Ocak - Şubat - Mart - Nisan 2018 January - February - March - April

Sayı / Number: 12 2 3 İÇİNDEKİLER

04 10 14 Sintek Madencilik Makine Sanayi İnsaat Danışmanlık ve Dış Ticaret Ltd. Şti. adına İmtiyaz Sahibi Onur ATAKAY

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Enis BOSTANCI 22 34 Yönetim Yeri Mutlukent Mah. 1961 Cad. No:6 Sedat Yılmaz Onur Atakay Beysukent/Ankara Tel: +90 312 473 32 38 / 39

32 Yayına Hazırlık Nurhan Gürel Reklamcılık ve 38 42 49 59 Yayıncılık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. Fulya Mah. Mehmetçik Cad. Hoşgeldin 2018 Welcome 2018 No:96 K:1 Şişli / İstanbul T: +90 (212) 217 47 29-31 Yeni yıl, yeni umutlar demektir. Yeni beklentiler, New Year refers to new hopes. New expectations and planlar, gerçekleşmesi istenen hayaller insana mut- plans, and hoping for a dream to come true make Genel Yayın Yönetmeni luluk verir. everyone feel happy. Nurhan GÜREL

2017 hem bölgemizde yaşanan olumsuzluklar hem 2017 is coming to an end even though it has caused Haberler / News Röportaj / Interview Editör 04 38 Tolga Barbaros ÖZKARAOĞLU de ülkemiz açısından zaman zaman hayal kırıklığı negative events in our region and led to disappointment Emek Spor yaşatsa da, sona eriyor. for our country from time to time. 10 Röportaj / Interview Tasarım Yönetmeni Kutlay ARI 42 Makale / Article Berrin KAYLI 2018 yılına Türk halkı olarak daha umutla bakıyoruz. We look at 2018 with a greater hope. Limak Çimento Alan HIGHTON Baskı Todd SWINDERMAN 2018 yılının Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün We hope that 2018 will be a year where we prove that Format Matbaacılık eserlerine, düşüncelerine ve gelecek için beslediği we are worthy of our Great Leader Mustafa Kemal 14 Makale / Article San. ve Tic. Ltd. Şti. Martin Engineering umutlarına layık olabildiğimizi ispatladığımız bir yıl Atatürk’s achievements, thoughts and hopes he had Yeşilce Mah. Girne Cad. Dumanlı Prof. Dr. Ömer ARIÖZ olmasını umut ediyoruz. for the future. Sok. No:2 4 Prof. Dr. Kemal YILDIRIM Ülke / Country 49 Levent/İst Samurayların ülkesi JAPONYA Tel:0 212 280 98 54-55 Sintek ailesi olarak, 2018 yılının bütün Türkiye’ye As Sintek Family, we wish that 2018 brought peace, 22 Röportaj / Interview Country of barış, huzur ve mutluluk getirmesini diliyoruz. tranquility and happiness all around Turkey. Özgür ŞAHAN Mutlu Yıllar… Happy New Year… Votorantim Cimentos Gezi / Travel 59 Yaygın süreli yayın. Japonya’ya 1000 yıldan fazla 4 ayda bir yayınlanır. 32 İSG / HSE Yayınlanan yazılardaki ve röportajlardaki başkentlik etmiş, isminin anlamı düşünceler yazarlarına ait olup SİNTEK Proje İSG Yönetimi SintekPlus dergisini bağlamaz. Kaynak başkentlerin başkenti olan gösterilerek yazılardan alıntı yapılabilir. SINTEK Project HSE Method Reklamlar reklam verenin The capital of Japan for more sorumluluğundadır. SintekPlus dergisi reklamlarda verilen bilgilerden dolayı than 1000 years, meaning the sorumlu tutulamaz. 34 Röportaj / Interview capital of capitals; KYOTO Gamze ALIŞ SİNTEK 65 Bulmaca / Puzzle HaberlerNews

14. TÇMB ULUSLARARASI TEKNİK SEMİNER VE SERGİSİ ANTALYA’DA DÜZENLENDİ. SİNTEK STANDI YOĞUN İLGİ GÖRDÜ 14TH TÇMB INTERNATIONAL TECHNICAL SEMINAR AND EXHIBITION HELD IN ANTALYA SİNTEK STAND DREW GREAT ATTENTION SİNTEK OLARAK EIF 2017- 10.ULUSLARARASI ENERJİ KONGRESİ & FUARI’NDAYDIK Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) tarafın- The 14th TÇMB International Technical Seminar and dan 1987 yılından bu yana iki yılda bir düzenlenen ve Exhibition, which has been organized by the Turkish Cement SİNTEK AT THE EIF 2017-10TH INTERNATIONAL çimento teknolojisindeki son gelişmelerin paylaşıldığı Manufacturers’ Association (TÇMB) since 1987 biennially TÇMB Uluslararası Teknik Seminer ve Sergisi’nin 14.’sü and where the latest developments of the cement sector are ENERGY CONGRESS AND FAIR 10-13 Ekim tarihleri arasında Antalya’da düzenlendi. shared, was organized in Antalya between October 10-13. Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Ana teması “Tutumlu İnovasyon” olan seminerde Al- Alternative Fuel and Raw Material Usage, Energy desteğiyle, Global Enerji Derneği tarafından 08-10 Kasım 2017 ternatif Yakıt ve Hammadde Kullanımı, Enerji Optimi- Optimization, Renewable Energy Usage as well as sector- tarihleri arasında düzenlenen Ankara ATO Congresium’da zasyonu, Yenilenebilir Enerji Kullanımı konuları ile related current issues were addressed at the seminar with the “EIF 2017-10.Uluslararası Enerji Kongresi&Fuarı’nda SİNTEK sektörle ilgili güncel konular ele alındı. main theme “Frugal Innovation”. olarak biz de yerimizi aldık.

Seminerin açılış konuşmaları Türkiye Çimento Müs- The opening speeches were given by M. Şefik Tüzün, Chairman As SİNTEK, we took part too in the EIF 2017-10th International tahsilleri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı M. Şefik of the Board of Directors of the Turkish Cement Manufacturers’ Energy Congress and Fair held by Global Enerji Derneği (Global Tüzün, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği CEO’su Association, İsmail Bulut, CEO of the Turkish Cement Energy Association) under the support of Republic of Turkey İsmail Bulut, Rusya İnşaatçılar Birliği Çimento Ko- Manufacturers’ Association, Dr. Eduard Bolshakov, Chairman Ministry of Energy and Natural Resources, at Ankara ATO mitesi Başkanı Dr. Eduard Bolshakov, Hint Çimento of the Cement Committee of the Russian Constructors Congresium between November 8 - 10, 2017. ve Yapı Malzemeleri Ulusal Konseyi Eş Direktörü Dr. Association, Dr. Breja, Co-Director of Indian National Council Breja ile İtalya Çimento Üreticileri Birliği CEO’su Giu- for Cement and Building Materials, and Giuseppe Schlitzer, seppe Schlitzer yaptı. CEO of Italian Cement Manufacturers Association.

131 firmanın standı ile yer aldığı seminerde, Çimento Cement sector and the companies producing cement technology Sektörü ile Çimento teknolojisi üreten firmalar bir ara- came together at the seminar which plays host for the stands of ya geldi. Toplam katılımcı sayısı ise 576 oldu. 131 companies. A total of 576 people participated in the seminar.

6 7 HaberlerNews

İnşaat detayları; Construction details; • Process binaların inşaat işleri tamamlanmış olup yar- • The construction works of the process buildings have been dımcı betonarme ünitelerin inşaat işleri devam etmektedir. completed and the construction works of the sub reinforced Fabrika içi saha betonları, kırıcı besleme bunkerleri bölge- concrete units are continuing. In-factory field concretes, crusher sinde, çimento silo ve CCR bölgesinde devam etmektedir. feeding bunkers area, cement silo and CCR area are continuing.

Limak Anka şantiyesi çalışmalarında 675,000 adam / saat In Limak Anka construction works, 675,000 man / hour days gün kayıpsız geçmiştir. Kesilen İSG cezaları sahada passed without loss. The suspended job security penalties are çalışan personellere sertifikalı eğitim olarak (ödül given as certificated training (within the scope of the award) to kapsamında) verilmiştir. Ayrıca saha da ödül kapsa- the employee working at the field. In addition, in the field 200 LİMAK ANKA mında 200 adet iş güvenliği tişörtü dağıtılmıştır. job security first t-shirts was handed out as awards.

Ankara Polatlı’daki Limak Anka Çimento Fabrikası’nın mekanik Mechanical details of Limak Anka Cement Factory in Ankara, detayları; Polatlı; • Hammadde kırıcı ve katkı kırıcı üniteleri, preblending ünitesi, • The cold tests of the raw material crushing and crushing katkı stokholü ünitesi ve sevk sistemlerinin soğuk testleri ta- units, the preblending unit, the additive stokhole unit and the mamlanmış olup malzeme kırım ve depolanma işlerine (sıcak conveying systems have been completed and the material can testlere) başlanabilir durumdadır. be started to be crushed and stored (hot tests). • Farin bunkerleri, farin besleme ünitesi, farin değrimeni, farin • The remaining mechanical assemblies of raw meal hoppers, siklon ünitesi, soğutma kulesi, farin sistem filtresi ve fanı, farin raw feeding unit, raw mill, raw cyclone unit, cooling tower, silosu kalan mekanik montajları tamamlanarak soğuk testlere raw system filter and fan, raw silo have been completed and hazır hale getirilmiştir. ready for cold tests. • Önısıtıcı binası ID Fan ve ID Fan sıcak gaz hattı, siklon mal • Prefacer building ID Fan and ID Fan hot gas line, cyclone akış boruları, bina içi çelik bakım platformları(%85), eleva- goods flow pipes, in-building steel maintenance platforms tör binası kova ve zincir montajı, elevatör binası penthouse (85%), elevator buildings’ bucket and chain assembly, çelik montajları tamamlanmıştır. Ayrıca 5000 ton/gün kapa- elevator building penthouse steel assemblies were completed. siteli döner fırının mekanik montajı büyük ölçüde tamam- In addition, mechanical assembly of 5000 tons/ day capacity lanmıştır. Klinker soğutma, elektrofiltre ve fanı soğuk test- Rotary Kiln has been completed to a great extent. Clinker ler için hazırdır. cooling, Electrofilter and its fan are ready for cold tests. • Kömür değirmeni binası sistem filtresinin montajını takiben • Assembly of pipelines and in-building mechanical equipment borulamalar ve bina içi mekanik ekipmanların montajı devam is continuing following the assembly of the coal mill buildings’ etmektedir. Kömür stokholünde elevatör binası çelik ve meka- system filter. In the coal stockhole, elevator building steel and nik montajı, reclaimer montajı tamamlanmıştır ve soğuk test- mechanical assembly, reclaimer assembly has been completed lere hazır hale getirilmiştir. and ready for cold tests. • Klinker stokholü besleme pan konveyörleri, klinker silo mal • Clinker stockhole feeding pan conveyors, clinker silo goods akış borulamları, klinker silo altı taşıma pan konveyörleri mon- flowing pipes, clinker submerged carrying pan conveyors tajları tamamlanarak soğuk testlere hazır hale getirilmiştir. Çi- assemblies have been completed and ready for cold tests. mento besleme pan konveyör montajına başlanmıştır. Cement feeding pan conveyor assembly has started. • Çimento bunker binası mekanik besleme galerileri devamında • Cement bunker building mechanic feeder galleries steel çelik montajda sona yaklaşılmış ve mekanik montajı devam et- assembly reaches to the end and the mechanical assembly mektedir. Çimento değirmeni çelik montajı tamamlanmak üze- is continuing. Cement mill steel assembly is about to be Devam eden Limak Anka Çimento Fabrikası şantiyemizde toplam ağırlığı 120 ton re olup mekanik montaj roller press, yatay değirmen, redüktür, completed and the mechanic roller press, horizontal mill, olan kömür değirmeni torbalı filitresi 34600 kotuna; 500 tonluk ve 350 tonluk elevatör, çimento değirmenlerin sistem filtreleri, borulamalar, reduction, elevator, cement mills system filters, pipelines, vinçlerle kuyruklama yöntemi ile gerekli güvenlik önlemleri kontrolünde yerine seperatör ve havalı bant montajları devam etmektedir. separator and air band assemblies are continuing. montaj yapılmıştır. • Çimento siloların besleme çelik galerisi, silo elevatör çeliği, • Cement Silos feeding steel gallery, silo elevator steel, in- In our ongoing Limak Anka Cement Plant Project site, the erection of coal mill bag filter bina içi çelikler büyük ölçüde tamamlanmıştır. Çimento Silo-1 building steels have been completed to a great extent. Assemblies has been successfully performed to 34600 level with using 500t and 350t lifting capacity içi mekanik ekipmanları, havalı bantlar, filtreler, depolama bun- of mechanical equipment, air bands, filters, storage bunkers mobile cranes by taking all occupational safety measures. kerler ve diğer mekanik ekipmaların montajı tamamlanmıştır. and other mechanical equipment of Cement Silo-1 has been Çimento Silo-2 içi mekanik montajı devam etmektedir. completed. Mechanical assembly of Cement Silo-2 continues. • Çimento paketleme ünitesi yaklaşık 3 ay önce tamamlan- • The cement packing unit has been completed 3 months ago mış olup soğuk testlere hazırdır. and is ready for cold tests.

8 9 HaberlerNews

6.000 ton kapasiteye sahip olan ve Loesche’nin yakın El Arish, the lines 3 & 4 as well as the Beni Suef Cement LOESCHE, MISIR’DA BÜYÜK BİR ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN ÜÇ ADET zamanda 18 adet yeni dikey valslı değirmen sağlaya- Plant, where before the end of 2017, six new production cağı altı yeni üretim hattının daha oluşturulacağı Beni lines for cement clinker will be formed, each with a daily DİKEY VALSLI DEĞİRMENLE YENİ YAPIM PROJESİNE İŞTİRAK EDİYOR Suef Çimento Fabrikası gibi dünya genelinde çok çeşitli capacity of 6,000 tons, for which Loesche will soon projelerde yer almaktadır. provide 18 new vertical roller mills. LOESCHE INVOLVED IN NEW CONSTRUCTION PROJECT WITH THREE VERTICAL ROLLER MILLS FOR LARGE CEMENT PLANT IN EGYPT LOESCHE NEPAL MERKEZDEKİ ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN Loesche, Mısır’da üç adet dikey vals- Loesche is involved in the new KÖMÜR DEĞİRMENİ SİPARİŞİ ALDI lı değirmene sahip büyük bir çimen- construction of a large cement plant in to fabrikasına yönelik yeni yapım Egypt with three vertical roller mills. The projesine iştirak ediyor. Projenin end customer is the Egyptian Cement LOESCHE AWARDED COAL MILL ORDER FOR CEMENT PLANT IN CENTRAL NEPAL nihai müşterisi Egyptian Cement for for Cement Projects Management S.A.E. Cement Projects Management S.A.E. The planned new plant is located nearly adlı bir kuruluş. Planlanan yeni tesis 500 km south of Cairo in Sohag. Sohag’da Kahire’nin yaklaşık 500 km güneyinde yer alıyor. The Loesche scope of delivery includes a raw material mill with a capacity of Loesche’nin teslimat kapsamı 540 t/saat çimento farini kapa- 540 t/h of cement raw meal, a cement mill with an sitesine sahip olan bir farin değirmeni, 350 t/saat kapasiteli output of 350 t/h of clinker as well as a coal mill klinker üretimi sağlayan bir çimento değirmeni ve 45 t/saat with an output of 45 t/h. kapasiteli bir kömür değirmeni içeriyor. The cement mill for this order is equipped with Bu siparişe yönelik çimento değirmeni COPE (Kompakt Gezegen the COPE drive (COmpact Planetary Electric Dişli Elektrikli Tahrik Sistemi) tahrik mekanizması ile teçhiz edil- Drive). The COPE drive concept was developed miştir. COPE tahrik konsepti, Loesche ile Renk şirketi birlikteli- especially for powerful vertical roller mills with ğiyle 6 MW güç seviyesinin üstünde olan güçlü dikey valslı de- over 6 MW of power by Loesche together with the ğirmenler için özel olarak geliştirilmiştir. Altı ya da sekiz adet su Renk company. Six or eight water-cooled cage soğutmalı kafesli rotor endüksiyonlu motorlar bir gezegen dişli rotor induction engines drive the grinding table aracılığıyla değirmenin öğütme tablasını tahrik etmektedir. Mo- of the mill through a planetary gear. The motor tor pinyonu kavramaya alınabilir ya da kavramadan çıkarılabilir. pinion can be engaged or disengaged.

Motorlar ayrıca bireysel olarak birbiriyle değiştirilebilir özellik- The motors are also individually replaceable, which te olduğu için COPE tahrik sisteminin bakım açısından son dere- makes the COPE drive very maintenance-friendly. ce kullanıcı dostu olmasını sağlar. Ayrıca, bir ya da birden fazla Moreover the mills can be further operated in case motorun arızalanması durumunda değiştirme işlemi için fırsat of a breakdown of one or several motors until the Loesche, Nepal’da Katmandu merkezli Chaudhary Loesche has managed to gain a new customer in sağlanana kadar değirmenlerin işletimine devam edilebilir. Bu operation of a replacement is permissible. This results Group’un çimento bölümü olan yeni bir müşteri kazan- Nepal, namely the cement division of the Chaudhary sayede daha yüksek bir donanım kullanılabilirliği sağlanır. in a higher plant availability. dı. Konglomera yan kuruluşu olan şirket Palpa bölge- Group based in Kathmandu. The subsidiary of the sindeki çimento fabrikasında kömür öğütmek için bir conglomerate placed an order for a vertical roller mill Diğer bir önemli nokta da Loesche değirmenleri kullanıldı- Last but not least, the energy efficiency convinced dikey valslı değirmen siparişi verdi. Değirmen 35 t/saat for coal grinding for its cement plant in the Palpa ğında en ileri kalitede çimento üretiminin mümkün olması the general contractor as well as the end customer, kapasiteye sahip. region. The mill has a capacity of 25 t/h. sayesinde hem genel yüklenicinin hem de son müşterinin bu that with the Loesche mills, cement of the highest avantajdan yararlanmasıdır. quality could be produced. Loesche, KHD’nin ana ihale katılımcısı olduğu Chaudhary Loesche has received an order for coal grinding unit Group’un yeni klinkerizasyon tesisinde kömür öğütme though KHD in the new clinkerisation plant of Chaudhary Çin’deki Chengdu Tasarım ve Araştırma Enstitüsü (CDI) pro- The Chinese Chengdu Design & Research Institute ünitesi için KHD aracılığıyla yeni bir sipariş aldı. Loesche Group with KHD being the lead bidder. Loesche Coal Mill, je için genel yüklenici görevini üstlenmektedir ve çimento (CDI) functions as the general contractor for the Kömür Değirmeni, LM 26.3 D 50 t/saatlik kapasiteyle, LM 26.3 D, will be in operation by the year 2018 with a tesislerinin planlanması ve yapımında uzmanlaşmış olan project and belongs to the renowned Sinoma Group, 90 pm’da %15 R ile 2018 yılı itibariyle işletime alınacaktır. throughput of 50 t/h, 15% R on 90μm. ünlü Sinoma Group’a aittir. CDI yalnızca Mısır’da Loesche which is specialized in the planning and construction ile beraber başarılı bir çalışma gerçekleştirmekle kalmayıp of cement plants. CDI has not only successfully Fabrika günde 3900 ton klinker üretecek şekilde tasar- The plant has been designed for producing 3900 çimento üreticisi El Arish’in 3 ve 4 numaralı hatları ve ayrıca worked together with Loesche in Egypt, but on many lanmıştır (OPC esası). Bunun için ihtiyaç duyulacak ki- tonnes clinker per day (OPC basis). The limestone 2017 sona ermeden önce çimento klinkeri için her biri günlük occasions worldwide, such as for the cement producer reçtaşı yakından bir ocaktan çıkarılacaktır. required for this will be extracted from a nearby mine.

10 11 RöportajInterview

Limak Çimento Grup Proje Direktörü Kutlay ARI: Kutlay ARI, Project Director at Limak Cement Group: “Çimento sektörü için gelecek vadeden en önemli pazar Afrika kıtası. “The most important, promising market for the cement sector Grubumuz bu pazara çimento ihracatı yapmak yerine, bu pazarda is Africa. Our Group aims to become an effective player in this üretim yaparak etkin bir oyuncu olmayı hedefliyor.” market by producing rather than exporting cement to this market.”

başlamış olduğum süreci şu an için Grup Proje Direktö- Manager initially, I continue my career as Group Project rü olarak devam ettirmekteyim. Bu pozisyonun gereği Director. As required by this position, I play an active role olarak, Grubun gerek yurt içi, gerekse yurt dışı tüm ya- in the management of all the investment activities of the tırım faaliyetlerinin yönetiminde aktif rol almaktayım. Group both at home and abroad.

Limak Şirketler Grubu’nun yurt içinde ve yurt dı- Can you tell about Limak Group’s ongoing investments şında devam eden yatırımlarından bahseder misi- at home and abroad? niz? Entering the cement sector in 2000, Limak has constantly 2000 yılında çimento sektörüne girmiş olan Limak, bu- been involved in investment activities until today and still güne kadar sürekli bir yatırım faaliyeti içinde olup ha- continues its investments without slowing down. Limak len hız kesmeden yatırımlara devam etmektedir. Gerek Cement has become Turkey’s second largest cement group satın almalar gerekse yeni yatırımlar ve kapasite artış- in the sector today in terms of production capacity owing ları ile birlikte Limak Çimento, üretim kapasitesi itibarı to purchases, new investments and capacity increases. ile sektörde bugün Türkiye’nin 2. büyük çimento grubu The main factor in achievement of reaching this point is haline geldi. Bu noktaya gelinmesinde üst yönetim ve the quick and strategic investment decisions made by our CEO’muzun almış olduğu hızlı ve stratejik yatırım ka- senior management and CEO. The Group has experienced rarları ana etken. Grup tüm bu yatırımların gerçekleşti- and dynamic investment staff taking charge to realize rilmesinde görev alan tecrübeli ve dinamik bir yatırım all of these investments. This dynamic structure carries kadrosuna sahip. Bu dinamik yapı eş zamanlı olarak bir- out projects simultaneously in many different locations. çok farklı lokasyonda projeler yürütüyor. Öte yandan işe In addition, newly employed engineers are assigned with alınmış yeni mühendislere de söz konusu projelerde gö- duties in the mentioned projects, thus a contribution is rev verilerek mesleki gelişimlerine katkıda bulunuluyor. made to their professional development.

Röportajımıza kendinizden ve profesyonel özgeç- Can we start our interview by getting to know you Halihazırda yurt içinde 1,8 milyon ton çimento üretim The investments made at home in Ankara Integrated mişinizden bahsederek başlayabilir miyiz? and your professional background? kapasiteli Anka Entegre Çimento Fabrikası ve 2,3 mil- Cement Plant with a cement production capacity of 1.8 1976 Alanya doğumluyum. Evliyim ve 2 çocuğum var. I was born in Alanya in 1976. I am married with 2 yon ton çimento üretim kapasiteli Kilis Entegre Çimen- million tonnes and Kilis Integrated Cement Plant with 1999 Gazi Üniversitesi Makine Mühendisliği mezunu- children. I graduated from Gazi University, Department to Fabrikası’nın da yatırımlarına devam ediliyor. a cement production capacity of 2.3 million tonnes are yum. Sonrasında ODTÜ’de Çimento Mühendisliği bölü- of Mechanical Engineering in 1999. Then I studied a ongoing at present. münde yüksek lisans yaptım. Master’s degree at Middle East Technical University, Anka Çimento yatırımında mekanik montajın son aşa- Department of Cement Engineering. masına gelindi. Önümüzdeki birkaç ay içerisinde, tesis- As for Anka Cement, the process of mechanical assembly Çimento sektörü ile tanışmam 2003 yılında ÇİMTEK te test süreçlerinin tamamlanmış olması hedefleniyor. is at the last stage. Test procedures in the plant are aimed firması ile başladı. Daha öncesinde yaklaşık 3 yıl kadar I met cement sector in 2003 thanks to ÇİMTEK. Before to be completed in the next few months. beton ve asfalt santrallerinin üretiminde çalıştım. 2007 that, I had worked for about 3 years for the production Kilis Projesi’nde ise proses firması belirlendi, finansman yılında CIMPOR firması yatırım departmanında Proje of concrete and asphalt plants. I took charge as Project süreci ise tamamlanma aşamasında. Öte yandan yatırım As for Kilis Project, the process company has been Sorumlusu olarak görev aldım. Şirketin 2011 yılında Supervisor in the investment department of CIMPOR ile ilgili mühendislik çalışmaları da devam ettiriliyor. determined and the financial process is in the phase of Votorantim Grubu tarafından satın alınmasından son- in 2007. Following the acquisition of the company by completion. Furthermore, engineering works regarding ra da aynı şirkette Yatırımlar Müdürü olarak çalışmaya Votorantim Group in 2011, I continued to work for the Grubumuz Afrika kıtasında gerçekleştirmekte olduğu investments are maintained. devam ettim. 2014 yılı sonunda Çimsa firmasına geç- same company as Investments Manager. I began to work yatırımlarla uluslararası platformda da boy göstermeye tim. Burada 6 ay gibi kısa bir süre görev aldıktan sonra, for Çimsa at the end of 2014. After serving for a while başladı. Bu kapsamda Mozambik’in Maputo şehrinde Our Group has started to appear in international 2015 Haziran ayında halen çalışmakta olduğum Limak as short as 6 months, I joined Limak Cement Group in yatırımına Ocak 2016’da başlanmış olan Çimento Öğüt- platforms as well with the investments made in Africa. Çimento Grubu’na katıldım. Grup Proje Müdürü olarak June 2015 where I still work. Working as Group Project me ve Paketleme fabrikası 0,7 milyon ton çimento/yıl In this context, the investments in Cement Grinding üretim kapasitesi ile Aralık 2016 ayında devreye alındı. and Packing Plant began in January 2016 in Maputo,

12 13 RöportajInterview

Limak Anka Çimento Fabrikası Limak Anka Cement Plant Polatlı /Ankara

Öte yandan Fildişi Sahili’nin Abidjan şehrinde kurulu- Turkey. As a consequence, we see that the share of cement mu devam etmekte olan Çimento Öğütme ve Paketleme export in total sales decreased. fabrikası 1 milyon ton çimento/yıl üretim kapasiteli ola- rak planlandı. 2018 yılı içerisinde bu yatırımın tamam- The most important promising market for the cement sector lanarak devreye alınması planlanıyor. is Africa. Our Group aims to become an effective player in this market by producing rather than exporting cement to this İlerleyen dönemlerde planlanan yatırımlarınız market. The biggest problem faced in general in this region is Maputo Klinker Öğütme Tesisi the fact that primary raw material (limestone) resources are var mı? Maputo Clinker Grinding Plant Grubumuz öncelikli olarak, devam eden yatırımlarımı- Maputo/Mozambik limited or not found in proper locations. This situation makes zın tamamlanmasına konsantre olmuş durumda. Bu- the procurement of clinker from outside and installation of güne kadar olduğu gibi öncelikle stratejik noktalarda Mozambique and it was put into practice in December paketleme fabrikalarının kurulumunu ve klinkerin dı- the grinding and packing plants instead of cement plants olmak üzere piyasa gereksinimleri de göz önünde bu- 2016 with a capacity of 0.7 million tonnes cement/year. şarıdan teminini daha efektif hale getiriyor. Bunun so- more effective. As a result, an opportunity for a good market is lundurularak yurt içi ve yurt dışı yatırım fırsatları de- nucu olarak da iç piyasada ihtiyaç fazlası olan klinkerin created in order to sell the clinker which is surplus in domestic ğerlendiriliyor. Apart from this, the capacity of the Cement Grinding and satışı için iyi bir pazar imkanı yaratılıyor. Tabii burada market. Without a doubt, the location of the plant as well as Packing Plant which is still being installed in Abidjan, fabrikanın lokasyonu ve klinker maliyetleri de göz ardı clinker costs should not be ignored. Sürdürebilirlik çimento sektöründe de çok önem- Ivory Coast, has been projected to be 1 million tonnes edilemeyecek hususlar. li bir konu. Bu konudaki çalışmalarınızdan bah- cement/year. This investment is planned to be completed What kind of development do you expect in the seder misiniz? and put into practice in 2018. Kısa vadede yurt içi ve yurt dışı inşaat sektöründe construction sector both at home and abroad in the Grubumuz doğaya saygılı, sürdürülebilir üretim anla- nasıl bir gelişme bekliyorsunuz? short-term? yışıyla tüm fabrikalarında kapasite artırımı, moderni- Do you plan investments for the future? Kamu-özel sektör iş birliği modeli kapsamında ve dev- Under the scope of public-private sector cooperation zasyon ve enerji verimliliğine odaklanarak çevre dostu Our Group has been focused on the completion of our let garantörlüğünde; özel inşaat şirketlerinin finansman and state guarantee, assuming that the projects of üretim çalışmalarına hızla devam ediyor. ongoing investments. As they have been until today, yükünü taşıdığı mega altyapı ve ulaşım projelerine kısa transportation and mega infrastructure whose financing opportunities for investments to be primarily made at vadede devam edileceği varsayımıyla önümüzdeki bir- burden are carried by private construction companies Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından her yıl strategic points at home and abroad are being considered kaç yıllık süreçte çimento sektörünün kendisini belirli will continue in the short term, the cement sector can be düzenli olarak yapılan “Çimento Sektörü Enerji Verim- while the market requirements are being taken into bir ivmede tutacağı öngörülebilir. predicted to stay at a certain speed in the next few years. liliği Benchmarking” çalışmasında 2015 yılında paçal consideration. çimento özgül enerji tüketiminde; Türkiye’de bulunan Türkiye’de çimento üretimindeki arz fazlası, yeni ihra- I believe, supply surplus in the cement production in toplam 49 çimento fabrikası arasından, grup fabrika- Sustainability is a very important matter in the cat imkanları oluşmadığı müddetçe bugün olduğu gibi Turkey, is going to be the biggest problem of the sector in larından Şanlıurfa Çimento birinci, Balıkesir Çimento cement sector as well. Can you tell us your works gelecekte de sektörün en büyük problemi olmaya devam the future as it is now so long as new export opportunities üçüncü ve Trakya Çimento ise dokuzuncu sırada yer regarding this matter? edecektir. come into existence. aldı. Bu veriler enerji verimliliğinin Çimento grubumuz Our Group continues its environmentally-friendly production için anlamını ifade ediyor. at a fast pace as it focuses on the increase in capacity, 2018 için öngörüleriniz nelerdir? What do you foresee for 2018? modernization and energy efficiency in all its plants with Bu soruya iki ayrı perspektiften bakmak gerekir. This question should be considered in two different Son yıllarda gelişmekte olan ülkelerde artış eği- sense of sustainable, nature conscious production. perspectives. limini koruyan çimento üretimi hakkında neler Öncelikle önümüzdeki dönemde yapılacak olan seçim- düşünüyorsunuz? Out of 49 cement plants located in Turkey, the Group’s lerin etkisiyle altyapı çalışmalarının hareketleneceği, I think, first of all, with the influence of the elections to Daha önce Türkiye Çimento üreticileri için birer hedef plants Şanlıurfa Cement, Balıkesir Cement and Trakya kentsel dönüşüm çalışmalarının hız kazanacağı, mega be held in the upcoming period, the infrastructure works pazar konumunda olan ihracat yaptığımız birçok ülkede, Cement ranked 1st, 3rd and 9th respectively with regard to projelerin realize olacağı ve dolayısıyla çimento satış- will become hectic, urban transformation works will gain son dönemlerde yapılan yeni çimento fabrikaları ihracat specific energy consumption of blended cement in 2015 ları açısından bir önceki yıla göre daralma olmayacağı speed, mega projects will be realized and therefore, cement pazarını oldukça daralttı. Bizim grubumuz için Irak pa- in “Cement Sector Energy Efficiency Benchmarking” kanaatindeyim. sales will not decrease compared to the last year. zarı buna en iyi örnek. Irak şu an Türkiye çimento üreti- regularly conducted by the General Directorate of cileri için bir pazar olmaktan çıktı. Bunun neticesi olarak Renewable Energy. These data show the meaning of energy Fakat diğer yandan, karlılıklar açısından, başta kömür ve However, on the other hand, it can be foreseen that 2018 çimento ihracatının toplam satışlar içerisindeki payının efficiency for our cement Group. elektrik olmak üzere artan üretim maliyetlerinden do- will be tough for cement producers in terms of profitability azaldığı görülüyor. layı 2018 yılının çimento üreticileri için zorlu geçeceği due to the rise in production costs with regard to coal and What do you think on the cement production of öngörülebilir. Bu durum, kömür yerine ikame edilecek electricity in particular. This situation indicates that Çimento sektörü için gelecek vadeden en önemli pazar developing countries which maintains the tendency alternatif yakıt kullanımlarının daha da ön planda tutu- the alternative fuel usage as a substitute for coal will be Afrika kıtası. Grubumuz bu pazara çimento ihracatı yap- to increase? lacağı sonucunu ortaya çıkarıyor. prioritized more. mak yerine, bu pazarda üretim yaparak etkin bir oyuncu New cement plants recently built in many countries that we olmayı hedefliyor. Bu bölgede genel olarak karşılaşılan exported to as a former target market for Turkey’s Cement Son olarak okuyucularımız ile paylaşmak istediği- Lastly, do you have anything on your mind to share en büyük sorun, ana hammadde (kalker) kaynaklarının producers, narrowed the export market considerably. As niz bir konu var mı? with our readers? kıt olması veya uygun lokasyonlarda olmaması. Bu du- for our Group, Iraq market is the best example for this. 2018 yılının çalışanlarımız, paydaşlarımız, sektörümüz I hope 2018 will be much better for our employees, rum entegre çimento fabrikalarından ziyade öğütme ve Iraq is no longer a market for the cement producers in ve ülkemiz için çok daha iyi geçmesini ümit ediyorum. stakeholders, sector and country.

14 15 MakaleArticle

aksiyonlar sonucundaki kazanımların belirsiz olduğu is the process of selecting one of the actions in cases durumlarda aksiyonlardan birini seçme işlemidir. Be- where the results of the actions are unclear. One of the lirsizlik altında karar vermenin en şaşırtıcı yönlerin- most surprising aspects of deciding under uncertainty den biri olasılık bağımlılıklarını atama ve temsil etme is the determination of the ability to assign and yeteneğinin belirlenmesidir. Bir olasılıksal bağımlılık represent probability dependencies. A probabilistic belirsizlik sonucunda oluşmaktadır. dependency occurs as a result of uncertainty.

Karar verme mekanizmalarında öncelikle karar prob- In the decision making mechanisms, the decision Prof. Dr. Ömer Arıöz Prof. Dr. Kemal Yıldırım leminin çerçevesi çizilmekte, bu işlemde karar amaç- problem is firstly framed, in which the decision Hasan Kalyoncu Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Anadolu Üniversitesi ları ve karar alternatifleri tanımlanmaktadır. Burada purposes and decision alternatives are defined. Hasan Kalyoncu University Head of Civil Engineering Department Anadolu University genel amaç beklenen faydanın maksimize edilmesi Although the overall objective here is to maximize olsa da, risk-nötrlüğün varsayılmasıyla maliyetlerin the expected utility, it is also synonymous with BELİRSİZLİK ALTINDA KARAR VERME SÜRECİNDE BELİRSİZ VE RİSKLİ minimize edilmesi de aynı anlama gelmektedir. Bir minimizing costs by assuming risk-neutrality. In a karar modelinde belirsizlik olası seviyelere ayrıştırı- decision model, all potential results are evaluated DURUMUN İSTATİSTİKLERLE TANIMLANMASI: ÇİMENTO SEKTÖRÜNDEN lıp sonuçlar sıralandıktan sonra tüm potansiyel so- after the uncertainty is separated into possible levels UYGULAMA ÖRNEKLERİ nuçlar değerlendirilmektedir. and the results are listed.

Herhangi bir firmanın herhangi bir mal veya hizmeti Let’s consider the situation where any firm produces üretip sattığı durumu düşünelim. Bu durumda firma, and sells any goods or services. In this case, the firm IDENTIFICATION OF UNCERTAIN AND RISKY SITUATION BY STATISTICS gelecek yıl boyunca ürünün fiyatının nasıl seyrede- does not know exactly how the price of the product IN DECISION MAKING PROCESS UNDER UNCERTAINTY: EXAMPLES OF ceğini, artıp azalacağını veya ne kadar artıp ne kadar will stay, increase or decrease, how much will it azalacağını, üretim miktarının ve yine talep miktarı- increase or decrease during the next year and how APPLICATIONS ON CEMENT SECTOR nın ne kadar olacağını tam olarak bilememektedir. Bu much will the amount of production and the amount nedenle bu durum kendi üzerinde bir risk taşımakta- of demand. For this reason, this situation carries a dır. Ancak bu durum ne kadar risklidir? Firmanın üre- risk on itself. But how risky is this situation? How Ekonomide modeller bir noktaya kadar tüketici ve Models in the economy are established by assuming tim tercihleri ve fiyatlandırması, kapasite artırımına much does the firm’s production preferences and firma kararlarının her zaman bilindiği ve tercihlerin that consumer and firm decisions are always known to gidip gitmemesi diğer yatırım seçenekleriyle kıyas- pricing, going to a capacity increasement or not, piyasalardan karşılanabildiği varsayımı yapılarak ku- a point and preferences can be met from the markets. landığında risk olarak ne ölçüde farklılık göstermekte- differ from the other investment alternatives in rulmaktadır. Ancak bu varsayım çoğu zaman gerçek- However, this assumption does not always get real, dir? Bu soruların cevabı riskli bir sonucu tanımlamayı terms of risk amount? The answer to these questions leşmemekte, özellikle de kararlar zaman içinde alın- especially when decisions are taken over time validity içermektedir. Riskli sonuçlar beklenen değer kavramı, is the definition of a risky result. Risky results can dığında geçerliliği mümkün olmayabilmektedir. Bu may not be possible. For this reason, decisions can be karar ağaçları ve fayda fonksiyonlarıyla tanımlana- be defined by expected value concept, decision trees nedenle kararlar belirlilik altında geliştirilen model- examined under uncertainty in the simplification of bilmektedir. Beklenen değer kavramıyla belirsizliğin and utility functions. Statistics such as variance, lerin basitleştirilmişi şeklinde belirsizlik altında da in- models developed under certainty, in this examination tanımlanmasında, varyans, standart sapma, değişim standard deviation, coefficient of variation and celenebilmekte, bu incelemede olasılık teorisi ve risk the probability theory and the benefit under risk katsayısı ve olasılık dağılımları gibi istatistiklerden probability distributions are used to define the altında fayda fonksiyonu da büyük önem taşımaktadır. function are also have great importance. yararlanılmaktadır. uncertainty with the concept of expected value.

Birçok iktisadi karar belirsizlikler içermektedir. Örnek Many economic decisions involve uncertainties. 1. Beklenen Değer 1. Expected Value vermek gerekirse, tüketicinin bir araba satın alırken, For example, although the consumer has to think “Piyango” günlük yaşamda bir şans oyununu ifade “Lottery” refers to a game of chance in everyday life, arabada kullanacağı yakıtın gelecekteki fiyatını, ge- about the future price of the fuel he will use when etmekte ancak mikroekonomide genellikle sonucun but in microeconomics it is often used to describe cases lecekte karşılaşabileceği tamir-bakım masraflarını, purchasing a car, the repair and maintenance costs belirsiz olduğu durum ve olayları tanımlamak için and events where the result is uncertain. The “expected birkaç yıl sonra arabayı ne kadar fiyata satabileceğini he may face in the future, and how much does the kullanılmaktadır. “Beklenen değer” (EV) mikroekono- value” (EV) can be defined in the microeconomic düşünmek zorunda olmasına rağmen, bunların hiçbi- car costs when decided to sell the car after a few mi dilinde tanımlanan piyangonun vereceği ortalama language as a measure of the average amount that the ri karar verme esnasında belirli değildir. Dolayısıyla years, none of these are certain during the decision miktarın bir ölçüsü olarak tanımlanabilir. Beklenen lottery will give. Expected value can be calculated by buna benzer kararlar, karar verilen seçeneğin sonucu making period. Therefore, decisions like this contain değer, risk içeren bir yatırımdaki sonuçların olasılık- taking the probability weighted average of the results hakkında belirsizlikler içermektedir. Farklı seçenekle- uncertainties about the result of the choice. Despite ları doğrultusunda bu yatırımdan ne kadar bir kaza- of all alternatives related to how much profit from this rin meydana gelme olasılıkları karar verici tarafından the fact that the decision makers are aware of the nım elde edileceği ile ilgili olup tüm alternatiflerin investment will be gained in terms of the probabilities bilinmesine rağmen, kararın nihai sonucu gerçekleşe- becoming true possibilities of the different choices, the sonuçlarının olasılık ağırlıklı ortalaması alınarak he- of the results in a risky investment. The expected ne kadar bilinmezliğini korumaktadır. decision remains unknown until the final result. saplanabilmektedir. A, B, C ve D olmak üzere dört fark- value for a game in which there can be four different lı sonucun olabileceği bir oyun için beklenen değer, results, including A, B, C and D options, is calculated Karar iki veya daha fazla aksiyon arasındaki seçim ola- The decision can be defined as the choice between two sonuçların olasılıklarıyla sonuçlar gerçekleştiğindeki through with the addition of multiplications of result rak tanımlanabilir. Belirsizlik altında karar verme ise or more actions. Decision making under uncertainty kazanımların çarpımlarının toplanması yoluyla hesap- probabilities and the achievement when the results

16 17 MakaleArticle

lanmakta ve aşağıdaki gibi ifade edilebilmektedir; become real and can be expressed as: Bu örnek için “beklenen değer” aşağıdaki gibi hesap- The “expected value” for this example can be calculated as; lanabilir; Beklenen değer = A’nın gerçekleşme olasılığı x A gerçek- Expected value = Probability of occurrence of A x the leştiğindeki kazanım achievement after the realization of A +B’nin gerçekleşme olasılığı x B gerçek- +Probability of occurrence of B x the leştiğindeki kazanım achievement after the realization of B Milyon TL Million TL +C’nin gerçekleşme olasılığı x C gerçek- +Probability of occurrence of C x the leştiğindeki kazanım achievement after the realization of C +D’nin gerçekleşme olasılığı x D gerçek- +Probability of occurrence of D x the Aynı talep defalarca gerçekleştiğinde ve kazanımların When the same demand is realized many times and the leştiğindeki kazanım achievement after the realization of D ortalaması alındığında, bu ortalama piyangonun bek- average of the incomes is taken, it will not be differ from lenen değeri olan 13,6 Milyon TL’den farksızlaşacak, the expected value of 13,6 Million TL which is the average başka bir deyişle 13,6 Milyon TL’ye yaklaşacaktır. Bir value of the lottery, in other words it will approach to Beklenen değeri hesaplamak için yukarıdaki ifade aşa- In order to calculate the expected value, the above oyunun birçok kez tekrarlanması neticesinde, ortala- 13,6 Million TL. As the result of the game is repeated ğıda gösterildiği gibi formül haline getirilebilmektedir; expression can be formulated as shown below; ma sonucun beklenen değere yaklaşması büyük sayı- many times, the approach of the average result to the lar kanunu olarak bilinmektedir. Bir tercih problemin- expected value is known as the law of great numbers. In [1] [1] de en sık kullanılan yöntem beklenen değeri yüksek a preference problem, the most commonly used method is olan piyango veya oyunu seçmektir. Ancak, oyunların to choose the lottery or game that has the highest expected beklenen değerleri birbirine eşit olabilmekte veya bek- value. However, the expected values of the games may Burada; EV: beklenen değer Here; EV: expected value lenen değeri düşük olan seçeneğin tercih edilebilece- be equal to each other, or there may be situations in p : i. sonucun olasılığı p : i. the probability of result i i ği durumlar da baş gösterebilmektedir. Bu durumda which you may prefer the option with the low expected xi: i. sonucun değeridir. xi: i. the value of the result. oyunların veya farklı alternatiflerin kıyaslaması var- value. In this case, the comparison of games or different yans, standart sapma, değişim katsayısı ve olasılık da- alternatives can be done more clearly with the help of Herhangi bir piyango örneği için iki önemli özellik var- There are two important features for any lottery example; ğılımları yardımıyla daha açık ve net bir şekilde yapı- variance, standard deviation, coefficient of variation and dır; birincisi, herhangi bir sonucun olasılığı 0-1 arasın- first, the probability of any result is between 0-1; second, labilmektedir. probability distributions. dadır; ikincisi, tüm sonuçların olasılıklarının toplamı da the addition of the probabilities of all the results equals to 1’e eşittir. Bir başka ifadeyle herhangi bir piyango için 1. In other words it will be for any lottery. 2. Varyans 2. Variance olacaktır. Risklilik potansiyel sonuçlardaki değişkenlik olarak da Risky can also be expressed as the variability in potential The expected value calculation can be reinforced with the ifade edilebilmektedir. Aynı beklenen değere sahip fark- results. Different situations with the same expected value Beklenen değer hesabı bir çimento üreticisinin karşılaş- example of a cement manufacturer. Let’s assume that lı durumlar beklenen değer etrafında dağılım açısından can exhibit differences in the distribution around the tığı örnekle pekiştirebilir. Firmanın bir bölge için başlıca the company has four major products for a region and farklılıklar sergileyebilmekte ve bu da varyans olarak expected value, which is called the variance. To calculate dört farklı ürününün olduğunu ve bu çimentoların aynı that these cements are produced in the same factory. The adlandırılmaktadır. Varyansı hesaplamak için önce bek- the variance, the expected value is first calculated, then the fabrikada üretildiğini farz edelim. Bu ürünlere olan tale- probable realizations of demand for these products and lenen değer, daha sonra her bir sonucun sapmasının ka- square of the deviation of each result is calculated. These bin gerçekleşme olasılıkları ve bu taleplerin gerçekleş- the incomes of the firm when these demands are realized resi hesaplanmaktadır. Bu değerler daha sonra ilişkili values are then weighted and summed by multiplying with mesi durumunda firmanın gelirleri aşağıda Tablo 1’de are given in Table 1 below. In this example, the realization olasılıklarla çarpılarak ağırlıklandırılmakta ve toplan- the associated probabilities. The variance of a game can be verilmiştir. Bu örnekte firmanın 1, 2, 3 ve 4 numaralı probability of demands for products 1, 2, 3 and 4 of the maktadır. Bir oyunun varyansı aşağıdaki formül yardı- calculated with the help of the following formula; ürünlerine olan taleplerin gerçekleşme olasılıkları sıra- firm is 10%, 30%, 40% and 20% respectively. When the mıyla hesaplanabilmektedir; sıyla %10, %30, %40 ve %20’dir. Bu ürünlere olan talep demand for these products became real, the income to be gerçekleştiğinde elde edilecek gelirler ise sırasıyla 20, obtained is 20, 16, 12 and 10 Million TL respectively. [2] [2] 16, 12 ve 10 Milyon TL’dir.

Burada; Var= ŏ2: varyans Here; Var= ŏ2: variance Tablo 1. Firmanın Farklı Ürünlerine Olan Taleplerin Table 1. Probabilities of Realization of Demand for Different p : i. sonucun olasılığı p : i. the probability of the result Gerçekleşme Olasılıkları ve Bunlara İlişkin Gelirler Products of the Firm and Incomes Related to These i i xi: i. sonucun değeri xi: i. the value of the result EV: oyunun beklenen değeridir. EV: the expected value of the game

Yukarıda verilen çimento üreticisi örneğini biraz ge- Let’s expand the example of the cement manufacturer nişletelim ve tercih edilebilecek ikinci bir oyunun ol- given above and assume that it is a second game to be duğunu farz edelim. Tablo 2 bu oyunlarla ilgili bilgi- preferred. Table 2 contains information about these leri içermektedir. games.

18 19 MakaleArticle

Tablo 2. Firmanın Farklı Ürünleri İçin A ve B Oyunları- Table 2. Possibilities and Incomes of A and B Games [4] [4] na Ait Olasılıklar ve Gelirler for Firm’s Different Products Burada; Cov: değişim katsayısı Here; Cov: the coefficient of variation ŏ: standart sapma ŏ: the standard deviation EV: oyunun beklenen değeridir. EV: the expected value of the game.

Değişim katsayısı genellikle yüzde (%) ile ifade edilmekte The coefficient of variation is usually expressed asa ve böylece 0 ile 100 arasında bir değer olarak gerçekleş- percentage (%) and thus takes a value between 0 and 100. mektedir. Her bir kararın değişim katsayısı bilindiğinde When the coefficient of variation of each decision is known, projeler birbirlerinden daha kolay bir şekilde ayırt edile- the projects can be distinguished more easily from each other. Tablo 2’de belirtilen A ve B oyunlarının yukarıdaki [2] The variance values of the games A And B calculated in bilmektedir. Tablo 3 bir çimento üreticisinin A ve B olmak Table 3 shows two different game options, A and B, for the numaralı formül yardımıyla hesaplanan varyans değer- Table 2 with the help of the above formula of the games üzere iki farklı oyun seçeneğini göstermektedir. cement manufacturer. leri sırasıyla 9,4 ve 28,6’dır. A ve B oyunlarının bekle- are 9,4 and 28,6 respectively. While the expected values of nen değerleri eşit (13,6 Milyon TL) olmasına rağmen games A and B are equal (13.6 million TL), the variances Tablo 3. Firmanın Karşılaştığı A ve B Oyunları İçin Veriler Table 3. Data for A and B Games Which the Firm Faced varyansları birbirinden farklı olup, A oyununun varyansı are different from each other and the variance of the game B oyununun varyansından daha küçüktür. Burada karar A is smaller than the variance of the game B. If the variance verme işleminde beklenen değerler eşit olduğu için var- calculation is used because the expected values in decision yans hesaplaması kullanılacak olursa, firma tarafından making are equal here, the game with the smaller variance varyansı daha küçük olan oyun tercih edilecektir. Do- will be preferred by the firm. Therefore, in this example, the layısıyla, bu örnekte firma varyans değeri küçük olan firm will prefer the game A with a small variance value. oyununu tercih edecektir. 3. Standard Deviation Bu örnekteki A ve B oyunlarının beklenen değerleri, var- The expected values, variance, standard deviation and 3. Standart Sapma Another way to measure the risk of a lottery or game is to yans, standart sapma ve değişim katsayısı değerleri aşa- coefficient of variation of the games A and B in this example Bir piyango veya oyunun riskliliğinin diğer bir ölçüm yön- assess the standard deviation. The standard deviation can ğıdaki gibi hesaplanabilir; can be calculated as follows; temi de standart sapmasının değerlendirilmesidir. Standart be calculated by taking the square root of the sum of the sapma piyangonun olası sonuçlarının beklenen değerden squares of deviations of the possible results of the lottery sapmalarının kareleri toplamının karekökü alınarak hesap- from the expected value. In other words, the standard lanabilmektedir. Bir başka deyişle, standart sapma varyan- deviation is the square root of the variance and can be sın karekökü olup aşağıdaki formülle ifade edilebilmektedir; expressed by the following formula;

[3] [3] Burada A ve B kararları eşit varyans ve standart sapmaya Here A and B decisions having the equal variance and sahip olduğundan, hangi oyunun daha belirsiz olduğunu standard deviations, it will not be possible to find out which Burada; ŏ: standart sapma Here; ŏ: standard deviation bulmak bu değerlere bakarak mümkün olmayacaktır. Bu game is more ambiguous by looking at these values. In this Var: varyanstır. Var: is variance. örnekte kararın değerlendirilmesinde beklenen değerden example, when the variance and standard deviation are used bağımsız olarak varyans ve standart sapma kullanıldığında independently from the expected value in the evaluation of the Yukarıdaki örnek için, A oyununun standart sapması For the above example, the standard deviation of the A ve B kararlarının risklilikleri birbirinden ayırt edileme- decision, the risks of A and B decisions will not be distinguished 3,07 , B oyunun standart sapması ise 5,35 game A is calculated as 3.07 , and the standard yebilir. Ancak değişim katsayısı hesaplandığında en düşük from each other. However, when the coefficient of variation is olarak hesaplanır. Buradan da görüleceği gibi standart sap- deviation of the game B is calculated as 5.35 . As değişim katsayısına sahip proje veya karar en az riskli ol- calculated, the project or decision with the lowest coefficient ma değeri de herhangi bir oyun veya karar durumu için can be seen here, the standard deviation value will also duğundan, firma tarafından tercih edilebilecektir. Burada of variation will be preferred by the firm because that it is aynı sonucu verecektir. Karar verme işleminde standart sap- give the same result for any game or decision situation. A oyununun değişim katsayısı daha yüksek olduğundan the least risky. Here, the game A has the higher coefficient of ma kullanılacak olursa, kararlar arasında en küçük standart If standard deviation is used in decision making, the daha riskli bir oyun olarak kabul edilebilir. variation, so it will be considered the more risky game. sapmaya sahip olanı en az riskli karar olarak tercih edilir. one with the smallest standard deviation among the decisions is preferred as the least risky decision. Belirsizlik problemlerinde getirinin gerçekleşme olasılığı- The “probability distribution” which shows the frequency of 4. Değişim Katsayısı nın sıklığını gösteren “olasılık dağılımı” da çok önemlidir. the probability of occurrence of uncertainty problems is also Kararları birbirinden ayırt etmek için bir diğer yol da de- 4. Coefficient of Variation Olaylar tekrarlandığında, bu dağılım sayesinde sübjektif very important. When the events are repeated, the subjective ğişim katsayısının kullanılmasıdır. Bu yöntemde beklenen Another way to distinguish decisions from each other is using olasılıklar, gözlenen sıklıklarla karşılaştırabilmektedir. probabilities can be compared with the observed frequencies by değer ile standart sapma birlikte değerlendirebilmektedir. the coefficient of variation. In this method, the expected value Olasılık sıklığı bir anlamda riskin derecesini ifade etmek- this distribution. The probability density refers to the degree Değişim katsayısının kullanıldığı yöntemde her bir projeye and the standard deviation can be evaluated together. In the tedir. Belirsizlik içeren herhangi bir modeldeki en önemli of risk in a way. One of the most important components in ilişkin risk ve belirsizliğin mutlak ölçümünden ziyade gö- method which the coefficient of variation is used, a relative bileşenlerden biri de risk üstlenme ve karar vermede kul- any model with uncertainty is the risk taking and source of the receli bir ölçümü gerçekleştirilmektedir. Bir piyango veya measure, instead of absolute and relative measurement of risk lanılan olasılıkların kaynağıdır. Bir çimento üreticisinin probabilities during decision making. Suppose that the variable oyunun değişim katsayısı standart sapmanın beklenen de- and uncertainty for each project, is performed. The coefficient of mevcut dönemde değişken maliyetlerinin 100 Milyon TL costs of a cement producer in the current period is 100 Million ğere oranlanmasıyla hesaplanmakta ve aşağıdaki gibi for- variation for a lottery or game is calculated by rating standard olduğunu ve firmanın ilerleyen dönemde değişken mali- TL and that the variable costs of the firm in the following mül haline getirilebilmektedir; deviation to the expected value and can be formulated as follows; yetlerinin 0,2 olasılıkla %10 azalacağını, 0,5 olasılıkla sa- period are expected to decrease by 10% with 0,2 probability,

20 21 MakaleArticle

bit kalacağını, 0,3 olasılıkla da %10 artacağını beklediğini stay stable with 0,5 probability and 10% increase with 0,3 varsayalım. Şekil 1 bu çimento üreticisinin gelecek dönem probability. Figure 1 shows the probability distribution graph değişken maliyetleri için olasılık dağılımı grafiğini göster- for the future variable costs of this cement producer. Here, each mektedir. Burada her çubuk olası seçeneği bar yüksekliği ise bar indicates the probable option and bar height indicates the ilgili seçeneğin gerçekleşme olasılığını göstermektedir. probability of realization of the corresponding option.

Şekil 1. Firmanın Değişken Maliyetleriyle İlgili Olasılık Dağılımı Figure 1. Probability Distribution of Firm’s Variable Costs

Daha önce de bahsedildiği gibi, herhangi bir piyango örneği As mentioned before, there are two important features of any veya durumunun iki önemli özelliği bulunmaktadır. Birin- lottery example or situation. First; the probability of any cisi; herhangi bir sonucun olasılığı 0-1 arasındadır. İkincisi, outcome is between 0-1. Second, the sum of the any results tüm sonuçların olasılıklarının toplamı da 1’e eşittir. Bu ola- probability is equal to 1. Some of these probabilities and sılık ve olasılık dağılımlarından bazıları doğadan gelmekte- probability distributions are inherent. That is, when throwing dir. Şöyle ki hilesiz bir para atıldığında yazı gelme olasılığı a fair coin, the probability of coming trial is 0.5 percent, and 0,5’tir ve bu oran test edilerek kanıtlanabilir. Ancak her riskli this ratio can be proven by testing. However, every risky event olay ve durum bu örneğe benzerlik göstermeyecektir. Bazı and situation will not show similarity to this example. It can sonuçların olasılıklarını belirlemek çok zor olabilir. Örneğin be very difficult to determine the probabilities of some results. yukarıdaki örnekte maliyetlerin 0,2 olasılıkla %10 azalaca- For example, in the above example, it is not really known ğı gerçekte tam olarak bilinemez. Burada değerlendirmeler that the costs by 0.2 probability will be decreased by 10%. doğanın değişmez kurallarını değil de, sübjektif kanaatleri The evaluations here reflect subjective considerations, not the yansıtmaktadır. Bu nedenle, riskli durumlar için sübjektif ka- constant rules of nature. For this reason, the probabilities naatleri yansıtan olasılıklara “sübjektif olasılık” adı verilmek- that reflect subjective opinions for risky situations are te ve bu olasılıklar da yukarıda bahsedilen iki önemli kurala called “subjective probabilities”, and these probabilities uymaktadır. Ancak farklı karar vericiler, bir riskli durumun follow the two important rules mentioned above. However, sonuç seçeneklerinin olasılıkları için farklı değerlendirme- different decision makers may have different assessments of lere sahip olabilir. Örnek vermek gerekirse daha iyimser bir the probabilities of result options in a risky situation. For üretici yukarıdaki örnekte değişken maliyetlerinin %10 azal- example, a more optimistic producer may set the probability ma, sabit kalma ve %10 artma olasılıklarını sırasıyla 0,3, 0,6 of 10% decrease, constant and 10% increase in variable costs ve 0,1 olarak belirleyebilir. in the above example, as 0.3, 0.6 and 0.1, respectively,.

KAYNAKÇA / REFERENCES Besanko, D. ve Braeutigam, R. (2008). Microeconomics. (3. Baskı), Asya: John Wiley & Sons. Diamond, P.A. (1967). The role of a stock market in a general equilibrium model with technological uncertainty. The American Economic Review, 57 (4), 759-776. Griffiths, A. ve Wall, S. (2000). Intermediate micro economics: theory and applications. (2. Baskı), England: Pearson Education Limited. Howard, R.A. ve Matheson, J.E. (2005). Influence diagrams. Decision Analysis, 2 (3), 127-143. Jehle, G.A. ve Reny, P.J. (2001). Advanced microeconomic theory. (2. Baskı), Amerika Birleşik Devletleri: The Addison-Wesley Series in Economics. Jones, T. (2005). Business economics and managerial decision making. John Wiley&Sons, Ltd. Kahneman, D. ve Tversky A. (1979). Prospect theory: an analysis of decision under risk. Econometrica, 47 (2), 263-292. Kemeny, J.G.; Morgenstern, O.; Thompson, G.L. (1956). A generalization of the Von Neumann model of an expanding economy. Econometrica, 24 (2), 115-135. Landsburg, S.E. (2005). Price theory and applications. (6. Baskı), Canada: Thomson Corporation. Perloff, J.M. (2001). Microeconomics. (2. Baskı), Amerika Birleşik Devletleri: Addison Wesley Longman, Inc. Perloff, J.M. (2008). Microeconomics: theory and applications with calculus. Boston: Pearson Education, Inc. Pindyck, R.S. ve Rubinfeld, D.L. (2009). Microeconomics. (7. Baskı), New Jersey: Pearson Prentice Hall. Schoemaker, P.J.H. (1982). The expected utility model: its variants, purposes, evidence and limitations. Journal of Economic Literature, 20 (2), 529-563. Schultz, M.T.; Bridges, T.S.; Mitchell, K.N.; Harper, B.K. (2010). Decision Yıldırım, K. (1997). Mikroekonomik analiz. Yüksek Lisans Ders Notları, Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi, Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları, No:132. 22 23 RöportajInterview

Brezilyalı Çimento devi Votorantim Cimentos, 5 kıtada faaliyet gösteren bir Profesyonelleri Yetiştirme Programına katıldım. Yine one year, I started to work as a Process Engineer in the yaklaşık bir yıl Proses Mühendisi olarak çalıştıktan same factory. During this period I participated in the şirket. 2013 yılında Türkiye pazarına girdi. Votorantim Cimentos bünyesindeki sonra Lafarge Viyana Teknik Merkezinde görevlendi- Training Program of Lafarge Cement Professionals. rilmek üzere Kalite Mühendisi Yetiştirme Programı- Again after working as a Process Engineer for about a Hasanoğlan Çimento Fabrikası Genel Müdürü Özgür ŞAHAN ile Türkiye’deki na dahil edildim. Böylelikle Kalite Mühendisi olarak year, I joined the Quality Engineer Training Program to faaliyetleri ve çimento sektörü hakkında konuştuk. yaklaşık 1,5 yıl daha çalıştım. Ancak benim gönlüm be employed at the Technical Center in Lafarge Vienna. Proses Mühendisliğinde kalmıştı. Yozgat fabrikasında Thus, I worked as a Quality Engineer for about 1.5 karşıma çıkan bir fırsat ile yeniden 2005 yılında Pro- years. But my heart was in Process Engineering. I was Brazilian Cement giant Votorantim Cimentos is a company that operates in 5 continents. ses Geliştirme Şefi olarak atandım. appointed as Process Development Supervisor in 2005 It is entered to Turkish market in 2013. We talked with Özgür ŞAHAN, General Manager with an opposed opportunity in the Yozgat factory. 2007 yılında Yibitaş Lafarge tüm hisselerini Portekiz of Hasanoğlan Cement Factory within Votorantim Cimentos, about their activities in merkezli bir şirket olan Cimpor’a devretti. 2007 yılın- In 2007, Yibitaş Lafarge transferred all its shares to Turkey and the cement sector. da ODTÜ’de Çimento Mühendisliği Master’ına baş- Cimpor which is a Portugal-based company. I started ladım ve o senenin yarısını 2 gün şirketin Ankara’da Cement Engineering Master in ODTÜ (Middle East bulunan merkez ofisinde, kalan 3 günü de Yozgat fab- Technical University) in 2007 and I spent half of that Röportajımıza kendinizden, profesyonel özgeç- Can we start our interview by talking about rikasında geçirdim. year in the head office of the company in Ankara for 2 mişinizden bahsederek başlayabilir miyiz? yourself, your professional background? days and the remaining 3 days in the Yozgat factory. 1978 Ankara doğumluyum. Evliyim, Deniz ve İpek I was born in 1978, in Ankara. I am married and 2008 yılından itibaren şirketin Ankara Merkez ofisin- adında ikiz çocuklarım var. 2000 yılında Hacettepe I have twin daughters named Deniz and İpek. I de Grup Proses Sorumlusu olarak görevimi sürdür- After 2008, I worked as a Group Process Officer in the Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümünden mezun graduated from Hacettepe University, Department düm. Aynı yıl içinde Hindistan’da kısa süreli bir gö- head office of the company in Ankara. In the same year oldum. Öğrencilik yıllarında su arıtma cihazı satışı, of Chemical Engineering in 2000. During my revde bulundum. Ardından 2009 yılında Hasanoğlan I went to India for a short term assignment. Then, in Güven Park’ta işportacılık gibi kısa süreli ama çok university years, I had some short but very valuable fabrikasında Grup Proses Geliştirme Müdürü olarak 2009, I started to work at Hasanoğlan factory as a kıymetli tecrübelerim oldu. Özel ders verdim. Mezun experiences such as, selling water treatment devices görev yapmaya başladım. Group Process Development Manager. olduktan sonra kısa süreli futbol hakemliği ve kimya and vending at Güven Park. I gave private lesson. öğretmenliği yaptım. Ardından 2002 yılında Yibitaş After graduation I gained short term experiences 2012-2014 yılları arasında aynı fabrikada Üretim Mü- Between 2012 and 2014 I worked as Production Manager Lafarge Sivas Çimento fabrikasında Kalite Mühendisi by working as football trainer and chemistry dürü olarak çalıştım. Bu arada 2013 yılının başında in the same factory. Meanwhile, at the beginning of olarak çalışmaya başladım. Sivas fabrikasında 3 ay gibi teacher. Then in 2002 I started to work as a Quality şirket el değiştirdi ve bizim fabrikalarımız Votorantim 2013, the company changed hands and our factories kısa bir süre çalıştıktan sonra aynı şirketin hissedar ol- Engineer at YibitaşLafarge Sivas Cement Factory. Cimentos’a devroldu. 2014 yılında aynı şirket bünye- transferred to Votorantim Cimentos. I transferred duğu Yozgat Çimento fabrikasına Laboratuvar Mühen- After working for 3 months in Sivas factory I sinde bulunan Yozgat Çimento fabrikasına Genel Mü- to the Yozgat Cement factory, which is located in the disi olarak atandım. Bir yıl Kalite Mühendisliği’nin appointed as a Laboratory Engineer at Yozgat dür olarak transfer oldum ve 2016 Ağustos ayına kadar same company in 2014, as General Manager and after ardından aynı fabrikada Proses Mühendisi olarak ça- Cement factory which is a shareholder of the same bu görevi yaptıktan sonra tekrar Hasanoğlan Çimento this duty until August 2016, I returned to Hasanoğlan lışmaya başladım. Bu süre içerisinde Lafarge Çimento company. After working as Quality Engineering for fabrikasına Genel Müdür olarak döndüm. Cement Factory as General Manager.

24 25 RöportajInterview

Votorantim Cimentos olarak değerlerinizden ve Will you talk about your values and beliefs as inançlarınızdan bahseder misiniz ? Votorantim Cimentos? Votorantim Grubu olarak değerlerimizi 5 ana başlık As Votorantim Group, we have collected our values altında topladık. Bunlar “sağlamlık, etik, saygı, giri- under 5 main topics. These are “strength, ethics, respect, şimcilik ve birlik”. Bunlarla anlatmak istediğimiz kı- entrepreneurship and unity”. Here’s what we want to tell saca şu şekilde. Sürdürülebilir büyüme sağlamak ve with those words briefly: ensuring sustainable growth değer yaratmak, her zaman sorumluluk ve şeffaflık and creating value, always acting with principles of ilkeleriyle hareket etmek, insanlara saygı duymak, accountability and transparency, respecting people, yenilik ve yatırım yapma cesareti taşımak ve takım having the courage of innovation and investment and bilinci ile bütün olarak hareket etmek. act as a whole with team spirit.

Yetenekleri geliştirmek inançlarımızdan birincisi, in- Developing talents is one of our beliefs, we trust people, sanlara güveniyoruz ve insanların gelişimine yatırım and we invest in people’s development, we spend time yapıp, bu konuda zaman harcıyoruz. Bununla birlikte on it. In addition to this, we believe in qualification. liyakata inanıyoruz. Her insanın katkı ve başarılarına We believe that every person deserves to be judged fairly göre adil bir şekilde değerlendirilmeyi hak ettiğine according to his contributions and achievements. We inanıyoruz. Her zaman daha iyisini yapabileceğimize, always believe that we can do better, so we believe in yani mükemmelliğe inanıyoruz. Büyük resmi kaçır- perfection. We believe being result oriented focusing the madan amaca uygun konulara yönelerek sonuç odaklı appropriate goal subjects not missing the big picture. Halen bu görevi sürdürmekteyim. Bu süreçte gerek I am currently continuing this duty. During this time, olmaya inanıyoruz. Herkesin kendini ifade edebildiği, We believe in open communication in which everyone TÇMB’de, gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında çeşitli I have worked as a trainer in both TÇMB (Cement farklı fikirlerin ortaya konulabildiği açık iletişime ina- can express himself and different ideas can be expressed. Proses ve Kalite konularında eğitici olarak görev aldım. Manufacturers Association of Turkey), in country and nıyoruz. Ayrıca başarılarımızın samimi ilişkiler, ortak We also believe that our achievements are a result of 2010 yılından 2014 yılına kadar TÇMB Enerji Komitesi abroad for various Process and Quality issues. From 2010 değerler ve kazan kazan ilişkisine dayalı takım çalış- sincere relationships, common values and win-win üyesi, 2014-2016 yılları arasında Enerji Komitesi Baş- to 2014 I was a member of the TÇMB Energy Committee, masının bir sonucu olduğuna yani birlik ve bağlılığa relationships which is a result of teamwork on, so we kanı, 2016’dan bu yana da Proses Komitesi başkanlığı Chairman of the Energy Committee between 2014 and inanıyoruz. Son olarak da sorumluluk alan, tutkuyla believe in unity and commitment. Finally, we believe in görevlerinde bulundum. 2016, and Chairman of the Process Committee since 2016. çalışan, örnek yaratan çalışmalarıyla liderlik eden, ba- employee who takes responsibility, works passionately, şarıyı kutlayan ve hataları yeni öğretilere dönüştüren, leads with his exemplary works, celebrates success, and Bu komitelerde tüm üye arkadaşlarımızla sektöre çeşitli şe- We tried to contribute in various forms to the sector with sahiplenme duygusu olan çalışana inanıyoruz. transforms mistakes into new teachings. killerde katkı vermeye çalıştık. Benim çok önemsediğim ça- our members in these committees. We completed one of the lışmalardan bir tanesini de bitirdik ve yakında tüm sektörle studies I cared about so much, we will share it with the entire Bu değer ve inançlarımızın tüm çalışanlar tarafından We also share these issues with our employees paylaşacağız. Bilindiği gibi tüm fabrikalarımızda 4 yılda sector soon. As it is known, all of our factories are required to benimsenmesi için de her yıl periyodik olarak farklı or- periodically in different environments every year in bir enerji tüketim etüdü yapılması gerekmekte. Bu ihtiya- conduct energy consumption trainees every 4 years. We have tamlarda bu konuları tüm çalışanlarımızla paylaşıyoruz. order to ensure that these values and beliefs are adopted cı fabrikaların kendi içerisinde karşılayabilmesi için Proses prepared a Furnace Thermal Study Guideline, which includes Ülke CEO’muz RoadShow adını verdiği etkinlikte her yıl by all employees. The country CEO every year in the Komitesi olarak, Proses Ölçüm Cihaz ve Yöntemleri’ni de Process Measuring Instruments and Methods, as the Process bütün fabrikaları dolaşarak tüm çalışanlarla sohbet eder. event named RoadShow, visiting all the factories talk içerisine alan bir Fırın Termal Etüt Klavuzu hazırladık. Committee in order to meet these needs in-factory. Birlikte akşam yemekleri yer ve bizzat çalışanlara değer- with all employees. Together we have evening meals and lerimizi ve inançlarımızı açıklayarak anlatır. tell the employees about our values and beliefs. Kasım ayı sonunda tüm sektörden katılımcılarla bu kı- At the end of November, with participants from all sectors lavuzda yer alan konulardan oluşan çimento fırınlarında we provided Training in Cement Furnaces consisting of the Votorantim Hasanoğlan fabrikanızın kapasitesi Can we get information about your capacity in etüt eğitimi verdik. 50 kişi civarında katılımcı vardı, büyük subjects mentioned in this guide. About 50 people participated, hakkında bilgi alabilir miyiz? Votorantim Hasanoğlan factory? ilgi gören bir eğitim oldu. Geri bildirimler de çok mutlu it drew a great interest. We are very happy with the feedbacks Votorantim Hasanoğlan Çimento fabrikası, 1992 yı- VotorantimHasanoğlan Cement Factory was established edici, sanıyorum amacımıza ulaştık. Ben emeği geçen tüm we received, I think we have reached our aim. I would also like lında öğütme tesisi olarak kurulmuş. 2007 yılında as a grinding plant in 1992. A second mill was opened proses komitesi üyelerinede buradan bir kez daha teşekkür to thank all of the members of the Process Committee from ikinci bir değirmen, 2009 yılında da fırın hattı açıl- in 2007, and a furnace line was opened in 2009. The etmek isterim, hepsinin emeklerine sağlık. here once again, I appreciate the effort they made so much.

26 27 RöportajInterview

mış. Fırın hattının kapasitesi yaklaşık olarak 1 milyon furnace line has a capacity of approximately 1 ton/yıl’dır. Çimento öğütme kapasitesi ise yaklaşık ola- million tons/year. The cement grinding capacity is rak 1,3 milyon ton/yıldır. approximately 1.3 million tons/year.

Hangi ülkelere ihracat yapıyorsunuz? Which countries do you export? Geçmişte kısa bir süre Samsun üzerinden Rusya’ya ih- In the past we have been exporting to Russia via racatımız olmuştu ancak şu anda ihracat yapmıyoruz. Samsun for a short time, but we are not exporting Konum olarak da çok ihracata yönelik bir fabrika deği- now. As a location, we are not a very export oriented liz, iç pazara yönelik çalışıyoruz. factory, we are working towards the internal market.

Kaç kişiye istihdam sağlanıyor? How many people are employed? Toplam 119 kadrolu çalışanımız var. Bu rakama satış There are 119 permanent employees in total. This ekibimiz de dahildir. Buna ilave olarak yaklaşık 40 civa- number also includes our sales team. In addition, we rında fabrikamızda çalışan sürekli taşeron personelimiz have about 40 subcontractors working continuously var. Yani sürekli olarak 160 kişiye istihdam sağlıyoruz in our factory. So we can say that we are constantly diyebiliriz. employing 160 people.

Alternatif enerji kaynakları ve geri dönüşüm ko- Would you give information about alternative nusunda yaptığınız çalışmalarla ilgili bilgi verir energy sources and the works you are doing for misiniz? Son zamanda bununla ilgili ne gibi ya- recycling? What kind of investments did you done tırımlarınız oldu? Yakın zamanda planlanan yatı- about this lately? Are there any planned investments rımlar var mı? in the near future? Alternatif enerji kaynakları ile ilgili yoğun olarak We started to work intensively on alternative energy 2010 yılında çalışmaya başladık. İlk olarak Yozgat sources in 2010. Firstly, we made tire feeding system fabrikamızda tüm lastik besleme sistemi yaptık ve li- in our Yozgat factory and started using alternative sans alarak alternatif enerji kaynaklarını kullanmaya energy sources taking license. At that time we found başladık. O dönem çok güzel kaynaklarda bulduk ve very good sources and started to accept alternative alternatif yakıt kabulüne başladık. Yozgat fabrikamız- fuel. We continue using alternative raw materials Otomasyon sistemlerinin üretim sisteminizdeki What is the significance of automation systems da alternatif hammadde ve yakıt kullanmaya devam and fuel in our Yozgat factory. önemi nedir? in your production system? ediyoruz. Otomasyon sistemleri artık üretim sistemlerimizin ay- Automation systems are now an integral part of our In Hasanoğlan, we use concrete wastes, materials rılmaz parçası oldu. Analog göstergelerden oluşan kont- production systems. The control panels made up of Hasanoğlan’da ise uzun süredir alternatif hammadde such as natural gas conversion plant mud for a rol panolarının yerini bilgisayar ekranlarından tek bir analogue displays were replaced by central control olarak beton atıkları, doğalgaz çevrim santrali çamuru long time as alternative raw material. We have a merkezden fabrikanın işletildiği merkezi kontrol odala- rooms where the factory operates from computer gibi malzemeler kullanıyoruz. Alternatif yakıt kullana- project that we plan to complete in 2018 for using rı aldı. Hatta artık prosesi de bizim verdiğimiz hedeflere screens from a single center. There is even now an expert bilmek içinde 2018 yılında tamamlamayı planladığımız alternative fuels. In the project we install an storage göre çalıştıran expert sistemler var. Bizim fabrikamızda system that runs the process according to the targets we bir projemiz var. Projede kalsinatör yanma odasından and a feeding system to supply alternative fuel from da farin değirmeni, kömür değirmeni ve fırın prosesini provide. In our factory, the expert systems control the alternatif yakıt besleyecek şekilde depolama ve besle- the calciner combustion chamber. We have completed expert sistemler kontrol ediyor. Operatörlerimiz sadece raw mill, coal mill and furnace process. Our operators me sistemi kuruyoruz. Ekipman ihalesini tamamladık, the equipment contract, now engineering works are sistemi takip edip anormal bir durum gelişirse müdaha- only follow the system and interfere if an abnormal şimdi mühendislik çalışmaları devam ediyor. Ardından ongoing. Then we will continue construction and le ediyorlar. Bu expert sistemlerin kullanım oranı bizim situation develops. The utilization rate of these expert da inşaat ve montaj işlerine devam edeceğiz. assembly works. fabrikamızda yüzde 90’ın üzerinde. systems is over 90 percent in our factory.

Bu konuda Türkiye Çimento Sektörü olarak hala alma- In this regard, there are still many roads to take as Çimento prosesinde en önemli faktörlerin başında dü- At top of the most important factors in the cement mız gereken çok yol var. Şu anda Türkiye ortalama al- Turkey Cement Sector. At this moment Turkey’s zenlilik gelmektedir. Hem girdilerde düzenlilik hem de process is regularity. Both regularity at inputs and ternatif yakıt oranımız kalorifik bazda yüzde 4’ün al- average alternative fuel ratio is less than 4 per cent on operasyonda düzenlilik gerekmektedir. Otomasyon sis- regularity at operation is required. Automation tında, tekil olarak yüzde 30-35’e ulaşan fabrikalarımız a calorific basis and we have factories reaching to 30-35 temleri düzenlilik konusuna çok büyük katkı koyan, hem systems play a major role in both controlling the var, ancak sayıları çok az. Çimento klinker prosesleri per cent on a singular basis, but the numbers are very girdilerin düzenliliğinin kontrolünde hem de operasyo- regularity of inputs and increasing the operational atıkların bertarafı için çok uygun bir proses, ancak small. Cement clinker processes are a very convenient nel düzenliliğin arttırılmasında büyük rol oynamaktadır. regularity. atıkların toplanması, bertaraf edilmesi konularında process for the disposal of wastes, but the producers and ilgili üreticilerin ve belediyelerin motive ve teşvik municipalities need to be motivated and encouraged Fabrikanızda kullanılan ekipmanlarla ilgili bil- Would you tell us about the equipment you use edilmesi gerekiyor. about the collection and disposal of wastes. gi verir misiniz? in your factory? Fabrikamızda kullanılan ekipmanların hemen hemen Almost all of the equipments used in our factory are

28 29 RöportajInterview

2020 yılı sonrası için karbon ticareti ile ilgili hazır- Preparations of carbon trading continue for after lıklar devam ediyor. Çimento sektörünün sera gazla- the year of 2020. The work of the cement sector on rı konusundaki çalışmaları hızlı bir şekilde sürüyor. the greenhouse gases issue is ongoing rapidly. As I Fabrikamız daha önce de bahsettiğim gibi Greenfield mentioned before, our factory is a Greenfield factory, bir fabrika, açıkta tek bir nakil hattımız dahi yok. On- we do not have even a single transportation line open. line emisyon sistemimiz çalışmakta, 2015 ve 2016 Our online emission system is running and greenhouse yıllarının sera gazı doğrulamaları başarıyla tamam- gas validation for 2015 and 2016 has been successfully landı. En son 2017 yılı içinde SNCR NOx emisyonu completed. We also recently launched our SNCR NOx indirgeme sistemimizi de devreye aldık. emission reduction system for the year of 2017.

Fabrika bünyesinde yaptığınız AR-GE çalışma- Will you talk about your R & D activities which larınızdan bahseder misiniz ? you do in the factory? Bu belki de çimento sektörünün geliştirmesi gereken This is perhaps a matter that the cement industry bir konu. Çimento sektöründe yapılan Ar-Ge çalışma- needs to develop. The R & D activity carried out in the sı yeni bir ürün dizayn etmek, farklı katkı kullanım- cement sector is comprised of the studies to design a larını optimize etmek ya da doğru kimyasal katkıyı new product, optimize different additive uses or find the bulabilmek için yapılan çalışmalardan oluşmaktadır . right chemical extender.

Yeni bir inovasyon, buluş çok sık karşılaştığımız bir A new innovation is not something we often encounter. As konu değil. Votorantim Cimentos olarak bizim bünye- Votorantim Cimentos, we have a Product Management mizde de bir Ürün Yönetim Takımı’mız var ve Ar-Ge Team in our company and this team coordinates the R çalışmalarını bu takım koordine ediyor. Hasanoğlan & D works. As Hasanoğlan factory, we recently made fabrikası olarak en son 2017 yılında kalsiyum florür clinker production experiments with calcium fluoride in ile klinker üretimi denemelerini yaptık ve çok olumlu 2017 and we got very positive results. Also in 2017, we sonuçlar aldık. Ayrıca yine 2017 yılı içerisinde yeni bir designed a new product and put it on market in July ürün dizayn ederek Temmuz 2017’de pazara sunduk. 2017. In addition to these, we have a chemical additive hepsi kendi alanında ön sıralarda gelen markalardan se- equipments selected from foremost brands in their field. Bunlara ilave olarak bu sene liderliğini Hasanoğlan optimization work carried out by Hasanoğlan Quality çilmiş ekipmanlardır. Fırınımız ön kalsinatörlü, yanma Our furnace is a furnace with front-calciner, combustion Kalite Geliştirme Birimi’nin yürüttüğü bir kimyasal Development Unit this year. We are almost concluding odalı, 5 kademeli ön ısıtıcısı olan bir fırın. 50 metre chamber, 5-staged preheater. A furnace is 50 meters in katkı optimizasyon çalışmamız var. Onun da sonuna it. With the introduction of a new clinker line in Sivas, uzunluğunda ve 4,2 m çapında bir fırın. Günlük olarak length and 4.2 m in diameter. We can produce about geldik sayılır. Sivas’ta yeni klinker hattının devreye the clinker resources used in all of our factories have yaklaşık 2850 ton klinker üretebiliyoruz. Farin değir- 2850 tons of clinker per day. Raw mill and coal mill alınması ile tüm fabrikalarımızda kullanılan klinker changed. That’s why we are experimenting and testing menimiz ve kömür değirmenimiz dik değirmen ve sıra- are perpendicular mills and their actual capacities are kaynakları değişmiş oldu. O nedenle bu yeni klinker with 4-5 suppliers, labs and industry to determine sıyla fiili kapasiteleri 200 ton/h ve 15 t/h civarında. İki respectively around 200 tons/h and 15 t/h. We have two karışımlarına göre en uygun kimyasal katkıyı belirle- the optimal chemical extender for these new clinker tane önünde roller pres olan bilyalı çimento değirmeni- ball cement mills with roller presses in front of them mek için 4-5 tedarikçi ile laboratuvar ve endüstriyel mixtures. I think that at the beginning of 2018 we miz var ve onların da ürün tipine bağlı olarak yaklaşık and they have capacities of approximately 120 t/h and denemeler ve testler yapıyoruz. Sanıyorum 2018 yılı will be determined and are using the most appropriate 120 t/h ve 50 t/h kapasiteleri var. 50 t/h depending on the product type. başında en uygun katkıyı belirleyip kullanmaya baş- additives. lamış olacağız. Hasanoğlan bir Greenfield projesi. Tüm ekipmanları- Hasanoğlan is a Greenfield project. All of our equipment What are the principles that you base on Occupational mız kapalı binalarda veya kapalı galerilerde bulunmak- is located in closed buildings or in closed galleries. We İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda temel aldığı- Health and Safety? tadır. Tüm nakil hatları da dahil olmak üzere yaklaşık have about 80 dust elimination filters including all nız ilkeler nelerdir ? We believe that all work accidents are preventable and our 80 adet tozsuzlaştırma filtremiz var. transport lines. Tüm iş kazalarının önlenebilir olduğuna inanıyor ve goal is zero work accidents. And for meeting this goal every sıfır iş kazasını hedefliyoruz. Bunun içinde her yıl year we create campaigns covering the entire Votorantim Çimento ve çevre ilişkisi hakkında neler söylersi- What can you say about cement and environment farklı bir tema ile tüm Votorantim Grubu’nu kap- Group with a different theme. Here we are aiming to reach niz? Yaptığınız çalışmalardan bahseder misiniz? relation? Will you talk please about your works? sayan kampanyalar yapıyoruz. Burada iş sağlığı ve a higher level of occupational health and safety. From Çimento sektörünün Çevresel Sürdürülebilirlik konu- I think the cement sector is also a guiding sector in güvenliği konusunda bir üst seviyeye çıkmayı hedef- these campaigns, we carried out some of them under the sunda da öncü bir sektör olduğunu düşünüyorum. Ar- the subject of Environmental Sustainability. Now liyoruz. Bu kampanyalardan bazılarını “7 Hayat Kur- topics like “7 Life Saving Rules”, “Security Start with Me”, tık çimento sektörü online emisyon takip sistemlerinin the cement sector is a sector where online emission tarıcı Kurallar”, “Güvenlik Benimle Başlar”, “Kendine “Take Care of Yourself”. To move up into a higher level of kullanıldığı, karbon envanterini çıkarmak için 2 yıldır monitoring systems are used, greenhouse gas validation İyi Bak” gibi temalarla yürüttük. İş sağlığı ve güvenliği occupational health and safety we have many applications sera gazı doğrulama prosesinin uygulandığı, ihtiyaç process is applied for 2 years to remove carbon konusunda bir üst seviyeye çıkabilmek için oda eğitim- such as, room trainings, on-the-job trainings, toolbox olan fabrikalarda NOx indirgeme sistemlerinin kurul- inventory, NOx reduction systems are installed in the leri, iş başı eğitimler, toolbox eğitimleri, iş öncesi risk trainings, 4 steps application of pre-job risk analysis, daily duğu, yüzey sularının yönetildiği bir sektördür. plants where it is needed and surface water is managed. analizinin yapıldığı 4 adım uygulaması, günlük güven- security chats, OHS, employee of the month, employee of

30 31 RöportajInterview

lik sohbetleri, İSG’liği, ayın çalışanı, yılın çalışanı, davranış the year, behavioral field chats, HSE calendars. If you pay odaklı saha sohbetleri, İSG takvimleri gibi bir çok uygula- attention to these applications, they are all applications mamız bulunmakta. Bu uygulamalara dikkat ederseniz hep- to create a culture by raising awareness and perception si davranış değişikliği yaratarak farkındalığı ve algıyı yük- by creating a change of behavior and making this selterek bir kültür oluşturmak ve varolan bu kültürü daha existing culture more permanent. Because we believe that kalıcı hale getirmeye yönelik uygulamalardır. Çünkü biz iş occupational health and safety has two branches. These sağlığı ve güvenliğinin iki ayağı olduğuna inanıyoruz. Bun- are “Safe Environment” and “Safe Behavior.” Creating a lar “Güvenli Ortam” ve “Güvenli Davranış”. Güvenli ortamı secure environment is a somewhat simpler and easier issue. oluşturmak biraz daha basit ve kolay oluşturulabilecek bir We believe that to prevent actual accidents it is necessary konu. Asıl kazaların önüne geçebilmek için güvenli davra- to ensure that the Safe Behavior has adopted. To improve nışın oturmasını sağlamak gerektiğine inanıyoruz. Fiziksel our physical environment by using data as well from tools ortamlarımızı da iyileştirmek için risk avı, risk bildirimi, like risk catching, risk notification, unit risk analysis, we ünite risk analizleri gibi araçlarla gelen verileri de kulla- implement work permit systems such as Labeling, Locking, narak Kilitleme Etiketleme, Yüksekte Çalışma İş İzni, Ateşli Working at Height Permit, and Hot Work Permit. İşler İş izni gibi iş izin sistemlerini uyguluyoruz. We also increase the level of physical security by Ayrıca sistemlerimizde inertizasyon sistemi, patlama ka- installing an inertial system, explosion caps and ICV pakları ve ICV vb. alt yapıları da kurarak fiziksel güvenlik etc. in our systems. In order to meet the needs that will seviyemizi arttırıyoruz. Ortaya çıkacak ihtiyaçların gide- arise and to further improve both Safe Environment rilmesi ve gerek Güvenli Ortamı, Gerekse de Güvenli Dav- and Safe Behavior, we allocate specific budgets for both ranışı daha da ileriye götürmek için hem OPEX’e hem de OPEX and CAPEX. CAPEX’e belirli bütçeler ayırıyoruz. Has our country’s current situation affected your Ülkemizin şu an içinde bulunduğu durum 2017 goals for 2017? What are your predictions for 2018? için koyduğunuz hedefleri etkiledi mi? 2018 için This year we realized sales figures above our targets. öngörüleriniz nedir? It’s been a year that we broke records. However, our Bu sene hedeflerimizin üzerinde satış rakamları gerçekleş- costs were affected negatively. In particular, the cost tirdik. Rekorlar kırdığımız bir yıl oldu. Ancak maliyetleri- of fuel, which accounts for a large part of the cost of miz olumsuz etkilendi. Özellikle çimento maliyetlerinin bü- cement, increased too much. We use petroleum coke as yük bir bölümünü oluşturan yakıt maliyeti çok yükseldi. Biz fuel and petroleum coke prices have increased parallel yakıt olarak petrokok kullanıyoruz ve petrokok fiyatları da to petrol prices. For 2018, we budget our sales amounts petrol fiyatlarına paralel arttı. 2018 yılı için ise satış mikta- higher than in this year, and we believe that even the rımızı bu seneye kıyasla daha yüksek bütçeledik, içerisinde atmosphere continues that we are in, we can achieve olduğumuz atmosfer böyle devam etse bile bu hedefin tut- this goal. turulabileceğini düşünüyoruz. Votorantim Cimentos is in the foreground with its Votorantim Cimentos toplumsal destekleri ile ön social supports. Could you give us some information planda. Bu konuda fabrikanızın yaptığı çalışma- about your factory work done in this subject? larla ilgili bilgi verir misiniz? Yes As Votorantim Group, we are trying to fulfill our Evet Votorantim Grubu olarak sosyal sorumluluğu- social responsibility and we are trying to benefit our muzu yerine getirmeye ve etkileşimde olduğumuz stakeholders which we are interacting with. We are etrafımızdaki paydaşlarımıza fayda sağlamaya çalışı- contributing to education, sports, cultural activities. yoruz. Eğitime, spora, kültürel faaliyetlere katkıları- With our own employees and their families, we have mız oluyor. Kendi çalışanlarımız ve aileleri ile iftar iftar dinners, picnics. We have schools near all of our yemekleri, piknikler yapıyoruz. Tüm fabrikalarımızın factories which are carrying our name. This year we yakınında kendi ismimizle okullarımız var. Bu yıl da are building a new school in Sivas as Votorantim Votorantim Cimentos Türkiye olarak Sivas’ta yeni bir Cimentos Turkey. okul yaptırıyoruz.

32 33 İSGHSE

SİNTEK PROJE İSG YÖNTEMİ leading to injury or loss of day. The pause of the SINTEK PROJECT HSE METHOD accidents resulting in the loss of day can not show that there will be no more accidents. In addition, the fact that accidents rarely occur due to the small İŞ KAZALARININ OLUŞUMU VE KAZA PİRAMİDİ number of employees at a production facility can lead to misleading results. Therefore, sensitive and healthy OCCUPATIONAL ACCIDENTS FORMATION AND ACCIDENT PYRAMID indicators are needed in order to reveal the causes of accidents and to improve the safety performance of the workplace. The “Accident Pyramid”, prepared as a result of such an approach, asserts the connection Hiçbir kaza durup dururken, tesadüfi olarak veya Any accident will occur suddenly, incidently or with between the dimension of accident results and the nedensiz meydana gelmez. Bu nedenle, oluşan kü- any reason. For this reason, it is our goal as Sintek Kaza Piramidi, yaralanmaya veya gün kaybına yol açan “Insecure Movements” that caused the accident. çük ya da büyük tüm kazaları dikkatlice incelemek, Mining to examine, analyze, investigate carefully the kazaların frekansı ve iş emniyeti performansını ölçme- analiz etmek, yol açan nedenleri araştırmak ve de- all the accidents, small or big, investigate the causes nin bir yöntemidir. Gün kaybı ile sonuçlanan kazaların What Should Be The Prosedure To Follow? ğerlendirme sonrasında gerekli ders ve önlemleri leading to, accidents and to take the necessary lessons durulması, bir daha kaza olmayacağını gösteremez. Ay- While showing efforts to develop the Occupational almak, kaza tekrarlarının önlenmesi veya etkileri- and measures after evaluation and to minimize the rıca, bir üretim tesisinde çalışan sayısının az olması ne- Health and Work Safety Culture, especially making nin en aza indirgenmesi Sintek Madencilik olarak repetition of accidents or minimize the effects.Statistical deniyle kazaların nadiren meydana gelmesi de yanıltıcı have this culture those who are likely to face active risk hedefimizdir. İstatistiki bilgiler ve yapılan araştır- information and investigations shows that; More than sonuçlara götürebilir. Bundan dolayı, kaza nedenlerinin ,moving on a mission that will remove the threats that malar göstermektedir ki; iş kazalarının % 95’inden 95% of work accidents are caused by miscontuctof ortaya konması ve iş emniyeti performansının yükselti- can be faced with a proactive approach without coming fazlası kişilerin hatalı davranışlarından kaynak- individuals. The frequency of accidents depends on the lebilmesi için hassas ve sağlıklı göstergelere ihtiyaç du- to the level of risk is necessary. lanmaktadır. Kazaların meydana gelme sıklığı, falls movements of individuals. The most important yulmaktadır. Böyle bir yaklaşım sonucunda hazırlanmış kişilerin hatalı hareketlerine bağlıdır. En önemli investment is the investment made to the employees. The olan “Kaza Piramidi”, kaza sonuçlarının boyutu ile ka- Business Security Culture neccesitates; yatırım çalışana yapılan yatırımdır. Çalışana yapı- most valuable investment to be made to the employees is zalara neden olan “Emniyetsiz Hareketlerin” arasındaki → Giving necessary trainings, lacak olan en değerli yatırım da kuşkusuz eğitim- undoubtedly education. “Unsafe Actions and Situations” bağlantıyı çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır. → Sense danger before it occurs, dir. “İş Emniyeti Performansını” yükseltmek için must be observed and analyzed in order to raise”Safety → Knowing the risks of what is done / what to do, “Emniyetsiz Hareket ve Durumların” gözlenmesi Performance”. Everyone is obliged to work safely. İzlenecek Yol Ne Olmalı? learning it if it is unknown, ve analiz edilmesi gereklidir. Herkes emniyetli ça- İş ve İşçi Sağlığı ile İş Güvenliği kültürünün oluşması → Staying away from dangerous behavior, lışmakla yükümlüdür. All work accidents, such as chain rings, are linked to için çaba gösterilerek özellikle aktif risk ile karşılaş- → Do not taking unnecessary risks, each other by mistakes and unsafe acts and situations. ması muhtemel çalışanların bu kültüre sahip olmasını → Not just at work, but at every moment of life keeping Tüm iş kazaları, zincir halkaları gibi birbirine sağlayacak, proaktif bir yaklaşımla karşılaşılabilecek the security in the first place, bağlı hataların, emniyetsiz hareket ve durumların With this chain disruption the final result will be tehlikeleri daha risk boyutuna gelmeden ortadan kal- → Making the safe behavior a habit, oluşmasıyla meydana gelmektedir. prevented or changed. dıracak bir misyonda ilerlemek gerekir. → Making safe living a “Life Style”.

Bu zincirin bozulmasıyla nihai sonuç önlenecek Occupational Accidents Classification İş Güvenliği Kültürü; ‘’Stay Safe.’’ veya değişecektir. There are accidents that result in injury or illness and →Gerekli eğitimleri vermeyi, / or damage to the product, to the environment or to →Tehlikeyi oluşmadan sezebilmeyi, third parties. İş Kazalarının Sınıflandırılması →Yaptığı/yapacağı işin içerdiği riskleri belirlemeyi, Yaralanma veya hastalanma ve/veya mala, çevreye →Near miss accidents bilmeyi bilinmiyorsa öğrenmeyi, veya üçüncü şahıslara zarar gelmesiyle sonuçla- →Work accidents that lead to material loss →Tehlikeli davranışlardan uzak durmayı, nan olaylardır. →Work accidents resulting with injuries →Gereksiz risk almamayı, →Ucuz atlatılan kazalar -Temporal absenteeism →Sadece iş zamanında değil hayatın her anında gü- →Maddi kayıplara yol açan iş kazaları -Permanent partial disability venliği ön planda tutmayı, →Yaralanma ile sonuçlanan iş kazaları -Total disability →Güvenli davranışı alışkanlık haline getirmeyi, -Geçici iş görmezlik →Deadly work accidents →Güvenli yaşamayı bir ‘’Yaşam Biçimi’’ haline ge- -Kalıcı kısmi sakatlık tirmeyi gerektirir. -Tam sakatlık The Accident Pyramid is a method of measuring →Ölümcül iş kazaları the frequency and safety performance of accidents ‘’Güvenle Kalın.’’

34 35 RöportajInterview

nelinde bilinirliği ve referansları olan pek çok yurtdışı small and medium-sized mine and energy projects in firmalarının, Türkiye ve komşu ülkelerdeki küçük-orta- Turkey and neighboring countries, to create synergy büyük ölçekli maden ve enerji projelerine entegrasyonu- and to establish a safe, reliable and efficient work nu sağlamayı, sinerji yaratmayı ve emniyetli, güvenilir, environment for a long term cooperation, by working verimli bir çalışma ortamı tesis ederek uzun soluklu bir with many foreign companies which are best known in işbirliğini hedefledik. Şu anda da, Maden ve Enerji Proje- the world and have references and which are experts in lerinden Sorumlu Proje Müdürü olarak, Sintek ailesinde their fields. I am currently continuing my career in the kariyerime devam ediyorum. Sintek family as Project Manager responsible for Mining and Energy Projects. Türkiye’de maden ve enerji sektörünü değerlen- dirir misiniz? Hangi alanlarda boşluk var. Sektör Would you evaluate the mining and energy industry hangi alanlara yatırım yapmalı? in Turkey? Which areas have blanks, what areas Ülke olarak, uzun yıllardır enerjide dışa bağımlı olduğu- should the sector invest in? muz gerçeği ile yaşıyoruz ve buna bağlı olarak oluşan As a country, we live with the fact that we have been ciddi bir ithalat yükümüz bulunuyor. Özellikle son yıl- outsourced to energy for many years, and we have a serious larda doğalgaz ve ithal kömürden kaynaklanan bu ağır import burden due to this. Especially in recent years, we yükün hafifletilebilmesi adına, yeraltı kömür zengin- are witnessing that we are trying to reduce our external liklerimiz ile yenilenebilir enerji kaynaklarından olan dependency on the energies by increasing the share of wind, rüzgar, güneş ve jeotermalin payını artırmak sureti ile solar and geothermal resources from renewable energy enerjide dışa bağımlılığımızın azaltılmaya çalışıldığına resources with our underground coal wealth in order to şahit oluyoruz. Bu kapsamda geçtiğimiz yıllarda ortaya alleviate this heavy burden caused by natural gas and konan yerli ve milli enerji politikalarının, ülkemiz eko- imported coal. In this context, I believe that the domestic SİNTEK Maden ve Enerji Projelerinden Sorumlu Proje Müdürü Gamze ALIŞ: nomisine önemli katkı sağlayacağına ve bunun yanı sıra and national energy policies put forward in the past years arz güvenliğindeki sıkıntıları da büyük oranda bertaraf will contribute significantly to the economy of our country, “Özelleşen enerji dağıtım sektöründeki dağıtım şirketlerinin ilkokullara enerji edeceğine inanıyorum. as well as eliminating the problems of supply security. tasarrufuyla ilgili eğitimler vererek büyük bir sosyal sorumluluk örneği gösterdiklerini Özellikle devletimizin de çeşitli teşvik araçlarıyla des- I believe that the equipment in the domestic lignite- duyuyorum. Bunun oldukça önemli olduğunu; zira, küçük yaşlarda gelişen tasarruf teklemekte olduğu yerli linyit yakan enerji santralle- burning power plants, which our state is supporting bilincinin her bireyin kişiliğine yerleşerek davranış biçimine dönüşeceğini düşünüyorum. rindeki ekipmanların, yerli üretimle desteklenmiyor with various incentive tools, is a big blank for not being olmasının büyük bir boşluk olduğu kanısındayım. Yeni supported by domestic production. I find meaningful santrallerin yatırım sürecindeki imalat ve montaj işle- to make investments that will increase the share of Gamze ALIŞ, The Project Manager Responsible for SİNTEK Mining and Energy Projects: rinden halen işletmede olan santrallerin yedek parça te- domestic production by providing adaptation of suitable “I hear that distribution companies in the specialized energy distribution sector minleriyle rehabilitasyon işlerine, uygun teknolojilerin technologies to rehabilitation works and to provide spare show a great example of social responsibility by giving trainings on energy saving to adaptasyonunu sağlayarak, yerli üretimin payını artıra- parts for the power plants which are still operating from cak yatırımların yapılmasını anlamlı buluyorum. the manufacturing and assembly works of the new plants. elementary schools. This is quite important; because I think that the saving consciousness that develops at young ages will transform into the behavior of every individual person. Devletin maden ve enerji sektörü için yapması ge- What are the government’s obligations for the rekenler nelerdir? mining and energy sector? Devletin enerji sektöründe ortaya koymuş olduğu stra- I think the strategy that the state has put forward in Kendinizden bahseder misiniz? Maden ve Enerji Will you mention about yourself please? tejinin oldukça değerli olduğunu düşünüyorum. 2017 the energy sector is quite valuable. I believe that the first sektöründe ne zamandır çalışıyorsunuz? Bitirdi- How long have you been working in the mining yılı içerisinde ilk kez yapılan yerli kömür yatırım ihalesi domestic coal investment auction (Çayırhan-B) in 2017 and ğiniz okul, yurtdışı eğitimleri ve yurt dışı çalış- and energy sector? Your education, did study (Çayırhan-B) ile rüzgar ve güneş yatırımlarına yönelik YEKA’s tendering methods for wind and solar investments ma hayatı vb... abroad or any work experiences abroad. ihale yöntemleri olan YEKA’ların sektörde yatırımcıla- have leaded the investors in the sector substantially. I Orta Doğu Teknik Üniversitesi Maden Mühendisliği I graduated from Middle East Technical University, rın önünü büyük oranda açtığını sanıyorum. Özellikle think it is very important that the energy purchasing Bölümü mezunuyum. Mezun olduğum 2005 yılından Department of Mining Engineering. Since the graduation yerli kömür santrallarının kredilendirilebilmeleri adına guarantee given by the state, especially in the name of itibaren sektörde aktif olarak yer aldım. Kömür ve metal year 2005, I have actively been in the sector. After working devlet tarafından verilen enerji alım garantisini oldukça financing the local coal plants. We hear that in the search madenciliğinde bir süre çalıştıktan sonra maden, enerji for a while in coal and metal mining, I worked in two önemli buluyorum. Yatırımcıların kredi arayışlarında fi- of investors’ for credits, the energy purchasing guarantee ve inşaat teknolojileri konusunda, tedarikçi olarak faali- separate companies operating as suppliers in terms of nans kuruluşlarınca enerji alım garantisinin sorgulandı- is questioning by the financial institutions. If you look yet gösteren 2 ayrı firmada, sırası ile Maden Mühendi- mine, energy and construction technologies, in different ğını duyuyoruz. Bu durum aslına bakarsanız ülkemizin at actually this situation arrange from the economic and si, Ürün Sorumlusu, Ürün Müdürü ve Proje ve Satıştan positions, namely Mine Engineer, Product Manager, ekonomik ve jeopolitik yapısından kaynaklanıyor. Enerji geopolitical nature of our country. The uncertainties Sorumlu Genel Koordinatörlük olmak üzere, farklı po- Product Manager and Project and Sales Responsible sektörünün ileriye dönük olarak barındırdığı belirsiz- that the energy industry has in the foreseeable future are zisyonlarda görev aldım. Bu firmalardaki çalışmalarım General Coordinator. Within the scope of my studies in likler finans kuruluşlarının finanse ettiği yatırımların raising questions about the return of investments financed kapsamında konusunda uzman, saygın ve dünya ge- these firms, we tried to provide the integration of many geriye dönüşleri konusunda kafalarındaki soru işaretle- by financial institutions. Therefore, I see that the incentive

36 37 RöportajInterview

rini artırmaktadır. Dolayısıyla, alım garantisi olarak vücut mechanism that is embodied as a purchase guarantee helps mı da bu sürece katkı sağlamaktadır. Enerji kaynakları- production as well as the measures to be taken during bulan teşvik mekanizmasının bu soru işaretlerini kaldır- to remove these question marks from the heads. Of course, mızın büyük çoğunluğunun tükeneceği gerçeğini göz energy consumption are important in energy efficiency. makta bir nebze işe yaradığını görüyorum. Tabii ki bu teş- this promotion should also take into account the balances önüne alarak, bu kaynakların verimli şekilde kullanılarak, The use last technological equipment also contributes viğin serbestleşen enerji ticaret sektöründeki dengeleri de in the liberalized energy trade sector. In this context, I mümkün olan en fazla enerji miktarının üretiliyor olması to this process. Given the fact that the vast majority of gözetmesi gerekiyor. Bu bağlamda devletin sektörün ser- think that while the state should control the liberalization gerekmektedir. Dolayısıyla üretim teknolojilerinin sürek- our energy resources will be consumed, these resources bestleşmesini kontrol etmesi gerekiyorken sektör oyuncu- of the sector, it must take steps to ensure the diversification li gelişmesi oldukça önemli. must be used efficiently to produce the greatest possible larının çeşitlendirilmesini de sağlayacak adımları atması of sector players. For this, especially to attract the capital amount of energy. Therefore, continuous improvement of gerektiğini düşünüyorum. Bunun için özellikle sermaye strength, strong investors to the organized tenders the Dünya enerji sektörünü nereye gidiyor. Gelişen production technologies is very important. gücü anlamında kuvvetli yatırımcıları düzenlenen ihalele- biggest responsibility rests for our state. teknolojinin enerjiye faydaları nelerdir? re çekmek için devletimize büyük bir görev düşüyor. Hepimizin bildiği üzere dünya artık son teknoloji ürünle- Where does the world energy industry go? What are What is clean energy? How should clean energy ri konuşuyor. Geçtiğimiz günlerde Tesla Motors firması- the benefits of developing technology to energy? Temiz enerji nedir? Temiz enerji kaynakları nasıl sources be protected? nın Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Elon Musk’ın As we all know, the world is talking about the last korunmalıdır? Clean energy is clean on its name ... When you look ülkemizi ziyaretiyle farkındalığımızın arttığı elektrikli technological developments. In the past days, TeslaMotors Temiz enerji, adı üstünde temiz… Çevrenize baktığınızda en around, the thing that leaves the least traces, in the air araç kullanımı, enerji sektörüne önümüzdeki yıllarda ne Founder and Chairman ElonMusk visited our country az iz bırakan, soluduğunuz havada, içtiğiniz suda, yaşadığı- you breathe, in the water you drink, in your surroundings, kadar fazla ihtiyaç duyacağımızı açıkça göstermektedir. and the use of electric vehicles, which we are aware of, nız çevrede, gördüğünüz canlılarda, varlığını en az hissetti- in the living things you see, the thing you feel its presence shows us clearly how much we will need the energy sector ren…Çevreyi en az düzeyde kirleten, çevreye saygılı enerji in the minimum… It refers to the energy that is polluting Kayıtlı verilere göre, dünyada bir günde tüketilen petrol in the coming years. demektir. Halihazırda dünya üzerinde kullanılan bütün the environment to the least extent, respectful to the miktarı, 86 milyon varilin üzerinde ve bu miktarın da enerji kaynaklarının çevreye az veya çok etkisi bulunmak- environment. All energy sources currently used around the her yıl ortalama %1,3 oranında artış gösterdiği ifade edi- According to the records, the amount of oil consumed tadır. Örneğin, bir enerji kaynağı olan suyun hidroelektrik world have little or much impact on the environment. For liyor. Talebin %40’ı otomobil ve hafif ticari araçlardan, per day in the world is over 86 million barrels and this santrallarda değerlendirilmesi yüzey sularının dengesiyle example, while the assessment of water as an energy source %40’ı kamyonlardan, %20’si ise deniz ve havayolu taşı- amount is increased by an average of 1.3% per year. oynayıp derelerin güzergahı boyunca etrafında yaşayan in hydroelectric power plants can change the lifestyles macılığı ile petrokimya endüstrisinden geliyor. Dünya The demand comes from 40% automobiles and light canlıların yaşam şekillerini değiştirebilmekteyken kömür of living things which live around stream changing the petrol rezervlerinin oldukça kısıtlı olduğu gerçeği yanı commercial vehicles, 40% from trucks and 20% from yakan bir termik santral baca gazından çıkan içeriği dola- balance of the water, a coal burning thermal power plant başımızda duruyor ve orta vadede yeni rezervlerin bulu- sea and air transportation and from the petrochemical yısıyla etrafındaki canlıların hayatına etki edebilmektedir. can affect the life of the living things around because of namaması durumunda tamamen tükenecek. Dolayısıy- industry. The fact that the world’s oil reserves are very Önemli olan bu olumsuz etkilerin, uzman ellerde, mümkün the content of the flue gas. What is important is that these la, elektrik enerjisinden faydalanmak sureti ile hareket limited stays near us, and will be fully consumed if no olan en iyi teknolojiler kullanılarak en aza indirilmesidir. negative effects should drown in the minimum levels by eden taşıtlara, önümüzdeki yıllarda trafikte daha fazla new reserves are found in the midterm. Therefore, it is a using the best possible technologies by the specialist. rastlayacağımız bir gerçek. fact that we will see more and more vehicles running by Enerji üretiminde tüm kaynakların temiz şekilde kullanılma- utilizing electricity in the coming years. sı kadar, üretilen temiz enerjinin tasarruflu şekilde kullanıl- As well as the clean use of all resources in energy production, Hatırlarsanız elektrikli araçlar piyasaya ilk çıktıklarında ması da bu amaca katkı yapacaktır. Bu anlamda eğitimin yeri also the usage of clean energy produced in a conservative bataryaları oldukça büyük olmasına rağmen, menzilleri Remember, although the batteries were quite large when the oldukça önemlidir. Özelleşen enerji dağıtım sektöründeki manner will contribute to this end. In this sense, the place oldukça kısıtlıydı. Gelişen teknolojiyle beraber, diğer pek electric vehicles first came out of the market, their range was dağıtım şirketlerinin ilkokullara enerji tasarrufuyla ilgili eği- of education is very important. I hear that distribution çok teknoloji ürününde olduğu gibi, araçların bataryaları very limited. Along with the developing technology, as in timler vererek büyük bir sosyal sorumluluk örneği göster- companies in the specialized energy distribution sector küçülerek dolu bataryayla aldıkları mesafe artmaya baş- many other technology products, while the batteries getting diklerini duyuyorum. Bunun oldukça önemli olduğunu; zira, show a great example of social responsibility by giving ladı. Bu iyileştirmelerin devamı gelecek muhakkak ama smaller the distance they get with the battery begins to küçük yaşlarda gelişen tasarruf bilincinin her bireyin kişiliği- trainings on energy saving to elementary schools. tüm bu iyileştirmeler yapılırken değişmeyecek olan tek increase. These improvements will surely continue, but the ne yerleşerek davranış biçimine dönüşeceğini düşünüyorum. This is quite important; because I think that the saving gerçek, insanlığın enerjiye olan ihtiyacı. Enerjinin temiz, only truth that will not change when all these improvements consciousness that develops at young ages will transform verimli ve güvenli şekilde üretilerek arzının da güvenli are made is the need energy. We will probably need the Enerji verimliliği ve tasarrufu alanında neler yapıl- into the behavior of every individual person. şekilde temin edilmesine bugün olduğundan belki daha energy produced in a clean, efficient and safe way and the malıdır? fazla yarın ihtiyacımız olacaktır. Ülkemizde faaliyet gös- secure supply of it tomorrow more than today. It will be Daha önce de ifade ettiğim üzere, enerji tasarrufu bir bi- What should be done in the area of energy efficiency teren sektör oyuncularının da bunun bilincinde olarak important for sector players operating in our country to linçtir. Küçük yaşlardan başlayarak, bu bilincin teşkil edil- and saving? yatırımlarını buna göre yönetmeleri önemli olacaktır. manage their investments according this fact. mesi çok önemlidir. Enerji verimliliği ve tasarrufuyla il- As I have said before, energy saving is a consciousness. gili, birey olarak hepimize görev düştüğüne inanıyorum. Beginning at a young age, it is very important to establish Eklemek istedikleriniz? Do you want to add something? this consciousness. I believe that as individuals, we are all 2018 yılının sektörel bazda ivme kazanacağımız bir yıl I predict that 2018 will be a year in which we will gain Enerji sektörüne hizmet eden bizlerin, bu anlamda sorum- tasked with energy efficiency and saving. olacağı öngörüsündeyim, bu anlamda beklentilerimizin momentum on a sectoral basis, and I hope this will be a luluğunun önemli olduğunu düşünüyorum. Aslına bakarsa- gerçekleşeceği bir yıl olmasını ümit ediyorum. year in which our expectations will come true. nız her ortam bir okuldur, enerjinin üretilmesi yolculuğuna I think that our responsibility as energy sectors is important şahit olarak bizlerin enerjinin verimli ve tasarruflu şekilde in this task. As a matter of fact, every environment is a 2018 yılının tüm dünya insanlarına öncelikle barış ve Firstly I wish that the year 2018 will bring peace and kullanılması adına her fırsatta bu konuyu dile getiriyor ol- school, it is very important that witnessing the journey huzur getirmesini, tüm okurlarımızın da sevdikleri ile tranquility to all the people of the world and that all our ması oldukça önemli. Enerji verimliliğinde, tüketimi esna- of producing energy, and that we are expressing in beraber sağlıklı ve özledikleri gibi bir yıl geçirmelerini readers will spend a year together with their loved ones sında alınacak önlemler kadar, üretimi esnasındaki süreçler every opportunity that to use energy efficiently and temenni ederim. healthy and a life that they are missed. de önem taşımaktadır. Son teknoloji ekipmanların kullanı- economically. The precautions to be taken during the

38 39 RöportajInterview

ketbol oynadım. Aydoğan Bey’in teklifi ile böyle bir the team. I am 46 years old. I played basketball takım kurduk ve Ankara Basketbol Ligi’nde birlikte before as an amateur. We have created such a team oynamaya karar verdik. Gerçekten basketbola gönül with the proposal of Mr. Aydoğan and decided to vermiş insanlar olarak bir araya geldik. play together in the Ankara Basketball League. We really came together as people who love basketball. Ben Ali İlker Alpsoy, 37 yaşındayım. Yaklaşık 22 senedir basketbol oynuyorum ama profesyonel geçmişim olmadı. I am Ali İlker Alpsoy, I am 37 years old. I play Aydoğan Bey’in önderliğinde takımı kurduk ve ben de oy- basketball for 22 years, but I have not had a nuyorum, iyi yerlere geleceğimize inanıyorum. professional past. Mr. Aydoğan leads the team and we play, I believe we will come to good places. Emek Spor’dan bahseder misiniz? Ne zaman ku- ruldu? Kaç sporcunuz var? Will you mention about Emek Spor? When Emek Spor çok yeni bir takım, sadece basketbol bran- was it established? How many players do you şında mücadele ediyoruz. 12 tane oyuncumuz var. have? Gençlerle biraz daha yaşı büyük olanları kaynaştırdı- Emek Spor is a very new team, we are playing only ğımız bir takım oldu, şu anda da son derece güzel bir in the basketball branch. We have 12 players. We şekilde takım içi ahengi sağlamış bulunuyoruz ama have a team together with the young and middle ilerleyen yıllarda değişik branşlarda ve daha başarılı aged, and now we have a very good team spirit, olacak şekilde hedeflerimizi belirledik. but in the following years we have determined our goals to be different and more successful. Peki Tuncay Bey, içinde bulunduğumuz ligle il- gili neler söylemek istersiniz? Mr. Tuncay, what do you want to say about Sektörünün lider markalarından SİNTEK, amatör sporları desteklemeye Ankara Basketbol Ligi bu sene kurulan bir lig. 16 ta- the league we are in? kımdan oluşuyor. Takımlar gerçekten güçlü. Şu anda Ankara Basketball League is a league founded this devam ediyor. SİNTEK, Ankara Emek Spor Basketbol Takımı’nın maçlar Mart ayına kadar bu şekilde devam edecek. year. It consists of 16 teams. The teams are really Sonrasında lig sıralamasında ilk 8’e kalan takımlar strong. Now the matches will continue like this sponsoru oldu. Emek Spor kaptanı Aydoğan Tantürkü ve oyuncuları playoff süreci karşılaşmalarına geçecekler. Biz de bu until March. The first eight teams in the league iddialı takımlardan biri olmaya çalışıyoruz. rankings will pass to the playoff process. We are Tuncay Bezek, Ali İlker Alpsoy ile Türkiye’de basketbolun geleceğini, trying to be one of those ambitious teams. İlker Bey Türkiye’de basketbol gelişimi hakkında Ankara Basketbol Ligi’ni ve SİNTEK’in sponsorluğunu konuştuk. neler düşünüyorsunuz? Mr. İlker what do you think about basketball Türkiye’de basketbol özellikle son 5 yılda profesyo- development in Turkey? nel anlamda ilerleme kaydetti. Bunun sonucunda Fe- Basketball in Turkey has made professional SİNTEK from the leading brands of the industry continues to support amateur sports. nerbahçe Basketbol Kulübü Türk basketbol tarihinde progress especially in the last 5 years. As a ilk defa EuroLegaue şampiyonu oldu. Anadolu Efes, result, Fenerbahçe Basketball Club became the SİNTEK became the sponsor of the Ankara Emek Sports Basketball Team. Emek Sports Darülşafaka gibi takımlar çok sağlam alt yapıya sa- EuroLegaue champion for the very first time in captain Aydoğan Tantürkü and players Tuncay Bezek and Ali İlker Alpsoy talked about the hip. Altyapıya verilen önem arttıkça basketbolumuzun Turkish basketball history. Like Anatolian Efes, daha iyi noktalara ulaşacağını umuyorum. İlk defa bir Darülşafaka teams have very strong basis. As the future of basketball in Turkey, Ankara Basketball League and sponsorship of SİNTEK. Türk takımı Avrupa Şampiyonu oldu ve bundan sonra importance given to the infrastructure increases, I da başarılar devam edecektir diye düşünüyorum. hope that our basketball will reach to better points.

Sizi tanıyabilir miyiz? Can we recognize you? Ben Aydoğan Tantürkü, 38 yaşındayım ve eski milli I am Aydoğan Tantürkü, I am 38 years old and a basketbolcuyum. Uzun yıllardır oynamıyordum ama former national basketball player. I have not been bu sene tekrar basketbola başladım. Aynı zamanda si- playing basketball for many years but I started to gara bıraktırma uzmanıyım. Bizler spora, basketbola play again this year. I’m also a smoking cessation gönül vermiş insanlarız. specialist. We are the one’s who love volleyball, basketball. Takım arkadaşlarınızı tanıyabilir miyiz? Ben Tuncay Bezek, takımda oyun kurucu olarak oynu- Can we recognize your teammates? yorum. 46 yaşındayım. Amatör olarak daha önce bas- I am Tuncay Bezek, playing as a quarterback in

40 41 RöportajInterview

Peki Türkiye’de basketbolun daha yaygınlaştırıl- ması için neler yapılmalıdır? Bence daha çok okullara götürülmeli basketbol. Kulüp alt yapıları tabii ki bu konuda çok önemli bir role sahip ama okullarda belki bir Amerikan kolej modeli basket- bolun daha iyi yerlere gelmesine yardımcı olabilir. Yerli oyunculara daha çok emek verilmeli. Onların da yetiş- mesi için okullar basketbolun en iyi kuluçka yerleridir diye düşünüyorum.

Anadolu’daki genç basketbolculara tavsiyeleriniz nelerdir? Sürekli idman yapmaları gerek, sağlıklarına dikkat et- meliler ve asla sigara kullanmamalılar. Bu işe gönül vermeleri çok önemli.

Peki firmaların sizin gibi takımları desteklemele- rinin spora etkileri nelerdir? Bu konuda SİNTEK’e bir kez daha teşekkür ederim. Bu tarz maddi ve manevi katkılar çok önemli, devletin de buna teşvik ettiğini biliyorum. Daha çok olmasını dili- yorum. Baktığımız zaman içimizde öğrenciler de var ve maddi olarak gerçekten çok zorladığımız durumlar olabi-

A Turkish team has become a European Champion for the first time and I think those successes will continue.

liyor. Şirketler bu konuda destek olduğunda bu çocuk- When companies support us like this, these kids are What should be done to make basketball more lar da çok daha istekli olarak spor yapıyor ve basketbol much more willing to do sports and have a chance to popular in Turkey? I think basketball be taken to schools much more. Club oynama şansları doğuyor. Son dönemde Ankara’da, play basketball. In Ankara, in Istanbul companies sub-structures are of course playing very important İstanbul’da şirketler basketbol ligi kuruldu. Şirketle- established basketball league recently. This is a good role, but perhaps an American college model in schools rin gittikçe daha fazla önem verdiğinin güzel bir gös- indication that companies are increasingly paying can help basketball came to better places. Domestic tergesi bu durum. Tekrar SİNTEK’e buradan teşekkür more attention. Again we thanks to SİNTEK from here. players should be given more opportunities. I think ediyoruz. Bizim üzerimizde emeği çok büyük. It has a lot of labor over us. that schools are the best youth setup for basketball. SİNTEK ile nasıl tanıştınız? How did you meet SiNTEK? Beraber oynadığımız bir arkadaşımız olan Onur Bey sa- We met thanks to Mr. Onur, a friend we played together What are your recommendations for young yesinde tanıştık. Kendisi de çok iyi bir oyuncudur, bera- with. He is also a very good player, and we did break-out basketball players in Anatolia? They must constantly exercise, pay attention to their ber kıran kırana maçlarımız olur. Bu takım kurulduğunda matches together. When this team was formed, he said health, and never smoke. It is very important to love kendisi de SİNTEK olarak destek vermekten mutluluk du- that they would be happy to support Sintek and their this job. yacaklarını söyledi ve bu şekilde sponsorluk başladı. sponsorship started like this.

What are the effects of companies on sports Sizce Türkiye’nin en iyi koçu kim? Who is the best coach in Turkey for you? Yabancı olarak Zeljko Obradovic. Yerli olarak ise Ufuk Zeljko Obradovic as a foreign. As native I can say Ufuk supporting teams like yours? I would like to once again thank SİNTEK for this Sarıca ve Orhun Ene diyebilirim. Sarıca and Orhun Ene. matter. Such kind of financial and spiritual supports are very important, and I know that the state Son olarak ilk 5 alabilir miyim sizden? Finally can I get the top 5? encourages it too. Also I wish more than that. There Bobby Dixon, Melih Mahmutoğlu, Furkan Korkmaz, Bobby Dixon, Melih Mahmutoglu, Furkan Korkmaz, are also students between and there can be situations Cedi Osman, Semih Erdem ve Sertaç Şanlıvar. Cedi Osman, Semih Erdem and Sertac Şanlıvar. where we really have a lot of financial difficulties. Teşekkür ediyoruz, başarılarınızın devamını diliyoruz. We thank you and wish you to continue your success.

42 43 MakaleArticle

nılır. Bu cihazlar tipik olarak sıyıran kenarı bandın yüzeyinde tut- require an energy source -- such as a spring, a compressed air PERFORMANS VE SERVİS ÖMRÜNÜN MAKSİMUMA ÇIKARILMASI İÇİN mak için bir yay, basınçlı hava tankı veya burulan bir elastomerik reservoir or a twisted elastomeric element -- to hold the cleaning eleman gibi bir enerji kaynağına ihtiyaç duyar. Sıyırıcı uç doğru- edge against the belt. Because the blade directly contacts the belt, KONVEYÖR BANDI SIYIRICI GERGİNLİĞİNİN OPTİMİZE EDİLMESİ dan bantla temas ettiğinden, aşınmadan kaynaklanan yıpranma- it is subject to abrasive wear and must be regularly adjusted and ya maruz kalır ve etkili bir sıyırma performansı sağlaması için periodically replaced to maintain effective cleaning performance. OPTIMIZING CONVEYOR BELT CLEANER TENSION TO MAXIMIZE düzenli olarak ayarlanmalı ve periyodik olarak değiştirilmelidir. Typically, the blades of a cleaner do not cover the full width of PERFORMANCE AND SERVICE LIFE Tipik olarak, bir sıyırıcının ucu bandın tüm genişliğini kapsa- the belt, because the full belt surface is not generally used to carry maz çünkü genellikle malzeme taşımak için bant yüzeyinin material. CEMA specifies the minimum blade coverage based on By Alan Highton / National Sales Manager, Martin Engineering - Todd Swinderman, Retired President and CEO of Martin Engineering tamamı kullanılmaz. (Tablo 2’de görüldüğü gibi CEMA, bant belt width, as shown in Table 2. genişliğine göre minimum uç kapsamını belirtmektedir.) Rutin bakım ve temizleme sırasında meydana gelen konveyöre Given the number of conveyor-related injuries that occur during bağlı yaralanmalar göz önüne alındığında, tehlikeleri azaltmaya routine maintenance and cleanup, every bulk material handler has ve yaralanmaları önlemeye yardımcı olmak için çeşitli teknolo- a vested interest in technologies to help reduce hazards and prevent jileri kullanmak dökme malzeme taşıyanların yararına olacak- injuries. Seemingly mundane tasks such as adjusting belt cleaners tır. Görünürde bant sıyırıcıların ayarlanması ve döküntülerin and removing spillage often require employees to work in close giderilmesi gibi sıradan görevler, çalışanların sıklıkla hareketli proximity to the moving conveyor, where even incidental contact konveyöre yakın bir yerde çalışmasını gerektirir. Hareketli kon- can result in serious injury in a split second. Further, spillage can veyöre yakın mesafelerde tesadüfen bir anlık temas bile ciddi contribute to the risk of fire by interfering with pulleys and idlers yaralanmalara neden olabilir. Ayrıca dökülme, tamburlara ve and by providing potential fuel. Even worse, in confined spaces, Tablo 2: CEMA bant genişliğine göre minimum sıyırıcı genişliği makaralara girip potansiyel yakıt temin ederek yangın riskine airborne particles can create the right ingredients for an explosion. Table 2: CEMA minimum blade coverage based on belt width katkıda bulunabilir. Daha da kötüsü, kontrollü alanlarda hava- daki parçacıklar patlamaya sebep olan maddeleri oluşturabilir. The buildup of fugitive material can occur with surprising speed. As the table below illustrates, spillage in an amount Kaçak malzeme birikimi şaşırtıcı bir hızda gerçekleşebilir. Aşa- equal to just one sugar packet (about 4 grams) per hour will ğıdaki tabloda görüldüğü gibi, saatte sadece bir kesme şeker result in an accumulation of about 700 grams at the end (yaklaşık 4 gram) kadar dökülme, bir hafta sonra yaklaşık 700 of a week. If the rate of escape is 4 grams per minute, the gramlık bir birikinti oluşturacaktır. Kaçak hızı dakikada 4 gram accumulation will be more than 45 kg per week, or more than ise birikim haftada 45 kg’dan veya yılda 2 tondan fazla olacaktır. two tons per year. If the spillage amounts to just one shovelful Döküntünün miktarı saatte bir kürek kadar olursa (bazı işletme- per hour (not an uncommon occurrence in some operations), lerde nadir bir durum değildir), personel her gün 225 kg’dan personnel can expect to have to deal with more than 225 kg of fazla kaçak malzemeyle uğraşmak zorunda kalabilir. fugitive material every day. Çeşitli bant sıyırıcı tedarikçilerinin kendi sıyırıcı uç genişliği Various belt cleaner suppliers have their own standards for blade standartları vardır. Bazı üreticiler minimum genişlikten daha width. Some manufacturers opt for more than the minimum fazlasını tercih eder, ancak uç boyutunun bandın genişliği ka- coverage, but rarely does the blade size need to be equal to or greater dar ya da daha büyük olması nadiren gerekli olur. Optimum te- than the belt width. For optimum cleaning, the dirty portion of mizlik için bandın taşıyıcı yüzeyinin kirli kısmı gözlemlenmeli the belt’s carrying surface should be observed or calculated and the veya hesaplanmalı ve sıyırıcının ebadı buna uygun olmalıdır. cleaner’s size matched to it.

Bant üzerindeki malzeme yükünden daha geniş bir uç takmak, Installing a blade that is wider than the material load on the belt Tablo 1: Konveyörlerden malzeme kaybı istenmeyen aşınma şekillerine yol açabilir. Şeridin orta kısmı, can lead to undesirable wear patterns. The center section of the Table 1: Material loss from conveyors bandın dış bölgesi üzerindeki kısmından daha hızlı aşınabilir, blade may wear faster than the portion of the blade on the outside çünkü orta kısımda daha fazla aşındırıcı yük vardır. area of the belt, because there is more abrasive cargo in the middle.

Şekil 1: Uç malzeme akışından daha geniş olduğunda, orta kısmı dış kenarlardan daha çabuk aşınabilir. Figure 1: When the blade is wider than the material flow, its center may wear quicker than the outer edges.

Geri Taşınmayı Azaltmak için Bant Sıyırma Belt Cleaning to Reduce Carryback Konveyör operatörleri tarafından kullanılabilen çok sayıda bant Although there are a number of belt cleaning technologies available sıyırıcı teknolojisi olmasına rağmen bugün kullanılan birçok ta- to conveyor operators, most designs in use today are blade-type Bu durumda sıyırıcı ucunun dış kısmı, orta bölümünü banttan The outside portion of the cleaning blade will then hold the center sarım bir tür uç tipi ünitedir ve bu ünitelerde bandın yüzeyindeki units of some kind, using a urethane or metal-tipped scraper to uzak tutacaktır. Sonuç olarak, geri taşınan malzeme bant ve section of the blade away from the belt. As a result, carryback can malzemeyi kaldırmak için üretan veya metal uçlu kazıyıcı kulla- remove material from the belt’s surface. These devices typically ucun aşınmış bölgesinin arasından akma olanağı bularak bu flow between the belt and the worn area of the blade, accelerating

44 45 MakaleArticle

orta bölümdeki aşınmayı hızlandırabilir. Süreç, bazen “gülen wear on this center section. Eventually, the process creates a gi mekanizması tek bir aşınma noktasında optimum basınçla tüm pressure. Most tensioners are designed to be a compromise between yüz” ya da “hilalleşme” olarak adlandırılan kavisli bir aşınma curved wear pattern sometimes referred to as a “smiley face” or aşınma profilinde kabul edilebilir basınç arasında bir denge nok- optimal pressure at a single point of wear and acceptable pressure şekli oluşturur. “mooning.” tasında tasarlanmıştır. Yaylı gergi mekanizmalarında (burulmalı over the entire wear profile. In spring tensioners (such as twist ya da yaylı tipler gibi) yay kuvvetinin ucu aşındıkça azalması gibi or coil types), there is the additional complication of the spring ek bir komplikasyon mevcuttur ve bu denkleme bir değişken daha force decreasing as the blade wears, bringing one more variable ekler. Bu nedenle tasarımcılar 4 faktörü optimize etmeye çalışır; to the equation. So designers are trying to optimize four factors: azalan yay kuvveti, değişen uç geometrisi, uç genişliği ve uç tipi. decreasing spring force, changing blade geometry, blade width and Şekil 2: Ucun merkezi eşitsiz biçimde aşındıkça dış kenarlar “gülen yüz” ya da “hilalleşme” denilen bir etki yaratır. blade type. Figure 2: As the center of the blade wears unevenly, the outer edges create an effect called a “smiley face” or “mooning.” Üretan sıyırıcı uçları aşındıkça, ucun banda temas ettiği yüzey ala- nı artar. Bu, şeridin banda uyguladığı basınçta azalmaya ve sıyırıcı As urethane cleaner blades wear, the surface area of the blade veriminde buna denk bir düşüşe neden olur. Bu nedenle, mekanik touching the belt increases. This causes a reduction in blade-to- olarak gerdirilmiş sistemlerin çoğu, geri taşınan malzemenin etki- belt pressure and a corresponding decline in cleaner efficiency. li şekilde kaldırılması için gereken sürekli basıncı sağlamak üzere Therefore, most mechanically-tensioned systems require periodic Gerdirme Tensioning periyodik ayarlamaya (yeniden gerdirme) gerek duyar. adjustment (re-tensioning) to deliver the consistent pressure needed Uç kenarının bant yüzeyinde tutulması için uygun kuvveti koru- The ability to maintain the proper force required to keep the for effective carryback removal. yabilme kabiliyeti her sıyırıcı sisteminin performansında önemli blade edge against the belt is a key factor in the performance of Bant sıyırıcının gerdirilmesi konusunda birbiriyle rekabet eden bir faktördür. En az düzeyde uç aşınmasıyla, en iyi temizliği elde any cleaning system. Blade-to-belt pressure must be controlled teoriler vardır. Doğrusal gerdirmeli sıyırıcılar bant yüzeyine bas- There are competing theories on belt cleaner tensioning. Linear- etmek için uçtan banda uygulanan basınç kontrol edilmelidir. to achieve optimal cleaning with a minimal rate of blade wear. tırılır (bir hat üzerinde), radyal gerdirmeli sıyırıcılar eksen olarak tensioned cleaners are pushed up (in a line) against the belt, and Sıyırıcı banda ne kadar sıkı bastırırsa o kadar iyi temizleyeceği There is a popular misconception that the harder the cleaner is bir ana gövdeyle birlikte monte edilir ve çevrilerek yerine otur- radially-tensioned cleaners are installed with a mainframe as an gibi oldukça yaygın bir yanlış algı vardır. Ancak araştırmalar, geri pressing against the belt, the better it will clean. But research tulur. Buna ek olarak bazı hibrid sistemler bir radyal rahatlama axis and rotated into position. In addition, some hybrid systems taşınan malzemeyi en etkili şekilde kaldıran optimum bir sıyır- has shown that there is actually an optimum range of blade mekanizması bulunan dikey gerdirme barındırır. incorporate vertical tensioning with a radial relief mechanism. ma basıncı aralığının mevcut olduğunu göstermiştir. Gerginliği pressure, which will most effectively remove carryback material. bu aralığın üzerine çıkarmak, uç ve bant arasındaki sürtünmeyi Increasing tension beyond this range raises blade-to-belt friction, artırarak uç ömrünü kısaltır, bant aşınmasını artırır ve sıyırma thus shortening blade life, increasing belt wear and increasing performansını geliştirmediği halde güç tüketimini yükseltir. power consumption -- without improving cleaning performance. Şekil 3: Doğrusal ve radyal bant gerdirme Çok fazla basınç temasın önüne geçerek ucu banttan uzaklaştıra- Too much pressure can prevent proper contact, forcing the tip away Figure 3: Linear and radial belt tensioning bilir ve “akışkan üzerinde kayma” olayına yol açabilecek küçük bir from belt and leaving a small gap that can lead to hydroplaning. boşluk bırakabilir. Malzeme, sıyırıcı ucu ve bant arasına sıkışarak Material will wedge between the blade tip and belt, potentially hem ucun hem de bandın zamanından önce aşınmasına yol açabilir. leading to premature wear of both the blade and belt.

Bir bant sıyırıcıyı optimum basınç aralığının altında çalıştırmak Operating a belt cleaner below the optimum pressure range delivers temizliğin etkisini azaltır ve gerçekte, uç aşınmasını hızlandı- less effective cleaning and can actually accelerate blade wear. A belt Doğrusal ayarlı sıyırıcılarda genellikle dengeli bir basınç sağ- Linear-adjusted cleaners generally require access to both sides rabilir. Banda zar zor temas eden bir bant sıyırıcı uzaktan iyi cleaner barely touching the belt may appear to be in working order lamak için her iki tarafa da erişmek gerekir. Bu nedenle bu sı- to provide balanced pressure. Because of this, the tensioners for çalışıyor gibi görünebilir; oysa, uçla bant arasına yüksek hız- from a distance, whereas in reality, excessive amounts of carryback yırıcıların gergi mekanizmalarında muhtelif şekillerde, uzaktan these cleaners often have some form of powered adjustment that da ve aşırı miktarda geri taşınan malzeme itilir. Malzemenin are being forced between the blade and the belt at high velocity. This kumandalı motorlu ayar mekanizmaları vardır. Doğrusal gergi can be remotely controlled. Linear tensioners maintain a constant bantla uç arasından geçişi, sıyırıcının yüzünde, eşit olmayan passage of material between the belt and the blade creates channels mekanizmaları uç aşınırken sabit bir sıyırma açısını korur ve cleaning angle as the blade wears and can usually be designed to aşınmadan kaynaklanan kanallar oluşturur. Malzeme uçla bant of uneven wear on the face of the cleaner. As material continues to genellikle gergi mekanizmasını sökmeden sıyırıcıyı kolaylıkla allow easy withdrawal of the cleaner for maintenance without arasından geçmeye devam ettikçe bu kanallar büyür ve ucu kısa pass between the blade and the belt, these channels increase in size, geri çekecek şekilde tasarlanabilir. removing the tensioner. zamanda aşındırarak tırtıklı bir kenar oluşturur. rapidly wearing the blade to a jagged edge. Radyal ayarlı sıyırıcıların, doğrusal tasarımlara kıyasla birçok Radial-adjusted cleaners have several practical advantages over Genellikle fark edilmeyen uç aşınmasının bir nedeni de (monta- Another common source of blade wear that often goes unnoticed pratik avantajı vardır. Montajları daha kolaydır; ayrıca bant ha- linear designs. They are easier to install and can more readily jı düzgün yapılmış ve ayarlanmış bir sıyırıcıda bile) bandı uzun (even with a properly installed and adjusted cleaner) is running reketlerinden ve bant ekinin geçişinden kaynaklanan darbeleri rotate away from the belt to absorb the shock inherent in belt süre boş çalıştırmaktır. Yük aşındırıcı olabilse de genellikle the belt empty for long periods of time. Even though the cargo absorbe edecek şekilde kolayca banttan uzağa dönebilirler. motion and splice passage. yağlayıcı ve soğutucu olarak çalışan nemi içinde barındırır. Boş may be abrasive, it often has moisture in it that serves asa bandın yüzeyinde gömülü küçük parçacıklar 60 g/m2 kadar ola- lubricant and coolant. Small particles embedded in the empty Ucun aşınmasıyla uç açısının değişmesi probleminin üstesin- To overcome the problem of the blade angle changing as the bilir ve bir tür zımpara kâğıdı görevi görebilir. Gerçekte, bandı belt’s surface can be as much as 60 g/m2 creating a kind of den gelmek için, radyal ayarlı bir bant sıyırıcı tasarlanabilir. Bu blade wears, a radial-adjusted belt cleaner can be designed boş olarak çalıştırmak hem ucun hem de bandın aşınma hızının sand paper. In effect, running the belt when empty results in a özel tasarlanmış kavisli uç, Sabit Açılı Radyal Basınç teriminin with a specially-engineered curved blade, known as “CARP” for ikiye katlanması sonucunu doğurur. doubling of the wear rate of both the blade and the belt. İngilizcedeki kısaltması olan “CARP” (Constant Angle Radial Constant Angle Radial Pressure. With this innovative design, the Pressure) adıyla bilinir. Bu yenilikçi tasarımla, şeridin aşınma- changes in contact angle and surface area are minimized as the Aslında en etkili sıyırma basıncının elde edilmesinde, gergi me- There is actually quite a complex geometrical relationship sıyla ortaya çıkan temas açısı ve yüzey alanı değişimleri en aza blade wears, helping to maintain its effectiveness throughout the kanizmasının yay kuvvetiyle uç geometrisi arasında aşınma ömrü between the tensioner’s spring force and the blade geometry indirgenir ve sıyırıcının ömrü boyunca etkili çalışması sağlanır. cleaner’s service life. süresince oldukça karmaşık bir geometrik ilişki bulunur. Çoğu ger- during its wear life, in order to achieve the most effective cleaning

46 47 MakaleArticle

Şekil 4: Sabit Sıyırma Açısı ve Basınç Şekil 6: Duruşlar sırasında ya da boş çalışırken ucu geri çekmek için sensörler kullanılıyor. Figure 4: Constant Cleaning Angle and Pressure Figure 6: Sensors are used to back the blade away during stoppages or when running empty

Montaj Installation Montaj, her bant sıyırıcı sisteminin performansının kritik A critical ingredient in the performance of any belt-cleaning Havalı Gergi Mekanizmaları Air Tensioning bir unsurudur. Uygun olmayan montaj, sıyırıcının perfor- system is its installation. Improper installation will have an Mekanik gergi mekanizması tasarımları düzgün ayarlandıkları Mechanical tensioner designs work well as long as they are mansını olumsuz etkileyerek hem uç ömrünü hem de sıyır- adverse effect on how well the cleaner works, reducing both sürece iyi çalışır ancak çoğu durumda sıyırıcı ucu aşındığı için properly adjusted, but in most cases this requires periodic ma verimini düşürür. Bant sıyırıcı sistemlerinde yaşanan blade life and cleaning efficiency. Most performance problems bakım ekiplerinin periyodik olarak ilgilenmesi gerekir. Buna ek attention from maintenance crews as the cleaning blade wears çoğu performans sorunu, yanlış montaj, bakım eksikliği ya with belt cleaner systems are due to improper installation, lack olarak, bazı operatörler ilk çalıştırma sırasında sürüklenmeyi down. In addition, some operators will loosen a mechanical da her ikisinden birden kaynaklanır. of maintenance or both. azaltmak için mekanik gergi mekanizmasını gevşetirler ve bu tensioner to reduce drag at start-up, which reduces the cleaner’s daha sonra doğru şekilde ayarlanmazsa sıyırıcının performan- performance if it’s not correctly re-adjusted afterward. Bir bant sıyırıcının montaj konumunu etkileyen hususlar Considerations affecting the installation position of a belt sını düşürür. arasında şunlar bulunur: cleaner include: In contrast, pneumatic tensioners have some advantages vs. A. Sıyırıcı tasarımı A. Cleaner design Buna karşılık pnömatik gergi mekanizmalarının, mekanik yapı- mechanical construction. The air tensioner keeps the blade in contact B. Gergi ve montaj gereklilikleri B. Tensioner and mounting requirements lara kıyasla bazı avantajları vardır. Havalı gergi mekanizmaları with the belt. For linear adjustment the air tensioner maintains a C. Sıyırıcının yerlerine cıvatalanması ya da kaynaklanması C. Bolting or welding the cleaner in place ucu bantla temas halinde tutar. Doğrusal ayarda havalı gergi constant force on the blade that results in a constant cleaning D. Şut duvarına montaj ya da yan kirişe asılması D. Installation on chute wall or hung from stringer mekanizması uç üzerine sabit bir kuvvet uygular. Bu kuvvet sa- pressure. However, with radial tensioning the pressure must be E. Sıyırıcı konumunun, konveyörün yapısal kirişlerinden, E. Position of cleaner to avoid conveyor structural beams, bit bir sıyırma basıncı oluşturur. Bununla birlikte, radyal gerdir- reduced as the blade wears to keep constant cleaning pressure. yataklarından ve tahriklerinden uzakta olması bearings and drives mede sıyırma basıncını sabit tutmak için, uç aşındıkça basıncın F. Sıyırıcı mesnedi F. Support for the cleaner azaltılması gerekir. G. Bakım için ulaşılabilir olma G. Access for maintenance

Muayene Inspection Birçok sıyırıcı bilinçli bakım eksikliğinden dolayı yavaş ya- Since many cleaners die a slow death due to lack of informed Şekil 5: Otomatik sıyırıcı gergi mekanizması pnömatik güç kullanarak doğru ve sürekli uç basıncını korur. vaş öldüğü için muayene, temizlik ve servisin ulaşılabilir maintenance, access for inspection, cleaning and service Figure 5: Automatic cleaner tensioning uses pneumatic power to maintain correct, consistent blade pressure. olması kritik önem taşır. İlk çalıştırmadan sonra erişim ve is critical. After startup it may be impossible to correct for konum sorunlarını düzeltmek imkânsız olabilir. Hiç kimse access and location problems. Nobody wants to lay on a pile ulaşılamayan bir yere gömülmüş bir sıyırıcıya göz atmaya of grease or spillage to try to get a peek at a cleaner buried çalışırken üzerine bir yığın gres veya döküntü bulaşmasını in an inaccessible location, but this is often the case when Elektrik mevcut olmayan sahalar için hareket eden konveyör For sites without available electricity, systems are available that istemez ancak orijinal tasarımda bu ayrıntılara özen göste- attention to these details are missing in the original design. bandından kendi gücünü üretmek üzere tasarlanabilen sistem- can actually be engineered to generate their own power from rilmediğinde bu durum sıklıkla görülür. Çalışma platformu- Proper location of the work platform to allow mounting ler mevcuttur. Bu sistemler küçük bir kompresörü çalıştıracak the moving conveyor belt, creating the energy to run a small nun, sıyırıcıların tercih edilen bir yere monte edilmesine ve cleaners in a preferred location and providing for ergonomic enerjiyi üretebilir ve basınçlı havayı bir tankta depolayarak sa- compressor and store the pressurized air in a reservoir tank to ergonomik bakıma olanak tanımak sıyırıcının sık sık muaye- maintenance will greatly improve the chances that the cleaner bit bant gerginliğini koruyabilir. maintain constant blade tension. ne edilme olasılığını büyük ölçüde artıracaktır. will be inspected frequently.

Bant sıyırıcı uygulamaları için tasarlanmış bir otomatik pnöma- One automated pneumatic tensioning system engineered for belt Bakım Maintenance tik gergi sistemi artık hem uç ömrünün tüm aşamalarında hassas cleaner applications is now delivering precise monitoring and En iyi tasarlanmış ve en verimli mekanik bant sıyırıcı sistemle- Even the best-designed and most efficient of mechanical izleme ve gerdirme sağlıyor hem de sıyırıcının ve bandın etkili tensioning throughout all stages of blade life, extending the effective ri bile periyodik bakım ve/veya ayarlama gerektirir, aksi halde belt cleaning systems require periodic maintenance and/or ömrünü uzatıyor. Bandın yüklü olduğunu ve çalışıp çalışmadığını service life of both the cleaner and the belt. Also equipped with performansı zamanla düşer. Bant sıyırıcı sistemlerinin doğru adjustment, or performance will deteriorate over time. Proper kontrol eden sensörlerle de donatılmış olan sistem, duruşlar sı- sensors to confirm that the belt is loaded and running, the system şekilde gerdirilmesi, bant ve sıyırıcı uçlarındaki aşınmayı en tensioning of belt-cleaning systems minimizes wear on the rasında ya da konveyör boş çalıştığında ucu otomatik olarak geri automatically backs the blade away during stoppages or when the aza indirerek zarar görmelerini önlemeye ve verimli bir sıyırma belt and cleaner blades, helping to prevent damage and ensure çekerek bantta ve sıyırıcıda oluşan gereksiz aşınmayı en aza indi- conveyor is running empty, minimizing unnecessary wear to both elde etmeye katkıda bulunur. Bant sıyırıcıların tasarımında da- efficient cleaning action. Belt cleaners must be engineered for riyor. Sonuçta sürekli doğru uç gerginliği ve ilk çalıştırmada dü- the belt and cleaner. The result is consistently correct blade tension, yanıklılık ve bakımın basit olması göz önünde bulundurulma- durability and simple maintenance, and conveyors should be şük güç çekişi sağlanırken tüm bunlar operatör müdahalesi olma- with reduced power demand on start-up, all managed without lı ve konveyörler, erişim için gerekli açıklıklar da dahil olmak designed to enable easy service, including required clearances dan yönetiliyor. Sıyırıcıların otomatik olarak gerdirilmesi ayrıca operator intervention. Automatically tensioning cleaners also üzere kolay servise olanak sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. for access. Service chores that are straightforward and “worker- işçilik maliyetlerinde de önemli bir tasarruf sağlıyor ve böylece delivers a significant savings in labor hours, allowing personnel to Dolambaçsız ve “çalışan dostu” servis görevlerinin düzenli bir friendly” are more likely to be performed on a consistent basis. personelin esas iş faaliyetlerine odaklanmasına olanak tanıyor. concentrate on core business activities. şekilde gerçekleştirilmesi daha olasıdır.

48 49 Şekil 7: Her bant sıyırıcı gerdirme sisteminde servis kolaylığı ana unsurlardan biri olmalıdır. Figure 7: Ease of service should be a key element in any belt cleaner tensioning system.

Bakım prosedürlerini geliştirmek amacıyla konveyör bandı sıyırıcı Elements that can be incorporated into a conveyor belt sistemlerine dahil edilebilecek unsurlar arasında şunlar bulunur: cleaning system to improve maintenance procedures include:

A. CEMA tavsiyelerine uygun olarak, yeterli açıklıkları bulunan A. Adequate service access with ample clearances, as yeterli servis erişimi, recommended by CEMA, B. Tamburun her iki tarafına bant sıyırıcıların ekseniyle hizalı B. Access windows with easy-to-operate doors installed on olarak monte edilmiş, kullanımı kolay kapakları bulunan erişim both sides of the pulley, in line with the axis of the belt cleaners, pencereleri, C. Cleaning elements that slide out for service, without C. Bakım için, ana gövdenin sökülmesine gerek kalmadan kay- requiring mainframe removal, dırarak dışarı çekilen sıyırıcı elemanları, D. Components including blades and mainframe that resist D. Uçlar ve ana gövde de dahil olmak üzere, korozyona ve kötü corrosion and abuse, kullanıma dayanıklı elemanlar, E. Components that allow quick performance of required E. Gerekli ayarların ve servisin basit el aletleriyle hızlıca yapıla- adjustment and service with simple hand tools, bilmesine olanak tanıyan elemanlar, F. Automated load sensing and blade tensioning. F. Otomatik yük algılama ve uç gerdirme. In one survey of factory maintenance technicians, respondents Fabrika bakım teknisyenlerinin katıldığı bir ankette katılımcılar estimated that only about 20% of all conveyors have the tüm konveyörlerin sadece %20’sinde uygun sıyırıcı sistemleri- proper cleaning systems and of those, just 20-25% are well nin mevcut olduğunu ve bunların sadece %20- 25’inin bakımla- maintained! rının iyi yapıldığını tahmin ettiler. The problem is that most in-house inspections never happen, Sorun, kurum içi muayenelerin hiç yapılmaması ve yapıldığında and when they do occur, they tend to be casual reviews by da genellikle ne arayacakları veya sıyırıcılara nasıl bakım yapa- people who are not highly trained in what to look for or how to cakları konusunda iyi eğitim almamış kişiler tarafından gelişigü- maintain the cleaners. Most managers will feel this is a simple zel incelemelerden ibaret olmasıdır. Çoğu yönetici bunun, kurum task which should be done in-house; the truth is that cleaner bünyesinde yapılması gereken basit bir iş olduğunu düşünür. Bu, maintenance is rarely a priority, reinforcing the benefits of otomatik gerdirmenin faydalarını daha da ön plana çıkarır. Bazı automated tensioning. Some equipment manufacturers offer ekipman üreticileri tehlikelerin farkında, uygun takımları olan, factory-direct service from professionals who are aware of the güvenli ve doğru servis konusunda eğitilmiş profesyonelleriyle hazards, have the appropriate tools and are trained in safe doğrudan fabrikadan servis hizmeti sunar. Bu seçenek müşterinin and proper service, while reducing the workload on customer personelinin iş yükünü azaltır ve sıyırıcı performansını artırır. personnel and improving cleaning performance.

Fabrikada eğitilmiş ve sertifikalı uzman yüklenicilerin çalıştırıl- The use of factory-trained and certified specialty ması, bant sıyırıcı bakımının doğru şekilde ve uygun bir program contractors can also help ensure that belt cleaner dahilinde yapılmasına katkıda bulunur. Ayrıca, tecrübeli servis maintenance is done properly, and on an appropriate teknisyenleri genellikle bir çökme oluşmadan önce önlenebilecek schedule. Further, experienced service technicians often diğer gelişmekte olan sistem veya eleman problemlerini tespit notice other developing system or component problems that ederler. Bu da konveyör operatörlerinin potansiyel ekipman ha- can be avoided if they are addressed before a catastrophic sarlarını ve yüksek maliyetli programsız duruşları önlemelerine failure occurs, helping conveyor operators avoid potential katkıda bulunur. Her bir operasyon için gerekli olan sıyırıcı he- equipment damaging and expensive unplanned downtime. defini belirleyerek ve CEMA standartlarında belirtilen koşullar By setting the cleaning goal necessary for each individual için yeterli bir sistem satın alarak geri taşınan malzemenin kont- operation and purchasing a system adequate for those rolünü ele almak ve yine de bant sıyırıcılardan uzun ömür elde conditions as laid out in CEMA standards, it’s possible etmek mümkündür. Netice olarak söyleyebiliriz ki, düzgün monte to achieve carryback control and yet obtain long life from edilmiş ve ayarlanmış bant sıyırıcılar geri taşınan malzemeyi ve belt cleaners. The bottom line is that properly-installed döküntüyü en aza indirmeye katkıda bulunarak, riski ve genel and adjusted belt cleaners help minimize carryback and işletme giderlerini azaltmaktadır. spillage, reducing risk and overall operating costs.

50 51 ÜlkeCountry Japonya

Samurayların ülkesi JAPONYA Country of Samurais JAPAN 6852 adadan oluşan bir ülke. 130 milyon nüfusa ve It is a country consisting of 6852 islands. It has a Türkiye’nin neredeyse yarısı kadar yüzölçümüne population of nearly 130 million and an area half as Japonya coğrafî yapısı bakımından 6852 adadan Within geographical terms, Japan is an archipelago sahip. Kısa boylu, çekik gözlü, dünyanın en çalış- much of Turkey. It is the land where short, slant-eyed, oluşan bir takımadadır. Bu adaların en büyük- consisting of 6,852 islands. The greatest of these kan insanlarının yaşadığı topraklar. Binlerce yıl- and the most hard-working people of the world live. leri olan Honshu, Hokkaido, Kyushu ve Shikoku islands, Honshu, Hokkaido, Kyushu and Shikoku, make lık tarihleri, samuray kültürü, geyşaları, robotları, Japan, a country known as “The Land of Rising Sun” adaları ülkenin yüzde 97’sini oluşturur. Adaların up 97 percent of the country. Most of the islands are dünyaca ünlü markaları ile dünyanın en büyük ilk 3 and taking place among the world’s top 3 economies çoğu dağlıktır ve bazıları yanardağlardan oluşur. mountainous and some are made up of volcanoes. Fuji ekonomisi içinde yer alan, “Doğan Güneşin Ülkesi” with thousands of years of history, culture, Japonya’nın en yüksek dağı olan Fuji Dağı bir ya- Mountain, the highest mountain of Japan, is a volcano. olarak tanınan Japonya…. geisha, robots, world famous brands… nardağdır. Japonya 130 milyon civarında nüfusuy- Japan is the tenth most populous country in terms of la dünyanın nüfus açısından onuncu en kalabalık the population of the world with a population of around Japonya Doğu Asya’da bir ada ülkesidir. Büyük Japan is an island country in East Asia. Located in the ülkesidir. Honshu’da bulunan Büyük Metro- 130 million. The Great Tokyo Metropolis in Honshu is Okyanus’ta bulunan Japonya Japon Denizi’nden Pacific Ocean, Japan reaches from the Japanese Sea polü, fiili başkent Tokyo ve bulunduğu alan çevre- the world’s largest metropolitan area with a population Çin, Kuzey Kore, Güney Kore ve Rusya’nın doğusu- to the east of China, North Korea, South Korea and sinde bulunan prefektörlükler ve şehirlerle birlikte of over 30 million, along with the prefectures and cities na, kuzeyde Ohotsk Denizi’nden güneyde Doğu Çin Russia, to the Ohotsk Sea to the north, and to the East 30 milyonunun üzerindeki nüfusuyla dünyanın en around the actual capital city Tokyo. Denizi’ne ve Tayvan’a kadar uzanır. Japonca adını China Sea and Taiwan to the south. Kanji characters büyük metropoliten alanıdır. oluşturan kanji karakterler “güneş” ve “köken” an- that make up the name of Japanese means “sun” and Archaeological surveys indicate that people have been lamına gelir. Bu nedenle Japonya “Doğan Güneşin “origin”. For this reason, Japan is also known as the Arkeolojik araştırmalar Paleolitik çağın son dö- living in Japanese islands since the end of the Paleolithic Ülkesi” diye de bilinir. “The Land of Rising Sun”. neminden beri insanların Japon adalarında yaşa- era. In written history, the name of “Japan” first dığını gösterir. Yazılı tarihte Japonya’nın adı ilk appears in Chinese texts dating back to the 1st century. olarak 1. yüzyıldan kalma Çin metinlerinde geçer. The history of Japan has been shaped by its isolation Japonya’nın tarihi dış dünyadan etkilendikten sonra for many years after being influenced by the outside çok uzun yıllar boyunca tecrit edilmesiyle şekillen- world. Today’s Japanese culture is a combination of miştir. Günümüzdeki Japon kültürü dış etkiler ile iç external influences and internal development. Since gelişmelerin bir karışımından oluşmaktadır. 1947 the adoption of the Constitution in 1947, Japan has yılında anayasanın kabulünden beri Japonya parla- been ruled by a parliamentary monarchy. The head of menter monarşi ile yönetilmektedir. Devletin başı the state is the Japanese emperor, and the head of the Japon imparatoru, hükümetin başı ise başbakandır. government is the prime minister. There is a parliament Seçimle işbaşına gelen bir parlamentosu vardır. that accedes by election.

Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya göre Japonya, Amerika According to the Gross Domestic Product, Japan Birleşik Devletleri’nden sonra dünyada ikinci sı- ranks second in the world after the United States. It radadır. Birleşmiş Milletler, G8 ve APEC üyesidir. is a member of United Nations, G8 and APEC. It has Savunma bütçesi dünya beşincisidir. Dünyanın en the fifth biggest defense budget in the world. It is the büyük dördüncü ihracatçısı ve en büyük dördüncü world’s fourth largest exporter and the fourth largest ithalatçısıdır. importer.

Yönetim Şekli Government Ülkenin yönetim şekli Anayasal Monarşi’dir. İkinci The regime of the country is the Constitutional Monarchy. Dünya Savaşının akabinde 1947 yılında kabul edi- Following the Second World War, the Constitution len Anayasa çoğulcu parlamenter bir sistem getir- adopted in 1947 brought a pluralist parliamentary miştir. Anayasa uyarınca, İmparator’un görev ve system. According to the Constitution, the Emperor’s

52 53 ÜlkeCountry Japonya

ülkenin en önemli gündemini oluşturmuştur. Yürürlü- country. Discussions regarding the amendments ğe girdiğinden bu yana hiç değişikliğe uğramamış olan to the Japanese Constitution, which have not been Japonya Anayasası’nda değişiklikler yapılmasına ilişkin changed since the entry into force, are still ongoing. tartışmalar ise devam etmektedir. On the other hand, the Japanese Government Diğer yandan, Japon Hükümeti, 2016 Ağustos ayında submitted to the Parliament in May 2017 a tahttan feragat etmeyi arzuladığını açıklayan İmparator temporary special law draft for making abdication Akihito’nun bu isteğine imkan tanımak için, tahttan fe- possible only for the current Emperor in order to ragati sadece halihazırdaki İmparator için mümkün kı- allow the Emperor Akihito, who announced his lacak geçici bir özel kanun tasarısını 2017 Mayıs ayında desire for abdication in August 2016. The draft Parlamento’ya sunmuştur. Tasarı Parlamento tarafın- has been approved by the Parliament. It is known dan onaylanmıştır. Hükümetin halihazırda İmparator that the government is currently working on a plan Akihito’nun tahtı 2018 yılı Aralık ayı itibarıyle büyük which foresees that Emperor Akihito transfers the oğlu Veliaht Prens ’ya devretmesi ve İmpara- throne to his eldest son; Crown Prince Naruhito by torluk döneminin adının 1 Ocak 2019 itibarıyla değiş- December 2018 and the title of the imperial period mesini öngören bir plan ile Naruhito’nun 2018 Mart ayı will change by 1 January 2019 and a plan which sonu itibarıyla tahta çıkmasını öngören bir plan üzerin- foresees that Naruhito come to the throne by the de çalıştığı bilinmektedir. end of March 2018.

yetkileri tamamen törensel nitelikte olup, yöne- functions and powers are entirely ceremonial, and the tim erkinin başı Başbakan’dır. head of the government is the Prime Minister.

Ülkede iki kabineli Meclis sistemi bulunmak- The country has a two cabinet parliamentary system. tadır. Ulusal Meclis (Diet) Anayasa’da, “en üst The National Assembly (Diet) is defined as the “highest devlet kurumu” olarak tanımlanmakta ve 475 state institution” in the Constitution and consists sandalyeli Temsilciler Meclisi (Alt Meclis) ile of 475-seat House of Representatives (Lower House) 242 sandalyeli Senato’dan (Üst Meclis) oluş- and 242-seat House of Councilors (Upper House). The maktadır. Ulusal Meclis, Başbakan’ın atanması, National Assembly is the main institution for the Hükümet’in feshedilmesi ve bütçenin onaylan- appointment of the Prime Minister, the annulment of masında temel belirleyici kurumdur. Temsilciler the Government and the ratification of the budget. The Meclisi anayasal olarak Üst Meclis’e göre daha House of Representatives is constitutionally stronger güçlü bir konumdadır. Temel konulardaki bazı than the House of Councilors. In some basic decisions, Japonya Türkiye İlişkileri Japan-Turkey Relations kararlarda sadece Alt Meclis söz sahibi olup, Üst only the Lower House has a right to say, and it has the Asya’nın doğu ve batı uçlarında yer alan ve çağdaşlaşma Turkey is located in the eastern and western borders Meclis tarafından alınan kararları da üçte iki ço- power to reject decisions taken by the Upper House by a süreçlerini ulusal kimlik ve kültürlerinden ödün ver- of Asia and has a common ground of developing the ğunlukla reddetme yetkisine sahiptir. two-thirds majority. meksizin geliştirme ortak paydasına sahip olan Türkiye modernization process without compromising national ile Japonya arasındaki dostluk 20. yüzyılın son dönemi- identity and culture; and the friendship between Turkey Başbakan Shinzo Abe liderliğindeki Liberal De- The coalition of the Liberal Democratic Party-Komeito ne uzanmaktadır. and Japan dates back to the late 20th century. mokrat Parti-Komeito Partisi koalisyonu Aralık Party under the leadership of Prime Minister Abe 2012’den bu yana iktidardadır. Koalisyon Hükü- Shinzo has been in power since December 2012. The Sultan İkinci Abdülhamit’in Japon İmparatoru ’ye Visiting Japan in 1890 to bring the messages of meti, kurulduğundan bu yana gerçekleşen tüm Coalition Government has secured its position by mukabil hediyelerini ve dostluk mesajını götürmek üzere friendship and gifts of Sultan Abdulhamit II to the genel seçimlerden zaferle çıkarak konumunu winning out of all the general elections that have taken 1890 yılında Japonya’yı ziyaret eden Ertuğrul fırkateyni Japanese Emperor Meiji, Ertuğrul frigate went down sağlamlaştırmıştır. Son olarak, 2016 Temmuz place since its foundation. Finally, it also won partial dönüş yolunda Kushimoto açıklarında batmış ve 532 deniz- on Kushimoto offshores on its return path and we ayında yapılan Senato (Üst Meclis) kısmi seçim- elections for the House of Councilors (upper house), cimiz yaşamını yitirmiştir. Bu elim olay sonrasında önce lost 532 sailors. After this unfortunate incident, the lerini de kazanarak, koalisyonu destekleyen fikir- which was held in July 2016, and gained two-thirds Oşimalı Japon köylülerinin denizcilerimizin kurtarılmala- efforts of the Japanese villagers from Oshima to save daş partilerle birlikte Alt Meclis’in yanı sıra Üst majority of the upper house, as well as the Lower House rına yönelik gayretleri, kazanın duyulmasıyla birlikte de our sailors, and with the hearings of the accident, the Meclis’te de üçte iki çoğunluğu elde etmiştir. together with the coalition supporter parties. Japon halkı ve makamlarının yaralılarımız ile şehitlerimi- interests of the Japanese people and their authorities zin ailelerine yönelik ilgi ve yardım kampanyaları Türk- and their campaigns for the families of our martyrs Japonya’nın pasifist güvenlik doktrininin değiş- Amendment of Japan’s pacifist doctrine of security Japon dostluğunun temellerini oluşturmuştur. constituted the bases of Turkish-Japanese friendship. tirilmesi ve Japon birliklerinin kriz anlarında de- and adopting the law drafts allowing the Japanese niz aşırı müdahalede bulunmasına imkân tanıyan troops to have overseas intervention in times of crisis Bu bağlamda İran-Irak Savaşı sürerken 1985 yılında In this context, while the Iran-Iraq War was underway, yasa tasarılarının kabul edilmesi yakın dönemde have recently become the most important agenda of the Tahran’da mahsur kalan çok sayıda Japon vatandaşının the fact that many Japanese citizens who were stranded

54 55 ÜlkeCountry Japonya

Japon makamlarının yardım çağrısı üzerine Türk in Tehran in 1985 were taken to Japan by Turkish Airlines Başlıca İthalat Kalemleri: Mineral yakıtlar, yağlar, Main Import Items: Mineral fuels, oils, distillation Hava Yolları tarafından Japonya’ya götürülmeleri upon the call for help by the Japanese authorities constituted damıtma ürünleri; elektrikli ve elektronik donanımlar; products; electrical and electronic equipment; machinery, de ilişkilerdeki bir diğer duygusal dönüm noktasını another emotional turning point in the relationship. makine, nükleer reaktör, kazan, vs.; metaller, cüruf ve kül. nuclear reactor, boiler, etc.; metals, cinder and ash. teşkil etmiştir. Diplomatic relations between Turkey and Japan were Türkiye’nin Japonya’yla İthalat ve İhracatı (milyon $) Imports and Exports by Turkey to Japan, ($ million) Türkiye ile Japonya arasındaki diplomatik ilişkiler founded in 1924 and our first representative office in 1924 yılında kurulmuş, Japonya nezdindeki ilk tem- Japan was opened in 1925. 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 silciliğimiz ise 1925 yılında açılmıştır. İhracat / Exports 232,8 272,2 296,4 332,2 409,3 375,7 335 Our political relations, which have been upgraded to İthalat / Imports 2.781,9 3.297,8 4.263,7 3.601,5 3.453,2 3.200 3140 2013 yılında “Stratejik Ortaklık” düzeyine yüksel- the level of “Strategic Partnership” in 2013, have been Hacim / Volume 3.014,8 3.570,0 4.560,1 3.933,7 3.862,5 3.575,7 3475 tilen siyasi ilişkilerimiz son dönemde karşılıklı üst developing rapidly in recent years with the contribution Denge / Balance -2.549,1 -3.025,6 -3.967,3 -3.269,3 -3.043,9 -2.824,3 -2.805 düzey ziyaretlerin de katkısıyla hızla gelişmektedir. of mutual to-tier visits.

Japonya ile Türkiye arasında geçmişe uzanan kök- For further development of the long-established İkili Ticari ve Ekonomik İlişkiler: Bilateral Commercial and Economic Relations: lü ilişkilerin daha da geliştirilmesi ve Türkiye’nin relations between Turkey and Japan and to contribute Başlıca İhraç Ürünlerimiz: Balık, deniz kabukluları, Our main exported products are fish, seashells, tanıtımına katkı sağlamak amacıyla 2003 yılı to the promotion of Turkey, the year 2003 was yumuşakçalar, omurgasızlar; halı ve diğer zemin teks- mollusk, invertebrates; carpets and other flooring textile “Japonya’da Türkiye Yılı”, 2010 yılı da “Türkiye’de celebrated as “Year of Turkey in Japan”, and the year til ürünleri; tren ve tramvay dışı araçlar; hububat, arpa, products; vehicles other than train and tramway; grain, Japon yılı” olarak kutlanmıştır. 2010 was celebrated as “Year of Japan in Turkey”. un, süt preparatları. barley, flour, milk preparations.

Ertuğrul Fırkateyni faciasının 125. yıldönümü olan During 2015, the 125th anniversary of the Ertuğrul Başlıca İthal Ürünlerimiz: Makine, nükleer reak- Our main imported products are machinery, nuclear 2015 yılı içerisinde her iki ülkede çeşitli anma et- Frigate Disaster, memorial events and visits were held törler, kazan; tren ve tramvay harici taşıtlar; elektrik, reactors, boiler; vehicles other than train and tram; electrical, kinlikleri ve ziyaretler gerçekleştirilmiştir. in both countries. elektronik ekipman; optik, resim, teknik, sağlık vs. electronic equipment; equipment of optics, painting, technique, teçhizatı Japonya, ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti’nden health etc. Japan has the world’s third largest economy after the Ülke Ekonomisi: Country Economy: sonra dünyanın üçüncü büyük ekonomisidir. Japonya, United States and the People’s Republic of China. Japan has a GSYİH (trilyon ABD$) 4602 GDP (trillion US $) 4602 Enflasyon Oranı (%) 2,4 Inflation Rate (%) 2.4 Reel GSYİH Büyüme Oranı (%) 0,1 Real GDP Growth Rate (%) 0.1 İşsizlik Oranı (%) 3,4 Unemployment Rate (%) 3.4 Nüfus (milyon) 127 Population (million) 127 İhracat (fob-milyar ABD$) 694 Exports (fob-billion US $) 694 Nüfus artış hızı (%) -0,16 Population growth rate (%) -0.16 İthalat (fob-milyar ABD$) 817 Imports (fob-billion US $) 817 Kişi Başına GSYİH (ABD$ SAGP) 36205 Per Capita GDP (US $ SAGP) 36205 Japonya’daki Türk sermayeli firma sayısı 2 Number of companies with Turkish capital in Japan 2

Başlıca İhracat Kalemleri: Taşıtlar (demiryolu hariç); Main Export Items: Vehicles (except railway); machinery, makine, nükleer reaktör, kazan, vs.; elektrikli ve elektro- nuclear reactor, boiler, etc.; electrical and electronic equipment; nik donanımlar; optik, tıp, fotoğraf vb. ile ilgili cihazlar. optics, medicine, photography etc. related devices.

56 57 ÜlkeCountry Japonya

otomotiv ve yan sanayi, imalat sanayi, gıda ve altyapı special interest in the automotive and supply industry, sektörlerine özel ilgi göstermektedir. manufacturing industry, food and infrastructure sectors.

31.12.2014 itibariyle ülkemizdeki Japonya sermaye- As of 31.12.2014, the number of companies with li firma sayısı 193’tür. Japonya’da faaliyette bulu- Japanese capital in our country is 193. The number nan Türk sermayeli firma sayısı ise 2’dir. of companies with Turkish capital in Japan is 2.

2002-2015/Ocak dönemi için ülkemizdeki Japon doğ- The amount of Japanese direct investment in our rudan sermaye yatırımlarının tutarı yaklaşık 1.52 mil- country for the period 2002-2015/January is about yar ABD Dolarıdır. 1.52 billion USD.

Türk-Japon İş Konseyinin 23. dönem toplantısı The 23rd term meeting of the Turkish-Japanese DEİK ve KEİDANREN (Japonya İş Federasyonu) ev Business Council was held in Tokyo on November sahipliğinde 5 Kasım 2015 tarihinde Tokyo’da ger- 5, 2015 and hosted by DEIK and KEIDANREN çekleştirilmiştir. (Japan Business Federation).

Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) tara- The loans provided by the Japanese International fından sağlanan krediler ile Haliç Köprüsü, Hasan Cooperation Agency (JICA) have financed the Uğurlu Barajı ve HES, Altınkaya Barajı ve HES ile Golden Horn Bridge, Hasan Ugurlu Dam and II. Boğaz Köprüsü, Marmaray gibi çok önemli pro- HEPP, Altınkaya Dam and HEPP, II. Bosporus jelere finansman sağlanmıştır. Bridge, Marmaray and other important projects.

58 59 ÜlkeCountry Japonya

Sayın Cumhurbaşkanımızın 7-8 Ekim 2015 tarihle- The Turkish-Japanese Businessmen Forum was rinde Japonya’yı ziyareti kapsamında, 8 Ekim 2015 organized on October 8, 2015 by DEİK as part of the tarihinde ise DEİK tarafından Türk-Japon İşadamla- visit of the President of Republic of Turkey to Japan rı Forumu düzenlenmiştir. on 7-8 October 2015.

G-20 Zirvesine katılmak üzere ülkemize gelen Ja- Coming to our country in order to attend the G-20 ponya Başbakanı Abe, 13-14 Kasım 2015 tarihlerin- Summit, Japanese Prime Minister Abe visited de ikili görüşmelerde bulunmak üzere İstanbul’u zi- Istanbul for bilateral talks on 13 - 14 November yaret etmiş ve Sayın Başbakanımızla birlikte, DEİK 2015, and together with our Prime Minister, he ile Japon Dış Ticaret Örgütü (JETRO) tarafından dü- participated in the Turkey-Japan Business Forum zenlenen Türkiye-Japonya İş Forumu’na (14 Kasım) (November 14) organized by the Japanese External katılmıştır. Trade Organization (JETRO) and DEIK.

Japonya’ya Seyahat Edecek Türk Vatandaşları For Turkish Citizens to Travel to Japan Japonya ile Türkiye arasındaki “Vize Muafiyet An- Pursuant to “Visa Waiver Agreement” between laşması” uyarınca, turizm ve iş ziyareti amacıyla Japan and Turkey, our citizens going to Japan for Japonya’ya gelen vatandaşlarımız 3 ay süreyle vize- the purpose of tourism and business visits are exempt den muaf tutulmaktadır. from visa for 3 months.

Kaynak / Resource: mfa.gov.tr Fotoğraflar / Photos: pexels.com, wallpaperswide.com

60 61 GeziTravel Kyoto

Sokaklarda geleneksel kıyafetleri ile gezen Japonlar, dört bir yanı tapınaklarla çevrili sokak- Japonya’ya 1000 yıldan fazla başkentlik etmiş, isminin anlamı başkentlerin başkenti olan lar, yemyeşil göletler, ilkbaharda açan Sakura yani kiraz ağaçları ile masallardan fırlamış gibi duran bir şehirdir Kyoto. The capital of Japan for more than 1000 years, meaning the capital of capitals; Geleneklerin modern hayatla birleştiği, denge ve dinginliğin iliklerinize kadar hissedildiği, binlerce yıllık kültürünü koruyabilmiş insanların şehridir.

Japonya deyince akla, onurun herşeyin üzerinde tutulduğu samuray kültürü, geyşaları, ro- botları, hızlı trenleri ve bütün dünyada tanınan Sony, Toyota, Honda gibi markaları geliyor. KYOTOKYOTO Ancak Japonya’da bir kent var ki, son yıllarda adından çok söz ettiriyor.

Batılı gezginlerin uğramadan geçmediği ve görenlerin aşık olduğu bir şehir. Binlerce yıllık tarihi, 2000’in üzerinde tapınağı ve ülkenin finans devi olmasıyla defalarca dünyanın en iyi şehri seçilmiş Kyoto’dan bahsediyoruz.

Japonya bir adalar ülkesi. Başkenti Tokyo. Tokyo’dan önceki başkenti ise Kyoto. 1100 yıl, imparatorluk döneminde ülkeye başkentlik yapmış. Şu anda ise 1.5 milyon nüfusuyla Japonya’nın en iyi korunan şehri ve kültür başkenti.

Kyoto’da 2000’den fazla tapınak bulunuyor. Bunlardan 1.600 tanesi Budist, 400 tanesi Shinto tapınağıdır. Bu tapınaklardan 17 tanesi Unesco Dünya Mirası Listesi’nde yerini almayı ba- şarmıştır. Kyoto’da tarihi doku özenle korunmuş. Aynı zamanda dünyada en fazla geyşaya sahip kent. Ülkenin tarihi anlamda bayrağını taşıyan şehri.

With Japanese people wandering the streets with their traditional wears, the streets surrounded by temples, lush green ponds, and Sakura or cherry trees blossoming in spring; Kyoto is such a fairy-tale like city.

It is the city where traditions are combined with modern life, where one can sense balance and serenity to the bones, and where people can protect thousands of years old cultures.

When it comes to Japan, samurai culture, geisha, robots, high-speed trains, and globally known brands like Sony, Toyota, Honda come to the mind. However, what you don’t know that there is a city in Japan, which has been very popular in recent years.

It is a city where the western travelers cannot help visiting and the city which makes everyone fall in love with it. We are talking about Kyoto which has been repeatedly selected as the best city in the world with its thousands of years of history, more than 2,000 temples, and being country’s financial capital.

Japan is an island nation. Its capital is Tokyo. The capital before Tokyo was Kyoto. It had been the capital of the country during the imperial period for 1100 years. For the time being, Kyoto is the best protected province and cultural capital of Japan with a population of 1.5 million.

There are more than 2,000 temples in Kyoto. Of these, 1,600 are Buddhists and 400 are Shinto temples. Seventeen of these temples have managed to take place in the Unesco World Heritage List. The historic texture of Kyoto is carefully preserved. At the same time, the city is known to have the biggest number of geishas in the world. In a way, the city carries the flag of the country in historical sense.

62 63 GeziTravel Kyoto

Çok fazla sayıda tarihi yapıyı bünyesinde barındırıp özenle korumayı başar- It has become one of the few exemplary cities in the world because it has managed dığı için, dünyanın sayılı örnek şehirlerinden birisi olmuştur. Bu özelliklerin- to maintain and preserve so many historical structures and architecture. And den dolayı da defalarca dünyanın en iyi şehri seçilmiştir. accordingly, it has been repeatedly chosen as the best city in the world.

Kyoto öylesine büyüleyici tarihi güzelliklere sahiptir ki, 2. Dünya savaşı sı- Kyoto has such fascinating historic beauty that during the Second World War rasında ABD atom bombası ve hava bombardımanı planlarını bile iptal etmiş the US even canceled its atom bomb and air bomber plans and did not bomb ve şehri bombalamamıştır. the city.

Budizm etkisinin yoğun bir şekilde hissedildiği Kyoto, çok iyi korunmuş ta- Kyoto, where the effect of Buddhism is felt intensely, has well-preserved temples pınaklara ve müzelere sahiptir. Müzelerinde imparatorluk sanatçılarına ait and museums. It is possible to see the works of imperial artists in paintings, resim, heykel ve bir çok sanat formunda eserler görmek mümkündür. sculptures and many art forms.

Kyoto’ya nasıl gidilir How to get to Kyoto Kyoto, Osaka’dan 40, Nayoga’dan 100, Tokyo’dan 370 km uzaklıktadır. Kyoto is 40 km away from Osaka, 100 km from Nayoga, and 370 km from Tokyo. Kyota’da havalimanı yok. Bu nedenle Tokyo’dan kalkan hızlı trenleri kullan- There is no airport in Kyota. That’s why you need to use the high-speed trains manız gerekiyor. Saatte 300 km civarında hız yapan bu trenlerle Kyoto’ya 2.5 from Tokyo. It is possible to get to Kyoto in 2.5 hours with these trains speeding saatte varmanız mümkün. around 300 km / h.

Japonya’nın Kansai bölgesi sınırları içinde yer alan Kyoto şehrinin yüz öl- The city of Kyoto, located within Japan’s Kansai district, has a surface area of çümü 827.90 km²’dir. Doğudan batıya 29.18 km, kuzeyden güneye 49.49 km 827.90 km². It has an area of 29.18 km from east to west and 49.49 km from north ölçülerine sahiptir. Şehrin çevresi deniz seviyesinden 1000 metre yükseklikte to south. The city is surrounded by the Higashiyama, Kitayama and Nishiyama olan Higashiyama, Kitayama ve Nishiyama dağları ile çevrilidir. mountains, which are 1000 meters above sea level.

Higashiyama, Kyoto şehir merkezinin batı kısmına yer alıyor. 14. yüzyılın or- Higashiyama is located in the western part of Kyoto city center. In the mid-14th talarında tapınak, mabet, aristokrat villaları bu bölgede inşa edilmiş. Resimler century, the temples, sanctuaries and aristocratic villages were built in this area. ve el sanatları da yine bu bölgede ortaya çıkmış. Kyoto’ya ziyaret edilmesi Paintings and handicrafts had also emerged in this region. It is at the top of the gereken bölgelerin başında geliyor. Yine bu bölgede yer alan Gion’da otantik list of “places to visit in Kyoto”. In Gion, also located in this area, it is possible giysileriyle dolaşan geyşaları da görmek mümkün. Akşama kadar dolaşıp yo- to see the geishas walking in their authentic clothing. After wandering up to the rulduktan sonra Higashiyama bölgesinde bulunan Yamashina-Sosui kanalına evening, you can get rid of tiredness of the day in the shade of the sakura trees uzanmış sakura ağaçlarının gölgesinde günün yorgunluğu atılabilir. lying on the Yamashina-Sosui canal in the Higashiyama area.

64 65 GeziTravel Kyoto

2.000 tapınaktan hangisini gezeceğinize gelince. Unesco When it comes to which one you should visit among the 2,000 Dünya Mirası listesinde yer alanlardan başlamanızı tav- temples, we recommend you to start from the list on the Unesco siye ediyoruz. World Heritage Sites.

Japonya’nın kültürünü ve geleneklerini keşfetmek için Kyoto is the best city to discover the cultures and traditions of en iyi şehir Kyoto’dur. Yerel yemeklerin de merkezi olan Japan. In Kyoto, which is also the center of local food, you can Kyoto’da, Japon mutfağına ait bir çok lezzetli yemekleri taste many delicious dishes of Japanese cuisine. tadabilirsiniz. Kyoto Unesco World Heritage Sites Kyoto Unesco Dünya Miras Listelesi Kamowakeikazuchi-jinja (Kamigamo shrine) Kamowakeikazuchi-jinja (Kamigamo shrine) Kamomioya-jinja (Shimogamo Shrine) Kamomioya-jinja (Shimogamo Shrine) Kyo-o-gokoku-ji (To-ji) Kyo-o-gokoku-ji (To-ji) Kiyomizu-dera Kiyomizu-dera Enryaku-ji Enryaku-ji Daigo-ji Daigo-ji Ninna-ji Ninna-ji Bodo-in Bodo-in Ujigami-jinja Ujigami-jinja Kozan-ji Kozan-ji Saiho-ji Saiho-ji Tenryu-ji Tenryu-ji Rokuon-ji Rokuon-ji Jisho-ji Jisho-ji Ryoan-ji Ryoan-ji Hongan-ji Hongan-ji Nijo-jo Nijo-jo

Müzeler ve Festivaller Museums and Festivals Kyoto Municipal Museum of Art Kyoto Municipal Museum of Art Kyoto National Museum Kyoto National Museum Shigureden Shigureden Hosomi Museum Hosomi Museum The Museum of Kyoto The Museum of Kyoto Museum of Bamboo Museum of Bamboo Domoto Museum Domoto Museum Kyoto’nun Geleneksel Festivalleri Traditional Kyoto Festivals Festivali (15 Mayıs) Aoi Matsuri Festival (15 May) Jidai Matsuri Festvali (22 Ekim) Jidai Matsuri Festival (22 October) Gozan Fire Festivali (16 Ağustos) Gozan Fire Festival (16 August) Gion Matsuri Festivali (1-31 Temmuz) Gion Matsuri Festival (1-31 July)

Fotoğraflar / Photos: pexels.com, hdwallpapers.cc

66 67 BulmacaPuzzle

KARE BULMACA

68 69 BulmacaPuzzle

SUDOKU

KOLAY ZOR

GEÇEN SAYININ ÇÖZÜMLERİ

KARE BULMACA ÇÖZÜMLERİ

SUDOKU ÇÖZÜMLERİ

70 71 72