Quick viewing(Text Mode)

Plata Corvara 01/2008

Plata Corvara 01/2008

PLATA D’INFORMAZIUN DL COMUN DE CORVARA - Nr. 01_2008 • 9 de forà 2008 MITTEILUNGSBLATT DER GEMEINDE CORVARA • FOGLIO INFORMATIVO DEL COMUNE DI CORVARA

Poste Italiane S.p.A. - Sped. in A. P. -70% DC Bolzano Foto Honolulu (Corvara)

StrotöresStrotöres publichespubliches porpor lala jëntjënt dada CalfoschCalfosch DDoott.. DDuurrnnwwaallddeerr:: ““AAll éé ddëërr iimmppoorrttaanntt aavvëëii vvaalluurrss ttllaa vviittaa yy ddee ppooddëëii iinnccee vviirree aallaaddôô..””

• Intervista cun l’ombolt dot. Pedratscher Rendicunt do mesa legislatöra

• Ampliamënt dl raiun artejanal Na estenjiun de 8.000 m2 por les firmes dl paîsc

• Porsones onorades da Corvara y Calfosch N rengraziamënt por avëi fat de plü sorvisc a bëgn dla jënt di dui paîsc ATUALITÉ

Intervista cun l’ombolt dot. Franz Pedratscher

“I sarun bogn da d’arjunje la maiù pert di obietifs che i s’ùn tut dant”

Bilanz de mesa legislatöra dl pröm zitadin dl Comun da Corvara

Do dui agn y mez i damanunse al om- bolt dot. Franz Pedratscher, de trà n pröm bilanz sön l’ativité aministrativa fata ãina åëgn, sön les problematiches y les dificoltês incuntades, sön i obie- tifs y les vijiuns por le dagnì.

Por ãi che reverda la realisaziun dl pro- gram aministratif, sëise contënt de ãi che é gnü arjunt ãina åëgn? Ombolt dot. Franz Pedratscher: “I arati che an pois ester plütosc contënã, åëgn sciöche åëgn, de ãi che é gnü fat ti pröms dui agn y mez de legislatöra.”

Aratëise che ara vais da stlüje jö le pro- gram tl tëmp che resta ãina ala fin dla legislatöra? Ombolt dot. Franz Pedratscher: “I po dì cun n cer’ otimism che i sarun bogn da d’arjunje la maiù pert di obietifs che i s’ùn tut dant. Por n valgügn punã dl program pordejarunse, te chësta L’ombolt dot. Franz Pedratscher legislatöra, de mëte apëna les fonda- mëntes. D’atri ne gnarà nia plü tuã en iade adöm y ponsass sura de ãi vers tunì y åëgn da püch inãe le Punt de Fer conscidraziun deache al n’é nia plü le che an ô jì. Sce le comun da Corvara ô nü, portarà pro che al röies adalerch bojëgn o porãiodiche ai n’é nia plü restè inant ti pröms posã tl turism a tres de plü jënt, dantadöt chëra de pas- atuai. Sce düã dëida para, chilò mini livel mondial, spo messunse zënzater saje. De conseguënza deventarà le tra- dantadöt la junta y le consëi de comun, tó la dezijiun sce jì inant dl vers de n fich dessigü un di problems plü gragn mo inãe les atres istituziuns publiches, turism de massa, o sce i orun plütosc jì che i arun ti proscims agn. sunsi sigü che i sarun bogn da stlüje jö tla direziun de n turism de cualité. I Por ãi che reverda le paîsc da Corvara, le program cun n bun resultat.” arati che l’obietif prinzipal dl’amini- arati che la soluziun finala pois ma straziun de comun dess ester chël de ester chëra de na strada de zirconvala- Ãiügn é pa stà i argomënã plü ãialã ti sostignì le svilup de n turism de cua- ziun. Le zënter de Corvara s’à svilupé ultims agn? lité.” dër aslöm ti ultims agn. I sun porchël Ombolt dot. Franz Pedratscher: “N ar- tres plü daimprò dala realisaziun de n gomënt che é stè y che sarà ãialt inãe tl “I arati che al foss veramënter raiun pedonal dal Sport Kostner ãina dagnì é chël dl frabiché. Nia manco im- debojëgn che la jënt se jö dal hotel Col Alto, mo a condiziun portant, inãe ãiodiche al taca pro le metess n iade adöm y che i sunse bogn da stlüje jö le zënter pröm, é chël dla viabilité. Cun la bona dl paîsc ala zircolaziun di auti. An po orentè de düã canã, dantadöt da pert ponass sura de c´i ponsè por ejëmpl a stlüje jö daldöt la dla popolaziun, vara da ciafè na solu- vers che an ô jì” zircolaziun o de la pormëte ma a n val- ziun por chësc problem. N problem gügn (p.ej. chi che mëss arjunje le che m’é stè scialdi a cör, mo che i ne Un di problems plü gragn, ëise dit, é hotel). Dal’atra pert podunse ponsè de sun nia ãiamò stà bogn da tó tla man chël dla viabilité. Él pa gnü ciafè val’ pormëte la zircolaziun di auti ma te sciöche al toca, é chël dles ãiases alisi- soluziun? öna na direziun, sciöche i ùn bele rades por i jogn. N ater problem re- Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”La de- porvè de fà dan da dui agn. Te vigni verda le svilup dl dagnì di dui paîsc de minuziun dla dorada mesana dla sojor- caje arati che le trafich pois gnì tut fora nosc comun. I arati che al foss vera- nanza dl sciore che se lascia jö te nüsc de paîsc ma a condiziun che an arji- mënter debojëgn che la jënt se metess n raiuns, la strada dla Val Badia cun sü gnes ca plazes da parchè pormez al

2| PLATA DE COMUN 01_2008 ATUALITÉ paîsc, cun la poscibilité d’arjunje le tadöt la nodadoia. I ùn metü sö n grup dal comun. I sun tl ponsè sura ãi nen zënter a pé o cun i mesi publics. de laûr che é jü intoronn fora por i co- fà daìtefora. Les idees foss tröpes mo Por ãi che reverda le paîsc da Calfosch muns sciöche le nost, che à bele na no- la poscibilité finanziara y la lerch daìte él n pü plü ri. Naôta tan unse inãiarié n dadoia, a ti ãiarè. I messun indere é chëres che é. tecnich por svilupé n proiet sön co ponsè sura dassënn sce la fà o no. Le Por stlüje jö, l’ann passè à le comun rové te paîsc, canche an röia da Cor- costimënt é bindebò alt, an baia de 10 daidé realisé le parch d’aventöra a Cal- vara sö, cun l’obietif de deminuì la ve- miliuns de euro insö por na strotöra fosch che é pié ia sön scomenciadia lozité di auti, de abelì l’entrada dl paîsc bindebò picera. Åëgn sciöche åëgn ne dl’Assoziaziun turistica.” y de fà a na manira che les strades che n’é le comun da Corvara nia tla situa- se incrujëia te chël post sides manco ziun de podëi la finanzié. Sce i ne cia- prigoroses. Tl paîsc da Calfosch unse fun nia le sostëgn da valgügn, “I arati che la jënt ais capì che ponsè a de plü soluziuns por ralentè le messarunse mëte chësc obietif sön na i à tut sö l’inc´iaria cun ligrëza trafich, mo i ne n’ùn nia ãiamò ciafè pert, mo zënza la tó y jì daldöt. y impëgn, tambëgn arati chëra dërta. Na infrastrotöra importanta é le zënter Por ãi che reverda le trafich sön i jus y de proteziun zivila te chël che al gnarà che i ais desmostrè val’ la poscibilité de mëte sö n daz, à le metü ite sorvisc sciöche chël dl pröm pic´ia cualitè.” comun manifestè l’intenziun de tó pert aiüt o di destödafüch. Al momënt ala proposta dla Provinzia da Balsan, sunse tl laûr de sciacarè cun i privaã y meton indere de plü condiziuns. Al ne la Provinzia. I laûrs é scialdi inant. I ùn Ãi nes dijëise pa dl ãiamp cultural y so- n’é dessigü nia na soluziun por demi- bele n proiet de mascima y por la fin zial? nuì le trafich mo almanco por trà fora dla legislatöra arati che ara vais da dè Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”Cun ressurses por miorè les condiziuns dles ia i laûrs, sce nia bele da mëte man. l’aministraziun nöia unse fat n vare strades. N pice intervënt se mirita la pineta da inant. Öna dles prömes cosses che i ùn N ultim aspet dla viabilité é i sot- y su- Corvara. I ùn inãiarié n architët dl post metü a jì é la Plata de comun, che in- rapassaji dles pistes da jì cun i schi. I da fà n proiet y te n cört tëmp arati che formëia le zitadin sön ãi che vëgn fat te sun tl chirì soluziuns, mo i adorun la ara vais da la abelì. comun. colaboraziun di proprietars di implanã Al é spo preodü da mëte sö panì solars Les uniuns de nüsc dui paîsc se dà dër portamunt.” sön le tët dl stadium dala dlacia. L’im- da fà y funzionëia bun. Da desplajëi pëgn finanziar n’é nia da püch mo ara che al sides mort siur Fonjo, al se dê Co ãiàrera pa fora cun le plann dles in- se trata de n investimënt che se portarà dër da fà tl ãiamp sozial y te chël cultu- frastrotöres? valch tl dagnì. ral, mo i arati inãe che siur Andreas ais Ombolt dot. Franz Pedratscher: La strotöra dl ãiamp curì da åoghé a desmostrè, te chëstes prömes edemes ”Deplü é les infrastrotöres nöies preo- tennis, che ê de proprieté de na sozieté che al é danter nos, de orëi i jì do al tru düdes dal program aministratif. Dan- privata, é gnüda cumprada l’ann passè de siur Fonjo.”

3| PLATA DE COMUN 01_2008 ATUALITÉ

Por ãi che reverda les scomenciadies sënn, deache les ãiases vëgn fates te na junta co al consëi. I speri che ara vais tl culturales y soziales m’aspeti che al vë- manira che la jënt da chilò n’é nia au- tëmp che resta da colaborè ãiamò gnes fat n sforz implü respet a ãi che é sada, i baii dl condomine. Düã oress pö damì, dantadöt ti grups de laûr, che é gnü fat tles vedles legislatöres y ti avëi na ãiasa por se instësc. Chësc ne metüs adöm da assessurs, aconsiadus pröms agn dla nosta.” vara nia da fà al momënt, dantadöt por y d’atri.” i raiuns da frabiché bele dà ia. An mëss Ãi él pa gnü fat ãina åëgn tl ãiamp tu- inãe dì che la forma condominiala por- Co é pa i raporã cun i operadus econo- ristich? mët de sparagné n pü de valch. N ater mics y soziai? Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”En gran problem é le costimënt dl’abita- Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”Le ra- general messunse ãiarè de arlungé les ziun che é dër alt. Chi che à le dërt de port cun i operadus di seturs econo- sajuns. Por ãi che reverda la sajun da rové pro na abitaziun alisirada, porvia mics y soziai é valgamia bun. Cun le d’isté él gnü fat n gran sforz, sce an dl davagn che röia ite tles limitaziuns setur dla economia en particolar, vë- pënsa ai trus sö por munt y ai spaziers dades dant dala lege, se stënta gonot gnera gonot da sãiampì, ajache ai da- che conliëia i paîsc. Al vëgn ãiarè de da se la paié jö. Cun la lege urbanistica mana tres deplü y le comun à sü daidé les fraziuns y l’Assoziaziun turi- provinziala nöia i vëgnel dè la poscibi- confins scriã dant dal bilanz. I oress stica por ãi che reverda l’abelimënt dl lité inãe al grup mesan dla popolaziun cöie la ocajiun da damanè i ostis y i paîsc. de rové pro na te’ abitaziun. operadus dla restoraziun da ciafè na Un di obietifs che i s’ân tut dant é le Da püch unse aumentè la cuta da fra- soluziun por le problem da tignì da- sorvisc de taxi de nöt. I arati che al é biché. I speri che düã capësces che vert almanco val’ strotöra fora de gnü ciafè na soluziun che funzionëia chisc scioldi röia te cassa de comun y sajun.” bun cun l’apalt ala dita Verginer da gnarà investis tla miù manira che ara San Martin. va. D’atra pert ne pon nia ponsé da Co se imaginëise pa Corvara y Cal- Tl dagnì él important por le turism che orëi fà hotí da 4 stëres por i sciori y fosch ti proscims agn. Ãiüna é pa Osta le comun dais n segnal sterch sön la lascè dancà n marcipisc o na strada de vijiun? manira de frabiché les ãiases. Da pert cumun da öna na stëra. Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”Tl mia ne vëighi nia de bun edl les stro- N ater punt dl program aministratif é dagnì oressi odëi Corvara y Calfosch töres de gran dimenjiun o cun formes la speculaziun. I sun restè dër mal, sciöche paîsc da munt. Por ãi che re- nia da munt mo che sta bëgn te cité o te deache an à porvè d’informè i zitadins verda le frabiché y les strotöres mes- planöra. I sciori vëgn chilò da nos nia dla poscibilité, te nosc comun, de sunse porchël mëte man da ponsè n pü ma ãiodiche nüsc raiuns é bi, mo inãe podëi tó en afit n’abitaziun convenzio- atramënter. Da tachè plö adöm y ne les ãiodiche les ãiases é beles. I speri che la nada, y chësc a n prisc zënz’ater dër fà nia tan granes, dantadöt i hotì. jënt vëighes ite chësc y che an mëtes bun. Da desplajëi che degügn ne s’à fat Implü me imaginassi che i auti ne ro- man de ponsè n pü atramënter de inant de chësc vers y che an ti à tla fi- dass nia plü te paîsc. N sorvisc de mesi coche al é gnü fat ãina åëgn. Al n’é nia nada davert la porta propi ales specu- de trasport publich portass inant y zo- dit che n meter cubich deplü portes de laziuns, chëres che an orô evité.” ruch la jënt. Paîsc stlüã jö al trafich mo plü scioldi. I arati che al sides damì in- olache la vita soziala se svilupass vestì deplü sön la belëza dles ãiases co zënza messëi se möie tres cun l’auto. sön le numer di leã che é bele gran “Mi dejidêr é che Corvara I speri che ara vais da mantignì la stro- assà. y Calfosch restes paîsc da töra de paîsc, olache sorvisc sciöche les Por ãi che reverda i implanã porta- munt sön munt” botëghes de mangiaria y dal guant, le munt, sostignunse i proieã tan inant dotur, stais en pé. I speri che al ne vë- che ai é faã cun razionalité. La colabo- gnes nia fat sö n zënter comerzial che raziun n’é nia stada mal ãina åëgn y an sforzes les botëghes da stlüje, cun spera che ara pois jì inant ãiamò damì Passun a d’atri argomënã. Co se sa pa dötes les conseguënzes che valch de te’ tl dagnì.” la inãiaria da ombolt? ess sön la vita dl paîsc. Ion odessi che Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”De- na idea, partida da döta la jënt dl I ëis dit che le frabiché é un di punã nant che mëte man ne saste mai ãi che comun, gniss portada inant, a condi- ãialã da tres y inãe dl dagnì. Ãi él pa al te aspeta. I pröms mëisc ne él nia stè ziun che vignun fejes n sforz. gnü fat ãina åëgn y ãi orëise pa arjunje saurì mo åëgn deperpo vara bele Por ãi che reverda le numer de turisã tl dagnì? scialdi damì. I arati che la jënt ais capì che vëgn chilò da nos, sce al foss meso Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”Sciö- che i à tut sö l’inãiaria cun ligrëza y im- da stlüje jö le paîsc canche al é plëgn, che i à bele dit dessura s’unse tut dant pëgn, tambëgn arati che i ais desmo- sciöche al vëgn bele fat tla Svizera, chël – por ãi che reverda le setur dl frabiché stré val piãia cualitè. Åëgn stara ma ala foss por mè n travert important. Chi a fin turistics – sciöche misciun impor- jënt da valuté sce dé crëta y me daidé che é laìte paia n bel scioldo por podëi tanta chëra de ti fà capì a nosta jënt ãi porchël n püch por realisè le bëgn de stè te n bel post, zënza gnì desturbà o sort de ãiases che an dess frabiché. Ãia- düã.” tignis sö da d’atri che vëgn da defora ses che passenëies tla munt, che ne po y che ne paia nia le medemo. porchël nia ester de massa gran di- Co é pa la colaboraziun cun i assessurs Tla vita soziala fora dles sajuns dai menjiun. Ares dess passenè ite bun tla y cun i aconsiadus? sciori, odessi ion che la jënt s’incuntass contrada. Por ãi che reverda le numer Ombolt dot. Franz Pedratscher: ”La deplü sön plaza de dlijia y che ai rajo- de ãiases él le plann regoladù che nes colaboraziun cun i assessurs é valga- nass deplü danter ëi di problems dl dà dant i termi. La lege urbanistica mia bona. Te vigni grup él de plü mi- dagnì. Bel él chilò da nos ajache an provinziala nöia vëiga danfora de gran nunghes, porchël vëgnera datrai da s’un sta saurì, al ne n’é nia tröp trafich, poscibilitês da ingrandì. I speri bëgn sãiampì, mo spo sunse inãe gonot a l’aria é nëta y al é bel da ãiarè incërch. che la jënt vëighes ite che al ne n’é nia öna. Ãina åëgn éra jüda döt adöm bun, Döt chësc é bel sce al é la pêsc. Sce i po da fà ma de gran cosses mo dantadöt a pert val’ pices chestiuns. Por ãi che dì fora n dejidêr, speri che Corvara y de beles. reverda le consëi me dàl en mënt che i Calfosch restes paîsc da munt sön Por ãi che reverda indere le frabiché a aconsiadus dëides para, damì y deplü munt.” fins de abitaziun, por ejëmpl le ãiamp respet ales legislatöres da denant. N dl frabiché alisiré, se stentunse das- pü de aria nöia ti à fat bun sides ala Dilan dles respostes.

4| PLATA DE COMUN 01_2008 ATUALITÉ Senso unico di circolazione estate 2008

Un primo ma significativo passo per migliorare la qualità di vita di chi abita e frequenta Corvara

L’attuale amministrazione comunale è primo tentativo di due anni or sono, un buon bicchiere, per fare shopping, o dell’opinione che uno dei “temi più ove le informazioni invero assai ca- più semplicemente per riposare in caldi” da risolvere nei prossimi anni renti, avevano causato notevoli disagi. pace attorniati dalla cornice delle no- sarà quello del traffico nei vari centri E’ opinione dell’amministrazione, che stre montagne. abitati e sulle nostre strade in partico- un’informazione completa e tempe- lare. stiva possa dar modo a tutti gli utenti In merito alla “tempistica”, è inten- di apprezzare i notevoli vantaggi di zione di introdurre la circolazione a Si ritiene come tutti abbiano avuto una circolazione regolata in maniera senso unico non appena possibile, ov- modo di notare, che negli ultimi anni unidirezionale, così da “alleggerire” la vero all’inizio della stagione estiva, il traffico è andato ad aumentare in via via principale e il centro, che potrà be- così da poter porre rimedio e correg- esponenziale, tant’è che i “sintomi” neficiare di una sorta di area pedonale gere eventuali errori e/o problemi che dell’inquinamento atmosferico e acu- ove i nostri ospiti, ma non solo loro, si dovessero presentare e di mantenere stico iniziano ad avvicinarsi a quelli, potranno godere di un paesaggio la stessa fino alla fine del mese di ago- assai preoccupanti, dei grossi centri ur- unico al mondo senza dover temere sto, proprio per poter raccogliere il bani: aria cattiva, rumori ed esalazioni per la propria incolumità fisica e, cosa maggior numero di informazioni e in genere, rallentamenti e incolonna- ancor più importante, in una situa- dati possibile. menti di mezzi, ecc. Si aggiunge inoltre l’evidente aumento delle situazioni di pericolo proprio nel centro dei nostri pur piccoli paesi, con vetture parcheg- giate sui marciapiedi se non addirit- tura sulla sede stradale, tanto che la gente che passeggia è costretta a pro- cedere “zigzagando” tra un ostacolo e l’altro.

Tutti concorderanno sul fatto che uno degli aspetti maggiormente apprezzati dai nostri ospiti sia proprio quello della tranquillità, “pace” e dell’aria buona di montagna, segni distintivi che fino ad oggi hanno reso caratteri- stici e quindi ricercati i nostri paesi, sic- ché è doveroso intervenire al più presto per salvaguardare proprio que- ste peculiarità e questo patrimonio, il tutto a prescindere dal fatto che ne va anche della “qualità di vita” di tutti gli abitanti del nostro comune, ovvero dei nostri figli e di noi stessi! Sulla scorta di tali ragionamenti, dopo il difficile ma indubbiamente assai si- Maggior tranquillità e possibilità di relax, attorniati da uno splendido panorama. Le cose che i no- gnificativo tentativo dell’agosto 2006, stri ospiti ricercano nella loro vacanza l’amministrazione comunale ha deciso di voler nuovamente provare ad isti- zione di traffico limitato con tutte le Ritenendo come il tentativo di regolare tuire un senso unico di circolazione nel conseguenze che ciò comporta: minor la circolazione meriti indubbiamente centro abitato di Corvara, programma rumore, minor inquinamento e esala- grosso impegno e attenzione, ciò pro- che interesserà primariamente la zioni, in sostanza maggior tranquillità prio in un’ottica di medio/lungo ter- strada Col Alt, ma che verosimilmente e possibilità di relax, ovvero quelle mine, cioè per poter pensare di avere richiederà anche interventi sulle arte- cose che cercano in una vacanza e che un giorno non troppo lontano il centro rie secondarie. non riescono ad avere nella frenesia abitato libero da auto o con circola- E’ pertanto stato conferito incarico ad delle città. zione limitatissima, si confida nella un tecnico di elaborare un progetto di Va da sé che il paese ne trarrà un evi- comprensione e aiuto della popola- senso unico di circolazione, ove ver- dente beneficio, anche dal punto di zione intera che vorrà pazientare un ranno quindi individuati i punti e i vista economico, ciò sia per gli esercizi po’ in caso di eventuali disagi e acco- vari tipi di segnaletica stradale da ap- turistico-ristorativi, così come anche gliere con entusiasmo e collaborazione porre, così da fornire agli utenti della per i negozi lungo la strada Col Alt, un tentativo che, si ritiene, possa essere strada le necessarie indicazioni e infor- visto come gli avventori e i clienti degli un primo ma significativo passo per mazioni, sicché si confida di poter evi- stessi potranno godere di una sorta di migliorare la qualità di vita di chi abita tare i problemi sorti in occasione del “centro” dove intrattenersi davanti a e frequenta Corvara.

5| PLATA DE COMUN 01_2008 JUNTA DE COMUN

Deliberes y aproaziuns Fora dles sentades dla Junta de Comun da messè c´ina novëmber

Messè

Al é gnü aproè y paié fora por l’ann 2007 i contribuã ordinars y straordi- nars ales organisaziuns de carater cul- tural, sportif, sozial, agricul y de segurëza publica (ãiara lista sön la plata “Economia”).

Agost

Al é gnü aproè la lista di cosã presen- tada dala firma Cadore Asfalti Spa, che reverda i laûrs por asfaltè danü les strades y les plazes dl comun y les for- nidöres liades a chëstes cun n import total lordo de euro 144.053,28; en rela- ziun al contrat d’apalt originar che preodô bele n import de euro 23.339,50 por laûrs implü, resultëiel na spëisa plü alta de euro 24.053,28 + CVA dl L'ampliamënt dla cortina da Calfosch é garatè 20%. Autonoma de Balsan – repartiziun di Al é gnü aproè y paié fora, sot a forma Por ãi che reverda la costruziun de dui bosã la soma de euro 6.000,00 por le de trasferimënt de capital a bëgn dla garasc sot tera ite dlungia la frabica de- ressanamënt di trus de Frara y Sot Assoziaziun turistica da Corvara – stinada a Caserma di Carabiniers él Ciampac y la soma de euro 2.170,00 Calfosch l’import de euro 20.000,00 gnü aproè la 1. perizia ajuntada y de por la costruziun de dui trus tl bosch por la costruziun dl parch dales aven- varianta, laurada fora dal proietist y sön Fernates (Planac, Incisa) sciöche töres – Hochseilgarten – tla localité diretur di laûrs dot. arch. Ermanno Ko- partezipaziun ai cosã por la esecuziun “Pera Ciaslat” a Calfosch, chësc por stner da Corvara cun n import lordo di laûrs. curì en pert i cosã complessifs che fej total de euro 204.580,88; en relaziun al fora euro 200.750,70. contrat d’apalt originar resultëiel na Sön domanda dl signur Günter Josef spëisa plü alta de euro 69.420,19 + Alfreider, sciöche presidënt dla Ami- Por ãi che reverda i laûrs de urbanisa- CVA dl 10%. nistraziun Separada B.U.C. dla Fraziun ziun tl raiun artejanal da Corvara él da Pescosta, y dl signur Riccardo Pe- gnü paié fora a bëgn dl dot. inj. Clau- Al é gnü aproè le zertificat de colauda- scosta, sciöche rapresentant legal dl dio Sartori la pert che manãiâ ãiamò ziun tecnich-aministrativa presentè dal Hotel Sassongher Sas él gnü aproè sön por la colaudaziun statica y tecnich- dot. inj. Claudio Sartori da Balsan, che la basa dla lege provinziala, na con- aministrativa tl import de euro reverda i laûrs realisà dala firma Im- venziun por la costruziun y la gestiun 8.083,78 + 2% CPAI y 20% CVA. pianti Colfosco Spa por l’ampliamënt de na plaza da parchè sön la p.ed. 39 y dla cortina, la costruziun dla capela di sön la p.f. 106/1 tla C.C. Corvara Sön domanda dl signur Lorenz Josef morã y la sistemaziun dla plaza dlun- (Strada Sassongher), de proprieté dla Oberbacher él gnü aproè la mudaziun gia la dlijia da Calfosch tl import neto Aministraziun Separada B.U.C. dla de terac dla medema spersa (tot. 26 total de euro 700.088,13. Fraziun da Pescosta, sciöche inãe sön m²), respetivamënter la regolarisaziun les p.f. 104, 105/1 y 105/2 de proprieté dla proprieté tla localité Tiscere a Cal- Al é gnü deliberè de paié fora n import dl Centro Leasing Banca Spa sciöche fosch; a chësta maniera po le proprie- ajuntè de euro 15.100,00 sciöche cuota sozieté leasing dl hotel Sassongher Sas. tar privat regolarisé la proprieté y le por les spëises tecniches y cutes de comun po amplié la strada de comun conzesciun, por la restrotoraziun dl Al é gnü aproè – sot a forma de trasfe- dan man te n punt strënt. frabicat esistënt y por la realisaziun de rimënt de capital a bëgn dla Assozia- de pici apartamënã por porsones atem- ziun turistica de Corvara-Calfosch – Sön domanda dl signur Johann pades a bëgn dla ãiasa de palsa dla Val l’import de euro 70.000,00 por la ese- Pescollderungg él gnü deliberè la mu- Badia “Ojöp Frëinademetz”. cuziun de laûrs da frabiché y d’ater lià daziun de terac, respetivamënter la re- al aredamënt nü di ofizi tla strotöra dl golarisaziun dla proprieté dlungia le Al é gnü aproè – sot a forma de trasfe- comun sciöche rembursamënt parzial hotel “Majarai” a Calfosch. Sön la basa rimënt de capital a bëgn dla Provinzia di cosã. dla sort de frazionamënt arjigné ca dal

6| PLATA DE COMUN 01_2008 JUNTA DE COMUN geom. Daniel Mussner él gnü aproè la Por ãi che reverda le sorvisc de raco- mënter le tretuar sön la p.f. 74/6 C.C. a cumpra, da pert dl comun da Corvara, iüda y de trasport dl refodam él gnü ar- Calfosch, insciö che ara jiss da desparè de 1 m² dla p.f. 288/18 sön la P.T. lungé le contrat cun la firma Alfreider la nëi. Le proprietar dl raiun interessè a 227/II y la zesciun al signur Johann Pe- Raimondo da Corvara ãina ai conzedü, a condiziun che al gniss metü scollderungg de 23 m² dla p.f. 603/2 30.09.2008; sön la basa di daã dan man a post le grunt ala fin di laûrs cun na che vëgn ajuntà ala p.f. 288/18 sön la dl ann en forza fej fora l’import aratè mudaziun de terac ecuivalënta. La P.T. 227/II. A chësta maniera pol gnì por le tëmp de prorogaziun n total de spëisa totala preventivada é de euro realisé plü saurì l’azès al garasc dl pro- euro 230.000,00. 1.200,00 + 2% C.P.A. y dl 20% CVA. prietar privat y al ne resultëia degönes Implü él gnü deliberè de corespogne conseguënzes negatives por le comun cun la medema firma individuala n pa- Al é gnü arjigné ca, a bëgn dl dot. av. y por la comunité. iamënt mensil ajuntè de euro 2.500,00 Manfred Schullian da Balsan, la licui- + CVA por la esecuziun de n sorvisc daziun dla pert che manãiâ ãiamò (euro Al é gnü deliberè de ti surandè la inãia- implü de racoiüda edemala dl refodam 5.564,93 + 2% contribut previdenzial, ria por la esecuziun di laûrs da de paîsc y dl refodam organich che 20% CVA) por la rapresentanza y defe- d’asfaltè lià al ressanamënt y ala siste- vëgn fora de ãiasadafüch tratan le tëmp nüda dl Comun da Corvara cuntra le maziun dla strada Col Pradat a Cal- de sajun alta (dezëmber, jenà, forà, recurs presentè dal signur Raimund fosch ala firma Kofler & Strabit Srl por merz, messè y agost). La spëisa com- Pinter al TAR da Balsan, che reverda na spëisa totala de euro 60.000,00 cun plessiva preodüda fej fora euro l’inserimënt dla strada de zirconvala- laprò la CVA dl 10% y de cosã even- 276.000,00. ziun tl plann urbanistich. tualmënter plü alã de picia mosöra. Al é gnü deliberè de cumprè dala firma A bëgn dl dot. inj. Claudio Sartori da Por ãi che reverda la realisaziun di “Eltraff Srl” da Concorezzo (MI) n Te- Balsan él gnü aproè de paié fora la par- laûrs de urbanisaziun dl raiun d’espan- lelaser Ultralyte, plü avisa por n import zela che reverda la esecuziun dla proie- jiun “Dl Mone” a Corvara él gnü aproè total de euro 7.267,00 + CVA al 20%. taziun, la direziun di laûrs y la

L comun à metü a desposiziun dl’Assoziaziun turistica a Corvara 70.000 euro por l'aredamënt de sü ofizi le zertificat de esecuziun regolara di Al é gnü aproè na varianta nia sostan- contabilité di laûrs, sciöche inãe le co- laûrs presentè dal diretur di laûrs, dot. ziala al plann d’atuaziun tl raiun ordinamënt dla segurëza por i laûrs de inj. Claudio Sartori y firmé dala firma d’espanjiun “Dlijia” a Calfosch relativa urbanisaziun tl raiun d’espanjiun “Dl Kofin Srl tl import neto de euro al lot H y che reverda l’inserimënt dl Mone” a Corvara tl import de euro 176.584,50. confin plü alt da frabiché sot tera ite y 30.394,16 + 2% CPAI y 20% CVA. La n aumënt dl raport dla spersa imper- maiù spëisa en cunt de chësc fej fora Setëmber meabla dal 65% al 76%, sciöche al vëgn euro 19.926,46. dant tla documentaziun dl dot. arch. En relaziun ala restrotoraziun dl ex Erich Agreiter. Ala signura dot. geol. Sonja Pircher da apartamënt “Dapunt” tla ãiasa dla sco- Al geom. Rinaldo Crepaz de Badia ti él Maran y ala firma Land Service Srl da lina da Corvara él gnü aproè le zertifi- gnü surandè la inãiaria de laurè fora la Balsan ti él gnü surandè la inãiaria de cat de esecuziun regolara di laûrs sort de frazionamënt por la esecuziun fà les inrescides geologiches tl raiun ar- presentè dal diretur di laûrs, per. ind. dla mudaziun de terac aladô dla esecu- tejanal amplié “Corvara” en relaziun ai Dapunt Harald y firmé dala firma de ziun di laûrs de urbanisaziun tl raiun laûrs de urbanisaziun da fà te chësc costruziuns Erlacher David Sas de Erla- d’espanjiun “Anteriöl” a Calfosch. raiun, por na spëisa preodüda de euro cher David & C. tl import neto de euro Do la realisaziun di laûrs de urbanisa- 20.000,00, cun laprò i cosã surafora de 19.257,69. ziun él jü debojëgn da amplié lisier- mëndra entité che podess saltè fora

7| PLATA DE COMUN 01_2008 JUNTA DE COMUN eventualmënter do che al é gnü fat de di destödafüch, chësc por na spëisa d’arjigné ite en prescia n’atra spersa maius laûrs nia da odëi danfora. preodüda de euro 930,00 + 2% y 20% sciöche ofize y archif. Le fit anual fej CVA. fora euro 21.500,00 cun laprò euro Al é gnü deliberè de jì inant cun la so- 5.000,00 por spëises de scialdamënt y stituziun di cadrì tl raiun destiné a pas- Por ãi che reverda l’aadatamënt dla fra- ega ãialda. Implü él gnü tut la dezijiun saje publich dlungia le hotel Posta bica dla scora elementara da Calfosch de afité ia, a mëteman dal 01.01.2008, Zirm y la botëga Sport Kostner dal mo- a salf polifunzional y locai por les asso- tres ala Assoziaziun turistica n garasc mënt che i cadrì dan man é rovinà y en ziaziuns él gnü aproè la 4. perizia ajun- sot tera ite dlungia la frabica dla ca- pert che bala. tada y de varianta en relaziun ai laûrs serma di Carabiniers da Corvara cun La inãiaria por la fornidöra di cadrì de da moler, concordada danter le diretur na spersa de 50 m² destiné a n iat dala granit y dl material da frabiché ti é di laûrs, dot. arch. Albert Colz y la nëi che va debojëgn por arjigné ca la gnüda surandada ala firma Bauexpert firma Decor Snc da tl import pista da paslunch y i trus da jì a spa- Srl da Bornech por n import total de total de euro 106.407,82. zier; le fit al ann fej fora euro 3.570,00. euro 18.997,01 + 20% CVA, deperpo Por ãi che reverda l’adatamënt dla fra- che la esecuziun di laûrs da mëte jö i Otober bica dla scora elementara da Calfosch cadrì ti é gnüda surandada ala firma sciöche salf polifunzional y locai por individuala Elmazi Adnad da Porsenù Al é gnü aproè la 1. perizia ajuntada y les assoziaziuns él gnü aproè le zertifi- por na spëisa totala de euro 17.940,00 + de varianta che reverda le completa- cat de esecuziun regolara di laûrs che â 20% CVA; i laûrs da ãiavè y da menè mënt dla desãiaria dles eghes blanães da nen fà cun le moler, presentè dal di- demez le material esistënt gnarà faã en a Calfosch, laurada fora dal proietist y retur di laûrs, dot. arch. Albert Colz y economia dai lauranã de comun. diretur di laûrs, dot. inj. Antonio firmé dala firma Decor Snc tl import Manco da Porsenù, cun n import total neto de euro 77.465,76.

Por ãi che reverda la realisaziun di laûrs de urbanisaziun dl raiun d’espanjiun “Anteriöl” a Calfosch él gnü aproè le zertificat de esecuziun re- golara di laûrs presentè dal diretur di laûrs, dot. inj. Hansjörg Letzner y firmé dala firma Verginer Srl tl import neto de euro 176.076,00.

Al é gnü aproè la fatöra dla firma Elec- tro Clara Sas da tl import de euro 6.059,93 + 20% CVA, che reverda la fornidöra y la montaja de n sistem nü de monitoraja y de su- pervijiun dla condöta dal’ega de comun, che va debojëgn dal momënt che le sistem da åëgn é basè sön tecni- ches nia plü al’altëza y che ne core- spogn nia plü ales esigënzes dl momënt. Novëmber Raiun d'espanjiun Anteriöl: al n’é nia gnü tignì ite le termo por realisé i laûrs de costruziun dles singoles abitaziuns Al é gnü deliberè de cumprè dala firma “Cave Preroman Snc” da San Le gasöre por i auti por i agn 2007- lordo de euro 97.438,76; deperpo che al Martin de Tor 500 m3 de giarin da d’in- 2010, che va debojëgn por la fossenara gnô realisé chësc laûr él jü debojëgn de vern por les strades y les plazes de interna dl cantier de comun por le re- d’atri laûrs y respet al contrat d’apalt comun; la spëisa preodüda fej fora fornimënt di mesi de trasport, gnarà sàltel fora na spëisa plü alta de indöt euro 15.000,00 cun la CVA laprò. condüt adalerch dala firma Petrolvilla euro 31.740,88 + CVA. & Bortolotti Spa da Trënt che à pre- Al é gnü tut la dezijiun de ti surandè n sentè la oferta plü convegnënta. La Al é gnü aproè la situaziun finala di atestat de reconescënza dl comun a spëisa preodüda por la fornidöra de laûrs che reverda la realisaziun de dui siur Angel Complojer, che à laurè bëgn 40.000 litri de gasöre fej fora euro garasc sot tera ite dlungia la frabica de- 41 agn sciöche curat da Corvara, cun 43.600,00. stinada sciöche caserma di Carabi- impëgn y spirit de sacrifize a bëgn dla niers, laurada fora dal proietist y comunité di fedei. Al geom. Giancarlo Ferrari ti él gnü su- diretur di laûrs, dot. arch. Ermanno randè la inãiaria liada ala realisaziun Kostner da Corvara cun n import Por ãi che reverda ler aiun d’espanjiun dla sort de frazionamënt y di elaborà lordo total de euro 207.569,26. “Paltinares” a Calfosch él gnü metü por mëte a cataster dui garasc dlungia man cun la prozedöra de espropria- la frabica destinada sciöche caserma di Sön domanda dla Assoziaziun turi- ziun di raiuns destinà al frabiché ali- Carabiniers, chësc por na spëisa preo- stica da Corvara-Calfosch él gnü deli- siré y ales infrastrotöres primares düda de euro 2.569,00 + 2% C.P.A. y berè l’afit ajuntè, a mëteman dal (strada publica y plaza da parchè pu- 20% CVA sciöche inãe la elaboraziun 01.01.2008, di locai dlungia le Sci Club blica); la spëisa preodüda por la inde- dla documentaziun dla variaziun al ca- y le Comitê de Copa dl Monn; dal mo- nité de espropriaziun, la esecuziun dl taster dla frabica de comun do i laûrs mënt che al é gnü aumentè l’organich arat y dla prozedöra de espropriaziun de sistemaziun di locai destinà a ofize y amplié les funziuns él jü debojëgn da fej fora euro 596.000,00.

8| PLATA DE COMUN 01_2008 ECONOMIAJUNTA DE COMUN

En relaziun al ampliamënt dl maga- zinn di Destödafüch da Calfosch él gnü aproè le zertificat de esecuziun rego- lara di laûrs por l’implant de scialda- mënt, aieraziun y sanitars, presentè dal diretur di laûrs, dot. arch. Albert Colz y firmé dala firma Costabiei Srl tl import neto de euro 49.551.14.

Al é gnü aproè le zertificat de esecu- ziun regolara di laûrs por la sostituziun di vidri y dles portes tla scora elemen- tara da Corvara, presentè dal diretur di laûrs, dot. arch. Otto Irsara y firmé dala firma individuala Ties August d’Al Plan de tl import neto de euro 103.572,37.

Por ãi che reverda l’adatamënt dla scora elementara da Calfosch ales esi- gënzes de strotöra polifunzionala él gnü deliberè de paié fora, a bëgn dl dot. arch. Albert Colz da Balsan, le paia- mënt che manãiâ ãiamò por la proieta- Sostituziun di vidri y dles portes tla scora elementara da Corvara ziun, la direziun y la contabilité di laûrs sciöche inãe por le coordinamënt de se- abitaziuns y che i apartamënã realisà düda por l’ann finanziar 2008 gnarà gurëza por na spëisa totala de euro sön terac alisiré ne n’é inãina incö nia preodüda tl bilanz de previjiun revar- 25.118,75. ãiamò abità; chisc faã ne va nia adöm dënt. cun i prinzips y les finalitês dl frabiché Ala firma individuala Alfreider Klaus alisiré. La firma “Costabiei Srl” é gnüda inãia- da Corvara ti él gnü surandè la inãiaria riada de realisé le spostamënt dles con- de mëte ite 2 portes de segurëza dlun- Ai signurs Roberto Canins y Goffredo dötes dal’ega da bëre de comun gia le paiun dal tennis por na spëisa Campei ti él gnü surandè la inãiaria dla dlungia la frabica nöia Fo.Ber Market preodüda de euro 5.259,18 + CVA. gestiun dles plazes da parchè tl raiun tla Strada Col Alt por na spëisa totala “Boè” por la sajun da d’invern de euro 4.386,00. Al é gnü deliberè de mëte man, aladô 2007/2008; la spëisa preodüda é de dl art. 85 dla lege sön le frabiché alisiré, euro 4.000,00 por l’ann 2007 y de euro Al dot. arch. Karl Heinz Castlunger da L.P. nr. 13/1998 cun la prozedöra preo- 13.000,00 por l’ann 2008. La Ila ti él gnü surandè la inãiaria de düda por la detlaraziun de tomanza realisé la proietaziun y direziun di por l’assegnaziun dl terac alisiré y di Le sorvisc da desparè sön les plazes y laûrs de banã coris che va debojëgn pro apartamënã faã sö tl raiun d’espanjiun les strades de comun por les sajuns da les fermades dles corieres tl raiun de “Anteriöl” a Calfosch, dal momënt che d’invern 2007/2008 y 2008/2009 ti é comun por n onorar total de euro al n’é nia gnü tignì ite le termo por rea- gnü surandè ala firma «OS.MA Sas» de 5.650,00 + 2% CNI y 20% CVA. lisé i laûrs de costruziun dles singoles Alfreider Oskar & Co.; la spëisa preo-

Por le sorvij de racoiüda y de trasport dl refodam preodüda na speisa de Euro 276.000

9| PLATA DE COMUN 01_2008 CONSËI DE COMUN Fora dles sentades dl Consëi de Comun Aproades les variaziuns al plann de setur di implanc´ portamunt y dles pistes da jì cun i schi y fissé le contribut sön le cost de costruziun al 2%

Sentada cun i schi “Col Alt n. 5” cun inserimënt cun la condiziun y prescriziun che la di 14.09.2007 de na pista de conliamënt dla sciovia pista vëgnes fata tla destanza plü “Pralongià I” atuala; 5. Ampliamënt y grana che ara va dal confin dl parch sistemaziun te de plü punã dla pista da natural; 3. Inserimënt de n ampliamënt Le Consëi de Comun à aproè na seria jì cun i schi “Pralongià” 6. Aumënt dla dles pistes Malga Cir; 4. Inserimënt dl de mudaziuns en cunt dl plann de portada de de plü implanã portamunt, implant portamunt danman Belvedere setur di implanã portamunt y dles pi- a condiziun che al vëgnes impröma y dla pista da jì cun i schi Belvedere; 5. stes da jì cun i schi, presentades dal realisé le sotpassaje dla strada de Mudaziun dla posiziun y di daã tec- Consorz Skicarosello Corvara, dala so- comun che porta sön Arlara y che al ti nics di implanã portamunt nüs preo- zieté Val Setus Snc y dala sozieté Im- vëgnes ciafè na soluziun al problem dl düs Borest y Sodlisia; 6. Inserimënt de pianti Colfosco Spa. Al mëss gnì conliamënt dl implant portamunt Co- n pice ampliamënt dla pista danman sotligné che chëstes mudaziuns ne n’é stes dal’Ega cun le tru da jì cun i schi Abrusé; 7. Inserimënt de n aumënt de nia definitives y che le tru da portè che gnarà realisé. capazité mascima dl implant porta- inant por che chëstes mudaziuns vë- munt danman Abrusé; 8. Cancelaziun gnes veramënter realisades, é bindebò Implü él gnü aproè chëstes propostes dl implant nü preodü Paltinares y dla lunch y che al vëiga danfora ãiamò de mudaziun dla sozieté Val Setus Snc: pista da jì cun i schi Colfosco; 9. Muda- d’atres aproaziuns a livel provinzial. 1. Retificaziun dla sëmena dl implant ziun dla posiziun y di daã tecnics dl potamunt che condüj sö por Val Setus; implant portamunt nü preodü te Edel- Al é gnü aproè chëstes domandes de 2. Retificaziun y inserimënt dl amplia- weisstal cun mudaziun relativa dla de- mudaziun presentades dal Consorz mënt oramai realisé dla pista da jì cun nominaziun, cun la condiziun y Skicarosello Corvara: 1. Inserimënt dl i schi che se liëia a Malga Cir; 3. Retifi- prescriziun, che la staziun jödapé dl implant portamunt nü “Pre Ãiablun”; caziun dla pista da jì cun i schi danman implant proietè vëgnes spostada plü 2. Inserimënt dl implant portamunt nü Piz da Cir tl raiun olache al pëia ia le insö o che ara vëgnes fata ala medema “Pralongia I” y cancelaziun dla sciovia sotpassaje dla pista sön la burãia cun altëza co la sentadoia danman “Forcel- atuala; 3. Ampliamënt y sistemaziun te la strada provinziala SS 243 – Gher- les”; 10. Inserimënt de n pice amplia- de plü punã dla pista da jì cun i schi de dëna. mënt dla pista da jì cun i schi danman “Boè”; 3. Inserimënt de n tru da jì cun Por ãi che reverda les propostes porta- Val. i schi söinsom la sciovia “Abrusé” por- des dant dala sozieté Impianti Colfo- mez ala pista da jì cun i schi de “Boè”, sco Spa él gnü aproè chëstes a condiziun che al vëgnes mantignì na mudaziuns: 1. De plü retificaziuns a Sentada destanza minima de 15 m dales frabi- pistes da jì cun i schi y implanã porta- di 19.11.2007 ches danman; 4. Ampliamënt y siste- munt; 2. Inserimënt de na pista da jì maziun te de plü punã dla pista da jì cun i schi nöia che se liëia a Malga Cir, Al é gnü nominé chisc revisurs dl cunt consuntif 2007 dla Aministraziun Se- parada B.U.C: dla Fraziun da Corvara: Helmuth Piccolruaz, Francesco Costa- moling “Panorama” y Hubert Costner. Por ãi che reverda l’Aministraziun Se- parada B.U.C. dla Fraziun da Pescosta él gnü nominé sciöche revisurs di cunã: Patrick Gerald Dapunt, Cristina Miribung y Wilhelm Costamoling. I revisurs dl cunt consuntif 2007 dla Aministraziun Separada B.U.C. dla Fraziun da Calfosch é Bruno Castlun- ger, Cristina Zingerle y Paolo Mersa. Cun deliberaziun nr. 21 di 14.09.2007 dl Consëi de Comun él gnü tratè les domandes presentades dala sozieté Impianti Colfosco Spa che reverda la mudaziun dla posiziun y di daã tecnics dl implant portamunt nü preodü por Edelweisstal cun mudaziun dl inom Le Consëi de Comun à aproè le contribut sön le cost de costruziun y dl contribut de urbanisaziun. relativa; chësta domanda é gnüda aze- La basa dl cunt de chisc contribuã é rapresentada dala cubatöra urbanistica y dala cubatöra sot tera tada a condiziun che la staziun jödapé ite de vigni costruziun sön terac de comun. Le contribut sön le cost de costruziun é determiné tl 2% dl implant preodü vëgnes spostada dal cost de costruziun. sura o ala medema altëza dla senta-

10 | PLATA DE COMUN 01_2008 CONSËI DE COMUN doia danman de “Forcelles”. Dedô él gnü portè dant da pert dla sozieté Im- pianti Colfosco Spa osservaziuns che reverda chësta condiziun, che resultëia motivades y che é porchël gnüdes aproades dal Consëi de Comun cun la cancelaziun dla prescriziun “che la sta- ziun jödapé dl implant preodü vëgnes spostada sura o ala medema altëza dla sentadoia danman de “Forcelles”.

Sentada di 20.12.2007

Al é gnü aproè na integraziun dl rego- lamënt por l’aplicaziun dla tarifa por la gestiun dl refodam tóch sciöche inãe la reelaboraziun dl regolamënt por l’asse- gnaziun de terac da frabiché tl raiun ar- tejanal. Chësc ultim regolamënt vëiga danfora che l’assegnaziun sozedes sön Le Consëi de Comun à aproè les mudaziuns presentades dal Consorz Skicarosello Corvara por l’in- la basa de na gradatöra tl respet di cri- serimënt dl implant portamunt nü “Pre Ãiablun” (foto dessura) y l’inserimënt dl implant portamunt ters de prezedënza y de preferënza nü “Pralongia I” (foto dessot). (ãiara intervista al assessur al artejanat Othmar Costabiei tla seziun Econo- mia). N ejëmpl de critêr de prezedënza unse tl caje olache n’aziënda bele dan- man y che laôra sides sforzada da dè sö süa ativité dal momënt che ara mëss se spostè (decret de espropriaziun, decret de ocupaziun, y i.i.). Pro i criters de preferënza vëgnel aratè p.ej. i agn de residënza tl comun, la sort de ativité portada inant (firmes de artejans, indu- stria, comerz ala ingrossa), le fat che la firma porta inant l’ativité te na manira prinzipala a desfarënzia de chëra che le fej sciöche ativité secondara, la situa- ziun de ocupaziun tla sënta dla firma (nr. de dependënã).

Al é gnü aproè inãe la reelaboraziun dl regolamënt por la determinaziun y le scodimënt dl contribut sön le cost de costruziun y dl contribut de urbanisa- ziun. La basa dl cunt de chisc contribuã é rapresentada dala cubatöra urbani- dles normes d’atuaziun (implanã por le spëisa preventivada de euro 130.000,00; stica y dala cubatöra sot tera ite de tëmp lëde) che pormët, tl raiun dl le bilanz complessif fej fora n total de vigni costruziun sön terac de comun. bosch “Pera Ciaslat” destiné a parch spëises y de entrades de euro Le contribut sön le cost de costruziun é d’aventöra “Hochseilgarten”, de realisé 179.100,00. determiné tl 2% dal cost de costruziun n frabicat por le magazinn, l’ofize, i sor- fat fora aladô dl art. 73 dla lege urbani- visc igienics de 200mc; implü él ãiamò Al é gnü aproè le bilanz de previjiun dl stica provinziala, ater co pro les frabi- gnü deliberè la trasformaziun da bosch comun por l’eserzize finanziar 2008 ches cun destinaziun a “abitaziun”, cun implant por le tëmp lëde a vërt (ãiara aprofondimënt tla seziun Econo- deperpo che le contribut de urbanisa- agricul dlungia le parch dai tiers a Cal- mia), sciöche inãe le bilanz plurienal ziun é fissé tla mosöra dl 10% dal cost fosch. 2009-2010, le program general di inve- de costruziun. Le regolamënt vëiga stimënã por l’ann 2008 y le program danfora caji de esoneraziun da chisc Al é gnü aproè le bilanz de previjiun plurienal 2009-2010. contribuã: canche al vëgn odü danfora por l’eserzize finanziar 2008 di Destö- dala lege, por le volum sot tera ite de- dafüch da Corvara che avaliëia fora la Por ãi che reverda l’ICI él gnü con- stiné ala agricoltöra y por locai y raiuns soma finala de euro 80.200,00; por l’ann fermè, por l’ann 2008 y por chi che destinà a plazes da parchè por i auti. 2008 él preodü de cumprè n meso por vëgn do, les alicuotes bele en forza: na spëisa de euro 36.500,00. l’alicuota ordinara fajarà fora porchël le Al é gnü deliberè mudaziuns dl plann 5‰; deperpo che chëra por unitês abi- urbanistich de comun, chël ô dì la va- Implü él gnü aproè le bilanz de previ- tatives che mëss paié la cuta de sojor- riaziun dla destinaziun d’adoranza de jiun por l’eserzize finanziar 2008 di De- nanza fej fora le 7‰; l’import dla na pert dl raiun de completamënt “B2 stödafüch da Calfosch, che vëiga detraziun por l’abitaziun prinzipala Piz da Lech”, na integraziun dl art. 42 danfora de cumprè n meso por na resta anfat a euro 210,00.

11 | PLATA DE COMUN 01_2008 ECONOMIA Le raiun artejanal da Corvara

L'ampliamënt dl raiun artejanal da Corvara à na estenjiun de 8.007 m². Por firmes che nen à veramënter debojëgn

Bele ti agn ‘80 à i artejans da Corvara portè dant so bojëgn d’arjigné n raiun che jiss bun por les ativitês artejanales dl comun. Le presidënt di artejans dl comun, Toni Pescollderungg, â fat pre- sciun por che al gniss realisé chësc raiun tl post dlungia le hotel Bel Sit. Inãe so suzessur, Giovanni Costa, s’â dè da fà por che le raiun gniss realisé le plü debota che ara jô, ãiaran de valuté inãe la realisaziun dl raiun dlungia la sënta de Impianti Colfosco tl raiun “Morin” a Calfosch. Le spostamënt dl raiun indere à desmostrè de ester plü funzional te n post fora de paîsc, chël ô dì dlungia le hotel Bel Sit. Porchël à le comun aproè dl 1994 le proiet por la realisaziun dl raiun artejanal da Cor- vara, arjigné ca dal inj. Angelo Del Buono cun delibera nr. 36 di 22/06/94 gnà dl 1995 a 22 firmes damanëntes. lerch a d’atres firmes che â damanè do y do da chësta él gnü aproè dala junta Les firmes che à ciafè la lerch ê parti- n tòch de terac. provinziala ai 05/09/94. des sö insciö: 18 cun sënta tl comun da Corvara, 3 cun sënta tl comun de Badia Ai 22/07/1996 él gnü dè ia i laûrs por Le raiun artejanal preodü â na esten- y öna cun sënta tl comun da San Mar- la urbanisaziun dl raiun artejanal pro- jiun de 17.260 m², de chisc 3.967 m² de tin de Tor. Inãina incö él gnü revochè 3 ietà dal inj. Angelo Del Buono, su- spersa por l’urbanisaziun y 13.293 m² loã, ajache al ne n’é nia gnü metü man randà ala firma Impianti Colfosco; de spersa da assegné. Indöt é le raiun cun les costruziuns tl tëmp dè dant dal chisc laûrs é gnüs stlüã jö dl 2005. Le gnü partì sö te 26 loã che ê gnüs asse- comun y insciö ti él gnü surandè la cost total a consuntif di laûrs de urba- →

Intervista al assessur al artejanat Othmar Costabiei La reelaboraziun dl regolamënt por l’assegnaziun de terac da frabiché tl raiun artejanal

Cares é pa stades les mudaziuns prinzi- - an ti à inãe dè de plü pëis a chës firmes pales en cunt dl regolamënt da denant? che à de plü lauranã.” Othmar Costabiei: “L’aministraziun de comun à aratè che al jiss debojëgn de Cares les motivaziuns de chëstes mo- mudé le regolamënt che ê gnü surantut söres? dl 1995 por les assegnaziuns di terac dl Othmar Costabiei: ”Chisc provedi- raiun esistënt. Sön la basa dl vedl rego- mënã y döt le regolamënt nü dess che- lamënt y dl regolamënt dla Assozia- rié na situaziun plü tlera por ãi che ziun di artejans dla Provinzia él gnü reverda les domandes. An ô ãiarè insciö integrè o mudé n valgönes cosses: che al röies ite firmes che à veramënter debojëgn y che ara ne döres nia tan dî - an à orü ti dè de plü pëis a chës ativi- da surandè i terac sciöche ara é jüda tl tês che eserzitëia la profesciun da arte- raiun che i ùn dan man. jan sciöche pröma ativité Le raiun nü che gnarà cherié é mënder respet al raiun da denant y porchël ôn - an à metü ite n punt scrit dant dala ãiarè de anuzé bun chël terac che i ùn a lege urbanistica nöia che se damana de desposiziun. tignì cunt di efeã sinergics danter de plö firmes che laôra tl ãiamp ambiental Al momënt gnaràl dè ia ma i terac de y dla tecnologia, ãi che oress dì che de mez le raiun por pormëte de rové les plü firmes podess realisé na strotöra infrastrotöres de chë pert y d’avëi in- por la sconanza dl ambiënt y por la ino- sciö terac a desposiziun inãe por do- vaziun tecnologica. mandes de assegnaziun tl dagnì.” L’assessur al artejanat Othmar Costabiei

12 | PLATA DE COMUN 01_2008 ECONOMIA

Al dedaincö él tl raiun chëstes Contribuc´ ales assoziaziuns tl 2007 firmes che laôra, te chisc seturs Taxisã 3 160.000 euro por les ativitês culturales, Implanã termo-sanitars 3 Tistleri 2 soziales y sportives te nosc comun Fotografs 2 Friseries 2 Carozier, mecanich 1 Uniun Maestri Ladins 550,00 € Lia da munt 1.000,00 € Florist 1 Manutenziun y gestiun 1 Uniun Ladins Val Badia 1.500,00 € VV.FF. Corvara 16.390,00 € de implanã portamunt Magazinn por mascinns 1 Uniun Generela di Ladins 2.000,00 € VV.FF. Colfosco 14.709,00 € da desparè y da ãiavè grunt Muradù 1 Musiga Calfosch-Corvara 18.200,00 € Aiüt Alpinisã 5.000,00 € Pech 1 Conditur 1 Ãiantarins da Colfosch 1.500,00 € Uniun Jogn Calfosch-Corvara 1.200,00 € Platinist 1 Produtur de cosmetics 1 Ãiantarins da Corvara 1.500,00 € Sorvisc ai Jogn 750,00 € Lavandaria 1 Reparaziun de schi 1 Badia Musica 1.500,00 € Grup Caritas Colfosch 550,00 €

Indöt él 23 firmes U. S. Amat. Corvara/Calfosch 1.800,00 € Grup Caritas Corvara 550,00 € (sön un n lot él döes ativitês) Sci Club Ladinia - Alta Badia 2.500,00 € KFB (Uniun ëres) 400,00 €

Rodes Val Badia 1.500,00 € Club Alcolisã en tratamënt 550,00 € nisaziun fej fora 1.056.619,29 euro fi- nanzià da contribuã dla Provinzia por U.S. Alta Badia 2.300,00 € Verein "Medicus Comicus" 260,00 € n import de 365.632 euro. Le rest di cosã de urbanisaziun vëgn finanzié da Ice Club Alta Badia 2.250,00 € Assicuraziun dl bestiam 1.500,00 chi che à ciafè le terac. Hockey Club Alta Badia 4.500,00 € ti paîsc da La Ila, San Ãiascian, Dl 1997 àn metü man cun les prömes costruziuns che ê la fornaria dla fami- 30.000,00 € Corvara y Calfosch lia Seppi y la bercstot dl mecanich Cir de Albino Crazzolara. Do da chëstes él Skiworldcup Alta Badia 11.000,00 € Bauernbund Corvara 15.500,00 gnü dötes les atres, inãina che al n’é gnü stlüt jö döt le raiun l’ann 2005. Ass. Tur. Corvara/Calfosch 20.000,00 € INDÖT 160.959,00 € Ti agn passà él gnü dè jö n gröm d’atres domandes por l’assegnaziun de terac por ativitês artejanales, tan che le comun s’à sintì sforzè da d’amplié le raiun. L’ampliamënt preodü gnarà realisé cuntra la munt, iadô le raiun ar- tejanal danman. L’ampliamënt dl raiun, proietè dal arch. August Gasser, é gnü aproè cun delibera dl consëi de comun nr. 24 ai 29/07/05 y dal consëi provinzial ai 03/10/05. Le raiun tol ite 7 loã: dui é destinà ala edilizia privata dal momënt che i proprietars di terac da esproprié â i recuisiã por l’assegna- ziun de n terac artejanal. Un n lot é gnü destiné dal comun por ativitês terzia- res. L’ampliamënt dl raiun à na esten- jiun de 8.007 m² de spersa por la urbanisaziun y 7.015 m² de spersa da assegné.

Les operes de infrastrotoraziun, proie- tades dal inj. Maurizio Kastlunger, fej fora 947.282.48 euro. I laûrs por la rea- lisaziun de chëstes operes ti é gnüs su- randà ala firma Impianti Colfosco ai 09/10/07 y à bele metü man (ãiavè grunt y portè demez le material). L’as- segnaziun de na pert di loã gnarà fata La scuadra “Under 12” dl Hockey Club Alta Badia en chësc ann.

13 | PLATA DE COMUN 01_2008 ECONOMIA Sortides y entrades Bilanz de previjiun por l’ann 2008

SORTIDES ENTRADES

SPËISES CORËNTES CUTES

Aministraziun generala 1.063.918,00 € I.C.I. 850.000,00 € Istruziun publica y cultura 274.830,00 € Cuta dal retlam I.C.A 30.000,00 € Sport 327.340,00 € Adizionala sön le consum de eletrizité 17.000,00 € Turism 119.000,00 € Cuta de sojornanza 80.000,00 € Viabilité y ilominaziun publica 456.115,00 € IRAP 282.850,00 € Proteziun zivila 24.300,00 € D'atres cutes 1.050,00 € Eghes y desmandrada dles eghes pazes 698.272,00 € Indöt 1.260.900,00 € Racoiüda de refodam 572.600,00 € Ativitês y manifestaziuns 38.000,00 € soziales y assistenziales CONTRIBUÃ Cortines 41.300,00 € Ativitês agricoles 20.500,00 € Ordinar dala Pronvinzia 577.850,00 € Destribuziun forza eletrica y telesciald. 37.350,00 € Por le lingaz ladin 16.350,00 € D'atres 12.000,00 € Por la refeziun scolastica 7.000,00 € Por l'amortamënt de imprësã 505.952,00 € Indöt 3.685.525,00 € Por la gestiun dla scolina 8.000,00 € D'atri contribuã 800,00 €

SPËISES EN CUNT CAPITAL Indöt 1.115.952,00 €

Espropriaziuns y servitù 20.000,00 € Aministraziun generala 5.000,00 € ENTRADES EXTRATRIBUTARES Atrezadöres por le bar dlungia 60.000,00 € le stadium dala dlacia Dërã de secretariat 41.200,00 € Manutenziun strades y plazes 100.277,00 € Sanziuns fates dala polizia de comun 20.000,00 € Costruziun de banã curis 70.000,00 € Entrades dal manajè la scora y la scolina 23.900,00 € por les fermades dla coriera Entrades dal parchè di auti 135.000,00 € Spostamënt y recostruziun dl punt 70.000,00 € Entrades por l'ega da bëre 220.000,00 € da jì a pé de lëgn dlungia le Fornela Entrades por la desmandrada 400.000,00 € Cumpra de atrezadöres por la viabilité 65.000,00 € dles eghes pazes Contribuã straordinars 30.000,00 € Entrades dala desmandrada dl refodam 585.000,00 € al'Assoziaziun turistica Corvara - Calfosch Entrades dala destribuziun de energia 91.000,00 € Trasferimënt de capital por cumprè 30.000,00 € Afiã de frabicaã 200.110,00 € atrezadöres di destödafüch da Calfosch Fiã atifs sön desponibilitês de cassa 20.000,00 € Sistemaziun dles canalisaziuns 40.000,00 € D'atres entrades 52.500,00 € dles eghes blanães y fosces Indöt 1.788.710,00 € Costruziun de n implant fotovoltaich 400.000,00 € D'atres 16.500,00 € ENTRADES DA ALIENAZIUNS, TRASFERIMËNÃ Indöt 906.777,00 € DE CAPITAL Y DAL SCODIMËNT DE CREDIÃ

Contribuã provinziai por cumprè i grunã 100.000,00 € AMORTAMËNT IMPRËSÃ 940.460,00 € por le frabiché alisiré y por les operes DETRATES PREVIDENZIALES, 490.500,00 € de urbanisaziun IRPEF Y d'A. Contribuã por operes publiches 388.700,00 € Conzesciuns edilizies 75.000,00 € SOMA SORTIDES 6.023.262,00 € D'atres entrades 3.500,00 € Indöt 567.200,00 €

ANTIZIPAZIUNS DE CASSA 500.000,00 € DETRATES PREVIDENZIALES, 490.500,00 € IRPEF Y d'A.

SOMA ENTRADES 5.723.262,00 €

Avanz d'aministraziun 300.000,00 €

TOTAL A VALIANZA 6.023.262,00 €

14 | PLATA DE COMUN 01_2008 CULTURA | SPORT | SOZIAL Sis porsones onorades por avëi fat dl bëgn ala comunité da Corvara y Calfosch Surandades de plü onoranzes te nosc comun

Sön scomenciadia dla Junta y cun l’aproaziun dl Consëi de comun él gnü fat fora de rengrazié sis porsones por avëi fat de plü sorvisc a bëgn de nüsc dui paîsc. Ara se trata de Erich Kostner

y Johann Dapunt, che à ciafè le prosc Foto Honolulu (Corvara) d’onur, de Angela Castlunger, Agnese Lezuo, Lejio Lezuo y siur Angel Com- plojer che à ciafè l’atestat de recone- scënza.

A Angela ti él gnü fat festa en sabeda, ai 17 de novëmber, en gaujiun dla festa de bëgnodü a siur Andreas Perathoner tla ãiasa dles uniuns a Calfosch. Erich Kostner, Johann Dapunt, Agnes Lezuo, Lejio Lezuo y siur Angel Com- plojer é gnüs rengrazià en domënia ai 18 de novëmber en gaujiun dla festa dla comunité y festa de bëgnodü a nosc prou nü. La onoranza ti é gnüda Da man ciampa: surandada da nosc ombolt tl salf dles Johann Dapunt, Siur Angel Complojer, i maestri Agnes y Lejio Lezuo, Erich Kostner manifesatziuns dan da n bel gran pu- blich. L’ombolt dot. Franz Pedratscher à ciafè dër de beles parores por splighé te nosc comun. Al se à dè jö cun i laûrs 1924 y à albü la ocajun da studié a Bal- en cört la vita di onorà y al à cuntè sö publics de nosc comun. Dodesc agn san y tl Vinzentinum a Porsenù. Naôta le bëgn che ai ti à fat a nostes comuni- alalungia àl fat le diretur dla scora dai él stè a La Ila y dl 1953 él gnü a Cor- tês. Adöm cun le prosc o l’atestat ti él schi da Corvara y dl grup di destöda- vara sciöche maester dla scora elemen- gnü surandè n bel cheder dessigné da füch àl inãe fat pert. Al é tres ãiamò tara. Al é stè n maester cun de gran Raimund Mussner. Vigni cheder ra- mëmber atif dl cor de dlijia. capazitês da insigné. Al à tres fat tröc presentëia n particolar fora dla vita dl laûrs y impëgns tl ambiënt sozial y te onorè. Siur Angel Complojer dlijia. Al fej tres ãiamò le secretêr pro le grup di Heimkehrer. Al à fat le Erich Kostner Siur Angel é nasciü dl 1920 a La Val y mone por dodesc agn. dal 1954 ãina de setëmber dl 1995 él stè Al é nasciü l’ann 1921 y do che al à fat prou da Corvara. Al à fat l’insegnant Maestra Angela Castlunger les scores a Corvara àl albü la poscibi- de religiun tla scora elementara da lité da podëi jì a Trënt, Balsan y Maran Corvara y à albü na gran pasciun por Ara é nasciüda dl 1929 y à fat la mae- a studié. L’ann 1947 àl spo metü man le sport. An po le descrì sciöche na por- stra dla scora elementara por plü de 30 cun l’ativité dai lifã y à fondè la sozieté sona scëmpla y ala man. Al à daidé agn. Ara arjigna ca fersli y raimli por Sciovie Ladinia y à fat sö le pröm lift realisé la calonia y la dlijia nöia da Cor- la jënt. Plüdadî se cruziâra inãe de dla Talia. Tl medem ann àl inãe metü vara. L’ombolt à sotligné che siur mëte adöm i articui por le liber Sas dla sö le Sci Club Ladinia olache al é stè a Angel é dessigü stè le dër prou tl dër Crusc. ãe sciöche presidënt por diesc agn ala- momënt de svilup turistich y demo- lungia. Ti agn dedô àl spo inãe metü sö grafich de nosc comun. d’atres sozietês dai lifã tl’Alta Badia y por mirit de düã chisc vari à le svilup Maestra Agnes Lezuo turistich metü man de crësce dassënn te nosc comun y te döta l’Alta Badia. Ara é nasciüda l’ann 1928 y à tignì Erich Kostner é inãe mëmber fondadù scora por 27 agn alalungia, ãina che ara dl Superski Dolomiti y mëmber de n n’é jüda en ponsiun dl 1978. Inãe do Foto Honolulu (Corvara) valgönes atres assoziaziuns. che ara à lascè da laurè te scora àra tres fat inant por la comunité, ara à scrit Johann Dapunt rimes y fersli y se dà jö tl ambiënt so- zial. Al é nasciü dl 1919. Al é tres stè dër atif te comun y inãe te fraziun, al é stè por Maester Lejio Lezuo trëi legislaziuns vizeombolt, dal 1979 al 1995. Dal 1964 al 1995 él tres stè atif Al é nasciü a Col de Santa Lizia l’ann La maestra Angela Castlunger da Calfosch

15 | PLATA DE COMUN 01_2008 CULTURA | SPORT | SOZIAL Manifestaziuns por la jënt atempada de nosc comun Regolamënt por le conferimënt de Altonn dla vita, onoranzes altonn de ligrëza Le regolamënt por le conferimënt de miriã é gnü aproè cun delibera nr. 13/2001 dal Consëi de comun. Te na vijiun romantica dla vita, vëgn la terza eté gonot assoziada a n tëmp de chît y de pêsc, olache la porsona se god le dërt de palsè davagné tratan na vita de laûr Le regolamënt vëiga danfora chisc punã: y de sacrifizi. Tla sozieté di sorvisc, o post-industriala, sciöche al ti vëgn dit al tëmp storich te chël che i viun al dedaincö, n’é l’altonn dla vita indînenia n tëmp 1. Por le reconescimënt de miriã parti- olache an sta a ne fà nia. Le progrès tecnich y dla medejina à portè pro che la jënt colars tl ãiamp politich, scientifich, cul- d’eté s’un stais tres plü bun, economicamënter y tla sanité. La dorada mesana dla tural, sozial, sportif y economich surandà le comun chëstes onoranzes: vita é aumentada de cotan y porchël é le tëmp lëde dal laûr deventè tres plü lunch. Avisa le maiù tëmp a desposiziun naôta che an à arjunt l’eté da jì en ponsiun, po • la zitadinanza d’onur dl comun gnì adorè te na manira ativa y creativa. La jënt de tëmp vëgn porchël inviada a i • le prosc d’onur dl comun • l’atestat de reconescënza dl comun dè na sbürla ala vita, dedican tëmp, dlungia sü familiars inãe a d’ëra instëssa, fajon valch por la sanité (sciöche sport o d’atres ativitês motoriches), chirì la com- 2. La zitadinanza d’onur dl comun ti po pagnia de amisc por passè val’ ora en alegria, ti jì do a val’ hobby, dè ca tëmp por gnì surandada a porsones por miriã le volontariat, dediché tëmp ala cultura, o a val’ iadi fora por le monn. Al n’é nia straordinars ti confrunã dl comun y de sü abitanã. le momënt da se stlüje daìte mo da daurì de nüs orizonã, meton man chësta fasa dla vita nöia cun coraje. 3. Le prosc de mirit dl comun ti po gnì surandè a porsones che s'à fat mirit ti confrunã dl comun por so impëgn tl N curs da balè por s’un stè che dëida tignì compagnia; tan inant ãiamp politich, scientifich, cultural, so- saurì cun se instësc y che ara va vëgnel inãe metü averda ai zial, sportif y economich. cun i atri bojëgns de vigni porsona y dl grup. In- sciö vara da stimolé le fitnes fisich y 4. L’atestat de reconescënza vëgn su- En colaboraziun cun le KVW da Cor- spiritual y da influenzè te na manira randè por les gran bries y la dorada vara y da Calfosch, à Sonja Silgoner positiva le bëgnester spiritual. Por por- lungia dl sorvisc fat tl interès dl bëgn metü da jì ai 18 de otober dl 2007 n sones che bala ion do che ares à arjunt de düã. curs da balè por porsones sura i 55 na certa eté é le bal dla jënt atempada agn. Sonja à arjunt le diplom de mana- dër na bela poscibilité por implì fora le 5. I zitadins che s'à fat gran mirit gnarà jadëssa da bal por la jënt de tëmp do tëmp lëde, che dëida restè autonoms y invià a tó pert ales festes publiches y avëi tut pert por n ann y mez alalungia podëi vire la vita sciöche an ô. ales manifestaziuns organisades dal a n curs de formaziun por manajadus Les ores da bal vëgn tignides regolar- comun. da bal organisé dal ofize por le laûr mënter n iade al’edema, poscibilmën- cun la jënt atempada dl KVW de Süd- ter ia por le dé y po inãe doré de plü 6. Les onoranzes vëgn surandades dal tirol. Bëgn 16 porsones à tut sö l’invit y agn. Chësc ti dà la poscibilité ai bala- ombolt dl comun tres n atestat y tratan se à presentè tla palestra dlungia la rins da reconësce i progresc che ai fej y na festa publica. scora elementara da Corvara. De na inãe i vantaji che le bal porta por la sa- dorada de apresciapüch 30 ores parti- nité: stimolaziun dla coordinaziun, 7. La surandada dla zitadinanza ono- des sö te n’ora y mesa al’edema, se de- flessibilité y balanza, conseguënzes po- rara y dl prosc d’onur vëgn fata aladô stirarà fora le curs ãiamò por döt sitives por le cör, la zircolaziun, le me- de na delibera dl consëi de comun, la l’invern. tabolism y le sistem nervus vegetatif, surandada dl atestat de reconescënza Che le balè fejes contënã san da vedla- l’alenamënt dla memoria, laprò dàl vëgn fata aladô de na delibera de junta. mënter incà. La musiga cun so ritm implü ãiamò ligrëza, la poscibilité da liëia les porsones, ara les fej manifestè stè en compagnia y da fà esperiënzes 8. Te n liber onorar dl comun vëgnel le ritm cun le movimënt y porta insciö de suzès. scrit ite i inoms di zitadins onorà, la l’anima en vibraziun. L’armonia tl bal gauja dl’onoranza y le dé dla suran- cun n’atra porsona dà forza y tira fora dada. dla isolaziun. Le bal dla jënt atempada N domisdé plajor en ti dà inãe a chësta categoria de porso- compagnia de n scritur 9. Propostes de porsones che podess nes la poscibilité de se dè jö cun le bal. ciafè na onoranza po gnì fates da düã i Chësc ajache al é fat aposta por chësc “Ora dal tê adöm cun n scritur” avisa ënã, dales assoziaziuns y organisaziuns grup de porsones: al vëgn tignì cunt chësc le titul chirì fora dal Grup dla y dai mëmbri dl consëi de comun. dles mudaziuns normales dl corp, al Caritas da Calfosch en colaboraziun vëgn sostignì la capazité d’imparè cun cun la biblioteca da Calfosch che à na metoda d’aprendimënt aposta por metü a jì n domisdé de aurela cörta por ester bogn da balè, an mët averda ales la jënt de tëmp. Che le liber n’é nia n sensaziuns cun la musiga y ai privilegs bun compagn por la jënt n pü ti agn, de formes da bal riches de variaziun y nes confermëia inãe les statistiches sön

16 | PLATA DE COMUN 01_2008 CULTURA | SPORT | SOZIAL chi che va te biblioteca, che é rapre- sentà dantadöt dai mituns y dai jogn tla eté da scora. Por portè la jënt de tëmp n pü plü dlungia al monn dla le- töra y i invié magari a ciutié ite plü gonot te biblioteca, olache ai ciafass dessigü val’ test interessant cun chël che ai podess se passè ia val’ sëra chîta ia por l’ann, àn ponsè de invié n scritur a portè dant, de porsona, na süa opera. En chësta pröma ocajiun él gnü invié le dot. Franz Vittur de Badia, autur de desvalies publicaziuns dal contignü tres dlungia al sentimënt y ala storia de nosta jënt ladina. Ai tröc ascutadus/ascutadësses gnüs adalerch i àl cuntè te na manira plajora de süa ultima publicaziun dal titul “Fora por les sajuns dla vita” te chël che al prô da cöie y descrì la vita te süa dimenjiun plü sota: la mudaziun. En particolar s'àl archité sön la terza eté, sajun che al definësc de gran valur La musiga cun so ritm liëia les porsones, ara les fej manifestè le ritm cun le movimënt y porta insciö dantadöt spiritual. Al confrontëia la l’anima en vibraziun terza eté cun n lersc te sü plü bi corusc da d’altonn, scebëgn che la natöra se rité é porchël la terza eté n tëmp dla bela ãiaria de umor y de beles parores möies dlvers dl invern, destodan ia chë vita cun sües morvëies, che alda da gnì de confort, àl salpü da intratignì le pu- vitalité che l’à caraterisada ti mëisc da vit deplëgn, cun dignité y cun respet blich ãina tert domisdé ia. denant. Ala pêr dla jonëza y dla matu- devers de se instësc y di atri. Cun na “I dè corù ala vita” N valgügn pinsiers portà dant dal dot. Franz Vittur tla incuntada cun la jënt atempada ai 24 de otober a Calfosch

Gonot àldon porsones che se baudia ventunse tres plü spaui, y stlüã te gonot ne savunse nia ãi fà cun chësta porãiodiche al i sa burt, porãiodiche ai notes strentöres. Al nes manãia le scincunda, i la viun mal, ara nes pësa, se sënt susc y nia capis dai atri. Ai tëmp por vire cun nos instësc, por i dè i la sciurun demez. Y impede jì inant, stënta da jì inant porãiodiche le tru n significat a nosta vita, por sintì te s’architunse y i desfajun ãi che podess sön chël che ai va é deventè ërt, strënt nos l’anima che vir. Al nes manãia la deventè val’ de gran y de prezius, de- y plëgn de spines. Y chësc po ti so- lerch vitala (“Lebensraum”) che vi- stiné a vire por döta l’eternité. Y im- zede a düã na ota o l’atra tla vita, can- gnun adora te sè y incër süa porsona pede deventè contënã, deventunse che an dubitëia de se instësc y canche ia por podëi i dè corù, creativité, li- tres plü malcontënã, manco sigüsc, la ligrëza de vire i lascia le post ala berté a so ester porsona. I chiriun n tres plü demotivà. Por rové fora de stanchëza y al descorajamënt. Le post da stè adassosta canche i rovun chëstes forzes negatives, che ne ti fej monn d’al dedaincö é rich de bëgns tla plöia, tl temporal, tl frëit, tla tëma nia ma mal al’anima mo inãe al corp, materiai mo püre de sentimënt y de dl’anima. Y i savun che degügn ne po mëss la porsona porvè de vire te na relaziuns. I sun tres plü susc, porãio- se dè la “assosta” sce nos instësc ne manira sana tl’armonia cun se in- diche i ne savun nia plü da comuni- sun nia bogn de se la costruì, inãe cun stëssa, cun la natöra y cun le monn in- ché. l’aiüt dla fede y dl’oraziun. cëria. I n’ùn nia plü tëmp no da stè cun nos La vita é la plü gran scincunda che i Te vigni porsona él forzes positives y instësc no da stè cun i atri. Y insciö de- ùn ciafè da Dî y da nüsc geniturs. Mo forzes negatives. Por vire plü contënã y sarëgns ôl ester gonot dër püch. Al basta adorè deplü les energies positi- ves che é bele te nos y che i podun ciafè te nosta mënt, te nosc cör, te nüsc sentimënã. Tla mosöra che i sun bogn de se acontentè cun ãi che i ùn, po la vita por vignun deventè plü bela y inãe plü sana.

Sce i sun bogn de ti dì de scê ala vita sciöch’ara é, sce i sun contënã cun ãi che i sun, sce i sun bogn de vire zënza tëma, odon ti atri plü le bëgn che le mal, sce i sun bogn de ester toleranã, de vire la pêsc, de pordenè y de amè, unse vignun la poscibilité de deventè Dot. Franz Vittur: "La terza eté é sciöche n bel lersc te sü plü bi corusc da d'altonn" la porsona plü contënta dl monn.

17 | PLATA DE COMUN 01_2008 CULTURA | SPORT | SOZIAL

L'grup de laur nü: da man ciampa: Martina Irsara, Ingrid Castlunger, Le Consëi de Formaziun vëgn sostení Marlene Costa, da: Uniun dles Ëles Corvara, Consëi Sonia Piccolruaz, de Cöra Corvara, Uniun di Ëi Cal- Erika Castlunger, fosch, Comun Corvara, Uniun di Ëi Adang Roland. Corvara, Crusc Blanãia, Biblioteca, Al á lascé Frida Ober- Uniun dles Ëles Calfosch, K.V.W. Cal- bacher, Daniel Rotto- fosch, Cor de dlijia Corvara, Stöda- nara y Klaus Taibon füch Corvara, Consëi de Cöra Calfosch, Uniun di Paurs, Müjiga Cal- fosch-Corvara, Stödafüch Calfosch, Scora elementara, Scolina, Cor de dli- jia Calfosch, Uniun Sport Corvara- Calfosch, Assoziaziun turistica, K.V.W. Corvara, C.A.I. Val Badia, Uniun Artejagn, Uniun Ostis, Uniun Consëi de Formaziun dl Comun de Corvara Comerzianã, Grup Caritas Calfosch, Assoziaziun Mënacrëp, RC-Club Ladin, Uniun Jogn Calfosch-Corvara, Formaziun fora por Grup Caritas Corvara

des a jì dales trënta y passa uniuns/isti- döta la vita, tle dl suzès tla tuziuns di paîsc de Corvara y Calfosch. Propi chëstes é le pilaster dles ativitês formatives y culturales che ti vëgn pita- profesciun y a livel personal des ala jënt di dui paîsc (y inãe a chi da foradecà). N grup de laûr, nominé dal consëi, se crüzia dla coordinaziun, dl La produziun y la zircolaziun dl savëi, scidres inãe la componënta soziala y retlam y de partì sö i scioldi che le dles conescënzes, é tres deplü le resul- emotiva dl aprendimënt. Comun y la Provinzia ti mët a desposi- tat dl laûr de na rëi de istituziuns dër ziun (apresciapüch euro 4000 al ann). desfarëntes (dal monn dla scora, ales Propi tl cheder di svilups dla forma- Les statistiches sön l’ativité dl Consëi dites privates cun sü laboratori de in- ziun costanta, ciafa la formaziun per- de Formaziun presentades en gaujiun rescida, ales istituziuns che se dedi- sonala na importanza y na crëta tres dla ultima sentada generala tignida ai chëia ala formaziun profescionala, maius. Cursc da pastelnè, de retorica, 22 de novëmber (te chësta gaujiun él museums, y i.i.) cun lians danter ëres cursc da cujiné o de lingac foresã, refe- inãe gnü nominé le grup de laûr nü en che arjunj na dimenjiun mondiala. Tres raã sön argomënã che reverda le bë- ãiaria por i proscims trëi agn), nes por- plü scëmples é deperpo deventades les gnester fisich y psichich o l’educaziun mët da i dè na odlada al laûr fat ti ul- poscibilitês de azès a chësta “rëi dl di mituns, ma por fà n valgügn ejëm- tims sis agn. 254 manifestaziuns (n savëi”, por mirit en pert di svilups dles pli, i pormët ales porsones da s’arichì a valgönes inãe jüdes a sbüja por tecnologies informatiches (ponsun a livel personal, imparan valch de nü, manãianza de partezipanã) por indöt internet). Al s’à mudé tla finada inãe la slarian fora le cërtl de conescënzes y 1.422,75 ores à cherdè adalerch 5.776 manira sciöche al vëgn intenü al de- competënzes ti ãiamps plü desvalis porsones. N cheder de manifestaziuns daincö le conzet de imparè. cun la poscibilité de adorè ãi che ares rich y desvalì, por la coriosité de pici y à imparè tla vita da vigni dé o inãe sön gragn, dantadöt fora dles sajuns dai Tl tëmp dla informaziun à le savëi che le laûr. Gonot él plü saurì, mo inãe bel, sciori. an à tut sö te scora na vita tres plü da imparè valch stan cun i atri, dlungia Aladô de Brigitte Foppa dl ofize por la cörta. La complessité y la dinamizité dl la poscibilité de avëi n contat diret cun formaziun dla Provinzia da Balsan, ola- monn te chël che i viun nes damana l’espert. che al vëgn fat tröpa formaziun él co- tres deplü na maiù capazité de adata- municaziun, barat danter les porsones. mënt y de resposta ales mudaziuns. Le Consëi de Formaziun dl Comun da Elemënã importanã sciöche la partezi- Por chësta rajun s’àl fat lerch oramai Corvara, metü sö dl 2001 sön scomen- paziun, le podëi dì la süa, la coltivaziun definitivamënter le prinzip dla forma- ciadia dl Comun (te na forma plü dla responsabilité personala, vëgn viã ziun costanta, condüta fora por döta la scëmpla êl bele stè siur Fonjo che â te na manira reala, concreta, cun efeã vita, sciöche tle dl suzès tla profesciun metü man dl 1996), surantol la coordi- positifs che jarà tert o adora zoruch ala y inãe a livel personal. De conseguënza naziun dles ativitês formatives metü- sozieté intiera. s’àl mudé la manira de imparè, che à al dedaincö debojëgn de deventè A livel anual 2002 2003 2004 2005 2006 2007 INDÖT manco strotorada (plü flessibla), plü daverta, interativa o soziala, cun meto- Söl program 36 41 35 41 53 48 254 des didatiches taiades sön la mosöra dla porsona y che sbürles la capazité Efetifs 33 37 34 39 46 47 236 de imparè te na manira autonoma. Tres plü importanta devënta la suran- Partezipanã 1.125 855 1.161 948 917 770 5.776 tuta de competënzes plütosc co la trasmisciun de savëi da na porsona Dorada (ores) 142 150 175,5 283,5 290,75 381 1.422,75 al’atra, y n imparè complessif che con-

18 | PLATA DE COMUN 01_2008 FRABICHÈ

mento dell’edificio „Settsass“ con realizza- zione di un negozio CONCESSIONI EDILIZIE dal 27.08.2007 al 31.12.2007 Hotel Marmolada S.a.s., Corvara, Realizza- zione di un impianto solare Gasser Stefano, Corvara, Risanamento del Amministrazione comunale di Corvara, fienile esistente Corvara, Risanamento canalizzazione acque Dapunt Eusebio, Pescosta, Installazione di bianche – tratto “Hotel Posta Zirm – tor- un impianto fotovoltaico presso il “Garni Alfreider Klaus, Corvara, Installazione di rente” Manuela” due serbatoi fuori terra presso l’esercizio di ristorazione “La Baita” Thaler Helmut Josef, Pescosta, Costruzione Alfarei Davide, Pescosta, Sostituzione e tra- di un balcone sulla facciata sud (piano sotto- sformazione dell’impianto termico a gas Funivie del Boé S.p.a., Corvara, Allarga- tetto) della casa d’abitazione metano con adeguamento della centrale ter- mento e sistemaz. della pista da sci “Vallon” mica alle norme vigenti Garní Garden S.a.s. di Costa Alberto & Co., Impianti Colfosco S.p.a., Colfosco, Realizza- Colfosco, Realizzazione di un garage inter- Miribung Susanne, Pescosta, Prima va- zione di un serbatoio d’acqua con capacitá rato, demolizione parziale e ristrutturazione riante: demolizione e ricostruzione della di 163 mc e stazione di pompaggio all’in- interna casa d’abitazione terno del magazzino per seggiole presso la stazione a valle dell’impianto “Borest” Hotel La Perla S.r.l. di Costa Ernesto & Co., Pescosta Raimondo, Colfosco, Amplia- Corvara, Realizzazione di un nuovo vano mento qualitativo della “Pension Borest” Funivie del Boé S.p.a., Pescosta, Realizza- caldaia presso l’ “Hotel La Perla” zione della nuova biglietteria con amplia- Raetia S.n.c. di Raimondo Mussner & Co., mento del piano seminterrato presso la Pescollderungg Felice, Colfosco, Prima va- Corvara, Realizzazione di un impianto so- cabinovia della stazione a valle dell’im- riante: ampliamento dell’edificio “Haus lare presso il “Garni Raetia” pianto “Boé” Diamant” Miribung Sara, Pescosta, Prima variante: Hotel Kolfuschgerhof S.a.s., Colfosco, Am- Costa Edeltraud, Costa Jürgen, Costa Silvio, ampliamento con cambio di destinazione pliamento qualitativo dell’ “Hotel Kolfu- Wasserer Alfred, Tommaso, Colfosco, Co- d’uso del fienile schgerhof” struzione di un garage presso la casa d’abi- tazione Pinter Augusta & Co. S.a.s., Corvara, Prima Edelweiss S.a.s. di Edward Mazzer & Co., variante: realizzazione di una casa d’abita- Colfosco, Apertura di un’uscita di sicurezza Comploj Stefan, Corvara, Prima variante: zione con negozi presso la pizzeria del “Hotel Salvan” realizzazione di un edificio di somministra- zione pasti e bevande nella zona per im- Schrott Josef, Cassa Centrale Raiffeisen Pitscheider Albert e F.lli S.a.s., Colfosco, pianti turistici e ristorativi “Boconara” dell’Alto Adige, Colfosco, Installazione di Prima variante: costruzione di un garage pannelli solari sulla copertura del rifugio Rossi Susanna, Corvara, Prima variante: “Jimmy” Sciovie Ladinia S.p.a., Corvara, Sostituzione ampliamento parzialmente interrato presso tubazione innevamento pista “Arlara” l’edificio esistente Alfreider Isabell, Colfosco, Realizzazione di una nuova finestra nella sala colazione del Sciovie Ladinia S.p.a., Corvara, Realizza- Pescosta Alessandra, Corvara, Seconda va- “Residence Haus Barbara” zione di una strada d’accesso camionabile ai riante: trasformazione di un fienile in cuba- locali cabine elettriche e gruppi elettrogeni tura residenziale Residence Pescosta S.r.l., Colfosco, Prima nonché locale RAI presso la stazione a variante: costruzione di un edificio con al- monte della cabinovia “Col Alto” Pescollderungg Erica & Co. S.a.s., Corvara, loggi Realizzazione di un impianto solare Sciovie Ladinia S.p.a., Corvara, Sistema- Edelweiss S.a.s. di Edward Mazzer & Co., zione pista da sci “Costes da l’Ega” Merge Homeart S.a.s. di Clara Maria Elena Mazzer Edward, Colfosco, Prima variante: & Co., Colfosco, Installazione di collettori realizzazione di un garage interrato e di un De Lazzer Marcello, Pescosta, Installazione solari sulla parte sud dell’edificio parcheggio presso il “Residence Salvan” di un impianto a riscaldamento solare presso l’edificio “Garni Edera” Gruber Caterina Notburga, Schrott Alex Bernardi Hildegard, FO.BER S.a.s., Corvara, Paul, Schrott Angelo, Schrott Helene, Prima variante: demolizione e ricostruzione Kostner Hansjörg, Likos S.r.l., Corvara, In- Schrott Helmuth, Schrott Maria, Schrott di una casa di civile abitazione con annessi stallazione di un impianto fotovoltaico Wilma, Colfosco, Prima variante: amplia- negozi ed uffici mento dell’edificio „Settsass“ con realizza- Villa Caterina S.a.s. di Planatscher C. e N., zione di un negozio Likos S.r.l., Corvara, Prima variante: risana- Corvara, Realizzazione di una tettoia in mento e ristrutturazione edilizia mediante vetro a copertura del balcone al piano II° Gruber Caterina Notburga, Schrott Alex demolizione e ricostruzione Paul, Schrott Angelo, Schrott Helene, Costa Christof, Colfosco, Prima variante: Schrott Helmuth, Schrott Maria, Schrott Castlunger Giacomo, Colfosco, Demoli- ampliamento e ristrutturazione di un fabbri- Wilma, Colfosco, Seconda variante: amplia- zione e spostamento dell’edificio agricolo cato per civili abitazioni mento dell’edificio „Settsass“ con realizza- zione di un negozio Kostner Andreas, Corvara, Progetto di va- Crepaz Antonietta, Crepaz Irene, Crepaz riante in sanatoria per la demolizione e ri- Rita, Piccolruaz Friedrich, Corvara, Trasfor- Gruber Caterina Notburga, Schrott Alex costruzione della “Ciasota” mazione dell’impianto termico a gas me- Paul, Schrott Angelo, Schrott Helene, tano con adeguamento del locale caldaia Schrott Helmuth, Schrott Maria, Schrott Costa Osvaldo, Steger Berta-Maria, Colfo- alle norme vigenti Wilma, Colfosco, Terza variante: amplia- sco, Ricostruzione della “Ciasota”

19 | PLATA DE COMUN 01_2008 LAÛRS PUBLICS

Festa de inauguarziun a Calfosch en chësc ultim altonn Strada Col Pradat y sües infrastrotöres publiches

Ai 13 de otober él stè na bela festa de 300.000,00 euro por la plaza de dlijia. mendranzes linguistiches. Tl medem inauguraziun a Calfosch. An à podü Dl 2002 él gnü dè sö la scora elemen- fabricat él gnü ingrandì y adatè ales inaudè la Strada Col Pradat, che é tara da Calfosch y porchël àn ãiarè da normes de segurëza le magazinn di de- gnüda abelida, la ãiasa dles uniuns che sfruté le fabricat te n’atra manira, tres stödafüch por n cost de 750.000,00 ê denant la scora elementara, le maga- a bëgn dla comunité da Calfosch. In- euro. La Provinzia à de ca le bel contri- zinn di destödafüch da Calfosch am- sciö él gnü laurè fora le fabricat aladô but finanziar de 522.000,00 euro. Da plié y la cortina nöia cun la plaza de che an à ciafè un n gran y un n pice d’aisciöda dl 2007 él gnü metü man dlijia nöia. local por manifestaziuns, n bar y na cun l’abelimënt dla strada Col Pradat, ãiasadafüch, y d’atri locai por le bëgn cun n cost de ca. 700.000,00 euro. I laûrs de ressanamënt de chësc raiun dles uniuns dl paîsc. da Calfosch à bele metü man l’ann La proietaziun por laurè fora la ãiasa En chësc altonn él spo gnü stlüt jö i 2004 da d’aisciöda cun l’ingrandimënt dles uniuns ti é gnüda surandada al ar- laûrs definitivamënter y an po dì che dla cortina. Da d’aisciöda dl 2005 él chitët Albert Colz. I laûrs à metü man al é veramënter garatè y stè debojëgn. gnü metü man cun l’abelimënt. Inãia- d’aurì dl 2005 y é gnüs stlüã jö de de- Insciö àn spo podü inaudè chëstes ope- rié sciöche architët por la cortina y la zëmber dl 2006. La spëisa de ressana- res publiches adöm cun la comunité da plaza él gnü Ulrich Kostner da Urtijëi. mënt à fat fora ca. 970.000,00 euro y ai Calfosch y i ghesã de onur dot. Luis I laûrs de chëstes döes operes publi- é gnüs finanzià en pert dal Comun, Durnwalder, le presidënt di destöda- ches é bele gnüs rovà ala fin dl 2005 dala Provinzia cun ca 300.000,00 euro y füch dl raiun de Puster Anton Schraffl, cun n cost de 1.050.000,00 euro; de chë- dala Regiun Trentino Südtirol cun ca la presidënta dla SVP ladina Paola Bioc sta ultima soma él gnü spenü ca. euro 125.000,00 por le sostëgn dles Gasser y les delegaziuns di destöda- Foto Honolulu (Corvara)

20 | PLATA DE COMUN 01_2008 LAÛRS PUBLICS füch di atri paîsc dl’Alta Badia. La mu- siga Calfosch-Corvara, i ãiantarins da Calfosch, le grup di destödafüch da Calfosch, les autoritês à defilé adöm cun la comunité da Calfosch sö por la strada Col Pradat por rové spo dan le Foto Honolulu (Corvara) magazinn di destödafüch por jì inant cun la festa. Nosc ombolt dot. Franz Pe- dratscher à saludé i presënã y cun li- grëza àl podü ti presentè a sü zitadins les operes publiches garatades. Do che inãe les atres autoritês de comun y di destödafüch à rengrazié dantadöt por le gran sostëgn finanziar, à siur degan benedì les infrastrotöres. Inãe le presidënt dla junta provinziala dot. Luis Durnwalder à tut la parora, laldan l’aministraziun de comun y les porsones che à contribuì a portè inant i laûrs. Al à inãe baié tler che nia ma le bëgnester finanziar y economich de nosc comun ne porta al bëgnester ge- neral dla porsona, mo dër important él vëgnes ãiarè de chësc. Porchël désson ziala à taié la vëta, àn podü amiré le avëi valurs tla vita y de podëi inãe vire inãe ãiarè da sostignì infrastrotöres magazinn nü di destödafüch y tó pert a aladô. Porchël él dër important che la sciöche chëstes che é gnüdes inaudades n bel bufê. Por stlüje jö le bel dé él gnü jënt fejes pert de uniuns y che i grups a Calfosch. arjigné ca na bona marëna tl salf des desvalis ais lerch te n comun y che al Do che le presidënt dla junta provin- manifestaziuns por düã i presënã.

Einige Neuigkeiten in unserem Kindergarten und in der Volksschule

Das Gebäude, in dem der Kin- geklebt, um eine eventuelle Zer- dergarten unserer Dörfer unter- splitterung zu vermeiden. gebracht ist, zählt zu den ältesten Zudem wurden Feuerdecken öffentlichen Bauten der Ge- gekauft. Die gesamte Arbeit meinde Corvara. Es wurde in wurde unter Aufsicht des Asses- den 60er Jahren errichtet und der sors für Schule, Christian Pez- Kindergarten hat seit jeher dort zei, durchgeführt. Die Ausgaben Platz gefunden. Es war also beliefen sich auf zirka 90.000 höchst notwendig, einige Inves- Euro. titionen zu tätigen. Über den 36 Jahre lang war die Kindergar- Sommer wurden alle Toiletten tenköchin Erna für die Verpfle- auf den neuesten Stand gebracht. gung unserer Sprösslinge Ein neuer Raum mit Wasserspie- zuständig. Im Frühjahr 2007 ist len wurde errichtet. Auch für die sie in den wohlverdienten Ruhe- Sicherheit und den Brandschutz stand getreten. Ihr gebührt an wurden weitere Maßnahmen er- dieser Stelle ein großer Dank für griffen, z.B. wurden auf den Ihre tatkräftige Arbeit. Mit dem Fenstern eine spezielle Folie auf- Schuljahr 2007/08 hat Traudi aus Abtei die Arbeitsstelle als Köchin angetreten. Die Grundschule wurde schon in den letzten Jahren auf den neusten Stand ge- bracht und 2007 wurden noch alle Fenster und Au- ßentüren ausgetauscht. Der finanzielle Aufwand belief sich auf zirka 140.000 Euro.

Die Bäder im Kindergarten wurden auf den neuesten Kindergartenkinder lernen den Umgang mit Wasser und Stand gebracht. deren Besonderheiten

21 | PLATA DE COMUN 01_2008 FRAZIUNS Intervista Les fraziuns dl Comun: Corvara

Jun inant cun la rubrica dedicada ales dlijia picera, dan le Sport Kostner y fraziuns de nosc Comun. En chësc iade dan y dlungia le Comun. unse la onù da i fà n valgönes doman- Sö por euro 12.000 al ann dunse fora des a Walter Zingerle, presidënt dla sot a forma de contribuã por sostignì fraziun da Corvara da bëgn 24 agn. les ativitês de assoziaziuns sciöche la Dal 2005 incà é le comitê de fraziun Musiga Calfosch-Corvara, le Cor de metü adöm implü ãiamò da Robert Dlijia, i Destödafüch, o de istituziuns Rottonara, Alfred Rottonara, Carlo Er- sciöche la Dlijia. Ai paurs ti unse dè lacher y Gottfried Pitscheider. ãina al 2006 (ãina che la stala soziala tignî ãiamò armënã) euro 12.000 al ann. Ciünes´ è pa stades les scomancia- Dal 2006 ma plü euro 6.500. dies prinzipales che la fraziun à Por curì en pert le costimënt di dui lau- tut tles mans ti ultims agn? ranã, che amunta a euro 23.000 al ann, Walter Zingerle: “I proieã a chi che i ti nes dà l’Assoziaziun turistica n contri- sun stà do ti ultims agn è stà desvalis. but de euro 4.100. Da nosta pert dai- Dala realisaziun de de plü strades te dunse mantignì i marciapîsc y asfaltè bosch da jì sön Ãiaulunch y sön Crëp strades (che le comun se surantol) por de munt, ala dortoraziun dl tru da jì a n import de euro 10.000 al ann.” spazier dl iagher tl raiun de Cherz. N gran laûr unse albü pro la stala de Plan Ci proiec à pa la fraziun ti fistì che po se basè åëgn sön la forza proscims´ ´ agn? eletrica, sön condütes por les eghes Walter Zingerle: “Adöm cun la fraziun pazes, na vasca dal’ega y na coridöra Walter Zingerle, surastant dla fraziun de Cor- da Pescosta, le comun y l’Assoziaziun d’assiguraziun. Indöt s’él gnü a costè vara da 24 agn turistica unse intenziun de i dè ala pi- chësc laûr euro 230.000 curì en pert neta na fassada nöia. I ùn spo la inten- cun n contribut dla Provinzia de euro sunse bogn da i stè do åëgn damì al ziun de rové la strada te bosch che 98.000. I ùn spo restrotoré la Ãiasa laûr da romenè sö le teritore de fra- condüj sön Crëp de munt pian ia da Mili, dlungia cortina nöia, por n im- ziun, laûr che é deventè tres maiù ti ul- Ãiaulunch. Ti proscims agn fóssel zën- port de euro 41.000. Chësta unse spo tims agn dal momënt che le paîsc crësc zater da se fà val’ pinsier, adöm cun afité ia por n import de euro 7.200 al tres deplü.” l’Assoziaziun turistica, de co dortoré le ann. I ti ùn dè n contribut de euro tru da jì a spazier dal hotel Bellavista 24.000 ala verda forestala por la reali- Podëise nes dè dant les ãina jö al hotel Col Alto, ponsan inãe saziun de n tru te bosch por passè sura entrades prinzipales y les ala poscibilité de na ilominaziun pu- le ãiamp da golf ia. spëises ordinares? blica tresfora.” Dal momënt che la stala soziala à dal Walter Zingerle: “Dal afit de grunã a 2006 incà renunzié de tignì armënã, privaã, ala strotöra dl ãiamp da golf, ai En contlujiun, orëise c´iamò messunse ãiarè che al vëgnes impò sié proprietars de lifã por les pistes da jì injuntè val'? jö i pra de pastöra. Porchël ti unse por- cun i schi, tirunse ite vigni ann apre- Walter Zingerle: “I sun dla minunga metü al vedl famëi dla stala soziala de sciapüch euro 23.000. Indöt euro che ara va da d'arjunje dër tröp a bëgn vardè sües vaães sön nostes pastöres. 25.000 tirunse ite dai 5 areai da parchè dla comunité cun na bona colabora- Tres dl 2007 unse tut sö n laurant a paiamënt olache al à lerch indöt 133 ziun inanter fraziuns, comun y Asso- implü. I aratun che cun dui lauranã auti, plü avisa iadô dlijia grana, dan ziaziun turistica.”

Orar de daurida al publich di ofizi de Comun

Lönesc - mercui - jöbia dales 8.00 ales 12.30 - dales 16.00 ales 17.00

Mertesc - vëndres dales 8.00 ales 12.30

Sabeda stlüt

Ofize tecnich lönesc dales 8.00 ales 12.30 - dales 16.00 ales 17.00 mertesc dales 8.00 ales 12.30

Polizia de Comun dal lönesc al vëndres dales 8.00 ales 9.00

22 | PLATA DE COMUN 01_2008 POPOLAZIUN SVILUP DEMOGRAFICH 2007 25 porsones deplü te nosc comun

ËI ËRES INDÖT

Situaziun al 01.01.2007 652 618 1270

Nasciüs da porsones dl post 6 7 13 Morã dl post 7 3 10 Beratungsdienst Desfarënzia danter nasciüs y morã -1 4 3

Gnüs a stè tl post 15 21 36 Elterntelefon Jüs demez dal post 9 5 14 Desfarënzia danter gnüs y jüs demez 6 16 22 baut Dienste aus

Desfarënzia danter nasciüs y morã + 5 20 25 Desfarënzia danter gnüs y jüs demez Das Elterntelefon, der kostenlose Bera- tungsdienst für Väter, Mütter und wei- Situaziun ai 31.12.2007 657 638 1295 tere Erziehende, baut - ein Jahr nach seiner Einrichtung - sein Dienstleis- Variaziun porcentuala dla popolaziun 1,97% tungsangebot aus. “Das Elterntelefon wurde gut angenommen, nun wird zusätzlich die Beratung über E-Mail NOZES angeboten“, erklärt die zuständige Fa- milienlandesrätin. Tl Comun da Corvara 11 (4 de jënt da foradecà) Das Elterntelefon hat seit 1. Jänner sein Nozes te comun 7 Angebot erweitert. Neben der telefoni- Nozes te dlijia 4 schen Beratung können sich Väter und Mütter nun auch per E-Mail unter Nozes de jënt dl comun che s'à 4 (dötes te dlijia) [email protected] an die Bera- maridé foradecà tungsstelle wenden und erhalten auf diesem Wege auch die Rückantwort Nozes indöt 15 auf ihre Fragen. Verlängert wurden zu Jahresbeginn auch die Telefondienst- zeiten. Der kostenlose telefonische Be- ratungsdienst unter der Rufnummer 800 892 829 wird weiterhin Montag bis Samstag von 10 bis 12 Uhr aber künftig an den Abenden von Montag bis Frei- tag bereits ab 17.30 (bisher 18) bis 20.30 (bisher 20) Uhr angeboten.

Das Elterntelefon war im Dezember 2006 vom Familienbüro eingerichtet worden. Unter der Rufnummer 800 892 829 können sich Eltern und Erzie- her schnell, unbürokratisch und ano- nym in Deutsch und Italienisch bei David Fachleuten Rat in Erziehungsfragen Lois holen.

COMMISSIONI EDILIZIE • ANNO 2008 Udiënza dl Ombolt Data commissione Termine presentazione progetti dot. Franz Pedratscher 10/03/2008 22/02/2008 14/04/2008 28/03/2008 13/05/2008 28/04/2008 09/06/2008 23/05/2008 Vigni lönesc 14/07/2008 27/06/2008 11/08/2008 25/07/2008 dales 8.00 ales 09.30

23 | PLATA DE COMUN 01_2008 MISCIUNMISCIUNMISCIUN ORF2 undZDFempfangen. des analogenFernsehprogrammsZDFdiedigitalen FernsehprogrammeORF1, gestellt wird.DieFernsehteilnehmerund–teilnehmerinnen könnensomitanstelle März 2008dasZDF-ProgrammimGadertalvonAnalog- aufDigitalbetriebum- Die Rundfunk-AnstaltSüdtirolRASgibtbekannt,dass inderZeitvom4.bis6. ZDF, ORF1und2aufdigitalumgestellt INFO 4| 24 destens 150Lt.zuentsorgendenAlt-undBratfettenmöglich. T Sammeldienstes sindnurmehraufgrundschriftlicherAnfrage( gesammelt. AußerplanmäßigeEntsorgungsfahrtenimRahmendesöffentlichen geben werden.DieFettevonBeherbergungsbetriebewerdenm Alt- undBratfettfürHaushaltkönnenbeiderMülldeponie„ColMaladët“abge- Alt-und Bratfett lichkeit mitgeteiltwerden. Sperrmüllsammlung, derenTermineundBedingungenrechtzeitigderÖffent- geben werden.PeriodischundjenachBedarforganisiertdieGemeinde Der SperrmüllkanndirektbeiderMülldeponie„ColMaladët“inCorvaraabge- Sperrmüll genannten Stoffeeinsammeln. an denfestgelegtenTagenderMüllsammelstelleamGemeindegebäudedie medikamente, Spritzmittelusw.abgegebenwerden.DieFirmaÖkolinewird Lösungsmittel, Altbatterien,Lacke,Öle,Spraydosen,Leuchtstoffröhren,Alt- Bei derSchadstoffsammlungdürfenverschiedeneschädlicheMaterialienwie Schadstoffsammlung Entsorgungsdienst e l PLATA DE COMUN 01_2008 .

0 4 1 2 0 2 1 J M 0 D D 7 E 0 9 1 4 4 1 2 D 1 1 3 2 a a D O ...... / 0 0 0 0 0 0 7 6 1 8 t t a u u 9 E N 7 5 5 4 2 4 . . . . 1 1 0 0 t 7 m m ...... N u 2 2 2 2 2 - 0 0 3 3 T 9 2 m 0 0 0 0 0 . . . .

A 7 2 2 2 2 4 E 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 . G 8 8 8 8 8 R 0 1 0 0 0 0 4

S

8 8 8 8 – - . T

0

F F E 8 R a N E x

. I S 0 T O C C C C C C C C C C O O A 4 A 7 O O O O O O O O O O r r r M 2 G t t t R R R R R R R R R R / S V V V V V V V V V V 9 T 7 A A A A A A A A A A A 9 R R R R R R R R R R 7 G 1 A A A A A A A A A A

0 I M ) und beieinereffektivenMengevonmin-

M U V V V V 0 0 0 0 0 0 U U O 8 8 8 8 8 8 o o o o h h h N ...... 0 0 0 0 0 3 r r r r r r r A m m m m 0 0 0 0 0 0

T - - - - - – i i i i

t t t t

0 0 0 0 0 t t t t 1 a a a a 9 9 9 9 9 2 g g g g ...... 0 0 0 0 0 3 s s s s 0 0 0 0 0 0 S B B B B R R R R R C S S a a a e e e e A A A A A O m m m h h h h T T T T T L e e e e m m m m r r r r H H H H H

M b b b b ( e e e e F A A A A A e e e e h l l l A r r r r a s s s U U U U U r g g g g . t t t L m

u u u u e e e e-mail: [email protected] Misciun: Ãiasade Comun,39033Corvara(BZ), fax0471836480, Conzet yrealisaziun:www.pentagon.it Stampa:LaBodoniana(BZ). Bruno Castlunger.Registradapro leTribunaldeBalsann°7/2006. Pedratscher, RolandAdang,Nadia DeLazzer,SiglindeKostnery retur responsabl:StefanPescollderungg. C Comun deCorvara-Vëgnfora trëiiadialann-Di- Corvara -Editur: I D S S S S S M A l l l n n n n a l l l a e e e g g g g P D l b s

R s s s s b

r Ë b b b b E i i e m e e e e T S n i t t t t S g r r r r

U J i i i i e a e e e e M r b b b b h

: – e e e e r Plata deComun-d’informaziun dlComunde D Biblioteca Calfosch O ëde dales10.00-12.00h Vëndres dales15.00-18.00h Mercui dales15.00-18.00h Lönesc R pro ladesc´iaria de a V A l i

Orar dedaurida g l R ö d n

D n a i Col Maladët

e E l p e s

D r s c ö a

A 8 a l m . e U l 3

s v a R 0 C

1 ë

I o s a D 1 n m a l . A d e i b 3 t ê s : r e 0

d

e d

1 e h s

1 a r

e d .

d 3 d a a 0 l z l

i e m u h s n

: ë 8 Franz i . s 3 0