Dziedzictwo Kulturowe Historycznej Warmii

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Dziedzictwo Kulturowe Historycznej Warmii Dr inż. Agnieszka Jaszczak1 DZIEDZICTWO KULTUROWE HISTORYCZNEJ WARMII THE CULTURAL HERITAGE OF THE HISTORICAL WARMIA REGION n Krajobraz historycznej Warmii zdecydowanie różni się od zewnątrz dróg, występuje zabudowa zwarta. Pozostałe mają krajobrazów pozostałych regionów w kraju. Na jego odmienność układ folwarczny lub są przysiółkami, czyli pojedynczymi lub wpływają przede wszystkim: ukształtowanie terenu, uwarunko- skupionymi luźno, najczęściej po kilka, gospodarstwami, roz- wania siedliskowe, klimatyczne, elementy przyrody ożywionej mieszczonymi wokół wsi. Wiele z miejscowości zostało prze- i nieożywionej. Szczególne znacznie miały również losy historycz- kształconych, a odczytanie ich układu jest trudne, dlatego też ne i związany z tym: sposób gospodarowania gruntami, układ podczas badań uwzględniono te zmiany. osiedli wiejskich, formy zabudowy i regionalny jej charakter, ar- Wyróżniono typy zabudowy takie, jak: zagrodowa, jedno- chitektura użytkowa i sakralna, formy zieleni. rodzinna, wielorodzinna, kolonijna, letniskowa, przemysłowa, gospodarcza, towarzysząca. Najczęściej występuje zabudowa Program badań zagrodowa, w której możliwe jest odczytanie charakterystycz- Poniżej przedstawiono analizę obiektów i obszarów mają- nego układu obiektów, znajdujących się w obrębie działki. Do- cych szczególne znaczenie kulturotwórcze, a występujących minującą rolę pełni budynek mieszkalny oraz gospodarcze, te w granicach 50 badanych miejscowości na terenie Warmii, ostatnie w różnej liczbie. Kształty i rozmiary działki są zróżnico- a w obecnym podziale administracyjnym w granicach gminy wane, jednak najczęściej posiadają podstawy: kwadratu, pros- Biskupiec. Gmina, położona administracyjnie w powiecie olsz- tokąta i wielokąta. tyńskim, a w ujęciu fizjograficznym na granicy dwóch mezo- W niektórych wsiach zauważono powtarzający się schemat regionów – Pojezierza Olsztyńskiego i Mrągowskiego, jest re- sytuowania budynków (Wilimy, Najdymowo, Biesowo, Rzeck, prezentatywna pod względem przyrodniczym, kulturowym, Bredynki, Węgój), przy czym zazwyczaj występuje podwórze go- funkcjonalnym, ekonomicznym i społecznym dla pozostałych. spodarcze, sad, warzywniak, miejscami przedogródek. Z więk- Działania w dziedzinie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiej- szości zagród widoczne jest otwarcie na pola, łąki i pastwiska. skich oraz kształtowania krajobrazu są określone przez uwarun- We wszystkich wsiach wzniesiono budynki o niewielkiej po- kowania wewnętrzne, ale mają również powiązania – lokalne wierzchni i prostej formie, z dwuspadowym, symetrycznym da- i regionalne. Dotyczy to także opracowań ujmujących diagnozę, chem (45º). Obiekty mieszkalne użytkowane są najczęściej przez analizę i ocenę stanu krajobrazu. Dlatego też podczas badań jedną rodzinę, zaś wielorodzinne pojawiają się w miejscowoś- uwzględniono specyfikę poszczególnych wsi, nawiązując jed- ciach popegerowskich, najczęściej jako bloki, m.in. w Drosze- nocześnie do uwarunkowań lokalnych oraz ponadlokalnych. wie, Kojtrynach, Mojtynach, Lipowie, Stryjowie. Także tam, gdzie zlokalizowane są większe zakłady, np. przy cegielni w Rukław- Wyniki badań kach, lub w pobliżu stacji kolejowych, jak węzeł komunikacyjny Inwentaryzacja terenowa pozwoliła na dokonanie analiz w Czerwonce. związanych z występowaniem elementów kulturowych w kraj- Kolejnym najczęściej występującym typem jest zabudowa obrazie rolniczym. Opracowanie ograniczono do 50 miejsco- kolonijna, charakterystyczna dla całego regionu Warmii. Na tere- wości. Pochodzenie wsi ma związek z dwoma okresami loka- nach atrakcyjnych turystycznie, np. w pobliżu jezior, pojawia się cyjnymi. Wiele z nich otrzymało akty w II poł. XIV w., była to zabudowa letniskowa (w okolicach Wilim, Węgoja, Rukławek, tzw. „kolonizacja niemiecka”, z kolei w XVI w. „kolonizacja ma­ Stryjewa, Stanclewa, Rasząga, Biesowa, Biesówka, Kamionki). zurska”. Przykładami pierwszej są wsie – Biesowo, Biesówko, W miejscowościach, w których odbywa się produkcja przemys- Czerwonka, Łabuchy, Wólka Wielka, Najdymowo, Rzeck, Stry- łowa oraz rolna, a także występują zakłady usługowe, przemys- jewo, Wygój, Wilimy, Zarębiec; drugiej – Bredynki, Rasząg, Bu- łowe – zlokalizowano obiekty wytwórcze, gospodarcze i towa- kowa Góra, Rudziska, Stanclewo2. rzyszące – również obiekty użyteczności publicznej. Wśród analizowanych miejscowości można wyróżnić zróż- W 15 wsiach występują zespoły obiektów, w większości za- nicowane typy wiejskiej sieci osadniczej, najczęstszym jest uli- bytkowe lub o szczególnej wartości, które obecnie spełniają cówka. Tak lokowana osada posiadała drogę główną, przy któ- różnorodne funkcje, często odmienne od pierwotnie wyznaczo- rej po obu stronach znajdowały się zabudowania. Była ona nych. Wśród nich znajduje się 12 założeń dworsko-parkowych, najczęściej zakładana w dolinach, wzdłuż cieku wodnego. Wieś folwarcznych lub ich pozostałości. W tym 6 zespołów posiada samotniczą reprezentuje 14 miejscowości. Kolejnymi typami budynek dworu, jak i obszar parku. Są to obiekty w: Dąbrówce są: wielodrożnica oraz widlica. Wielodrożnica powstawała naj- Kobułckiej, Kojtrynach, Nasach, Droszewie, Najdymowie, Moj- częściej z przekształcenia owalnicy lub ulicówki. Taki układ cha- tynach. W 7 miejscowościach – Kobułty, Rasząg, Sadowo, Li- rakteryzuje sieć dróg tworzących łańcuch. Widlica natomiast, powo, Zabrodzie Dworzec, Adamowo, Kramarka – zlokalizowa- składa się z jednej drogi głównej, na końcu której znajduje się ne są obiekty folwarczne, miejscami połączone z dworem lub rozwidlenie. parkiem. Na badanym obszarze występuje również owalnica, czy- Wśród innych wyróżnić można zespoły obiektów należą- li wieś posiadająca dwie drogi okalające plac w centrum wsi, cych do kolei (zabudowa mieszkalna, gospodarcza i techniczna gdzie zlokalizowana jest dominata np. kościół; natomiast na w Czerwonce) oraz obiekty byłej cegielni w Parlezie Wielkiej – 138 NAUKA razem z budynkiem zarządcy. Niektre wpisane są do rejestru mosty, nasypy kolejowe, dworce, wiadukty, cegielnie, kominy, zabytków, np. zespoły dworsko-parkowkowe lub oddzielnie nastawnie, brukowane drogi. jako dwory, parki w Droszewie, Borkach Wielkich, Dąbrówce Wśród grupy drugiej, czyli zabytków sakralnych, wyróż- Kobułckiej, Kobułtach, Mojtynach, Najdymowie, Kojtrynach, niono kościoły rzymsko-katolickie, ewangelicko-augsburskie, Raszągu, Nasach, Sadowie, Zabrodziu Dworcu, Parlezie Wiel- w liczbie 7, 5 kaplic filialnych, 63 murowane kapliczki przydroż- kiej – ostatnio zgłoszony do wypisu z rejestru. ne i przyzagrodowe – najczęściej neogotyckie, pochodzące Inwentaryzacja wykazała, że stan zespołów jest w więk- z końca XIX i początku XX w., 23 drewniane i żeliwne krzyże szości niezadowalający. Część z nich ulega postępującej de- przydrożne, 10 cmentarzy, 6 mogił zbiorowych oraz pojedyn- wastacji, najczęściej w związku z brakiem niezbędnych dzia- czych grobów, 3 pomniki i tablice upamiętniające poległych, łań naprawczych. Sytuacja dotyczy: dworów, folwarków, złego najczęściej w czasie I Wojny Światowej. stanu dendroflory, zacierania się stylowego układu historyczne- go w parkach. Przyczyny powyższego należy upatrywać m.in. Podsumowanie w zmianie własności obiektów po II Wojnie Światowej. W więk- W gminie Biskupiec stwierdzono występowanie obiektów szości były one wówczas podzielone i oddane w użytkowanie kulturowych o wysokich wartościach. Badania umożliwiły synte- pracownikom PGR-ów, zostały więc pozbawione właściciela, tyczne przedstawienie i ocenę potencjału kulturowo-krajobra- który prawidłowo zarządzałby obiektem. zowego. Wyjątkowe uwarunkowania historyczne, obszaru leżą- W gminie Biskupiec występują stanowiska archeologiczne cego w granicach województwa warmińsko-mazurskiego, z różnych okresów, pozostałości dawnego osadnictwa pruskie- powiatu olsztyńskiego (w ujęciu administracyjnym), dwóch jed- go, m.in. kurhany, grodziska, cmentarzyska. Rozpoznanie ich nostek – Pojezierza Olsztyńskiego i Pojezierza Mrągowskiego w krajobrazie było trudne; do najbardziej znaczących zaliczono (w ujęciu fizjograficznym), Warmii (w ujęciu historycznym) – wska- kurhany, grodziska, w tym wpisane do rejestru zabytków, w oko- zują na wartości wynikające z wielowiekowego kształtowania się licach Biesówka, Czerwonki, Najdymowa, Stanclewa oraz nie- krajobrazu, a także są wyrazem dziedzictwa regionalnego. wpisane, w okolicach Biesówka, Kamionki, Pierwoju, Mojtyn, Szczególna ochrona pojedynczych obiektów i obszarów Parlezy Małej, Rasząga, Wilim. Na podstawie danych źródło- winna być kompatybilna z ochroną kompleksową krajobrazu. wych,3 podano lokalizację stanowisk archeologicznych, które Krajobraz kulturowy wyznaczają układy osiedli wiejskich, typy zostały odkryte w pobliżu Borek Wielkich, Botowa, Dymra, Łąki zabudowy, budynki mieszkalne i gospodarcze, zespoły dwor- Dymerskiej, Rudzisk, Zabrodzia. sko-parkowe, obiekty użyteczności publicznej i sakralne – mają- W większości analizowanych miejscowości zinwentaryzo- ce ciągłość historyczną. Wśród nich występują również obiekty wano zabytki, wpisane do rejestru lub posiadające wyjątkowe uznane za zabytki kultury, wobec których zastosowano stosow- wartości. Do pierwszej z nich zaliczono obiekty mieszkalne, us- ne przepisy prawne w celu ich zabezpieczenia. Ochrona winna ługowe, użyteczności publicznej, gospodarcze, techniczne. Dru- jednak dotyczyć nie tylko terenów uznanych za wyjątkowo cen- gą grupę stanowią zabytki architektury sakralnej, m.in. kościoły, ne przyrodniczo i kulturowo, ale wszystkich elementów krajo- kaplice, kapliczki, cmentarze, krzyże przydrożne, pojedyncze brazu powiązanych wzajemnie i wielokierunkowo.
Recommended publications
  • Raport O Stanie Źrodowiska Województwa Warmiƒsko
    Inspekcja Ochrony Ârodowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ÂRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie Êrodowiska województwa warmiƒsko-mazurskiego w 2004 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ÂRODOWISKA OLSZTYN 2005 Inspekcja Ochrony Ârodowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ÂRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie Êrodowiska województwa warmiƒsko-mazurskiego w 2004 roku Praca zbiorowa pod kierunkiem Zdzis∏awa W. Krajewskiego BIBLIOTEKA MONITORINGU ÂRODOWISKA OLSZTYN 2005 Praca zbiorowa pod kierunkiem Zdzis∏awa W. Krajewskiego Redaktor prowadzàcy: El˝bieta Kochaƒska W opracowaniu wykorzystano materia∏y: Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Oddzia∏u we Wroc∏awiu, Instytutu Ochrony Ârodowiska w Warszawie, Instytutu Rybactwa Âródlàdowego w Olsztynie, Komendy Wojewódzkiej Paƒstwowej Stra˝y Po˝arnej w Olsztynie, Okr´gowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Olsztynie, Urz´du Marsza∏kowskiego Województwa Warmiƒsko-Mazurskiego, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Ârodowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- -Epidemiologicznej w Olsztynie, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Ârodowiska w Olsztynie, Delegatur WIOÂ w Elbàgu i Gi˝ycku Wydano ze Êrodków: WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ÂRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE, WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ÂRODOWISKA W OLSZTYNIE Wojewódzki Inspektorat Ochrony Ârodowiska w Olsztynie 10-117 Olsztyn, ul. 1 Maja 13, tel. (089) 527 23 38 e-mail: [email protected] Delegatura WIOÂ w Elblàgu 82-300 Elblàg, ul. Powstaƒców Warszawskich 10, tel. (055) 232 76 18 e-mail: [email protected] Delegatura WIOÂ w Gi˝ycku 11-500 Gi˝ycko, ul. ¸uczaƒska 5, tel. (087) 428 36 16 e-mail: [email protected] ©Copyright by Wojewódzki Inspektorat Ochrony Ârodowiska Olsztyn 2005 Druk i oprawa: Zak∏ad Poligraficzny UWM w Olsztynie Przygotowanie do druku: Studio AVALON, Olsztyn ISBN 83-7217-258-7 SPIS TREÂCI WST¢P .
    [Show full text]
  • Obwieszczenie O Okręgach
    OBWIESZCZENIE BURMISTRZA BISKUPCA z dnia 5 wrze śnia 2014 roku Na podstawie art. 422 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011r. Nr 21, poz.112 ze zm.) oraz uchwały Nr XXV/156/2012 Rady Miejskiej w Biskupcu z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie podziału Miasta i Gminy Biskupiec na okr ęgi wyborcze, ustalenia ich granic i numerów oraz liczby radnych wybieranych w ka żdym okr ęgu wyborczym podaje si ę do publicznej wiadomo ści: informacj ę o numerze i granicach okr ęgów wyborczych, liczbie radnych wybieranych w ka żdym okr ęgu oraz siedzibie Miejskiej Komisji Wyborczej w Biskupcu w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, zarz ądzonych na dzie ń 16 listopada 2014 r. Liczba Numer radnych okr ęgu Granica okr ęgu wybieranych w wyborczego ka żdym okr ęgu Cz ęść miasta Biskupiec , ulice: Jana Matejki, Kombatantów, Krzywa, Kwiatowa, 1 Le śna, Modra, Parkowa, Pogodna, Słoneczna, Sosnowa, Szczerbiec, Tadeusza 1 Ko ściuszki, Wi śniowa Cz ęść miasta Biskupiec , ulice: Akacjowa, Al. Niepodległo ści, Armii Krajowej, 2 Brzozowa, Bukowa, Bursztynowa, Diamentowa, Dworcowa, Grunwaldzka, Jana 1 Kili ńskiego, Jesionowa, Klonowa, Kolejowa, Lipowa, Mikołaja Reja, Platynowa, Srebrna, Stalowa, Tartaczna, Złota, Żelazna, Żytnia Cz ęść miasta Biskupiec , ulice: 1 Maja, Bolesława Chrobrego, Floria ńska, Ogrodowa, 3 Pionierów, Plac Ko ścielny, Plac Wolno ści, Przeskok, Syreny, Szpitalna, Topiel, 1 Warmi ńska, Wawelska, Wojciecha Bogusławskiego, Zygmunta Krasi ńskiego 4 Cz
    [Show full text]
  • Wyniki Oceny W$57Oħci 8IJy7kowe
    Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka Region Oceny Bydgoszcz WYNIKI OCENY W$57OĦCI 8IJ Y7KOWE- %Y'û$ 0/EC=NE*O Dane za rok 2010 Region Oceny Bydgoszcz Województwa: Kujawsko-Pomorskie, Pomorskie, Warmińsko-Mazurskie, Zachodniopomorskie Bydgoszcz, marzec 2011 Druk i przygotowanie: APRA sp. z o.o. Polska Federacja Hodowców %\düa L ProdXceQWów 0leka 5eJLoQ OceQ\ %\dJos]c] Warmińsko-Mazurskie Pomorskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Region Oceny Bydgoszcz ul. Hetmańska 28, 85-039 Bydgoszcz tel. 052 37 67 300, 052 37 67 331, fax 052 32 28 207 e-mail: [email protected] Oddział w Gdańsku ul. Na Stoku 48, 80-874 Gdańsk tel./fax 058 30 23 215 e-mail: [email protected] Oddział w Koszalinie ul. Partyzantów 15A, 75-411 Koszalin tel. 094 34 30 025, 094 34 30 131, fax 094 34 33 309 e-mail: [email protected] Oddział w Olsztynie ul. Niepodległości 53/55, 10-044 Olsztyn tel. 089 52 77 631, fax 089 52 77 780 e-mail: [email protected] www.pfhb.pl Szanowni Hodowcy, Miniony rok to już piąty od momentu przejęcia przez Polską Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka zadań związanych z prowadzeniem oceny wartości użytkowej bydła mlecznego. W roku 2010 w Regionie Oceny Bydgoszcz nastąpiły ważne zmiany organizacyjne mające na celu zmniej- szenie kosztów funkcjonowania Regionu. W wyniku realizacji Uchwały Zarządu PFHBiPM z dnia 17 listopada 2009 roku, z dniem 1 maja 2010 roku przeprowadzona została restrukturyzacja polegająca na likwidacji dwóch laboratoriów oceny mleka, w Kosza- linie i Olsztynie, z jednoczesnym przejęciem wykonywanych przez nie zadań przez laboratorium w Bydgoszczy. Oznaczało to trzykrotny wzrost liczby wykonywanych analiz mleka w laboratorium bydgoskim, z jednocze- snym zmniejszeniem zatrudnienia z 27 osób w dotychczasowych trzech laboratoriach do 17 pracowników.
    [Show full text]
  • Weekend in Cittaslow WARMIA MAZURY POWIŚLE ISBN 978-83-62067-46-6
    „Warmia and Masuria region of a United Europe” The project nanced by the European Regional Development Fund for the Regional Operational Programme 2007-2013 of Warmia and Masuria and the budget of the government of Warmia and Masuria Contact: URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W OLSZTYNIE quality of life Departament Polityki Jakości ul. Emilii Plater 1 10-562 Olsztyn T: +48 89 521 98 50 F: +48 89 521 98 59 E:[email protected] W: www. wrota.warmia.mazury.pl Weekend in Cittaslow WARMIA MAZURY POWIŚLE ISBN 978-83-62067-46-6 Free sample www.cittaslowpolska.pl WEEKEND IN CITTASLOW WARMIA MAZURY POWIŚLE www.cittaslowpolska.pl 2 TABLE OF CONTENTS INVITATION 3 ere are many wonderful and lively tourist resorts in the world, where- as some lovely destinations are not so popular with holiday makers. It is the modern lifestyle that makes us busy and anxious, we are always in a hurry, seemingly in order to satisfy our most urgent needs. How- ever, there are still places where life appears to be calmer and people have more time for re#ections. ese are small towns situated o$ the beaten track, far away from big industrial centres and sometimes also from the surfeit of modern life. Today, when it is money that makes the world go round and when we are so buried in work, we are so willing to get away from it all to %nd a calm and peaceful oasis where time goes by more slowly. at is why those who work in noisy, big cities want to live far away from them and spend at least weekends in the lap of nature.
    [Show full text]
  • The Archaeology of the Prussian Crusade
    Downloaded by [University of Wisconsin - Madison] at 05:00 18 January 2017 THE ARCHAEOLOGY OF THE PRUSSIAN CRUSADE The Archaeology of the Prussian Crusade explores the archaeology and material culture of the Crusade against the Prussian tribes in the thirteenth century, and the subsequent society created by the Teutonic Order that lasted into the six- teenth century. It provides the first synthesis of the material culture of a unique crusading society created in the south-eastern Baltic region over the course of the thirteenth century. It encompasses the full range of archaeological data, from standing buildings through to artefacts and ecofacts, integrated with writ- ten and artistic sources. The work is sub-divided into broadly chronological themes, beginning with a historical outline, exploring the settlements, castles, towns and landscapes of the Teutonic Order’s theocratic state and concluding with the role of the reconstructed and ruined monuments of medieval Prussia in the modern world in the context of modern Polish culture. This is the first work on the archaeology of medieval Prussia in any lan- guage, and is intended as a comprehensive introduction to a period and area of growing interest. This book represents an important contribution to promot- ing international awareness of the cultural heritage of the Baltic region, which has been rapidly increasing over the last few decades. Aleksander Pluskowski is a lecturer in Medieval Archaeology at the University of Reading. Downloaded by [University of Wisconsin - Madison] at 05:00
    [Show full text]
  • Harmonogram Ligi Open Orlik Cup 2009 Pod Patronatem Burmistrza Miasta Biskupca
    HARMONOGRAM LIGI OPEN ORLIK CUP 2009 POD PATRONATEM BURMISTRZA MIASTA BISKUPCA Godzina I kolejka 03.05.2009 II kolejka 10.05.2009 III kolejka 17:05.2009 10:00 LZS Relax Stanclewo – LZS Świt Węgój LZS Relax Stanclewo – LZS Orzeł BDK Zatorze – Kopernika 10:50 Kopernika – LZS Tajfun Rzeck BDK Zatorze – LZS Błękitni Borki LZS Relax Stanclewo – LZS Tajfun Rzeck 11:40 Słoneczny Brzeg – BDK Zatorze LZS Żubr Bredynki – Auto Electro LZS Rasząg – LZS Mewa Sadowo 12:30 LZS Błękitni Borki – Auto Electro Bar Bilard – LZS Tornado Najdymowo LZS Błękitni Borki – Bar Bilard 13:20 LZS Żubr Bredynki – Bar Bilard Kopernika – LZS Świt Węgój LZS Żubr Bredynki – LZS Orzeł Czerwonka 14:10 LZS Tornado Najdymowo – LZS Orzeł Wilimy Park – Kozarek LZS Tornado Najdymowo – LZS Świt Węgój 16:00 LZS Węgój Wielemix – LZS Mewa Sadowo Budżetówka – LZS Mewa Sadowo Budżetówka – MKS Chrobrego 16:50 Budżetówka – Wipsór Nankatsu – Wipsór Nankatsu – Kozarek 17:40 Nankatsu – MKS Chrobrego Słoneczny Brzeg – LZS Tajfun Rzeck Słoneczny Brzeg – Auto Electro 18:30 Straż Pożarna Bc – Kozarek Zatorze II – LZS Rasząg Straż Pożarna Bc – Zatorze II 19:20 Wilimy Park – Zatorze II Straż Pożarna Bc – MKS Chrobrego LZS Węgój Wielemix – Wipsór LZS Rasząg – pauza LZS Węgój Wielemix – pauza Wilimy Park – pauza Godzina IV kolejka 24.05.2009 V kolejka 31.05.2009 VI kolejka 07.06.2009 10:00 Bar Bilard – LZS Orzeł Czerwonka Słoneczny Brzeg – Bar Bilard Kopernika – Bar Bilard 10:50 LZS Relax Stanclewo – Kopernika LZS Relax Stanclewo – BDK Zatorze LZS Relax Stanclewo – Auto Electro 11:40 LZS Żubr Bredynki
    [Show full text]
  • Dz. U. Nr 70Pop
    DZIENNIK URZ ĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMI ŃSKO-MAZURSKIEGO Olsztyn, dnia 30 maja 2006 r. Nr 70 TRE ŚĆ : Poz.: UCHWAŁY RAD GMIN: 1260 - Nr XXXI/198/05 Rady Gminy Dywity z dnia 2 grudnia 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu budownictwa jednorodzinnego w obr ębie geodezyjnym Ró Ŝnowo gmina Dywity............................................................................................................................................................. 4357 1261 - Nr XXXVII/215/06 Rady Miejskiej w Suszu z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie przyj ęcia Regulaminu utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie gminy Susz.............................................................................................................. 4365 1262 - Nr XXXVII/216/06 Rady Miejskiej w Suszu z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie wyłapywania bezdomnych zwierz ąt na terenie Gminy Susz................................................................................................................................ 4371 1263 - Nr XXVII/187/06 Rady Gminy Wydminy z dnia 29 marca 2006 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie Gminy Wydminy...................................................................................................................... 4372 1264 - Nr XXXVIII/283/06 Rady Miejskiej w Biskupcu z dnia 30 marca 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów rekreacyjnych w obr ębie Nowe Marcinkowo - wie ś Nasy, w gminie Biskupiec...................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Katarzyna Kocur-Bera Dzierżawa Międzysąsiedzka Oraz Od Agencji Nieruchomości Rolnych Jako Jedna Z Form Użytkowania Gruntów Rolniczych
    Katarzyna Kocur-Bera Dzierżawa międzysąsiedzka oraz od Agencji Nieruchomości Rolnych jako jedna z form użytkowania gruntów rolniczych Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum 10/1, 39-49 2011 ACTA Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 10(1) 2011, 39-48 DZIERŻAWA MIĘDZYSĄSIEDZKA ORAZ OD AGENCJI NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH JAKO JEDNA Z FORM UŻYTKOWANIA GRUNTÓW ROLNICZYCH Katarzyna Kocur-Bera Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Streszczenie. Dzierżawa gruntów rolnych jest jedną z form rozdysponowania gruntami przez Agencję Nieruchomości Rolnych. Jest to także sposób na powięk­ szenie areału gruntów bez konieczności ich zakupu. Po akcesji Polski do struktur Unii Europejskiej można zauważyć, iż wzrosła liczba umów międzysąsiedzkich zgłaszanych do ewidencji gruntów i budynków (nawiązywanych między osobami fizycznymi, najczęściej sąsiadami). Zapewne powodem jest możliwość otrzymywa­ nia płatności obszarowych przez dzierżawcę. Grunty, które wydzierżawiała ANR często powracają z dzierżaw. Powody tego stanu są różne - od przekazania tych gruntów gminom lub Lasom Państwowym, poprzez wygaśnięcie umów z powodu upływu czasu, do niedotrzymania przez dzierżawców warunków umowy (brak płat­ ności czynszu dzierżawnego czy poddzierżawienie gruntów innej osobie bez zgody ANR). Artykuł jest próbą analizy stanu dzierżaw w gminie Biskupiec. Słowa kluczowe: dzierżawa gruntów rolnych, Agencja Nieruchomości Rolnych, dzierżawy międzysąsiedzkie, powody rozwiązania umów WSTĘP Dzierżawa jest powszechnie spotykanym sposobem użytkowania gruntów, który przyczynia się do zmian w strukturze agrarnej oraz prowadzi do powstania nowych lub powiększania istniejących gospodarstw rolnych. Jako instytucja prawna kształ­ tująca stosunki własnościowe w rolnictwie była w dotychczasowej historii Polski traktowana jak przejściowa forma korzystania z rzeczy, a w okresie po II wojnie światowej, w sytuacji nasilonych działań socjalizacyjnych, wręcz zepchnięto ją na margines instytucji prawnych kształtujących stosunki w rolnictwie [Sadowski 1998].
    [Show full text]
  • Uchwała Nr XXV/156/2012 Z Dnia 20 Listopada 2012 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Olsztyn, dnia 10 grudnia 2012 r. Poz. 3360 UCHWAŁA NR XXV/156/2012 RADY MIEJSKIEJ W BISKUPCU z dnia 20 listopada 2012 r. w sprawie podziału Miasta i Gminy Biskupiec na okręgi wyborcze, ustalenia ich granic i numerów oraz liczby radnych wybieranych w każdym okręgu wyborczym Na podstawie art. 419 § 2, § 3 i § 4 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 r. Nr 21, poz. 112, Nr 26, poz. 134, Nr 94, poz. 550, Nr 102, poz. 588, Nr 134, poz. 777, Nr 149, poz. 889, Nr 147, poz. 881, Nr 171, poz. 1016, Nr 217, poz. 1281, z 2012 r. poz. 849) w związku z art. 13 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113, Nr 102, poz. 588, Nr 149, poz. 889, Nr 147, poz. 881) działając na wniosek Burmistrza Biskupca Rada Miejska w Biskupcu uchwala, co następuje: § 1. Dokonuje się podziału Miasta i Gminy Biskupiec na 15 stałych jednomandatowych okręgów wyborczych. § 2. Podział na okręgi, ich numery i granice oraz liczbę radnych wybieranych w każdym okręgu określa załącznik do uchwały. § 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Biskupca. § 4. Uchwała podlega przekazaniu Wojewodzie Warmińsko-Mazurskiemu oraz Komisarzowi Wyborczemu w Olsztynie. § 5. Przepisy uchwały mają zastosowanie do kadencji Rady Miejskiej w Biskupcu i kadencji Burmistrza Biskupca następujących po kadencji w trakcie której uchwała weszła w życie. § 6. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz podaniu do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty.
    [Show full text]
  • Okladka 7 2007.Indd
    BIULETYN INFORMACYJNY LASÓW PAŃSTWOWYCH Nr 7 (175) LIPIEC 2007 CENA 5,00 ZŁ Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych ul. Wawelska 52/54, 00–922 Warszawa tel./fax 0 22 825 85 56 PL ISSN 1428-5940 DYREKCJA GENERALNA LASÓW PAŃSTWOWYCH ul. Wawelska 52/54, 00–922 Warszawa tel. 0 22 579 29 00, 0 22 825 40 01, tel./fax 0 22 825 85 56 Dyrektor generalny Lasów Państwowych – Andrzej MATYSIAK tel. 0 22 825 60 28 Zastępca dyrektora generalnego ds. gospodarki leśnej – Ryszard KAPUŚCIŃSKI 0 22 825 85 10 Stanowisko ds. Prognoz, Analiz i Doskonalenia Systemów Funkcjonalnych LP – główny analityk LP Konrad TOMASZEWSKI 0 22 825 94 02 Główny księgowy – Elżbieta GRAJNY-OLBROMSKA 0 22 825 79 29 Gabinet Dyrektora Generalnego – naczelnik Anna TRZECIAK-WISZOWATA 0 22 825 85 70 – rzecznik prasowy Lasów Państwowych Wojciech SKURKIEWICZ 0 22 825 94 02 Wydział Kadr i Szkoleń – naczelnik Agnieszka GRZEGORCZYK 0 22 825 54 02 Inspekcja Lasów Państwowych – główny inspektor Jerzy ZIELIŃSKI 0 22 825 93 09 Zespół Radców Prawnych – koordynator Marek RATYŃSKI 0 22 825 85 62 Zespół ds. Ochrony Informacji Niejawnych – Mariusz KWIECIŃSKI 0 22 825 85 62 Wydział Współpracy Lasów Państwowych z Zagranicą – naczelnik Tomasz WÓJCIK 0 22 825 99 51 w. 123 Stanowisko ds. Straży Leśnej – główny inspektor Straży Leśnej Tadeusz PASTERNAK 0 22 825 85 62 Wydział Gospodarki Leśnej – naczelnik Wojciech FONDER 0 22 825 09 86 Wydział Ochrony Przyrody w Lasach Państwowych – naczelnik Jolanta BŁASIAK 0 22 825 90 56 w. 254 Wydział Ochrony Lasu – naczelnik Aldona PERLIŃSKA 0 22 825 25 27 Wydział Stanu Posiadania – p.o.
    [Show full text]
  • Cittaslow Cities Varmia Masuria Powiśle
    quality of life CITTASLOW CITIES VARMIA MASURIA POWIŚLE www.cittaslowpolska.pl Mamonowo Gronowo Grzechotki Bagrationowsk Braniewo RUS Żeleznodorożnyj Bezledy Gołdap Gołdap Zalew wiślany Górowo Iławeckie PODLASKIE Pieniężno Bartoszyce Węgorzewo ELBLĄG Korsze Lidzbark Orneta Warmiński Bisztynek Kętrzyn Giżycko Pasłęk Reszel Olecko POMORSKIE Dobre Miasto Jeziorany Ryn Morąg Biskupiec Mrągowo EŁK Orzysz Mikołajki Barczewo OLSZTYN Ostróda Olsztyn Pisz Ruciane-Nida Biała Piska Iława Olsztynek Warszawa Szczytno Lubawa Kolno Nowe Miasto Lubawskie MAZOWIECKIE KU AJ WS Nidzica K O-POMORSKIE Lidzbark Welski Brodnica Działdowo Warmińsko-Mazurskie Voivodeship OSTROŁ¢KA VARMIA MASURIA POWIŚLE MASURIA VARMIA CITTASLOW CITIES CITTASLOW www.cittaslowpolska.pl Olsztyn 2014 TABLE OF CONTENTS INVITATION Invitation 3 There are many beautiful, vibrant tourist destinations in the Why Cittaslow? 4 world. There are, however, also many places where there are not so many tourists. In today’s big world, we are busy and restless, Attractions of Varmia, Masuria and Powiśle 6 chasing time to meet the most important needs. But there are, however, places where life seems to be calmer, where there is more Cittaslow Cities time for reflection. They are small towns located mostly away from main roads, away from big industry and sometimes from the surfeit Barczewo 10 of modernity. Today, when money makes our world go round, when work Biskupiec 15 takes most of our time, we often want to escape to an oasis of peace and tranquility, where life is slower. This is reflected in our Bisztynek 20 various actions: working in big cities – we want to live outside them, working on weekdays – we want to spend weekends close to Dobre Miasto 26 nature, working in noise – we want peace.
    [Show full text]
  • Prof. Dr Hab. Adolf Gwozdek Em
    prof. dr hab. Adolf Gwozdek em. prof. UWM w Olsztynie AKTYWIZACJA ŚRODOWISKA WIEJSKIEGO PRZEZ DZAŁALNOŚĆ PLASTYCZNĄ 1. Rys historyczny Edukacja plastyczna, pojmowana jako działalność poprzez malowanie czy rysowanie, przeszła wiele faz rozwoju szczególnie w odniesieniu do rysunku. W świetle literatury początki edukacji plastycznej należy wiązać z wprowadzeniem, przez Johanna Heinricha Pestalozziego, rysowania do szkół w Szwajcarii1. Od tego momentu następuje bowiem w Europie rozpowszechnianie edukacji poprzez plastykę, zgodnie z ideałami J. H. Pestalozziego. Rysunek miał umożliwić dzieciom, dzięki rozwijaniu funkcji umysłowych, poznanie i rozumienie otaczającej rzeczywistości. Rysowanie figur, linii czy kół, służyło jako podstawa rysowania oraz pomagało w zrozumieniu doznań wizualnych. W Polsce idee J. H. Pestalozziego były przyjmowane do końca XIX wieku, a po tym okresie zaczęto drukować podręczniki do nauczania rysunku. Pozwolono dzieciom korzystać z cyrkla, kątomierza oraz linijki jako przyborów do rysowania. Pod koniec XIX wieku wprowadzono system szwedzki pod nazwą Slöjd, co tłumaczy się "zręczny w palcach", który połączył i zespolił dwa przedmioty, takie jak "Rysunek i Roboty ręczne". Zaczęto rozwijać zdolności obserwacji, zapamiętywania i wyobraźni. 2. Funkcje plastyki Plastyka pełni dwie podstawowe funkcje: - społeczno - kulturotwórczą - kształcąco - wychowawczą Z funkcją społeczno - kulturotwórczą stykamy się w życiu codziennym, bowiem każdego z ludzi otaczają wytwory społeczności z lat minionych, budowle, obrazy, przedmioty użytkowe. Plastyka jest nosicielką postępu w zakresie wyobrażeń i estetyki w codziennym życiu. Odgrywa ona też ogromną rolę w kształtowaniu wyobrażeń historycznych, na przykład dzieła A. Grottgera, J. Matejki. W obrębie funkcji kształcąco - wychowawczych, dotyczącej ludzi, można wyodrębnić funkcję estetyczną, poznawczą, praktyczną i medialną. Jest to oczywiście podział teoretyczny, ponieważ wszystkie funkcje się zazębiają. Estetyczna funkcja sztuki opiera się na przeżywaniu piękna.
    [Show full text]