DOCSLIB.ORG

Door Hierop Te Klikken

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Door Hierop Te Klikken Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.52931 File ID uvapub:52931 Filename Thesis Version unknown SOURCE (OR PART OF THE FOLLOWING SOURCE): Type PhD thesis Title Mijn aardse leven vol moeite en strijd : Raden Mas Noto Soeroto, Javaan, dichter, politicus, 1888-1951 Author(s) R.B. Karels Faculty FGw: Instituut voor Cultuur en Geschiedenis (ICG) Year 2008 FULL BIBLIOGRAPHIC DETAILS: http://hdl.handle.net/11245/1.274759 Copyright It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content licence (like Creative Commons). UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl) (pagedate: 2014-11-17) MIJN AARDSE LEVEN VOL MOEITE EN STRIJD RADEN MAS NOTO SOEROTO JAVAAN, DICHTER, POLITICUS 1888-1951 RENÉ B. KARELS MIJN AARDSE LEVEN VOL MOEITE EN STRIJD Raden Mas Noto Soeroto Javaan, dichter, politicus 1888-1951 ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus prof. dr. D.C. van den Boom ten overstaan van een door het college voor promoties ingestelde commissie, in het openbaar te verdedigen in de Aula der Universiteit op donderdag 24 januari 2008, te 12.00 uur door RENÉ BERNARD KARELS geboren te Den Haag. Promotiecommissie Promotor: Prof. dr. A.N. Paasman Overige leden: Prof. dr. F. Gouda Prof. dr. P. Pattynama Prof. dr. M.H.G. van Kempen Prof. dr. W.H. Willems Dr. P.A.W. van Zonneveld Faculteit der Geesteswetenschappen MIJN AARDSE LEVEN VOL MOEITE EN STRIJD RENÉ B. KARELS MIJN AARDSE LEVEN VOL MOEITE EN STRIJD RADEN MAS NOTO SOEROTO JAVAAN, DICHTER, POLITICUS 1888 – 1951 Gouda 2008 Voor Willy Het lied dat ik kwam zingen blijft heden ongezongen. Ik heb mijn dagen verbracht in het spannen en ontspannen van mijn snarentuig. De maat kwam niet uit, de woorden pasten niet; in mijn hart is enkel de smartkramp van wensen. De bloesem opende zich nog niet, alleen de wind zucht erlangs. Rabindranath Tagore, 'Wijzang XIII' uit Wijzangen. Vertaling: Frederik van Eeden. Dit mijn aardsche leven is vol van moeite en strijd, en mijn vijanden, die vele zijn, lachen om mij. Hun hoon schiet sneller naar het doel dan gevederde pijlen; hun woorden vlijmen scherper dan krissen. Noto Soeroto, 'Wayang', uit Wayang-liederen. INHOUD Voorwoord: pag. 13 Inleiding: pag. 15 Deel 1 1888–1932 Hoofdstuk 1: pag. 23 'Een vlijtig, vlug jongetje met groote droomoogen, dat altijd mooie rapporten had' (1888–1906) De Midden-Javaanse vorstenhuizen. Noto Soeroto's jeugd. Noto Dirodjo. Slot. Hoofdstuk 2: pag. 31 'Kunt gij ontkennen, dat Indië zich nu verheugt in zegeningen, welke het Nederlandsche bestuur heeft gebracht?' (1906–1913) Student en journalist. Bandera Wolanda. De Indische Vereeniging. Kartini. De Indische Partij. De Indische Vereeniging: incidentele kritiek. Militaire dienst. Slot. Hoofdstuk 3: pag. 46 'Ik zou het als een groot voorrecht beschouwen u te kunnen dienen' (1913–1920) Soeparto. Amirati. Reiniera Roghair. De geëerde vorst. Jo Meijer. Javaanse kunstavonden. Afhankelijk en onderdanig. De Indische Vereeniging. Inmiddels in Indië. Slot. Hoofdstuk 4: pag. 64 'Na lang overdenken is hij toen een uitgeverij en een boekhandel begonnen' (1920–1925) Hadi Poestaka. Kopenhagen. Oedaya. Twee kwesties. Parijs. De Indonesische Vereeniging: het royement. Slot. Hoofdstuk 5: pag. 75 'Doch de nationale onafhankelijkheid blijkt niet de hoogste vrijheid te zijn' (1925–1932) 'Nederland en Indonesië', een rede. Berlijn. 'Roeping', twee redevoeringen. Het Nederlandsch-Indonesisch Verbond van Jongeren-Organisaties (NIVJO). Kleurschakeeringen uit Oedaya. Het lustrumjaar 1928. Nieuwe gedachten en een nieuw verbond. De rijkseenheid. Naar een nieuwe samenleving. De aristo-democratie. Het Nederlands-Indonesisch Verbond in de aanval. Een bezoek aan Gandhi. Afscheid. Slot. Hoofdstuk 6: pag. 102 Een mondaine stad achter de duinen (1) Den Haag, een karakteristiek. Verenigings- en sociëteitsleven. Kranten en tijdschriften. Muziek, theater en film. Slot. Hoofdstuk 7: pag. 117 Een mondaine stad achter de duinen (2) Indische hoofdstad. Vereeniging Oost en West. Vereeniging van Indische Verlofgangers 's-Gravenhage. Indonesiërs. Tijdschriften. Sociëteiten. Eten en drinken. Tentoonstellingen en manifestaties. Slot. Hoofdstuk 8: pag. 128 'Het is een kortstondige arbeid geweest, waar ik met vreugde aan terugdenk' De eerste gedichten. Melatiknoppen (1915), Tagore. Tagore als opvoeder. Melatiknoppen 2e druk (1919). De geur van moeders haarwrong (1916). Fluisteringen van den avondwind (1917). Bloeme-ketenen (1918). Lotos en morgendauw (1920). Nieuwe fluisteringen (1925). Wayang-liederen (1931. Beata van Helsdingen-Schoevers. Slot. Deel 2 1932–1951 Hoofdstuk 9: pag. 171 'Ik laat een groot stuk, het grootste en mooiste stuk van mijn leven achter bij Jo en de kinderen' (1932–1934) Zich verscherpend nationalisme. De terugkeer. Batavia en Bandoeng april – mei 1932. Djokja en Solo, mei 1932 – januari 1934. Slot. Hoofdstuk 10: pag. 204 'Je bent mijn levenslust, mijn levenshonger en mijn uitbundigheden' Noto Soeroto en Ben van Eysselsteijn, het ontstaan van een vriendschap. Van Eysselsteijn en Mangkoenegoro VII. De Nederlandsche Organisatie van Kunstenaars. Het contact hersteld. Slot. Hoofdstuk 11: pag. 218 'Na het heengaan van Mangkoenegoro VII in 1944 heb ik jarenlang gescharreld om in mijn nooddruft te kunnen voorzien' (1936–1951) 1936–1942. Solo, maart–april 1942. Kempetai. Panti-poestaka en Sana-poestaka. Bersiap, Daulat en de Nederlands-Indonesische Oorlogen. Rawi. Jo Meijer. De laatste jaren: 1949– 1951. Het einde. Aandacht voor Noto Soeroto na zijn dood en het geval 'Het hoogtij der vogels'. Slot. Nawoord: pag. 236 Summary: pag. 242 Sinopsis: pag. 247 Dankwoord: pag. 253 Bijlage: pag. 254 Fabricius. De roman Schimmenspel. Kritieken op Schimmenspel. Jodjana. Verschillen en overeenkomsten. Oh East is East, and West is West, and never the twain shall meet. Slot. Bibliografie: pag. 275 Register: pag. 307 13 VOORWOORD Uiteindelijk vergde het schrijven van deze dissertatie zes jaar. In deze jaren groeide Noto Soeroto's persoonlijkheid als dichter, essayist en onvermoeibaar ijveraar voor de toenadering tussen oost en west, langzamerhand van contouren naar een gedetailleerd beeld. Ik heb steeds voor ogen trachten te houden om een studie te presenteren die niet alleen voor ingewijden aantrekkelijk zou kunnen zijn, maar ook voor hen die ik tot ingewijden wens te maken. Toegankelijkheid en leesbaarheid stonden voorop. Hoewel ik mij niet altijd kon vinden in Noto Soeroto's ideeën en beslissingen, groeide desondanks mijn sympathie voor deze bevlogen en vasthoudende Javaan die meer aandacht verdient dan hem tot op heden ten deel is gevallen. Ik hoop dit proces met de lezers te delen. De enthousiasmerende hulp van een aantal mensen die mijn vorderingen op de voet volgden, maakte mij het werken gemakkelijker. In de eerste plaats dank ik mijn hooggeleerde promotor, professor doctor A.N. Paasman. Zijn colleges inspireerden mij tot de keuze van mijn promotie-onderwerp. Tijdens elk gesprek dat wij over de voortgang van mijn studie voerden, toonde hij zijn geestdrift over het onderzoek. Zijn commentaar en adviezen, zowel voor wat betreft de inhoud als de vormgeving van de onderzoeksresultaten, hebben mij in belangrijke mate gestimuleerd. Het uiteindelijk resultaat zou ik zonder zijn begeleiding niet hebben bereikt. Zonder de niet aflatende hulp en het enthousiasme van Harindro Dirodjo Noto Soeroto en Dewathia Douwes-Noto Soeroto, respectievelijk zoon en dochter van Noto Soeroto, was deze biografie nooit tot stand gekomen. Het uitgebreide archief dat zij in groot vertrouwen aan mij ter beschikking stelden, bevatte een rijke schat aan gegevens waar ik zonder beperkingen gebruik van mocht maken. Op geen enkel moment heb ik vergeefs bij hen aangeklopt om voor de zoveelste maal vragen te stellen of een interpretatie te bediscussiëren. Zij verdienen mijn grote dank voor het geduld en het geschonken vertrouwen. Ook Madelon Djajadiningrat-Nieuwenhuis, historisch-antropologe en schrijfster van Vorst tussen twee werelden, de biografie van Mangkoenegoro VII, verdient mijn bijzondere dank. Zij stelde in alle vertrouwen het microfiche-archief van de Mangkunagaran te Surakarta tot mijn beschikking. Zij en haar echtgenoot, Hoesein Djajadiningrat, kleinzoon van Mangkoenegoro VII, voorzagen mijn conceptteksten van commentaar. Als geen ander zijn zij ingevoerd in de vele aspecten die mijn onderwerp raken. Op dinsdag 30 oktober 2007 bereikte mij het droevige bericht dat Dewi Douwes-Noto Soeroto die ochtend op 85-jarige leeftijd was overleden. Het is een troost dat zij nog in de zomer van 2007 mijn proefschrift in typoscript heeft kunnen lezen. Haar wens was om de biografie van haar vader voor een bredere kring uit te geven. Op haar feestelijk gevierde verjaardag op 12 juli jl. werd zij verrast met een prachtige, in gepast batik gebonden dummy van deze toekomstige handelsuitgave. Ik voel mij bevoorrecht haar te hebben gekend. René B. Karels 14 15 INLEIDING Raden Mas Noto Soeroto (1888–1951), afkomstig uit het prinsdom Pakoealaman in het Vorstenlandse Java, behoort aanvankelijk tot de progressieve voorhoede van Indonesische studenten die aan het begin van de vorige eeuw naar Nederland komt om te studeren. Naarmate de zogenoemde ethische politiek als een gepasseerd
Load more

Recommended publications
  • Frederik Van Eedens Innerlijke Evolutie: Een Analyse Van Zijn Zelfnarratieven (1885-1890)
    Frederik van Eedens innerlijke evolutie: een analyse van zijn zelfnarratieven (1885-1890) Scriptie Master Maatschappijgeschiedenis Specialisatie Geschiedenis van Nederland in Mondiale Context Naam: Kevin van der Poel (350131) Datum: 19 augustus 2015 Scriptiebegeleider: M.B. Klerk MA Tweede lezer: Dr. R.J. Adriaansen 1 Frederik van Eedens innerlijke evolutie: een analyse van zijn zelfnarratieven (1885-1890) Kevin van der Poel 2 Inhoudsopgave: Hoofdstuk 1: Inleiding 4 1.1. Korte biografische schets 7 1.2. Fin de siècle 9 1.3. Bronnen 14 1.4. Methode van onderzoek 18 1.5. Indeling 20 Hoofdstuk 2: Een kennismaking 22 2.1. De geneeskunde 22 2.2. Het sociaal idealisme 28 Hoofdstuk 3: Het dagboek 33 Hoofdstuk 4: De persoonlijke correspondentie 40 4.1. De Nieuwe Gids 40 4.2. De eerzucht 43 4.3. Willem Kloos 45 4.4. Albert Verwey 51 4.5. Lodewijk van Deyssel 57 Hoofdstuk 5: Conclusie 63 Bronnen en bibliografie 66 3 Hoofstuk 1: Inleiding Frederik Willem van Eeden (1860-1932) is een bekend Nederlands schrijver.1 Van Eedens boek De kleine Johannes (1885) was een internationale bestseller en Van de koele meren des doods (1900) behoort tot de klassieken van de Nederlandse literatuur.2 Wat mogelijk minder bekend is, is dat van weinig Nederlandse schrijvers zoveel ‘zelfnarratieven’ bewaard zijn gebleven als van Van Eeden.3 Een zelfnarratief is een schriftelijke of mondelinge weergave van gebeurtenissen, waarbij de lezer zich inhoudelijk gesteld ziet tegenover het ‘Ik’, of het ‘Zelf’, als schrijvend en beschrijvend subject.4 Van Eeden schreef onder meer een autobiografie, een dagboek en een dromenboek.
    [Show full text]
  • PDF Van Tekst
    Het festijn van tachtig De vervulling van heel groote dingen scheen nabij Enno Endt bron Enno Endt, Het festijn van tachtig. De vervulling van heel groote dingen scheen nabij. Nijgh & Van Ditmar. Amsterdam 1990 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/endt001fest01_01/colofon.htm © 2008 dbnl / erven Enno Endt 7 ...maar eenmaal leek haar doel Een effen duinvijver, een vogelpoel, Die 'n zomerdag niets doet dan spiegelen - - - - - - - - - - - - - - - Daar stond ze nu en dronk, De lippen in 't hol handje - 't water wonk Met de wenkbrauwen waar de druppel viel, In 't lichtgroen gras; nauwsluitend om de hiel Perste het water op, 't werd stiller weer En heel stil, toen sloeg ze de oogen neer En zag zich zelve. En een blijde schrik Verstelde haar, het werd een oogenblik Waarin ze niet dacht, vol van zoet gevoel Van dartelheid en overmoed - en koel Lag nog de wel - schromend deed ze een stap En zag haar eigen blozen, voor een lap Weerspiegelend blauw als een rood robijn Op hofgewaad. Dat was voor 't oog festijn Om naar te zien... Uit de eerste zang van Gorters Mei Enno Endt, Het festijn van tachtig 8 Jac. van Looy nodigt Karel Alberdingk Thijm per briefkaart uit; ‘De man hierboven is Jong Holland’ (1884) Enno Endt, Het festijn van tachtig 9 Hoofdstuk I Het begin Gemeenschappelijk verzet ‘Daar steekt de Nieuwe Gids van wal. Paap aan 't roer. Kloos peinzend op de plecht. Albert in de mast. “En 't losgedonderd schot wenscht heil aan 't vaderland!”’p. 9-1 ZO begon het. Zo werd het begin onder woorden gebracht op een briefkaart.
    [Show full text]
  • Herman Gorter
    Herman Gorter samenstelling Gerrit Borgers, Enno Endt, Jan Hulsker, Jurriaan Schrofer en Ellen Warmond bron Gerrit Borgers, Enno Endt, Jan Hulsker, Jurriaan Schrofer en Ellen Warmond, Herman Gorter (Schrijversprentenboek 12). De Bezige Bij, Amsterdam / Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, Den Haag 1966 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/borg006herm01_01/colofon.htm © 2008 dbnl / erven Gerrit Borgers / erven Enno Endt / erven Jan Hulsker / Jurriaan Schrofer en Ellen Warmond i.s.m. 2 [Herman Gorter] Omziende zie ik, dat ik, trots alle smart, eene rijke ontwikkeling heb doorgemaakt. De poëzie, die mij leidde, is blijkbaar zelve bij het leven onzer eigen klassemaatschappij ter school geweest. Den laatsten bloei der groote burgerlijke poëzie heb ik in mij zelf beleefd. Het demokratische naturalisme heb ik in het sensitivisme poëtisch gevoeld. Een oogenblik dreigde mij te vallen in de oude dwaling der bourgeoisie, de metaphysica, hier reactie. Maar gelukkig heeft het opkomende proletariaat en mijn liefde voor het leven mij gered, en ik ben als krachtig schipbreukeling van het schip der bourgeoisie in het land der arbeiders aangekomen. Herman Gorter 3 7 Handschrift van het gedicht ‘Mijn beeld’ uit 1912, dat de bundel ‘Verzen I’ van 1928 opent. Herman Gorter 4 Biografie 1864 26 november: geboren te Wormerveer, Zaanweg 36, als tweede zoon van Simon Gorter, Doopsgezind predikant, en Johanna Catharina Lugt. 15 december: zijn vader vertrekt naar Arcachon in Zuid-Frankrijk, in verband met zijn tuberculose. 1865 februari: zijn moeder gaat met haar twee zoontjes, Douwe (geb. 1862) en Herman, eveneens naar Arcachon. 1866 15 april: het gezin Gorter keert terug naar Wormerveer.
    [Show full text]
  • Dagboek 1878-1923. Deel 3: 1911-1918
    Dagboek 1878-1923. Deel 3: 1911-1918 Frederik van Eeden editie H.W. van Tricht bron Frederik van Eeden, Dagboek 1878-1923. Deel 3: 1911-1918 (ed. H.W. van Tricht). Tjeenk Willink/Noorduijn B.V., Culemborg 1971 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/eede003hwva05_01/colofon.htm © 2008 dbnl / erven H.W. van Tricht 1147 [1911] 6 januari Ik vond overeenstemming tusschen hetgeen ik over muziek schreef, over de weinige ethische werking van de beste muziek - en wat Tolstoy en Lady Welby er over zeiden. Tolstoy in de Kreuzersonate. ▫ Muziek veredelt niet, ook de beste niet. Zij is uiting van het edelste, maar heeft geen levende kracht. Ze schept geen ethische sfeer, doet niet handelen. Ze sleept mede, bekoort, doet genieten, - maar verdooft en maakt indolent. Menschen die gestadig in muziek leven gaan ethisch, dus in levenskracht, achteruit. ▫ En poëzie doet hetzelfde, zoolang het literatuur is. ▫ De wereld van musici en literaten wordt een stinkend moeras. ▫ Het drama alleen, het sterke, gezonde drama werkt bevrijdend en versterkend. ▫ Daarin ligt misschien mijn antipathie jegens de opera en Wagner. Daarin heeft de muziek het drama overweldigd en gecorrodeerd. ▫ Muziek is als de verboden vrucht, wij zijn er niet rijp voor. Ik voel nu sterker dan ooit dat het Drama mijn terrein moet zijn. Echec of niet, ik ga voort met dramatische productie. ▫ Irene's Ballingschap. ▫ De Wereld-unie. ▫ De Oprechten. En scheiding van Muziek en Dramatiek. Dat staat vooraan. Dat wil zeggen: een samengaan - maar ieder in zijn eigen aard en wezen. zondag 8 januari Eergister sprak ik in Alkmaar.
    [Show full text]
  • Poems of 1890, Herman Gorter and the Introduction Sets the Poems in the Context of His Earlier Seminal Work Mei (May) As Well As His Often Neglected Socialist Verse
    HERMAN GORTER ommonly viewed as a revolutionary and propagandist Herman Gorter C (1864–1927) is often overlooked despite his lasting contribution to Dutch poetry. This selection of thirty-one poems, translated by Paul Vincent, focuses on Gorter’s experimental love and nature lyrics in Poems of 1890, HERMAN GORTER and the Introduction sets the poems in the context of his earlier seminal work Mei (May) as well as his often neglected Socialist verse. The lyrical expansiveness, consistent use of rhyme and vivid imagery of the Dutch landscape that characterizes Mei evolves into more fragmentary verse in Poems of 1890 Poems of 1890, and the joyful celebratory tone of Gorter’s poetry increasingly co-exists with a sense of isolation and introspection. This can be viewed in the context of a rapidly changing political scene in Europe in the prelude to the First World War and the Russian Revolution. Gorter’s disaffection Poems with the Movement of 1880 found expression in Socialist poems, such as the epic Pan in 1912. In this poem and its vision of a post-revolutionary utopian world we again see the interplay between poetry and politics. This A is a valuable collection that revisits Gorter’s literary and political legacy, and s introduces English-speaking readers to a selection of his most accessible election of 1890 and lyrical poems. PAUL VINCENT became a full-time translator in 1989, after teaching A selection Dutch at the University of London for over twenty years. He has translated a wide variety of poetry, non-fiction and fiction. In 2011, having twice won the Reid Poetry Translation Prize, he was awarded the Vondel Dutch TRANSLA Translation Prize for his version of Louis Paul Boon’s My Little War.
    [Show full text]
  • De Kleine Johannes
    Theo Knippenberg’s ONLINE literaire klassieken - reeks 19e eeuw De kleine Johannes 1 Frederik van Eeden De kleine Johannes geschreven in 1884, in afleveringen gepubliceerd in 1885 en 1886 in De Nieuwe Gids, en voor het eerst in boekvorm in 1887. hertaald door Peter Marteau, Keulen (deze hertaling verscheen eerder als bulkboek in 2007) Inhoud De kleine Johannes 6 Over Frederik van Eeden 84 Enkele gedichten 89 videoclip De trailer van de speelfilm uit 2011 door theatergroep Barst (waarin ruim 40 kinderen acteren) meer lezen over Frederik van Eeden op Literatuurgeschiedenis.nl Colofon Dit bulkboek is vormgegeven (en geïllustreerd) door Natascha Frensch (www.natascha-frensch.nl) en samengesteld en ingeleid door Theo Knippenberg voor Bulkboek Online, ([email protected]). In samenwerking met AAN MIJN VROUW was een klein grasveldje aan deze oever, omringd door kreupelhout, waartussen het Ik zal je iets over de kleine Johannes vertellen. Het lijkt nachtegaalskruid hoog opschoot. Daar lag veel op een sprookje, mijn verhaal, maar het Johannes vaak in het dichte gras en tuurde is toch allemaal echt zo gebeurd. tussen de schuifelende rietbladen door over Zodra je het niet meer gelooft, moet je het water naar de duintoppen. Op warme niet verder lezen, want dan schrijf ik niet zomeravonden was hij daar altijd en lag uren voor jou. Ook mag je er nooit met de kleine te staren, zonder zich ooit te vervelen. Hij Johannes over praten, als je hem soms tegen dacht aan de diepte van het stille, heldere zou komen, want dat zou hem verdriet doen water voor zich, hoe gezellig het daar moest en dan zou ik er spijt van hebben, dat ik je zijn, tussen die waterplanten, in dat vreemde dit allemaal verteld heb.
    [Show full text]
  • De Amsterdamse Jaren Van Willem Kloos. Deel 2 (1888-1900) F.J. Oerlemans Summary
    De Amsterdamse jaren van Willem Kloos. Deel 2 (1888-1900) F.J. Oerlemans Summary The poet Willem Kloos (1859-1938) has often been seen as a man who created his own myth, and who in doing so, was occasionally economical with the truth. He has also been considered as a man who was driven by homo-erotic stimuli and who was absolutely a- political. Later in life, after a lonely and deprived childhood, Willem Kloos fled from his petit- bourgeois social setting and found, in spite of his inclination to isolate himself, a circle of like minds. After a loveless childhood, he soon began to suffer from a fear of separation, which is nowadays known to be one of the symptoms of borderline syndrome. At an early age, he was already a sharp and witty critic and his sonnets were highly acclaimed in Dutch literature. This study gives not only an outline of the relatively well-known story of his life and work up to 1900, but also attempts to look anew at the stereotype image of the man and the poet, Willem Kloos. A biographical outline On 7th May 1859, Johannes Kloos, 32 years old, and a tailor by profession, reports to the registrar of the city of Amsterdam that on the previous day at the Botermarkt his son Willem Johannes Theodorus was born. Soon after that day, the young family moves from the Rembrandtplein, as the Botermarkt is called now, to Singel 521.This address turns out to be a place of tragedy. When Willem is only one year old, his mother Anna Cornelia Amelse dies of tuberculosis at the age of 28 and just four weeks after this, his infant brother, only three months old, also dies.
    [Show full text]
  • Walden in Droom En Daad
    Walden in droom en daad Walden-dagboek en notulen van Frederik van Eeden e.a. 1898-1903 Frederik van Eeden e. a. editie J.S. De Ley en B. Luger bron Frederik van Eeden e.a., Walden in droom en daad. Walden-dagboek en notulen van Frederik van Eeden e.a. 1898-1903 (ed. J.S. De Ley en B. Luger). Huis aan de Drie Grachten, Amsterdam 1980 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/eede003wald01_01/colofon.htm © 2008 dbnl / J.S. De Ley / erven B. Luger 1 Inleiding I Waarom dit boek? De geschiedenis van Van Eedens kolonie ‘Walden’, een produktiecoöperatie die bestond van 1898 tot 1907, is lange tijd in duisternis gehuld gebleven. In diverse publikaties werd weliswaar aandacht besteed aan dit project, maar de geboden informatie is meestal onvolledig, onnauwkeurig en subjectief. Deze gebreken vertonen zowel kritiek en verslagen van tijdgenoten en kolonisten1 en sociaalkritisch werk van Van Eeden zelf2, als studies van later datum3. Nog niet lang geleden is hierin echter verandering gekomen door het verschijnen van de studie van J.M. Welcker over ‘De vrije arbeid op Walden’4, die ons eindelijk de gewenste objectiviteit en onderlinge samenhang biedt. Uit een korte opsomming van de inhoud moge reeds blijken hoe zorgvuldig het onderzoek is aangepakt. Achtereenvolgens komen aan de orde: de eerste opzet van de kolonie, de bewoners, de statuten en reglementen, de werkverdeling en produktie, de verhouding tot de buitenwereld en tenslotte de interne conflicten. Men kan zich afvragen, waarom opnieuw een publikatie over Walden? Welnu, de reden is niet ver te zoeken.
    [Show full text]
  • Uva-DARE (Digital Academic Repository)
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) De Amsterdamse jaren van Willem Kloos: Deel I (1859-1888) Janzen, J.W.P. Publication date 2013 Link to publication Citation for published version (APA): Janzen, J. W. P. (2013). De Amsterdamse jaren van Willem Kloos: Deel I (1859-1888). General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:28 Sep 2021 367 Appendix I - Bibliografie deel I en deel II De publicaties van Willem Kloos uit de periode (1879-1894) zijn te vinden onder I.1 (ook te vinden bij Micky Cornelissen, 2001, p. 217-220). Kloos’ kritieken uit de periode 1895-1900 zijn te vinden onder I.2. Kloos’ kritieken uit de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw zijn te vinden onder I.3.
    [Show full text]
  • De Nieuwe Gids and Its Informal Patronage System Helleke Van Den Braber
    De nieuwe gids and its Informal Patronage System Helleke Van den Braber Journal of European Periodical Studies, 1.1 (Summer 2016) ISSN 2506-6587 DOI: 10.21825/jeps.v1i1.2577 Content is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 Licence The Journal of European Periodical Studies is hosted by Ghent University Website: ojs.ugent.be/jeps To cite this article: Helleke Van den Braber, ‘De nieuwe gids and its Informal Patronage System’, Journal of European Periodical Studies, 1.1 (Summer 2016), 53–69 De nieuwe gids and its Informal Patronage System Helleke van den Braber Radboud University, Nijmegen [email protected] ABSTRACT This paper focuses on the funding and finances of De nieuwe gids, a late nineteenth- century periodical believed by many to be the archetypical Dutch cultural magazine. The editors of De nieuwe gids introduced new ways of running their business and had new ideas about their role as professional writers and painters, about the pitfalls of creating for money, and about the relationship between art and finance. The paper argues that they alleviated their uneasy relationship with money through different forms of patronage. The editors acquired a substantial capital from a consortium of eleven backers, and used this money for the continuation of the magazine as well as for the upkeep of those members of their group who had no other resources. They made sure that money was circulated and transferred in such a way that all members profited: artists without money could keep on writing and painting, and artists who did have money invested in the continuity of the group as a whole and in their own place within it.
    [Show full text]
  • “Hij Was Toch Maar Een Artiest..”
    Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Masterscriptie Taal- en Letterkunde Master in de Nederlandse Taal- en Letterkunde “Hij was toch maar een artiest..” Een onderzoek naar de invloed van Henry David Thoreau op de Vlaamse literatuur voor 1940 Marlou de Bont Promotor: Kevin Absillis Assessor: Filip De Ceuster Universiteit Antwerpen Academiejaar 2013-2014 Plagiaatsverklaring Ondergetekende, [Marlou de Bont], studente Taal- en Letterkunde [Nederlands], verklaart dat deze scriptie volledig oorspronkelijk is en uitsluitend door haarzelf geschreven is. Bij alle informatie en ideeën ontleend aan andere bronnen, heeft ondergetekende expliciet en in detail verwezen naar de vindplaatsen. Ondergetekende is zich ervan bewust dat deze scriptie gecontroleerd zal worden op de eventuele aanwezigheid van plagiaat. Plaats en datum Handtekening 2 Dankwoord “I have lived some thirty years on this planet, and I have yet to hear the first syllable of valuable or even earnest advice from my seniors. [..] If I have any experience which I think valuable, I am sure to reflect that this my Mentors said nothing about.” (Thoreau 1995, 5) Gelukkig heb ik bij het schrijven van deze scriptie een betere mentor gehad dan Henry David Thoreau gedurende zijn leven, te oordelen naar dit citaat. Ik wil dan ook minder koppig en rebels zijn dan de man aan wie een groot deel van deze scriptie is gewijd en mijn grote dank betuigen aan mijn promotor, professor Absillis. Niet alleen voor het vertrouwen en de vrijheid die hij me heeft geschonken bij het bepalen van mijn onderwerp en onderzoekstraject, maar ook voor zijn aanstekelijke bevlogenheid en de interessante commentaren en gedachten die hij heeft geformuleerd bij mijn werk.
    [Show full text]
  • Geschiedenis Van De Letterkunde Der Nederlanden. Deel 9
    Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden. Deel 9 W.J.M.A. Asselbergs bron W.J.M.A. Asselbergs, Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden. Deel 9. Teulings' Uitgevers-maatschappij, 's-Hertogenbosch / Standaard Boekhandel, Antwerpen / Brussel 1975 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/baur001gesc09_01/colofon.php © 2015 dbnl / erven W.J.M.A. Asselbergs VII Voorbericht DIT NEGENDE DEEL BESCHRIJFT DE LETTERKUNDE van Noord Nederland van 1885 tot heden, voorzover zij als geschiedenis kan worden behandeld. Dit is eerst mogelijk, wanneer door de voldongenheid der feiten de samenhang van de verschijnselen stelselmatig aantoonbaar is en wanneer het oordeel, onbevangen gevormd, geen kwetsing van gemoederen behoeft te schromen. De geschiedenis der letteren is een wetenschap van feiten, alvorens een wetenschap van waarden te worden. Hierin onderscheidt zij zich van de actuele litteratuur-kritiek en van de litteraire polemiek, die zich partij stellen in de strijd om de directe geldigheid van waarden. Wie geschiedenis schrijven wil, moet onbelemmerd de gedragingen, opvattingen en levensomstandigheden van personen in het geding kunnen brengen; hij moet over biografische gegevens beschikken en hij moet persoonlijke verhoudingen objectief kunnen onderzoeken. Zolang gebrek aan documentatie of verzet van de goede smaak zulk onderzoek verhindert, is de vorming van geschiedkundig inzicht uitgesloten. Ten volle voorwerp van historisch onderzoek werd de zogenaamde beweging van tachtig. Zij wordt hier in haar cultuurhistorische samenhang,
    [Show full text]