Figgjovassdraget
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
SAKSFRAMLEGG Saksbehandlar: Svein Oftedal Arkiv: K54 Arkivsaksnr.: 18/1498 - 26 Planlagt behandling: Hovudutval for samfunn og kultur PLAN FOR MILJØTILTAK - FIGGJOVASSDRAGET Vedlegg: Tiltaksplan for Figgjovassdraget Bakgrunn for saka I Forskrift for rammer for vannforvaltningen (Vassforskrifta) heiter det at tilstanden i overflatevatn skal beskyttast mot forringing, forbetrast og gjenopprettast med sikte på at vassforekomstane skal ha minst god økologisk og god kjemisk tilstand. Miljømåla «god økologisk og god kjemisk tilstand er definert i vedlegg til vassforskrifta. For å følgje opp vassforskrifta er det gjort ei omfattande kartlegging av tilstanden i vassdraga dei siste åra. I Rogaland skjer dette i regi av Rogaland vannregion, og for Klepp sitt vedkomande Jæren vannområde. Der målsettinga om til «god økologisk og kjemisk tilstand» ikkje er oppfylt, er det nødvendig med ei kartlegging av kjeldene til at vassdraget ikkje oppfyller måla og ikkje minst kva tiltak som må til om måla skal nåast. For slike vassdrag er ein tiltaksplan eit godt arbeidsreiskap. Kommunane som ligg i nedbørsfeltet til Figgjoelva, Gjesdal, Sandnes, Time, Klepp og Sola, har difor ved hjelp av statleg finansiering fått utarbeidd ein tiltaksplan for vassdraget. Som eit forarbeid til planarbeidet blei det utført ei miljøregistrering på alle gardsbruk langs hovudstrengen i vassdraget. Her blei grunneigar besøkt på kvart bruk slik at informasjon om drift og ev påverknad på vassdraget kunne formidlast direkte. Tiltaksplanen er eit miljøfagleg grunnlag/innspel av kva som må til for å nå miljømåla for vassdraget. Difor har ikkje planen vore på nokon form for offentleg ettersyn. Prioritering opp mot andre samfunnsinteresser som landbruk, flomsikring osb ligg ikkje inne i planen, og må gjerast i annan samanheng. Tiltakslista i planen er å oppfatta som ein «meny», der kommunane kan henta tiltak som blir innarbeidde i relevante kommunale planar med høyring, politiske prioriteringar, finansiering mv. Tilstanden Dei ulike vassdraga kan ha svært ulike hovudutfordringar. For Figgjovassdraget sin del er det overgjødsling som er hovudproblemet, saman med at dei naturlege leveforholda i og ved elva er vesentleg endra ved fysiske inngrep. Det har i ei årrekke blitt tatt kjemiske målingar i Figgjo. Frå målestasjonen ved Bore bru har ein difor gode data. Målingane frå Figgjoelva viser ei positiv utvikling når det gjeld fosfor, som ein reknar som hovudproblemet når det gjeld vasskvalitet på Jæren. Dersom ein bare hadde teke utgangspunkt i fosfor, så er alt målet om «god kjemisk kvalitet» nådd. Når Figgjoelva, sone F6, likevel ligg i tilstandsklasse «Dårleg» (sjå tabell 3.1) er dette fordi dei økologiske parametrane, dvs. botndyr, algar oa, ennå ikkje viser den same positive utviklinga. Som tabell 3.1 viser så er det dei nedre delane av Figgjovassdraget som har den dårlegaste tilstanden. Dette er både fordi desse delfelta naturlegvis tek i mot alt som blir tilført vassdraget oppstrøms, men også fordi det i desse delane blir drive svært intensivt landbruk og anna intensiv arealutnytting. Tiltak i Figgjovassdraget Det har i lang tid blitt utført tiltak i Figgjo for å betra både vasskvaliteten og leveforholda for laks og anna dyre-/planteliv (habitattiltak). Skal ein nå miljømåla i alle delane av vassdraget, må det likevel utførast fleire tiltak. Aktuelle tiltak er delt inn i hovudkategoriar; Forsvarleg masse- og vasshandtering i anleggs- og byggjeprosjekt Grave- og anleggsarbeid kan føre stor tilførsel av partikulært materiale til vassdrag, med økte næringstilførsler og tilslamming som resultat. Det skal normalt stilles krav til utarbeiding av planar for masse- og vasshandtering ved større anleggsarbeid Overvasshandtering og avløp Overvatn frå utbygde strok kan innehalde store mengder stoff som er uønskte i vassdraga. Krav om reinsing av overvatn kan redusera forureining av vassdraga betydeleg. I enkelte område er det framleis også avløp frå spreidd busetnad som ender i elva. Reduksjon i næringstilførslar frå landbruket Landbruket er naturleg nok den viktigaste kjelda til overgjødsling av Figgjovassdraget. Eit hovudfokus vil difor også framover vere frivillige landbrukstiltak som reinseparkar, ugjødsla randsoner og miljøriktig gjødslingspraksis. Habitattiltak – betra dei fysiske leveforholda Habitata (leveområda) i Figgjovassdraget er til dels betydeleg endra av ulik arealutnytting i og ved vassdraget. Kanalisering, vegbygging, dyrking tett ved vassdraget osb påverkar levetilhøva i vassdraget vesentleg. Å ta vare på naturområde langs elva og restaurere vikrige område (eks gyteplassar for laks) vil kunne gi elvemiljøet eit løft. Tiltaksplanen munnar ut i ei spesifikk liste over tiltak i kvar enkelt geografisk område. For områda som ligg i Klepp (F4-F6) er det landbrukstiltak og opprydding/restaurering i elvemiljøet som kanskje er dei viktigaste. Landbrukstiltaka blir i stor grad finansiert via statlege tilskotsordningar, og det kan også søkjast om midlar frå statlege og fylkeskommunale ordningar til restaureringstiltak. Vurdering Rådmannen vurderer tiltaksplanen som eit godt miljøfagleg grunnlag når vassdragsrelaterte planar skal utarbeidast. Dette kan vere Landbruksplan, Klima- og miljøplan, Hovudplan for vatn, avløp og vassmiljø og ulike arealplanar. Innstilling: Rådmannen sitt forslag til vedtak: Hovudutval for samfunn og kultur tar saka til orientering. Rådmannen i Klepp 17.01.2019 Dokumentet er elektronisk godkjent og treng derfor ingen signatur. .