Łódzkie Studia Teologiczne Łódź Theological Studies
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Łódzkie Studia Teologiczne Kwartalnik Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi tom 29 nr 2 rok 2020 Łódź Theological Studies Quarterly Theological Seminary in Łódź Rada Naukowa/Advisory Board abp prof. dr hab. Marek Jędraszewski (em. prof. UAM, Poznań) ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz (UAM, Poznań) prof. dr hab. Alfredo Cruz Prados (Universidad de Navarra, Pamplona) prof. dr hab. Norberto González Gaitano (Pontificia Università della Santa Croce, Roma) ks. prof. dr hab. Paweł Góralczyk SAC (UKSW, Warszawa) prof. dr hab. Horacio Simian-Yofre SJ (Univ. Córdoba, Argentyna, em. prof. Biblicum, Rzym) prof. dr hab. Ryszard Kleszcz (UŁ, Łódź), ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński (UŁ, Łódź) prof. dr hab. Ettore Malnati (Facoltà Teologica, Lugano), ks. prof. dr hab. Piotr Moskal (KUL, Lublin) prof. dr hab. Michał Seweryński (UŁ, Łódź), ks. prof. dr hab. Jan Słomka (UŚ, Katowice) o. prof. dr hab. Zbigniew Suchecki OFM Conv (Pontificia UniversitàAntonianum, Rzym) prof. dr hab. Marek Maciejczak (PW, Warszawa) Kwartalnik recenzowany/Peer-reviewed Quarterly Wersja referencyjna/Original version Kolegium Redakcyjne/Editorial Council Przewodniczący/Council-in-Chief ks. dr Sławomir Sosnowski (WSD, Łódź) Wiceprzewodniczący, Sekretarz/Deputy Council-in-Chief, Assistant Editor ks. dr hab. Sławomir Szczyrba (WSD, Łódź) Reda ktorzy tematyczni (sekcyjni)/Subject (Unit) Editors ks. dr hab. Jan Wolski (WSD, Łódź), ks. prof. dr hab. Andrzej Perzyński (UKSW, Warszawa) ks. prof. dr hab. Grzegorz Leszczyński (UŁ, Łódź) dr Krzysztof Kamiński (Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna, Łódź) ks. dr hab. prof. UKSW Waldemar Gliński (UKSW, Warszawa) ks. dr hab. prof. UWM Mieczysław Różański (UWM, Olsztyn) ks. dr Arnold Zawadzki (KUL, Lublin), ks. dr hab. Marek Stępniak (WSD, Łódź) ks. dr hab. prof. UKSW Grzegorz Bugajak (UKSW, Warszawa) ks. dr hab. Rafał Leśniczak (UKSW, Warszawa) Reda ktorzy językowi/Language Editors mgr Maria Barbara Libiszowska (język polski/Polish) mgr Agnieszka Kaflińska (język angielski/English) mgr Liliana Kołcz (Kanada/Canada) (język angielski/English, język francuski/French) © Copyright by Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej publikacji bez zgody wydawcy zabronione Wersja papierowa Kwartalnika Łódzkich Studiów Teologicznych jest wersją pierwotną ISSN 1231-1634 Adres Redakcji/Editorial Office 90-457 Łódź, ul. św. Stanisława 14 tel. 42 6865255, 42 6648800 e-mail: [email protected] ARCHIDIECEZJALNE WYDAWNICTWO ŁÓDZKIE 90-458 Łódź, ul. ks. I. Skorupki 3, tel./fax 42 636-04-81 http://www.archidiecezja.lodz.pl/wydawnictwo e-mail: [email protected] Druk i oprawa: STOGA, Piotrków Trybunalski www.stoga.com.pl Redaktor naukowy/Scientific editor ks./fr. Piotr Kulbacki SPIS TREŚCI ROZPRAWY I ARTYKUŁY o. Grzegorz M. B a r t o s i k OFMConv, Maryjność i mariologia sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego 7 ks. Piotr K u l b a c k i, Parafia według eklezjologii Vaticanum II 27 Michał K u r a n, Ksiądz Wojciech Danielski – badacz sakralnego dziedzictwa narodowego, tłumacz-poeta współtworzący posoborową kulturę liturgiczną 45 Marek Marczewski, Wspólnoty pochodzenia diakonów stałych 65 * ks. Michał B u r a c z e w s k i, Pojęcia „regio dissimilitudinis”, „similitudo” i „imago” w „Sermo IX” Acharda ze św. Wiktora 85 ks. Michał B u r a c z e w s ki, Acharda ze św. Wiktora „Sermo IX” in solempnitate sancti Augustini – przekład 99 Przemysław K u b i s i a k, Wydarzenia paschalne Jezusa w świetle świadectw biblijnych 107 ks. Adam P a w l a k, „Nefandissima Langobardorum gens”. Początki koegzystencji Rzymian i Longobardów na Półwyspie Apenińskim na podstawie pism Grzegorza Wielkiego 127 RECENZJA Jarosław Ćwikła (rec.), Gianfranco R a v a s i, Trudne miejsca w Ewangelii. Skandalizujące słowa Jezusa, Kielce: Wydawnictwo „Jedność”2018, ss. 278 141 * Sposób cytowania oraz przygotowanie tekstu do druku w Kwartalniku ŁST 145 TABLE OF CONTENTS DISSERTATIONS AND ARTICLES Grzegorz M. B a r t o s i k OFMConv, Marian devotion and Mariology of Servant of God, father Franciszek Blachnicki 7 Fr. Piotr K u l b a c k i, Parish according to Vatican II ecclesiology 27 Michał K u r a n, Fr. Wojciech Danielski as a researcher of sacral national heritage and translator-poet co-creating post-conciliar liturgical culture 45 Marek Marczewski, Communities of origin of permanent deacons 65 * Fr. Michał B u r a c z e w s k i, Notions regio dissimilitudinis, similitudo and imago in Sermo IX by Achard’s of Saint Victor 85 Fr. Michał B u r a c z e w s ki, Achard of Saint Victor’s IX in Solempnitate Sancti Augustini – Translation into Polish 99 Przemysław K u b i s i a k, Paschal events of Jesus in light of biblical testimonies 107 Fr. Adam P a w l a k, Nefandissima Langobardorum gens. Early days of coexistence of Romans and Longobards on Italian peninsula based on writings of Gregory the Great 127 REVIEW Jarosław Ćwikła (rec.), Gianfranco R a v a s i, Trudne miejsca w Ewangelii. Skandalizujące słowa Jezusa, Kielce: Wydawnictwo „Jedność”2018, ss. 278 141 * Methods of quotation and text preparation for print in Łódź Theological Studies Quarterly 145 ROZPRAWY I ARTYKUŁY Łódzkie Studia Teologiczne 29 (2020) 2 o. Grzegorz M. Bartosik OFMConv Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa Centrum Studiów Mariologicznych, Niepokalanów MARYJNOŚĆ I MARIOLOGIA SŁUGI BOŻEGO KS. FRANCISZKA BLACHNICKIEGO1 Słowa kluczowe: ks. Franciszek Blachnicki (1921–1987), mariologia, pobożność maryjna, życie chrześcijańskie, Kościół katolicki 1. Wprowadzenie. 2. Maryjność sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego. 3. Mariolo- gia sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego. 4. Miłość Osób Trójcy Świętej – prawzorem miłości oblubieńczej Maryi do Chrystusa. 5. Maryja Niepokalana – najdoskonalszym wzorem człowieka odpowiadającego na miłość Bożą. 6. Maryja prawzorem Kościoła (typus Ecclesiae). 7. Maryja wzorem nowego człowieka. 8. Maryja Matką Kościoła. 9. Oddanie się Niepokalanej Matce Kościoła – jako praktyczny wymiar mariologii ks. Franciszka Blachnickiego 1. WPROWADZENIE Sługa Boży ks. Franciszek Blachnicki należy do najwybitniejszych posta- ci w Kościele polskim XX w. Jego osoba i dzieło przyczyniły się w sposób zdecydo- wany do zachowania wiary wśród polskiej młodzieży w trudnym okresie, gdy Pol- ska należała do tzw. wspólnoty państw socjalistycznych, dlatego młodzież stała się obiektem planowanych działań zmierzających do ateizacji młodego pokolenia. W 1966 r. w milenijnym Akcie oddania Polski w macierzyńską niewolę Ma- ryi Matki Kościoła za wolność Kościoła Chrystusowego2, biskupi polscy prosili Ma- ryję, aby „Polska po wszystkie wieki zachowała nieskażony skarb wiary świętej, a Kościół w Ojczyźnie naszej cieszył się należną mu wolnością”3. Pragnieniem 1 Artykuł jest przepracowaną wersją odczytu autora wygłoszonego podczas XLII Kongrega- cji Odpowiedzialnych Ruchu Światło-Życie Częstochowa–Jasna Góra, 25 lutego 2017 r.. 2 Akt oddania Polski w macierzyńską niewolę Maryi, Matki Kościoła za wolność Kościoła Chry- stusowego (Jasna Góra, 3 maja 1966), w: Matka Odkupiciela Matką Kościoła. Na zlecenie Komisji Ma- ryjnej Episkopatu Polski, Warszawa 1990, 30–31. 3 Tamże, 31. 8 GRZEGORZ M. BARTOSIK [2] kardynała Stefana Wyszyńskiego i biskupów było bowiem, by przez ten Akt odda- nia Maryi „ubezpieczyć Kościół Święty na drugie tysiąclecie, a nienaruszony skarb wiary przekazać nadchodzącym pokoleniom młodej Polski”4. Boża Opatrzność wysłuchała i przyjęła ten nasz narodowy milenijny Akt odda- nia, czego owocem było ustrzeżenie wiary w naszym narodzie, liczne powołania ka- płańskie, zakonne i misyjne, a także zapewne papież z Polski. To ustrzeżenie i rozwój wiary w Polsce było możliwe dzięki posłudze wielu lu- dzi, poczynając od wierzących matek i ojców, babć i dziadków, duszpasterzy. Nie ulega jednak wątpliwości, że jedną z najważniejszych postaci, którą wybrała i posłu- żyła się Boża Opatrzność w przekazaniu „nienaruszonego skarbu wiary nadchodzą- cym pokoleniom” był sługa Boży ks. Franciszek Blachnicki (1921–1987). Miałem zaszczyt spotkać go osobiście na Dniu Wspólnoty Ruchu Światło-Życie w Krościen- ku w 1980 r., gdy jako licealista byłem uczestnikiem kursu oazowego dla animato- rów (KODA). Przynależność do Oazy miała też ważny wpływ na odkrycie przeze mnie, ale także przez wielu młodych mężczyzn powołania kapłańskiego. Zarówno w życiu osobistym sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, jak i w jego posłudze wyjątkowe miejsc odgrywała Matka Boża. W niniejszym artykule pragnę w sposób syntetyczny scharakteryzować mario- logię sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, tzn. wskazać, jak nauczał o Matce Bożej i jaką rolę przypisywał Jej w życiu Kościoła, w życiu poszczególnych chrze- ścijan, a zwłaszcza w założonych przez siebie dziełach. By jednak móc ukazać w pełni mariologię ks. Franciszka Blachnickiego, trzeba naj- pierw wskazać, jak wyglądała osobista relacja ks. Franciszka Blachnickiego do Naj- świętszej Maryi Panny i jaki wpływ wywarła ona na mariologię Założyciela Oazy. Stąd mój artykuł będzie składał się z dwóch części. Najpierw przedstawię ma- ryjny aspekt życia ks. Franciszka Blachnickiego. W drugiej części ukażę jego mario- logię, którą on sam określa jako charyzmat maryjny Ruchu Światło-Życie5. 2. MARYJNOŚĆ SŁUGI BOŻEGO KS. FRANCISZKA BLACHNICKIEGO Aby zrozumieć rys maryjny duchowości i mariologię ks. Franciszka Blach- nickiego, konieczne jest spojrzenie najpierw na jego osobiste przeżycia i rolę, jaką na jego życiowej drodze odegrała Najświętsza Maryja Panna. Ksiądz Franciszek