 leden van de selectie van 23 voor Euro 2012 mochten 1981 en waren het meer in 2014 naar Brazilië. Het fraaiste speelde Nederland in zijn 1981-1984 dan een keer en Michels zelfs 3 keer. De opvolger eerste duel: het wreekte zijn nederlaag op het WK 2010 door Rinus Michels 1984-1985 wereldkampioen Spanje met 5-1 te verpletteren in Salvador. Leo Beenhakker 1985-1986 TOVENAAR CRUIJFF van Van Gaal was , die ook voor de Rinus Michels 1986-1988 Op 24 maart 2016, de dag dat Johan tweede keer begon. Hoogtepunt was de fabelachtige duik van 1988-1990 Cruijff op 68-jarige leeftijd overleed, waarmee hij vanaf de rand van het strafschopgebied de bal Nol de Ruiter 1990 stond de hele voetbalwereld stil bij een over keeper Iker Casillas kopte en de eerste Nederlander werd Leo Beenhakker 1990 van de meest legendarische spelers ooit. die op 3 verschillende WK’s scoorde. Het WK 2014 was het Rinus Michels 1990-1992 Voormalige aanvaller van onder andere VOLOP GOALS eerste dat Nederland afsloot met een zege: de Dick Advocaat 1992-1995 Barcelona Gary Lineker zei: ‘Het voetbal 4 Nederlandse spelers scoorden ooit 5 keer in 3-0 winst in de kleine finale tegen gastland Guus Hiddink 1995-1998 verliest een man die meer dan wie dan 1 wedstrijd: Jan Vos, toen Finland met 9-0 werd Brazilië. Dat was ook een record 1998-2000 ook heeft gedaan om the beautiful game verslagen in juli 1912; , in de 9-3 zege aangezien Nederland het eerste land Louis van Gaal 2000-2002 nog mooier te maken,’ en Diego Mara- op België in maart 1934; , in de 8-0 werd dat Brazilië 3 keer versloeg in een Dick Advocaat 2002-2004 vernedering van Cyprus in oktober 1987; Marco eindronde van een WK. 2004-2008 dona prees de Nederlandse spelmaker, 2008-2012 aanvoerder en coach met het bericht: van Basten, toen Oranje met 8-0 van Malta won Louis van Gaal 2012-2014 ‘We zullen je nooit vergeten, magere.’ in december 1990. Bosman maakte drie keer een Guus Hiddink 2014-2015 Premier Mark Rutte zei: ‘De hele wereld hattrick voor Oranje, net als Mannes Francken, HET TOERNOOI VAN MARCO Blind 2015- kende hem en dankzij hem kende de Beb Bakhuys en . 2 van de hattricks was de held van het hele wereld Nederland.’ Cruijff, op 25 van Wilkes stammen uit 1946, de 3e scoorde hij Marco van Basten EK 1988. Hij maakte een hattrick en april 1947 in Amsterdam geboren, was 13 jaar later. stuurde daarmee Engeland naar huis, MICHELS, ‘DE GENERAAL’ niet alleen virtuoos met de bal aan de scoorde de winnende goal in de halve De FIFA riep Rinus Michels (1928-2005) in 1999 uit tot Coach van de Eeuw. De oud- voet maar ook een inspirerende voet- finale tegen de Duitsers en scoorde met spits van Ajax en Oranje werd in 1965 trainer van zijn oude club en bouwde een baldenker die het concept van ‘totaal- HAPPEL DE HELD Ernst Happels prestaties als coach van een schitterende volley in de finale, die team op dat begin jaren ’70 het Europese voetbal domineerde. Net zoals hij later voetbal’ introduceerde; bij Ajax en het Nederlandse clubs zijn alleen geëvenaard door Oranje met 2-0 won van de Russen. De spits met Oranje zou doen, creëerde Michels het team rond Cruijff en introduceerde met Nederlands elftal, ook bij Barcelona waar Michels. De Oostenrijker – oud-verdediger – schitterde ook in de Serie A met AC Milan hem het ‘totaalvoetbal’. Hij ging naar Barça toen Ajax in 1971 de Europacup won, hij eerst als speler en vervolgens als schreef geschiedenis toen hij met en was 2 keer Italiaans topscorer voordat maar werd teruggehaald om Oranje te trainen voor het WK 1974. ‘De Generaal’ coach een leermeester was voor zijn op- in 1970 de Europacup I won. Nadat hij met hij vroegtijdig wegens een slepende stond bekend als een strenge man die de groepjes in een elftal wist om te vormen volgers daar, zoals en Xavi het Belgische Brugge de Europacup I-finale enkelblessure stopte. Waarna hij tot een eenheid. Dat hielp hem ook toen hij in de aanloop naar het EK 1988 Hernández. Hij maakte furore met een gehaald had, coachte hij Oranje op het WK bondscoach van Nederland werd in de opnieuw bondscoach werd. Op het EK versloeg Oranje Engeland en Ierland op vaak geïmiteerde beweging, waarbij hij 1978. Zonder Cruijff haalde Happel het beste aanloop naar de tweede ronde van het weg naar de halve finale. Daarin werd gastland en aartsrivaal West-Duitsland met de binnenkant van zijn voet een kap- uit , Johan Neeskens en . WK 2006 en de kwartfinales van het verslagen, waarna in de finale de Sovjet-Unie het slachtoffer was (2-0). Michels beweging achter zijn standbeen maakte Oranje verloor de finale van Argentinië. EK twee jaar later. was voor de 3e keer bondscoach toen Nederland in 1992 de halve finale van het EK en zo zijn tegenstander omspeelde. De haalde; meteen na het toernooi stapte hij op. Zweedse verdediger Jan Ollson koestert het moment dat hij tijdens het WK in ’74 voor schut werd gezet...

36 europa NEdERLAND 37 PUBLIEKSLIEVELING BLIJVEN OEFENEN JAMMER VOOR JAVIER Javier Zanetti is de Argentijn met de meeste interlands op zijn naam – 143 – Lionel Messi mag dan door velen worden gezien als Als het niet meteen lukt, hoewel hij verrassend genoeg buiten de selectie werd gelaten op het WK van 2006 de beste voetballer op aarde – misschien wel aller dan probeer je het en dat van 2010. Zanetti, die als laatste man en op het middenveld kan spelen, tijden – in geboorteland Argentinië is de grootste gewoon nog een keer. heeft bovendien meer wedstrijden in de Serie A gespeeld dan welke andere niet- held de drievoudig Zuid-Amerikaans Voetballer van Helaas miste Martín Paler- Italiaan ook – en allemaal voor Internazionale uit Milaan, waarmee hij het Jaar Carlos Tévez. Toen Argentinië in 2011 de Copa mo alle drie de penalty’s in het seizoen 2009-2010 zowel de competitie en de Italiaanse beker América organiseerde, kondigden omroepers in de die hij in de Copa Améri- als de Champions League won. Toch zaten hij en Esteban Cambiasso, stadions Messi aan als ‘de beste ter wereld’ maar ca-wedstrijd tegen Colom- ook van Inter, niet bij de selectie van Diego Maradona voor Tévez als ‘de speler van het volk’. Tévez groeide in bia mocht nemen (1999). het WK 2010. Zanetti zat er wel bij nadat Maradona was armoede op in Buenos Aires, in de ruige wijk Fuerte De 1e raakte de lat, de 2e vervangen door Sergio Batista; hij was aanvoerder tijdens Apache, en heeft littekens in zijn hals doordat hij ging over en de 3e werd de Copa América van 2011. Zanetti speelde in maart als kind kokend water over zich heen kreeg. Hij door de keeper gestopt. 2013 zijn 600e wedstrijd in de Serie A en eindigde de Copa van 2011 als de kwaaie pier: door Colombia won de wed- stopte in 2014, op zijn 40e, met voetbal. zijn gemiste penalty ging Uruguay ten koste van strijd met 3-0. Argentinië door naar de halve finale. Tévez kwam niet eens in de Argentijnse ploeg voor het WK 2014, SUPER MARIO ook al had hij bij zijn club 21 keer gescoord in het Mario Kempes, die twee keer voorgaande seizoen en was hij Speler van het Jaar DE ENGEL GABRIEL scoorde tijdens de WK-finale van 1978 geworden bij Juventus toen dat zijn derde Italiaanse Gabriel Batistuta, bijgenaamd de ‘Batigol’ en de Gouden Schoen ontving, was titel op rij won. is de enige die in twee verschillende WK- de enige in César Menotti’s selectie toernooien hattricks heeft gescoord. De die niet voor een Argentijnse club 1e scoorde hij tegen Griekenland in 1994 speelde. Beide seizoenen daarvoor en de 2e tegen Jamaica 4 jaar later. De was hij voor Valncia de toipscorer FLUWELEN TOPSCORERS VOLGENDE KEER Hongaar Sándor Kocsis, de Fransman van Spanje geweest. AANRAKING 1 Lionel Messi 55 BETER en de Duitser Gerd Luisito Monti is de enige speler die voor 2 verschil- Müller scoorden ieder 2 hattricks Middenvelder Marcelo 2 Gabriel Batistuta 54 Trobbiani speelde slechts lende landen in een WK-finale stond. De verdediger, op 1 WK. Batistuta, geboren in MEESTE INTERLANDS 2 minuten op het WK. 3 Hernán Crespo 35 geboren in Buenos Aires op 15 mei 1901 uit Italiaanse Reconquista op 1 februari 1969, vestigde Het waren de laatste 2 4 Diego Maradona 34 ouders, was erg belangrijk voor Ar- ook een Italiaans competitierecord tijdens 1 Javier Zanetti 143 minuten van de finale van 5 Sergio Agüero 33 gentinië in het bereiken van de finale zijn periode bij Fiorentina, door in 11 Serie 2 Javier Mascherano 129 1986, toen hij de maker in 1930. Ze verloren die wedstrijd A-wedstrijden op rij te scoren aan het 3 Roberto Ayala 115 6 Gonzalo Higauín 30 met 4-2 van Uruguay, nadat Monti begin van het seizoen 1994-1995. van de beslissende goal, 4 Lionel Messi 113 Jorge Burruchaga, verving. 7 Luis Artime 24 voor de finale enkele mysterieuze Trobbiani raakte de bal 8 Daniel Passarella 23 doodsbedreigingen zou hebben 5 106 maar 1 keer aan – het was 9 Leopoldo Luque 22 ontvangen. Na 6 Oscar Ruggeri 97 een hakje. De voormalige een transfer LEO BRAVO 7 Diego Maradona 91 = José Sanfilippo 22 naar Juventus ster van Boca beëindigde Lionel Messi was pas de tweede invaller die in de 8 Ariel Ortega 87 zijn carrière na 15 inter- het jaar erop Copa América een hattrick scoorde. In de eerste lands en 1 goal. mocht hij voor Italië uitkomen; hij won ronde van de Copa America Centenario 2016 9 Sergio Romero 79 de finale van 1934 toen Italië Tsjecho-­ viel hij in en scoorde drie 10 Gabriel Batistuta 78 Slowakije versloeg. Raimundo Orsi goals in 19 minuten in de met GODDELIJKE DIEGO speelde ook in het elftal van 1934; hij 5-0 van Panama gewonnen Veel mensen beweren dat Diego Armando Maradona de beste voet- had voor Argentinië gespeeld voor hij wedstrijd. Vóór hem was alleen RECORDAANVIOERDER baller aller tijden is, zelfs beter dan Pelé. De Argentijnse legende, in 1929 naar Italië overstapte. de Braziliaan Paulo Valentim dat gelukt, toen Er is niemand zo vaak aanvoerder van Argentinië geboren in Lanús op 30 oktober 1960, werd bekend toen hij als Brazilië in 1959 met 3-1 won van Uruguay en geweest als Roberto Ayala, die de band in 63 jongetje in de rust van Argentinos Juniors de bal hooghield. Tot zijn het uiteindelijk de finale van Argentinië verloor. interlands heeft gedragen, waarmee hij het grote verdriet haalde hij niet de selectie voor het WK van 1978, en Dit was maar één wapenfeit in een lange record van 57 van Diego Maradona verbrak. op het WK van 1982 kreeg hij rood toen hij in het veld wraak nam op reeks hoogtepunten van Messi, die – toen De sterke centrumverdediger Ayala was een tegenstander. Hij was aanvoerder in Mexico in 1986 en maakte nog onbekend – als invaller bij zijn debuut als aanvoerder toen Argentinië in 2004 goud in de kwartfinale tegen Engeland de beruchte goal met ‘de hand van international in augustus 2005 tegen Hongarije won op de Olympische Spelen van Athene. God’, die 5 minuten later werd gevolgd door een spectaculaire solo al na twee minuten een rode kaart kreeg! In de finale tegen Paraguay scoorde die voor de 2-0 zorgde. Op het WK 1990 in Italië leidde hij de Argen- Hij is nu met 55 goals topscorer van Argentinië, Carlos Tévez de enige goal. Acht jaar eerder, tijnen weer naar de finale. Hij bezorgde zijn club Napoli successen de jongste doelpuntenmaker op een WK (in tijdens de Spelen van Atlanta, hadden Ayala en in de Serie A en UEFA-cup. Op het WK van 1994 werd hij betrapt op 20o6 was hij 19 jaar, in een duel tegen Servië zijn ploeggenoten zilver gepakt, na 3-2 winst tegen doping en naar huis gestuurd. Maradona was 16 keer aanvoerder en Montenegro), de jongste aanvoerder (23 in Nigeria. In 2008 behaalde Argentinië op de Spelen van Argentinië op een WK, een record. In 2008 werd hij benoemd het WK van 2010) en winnaar van de Gouden Bal in Beijing opnieuw goud; de enige goal was van Angel tot bondscoach, hoewel hij als coach amper ervaring had. als beste speler op het WK van 2014. Tijdens dat Di Maria – Ayala ontbrak en Román Riquelme was toernooi werd hij vier keer Man of the Match – aanvoerder. een record op één toernooi.

102 Zuid-Amerika argentiniË 103