Lite nynorsk Nynorsk tale- Avmålt glede i fylka synteserøyst – Den nye språk- lova lever ikkje opp I språkdelte fylke Blinde og svaksynte til sin eigen føre- er det lite nynorsk har fått betre tilgang målsparagraf, å sjå, trass at fleire til nynorsklitteratur meiner Noregs har språkpolitiske gjennom ei ny tale- Mållag. vedtak. synteserøyst. SIDE 18–19 SIDE 15 SIDE 10–14

nr. 2 Norsk Tidend april 2021 medlemsblad for Noregs Mållag Eit vemodig farvel Sigrid Dahl har vore stolt berar av 900 år med språkleg kulturarv. Snart er det slutt. – Det har vore ei ære å få kalle seg lensmann. Tek vi for lett på brotet med dei språklege banda til fortida? SIDE 4–7 FOTO: KARI BLAD SMELAND / VEST-TELEMARK FOTO: 2 Norsk Tidend Norsk Tidend 2 • 2021 Framhald avFedraheimen ogDen17deMai handlelista di. stort viktigare forNoreg enndenneste ikkje føremålsparagrafen ispråklova vera deireelle språkpolitikarane, blir kommune få skal haldafram medå byråkratar istat,fylkeskommune og eit særskiltvern. Mendersomnorske på Stortingetvilatnynorsk ha skal ҡ Deterberresaka. åbretta opperma. -varaordføraren seierdei vilfølgjaopp tilsett foråfølgja.Fylkesordføraren og deipolitiske vedtakaog dermed haner at hannedprioriterer nynorskarbeidet, Innlandet fylkeskommune seierrett ut språkpolitikk. Kommunikasjonssjefen i som heilteksplisittfører sineigen har kontroll. Noko anna erbyråkratar ҡ har ansvaret for. målet. Detsitdetein kommunalsjef og nynorsk erdetvedtekne opplærings- –påeinskuleder norskundervisning at sommeelevar harblittnektany side, mellomannahardetkome fram årevis medlovbrot frå kommunen si å blieinbokmålsskule.Detskjeretter går nofrå åvera einnynorskskule til Jendem skuleiHustadvika iRomsdal blir forsjeldangått etterisaumane. språkleg makt–ogverksemda deira kommune sittilsettemedsvært stor ҡ livet –byråkratane. setjanynorskpolitikkensom skal uti største optimismenpåvegner av dei det diverre ikkjegrunntildenaller norskvilje blant mangepolitikarar, er ҡ blir følgde. enn lover ogreglar. Metreng atdei skje,trengting skal menoko meir fått eitsærskiltvern. Menforatgode ҡ kratane rår Når byrå- [email protected] Utforming: AudunSkjervøy, AS Språksmia Abonnement: 250kroner perår Heimeside: www.nm.no Hege Lothe,ErikGrov I redaksjonen: tlf. 23002932 [email protected], Redaktør: AstridMarieGrov, Tilskrift: Avisa blirredigert etterRedaktørplakaten. Utgjeven avNoregs Mållag

Det er flott at dei aller fleste partia Det erflottatdeiallerflestepartia Éin tingerbyråkratar somikkje Både istat,fylkeskommune og Og sjølvommeserstorny Språklova erher, ognynorsk har Lilletorget 1,0184OSLO

2 ASTRID MARIE GROV ASTRID

•

2021 - - Ny, norsk nynorskpolitikk setebeltet! kjem. Deterberre åspenne nering av nynorsken iåra som favorisering ogpositiv diskrimi- nynorsken. Dettetyder meir eit særlegansvar for åfremje lovfesta atdetoffentlegehar historie. Forførste gongerdet nytt inorskspråk- kapittel Den nye språklova opnareit Slik ermaktaover språkpolitikken flytta frå seg medeitfåtal skrive tilsettesomkan nynorsk. hos organet. Eitstatsorgan ipraksis kan halde er ansvaret fornynorskkompetansen noplassert staten pliktaåskrive bådebokmålognynorsk, tilsette istaten.Dermållova slofast attilsette i get harsvekt kravet om nynorskkompetanse for NOREGS MÅLLAGERsterktkritisktilatStortin på nynorsken sinevegner. høve tilåvedta eilov somverkeleg eroffensiv Stortinget harsåleisskusla borteithistorisk ikkje følgjeroppsineigenføremålsparagraf. Resultatet bleieilov sompåfleire sentrale punkt gjort språkpolitisk knefall forstoresyster Høgre. og detergrunntilåtruatdeitosistnemndehar nynorskvenleg lov. skuffande, Deterfrykteleg blokkerte foreitreelt fleirtalforei langt meir tinget. Regjeringspartia Høgre, Venstre ogKrF spelet fram tilplenumsdebattogvedtak iStor DET ERMYKJE seiastomdetpolitiske somkan norske språkmangfaldet. og norskteiknspråk. Hoer såleis viktigfordet fremje samiske språk, nasjonaleminoritetsspråk samfunnsberande språk, ogbidra tilåverne og i over femtenår. Lova sikre skal norsksom språklov.skapleg DetteharMållaget venta på STORTINGET VEDTOK FØRpåske einy, heil- - -

utan risbakspegelen. ansvar forspråklovsreglane følgjereglane –skal stole påatdeisame leiarane –somnofår større blaffen imållovsreglane. Deteringengrunntil å vist oss,erdetatstatenfullav leiarar somgir ein tingdeisistetiårsrøynsle medmållova har vi atdennye lova burde fått sanksjonar. Erdet bokmålsdominerte kvardagar. Dessutan meiner sikra atinnbyggarane fekkmøtemeirnynorsk i talfesta krav omspråkveksling. Slikkunneeinha at såkalla språknøytrale fylkeskommunar fekk hadde fått strengare språkreglar, mellomanna VI HADDEOGSÅ ønsktatfylkeskommunane regjeringskontora tilhausten. vår omdeisusarinni side,ogbørtaomkamp nynorskvenleg raudgrøn opposisjonstiltesegpå svekking av nynorsk ioffentleg forvaltning. Ein leiinga itildømesStatsbygg. Detteereireell nasjonalforsamlinga tildenadministrative ҡ

LEIARTEIGEN

leiar iNoregsMållag PEDER LOFNES HAUGE

Hugs nynorsk! Ny, norsk nynorskpolitikk må få samerett tilogtilgang pådigitale læremid- å gå ieigneklasser ogsåpåungdomsskulen, ogdei språklova tilpraksis. Nynorskelevane måfå rett til opplæringslov. Dåmådeiomsetjeintensjonane i snart, FØRSTE STORE EKSAMEN forregjeringa kjem må liggjetilgrunnforallpolitikkutvikling. at omsynettilnynorsk blivurdert skal eksplisitt, bord, bådeidagogframtida. Prinsippetnynorsk, FORPLIKTARDETTE ALLEsomsitrundtKongens iNoreg.kar like lettåvere nynorskbrukar sombokmålsbru - eitt ord omatslike tiltakerurimelegeførdet nynorskbrukarane møter. Sjølvvilegikkjehøyre og vege oppforalledeimindretalsulempene jamne utdetskeive forholdetmellomspråka nynorsk –fordi detereitoffentlegansvar å no vilkrevje målretta tiltakforfaktisk åfremje Stortinget sinviljepåeinannanmåteennat lom nynorsk ogbokmål.Deterumoglegåforstå steg påveg frå tilreell formell jamstillingmel- er detminstbruktespråket –såer det eitviktig lege ansvar foråfremje nynorsk –fordi nynorsk Framstegspartiet) lovfestar detoffentlegesitt sær kjem. Når eitsamla Storting(med unnatakfor ho haråseiefornorskspråkpolitikk iåra som LIKEVEL: DETVIKTIGASTEmeddennelova erdet når deitilsommaren leggjefram skal einy -

Hugs nynorsk! er klar for makt. mindretal, medeinnynorskvenleg opposisjonsom Det eraldrilurt,ogsærlegikkjeforeiregjering i regjeringa meddet,går deimotStortingetsvilje. læring og einenklare skulekvardag. ikkje Lukkast sårbare nynorskelevar eibetre lese-ogskriveopp- del sombokmålselevane. Opplæringslova mågje bort eithistoriskhøve Stortinget harskusla til åvedtaeilovsom verkeleg eroffensiv på nynorskensine vegner.

Illustrasjon: Kjartan Helleve ҡ – Skulle berre mangle. – Skulleberre leiarar somgirblaffen. ingen grunntil.Statenerfullav seier Høgre. Deterdetdåverkeleg tusjonar følgjerdennyespråklova, Vi måhatillittilatstatlegeinsti- detdansk. kalla problem medbokmålomviberre Eg trurikkjeeghaddehattnoko gjera det. like velkomen somalleandre tilå so gjerdudet,ogerakkurat opptakskrav. Vilduskrivanynorsk, ein frimurarlosje.Hereringen Nynorsk ereitskriftspråk,ikkje løst. sitte Ellers vilnokkraftuttrykkene strømselskap bruker nynorsk. atnytt Noregs Mållag forventer nynorsk. Hun villeatjegskullesnakke dirty Jeg låmedkona hansengang. at manharuvanliggodhørsel. På nynorskbetyr«høyreekstrem» fortsette eg. eipositivvinkling, ikkje forvente handle omnynorsk,ogdukan òg saka nynorsk. Mendaskal velskriveeisakpå – Egkan Erling Brøt Håland. hadde vore omhanhaddeheitt tenkejo berre overkor dumtdet du Om duerkritisktilnynorskkan «nordmann». ingen ogdesomforsvarer ordet tede debattenmellomabsolutt del dagsverkpådenstore opphe I dagharmediebransjenbrukten danninga? Har nynorsken einplass ijussut Solbrække iTV2tilFramtida.no

å tillate nettjournalistane sine nettjournalistane å tillate SAGT om atmediehusetskal byrje sitt fyrste stykke pånynorsk stykke sitt fyrste @mathiasfischer på @mathiasfischer Twitter Nyhenderedaktør Karianne i denjuridiskeavisaRett24 @ThoralfHagen påTwitter @moddimusikk påTwitter NRK-journalist Ragnhild @pederhauge påTwitter@pederhauge Frå «Exit»påNRK serien ved Universitetet iOslo ved Universitetet @totlevase påTwitter@totlevase @kvifor20 påTwitter har premissane klare har premissaneklare Innlegg fråstudent Laukholm Sandvik når hoskal skrive Sunnmørsposten Solveig Brunvoll å skrive nynorsk å skrive N - -

3 Norsk Tidend 2 • 2021 ҡ LIKESTILLING Den vanskelege kulturarven Farvel lensmann, fylkesmann og rådmann. I like- stillingas namn forsvinn gamle stillingstitlar og tek plass i historiebøkene. Går vi for fort fram, eller er det slik det må vere?

VÅREN 2019 VEDTOK Stortinget mindre nærliggjande di meir like- og elska handhevarar av lov og samrøystes at offentlege stillings- stilt samfunnet vårt blir. Samstun- orden i norske bygdesamfunn, og titlar skulle bli kjønnsnøytrale. des har vi som eit moderne sam- få offentlege maktpersonar har blitt Endringa inneber i praksis at alle funn ei plikt til å ta vare på fortida like mykje omtala i litteraturen som titlar som inneheld -mann skal ut. vår, og reglane for kva vi gjer med lensmannen. På sjølvaste kvinnedagen i 2020 fysiske fortidsminne, er jamt over Dei siste åra har det blitt stadig kunngjorde kultur- og likestillings- svært strenge. Tek vi for lett på bro- færre lensmenn, hovudsakleg fordi minister Abid Raja at regjeringa tet med den symboltunge språklege funksjonen har kome til å dekkje skulle setje i gang med arbeidet, kulturarven? større og større geografiske område. og no er jobben langt på veg gjort. Men det er vedtaket om kjønnsnøy- Riksmeklingsmannen var allereie – Ei ære å få vere lensmann trale titlar som kjem til å setje eit riksmeklar. Fylkesmannen har blitt Sigrid Dahl er lensmann i Midt- og endeleg punktum for lensmannen statsforvaltar. Sysselmannen blir sys- Vest-Telemark. Men snart er tittelen si tid i Noreg. Dahl seier ho ser argu- selmeister og rådmannen har – iall- historie, og Dahl og lensmannskol- menta for kjønnsnøytrale titlar, men fall stort sett – blitt til kommunedi- legaene skal truleg heite politiavde- at ho sjølv ikkje meiner det bør vere rektør. Lensmannen blir snart truleg lingsleiar i staden. Det synest ho er avgjerande. politiavdelingsleiar. veldig synd. – Eg er ikkje så glad i symbolpo- Sjølv om det byrjar å bli ei stund – Det har vore ærefullt å få kalle litikk, som eg meiner dette er. Sjølv sidan dei fyrste kvinnene fekk seg lensmann. Eg har opplevd fleire har eg aldri opplevd det som eit pro- desse posisjonane, har mange av gonger kor nært forhold publikum blem å vere kvinneleg lensmann. -mannstitlane blitt ståande lenge. har hatt til den tittelen, og den Eitt av argumenta for kjønnsnøy- Det kan forsvarast reint språkleg, for krafta og tilliten han representerer. trale titlar har vore å auke rekrutte- historisk har ordet ‘mann’ også hatt Fleire gonger har folk kome på kon- ringa blant kvinner. Men lensmanns- tydinga ‘menneske’ i norsk. Dette toret for å få snakke med lensman- tittelen har ikkje på nokon måte er slett ikkje noko sjeldsyn i andre nen, altså meg personleg. skremt Sigrid Dahl frå jobben. språk. Til dømes finn vi den same Lensmannen har nesten blitt – Snarare tvert imot. Eg vil ikkje doble tydinga av ‘homme’ og ‘man’ ein slags institusjon, og det er éin seie det så sterkt som at tittelen var på høvesvis fransk og engelsk. av stillingstitlane som har vore avgjerande for at eg søkte meg til Men slike historiske utslag av med oss aller lengst. I over 900 år jobben, men det har verkeleg vore mannssjåvinisme verkar mindre og har lensmennene vore både frykta ein positiv del av det. 2021 • Norsk Tidend 2 Norsk 4 N Den vanskelege kulturarven – Eg har opplevd fleire gonger kor nært forhold publikum har hatt til lens- mannstittelen, og den krafta og tilliten han representerer. Sigrid Dahl, lensmann i Midt- og Vest-Telemark

Dahl får støtte av kollega Brit og at det ikkje kom framlegg som på Fyksen i Hallingdal, den andre ein betre måte tok vare på den kul- lensmannen som er att i Sør-aust turelle dimensjonen ved tittelen enn politidistrikt, i at det har vore upro- politiavdelingsleiar. blematisk å vere kvinneleg lens- mann. Framleis rådmann – Eg har også vore stolt over å Rådmann var i mange år tittelen på vere lensmann. Det er ein tittel som den øvste administrative leiaren i har vore viktig for folk veldig lenge. norske kommunar. Tittelen har ikkje Det var Politidirektoratet som på langt nær like lang tradisjon som fekk i oppgåve å kome opp med lensmann, og han har fyrst dei siste avløysartittelen til lensmann, og 100 åra blitt bruka om denne funk- valet fall altså på «politiavdelings- sjonen. Likevel har rådmannstittelen leiar». Norsk Tidend har spurt direk- blitt godt innarbeidd i den norske toratet om den kulturelle dimen- allmenta i dei åra han har eksistert. sjonen ved lensmannstittelen vart Men rådmenn har vi snart ikkje vurdert når direktoratet skulle finne fleire av. Allereie med den reviderte ny tittel. Til det svarar seksjonssjef i kommunelova av 2018 fekk kommu- arbeidsrettsseksjonen Frode Aarum nane ei sterk oppmoding om å byte i ein e-post at direktoratet har bede ut rådmannstittelen med nyvinninga om framlegg til nytt namn i etaten, kommunedirektør. Stemninga ➥

MANNSTUNGT: På landsmøtet i Norges Lensmannslag i 1962 var det ingen kvinnelege lensmenn å sjå. Den fyrste skulle bli Anne Katrine Rambøl, tilsett i Foto av Sigrid Dahl: Telemarksavisa Ballangen i 1989. Foto: Justismuseet 2021 • Norsk Tidend 2 Norsk 5 ҡ LIKESTILLING

➥ blant dei lokalt folkevalde var heller lunken. I ei undersøking frå Kommunal Rapport tidleg i 2018 svara vel halvparten av kommunepolitikarane at dei ikkje støtta den nye tittelen. Likevel har dei fleste kommu- nane vedteke å følgje oppmodinga frå regjeringa. Men ikkje absolutt alle. Blant dei er Kvam i Hardanger, der heradsstyret vedtok å halde på rådmannstittelen tidleg i 2020. – Det var eit klart fleirtal for å halde på rådmann. Eitt av argu- menta var at Kvam ikkje er kom- KRITISK: – Eg synest regjeringa mune, men herad. Dermed blir kunne lagt meir arbeid i avløysar- kommunedirektør problematisk titlane, meiner Anette Tretteberg- for oss. I tillegg delte ikkje stuen frå Arbeidarpartiet. heradsstyret oppfatninga om at Foto: Stortinget rådmann treng å vere ei nem- GLAD FOR ENDRINGA: Ann-Kristin Olsen ønskte seg kjønnsnøytral yrkes- ning berre for ein mann, fortel tittel både då ho var sysselmann og fylkesmann. ordførar Torgeir Næss (Ap). Foto: Jan Arve Olsen / Universitetet i Agder Næss presiserer at han sjølv ikkje høyrde til fleirtalet, og røysta for kommunedirektør av omsyn til kjønnsnøytralitet. Like- – La ein skugge vel ser han klart argumenta imot. – I eit målreisingsperspektiv handlar jo dette òg om å byte ut eit norsk ord med eit med fransk/ over yrkeslivet latinsk opphav. Så personleg synest eg heller ikkje kommune- direktør er noka heldig nemning. Ann-Kristin Olsen har Eg spurde folk rundt meg om dei –Synest du ikkje heradsstyret ETTERLYSER FØRINGAR: Stor- hadde framlegg til gode avløysa- er litt uskikkelege her, sidan de tinget kunne lagt fleire føringar vore både sysselmann og rar, men alle syntest det var van- no òg har fått ei sterk føring frå på korleis utskiftinga skulle skje, fylkesmann. Ho vart aldri skeleg å finne. Stortinget om å seie farvel til råd- meiner leiar i Noregs Mållag Peder Lofnes Hauge. Foto: Jannica Luoto komfortabel med titlane, Ho seier tittelen fekk følgjer for mannstittelen? korleis embetsleiaren vart omtala. – Nei, i grunnen ikkje, så men meiner ein bør leggje – Eg opplevde at titlane lenge dei ikkje har kome med ein arbeid i nye. påverka pronomenbruken. Om betre avløysar. til stortingsvedtaket og meiner nokon i eit møte til dømes sa at prinsippet om at ein stillingstit- SOM SYSSELMANN PÅ Svalbard fylkesmannen måtte gå på tilsyn, – Regjeringa hadde tel ikkje skal ekskludere eitt av frå 1995 til 1998 og fylkesmann i var det alltid han som skulle gjere større handlingsrom kjønna, er viktig. Vest-Agder frå 1998 til 2015 veit det. Eg sa fleire gonger ifrå om at Sjølv om det var eit samrøystes – Vi veit at titlar er med på å Ann-Kristin Olsen mykje om å bli eg faktisk ikkje er han, men ho. storting som vedtok innføringa påverke haldningar. Til dømes kalla for «-mann». Faktisk så mykje Det var ikkje så hyggjeleg. av kjønnsnøytrale titlar, har fleire lurar sonen min på fire på om at ho i fleire år heldt eit kåseri Ann-Kristin Olsen er glad for representantar kome på andre kvinner kan vere politi, sidan som heitte «Mitt liv som mann». at stillingstitlar no skal bli kjønns- tankar etterpå. Jenny Klinge frå det heiter politimann. For nokre Ho var òg i si tid den fyrste kvin- nøytrale, og er godt nøgd med Senterpartiet er blant dei som år sidan vart helsesyster erstatta nelege politimeisteren i landet og avløysarane på titlane i embeta ho røysta for eit framlegg om å verne med helsesjukepleiar, og då såg vi har lang erfaring med å vere kvin- sjølv har hatt. lensmannstittelen i Stortinget i at søkjartala til utdanninga gjekk neleg pioner i mannsdominerte – Eg synest både sysselmeister vinter. «Skal vi ivareta norsk kultur opp blant menn. miljø. Olsen skulle helst sett at tit- og statsforvaltar er gode titlar, og norsk språk inn i framtida, må Trettebergstuen er samstun- lane også følgde med i utviklinga. som eg gjerne kunne kalla meg. det vera mogleg å behalde histo- des klar på at stillingstitlar også – Sjølv om eg vande meg Men eg skjønar reaksjonane på riske norske ord og omgrep sjølv har ein kulturell dimensjon. til det, vil eg seie titlane la ein politiavdelingsleiar for lensmann. om ordet «mann» eller «menn» – Titlar handlar jo om tradi- skugge over yrkeslivet. Eg ønskte Det er ein stussleg avløysar for dukkar opp der,» har ho skrive i eit sjon og kultur, så eg har ikkje meg kjønnsnøytral tittel i alle år. ein tradisjonsrik tittel. lesarinnlegg i den lokale nettavisa noko problem med å skjøne at Trollheimsporten. Klinge og støtte- også kvinner kan vere stolte av spelarane hennar vann ikkje fram, å vere lensmann. Og eg synest og motstanden ser såleis ut til å regjeringa kunne lagt meir arbeid vere forgjeves. i avløysartitlane for å ta betre Ein av dei ivrigaste for- vare på det kulturelle aspektet. kjemparane for kjønnsnøytrale Ordlyden i stortingsvedta- titlar er Anette Trettebergstuen, ket frå 2019 er: «Stortinget ber stortingsrepresentant frå Arbei- regjeringen å sørge for kjønns- derpartiet og fyrste nestleiar nøytrale titler i alle av statens i familie- og kulturkomitéen. virksomheter». Trettebergstuen Ho var ein av initiativtakarane meiner likevel at regjeringa

2021 – Titlar handlar jo om tradisjon og • kultur, så eg har ikkje noko pro- blem med å skjøne at også kvinner SNART HISTORIE: Den siste sysselmannen på Svalbard skulle bli ei kvinne, Kjerstin Askholt. Når arvtakar Lars Fause tek til 1. juli 2021, blir kan vere stolte av å vere lensmann. han sysselmeister. Dermed har den nesten 1000 år gamle sysselmannstit- telen fått ny ham. Foto: Lise Åserud / NTB Anette Trettebergstuen (Ap) Norsk Tidend 2 Norsk 6 N

NO STATSFORVALTAR: Frå 1. januar 2021 vart fylkesmannen til statsforvaltar. Fylkesmannstittelen har òg svært gamle røter og vart førd inn att i nyare tid då den danske nemninga amt vart erstatta med fylke, i 1919. Foto: Geir Olsen / NTB Scanpix

«TIDLEG» UTE: Riksmeklingsmannen bytte namn til Riksmeklaren allereie i 2012, då det kom ny arbeidstvistlov. Foto: postkom.no (venstre) og ys.no hadde eit større handlingsrom enn Kva meiner statsråden sjølv om at den offentlege har eit ansvar for å gå titlane har gått for fort. Det kviler eit dei har nytta seg av, når dei skulle vel 900 år gamle lensmannstittelen tru- framom i likestillingskampen, og ansvar på Stortinget her, og dei burde innføre nye stillingstitlar. leg blir politiavdelingsleiar? då følgjer stillingstitlar med. Noregs bede regjeringa om å leggje ned meir – Stortinget vedtok ikkje kva Raja svarar dette i ein e-post til Mållag vedtok sjølv å skifte frå for- arbeid i avløysarane. Dei gode titlane titlar som skulle endrast, så regje- Norsk Tidend: mann til leiar tidleg på 1980-talet. kan det vere krevjande å finne, og i ringa kunne ha freda nokre av dei, Det er heilt klart at mange av desse Men titlar er også språklege kul- Språkrådet har staten eit eige organ til dømes den svært gamle lens- titlane har historie knytt til seg, som turminne, meiner han. for språkspørsmål som kunne blitt mannstittelen. Eg vil jo også seie at dei fleste av orda i språket vårt. Likevel – Språk og kultur tyder noko for spurt til råds i denne saka. avløysaren politiavdelingsleiar er meiner regjeringa at det er naudsynt folk, difor har titlar ein verdi og ein Peder Lofnes Hauge meiner dette temmeleg preglaus og lite vellukka. med stillingstitlar i offentleg sektor maktfunksjon. For berre 100 år sidan handlar om rolla vår som kulturna- Regjeringa hadde òg i større grad som markerer at stillingane er opne vart det lagt ned svært mykje arbeid i å sjon. kunne ha innført kjønnsdelte titlar, både for kvinner og menn, difor blir finne gode norske namn på fylka våre, – Noreg må vere i front på både til dømes lenskvinne parallelt med eg overraska når representanten frå og det var ein jobb for den fremste likestilling og kultur. For likestil- lensmann. Motstanden i folket mot Arbeidarpartiet ikkje ser den fulle språkfaglege ekspertisen. Eg synest det lingsnasjonen er det viktig kva vi dei nye titlane har vore ganske stor, verdien av kjønnsnøytrale titlar. er synd at dei same prosessane no i skiftarfrå , og for kulturnasjonen er og det viser at det hadde vore lurt å Regjeringa meiner på si side, og har praksis vert avgjorde med eit penne- det viktig kva vi skiftar til. Reaksjo- ta nokre fleire rundar. bestemt, å endre dei kjønnsspesifikke strøk. Det såg vi når det galdt titlar på nane på skiftet frå lensmann til poli-

Kultur- og likestillingsminister stillingstitlane til å bli kjønnsnøytrale i dei nye fylka etter regionreforma, og tiavdelingsleiar, som eg òg meiner 2021 • Abid Raja har fått presentert kritikken alle statlege verksemder. no skjer det same med stillingstitlane. er ein dårleg avløysartittel, viser at frå Trettebergstuen, i tillegg til desse Stortinget kunne lagt fleire førin- dette er noko som også engasjerer spørsmåla frå Norsk Tidend: Fleire av – Bør greie å balansere omsyna gar på korleis utskiftinga skulle skje, folk flest. Vi bør greie å balansere «-manns» titlane er gamle og kan såleis Peder Lofnes Hauge, leiar i Noregs meiner Peder Lofnes Hauge. Han omsynet til likestilling på den eine reknast som ein del av kulturarven vår. Mållag, er samd i at kjønnsnøytrale etterlyser bruk av fagleg ekspertise. sida og språk og kultur på den andre Har kulturministeren lagt føringar for titlar bør vere eit utgangspunkt. – Sjølv om eg som sagt støttar på ein langt betre måte. at denne dimensjonen skulle drøftast i – Eg er samd med Stortinget i det grunnleggjande i dette, synest eg ASTRID MARIE GROV [email protected] arbeidet med å kome fram til ny titlar? grunnprinsippet i denne saka. Det prosessen med å skifte ut dei gamle Tidend 2 Norsk 7 ҡ LAGSNYTT

NYTT STYRE PÅ HAREID: Framme frå venstre: Iselin Nevstad Øvrelid (leiar) og Erlend Friestad (skrivar). Bak frå venstre: Marita Austnes (styre- medlem), Camilla Nanseth (kasserar) og Kjell Peder Overvåg (varamedlem) som møtte for Helga Bøe (nestleiar). Foto: Noregs Mållag

MÅLPRIS TIL MIKKELPARKEN: Hordaland Mållag har gjeve den tradisjonsrike Målprisen til Mikkelparken Familiepark og Ferietun i Kinsarvik. Driftsleiaren i Mikkelparken, Inga Måkestad, fekk ny giv i arbeidet med mar- knadsføringa av parken på nynorsk etter at ho tok imot prisen. I grunngjevinga skriv Hor- daland Mållag mellom anna dette: «Prisvin- naren får prisen for gjennomført nynorskbruk i innhald og marknadsføring. Særskilt gledeleg er det at det er dei minste borna som gjen- nom Mikkelparken og verda herifrå får møta ei kjekk og spennande nynorskverd».

STØTTE TIL VEGUSDAL DIALEKT- OG MÅLLAG: ҡ LANDET RUNDT Birkenes Sparebank har delt ut overskotet frå i fjor, og mellom mange fekk Vegusdal dialekt- og mållag 2000 kroner i støtte. NYTT STYRE I HAREID MÅLLAG: – Vi kan MÅLPRIS TIL SIGNE SEIM OG IRENE STANA: håpe at vi til hausten kan samlast fysisk. Den Voss Mållag har gjeve målpris til to viktige mål- OPPTEKEN AV NORSK FAGSPRÅK: I ei frå- tradisjonsrike ballegova, lesestund for barn og kvinner på Voss, melder avisa Hordaland. Dei får segn frå årsmøtet i Bergen Mållag heiter det forfattarkveld, er noko av det vi ser føre oss, prisen for eit framifrå arbeid med nynorsk. Irene at dei ser positivt på det arbeidet dei høgare seier Iselin Nevstad Øvrelid, nyvald leiar i Stana driv frisørsalongkjeda Floke på nynorsk. utdanningsinstitusjonane i Bergen vil gjere for Hareid Mållag til Vikebladet Vestposten. Ho Ho har salongar i Ulvik, Odda, Strandebarm, å styrkje norsk som fagspråk i akademia, og har fått med seg eit entusiastisk nytt styre: Bergen, Førde, Florø, Molde, Oslo og på Voss. I særleg for den omsuta dei viser for nynorsken. Helga Bøe, Camilla Nanseth, Marita Austnes og tillegg har ho utvikla miljøvenlege frisørprodukt Høgskulen på Vestlandet og Universitetet i Erlend Friestad. Kjell Peder Overvåg og Knut som blir selde i heile landet, alt på nynorsk. Bergen har slege fast at dei skal ta eit særleg Falk er varamedlemmer. Signe Seim har eit langt liv bak seg som skribent ansvar for nynorsk som fagspråk. Noregs han- og har gjeve ut fleire diktsamlingar. delshøgskule har oppmoda sine nynorskbru- MÅLBLOME TIL VÊRDAME: Ørsta Mållag har kande tilsette om å halde på nynorsken. Ber- gjeve Målblome til Kristina Kvistad Hustad NY LEIAR I HAUGESUND: Audun Emil Fat- gen Mållag følgjer spent med på det arbeidet som melder vêret på TV2. Ho får prisen for eit land har blitt vald til ny leiar i Haugesund som vert gjort, og ser fram til konkrete resultat framifrå godt målføre. Mållag og Ungdomslag. i tida framover.

NY LEIAR I NUMEDAL MÅLLAG: Numedal Mållag har hatt årsmøte, og Kristin Baalerud er vald til ny leiar.

NY NETTSIDE I ROGALAND: Rogaland Mål- lag har laga seg ny nettside. Den nye nettsida har mykje informasjon og er interessant å lese for målfolk langt utanfor Rogaland. Sjekk ut: https://www.rogmal.no/

NY LEIAR I STAVANGER: Årsmøtet i Stavanger Mållag, som vart halde digitalt, har valt Bjarte Kvadsheim som ny leiar.

SKRIVEKONKURRANSE I NAUMDØLA: Naumdøla Mållag har lyst ut skrivekonkur- ranse i diktskriving. Det er éi klasse for dei under 16 år og éi klasse over 16 år. Diktet må vere skrive på nynorsk, elles kan deltakarane skrive som dei ynskjer. Det er pengepremiar til vinnarane, og dei beste dikta vert publiserte i det tradisjonsrike julebladet Naumdøla jul 2021. 2021 • KRITISK DIGITAL INFRASTRUKTUR: Stranda Mållag har hatt årsmøte, og der vedtok dei eit brev til Stranda kommune. I brevet tek Anders Folkestad, leiar i Stranda Mållag, opp bekymringa for mangel på digitale lære- MÅLPRIS TIL BESSHEIM FJELLSTUE OG HYTTER: Mållaget Ivar Kleiven har gjeve Målprisen 2021 til Bess- middel på nynorsk og at heile den nynorske heim Fjellstue og Hytter ved Kari Lund og Bjørn Ekerbakke. Dei får Målprisen for bruk av nynorsk i all si digitale infrastrukturen rundt eleven er for profilering, det gjeld heimeside, på Facebook, i brosjyrar og på mat- og vinkart. I tillegg er dei som vert-

Norsk Tidend 2 Norsk dårleg. skap flinke til å bruke dialekt. Frå venstre: Kari Hølmo Holen, leiar i Mållaget Ivar Kleiven, Kari Lund, Bjørn 8 Ekerbakke og Svein Kleiven, sekretær i Mållaget. Foto: Noregs Mållag UNG AKTIVISME: Torje Karsten Grindheim i Grindheim Mållag er godt nøgd med arbeidet målungdomen har gjort på Byremo. Her med Ann Jenny Hornung Ure- vatn (t.v.) og Synnøve Stulien Lauen i Indre Agder Målungdom. Foto: Jarle R. Martinsen / Fædrelandsvennen

SIGER PÅ AGDER: – Heilt fantastisk 231 røyster mot 127 for bokmål. Laget – Det har vore eit veldig enga- – Det er nok ein del som har For tredje gong vart har arbeidd med saka i lang tid og hatt sjement frå ungdomane. Dei har hatt følelsen av å bli slukt av ein det siger for nynorsk god kontakt med skulemålsskrivaren skrive innlegg og fått fram kor viktig storkommune, så då vart det å halde i Mållaget. Allereie i juni 2019 tok FAU nynorsken har vore for dei, og at det på nynorsken ein del av ein protest på Byremo barne- på skulen opptakt til røysting og fekk har vore ein fordel for dei å lære å mot storkommunen. Det syner samla inn underskriftene som krevst. skrive nynorsk på barneskulen, og også at nynorsken er ein viktig del skule på indre Agder. Røystinga vart utsett i tid på grunn av mange av dei unge vaksne deltok i av identiteten i bygda, seier Torje koronasituasjonen, til 17. mars i år. røystinga med poststemmer, seier Karstein Grindheim som har leia – DET VAR heilt fantastisk at nynor- Då det var klart at det vart røys- Torje Karstein Grindheim. Han Grindheim Mållag i tjue år. Han sken vann. Eg trur ikkje det blir ei ting, vart det skipa eit målungdoms- fortel at dei delte ut informasjon seier at utfordringa vidare er å få fjerde skulemålsrøysting, seier Torje lag som fekk namnet Indre Agder og argumentasjon i postkassene, Lyngdal kommune til å leggje like Karstein Grindheim i Grindheim målungdom, med Synnøve Stulien i tillegg til å skrive lesarinnlegg. godt til rette for nynorskelevane Mållag. Lauen som leiar. Desse ungdomane Dessutan vil han peike på at Byremo som for bokmålselevane. Frammøtet var på heile 62 %, og har vore svært viktige for å sikre er blitt ein slags utkant i storkom- HEGE LOTHE det vart ein solid siger for nynorsk med nynorsk fleirtal i røystinga. munen Lyngdal. [email protected]

TAP I ROMSDAL: – Sabotasje over fleire år JENDEM SKULE ER ein nynorsk- Attåt eit klart bokmålspress Han tykkjer det er trasig at skule i den nye kommunen har kommunen i fleire år aktivt det vart tap for nynorsken i Hustadvika i Romsdal. Dei siste nekta elevar nynorskundervis- røystinga. åra har bokmålselevane blitt ning på fleire steg. Kontrollutva- – Vi fekk delt ut informasjon i fleire og fleire, og dette skule- let i Hustadvika vedtok på møte postkassene, skrive lesarinnlegg, året har berre 22 av 130 elevar i februar ein krass kritikk der dei og fleire utanfor mållaget enga- nynorsk som opplæringsmål. seier at kommunen har brote sjerte seg med innlegg. Vi vonar Elevane går i språkblanda klas- opplæringslova, og dermed at det engasjementet denne saka

sar, i strid med lovverket. Kom- skapt grunnlaget for røystinga. har vekt, kan gje ny kraft til å sikre 2021 • munen vil no ha ein slutt på – Det er fyrst dei siste dei nesten 300 nynorskelevane språkblandinga, og har difor månadene vi har blitt klar over i Hustadvika kommune ei god ønskt skulemålsrøysting. sabotasjen mot nynorsken, og opplæring og gode vilkår. Vi Røystinga var 14. og 15. at dette har føregått i fleire år. ynskjer no å få jobba fram ei sak mars, og det vart tap med 101 Hadde vi visst om dette før, om språkbruksplan, seier Øyvind TAP: Leiar i Hustadvika Mållag Øyvind Fenne er nynorskrøyster mot 172 bok- kunne vi fått gjort noko med Fenne. skuffa både over tapet og det mangeårige lovbrotet målsrøyster. Valdeltakinga var det, seier Øyvind Fenne, leiar i HEGE LOTHE [email protected] frå kommunen. Foto: Noregs Mållag på 29 %. Hustadvika Mållag. Tidend 2 Norsk 9 ҡ SPRÅKLOVA

Noreg har fått si aller fyrste språklov, men mottakinga blant målfolket er lunken. – Lova vart ikkje det lyftet for nynorsk vi hadde venta, meiner Noregs Mållag. Dei får støtte av fleire av opposisjonspartia på Stortinget. Lova som ikkje innfridde I MARS KOM endeleg lova det Lova greier rett og slett ikkje å leve kunne nynorsk om du jobbar i det språkinteresserte Noreg lenge har opp til sin eigen føremålsparagraf. offentlege. venta på: språklova. Lovplanane har Det er eg skikkeleg, skikkeleg skuffa lege på pulten til kulturminister over. Ønskte ei meir offensiv lov etter kulturminister dei siste åra, Den tidlegare mållova, som regu- Det var vilje blant fleire av partia men det skulle bli Abid Raja som lerte bruken av bokmål og nynorsk på Stortinget til å få i stand ei meir presenterte eit framlegg for Stortin- i staten, er no blitt ein del av språk- nynorskoffensiv lov. Både Sosialis- get, etter at grunnarbeidet var lagt lova. Det er særleg desse konkrete tisk Venstreparti og Arbeidarpartiet av forgjengar Trine Skei Grande. reglane mållagsleiaren hadde hatt røysta for meir offensive reglar knytt Lova skal særleg vere eit middel til større forventningar til. til målbruk. Det er heller ingen betre behandling av språk i Noreg – Styresmaktene hadde hatt løyndom at regjeringspartia Venstre som står i ein utsett posisjon, og for ein sjanse til for alvor å stadfeste og Kristeleg Folkeparti støtta dei i norsk generelt overfor engelsk. det offentlege sitt ansvar for den det, men måtte bøye av for Høgre. norske måljamstillinga. Men dei Anette Trettebergstuen er stor- faktiske betringane frå den mållova tingsrepresentant for Arbeidarpar- – Få betringar vi har hatt, er diverre svært småe. tiet og fyrste nestleiar i familie- og Blant målfolket har forventningane Det er tydeleg at omsynet til at kulturkomiteen. Ho meiner den vore store. Men då framlegget frå statstilsette skal sleppe å skrive for nye språklova rett og slett svekkjer regjeringa kom våren 2020, var mykje nynorsk, har vore viktig for nynorsk. Noregs Mållag heilt klare på at Stor- regjeringa. Det er eit dårleg utgangs- – Når vi skal ha to likestilte tinget måtte stramme grepet fleire punkt. skriftspråk, kan vi ikkje la marknads- hakk på vegner av nynorsken. Det Peder Lofnes Hauge er særleg kreftene rå, og det offentlege må gå skjedde ikkje, og leiar i Noregs Mål- kritisk til at Stortinget vel å svek- framom for å fremje nynorsk. No har lag Peder Lofnes Hauge konstaterer kje tenesteplikta statstilsette har vi fått ei språklov som ikkje har betre at lova ikkje vart det mållaget hadde hatt, om å kunne både bokmål og reglar enn den gamle mållova, og i håpa på. nynorsk. tillegg blir tenesteplikta for statstil- – Det nynorske språket står –Tenesteplikta har vore ein sette endra frå at «tilsette pliktar» å under eit konstant press frå bokmål, berebjelke i den norske måljamstil- nytte nynorsk til at statsorgana «kan og difor treng vi ei lov som kan vege linga i mange år. No blir ansvaret krevje» at dei gjer det. Då meiner eg opp for den skeive stillinga mellom lagt på statsorganet i staden for på heilt klart nynorsk blir svekt. språka. Det er ikkje den nye språk- den einskilde statstilsette. Dette er Føremålsparagrafen om at lova blitt. Lova stadfester at nynorsk ei klar svekking av posisjonen til nynorsk skal ha eit særskilt vern, er skal ha eit særskilt vern, og det er nynorsk som jamstilt med bokmål, ikkje nokon siger i seg sjølv, meiner ein siger. Men sett bort frå akkurat og indirekte ei melding frå styres- Trettebergstuen. det, er det diverre lite styrking å sjå. maktene om at det er greitt å ikkje – Denne føremålsparagrafen blir ikkje følgt opp av konkrete reglar, og då hjelper han lite. Trettebergstuen er som mål- lagsleiaren særleg misnøgd med dei ulne språkkrava som blir stilte til fylkeskommunane.

2021 – Regionreforma har ført til at • Det er tydeleg at omsynet til at stats- mange nynorskkommunar har blitt Arbeidarpartiet kjem til å jobbe tilsette skal sleppe å skrive for mykje ein del av nye og meir bokmåls- for ei betre lov om dei skulle kome i dominerte regionar enn dei var posisjon etter valet til hausten, lovar nynorsk, har vore viktig for regje- tidlegare. Då må ein stille handfaste Anette Trettebergstuen. Ho meiner krav til bruken av nynorsk i desse regjeringspartia Venstre og KrF har regionane. Dette handlar om at folk vore feige som har valt å bøye av for ringa. Det er eit dårleg utgangspunkt. skal få sjå sitt eige språk i bruk frå Høgre i regjeringsforhandlingane. Peder Lofnes Hauge Norsk Tidend 2 Norsk det offentlege. – Det er ganske flautt at Venstre, 10 N

TVERRPOLITISK FEIRING: Noregs Mål- 2021

lag feira føremålsparagrafen i lag med • som seier dei er opptekne av språk at ei ny språklov er på plass. stortingspolitikarar og kulturministeren og kultur, skal leggje fram og røyste – Eg er veldig glad for at det har på vedtaksdagen 25. mars. Oppe f.v., mot for ei lov som svekkjer nynorsk. kome eit lovverk på plass for fleire klokka: Marianne Haukland (H), Anders Jon Gunnes er stortingsrepresen- av dei språka vi har her i Noreg. Riise (H), Åslaug Sem-Jacobsen (Sp), kultur tant for Venstre. Han seier at Venstre Gunnes har tru på at lova blir og likestillingsminister Abid Raja, Anette også gjerne skulle hatt eit tydele- følgt, sjølv om mange av reglane er Trettebergstuen (Ap), Freddy André Øvste- gare regelverk, særleg på vegner av runde. gård (SV) og Jorunn Gleditsch Lossius (Krf). Foto: Noregs Mållag nynorsk, men er likevel nøgd med – Ja, det har eg. Verkeleg. ➥ Tidend 2 Norsk 11 ҡ SPRÅKLOVA LOV OM SPRÅK (SPRÅKLOVA) SAGT I ORDSKIFTET OM SPRÅKLOVA A-B-C om PÅ STORTINGET:

– Vi vedtek ei lov den nye språklova som seier at mitt Den nye språklova skal sikre Noreg. Lova inneber eit endeleg bruke nynorsk, som varierer språk – nynorsk avskil med samnorskpolitikken, etter talet på nynorskkom- betre behandling av språk gjennom å gå bort frå nemninga munar i fylket. Desse pliktene – treng meir enn som står under press frå an- «målform» og kalle både nynorsk blir likevel i stor grad i praksis og bokmål for «skriftspråk». lite forpliktande. Ein del av det berre likestilling. dre språk, blant dei nynorsk. I tillegg slår lova fast det offent- politiske stridstemaet i fram- Men kva dette vernet i prak- lege sitt ansvar og statusen til kant av lovvedtaket galdt desse Anders Riise, H, styremedlem sis inneber, må i mange til- fleire språk i mindretalsposisjon: reglane. Noregs Mållag og fleire i Noregs Mållag samisk, teiknspråk, dei nasjonale av opposisjonspartia på Stor- felle avgjerast frå sak til sak. minoritetsspråka (kvensk, romani tinget ønskte meir forpliktande og romanes) og nynorsk. Særleg reglar for fylkeskommunane, – Vi meiner lova TIDLEGARE HAR NOREG i praksis lovfestinga av statusen til norsk men møtte motbør frå Høgre. berre hatt éi lov som handla om teiknspråk blir rekna som bane- KS uttalte seg òg sterkt kritisk. er for svak når det språk aleine: mållova, som regu- brytande, ettersom teiknspråklege lerte bruken av bokmål og nynorsk lenge har venta på anerkjenninga ● Mållova innebar ei plikt for gjeld å sikre stillinga i staten. Reglane i den gamle mål- av at den kulturelle verdien til statstilsette til å bruke bokmål lova er også ein del av språklova, teiknspråk skal bli rekna som like- og nynorsk etter dei gjeldande til nynorsk i Noreg. men den nye lova er ei breiare verdig med norsk. reglane, mens plikta no blir lov som skal gje kulturelt vern for Lova slår også fast det offent- lagt på statsorganet. Noregs Trond Giske, Ap fleire språk. lege sitt ansvar for klart språk og Mållag har vore sterkt imot publikum sin rett til å bruke dei denne endringa, særleg i frykt Overordna andre skandinaviske språka i kon- for at ho i praksis skal bli bruka – Språklova vil vere Hovuddelen av språklova inneheld takt med det offentlege. som brekkstong til å svekkje overordna reglar som skal sikre sidemålsundervisninga. ei rettesnor for korleis gode politiske val for språk i min- Reglane for offentleg målbruk dretalsposisjon i lovgjeving og myn- Reglane for offentleg målbruk er Kva med opplæringsfeltet? andre lovverk rettar digheitsutøving. Slike reglar har vi i stor grad som før, men det finst Språklova omfattar ikkje ret- ikkje hatt i Noreg på språkområdet nokre skilnader. tar på opplæringsfeltet, som er sine verkemiddel inn før. eit svært viktig felt for språk i Dei reglane i lova som ikkje er Dette er dei tre mest sentrale: mindretalsposisjon. Reglane for på språkområdet. overordna, gjeld bruken av bokmål skule og barnehage er regulerte i Jorunn Lossius, Krf og nynorsk i det offentlege, som ● Pliktene i mållova galdt berre opplæringslova. Likevel skal føre- tidlegare har vore regulerte i mål- statstenesta, ikkje kommunane målsparagrafen i språklova fun- lova. Desse reglane er konkrete, og og fylkeskommunane. Gjen- gere som eit vern mot lovverk og i mange tilfelle målbare. Dei skil nom den nye føremålspara- praktisk politikk som kan svekkje – Nynorsk er eit seg såleis frå resten av lova. grafen får heile det offentlege i nynorsk, på alle andre felt, mel- praksis plikter til å ta omsyn til lom dei opplæringsfeltet. Såleis språkleg frigjerings- Kva seier lova? nynorsk. blir den pågåande revisjonen av Den nye språklova slår fast at opplæringslova den fyrste ordent- prosjekt. norsk, både bokmål og nynorsk, ● Fylkeskommunane får også lege testen på om språklova fun- Freddy André Øvstegård, SV er det nasjonale hovudspråket i nokre lovpålagde plikter til å gerer etter intensjonen.

Kjem vi til å sjå resultat av den nye språklova? Kommentar frå Gunnar O. Hæreid, tidlegare leiar i Juristmållaget Naiv. Super. DÅ EG VAR ung jurist, levde eg luk- 2. Drivkrafta må vera så sterk at Kul- keleg i trua på at om det trengst turdepartementet sjølv gjer måla endringar i samfunnet, så endrar me konkrete, tek dei inn i eigne verk- lova og alt vert bra. Men byråkratiets semdsplanar og embetsoppdraga harde skule har lært meg at så lett er til alle etatane under, og får andre det ikkje. Vanskelegast er å lukkast departement til å gjera det same. med endringar som kjem fram i mål som gjeld på tvers av alle forvalt- 3. Leiarane får kvar tilsett til å følgja opp. ningssektorar, slik som språklova § 1. Og korleis kan den nye lova føra 4. Fylkeskommunane og kommunane

2021 til endring når dei konkrete føre- vert oppmuntra og rettleidde av • segnene i den gamle lova ofte vart Statsforvaltarane og, i tråd med det brotne? kommunale sjølvstyret, følgjer opp på kvar sin måte. Kva må til? 1. Kulturdepartementet må ha Enkel oppskrift, vanskeleg å følgja. musklar og vilje til å vera drivkraft. Super lov. Naiv? FAGPERSPEKTIVET: Jurist Gunnar O. Hæreid peikar på at resultata av språk- GUNNAR O. HÆREID lova ikkje kjem av seg sjølve. Foto: Bjørn Sølsnæs / Sogn Avis Norsk Tidend 2 Norsk 12 LOV OM SPRÅK (SPRÅKLOVA) N

Departementet kan gje forskrift om at §§ 12 til 18 lom dei i allment tilgjengelege dokument. Dersom § 1 FØREMÅL heilt eller delvis heller ikkje skal gjelde for organ og minst ein fjerdedel av kommunane i ein tenestekrins Føremålet med lova er å styrkje norsk språk, slik at sjølvstendige rettssubjekt som lova elles gjeld for, og har gjort vedtak om å krevje same skriftspråk, skal eit det blir sikra som eit samfunnsberande språk som om val av skriftspråk i samband med eksamen ved språkleg nøytralt regionalt statsorgan veksle mellom skal kunne nyttast på alle samfunnsområde og i alle universiteta, dei statlege høgskulane og andre stat- skriftspråka slik at det over tid blir minst 25 prosent delar av samfunnslivet i Noreg. Lova skal fremje like- lege skular. av dette skriftspråket i allment tilgjengelege doku- stilling mellom bokmål og nynorsk og sikre vern og ment. Dersom minst éin kommune, men mindre enn status for dei språka som staten har ansvar for. § 4 NORSK SPRÅK ein fjerdedel av kommunane i ein tenestekrins har Føremålet med lova er også å sikre at gjort vedtak om å krevje nynorsk, skal det regionale a) offentlege organ tek ansvar for å bruke, utvikle Norsk er det nasjonale hovudspråket i Noreg. statsorganet veksle mellom skriftspråka slik at det og styrkje bokmål og nynorsk Bokmål og nynorsk er likeverdige språk som skal over tid blir minst 10 prosent nynorsk i allment til- b) offentlege organ tek ansvar for å bruke, utvikle kunne brukast i alle delar av samfunnet. I offentlege gjengelege dokument. organ er bokmål og nynorsk jamstilte skriftspråk. og styrkje samiske språk, jf. reglane i samelo- Dersom kommunar i eit geografisk avgrensa ven kapittel 3 område har eit fleirtalsspråk, skal statsorgan bruke c) offentlege organ tek ansvar for å verne og § 5 SAMISKE SPRÅK dette språket i dokument som er retta mot desse kom- fremje kvensk, romani, romanes og norsk Samiske språk er urfolksspråk i Noreg. munane. Det same gjeld når dokument har særleg teiknspråk. Samiske språk og norsk er likeverdige språk. Dei er tilknyting til eit slikt geografisk avgrensa område. Der- Ansvaret etter andre ledd bokstav a omfattar eit jamstilte språk etter sameloven kapittel 3. som eit dokument har særleg tilknyting til berre éin særleg ansvar for å fremje nynorsk som det minst kommune, skal statsorgan følgje det språkvedtaket bruka norske skriftspråket. denne kommunen har gjort. § 6 NASJONALE MINORITETSSPRÅK DEFINISJONAR Kvensk, romani og romanes er nasjonale minoritets- PARALLELL BRUK AV BOKMÅL § 2 språk i Noreg. § 14 I denne lova tyder Som språklege og kulturelle uttrykk er kvensk, OG NYNORSK HOS STATSORGAN a) dokument: ei logisk avgrensa informasjons- romani og romanes likeverdige med norsk. Statsorgan skal gjere skjema og andre sjølvbetenings- mengd som blir lagra på eit medium for tenester tilgjengelege på bokmål og nynorsk samtidig. seinare lesing, framsyning, overføring eller § 7 NORSK TEIKNSPRÅK Dersom eit privat rettssubjekt krev at løyve og faste liknande formular som direkte gjeld rettssubjektet, skal vere på b) allment tilgjengelege dokument: dokument Norsk teiknspråk er det nasjonale teiknspråket i anten bokmål eller nynorsk, skal statsorgan oppfylle som blir utferda og sendt ut av eit organ som Noreg. kravet. er omfatta av lova her, og som ikkje er stila til Som språkleg og kulturelt uttrykk er norsk teikn- Statsorgan skal gje ut dokument som er meinte til enkeltadressatar språk likeverdig med norsk. bruk i skulen, på både bokmål og nynorsk samtidig. c) statsorgan: alle organ for staten og sjølvsten- dige rettssubjekt der staten har ein eigarskap SKANDINAVISKE SPRÅK som nemnt i § 3 første ledd første punktum § 8 § 15 BRUK AV BOKMÅL OG NYNORSK bokstav c, eller ei rolle som nemnt i § 3 første Alle har rett til å bruke svensk eller dansk i kontakt TIL PRIVATE RETTSSUBJEKT med offentlege organ. Offentlege organ kan svare på ledd første punktum bokstav d, og som ikkje er OG ENKELTKOMMUNAR omfatta av § 3 første ledd andre punktum norsk. I dokument som er retta mot eit privat rettssubjekt, d) offentleg organ: statsorgan etter bokstav c, alle skal statsorgan og fylkeskommunar bruke det norske organ for kommune og fylkeskommune og KLART SPRÅK § 9 skriftspråket som det private rettssubjektet sjølv har sjølvstendige rettssubjekt der kommunar og Offentlege organ skal kommunisere på eit klart og bruka i kommunikasjonen med organet, eller som det fylkeskommunar har ein eigarskap som nemnt korrekt språk som er tilpassa målgruppa. private rettssubjektet på annan måte har meldt frå at i § 3 første ledd første punktum bokstav c, det ønskjer. eller ei rolle som nemnt i § 3 første ledd første I dokument som er retta mot ein kommune eller punktum bokstav d, og som ikkje er omfatta av § 10 OFFISIELL RETTSKRIVING ein fylkeskommune som har gjort språkvedtak etter § § 3 første ledd andre punktum FOR BOKMÅL OG NYNORSK 11, skal statsorgan og fylkeskommunar bruke det ved- e) sentrale statsorgan: statsorgan med heile lan- Offentlege organ skal følgje den offisielle rettskrivinga tekne skriftspråket. det som tenestekrins for bokmål og nynorsk. f) regionale statsorgan: statsorgan med mindre Statsorgan skal ha namn på norsk, både bokmål enn heile landet som tenestekrins. og nynorsk. Namna skal følgje offisiell rettskriving. § 16 KRAV TIL SKRIVEKOMPETANSE Statsorgan og fylkeskommunar skal syte for at dei § 3 VERKEOMRÅDE § 11 KOMMUNALE OG FYLKES- har den nødvendige skrivekompetansen for å kunne Når det ikkje er fastsett noko anna, gjeld lova for KOMMUNALE SPRÅKVEDTAK bruke bokmål og nynorsk etter lova her. a) staten, fylkeskommunane og kommunane Ein kommune eller ein fylkeskommune kan sjølv b) andre rettssubjekt i saker der dei gjer enkelt- vedta å krevje at statsorgan skal bruke berre bokmål § 17 KLAGERETT vedtak eller utferdar forskrift eller nynorsk i all skriftleg kommunikasjon med kom- Er det bruka feil skriftspråk i eit dokument som nemnt c) sjølvstendige rettssubjekt der staten, fylkes- munen eller fylkeskommunen, eller at kommunen i § 14 andre ledd, kan mottakaren klage og krevje at kommunar eller kommunar direkte eller eller fylkeskommunen skal vere språkleg nøytral. Ein dokumentet blir utferda på nytt. Forvaltningsloven §§ indirekte har ein eigardel som gjev meir enn kommune eller ein fylkeskommune skal reknast som 28 til 35 gjeld for saker etter første punktum. halvparten av røystene i det øvste organet i språkleg nøytral så lenge det ikkje er gjort noko slikt rettssubjektet vedtak. PÅPEIKING AV FEIL BRUK d) sjølvstendige rettssubjekt der staten, fylkes- Kommunar og fylkeskommunar skal melde frå til § 18 kommunar eller kommunar direkte eller indi- Språkrådet om språkvedtak etter første ledd. AV SKRIFTSPRÅK HOS STATSORGAN rekte har rett til å velje meir enn halvparten av Språkorganisasjonar kan påpeike overfor eit statsor- medlemmene med røysterett i det øvste orga- FLEIRTALSSPRÅK gan at dei meiner organet bryt føresegnene nemnt i net i rettssubjektet. § 12 §§ 14 og 15, jamvel om saka ikkje vedkjem organisa- Første punktum bokstav c og d omfattar ikkje Fleirtalsspråket i ein tenestekrins er det norske sjonane sjølve. rettssubjekt som hovudsakleg driv næring i direkte skriftspråket, anten bokmål eller nynorsk, som over konkurranse med og på same vilkår som private. halvparten av kommunane i ein tenestekrins gjer Reglane i §§ 12 til 18 gjeld ikkje for språkvedtak om etter § 11. Eit regionalt statsorgan skal § 19 SPRÅKRÅDET a) kommunane bruke fleirtalsspråket i tenestekrinsen. Dersom det Språkrådet er statens forvaltningsorgan i språkspørs- b) sjølvstendige rettssubjekt der kommunar og ikkje er noko fleirtalsspråk i ein tenestekrins, skal eit mål og forvaltar dei offisielle skriftnormalane for fylkeskommunar har ein slik eigardel eller regionalt statsorgan reknast som språkleg nøytralt. bokmål og nynorsk. rett til å velje medlemmer i det øvste organet Språkrådet skal gje statsorgan råd om skrivemåte i rettssubjektet som nemnt i første ledd første § 13 VEKSLING MELLOM BOKMÅL og namneskikk før det blir gjort vedtak om namn på punktum bokstav c og d statsorgan. OG NYNORSK I ALLMENT c) interkommunale samarbeid etter kommune- Språkrådet fører tilsyn med korleis statsorgan loven kapittel 18 og 19 som ikkje er eigne retts- TILGJENGELEGE DOKUMENT etterlever reglane i § 10 andre ledd og §§ 12 til 17.

subjekt, og som har ein eller fleire fylkeskom- Sentrale statsorgan skal over tid bruke minst 25 prosent Språkrådet skal rettleie offentlege organ om 2021 • munar som deltakarar av både bokmål og nynorsk i allment tilgjengelege reglane i denne lova. d) Stortinget, Riksrevisjonen, Sivilombodsman- dokument. Regionale statsorgan som har anten bokmål nen og andre organ for Stortinget. eller nynorsk som fleirtalsspråk i tenestekrinsen, skal OPPLYSNINGSPLIKT Lova gjeld ikkje for intern sakshandsaming. bruke fleirtalsspråket i allment tilgjengelege dokument. § 20 Reglane i §§ 12 til 18 gjeld berre for den adminis- Eit språkleg nøytralt regionalt statsorgan som i OVERFOR SPRÅKRÅDET trative delen av verksemda ved universiteta, dei stat- tenestekrinsen har kommunar med språkvedtak om Statsorgan skal gje Språkrådet dei rapportane og opp- lege høgskulane og andre statlege skular, vidaregå- bokmål eller nynorsk etter § 11, skal veksle mellom lysningane som Språkrådet ber om som ledd i tilsynet ande skular, domstolane, forliksråda og påtalemakta. skriftspråka slik at det blir eit rimeleg samhøve mel- med reglane i § 10 andre ledd og §§ 12 til 17. Norsk Tidend 2 Norsk § 21 og § 22 er administrative paragrafar som ikkje er attgjevne her. 13 ҡ MÅLNYTT

Sju kunstnarar har fått nynorskmidlar Ny dagleg leiar for NRK til skuleframsyningar

Av over sytti søknader, har Kul- turtanken no valt ut sju aktørar Nynorsk mediesenter som får midlar frå den første nynorskutlysinga i ordninga. Dette Rune Fossum Lillesvangstu enorm jobb. Eg trur ikkje folk skal gi fleire nynorskframsyningar heilt ser kva ho har gjort. Å i skulane. blir dagleg leiar for Ny- vidareføre dette og utvikle det norsk mediesenter på endå meir, er noko eg går til ■ Kulturtanken, som har det nasjo- distriktskontoret til NRK i med respekt, seier han til Firda. nale ansvaret for Den kulturelle sku- Lillesvangstu har bakgrunn lesekken (DKS), har for første gong Førde når Magni Øvrebot- både som journalist i avisa lyst ut midlar retta mot nynorsk. ten går av med pensjon. Firda og NRK Sogn og Fjor- Målet med ordninga er å auke talet dane. I NRK har han jobba på gode nynorskproduksjonar i Den som journalist og etter kvart kulturelle skulesekken. – EG SYNEST SJØLV at det vaktsjef i fleire år, før han i Dei sju søkarane som er valde ut, er eit artig paradoks at eg 2016 begynte som faglærar på representerer produksjonar innanfor eigentleg er bokmålsbrukar. Eg mediesenteret. musikk, visuell kunst, scenekunst, hadde det som hovudmål fram Nynorsk mediesenter er eit litteratur og film, og når målgrupper til eg fekk jobb i Firda. Då kon- nasjonalt kurs- og kompetan- i heile skuleløpet, frå første klasse verterte eg, seier Rune Fossum sesenter for bruk av nynorsk til vidaregåande skule, heiter det i ei Lillesvangstu til avisa Firda. i media, og dei tar inn prakti- pressemelding. Lillevangstu tek over som kantar kvart halvår. Praktikan- leiar for Nynorsk mediesenter tane får journalistopplæring Fosse-dikt, blues og dans i Førde etter Magni Øvrebot- ved mediesenteret, for så å Musikar og komponist Sandra Kol- ten. Ho har vore dagleg leiar ha ein praksisperiode i NRK. stad, som har tonesett dikt av Jon på mediesenteret sidan det vart Senteret vart oppretta for å RØYND JOURNALIST: Rune Fossum Fosse på plata Elv på himmelen, oppretta som del av NRK Sogn bidra til meir bruk av nynorsk Lillesvangstu har vore faglærar ved skal lage ein konsertproduksjon for og Fjordane i Førde i 2004. i NRK. Nynorsk mediesenter sidan 2016. elevane. I tittelsporet bidreg Ane – Ho har gjort ein heilt NPK Foto: Ivar Bruvik Sætre / Firda Brun på vokal. Bandet Good Time Charlie har gitt ut tre barneplater med nye, nynorske tekstar til kvalitetsblues. No får dei midlar til å halde konsert med barna. «For kvar konsert er målet vårt å få heile salen til å delta i heile konserten, invitere til allsong og akti- vitet, og lage ei god og inkluderande musikkstund», skriv bandet sjølve. Dansaren Belinda Braza har fått klarsignal til å lage ein produksjon som kombinerer samtidsdans, hiphop og slam med fellesnemnarane kamp, motstand og løvetann-filosofi. Geir Egil Eiksund som i vår debu- terer med oppvekstskildringa Kam- pen, skal lage ein DKS-produksjon som han trur både han sjølv og heile klassen hans hadde hatt godt av å sjå den gongen han sjølv var elleve og forstod at han var homofil.

Animasjon, kostyme og falske nyheiter Martine Grande skal ta utgangs- punkt i si nye bildebok Ørn når TRE VINNARAR: Bjørn Hatterud frå Ringsaker og Olaug Nilssen frå Førde har fått den prestisjetunge prisen i lag ho skal lage animasjonsteater og med Jan Grue frå Oslo. Foto: Tove Breistein/Samlaget, Bent R. Synnevåg/Samlaget, Ole Berg-Rusten/NTB workshop. Dordi Strøm skal lære bort sceno- grafi og kostymedesign i prosjektet «I Sterk nynorskrepresentasjon blant dag er du kostymedesignar!». Forfattar Anders Totland har på oppdrag frå Nynorsk kultursentrum mottakarane av Fritt Ord-prisen skrive eit manus som hentar fram hendingar frå nyheitsbildet dei siste Bjørn Hatterud og Olaug Nilssen er to av Grue, Hatterud og Nilssen kjem kvar på sin måte med åra, og set fokus på falske nyheiter. skarpe, kunnskapsrike og debattskapande bidrag gjen- No skal han lage produksjonen «Skit mottakarane av Fritt Ord-prisen 2021, for nom bøker og avisartiklar som når svært mange, seier eller kanel». bøker skrivne på nynorsk. styreleiar Grete Brochmann i Stiftelsen Fritt Ord. Vinnarane får eit økonomisk – Dei tre forfattarane gir språk til menneske som tilskot til produksjonsmidlar og eit STIFTELSEN FRITT ORDS Pris for 2021 går til tre ofte ikkje finn sitt eige og som ikkje blir sett, seier kunstnarleg opphald på Seanse i veke

2021 forfattarar som har belyst samfunnssituasjonen og Brochmann i ei pressemelding. 32. Dei blir òg inviterte til ei rekkje • ytringskulturen for funksjonshemma i Noreg. Jan Grue (40) er professor i spesialpedagogikk ved arbeidsseminar og nettverksmøte for Dei tre forfattarane Jan Grue, Bjørn Hatterud og Universitetet i Oslo, medan Bjørn Hatterud (43) er å sikre dei eit godt fagleg innhald Olaug Nilssen har kvar for seg ytt sterke og kritiske kulturskribent, kurator, musikar og forfattar. Olaug over tid og høve til å bli kjende med bidrag for å belyse situasjonen for funksjonshemma i Nilssen (43) er dramatikar og forfattar. kvarandre. Noreg. Både Hatterud og Nilssen får prisen for bøker Prisvinnarane deler prisbeløpet på 500.000 kroner og Opplegget blir organisert av Kul- som er skrivne på nynorsk og gjevne ut på Samlaget. får kvar sin statuett laga av Nils Aas. Tidspunktet for pris- turtanken i samarbeid med Seanse – Mangfaldsdebatten i norsk offentlegheit rom- utdelinga er ikkje fastsett på grunn av koronasituasjonen. og Nynorsksenteret. NPK / Astrid Marie Grov NPK Norsk Tidend 2 Norsk mar sjeldan personar med nedsett funksjonsevne. 14 N Nynorskstipend til yoga og app Tarjei Øvrebotten og Ingvild Skodvin Prestegård får kvart sitt stipend på 50 000 kroner frå Noregs Mål- lag for å utvikle lege- app og yogamateriell.

TARJEI ØVREBOTTEN FRÅ Naustdal er lege ved Akershus universitetssju- kehus og har sakna eit hendig opp- slagsverk i kvardagen. Han vil difor utvikle ein app for legar. Øvrebotten er i spesialisering som hjartelege, og i kardiologien er det mange emne å halde styr på. Han vil mellom anna at appen skal tilby eit kartotek av bilete og informasjon, der alt helsepersonell som tek EKG, kan slå opp for å finne informasjon og få hjelp til å ta avgjerder. – Mållaget tykkjer dette er eit glimrande prosjekt. Innanfor medi- sin er det få som nyttar nynorsk, og då er det ekstra viktig med ein god KVAR SIN BY: Ingvild Skodvin Prestegård er yogainstruktør i Bergen og Tarjei og bruksvenleg app, seier Peder Lof- Øvrebotten er lege ved Akershus universitetssjukehus på Lørenskog. nes Hauge, leiar i Noregs Mållag. Foto: Jannica Luoto og Noregs Mållag (innfelt)

Yogamateriell Ingvild Skodvin Prestegård er utdanna sosialantropolog frå Uni- versitetet i Bergen med spesialise- blitt smitta av korona, slit med sein- nande fordi det vektlegg så klårt at ring i meistring og arbeider som skadar og redusert kapasitet. Difor eit godt språk er eit tydeleg, nært yogainstruktør. Ho er oppteken av at ynskjer ho å utarbeide ein sjølv- og konkret språk, seier Peder Lofnes deltakarane skal ha eit godt, norsk omsorgsressurs som skal vere lett Hauge, leiar i Noregs Mållag. språk for å kunne formidle erfarin- tilgjengeleg, og kan gje praktiske, Kvart år deler Noregs Mållag ut gane sine. I yogatimane lærer dei enkle yogateknikkar som kan vere to nynorskstipend på 50.000 kroner. om anatomi og fysiologi slik at dei med på å støtte legingsprosessar. Kulturdepartementet gjev midlane, forstår kroppen betre. Dei lærer om Ein slik brosjyre vil spreie gode livs- og føremålet er å hjelpe fram gode å jobbe med kroppen, og ikkje mot. meistringsreiskapar på nynorsk. prosjekt som kan fremje nynorsk på Ho har sett at utmatting er eit – Yoga er populært i Noreg, og alle samfunnsområde. Det eine sti- problem for nokre deltakarar, og det er eit felt som er dominert av pendet går til ei kvinne, og det andre no ser ho også at mange som har engelsk. Dette prosjektet er spen- skal gå til ein mann.

Opnar likevel Kunstig røyst endeleg på nynorsk for nynorsk på tv2.no Talesynteserøyst for nynorsk, eller NLB sitt oppdrag er å gje personar med funksjonsnedsetjingar betre kår for å lese TV 2 opnar kanalen for nyheitsarti- berre kunstig røyst, har vore etter- visuell tekst, både bøker og aviser. Det gjer at klar på nynorsk på tv2.no. lyst av blinde og svaksynte nynorsk- personar med lesevanskar får ei mykje større brukarar lenge. No er ho på plass. moglegheit til å vere med i samfunnsdebatten. ■ Nyheitsredaktør Karianne Sol- Peder Lofnes Hauge, leiar i Noregs Mållag, brække seier til Framtida.no at lei- jublar og takkar for det nye tilbodet. argruppa i kanalen gjorde eit vedtak NORSK LYD- OG blindeskriftbibliotek (NLB) – Det å sikre nynorsk i eit digitalisert sam- om dette midt i mars. No skal kvar tilverkar og låner ut lydbøker og bøker i funn er noko me jobbar mykje med, så dette enkelt journalist avgjere kva mål- punktskrift til personar som har vanskar med var gledeleg. Å gjere nynorsken tilgjengeleg form dei skal skrive på. å lese visuell tekst. Så langt har den kunstige for fleire har viktige demokratiske aspekt – Dette er ikkje noko kontro- røysta berre vore på bokmål, men no melder ved seg. Det handlar om universell tilgjen- versielt, og alle er samde om at det er rett ting å NLB at dei har utvikla ei nynorsk talesyntese- gelegheit til språk og kunnskap. «Hulda» er gjere, seier Solbrække. Ho legg til at det å opne røyst med vestnorsk tonefall. Ho har fått dessutan eit namn med gode assosiasjonar, for nynorsk er ei naturleg utvikling, på grunn namnet «Hulda» så dette ynskjer vi difor veldig velkome, seier av rekkjevidda til tv2.no og samfunnsoppdraget 2021 • Seniorrådgjevar Mari Myksvoll i NLB er Peder Lofnes Hauge. kringkastaren har. glad for å ha fått dette på plass. Det lydlege grunnlaget for røysta er lese Kringkastingsringen og Norsk Målungdom retta – «Hulda» vil kunne gje lånarane eit inn av skodespelar og forfattar Ane Barmen før vedtaket hard kritikk mot TV 2 for at dei ikkje betre tilbod, og me er nøgde med å vere og har fått namn etter Hulda Garborg (1862– lét journalistar bruke nynorsk i nyheitsartiklar på fyrst ute med å presentere ei kunstig røyst 1934). Garborg jobba for Det Norske Teatret tv2.no. på nynorsk. Som statleg verksemd meiner og var blant anna ei eldsjel i målsaka. Nynorsk har heile tida vorte brukt på fjernsyn me det er sjølvsagt at me må ha ei skikkeleg STIG JARLE SÆTRE og i kommentarartiklar på nett. Vest-Telemark Blad NPK nynorskrøyst også. Tidend 2 Norsk 15 ҡ MÅLNYTT Det blir enklare å talestyra mobilen på nynorsk Takka vere ei gratis uttale- ordliste på nynorsk frå Nasjonalbiblioteket, blir det no enkelt og billig å ut- vikla program der nynorsk- brukarar kan styra mobil- telefonen med stemma eller få datamaskina til å lesa høgt på nynorsk.

– TIL NO har det ikkje vore så mykje taleattkjenning på nynorsk, seier språkteknolog Per Erik Solberg ved Språkbanken til Nynorsk pressekontor. NØGD: Per Erik Solberg er språk- For å bøta på dette har Nasjo- teknolog ved Nasjonalbiblioteket. nalbiblioteket no gjort tilgjen- Foto: Nasjonalbiblioteket geleg ei uttaleordliste, som er ein viktig grunnlagsressurs for Solberg forklarer at bokmåls- nynorsk taleteknologi. ordlista inneheld mange namn Uttaleordlista er ikkje ei van- som er dei same både på bokmål leg ordliste som menneske kan og nynorsk. Mykje av bokmåls- slå opp i. Ho er laga spesielt til ordlista kan ifylgje Solberg difor bruk for datamaskiner. Solberg også brukast på nynorsk. forklarer at ordlista både vil vera nyttig for taleattkjenning og for Taleattkjenning på dialekt såkalla talesyntese. Språkbanken vil no gå vidare og utvikla begge ordlistene med fleire Gratis for alle dialektversjonar og fleire ord, slik Den nyutvikla nynorske uttaleord- at dei blir endå meir nyttige. lista er utvikla av trondheimsfir- Han peikar på at det i dag mel- maet Lingit og er gratis tilgjengeleg lom anna kan vera eit problem for i ressurskatalogen til Språkbanken dialektbrukarar at dei ikkje blir så for alle, både kommersielle – og godt forstått når dei snakkar med ikkje-kommersielle utviklarar. taleassistenten på mobilen sin. Glad for presisering om klart språk – Å ha ein open lisens er – Ved å leggja til variasjonar veldig viktig for oss. Språkban- i ei slik ordliste kan ein forbetra To regjeringsoppnemnde utval har ymta om at ken er til for å tilby ressursar den situasjonen til ein viss grad. som trengst for å utvikla norsk nynorsk lovspråk kan vere problematisk for om- språkteknologi slik at verken Mållagsleiar jublar bokmål eller nynorsk taper ter- For leiaren i Noregs Mållag, synet til klart språk. Leiar i Noregs Mållag Peder reng samanlikna med engelsk og Peder Lofnes Hauge, er nyheita andre større språk, seier Solberg. frå Nasjonalbiblioteket godt nytt. Lofnes Hauge bad Stortinget presisere at dette Han peikar på at det er svært – Dette er ei kjempenyheit som dyrt å utvikla slik teknologi, og at eg er svært glad for å høyra. Det å ikkje er nokon motsetnad – og vart høyrd. det for mange føretak ikkje ville sikra språkteknologi på nynorsk er vera mogleg eller lønsamt å laga noko av det Noregs Mållag vil jobba I DEN NYE språklova er det lovfest til dette i eit innlegg i den juridiske si eiga liste for nynorsk. mest med i tida som kjem, fordi at «offentlege organ skal kommu- avisa Rett24, prenta i februar. utviklinga går svært fort og det tek nisere på eit klart og korrekt språk «Opplæringslovutvalet pro- 570 000 nynorske ord over fleire og fleire funksjonar både som er tilpassa oppgåva». Både i blematiserte nynorskbruk i sin Ordlista inneheld 570 000 nynor- i arbeidslivet og privatlivet. Det å få framlegget til ny opplæringslov og NOU 2019:23 Ny opplæringslov, ske ord og maskinleselege, fone- taleteknologi som forstår nynorsk- ny barnelov har nynorske lovtekstar og no gjer utvalet som har kome tiske transkripsjonar av orda. Den nære dialektar, er difor utruleg blitt sett opp mot denne føresegna. med NOU 2020:14 Ny barnelov. tilsvarande uttalelista på bokmål viktig, seier Lofnes Hauge. Leiar Peder Lofnes Hauge i Noregs Til barnets beste, det same. Dei har oppunder 800 000 ord. NPK Mållag har uttalt seg sterkt kritisk skriv at «utvalget mener imidler- Jens i Pressgarden og eit skilt vitja bestefar min syskenbar- ҡ INNLEGG net sitt Nikolai Lillegraven i Pressgarden. Og eg var med. Det eg minnest frå vitjinga, var

2021 Dette skiltet står i bytet mel- at Gamle Nikolai tok fram to • lom herada Ulvik og Voss beger og ei brennevinsflaske. attmed fylkesveg 572 mellom So helte han nokre få dropar gardane Aurdal i Ulvik og med brennevin opp i begra, og Espeland i Granvin. I Aurdal så skålte dei for slektskap og seier dei «gjenge» og «stende» venskap. Det var meir som ei medan dei seier «gaor» og sakral handling fordi bestefar «staor» på Espeland. min var fråhaldsmann.

Norsk Tidend 2 Norsk Før eg byrja på skulen, Nikolai var far til Jens Lille- 16 Foto: Lars Olve Hesjedal / avisa Hordaland N ҡ MEDIA

INGER JOHANNE RUSET leiar i Kringkastingsringen

VART LYTTA TIL: Leiar Kampen om i Noregs Mållag Peder Lofnes Hauge er glad undertekstane for stortingspresise- ringa om at nynorsk EIN AV DEI vakraste tinga med å bu i eit ikkje er noko hinder fullverdig demokrati, er at politikarane for klart språk. faktisk lyttar til innspel før avgjersler blir Foto: Jannica Luoto tekne. Til dømes kan både organisasjonar og enkeltpersonar sende høyringssvar til saker som skal opp til politisk behandling i Stortinget. Innspela kan sjølvsagt sprike vel- dig, likeins med politikarane sine kjernever- diar. Det er dermed ikkje gitt at eit innspel fører til reelle endringar. Like fullt, brenn du for ei sak, så er det faktisk mogleg å bli høyrt av dei med makt.

DEI SOM HAR drive med målkamp i årevis, veit nok at det ikkje er berre-berre å legge fram nokre argument og forvente endring i sin favør. Samtidig trur eg nok dei same målsoldatane er temmeleg klare over at språkmangfaldet i Noreg ville hatt dårlegare vilkår utan jamne slag ute i den politiske felten. Foto: Gorm Kallestad / NTB I LIKSKAP MED andre målorganisasjonar, stod Kringkastingsringen klar med kvesst argumentasjon då mållova skulle drøftast i kulturkomiteen i fjor haust. Adrenalinet pumpa då vi gjennom tre intense minutt hamra ut våre beste skyts av fakta og for- Glad for presisering om klart språk slag. Hovudlinja vår var at dagens tekno- logi gjer det lett å produsere nynorske og tid at det ikke kan legges Fordommar mot nynorsk Og mållagsleiaren vart samiske undertekstar til filmar og strøyme- for mye vekt på hensynet kan ikkje få gjennomsyre høyrd. I innstillinga frå ein tenester, utan ekstra kostnad forutan sjølve til utvikling og bevaring av utviklinga av norske lovtek- samrøystes familie- og kul- omsettinga. nynorsk som språkform i star.» turkomité på Stortinget er det spørsmålet om lovspråk» Hauge viste til målsetna- presisert at «[...] klart språk ORDET GJEKK VIDARE til neste talar, og vi (s. 70).» den frå Stortingsmeldinga ikkje må brukast som eit argu- kjende oss usikre. Fekk komitémedlemmane Peder Lofnes Hauge pre- Mål og meining om at minst ment imot nynorsk i forskjel- med seg kva som vart sagt, eller var hovuda siserte i innlegget at han er 25 prosent av lovverket skal lige tekstar.» deira allereie proppa etter å ha blitt pepra nøgd med at begge desse vere på nynorsk, og bad – Eg er veldig glad for at i timevis av ulike meiningsytrarar? Om dei lovene framleis skal vere på Stortinget ta grep. Stortinget har lytta til mål- fekk med seg innhaldet, var dei einige, uei- nynorsk, men åtvara mot ei «Lovfestinga av klart laget og slått fast at kravet nige eller aller verst – likesæle? dårleg utvikling. språk er bra, men Stortinget om klart språk og målsetna- Men då spørsmålsrunden kom, skjønte «Heldigvis landa både bør sikre seg mot at dette den om å styrkje og fremje vi at Kringkastingsringen hadde gjort suk- opplæringslovutvalet og blir ein trojansk hest inn i nynorsk ikkje er motset- sess. Vi fekk fleire spørsmål av typen: «Stem- barnelovutvalet på nynorsk norsk språkpolitikk, og at nader, seier Peder Lofnes mer det verkeleg det de sa at..?» lovtekst, men om fleire det i neste omgang kan bru- Hauge i ein kommentar til opnar for at lovtekstar skal kast av dei som meiner klart Norsk Tidend. DÅ KOMITÉARBEIDET VAR ferdigstilt tid- vere heva over offentleg språk står i motstrid til tek- ASTRID MARIE GROV legare i år, smilte vi breitt då vi kunne lese målpolitikk, er vi på feil veg. star på nynorsk», skriv han. [email protected] følgjande komitémerknad: «Fleirtalet i komiteen, alle unnateke medlemene frå Framstegspartiet, merkar seg at svært få filmar, dataspel og strøy- metenester er teksta på nynorsk. Fleirtalet meiner at i tråd med § 1 i språklova og den Jens i Pressgarden og eit skilt språkpolitiske dimensjonen i mediepolitik- ken skal ein prioritere nynorsk tekst og tale graven som i ungdommen var side 313 i Bygdebok for Gran- vart so Granvin herad slege der det er mogleg. Eit anna fleirtal, alle i Alaska og grov etter gull. Han vin, skriven av Henrik Meyer saman med Voss kommune, unnateke medlemene frå Framstegspartiet gifte seg med Anna frå Alvså- Kvalem, står det: Sak 38. Den og namnet på det nye heradet og Sosialistisk Venstreparti, viser også til ker. Og der i tunet voks seinare nye kommunelova. Jens Lil- vart Voss herad. den språkteknologiske satsinga regjeringa

forfattaren og barnebarnet legraven gjorde framlegg om Hadde det ikkje vore for foreslår i denne proposisjonen, og meiner 2021 • Ruth Lillegraven opp. Me kan å nytta det norske namnet Jens i Pressgarden, så hadde det kan vere eit godt utgangspunkt for å få òg ta med at Jens i Pressgarden «herad», og Hans Spildo gjorde det ikkje stått herad på skilta meir nynorsk teksting i digitale medium.» gav ut fleire bøker med motiv framlegg om å nytta namnet ved innfallsportane til Voss. mellom anna frå tida i Alaska. «kommune» – Det fyrste fram- Det kan vera noko å tenkja VI TAKKAR DEMOKRATIET vårt, og bokfører I 1956 fór det ein «kommu- legget vart vedteke med 7 mot på. Eitt menneske kan setja dette som ein siger for språkmangfaldet i nefarang» over nynorskland. 6 røyster. Slik bar det til at den varige spor etter seg, også i media. Jens i Pressgarden var då med fagraste bygdi på jordi, vart målvegen.

i Granvin heradsstyre og på heitande Granvin herad. I 2019 Knut O. Dale Tidend 2 Norsk 17 ҡ FYLKESKOMMUNANE

VALDE NYNORSK: Fylkestinget i Møre og Romsdal har to gonger, etter initiativ frå fylkestingsrepresentantar, røysta over om fylkeskommunen skal gå bort frå nynorsk som administrasjonsspråk og heller bli språknøytral – i 2016 (biletet) og i 2021. Fylkestinget har valt å halda på nynorsk. Norsk Tidend sine stikkprøver frå andre nøytrale fylkeskommunar tyder på at nøytralitet i praksis inneber lite nynorsk. Foto: Trond Vestre / NRK

Fleire språknøytrale fylkeskommunar har vedteke planar om å bruka nynorsk, men gjer det i liten grad. – Viktigare med klarspråk, seier kommunikasjons- sjefen i Innlandet. Lite nynorsk i språknøytrale fylke GJENNOM REGIONREFORMA gjekk ket. Men likevel er det knapt noko Men i fylkeskommunen sin til- ein del nynorskbrukarar frå å vera nynorsk å sjå på nettsida eller face- taksplan for kommunikasjonsarbei- ein liten minoritet i eige fylke til å booksida til desse fylka, etter ein rask det, som administrasjonen har utar- bli ein endå mindre minoritet. Både gjennomgang Norsk Tidend har gjort. beidd, står det ingenting om at både i Vestfold og Telemark, Viken og bokmål og nynorsk skal brukast. Innlandet har fylke med nynorsk- – Sjølvsagt at våre tilsette Kommunikasjonssjef Halvor Løkken kommunar og sterke nynorsktra- skal følgja norsk lov forklarar det med at lova uansett disjonar slått seg saman med reine Innlandet er eit av fylka som har ein skal følgjast. bokmålsfylke. plan for målbruk, nedfelt i kommu- – Tiltaksplanen har ikkje nokre Den nye språklova overlèt til nikasjonsstrategien, som er politisk spesifikke tiltak knytt til auka bruk språknøytrale fylke sjølve å avgjera vedteken. I tillegg til å poengtera av nynorsk. Tiltaksplanen har i det kva reglar dei skal ha for målbruk. at språklova skal følgjast, seier stra- hele teke få tiltak som seier at våre I dei fleste av fylka er det gjort tegien mellom anna at det skal [...] tilsette skal følgja norsk lov. Det bør politiske vedtak som sikrar at både tilstrebes at begge målformer benyt- vera sjølvsagt, og vil også gjelda for bokmål og nynorsk i nokon grad skal tes i skriftlig framstilling av saker og språklova. brukast i administrasjonen i nyefyl- ekstern kommunikasjon.» Tiltaksplanen til Innlandet fylke inneheld derimot tiltak som gjeld klart språk, og det har Løkken ei ADMINISTRATIV LEIAR: Halvor forklaring på. Løkken er kommunikasjonssjef i Heldigvis er våre to målformer så – Vi i kommunikasjonsavdelinga Innlandet fylkeskommune. har peikt særleg på utfordringane Foto: Jørgen Skaug nærme kvarandre at dei aller fleste av knytte til klarspråk, som vi meiner 2021 både er meir krevjande for oss som • oss forstår kva som blir sagt og skrive organisasjon og meir vidtgripande andre ting enn målform, og eg vil enn val av målform. Derfor er dette nok hevda at manglande klarspråk temaet særskilt nemnt i tiltakspla- er eit langt større demokratipro- uavhengig av om det er brukt nynorsk nen. blem enn nynorskprosenten hos det Halvor Løkken er klar på at han offentlege. eller bokmål. Halvor Løkken, meiner arbeidet med klart språk er – Dette sitatet kan tyda på at dine kommunikasjonssjef i Innlandet viktigare enn arbeidet med nynorsk. synspunkt om kva som er viktigare

Norsk Tidend 2 Norsk – Språklova gir klare føringar om enn anna – og synspunkt på kva som 18 NULL NYNORSK I TILTAKSPLANEN: Politikarane i Innlandet har vedteke planar for bruken av bokmål og nynorsk, men problemstillinga er ikkje nemnd med eit ord i tiltaks- planen for kommunikasjon, som er utarbeidd av administrasjonen. Kommunikasjonssjefen forklarar det med at dei tilsette uansett skal følgja lova. Foto: Lars Erik Skrefsrud / NRK Lite nynorsk i språknøytrale fylke bør setjast opp mot kvarandre – Halvor Løkken for fylkesordfø- Dette seier andre fylke Agder: er meir styrande for språkprak- rar Even Aleksander Hagen (Ap) med nynorskkommunar sisen i fylkeskommunen enn dei og varaordførar Aud Hove (Sp). Agder fylkeskommune har avventa politiske vedtaka. Korleis vil du Hagen kommenterer dei om målbruk: behandlinga av den nye språklova. stilla deg til ein slik påstand? slik: Lova vart vedteken 8. april, og no vil – Dette blir feil tilnærming. – Vi er tydelege på at det skal Vestfold og Telemark: vi setja oss inn i konsekvensane av Heldigvis er våre to målformer tilstrebast at begge målformer den nye lova og følgja opp dette i så nærme kvarandre at dei aller brukast i skriftleg framstilling Fylkestinget i Vestfold og Telemark fyl- samband med språkarbeidet i fylkes- fleste av oss forstår kva som av saker og ekstern kommuni- keskommune har vedteke ein språkbruks- kommunen. blir sagt og skrive uavhengig av kasjon. Innlandet er eit mang- plan om mellom anna nynorsk. I dag er Svein Buer, om det er brukt nynorsk eller faldig fylke, der fleirtalet av det lite nynorsk i kommunikasjons- og avdelingsleiar for kommunikasjon bokmål. Verre er det når språ- kommunane har valt bokmål, informasjonsverksemda til fylkeskom- ket blir så utydeleg at folk har men med innslag av nynorsk i munen. Vi har som mål å jobba iherdig Rogaland: vanskar med å forstå bodskapet Gudbrandsdalen og Valdres. For med å få opp nynorskbruken og etterleva i det som blir kommunisert, oss politisk er det difor viktig å det vedtaket som fylkeskommunen har Fylkestinget har vedteke tiltaksplan ikkje minst dei mange som vareta begge målformer, og eg vedteke, og har difor oppretta ei engasje- for nynorsk. På nettsidene er målet 25 verken har nynorsk eller bok- forventar at administrasjonen mentstilling for nynorskarbeid frå 1. mai. prosent, og det er gjennomført fleire mål som morsmål. Derfor er følgjer opp vedtaka våre. Det Harald Haave, nynorskkurs for medarbeidarane. Vi arbeidet med klarspråk viktig, kjem eg til å ta opp i dialogen vi kommunikasjonsleiar har av kapasitetsomsyn pritoritert å og tør eg meine, enda viktigare har med fylkeskommunedirek- ha primært nytt stoff på nynorsk, men enn om ein tekst er på nynorsk tøren framover. Viken: er ikkje i mål. Difor håpar vi å ha eit eller bokmål. Eg kan ikkje sjå Hove stiller seg bak kom- system for omsetting og kvalitets-

at dette er i strid med politiske mentaren frå Hagen, og legg til: Fylkesrådet si innstilling for språkpoli- sikring av bokmålstekstar til nynorsk 2021 • vedtak, heller tvert imot. Det – Vi bør be om ei orientering tiske tiltak skal opp i fylkestinget seinare på plass hausten 2021. Vi følgjer også må vera mogleg å ha to tankar i på om praksisen med å svara i i vår. Det er innstilt på tiltak som skal opp punkta på tiltaksplanen som hovudet samtidig. same målform er brukt, og kor- sikra at både bokmål og nynorsk skal gjeld vidaregåande skule, knytt til leis nettsidene blir utforma. Eg brukast i fylkeskommunen, og at det skal motverking av språkskifte og digitale – Ventar at administra- trur nok det er eit forholdsvis utviklast ein språkbruksplan etter at Stor- læremiddel. sjonen følgjer opp stort forbetringspotensial. tinget har vedteke ny språklov. Elisabeth Huse, Norsk Tidend har lagt fram ASTRID MARIE GROV Jan Ivar Bøe, spesialrådgjevar i stab kommunikasjonssjef [email protected] sitata frå kommunikasjonssjef for myndigheits- og mediekontakt Tidend 2 Norsk 19 ҡ MÅLGÅVA Mellom 20. januar og 6. april fekk Noregs Mållag 354 390 kroner i gåve. Det er me umå- teleg takksame for. Gåvene er veldig viktige bidrag til arbeidet vårt for å sikre nynorsken betre vilkår. Vil du gje oss ei gåve, set me stor pris på det. Bruk gjerne giroen som følgjer med avisa, eller vips eit valfritt beløp til 90540. Du kan også sende IVAR50, IVAR100, IVAR300 eller IVAR500 i ei tekstmelding til tlf. 2490. Tusen takk!

AUST-AGDER Ola Magne Robøle Reidar Borgstrøm Sissel L Sæbø Torill Føyen Åse Opheim Amund Velure MÅLLAG Oddvar Romundset Hæge Marie Roholdt Anne Joronn Sætre Marianne Bergsjø Randi Elisabeth Randi Vengen Scott Aanby Magne Rydland Brunvatne Stig Sølvberg Gammelsæter Oppedal Jon O. Vevle Lars Aasbø Ivar Schjølberg Karen Bø Jostein Sønnesyn Jostein Gimmestad Anfinn Otterå Inger-Marie Vika Jorunn Rysstad Berg Gudrun Silli Tormod Bønes Tordis Thorsen Paul Kåre Gjuvsland Kjell Paulsen Aud Liv Hole Vike Rolf Fredriksen Jakup Skjedsvoll Harald Dyrkorn Hans Tokvam Lars Gjøstein Johnny Ottar Pedersen Inger B. Vikøren Hallgeir Gjelsvik Egil Skullerud Hans Olav Eggestad Asbjørn Tolsrød Solveig Grønlien Gunnbjørg Raudstein Jarle Kåre Vindenes Jon Olav Gryting Arne Skuterud Tove Karina Øystein Tormodsgard Øystein Hageberg Rannveig Reigstad Ingebjørg Viste Johannes Havstad Arne I. Skåle Eidhammer Stein Tveite Alvhild Halleraker Astrid Oddbjørg Agnes Råket Vågslid Olav Hoftuft Bjørn Otter Skåret Kirsten Osmo Eriksen Steinar Tveitnes Kirsti Handeland Reigstad Ragnhild Hagen Ystad Knut K. Homme Nils Steinar Slapgård Solveig Barratt Erstad Johan Kristian Tønder Oddlaug S. Hansen Berit Reinsaas Jon Ystanes John Gustav Johansen Bjørg Solberg Liv Flugsrud Helene Valvatne Åshild Hauge Borgny Reisæter Paula Ingelin Karl Kråkedal Inger Kirsten Stagrim Erling Folkvord Vebjørn Varlid Arnfinn Hellevang Kjetil Revheim Hermichen Øen Ragnar Kaasa Arne Sund Kim S. Fureli Alvhild Venås Aslak T. Helleve Lars Riise Liv Astrid Økland Jorunn Lande Odd Arne Svaet Haldor Fykse Guri Vesaas Knut Johannes Helvik Jorunn Ripel Nils Ivar Østerbø Gunvor Lande Mogunn Synstnes Tor Gabrielsen Jan Magne Vigdal Linn Hjartnes Henjum Gudrun Rosseland Einar Øyre Anne Liv Lidtveit Sverre Sørbø Kåre Glette Lars Sigurdson Vikør Kåre Herfindal Iselin Groven Ruud Jon Kolbjørn Lindset Gudmund Teigen Tom Kristian Grimsrud Kjetil Vistad Berit Hernes Ann Kathrin Røssland KARMSUND Målfrid Mejlænder- Olav Teppen Jostein Grønset Jørgen Vogt Kjartan Hernes Håkon Sagen MÅLLAG Larsen Rolf Theil Oddrun Grønvik Ole Kristian Våge Eli Hillersøy Inger Marie Saltnes Anne Elise Bakkevig Kåre Mogstad Lars Ullgren Erik Hardeng Per Ivar Vaagland Anne Marta Hillesøy Lars K. Sandven Asbjørn Djuv Tarald Myrum Olav Veka Trond Haukeland Herlov Øverland Marit Hjartåker Solbjørg Åmdal Reidun Dyrseth Ragnhild Olavsdotter Magne Velure Øystein Havrevoll Kristen Øyen Grete Oline Hole Sandvik Steinar Eidhammer Nomeland Frode Vestrheim Anna Sigridsdatter Karl Johan Holmås Helge Sandøy Anne-Ma Eidhammer Rune Nylund Berit Østmoen Heen HORDALAND Karl Hope Heidi Seilfaldet Siri Eikemo Signe Alise Olstad Rolv Kristen Øygard Ola M. Heide MÅLLAG Helge Hopland Torbjørn Seim Dorthea Sofie Erøy Sigrid Bjørg Ramse Bjarne Øygarden Mildrid Helland Torunn Aarre Ingvild Hovland Arnfinn Seim Grete Fedøy Kari Gerd Riisland Olaug Aaberge Botolv Helleland Olav Aas Bjørn Husefest Liv Sekse Aud Grimstveit Øystein Rød Brynjulv Aartun Edvard Hoem Frode Aase-Nilsen Bjarte Husum Ingebjørg Sekse Magne Haugsgjerd Hildegunn Sjo Reidar Åsgård Halldor Hoftun Gunnstein Akselberg Geir Håland Mons Ole Dyvik Torill Borge Horneland Johannes G. Torstveit Valborg Holten Livar Aksnes Geir Instanes Sellevold Olav Torfinn Jondahl Helge Ove Tveiten BUSKERUD Kjetil Torgrim Homme Audhild Aldal Reidar Instanes Bjarne Skarestad Svend Kjetland Olav Vehus MÅLLAG Joar T. Hovda Solveig Almås Johanne Telnes Olav Johannes Skeie Arne Langåker Jens Vellene Bente Aamotsbakken Marit Hovdenak Arne Andersen Instanes Gunvald Skeiseid Solveig Lunde Olav Torj Åkre John-Ragnar Kvam Olav Høgetveit Ingvard Andreassen Else Jerdal Gunnar Skirbekk Marit Løvvig Aarset Tormod Hallstein Arnfinn Jørgen Ansok Aslaug Garnes Johnsen Arne Skjerven Jorid Myrset AUSTMANNA- Audun Aasmundtveit Høgåsen Erik Arneson Ingvild Jøsendal Bjarne Skjold Paul Mølstre LAGET Niri Baklid Ingeborg Hauge Anders Austefjord Egil Jøsendal Øystein Skjæveland Agnar Ståle Naustdal Høyland Randi Jåstad Atle Skorpen Ole Bjerke Maria Høgetveit Berg Einar Bardal Johannes Ness Ingeborg Digernes Solveig Katle Harald Skorpen Anders Bjørge Tor O. Bergum Arild Berge Lars Gunnar Oma Istad Folke Kjelleberg Oddvar Skre Else Petra Borkhus Einar Brattegard Olav Berge Marit Pedersen Nils Norman Iversen Agnar Kleppe Anne Marie Skurtveit Jon Steinar Bredeveien Herbjørn Brennhovd Leidolv Berge Borghild Sævereide Jens Kihl Vigdis Marie Knudsen Elin Skaatun Arne Brimi Per Drabløs Håkon M. Berge Prestegård Laurits Killingbergtrø Norvald Kobbeltvedt Jostein Småbrekke Ivar Bungum Jan Fekjan Marit Berge Geir Ragnhildstveit Turid Louise Quamme Terje Kollbotn Erling Småland Bjørn Dalen Sigurd Fjøse Veslemøy Bergo Helga Reinertsen Kittilsen Halldor Krogh Harry Solberg Tor Johannes Einbu Sigrid Hjelmen Eli Bergsvik Trygve Sandvik Knut Kjelstadli Olaug Kråkevik Turid Solberg Ingvild Marie Eknes Lars Erik Jacobsen Kristen Bergsvik Knut Selsaas Harald Sverdrup Koht Magne Kvæven Asbjørn Solberg Torhild Ekre Frode Kinserdal Gitle Berland Kjersti Simmenes Bård Kolltveit Ane Landøy Ragnhild Edith Hans Enstad Gunn Kirkebøen Linn Elisabeth Njål Steinsland Johs. Kolltveit Torfinn Langelid Solvang Frode Erstad Sylfest Laingen Birkeland John Ragnar Susort Dagrun Kvammen Caroline Lehmann Halldis Spilde Harald Ove Foss Randi Birgitte Lien Ingebjørg Birkeland Ernst Arne Sælevik Edvard Lauen Vidar Lehmann Idar Stegane Anders G. Fretheim Kristin Lindberg Ansgar Bjelland Jon Olav Tesdal Per Lea Marit Schmidt Lie Nora Henden Stegane Randi Therese Garmo Osvald Medhus Gunnar E. Bjotveit Kjell Tveit Torhild Leira Torun Lyssand Arjen L H Stolk Berit Gomnæs Ingunn Asperheim Rannveig Bjørkum Olav Øverland Sveinung Lindaas Torstein Løning Nelly Storebø Kjell Gulbrandsen Nestegard Bjørn Bjørlykke Yngve Øvstedal Tor Einar Ljønes Jan Egil Mandelid Gerhard Inge Storebø Olav Haraldseid Odd Oleivsgard Reidun Bjørnberg Peder Ådland Anders Lunnan Frode Mannsåker Thea Sunde Solfrid M. Harildstad Arne Ommedal Asbjørn Bjørnset Norvald Mo Margunn Melkersen Åshild Sveinsgjerd Magnhild Harsheim Halle Perstølen Lars O. Bleie NORDLAND Arnold Mundal Guro Midthun Kurt Svensson Bjarte Hole Gro Randen Arne Brattabø MÅLLAG Lars Helge Myklebust Hallgeir Mjåtveit Christer Syltøy Ola Holen Kari Roe Reidar Bremerthun Kåre Belsheim Finn Måge Leif Bjørn Monsen Ingebjørg Dønhaug Gunn Strømsøyen Ola Ruud Endre Otto Brunstad Jan Hana Johan Nedregård Svanhild Monstad Sæbø Hvamstad Knut H. Skrindo Jostein Buene Tore Moen Solveig Nerol Marit Mulelid Anne Sæland Dag Johansen Einride Tinjar Bjarne Buene Siri Randers-Pehrson Steinar Granmo Nilsen Jan Myklebust Borgny Særsten Per Rolf Johnsen Knut S. Torsteinsrud Magnar Bødal Signe Petrine Øystein Njål Nordang Jostein Mykletun Olav Søfteland Ola Jonsmoen Sigrun Torsteinsrud Reidar Dale Åbergsjord Torgeir Ose Einar Myster Arne Søyland Kari Jægersletten Anders Olav Vøllo Kristian Demmo Svein Johann Ose Nils Mæhle Øyvind Teigen Eldbjørg R. Kalbakk Olav Vøllo Olav Digernes Anne Perstølen Eldbjørg Møllerup Erling Thu NORDMØRE Harald Kleppe Petter Øijord Kristian Djuvsland Alain Egil Adrian Johannes A. Måge Knut J. Tokheim MÅLLAG Inger Margrethe Torbjørn Dyrvik Ramdal Bjørg Odlaug Måge Svanhild Toppe Magnar Almberg Kyllingstad FYLKESMÅLLAGET Jan-Egil Dyvik Benjamin Edillon Amund Måge Johan Torekoven Jon Kristian Aune Grete Langodden VIKVÆRINGEN Jan Ove Eide Reichle Marit Nedreli Torgeir Torvik Ola Bræin Magnhild Enger Lia Bergfinn Aabø Ingunn Eitrheim Asbjørn Roaldset Eli Karin Nerhus Borghild Laupsa Torvik Styrkår Brørs Gunnar Lien Tom Roger Aadland Eirik Ingolf Eldøy Asbjørg Engebø Rystad Gunnvor Ness Siv Trædal Petter Dahle Asgeir Lilleås Solveig Fiskvik Aamodt Yngve Endal Geir Kåre Sandsleth Lorense Nesse Rune Tveit Arild Drøivoldsmo Torgunn Holm Reidar Aasgaard Øystein Erstad 2021 Kari Rysst Seemann Arne Olav Nilsen Odd Tøndel Daniel Inge Dyrnes • Jofrid K. Espeland Maurset Olaf Almenningen Jon Bojer Godal Sølve Selstø Artur Farestveit Øyvind Nitter Tora Tønder Anne Midtbø Ruth Amdahl Sverre Hatle Olav R. Skage Arnold Farstad Øyvind Per Norang Bjørg Tøsdal Asbjørn Myrvang Gurid Aga Askeland Johan Sigmund Gunnvor Fykse Rune Fjeld Randi Nordjord Harald Ulland Sylvi Nes Børre Austmann Heggem Skirbekk Arne Fjelde Helge Martin Nygård Oddbjørg Ulveseth Sigurd Nestande Jostein Bernhardsen Sigrunn Helset Synnøve Skjong Erling Fjærestad Egil Nysæter Terje Gerhard Valen Øyvind Nordli Anfinn Bernaas Miriam Finset Sigrid Skålnes Frode Bjørn Forland Gunnvor Eggebø Næss Brit Valland Jogrim Nordsletten Elen Betanzo Ingvaldsen Kåre Smeland Harald Frønsdal Sigfrid Rogne Naasen Rigmor Nesheim Jørgen Norheim Rakel Bjerke Tora Kjelleberg Sigrid Solheim Mathias Furevik Jorunn Odland Vaular Olaf Nøkleby Reidar Bjørnerheim Jorunn M. Kvendbø Einar Strømnes Knut Martin Fylkesnes Odd Jøran Oldervik Anders T Veland Norsk Tidend 2 Norsk Jørgen Nørstegard Erlend Bleie 20 N

Hanne Kvitberg Gaute Steinnes Astrid Jorunn Henden SUNNMØRE TELEMARK Arne Bjørdalsbakke Grete Forgard Albert Lervik Audun Steinnes Oddleiv Hjellum MÅLLAG MÅLLAG Oddrun Bjørgum Randi Lohndal Frestad Øyvind Lyngås Inga Stokka Grethe Hjetland Ottar Aashamar Dag Aanderaa Arvid Bjørgum Vigleik Frigstad Oddvar Moen Olav O. Sukka Helga Hjetland Kristian Almås Gunhild Berntsen Karl-Ove Bjørnstad Tor Marius Gauslaa Finn Gunnar Oldervik Inge Kristian Sunde Ragnar Hove Idun Schawlann Lars Bjaadal Håkon Bleken Astrid Marie Gavlen Henry Opland Odd Sigmund Sunnanå Bjørg G. Hovland Barsnes Halgeir Brekke Mathias Bruheim Elisabeth Geheb Per Eilert Orten Erling Arnold Tønseth Nils Husabø Ingunn Bergem Olav Rune Djuve Lars Daling Gunnar J Greibrokk Randi Settemsdal Svela Liv Husabø Elisabeth Birkeland Tjøstov Gunne Djuve Olaug Denstadli Øyvind Grov Bergsvein Sjømæling Einar Sæland Målfrid Husnes Dagfinn Bjørkedal Gunhild T Dølen Ingrid Dørum Berit Fiskaa Haugjord Rolv Sæter Marta Sætrenes Kari Zwijnenburg Huus Berit Bjørlo Olav Felland Jon Hanger Eggen Magne Heie Eirik S. Todal Hogne Sønnesyn Reidun Bergitte Oddhild Brandal Norvald Fimreite Anne Eldevik Anne Torhild Elen Maria Todal Svein Kåreson Søyland Håland Bente Johanne Iversen Gunlaug Fjellstad Olav Engan Hunsbedt Per Utne Liv-Sigrid Taylor Marta Systad Iden Breivik Sigrid Fonnlid Tore Fagerhaug Kjell Erling Håland Kolbjørn Ås Rigmor Tornes Sverre Indrehus Ole Arild Bø Sigrid Fundlid Oddmund Farbregd Ola Reidar Haaland Kåre Torvanger Ingunn Kandal Kari Elisabet Løvoll Oscar Johan Garnes Helge Fiskaa Olav Torgny Hårtveit ROGALAND Kurt Tunheim Odd Kinden Dalhus Hans Magne Gautefall Asbjørn Folkvord Gudrun Haugen MÅLLAG Arnvid Tveit Harald Kirkebø Norunn Margrethe Torgeir Grimstveit Kristian Johan Håvorsen Sigmund Andersen Aslaug Marie Undheim Lars Kjøde Dimmen Asbjørn Nes Hansen Fossheim Oddvar Jakobsen Aslaug Astad Ottar Vandvik Ola Kjørstad Siv Dimmen Kristian Ihle Hanto Arne A. Frisvoll Solveig Katterås Lars Bakka Astrid Apalset Vassbø Odd Jarle Kjørstad Marit Veiberg Eide Knut T. Haugen Ingebrigt Garberg Kirsti Lavold Lars Egil Bakka Arve Vedvik Bente Kjørstad Oddrun Eidem Svanhild Haugen Anders Gjelsvik Solveig Stallemo Lima Ola Birkeland Audun Vevatne Oddborg Hellebø Lindis Eliassen Alice Jeanne Oddbjørn Gorsetbakk Tom Arnt Lindeland Gjert Anders Saltskår Alv Hermann Vistnes Klævold Knut Falk Haukelidsæter Gunhild Grue Målfrid Lindeland Bjerkevoll Hege Wiik Olina Kolbotn Jostein G Farstad Neri Hestetun Anders Gustad Kåre Messel Trygve Brandal Viggo Østebø Ragnhild-Lise Furnes Mård Torgeir Ragnhild Hovda Kristoffer Haugum Gudlaug Nedrelid Geir Sverre Braut Tone Årtun Korsvoll Fauskevåg Øystein Høgetveit Astrid Hoem Rolf Ivar Ommundsen John Breiland Aage Kvendseth Lars Fivelstad Hallgrim Høydal Arne Hov Elfrid Ovedal Jan Egil Byberg ROMSDAL MÅLLAG Liv Janne Kvåle Einar Elling Flø Morten Støen Høyem Ola Huke Nils Salvigsen Alf Jan Bysheim Roger Aakernes Bjarne Kaarstad Gunn Berit Gjerde Margit Ims Modulf Husby Bjørg Helene Slapgard Gerd Helen Bø Ingar Aas Bjørg Ladehaug Tore Gjære Halvard Jansen Målfrid Hyrve Asbjørn Stallemo Ellen Einervoll Henning Austigard Øystein Lavik Harald Grimstad Arne-Birger Knapskog Edvard Hægstad Eva Haugen Sørgaard Lars Olav Fatland Dagrun Gjelsvik Jorunn Loftesnes Øystein Grønmyr Tove Kvaale Kjell Håve Oddvar Sørli Terje Fatland Austigard Rune Lotsberg Asbjørn Hatlehol Olav E. Kaasa Sigrid Haavik Gunnar Vollen Åse-Berit Fidjeland Petter Inge Bergheim Grete Sofie Luggenes Jan Heltne Tove Løyland Inger Sandvik Jarstein Ivar Åmlid Solveig Moe Fisketjøn Leif Erik Bolsø Håkon Lundestad Jorunn H. Henriksen Aud Manheim Åke Junge Ingrid Fiskaa Oddny Eikebø Sigrunn Lundestad Åse Elin Hole Anette Langåsdalen Turid Kjendlie ØSTFOLD MÅLLAG Ingrid Gjesdal John Ekroll Vidar Lægreid Steinar Arne Holmeset Melby Olav Kuvås Kjetil Aasen Endre Gjil Gunnar Ervik Terje Erik Moe Reidun Hunnes Sigrun Garvik Moen Per Knut Kvande Asgeir Bjørkedal Sølvi Ona Gjul Kolbjørn Norvall Knut Moen Ingrid Runde Huus Ellen Bojer Nordstoga Håkon Lasse Leira Turid Folkestad Rune Gramstad Gaustad Ragnhild Skogen Ottar Kaldhol Sigrid Marit Finnseth Anne Leira Gry Vågslid Gardsteig Sigve Gramstad Torhild Hanem Molde Jørund Kile Nykos Jens Loddgard Trine Lise Heilmann Egil Harald Grude Øystein Hauge Johan Moldestad Karl Georg Kirkreit Jakob Olimstad Bjørg Lund Eiliv Herikstad Ranveig Gudmestad Olav Hauge Ragnhild Mork Jakob O. Kjersem Inger Helene Olsnes Lars Kolbjørn Moa Arnstein Hjelde Vigdis Gullberg Kåre Magne Holsbøvåg Randi Bjørg Myklebust Terje Kjøde Sigmund Romtveit Håvard Moe Arne Kvernhusvik Ola Hauge Arnhild Digernes Knut Ole Myren Synnøve Knotten Kari Rustberggård Tore Moen Per Kristian Løkkevik Inge Haugland Krøvel Audun Normann Gunnar Magne Anne Ingebjørg Ruth Sverre Mikal Myklestad Gudni Haugen Nastad Arne Haugvaldstad Tor Kvadsheim Nedrebø Knutsen Børre Rønningen Magne Måge Gunnar Ottne Sverre Haver Einar M Langset Olav Nedrebø Marit Kvammen Else Selman Gerd Opedal Jan T. Pharo Nils Nikolai Haugen Martinus Leirvoll Julie Kristine Ness Einar Landmark Per Skaugset Helge Raftevold Kjeld Qvortrup Havrevoll Jofrid Alvhild Moen Astrid Marie Nistad Eli Lannerholm Gunvor Solberg Herman Ranes Reidun Trandem Halvard Helseth Kjell Arne Nakken Odd Njøs Odd Larsen Alv Halvor Straumstøyl Kristian Risan Jørn Egil Zøllner Tom Hetland Jonn Jofred Nordbø Brynhild Kåra Lund Arne Lerheim Olav Teigen Narve Rognebakke Rasmus Hidle Gunnhild Austlid Notøy Svein Linge Bergljot Telnes Helge Rypdal YRKESMÅLLAG Liv Hobberstad Oppigard Per Scott Olsen Olav Lynge Olav Tho Rutt Olden Skauge Kjellfrid Bøthun Kjellaug M. Hognestad Karen Os Signe Marie Orvedal Bottolf Lødemel Torkjell Tjønn Oddny Pauline Skeide Anne-Marie Botnen Arna Høyland Alf Rønstad Oddbjørn Ramstad Else Løndal Kari Tveit Åsmund Snøfugl Eggerud Terje Håland Marit Sandvik Jon Atle Ravnestad Marit Aakre Mjøs Alf Torbjørn Tveit Ingebjørg Sogge Morten Elster Dag Ingebrigtsen Per Arne Skomsø Sæmund Kjetil Rindal Sølvi Woldsund Myrhol Tor Valle Odd Sigmund Kristian Hagestad Magne Jakobsen Svein Solbjørg Bergljot Konglevoll Roger Nedreklepp Margit Verpe Staverløkk Sissel Hole Arnstein Jonsbråten Oddmund Svarteberg Rysjedal Trine Naadland Åshild Wingereid Arvid Syrstad Eirik Holten Anne Martha Kalhovde Ingar Sveen Bjørn Rørtveit Lars Omenås Halvor Øygarden Per Johan Sæterbakk Mari Jonstad Leirhaug Gro Oddveig Kalvig Kjell Johan Vatne Steinar Røyrvik Barbro Ose Svein Bertil Sæther Kjell Harald Lunde Steinar Kjosavik Kathrin Villa Margot Sande Bjørnar Osnes TROMS OG Jan Sørås Borge Otterlei Nils Ingvar Korsvoll Erling Sande Britt Oterholm FINNMARK Espen Tørset Ingfrid Rasdal Herborg Kverneland SOGN OG Jorunn Sandvik Vidar Parr Johan Vestrum Frode Ringheim Marta Kari Schawlann MÅLLAG Harald Vik-Mo Olav Kvernenes FJORDANE Lillian Ramnefjell Nils Aarsæther Njord V. Svendsen Anders Skarestad Reidar Kydland MÅLLAG Karl Ramstad Per K. Bjørklund Lars Helge Sørheim Einar Skeie Hallgeir Langeland Lise Aasen Solveig Eldrid Risbakk Odd Borch VALDRES MÅLLAG Odd Einar Sørås Jon Skjeldestad Kristian Berglund Svein Langvik Georg Arnestad Olga Støylen Runde Terje B. Dahl Harald Thune Synneva Kolle Solheim Olav Gullik Bø Mikkel Lid Helga Bakken Gunder Runde Knut O. Dale Turid J. Thune Marit Solheim Inger Solveig Bøe Georg Løvbrekke Bente Kvernevik Magnar Rønstad Ingrid Dønnestad Sigrid Tyssen Kirsti Solheim Stegane Jan Espeliødegård Lise Lunde Nilsen Berstad Per Johann Sandbakk Sveinung Eikeland Birger Valen Irene Stokker Reidun Espeseth Knut Norddal Kjellaug Bjergene Lena Landsverk Sande Bjarne Eilertsen Bodvar Vandvik Geir Liavåg Strand Ola Fosheim Odd Magne Nordmark Ole Georg Blikås Else Synnøve Skarbø Karl Ragnar Engstad Olav Vesaas Bjarne Kjell Sunde Helga A. Fugllien Pernille Nylehn Gunhild Børtnes Gunnveig Marie Sollid Torgeir Engstad Vidar Ystad Sigrid Svartefoss Ove Haugen Ingvar Olimstad Nils Distad Skilbrei Lillian Bernes Hay Målfrid Sværen Ingunn Hommedal Jan Ommundsen Tor W. Eikemo Per Øyvind Kjell Heggelund BEINVEGES Gunnhild Systad Frank Tommy Jacobsen Åshild Osaland Annbjørg Eikenes Skotheimsvik Magne Heide INNMELDE Harald Systad Bjørn Vegard Johnsen Hjørdis Ravnås Kjell Erik Eldegard Jarle Solheim Olaug Husabø Håvard Avelsgaard Arne Søholt Bjørg Lerhol Audun Rosland Brynhild Eri Norlaug Stornes Olaug Terum Kvitberg Erling Balstad Ståle Sørbotten Anders Lunde Magne A. Roth Dag-Erik Eriksmoen Arnhild Sæther Tyra V. Mannsverk Jan Gaute Buvik Ingrid Søyland Torodd Lybeck Atle Røe Kjellrun Hamnes Espe Bastian Sætre Reidun Mellem Randi Einrem Jakob Thingnes Brita Siri Nesja Torhild L. Rørheim Johannes Flaten Harald Sørheim May Johanne Molund Egil Andreas Helstad Ivar Jostein Tjugum Nils Rogn Rolf Salte Sverre N. Folkestad Ingrun Sørås Atle Måseide Johannes Hjønnevåg Solrun Ullaland Marit Eltun Svendsen Sigfrid Selsvik Jan Martin Frislid Geir Steinar Tandstad Kjell-Per Nilsen Martha Krossbakken Jens Vestrheim Anne Ingeborg Jostein Selvåg Rigmor Frøyen Per Svein Tandstad Ingrid Russøy Sverre Kulstad Kari Vik Terningen Halldis Sjo Ottar Færøyvik Asbjørn Tryggestad Sigrid Skarstein Herborg Lillebø Jon Egil Vik Per Gunnar Veltun Wenche Skorge Asbjørn Geithus Randi Flem Ulvestad Sunniva Skålnes Gunnar Mjøs Kåre Skår Mona Elin Solstad Vik Oddbjørg Vartdal Ambjørg Westerheim 2021 Magnhild Gravdal Per-Arne Slettmo Erling Nordheim • Lars Øyvind Vikesland Magnor Wigdel Lars Slåttå Leif Grinde Jorun Våge Vestnes Gunn Utkvitne Liv-Marit H Reitan Øystein Vikesland Wenche I. Sola Olav Grov Åse Irene Vestre Birger Vang Petter Konrad Sandvik Oddhild A. Voll Tom Soma Oddlaug Hammer Eldrid Vik Karin Vrålstad VEST-AGDER Erling Stangnes Ingebjørg Voll Trond Spanne Andre Hamn Sveinung Walseth MÅLLAG Åse Floa Steinrud Magnar Wøien Torgeir Spanne Margit Hovland Hamre Fredmøy Solny Wollen Tor Aas Gro Einrem Volseth Jarl Yndestad TRØNDERLAGET Hans Spilde Oddstein Haugen Knut Ytterdal Leiv Hartly Andreassen Anne Lise Øvrebø Svein Aarnes Jon Stangeland Ivar S. Haugland Ingrid Aamdal Kjell Byremo Vidar Åm Reidar Almås Marit Rommetveit Bjarne Havro Inger Aarflot Anne-Berit Erfjord Sonja Aasen Årdal Kjell Bardal Staveland Anders Hegrenes Kjell Arne Årseth Svein Harald Follerås Ivar Berg Tidend 2 Norsk 21 ҡ BAK MÅL

ҡ KVISS • Svein Soldal Eggerud

1 Kor lenge etter påska (første påskedag) kjem pinsen? 2 26. januar i år vart ein lei merkedag for pandemien. Kva var spesielt med den dagen? 3 Kva kjend krimdetektiv dukkar opp i boka Mordet i prestegarden? 4 For kva roman vann Olaug Nilssen Bra- geprisen i 2017? 5 Kva er namnet på Bodø-bandet som syng om «identitetsløse menn»? 6 Om du har ein turophobia, kva har du fobi mot då? 7 Kva var fødestaden til Hulda Berger- sen, seinare Garborg? 8 Det nye romfartsprogrammet til NASA og gresk gudinne for jakt, skogen og dyra. Namnet? 9 Kva tyder det at ei plante er annueller? 10 Kva var mottoet til det spanske verdsri- ket? 11 Bibelsk person og teaterstykke basert på musikk av David Bowie. Kva er nam- net? 12 Kva nyinnspelt film kjem på kino i år, og er basert på ein science-fiction- roman frå 1965? 13 Kva er namnet på dronen som NASA TINGINGSVERK: Sigmund Løvåsen frå Trysil skal mellom anna presentere eit heilt nytt tingingsverk under landa på Mars 18. februar i år? Dei nynorske festspela i juni. Foto: David Aasen 14 Kva heiter den største kommunen i Noreg, målt etter areal? 15 Ekspresident Mahamadou Issoufou fekk nyleg Mo Ibrahim-prisen for afri- Sigmund Løvåsen er årets festspeldiktar kansk leiarskap, etter at han gav frå seg makta på fredeleg vis. I kva land? Sigmund Løvåsen er fest- Løvåsen kjem frå Trysil, og digitalt, med nokre fysiske arran- 16 Kva funksjon har bukspytt som blir speldiktar på Dei nynorske debuterte med romanen Nyryd- gement på hausten med mellom danna i bukspyttkjertelen? dinga i 2003. Etter det har han gitt anna festspeldiktarane Odd Nords- festspela i 2021. I år som i ut ei rekke romanar, skodespel og toga og Stein Versto. 17 I kva Hollywood-film frå 2010 får me høyra «I Dovregubbens hall», spelt inn fjor blir festspela i hovudsak diktbøker. Løvåsen var òg leiar i Arenaleiar på Aasentunet, Olav i ny drakt, til ein særs dramatisk ro- gjennomført digitalt. Den norske Forfatterforening frå Øyehaug Opsvik, fortel at pan- scene? 2012 til 2017. demien òg i år gjer at det blir ei Til festspela i Ørsta og Volda utfordring å planleggje. 18 Danmark er einaste nordiske landet som syng på eige språk i Eurovision i – DET ER EI STOR ÆRE å bli valt skal Løvåsen mellom anna pre- – Det er ikkje enkelt å planleg- år. Kva er songtittelen? som festspeldiktar. Eg ser fram til sentere eit heilt nytt tingingsverk gje festival i 2021 heller, men vi å møte publikum i juni for å pre- saman med komponistane og tek utgangspunkt i dei gjeldande 19 Kva fem land deler Noreg gruppe med sentere nye tekstar og sjå tilbake på musikarane Erlend Apneseth og rammene for arrangement og smit- i kvalifiseringa til VM i herrefotball det eg har skapt i snart tjue år som Frode Haltli. tevernreglar, og går for ein nedska- 2022? forfattar, seier festspeldiktar Sig- I fjor vart store delar av fes- lert festival i juni, seier Opsvik.

20 Er pangolinen eit pattedyr? mund Løvåsen i ei pressemelding. tivalen i hovudsak gjennomført NPK

Ja 20

via, og Gibraltar og via,

- Lat Montenegro, Nederland, Tyrkia, 19

Øve os på hinanden på os Øve 18 Nye kryssordkrefter

The Social Network Social The 17

men i Norsk Tidend

- tar i føda av nedbrytinga til Bidreg 16

Niger

15 Norsk Tidend får ny Norsk Tidend har han vore

Kautokeino

14 kryssordmakar og kryssordansvarleg sidan

Perseverance 13 1991. No får han velfortent

Dune 12 takkar av Laurits avløysing, 81 år gam-

Lasarus

11 Killingbergtrø etter mal. Redaksjonen takkar

«Plus ultra» (endå lenger) (endå ultra» «Plus 10 Laurits Killingbergtrø

Ho lever éin sesong éin lever Ho 9 heile 30 år i teneste. hjarteleg for lang og tru

Artemis 8 teneste!

Stange i Hedmark i Stange 7 LAURITS KILLINGBERGTRØ 

Fobi mot ost mot Fobi 6 har bak seg eit langt yrkes- FRÅ OG MED dette

2021

Virkelig 5 liv som filolog og ordboks- nummeret ønskjer vi •

Tung tids tale tids Tung 4 redaktør for Norsk Ordbok, Einar Søreide velko-

Miss Marple Miss 3 med kryssordlaging som men som ny kryss-

forbi 100 millionar 100 forbi ein viktig hobby og ekstra- ordmakar. Han har

Talet på koronasmitta i verda gjekk gjekk verda i koronasmitta på Talet 2 syssel. Han har laga mykje òg svært lang erfaring

ande kryssord på både bokmål med kryssord og leverer

- ordet pentekosté, som tyder femti tyder som pentekosté, ordet og nynorsk, og hadde mel- til både Vest-Telemark

50. Ordet pinse kjem fra det greske greske det fra kjem pinse Ordet 50. 1 lom anna lenge oppdrag Blad, Kringom og Norsk

Norsk Tidend 2 Norsk for bladet Familien. For Barneblad. 22 NT

NT KRYSSORD NR 2 • •2021 Einar Søreide NT-X-ORD NR 1

OVER- INDIR- KULT- APP. NEPTUN- EKSTRA- MERKE TREET VIND KVAR- SLAG EKTE HAND- IUM LØNNA FØRE DAGS- GUT NO. BY LØYVE ORD- SKATT LINGA KOMM. KNELE FØRST LEGE TAK BYGN.

TRUMP STIVNE NOTAT- ET DYR KLØKTIG PLAGG BÅT FANA- TIKAR KØYR TY- TIDL. STYKKET KOMM. TILTALE BIB. PREP. ELD- BROR GML. STAD FISK TVINNA L.-MÅL MERKE TIRRE SKADE GEVÆR VEKST FISK NAB. YMSE TALET TIDL. FOR- NM- STERK- OPNE LEIAR AR SLETTE NO. TURMÅL FORF.+ PØBEL SKRED- KVASSE PLASS- TRAMPE RAMMA ERTE BIB. DEL STRENG BYGD FLINK KLAGE- GÅ NED ØYSTEIN VALUTA SONG SUNDE- RENNE NOVISE OVER- BYGD BÅT FALL KANAL- DOM- OMRÅDE SNAUE RETN. STOL EG. GUD FERJE- SCENE- LEIE STYKKET BREV NAB. SLAG HYLLA FASE MUNN- FULL ATOLL AVKOM DYR SMELTE 17.MAI- HIST. KRYDD- INN- VASAR STAD ER SLAG KVINNE FLATE- DOKU- EINING- DRIKK MENT GLATTE ANE OTTEN KONJ. NIKKAR NED- BYGGER DISPO- BØREN MED MJØL- NERE STEINAR FANGAR KISTER I HARD- SKRÅ- ANGER NING DONERE PREP.

SAM- FISKAR SVAR

KONJ. KREA- MANN TIV

NT LØYSING• Nr. 1– 2021

Kryss NT nr. 1-2021

VEGEN REGNAR PÅ MOTEN EIGE HJELPE- KOMISK VEST FOR DRENGEN BRENNE VARME- REIMAR ERTE Vinnarar av kryssord nr. 1, 2021: Send løysinga til: GRUPPA MUSIKAL Y INNSLAG B MJØSA EIGEDOMS- G LURTE I KJELDE VERTSHUS H S PRON. Noregs Mållag B E R G I N G S M A N N S K A P E T Åse-Berit Fidjeland, Tjørhom FLIRE Lilletorget 1 RIER DÅNA OLDER GRÅDIG NONNE- V E A R OVER- U V I T A SKRYTER O R RØRE- L E BUSTAD TYDING REISKAP Lars Fivelstad, Hellesylt 0184 Oslo B I R G I T T I N A R K L O S T E R TILFANG Å EIN I SLAGPLASS OMDØMME VASSÅRE Sigrid Seim Halse, Mo i Rana eller e-post: BYGGJE OLSEN- TROLLE NORSK MOTVILJE VINDLYD SAME- LAND- MILDVÊR PÅ T BANDEN R E R Y E L V G TEIKNAR LEIAR STRIPE [email protected] B A K G R U N N S M A T E R I A L E IKKJE SITJE SKJERM- SVARORD YNKA HØGT Heile kryssordet må sendast inn. INGA PREP. SÅR- I HUS SAMD JORDART J A U NY- A U A MERKET E I UTBLÅSING R I B L E N D I N G S G A R D I N E N E Frist: 10. juni VARME 3. TONEN VEKT OG SINNE- FERSK UTROP TAL DEN DYRKA SIFFERET FARTS- TONE OG HYGGJE VIGELAND E L D UTROP E KARAKTER FUGL G R VANARTA N Y VER STILL! N I B I L E T H O G G A R K U N S T E N Merk sendinga «Kryssord». OGSÅ GRESK FORLENGD BINDE- TERGA SOM GUDINNE SLEIKJE- MEDISINSK 80 KM FRIST MIDDEL SUKKANDE PLOMMA ORGANET VÆSKE LANG ELV Rett løysing kjem i neste utgåve. R UTROP A U Å OTTE E O S E I 2021

Tre vinnarar vert trekte ut og får • B E T A L I N G S U T S E T J I N G LITA UNION EIN RUUD ein fin premie. VOGN- KRØTER- GALEN GRUPPE RETNING SELJAR RENNE DRIFT ELLER A K E INSEKT E U R SKINN D U O E MOORE B R U K T B I L F O R H A N D L A R DESSERT DET GJER ØKON. LITT FYRSTE- VONDT! OPP- MÅNE- DRØFTING SJUK TIDSPUNKT TV-SERIE MANNS- TITTEL STUSS STYRKE FASE NAMN I S E STIGING A U G E O Namn : B U D S J E T T H A N D S A M I N G

DIA LIKE SPRETT VESLEHUS SIVBÅT V A K E R KRØTER S A U G T A JORDE E E Adresse: GASS BRUKANDE PRYD- ROVFUGL TIL ÅKER SKAPAR E T A N F A L K OG ENG D Y R K B A R NT NR. 1 B L O M S T E R D E K O R A T Ø R 2021 Postnummer/-stad: Norsk Tidend 2 Norsk 23 moderne tradisjonsgastronomi og kvile

brimibuehotel.no | [email protected] | lom NORSK MÅLUNGDOM NT

NT LEIARSPALTA

GUNNHILD SKJOLD leiar i Norsk Målungdom

Hurra for språklova!!

EG MELDE MEG inn i Norsk Målungdom NYNORSKFRAMTIDA: Oppe f.v., med klokka: Synne Vorkinn, Robin André Wullum, Arianrhod Engebø, Gaute Eiter- i 2012. Allereie da hadde vi venta ei god jord, Svanhild Amdal Telnes, Eili Harboe, Jonas Økland, Karen Anna Kleppe, Amelia Gòmez Snerte og Per Áki stund på språklova som blei varsla i Sigurdsson Kvikne. Foto: Thor Håkon Wulstad / WMG Norway, Reidar Engesbak, Jonathan Vivaas Kise, privat, Julie Pike / Gyldendal, stortingsmeldinga Mål og meining frå Ylva Catodotter Fyllingsnes, privat, privat, Ortenheim Photography/Tekstlab, pressefoto 2007–8. Faktisk har språklov vore ei poli- tisk hovudprioritering i sju av dei åtte siste arbeidsprogramma våre. Unge nynorsktalent LITE VISSTE VI at vi måtte vente i nesten 10 år til før lova skulle komme, men no Gjennom dei første det meir naturleg å sjå at du også mellom 15 og 17. I 2019 vart ho er ho endeleg her. Etter lang ventetid og kan bruke nynorsken din til det. kåra til årets unge radioprofil mange utsettingar har Stortinget vedtatt månadane av 2021 har Dei er nokre av talenta vi på Prix radio. den første språklova vi har hatt i Noreg, Norsk Målungdom, Ny- har valt ut, men det finst sjølv- og vi ropar høgt hurra! Det er spesielt norsk kultursentrum, sagt mange fleire der ute! Jury- Gaute Eiterjord (25): Student gledeleg at eitt av føremåla med lova er å leiar Daniel Kvammen hadde og har arbeidd med klimasøks- styrke nynorsk. Framtida.no og Daniel dette å seie om kåringa: «[Vi vil] målet i Høgsterett, frå Stavan- Kvammen kåra 10 unge visa at nynorsken ikkje berre er ger. Tidlegare leiar i Natur og SAMSTUNDES SOM VI feirar den nye til for gretne, gamle skrotnissar, Ungdom og forfattar av boka lova, trekker vi eit lite sukk fordi vi nynorsktalent. som sitt aleine på fjelltoppar, Klimaopprøret. kunne hatt enda meir å feire. Vi hadde les tung litteratur, og hyttar håpa at lova skulle gå enda lenger i å KVAR VEKE HAR ein ny ung med neven mot alt som er nytt. Svanhild Amdal Telnes (26): sikre rettane våre, og gi nynorsken eit person, som skriv nynorsk, blitt Det handlar om ungt blod, nye Forfattar og psykolog frå Sel- enda større løft. I tillegg veit vi at språk- trekt fram og gjort stas på. Men tankar og sterk gnist.» jord. Debuterte som forfattar rettane våre ikkje blir oppfylte i dag. kva er eigentleg eit nynorskta- med poesiboka Om nettene Trass dette blir det ingen konsekvensar lent, og kvifor har vi kåra dei? brukar mor dråpeteljar i 2018, for å bryte språklova. Det held ikkje at Som del av målrørsla veit som ho òg vart nominert til føremålet er godt, når det ikkje blir følgt vi at det finst nynorskbrukarar Tarjei Vesaas’ debutantpris for. opp med konkrete og offensive tiltak for over heile landet, og at dei å oppnå det. finst i alle former, storleikar Per Áki Sigurdsson Kvikne og typar. Det finst nynorskbru- (26): Rappar frå Balestrand. LIKEVEL ER DET mykje å feire. Dette kande elevar, legar, bussjåførar, Meir kjent under artistnamnet er den første heilskaplege språklova vi skodespelarar, butikktilsette, Vi vil visa at Kjartan Lauritzen. Står bak har, og det er første gong det blir slått advokatar og politikarar. Vi fleire store hitar dei siste åra, fast at norsk, både bokmål og nynorsk, brukar nynorsk på sosiale nynorsken han som Fredag, Nyte D og Feno- er hovudspråk i Noreg, at dei samiske medium, på skulen, i sakspapir, menet. språka er urfolksspråk, og at alle desse i avisa og på handlelista, og vi nye tankar og skal styrkast og utviklast. I tillegg slår er overalt. Amelia Gòmez Snerte (18): lova fast at både kvensk, romani, roma- Det er kanskje ikkje like Elev på vidaregåande og held nes og norsk teiknspråk skal vernast og tydeleg for dei som ikkje er sterk gnist. på med musikk og tekst, frå fremjast. ein del av målrørsla. Unge Daniel Kvammen, Hemsedal. Aktiv røyst i kli- nynorskbrukarar kan i blant juryleiar makampen og markerer seg i SPRÅKLOVA HAR EIN viktig symbol- kjenne seg ganske åleine i eit musikken. verdi og bidrar til å løfte statusen til det bokmålsdominert land. Kanskje norske språkmangfaldet. Det høyrest set ein også spørjeteikn ved kva Karen Anna Kleppe (24): kanskje litt tørt ut å henge seg opp i framtid ein kan vente seg med Journalist i TV2, frå Kvinnhe- paragrafar om kva språk tilsette i sta- nynorsken. Difor ville vi vise Ein kan lese gode intervju rad. Jobbar no som TV 2 sin ten skal bruke, om du får eit brev på fram mangfaldet som finst av med alle talenta på Framtida. reporter i Troms og Finnmark. nynorsk eller bokmål, eller kor mange nynorskbrukarar der ute. Uan- no. Desse er dei unge talenta (Etter Karen Anna vart kåra til prosent nynorsk statsorgan skal bruke. sett om du lærer nynorsk som ein bør sjå opp for: nynorsktalent, begynte ballen å Dette er viktig fordi lovgjeving sørger hovudmål eller sidemål, om du rulle, som førte til at nynorsk- for at vi som nynorskbrukarar får møte er med i rørsla eller ikkje, så er Synne Vorkinn (22): Artist og forbodet vart fjerna hjå TV2.) språket vårt oftare. Det gjer det lettare å det nemleg noko vi alle treng: låtskrivar frå Lesja. Slått gjen- vere nynorskbrukar. gode nynorskføredøme. nom med poplåtar på nynorsk Jonas Økland (22): Velferds- og Det blir brått litt lettare å og dialekt, og funne stemma si likestillingsansvarleg i Norsk FOR OSS SOM nynorskbrukarar betyr vere stolt nynorskbrukar når på norsk i ein alder der mange Studentorganisasjon (NSO) frå denne nye lova at fylkeskommunen du ser at rapparen Kjartan Lau- vel engelsk. Bømlo. Leiar for Studentmålla- skal svare oss på språket vårt, også om ritzen har lagt ut eit innlegg på get i Oslo og tidlegare leiar for vi bur i eit bokmålsområde. Regionale Instagram på nynorsk. Kanskje Robin Leander Wullum (22): BI-studentane. statsorgan får krav om å bruke nynorsk, får du litt meir motivasjon for å Politisk nestleiar i Skeiv Ung- mandatet til Språkrådet blir lovfesta, 2021 • lære nynorsk som sidemål når dom og student frå Trondheim. Eili Harboe (26): Skodespelar og framtidige utgreiingar og lover skal du skrur på radioen og høyrer Bytte til nynorsk på ungdoms- frå Stavanger, kjent for filmar ta omsyn til korleis dei påverkar oss programmet til Arian på P3. skulen og har funne ein identi- som kritikarroste Thelma, Aske- nynorskbrukarar. Summen av det er Når du ser at nynorsken eignar tet i språket. ladden og Kyss meg for faen i meir nynorsk i samfunnet rundt oss. Det seg godt til å skrive bøker og helvete. Romandebuterte i 2020 er noko å rope hurra for. Derfor avsluttar lesarbrev, slik som klimaaktivist Arianrhod Engebø (26): Pro- med Tre meter med kniv. eg med å seie: Gaute Eiterjord, og til å bruke gramleiar i P3 frå Førde. Er å FRIDA PERNILLE MIKKELSEN Hurra for språklova – no må ho bli

som artist, som Synne Vo, blir høyre på P3 måndag til torsdag OG GUNNHILD SKJOLD følgd! Tidend 2 Norsk 25 KRAMBUA Paraply. Samanleggbar liten paraply med oransje logo. Kr 390,–

Cirkle K-krus inkludert kaffiavtale. Termokrus som gjev deg gratis kaffi på alle Cirkle K- stasjonar ut 2021. Kr 349,–

Berenett. I bomull. Bli synleg i trafikken!Kr 45,–

Fat. Stilsikker logo på stilsikkert fat frå Verde-serien til Figgjo. Høveleg til både grill- og jolemat. Diameter 20 cm. Kr 200,–

Notatbok. «Gjennom ord blir verda stor». Kr 180,–

Pennal. Med teksten: «Skriv nynorsk». Kr 75,–

Krus. «Nynorsk til meg, takk!» på Verde-koppen frå Figgjo og formgjevar Johan Verde. Ein klassikar med klassisk slagord! Kr 200,–

TILBOD! Fat + krus. Kr 330,–

Krus med trykket: Det går mangt eit men- neske og ser seg fritt ikring for Ivar Aasens skuld. Tarjei Vesaas, 1950. Kr 180,–

Krus med trykket: Skogen stend, men han skifter sine tre. Olav H. Hauge, 1965. Kr 180,–

Bagasjelapp med logo og fotografi. Kr 60,–

Ostehøvel i stål, oransje, frå Bjørklund. Kr 200,–

Ostehøvel i stål, matt svart, frå Bjørklund. Kr 200,–

Jakkemerke «NyNorsk» «Slepp nynorsken til» Send e-post med tinging til [email protected], ring til 23 00 29 30, «Gjennom ord blir verda stor» «Takk, Ivar Aasen!» eller gå inn på www.nm.no. Sjå innom heimesida for andre tilbod. Kr 10,– per stk., kr 50,– for 20 stk. 2021 • Aasen-panneband i ull. Kr 200,– Hugs at vi kan gå tom for somme artiklar. Det er såleis ikkje sikkert at du får alt du tingar.

Porto kjem i tillegg til prisane vi har gjeve opp her. Norsk Tidend 2 Norsk 26 KRAMBUA 28. mai Stoffrist nr. 3–2021: nummer kanvidiskutere særskilde avtalar. Alle prisarereks.mva. Ved lysingifleire Ilegg tilavisa: Heilside: Halvside: Kvartside: Spaltebreidd: Tillegg fortekstside: Annonseprisar: Annonsar: Abonnement: kr. 250,–perår 14600 Opplag: Prent: Nr1Trykk as Norsk Tidend Framhald avFedraheimen ogDen17deMai kr 1,00pr. stk. kr 9000,– kr 5000,– kr 3000,– 45 mm kr 0,50,–/mm kr 9,00,–/mm 2

•

2021 MÅLLAGET INFORMERER Mobil: E-post: [email protected] Leiar: Kontonr.: Kontoradresse: E-post: [email protected] Telefon: 23002930 0184 OSLO Lilletorget 1, Tilskrift: nm.no NOREGS MÅLLAG Lilletorget 1,0184OSLO Peder Lofnes Hauge 95 122689 læring ellertekniskhjelpundermøtet. ogsåhjelpetilmedopp- å tingemøtetid.Vikan sjølve.Kontaktstår fritttilåveljeløysing oss for terom opptil50personarhjåWhereby, menlaga talt årsmøteiår. Noregs Mållagbetalarformø- ogfylkeslag måinvitereMange lokallag tildigi- DIGITALT ELLER FYSISK ÅRSMØTE avfornynorsk. og kryss Sjekk: Hauge. nynorsk, seierleiariNoregs MållagPeder Lofnes offentlege hareitansvarforbådebokmålog vi ikkjeersåreint fånynorskbrukarar, ogatdet til styresmaktene fråossomat språkbrukarar over det. får nemlegmeldingapåbokmålutanåtenkje registerte Eindel mednynorskiskattemeldinga. Mållaget oppmodaralleomåsjekke omdeier MELDING FOR 2020? HAR DU LEVERT SKATTE- rekneskap medårsmeldinga,harvialttreng senderinnskjemaetogsignert Om lokallaget sjon. På nettsidene erdetlagtutsøknadsskjema. søkjeommomskompensa mållagkan - Lokale MOMSKOMPENSASJON det liggtilnedlastingpånettsideneMållaget. utsett til1.juli.Skjemaharleiarfåtttilsendt,og Frist forinnsendingavårsmeldingsskjema eriår ÅRSMELDINGSSKJEMA deterklart. straks omdette vilfåinformasjon møte.Laga og fysiske lege føredragspelastavpåbådedigitale somkan Me arbeidermedaktuellemålpolitiske ogfag- ler [email protected]. konsulent HegeLothepåtelefon92648348el- noko fordittlag?Ta kontakt medorganisasjons- med leiarellerandre styremedlemer. Erdette rar fråsentralthald.Noregs Mållagstillergjerne Til digitaleårsmøteerdetlettåinvitere innleia- PÅ ÅRSMØTE MÅLLAGETHELSING FRÅ 3450.19.80058 – Skattemeldinga ereisværtkonkret– Skattemeldinga melding

norge.no/nn/oppdater-kontaktinformasjon tlf. 45471716,[email protected] Marit Aakre Tennø, politiskrådgjevar, [email protected] tlf. 23002932•90729615 Astrid MarieGrov, kommunikasjonsrådgjevar, tlf. 92648348,[email protected] og organisasjonskonsulent, Hege Lothe,informasjons- [email protected] tlf. 23002936•97 529700, Ingar Arnøy,skulemålsskrivar, tlf. 23002935,[email protected] Per HenningArntsen,økonomikonsulent, tlf. 23002930,[email protected] Erik Grov, organisasjonskonsulent, [email protected] tlf. 23002937•95 785560, dagleg leiar, Gro Morken Endresen, Tilsette:

NOREGS MÅLLAG i vår. god stemningpådeidigitaleseminaratilMållaget DIGITAL SUKSESS: nummer iBrønnøysundregistera. same somåvere registrert medorganisasjons- teret, fårsøknadenavslegen.Detteerikkjedet august 2021. for vårsamlamomsrefusjonssøknad. Fristener1. hefte ellerjuleblad. lærarar tilarbeidmedålagenynorske årbøker, i kommunane, korleis lagemotivasjonsdagfor økonomiarbeid, arbeidmedspråkbruksplanar teke. Detharvore eitbreitt spekteravemne,frå Samla hardetvore godtover120somhardel- Det harvore særsgodtframmøtepåseminara. ogfylkesmållag. seminar fortillitsvaldeilokallag Denne våren harviinvitertinntiltre digitale PÅ DIGITALE SEMINAR GODT FRAMMØTE informasjon. gjennom heileåret. På nettsidenefinndemeir ret søkje somhandsamarsøknadene,oglagakan om åfåbrukemålarbeid.Detersty- isittlokale søkje ogfylkeslaga kan sasjonsmidlar somlokal- harsettav300000kroner iorganiLandsmøtet - SØK OM ORGANISASJONSMIDLAR! NB! Lag somikkjeerregistrerteNB! Lag ifrivilligregis-

E-post: [email protected] Telefon: 97417145•23002940, Dagleg leiar: Leiar: Tilskrift: malungdom.no NORSK MÅLUNGDOM Kontonr.: 3450.65.48707 E-post: [email protected] Telefon: 23002940 0184 Oslo E-post: [email protected] Telefon: 48248747•23002940, Det harvoregodtframmøteog GunnhildSkjold, Lilletorget 1,

FridaPernille Mikkelsen NT , 27 Norsk Tidend 2 • 2021 Returadresse: Noregs Mållag Lilletorget 1 0184 Oslo

Nr. 2 • april 2021

– Nynorsk er eit språkleg frigjeringsprosjekt. Norsk Tidend Freddy André Øvstegård, stortingsrepresentant for SV frå Østfold, Framhald av Fedraheimen og Den 17de Mai under ordskiftet om ny språklov i Stortinget

Breie og smale mål

– JÆI HØRER att du ær fra Æidan- seg til alle kantar»? – for å sitera Norsk ordbok. Ordbok over det nor- ger, fårr du snakker så brett! Nynorskordboka. Finst det òg smale ske folkemålet og det nynorske skrift- For snart 70 år sidan låg eg på talemål? målet det same, og skriv at breitt sjukehuset i Skien for å ta mand- mål er «talemål med mange ljodar lane. I grannesenga låg ein liten ski- BOKMÅLSORDBOKA FORTEL AT som vert uttala med brei munn- ensgut. Ovanfor har eg herma det «brei/bred» har ei tredje tyding stode». han sa – på det pene bymålet sitt – som Nynorskordboka ikkje nemner, då eg fortalde kvar eg kom ifrå. nemleg (3) «alminnelig, enkel», som FINST DET FOLK som trur på ein i uttrykka «de brede lag av folket», skilnad mellom (a) talemål med DETTE VAR FYRSTE gongen eg «bred, folkelig underholdning» mange ljodar som blir uttala med høyrde meiningar om målet mitt. og ikkje minst «å snakke bredt» ‘å brei munnstode og (b) talemål med Eg hadde aldri tenkt over korso snakke dialekt’. Det Norske Akademis få slike ljodar – og at det det fyrste eg tala, for eg prata på same viset ordbok opplyser at «bred» mellom slaget kjem utor munnen på «den P EN som foreldra mine, systera mi og anna tyder «folkelig; uraffinert; uny- stora massan af folket, i motsats till leikekameratane mine. Det var òg ansert». de högre kultiverades fåtal» (for å fyrste gongen i mitt 6–7-årige liv at herma SAOB ein gong til)? Gapar eg høyrde nokon bruka ordet «brei» EG HAR LURA på om å tala breitt «dialektbrukarar» særskilt mykje når om språk. Men eg skjøna kva skiens- kunne henga i hop med uttrykk dei talar? guten meinte: Eg snakka ikkje slik som «folkets brede lag», men ord- som han, og hans måte var betre. bøkene meiner noko anna. Svenska SNURPAR «DE HÖGRE kultiverades Akademiens ordbok (SAOB) skriv fåtal» leppene saman og snakkar MEN KVIFOR BLIR nokre måtar at «bred» blir nytta «om (uttalet med smal munn? Eg har aldri gådd å tala på kalla breie? Kan talemål af) språkljud och dylikt som utta- åt det før, men eg lyt sjå betre etter seiast å ha (1) «ei viss vidd ut til las med bred mun; särskilt om neste gong eg røder med eit eksem- sidene målt på tvert av lengde- eller utprägladt bygdemålsfärgadt eller plar av arten. høgderetninga» eller å (2) «tøye vulgärt uttal». Og sanneleg meiner ROLF THEIL

Snurpar «de högre kultiverades fåtal» leppene saman og snakkar med smal munn? PÅ TAM