Koło Historii
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Koło Historii Czasopismo afiliowane z Instytutem Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Redakcja Damian Podoba (redaktor naczelny) Aleksandra Cyfrowicz (redaktor językowa), Iwona Górnicka (redaktor językowa) Rada Naukowa Arkadiusz Adamczyk (UJK-Filia Piotrków Trybunalski), Cristina González Caizán (UW), Grzegorz Jawor (UMCS), Patrycja Jakóbczyk-Adamczyk (UJK-Filia Piotrków Trybunalski), Krzysztof Kania (UMK), Robert Litwiński (UMCS), Janusz Mierzwa (UJ), Imre Molnár (Instytut Węgierski w Bratysławie), Ivan Monolatij (Narodowy Uniwersytet Przykarpacki w Iwanofrankiwsku), Xavier Móreno Juliá (Uniwersytet Rovira i Virgili Tarragona), Jacek Piotrowski (UWr), Marek Sioma (UMCS), Dariusz Słapek (UMCS), Andrej Tóth (Uniwersytet Ekonomiczny w Pradze), Marek Woźniak (UMCS) Czasopismo notowane w części B Wykazu czasopism Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 23 grudnia 2015 r. Pozycja 805 – 3 punkty Adres Redakcji Koło Naukowe Historyków Studentów UMCS w Lublinie Instytut Historii pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4a 20-031 Lublin www.knhs.umcs.lublin.pl/kh.php Koło Historii numer 17 Lublin 2015 Recenzenci dr hab. Mariusz Ausz (UMCS), dr hab. Mariusz Bartnicki (UMCS), dr Marek Białokur (UO), dr hab. Jacek Chachaj (KUL), dr hab. Krzysztof Kania (UMK), dr Marek Konstankiewicz (UMCS), dr hab. Adam Kopciowski (UMCS), dr hab. Dariusz Kupisz (UMCS), dr hab. Ireneusz Łuć (UMCS), dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS, dr hab. Małgorzata Nossowska (UMCS), dr hab. Jacek Pietrzak (UŁ), dr Joanna Sobiesiak (UMCS), prof. dr hab. Ryszard Szczygieł (UMCS), dr Jerzy Ternes (UMCS), dr hab. Leszek Wierzbicki (UMCS), dr hab. Roman Wysocki (UMCS), prof. dr hab. Zbigniew Zaporowski (UMCS) Tłumaczenia na język angielski Wojciech Popik Tłumaczenia na język niemiecki Luiza Malendowska Tłumaczenia na język rosyjski Michał Rykaczewski © Copyright by Koło Naukowe Historyków Studentów UMCS ISSN 1505-8530 Wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa http://www.knhs.umcs.lublin.pl/kh.php Skład i okładka AZKO Anna Kowalczyk Druk – „Elpil”, ul. Artyleryjska 11, 08-110 Siedlce Nakład – 140 egzemplarzy Od Redakcji Z wielką radością oddajemy Czytelnikom kolejny, siedemnasty już numer pe- riodyku naukowego „Koło Historii”, który ukazuje się od 1998 r. pod stałą opieką merytoryczną Dyrekcji Instytutu Historii oraz władz dziekańskich Wydziału Hu- manistycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Czasopismo, redagowane i wydawane staraniem członków Koła Naukowego Historyków Studentów UMCS, daje możliwość prezentacji dorobku naukowe- go zarówno akademikom będącym jego członkami, jak również reprezentantom kierunków humanistycznych innych uczelni wyższych z kraju i zagranicy. „Koło Historii” umożliwia im stałe doskonalenie warsztatu naukowego, czemu służą recenzje tekstów dokonywane przez pracowników naukowych w stopniu mini- mum doktora. Nad poziomem merytorycznym czasopisma czuwa międzynarodo- wa Rada Naukowa, w skład której wchodzą historycy z Czech, Hiszpanii, Polski, Ukrainy oraz Węgier. Treść artykułów zawartych w numerze odzwierciedla zainteresowania badaw- cze Autorów, stąd też brak motywu przewodniego, który narzuciłby wąskie ramy na niezwykle żyzny grunt, jakim jest historia. W aktualnym numerze znaleźć moż- na artykuły dotyczące epok od starożytności po czasy najnowsze, zróżnicowane geografi cznie i tematycznie. Autorami są reprezentanci polskich siedmiu ośrod- ków akademickich: Warszawy, Łodzi, Gdańska, Wrocławia, Poznania, Opola oraz Lublina i z zagranicy (Ługańsk). Aktualny numer „Koła Historii” nie tylko nie ustępuje edycjom wcześniejszym, ale wręcz rozwija się po raz kolejny. Pierwszy raz w „Kole Historii” obok arty- kułów polsko i rosyjskojęzycznych, pojawia się tekst w języku angielskim. Obok artykułów naukowych ważne miejsce w numerze zajmują także działy prezentu- jące recenzje wydawnicze, teksty źródłowe i sprawozdania z ważnych wydarzeń okołohistorycznych. W tym miejscu z nieskrywaną dumą śpieszymy poinformować Czytelników, że nasze czasopismo zostało wyróżnione w konkursie Studenckiego Ruchu Nauko- wego w kategorii Projekt Roku 2014. Ponadto ukoronowaniem drogi zapocząt- kowanej w drugiej połowie roku 2013 stało się wpisanie „Koła Historii” na listę czasopism punktowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Za ogromne wsparcie na tej ciężkiej, lecz satysfakcjonującej drodze serdecznie dziękujemy opiekunowi KNHS dr. hab. Markowi Siomie, który wspierał nas radą i służył pomocą podczas procesu przygotowywania niniejszego numeru „Koła Hi- storii”. Podziękowania ślemy również członkom Rady Naukowej i Recenzentom artykułów siedemnastego numeru naszego czasopisma. Cenne wskazówki i uwa- gi naukowych autorytetów pozwoliły podnieść poziom merytoryczny wydawane- go przez nas periodyku. Prace nad uhonorowanym ministerialnie, studenckim historycznym periodykiem z kilkunastoletnią tradycją będą kontynuowane. „Koło Historii” wydawane przez Koło Naukowe Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie nie tylko pozostanie na obecnym, wysokim poziomie, ale będzie rozwijane przez kolejne Redakcje i nowych ambitnych badaczy przeszłości. Damian Podoba Redaktor naczelny Spis treści Artykuły Marcin Śrama Odnowa obyczajów przodków (mores maiorum) i rządy łagodności (clementia), jako elementy praktyki politycznej Oktawiana Augusta . 13 Bartosz Staręgowski Formy protoszabelnicze w okresie antycznym . 25 Damian Podoba Th e Baptism of Mieszko I and the Beginnings of the Polish Church at the Root of the Formation of the Polish State in the Most Popular Scientifi c Th eories . 43 Jan Gawron Najazdy książąt halicko-włodzimierskich na ziemię lubelską w latach 1243–1244 w świetle średniowiecznych źródeł narracyjnych . 53 Marcel Knyżewski Zadania siedzib drobnych urzędników krzyżackich w południowej części Pomorza Gdańskiego . 63 Iwona Górnicka Relacje dyplomatyczne pomiędzy Rzeczpospolitą i Turcją w pierwszych latach panowania Władysława IV (1632–1634) . 77 Kamil Michaluk Oświeceni, nieoświeceni i oszukani… Osiemnastowieczna komedia jako scena konfl iktu idei i postaw społecznych – przykład Józefa Kazimierza Kossakowskiego. 87 Kamil Jakimowicz Władze Lublina wobec ruchu emancypacyjnego mieszczan w dobie Sejmu Czteroletniego (do 1791 roku) . 97 Olga Domińska „Archiwa parafi alne skarbnicą peryferyjnej memuarystyki”. Niegowa i świat w okresie III wojny północnej . 113 Anna Sykała Działalność oświatowa i kulturalna lubelskich aktywistek w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku (na wybranych przykładach) . 121 Ariel Orzełek Rola Kazimierza Sosnkowskiego w powstaniu Związku Walki Czynnej i kształtowaniu jego oblicza programowego w latach 1908–1909 . 133 Katarzyna Śliwak Propagandowe działania władz niemieckich podczas zapisów dzieci do szkół mniejszościowych we wschodniej części Górnego Śląska w latach 1926–1931 w świetle „Polski Zachodniej” . 145 Dariusz Wasilewski Księga pamiątkowa katedry ormiańskiej we Lwowie (1932–1949) . 155 Grzegorz Bednarczyk Najważniejsze przedsięwzięcia gospodarcze Drugiej Rzeczypospolitej . 163 Bartosz Janczak Powstanie i organizacja 3. Dywizji Strzelców Karpackich w latach 1942–1943. 173 Kamil Basicki Droga Edwarda Osóbki-Morawskiego do Krajowej Rady Narodowej . 185 Вікторія Пилипенко Підтримка СРСР іранської опозиції протягом 1979–1991 рр. як один із напрямків радянської зовнішньої політики щодо Ірану . 199 Magdalena Pasewicz-Rybacka Kolibki – dwór nad morzem. Historia i architektura . 209 Agata Łysakowska Wały Chrobrego, czyli Hakenterrasse. O wizytówce Szczecina słów kilka . 219 Marta i Arkadiusz Gudowscy Godna starość czy druga młodość? Zespoły budownictwa miejskiego w polskich muzeach na wolnym powietrzu. Problem prezentacji obiektów i ich funkcjonalności. 229 Anna Kowalska Architektoniczne skarby kultu św. Anny w Chełmsku Śląskim . 241 Materiały źródłowe Bartosz Staręgowski Trzy listy Leszczyńskich hr. Wieniawa do szlachty wielkopolskiej z drugiej połowy XVII w. Edycja źródłowa . 255 Recenzje John Cornwell, Papież Hitlera. Sekretna historia Piusa XII, przekład Andrzej Grabowski, Wydawnictwo Vis-à-vis Etiuda, Kraków 2014, ss. 439 – Ewelina Orłowska. 263 Józef Beck, Wspomnienia o polskiej polityce zagranicznej 1926–1939, oprac. A. M. Cienciała, Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, Międzyzdroje-Kraków- Warszawa 2015, ss. 418 – Joanna Pelczarska. 266 Nikita Wasiljewicz Pietrow, Psy Stalina, Wydawnictwo Demart S.A., Warszawa 2012, ss. 322 – Marcin Kowalski . 268 Mark Felton, Polowanie na ostatnich nazistów, Bellona, Warszawa 2013, ss. 192 – Aleksandra Grosicka . 271 David Remnick, Grobowiec Lenina. Ostatnie dni radzieckiego imperium, przekład Krzysztof Obłucki, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2014, ss. 615 – Katarzyna Matyjasik . 274 Andrzej Nowak, Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015, ss. 606 – Kamil Basicki . 277 Leksykon piłsudczykowski. Słownik biograficzny A–Ł, t. 1, pod red. Jakuba H. Szlachetko, Karola Dziudy, Kamila Piskały, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015, ss. 326 – Mateusz Hübner. 280 Sprawozdania Sprawozdanie z rekonstrukcji historycznej, pt. „Lubelszczyzna 1944. Wyzwolenie czy druga niewola?”, Lublin 19 lipca 2015 r. – Piotr Krukowski . 289 Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji, pt. „IV Lubelska Jesień Historyczna”, Lublin 23–24 października 2015 r. – Marcin Śrama . 291 Sprawozdanie z wykładu, pt. „Bezdomność w Lublinie w okresie międzywo- jennym”, Lublin 19 listopada 2015 r. – Kacper Suwała. 294 Noty biograficzne o autorach . .297 Artykuły Marcin Śrama Poznań [email protected] Odnowa obyczajów przodków