Karadeniz Teknik Üniversitesi * Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dali Yüksek Lisans Programi Xx. Yüzyil

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Karadeniz Teknik Üniversitesi * Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dali Yüksek Lisans Programi Xx. Yüzyil KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ * SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI XX. YÜZYILIN İLK ÇEYREĞİNDE TRABZON’DA GAYRİMÜSLİMLER YÜKSEK LİSANS TEZİ Dilek KANTARCI OCAK - 2019 TRABZON KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ * SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI XX. YÜZYILIN İLK ÇEYREĞİNDE TRABZON’DA GAYRİMÜSLİMLER YÜKSEK LİSANS TEZİ Dilek KANTARCI Tez Danışmanı: Prof. Dr. Melek ÖKSÜZ OCAK - 2019 TRABZON BİLDİRİM Tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca KTÜ-Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Yazım Kılavuzu’na uygun olarak hazırlanan bu Çalışmada bana ait olmayan her türlü ifade ve bilginin kaynağına eksiksiz atıf yapıldığını aksinin ortaya çıkması durumunda her tür yasal sonucu kabul ettiğimi beyan ediyorum. Dilek KANTARCI 28.01.2019 IV ÖNSÖZ Bu çalışmada 1900-1925 yılları arasında Trabzon’da yaşayan Rum ve Ermenilerin şehrin sosyal, ekonomik ve kültürel yapısına etkileri araştırılmıştır. Bu sürecin içinde yer alan Ermeni sevk ve iskânı konusunda birçok araştırma yapılmış fakat bu araştırmalar daha çok siyasi boyutta kalmış sevk ve iskân hareketinin sosyo ekonomik boyuttaki etkileri yeterli düzeyde araştırılmamıştır. 1916-1918 Rus İşgal Dönemi ile ilgili yapılan çalışmalarda azınlık konusundan ziyade muhaceret konusu üzerine odaklanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, XX. yüzyılın ilk çeyreğinde Trabzon şehrinde yaşayan Rum ve Ermeni topluluklarının şehrin siyasi, idari, ticari, sanatsal ve zanaatsal yapısı içerisindeki yerlerini ortaya koymaktır. Bu tarih aralığında yer alan Sevk ve İskan, Rus İşgali, Muhaceret dönemleri ayrıntılı olarak işlenmiş; Mübadele Dönemi ise kısaca irdeleniştir. Böylece Trabzon’daki Rum ve Ermeni varlığı dönemsel olarak değil geniş bir perspektifte değerlendirilmiştir. Öncelikle tez çalışmamın konusunun seçimi ve tezin yazımı esnasında beni kısıtlamayıp isteklerimi göz önünde bulundurarak bana yardımcı olan tez danışmanım Prof. Dr. Melek ÖKSÜZ’e teşekkürlerimi sunarım. Araştırmam esnasında elindeki kaynakları benden esirgemeyen, önerdiği kitaplarla çalışmamda büyük katkısı olan Öğretim Görevlisi Veysel USTA’ ya, bu zorlu süreçte tüm enerjimi çalışmama yoğunlaştırmam sebebiyle ilgimi üzerlerinden geçici de olsa eksik ettiğim biricik oğullarım Poyraz Efe KANTARCI ve Kuzey Rüzgâr KANTARCI’ ya, sevgili eşim Mehmet KANTARCI’ ya teşekkür ederim. Kaynak eksiğimi gidermek için farklı şehirlerdeki kütüphanelerde seferber olan tüm öğrencilerime de teşekkürü bir borç bilirim. Ocak, 2019 Dilek KANTARCI V İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ .............................................................................................................................................. V İÇİNDEKİLER .............................................................................................................................. VI ÖZET ............................................................................................................................................... IX ABSTRACT ...................................................................................................................................... X TABLOLAR LİSTESİ ................................................................................................................... XI KISALTMALAR LİSTESİ ......................................................................................................... XIII GİRİŞ ............................................................................................................................................. 1-5 BİRİNCİ BÖLÜM 1. TRABZON’DA GAYRİMÜSLİMLER ................................................................................. 6-34 1.1. Trabzon’da Gayrimüslim Nüfus ............................................................................................. 6 1.2. Trabzon’da Rumlar ............................................................................................................... 15 1.3. Trabzon’da Ermeniler ........................................................................................................... 19 1.4. XX. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Trabzon’da İdari Görevde Bulunan Gayrimüslimler ........... 25 İKİNCİ BÖLÜM 2. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SÜRECİNDE TRABZON’DA GAYRİMÜSLİMLER ...... 35-59 2.1. Birinci Dünya Savaşı’nda Trabzon ....................................................................................... 35 2.2. Birinci Dünya Savaşı’nda Trabzon’da Ermeniler ................................................................. 37 2.2.1. Ermenilerin Bağımsızlığa Yönelmesi ......................................................................... 39 2.2.2. Ermeni Çetelerinin Müslümanlara Yönelik Şiddet Hareketleri .................................. 40 2.3. Trabzon’da Sevk ve İskan Kanunu’nun Uygulanması ......................................................... 42 2.3.1. Trabzon’daki Ermenilerin Sevk ve İskânı .................................................................. 47 2.3.2. Trabzon’daki Rumların Sevk ve İskanı ...................................................................... 50 2.4. Sevk ve İskân Uygulamasından Dönen Gayrimüslimler ...................................................... 54 VI ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 3. RUS İŞGALİ VE MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE TRABZON ............................... 60-91 3.1. Trabzon’un Ruslar Tarafından İşgali .................................................................................... 60 3.1.1. Muhaceret ................................................................................................................... 68 3.1.2. Rus İşgalinin Trabzon’un Fiziki ve Kültürel Yapısına Etkileri ................................. 74 3.1.3. Rus İşgalinin Sona Ermesi ......................................................................................... 82 3.2. Milli Mücadele Dönemi’nde Trabzon .................................................................................. 88 3.2.1. Mondros Hükümlerinin Uygulanması ........................................................................ 89 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 4. TRABZON’DA RUM VE ERMENİLERİN ŞEHRİN SOSYO-KÜLTÜREL VE EKONOMİK YAPISINA ETKİSİ ................................................................................... 92-163 4.1. Trabzon’da Eğitim ................................................................................................................ 92 4.1.1. Müslümanların Eğitimi ............................................................................................... 92 4.1.2. Trabzon’da Gayrimüslimlerin Eğitimi ........................................................................ 96 4.1.2.1. Trabzon Vilayetindeki Rum Okulları ............................................................ 98 4.1.2.2. Trabzon Vilayetindeki Ermeni Okulları ...................................................... 101 4.2. Trabzon’da Basın ................................................................................................................ 103 4.2.1. Matbaa ...................................................................................................................... 104 4.2.1.1. Müslümanlara Ait Matbaalar ....................................................................... 104 4.2.1.2. Gayrimüslimlere Ait Matbaalar ................................................................... 105 4.2.2. Trabzon’da Basılan Gazete, Dergi ve Mecmualar .................................................... 106 4.2.2.1. Müslümanların Çıkardığı Gazete, Dergi ve Mecmualar .............................. 106 4.2.2.2. Trabzon’da Gayrimüslimlerin Çıkardığı Gazete, Dergi ve Mecmualar ................................................................................................... 111 4.3. Sağlık .................................................................................................................................. 113 4.4. Sanat-Kültür........................................................................................................................ 121 4.4.1. Musiki ve Opera ........................................................................................................ 121 4.4.2. Sinema ...................................................................................................................... 122 4.4.3. Tiyatro ....................................................................................................................... 124 4.4.4. Fotoğrafçılık .............................................................................................................. 130 4.4.5. Spor ........................................................................................................................... 131 4.5. Ticaret ve Sanayi ................................................................................................................ 132 4.6. Gayrimüslim Esnaf ............................................................................................................. 148 4.6.1. Kuyumculuk .............................................................................................................. 148 VII 4.6.2. Bakırcılık ve Demircilik ........................................................................................... 151 4.6.3. Şarap İmalatı ............................................................................................................. 154 4.6.4. Terzilik ...................................................................................................................... 157 4.6.5. Marangozluk, Gemi ve Kayık Yapımı .....................................................................
Recommended publications
  • 'A Reign of Terror'
    ‘A Reign of Terror’ CUP Rule in Diyarbekir Province, 1913-1923 Uğur Ü. Üngör University of Amsterdam, Department of History Master’s thesis ‘Holocaust and Genocide Studies’ June 2005 ‘A Reign of Terror’ CUP Rule in Diyarbekir Province, 1913-1923 Uğur Ü. Üngör University of Amsterdam Department of History Master’s thesis ‘Holocaust and Genocide Studies’ Supervisors: Prof. Johannes Houwink ten Cate, Center for Holocaust and Genocide Studies Dr. Karel Berkhoff, Center for Holocaust and Genocide Studies June 2005 2 Contents Preface 4 Introduction 6 1 ‘Turkey for the Turks’, 1913-1914 10 1.1 Crises in the Ottoman Empire 10 1.2 ‘Nationalization’ of the population 17 1.3 Diyarbekir province before World War I 21 1.4 Social relations between the groups 26 2 Persecution of Christian communities, 1915 33 2.1 Mobilization and war 33 2.2 The ‘reign of terror’ begins 39 2.3 ‘Burn, destroy, kill’ 48 2.4 Center and periphery 63 2.5 Widening and narrowing scopes of persecution 73 3 Deportations of Kurds and settlement of Muslims, 1916-1917 78 3.1 Deportations of Kurds, 1916 81 3.2 Settlement of Muslims, 1917 92 3.3 The aftermath of the war, 1918 95 3.4 The Kemalists take control, 1919-1923 101 4 Conclusion 110 Bibliography 116 Appendix 1: DH.ŞFR 64/39 130 Appendix 2: DH.ŞFR 87/40 132 Appendix 3: DH.ŞFR 86/45 134 Appendix 4: Family tree of Y.A. 136 Maps 138 3 Preface A little less than two decades ago, in my childhood, I became fascinated with violence, whether it was children bullying each other in school, fathers beating up their daughters for sneaking out on a date, or the omnipresent racism that I did not understand at the time.
    [Show full text]
  • Rethinking Genocide: Violence and Victimhood in Eastern Anatolia, 1913-1915
    Rethinking Genocide: Violence and Victimhood in Eastern Anatolia, 1913-1915 by Yektan Turkyilmaz Department of Cultural Anthropology Duke University Date:_______________________ Approved: ___________________________ Orin Starn, Supervisor ___________________________ Baker, Lee ___________________________ Ewing, Katherine P. ___________________________ Horowitz, Donald L. ___________________________ Kurzman, Charles Dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the Department of Cultural Anthropology in the Graduate School of Duke University 2011 i v ABSTRACT Rethinking Genocide: Violence and Victimhood in Eastern Anatolia, 1913-1915 by Yektan Turkyilmaz Department of Cultural Anthropology Duke University Date:_______________________ Approved: ___________________________ Orin Starn, Supervisor ___________________________ Baker, Lee ___________________________ Ewing, Katherine P. ___________________________ Horowitz, Donald L. ___________________________ Kurzman, Charles An abstract of a dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the Department of Cultural Anthropology in the Graduate School of Duke University 2011 Copyright by Yektan Turkyilmaz 2011 Abstract This dissertation examines the conflict in Eastern Anatolia in the early 20th century and the memory politics around it. It shows how discourses of victimhood have been engines of grievance that power the politics of fear, hatred and competing, exclusionary
    [Show full text]
  • On the Hierarchy of Perpetrators During the Armenian Genocide Suren Manukyan
    ON THE HIERARCHY OF PERPEtrators DURING THE ARMENIAN GENOCIDE Suren Manukyan Outlining organizers and perpetrators of genocides, as well as analyzing their roles in the process of mass killings are crucial for the study of particular cases of the crime. Genocide is first and foremost a political crime, which is masterminded by humans and is carried out by humans. To understand the machinery of the crime we have to learn the system of hierarchy inside its operating mechanism: from decision-makers to ordinary executioners and their proponents. This problem has remained somewhat out of the academic scope of the Armenian Geno- cide studies and has found itself in a specific perceptual trap of the belief that there is no need to study a subject as obvious as this. Surely, there have been researchers, which have reflected on the matter of identifying the felons; however, the system per se, its horizontal and vertical connections, from decision-making through execution has not been subject to academic scrutiny. The Encyclopedia of Genocide defines perpetrator as individuals, who “initiate, facili- tate, or carry out acts of genocide or crimes against humanity”1. These functions – the ini- tiation, facilitation, and implementation – to some extent describe the operational sequence of any genocide. Article 4 of the UN Convention on Prevention and Punishment of the Crime of Geno- cide (adopted on December 9, 1948) defines the scope of complicity to the crime: “Persons committing genocide or any of the other acts enumerated in Article III [of this Convention – S.M.] shall be punished, whether they are constitutionally responsible rulers, public offi- cials or private individuals.”2 At the court hearings against the Young Turks in 1919-1920, the offenders were classified into a similar hierarchal order.
    [Show full text]
  • The Dispossession of Ottoman Armenians During the World War I Genocide
    The Dispossession of Ottoman Armenians during the World War I Genocide Dr. Uğur Ümit Üngör Associate Professor Department of History Utrecht University This paper traces the Turkish government’s economic policies towards the Armenian population from the Young Turk coup d’état in 1913 to the fall of the regime in 1918. It will chart how this policy moved from boycott to discrimination, into confiscation and outright plunder, resulting in the mass pauperization of the victims. It identifies main currents and developments of this ruthless policy and how it affected Ottoman Armenian communities. The boycott movement Well before the war, the hawks within the Committee of Union and Progress urged peremptorily for the nationalist ideology to be translated into real economic action. The CUP launched a boycott movement against Western businesses as well as Ottoman Christians. In the period 1911-1914, the scope of the boycott movement gradually expanded and intensified. Initially economic boycotts were initiated against Habsburg businesses, soon to be followed by boycotts of Greek merchants, and in early 1914 ultimately also employed against Armenians. In a painstaking study of the boycott movement in the Ottoman Empire, Doğan Çetinkaya has concluded that the boycotts enjoyed the endorsement among wide circles of supporters, including port workers, immigrants, merchants, urban notables, low-ranking officers, professional classes, and peasants. The boycotts were truly a national project, a mass movement that transcended the antipathies and struggles that may have existed between classes. United in a tightly-organized empire-wide network, local trading networks and traditional guild organizations joined hands in the movement.
    [Show full text]
  • The Ottoman Documents and the Genocidal Policies of the Committee for Union and Progress (İttihat Ve Terakki) Toward the Armenians in 1915
    Genocide Studies and Prevention: An International Journal Volume 1 Issue 2 Article 5 September 2006 The Ottoman Documents and the Genocidal Policies of the Committee for Union and Progress (İttihat ve Terakki) toward the Armenians in 1915 Taner Akçam Follow this and additional works at: https://scholarcommons.usf.edu/gsp Recommended Citation Akçam, Taner (2006) "The Ottoman Documents and the Genocidal Policies of the Committee for Union and Progress (İttihat ve Terakki) toward the Armenians in 1915," Genocide Studies and Prevention: An International Journal: Vol. 1: Iss. 2: Article 5. Available at: https://scholarcommons.usf.edu/gsp/vol1/iss2/5 This Article is brought to you for free and open access by the Open Access Journals at Scholar Commons. It has been accepted for inclusion in Genocide Studies and Prevention: An International Journal by an authorized editor of Scholar Commons. For more information, please contact [email protected]. The Ottoman Documents and the Genocidal Policies of the Committee for Union and Progress (_Ittihat ve Terakki) toward the Armenians in 1915 Taner Akc¸am University of Minnesota The author analyzes the Ottoman Archives as a source of information on the Armenian Genocide of 1915. He discusses the contradictory positions of two broad groups of scholars on the reliability of these archives, concluding that the Ottoman Archives agree with the information found in the archives of the United States, Britain, Germany, and Austria. He discusses the various categories of Ottoman documents, which mostly came out during the trials related to the Armenian Genocide, which took place from 1919 to 1921, and makes clear that there was a wide-ranging cleansing operation of the archives after the armistice in 1918.
    [Show full text]
  • Accepted Version
    Article “Commanded by my Mother's Corpse”: Talaat Pasha, or the Revenge Assassination of a Condemned Man GARIBIAN, Sévane Reference GARIBIAN, Sévane. “Commanded by my Mother’s Corpse”: Talaat Pasha, or the Revenge Assassination of a Condemned Man. Journal of Genocide Research, 2018, vol. 20, no. 2, p. 220-235 DOI : 10.1080/14623528.2018.1459160 Available at: http://archive-ouverte.unige.ch/unige:104682 Disclaimer: layout of this document may differ from the published version. 1 / 1 Commanded by my Mother’s Corpse. Talaat Pasha, or the Revenge Assassination of a Condemned Man Sévane Garibian* (author postprint) Abstract Talaat Pasha, the chief instigator of the Armenian genocide, died at the hands of an assassin in 1921 in Berlin, where he was living in hiding under a false name. His killer, the survivor and avenger of the genocide, Soghomon Tehlirian, sought to use his own trial as a platform to condemn the acts of the murderer of his people – a murderer who had already been sentenced to death in absentia in his own country by a court martial in Constantinople. This perpetrator now lies in a mausoleum built in memory of the “heroes of the fatherland” on the hill of the Monument of Liberty alongside his erstwhile Minister of War, Enver Pasha, in the very heart of Istanbul. This chapter aims to shed light on the link between the perpetrator’s violent end, the treatment of his remains and the negationist policy which is still in place in Turkey. Keywords: Talaat Pasha; Soghomon Tehlirian; revenge; Armenian genocide; negationism; secondary witness; recognition.
    [Show full text]
  • From the Annals of History
    The Executions of some of the Arch-perpetrators of the Armenian Genocide by the Ittihadists and Kemalists, 1915-1926. By Prof. Vahakn N. Dadrian Published December 12, 2000 The Turkish version of this article appeared in two installments in the November 2 and 3, 2000 issues of the radical- liberal Turkish newspaper Yeni Gündem, arousing great interest among many readers as well as among some officials and intellectuals. Despite the abundant exposure of the crime of genocide in this article, Turkish authorities were hard put to confront the newspaper. The reason is not difficult to surmise: they are confounded by the fact that these Ittihadist chieftains were caught in a web of conspiracy to have Mustafa Kemal assassinated and seize power by overthrowing the fledgling Kemalist regime. What Mustafa Kemal and his subalterns did was nothing short of a wholesale liquidation through a series of executions by way of public hangings. The existing literature on the World War I Armenian Genocide has but scant references to the acts and methods of retribution against the principal authors of the wartime mass murder. The reasons are obvious. First of all, those who were tried, convicted, condemned to death and eventually executed by the Turkish Military Tribunal in the 1919-1920 period of the Armistice, were an embarrassment to Turkey herself. The post-war Ottoman authorities only grudgingly and with much trepidation agreed to institute these courts martial. Pressing national interests, such as prospects of favorable or mild terms of a peace settlement, were considerations making these trials for Turkey an urgent necessity at the time.
    [Show full text]
  • Poor Ottoman Turkish Women During World War I : Women’S Experiences and Politics in Everyday Life, 1914-1923 Ikbal Elif Mahir-Metinsoy
    Poor Ottoman Turkish women during World War I : women’s experiences and politics in everyday life, 1914-1923 Ikbal Elif Mahir-Metinsoy To cite this version: Ikbal Elif Mahir-Metinsoy. Poor Ottoman Turkish women during World War I : women’s experiences and politics in everyday life, 1914-1923. History. Université de Strasbourg, 2012. English. NNT : 2012STRAG004. tel-01885891 HAL Id: tel-01885891 https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-01885891 Submitted on 2 Oct 2018 HAL is a multi-disciplinary open access L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est archive for the deposit and dissemination of sci- destinée au dépôt et à la diffusion de documents entific research documents, whether they are pub- scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, lished or not. The documents may come from émanant des établissements d’enseignement et de teaching and research institutions in France or recherche français ou étrangers, des laboratoires abroad, or from public or private research centers. publics ou privés. UNIVERSITÉ DE STRASBOURG ÉCOLE DOCTORALE SCIENCES HUMAINES ET SOCIALES / PERSPECTIVES EUROPÉENS Cultures et Sociétés en Europe THÈSE présentée par : Ikbal Elif MAHIR METINSOY soutenue le : 29 juin 2012 pour obtenir le grade de : Docteur de l’Université de Strasbourg Discipline/ Spécialité : Histoire contemporaine Les femmes défavorisées ottomanes turques pendant la Première Guerre mondiale Les expériences des femmes et la politique féminine dans la vie quotidienne, 1914-1923 [Poor Ottoman Turkish Women during World War I : Women’s Experiences and Politics in Everyday Life, 1914-1923] THÈSE dirigée par : M. DUMONT Paul Professeur des universités, Université de Strasbourg Mme. KOKSAL Duygu Professeur associé HDR, Université de Boğaziçi RAPPORTEURS : M.
    [Show full text]
  • 55 BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA GİRESUN Ayhan YÜKSEL*
    Karadeniz İncelemeleri Dergisi: Yıl 9, Sayı 17, Güz 2014 55 BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA GİRESUN Ayhan YÜKSEL ÖZ Birinci Dünya Savaşı sırasında Trabzon Vilayeti’nin Rize ve Artvin ve merkez sancakları Rus işgaline uğramış, işgalin batı sınırı Harşit Deresi olmuştur. Harşit Deresi’nin batısında konuşlanan Türk ordusunun askeri ve lojistik ihtiyaçları, işgale uğramayan Giresun ve Ordu kazaları üzerinden gerçekleşmiştir. Öte yandan Erzurum’un işgalinden sonra batıya doğru başlayan göç dalgasına Trabzon’un işgale uğrayan bölgelerinin ahalisi de eklenmiş, Ordu kazasında bulunan Vilayet yönetimi aynı zamanda muhacirlerin işkan ve iaşeleriyle de uğraşmıştır. Bu makalede, Rus ordusunun Giresun kazası ve kıyılarını bombalaması ve bunun yarattığı sonuçlar ele alınarak değerlendirlmiştir. Anahtar Sözcükler: Birinci Dünya Savaşı, Giresun kazası, Rus işgali, Muhacirlik, Bombardıman GİRESUN DURING THE YEARS OF WORLD WAR I ABSTRACT During the World War I, Rize, Artvin and central districts of Trabzon Province were invaded by the Russians, and Harşit Stream became the western border of this invasion. The military and logistic needs of the Turkish army, which was deployed on the West of Harşit Stream, were fulfilled from uninvaded Giresun and Ordu districts. In addition, with the participation of the people fleeing from the invaded districts of Trabzon to a westward migration wave that had started after the invasion of Erzurum, a massive refugee population came to this region, obliging the Provincial administration of Ordu district to deal with the settlement and catering of these refugees. This study aims at evaluating the bombardment of Giresun district and its shores by the Russian army, and analyzing the consequences of this bombardment. Keywords: World War I, Giresun province, Russian invasion, Being Refugee,Bombardment.
    [Show full text]
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dali Tarihî Arka Planiyla Pontus Meseles
    KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI TARİHÎ ARKA PLANIYLA PONTUS MESELESİ VE BİR ALGI YÖNTEMİ OLARAK YABANCI BASINA YANSIMASI DOKTORA TEZİ Yüksel KÜÇÜKER NİSAN 2015 TRABZON KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ * SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI TARİH PROGRAMI TARİHÎ ARKA PLANIYLA PONTUS MESELESİ VE BİR ALGI YÖNTEMİ OLARAK YABANCI BASINA YANSIMASI DOKTORA TEZİ Yüksel KÜÇÜKER Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hikmet ÖKSÜZ NİSAN - 2015 TRABZON ONAY Yüksel KÜÇÜKER tarafından hazırlanan Tarihî Arka Planıyla Pontus Meselesi ve Bir Algı Yöntemi Olarak Yabancı Basına Yansıması adlı bu çalışma 21/04/2015 tarihinde yapılan savunma sınavı sonucunda oybirliği ile başarılı bulunarak jürimiz tarafından Tarih Anabilim dalında doktora tezi olarak kabul edilmiştir. Prof. Dr. Mesut ÇAPA (Başkan) Prof. Dr. Hikmet ÖKSÜZ (Danışman) Prof. Dr. M. Alaaddin YALÇINKAYA Doç. Dr. Rahmi ÇİÇEK Doç. Dr. Salim GÖKÇEN Yukarıdaki imzaların adı geçen öğretim üyelerine ait olduklarını onaylarım. … / … / 2015 Prof. Dr. Ahmet ULUSOY Enstitü Müdürü BİLDİRİM Tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada, orijinal olmayan her türlü kaynağa eksiksiz atıf yapıldığını, aksinin ortaya çıkması durumunda her tür yasal sonucu kabul ettiğimi beyan ediyorum. Yüksel KÜÇÜKER 19.03.2015 ÖNSÖZ Zaman içinde bağımsız bir devlet kurma amacının güdüldüğü noktadan, siyasî ve kültürel bir boyuta evrilen Pontus Meselesi, genellikle Millî Mücadele sürecindeki gelişmeler yönüyle öne çıkarılmaktadır. Oysa meseleyi yalnızca bu boyutuyla ele almak, onu yalnızca sıradan bir isyan vakası olarak değerlendirmek olacaktır. Hâlbuki konunun tarihî zemini irdelendiğinde, meselenin planlı bir fikrî temel üzerine bina edildiği ve sanıldığından daha eskilere uzanan bir geçmişe sahip olduğu anlaşılmaktadır.
    [Show full text]
  • Aldatilan Kimlik Isyanci Ermeniler
    Emperyalistler maşa kullanmada deneyimliler İLETİŞİM Milli Düşünce Merkezi Adres: GMK Bulvarı Özveren Sokak Nu:2/2 Kızılay/ANKARA Tel: 0 (312) 231 31 94 Belgeç: 0 (312) 231 31 22 Web: www.millidusunce.org - www.millikanal.com E-posta: [email protected] Gürbüz Mızrak Cep: 0532 774 54 50 E-posta: [email protected] ISBN: 978-605 -83121-0-4 Bu kitabın tüm hakları yazarına aittir. ALDATILAN KİMLİK İSYANCI ERMENİLER Gürbüz MIZRAK ISBN: 978-605 -83121-0-4 Baskı & Cilt Başak Matbaa Anadolu Bul. Meka Plaza No: 5/15 Gimat/Yenimahalle/Ankara ANKARA, Nisan /2021 Emperyalistlerin ve haçlı zihniyetlilerin, eli kanlı katil çetelerine dönüştürdüğü caniler tarafından Balkanlarda, Kafkaslarda ve Anadolu’da katledilen çocuklarımıza, kadınlarımıza, yaşlılarımıza, masum insanlarımıza; görev başında şehit edilen diplomatlarımıza, terör mağduru şehit ve gazi güvenlik güçlerimiz ile vatandaşlarımıza ve Hocalı’da soykırıma uğratılan soydaşlarımıza ithaf edilir. İÇİNDEKİLER SUNUŞ…………………………………………………………………………………………….5 TARİHTE TÜRK – ERMENİ İLİŞKİLERİ…………………………………….…………11 İlişkilerin Başlaması ve Gelişmesi ......................................................... 11 Emperyalistlerin Devreye Girmeleri ve İlişkilerin Bozulmaya Başlaması. 14 İSYANCI ERMENİLERİN ÖRGÜTLENMESİ…………………………………………23 ERMENİ İSYANLARI………………….…………………………………………………….27 1908 Öncesi Ayaklanmalar .................................................................. 27 İkinci Meşrutiyetten Sonra Ayaklanmalar ............................................ 31 Birinci Dünya Savaşında Ermeni Olayları
    [Show full text]
  • Berlin Türk Şehitliği Ve Mezar Taşları
    Berlin Türk Şehitliği ve Mezar Taşları Alaattin Uca* Ahmet Hamdi Can** ORCİD: 0000-0002-4211-6744 ORCİD: 0000-0002-1767-9481 Öz Almanya’da resmi olarak yapılan ilk Türk Mezarlığı Osmanlı Devleti’nin Berlin (Prusya) Elçisi Giritli Ali Aziz Efendiye aittir. Daha sonra Muhammet Esat Efendi, Rahmi Efendi, Rasim Efendi ve Aziz Ağa gibi diğer elçilik görevlilerinin de cenazeleri bu mezarlığa defnedilmiştir. Bu mezarlık 1798-1863 yılları arasında Almanya’da vefat eden görevliler için yapılmıştır. 1863’te Almanya bu mezarlığın başka bir yere naklini istemiştir. Osmanlı Devleti bu isteği kabul edince mezarlık 1866’da bugünkü yerine taşınmıştır. 1867’de Sultan Abdülaziz yeni mezarlığa bir abide yaptırmıştır. Bu abidede bulunan beş levhaya eski mezarlığa defnedilmiş olan elçilik görevlilerinin ve bir öğrencinin mezar taşı bilgileri yazılmıştır. I.Dünya Savaşında yaralanan bazı Türk askerleri tedavi için Berlin’e gönderilmiş ve bunlardan bazıları orada şehit olmuştur. Şehitler buraya defnedilince mezarlığın adı şehitliğe dönüşmüştür. Ayrıca Ermeniler tarafından şehit edilen Talat Paşa, Bahattin Şakir Bey ve Cemal Azmi Bey de buraya defnedilmiştir. Berlin’de vefat eden Türklerin yanı sıra Türk olmayan diğer Müslümanların mezarları da burada bulunmaktadır. Bu makalede Berlin Türk Şehitliğinin tarihçesi ve şehitlikte yer alan abide ve mezar taşları üzerine bir inceleme yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Almanya, Berlin, Türk şehitliği, Şehitlik abidesi, Mezar taşları Gönderme Tarihi: 25/07/2019 Kabul Tarihi:22/09/2019 * Doç.Dr., ,Karamanoğlu Mehmetbey
    [Show full text]