Balaam – Pierwowzór Proroka W Izraelu?
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
1 Rada naukowa: prof. ordinario Gaetano Dammacco (Università Bari) ks. prof. zw. dr hab. Zdzisław Lec (US, Szczecin) prof. zw. dr hab. Stanisław A. Porębski (UKSW, Warszawa) prof. zw. dr hab. Reinhard Sprenger – (Universität Paderborn) prof. zw. dr hab. Wojciech Strzyżewski – (UZ, Zielona Góra) ks. dr hab. prof. US Grzegorz Wejman – (Szczecin) Kolegium redakcyjne: ks. dr hab. Grzegorz Chojnacki – redaktor naczelny (US, Szczecin) ks. dr Paweł Łobaczewski – redaktor tematyczny (WSD, Paradyż) ks. dr Łukasz Łaszkiewicz – redaktor statystyczny (US, Szczecin) mgr Zbigniew Adaszyński – redaktor językowy (UZ, Zielona Góra ks. dr hab. prof. US i PWT Andrzej Draguła – sekretarz (Szczecin, Wrocław) Recenzenci tomu: ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz (UAM, Poznań) ks. dr prof. hab. US Kazimierz Dullak (Szczecin) ks. prof. dr hab. Zygfryd Glaeser (Opole) ks. dr hab. prof. US Cezary Korzec (Szczecin) ks. prof. dr hab. Peter Schallenberg (Paderborn) ks. dr hab. prof. KUL Jan Szymczyk (Lublin) ks. prof. dr hab. Gabriel Witaszyk (Rzym) Projekt okładki Agnieszka Wołoncewicz Skład Garmond Oficyna Wydawnicza © Copyright by Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu www.paradisus.pl Wydanie drukowane jest wersją pierwotną czasopisma „Studia Paradyskie” (SP) są indeksowane w Index Copernicus i CEJSH Rocznik: nakład 200 egz. 2 Studia Paradyskie Tom 25 Szczecin – Paradyż 2015 3 Adres redakcji i wydawcy Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Gościkowo 3, 66-200 Świebodzin Tel. + 48 68 382 08 87 e-mail: [email protected] Korespondencję prosimy zawsze kierować z dopiskiem: „Studia Paradyskie” Druk Garmond Oficyna Wydawnicza ul. Wrocławska 20/18, 61-838 Poznań tel. 61 852 40 62, 605 354 925 bezpłatna infolinia: 0 800 162 732 Druk dofinansowany przez Grażynę i Karola Irmler ISSN 0860-8539 4 Spis treści Artykuły – Articles Olga Cyrek Znaczenie logosfery w życiu mnichów na podstawie reguły monastycznej Benedykta z Nursji ...................................................................................................... 7 The importance of environmental logos in the life of the monks adhering to the rule of Benedict of Nursia ...............................................................................39 Dariusz Gronowski Perspektywy duszpasterstwa rodzin według bpa Wilhelma Pluty ...................................................................................... 41 Prospects for the pastoral care of families by Bishop Wilhelm Pluta ......................................51 Janusz Lemański Balaam – pierwowzór proroka w Izraelu? ................................................................ 53 Balaam – an archetype of prophet in Israel? ............................................................................77 Bolesław Leszczyński Personalistyczny wymiar – ogłoszonego przez Jezusa – bliskiego panowania Boga .......................................................................................................................... 83 Personalistic dimension of God’s reign announsed by Jesus .................................. 100 Łukasz Łaszkiewicz Taumaturgiczna posługa Mesjasza miłosierdzia i Jego uczniów ............................ 101 Thaumaturgic ministry of the Messiah of Mercy and His disciples....................................... 117 Łukasz Marczak Nowy rodzaj stratyfikacji społecznej w kontekście zjawiska wykluczenia cyfrowego ........................................................................... 121 A new kind of social stratification in the context of the digital exclusion .............................130 Marcin Napadło „Co wspólnego mają Ateny z Jerozolimą?”, czyli filozofować, aby zrozumieć teologię… ................................................................................................................ 133 “What indeed has Athens to do with Jerusalem?” – to philosophise to understand theology... ...............................................................................................................................144 Andrzej Ochman Medialna sfera publiczna według Jürgena Habermasa ........................................... 147 Media public sphere by Jürgen Habermas .............................................................................167 5 Spis treści Michał Pieróg Tajemnica spowiedzi świętej w prawie kanonicznym, polskim procesie cywilnym i karnym .................................................................................................................. 169 The secret confession in canon law, Polish civil and criminal process ..................................178 Tomasz Sałatka Porządek i wolność liturgii w popkulturze ............................................................. 181 Order and freedom of liturgy in pop culture ..........................................................................198 Edward Sienkiewicz Koncepcja państwa według św. Augustyna ............................................................ 201 The conception of state according to St. Augustine ...............................................................218 Ryszard Tomczak Funkcja wiary w cudach biblijnych ........................................................................ 221 The function of faith in Biblical miracles ..............................................................................227 Anita Żurek Style wychowania doświadczane w dzieciństwie jako korelaty religijności osób dorosłych. Pilotażowe badania empiryczne wśród rodziców dzieci przygotowują- cych się do sakramentu eucharystii ......................................................................... 229 The parenting styles experienced during childhood as the correlates of the religiousness of adults. The pilot empirical research among the parents of the children preparing themselves for the sacrament of the Eucharist .......................................................................244 Autorzy – Authors Noty o afiliacjach autorów ...................................................................................... 247 6 Znaczenie logosfery w życiu mnichów na podstawie reguły monastycznej Benedykta z Nursji ARTYKUŁY Studia Paradyskie, t. 25, 2015, s. 7–40 Olga Cyrek Rzeszów Znaczenie logosfery w życiu mnichów na podstawie reguły monastycznej Benedykta z Nursji Wstęp Celem niniejszego artykułu jest opisanie wpływu logosfery, czyli sfery sło- wa na życie codzienne i duchowość wczesnośredniowiecznych mnichów prze- strzegających Reguły św. Benedykta z Nursji. Ten włoski zakonodawca i or- ganizator życia cenobitycznego w VI w. w swojej Regule ściśle sprecyzował przepisy dotyczące posługiwania się językiem i korzystania ze słowa zarówno mówionego, jak i pisanego. Większość informacji, jakie człowiek otrzymuje ze środowiska zewnętrz- nego jest przekazywana w formie słowa. Dzięki słowu człowiek może kontak- tować się z innymi w sposób werbalny czyli za pomocą języka. Jeśli chodzi o cenobitów, to duże znaczenie miała dla nich informacja przekazywana rów- nież w sposób niewerbalny, np. za pomocą gestykulacji. Milczenie było dla nich czymś bardziej wymownym niż ludzka mowa. Nie znaczy to, że logosfe- ra straciła dla nich znaczenie, wręcz przeciwnie została ona tak zorganizowana, aby wpływała korzystnie na stan duchowości członków zgromadzenia cenobi- tów. Stąd też mnisi preferowali ciszę, która ułatwiała im modlitwę, kontempla- cję i lekturę Pisma Św. Dzięki niej łatwiej mogli komunikować się między sobą, np. przekazywać polecenia. Asceci żyjący we wspólnocie zawsze tworzyli od- powiednie warunki ku temu, aby móc zrozumieć słowa, w tym celu elimino- wali hałas a rozmowy oraz oficja odbywały się w ściśle określonych godzinach w ciągu dnia. Istotne jest również to, w jakim celu używa się mowy. Dla mni- chów słowa stanowiły nie tylko środek komunikacji, ale przede wszystkim sta- nowiły formę oddawania chwały Bożej, np. poprzez modlitwę. Logosfera spełnia różne funkcje, jest bowiem środowiskiem wychowaw- czym, kształtującym ludzką psychikę. Słowo zostaje utrwalane w wyniku 7 Olga Cyrek procesu zapamiętywania i nauczania, stąd też opaci i nauczyciele klasztorni po- wtarzali wielokrotnie te same nauki zawarte w Piśmie Świętym i w monastycz- nej Regule. Cenobici zaś ciągle podejmowali wysiłek intelektualny i czytali od- powiednio dobrane książki. Logosfera w środowisku cenobitów była dobrze zorganizowana i długotrwa- le wpływała na ich psychikę i postępowanie. Członkowie tego środowiska na- byli umiejętność mówienia i milczenia w określonym miejscu i czasie, podej- mowali kontemplację oraz ciągłą rozmowę z Bogiem. W artykule opisano jak słowo regulowało codzienny rytm życia w klasz- torze, wpływało na stan psychiki mnichów i ich duchowość. Słowem bowiem operowano nie tylko na oficjach, ale także towarzyszyło ono stale mnichom w ciągu dnia, np. podczas czytania i słuchania Pisma Świętego, lektury pism ascetycznych, podczas pracy, w warsztatach i na polu kiedy rozważano treść czytań i podczas wspólnych posiłków w refektarzu. Zauważa się, że w zorgani- zowanym środowisku używanie słowa zawsze pozostaje przemyślane, co sprzy- ja duchowemu rozwojowi i skupieniu myśli. Człowiek pracując nad własnym językiem kształtuje równocześnie swoją duchowość, zaś jego sztuka wypowia- dania się daje świadectwo o jego umiejętności koncentracji na słowie. 1. Definicja logosfery Logosfera to sfera logosu, czyli słowa zarówno mówionego, jak i pisane- go. Nie tylko ludzie prowadzący świecki tryb życia nie mogą na co dzień obejść się bez słów, ale także i dla mnichów chrześcijańskich już od starożytności sło- wa odgrywały bardzo ważną