CDV [Lente 2006]

Christen Democratische Verkenningen Lente 2006 De vergeten woningmarkt Boom Tijdschriften 3 Inhoud 7 Ter introductie 10 Dwars: Jan Schinkelshoek & theo camps Over de lokalisering van de politiek De vergeten woningmarkt 16 Kees Koedijk & René Scherpenisse Hoe de woningmarkt kan worden opengebroken Florian Kullberg (I) Duizend en één mens per KM2 De noodklok 28 Piet Eichholtz Dirigistisch woningmarktbeleid moet op de schop 35 Dirk Brounen Starters in het nauw 43 Jan Latten, Bas Hamers & Han Nicolaas Selectieve verhuisstromen zetten grote steden onder druk 55 Over het waarom van mengen, weren en slopen In gesprek met Pieter Bol & Justus Uitermark Florian Kullberg (ii) Binnenkort, bij jou in de buurt De maatschappelijke opgave van woningcorporaties De sleutelrol van woningcorporaties 64 Paul Doevendans De vermaatschappelijking van woningcorporaties Christen Democratische Verkenningen | Lente 2006 inhoud 4 76 Martien Kromwijk, Leonard Geluk & Ab Klink Hoe een goede woningcorporatie werkt 84 Jan Prij & Thijs Jansen In gesprek met minister Sybilla Dekker ‘Er is geen verschil van inzicht met het CDA’ 91 Marja Elsinga & Marietta Haffner De woningcorporatie en de zorg voor betaalbare woningen 101 René Scherpenisse Massale verkoop sociale huurwoningen kan de woningmarkt vlot trekken Het debat over de positionering van woningcorporaties 110 Vincent Smit, Sandra Kessels & Peter Boelhouwer Ondernemen met maatschappelijke legitimatie: de woningcorporaties aan zet 120 Jan Prij In gesprek met Jan van der Moolen ‘Woningconsument verdient zicht op kwaliteit’ 123 Jan Louis Burggraaf De woningcorporaties als maatschappelijke onderneming: helder & eenvoudig Florian Kullberg (iii) Licht Kosten en risico’s van fiscale transities 132 Peter Neuteboom Hypotheekrenteaftrek in Europa: Hervormingen nauwelijks door woningmarkt bepaald Christen Democratische Verkenningen | Lente 2006 inhoud 5 141 Hans Gribnau De hypotheekrente op de schop? Dan graag open en zorgvuldig! 157 Bas Jan van Bochove & Nicolien van Vroonhoven CDA-fractie: snijden in fiscale faciliteiten biedt weinig soelaas Boeken 168 Janne Elisabeth Nijman Bespreking van WRR rapport Vertrouwen in de buurt 173 Gerrit de Jong Bespreking van Wouter Bos Dit land kan zover beter 178 frank van den heuvel Bespreking van Breedveld De stamtafel van de politiek 184 jean penders Bespreking van Van Wijk Supermacht Europa Bezinning 188 Ramona Maramis We weten je te vinden Christen Democratische Verkenningen | Lente 2006 7 Ter introductie ‘Het wordt tijd dat we afstand nemen van de uitzonderingspositie die de woningmarkt in ons sociaal-economisch bestel inneemt’, aldus Piet Eichholtz in zijn bijdrage in deze CDV. Wij hebben het meest diri- gistische woningmarktbeleid van alle Europese landen. Voor een deel zijn de problemen in de woningmarkt volgens hem het resultaat van een kunstmatig in stand gehouden schaarste. Feit is dat er sprake is van sterk te kort schietend aanbod van woningen, dat segregatie dreigt in de steden en dat de gemeenten en de corporaties nog onvoldoende in staat lijken de problemen echt aan te pakken. In het openingsartikel van Kees Koedijk en gastredacteur René Scherpenisse wordt een nadere aanduiding van de problemen op de woningmarkt gegeven. ‘De woningmarkt is nog steeds zo georganiseerd als enige decennia geleden…, de dynamiek ontbreekt om te kunnen inspelen op de veranderende omstandighe- den’. De woningmarkt is het vergeten beleidsdossier, zoals scheidend directeur Henk Don van het Centraal Planbureau het met spijt uitdrukte. Koedijk en Scherpenisse voorspellen dat het woningmarkt- dossier hoe dan ook centraal komt te staan in de formatie van het volgende kabinet, al is het alleen maar omdat heel veel problemen in de grote steden een overtuigende woningcomponent hebben. Dit ‘vergeten beleidsdossier’ staat inmiddels in het brandpunt van de politieke en de maatschappelijke belangstelling. Zie bijvoorbeeld de recente discussies rond de Rotterdamwet en de her- structurering van wijken. Of de recente kamerdiscus- sie rond het huurbeleid. Maar al te duidelijk is ook dat het nog niet zo eenvoudig is de markt in beweging te krijgen. Zo zijn er weerstanden tegen het liberaliseringsbeleid en liggen de afspraken tussen de minister en de woningcorporaties — gericht op het tot stand Christen Democratische Verkenningen | Lente 2006 ter introductie 8 brengen van oplossingen voor de problemen in wijken, buurten en steden — controversieel. De voorliggende uitgave van CDV brengt de actualiteit van het debat rond de ‘vergeten woningmarkt’ voor u in kaart. Het bestaat uit drie delen. In het eerste deel getiteld De noodklok vindt u een nadere aanduiding van de problemen: de woningnood, de stagnatie en de verpaupering van de steden. Deel twee gaat over de maatschappelijke opgave van de woningcorporaties en wat zij kunnen doen om deel van de oplossing te worden. In deel drie staan fiscale hervormingen van de woningmarkt centraal. In deel een vindt u onder meer een schets van Jan Latten (die al eerder de noodklok luidde in zijn oratie Zwanger van segregatie) van het proces van selectieve migratie dat de grote steden steeds verder onder druk zet. Ook brengt Dirk Brounen de problematiek van de starters nader in beeld. ‘Waar in 1985 een jonge politiegent nog een kleine woning kon kopen met zijn aanvangssalaris, kan tegenwoordig zijn zoon met datzelfde beroep niet meer terecht op de koopwoningmarkt’. In het uitgebreide tweede deel — De maatschappelijke opgave van woningcorporaties — komt de sleutelrol van woningcorporaties in het reali- seren van de maatschappelijke opgaven uitgebreid aan bod. Na perioden van verstatelijking en vermarkting is het nu weer tijd de vermaatschappelijking van woningcorporaties op de agenda te zetten. Corporaties fun- geerden vanouds als emancipatiemachine voor grote groepen mensen. Het is nu van belang die maatschappelijke opdracht opnieuw uit te vinden en in de praktijk te brengen. Dat vraagt om een nieuwe positionering van corporaties, heldere governance-structuren en zeggenschapsverhou- dingen. Maar de vormdiscussie, het debat over de positie van de woningcorporaties tusen markt en staat, privaat en publiek, moet daarbij niet leidend zijn. Zo is het mooi dat het CDA veel werk heeft gemaakt van de juridische definitie van de maatschappelijke onderneming, maar het gaat er uitein- delijk om dat de corporaties offensief met de maatschappelijke opgaven, waarover in deel een de noodklok wordt geluid, aan de slag gaan. Dit nummer van CDV roept hen daartoe op. De verkoop van sociale huurwoningen is daarbij een belangrijk instrument om de markt weer in beweging te krijgen (zie het probleemstellend artikel en de bijdrage van René Scherpenisse elders in deze uitgave). In deel drie van de bundel komen de kosten en de risico’s van fiscale transities aan bod. Kunnen hervormingen aan de vraagzijde van de markt bijdragen aan het vlot trekken van de woningmarkt? Met de regelmaat van de klok wordt aangedrongen op hervormingen van de huursubsidie en de hypotheekrenteaftrek. In een drieluik over dit onderwerp worden de ver- Christen Democratische Verkenningen | Lente 2006 ter introductie 9 schillende posities in het debat verkend. U vindt in dit deel bijdragen van Peter Neuteboom, Hans Gribnau en de CDA-fractie, bij monde van Bas Jan van Bochove en Nicolien van Vroonhoven. De kernredactie dankt de vele auteurs en deskundigen van diverse politieke achtergrond die bereid zijn gevonden aan deze CDV een bijdrage te leveren. Ook danken we Guusje Dolsma voor haar suggesties en inspan- ningen. We hopen met deze CDV munitie aan te reiken om de woningmarkt weer in beweging te krijgen. Een stevige rol van de corporaties hoort daar onmiskenbaar bij. Zij zijn aanwezig in de wijken waar het om gaat en hebben de middelen om te werken aan wijken waarin mensen weer vooruit kunnen komen. Het gaat er nu om de kansen en mogelijkheden te grijpen en aan de slag te gaan! Christen Democratische Verkenningen | Lente 2006 10 De lokalisering van de politiek [ 1 ] Onrust in Rommeldam Na de gemeenteraadsverkiezingen blijft door Jan Schinkelshoek het onrustig in Rommeldam. Voorzitter redactie CDV Opgeschud door de harde tikken van 7 maart, zwolg het Bommeliaanse zelfbeklag ‘De taak van een bestuurder is niet ge- aan. Menig raadslid, menig wethouder makkelijk’, sprak Heer Bommel tot zichzelf. — vaak na jaren hardwerken naar huis ge- ‘Men moet maatregelen nemen die de be- stuurd — voelt zich ‘gestraft’, onverdiend volking niet begrijpt. En zelf begrijpt men gestraft. Door een wispelturige kiezer, door dikwijls ook niet wat men bedoelt. Het is een populistische stemming waartegen niet heel moeilijk.’ viel op te roeien, door desinteresse, door een Op een besloten symposium van bur- afwezig of zelfs falend ‘Den Haag’. gemeesters, wethouders, politiecommis- Wie na de raadsverkiezingen de balans sarissen en raadsleden moest kort geleden opmaakt, kan praktisch tot geen andere con- zelfs Ollie B. Bommel, Marten Toonders clusie komen dan dat de lokale democratie onvolprezen held-tegen-wil-en-dank, eraan er als een zielenpoot bijhangt. De campagne te pas komen om elkaar moed in te praten: is meer dan ‘normaal’ gedomineerd door de gemeentebestuurders hebben het moeilijk. landelijke politiek. Met name voor Wouter Net als Bommel staan gemeentebestuur- Bos was het een opstapje naar ‘2007’. En dat ders er naar hun gevoel te vaak alleen voor. een fractievoorzitter daags naar de uitslag Tekortgedaan door het rijk en gewantrouwd opstapte, liet nog eens zien hoezeer het een door de burger, gaat menig burgemeester, Haags feestje

Load more