Terpaarde Als Bemesting Tekst En Beeld Maarten Boersema Samenstelling
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
donderdag 28 juli 2016 historie 13 Reformatorisch Dagblad Het interieur van de kerk op de terp van Hegebeintum biedt een hand gesneden preekstoel met zand loper, een zeven- tiende-eeuwse herenbank, grafstenen, kerkbanken en een collectie rouwborden. Jaarlijks beklimmen duizenden toeristen de terp van Hegebeintum. Terpaarde als bemesting tekst en beeld Maarten Boersema samenstelling. Er gaan ook wel een klein spoorljntje aangelegd. eeuwse herenbank, grafstenen, te worden. De overleden armen gezinnen met kinderen mee, maar Via dit traject kon de terpaarde kerkbanken en een collectie rouw- kreeg een plek buiten.” In totaal kent Friesland dat gebeurt niet vaak.” Een van naar kleine vrachtschepen in het borden. Vlak bj de terp is de zoge- Boonstra brengt langere tjd een kleine duizend terpen. de toeristen legt uit dat hj het haventje aan de andere kant van naamde Harsta State gelegen. De door bj de collectie van zestien Een van de bekendste interessant vindt om te weten te de terp worden gebracht. Door bewoners van deze state hebben rouwborden. „Deze borden zjn komen hoe men vroeger leefde. het vele afgraven van de grond is hun stempel op het interieur van voor veel mensen de aanleiding is die van Hegebeintum, „Op deze manier komt een land uiteindeljk slechts een klein deel de kerk gedrukt. Boonstra wjst om de kerk te bezoeken, omdat met zijn 9 meter de hoog- voor mj nog meer tot leven. Ik van de terp in stand gebleven.” erop dat de kerk oorspronkeljk zo’n uitgebreide collectie uniek ste en grootste terp van ben trouwens weleens eerder in Boven op de terp staat een een rooms-katholiek godsgebouw is.” Rouwborden zjn bedoeld om Nederland. In het vlakke, Friesland geweest, maar dat was kerkgebouw, dat eigendom is van was – het dateert immers al van de herinnering aan overledenen om op snoekbaarzen te vissen.” de Stichting Alde Fryske Tsjerken. ver voor de Reformatie. „Rechts in stand te houden. Het is een uitgestrekte landschap Het dateert uit de twaalfde eeuw naast de preekstoel vind je nog traditie die bj de adel vanaf 1689 van Noord-Friesland is de Bescherming en is daarmee een van de oudste overbljfselen van fresco’s.” terug te vinden is. De borden heuvel, met daarop een Siep Boonstra, werkzaam als vrj- kerken in Friesland. De datering verschillen veel van elkaar. Het kerk, vanuit de wijde om- williger bj het Bezoekerscentrum is vastgesteld aan de hand van Traditie ene exemplaar is eenvoudig, het Terp Hegebeintum, neemt hier de gebruikte bouwstenen. „Voor Daarnaast is er in de kerk ook een andere juist rjkeljk verguld en trek te zien. de leiding van Schreurs over. Hj een deel is gebruikgemaakt van ”piscina”, een ondiep bekken dat met symbolen versierd. begeleidt de groep de terp op. tufstenen afkomstig uit het Eifel- werd gebruikt om met water de Ten slotte wjst Boonstra op de „Een heuvel, die door mensen is gebergte.” handen en het liturgisch vaat- scheuren in de muur, die veroor- aarljks trekken duizen- gemaakt om bescherming te bie- zaakt zjn doordat de kerk verzakt den toeristen de terp op. den tegen het opkomende zeewa- is. Dat heeft niets met gasborin- Een deel van hen reist ter. De terpen werden regelmatig gen te maken, wel met het afgra- J onder leiding van een opgehoogd met klei, mest en Terpaarde is heel vruchtbaar ven van de terp. Eerder dit jaar en gids door het Friese landschap huishoudeljk afval.” Omstreeks in 2015 zjn kerk en toren gestut. om de cultuur van het noorden te het jaar 1000 werd begonnen met en goed voor de bemesting Onder aan de terp is een ontdekken. Luc Schreurs is gids het aanleggen van zeedjken en bezoekerscentrum met een bj een Belgische touroperator verloren de terpen hun betekenis van het omliggende land ”archeologisch steunpunt”, waar en begeleidt een club van onge- als bescherming tegen en vlucht- de positieve kant van het afgraven veer veertig toeristen tjdens een plaats voor het opkomende water. van de terp is terug te vinden. ”culturele groepsreis” door het De meeste terpen zjn in hun volle Een groot aantal voorwerpen die Friese land. „We logeren in een omvang bljven liggen tot het Boonstra waarschuwt het gezel- werk te wassen. „Het water loopt werden aangetroffen bj het af- hotel in Sneek en vandaag doen midden van de 19e eeuw, maar schap bj het binnengaan van de uiteindeljk naar buiten toe weg graven, is hier tentoongesteld. De we Noord-Friesland aan. Na dit werden daarna grotendeels afge- kerk om het hoofd niet te stoten. en komt op het kerkhof terecht. mooiste vondst is een mantelspeld bezoek gaan we nog naar Dok- graven. Boonstra: „De terpaarde Dat zal bj deze groep Belgen wel Daar komt de uitdrukking ”Gods uit de zevende eeuw. Voer voor kum en het vissersdorp Paesens- bleek erg vruchtbaar en werd ge- meevallen. Zj zjn niet zo lang. water over Gods akker laten lo- ijnproevers. De meeste Belgische Moddergat.” bruikt voor de bemesting van het Binnen in de kerk is verrassend pen” vandaan.” Boonstra: „Je hebt toeristen hebben een andere De groep bestaat voorname- omliggende land. Aan het afgra- veel te zien. Een statige, hand- hier ook enkele graven in de kerk, smaak. Zj lopen de speld voorbj ljk uit senioren. Schreurs: „De ven van de terpen viel goed geld te gesneden houten preekstoel met maar het was alleen voor de rjken op weg naar de kofie met een groepen verschillen steeds van verdienen. Er is bj deze terp zelfs een zandloper, een zeventiende- weggelegd om daar begraven Frysk dúmke..