sign in sign up
<<
Home , Tirymynach

PRIS 75c

Rhif 335

Ionawr Y TINCER 2011 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, , TIRYMYNACH, A’R Pen Punt, Cynffon Ddimai?

Mae’n siãr y dylem ni i gyd fod yn ffwrdd â hi a gymerir at waith o ddiolchgar fod ein Cyngor Sir o’r bob math y dyddiau hyn. diwedd wedi mynd ati i roi wyneb newydd i’r ffordd sy’n arwain i Ac yn achos ffordd Penrhyn-coch, bentref Penrhyn-coch ac ohono. fe fydd raid mynd ati i atgyweirio ffordd newydd sbon, pan ellid yn Roedd y ffordd mewn cyflwr hawdd fod wedi arbed hynny trwy arswydus o wael ers tro byd ac wneud y gwaith ymhen mis neu roedd yn amlwg na ellid gwneud ddau. y tro â mân atgyweirio y tro hwn. Roedd angen wyneb newydd, yn Mae nifer o gwestiynau y byddai’n gyfan gwbl. A dyna a gafwyd. dda cael atebion iddynt:

Ond – yn enw pob rheswm – • Pwy roddodd ganiatâd i’r pam dechrau ar y gwaith yng gwaith gael ei wneud ym mis nghanol y mis Rhagfyr oeraf ers Rhagfyr? can mlynedd, rhwng dau gyfnod o eira trwm, a phan oedd y • Pam aethpwyd ymlaen â’r tymheredd ar ei isaf yng nghof y gwaith gan wybod y byddai’r rhan fwyaf ohonom? rhew a’r eira, a’r graeanu cyson yn bryd mae hwnnw ymhell o fod Y cwestiwn mawr felly yw beth dadwneud y gwaith, hyd yn oed Ar un olwg, roedd yr hyn a yn dderbyniol. Ar ôl rhew caled fydd safon y gwaith terfynol. cyn ei gwblhau? wnaeth y cwmni’n arwrol. Fe yr wythnosau diwethaf, mae tyllau Roedd yn ddiddorol clywed wnaed y rhan fwyaf o’r gwaith wedi ymddangos mewn sawl man llefarydd o Gyngor Sir Caerdydd • Beth a wneir nawr i adfer y o fewn ychydig ddyddiau – yn ar hyd y ffordd, ac mae’r ymyl ar y radio’n ddiweddar yn sôn sefyllfa? aml ar ôl iddi nosi – ac o dan ganol yn anwastad, gyda’r uniad i’w am y broses o lenwi tyllau yn amgylchiadau anodd iawn. Mae’r weld yn glir yng nghanol y ffordd. dilyn cyfnod o rew. Mae’r • A fydd y gwaith terfynol o’r rhai a fu wrthi’n brwydro yn Mae’r paentio i’w wneud eto, ac Cyngor hwnnw wedi newid ei safon orau a ninnau wedi disgwyl erbyn yr elfennau yn haeddu ein fe fydd hynny’n cuddio peth o’r bolisi yn ddiweddar ac wedi cyhyd am i’r gwaith gael ei wneud? diolch a’n cydymdeimlad. anwastadrwydd, mae’n debyg. OND penderfynu gwneud job iawn – ac mae’n ond go fawr – hyd yn ohoni - nid jyst llenwi’r twll Bydd rhaid gwylio’r camau nesaf Ond y gwaith terfynol yw’r maen oed cyn gorffen y gwaith fe fydd ond cymryd sgwaryn helaeth yn ofalus a gwerthfawrogir prawf yn y pen draw, ac ar hyn o raid mynd ati i lenwi tyllau eto fyth. o’i gwmpas a selio’r gwaith yn ymateb gan ddarllenwyr Y Tincer. ofalus. Er bod hynny’n fwy Bydd rhaid hefyd pwyso am costus yn y lle cyntaf, meddai ef, estyn y ffordd drwy’r pentref, a roedd yn fwy cost effeithiol yn hefyd i gyfeiriad Bont-goch. ond y pen draw, gan ei fod yn osgoi nid yn y gaeaf os gwelwch yn dda. mynd yn ôl byth a beunydd i ailwneud y gwaith. Wrth i’r Tincer fynd i’r wasg, sylwyd bod y tyllau wedi’u llenwi. Pen punt a chynffon ddimai yw’r Amser a ddengys a fydd y tyllau’n ffordd orau o ddisgrifio’r agwedd ailymddangos. (Golygydd)

Seren, Sian a Gwennan Jenkins (gyda mam - Lynwen) o Garej Ty^ Mawr, yn canu am galennig. 2 Y TINCER IONAWR 2011

CYDNABYDDIR Y TINCER CEFNOGAETH - un o bapurau bro | Sefydlwyd Medi 1977 ISSN 0963-925X | Rhif 335 | Ionawr 2011

SWYDDOGION

GOLYGYDD - Ceris Gruffudd DYDDIADUR Y TINCER Rhos Helyg, 23 Maesyrefail Y DYDDIAD OLAF Y BYDD GOHEBWYR LLEOL YN DERBYN DEUNYDD AR Penrhyn-coch % 828017 GYFER Y RHIFYN NESAF FYDD CHWEFROR 3 a CHWEFROR 4 I’R GOLYGYDD. [email protected] DYDDIAD CYHOEDDI CHWEFROR 17 TEIPYDD - Iona Bailey CYSODYDD - Dylunio GraffEG % 832980 IONAWR 21 Nos Wener Morlan am Tabernacl, Machynlleth am Brethyn tri chartre’ – 7.30. Gohiriwyd y cyngerdd 7.30. Mynediad: £10 CADEIRYDD - Elin Hefin, Ynyswen, Stryd Fawr, Rhodri, Geraint a Matthew. yma cyn y Nadolig Y Borth % 871334 Cymdeithas Lenyddol y oherwydd y tywydd drwg. CHWEFROR 16 Nos IS-GADEIRYDD - Bethan Bebb, Penpistyll, Garn yn festri’r Garn am Mynediad trwy raglen – Fercher Keith Morris, . % 880228 7.30 ar werth wrth y drws ar y Aberystwyth yn sôn am ei YSGRIFENNYDD - Anwen Pierce noson: £7 oedolion, £5 gasgliad lluniau. Cymdeithas 46 Bryncastell, Bow Street % 828337 IONAWR 23 Nos Sul y Penrhyn yn Festri Horeb, Cyngerdd Nadolig Ysgol IONAWR 29 Nos Sadwrn Penrhyn-coch am 7.30 TRYSORYDD - Hedydd Cunningham, Tyddyn- Pen-y-Gaer, , Aberystwyth SY24 5NX Theatr Maldwyn ym Cyngerdd gan Côr CF1 yn y % 820652 [email protected]

HYSBYSEBION - Rhodri Morgan, Maes Mieri Llandre, % 828 729 [email protected] EISTEDDFODAU’R URDD LLUNIAU - Peter Henley MAWRTH 16 Pnawn Mercher Eisteddfod MAWRTH 18 Dydd Gwener Eisteddfod Dôleglur, Bow Street % 828173 offerynnol yr Urdd Cylch Aberystwyth yn Gynradd yr Urdd cylch Aberystwyth yn y TASG Y TINCER - Anwen Pierce Ysgol Gynradd Llwyn-yr-eos, am 1.30 Neuadd Fawr, Aberystwyth am 4.00

TREFNYDD GWERTHIANT A THREFNYDD CYFEILLION Y TINCER - Bryn Roberts MAWRTH 17 Dydd Iau Rhagbrofion MAWRTH 26 Dydd Sadwrn Eisteddfod 4 Brynmeillion, Bow Street % 828136 Eisteddfod Gynradd yr Urdd cylch Aberystwyth cynradd yr Urdd Rhanbarth Ceredigion ym yn Ysgolion Penweddig, Plas-crug a’r Ysgol Mhafiliwn am 9.00 Gymraeg o 9.15 ymlaen GOHEBYDDION LLEOL MAWRTH 30 Dydd Mercher Eisteddfod MAWRTH 17 Prynhawn Iau Eisteddfod Ddawns ac Aelwydydd Rhanbarth Ceredigion ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL Mrs Beti Daniel, Glyn Rheidol % 880 691 uwchradd yr Urdd cylch Aberystwyth yn Ysgol ym Mhafiliwn Pontrhydfendigaid am 1y.p Gyfun Penweddig am 1.30 Y BORTH EBRILL 1 Dydd Gwener Elin Hefin, Ynyswen, Stryd Fawr MAWRTH 18 Dydd Gwener Eisteddfod Eisteddfod Uwchradd yr Urdd Rhanbarth [email protected] Ddawns yr Urdd cylch Aberystwyth yn y Ceredigion ym Mhafiliwn Pontrhydfendigaid o BOW STREET Neuadd Fawr am 12.30yp 9.00 yb Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro % 828 102 Lynn Phillips, 1 Cae’r Odyn % 820908 Anwen Pierce, 46 Bryncastell % 828 337 CYFEILLION Y TINCER Fe dynnwyd y rhifau buddugol CAPEL BANGOR/PEN-LLWYN gan aelodau Parti Plygain y Dyma fanylion enillwyr Cyfeillion Y Tincer mis Mrs Aeronwy Lewis, Rheidol Banc Penrhyn yn dilyn Plygain % Rhagfyr. Blaengeuffordd 880 645 Penrhyn-coch nos Iau yr 16eg CAPEL MADOG, CEFN-LLWYD A CAPEL DEWI o Ragfyr 2010. Cysylltwch Gwobrau Arbennig Y Nadolig. Dai Evans, Fferm Fronfraith, Comins-coch, á’r Trefnydd, Bryn Roberts, 4 £60 (Rnif 38) Mrs D M Stanleigh, Dolfawr, Cwmrheidol % 623660 Brynmeillion, Bow Street os am % £40 (Rhif143) Menna James, 60 Tregerddan, Bow Street Elwyna Davies, Tyncwm 880275 fod yn aelod.

DÔL-Y-BONT Gwobrau Misol Mrs Llinos Evans, Dôlwerdd % 871 615 Gwelir rhestr o Gyfeillion y £25 (Rhif 198) Y Parchg Wyn Rh.Morris, Berwynfa, Tincer yn DOLAU Penrhyn-coch Mrs Margaret Rees, Seintwar % 828 309 http://www.trefeurig.org/ £15 (Rhif 242) Menna Davies, 11 Maes Afallen, Bow Street. uploads/cyfeilliontincer2009.pdf GOGINAN £10 (Rhif 161) Huw O Jones, Pant-teg, Penrhyn-coch Mrs Bethan Bebb, Penpistyll, Cwmbrwyno % 880 228 LLANDRE Mrs Mair England Pantyglyn, Llandre % 828693 Y Tincer ar dâp - Y Tincer ar dâp - Mae modd cael y Tincer ar gaset ar gyfer y rhai sydd â’r golwg yn pallu. Cysylltwch â Rhiain Lewis, Glynllifon, 17 Heol Alun, Aberystwyth, SY23 3BB (% 612 984) PENRHYN-COCH Mairwen Jones, 7 Tan-y-berth % 820642 Camera’r Tincer - Cofiwch am gamera digidol y Tincer – mae ar gael i unrhyw un yn yr ardal fydd am ei TREFEURIG fenthyg i dynnu llun ar gyfer y papur o gyngerdd, cinio neu ddigwyddiad a gynhelir o fewn ein dalgylch. Fe’i Mrs Edwina Davies, Darren Villa Pen-bont Rhydybeddau % 828 296 cedwir gan Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro, Bow Street (% 828102). Os byddwch am gael llun eich noson goffi yn Y Tincer defnyddiwch y camera. Y TINCER IONAWR 2011 3

Llythyrau Annwyl Ddarllenydd, iawn am bob cymorth gyda’r 30 Mlynedd ’Nôl Rwy’n fyfyrwraig M.Phil ym gwaith. Mhrifysgol Aberystwyth ac rwy’n astudio gwaith Angharad Cedwir eich holl fanylion yn Price a gweithiau eraill sydd wedi gyfrinachol wedi i chi lenwi’r ennill y Fedal Ryddiaith, gan holiadur. ddadansoddi eu derbyniad a sut Er mwyn derbyn copi o’r mae O! tyn y gorchudd wedi dod holiadur, gallwch fy e-bostio – yn ffenomenon ac yn ‘glasur’ [email protected] mor gyflym. Er mwyn casglu Croeso i chi fy ffonio hefyd, neu barn y darllenwyr, rwyf wedi gyrrwch neges destun gyda’ch creu holiadur. Felly, os ydych wedi cyfeiriad ac fe wna i yrru’r darllen O! tyn y gorchudd ac yn holiadur i chi - 07799711988 fodlon rhannu eich sylwadau a’ch teimladau amdano, cysylltwch â Diolch yn fawr am eich cymorth mi. Mae derbyn barn y cyhoedd ac edrychaf ymlaen at glywed am y nofel hon yn hollbwysig ar gennych yn fuan, (O Dincer Ionawr 1981) gyfer fy nhraethawd ymchwil, felly fe fyddwn yn ddiolchgar Bethan Williams Parti Nadolig Aelwyd Rhydypennau lle gwelir yr Aelodau wedi ymgynnull o gwmpas y gacen hardd iawn (gyda Mr Urdd o’i Annwyl Olygydd, yng Nghymru wedi derbyn y hamgylch i gyd) a wnaed gan Mrs Jones, Brynderwen, Dôl-y-bont, Ysgrifennaf atoch i ofyn am cerdyn yma hefyd. Tybed a mam Sian Elin a welir ar dde eitha’r llun, a rhan o’i hwyneb wedi’i gymorth gyda llun diddorol yn oedd gan un o’ch darllenwyr daid guddio! Llun: Bill Evans fy meddiant. Roedd Thomas neu berthynas yn garcharor yng Williams, brawd fy nhaid, yn nghamp carcharorion Minden yn frodor o Benmachno ac yn 1918? A ydych yn adnabod un Dyfodol S4C gweithio fel teiliwr ym Mae o’r dynion yn y llun? Oes gan Colwyn. Yn ystod y Rhyfel rhywun gopi o’r llun? Byddwn Mae Cymdeithas yr Iaith wedi trefnu cyfres o gyfarfodydd trwy Mawr cymerwyd yn garcharor yn ddiolchgar iawn o gael Gymru i drafod yr ymgyrch ‘Na i Doriadau - Ie i S4C Newydd’ ac i ym mrwydyr Cambrai yn unrhyw wybodaeth. gael gweld beth ellir ei wneud i achub y sianel. Bydd dau gyfarfod yng Nhachwedd 1917 ac aethpwyd Os ydych am gael mwy Ngheredigion - nos Iau, Ionawr 27 ym Morlan, Aberystwyth am 7.30 ac ef i gamp carcharorion yn o hanes Tom yn y Rhyfel Siaradwyr: Ned Thomas, Rhodri Ap Dyfrig a Huw Lewis a nos Iau, Minden, Yr Almaen. Mae Mawr ewch i’r wefanhttp:// 3ydd Chwefror yn Lolfa Theatr, Felin-fach am 7.00. Siaradwyr: Euros gennyf nifer o luniau a blogs.caernarfonherald.co.uk/ Lewis, Ifan Gruffydd a Bethan Williams. Beth am ddod i ddweud eich gymerwyd yn y camp â’r hywelroberts/ dweud? rhyfeddaf o’r rhain yw llun o 23 carcharor gyda’r capsiwn “Some Diolch yn fawr, jolly boys of ”. Tom yw’r Hywel Roberts ail o’r dde yn y rhes gefn. Rhedynog, Ffordd Bethel, Cyhoeddir y Tincer yn fisol o Fedi i Mehefin gan Bwyllgor y Anfonodd Tom y cerdyn yma Caernarfon, Tincer. Argreffir gan y Lolfa, Tal-y-bont. Nid yw’r Pwyllgor o ar Mai 18fed 1918 i fy mam, oedd Gwynedd LL55 1HB angen-rhedirwydd yn cytuno ag unrhyw farn a fynegir yn y yn 9 oed ar y pryd, ac mae’n [email protected] papur hwn. Dylid cyfeirio unrhyw newyddion i’ch gohebydd lleol amlwg fod o leiaf 22 cartref arall 01286 672757 neu i’r Golygydd, ac unrhyw lythyr neu ddatganiad i’r wasg i’r G olygydd. Telerau hysbysebu Tudalen lawn (35 x 22 cm) £100 Hanner tudalen £60 Chwarter tudalen £30 neu hysbyseb bach ca. 5 x 8 cm £6 y rhifyn - £40 y flwyddyn (10 rhifyn - misol o Fedi i Fehefin); mwy na 6 mis + £4 y mis , llai na 6 mis - £6 y mis. Cysyllter â Rhodri Morgan os am hysbysebu.

Y TINCER [email protected]

Côr Cymru gyn-derfynol yn derbyn gwobr o £300 a bydd enillwyr y pum Llongyfarchiadau i Gôr ABC a’u categori (plant, ieuenctid. merched, harweinyddes Angharad Fychan, meibion a chymysg) yn derbyn Trefeurig, am lwyddo i ddod £1,500 ac yn cystadlu yn erbyn ei drwodd i rownd gyn-derfynol gilydd am y teitl Côr Cymru ar Côr Cymru a gynhelir yn y Ebrill 10fed. Gellir cael tocynnau Neuadd Fawr, Aberystwyth drwy ffonio cwmni Rondo ar 029 Mawrth 4ydd-6ed. Mae pob 2022 3456 Pob dymuniad da iddi cór sy’n cyrraedd y rownd hi a’r côr. 4 Y TINCER IONAWR 2011

PENRHYN-COCH

Suliau Chwefror Griffiths, Comins-coch, a thestun ei ddarlith â Kevin a Janice Evans a’r teulu, 7 Maesyfelin, Horeb oedd ‘Dodrefn a Llestri capel’, yn ogystal â ar golli mam Janice o Aberteifi yn ddiweddar; Gweler http://www.trefeurig.org/ hanes capeli’r cymoedd sydd wedi darfod â John Ifor Jones, Maesyfelin, ar farwolaeth cymdeithasau-horeb.php mwyach. Llwyddodd Mr Griffiths ddod a ei chwaer ym Mangor. 6 2.30 Oedfa gymun Gweinidog hiwmor i’r hanes er bod tristwch mawr o ac â Gareth Morris ar farwolaeth ei fam - 13 10.30 Oedfa deuluol Gweinidog golli’r hen adeiladau hardd oedd yn bodoli. Mrs Morfydd Morris, Eirianfa, fu farw yn 20 2.30 Oedfa bregethu Gweinidog Mwynhawyd noswaith addysgiadol dros ben. Ysbyty Bron-glais ar Ionawr 9fed. Cynhelir 27 10.30 Oedfa bregethu gwasanaeth yn Horeb am 10.00 fore Mawrth 25 I’w drefnu Genedigaeth Ionawr ac i ddilyn yn Amlosgfa Treforus.

Salem Llongyfarchiadau i Ioan a Ffion, Llety Llwyd, Gwellhad buan 6 2.00 Y Parchg Richard Lewis Cymundeb Tal-y-bont ar enedigaeth merch fach - Hedydd 20 10.00 Y Parchg J.E. Wynne Davies Mair Beechey, wyres i Sandra a Mansel Dymunwn wellhad buan i Anita Pugh, 9 Beechey, Y Felin a gor-wyres i Glenys a Henry Tan-y-Berth, ar ôl dod gartref o’r ysbyty ar ôl Eglwys Sant Ioan Thomas, Cwmfelin. Fe’i ganwyd am 23.59 nos cael triniaeth lawfeddygol. Fercher 16 Rhagfyr. Daeth cynulleidfa dda i wasanaeth noswyl Hefyd i Mrs Griffiths, Ger-y-Llan, Vic Bolt, y Nadolig er gwaetha’r tywydd oer. Diolch Ger-y-Llan ac Owen Jac, ãyr bach Sue a Mervyn Gwasanaethwyd gan y Parchedig Ronald Hughes a fu yn yr ysbyty yn ddiweddar. Williams, ac yn ei gynorthwyo ‘roedd Mrs Dymuna Sioned a Matthew Martin ddiolch Lona Jones, a’r organydd oedd Mrs Eirwen yn fawr iawn am y llu o gardiau, anrhegion a Clwb Cinio Cymunedol, Hughes. Cafwyd datganiad ar y delyn yn dymuniadau gorau a dderbyniwyd ar achlysur Penrhyn-coch ystod y gwasanaeth gan Helen Naylor o eu priodas. Derby. Bu hefyd yn cymryd rhan fore dydd Dydd Mercher y 15fed o Ragfyr cafodd Nadolig ac yng Ngãyl bore Sant Steffan. Plygain 2010 Clwb Cinio Cymunedol Penrhyn-coch ei Roedd awyrgylch Nadoligaidd hyfryd yn ginio Nadolig. Cafwyd cinio blasus dros y gwasanaethau. Diolch yn fawr iddi am ei Cynhaliwyd yr 21ain blygain yn Eglwys Sant ben gyda phawb yn mwynhau wrth dynnu phresenoldeb a’i pharodrwydd i gymryd rhan Ioan, Penrhyn-coch dan nawdd Cymdeithas y cracyrs ac yn y blaen. Yna daeth plant yn ystod ei gwyliau ym Mhen-y-garn. Penrhyn, nos Iau 16 Rhagfyr 2010 Llwyddwyd Ysgol Penrhyn-coch i’n diddori drwy ganu i’w chynnal cyn i’r eira mawr ddod dros nos! gwahanol garolau a phawb yn cael ymuno Urdd Gwragedd Sant Ioan, Gweinyddwyd gan Mrs Lona Jones a chafwyd mewn i ganu. Prynhawn arbennig i ddathlu’r Penrhyn-coch eitemau gan blant Ysgol Penrhyn-coch (roedd ãyl. Diolchwyd i bawb gan Glyn Collins ac fe yn dda eu gweld yn ól unwaith eto yn y ddarllenwyd cwpwl o benillion gan Mairwen Braf oedd cael cwrdd unwaith eto ar ôl gorfod blygain), Parti’r Penrhyn, Angharad Fychan, Jones i ategu’r diolchiadau am amser hapus gohirio sawl digwyddiad oherwydd y tywydd Cantorion Aberystwyth, Efan a Greg, Linda ac am y gwaith sydd yn cael ei wneud i ddod gwael. Gãr gwadd mis Ionawr oedd Mr Wil Griffiths, Daniel Huws a Cantre’r Gwaelod. a’r cinio i bawb yn rheolaidd yn ystod y Mwynhawyd cawl blasus ar ddiwedd y noson flwyddyn. wedi ei baratoi gan Gantre’r Gwaelod . Yn y gwasanaeth gwnaethpwyd casliad o £114.79 at Bydd y Clwb yn cyfarfod yn Neuadd yr Nyrsus McMillan. Eglwys dyddiau Mercher 9 a 23 Chwefror. Cysylltwch â Egryn Evans 828 987 am fwy o Cydymdeimlo fanylion neu i fwcio eich cinio.

Cydymdeimlwn yn ddwys iawn â Connie Ennill cystadleuaeth Croesair Evans, Gwawrfryn a’r teulu ar farwolaeth Eddie ei gãr yn ddiweddar; Llongyfarchiadau i Elenid Thomas, Nant hefyd â Mair Evans, Glanceulan, ar golli Seilo, ar ennill cystadleuaeth croesair yng modryb o Dre’r-ddôl; nghylchgrawn y Western Mail dros y Nadolig.

Ar Ddydd Mercher Ionawr 12fed yng Ngwesty Portmeirion priodwyd Sioned, merch y Cynhaliwyd priodas Richard Collins, mab Glyn a Norma diweddar Eric a Gwenda Thomas, Collins 35 Ger-y-llan a Jennifer Sewell, merch Bob a Gwelfor, Penyberth a Matthew Sue Sewell, Wellington, Awstralia yn Somersby, New Martin, mab Tony a Pauline Martin, South Wales ar 16fed Hydref 2010. Yr offeiriad oedd y Sbaen. Y forwyn briodas oedd Elisa Tad Lawrence Christie a Louise, chwaer Richard oedd yr (merch y par priod) a’r gwas oedd MC. Mae Richard a Jenny wedi ymgartrefu yn Sydney. eu mab George. Y TINCER IONAWR 2011 5

GOGINAN

Parseli yng Nghapel Bangor ddechrau mis Rhagfyr. Eleni eto mae’n rhaid bod yn ddiolchgar i’r rhai wnaeth Cydymdeimlwn gyda Lewis drefnu y parseli i’r henoed. Johnston, Y Druid, ar Iris Richards, Brodawel a Mair farwolaeth ei fodryb, chwaer ei Jones, Coedlan am siopa a Carol dad yn Llundain adeg y Nadolig. Jones, Is y Coed a Gareth Jones Coedlan am eu dosbarthu. Marwolaeth

Ocsiwn Trist yw cofnodi marwolaeth Pam Scarborough ar ddydd Braf yw cael llongyfarch Calan, er ei bod wedi bod Cathryn Morgan a Phil, yn fregus ei iechyd ers tro, Brynawel, am drefnu Ocsiwn sydyn oedd ei marwolaeth. yn y Druid i godi pres i Ysgol Symudodd Pam a’i gãr Mel i’r Dathlu’r Nadolig yn Horeb, Penrhyn-coch Pen-llwyn. Bu rhaid gohirio ardal ddiwedd y saithdegau a Er gwaetha’r tywydd gaeafol, mentrodd cynulleidfa deilwng iawn i Oedfa Nadolig y digwyddiad o fis Tachwedd mynd ati i ail adeiladu Bwthyn Horeb, ar y 19eg o Ragfyr. Cawsom fendith o ddathlu Gãyl y Geni yng nghwmni’r i ddechrau Rhagfyr ond er Pen-y-bont yn dñ moethus plant a’r bobl ifainc a braf oedd cael croesawu Siôn Corn i’n cyfarch ar ddiwedd yr hynny fe ddaeth rhieni a ar gornel Cwmbrwyno. oedfa. Paratowyd paned o de a mins pei i bawb cyn troi am adref. Yn y llun gwelir ffrindau yno ar y noswaith Cydymdeimlwn yn ddwys gyda rhai o blant y Clwb Sul yng nghwmni Siôn Corn. i gefnogi. Codwyd £590.00 i’r Mel ar ei golled. ysgol. Diolch am frwdfrydedd pobl fel Cathryn. Llysgennad

Pen blwydd Arbennig Llongyfarchiadau i Rhodri ap Dafydd sydd wedi ei enwi fel un Pen blwydd hapus i Kate o 17 llysgennad mabolgampau Griffiths, Welsh Cottage, ar ei yng Ngheredigion i helpu phen blwydd yn un ar hugain hybu, cyfranogi a hyrwyddo ar Ragfyr 21. Pob lwc iddi i’r gwerthoedd y campau dyfodol. Olympaidd a Ffaraolympaidd yn Llundain 2012. Bydd y Mam-gu eto llysgenhadon ifanc yn hyrwyddo mabolgampau, byw yn iachus, Llongyfarchiadau i Jane (yn ogystal â Olympau Llundain). Jones, Hafan, Cwmbrwyno ar Trwy eu sgiliau a’u hunan hyder enedigaeth ei hãyr bach, Ceulan byddant, gyda lwc yn ysbrydoli Wyn, cyn y Nadolig. ieuenctid o’r un oedran i gymryd rhan mewn adloniant corfforol. Cydymdeimlo Y gobaith yw y bydd Rhodri trwy ei gyfraniad yn ysbrydoli Cydymdeimlwn â Maldwyn ac pobl ifanc i rannu gwerthoedd Eirlys Davies, Brynmeillion, ar Olympaidd o gyfeillgarwch, farwolaeth chwaer Maldwyn rhagoriaeth a pharch.

Carys a Carwyn Jones gyda Bethany Bonner-Rees, y tri o’r Ddôl Fach, Penrhyn-coch fu yn canu am galennig ym Mhenrhyn-coch.

CIGYDD BOW STREET Eich cigydd lleol Pen-y-garn Ffôn 828 447 Llun: 9-4.30 Maw-Sad 8.00-5.30 Gwerthir ein cynnyrch mewn rhai siopau lleol Rhodri ap Dafydd 6 Y TINCER IONAWR 2011

ABER-FFRWD A CWMRHEIDOL

Brysiwch wella Lewis, Dolgamlyn, ei Nadolig cyntaf yn wrth ei bodd gyda ei chwaer a’i chefnder Ysbyty Plant Cymru Caerdydd ond mae adref bach newydd. Mae Dolgamlyn wedi bod yn Mae Hywel Ellis, Hywelfan, wedi treulio rhai erbyn hyn ac yn teimlo dipyn yn well. le prysur iawn yn ystod y mis olaf! wythnosau yn Ysbyty Bron-glais ar ôl derbyn llawdriniaeth ychydig amser cyn y Nadolig. Genedigaeth Cydymdeimlad Mae yr ardal gyfan yn danfon eu cofion ac yn edrych ymlaen yn fawr iawn i’w weld yn Llongyfarchiadau i John ac Elizabeth ar Estynnwn ein cydymdeimlad dwysaf â ôl adref ac yn para ymlaen i wella. enedigaeth wyres fach arall ar ddiwedd y Nancy a Dei Evans, Typoeth, ar farwolaeth flwyddyn, ganwyd Sara Erin i Eirian a Dylan, brawd yng nghyfraith Nancy ger Treuliodd Trystan ,ãyr bach John ac Elizabeth Tyncastell, Pontarfynach. Mae Elain Grug Cnwch-coch. MADOG, DEWI A CEFN-LLWYD LLANDRE

Suliau Ionawr Madog hefyd i Tracy Smith, Bwthyn, Cefn-llwyd ar golli ei Blwyddyn Newydd Dda 2.00 thad – Mr Henry Stichland o Dôl-y-bont. i bawb 6 Chwefror: 13 Chwefror: Arwyn Pierce Marwolaeth Dymuniadau gorau 20 Chwefror: Bugail 27 Chwefror: Oedfa Gãyl Ddewi’r Ofalaeth yng Trist yw cofnodi marwolaeth Megan Brown Cofion cynnes yr ardal i Gladys Nghapel y Garn am 10 o’r gloch ar y 19 o Ragfyr yn Ysbyty Wythenshaw, Jones, Bronberllan, sydd ar hyn Manceinion. Roedd yn ferch i’r diweddar o bryd yn Ysbyty . Pen blwyddi Thomas ac Elizabeth Davies, Tyncwm a chwaer i Tomi. Derbyniodd ei haddysg yn Ymddiheuriad Llongyfarchiadau i Kathleen Vincent, Arwelfa, Ysgol Penrhyn-coch ac Ysgol Ardwyn. Aeth Cefn-llwyd ar ddathlu pen blwydd arbennig ar ymlaen i gael ei hyfforddi yn nyrs yn Ysbyty Ymddiheuriadau i Mr a Mrs ddydd San Steffan; Frenhinol Caerdydd ac yno y cyfarfu â’i gãr Bell, Glannant am roi eu Dr Glyn Brown o Aberdâr. Fe’u priodwyd henwau yn anghywir yn y hefyd i Hannah Reid, Ysgubor Newydd, sydd yn yng Nghapel Dewi ym 1956 ac wedyn symud rhifyn diwethaf. dathlu ei phen blwydd yn 18 oed yn ystod y mis. i ardal Manceinion. Roedd Megan yn fam i Mark, Janice a Helen ac yn fam-gu i Ross, Bryn, Cydymdeimlad Cydymdeimlad Thomas a Madelaine. Byddai’n ymweld yn aml â’r ardal yma ac yn edrych ymlaen at dderbyn y Cydymdeimlwn â May Davies Cydymdeimlwn â Mrs Myfanwy Pugh, Fron Tincer. Bu gwasanaeth angladdol yn eglwys Hale a’r teulu, Brynhyfryd ar golli Ddewi, ar golli ei chwaer – Miss Doreen Jones, Barns ac yn dilyn yn amlosgfa Altringham. ei chwaer Beti Davies, - gynt o Bow Street gynt o Min-y-Ddôl, Llanddeiniol; roedd Estynnwn ein cydymdeimlad â Tomi Davies a’r Bow Street - yn ddiweddar. yn fodryb hefyd i Dai a Wendy Evans, Fronfraith; teulu, Tyncwm. Pen blwydd Hapus

Llongyfarchiadau i Ruth Davies, Sioe Capel Bangor Lightwoods, ar ddathlu ei phen blwydd yn 21ain y mis Mae y Sioe angen Ysgrifennydd diwethaf. yn adran y Defaid gan fod Dafydd a Julie Morgan wedi Anrhydedd penderfynu rhoi gorau i’r swydd ar ôl nifer o flynyddoedd. Os oes Llongyfarchiadau i Dr John gan unrhyw un ddiddordeb a Fish, ar dderbyn fyddech cystal a cysylltu â Nerys yr MBE am ei wasanaeth Daniel 01970880691. i’r diwydiant pysgota a’r amgylchedd morwrol. Digwyddiadau Llongyfarchiadau a Sioe Capel Bangor: Cinio dymuniadau gorau blynyddol yng Ngwesty yr Hafod Pontarfynach nos Wener Llongyfarchiadau calonnog i GWASANAETH Blodau i bob achlysur Chwefror 25ain. Enwau i Nerys Bethan Henley, Sunmead, Lôn Daniel 880691 Glanfrêd, Llandre ar lwyddo TEIPIO Blodau’r Bedol gydag anrhydedd yn ei arholiad

Sioe Capel Bangor: Nos CYSYLLTWCH Â Priodasau . Pen blwydd . theori cerdd Gradd 4 â marc MAIR ENGLAND Genedigaeth . Angladdau . Wener Ionawr 28ain yn ardderchog o 94%. PANTYGLYN Blodau i Eglwysi a Ysgol Pen-llwyn. Noson Gobeithio hefyd y bydd gofid LLANDRE o ffilmiau ar ddringo a presennol y teulu am eu Tad-cu, CEREDIGION Chapeli neu unrhyw achlysur cherdded mynyddoedd yng sef tad Mrs Sue Henley, yn cael SY24 5BS Donald Morgan nghwmni Roger Eyre am 7.30y.h. ei leddfu gan newyddion da o FFON: 01970 828693 Hen Efail, SY23 5AB Pris mynediad £5.00 i oedolion Lanzarote, lle cafodd ddamwain E-BOST: Ffôn 01974 202233 a £2 i blant yn cynnwys te neu ar ei wyliau, a llawdriniaeth. [email protected] Danfon am ddim o fewn dalgylch y Tincer goffi. Anfonwn ein dymuniadau gorau am adferiad iechyd buan. Y TINCER IONAWR 2011 7

CROESAIR DIWRNOD Y LLYFR 2011 Cynhelir Diwrnod y Llyfr eleni ar 3 Mawrth, ac mae’r Cyngor Llyfrau wedi trefnu croesair arbennig ar gyfer holl bapurau bro Cymru. Bydd gwobrau o docynnau llyfrau gwerth £30 yr un ar gael i DRI enillydd lwcus a bydd papurau bro’r tri enillydd yn derbyn siec o £50 yr un. Felly, dyma gyfle i dderbyn gwobr bersonol a chefnogi’ch papur bro yr un pryd!

AR DRAWS 1 2 3 4 5 6 7 1 Enw record gan Edward H. Dafis ar glawr llyfr Non (2, 5, 1, 7) 6 8 Llyfr gan Hilma Lloyd Edwards, _ _ _ _ _ yn y Tŷ (5) 8 9 9 Llyfr bwrdd gan Charlotte Stowell, Samuel yn Helpu _ _ _ (3) 10 D J Donci Bonc yw enw’r anifail hwn yn Bili 10 11 12 13 Boncyrs a’r Planedau (4) 13 Enw cyntaf awdur Drwy Lygad y Camera (3) 14 9 15 14 Nofel wedi’i lleoli ym Mhen Llŷn, ‘Ac yna Clywodd _ _ _ y Môr’ (3) 11 12 16 17 16 Hunangofiant John Meredith (2, 3, 5)

18 Enw cyntaf awdur testun Llyfr y Ganrif a 18 19 15 16 20 gyhoeddwyd yn 1999 (4) 21 Awdur 36 ar draws (4, 3) 21 22 23 Drama gomedi gan Tony Llewelyn, _ _ _ _ a Rhemp (4) 25 Un o gampweithiau John Davies (5, 5) 23 24 28 Hunangofiant yr actores Buddug Williams, Y Ferch o’r _ _ _ (3) 25 26 30 Cai Gafodd y _ _ _, llyfr i blant bach gan Tony Ross (3) 27 21 23 28 29 32 Nofel gan Angharad Tomos, _ _ _ _’n Gwawrio (4)

33 Yr Allwedd _ _ _ , nofel gan Eurgain Haf (3) 30 26 31 25 32 34 Enw cyntaf awdur Cymru ar Blât (5) 36 Llyfr am ferch o ardal y Bala a rwyfodd ar 33 34 29 35 draws dau gefnfor (2, 3, 10)

I LAWR 1 Nofel gyffrous gan Gwyn Llewelyn, ‘_ _ _ _ _ yng Ngruddiau’r Rhosyn’ (2, 3) 36 2 Enw cyntaf Prifardd o Benllyn, awdur y gyfrol Cynefin (5) Cofiwch mai un llythyren yw DD, FF, LL 3 a 35 Enw’r gyfres deledu a esgorodd ar gyfrol 17 Nofel wedi’i gosod yn yr Oesoedd Canol ddifyr Teithiau Dewi Pws – Fo a Fi gyda’i Help gan William Owen Roberts (1, 3) 29 Ffoadur o wlad Laxaria sydd hefyd yn enw Hi (3, 3) 18 Casgliad o storïau byrion gan Fflur Dafydd, ar nofel gan Mihangel Morgan (5) 4 Cyfrol o storïau byrion, _ _ _ _ Gaeaf a _ _ _ y Locustiaid (3) 30 Haf _ _ _ _ gan Angharad Tomos, llyfr a Storïau Eraill gan Kate Roberts (4) 19 Enw cyntaf Brenhines Powys y ceir ei hanes gyhoeddwyd yn 2010 (4) 5 Gair olaf teitl nofel rymus gan Llwyd Owen a gan Gwenan Mair Gibbard – un o Lyfrau 31 Cyfrol ddifyr gan y diweddar Gwyn Erfyl, gyhoeddwyd yn 2006 (6) Llafar Gwlad (4) _ _ _ _ Ddirgel Ffyrdd (4) 6 Enw cyntaf awdur nofel anarferol Dyn yr 20 Un o gylchgronau bywiog yr Urdd (3) 35 Gweler 3 i lawr. Eiliad (4) 22 Nofel gan Gareth F. Williams, _ _ _ _ _ heb 7 Cyfenw awdur Am y Tywydd – Dywediadau, Elin, enillydd gwobr Tir na n-Og 2007 (5) Gall chwilio gwefan www.gwales.com Rhigymau a Choelion (5) 24 Astudiaeth o nodwedd arbennig o’r traddodiad eich helpu gyda’r atebion 11 Cyfrol gan Alun Ifans, _ _ _ _ Sir Benfro – 24 barddol gan R. M. Jones, _ _ _ _ a’i Gyfeillion (4) o Deithiau Hudol (4) 26 Enw cyntaf golygydd Telyn Fyw a 12 Enw cymeriad yn Y Jaguar Glas Tywyll, nofel gyhoeddwyd yn 1996 (6) llyfrau ar-lein gan Elgan Philip Davies (5) 27 Aeth Bethan Gwanas yn ôl i’r lle hwn (5) 15 Cyfrol gan Jerry Hunter a enillodd iddo 28 Teitl nofel rymus gan Michael Morpurgo, Fedal Ryddiaith 2010 (7) _ _ _ _ _ Rhyfel (5)

ENW

CYFEIRIAD

ENW’R PAPUR BRO

Anfonwch y croesair at: Croesair Papur Bro, Cyngor Llyfrau Cymru, Castell Brychan, Aberystwyth, Ceredigion, SY23 2JB, erbyn 30 Ebrill 2011. Gofalwch nodi eich enw a’ch cyfeiriad ac enw’ch papur bro lleol. 8 Y TINCER IONAWR 2011

PEN-LLWYN A CAPEL BANGOR

Hen Dafarn wedi Ailagor fel y cyfryw, ond i ogoneddu ei Harglwydd roedd dau berson ifanc wedi ymuno â ni, mewn diolchgarwch. Roedd Gwen yn wir sef Eilir a Meleri Pryse. Cafwyd unawdau ar Llongyfarchiadau i Nicol a Dewi Gwynne, Gristion; wedi bod yn selog iawn i’r Ysgol Sul yr ewffoniwm gan Meleri ac adroddiadau ac gynt o Tynffordd, Capel Bangor, ar eu menter a’r capel ers yn ieuanc, ac yn ffyddlon iawn i’r unawd gan Eilir ac ef a gyflwynai’r eitemau. newydd yn hen dafarn Cross Foxes neu’r gwasanaethau hyd y diwedd. Croes fel y mae’n cael ei galw yn lleol ym Diolchodd Angharad Jones, ein llywydd, Meirionnydd. Mae erbyn hyn yn adeilad Roedd yn ferch i Dei a Geta Davies, 6 i Eilir a Meleri am ein diddori ag eitemau hardd ar y groesffordd lle rydych yn troi am Dolpandy, a gweithio i’r dreth incwm oedd ei o safon ac i’w mam am gyfeilio i Eilir. Fachynlleth, Dolgellau neu Ddinas Mawddwy. gwaith cyn ymddeol. Diolchodd hefyd i Rhodri ac Esther am y Mae Dewi sy’n adeiladwr wedi bod yn bwyd blasus ac am agor y bwyty yn arbennig gweithio ar yr adeilad ers dwy flynedd, ac Coffa da iawn am Miss Gwen Davies, bydd ar ein cyfer. mi gafodd ddigon o broblemau, gan fod y llawer un yn gweld ei heisiau yn fawr. Erys yr dafarn wedi ei leoli ym Mharc Cenedlaethol atgofion hyfryd amdani am amser hir i ddod. Enillwyd y gwobrau raffl gan Beti Daniel, Eryri ac wedi ei restru gan Cadw yn adeilad Meleri Pryse ac Eirwen Sedgwick. Gradd 2 ac yn gartref i sawl math gwahanol Ysbyty o ystlumod. Doedd dim modd cael cylchfan, Croesawyd Claire Morris i’n cyfarfod ym mis oherwydd y byddai goleuadau y gylchfan yn Wrth fynd i’r wasg, cofiwn yn ein gweddïau Mawrth gan Liz Collison, ein his-lywydd. Fel ôl arbenigwyr, yn drysu’r ystlumod!! am amryw o bobl yr ardal sydd yn glâf Claire Powell oedd y mwyafrif o’r aelodau yn yr ysbyty, neu wedi derbyn triniaeth yn ei hadnabod gan iddi gael ei magu yng Ond gyda chymorth gan y Cynulliad, a lawfeddygol yn ddiweddar. Cyfeiriwn at Mr Nghwm Brwyno ac iddi fynychu Ysgol benthyciad gan Gyllid Cymru, ( a thyllau Martin Davies, Maencrannog; Mrs Doris Pen-llwyn. arbennig i’r ystlumod i fedru mynd i mewn Maioranna, Dolpandy, a Mrs Gwladys Jones, ac allan) mae’r Cross Foxes ar ei newydd wedd. Abercwmdolau. Deallwn hefyd fod Mrs Ers Ebrill 2009 mae Claire wedi sefydlu ei Mae wedi ail agor ers Tachwedd 19eg ac maent Sally Evans, Tywynfa, yn Ysbyty Tregaron. busnes ei hun, sef Pecyn Pert. Cytunodd yn cyflogi 19 0 bobl yn cynnwys 4 cogydd. Mae Mrs Enid Jones, Awel Deg, wedi derbyn Llinos Jones i dderbyn triniaeth o dan triniaeth, a Mrs Maggie Jones, Haulfryn, ddwylo medrus Claire. Aeth Claire ati i roi Ffermdy arferai fod ar y safle flynyddoedd wedi dioddef codwm yn y dre cyn y Nadolig. triniaeth lawn i wyneb Llinos gan egluro’n maith yn ôl, ac er mai ym 1859 y cafodd ei Dymuniadau gorau am wellhad buan i chi fanwl yr hyn a wnâi gam wrth gam. adeiladu fel y Cross Foxes presennol, mae’n oll. Hyderwn hefyd fod Mrs Rhian Morgan, 2 debyg ei fod yn dafarn ymhell cyn hynny. Tynllidiart, yn mwynhau gwell iechyd erbyn Diolchwyd i’r ddwy gan Liz Collison ac hyn. O ddiffyg gwybodaeth, nid ydym wedi rwy’n siãr bod sawl aelod yn dyheu am gael Mae croesffordd brysur yn sicr yn le da i roi medru dymuno yn dda iddi hithau cyn y triniaeth debyg i’r un a gafodd Llinos (ond tafarn neu westy, ac mae Nicol a Dewi, yn mis hwn. heb y gynulleidfa!) Eirlys Davies ac Eirwen ôl y sôn, wedi bod yn brysur er gwaethaf McAnulty a sicrhaodd bod paned ar gael i y rhew ac eira. Dymuniadau gorau ardal y Cydymdeimlad bawb ar ddiwedd y noson. Tincer iddynt, a boed llwyddiant mawr i’w menter newydd. Ewch i gyd yno am bryd o Estynnwn eto ein cydymdeimlad i aelod Calennig fwyd yn 2011! arall o Gapel Pen-llwyn, sef Mrs Eleanor Jones ,Tangaer, a gollodd ei mam ar ôl y Mae yr arferiad yma o ganu calennig yn Miss Gwen Davies, Pant Teg Nadolig, sef Mrs Anne (Nan) Jones, gynt o 8 brysur ail gydio ym Mhen-llwyn. Cafwyd Rhydybont, Penparcau a Pontrhydfendigaid. pedwar parti bach i gyd, yn dymuno Tristawyd ardal gyfan o glywed am Roedd yr angladd yn Eglwys ar blwyddyn newydd dda ym Mlaengeuffordd. farwolaeth Gwen, yn 89 mlwydd oed, aelod 4ydd o Ionawr. Cofiwn am Wynne, Eleanor a Hyfryd oedd eu gweld. arall o Gapel Pen-llwyn. Roedd wedi bod yn Hannah yn eu hiraeth. yr ysbyty ers peth amser cyn hynny. Bu ei hangladd ar Ragfyr 17eg 2010. Arweiniwyd Merched y Wawr – Cangen y gwasanaeth gan Parch Ifan Mason Melindwr Davies, yn cael ei gynorthwyo gan rai o’r Eglwys Efengyladd yn Aberystwyth, ble yr Yn ôl ein harfer aeth yr aelodau allan am DOLAU arferai Gwen addoli ar Nos Sul. Yr oedd yn ginio Nadolig ym mis Rhagfyr. I fwyty’r ddiwrnod oer ac yn bwrw eira trwm ar Farmers, yr aethom Cydymdeimlad adegau, ond daeth ei pherthnasau a ffrindiau ac yno fe’n croesawyd gan Rhodri ac Esther ynghyd i dalu iddi y gymwynas olaf. Edwards. Mwynhawyd pryd blasus o fwyd Cydymdeimlwn â theulu Williams, Bronafon, a chyfle i sgwrsio â’n gilydd. Ond dim ond - Eimear wedi colli brawd a oedd yn byw yn Ei dymuniad oedd peidio a chael teyrnged tamaid i aros pryd oedd hyn oherwydd Iwerddon.

Am bob math o  NI waith garddio CYSYLLTWCH CYSYLLTWCH

ffoniwch Robert ar [email protected] (01970) 820924 Y TINCER IONAWR 2011 9

Y BORTH

Y Morglawdd Gwirfoddolwyr

Braf iawn yw nodi fod y clawdd Mae Ysgol Craig yr Wylfa yn yn mynd yn ei flaen gyda’r chwilio am help. Os ydych yn gwaith wedi cychwyn ar y 10fed teimlo y gallwch gyfrannu a o Ionawr. Bydd dros 80 o ddynion fyddech gystal â cḩysylltu â yn gweithio am chwe mis o leia i Carol Davies ar 871280. Maent gwblhau’r cyfan. yn chwilio am bobl sy’n gallu garddio, gwneud ychydig o waith Edrychwn ymlaen i weld rîff cynnal a chadw ar yr adeilad yn yn codi ger Craig y Fulfran ogystal â helpu yn y dosbarth (bydd hyn o fudd i syrffwyr ac i gyda darllen a chludo plant ddiogelwch y pentre) ac ar y traeth ar wibdeithiau ac ymweliadau bydd cyfres o ynysoedd cerrig a addysgol ayyb. Byddent yn fydd yn cymryd lle y ‘groynes’ gwerthfawrogi unrhyw pren presennol. gymorth. Mae’r gwanwyn a’r haf eleni’n addo golygfeydd hanesyddol. Llongyfarchiadau Artistiaid y Borth lety. Trwy rhyw ryfedd wyrth, Muriel Delahaye cawsom lety gan ãr caredig Yr Orsaf Llongyfarchiadau calonnog i iawn ac un o gewri’r byd Megan Clift, Station House, Enw a chyfeiriad. Muriel celf-Stanley Spencer. Arhosom Roedd y 10fed o Ionawr eleni yn Cambrian Terrace, Y Borth ar Delahaye, Efailwen. Mae am wythnos yn rhewi ond yn ddyddiad pwysig am reswm arall, lwyddo gydag anrhydedd yn ei golygfeydd o’r môr i’w dysgu cymaint wrth ei wylio’n sef dyddiad cychwyn y gwaith arholiad theori cerdd Gradd 1. gweld o fy stiwdio, ac mae’n paentio bob dydd. Braint. ar yr orsaf- creu stafell i gofnodi Gobeithio bod cael 95 o farciau ysbrydoliaeth gyson. Braint arall oedd dod i hanes cynnar rheilffordd y Borth allan o 100 wedi codi ychydig nabod L.S. Lowry, gãr o’m a hanes yr ardal. Pob lwc i’r ar ei chalon wedi i’r tywydd ei Pam byw yn y Borth? hardal i yn Oldham. Tra yn gweithwyr! (Bydd rhaid defnyddio rhwystro hi a nifer o’i chyfoedion Oherwydd Louis y mab. Roedd y Coleg Celf roedd rhaid mynedfa ac allanfa ochr am ysgol rhag mynd ar daith i yn wyth oed ac yn byw yn neud traethawd hir a chan gyfnod drso dro.) farchnadoedd Nadolig yr Almaen. Oldham ac yn dioddef yn fod Lowry’n byw’n gyfagos wael o’r fogfa. Roeddem wedi fe ddes i’w adnabod drwy’r bod am wyliau yn y Borth a traethawd, ac unwaith eto cael mwynhau’r profiad, felly dyma y cyfle i brofi artist mawr godi pac a dod i fyw yma’n wrth ei waith. Dysgwr y mis barhaol. Diflannodd y fogfa! Y dylanwadau eraill (na chefais y fraint o’u hadnabod!) yw Beth yw eich enw? Linda Mills. Birmingham. Sut fyddech yn disgrifio’ch Goya ac Emil Nolde. Faint yw eich oed? 52 Pam benderfynoch chi gwaith? Yn ffigyrol yn Ers faint ydych chi wedi ddysgu Cymraeg? Gan hytrach na thirweddol. Pwy ydych chi’n edmygu a) bod yn dysgu Cymraeg? mod i wedi symud i Gymru, Mynegiadol (expressionist) yn fel person b) fel artist? Pun Dechreuais i ddysgu pan oedd roeddwn i’n meddwl ei fod yn hytrach na swreal. ai’n artist neu’n berson, yr hyn y plant yn ifanc ac yn dechrau bwysig i ddysgu’r iaith. Ro’n rwy’n edmygu yw’r unigolyn siarad Cymraeg yn yr ysgol. i’n mwynhau’r Eisteddfod Hyfforddiant? Coleg Celf sydd wedi llwyddo yn erbyn Roeddwn yn arfer cael sgyrsie flynyddol yn Ysgol Craig yr Manceinion.Cyfnod hapus pob rhwystr. Am y rheswm gyda’r athrawon yn Gymraeg, Wylfa ac ro’n i’n awyddus i iawn yn fy mywyd, lle hyn hoffwn enwi Collette, ac roedd hyny’n braf. ddeall beth oedd yn mynd roeddwn yn teimlo mod i’n Gorky a Dostoyevsky, fel Ble oeddech chi’n dysgu ymlaen ac am wbod pwy oedd medru cyfrannu-mor wahanol artistiaid a phobl. Cymraeg? Ym Maes Lowri yn yn ennill! i ddyddie ysgol lle roedd Aberystwyth, Carwen oedd fy Pryd, neu gyda phwy ydych Mathemateg yn hunllef i mi! O edrych yn ôl pa ddarn athrrawes gyntaf wedyn Haf chi’n siarad Cymraeg? Yn o’ch gwaith sydd wedi eich ap Robert, yna ymarfer gyda fy achlysurol yn y gwaith ond Dylanwadau ar eich gwaith? plesio mwyaf? Hwyrach mai ffrindiau yn y Borth. yn anffodus dydw i ddim yn Roedd na ddau ddylanwad ‘Perilous Voyage’ yw’r llun sy’n O le ydych chi’n dod cael cyfle i siarad yn aml erbyn mawr. Y cyntaf oedd Stanley nodweddu ‘ngwaith h.y. dyn a yn wreiddiol? Stechford, hyn.Byswn yn hoffi ailgydio. Spencer o Cookham. Roedd yn dynes mewn cwch bach yng aeaf caled ac roedd fy ffrind nghanol y bae. Mae’r elfennau a minnau yn Cookham heb yma yn frith yn fy gwaith. 10 Y TINCER IONAWR 2011

Cyfarfod lleol yn lansio COLOFNYDD Y MIS ymgyrch IE dros Gymru yng Ngheredigion LOIS DAFYDD

Lansiwyd yr ymgyrch leol dros bwerau deddfu Ddwy flynedd yn ôl oedd yr eildro cyfan! go-iawn i’r Cynulliad Cenedlaethol mewn cyfarfod i fi adael Bow Street am Gaerdydd – Ac mae arbennig yn Aberystwyth ar nos Fercher, 5 Ionawr y tro cyntaf i fyd y brifysgol, a’r tro gen i dipyn 2011. hwn i fyd gwaith. A doedd hi ddim o waith Daeth cynulleidfa enfawr o dros ddau gant yn hawdd ffarwelio â’r hen bentre y trefnu a ynghyd i gyfarfod yng Nghanolfan y Morlan i naill dro na’r llall! pharatoi gynnig eu hymrwymiad i bleidleisio ‘Ie’ ar Fawrth Dros y ddwy flynedd diwethaf, i’w 3ydd ac i drefnu gweithgareddau lleol. dwi wedi bod yn gweithio gydag wneud… Yn siarad ar y noson yr oedd grãp trawsbleidiol ITV Cymru yng Nghroes Cwrlwys, Ychydig ddiwrnodau yn ôl fues o wleidyddion gan gynnwys AC a Mark ar wefan Y Dydd (www.ydydd. i mewn cyfarfod o Gymdeithas Williams AS yn ogystal â grãp o unigolion ar draws co.uk). Gwefan yw hon sy’n cyfuno Cymru-Ariannin yng Nghaerdydd, y sir. newyddion dyddiol, rhaglenni a oedd yn rhoi blas (llythrennol) Dywedodd Richard Griffiths, dyn busnes lleol, o’r archif (sy’n cynnwys Pobl y ar fwydydd yr Archentwyr – fod angen ar fusnesau yng Nghymru Gynulliad Chyff a Ffalabalam), ac eitemau a empanadas, milanesas, guiso… Roedd a fyddai â’r gallu i ymwneud yn llawn â’r sector chyfweliadau y byddwn ni’n mynd y cyfarfod hefyd yn gyfle i gwrdd fusnes yng Nghymru oedd yn “hyblyg ac yn ati i’w trefnu, eu ffilmio, eu golygu, â phobl sydd â chysylltiadau â’r ysgafndroed”. Ategodd Jane Wyn, aelod o’r ymgyrch a’u cynhyrchu ein hunain. Wladfa, a rhai brodorion. ‘Ie’ dros Gymru mewn araith rymus ei bod hi’n Dwi wedi cael amryw brofiadau Er i fi ymweld â Chile, a theithio rheidrwydd i Geredigion nid yn unig i wireddu yn ystod y cyfnod hwn, gyda rhai drwy nifer o wledydd America pleidlais ‘Ie’ ond pleidlais bendant a diamwys. uchafbwyntiau amlwg. Rwyf Ganol yn 2008, hwn fydd fy Eu dadl oedd y byddai cael pwerau deddfu wrth fy modd yn ffilmio gyda ymweliad cyntaf â Phatagonia. Bydd go-iawn i’r Cynulliad Cenedlaethol: phlant ac ysgolion ledled Cymru, ac y Wladfa ar drothwy’r hydref pan Yn lleihau gwastraff ar amser ac arian drwy wedi dychwelyd i Bentre Bach Sali fydda i’n cyrraedd yna, ac mae sawl symleiddio’r gwaith o greu cyfreithiau Cymreig Mali sawl tro ar gyfer dathliadau un wedi dweud wrtha i’n barod Yn rhoi’r offer i’n gwleidyddion allu gweithredu Diwrnod y Llyfr a Diwrnod T. Llew am wneud yn siãr ‘mod i’n prynu polisïau er lles ein pobl Jones! Roedd y profiad o dreulio thermals, gan fod y gaeafau yno’n Yn codi statws Cymru ymhlith cenhedloedd diwrnod yn ffilmio eitem tu ôl i’r oer. Anodd credu y gall unrhyw Prydain ac Ewrop llenni gyda Dai Jones a chriw Cefn le fod yn oerach nag oedd Cymru Yn dangos hyder yn ein dyfodol fel cenedl Gwlad ar fferm yng Nghaergybi yn fis Rhagfyr diwethaf! Dwi hefyd Yn Cadeirio’r noson oedd Yr Arglwydd un i’w gofio, a dwi wedi cael y cyfle wrthi’n trio dysgu Sbaeneg, ond Elystan-Morgan a nododd: i gyfweld â nifer o bobl ddiddorol, yn bell o fod yn rhugl eto. Diolch “Mae’r refferendwm yn deillio’n uniongyrchol gan gynnwys Caryl Parry Jones, byth fod ’na bobl ym Mhatagonia o adroddiad unfrydol Richard a fynnai i’n cenedl Only Men Aloud, a Jamie Roberts. sy’n siarad Cymraeg! Ac wrth gwrs, feddu ar hawl i ddeddfu mewn ystod eang o Ond bydda i’n gadael y swydd mae’n rhaid i fi sicrhau digon o faterion cartref sy’n ymwneud â Chymru’n gydag ITV Cymru ganol Chwefror, amser i ffarwelio â phawb cyn i fi arbennig. Cytunodd Westminster mai ac yn dechrau ar antur newydd fis adael Bow Street unwaith eto. mater i bobl Cymru oedd y penderfyniad hwn. Os Mawrth. Wrth i chi ddarllen hwn, Dwi’n edrych ymlaen yn eiddgar ‘Ie’ fydd y ddedfryd, yna byddwn fel cenedl wedi mae’n siãr y bydda i wrthi fel slecs at y profiad – yn enwedig ar ôl symud yn agosach at lefel hawliau deddfwriaethol yn paratoi ar gyfer treulio wyth mis sgwrsio ag amryw bobl, blasu’r Yr Alban a Gogledd yr Iwerddon. Ond os ‘Na’ bo’r yn gweithio ym Mhatagonia! Mynd bwydydd, a darllen pentwr o lyfrau ddedfryd, byddwn yn destun gwarth i weddill yno yn swyddog maes gyda Menter roedd Siôn Corn yn ddigon hael i’w Prydain. Patagonia fydda i, i drefnu cyfleoedd rhoi i fi dros y Nadolig! Gwn fod ton gref o gefnogaeth i’r cynigion i’r Gwladfawyr gymdeithasu yn y A phwy a ãyr, falle bydd cyfle hyn yn rhedeg drwy ein gwlad, ond ni fedwn Gymraeg – boed hynny’n glybiau eto i rannu rhywfaint o’r hanes laesu dwylo am un funud rhag ofn i or-hyder a plant, yn sesiynau sgwrsio i rieni, ar dudalennau’r Tincer ar ôl i fi difrawder golli inni’r wobr euraidd hon sydd o neu’n deithiau cerdded i’r teulu ddychwelyd… fewn cyrraedd.” Am ragor o wybodaeth ar sut i roi cymorth i’r ymgyrch Ie dros Gymru (Ceredigion) e-bostiwch [email protected] neu ffoniwch 01970 624456. LLYFR

100 o ganeuon pop: golygwyd gan gitarydd. Ac yn ail roedd y llyfr Meinir Wyn Edwards. Y Lolfa 192t. 100 o ganeuon pop ar y bwrdd. £14.95 Yn lle gwrando a hanner hymian Trafod a dadlau wrth y bwrdd ar a cheisio llusgo geiriau o ddyfnder ôl pryd o fwyd yw’r traddodiad yn y cof, dyna lle roedd y fersiynau ein teulu ni, gyda’r unig gitarydd llawn o’n blaenau ni, gyda’r cordiau yn y cwmni yn darparu cefndir wedi eu darlunio’n glir yng nghefn cerddorol deheuig os oes offeryn yn y llyfr ar gyfer y gitarydd newydd. digwydd bod wrth law - ar yn ail â Cawson ni noson i’w chofio gyda chyfrannu at y sgwrs wrth gwrs! chaneuon megis Cân Walter, Rebal Wîcend, Ysbryd y Nos, Macrall Eleni roedd hi’n wahanol. Yn wedi Ffrio, Pan ddaw yfory, gyntaf roedd gyda ni egin ail Ceidwad y Goleudy – i enwi ond Y TINCER IONAWR 2011 11

Felix Aubel Fy ffordd fy hunan. Y Lolfa, 2010 208t. chynnes tu hwnt. ddod yn adnabyddus fel gãr gonest, £8.50 di-flewyn ar dafod a pharod ei farn. Rhy Onest i Fod yn Aelod Seneddol Wedi ei fagu yn Nhrecynon fe astudiodd radd mewn Hanes Mae’r nodweddion yma’n parhau’n Yn un o wleidyddion mwyaf dadleuol ym Mhrifysgol Llanbed, dyna glir yn ei hunangofiant wrth a di-flewyn ar dafod Cymru, mae Felix ddechrau blynyddoedd o astudio iddo fynd ati i adrodd ei hanes Aubel wedi ei labelu fel enfant terrible i gwahanol bynciau mewn yn ddidwyll. “Dwi’n credu mai genedlaetholwyr Cymru ers degawdau. Er gwahanol leoliadau cyn yn y gwaith hunangofiant, yn hytrach hynny, mi ddywedodd Ffred Ffransis ym mis diwedd ddilyn gyrfa fel athro nag eistedd ar y ffens a thrio Ionawr 2009 ei fod yn credu i Felix Aubel fod ac yna fel gweinidog gyda’r gwyngalchu’r gorffennol, yw bod yn ãr rhy onest i fod yn Aelod Seneddol. Pa Annibynwyr Cymraeg . Roedd mor wrthrychol â phosib. Mae teitl ddelwedd felly o’r gãr gweithgar hwn sy’n gwleidyddiaeth yn bwnc trafod y gyfrol yn efelychu cân Frank gywir? ar yr aelwyd dros y blynyddoedd, Sinatra, My Way, fel petai. Dwi’n ond tra yn y coleg ysbardunwyd Felix gweld hunangofiant yn ffordd o groniclo Fe gawn ddarganfod mwy am y gwleidydd, i gymryd rôl fwy gweithgar yn y maes. pethau fel ro’n i’n eu gweld nhw. Dros y athro, gweinidog ac arbenigwr hen bethau Dechreuodd ei yrfa gyda’r Democratiaid blynyddoedd ma’ pob un yn y byd darlledu wrth iddo gyhoeddi ei hunangofiant, Fy Cymdeithasol (SDP) cyn dod o hyd i’w draed a’r byd gwleidyddol wedi dweud fy mod i Ffordd Fy Hunan. fel rhan o’r Blaid Geidwadol. wastad wedi bod yn barod i fynegi barn yn gwbl ddi-flewyn ar dafod a dyna dwi’n wneud Does neb all wadu fod y gãr a fagwyd dan Ymgeisiodd fel Aelod Seneddol sawl tro, ond yma,” meddai Felix Aubel. ddylanwad wrth-Gomiwnyddol ei dad, ffoadur ac yntau heb lwyddo i ennill sedd yn San o Slofenia a cheidwadaeth ei fam o Aberdâr, Steffan, fe barhaodd ai waith cefnogol i eraill. Yma cawn glywed ei farn ar sawl person a wedi byw bywyd yn ei ffordd ei hun, a cheir Daeth yn wyneb cyfarwydd fel siaradwr ar sefyllfa. O’i feddyliau ar hunanlywodraeth yma hanes ei gymeriad unigryw, rhyfeddol a ran y Blaid Geidwadol ar radio a theledu gan i Gymru, i rai o aelodau ei blaid ei hun fel Margaret Thatcher, Jeffrey Archer, Rod Richards a Nick Bourne. Yn gymeriad unigryw sy’n corddi’r dyfroedd drwy ei Ceredigion: 101 o’i beirdd ac gantores enwog Edith Piaf? Pwy gredoau, mae’n weinidog sy’n credu mewn emynwyr werthodd y goron yr enillodd erthylu ac ysbrydion ac yn Geidwadwr sy’n Llangeithio: Eirian Jones, yn Eisteddfod Genedlaethol mwynhau cwmni pobl sy’n cefnogi bartïon 2010. £6 142t 1926? Pa faledwr gadwai fulod eraill yn fwy nag o blaid ei hun. Ceir yma ar bromenâd Aberystwyth? hefyd gofnodion o fywyd caled ei dad fel Tybed faint wyddoch chi am Ym mha wlad Ewropeaidd y carcharor rhyfel a’r achlysuron pryd y ceisiwyd rai o gymeriadau difyr eich bro? bu Twm Siôn Cati yn byw? A ei ladd gan wrthwynebwyr i’w blaid. Roedd nifer ohonynt yn feirdd tybed, beth hoffai John Gwilym

ac emynwyr ac mae eu hanesion Jones ymarfer yn sied wair Parc Ond ceir hefyd ddisgrifiad oã r gweithgar, a’u bywgraffiadau wedi eu Nest? croen dew, cynnes a chymwynasgar, cymeriad casglu mewn cyfrol newydd. Er Ceir nifer fawr o ffeithiau lliwgar sy’n hoffi amrywiaeth ac sy’n credu, enghraifft, faint o’r cwestiynau difyr (a’r atebion i’r cwestiynau hyd yn oed mewn sefyllfa ddifrifol, fod yn hyn fedrwch chi ateb? uchod) am rai o gymeriadau rhaid cael rhyw elfen o hiwmor. Pa un o feibion y Cilie Ceredigion yn y gyfrol

ysgrifennodd gwpled ar Dãr Heddwch, hon. Nodir man geni neu enw cartref Wedi corddi’r dyfroedd ar sawl achlysur, mae Senedd-dy Canada yn Ottawa? Pa fardd y bardd, prif orchest, cyhoeddiadau’r Felix Aubel wedi denu sylw. Bydd y gyfrol o Lanbed a wisgai’n drawiadol iawn, gyda bardd a bywgraffiad byr. Mae’r enwog hon hefyd yn siãr o ddenu ymateb, ond gwasgod liwgar a het Americanaidd? Pa a’r llai adnabyddus wedi’u crybwyll, a bydd hefyd yn sicr o ddenu chwilfrydedd, ddyn o Lannarth oedd yn berchen ar daw’r beirdd o bob cwr o’r sir ond yn edmygedd a diddordeb am gymeriad unigryw freichiau hir dros ben a medrai ddatod benodol o ddalgylch y Tincer rhoir sylw sydd wedi troedio ei lwybr ei hun. botwm pen-glin ei drowsus heb blygu o i Ifor Davies, Vernon Jones, Tegwyn

gwbl? Pa wraig redodd i ffwrdd i’r môr Jones, George Powell, Isaac Williams, Meddai Felix, “Ysgrifennwch bethau fel y a theithiodd ar draws yr Unol Daleithiau J.J. Williams, Dewi Morgan, Dafydd ap gwelwch nhw, doed a ddêl, ac os ydy pobl yn dros ganrif a hanner yn ôl? Gwilym ac Elizabeth Crebar (merch Lewis meddwl mwy neu lai ohonoch chi yn sgil Pa fardd o ardal Aberystwyth oedd Morris). hynny, mater iddyn nhw ei benderfynu ydy yn ffrind i’r nofelydd Ffrengig Guy de Pris y gyfrol yw £6 ac mae ar werth yn hynny. Fe es i ati i sgrifennu’r pethau fel mae’r Maupassant? Pwy oedd yn ffrind i’r siopau llyfrau Ceredigion. teitl yn ei ddweud, unan.”

ychydig o ffefrynnau - yn cael Mae rhwymiad y llyfr yn of Wales, y canon hwnnw o eu canu ar eu hyd, y cordiau’n ei gwneud hi’n hawdd i’w ganeuon poblogaidd ein cenedl sbot-on, a’r cytganau a’r gadw ar agor ar y ddewis a oedd wedi ei fwriadu ar penillion yn eu priod le! ddalen ar fwrdd neu ar gyfer rhywun heblaw’r Cymry stand offeryn (trueni na fasai Cymraeg, fel roedd ei enw’n Ond yn fwy na’u canu, roedd Caneuon Ffydd wedi dewis yr dangos. Fe ddywedwn i fod100 hi’n bosib craffu ar y geiriau, - un rhwymiad!). Gyda’i bapur o ganeuon pop yn olynydd am y tro cyntaf gyda llawer o’r cadarn a’i argraffu glân mewn teilwng i’r casgliad hwnnw o caneuon achos nad yw ynganu ffont ddarllenadwy dylai allu ran rhychwant y cynnwys, ond clir wedi bod yn flaenoriaeth dioddef llawer i storm. aton ni, ac unrhyw un fynn i bob un o’u perfformwyr. ymuno â ni, mae’r gyfrol hon Mae yma gyfoeth o eiriau sy’n Pan oeddwn i’n ifanc mi wedi ei hanelu. Diolch amdani. wirioneddol werth eu darllen dreuliais oriau lawer wrth a’u trafod. y piano yn pori yn y Songs LlD 12 Y TINCER IONAWR 2011

BOW STREET

Suliau Chwefror Yn dilyn y gwasanaeth cafwyd Y Garn lluniaeth i bawb yn y festri 10 a 5 yn ogystal â pharti i’r plant, Gweler http://www.capelygarn. wedi’i drefnu gan Janet Roberts, org/ Rhian Jones-Steele, Joyce Bowen 6 Chwefror: Y Parchg Richard a rhieni’r ysgol Sul. Cafwyd Lewis (Noddfa) ymweliad gan neb llai na Siôn Bugail (Y Garn) Corn ei hun, a ddosbarthodd 13 Chwefror: Mr Arwyn Pierce anrhegion i blant yr ysgol Sul. Bugail 20 Chwefror: Bugail (oedfa Chwiorydd Capel y Garn gymun yn y bore) Cynhaliwyd cyfarfod mis Ionawr 27 Chwefror: Oedfa Gãyl Ddewi’r Chiworydd y Garn brynhawn Ofalaeth Mercher, Ionawr y 5ed. Mrs Meinir Roberts arweiniodd y defosiwn Cyfarfodydd eraill: agoriadol. Roedd y te wedi ei baratoi Cwrdd Chwiorydd y Garn: gan Chwiorydd ardal Pen-y-garn. Pnawn Mercher, 2 Chwefror am Wrth groesawu pawb i’r cyfarfod 2.30 o’r gloch: Gãr gwadd - Mr cyfeiriodd y cadeirydd, Mrs Llinos Tegwyn Jones Dafis, at dair o’r chwiorydd nad oedd yn bresennol oherwydd Gwasanaeth Nadolig afiechyd, sef Mrs Nest Davies, Dolau, Ysgol Sul y Garn Mrs Ann Jones, Pen-y-Garn, a Mrs Gwladys Jones, Llandre. Ffion Gruffudd, 96 Bryncastell, Bow Street a Gwynfryn Hughes, Llwyngwyddil, Cynhaliwyd gwasanaeth Nadolig Y siaradwr gwadd oedd Mr Ffair-rhos a briodwyd ym Mhlas Dolguog, Machynlleth ar ddydd Sadwrn 31 ysgol Sul y Garn bore Sul, 12 Dewi Hughes. Dan y teitl ‘O Gorffennaf, 2010. Mae’r ddau wedi ymgartrefu yn Hafod y Gaseg, Ffair-rhos. Llun: Rhagfyr. Lluniwyd y sgript gan Bellter y Byd Alltud’ rhoddodd i Robert Clark Dr Rhodri Llwyd Morgan a ni gip, trwy gyfrwng llun, pytiau thrwy gyfrwng ffilm gwelwyd o ffilm, a geiriau, ar ddwyster teimladau Cymry Patagonia at Cydymdeimlad nifer o eliyns o blaned arall yn YN EISIAU glanio ar y ddaear ynghanol Gymru, er bod llawer ohonyn paratoadau’r Nadolig - yng nhw heb erioed roi troed ar ei Cydymdeimlwn â Sian a Huw GOFALWR Ngãyl y Gaeaf, Caerdydd, ac ym daear. Gadawodd gyda ni linellau a’u teuluoedd ar farwolaeth GOFALWYR mhentref Bow St a’r cyffiniau olaf syfrdanol soned Irma Elizabeth (Beti) Davies gynt - yn chwilio am wir neges y Hughes de Jones, I Gymru: o 4 Caerfelin a Lodge, Plas ^ Gogerddan, yng Nghartref I FYW YN NHY CAPEL Y Nadolig. Yn y diwedd daethant Pan ddelo’r dydd i ysgwyd llaw GARN, BOW STREET ar draws plant yr ysgol Sul yn â thi, Hafan y Waun ar Ragfyr 23ain. Rwy’n erfyn, Gymru fach, na’m ymarfer ar gyfer cyflwyno’u Telerau i’w trafod sioma i! gwasanaeth Nadolig. Am ragor o fanylion, Bingo cysylltwch ag: Sgwrs yn Neuadd Rhydypennau Yn dilyn cyflwyniad y plant Alan Wynne Jones, cafwyd neges amserol i bawb gan Trem-y-ddôl, Bow St, Bydd Leusa Fflur Llywelyn yn Cynhelir bingo ar ein gweinidog, y Parchg Wyn Ceredigion SY24 5BJ rhoi sgwrs Dilyn llwybrau T. nosweithiau Mercher Rh. Morris, yn seiliedig ar gracer 01970 828163; Ifor Rees yn America Ladin Ionawr 19eg, Nadolig. [email protected] yn Drwm LLGC am 13.00 Chwefror 16eg a Cyfeiliwyd gan Llio Penri a’r ar Chawefror 23. Gellir cael Mawrth 16eg Dyddiad cau: band, sef Rhun, Gwern, Iestyn a tocyn(nau) am ddim trwy ffonio am 7:30 18 Chwefror 2011 Ffion. 632800

Rhun, Gwern, Ffion a Iestyn yn cyfeilio yng ngwasanaeth Nadolig y Garn. Plant ysgol Sul y Garn yn dilyn eu gwasanaeth Nadolig Y TINCER IONAWR 2011 13

Mynd yr Ail Filltir

Nid yn aml y bydd un o gwyliau, daeth galwad ffôn ysgafn, trefnodd i ddod a’u drigolion ardal Y Tincer yn iddynt oddi wrth ei mab yn bagiau yn ôl i’w cartref yn cael ei lun ar dudalen flaen Ffos-y-ffin, i ddweud bod ei ddiweddarach. Yr oedd Mr cylchgrawn cenedlaethol, a chael gartref ef wedi llosgi i’r llawr. Morgan mor ddiolchgar fel stori a lluniau eraill ohono o’r ‘Rwyf wedi colli popeth, dad’ y penderfynodd gysylltu â tu mewn iddo. Coach Driver’s oedd ei neges dorcalonnus. Yn chyflogwr Rhñs a hefyd â’r Club News yw’r cylchgrawn dan naturiol yr oedd ei rieni yn cylchgrawn uchod, a daeth cais sylw, a gwrthrych y stori yw awyddus iawn i fynd yn ôl ar unwaith oddi yno yn gofyn Rhñs ap Tegwyn, Maes Ceiro, adref ar unwaith i fod gydag iddo roi cyfweliad. Rhoddwyd Bow Street, sy’n un o yrrwyr y ef yn ei drybini. Ond sut y stori, fel y dywedwyd, ar y cwmni lleol, Mid-Wales Travel. oedd gwneud hynny heb golli tudalen blaen. o dan y pennawd Yn ôl ym mis Medi llynedd amser gwerthfawr? Dyna lle ‘Beyond the Call of Duty’. yr oedd Rhñs wedi gyrru coits daw Rhñs i mewn i’r darlun. Sylw Rhñs oedd: ‘Wnes i ddim i Sandown ar Ynys Wyth yn Cynorthwyodd hwynt i mewn gwirionedd, dim ond ne Lloegr, ac ymhlith y rhai a drefnu’r daith adref, fel eu bod gwneud ychydig o alwadau deithiai arno yr oedd Mr a Mrs yn cyrraedd y noson honno, ffôn, a cheisio cysuro Mr a Mrs Michael Morgan.o’r Felin-fach yn hytrach na thrannoeth, ac Morgan. Byddai unrhyw un ger Llambed. Ar noson ola’r er mwyn iddynt allu teithio’n arall wedi gwneud yr un peth’. Arwres gyfoes sydd am ein herio

Mae cyfres ddrama newydd yr Ymysg yr actorion eraill a welir awdures Siwan Jones, sy’n dechrau yn y gyfres mae Aneirin Hughes ar S4C, nos Sul 23 Ionawr yn gosod (Trefeurig), William Thomas, her i’r gwyliwr wrth bortreadu’r Gillian Elisa, Shelley Rees, Ifan ddau fyd sy’n bodoli oddi fewn Huw Dafydd, Rhys ap William a tref fechan yng ngorllewin Kate Jarman. Cymru. Byd perchenogion y Mae’n rhaid i Sara hefyd siopau, a byd y rhai sy’n byw y gyd-actio â llygod mawr, a pharot tu ôl ac uwchben y siopau hynny. sy’n rhegi. Dau fyd cwbwl wahanol, sydd “Doedd gen i ddim problem eto yn cyffwrdd â’i gilydd ac yn gyda’r llygod mawr, ond mi ges rhannu profiadau. i fwy o drafferth efo’r parot,” “Mae Alys yn ddrama ddwys meddai Sara gyda gwên. “Roedd iawn, ond mae ‘na ddogn o o’n bihafio’n dda gyda’r dynion hiwmor du yn perthyn iddi,” yn y cast, ond mae’n amlwg nad meddai Siwan, a greodd y cyfresi yw e’n hoffi merched! Mae ei llwyddiannus a phoblogaidd Tair Aneirin Hughes agwedd, felly, yn debyg i landlord Chwaer a Con Passionate ar gyfer Alys, Mr Toms, (Aneirin Hughes) S4C. “Mae ‘na elfen o stori ddirgel llinach arwresau hanesyddol fel cyfle i chwarae’r brif ran mewn sy’n datgan fod merched wedi ynddi hefyd - stori iasoer. Yn Gwenllian a Buddug,” meddai cyfres ddrama gan Siwan,” meddai sbaddu’r dref y mae’n rhan ohoni.” sicr, rwy’n ceisio arbrofi ac mae cynhyrchydd y gyfres, Paul Jones. Sara. “Mae ‘na falans llwyr yn ‘na naws wahanol yn perthyn “Yn wahanol i Con Passionate ei sgwennu hi. Mae’r dwys a’r iddi. Mae’n filmic iawn wrth i a oedd yn pwysleisio breuder doniol yma, ynghyd â straeon a mi gyfleu dyheadau mewnol y dynion, yn y gyfres hon, mae chymeriadau cryf. Mae darllen un Alys cymeriadau a’r gymdeithas maen Siwan wedi mynd i mewn i o’i sgriptiau hi fel camu i mewn Nos Sul 23 Ionawr 21.00, S4C nhw’n perthyn iddi.” fywydau merched sy’n cael i lyfr. Mae ei chyfarwyddiadau hi Isdeitlau Cymraeg a Saesneg Mam sengl ifanc yw Alys dylanwad ar yr hyn sy’n digwydd mor fanwl, mi wyt ti’n adnabod y Hefyd nos Iau 27 Ionawr 22.00, sydd wedi ffoi o’i gorffennol yng o’u cwmpas.” cymeriadau yn dda o’r cychwyn S4C Nghaerdydd gyda’i mab bach, Yr actores 24 oed o Rydaman, cyntaf. Mae hi’n hynod o graff. Gwefan: s4c.co.uk/alys Daniel, ac wedi glanio mewn tref Sara Lloyd Gregory, sy’n chwarae “Wy’n hoff iawn o Alys. Wy’n Ar alw: s4c.co.uk/clic fechan yng ngorllewin Cymru. rhan Alys. Crëwyd y rhan yn lico ei bod hi mor gryf. A bod ‘na Cynhyrchiad Teledu Apollo, Mae’n benderfynol o roi bywyd arbennig ar ei chyfer gan Siwan reswm y tu ôl i bopeth mae’n ei rhan o grãp Boomerang, ar gwell a dechrau newydd i’w mab. Jones. “Wy’n ei hystyried hi’n wneud. Dyw hi ddim yn berson gyfer S4C “Mae Alys yn arwres gyfoes, yn anrhydedd fy mod wedi cael y drwg.”

RHODRI JONES FFENESTRI Brici a chontractiwr adeiladu IMEJ FFENESTRI PVCu, HEULFANNAU, DRYSAU a.y.y.b. Am y GWASANETH, PRIS 07815 121 238 a’r SAFON GORAU gan GWMNI LLEOL Gwaith cerrig Sefydledig dros 30 mlynedd Adeiladu o’r newydd Edrychwch am y Estyniadau Patios Ty^ Twt Waliau gardd 01970 880330 Cofrestrwyd gyda Llandre Bow Street

Marilyn a Ifor Jones [email protected] 14 Y TINCER IONAWR 2011

COLOFN MRS JONES

Y mae cenhedloedd eraill, rhwysgfawr a dyna paham y meddir, yn ein gwawdio ni ym defnyddir un, priodas grand Mhrydain am fod bob amser rad yw’r delfryd wedi’r cwbl.... mor barod i drafod y tywydd. Ond a yw’r cyniliad wneir yn Ond pa ryfedd ein bod ni pan ddigon i warantu’r newid? yw hi yn eira dwfn un munud ac yn tresio bwrw hen wragedd Sail yr holl beth yw ceisio a ffyn y munud nesaf? Rhewi rhoi’r argraff mai priodas neu foddi ydi yr unig ddewis ar normal pobl ifanc gwbl gael inni, am wn i. gyffredin yw hon ond y drwg yw, nid dyna yw. Dyma A’r pwnc arall llosg, wrth gwrs, briodas etifedd, etifedd coron ydi y briodas frenhinol fawr Lloegr, yn ei hanfod ni all a ni chredais erioed y gwelwn hon fod yn briodas normal y dydd pan y dywedwn fod fel ein priodasau ni a waeth gennyf biti dros y frenhines heb a cheisio ein perswadio o a’i theulu...ond daeth y hynny trwy ddweud pethau dydd. Y mae disgwyl iddynt megis mai dim ond rhyw ddarparu priodas sydd yn ddau gant fydd yn y parti TYMOR HWYLIOG “OS MÊTS” adlewyrchu balchder Prydain gydar’r nos. Waeth iddyn Balch ydym fod Efan Williams Evans - a chyflwynwyd unawdau ac yn ystyried teimladau pobl nhw dderbyn hynny a gwario wedi ymdaflu i’w swydd gan Efan Williams sydd yn eu teimlo eu hunain fel y mynnent - yn enwedig fel Swyddog Gwaith Plant dan warchae ariannol yr un gan mai arian y teuluoedd eu ac Ieuenctid yng Ngogledd Oherwydd yr eira rhaid fu pryd. Sbloet heb gost ydi’r gair hunain a werir. Ceredigion ac eisoes wedi cynnal gohirio’r canu carolau o flaen Siop ond hyd yn hyn, mae pob sesiwn hwyliog gydag aelodau “Os y Pethe brynhawn ddydd Gwener penderfyniad wnaed wedi codi Yn yr un modd gyda chartref Mêts” yn Neuadd Rhydypennau Rhagfyr 17eg a drefnwyd gan gwrychyn rhywun. y ddau. Ni fydd ganddynt nos Fercher Hydref 6ed 2010. Efan Williams ar gyfer ieuenctid na gweision na morynion, y cylch cyfan. Y bwriad oedd i Y camgymeriad cyntaf mae’n debyg. Choelia i fawr. A Yna ar Dachwedd 30ain bu criw gyfrannu nid yn unig at naws oedd defnyddio modrwy phwy yn ei iawn bwyll sydd dan arweiniad Y Fnsau Falyri Nadoligaidd yn Aberystwyth ond dyweddïo Diana. Mae hyn yn mynd i gredu nad oes Jenkins, Ruth Jên a Helen Jones hefyd i helpu i gasglu arian at yn od oherwydd er gwaethaf ganddynt rhywun yn llnau, yn ymarfer ar gyfer canu carolau fudiadau dyngarol. Daw cyfle eto cydnabod rhinweddau Diana’r o leiaf. Ond dyma le lle na ac yn darparu cardiau Nadolig bid siãr. fam, ni allai neb ei galw yn fedrant ennill ym marn y ar gyfer eu dosbarthu ymhlith na phatrwm o ffyddlondeb cyhoedd,os oes ganddynt staff, trigolion Cartref Tregerddan ac Edrychwn ymlaen at i’w gãr nag i’r sefydliad a mae nhw yn fi fawr a mae’r Afallen Deg pan oedd aelodau’n weithgareddau amrywiol yn gynrychiolai. Er ei bod yn dyddiau hynny drosodd. ymuno dan arweiniad Y Fns ystod Tymor y Gwanwyn dan ferch i iarll, fe ymagweddai yn Falyri Jenkins ar Ragfyr 15eg. arweiniad Efan. aml mewn ffordd a beryglai’r Efallai yn wir fod dyddiau y Cafwyd cefnogaeth dda oddi frenhiniaeth ac eto, ei modrwy staff niferus i wneud popeth wrth garedigion “Os Mêts” a NODER: Cynhelir cyfarfod o hi a ddefnyddiwyd - ac ar lefel gan gynnwys rhedeg baddonau chafwyd eitemau gan Driawd Pres Bwyllgor Gweithredol “Os Mêts” pobl gyffredin fel chi a fi, ai wedi diflannu, mae’n wir - Gwern Penri ac Iestyn a Ffion Nos Fercher Mawrth 23ain 2011 yw hyn yn beth iach? Onid yw dweud ein bod ni yn rhy pob modrwy dyweddïo i fod barod i fod eisiau gweld y teulu yn symbol unigryw o gariad brenhinol yn bihafio fel ni a’n y ddau sydd yn dyweddïo? bod yn rhy barod i’w droi’n A beidio nad ydi defnyddio deulu normal fel teulu drws modrwy ail law braidd yn nesaf. Ond nid dyna yw ac nid gybyddlyd? dyna fydd, dyma deulu sydd i fod yn cynrychioli Prydain Yr ail gamgymeriad yn fy ac sydd i fod, felly, i drefnu marn i yw disodli’r goets, seremonïau a sbloet i’n difyrru mewn car yr â Catherine i’w ac i godi statws ac y mae, felly, phriodas, nid yw’n cael rhwysg yn afraid ac yn anheg gofyn y coets tan ar ôl y seremoni. iddynt newid eu harferion. Diau fod hyn yn ddiogelach Prioded y ddau gyda hynny ond ai teg ei thrin yn wahanol o rwysg posibl a gobeithio y i bob priodasferch frenhinol pery’r briodas ac y bydd y ddau arall? Ac os mater o ddiogelwch yn hapus. A na, does dim o’i le yw, paham defnyddio coets i hyd yn oed i genedlaetholwr unrhyw un o gwbl? Wrth gwrs, fel fi ddymuno yn dda i’r ddau mae car yn rhatach ac yn llai ohonynt.

Y TINCER [email protected] Y TINCER IONAWR 2011 15

MID WALES TRAVEL

512 Ynys-las - Aberystwyth Llun i Sadwrn, ac eithrio Gwyliau Banc

Penrhyn-coch 0737 ------Aberystwyth --- 0814 0914 1014 1114 1214 1314 1414 1514 1614 1714 Bow Street 0745 0824 0924 1024 1124 1224 1324 1424 1524 1624 1724 Heol Aberwennol 0755 0835 0935 1035 1135 1235 1335 1435 1535 1635 1735 Y Borth 0800 0839 0939 1039 1139 1239 1339 1439 1539 1639 1739 Tro Ynys-las 0809 0843 0943 1042 1142 1242 1342 1442 1542 1642 1742

Tro Ynys-las 0815 0844 0944 1044 1144 1244 1344 1444 1544 1644 1744 Y Borth 0820 0848 0948 1048 1148 1248 1348 1448 1548 1648 1748 Heol Aberwennol 0823 0852 0952 1052 1152 1252 1352 1452 1552 1652 1752 Bow Street 0834 0903 1003 1103 1203 1303 1403 1503 1603 1703 1803 Aberystwyth 0844 0913 1013 1113 1213 1313 1413 1513 1613 1713 1813

525 Aberystwyth – Llanidloes R = yn rhedeg yma ar gais Llun - Sadwrn, ac eithrio Gwyliau Banc ns = Dim ar ddydd Sadwrn

Aberystwyth 0630 1025 1425 1625 1740 Llanbadarn 0635 1030 1430 1630 1745 Stâd Ddiwydiannol Glanyrafon --- 1032 1432 ns ------Capel Bangor 0643 1038 1438 1638 1753 , 0656 1051 1451 1651 1806 Ponterwyd, Penlon ------R R --- Llangurig 0721 1116 ------1831 Cwmbelan 0726 1121 ------1836 Llanidloes 0730 1126 ------1841

Llanidloes 0732 1131 ------1845 Cwmbelan 0737 1136 ------1850 Llangurig 0742 1141 ------1855 Ponterwyd, Penlon --- 1206 ------Ponterwyd 0807 1207 1452 1652 1920 Capel Bangor 0822 1222 1507 1707 1935 Stâd Ddiwydiannol Glanyrafon --- 1228 ------Llanbadarn 0830 1230 1515 1715 1943 Ysgol Penweddig 0835 ------Aberystwyth 0840 1235 1520 1720 1951

526 Penrhyn-coch – Aberystwyth - Morrisons s-1 = 1 munud yn gynharach ar ddydd Sadwrn R = yn rhedeg yma ar gais ffôn Llun-Sadwrn, ac eithrio Gwyliau Banc s-2 = 2 munud yn gynharach ar ddydd Sadwrn ns = Dim ar ddyddiau Sadwrn

Pen-bont Rhydybeddau --- 0755 (R) ------1055 (R) ------1355 (R) ------1803 (R) ---

Penrhyn-coch 0710 0800 0910 1000 1100 1200 1300 1400 1445 1600 1700 1810 --- Capel Dewi 0717 0807 0917 1014 1107 1207 1307 1407 1452 1607 1707 1817 --- Capel Bangor ------0922 ------Stâd Ddl Glanyrafon . --- 0813 ------1113 --- 1313 --- 1458 ns 1613 ns 1711 ns ------Llanbadarn 0723 0815 0927 1020 1115 1213 1315 1413 1500 s-2 1615 s-2 1715 s-2 1823 --- Aberystwyth Cyrr. 0728 0822 0932 1027 1122 1220 1322 1420 1507 s-2 1622 s-2 1722 s-2 1828 --- Aberystwyth Gad. --- 0823 --- 1028 1122 1221 1323 ns ------Cynulliad Cymru --- 0826 --- 1031 1125 1224 1326 ns ------Morrisons --- 0828 --- 1032 1127 1226 1328 ns ------

Morrisons --- 0830 ------1128 1228 1318 ns ------1633 ns ------Welsh Assembly --- 0832 ------1130 1230 1320 ns ------1635 ns ------Aberystwyth Cyrr. --- 0835 ------1133 1233 1323 ns ------1638 ns ------Aberystwyth Gad. 0730 0845 0935 1030 1135 1235 1325 1425 1525 1640 1740 1830 1955 Llanbadarn 0735 0850 0940 1035 1140 1240 1330 1430 1530 1645 1745 1835 2000 Stâd Dd Glanyrafon 0737 0852 ------1242 ------1532 ns --- 1747 ns ------Capel Bangor ------2005 Capel Dewi 0743 0858 0947 1042 1147 1248 1337 1437 1538 s-1 1652 1753 s-1 1842 2010 Penrhyn-coch 0749 0904 0953 1048 1153 1254 1343 1443 1544 s-1 1658 1759 s-1 1848 2015

Pen-bont Rhydybeddau 0753 (R) ------1053 (R) ------1348 (R) ------1803 (R) ------

BRYNHYFRYD GARAGE PENRHYNCOCH, ABERYSTWYTH, CEREDIGION SY23 3EH Ffôn: 01970 828288 Ffacs: 01970 828940 Hoffem, fel cwmni, ddiolch yn fawr i’n cwsmeriaid am eu cefnogaeth ac am fod mor ffyddlon i ni fel cwmni. [email protected] Hoffem dynnu eu sylw hefyd i’r taflenni amser newydd hyn ddaeth i rym yn ddiweddar. Mae gwasanaeth bellach pob awr ( yn lle pob dwy awr) i Ynys-las trwy Bow Street, Llandre a’r Borth. 16 Y TINCER IONAWR 2011

YSGOL PENRHYN-COCH

Cawl a Chân

Mae’r ysgol yn trefnu noson o Gawl a Chân Gãyl Ddewi ar nos Wener y 4ydd o Fawrth. Fel rhan o’r noson bydd yr ysgol a Chôr Ger-y-lli yn diddanu’r gynulleidfa. Bydd elw’r noson yn mynd tuag at yr ysgol a Chôr Ger-y-lli Bydd tocynnau ar werth o’r ysgol yn fuan. Gweler posteri am rhagor o wybodaeth.

Sioe Aeaf Llanelwedd

Llongyfarchiadau i’r disgyblion canlynol am ennill gwobrau yn y Sioe Aeaf yn Llanelwedd.

Coginio Dyn Eira 1af Sian Jenkins 2il Llion Edwards 3ydd Florrie Lithgow

Disgyblion yr ysgol a fu’n cymeryd rhan yn Sioe Ffasiynnau Shwldimwl yn ddiweddar. Coginio Coeden 1af Seren Jenkins Sioe Ffasiynau wrth gwrs y tri gãr “Doeth!!” Cafwyd neuadd orlawn ar y ddwy noson a llongyfarchiadau Creu Sion Corn Ar ddiwedd mis Tachwedd, trefnwyd noson mawr i’r disgyblion am eu holl waith 2il Elain Donnelly arbennig yn yr ysgol i godi arian i’n coffrau. arbennig. Cynhaliwyd Sioe Ffasiynau o dan arweiniad Creu Cracyr cwmni Shwldimwl, Llanboidy. Cafwyd tua 30 Cristingl 3ydd Seren Bedder o ddisgyblion ar draws yr ysgol yn cymryd rhan i ddangos dillad y cwmni. Nid dim ond Yn ôl y traddodiad, cynhaliwyd gwasanaeth Diolch i bawb a fu wrthi yn ddiwyd yn rhoi y disgyblion a fu yn mwynhau, wrth i staff Cristingl ar brynhawn olaf y tymor yn yr Eglwys. cymorth i’r disgyblion. yr ysgol gerdded i lawr y llwyfan. Yn ogystal Bu’r disgyblion wrthi yn gwneud un cristingl y a’r sioe, cafwyd lluniaeth o dan drefniant y teulu a chafwyd cyfle i gynnau y rhain yn ystod y Gymdeithas Rieni. Tynnwyd raffl fawr yr gwasanaeth. Gwelwyd y staff yn cymryd rhannau ysgol yn ystod y noson. Llwyddwyd i godi blaenllaw yn y seremoni. Diolch i’r Parchedig swm arbennig o arian i goffrau’r ysgol. Diolch Ronald Williams am ei anerchiad. i bawb a gefnogodd y noson ac i Owain o gwmni Shwldimwl am wneud yr holl Morrisons ^ drefniadau yn hwyliog. I godi arian i goffrau yr ysgol, gwelwyd CLWB CWL Sioe Nadolig disgyblion a rhieni’r ysgol yn archfarchnad Penrhyn-coch Morrisons yn pacio bagiau. Treuliwyd pedair Unwaith eto eleni, perfformiwyd dwy sioe awr yno a chasglwyd swm anhygoel. Gwelwyd Ar Agor Llun - Gwener gan ddisgyblion yr ysgol. Ar brynhawn dydd Côr yr ysgol yn canu ym mhrif fynedfa’r siop. 3.30 - 5.30 Mercher, cafwyd perfformiad agored i bobl Diolch i’r disgyblion a’r rhieni a ddaeth i bagio’r £6 y sesiwn . £5 ail blentyn y pentref cyn y perfformiadau ar y nos bagiau ac i aelodau’r côr am ganu mor arbennig. Bwyd a Diod Iachus yn Gynwysedig Fercher a’r nos Iau. Teitl sioe y Cyfnod Sylfaen Gofal Plant Cofrestredig oedd “Annest yr Angel” a gwelwyd nifer Cinio’r Gymuned o gymeriadau diddorol yn rhoi cymorth i Clwb Gwyliau Annest. Teitl sioe yr Adran Iau oedd “Pantolig” Cynhaliwyd Cinio Nadolig y Gymuned ym Mae’r clwb hefyd ar agor yn ystod a chafwyd perfformiadau arbennig gan y mis Rhagfyr. Braf oedd cael cyflwyno cor yr gwyliau’r ysgol a diwrnodau HMS disgyblion. Gwelwyd dau fachgen wedi gwisgo ysgol i’w diddanu. Aeth holl aelodau’r cor i i fyny fel dwy chwaer hyll, Sinderela, y llys neuadd yr Eglwys a chafwyd hanner awr o 08.30 y.b. – 5.30 y.p. fam, postmon, Mair a Joseff, corachod ac adloniant. Diolch iddynt am y cyfle i fynd a’r côr allan i’r gymuned ac am eu rhodd hael ar £18 y diwrnod plentyn cyntaf ddiwedd y prynhawn. £16 y diwrnod ail plentyn

Cinio Nadolig Sesiwn hanner diwrnod 08.30 – 1.00 y.p. neu 1.00 y.p. – 5.30 y.p. Cafwyd cinio Nadolig yr ysgol ar ddydd Iau olaf y tymor. Paratowyd y cinio gan Mrs £9 plentyn cyntaf . £8 ail plentyn JONATHAN Watkins a Miss Evans. Cafwyd gwledd o fwyd JAMES LEWIS a diolch i’r ddwy ohonynt am eu holl waith I fwcio cysylltwch â caled yn paratoi. Nicola Meredith neu Katy Nash ar saer coed 07972 315392 adeiladydd Sinema [email protected] Neu cipiwch mewn i’r clwb ar ôl Ysgol bronllys, capel bangor aberystwyth Yn dilyn yr holl ymdrech ar gyfer y Sioe, 01970 880652 cafodd y disgyblion gyfle i ymlacio gydag Celf a Chreft, Gemau tu mewn ag allan,

Y TINCER ymweliad i’r Sinema i wylio’r ffilm Shrek 07773442260 [email protected] Wii a Playstation, Pwll Pelau a mwy! Forever After. Y TINCER IONAWR 2011 17

YSGOL CRAIG YR WYLFA

Gwasanaeth Nadolig fwyd arbennig ar yr 16eg. Roedd Wendy, Sian a Chath Hyfryd oedd medru cynnal wedi paratoi cinio Nadolig ein gwasanaeth Nadolig eleni hyfryd i ni. Diolch yn fawr yn neuadd yr ysgol oherwydd iddynt am eu holl waith problemau gwresogi gyda’r drwy’r flwyddyn.Cafwyd amser eglwys leol. Cafwyd noson da efo pawb yn hwyl y Nadolig hwylus efo pob plentyn yn wrth iddynt ddarllen y jôcs o’r cymryd rhan mewn rhyw ffordd. cracers. Roedd dosbarth y babanod yn edrych yn arbennig yn eu Ffarwelio gwisgoedd lliwgar a’r adran iau yn smart iawn yn eu tinsel wrth Bu’n amser ffarwelio gyda iddynt lefaru stori’r geni. Roedd Chris King a Rachel Swift, y neuadd yn llawn o rieni a myfyrwyr o Goleg Ceredigion ffrindiau’r ysgol, diolch iddynt a fu yn gweithio gyda ni dros am eu cefnogaeth. y tymor. Diolch yn fawr iddynt Plant y babanod yn canu’n hapus yn y gwasanaeth am eu cymorth a phob lwc Yr Urdd iddynt yn y dyfodol.

Bu’r plant yn brysur iawn cyn Carolau y Nadolig yn gwneud gwahanol ariffactau allan o glai. Diolch yn Aeth criw o ddisgyblion fawr i Mrs Williamson - Evans o’r ysgol un bore oer cyn y am ei holl gymorth. Roedd pob Nadolig i Siop Morrisons i un yn werth eu gweld. ddiddanu’r cwsmeriaid efo Cynhaliwyd parti Nadolig Yr carolau Nadolig. Roedd pawb Urdd ar nos Lun 13eg Rhagfyr. wedi mwynhau a chasglwyd Roedd y plant wedi mwynhau swm anrhydeddus tuag at yr mas draw. Cafwyd gêmau a ysgol. llawer o ganu cyn y wledd o ddanteithion. Croesawu

Clwb coginio Hyfryd oedd croesawu aelod newydd i’r ysgol y tymor yma, Plant yr Urdd yn mwynhau y danteithion Daeth Mrs Morgan, Alltgoch, sef Arthur Stockford. Rydym Tal-y-bont i mewn i’r ysgol cyn yn gobeithio y bydd yn hapus y Nadolig i ddangos i’r plant iawn yn ein plith. Hefyd bydd sut i wneud ‘mins peis’. Cafwyd Mr Rhys Evans yn dechrau noson o goginio prysur ac yna gyda ni yn yr ysgol pob bore a gwerthwyd y cynnyrch ar ôl chroeso mawr iddo ef. ysgol i godi arian i Latch. Bag2thefuture Arad Goch Rydyn yn casglu dillad er Aeth dosbarth y babanod ar mwyn codi arian ar gyfer yr drip i weld sioe Nadolig Arad ysgol. Mae gennym fagiau Goch sef ‘Croeso i Hosan a Stori’. pwrpasol ar gyfer gwneud hyn, Roeddent yn ganmoladwy iawn felly os am helpu gofynnwch o’r sioe a daeth pob plentyn i’r ysgol a llenwch y bagiau a adref yn wên o glust i glust. dewch a nhw yn ôl erbyn 19eg o Ionawr. Disgyblion yr ysgol yn diddanu ymwelwyr â Morrisons Cinio blasus

Cafodd yr ysgol i gyd bryd o

TAFARN TYNLLIDIART Ty Bwyta a Bar Prydau neilltuol y dydd Prydau pysgod arbennig Cinio Dydd Sul Bwydlen lawn hanner dydd neu yn yr hwyr CROESO (mantais i archebu o flaen llaw) CAPEL BANGOR 01970 880 248 Croeso mawr i Arthur Stockford Mrs Morgan yn coginio ‘mins peis’ gyda’r plant 18 Y TINCER IONAWR 2011

YSGOL RHYDYPENNAU

Cinio Nadolig ysgol i ddiddanu henoed Cartref Tregerddan. Mae’r ymweliad hwn Ar yr 4ydd o Ragfyr cynhaliwyd yn ddigwyddiad traddodiadol cinio Nadolig yr henoed yn yr bellach ac mae’r henoed yn disgwyl ysgol. Bu Mrs Meinir Fleming a’i yn eiddgar i glywed dawn yr staff yn brysur iawn yn paratoi’r offerynnwyr. Diolch i Mr Phillips wledd i 65 o bobl eiddgar iawn. am ei arweiniad a’i barodrwydd Cytunodd pawb mai dyma’r cinio i ddangos y talentau lleol yn y gorau eto! Diolch yn fawr i staff y gymuned. gegin ac i Bwyllgor yr Henoed am drefnu’r achlysur mor effeithiol. Ffarwelio Ar yr 20fed o Ragfyr, cynhaliwyd cinio Nadolig i’r plant a’r staff. Yn anffodus bu’n rhaid i’r ysgol Yn ystod y wledd, cyflwynwyd ffarwelio â Mrs Delyth Huws. Bu anrhegion o ddiolch i holl staff y Mrs Huws yn Athrawes Llwyth gegin am eu gwasanaeth ac, wrth Gwaith yn yr ysgol ers 2004, gwrs, am y bwyd blasus meant yn ac fe ddysgodd pob dosbarth Clwb cant y cant-heb golli diwrnod yn ystod Tymor yr Hydref. ei gynhyrchu drwy’r flwyddyn. o’r meithrin i flwyddyn 6 yn wythnosol. Hoffai’r ysgol ddiolch Sioe Nadolig yn fawr iawn i Mrs Huws am ei gwasanaeth a’i hymroddiad dros Cynhaliwyd ein Sioe Nadolig y blynyddoedd a phob hwyl iddi eleni yn Neuadd Rhydypennau yn ei swydd newydd yn Llyfrgell ar y 14eg a’r 15eg o Ragfyr. I agor y dre’. y noson, perfformiodd blwyddyn 1 a 2 ‘Noson y Gêm Fawr’; sioe Siom yn cyfuno stori Bethlehem gyda thîm pêl-droed Bethlehem Unedig. Trefnwyd parti Nadolig blynyddol Yn dilyn hyn, perfformiodd Cymdeithas Rhieni ac Athrawon blynyddoedd 3,4,5 a 6 ‘Pantoliog’; yr ysgol ar yr 20fed o Ragfyr; ond cyfuniad o stori Sinderela â Stori’r yn anffodus, bu’n rhaid gohirio’r Geni. Roedd y neuadd yn llawn ar noson oherwydd y tywydd. Yn y ddwy noson a chafwyd gwledd o hytrach, cynhaliwyd noson ar y ganu, actio a dawnsio. Hoffai’r ysgol 13eg o Ionawr i ddathlu’r flwyddyn ddiolch i Bwyllgor y Neuadd am newydd - Noson ‘Hen Galan’. Yn Aaron Glover a Ffion Haf yn ffarwelio gyda Mrs Delyth Huws. y cydweithrediad a’r cymorth yn ystod y noson cafwyd disgo, gwin ystod yr ymarferiadau ac yn ystod twym, mins peis a llawer mwy! y ddwy noson. Cafwyd cyngerdd ardderchog hefyd gan Yr Unedau Clwb Cant y Cant Meithrin a Derbyn. Cynhaliwyd y gyngerdd hon yn neuadd yr Yn ystod tymor yr hydref, roedd ysgol ar y 14eg a’r 15fed o Ragfyr. 21 o blant â record cant y cant O ganlyniad i’r perfformiadau o ran presenoldeb yn yr ysgol. hyn, codwyd £1,117 tuag at Llongyfarchiadau iddynt! gronfa’r ysgol. Diolch i bawb am eu hymroddiad yn ystod yr Blwyddyn Newydd Dda i holl ymarferiadau a’r perfformiadau.. ddarllenwyr Y Tincer!

Band Am fwy o wybodaeth a llwyth o luniau: Fe aeth Mr Allan Philips, athro http://www.rhydypennau. ceredigion.sch.uk peripatetig pres y sir, â band pres yr Sioe Nadolig Blwyddyn 1 a 2.

Sioe Nadolig y Meithrin a’r Derbyn. Y Plant yn mwynhau cinio Nadolig. Y TINCER IONAWR 2011 19

YSGOL PEN-LLWYN

Cyngerdd Nadolig

Cynhaliwyd y gyngerdd Nadolig eleni yn Neuadd Pen-llwyn, Capel Bangor ar nos Fawrth, Rhagfyr 14eg, 2010. Y Goeden Nadolig oedd sioe dosbarth 1 ac edrychai pob plentyn fel addurn bach tlws iawn. Gwnaeth pob un ei ran yn ardderchog. Drama’r Pwdin ‘Dolig gyflwynodd dosbarth 2. Drama llawn hwyl a sbort ar ddiwrnod Nadolig. Roedd y gynulleidfa i’w weld wedi mwynhau’r noson yn fawr iawn. GOLCHDY Ffair Nadolig Ffair Nadolig LLANBADARN CYTUNDEB GOLCHI Cafwyd ffair Nadolig lewyrchus GWASANAETH GOLCHI iawn wedi ei drefnu gan rieni DUFET MAWR blwyddyn 6 ar nos Fercher, CITS CHWARAEON Rhagfyr 8fed. Trefnwyd llawer o stondinau a bu plant blwyddyn FFÔN: 01970 612 459 5 a 6 yn helpu ar y noson. Pinacl MOB: 07967 235 687 y noson oedd ymweliad gan Siôn GERAINT JAMES Corn. Hoffem fel ysgol ddiolch i’r rhieni am eu gwaith caled a’u cefnogaeth.

Ffarwelio â Mrs G. Williams

Ar ddiwedd tymor yr Hydref bu Sioe dosbarth 1 ‘Y Goeden Nadolig’ rhaid ffarwelio â Mrs Gweneira Williams, athrawes dosbarth 2. Carwn ddiolch iddi am ei yn drist iawn i’w gweld yn mynd Cawsom nifer o weithgareddau i gwasanaeth diflino i’r ysgol dros y o’r ysgol rydym yn dymuno’r ddysgu ar sut a phryd dylsen ni blynyddoedd diwethaf. Er ein bod gorau iddi ar ei hymddeoliad. olchi dwylo Roedd fideo doniol gyda chymeriadau hyfryd, llawn Prynhawn Agored cyngor a gwybodaeth i wylio.

Trefnwyd prynhawn agored ar Plant Newydd ddydd Iau, Rhagfyr 16eg er mwyn i’r rhieni a darpar rieni i ymweld Fe garwn groesawu Megan Lewis, â’r ysgol yn ystod y dydd. Roedd Courtney Chandler a Rhys Barron yn gyfle iddynt weld y plant wrth i ysgol Pen-llwyn. Gobeithio y eu gwaith ac i gael sgwrs gyda’r byddant yn hapus iawn yn ein staff a’r rhieni eraill dros gwpaned mysg. o de neu goffi. Croeso i Miss Fflur Jones Ymweliad gan Nyrs Angharad Rydym yn estyn croeso cynnes i’n hathrawes newydd Miss Fflur Daeth Nyrs Angharad atom ar Jones. Rwy’n siwr y bydd hi eto yn fore Dydd Gwener, Rhagfyr 10fed ymgarftrefu yn gyflym iawn yn i gynnal sesiwn ar lendid dwylo. ysgol Pen-llwyn. Ffarwelio â Mrs Gweneira Williams Arwerthiant

Ar nos Wener, Rhagfyr 17eg cynhaliwyd Arwerthiant Mawr yn Nhafarn y Druid, Goginan pan werthwyd llawer o eitemau diddorol. Ar ôl yr arwerthiant bu band lleol yn cynnal adloniant. Diolch yn fawr i Cathryn Morgan am drefnu’r noson ac i Andrew Davies am ei helpu. Diolch hefyd i bawb oedd wedi cyfrannu at y noson. Y TINCER [email protected] 20 Y TINCER IONAWR 2011

TASG Y TINCER

Dyma fi o’r diwedd yn cael cyfle i ddweud Blwyddyn Newydd Dda i bob un ohonoch chi. Ddaru chi fwynhau’r Nadolig? A beth am yr eira? Mi sylwais fod nifer ohonoch wedi gwneud dynion eira o bob lliw a llun ar ddechrau’r gwyliau. Da iawn chi. Roedd ‘na gasgliad reit dda o sgarffiau a hetiau ar sawl un. Diolch i bawb fu’n lliwio’r llun o Siôn Corn Owain Ifans gyda’i sach o deganau y mis diwethaf. Dyma’r enwau: at Y Tincer,i’w gyhoeddi ar Rhodri Jones, Tñ’r Banc, dudalen y Tasg. Beth amdani?! Bont-goch; Owain Ifans, Beth oedd eich hoff 18 Garreg Wen, Bow Street; anrheg Nadolig? Gafodd rai Sion Lewis Davies, Hendy, ohonoch gêm Wii tybed, ; Luned Jones, 2 neu gyfrifiadur newydd, neu Tanygeulan, Capel Bangor; iiPad? Faint ohonoch chi Alexis Phillips, 1 Cae’r Odyn, gafodd sglefrfwrdd, neu feic? Bow Street. Mae’n siãr bod nifer fawr Ti Owain sy’n cael y wobr ohonoch chi, fel fi, wedi cael y tro hwn, er bod lluniau llyfrau i’w darllen. Tybed a pawb yn ardderchog, wir. ddaru chi gael un o lyfrau Hoffais fenig gwyrdd llachar Rala Rwdins a’i ffrindiau? Sion Corn! Rwy wrth fy modd yn Wel, mi glywes i fod neb darllen hanes cymeriadau llai na Dewi Pws, Bardd Gwlad y Rwla. Pa un yw eich Plant Cymru, wedi ymweld hoff gymeriad chi? Llyfr arall â rhai o ysgolion yr ardal sydd i’w weld yn y siopau yn ddiweddar! Fuoch chi’n a’r llyfrgelloedd nawr yw gwrando arno? Rwy’n hoff Peppa’n Mynd i Wersylla. Falle iawn ohono, ac mae’n gwneud i chi gael copi yn eich hosan i mi chwerthin. Tybed a Nadolig! Rwy’n hoff iawn o wnaethoch chi gael cyfle i Peppa a George. Ydech chi’n sgwennu rhyw bennill neu hoffi cyfres Peppa ar Cyw? ddau yn ei gwmni? Mae Carwyn y ci yw fy ffefryn i croeso i chi anfon eich gwaith o blith y cymeriadau i gyd! Y mis hwn, beth am liwio’r Enw llun o Peppa’n mynd am dro ar ei beic? Os mai beic ddaru chi gael gan Sion Corn eleni, mwynhewch y crwydro a’r Cyfeiriad rasio, ond cofiwch wisgo’ch helmed pob tro. Anfonwch eich gwaith ata’i erbyn 1af Chwefror i’r cyfeiriad arferol: Tasg y Tincer, 46 Bryncastell, Bow Street. Ceredigion, SY24 5DE. Ta ta Oed Rhif ffôn tan toc!

Llety Maes-y-môr Amrywiaeth eang o lyfrau, cardiau,cerddoriaeth Aberystwyth ac anrhegion Cymraeg. o £20 y noson Croesawir archebion gan unigolion Ystafell yn unig . Teledu . Te a choffi . Wi Fi am ddim . Parcio. Shed i feics ac ysgolion Rhif 335 | IONAWR 2011 www.maesymor.co.uk 13 Stryd y Bont Aberystwyth Ffon: 01970 639 270 01970 626200