DOCSLIB.ORG

Annales Collegii Nobilium Opolienses Barbara Kubis* Artystyczna Droga Renaty Bogdańskiej W Latach Wojennej Tułaczki I Niełatw

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Annales Collegii Nobilium Opolienses Barbara Kubis* Artystyczna Droga Renaty Bogdańskiej W Latach Wojennej Tułaczki I Niełatw Annales Collegii Nobilium Opolienses 9 (2020) Barbara Kubis* Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział Opole Artystyczna droga Renaty Bogdańskiej w latach wojennej tułaczki i niełatwe powojenne życie Ireny Andersowej Renata Bogdańska’s path down the road of art during the war wandering and the difficult post-war life of Irena Anders. Abstract: The article focuses on Irena Anders, the wife of General Władysław Anders. It is based on a variety of sources, mainly memoirs but also my own memories since I had the pleasure of getting to know this extraordinary lady in person. Renata Bogdańska – because this was her stage name – belonged to people who definitely knew what they wanted in life, and was always ready to face new challenges. She was musically gifted, sang beautifully and took part in performances of various theatrical groups. The Second World War had a huge influence on her life. She followed the fate of many other Poles from the Eastern Borderlands, marching among the army organized by Władyslaw Anders in the Soviet Union. The general made efforts to lead the Polish troops out of the Soviet Union, to Persia – controlled by the British forces. It was fate that brought these two together on the war trail. After the war, they got married and settled in London. Everyday post-war life was not easy, but the Mrs Anders worked hard to overcome all difficulties. She often visited Poland and spoke with pride about her patriotism and love for Poland. She had a warm, open personality and was very likeable. Keywords: autobiographical record, world war 2, German occupation, 2nd Polish Corps * B. Kubis (2020). Artystyczna droga Renaty Bogdańskiej w latach wojennej tułaczki i niełatwe powojenne życie Ireny Andersowej. Annales Collegii Nobilium Opolienses, 9, ss. 135–161, [email protected]. 136 | Annales Collegii Nobilium Opolienses • 9 (2020) • Życiorysy Zainteresowanie przeszłością to widzenie człowieka w określonym kon- tekście historycznym. Bohaterka tego opracowania to osoba wyjątkowa. Należała do nielicznych kobiet minionego stulecia, które łamały kon- wenanse obyczajowe, podejmowały decyzje dotyczące własnych losów. Mam na uwadze Irenę Andersową, żonę dowódcy 2. Korpusu Polskie- go – gen. Władysława Andersa. Wysiłek kobiet jest nie w pełni doceniany i w niewielkim zakresie opi- sany w piśmiennictwie historycznym. Pisząc o I. Andersowej odwoływać się będę do różnych źródeł, zwłaszcza do literatury pamiętnikarskiej, ale też moich prywatnych z nią kontaktów1. Ze względu na różnorodność form zapisów autobiograficznych i ich wzrastającą rolę w badaniach historycznych współcześnie określa się je mianem „literatury dokumentu osobistego”2. Przywilej wstępu do kultury oficjalnej zdobyła zasadniczo „śmierć wojenna”, postrzegana jako odrębna kategoria umierania, waloryzo- wana przez pomniki, zaszczyty, odznaczenia3. Obraz zjawisk, związa- nych z wojennymi przeżyciami kobiet, ich walka o przetrwanie, służba frontowa to niezwykle złożony problem, trudno go poddać określonym schematom. Mając tego świadomość, chciałabym skoncentrować się na określonej sytuacji społeczno-poltycznej i obyczajowej, w jakiej znalazły się wojenne kobiety. To wtedy, jak pisze jedna z autorek wspomnień, do- konały „wielkiego skoku nad otchłanią okupacji i poniewierki”4. Wybuch II wojny światowej zmienił w zasadniczy sposób losy boha- terki tego opracowania, przyniósł zwrot w jej spokojnym dotąd życiu na Kresach Wschodnich. 17 września 1939 r. wkroczyła na polskie rubie- że Armia Czerwona. Radziecka władza poddała społeczeństwo polskie własnemu porządkowi formalnoprawnemu. Wprowadziła różne metody opresji i niszczenia polskiego żywiołu. 1 Szerzej: B. Kubis, Kresy Kresów – dziedzictwo zatrzymane w pamięci (z per- spektywy opolskiego środowiska). [...] Kresowianie na świecie, red. M. Kalczyńska, K. Rostocka, A. Wierciński, Opole 2013, s. 20–31. 2 Termin ten do całego obszaru pisarstwa autobiograficznego wprowadził Ro- man Zimand. Bywa on używany zamiennie z takimi określeniami, jak: „pamiętni- karstwo”, „autobiografia”, „wspomnienia”. R. Zimand, Diarysta Stefan Ż., Wrocław 1990, s. 6. 3 D. Łukasiewicz, Wojna kobiet, [w:] Humanistyka i płeć, red. J. Miluska, S. Pak- szys, Poznań 1995, s. 120. 4 D. Tęczarowska, Deportacja w nieznane, Londyn 1981, s. 33. Barbara Kubis • Artystyczna droga Renaty Bogdańskiej | 137 Następstwem dokonanej aneksji ziem polskich był także wielki plan przesiedleń milionów obywateli różnych narodowości, w tym głównie Pola- ków, w głąb radzieckiego kraju na Sybir, do Jakucka czy na Kołymę5. W latach 1940–1941 podczas kolejnych deportacji wywieziono z Kre- sów tysiące polskich rodzin do pracy w kołchozach, kopalniach, skazano na więzienia i łagry. Najbardziej cierpiały kobiety, to one teraz pozba- wione męskiej opieki odpowiadały za losy rodziny. Warto przypomnieć okoliczności, w jakich odbywało się zesłanie. „10 lutego 1940 r. o godz. 3 rano załomotano kolbami karabinów do drzwi. Zdziwieni zapytaliśmy: kto tam? Usłyszeliśmy – »odkrywaj«! (otwieraj). Weszło kilku uzbrojo- nych wojskowych, między nimi jeden cywil (Polak lub Ukrainiec). Kazali nam natychmiast się ubierać i dali na to bardzo krótki czas. My wszyscy w płacz, gdzie mamy jechać w czasie zimy i co z nami zrobią. Ojcu kazali stać w miejscu, a nam przygotowywać sobie coś na drogę. Mama naj- przytomniej z nas wszystkich zaczęła pakować pościel, pierzyny, podusz- ki, coś włożyła do wiaderka do jedzenia, parę łyżek i nóż, tłuszcz, chleb. Po upływie godziny kazali wychodzić z domu. Przed domem czekały na nas sanie, na które musieliśmy wsiąść. Tak bez śniadania zawieźli nas do punktu zbornego w szkole podstawowej. Tam zobaczyliśmy naszych sąsiadów – Polaków. I tak wszyscy, starcy, chorzy, młodzież, dorośli wyruszaliśmy kolumna saniami 6 km na towarowy dworzec kolejowy, gdzie na bocznicy stały już przygotowane dla nas wagony towarowe. Na ścianach wagonów były porobione półki z desek do spania, a wycięty otwór w podłodze służył za ustęp. W wagonie było nas upchanych około 65 osób. Nie sposób opisać płaczu i lamentu w tym zimnym wagonie, bez ciepłej strawy. Na środku wagonu stał piecyk żelazny i leżało parę kawałów węgla. Cały skład pociągu liczył 65 wagonów. Okna w wago- nie były zakratowane i zabite deskami. Ściany wagonu były nieszczelne: przez szczeliny hulał wiatr i zimno. Do każdego wagonu było przydzie- lonych dwóch uzbrojonych żołnierzy radzieckich. Wieźli nas jak niebez- piecznych przestępców. Przez cały czas podróżny byliśmy ubrani w dzień i w nocy ze względu na zimno”6. Podróż na miejsce zesłania była długa i męcząca, Wanda Trzeciecka wspomina: 5 Szerzej na ten temat: J. Siedlecki, Losy Polaków w ZSRR w latach 1939–1986, Londyn 1987. 6 H. Roszkowska, Wspomnienia, „Zesłaniec” [b. R.] 1997, nr 2, s. 69–70. 138 | Annales Collegii Nobilium Opolienses • 9 (2020) • Życiorysy Było duszno, gorąco i bielizna lepiła się do ciała. O myciu nie było mowy, gdyż raz dziennie wystawiano dwa wiadra wody. Trzeba więc było ją oszczędzać, licząc każdą kroplę. Przez pierwszych parę dni nic do jedzenia nie dostaliśmy. Później przynoszono raz na dzień wiadro zupy. Liczono nas i znowu z hukiem ryglowano drzwi. Z braku jakiegokolwiek ruchu i ręce drętwiały7. I wreszcie transporty dotarły na miejsce przeznaczenia. Zaczął się koszmar życia w nieludzkich warunkach – wspomina Zofia Józefowicz- -Niedźwiecka, wówczas mała dziewczynka. Wylądowali w kołchozie Rostowsk na północy Kazachstanu; praca w polu przy sianokosach, płacą w naturze: zbożem. Wy- gląda to jak zwykła wieś, trochę bielonych chałup, jakieś baraki. W okolicy nie ma ani jednego drzewa, tylko step jak wzrokiem sięgnąć. Kolejny posiołek – jak mówi się na te wioski – odda- lony jest o 6–7 kilometrów, ale kołchozu nie można opuszczać na własną rękę. A w tym nie ma dla nich miejsca, nie ma też pracy, bo to maj, gdzieniegdzie leży jeszcze śnieg. Kierownictwo kołchozu nie jest zadowolone z ich przyjazdu – większość to kobiety i dzieci, nie będzie z nich wielkiego pożytku, a wyżywić i zakwaterować trzeba. I tak się błąkają od jednego domu do drugiego, wymieniają część przywiezionych ubrań i drobiazgów na jedzenie i dach nad głową. Gdy przychodzi zimna, miejscowa rodzina lituje się nad nimi i przygarnia ich do siebie. Śpią na ziemi, jedno obok drugiego. Ciasnota, brudno, na zewnątrz mróz do 40 stopni, nie ma nawet jak się umyć. Na wiosnę na obrzeżach kołchozu znajdują pustą, samotna chatę. Stoi niedokończona, bez szyb, bez drzwi, ale... z dachem. Sołtys wydaje zgodę i cała siódemka przenosi się do jednoizbowej chałupy bez mebli. Zno- szą tam siano ze stepu, rozkładają na podłodze, na to idą resztki prześcieradeł, poduszki i kołdry, które mają jeszcze z Polski, i wszyscy razem śpią na klepisku8. Te kobiece relacje stanowią szczególny dziennik podróży. Są to opo- wieści zwyczajne, pisane bez patosu. Laureatka Literackiej Nagrody No- bla w 2015 r. Swietłana Aleksiejewicz tak oceniala: „Kobieca wojna ma 7 W. Trzeciecka, Wspomnienia z Kresów, Warszawa 2008, s. 206–207. 8 Z. Józefowicz-Niedźwiecka, Długa droga do domu, „Twój Styl” 2015, nr 6, s. 155–156. Barbara Kubis • Artystyczna droga Renaty Bogdańskiej | 139 swoje wspomnienia, własne barwy, zapachy, własne oświetlenie i prze- strzeń uczuć [...] i cierpią bez słów a to jest jeszcze straszniejsze”9. Wojenna tułaczka dotknęła także Irenę Andersowi bohaterkę tej re- lacji. Poznałam Panią I. Andersową, kiedy gościła w Opolu z okazji konfe- rencji organizowanej jesienią 1994 r. przez Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego poświęconej Jałcie z perspektywy półwiecza. Od pierwszego momentu powitania na lotnisku w
Load more

Recommended publications
  • Roman Ryterband: Life and Work
    Roman Ryterband: Life and Work 2014 PADEREWSKI LECTURE-RECITAL Polish Music Center INTRODUCTION The program of music by Roman Ryterband (1914-1979) presented by the Polish Music Center on the USC campus on 2 April 2016 celebrates the culmination of a long and truly satisfying collaboration with the composer’s widow, Clarissa Ryterband, his daughters, Astrid Ryterband and Diana Eisele, and their families, to assemble a great treasure trove of materials related to Roman Ryterband. This concert and the commemorative booklet herein officially mark the donation of the Ryterband Collection to the archives of the Polish Music Center, which celebrated its thirtieth anniversary of service in 2015. Besides disseminating information about Polish music worldwide and staging concerts on the USC campus and beyond, the Polish Music Center is a unique repository of manuscripts by leading Polish composers. The Manuscript Collection that began in 1984 with gifts from Stanisław Skrowaczewski and Witold Lutosławski now encompasses thousands of items representing the most important Polish composers of the twentieth century, including such exceptional figures as Zygmunt Stojowski, Henryk Wars (Henry Vars), Bronisław Kaper, and Ignacy Jan Paderewski. Each of these extraordinary collections represents a microcosm of a composer’s life and persona, often encompassing not only manuscripts, sketches and notes, but also personal and professional correspondence, memorabilia and countless personal items, photographs, and writings. Pieced together, this mosaic of elements offers a fascinating portrait of the artist, shedding much light on their activities, personal interests, family and friends, and historical context. This is particularly true of the Roman Ryterband Collection, which opens up new vistas and exciting possibilities for thorough research into this relatively little-known composer.
    [Show full text]
  • News of Polonia Pasadena, California May 2009 the Forgotten Man Vet of Famed Polish RUNNERS’ Business Trips Overseas
    Page 2 News of Polonia Pasadena, California May 2009 The Forgotten Man Vet of famed Polish RUNNERS’ business trips overseas. Going on long runs in unfamiliar surroundings, By: Kaya Mirecka Ploss WWII unit honored on NATION sometimes waving down a taxi when he The Red Poppy Song (part 2) forgot how to get back to the hotel. On his Who among us has not heard or sang the 103rd birthday last marathon, his wife Carol joined him. I well-known song Czerwone Maki Na By: Yuras Karmanau By: Justyna Ball think they are done for now, but they Monte Cassino (Red poppies on AP article sent by: Andy Gołębiowski supported Francis greatly in his fund (Kresy Sybiraki website) http://justyna-polishdelight.blogspot.com/ raising efforts. Monte Cassino)? “Popioł i Diament IVANYETS, Belarus (AP) Tortured by In 1996, Uta Pipping from Germany (Ashes and Diamonds),” one of the most To live in the Boston area and not to beautiful and treasured Polish films made Stalin’s henchmen and attacked by was going for her third title when she Hitler’s forces, Aleksander Szekal almost participate in the marathon, either as a became ill (with ”women issues”) and during Communist rule in Poland, ends runner, cheerleader, spectator or at least with people singing that song. It became became one of World War II’s millions ended up in the hospital for the next two of victims. check out the list of your local runners in days “completely drained from the race almost like a National Anthem. the paper over your morning coffee is a … It is well known that Feliks Konarski, But he survived the Soviet Gulag and a and from loss of fluids.” But she made it famous battle against the Nazis - and was sin.
    [Show full text]
  • VI Marsz Pamieci.Indd
    VI MARSZ PAMIĘCI MŁODZEŻY POLSKO – ROSYJSKIEJ STACJA GNIEZDOWO – LAS KATYŃSKI KWIECIEŃ 2012 Okoliczności tej zbrodni muszą zostać do końca zbadane i wyjaśnione. Trzeba tu, w Katyniu, rozmowy młodzieży: polskiej i rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej. Ważne jest, by została potwierdzona prawnie niewinność ofi ar, By kłamstwo katyńskie zniknęło na zawsze z przestrzeni publicznej. Drogą, która zbliża nasze narody, powinniśmy iść dalej, nie zatrzymując się na niej, ani nie cofając. Ta droga do pojednania wymaga jednak czytelnych znaków. Na tej drodze trzeba partnerstwa, dialogu równych z równymi, a nie imperialnych tęsknot. Trzeba myślenia o wspólnych wartościach: o demokracji, wolności, pluralizmie, a nie – o strefach wpływów. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Lech Kaczyński Stowarzyszenie Współpracy ze Wschodem MEMORAMUS w Poznaniu VI Marsz Pamięci młodzieży polsko – rosyjskiej stacja Gniezdowo – Las Katyński Kwietnia 2012 Poznań 2012 3 Stowarzyszenie Współpracy ze Wschodem MEMORAMUS w Poznaniu Redakcja: Karolina Betka – Śliwińska, Elżbieta Jakubowska, Kamila Kościelniak, Maciej Leciński Autorzy zdjęć: uczestnicy VI Marszu Pamięci Tłumaczenia: Język angielski: Galina Rudzenka - Nowak Język rosyjski: Galina Rudzenka - Nowak Copyright by Stowarzyszenie Współpracy ze Wschodem MEMORAMUS w Poznaniu ul. Zmartwychwstańców 10, 61-501 Poznań tel. 061 833 38 31, fax 061 833 38 47 e-mail: [email protected] www.memoramus.org.pl 4 I tylko pamięć została Po tej katyńskiej nocy… Pamięć nie dała się zgładzić Nie chciała ulec przemocy I woła o sprawiedliwość I prawdę po świecie niesie – Prawdę o jeńców tysiącach Zgładzonych w katyńskim lesie Feliks Konarski ”Katyń” 5 6 Przedmowa Stowarzyszenie Współpracy ze Wschodem MEMORAMUS w Poznaniu oraz Dom Polski w Smoleńsku zorganizowały VI Marsz Pamięci młodzieży polskiej i rosyjskiej: stacja Gniezdowo - Las Katyński.
    [Show full text]
  • Stereotypes and Linguistic Prejudices in Europe (EFNIL Conference 2016)
    European Federation of National Institutions for Language Anna Dąbrowska / Walery Pisarek / Gerhard Stickel (eds.) Stereotypes and linguistic prejudices in Europe ContributionsISBN 978-3-936656-61-9 to the EFNIL Conference 2016 in Warsaw All rights are reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without prior permission of EFNIL. ISBN 978-963-9074-68-2 © 2017 EFNIL – European Federation of National Institutions for Language www.efnil.org Published by the Research Institute for Linguistics Hungarian Academy of Sciences Benczur u. 33 H-1068 Budapest Layout and typesetting: Joachim Hohwieler ISBN 978-3-936656-61-9Cover design: Norbert Volz Preface Since its foundation in 2003, EFNIL, the European Federation of National Institu- tions for Language, has discussed at its annual conference topics that have special relevance for a multilingual Europe and the linguistic situation of individual European countries. The aim of the conferences is to exchange relevant informa- tion and experiences between the members of EFNIL, as well as to stimulate and strengthen awareness of the linguistic diversity of Europe among policy makers, educators, journalists and the general public. With this goal, EFNIL holds annual conferences every year in a different country. The 2016 conference was held in Warsaw at the Polish Academy of Science and was hosted by the Council for the Polish Language. The general theme was Stereotypes and linguistic prejudices in Europe. The General Assembly of EFNIL had selected this topic because of the influence that stereotypes and prejudices have had (and are still having) on the mutual perception of the various peoples and ethnic groups in Europe.
    [Show full text]
  • The Laughter of Life and Death
    Przemysław Paweł Grzybowski emember r Przemysław Paweł Grzybowski is a lecturer in the Chair of General and Comparative Pe- dagogy of Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz. His research interests comprise inter- ducate and and ducate cultural education; education in disfavoured environments; tanatopedagogy (education e concerning suffering, ailing, and dying), as well as laughter as a factor of education and The LauGhTer of improving the quality of life. He is the coordinator of the Forum of Young Education- alists “Międzyszkolnik” at the Committee of Pedagogical Sciences of the Polish Academy of Sciences; the supervisor of the Academic Centre for Voluntary Service of KWU; an es- perantist and a doctor clown volunteer. Selected publications: Doktor klaun! Od terapii śmiechem po edukację międzykulturową; Edukacja europejska – od wielokulturowości ku mię- of Life and deaTh dzykulturowości; Edukacja międzykulturowa – konteksty. Od tożsamości po język międzynaro- dowy; Edukacja międzykulturowa – przewodnik. Pojęcia, literatura, adresy; Morycek w szkole. Żydowskie dowcipy o edukacji, w dialogu międzykulturowym; Spotkania z Innymi. Czytanki do edukacji międzykulturowej; Śmiech w edukacji. Od szkolnej wspólnoty śmiechu po edukację międzykulturową; Śmiech życia i śmierci. Od osobistych historii po edukację do pamięci o oku- pacji, gettach i obozach koncentracyjnych. Website: www.grzybowski.ukw.edu.pl hettos and Concentration Camps to to Camps Concentration and hettos g The book comprises some descriptions of the circumstances in which the
    [Show full text]
  • Musikgeschichte in Mittel- Und Osteuropa
    Musikgeschichte in Mittel- und Osteuropa Musikgeschichte in Mittel- und Osteuropa Mitteilungen der internationalen Arbeitsgemeinschaft an der Universität Leipzig Heft 16 in Zusammenarbeit mit den Mitgliedern der internationalen Arbeitsgemeinschaft für die Musikgeschichte in Mittel- und Osteuropa an der Universität Leipzig herausgegeben von Helmut Loos und Eberhard Möller † Redaktion: Klaus-Peter Koch Gudrun Schröder Verlag Leipzig 2015 Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über http://dnb.d-nb.de abrufbar. Für die erteilten Abbildungsgenehmigungen wird ausdrücklich gedankt. Autoren und Verlag haben sich bemüht, sämtliche Rechteinhaber der Bilder ausfindig zu machen. Sollte dies an einer Stelle nicht gelungen sein, bitten die Herausgeber um Mitteilung. Berechtigte Ansprüche werden selbstverständlich im Rahmen der üblichen Vereinbarungen abgegolten. © 2015 Gudrun Schröder Verlag, Leipzig Kooperation: Rhytmos, ul. Grochmalickiego 35/1, 61-606 Poznań, Polen Satz: Linus Hartmann Printed in Poland. ISBN 978-3-926196-72-9 Inhalt Vorwort . vi Ol’ga Bentsch Einige Beiträge zur Geschichte der ukrainischen Musikfolklore . 1 Julian Heigel Überlegungen zur musikhistorischen Aufarbeitung der DDR-Ära am Beispiel des Deutschen Verlags für Musik ............... 8 Jakym Horak und Severyn Tykhyy Die Musikbibliothek von Volodymyr Sadovs’kyj . 18 Ulyana Hrab Myroslav Antonovyč und seine wissenschaftliche Biografie . 87 Maria Kachmar Musical Structure of Byzantine Monodic Church Chants: from Sign to Principle . 96 Klaus-Peter Koch Die böhmischen Mozart-Enthusiasten in Franz Xaver Niemetscheks Mozart-Biografie von 1798 . 107 Helmut Loos „. dass in unserm Breslau wahrlich nicht die Armut an ernst stre- benden Musikmenschen herrscht“. Berichte über das Breslauer Musikleben in der Leipziger Musikzeit- schrift Signale für die musikalische Welt .
    [Show full text]
  • Concerto for Piano and Orchestra by Henryk Wars: Discovering a Masterpiece
    Musica Iagellonica 2018 eISSN 2545-0360 Marek Żebrowski (Polish Music Center, USC, Los Angeles) Concerto for Piano and Orchestra by Henryk Wars: Discovering a Masterpiece Introduction The solo concerto has had a long and distinguished pedigree that reaches back into the Baroque era, when this genre was introduced into the music literature canon. The Classical era had furnished the concerto with an enduring and care- fully worked-out formal design, whilst the Romantic era ushered in the experi- mentation that highlighted the soloist’s virtuosity and relaxed the classical-era formal layout. With the improvements in piano construction and extension of its range from just under the six octaves in the 1790s to the Erard’s seven-octave grand in the 1820s 1 to just shy of seven and half octaves (or more on Bösendorf- er Imperial Grands), by the end of the nineteen century the romantic virtuosos were liberated to display their strengths on concert stages and in elegant salon appearances as they performed on new and larger concert grand pianos with a more resonant sound and faster-responding mechanical action. In addition to the traditional, Classical-era concerto with its three standard movement structure, by the early 1800s a number of one-movement concertos – often called Koncertstück, Pièce de concert or Concertino – also began to appear. Serving as an effective vehicle for the virtuoso display, they frequently became a useful calling card for the composer, who was often also the intended soloist. 1 James Parakilas, Piano Roles – Three Hundred Years of Life with the Piano (New Haven and London: Yale University Press, 1999), 50.
    [Show full text]
  • Jerzy Bartmiński
    Jerzy Bartmiński What does it mean for stereotypes to “reside in language”? Abstract (English) This paper presents an ethnolinguistic understanding of stereotypes, as opposed to that prevalent in sociology. While sociologists emphasise the psycho-social functions of stereo- types, linking them with prejudice, endowing them with negative characteristics and criticising them for partiality, false generalisations and resistance to change (cf. Schaff 1981), ethnolinguists follow the reasoning laid out by Lippmann (1922) and Putnam (1975) in emphasising the cognitive functions of stereotypes. In this approach, the social, integrating function of stereotypes is considered important, but secondary to the richness and multidimensionality of the stereotypical content, represented in the form of the cogni- tive definition. Stereotypes are thus not only images of ethnic groups but of the totality of the human experience (people, objects, and phenomena), as well as being mythological and ideological images (e.g. of freedom, equality, solidarity, etc.). Stereotypes are taken to be indispensable, as they are an integral part of natural language. They are also subjective and ethnocentric, because that is what language itself is like in its role of categorising and simplifying the experience of the world around us. In this paper, stereotypical judgments are divided with regard to their modality into pictures (X is such and such); patterns or models (X is and should be such and such); mythological images (X may be such and such); and ideological images (X may be and should be such and such). The common feature of all stereotypical judgments is covert universal quantification instead of existential quantification (i.e. a certain property is ascribed to all, rather than to just some exemplars of a category), plus a peculiar kind of modification, limiting the judgment to typical and/or true representatives of the category.
    [Show full text]
  • Zeszyty Historyczne
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie ZESZYTY HISTORYCZNE X pod redakcją Marka Cetwińskiego Częstochowa 2009 Recenzent Wojciech Iwańczak Kolegium Redakcyjne „Zeszytów Historycznych” przewodniczący – prof. dr hab. Marek Cetwiński zastępca przewodniczącego – dr hab. prof. AJD Grzegorz Łukomski członkowie: prof. dr hab. Tadeusz Srogosz prof. dr hab. Tadeusz Dubicki dr hab. prof. AJD Dariusz Złotkowski dr hab. prof. AJD Andrzej Stroynowski Redaktor Przemysław Lasota Korekta Dariusz Jaworski Redaktor techniczny Piotr Gospodarek Projekt okładki Andrzej Desperak Na okładce herb z karty tytułowej „Mszału Paulinów” – kodeksu ufundowanego przez króla Jana Olbrachta (w zbiorach Archiwum Jasnogórskiego) © Copyright by Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Częstochowa 2009 ISBN 978-83-7455-132-8 ISSN 1898-4630 Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie 42-200 Częstochowa, ul. Waszyngtona 4/8 tel. (0-34) 378-43-29, faks (0-34) 378-43-19. www.ajd.czest.pl e-mail: [email protected] SPIS TREŚCI I. STAROŻYTNOŚĆ I ŚREDNIOWIECZE Tomasz Ładoń Legiony rzymskie w Hiszpanii a kryzys Republiki w latach siedemdziesiątych I w. przed Chr. .......................................................... 7 Barbara Kowalska Biskup krakowski Paweł z Przemankowa a klasztor klarysek w Starym Sączu ...................................................................................... 29 Aleksander Swieżawski Małgorzata brandenburska – zapomniana królowa Polski ..................... 43 Jan Tęgowski W sprawie
    [Show full text]
  • CZYTANIA / READINGS RESPONSORIAL PSALM for TODAY: Ciebie, Mój Boże, Pragnie Moja Dusza../ My Soul Is Thirsting for You, O Lord
    CZYTANIA / READINGS Pierwsze czytanie: Mdr 6,12–16 First Reading: Wisdom 6:12-16 Psalm: Ps 63 Psalm: 63 Drugie czytanie: 1 Tes 4,13–18 Second Reading: 1 Thess. 4:13-18 Ewangelia: Mt 25,1–13 Gospel: Matthew 25:1-13 RESPONSORIAL PSALM FOR TODAY: Ciebie, mój Boże, pragnie moja dusza../ My soul is thirsting for you, O Lord my God. Mass Intention for Sunday, November 8: +Blanche Peters from Gerry Baker Wednesday Masses and Novena to Our Lady of Częstochowa are not yet being held during this phase of re-opening. Altar Society designated volunteers for November: Marilyn Gillis, Joe Gillis DZIĘKUJEMY NASZYM WETERANOM / THANK YOU TO OUR VETERANS: May God bless you. We pray for all veterans, including the deceased veterans of St. Mary’s Polish Parish. In tribute to them, the following is the refrain from Czerwone Maki na Monte Cassino – literally Red Poppies on Monte Cassino – by Feliks Konarski, which is almost like a Polish version of In Flanders Fields: Czerwone maki na Monte Cassino Zamiast rosy piły polską krew... Po tych makach szedł żołnierz i ginął, Lecz od śmierci silniejszy był gniew! Przejdą lata i wieki przeminą, Pozostaną ślady dawnych dni!.. I tylko maki na Monte Cassino Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi Please see the summer bulletins for the detailed public health protocols specific to our church or go on-line to www.stmaryspolishparish.ca. After-Mass protocol: We depart out the side entrance, row by row, starting with front rows and maintaining distancing. Singing of “Sto lat” for birthdays and anniversaries can happen outside with distancing, as indoor singing is not permitted at this time because of the health regulations.
    [Show full text]
  • ANGLICA an International Journal of English Studies Special Issue: Scotland 29/3 2020
    ANGLICA An International Journal of English Studies Special Issue: Scotland 29/3 2020 GUEST EDITORS Aniela Korzeniowska [[email protected]] Izabela Szymańska [[email protected]] EDITOR Grażyna Bystydzieńska [[email protected]] ASSOCIATE EDITORS Martin Löschnigg [[email protected]] Jerzy Nykiel [[email protected]] Marzena Sokołowska-Paryż [[email protected]] Anna Wojtyś [[email protected]] ASSISTANT EDITORS Magdalena Kizeweter [[email protected]] Dominika Lewandowska-Rodak [[email protected]] Bartosz Lutostański [[email protected]] Przemysław Uściński [[email protected]] ENGLISH LANGUAGE EDITOR Aniela Korzeniowska [[email protected]] ADVISORY BOARD GUEST REVIEWERS Michael Bilynsky, University of Lviv Marion Amblard, Université Grenoble Alpes Andrzej Bogusławski, University of Warsaw Dorota Babilas, University of Warsaw Mirosława Buchholtz, Nicolaus Copernicus University, Toruń Ewa Kujawska-Lis, University of Warmia and Mazury, Olsztyn Jan Čermák, Charles University, Prague David Malcolm, SWPS University of Social Sciences Edwin Duncan, Towson University and Humanities, Warsaw Jacek Fabiszak, Adam Mickiewicz University, Poznań Glenda Norquay, Liverpool John Moores University Elżbieta Foeller-Pituch, Northwestern University, Evanston-Chicago Dominika Oramus, University of Warsaw Piotr Gąsiorowski, Adam Mickiewicz University, Poznań Paweł Rutkowski, University of Warsaw Keith Hanley, Lancaster University Agnieszka Solska, University of Silesia, Katowice Andrea Herrera, University of Colorado Piotr Stalmaszczyk, University of Łódź Christopher Knight, University of Montana Silke Stroh, University of Münster Marcin Krygier, Adam Mickiewicz University, Poznań Krystyna Kujawińska-Courtney, University of Łódź Brian Lowrey, Université de Picardie Jules Verne, Amiens Zbigniew Mazur, Maria Curie-Skłodowska University, Lublin Rafał Molencki, University of Silesia, Sosnowiec John G.
    [Show full text]
  • Collecting the Show on the Road: Spotlight on Anna Mieszkowska and the Polish Cabaret Archive Author(S): Beth Holmgren Source: the Polish Review, Vol
    Collecting the Show on the Road: Spotlight on Anna Mieszkowska and the Polish Cabaret Archive Author(s): Beth Holmgren Source: The Polish Review, Vol. 59, No. 4 (2014), pp. 3-20 Published by: University of Illinois Press on behalf of the Polish Institute of Arts & Sciences of America Stable URL: http://www.jstor.org/stable/10.5406/polishreview.59.4.0003 Accessed: 28-08-2015 06:13 UTC Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at http://www.jstor.org/page/ info/about/policies/terms.jsp JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact [email protected]. University of Illinois Press and Polish Institute of Arts & Sciences of America are collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to The Polish Review. http://www.jstor.org This content downloaded from 152.3.102.242 on Fri, 28 Aug 2015 06:13:38 UTC All use subject to JSTOR Terms and Conditions The Polish Review, Vol. 59, No. 4, 2014 © The Board of Trustees of the University of Illinois Beth Holmgren Collecting the Show on the Road: Spotlight on Anna Mieszkowska and the Polish Cabaret Archive The article introduces and then gives a transcription of an interview with Anna Mieszkowska, an archivist at the Polish Academy of Sciences who spe- cializes in collecting materials relating to Polish cabaret of the interwar and wartime era.
    [Show full text]