DOCSLIB.ORG

Slezský Sborník Acta Silesiaca

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Slezský Sborník Acta Silesiaca SLEZSKÝ SBORNÍK ACTA SILESIACA ROČNÍK CXII / 2014 ČÍSLO 2 ŘÍDÍ MILAN MYŠKA SLEZSKÉ ZEMSKÉ MUZEUM SLEZSKÝ SBORNÍK ACTA SILESIACA REDAKCE Vedoucí redaktor: Milan Myška Výkonný redaktor: Petr Kozák REDAKČNÍ RADA Mečislav Borák, Martin Čapský, Jiří Friedl, Zdeněk Jirásek, Jiří Knapík, Irena Korbelářová, Jana Machačová, Adrian Portmann (von Arburg), Tomáš Staněk, Marek Starý, Aleš Zářický, Rudolf Žáček Vydává Slezské zemské muzeum. Časopis je evidován v rámci databáze European Reference Index for the Humanities and Social Sciences (ERIH PLUS). ADRESA REDAKCE Slezské zemské muzeum, Redakce Slezského sborníku Nádražní okruh 31, 746 01, Opava, Česká republika e-mail: [email protected] web: http://www.szm.cz/rubrika/71/veda-a-vyzkum/periodika/slezsky-sbornik.html Toto číslo vyšlo 25. 11. 2014 Vychází 2x ročně Evidenční číslo MK: E 1240 ISSN 0037-6833 All foreign orders are executed exclusively by agencies: KUBON-SAGNER, BUCH EXPORT-IMPORT GmbH, D-80328 München, BRD E-mail: [email protected] MYRIS TRADE LTD., P.O. BOX 2, 142 01 PRAGUE, CZECH REPUBLIC Tel.: 00420 234 035 200 * Fax: 420 234 035 207 * E-mail: [email protected] Foreign orders executed by other subscription agencies contradict the publisher's agreements with the above mentioned sole agencies and they will be regarded as illegal. Tisk: Tiskárna Kleinwächter, ČSA 2233, 738 01, Frýdek-Místek (http://www.tiskarnaklein.cz) Za jazykovou správnost publikovaných textů odpovídají autoři. Slezské zemské muzeum, Opava 2014 SLEZSKÝ SBORNÍK 112 / 2014, ČÍSLO 2 OBSAH / CONTENTS STUDIE / ARTICLES Janusz SPYRA: U podstaw historiografii księstwa cieszyńskiego w XVI 165–177 wieku: Zachariasz Starck (ok. 1535/40 – przed 1612 r.) Beginnings of Historiography of the Duchy of Cieszyn in the 16th century: Zachariáš Starck (around 1535/40 – before 1612) Zdeněk R. NEŠPOR: Slezsko v dějinách českého a moravského protestantismu 179–191 17.–18. století Silesia in the History of Bohemian and Moravian Protestantism in the 17th and 18th Centuries Veronika ČAPSKÁ – Michaela TVARŮŽKOVÁ: Zajištění rodové kontinuity 193–218 a dvě svatební kázání nad sestrami z Neffzern přednesená v Hradci nad Moravicí roku 1737 Securing Family Continuity and Two Nuptial Sermons for the sisters of Neffzern delivered in Hradec nad Moravicí (Grätz) in 1737 Ondřej KOLÁŘ: Spolek pro poctu padlých za Těšínsko 219–230 Association for the Honour of the Fallen for Teschen Region Lubomír HLAVIENKA: Jaro a léto 1939 jako zdroj tradice a poslání pro 231–250 slovenské ozbrojené síly Spring and Summer 1939 as a Source of Tradition and Mission for the Slovak Armed Forces MATERIÁLY / MATERIALS Tomáš VELIČKA: Nejstarší kopiář města Svídnice 251–274 The Oldest Cartulary of Świdnica DISKUSE / DISCUSSION Branislav DORKO: Několik poznámek k recenzi knihy Jan Zajíc 275–276 Recenze / Reviews 277–287 Tomasz Kamusella, Szlonzocy (Ślązacy) i ich język. Pomiȩdzy Niemcami, Polską a szlonzskim (śląskim) nacjonalizmem. Szlōnzoki (Ślōzoki) jejich god- ka. Pojstrzōd Niymcōma, Polskōm a szlonzskim (ślōnskim) nacjonalizmusym; Tomasz Kamusella, Schlonzsko. Horní Slezsko. Oberschlesien. Górny Śląsk. Esej o regionie i mieszkańcach. Schlonzsko – Upper Silesia. Horní Slezsko. Oberschlesien. Górny Śląsk. An Essay on the Region and Its Inhabitans (Dan Gawrecki) 277 František Kolář a kol., Opavské hradby (Vladislav Razím) 278 Městské právo ve střední Evropě. Sborník příspěvků z mezinárodní právnické konference Práva městská Království českého, red. Karel Malý a Jiří Šouša (Naďa Štachová) 280 Marzena Bogus, Nauczyciele szkół ludowych Śląska Cieszyńskiego w XIX i na pocitku XX wieku. Uwarunkowania prawne i zawodowe (Petr Kadlec) 282 163 SLEZSKÝ SBORNÍK 112 / 2014, ČÍSLO 2 Umweltgeschichte(n). Ostmitteleuropa von der Industrialisierung bis zum Post- sozialismus, Hrsg. von Horst Förster – Julia Herzberg – Martin Zückert (Petr Popelka) 285 Zprávy o literatuře / Brief Notices 288–307 Regesta Bohemiae et Moraviae aetatis Venceslai IV. Tomus VI. Fontes archivi publici Litomericensis, ed. Božena Kopičková (Pavel Hruboň) 288; Piotr Wę- cowski, Początki Polski w pamięci historycznej późnego średniowiecza (Boże- na Czwojdrak) 289; Ritual Images, and Daily life. The Medieval Perspective, red. Gerhard Jaritz (Václav Žůrek) 290; Martin Čapský, Zrození země. Komu- nikující společenství pozdně středověkého Slezska (Petr Kozák) 292; Trhová registra města Opavy (1640–1647). Regestář – příspěvek ke studiu kulturních dějin a privátních a veřejných strategií měšťanské společnosti, edd. Mikuláš Heinrich – Irena Korbelářová (Marketa Kouřilová) 292; Terra, Ducatus, Mar- chionatus, Regio. Die Bildung und Entwicklung der Regionen im Rahmen der Krone des Königreichs Böhmen, Hrsg. von Lenka Bobková und Jana Fantyso- vá-Matějková (Petr Kozák) 293; Moravští nekatolíci a Těšínsko v předtoleran- čním období. Edice vybraných dokumentů, ed. Jan Al Saheb (Jan Štěpán) 294; Pavel Šopák a kol., Znamení vertikál. Církevní a náboženský život českého Slezska od středověku po první světovou válku (Jakub Zouhar) 295; Jiří Šíl, Vincenc Prasek. Seznamte se! (Lumír Dokoupil) 297; Petr Kadlec, Střední školy a jejich studenti. K formování inteligence na severní Moravě a ve Slez- sku ve druhé polovině 19. a na počátku 20. století (Andrea Pokludová) 298; Company Towns of the Baťa Concern. History – Cases – Architecture, red. Ondřej Ševeček – Martin Jemelka (Ivan Bergmann) 299; Zapomenutí hrdino- vé. Němečtí odpůrci nacismu v českých zemích, red. Tomáš Okurka (Zdeněk Kravar) 300; Tomáš Nitra, Ostravská letiště se zaměřením na stavební vývoj (Zdeněk Kravar) 301; Jan Al Saheb – Radim Jež – Martin Krůl – David Pindur – Pavla Pindurová, Mosty u Jablunkova včera a dnes (David Papajík) 302; Das deutsche Kulturerbe in Schlesien. Wege und Perspektiven der For- schung, Hrsg. von Anna Mańko-Matysiak – Eef Overgaauw – Tobias Weger (Zdeněk Kravar) 303; Region, Staat, Europa. Regionale Identitäten unter den Bedingungen von Diktatur und Demokratie in Mittel- und Osteuropa, Hrsg. von Burkhard Olschowsky, Robert Traba, Matthias Weber, Andrea Huterer (Lubomír Nenička) 304; Eva Drašarová a kol., Průvodce po Rakouském stát- ním archivu ve Vídni pro českého návštěvníka (Zdeněk Kravar) 305 Kronika / Chronicle 308–317 Rok zázraků v obcích a v regionech (Aleš Binar) 308; Svatováclavské setkání v Jeseníku po třinácté (Jarmila Peňázová) 309; Proměny způsobu života a modernizační procesy v mikroregionu Hlučínsko (Zdeněk Kravar) 311; Se- minář z dějin železniční dopravy (Ondřej Štarman) 312; Historik na provincii v novověku (Michaela Závodná) 314; Kolokvium Kroniky jako historický pramen. K sedmistému výročí úmrtí Oty Durynského (Jan Pezda) 315 Bibliografická příloha / Bibliography 318–319 Autoři / Authors 320 164 SLEZSKÝ SBORNÍK 112 / 2014, ČÍSLO 2 U PODSTAW HISTORIOGRAFII KSIĘSTWA CIESZYŃSKIEGO W XVI WIEKU: ZACHARIASZ STARCK (OK. 1535/40 – PRZED 1612 R.) Janusz Spyra Janusz Spyra: Beginnings of Historiography of the Duchy of Cieszyn in the 16th century: Zachary Starck (around 1535/40 – before 1612) The article is concerned with the work of a Saxon lawyer Zachary Starck, which is a collection of document regesta formerly stored in the castle archive in Cieszyn. Starck’s work was known by Silesian historians and archivists in the 19th century; however, it disappeared during the Second World War. Recently a copy of his work has been discovered again. The work was written at the beginning of 1580. It became the foundation of the future development of Cieszyn historiography. Key Words: Cieszyn Silesia, Duchy of Cieszyn, regional history, court historiography, archive inventories Pierwszą cieszyńską kronikę opracował i wydał drukiem Eleazar Tilisch, uczony ju- rysta i sekretarz księcia cieszyńskiego Adama Wacława, na którego dworze przebywał zapewne w latach 1582–88. Kronika ukazała się w 1588 r. we Freyburgu w saskiej Miśni pt. „Kurtze Vorzeichnuss, Bericht und Auszug von dem Stamling und Ankunfft der Hertzoge zu Teschen und Groß-Glogaw”.1 Wyszła zapewne w niewielkim nakła- dzie, sądząc po ilości zachowanych egzemplarzy. Szerzej stała się znana dzięki reedycji w zbiorze Sommersberga, choć wydawca przedrukował ją z wieloma błędami, a nawet niedopuszczalnymi ingerencjami w treść dzieła.2 Dzieło Tilischa było znane także tym uczonym, którzy w XIX wieku tworzyli pod- stawy nowoczesnych badań nad przeszłością Śląska Cieszyńskiego, a więc opartych na krytycznej analizie źródeł, ustalonych metodach postępowania i osobistej bezstron- ności badacza. Zaliczyć do nich można Leopolda Jana Szersznika, Albina Heinricha, Mathiasa Kasperlika, a przede wszystkim Gottlieba Biermanna (1824–1901). Ten os- tatni, od 1856 r. profesor ewangelickiego gimnazjum w Cieszynie, jako jedyny z cie- szyńskich historyków utrzymywał żywsze kontakty z Wrocławiem, dawną stolicą całego Śląska oraz wrocławskimi archiwistami i badaczami tej klasy jak Colmar Grü- nhagen czy Wilhelm Wattenbach.3 Zapewne dzięki nim stwierdził, że w w bibliotece Niniejszy tekst powstał w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki nr 2011/01/B/HS3/02910 pt. Histo- riografia a kształtowanie się tożsamości regionalnej w czasach nowożytnych na przykładzie Śląska Cieszy- ńskiego w XVI–XIX wieku. 1 Kronika została opublikowana wraz z innym dziełem tegoż autora pt. Ein Lobspruch des Deudschen Für- sten und Adelstands … von Eleasaro Tilisch, anjetzo Für. Gna. zu Teschen Secretario, Freybergk in Meissen bey Georg Hoffmann 1588. Korzystam z egzemplarza ze zbiorów Książnicy Cieszyńskiej, sygn. 3 P IV 13. 2 Scriptores Rerum Silesiacarum, B. I, ed. Fridrich Wilhelm SOMMERSBERG, Leipzig 1729, s. 723–746. O najstarszych
Load more

Recommended publications
  • Geschichte Des Deutsch-Slawischen Sprachkontaktes Im Teschener Schlesien
    Forschungen zur deutschen Sprache in Mittel-, Ost- und Südosteuropa FzDiMOS Herausgegeben von Boris Blahak, Koloman Brenner, Ioan Lăzărescu, Jörg Meier und Hermann Scheuringer Band 7 Gedruckt mit fnanzieller Unterstützung der Philologischen Fakultät der Jagiellonen- Universität Rezensenten: Prof. Dr. Tilman Berger Prof. Dr. Ingrid Hudabiunigg Geschichte des deutsch-slawischen Sprachkontaktes im Teschener Schlesien Bibliografsche Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografe. Detaillierte bibliografsche Daten sind im Internet unter http://dnb.dnb.de abrufbar. ISBN 978-3-88246-398-9 DOI 10.5283/epub.37746 © 2018 beim Autor des Werkes Umschlaggestaltung: Bernadette Weber / Johann Wellner Publiziert über die Open Access Schriftenreihe der Universitätbiblio- thek Regensburg Inhaltsverzeichnis Erster Teil: Geschichte des Sprachkontaktes ...................................................................................... 9 1. Einführung – Gründe der Sprachkontaktforschung ......................................................................... 9 1.1 Periodisierung der Geschichte des Sprachkontakts, der zeitliche Rahmen ............................. 11 1.2 Geographische Einschränkung der Forschung, der lokale Rahmen ........................................ 19 1.3 Quellenlage, Forschungsstand und Ziel dieser Arbeit ............................................................. 20 2. Zum Wesen des Sprachkontakts ...................................................................................................
    [Show full text]
  • Studia Z Dziejów Kultury Piœmienniczej Na Śląsku
    Studia z dziejów kultury pimienniczej na Śląsku Cieszyńskim Studia z dziejów kultury pimienniczej na Śląsku Cieszyńskim Spis treci 5 Słowo od wydawcy (Krzysztof Szelong) Studia z dziejów kultury pimienniczej 12 Radim Jež: Korespondence posledních těšínských Piastovců (1524–1653) na Śląsku z archivních fondů České republiky a města Cieszyn Cieszyńskim (Úvod do problematiky, stav poznání a možnosti využití) 12 Úvod (poznámky ke stavu zpracování korespondence) 20 Nástin vývoje kanceláře posledních těšínských Piastovců 20 Organizační struktura a náplň práce v kanceláři 33 Pracovníci kanceláře a poslové (přehled) 36 Diplomatický rozbor korespondence 36 Vnější popis a vývoj podoby listů 42 Formulář listů 55 Deponování listů, obsahová analýza, možnosti využití 55 AP Katowice, oddział w Cieszynie 61 Książnica Cieszyńska w Cieszynie 63 Národní archiv v Praze 68 Moravský zemský archiv v Brně 70 Zemský archiv v Opavě 72 Zemský archiv v Opavě, pobočka v Olomouci 74 Státní oblastní archiv v Litoměřicích, pobočka v Žitenicích 81 Státní oblastní archiv v Třeboni 82 Státní oblastní archiv v Třeboni, pobočka v Jindřichově Hradci 83 Státní okresní archiv Karviná 83 Závěr 84 Přílohy 84 Soupis přijaté a odeslané korespondence těšínských Piastovců z let 1507–1625 113 Ukázky listů 124 Ediční zpracování ukázek listů 129 Resumé 132 Matyáš Franciszek Bajger: Knihy kostela frýdeckého. Geneze knižních sbírek a knižní kultura dnešní římskokatolické farnosti ve Frýdku 198 Resumé 201 Renata Czyż: Polonica z biblioteki przy ewangelickiej szkole elementarnej w Wile (1859–1876) 203 Ewangelicka szkoła ludowa w Wile 205 Biblioteka ewangelickiej szkoły w Wile 208 Wilańskie polonica 209 Podręczniki szkolne i literatura pedagogiczna 217 Literatura dziecięca i młodzieżowa 220 Literatura religijna 230 Literatura fachowa 234 Literatura popularno-ludowa 239 Literatura piękna 259 Silesiaca 262 Czasopisma 269 Pochodzenie poloniców 275 Losy wilańskich poloniców 279 Resumé 281 Autorzy Wydawca Studia z dziejów kultury pimienniczej na Śląsku Cieszyńskim Książnica Cieszyńska ul.
    [Show full text]
  • Sprachliche Verhältnisse Im Heutigen Polnischen Teil Des Teschener Schlesiens - Ein Historischer Überblick Language Relations in the Teschen Silesia
    Grzegorz M. Chromik Jagiellonen-Universität Kraków Sprachliche Verhältnisse im heutigen polnischen Teil des Teschener Schlesiens - ein historischer Überblick Language Relations in the Teschen Silesia Abstract: The article presents the language relations of Polish, Czech and German language in all cities and villages of Teschen Silesia from the Middle Ages until 1918. The oldest information are the names of inhabitants showing their ethnic origin. 'Ihe first explicit information about the languages spoken in all the region is given in the book of Reginald Kneifei Topographie des kaiserl. kiinigl. Antheils von Schlesien (vol. 2) from 1804. In the 19"' century there is exact data from the Austrian census. 'Ihe changes in the percentage participation of the speakers are explained, for example because of new factories or railway stations which attracted Germans. Keywords: Teschen Silesia, Cieszyn Silesia, Austrian Silesia, language contact, language relation Der Beitrag bringt statistische Angaben zu Sprachverhältnissen in ausgewählten Ortschaften im Teschener Schlesien um die Wende vom 18. zum 19. Jahrhundert. Als erste werden immer historische Informationen zu der jeweiligen sprachlichen Situation angegeben, falls solche überhaupt vorhanden sind. Zu der ältesten Pe­ riode (Mittelalter und frühe Neuzeit) liegen so gut wie keine expliziten Angaben zum Sprachgebrauch vor. Die einzigen Quellen sind kirchliche Informationen über die Sprache der Predigt in der lokalen Pfarrkirche und die Familiennamen. Bei Ortschaften, die keine Kirche hatten und woanders eingepfarrt waren, fehlen solche Angaben gänzlich. Auch Familiennamen sind keine zuverlässige Quelle, da sie beim Sprachwechsel unverändert bleiben. Bevor die Sprache zum Gegen­ stand statistischer Erhebungen wurde, gab es nur spärliche Informationen zum Sprachgebrauch. Eine der ersten Quellen, die das Problem der Mehrsprachigkeit im Teschener Schlesien berücksichtigte, war das Werk von Kn eifel (1804).
    [Show full text]
  • Family in Contemporary Europe
    [...] There is a prevailing consensus that the modern family in Europe is entrenched in a serious crisis that is the result of a va- Family in riety of factors, including economic, cultural and social factors whe- re for some time now a wave of cultural revolt has spread, begin- ning with the youth revolution that took place in 1968 and claimed Contemporary Europe the necessity of being free from any “burdens” including moral principles, in order to become people who cannot be stopped by The Role of the Catholic Church anyone in realising their full and unbridled freedom. Without negating the fundamental value of the modern family, in the European Integration Process experts on the matter turn our attention to its threats. They are foremost derived from the belief that the traditional family, espe- cially one that recognises the indissolubility of marriage, is not This publication contains the transcripts only a relic of the past, but above all it is the primary enemy of mo- from speeches and discussions during the conference dern interpersonal communities that are based on the principles in Krakow on 13-14 September 2013 of full freedom. [...] Bp Prof. Tadeusz Pieronek 82.1-,-.8- =,28->>? A-@>0/- AAABC2>802;D-+,2<4B2,5B<; Family in Contemporary Europe 1+.6> =4,/E =4,;043-./ ( The Pontifical University The Robert Schuman The Konrad Adenauer ’Wokó³ nas’ The Group of John Paul II Foundation Foundation Publishing House of the European People's Party Gliwice 2014 &'()(*)+,&*-),*)+ ’Wokó³ nas’ Publishing
    [Show full text]
  • Annual Report Center for Mission and Evangelism of the Evangelical Church of the Augsburg Confession in Poland 2015 Is Behind Us
    2015 . ANNUAL REPORT CENTER FOR MISSION AND EVANGELISM OF THE EVANGELICAL CHURCH OF THE AUGSBURG CONFESSION IN POLAND 2015 IS BEHIND US Dear readers of the report The year 2015 in the Evangelical Church of the Augsburg Confession in Poland was the Year of Evangelical Culture, accom- panied by the biblical text from the Letter to Romans 15:7: ”Accept one another, then, just as Christ accepted you, in order to bring praise to God.” In our actions we were mainly highlighting the idea of no divisions, focusing on mutual respect, acceptance and under- standing that the other person may have a different point of view and that we should try to keep the peace and build good relationships. Secondly, that we as Christians should follow Jesus Christ in our lives, take care of other people’s wellbeing, not concentrate on their flaws, and to take care of our own actions and take responsibility for them because this is the only way to experience unity and unanimity in Christ. “Christians should act as their Savior did. He accepted the people no matter what, once for all … Peace and unanimity are the most important things in common praise for God and Father of our Lord Jesus Christ (see Rom 15:6). It is also important that by this attitude of “accepting” we not only mean tolerating the second person but that we focus on a real, deep, exi- stential engagement for his or her good, also in taking on his or her weaknesses and shortages.” Dr. Dominik Nowak In our work throughout the year we used two slogans, promoting them at the same time: People To improve are God’s the quality method of life slogan to be used in the Church slogan depicting the CME and other Christian backgrounds as the Public Benefit Institution AS THE INSTITUTION WE HAVE BEEN ACTIVE IN POLAND FOR THE LAST 19 YEARS, AS THE PUBLIC BENEFIT INSTITUTION WE HAVE BEEN WORKING FOR THE LAST 11 YEARS.
    [Show full text]
  • Adam NOWAK Czcionka Times New Roman (TNR) 13
    SILESIAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY PUBLISHING HOUSE SCIENTIFIC PAPERS OF SILESIAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY 2019 ORGANIZATION AND MANAGEMENT SERIES NO. 139 1 THE ROLE OF CRISIS MANAGEMENT IN THE FUNCTIONING 2 OF BORDER REGIONS 3 Marie GABRYŠOVÁ1, Wiesław CIECHOMSKI2* 4 1 Marie Gabryšová, Hornoslezská vysoká škola obchodni, Zahraniční fakulta v Ostravě (Katowice School of 5 Economics, Ostrava branch); [email protected], ORCID: 0000-0002-7273-4762 6 2 Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu; [email protected], ORCID: 0000-0002-2310-8378 7 * Correspondence author 8 Abstract: The paper is devoted to the importance of crisis management in improving the safety 9 and security of border areas residents and the development of border regions. The authors first 10 present the essence and stages of the crisis management process, and then describe several 11 programmes implemented jointly by the Police, Fire Brigade, Border Guard and other 12 uniformed services. These include such joint Polish-Czech projects as “Safe Borderlands”, 13 cross-border cooperation between the Fire Brigade and the Police, combating drug crime and 14 cybercrime, as well as the “Joint Facility in Chotěbuz”. The article contains fragments of three 15 in-depth individual interviews conducted personally with the commander of the District Police 16 Headquarters in Cieszyn, the deputy director and an employee of Hasíčský záchranný sbor 17 Moravskoslezského kraje, and the head of the Chotěbuz centre. 18 Keywords: crisis management, border region. 19 1. Introduction 20 The aim of this paper is to present selected aspects of partner cooperation between services 21 responsible for crisis management in the border regions of Poland and the Czech Republic.
    [Show full text]
  • Gmina Strumień
    Strumień 1 GMINA STRUMIEŃ: GMINA STRUMIEŃ: THE BOROUGH STRUMIEŃ: Gmina Strumień Obec Strumień the tOwn Of Strumień W jej skład wchodzi: Administratívny celok Composed of out: Gmina Strumień leży na północy Śląska Obec Strumień sa nachádza na severe Strumień (literally translated Stream) Coun- miasto Strumień mesto Strumień The main town Strumień Cieszyńskiego. Jak sama nazwa wskazuje, aTešínského Sliezska. Ako sám názov pouka- ty is located in the Northern Cieszyn Sile- oraz wsie: spolu s príľahlými and villages: od początków istnienia terenom tym towa- zuje, už od počiatkov existencie je v týchto sia region. As its name suggests, since the Polska Drogomyśl, dedinami: Drogomyśl, rzyszy woda. Ze względu na ilość bagnisk, oblastiach prítomná voda. Vzhľadom na beginning of Strumień’s existence, due to Bąków, Drogomyśl, Bąków, mokradeł, rozlewisk, strumieni i oczywiście množstvo močiarov, mokradí, močarín, pra- a large number of marshlands, flood waters, Pruchna, Bąków, Pruchna, płynącą tędy Wisłę okolicę tę do dziś nazy- meňov a samozrejme rieku Vislu, preteka- streams and Wisła river passing throughout Zabłocie, Pruchna, Zabłocie, wa się „Żabim Krajem”. Aktualnie gospodar- júcu týmto územím sa táto oblasť dodnes this area, there have been present surround- Zabłocie - Solanka Zabłocie, Zabłocie - Solanka ka wodna została tu uregulowana poprzez nazýva „Žabia krajina”. Súčasne je vodné ing waters until this day. The area of Strum- i Zbytków Zabłocie - Solanka i Zbytków zbudowanie w latach 50. XX w. zbiornika hospodárstvo regulované priehradou, kto- ień is called “Frogs Country”. Nowadays the i Zbytków zaporowego na Wiśle. rá bola vybudovaná na Visle v 50. rokoch water management has been regulated by 20. storočia. a reservoir built in the 1950s on the Wisła Gmina ma charakter rolniczo-turystyczny.
    [Show full text]
  • Atrakcyjność Inwestycyjna Regionów 2010
    CENTRE FOR REGIONAL AND LOCAL ANALYSES REGIONAL INVESTMENT ATTRACTIVENESS 2013 Silesian Voivodship Hanna Godlewska-Majkowska, Ph.D., university professor at the Warsaw School of Economics Agnieszka Komor, Ph.D. Patrycjusz Zarębski, Ph.D. Magdalena Typa, M.A. 2013 Warsaw, October 2013 Regional investment attractiveness 2013 Introduction This report has been prepared thanks to the application of results of scientific research conducted since 2002 by the Institute of Enterprise, Collegium of Business Administration of the Warsaw School of Economics (WSE), under the supervision of H. Godlewska- Majkowska, Ph.D., university professor at the WSE. All the Authors are the core members of a team that develops methodology of calculating regional investment attractiveness in order that characteristics of regions, which are important to investors, are captured as closely as possible, both in general terms and from a point of view of specificity of a given kind of business activity as well as a size of investment. Potential investment attractiveness (PAI) indices measure the location-specific advantages of regions. In their simplified version they are calculated for territorial units of various levels of statistical division of the country (communes – Polish: gmina, counties – Polish: powiat, subregions, voivodships/regions). These are PAI1 indices, which refer to the whole regional/national economy (PAI1_GN) and selected sections: C – manufacturing industry, G – trade and repair, I – tourism and catering, M – professional, scientific and technical services. Besides, some indices are calculated only for the voidoships, on the basis of characteristics available only on the regional or macroregional level which allows evaluating their investment attractiveness in a much broader context.
    [Show full text]
  • Acta 121.Indd
    Acta Poloniae Historica 121, 2020 PL ISSN 0001–6829 Michael Morys-Twarowski https://orcid.org/0000-0002-8803-2335 THE ‘KINDRED CIRCLE’ OF VILLAGE MAYORS IN THE HABSBURG MONARCHY AND THE EXAMPLE OF CIESZYN SILESIA, 1864–1918 Abstract In Cieszyn Silesia (the eastern part of the crownland of Austrian Silesia) from the time local government was introduced in 1864 until 1918 it is possible to identify 1332 village mayors (German: Gemeindevorsteher; Polish: wójt; Czech: starosta). Of these, at least 1006 (almost 76 per cent) had another village mayor in Cieszyn Silesia in their ‘kindred circle’, which includes second-degree relatives according to canonical computation, as well as witnesses at weddings and baptisms of their closest family (children, parents, siblings). The uninterrupted lineage of these types of relationships connected at least 875 village mayors, or 66 per cent of all those known. Thus the partial democratisation at the level of local self-government led to a kind of oligarchy, with the position of the village head being assumed by wealthy peasant families who all had connections to one another. Outside of the ‘kindred circle’, there were the factory owners and offi cials of archdukes and counts, who took the position of village mayor in industrialised areas, as well as a few Jewish village mayors and probably the majority of village mayors from the moun- tain villages. The question examined here is whether the situation looked similar in other parts of the Habsburg monarchy, or whether Cieszyn Silesia stood out in this respect. This question remains unanswered due to the lack of analogous studies on village mayors.
    [Show full text]
  • Folk Dress As a Cultural Phenomenon
    Atlas of Polish Folk Costume Special Issue FOLK DRESS AS A CULTURAL PHENOMENON Scientific editors ANNA WERONIKA BRZEZIŃSKA MARIOLA TYMOCHOWICZ POLISH ETHNOLOGICAL SOCIETY Wrocław 2013 ATLAS OF POLISH FOLK COSTUME published by the Polish Ethnological Society, ul. Fryderyka Joliot-Curie 12, 50-383 Wrocław, phone +48 375 75 83, phone/fax +48 71 375 75 84, e-mail: [email protected], www.ptl.info.pl Editor-in-chief: Anna Weronika Brzezińska Deputy editor: Justyna Słomska-Nowak Secretary editor: Mariola Tymochowicz Translators: Anna Jelec Anna Broniarek Agnieszka Marciniak Aleksandra Iwasiewicz Scientific supervision in Polish: Anna Weronika Brzezińska Mariola Tymochowicz Scientific supervision in English: Anna Weronika Brzezińska Kinga Czerwińska Reviewers: Irena Bukowska-Floreńska Katarzyna Marciniak Publishing editor: Justyna Słomska-Nowak Graphic design and typesetting: Katarzyna Tużylak Cover graphics: Julia Anastazja Sienkiewicz-Wilowska Translation of the book into English financed by the Ministry of Science and Higher Education © Copyright by Polskie Towarzystwo Ludoznawcze and Renata Bartnik, Anna Weronika Brzezińska, Hubert Czachowski, Kin- ga Czerwińska, Anna Czyżewska, Jolanta Dragan, Sylwia Geelhaar, Hanna Golla, Barbara Hołub, Katarzyna Ignas, Małgorzata Imiołek, Izabela Jasińska, Janusz Kamocki, Tymoteusz Krol, Małgorzata Kunecka, Małgorzata Kurtyka, Magdalena Kwiecińska, Agnieszka Ławicka, Joanna Minksztym, Alicja Mironiuk-Nikolska, Aleksandra Paprot, Elżbieta Piskorz-Branekova, Ludmiła Ponomar, Justyna Słomska-Nowak, Stanisława
    [Show full text]
  • 'Does Anybody Here Want to Fight'…
    © Idōkan Poland Association “IDO MOVEMENT FOR CULTURE. Journal of Martial Arts Anthropology”, Vol. 20, no. 2 (2020), pp. 1–9 DOI: 10.14589/ido.20.2.1 HISTORY Jacek Kulpinski College of Medical Sciences, University of Rzeszow, Rzeszow (Poland) Corresponding author: Dr Jacek Wojciech Kulpinski, 38-123 Wysoka Strzyzowska 620A, Poland e-mail: [email protected], mobile phone: 602597994 Eastern martial arts in the Bielsko-Biala voivodeship between 1975 and 1998 Submission: 29.04.2019; acceptance: 16.09.2019 Key words: clubs, organizations, the Podbeskidzie region, success, martial arts, athletes Abstract The Background. Between 1975 and 1998 the Bielsko-Biala voivodeship existed in southern Poland with its capital in Bielsko-Biala. It was established on 1 June 1975 following the introduction of a new administrative division in Poland. The area of the voivode- ship was 3704 km2. It was divided into 18 towns and 59 communes, and it consisted of the present-day districts of Wadowice and Zywiec entirely, parts of Bielsko-Biala, Cieszyn, Oswiecim and Sucha Beskidzka, and a small part of the district of Chrzanow. Problem. The author’s intention was to discuss three sports disciplines as examples of the processes and to present the multifaceted activities that were reflected in the Bielsko-Biala voivodeship during the period under discussion. Methods. The main method used in the paper was an analysis of sources obtained from the State Archive in Katowice, using infor- mation obtained from chronicles, magazines, newspapers and publications, as well as reports from and memories of inhabitants of the Podbeskidzie region. The problematic layout was adopted in the study.
    [Show full text]
  • R.Hist.Sztuki XLII 2017.Indd
    Rocznik Historii Sztuki, tom XLII PAN, 2017 PRZEMYSŁAW CZERNEK INSTYTUT SZTUKI PAN PROTESTANCKA ARCHITEKTURA SAKRALNA NA ŚLĄSKU CIESZYŃSKIM W XX I XXI WIEKU Opisując architekturę sakralną Kościoła ewangelicko-augsburskiego powstałą w XX i XXI w. na Śląsku Cieszyńskim, warto zwrócić uwagę na genezę ukształtowania się granic tego historyczno-geograficznego regionu. Historyczne początki Śląska Cieszyńskiego sięgają XIII w., kiedy to powstało księstwo cieszyńskie stanowiące dobro Piastów cieszyńskich1. Zostało ono włączone na mocy patentu cesarza Ferdynanda III w 1654 r. w skład Śląskiej Komory Cieszyńskiej we Wrocławiu Był to początek władzy Habsburgów w księstwie cieszyńskim. Jego ówczesne granice prawie w całości pokrywają się z obszarem uważanym współcześnie za Śląsk Cieszyński2. Idee reformacji pojawiły się na Śląsku najwcześniej we Wrocławiu, gdzie już w 1519 r. zaczęto drukować dzieła Marcina Lutra3, a w 1545 r. książę Wacław III Adam Pogrobowiec uznał konfesję augs- burską za oficjalne wyznanie księstwa cieszyńskiego4. Niestety, wraz ze wspomnianym już przejęciem władzy w księstwie przez Habsburgów zaczęły się prześladowania luteranów w ramach polityki kontr- reformacyjnej, prowadzonej przez dynastię panującą, co na długie lata zahamowało rozwój architektury protestanckiej w tym regionie. Trzeba pamiętać, że wśród zwolenników reformacji były zróżnicowane poglądy na temat budynków służących sprawom kultu. Na początku swej drogi reformatorskiej Marcin Luter uważał, iż świątynie mają być jedynie domami modlitwy o czysto użytkowym charakterze5. Adiafora6 – tak można by określić jego stosunek do znaczenia budowli sakralnej. Budowa kościoła miała dla Lutra sens jedynie ze względów dydak- tycznych. Dom modlitwy nie był również dla protestantów domem Boga7. Ponieważ jednak każda odmiana sakralności jest wyrazem uczuć danej zbiorowości, aby mogła zyskać samoświadomość, potrzebuje związku z przedmiotami zewnętrznymi8.
    [Show full text]