Download Scans
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
De archieven in Frysldn Samsom Alphen aan den Rijn DE ARCHIEVEN IN FRYSLÁN Op het omslag: `Landboek Van Martens', 16e eeuw, Rijksarchief in Friesland. OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND uitgegeven onder auspiciën van de Vereniging van Archivarissen in Nederland redactie: L.M.Th.L. Hustinxt F.C.J. Ketelaar H.J.H.A.G. Metselaars J.J. Temminck H. Uil DEEL XII DE ARCHIEVEN IN FRYSLÁN DE ARCHIEVEN IN FRYSLAN eindredactie: P. Nieuwland Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1987 Dit overzicht is bijgewerkt tot 1 januari 1986. Voor deze uitgave werd financiële steun verleend door het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, het Provinciaal Bestuur van Fryslán, de Van Heloma Stichting, het Anjerfonds Friesland, de Pollema Tromp Stichting en de Boelstra- Olivier Stichting. Copyright © 1987 Samsom Uitgeverij, The Netherlands. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of Samsom Uitgeverij. ISBN 90 14 03240 0 WOORD VOORAF De archieven in Frysl&n, het twaalfde deel in de serie Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbewaarplaatsen in Neder- land, wijkt op een belangrijk punt af van andere delen in de serie. Ter ver- groting van de bruikbaarheid voor de onderzoeker zijn, naast de archieven en verzamelingen berustende in de archiefbewaarplaatsen van rijk, gemeen- ten en waterschappen, ook opgenomen de archieven aanwezig in de Provin- ciale Bibliotheek van Friesland, het Frysk Letterkundich Museum en Doku- mintaesjesintrum (FLMD) en het Fries Scheepvaart Museum en Sneker Oud- heidkamer. De lijst van de voornaamste medewerkers aan dit archievenoverzicht ziet er als volgt uit: Rijksarchief in Friesland: A.P. van Nienes, P. Nieuwland, J. Rinzema (in- leiding), S. van der Woude. Provinciale archiefinspectie (gemeenten en waterschappen zonder archivaris): R.D. van der Vlis, H.F. Faber. Gemeentearchief Leeuwarden: P.R. Dam, W.W. van Driel, R.G.H.M. Kunst. Streekarchivariaat Noord-Oost Friesland: W.T.J.P.M. Keune. Waterschap Fryslán: A. Augustijn. Provinciale Bibliotheek van Friesland: M.H.H. Engels. Frysk Letterkundich Museum en Dokumentaesjesintrum: F. Dam. Fries Scheepvaart Museum en Sneker Oudheidkamer: S. ten Hoeve. De kaartjes werden getekend door de Provinciale Planologische Dienst in Friesland. De werkzaamheden werden gecoördineerd door P. Nieuwland. V V Friesland I Gemeentelijke indeling per 1 januari 1984. Friesland VI I }emeentelijke indeling ot 31 december 1983. VII Friesland I Boezemwaterschappen per 1 april 1981. Friesland I X Zeewerende waterschappen tot 31 december 1937. INHOUD Woord vooraf V Kaartjes van gemeenten en waterschappen VI Inleiding 1 0 Algemeen 1 1 Archieven 1 1.1 Archieven, archiefbewaarplaatsen, verzamelingen 1 1.2 Openbaarheid en toegankelijkheid 2 2 Archiefvormende instellingen 3 2.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren 4 2.1.1 Vóór 1498 4 2.1.2 1498-1580 4 2.1.3 1580-1795 5 2.1.4 1795-1813 6 2.1.5 Na 1813 7 2.2 Plaatselijke instellingen 9 2.2.1 Plaatselijk bestuur en rechtspraak vóór 1795 9 2.2.2 Plaatselijk bestuur 1795-1813 10 2.2.3 Plaatselijk bestuur na 1813 10 2.3 Waterschappen 11 2.4 Notarissen 12 2.5 Niet-overheidsinstellingen 12 2.6 Archieven buiten Friesland 12 2.7 Archieven in Friesland in andere dan archiefbewaarplaatsen . 12 3 Gebruik van het overzicht 13 3.1 Rangschikking van de gegevens 13 3.2 Toelichting op de gegevens per bewaarplaats 16 3.3 Toelichting op de gegevens per archief 16 3.4 Lijst van afkortingen 18 Rijksarchief in de provincie Friesland 19 1 Archieven van de overheid 19 XI INHOUD 1.1 Gewestelijke besturen en provinciale instellingen en ambtenaren 19 — Vóór 1795 19 — 1795-1813 21 — Vanaf 1813 23 1.2 Rechterlijke instellingen 25 — Vóór 1811 25 — 1811-1838 27 — Vanaf 1838 28 1.3 Notarissen 29 1.4 Registers van de burgerlijke stand en retroacta van de burgerlijke stand 30 1.5 Registers van eigendomsovergang 31 1.6 In de provincie werkzame rijksorganen 31 — Justitie 31 — Financiën 31 — Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening 32 — Verkeer en waterstaat 33 Defensie 33 Economische zaken 34 — Landbouw 34 — Onderwijs, wetenschap en cultuur 35 1.7 Marken 35 1.8 Gemeenten 35 1.9 Waterschappen 36 1.10 Organen van intergemeentelijke samenwerking 36 1.11 Overige overheidsorganen 37 2 Niet-overheidsarchieven 37 2.1 Instellingen van economische aard 37 — Instellingen tot regulatie van het economisch leven 37 Bedrijfsleven 38 Exploitatie van grond en bodemschatten 49 Landbouw en visserij 49 — Vrije beroepen 51 2.2 Instellingen van sociale zorg 51 — Armen- en werklozenzorg 51 — Ziekte-, ouderdoms- en begrafenisverzekering 53 — Gasthuizen 53 — Zorg voor minderjarigen, maatschappelijk werk 53 — Volkshuisvesting 55 Hulpverlening in verband met bijzondere omstandigheden . 55 XII INHOUD 2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 55 - Organisaties in de agrarische sector 55 Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) 57 Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) 58 - Vrouwenorganisaties 58 - Verenigingen voor dorpsbelangen 59 Overige 59 2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid 61 2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur 61 Onderwijs 61 Wetenschap 65 Cultuur 65 2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen 69 - Sport 69 Recreatie 69 Evenementen 70 2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 70 - Anti-revolutionaire partij 70 - Christelijk-historische unie 72 Partij van de arbeid 72 Andere politieke partijen 73 - Overige 74 2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven 74 - Rooms-Katholieke kerk 74 Nederlandse Hervormde kerk 77 - Doopsgezinde Broederschap 91 Gereformeerde kerken 95 Overige kerkgenootschappen 102 - Andere instellingen van godsdienstige aard 102 2.9 Huizen en heerlijkheden 104 2.10 Families 105 2.11 Personen 112 3 Verzamelingen 114 3.2 Bibliotheek 114 3.4 Prenten en kaarten 114 3.5 Replica's en afbeeldingen van zegels 114 3.6 Video- en geluidsbanden, grammofoonplaten 114 3.7 Overige verzamelingen 115 - Persoonlijke verzamelingen 115 - Overige 117 XIII INHOUD Gemeente Achtkarspelen 121 Gemeente Ameland 123 Gemeente Baarderadeel zie Littenseradiel Gemeente Barradeel zie Frankeradeel Gemeente Het Bildt 125 Gemeente Boarnsterhim 127 —Idaarderadeel 127 —Rauwerderhem 129 —Utingeradeel 129 Gemeente Bolsward 131 Gemeente Dantumadeel 133 Gemeente Dokkum zie Dongeradeel Gemeente Dongeradeel 134 1 Archieven van de overheid 134 1.1 Algemeen plaatselijk bestuur 134 — Dokkum 135 — Oostdongeradeel 135 — Westdongeradeel 135 1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 135 13 Organen van intergemeentelijke samenwerking 137 1.5 Waterschappen 137 1.7 Organen van de centrale overheid 138 2 Niet-overheidsarchieven 138 2.1 Instellingen van economische aard 138 2.2 Instellingen van sociale zorg 138 2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 139 2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid _ 140 2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur 140 — Onderwijs 140 — Cultuur 142 2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen 143 2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 144 2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven 145 — Nederlandse Hervormde kerk 145 — Gereformeerde kerken 146 — Overige kerkgenootschappen 147 — Overige 147 3 Verzamelingen 148 XIV INHOUD Gemeente Doniawerstal zie Skarsterlán Gemeente Ferwerderadeel 148 Gemeente Franeker zie Franekeradeel Gemeente Franekeradeel 149 —Barradeel 149 —Franeker 150 —Franekeradeel 153 Gemeente Gaasterlán-Bleat 155 —Gaasterland 155 —Sloten 157 Gemeente Harlingen 158 Gemeente Haskerland zie Skarsterlán Gemeente Heerenveen 162 Gemeente Hemelumer Oldeferd zie Nijefurd Gemeente Hennaarderadeel zie Littenseradiel Gemeente Hindeloopen zie Nijefurd Gemeente Idaarderadeel zie Boarnsterhim Gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland 163 Gemeentearchief Leeuwarden 165 1 Archieven van de overheid 165 1.1 Algemeen plaatselijk bestuur 165 1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 165 — Rechtspraak 165 — Bevolking 166 — Openbare werken 166 — Openbare orde en veiligheid, defensie 167 — Economische zaken 167 — Sociale zorg 168 — Gezondheidszorg 170 — Onderwijs en cultuur 171 1.3 Organen van intergemeentelijke samenwerking 173 1.4 Organen van de gemeente Leeuwarderadeel 173 1.5 Waterschappen 175 1.7 Organen van de centrale overheid 175 1.8 Organen van andere openbare lichamen 175 2 Niet-overheidsarchieven 176 2.1 Instellingen van economische aard 176 — Ambacht en industrie 176 — Handel 177 — Overige 178 xv INHOUD 2.2 Instellingen van sociale zorg 179 — Armen- en werklozenzorg 179 — Gasthuizen 180 — Maatschappelijk werk 180 — Volkshuisvesting 181 — Hulpverlening in verband met bijzondere omstandigheden 182 2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 182 — Vakorganisaties 182 — Overige 184 2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid 185 2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur 186 — Onderwijs 186 — Wetenschap 187 — Cultuur 187 2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenrenten . 190 — Sport 190 — Recreatie 191 — Evenementen 193 2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 194 2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig leven 195 — Rooms-Katholieke kerk 195 — Nederlandse Hervormde kerk 196 — Gereformeerde kerken 198