Schoolgids schooljaar 2017-2018 VOORWOORD voorwoord

De schoolgids van de Prof. Wassenberghskoalle bestaat uit 2 onderdelen: de schoolgids en de minischoolgids. De voorkant van de schoolgids laat de mooie groene omgeving zien waarin de Prof. Wassenberghskoalle staat. De minischoolgids bevat beknopte informatie uit de schoolgids over schooltijden en vakanties, praktische informatie en adressen. Vanwege de laatste info wordt de minigids alleen aan ouders/verzorgers verstrekt. De gidsen zijn samengesteld om alle mensen die betrokken zijn bij onze school zo goed mogelijk te informeren.

De schoolgids is ook een informatiebron voor potentiële en nieuwe ouders. Omdat dit middel slechts voor een deel een beeld geeft van onze school, adviseren we hen om persoonlijk kennis te komen maken met onze school, de kinderen en het personeel. Graag geven we u dan een toelichting.

We hopen dat u onze gids met plezier zult lezen.

Met vriendelijke groet. namens het personeel, de oudervereniging en de medezeggenschapsraad.

Mw. H. Zwart directeur Prof. Wassenberghskoalle Zeker, de honderd is er. Ze zeggen hen: september 2017 te denken zonder handen Het kind bestaat uit honderd. te doen zonder hoofd Het kind heeft honderd talen te luisteren en niet te praten honderd handen te begrijpen zonder vreugde, honderd gedachten lief te hebben en te verbazen honderd manieren van denken, alleen met Pasen en met Kerstmis. spelen en praten. Ze zeggen hen: Honderd alsmaar honderd ik geef je de al ontdekte wereld manieren van luisteren, en van de honderd stelen ze er negenennegentig

verbazen, liefhebben honderd vreugden Ze zeggen hen: om te zingen en begrijpen dat spel en werk honderd werelden realiteit en fantasie om te ontdekken wetenschap en verbeelding honderd werelden hemel en aarde om uit te vinden verstand en droom honderd werelden dingen zijn om te dromen. die niet bij elkaar horen.

Het kind heeft honderd talen Kortom, ze zeggen hen: (en nog eens honderd honderd dat de honderd er niet is. honderd) Het kind zegt: maar ze stelen er negenennegentig. zeker, de honderd is er. De school en de cultuur scheiden het hoofd van het lichaam. Loris Malaguzzi vertaling: Giuli Ciaccia

wassenberghskoalle / 3 UITGANGSPUNTEN

inhoudsopgave 1 uitgangspunten

Even voorstellen Prof. Wassenberghskoalle Voorwoord 3 4 Evaluatie en zorg 24 Ieborchpaed 6, 9081 AR 1 Uitgangspunten 5 Kwaliteit van ons onderwijs 24 Tel: (058) 266 48 61, e-mail: [email protected] Even voorstellen 5 Overgang naar het Voortgezet Identiteit 5 Onderwijs 26 De naam Prof. Wassenberghskoalle is te danken aan Everwinus Wassenbergh Passend onderwijs 28 Wassenbergh werd op 25 september 1742 geboren als zoon van ds. Abraham Wassenbergh, predikant te Lekkum en en Clarissa Maria Langenhert. 2 Onze visie 6 Kinderen met speciale rechten 28 Hij werkte later aan de universiteit te Franeker. Kindplaats 6 Werken aan verbetering 29 De professor is in Lekkum begraven naast zijn vader, tegenover de pastorie De Weeme, Pedagogisch concept kindplaats 6 Specifieke aandachtspunten 2017-2018 29 hun oude huis. INHOUDSOPGAVE Tegenwoordig is De Prof. Wassenberghskoalle een Educatieve kindplaats waar gewerkt wordt 3 De praktijk 8 5 Jaarverslag 30 volgens de uitgangspunten van de Reggio approach. In de Prof. Wassenberghskoalle is tevens gehuisvest de Buitenschoolse Opvang. Het basisonderwijs 8 Leerlingen 30 Dit wordt georganiseerd door de Stichting Kinderopvang . (SKF) Het onderwijs op onze school 8 Personeel en organisatie 30 Klokurentabel 9 Sociale en emotionele ontwikkeling 31 De voorkant van de schoolgids illustreert ons voedingsgebied. Groepsindeling 9 Huisvesting 31 Het symbool van de fiets staat in de school op de muur van de personeelskamer. Het gedicht Onderwijsaanbod 10 Financiën 31 werd gemaakt door Afke Postma. De fiets werd getekend door Ids Falkena. De fiets is het logo HVO/godsdienstonderwijs 10 Externe relaties 31 van de school geworden, omdat er veel kinderen op de fiets naar school komen. Specifieke zaken per groep, Ambities voor 2015-2019 31 Identiteit de ontwikkeling en leerstofitems 11 De Prof. Wassenberghskoalle is een openbare school De kleuter 11 6 Het organisatorische deel 32

Groep 3 14 Aanmelden 32 Kernwaarden zijn: Groep 4 15 Vakantierooster en vrije dagen • Een openbare school staat (in principe) open voor alle kinderen. Groep 5 16 2017-2018 33 • De school besteedt actief aandacht aan waarden en normen. • Ouders, leerlingen en leerkrachten creëren een veilige omgeving met wederzijds respect. Groep 6 16 Cultuuronderwijs 33 • Openbaar onderwijs wordt gegeven met eerbiediging van ieders godsdienst of levensbeschouwing. Jeugdcultuurfonds 33 Groep 7 16 VSO/BSO 34 Groep 8 17 Onze school is een afspiegeling van de situatie in het dagelijks leven. Een ontmoetingsplaats Schoolarts 34 Ideaal en praktijk 17 voor alle gezindten. Verschillen tussen kinderen en hun ouders in uiterlijk, opvattingen en Betrokkenheid ouders/verzorgers 18 levensbeschouwingen gebruiken wij als uitgangspunt voor ons onderwijs om kinderen van 7 Contactgegevens 35 elkaar te laten leren, met respect voor elkaars identiteit. De lessen intercultureel onderwijs, Schoolnieuws 18 geestelijke stromingen en humanistisch vormingsonderwijs geven de kinderen gelegenheid Rapportage 19 om te werken aan de eigen identiteit. Inspraak 20 Ouderverenigingsfonds 21 Klachtenregeling 23

4 / informatiegids wassenberghskoalle / 5 VISIE

2 onze visie accepteren van de verschillende talen die kinderen kunnen hanteren zijn zeer belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Kortom: ‘Zeker, de honderd is er’. (zie gedicht De Honderd Talen)

VISIE Inspiratiebronnen Rebeca en Mauricio Wild • Alles draait om: individu, ruimte en actie. Kernwoorden: Dit is de drie-eenheid. • Liefde (voor het kind) Individu: Hiermee bedoelen we alle mensen. Dus kinderen, ouders, leerkrachten en opvang- • Respect (voor ontwikkeling) krachten. Niet alleen ouders, maar alle opvoeders, ja alle mensen in de woonomgeving zijn • Vrijheid en grenzen (zonder grenzen kan er geen vrijheid zijn) belangrijk. Reggio approach Malaguzzi Ruimte: Hiermee bedoelen we de omgeving. De kindplaats moet een afspiegeling zijn van de Aandacht voor: mensen die daar zijn/werken. Met ruimte bedoelen we hier niet alleen de ruimte in en om • Individu (lees alle betrokkenen) school, maar ook de omgeving waarin het kind leeft, zoals het plein, het dorpshuis, de • Omgeving (binnen, buiten) speeltuin, het gebied langs de Dokkumer Ee, De Tún etc. • Actie (alle handelingen Actie: Hiermee bedoelen we handelingen, gebaren tussen ruimte en individu. Als dat plaats- vindt is er pas echt sprake van interactie. Door actie word je op nieuwe gedachten gebracht, Kindplaats het zet je aan het denken en zo ontstaan er nieuwe plannen. De interactie tussen het kind en We noemen onze school een kindplaats. Dat wil zeggen een plaats waar kinderen worden de leerkracht/opvangkracht bepaalt de identiteit van de school/kindplaats. opgevangen en onderwijs krijgen. Een grote ontmoetingsplaats. De uitgangspunten van Malaguzzi, grondlegger van de kindercentra in Reggio Emilia in Italië en Rebeca en Mauricio • Atelierista en pedagoog. Wild gebruiken we als basis. We werken met ateliers. Deze kunnen in het schoolgebouw zijn maar ook daarbuiten. Het atelier biedt kinderen de mogelijkheid om verschillende creatieve talen te spreken. In onze Pedagogisch concept Lekkum situatie hebben we niet zoals in Italië één atelierista (een persoon met een kunstzinnige Kinderen bepalen hun eigen identiteit en mogelijkheden door relaties en interactie met hun opleiding), maar proberen leerkrachten, opvangkrachten en ouders samen creatief te zijn. leeftijdgenoten en volwassenen, en door echte en verbeelde ervaringen. Relatie is hierbij De leerkrachten zijn de pedagogen die de visie moeten bewaken, die er naar moeten kijken hoe het kernwoord. vol/rijk het kind al is, die het programma zo moeten maken dat het past bij het kind (= adaptief onderwijs) en dat de kerndoelen aan bod komen. De opvangkrachten voor de kinderen van • Het kind staat centraal. 2-4 jaar en de buitenschoolse opvang voor 4 tot 13 jaar worden geacht een plaats te creëren Een kind is sterk, rijk en actief en heeft vele mogelijkheden in zich. Het heeft een sterke waar kinderen hun vrije tijd op een plezierige manier kunnen doorbrengen. Creativiteit speelt drang om te weten en te begrijpen. Kinderen zijn nieuwsgierig naar de wereld, verlangen ook hier een belangrijke rol. naar relaties en communicatie met anderen. Zij stellen zich open voor verandering en wisselwerking. Vanaf hun geboorte leren zij omgaan met de sociale en fysieke omgeving, • Educatieve kindplaats. met alles wat de cultuur waarin zij opgroeien hen brengt. Met dit beeld voor ogen willen we De kindplaats in Lekkum is een plek waar een heleboel volwassenen en kinderen samen leven een plaats voor kinderen creëren, een KINDPLAATS; één plaats voor kinderen, met een en met elkaar relaties aangaan. Wederzijds vertrouwen en veiligheid zijn hierbij van essentieel systeem waarin alles samenhangt. belang. Het is als een soort bouwwerk dat in aanbouw is en voortdurend verandert. Kinderen zijn de hoofdrolspelers, maar ook ouders spelen een grote rol. Zij hebben het recht om te weten wat • De rol van de volwassene. er zich op school afspeelt en om daarin te participeren. Om ouders te laten delen in de ervaringen De volwassene moet zich kunnen inleven in de eigen levensgeschiedenis om zich te kunnen die hun kinderen opdoen wordt er veel gedocumenteerd. Het verslag van de dag, de nieuwsbrief, invoelen in de wereld van het kind. Een ieder die betrokken is bij de opvang/begeleiding van de het vastleggen van processen al dan niet met foto’s speelt hierbij een grote rol. We willen een aan hem/haar toevertrouwde kinderen moet proberen door de bril van de kinderen te kijken. omgeving creëren waarin kinderen, ouders en personeel zich thuis voelen. Om dit te realiseren Het is zijn/haar taak om actief te luisteren naar kinderen, want kinderen hebben wel honderd is er heel veel ruimte nodig. Letterlijk (veel vierkante meters) en figuurlijk (ruimte voorde talen om zich te uiten (tekenend, schilderend, met klei, via muziek, bewegen enz.). Volwassenen verschillende talen die kinderen spreken). Ruimte betekent vrijheid, echter ook gebondenheid. zullen het kind respecteren en dat respect ook van kinderen verwachten. Zo wordt er bijvoor- Praktische regels en afspraken, aandacht voor normen en waarden helpen hierbij. De basisregels beeld verwacht dat kinderen spreken met twee woorden en dat de leerkrachten en hulpkrachten zijn vastgelegd en deze vindt u op kleine posters in de hele school terug. worden aangesproken met juf/meester. De omgeving, de benadering van kinderen en het

6 / informatiegids wassenberghskoalle / 7 DE PRAKTIJK

3 de praktijk Klokurentabel/activiteiten/vak/vormingsgebieden Alle werkzaamheden kunnen worden onderverdeeld in diverse vakgebieden. Wij kiezen Het basisonderwijs ervoor om een aantal te clusteren.In de praktijk zijn de vakken niet altijd te scheiden en lopen De basisschool kent voorgeschreven vakgebieden en daarvan de kerndoelen. de werkzaamheden in elkaar over. Deze kerndoelen vindt u terug in de portfolio van de leerling. De clusters zijn: Er zijn kerndoelen voor: • Gymnastiek, spel, sociale redzaamheid en actieve interactie. • Nederlandse taal, Engelse taal en Friese taal. • Werken met ontwikkelingsmateriaal, creatieve werk zoals tekenen, handwerken, handenarbeid • Rekenen en wiskunde. en wereldoriëntatie. • Oriëntatie op de mens en wereld. • Nederlandse taal, lezen, schrijven, Fries, Engels, muziek.

DE PRAKTIJK • Kunstzinnige oriëntatie. • Rekenen, wiskunde, techniek. • Lichamelijke opvoeding CODE ACTIVITEITEN GROEP 1/2 3/8 Bij oriëntatie op mens en wereld horen: aardrijkskunde,geschiedenis, de samenleving, GY/SP Bewegingsonderwijs/Ac.Int/Soc. redzaamheid 27 15 geestelijke stromingen, techniek, milieu, natuur, verkeer, gezond- en vreedzaam gedrag. WERK Ontw. Mat+Crea+WO 26 28 TAAL Taal/lezen/schrijven/Fries/Engels/muziek 25 30 Tot kunstzinnige oriëntatie behoren: tekenen en handvaardigheid, muziek, spelbevordering van RE/WI/Te Rekenen/Wiskunde/techniek 25 30 het taalgebruik en beweging. Het mag duidelijk zijn dat niet elke leerling zich alle kerndoelen Totaal (kwartieren) 103 103 aan het einde van de basisschoolperiode eigen heeft gemaakt. De school heeft de opdracht zorgvuldig rekening te houden met verschillen tussen kinderen in aanleg en tempo. Dat Spelen is leren en leren zou spelen moeten zijn. Helaas is het laatste niet altijd het geval. betekent: respect voor ontwikkeling en proberen onderwijs te geven dat aansluit bij het niveau. Wij twijfelen er niet aan dat het andersom wel zo is. Kinderen moeten de ruimte krijgen om zelf dingen te ontdekken, om zelf de communicatie aan te gaan. Daarom kiezen we er heel Het aantal lesuren per vak is niet voorgeschreven. De meeste uren worden besteed aan de bewust voor om per dag gelegenheid te bieden om samen activiteiten te kiezen. Tegemoet basisvaardigheden rekenen, taal/lezen en schrijven. Het basisonderwijs is bestemd voor kinderen komen aan de behoefte tot communicatie noemen we actieve interactie, maar men zou het van 4 tot 12 jaar. Normaal gesproken stromen leerlingen na ongeveer acht schooljaren door naar ook onder de noemer sociale redzaamheid kunnen plaatsen. De dag begint met interactie het voortgezet onderwijs. Maar een kind kan ook eerder of later van school. Gelet op de ontwik- tijdens de vrije inloop. keling van een kind kan het soms gunstiger zijn om iets meer tijd te nemen voor bepaalde Iedere dag is er ruimte voor beweging. De leerkracht bepaalt of dit binnen dan wel buiten ontwikkelingen. Uiteraard gebeurt dat ook op een natuurlijke manier waarbij de geboortedatum plaats vindt. De traditionele 15 minuten pauze zit in het totaal van bewegingsmomenten. bepalend is. Kinderen gaan 8 tot 10 jaar naar de basisschool. Een leerling moet de basisschool verlaten aan het einde van het schooljaar waarin hij/zij veertien is geworden. Huiswerk: in de groepen 3 t/m 8 kan er huiswerk worden meegegeven. Over het effect van huis-­­ werk zijn de meningen verdeeld. Onderzoeker Hattie geeft het een lage waarde. Het voordeel Het onderwijs op onze school van huiswerk zit vooral in het feit dat ouders en kinderen samen ermee bezig zijn. Het kind leert in ieder geval vooruit plannen en dat werk op de afgesproken tijd moet worden ingeleverd. Schooltijden Inloop vanaf 8.10 uur. Groepsindeling SCHOOLTIJDEN TOTAAL 25 UUR EN 50 MINUTEN PER WEEK De basisindeling van de groepen is voor het schooljaar 2017/2018 als volgt: Groep 1 t/m 8 8.25 uur - 14.15 uur Groep 1/2 Iedereen wordt om 8.20 uur in het lokaal verwacht, zodat de lessen om 8.25 uur Groep 1/2 kunnen beginnen. Groep 3 In verband met het gymrooster wordt er soms afgeweken van de bovenstaande tijd. Groep 4/6 Groep 5 Groep 7 Groep 7/8

In de mini schoolgids staat een overzicht van de leerkrachten per groep. Ook vindt u daar de namen van de leidinggevenden van de voorschoolse- en buitenschoolse opvang.

8 / informatiegids wassenberghskoalle / 9 DE PRAKTIJK

Onderwijsaanbod Specifieke zaken per groep, de ontwikkeling en leerstof-items Op de Prof. Wassenberghskoalle wordt gebruik gemaakt van allerlei onderwijsmethoden/ Wat mogen we van kinderen verwachten? Welke ontwikkeling hoort bij welke leeftijd? methodieken. De basis voor rekenen is Wereld in getallen en Rekentuin. En welke leerstof komt aan bod? Voor taal/spelling gebruiken we de lijn van Taal Actief. Vanaf groep 4 worden deze methoden via Snappet aangeboden. Dit is een digitale verwerking van wat in de methodeboeken staat. De kleuter De wereldoriëntatie wordt met Topondernemers in projectvorm aangeboden. In Toponderne- De ontmoeting met de ‘anderen’ mers zit Toptechniek, Topcanon en Toptopo. In de kleutertijd groeit de woordenschat enorm. Een Nederlandstalig kind beschikt op vierjarige leeftijd receptief over ongeveer 3200 woorden. Tot en met hun achtste jaar komen HVO/godsdienstonderwijs daar ongeveer 600 woorden per jaar bij, van hun negende tot hun twaalfde tussen 1700 en

DE PRAKTIJK Op de PWS hebben ouders en leerkrachten ervoor gekozen de lessen levensbeschouwelijk 3000 per jaar, zodat ze op twaalfjarige leeftijd ongeveer de beschikking over 17 000 woorden onderwijs te laten geven door de eigen leerkracht. Hierdoor is het mogelijk om in te spelen op hebben. Voor een volwassene zijn dat ongeveer 50 000-70 000 woorden. Geen wonder dat we actuele situaties en kan indien gewenst het onderwerp meerdere malen per week aan bod vaak over de hoofden van kinderen heen praten. komen. Voor de leerlingen is het vertrouwd dat de eigen leerkracht de lessen verzorgt. Leerkrachten gebruiken hiervoor de methode KLEUR.(levensbeschouwing vanuit sociaal Er ontwikkelt zich een nieuw lichaamsbesef. De motorische vaardigheid wordt groter. In de emotionele thema’s.) ogen van het kind zijn de ouders de bezitters van alle wijsheid. Tijdens de kleuterperiode Voor meer informatie over Humanistisch vormingsonderwijs (HVO) verwijzen wij naar de verwijdt de horizon zich. Het is de tijd van de ontmoeting met de ‘anderen’. Er zijn drie ‘andere’ algemene informatiegids van Proloog voor ouders/verzorgers. Indien gewenst is er daarnaast aspecten namelijk meegevoel, agressie en nemen van de leiding. Het zijn ingewikkelde relaties. de mogelijkheid om extra te kiezen voor HVO of godsdienst. Ruzies tussen kleuters zijn dan ook geen ongewoon verschijnsel. Vooral als de oorzaak een conflict is over het bezit van iets en de hardhandigheid waarmee zulke conflicten worden opgelost kunnen ons wreed aandoen. Bijvoorbeeld; Anne (5.4) fietst op de driewieler van Piet (4.6) en weigert af te stappen. Zij rijdt er snel mee weg en Piet volgt haar. Hij haalt haar in, grijpt met beide handen de achteras in het midden vast en rukt die omhoog. Anne tuimelt van de fiets. Piet grijpt de fiets zonder zich om het huilende meisje te bekommeren en gaat zichtbaar Berging vergenoegd zelf rijden. Een oudere kleuter gebruikt vaak een meer beschaafde techniek; hij Hal scheldt de vijand uit, wat niet wil zeggen dat hij niet meer handtastelijk wordt. Veel echter van Hal Groepsruimte Groepsruimte Groepsruimte wat agressief gedrag lijkt kan bij nauwkeurige observatie ook worden geduid als rollenspel.

De kleuter kan met veel genoegen met leeftijdsgenoten een soort wedstrijd beginnen in verbale agressie. De kleuter die de taal goed beheerst heeft geleerd dat bepaalde termen Gang schokkend kunnen zijn. Het moedwillig uitspreken van verboden woorden, het gebruik van Wc Groepsruimte Wc Wc woorden als poep zal bij vrijwel elke kleuter tussen 4.0 en 5.0 voorkomen. In alle groepen, Gang maar met name in de jongste groepen, wordt er erg veel aandacht besteed aan sociale op­ Berging Wc Keuken Multifunctionele ruimte voeding; elkaar helpen, rekening houden met elkaar. Dit bevordert het gevoel van veiligheid.

Gang Spel, werkelijkheid en fantasie

Gang Hal • Weerspiegeling van de wereld door volwassenen in het spel Werkhoek Berging Teamruimte cv-ruimte Wat tijdens het spel het meest opvalt, is de rol van de ouders als mopperend zeurend individu. Groepsruimte Juffen kunnen worden voorgesteld als tirannen. Kleuters die nooit slaag krijgen praten er toch over en gebruiken het als middel om de pop tot gehoorzaamheid te dwingen. Het draait hier

Berging Directie om de leidinggevende rol ten opzichte van de ondergeschikte. • De beheersing van het materiaal Buitenberging Het spel gaat van variabel impulsief spel, dat grotendeels wordt bepaald door externe evenementen, naar meer volgehouden en opzettelijk ontworpen spelactiviteiten.

10 / informatiegids wassenberghskoalle / 11 DE PRAKTIJK

• Werkelijkheid en fantasie We hebben gemeten tijd en beleefde tijd. Als kleuters weten dat er ook hiervoor iets was, Realiteit en fantasie zijn bij kleuters in de meeste gevallen verwisselbaar. Voor een jonge vinden ze het wonderlijk en heerlijk iets uit hun verleden te horen. Hoe was het toen ik nog kleuter is spelen geen net doen alsof; het is spelen van de rol die beleefd wordt. een klein kindje was? Een kleuter van 5.0 krijgt meer besef van het verschil voorwenden (spelen) en werkelijkheid. • Ruimtebegrip Hij heeft steeds meer de behoefte om te spelen met levensechte objecten om zijn spel reëel Als een kleuter in een nieuwe omgeving wordt gebracht verkent hij de ruimte snel. De ruimte te maken. waarin hij beweegt wordt doorkruist door een aantal ruimtelijke relaties die afhangen van zijn • Imaginaire figuren eigen lichaam en de waarneming daarvan. Op deze wijze kent hij op en neer, opzij en naast, Imaginaire, denkbeeldige, figuren hebben voor de kleuter een bijzondere levendigheid; ze dichtbij, ver etc. In het algemeen is de kleuter grotendeels georiënteerd op bepaalde objecten bestaan, hebben wensen en verlangens, vertellen over hun eigen ervaringen en het (echte) en bekende wegpatronen, die wijzen op het gebruik van tekens. De kleuter blijkt de deur van

DE PRAKTIJK gezin houdt vaak rekening met hun bestaan. het rijtjeshuis te kennen aan de gele mat die ervoor ligt. • Kwantitatieve ‘begrippen’ Het ik- besef Een en meer dan een, meer dan, minder dan, groter en kleiner dan, eenmaal en nog eens. • Vrees en angst Voorbereidingen voor numerieke begrippen. Een kleuter die tot twintig kan tellen kent Het ik-besef leidt als vanzelf naar het besef van kwetsbaarheid. Het is dan ook niet vreemd dat meestal een gedichtje namelijk de namen van cijfers in de juiste volgorde. Kleuters blijven tussen 4.0 en 5.0 jaar de vrees die het kind vroeger niet heeft gekend, opduikt. Hij kent iets meestal steken in de aanschouwelijke, concrete aanloop. van de werkelijke of vermeende gevaren die hem omringen, maar of ze iets met hem te • ‘Begrip’ omtrent oorzaak/gevolg maken hebben ontgaat hem. Jonge kleuters hebben waarschijnlijk geen idee dat een gebeurtenis een oorzaak heeft. Een kind dat op de speelplaats als een tijger gaat grommen kan werkelijke paniek oproepen Gebeurtenissen zijn er slechts voor hem. Een kleuter gebruikt het voegwoord en. Niet daarom bij een ander kind. en waarom. Het kind vraagt naar de maan, we geven hem de kosmos, aldus Mauricio Wild. Een kleuter heeft een vrij precies idee van wat hem kan overkomen. Volwassenen doen er Als waarom wordt gebruikt dan vraagt hij eerder om een rechtvaardiging dan om een uitleg. goed aan het zoveel feiten te vertellen als het begrijpen kan. Uitvluchten en ontkenningen • Het denken zullen de gevoelens slechts verwarren. Wanneer een kind een toren bouwt van blokken, dan denkt het. Het formuleert dan een • Het besef van eigen ontwikkeling en continuïteit begrip van de werkelijkheid en plaatst zijn beleving in het kader van zijn basiswerkelijkheid. Het kind krijgt notie van de tijdelijkheid van beleving; de verjaardag komt en gaat en er blijft Het schikt zijn werkelijkheid opnieuw om er ervaringen in op te nemen. Het experimenteert, niets over, maar ik ben alleen een jaar ouder zegt een kind. Met het groot worden, waar ieder het is voortdurend bezig om problemen op te lossen en te leren. Het denk en leerproces van kind naar streeft, met het zelfstandiger leven in de wereld komt verantwoordelijkheid en de volwassenen is niet zo zichtbaar als dat van het jonge kind. Een volwassene houdt de stunte- eenzaamheid. Mogelijk is dit een oorzaak van lange perioden van regressie; huilen, dreinen. ligheid voor zich en denkt zonder te spreken. Natuurlijk kan een volwassene ook veel sneller. Wat de oorzaak ook zijn mag, een dergelijk verloop hoort bij de normale ontwikkeling. Hij heeft immers vaardigheden verworven op diverse gebieden. Feit is dat je als volwassene niet terug kunt naar de kleutertijd. We doen slechts ons best om de kleuter te begrijpen. Denken en waarnemen • Begripsvorming Werkwijze in de kleutergroep Begrippen gaan van globaal naar concreet naar abstract. Het verschil tussen concrete en De werkwijze in de kleutergroep speelt duidelijk in op de ontwikkelingsfase van het kind. We abstracte begrippen maakt dat volwassenen en kinderen elkaar vaak niet zo goed begrijpen. proberen dit toe te lichten aan de hand van een overzicht van activiteiten die in de klas plaats • Begrippen in actie kunnen vinden. Wanneer de kinderen op school komen gaan ze in de kring zitten. Nadat we Voor kleuters zijn de gezinsrelaties het prototype van alle relaties. Blokken worden bijvoor- gekeken hebben wie we missen volgt een kringgesprek, waarbij het onderwerp door de beeld gerangschikt in; dit zijn de vaders en moeders en dit de kinderen. leerkracht wordt aangegeven of spontaan uit de kinderen komt. Ook kan de dag begonnen • Relatiebegrippen worden met het zingen van liedjes, het vertellen van een verhaaltje, het opzeggen van Relaties die verder gaan dan vader en moeder begrijpt een kleuter niet. ‘Juf is dat jouw vader?’, gedichtjes of het geven van raadseltjes. Kortom; de kinderen zijn ruim 20 minuten intensief is een aangestelde vraag als de echtgenoot van juf even op school komt. bezig met taal. Hierdoor leren ze gedachten onder woorden brengen (door het maken van • Tijdsbegrip zinnen), naar elkaar te luisteren en op hun beurt te wachten. Uiteraard komen zo allerlei Tijd is niet alleen voor kinderen een moeilijk begrip. We worden veranderingen, periodieke begrippen, ook rekenkundige, en sociaal emotionele onderwerpen aan bod. terugkeer van evenementen en ritmen gewaar, in de omgeving en in ons lichaam; verder kennen we het wachten op dingen die komen en gaan of de haast om dingen af te maken.

12 / informatiegids wassenberghskoalle / 13 DE PRAKTIJK

Na het kringgesprek en na een eventuele werkbespreking gaan de kinderen aan het werk. voeden het kind op in de normen en waarden van de gemeenschap in het algemeen, met zijn In iedere hoek wordt verschillend werk uitgevoerd. Zo is er bijvoorbeeld gelegenheid om te door de volwassenen aanvaarde regels en waarden. Tussen zijn leeftijdsgenoten leeft het in knippen, plakken, te tekenen of te kleien in het atelier. Tevens kan er keuzewerk uit de kast een speciale kindercultuur die gekenmerkt wordt door eigen traditionele spelen, spelletjes, gehaald worden. Bijvoorbeeld: memory, puzzels, mozaïek, constructiemateriaal e.d. rijmpjes, raadsels, die van de ene generatie van kinderen bijna intact worden doorgegeven Behalve het verfbord is er een huishoek/winkel, bouwhoek, zand/watertafel en een timmertafel/ aan de volgende, en daardoor soms eeuwenoud zijn, zonder hulp van, en soms ondanks, de ontdekhoek. De kinderen werken individueel of groepsgewijs. Meestal staat er een gemeen- volwassenen. Kinderen in groep 3 willen graag ‘alles’ zelf doen. Ouders mogen meestal nog schappelijk project centraal, bijvoorbeeld ‘floralia’, de herfst etc. Naast de creatieve werkzaam- wel even brengen maar daarna willen ze zelf. De kinderen mogen vanaf 8.10 uur naar binnen. heden is er voldoende plaats voor het zogenaamde bewegingsonderwijs. Bewegingsonderwijs Ze kiezen zelf een rustige activiteit. bestaat, behalve uit vrij spelen binnen en buiten, ook uit kleutergymnastiek en -ritmiek en het In groep 3 staat de wereld van de symbolen centraal. Aanvankelijk lezen en rekenen en

DE PRAKTIJK doen van allerlei bewegingsspelletjes. Rond 10.00 uur is er een moment om fruit te eten. Omdat natuurlijk het schrijven van de symbolen. Niet ieder kind start op hetzelfde niveau. Sommige sommige kinderen al veel eerder trek hebben mogen ze het fruit ook eerder eten. Afspraak is kinderen hebben zich in groep 2 bijvoorbeeld het lees- proces eigen gemaakt. We proberen zo dat we altijd in de kring eten en drinken op de daarvoor afgesproken plaats. Tijdens de lunch- veel mogelijk aan te sluiten bij het niveau van het kind. Voor wie nog geen letterkennis heeft pauze zitten we aan tafel. De dag eindigt weer in de kring. start het aanvankelijk leesproces. Dit gebeurt aan de hand van globaalwoorden van de KIM Het kenmerk van het kleuterspel is de directie ervaring, die uit zijn nabije eigen wereld versie van Veilig leren lezen; ik, kim, sim, kip, raak etc. Vanuit het globale woord gaan we naar voortkomt en dit duurt tot ongeveer de middenbouwgroep. Langzamerhand gaat het kind de klanken. rrrrrrrrr-aaaaaaaa-kkkkkkkkk. Het leren lezen is een inspannend werk. Vergelijk het plezier krijgen in vervangende ervaring waarbij hij zijn mogelijkheden gebruikt de gevoelens maar eens met het leren van 40 Chinese tekens. van andere mensen te delen over afwezige objecten. Van hieruit beweegt het kind zich de laatste jaren naar de ware abstractie, waarin het kind bewust de wereld kan beschouwen. Als een Na inspanning is dan ook ontspanning van het grootste belang. Dit realiseren we met behulp kind 6 jaar is wordt bekeken of het kind er qua ontwikkeling aan toe is om met aanvankelijk taal-, van voor de kinderen bekende situaties en speelwerkmaterialen. Stil zitten en bewegings­ lees- en rekenonderwijs te beginnen. Alle ontwikkelingsaspecten spelen een rol bij de uitein- momenten wisselen elkaar af. De beweging kan binnen dan wel buiten plaats vinden. delijke beslissing. Dus niet alleen kennis, maar ook de sociaal-emotionele kant. Acceptatie van het ontwikkelingstempo is van het grootste belang. We vinden het heel normaal dat niet alle Ook in groep 3 zijn nog hoeken. Zo is er een bouwhoek, schrijfhoek, leeshoek en rekenhoek kinderen op dezelfde leeftijd kunnen lopen. Datzelfde principe hanteren we voor het leren van en er zijn wisselende hoeken. De nadruk ligt op spelenderwijs leren. De betrokkenheid van de allerlei andere vaardigheden. kinderen wordt gestimuleerd door gebruik te maken van hun eigen ervaringen. Dit noemen we ervaringsgericht werken. Het coöperatief leren speelt naast competitief en individueel Groep 3 leren een grote rol. Allerlei studies hebben aangetoond dat als leerlingen mogen samenwerken Het fundamentele verschil tussen leren van de kleuter en daarna is het gebruik van symbolen. zij een groot aantal van hun sociale vaardigheden verbeteren. Zij worden handiger in het Vanaf 6 jaar leert het kind geleidelijk dat symbolen ‘in plaats van’ staan. Deze ontwikkeling oplossen van problemen die alleen door samenwerken kunnen worden opgelost. Zij kunnen zien we ook al bij de oudere kleuter, die het leuk vindt om zijn eigen naam te schrijven en zich gemakkelijker inleven in de situatie van de ander en in het algemeen zijn ze meer bereid daardoor aangeeft de taal van de symbolen te willen leren beheersen. Langzaam maar zeker om anderen te helpen en te waarderen. Kinderen krijgen binnen de opdrachten de ruimte om sluit het kind de volwassenen buiten zijn wereld. Het kind sluit zich aan bij een op zichzelf keuzes te maken en daar waar mogelijk samen te werken. staande buurt- en schoolgemeenschap van leeftijdsgenoten en vormt groepen naar leeftijd en sekse. De normen en waarden van leeftijdsgenoten worden aanzienlijk belangrijker dan Groep 4 (zie ook groep 3) wat ouders zeggen. Hierbij komt dat de kinderen leren hun gedachten voor zich te houden; Praten over gevoelens is voor het jonge kind belangrijk. Kijken naar de verschillen tussen het hard op denken is plotseling afgelopen. De geheime gemeenschap begint in deze tijd te mensen. Kijken naar je eigen gedrag. Welke regels hebben we in omgang met elkaar? Elkaar bloeien. Als volwassenen kijken we in deze periode veel naar hoe het een en ander met de ‘opstekers’ geven in plaats van ‘afbrekers’. Van aanvankelijk lezen gaan we naar technisch lezen. kinderen gedaan kan worden. Hierbij moeten we niet vergeten om te kijken naar het kind Het gaat erom dat het kind vlot leert lezen. Het schrijven gaat meer en meer naar; hoe schrijf zoals het is. Bij leeftijdsgenoten leert een kind uit eerste hand sociale structuren kennen, ik het. Taalregels doen hun intrede. democratisch of autoritair; het komt in aanraking met leiders en volgelingen, met recht en Rond het zevende jaar bieden we ook steeds meer rekenkundige zaken aan. Tijd, geld, tellen met onrecht, met loyaliteit, helden en idealen en met ontelbare minder verheven zaken. In feite sprongen (tafels), meten en wegen. Automatiseren van sommen tot 20 en de tafels leren. Werken wordt het kind lid van twee tamelijk verschillende gemeenschappen. Ouders en leerkrachten met sommen tot 100. Wereldoriëntatie met behulp van eenvoudige kaarten van Topondernemers.

14 / informatiegids wassenberghskoalle / 15 DE PRAKTIJK

Groep 5 Rekenen: Procenten, bewerkingen met breuken, inhoud, decimalen, Langzaam maar zeker worden kinderen lid van een groep. De kijk die het kind op zichzelf delingen met herhaald aftrekken of staartdeling. heeft, komt niet alleen voort uit een gevoel dat men hem mag en accepteert in het gezin, • Studievaardigheden, uitbreiden begrijpend lezen. maar ook uit een gevoel van competentie en van adequaatheid, namelijk dat het de dingen • Een grotere plaats voor Topondernemers en techniek onderwijs kan verrichten die van hem geëist worden en dat het een rol kan spelen in de gemeenschap. Dit alles betekent ook dat het zichzelf kan bekritiseren, zichzelf en zijn prestaties kan zien met Groep 8 de ogen en volgens de normen van anderen. Tegen het twaalfde jaar heeft het kind een bijzondere zekerheid in zijn optreden. Het is • Samen werken, afspraken maken. beheerst en handig. Veracht alle kinderachtigheid en is extreem onafhankelijk. De puber is • Van technisch lezen naar begrijpend lezen. georiënteerd op de wereld van de volwassenen. De voorrechten en de verantwoordelijkheden

DE PRAKTIJK • Naar een steviger handschrift. van de volwassenen kan hij af en toe proberen te grijpen of te ontvluchten. Het naderende • Meer spelling- en taalregels. afscheid leidt soms tot onverwachte reacties van kinderen. Het leidt soms tot normvervaging: • Schrijven met hoofdletters. het is niet allemaal meer zo belangrijk, want alles houdt toch op. We proberen kinderen vooral • Automatisering sommen tot 100 en natuurlijk de tafels blijven leren. mee te geven dat het werk er tot het laatste moment toe doet. Je stopt immers allerlei kennis • Rekenen met grotere getallen. en vaardigheden in je rugzak. En die neem je mee naar het voortgezet onderwijs. • Wereldoriëntatie met behulp van Topondernemers . We werken steeds meer ‘van toets naar toets’. Methodetoetsen en eindtoetsen. Groep 6 • Eigen doelen stellen, plannen. Planningen leren bijstellen. Erkenning, zelfs als minachting geuit, is beter dan ‘lucht’ te zijn voor de anderen. Er zijn • Herhalen van de basisstof. kinderen die voortdurend door de groep waartoe ze willen behoren worden afgewezen; zij • Uitbreiden van taalkundig ontleden. kunnen zich geïsoleerd en minderwaardig gaan voelen. Anderzijds komt het ook voor dat bij • Nog meer studievaardigheden. bepaalde kinderen een te grote identificatie met de groep ontstaat; deze kinderen verwerven • Leren elimineren. Van veel informatie naar de kern van de zaak. weinig bekwaamheid in het denken onder eigen verantwoordelijkheid als ze het moeten • Fries en Engels worden vanaf het begin van de schoolperiode opgebouwd. Met name in groep 8 stellen zonder de mening van de groep. Natuurlijk gaat het kind niet volledig op in zijn vindt de verdieping plaats. Daarnaast maken de kinderenin deze groep kennis met diverse talen. vriendengroep. Thuis en op school wordt het, ondanks verzet, blootgesteld aan algemene • Hoe leer ik ‘leren’? normen en waarden. Ook al lijkt het kind soms doof voor ouderlijke lessen, terechtwijzingen e.d., toch hoort en leert het een grote hoeveelheid feiten, meningen en attitudes. Werkstukken/ boekverslagen maken. Presenteren voor de groep. Burgerschap, wat is onze • Begrijpend lezen; hoe doe je dat? Welke stappen zet je? geschiedenis, waarom zijn zaken zoals ze zijn? • Rekenen met grote getallen, breuken. Meten, oppervlakte en omtrek. Omgaan met geld. • Wie ben ik in de groep? Waar sta ik? Wat wil ik en wat niet? Hoe kom ik over? Hoe geef ik een • Rekenproblemen oplossen. compliment? • Woordsoorten. • Hoe moet ik mij straks gaan gedragen in de nieuwe groep? Dit alles ondersteunt door lessen • Automatiseren van de spellingsregels. Rots en Water. • Gebruik van lettergrepen, alfabetisering. • Allerlei zaken die een rol spelen bij de overstap naar een nieuwe fase. • Presenteren met Topondernemers. Ideaal en praktijk Groep 7 (zie ook groep 6) Een basisschool moet adaptief onderwijs bieden (= aangepast onderwijs). Toch betekent Kijken naar taken en verantwoordelijkheden. Bij het samenwerken steeds meer kijken naar je adaptief onderwijs niet alleen aanpassing van het aanbod aan de individuele behoeften van eigen rol. Reflecteren, feedback geven en ontvangen. het kind, maar ook en vooral de uitdaging om actief mee te doen. Daarom wordt er ook in • Conflicten oplossen. projectvorm gewerkt. Dit zie je het duidelijkst terug in het onderwijs aan jonge kinderen, maar • Het algemeen belang; hoe lever je een bijdrage aan de wereld buiten de school. ook oudere kinderen werken thematisch voor wat betreft wereldoriëntatie. • Op weg naar een eigen handschrift. • Taalkundig ontleden. Op de Prof. Wassenberghskoalle creëren we ruimte voor kinderen. Ruimte voor verschillen, maar ook vierkante meters door gebruik te maken van de totale omgeving. Oude waarden

16 / informatiegids wassenberghskoalle / 17 DE PRAKTIJK

zoals kennis en aandacht voor regels en afspraken vormen het uitgangspunt. We zoeken naar Dorpskranten een weg om kinderen mede verantwoordelijk te maken voor hun leerproces. Tevens is er schoolnieuws te vinden in ‘De Kobbeflecht’, het dorpsblad van Miedum, Lekkum, en in de Wynzer krante. Ouders die een abonnement hebben krijgen de krant Leren in vijf dimensies, van Marzano, helpt bij de praktische uitwerking om actieve en via school. zelfstandige leerlingen te worden. De dimensies zijn: Rapportage 1 Motivatie. Gesprekken 2 Nieuwe kennis verwerven en integreren. In het schooljaar 2017-2018 is de gesprekkencyclus als volgt: startgesprek, spreekuur in november, 3 Bestaande kennis verbreden en verdiepen. tussengesprek februari, eindgesprek juni.

DE PRAKTIJK 4 Onderzoek doen, toepassen van kennis. Daarbij hebben alle ouders jaarlijks een portfoliogesprek. (zie ook werkwijzeportfolio) 5 Reflectie. Tijdens de gesprekken wordt mondelinge rapportage gegeven. Afspraken worden vastgelegd en indien nodig ondertekend door leerkracht en ouders. Betrokkenheid ouders/verzorgers De ouders van leerlingen van groep 1 worden na een aantal weken school uitgenodigd voor een Hoe kan ik thuis aansluiten op het schoolklimaat? gesprek. Daarna doen ze mee in de gesprekkencyclus zoals hierboven genoemd. De kindplaats verzorgt onderwijs, maar heeft ook een grote pedagogische opdracht. Dat wil Natuurlijk is het ook mogelijk om tussentijds met vragen te komen. Wel graag na schooltijd. zeggen dat alle betrokkenen ook een bijdrage leveren aan de opvoeding. De praktijk leert dat De groep 8 gesprekken staan volledig in het teken van de keuze voor het Voortgezet Onderwijs. klimaat en sfeer thuis belangrijk zijn voor de prestaties op school. Er is al veel gewonnen als een ieder zich realiseert dat een dagje school voor een kind net zo inspannend is als uw eigen Werkwijze portfolio dagtaak. ‘Reggio approach’ betekent aandacht voor ruimte, individu, actie en vervolgens de Voor de jonge leerlingen maakt de leerkracht gedurende de hele kleuterperiode een keuze uit interactie tussen die drie. . Dat wil zeggen aandacht voor samenwerking, niet alleen tussen diverse werken. Een portfolio wordt voor de leerling geschreven, maar dient tevens ter informatie kinderen maar ook tussen ouders en leerkrachten. van de ouders. Oudere kinderen kiezen zelf werk wat ze belangrijk vinden. De uitslagen van het leerlingvolg­systeem, het systeem van methode-onafhankelijke toetsen, maken onderdeel uit van Het team gaat ervan uit dat ouders de werkwijze, het pedagogische concept en de inhoud de portfolio. Leerkrachten vullen het verslag waar mogelijk in samenspraak met de leerlingen aan. van het onderwijs ondersteunen. Kinderen hebben recht op onderwijs. We proberen kinderen te leren dat dit recht ook leidt tot verplichtingen. Er zijn duidelijke afspraken en regels waar Leerlingen krijgen aan het eind van de kleuterperiode hun eerste portfolio mee. Deze hoeft niet een ieder zich aan moet houden. De regels kunt u overal in het gebouw vinden. Alles draait mee terug naar school. In de andere groepen vindt het portfoliogesprek jaarlijks plaats. Van de om communicatie, maar communicatie kan ook heel lastig zijn. Wij stellen het erg op prijs dat kinderen die in september, oktober, november, december, januari, februari jarig zijn, is er een u contact met ons opneemt wanneer er onverhoopt problemen, onduidelijkheden of klachten gesprek in februari. De kinderen die in de maanden daarna jarig zijn hebben een portfoliogesprek zijn over het onderwijs zoals dat aan uw kind wordt gegeven of wanneer er sprake is van een rond de verjaardag van het kind of uiterlijk in juni. Hiervoor nodigt de leerkracht u uit. meningsverschil met een leerkracht (zie ook klachtenregeling bestuur). Ouders worden uitgenodigd om voor de portfolio een aanvulling te geven.

Schoolnieuws Kinderen van groep 7 moeten mee naar het portfoliogesprek. Zij dragen zelf zorg voor het Nieuwsbrief via het ouderportaal Mijnschool portfoliogesprek. In groep 8 draagt de leerling tevens zorg voor het vullen van de algemene U ontvangt nieuwsbrieven digitaal. Deze worden meestal op vrijdag verzonden, tenzij het een bladen.Van de ouders vragen we aan het eind van het gesprek een handtekening voor ‘gezien’ en spoedbericht betreft. De nieuwsbrief wordt gebruikt voor algemene, zakelijke mededelingen. vervolgens krijgt men de map mee naar huis. Nieuwtjes, kinderpraat, groepsuitjes worden zo veel mogelijk alleen naar de groep verzonden. Omdat we de map voortdurend aanvullen kan deze maximaal 2 weken mee naar huis. Uiteraard kunt u ons ook volgen via Twitter en Facebook. De laatste is een afgeschermde groep. Voor de zomervakantie wordt er een aanvulling van activiteiten per vakgebied in de portfolio gedaan en krijgen alle kinderen hun map mee naar huis. Na de zomervakantie moeten de Dagverslag groep 1 en 2 portfolio’s terug. De leerkrachten verwachten dat het boek dan nog compleet is. Gedurende de Omdat jonge kinderen vaak moeilijk vertellen wat er op school gebeurt, maakt de leerkracht een eerste weken worden de mappen in orde gebracht voor het nieuwe schooljaar. Dit betekent werk beknopt dagverslag. Ouders worden zo dagelijks op de hoogte gesteld van de activiteiten in van leerlingen eruit, nieuwe formulieren erin. Per vak blijft de basisinformatie zitten, zodat de groep 1/2. Ouders van kinderen in groep 1/ 2 ontvangen het dagverslag ook digitaal. kinderen hun eigen groei blijven zien.

18 / informatiegids wassenberghskoalle / 19 DE PRAKTIJK

Opbouw portfolio Inspraak Het eerste deel gaat over IK Medezeggenschapsraad • Dit ben ik De directie is belast met de dagelijkse leiding op school. Onze school valt onder de bevoegd- • Ik in de klas heid van een stichting, namelijk PROLOOG. Dit is een commissie die bestuurt op afstand. • Het gevoel van veiligheid (vanaf groep 4) Op elke school worden belangrijke beslissingen genomen die direct te maken hebben met het onderwijs dat wordt gegeven. Het schoolbestuur is verantwoordelijk voor deze beslissingen, Taal die worden genomen in overleg met de medezeggenschapsraad (MR). De MR van de • Nederlandse taal Prof. Wassenberghskoalle bestaat uit 6 leden, te weten 3 ouders en 3 personeelsleden. • Engels De directeur heeft geen zitting in de MR, maar kan worden gevraagd om advies te geven.

DE PRAKTIJK • Fries De ouders worden gekozen op de jaarlijkse ouderavond en hebben in principe zitting voor 3 jaar. • Schrijven Men kan zich na 3 jaar herkiesbaar stellen. Wanneer een ouder geen kind meer op school heeft moet men uit de MR en er kunnen geen twee leden uit één gezin in de MR. De MR vergaderingen • Rekenen/wiskunde zijn openbaar, iedereen met kinderen op school kan deze bijwonen. • Wereldoriëntatie Via de MR praten ouders mee over allerlei zaken die onze kindplaats betreffen. Voor onder • Kunstzinnige oriëntatie andere de schoolgids en het schoolplan is officieel instemming van de MR nodig. • Bewegingsonderwijs Na vaststelling worden de schoolgids (jaarlijks) en het schoolplan (vierjaarlijks) geplaatst op de website van de Prof. Wassenberghskoalle. Ouders kunnen wensen, suggesties en kritiek Werkhouding en gedrag: t.a.v. zaken op school aan de MR doorgeven • werkhouding • werken volgens plan Omdat het overleg tussen het schoolbestuur en elke MR zeer tijdrovend zou zijn is er tevens • gebruik van leerstrategieën een gekozen Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) op Proloog-niveau. • zelfbeeld • sociaal gedrag Oudervereniging De oudervereniging (OV) bestaat uit ouders die gedurende 1 jaar zitting hebben en kunnen Groep 8 worden herkozen zolang zij kinderen op school hebben. De leerlingen in groep 8 krijgen de portfolio mee aan het eind van de basisschoolperiode. De OV vergaderingen zijn openbaar, iedereen met kinderen op school kan deze bijwonen. Van de groep 8 leerling wordt verwacht dat hij/zij in staat is om te reflecteren. De leerling vult dan Het is de taak van de OV om ouders en verzorgers zoveel mogelijk bij de school te betrekken. ook zelf en zo zelf de rapportage in. Uiteraard wordt de rapportage aangevuld door de leerkracht. Er vindt in groep 8 geen portfoliogesprek plaats. De OV is actief bij de voorbereidingen van feesten, projecten enz. Voor de verschillende feesten In plaats daarvan zijn er eindadviesgesprekken. worden projectgroepen gevormd waarin ouders en leerkrachten samen de feesten en activiteiten voorbereiden. Omdat het organiseren van activiteiten geld kost wordt aan de ouders een vrijwillige bijdrage voor het ouderverenigingsfonds gevraagd. De OV legt op de jaarlijkse ouderavond van de MR d.m.v. een financieel verslag verantwoording af over de besteding van de ouderbijdrage. De Oudervereniging wijst nieuwe ouders erop dat er een Vereniging voor Openbaar onderwijs bestaat. We hopen dat ouders het de moeite waard vinden om lid van deze vereniging te worden. Via de VOO kunnen ouders meepraten over het onderwijsbeleid op scholen. De VOO heeft regelmatig overleg met het ministerie. Leden ontvangen het tijdschrift SCHOOL!. Hierin staan allerlei zaken over het voortgezet en primair onderwijs.

20 / informatiegids wassenberghskoalle / 21 DE PRAKTIJK

Ouderverenigingsfonds Klachtenregeling Leerlingen zijn verplicht alle wettelijke lesonderdelen van het schoolplan te volgen. De school Waar gewerkt wordt worden fouten gemaakt. Dat is op scholen niet anders. Ouders zijn ontvangt hiervoor bekostiging van het rijk en mag hiervoor geen ouderbijdrage vragen. Indien welkom bij de groepsleerkracht om dergelijke zaken te bespreken en samen naar een goede een bevoegd gezag van een school hier wel een bijdrage voor vraagt moet er een wettelijke oplossing te zoeken. U kunt uw vragen, problemen, klachten over onderwijs, de aanpak van overeenkomst worden ondertekend. Uiteraard organiseert het team samen met de oudervereni- uw kinderen of andere zaken ook voorleggen aan de directeur. Deze zal het probleem met alle ging extra activiteiten, waar ook geld voor nodig is. De hoogte van de bijdrage is een zaak van de betrokkenen bespreken en zoeken naar een oplossing. oudervereniging die het ter goedkeuring voorlegt aan de medezeggenschapsraad. Wat wordt er Als ouders niet tevreden zijn over de manier waarop een probleem of klacht wordt opgepakt, van de bijdrage bekostigd? Bijkomende kosten rondom feesten zoals Sint Nicolaasfeest, Kerst, kunnen zij contact opnemen met de contactpersoon van de school of met een van de Pasen, het schoolfeest, schoolreis, slaapnacht en de laatste schooldag. Er wordt ook een bijdrage vertrouwenspersonen van het bestuur.

DE PRAKTIJK aan Stichting Doarpstún Snakkerbuorren betaald. Hiervan wordt dan weer zaai- en plantmateriaal Zie de uitgebreide klachtenprocedure; www.proloog.nl gekocht. Daarnaast wordt van deze bijdrage koffie en thee voor alle vrijwilligers (hulpouders) betaald, schaatswedstrijden, excursies e.d. De contactpersoon van onze school is: De bijdrage is vrijwillig. Bedenk echter wel dat de oudervereniging niks kan organiseren zonder Marjolein de Zee (en bij afwezigheid Hedwig van den Berg-Posthumus) uw bijdrage. I.v.m. de grote onkostenpost van het Sinterklaasfeest willen wij uw bijdrage graag Tel: (058) 266 48 61[school] | Tel: (0512) 33 26 56 [privé] vóór 1 november ontvangen. Komt uw kind in de loop van het schooljaar op school dan betaalt Marjolein de Zee is tevens de veiligheidscoördinator. u in maandelijkse termijnen een gedeelte van de ouderbijdrage (een schooljaar heeft in totaal 10 maandelijkse termijnen). Op de ouderavond worden ieder jaar de bedragen vastgesteld. De onafhankelijke vertrouwenspersoon voor Proloog (ouders en leerlingen) is: Sponsoring behoort tot de mogelijkheden indien de tegenprestatie niet verder gaat dan een Clementine van den Hoek, tel: 06-25076100 naamsvermelding op een bordje bij de ingang. Sponsoring behoort tot de mogelijkheden. Dit kan alleen via de oudervereniging.

SCHOOLREIS DIVERSEN TOTAAL groep 8 € 45,- € 45,- groep 7 € 60,- € 45,- € 105,- groep 6 € 60,- € 45,- € 105,- groep 5 € 60,- € 45,- € 105,- groep 4 € 45,- € 45,- € 90,- groep 3 € 45,- € 45,- € 90,- groep 2 € 45,- € 45,- € 90,- groep 1 € 45,- € 45,- groep 0 € 4,50 per mnd

Het bedrag voor het schoolreisje betreft de schoolreis na de grote vakantie. Het moet echter voor 1 mei worden betaald. Indien een leerling wegens omstandigheden maar een dag mee gaat blijven de kosten hetzelfde. Ouders zijn in zo’n geval zelf verantwoordelijk voor het ophalen. Het is ook mogelijk om maandelijks een bedrag over te maken. Graag naam van de leerling(en) + schooljaar vermelden bij overboeking op nr. NL60 RABO012.75.73.860 t.n.v. Oudervereniging Openbare Basisschool Lekkum.

22 / informatiegids wassenberghskoalle / 23 EVALUATIE EN ZORG

4 evaluatie en zorg Onze school is als Proloogschool verplicht om door de COTAN goedgekeurde toetsen te Kwaliteit van ons onderwijs (zie ook hoofdstuk 3) gebruiken. Ze zijn regionaal en/of landelijk vergelijkbaar. Dit maakt dat we het CITO leerling- Kwaliteit is niet een objectief begrip dat eenvoudig meetbaar is. Het is zeer moeilijk om zomaar volgsysteem gebruiken. objectieve en vergelijkbare informatie over de leerresultaten te geven, omdat de schoolbevol- Het systeem gaat echter uit van een klassikale situatie. Naar onze mening doet een dergelijk king van elke school anders is en dus moeilijk te vergelijken. Op het moment dat ze vier jaar zijn systeem geen recht aan de ontwikkeling van kinderen. Het leren laat zich niet alleen vertalen komen kinderen dan ook zeer verschillend op een basisschool. De instroom van 4 jarigen wordt in gemiddelde toetsresultaten. Graag gaan we hierover in gesprek met ouders en waar nog niet getoetst. Zij-instroom wordt indien nodig getoetst. mogelijk ook met de leerling.

• Inzet middelen b- Methodegebonden toetsen Alle beschikbare middelen zetten we zoveel mogelijk in voor groepsverkleining. De leerkrachten maken voor de groep een jaarplanning. Daarna wordt het in kleinere eenhe- Groepen met zoveel mogelijk begeleiding van leerkracht, klassenassistenten, ouders/ den verdeeld. Het is de bedoeling dat leerlingen leren om zelf een plan te maken, een doel te vrijwilligers, stagiaires. Afhankelijk van de aantallen, de problematiek van kinderen en de stellen. Uiteraard zal het ene kind meer van activiteit naar activiteit geholpen moeten worden mogelijkheden van de leerkrachten/assistenten, wordt er voor een bepaalde dan het andere kind. Voor de activiteiten geldt dat een deel verplicht en een deel naar keuze groepssamenstelling en begeleiding gekozen. is. Dit betekent klassikale uitleg of uitleg in niveaugroepen en werken aan een individueel

EVALUATIE EN ZORG EVALUATIE plan voor de basisvakken en wereldoriëntatie, waarbij een groot beroep op samenwerken • Het volgen van de ontwikkeling van kinderen wordt gedaan. Kinderen vanaf 6 jaar werken met methodegebonden toetsen. Deze toetsen a-Methode onafhankelijke toetsen. worden gebruikt om de verfijning van de lesstof te bepalen. Wat een kind al weet/beheerst Vanaf het begin wordt de ontwikkeling gevolgd. Soms lijkt het wel alsof een kind pas iets kan hoeft het niet te oefenen. De oefenstof wordt uit de methodeboeken/ Snappet gehaald. leren als het op school komt. Onzin, want een kind heeft juist bijzonder veel geleerd voordat Echter ook computerspelen en overige materialen spelen een rol. Toetsen worden door de het ooit bij een leerkracht komt. Op school proberen we diverse talenten te ontwikkelen. leerkrachten geregistreerd in de groepsmap. Het zwaartepunt voor het volgen, plannen en De ontwikkeling van kinderen wordt gevolgd m.b.v. een volgsysteem. Dit bestaat uit een registreren ligt bij de groepsleerkracht. Tijdens het portfoliogesprek worden methodegebonden sociaal-emotioneel deel en een kennisdeel. Het methodeonafhankelijke systeem bestaat uit; en methodeonafhankelijke toetsen met de ouders besproken.

VAKGEBIED GROEP TOETS c- Sociale en emotionele ontwikkeling Taalontwikkeling en wiskundige Groep 2 Cito Taal voor kleuters en Rekenen Zelf denken, samen doen. oriëntatie in de onderbouw voor kleuters Waarom lukt het sommige mensen wel om veranderingen geaccepteerd te krijgen binnen Technisch lezen Groep 3 t/m 8 Cito Drie-Minuten-Toets een groep en anderen niet? Er blijken twee hoofdoorzaken te zijn; te vroeg het voortouw Begrijpend lezen Groep 4 t/m 8 Cito Begrijpend lezen willen nemen en uit de pas lopen met het referentiekader. Hoe dat werkt kun je al op het Rekenen en wiskunde Groep 4 t/m 8 Cito Rekenen en Wiskunde Spelling Groep 3 t/m 8 Cito Spelling schoolplein zien: Kinderen die een groep binnendringen en proberen te abrupt of te snel het Woordenschat Groep 3 t/m 8 Cito woordenschat spel te veranderen, worden genegeerd of afgewezen. Emotioneel meer intelligente kinderen Sociaal-emotionele ontwikkeling Groep 1 t/m 8 Cito Viseon trekken er tijd voor uit om de groep te observeren, zodat ze begrijpen wat er gaande is Eindtoetsen groep 8 Groep 8 Drempeltest voordat ze mee gaan doen. Daarna doen ze iets wat aantoont dat ze de regels accepteren; ze Centrale Eindtoets PO wachten tot hun status binnen de groep bevestigd is, voordat ze het initiatief nemen en suggereren wat de groep zou moeten doen. De gemaakte toetsen worden bewaard door de Interne Begeleider en zijn alleen voor de leerkrachten toegankelijk. Veiligheid De toetsen worden gebruikt om te signaleren en te diagnosticeren. De resultaten worden Opnieuw aandacht voor de veilige school ingevoerd in het administratieprogramma DOTCOM. Dit programma koppelt DLE’s (didacti- Het is een heel proces om je te leren handhaven in een groep. Op allerlei manieren besteden sche leeftijd), vaardigheidscores en niveaus aan de behaalde scores. Deze gegevens worden leerkrachten hier aandacht aan. Veiligheid wordt gecreëerd door o.a. lessen uit de Kanjer­ vermeld in de portfolio. De scores worden met de ouders besproken tijdens het jaarlijkse training, een Doos vol Gevoelens, De Vreedzame school en andere. Groep 8 volgt een Rots en portfolio gesprek en de gesprekken in februari en juni. water training van een van de eigen leerkrachten. Van de lessen Kanjertraining, Rots & water en Marietje Kessels zijn de weerbaarheidaspecten voor alle kinderen belangrijk. Deze passen

24 / informatiegids wassenberghskoalle / 25 EVALUATIE EN ZORG

tevens bij de doelen sociale vaardigheden. Dit zijn: anderen aanmoedigen, anderen compli- basis van cijfers. Maar het advies wordt op meer zaken gebaseerd. Methoden gebonden en menteren, resultaten vieren, letten op gelijke deelname aan activiteiten, helpen, hulp vragen, methode onafhankelijke toetsen, de werkhouding, het doorzettingsvermogen, het toepassen luisteren, om de beurt gaan, controleren of het begrepen is, taakgericht blijven, ideeën van leerstrategieën, het zelfbeeld. Alles telt mee voor het uiteindelijke advies. noteren, reflectie op het groepsproces, anderen niet storen, efficiënt materialen uitdelen. Het Indien het advies niet overeenstemt met de wens van de ouders/leerling kan dit leiden tot werken aan sociale vaardigheden loopt door alle activiteiten heen, maar er wordt een groot een weigering van toelating op de school van keuze. Er moet dan worden gewacht op de beroep op deze vaardigheden gedaan tijdens keuzewerk en het werken met Toponderne- resultaten van de eindtoets. Indien deze een hogere advisering geeft moet de school herover- mers. Ook burgerschap en aandacht voor geestelijke stromingen en sociale redzaamheid wegen. Dit betekent niet automatisch dat het advies wordt gewijzigd. loopt door allerlei vakken heen. In groep 8 wordt er tevens specifieke aandacht besteed aan het vak burgerschap. Dit gebeurt met behulp van lessen uit de methode Verstand van Nederland. Op basis van de resultaten in januari en de advisering wordt dan nogmaals een programma Daarbij maken we gebruik van methoden zoals ‘Kleur’ en ‘Kinderen en hun morele talenten’. gemaakt per leerling om zoveel mogelijk bagage mee te geven naar het voortgezet onderwijs. De eindtoets moet eigenlijk een bevestiging zijn van het beeld dat we reeds samen, d.w.z. Samen leerling, ouders en leerkrachten, hadden. Onderwijs is teamwerk. Dit betekent dat we er met zijn allen voor zorgen dat er optimaal gewerkt kan worden. In de klas moet gewerkt kunnen worden en daarvoor is een goede sfeer Scores van CITO-eindtoetsen worden door de inspectie gebruikt om de kwaliteit van de van belang. Kinderen die zich niet kunnen gedragen worden indien nodig naar de time-out school te meten. Wij vinden dit oneigenlijk gebruik van de toets. Het is niet onze verdienste

EVALUATIE EN ZORG EVALUATIE plek gestuurd. Op dat moment neemt een ander de zorg over zodat de leerkracht met de groep dat een kind hoogbegaafd is. Net zo min als dat er laag scorende kinderen zijn. We willen dat verder kan. Soms kiest een leerling ook voor die plek om even tijd voor zichzelf te hebben. een kind groei laat zien ten opzichte van zichzelf en niet ten opzichte van gemiddelden. Acties kunnen worden veroordeeld maar het kind zelf niet. De leerkracht gaat hierover in Wie bewijzen van deze groei wil zien nodigen we uit om langs te komen in groep 8 of contact gesprek met de leerling. te zoeken met oud-leerlingen en hun ouders.

SCHOOLTYPE SCHOOLJAAR 2014-2015 SCHOOLJAAR 2015-2016 SCHOOLJAAR 2016-2017 Overgang naar het voortgezet onderwijs Totaal aantal leerlingen 25 Totaal aantal leerlingen 14 Totaal aantal leerlingen 17 De scores van groep 6, 7, en 8 van het Leerlingvolgsysteem Cito tellen mee voor de plaatsing VMBO basis 0 leerlingen 1 leerling 0 leerlingen op het Voortgezet Onderwijs. Deze worden in de plaatsingswijzer gezet. Dit is een instrument VMBO kaderberoeps/ 1 leerling 5 leerlingen 3 leerlingen dat in Friesland wordt gebruikt als richtlijn voor een mogelijke plaatsing op het Voortgezet Gemengd -theoretisch Onderwijs. VMBO-theoretisch 8 leerlingen 3 leerlingen 1 leerling HAVO 9 leerlingen 2 leerlingen 3 leerlingen VWO 6 leerlingen 3 leerlingen 10 leerlingen In groep 6 wordt na 2 toetsmomenten gekeken naar een mogelijk te verwachten uitstroom op basis van de toetsen. Persoonlijkheidskenmerken zoals doorzettingsvermogen, inzet en 8+ groepen wilskracht worden nog niet meegenomen. De 8+ groepen zijn een initiatief van Piter Jelles en Proloog. De 8+ groep is ontwikkeld om kinderen van het basisonderwijs meer te bieden dan ze op de basisschool krijgen. Eind groep 7 geeft de leerkracht een voorlopig advies. De 8+ groep bestaat uit 2 verschillende groepen leerlingen: In het voorlopig advies worden zowel scores als persoonlijkheidskenmerken meegenomen. Het advies zal twee bouwen betreffen. Bijvoorbeeld VMBObasis/ VMBOkader of vmbo- Doeners theoretisch/ HAVO. Ouders van groep 7 leerlingen worden verzocht om zich te gaan oriënteren Doeners zijn kinderen voor wie de theoretische vakken te weinig aanknopingspunten op het voortgezet onderwijs door de open dagen te bezoeken. bevatten om de kennis toe te passen in het dagelijks leven. Ze presteren laag tot onvoldoende, maar kunnen veel meer als ze met hun handen bezig zijn. Deze doeners brengen het laatste Groep 8 jaar van de basisschool volledig door in de 8+ groep van Piter Jelles. In september worden alle ouders uitgenodigd voor een gesprek. Voor ouders van kinderen in groep richt het gesprek zich op de mogelijke keuze van een school voor Voortgezet Onderwijs. Denkers In november maakt deze groep de Drempeltest. Deze toetst kennis, persoonlijkheidsfactoren Met het programma Learning in Depth wil onze school tegemoet komen aan het diepgaand en aanleg. Daarna volgen de gebruikelijke januari-toetsen van het leerlingvolgsysteem. leren; het leren leren. in het schooljaar 2017-2018 gaan we dit nader uitwerken. Met deze toetsscores wordt de Plaatsingswijzer compleet gemaakt. Proloog biedt een plus op het programma Learning in Depth voor hoogbegaafde kinderen. De Plaatsingswijzer laat zien naar welke categorale school de leerling zou kunnen puur op Voor informatie hierover verwijzen we naar de site van Proloog.

26 / informatiegids wassenberghskoalle / 27 EVALUATIE EN ZORG

Passend Onderwijs Aandachtspunten bij plaatsing Elke kind heeft recht op een plek in het onderwijs. Passend onderwijs beoogt dat zo veel 1 Bij het toelaten van leerlingen met een specifieke hulpvraag is het samenwerkingskarakter mogelijk leerlingen regulier onderwijs kunnen volgen. tussen de Prof. Wassenberghskoalle en ouders essentieel. Naar aanleiding van deze wet heeft onze school een ondersteuningsprofiel opgesteld 2 School moet kunnen beschikken over voldoende informatie. Er moet een open gesprek Het profiel bestaat uit de volgende onderdelen: plaatsvinden en een open gesprek met ouders over de motivatie voor hun keuze. • De kwaliteit van basisondersteuning. Dit is de ondersteuning waar alle kinderen op kunnen 3 Persoonlijkheidskenmerken moeten passen binnen de sociale setting van de school, immers rekenen. niet ieder kind is overal plaatsbaar. • De deskundigheid voor extra ondersteuning waarover onze school beschikt. 4 Plaatsing is altijd een zaak van het hele team. • De voorzieningen die wij als school hebben om leerlingen extra ondersteuning te bieden. 5 Eventueel worden afspraken in een contract of intentieverklaring voor de daadwerkelijke toelating schriftelijk vastgesteld en ondertekend door beide partijen; school en ouders. Ouders /verzorgers kunnen een verzoek tot aanmelding doen bij de directeur van de school. 6 Op de Prof. Wassenberghskoalle werken we indien mogelijk met alle kinderen van het gezin. Dit gebeurt door het invullen van het formulier ‘Verzoek tot aanmelding’, dat bij de school 7 Indien een leerling reeds op een basisschool zit neemt de directeur of interne begeleider altijd verkrijgbaar is. contact op met de desbetreffende school. Na ontvangst van het getekende formulier volgt een intakegesprek en worden dossiers Extra hulp proberen we zo veel mogelijk in de groep te geven. Soms is het mogelijk om extra opgevraagd bij de vorige school of bij de speelleergroep of het kinderdagverblijf. hulp buiten de groep te organiseren.

EVALUATIE EN ZORG EVALUATIE Aan de hand van die informatie wordt bekeken of uw kind extra zorg nodig heeft en welke zorg dat dan is. Werken aan verbetering Daarna kijken we of onze school die zorg kan bieden. Kinderen en leerkrachten worden uitgedaagd om te werken aan verbetering. Wat kan ik al, Mochten we niet direct kunnen voorzien in de benodigde ondersteuningsbehoefte dat wordt wat zou ik nog moeten leren. Reflecteren, plannen, doen, controleren en opnieuw handelen. het zorgadviesteam (ZAT) ingeschakeld. In het ZAT zitten deskundigen die een uitspraak Een ieder is mede verantwoordelijk voor zijn ontwikkeling. Jaarlijks wordt het schooljaar kunnen doen over de tegemoetkoming van de ondersteuningsbehoefte van het kind. geëvalueerd. Wat ging goed, wat kan beter. Dit alles wordt nader beschreven in een kort Daarbij kunnen zij verwijzen naar een andere basisschool binnen Proloog, naar het speciaal jaarverslag en opgenomen in de schoolgids. We werken met kwaliteitskaarten. Van de (basis)onderwijs of advies geven over aanpassingen die op onze school haalbaar zijn. leerlingen die naar het Voortgezet Onderwijs zijn gegaan ontvangen we rapportages. De procedure van aanmelding en inschrijving mag maximaal 6 weken, met zo nodig een We horen graag van oud-leerlingen en hun ouders wat goed en minder goed gaat en of verlenging van 4 weken in beslag nemen. ze mogelijk op de basisschool iets hebben gemist. Dit proberen we dan in een volgend jaar Meer informatie hierover kunt u vinden in de informatiegids van Proloog en op www.proloog.nl te verbeteren.

Leerlingen met speciale behoeften oftewel kinderen met speciale rechten Specifieke aandachtspunten 2017-2018 We gaan ervan uit dat kinderen geen problemen hebben, maar dat systemen zorgen voor • Hoge resultaten door boeiend onderwijs problemen. Met de ouders wordt een zorgvuldige afweging gemaakt om te bekijken of onze • Learning in Depth (diepgaand leren) school de juiste plek is voor het kind. We kunnen geen ijzer met handen breken en het zou zo kunnen zijn dat gelet op de samenstelling van de groep, de mogelijkheden van de groepsleer- kracht, de specifieke werkwijze, het gebouw en/of omgeving, of de aantallen gekozen moet worden voor een andere school. Altijd geldt dat het verwelkomen van een leerling, geen problemen mag veroorzaken voor de rest van de schoolbevolking, inclusief leerkrachten. Per half jaar zal de interne begeleider samen met de ouders, directie en ambulante begeleider bekijken of het verantwoord is om de leerling op de Prof. Wassenberghskoalle te houden.

28 / informatiegids wassenberghskoalle / 29 JAARVERSLAG

5 jaarverslag schooljaar 2016-2017 • IPB integraal personeelsbeleidsplan a) Op leerkrachtniveau: Evaluatie vorig schooljaar • Er is opnieuw aandacht besteed aan competenties. Met de meeste leerkrachten is een Leerlingen beoordelingsgesprek gevoerd. De meeste kinderen uit , Wijns, Miedum, Lekkum/Snakkerburen en Blitsaerd gaan b) Op IB-niveau: naar de Prof. Wassenberghskoalle. Van de 170 leerlingen komen er 95 uit het voedingsgebied. Begrijpen voor ingrijpen; systeemdenken van Jan Jutten. c) Op Directieniveau: • Afscheid/welkom • Begrijpen voor ingrijpen; systeemdenken van Jan Jutten. 18 leerlingen van groep 8 verlieten de school. • Verzuimtraining 9 kinderen vertrokken vanwege verhuizing

JAARVERSLAG Sociale en emotionele ontwikkeling • Wachtlijst Er is veel aandacht besteed aan de veilige school. De emotiemeter heeft zijn intrede gedaan. Vanaf december 2011 is er een stop op zij-instroom. Zij-instroom is welkom in het begin van het schooljaar. Voor mensen die naar Bartlehiem, Wijns, Miedum, Lekkum, Snakkerburen Huisvesting verhuizen wordt een uitzondering gemaakt. De groepsgrootte is daarbij bepalend. We hebben nog steeds behoefte aan lokalen. Om het huisvestingsprobleem tijdelijk op te lossen, Indien nodig wordt er gewerkt met een wachtlijst. werden twee groepen gehuisvest in het MFC. Na een half jaar is er geëvalueerd. Als problematisch werd ervaren de problemen rondom de CO², het klimaat, toiletvoorzieningen, douchen na de gym, • Stop op zij-instroom het werken met strakke roosters in verband met het gebruik van ruimtes/plein, stankoverlast en We hebben altijd werk kunnen maken van passend onderwijs. daarbij het uit elkaar trekken van team en gezinnen. Ouders zijn in actie gekomen en samen met Door de groei en het verdwijnen van gesubsidieerde banen, oftewel de extra handen in de Proloog is er een tijdelijke oplossing gerealiseerd. klas, is het helaas niet meer mogelijk om kinderen met een hulpvraag gedurende het school- Toekomst; jaar toe te laten. Voor de zomervakantie van ieder schooljaar wordt er gelet op de groeps- Er moet niet alleen actie komen om de situatie in het MFC gebouw te verbeteren, maar tevens grootte en de problematiek gekeken of er nog kinderen bij kunnen. Indien dat niet het geval is actie om voldoende IKC huisvesting te realiseren voor de Prof. Wassenberghskoalle. wordt men automatisch doorverwezen naar een andere school van Proloog. Financiën Personeel en organisatie Er is enorm geïnvesteerd in de ICT. Hiervoor moest er gebruikt worden gemaakt van de reserve. Communicatie Hoe denkt het team over communicatie en hoe denken de ouders daarover. Waar kunnen we Externe relaties elkaar vinden in het realiseren van goed onderwijs voor de leerlingen. De gesprekken gaan over: De verhuizing van de groepen 6/7 en 7/8 vanuit het MFC Mozaïek vond plaats in mei. dit kwam tot waar staat de leerling, waar werken we op school aan, maar ook wat wordt er van ouders verwacht. stand dankzij de samenwerking tussen Proloog en een aantal ouders. Samen proberen we onderwijs te realiseren. Ambities voor 2015-2019 • Ziekteverzuim/ verlof Aandacht voor de volgende zaken: Het jaar 2016 was het ziekteverzuim hoog. In 2017 ging het terug naar een acceptabel niveau. • Techniek • Opvoeden en onderwijs, school en ouders samen • Hoogbegaafdheid en gedragsproblematiek • Een eigen kindcentrum

30 / informatiegids wassenberghskoalle / 31 ORGANISATIE

6 het organisatorische deel Vakantierooster en vrije dagen dagen 2017-2018 Voor de vakantie wordt de landelijke regeling gevolgd. Aanmelden VAKANTIES EERSTE DAG LAATSTE DAG Omdat we voor een aantal (toekomstige) groepen wachtlijsten hebben, is het aan te bevelen Eerste schooldag maandag 4 september 20 juli 2017 Herfstvakantie 16 oktober 2017 20 oktober 2017 uw kind zo vroeg mogelijk aan te melden. Kerstvakantie 25 december 2017 5 januari 2018 Voorjaarsvakantie 26 februari 2018 2 maart 2018 Aanmelding en inschrijving 0-4 jarigen Rond Pasen vrij 30 maart 2018 ma 2 april 2018 U kunt bellen voor een kennismakingsgesprek en een rondleiding door onze school met Meivakantie 27 april 2018 4 mei 2018 (058) 266 48 61. Hemelvaart 10 mei 2018 11 mei 2018

ORGANISATIE Pinksteren 21 mei 2018 Belangstellende ouders kunnen via de mail of telefonisch ook een verzoek tot toelatingsformu- Zomervakantie 23 juli 2018 2 september 2018 lier aanvragen. Zodra dit formulier op school is ingeleverd neemt de directie contact met u op Vrije dagen voor een afspraak. Naast bovenstaande vakanties hebben alle kinderen nog één of meer dagen vrij in verband met o.a. Ouders worden uitgenodigd voor een gesprek en een rondleiding om nader met de school studiedagen team. Tevens gaan de leerlingen drie weken korter naar school. In deze weken vinden kennis te maken en de sfeer te proeven. Tijdens deze kennismaking zullen de directie en het er gesprekken met ouders plaats. Voor de data verwijzen we naar de kalender op de website en de team eventuele vragen graag beantwoorden. minischoolgids. Als een ouder daarna besluit zijn/haar kind door middel van het aanmeldingsformulier aan te Cultuurcoach melden, dan krijgt hij/zij een schriftelijke bevestiging van inschrijving. Aan onze school is cultuurcoach, Berber Nicolai van Kunstkade verbonden. De cultuurcoach Zolang de maximale groepsgrootte nog niet is bereikt, krijgen kinderen die al een broer of zus draagt samen met (de cultuurcoördinator Hielkje Wilming, en de leerkrachten de verantwoorde­ op school hebben, voorrang. Is de maximale groepsgrootte wel bereikt, dan komen deze lijkheid voor het cultuuronderwijs van onze school. Een belangrijk deel hiervan wordt ingevuld kinderen bovenaan de wachtlijst. Dit geldt ook voor kinderen die afkomstig zijn van een door het Kunstmenu. Daarnaast coacht de cultuurcoach leerkrachten en team, werkt met de andere school. kinderen in de klas en heeft een adviserende rol bij het vormen van beleid. De cultuurcoach kan

Schoolgewenning ook de weg wijzen naar cursussen en activiteiten buitenschools, via de website www.kunstkade.nl Kinderen vanaf de leeftijd van drie jaar en tien maanden mogen voordat ze vier jaar worden Cultuuronderwijs op maximaal vijf dagen komen kennismaken, zodat ze alvast wat kunnen wennen. De vijf Kunstkade verzorgt een cultureel programma voor de basisscholen in . Jaarlijks krijgt dagen kunnen hele of halve dagen zijn. iedere school een gevarieerd aanbod van culturele instellingen en professionele aanbieders. Ongeveer vier weken voordat een kind vier jaar wordt, neemt de leerkracht van de kleuter- Het doel is dat kinderen in hun basisschoolloopbaan kennismaken met alle instellingen in hun groep contact op met de ouders. In overleg met de ouder(s) wordt het aantal hele of halve eigen omgeving en ervaringen opdoen in alle kunstdisciplines. Dit uitgebreid programma, het dagen vastgesteld. De kinderen komen vrijwel altijd de dag nadat ze hun vierde verjaardag Kunst­menu, is terug te vinden op de website www.schoolkade.nl . Het Historisch Centrum thuis of op de peuterspeelzaal en/of de crèche hebben gevierd op school. Leeuwarden,Tresoar, Tryater, het Noord Nederlands Orkest, het Fries Natuurmuseum, de Bibliotheek, Film in Friesland, De Harmonie, Keunstwurk , Neushoorn en Fries Museum/ Aanmelding en inschrijving 5-12 jarigen Verzetsmuseum bieden theater- en museumbezoek, film, muziek en gastlessen op school. Met de ouders van kinderen die afkomstig zijn van een andere school wordt een intakegesprek Daarnaast is er het KunstmenuPlus, een apart keuzeprogramma. gevoerd om te bekijken of de PWS de meest geschikte school is voor hun kind. Voordat tot definitieve plaatsing van 5 – 12 jarige kinderen wordt overgegaan, worden deze kinderen op de Jeugdcultuurfonds PWS getoetst om objectief te kunnen beoordelen in welke groep een kind geplaatst kan worden. Het is belangrijk dat ouders op de hoogte zijn van de mogelijkheden van het Jeugdcultuur- Plaatsing is afhankelijk van de datum van aanmelding, de uitslag van de toelatingstoets en de fonds. Bijgaand informatie voor op de website, in de nieuwsbrief e.d. Wil uw kind dansen, samenstelling van de desbetreffende groep. Er wordt altijd contact opgenomen met de andere muziek maken, fotograferen of toneel spelen? Of nog iets anders? Als dit financieel school. Ook bestuderen we reeds beschikbare rapporten en toetsen. Aan de hand van de niet kan is er het Jeugdcultuurfonds! Het Jeugdcultuurfonds werkt nauw samen met scholen, bevindingen besluit de directie op grond van onderwijskundige en/of pedagogische redenen Kunstkade en haar cultuurcoaches om zoveel mogelijk kinderen uit de doelgroep te bereiken. om het kind al dan niet toe te laten. De ouders worden hiervan op de hoogte gesteld met een Het fonds is bestemd voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar. Een aanvraag doen is gemak- duidelijke toelichting. kelijk: geen ingewikkelde papieren of eisen. Vraag de leerkracht, de cultuurcoach of kijk op: www.jeugdcultuurfonds.nl of [email protected]

32 / informatiegids wassenberghskoalle / 33 CONTACT

7 contactgegevens VSO/BSO De Stichting Kinderopvang Friesland zorgt voor voorschoolse-, en buitenschoolse opvang en Prof. Wassenberghskoalle peuteropvang (zie www.kinderopvangfriesland.nl). Tel: (0517) 38 06 80. Bereikbaar van Ieborchpaed 6, 9081 AR Lekkum maandag t/m donderdag van 09.00 uur tot 16.00 uur en op vrijdag van 09.00 uur tot 12.00 uur. Tel: (058) 266 48 61 Op de PWS werkt een coördinator BSO, VSO en peuteropvang. Deze zijn het aanspreekpunt voor www.pws-lekkum.nl aan- en afmeldingen van kinderen. Hij/zij wordt bijgestaan door pedagogische medewerkers. [email protected] Coördinator VSO Aukje van der Veen (058) 266 48 61. Coördinator BSO vacature. Coördinator peuteropvang Marja Kloosterman 06-24 57 58 00. Bestuursbureau Proloog

ORGANISATIE Onze school wordt bestuurd door Proloog, Coördinator BSO Stichting Openbaar Primair Onderwijs Leeuwarden. Voordat er gebruik kan worden gemaakt van VSO, peuteropvang en/of BSO dient er een inschrijfformulier van de Stichting Kinderopvang Friesland te worden ingevuld. Aanmelden Bestuursbureau: voor de BSO moet gebeuren tussen 07.30 uur en 08.25 uur op school, liefst telefonisch door Proloog de ouders/verzorgers. We hanteren een continurooster. Fonteinland 11 Afmelden: Zo vroeg mogelijk, maar in ieder geval voor 08.15 uur. 8913 CZ Leeuwarden Aanmelden: Buitenschoolse opvang of opvang in vakanties of bij vrije schooldagen. Zo vroeg Tel: (058) 234 75 20 mogelijk! Vakantieopvang in ieder geval vóór de vakantie die eraan vooraf gaat. Fax: (058) 294 89 39 E-mail: [email protected] Peuters De speel- en ontdekplek De Klimmerbeam Wyns www.proloog.nl Marja Kloosterman tel: 06-24 57 58 00 Stichting Kinderopvang Friesland Schoolarts Postbus 134, Groep 1 8800 AC Franeker, Op verzoek van de arts van het consultatiebureau kan een kind in groep 1 worden opgeroepen Tel: (0517) 38 06 80 voor een onderzoek. www.kinderopvangfriesland.nl Groep 2 (voor peuterspeelzaal, voorschoolse en naschoolse opvang) De oudste kleuters worden elk jaar onderzocht door de schoolarts. Daartoe worden ouders via school opgeroepen door de GGD. Groep 7 Leerlingen van groep 7 worden door de schoolverpleegkundige bezocht. De ouders worden hierbij uitgenodigd. Dit is een onderzoek van lengte, gewicht en gezichtsvermogen. Ouders/ verzorgers vullen een vragenlijst in over opvoeding, gedrag en gezondheid. Wanneer een bezoek hiertoe aanleiding geeft, wordt het op een later tijdstip herhaald bij de GGD.

Onderzoek op verzoek: U kunt voor uw kind een extra onderzoek of gesprek aanvragen. Dit kunt U doen tijdens het telefonisch spreekuur. GGD Fryslân, Bezoekadres: Harlingertrekweg 58, Leeuwarden Tel: (088) 22 99 444, e-mail: [email protected]/jgz, www.ggdfryslan.nl

Voor overige praktische zaken verwijzen we naar de kalender, de website www.pws-lekkum.nl en de mini-schoolgids.

34 / informatiegids wassenberghskoalle / 35 HOOFDSTUK

wassenberghskoalle / 37 HOOFDSTUK HOOFDSTUK

38 / informatiegids wassenberghskoalle / 39