<<

INSTITUTUM HISTORICUM ORDINIS FRATRUM PRAEDICATORUM

DOMINICAN HISTORY NEWSLETTER

VI 1997

BULLETIN D'HISTOIRE DOMINICAINE

BOLLETTINO DI STORIA DOMENICANA

ROMAE 1997

INSTITUTUM HISTORICUM ORDINIS FRATRUM PRAEDICATORUM

DOMINICAN HISTORY NEWSLETTER

VI

1997

BULLETIN D'HISTOIRE DOMINICAINE

BOLLETTINO DI STORIA DOMENICANA

ROMAE 1997

ABBREVIATURAE Ad perspicuitatem bibliographiarum servandam abbreviaturas quam maxime vitandas censuit redactor. His tamen uti quae sequuntur visum est, ne eadem saepius piene citata paginam inutiliter gravent:

AFP Archivum Fratrum Praedicatorum AGOP Archivum Generale OP (Convento S.Sabina, Piazza P. d'Illiria I, 00153 Roma, Italia) ASOP Analecta Sacri Ordinis Fratrum Praedicatorum BG Bibliographia generalis in hoc volumine edita Comp. Compendia dissertationum in hoc volumine edita CP R.Coulon & A.Papillon OP, Scriptores Ordinis Praedicatorum 1701-1750 (Roma & in pluribus fascicu1is 1909-1934, denuo in duobus voluminibus apud Bibl. SJ, Heverlee 1961) DHN Dominican History Newsletter Diss. Tabula dissertationum in hoc volumine edita Documents Documents pour servir à l'Histoire de l'Ordre de Saint­ Dominique en KP Thomas Kaeppeli OP - Emilio Panella OP, Scriptores Ordinis Praedicatorum Medii Aevi (S.Sabina, Roma 1970-94) MOPH Monumenta Ordinis Praedicatorum Historica Not. Var. Notitiae variae in hoc volumine editae QE J.Quétif & J.Échard OP, Scriptores Ordinis Praedicatorum (Paris 1719-1721) 2 voll. QF Quellen und Forschungen zur Geschichte des Dominika­ nerordens (in Deutsch/and) RP Repertorium peritorum in hoc vo1umine editum In omnibus bibliographiis scripta recentius edita (1993-1997) asterisco (*) notantur.

PAYMENT ** REGLEMENT ** PAGAMENTO Cheques are welcome in most currencies, but we regret that postai orders are not acceptable. Les chèques bancaires dans la plupart des monnaies ne posent pas de prob1èmes, mais nous regrettons que les mandats de poste ne puissent etre acceptés. I pagamenti possono essere effettuati facilmente con assegni bancari nella maggioranza delle valute; ci è invece impossibile accettare vaglia sia interna­ zionali che nazionali.

DOMINICAN IDSTORY NEWSLETTER ADDRESS •• ADRESSE ** INDIRIZZO R.P.Prof. Arturo Bema) Palacios OP Istituto Storico Domenicano Largo Angelicum I 00184 Roma Italia. 5

PRAEFATIO REDACTORIS

With this number of the Newsletter I must take my leave. Failing health has obliged me to resign as president of the Dominican Historical Institute, and my successor, Father Arturo Bema! Palacios OP, will henceforth also be the editor of the Newsletter. Please send him your news, your information and your offprints (always welcome) and maintain with him the contacts which have been such a pleasure to me. For this number I have gone through one periodica!, Angelicum, noting ali articles of interest except for book reviews and pieces conceming St . *

Avec ce numéro du Bulletin je dois prendre congé. La santé défaillante m'a contraint de me démettre de la présidence de l'Institut Historique Dominicain, et mon successeur, le P. Arturo Bema! Palacios OP sera dorénavant rédacteur du Bulletin. Je vous prie de lui envoyer vos nouvelles, vos renseignements et vos tirés-à-part (qui sont toujours !es bienvenus), et de continuer avec lui ]es contacts qui m'ont donné tant de plaisir. Pour ce numéro j'ai dépouillé la revue Angelicum; vous y trouverez signalés tous les articles qui concement l'histoire dominicaine, sauf ceux qui traitent de S. Thomas d' Aquin; je n'ai pourtant pas noté !es comptes rendus des livres. *

Con questo numero del Bollettino devo congedarmi. La salute cagionevole mi ha costretto a dimettermi dalla presidenza dell'Istituto Storico Domenicano, e d'ora in poi il nuovo presidente, il P. Arturo Bema! Palacios OP, s'impegnerà anche alla redazione del Bollettino. Vi prego di spedire a lui le vostre notizie e informazioni e i vostri estratti (che sono sempre graditi), e di continuare con lui i contatti che sono stati un piacere particolare per me. Per questo numero ho fatto lo spoglio della rivista Angelicum. Vengono segnalati tutti gli articoli che riguardano la storia domenicana, salvo quelli che trattano di S.Tommaso d'Aquino nonché le recensioni di libri.

Simon Tugwell OP

7 NECROLOGIUM

Antonien Hendrik Thomas OP. Bom at Merchtem on 28 March 1915, he received a classica! education and then entered the Dorninican order in Gent on 20 Sept. 1934. In 1938 he went to the Dominican studium in Leuven, where he was to spend most of the rest of his life, apart from a year and a half in Brussels as provincia! secretary (1969-1970). Solemnly professed on 21 Sept. 1940, he was ordained priest on 2 Aug. 1942. After completing his studies in the order, he studied history in the university of Leuven, acquiring a licentiate and, in 1965, a doctorate. His thesis was published as De oudste Constituties van de Dominicanen, which remains the fundamental study of the earliest Dorninican constitutions. At various times he taught dogmatic , Latin, patristics and the history of the Order. He was adrninistrator of Spicilegium Sacrum Lovaniense from 1954-1995, provincia! historian and then archivist from 1954-1966, and librarian at Louvain from 1971 unti! ill­ health forced him to retire. In 1995 he moved to the Dominican community in the nursing home of Sint Gabriel, Antwerp, where he died 22 Sept. 1996. Apart from his edition of the primitive Dominican constitutions and other publications already noted in DHN, he published articles in AFP 39 (1969) and 48 (1978) and a series of articles on the Praemonstratensian statuta in Analecta Praemonstratensia 55 (1979), 56 (1980) and 60 (1984). He also edited, with PI.F.Lefèvre O.Praem., Le coutumier de l'abbaye d'Oigny en Bourgogne au Xlf' siècle (Spicilegium Sacrum Lovaniense, Leuven 1976). On a persona! note, I must record that, in spite of our disagreement on the earliest form of Dominican profession, he was always perfectly charming when we met, and he was a generous and effcctive helper. S.T. Raymond Miche! Creytens OP. Bom at St-Andries, Bruges, 21 June 1911, he entered the in Gent in 1931, and was professed 24 September 1932. After his ordination on 7 August 1938 and the completion of his studies in Louvain the following year, he was assigned to the Dominican Historical Institute at Santa Sabina, , in 1939. He devoted the rest of his working life to the Institute, producing a stream of interesting and useful articles, mostly published in AFP. In the wake of Vatican II, he served on the Order's Commission for the Revision of the Constitutions. He was the last prior of Santa Sabina, from 1970 unti! the Institute was moved to the Angelicum in 1975. Although he neither took nor received credit for it, the publication of volume III of the Scriptores Ordinis Praedicatorum Medii A evi in 1980 was to a great extent

8 due to his collaboration with Father Kaeppeli. He was president of the Institute from 1977 unti! ili health forced him to retire in 1986, when he retumed to his province and was assigned to Ostende. A deterioration in his health in 1993 necessitated his removal to the nursing home of Sint­ Gabriel, Antwerp, where he spent his last years. He died there on 6 February 1997. As a tribute to his scholarship, we may quote Katherine Gill's comment that two articles of his 'are the best generai presentations I know of for the legai and institutional situation of women's religious communities in the Tridentine period' (in S.L.Waugh & P.D.Diehl, edd., Christendom and its Discontents, Cambridge 1996, 178). For many years Fr Creytens collected materiai for a study of the monasteries of Dominican women in particular, but he was unable to complete it. He also wanted to write a work on Dominican historiography, on which he had extensive notes. His failure to achieve his persona] research projects is a testimony to his utter fidelity to the demands of his work for the Historical Institute. S.T.

Adolfo Robles Sierra OP. El 19 de febrero de 1997 fallecfa subitamente, a causa de una crisis cardfaca, e! P. Adolfo Robles, prior del Real Convento de Predicadores de Valencia. Habfa nacido el 5 de septiembre de 1934 en Santa Colomba de Curuefio (Le6n). Ingres6 en e! noviciado de la Provincia de Arag6n, sito en Valencia, e! 10 de octubre de 1951. Tenfa 18 afios cuando, e! 12 de octubre de 1952, hizo su profesi6n religiosa. Curs6 tres afios de filosofia en e! Estudio Generai de Filosofia de Cardedeu (Barcelona) y cuatro afios de teologfa en e! Estudio Generai de Teologfa de Valencia. Fue ordenado sacerdote en esta ultima ciudad e! 1 de marzo de 1959. En octubre de este afio se traslad6 al Angelicum de Roma, donde obtuvo e! Lectorado y la Licencia en Teologfa (1960), siguiendo a continuaci6n (1960-1961) los cursos de doctorado en e! mismo centro y atendiendo simultaneamente a diversos cursos de paleografia y archivfstica en e! Vaticano, cuyo Diploma obtuvo el 10 de junio de 1961. En este afio comenz6 su labor docente en Cardedeu, pero solamente durante un curso, puesto que en 1962 se traslad6 a Le Saulchoir para prepararse e integrarse en la Comisi6n Leonina. En 1963 obtiene e! doctorado en teologfa en el Angelicum. En 1964 es nombrado cronista y archivero de la provincia (cargos que desempefiara de por vida) y sera destinado al Estudio Generai de la Provincia de Arag6n, acabado de trasladar al recién fundado convento de Sto. Domingo de Torrente (Valencia) corno profesor de patrologfa, historia de la teologfa, historia de los dogmas e introducci6n a Sto. Tomas. En 1966 es nombrado miembro de la Comisi6n Leonina y en 1967 presidente de la secci6n espafiola de la misma, cargo que ocup6 hasta su clausura en 1972. Su docencia continuarli hasta e! momento de su muerte, tanto en el Estudio Generai,

9 luego Instituto Pontificio de Teologfa de Torrente y mas tarde Facultad de Teologfa S.Vicente Ferrer de Valencia. Desde el momento de su erecci6n en 1974, el P. Adolfo ha sido catedratico de la misma. Era director del Centro de Estudios de San Vicente Ferrer. Fue prior de Predicadores de Valencia en 3 ocasiones: 1973-1976, 1976-1979, 1994 hasta su muerte. Miembro de varias organizaciones y sociedades hist6ricas, centr6 su actividad investigadora y publicista fundamentalmente en el campo de la patrfstica hispana, del monacato ibérico y de la historia dominicana, especialmente de la provincia dominicana de Arag6n y de algunos de sus personajes mas sobresalientes corno Raimundo de Penyafort, Raimundo Martf, Vicente Ferrer y Luis Beltran. En Escritos del Vedat 20 (1990) comenz6 la publicaci6n de la serie de Actas de los Capftulos Provinciales de la Provincia de Arag6n (que sera continuada por el P. Vito T.G6mez). Ha sido director desde su creaci6n de la importante Colecci6n Sant Vicent Ferrer, patrocinada por el Ayuntamiento de Valencia, de cuyas publicaciones ya se ha dado noticia en DHN. Precisamente unos dias después de su muerte tenfa previsto el P. Adolfo presentar un nuevo volumen de esta colecci6n, de los varios que tenfa en preparaci6n, en el que habfa estado trabajando con gran ilusi6n: Obras y escritos de San Vicente Ferrer, Valencia 1996, 610 p. Se trata de una edici6n cuidada y magnificamente presentada de todas las obras y escritos del santo. Ademas de sus amplios y s6lidos conocimientos, que han quedado reflejados en sus numerosos libros y artfculos asf corno en su labor de direcci6n y consejo a otros investigadores, estudiosos y discfpulos, el P. Adolfo era un hombre de acendrada sencillez evangélica y de gran calidad humana. Su desaparici6n ha sido muy sentida en toda la provincia de Arag6n. Sus funerales congregaron a una multitud de frailes, religiosas, familiares, profesore.s, estudiantes y amigos, que llen6 a rebosar la basflica de San Vicente Ferrer de Valencia. Arturo Bema! Palacios OP

Clemens Vansteenkiste OP. Bom at Torhout, Belgium, on 27 Dee. 1910, he entered the Dominican province of Saint Rose in 1928 and made profession on 24 Sept. 1929. After his ordination in 1934, he did further studies in Louvain and then in Rome, where he acquired the Licence in Theology; he remained in Rome unti! 1942, teaching Latin and Greek. He was then assigned to Gent unti! 1947, when he became a member of the Leonine Commission, for which he worked in Rome and, from 1951- 1953, in Ottawa. Thereafter he lived at the Angelicum, where he served as a professor of philosophy and as assistant librarian, later prefect of the library. In 1969 he began on the work for which he will be most remembered, the editing of the Rassegna di Letteratura Tomistica, to

10 which he brought an unusual range of skills, as well as extraordinary application. He was also a talented musician and some of his compositions were published. In his last years, he became increasingly infirm, though he was able to see the 1996 volume of the Rassegna into print. He died in Rome on 5 Sept. 1997. S.T.

REPERTORIUM PERITORUM

(a) R.P. Paul Amargier OP * Vide E Cahiers de Fanjeaux 159-170.

R.P. Antonio do Rosario OP * Escritores Dominicanos, século XVII, com Obras Meores Viii, Nomes das Letras L a V [Z] (Arquivo Hist6rico Dominicano Portugues, Porto 1996, ISBN 972-9103-42-9), pp.251-443.

T.R.P. Louis-J.Bataillon OP * Vide J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan. * 'The tradition of Nicholas of Biard's distinctiones', Vìator 25 (1994) 245-288 [with list of manuscripts, list of distinctions, edition of two sample distinctions and edition of Nicholas's sermo de sancta Katerina]. * 'Les stigmates de saint François vus par Thomas d'Aquin et quelques autres prédicateurs dominicains', Archivum Franciscanum Historicum 90 (1997) 341-347 [Pierre de Reims, Aldobrandino Cavalcanti, Jean d'Opreno, Thomas Agni de Lentini, Aldobrandino de Tuscanella, avec édition du sermon de Thomas Agni]. * 'Gauthier de Bruges, Gauthier d' Aquitaine ou Fra Mattiolo?', Medieva/ Sermon Studies 40 (1997) 8-21. [Sur !es sermons de tempore attribués par Schneyer à Gauthier de Bruges, et une autre série sur !es épitres de Careme du meme auteur; quant à l'identité de cet auteur, 'on peut sans grand scrupule éliminer Gauthier de Bruges et probablement Gauthier d'Aquitaine. Reste donc un Fra Mattiolo, presque s0rement un frère mendiant italien, mais dont pour le moment nous ne pouvons dire s'il était dominicain ou franciscain.']

R.P. Prof. Guy Bedouelle OP Vide J(a) Johannes Capreolus Bedouelle. * 'Los primeros dominicos y e! estudio', XXSiglos 6 n° 24 (1995) 10- 21. * 'Les provinces dominicaines de langue française en au XIXe et au XX0 siècle', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 41-50.

11 Mme Nicole Bériou * 'La chasse mystique: une image de la prédication dominicaine au XIIIe siècle?', Documents 32 (1997) 21-26 [avec des citations des sermons d' André Charlieu, Jean de Liège et 'frère Thomas' (de Chartres)].

R.P. Prof.Arturo Berna! Palacios OP, Istituto Storico Domenicano, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Praeses Instituti Historici OP. * 'Carlo Giacinto Iacobellis [OP] (1767-1847), apuntes bio- bibliograficos', AFP 67 (1997) 279-305.

Dr Peter Binkley, 71 Thornton Avenue, London, Ontario, Canada N5Y 2Y4 [new address].

The Very Revd Dr Leonard Boyle OP, Praeses Commissionis Leoninae. Collegio San Clemente, Via Labicana 95, 00184 Roma, Italia. * Vide A(a).

Dr Lluis Cabré, Universitat Autònoma de Barcelona, Departament de Filologia Catalana, Edifici B, 08193 Bellaterra (Barcelona), Espafia. * 'Aristotle for the layman: sense perception in the poetry of Ausiàs March', Journal of the Warburg and Courtauld lnstitutes 59 (1996) 48- 60 [the first section deals with Dominican, especially Thomist, influence in medieval Catalan literature].

Dott. Luigi Canetti * Vide B(a) f frati.

Dott.ssa Carla Casagrande * (con Silvana Vecchio) 'La classificazione dei peccati tra settenario e decalogo (secoli XIII-XV)', Documenti e studi sulla tradizione filosofica medievale 5 (1994) 331-395.

The Revd Prof. Romanus Cessario OP Vide J(a) Johannes Capreolus Bedouelle.

Dr R.Iestyn Daniel * A medieval Welsh mystical treatise (University of Wales Centre for Advanced Welsh and Celtic Studies, Aberyswyth 1997, ISBN 0-947531- 99-8) 39 pp. [on Ymborth yr Enaidj. * 'A medieval Welsh Dominican treatise on ', New Blackfriars 78 (1997) 476-493 [on Ymborth yr Enaidj. Prof. Carlo Delcorno * Recensione di Laura Gaffuri, Bartolomeo da Breganze, f "Sermones" de Beata Vìrgine (Padova 1993; cf. DHN 4 [199 5) 50), Rivista di Storia e Letteratura Religiosa 32 (1996) 658-666.

12 R.P. Henry Donneaud OP Vide D(a) Revue Thomiste, J(a) Johannes Capreolus Bedouelle. * ' contre Saint Thomas d'Aquin sur la foi du Christ', Revue Thomiste 97 (1997) 335-354.

Dr Jean-Luc Eichenlaub * Vide L(a) France Eichenlaub.

R.P. Alfonso Esponera Cerdan OP Vide L(c) Los Dominicos y el Nuevo Munda. * 'Un andaluz misionero en la Baja California: el Dominico Francisco Galisteo (1771-1788)', Communio (Sevilla) 27 (1994) 271-336. * 'Nuevos datos sobrc el regreso a Espafia del andaluz Francisco Galisteo OP (1788-1790)', Communio (Sevilla) 28 (1995) 329-348. * (con Adolfo Robles OP) 'Documentos sobre la expulsi6n de los moriscos del Reino de Valencia en el actual Archivo del Real Convento de Predicadores, de Valencia', Anales Valentinos 22 (1996) 379-395. * 'Francisco Galisteo OP y la concesi6n de privilegios a los misioneros dominicos (1790-1804)', Communio (Sevilla) 29 (1996) 337-390. * 'La escuela historiografica del convento de Predicadores de Valencia en el siglo XVIII', in Josep-lgnasi Saranyana, Enrique De la Lama & Miguel Lluch-Baixauli, edd., Qué es la Historia de la Iglesia (EUNSA, Pamplona 1996) 397-420 [los frailes historiadores: Jacinto Segura, Tomas Giiell, Vicente Tarifa, José Teixidor, Luis de Galiana, Luis Sales, Bartolomé Ribelles, Jaime Villaneuva]. * 'Comentarios sobre aspectos un poco olvidados de fray Luis de Granada', Teologia Espiritual 40 (1996) 115-124. * 'Una expresi6n artistica del interés americanista en la Valencia del XIII', Anales Valentinos 23 (1997) 215-220 [descripci6n y analisis iconografico del conjunto de azulejos valencianos colocados en 1780 en la habitaci6n del Hospital dè Sacerdotes Pobres, de Valencia, en la que muri6 san Luis Bertran].

Very Revd Fr Hugh Fenning OP * The Black Abbey. The Kilkenny Dominicans 1225-1996 (apud Dominican Publications, Dublin 1996) 60 pp.

R.P. Gianni Festa OP, Padri Domenicani, Via Frattini 7, 46100 Mantova, Italia. Sta preparando una indagine sul Pungilingua di Domenico Cavalca.

Dr Barbara Fleith * 'Die Legenda Aurea und ihre dominikanischen Bruderlegendare. Aspekte der Quellenverhaltnisse apokryphen Gedankenguts', Apocrypha 7 (1996) 167-191.

13 * 'The patristic sources of the Legenda Aurea: a research report', in !rena Backus, ed., The reception of the church fa thers in the West (E.J.Brill, Leiden/New York/Koln 1997, ISBN 90-04-09722-8) 231 -287 [with a substantial bibliography of recent scholarship on the Legenda].

Dr Janet Foggie, 24 James Street, Cellardyke, Anstruther KYl0 3AY, Scotland. Vide Diss. and Comp. Diss.

Dott.ssa Laura Gaffuri (con Francesca Lomastro Tognato) 'Tre beati domenicani: Isnardo da Chiampo, Giovanni da Schio e Bartolomeo da Breganze', in Renato Zironda, ed., Santità e religiosità nella diocesi di Vicenza. Vìta e storia di pietà dal sec. XII al sec. XX Catalogo della mostra (Biblioteca Civica Bertoliana, Vicenza 1991) 39-49.

R.P. Lorenzo Galmés Mas OP Vide A(b) Aniz Iriarte; L(c) Los Dominicos y el Nuevo Munda [praecipue de F.S.Vilarrasa]. * 'Al servicio de la palabra de Dios (Jacinto M.Corrnier OP - José Ma Lagrange OP', Te ologia Espiritual 39 (1995) 35-51.

Prof. Gian Carlo Garfagnini * Vide J(a) Hier. Savonarola Garfagnini.

Prof. Dr. Karl-Ernst Geith * Vide L(a) France Eichenlaub.

M.R.P. Costantino Gilardi OP * 'Diversité et unité: I 'Itali e et !es Dominicains italiens 1798-1945 ', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 51-60.

R.P. Prof. Antolin Gonzalez Fuente OP * 'La teologia nella liturgia e la liturgia nella teologia in san Tommaso d'Aquino', Angelicum 74 (1997) 359-417.

Prof. Gregory G.Guzman * Vide J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan.

Prof. Dr. Alois M.Haas * 'Seuse lesen', Zeitschrift far deutsche Philologie 113 Sonderhe:ft (1994) 245-272. * Introduzione a , a cura di Marco Vannini (Nardini Editore, Fiesole 1997, ISBN 88-404-2463-6) 147 pp. [traduzione di Meister Eckhart als normative Gestalt geistlichen Lebens, Neuausgabe Freiburg 1995].

14 R.P. Dr Ramon Hernandez OP Vide J(b) Vitoria; L(c) Los Dominicos y en Nuevo Munda.

R.P. Bemard Hodel OP, Couvent Saint-Hyacinthe, Rue du Botzet 8, Case Postale 99, 1705 Fribourg, Suisse. * 'Histoire du couvent dominicain de Coppet', AFP 67 ( 1997) 151- 171 [ cum editione documentorurn].

Pater Prof. Dr. Ulrich Horst OP * 'Thomas von Aquin, Professor und Consultor', Munchener Theologische Zeitschrift 48 ( 1997) 205-281.

Dott.ssa Cecilia Iannella, Via E.Sighieri 10, 56127 Pisa, Italia. * Vide D(a) I fr ati.

Prof. Dr. Jerzy Kloczowski * 'Klasztor dominikanski w Krakowie w polskiej prowincj i dominikanskiej w XIII-XVI stuleciu' [Das Dominikanerkloster in Krakau und seine Stelle in der polnischen Dominikanerprovinz im 13.-16. Jh.], in Cracovia - Polonia - Europa (Wydawnictwo i Drukamia "Secesja", Krak6w 1995) 39-46.

Pater Alain Kordel OP Vide BG Dizionario degli Istituti ...

Pater Dr Vladimir J.Koudelka OP * Dominic, translated Consuelo Fissler OP & Simon Tugwell OP, ed. Simon Tugwell OP (Darton, Longman & Todd, London 1997, ISBN 0- 232-52068-2) XXIV+ I 84 pp. [English version of Dominikus, Olten 1983, with some corrections and a new presentation of the sources by S.Tugwell.]

R.P. Dr. Stjepan Krasié OP Vide J(c) Cormier. * Dominikanci. Povijest Reda u hrvatskim krajevima [Domenicani. Storia dell'ordine nelle regioni croate) (Provincia Croata OP, Zagreb 1997, ISBN 953-167-086-2) 236 pp. [with summary in English, riassunto in italiano].

Mrs Maiju Lehmijoki-Gardner, 300 E. 32nd Street, apt. F, Baltimore, Maryland 21218, USA.

R.P. Jean Levesque OP * 'Jean de Rechac et le monastère Sainte Catherine de Sienne à Saint- Étienne', Documents 32 ( 1997) 5-19.

15 * 'Harangue funèbre de Nicolas Coeffeteau à Marie de Medicis à l'occasion de l'assassinat d'Henri IV, 1610', Documents 32 (1997) 27-37. * 'Les Vicaires généraux de la Congrégation de Bretagne', Documents 32 (1997) 38-45 [avec la liste des vicaires].

M.R.P. Pietro Lippini OP * 'Ripensamenti sulla fondazione e la vita del monastero di Prouille', Bollettino di S.Domenico 78 (1997) 59-66. * 'La clausura delle monache dell'ordine voluta da S.Domenico', ibid. 122-126. * 'La riscoperta di un patrimonio artistico ignorato: I 'ex convento domenicano di Calvisano', ibid. 127-131. * 'Il culto eucaristico nell'ordine domenicano', ibid. 165-174 [172- 174: La confraternita del SS. Sacramento]. * 'Il Congresso Eucaristico nazionale di (7-11 settembre 1927), un congresso di impronta domenicana', ibid. 194-200.

R.P. Dott. Carlo Longo OP Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... * Vide J(a) Hier. Savonarola Garfagnini [de registris mag. gen. Torriani]. * 'I Domenicani a Trento e a Bolzano nel sec. XIII . tra due mondi e due culture', in Franco Dal Pino & Domenico Gobbi, edd., Istituzioni monastiche medievali nelle diocesi di Trento e di Bressanone (Civis, Trento 1996) 61-86. * 'Fr. Gaspare Del Fosso e i Domenicani. La fondazione del convento di Reggio (1572)', in Gaspare Del Fosso e Riforma Cattolica Tridentina in Calabria. Atti del Convegno Ragliano - Paola - Reggio Calabria 5-7 Dee. 1992 (Laruffa Editore, Reggio Calabria 1997) 235-251 [cum cditione aliquot documentorum]. * 'Torquemada, Juan de', 'Torquemada, Tomas de', in Catholicisme fase. 69 (Paris 1997) 53-55, 55-57. * 'Relazioni d'Armenia (1583-1640)', AFP 67 (1997) 173-226 [cum editione textuum et elencho conventuum OP Armenorum].

Prof. Alfonso Maierù Vide BG Vauchez.

Dr E.Ann Matter * 'Il matrimonio mistico', in Lucetta Scaraffia & Gabriella Zarri, edd., Donne e Fede. Santità e vita religiosa in Italia (Laterza, Bari 1994, ISBN 88-420-4507-l) 43-60 [tra altre tratta di S.Caterina da Siena e B.Lucia Brocadelli].

16 R.P. Prof. Michele Miele OP * 'I problemi delle corporazioni religiose nella seconda metà dell'Ottocento. L'esempio dei domenicani del Mezzogiorno nel carteggio di Gaetano Capasso O.P. (1833-1907)', Memorie Domenicane NS 27 (1996) 5-21 O [ cum edition e epistolarum].

R.P. Bernard Montagnes OP * Vide etiam J(a) Johannes Capreolus Bedouelle (bis); L(a) France Eichenlaub. * 'Un diplòme de la confrérie du Rosaire au musée Paul-Dupuy de Toulouse' [vers 1690], Mémoires de la société archéologique du Midi de la France 56 (1996) 213-222. * 'La question biblique au temps de Pie XI', in Achille Ratti. Pape Pie XI (École Française de Rome, Rome 1996) 255-276 [touche évidemment à l'histoire du P. Lagrange]. * 'L'amitié Batiffol-Lagrange', Bul/etin de lìttérature ecc/ésiastique 98 (1997) 3-20. * 'Centenaire de l'église Saint-Joseph de Biarritz', Documents 32 (1997) 53-58. * 'Une communauté de tertiaires dominicaines au XVIIe siècle', Documents 32 (1997) 60-62 [Clermont-l'Hérault]. * 'Les années d'initiation dominicaine du Père Lagrange ou l 'apprentissage de l'humilité (1879-1884 )', Revue Thomiste 97 (1997) 355-368. * 'Lagrange, Albert (Marie-Joseph)', in Dictionnaire de biographie franéaise fase. 110 (Paris 1997) 282-284. * 'La crise de la Revue Biblique en 1898-1899', AFP 67 (1997) 349- 383 [cum editione diversarum epistolarum].

Dr Alain Nadeau * Vide J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan.

Dr Else-Britt NiJsen OP * (ed., with Knut Aukrust), Bak klosterets port. Nonner i Norge fo rtel/er [Behind the cloister door; nuns in Norway teli their story] (Solum Forlag, Oslo 1996, ISBN 82-560-1060-6) 228 pp. [includes some Dominican materiai].

Dr Maura O'Carroll SND * Mary E.O'Carroll, A Thirteenth-Century Preacher 's Handbook: studies in MS Laud Mise. 511 (Pontificai Institute of Mediaeval Studies, Toronto 1997, ISBN 0-88844-128-2) 466 pp. [with an edition of selected sermons, including, pp.386-390, that of Simon of Hinton for the second Sunday of Lent, 'Hec est voluntas Dei ...'].

17 M.R.P. Emilio Panella OP Vide BG Dizionario degli Istituti ... * 'Cronica di Santa Caterina in Pisa. Copisti, autori, modelli', Memorie Domenicane NS 27 (1996) 211-291.

Dott. Emore Paoli * Vide H Giovanna (Vanna).

Mme Monique Paulmier-Foucart * Vide J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan.

Dott.ssa Letizia Pellegrini * Vide B(a) / fr ati.

M. Amaud Ramière de Fortanier, Archives départementales des Yv elines, I avenue de Paris, 78000 Versailles, France [nouvelle adresse].

Prof. Robert J.Schneider * Vide J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan.

Prof. André Schnyder Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... * 'L'inquisitore racconta. Osservazioni sugli aspetti dell'exemplum nel Malleus malefìcarum di Institutoris e Sprenger (1487)', in Giovanna Bosco e Patrizia Castelli, a cura di, Stregoneria e streghe nell 'Europa moderna. Convegno internazionale di studi (Pisa, 24-26 marzo 1994) (Ministero per i Beni Culturali e Ambientali, Ufficio Centrale per i Beni Librari, le Istituzioni e l'Editoria, Biblioteca Universitaria di Pisa, Pisa 1996, ISBN 88-7781- 176-5) 99-115.

Pater Dr Walter Senner OP Vide D(a) Revue Th omiste. * (ed.), Omnia Disce. Kunst und Geschichte als Erinnenmg und Herausforderung. Wi llehad Paul Eckert OP zum 70. Geburtstag und Goldenen ProfeJJjubiliium (Wienand Verlag, Koln 1996, ISBN 3-87909- 513-2) 455 pp. * 'P.Willehad Paul Eckert OP als akademischer Lehrer', ibid. 414-417. * Aus einem biographischen Interview mit P.Willehad Paul Eckert OP', ibid. 424-433.

Prof. Dr. Loris Sturlese, Via Principi di Savoia 64, 73100 Lecce, Italia [nuovo indirizzo]. E-mail: [email protected]. * 'Meister Eckhart in der Bibliotheca Amploniana. Neues zur Datierung des Opus tripartitum', in A.Speer, hrsg., Die Bibliotheca

18 Amploniana (Miscellanea Mediaevalia 23, De Gruyter, Berlin/New York 1995) 434-446. * 'Meister Eckhart (ca. 1260-1328)', in F.Niewohner, hrsg., Klassiker der Religionsphilosophie (Beck, Milnchen 1995, ISBN 3-406-39912-6) 226-241, 370-371. * 'Ulrich Engelbrecht (Engelberti) von Stra/3burg', in Die deutsche Literatur des Mittelalters, Verfasserlexikon IX (De Gruyter, Berlin/New York 1995) 1252-1256. Storia della filosofia tedesca nel medioevo. Il XIII secolo (L.S.Olschki, Firenze 1996, ISBN 88-222-4387-0) 301 pp. [viene dedicato ampio spazio ad autori domenicani tedeschi come Alberto il Grande, Alberto di Orlamilnde, Erkenfrido di Erfurt, Hugo Ripelin, Ulrico di Strasburgo, Dietrich di Freiberg].

The Revd Dr Michael Tavuzzi OP Vide J(a) Johannes Capreolus Bedouelle. * 'Gaspare di Baldassare da Perugia O.P. (1465-1531): a little-known adversary of Cajetan', Th e Thomist 60 (1996) 595-615. * 'Giovanni Rafanelli da Ferrara OP (t 1515), inquisitor of Ferrara and Master of the Sacred Palace', AFP 67 (1997) 113-149. * Prierias. The !ife and works ofSilvestro Mazzolini da Prierio, 1456- 1527 (Duke University Press, Durham/London 1997, ISBN 0-8223-1976- 4) 190 pp.

The Revd Dr Augustine Thompson OP * Predicatori e politica nell'Italia del XIII secolo (Edizioni Biblioteca Francescana, Milano 1996, ISBN 88-7962-069-X) 242 pp. [traduzione italiana di Revival preachers and politics in thirteenth-century Italy. Th e Great Devotion of 1233 (Oxford 1992)).

Dott. Andrea Tilatti * 'La Direzione spirituale. Un percorso di ricerca attraverso il secolo XIII nell'ordine dei Predicatori', in Dalla penitenza all 'ascolto delle confessioni: il ruolo dei Frati mendicanti (Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 1996) 125-173 [S.Domenico e le domenicane di Madrid; B.Giordano e le domenicane di Bologna; Corrado di Castellerio e Benvenuta Boiani; 'donne del quotidiano' a Padova].

Fray Eugenio Martin Torres OP Vide L(c) Los Dominicos y e! Nuevo Munda. * 'La relaci6n fraile-indigena en México a través de las plantas. Tres ejemplos: el tabaco, el cacao y las nopaleras', AFP 67 (1997) 227-278.

19 M. Christian Trottmann Vide D(a) Revue Thomiste.

Very Revd Dr Simon Tugwell OP Vide RP(a) Koudelka; BG Dictionnaire d'Histoire J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan; L(c) Los Dominicos y el Nuevo Munda. * 'Dominikanska teologia modlitwy', W Drodze 11 [279] (1996) 75- 81 [Polish translation of the second part of 'A Dominican theology of prayer', Dominican Ashram I (1982) 128-144]. * Pasja Dominika (Biblioteka Teofila, Krak6w 1996) 218 pp. [Polish transla ti on of The Way of the Preacher, without the appendices]. * 'The genesis of the Order of Preachers', Dominican Ashram 16 ( 1997) 78-88, 131-136 [a popularizing potboiler, elicited by circum­ stances]. * 'Notes on the !ife of St Dominic: IV, St Dominic's date of birth', AFP 67 (1997) 27-59. * ed., Miracula sancti Dominici mandato magistri Berengarii collecta; Petri Calo legendae sancii Dominici (MOPH XXVI, Istituto Storico Domenicano, Roma 1997) 338 pp. [Edition of the texts, with substantial introductions and an account of previous collections of miracula sancii Dominici and their historical circumstances. By a curious mishap, the precise reference for the Seneca citation on p. 21O dropped out of the text; it is De Beneficiis I iv 6.]

M.R.P. Armando Verde OP * Vide BG Viti; J(a) Hier. Savonarola, Savonarola, Quaderni, et ibid. Garfagnini. * 'Note aggiunte', in Roberto Ridolfi, Vìta di (Casa Editrice Le Lettere, Firenze 1997, ISBN 88-7166-349-7) 395-431. tM.H.Vicaire OP * (con C.Vansteenkiste OP), 'L'ispirazione missionaria di San Dome- nico', La Stella di San Domenico 93 (1997) 106-118.

Dr David J.Viera * [with Jordi Piqué] 'Vicent Ferrer i e! serm6 del dia de sant Jordi. Tècnica i fonts', in Actes del Setè Col-loqui d'Estudis Catalans a Nord­ Amèrica, Berkeley 1993 (Publicacions de I' A badia de Montserrat, Barcelona 1996) 275-285.

R.P. Tommaso Violante OP * 'La soppressione del convento domenicano di San Pietro Martire in Modugno - Bari', AFP 67 (1997) 309-347 [cum editione documen­ torum].

20 (b) Pater Hilarius Barth OP, Istituto Storico Domenicano, Largo Angelicum 1, 00184 Roma, Italia. Geschichte und Spiritualitat des Predigerordens im 13. Jahrhundert. Mittelalterliche Gebete zum hl. Dominikus. Jordan von Sachsen (Apokalypsenkommentar, Exempla). Geschichte des Ordens in Siiddeutschland (Bayem, Franken, Schwaben). Dominikanische Liturgie. Inquisition und Hexenverfolgung in Deutschland (Institoris und Sprenger). 'Maria Columba Schonath OP (1730-1787)', in Georg Schwaiger, hg., Bavaria Sancta. Zeugen christlichen Glaubens in Bayern III (Regensburg 1973) 404-422. 'Die Dominikaner im Augsburger Probabilismusstreit 1759/62. Ein Beitrag zur Wirkungsgeschichte des Thomismus in der Moraltheologie', in Willehad Paul Eckert OP, hg., Th omas von Aquino. Interpretation und Rezeption (Mainz 1974) 663-727. 'Aus dem Alltag des Augsburger Generalstudiums 1746-1 794', ibid. 728-778. 'Die Dominikuslegende im ersten Lektionar Humberts von Romans (1246)', AFP 54 (1984) 83-112 [maior pars istius legendae abbreviatio legendae Petri Ferrandi est]. 'Die Dorninikaner in Bayem vor der bis zur Sakularisation', in Walter Brandmiiller, hg., Handbuch der Bayerischen Kirchengeschichte II (St. Ottilien 1993) 707-744. 'Heinrich Institoris', Wort und Antwort 38 (1997) 131-134.

Dr Mark F.Johnson, Dept. of Theology, Marquette University, 100 Coughlin Hall, Box 1881, Milwaukee, WI 53201-1881, U.S.A. Assistant professor. Dominican moral theology; St Thomas Aquinas. Is starting a working edition of Paul of Hungary's Summa de penitentia, and hopes eventually to do a criticai edition ( on which any help would be appreciated). 'St Thomas's De Tr initate q.5 a.2 ad 3: a reply to John Knasas', The New Scholasticism 63 (1989) 58-65. 'Did St Thomas attribute a doctrine of creation to Aristotle?', The New Scholasticism 63 (1989) 129-155. 'Immateriality and the domain of Thomistic natural philosophy', The Modern Schoolman 67 (1990) 285-304. 'Alia lectura fr atris Thome. A list of the new texts of St Thomas Aquinas found in Lincoln College, Oxford, MS lat. 95', Recherches de théologie ancienne et médiévale 57 (1990) 34-61. 'Tue sapiential character of the first article of the Summa Theologiae', in Philosophy and the God of Abraham: Essays in memory of James A. Weisheipl OP (Pontificai Institute of Mediaeval Studies, Toronto 1991) 85-98.

21 'Aquinas's changing evaluation of Plato on creation', American Catholic Philosophical Quarterly 66 (1992) 39-46. 'A note on the dating of St Thomas Aquinas's Expositio super primam et secundam decretalem', Recherches de théologie ancienne et médiévale 59 (1992) 155-165. 'Why Five Ways?', in Re/igions and the virtue of religion. Proceedings of the American Catholic Philosophical Association 65 (American Catholic Philosophical Association, Washington DC 1992) 107- 121. 'Another look at St Thomas and the plurality of the !iterai sense of scripture', Medieval Philosophy and Theology 2 (1992) 118-142. 'Proportionalism and a text of the young Aquinas: Quod/ibetum IX q.7 a.2', Theological Studies 53 (1992) 683-699. * 'St Thomas, obediential potency, and the infused virtues: De virtutibus in communi a. I O ad 13 ', in E.Manning, ed., Thomistica. Recherches de théologie ancienne et médiévale. Supplementa 1 (Peeters, Louvain 1995) 27-34. * 'The theological character of Aquinas's Five Ways', in Paul Lockey, ed., Studies in Thomistic Theology (University of Notre Dame Press, Notre Dame 1996) 137-173.

Miss Elizabeth Smale, Corpus Christi College, Cambridge CB2 lRH, England. Research student in the Dept. of History of Art, Cambridge University. Thesis title: 'English Dominican patronage: the Order of Preachers and the arts in the Cambridge visitation, c.1220-c. l 540.' Studying ali media from the whole period of medieval mendicancy, using a locai paradigm in the context of an intemational order.

Pater Dr Heinrich Stirnimann OP, K.losterweg 16, 7130 Ilanz, Schweiz. Professor at the University of Fribourg (1952-1982); since 1988 chaplain of the Dominican sisters at Ilanz. [with A.M.Haas], ed., Das 'einig Ein ', Studien zu Theorie und Sprache der deutschen Mystik (Universitatsverlag, Freiburg Schweiz 1980) 454 pp. [Eckhart, Seuse, Tauler]. [with R.Imbach], ed., 'Eckardus Theutonicus, homo doctus et sanctus ', Nachweise und Berichte zum Prozess gegen Meister Eckhart (Universitiitsverlag, Freiburg Schweiz 1992) 144 pp. * Unio-Communio, Dimensionen mystischer Erfahrung (Universitiitsverlag, Freiburg Schweiz 1996) 290 pp. [with severa! texts from , Meister Eckhart and Heinrich Seuse].

22 NOTITIAE VA RIAE

1. Sr Barbara Estelle Beaumont OP, Monastère des Dominicaines, rue du Saint-Esprit 24, 1540 Heme, Belgique, annonce son projet de recherche sur 'Valeurs et symboles: la restauration des monastères de moniales de l'Ordre des Precheurs dans le climat religieux en France au XIX0 siècle': 'Cette étude se propose d'examiner différents courants d'idées (notamment ceux représentés par !es Pères Lacordaire et Jandel) dans leur répercussion sur la restauration de la branche fé minine et contemplative de l'Ordre dominicain en France. Aspects de la question à étudier: - La vie communautaire fut reprise par certains groupes de moniales déj à sous le régime concordataire. En 1816 trois monastères (Nay, Langeac, Paris) avaient repris la vie régulière; elle devançaient donc la restauration des couvents de frères par plusieurs décennies. Quel fut le type de vie qu' elles menaient en I'absence de la branche masculine de l'Ordre en France? - L'impact des Constitutions des Sreurs Dominicaines du Second Ordre préfacées par le Père Jandel de 1864 et la spécificité des fondations ultérieures. Ce texte, ainsi que !es écrits du Père Lacordaire concemant la restauration de l'Ordre, soulèvent des questions d'ordre histo­ riographique et le problème de la relecture d'une tradition, avec tout ce que cela peut impliquer d"'archéo-modemité".'

2. Prof. Odile Redon (Université de Paris VIII) a annoncé une recherche sur Ambrogio Sansedoni. Elle nous a écrit: 'C'est un travail auquel je tiens beaucoup, dans !eque! j'associe Ambrogio, son père et le "cercle" Sansedoni et je collecte patiemment !es docurnents siennois.'

DISSERTATIONES UNIVERSITARIAE

Lucia E.Agazzini, 1 sermoni del XIII secolo attribuiti a Giovanni da Torino: edizione e analisi storica (tesi di laurea, Facoltà di Lettere e Filosofia dell'Università di Torino, 1996). Alfonso Esponera Cerdan, Presencia del valenciano Convento de Predicadores en la América de la segunda mitad del siglo XVIII: Jr. Luis Sales op (1 745-1807) (Doctorado en Historia, Universidad de Valencia 1996). Janet Foggie, Th e Dominicans in Scotland: 1450-1560 (Ph.D., University of Edinburgh 1997). Kenneth J.Hofer, To heal the schism. A reappraisal ofthe thirteenth­ centu,y proposal by Humbert of Romans fa r union with the Greeks

23 (M.Litt., Department of Medieval History, University of St Andrews 1995). Cecilia Iannella, Ricerche sulla società cittadina nella predicazione di Giordano da Pisa. Con l'edizione delle prediche del ms. Acquisti e Doni 290 (cc. l'-129') della Biblioteca Medicea Laurenziana di Firenze (Dottorato di Ricerca, Pisa 1996). Mark F.Johnson, St Thomas and the !iterai sense of scripture: alia lectura fr atris Thome? (License in Medieval Studies, Pontificai Institute, Toronto 1988). Mark F.Johnson, The sapiential character of Sacra Doctrina in the thought of St Thomas Aquinas: the app ropriation of Aristotle 's inte/lectual virtue of wisdom (Ph.D. in Medieval Studies, University of Toronto 1990). Anne-Marie Lamarrigue, Bernard Gui historien (Doctorat, Sorbonne, Paris 1997). Emilie Roffidal, Les stalles et la chaire de Saint-Maximin (mémoire de maitrise en Histoire de l'Art à la faculté d' Aix-en-Provence 1996). Vito Sibilio, Papa Benedetto Xl (Università degli Studi di Bari, tesi di laurea in storia medievale 1995-1996). T.Tolley, John Siferwas: the study of an English Dominican illuminator (Ph.D., University of East Anglia 1984). J.L.W.Vinten-Mattich, Friars and Society in Late Medieval East Anglia: Mendicants and their Materiai Culture in Norfolk, Sujfo lk and Cambridegshire c.1225-1538 (Ph.D., Cambridge University 1995) [an archaeological study].

COMPENDIA DISSERTATIONUM

1. Lucia E.Agazzini, I sermoni del Xfll secolo attribuiti a Giovanni da Torino: edizione e analisi storica. Il P.Valerio Ferrua scrive: Il testo studiato è il ms theol. lat. qu. 265 della Staatsbibliothek di Berlino. Purtroppo la trascrizione è stata quanto mai ardua, a motivo non solo della grafia ma anche di una certa trascuratezza dell'amanuense. Siamo tuttavia riusciti a decifrare più del 95% delle parole. Meriterebbe, certo, che venissero risolti alcuni interrogativi dal punto di vista paleografico e che si pubblicassero i sermoni. Purtroppo, a motivo dei restauri in corso, non fu possibile consultare il ms Ambrosiano, che sarebbe stato determinante (io credo) per stabilire la paternità di Giovanni. Ho in progetto di recarmi ali'Ambrosiana per consultarlo. Mi sono invece procurato il microfilm del ms di Cambridge che dovrebbe essere una 'catena': ma prima di accingersi a una trascrizione, occorre vedere se meriti, cioè se sia o meno originale.

24 2. Sr Renée Chaput OP, Le Tiers Ordre dominicain en France aux17' et 18"siècles. Il s'agit de l'histoire de la "Congrégation du Tiers Ordre des Frères et des Soeurs de la Pénitence de Saint Dominique" en France aux 17° et 18° siècles. Après avoir défini ces Tertiaires séculiers, montré leur originalité, l'attention se porte sur leur origine, leur vie, leur évolution. Ces Tertiaires sont des fidèles, hommes et femmes, qui mènent une vie fratemelle, ont une famille, gèrent !es affaires de la cité, habitent chez eux. Ils se retrouvent en "Congrégation", nous dirions plus facilement en Fraternité, vivant de l'esprit apostolique, du souhait de perfection individuelle, en collaboration active avec l'Ordre des Precheurs. Ils participent à la mission prophétique, à l'action apostolique de l'ordre de Saint Dominique. C'est dans une chrétienté rénovée par le Concile de Trente que !es Tertiaires veulent mener dans un monde difficile une vie spirituelle profondi'!, cherchant à se concilier Dieu par la prière, la "", l'Eucharistie et qu'ils s'essaient à la charité. C'est au 15° siècle que l'expression "Fratres et Sorores de Tertia Regula S.Dominici" ou "Tertii Ordinis" prévaut. Ainsi s'organise un "Tertius Ordo", Tiers état la"ic, partie intrinsèque de l 'Ordre des Precheurs auquel il est incorporé. Du 13° au 17° siècles d'autres associations semblables liées aux Augustins, Carmes, Minimes, Prémontrés ont la reconnaissance des papes. Sur la lancée du Concile de Trente, dans un souci apostolique et rnissionnaire, le Père Sébastien Michaelis (1543-1618), Prieur du couvent de Toulouse, réforme son Ordre. Il reprend la règle de Munio de Zamora, l'adapte à des la"ics qui veulent s'agréger à l'Ordre des Precheurs. Le 5 mai 1599, dans un contexte d'intériorisation, de reconstruction de la vie la"ique, de renouveau religieux, il ressuscite le Tiers Ordre séc'ulier à Toulouse. Le "réglement" de Michaelis repose sur trois pòles: vie spirituelle, ascèse, charité. Les neuf chapitres et les vingt quatre articles de cette règle sont faits pour les membres de la "Congrégation Sainte Catherine de Sienne" de Toulouse. D'autres congrégations se créent ensuite, nous en repérons 128. Des manuels répercutent la règle de Michaelis, l'expliquent. Les livres de profession, parfois de comptes nous fontmieux conna1tre les Fratemités de Toulouse, du Puy en Velay, de Villedieu les Poeles et de Granville en Normandie, de Nancy, de Va nnes. La Fraternité de Toulouse, de 1599 à la Révolution, celle de la "Vénérable Mère Agnès" au Puy groupent aristocrates, bourgeois, femmes du peuple. Elles servent !es hòpitaux, !es prisons, recueillent "filles perdues" et orphelins. C'est dans le diocèse de Coutances que vivent !es Tiers Ordres mixtes de Villedieu de 1688 à 1793, de Granville de 1713 à 1899. A Nancy, 191 frères surtout des bourgeois et quelques soldats mènent une vie

25 dominicaine de 1749 à 1792. Dans un contexte rural, la Fratemité de Vannes débute en 1789, se poursuit jusqu'en 1869. Le gouvernement. Ces fratemités originales par leur histoire, leur recrutement ont un gouvemement, des conditions d'admission, une formule de profession, promesse et non voeu, semblables. Le directeur est un pretre de l'Ordre dominicain qui reçoit autorité du Mai'tre Général ou du Provincial. Les assemblées régulières ou extraordinaires, les charges éligibles: de Prieur, de Mai'tre des novices, de trésorier, de secrétaire, pour trois ans, sont vécus de la meme manière. Le Tiers Ordre est une société organisée. Si l'un des membres ne se conforme pas à la règle, il peut etre exclu. La liaison avec l 'Ordre. Le nom de la "congrégation" rappelle le rattachement aux Frères Precheurs. Les Directeurs sont des dominicains, souvent Prieur ou Sous-Prieur ou Procureur du couvent voisin où se réunit la Fratemité. Un confesseur dominicain suit les Tertiaires. La vie spirituelle. Dans le célibat ou le mariage, les Tertiaires s'essaient à vivre les observances dominicaines, les prescriptions pour la vie intérieure, le service de Dieu, la prière. L'apostolat est basé sur la pauvreté, la charité. Les Tertiaires tentent d'atténuer les situations de faiblessesoù la reconnaissance de la précarité est affaire d'individu à cette époque. La règle souligne la simplicité de vie, l'ascèse. La miséricorde s'étend aux pauvres, aux Tertiaires malades, aux indigents, aux défunts. Toutes les formes d'apostolat sont mission d'Église. Le culte des saints demeure vivant, particulièrement des saints de l'Ordre, dont on choisit le nom à la profession. Dans tous les milieux, l'idéal dominicain cherche à se réaliser. Certains Tertiaires seront élevées sur les autels: Agnès de Langeac, Marie Poussepin, Benoite Rencurel, Catherine Jarrige. Les "Congrégations du Tiers Ordre" ont évolué au gré des circonstances, soit vers la création de monastères, à Toulouse, Toul; les Tertiaires du Puy, de Langres, forment des Congrégations régulières avec cl6ture. Après 1794, certaines se regroupent. Au Puy, en 1808, la Congrégation se reconstitue, formant la Congrégation actuelle des Dominicaines de la Mère Agnès; en 1792, la Congrégation de Langres reprend vigueur, origine de la Congrégation Romaine de St Dominique actuelle. Malgré la Révolution, l'esprit du Tiers Ordre, la prière, la charité subsistent chez les la"ics. Lorsque le Père Lacordaire, en 1843, rétablit l'Ordre des Precheurs en France, il est aidé par les Tertiaires et les moniales qui ont réussi à garder et à transmettre l'esprit de Saint Dominique. Ainsi loin d'etre des conservateurs, ces ap6tres nous permettent d'évoquer la promotion du la"icat.

3. Émilie Roffidal, Les stalles et la chaire de Saint-Maximin. L'intéret que je portais à la sculpture sur bois et aux boiseries

26 provençales des XVII° et xvmc siècles, m'a amenée à étudier Ies stalles et la chaire de Saint-Maximin. Cette étude a nécessité beaucoup de travail sur piace, ainsi qu'une recherche iconographique autour des représentations des saints, ainsi que des stalles et des chaires, principalement de la région. La recherche à partir d'archives a été rendue difficile par la disparition d'un grand nombre d'entre elles. La sculpture provençale est éclairée par quelques grands noms, en dehors desquels elle est peu connue. Aussi ce mémoire essaiera-t-il d'apporter sa contribution à la connaissance de la sculpture en bois en Provence. Mes recherches ont commencé par la lecture des publications de Louis Rostan, érudit locai qui s'est passionné pour I 'histoire de Saint­ Maximin. Outre une description aussi complète que possible des stalles et de la chaire, ce travail a consisté à redéfinir le ròle de celui à qui Louis Rostan attribue la réalisation des stalles, à comprendre !es médaillons comrne un "corpus hagiographique", ordonné selon une hiérarchie, et enfin à faire une étude stylistique des stalles et des chapelles extérieures. Si !es stalles ont fait l'obj et de quelque étude publiée, la chaire, quant à elle, a été la grande oubliée. Aussi ce mémoire essaiera-t-il de combler ce manque. Pour ces deux ouvrages de sculpture, l'intéret fut aussi de !es replacer dans tout un contexte religieux, culture! et locai ainsi qu'à les relier à l 'histoire des mentalités. I. Historique: Les débuts (découverte des reliques de sainte Marie­ Madeleine en 1279 et installation par Charles de Salemes des dorninicains); la réforme du P.Michaelis, !es statuts du couvent royal, !es pèlerinages et la visite de Louis xrv,essai d'étude sur l'état des revenus du couvent. II. L'ancien choeur (les écrivains du XIXc siècle écrivent que le prieur André Abellon en a peint !es stalles); transformation progressive du choeur; description du choeur. Les stalles (1692): la construction des stalles a duré onze ans. Il sera intéressant de déterminer !es différents sculpteurs et leur ròle dans la réalisation de cet ensemble; puis à partir d'une description précise, quel répertoire décoratif et iconographique !es dorninicains ont voulu faire représenter. Les artistes et les artisans: le fr. Vincent Fune! a dirigé le chantier. Les sculpteurs: fr. Dubois de Bordeaux, fr. Dureux, Jean-Baptiste Olerys et Joseph Gras de Marseille, Balthazar Maunier de Cavaillon. Description des stalles et des médaillons, dont 20 sur !es hauts-dossiers représentent des saints et des saintes dominicains, deux médaillons octogonaux placés sur la balustrade illustrent deux visions de saint Dominique. Les médaillons comrne "corpus hagiographique". Les saints représentés relèvent de trois vagues chronologiques; les modèles et les différentes formes de sainteté chez !es dominicains; !es médaillons, traduction de la vie dominicaine (irnportance de la vie intellectuelle, de la prédication, de la mortification et de

27 l'oraison). Réflexion sur le travail. Commentaire sur le style des stalles (I' aspect architectural, I'aspect ornemaniste, I' aspect sculptural). III. La chaire. Sainte Marie-Madeleine et !es dominicains (la légende dominicaine, le culte, l'Office, !es "vitae" écrites aux XVII0 et XVIII0 siècles). La controverse autour de sainte Marie-Madeleine. Description et analyse de la chaire. Commentaire (le choix des sujets: la chaire et la controverse; !es qualités du sculpteur). Conclusion. Les stalles et la chaire de Saint-Maximin forment deux ensembles qui se complètent car ils symbolisent !es deux points importants de la vie dominicaine: la prière et la prédication. Ces deux réalisations en noyer servent de support à des médaillons et à des groupes sculptés. Ils ont chacun une iconographie particulière: celle des stalles est particulièrement dominicaine, et présente des modèles aux religieux, mais le couvent de Saint-Maximin est secoué à la findu XVIl0 siècle de troubles internes. Aussi ces médaillons ne peuvent etre mis en relation avec la réforme du début du siècle. Il s'agit donc de mettre en valeur !es grandes figures de l'ordre. L'iconographie de la chaire concerne plutot !es foules qui viennent en pèlerinage. Au début du XVII0 siècle, !es stalles et la chaire étaient en un meme lieu, dans le choeur. Au cours du siècle, !es deux éléments de la prière et de la prédication se sont séparés, le peuple est reporté à l'extérieur des stalles. Au-delà de ces questions, se profile un conflitautour des stalles et de la chaire, qui sont deux lieux stratégiques et symboliques. Les éveques d'Aix veulent exercer leur pouvoir sur le couvent de Saint-Maximin, et !es stalles et la chaire sont !es deux lieux où se cristallisent le conflit (citations de textes du XVIII0 siècle).

4. Janet Foggie, The Dominicans in Scotland: 1450-1560. Dr Foggie offers us this information about Scottish Dominican houses, from the work she did forher thesis: The first list of Dominican houses in Scotland dates from 7 March 1297. It was drawn up by the English government during their occupation of Scotland and ordained payments to be made to the Friars Preachers from burgh revenues. There were eleven houses in that list [Aberdeen, Ayr, Berwick, Edinburgh, Elgin, Glasgow, Inverness, Montrose, Perth, Stirling, Wigtown]. Bernard Gui has 13 houses in his list, but these are actually the same eleven as above, once the eITors are ironed out. Gui counts Perth twice, first as 'Perfh' and the second time as Orti Regii. The Latin name was given to the Perth house because it was built on the site of royal gardens. These gardens were on the banks of the river Tay and in a flood the royal nanny was swept away and lost! This tragedy also ruined the gardens, and the land was given to the friars when the Perth house was founded by Alexander II. The Latin name must have fallen out of use by John Hunter's time as he doesn't spot Gui's error. By Gui's time Berwick was

28 in the hands of the English and should not be in his list. Wigtown and Candida casa must be the same house. It is in the diocese of Whithorn (Candida casa), but the convent was not at Whithorn itself. I would annotate Gui's list thus (cf. DHN 5 [1996] 111): Bevici [Berwick - English] Perfh [Perth, also known as Orti regii] Castri puellarum [Edinburgh] Are [Ayr] Glasgu [Glasgow] Vigtone [Wigtown] Strenelyn [usually Streuelyn, Stirling] Montis rosarum [Montrose, the Latin is entirely fanciful!] Aberden [Aberdeen] Invernis [Inverness] Orti regii [see Perth] Candide case [see Wigtown] Morauensis [Elgin, in the diocese of Moray].

Cupar was erected in 1348 by Duncan, Earl of Fife. It is not surprising that John Hunter missed it out of his annotations because it was suppressed in favour of St Andrews, as was St Monans. Dundee was founded in the sixteenth century by Andrew Abercromby, a burgess of Dundee. The most complete list is that provided by Andrew Leys OP, an old man of 80 years in 1564, when he related a very brief surnmary of the history of his order. The list which he gives begins with the early foundations of Berwick, Perth, Ayr, Stirling, Aberdeen, Edinburgh, Inverness and Elgin, which were in the time of Alexander II. Tue next houses which he records were Glasgow, Montrose (once foundedby Alan Durward then renewed by Mr Patrick Painter), Cupar, St Andrews, St Ninians (St Monans) and lastly Dundec, founded by Andrew Abercromby. He did not mention the suppression of St Monans and Cupar by John Adamson. This list probably represents the full number of houses of Dominicans in Scotland. It is printed in the Abbotsford Club volume, Extracta e Variis Chronicis Scocie (1842) 249. The one possible addition is Haddington, which is mentioned in the Exchequer Rolls in 1489-90. This could be a mistake for the Franciscan house there, or it could be that there was a Dominican foundation in Haddington very briefly. One possible source of the confusion surrounding Haddington could be the Dominican involvement in the hospital of St Laurence in the town, whose revenues were given to the sisters of Sciennes after their foundation in 1517.

29 Berwick is also a difficult case as the town was not under Scottish contro) for most of the period. It was under Scottish contro) from 1461 to 1482, and there were gifts from the Scottish crown to the friars of Berwick during this period. There were, therefore, 1 O houses of Dominicans in Scotland in 1450: Aberdeen, Ayr, Cupar, Edinburgh, Elgin, Glasgow, Invemess, Perth, Stirling and Wigtown. To that number was added Berwick for twenty years, St Monans was founded by James III, Montrose was resurrected in the sixteenth century by Patrick Painter, St Andrews began in 1464 as a piace or focus and was erected into a convent in I 517 when St Monans and Cupar was suppressed. By I 560 there were twelve houses, Dundee, Montrose and St Andrews having been added to, and Cupar having been taken away from, the 1450 list.

5. Alfonso Esponera Cerdan, Presencia del valenciano Convento de Predicadores en la América de la segunda mitad del siglo XV !II: Jr. Luis Sales op (1 745-1807). En la Primera Parte de esta investigaci6n se traza un amplio perfil biografico de Luis Sales, dividido en tres grandes bloques. El primero de ellos, que abarca desde su nacimiento en la espafiola Valencia en 1745 hasta su partida hacia América, presenta su ciudad nata! en la década de los 40, su nacimiento e infancia, sus estudios en su Universidad en 1760 y su ingreso en su Convento de Predicadores a partir del afio siguiente, brindando una amplia perspectiva de la situaci6n de esta Comunidad en la segunda mitad de aquel siglo. Se cierra con un amplio apartado sobre las relaciones de la regi6n valenciana y del mencionado Convento con América en dicho siglo XVIII. En el segundo bloque se aborda la etapa americana de su vida, 1771- 1790. Para ello, se analiza la presencia de Espafia en la América de la época, asi corno la concesi6n a los Dominicos de las Misiones de la Baja California a partir de 1770, dejadas por los Jesuitas, dada su expulsi6n, y en cierto sentido abandonadas por sus sucesores los Franciscanos, tema poco investigado hasta e! momento. To do ello para conocer lo mas ampliamente posible e! importante trabajo misional desarrollado por e! valenciano en aquellas tierras. El ùltimo bloque analiza las ùltimas etapas de su vida, desarrolladas fundamentalmente en su ciudad nata) desde su vuelta en 1790 hasta su muerte en 1807. Profundizando especialmente en: su actividad corno predicador de prestigio, sus gestiones para participar en los privilegios otorgados a los misioneros por el Papa y e! Rey, asi corno su aceptaci6n de la creaci6n de un Superior Nacional de los Dominicos, aspectos todos ellos bastante desconocidos. La Segunda Parte de este trabajo se centra en su obra titulada

30 Noticias de la Provincia de Californias, que public6 en Va lencia en 1794 y recibida con "generai aplauso", segùn dira e! mismo. Para elio se brinda en primer lugar un conjunto de interdependientes elementos que son su contexto. Y asi se traza una visi6n del interés americanista en e! Setecientos, tanto en Europa corno en Espafia, insistiendo en relaci6n con esta ultima naci6n: en la historiografia indiana del momento; en las consideraciones dieciochescas en tomo a "civilizar"; en el progreso de la Historia Natural gracias sobre todo a las diversas expediciones cientificas que se iban realizando; en la segunda etapa de la "disputa del Nuevo Mundo", que se desarroll6 en e! periodo 1770- 1793; y en algunas expresiones artisticas valencianas de lo "americano". Después se analiza la postura de aquella Espafia ante e! "hecho rnisional" en tres aspectos: e! Real Patronato indiano en aquellos momentos; los ilustrados y e! "sistema reduccional", asi corno la funci6n civilizadora de la verdadera Religi6n. El tercer bloque se centra en la formaci6n intelectual del autor, tanto en relaci6n a su formaci6n filosofica y teologica tomistas, corno a su identificaci6n con ciertos postulados historiograficos vigentes en su Convento, claramente vinculados con los de la "historia critica" ilustrada valenciana. Todo elio para poder analizar en profundidad su libro en cuesti6n. Primero se abordan sus caracteristicas extemas: fe cha de publicaci6n; estructura; objetivos; género literario. Después se presenta la historiografia del momento sobre Baja California, centrada fundamen­ talmente en la influyente obra publicada por los Jesuitas en 1757, titulada Noticia de la California. Para concluir con e! analisis de sus dependencias de la historiografia anterior y de sus aportaciones. Estas ùltimas relacionadas con: su postura historiografica; sus informaciones sobre Historia Natural y etnografia de aquella regi6n; sus posturas sobre temas de actualidad; y sus personales visiones de diversos temas etnograficos de aquellos nativos con los que tuvo contacto asi corno de la "conquista" espiritual y materiai realizada por los Dominicos en aquellas tierras basta 1790. Asi pues, e! Real Convento de Predicadores de Va lencia (Espafia) tuvo una presencia en la América de la segunda mitad del siglo XVIII y una parte de aquella América se hizo presente en Espafia gracias a dicho Convento. Para elio se ha optado por ir a lo singular antes que a lo colectivo, porque es muy dificil que se pueda hablar de uno sin e! otro. Pero es que ademas, e! miembro de la Comunidad elegido, Luis Sales, tiene elementos de su vida y obra que lo particularizan peculiarmente (misionero y fundador; predicador; escritor; etc.) haciéndolo bastante significativo.

31 INDAGINES LAUREANDIS ALIISVE PROPONENDAE

1. William Jordan is credited with having 'edited' a summa utilis predicantibus in Modena, Bibl. Estense y.0.5.2 ff.66-150 (cf. KP II 105 # 1517). Research is needed to establish what the relationship is between this compilation and other texts, and in what sense and to what extent William Jordan can be accepted as its 'editor'. The three parts of the 'summa' are elsewhere found separately and generally anonymously. The first part is a moralised natural history, ranging from aquila to ysopus and drawing much materiai from St Albert. The second part is a tabula super bibliam (including 8 headings on the particular virtues and vices of women) and seems to be very closely related to a similar tabula found in Oxford, Merton College MS 68 ff.42v-64: the headings appear to be the same, and there is at least some similarity between the biblica! passages cited, though the actual text is not the same. The third part is a florilegiumof patristic and classica! texts which seems to depend heavily on the Manipulus Florum of Thomas Hibernicus; a brief examination of the firstitems reveals that the headings correspond closely to those of the Manipulus and almost all the texts are found in the Manipulus. But the Manipulus was widely pillaged, and it is not enough to establish that there is a similarity between it and the 'summa' attributed to William Jordan (cf. chapter 7 of Richard H.Rouse & Mary A.Rouse, Preachers, F/orilegia and Sermons: Studies on the Manipulus Florum of Thomas of Ireland, Toronto 1979). Each section is arranged alphabetically and, in addition, has an alphabetical index of other key words. This compilation could provide an excellent obj ect of study forsomeone interested in 14th-century preaching aids. [S.T.]

2. Annelies Amberger, MA (Zentralinstitut fiir Kunstgeschichte, Meiserstrasse I O, 80333 Milnchen, Deutschland) suggests that it would be worth doing further research on the Holkham Bible Picture Book (British Library add. 47682), an illustrated manuscript from 1325-1 330, supposedly designed by a Dominican and produced under Dominican superv1s10n. On the manuscript, see W.O.Hassall, The Holkham Bible Picture Book, London 1954.

QUAESITA ET DESIDERATA

1. Ms Hilary Siddons, The History Departrnent, University College London, Gower Street, London WC IE 6BT, England, is a Ph.D. student, working with Prof. David d' Avray; she proposes to concentrate her thesis on Henricus de Arimino (KP II 182-1 83) and would like to hear from anyone else who is interested in him.

32 BIBLIOGRAPHIA GENERALIS

* Alain Arvin-Bérod, Les Enfants d'O/ympie 1796-1896 (Cerf, Paris 1996, ISBN 2-204-05341-4) 255 pp. [Selon l'auteur, un des apports qui 'semblent caractériser le mouvement historique de l'olympisme renaissant' est l'ordre des Dorninicains. Le père Didon, lui-meme champion olympique avant de devenir dominicain, 'est une figure emblématique de l'olympisme'.] * Tom Buchanan and Martin Conway, edd., Politica/ Catholicism in Europe, I 918-1965 (Clarendon Press, Oxford 1996, ISBN 0-19-820319- 5) 312 pp. [mostly seminar papers, disappointingly there is very little on Dominicans]. * Stuart Clark, Thinking with demons. Th e idea o/ witchcraft in early modern Europe (Clarendon Press, Oxford1997, ISBN 0-19-820001-3) 827 pp. [Although there is nothing specifically Dominican in this book, it should be of interest to people concemed with Dorninican writers on witchcraft. The author's declared aim is to make the witchcraft beliefs of early modem intellectuals 'intelligible in themselves' and, in the process, 'to shed light on the larger intellectual histories to which they belonged'.] Il Concilio di Trento e la riforma tridentina (Herder, Roma ecc. 1965) 798 pp. Inter alia: (45-84) Raimondo Creytens OP, 'La riforma dei monasteri femminili dopo i decreti tridentini'; (627-646) José Maria de Garganta OP, 'Apuntes sobre el momento tridentino en la provincia dominicana de Arag6n'; (647-665) Alvaro Huerga OP, 'Pedro Femandez OP, teologo en Trento, artifice en la reforma teresiana, hombre espiritual'. H.De Ridder-Symoens, ed., A History o/ the Un iversity in Europe, voi. I: Un iversities in the Middle Agess (Cambridge University Press, Cambridge 1992, ISBN 0-521-36105-2) XXVIII + 506 pp. [Apart from its generai interest, this volume contains a section on 'the mendicants and the theological faculties: symbiosis and conflict' in the chapter by Monika Asztalos on 'The faculty of theology'.] * Dictionnaire d'Histoire et de Géographie Ecclésiastiques XXVIfase. 152-153 (Letouzey & Ané, Paris 1996): R.Aubert, 'Jacobins' (579-580); R.Aubert, 'Jacobinus d'Asti' (580); e.Longo, 'Jacqueline de Pise' (591- 592); T.Kaeppeli, 'Jacques, recteur de la Societas ... peregrinantium' (611); e.Longo, 'Jacques d'Acqui' (613); e.Longo, 'Jacques d'Angelo' (616-618); e.Longo, 'Jacques Arrigoni de Balardis' (619-621); R.Aubert, 'Jacques de Barcelone' (627-628); e.Longo, 'Jacques de Bénévent' (629- 630); e.Longo, 'Jacques Bianconi da Bevagna' (632-633); 'Jacques de Brescia' (635); e.Longo, 'Jacques Campora de Genes' (638-640); C.Longo, 'Jacques de Castell'Arquato' (642-643); e.Longo, 'Jacques de

33 eessoles' ( 646-64 7); C.Longo, 'Jacques de ehi avari' ( 648-649); C.Longo, 'Jacques eini' (649); C.Longo, 'Jacques de eoncos' (652-653); e.Longo, 'Jacques Domenech' (66 1 -662); T.Kaeppeli & R.Aubert, 'Jacques Fabri de Stubach' (667); e.Longo, 'Jacques de Fusignano' (671- 672); C.Longo, 'Jacques Gil' (673-674); 'Jacques de Lausanne' (688); S.Tugwell, 'Jacques Lilienstein' (69 1 -692); S.Tugwell, 'Jacques de Metz' (696); ehr.Hannick, 'Jacques Odrow

34 sociale - Domenicani' (423-426); G.Rocca, 'Terziarie di San Domenico' (1040-104 1); M.G.Bianco & L.Sadler, 'Tincani, Luigia' (1158- 1160); M.R.Gagnebet, J.Leciercq, B.Rano, G.Rocca, 'Tommaso d'Aquino' (1200- 12 17); I.Venchi, 'Tonsura - I Domenicani' (1242-1243); B.Farrely, 'Toro, Reginaldo' (1260); G.Rocca, 'Torre, Rosa de la' (1260- 126 1); A.Duval, 'Umberto di Romans' (1484-1489); F.L.Hervay, 'Ungheria - Domenicani' (1518- 1519); G.Rocca, 'Unione San Domenico' [suore] (1577- 1578); G.Rocca, 'Unione San Domenico' [Istituto Secolare] (1578); E.Malaspina, 'Unione Santa Caterina da Siena' (1579-158 1); G.Rocca, 'Unione delle suore domenicane di San Tommaso d'Aquino' (1582- 1583); G.Rocca, 'Van der Stichele, Amelia Francisca' (1714-17 15); M.Guedi, 'Van Honsenbronck, Clémentine' (1720-1721); C.Laan, 'Van Zeeland, Dominicus' (1727- 1728). * Kasper Elm, ed., Bernhard von Clairvaux - Rezeption und Wirkung im Mittelalter und in der Neuzeit (Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 1994, ISBN 3-447-035 18-8): (233-259) Georg Steer, 'Bernhard von Clairvaux als theologische Autoritat fur Meister Eckhart, und Heinrich Seuse'. * Philip Gleason, Contending with modernity. Catholic higher education in the twentieth century (Oxford University Press, New York/Oxford 1995, ISBN 0-19-509828-5) 434 pp. [contains almost nothing about Dominicans, male or female, but see index s.v. 'Dominicans' for a reference to Sinsinawa and two references to the brethren; the book concems only the United States]. * Walter Haug & Burghart Wachinger, edd., Die Passion Christi in Literatur und Kunst des Spiitmittelalters (Max Niemeyer Verlag, Tilbingen 1993, ISBN 3-484- 155 12-4) 319 pp. [(52-75) Georg Steer, 'Die Passion Christi bei den deutschen Bettelorden irn 13. Jahrhundert. David von Augsburg, "Baurngartengeistlicher Herzen", Hugo Ripelin von Stra13burg, Meister Eckharts "Reden der Unterweisung"'; (76-93) Walter Haug, 'Johannes Taulers Via negationis'; (94-112) Alois M.Haas, 'Sinn und Tragweite von Heinrich Seuses Passionsmystik']. * Guy Philippart, 'Martirologi e leggendari', in Guglielmo Cavallo, Claudio Leonardi & Enrico Menestò, a cura di, Lo sp azio letterario del medioevo. 1: Il medioevo latino, II: La circolazione del testo (Salerno Editrice, Roma 1994, ISBN 88-8402- 155-3) 605-648 [alle pp.641-646 l'autore tratta di alcuni autori domenicani: Giovanni di Mailly, Bartolomeo da Trento, Vincenzo di Beauvais, Jacopo da Varagine, Bernardo Gui, Pietro Calò, Roderico da Cerrato]. * Lucetta Scaraffia & Gabriella Zarri, edd., Donne e Fede. Santità e vita religiosa in Jtalia (Laterza, Bari 1994, ISBN 88-420-4507-1) XVI + 552 pp. [inter alia: (6 1-113) Giulia Barone, 'Società e religiosità femminile (750- 1450)'; (177-225) Gabriella Zarri, 'Dalla profezia alla disciplina (1450- 1650)' (tra altre cose si tratta delle terziarie); (227-251)

35 Adriano Prosperi, 'Lettere spirituali'; (253-276) Elissa B.Weaver, 'Le muse in convento. La scrittura profana delle monache italiane (1450- 1650)' (incluse qualche domenicana, come Fiammetta Frescobaldi, monaca di Ripoli, e Bartolomea Riccoboni, monaca di Corpus Domini, Venezia); (303-325) Sara F.Matthews Grieco, 'Modelli di santità femminile nell'Italia del Rinascimento e della Controriforma' (una parte dell'articolo viene consacrata a Caterina da Siena)]. * André Vauchez, a cura di, Storia de/l 'lta/ia religiosa. /: L'antichità e il medioevo (Edizioni Laterza, Roma/Bari 1993, ISBN 88-420-4318-4): (347-373) Giulia Barone, 'Gli ordini mendicanti'; (375-396) Alfonso Maierù, 'L'insegnamento nelle scuole e nelle università' (comprende 'Le scuole degli ordini mendicanti'). * Paolo Viti, a cura di, Firenze e il Concilio del 1439. Convegno di studi 1989 (Leo S.Olschki, Firenze 1994, ISBN 88-222-4162-2) 1013 pp. [(221-241) Konrad Eisenbichler, 'Le confraternite laicali al tempo del concilio' (inter alia, la compagnia delle Laudi ed alie confraternite di S.Maria Novelle o di S.Marco); (243-286) Armando Verde OP, 'La conversione degli infedeli e dei giudei in ordine all'unione della chiesa. Tra San Vincenzo e Savonarola. Una traccia di studio da seguire'; (317- 387) Eugenio Marino, 'Il "Dialogo" di Paolo Uccello nel chiostro di S.Maria Novella e suoi (possibili) rapporti con il Concilio di Firenze']. * Diana Webb, Patrons and Defenders. Th e Saints in the lta/ian City­ states (I.B.Tauris Publishers, London/NewYork 1996, ISBN 1-86064-029- X) 343 pp. [Specifically on Dominican saints, see: 107, 149 (cult of Peter Martyr in Verona); 109 (cult of Dominic in Siena); 110 (cult of Thomas Aquinas in Florence, and Vincent Ferrer in Pistoia); 139 ( cult of Thomas Aquinas in Cremona); 120, 139 (cult of Dominic in Ferrara); 138 (cult of Alberto da Villa d'Ogna in Cremona); 176, 178-1 79, 196, 230 (cult of Dominic in Bologna); 238, 266-267, 277-285, 288-290, 300, 311, 314 n.14 (cult of Ambrogio Sansedoni in Siena); 307-309, 311, 318- 318 (cult of Catherine in Siena). Cf. also 142, 185 (role of Dominicans and Franciscans in promoting canonizations); 139 (role of Dominicans in thwarting a canonization); 150 (Bartholomew of Vicenza); 181 (opposition ofDominicans and Franciscans to a miracle-working Madonna in Florence); 198 (Dominicans in Lucca receiving their offering from the commune on the feast of Peter Martyr, later on that of Dominic); 226 (Columba of Reate).] * Christal Whelan, ed. and trans., Th e beginning of heaven and earth. The sacred book of .Japan 's Hidden Christians (University of Hawai'i Press, Honolulu 1996, ISBN 0-8248-1806-7 and [paper] 0-8248-1824-5) XII + 135 pp. [Cf. DHN 4 (1995) 19. In fact there is little to indicate dependence on the Legenda Aurea, though a Japanese manuscript is noted on p.89 as containing 'many European Christian legends selected from works as notable as the Legenda Aurea' (the manuscript is Biblioteca

36 Apostolica Vaticana, Reg. lat. 459), and there is a vague reference to noncanonical traditions mediated through the Legenda Aurea on p.93. The role of the rosary is noted, both in the religious practice of the Hidden Christians and in the structure of their sacred book (pp.29 and 98). There is a tantalising reference to the Dominican Third Order and to Dominican confraternities in Japan on p. l O.]

BIBLIOGRAPHIAE PARTICULARES

A DE S.DOMINICO

(a) Manu scripta Vide J(a) lohannes de Ta urino (trad. di un sermone). Konvolut Ross. 3 (]). Modi orandi sancti Dominici [facsimileedition of Biblioteca Apostolica Vaticana, cod. Rossianus 3, ff.5'-15v] (Belser Verlag, Ziirich 1995). The German edition contains, in addition to the facsimile of the manuscript, a 'Kommentarband': (7-29) Jean-Claude Schmitt, 'Die Gebets- und Andachtsgesten des heiligen Dominikus'; (31- 50) Leonard E.Boyle OP, 'Der Codex Rossianus 3 und die "Modi orandi sancti Dominici"' [based on the article in AFP 64 (i994) 5-17]; (51 -67) id., "'Modi orandi sancti Dominici". Transkription der Handschrift im Cod. Ross. 3'; (69-88) Wilhelm Blum, '"Die Gebets- und Andachtsgesten des heiligen Dominikus". Ùbersetzung der Handschrift im Cod. Ross. 3'; (89-93) Christoph Wetzel, 'Das Beutelbuch'. The English edition, MS Rossi 3 (1). Modi orandi sancti Dominici, published by Belser Verlag and distributed by Dominican Publications, Dublin, is in three parts: the facsimile; a commentary volume, containing a translation fromthe French originai of the article by Schrnitt, the English originai of the article by Boyle, and the transcription of the text; a translation volume, containing an English version of the Rossianus text by Leonard Boyle. Although the facsimile includes the whole of the 'Dominican block' in .the manuscript, neither the transcription nor the translations contain more than the Ways of Prayer. Both versions are colossally expensive. [I may perhaps be permitted to give advance warning that my continuing, but stili incomplete, work on the manuscripts of Dietrich of Apolda has already both refuted the account I gave in Mediaeval Studies 47 (1985) of the manuscript tradition of the Ways of Prayer and necessitated a re­ assessment of the piace of cod. Rossianus which respects the admirable qualities highlighted by Fr Boyle, while denying its proximity to the originai source. It now seems probable that the text of the Ways of Prayer, as we have it, derives from the Italian interpolator of Dietrich of Apolda, and that the originai intel"l_)olated manuscript passed to Bernard Gui, who

37 incorporated the Ways of Prayer into his compilation of Dominicana, and that it was from this compilation that the text passed both to Rossianus and to the Madrid codex. Because of this, I intend a new edition of the Ways of Prayer as part of the edition of Dietrich. S.T.]

(b) Typis edita Vide RP(a) Koudelka, Tilatti [de epistola ad moniales Madritenses], Tugwell, Vicaire; BG Webb [de cultu S. Dominici in diversis civitatibus Italiae]; B(a) I fr ati (Canetti); J(a) Petrus Hispanus (de primis legendis S. Dominici); L(c) Los Dominicos y el Nuevo Munda (Tugwell). * Martin Alvira Cabrer, 'El venerable Arnaldo Amalarico (h.1196- 1225): idea y realidad de un cisterciense entre dos cruzadas', Hispania Sacra 48 (1996) 569-591 [de legato Innocentii III sub quo Didacus Oxomensis necnon s.Dominicus praedicatores facti sunt in Gallia meridionali; plura ibi vix accurate autumantur]. * Candido Aniz Iriarte OP & Luis V.Diaz Martin, edd., Santo Domingo de Caleruega. Contexto Ec/esial Religioso. IV Jornadas de Estudios Medievales (Editoria! San Esteban, Salamanca 1996, ISBN 84-8260-024- 9) 302 pp. [(13-62) Candido Aniz Iriarte OP, 'Espiritualidad de Santo Domingo. Experiencia de vida entre Caleruega y Osma (1170-1203)'; (67-86) Luis Resines, 'La formaci6n catequética en la época de Santo Domingo (Espiritualidad popular. Siglos XII-XIII)'; (87-102) Francisco Martin Hernandez, 'Formaci6n, espiritualidad y trabajo del clero. Deficiencias'; (103-119, 121-152) Lorenzo Galmés Mas OP, 'Espiritualidad benedictina a través de Cluny y del Cister', 'Carisma y espiritualidad premonstratense'; (155-182) Félix Martinez Llorente, 'Fuero y concejo en la Castilla del Duero medieval (S.X-XIII)'; (183- 223) Carlos Reglero de la Fuente, 'El obispado de Osma basta mediados del siglo XIII: Génesis y problematica'; (225-243, 245-281) Teofilo Portillo Capilla, 'La regia de San Agustin en la Catedral de Santa Maria de Osma', 'Fray Domingo de Guzman y Haza, can6nigo de Santa Maria de Osma'; (283-294) José Arranz Arranz, 'Visita a algunas piezas y lugares de la Catedral del Burgo de Osma en que vivi6 Santo Domingo']. * Valerio Ferrua OP, 'Per un aggiornamento della cronologia di san Domenico', La Stella di San Domenico 93 (1997) 173- 175 [riassunto di alcune conclusioni di S.Tugwell]. * Anthony Lappin, 'On the family and early years of St Dominic of Caleruega', AFP 67 (1997) 5-26 [de non-Guzmanitate sancti Dominici]. Raoul Manselli, 'S.Domenico. I papi e Roma', Studi Romani 19 (1971) 133-143 [poco originale]. Gonzalo Martinez Diez, 'La Universidad de Palencia. Revisi6n critica', in Actas del II Congreso de Historia de Palencia IV (Diputaci6n Provincia! de Palencia 1990, ISBN 84-86844-29-0) 155- 191 [produces evidence that the studium generale of Palencia was founded during the

38 episcopate of don Raimundo (1148-1183), with a section on three Palencia praelectiones by an Italian professor, Hugolino de Sesso, in the last decade of the 12th century]. * Luigina Scandolara, 'San Domenico, vir evangelicus', Bollettino di San Domenico 78 (1997) 148- 153. * Rosario Scognamiglio OP, <)>Cù'tetv6 1tp6crwno wu Ay{ou �oµivtKOU [The radiant face of St Dominic] (TTicr'tTJ Kat ZW11, A0riva. 1996, ISBN 960-7443-06-3) 164 pp. [A popular !ife of St Dominic, with a chapter on Dominican work in the East, including sections on Iohannes Andreas Cargas, bishop of Syros (t 1617), the Dominican nuns of Santorini, and the Dominican community in Athens.] Angelus Wa lz OP, 'San Domenico e le università', Angelicum 11 (1934) 341-357.

B DE HISTORIA GENERALI ORDINIS ET DE DIVERSIS REBUS QUAE EAM TANGUNT

(a) Vide RP(a) Esponera [sobre la expulsi6n de los moriscos de Valencia]; BG Dizionario degli Istituti ... (Kordel, Panella, Rodriguez Lebrato); Vauchez; J(c) Cormier [de reformatione ordinis]. * Alain Boureau, 'Saint Bernard dans !es légendiers dominicains du Xlllème siècle', in Patrick Arabeyre, Jacques Berlioz & Philippe Poirrier, edd., Vìes et légendes de Saint Bernard de Clairvaux (Abbaye de Ctteaux 1993, ISBN 90-800413-6-X) 84-90 [surtout Jean de Mailly et la Légende Dorée]. * Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Antonio Pérez y los dominicos', Centro de Estudios Borjanos, Boletin informativo 63-64 (1994) 10-12. * Va lerio Ferrua OP, 'Frammenti di iconografia domenicana alla Galleria Sabauda di Torino', La Stella di San Domenico 93 (1997) 176- 181. * I fr ati Predicatori nel Duecento, Quaderni di Storia Religiosa 3 (1996) (ISBN 88-86654-45-6) 291 pp. [(9-5 1) Luigi Carretti, 'Intorno all"idolo delle origini": la storia dei primi frati Predicatori'; (53-169) 'I frati Predicatori a Treviso nel XIII secolo' (Daniela Rando, '"Ad confirmationem sancte et catholice fidei christiane". La prima presenza domenicana'; Raffaella Citeroni, 'Il convento di San Nicolò e la città (1270 circa- 1305)'; Gian Paolo Bustreo, 'L'archivio di San Nicolò: note in margine'; R.Citeroni, 'I priori del convento di San Nicolò di Treviso (1236-1305)', 'I subpriori del convento di San Nicolò (1234-1305)', 'I frati del convento. Profili', 'Le liste capitolari (1299-1305)'); (171-201) Maria Grazia Del Fuoco, 'Insediamento e sviluppo dell'ordine dei frati

39 Predicatori in Germania nel secolo XIII'; (203-242) Letizia Pellegrini, 'Predicazione, catechesi e sermo corporeus: una raccolta domenicana di exempla della fine del XIII secolo' (Summula exemplorum, KP #141); (243-27 5) Cecilia Iannella, 'Aspetti penitenziali in frate Giordano da Pisa']. * Galleria Storica Domenicana. Fratelli e sorelle de/l'Ordine di San Domenico memorabili per virtù, dottrina, apostolato della parola, della scienza, dell'arte, cooperazione conventuale e missionaria nell 'umile silenzio, ne/l 'ardente carità, ne/l'esemplare servzzw ai compiti dell'evangelizzazione sulla via del santo fo ndatore, dal secolo XI II al secolo XX (Centro Iniziative Vo cazionali, Basilica di San Sisto ali' Appia, Roma 1997) 44 pp. [brevissime notizie biografiche]. Enrico Guidoni, 'Città e ordini mendicanti. Il ruolo dei conventi nella crescita e nella progettazione urbana del XIII e XN secolo', Quaderni Medievali 4 (1977) 69-1 06. * Nelson H.Minnich, Thefifth Lateran Council (1512-1517). Studies on its membership, diplomacy and proposals fo r reform (Variorum, Aldershot 1993, ISBN 0-86078-349-9) includes 'The participants at the Fifth Lateran Council', originally published Archivum Historiae Pontificiae 12 (1974) 157-206 [with a Jist ofparticipants, including several Dominicans]. * Wilfrid Theisen, 'Tue attraction of alchemy for monks and friars in the 13th-14th centuries', American Benedictine Review 46 (1995) 239-253 [240-242: 'The Dominicans and alchemy']. Angelus Walz OP, 'Rilievi post-tridentini domenicani', Angelicum 27 (1950) 366-379. Angelus Walz OP, 'I domenicani nel terzo periodo tridentino', Angelicum 29 (1952) 380-407, 30 (1953) 131-159.

(b) De Haereticis et de lnquisitoribus Vide BG Clark (on witchcraft); E Cahiers de Fanjeaux (Duvemoy). Jaime Contreras, El Santo Of icio de la lnquisici6n en Galicia (poder, sociedad y cultura) (Akal Editor, Madrid 1982, ISBN 84-7339-589-1) 71O pp. [non c'era inquisitore domenicano in Galicia, ma v. le pp.208-231 sull'inquisitore generale fr. Antonio de Sotomayor OP (1632-1645)]. * Michael Costen, The Cathars and the Albigensian Crusade (Manchester University Press, Manchester/New York 1997,. ISBN 0- 7190/4331-X [hardback], 4332-8 [paperback]) 229 .pp. [There is nothing new on Dominic or the early Dominicans, and indeed the book is uninformative and somewhat hazy about the Dominicans and other mendicants. The work could be quite a useful introduction for students, but it is not based on any new research and is sometimes a bit fanciful; it is rather one-sided on the Inquisition, with a whiffof Poe about it, and

40 there are some silly inaccuracies, such as making the abbot of Clairvaux head of the Cistercians.] * James Given, 'Socia! stress, socia! strain, and the Inquisitors of medieval Languedoc', Historical Reflections (R éjlexions historiques) l 9 (1993) 229-248. ['This essay, with a different introduction and conclusion, will appear in Christendom 's Discontents' - see below, Waugh & Diehl, Christendom and its Discontents.] * William L.Hendrickson, 'Quelle foi religieuse est représentée dans Garin de Mangiane?', in Philip E.Bennett, Anne Elizabeth Cobby & Graham A.Runnalls, edd., Charlemagne in the North (Société Rencesvals, British Branch, Edinburgh 1993, ISBN 0-9519791-1-6) 169-176 ['la chanson du patriarche de la geste de Monglane pourrait etre interprétée comme une manifestation populaire au service de l'idée d'expansion impérialiste par la France du Nord, incitée et encouragée par l'Église catholique romaine. En tout cas, nous avons, surtout dans le ms. de Paris, un exemple de la récupération temporelle des thèmes épiques traditionels au service de la croisade contre !es Albigeois']. Gustav Henningsen, The Witches' Advocate: Basque witchcraft and the Sp anish Inquisition (I 609-1614) (University of Nevada Press, Reno 1980, ISBN 0-8741 7-056-7) 607 pp. [Tue book deals with a crociai stage in the development ofthe Spanish Inquisition's famously 'rationalist' view of witchcraft; there is very little on Dominicans]. * Krystel Maurin, Les Esclarmonde. La /e mme et la féminité dans l'imaginaire du catharisme (Privat, Toulouse 1995, ISBN 2-7089-5384- 2) 238 pp. * Adriano Prosperi, Tribunali della coscienza. Inquisitori, confessori, missionari (Einaudi, Torino 1996, ISBN 88-06-1 2670-9) 708 pp. [c'è molto sull'Inquisizione Romana]. Giovanni Romeo, Inquisitori, esorcisti e streghe nell 'Italia della Controriforma (Sansoni Editore, Firenze 1990, ISBN 88-383-1112-9) 331 pp. * Scott L.Waugh & Peter D.Diehl, edd., Christendom and its Discontents (Cambridge University Press, Cambridge 1996, ISBN 0-521- 47 183-4): (47-66) Peter D.Diehl, 'Overcoming reluctance to prosecute in thirteenth-century Italy'; (67-85) James Given, 'Social stress, social strain and the inquisitors of medieval Languedoc'; (86-111) Mary A.Rouse & Richard H.Rouse, 'The schools and the : a new work by Durand of Huesca'. * Francesco Zambon, a cura di, La cena segreta. Trattati e rituali catari (Adelphi Edizioni, Milano 1997, ISBN 88-459-1271-X) 471 pp. [presentazione e traduzione italiana dei documenti].

41 e DE IURE OP

(a) Manu scripta Note di Emilio Panella OP su qualche manoscritto delle Costituzioni: Siena, Bibl. comunale F.VI.3 ff. 127'- 162' (s. xiv med.). Proveniente da San Domenico in Camporegio. Riproduce il testo delle costituzioni in vigore nel 1333-1334 ca., scritto da mano apparentemente coeva o di poco posteriore. II 16 ( 1327) non capitolato, ma della stessa mano. Con notazione di lectio. Aggiunte e aggiornamenti costituzionali ai margini d'altre mani di secondo Tre e primo Quattrocento (in 15r marg. sin. e inf. add. 1423, ma non sistematiche le integrazioni di primo Quattrocento). Il testo conosce 18 province, ma nessuna mano integra al margine Tr inaclie, Da/malie. Il testo deHe costituzioni verosimilmente non fu più utilizzato in pieno XV secolo. Ben fotografa lo sviluppo costituzionale del Trecento. Siena, Bibl. comunale G.XI.36 (cf. DHN 5 [1996] 43-44). Proveniente da San Domenico in Camporegio, ma d'origine ispanica. Tramanda il testo delle costituzioni in vigore 1424 ca.; attinge dalla tradizione del ramo d'obbedienza avignonese? Importante è l'assenza della provincia Portugallie; era di fatto non ancora operante come provincia dell'ordine? Cf. AFP 26 (1956) 305 (Cap. Gen. 1413, 'Conventui Ulixbonensi provincie Yspanie'); MOPH VIII 163-164 (Cap. Gen. 1421, lista delle province, senza Portugallia); MOPH VIII 183 (Cap. Gen. 1426, l'ultimo diffinitore è quello di Portugallia). Martino V, a Costanza il 5 febb. 1418, dietro supplica del Maestro Generale, dispose la suddivisione della provincia Hispanie in 3 province: Hispanie, Sancti Iacobi e Portugallie (BOP II 533-534), ma non ebbe seguito.

Typis impressa Vide BG Dizionario degli fstituti ... (Venchi, de tonsura). * Andreas Fieback, 'Necessitas non est legi subiecta, maxime pos1hvae. Ùber den Zusammenhang von Rechtswandel und Schriftgebrauch bei Humbert de Romanis OP', in Gert Melville, ed., De ordine vitae. Zu Normstellungen, Organisationsformen und Schriftgebrauch im mittelalterlichen Ordenswesen (LIT, Mi.inster 1996) 125-151. * Eric H.Reiter, 'A late fourteenth-century Dominican defense of mendicant confessional authority: the Super Clementinam of "Magister Maximus'", AFP 67 (1997) 61-112 [ cum editione textus]. * Prof. Jack Scarisbrick (in a popular article on Catholic contributions to English !ife): 'Parliament and the Common Law, both medieval institutions, are deeply indebted to catholic politica! theory and

42 jurisprudence, and owe much to the Church even in matters of procedure. It is arguable, for instance, that the practice of reading a bili three times in each House of Parliament derives from the Dominican constitution (sic)', Th e Ransomer 34.4 (1997) 23. Angelus Walz OP, '"Magne pater Augustine". Dominikanisches zur Regel des hl. Augustinus' [Die Regel des hl. A. im Leben des hl. Dominikus; die Bedeutung der Regel des hl. A. im Predigerorden; Wortlaut, Beniltzung und Erklarungen der Regel], Angelicum 31 ( 1954) 213-231.

D DE TRADITIONE INTELLECTUALI ORDINIS

(a) De S.Thoma sequacibusque eius Vide RP(a) Bataillon, Cabré, Donneaud, Gonzalez Fuente, Horst; RP(b) Barth, Johnson; Diss. Johnson; BG Dizionario degli Istituti ...; Webb [de cultu eius in diversis civitatibus Italiae]; D(b) Santi; E Cahiers de Fanjeaux (Lavène); G(a) Ols; J(a) Johannes Capreolus Bedouelle. * Thomas d'Aquin. Commentaire sur !es Psaumes. Traduction par Jean-Éric Stroobant de Saint-Éloy, préface par Mark D.Jordan (Cerf, Paris 1996, ISBN 2-204-05267-1) 796 pp. Comentario al Perihermeneias, traducci6n por Mirko Skarica (Editoria! Cerro Alegre, Valparaiso 1990, ISBN 956-266-010-8) 140 pp. * James Arraj, The mystery of matter. Nonlocality, morphic resonance, synchronicity and the philosophy of nature of Thomas Aquinas (Inner Growth Books, Chiloquin 1996, ISBN 0-914073-09-5) 182 pp. * Giuseppe Barzhagi, 'Analisi teoretica del concetto di premozione fisica secondo i princìpi di S.Tommaso d'Aquino', Divus Thomas 96. 1 (1993) 195-206. * Giuseppe Barzhagi, 'L'ambiente logico della razionalità m S.Tommaso d'Aquino', Divus Thomas 96.2 (1993) 11-31. * Giuseppe Barzhagi, 'Materia e forma. Senso metafisico ed espansioni analogiche dell'ilemorfismo in S.Tommaso d'Aquino', Divus Th omas 96.3 (1993) 9-61. * Giuseppe Barzaghi, Dio e ragione. La teologia filosofica di S. To mmaso d'Aquino (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1996, ISBN 88-7094-250-3) 175 pp. * Giovanni Bertuzzi, 'Il commento di S.Tommaso al "Peri hermeneias" di Aristotele e la dottrina del significato', Divus Thomas 96.2 (1993) 32- 48. * Giovanni Bertuzzi, 'La distinzione tra intelletto speculativo e pratico in S.Tommaso d'Aquino', Divus Thomas 98.2 (1995) 50-61. * Mauricio Beuchot, 'Semiotica y filosofia del lenguaje en Tomas de Aquino', Angelicum 73 (1996) 165-184.

43 * Wilhelm Breuning, "'Insofern Gott gut ist, sind wir" - Ein Augustinisches Schli.isselwort furdie Gotteslehre des heiligen Thomas von Aquin', in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 169-180. * Johannes Bunnenberg OP, 'Klassisches Materiai in neuem Gefuge - Der Religio-Traktat in der Summa Theologiae des Thomas von Aquin', in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 181-187. * Roman Cardai, 'Il motivo della creazione secondo Tommaso d'Aquino', Divus Thomas 98.2 (1995) 100-111. * Giovanni Cavalcoli, 'L'immaterialità nel conoscere. Verità e conoscenza in S.Tommaso', Divus Thomas 96.3 (1993) 95-142. * Alain Contat, La relation de vérité se/on Saint Thomas d'Aquin (Pontificia Accademia di S.Tommaso, Città del Vaticano 1996) 215 pp. * Pierre Conway OP, ed. Mary Michael Spangler OP, Metaphysics of Aquinas. A summary of Aquinas 's exposition of Aristotle 's Metaphysics (University Press of America, Lanham 1996, ISBN O-761 8-0292-4 [ cloth], O-761 8-0293-2 [paperback]) 318 pp. * Lawrence Dewan, 'Thomas Aquinas, creation and two historians' [Gilson, Pegis], Lavai théologique et philosophique 50 (1994) 363-387. * Lawrence Dewan OP, 'St Thomas, Iying, and venia! sin', The Thomist 61 (1997) 279-299. * Dominique Dubarle, L 'ontologie de Thomas d'Aquin (Cerf, Paris 1996, ISBN 2-204-05544-1) 494 pp. * John Dunn & Ian Harris, edd., Aquinas (Great Politica! Thinkers 4, Edward Elgar, Cheltenham/Lyme 1997, ISBN 1-85898-1 00-X) 2 vols., XIII + 584, VIII + 516 pp. [ contains reprints of artici es dating from 1928 to 1994]. * Leo J.Elders, 'Thomas Aquinas and the Fathers of the church', in Irena Backus, ed., The reception of the church fa thers in the West (E.J.Brill, Leiden/New York/Koln 1997, ISBN 90-04-09722-8) 337-366. * Thomas A.Fay, 'La teoria della legge naturale di S.Tommaso. Alcune recenti interpretazioni', Divus Thomas 97.2 (1994) 209-216. * Giuseppe Ferraro, Lo Sp irito e I' "ora " di Cristo. L'esegesi di San Tommaso d'Aquino sul quarto Vangelo (Libreria Editrice Vaticana, Città del Va ticano 1996, ISBN 88-209-2139-1) 222 pp. * J.William Forgie, 'The cosmologica! and ontological argurnents: how Saint Thomas solved the Kantian problem', Religious Studies 31 (1995) 89-1 00. * David M.Gallagher, ed., Thomas Aquinas and his Legacy (Studies in Philosophy and the History of Philosophy 28, Catholic University of America Press, Washington DC 1994, ISBN 0-8 132-0790-8) 230 pp. * José Angel Garcia Cuadrado, 'Etica y politica. Tomas de Aquino comenta a Arist6teles', Studium 33 (1993) 297-3 12. * Harm J.M.J.Goris, Free creatures of an eternai God. Thomas

44 Aquinas on God 's infallible fo reknowledge and irresistible wi/1 (Thomas Instituut te Utrech, Peeters, Leuven 1996, ISBN 90-6831-866-7) 354 pp. * Ignazio Guiu, 'Essere e libertà', Divus Thomas 96.1 (1993) 170-194 [praesertim de S. Thoma]. * Roland Hissette, 'L'implication de Thomas d'Aquin dans les censures parisiennes de 1277', Recherches de Théologie et Philosophie médiévales 64 (1997) 3-31. * John I.Jenkins, Knowledge and fa ith in Thomas Aquinas (Cambridge University Press, Cambridge 1997, ISBN 0-521-58126-5) 267 pp. * John F.X.Knasas, 'Aquinas' ascription of creation to Aristotle', Angelicum 73 (1996) 487-505. * Norman Kretzmann, The Metaphysics of Theism. Aquinas 's natural theology in Summa Contra Gentiles I (Clarendon Press, Oxford 1997, ISBN 0-19-823660-3) 302 pp. * A.Lobato OP, 'El Compendio de Teologia de Santo Tomas de Aquino', Angelicum 74 (1997) 117-127. Dietrich Lorenz, I fo ndamenti de/l'ontologia tomista. Il trattato De ente et essentia (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1992, ISBN 88- 7094-119-1) 313 pp. * J.F.M.Maarten Hoenen, 'The Reportationes librorum totius naturalis philosophiae (Cologne 1494) as a source for the late medieval debates between Albertistae and Thomistae', Documenti e studi sulla tradizione filosofica medievale 4 (1993) 307-344. * Pietro Maranesi, 'La disputa scolastica intorno all'eternità del mondo', Laurentianum 34 (1993) 67-94 [praesertim de ss.Thoma et Bonaventura]. * C.F.J.Martin, Thomas Aquinas. God and exp lanations (Edinburgh University Press, Edinburgh 1997, ISBN O-7486-0901-6) 212 pp. * Graham J.McAleer, 'Matter and the unity of being in the philosophical theology of Saint Thomas Aquinas', The Thomist 61 ( 1997) 257-277. * Gerald McCool SJ, The Neo-Thomists (Marquette University Press, Milwaukee 1994, ISBN 0-87462-601-3) 166 pp. * Wilhelm Metz, "'Aufgehobene" Miindlich.keit, Artikel-Struktur und "ordo disciplinae" der Thomasischen "Summa Theologiae"', Philosophisches Jahrbuch 103 (1996) 48-61. * Renée Mirkes, 'Aquinas's doctrine of moral virtue and its significance for theories of facility', The Thomist 61 (1997) 189-218. * Martin Morard, 'Une source de saint Thomas d'Aquin: le deuxième Concile de Constantinople (553)', Revue des Sciences Philosophiques et Théologiques 81 (1997) 21-56. * Stefania Oggioni, 'La "composizione" ontologica come condizione della perfezione finita del creato', Divus Thomas 96.3 (1993) 143-158 [praesertim de S. Thoma].

45 * John O'Malley, Religious Culture in the sixteenth century. Preaching, rhetoric, spirituality and reform (Variorum, Aldershot 1993, ISBN 0-86078-369-3) reprints, inter alia, 'The fe ast of Thomas Aquinas in Renaissance Rome: a neglected document and its import', originally published Rivista di Storia della Chiesa in Italia 35 ( 1981) 1-27. * Thomas F.O'Meara OP, 'Virtues in the theology ofThomas Aquinas', Theological Studies 58 ( 1997) 254-285. * John Peterson, 'The real and the rational: Aquinas's synthesis', International Philosophical Quarterly 37 (1997) 189-202. Giorgio Pini, 'La dottrina della creazione e la ricezione delle opere di Tommaso d'Aquino nelle Quaestiones de esse et essentia (qq. 1-7) di Egidio Romano - II', Documenti e studi sulla tradizione filosofica medievale 3 (1992) 491 -559. François-Xavier Putallaz, Le sens de la réjlexion chez Th omas d 'Aquin (Études de Philosophie Médiévale, Vrin, Paris 1991, ISBN 2- 7116-1073-X) 343 pp. * Laurence Renault, Dieu et /es créatures se/on Th omas d'Aquin (Pres- ses Universitaires de France, Paris 1995, ISBN 2-1 3-047 146-3) 126 pp. * Revue Thomiste 97. 1 (1997) Saint Thoinas au XIV" siècle [(9-30) Jean-Pierre Torrell OP, 'Le savoir théologique chez !es premiers thomistes'; (3 1-46) François-Xavier Putallaz, 'Thomas de Sutton, ou la liberté controversée'; (47-62) Christian Trottmann, 'Verbe menta! et noétique thomiste dans le De Verbo d'Hervé de Nédellec'; (63-82) Patrizia Conforti, 'Hervé de Nédellec et !es questions ordinaires De cognitione primi principii'; (83-98) Walter Senner OP, 'Jean de Stemgassen et son commentaire des Sentences' ; (99-128) Serge-Thomas Bonino OP, 'Quelques réactions thomistes à la critique de l 'intellect agent par Durand de Saint-Pourçain' [Hervé de Nédellec, Durandellus, Jean Cabriol, Cajetan, François Silvestri]; (129-142) Thomas Ricklin, 'L'image d'Albert le Grand et de Thomas d'Aquin chez '; (143- 156) Mitoslaw Lanczowski & Roland Wittwer, 'Les Evidentiae contra Durandum de Durandellus' [avec liste des manuscrits]; (157-1 72) Henry Donneaud OP, 'Durand et Durandellus sur !es rapports de la foi et de la raison'; (173-218) Gilles Emery OP, 'La théologie trinitaire des Evidentiae contra Durandum de Durandellus'; (2 1 9-244) Jean-Luc Solère, 'Thomistes et antithomistes face à la question de l'infini créé. Durand de Saint-Pourçain, Hervé de Nédellec et Jacques de Metz'; (245- 258) Ruedi Imbach, 'L'antithomisme de Thierry de Freiberg']. * Philip Lyndon Reynolds, 'Scholastic theology and the case against women's ordination', Heythrop Journal 36 (1995) 249-285 [on Aquinas pp.260-263]. * Paolo Scelsi, 'La conoscenza pratica secondo S.Tommaso d'Aquino. Esame lessicografico e concettuale del termine "practicus"', Divus Th omas 98.2 (1995) 9-49.

46 * Henk J.M.Schoot, 'Aquinas and suppositions: the possibilities and limitations of logie in divinis', Vìvarium 31 (1993) 193-225. * Henk J.M.Schoot, Christ the 'Name' of God. Thomas Aquinas on naming Christ (Thomas Instituut te Utrech, Peeters, Leuven 1993, ISBN 90-6831-511-0) 23 1 pp. * Henk J.M.Schoot, ed., Tibi soli peccavi. Thomas Aquinas on guilt and fo rgiveness (Thomas Instituut te Utrech, Peeters, Leuven 1996, ISBN 90-683 1-855-3) 176 pp. * Franz-Josef Schweitzer, 'Die Rezeption der Summa theologiae des Thomas von Aquin im Fiore di virtù und in den Blumen der Tugend des Hans Vintler', in Christa Baufeld, ed., Die Funktion auJJer- und innerliterarischer Faktoren fiir die Entstehung deutscher Literatur des Mittelalters und der friihen Neuzeit (Kiimmerle, Goppingen 1994, ISBN 3-87452-848-0) 141-154. * Raimondo Spiazzi OP, Studio e apostolato secondo San Tommaso d'Aquino (Centro Iniziative Vo cazionali, San Sisto all'Appia, Roma, s.d.) 38 pp. * Leen Spruit, Species intelligibilis. From perception to knowledge, I (Brill, Leiden etc. 1994, ISBN 90-04-09883-6) 452 pp.; II (Brill, Leiden etc. 1995, ISBN 90-04-10396-1) 590 pp. [fromancient philosophy up to modem philosophy, via Aquinas and some other Dominicans]. * Claudio Antonio Testi, 'Appunti sull'antinomia del mentitore in S.Tommaso d'Aquino', Divus Thomas 99.3 (1996) 9-42. * Rudi Te Ve lde, "'Deelgenoot van de goddelijke natuur". Genade en participatie bij Thomas van Aquino', Tij dschriftvoor Filosofie 55 (1993) 607-633. * J.M.M.H.Thijssen, '1277 revisited: a new interpretation of the doctrinal investigations of Thomas Aquinas and Giles of Rome', Vìvarium 35 (1997) 72-101. * Jean-Pierre Torrell OP, Saint Thomas d'Aquin, ma'itre spirituel (Cerf, Éditions Universitaires de Fribourg, Paris/Fribourg 1996, ISBN 2-204- 05481 -X, 2-8271 -0745-7) 574 pp. * Geoffrey Turner, 'St Thomas Aquinas on the "scientific" nature of theology', New Blackfriars 78 (1997) 464-476. Angelus Walz OP, 'Il Tomismo dal 1800 al 1879', Angelicum 20 (1943) 300-326. * Ian Wilks, 'Aquinas on the past possibility of the world's having existed forever', Review of Metaphysics 48 (1994) 299-329. * A.N.Williams, 'Deification in the Summa Theologiae: a structural interpretati on of the Prima pars', The Thomist 61 ( 1997) 219-255.

(b) alia Vide RP(a) Bedouelle, Casagrande; RP(b) Barth; BG Clark (on witchcraft); BG De Ridder-Symoens; BG Vauchez; D(a) Spruit; J(a)

47 Vincentius Belvacensis Lusignan; J(c) Cormier [de Pont. Univ. S.Thomae in Urbe]; L(b) Santa Cruz; L(c) Los Dominicos y el Nuevo Mundo (Esponera, Ortiz). Judson Boyce Alleo, The Friar as Critic. Literary attitudes in the later (Vanderbilt University Press, Nashville 1971, ISBN 0- 8265-11?8-9) 176 pp. [includes Trevet, Waleys, Holkot, Hugh of St Cher]. Arnbrosius Bacié OP, 'Opera ecclesiologica fratrurn Ordinis Praedicatorum', Angelicum 6 (1929) 279-324 [elenchus operum saec. XIII-XX]. * William J.Courtenay, 'Dominicans and suspect opinion in the thirteenth century: the cases of Stephen of Venizy, Peter of Tarentaise, and the articles of 1270 and 1271 ', Vìvarium 32 (1994) 186-195. * Roger French & Andrew Cunningham, Be/ore science. The invention of the fr iars ' natural philosophy (Scolar Press, Aldershot 1996, ISBN 1- 85928-287-3) 298 pp. * Ignacio Jeric6 Bermejo, 'Canonizaci6n e imposibilidad de error. La ensenanza manuscrita de la escuela de Salamanca (1526-1581)', Studium 33 (1993) 238-277 [Vitoria OP, Domingo de Soto OP, Carranza OP, Cano OP, Diego de Chaves OP, Domingo de Cuevas OP, Pedro de Sotomayor OP, Juan de la Pena OP, Mancio de Corpore Christi OP, Gregorio Gallo, Pedro de Ledesma OP]. * Ignacio Jeric6 Bermejo, 'La posibilidad del papa hereje. La problematica teologica en las prelecciones de la escuela de Salamanca (1526-1584)', Burgense 37 (1996) 439-507 [Vitoria OP, Domingo de Soto OP, Carranza OP, Cano OP, Diego de Chaves OP, Domingo de Cuevas OP, Pedro de Sotomayor OP, Juan de la Pena OP, Mancio de Corpore Christi OP, Juan de Guevara OSA, Juan Gallo OP, Pedro de Ledesma OP, Banez OP]. * Francesco Santi, 'Un nome di persona al corpo e la massa dei corpi gloriosi', Micrologus 1 (1993) 273-300 [sulla resurrezione dei corpi, con particolare riferimento a San Tommaso, Aldobrandino della Toscanella, Giovanni di San Gimignano, Niccolò d'Ascoli, Gerolamo di Giovanni e Giovanni di Dambach]. Alfred Wilder OP, 'Dominican philosophical work in the last hundred years', Angelicum 61 (1984) 123-160.

(e) de conceptione immaculata * Isaac Vazquez Janeiro, "'Disputatio saecularis et iacobitae". Actores y autor de un tratado inmaculista pseudoluliano del siglo XV', Salmaticensis 44 (1997) 25-87. [Protagonista maculistarurn est Iohannes de Montesono OP, quem vincunt immaculistae iuvantque ut ab inferno (se. a conventu Avinionensi OP) fugiat; auctor proponit disputationem a Didaco Moxena Valentino OFM confectam esse anno 1415.]

48 E DE PRAEDICATIONE

Vide RP(a) Bataillon, Bériou, O'Carroll; B{a) I fr ati (Pellegrini, Iannella). J.G.Bougerol, 'Initia latinorurn sermonum ad laudem s.Francisci', Antonianum 57 (1982) 706-794. [initia, alphabetice ordinata, sermonum annis 1228-1350 praedicatorum, cum bibliographia essentiali uniuscuiusque; fratres Ordinis Praedicatorurn quibus sermones hic adscribuntur sunt: Aldobrandinus de Cavalcantibus, Aldobrandinus de Tuscanella, Guerricus de S.Quintino, Guillelmus Peraldus, Henricus de Anglia, Iacobus de Benevento, Iacobus de Lausanna, Iacobus de Varagine, Iohannes Balistarii, lohannes de Biblia, lohannes de Opreno, lohannes de S.Geminiano, Nicolaus de Byard, Nicolaus de Gorran, Petrus de Remis, Remigius de' Girolami, Thaddaeus Dini.] * Cahiers de Fanjeaux 32 (1997), La prédication en Pays d'Oc (Xlf'­ début XV sièc/e) (Privat, Toulouse, ISBN 2- 7089-3432-5) 428 pp. [Josep Moran, 'La prédication ancienne en Catalogne. L'activité canoniale'; Beverly M.Kienzle, 'Hélinand de Froidmont et la prédication cistercienne dans le Midi (1145-1 229)'; Carolyn Muessig, 'Les sermons de Jacques de Vitry sur !es cathares'; Nicole Bériou, 'La prédication de croisade de Philippe le Chancelier et d'Eudes de Chateauroux en 1226'; Jean Duvernoy, 'La prédication dissidente'; Jacques Paul, 'La prédication de saint dans le Midi'; Paul Amargier, 'Robert d'Uzès, prédicateur'; Béatrice Lavène, 'Deux collations d'Armand de Belvézer sur saint Thomas d' Aquin'; Marie-Anne Polo de Beaulieu, 'La pastorale d'un franciscain dans le Midi de la France à la findu XIII0 siècle d'après un recueil d'exempla inédit (ms lat. 3555 de la BNF)'; Isabelle Rava­ Cordier, 'La proximité comme élément de persuasion: !es références géographiques, sociales et culturelles dans !es exempla d'un Sachet provençal au XIII0 siècle'; Jean Longère, 'La prédication d'après !es statuts synodaux du Midi au XIIl0 siècle'; Jacques Ve rger, 'La prédication dans les universités méridionales' (avec quelques références aux mendiants); Bernard Guillemain, 'Les sermons des papes d'Avignon'; Henri Gilles, 'Les sermons populaires de l'abbé de Joncels'; Jean-Arnault Dérens, 'La prédication et la ville: pratiques de la parole et "religion civique" à Montpellier aux XIV° et XV° siècles' (sur s.Vincent Ferrier v. 336-338, sur la prépondérance des prédicateurs dominicains, v. 347)]. * Paul F.Gehl, 'Preachers, teachers and translators: the socia! meaning of language study in Trecento Tuscany', Vìator 25 (1994) 289-323 [308- 312 are specifically on Cavalca]. Vito T.G6mez OP, 'Crisis de la predicaci6n en visperas de la contrarreforma. La predicaci6n en las Actas de los �apitulos generales (1450-1 550)', Angelicum 48 (1971) 171-196.

49 * Andras Vizkelety, 'I "sermonaria" Domenicani in Ungheria nei secoli XIII-XIV ', in Sante Graciotti e Cesare Vasoli, a cura di, Spiritualità e lettere nella cultura italiana e ungherese del basso medioevo (Leo S.Olschki, Firenze 1995) 29-38.

Bensi non trattino direttamente di autori domenicani, segnaliamo alcuni articoli di José Aragtiés Aldaz, dell'università di Zaragoza, su exempla: * 'Exempla inquirere et invenire. Fundamentos ret6ricos para un analisis de las formas breves lulianas', in La /iteratura en la época de Sancho IV (Universidad de Alcala de Henares) 289-311. * 'Fallacia dieta: narraci6n, palabra y experiencia en la disciplina c/ericalis', in Maria Lacarra, ed., Estudios sobre Pedro Alfonso de Huesca (Instituto de Estudios Altoaragoneses, Huesca 1996, ISBN 84- 8127-047-4) 235-259. * 'Predicaci6n divina, palabra y topica ejemplar en los siglos de oro: magis movent exempla quam verba', Sabina IO (Nov.) 1996, 55-68. * 'Modi locupletandi exempla. Progymnasmata y teorias sobre la dilataci6n narrativa del exemplum', Euphrosyne NS 25 (1997) 415-434.

F DE LITURGIA

(a) Manu scripta Berlin, Staatsbibliothek, Preul3ischer Kulturbesitz ms. theol. lat. fol. 677, ff.9'-22v: textus et cantus officii pro festo sancti Dominici e liturgia fratrum praedicatorum antehumbertiana ad usum Cisterciensium, ut videtur, adaptati. Ad matutinas compilator sic antiphonas et responsoria disposuit: Ant. I, Preco nouus; ant. 2, Senescenti; ant. 3, Factus est sanctus Dominicus odor bonus; ant. 4, Florem pudicicie. Resp. I, Mundum uocans; resp. 2, Datllm munda; resp. 3, Precipua dignus confessar laude, benignus doctor, fa c!lndus, discretus, crimine mundus, simplex et placidus fu lsit quasi lllx, quasi sidus. Cuntis ornatus uirtutibus et cumulatus. Simplex ...; resp. 4, Verbum uite. Ant. 5, Documentis; ant. 6, Sub Augustini; ant. 7, Agonizans; ant. 8, Imita/or alti consilii. Resp. 5, Paupertatis ascendens; resp. 6, Panis oblatus; resp. 7, Hunc (sic) uirtute manus dominifaciénte decanus, nomen erat cuius Reginaldus, ad ordinis huius sic uenit cultum quod erat mirabile multum. Egro nam Christi genitrix aparuit isti ordinis huic normam monstrans, habitus quoque fo rmam. Quod erat ...; resp. 8, Granum excussum. Ant. 9, Pernox cum Christo; ant. I O, Sciebat (sic pro siciebat) seruus Christi; ant. 11, Migrans pater; ant. 12, Liber carnis. Resp. 9, Felix uitis; resp. I O, Ascendenti de ualle; resp. 11, Sancii tuba dat odoris comoda so miri balsamam uincentis per nutum cunctipotentis et uim languoris uis huius pellit odoris. Quam gratus Christo sit odore docetur in isto; resp. 12, In odoris. Nonne compilator ipse resp. 3, 7 et 11 composuit? Duodecim amplae satis lectiones e legenda Petri Ferrandi desumptae sunt. Post officium, textus pro missa, sine cantu (pro quo tamen spatium relictum est), una cum prosa In celesti transcripti sunt (ff.23'-25}

(b) Vide J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan (Balet). Gisbert M.Solch, 'Die Liturgie des Dominikanerordens. Eine Gesamtdarstellung', Angelicum 27 (1950) 3-42, 129-164.

G DE SPIRITUALITATE DOMINICANA

(a) Vide RP(a) Lippini; L(b) Santa Cruz. * E.Barce16n Maicas OP, 'La misi6n dominicana en e! mundo y culturas actuales', Te ologia Espiritual 39 (1995) 53-89. * Daniel Ols OP, 'La sainteté dominicaine à la lumière de la doctrine de saint Thomas', in AA.VV. , Sanctus Thomas de Aquino doctor hodiernae humanitatis (Libreria Editrice Va ticana 1995) 314-338.

(b) De Rosario Vide RP(a) Montagnes; BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jaricot), Whelan. Ramon Planes i Albets, 'El llibre de la confraria del Roser de la vila de Salàs (1648-1 826)', Arxiu de Tex tos Catalans Antics 11 (1992) 385- 395 [presentaci6n del Libro de la Cofradia del Rosario de la villa de Salàs de Pallars, fundada en 1648 por los dominicos del convento de Tremp (Lérida), Espafia; cum editione statuti promulgati die 26 martii 1769 a Celidonio Rosai OP quando confratemitas denuo instituta est].

Oxford, Bodleian Library MS Tanner 407 is a miscellaneous collection of documents, belonging to the Norfolk family of the Reynes; on f.48v (p.94) there are some verses which must have been displayed in a church somewhere together with a rosary intended for the use of the populace. There is a not entirely accurate transcription by Godfrey Anstruther OP in Life of the Sp irit 5 (1950) 145. The text is edited afresh here ('y' is used in the manuscript forthe old thom; it is here transcribed as 'th'). Words marked with an asterisk are glossed in the right margin. Man in the chreche* not idyll thow stande [church] but take thy bedys in thy hande,

51 and yf thow haue here none of thyne I pray the take these for the tyme and seye a sauter with glad chere in worchepp of oure lady dere. Well sche aqwyte thy mede and to her sone thyn erden* bede, [petition] and thow schalte haue for on sawtere of pardon xxiiii'i yeere, xi skore dayes and xiiii"0 of ii papys graunted be dene* [indeed] in relessyng of thyn synne whanne thyn soule schall flame & brenne. And therfore pray with herte and mynde and make the qwen of heuen thyn frende that thou may so stonde in hyr grace that sche be thy shylde whenne thou schalt pace*. [pass) And whanne thow wylt no lenger stonde, leve the bedys ther thow hem fonde.

H DE SANCTIS ET BEATIS ORDINIS

Vide RP(a) Gaffuri [Isnardo da Chiampo, Giovanni da Schio e Bartolomeo da Breganze].

B.Aegidius Walter Gumbley OP, 'Blessed Giles of Santarem, Confessor', Life of the Spirit 13 (1959) 513-515 [his date of death is misprinted as 1765 instead of 1265).

B.Albertus de Villa d'Ogna Vide BG Webb.

B.Ambrosius Senensis Vide Not. Var. 2; BG Webb.

B.Antonius Neyrot Walter Gumbley OP, 'BI. Anthony Neyrot OP, martyr', Life of the Spirit 13 (1959) 456-459.

B.Benvenuta Boiani Vide RP(a) Tilatti.

52 S.Catharina Senensis Vi de BG Webb.

B.Giovanna (Vanna) da Orvieto * Emore Paoli & Luigi G.G.Ricci, La Legenda di Va nna da Orvieto (Centro Italiano . di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 1996, ISBN 88- 7988-546-4) 250 pp. [cum editione textus].

S.Hyacinthus Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

B.Hyacinthus M.Cormier * Jiì'i Maria Vesely, Il miracolo del beato Giacinto Maria Cormier OP (apud Angelicum, Roma 1994) 79 pp.

B.lacobus Salomoni Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

B.lacobus Ulmensis Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

B.Margherita di Savoia * Sara Cabibbo, "'Dal nido savoiardo al trono d'Italia": i santi di casa Savoia', in Emma Fattorini, ed., Santi, Culti, Simboli nell'età della secolarizzazione {I 8 I 5-19 I 5) (Rosenberg & Sellier, Torino 1997, ISBN 88-7011-690-5) 331-360.

Martyres in laponia Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... ('Japon')

S.Petrus Martyr Vide BG Webb.

S.Rosa * Teodoro Hampe Martinez, 'El proceso de canonizaci6n de Santa Rosa (nuevas luces sobre la identidad criolla en el Peru colonial)', Hispania Sacra 48 ( 1996) 719-7 40.

S.Vincentius Ferrer Vide BG Webb; J(c) Mas.

53 J DE FRATRIBUS OP SCRIPTORIBUS

(a) De scriptoribus mcdii aevi Vide RP(a) Sturlese; D(a) Revue Thomiste (Ricklin). Paradisus animae: vide infra Humbertus de Romanis. * Jan A.Aertsen, 'Albert der Grof3e und die Lehre von den Transzendentalien', in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 159- 168. Angelicum 21 (1944) Serta Albertina [totum volumen S.Alberto dedicatum est]. Michael Browne OP, 'Circa intellectum et eius illuminationem apud S.Albertum Magnum', Angelicum 9 (1932) 187-202. M.Cordovani OP, 'La mariologia di S.Alberto Magno', Angelicum 9 (1932) 203-212. Willehad Paul Eckert OP, 'Albert der Grosse als Naturwissenschaftler', Ange/icum 57 (1980) 477-495. Anicetus Fermindez-Alonso OP, 'Scientiae et philosophia secundum S.Albertum Magnum', Angelicum 13 (1936) 24-59. Giuseppe Ferraro, 'L'esegesi dei testi pneumatologici nelle "Enarrationes in Joannem" di Sant' Alberto Magno', Angelicum 60 (1983) 40-79. Giuseppe Ferraro, 'Il tema pneumatologico nelle "Enarrationes in Joannem" di Sant'Alberto Magno', Angelicum 61 (1984) 316-346. Albert Fries, 'Um neue theologische Behandlungen Alberts des Grossen', Ange/icum 13 (1936) 60-92. R.Garrigou-Lagrange, 'De sacrificio missae secundum sanctum Albertum Magnum', Angelicum 9 (1932) 213-224. * Jean-Louis Gaulin, 'Albert le Grand agronome: Notes sur le Liber VII de vegetabi/ibus', in Comprendre et ma1triser la nature au Moyen Age. Mélanges d'histoire des sciences o./Jerts à Guy Beaujouan (Librairie Droz, Genève; Librairie Champion, Paris 1994, ISBN 2-600-0040-2) 155-170. B.Geyer, 'Die mathematischen Schriften des Albertus Magnus', Ange/icum 35 (1958) 159-175. Martin Grabmann, 'Die wissenschaftliche Mission Alberts des Grossen und die Entstehung des christlichen Aristotelismus', Angelicum 6 (1929) 325-351. Martin Grabmann, 'De theologia ut scientia argumentativa secundum S.Albertum Magnum et S.Thomam Aquinatem', Angelicum 14 (1937) 39-60. P.Hossfeld, 'Die Lehre des Albertus Magnus von den Kometen', Angelicum 57 (1980) 533-541. * D.R.Janz, 'Luther and late medieval Albertism', Ephemerides Theologicae Lovanienses 72 (1996) 338-348.

54 * Meinolf Lohrum, 'Ùberlegungen zum Geburtsjahr Alberts des Gro/3en', in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 153-158. [The author argues for 1200 or perhaps late 1199 as the year of Albert's birth.] Marcos F.Manzanedo OP, 'Doctrina de San Alberto Magno sobre los seis ultimos predicamentos', Angelicum 57 (1980) 433-476. G.Meersseman OP, 'De S.Alberti Magni postilla inedita super Ieremiam', Angelicum 9 (1932) 3-20, 225-238. E. Card. Pacelli, 'Nella luce di S.Alberto Magno', Angelicum 9 (1932) 13 1-146. Esteban Pérez OP, 'Valor normativo de los principios universales de derecho natural segun San Alberto Magno', Angelicum 48 (1971) 378- 447. Anselmus Rohner OP, 'De natura theologiae iuxta S.Albertum Magnum', Angelicum 16 (1939) 3-23. * Bruno Roy, 'Un inédit d' Albert le Grand dans I' Unguentarius de Guillaume de Werda', in Comprendre et maftriser la nature au Moyen Age. Mélanges d'histoire des sciences offerts à Guy Beaujouan (Librairie Droz, Genève; Librairie Champion, Paris 1994, ISBN 2-600-0040-2) 171-180. I.M.Schneider, 'Alberti Magni scientia comparata cum moderna', Angelicum 22 ( 1945) 150-163. G. Sestili, 'L'universale nella dottrina di S. Alberto Magno', Angelicum 9 (1932) 168-186. Antonino Stagnitta, 'Teorie della logica in Alberto Magno', Angelicum 59 (1982) 162-190, 540-570, 60 (1983) 607-635. Thomas Vinaty OP, 'Sant'Alberto Magno, embriologo e ginecologo', Angelicum 58 (1981) 151-180. I.M.Vosté OP, 'Sanctus Albertus Magnus evangeliorum interpres', Angelicum 9 (1932) 239-298. I.M.Vosté OP, 'S.Albertus in Apocalypsim', Angelicum 9 (1932) 328- 335 [auctor negat commentarium S.Alberto adscribendum esse]. Angelus Walz OP, 'Albert der Grosse als lector Coloniensis', Angelicum 9 (1932) 147-167. Angelus Walz OP, 'Sant'Alberto oggi', Angelicum 19 (1942) 199- 212. * James A.Weisheipl, a cura di, Alberto Magno e le Scienze (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1994, ISBN 88-7094-145-0) 652 pp. [traduzione italiana del volume edito in inglese nel 1980, Albertus Magnus and the Sciences]. Alfred Wilder OP, 'St Albert and St Thomas on Aristotle's De In terpretatione: a comparative study', Angelicum 57 (1980) 496-532.

Albertus de Orlamiinde (KP I 31-32, IV 16) Vide RP(a) Sturlese.

55 Aldobrandinus de Cavalcantibus (KP I 35-38, IV 16-17) Vide RP(a) Bataillon; E Bougerol.

Aldobrandinus de To scanella (KP I 40-46, IV 19-20) Vide RP(a) Bataillon; D(b) Santi; E Bougerol. Summula exemplorum (incerto ei adscripta): vide B(a) I frati (Pellegrini).

Ambrosius Senensis (KP I 58-59, IV 23) * Giorgio Varanini, 'Ambrogio Sansedoni fondatore dei laudesi di Siena', in Varanini, Lingua e letteratura italiana dei primi secoli, a cura di Luigi Banfi, Alberto Casadei ecc. (Giardini, Pisa 1994, ISBN 88-427- 0288-9) 185-198.

Andreas de Caroloco (KP I 62-64) Vide RP(a) Bériou.

Antoninus Florentinus (KP I 80-100, IV 27-31) Raymond de Roover, San Bernardino of Siena and Sant 'Antonino of Florence. The two great economie thinkers of the Middle Ages (Baker Library, Boston 1967) 46 pp. Angelus Walz OP, 'Sant'Antonino nei concili ecumenici', Angelicum 37 (1960) 70-79.

Armandus de Bellovisu (KP I 120-125, IV 34-35) * Vide E Cahiers de Fanjeaux (Lavène) 171-194 [siné editione textuurn].

Augustinus de Dacia (KP I 135) Angelus Walz OP, 'Fr. Augustini de Dacia "Rotulus pugillaris"', Ange/icum 6 (1929) 253-278, 548-574 [cum editione textus].

Baptista de Iudicibus (KP I 139-141, IV 38-39) De eo vide: Iginio Rogger & Marco Bellabarba, a cura di, Il principe vescovo Johannes Hinderbach (1 465-1486). Fra tardo Medioevo e Umanesimo (Edizioni Dehòniane, Bologna 1992, ISBN 88-10-40393-2) 525 pp. Apologia Judaeorum, ln vectiva. Propaganda antiebraica e polemiche di curia durante il pontificato di Sisto IV (1 471-1484), edizione, traduzione e commento a cura di Diego Quaglioni (R.R. inedita 1, Roma 1987, ISBN 88-85913-00-8) 171 pp.

Bartholomaeus Tridentinus (KP I 172-174, IV 46-47) Vide BG Philippart.

56 Bartholomaeus Vicentinus (KP I 179- 1 82, IV 4 7) Vide RP(a) Delcomo.

Benedictus papa XI (KP I 184, IV 48) Vide Diss. Sibilio.

Bernardus Guidonis (KP I 205-226, IV 50-5 1) Vide Diss. Lamarrigue; BG Philippart. Jean-Loup Lemaitre, 'Bemard Gui et !es saints limousins', Bulletin de la Société des Lettres, Sciences et Arts de la Corrèze 94 (1991) 22- 44. * Jean-Loup Lemaitre, 'Bemard Gui, lecteur d'Usuard', Bulletin de la Société des Lettres, Sciences et Arts de la Corrèze 97 (1994) 73-85.

Conradus de Castellerio (KP I 275) Vide RP(a) Tilatti.

Constantinus Urbevetanus (KP I 292-294, IV 63-65) Vita et miracula sancti Dominici: Berlin, Staatsbibliothek, PreuBischer Kulturbesitz ms. theol. lat. fol. 677 ff.3l r-82v puram legendam Constantini non praebet, sed potius e legendis Petri Ferrandi (usque ad #23 editionis Laurentianae, MOPH XVI 209-228) et Constantini (a #20 editionis Scheebenianae usque in finem, MOPH XVI 300-352) conflatam.

Dominicus Cavalca (KP I 304-3 14, IV 67-69) Vide E Gehl.

Dominicus de Peccioli Pisanus (KP I 333-334, IV 72) Vide RP(a) Panella, de chronica conventus Pisani.

Durandellus (KP I 337-338, IV 73) Vide D(a) Revue Th omiste.

Durandus de S.Porciano (KP I 339-350, IV 73-74) Vide D(a} Revue Th omiste; J(a) Johannes Capreolus Bedouelle.

Eckhart (KP I 354-358, IV 74-76) Vide RP(a) Haas, Sturlese; RP(b) Stirnimann; BG Elm; BG Haug & Wachinger; L(a) France Eichenlaub. 'A certain man made a great supper', trans. Elizabeth Stopp, Life of the Sp irit 7 (1952) 13-16 [from DW I 342-352). 'The poor in spirit', trans. Elizabeth Stopp, Life ofthe Sp irit 7 (1952) 144-146 [from Pfeiffer II 493f.].

57 Hein Blommestijn, 'Découverte de soi-meme ou quete de Dieu: I 'itinéraire de soi en Dieu chez MaHre Eckhart', Studies in Spirituality l (1991) 75-95. * Wilhelm Breuer, 'Der minnen naerre dringhen. "Hadewijchs" Mengeldichten 25-29 als Zyklus', Zeitschriftfar deutsche Philologie 113 Sonderheft (1994) 159-189 [argues for the influence of Eckhart, among others]. * Eckhart Review, Spring 1997 [(3-12) Richard Woods OP, 'Eckhart on contemplation'; (13-25) Reza Shah-Kazemi, 'Transcendence and immanence: common themes in Eckhart, Shankara and Ibn Arabi'; (26- 39) Rebecca Stephens, 'Eckhart and Sister Catherine: The Mirror's image?'; (40-5 1) Denys Turner, 'Meister Eckhart: dualist or monist? Or Is God a superthing?'; (51-61) Bernard McGinn, 'A prologomenon to the role of the Trinity in Meister Eckhart's mysticism']. * Ursula Fleming, Meister Eckhart: the man fr om whom God hid nothing (2nd ed., Gracewing, Leominster 1995, ISBN 0-85244-271 -8) 161 pp. [a persona! selection, with no scholarly pretensions]. * Burkhard Hasebrink, 'Der Rebdorfer Eckhartkommentar. Ùberlieferung und Kommentienmg der Armutspredigt Meister Eckharts in der Rebdofer Handschrift cgm 455', Zeitschriftfar deutsche Philologie 113 Sonderheft (1994) 207-222. * Friedrich lohn, 'Theologie und Seelsorge. Vorschlag fiir eine Ve rhaltnisbestimmung verschiedener Textsorten Meister Eckharts', Zeitschriftfar deutsche Philologie 113 Sonderheft (1994) 223-244. * Gwendolen Jarczyk & Pierre-Jean Labarrière, Maftre Eckhart 011 /'empreinte du désert (Albin Miche!, Paris 1995, ISBN 2-226-0791 9-X) 266 pp. * Susanne Kobele, 'Biwort sin. "Absolute" Grammatik bei Meister Eckhart', Zeitschriftfiir deutsche Philologie 113 Sonderheft (1994) 190- 206. * Niklaus Largier, 'Meister Eckhart. Perspektiven der Forschung, 1980-1 993 ', Zeitschriftfar deutsche Philologie 114 (1995) 29-98 [with substantial bibliography]. * Robert E.Lerner, 'New evidence for the condernnation of Meister Eckhart', Speculum 72 (1997) 347-366. [The author argues that the condernnation was more seriously intended than has sometimes been believed, and that the publication of In agro dominico was not and was not intended to be confined to the province of Cologne; he points out that a previously unnoticed copy of In agro dominico in an inquisitor's manual (Mainz, Stadtbibl. cod. I 151 ff.20 l '-202') displays textual features which suggest that the bull circulated in the province of Mainz independently of its circulation in Cologne. The Mainz text is edited in an appendix.]

58 * Frans Maas, 'Meister Eckhart: the postponement of unity as a sphere of !ife', Conci/ium 1995.2 pp.70-79. * Bemard McGinn, ed., Meister Eckhart and the Beguine Mystics, Hadewijch of Brabant, Mechthild of Magdeburg and Marguerite Parete (Continuum Publishing Group, New York 1994, ISBN 0-8264-0681-5) 166 pp.

Erkenfridus (KP I 374) Vide RP(a) Sturlese.

Franciscus Pipinus (KP I 392-395, IV 85) * Luisa Avellini, 'Il supporto della memoria: fenomenologia libraria delle scritture storiche bolognesi', in Claudia Bastia & Maria Bolognani, edd., La memoria e la città. Scritture storiche tra medioevo ed età moderna (Il Nove, Bologna 1995) 579-599 [c'è molto su Francesco Pipino].

Fridericus Frezzi (KP I 403-405, IV 89) * Bruno Fabi, 'Dal "Quadriregio" di Federico Frezzi', Bollettino Storico della città di Foligno 17 (1993) 327-333.

Geraldus de Fracheto (KP II 35-38, IV 94) * Vìtas Fratrum: de diversis redactionibus, quarum duae antecessisse videntur Vìtas Fratrum ab Humberto promulgatas, vide S.Tugwell, MOPH XXV I 33-39.

Guerricus de S.Quintino (KP II 61-70, IV 96) Vide E Bougerol.

Guillelmus Iordanis (KP II I 04-105) Vide supra lndagines ... proponendae 1. Valde perperam Guillelmus inter fugitivos adnumeratus est a F.Donald Logan, Runaway Religious in Medieval England, c.1240-1540 (Cambridge 1996) 242. Rex Angliae voluit ut caperetur et priori Chelmsfordiae committeretur, non quia e religione evolasset, sed quia pluries ultra mare iter fecissetsine licentia ipsius regis ( Calendar of Patent Rolls 1354-1358 298). Nec filius erat conventus Chelmsfordiae sed potius, ut videtur, Eboracensis, ubi etiam prior fuisse anno 1358 fertur. P. Creytens autumavit (AFP 30 [1960] 269) de eo, 'Quelques ouvrages sont signalés dans Berardelli', id quod non est ornnino verum, quia D.M.Berardelli, Codicum omnium latinorum et ita/icorum qui manuscripti in bibliotheca SS.Joannis et Pauli Venetiarum ... asservantur catalogus, Sectio III (Nuova Raccolta d'Opusculi Scientifici e Filologici XXXV, Venezia 1780) 51 ( cod. 309) citat solam 'summam utilem

59 praedicationibus in tres partes divisam' (KP #15 17) (quam Albertus de Castello inter scripta Guillelmi non adnumeravit). Paene certum est codicem 309 conventus SS.Ioannis et Pauli idem esse qui nunc Mutinae apud bibliotecam Estensem conservatur sub titulo Campori y.0.5.2: eadem enim scripta tenent, amborum etiam in principio (f.I' ) secunda manus inseruit 'Legiloquium et summa pro praed. ', ut de cod. Mutinensi benigne me certiorem fecit Doctor Ernesto Milano. [S.T.]

Guillelmus de Moerbeke (KP II 122-129, IV I 03-105) A.Pattin, 'Pour la biographie de Guillaume de Moerbeke OP', Angelicum 66 (1989) 390-402.

Guillelmus Peraldus (KP II 133- 152, IV I 05-106) Vide E Bougerol.

Guillelmus de Rothwell (KP II 160-162, IV I 08) * Kent Emery, Jr., Monastic, Scholastic and Mystical in the Later Middle Ages (Variorum, Aldershot 1996, ISBN 0-86078-617-X) reprints, inter alia, 'The Sentences abbreviation of William de Rothwell OP, University of Pennsylvania, Lat. MS 32 ', originally published Recherches de Théologie Ancienne et Médiévale 51 (1984) 69-135.

Henricus de Anglia (KP II 181) Vide E Bougerol.

Henricus de Arimino (KP II 182-183, IV 110-111) Vide Quaesita 1. De quatuor virtutibus. Add. ms.: Los Angeles, California University Research Library 170/572 (a. 1464) [Bibliographie Annue/le du Moyen Age Tardi[I (1991) #1210].

Henricus Institoris (QE I 896-897) Vide RP(a) Schnyder; RP(b) Barth. Dea Moscarda, 'Donna-strega. Misoginia della grande epoca inquisitoriale (dall'analisi del Malleus Malejìcarum e dalla lettura di alcuni altri trattati di demonologia giuridica)', Richerche di storia sociale e religiosa NS 40 (1991) 67-97 [tratta soprattutto del Malleus].

Henricus Suso (KP II 218-220, IV 117) Vide RP(a) Haas; RP(b) Stimimann; BG Elm; BG Haug & Wachinger. * Michael Plattig, 'Heinrich Seuse als "christliche Erosgestalt"!?', Studies in Spirituality 6 (1996) 49-72.

60 Hervaeus Natalis (KP II 231-244, IV 119-120) Vide D(a) Revue Thomiste. Albert Fries, 'Quaestiones super quartum librum sententiarum Hervaeo Natali OP vindicatae', Angelicum 13 (1936) 498-533.

Hieronymus Iohannis de Florentia (KP II 248-249, IV 121) Vide D(b) Santi. Hieronymus Savonarola Vide etiam RP(a)Verde; BG Viti (Verde); J(a) Vincentius Ferrerii Hauf Valls. * Giovanni Cavalcoli OP, 'Savonarola. Eretico o santo?', Bollettino di San Domenico 78 (1997) 111-116. * Esposizione sopra l'orazione della Vergine (1492) (ripresa dall'Edizione Nazionale, Operette Spirituali II 125-14 7), La Stella di San Domenico 92 (1996) 241-244, 93 (1997) 13-16 (prima parte). * L'età di Savonarola. I luoghi, la storia, l'arte (ricerche e testi: Gian Mario Cao, Nicoletta Pons, Aldo Tarquini; Comune di Pistoia, Giunta regionale toscana, Marsilio editori, Venezia 1996, ISBN 88-317-6427-6) 71 pp. [notizie su Bibbiena, Borgo San Lorenzo, Caldine, Firenze, Lucca, Montepulciano, Pisa, Pistoia, Poggibonsi, Prato, San Domenico di Fiesole, San Gimignano, San Miniato al Tedesco, Siena]. Kenelm Foster OP, 'Girolamo Savonarola', Life ofthe Spirit 7 (1952) 188-195. * Gian Carlo Garfagnini, a cura di, Studi Savonaroliani. Verso il V centenario (Società Internazionale per lo Studio del Medioevo Latino, Edizioni del Galluzzo, Firenze 1996, ISBN 88-87027-01-3) 344 pp. [Donald Weinstein, 'Studi savonaroliani: passato, presente e futuro'; Julia Benevent, 'Le biografie antiche di Girolamo Savonarola'; Giudubaldo Guidi, 'La politica e lo stato nel Savonarola'; Michele Luzzati - Cristina Galasso, 'Primi appunti su Girolamo Savonarola e gli ebrei dello stato fiorentino'; Vanna Arrighi, 'Gli adepti del Savonarola. Linee per una ricerca negli archivi familiari'; Giovanni Ciappelli, 'Il carnevale del Savonarola'; Francesca Klein, 'Il mito del governolargo. Riordinamento istituzionale e prassi politica nella Firenze savonaroliana'; Carlo Longo OP, 'I registri di Gioacchino Torriani maestro generale dei Domenicani (1487-1500)'; Loredana Lunetta, 'La figura del profeta in Angelo da Vallombrosa, Girolamo Savonarola e Giorgio Benigno Salviati'; Innocenzo Venchi OP, 'Iniziative dell'Ordine Domenicano per promuovere la causa di beatificazionedel Ven. fra Girolamo Savonarola OP'; Raffaella Maria Zaccaria, 'Pandolfo Rucellai da mercante fiorentino a frate domenicano e savonaroliano'; Cesare Vasoli, 'Savonarola e la cultura filosofica fiorentina'; Francesco Bausi, 'Ugolino Verino, Savonarola e la poesia religiosa tra Quattro e Cinquecento'; Rossella Bessi, 'Girolamo

61 Savonarola petrarchista ( e una nota sul primo soggiorno fiorentino)'; Ludovica Sebregondi, 'Iconografia savonaroliana: prime indagini su ritratti veri, presunti, idealizzati'; Stéphane Toussaint, 'Profetare alla fine del Quattrocento'; Paolo Viti, 'Per una ricerca sull'influenza savo­ naroliana sulla commedia dell'ultimo Quattrocento a Firenze: Pietro Domizi'; Gian Carlo Garfagnini, 'Il messaggio profetico di Savonarola e la sua recezione. Domenico Benivieni e Gianfrancesco Pico'; Bruno Pinchard, 'Le conflit du christianisme et du paganisme. Sens et portée du moment savonarolien'; Lorenzo Polizzotto, 'Savonarola, savonaroliani e la riforma della donna'; Armando F.Verde OP, 'Il movimento savonaroliano della Congregazione di S.Marco nella prima metà del Cinquecento attraverso alcuni suoi rappresentanti'; Raffaella Castagnola, 'Il volgarizzamento della Vita Hieronymi Savonarolae Ferrariensis di Gianfrancesco Pico della Mirandola'; Andrea Origani, 'Osservazioni preliminari sul De iniusta excommunicatione di Giovan Francesco Pico'; Konrad Eisenbichler, 'Il trattato di Girolamo Savonarola sulla vita viduale'; Ludmila Grygiel, 'Savonarola in Polonia'; Ottavia Niccoli, 'I bambini del Savonarola'; Elisabetta Schisto, 'La tradizione manoscritta della VitaHieronymi Savonarolae di Gianfrancesco Pico della Mirandola'; Adriana Va lerio, 'Il profeta e la parola: la predicazione di Domenica da Paradiso nella Firenze post-savonaroliana'; Olga Zorzi Pugliese, 'Girolamo Benivieni seguace e difensore del Savonarola. Considerazioni sul problema testuale dell'epistola a Clemente VII (1530)'; Claudio Leonardi, 'Il problema Savonarola. A conclusione di un convegno']. Alvaro Huerga OP, 'Aproximaci6n a la espiritualidad de Savonarola', Angelicum 60 (1983) 80-96. * Eugenio Marino OP, 'Estetica, fede e critica d'arte. L'arte poetica di Savonarola, l'estetica di Ficino e la Primavera di Botticelli', Memorie Domenicane NS 27 (1996) 293-543. * Savonarola. Quaderni del quinto centenario 1498-1998, 1 (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1997, ISBN 88-7094-269-4) 159 pp. [(9- 26) Tito Sante Centi OP, 'Le "lettere ai principi" falsamente attribuite al Savonarola'; (27-49) Armando F.Verde OP, 'Il libro su Gesù di Girolamo Savonarola. I Sermones in primam Divi Joannis epistolam secondo l'autografo: relazione introduttiva'; (5 1 -94) Paolino Bernardini OP (1518-1585), 'Discorso sopra la dottrina e le opere del Rev.do Padre Fra Girolamo Savonarola da Ferrara dell'Ordine dei Frati Predicatori' (1558); (95-150) Francesco De Fco, 'Girolamo Savonarola nel pensiero del ven.le Cesare Guasti - I']. * Savonarola. Quaderni del quinto centenario 1498-1998, 2 (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1997, ISBN 88-7094-287-2) 143 pp. [(5- 14) Pio Tommaso Masetti OP, 'Riforma savonaroliana della Provincia Romana' [trad. di Monumenta et antiquitates ... II 3-13]; (15-25) Tito S.Centi OP, 'Mons. Lodovico Ferretti animatore del quarto centenario';

62 (27-38) Tito S.Centi OP, 'Fra Antonio d'Olanda (t 1499) fedele discepolo del Savonarola'; (39-59) Paolo da Ficecchio, OMConv., 'Le "confutazioni delle conclusioni di Fra Leonardo Agostiniano" (Firenze 1497)'; (61-138) Francesco De Feo, 'Girolamo Savonarola nel pensiero del ven.le Cesare Guasti - II']. * Savonarola. Quaderni del quinto centenario 1498-1998, 3 (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1997, ISBN 88-7094-297-X) 159 pp. [(5- 25) Tito S.Centi OP, 'Il concilio e la "chiavetta" nel pensiero di Fra Girolamo Savonarola'; (27-35) 'Girolamo Savonarola nella testimonianza dei contemporanei' (lettera della Signoria di Firenze ad Alessandro VI, versi di Fra Benedetto da Firenze); (37-56) Lodovico Ferretti OP, 'Introduzione al "Trionfo della Croce" di Fra Girolamo Savonarola'; (57- 157) Franco Fochi, 'Saio e porpora' (dramma in quattro atti)]. * Raimundo Sorgia OP, Breviario Savonaroliano. Giorno per giorno, la riscoperta di un santo "contestatore" (Ponte alle Grazie, Firenze 1996, ISBN 88-7928-383-9) 381 pp.

Hugo Ripelin de Argentina (KP I 260-269. IV 123-124) Vide RP(a) Sturlese; BG Haug & Wachinger.

Hugo a Sancto Caro (KP II 269-281, IV 124-1 26) Vide D(b) Allen.

Humbertus de Romanis (KP II 283-295, IV 128-129) Vide RP(b) Barth; Diss. Hofer; BG Dizionario degli Istituti ... (Duval) [ubi erronea quaedam repetuntur, praesertim de tractatu de eruditione praedicatorum]; C(a) Fieback; J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan (Tugwell, Guyon). Liber de instructione offi cialium. Mss. add.: · Siena, Bibl. Com. G.XI.36 (s.xv) ff.l 33'-229v. Liber de veris et fa lsis virtutibus, quem Antonius Senensis Humberto ascripsit (Bibliotheca Ord. Fr. Praed., Parisius 1585 f.121') , quemque Echardus eundem sensit esse ac 'epistolam de tribus votis' (QE I 148), Ve netiis anno 1495 typis editus est, Humberto auctore nominato, una cum Trialogo sancti Antonini et ipsa 'epistola' Hurnberti aliisque quibusdam opusculis (Gesamtkatalog der Wiegendrucke #2203); revera idem est ac Paradisus animae qui Alberto Magno solebat ascribi.

Iacobus Aegidii (Gil) Xativensis (KP II 295-297, IV 129) Vi de BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Aquis (KP II 298, IV 129) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

63 Iacobus Arrigoni de Balardis (KP II 298-304, IV 130) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Benevento (K.P II 304-309, IV 131) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... ; E Bougerol.

lacobus Buti de Senis (K.P II 309-31O) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Campora de Ianua (K.P II 310-311, IV 131-132) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Cessolis (K.P II 311-318, IV 132) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Clavaro (KP II 318-319) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Concosio (KP II 319) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Dominici (Domenech) (K.P II 319-320, IV 133) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Fabri de Stubach (K.P II 321) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Fusignano (KP II 321-322, IV 133) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Lausanna (KP II 323-329, IV 133) Vide E Bougerol.

Iacobus de Mediolano (de furono) (K.P II 330) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Metensis (KP II 330-331, IV 134) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... , D(a) Revue Thomiste (Solère).

Iacobus de Mevania (de Blanconibus) (KP II 331-332, IV 134) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... lacobus Passavanti (KP II 332-334, IV 134-135) * Giorgio Varanini, 'Un probabile esempio di discorso indiretto libero nello Specchio di vera penitenza del Passavanti', in Varanini, Lingua e

64 letteratura italiana dei primi secoli, a cura di Luigi Banfi, Alberto Casadei ecc. (Giardini, Pisa 1994, ISBN 88-427-0288-9) 487-491.

Iacobus Perusinus (KP II 334-335, IV 135) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Qrnayensis (KP II 337) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Rainucii (QE I 403b, KP IV 135) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Regno (KP II 337-338, IV 135-136) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... lacobus de S.Andrea Senensis (KPII 338-339, IV 136) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de S.Iohanne Barcinonensis (KP II 340) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Scalza Urbevetanus (KP 340-341, IV 136-137) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... ; H(b) Giovanna (Vanna). lacobus Sprenger (KP II 341-342, IV 137) Vide supra Henricus Institutoris; RP(a) Schnyder; BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Susato (KP II 343-346, IV 138) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Tolosanus (KP II 347) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Varagine (KP II 348-369, IV 139-141) Vide RP{a) Fleith; BG Dictionnaire d'Histoire ... , Philippart; Whelan; B(a) Boureau; E Bougerol; J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan (Tugwell, Boureau). De fontibus legendae sancti Dominici et de legenda sancti Petri martyris, vide S.Tugwell, MOPH XXVI 40-50. * Anneke B.Mulder-Bakker & Marijke Carasso-Kok, edd., Gouden Legenden. Heiligen en heiligenlevens in de Nederlanden (Uitgeverij Verloren, Hilversum 1997, ISBN 90-6550-291-2) 240 pp.

65 * Slavia Barbieva, 'Abschriften bohmischer Quellen il ber die Heiligen Kyrillos und Methodios in polnischen Legenda-Aurea-Handschriften', Listy Filologické 117 ( 1994) 26-3 1. * Brenda Dunn-Lardeau, 'From the Légende dorée (thirteenth century) to the Fleurs des vies de saints (seventeenth century): a new image of the saint and sainthood?', History of European Ideas 20 (1995) 299-304.

Iohannes Acton (KP II 374) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean Acton)

Iohannes de Albiniaco (KP II 375) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean d'Aubigné) lohannes Alou (KP II 375-376) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean Alou)

Iohannes de Aquila (KP II 376, IV 142) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... lohannes de Ardenburgo (KP II 376-377) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean van Aerdenberg) lohannes Arnaldi (KP II 377-378) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... lohannes de Aurelianis Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean des Alleux) lohannes de Aversa iunior (KP II 378-379, IV 143) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... lohannes de Balbis (KP II 379-383, IV 143) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... lohannes Balistarii (KP II 383) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean Balétrier); E Bougerol. lohannes de Bayon (KP II 384) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... lohannes de Belna (KP II 384-385) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean de Beaune)

Iohannes de Biblia (KP II 385-386, IV 144) Vide E Bougerol.

66 lohannes Capreolus (KP II 395-396) Vide D(a) Revue Th omiste. * Guy Bedouelle, Romanus Cessario & Kevin White, edd., Jean Capreolus en son temps (1380-1444) (Mémoire Dominicaine, numéro spécial 1, Éditions du Cerf, Paris 1997, ISBN 2-204-05490-9) 294 pp. ((13-22) Ruedi Irnbach, 'Le contexte intellectuel de l'ceuvre de Capreolus'; (25-33) Jean Delmas, 'Le Rouergue au temps de Capreolus'; (35-48) Nicole Lemaitre, 'La vie religieuse en Rouergue au temps de Jean Cabriol'; (49-55) Bemard Montagnes OP, 'Le midi dominicain au temps de Capreolus (1380-1450)'; (57-73) Pierre Lançon, 'Jean Capreolus et le couvent des Dominicains de Rodez au xve siècle'; (77-86) Lawrence Dewan, 'Capreolus, Saint Thomas et l'etre'; (87-108) Jean-Luc Solère, 'Capreolus et la théorie des idées divines'; (109-129) Henry Donneaud OP, 'La théologie comme science chez Capreolus'; (131-138) Gilbert Narcisse, 'Rationalité théologique et argument de convenance'; (139-158) Serge-Thomas Bonino OP, 'Capreolus contre Pierre Auriol: une certaine idée de la connaissance'; (159-164) Romanus Cessario OP, 'Saint Thomas, Durand de Saint-Pourçain et Capreolus: le débat sur la foi'; (165-175) Kevin White OP, 'Saint Thomas et Durand de Saint-Pourçain: la question de la certitude de la foi'; (177-192) Servais Pinckaers OP, 'La défense, par Capreolus, de la doctrine de Saint Thomas sur !es vertus'; (195-207) Guy Bedouelle OP, 'Les éditions "hurnanistes" de Capreolus'; (209-211) Bemard Montagnes OP, 'Une édition de Capreolus projetée en 1686'; (213-238) André F.von Gunten OP, 'Cajétan et Capreolus'; (239- 258) Michael Tavuzzi OP, 'Capreolus dans les écrits de Silvestro da Prierio o.p. (1456-1527)'; (259-273) Norman J.Wells, 'Jean Capreolus et ses successeurs sur !es vérités éternelles']. lohannes de Dambach (KP II 400-405, IV 147) Vide D(b) Santi. Robert W.Shaffem, 'A new canonistic text on indulgences: De quantitate indulgenciarum of John of Dambach OP (1288-1372)', Bulletin of Medieval Canon Law NS 21 (1991) 25-45. lohannes de Friburgo (KP II 428-436, IV 151-152) Angelus Walz OP, 'Hat Johann von Freiburg in Paris studiert?', Angelicum 11 (1934) 245-249.

Iohannes Gobi sen. (KP II 442, IV 153-1540 * Miracles de Sainte Marie-Madeleine, édité et traduit par Jacqueline Sclafer (C.N.R.S. Éditions, Paris 1996, ISBN 2-271-05374-9) 213 pp.

Iohannes Kreutzer Gebwilerensis (KP II 464) Vide L(a) France Eichenlaub.

67 lohannes Lacy (KP II 467) [Conrad Pepler OP, ut videtur], 'John Lacy: a Dominican contemplative', Life of the Sp irit 5 (1951) 397-406 [with a transcription of the first part of his translation of the 'Letter to Demetriades', ascribed to St , from St John's College, Oxford, MS 94 f. 127]. lohannes Langley Anglicus (KP II 467-468) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean l'Anglais) lohannes de Legio (KP II 468) Vide RP(a) Bériou. lohannes (de Magdeburgo) (KP II 373, IV 142) * Gertrud Jaron Lewis, 'Margareta the Lame and her theological questioning', Mystics Quarterly 22 (1996) 133-143. lohannes de Malliaco (KP II 473-474, IV 159) Vide BG Philippart; B(a) Boureau; J(a) Vincentius Belvacensis Lusignan (Tugwell, Boureau). lohannes Meyer Turicensis (KP II 476-480, IV 161-162) Vide L(a) France Eichenlaub. lohannes de Montesono (KP II 487-490, IV 163) Vide D(c) Vazquez.

Iohannes de Opreno (KP II 516, IV 165) Vide RP(a) Bataillon; E Bougerol. lohannes Parisiensis Quidort (KP II 517-524, IV 165-166) A.Pattin, 'Jean de Paris (t 1306) et son traité sur ! 'impanation', Angelicum 54 (1977) 184-206.

Iohannes de Ragusio (KP II 532-533, IV 169-170) * Franjo Sanjek OP, 'Jean Stojkovié de Raguse et l'idée de l'intégration européenne au XV0 siècle', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 31-39. * Petar Vrankié, 'Johannes von Ragusa im Ringen um die Teilnahme der Griechen am Basler Konzil', Annuarium Historiae Conciliorum 27/28 (1995-1996) 463-486.

Iohannes de Sancto Geminiano (KP II 539-543, IV 170) Vide D(b) Santi; E Bougerol. Legenda S.Finae: add ms. Firenze, Bibl. Nazionale Magliab. XXXV 204 (1538).

68 lohannes de Sterngassen (KP III 15-16, IV 171) Vide D(a) Revue Thomiste.

Iohannes Tauler (KP III 20-21, IV 172) Vide BG Elm; BG Haug & Wachinger; M(e) Gniidinger. English translations of various sermons were published in Life of the Spirit, the translator of the first two being identified as Sr M.Imelda OP: 'Tue second Sunday of Advent' (3 [1948] 270-276); 'The Epiphany of our Lord' (3 [1949] 312-318); 'Lux mundi' (3 [1949] 445-450); 'For the feast of Pentecost' (3 [1949] 564-571; 'For the first Sunday of Advent' (4 [1949] 244-248); 'For the Epiphany' (4 [1950) 296-300; 'For Laetare Sunday' (4 [1950] 407-412; 'Palm Sunday' (4 [1950] 457-462); 'Third sermon for Pentecost' (4 [1950] 515-523); 'For the eighth Sunday after Trinity' (5 [1951] 583-590). * Louise Gniidinger, Giovanni Tau/ero. Ambiente di vita e dottrina mistica (Edizioni San Paolo, Cinisello Balsamo (Milano) 1997, ISBN 88- 215-3265-8) 420 pp. [traduzione di Johannes Tauler. Lebenswelt und mystische Lehre, Miinchen 1993].

lohannes de Taurino (KP III 21-22, IV 172) Vide Diss. et Comp. Diss. Agazzini. Sermo de s.Dominico: v. V.Ferrua OP, 'S.Domenico, uomo giusto', La Stella di San Domenico 92 (1966) 168-179 [traduzione italiana].

Iohannes de Turrecremata (KP III 24-42, IV 173-176) Vide RP(a) Longo.

Iordanus de Pisis (KP III 52, IV 177-178) Vide B(a) / fr ati (Iannella). * Friedrich Lotter, 'Die Predigt des Giordano da Pisa am Fest der "Passio imaginis Salvatoris" 1304 in Florenz', Aschkenas. Zeitschriftfar Geschichte und Kultur der Ju den 6.1 ( 1996) 55-86.

Iordanus de Saxonia (KP III 53-55, IV 178-179) Vide RP(a) Tilatti.

Ludolphus de Saxonia (KP III 92, IV 191) Inter editiones: Parisiis, apud Claudium Chavellonium, 1534. Charles Abbott Conway, Jr., The Vita Christi of Ludolph of Saxony and late medieval devotion centred on the Jncarnation: a descriptive analysis (Analecta Cartusiana 34, Institut fiir Englische Sprache und Literatur, Salzburg 1976) 153 pp.

69 Lupus de Barrientos (KP III 98-99, IV 194) * Angel Martinez Casado, 'Evocaci6n de Lope de Barrientos', XX Sig/os 6 n° 24 (1995) 4 1-50.

Martinus Oppaviensis (KP III 114-123, IV 196- 1 97) * Dan Embree, 'The fragmentary chronicle in British Library, Additional MS 37049', Manuscripta 37 (1993) 193-200 [shows that this fragrnentary Middle English chronicle 'is composed entirely of excerpts translated from the thirteenth-century Chronicon pontifìcum et imperatorum by Martinus Polonus']. Bronislaw Geremek, 'L'exemplum et la circulation de la culture au Moyen Age', Mélange.s de l 'École Franéaise de Rome. Moyen Age, Temps Modernes 92 (1980) 153-179 [ de promptuario exemplorum Martino attributo].

Mattiolo (OP?) Vide RP(a) Bataillon.

Maximus, mag. (KP III 132-133) * Super Clementinam, ed. Reiter: vide supra C.

Nicolaus Asculanus (KP m 145-146, IV 202) Vide D(b) Santi.

Nicolaus de Byardo (KP III 148-153, IV 203-204) Vide RP(a) Bataillon; E Bougerol.

Nicolaus Eymerici (KP III 156-165, IV 205-207) Vide infraJ(a) Adespota, Brevis compilatio ... Josep Perarnau i Espelt, 'Tres nous tractats de Nicolau Eimeric en un volum de ]es seves Opera Omnia manuscrites procedent de Sant Domènec de Girona', Revista Catalana de Teologia 4 (1979) 79-1 00. Josep Perarnau i Espelt, 'El testament de Guillem Marrell, parent de Nicolau Eimeric', Arxiu de textos catalans antics 1 (1982) 263-268 [cum editione testamenti anno 1322 redacti]. * Josep Peramau i Espelt, 'De a Nicolau Eimeric', Arxiu de textos catalans antics 16 (1997) 7-120 [Los fragrnentos del Ars amativa de Llull en copia autografade N.Eymerich, los manipul6 en las cien tesis antilullianas de su Directorium Jnquisitorum de 1376.] * Jaume de Puig i Oliver, 'La Jn cantatio Studii Jlerdensis de Nicolau Eimeric OP. Edici6 i estudi', Arxiu de textos catalans antics 15 (1996) 7-108 [prehistoria de este opusculo contra Antonio Riera, de la Universidad de Lérida, acabado en abril de 1396; transcripci6n del texto; indice alfabético de palabras].

70 * Jaume de Puig i Oliver, 'El Sacellus pauperis peregrini de Nicolau Eimeric OP. Edici6 i estudi', Arxiu de textos catalans antics 11 (1992) 181-287 [editio textus latini cum indice vocabulorum].

Nicolaus de Gorran (KP III 165-168, IV 207-208) Vide E Bougerol.

Nicolaus Iacquerius (KP III 172-175, IV 209) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Nicolaus de Iuvenatio Glosavit latine quidam 'Nicolaus de Iuvenatio', una cum Moyse Salemitano, Maimonidem philosophum. Nicolaum autem glosatorem modemiores, ut O.Sermoneta ( Un glossario filosofico ebraico-italiano del XI II secolo, Roma 1969, 563b; '[Rabbi Moysi ben Salomon Salernitani ac Nicolai de Iuvenatio glosae ad Ducem neutrorum]', lyyun 20 [ 1969] 212-240 [hebraice]) et C.Sirat (La filosofia ebraica medievale, Brescia 1990, 347-348), fratrem ex ordine praedicatorum fecerunt, et quidem eundem ac fr. Nicolaum de Iuvenatio, priorem provincialem Romanae provinciae, anno 1255-1 256 e vita functum (cui sine ullo testimonio coaevo cognomen 'Paglia' est attributum). G.Cappelluti, Beato Nicola Paglia OP di Giovinazzo (Molfetta 1967) siluit Nicolaum glosatorem; idem tamen eodem libro denuo edito (Molfetta 1997, 127-141, 'Incontro del b. Nicola con l'ambiente ebraico') Nicolaum glosatorem eundem ac Nicolaum priorem provincialem praesumpsit. Nihil tamen in ipso textu glosarum auctorem fratrem esse innuit; quin contra, quando 'fratres

Nicolaus Trevet (KP III 187-196, IV 213-215) Vide D(b) Allen. Arduinus Kleinhaus, 'Nicolaus Trivet OP psalmorum interpres', Angelicum 20 (1943) 219-236 [cum editione expositionis Psalmi IV]. A.J.Minnis, A.B.Scott, edd., Medieval Literary Theoryand Criticism c. ll 00-c. 13 75. The commentarytradition (Clarendon Press, Oxford 1988, ISBN 0-19-811198-3) 538 pp. [an anthology of texts in English translation, including (pp.336-360) extracts from Trevet's commentaries].

Paulus Christiani (KP III 204, IV 218) Robert Chazan, 'The letter of R. Jacob ben Elijah to Friar Paul', Jewish History 6 (1992) 51-63 [argues that 'Friar Paul' is 'almost certainly' Paulus Christiani, and that the letter was written, probably in , in the late 1250s or early 1260s].

71 Pelagius Parvus (KP III 209-2 1 O, IV 222-223) John G.Tuthill, 'The school sermon exported: the case of Pelagius Parvus', Vìator 22 ( 1991) 169-188.

Petrus Calo (KP III 220-221, IV 228) Vide BG Philippart. * Legendae sancti Dominici, ed. S.Tugwell OP (MOPH XXVI): vide RP(a) Tugwell.

Petrus Ferrandi (KP III 226, IV 230) Vide RP(b) Barth. Legenda sancti Dominici: add. ms. Berlin, Staatsbibliothek, PreuJ3ischer Kulturbesitz ms. theol. lat. fol. 677 ff.9v-2 1', 31'-44v. Vide supra F(a) et J(a) Constantinus Urbevetanus.

Petrus Hispanus * Angel D'Ors, 'Petrus Hispanus OP, auctor summularum', Vìvarium 35 (1997) 21-71. [The author argues in favour of the author of the Summulae being a Dominican, probably originating from Navarre and somehow linked with the province of Provence; also that the same author composed an historia and officeof St Dominic, the historia possibly being either the Libellus or the legenda ascribed to Humbert ('the histories attributed to Jordan of Saxony or to Humbertus de Romanis, Generai Masters of the Order of Preachers, were probably not their own work, but were commissioned by them. Peter of Spain could plausibly then have been the real author', p.30). Or (p.51) possibly the legenda of Petrus Ferrandi is really to be ascribed to Petrus Hispanus: 'The Legenda Sancti Dominici attributed to Pedro Ferrando, which also exists in an earlier Castilian version, seems to have been written between 1235 and 1239 ... If we consider the fact that Pedro Ferrando, as the tradition states, entered the Order of Preachers as a child, and that did not live in Spain for any length of time during the last fouryears of his !ife, it seems improbable for Pedro Ferrando to have had direct contact with the saint. If, in addition, we consider the fact that generally this sort of work did not originate from the persona! initiative of the author, but as a commission from the Generai Master, it becomes difficult to explain why Pedro Ferrando should receive such an assignment while many of Dominic's collaborators were stili alive. Is it not possible that the author of the Tractatus and the real author of this Legenda are one and the same? Peter of Spain probably lived in southern France, in the region where the order originated, and possibly during the same years when Dominic was active. He could have been personally acquainted with Dominic or with Dominic's closest collaborators. Does this background not establish Peter of Spain as a more suitable candidate for the commissioned work? Is it

72 not possible that Pedro Ferrando, to whom tradition ascribes the composition of a Historia of Saint Dominic, could simply have translated the work into Castilian?' (Istas ineptias explicet qui velit! S.T.)]

Petrus Remensis (KP III 256-257, IV 236) Vide RP(a) Bataillon; E Bougerol.

Petrus de Tarentasia (Innocentius V) (KP III 261-264, IV 239) Vide D(b) Courtenay.

Raimundus Martini (KP III 281-283, IV 244-246) Alvaro Huerga OP, 'Hipòtesis sobre la génesis de la "Summa contra Gentiles" y del "Pugio Fidei"', Angelicum 51 (1974) 533-557.

Raimundus de Pennaforti (KP III 283-287, IV 248) Alvaro Huerga OP, 'Los criterios metodològicos del dialogo segun S.Ramòn de Penyafort', Ange/icum 58 (1981) 367-388. Angelus Walz OP, 'S.Raymundi de Penyafort auctoritas in re paenitentiali', Angelicum 12 (1935) 346-396.

Remigius de' Girolami (KP III 297-302, IV 259-260) Vide E Bougerol.

Robertus Holcot (KP III 313-320, IV 266-267) Vide D(b) Allen. * Seeing the fu ture clearly. Questions on fu ture contingents, ed. Paul A.Streveler & Katherine H.Tachau (Pontificai Institute of Mediaeval Studies, Toronto 1995, ISBN 0-88844-119-3) 223 pp. [critica! edition of Quodlibet III qq. 1, 2, 3 & 8, and In IV lib. Sent. lib. II q.2]. Xavier Renedo, 'Una imatge de la memòria entre !es Moralitates de Robert Holcot i el Dotzè de Francese Eiximenis', Annals de l'lnstitut d'Estudis Gironins 31 (1990-1991) 53-61.

Robertus Kilwardby (KP III 320-325, IV 267-269) De die obitus eius (1 l.lX.1279 potius quam 10.IX.1279), vide infra N. L.B.Gillon OP, 'L'amour nature! de Dieu d'après Robert Kilwardby', Angelicum 29 (1952) 371-379. * Leland E.White, 'The Oxford condernnations of 1277 and the intellectual life of the thirteenth-century universities', in Gunar Freibergs, ed., Aspectus et affe ctus. Essays and editions in Grosseteste and medieval intellectual /ife in honor ofRichard C.Dales (AMS Press, New Yo rk 1993, ISBN 0-404-64163-6) 113-124 [argues again that Kilwardby's 1277 act was not an ecclesiastica! censure, but a mere prohibition to teach certain tenets with pertinacity in the schools, and that it was not specifically directed against Aquinas].

73 Robertus de Usecio (KP III 327-328, IV 269) * Vide E Cahiers de Fanjeaux (Amargier) 159-170.

Rodericus Cerratensis (KP III 329, IV 270) Vide BG Philippart.

Rolandus Cremonensis (KP III 330-33 1, IV 272) C.R.Hess OP, 'Roland of Cremona's piace in the current of thought', Angelicum 45 (1968) 429-477.

Sanctes lohannis Rucellai (KP III 335-336. IV 273) Vide J(a) Hier. Savonarola Garfagnini.

Simon de Cascina (KP III 344, IV 277) * Vide RP(a) Panella, de chronica conventus Pisani.

Simon de Hinton (KP III 345-347) * Sermo 'Hec est voluntas Dei' (in dominica 2 quadragesimae): edited by Maura O'Carroll SND (vide RP(a) O'Carroll). Angelus Walz OP, 'The "Exceptiones" from the "Summa" of Simon of Hinton', Angelicum 13 (1936) 283-368 [cum editione textus).

Stephanus de Varnesia (KP III 359-360) Vide D(b) Courtenay.

Thaddaeus Dini (KP IV 286-287) Vide E Bougerol.

Theobaldus de Sexannia (KP IV 292-296) * Moisés Orfali, 'El "Dialogus pro ecclesia contra synagogam": un tratado anonimo de polémica antijudia', Hispania 54 (1994) 669-732. [The text is reprinted from an incunable; the editor argues that the author is probably Thébaut of Sézanne.]

Theodoricus de Vriberg (KP IV 308-317) Vide RP(a) Sturlese; D(a) Revue Thomiste (Imbach).

Tholomaeus Lucanus (KP IV 318-325) * De regimine principum: On the government of rulers, translated by James M.Blythe (University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1997, ISBN 0-8122-3370-0) 310 pp. [with a substantial introduction]. * Harald Dickerhof, 'Der Beitrag des Tolomeo von Lucca zu "De regimine principum"', in Karl Rudolf Schnith & Roland Pauler, edd., Festschrift fiir Eduard Hlawitschka zum 65. Geburtstag (Michael Lassleben, Kallmiinz 1993, ISBN 3-7847-4205-X) 403-4 18.

74 Thomas Agni de Lentino (KP IV 325-328) Vide RP(a) Bataillon [cum editione sermonis de s.Francisco]. De legenda s.Petri martyris et eius fontibus, vide S.Tugwell OP, MOPH XXVI 44-50.

Thomas de Carnoto (KP IV 356-357) Vide RP(a) Bériou.

Thomas de Sutton (KP IV 392-400) Vide D(a) Revue Thomiste.

Thomas Waleys (KP IV 401-408) Vide D(b) Allen.

Ulricus Engelberti de Argentina (KP IV 418-423) Vide RP(a) Sturlese.

Vincentius Belvacensis (KP IV 435-458) Vide BG Philippart. * Serge Lusignan & Monique Paulmier-Foucart, sous la direction de, Lector et compilator. Vìncent de Beauvais, frèreprecheur, un intellectue/ et son milieu au XIIr siècle (ARTEM CNRS, Université de Nancy 2, Université de Montréal, Fondation Royaumont, Éditions Créaphis, Grane 1997, ISBN 2-907150-68-5) 364 pp. [(9-19) L.J.Bataillon OP, 'L'activité intellectuelle des Dominicains de la première génération'; (21-46) Jean Schneider, 'Vincent de Beauvais à l'épreuve des siècles'; (47-76) S.Tugwell OP, 'Humbert of Romans "compilator"' [cum editione legendae Iohannis de Malliaco et materiae praedicabilis de nativitate domini e tractatu Humberti de Romanis de eruditione predicatorum erutae]; (77- 96) Alain Nadeau, 'Faire reuvre utile. Notes sur le vocabulaire de quelques prologues dominicains du XIII0 siècle'; (97-111) Robert J.Schneider, 'Vincent of Beauvais, dominican author: from compilatio to tractatus'; (113-126) Alain Boureau, 'Vincent de Beauvais, Jean de Mailly, Jacques de Vo ragine et !es légendiers dominicains'; (127-151) Baudouin Van den Abeele, 'Vincent de Beauvais naturaliste: !es sources des livres d' animaux du Sp eculum naturale'; (153-168) Johannes B.Voorbij, 'Les mises à jour de la matière dominicaine dans le Sp eculum historiale'; (169-187) Dominique Poirel, 'Dominicains et Victorins à Paris dans la première moitié du XIII° siècle'; (189-213) Charles Burnett, 'Vincent of Beauvais, Michael Scot and the "New Aristotle'" [cum editione Vincentii divisionis philosophiae]; (215-231) Monique Paulmier­ Foucart, 'Les protecteurs séculiers de Vincent de Beauvais'; (233-247) Marinus M.Woesthuis, 'VinceP..t of Beauvais and Helinand of Froidmont';

75 (249-266) Marco Bartoli, 'Vincent de Beauvais et la doctrine des vreux religieux'; (267-286) Catherine Guyon, 'Rive droite, rive gauche. Le Val des Écoliers et ses relations avec !es milieux intellectuels parisiens au XIII0 siècle' [cum editione aliquorum documentorum necnon materiae praedicabilis Humberti de Romanis ad fr atres de Valle Scolarium]; (287- 302) Serge Lusignan, 'Vincent de Beauvais Dominicain et lecteur à l'abbaye de Royaumont'; (303-326) Gregory G.Guzman, 'The testimony of medieval Dominicans concerning Vincent of Beauvais'; (327-332) Marie-Christine Duchenne, 'La Base de Données Vincent de Beauvais, le Sp eculum historiale'; (333-341) Jean-Daniel Baiet, 'La liturgie dominicaine au XIIIè siècle ']. Frits Pieter van Oostrom, 'Geschiedenis als Sp iegel historiae/', Sp iegel Historiael 21 (1991) 472-490 [on Jacob van Maerlant's Middle Dutch rhymed adaptation of the Sp eculum historiale]. * Vincent of Beauvais Newsletter 21 ( 1996): Eva Albrecht, 'Vincent of Beauvais (t 1264) and the Sp eculum Maius. The compiling and adapting techniques of a thirteenth-century Dominican' (this is the outline of a doctoral project]; Thomas F.Coffey, 'Vincent of Beauvais' On the Form and Nature of the Human Body: a gauge for measuring accuracy in pre-modern times'. Also noted are some recent articles: * Yoko Miyamoto, 'Inner authority and socia! authority in Vincent of Beauvais' "Apologia Actoris" to the Sp eculum Maius', Shigaku 66 (1996) 67-90 [in Japanese, with an English summary, ibid. pp. 145-146]. * Gianni Mombello, 'Traductions françaises des fables du Sp eculum historiale (XIV0-XV0 siècles)', Reinardus 8 (1995) 49-6 1. * J.J.Voorbij and J.A.A.M.Biemans, 'Retlecties over twee Spiegels. Vincentius van Beauvais' Sp eculum historiale en de Sp iegel historiale van Jacob van Maerlant', in P.Wachers et al., Verraders en bruggenbouwers. Verkenningen naar de relatie tussen Latinitas en Middelnederlandse letterkunde (Nederlandse literatur en cultuur in de middeleeuwen 15, Amsterdam 1996) 239-264 & 346-351.

Vincentius Ferrerii (KP IV 458-474) Vide RP(a) Viera; BG Viti (Verde); E Cahiers de Fanjeaux 336- 338. * Pedro M.Catedra Garda, Serm6n, sociedad y literatura en la Edad Media. San Vicente Ferrer en Castilla (1 411-1412). Estudio bibliografico, literario y edici6n de los textos inéditos (]unta de Castilla y Le6n 1994, ISBN 84-7846-318-6) 713 pp. [ cum editione codicis manuscripti Real Academia Espafiola 294]. * Albert G.Hauf Va lls, 'Profetisme, cultura literària i espiritualitat en la Va lència del segle XV: d'Eiximenis i sant Vicent Ferrer a Savonarola, passant pel Ti.rantlo Blanc', in Xà tiva, els Borja: una projecci6 europea.

76 Catàleg de l'exposici6 4 de fe brer - 30 d'abril 1995 (Ajuntament, Xàtiva 1995, ISBN 84-88091-06-0) 1 O 1-138 [Presenta entre otros temas el de la inminente venida del Anticristo y e! fin del mundo segun la carta de San Vicente a Benedicto XIII de 1412, asi corno la presencia de Savonarola en la Roma de los Borja, sin sefialar la que se di6 en Valencia por lo menos a partir de fines de aquel siglo.] Josep Peramau i Espelt, 'La compilaci6 de sermons de sant Vicent Ferrer de Barcelona, Biblioteca de Catalunya ms. 477', Arxiu de textos catalanes 4 (1985) 213-402 [analisis del volurnen; inventario de los seis grupos de textos; notas sobre e! conjunto de textos vicentinos; transcripci6n de los nueve sermones inéditos y de cuatro versiones del serm6n de la Ascensi6n; indice de palabras catalanas empleadas en éstos sermones]. Josep Peramau i Espelt, 'Profetismo gioachimita catalano da Arnau de Vilanova a Vicent Ferrer', in Il profestismo gioachimita tra Quattrocento e Cinquecento. Atti del II I Congresso Internazionale di Studi Gioachimiti (Mari etti, Genova 1991) 401-414 [ nota del P. Esponera: En la actualidad los estudiosos del periodo del profetismo joaquinista catalan situan a San Vicente en e! cuarto bloque: e! del Cisma de Occidente; en la segunda parte seriala, entre otros aspectos, que hay que distinguir entre joaquinismo y escatologismo o reformismo.] * Josep Perarnau i Espelt, 'Els quatre sermons catalans de sant Vicent Ferrer en e! manuscrit 476 de la Biblioteca de Catalunya', Arxiude textos catalanes 15 (1996) 109-340 [descripci6n del volumen e inventario de los cuatro grupos de textos; autenticidad de los textos; consideraciones redaccionales; transmisiones textuales; transcripci6n de los cuatro sermones catalanes inéditos de san Vicente; indice de palabras catalanas empleadas en éstos sermones; transcripci6n de dos sermones incompletos del Viemes Santo; indice de palabras catalanas empleadas en éstos sermones; transcripci6n de las Ordenaciones de junio de 1414 sobre juramentos, juego de dados y de naipes, mujeres publicas y otras cosas]. * Adolfo Robles Sierra OP, ed., Obras y escritos de San Vicente Ferrer (Ajuntament de Valencia, Valencia 1996, ISBN 84-89747-14-8) 609 pp. * Adolfo Robles OP, 'Sant Vicent Ferrer en el context de diàleg. Les minories religioses', Paradigmes de la Historia 1 (1997) 15-46. Manuel Sanchis Guamer, 'Les raons de la discrepància entre Francese Eiximenis i Sant Vicent Ferrer', in Primer Congreso de Historia del Pa[s Valenciano (Universitat de València, València 1980) II 665-670 [nota del P. Esponera: breve pero sugerente comunicaci6n sobre las discrepancias - de fondo y con base econ6mico-social - del franciscano catalan y del dorninico valenciano].

77 Adespota

Brevis compilatio utrum beata et intemerata virga Maria ... Jaume de Puig i Oliver, 'La Brevis compilatio utrum beata et intemerata virga Maria in peccato originali fuerit concepta. Edicio i estudi', Arxiu de textos catalans antics 2 (1983) 241-318 [presentacion de esta compilacion de autoridades, escrita entre 1391 y 1395 por un dominico del convento de Gerona, teniendo en cuenta el Tractatus de conceptione virginis Marie de N. Eymerich; transcripcion de la obra].

Ymborth yr Enaid Vide RP(a) Daniel.

(b) aetatis recentioris Vide RP(a) Antonio do Rosario [de scriptoribus lusitanis saeculi XVII]

Leandro Alberti (QE II 137-139) * Maria Bolognani, 'Leandro Alberti storico di Bologna fra coscienza umanistica e pedagogia domenicana', in Claudia Bastia & Maria Bolognani, edd., La memoria e la città. Scritture storiche tra medioevo ed età moderna (Il Nove, Bologna 1995) 601-629.

Andrés Balaguer (QE II 452) Vide L(a) Aragon, Echarte, 'Obispos ...'

Vincenzo Bandello (QE II 1-3) Vide L(b) Italia Coli.

Domingo Bafiez (QE II 352-353) Vide D(b) Jerico Bermejo. * Ignacio Jerico Bermejo, 'Ecclesia Christi est etiam visibilis, segun los comentarios de P. de Aragon y D.Bafiez (1584)', Teologia Espiritual 40 (1996) 91-108, 227-267.

Geronimo Batista de Lanuza (QE II 438-440) Vide L(a) Aragon, Echarte, 'Obispos ...'

Paolino Bernardini (QE II 274-275) Discorso sopra la dottrina e le op ere del Rev.do Padre Fra Girolamo Savonarola da Ferrara dell 'Ordine dei Frati Predicatori (1558): vide J(a) Hier. Savonarola, Savonarola, Quaderni.

Giordano Bruno (QE II 342) * (Euvres Complètes, II: Le souper des cendres (La cena delle ceneri),

78 texte établi par Giovanni Aquilecchia, notes de G .Aquilecchia, préface de Adì Ophir, traduction de Yves Hersant (Les Belles Lettres, Paris 1994, ISBN 2-251 -34445-4) LXXXVIII + 395 pp. * CEuvres Complètes, III: De la cause, du principle et de l'un, texte établi par Giovanni Aquilecchia, notes de G.Aquilecchia, introduction de Michele Ciliberto, traduction de Yv es Hersant (Les Belles Lettres, Paris 1996, ISBN 2-251 -33447-5) LXIX + 389 pp. * CEuvres Complètes, IV: De l'infini, de l'univers et des mondes, texte établi par Giovanni Aquilecchia, notes de Jean Seidengart, introduction de Miguel Angel Granada, traduction de Jean-Pierre Cavaillé (Les Belles Lettres, Paris 1995, ISBN 2-251-30000-0) XCIX + 423 pp. * CEuvres Complètes, VI: Cabale du cheval Pégaséen, texte établi par Giovanni Aquilecchia, préface et notes de Nicola Badaloni, traduction de Tristan Dagron (Les Belles Lettres, Paris 1994, ISBN 2-251 -34444-6) LXIX + 207 pp. * Uber die Monas, die Zah/ und die Figur, ilbersetzt und rnit Anrnerkungen versehen von Elisabeth von Samsonow, Martin Mulsow, Ingomar Lorch und Matthias ReuJ3, Komrnentarvon Martin Mulsow (Felix Meiner Verlag, Harnburg, paperback edition announced for 1997, ISBN 3-7873-1330-3) XLVI + 294 pp. [cf.DHN 3 (1994) 60]. John Bossy, Giordano Bruno e il mistero dell 'ambasciata, traduzione di Lydia Salerno (Garzanti, Milano 1992, ISBN 88-11-69270-9) 366 pp. [l'originale venne segnalato DHN 2 (1993) 77]. * Giordano Bruno. Note filologiche e storiografiche. I giornata Luigi Firpo, 3 marzo 1994 (Leo S.Olschki, Firenze 1996, ISBN 88-222-4400- l) 61 pp. [Michele Ciliberto, 'Bruno ieri e oggi'; Giovanni Aquilecchia, 'I dialoghi italiani (varietà di varianti)'; Diego Quaglioni, 'Il Bruno di Luigi Firpo'] . . * Pasquale Sabba tino, Giordano Bruno e la "mutazione" del Rina- scimento (Leo S.Olschki, Firenze 1993, ISBN 88-222-4044-8) 228 pp. Rita Sturlese, Bibliografia, censimento e storia delle antiche stampe di Giordano Bruno (Leo S.Olschki, Firenze 1987, ISBN 88-222-3524-X) XLVI + 224 pp.

Thomas de Vio Caietanus (QE 14-21) Vide D(a) Revue Thomiste (Bonino); J(a) Johannes Capreolus Bedouelle (von Gunten). Venancio Carro OP, 'Posici6n de Cayetano en la controversia sobre la gracia y e! libre albedrio', Angelicum Il (1934) 425-444. M.J.Congar OP, 'La date de la mort du cardinal Cajétan (10 aofit 1534)', Angelicum 11 (1934) 603-608. Mariano Cordovani OP, 'Il Gaetano e l'edizione Piana della Somma Teologica', Angelicum 11 ( 1934) 56 1-567. L.Ferrari, 'A Thomistic appraisal of Thomas de Vio Cajetan's "abstractio totalis"', Angelicum 42 (1965) 44 1 -462.

79 R.Garrigou-Lagrange OP, 'De personalitate iuxta Caietanurn', Angelicum 11 (1934) 407-424. R.Garrigou-Lagrange OP, 'Le sens du mystère chez Cajetan', Angelicum 12 (1935) 3-18. Martin Grabmann, 'Die Stellung des Kardinals Cajetan in der Geschichte des Thomismus und der Thomistenschule', Angelicum 11 (1934) 547-560. Gabriel M.Lèihr OP, 'De Caietano reformatore Ordinis Praedica­ torum', Angelicum 11 (1934) 593-602. Evaristus Moran OP, 'Circa hurnanae animae subsistentiam Caietani elucubratio quaedam', Angelicum 11 ( 1934) 539-546. * Charles Morerod OP, Cajetan et Luther en 1518. Édition, traduction et commentaire des opuscules d'Augsbourg de Cajetan (Éditions Universitaires, Fribourg 1994, ISBN 2-8271-0686-8) 676 pp. Vincent-Marie Pollet OP, 'La doctrine de Cajetan sur l'église', Angelicum 11 (1934) 514-532, 12 (1935) 223-244. Vincent-Marie Pollet OP, 'De Caietani scripto "Ad septemdecim quaesita responsiones"', Angelicum 14 (1937) 538-559 [cum editione textus]. A.Schweigman OP, 'De meritis Caietani in iure canonico', Angelicum 11 (1934) 533-538. F. von Gunten OP, 'La doctrine de Cajétan sur l'indissolubilité du mariage', Angelicum 43 (1966) 62-72. F. von Gunten OP, 'Sur la trace des inédits de Cajétan', Angelicum 46 (1969) 336-346. I.M.Vosté OP, 'Cardinalis Caietanus sacrae scripturae interpres', Angelicum 11 (1934) 445-5 13. I.M.Vosté OP, 'Cardinalis Caietanus in vetus testamentum precipue in Hexaemeron', Angelicum 12 (1935) 305-332. Hieronyrnus Wilms OP, 'Caj etan und Koellin', Angelicum 11 (1934) 5568-592.

Tommaso Campanella (QE II 505-521) * Apologia per Galileo, testo latino con introduzione, traduzione, note e apparati di Paolo Ponzio (Rusconi, Milano 1997, ISBN 88-1 8-70187-8) 262 pp. Civitas solis. There is an edition of this work, together with Joseph Hall's Mundus alter et idem ('authore Mercurio Britannico') and Francis Bacon's Nova Atlantis, published 'Ultraiecti, apud Joannem à Waesberge, 1643'. * De libris propriis et recta ratione studendi syntagma, a cura di Armando Brissoni (Rubbettino, Soveria Mannelli/Messina 1997, ISBN 88- 7284-403-7) 1 O 1 pp. [ edizione del testo latino].

80 R.Gherardi, 'La struttura metafisica dell'essere finito nel pensiero di T.Campanella', Ange/icum 45 (1968) 68-90.

Melchor Cano (QE II 176-178) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis). Alvaro Huerga OP, 'In M. Cani De Locis theologicis opus scholia historiam spiritualitatis spectantia', Angelicum 38 (1961) 20-55.

Bartolomé Carranza (QE II 236-243) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis). * Bartolomé de Carranza Miranda, Controversia sobre la necesaria residencia persona! de los obispos, ed. J.Ignacio Tellechea Idigoras (Fundaci6n Universitaria Espafiola, Universidad Pontificia de Salamanca, Madrid 1993/1994, ISBN 84-7392-344-8) 331 pp. Alvaro Huerga OP, 'El Catecismo de E.Carranza', Angelicum 50 (1973) 50-65. José Ignacio Tellechea Idigoras, 'Bartolomé de Las Casas y Bartolomé Carranza. Una pagina amistosa olvidada', Scriptorium Vìctoriense 6 (1959) 7-34 [con edizione della testimonianza di Las Casas in favore del Carranza]. Angelus Walz, 'Die Bartholomausse von Miranda und von Mirandula im 16. Jahrhundert', Angelicum 25 (1948) 199-207.

Diego de Chaves (QE II 305-306) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis).

Nicolas Coeffeteau (QE II 434-435) Vide RP(a) Levesque.

Francesco Colonna (QE II 35b) * Alessandro Parronchi, 'Frate Eliseo Ruffini da Lucca, servita, autore dell'Hypnerotomachia', in Omaggio a Gianfranco Falena (Editoriale Programma, Padova 1993, ISBN 88-71231058) 889-904.

Domingo de Cuevas [saec. XVI] Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis).

Francesco Donati (QE II 482-483) Mariam de Ghantuz Cubbe, 'L'opera del P. Francesco Donati O.P. nel Malabar', Studi e Ricerche sull 'Oriente Cristiano 13 (1990) 97-115.

Diego Duran (QE II 282a) * Historia de las lndias de Nueva Espana e lslas de 1ìerra Firme, estudio preliminar por Rosa Camelo y José Rubén Romero (Consejo Nacional para la Cultura y las Artes, México 1995, ISBN 968-29-8295- 2) 651 + 293 pp., 62 + 56 laminas.

81 Felix Fabri (QE I 871-872) Peter F.Anson, 'A medieval Dominican mari time missionary', Life of the Sp irit 3 (1948) 177-183.

Pedro Fernandez [c.1527-1580] Vide BG Concilio (Huerga).

Miguel Jer6nimo Fuembuena [1627-1699] Vide L(a) Ara.gon, Echarte, 'Obispos .. .'

Juan Gallo (QE II 246) Vide D(b) Jeric6 Bermejo. * Abelardo del Vigo Gutiérrez, 'Comparaciones morales-espirituales en un manuscrito inédito de Juan Gallo OP (i, l 520?-1575)', Burgense 37 (I996) 549-560. [Burgos, Bibl. Publica 209 (s. xviii): 'Este manuscrito contiene temas, dogmaticos (los menos), morales (la mayor parte), biblicos (desde e! folio 3 !0r hasta e! 385r, todo en latin, bajo e! titulo: Commentaria in Cantica Canticorum ... Desde e! folio 385r hasta el final Commentaria in Malachiam prophetam'.]

Julian Garcés (QE II 131-132) Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Fray Julian Garcés: Defensor de los derechos humanos', Centro de Estudios Borjanos, Boletin informativo 35 (1985) 5-8.

Gaspare di Baldassare (QE II 24a) Vide RP(a) Tavuzzi. Auctor admonet Compendium primae philosophiae (cf. C.Lohr, Latin Aristotle Commentaries II, Firenze 1988, 325) Gaspari sine causa attributum esse.

Bartolomeo Ghissilino de Mirandula (QE II 321a) Angelus Walz, 'Die Bartholomausse von Miranda und von Mirandula im 16. Jahrhundert', Angelicum 25 (1948) 199-207.

Iacobus Ioannis Angeli Siculus [ c.1462-1530] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Yisowsi (a Iesu) [scriptor armenus saec. XVII] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Pierre Jammy (QE II 616b) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Comelius Janssenboy (QE II 493a) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

82 Dominicus Janssenboy (QE II 552) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Leonardus Janssenboy (QE II 607a) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Nicolaus Janssenboy (QE II 479) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Frans Janssens-Elinga (CP 224-227) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Ferdinandus Januszowski Ohm [1639-1712] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Giovanni Crisostomo Javelli (QE II 104-105) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Joannes Poinsot a S.Thoma (QE II 538-539) Angelicum 66 (1989) 7-192 (articoli di: J.Maritain, T.M.Tyn OP, C.Fabro, F.Canals Vidal, B.M.Simon OP, A.Lobato OP, H.Seidl, J.Sese, V.Rodriguez OP). * Marco Forlivesi, 'Le edizioni del Cursus Theologicus di Joannes a Sancto Thoma', Divus Th omas 97.3 (1994) 9-56.

Bartolomé de Las Casas (QE II 192-195) * Mariano Delgado, 'Las Casas' posthumer Sieg. Zur Kontroverse i.iber die Missionsart und die Tributfrage im Zusamrnenhang mit Conquista und Evangelisation der Philippinen', Annuarium Historiae Conciliorum 27/28 (1995-1996) 737-768. * Maria Teresa Favero, Te rrae incognitae. Voci delle. scoperte e delle conquiste (Edizioni dell'Orso, Alessandria 1996, ISBN 88-7964-224-6) 107 pp. [(63-73) 'Bartolomé de Las Casas: da "Brevisima relaci6n de la destrucci6n de las lndias'" (estratti e riassunti)]. Alvaro Huerga OP, 'Bartolomé de Las Casas, dominico', Angelicum 52 (1975) 37-68. Alvaro Huerga OP, 'Il humanismo profético de Bartolomé de Las Casas', Ange/icum 62 (1985) 3-29. * Marianne Mahn-Lot, 'Évangélisation, colonisation, . A propos d'un livre récent' [Jean Dumont, La vraie controverse de Valladolid, Paris 1995], Mémoire Dominicaine 9 (1996) 167-192; Jean Dumont, 'Réponse à Marianne Mahn-Lot: remarques et observations', ibid. 193-217. * Marianne Mahn-Lot, Las Casas moraliste (Éditions du Cerf, annoncé pour octobre 1997, ISBN 2-204-05698-7) env. 230 pp.

83 José Ignacio Tellechea Idigoras, 'Bartolomé de Las Casas y Bartolomé Carranza. Una pagina amistosa olvidada', Scriptorium Vìctoriense 6 (1959) 7-34 [con edizione della testimonianza di Las Casas in favore del Carranza].

Pedro de Ledesma (QE II 404-405) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis).

Iacobus Lilienstein [flor. 1505] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Luis de Granada (QE II 285-291) Vide RP(a) Esponera. Obras Completas (Fundaci6n Universitaria Espafiola/Dominicos de Andalucia, Madrid, ISBN 84-7392-346-4): * XI: Introducci6n del simbolo de la fe III, edici6n por Jesus Garda Trapiello OP, nota critica por Alvaro Huerga OP (1996, ISBN 84-7932- 372-3) 309 pp. * XII: Introducci6n del simbolo de la fe IV, edici6n y nota critica por Alvaro Huerga OP (1996, ISBN 84-7932-373-1) 385 pp. * XIII: Sumario de la Introducci6n del simbolo de la fe y Modo de catequizar, edici6n y nota critica por Alvaro Huerga OP ( 1997, ISBN 84- 7392-374-X) 516 pp. * XIV: Doctrina espiritual, edici6n y nota critica por Alvaro Huerga OP (1997, ISBN 84-7392-375-8) 314 pp. Ange/icum 65 (1988) 501-599 (articoli di: J.Garcia Trapiello OP, L.Borriello, A.Huerga OP, J.Aumann OP e A.Justo OP).

Benedetto Luschini [ 1470-ca. 1550] Vide J(a) Hieronymus Savonarola, Quaderni del quinto centena­ rio 3.

Mancio de Corpore Christi (QE II 243-244) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis).

Vincenzo Martinelli (QE II 484b) * Gennaro Morra, 'Lettere inedite dei vescovi di Venafro', Campania Sacra 28 (1997) 25-68 [lettere di Martinelli: pp.35-37; nota biografica: p.66].

Sisto Medici (QE II 179) Vide L(b) Italia Logan.

84 Bartolomé de Medina (QE II 256-257) Alvaro Huerga OP, 'Bartolomé de Medina y Santa Teresa de Jesus, o e! problema de las revelaciones privadas', Angelicum 64 (1987) 218- 246.

Bartholomaeus de Miranda (QE II 321a) Angelus Walz, 'Die Bartholomausse von Miranda und von Mirandula im 16. Jahrhundert', Angelicum 25 (1948) 199-207 [according to Walz, his dates should be 1544- 1586].

Nicolaus Mosticensis (QE II 548) Andrzej F.Dziuba, 'Nicolas de Mosciska, théologien moraliste de ° XVII siècle', Angelicum 62 (1985) 96-107.

Juan de la Pena (QE II 191b) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis). * lgnacio Jeric6 Bermejo, "'De fide catholica a Deo revelata et ab Ecclesia proposita" segun las "Prelecciones" de Juan de la Pefia (1559- 1560)', Communio (Sevilla) 29 (1996) 173-272.

Silvester Prierias (QE II 55-58) Vide RP(a) Tavuzzi; J(a) Johannes Capreolus Bedouelle (Tavuzzi).

Giovanni Rafanelli da Ferrara (QE II 31b) Vide RP(a) Tavuzzi.

Jean de Rechac (QE II 594-597) Vide RP(a) Levesque.

Henri Scelliers (QE II 619-620) Beschryvinghe van het clooster ghenaemt S'Hertoginne-Dael. Vide M(a) Belgie.

Franciscus de Silvestris (QE II 59-60) Vide D(a) Revue Th omiste (Bonino).

Domingo de Soto (QE II 171-174) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis). Alfonso Ferdinando Feliziani, 'La causalità dei sacramenti in Domenico Soto', Angelicum 16 (1939) 50-58, 148-194. * Lorenzo Jiménez Paton, '"De Natura et Gratia" de Domingo de Soto en la controversia luterana', Communio (Sevilla) 27 (1994) 187-270, 28 (1995) 261-304, 29 ((1996) 273-336.

85 Antonio de Sotomayor (QE II 555-556) Vide B(b) Contreras.

Pedro de Sotomayor [t 1564] Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis).

Tomaso Stella (QE II 197-1 98) Vide L(b) Italia Logan.

Tomas de Torquemada (QE I 892-893) Vide RP(a) Longo.

Gerolamo Vielmi (QE II 264-265) Vide L(b) Italia Logan.

Francisco de Vitoria (QE II 128-1 30) Vide D(b) Jeric6 Bermejo (bis). * Leçon sur /es Indiens, ed. Ramon Hernandez (Éditions du Cerf, annoncé pour octobre 1997, ISBN 2-204-05641-3) env. I 00 pp. Venancio Carro OP, 'Dos obras importantes del Maestro fundador del Derecho de Gentes', Angelicum 12 (1935) 44-51. L.B.Gillon OP, 'Quid de hominis beatitate naturalique desiderio videndi deum sensuit (s ic) Franciscus de Victoria?', Angelicum 27 (1950) 356-365. R.A.Iannarone OP, 'La maturazione delle idee coloniali in Francisco de Vitoria', Angelicum 47 (1970) 3-43.

Hieronymus Xavierre (QE II 343) Tomas Echarte Aguinaga OP, 'El Cardenal Fray Jer6nimo Xavierre (1546-1 608)', Cuadernos de Historia Jer6nimo Zurita 39-40 ( 1981) 151- 173.

(e) aetatis modernae Marie-Bernard Allo [5.2.1 873-17.1.1945] * Rapport sur /es événements arrivés au séminaire syro-chaldéen de Mossoul, de janvier à octobre 1902, édition et présentation par Jean­ Maurice Fiey OP, 'L'affaire des "possédés" de Mossoul en 1902', Mémoire Dom in icaine 9 (1996) 13 9-1 64.

Juan de Arechederra [1681-1751] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Felix Bednarski Bruno Mazur OP, 'Bibliografia del P. A.F.Bednarski OP', Angelicum 68 (1991) 457-467.

86 J uan Tomas de Boxadors [ 1703-1780) Alvaro Huerga OP, 'Precursores de la "": El Cardenal Juan Tomas de Boxadors (1703-1780)', Ange/icum 58 (1981) 3-20.

Gaetano Capasso [ I 833-1 907] Vide RP(a) Miele.

Ramon Casaus [13.2.1765-15.6.1849) Vide L(c) Los Dominicos y el Nuevo Munda (Beuchot).

Alberto Colunga [27. I 0. 1 879-27.4.1 962] J.Salguero OP, 'El sentido "evangélico" del M.R.P. Alberto Colunga OP', Angelicum 42 (1965) 299-3 17.

Yves Congar [1904- 1995] * Journal de la Guerre 1914-1918 (Éditions du Cerf, annoncé pour octobre 1997, ISBN 2-204-05830-0). * Denise S.Blakebrough, El Cardenal Congar o la /ibertad teologica. Ensayo sobre su comprension del Espiritu Santo. ;,Femineidad del Espiritu ... ? (Salamanca 1995, distribuidora: Editoria! PPC.S.A., Enrique Jardiel Poncela 4, 28016 Madrid, ISBN 84-605-2567-8) 305 pp. [con una bibliografia de las obras de Congar y de algunas obras sobre Congar]. * Denise S.Blakebrough, Adios al P . Su herencia (Madrid 1995, distribuidora: Editoria! PPC.S.A., Enrique Jardiel Poncela 4, 280 16 Madrid, ISBN 84-605-383 1-1) 76 pp. [con algunas imagenes de la ultima visita de la autora al cardenal]. * Juan Bosch OP, 'El Padre Congar, discipulo de Santo Tomas', Te ologia Espiritual 40 (1996) 7-38. * Duran Maxim Mufioz, Yves-M. Congar: su concepcion de teologia y de teologo (Editoria! Herder, Barcelona 1994, ISBN 84-254-1874-7) 365 pp. Aidan Nichols OP, 'T.S.Eliot and Yves Congar on the nature of tradition', Ange/icum 61 (1984) 473-485. Aidan Nichols OP, 'An Yv es Congar bibliography 1967-1987', Angelicum 66 (1989) 390-402.

Mariano Cordovani [25.2.1 883-5.4.1 950) 'A spiritual testament' [translation of his 'spiritual will and testament', 25 Nov. 1949), Life of the Spirit 5 (1951) 354-355. Giulio Alfano, 'Spunti di pedagogia e filosofia dell'educazione nel pensiero e nell'opera di Padre Cordovani', Ange/icum 64 (1987) 630-653.

Hyacinthe-Marie Cormier [1832-1916) Vide RP(a) Galmés.

87 * Jifi Maria Vesely, Il segno dei tempi. Beato Giacinto Maria Cormier OP (apud Angelicum, Rome 1997) 130 pp. [Inter alia comprende: (62- 70) Stjepari Krasiè OP, 'La riforma nell'ordine domenicano nei sec. XIV­ XVI'; (71-78) Venturino Alce OP, 'La storia dell'ordine domenicano negli ultimi 200 anni con particolare riferimento a Padre Cormier'; (78-89) J.M.Vesely, 'Lacordaire e Jandel visti da Cormier'; (95-129) 'L'Ange­ licurn', con contributi di Innocenzo Venchi OP e di Alfred Wilder OP.]

Stefano Giuseppe Deandrea [19.3.1911-8.10.1988] Giacomo Grasso OP, 'Un "catholicae veritatis doctor", Stefano Giuseppe Deandrea', Angelicum 67 (1990) 109-119.

Heinrich Denifle [ 1844-1905] Angelus Walz OP, 'Analecta Denifleana', Angelicum 32 (1955) 124- 140, 220-252, 317-358.

Martin (Henri) Didon [1840-1900] Vide BG Arvin-Bérod. * 'Athènes - Paques 1896. Sermon du Père Henri Didon o.p. dans la cathédrale d'Athènes à l'occasion des Jeux Olyrnpiques', Documents 32 (1997) 46-52.

Jordan W.Dreessen [ 1906- 1945] An extract from his meditations, composed in Bochurn concentration camp, translated into English: Life of the Spirit 4 (1949) 561-562 [from the Jan. 1949 nurnber of Évangéliser (Liège)].

Willehad Paul Eckert Vide RP(a) Senner. * 'Bibliographie', ed. Walter Senner, in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 438-448. * Giinther Bernd Ginzel, 'Begegnung ist Dialog. Anrnerkungen zu sehr personlichen Erfahrungen', in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 420-423. * Heinrich Basilius Streithofen OP, 'Mit Pater Willehad auf Erkundungen arn Niederrhein', in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 418-419.

Ludovico Ferretti [14.4.1866-5.4.1930] * Vide J(a) Savonarola, Savonarola. Quaderni ... 2 et 3.

Andreas Friihwirth [ 1845-1933] Paul Bach, 'Kardinal Friihwirths Studien in Graz, Rom und Saint Maximin (1864-1870)', Angelicum 16 (1939) 474-507.

88 Luis de Galiana [1740-1771] Vide RP(a) Esponera, 'La escuela ... '.

Thomas Garde [21.4.1887-21.5.1960] Vincenzo Poggi, 'I primi professori del Pontificio Istituto Orientale', in Robert F.Taft, ed., The Christian East, its institutions and its thought (Pontificio Istituto Orientale, Roma 1996) 217-244 [pages 226-228 are on Garde].

Réginald Garrigou-Lagrange [21.2.1877-15.2.1964] 'Essai de bibliographie du R.P. Garrigou-Lagrange', Angelicum 14 (1937) 5-37. 'Reginaldi Garrigou-Lagrange in memoriam', Angelicum 42 (1965) 3-272 [200-272, Benedetto Zorcolo OP, 'Bibliografia del P. Garrigou­ Lagrange']. C.Mazzantini, 'Nota a proposito del principio d'intentità e del principio di ragione sufficiente nella filosofia del Garrigou-Lagrange', Ange/icum 14 (1937) 318-322.

Carlo Giacinto lacobellis [1767-1847] Vide supra RP(a) Berna! Palacios.

Vincent Alexandre Jandel [1810-1872] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Marie-Albert (Émile) Janvier [1860-1939] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Bede Jarrett [22.8.1881-17.3.1934] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jarret) (s ic). [Unfortunately the author of this article, as well as spelling BJ's name wrong, seems unaware of recent literature, such as the edition of BJ's Letters (cf. DHN1 [1992] 93), and Allan White, 'Father Bede Jarrett OP and the renewal of the English Dominican province', in D.A.Bellenger, ed., Op ening the scrolls (cf. DHN 1 [1992] 92) 216-234).]

Henri-Dominique Lacordaire [1802-1861] * La liberté de la parole évangélique. Écrits, Conférences, Lettres. Textes choisis et présentés par André Duval OP et Jean-Pierre Jossua OP (Cerf, Paris 1996, ISBN 2-204-05265-5) 759 pp. [C'est un recueil de textes intégraux et non de "morceaux choisis": Mémoire pour le rétablissement en France de l'Ordre des Frères Precheurs (1839); Notice sur le rétablissement en France de l'Ordre des Frères Precheurs (1861); quelques Conférences de Notre-Dame; un choix d'écrits et de discours divers; quelques lettres].

89 M.J.Lagrange [1855-1938] Vide RP(a) Galmés, Montagnes. Albert Paretsky OP, 'M.-J.Lagrange's contribution to Catholic biblica! studies', Angelicum 63 ( 1986) 509-53 1. I.M.Vosté, 'In memoriam Rev.di Adm. P. M.I.Lagrange', Angelicum 15 (1938) 245-269 [cum elencho operum P. Lagrange]. Louis-Joseph Lebret [ 1897-1966] * Écrits sp irituels. Textes choisis par Jean Claude Lavigne OP, préface par François Régis Hutin (Éditions de l'Atelier, diffusion Cerf, Paris 1996, ISBN 2-7082-3254-1 [l'Atelier], 2-204-05486-0 [Le Cerf]) 173 pp. Mary O'Driscoll OP, 'La spiritualità di Louis-Joseph Lebret', Angelicum 64 (1987) 592-609.

Marceliano Llamera Fernandez [2. l l .1908-11.1.1997] * José Esparza Tolosa OP, 'Testamento espiritual del P. Marceliano Llamera', Te ologia Espiritual 41 (1997) 133-138. Vicente Forcada Comins OP, Padre Marceliano Llamera Fernandez OP. Biografia (Provincia Dominicana Arag6n, Va lencia 1977) 205 pp. * Vicente Forcada OP, 'Padre Marceliano Llamera Femandez OP. In memoriam', Teologia Espiritual 41 ( 1997) 5-16.

Giocondo Pio Lorgna [27.9.1 870-8.7.1928] * Massimo Negrelli, li culto eucaristico ne/l 'insegnamento del Padre G.Lorgna (Edizioni Studio Domenicano, Bologna 1997, ISBN 88-7094- 295-3) 383 pp. * Ve nturino Alce OP, 'Padre Lorgna e l'eucaristia', Bollettino di San Domenico 78 (1997) 213-2 15.

Pedro Lumbreras [1892-1 970] M.Sanchez OP, 'Bibliografia del P. Pedro Lumbreras OP', Ange/icum 48 (1971) 509-535.

Luis Vicente Mas [saec. XVIII] Emili Casanova, 'Sobre els sermons de les Festes de Sant Vicent Ferrer al segle XVIII a València', in Miscel. lània d'homenatge a Enric Moreu-Rey (Publicacions de I' Abadia, Montserrat 1988) I 385-407 [Analisis de los serrnonesen valenciano que se predicaban en la Va lencia del XVIII en las Fiestas de San Vicente; transcripci6n de dos de 1749 y 1757, pronunciados quizas por Luis Vicente Mas OP.]

Ambrose McNicholl [7.3.1913-10.5.1982] Vivian Boland OP, 'Bibliography of McNicholl OP (1913- 1982)', Ange/icum 62 (1985) 635-639.

90 Gilles Gerard Meersseman [l 9.4.1903-26.3.1988] Ermengildo Reato, a cura di, Gilles Gerard Meersseman O. P Una vita per la storia. Atti della tavola rotonda, Vìcenza 31 marzo 1989 (Accademia Olimpica, Vicenza 1989) 81 pp. [E.Adda, 'La vita e le opere'; A.Paravicini Bagliani, 'Padre Meersseman a Friburgo'; G.Mantese, 'P. Meersseman tra storia e teologia'; G.P.Pacini, 'Un incontro decisivo'; A.Marchietto, 'Un amico e un maestro'; Bibliografia].

Memorie Domenicane • Antonio Volpato, 'S.Caterina e il laicato domenicano fra Crispi e la Prima guerra mondiale', in Emma Fattorini, ed., Santi, culti, simboli nell 'età della secolarizzazione (1 815-1915) (Rosenberg & Sellier, Torino 1997, ISBN 88-7022-690-5) 377-399 [riguarda il periodico li Rosario - Memorie Domenicane].

Revue Biblique Vide RP(a) Montagnes.

Bartolomé Ribelles [1765-1826] Vide RP(a) Esponera, 'La escuela .. .'.

Luis Sales [1745-1807] Vide RP(a) Esponera, 'La escuela .. .'; Diss. Esponera; Comp. Diss. 5; L(c) Los Dominicos y el Nuevo Munda (Urquiola Permisan).

Emilio Sauras Garcia [31.3 .1908-10.1.1991] Vicente Forcada Comins OP, Padre Emilio Sauras Garcia OP Biografia (Provincia Dominicana Arag6n, Valencia 1977) 189 pp.

Jacinto Segura [1668-1751] Vide RP(a) Esponera, 'La escuela ... '.

Franziskus Stratmann [8.9.1883-13.5.1971] • Paulus Engelhardt OP, 'Le frère Franziskus Stratmann', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 115-124.

José Teixidor [1694-1775] Vide RP(a) Esponera, 'La escuela ...'.

Eugenio Toccafondi [3.3.1898-18.10.1969] A.Aramayona OP, 'Bibliografia del P. Eugenio T.Toccafondi OP', Angelicum 48 (1971) 536-539.

Jaime Villanueva [1765-1824] Vide RP(a) Esponera, 'La escuela ...'.

91 Jacques M.Vosté [3.5.1 883-24.2.1 949] 'Scripta biblica et orientalistica Rev.mi P. I.-M.Vosté, Angelicum 20 (1943) 4-15. Benedictus M.Pasciak OP, 'Bibliographia biblica et orientalistica R.mi P. I.-M.Vosté', Angelicum 26 (1949) 143-164.

Angelus Walz [12.4.1893-1.4.1 978] G.M.Schiphorst OP, 'Cenni bibliografici sugli scritti del Padre Angelo Walz OP', Angelicum 46 (1969) 411-429.

Tommaso Maria Zigliara [29.10.1833-10.5.1 893] Giacomo Grasso OP, 'Il Card. Tommaso Maria Zigliara OP, I 'uomo, il domenicano, il cardinale', Angelicum 65 (1988) 224-239. Abelardo Lobato OP, 'Zigliara, filosofo tomista', Angelicum 65 ( 1988) 240-270. Maria Adelaide Raschini, 'Zigliara e Rosmini', Angelicum 67 (1990) 555-577. Alfred Wilder OP, 'Cardinal Zigliara and traditionalism', Angelicum 66 (1989) 517-562.

K DE FRATRIBUS QUI INTER SCRIPTORES NON CENSENTUR

(a) medii aevi Beato Angelico * Diane Cole Ahi, Benozzo Gozzo/i (Yale University Press, 1996, ISBN 0-300-06699-6) VIII + 340 pp. [Michacl Prendergast writes that it covers frescocs in which Gozzoli collaborated with Fra Angelico at S.Marco, the Va tican and Orvieto.] * William Hood, Fra Angelico. San Marco, Florence (George Braziller, New York 1995, ISBN 0-807-613932) 104 pp. * Paolo Morachiello, Fra Angelico. The San Marco fr escoes, trans. Eleanor Daunt (Thames and Hudson, London 1996, ISBN 0-500-23729- 8) 344 pp. [Translation of P.Morachiello, Fra Angelico, gli affreschi di San Marco (Electa, Milano 1995). Michael Prendergast writes that it is a beautiful collection of colour reproductions, some of them close-ups of a superior nature; Morachiello is an architect and writes penetratingly of Michelozzo's design for S.Marco. There is also an excellent essay by Giorgio Bonsanti on the restoration campaign.] * Juan José Sanchez Andreu OP, 'Fray Angélico: la teologia hecha pintura', Te ologia Espiritual 41 (1997) 167-1 90.

92 * John T.Spike, Fra Angelico (Abbeville Publishers, New York etc. 1997, ISBN 0-7892-0322-7) 280 pp. [a lavishly illustrated study of the Iife and works of Beato Angelico, drawing particular attention to the innovative qualities of his art].

Antonius de Hollandia [t 1499] * Vide J(a) Savonarola, Savonarola. Quaderni ... 2.

Guido de Ibelino [saec. XIV] Jean Richard, Les relations entre l'Orient et l'Occident au Moyen Age (Variorum, London 1977, ISBN 0-86078-013-9), comprend 'Guy d'Ibelin, éveque de Limassol et l 'inventaire de ses biens' [Bulletin de Correspondance Hellénique 74 (1950) 98-133] et 'La bibliothèque d'un éveque dominicain de Chypre en 1367' [AFP 21 (1951) 447-454)).

lacobinus Astensis [saec. XIII] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus de Castro Arquato [t 1250] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Iacobus Ulmensis [ 1407-1491] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

loachim Torriani [mag. gen. 1487-1 500] Vide RP(a) Longo.

lohannes de Aversa senior [saec. XIV] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

lohannes Siferwas [saec. XIV-XV; cf. Emden, Survey of Dominicans in England, Diss. Hist. XVIII, Roma 1967, 320 'Cyfrewas, John'] Vide Diss. Tolley.

Juan de Alcoy Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... (Jean de Alcoy)

Muoio de Zamora Vide M{a) Espafia Linehan.

Tomaso da Modena Comitato manifestazioni Tomaso da Modena, Tomaso da Modena e il suo tempo. Atti del Convegno Internazionale di Studi per il 6° centenario della morte, Treviso 1980) 362 pp. + molte illustrazioni [inter alia: (21 9-228) Paolo Marangon, 'La cultura dei committenti religiosi

93 (ordini mendicanti) di Tomaso da Modena'; (229-233) Germano Molazzani, 'Il ciclo di San Niccolò nel contesto delle iniziative artistiche domenicane del Trecento'; (337-362) Antonio Cadei, 'Si può scrivere una storia dell'architettura mendicante? Appunti per l'area padano-veneta'].

Wernerus de Roskildis [t 1327] Hucusque ut videtur ornnino ignotus, hic nonus fuit prior provincialis Daciae iuxta notitiam catalogo provincialium a Bernardo Guidonis confecto adiectam in cod. Barcinonensi (Bibl. Univ. 218 p.119): 'Nonus fuit frater Wernerus de Roskildis qui tenuit officium septem annis fuitque ° 0 0 absolutus in capitulo Pirpiniano anno domini M CCC :XXVIl • Hic obiit Aosie et sepultus est ibidem modicum post absolutionem.'

(b) aetatis recentioris Isidoro Aliaga [1568-1648] Vide L(a) Aragon, Echarte, 'Obispos ... '

Bartolomeo Della Porta [1475-15p] Disegni di Fra Bartolommeo e della sua scuola, Catalogo a cura di Chris Fischer, traduzione dal danese di Stefano Baldi Lanfranchi (Leo S.Olschki, Firenze 1986, ISBN 88-222-3444-8) 177 pp. + 125 tavole. Chris Fischer, Fra Bartolommeo. Master draughtsman of the High Renaissance. A selection from the Rotterdam Albums and landscape drawings fr om various col/ections (Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam 1990, ISBN 90-6918-070-7) 415 pp. [ copiously and beautifully illustrated]. * Chris Fischer, Fra Bartolommeo et son atelier. Dessins et peintures des col/ections fr ançaises (Éditions de la Réunion des musées nationaux, Paris 1994, ISBN 2-7118-3042-X) 164 pp. [avec plusieurs réproductions et d'autres illustrations]. * Serena Padovani, a cura di, La età di Savonarola. Fra' Bartolomeo e la scuola di San Marco [catalogo di mostra] (Giunta regionale Toscana, Marsilio editori, Venezia 1996, ISBN 88-317-6413-6) 345 pp. [Everett Fahy, 'Ritornando alle origini. Riconsiderazioni della produzione giovanile di Fra' Bartolomeo'; Chris Fischer, 'Fra' Bartolomeo disegnatore'; Piero Scapecchi, 'Bartolomeo frate e pittore nella Congregazione di San Marco'; Serena Padovani, 'Fra' Bartolomeo rivisato'; Marco Chiarini, 'Fra' Bartolomeo, i Medici e il ritorno della pala Pitti'; Catalogo delle opere; Magnolia Scudieri e Giovanna Damiani, 'Fra' Bartolomeo e San Marco'; Fiorella Sricchia Santoro, 'La scuola di San Marco'; Catalogo delle opere; Marco Ciatti, 'Riflessioni e considerazioni'; E.Buzzegoli ed altri, 'La tecnica di Fra' Bartolomeo: studi e ricerche'; P. Moioli ed altri, 'Analisi di fluorescenza x su sei dipinti di Fra' Bartolomeo'; G.Lanterna e M.Matteini, 'Analisi SEM/EDS di un

94 campione di film pittorico (sez. n.5312-s. 744,3 - Fra' Bartolomeo, pala Pitti)'.] * Karl Schlebusch, 'Fra Bartolomeo della Porta: nuove note biografiche', Memorie Domenicane NS 27 (1996) 603-622 [cum editione plurium documentorum].

Antonio de Monroy * Secundino Martin OP & Santiago Rodriguez OP, Fray Antonio de Monroy. Dominica gloria de Querétaro (2a edici6n, Gobierno del Estado de Querétaro, Instituto Dominicano de Investigaciones Hist6ricas, Querétaro 1996) 236 pp.

Paolino del Signoraccio [1480-1 547] * Chiara d'Afflitto, Franca Falletti, Andrea Muzzi, a cura di, L'età di Savonarola. Fra ' Paolino e la pittura a Pistoia nel primo '500 [catalogo di mostra] (Giunta regionale Toscana, Marsilio editori, Venezia 1996, ISBN 88-3 1 7-6412-8) 261 pp. [Cristina Acidini Luchinat, 'Il pendolo pistoiese tra esperimento e diligenza'; Andrea Muzzi, 'Eclettismo e devozione a Pistoia nella prima metà del Cinquecento. Fra' Paolino e la scuola di San Marco nel convento di San Domenico'; Anna Padoa Rizzo, 'Arte a Pistoia nel Quattrocento. Presenze fiorentine, risposte locali: un mosaico da ricomporre'; Nicoletta Pons, 'Importanti opere perdute di pittori fiorentini a Pistoia e una aggiunta al Maestro di Apollo e Dafne'; Franca Falletti, 'La vocazione eclettica di un artista e di una città. "Bernardinus de Pistorio" padre di Fra' Paolino, fra Firenze, Siena e Lucca'; Josephine Rogers Mariotti, 'Su Gerino da Pistoia. " ... diligente coloritore ed assai imitatore della maniera di Pietro Perugino'"; Anna Bisceglia, 'Esperienze artistiche fuori contesto: da Pistoia al Viceregno di Napoli'; Chiara d'Afflitto, 'Il percorso della storiografia. Le alterne vicende della fortuna critica'; Franca Falletti, 'Il restauro: non solo conservazione. Appunti sul restauro come conoscenza'.]

(e) aetatis modernae Francisco Galisteo [ 1736-1815] Vide RP(a) Esponera.

Lorenzo Lay y Anzano [1716-1781] Vide L(a) Aragon, Echarte, 'Obispos ...'

Le Cun [missionarius in lndis Occidentalibus, t 1807] Vide BG Dictionnaire d'Histoire ...

Terencio Maria Huguet Montoro [5.11.1907-6.7.1 987] * Vicente Forcada Comins OP, Fray Te rencio Maria Huguet Montoro

95 OP, maestro de novzcws y misionero (Provincia Dominicana Arag6n, Valencia 1997) 212 pp.

Enrico Rossetti [l.l l.1915-29.3.1974] * Lorenzo Celeghin OP, 'Ricordando il Padre Enrico Rossetti o.p. ', Bollettino di S.Domenico 78 ( 1997) 73-78, 117-121, 179-182.

José Talayero y Royo [1776-1839] Vide L(a) Aragon, Echarte, 'Obispos ...'

Joaquin Gonzalez de Teran [ 1741-1819] Vide L(a) Aragon, Echarte, 'Obispos ... '

Reginaldo Toro [31.7.1839-21.8.1904] Vide BG Dizionario degli Istituti ...

Dominicus van Zeeland [l7.3.18 06-25.5.1892] Vide BG Dizionario degli Istituti ...

Francisco Sadoc Vilarrasa [ 1814-1888] Vide L(c) Los Dominicos y e/ Nuevo Munda (Galmés).

L DE LOCIS FRATRUM

(a) De provinciis et regionibus Aragon Vide BG Concilio (Garganta). * Tomas Echarte OP, 'Obispos dominicos en la sede de Albarracin', Aragonia Sacra IO (1995) 127-140.

Argentina Vide L(c) Los Dominicos y e/ Nuevo Munda (Gonzalez).

Armenia Vide RP(a) Longo. Jean Richard, 'Deux eveques dominicains, agents de l'Union arménienne au Moyen-Age' [AFP l 9 (1949) 255-265], in Orient et Occident au Moyen-Age; contacts et relations (Variorum, London 1976, ISBN 0-902089-93-5).

Belgie * Bernardus de Jonghe, Belgium Dominicanum sive historia provincice Germanice inferioris sacri ordinis Fratntm Prcedicatorum [Bruxelles

96 1719] (ré-édition anastatique, Elementa Historiae Ordinis Praedicatorum 1, Vicariat Général des Dominicains, Bruxelles 1996, numéro de compte 310-1143817-79) 452 pp.

Brasi! Vide L(c) Los Dominicos y e/ Nuevo Munda (Lobo de Moura).

Chile Vide L(c) Los Dominicos y e/ Nuevo Munda (Ramirez).

Croatia Vide RP(a) Krasic. * Ivica Tomljenovic OP, 'Les dominicains et !es peuples de l'Europe centrale et orientale', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 79-86.

Cuba * Salvador Larrua Guedes, Presencia de los Dominicos en Cuba. Desde fr ay Bartolomé de Las Casas hasta e/ momento actual (Universidad Santo Tomas, Santafé de Bogota 1997) 274 pp.

Dacia De nono provinciali vide K(a) Wernerus.

Deutschland Vide RP(b) Barth [Bayem]; B(a) / frati (Del Fuoco); vide infra France (Alsace). * Paulus Engelhardt OP, 'Les dominicains et le catholicisme allemand', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 105-113. 'EÀ.À.aoa Vide Graecia.

England Vide Diss. Vinten-Mattich. * Annelies Amberger, 'Herodes der Grof3e als Selbstrnorder', in Annelies Amberger, Karin J.Heerlein et al, edd., Per assiduum studium scientiae adipisci margaritam. Festgabe far Ursula Nilgen zum 65. Geburtstag (EOS-Verlag, St. Ottilien 1997, ISBN 3-88096-358-4) 201- 229 [pp.212-223 conccm illustrations in the Holkham Bible picture book, British Library add. 47682; the manuscript is supposed to have been produced under Dominican direction, and the illustrations allude to contemporary English affairs]. * Pierre Chaplais, Piers Gaveston. Edward /l 's adoptive brother (Clarendon Press, Oxford 1994, ISBN 0-19-820449-3) 150 pp. [There is

97 nothing on Dominicans, in spite of the fact that, according to the Vita Edwardi Secundi by the so-called Monk of Malmesbury, after Gaveston's murder and beheading, 'Fratres Jacobini colligerunt Petrum et caput corpori consuentes detulerunt illud Oxoniam; sed quia innodatus erat sententia (se. excommunicationis), non sunt ausi sepelire corpus in ecclesia' (ed. N.Denholm Yo ung, Thomas Nelson, London etc. 1957, 27- 28).] * Michael J.Haren, 'Bishop Gynwell of Lincoln, two Avignonese statutes and archbishop FitzRalph of Armagh's suit at the Roman curia against the friars', Archivum Historiae Pontifìciae 31 ( 1993) 275-292 [with some details of Dominicans licensed to hear confessions by bishop Gynwell]. Desmond Murray OP, 'Dominican devotion in fourteenth-fifteenth­ century England', Life of the Sp irit 14 ( 1960) 467-469 [on some surviving religious works of art from medieval English Dominican houses]. * Nigel Saul, Richard Il (Yale University Press). [Contains references to severa! Dominicans; on p.321 the author remarks: 'In the absence of conclusive evidence, the case for significant Dominican influence on his kingship must remain unproven.' * Claire Valente, 'Simon de Montfort, Earl of Leicester, and the utility of sanctity in thirteenth-century England', Jo urnal of Medieval History 21 (1995) 27-49 [yields no evidence of Dominican support for the cult of Simon de Montfort, which was particularly promoted by Franciscans]. * Allan White OP, 'Dominicains britanniques et irlandais entre Église et nations', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 61-78.

Espaiia * Francisco Garda-Serrano, 'Don Juan Manuel and his connection with the Order of Preachers', Anuario de Estudios Medievales 23 (1993) 151-162. [Don Juan founded the Dominican priory of Penafiel; his writings show Dominican influence in severa! regards, and the author suggests that this relationship illustrates a change in the Dominicans' position in Spanish society.] * Francisco Garda-Serrano, Preachers in the city. The expansion of the Dominican Order in Casti/e (I 21 7-1348) (University Press of the South, New Orleans 1997, ISBN I-889431-02-8) 149 pp. [The work is based on very inadeguate sources.] * Maria del Mar Grana Cid, 'Franciscanos y dominicos en la Galicia medieval: aspectos de una posici6n de privilegio', Archivo Ibero­ Americano 53 (1993) 231-271. * Lazaro-Sastre Varas OP, 'Les dominicains dans l'Espagne du changement et du chaos', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 87-104.

98 Filipinas Vide L(c) Los Dominicos y e! Nuevo Mundo (Gonzalez Pola, Medina).

France Vide etiam RP(a) Bedouelle; Levesque [la Congrégation de Bretagne]; J(a) Johannes Capreolus Bedouelle (Montagnes bis). * Jean-Luc Eichenlaub, ed., Dominicains et Dominicaines en Alsace XI/1'-XX' siècle. Actes du colloque de Guebwiller 8-9 avril 1994 (Conseil Général, Réussir le Haut-Rhin, Colmar 1996) 251 pp. [(9-12) Jean-Luc Eichenlaub, 'L'ordre dominicain en Alsace'; (15-19) Bernard Montagnes OP, 'L'organisation territoriale des frères precheurs'; (21 -30) Georges Bischoff, 'Noblesse et ordres mendiants. Quelques remarques sur !es couvents de Haute-Alsace à la fin du Moyen-Àge'; (3 1 -36) Jean-Luc Eichenlaub, 'Note sur !es livres manuscrits des établissements dominicains de Colmar et Guebwiller'; (37-52) Jean-Charles Winnlen, '1477-1539 Les derniers combats pour l'observance féminine en Haute Alsace'; (53- 61) Sonia Pelletier-Gautier, 'Floraison dominicaine dans la deuxième moitié du xvc siècle à Guebwiller'; (63-94) Claude Muller, 'Dominicains et dominicaines en Alsace au XVIIlc siècle' (surtout sur le personnel et le recrutement des couvents masculins et fé minins); (95-108) Claude Muller, 'La fin d'un monde. La fermeture des couvents de dorninicaines en Alsace en 1792'; ( 111- 122) Francis Rapp, 'Jean Kreutzer'; ( 123-154) Francis Gueth, 'La chronique des dominicains de Guebwiller. Origine, formes et destin d'un manuscrit'; (155-165) Odile Wilsdorf, 'Témoin de la dévotion à Colmar à l'aube de la Réforme: l'inventaire des objets et ornements du culte de l'église des dominicains (1528)'; (167-172) Karl Ernst Geith, 'Heiligenverehrung und Hagiographie im Kloster Unterlinden zu Colmar'; (173-176) Claudia Teusch, 'À la recherche d'une sreur connue: Élisabeth Kempf et la traduction allemande des Vìtae Sororum (Unterlinden, vers 1470)'; (177-1 95) Thomas Lentes, 'Bild, Reform und Cura monialium. Bildverstandnis und Bildgebrauch im Buch der reformatio predigerordens des Johann Meyer (t 1485)'; (197-208) Marie­ Anne Vannier, 'Eckhart à Strasbourg (1313-1323/1324)'; (211-217) Pierre Brunei - Christian Peter, 'Questions posées par les fouilles réalisées aux dominicains de Guebwiller - I'; (2 1 9-226) Bénédicte Viroulet, 'Questions posées par les fouillesréal isées aux dominicains de Guebwiller - Il'; (227-233) André Turcat, 'Un thème iconographique: la pesée des iì.mes'; (235-242) Virginie Inguenaud, 'Les peintures murales médiévales de l'ancienne église du couvent des dominicains de Guebwiller'; (243- 246) Patrick Cognacq, 'L'architecture du monastère des dominicaines d'Orbey']. * Sophie Hasquenoph, 'Les dominicains français au XVIIIc siècle: une crise d'identité', Revue d'Histoire de l'Église de France 80 (1994) 249-261.

99 Graecia Vide A(b) Scognamiglio. Beata Kitsiki Panagopoulos, Cistercian and mendicant monasteries in medieval Greece (University of Chicago Press, Chicago 1979, ISBN 0-226-64544-4) 194 pp. [mostly on architecture].

Hungaria Vide BG Dizionario degli Istituti ... ('Ungheria'); J(b) Slovakia Melnikova. * Haris Andrea, ed., Koldul6rendi ép itészet a kozépkori Magyarorszagon [Mendicant architecture in Medieval Hungary; in Hungarian, with English résumés] (Budapest 1994) [(121-133) H.Gyiirky Katalin, 'A domonkos rend kozépkori kolostorai Budan' ('Medieval Dominican monasteries in Buda'); (197-233) Haris Andrea, 'A vasvari domonkos kolostor épitéstorténete' ('The architectual history of the Dominican monastery of Vasvar'); (235-256) Karpati Gabor - Szekér Gyorgy, 'A pécsi ferences és domonkos kolostorok kutatasa' (The survey of the Franciscan and Dominican monasteries at Pécs'); (305-332) Mezosiné Kozak Éva, 'A vértesszentkereszti apatsag a dominikanusok idején' ('The abbey of Vértesszentkereszt at the time of its Dominican occupancy')]. * Ivica Tomljenovic OP, 'Les dominicains et !es peuples de l'Europe centrale et orientale', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 79-86.

Ireland * Allan White OP, 'Dominicains britanniques et irlandais entre Église et nations', Mémoire Dominicaine 9 (1996) 61-78.

Italia Vide RP(a) Gilardi, Miele, Tilatti; BG Webb; J(a) Hieron. Savonarola, L'età di Savonarola, la storia ... ; K(a) Tomaso da Modena [architettura mendicante]. Venturino Alce OP, 'La riforma dell'ordine domenicano nel '400 e nel primo '500 veneto', in Giovanni B.Francesco Trolese, ed., Riforma della Chiesa, cultura e sp iritualità nel Quattrocento veneto (Badia di Santa Maria del Monte, Cesena 1984) 333-343. Rossana Bossaglia, 'Per un profilo del gotico piemontese. Le chiese degli ordini mendicanti nei secoli XIII e XIV', Palladio NS 4 ( 1954) 27- 43. Rossana Bossaglia, 'Per un profilo del gotico piemontese. Le chiese degli ordini mendicanti nel XV secolo', Palladio NS 4 (1954) 184-188. * Puigi Guglielmo Esposito OP, / Domenicani in Calabria. Ricerche archivistiche (Editrice Domenicana Italiana, Napoli/Bari 1997) 337 pp. [raccolta di saggi già pubblicati: 'La riforma domenicana in Calabria tra Quattrocento e Cinquecento. Momenti e figure'; 'Antiche "spezerie"

100 domenicane in Calabria. Note d'Archivio'; 'Il convento domenicano di Altomonte in Calabria tra Cinque e Seicento'; 'La biblioteca di S.Domenico di Cosenza'; 'Soppressione e consegna dei "conventini" domenicani in Calabria (1652-1653)'; 'Un tardivo insediamento dome­ nicano in Calabria: Rossano 1671 '; 'Prime indagini sulle "missioni" do­ menicane in Calabria e in Puglia (secoli XVII-XVIII)'; 'I Domenicani nel Settecento calabrese. Saggio di ricerche archivistiche nei "registri" dell'Ordine'; 'I Domenicani di Calabria nell'età della Restaurazione (1815-1840)'; 'Momenti e figure del convento domenicano di S.Giorgio Morgeto ( 1820-1868)'; 'Fermenti patriottici tra i Domenicani calabresi: 1844-1864'; 'Strumenti di indagine storica su un Ordine religioso in Calabria: il fondo "Libri" nell'Archivio generale dei domenicani']. * Valerio Ferrua, 'Le chiese dei mendicanti tra abbazie romaniche e cattedrali gotiche' [con dibattito), in Atti del Convegno Piemonte Romanico, Piemonte Gotico (Centro Congressi, Torino Incontra, 7-8 dic. 1996, 18 maggio 1997) 11-22. Luigi Lopez, 'La chiesa e le chiese aquilane negli "Annali" di A.L.Antinori', Bullettino della Deputazione Abruzzese di Storia Patria 78 (1988) 99-190 [indice degli Annali manoscritti riguardo alle chiese, le confraternite, i vescovi ecc., comprese le chiese domenicane].

México Vide RP(a) Torres; L(c) Los Dominicos y el Nuevo Mundo (passim). Eugenio Torres OP ha fornito un'ampia bibliografia di pubblicazioni messicane sulla storia dell'ordine in Messico, che pubblicheremo nel prossimo numero. Inoltre ha segnalato tre articoli del P. Luis Ramos sulla storia dell'ordine e della chiesa in Messico: * Luis Ramos G6mez-Pérez OP, 'El Emperador, e! Nuncio y e! Vaticano', in Alvaro Matute, coord., Estado, fglesia y Sociedad en México. Siglo XIX (Universidad Nacional Aut6noma de México - Editoria! Porrua, México 1995) 251-260. * Luis Ramos G6mez-Pérez OP, 'Los Religiosos y la acci6n socia! en México: 1960-1990', in Roberto Blancarte J., El pensamiento socia/ de los cat6licos mexicanos (Fondo de Cultura Econ6mica, México 1996) 266- 300. * Luis Ramos G6mez-Pérez OP, Del Archivo Secreto Vaticano, la Jglesia y el Estado mexicano en el siglo XIX (Universidad Nacional Aut6nona de México - Secretaria de Relaciones Exteriores, México 1997) 552 pp.

Polska Vide RP(a) Kloczowski [Krak6w]. * Ivica Tomljenovic OP, 'Les dòminicains et les peuples de l'Europe centrale et orientale', Mémoire Domi11icaine 9 (1996) 79-86.

101 Portugal De initiis provinciae Portugalliae vide supra C(a).

Puerto Rico Vide L(c) Los Dominicos y e/ Nuevo Munda (Rodriguez Le6n).

SS.Rosarii Vide L(c) Los Dominicos y e/ Nuevo Munda (Gonzalez Pola).

Schweiz Update on the Dominican volume of Helvetia Sacra, expected to be completed in 1998. It is to contain the following introductory articles: Petra Zimmer, 'Einleitung: Die Dominikaner und Dominikanerinnen in der Schweiz', 'Die Provinz Teutonia'; Romain Jurot, 'La Province de France', 'La Congrégation réformée de Hollande'. Also an appendix on 'Die Dominikaner in der Schweiz 1889 bis heute': Guy Bedouelle OP, 'L'Université catholique de Fribourg', 'L'Albertinum à Fribourg'; Bernard Hodel OP, 'Le Tiers-Ordre enseignant de St-Dominique'; Franz E.Milller OP, 'Die Schweizer Provinz seit 1953'. Also articles on each of the houses of men and each of the houses of women, contributed by Antonietta Moretti (Ascona), Bernhard Neidiger (Base!), Kathrin Utz Tremp (Bern), Florian Hitz (Chur), Bernard Hodel OP (Coppet), Catherine Santschi (Genève), Bernard Andenmatten (Lausanne), Christian Hesse (Zofingen), Martina Wehrli-Johns (Zilrich [men]; Toss; Oetenbach, Zilrich), Hélène Arnet (Aarau), Dorothea Christ & Petra Zimmer (Klingental, Base!), Petra Zimmer (St. Maria Magdalena an den Steinen, Base!), Claudia Engler (Bern nuns), Silke Redolfi (Cazis), Romain Jurot (Estavayer-le-Lac), Anton Kottrnann (Neuenkirch), Magdalen Bless­ Grabher (St. Gallen; Wil), Verena Baumer-Milller & Erwin Eugster (St. Katharinental), Peter Hoppe (Schwyz; Steinen), Cornei Dora (Weesen), Urs Amacher (Winterthur), Agnes Hohl (St. Verena, Zilrich). Claude Lapaire & Sylvie Aballéa, ed., Stalles de la Savoie médiéva/e (Éditions de !'Unicorne, Genève 1991) 238 pp. [stalles de Coppet: 29, 35, 47, 97-98; de Berne: 55; de Genève: 93].

Scotland Vide Comp. 4 (Foggie).

United States of America Vide BG Gleason. * Fabian Stan Parmisano OP, Mission West. The Western Dominican Province 1850-1966 (Western Dominican Province, Oakland 1995) 454 pp.

102 (b) De conventibus fratrum Aragon Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Convento de San Jaime o Schola Christi de Tremp (siglo XV)', Cuadernos de Cultura del Casa/ de Tremp 22-23 (1980) I 3-I 9. Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Presencia dominicana en la comarca de Borja (Zaragoza)', Cuadernos de Estudios Borjanos 6 ( 1980) 139-156. Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Hijos ilustres de Borja en Predicadores de Zaragoza', Cuadernos de Estudios Borjanos 9-10 (1982) 185-194. Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Xativa. Convento de Predicadores (1291-1835)', Papers de la Costera 2 ( 1982) 55-66. Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Huesca. Convento de Predicadores (1254-1835)', Argensola 27 (1984) 315-332. Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Presencia da los dominicos en Castell6n de la Plana (1359-1835)', Centre d'Estudis de la Plana, Butlleti 2 (1985) 19-32. * Tomas Echarte Aguinaga OP, 'Todo un conjunto hist6rico y artistico dominicano, ahora sede del archivo-museo de Tortosa', Recerca 2 (1997) 69-88.

Belgique André D'hont, Histoire de l'Église du Zoute, traduite et enrichie par le Comte Léon Lippens (Les Pères Dominicains, Knokke-Heist 1975) 31 pp.

Deutschland Winfried Hecht, Das Dominikanerkloster Rottweil (1266-1802) (Stadtarchiv, Rottweil 1991) 215 pp. [cum elencho priorum, subpriorum, lectorum aliorumque fratrum quorum nomina sunt reperta, una cum fontibus pro unoquoque]. Giinther Mohlmann, Norder Annalen. Aufzeichnungen aus dem Dominikanerkloster in Norden 1271-1530 (Verlag Ostfriesische Landschaft, Aurich 1959) 101 pp. [edition of the text of Anna/es Nordenses with German translation].

England * Andrew D.Brown, Popular piety in late medieval England. The diocese of Salisbury 1250-1550 (Clarendon Press, Oxford 1995, ISBN 0- 19-82052 l-X) 297 pp. [ contains little specifically on Dominicans, but see pp.45-46 on the circumstances of the founding of the house at Me!combe Regis in the I 5th century]. * Isidore Clarke OP, A short history of the Dominicans in Leicester. Commemorating the 750th anniversary of the fo undation of St Clement 's Priory, Leicester, 1247 (apud conventum, Leicester 1997) 26 pp. [a succinct, popular account, with no pretensions to originai scholarship].

103 Espaiia Vide RP(a) Esponera, 'La escuela ... '; Diss. Esponera; Comp. Diss. 5 [Valencia]. * Jesus Cuesta Bedoya, 'El convento de S.Raimundo de Potes. Un caso de innovaci6n pastora!', XX Siglos 7 n° 28 (1996) 50-64. * Maria Elena Del Rio Hijas, 'El desarrollo de la enfermerias en las ordenes religiosas en Madrid capitai, durante los siglos XVII, XVIII y XIX', Archivo Ibero-Americano 53 (1993) 325-421 [inclusi i conventi Nuestra Sefiorade Atocha e Santo Tomas dei domenicani, e Santa Catalina delle domenicane]. * Alvaro Huerga OP, Santa Cruz la Real: 500 aiios de historia (Universidad de Granada, Granada 1995, ISBN 84-338-2118-0) 122 pp. [ de conventu Granatensi Sanctae Crucis]. Encamaci6n Isla Mingorance, Camarin y Retablo de Nuestra Sefi.ora del Rosario (apud conventum Granatensem OP, Granada 1990, ISBN 84- 404-7239-0) 69 pp. * Santa Cruz la Real. V Centenario: 1492-1992 (Padres Dominicos, Granada 1995, ISBN 84-605-2889-8) 223 pp. [Jesus Duque Femandez OP, 'Promoci6n de la Paz y la Justicia, corno campo fronterizo de la Orden dominicana'; Urbano Alonso del Campo OP, 'La Evangelizaci6n, cornotarea primordial de la Vo caci6n dominicana'; Rafael L6pez Guzman y Lazara Gil Medina, 'La Arquitectura en Granada a fines del siglo XVI: La escalera del Convento de Santa Cruz la Real'; Antonio Calvo Castell6n, 'Epigonos tardios de Cano en el programma pict6rico de la iglesia granadina de Santa Domingo'; Encamaci6n Isla Mingorance, 'Camarin y Retablo de Nuestra Sefiora del Rosario: Aspectos Arquitect6nicos'; Dario Cabanelas Rodriguez OFM, 'La Granada de 1492: Entre el Islam y la Cristiandad'; Alvaro Huerga Teruelo OP, 'La reconquista de Granada y Santa Cruz la Real'; Urbano Alonso del Campo OP, 'El Colegio Mayor "Santa Cruz la Real": 25 afios de historia' .]

Estonia Wilhelm Neumann, 'Das Dominikanerkloster zu St. Katharinen', in Eugen von Nottbeck & Wilhelm Neumann, Geschichte und Kunstdenkmiiler der Stadt Reval (Reval 1904) II 124-130.

France Vide RP(a) Montagnes [Biarritz]; Diss. et Comp. Roffidal [Saint-Maximin]; J(a) Johannes Capreolus Bedouelle (Lançon) [Rodez]. * J.A.Dereus, 'Les ordres mendiants à Montpellier: "religieux de la ville" ou religieux du consulat?', Anna/es du Midi 107 (1995) 277-298. * Anton von Euw, 'Seelsorge der Dominikaner von Paris im Spiegel der Buchkunst des 13. und 14. Jahrhunderts', in Senner, ed., Omnia Disce (vide RP(a) Senner) 291-302.

104 * P. Willesme, 'Le couvent des Jacobins de la rue Saint-Jacques à Paris, de l'implantation à la limite de l'enceinte de Philippe Auguste au lotissement du clos des jacobins, XII0-XVII0 siècle', in Les moines dans la ville. Actes du colloque de Lille 31 mars et ler avril 1995, Histoire médiévale et archéologie 7 (1996) 87-96.

Ireland Vide RP(a) Fenning.

Italia Vide RP(a) Lippini [Bologna, Calvisano], Longo [Trento, Bolzano, Reggio Calabria], Panella [S.Caterina, Pisa], Violante [Modugno]; BG Viti (Marino) [S.M.Novella, Firenze]; B(a) / fr ati [Treviso]; M(g) Eisenbichler. * Rosa Antonacci de Marco, 'Le sessanta chiese di Bitetto. Parte seconda', Nicolaus. Studi storici 8 (1997) 177-223 [194-196: S.Maria e S. Giovanni Battista (S .Domenico)]. Dario Ascolano, La Chiesa di S.Tommaso (a cura della Biblioteca Comunale, Roccasecca 1992) 41 pp. Ottavio Banti, 'La biblioteca e il convento di S.Caterina in Pisa tra il XIII e il XIV secolo, attraverso la testimonianza della "Chronica antiqua'", Bollettino Storico Pisano 58 ( 1989) 173-187. * Massimiliano Coli, 'La lettera su S.Michele di Guamo del Maestro Generale Vincenzo Bandello ai frati di S.Romano di Lucca, e i rapporti tra loro e con i Lucchesi, laici e religiosi', Memorie Domenicane NS 27 (1996) 545-601 [con edizione, in appendice, di alcune 'liste capitolari del convento', 1497-1550]. * Alfonso D'Amato OP, / Domenicani a Faenza (Edizioni Tipoarte, Bologna 1997) 350 pp. Léopold Delisle, Notice sur la Chronique d'un dominicain de Parme (tiré des Notices et Extraits des Manuscrits de la Bibliothèque Nationale et autres bibliothèques XXXV.I) (lmprimerie Nationale, Paris 1896) 33 pp. Michele Fumarola, I Domenicani a Martina Franca (Martina Franca 1983) 216 pp. * Julian Gardner, Patrons, Painters and Saints (Variorurn, Aldershot 1993, ISBN 0-86078-379-0) reprints, inter alia, 'Andrea di Bonainto and the chapterhouse frescoes in Santa Maria Novella', originally published Art History 2 (1979) 107-138. * Ermanno Giardino & Franca De Cristoforo, La contesa per il santuario di Madonna dell'Arco (Editrice Domenicana Italiana, Napoli/Bari 1996) 207 pp. * Giacomo Grasso OP, 'Santa Maria di Castello, o del restauro a Genova', Chiesa oggi, architettura e comunicazione 24 ( 1997) 66-77.

105 Judith Hook, Siena. A city and its history (Hamish Hamilton, London 1979, ISBN 0-241-10297-9) 258 pp. [contains a little on Dominicans; see in the Index s.v. Churches: S.Domenico; Dominican Order; Catherine, St.; Sansedoni, BI. Ambrogio; Company of the BI. Ambrogio Sansedoni, etc.]. * Oliver Logan, The Venetian Upp er Clergy in the Sixteenth and early Seventeenth Centuries: a study in religious culture (Analecta Cartusiana 35: I 8, Institut fur Anglistik und Amerikanistik, Salzburg 1995, ISBN 3- 7052-0439-4, 3-7052-0438-6) 2 vols., 608 pp. [456-471: 'Dominicans', especially Sisto Medici, Gerolamo Vielmi and Tomaso Stella]. * Antonio Manno & Sandro Sponza, Basilica dei Santi Giovanni e Paolo. Arte e devozione (Marsilio, Venezia 1995, ISBN 88-317-6225-7) 71 pp. Guglielmo Matthiae, 'Gli aspetti diversi di S.Maria sopra Minerva', Palladio NS 4 (I954) I 9-26. * Vito Antonio Melchiorre, 'Prerogative _dell'Ordine dei Predicatori', Nicolaus. Studi storici 8 (I997) 225-239 [su un dissenso tra i domenicani e le autorità religiose di Bari in merito all'esercizio di una prerogativa loro concessa da Pio V e Clemente VIII riguardante la celebrazione di due processioni, una del SS.mo Sacramento, l'altra della E.Vergine del Rosario]. * Lidia Messina, 'La soppressione dei conventi di Lentini nel 1866', Archivio Storico Siracusano S.III, X (1996) 113-139 [cum editione inventariorum]. * Anita F.Moskowitz, Nicola Pisano 's arca di San Domenico and its legacy (Pennsylvania State University Press, University Park, Penn. 1994, ISBN 0-271-00946-2) 160 pp. * Domenico Romeo, Il Convento Domenicano di Siderno (Virgiglio Editore, Rosarno RC 1996) 63 pp. Hendrik Schulte Nordholt, 'Der Baum des Lebens. Eine Analyse des Mosaiks in der Apsiskalotte von S.Clemente in Rom (mit vier Tafeln)', Romische Historische Mitteilungen 28 ( 1986) 17-30. * Agostino Selva OP, 'Giovanni Battista Tiepolo e i Domenicani. G.Battista Tiepolo e il soffitto della Chiesa di S.Maria del Rosario a Venezia', La Stella di San Domenico 93 (1997) 25-34. * Mario Sensi, S.Domenico di Fo ligno, da chiesa conventuale ad auditorium (Nemetria, Foligno 1994) 24 pp. Silvia Spada Pintarelli & Silvano Bassetti, La chiesa e il convento dei Domenicani a Bolzano (Museo civico, Comune di Bolzano, Assessorato alla Cultura, Bolzano 1989) I 05 pp. * Antonia Totaro, 'L'edilizia sacra e civile di Piazza Dante in Napoli', Campania Sacra 28 (1997) 145- 164 [153-158: 'Il complesso di S.Domenico Soriano'].

106 Franca Zava Boccazzi, La basilica dei Santi Giovanni e Paolo in Venezia (Ferdinando Ongania Editore, Ve nezia 1965) 415 pp. [storia dell'arte].

México Vide L(c) Los Dominicos y e! Nuevo Munda (Ferro Herrera, Rodriguez L6pez, Torres Torres, Ve nces Vidal).

Portugal José Mattoso, 'Estrategias da pregaçao no século XIII', in Fragmentos de urna composiçiio medieval (Editoria! Estampa, Lisboa 1987) 191-204 [settlement of a dispute between Dominicans and Franciscans in Santarém, 17 Nov. 1261, on nuns and other matters; m spite of the title, it does not concem preaching].

Slovakia * Marta Melnikova, 'Habent sua fata litterae', Slovenska Archivistika 28.2 (1993) 59-69. [An analysis of 188 documents now in AGOP, from the 14th to the 18th centuries; these documents derive from the archives of Kosice and mostly concem the Dominicans of Kosice, though some concem the province of Hungary. The article is in Slovak.]

Suisse Vide RP(a) Hodel [Coppet]. * Pierre Dubuis, 'Les premières horloges de Lausanne (1400-1430)', Mémoire Vìve 4 (1995) 34-42 [36-37: 'L'horloge, !es bourgeois et !es frères Precheurs']. * Peter Eggenberger, Philippe Jaton, Marce! Grandjean, L 'é glise et l'ancien couvent dominicain de Coppe! (Cahiers d'archéologie romande, Case postale 210, CH-1 000 Lausanne 17; Lausanne 1996, ISBN 2-88028- 068-0) 151 pp. [ étude préliminaire de l 'histoire du couvent, puis 'les résultats des investigations archéologiques dans I' église et I' ancient couvent' et quelques 'études complémentaires': Monique Bory, 'La porte principale de I' église de Coppet, restaurée en 1982-1983 '; Monique Bory, 'Rapport de restauration'; Hérald Chatelain, 'Le nouvel orgue de tribune du tempie de Coppet'; Evelyne Leemans, 'Étude anthropologique']. * Alexander Patschovsky, 'Beginen, Begarden und Terziaren im 14. und 15. Jahrhundert. Das Beispiel des Basler Beginenstreit (1400/4- 1411)' [in which the Dominicans, especially Johannes Mulberg, led opposition to the Franciscan-protected beghards etc.], in Karl Rudolf Schnith & Roland Pauler, edd., Festschriftfiir Eduard Hlawitschka zum 65. Geburtstag (Verlag Michael Lassleben, Kallmiinz 1993, ISBN 3-7847- 4205-X) 403-418.

107 Tiirkiye * Joseph Ract, 'Ricordi domenicani in Istanbul. La chiesa del!'Assunta a Yedikule', La Stella di San Domenico 93 (1997) 73-75.

(e) De missionibus Vide RP(a)Esponera, Torres, Vicaire; Diss. Esponera; Comp. Diss. 5; BG Whelan; J(b) Donati. * Los Dominicos y e/ Nuevo Munda. Siglos XIX-XX Actas del V° Congreso Jnternacional, Querétaro, Qro. (México) 1995 (Editoria! San Esteban, Salamanca 1997, ISBN 84-8260-026-5) 681 pp. [(39-46) Simon Tugwell OP, 'Los prop6sitos misioneros de Santo Domingo'; (47-61) Ramon Hernandez OP, 'Carta informe sobre la Provincia de Santa Cruz de Indias del siglo XVII' [cum editione textus]; (63-84) José Barrado Barquilla OP, 'Notas sobre la decadencia y e! resurgir de la Orden de Predicadores en Iberoamérica. Siglos XVIII-XX'; (85-1 05) Manuel Gonzalez Pola OP, 'Aportaci6n de la Provincia de Santiago de México a la fundaci6n de la Provincia de Nuestra Sef\ora del Rosario de Filipinas desde la perspectiva del siglo XX'; (107-134) Miguel A.Medina OP, 'San Jacinto de México entre Espaf\a y Filipinas'; (135- 174) Luis Ramos G6mez-Pérez OP, 'Los documentos de la visita de Fray Segundo Fernandez, 1896-1905' [cum editione textuum]; (175-1 95) Jesus H.Alvarez L6pez OP, 'Los dominicos en e! norte de México' [cum editione documentorum]; (197-204) Miguel Ferro Herrera, 'Documentaci6n dominicana en e! Archivo Hist6rico del Estado de Querétaro'; (205-265) Santiago Rodriguez L6pez OP, 'Los dominicos en Querétaro. Tierra fecunda de vocaciones religiosas' [cum editione textuum necnon assignationum fratrum]; (267-274) Rodolfo Anaya Larios, 'El resplandor barroco de Ignacio Mariano de las Casas y la Orden de Santo Domingo en Querétaro'; (275-308) Jaime Vega Martinez, 'El convento de los santos ap6stoles Pedro y Pablo de Querétaro. Transformaci6n arquitect6nica de un convento (1858-1 995)'; (309-331) Eugenio Martin Torres Torres OP, 'La desolaci6n de un Convento: Santo Domingo de México, 1860-1861 '; (333-348) Magdalena Ve nces Vidal, 'Santo Domingo de Oaxaca: la restauraci6n paralela'; (349-386) Teresa Coronado OP, 'Los préstamos forzosos al Supremo Gobierno. Documentos para la historia del monasterio de Santa Catalina de Siena de la Ciudad de México. 1836-1860' [cum editione documentorum]; (387-409) Maria de Cristo Santos Morales OP, 'Las monjas dominicas y la exclaustraci6n'; (4 11-425) Aidé Grijalva, 'Un caudillo de controversia: el Padre Gabriel Gonzalez'; (427-434) Mauricio Beuchot OP, 'Algunas fuentes de la filosofia socia! de Fray Ramon Casaus OP, Catedratico de la Universidad y autor del "Anti-Hidalgo"; (435-46 1) Jorge Rafael Diaz Nuf\ez OP, 'Chiapas hoy, presencia dominicana en tierra de conflicto';

108 (463-483) Lorenzo Galmés OP, 'Dominicos catalanes en la evangelizacion de América en el siglo XIX'; (485-500) José Ignacio Urquiola Permisan, 'Las cartas de Fray Luis de Sales OP. Las huellas de una historia diferente'; (501-521) Rubén Gonzalez OP, 'La Orden Dominicana en Argentina en el siglo XIX'; (523-550) Ramon Ramirez OP, 'Los obispos dorninicos en Chile'; (551 -569) Mario A.Rodriguez Leon OP, 'Origenes historicos de los frailes dominicos holandeses en Puerto Rico' [ cum elencho eorum); (571 -580) Sergio Lobo de Moura OP, 'Una rnision en proceso de reimplantacion: la Orden Dominicana en el Brasi! entre las dos guerras mundiales'; (581 -609) Alfonso Esponera Cerdan OP, 'Los planes de estudios de los dominicos en Argentina y Chile ( 1796-1898)'; (611-626) Carlos Arturo Ortiz OP, '"La Universidad de las dificultades". Restauracion 1938-1974'; (637-650) Santiago Rodriguez Lopez OP, 'Cronologia de la Provincia de Santiago de México de la Orden de Predicadores']. * Roger Gaise N'Ganzi OP, 'Une mission des dominicains suisses à Bukavu' [au Congo, 1957-1966), Sources 23 (1997) 254-260. * Adrian Hastings, Th e Church in Africa 1450-1950 (Clarendon Press, Oxford 1994, ISBN 0-1 9-826921 -8) 706 pp. [very little on Dorninicans - see Index). * Alvaro Huerga OP, La evangelizaci6n del Oriente de Venezuela (Pontificia Universidad Catolica de Puerto Rico, Ponce 1996) 486 pp. [storia in cui non pochi domenicani sono coinvolti]. Joseph Kenny OP, The in Tropica! Africa 1445- 1850 (Ibadan University Press, lbadan 1983, ISBN 978-121-139-3) 96 pp. [with a certain amount on Dominicans]. * Miguel Leon-Portilla, La California Mexicana. Ensayos acerca de su historia (Universidad autonoma de México, Universidad autonoma de Baja California, México 1995) 308 pp. [ misiones dominicanas en las pp. 225-259). * Peveril Meigs, La fr ontera misional dominica en Baja California, trad. Tomas Segovia, prologo de M.Leon-Portilla, notas para esta edicion de Carlos Lazcano Sahagun (Secretaria de Educacion Publica, Universidad autonoma de Baja California, Baja California 1994) 336 pp. [traduccion de Th e Dominican Mission Frontier of Lower California, University of CaliforniaPress, Berkeley 1935). Jean Richard, Orient et Occident au Moyen-Age; contacts et relations (Variorum, London 1976, ISBN 0-902089-93-5), comprend 'Les premiers missionnaires latins en Éthiopie (XIl0-XIV0 siècles)' [Atti del convegno di studi etiopici, Roma 1960, 323-329)] et 'Les missionnaires latins dans l'Inde au xrve siècle' [Studi veneziani 12 (1970) 23 1 -242)); dans tous les deux articles il y a quelques renseignements sur des rnissionnaires dominicains.

109 (d) De libris bibliothecisque fratrum France Vide L(a) France Eichenlaub.

Italia Vide L(b) Banti [Pisa]. * Vincenzo Trombetta, 'I regolamenti delle biblioteche napoletane 1571-1900, Seconda parte: Appendici', Archivio Storico per la Province Napoletane 113 (1995) 449-525. [Il primo documento è una lettera di Pio V in cui minaccia della scomunica chiunque sottrae libri della biblioteca di S.Domenico Maggiore senza licenza del papa o del maestro generale.]

México Bibliografia fornita da Eugenio Torres OP: Publicaciones sobre "Marcas de fuego" de librerias conventuales del México colonia!: * Ma.Gutiérrez Rodriguez del Refugio, Catalogo de Marcas de Fu ego (1993) 97 pp. [Las marcas del convento de Santo Domingo de México se encuentran en las pp.58-59.] Maria de los Angeles Ocampo Villa, Maria Alejandra Valdés Garcia, Fondo Conventual de la Biblioteca Nacional de Antropologia e Historia. Catalogo de la Biblioteca del Convento de Santo Domingo de la Ciudad de México (Instituto Nacional de Antropologia e Historia - Universidad Nacional Autonoma de México, México 1991) 88 pp. (Col. Fuentes). * David Saavedra Vega, Marcas de fu ego de la Biblioteca Conventual del Museo Regional de Querétaro del /n stituto Nacional de Antropologia e Historia (Querétaro 1994) 79 pp. [Aparecen los sellos de las librerias de los conventos de Santo Domingo de Querétaro, de Santo Domingo de San Juan del Rio y de Santo Domingo de la ciudad de México: pp.25- 26.] Manuel Villagran Reyes, Marcas de ji,ego de las librerias conventuales en la Biblioteca "Elias Amador" de Zacatecas (Ediciones del Museo Pedro Corone!, Zacatecas 1992) 54 pp. [Aparecen los sellos de fuego de la libreria del convento de la Santa Cruz de la Orden de PP. Predicadores o Dominicos, de la ciudad de Zacatecas: p.18.]

M DE FAM ILIA DOMINICANA

Vide RP(a) Lippini; B(a) Galleria storica domenicana. * Jo Ann McNamara, 'The rhetoric of orthodoxy. Clerical authority and female innovation in the struggle with heresy', in Ulrike Wiethaus, ed., Maps of Flesh and Light. Th e religious experience of medieval

110 women mystics (Syracuse University Press, Syracuse 1993, ISBN 0-8 1 56- 2560-X [hardback], 0-8 I 56-26 11-8 [paperback]) 9-27 [touches intermittently on Dominicans, male and female]. * Jo Ann Kay McNamara, Sisters in Arms. Catholic nuns through two millennia (Harvard University Press, Cambridge . 1996, ISBN 0-674- 80984-X) 75 1 pp. [has a few scattered pages on Dominican women]. Roberto Rusconi, a cura di, Il movimento religioso fe mminile in Umbria nei secoli Xl li-XIV (La Nuova Italia editrice, Firenze 1984, ISBN 88-22 1 -0089-1 ): (29-65) Edith Pasztor, 'I papi del Duecento e Trecento di fronte alla vita religiosa femminile' (v. 51-55 sulle monache domenicane); (67-83) Robert Brentano, 'Il movimento religioso femminile a Rieti nei secoli XIII-XIV' (si riferisce ad alcune donne in relazione con i frati di S.Domenico e alle monache di S.Agnese); (203- 216) Chiara Frugoni, 'Su un "immaginario" possibile di Margherita da Città di Castello'; (21 7-237) Enrico Menestò, 'La "leggenda" di Margherita da Città di Castello'.

(a) de monialibus sive secundi sive tertii ordinis Vide BG Concilio (Creytens); M Rusconi (Pasztor). * Appartenenza all 'ordine e autonomia dei monasteri domenicani (Santa Sabina, Roma 1997) 141 pp. [André Duval OP, 'Lo statuto canonico delle monache domenicane a proposito del canone 614' (studio storico); Carlo Avagnina OP, 'Autonomia dei monasteri domenicani. Un concetto in evoluzione?' (studio ideologico); Viktor Hofstetter OP, 'Appartenenza delle monache all'ordine dei Predicatori. Loro relazione al maestro dell'ordine e autonomia dei monasteri' ( con qualche pagina di interesse storico)]. * Monastic Life in the Order of Preachers. Theological reflections (Proceedings of the colloquium at Herne, 6-9 May 1997) (Monastère des Dominicaines, 1540 Heme, Belgium 1997) 114 pp.

Belgie * Beschryvinghe van het clooster ghenaemt S'Hertoginne-Dael [1662] (Elementa Historiae Ordinis Predicatorum 2, Vicariat Général des Dominicains, 40 Avenue de la Renaissance, 1000 Bruxelles, 1997, numéro de compte 310-114381 7-79) 44 pp. [C'est une ré-édition, sans présentation et sans commentaire, de cet ouvrage rarissime, produit à l'occasion du 'jubilé de 400 ans' du monastère de Va l-Duchesse, dont l'auteur, selon QE II 619-620, était Henri Scelliers OP; en outre il y a la Représentation des religieuses & sceurs converses du couvent supprimé de Val-Duchesse, fez Ouderghem, aux Bonnes Gens de neuf Nations de la Vì/le de Bruxelles, reproduction de la plaintc des moniales au sujet de la suppression de leur monastère.]

111 Deutschland Vide RP(b) Barth [de Maria Columba Schonath]; L(a) France Eichenlaub [Alsace); M(e) Gnadinger [de Margarita Ebner]. * Peter Dinzelbacher, 'A plea forthe study of the minor femalemystics of late medieval Germany', Studies in Spirituality 3 (1993) 91-100 (mostly on Dominicans]. Anna J.Martin, 'Christina von Stommeln', Mediaevistik 4 (1991) 179-263. * Ruth Meyer, 'Maister Eghart sprichet von wesen bloss. Beobachtungen zur Lyrik der deutschen Mystik', Zeitschriflfar deutsche Philologie 113 Sonderheft (1994) 63-82 [on Granum sinapis and Vom Uberschall, and the background of Dominican nuns and Dorninican theology]. * Ruth Meyer, ed., Das 'St. Katharinentaler Schwesternbuch '. Untersuchung, Edition, Kommentar (Max Niemeyer Verlag, Tiibingen 1995, ISBN 3-484-89104-1) 383 pp. * Margot Schrnidt, 'An example of spiritual friendship. The correspondence between Heinrich of Nordlingen and Margaretha Ebner', in Ulrike Wiethaus, ed., Maps of Flesh and Light. The religious experien'ce of medieval women mystics (Syracuse University Press, Syracuse 1993, ISBN 0-81 56-2560-X [hardback], 0-81 56-2611-8 (paperback]) 74-92. * Brigitta Stoll, 'Die theologische Denkfiguren bei Elsbeth Stage! und ihren Mitschwestem', in Béatrice Acklin Zimmermann, ed., Denkmodelle von Frauen im Mittelalter (Universitatsverlag, Freiburg, Schweiz 1994, ISBN 3-7278-0942-6) 149-172.

'Eì..ì..a.8a Vide Graecia.

England * Roberta Gilchrist, Gender and materia/ culture. The archaeology of religious women (Routledge, London/New York 1994, ISBN 0-41 5-08903- 4; 1997, paperback, ISBN 0-415-15656-4) 222 pp. [Exclusively on England, with a very fewreferences to Dartford (see the Index); on p.154 a carving of the Sacred Heart from Dartford is reproduced.)

Espafia Vide infra Italia Waugh & Diehl. * Maria Elena Del Rio Hijas, 'El desarrollo de las enfermerias en las ordenes religiosas en Madrid capitai, durante los siglos XVII, XVIII y XIX', Archivo Ibero-Americano 53 (1993) 325-421 [inclusi i conventi Nuestra Sefiorade Atocha e Santo Tomas dei domenicani, e Santa Catalina delle domenicane].

112 * Peter Linehan, The Ladies of Zamora (Manchester University Press, Manchester 1997, ISBN O-7190-5044-8) XVI + 192 pp. [on the problems of jurisdiction which dogged the early years of the Dominican monastery in Zamora, and the alleged scandalous goings-on there shortly afterwards, and the possible involvement of Munio of Zamora].

France Vide RP(a) Levesque [Saint-Étienne], Lippini [Prouille], Montagnes [Clermont-l'Hérault]; Not. Var. 1; L(a) France Eichenlaub [Alsace].

Graecia Vide A(b) Scognamiglio.

Hungaria Vide L(a) Hungaria Andrea [Buda].

Italia Vide RP(a) Matter [Lucia da Narni], Tilatti; BG Scaraffia; J(a) Hier. Savonarola Garfagnini [A.Valerio, su Domenica da Paradiso]; M Rusconi (Brentano). * Cristina Anfossi, 'Una tradizione di imprenditrici. Umiliate e domenicane a S.Maria della Vittoria (secoli XIII-XIX)' [Milano], Archivo Storico Lombardo ser. XII 2 (1995) 103-155. * Brenda Bolton, lnnocent lii: Studies on papa/ authority and pastora/ care (Variorum, Aldershot 1995, ISBN 0-86078-489-4) includes 'Daughters of Rome: ali one in Christ Jesus!' (originally Studies in Church History 27 [1990] 101-115), on San Sisto. * Domenico Casadio, Madre Teresa Moro O.P ... umile e alta ... [1897- 1980] (Monastero della SS.Trinità, Castelbolognese [Ravenna] 1996) 72 pp. * Paola Chiapponi, 'Dalle novizie alle educande: i monasteri femminili a Milano e in Lombardia in età napoleonica (1802-181O) ', Archivo Storico Lombardo ser. XII 2 (l 995) 237-259. * Paolo Grandi, Il Cardinale Domenico Ginnasi. Una vita di esempio e di carità (a cura della Banca di Credito Cooperativo della Romagna Occidentale, Faenza 1997) 100 pp. [il Card. era fondatore del monastero della SS.Trinità, Castelbolognese]. * Catherine King, 'Plautilla Nelli, 1523-1588', in Delia Gaze, ed., Dictionary of Women Artists (Fitzroy Dearbom Publishers, London/Chicago 1997, ISBN 1-884964-21-4) 1010-1012. * Ann M.Roberts, 'Chiara Gambacorta of Pisa as patroness of the arts', in Ann Matter & John Coakley, edd., Creative women in medieval and early modern ltaly. A religious and artistic renaissance (University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1994, ISBN 0-8122-3236-4) 120-154.

113 * Scott L.Waugh & Peter D.Diehl, edd., Christendom and its Discontents (Cambridge University Press, Cambridge 1996, ISBN 0-521- 47183-4): (177-203) Katherine Gill, 'Scandala: controversies conceming clausura and women's religious communities in late medieval Italy' [specifically with reference to some Dominican nuns, one of them in Toledo, pp.196-197].

Luxembourg Thomas Eggensperger & Thomas Giinther, hg., Dominikanerinnen in Luxemburg-Limpertsberg. Festschrift zur 100-Jarh-Feier der Konsekration der Klosterkirche "Mater Misericordiae " (Luxemburg 1989, apud monasterium: Soeurs Dominicaines, 102 avenue Pasteur, L-2310 Luxembourg) 51 pp. [inter alia: (24-32) 'Das Kloster "Mater Misericordiae" - von der Grundung bis zur Gegenwart'; (50) Priorinnen im Dominikanerinnenkloster auf dem Limpertsberg, Rektoren im Dominikanerinnenkloster Limpersberg]. Jean Malget, ed., Dominik Hengesch. Briefe an P. Nikolaus Ni/les sj. (als Manuskript gedruckt, Luxembourg, 1. Folge 1990, 2. Folge 1992, apud monasterium quaerendurn)109 pp. [Hengesch was a major supporter of the foundress, Sr Klara vom hl. Kreuz]. A typescript is available, by Paul Maria Meier, of excerpts from the first volume of the Klosterchronik (1861-1885).

México Vide L(c) Los Dominicos y e/ Nuevo Munda (Coronada, Santos Morales). * Maria de Cristo Santos Morales OP & Esteba!} Arroyo Gonzalez OP, Las monjas dominicas en la cultura novohispana (Instituto Dominicano de Investigaciones Hist6ricas, México 1993) 453 pp.

Nederland J.W.G.Wit mer, 'l5e-eeuwse schilderingen in het voormalige St. Geertrui-klooster te 's-Hertogenbosch. De kunst der geometrie in gotische schilderingen', Bulletin van de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond 87 (1988) 200-220.

Norge Vide RP(a) Nilsen.

Portugal Vide L(b) Portugal Mattoso.

Schweiz Vide L(a) Schweiz.

114 (b) De sororibus vitae apostolicae Argentina Vide BG Dizionario degli Istituti ... ('Toro, Reginaldo').

Belgique Vide BG Dizionario degli Istituti ... ('Van der Stichele, Amelia'; 'Van Honsebronck, Clémentine').

England * Stephen H.Hancock, 'From hagiography to history: a criticai re­ examination of the first forty years of "the life" of Mother Margaret Hallahan and its manvscript sources', Recusant History 23 (1997) 341- 371.

Italia Vide BG Dizionario degli Istituti ... ('Terziarie di San Domenico'; 'Tincani, Luigia'; 'Unione San Domenico'; 'Unione Santa Caterina da Siena'; 'Unione delle suore domenicane di San Tommaso'). * 'Le Domenicane del SS.Sacramento di Fognano hanno ricordato il 150° anniversario della morte del loro confondatore Giuseppe Maria Emiliani', Bollettino di San Domenico 78 ( 1997) 216-219. * M.Sara Calandra OP, ... le mie operefioriranno. La piccola via di Madre M.Antonia Lalìa (S.Sisto Vecchio, Roma, s.d.) 71 pp.

México Vide BG Dizionario degli Istituti ... ('Torre, Rosa de la'). * Angel Melc6n OP, Sor Rosa de Santa Maria. Fundadora y Maestra (apud Congregationem [Dominicas de Santo Tomas de Aquino], ut videtur, México 1995) 31 pp.

Nederland Vide BG Dizionario degli Istituti ... ('Van Zeeland, Dominicus').

Norge Vide RP(a) Nilsen.

U.S.A. Vide BG Gleason. * David Buerge & Cecilia Murray OP, Evergreen Land. A History of the Dominican Sisters of Edmonds, Wa shington (1997; can be ordered, for US$20 + $3 for mailing, from Dominican Sisters, PO Box 280, Edmonds, WA 98020, USA) 441 pp. [includes a list of all professed sisters].

115 Mary Ewens, 'The Double Standard of the American Nun', in David Alvarez, ed., An American Church (St Mary's College Press, Moraga, California 1979) 23-34. [The article 'is about the struggle that Dorninican Sisters' congregations in the U.S_ went through in the 19th century, in their attempts to define themselves as members of the Second Order, and in finally coming to understand that they really belonged in the Third Order. The expectations of Dominican priests and of canon law are examined for the role they played in this struggle.']

(e) De Institutis Saecularibus K.Pond, 'The Daughters of St Catherine of Siena. A Dorninican initiative', Life of the Sp irit 8 (1953) 271-277.

(d) De tertiariis (sensu largo) Vide BG Dictionnaire d'Histoire ... [Jacopina da Pisa; Jarrige, Catherine]; Scaraffia; Whelan; H(b) Giovanna (Vanna). Cf. etiam RP(a) Tilatti [de mulieribus laicis cum fratribus coniunctis]; M Rusconi (Brentano, Frugoni, Menestò). * Anne Fleming, ed., The Desert and the Market Piace. The /etters, journals and writings of Ursula Fleming (Gracewing, Leominster 1995, ISBN 0-85244-289-0) 227 pp. Hilda C.Graef, 'A Dominican retreat house in Switzerland', Life of the Sp irit 3 (1949) 370-371 [Maison de Retraites, Estavayer-le-Lac, founded in 1943 and run by a lady Dominican tertiary]. * Paul Hills, ed., David Jones, artist and poet (Scolar Press, Aldershot 1997, ISBN 1-85928-302-0) XIX + 171 pp. A.M.Scarre, 'Sigfrid Undset T.O.S.D., 1882-1949', Life of the Spiri! 4 (1949) 70-74. * Agostino Selva OP, 'A 150 anni dall'apparizione della Madonna a La Salette. Era terziaria domenicana la veggente Mélanie Calvat', Bollettino di S.Domenico 78 (1997) 51-58. * Antonio Volpato, 'S.Caterina e il laicato domenicano fra Crispi e la Prima guerra mondiale', in Emma Fattorini, ed., Santi, culti, simboli nell 'età della secolarizzazione (1815-1915) (Rosenberg & Sellier, Torino 1997, ISBN 88-7022-690-5) 377-399.

(e) De Mechthild von Magdeburg Vide J(a) Echardus McGinn. * Louise Gnadinger, 'Esther. Eine Skizze', Zeitschrift far deutsche Phi/o/ogie 113 Sonderheft (1994) 31-62 [ on the use of Esther in Mechthild, Heinrich of Nordlingen and Margaretha Ebner, Ta uler and others].

116 Monika Gsell & René Stock.mar, 'Lektiire einer Einleitung. Mechthild von Magdeburg, das fliel3ende Licht der Gottheit I, 1 ', Amsterdamer Beitriige zur iilteren Germanistik 35 (1992) 127-148. • Marianne Heimbach-Steins, 'Trinitlit - Minne - Prophetie. Grundstrukturen theologischen Denkens im Werk Mechthilds von Magdeburg', in Béatrice Acklin Zimmermann, ed., Denkmodelle von Frauen im Mittelalter (Universitlitsverlag, Freiburg, Schweiz 1994, ISBN 3-7278-0942-6) 83-106. • Gisela Vo llmann-Profe, 'Mechthild - auch "in Werktagskleidem". Zu beriihmten und weniger beriihmten Abschnitten des "Fliel3enden Lichts der Gottheit"', Zeitschrift far deutsche Phi/o/ogie 113 Sonderheft (1994) 144-158.

(f) De S.Catherina Senensi Vide RP(a) Matter; RP(b) Stimimann; BG Scaraffia; H. 'A letter to novices', trans. D.E.K., OP, Life of the Spirit 3 (1948) 79-82 [Letter 36, 'A certi novizi dell'ordine di S.Maria di Monte Oliveto']. 'A letter to religious', trans. D.E.K., Life ofthe Spirit 3 (1948) 128- 133 [Letter 84, 'A frate Filippo di Vannuccio e a frate Niccolò di Firenze, dell'ordine di Monte Oliveto']. • Elizabeth Psakis Armstrong, 'Informing the mind and stirring up the heart: Katherine of Siena at Syon' [Syon Abbey, England], in Studies in St Birgitta and the Brigittine Order, vol. 2 (Analecta Cartusiana 35:19, Institut filr Anglistik und Amerikanistik, Salzburg, and Edwin Meller Press, Lewiston N.Y. 1993, ISBN 3-7052-0923-X) 170-198. Sebastian Bullough OP, 'Catherinc the Dominican', Life of the Spirit 15 (1961) 447-452. Jacques Dalarun, 'Hors des sentiers battus. Saintes femmes d'Italie aux XIll0-XIV0 siècles', in Femmes. Mariages - Lignages (Jar-XIV siècles). Mélanges offerts à Georges Duby (De Boeck Université, Bruxelles 1992, ISBN 2-8041-1542-9) 79-102 [partim de Catherina Senensi]. • Benedetto Tino Delfino,Santa Caterina da Siena, patrona di Varazze (Città di Varazze, Edizioni Sicor, Va razze 1997) 127 pp. [storia, arte e iconografia]. Kenelm Foster OP, 'The Spirit of St Catherine', Life of the Spirit 15 (1961) 433-446. Kenelm Foster OP, 'St Catherine's teaching on Christ', Life of the Spirit l 6 ( 1962) 310-323. Alvaro Huerga OP, 'El mensaje de Santa Catalina de Siena', Angelicum 48 (1971) 233-238. Conleth Keams OP, 'The wisdom of Saint Catherine', Angelicum 57 (1980) 324-343.

117 Arrigo Levasti, 'St Catherine of Siena and Dame ', Life of the Sp irit 7 (1953) 332-334. Mary T.O'Driscoll OP, 'St Catherine of Siena: lifeand spirituality', Angelicum 57 (1980) 305-323. * Carlo Antonino Prestipino T.O.D., 'L'amore coniugale nel pensiero di S.Caterina da Siena', Bollettino di S.Domenico 78 (1997) 79-83. * Carlo Riccardi, ed., Breviario Cateriniano (Edizioni Cantagalli, Siena 1996) 479 pp. [letture per ogni giorno dell'anno, scelte dall'Epistolario di S.Caterina]. * Karen Scott, 'Urban spaces, women's networks, and the lay apostolate in the Siena of Catherine Benincasa', in Ann Matter & John Coakley, edd., Creative women in medieval and early modern Italy. A religious and artistic renaissance (University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1994, ISBN 0-8122-3236-4) 105-119.

(g) De confratriis Vide RP(a) Lippini; Longo, 'Fr. Gaspare Del Fosso' 242-245; BG Viti (Eisenbichler), Whelan. Konrad Eisenbichler, 'Il molo delle confraternite nell'educazione dei fanciulli: il caso di Firenze', in Luisà Rotondi Secchi Tarugi, a cura di, L'educazione e la fo rmazione intellettuale nell'età dell 'Umanesimo (Edizioni Angelo Guerrini e Associati, Milano 1992, ISBN 88-7802-332- 9) 109-119 [tra altre, la Compagnia di S.Marco; il priore di S.Marco era membro del comitato stabilito nel 1442 dal papa con l'autorità di approvare 'sia la creazione di nuove confraternite di fanciulli che l'elezione di futuri guardiani']. * Nicholas Terpstra, Lay Confraternities and Civic Religion in Renaissance Bologna (Cambridge University Press, Cambridge 1995, ISBN 0-52-48092-2) 251 pJJ. [Contains va1ious things on Dominicans. On pp.42-43 the author says, 'Of the three orders (OP, OFM and Augustinian), the Dominicans typically maintained tighter contro! over their confratemities . . . The Dominicans were the most active in establishing confratemities to serve particular ends. ']

N TRE DATE OF KILWARDBY'S DEATH

Few dates can have been as jinxed as that of Kilwardby's death. Échard argued that he died on 11 Sept. 1279 (QE I 374-376), and unti! fairly recently this was generally accepted. But most modem literature prefers 10 Sept., and Eubel (K.Eubel, Hierarchia Catholica Medii Aevi I, Miinster 1913, 9) gives the date as 12 Sept. The more or less

118 contemporary Osney annals, according to the edition printed in the Rolls Series Anna/es Monastici IV 282, say that he died on 13 Oct. (III id. oct.). However, the sole manuscript of the Osney annals (British Library Cotton Tiberius A 9 f.79) does not say '3 id. oct.', but '3 id. sept.', i.e. 11 Sept., the date given by Échard. Eubel's date comes from the list of cardinals in Gams, where Kilwardby is indeed said to have died on 12 Sept. But in his list of archbishops of Canterbury Gams says that he died on 11 Sept. (P.B.Gams, Series Episcoporum, Ratisbon 1873, IX [cardinals], 183 [archbishops]). This raises the suspicion that 12 Sept. is no more than a misprint, and that Gams intended to ·accept Échard's date. 10 Sept. comes from Somrner-Seckendorff (Ellen M.F.Somrner­ Seckendorff, Studies in the /ife of Robert Kilwardby O. P., Rome 1937, 125), who presents it as a translation of 'III id. Sept. ', which, of course, it is not. III id. Sept. is not 10 Sept., but 11 Sept. Somrner-Seckendorff ascribes the date to Trevet's Anna/es, ed. T.Hog, London 1845, 279, where Trevet gives an outline of Kilwardby's life, but says nothing about his death. On p.300 Trevet does refer to his death, but gives the date simply as '1279'. Somrner-Seckendorff's source must in fact be Quétif-Échard, where Trevet is cited as evidence for the year of Kilwardby's death and nothing more. Of the sources listed by Échard, only two fumisha precise date, and both agree on 11 Sept.: Francis Godwin, De praesu/ibus Angliae commentarius, London 1616, 137-139, and Alonso Chacon, Vitae et res gestae summorum pontificum, ed. Agostino Oldoini, Rome 1677, II col. 224. Chacon himself was unaware of this date (Vitae et gesta summorum pontificum II, Rome 1601, 612), and Oldoini' s source was alrnostcerta inly Godwin. Godwin added the date in the Latin edition of his book (it was not present in his Catalogue of the Bishops of England, London 1601, 74-75), but does not indicate where he found it. However, his source can be identified as the Canterbury obits, later edited by Henry Wharton (Ang/ia Sacra I, London 1691, 58; I have checked one manuscript: BL Arundel 68 f.4 1 '). Thus 11 Sept. is vouched for by a nearly contemporary English chronicle and by the obits of the see of which Kilwardby had been archbishop; ali the other dates found in modem literature derive from various kinds of accident and mistake. Neither the obits nor Godwin specify the year of Kilwardby's death, but 1279 is vouched forby the Osney annals, by Trevet and by a nurnber of other English chronicles (cf. in the Rolls Series: John de Oxenedis, Chronica [1859] 255; Bartholomew Cotton [1859] 159; William Rishanger, Chronica [1865] 95; Anna/es Monastici III [1866] 281 [the Dunstable annals]). And it is certainly correct. Kilwardby wrote to

119 Edward I from Viterbo on 11 July 1279 (Sommer-Seckendorff, Studies ... 184-1 85); on 2 Sept. Pecham wrote to Kilwardby in response to a letter from him. However, in a letter written on 19 March 1280 Pecham refers to him as being dead (Charles Trice Martin, ed., Registrum Epistolarum Fratris Johannis Peckham I, London 1882, 63-66, 103), and on 12 Aprii 1280 Nicholas III mentions him as 'bone memorie' (P.S.Allen & H.W.Garrod, edd., Merton Muniments, Oxford 1928, 10-11). So it is established beyond all reasonable doubt that Kilwardby died on Il Sept. 1279. S.T.

120 ISTITUTO STORICO DOMENICANO NOVITÀ

MONUMENTA ORDINIS PRAEDICATORUM HISTORICA, voi. XXVI Miracula sancii Dominici mandato magistri Berengarii co/lecta. Petri Calo legendae sancii Dominici. Edited by Simon Tugwell OP. 338 pp. L. 60.000.

SUB PRELO DISSERTATIONES HISTORICAE, voi. XXIII Margit Brand, Studien zu Jo hannes Niders Deutschen Schriften.

Distributore: VIELLA, Via delle Alpi 32, 1-00198 Roma, Italia. Tel. 06 - 84 17 758. Fax. 06 - 85 35 39 60. E-mail [email protected]

* IMPORTA NT NOTICE / AVVISO IMPORTANTE / AVIS IMPORTANT

Those who so wish may take out a standing order for either or both of the two series published by the Dominican Historical Institute: Monumenta Ordinis Praedicatorum Historica, and Dissertationes Historicae. Such orders, as well as orders for previously published volumes, should be placed with VIELLA. Even those who previously had standing orders for either or both of these series are requested to renew them, and to do so with VIELLA, not directly with the Historical Institute. Chi vuole può abbonarsi a ciascuna delle due collane edite dall'Istituto Storico Domenicano: Mo numenta Ordinis Praedicatorum Historica, e Dissertationes Historicae. Per farlo o per ordinare volumi già editi, deve rivolgersi a VIELLA. Anche quelli che si erano abbonati nel passato sono pregati di abbonarsi di nuovo presso VIELLA, e non direttamente presso l'Istituto Storico. Il est possible pour qui le veut de s'abonner à chacune des deux séries éditées par l'lnstitut Historique Dominicain: Mo numenta Ordinis Praedicatorum Historica, et Dissertationes Historicae. Pour cela, ou pour commander des volumes déjà parus, il faut s'adresser à VIELLA. Meme ceux qui s'étaient dans le passé abonnés sont priés de le faire de nouveau auprès de VIELLA, et non pas directement auprès de I 'lnstitut Historique.

121

..

ISSN 1357-2806

9 11771111111357 11280 Il00111 1 €. 15,00