Adam Nergal Darski

MAGAZYN MAZOWIECKIEGO PORTU LOTNICZEGO WARSZAWA-MODLIN / MASOVIA WARSZAWA-MODLIN AIRPORT MAGAZINE

ADAM NERGAL DARSKI

TAKE YOUR FREE COPY airport-free-wifi

01 / 2015 (16)

TOWARZYSZ PODRÓŻY ZDJĘCIE NA OKŁADCE: FELLOW TRAVELLER Monika Szałek 10 Adam Nergal Darski: Z jaj Adam Nergal Darski: Right from the balls WYDAWCA / PUBLISHER

asz-reklama.eu

ul. Kościuszki 61, 81-703 Sopot WŁAŚCIWY KURS RIGHT PATH e-mail: [email protected] 20 tel.: 58 719 23 25; fax: 58 719 39 20 Pamukkale czyli bawełniana twierdza Pamukkale, or the Cotton Castle WYDAWCA: Marcin Ranuszkiewicz

REDAKTOR NACZELNY: Jakub Milszewski

DYREKTOR ARTYSTYCZNY: Michał Witucki OKOLICE SURROUNDINGS 26 GRAFIK: Katarzyna Gnacińska NAVIGATION „Muszkieterzy” z Placu Zbawiciela TŁUMACZENIE: Paulina Chojnowska, „Musketeers” from the Saviour Square Katarzyna Pastuszak

8 ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Sylwia Gutowska, Agnieszka Mróz, Katarzyna Szewczyk GUST TASTE DZIAŁ REKLAMY: 32 Magdalena Słomka−Stażewska Epitafium dla ładnego swetra ([email protected]), Epitaph for a nice sweater Dagmara Zielińska

NAWIGACJA ([email protected]), Natalia Zachalska ([email protected])

MODA Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów i mate- FASHION riałów redakcyjnych oraz nie ponosi odpowiedzialności 48 Chomisawa za treść nadesłanych ogłoszeń reklamowych. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów. Chomisawa DRUK: Artdruk Zakład Poligraficzny w Kobyłce

NA ZLECENIE / AT REQUEST

PORT LOTNICZY AIRPORT 58 Latające Miss Flying Miss Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa-Modlin Sp. z o.o.

ul. gen. Wiktora Thommee 1a 65 74 05-102 Nowy Dwór Mazowiecki www.modlinairport.pl

NASZ MAGAZYN MONITOROWANY PARTNERZY / PARTNERS JEST PRZEZ INSTYTUT MONITOROWANIA MEDIÓW

10 TOWARZYSZ PODRÓŻY FELLOW TRAVELLER STARTS AT AT STARTS ENGLISH ENGLISH PAGE 14 PAGE TEXT Z JAJ Zatytułowanie tego wywiadu „Demoniczny golibroda” byłoby po pierwsze wtórne, po drugie nadużyciem. Wszak Adam „Nergal” Darski, znany głównie jako lider zespołu Behemoth, poza sceną MONIKA SZAŁEK

JAKUB MILSZEWSKI JAKUB nie jest ani demoniczny, ani golibrodą, choć założył zakład barberski.

Który to będzie twój wywiad na temat Barberiana w tym No to najważniejsze pytanie: Barberian – po co ci to? miesiącu? Przecież nie narzekasz na nudę – jesteście cały czas FELLOW FELLOW TRAVELLER Myślę, że zrobiłem ich paręnaście, może nawet parędziesiąt... w cyklu promocji płyty, ukazała się anglojęzyczna wersja książki, nie można się do ciebie dodzwonić. Po Nie znudziło ci się gadać te same rzeczy dziennika- co ci jeszcze salon barberski? 11 rzom, którzy zadają te same pytania? Moja aktywność w tej materii wynika przede wszystkim To oczywiste, że pytania będą się powtarzać. To nic dziw- z tego, że lubię wyzwania. Lubię opuszczać swoją strefę komfor- nego. Jak wydaję nową płytę Behemoth to odpowiadam na tu i angażować się w projekty ryzykowne; eksplorować prze- setki wywiadów, w których bardzo często wałkuję te same strzenie dotąd mi nieznane. Oczywiście, szukałem miejsca tematy. To norma, rutyna chociaż zawsze staram się mówić gdzie mógłbym zainwestować monetę ale to co kręci mnie inaczej, chociażby po to żeby samemu nie zanudzić się na najbardziej to niewiadoma, tajemnica, którą mogę odkrywać. śmierć (śmiech). Fajnie jak pytania prowokują, potrafią za- Barberian jest wielką niewiadomą, bo barbering jest w Pol- ciekawić a nawet zainspirować, ale nawet kiedy wydają sce niszą, przecież my dopiero raczkujemy. Ryzyko to ważny się wtórne to wywiad wciąż może być interesujący. faktor całej układanki, ale kiedy moja intuicja krzyczy wręcz

Zależy jak dużo pasji i szczerości włożysz w odpo- żeby w to wchodzić, inwestować, nie bać się, to jej słucham. TOWARZYSZ PODRÓŻY wiedzi. To jest clou sukcesu. Lubię myśleć „out of the box” i lubię tę formułę wprowadzać w życie. Dzięki temu każdy sukces smakuje bardziej. Pomy- ślałem sobie, że jeśli to dobrze rozegramy to będziemy pionie- rami w Polsce, a to brzmi dumnie. Jak widzisz ego też zagrało tu ważną rolę (śmiech).

Barberian wziął się stąd, że – mówiąc trywialnie – za- uważyłeś rosnącą popularność zarostu? Wiesz, wszyscy męscy modele w kampaniach reklamowych mają teraz brody. To na pewno jeden z czynników. Nie żyję przecież w próżni, jestem aktywną częścią społeczeństwa, uważnym obserwatorem tego, co się dzieje w po- pkulturze. Jasne, że zauważyłem renesans brody, wąsów i zarostów wszelakich i estetycznie podoba mi się to bardzo. Sam jestem właści- cielem zarostu, który jest twarzowy i spój- ny z moim wizerunkiem. Tu nie ma żadnego oszustwa. Barberian jest owocem zajawki ale też uważ- nej obserwacji. Mam naturalną potrzebę inspirowania i bycia zainspirowanym. 12 TOWARZYSZ PODRÓŻY FELLOW TRAVELLER cił się w moim kierunku i powiedział „To już jest śmy z Lordem Jackiem Knifem, jeden z jeden Knifem, prowadzącego odwró prowadzącego którą zorganizowali którą prawdziwa sztuka!”. pierwszej akademii, akademii, pierwszej obserwując kunszt kunszt obserwując ników warsztatów Pamiętam, jak na na jak Pamiętam, uczest - - - świetnie wpisuje się w tę koncepcję zarażania ludzi pasją i dzie pasją ludzi zarażania koncepcję w tę się wpisuje świetnie Jak dużo czasu minęło pomiędzy pomysłem a realizacją? pomysłem pomiędzy minęło czasu dużo Jak - edu Pragniemy misję. Mamy Po prostu. inspirować. Chcemy Eklektyzm, ale jednocześnie otwartość tych miejsc i przyjazna, i przyjazna, miejsc tych otwartość jednocześnie ale Eklektyzm, Dokładnie rok. Dokładnie Mój kolega, projektant Robert Kupisz napisał mi niedawno wia niedawno mi napisał Kupisz Robert projektant Mój kolega, Nie, mówię o rzemiośle. Ale każde rzemiosło ma potencjał potencjał ma rzemiosło każde Ale o rzemiośle. Nie, mówię dużo więcej wspólnego z kulturą tatuatorską niż z fryzjerstwem. z fryzjerstwem. niż tatuatorską z kulturą wspólnego więcej dużo chanikom samochodowym, nie wydaje mi się, żeby mieli tego tego mieli żeby się, mi wydaje nie samochodowym, chanikom polskiej na wam dzięki bo gorąco, wam kibicuję „Adaś, domość: rakterne, charyzmatyczne. I to jest piękne! Osobowość manife Osobowość piękne! jest I to charyzmatyczne. rakterne, rych wspomniałem wcześniej. Chcemy by Barberian był czymś czymś był by Barberian Chcemy wcześniej. wspomniałem rych niemal rodzinna atmosfera. Odwiedziłem kilkaset salonów salonów kilkaset Odwiedziłem atmosfera. rodzinna niemal dawać zawód i miejsce pracy. Będziemy zachęcać by otwierali byotwierali zachęcać Będziemy pracy. i miejsce zawód dawać najlepszym barbering, daje jakie możliwości pokazywać dziemy ideologii, etyki barberskiej, która jest absolutnie wyjątkowa. To wyjątkowa. absolutnie jest która barberskiej, etyki ideologii, „sztuce barber o „sztuce mówisz Kiedy sztuka. to tatuaż Ale muzycznej, która jest pełna świetnych rzemieślników, ale tyl ale rzemieślników, świetnych pełna jest która muzycznej, go chce. To rzemiosło może cudownie wzbogacić naszą kulturę. kulturę. naszą wzbogacić cudownie może To chce. go rzemiosło mia szkoli z teorii i z praktyki wszystkich zainteresowanych. Bę zainteresowanych. wszystkich i z praktyki z teorii szkoli mia wiedział „To sztuka!”. prawdziwa jest wiedział już nie tym, żyją nie poziom, wyższy na się wzniesieniem wani oglądałeś takie takie i oglądałeś jeździłeś czasie w tym że Wiem, robili wam konkurencję? wam i robili zakłady swoje dali więcej niż tylko rzemiosło. To stan umysłu, styl bycia. To nauka To bycia. nauka styl To umysłu, stan rzemiosło. tylko niż więcej wieka, do otaczającego nas świata. To znajomość etykiety. Nasi Nasi To etykiety. znajomość świata. nas otaczającego do wieka, w rodzaju cechu. Klient jest najważniejszy, należy go traktować traktować go należy najważniejszy, jest Klient cechu. w rodzaju urosnąć do rangi sztuki, prawda? Znam męskich fryzjerów, fryzjerów, męskich Znam prawda? sztuki, rangi do urosnąć ustpoazcg drcłsęw omkeuk po i kierunku moim w się odwrócił prowadzącego kunszt obserwując warsztatów uczestników z jeden Knifem, kiem na jak Pamiętam, sztukę. prawdziwą tworzy z nich kilku ko zaintereso są nie ale kupony. nieźli, Są odcinają tylko którzy własne biznesy, przekazujemy pałeczkę, niech zarażają swoją pa swoją zarażają niech pałeczkę, przekazujemy biznesy, własne lenia się tą zajawką. Barbering w tym przypadku to jednak coś coś jednak to przypadku w tym Barbering zajawką. tą się lenia Akademia barberów. generacje przyszłe kształcić uczyć, kować, pierwszej akademii, którą zorganizowaliśmy z Lordem Jac Lordem z zorganizowaliśmy którą akademii, pierwszej branży mi bliskiej się tyczy samo to Z resztą się. pasjonują ulicy będzie więcej zadbanych mężczyzn”. Nie ubliżając me Nie ubliżając mężczyzn”. zadbanych więcej będzie ulicy lach którymi jest okraszony – a które ja nazywam trofeami – do –do trofeami nazywam ja –a które okraszony jest którymi lach pracy, który opisuje ich kolejne kroki, określa zasady, na jakich jakich na zasady, określa kolejne kroki, ich opisuje który pracy, psychologiem, obserwować go, umieć czytać, odgadywać cze odgadywać czytać, umieć go, obserwować psychologiem, hamulcowe. I na tym to się kończy. Barbershopy nie tylko służą służą tylko nie Barbershopy kończy. się to tym I na hamulcowe. tą akademią? Ci, którzy ją skończą, będą zakła będą skończą, ją którzy Ci, akademią? z tą Co typu refleksje. Zgaduję, że jest to raczej prosty, zero-jedynkowy zero-jedynkowy prosty, raczej to że jest Zgaduję, refleksje. typu berskich, w których byłem, mogę odtworzyć w pamięci i opisać i opisać w pamięci odtworzyć mogę byłem, w których berskich, barberzy muszą podpisać specjalnie przygotowany protokół protokół przygotowany specjalnie podpisać muszą barberzy czło drugiego siebie, samego do też ale rzemiosła, do szacunku barberska pod względem estetycznym ale również etycznym ma ma etycznym również ale estetycznym względem pod barberska Kultura rodzaju. w swoim jedyne miejsca, specyficzne bardzo deta w gadżetach, wnętrza, wystroju od wszystkim, we się stuje skiej” faktycznie masz na myśli sztukę? myśli na masz faktycznie skiej” fryzjerskich i nie pamiętam żadnego. Kilkadziesiąt salonów bar salonów Kilkadziesiąt żadnego. pamiętam i nie fryzjerskich sugerując jakieś zmiany w jego wizerunku trzeba być trochę trochę być trzeba wizerunku jego w zmiany jakieś sugerując ukjnjm.T klioat ąn yhzsdc,o któ o zasadach, tych na są oparte kolei Tefunkcjonujemy. z sją innych. I w tym jest olbrzymia wartość. wartość. olbrzymia jest I w tym innych. sją społeczeństwu ale współtworzą kulturę i wzbogacają ją. Akade ją. i wzbogacają kulturę współtworzą ale społeczeństwu klocki wymienić albo sprzęgło naprawić koło, wymienić serwis: z detalami! A to dlatego, że to są miejsca wyjątkowe, bardzo cha bardzo wyjątkowe, miejsca są to że A to dlatego, z detalami! z najwyższym szacunkiem, liczyć się z jego zdaniem, nawet nawet zdaniem, jego z się liczyć szacunkiem, najwyższym z nich najbardziej najbardziej w nich cię Co świecie. całym na miejsca inspirowało? ------13 TOWARZYSZ PODRÓŻY FELLOW TRAVELLER Na pewno jesteś świadomy tego, że wiele osób było Czym ten typ zaskoczy za rok, dwa miesiące albo za zaskoczonych, kiedy okazało się, że stoisz za czymś pięć lat? takim. Wszyscy raczej stawiali, że twoim następ- Bóg jeden wie (śmiech). nym zajęciem będzie jednak coś związanego ze showbiznesem. Ale jego nie mogę zapytać. Znowu zaskoczyłem, czyli punkt dla mnie (śmiech). Komfort Bo trzeba najpierw uwierzyć, a na to brakuje mi fantazji jaki w tej chwili mam jako człowiek i artysta polega na tym, (śmiech). że nie muszę robić nic wbrew swojej woli. Nie przypominam sobie, żebym w ciągu ostatnich lat zrobił cokolwiek, co stałoby ENGLISH w sprzeczności z tym, co myślę, czuję, czy uważam za właściwe. Czymkolwiek się nie zajmowałem to zawsze bardzo chciałem RIGHT FROM THE BALLS to zrobić, moja intuicja, mój wewnętrzny głos podpowiadał mi, że tak, że to jest rzecz dla mnie. Robiłem swoje niezależnie od To give this interview a title - “The Demon Barber” komentarzy, pomimo złośliwości czy wszechobecnego w sieci would first of all be very repetitive and second hejtu. Na dodatek każdy projekt, w który się angażowałem, of all it would be a slight misuse. Adam „Nergal” najczęściej kończył się sukcesem komercyjnym. To chyba nie Darski, known mainly as the leader of Behemoth bez znaczenia w dzisiejszych czasach, które są tak materialnie music band, is not demonic at all when he goes off zorientowane. Ktoś zarzuci, że się skurw**łem. Ale to kwestia the stage and he is not a barber either even though definicji. Według mnie sprzedanie się polega na robieniu rze- he started up a barber-shop. czy tylko dla pieniędzy. Nie mówię, że to źle, nie oceniam, każ- dy ma przecież swoje motywy działania. Ja zawsze podchodzę Most probably this is not your first interview about Bar- do swoich projektów z empiryczną, wręcz dziecięcą ciekawo- berian in this month? ścią. Ahoj przygodo! Nieważne czy był to program telewizyjny, No, I think I gave at least a dozen of them if not a couple nowa płyta Behemoth, książka czy film. Zawsze zakochiwa- of dozens... łem się w ludziach i idei, które mi towarzyszyły. Jeśli czuję, że chcę coś zrobić, to po prostu to robię. Staram się przesadnie And you are not bored with saying the same things to nie analizować, nie myśleć za dużo. Interesuje mnie kreatywne the journalists that ask the same questions? i konkretne działanie. Lubię żyć ze świadomością, że dokonuję It is obvious that questions repeat themselves. There is FELLOW FELLOW TRAVELLER uczciwych wyborów. Owszem, zdarzają mi się „fuckupy” ale nothing strange about it. When I publish a new record of nigdy niczego nie żałuję. Moje kłopoty zdrowotne odcisnęły Behemoth I give hundreds of interviews where I keep talk- 14 na mnie tak silne piętno, że wiem, że nie chcę tracić czasu na ing all the time about same subjects. It’s the norm, routine, ludzi, którzy nie są go warci, na projekty, w których nie był- although I still try to say new things to each journalist in or- bym sobą itd. Ktoś kiedyś pięknie powiedział, że prawda się der not to die of boredom myself (laughter). Witty questions zawsze obroni. Wierzę, że jestem żywym przykładem tej tezy. can provoke me, make me interested and even inspire me Rozmawiając z tobą nie muszę niczego udawać – jestem sobą, but even when the questions seem repetitive, the interview mówię co myślę, nie zakładam maski, nie kalkuluję. Czuję się can still be interesting fro the reader. It all depends on how wolny. To piękne uczucie. Polecam. much passion and honesty you put into your answers. That’s the core of success. I jesteś do przodu, bo chciałeś, więc zrobiłeś. Najwy- żej możesz być winny samemu sobie. So here comes the most important question: Barbe-

TOWARZYSZ PODRÓŻY Dokładnie tak. W jednym z moich ulubionych filmów, „Lot rian – what do you need it for? You don’t seem to be nad kukułczym gniazdem” jest taka scena – Jack Nicholson a bored person with nothing to do – you are continu- zakłada się z innymi pacjentami szpitala, w którym są za- ously in the process of promoting your record and mknięci, że wyrwie z podłogi ciężki zlew i wybije nim szybę also the translation of your book into English has tym samym torując drogę do ucieczki. Kiedy kiedy jego zma- recently been published. Your phone is all the time gania kończą się fiaskiem mówi: „przynajmniej próbowałem”. busy. And on top of that you started to run a barber- To piękny obraz filozofii, która jest mi szalenie bliska... shop, what for? I like challenges and that’s the main reason why I became Szukając kolejnego pomysłu dla siebie, kolejnej ini- active in the field of barber-commerce. I enjoy to step put cjatywy nie myślałeś o jakichś innych projektach of the comfort zone and engage myself into risky projects; muzycznych? explore unknown areas. Of course I also spent some time Wiesz, biorę udział w różnych projektach muzycznych, ale searching for a place where I could invest my money, but nie krzyczę o tym na forum. Obwąchuję się z kilkoma pomy- what stimulates me the most is the unknown, the mystery słami ale nie chcę zapeszać. Mój chleb powszedni to sztuka which I can explore. Barberian is a great unknown because radykalna, głośna, ekstremalna, ale próbuję też swoich sił barbering is still a niche in Poland - we are just starting our w innych formach muzycznych, minimalistycznych, bardziej journey in this field. Risk is an important element of the surowych. Mam kilka asów w rękawie ale daję im czas na whole puzzle but when my intuition screams into my ear dojrzenie. Mam nadzieję, że nie raz będę zaskakiwać, ale that I should jump in, invest and not be afraid – then I lis- egoistycznie dbam o to, żeby przy pracy dobrze się bawić, ten to it without hesitation. I like to think „out of the box”, uczyć, wzbogacać swoje życie. Mam w sobie mnóstwo muzy- I like that formula and I like to live it. Thanks to that each ki, mnóstwo pomysłów... Czasem za dużo naraz. Często się success has a different taste. I thought to myself that if we gubię ale następnego dnia wstaję i znowu znajduję siłę i mo- play it in the right way we will surely be Polish pioneers of tywację by działać, tworzyć, projektować. Nie wiem, skąd się barbering – and that fills me with pride. As you can see also to bierze... może prosto z jaj? (śmiech). my ego played an important role here (laughter). FELLOW FELLOW TRAVELLER

Did you start the Barberian because – trivially speak- Staram się przesadnie ing – you noticed that it is more and popular among TOWARZYSZ PODRÓŻY guys to have a beard? You know that recently all the nie analizować, nie male models in fashion campaigns wear beards. It is definitely one of the factors. I live in a certain context, myśleć za dużo. I am an active part of our society and an attentive observer of what is going on in the pop-culture. Of course I noticed Interesuje mnie the renaissance of beards, moustache and all types of facial hair and I find it aesthetically pleasing. I also have some facial hair, which fits my image and looks good on me. Barberian is kreatywne i konkretne not a fake thing, it was born out of a real passion and careful observation. I have a natural need of inspiring people and of działanie. Lubię żyć being inspired. ze świadomością, że How much time passed from your first idea to realisation? Precisely one year. dokonuję uczciwych I know that during that time you travelled a lot visiting barber-shops all over the world. What inspired wyborów. Owszem, you about them the most? Eclecticism and openness as well as the friendly and almost fam- zdarzają mi się ily-like atmosphere. I visited a couple hundreds of hairdressing saloons and I must say I don’t remember a single one of them. „fuckupy” ale nigdy Whereas all of the dozens barber-shops I went to I remember perfectly well and I can describe them in tiny details! And that’s niczego nie żałuję. teachers turned towards me and said „This is real art!”.

Tell me something about your academy. Those who graduate from your barbering academy will set up their own barber-shops and compete with you in the market? We want to inspire people. That’s all. We have a mission. We want to edu- cate, teach, develop future genera- tions of barbers. The academy perfectly fulfils the function of a place that instills passion into people and enables sharing it. But in this case barbering is something more than just a craft. It is a state of mind and a way of being. Barbering teaches you to respect the craft, respect yourself, the others and the world around you. Barbering is also about knowing the etiquette. Our barbers have to sign the special work minutes, which describes their education stages and sets the rules of the academy, which are related to the issues I mentioned earlier. We want Barberian to be a kind of guild. The customer is the most important person and he has to FELLOW FELLOW TRAVELLER be treated with greatest respect, you have to pay attention to what he says 16 and even if you are suggesting some changes in his image you have to be a kind of psychologist – you have ob- serve him, be able to read his mind and to guess what he wants. This craft can greatly enrich our culture. Re- cently, my friend - fashion designer Robert Kupisz, wrote a text message to me saying: „Adaś, I keep my fin- gers crossed for you because thanks to

TOWARZYSZ PODRÓŻY you there will be more well groomed guys on Polish streets”. I don’t want because they are very special places, with a certain flavour and to be rude but I don’t think that car mechanics have such charisma. And that’s beautiful! Personality of the owners mani- thoughts about their craft. I guess it’s a rather simple ser- fests itself in everything that is there staring from the interior device: you change the wheel, fix the clutch or change the brake sign, gadgets, small ornaments that decorate the place – and that blocks. And that’s all. Barber-shops not only serve the society I call the trophies – and finishing with ideology, barber ethics, but also co-create and enrich its culture. The academy teach- which is absolutely unique. Barber-shops are special places, very es theory and practice and is open to all people interested unique. And as regards barber culture – its ethics and aesthetic in barbering. We will present barbering’s potential and give aspects, you have to know that it has far more in common with work credentials and work places to the most talented ones. tattooing culture than with hairdressing. We will also encourage them to open their own shops – we bow out to them and let them share the passion of barbering But tattooing is art. When you talk about „barbering with others. Here lies the true value of our endeavour. art” do you actually mean art? No, I mean the craft. But each craft can reach the level of art, I am sure you are aware of the fact that many people right? I know male hairdressers that work only to get money were surprised to find out that you got engaged in for living and don’t strive for more. They are quite good in such a business. Most people presumed that your next their craft but they are not interested in reaching a higher occupation will be more related to show-business. level, they don’t live their craft, it’s not their passion. And ac- I managed to surprise people again, a point for me (laughter). tually the came can be said about my professional field – the The comfort that I possess at the moment as a person and as music market – it is also full of great craftsmen but only some an artist stems from the fact that I don’t have to do anything of them make real art. I remember the first barbering acad- against my will. I cannot recall a thing that I did in the past emy I created with Lord Jack Knife – one of the workshop years that was not in tact with what I think, feel and con- participants when observing the fabulous craft of one of the sider proper. Each thing I did was the thing I wanted to do. Ponad 20 lat doświadczenia Najnowocześniejsze zaplecze transportowo-logistyczne i spedycyjne

Najwyższe standardy obsługi

1000 pracowników

Kompleksowe usługi logistyczne

Obsługa na terenie całej Polski i Europy

GRUPA OMEGA PILZNO DYNAMICZNY OPERATOR LOGISTYCZNY

OMEGA Pilzno ITiS Godawski & Godawski Sp. z o.o. ul. Kraszewskiego 44, 39-220 Pilzno www.omega-pilzno.com.pl tel. (+48 14) 670 71 24, (+48 14) 672 20 23 fax (+48 14) 672 19 94 e-mail: [email protected] 18

I listened to my intuition, my inner voice was telling me that Cuckoo’s Nest” there is a scene where Jack Nicholson bets this is the right thing for me to do. I did my thing despite with other patients that he will tear a heavy sink from the the rude comments and the ever-present internet hate. And floor and break the window with it in order to make way what’s more, almost each project I realised ended up with for the escape. When he fails, he says: „at least I tried”. a commercial success. I think that means a lot today in the It’s a beautiful metaphor of philosophy which resonates money-oriented world. Some people might say that I sold my with me... ass. But that’s just a matter of definition. I think that selling

TOWARZYSZ PODRÓŻY oneself means doing things only for money. I am not saying When looking for a new way, a new endeavour, did you it’s bad, I am not judging it, each person has his/her own rea- consider any new music projects? sons for acting that way. But I always approach my projects Well, I participate in many music projects but I don’t talk with empirical and child-like curiosity. Let the adventure about them in the media. I am thinking of a couple of pro- begin! No matter if its a tv show, Behemoth’s new record, jects but I don’t want to speak about them yet so as not to a book or a film. I always fall in love with people and ideas jinx them. Radical, loud and extreme art is my daily bread that accompany them. If I feel that I want to do something but I also try to play other kinds of music, more minimal- then I just do it. I try not to analyse to moo and not to think istic and raw. I have a couple aces up my sleeve but I want too much. I am interested in creative and concrete actions. to let them grow. I hope that I will surprise you many more I like to live feeling that I am making the right and hon- times but I am rather egoistic in my way of work – I make est choices. Of course, sometimes I experience the sol called sure that I am having fun, learning a lot and enriching my „fuck-ups”, but I never regret what I did. My health problems life. I have a lot of music and many new ideas within me... left a heavy stamp on me and made me realise that I don’t Sometimes too many at once. I often get lost but then the want to waste my time for people who are not worth it and next day I get up and find strength and courage to act, cre- for projects that do not allow me to be myself. Someone once ate, make new projects. I don’t know where this is coming said: truth will always win. I believe that I am a living exam- from... maybe right from my balls? (laughter). ple of this rule. In my conversation with you I don’t have to pretend – I am myself, I say what I think, I don’t put on any What will this guy with balls come up with in the next mask and I don’t calculate. I feel free. It’s beautiful feeling. year, two months or five years? I highly recommend it. God knows (laughter).

You are one step ahead cause you did what you wanted to But I can’t ask God about your plans. do. Now if the outcome is bad you can only blame yourself. Right, first you have to believe in him, and I think that I have Exactly. In one of my favourite films „One Flew Over the to little imagination to do that (laughter).

CZYLI BAWEŁNIANA TWIERDZA 20 SYLWIA GUTOWSKA WŁAŚCIWY KURS RIGHT PATH Wybrzeża Egejskiego znajduje się Na wschodzie w regionie Turcji, nie to, że wzgórza te całe stworzone miasteczko leżące u stóp wzgórz. Nie płatki bawełny.płatki byłoby nic w tym dziwnego, gdyby wyglądają jak wielkie z wapnasą i wyglądają jak Do nia przypomina bardzo kuchnię grecką, ale ma swój spe swój ma ale grecką, kuchnię bardzo przypomina nia i kuch tak kultura, cała Podobnie jak padole. ziemskim tym na człowieka spotkać może jakie przeżyć, lepszych Turcji regionu z naj tego jedno to kuchnia że uwadze, na mieć –trzeba podwieczorek wspaniały przywitał grupę Naszą orientalną. tak a jednocześnie Grecji, do podobną

jej wschodnią częścią, którą poznałam, tak tak poznałam, którą częścią, wschodnią jej Turcją, zachwycona Byłam riwiery. reckiej - tu kurortów z jednym w wakacji z cając wra autokarem, się dostałam Pamukkale - - - - FOT.: FALCO - PIXABAY.COM

cyficzny sznyt orientu. Sałatki, faszerowane bakłażany, oliwki i najcudowniejsze, najbardziej pachnące słodycze. Wszystko to smakuje jeszcze lepiej wśród takich krajobra- zów i przy takiej pogodzie. Posileni, nieco rozleniwieni, ruszyliśmy na zwiedzanie „bawełnianych tarasów”. Nazwa miejscowości pochodzi od tureckiego słowa „pa- muk”, co dokładnie znaczy „bawełna”. Znajduje się około 20 kilometrów od miasta Denizli, w którym też znajduje się lotnisko. Specyfika krajobrazu Pamukkale wynika z tego, że miejsce to leży na styku płyt tektonicznych, dzięki czemu na powierzchnię wypływają gorące źródła wody niezwykle bogatej w wapień. Woda, gwałtownie ochładzając się po zetknięciu z powietrzem, pozostawia wapienne osady, które gromadząc się od tysięcy lat tworzą widowiskowe białe tara- RIGHT PATH RIGHT sy zwane trawertynami. Ich widok zapiera dech w piersiach, a wrażenie zetknięcia się z nimi z bliska jest w istocie nieco surrealistyczne. Z daleka wygląda to jak lodowiec, ale „lód” 21 okazuje się ciepły, gdy dotykamy go bosymi stopami. Cie- WŁAŚCIWY KURS

CZYLI BAWEŁNIANA TWIERDZA

ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 23

FOT.: LOGGAWIGGLER - PIXABAY.COM 22 WŁAŚCIWY KURS RIGHT PATH go go przyrodnicze dziedzictwa światowego liście na się i znajdują narodowego parku skład w one właśnie wchodzą Dzisiaj zniszczenia. częściowego ich do doprowadziło co chronione, należycie były nie Pamukkale wzgórza temu lat Kilkadziesiąt było. tak zawsze nie choć narodowego, parku władze wają - czu szczęście na wszystkim Nad wzgórzach. nierealnych tych po stąpających turystów, sporo tam się spotyka Latem zdrowia. też ale dotyku, i zmysłu oczu dla tylko nie rzyści Ko mineralna. woda ciepła lazurowa, się znajduje w których z zagłębieniami, tarasów piętra utworzyły że ukształtowały, się tak Wapienne bawełny. twory płatki jak i przyjemny pły UNESCO , a w celach ochronnych zakazane jest wchodze jest zakazane ochronnych , a w celach FOT.: NICKW – FREEIMAGES.COM –FREEIMAGES.COM NICKW FOT.: - - - zapach aromatyzowanego zapach aromatyzowanego Turcja. Turecka kawa Turecka jestTurcja. kawiarni połączonejkawiarni z pa Po wyprawie można zajść wym kubkuwym zamawianym do klimatycznej tureckiej tureckiej klimatycznej do progu roztacza się słodki jedyna w swoim rodzaju. do picia „włoskiej” kawy ście, przyzwyczajonego odmianach, w kartono odmianach, tytoniu i świeżej kawy. czyka żyjącego w mie To unikatowe zupełnie larnią sziszy,larnią gdzie od doznanie dlaEuropej w jej fast-foodowych Tak właśnie pachnie z FOT.: MUCO – FREEIMAGES.COM –FREEIMAGES.COM MUCO FOT.: sieciówki. - - - - FOT.: ALL-FREE-DOWNLOAD.COM nie na wzgórza w obuwiu. Podobnie hotele wybudowane na okresie oczekiwania dostajemy filiżankę palonej kawy w fi- zbokach wzgórz w latach 60. XX wieku zostały rozebrane pod liżance zdobionej orientalnym wzorem, do której prze- koniec lat 90. i dziś możemy oglądać tylko ich pozostałości. lewamy kawę z blaszanego dzbanuszka. Nigdzie nam się Jeśli o pozostałościach mowa, okolica posiada także ruiny nie spieszy i możemy w pełni docenić turecką gościnność. greckiego miasta Hierapolis. W tej części Turcji to często Wiemy już, że żadne spa nie zapewni nam takiego odpo- spotykane zjawisko, jako że całe wybrzeże Morza Egejskie- czynku i regeneracji. Otuleni turecką „bawełną” możemy go w Azji Mniejszej wchodziło w skład cywilizacji greckiej. zacząć planować, kiedy znów tu przyjechać. Podróżując po tej części kraju napotkamy ruiny takich le- gendarnych państw-miast jak Pergamon czy Efez. Hierapolis ENGLISH było dokładnie miastem Frygijskim. Jeśli po wspinaniu się po wapiennych wzgórzach starczy nam sił na zwiedzenie tej PAMUKKALE, OR THE COTTON kolejnej atrakcji, dowiemy się, że już starożytni doskonale wiedzieli o prozdrowotnych właściwościach wód mineral- CASTLE nych i chętnie z nich korzystali. W Hierapolis znajduje się tak There is a town located at the foot of the moun- zwany basen Kleopatry, specjalnie przystosowany do użytku tains near the Aegean Sea coast, in the East of turystów. Woda bogata w wapień poprawia samopoczucie Turkey. And there would be nothing unusual about i leczy wiele dolegliwości, jak chociażby reumatyzm. Idealnie it except for the fact that the hills are whole made więc nadaje się na ukojenie zmęczonych mięśni. of limestone and resemble huge cotton petals. Po wyprawie można zajść do klimatycznej tureckiej kawiarni połączonej z palarnią sziszy, gdzie od progu rozta- I reached Pamukkale by coach on my way back from holiday cza się słodki zapach aromatyzowanego tytoniu i świeżej in one of the resorts of the Turkish Riviera. I was delighted kawy. Tak właśnie pachnie Turcja. Turecka kawa jest je- with Turkey and its eastern part I had visited, which was dyna w swoim rodzaju. To zupełnie unikatowe doznanie so similar to Greece but at the same time so oriental. Our dla Europejczyka żyjącego w mieście, przyzwyczajonego group was greeted with a delicious afternoon snack. It has to do picia „włoskiej” kawy w jej fast-foodowych odmianach, be mentioned that the cuisine of this Turkish region is one w kartonowym kubku zamawianym z sieciówki. Tu, by of the best experiences one can enjoy here below. Just like napić się kawy, trzeba usiąść w zacisznej knajpce obłożo- the whole culture, Turkish cuisine resembles Greek one, but nej dywanami i w wygodnym foteliku wdychać powietrze. it has its peculiar taste of orient. Salads, stuffed aubergines, Warto spróbować oryginalnej sziszy! Po odpowiednim olives and the most wonderful, most aromatic sweets. And all 24 WŁAŚCIWY KURS left of them today. of them left everything are remains their and 90s, of the end the wards to down pulled were 1960s the in hillsides on the built hotels Similarly, landscape. the protect to prohibited on is shoes with hills on the walking and List, World Heritage they are included in a national park and on and park national a in included are they Nowadays, destruction. partial their to led which tected, not pro were of Pamukkale hills the ago, years dozen eral Sev case. the been not always it has although there, pens hap that everything over watch authorities park national Fortunately, hills. unrealistic on these treading of tourists full is place the summer, the In health. for but also touch, of sense the and eyes for not only Beneficial water. eral min warm azure, with filled hollows with terraces create they that a way such in shaped are formations limestone Those petals. cotton as pleasant and warm as It is feet. bare with felt when warm out be to turns which distance, the from a glacier like It looks impression. a surrealistic quite upmakes close it at from looking and breathtaking, is form they landscape The travertines. called terraces white spectacular –create of years thousands for place the in ing –gather that deposits calcareous leaves and rapidly down cools water air, with contact In surface. the to rise can water of limestone-rich hot springs which to thanks plates, of tectonic point meeting the at located it is that fact the from results Pamukkale in landscape the of specificity The too. airport its has which Denizli, from away kilometres 20 around located It is cotton. means literally which muk, “cotton terraces”. the visit to off set we a bit indolent, and Refreshed a weather. such with and landscapes such among better even tastes that The name of the town comes from the Turkish word pa theword from comes Turkish thetown of name The UNESCO ’s ’s ------to visit this place again. again. place this visit to when planning Turkish “cotton”, in Wrapped start tion. can you recupera and rest good such find could you where no SPA resort is there that know already you And Turkish hospitality. preciate ap fully can You’re and patterns. hurry any not in oriental with ornamented richly and a cup jug tin in a small, coffee roasted get you time, long a suitably for waited have you Once hookah! original trying worth It is inside. circulating air characteristic the inhale armchair, a comfortable in seated and, carpets with ered cov café in a cosy for a while stop to you need here, coffee drink shop. coffee To a chain from ordered packaging a cardboard in varieties, fast-food in its coffee “Italian” drinking to accustomed and a city in living a European for experience exceptional pletely - is a com It unique. is Turkish coffee like. Turkeywhat smells is This coffee. fresh and tobacco of flavoured aroma sweet the with guests its greeting lounge a hookah with combined café ish example rheumatism. So it is perfect to relax tense muscles. tense relax to perfect it is So rheumatism. example for like conditions, many one’s treats and improves mood limestone Water in rich of tourists. needs the to adapted ly special been has which Pool Cleopatra’s Hierapolis, in called so- the is There pleasure. with of them use made and ters wa of mineral properties healthful the about knew perfectly people ancient the that learn will you site, this visit to hills limestone the climbing after strength enough have you city. If a Phrygian actually was Hierapolis or Ephesus. Pergamon as city-states legendary of such ruins the across come also can you country, of the part this around Travelling civilization. Greek to belonged Minor Asia in coast Sea Aegean whole of Turkey the as part this phenomenon in a common quite It nearby. is located of Hierapolis city Greek ancient of an After such an expedition, you can visit an atmospheric Turk atmospheric an visit can you expedition, an such After ruins also are there of remains, subject on the are we Since FOT.: ALL-FREE-DOWNLOAD.COM ------

SURROUNDINGS

26 OKOLICE

„MUSZKIETERZY” Z PLACU ZBAWICIELA

Plac Zbawiciela jest różnorodny jak lac Zbawiciela to miejsce szczególne. Blisko stąd do ścisłego centrum stolicy, można stąd wybrać tęcza, a tęcza jest zbawieniem dla się szlakiem socrealistycznej architektury po- Placu Zbawiciela – dodaje mu radości dążając przez Plac Konstytucji w stronę Pałacu i oryginalności. Tęcza kojarzy mi się Kultury lub zacząć wędrówkę z centrum. Wte- dy opuszczając Plac Konstytucji zauważymy, że Marszał- IZABELA DANIŁ z kolorową czapką Boba Marleya, bo P kowska nagle zwęża, aby zasłonić Kościół Najświętszego tak na prawdę można mieć z nią milion Zbawiciela. Był to pomysł przywódcy Polski ludowej Bo- skojarzeń. A Bob śpiewał „Chciałbym lesława Bieruta. To miejsce o ciekawej historii, a jednocze-

PRZEWODNICZKA PO WARSZAWIE) PO PRZEWODNICZKA śnie od ponad 3 lat budzące wiele kontrowersji. Artystka ( zobaczyć jak żyją razem – czarni, biali, i performerka Julita Wójcik stworzyła kolorową tęczę na Chińczycy, wszyscy – to wszystko.” zlecenie Instytutu Adama Mickiewicza, która stanęła tu FOT.:IZABELA DANIŁ SURROUNDINGS

27 OKOLICE

ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 29

FOT.:IZABELA DANIŁ w czerwcu 2012 roku. Uniwersalny symbol przymierza światowej w kamienicy na rogu ulicy Mokotowskiej i pla- i pokoju powstały z okazji polskiej prezydencji w Radzie cu mają swoją siedzibę metodyści, którzy w okresie mię- Unii Europejskiej został skojarzony przez niektóre śro- dzywojennym, który cechowała niechęć do ekumenizmu, dowiska prawicowe z tęczową flagą – symbolem ruchu na zajmowali się głównie działalnością charytatywną. War- rzecz równouprawnienia osób o orientacji nieheteroseksu- szawiacy kojarzą metodystów z bardzo dobrą szkołą języka alnej, zaprojektowanym w 1978 roku przez Gilberta Bake- angielskiego, która istnieje tu (z wyjątkiem okresu okupacji ra. Tęcza płonęła 7 razy, podpalana przez chuliganów lub hitlerowskiej) od 80 lat. Odbudowę kamienicy zniszczonej osoby kojarzone z Ruchem Narodowym. Nie patrz na Plac w czasie II wojny światowej sfinansowali metodyści z całego Zbawiciela tylko przez pryzmat tęczy. Pochyl się nad jego świata. Obecnie Kościół Metodystyczno-Ewangelicki działa historią i losami pięknego kościoła, który przetrwał wojnę. swobodnie pod adresem Mokotowska 12. Zbadaj, czy to miejsce stało się mekką hipsterów. Dowiedz się o losach „Muszkieterów”. Przejdź się wokół placu i zrób zdjęcie przy tęczy Plac Zbawiciela wytyczono w drugiej połowie XVIII w. Wietnamczycy i Metodyści jako jeden z placów gwiaździstych osi stanisławowskiej. Oś Z Placem Zbawiciela każdy warszawiak ma wiele wspo- stanisławowska, tzw. założenie ujazdowskie, to założenie mnień. W latach 80- i 90-tych stanowił zagłębie obuwnicze. urbanistyczno-ogrodowe o długości 7,5 km, biegnące na li- Od lat znajduje się tu kultowy bar Que Huong z daniami nii wschód-zachód. Jego początki to wiek XVII, a najwięk- kuchni wietnamskiej. Lokal jest ogromny i często odbywają szy rozwój nastąpił pod koniec wieku XVIII za panowania się tam wietnamskie wesela. Nie zachwyci jednak smako- króla Stanisława Augusta. Plac Zbawiciela tworzył razem szy kuchni wschodu. Na Placu kręcono sceny do polskich z placami Na Rozdrożu, Politechniki, 3 Krzyży i Unii Lu- filmów, m.in. „Plac Zbawiciela”, „Dług”. Od końca I wojny belskiej i odchodzącymi od nich ulicami „promieniste ze- społy”. Przez długi okres czasu był placem peryferyjnym, szy w Warszawie żyrandol. W 1944 Niemcy usiłowali wy- zwany potocznie Rotundą. Po 1880 r. zaczął tu funkcjono- sadzić świątynię w powietrze, ale solidna konstrukcja prze- wać tramwaj konny, który objeżdżał plac dookoła, powstały trwała i udało się ją odbudować i odrestaurować. Kościół jest zabudowania. Tramwaj elektryczny pojawił się na początku przestronny, w 8 ołtarzach znajdują się piękne obrazy m.in. wieku XX. II wojnę światową przetrwały tylko 3 kamienice Michała Willmanna oraz kopia obrazu Matki Boskiej Czę- i częściowo kościół Najświętszego Zbawiciela. Architekturę stochowskiej ukoronowana w 1999 r. koronami papieskimi. placu uzupełniły socrealistyczne zabudowania Marszałkow- skiej Dzielnicy Mieszkaniowej, podobne do tych na Placu Coffee Karma Konstytucji. Warto wspomnieć, że tzw. MDM obejmuje 80 Zrelaksuj się w jednej z klimatycznych knajpek ulokowanych ha rozciągając się wzdłuż ulic Marszałkowskiej, Waryńskiego wokół placu w podcieniach socrealistycznych gmachów i Alei Wyzwolenia i powstała na początku lat 50-tych. Była W obrębie placu znajdziesz kilka naprawdę wyjątkowych probierzem architektury realnego socjalizmu, której znakiem miejsc opierających się nurtowi kultury masowej. Tak przy- rozpoznawczym jest monumentalność. Od roku 1968 linia najmniej uważają warszawscy hipsterzy. tramwajowa biegnie przez środek placu. Pod placem znajdu- Tutaj nie tylko skosztujesz wybornej kawy, ale też zjesz je się schron zbudowany przez Niemców w 1944 dla obrony smaczną kanapkę, a wieczorem napijesz się wina lub regio- „twierdzy Warszawa”. Został odkopany w 2011 roku i z po- nalnego piwa. A kawę mają wyjątkową, bo na miejscu paloną. wrotem zasypany. Możesz też kupić jedną z 3 mieszanek i zaparzyć w domowym W okresie międzywojennym na środku placu rosły zaciszu. Kawa jest fare trade, czyli pochodzi z plantacji, gdzie krzewy i klomby, a teraz mamy tęczę. Z powodu licznych pracownicy nie są wyzyskiwani. podpaleń jest strzeżona 24 h na dobę przez straż miejską To miejsce o wyjątkowym klimacie, gdzie odbywają się i policję, dlatego trudno zrobić sobie zdjęcie przy tej wielo- koncerty, wystawy fotografii czy spotkania z pisarzami. To barwnej instalacji. Można za to stanąć na jednym z chod- tu dowiedziałam się o wydaniu książki pt. „Świat Muszkie- ników wokół placu i sfotografować się z tęczą w tle. Tęcza terów – zapomnij albo zgiń”. Jerzy Rostkowski opisuje w niej ma 9 m wysokości i 26 m szerokości i tworzą ją wielobarw- losy prawdopodobnie najlepszej zdaniem aliantów organizacji ne sztuczne kwiaty. wywiadowczej w Europie zwanej Muszkieterami. Komórka Muszkieterów mieściła się właśnie przy Placu Zbawiciela, a jej Odwiedź zabytkowy Kościół Najświętszego Zbawiciela szefem był oficer polskiego wywiadu Stefan Witkowski. Ta w Warszawie głęboko zakonspirowana organizacja wywiadowcza współpra- SURROUNDINGS Idea świątyni powstała już w XIX wieku, ale kościół wznie- cowała z brytyjskim Intelligent Service, jednak jej działalność siono na początku XX wieku. Ma późnorenesansowy wygląd, była niejednoznacznie oceniana przez historyków. Działała 28 jest majestatyczny a jednocześnie wydaje się lekki dzięki niezależnie od organizacji Związku Walki Zbrojnej (późnej strzelistym wieżom. Budowla powstała w miejscu, gdzie Armii Krajowej) i przez AK została zlikwidowana. wcześniej funkcjonowała tzw. Czerwona Karczma. Obok niej w drewnianym domu mieszkał rewolucjonista Ludwik Charolotte. Chleb i wino Waryński, założyciel partii robotniczej Proletariat. Przed II To kolejne klimatyczne miejsce, gdzie zjesz wypiekaną na

OKOLICE wojną światową w kościele pięknie prezentował się najwięk- miejscu bagietkę francuską w towarzystwie np. sałatki i kie- FOT.:IZABELA DANIŁ FOT.:IZABELA 2012. The universal symbol of unity and peace created to com - to created peace and unity of symbol universal The 2012. June in Square Saviour of the centre the in placed was rainbow The Mickiewicz. of Adam Institute bythe ordered rainbow a colourful –created performer and artist Wójcik –an Julita of controversies. a lot it provokes 3years more than since and history interesting an has Square Saviour The Bierut. Bolesław People’s Polish - of the Republic leader bythe designed was maneuver architectural That Holy Saviour. of the Church the hide to order in narrow gets suddenly Street Marszałkowska that see will you Square Constitution the leave you as then centre, the from Square Saviour the to trip your start also can You Science. and of Culture Palace the towards Square tution Consti via you take will that architecture ofroute socrealistic the take also of Warsaw, can you centre very the to a short walk take can you From here place. is a special Square Saviour The all.”. –that’s everyone Chinese, white, –black, together live mankind see to like “I’d to sing: used Bob And rainbow. the with of associations dozens have you can actually cause Marley, of Bob hat be colourful the see mediately I im rainbow, the about I think When uniqueness. and joy square the –it gives square’s saviour the a way in is rainbow the and rainbow the as oured multicol and diverse as is Square Saviour The SQUARE „MUSKETEERS” FROM THE SAVIOUR W Planie Bi Bastylia Plan śniadanie. na wpaść tu i czekolady. Warto fitury kon oryginalne tu nabyć też Możesz wina. musującego liszka liki na zewnątrz, co daje doskonały punkt obserwacyjny. obserwacyjny. punkt doskonały daje co zewnątrz, na liki sto wystawia lokali większość jesieni wczesnej do wiosny Od klimacie. paryskim w naleśniki serwuje Bastylia rywkową. roz muzykę promuje niekomercyjną nieustannie też Klub

ENGLISH B można się rozerwać i posłuchać dobrej muzyki. muzyki. dobrej i posłuchać rozerwać się można ------sters’ hub and find out more about the lives of „Musketeers”. „Musketeers”. of lives the about out more find hub and sters’ a hip become really has square the if World also War. Check Second the survived that church of the story turbulent the to and history rich square’s the to Pay attention lenses. rainbow the through only Square But don’tdowy). Saviour the at look Naro Movement (Ruch National the with associated people or washooligans putby fire The times. 7 already on fire been has rainbow Square’s Saviour The Baker. byGilbert 1978 in menism was not well seen, the Methodists dabbled mainly in in mainly dabbled Methodists the seen, not well was menism - ecu when times the in 1930s, and 1920s the In square. the and Street of Mokotowska crossing the at house the in located are headquarters –their here reside World Methodists War also 1st of the end „Debt”. the Square”, Since „Saviour as such films for Polish setting as played also square The connoisseurs. cuisine’s Oriental of tastes the for cater not does definitely but it weddings Vietnamese houses it often and huge is bar The cuisine. Vietnamese with Huong Bar Que cult the there find also can you years many Since paradise. a shoe as tioned func square the 1990s and 1980s the In Square. Saviour the to related of memories a lot has Warsaw from person Every Methodists the and Vietnamese The the rainbow flag that symbolises the symbolises that flag rainbow the with communities byrightist associated immediately was cil Union Coun European the in presidency Polish the memorate LGBT movement designed movement designed FOT.:PAWEŁ DUMA - - - - FOT.:PAWEŁ DUMA 29 OKOLICE SURROUNDINGS 30 OKOLICE SURROUNDINGS get a photo with the rainbow as your background. The ran The background. your as rainbow the with a photo get and square the around pavements on one of the stand is do you can What installation. multicoloured this with a photo get to difficult it so is police municipal and police by the 24/7 protected is rainbow the arson numerous to Due there. a rainbow have we Now flowerbeds. and bushes with grown again. buried that after and 2011 in excavated was shelter The hands. their in „Warsaw keep to fortress” struggle the during 1944 in Germans by the built a bomb-shelter is there square Under the square. of the centre the through runs way tram 1968 the Since monumentalism. is feature main whose architecture of socrealistic touchstone 1950s. It was the of beginning the at created was Avenue and Wyzwolenia and Street Waryńskiego Street, Marszałkowska along stretches It is worthy to mention that the the that mention to worthy It is Square. Constitution the from those to similar Depot, House Marszałkowska of the buildings socrealistic with plemented sup was World 2nd the architecture War.vived square’s The sur church of the part and 3houses Only century. 20th the of beginning the at than no sooner appeared tramway electric An square. the around ran that here functioning started tram a horse- and erected were buildings new 1880, tunda”. After “Ro the as known one commonly a peripheral was Square Saviour the projects”. time, For a long „star-shaped called so – the run squares these into that streets the with together and Union Square Lublin and Square 3Crosses Square, School’s Technical Warsaw Square, Na Rozdrożu the with - together Square Saviour The August. Stanisław king of Polish reign the during century 18th of the end the at opment place took devel greatest its and century 17th the to back date concept al architectur this of beginnings The line. east-west on the runs 7,5 is that and long project km ject”, a architectural-garden is pro “ujazdowski called so – the axis Poniatowski’s Staniław The axis. Poniatowski’s Stanisław of the squares star-shaped of the squares star one of the as century 18th of the ond half sec the in delineated was Square Saviour the of area The rainbow the with a photo yourself make and square the around a walk Have no. 12. Street Mokotowska at freely functions Church Evangelic-Methodist the Currently world. the over all from the Methodists by World 2nd financed the War was during destroyed was that the house 1940s). of renovation The in occupation of German period the (excluding years 80 last the for here operating been has that school English good very with Methodists the associated people Warsaw work. charity In the 1920s and 1930s the middle of the square was over was square of the middle the 1930s and 1920s the In MHD covers 80 hectars and and hectars 80 covers FOT.: MAT. PRAS0WE MAT. FOT.: ------multicoloured fake flowers. fake multicoloured of composed is and wide metres 26 and tall 9metres is bow and it was dismantled by the Home Army. bythe dismantled it was and Krajowa) –Armia Home Army the on called later Struggle of Armed Zbrojnej (Union Walki Związek of the framework the outside acted The Musketeers historians. numerous for value a dubious had has activity but its Service Intelligent ish Brit the with cooperated conspiracy, deep in operating tion, organisa intelligence Musketeers Witkowski. -Stefan gence intelli military of Polish officer by the led it was and Square Saviour on the based was Musketeers of the cell intelligence “Musketeers”. The the called Europe in –intelligence Allies the to –according best of one of the history the presents thor au- The Rostkowski. byJerzy or die” –forget Musketeers the „The book the out about World of I found that here right is It writers. book with meetings and photo exhibitions certs, exploited. not illegally are workers the where plantations from it comes that means which trade, fare is coffee The home. cosy your it in drink and mixtures coffee available one of three purchase also You can burned. its house- because special is coffee The beer. or regional of wine a taste get also can you evening the in and sandwich a tasty eat also but coffee great drink not only can you Here think. hipsters Warsaw what is this least At culture. mass consuming for trend the against back fight that places buildings of socrealistic shadow the in square for observations of passers-by. of passers-by. observations for point a great you It gives sun. the in outside chairs and bles Coffee Karma Coffee Pope’s 1999 with crowns. crowned of Częstochowa Mary of Saint a copy and Willmann Michał by paintings beautiful with 8altars has and spacious is church The later. of years a couple restored and renovated was and not collapse did church of the construction strong but the church, blow to upthe tried Germans the 1944 In chandelier. largest Warsaw World housed 2nd the church War the Before live. to used Waryński Ludwik Workers’ Party- Proletariat of the founder and revolutionist famous the tavern, the to Tavern”. “Red next located a house called so In former of the the place in erected was building The towers. soaring the to thanks light very seems time same the at and majestic both is – it outlook renaissance a late has church The century. 20th of the beginning the at than no sooner place took erection the but century the 19th in created was church this of concept The Warsaw in Saviour Holy the of Church the Visit In Plan Plan In Bastylia Band Plan a breakfast. byfor drop to worthy really its And chocolate. and jam homemade original purchase also You wine. can of sparkling or a glass a salad example byfor accompanied baguette French a home-made eat can you where place atmospheric another yet is This wine and Bread Charolotte. clubs in Warsaw, including Plan Plan Warsaw, in including clubs and bars of the most autumn early until From spring taste. in Parisian pancakes offers club Bastylia Whereas music. pop non-commercial promotes continuously also club This This place has a special atmosphere, it also houses con houses also it atmosphere, special a has place This unique really numerous find can you area square’s the In the around located cafes atmospheric one of the in Relax B you can chill out and listen to some good music. music. good some to listen out and chill can you B and Bastylia, put their ta put their Bastylia, and - - - - -

EPITAFIUM DLA ŁADNEGO TASTE

32 GUST

Wszystko ma swój koniec, tylko nawet owiedzieli nam, że to był już ostatni Bankiet w Ładnym Swetrze, że bankietu raczej więcej nie najbardziej obciachowe swetry nie chcą będzie, pięć edycji i basta. Powiedzieli, że bankiet wyjść z mody, bo gdzie miałyby pójść? musi się przemyśleć, znaleźć dla siebie nową for- mułę. Dodali, że w Mikołajki 2014 nie wypada na bankiecie w teatrze SOHO nie być, bo poza swetrami będą MACIEJ SAWICKI MACIEJ P

JAKUB MILSZEWSKI JAKUB ich właściciele, a przede wszystkim właścicielki, będą też Na ostatnim Bankiecie w Ładnym Swetrze, jaki miał miejsce grudniowej nocy w gościnnych, acz surowych progach Teatru SOHO w Warszawie byliśmy TASTE i my. Powiedzieli nam 33 też wcześniej, że będą

wybory najpiękniejszego GUST swetra, więc diabełek z lewej strony głowy nakazywał co chwilę odnaleźć dla siebie na okoliczność tej imprezy najbardziej czadowy istniejący sweter, żeby przyćmić konkurencję.

ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 35

zdjęcia, pan Miś z Krupówek. Na wszelki wypadek wizytę zapowiedzieli zaprzyjaźnieni lekarze i pielęgniarki – w razie gdyby się komuś w swetrze zrobiło duszno byli od razu pod odpowiednią opieką. Nie kłamali. Na ostatnim Bankiecie w Ładnym Swetrze, jaki miał miejsce grudniowej nocy w gościnnych, acz surowych pro- TASTE

gach Teatru SOHO w Warszawie byliśmy i my. Powiedzieli nam też wcześniej, że będą wybory najpiękniejszego swetra,

GUST więc diabełek z lewej strony głowy nakazywał co chwilę odnaleźć dla siebie na okoliczność tej imprezy najbardziej czadowy istniejący sweter, żeby przyćmić konkurencję. Dia- bełka przyćmił jednak aniołek z prawej strony głowy, który grzecznie acz stanowczo przypomniał nam o tym, żeśmy nieśmiali. Ograniczyliśmy się zatem tylko do swetra w ko- lorowe paski. I było nam potem głupio. Na sali tanecznej czy przy barze – wszędzie spotykaliśmy śliczne dziewczęta w swetrach futrzastych i tak kolorowych, że wzroku odcią- gnąć od nich nie sposób, ale żadna nie obdarzyła nas ła- skawym spojrzeniem. Z opresji uratował nas pan doktor, który w porę zauważył zbliżającą się depresję i przepisał nam odpowiednie kropelki do odbioru w barze aplikowane doustnie (nierefundowane). Topiliśmy więc z wolna smut- ki w syropach, gdy nadszedł czas na wybór najładniejszego z ładnych swetrów. Jeśli kiedykolwiek dane nam było poczuć zazdrość, taką zazdrość o sile liczonej w megatonach, to właśnie wtedy. Te wszystkie swetry, zmyślne plątaniny kolorowych włóczek, jakich nie powstydziliby się możni tego świata! Bałwanki, cho- inki, kotki, zwierzątka, ale też i ekspresjonistyczne kształty przypominające nie wiadomo co. I jak tu się dziwić, że dziew- częta tej nocy na nasze swetry jedynie wzruszały ramionami? Nie będzie już więcej Bankietu w Ładnym Swetrze w SOHO. Tak nam powiedzieli. Może chcieli powiedzieć, że będzie gdzie indziej? Czas pokaże. Na otarcie łez pozostało nam samotne zdjęcie z panem Niedźwiedziem z Krupówek, który też zajrzał na Bankiet, bo przecież powiedzieli, że zaj- rzy. Tymczasem, droga ludzkości, noś swetry. Kobiety je lu- bią (mężczyźni też). ENGLISH EPITAPH FOR A NICE SWEATER

All that exists eventually comes to an end, only the most lame sweaters do not want to go out of vogue, anyhow where would they go?

They told us that it was the last edition of the so called Banquet in a Nice Sweater and that most probably the event will not be held anymore. Five editions were far enough. They told us also that the banquet has to be thought through and that a new formula has to be found for it. They added also that it is an absolute must to be present at the banquet held on the 6th of December 2014 (Santa Claus Day) in SOHO Theatre – apart from sweaters you will encounter their male and especially female owners, plus a lot of photos and Mr Teddy-Bear from Krupów- enough that a doctor came to help us prevent the oncom- ki. Also some friend nurses - the party – in case someone ing depression and delivered us a prescription for special suddenly felt dizzy in the sweater, the nurses were there to drops that we could get in the bar (orally applied and non- provide proper care. They were not lying. reimbursable). We were thus drowning our sadness in sir- So we were also there - at the last Banquet in a Nice ups until the time for the pretties sweater contest came. Sweater that took place on one of December evenings at And that was the moment when we were given the chance the hospitable yet rather raw space of SOHO Theatre in to feel the kind of jealousy that can be measured in mega- Warsaw. Prior to the event they told us that there will be tons. All these sweaters, wittingly woven entanglements of a contest for the most pretty sweater, so the little devil colourful wool threads were items that each of the wealthi- sitting behind our left ear encouraged us to find for that est people in the world would like to possess! Snowmen, very occasion the coolest sweater ever, in order to outshine christmas trees, cats, pets, but also expressionistic shapes the competition. However, the devil was outshone by the reminding of unusual things. No wonder the girls in the TASTE little angel sitting behind our right ear, which in a polite banquet paid no attention to our simple sweaters? yet definite manner kept reminding me that we are shy There will be no more Banquet in a Nice Sweater in SOHO guys. Therefore we limited ourselves to a sweater with Theatre. That’s what they told us. Maybe they wanted to tell 35 colourful stripes. And eventually we felt it was a stupid us that it will be held somewhere else? Time will tell. To get decision, because in the dance hall or by the bar we met back into good mood we were given a chance to have a photo beautiful women in large sweaters having such intense and with Mr Teddy-Bear from Krupówki who also dropped for glamorous colours that we couldn’t take our eyes off them. the Banquet, just as they said before. Meanwhile, dear all, do GUST But none of them gave us a merciful look. We were lucky wear sweaters. Women like them (men too). 36 GUST TASTE WOJCIECH DUSZENKO Nothing Has ChangedNothing Trzypłytowy przekrojowy album intry album przekrojowy Trzypłytowy że logiczny pomysł generalnie odwrotnej odwrotnej generalnie pomysł logiczny że cord. The word “medley” is completely out out completely is word The “medley” cord. chronologii zdarzeń pozwala nam razem razem nam pozwala zdarzeń chronologii events lets us take a look back together together back look a take us lets events here. question of the rzeni jego muzyki. Sporo tu niespodzia tu Sporo muzyki. jego rzeni nie pasuje. pasuje. nie tu absolutnie „składanka” Słowo nictwo. zremiksowaną jakby tworzy nek,a całość - kil Davida powrót niespodziewany jak jego własnej kariery. Genialne wydaw Genialne kariery. własnej jego music inspirations. The album is full of full is album The inspirations. music guje od pierwszego momentu, podobnie podobnie momentu, pierwszego od guje with the artist and reach the roots of his of his roots the reach and artist the with współcześnie przez artystę inną odsłonę odsłonę inną artystę przez współcześnie kanaście miesięcy temu. Genialny i jak Genialny temu. miesięcy kanaście - minu first very its from intrigues album today by the artist himself. A masterly re A masterly himself. artist bythe today comeback unexpected David’s like just te, sion of the artist’s career path remixed remixed path career artist’s sion of the a ver if as creates a whole as and surprises per and The brilliant ago. months several fectly logical idea of reversed sequence of of sequence of reversed idea logical fectly z artystą spojrzeć wstecz i dotrzeć do ko do i dotrzeć wstecz spojrzeć z artystą David Bowie Bowie David

ENGLISH PIOTR METZ PIOTR The triple, cross-sectional

WYD. SONY WYD.

RELEASED BY SONY ------Tie Box Break Their influence has been felt to this day. this felt to been has influence Their Yanina Iwański, Gralak and their predeces their and Gralak Iwański, Yanina A fascinating history gathered in one box in gathered history A fascinating Jedno z najbardziej niezwykłych i najtrud niezwykłych z najbardziej Jedno XX Power całe muzyczne środowisko, którego którego środowisko, muzyczne Power całe contains also radio sessions organized years years organized sessions radio also contains oprócz nielicznych oficjalnych wydawnictw wydawnictw oficjalnych nielicznych oprócz jazzową free nieskrępowaną młodości, energię uświęconym jakimkolwiek wbrew dowanie centred around the so-called Young Power so-called the around centred in work almost to Forced of world music. of the most difficult ones to classify too.It classify to ones difficult most of the ous for the unfavourable media and reality. reality. and media unfavourable the for ous i Gralak wraz z poprzednikami stworzyli wo stworzyli z poprzednikami wraz i Gralak niejszych do sklasyfikowania zjawisk polskiej polskiej zjawisk sklasyfikowania do niejszych nomena on the Polish music scene of the last last of the scene music Polish on the nomena Tie Break Box Break Tie generation, whose message was danger was message whose generation, wpływ odczuwamy do dziś. Niezwykła hi Niezwykła dziś. do odczuwamy wpływ Iwański Yanina Pospieszalcy, w podziemiu, niemal działać Zmuszeni świata. muzyki wy wpły i organiczne wykop funkowy wolność, ki” album, świetne rockowe projekty Svora Svora projekty rockowe świetne album, ki” rzeczywi im niechętnej dla niebezpiecznie kół Woo Doo. and Boo Soyka bySvora and undertaken projects rock great and album “debut” of the ahead anticipates its time by developing – contrary –contrary bydeveloping time its anticipates that, apart from sparse official publications, publications, official sparse from apart that, brothers, Pośpieszalski underground, the to all sanctified rules – a project that com- that – a project rules sanctified all to one And century. 20th of the years twenty bines punk energy of youth, complete jazz jazz complete of youth, energy punk bines sesje radiowe o lata wyprzedzające „debiutanc wyprzedzające o lata radiowe sesje prezentuje pudełku w jednym zebrana storia Young przesłania brzmiącego i mediów stości sceny muzycznej ostatniego dwudziestolecia dwudziestolecia ostatniego muzycznej sceny sors created a whole music environment environment music a whole created sors influences organic and craze funk freedom, z Soyką i Woo Boo Doo. i Woo Doo. Boo z Soyką punkową sobą ze łączący projekt zasadom

ENGLISH wieku. Wyprzedzające swój czas przez bu- przez czas swój Wyprzedzające wieku. One of the most original phe original most One of the

RELEASED BY JASNA CHMURA JASNA BY RELEASED

WYD. JASNA CHMURA JASNA WYD. ------– od lat sześćdziesiątych i Hendrixa po po Hendrixa i sześćdziesiątych lat – od I Black Messiah It is currently D’Angelo that seems to be be to seems that D’Angelo currently It is Prince’a, swing, jazz i hip-hop – sięga też też –sięga i hip-hop jazz swing, Prince’a, od latach czternastu po jaki, i to Powrót, Hendrix to Prince, swing, jazz and hip- and jazz swing, Prince, to Hendrix cyclopaedia of soul (from the sixties and and sixties the (from of soul cyclopaedia chając płyty po raz kolejny. tyl raz po Obecnie płyty chając dzonemu przez Timbalanda i Pharrella. i Pharrella. Timbalanda przez dzonemu epokowego dzieła czarnej muzyki –al muzyki czarnej dzieła epokowego record is not only an extraordinary en extraordinary an not only is record in a unique way the future with psychede with future the way a unique in - słu wychwycimy co innym wszystkim i soul muzyki encyklopedia niezwykła making album for black music. This This music. black for album making world ruled by Timbaland and Pharell. Pharell. and byTimbaland world ruled w przyszłość mieszając ją w unikatowy unikatowy w ją mieszając przyszłość w lia, punk, swing and everything else we we else everything and swing punk, lia, ko ko hear listening to this album once again. again. once album this to listening hear combines and ahead hop), looks but it also the only hope for change in the music the in change for hope only the bumu „Voodoo”.bumu tylko nie to Ta płyta stawienie czoła muzycznemu światu rzą światu muzycznemu czoła stawienie sposób z psychodelią, punkiem,swingiem punkiem,swingiem z psychodelią, sposób fourteen years since Voodoo, epoch- an since years fourteen D’Angelo and the Vanguard Vanguard the and D’Angelo WYD. SONY WYD.

ENGLISH RELEASED BY SONY D ’Angelo wydaje się być nadzieją na na nadzieją być się wydaje ’Angelo An amazing comeback after after comeback amazing An POLECA: - - - - -

• • • • • • GRUPA OMEGA PILZNO – DYNAMICZNY OPERATOR –DYNAMICZNY LOGISTYCZNY GRUPA PILZNO OMEGA 1000 pracowników 1000 ispedycyjne transportowo-logistyczne Najnowocześniejsze zaplecze Polski na terenie iEuropy całej Obsługa obsługi standardy Najwyższe logistyczne Kompleksowe usługi Ponad 20 lat doświadczenia Godaw ITiS ITiS Pilzno OMEGA e-mail: [email protected] e-mail: 14) (+48 fax 672 19 94 14) (+48 tel. 670 71 24, 14) (+48 672 20 23 www.omega-pilzno.com.pl Pilzno 39-220 44, Kraszewskiego ul. ski & Godawski Sp. zo.o. &Godawski ski GRUPA OMEGA PILZNO – DYNAMICZNY OPERATOR LOGISTYCZNY

• Ponad 20 lat doświadczenia • Kompleksowe usługi logistyczne • Najwyższe standardy obsługi • Obsługa na terenie całej Polski i Europy • Najnowocześniejsze zaplecze transportowo-logistyczne i spedycyjne • 1000 pracowników

OMEGA Pilzno ITiS Godawski & Godawski Sp. z o.o.

ul. Kraszewskiego 44, 39-220 Pilzno www.omega-pilzno.com.pl tel. (+48 14) 670 71 24, (+48 14) 672 20 23 fax (+48 14) 672 19 94 e-mail: [email protected] na blokach i liczne inspirowane jego twórczością graffiti. I o co tyle hałasu, skoro Witkacego nigdy w Słupsku nie było? Stanisław Ignacy Witkiewicz urodził się w 1885 roku w Warszawie jako syn architekta Stanisława Witkiewicza, który stał się znany jako twórca tak zwanego stylu zakopiańskiego. To właśnie z Zako- panem związał się Stanisław Ignacy. Jako że chciał się odróżnić od swojego ojca, przyjął pseudonim artystyczny „Witkacy”, z połączenia drugiego imienia i nazwiska. W ciągu swojego burzliwego życia stworzył ponad trzydzieści dramatów, trzy powieści (nie licząc ostatniej, nieukończonej), liczne wiersze, rozprawy, eseje filozoficzne i nie- zliczoną liczbę obrazów, w tym portretów. Eks- perymentował z narkotykami, których używał, jak twierdził, świadomie, pod nadzorem lekarza, w celach twórczych. Skrupulatnie dokumentował efekty przyjmowanych dawek rozmaitych używek, wliczając w nie kawę i papierosy. Był zagorza- łym zwolennikiem indywidualizmu i jako jeden z pierwszych myślicieli w Europie z przerażeniem wieścił nadejście kultury masowej. To bez wątpie- nia jeden z najważniejszych polskich artystów XX wieku, znany na arenie międzynarodowej. Witkacego w Słupsku nie było, ale są jego prace. Największa kolekcja na świecie, o czym często nie wiedzą nawet miejscowi. Dzieła malarza przyby- ły w latach 60. XX wieku z pobliskiego Lęborka, wykupione od syna Teodora Białynickiego-Byru- li, jednego z najbliższych zakopiańskich przyjaciół Witkacego. Co ciekawe, propozycję przyjęcia prac odrzuciły wcześniej m.in. muzea w Gdańsku i War- szawie. Artysta w ludowej Polsce był uważany za zbyt wywrotowego, by wprowadzać go na salony. Zgło- sił się po nie ówczesny dyrektor Muzeum Pomorza Środkowego, Janusz Przewoźny. Można powiedzieć, że zrobił wtedy interes życia. Zbiór ponad 100 prac kupił za niecałe 100 tysięcy złotych. Tyle dziś kosz- OSTATNI ZGRYW tuje jeden obraz mistrza. Do zakupionych obrazów konsekwentnie były dodawane kolejne. Dziś słupska kolekcja liczy 253 obrazy, które dają pełny przekrój twórczości Witkacego – od wczesnych, awangardo- WITKACEGO wych prac, przypadających na lata działania tzw. ruchu formistów, do ostatnich lat Firmy Portretowej. Pomorskie to znacznie więcej niż Gdańsk, Od kilku lat największy polski ekscentryk konsekwentnie wychodzi z muzeum na ulice. Słupsk jest dziś prawdo- Gdynia i Sopot. Oddalony o 120 kilome- podobnie jedynym miastem w Polsce, gdzie obok wielkich trów od Trójmiasta Słupsk kryje w sobie banerów zachwalających promocje w supermarketach wiszą reprodukcje „Autoportretów”. Konsekwentnie można rów- prawdziwy kulturalny skarb. Znajdziecie nież spotkać tu koszulki i torby z przedrukami jego dzieł. go w muzeum mieszczącym się w Zamku Zresztą, witkacowskie widzenie rzeczywistości coraz czę- Książąt Pomorskich. ściej napędza działania kulturalne w mieście. Rok temu ze Słupska wysłano list rozpoczynający się od słów „Najdroż- sza – byłem okropnie zaniepokojony Twoim długim mil- łupsku przy ulicy Sienkiewicza 21 stoi niepozor- czeniem”. List miał na celu promocję postaci artysty i jego na kamienica, na której znajduje się pamiątkowa pośmiertnej obecności w Słupsku. Dostali go mieszkańcy SYLWIA GUTOWSKA, MATEUSZ KOŁOS GUTOWSKA, MATEUSZ SYLWIA tablica z zaskakującym napisem: „Stanisław Igna- Słupska, burmistrz Zakopanego, a także... Władimir Putin cy Witkiewicz (1885-1939) w dniach 5 – 15 lip- i Barack Obama. I tak oto Witkacy, bez względu na to, co ca 1936 r. nie przebywał w tym budynku. Bawił mówią przeciwnicy teorii jakoby w 1939 upozorował swoje Sbowiem w Jastarni, w pensjonacie Gryf.” Klasyczny witka- samobójstwo, pozostał żywy. cowski zabieg. Podobnych zabiegów jest pełen cały Słupsk. Ekspozycję stałą obrazów Witkacego można oglądać Podświetlane słupy z reprodukcjami artysty, linia autobu- w Muzeum Pomorza Środkowego przy ulicy Dominikań-

KOLEKCJA MUZEUM POMORZA ŚRODKOWEGO W SŁUPSKU, PROT sowa nr 1 poświęcona artyście, wielkoformatowe portrety skiej w Słupsku. the 1960s from the nearby city of Lębork. They were bought bought were They of Lębork. city nearby the 1960s from the in Słupsk to came works painter’s The people. local to even a surprise sometimes is which world, the in collection gest arena. international the in painter a well-known and century 20th of the artists Polish important most of the one undoubtedly He was culture. of mass coming terrifying the announce to Europe in thinkers first one of the and ism of individual supporter ardent an was Witkacy cigarettes. and coffee including he took, stimulants of various doses and fects ef the documented He meticulously aims. artistic with and doctor his with consultation in intentionally, himself, claimed he as he took, which drugs, with He experimented portraits. including paintings, countless and essays philosophical tises, trea poems, one), many unfinished last, the (excluding novels three dramas, thirty more than he created life, chequered his During name. last and middle his combining “Witkacy” name pen the he adopted so father his from distinct himself make to He wanted with. bonded Ignacy Stanisław that Zakopane precisely it was And Style. Zakopane so-called the creating for famous became who Witkiewicz, Stanisław of architect a son Słupsk? visited never actually Witkacy if about fuss this all is But what works. his by inspired of graffiti pieces numerous blocksand tial on residen portraits large-format Witkacy, to no. 1devoted line bus reproductions, artist’s the with poles Illuminated ones. similar of full is Słupsk whole The kind. of his joke sic House”. A clas Boarding Gryf in Jastarnia, 1936. in He was 15 5and July (1885-1939) between building this not in was Witkiewicz Ignacy “Stanisław inscription: surprising ing, follow the with a plate hangs wall its On Słupsk. in street at tenement 21 Sienkiewicza inconspicuous an is There Castle. Dukes’ Pomeranian the in located in a museum it find can You treasure. cultural a true hides Tricity, Słupsk from away kilometres 120 Situated Sopot. and Gdynia Gdansk, than more much means Pomorskie LARK LAST WITKACY’S Witkacy was never in Słupsk, but his works are. The The big are. works but his Słupsk, in never was Witkacy was Witkiewicz Ignacy 1885 in Warsaw,Born in Stanisław

ENGLISH ------also find bags and T-shirts with reprints of his works in local in local works his of reprints with and T-shirts bags find also can You supermarkets. in offers special recommending banners huge to next right hanging self-portraits of Witkacy’s copies with decorated streets with Poland in city only the probably today is Słupsk years. several for streets the into museum the Company. Portrait of his times the in drawn pieces last the to activities artists’ “formist” so-called the during produced works early, avant-garde – from oeuvre of Witkacy’s section a wide cross- represent of which of 253 all works, now consists collection the a result, As bought. one he had the to paintings new adding He kept much. that costs byWitkacy painting Today, zlotys. one 100,000 than less for 100 works more than slightly of collection the bought He profit. a lifetime’s him earned move this that say could One offer. the accepted nia, Pomera of Central Museum of the director the then was who Przewoźny, Janusz So society. into him introduce to versive sub too considered was artist People’s the Polish Republic, the Warsaw. During and Gdansk in bymuseums example for rejected previously been had works his accept to offer the that is interesting is What Zakopane. from friends Witkacy’s closest one of the of Teodor son the from Białynicki-Birula, The greatest Polish eccentric has been consistently going out out going consistently been has eccentric Polish greatest The Dominikańska street in Słupsk. Słupsk. in street Dominikańska on Pomerania of Central Museum the in seen be can paintings kacy’s remained alive. remained has 1939 Witkacy in suicide claim, his he faked that theory of the opponents the of what way, regardless this And Obama. Barack and Putin Vladimir and... of Zakopane mayor the Słupsk, of inhabitants the to sent It was Słupsk. in presence posthumous his and artist promote to the was letter silence”. The of your period long the about worried deeply I was “Dearest! words followings the with beginning Słupsk from sent was letter a year, lates cultural activities in the city. Last - stimu more often more and of reality perception Witkacy’s Actually, shops. The permanent exhibition of Wit exhibition permanent The - - - 39 DESTINATION: POMORSKIE DESTINATION: POMORSKIE TASTE

40 GUST

ENGLISH TEXT STARTS AT PAGE 42

CZAS NA WSZYSTKO

Co robimy, jeśli chcemy wstać o go- Paniom czasem numery się myliły, dochodziło więc do mocno abstrakcyjnych sytuacji, kiedy obudzony o 3:30 dzinie, o której normalnie byśmy człowiek zapytany o numerek podawał ten buta, kołnierzy- nie wstali? ka, lub sześć liczb, które we śnie właśnie mu dawały wygra- ną w totolotku. stawiamy alarm w komórce. No to sobie wyobraźmy, No dobrze, ale wyobraźmy sobie sytuację, że potrzebu- MARCIN KĘDRYNA MARCIN że nie mamy telefonu komórkowego. Mamy telefon jemy urządzenia, które da nam znać, że minęła ustalona stacjonarny? Możemy zamówić budzenie. Możemy? przez nas godzina, ale jednocześnie, że nie możemy zaufać ŹRÓDŁO: MAT. PRASOWEŹRÓDŁO: MAT. Chyba możemy, choć nie jestem pewien. Kiedyś to żadnemu urządzeniu zasilanemu elektrycznie. Zostaje nam była dość popularna usługa. O ustalonej godzinie analogowy budzik. Nakręcany. Można go oczywiście nosić Udzwonił telefon, podnosiło się słuchawkę, by usłyszeć pytanie: w kieszeni płaszcza, można na sznurku, ale nie wszystkim Jaki numerek? coś takiego przystoi. Cóż więc robić? Harry Truman dał się wcześniej po- znać jako człowiek, który lubi technologiczne nowinki. (Skoro USA zbudowały bombę atomową, która zasadniczo mogła skrócić wojnę, to szkoda, żeby się marnowała w jakimś magazynie). No i podobnie się sta- ło z Cricketem. Prezydent Truman mianował go zegarkiem prezydenc- kim. Od tego czasu Crickety pełnią zaszczytną służbę na rękach amery- kańskich prezydentów. Wyjątki były trzy. Carter. Bush. I Bush. Tak więc jeżeli ktoś chcę się po- czuć przez chwilę jak prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki, wystarczy, że ustawi Cricketa na ja- kąś godzinę. I zaczeka, aż rzeczony Cricket zadzwoni. A wszystko za roz- sądne pieniądze. Niewiele przekra- czające limit wymagający wpisania zegarka do oświadczenia majątko- wego. Cóż, jeżeli Vulcain Cricket zadzwoni kilka razy, jest szansa, że się o tym nie zapomni.

Najpierw jednak trzeba się cofnąć (ale tylko na chwilkę) do roku 1858, w którym to Maurice Ditisheim otwo- TASTE rzył w La Chaux-de-Fonds warsztat, w którym rozpoczął produkcję zegar- 41 ków kieszonkowych. Nie byle jakich, takich, których produkcję można określić Haute Horlogerie (jeżeli ktoś nie wie, co to znaczy, niech sobie sprawdzi słowni- GUST ku. W każdym razie jest to coś bardziej skomplikowanego niż „haute couture”). Zegarki produkowane przez rodzinę Di- tisheim bardzo szybko zaczęły zbierać na- grody na międzynarodowych targach. No i właśnie w tym warsztacie powstał pierwszy zegarek marki Vulcain. W 1947 roku kierowana przez Rober- ta Ditisheima firma stworzyła naręczny zegarek z budzikiem. Nie był to pierwszy taki zegarek z alarmem na świecie. Te wcześniejsze miały niestety jedną za- sadniczą wadę – nie były w stanie nikogo właściwie obudzić. Vulcain Cricket (cricket – ang. świerszcz) potrafił to zrobić. Czternaście lat później pojawił się Vulcain Cricket Nautical – zegarek dla nurków, którego dzwonienie pomagało nurkom bezpiecznie przechodzić de- kompresję (dokładniej: alarm sygnali- zował, kiedy należy rozpocząć dekom- presje, a specjalna tarcza pomagała w obliczeniu jej czasu). Z takim właśnie zegarkiem Hannes Keller zanurkował na głębokość 222 metrów. I nurek, i zegarek wyszli bez szwanku. Nurkowanie to jednak dość herme- tyczny sport. W 1947 roku Cricketa ktoś pokazał prezydentowi Trumanowi. BUSINESS ENGLISH

42 TIME FOR EVERYTHING

What do you do when you want to get up at a time you would normally never get up at?

BIZNES You set the alarm in your mobile phone. So let’s imagine In 1947, the company led by Robert Ditisheim created that you don’t have a mobile. Do you have a landline phone? a wind-up watch with an alarm. It wasn’t the first alarm You can book a wake-up call. Can you? I guess you can, watch in the world. But the earlier ones had one serious though I’m not sure. This service used to be quite popular fault – they weren’t able to wake up anyone. The Vulcain once. There was a call at a given time, you answered the Cricket could do it. phone and heard a question: What number? The Vulcain Cricket Nautical appeared fourteen years The ladies often confused phone numbers so quite highly later. It was a watch for divers, and its alarm let them carry abstract situations happened. For example men were woken out decompression safely (to be more precise, the alarm up at 3:30 and asked the question about the number. So in signalled when to begin decompression, and a special dial reply they gave their registration or account numbers or six helped to calculate its time). Hannes Keller used precisely numbers supposed to make them win a lottery they were this watch to reach a depth of 222 metres. Both the diver dreaming about. and the watch came out of this unharmed. But let’s imagine the following situation: you need a de- But diving is a rather hermetic sport. Someone showed vice that would let you know that the time you set has the Cricket to President Truman in 1947. Harry Truman passed. But at the same time you can’t trust any device that had earlier proved himself as a man who enjoyed techno- is electrically powered. The only thing left is an analogue logical innovations. (Since the USA constructed a nuclear watch. A wind-up one. You can obviously keep it in the bomb that could basically shorten the war, it would be pocket of your coat or on a string, but I don’t know if such a pity to waste it in some warehouse). And it was similar things are still appropriate. So what can you do? with the Cricket. President Truman called it “The Presi- First of all, you need to move back to 1858 (only for a mo- dents’ Watch”. Since then on, Crickets have been on hon- ment), which is when Maurice Ditisheim founded a work- ourable duty on the wrists of American presidents. There shop in La Chaux-de-Fonds producing pocket watches. And were just three exceptions. Carter. Bush. And Bush. they were no mean watches. Their production process could So if you want to feel like the president of the United States be called haute horlogerie (if you don’t know what that of America for a moment, you just need to set a Cricket to means, look it up in the dictionary. Anyway, it’s something any time. And wait for the Cricket to ring. And everything for much more complicated than haute couture). a reasonable sum of money, which slightly exceeds the limit Watches produced by the Ditisheim family soon started demanding that the watch be included in a property statement. collecting awards at international fairs. And it was in this Well, if the Vulcain Cricket rings several times, the chances are workshop that the first Vulcain watch was manufactured. good that you forget about it.

MAT. PRASOWE 44 ZDJĘCIE MARCINA KĘDRYNY: JACEK PIĄTEK GUST MARCIN KĘDRYNA NA WIEŚ, WIEŚ, NA NIE AUTOSTRADĘ NIE użytkowe auto. użytkowe Proste budowlanych. drogowych, leśnych, robotników dla rzecz Świetna kabina. bowa pięciooso skrzynia, terenowe, właściwości Niezłe auto. rolnicze Normalne wyposażony. Specjalnie wygodny. Specjalnie dobrze ładny. Nie był specjalnie to samochód sana. Nis rynkowy sukces to byłNavara wielki WSKAZANA. ZRESZTĄ, CZY TYLKO W MEDIACH? TYLKO CZY ZRESZTĄ, WSKAZANA. BA, PRZYDATNA. JEST NIE WIEDZA PISANIA DO ŻE NAUCZYŁ, SIĘ MEDIACH RÓŻNYCH PO PONIEWIERKI LAT DWADZIEŚCIA PRZEZ BO O NICH, W PISANIU TO MU PRZESZKADZA NIE ZNA. NIE SPECJALNIE JAKOŚ SIĘ SAMOCHODACH NA ŻE PODKREŚLA, ZAWSZE - - kupowanie samochodów z kratką. W związku z tym Volvo z tym W związku z kratką. samochodów kupowanie sens moment miało przez Finansów, Ministerstwa błąd przez roku, W zeszłym limuzyny. skrzyniowe bankowozy, Kratki, w Polsce. motoryzacyjny rynek na urzędników wpływu mat te na doktoryzować się mógłby właściwie Ktoś ładunkową. można było odliczać pełen pełen odliczać było można lata Przez Finansów. Ministerstwa urzędników Przez auto? W Dlaczego właściciele polskich firm kupowali farmerskie farmerskie kupowali firm polskich właściciele Dlaczego nego diesla. nego moc stosunkowo i klimatyzację strefową - dwu automat, siedzenia, skórzane miała dostałem, którą wersja, Dlatego firm. cieli właści przez używana była Navara Polsce VAT od samochodów ze skrzynią skrzynią ze samochodów od - - - ENGLISH IN THE COUNTRYSIDE, NOT ON HIGHWAYS The Navara was a huge market success of Nissan. It wasn’t a particularly good-looking car. It wasn’t particularly comfortable or particularly well-equipped either. It was a typical agricultural car. It had pretty good off-road properties, a gearbox and a can for five. A perfect thing for forest, road or construction workers. A simple, functional car. TASTE In Poland, the Navara was used by company owners. So the version I got had leather upholstery, an automatic transmission, dual zone air conditioning and quite a po- 45 werful diesel engine. Why did Polish company owners buy this farmer’s car? Because of the people working at our Ministry of Finance.

You could deduct full VAT from cars with a pickup bed. GUST One could actually get his or her doctorate in the influence of office workers on the Polish car market. Bars, cash-in- -transit vans, dropside limousines. Buying a car with bars, registered as a truck, made sense for a moment last year thanks to the mistake made by the Ministry of Finance. Which is why Volvo in the first three months sold the whole – please excuse my word – volume it was supposed to sell w ciągu pierwszych trzech miesięcy sprzedało – przepraszam within the whole year. za wyrażenie – wolumen, jaki miało sprzedać przez cały rok. They probably still drink the health of the clerk who Pewnie wciąż piją zdrowie tego urzędnika, który się made the mistake. NA WIEŚ, pomylił. VAT is one thing. Excise tax is another. It’s supposed VAT to jedna sprawa. Drugą jest akcyza. Ma utrudniać to make pointless money spending difficult. Cars with bezsensowne wydawanie pieniędzy. Samochody z silnika- three-litre engines are taxed at a much higher rate than mi trzylitrowymi są obłożone wyraźnie większą akcyzą, those with two-litre ones. Experience teaches us that NIE AUTOSTRADĘ niż te dwulitrowe. Doświadczenie mówi, że trzylitrowe three-litre diesels drive better and use less fuel so they’re diesle lepiej jeżdżą, mniej palą – są więc wyraźnie bardziej more environmentally friendly. So what? Excise makes ekologiczne. Co z tego, skoro przez akcyzę mniej opłaca them less affordable. się je kupować. Fiscal policy is sometimes devoid of any meaning. Polityka fiskalna bywa pozbawiona sensu. But let’s go back to Nissan. It’s actually funny, the Navara Ale wróćmy do nissana. To właściwie zabawne – Navara on the highway uses up as much fuel as the five-litreG - na autostradzie pali tyle, co pięciolitrowa klasa-G. Z tym -Class. But in the case of Nissan, we’re talking about diesel, że nissan ropy, a mercedes benzyny. Bluetooth nie prze- and in the case of Mercedes – about petrol. Bluetooth didn’t kazywał muzyki, nie ma gniazda USB, jest za to wejście transfer music, there’s no USB socket, but there is a mini z małym jackiem (zupełnie jak w prasowym audi R8). jack one (just like in the press Audi R8). Można narzekać, że na autostradzie szumią relingi, tyl- One could complain that the roof rails and back windows ne okna. Ale po co. Z VAT-em nie jest już tak fajnie, więc keep buzzing on the highway. But what for? It’s not that nice jeżeli kupujemy ten samochód to raczej nie po to, żeby jeź- with VAT any more. So if someone buys that car, they don’t dzić nim po autostradach. To samochód do pracy. Do lasu. do it to drive highways. It’s a car to be used at work. In the Na wieś. I w tej roli się sprawdza świetnie. forest. In the countryside. And it’s excellent in this role. ŁÓDZKIE BIEGA TAKŻE ZIMĄ

Biegacze z łódzkiego podsumowali miniony rok, w tym ry- ENGLISH walizację w cyklu biegów o Puchar Marszałka Województwa. Witold Stępień nagrodził zwycięzców w kategoriach kobiet ŁÓDZ VOIVODESHIP RUNS ALSO IN i mężczyzn oraz podsumował cały cykl razem z imprezami na THE WINTER nowo otwartych ścieżkach biegowych w lasach regionu. Runners from the Łódz Voivodeship made a summary of the last year, including the competition within the series of runs for the Marshal of Łódz Voivodeship Cup. Witold Stępień gave prizes to winners in the male and female category and made a summary of the whole series of contests complemented by the events celebrating the newly opened running paths in the regional forests.

In comparison to 2013, two new running contests were added to the already present series of contests: Łódź Marathon Dbam o Zdrowie and Bełchatowska Piętnastka. 2014 was also the year when the largest number of people ever took part in the running events. 1700 people took part in the Łódź Marathon (including accompanying runs – the number reaches up to 4500) and the number of people who participated in the Rossmann Bieg Ulicą Piotrkowską (Rossmann Run Along Piotrkowska porównaniu do zeszłego roku cykl powiększył Street) - over 2.000 people. The total number of participants in się o dwa biegi: Łódź Maraton Dbam o Zdrowie all of the running contest reached up to 12.000 runners. i Bełchatowską Piętnastkę. Najwięcej osób po- − We were running in families as well as individually. For the biegło w łódzkich imprezach. W maratonie 1700 year 2015 we are planning a continuous development of our event SURROUNDINGS osób (razem z biegami towarzyszącymi 4500) in order to gain a larger number of runs. By doing so we want to i w RossmannW Biegu Ulicą Piotrkowską – ponad 2 tys. osób. Łącz- encourage more people to running – said the Marshall of Łódź 46 nie we wszystkich biegach wystartowało ponad 12 tys. biegaczy. Voivodeship Mr Witold Stępień. – Biegaliśmy rodzinnie i indywidualnie. W planach na rok Statues prepared especially for the winners of the general 2015 mamy ciągły rozwój tej imprezy i zwiększanie liczby bie- classification were given to Ms Monika Kaczmarek from Łódź gów. Chcemy tym samym zachęcić jeszcze więcej osób do biega- and Mr Krzysztof Pietrzyk from Koluszki, who won also in nia – mówił marszałek Witold Stępień. 2013. During the prize-giving celebration Mr Pietrzyk admit-

OKOLICE Pamiątkowe statuetki dla zwycięzców klasyfikacji gene- ted that his dream is that one of the runs will be organised in ralnej odebrali Monika Kaczmarek z Łodzi oraz Krzysztof his hometown - Koluszki. Pietrzyk z Koluszek, który zwyciężył również rok wcześniej. In 2013, the Office of the Marshall of Łódź Voivodeship com- Podczas uroczystości wyznał, że chciałby, żeby jeden z bie- missioned new running paths to be created in the regional for- gów zorganizowano w jego rodzinnych Koluszkach. ests. They work very well also for nordic walking and many plac- W ubiegłym roku Urząd Marszałkowski Województwa Łódz- es can be used also for cross-country skiing. The commissioned kiego zlecił wyznaczenie ścieżek biegowych w lasach naszego work was carried out by the Akademia Sport i Zdrowie (Sport regionu. Świetnie sprawdzają się one również do nordic walking, and Health Academy) in cooperation with the Regional Man- w wielu miejscach zimą można również biegać na nartach. agement of State Forests in Łódź. 16 marked running paths were Zadania podjęła się Akademia Sport i Zdrowie przy współ- created in 8 different places. Each places has two paths: a shorter pracy z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Łodzi. one (ca. 2-3 km) and a longer one (ca. 5-7 km). The opening of W ośmiu miejscach powstało 16 oznakowanych ścieżek biego- each of the paths was celebrated with a special run. The family wych. W każdej lokalizacji dwie: krótsza (ok. 2-3 km) oraz dłuż- of Cyniaks was the only family that managed to test all of the sza (ok. 5-7 km). Na inaugurację każdej z nich zorganizowano newly created paths. Paulina Cyniak – the mother of the family bieg. Rodziną, która przetestowała wszystkie ścieżki byli pań- was the one who initiated the family habit and encouraged her stwo Cyniakowie. Inicjatorką rodzinnego biegania była mama children - Maja and Piotr - to run with her. Paulina, która namówiła swoje dzieci: Maję oraz Piotrusia. – I made a deal with my son that if he stars running then I start – Zawarliśmy z synem układ, że jeśli on biega, to ja też – wy- running too – in that way father Marek explained how he got en- jaśnił swoją obecność w imprezach biegowych tata Marek. – Bie- gaged in the running events. – We always ran the whole distance gliśmy zawsze cały dystans razem, ale na ostatnich metrach syn together but the last metres were decisive and that was when my son zawsze mnie wyprzedzał – podzielił się wrażeniami. always took over – said Mr Marek Cyniak. Podziękowania za przygotowanie poszczególnych imprez The Marshall of Łódź Voivodeship – Mr Stępień thanked all

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO otrzymali od marszałka Stępnia wszyscy organizatorzy bie- the organisers of particular running events from the Series of 8 gów wchodzących w skład Cyklu 8 Biegów o Puchar Mar- Runs for the Cup of the Marshall of Łódź Voivodeship. szałka Województwa Łódzkiego. − It is really good to work out a lot in the winter because in 2015 – Zimą warto szlifować formę, bo w tym roku oferta biegowa the running cups offer in the Łódź Voivodeship will be much more w Łódzkiem powinna być jeszcze bardziej atrakcyjna, jak w ubiegłym. attractive than in the last year. In wholeheartedly encourage you Zachęcam do wykorzystywania w tym celu oznaczonych ścieżek w pięk- to work out in the newly developed running paths in our region’s nych lasach naszego regionu - dodaje marszałek Witold Stępień. beautiful forests – said Mr Witold Stępień.

CHOMISAWA 48 GUST TASTE CHOMISAWA powstała w 2012 roku, twórcami brandu są Daniel Chomicz i Da- rek Sawaniewski. Projektanci poprzez swoje zamiłowanie do mody i chęci kreowania nowych trendów od dwóch lat wzmacniają po- zycję marki dzięki tworzonym przez siebie kolekcjom. Nazwa marki powstała poprzez połączenie nazwisk twórców, tak też po- wstał logotyp, który na dzień dzisiejszy jest już dość rozpoznawalnym znakiem brandu.

PROJEKTANCI: Daniel Chomicz – od małego interesował się modą i stylizacją. W trakcie ścieżki za- wodowej miał okazję współpracować z wie- loma znaczącymi firmami. W duecie CHO- MISAWA prócz tworzenia projektów zajmuje się budowaniem pozycji marki. W projekty marki wprowadza luźny casualowy styl.

Darek Sawaniewski – posiada niezrównane doświadczenie w dziedzinie materiałoznaw- stwa, co doceniły znane marki odzieżowe, z którymi współpracował. To on decyduje z jakich materiałów powstają kolekcje CHOMISAW Y. Doskonale uzupełnia po- wstające projekty poprzez wprowadze- nie eleganckiego, klasycznego stylu.

www.chomisawa.com www.facebook.com/CHOMISAWA instagram.com/chomisawa TASTE

49 ENGLISH

CHOMISAWA is a brand that was created in 2012 by Daniel Chomicz and Darek

Sawaniewski. Through their passion for GUST fashion and will to create new trends, for the last two years, these two fashion designers have been steadily strengthen- ing the brand’s position by developing new collections. The name of the brand comes from combining these two designers’ surnames. In that way also the logo was born. We can say without hesitation that Chomisawa’s logo functions today as a recognisable symbol of the brand.

DESIGNERS: Daniel Chomicz – fashion and stylisation were his main hobbies since he was very little. In the course of his professional career he worked with numerous important companies. In the duo called CHOMISAWA apart from creating new garment projects he also works on strengthen- ing the brand’s position. He injects a free and casual style into Chomisawa’s projects.

Darek Sawaniewski – he has huge experience in materials science and his abilities in this field were highly valued by various companies he cooperated with. He is the one who makes decisions about the choice of materials for CHOMISAWA collections. He completes Chomisawa projects perfectly by adding a pinch of elegance and a flavour of classical style.

www.chomisawa.com www.facebook.com/CHOMISAWA CHOMISAWA instagram.com/chomisawa 50 GUST TASTE 51 GUST TASTE 52 GUST TASTE

APLIKANT RADCOWSKI, OKRĘGOWA IZBA RADCÓW PRAWNYCH W WARSZAWIE

ENGLISH BEZPŁATNE LECZENIE FREE MEDICAL CARE ABROAD – A COUPLE OF TIPS FOR POLISH ZA GRANICĄ, TRAVELLERS When we are planning to spend our holidays abroad and we CZYLI KILKA RAD DLA purchase them in one of the nearest travel offices, our holiday package often includes a travel insurance which helps us relax, PODRÓŻNYCH Z POLSKI while we are lying on the beach, and not worry about possible medical care that we’d need in the case of an accident. What if JAKUB PIKAŁA JAKUB iedy wybieramy się na zagraniczny urlop zakupio- we travel to other destination than an exotic jungle or the golden ny w jednym z biur podróży zazwyczaj zostaniemy sands of Egypt? Hereby I want to present this broad subject in objęci dodatkowym ubezpieczeniem, aby nie za- an intelligible summary referring to the regulations that pertain martwiać się na plaży o ewentualną pomoc lekarską in the European Union. Kw razie nieszczęśliwego wypadku. Co jednak w przypadku, Since many years one the main goals of the European Un- kiedy celem naszej podróży nie jest egzotyczna dżungla ion was realising a common policy regarding the medical care lub złote piaski Egiptu? Tę obszerną tematykę postaram się regulations for the citizens of the EU. However, despite the fact przedstawić w przystępnym skrócie na gruncie zasad obowią- that the cross-border health care regulation has already entered zujących na obszarze Unii Europejskiej. into force, the assumptions of the common EU policy are being Od wielu lat celem Wspólnoty jest realizacja wspólnej polityki realised with certain limitations. dotyczącej jednolitych zasad leczenia obywateli UE. Założenia First of all we have to highlight, that when travelling to one te, mimo wejścia w życie ustawy o leczeniu transgranicznym, of the EU countries it is recommended to have the so called Eu- realizowane są jednak obecnie z pewnymi ograniczeniami. ropean Health Insurance Card (EHIC). All the Polish citizens W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że wybierając się insured in the NFZ (Polish National Health Fund) as well as w podróż do jednego z państw UE, warto zaopatrzyć się w Eu- members of their families are entitled to receive the EHIC card ropejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Prawo do (you can download the card from the internet website of the Pol- COLUMN otrzymania powyższej karty mają wszyscy ubezpieczeni w NFZ ish National Health Fund). This document enables you to use oraz członkowie ich rodzin (kartę można pobrać ze strony inter- health care of a given EU country you travel to on the same basis 54 netowej Narodowego Funduszu Zdrowia). Dzięki temu doku- as this country’s citizens. It is a very convenient solution for all mentowi możemy skorzystać z opieki zdrowotnej danego pań- people travelling as tourists or travelling in order to visit their stwa na tych samych zasadach, co jego obywatele. Jest to zatem relatives and friends or going on a short business trip. You should niezwykle wygodne rozwiązanie dla wszystkich podróżujących remember however that in order to be able to use the benefits of w celach turystycznych, odwiedzenia rodziny lub znajomych, the EHIC, the medical treatment cannot be the main purpose of czy też w związku z krótką podróżą służbową. Należy jednak your travel to another EU country. FELIETON pamiętać, że aby móc skorzystać z dobrodziejstw EKUZ, leczenie What if due to the coming date of departure on our trip we w innym kraju nie może być samo w sobie celem naszej podróży. will not manage to get the EHIC card? It turns out that in this Co jednak w przypadku, gdy w związku ze zbliżającym situation not everything is lost but you may encounter certain się terminem wyjazdu, nie zdążymy już wyrobić Europej- formal difficulties. All Polish citizens insured in the Polish skiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego? Jak się okazuje, nie National Health Fund may receive a refund of health care wszystko stracone, chociaż czekają nas pewne trudności. costs paid in another EU country as long as the given medical Każdy objęty stosownym ubezpieczeniem obywatel Polski treatment belongs to the group of the so called „guaranteed” może uzyskać zwrot kosztów leczenia w innym państwie UE, treatments, such as a simple USG examination. Of course first o ile dane świadczenie należy do kategorii „gwarantowanych”, you have to pay for the treatment from your own pocket and jak np. proste badanie USG. Oczywiście najpierw trzeba za nie later on you have to write a formal claim for a refund. How- zapłacić z własnej kieszeni, a dopiero potem złożyć wniosek ever you will have to wait almost half a year while until your o zwrot. Niedogodnością jest, że na rozpatrzenie naszego wnio- claim is processed. sku o zwrot kosztów może nam przyjść poczekać aż pół roku. You will encounter bigger problems if you need to use medical Większy problem zachodzi w przypadku potrzeby sko- services that do not belong to the package of “guaranteed” treat- rzystania z usług nieobjętych koszykiem „gwarantowa- ments. A stay in a hospital, genetic tests, or magnetic resonance nych”. Pobyt w szpitalu, badania genetyczne czy wykonanie examination will require receiving a formal agreement from rezonansu magnetycznego wymagać będą uzyskania zgody a director of a given department of the National Health Fund. If dyrektora danego oddziału NFZ. Jeżeli planujemy wykonać you are planning to make more complex medical examination bardziej skomplikowane badania z dala od Polski, warto outside Poland, you are recommended to get a formal referral. zaopatrzyć się w stosowne skierowanie, bez którego zwrot Without it, you will not be able to claim a refund of the costs, środków nie będzie możliwy, chyba że skierowanie nie jest unless such a referral is not required in he EU country where the wymagane w państwie wykonującym usługę. examination is carried out. Despite the numerous problems that Mimo istniejących ciągle utrudnień w zakresie leczenia we still have to face in terms of cross-border health care (such as transgranicznego (jak np. brak możliwości zwrotu kosztów for example the lack of cost refund in a situation of a long term opieki długoterminowej), warto pamiętać, że w przypadku health care), you should remember that the moment you receive niekorzystnej decyzji NFZ odnośnie zwrotu kosztów opieki a negative response from the National Health Fund concerning medycznej na terytorium Unii Europejskiej, możemy wystą- the medical care cost refund within EU, you can always submit pić z właściwym żądaniem do sądu. a formal claim in that matter to court of law. STAŁY DODATEK MAZOWIECKIEGO PORTU LOTNICZEGO WARSZAWA-MODLIN / REGULAR SECTION OF WARSAW-MODLIN MAZOVIA AIRPORT

W Nowy Rok z Lotniskiem Warszawa/Modlin

ENGLISH Modlin podsumowuje rok 2014 i może Start the New Year with z podniesioną głową wkroczyć w nowy. Lotnisko zwiększyło wyniki Warszawa/Modlin Airport NEWS w każdej dziedzinie i bynajmniej na Modlin Airport makes a summary of the year 2014 tym nie poprzestaje. and it can proudly enter the new trading year. The 57 airport has gained higher results in all aspects of its activity and it will carry on that way.

W grudniu z Lotniska Warszawa/Modlin skorzystało 159 142 pa- In December 2014 a number of 159.142 passengers visited Warszawa/ sażerów i wykonano 1 104 operacje lotnicze. Oznacza to wzrost Modlin Airport and 1.104 flight operations were carried out. That liczby podróżnych o 58%w stosunku do grudnia 2013 (100 491 means a growth of 58% in the number of passengers in comparison

pasażerów przy 712 operacjach). W całym 2014 roku port przyjął to December 2013 (100.491 passengers within 712 flight operations). AKTUALNOŚCI 1 703 219 pasażerów i obsłużył 11 135 operacji lotniczych. Najwię- Throughout the whole 2014 the airport received 1.703.219 passengers cej, bo aż 177 570 osób podróżowało w listopadzie. and carried out 11.135 flight operations. The largest number of pas- – Dla naszego portu to był wyjątkowo udany rok. Od sengers, 177.570 persons, travelled in November. stycznia regularnie rósł ruch pasażerski i praktycznie każdy – For our airport 2014 was a very prosperous year. Since January miesiąc przynosił coś nowego. W kwietniu wystartowały 2014 the passenger traffic was rising steadily and basically each month połączenia krajowe do Gdańska i Wrocławia, już w maju, brought about something new. In April 2014 we initiated domestic jako pierwsze regionalne lotnisko w Polsce, wdrożyliśmy flight connections to Gdańsk and Wrocław and already in May, as system ILS w kategorii II, a w październiku uruchomiliśmy the first regional airport on Poland, we implemented the ILS system of bazę Ryanaira z 2 samolotami. W tym roku planujemy m.in. the II category, whereas in October we launched the Ryanair airbase ogłosić i rozstrzygnąć konkurs na dzierżawę terenu przed with 2 aircrafts. In 2015 we plan the following activities: opening and terminalem w celu budowy i zarządzania trzygwiazdko- finalising the invitation to bid the land lease of the ground in from of wym hotelem, przyjąć projekt rozbudowy terminala i stwo- the terminal for the purpose of building and managing the three-star rzyć infrastrukturę pod planowaną obsługę cargo” – podsu- hotel; selecting the project of developing and rebuilding the terminal; mowuje Prezes portu, Piotr Okienczyc. creating the infrastructure for the planned cargo service” – says Mr – Wstępne wyniki finansowe za rok 2014 z prowadzonej Piotr Okienczyc, the Airport’s Chairman. działalności wskazują na ponad dwukrotną poprawę sytuacji – The preliminary financial results for 2014 coming from the air- finansowej w relacji do 2013 r. Przekłada się to na zwiększe- port’s regular activity prove a double rise in the financial outcome in nie płynności środków pieniężnych spółki w porównaniu comparison to 2013. This results in the rise of the company’s financial z rokiem ubiegłym. W 2014 r. osiągnięty i utrzymany został liquidity in comparison to the previous year. In 2014 the trend for ris- trend zwiększania przychodów spółki oraz znaczącej popra- ing the company’s income was achieved and kept stable. Furthermore, wy efektów działalności. Tendencje te zostały przyjęte rów- the company managed to considerably improve the quality of its ac- nież w planie budżetowym na rok 2015 – dodaje Wiceprezes tivities. These tendencies were also mentioned in the budget plan for lotniska, Marcin Danił. the year 2015 – says Mr Marcin Danił – Airport’s Vice-Chairman. W sezonie zimowym z Modlina można polecieć do 25 In the winter season you can fly from Modlin to 25 cities miast, w tym do Glasgow, Liverpoolu, Manchesteru, Bruk- such as Glasgow, Liverpool, Manchester, Brussels, Paris, Ma- seli, Paryża, Madrytu, Barcelony czy na Wyspy Kanaryjskie. drid, Barcelona or Canary Islands. NEWS LATAJĄCE MISS 58 Ada Sztajerowska, Miss Polski 2013, przyleciała zwykle plotkowanie, robienie śmiesznych zdjęć i długie opo- do Modlina prosto z Londynu, gdzie brała udział wieści o życiu, do którego każda z nas wracała między zgru- w wyborach Miss World. Na lotnisku spotkała ją powaniami. Paradoksalnie połączyła nas ta różnorodność. niespodzianka – powitała ją Miss Polski 2014 Ewa Mielnicka. Skorzystaliśmy z okazji, by zadać obu Czy między uczestniczkami czuć rywalizację? paniom kilka pytań. Ada: Na początku nie. Jednak im bliżej do gali tym bardziej

AKTUALNOŚCI czuć nerwowe wyczekiwanie. Każda z dziewczyn chce wy- Jak wyglądają wybory miss z punktu widzenia paść jak najlepiej, jednak nie przekłada się to bezpośrednio uczestniczek? na stosunki między finalistkami. Nie podpiłowują sobie ob- Ada Sztajerowska: Wybory Miss to przede wszystkim nie- casów jak mówią stereotypy. Dobra rywalizacja może moty- samowita przygoda. Zgrupowania dają niesamowicie dużo wować i tak właśnie jest w przypadku konkursu Miss Polski. wrażeń i przeżyć. Same wybory są zwieńczeniem długiego czasu przygotowań. Show, które widać na ekranach tele- Ewa: Oczywiście dyskutowałyśmy między sobą o możliwych wizorów, to praca całego sztabu ludzi. Ja swoją przygodę werdyktach. Zdarzało się nam zastanawiać zarówno nad z konkursem rozpoczęłam w Łodzi i nie sądziłam, że uda mocnymi, jak i słabymi stronami poszczególnych finalistek. mi się zdobyć koronę Miss Polski i wyjechać na konkurs Mnie na szczęście nie zdarzyło się odczuć nieprzyjemności Miss World. Zgrupowanie Miss World trwało miesiąc i brało ze strony dziewczyn. Absolutnie wszystkie pogratulowały mi w nim udział ponad 130 dziewcząt z całego świata. Zawiązały zaraz po zejściu ze sceny. Nie martwiłam się o ich reakcję. się między nami przyjaźnie. To przepiękny czas, który będę Od czerwca do grudnia spędziłyśmy ze sobą sześć tygodni wspominała do końca życia. na wyjazdach przygotowawczych. Stałyśmy się zgraną paczką i mamy ze sobą kontakt również po zakończeniu konkursu. Konkurs piękności od kulis – czy uczestniczki Widziałam w serwisach społecznościowych, że dziewczyny traktują swój udział bardzo poważnie? odwiedzają się wzajemnie w rodzinnych miejscowościach. Ewa Mielnicka: Istnieje różnica między podejściem uczest- Sama zaprzyjaźniłam się z moją współlokatorką 4. Wicemiss niczek w konkursach narodowych i międzynarodowych. Polski Weroniką Marzędą. Spotykamy się często, ponieważ W rywalizacji międzynarodowej, choć to dopiero przede mną, obie mieszkamy w Warszawie. liczy na ciebie szersze grono niż rodzina i przyjaciele. Sądzę, że to jest przyczyną incydentów, które chyba i tak zdarzają Ada, spędziłaś w Londynie kilka tygodni. Czy aż się coraz rzadziej. Znam kobiety, którym mocno zależy na tyle potrzeba, by przygotować się do konkursu? wygranej, czasami może zbyt mocno. Koleżanki z konkursu Miałyście czas na zwiedzanie miasta? w Polsce miały jednak luźne podejście zarówno do występów Ada: Przygotowanie do konkursu to nie tylko próby cho- na scenie, jak i wcześniejszych przygotowań. W ciągu dnia reograficzne ale także sesje, nagrania, spotkania z fana- miałyśmy mnóstwo prób i nagrań, ale powroty do pokoju to mi konkursów. Zajęć nie brakuje, ale jest to bardzo miłe. W trakcie zgrupowania odbywają się także minikonkursy minikonkursy także się odbywają zgrupowania W trakcie Teraz rzeczywiście skupię się na studiach. Czy konkurs konkurs Czy studiach. na się skupię Teraz rzeczywiście Ada: Ada: Ada: Ada: europejskich, także typowo wakacyjnych (Wyspy (Wyspy wakacyjnych typowo także europejskich, Ateny, Kopenhaga) – czy pośród tych propozycji jest jest propozycji tych pośród –czy Ateny, Kopenhaga) Modlin, ponieważ mam ogromny sentyment do tego miejsca. tego do sentyment ogromny mam ponieważ Modlin, - tytu z związane wyjazdy liczne mną Przede Dominikanie. cy. Uwielbiam straganiki z pamiątkami, eksperymenty kuli eksperymenty pamiątkami, z straganiki cy. Uwielbiam fakt Sam z podróżami. innymi między równoznaczne jest co zamierzam nie i najwięcej możliwie zobaczyć Planuję czyło. jednak chwilę Na tą Zobaczymy. dalej? będzie Co dużo. wspania Poznałam Oczywiście! nowe możliwości? daje i on życie zobowiązuje. całe na zostaje korony –tytuł dania od w chwili być się przestaje nie jednak Miss odpoczynek. odkrywania kolejnych miejsc jest dla mnie szalenie ekscytują szalenie mnie dla jest miejsc kolejnych odkrywania do odwiedzenia w roku 2015 jest długa. 2015 jest w roku odwiedzenia do na spędziłam sylwestrową Noc miłość. moja to wielka dróże nemu piosenkarzowi Garou, skoczyłam ze spadochronem spadochronem ze skoczyłam Garou, nemu piosenkarzowi Każde finałową. i suknię narodowy strój najpiękniejszy na niejszą forma podróżowania. w tym Duża lęku. całego się pozbyłam Modlin lotnisku na na mnie po drugiej stronie. drugiej po mnie na narne różnych kultur i barwne opowieści z wyjazdów. opowieści i barwne kultur różnych narne nie boję się podróżować w bardziej egzotyczne miejsca. Po miejsca. egzotyczne w bardziej podróżować się boję nie nymi do Nowego Jorku. Nie ukrywam jednak, że lista miast miast lista że jednak, Nie ukrywam Jorku. Nowego do nymi łych ludzi, wręczałam nagrodę w Sopocie mojemu ulubio w Sopocie nagrodę wręczałam ludzi, łych mogłyśmy zwiedzać Londynu ale miałyśmy organizowane organizowane miałyśmy ale Londynu zwiedzać mogłyśmy mną zaopiekowali i wyjaśnili, że latanie jest najbezpiecz jest latanie że wyjaśnili, i zaopiekowali mną łem Miss Polski. Tylko w tym roku wybieram się między in między się wybieram roku Tylko Polski. w tym Miss łem Co teraz? Powrót do szarej rzeczywistości? Czy tytuł tytuł Czy rzeczywistości? szarej do Powrót Co teraz? nie Same i ekscytującego. nowego coś nas czekało dnia go Często podróżujecie? zapomnę. nie go glii. Dużo natomiast podróżowałam po Polsce. po podróżowałam natomiast Dużo glii. Ewa: byzobaczyć wrócę tam kiedyś jeszcze Na pewno wycieczki. Ewa: i nigdy życiu w moim okres niesamowity to był że wiem, Ewa: kawą świata. Na pewno jednak gdziekolwiek polecę to z lotniska z lotniska to polecę gdziekolwiek jednak Na pewno świata. kawą połączeń dużo bardzo jest ofercie W naszej to miasto dokładniej. to miasto Top konkurs czy Model a Purpose, with Beauty jak: takie to pozwala. Przez ostatni rok byłam we Włoszech i w An Włoszech we byłam rok ostatni Przez pozwala. to twy. Dzisiaj podchodzę do tego zupełnie inaczej i od chwili i od chwili inaczej zupełnie tego do podchodzę Dzisiaj twy. tracić czasu w fotelu przed telewizorem. Biorę życie garściami, garściami, życie Biorę telewizorem. przed w fotelu czasu tracić bie i swoje możliwości, stałam się odważniejsza. To bardzo odważniejsza. się stałam bie i swoje możliwości, miejsce, które chciałabyś poznać? chciałabyś które miejsce, startu myślę tylko o wszystkich przygodach, które czekają czekają które przygodach, o wszystkich tylko myślę startu Miss Polski otwiera nowe możliwości? Majorka, Kreta…), wiosną dojdą kolejne (Lizbona, (Lizbona, kolejne dojdą wiosną Kreta…), Majorka, Kanaryjskie, Marsylia, Sycylia, Alicante, Barcelona, sie też Poznałam latać. się bać metrów, przestałam z 4000 zasługa obsługi lotniska – wspaniałych ludzi, którzy się którzy ludzi, –wspaniałych lotniska obsługi zasługa Nie boicie się latać? Wszystkie chciałabym poznać bo jestem osobą bardzo cie bardzo osobą jestem bo poznać chciałabym Wszystkie Staram się podróżować tak często jak tylko czas mi na na mi czas tylko jak często tak podróżować się Staram wizyty podczas Londynu do wylotem Przed nie. Już Po roku tak bardzo intensywnego życia czeka mnie mnie czeka życia intensywnego bardzo Po tak roku Zaczęłabym od Sycylii i Aten, ale na tym by się nie skoń nie bysię tym na ale i Aten, Sycylii od Zaczęłabym Wręcz przeciwnie. Owszem, pierwszy lot nie był ła był lot nie pierwszy Owszem, przeciwnie. Wręcz Zdecydowanie! Uwielbiam kierunki europejskie, ale ale europejskie, kierunki Uwielbiam Zdecydowanie! ------They don’t put the skids under each other as the stereotypes stereotypes the as other each under don’t They skids the put The gatherings give us a lot of experiences and emotions. The The emotions. and experiences lot of us a give gatherings The Ada: Ada: Ada: Ada: Sztajerowska: Ada Świata. questions. Ada Sztajerowska, Miss Polonia 2013, came to came 2013, Polonia Miss Sztajerowska, Ada I have not yet gone through that experience, in the interna the in experience, that through gone not yet have I Tell us a little bit about the Miss World Contest from from Contest World Miss the about bit a little Tell us Contest itself is a culmination of a long time of preparations. The The of preparations. time of a long a culmination is itself Contest Flying MissFlying Miss Polski, dlaczego nie miałabym sięgnąć po kolejne? po sięgnąć miałabym nie dlaczego Polski, Miss w Modlinie? danie nie jest łatwe, ale skoro spełniłam marzenie o koronie marzenie spełniłam skoro ale łatwe, jest nie danie come together and establish strong relations. strong establish and together come a serious approach to the contest? the to approach a serious in part world took the over all from 130 over girls and one month not have a direct impact on the relations between the finalists. finalists. the between relations on the impact a direct not have of ex level high this that I think family. and friends not just it. We became friends. That was a beautiful time that will stay in in stay will that time a beautiful was That friends. Weit. became to Polonia and of Miss crown the win to able be to expected never 2014, Polonia –Miss her for waiting was surprise Co byś na lotnisku zmieniła? lotnisku na Co byś my memory forever. forever. my memory go for the Miss World Contest. Miss World gathering lasted for for lasted World Miss World gathering Miss Contest. the for go w Modlinie to częstotliwość odwiedzin. Marzę, aby korzy aby Marzę, odwiedzin. częstotliwość to w Modlinie z lotniskiem w związku zmienić mogłabym co Jedyne Ewa: wants to present herself from the best side but this fact does does fact but this side best the from herself present to wants we spent the rest of the day gossiping, making funny photos photos funny making gossiping, day of the rest the spent we There is a difference between the approach approach the between is a difference There Mielnicka: Ewa Wcześniej miałaś okazję korzystać z lotniska z lotniska korzystać okazję miałaś Wcześniej pectations was the reason for certain incidents that currently currently that incidents certain for reason the was pectations and having long discussions about life each of us returned returned of us each life about discussions long having and win, to determined are who women I know often. less happen people. My adventure with the Contest started in Łódź and I had I had and Łódź in started Contest the with My adventure people. hearsals and video-recordings but as we returned to our rooms rooms our to returned we but as video-recordings and hearsals to special occasion to ask these two ladies some some ladies two these ask to occasion special to to earlier preparations. Our days were filled with numerous re numerous with filled were days Our preparations. earlier to and onstage going to approach a light had contest Polish the the tension of waiting can be strongly felt. Each of the girls girls of the Each felt. strongly be can of waiting tension the on you, count that more people are there competition tional although I know, as far As contest. international the in those of approach the and have contest of national participants that the perspective of participants? to in-between the gatherings. This diversity of time made us us made time of diversity This gatherings. the in-between to stać z lotniska i podróżować minimum raz w miesiącu. Za w miesiącu. raz minimum i podróżować z lotniska stać sometimes even too determined. Whereas my colleagues from from my colleagues Whereas determined. too even sometimes participants? show you watch on tv screens is a result of work of a whole team of of of work of a whole a result team is screens on tv watch you show Modlin directly from London where she took part Is the competitive spirit strongly felt between the the between felt strongly spirit competitive the Is Ewa Mielnicka, was there to greet her. We used We her. used greet to there was Mielnicka, Ewa Beauty contest exposed – do the participants have have participants the –do exposed contest Beauty in the Miss World Contest. In the airport a little little a airport the In Contest. World Miss the in

ENGLISH Nic. To wspaniałe miejsce przyjazne pasażerom. przyjazne miejsce To Nic. wspaniałe At the beginning no. But as the final gala is getting closer, getting is gala final the no. But as beginning the At Tak. To z tego miejsca wyleciałam w podróż na Miss Miss na w podróż wyleciałam Tak. To miejsca z tego Miss World Contest is a great adventure. adventure. great a World is Miss Contest - - - - - 59 AKTUALNOŚCI NEWS ies. You ask if the contest opens new doors? Of course! I met wonderful people and I had a chance to give the music prize to my favourite singer Garou in Sopot, I also did a parachute jump from the height of 4000 meters and I am no longer afraid of flying. I also got to know myself and my abilities, I became more brave. That’s a lot. What next? We will see. For the moment all I know is that it was one of the most exciting periods in my life and I will never forget it.

You are not afraid of flying? Ada: Not any more. Before going to London, when visiting Modlin, I left all my fears outside the door of the terminal. It is mostly due to the wonderful service at Modlin Airport – they are wonderful people that took care of me and explained that flying is the safest means of transport.

Ewa: On the contrary. Obviously the first flight was not easy. But today I have no fears and the moment the engine starts I start thinking about all the wonderful adventures that are ahead of me on the other side.

Do you travel often? Ewa: Absolutely! I love flying to different cities in Europe but I am also not afraid of going to more exotic destinations. I love travelling. I spent the New Year’s Eve in Dominicana and I am also looking forward to numerous travels that are ahead of me in relation to the title of Miss Polonia. In 2015 I will go among others to New York, but the list of other cities that I will travel to in 2015 is very long. NEWS suggest. Good competition can be motivating and that’s the case of Miss Polonia contest. Ada: I travel as much as I can. In 2014 I visited Italy and Eng- 60 land and I also travelled a lot within Poland. Ewa: Of course we were discussing among ourselves the possible jury verdicts. We talked about strong and weak points of We have numerous European flight connections each of the finalists. I was lucky enough not to feel any negativ- in our offer also connections that are typically ity from other participants. All of them congratulated on my holiday-like (Canary islands, Marseille, Sicily, winning as I walked off the stage. So I was not worried about Alicante, Barcelona, Mallorca, Crete…), in spring their reaction. From June until December we spent six weeks 2015 we will add some more destinations

AKTUALNOŚCI together in the preparation excursions. We became a coopera- (Lisbon, Athens, Copenhagen) – does any of these tive team and we still stay in touch with each other after the destinations interest and attract you? contest finished. I also saw some photos in social portals that Ada: I would like to get to know all of these destinations be- the girls visit each other in their home-towns. As for me, I because I am a person greedy to know the world. But one thing is came close friends with the 4th Vice-miss Polonia - Weronika sure, anywhere I go, I will start my journey in Modlin because Marzęda. We meet quite often because we both live in Warsaw. I have a special feeling for this place.

Ada, spędziłaś w Londynie kilka tygodni. Czy aż Ewa: I’d start with Sicily and Athens but that would not be the tyle potrzeba, by przygotować się do konkursu? end. I want to see as many places as possible and I do not plan Miałyście czas na zwiedzanie miasta? to spend time sitting in front of the tv. I fully embrace what Ada: Przygotowanie do konkursu to nie tylko próby choreogra- life brings and that includes travelling. I find the simple fact of ficzne ale także sesje, nagrania, spotkania z fanami konkursów. exploring new places extremely exciting. I love small stalls with Zajęć nie brakuje, ale jest to bardzo miłe. W trakcie zgrupow- souvenirs, tasting food from different cultures and colourful ania odbywają się także minikonkursy takie jak: Beauty with stories from the trips. a Purpose, Top Model czy konkurs na najpiękniejszy strój Have ever visited Modlin Airport before? narodowy i suknię finałową. Każdego dnia czekało nas coś nowego i ekscytującego. Same nie mogłyśmy zwiedzać Lon- Ada: Yes. It is from Modlin that I flew to take part in the Miss dynu ale miałyśmy organizowane wycieczki. Na pewno jeszcze World Contest. kiedyś tam wrócę by zobaczyć to miasto dokładniej. What would you change in the airport? What now? A return to the grey everyday Ada: Nothing. It is a great place, very friendly for passengers. reality? Does the title of Miss Polonia open new opportunities for you? Ewa: The only I’d change in Modlin Airport is the frequency Ada: After a year of a very intense life I need a break. But the of my visits there. I wish I could visit Modlin and travel at important thing is that you do not stop being a Miss the mo- least once a month. It is not an easy thing to do, but since ment you give the crown away – the title stays with you for the I managed to realise my dream about becoming Miss Polonia, whole life and it is binding. Now I want to focus on my stud- perhaps I can reach for other of my dreams? PA7 MAPA POŁĄCZEŃ 62 NOWOŚCI NA LOTNISKU WHAT’S NEW? długoterminowym PA7 w ramach promocji za 100 złotych nasz samochód poczeka na nas aż do 15 dób. do aż nas na poczeka samochód nasz złotych 100 za promocji PA7 w ramach długoterminowym zł. 100 Z kolei parkingu na jedynie tydzień cały a za złotych, 50 tylko zapłacimy terminalem przed PA1 parkingu na Parkingi 3dni za nowe mają bo ceny. września i PA7 23 od skorzystać, Warto NOWE CENY PARKINGÓW CENY NOWE PA7 64 AKTUALNOŚCI NEWS NA PREZENT NA OSOBA BLISKA witały Śnieżynki, Mikołaj i krowa Milka. i krowa Mikołaj Śnieżynki, witały pasażerówTuż Warszawa/Modlin lotniska świętami pasażerów przed - przylatu pasażerom rozdawały Milka i Mikołaj Śnieżynki, jącym do Modlina w dniach 23 i 24 grudnia specjalnie przy specjalnie grudnia i 24 23 w dniach Modlina do jącym gotowane na tę okazję czekoladki. Wszystko to odbyło się się odbyło to Wszystko czekoladki. okazję tę na gotowane wak, która również pojawiła się w hali przylotów lotniska. przylotów w hali się pojawiła również która wak, wzięła także udział popularna modelka blogerka Sylwia No Sylwia blogerka modelka popularna udział także wzięła osoba”, bliska to święta na prezent „Najlepszy akcji w ramach którą zorganizowała agencja SoCommerce. W wydarzeniu wydarzeniu W SoCommerce. agencja zorganizowała którą - - Give your close one as a present On the 23rd and 24th December the passengers arriving arriving passengers the December 24th and 23rd the On Claus and Milka Cow and were given chocolates prepared prepared chocolates given were and Cow Milka and Claus especially for this occasion. All this took place within the the within place took this All occasion. this for especially a Close Person” organized by SoCommerce Agency. Also Also Agency. bySoCommerce Person” organized a Close the event and appeared in the airport’s arrival hall. arrival airport’s the in appeared and event the in place took Nowak Sylwia blogger and model famous the Santa Princesses, bySnow-flake greeted were Modlin to framework of the action „The Best Present for Christmas is Christmas for „The Present Best action of the framework Modlin Airport were greeted by Snow-flake by Snow-flake greeted were Airport Modlin Princesses, Santa Claus and Milka Cow. Milka and Claus Santa Princesses, Just before Christmas the passengers of Warszawa/ of passengers the Christmas before Just

ENGLISH

YOUR PA RTNER IN BEAUTY

Pr e z e n t y p e ł n e m i ł o ś c i Fashion Week Mediolan sobowość O pod lupą Wybierając zapach, przeanalizuj najpierw charakter. To dyskretna Fashion Week Londyn . podpowiedź Amora 3 379 zł

Rozważna

Pewnym siebie, dojrzałymi ustabilizowanym kobietom preferującym elegancką klasykę mogą się spodobać zapachy osnute wokół nut zmysłowych, drzewnych i piżmowych.

269 zł 2

Romantyczna Delikatnym kobietom zakochanym w jasnych kolorach poleca się zapachy, w których dominującymi nutami są cytrusy i zioła przeplatane delikatnym aromatem świeżych, 4 łąkowych kwiatów. 1 275 zł 389 zł

1. GUERLAIN Aqua Allegoria, Pamplelune, wyraźnie cytrusowa woda toaletowa, 75 ml, nr 053623 2. MARC JACOBS Daisy Dream, kwiatowo-owocowa woda toaletowa, 50 ml, nr 8155934 3. LALIQUE L'Amour, drzewno-kwiatowa woda perfumowana, 50 ml, nr 737390 4. GIORGIO ARMANI Mania Femme, korzenna woda perfumowana, 50 ml, nr 174882 Zdjęcia: Cartier, Dolce & Gabbana, Douglas, Free, Giorgio Armani, Gucci, Guerlain, Lalique, Marc Jacobs, Thierry Mugler Fashion Week Mediolan jaki zapach do ciebie pasuje, dociebie zapach jaki pasuje, na 50 ml, nr692985 świeża kwiatowawodatoaletowa, 50ml, nr 6633194. One, drzewno-orientalna wodaperfumowana, 30ml, nr7358233. GUCCI Flora Garden C zmysłowa wodaperfumowana znutąmiodu, możliwościąnapełniania, 15mlz nr843669 1. ale możesz też wygrać Nie tylko dowiesz Nie tylko się, Zajrzyj nanaszą stronę Zajrzyj i rozwiąż psychotest. FB i rozwiąż

THIERRY MUGLER KONKURS supernagrodę! 299 zł

Alien, zmysłowa, drzewnawodaperfumowana, 15mlzmożliwościąnapełniania, nr843670, Angel,

Introwertyczka 299 zł naturalnych krajobrazów. z delikatną nutąmorską, nawiązującądo atrakcyjne wydadząsięzapachyświeże, wrażliwym intelektualistkom zpewnością Skoncentrowanym naemocjach, 2 CARTIER Baiser Volé, kwiatowawodatoaletowa zwyraźną nutą lilii, 339 zł 4 149 zł ollection Grac Tuberose, intensywnie 2. DOLCE &GABBANADesire T kobietom mogąsięspodobać Zmysłowym, energetycznym

Ekstrawertyczka

zapachy ointensywnych Fashion Week Mediolan Week Fashion orientalnych akordach. 1 he M 5. toaletowa, 50ml, nr7602564. cytrusowo-aromatyczna wodatoaletowa, 50ml, nr841866 1. Rozważny i piżmowymi. drzewnymi akordami intensywnymi z wyczuwalnymi gustu zapachy przypadną do mężczyznom rozsądnym po ziemi, twardo Stąpającym

THIERRY MUGLER A*Men, korzenna wodatoaletowa, 30mlzmożliwościąnapełnienia, nr846645 AZZARO Chrome Sport, cytrusowo-wodnawodatoaletowa, 50ml, nr508558

DOLCE &GABBANA The OneforMen, drzewno-orientalnawodatoaletowa, 30ml, nr373190 Mercedes-Benz Fashion Week w Nowym Jorku ęskie 3 akordy

319 zł Nie ma jednej definicji męskości. Inne 189 zł 1

doceni marzyciel, inne wybierze realista. 4 3.GIORGIO ARMANIEmporioHe, odświeżającaidrzewnawoda 219 zł 219 zł 2 2. LANVINÉclatd'ArpègePour Homme, 129 zł 5

nuty Romantyczny z nutamicytrusów. wodne, świeże, poleca sięzapachy wielkich wydarzeń w planowaniu lubującym się marzycielom, w obłokach Bujającym nieco

Mercedes-Benz Fashion Week w Nowym Jorku

Zdjęcia: Azzaro, Dolce & Gabbana, Getty Images, Giorgio Armani, Lacoste, Lanvin, Shutterstock.com, Thierry Mugler Romantyczny O 79 zł 1. 50 ml, nr8291217. nr 7953065. 3. CARTIER Goutte de Rose, wodatoaletowa, 50ml, nr7341184. 129 79 zł

ONEDIRECTION Wskazówki dla zakochanych i Najlepsze zapachy i 1 129 6

zł

OFERTA OBOWIĄZUJEOD9.02DO 1.03.2015LUB DO WYCZERPANIA ZAPASÓW ORAZ JEST DOSTĘPNA W zł DSQUARED2 He Wood Intense, wodatoaletowa, 50ml, 7996836. nr 299 zł ferta miesiąca That Moment, wodaperfumowana, 30ml, nr8106372. MONT BLANCEmblem, wodatoaletowa, 40 ml, nr804476 379

zł 2

kosmetyki po rewolucji

zagubionych w 3

TOMMY HILFIGERWoman Flower Rose, wodaperfumowana, 30 ml,

bogactwie perfumerii. w 199 zł

GIORGIOARMANI

cenach. 249 CHRISTINA AGUILERA

zł 99 zł Sì, woda perfumowana, 50ml, nr753266 4 175 99 zł

169

zł 7 Woman, wodaperfumowana,

zł 199 zł 285

SKLEPIE ONLINE

zł 5

Zdjęcia: Cartier, Christina Aguilera, Clinique, Collistar, Douglas, Dr Irena Eris, Dsquared2, Giorgio Armani, Lab Series, Lancôme, Max Factor, Mont Blanc, One Direction, Shutterstock.com, Tommy Hilfiger 99 zł 62,90 zł 5 35 zł 69 zł 4 ferta miesiąca 199 zł 149 zł

185 zł

1 149 zł

8 95 zł 45 zł

2 189 zł 149 zł 6 369 zł 239 zł

9 95 zł 45 zł

7 179 zł 139 zł

1. DR IRENA ERIS Institute Lifting Solution Perfect Anti-wrinkle Day Cream SPF 20, przeciwzmarszczkowy krem na dzień, 50 ml, nr 828420 2. DR IRENA ERIS Institute Lifting Solution High Restore Night Cream, liftingujący krem na noc, 50 ml, nr 828424 3. DR IRENA ERIS Institute Lifting Solution Express Lift Day, serum liftingujące, 30 ml, nr 828415 4. MAX FACTOR Face Finity All Day Flawless, podkład, 30 ml, nr 717013 5. COLLISTAR Mascara Infinito, mascara, 11 ml, nr 440039 6. LANCÔME Visionnaire, kompleksowy krem korygujący cerę, 50 ml, nr 802094 7. LAB SERIES Pro LS All-In-One Face Treatment, emulsja do kompleksowej pielęgnacji twarzy, 100 ml, nr 806328 8. CLINIQUE Clinique for Men, dezodorant roll-on, 75 ml, nr 665117 9. CLINIQUE Antiperspirant, dezodorant roll-on, 75 ml, nr 581223

OFERTA OBOWIĄZUJE OD 9.02 DO 1.03.2015 LUB DO WYCZERPANIA ZAPASÓW ORAZ JEST DOSTĘPNA W SKLEPIE ONLINE ouglas D Makijażowe metamorfozy, profesjonalna sesja zdjęciowa Beauty Street To już trzecia edycja naszych klientek metamorfoz pod okiem specjalistów od wizerunku.

W DOUGLAS i pamiątkowe zdjęcie BEAUTY STREET dokumentujące, może wziąć udział ile może zdziałać każda klientka sieci makijaż perfumerii Douglas. wykonany KALENDARIUM Warunek? Pragnienie kosmetykami wydobycia najlepszych marek, 12–14 lutego Galeria Łódzka wewnętrznego rady profesjonalnych 19–21 lutego Galaxy w Szczecinie piękna. Efekty makijażystów, uboczne? stylistów 26–28 lutego Galeria Rzeszów Wzmocniona i ekspertów od 5–7 marca Europa Centralna w Gliwicach pewność siebie, zapachów. Jesteś 12–14 marca Magnolia we Wrocławiu promienny wygląd gotowa na zmianę?

Akademia Makijażu bez tajemnic. Najlepsi Make-up makijażyści Douglas ponownie zapraszają na warsztaty.

Nauka wykonywania AKADEMIA i ciekawość profesjonalnego makijażu MAKIJAŻU po trendów sukcesie pierwszej kosmetycznych. Na edycji także w 2015 warsztatach każda KALENDARIUM roku serdecznie z uczestniczek pod zaprasza wszystkie bacznym okiem 12–14 lutego Plaza w Lublinie zainteresowane naszych ekspertów 19–21 lutego Wola Park w Warszawie panie. Wymagania? nauczy się

26–28 lutego Kaskada w Szczecinie Chęć poznania wykonywać jeden tajemnic znanych z trzech typów 5–7 marca Silesia w Katowicach makijażu.

makijażystów Zdjęcia: Douglas 12–14 marca Copernicus w Toruniu r Colo Expert Masz już dość zmęczenia wskazuje prawdziwy odcień malującego się na twojej twojej cery. twarzy? A może marzysz Badanie trwa zaledwie kilka o skórze, która będzie sekund. Zajdź do perfumerii promieniała, jakbyś Douglas chociażby przed chwilą wróciła w przerwie na lunch. z wakacji? To wszystko Do wykonania badania może ci zagwarantować niezbędne jest niewielkich dobrze dobrany podkład rozmiarów urządzenie i puder. Jeśli gubisz i obecność makijażysty, się w kolorystycznych który wskaże właściwe tonacjach, skorzystaj kosmetyki. Kilka minut z pomocy programu w perfumerii wystarczy, Douglas Color Expert. To aby mieć pewność, że nowoczesna, komputerowa podkład na twojej twarzy IDEALNA CERA metoda badania koloru stanie się niewidzialny. Dzięki usłudze Douglas Color Expert Zdjęcia: Douglas skóry, która natychmiast kolor twojej skóry zostanie perfekcyjnie określony, a kosmetyki właściwie dobrane. Makijażu

Propozycje z katalogu „Douglas” nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego, mają wyłącznie charakter poglądowy. Oferta jest ważna od 9.02 do 1.03.2015 lub do wyczerpania zapasów w magazynie. Zdjęcia produktów mogą się różnić od rzeczywistego wyglądu oferowanych produktów, a ostateczną cenę podaje sprzedawca. REKLAMA

Wino to opowieść, opowieść, to Wino historia człowieka i emocje. emocje. i człowieka historia Odkrywamy je teraz teraz je Odkrywamy na nowo. nowo. na Wine is a story, a history history a story, a is Wine of a human being and emotions. emotions. and being human a of We explore it all over again now. now. again over all it explore We

Zakupy przez internet, Sklep stacjonarny, Online shopping, Retail shop, shop, Retail shopping, Online stacjonarny, Sklep internet, przez Zakupy Oferta B2B, Szkolenia i eventy B2B offer, Trainings and events events and Trainings offer, B2B eventy i Szkolenia B2B, Oferta

KONDRAT Wina Wybrane KONDRAT Selected Wine Wine Selected KONDRAT Wybrane Wina KONDRAT www.marekkondrat.pl Wybieramy i pomagamy w wyborze We choose and help choosing choosing help and choose We wyborze w pomagamy i Wybieramy www.marekkondrat.pl INWESTOR investor

75 Inwestycje i Finanse SKOK: „Oscylator” 2.0

▶▶Upadłość kas stworzyła dla niektórych okazję do łatwego i niekoniecznie etycznego zarobku. ▶▶Jak ustaliliśmy, bankructwo Wspólnoty i Wołomina pochłonęło już prawie 3 mld zł.

Pierwsza z kas pochłonęła prawie 800 idą tam, gdzie oferuje im się wyższe – Teoretycznie mogą wystąpić sytu- mln zł z Bankowego Funduszu Gwaran- oprocentowanie lokat – mówi jeden acje ponownego lokowania w innych cyjnego, a do końca 7 stycznia klien- z naszych rozmówców. Oprocentowa- SKOK–ach środków wypłaconych ci SKOK–u Wołomin odebrali 2 nie w bankach to obecnie członkom upadłych kas w ramach mld zł, czyli 88 proc. środków „To jest moralny ok. 2 proc., maksymalnie 3 gwarancji BFG. Dane na temat ogólnej gwarantowanych. Część tych hazard. Nic nie proc. Tymczasem w ofertach kwoty depozytów pieniędzy z powrotem trafia do motywuje klientów, niektórych SKOK–ów można w spółdzielczych żeby wpłacali systemu SKOK–ów. – Klienci do- pieniądze do znaleźć lokaty oprocentowa- kasach wskazują stają pełną kwotę depozytów bezpiecznej ne na 4, a nawet 5 proc. 10 jednak na to, że wraz z odsetkami i mogą te pie- i dobrze Wg informacji BFG ok. 80 w ostatnim okre- niądze zanieść do kolejnej kasy, zarządzanej proc. kwoty środków wy- sie spadek depo- która może za chwilę upaść instytucji, więc idą płaconej deponentom SKOK- Tyloma mld zł zytów w sektorze i znowu dostaną pełną kwotę tam, gdzie oferuje –u Wspólnota zostało zre- dysponuje BFG po SKOK–ów nawet plus odsetki, a pieniądze zno- im się wyższe alizowane jako przelewy na akcji ratunkowej dla przewyższa wiel- oprocentowanie SKOK–ów. W kasach wu wypłaci BFG – mówi nam lokat”. rachunki w innych podmio- kość depozytów anonimowo jeden z bankow- tach, z czego 6 proc. na ra - wciąż leży 16 mld zł SKOK–ów obję- – menedżer jednego depozytów. ców. – Z funduszu latami gro- z polskich banków chunki w innych SKOK–ach tych działaniami madzonego przez banki i ich – podał Fundusz. Ok. 20 proc. restrukturyzacyjnymi, w tym upadło- klientów – dodaje. stanowiły wypłaty gotówko- ści – uspokaja Przemysław Kuk z biura Z punktu widzenia klientów zagro- we. Gdzie docelowo trafiły te pienią- prasowego NBP. żonych upadłością kas nie ma żadne- dze – nie wiadomo. Do większej rozwagi zmuszał daw- go ryzyka – dostają pełną kwotę wraz ny system gwarantowania lokat ban- z odsetkami, a do tego wypłaty z BFG kowych. Przed kryzysem finansowym, uruchamiane są błyskawicznie i realizo- do jesieni 2008 roku, pełna, czyli wane bardzo sprawnie. – To jest moral- 100–procentowa, ochrona obejmowa- ny hazard. Nic nie motywuje klientów, ła tylko kwotę do 1 tys. euro, a wyż -

żeby wpłacali pieniądze do bezpiecznej sza (do 22,5 tys. euro) tylko 90 proc. MAJ/FORUM KRZYSZTOF 123RF, ZDJĘCIA: i dobrze zarządzanej instytucji, więc

Łączne koszty ratunku SKOK–u Wspólnota i SKOK–u Wołomin. – red.]. Po doświadczeniach doświadczeniach Po red.]. – drugie, regulatorzy ich nie chcą, bo ich nie chcą, regulatorzy drugie, być do zasady nie może, bo starej po 100 euro. tys. Powrotu do wysokości ostatniego kryzysu uznano, uznano, kryzysu ostatniego wego nie jest możliwa, gdyż wego te nie kwe jest możliwa, bankowe, zarówno obejmują lokaty wał go w 2008 roku po wy po roku 2008 w go wał wartości lokaty. Obecnie gwarancje gwarancje lokaty. Obecnie wartości że współgwarantowanie jest że współgwarantowanie a w znanych nam rozwiąza nam znanych w a nawet w niewielkiej części może przy części nawet w niewielkiej że współgwarantowanie pamiętać, prawa krajo na ne. gruncie – Zmiana rać zaufanie do sektora finansowego. finansowego. do sektora rać zaufanie ma wspie solidaryzmu, na zasadzie – opiera sięSystem ru Finansowego. Nadzo Komisja przedstawia ga dyrektor Mastalerz, riusz nie jest już prawnych niach i ryzykowne, nieefektywne pierwsze, są a to unijne, poprzepisy pierwsze, odsetkami, z wraz kwotę pełną roku), uwidoczniło się Nor np. w przypadku uwidoczniło co do paniki, doprowadzić upadłości kości bank Wielkiej Brytanii; Brytanii; Wielkiej bank kości stie reguluje dyrektywa KE. Warto też KE. dyrektywa reguluje stie stosowane – odpowiada Ma – odpowiada stosowane thern Rock [piąty co [piąty Rock do thern wiel ich zdaniem byłoby to niebezpiecz ich zdaniem jak jak i w SKOK–ach (od 2013 listopada brytyjski rząd znacjonalizo rząd brytyjski binetu prezesa BFG. prezesa binetu finansowego kryzysu buchu Podobną argumentację argumentację Podobną ------— przedstawiciel „Obecna ochrona depozytów”. odsetek od obejmować dużego banku ści za to, jakiej z odpowiedzialno- się swoje stopniu zwalnia Gwarancje nie powinny pieniądze. w zbyt dużym instytucji instytucji powierza - - - - - –u Wspólnota oraz –u SKOK–uoraz Wspólnota Wołomin). ów jest złożona, jednak nie można za nie można ówjednak jest złożona, dopiero dopiero od 2013 roku). Wg najnowszych depozytów z obawy przed ich utratą, ich z przed utratą, obawy depozytów części ulokowanej kwoty środków. kwoty ulokowanej To części w złej kondycji. „Sytuacja sektora SKOK– sektora w złej kondycji. „Sytuacja wania kas (te wnoszą niewielkie składki składki (tekas niewielkie wnoszą wania w kontekście obserwowanych obecnie obecnie w obserwowanych kontekście że zmiana zasad byłaby nieuzasadnio byłaby zasad że zmiana mld zł. Oczywiście nie wszystkie kasy są kasy nie wszystkie mld zł. Oczywiście nych nych w SKOK–ach się zmniejszy nieco po uwzględnieniu wypłat dla SKOKdla wypłat po uwzględnieniu rato jest konieczność składek podwyżki to że wiadomo, powodem powiedział, spadek spowodować drastyczny głoby nawet jeśli miałoby to dotyczyć tylko tylko to dotyczyć nawet miałoby jeśli w mo sektorze) zjawisk negatywnych ny bardziej (tym deponentów kas ochro ograniczenie na. „Jakiekolwiek stwierdza, pytania na nasze powiedzi w od Finansów prasowe Ministerstwa tłumaczy – banków od SKOK–ów nia zaufania do sektora SKOK, do sektora co skut zaufania Choć łączna kwota depozytów złożo depozytów kwota łączna Choć kładać, że scenariusz upadłości będzie będzie upadłości że scenariusz kładać, kowałoby masowym wycofywaniem wycofywaniem masowym kowałoby szacunków w BFG jest 10 mld zł (już (już zł mld 10 jest BFG w szacunków Łukasz Dajnowicz z Dajnowicz KNF. Łukasz Z kolei biuro ła, to na koniec III kwartału było to 16 ła, to kwartału na III koniec Szczególnie że wiele osób nie odróż osób że wiele Szczególnie

Choć nikt tego oficjalnie nie tego oficjalnie Choć nikt z kolei powodowałoby z gwał kolei powodowałoby o charakterze systemowym” – systemowym” o charakterze I płacą coraz więcej. W tym tym W więcej. coraz płacą I płaci na ten cel 2,2–2,4 mld zł. zł. mld 2,2–2,4 cel ten na płaci w niż ubiegłym. mld zł wyższa na BFG wzro roku ich składka za nie ni, swoje bo płacą błędy. płynnościowych w kasach Łącznie sektor bankowy za bankowy sektor Łącznie o i 1 będzie sła dwukrotnie twierdzi MF. twierdzi problemów towne narastanie i zwiększało prawdopodo i zwiększało bieństwo wystąpienia ryzyka ryzyka wystąpienia bieństwo Bankowcy są poirytowa są Bankowcy ------Jednym słowem: Jednym dzialności za to, jakiej instytucji powie za to,instytucji jakiej dzialności ich z odpowie zwalnia stopniu dużym dują się restrukturyzować kasy poprzez poprzez kasy dują się restrukturyzować dominujący. Ostatnie miesiące pokazały, pokazały, miesiące dominujący. Ostatnie dziej ryzykownie – dodaje. ryzykownie dziej dziej ryzykowny od konkurencji czy też czy od konkurencji ryzykowny dziej odsetek od depozytów i taka zasada po zasada taka i depozytów od odsetek winna dotyczyć zarówno SKOK–ów, zarówno dotyczyć jak winna ca także dotacje bankom, które zdecy które bankom, dotacje także ca [konieczności z zagrożeniem czynienia ców powinien być też mechanizm zmu być też ców mechanizm powinien oprocen wyższe klientom oferujących wadzących działalność w sposób bar sposób w działalność wadzących pro banków dotyczy stopniu w równym wypłat środków]” biuro – odpowiada wypłat że restrukturyzacja sektora odbywa się odbywa sektora że restrukturyzacja śla przy tym, że przywołany problem że przywołany tym, śla przy Jana z Kęt (otrzymał na to 15,9 z zł), Jana mln Kęt (otrzymał go banku. a Pekao – SKOK im. Kopernika. im. SKOK – Pekao a rzają swoje pieniądze. Moim zdaniem Moim zdaniem rzają swoje pieniądze. gulacyjne, aby system opłat na aby opłat systemy system gulacyjne, prasowe NBP. Wypłaty gwarancji to nie prasowe NBP.gwarancji Wypłaty do mieli nie będziemy rozwoju sytuacji takim Przy przejęcia. poprzez również podmioty prowadzące działalność bar działalność prowadzące podmioty klientów. – Obecna och klientów. rona och w – zbyt Obecna szający do większej rozwagi samych samych rozwagi większej do szający i banków – mówi przedstawiciel duże i – banków przedstawiciel mówi gwarancje nie powinny obejmować nie powinny gwarancje towanie. – prace towanie. Dlatego re w UE trwają ich przejęcie. Alior przejął SKOKprzejął Alior im. św.ich przejęcie. gwarancji w większym stopniu obciążał obciążał stopniu w większym gwarancji pieniądze do kas na skraju upadłości. Dostaną Dostaną upadłości. skraju na kas do pieniądze jedyny koszt ratowania kas. BFG kas. wypła ratowania koszt jedyny je wraz z odsetkami, a zapłaci za to BFG. to za zapłaci a odsetkami, z wraz je depozytów SKOK–u Wspólnota. — Monika Sajewicz Monika — Jednak zdaniem naszych rozmów naszych zdaniem Jednak Łukasz Dajnowicz z KNF podkre z Dajnowicz KNF Łukasz 800 mln zł kosztowały BFG zł 800 mln kosztowały gwarantowane wypłaty Niektórzy wolą wpłacać

ZDJĘCIA: 123RF ------Firmy i Rynki Ceny Firmy nie wyborcy, mogą płacić wyższe rachunki… energii pod napięciem

Wkrótce może się zwiększyć presja na wzrost cen prądu. Pierwsi w kolejce do płacenia wyższych rachunków będą przedsiębiorcy.

Kampania telewizyjna z kwietnia ubie- i pomoże ci obniżyć rachunki za prąd” – tu wynika, że średnie zużycie energii głego roku sfinansowana przez Mini- radził lektor przerażonemu konsumen- w polskich domach w latach 2008–2012 sterstwo Gospodarki przypominała towi. Reklamówka telewizyjna była wzrosło tylko o 4,4 proc., podczas gdy znany skądinąd spot wyborczy Prawa częścią kampanii na rzecz zwiększania PKB – o ponad 18 proc. Na razie nasze i Sprawiedliwości sprzed lat. W klipie efektywności energetycznej zapotrzebowanie na ener- z wypełnionej po brzegi lodówki nagle naszej gospodarki. Działania gię, choć w niewielkim „Sprzedawcy “If we can znikało jedzenie. Tym razem nie cho- wynikające z unijnych celów have satellites stopniu, nadal rośnie dziło jednak o pozyskanie głosów. „Jeśli mają doprowadzić do reduk- będą się starali (0,5–1 proc. rocznie). twoja lodówka za dużo zżera, wybierz cji emisji CO o 20 proc. i ta- that are really I dlatego na razie 2 odbić sobie tę o najwyższej klasie energetycznej, bo kiego samego wzrostu efek- small and really sytuacja cenowa jest jest o 50 proc. efektywniejsza tywności do 2020 roku. wyższe koszty, jeszcze w miarę spo- cheap,podnosząc it will W ciągu ostatnich 10 lat be interesting kojna. Arkadiusz Wi- energochłonność w Polsce ceny dla cik, dyrektor w oddzia- spadła o prawie jedną trzecią to seeklientów what le agencji ratingowej – podaje MG. Oprócz wyższej somenajbardziej guy in his Fitch na Europę, Bliski klasy urządzeń w naszych garage will be Wschód i Afrykę, nie wi- domach wpływ na to miało zyskownych… dzi na razie przesłanek też m.in. docieplanie domów do dalszego znaczącego czy wymiana żarówek na te wzrostu cen w Polsce. energooszczędne. Efekt – konsumpcja Jego zdaniem dużo zależeć będzie od prądu rośnie dużo wolniej niż gospo- kosztów zakupu węgla. Eksperci nie

darka. Z najnowszych danych Eurosta- spodziewają się dalszych spadków cen GOSPODARKI MINISTERSTWO BOGACZ, MARTA 123RF, ZDJĘCIA: czarnego złota, z którego pochodzi pra- najwyżej minimalny zarobek na tych wie 90 proc. wytwarzanej w naszym klientach, co świadczy o skali rabatów, kraju energii. Ale mało kto spodziewa jakie poprzednio dawała. się również tego, by nasz węgiel mocno Z kolei Enea zamierza położyć na- zdrożał, bo ten kupowany za granicą cisk na walkę o klientów indywidual- jest i tak już tańszy od polskiego. nych. Sławomir Krenczyk, rzecznik Języczkiem u wagi co do cen energii Enei, spodziewa się jej zaostrzenia w tym roku będzie natomiast koszt zaku- w tym roku. Enea wyemituje w telewi- pu uprawnień do emisji CO . – Ich cena % zji spoty promocyjne, dołączając do 2 będzie pod presją procesu decyzyjnego Energi, Tauronu czy PGE, których re- w sprawie utworzenia rezerwy stabiliza- O tyle mogą wzrosnąć rachunki największych klamy już możemy oglądać. Kampanii cyjnej. Kluczowych decyzji o zasadach odbiorców20 – mówią nieoficjalnie osoby z rynku. nie wyklucza też spółka RWE, która funkcjonowania rezerwy, m.in. terminu planuje m.in. pakietową sprzedaż pro- jej wprowadzenia, oczekuje się w koń- duktów pozwalających na osiągnięcie cówce lutego – mówi Wojciech Hofman, Wyższe ceny hurtowe i brak rekom- większej efektywności energetycznej makler DM Consus, zajmującego się han- pensaty ze strony Urzędu Regulacji przez klientów, w tym instalacji foto- dlem uprawnieniami. Wycofanie z rynku Energetyki wzrostu kosztów sprzeda- woltaicznych. Oprócz edukacyjnego części certyfikatów znacznie wpłynie na ży energii (pieniądze pójdą na wspar- przekazu przez pokazywanie możliwo-

ceny emisji CO2. Niewykluczone, że już cie dla kogeneracji, czyli jednoczesnego ści zmiany sprzedawcy energii firmy w pierwszym półroczu ceny uprawnień wytwarzania prądu i ciepła) sprawia, że oferują też inne korzyści. Przykładowo zbliżą się do poziomu 8 euro. spółki mogą w tym roku przenosić na Energa mówi o niezawodności dostaw, To z kolei może wpłynąć na ceny odbiorców końcowych. Gospodarstwa Tauron promuje techniki obniżania zu- hurtowe prądu. W III kwartale ubie - domowe tak bardzo tego nie odczu- życia prądu i obiecuje klientom bonus głego roku ceny w kontrak- ją – ceny dla najdrobniej- pieniężny, a także możliwość wypró- tach terminowych na 2015 szych odbiorców za- bowania usługi Elektryk 24h za darmo rok sięgały 175 zł za MWh. – …czyli małych twierdza URE i nie ma przez trzy miesiące. – Na razie apetyt W kontraktach na 2016 rok i średnich co liczyć na podwyżki wielkich grup energetycznych na pozy- widać już 180 zł, ale musimy przedsię- w roku wyborczym. Ich skanie gospodarstw jest niewielki, bo poczekać do połowy roku, biorców. Ceny miesięczne rachunki skurczyły się marże ze sprzedaży w tej by ustalić wiarygodny wzrosną w tym roku grupie – uważa Michał Suska. – Dziś poziom cen – stwierdza w taryfie C średnio o 1–2 zł. Sprze- waha się ona w granicach 5 proc., bio- Flawiusz Pawluk, ana- mogą pójść dawcy będą starali się rąc pod uwagę cenę zakupu energii ze lityk UniCredit CAIB. w górę więc odbić sobie wyż- wszelkimi obowiązkami. Sprzedawcy W następnych latach o 5–7 proc.”. sze koszty, podnosząc niewiele zarabiają na klientach indy- spodziewa się deli- ceny dla klientów naj- widualnych, a muszą ponosić znaczą- katnych zwyżek aż bardziej dotąd zyskow- ce koszty ich obsługi (w porównaniu z do momentu rozpoczęcia nych, czyli małych i średnich przedsię- przychodami) wynikające np. z wysył- produkcji przez pierwsze biorców. Pawluk podejrzewa, że ceny ki papierowych faktur czy zatrudnie- bloki węglowe budowa- w taryfie C mogą pójść w górę średnio nia sieci handlowców i pracowników ne dziś przez najwięk- o 5–7 proc. (dziś średnio sprzedaje się biur obsługi – dodaje. Mimo to prze- sze grupy energetycz- za 270–300 zł za 1 MWh w tej taryfie bez widuje, że ze względu na dużą liczbę ne. – Wejście do systemu kosztu kolorowych certyfikatów). – Ale niezależnych sprzedawców, m.in. tele- Kozienic Enei za trzy lata taka podwyżka zaledwie skompensu- komów i operatorów kablówek, który spowoduje delikatny spa- je spółkom wzrost kosztów. Dlatego nie sprzedają swoje produkty w pakiecie dek cen. Poziom 185 zł za zdziwiłbym się, gdyby niektórzy zawal- z energią, nasza skłonność do przeno- MWh (przy cenie 6 euro za czyli o więcej i podnieśli cenę o 10 proc. szenia rachunku się zwiększy. Wg Suski

uprawnienie do emisji CO 2) wystar- dla sektora MSP. Jednak gdy zobaczą od- w tym roku na takie migracje może się czy, by nowe jednostki węglowe były pływ klientów, wrócą do poprzednich decydować ok. 20–25 tys. gospodarstw opłacalne – zauważa Pawluk. Z wypo- poziomów – zaznacza Pawluk. miesięcznie, a pod koniec roku ich licz- wiedzi prezesów największych spółek Potwierdza to zmiana strategii PGE, ba sięgnie nawet 0,5 mln. energetycznych – Marka Woszczyka która zapowiedziała, że nie będzie To oznaczałoby podwojenie obec- z PGE i Dariusza Lubery z Tauronu – walczyć już o zwiększanie wolume- nej liczby. Jak wynika z danych URE, wynika, że nowe siłownie w Opolu czy nu, ale bardziej skupi się na marżach. do końca listopada 2014 roku zmiany Jaworznie będą rentowne przy cenie To każe przypuszczać, że na korzyst- sprzedawcy dokonało niemal 278 tys. 180–200 zł/MWh. Michał Suska, pre- ne oferty dla przedsiębiorców raczej gospodarstw (ponad połowa zrobiła to zes Energomixu i ekspert ds. efektyw- nie ma co liczyć. W kontraktach dla w okresie od stycznia 2014 roku) i nie- ności energetycznej BCC, twierdzi, że największych odbiorców (grupy tary- mal 122 tys. firm. takie poziomy zobaczymy już w 2015 fowe A i B) ceny mają pójść w górę aż — Aneta Wieczerzak–Krusińska roku w kontraktach terminowych na o 20 proc. – mówią „Businessweekowi” Jednym słowem: Rok wyborczy zahamuje kolejne lata. On też nie spodziewa się nieoficjalnie osoby z rynku. Ale nawet podwyżki cen dla gospodarstw domowych. spadków cen w hurcie aż do 2018 roku. w takiej sytuacji PGE będzie miała co Wyższe koszty wytwarzania prądu pokryją firmy. ZDJĘCIA: 123RF, YOUTUBE, MAT. PRASOWE dwuwymiarowy. jako kowany został zakwalifi sferze, w tej badania swoje za z fizyki Nobla roku Nagrodę dostali w 2010 Manchester of z University Nowosiołow i Konstantin Geim Andrej kiedy że cienki, kratkę. Jest tak w sześciokątną powiązanych węgla, ściśle warstwy atomów z pojedynczej złożony (modelowo) Grafen to materiał Technologie grafenu Gorączka Wyścig światowych Wyścig Widać, że w tę dziedzinę warto inwestować. Polska już zarabia na niej pierwsze pieniądze. pierwsze niej na zarabia inwestować.już Polskawarto dziedzinę w tę że Widać,

koncernów

high–tech o patenty związane z grafenem nabiera tempa. nabiera z grafenem związane o patenty muszą sięgnąć materiałów”. do nowych rozwijać, chcą chcą się „Jeżeli „Jeżeli

prowadzonych jest już kilka projektów W Polsce

wdrożenie opartych z grafenem.związanych Na

NCBiRna przeznaczanim innowacji 60 mln zł w latach

2013–2016.

– Globalne firmy technologiczne stoją Polski reaktor w obliczu nieprzekraczalnych granic, jeżeli chodzi o sprzęt i wzornictwo – Urządzenie do mówi Hong Byung Hee. Ten profesor na produkcji dużych Seulskim Uniwersytecie Narodowym arkuszy grafenu opatentował technologię pozwalającą na uruchomione masową produkcję wyświetlaczy opar- w grudniu jest dziełem polskich tych na grafenie. I, jak twierdzi, dostaje inżynierów ze w tej sprawie liczne zapytania od m.in. spółki Seco/ takich producentów elektroniki jak Warwick oraz Samsung, Apple czy Google. – Bo jeżeli z ITME. Prototyp te firmy chcą przejść na następny po- powstał dzięki ziom, muszą sięgnąć do nowych ma- dotacji NCBiR i na razie służy teriałów – mówi Hong Byung Hee. „To urządzenie jest tylko do celów jednym Nad Wisłą hasło „grafen – mate- naukowych. z najbardziej riał przyszłości” jest doskonale zna- wydajnych na ne. Dzięki osiągnięciom naszych świecie. Testy naukowców i badaczy w tej dzie- mal 1,2 tys. wniosków związa- potwierdziły, fonu lub tabletu może zamienić dzinie uznano go za jedną z nadziei nych z grafenem. że można dowolne urządzenie w ekran polskiej gospodarki. Na wdrożenie Wrażenie robią także marki produkować w nim dotykowy. Zalety grafenu (m.in. grafen innowacji opartych na wykorzy- firm zaangażowanych w ten wspomniana zdolność do prze- o wymiarach staniu grafenu Narodowe Centrum wyścig – a są to m.in. IBM, Xe- 50x50 cm. ”. wodzenia elektryczności) ozna- Badań i Rozwoju w latach 2013– rox, Foxconn Industries, Fujitsu – Wojciech Modrzyk, czają, że znajdzie on również za- 2016 przeznacza 60 mln zł w ramach czy Apple. Wygląda jednak na wiceprezes stosowanie w chipach pamięci programu Graf–Tech (kwota dotyczy to, że na świecie do najaktyw- Seco/Warwick i telewizorach – czyli produk- wszystkich projektów w Polsce). niejszych należy południowo- tach, w których Samsung wal- Komercyjną sprzedaż grafenu przed koreański koncern Samsung Electro- czy o utrzymanie dominującej pozycji. rokiem rozpoczęła spółka NANO Car- nics, który złożył już globalnie setki Koreańscy badacze eksperymentują bon, która dziś jest częścią Polskiej Grupy wniosków patentowych dotyczących także z akumulatorem do telefonów Zbrojeniowej. Pierwszych klientów zdo- nowego materiału (co uwidoczniło komórkowych, który można dołado- była niemal natychmiast. Najtańszy w in- się już w raporcie brytyjskiego Intel- wać w ciągu 15 min i używać go przez ternetowym sklepie spółki jest grafen wy- lectual Property Office za 2013 rok). W sa- tydzień – co oznaczałoby pokonanie bar- hodowany na folii miedzianej – kwadracik mych Stanach Samsung ma 38 patentów dzo poważnej bariery ograniczającej roz- 1x1 cm jednorodnej tzw. monoatomowej i 17 złożonych wniosków. Być może nie wój elektroniki mobilnej. warstwy kosztuje 120 zł. Znacznie droższy wszystkie z nich zostaną rozpatrzone po- – Wszystko, do czego stosuje się gra- jest podobnego rozmiaru grafen usytu- zytywnie, ale ta skala pokazuje jego de- fen, wychodzi dobrze – kwituje Jiwoong owany na węgliku krzemu – tu ceny sięga- terminację, by wykorzystywać „materiał Park, profesor na prestiżowym amery- ją 2–3 tys. zł. W 2014 roku NANO Carbon przyszłości” na skalę komercyjną. kańskim Cornell University, który kie- sprzedał już kilkaset różnego rodzaju pró- Dlaczego lider na rynku smartfonów, ruje tam grupą 10 naukowców pracu- bek dla kilkudziesięciu odbiorców. Wśród telewizorów i chipów pamięci groma- jących nad technologią grafenu. A że klientów są m.in. instytucje badawcze dzi patenty związane z grafenem? Bo mówimy głównie o dziedzinach, które w Polsce i na świecie. jest to materiał supercienki, przejrzysty, same z siebie czeka szybki wzrost (np. – Proces komercjalizacji grafenu jest giętki i doskonale przewodzi elektrycz- z szacunków firmy badawczej Yankee złożony i czasochłonny – zaznacza Zbi- ność. Rozciągnięty na powierzchni tele- Group wynika, iż globalna sprzedaż gniew Mularzuk, prezes NANO Carbon. – Obecnie „wyścig” ma miejsce głównie w obszarze jego zastosowań w różnych Wyścig w USA dziedzinach przemysłu – dodaje. Widać Gdy ok. 10 lat temu w laboratoriach wytworzono materiał 200 razy mocniejszy niż stal i będący 70–krotnie lepszym przewodnikiem niż krzem, szybko zdano sobie sprawę, że może on zrewo- to na świecie. Nowy materiał na razie lucjonizować wiele dziedzin. Od 2004 roku do listopada 2014 tylko do amerykańskiego urzędu nie wszedł jeszcze na etap maso- patentowego wpłynęło 1165 wniosków ze słowem „grafen” w tytule. wych zastosowań w elektronice użytkowej dostępnej w sklepach, Złożone wnioski 350 Wydane patenty ale jest przedmiotem coraz 300 Na razie 21 proc. ostrzejszej walki o własność już przyznanych 250 intelektualną, która ma do „grafenowych” 200 nich prowadzić. Z naj- patentów w USA ma IBM. Samsung 150 nowszych danych wyni- ma ok. 10 proc. ka, że tylko w ame- 100 rykańskim urzędzie 50 patentowym od 2004 0 roku złożono już nie- 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

*ŹRÓDŁO: U.S. PATENT AND TRADEMARK OFFICE Wielka graWielka na świecie na 32 Teijin 32 Fujitsu 35 Foxconn 36 SanDisk 43 McAlister 64 IBM 210 Samsung Technologie 32 Xerox (ITME). – Tak wytwarzany grafen ma ma grafen wytwarzany Tak – (ITME). dla prac nad grafenową elektroniką wy elektroniką prac dla nad grafenową dol.), to komercyjny potencjał grafenu dol.), grafenu potencjał to komercyjny dobrej stabilności czy nad wysokowy czy dobrej stabilności cjalizując w ten sposób unikalną polską polską unikalną sposób w ten cjalizując ciu lat rozrośnie się 14–krotnie, do 19 mld się 14–krotnie, ciu lat rozrośnie wodu uruchomienia prototypowego prototypowego wodu uruchomienia ści – mówi Zbigniew Mularzuk. W tym W tym Mularzuk. – ści Zbigniew mówi m.in. nad nową generacją uszczelnień na na uszczelnień generacją nową nad m.in. prace, zaawansowane prowadzi mi wciąż partnera i zagranicznymi z krajowymi Elektronicznych Materiałów nologii Tech z Instytutu Strupińskiego mierza dr.przez metodę opracowaną Włodzi grafen na folii miedzianej w dużych w dużych miedzianej folii na grafen mić na większą skalę technologię wzro technologię skalę mić na większą urucho też planuje Carbon NANO roku może być ogromny. nad laserami nowej o bardzo generacji nad laserami wy tranzystorem nych, prototypowym urządzenia pozwalającego wytwarzać wytwarzać pozwalającego urządzenia który wg Jupiter Research w ciągu pię w ciągu wg Jupiter który Research noszonej, elektroniki rynek kiełkujący korzystującym krzem i grafen. A także A także i grafen. krzem korzystującym się jednak do sprzedaży, ale wspólnie ale do wspólnie sprzedaży, się jednak wyjściowym się stać materiałem szansę sokich mocy i częstotliwości – przekonu i częstotliwości mocy sokich komer krzemu, na węgliku grafenu stu skok możliwych zastosowań, m.in. z po zastosowań, skok możliwych dochodzi tego a do dol., mld 847 sięgnąć i ochronnymi na elementach optycz na elementach i ochronnymi formatach i o bardzo wysokiej jako i o bardzo wysokiej formatach je Mularzuk. Jego spółka nie ogranicza nie ogranicza Jego spółka je Mularzuk. bazie grafenu, warstwami grzewczymi – W 2015 roku liczymy na znaczny na – znaczny W 2015 roku liczymy urządzeń mobilnych ma w 2016mobilnych roku urządzeń dajnymi ogniwami sło ogniwami dajnymi necznymi. necznymi. *ŹRÓDŁO: U.K. INTELLECTUAL przez firmy* składanych z grafenem związanych patentowych wniosków Liczba PROPERTY OFFICE - -

------

W praktyce pod tą nazwą mamy do mamy czy pod tą nazwą W praktyce Warwick przygotowuje się do przygotowuje Warwick do obróbki cieplnej metali) do metali) cieplnej obróbki dalszym badaniom i udoskonaleniom i udoskonaleniom badaniom dalszym (nie do może być celów naukowych wy wyłącznie i służy NCBiR dotacji dzięki opracowany Został dopiero prototyp. Seco/Warwick. wiceprezes drzyk, czy zawartością pierwiastków innych innych pierwiastków zawartością czy chemicznym czy – inaczej – płatkowym. – – płatkowym. czy inaczej chemicznym dodaje. – osiągalny tego się do odnosić przyszłości wościami tego materiału, np. grubością grubością np. materiału, tego wościami ogniw fotowoltaicznych. Seco/ fotowoltaicznych. ogniw wraz ze wspomnianym wyżej wyżej wspomnianym ze wraz wytwarzania). – Jest jeszcze jeszcze Jest – wytwarzania). nor niego dla widzą wo konstruktorzy docelo Ale laboratoriach. w polskich większych dostępnych wielkości. A samo wielkości. dostępnych większych że można potwierdziły, wego urządzenia żynierowie świebodzińskiej świebodzińskiej żynierowie żowym. Niemniej sondujemy Niemniej żowym. 50x50 cm na płytce miedzianej, co wg miedzianej, cm na 50x50 płytce ła jest hermetyczna, Terminologia żach. ITME. Obie wspól placówki ITME. antykorozyjnych czy w elementach w elementach czy antykorozyjnych nie opracowały urządzenie do urządzenie nie opracowały się zującej w produkcji pieców pol w historii rozdział nowy z tzw. zredukowanym tlenkiem grafenu. grafenu. tlenkiem z tzw. zredukowanym albo grafenu, z tlenkiem albo nienia wygląda Obiecująco jest więcej. rynku jest jak najbardziej jako trudny rych niektó przez określany i biznesu nauki że mem mariaż i pokazuje, przeło jest niewątpliwie nia – Modrzyk. – projektu twierdzi rynek, a dotychczasowe efek sprzeda potencjale czy nach by o cemówić wcześnie, zbyt do jego nu, na lecz maszynach grafe nie rabiać na produkcji chceza docelowo (firma nia podlegał będzie w nim grafen rzany Wojciech Mo – nych podkreśla na świecie naszej wiedzy jest obecnie jedną z naj jedną jest obecnie wiedzy naszej o wymiarach w nim produkować grafen malne zastosowania rynkowe – i torynkowe cały zastosowania malne firmy Seco/Warwick (specjali Seco/Warwick firmy urządzenie należy do najbardziej wydaj do najbardziej należy urządzenie korzystywany komercyjnie). Wytwa komercyjnie). korzystywany skiego grafenu napisali in napisali grafenu skiego sów, które pozwalają sów,sterować właści pozwalają które szereg, m.in. do różnego typu powłok m.in. do szereg, typu różnego Laboratoria dążą do opanowania proce do opanowania dążą Laboratoria urządze prototypu Powstanie tego materiału na metalicznych podło na metalicznych tego materiału wzrostu tzw. epitaksjalnego ty pozwalają z optymizmem z optymizmem pozwalają ty trwały wiele miesięcy). – prototypo miesięcy). Testy wiele trwały prac tych (które efekty zrozumieć twiej fazy komercjalizacji urządze komercjalizacji fazy ją ją prace naukowców nad tzw. grafenem Unikalny polski reaktor to jednak to jednak reaktor polski Unikalny Pod koniec zeszłego roku roku Pod zeszłego koniec Polskich prób podbicia grafenowego grafenowego prób podbicia Polskich ------Instytutu Instytutu Technologii w najwyższej jakości. technologii produkcji „Proces – Zbigniew Mularzuk, głównie grafenu jest dziedzinach zastosowań złożony Carbon prezes NANO ma miejsce przemysłu”. Obecnie »wyścig« w obszarze jego w różnych komercjalizacji i czasochłonny. z warszawskiego (ITME) to twórca Elektronicznych Dr Włodzimierz opatentowanej uzyskiwać ten - pozwalającej -

- Materiałów - - Strupiński - materiał grafenu, ------Jednym słowem Jednym dziej optymistyczni okazali się jednak się jednak okazali optymistyczni dziej osiągnąć 149,1 mln dol. Firma IDTechEx IDTechEx Firma dol. mln 149,1 osiągnąć wzrośnie z 20 dol. mln wzrośnie w 2014 roku do ostatniej firmie – trudno dziś szacować, szacować, dziś –trudno firmie ostatniej w 2018 roku, a pięć lat później będzie w 2018 to roku, a pięć będzie lat później 195 dol. mln sięgnie tego rynku wartość dowodzą, że Polska ma o co walczyć. walczyć. o co ma Polska że dowodzą, analitycy BCC Research. W ich ocenie BCC Research. analitycy ponad 390 mln dol. w 2024 roku. Najbar roku. w 2024 dol. mln 390 ponad grafenu rynku że wartość przewiduje, o 44 proc., by niorocznie w 2020 roku rezultatów prac badawczych – zastrzega – prac zastrzega badawczych rezultatów zakończony. Zakładane rezultaty udało udało rezultaty Zakładane zakończony. To NANO projekt węgiel. wspólny niż na większą skalę. Plan uruchomienia ta uruchomienia Plan skalę. na większą technologii opracowanej ni wdrożeniem – zainteresowa Jesteśmy ruszyć. mogłaby Carbon, ITME i chemicznego potenta i chemicznego ITME Carbon, kiej produkcji jest jednak uzależniony od uzależniony jest jednak produkcji kiej kiedy produkcja grafenu chemicznego chemicznego grafenu produkcja kiedy się uzyskać, ale – jak usłyszeliśmy w tej ale – jak usłyszeliśmy się uzyskać, ta – Grupy Azoty. Pierwszy etap został już już etap został ta – Grupy Azoty. Pierwszy już 1,3 mld dol. dol. mld 1,3 już patentowe wielkich firm związane z grafenem z grafenem związane firm wielkich patentowe — Barbara Oksińska, Jungah Lee Jungah Oksińska, Barbara Grzegorz Kulik, rzecznik Grupy Grupy rzecznik Kulik, Grzegorz je, że biznes ten będzie rósł śred je, ten że będzie biznes Azoty. Wszystkie wróżą wzrost, choć choć wzrost, wróżą Wszystkie dane bywają bardzo różne. Al bardzo bywają dane cjału globalnego rynku grafenu. grafenu. rynku globalnego cjału obszarze (UE zobowiązała się i instytuty firmy że fakt, oraz wają na wysokie prognozy firm firm prognozy wają na wysokie gu 10gu lat w prace nad grafenem zaangażować 1 mld euro w cią zaangażować w tym na badania pieniędzy więcej coraz wydają naukowe lied Market Research prognozu Research Market lied i innymi materiałami 2D) wpły 2D) materiałami i innymi badawczych w kwestii poten w kwestii badawczych Światowy wyścig patentowy patentowy wyścig Światowy : Coraz liczniejsze wnioski ------