Philologia Frisica

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Philologia Frisica PHILOLOG IA FRISICA ANNO 1959 LEZINGEN EN DEBATTEN FAN IT 2DE FRYSKE FILOLOGEKONGRES AUGUSTUS 1959 Nr. 171 J.B.WüLTERS I GRINS 1960 I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I IT TWADDE FRYSKE FILOLOGEKONGRES ORGANISEARRE FAN DE FRYSKE AKADEMY TO LJOUWERT YN AUGUSTUS 1959 .Jt wengebietfan de Friezen yn itforline" FOARSITTER FAN IT KONGRES: PROF. DR. K. FOKKEMA TARIEDINGSKOMMISJE: PROF. Dr. K. FOKKEMA, foarsitter PROF. DR. J. H. BROUWER DR. W. KOK G. A. G. MEERBURG, skriuwer, Coulonhûs, Doelestrjitte 8, Ljouwert YNHÄLD Side Programma ....... .......... .. 7 K.FoKKEMA, Iepeningswurd . 9 H. JANKUHN, Zur Frage der friesischen Einwanderung in Nordfriesland. 11 W. HAARNAGEL, Neue Ergebnisse der Vor- und Frühgeschichtsforschung in Ostfriesland .......................... 20 H. HALBERTSMA, Enige hoofdlijnen in de bewoningsgeschiedenis van het terpengebied tussen Flie en Eems . 27 Neipetear ........... 40 W. LAUR, Das Siedlungsgebiet der Nordfriesen in seiner geschichtlichen Entwicklung im Spiegel der Ortsnamen . 43 H. RAMM, Ostfriesische Ortsnamen - stammeskundlich betrachtet. .. 48 J. J. SPAHR VAN DER HOEK, Oantekeningen oangeande it àlde wengebiet fan de Friezen yn Nederlän, nei oanlieding fan de plaknammen. 54 Neipetear ........................ .. 64 D. HOFMANN, Die Sprache der Nordfriesen und ihre alten Wohnsitze .. 71 K. HEEROMA, Friese dialectologie. ... .. 79 Neipetear ........... 89 H. JANKUHN, Methodische Schlussbemerkungen 93 I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I IT TWADDE FRYSKE FILOLOGEKONGRES ORGANISEARRE FAN DE FRYSKE AKADEMY Programma Woansdei 26 augustus: Archeology 10 ûre: Gearkomste yn de nije gearkomsteseal "Skylge" fan it Coulonhûs to Ljouwert. Iepening troch de foarsitter fan it Kongres: Prof. Dr. K. Fokkema. Prof. Dr. H. Jankuhn, Zur Frage der friesischen Einwanderung in Nordfriesland. Dr. W. Haarnagel, Neue Ergebnisse der Vor- und Frühgeschichtsfor• schung in Ostfriesland. 12.30: Untfangst troch it Provinsiaelbistjûr fan Fryslàn op it Provinsjehûs, mei kofjetafel. 14 ûre: Mei de bus oer Hegebeintum en Jannum nei Dokkum. 15.30: Yn it Stedhûs to Dokkum: Untfangst troch de Boargemaster. H. Halbertsma, Enige hoofdlijnen in de bewoningsgeschiedenis van het terpengebied tussen Flie en Eems. Neipetear op de trije lêzingen. Tongersdei 27 augustus: Toponymy 9 ûre: Mei de bus nei Bolswert. Underweis waerd op utstel fan de kongres­ foarsitter in bisiik brocht oan de terp fan Tritsum by Tsjom, dêr't prof. dl'. H. Tj. Waterbolk fan Grins de lieding hat fan de opgra­ vingen. 10.30: Yn it Stedhûs to Bolswert. Untfangst troch de Boargemaster. Dr. W. Laur, Das Siedlungsgebiet der Nordfriesen in seiner geschicht­ lichen Entwicklung im Spiegel der Ortsnamen. Dr. H. Ramm, Ostfriesische Ortsnamen-stammeskundlich betrachtet. 12.30: Kofjemie1. 14 ûre: J. J. Spahr van der Hoek, Oantekeningen oangeande it lilde wengebiet fan de Friezen yn Nederlûn, nei oanlieding fan de plaknammen. Neipetear op de trije ]êzingen. 16 ûre: Mei de bus troch de Sûdwesthoeke, oer Warkum, de Galamadammen en Sleat werom nei Ljouwert. 7 Freed 28 augustus: Dialektology 9.15: Mei de trein nei Grou. 10 ûre: Gemeentehûs Grou. Untfangst troch de Boargemaster. Dr. D. Hofmann, Die Sprache der Nordfriesen und ihre alten Wohnsitze. Prof. DI. K. Heeroma, Friese dialectologie. Neipetear. 12.30: Kofjemiel en sluting fan it Kongres. 14 ûre : Mei de boat oer Earnewäld nei Ljouwert werom. 20 ûre: Yn Kunstsintrum Prinsetûn : Frysk kabaret "De Spinnekop". *** Op tiisdei 25 augustus, de deis foar it Kongres, is de nijboufan it Coulonhûs offisieel iepene troch de Boargemaster fan Utingeradiel, de gemeente dy't nei forhälding it measte jown hat yn de jildaksje dy't yn 1958 fierd is om de ütwrei• ding fan it Coulonhûs mooglik to meitsjen. Hjiroer kin men mear lêze yn "Ut de smidte" fan de Fryske Akademy IX (1959). *** Op sneon 29 augustus, de deis nei it Kongres, waerd de Jiergearkomste fan de Fryske Akademy hälden yn De Harmonie to Ljouwert. De foarsitter fan it Akademybistjûr, prof. dr. J. F. Koksma, hie de lieding. Prof. Dr. J. H. Brouwer, wittenskiplik direkteur fan de Akademy, hàldde in ynlieding oer it universiteits­ rapport fan de "Kommisje Heger Underwiis yn Fryslän". Dr. W. Kok, organisatoarysk en saeklik direkteur, joech yn syn jierforslach rekkenskip fan hwat de Fryske Akademy it lêste jier ut 'e wei set hat. Dêrnei waerd ûnder lieding fan it bistjûrslid, de hear M. Wiegersma, in forum hälden nei oanlieding fan it 10-jierrich bistean fan it Länskip-Genetysk Wurk­ forbän. Ir. K. A. Rienks, defoarsitter fanit wurkforbän en Prof. Dr. J. P. Bakker fan Amsterdam joegen derby oersjoggen fan it wurk yn de forroune tsien jier. 8 PROF. DR. K. FOKKEMA (Amsterdam) IEPENINGSWURD Heechachte Gearkomste, It is my in greate eare jim op dit Twadde Fryske Filologekongres to bigroet­ sjen. Ik bin bliid dat der sa folIe gelearden ut ûnderskate lànnen hjirre gearkom­ men binne om nei de lêzingen to hearren, en yn 'e diskusjes en yn ûnderling petear de kwestjes dy't hjir aan 'e oarder steld wurde, to bisprekken. De tank fan it bistjûr giet binammen ut nei de sprekkers dy't yn dizze moaije simmertiid har fakänsjedagen opoffere ha, om harren to preparearjen foar dit kongres. Hja binne allegearre wol tige ynwijden op it spesiale mêd der't hja foar frege binne. It doel hat west ut de trije Fryslännen wei foar eltse dei in sprekker ut to noegjen. Dêrom myn hearen Jankuhn, Haarnagel, Halbertsma, Laur. Ramm, Spahr van der Hoek, Hofmann en Heeroma, yn it foar üs tige tank foar jim réëns foar üs to sprekken. It docht my goed dat de earste gearkomste dy't hjir yn it nije gebou fan de Fryske Akademy halden wurdt it Frysk filologekongres is. Dat past tige goed. De Akademy wol ommers in sintrum wêze foar de Fryske wittenskip en hwer koe dan better as hjirre de earste gearkomste fan it kongres hal den wurde? Men hat jin miskien öffrege oft it wol nedich wie in jier nei it Greatfryske kongres wer gear to kommen. Ik mien fan al; it earste filologekongres nou trije jier forlyn hie de measte die1nimmers troch it peil fan de lêzingen, troch de treflikens fan de organisaesje en binammen troch de frije Fryske geast dy't dêr hearske, sa skoan foldien, dat men daliks der op oanstie dizze gearkomsten jitris to hàlden. Dit jier wie it gaedlikst der foar. Takomme jier ha wy al twa kongressen yn it sicht hwer't ûnderskate fan ûs hinne wolle, en fiif jier to wacht­ sjen dat wie ûs to lang. Dat it bistjûr fan it Taelkundich Wurkforbàn hat ut­ steld om fan it jier it filologekongres to organisearjen. It bistjûr fan de Fryske Akademy hat daliks it plan fan it Wurkforbàn oernommen en sjedêr: it kongres is der. Wy tankje it bistjûr foar syn bimuoijingen; wy leauwe as wy ûnder op de programma's sjogge datit syn bêstdien hat, üs gearkommenwer goed op to setten. As algemien thema ha wy nommen it wengebiet fan de Friezen. It is in ûnder­ werp dat de bilangstelling ha kin fan ûnderskate gelearden yn spesialismen dy't dochs tige meiinoar gearhingje. Op it earste kongres hat men de winsk al ut­ sprutsen dat ek archeologen mei dwaen moasten. Ik moat sizze dat der ek guon wiene dy't warskêgjend har finger opheven, dy't hwat bang wiene foar archeo­ logen. Ik foar my bin net bang fan archeologen, ik ha der goede freonen ûnder, mar wy sille fansels wol oppasse moatte dat de archeologen en filologen "ge­ trennt marschieren" om in bikende utering to sitearjen; oft it ta in "vereint schlagen" komt, sil de ein fan it kongres ûs leare. Ik moat jim sizze dat dat foar my ek net de haedsaek is. Foar my is de haedsaek dat ik àlde en nije ge­ sichten hjir sjoch dy't allegearre ûtsjogge nei in moaijer Fryslàn en dat hjir in keppeltsje lju gearkommen is dat trije dagen lang him mei de Fryske Iännen dwaende hàldt en ek trije middeis hiel hwat fan Westerlauwersk Fryslàn sjen sil, Yn de hope dat it kongres üs yn it wittenskiplike en op it mêd fan 'e freonskip noch mear jaen sil as wy der fan forwachtsje, iepenje ik dit kongres. 9 j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j j J PROF. DR. H. JANKUHN (Göttingen) ZUR FRAGE DER FRIESISCHEN EINWANDERUNG IN NORDFRIESLAND Der Archäologe sieht sich bei dem Versuch, Ursprung und Siedlungsgebiet der Nordfriesen zu bestimmen, einer grundsätzlich anderen Situation gegen­ über als bei den am Südufer der Nordsee siedelnden Friesenstämmen. Seit diese zur Zeit des Augustus in das Licht historischer Überlieferung traten, rei­ chen die Quellen dazu aus, das Siedlungsgebiet dieser Friesen wenigstens in seinen Kern zu lokalisieren, wenn auch die genauen Grenzen, insbesondere deren Veränderungen im Laufe der Zeit und das Verhältnis zu den kleineren Nachbarstämmen häufig dunkei bleiben. Hier im friesischen Kerngebiet ge­ stattet die Koïnzidenz historischer Nachrichten und archäologischer Fund­ stellen wirklich mit Sicherheit von friesischen Funden und einer friesischen Kultur der Frühzeit zu sprechen, wenn auch deren Entstehung und räumliche Ausdehnung mitunter schwer zu bestimmen sind. Anders in Nordfriesland. Hier treten die Friesen erst im 12. Jahrh. historisch deutlicher greifbar hervor, wenn auch vereinzelte, in ihrer Ausdeutung aller­ dings umstrittene ältere Quellen ihre Anwesenheit an der Westküste Schleswigs schon für eine frühere Zeit vermuten lassen.
Recommended publications
  • Eropuit in Noordoost Fryslân
    Land waar je landt; eropuit in Noordoost Fryslân Een gezamenlijke visie op Toerisme en Recreatie in Noordoost Fryslân 2020-2030 2 Colofon Gemeenten Noordoost Fryslân en © Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd, juni 2019. Projectgroep Jelle Boerema, gemeente Noardeast Fryslân Frederik Kamstra, gemeente Noardeast Fryslân Grietje Kraak, gemeente Noardeast Fryslân Simon Hoeksma, gemeente Noardeast Fryslân Tineke Bergsma, gemeente Tytsjerksteradiel Ilona Boekhorst, gemeente Achtkarspelen Sabina Reitsma, Stichting RMT Fokko Eybergen, Stichting RMT Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd drs. J.J. (Jan Jaap) Thijs A. (Annemiek) Riefel, BSc E. (Ellen) Ruiter, MSc Fotomateriaal Stichting RMT Ontwerp en opmaak Buro 28 3 Inhoudsopgave Inhoud Inleiding 5 1.1 Totstandkoming visie 5 1.2 Leeswijzer 5 2 Achtergronden: een sector in ontwikkeling 7 2.1 Kenmerken recreatie en toerisme Noordoost Fryslân 7 2.2 Actuele ontwikkelingen 9 2.3 Toeristische levenscyclus 11 2.4 In gesprek met de sector 13 2.5 Leren van andere regio’s 13 3 Ambitie en doelen: economische groei en een prettige leefomgeving 16 4 Analyse en speerpunten voor de regio 19 4.1 SWOT analyse Noordoost Fryslân 19 4.2 Speerpunten: waar gaan we mee aan de slag? 20 5 Analyse en speerpunten per streekmerk 23 5.1 Streekmerk: Elfstedenstad Dokkum 23 5.2 Streekmerk: Werelderfgoed Waddenzee 23 5.3 Streekmerk: Nationaal Landschap De Noardlike Fryske Wâlden 24 5.4 Streekmerk: Nationaal Park Lauwersmeer 25 5.5 Streekmerk: Nationaal Park De Alde Feanen 25 5.6 Invulling speerpunten per streekmerk 27 6 Tijd voor actie: uitvoeringsagenda 29 6.1 Uitvoeringsagenda; van strategie naar acties 29 Actielijst visie toerisme en recreatie Noordoost Fryslân 30 Bijlage 1 35 Bijlage 2 38 VISIE TOERISME EN RECREATIE NOORDOOST FRYSLÂN 4 5 1 Inleiding De regio Noordoost Fryslân bestaat uit vier gemeenten: Achtkarspelen, Dantumadiel, Noardeast Fryslân en Tytsjerksteradiel.
    [Show full text]
  • Genealogysk Jierboek 1991
    GENEALOGYSK JIERBOEK 1991 ûnder redaksje fan Ype Brouwers, Reid van der Ley, Douwe J. van der Meer, Pieter Nieuwland en Hein Walsweer Genealogysk Wurkferbân fan de Fryske Akademy Ljouwert, 1991 Nr. 736 © Fryske Akademy - Ljouwert/Leeuwarden CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Genealogysk Jierboek 1991 / ûnder redaksje fan Ype Brouwers ... [et al.]. - Ljouwert [Leeuwarden]: Genealogysk Wurkferbân fan de Fryske Akademy. - Yll. - (Fryske Akademy; nr. 736) ISBN 90-6171-736-1 SISO 902.5 UDC 929.5(492.71) NUGI 647 Trefw.: genealogie; Friesland. Printe by Grafysk Bedriuw 'Fedde Dykstra B.V.', Ljouwert. Fan dit boek mei neat fermannichfâldige en/of iepenbier makke wurde troch printsjen, fotokopiearjen, it meitsjen fan mikrofilm of op hokker oare wize dan ek, sûnder dat de útjouwer yn 't foar syn tastimming jûn hat. YNHALD side K.P. de Boer Seis generaasjes Holtrop 7 Jacob van Sluis en D.J. van der Meer Het geslacht Hemsterhuis 30 Petronella J.C. Elema en Rijpema, een Fries-Groningse familie 45 Reid van der Ley Dr. ir. Johan Genealogie Roorda - P.N.L. van Eysinga Roorda van Eysinga 80 Melle Koopmans, Garypster Wiarda's, Reid van der Ley en neiteam en komôf 114 Hein Walsweer D.J. van der Meer Lijst van dorpen en steden (1701-1706) 139 Reid van der Ley Friezen in Groningen (1739-1762) 148 Fryske Rie foar Heraldyk Wapenregistratie 170 SEIS GENERAASJES HOLTROP Doe't ik in jiermennich lyn by famyljeûndersyk ûntduts, dat de frou fan myn rjochtstreekse foarfaar Egbert Meines in Holtrop wie, krige ik omtinken foar dizze fa- mylje. Ik ha der mei nocht oan arbeide om de tûken út Grinslân en Fryslân, dy't ta de- selde famylje hearre.
    [Show full text]
  • Terpaarde Als Bemesting Tekst En Beeld Maarten Boersema Samenstelling
    donderdag 28 juli 2016 historie 13 Reformatorisch Dagblad Het interieur van de kerk op de terp van Hegebeintum biedt een hand gesneden preekstoel met zand loper, een zeven- tiende-eeuwse herenbank, grafstenen, kerkbanken en een collectie rouwborden. Jaarlijks beklimmen duizenden toeristen de terp van Hegebeintum. Terpaarde als bemesting tekst en beeld Maarten Boersema samenstelling. Er gaan ook wel een klein spoorljntje aangelegd. eeuwse herenbank, grafstenen, te worden. De overleden armen gezinnen met kinderen mee, maar Via dit traject kon de terpaarde kerkbanken en een collectie rouw- kreeg een plek buiten.” In totaal kent Friesland dat gebeurt niet vaak.” Een van naar kleine vrachtschepen in het borden. Vlak bj de terp is de zoge- Boonstra brengt langere tjd een kleine duizend terpen. de toeristen legt uit dat hj het haventje aan de andere kant van naamde Harsta State gelegen. De door bj de collectie van zestien Een van de bekendste interessant vindt om te weten te de terp worden gebracht. Door bewoners van deze state hebben rouwborden. „Deze borden zjn komen hoe men vroeger leefde. het vele afgraven van de grond is hun stempel op het interieur van voor veel mensen de aanleiding is die van Hegebeintum, „Op deze manier komt een land uiteindeljk slechts een klein deel de kerk gedrukt. Boonstra wjst om de kerk te bezoeken, omdat met zijn 9 meter de hoog- voor mj nog meer tot leven. Ik van de terp in stand gebleven.” erop dat de kerk oorspronkeljk zo’n uitgebreide collectie uniek ste en grootste terp van ben trouwens weleens eerder in Boven op de terp staat een een rooms-katholiek godsgebouw is.” Rouwborden zjn bedoeld om Nederland.
    [Show full text]
  • Philologia Frisica Anno 1966
    PHILOLOGIA FRISICA ANNO 1966 LÊZINGEN EN NEIPETEAREN FAN IT 4 DE FRYSKE FILOLOGEKONGRES AUGUSTUS / SEPTIMBER 1966 Nr. 319 WOLTERS-NOORDHOFF N.V. GRINS 1968 IT FJIRDE FRYSI(E FILOLOGEKONGRES ORGANISEARRE FAN DE FRYSKE AKADEMY TO FRJENT8JER, BOAL8ERTEN LJOUWERT AUGUSTUS / SEPTIMBER 1966 FOARSITTER FAN IT KONGRES: PROF. DR. K. FOKKEMA t TARIEDINGSKOMMISJE: Y. POORTINGA, foarsitter G .A. PIEBENGA J.J. SPAHR VAN DER HOEK K. DE VRIES K. SIKKEMA, skriuwer, Coulonhûs, Doelestrjitte 8, Lfouwert YNHÄLD Side Programma . 7 K. FOKKEMAt, Iepeningswurd. 9 D. P. BLOK, Plaatsnamen in Westfriesland.. 11 H. KUHN, Die ältesten Namenschichten Frieslands 20 Neipetear ...........•......... ..•• 30 H.1': J. MIEDEMA, Nammekundige problemen yn forbän mei de ûnt­ frysking fan Grinslän 33 Neipetear ............•..• • ....• • • • • • 41 K. FOKKEMAt, De historie van enkele pronomina in het Westerlauwers Fries ........................... 43 N. ÁRHAMMAR, Die Herkunft des Inselnordfriesischen im Lichte der Wortgeographie. .................•• 49 Neipetear ............ ..•. 76 H. A. ROE, The Importance of Old Frisian in the Reconstruction of Proto-Germanic Phonology ................... 77 Neipetear . 84 A. FEITSMA, Gysbert Japicx tusken Frysk en Nederlänsk ..•••.. 86 Y. POORTINGA, Tsjoensters - Hexenwesen in Friesland .•••.. 88 Neipetear .........••...•..... 103 IT FJIRDE FRYSKE FILOLOGEKONGRES ORGANISEARRE FAN DE FRYSKE AKADEMY Programma woansdei 31 augustus nammekunde Frjentsjer: 9.30 ûre: Iepening fan it kongres troch de foarsitter: Prof. Dr. K. Fokkema. 9.45 Lêzing Dl'. D. P. Blok (Amsterdam): De toponymie van West­ Friesland. 10.30 " Kofje. 11 Lêzing Prof. Dr. Hans Kuhn (Laboe) : Die ä1testen Namenschichten " Frieslands. 11.45 " Neipetear. 13 Untfangst mei begroeting troch Boargemaster J. Dykstra en koûe­ " miel, oanbean troch de stêd Frjentsjer. Dit sil wêze yn hotel "De Bogt fen Guné" oan de Fiverstrjitte, de älde studinteherberge.
    [Show full text]
  • Vitaal Verbonden, Een Onderzoek Naar De Vitaliteit Van Erfgoednetwerk Noardeast-Fryslân
    Vitaal verbonden een onderzoek naar de vitaliteit van erfgoednetwerk Noardeast-Fryslân Figuur 1. Kaart Noardeast-Fryslân met erfgoedensembles (eigendom N0.0RDPEIL) Reinwardt Academie, Cultureel Erfgoed Onderzoeksverslag afstudeeronderzoek Thema: Diversiteit en participatie Datum: 19 januari 2021 Kans 1 Student Lisa Venema 100626128 [email protected] Afstudeerbegeleider Reinwardt Academie Marieke van der Duin [email protected] Voorwoord Voor u ligt het onderzoeksverslag Vitaal verbonden: een onderzoek naar de vitaliteit van erfgoednetwerk Noardeast-Fryslân, geschreven in het kader van mijn afstudeeronderzoek voor de studie Cultureel Erfgoed aan de Reinwardt Academie. Dit onderzoeksverslag verkent de vitaliteit van het erfgoednetwerk Noardeast-Fryslân, daarmee vormt het ook de basis voor het beroepsproduct Vitaliteitsweegschaal: erfgoednetwerken. Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van verschillende soorten vakliteratuur en zijn er diverse interviews afgenomen. Het resultaat is dit onderzoeksverslag waarin theorie en praktijk samen worden gebracht. Ik hoop dat dit eindproduct aanzet tot nadenken, inspireert en gesprekken losmaakt. Het onderwerp voor dit onderzoek: ‘erfgoednetwerken en vitaliteit’, is voortgekomen uit het project Ecomuseum Noardeast-Fryslân van onderzoeks- en adviesbureau N0.0RDPEIL. Met dit project wil N0.0RDPEIL de ontwikkeling van een ecomuseum in deze gemeente onderzoeken en realiseren. De uitdaging in dit onderzoek was om een stevige, theoretische basis te vormen van waaruit een haalbaarheidsonderzoek kon worden gedaan. Zo kon worden gepeild of het ecomuseum ook voet aan de grond kan krijgen in de regio Noardeast- Fryslân. De conclusie hierop leest u in dit rapport. Met het afronden van dit onderzoek komt er een einde aan mijn studietijd aan de Reinwardt Academie. Ik kijk terug op vier mooie jaren waarin ik bijzondere ervaringen heb opgedaan en waardevolle vriendschappen heb opgebouwd.
    [Show full text]
  • Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | Tel.: 058 - 292 22 22 |
    Watergebiedsplan Ferwerderadiel – Leeuwarderadeel Wetterskip Fryslân Postbus 36 | 8900 AA Leeuwarden | tel.: 058 - 292 22 22 | www.wetterskipfryslan.nl Blije Boatebuorren Farebuorren Ferwert Hegebeintum Westernijtsjerk Lichtaard Marrum Ginnum Reitsum Jannum Vijfhuizen Jislum Hallumerhoek Hallum Wânswert Watergebiedsplan Burdaard Ferwerderadiel-Leeuwarderadeel Hijum Alde Leie Tergrêft Feinsum Bartlehiem Stiens Tichelwurk Britsum Koarnjum 't Haantje Jelsum Vierhuis november 2011 CoLofon Dit is een uitgave van Wetterskip fryslân Postbus 36 8900 AA Leeuwarden Telefoon (058) 292 2222 BezoekaDres: Harlingerstraatweg 113 8914 AZ Leeuwarden www.wetterskipfryslan.nl opgesteld i.s.m. project Watergebiedsplan-projecten (P. .8112001) geBieD Ferwerderadiel - Leeuwarderadeel status Definitief contactpersoon Wetterskip fryslân Libbe Zijlstra (projectleider) Postbus 36 8900 AA Leeuwarden (058) 292 2222 [email protected] FotograFie Libbe Zijlstra regie/reDactie Wetterskip fryslân Cluster Plannen Cluster Communicatie uitgave 2011 Foto 1. Farebuorren 2 35 Waarom een Watergebiedsplan? In het Waterhuishoudingsplan en Waterbeheerplan 2010-2015 hebben de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân afspraken gemaakt over de voorbereiding en vaststelling van het gewenste peilbeheer en overige wateropgaven. Om dit te realiseren worden voor het totale beheergebied van Wetterskip Fryslân 19 watergebiedsplannen opgesteld. Deze plannen gaan over het landelijke gebied inclusief de verspreide bebouwing en geven een onderbouwing voor het gewenste peilbeheer
    [Show full text]
  • Januari 2020 34Ste Jaargang Nr. 1
    Jannum, een schilderij van Linda Ruys Januari 2020 34ste jaargang nr. 1 [email protected] Dit is een uitgave van Dorpsbelang, Oranjevereniging, ’t Ponkje en Dorpshuis DORPSBELANG Hendrik Bijma DORPSHUIS Mariëlle Brouwer ORANJEVERENIGING Gretha Andela PONKJE Abe Reitsma REDACTIE Wieger Zoodsma PENNINGMEESTER EN CORRESPONDENTIEADRES DORPSBODE: Erna Douwes, Bankrek.nr. NL82RABO 03078.29.146 t.n.v. Dorpshuis de Vlie- terpen, inzake dorpsbode. Advertenties dorpsbode. [email protected] Wanneer je de dorpsbode krijgt zijn de plaatjes zwart/wit. Wil je de plaatjes en natuurlijk de rest van de dorpsbode in kleur zien? Ga dan naar de website van: www.deflieterpen.nl Je ziet dan de dorpsbode in pdf. Wilt u een evenement doorgeven dan kan dit via [email protected]. Recreatie & Toerisme Achtkarspelen, Dantumadiel, Noardeast-Fryslân en Tytsjerksteradiel. Achte Flieterpers Voor u ligt alweer het eerste nummer van dit jaar. De redactie van deze dorpsbode wenst U en de uwen een heel gelukkig en gezond 2020 toe. Wij wensen t’ Ponkje veel succes met in elkaar zetten en het rondbrengen van de dorpsbode. Het dorpshuis bedankt voor jullie inzet in 2019. December was weer een drukke maand, veel pakjes en kaarten verzonden. De kerstpakketten, rollades en fruitsalades hebben ons allen weer goedgedaan. In het nieuwe jaar maar weer flink aan het lijnen de Yoga oefeningen zullen U daar zeker bij helpen. De “KerstTheaterTour” heeft op 24 december plaatsgevonden er is een video en foto’s van deze Tour gemaakt. U kunt dit allemaal terugzien op de website www.deflieterpen.nl /video. In de Flieterpen wordt op 11 januari een nieuwjaarsreceptie gehouden, van- daar dat de nieuwjaarstoespraak niet in dit nummer staat vermeld.
    [Show full text]
  • Gemeentepagina NF 9 September 2020
    GEMEENTEPAGINA Voor alle inwoners van de gemeente Noardeast-Fryslân 9 september 2020 CONTACT OPENBARE RAADSBIJEENKOMSTEN Postadres: Postbus 13, 9290 AA Kollum Telefonische bereikbaarheid: Tel. (0519) 29 88 88 Dinsdag 15 september 2020 Maandag t/m donderdag: 08:30-16:30 uur Vrijdag: 08:30-12:00 uur Deze bijeenkomst van de gemeenteraad vindt digitaal plaats. De bijeenkomst kunt u volgen via: WhatsApp: 06 12 08 30 46 - Streekomroep RTV NOF, digitaal TV kanaal 20 bij Kabelnoord. Website: www.noardeast-fryslan.nl - Livestream op www.rtvnof.nl. E-mail: [email protected] - Livestream op www.riednoardeast-fryslan.nl – hier kunt u ook de agenda en stukken vinden. OPENINGSTIJDEN GEMEENTEHUIZEN It Petear De gemeente Noardeast-Fryslân heeft haar Tijdstip : Half acht 's avonds. dienstverlening aangepast in verband met Onderwerp : Op 15 september 2020 vindt er een digitale informatiebijeenkomst over het het coronavirus. Omgevingsproces Ternaard plaats voor de gemeenteraad. De gemeenteraad wordt daarin geïnformeerd over de Rijkscoördinatieregeling en de procedure rondom het GEMEENTEHUIS ALLEEN OPEN Winningsplan door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Naast deze OP AFSPRAAK VIA (0519) 29 88 88 twee onderwerpen wordt de gemeenteraad bijgepraat over het ontzorgingsspoor en de investeringsagenda door de voorzitters van beide sporen. Een bezoek aan het gemeentehuis is alleen nog in Dokkum op afspraak mogelijk. Wilt u inspreken of meer informatie dan kunt u contact opnemen met de raadsgriffier, dhr. S.K. Dijkstra, Twijfelt u aan de noodzakelijkheid van uw (0519) 29 88 77, [email protected]. Meer informatie op www.riednoardeast-fryslan.nl. komst neem dan contact op met de ge- meente.
    [Show full text]
  • (Hi)Storytelling Churches in the Northern Netherlands "2279
    religions Article “This Is My Place”. (Hi)Storytelling Churches in the Northern Netherlands † Justin E. A. Kroesen Department of Cultural History, University Museum of Bergen, P.O. Box 7800, NO-5020 Bergen, Norway; [email protected] † Article written in the framework of: Project of the Ministry of Science and Innovation AEI/10.13039/501100011033: “Sedes Memoriae 2: Memorias de cultos y las artes del altar en las catedrales medievales hispanas: Oviedo, Pamplona, Roda, Zaragoza, Mallorca, Vic, Barcelona, Girona, Tarragona” (PID2019-105829GB-I00). The author is Council member of Future for Religious Heritage (FRH) since 2020. Prof. Diarmaid MacCulloch (Oxford), Prof. Jan N. Bremmer (Groningen) and Mr. Peter Breukink (Zutphen), former director of the Foundation of Old Groningen Churches, made valuable comments on the manuscript. Abstract: This article proposes storytelling as a tool to return historic church buildings to the people in today’s secularized society. It starts by recognizing the unique qualities shared by most historic churches, namely that they are (1) different from most other buildings, (2) unusually old, and (3) are often characterized by beautiful exteriors and interiors. The argument builds on the storytelling strategies that were chosen in two recent book projects (co-)written by the author of this article, on historic churches in the northern Dutch provinces of Frisia (Fryslân) and Groningen. Among the many stories “told” by the Frisian and Groningen churches and their interiors, three categories are specifically highlighted. First, the religious aspect of the buildings’ history, from which most of its forms, fittings, and imagery are derived, and which increasingly needs to be explained in a largely post-Christian society.
    [Show full text]
  • Masterplan Opvaarten Noordoost Fryslân Inhoudsopgave
    Masterplan Opvaarten Noordoost Fryslân Inhoudsopgave H1 INLEIDING 3 H2 OPVAARTEN IN DE AANDACHT 4 H3 OPVAARTEN PASSEND BIJ BELEID EN AMBITIES BREDE WELVAART 10 H4 LOKALE DYNAMIEK, BELANG & KOPPELKANSEN 13 H1 Inleiding H5 VISIE EN DOEL 21 Voor u ligt het masterplan van de opvaarten in die de aanleiding is voor dit totaalplan. Het gaat H6 TOTAALOVERZICHT EN UITWERKINGEN DEELGEBIEDEN 23 Noordoost Fryslân. niet om op zich zichzelf staande losse initiatieven Het is niet het initiatief van een bevlogen voor het verdiepen of verbreden van vaarwater, 1. HALLUM - ALDE LEIJE 27 ambtenaar, een ambitieuze bestuurder of een het verhogen van een brug of het in ere herstellen 2. FERWERT - HEGEBEINTUM 30 gedreven cultuurhistorische instantie. van een historisch haventje. De op- en trekvaarten Het is de sterke lokale betrokkenheid en inzet staan in relatie met elkaar en zijn een belangrijk 3. HOLWERD - RAARD 34 van de streek voor verbeteren van haar omgeving deel van het DNA van dit deel van Friesland. 4. WIERUM - TERNAARD 37 Het belang gaat tevens verder dan het bootje dat de kosten. Het behelst nog geen gedetailleerd plan van 5. ANJUM - MORRA 41 er doorheen kan varen. Water brengt dynamiek en aanpak of haalbaarheid of exacte inventarisatie per traject. 6. OOSTRUM - DOKKUM 44 levendigheid en maakt een omgeving afwisselend en Het betreft ook geen projectplan met het doel alles in aantrekkelijk. De samenhang van het stelsel van op- en één keer op te pakken en uit te voeren. Het heeft wel als 7. TUSSEN LAUWERS EN DE SWEMMER 47 trekvaarten vormt de rode draad door het cultuur- doel om het belang en het totaal overzichtelijk bij elkaar 8.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Werd Aan De K. Vastgeklonken, Droeg Soms Een Bord
    Goos, 1615; D. Fabricius, 1617) drie nieuwe kaarten (N. Geelkerken*, 1618; A. Metius en Ger. Freitag, 1622; B. Schotanus* à Sterringa, 1664) met weer navolging. Geelkerken geeft meer dijken en wegen dan Van Deventer; de 'kaart van Metius en Freitag in P. Winsemius*' kroniek is ondanks mindere kwaliteit veel gevolgd (N. J. Piscator, 1628). Schotanus à Sterringa en zijn helpers brengen verbetering. Hun kaarten horen K bij de kroniek van Chr. Schotanus*, ze zijn de grondslag van de eerste belangrijke Fr. atlas* (1698,21718 bij F. Halma*). Een KAAK. Schandpaal, vaak bekroond met kaart van Opsterland verschijnt 1680. 18de eeuw. Ook in de stadswapen. Wie 'aan de K. gesteld werd', werd aan cartografie is er eer achteruitgang dan winst, ook kwantitatief: de K. vastgeklonken, droeg soms een bord met Eekhoff telt 18 kaarten. Enkele zijn echter nog altijd een opschrift, en stond - vaak op marktdag - voor spot. wandsieraad. Te noemen zijn: kaart met Terminus (Stenen Man), In de 16de eeuw stond te Lwd. de K. aan de uitgave P. Schenk (Amsterdam, 1706); kaart van en gezicht op oostzijde van de Brol, later bij de stoep van het Molkwerum (1718) van J. Hilarides*, een unicum (misschien raadhuis (daar weggebroken, 1795). De K. droeg de hielp Hilarides Schenk); atlas van F. Halma (1718); fraai klimmende leeuw van het stadswapen, vandaar 'de uitgevoerde zesdelige kaart van 1739, op naam van J. Vegelin* leeuw in de bek zien' (met de justitie in aanraking van Claerbergen, naar gegevens van B. Schotanus à Sterringa. komen). K.-straf is 29.6.1854 afgeschaft. Dan kleinere kaarten, meest naar Schenk, van J.
    [Show full text]