De Vrije Fries

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

De Vrije Fries DE VRIJE FRIES JAARBOEK FRYSKE AKAOEMY UITGEGEVEN DOOR HET Doe/estrjitte 8 891 FRIES GENOOTSCHAP 1 DX Ljouwert Tel. 058-131414 VAN GESCHIED-, OUDHEID EN *•»*-*»/ TAALKUNDE EN DE FRYSKE AKADEMY f<?'* c/et/ REDACTIE: DR. J. J. HUIZINGA (voorz.). DR. C. BOSCHMA, W. DOLK. J. J. KALMA, H. KINGMANS, K. SIKKEMA, DR. R. STEENSMA, DR. K. DE VRIES REDACTIEADRES: TURFMARKT 24 (FRIES MUSEUM) LEEUWARDEN NEGENENVIJFTIGSTE DEEL B.V. DE HANDELSDRUKKERIJ VAN 1874. LEEUWARDEN 1979 m Nr. 565 Inhoudsopgave Pag- PETER KARSTKAREL, De Holder, hoogtepunt in de grafische vormgeving in de eerste helft der 20ste eeuw in Friesland .... 5 J. J. KALMA, Een bezoek aan de oude bibliotheek van het Fries Genootschap 19 drs. J. VAN GENT, Collecties en collectievorming 24 mr. D. W. KOK, Eat oer dr. J. Reitsma as dûmny fan Koaten ... 30 J. J. KALMA, Predikant, magistraat en drukwerk (Workum, 1648) . 38 dr. H. J. PRAKKE, Het Fries Grafisch Museum 49 drs. M. ENGELS, Erasmiana in de Franeker academiebibliotheek . 65 W. DOLK, Het boek in de Leeuwarder patentregisters 73 drs. PH. H. BREUKER, Fryske almenakken foar 1850 (II) .... 93 PANORAMA VAN FRIESLAND IN 1978 A. J. Wijnsma, Bestuur 108 dr. J. H. Zoon, Economie 116 P. Wiersma, Waterstaat 122 A. Bokma, Lân- en túnbou 125 drs. P. Hemminga, Kultuer 127 K. Sikkema, Rekréaesje en milieu 130 J. M. Ypma, It wolwêzen 135 Freark Dam, Fryske tael- en letterkunde 138 S. J. van der Molen, Volkskunde 143 H. Kingmans, Tentoonstellingen 148 S. ten Hoeve, Monumentenzorg 153 H. J. Zijlstra, Monumentenwacht 162 dr. J. J. Huizinga, Geschiedenis 163 JAARVERSLAGEN FRIES GENOOTSCHAP, 150e verslag, over 1978 169 Nieuwe leden 172 STICHTING HET FRIES MUSEUM, Jaarverslag 1978 173 Fries Museum 177 Kerkmuseum Janum 184 Museum Fogelsangh State 185 Fries Munt- en Penningkabinet 185, 191 Educatieve dienst 186 Archeologische afdeling 188 Aanwinsten uit de Bremen-kollektie 194 3 Bij de openstelling van het Fries Grafisch Museum hield prof. dr. H. J. Prakke een rede, welke — enigszins omgewerkt — in dit 59ste deel van De Vrije Fries is opge­ nomen. Daaromheen zijn gegroepeerd enkele andere bijdragen over drukkers en hun produkten. Dank zij steun van het Provinciaal Bestuur was het, evenals vorig jaar, mogelijk om de rubriek Panorama van Friesland te illustreren en aanzienlijk uit te breiden. (Sommige auteurs konden eerst in december worden gevraagd om eind januari een jaaroverzicht in te zenden; zij verontschuldigen zich voor eventuele omissies.) Overdrukken van dit Panorama worden onder de titel Kronyk fan Fryslân verkrijg­ baar gesteld. VERANTWOORDING DER FOTO'S F. J. Andringa pag. 11, 13, 16 Fotodienst Fries Museum 40, 57, 59, 61, 75, 151, 174, 175 Leeuwarder Courant 109, 133 Fotodienst Provincie Friesland 113 Friesch Dagblad 120 Dick van der Heijde 124 Paul Vogt. Winsum 145, 147 Foto Hommema, Franeker 160 De Holder hoogtepunt in de grafische vormgeving in de eerste helft der 20ste eeuw in Friesland Peter Karstkarel Het literair maandschrift De Holder, verschenen van 1926 tot 1929, is, afgezien van de kwalitatief hoge bijdragen, van betekenis geweest omdat het de literaire dictatuur van Douwe Kalma aan het wankelen bracht. Het was niet de bedoeling van de jongeren Jelle Brouwer en Rintje Sybesma om een letterkundige coup te plegen met het tijdschrift, maar het mo­ nopolie van Douwe Kalma kwam er duidelijk door in discussie. De commentaren die dit later aan de literatuur-historici heeft onlokt, draaien, met wat verschil in het leggen van de accenten, allemaal om deze kwestie. Over een tweede bijzonderheid van De Holder zijn de commentaren eensluidend: de typografische en illustratieve verzorging is hoogst ver­ rassend, modern en knap '. Pas in het laatste nummer wordt gepubliceerd wie debet is aan de fraaie uiterlijke verschijning: "By 't ôfsluten fen dizze foarste jiergong fen "De Holder" bringe wy tank oan alle meiwirkers. Mar ús moanneskrift hie net wirde kinnen hwet it optheden is sûnder de greate fakljeafde fen J. Kamminga, lyk as men dy net faek oantreffe scil en sûnder de waerme tawijing fen E. Caspers, dy't aloan for de foarsoarging stien hat en dêrom is yn 't bysûnder in wird fen tank oan hjarren hjirre grif op syn plak. Det wy yette lang fen hjarren meiwirking profitearje meije!" De bescheiden Evert Caspers wilde als vormgever van het tijdschrift niet vermeld worden. In de vroegste reclamefolder worden geen mede­ werkers genoemd, maar deze overigens merkwaardige folder met het in houtsnede uitgevoerde vignet van de holder (naar deze hommel, die iets meer dan levensgroot op de omslagen werd afgebeeld, werd het tijdschrift wel 't holderke genoemd) en de uit zetbalkjes samengestelde hoekorna- menten in de vorm van het toen nog onbesmette Swastikateken, is on­ miskenbaar door Caspers vorm gegeven 2. In de folders die volgen, wordt, zonder dat verduidelijkt wordt dat het om de beeldende en typografische vormgeving gaat, E. Caspers vermeld, evenals J. Mulders die een vaste medewerker wordt door het vervaardigen van hout- en linoleumsnedes voor het tijdschrift. In die folders wordt gesteld: "Ek hwet typografyske forsoarging oanbilanget wirdt nei it beste socht" en "En einliks scil der for soarge wirde det it blêd yn útfiering, hwet it printsjen en hwet it hout- snijwurk oanbilanget, op peil stiet." In het tijdschrift zelf worden Evert Caspers en Joh. Mulders verder nauwelijks meer aangekondigd; bij ver­ schillende van de hout- en linoleumsneden van de kunstenaars worden hun namen niet eens vermeld. Uit de in het eerste nummer van De Holder gestoken prospectus kan 5 PETER KARSTKAREL - De Holder gelezen worden dat de redactie niet slechts de literatuur en de letter­ kundige kritiek in Friesland een nieuwe impuls wilde geven maar dat zij bovendien haar best wilde doen om de verzorging van het friese boek op peil te krijgen. De verzorging van het net gestaakte literaire tijdschrift Frisia was er bepaald niet een geweest voor bibliofielen. Slechts de vierde jaargang (1920) lijkt een belofte in te houden. Herman Martin, die als directeur van het Fries Museum het jaar daarvoor zijn congé gekregen heeft, blijkt een vruchtbaar medewerker met bijdragen over de beeldende kunsten en de monumentenzorg in Friesland. In een reeks van drie artikelen waarin hij zijn wensen ontvouwt over een kunstacademie in Friesland noemt hij de boekversier- en bindkunst bij de onderwij srichting van de ambachts- en nijverheidskunsten, want „Mei de Kunstniverheit stiet it der yn Fryslân alderdrôfst foar. Men stiet folslein frjemd foar de nije kinstopfetting oer; men is hjir op it minst 25 jier bynefter. Neimakke-antyk, dat is it hwet hjir makke en koft wirdt". De slotzinnen liegen er niet om: "Foart mei de âlde sleur, mei it konservative yn de kinst! Wirdearje hwet west hat, biwarje it, koesterje it oan dyn herte, mar wêz fen ien ding wis: det kinst is fie- lings-utering fen de libjende minske, det kinst dos foroaret meidet de libbensopfettings fen ús minsken hjar wizigje, det der dos jimmer nije foarms fen kinst berne wirde moatte, det men yn kinst net konservatyf wêze kin, om't konservatisme bitsjut: dea\" Het orgaan waarin Martin zijn gram kon halen heeft zich weinig gelegen laten liggen aan het betoog: de beeldende verzorging van Frisia werd beperkt tot enkele ouderwetse art nouveau-achtige decoratiestrips. De omslagen van de jaargangen uit de 20-er jaren bezaten een decoratieve illustratie van een oogstende vrouw, ontworpen door Joh. Dijkstra, in de monumentale stijl van zijn amster- damse leermeester R. N. Roland Holst. Dijkstra, een kunstenaar die in Groningen werkte, verzorgde veel illustraties en boekversieringen van friese uitgaven. In de 30-er jaren verscheen Frisia in een jasje met een in houtsnede-trant gestyleerd fors zeilschip, eveneens het ontwerp van Joh. Dijkstra. De meer algemene friese tijdschriften als Sljucht en Rjucht en It Hei- telân boden min of meer regelmatig en in het bijzonder bij speciale ge­ legenheden wel illustraties, maar dat waren veelal op slecht papier — krantachtig of gecoat kunstdrukpapier — gereproduceerde tekeningen of schilderijen. Aan de wijze van presenteren kan begrepen worden dat de redactie van It Heitelân met de reproducties zeker wel eens artistieke pretenties had; de bijlagen van de kerstnummers werden zo aangeboden dat ze meteen in een lijstje aan de huiskamerwand gehangen konden worden. Afgezien van de voor de tijd niet onverdienstelijke kwaliteit van de reproducties, was de artistieke kwaliteit van de prentjes niet opzien­ barend en zouden ze onder het door Martin geconstateerde conservatisme te rangschikken zijn. Het waren veelal brave en traditionele topografische prenten, uitstekend geschikt voor een algemeen maandblad, maar zonder ook maar een greintje durf tot iets nieuws3. 6 PETER K.ARSTKAREL - De Holder Ruimte tot het publiceren van artikelen over heemkunde en beeldende kunsten boden de tijdschriften wel; een van de vroegste geluiden over de illustratieve kunsten kan gehoord worden uit Sljucht en Rjucht van 1906. Ids Wiersma en Piet van der Hem willen zich "bi-iverje om for Fryslân to arbeidsjen, dêr wer it ús mogelik is en dat scil yn it earst noch yn haedsaek bistean yn it illustreeren fen Fryske wirkjes, tiidskriften en blêdtsjes". Het betoog, één lofzang op het wijde friese land, werd terecht afgestoken, want met de landschapsschilderkunst in Friesland was het, zeker voor deze jonge kunstenaars die bij hun opleidingen in Den Haag en Am­ sterdam het landschap als een der belangrijkste genres hadden leren kennen, zeer droef gesteld. Zij betreuren het dat vele friese kunstenaars, eenmaal vertrouwd met de waardering voor de kunsten in Holland, hun geboorteprovincie definitief de rug toekeerden 4. De klacht dat kunstenaars in Friesland met de toegepaste kunsten, laat staan met vrij werk, geen droog brood konden verdienen, was terecht; vele kunstenaars die bedreven waren in de toegepaste kunsten vertrokken definitief uit de provicie5. Aan de topografische dienstbaarheid werd Piet van der Hem gehouden, toen na een lovend stuk in Sljucht en Rjucht van 1909 in hetzelfde tijdschrift een felle aanval door kunstbroeder Joh.
Recommended publications
  • Publikaasjes Meiwurkers Fryske Akademy Yn 2010
    Publikaasjes en lêzings meiwurkers Fryske Akademy yn 2010 Monografy Arocena-Egaña, E., Douwes, R. M. & Hanenburg, M.H.N. (2010). Frisian and Basque Multilingual Education: A Comparison of the Province of Fryslân and the Basque Autonomous Community. Ljouwert: Mercator European Research Centre on Multilingualism and Language Learning. Douwes, R. M., Hanenburg, M.H.N. & Lotti, B.N.M. (2010). Languages and Language Education in Fryslân. Ljouwert: Mercator European Research Centre on Multilingualism and Language Learning. Mulder, Gerke P. (2010). Appelsche. Bijdrage tot de geschiedenis van een oude Stellingwerfse Boerengemeenschap (Fryske Akademy Waldrige, 22). Berkoop: Fryske Akademy ; Stellingwarver Schrieversronte. Boek, net wittenskiplik Jong, Jaap de (2010). Oan 'e dyk set by Holwert: Ekology, skiednis, undersyk en natoerbehear om de Waadkwelder Holwert-East hinne (Fryske Akademy, 1043). Ljouwert: Fryske Akademy. Redaksje tydskrift / Refereeskip Appelmans, J., Gaens, T., Weijert, R. de, Speetjens, A. & Stapel, R.J. (Eds.). (2010). SIGNUM: nieuwsbrief, 2010 (1). Appelmans, J., Gaens, T., Weijert, R. de & Stapel, R.J. (Eds.). (2010). SIGNUM: nieuwsbrief, 2010 (2). Benedictus- van den Berg, S.W. & Kalsbeek, T.W.A. (Eds.). (2010). Regional dossiers series. Dyk, S. & Visser, W. (Eds.). (2010). Us Wurk. Tydskrift foar frisistyk, 59. Dykstra, A. (Ed.). (2010). Trefwoord, 2010. 1 Gorter, D. (Ed.). (2010). International Journal of Multilingualism, 7 (2010). Gorter, D. (Ed.). (2010). Language Policy, 9 (2010). Jorna, R.J. (Ed.). (2010). International Studies of Management & Organization, 40 (3). Mol, J.A. (Ed.). (2010). Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis, 12 (2009). Nijdam, J.A., Jensma, G.T. & Frieswijk, J.A. (Eds.). (2010). De Vrije Fries, 89. Nijdam, J.A., Jensma, G.T.
    [Show full text]
  • Jierfergadering Doarpsbelangen Blessum
    Jierfergadering Doarpsbelangen Blessum Foarsitter Thom Miedema fan Doarpsbelangen Blessum kin op 26 maart yn ‘e Marijetsjerke net allinnich doarpsgenoaten, mar ek it nije Waadhoeke-riedslid de heer Greidanus en doarpecoördinatoren de hear Dijkstra en mefrou Pauw fan Waadhoeke wolkom hite. De jûn begjint mei it yn stilte betinken fan Jetze Koster en Auke Attema, dy ’t it lêste jier ferstoarn binne. Thom betanket de Blessumers dy ’t by it ynriden fan de begraffenisauto en de folchauto ’s oan ‘e Buorren stienen. De hear Ronald Dijkstra fertelde oer syn wurk as doarpekoördinator. Hy is ien fan de amtlik koördinatoren yn Waadhoeke mei syn 41 doarpen, 29 riedsleden, 4 wethâlders en sa ‘n 46000 ynwenners.Dy 4 wethâlders hawwe allegear in tal doarpen tawiisd krigen. Kontaktwethâlder foar Blessum (en ek foar Deinum en Boksum) is wethâlder de hear Jan Dijkstra. Ferslaggen, foarsitter socht De ferslaggen fan sekretaresse Aaltsje de Jong en ponghâlder Henk Jan de Boer wurde goedkard. De beide oare bestjoersleden, Trees Klaver en Thom Miedema, trede ôf. Foar Trees wurdt Ineke Attema keazen. Thom bliuwt noch foarsitter. It bestjoer is der noch net yn slagge in ferfanger foar him te finen. Begraffenisferiening Bode Schouwstra wurdt wer foar in jier beneamd. Schouwstra ropt de oanwêzigen op in kodisyl yn te foljen sadat neibesteanden mei minder ûnwissens te krijen hawwe by slimme sykte en it ôfskie fan in dierber famyljelid of freon. Meidielings kommisjes Jeroen de Boer hat de taak op him nommen de wepside en facebook Blessum oersichtlik en by de tiid te hâlden. Dat slagget fansels noch better as Blessumers sels ek ‘nijs’ oanleverje.
    [Show full text]
  • FUSIE EFFECT RAPPORTAGE FER FUSIE Besturen VCSO-Scholen 1
    FUSIE EFFECT RAPPORTAGE FER FUSIE Besturen VCSO-scholen 1 januari 2021 2 Deze Fusie Effect Rapportage is opgesteld: ten behoeve van de definitieve besluitvorming van de fusie per 01-01-2021 van de besturen van de VCSO-scholen door De leden van de schoolverenigingen van CBS de Arke te Nij Beets CBS Betrouwen te Bakkeveen PCBS de Librije te Gorredijk CBS de Opdracht te Ureterp PCBO Rehoboth te Frieschepalen De medezeggenschapsraden van CBS de Arke te Nij Beets CBS Betrouwen te Bakkeveen PCBS de Librije te Gorredijk CBS de Opdracht te Ureterp PCBO Rehoboth te Frieschepalen Besturen van de betreffende schoolverenigingen De leden van de VCSO, gevestigd te Nij Beets Het bestuur van de VCSO ter informatie aan: Teamleden en directies van CBS de Arke te Nij Beets CBS Betrouwen te Bakkeveen PCBS de Librije te Gorredijk CBS de Opdracht te Ureterp PCBO Rehoboth te Frieschepalen De VCSO gevestigd te Nij Beets Administratiekantoor Onderwijsbureau Meppel ter advies aan: Het college van B&W van de gemeente Opsterland Fusie Effect Rapportage van de fusie van de besturen van de VCSO-scholen en de VCSO per 01-01-2021 3 INHOUDSOPGAVE: Blz. 4 Voorwoord 5 Hoofdstuk 1 Juridische context en motivatie van de fusie 7 Hoofdstuk 2 Wanneer vindt de fusie plaats 10 Hoofdstuk 3 Doelen van de fusie 12 Hoofdstuk 4 Risico’s 14 Hoofdstuk 5 Effecten 16 Hoofdstuk 6 Communicatie en evaluatie 17 Hoofdstuk 7 Ondertekening BIJLAGEN: 18 BIJLAGE 1 Akte 18 BIJLAGE 2 Overzicht publieke en private reserves Fusie Effect Rapportage van de fusie van de besturen van de VCSO-scholen en de VCSO per 01-01-2021 4 Voorwoord De besturen van CBS de Arke te Nij Beets, CBS Betrouwen te Bakkeveen, PCBS de Librije te Gorredijk, CBS de Opdracht te Ureterp en PCBO Rehoboth te Frieschepalen werken momenteel inhoudelijk samen door middel van de Vereniging Christelijke Scholen Opsterland (VCSO) waar ze allen lid van zijn.
    [Show full text]
  • 104 Bus Dienstrooster & Lijnroutekaart
    104 bus dienstrooster & lijnkaart 104 Tijnje via Gorredijk - Allardsoog Bekijken In Websitemodus De 104 buslijn (Tijnje via Gorredijk - Allardsoog) heeft 4 routes. Op werkdagen zijn de diensturen: (1) Allardsoog Via Bakkeveen: 07:09 - 17:15 (2) Gorredijk Winkelcentrum: 19:15 (3) Gorredijk Winkelcentrum: 07:45 - 18:09 (4) Tijnje Winia Ikkers: 09:02 - 19:02 Gebruik de Moovit-app om de dichtstbijzijnde 104 bushalte te vinden en na te gaan wanneer de volgende 104 bus aankomt. Richting: Allardsoog Via Bakkeveen 104 bus Dienstrooster 21 haltes Allardsoog Via Bakkeveen Dienstrooster Route: BEKIJK LIJNDIENSTROOSTER maandag 07:09 - 17:15 dinsdag 07:09 - 17:15 Tijnje, Winia Ikkers 22 Winia-Ikkers, Tijnje woensdag 07:09 - 17:15 Tijnje, Postkantoor donderdag 07:09 - 17:15 41 Breewei, Tijnje vrijdag 07:09 - 17:15 Tijnje, Breewei zaterdag Niet Operationeel 5 Breewei, Tijnje zondag Niet Operationeel Terwispel, De Streek 61 De Streek, Terwispel Gorredijk, Busstation 2A H. Ringenoldusstrjitte, Gorredijk 104 bus Info Route: Allardsoog Via Bakkeveen Gorredijk, Winkelcentrum Haltes: 21 1-34 Schansburg, Gorredijk Ritduur: 42 min Samenvatting Lijn: Tijnje, Winia Ikkers, Tijnje, Gorredijk, Busstation Postkantoor, Tijnje, Breewei, Terwispel, De Streek, 26 Stationsweg, Gorredijk Gorredijk, Busstation, Gorredijk, Winkelcentrum, Gorredijk, Busstation, Gorredijk, Trimbeets, Gorredijk, Gorredijk, Trimbeets Brouwerij, Gorredijk, Nijlan, Lippenhuizen, De 6 Burgemeester Selhorststraat, Gorredijk Driehoek, Lippenhuizen, De Buorren, Hemrik, De Manege, Hemrik, Binnenwei,
    [Show full text]
  • 'LW.19.55.3E COVM Rapportage Augustus 2019' PDF Document
    > Retouradres Postbus 8762, 4820 BB Breda Secretariaat COVM Ministerie van Defensie Vliegbasis Leeuwarden Vliegbasis Leeuwarden Postbus 16169 Sectie Communicatie 2500 BD Den Haag Keegsdijkje 7 MPC 80 A Postbus 8762 4820 BB Breda Nederland www.luchtmacht.nl Contactpersoon ELT J.M. Tol Medewerker Sectie Communicatie T +31 (0)58 234 67 00 Datum 30 oktober 2019 MDTN *06 493 6700 Betreft Klachtenoverzicht augustus 2019 [email protected] Onze referentie CLSK2019009531 Bij beantwoording datum, onze referentie en betreft Geachte heer/mevrouw, vermelden. Ingevolge de besluitvorming van de gehouden commissie vergaderingen doe ik u bij deze het klachtenoverzicht over de maand augustus 2019 toekomen. De Commandant Vliegbasis Leeuwarden A.S. Stallmann Kolonel-vlieger Bijlagen: A- Klachtenoverzicht maand augustus 2019 B- Grafiek C- Overzicht per plaats D- Persberichten Pagina 1 van 18 Rapportage klachtenoverzicht COVM Leeuwarden Augustus 2019 Melding Vlucht Reactie Nr Datum Tijd Plaats Postcode Omschrijving Categorie Aantal Type Operator Proc. D/A Factoren Uitleg Status LW14440 03-08- 15:00 LJOUWERT 8915KG Het spijt mij wel maar ondanks VLI 1 MIL KLU J D Melder meermaals E 2019 uw eerdere reacties moet ik nu geïnformeerd over de andermaal een bijna een uur (15- redenen van het blaffen, het 16 uur) hondengeblaf hier toch (bij)voeren van de dieren of weer melding van maken. Dus wisseling van dienst. Het hierbij en hopelijk kan er iets aan blijven tenslotte dieren. We gedaan worden. Zou fijn zijn. hebben begrip voor melder, maar zien geen mogelijkheid op een passende oplossing te bieden LW14442 13-08- 11:20 DRONRYP 9035VK 4 maal extreem veel lawaai direct VLI 1 MIL KLU J D Ging om viertal kisten die X 2019 over ons huis.
    [Show full text]
  • Dorpsvisie Tjerkwerd 2012 – 2024
    DorpsvisieTjerkwerd 2012 – 2024 7VMHUNZHUW Inhoudsopgave Voorwoord blz 3 Inleiding blz 4 1. Tjerkwerd als woonomgeving blz 6 2. Werk en Bedrijvigheid blz 8 3. Recreatie en toerisme blz 10 4. Infrastructuur en verkeer blz 12 5. Parkeren blz 15 6. Wandel- en Fietspaden blz 17 7. Sociale samenhang en zorg en welzijn blz 19 8. Stichtingen en verenigingen blz 21 9. Cultuur blz 22 10. Voorzieningen blz 24 11. Duurzaamheid en milieu blz 27 12 Tjerkwerd in relatie tot haar omgeving blz 29 Tot Slot blz 31 Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Colofon Uitgave: ‘Dorpsvisie Tjerkwerd 2012 — 2024’ is uitgegeven door Dorpsbelang Tjerkwerd e.o. Op verzoek van: de gemeente Südwest-Fryslan Hoofdredactie: Werkgroep Dorpsvisie 2012-2012 Eindredactie: Jelle Feenstra Foto’s Gerben D. Wijnja Sam Dijkstra Richard Teppema Dirk-Jan de Rouwe Gerrit Mulder V Ontwerp en opmaak: Baukje Kootstra Aanleg haven in 2008 2 Voorwoord De gemeente Súdwest-Fryslân draagt alle dorpsbelangen en wijkverenigingen op een dorpsvisie te maken. In een dorpsvisie omschrijft een dorp haar plannen om de leefbaarheid op korte, maar vooral op middellange en lange termijn te verbeteren. Bij deze leefbaarheid hebben we een aantal punten voor ogen: - Voorzieningenpeil verbeteren of minimaal in stand houden - Woongenot bevorderen - Verkeersproblemen aanpakken - Bereikbaarheid bevorderen - Aanbod van mogelijkheden ter ontspanning en van sportvoorzieningen verhogen - Gemeenschapszin vergroten Een dorpsvisie heeft meerdere functies: - De door de bewoners verlangde en noodzakelijke ontwikkelingen in kaart brengen - Basisstuk voor de beleidskeuzes ten behoeve van het dorp - Basisstuk voor de beleidskeuzes van de gemeente - Basisstuk om geld- en subsidiestromen aan te boren Dankzij de eerste dorpsvisie, Tjerkwerd 2001-2011, kwamen vele projecten tot stand.
    [Show full text]
  • Matterscape Taskscape Feltscape
    Matterscape Taskscape Feltscape De invloed van agrarische grondbewerkingen op de morfologie van de Lionserpolder (De Greidhoeke, Friesland) tussen 1950 en heden Cora Krista Jongsma Matterscape Taskscape Feltscape De invloed van agrarische grondbewerkingen op de morfologie van de Lionserpolder (De Greidhoeke, Friesland) tussen 1950 en heden Auteur C. K. (Cora) Jongsma Assen, juli 2017 Onder begeleiding van: Prof. dr. ir. Th. (Theo) Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis, RUG) Deze scriptie master is geschreven in het kader van de masteropleiding Landschapsgeschiedenis Prof. dr. A.S. (Ann-Sophie) Lehmann (hoogleraar Moderne Hedendaagse Kunst, RUG) aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Faculteit der Letteren. Voorwoord Op de eerste warme lenteavond van mei 2017 ke kant van het landschap confronterend en stond ik, samen met één van de voor dit on- deze ervaring maakte mij nog bewuster en derzoek geïnterviewde boeren, midden in de betrokken bij de aan het landschap verbonden Lionserpolder. Terwijl wij boven onze hoofden problematieken; de kwetsbaarheid, tijdelijk- nauwlettend in de gaten werden gehouden heid ervan en de noeste en vakkundige arbeid door een zwerm grutto’s, bekeken wij een van de mensen die het landschap beheren, kunstwerk dat nog maar een paar jaar in zijn bewerken en onderzoeken. bezit was. Het was niet groot, had onregelma- tige contouren en het unieke reliëf kwam door De beleving van het landschap is in al haar de grote variëteit aan groentinten goed tot zijn gelaagdheden heel vruchtbaar geweest voor recht. Werkelijk schitterend. Daarnaast waren mijn beeldend werk en daarom wil ik iedereen de hydrologische omstandigheden waarin het danken die mijn pad door de Lionserpolder kunstwerk zich bevond onder controle en was heeft gekruist.
    [Show full text]
  • Inhoudsopgave
    INHOUDSOPGAVE INLEIDING -Archief gemeente Opsterland 1920 - 1985 10 -Organisatie 10 -Geschiedenis van het archief en verantwoording van de inventarisatie 12 INVENTARIS ORGANISME -Gemeente 14 -Bestuurlijke organisatie 14 -Gemeentewapen en -vlag 14 -Grondgebied 14 -Straatnaamgeving 15 -Betrekkingen tot andere lichamen en organen 16 -Samenwerking 16 -Financiële verhouding 16 -Verzekering tegen wettelijk aansprakelijkheid 17 -Eigendom en bezit 17 -Gemeentewoningen 19 -Gemeentegebouwen 22 -Aankoop onroerend goed 22 -Verkoop onroerend goed 25 -Ruiling onroerend goed 32 -Schenking 33 -Onteigening onroerend goed 33 -Andere wijzen van verkrijging en verlies 33 -Verjaring 33 -Zakelijke rechten 33 -Erfpacht 34 -Verpachting jacht- en visrecht 34 -Verhuur en verpachting 34 -Ingebruikgeving van gemeente-eigendommen 35 -Rechten en verplichtingen aangrenzende eigendommen 35 -Bouwrijpmaken 35 -Verzekering van gemeente-eigendommen 35 -Bescherming gemeente-eigendommen 35 -Frauderisico gemeenten 35 -Gemeentefinanciën 35 -Begroting 36 -Jaarrekening 39 -Financieel beheer 46 -Rekening-courant 47 -Controle rekenplichtige ambtenaren 47 -Geldleningen 47 -Kasgeldleningen 47 -Archief en registratuur 48 -Abonnementen en lidmaatschappen 48 -Telecommunicatie 48 -Publiciteit en voorlichting 49 -Gemeentehuis en dienstgebouwen 49 -Werkclassificatie 51 -Organisatie van de dienst 51 -Mechanisatie en automatisering 51 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Inventaris gemeentearchief
    [Show full text]
  • Terpen Tussen Vlie En .Eems
    • VERENIGING VOOR TERPENONDERZOEK • TERPEN TUSSEN VLIE EN .EEMS EEN GEOGRAFISCH-HISTORISCHE BENADERING DOOR • H. HALBER TSMA II • TEKST • • • J. B. WOLTERS GRONINGEN • • TERPEN TUSSEN VLIE EN EEMS VERENIGING VOOR TERPENONDERZOEK TERPEN TUS'SEN VLIE EN EEMS EEN GEOGRAFISCH-HISTORISCHE BENADERING DOOR H. HALBERTSMA Conservator bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort 11 TEKST J. B. WOLTERS GRONINGEN 1963 Uitgegeven in opdracht van de Vereniging voor Terpenonderzoek, met steun van de Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onderzoek (Z. W.O.), het Prins Bernhard Fonds, de provinciale besturen van Friesland en Groningen, het Provinciaal Anjeifonds Friesland en het Harmannus Simon Kammingafonds Opgedragen aan Afbert Egges van Giffen door de schrijver WOORD VOORAF Het is geen geringe verdienste van de Vereniging voor Terpenonderzoek, de ver­ schijning van dit werk mogelijk te hebben gemaakt. Met nimmer aflatend ver­ trouwen heeft het Bestuur zich bovendien de moeilijkheden willen getroosten en de oplossingen helpen zoeken toen de schrijver zijn arbeid op een aanzienlijk later tijdstip voltooide dan hij zich aanvankelijk had voorgesteld, met alle gevolgen van dien. Moge de ontvangst" welke het werk vindt, de verwachtingen derhalve niet beschamen. Dank is de schrijver ook verschuldigd aan de Directeur van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort, die hem ten volle in de ge­ legenheid stelde zich geruime tijd vrijwel uitsluitend aan de samenstelling van atlas en tekst te wijden en nimmer een beroep op de hulpmiddelen van zijn Dienst afwees. Woorden van erkentelijkheid zijn niet minder op hun plaats aan het Biologisch­ Archaeologisch Instituut der R.U. te Groningen, het Provinciaal Museum aldaar, het Fries Museum te Leeuwarden, het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden, de Stichting voor Bodemkartering te Bennekom, de Topografische Dienst te Delft, de Niedersächsische Landesstelle für Marschen- und Wurtenforschung te Wilhelms­ haven alsmede aan de Hypotheekkantoren te Groningen en Leeuwarden.
    [Show full text]
  • Jaarverslag 2018
    www.vogelwachtbolsward.nl Jaarverslag 2018 2 Vogelwacht Bolsward Jaarverslag 2018 3 Vogelwacht Bolsward Inhoudsopgave Organisatie 5 Van de Redactie 7 Beste veehouders en loonwerkers 9 Van het bestuur 10 Eerste kievitseieren van de Vogelwacht Bolsward e.o. 12 Wildcamera’s 13 Nestkasten 2018 14 Werkgroep nazorg 15 Overzicht rayonkaart Vogelwacht Bolsward 2018 18 Waarom de Leeuwerik zo hoog vliegt 19 Nationale vogel of niet: de Grutto heeft het zwaar 21 Werkgroep Kerkuilen 23 Uit de oude doos 24 Krantenartikelen 30 De Zomertortel 34 Geslaagde weidevogelexcursie bij Murk Nijdam 37 Tellingen en waarnemingen Eelco Brandenburg 39 Nazorgcijfers per rayon (hoofdsoorten) 51 Overige soorten in ons wachtgebied 57 Jaarverslag 2018 4 Vogelwacht Bolsward Organisatie Vogelwacht Bolsward e.o., opgericht 28 februari 1947, aangesloten bij de BFVW. Aantal leden en donateurs 330. Bestuur: Voorzitter: E. Rosenau, Kleine Dijlakker 32, 8701 HX Bolsward. Tel: 06-13464297 e-mail: [email protected] Secretaris: G. Hofstra, Fûgelleane 36, 8702 CD Bolsward. Tel: 0515-579471 e-mail: [email protected] Notulist en agendabeheer: J. Kroese, e-mail: [email protected] Bolsward. Tel: 06-29335374 Penningmeester: G. Hofstra, Fûgelleane 36, 8702 CD Bolsward. Tel: 0515-579471 e-mail: [email protected] Nazorg coördinator adm.: M. van Spanning, Harlingerstraat 53a, 8701 WR Bolsward. Tel: 06-42753632 e-mail: [email protected] Nazorg coördinator veldwerk: M. van Spanning, Harlingerstraat 53a, 8701 WR Bolsward. Tel: 06-42753632 e-mail: [email protected] Broedzorg coördinator: W.A. Palstra, Prinsenburg 1, 8702 AM Bolsward. Tel: 06-46085050 e-mail: [email protected] Leden- en donateurs administratie: G. Hofstra, Fûgelleane 36, 8702 CD Bolsward.
    [Show full text]
  • State Aid Map: the Netherlands
    C 176/10EN Official Journal of the European Union 28.7.2007 Guidelines on National Regional aid for 2007-2013 — National regional State aid map: The Netherlands (Text with EEA relevance) (2007/C 176/08) State aid N 249/07 — THE NETHERLANDS National regional State aid map 1.1.2007-31.12.2013 (1) (Approved by the Commission on 27.6.2007) Ceiling for regional invest- Name Region/ ment aid (1) NUTS II-III Commune (eligible districts) (applicable to large enter- prises) 1.1.2007-31.12.2013 1. Regions eligible for aid under Article 87(3)(c) of the EC Treaty for the whole period 2007-2013 NL11 Groningen NL111 Oost-Groningen 15 % Menterwolde (Zuidbroek; Uiterburen; Heiligelaan; Westeind; W A Schottenweg; Verspreide huizen Zuidbroek; Muntendam met Oude Verlaat; Tussenklappen; Tripscompagnie; Borgercompagnie (gedeeltelijk); Verspreide huizen Muntendam), Pekela (Boven-Pekela; Verspreide huizen Nieuwe Pekela), Scheemda (Scheemda; Eexta; Eexta-Zuid; Heili- gerlee; Scheemdermeer; Napels; Nieuw-Scheemda; 't Waar; Hamrikkerweg; Scheemderzwaag), Stadskanaal (Mussel; Ver- spreide huizen Mussel; Kopstukken; Vledderveen; Alteveer; Verspreide huizen Alteveer; Ceresdorp; Industriegebied; Dideldom; Buitengebied-Zuid), Veendam, Vlagtwedde (Ter Apel; Ter Apelkanaal; Ter Apel 't Heem; Verspreide huizen Ter Apel en Ter Apelkanaal; Agobuurt; Jipsingboermussel en Zandberg), Winschoten. NL112 Delfzijl en omgeving 10 % Appingedam, Delfzijl (Delfzijl-Centrum; Delfzijl-Noord; Delfzijl-West; Fivelzigt; Tuikwerd; Meedhuizen; Uitwierde; Ver- spreide huizen Eemskanaal (ten
    [Show full text]
  • Bakkeveen Aktief 2018
    SEIZOEN 2019 RECREATIEMOGELIJKHEDEN I BIJ Ú IN DE BUURT! O V N C R I P Ë N AA 3 BAKKEVEEN L D ff A ctiectie N EN ALLE ANDERE DORPEN IN 3 PROVINCIËLAND: Voorwoord De Wilp, Donkerbroek, Een-West, Frieschepalen, Haule, pnieuw presenteert Haulerwijk, Siegerswoude, Ureterp, Waskemeer, O 3 Provinciënland zich met deze 7e editie van de “Bakkeveen Actief“. Oosterwolde, Wijnjewoude en Zevenhuizen In deze krant wordt veel aandacht besteed aan activiteiten in Bakkeveen en omliggende dorpen. In de middenpagina van de krant treft u de agenda aan zoals deze eind maart bekend was. Eventuele aanpassingen en extra evenementen vindt u via www.3beleef.nl. Dit is de recreatieve website voor 3Provinciënland; het gebied waar de provincies Groningen, Friesland en Drenthe bij elkaar komen. Over dit gebied liggen 13 dorpen en buurtschappen verspreid. De redactie van deze krant is verzorgd door TIP-3Provinciënland. TIP staat voor Toeristisch Informatie Punt en is de opvolger van de vele V.V.V.-winkels. De TIP- kiosk vindt u in Bakkeveen in het voorma- lige koetshuis naast de Slotplaats. Voor tips over uitjes, overnachtingen, bezienswaardigheden, routes, evenementen etc. bent u bij de TIP-kiosk aan het juiste adres. TIP wordt gesteund door ca 80 met name recreatieve bedrijven uit de omgeving. De kiosk wordt volledig door vrijwilligers gerund. De openingstijden van de kiosk zijn als volgt: Van 1 april tot 1 november op werk- dagen van 10 tot 12 uur en alle dagen van de week van 13:30 tot 15:30 uur. In juli en augustus als extra op werkdagen doorlopend geopend van 10 tot 16 uur.
    [Show full text]