The Importance of History for Modern Climate Adaptation Strategies

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

The Importance of History for Modern Climate Adaptation Strategies The Importance of History for Modern Climate Adaptation Strategies. MENNE KOSIAN , Cultural Heritage Agency of the Netherlands, the Netherlands ROWIN van LANEN, Cultural Heritage Agency of the Netherlands, the Netherlands The Netherlands form a part of the northwest European river delta, where almost all the major European rivers drain onto. Therefore the country is very prone to flooding. Dikes and polders have been constructed to manage the water and reduce this risk. An elaborate organisational system was set up for their maintenance: the water boards. Next to these administrative bodies, the Dutch cities of Holland often had their own policies on water management. Modern research into historical maps and archives on water management shows how an integrated policy connecting urban and water board administrations in the past has led to a safe (living) environment. In contrast, places where this integrated policy was abandoned in favour of new developments without historical knowledge are often characterized by persisting flooding and subsidence problems. This underlines the importance of knowing old policies and visions, since they still have a clear influence on the present-day landscape. Consequently, better understanding of these systems might provide solutions to future problems we face regarding amongst other climate change, soil erosion and subsidence. In this paper we present the development of a historical GIS on water systems, which is currently conducted at the Cultural Heritage Agency of the Netherlands. The focus of this paper will be on the methodology of integrating maps, archives and historical solutions into one GIS. This new integral historical landscape GIS will not only guarantee the preservation of cultural heritage in present-day dynamic environments, but can also give recommendations for climate-adaptation policies, demonstrating the importance of historical data for modern challenges. Key words: Heritage data for climate change adaptation strategies, Historical GIS, Water management. CHNT Reference: Menne Kosian and Rowin van Lanen 2019. The Importance of History for Modern Climate Adaptation Strategies. INTRODUCTION Located in north-western Europe, the Netherlands are part of the Rhine-Meuse-Scheldt-Weser delta. The majority of the country is low lying and thus prone to flooding. (Fig. 1) For centuries dikes and polders have been constructed in order to manage and contain the water and regulate the changing rivers. Around AD 1300 all the major rivers were diked in, and some of the minor rivers were dammed off. [Vos et al. 2011] An elaborate organisational system was set up for their upkeep and maintenance: the water boards. Next to the water boards, the individual cities of Holland had their own political needs, strategies and ideas, and not only for water quality and safety. These several governmental bodies sometimes even had opposite interests. During the 17th and early 18th century the Netherlands knew a period of great prosperity, the so-called Dutch Golden Age. Especially the cities in the western parts of the country, the provinces of Holland and Zeeland capitalized on this economic boom and grew incredibly. With this growth came a huge increase in energy need. For Author's address: Menne Kosian, Landscape Department, Cultural Heritage Agency of the Netherlands, Smallepad 5 3811 MG Amersfoort, the Netherlands; email: [email protected]; Rowin van Lanen, Directorate Digital, Cultural Heritage Agency of the Netherlands, Smallepad 5 3811 MG Amersfoort, the Netherlands; email: [email protected] CHNT 22, 2017 1:2 M. Kosian and R. van Lanen industrial purposes this energy mainly came from windmills, but in urbanized context peat was the main source of fuel. Peat extraction, however, causes land erosion and subsidence, and consequently increased risk of flooding. Most cities and water boards therefore had strict rules regarding extraction activities in order to keep the land safe from flooding. Fig. 1. The Netherlands as part of the north western European river delta between the Rhine, Meuse, Scheldt and Weser rivers. The light red line depicts the 50m. contour line. Below this contour is the northwest European delta. The red rectangle is the research area. In modern times the water boards are still responsible for the regional water protection policies, while the state is responsible for the larger rivers and sea barriers. (Fig. 2) However, fueled by problems like climate change, these traditional policies are changing. At first, the likelihood of flooding was conventionally met with the construction of higher and stronger dikes. Newer plans such as ‘Ruimte voor Rivieren’ (‘Space for Rivers’) and the ‘National Climate Adaptation Strategy 2016 (NAS)’ [Rijkswaterstaat 2016] promoted an adaptation of the landscape to accommodate water fluctuations. Dikes should be strengthened on the basis of a risk analysis for exceptional floods, while peak waters should be countered by temporal storage. Currently, new models are being developed to calculate flood risks instead of flood probabilities. [Bomers et al. 2018] These models take all kinds of hydrological variables into account, as well as geological and geophysical aspects, but only a very limited amount of historical data. This is best explained by the fact that these models are basically quantitative models, whereas historical data are generally more of qualitative nature, i.e. records describing the situation or event. However, as already stated, the Netherlands know a long history of water management and therefore quite some measurements have been taken throughout history. For example, relatively detailed information is available on water levels and floods in the North Sea at Katwijk, the IJ river and the water level in the boezem (the drainage of the polders) of the Rijnland water board area (mainly the area north of the current city of Delft, west of Woerden, the Haarlemmermeer and the North Sea) for July 1737 till June 1740. [Bolstra 1740] CHNT 22, 2017 Publication date: February 2019 The importance of history for modern climate adaptation 1:3 Fig. 2. The research area with the most important toponyms and the water boards. Another important source of historical information is the so called ‘Waterstaatskaarten’. From 1850 onwards the whole of the Netherlands was uniformly mapped with all data necessary for the upkeep of the elaborate water management system (e.g. polder levels, mean sea level, drainage capacity of sluices and canals etc.). These 1:50.000 scale maps were published and regularly updated from 1865 onwards and came with a complete descriptive book on polder levels, water management systems and hydrological engineering works. [Ministerie van Verkeer en Waterstaat 1983] This kind of information from historical sources does not only provide essential data for modern hydrological modelling, but also gives valuable insights into the superregional water management systems. This superregional approach also facilitates more integrated multi-disciplinary research. Allowing to assess not only problems like flooding, peak rain showers or soil subsidence in a specific region, but also integrate river water influx from other regions, alternative drainage and agricultural, urban and economic land use. To access and adequately use these historical sources we will develop a new GIS model and approach. This paper will give a first impression on the research project that will lead to such an integrated historical landscape GIS and will present some preliminary outcomes. METHODOLOGY: BASIC DATA AND GEOMETRY Most GIS databases are specifically developed for present-day situations. And although there are very good examples of historical GIS datasets, they mainly focus on one specific period. Making diachronical comparisons between numerous datasets is often challenging. For a GIS integrating water management, energy, agricultural and urbanistic landscape characteristics, the first problem to be tackled is what to use as a geographical and geometrical base map. Since the objective of the GIS is to inform modern planners and integrate historical data into modern models and processes the geometry of the GIS should comply with modern cartographical standards. Therefore the basic geometry was taken from the modern standard 1:10.000 Dutch topographical map. From this map the centre CHNT 22, 2017 Publication date: February 2019 1:4 M. Kosian and R. van Lanen line of the relevant waterways was taken as the base for the GIS geometry. To establish what the relevant waterways are, the data on water type was used as given by the ‘Planbureau voor de Leefomgeving’ (PBL Netherlands Environmental Assessment Agency) in their GIS dataset ‘Basiskaart Aquatisch: De Watertypenkaart’ (Aquatic base map of the Netherlands; map of water types). [Planbureau voor de Leefomgeving 2010] Even with this elaborate dataset creating a GIS covering the entire country will prove challenging. The majority of historical information on water management originates from the western and central parts of the Netherlands, most notably the provinces of Noord-Holland, Utrecht and Zuid-Holland. These provinces are also the areas with most water-safety related problems, soil subsidence and land-use changes (i.e. new methods for agriculture in peat meadows). In order to ensure the best data comparison and integrity our research area covers the lower central Dutch river area, basically the drainage of the old Rhine system. (Fig. 3) The boundaries of the GIS are in the west: just east of the city of Utrecht, in the north: the former Zuiderzee and IJ river, in the south: the rivers Lek and Nieuwe Maas and in the west: the North Sea. Subsequently, this area covers the present day water boards of Rijnland, Amstel, Gooi en Vecht, Delfland, Schieland en de Krimpenerwaard and De Stichtse Rijnlanden. Historical data from these water boards or their predecessors are available via their archives. Therefore we can say that the historical data coverage of the research area is the highest in the Netherlands. One of the data fields in the Aquatic base map dataset is whether a specific watercourse at present is in use as a main or a secondary drainage or has no active drainage function today.
Recommended publications
  • Op Het Spoor Van De Gouwe Profielwerkstuk Over Het Onderzoek Naar De Loop Van De Rivier De Gouwe in De Goudse Binnenstad Rond 1200
    COORNHERT GYMNASIUM GOUDA Op het spoor van de Gouwe Profielwerkstuk over het onderzoek naar de loop van de rivier de Gouwe in de Goudse binnenstad rond 1200. Erik‐Jan Dros, Jasper Schakel, Erik Kroon 15‐02‐2011 D.m.v. een bronnenonderzoek proberen ondergetekenden de loop van de Gouwe en mogelijk de aard van de verschillende veenlagen in de binnenstad vast te stellen. Pagina 2 van 72 Inhoudsopgave Doel van het onderzoek..……………………………………………………….. 4 Inleiding………………………………………………………………………… 4 Conclusie………………………………………………………………………... 5 Deel I: Het bronnenonderzoek……………………………….……….………. 11 Theorie vooraf…………………………………………………………… 12 Hypothese……………………………………………………….………. 13 Werkwijze……………………………………………………….………. 14 Resultaten……………………………………………………………….. 14 Bouwwerken……………………………………………………. 15 Haven……………………………………………………. 15 Donkere sluis…………………………………………….. 16 St. Janskerk……………………………………………… 17 Dubbele Buurt…………………………………………… 19 Motte……………………………………………………. 20 Verkaveling……………………………………………………… 21 Toponiemen……………………………………………………… 23 Deelconclusie.…………………………………………………………… 25 Discussie………………………………………………………………… 26 Deel II: De boormonsteranalyse……………………………………………… 27 Doel van de proef…..……………………………………………………. 28 Inleiding………….…………………………………………………….... 28 Overzicht van de monsters…….……………………………….... 28 Benodigdheden…………………………………………………………. 28 Proefopstelling…………………………………………………... 29 Werkwijze………………………………………………………………. 30 Resultaten……………………………………………………………….. 31 Deelconclusie…………………………………………………………….. 37 Discussie…………………………………………………………………. 38 Deel III: Analyse veensoorten in boormonsters..………………………………
    [Show full text]
  • Cultuur, Geschiedenis En Erfgoed Van Haarlemmermeer
    44e jaargang nr 2 | Juni 2016 Meer-HistorieCultuur, geschiedenis en erfgoed van Haarlemmermeer LOSSE VERKOOP e4 Nieuwe tentoonstelling in het Historisch Museum: 28 De eeuw van mijn Schiphol Een verhalenverteller 10 in het Oude Raadhuis Hoofddorp Pioniers 14 50 Jaar Oom Ben ging emigreren 16 naar Australië Lijndenaar blijf je 30 een leven lang evenementen, exposities en Raad van toezicht activiteiten. Maar… met een Hiermee zult u zelden of nooit agenda alleen redden we het te maken hebben. De raad niet. We hebben u ook nodig bestaat uit vijf mensen die om zoveel mogelijk publiek toezicht houden op de financiën naar het museum te trekken. en op het werk van de directeur- Via via - en juist via u - weet bestuurder en de staf. het publiek ons te vinden. Kom naar de expositie, doe mee Directeurbestuurder aan een evenement of ga eens Deze spin-in-het-web functies naar een demonstratie en… zijn verenigd in één persoon – Cover: (Foto: Marcel Harlaar) zeg ’t voort! en wel die van ondergetekende, Gemaal De Cruquius Elise van Melis. Het is een con- Wij zijn u zeer dankbaar voor structie die tegenwoordig vaak alles wat u voor ons doet en voorkomt, o.m. bij bibliotheken, hebt gedaan. Als dank daarvoor bejaardencentra, schouwburgen, hebben we een mooie aanbie- en ook bij musea. Via u! En… ding voor u en voor al onze vrijwilligers, namelijk het boek Museumstaf wie doet wat? ‘Besturen in verandering’, De staf bestaat uit vijf personen, (over het openbaar bestuur in te weten een historicus, een Haarlemmermeer van 1855 - 2015) educatief medewerker, een Inderdaad, een wat cryptische voor de speciale prijs van medewerker voor zaalverhuur, titel, maar het gaat gewoon om € 10,00.
    [Show full text]
  • Pauzes 15 Minuten
    STAANDE MAST ROUTE VAARROUTE NOORDZEEKANAAL VIA HAARLEM - DORDRECHT BRUGBEDIENING ZATERDAG 16 APRIL - 16 OKT 2019 WWW.ALLESOVERVAREN.NL WA NR BRUG/SLUIS TELEFOON TER HOOGTE VAN VAARWATER / ROEPNAAM MARIFOON KAN 5 6 7 6 8 7 98 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 15 16 1617 1817 18 19 19 20 20 21 21 22 23 22 24 23 24 BLZ NR 4 1 BRUG IN BUITENHUIZEN 393 0255565762 SPAARNDAM / SPAARNWOUDE NOORDZEEKANAAL - ZIJKANAAL 18 C 2 BRUG IN RIJKSWEG 9 max. 7 bft 393 0255565150 SPAARNDAM / SPAARNWOUDE ZIJKANAAL C BLAUWE GOLF T/M KAAG 30 15 00 3 SLUIS EN BRUG SPAARNDAM (sluisgeld) 392 0235372129 SPAARNDAM ZIJKANAAL C 18 30 30 4 SCHOTERBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 STAD IN HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN 5 WAARDERBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN PRINSENBRUG, BETALEN BIJ 6 161 0235310904 TEL IS NIET VOOR BRUGGEN HAVENDIENST HAARLEM 18 HAVENKANTOOR HAARLEM SPAARNE, HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN 7 SPOORBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN 8 CATHARIJNEBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN 9 GRAVESTESTENBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN 10 MELKBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 11 LANGEBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR
    [Show full text]
  • CT4460 Polders 2015.Pdf
    Course CT4460 Polders April 2015 Dr. O.A.C. Hoes Professor N.C. van de Giesen Delft University of Technology Artikelnummer 06917300084 These lecture notes are part of the course entitled ‘Polders’ given in the academic year 2014-2015 by the Water Resources Section of the faculty of Civil Engineering, Delft University of Technology. These lecture notes may contain some mistakes. If you have any comments or suggestions that would improve a reprinted version, please send an email to [email protected]. When writing these notes, reference was made to the lecture notes ‘Polders’ by Prof. ir. J.L. Klein (1966) and ‘Polders and flood control’ by Prof. ir. R. Brouwer (1998), and to the books ‘Polders en Dijken’ by J. van de Kley and H.J. Zuidweg (1969), ‘Water management in Dutch polder areas’ by Prof. dr. ir. B. Schulz (1992), and ‘Man-made Lowlands’ by G.P. van der Ven (2003). Moreover, many figures, photos and tables collected over the years from different reports by various water boards have been included. For several of these it was impossible to track down the original sources. Therefore, the references for these figures are missing and we apologise for this. We hope that with these lecture notes we have succeeded in producing an orderly and accessible overview about the genesis and management of polders. These notes will not be discussed page by page during the lectures, but will form part of the examination. March 2015 Olivier Hoes i Contents 1 Introduction 1 2 Geology and soils of the Netherlands 3 2.1 Geological sequence of soils
    [Show full text]
  • Human-Caused Avulsion in the Rhine-Meuse Delta Before Historic Embankment (The Netherlands) Harm Jan Pierik1,*, Esther Stouthamer1, Tim Schuring1, and Kim M
    https://doi.org/10.1130/G45188.1 Manuscript received 23 May 2018 Revised manuscript received 27 July 2018 Manuscript accepted 16 August 2018 © 2018 The Authors. Gold Open Access: This paper is published under the terms of the CC-BY license. Published online 25 September 2018 Human-caused avulsion in the Rhine-Meuse delta before historic embankment (The Netherlands) Harm Jan Pierik1,*, Esther Stouthamer1, Tim Schuring1, and Kim M. Cohen1,2,3 1Department of Physical Geography, Faculty of Geosciences, Utrecht University, P.O. Box 80.115, 3508 TC, Utrecht, The Netherlands 2Department of Applied Geology and Geophysics, Deltares, P.O. Box 85.467, 3508 AL, Utrecht, The Netherlands 3TNO Geological Survey of the Netherlands, P.O. Box 80.015, 3508 TA, Utrecht, The Netherlands ABSTRACT human impact (Pierik and van Lanen, 2017). The new Lek and Hollandse Although the shifting of deltaic river branches (avulsion) is a IJssel (HIJ) Rhine branches formed during this period, crossing 30 km natural process that has become increasingly influenced by humans, of freshwater peatland to connect to the tidal channels of the Old Meuse the impact of early human activities as a driver of avulsion success estuary. This caused the abandonment of the Old Rhine course (Fig. 1). has remained poorly explored. This study demonstrates how two These avulsions are excellent cases to study human impact on avulsion important avulsions in the downstream part of the Rhine-Meuse because they occurred in a data-dense area, and they allow the different delta, The Netherlands, were stimulated by human activities in the stages of the avulsion process to be studied.
    [Show full text]
  • Quickscan Veiligheidsanalyse Hollandsche Ijssel
    Datum februari 2019 Status Definitief Opstellers B. Maaskant A. van der Kraan E. de Graaf Inhoud Voorwoord 2 Samenvatting 3 1 Inleiding 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Doelstelling 4 1.3 Leeswijzer 4 2 Kader 5 2.1 Voorlanden langs de Hollandsche IJssel 5 2.2 Hoge waterstanden op de Hollandsche IJssel 6 2.3 Toetsing, beoordeling en versterkingsprojecten 6 2.4 Brede blik op het systeem van de Hollandsche IJssel 6 3 Methodiek 8 3.1 Beoordeling op Maat van keringen met hoog voorland 9 3.1.1 Screening 9 3.1.2 Beslisregels 9 3.1.3 Potentie lagere en minder brede voorlanden 10 3.2 Beheerstrategie bij meenemen voorlanden 12 3.3 Systeemmaatregelen 12 4 Toets op maat kering met voorland 13 4.1 Screening 13 4.2 Beoordelen met beslisregels 14 4.3 Potentie lagere en smallere voorlanden 15 4.4 Overzicht beoordeling waterkering met voorland 17 5 Beheer van waterkering met voorland 18 5.1 Beheer voor de ‘korte’ termijn 18 5.2 Beheer voor de ‘lange’ termijn 18 6 Systeemanalyse 20 6.1 Effect van systeemmaatregelen 20 6.2 Effect systeemmaatregelen op beoordelingsresultaat 21 6.3 Effect van systeemmaatregelen in de tijd 22 7 Conclusies en aanbevelingen 23 7.1 Conclusies en aanbevelingen 23 7.2 aanbevelingen vanuit het toekomstperspectief 23 8 Literatuurlijst 25 Veiligheidsanalyse Voorlanden Hollandsche IJssel 1 Voorwoord De Quickscan Veiligheidsanalyse Voorlanden Hollandsche IJssel is opgesteld vanuit de POV Voorlanden in samenwerking met het Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard en Hoogheemraadschap van Rijnland. De kwaliteitsborging van dit rapport heeft plaatsgevonden door middel van een review vanuit het kennisplatform risicobenadering en een advies vanuit het Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW).
    [Show full text]
  • Walk Among Teyler and Hals
    Verspronckweg Schotersingel Kloppersingel Staten Bolwerk Kennemerplein Rozenstraat Prinsen Bolwerk Kenaustraat Stationsplein singel Parkeergarage Stationsplein Garenkookerskade Kenaupark Kinderhuis Parklaan Parklaan Parklaan Kruisweg Jansweg Parklaan Hooimarkt Spaarne Nieuwe Gracht Nieuwe Gracht Nassaustraat Zijlweg Kinderhuissingel Kinderhuisvest Ridderstraat BakenessergrachtBakenessergracht Koudenhorn Kruisstraat Molen De Adriaan Grote or St. Bavokerk (20, St Bavo’s Church) was built in Gothic Walk left of the town hall into Koningstraat. Halfway down this street, on your Jansstraat 22 Nassaulaan style in the spot where a smaller church, which was largely destroyed in right, you can see the former school for Catholic girls, ‘Inrichting voor Onderwijs Route 1 - Starting point: Frans Hals Museum Route map WALK AMONG a fire in the 14th century, once stood. St Bavo is the patron saint of the aan Katholieke Meisjes’ and then on your left at No. 37, the asymmetrically shaped Zijlstraat Papentorenvest Route 2 - Starting point: Teylers Museum Smedestraat TEYLER AND HALS Kennemerland region. In 1479, the building was rebuilt as a collegiate church. former bakery (24) in Berlage style (1900). Decorative Jugendstil carvings by Brouwersvaart The remarkable thing about this church is that it was built without piles in G. Veldheer embellish both sides of the freestone façade frame. The figure of a Bakenessergracht the ground. Grote or St. Bavokerk is sometimes also referred to as ‘Jan met baker is depicted in the keystone above the shop window. Gedempte Oude Gracht Zijlstraat Raaks 15 de hoge schouders’ (high-shouldered John) because the tower is rather small Barteljorisstraat compared to the rest of the building. The church houses the tombs of Frans At the end of Koningstraat, cross Gedempte Oude Gracht and continue straight on Grote 16 Parkeer- Drossestraat 23 19 Hals, Pieter Teyler Van der Hulst and Pieter Jansz.
    [Show full text]
  • PDF Van Tekst
    Het leeven en eenige bysondere voorvallen Passchier de Fyne bron Passchier de Fyne, Het leeven en eenige bysondere voorvallen. Vrederijk-Stad, z.j. [ca. 1665] Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/fyne001leev01_01/colofon.htm © 2009 dbnl *1r Voorreden Van den schrijver. Goethartige Leeser, 't VErwondert my niet, dat gy hier met verwonderinge het Leeven van Passchier de Fijne, in druk siet; gy en soudt het voorseker nooit gesien hebben, ten zy ik door verscheyde goede Vrinden daer toe op verscheyde tijden, en bysonder, nu my door ouderdom, het gesicht geheel begint te begeeven, zeer ernstelikke vermaent en aangeport ware geweest, niet om datse in my so veel ge- Passchier de Fyne, Het leeven en eenige bysondere voorvallen *1v leertheyt, ofte een aengenaemen stijl in 't schrijven oordeelden te weesen: Maer om dat sy wisten, dat my in dese leste Onchristelijjke Vervolginge der Calvinisten (die in den Jare 1618. tot Dordrecht gebroet, ende door zeer veele bittere en liefdeloose Requesten, van de Contraremonstrantsche Predikanten gevoet is) veele notabele dingen wedervaren zijn, waer van men de gedachtenisse onder de nakomelingen niet behoorde te vergeten. Ik begon dan den raet der voorsz, goede Vrienden in bedenken te nemen, te meer, also ik, met eenige Contraremonstrants gesinde Luyden spreekende hoorde: datse gants onweetende scheenen te weesen, hoe dat men hier in dit onse Vrye Neder- Passchier de Fyne, Het leeven en eenige bysondere voorvallen *2r lant de Luyden hadde van hare goederen berooft, verscheyden Huysen geplundert, eenige dootgeschooten, andere gevangen, &c. Die seyden wel gehoort te hebben, dat 'er eenige gevangen en eenige gedoot waren geweest, maer meinden, dat die zulkx alles hadden moeten lyden om hare quade voornemens tegens den Persoon van de Prinse van Orangje, ende den goeden Staet deser Landen, ende en konden noch niet geloven, dat men van de genaemde zuyvere Gereformeerde Kerke so wreede Vervolginge, alleene om het hooren, of doen van Predikatie, ofte om het Herbergen, ofte het onderhouden der.
    [Show full text]
  • Beknopte Geschiedenis Van Haarlem Door Men
    BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN HAARLEM DOOR MEN. DR G. H. KURTZ UITGEOEVEN DOOR DE VEREENIG1NG HAERLEM DE ERVEN F. BOHN N. V. HAARLEM BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN HAARLEM Naar tekening van C. van Noorde, 1793 BEKNOPTE GESCHIEDF,NIS VAN HAARLEM DOOR ME]. DR G. H. KURTZ ARCHIVARIS VAN DE GEMEENTE HAARLEM TWEEDE DRUK UITGEGEVEN DOOR DE VEREEN1GING HAERLFi DE ERVEN F. BOHN N. V. - HAARLEM I 94 2 INLEIDING In de geschiedenis van ons vaderland neemt Haarlem geen onbelangrijke plaats in. Het mag dan al niet steeds op de voorgrond treden als Amsterdam, toch vinden wij ook telkenmale Haarlem genoemd en speelt het een rol in verschillende belangrijke gebeurtenissen. Ook is Haarlem te beschouwen als het type van een Hollandse stad, door handel en nijverheid opkomende in de Middeleeuwen, in voile bloei, zowel door deze nijverheid als ook door de kunst in de gouden eeuw, om in de I 8e eeuw in matheid en sleur te vervalien, totdat het, na zijn zwartste tijd gedurende de Franse overheersing te hebben doorgemaakt, in de i 9e eeuw weer langzaam tot opbloei komt. Een afzonderlijke geschiedenis van Haarlem is daarom wel op zijn plaats, vooral ook, omdat in Haarlem nog zoveel van het oude is terug te vinden, hetzij in wezen, hetzij in naam, wat ongetwijfeld de geschiedenis van voorbije eeuwen tot een meer levend iets maakt. Het moge mij gegeven zijn, in de volgende bladzijden in het kort deze geschiedenis uiteen te zetten en tevens op de ons nog resterende overblijfselen uit vroeger dagen te kunnen wijzen. Van de jongste geschiedenis zal men echter in dit boekje alleen datgene vinden, wat met het oude in direct verband staat.
    [Show full text]
  • Staande Mast Route Noordzeekanaal Via Haarlem
    STAANDE MAST ROUTE NOORDZEEKANAAL VIA HAARLEM - DORDRECHT BRUGBEDIENING ZONDAG TOT 16 OKT 2020 WWW.ALLESOVERVAREN.NL WA NR BRUG/SLUIS TELEFOON TER HOOGTE VAN VAARWATER / ROEPNAAM MARIFOON KAN 5 6 7 86 7 9 8 9 10 10 11 11 12 12 13 13 14 14 15 1615 16 17 17 18 18 19 1920 20 2121 22 22 23 24 23 24 BLZ NR 4 1 BRUG IN BUITENHUIZEN 408 0255565762 SPAARNDAM/SPAARNWOUDE NOORDZEEKANAAL - ZIJKANAAL C 18 2 BRUG IN RIJKSWEG 9 max. 7 bft 407 0255565150 SPAARNDAM/SPAARNWOUDE ZIJKANAAL C BLAUWE GOLF T/M KAAG 30 15 00 3 SLUIS EN BRUG SPAARNDAM (sluisgeld) 407 0235372129 SPAARNDAM ZIJKANAAL C 18 30 30 4 SCHOTERBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 STAD IN 5 WAARDERBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 6 PRINSENBRUG, BETALEN HAVENKANTOOR 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 7 SPOORBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 21/51 21/5121/5121/51 21/51 21/5121/5121/5121/5121/51 21/5121/51 21/51 8 CATHARIJNEBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 9 GRAVESTESTENBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 10 MELKBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 11 LANGEBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 12 BUITENRUSTBRUG 161 0235310904 HAARLEM TEL IS NIET VOOR BRUGGEN SPAARNE, HAVENDIENST HAARLEM 18 13 SCHOUWBROEKERBRUG
    [Show full text]
  • IN DE PDAKTIJK Stromend Water Varen Op Een Rivier Is Hetzelfde Als
    Een diep liggend schip Een diep liggend vaartuig zal door de onderstroom uit de buitenbocht (hang) worden gezet VAARREGELS IN DE PRAKTIJK Stromend water in de buitenbocht (de ‘hang’) en de minste stroom in de bin- nenbocht (de ‘oord’). Op rechte stukken is de stroom in het midden normaal gesproken het sterkst. Van deze verschillende stroomsterktes zal een ervaren schipper gebruik maken. Voor wie tegen de stroom in vaart geldt immers: hoe minder stroom, hoe minder weerstand, Hang hoe meer snelheid en dus hoe zuiniger we kunnen varen. Het tegenovergestelde geldt juist voor wie de stroom mee heeft. Oord In dat geval zal een schipper de stroom niet mijden, maar juist opzoeken. Dit spel van in de minste of meeste stroom Oord varen zien we veelvuldig op onze grote rivieren. Het grootste Varen op gevaar voor onbegrip en dus aanvaringen ontstaat op die plaatsen waar van de ene naar de andere zijde van de rivier 03 Hang wordt overgestoken. Extra opletten dus, op deze plaatsen! 01 schip dat op een afvarend schip moet wachten, liever ver 01 Zelfs op een en hetzelfde stuk rivier is de stroming niet DIEPGANG beneden zo’n bocht al stil gaan liggen. Duwstellen die elkaar de rivier overal gelijk. 02 Op de rivier kan het soms behoorlijk druk De diepgang van een tegen stroom varend schip bepaalt in de bocht bij Nijmegen op de Waal niet kunnen passeren, zijn. Voor een veilige en relaxte vaart is het van belang dat doorgaans de afstand die dit schip van de oord zal houden. wachten daarom beneden de spoorbrug op elkaar.
    [Show full text]
  • Verslag Werkbijeenkomsten December 2019 Inhoud
    Beter Bereikbaar Gouwe Verslag werkbijeenkomsten december 2019 Inhoud Inleiding 3 Interview | met achtergrondinformatie 4 Presentatie | eerste indruk van de effecten 8 Samenvatting| van de tafel Wegen 12 Samenvatting | van de tafel Varen 14 Samenvatting | van de tafel Fiets en Openbaar vervoer 17 Samenvatting | van de tafel Omgevingsmanagement 18 Stappenplan | en hoe nu verder 22 In dit verslag zijn teksten opgenomen zoals deze letterlijk tijdens de bijeen­ komsten zijn genoteerd. Het programmateam heeft hier geen conclusies, waardeoordeel of verwachtingen aan verbonden. Als in dit verslag wordt gesproken over ‘we’ dan wordt bedoeld de samenwerkende partners in Beter Bereikbaar Gouwe. 2 | - Verslag werkbijeenkomsten december 2019 - Inleiding In dit verslag vindt u de samenvatting van de werkbijeenkomsten die in december 2019 zijn gehouden. Deze bijeenkomsten vonden plaats bij Gasterij Vergeer in Reeuwijk-Dorp, Flora in Boskoop en De Juf- frouw in Hazerswoude-Dorp. Tijdens deze sessies hebben wij u een eerste indruk gegeven van de effecten van 26 maatregelen en zijn we met elkaar aan tafels in gesprek gegaan over deze maatregelen. Dit verslag is een globale samenvatting van alle bijeenkomsten bij elkaar. Het komende half jaar worden maatregelen verder onderzocht en wordt een samenhangend pakket maatregelen ontwikkeld. Algemene indruk Wie waren er? De bijeenkomsten waren goed bezocht. Na behoorlijke De werkbijeenkomsten telden in totaal 225 belangstel- ophef en commotie in juli 2019 verliepen deze werkbij- lenden. Veel aanwezigen kwamen namens bedrijven, eenkomsten in een opbouwende sfeer. We kregen vaak belangenorganisaties en bewonersgroepen, zoals te horen dat de presentatie helder was en het proces OPBR, VORT, RvHID, BLN Schuttevaer, Greenport, duidelijk. De aanwezigen stelden zich positief, kritisch en Bedrijven Boskoop Oost, Toerzeilers, VNO-NCW zeer betrokken op.
    [Show full text]