Studium Uwarunkowań Do Planu Zagospodarowania Przestrzennego Polskich Obszarów Morskich Dla Zalewu Szczecińskiego
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
STUDIUM UWARUNKOWAŃ DO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO POLSKICH OBSZARÓW MORSKICH DLA ZALEWU SZCZECIŃSKIEGO SZCZECIN, LIPIEC 2017 - wersja II (10.07.2017) - Praca wykonana na zlecenie Urzędu Morskiego w Szczecinie w ramach umowy numer GPG-I-370/POWER-Z/1/13/17 z dnia 12 kwietnia 2017 r. w Szczecinie Zamawiający: Urząd Morski w Szczecinie Plac Stefana Batorego 4 70-207 Szczecin Studium opracował zespół autorski w składzie: Uwarunkowania środowiskowe – Agnieszka Zalewska Opracowania z zakresu ichtiofauny – Przemysław Czerniejewski Analizy, geo-socjo-ekonomiczne gmin wokół Zalewu Szczecińskiego – Piotr Kowalski Strefa brzegowa –antropopresja i ochrona brzegów – Aleksandra Mikulska Żegluga i porty – Aleksandra Mikulska Analiza dokumentów planistycznych gmina wokół Zalewu Szczecińskiego – Piotr Kowalski Opracowanie materiałów kartograficznych – Aleksandra Mikulska, Marcin Gontarek 2 | S t r o n a Spis treści I. Wprowadzenie 5 1. Wstęp 5 2. Delimitacja obszaru analizy 5 3. Cele i zakres Studium 7 II. Uwarunkowania środowiska, w tym określenie zasad korzystania z poszczególnych akwenów w zakresie ochrony środowiska 8 1. Położenie geograficzne i regionalizacja przyrodnicza 8 2. Środowisko abiotyczne 10 2.1. Klimat 10 2.2. Warunki glebowe 11 2.3. Zarys budowy geologicznej i geomorfologicznej 11 2.4. Surowce i złoża 13 2.5. Warunki hydrogeologiczne 14 2.6. Warunki hydrologiczne 21 2.7. Osady denne 25 2.8. Powietrze 29 2.9. Hałas 31 2.10. Pole elektromagnetyczne 33 3. Środowisko biotyczne 34 3.1. Grzyby, mchy i rośliny naczyniowe 34 3.2. Flora i szata roślinna 35 3.3. Fauna 39 4. Obiekty i akweny chronione w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 51 5. Istniejące formy ochrony przyrody 55 5.1. Parki narodowe 55 5.2. Rezerwaty przyrody 56 5.3. Obszary Natura 2000 58 5.4. Użytki ekologiczne 88 5.5. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe 90 6. Potencjalne formy ochrony przyrody 90 III. Dotychczasowe użytkowanie akwenów oraz obszarów przyległych 93 1. Obszary aktywności rybackiej 93 1.1. Stosowane narzędzie połowu wraz z ich lokalizacją 93 1.2. Nakład połowowy w Zalewie Szczecińskim wraz z rozmieszczeniem 96 2. Obszary ważne dla zachowania komercyjnych gatunków ryb 99 2.1 Skład poławianej ichtiofauny 99 2.2 Migracje ważniejszych komercyjnie gatunków ryb 101 3 | S t r o n a 2.3 Obszary rozrodu ryb 104 3. Porty rybackie i trasy jednostek rybackich na Zalewie Szczecińskim 105 4. Obwody rybackie sąsiadujące z Zalewem Szczecińskim i ich wpływ na gospodarkę rybacką 107 5. Ograniczenia połowów, obwody ochronne, strefy zamknięte i niebezpieczne dla rybactwa na Zalewie Szczecińskim 109 6. Ichtiologiczne badania naukowe 117 7. Żegluga i porty 120 7.1 Strategia rozwoju transportu do 2020 roku 120 7.2 Żegluga i istniejące trasy żeglugi 123 7.3 Strefy zamknięte i niebezpieczne dla żeglugi 128 7.4 Porty o znaczeniu lokalnym 128 8. Liniowa infrastruktura techniczna 143 9. Sztuczne wyspy, konstrukcje i urządzenia 146 10. Składowiska urobku 150 11. Turystyka i sporty wodne oraz rekreacja 157 12. Badania naukowe 167 13. Obronność i bezpieczeństwo państwa 168 14. Energetyka odnawialna 169 15. Górnictwo i przemysł wydobywczy 176 16. Ograniczenia w sposobie korzystania z obszarów 179 IV. Uwarunkowania wynikające z dokumentów planistycznych i strategicznych 204 1. Dokumenty poziomu transgranicznego 204 2. Przestrzeń województwa zachodniopomorskiego obejmująca Zalew Szczeciński w krajowych dokumentach strategicznych 210 3. Dokumenty poziomu regionalnego 221 4. Podsumowanie – synteza zewnętrznych uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego na podstawie krajowych i unijnych dokumentów dotyczących zagospodarowania przestrzennego 223 5. Dokumenty poziomu lokalnego 226 V. Charakterystyka pasa nadbrzeżnego, zagrożenia, przekształcenia i ochrona 254 1. Sposób zagospodarowania, antropopresja oraz występowanie obszarów chronionych 255 2. Przekształcenia linii brzegowej 262 3. Zagrożenie powodziowe 263 4. Ochrona brzegów 269 VI. Analiza konfliktów w zagospodarowaniu i użytkowaniu Zalewu Szczecińskiego 273 VII. Podział obszaru opracowania na akweny 276 VIII. Spis załączników 294 IX. Wykaz tabel i rycin 295 X. Wykaz materiałów źródłowych 299 4 | S t r o n a I. Wprowadzenie 1. Wstęp Niniejsze Studium uwarunkowań do planu zagospodarowania przestrzennego polskich obsza- rów morskich dla Zalewu Szczecińskiego (dalej zwane: Studium) zostało opracowane w okresie kwie- cień-lipiec 2017 r. na zlecenie Dyrektora Urzędu Morskiego w Szczecinie. Stanowi ono dokument diagnozujący i analizujący obszar obejmujący morskie wody wewnętrzne Zalewu Szczecińskiego oraz obszar lądowy położony w bezpośrednim sąsiedztwie tego akwenu pod kątem uwarunkowań fizycz- no-geograficznych, przestrzennych, prawnych, gospodarczych, społecznych i przyrodniczych. Studium to stanowi dokument wyjściowy dla potrzeb sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich (morskich wód wewnętrznych) dla Zalewu Szczecińskiego, zwanego dalej Planem. Sporządzenie takiego Planu przewiduje się w horyzoncie czasowym 2017-2021. Studium to stanowi zbiór najlepszej dostępnej wiedzy, niezbędnej w celu sporządzenia aktu planistycznego. W Studium przeprowadzono analizę nie tylko istotnych cech przyrodniczych, ichtiologicznych czy geologicznych morskich wód wewnętrznych, lecz również obecnych i planowanych sposobów ich wykorzystania. Studium nie jest wiążące dla organów planistycznych RP. Nie ma ono charakteru do- kumentu prawnie obwiązującego jak np. studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- strzennego gminy na lądzie. Niniejsze Studium nie przesądza jakie rozwiązania zostaną przyjęte w planach zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich RP ani jakie plany, i dla których akwenów, zostaną sporządzone. Jednakże ze względu na swoją zawartość merytoryczną będzie ono miało istotne praktyczne znaczenie przy sporządzaniu tych planów, np. przy analizie konfliktów oraz przy formułowaniu niezbędnych rozwiązań planistycznych. 2. Delimitacja obszaru analizy Studium obejmuje polskie obszary morskie w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej Dz. U. z 2016 r., poz. 2145, ze zm.), w części odnoszącej się do morskich wód wewnętrznych Zalewu Szczecińskiego. W granicach niniejszego opracowania znajduje się obszar morskich wód wewnętrznych Zale- wu Szczecińskiego i Jeziora Nowowarpieńskiego, których granice wyznaczają: na północy: południowa granica portu morskiego w Świnoujściu, na wschodzie: południowa granica portu morskiego w Wolinie, na południu: północna granica portu morskiego w Policach, na zachodzie: granica państwa RFN w obszarze Zalewu Szczecińskiego, a także obszar sąsiedztwa lądowego wskazanych akwenów. W obszarze opracowania znajdują się także wody portów morskich w Karsiborze, Lubinie, Nowym Warpnie, Przytorze, Wapnicy i Stepnicy. Przedmiotem opracowania są morskie wody wewnętrzne Zalewu Szczecińskiego oraz obszar lądowy, przylegający do linii brzegu tych wód o szerokości ok. 1 km, w granicach którego mieści się pas nadbrzeżny. Zgodnie z art. 36 ust. 1 ww. ustawy, w skład pasa nadbrzeżnego wchodzą: pas techniczny, o szerokości od 10 do 1000 m, pas ochronny, o szerokości od 100 do 2500 m. 5 | S t r o n a Pas nadbrzeżny rozciąga się na teren gmin Świnoujście, Międzyzdroje, Wolin, Stepnica, Gole- niów, Police i Nowe Warpno. Powierzchnia obszaru opracowania dla Zalewu Szczecińskiego wynosi 95 858,5 ha. Ryc. 1. Zakres przestrzenny obszaru objętego Studium Źródło: opracowanie własne 6 | S t r o n a 3. Cele i zakres Studium Celem Studium jest zebranie i analiza informacji dla potrzeb sporządzenia planu zagospoda- rowania przestrzennego polskich obszarów morskich dla Zalewu Szczecińskiego. W pierwszej kolejno- ści dotyczą one stanu ekosystemu morskiego, tj. są to informacje: przyrodnicze (granice obszarów prawnie chronionych; występowanie chronionych i cennych siedlisk przyrodniczych gatunków flory i fauny oraz miejsc żerowania ryb), hydromorfologiczne (dynamika linii brzegowej), geologiczne, w tym rodzaje osadów, zasoby mineralne itp. Studium prezentuje również istniejące sposoby wykorzystania/zagospodarowania obszarów morskich, m.in.: trasy żeglugowe, kotwicowiska, tory wodne, miejsca połowów rybackich i obszary ważne dla zachowania gatunków ryb, porty i przystanie, miejsca występowania, poszukiwania i wydobycia zasobów mineralnych, kable i rurociągi, sztuczne wyspy, konstrukcje i urządzenia, obszary odkładania urobku, obszary dziedzictwa kulturowego – wraki itp., obszary wykorzystywane sportowo/turystycznie/rekreacyjnie, obszary wojskowe. Aby zapewnić spójność zagospodarowania przestrzennego części lądowej i morskiej, w Stu- dium zawarte są również analizy dotyczące obszarów lądowych przylegających do analizowanych obszarów morskich: informacje związane z dynamiką linii brzegowej, informacje fizycznogeograficzne o obszarze przybrzeżnym, informacje demograficzne i społeczno-gospodarcze o obszarze przybrzeżnym, informacje o stanie zagospodarowania przestrzennego pasa nadbrzeżnego oraz obszaru nad- brzeżnego, pozostałe informacje wynikające z analizy planów zagospodarowania przestrzennego, stu- diów, programów i planów rozwojowych województw i gmin nadmorskich. W Studium zebrano także informacje na temat planowanych i potencjalnych sposobów wy- korzystania obszarów morskich (m.in. górnictwo – na podstawie: wniosków złożonych do ministra właściwego ds. gospodarki morskiej na wznoszenie i wyko- rzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich