Nakala Ya Mtandao (Online Document) 1
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA ________________ MAJADILIANO YA BUNGE _____________________ MKUTANO WA KUMI NA TANO Kikao cha Kumi – Tarehe 16 Mei, 2014 (Mkutano Ulianza Saa tatu Asubuhi) D U A Naibu Spika (Mhe. Job Y. Ndugai) Alisoma Dua HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI Hati Zifuatazo Ziliwasilishwa Mezani na :- NAIBU SPIKA: Waheshimiwa Wabunge tukae. Mkutano wa Kumi na Tano unaanza. Kikao cha Kumi, Katibu tuendelee. NAIBU WAZIRI WA MAENDELEO YA JAMII, JINSIA NA WATOTO: Randama za Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Maendeleo ya Jamii, Jinsia na Watoto kwa Mwaka wa Fedha 2014/2015. NAIBU WAZIRI WA ELIMU NA MAFUNZO YA UFUNDI: Randama za Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi kwa Mwaka wa Fedha 2014/2015. MASWALI NA MAJIBU Na. 66 Kuhusu Mpango wa Kutenga Ardhi ili Imilikishwe kwa Wanawake Kuanzisha Mashamba ya Miti kwa Matumizi ya Mkaa na Kuni MHE. AMINA NASSORO MAKILAGI aliuliza:- Serikali inatilia mkazo utunzaji wa misitu na maeneo mengi kutengwa kama Hifadhi za Taifa na kupelekea nishati ya kuni na mkaa kuwa ghali na pia wanawake hawana ardhi ya kuweza kupanda miti ya kuni:- Je, Serikali ina mpango gani wa kutenga ardhi ili imilikishwe kwa wanawake kuanzisha mashamba ya miti kwa matumizi ya mkaa na kuni? NAIBU WAZIRI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS (MAZINGIRA) alijibu:- 1 Nakala ya Mtandao (Online Document) Ahsante sana Mheshimiwa Naibu Spika, kwa niaba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Makamu wa Rais (Mazingira), ningependa kujibu swali la Mheshimiwa Amina Nassoro Makilagi, Mbunge wa Viti Maalum, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Naibu Spika, Serikali inatambua kwamba wanawake ni sehemu ya jamii, hivyo mipango ya Serikali iyopo inawajumuisha wanawake. Kwa sasa mpango uliyopo umeainishwa kwenye mkakati wa kuhifadhi mazingira ya ardhi na vyanzo vya maji wa mwaka 2009. Katika mkakati huo imesisitizwa vijiji, miji, taasisi na watumiaji wengine wa miti kuni na mkaa. Mfano Taasisi za elimu, majeshi na viwanda kuwa na mashamba mahususi ya miti kwa ajili ya matumizi ya nishati, mkaa na matumizi mengine. Aidha, mkakati umeelekezwa uanzishaji wa kilimo mseto kinachohusisha ukuzaji wa mimea ya mazao na miti kwa pamoja kwenye mashamba. Hivyo utaratibu huu umelenga kuwanufaisha wenye mashamba madogo kwa kuwa inayotokana na mashamba hayo itawasaidia kiuchumi kupata kuni na kutunza mazingira. (Makofi) Mheshimiwa Naibu Spika, hata hivyo Serikali inahimiza juhudi za kusambaza matokeo yenye mafanikio ya nishati mbadala na teknolojia sahihi kama vile majiko sanifu na banifu, matanuru bora, matumizi ya vumbi la mbao, makapi ya mpunga, nishati ya jua na upepo, ili kupunguza matumizi ya mkaa na kuni. Mheshimiwa Naibu Spika, napenda kutumia fursa hii kuwaomba Waheshimiwa Wabunge kuhamasisha na kuelimisha wanawake kupunguza matumizi ya mkaa na kuni kwa kutumia mbinu nilizozitaja hapo awali. MHE. AMINA NASSORO MAKILAGI: Ahsante sana Mheshimiwa Naibu Spika, pamoja na majibu mazuri sana ya Mheshimiwa Naibu Waziri na pamoja na mipango ya Serikali ya kuhakikisha wanawake na wananchi wanatumia nishati mbadala, lakini ni ukweli usiopingika kwamba wanawake wengi hasa wa vijijini bado wanatembea umbali mrefu na wengi wanatumia kuni na hata kupelekea macho kuwa mekundu na baadhi yao hata kuuawa kwa imani za kishirikina. Je, sasa Serikali ina mkakati gani wa haraka na endelevu utakaoleta matokeo ya haraka sasa ili wanawake waweze kutumia nishati mbadala kama vile ya gesi, majiko sanifu na banifu na nishati zingine? Swali la pili. Kwa kuwa wanawake wamekuwa wakiachwa nyuma katika suala zima la kumiliki mazao yanayotoka katika mashamba yanayochanganyika wanayolima wanawake na wanaume. Je, Serikali ina mkakati gani wa kuvitambua vikundi vyote vya wanawake hapa nchini na kuviwezesha kuvipatia ardhi, mikopo na miche ili waweze kuotesha na kusambaza katika mashamba yao yatakayogawiwa na kusambaza kwa wananchi na katika Taasisi mbalimbali hapa nchini? Ahsante sana, Mheshimiwa Naibu Spika. NAIBU WAZIRI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS (MAZINGIRA): Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza nimpongeze Mheshimiwa Amina Makilagi kwa kufuatilia suala hili na kuhakikisha kwamba tunawapunguzia mzigo wanawake katika kutafuta kuni. Ni kweli hili ni changamoto kubwa sana inayowakabili wanawake hasa walioko vijijini. Nakushukuru sana Mheshimiwa Makilagi. 2 Nakala ya Mtandao (Online Document) Sasa nikijibu swali lako la kwanza sisi kama Serikali tuna mkakati gani wa kuhakikisha kwamba tunawapatia wanawake hasa walio vijijini nishati mbadala. Mheshimiwa Naibu Spika, kwanza kama Ofisi ya Makamu wa Rais tulichokifanya ni kuhakikisha kama nilivyosema kupitia mpango huu ni kuhakikisha kwamba jamii zetu zinapanda miti kadiri inavyowezekana ili pia kuweza kuhakikisha kwamba tunakuwa na nishati ya kutosha. Lakini kubwa ambalo tunalisisitiza ni kuongeza matumizi ya majiko sanifu na banifu na hayo tumeyafanya kwa kupitia miradi mbalimbali tukishirikiana na mashirika yasiyo ya Serikali. Sasa hivi majiko yale yanapatikana kwa bei nzuri hasa katika vijiji. Lakini kubwa Mheshimiwa Naibu Spika, ambalo ningependa kutumia Bunge lako Tukufu pia kulisema hapa ni kwamba Ofisi ya Makamu wa Rais, tukishirikiana na Wizara ya Nishati na Madini tunahimiza matumizi ya gesi majumbani. Gesi ni rahisi sana Mheshimiwa Naibu Spika hasa kwa wanawake ambao wako mjini Ilala, Kinondoni, Tanga Jiji na hili kwa kweli tutaendelea kulisisitiza. Mimi binafsi natumia mtungi wa gesi wa kilo 15 ni shilinhi 54,000/= kwa mwezi karibu inapeleka siku 26 lakini ukimtazama mwanamke mkaa shilingi 2,000/= mpaka shilingi 4,000/= kwa siku. Kwa hiyo, mwanamke anayetumia mkaa anatumia hela nyingi sana. Kwa hiyo, pale ambapo tupo mijini tutahimiza matumizi ya gesi na tunayo mpaka mitungi ya kilo 6 ambayo ni shilingi 22,000/=, kwa familia ndogo za watu wawili hadi watatu unaweza ukamudu. Kwa hiyo, hilo Mheshimiwa Naibu Spika, nitumie Bunge lako Tukufu kuwaomba Wabunge tunaposimama katika majimbo yetu tuhakikishe kwamba tunahimiza matumizi ya gesi za kutumia kwa sababu Serikali imeshusha kodi, imeshusha pia ushuru katika baadhi ya vifaa vya gesi. Mheshimiwa Naibu Spika, swali ningependa kulijibu, tunavisaidia vipi vikundi vya wanawake ili kupata ardhi na kupata miche. Mheshimiwa Naibu Spika, niseme kwanza kwa mujibu wa Sheria ya Ardhi Na. 4 ya Mwaka 1999 na Sheria ya Ardhi ya Vijiji Na. 5 ya Mwaka 1999 ndizo zinasimamia umiliki wa ardhi na Sheria hizi zimeweka wazi kwamba haki za wanawake kumiliki ardhi Kifungu cha 3(2) kimesema kwamba haki ya mwanamke kumiliki na kutumia ardhi itakuwa sawa kama ilivyo kwa wanaume. Kwa hiyo, hilo ni suala ambalo tuwahimize Mheshimiwa Amina kuhakikisha kwamba wanawake wanaomba kumiliki ardhi. Sisi kama Ofisi ya Makamu wa Rais tutashirikiana na vikundi vingine kuhakikisha kwamba wanapata miche na mbinu mbadala za kupanda misitu. Mheshimiwa Naibu Spika nakushukuru sana. (Makofi) NAIBU SPIKA: Ahsante sana Mheshimiwa. Nilikuona Mheshimiwa Lolesia Bukwimba, swali dogo fupi la nyongeza. MHE. LOLESIA J. M. BUKWIMBA: Ahsante sana Mheshimiwa Naibu Spika, kwa kunipa na mimi niweze kuuliza swali la nyongeza. Ninapenda kushukuru sana kwa jibu la Mheshimiwa Naibu Waziri. Lakini mara nyingi nishati mbadala pamoja na teknolojia muhimu, mara nyingi ziko mijini tu. Sasa ningependa kujua hasa vijijini ambako ndiko kwenye uhitaji mkubwa sana. Je, Serikali ina mpango gani sasa wa kuleta wataalam watakaoweza kuwaelimisha wananchi ili waweze kutumia hizi teknolojia mpya? NAIBU SPIKA: Ahsante sana kwa swali lako Mheshimiwa Lolesia. Majibu Mheshimiwa Naibu Waziri kwa kifupi. 3 Nakala ya Mtandao (Online Document) NAIBU WAZIRI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS (MAZINGIRA): Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli kwamba katika vijiji vyetu suala la matumizi ya nishati mbadala bado ni changamoto. Lakini kama nilivyosema tunazo juhudi mbalimbali ambazo tunafanya Ofisi ya Makamu wa Rais, tukishirikiana pia na Wizara ya Nishati na Madini, hasa Rural Electical Authority (REA) kuna juhudi mbalimbali zimefanywa katika kuhakikisha kwamba tunahakikisha upatikanaji wa nishati mbadala kwa wananchi hasa vijijini na siyo tu kwa ajili ya kupikia. Lakini katika hospitali za vijijini kuhakikisha kwamba tunapata nishati mbadala kwa ajili ya kufanyia operesheni na shughuli nyingine za hospitali. Kwa hilo Mheshimiwa Naibu Spika, nimthibitishie Mheshimiwa Lolesia Bukwimba, kwamba tutaendelea kuelimisha wanawake na wanaume walioko vijijini na hili tumelifanya kwa kiasi kikubwa sana kwa kutumia televisheni kwa kutumia redio na vijarida. Lakini bado pia tunao washirika mbalimbali katika vijiji vyetu. Kubwa ambalo ningetaka kulisisitiza ili kuhakikisha tunaongeza matumizi ya nishati mbadala vijijini, tuwahamasishe wanawake waunde vikundi. Tunao Mfuko wa Mazingira, I mean Global Environmental Facility ambao inasaidia ku-fund miradi midogo midogo hasa ya wanawake katika kuhakikisha kwamba wanapata nishati mbadala. Lakini pia tunayo miradi mingine chini ya Tanzania Forest Fund. Kwa hiyo, Mheshimiwa Naibu Spika, naomba niwaombe Waheshimiwa Wabunge kuwahamasisha wanawake kuhakikisha kwamba tunaandika concept paper tuwasaidie kuandika concept paper ili tupate miradi ya kuweza kupata nishati mbadala katika vijiji vyetu. Lakini kubwa majiko sanifu na majiko banifu ndiyo yatasaidia sana kupunguza matumizi ya kuni na misitu katika vijiji vyetu. (Makofi) Na. 67 Ujenzi wa Ukuta wa Bahari MHE. OMARI R. NUNDU (K.n.y. SALEH A. PAMBA) aliuliza:- Mfuko wa Mazingira Duniani (Global Environmental Facility) imeipata Tanzania dola za Marekani milioni tatu (3,000,000) ili kupambana na mabadiliko ya tabianchi na sehemu ya fedha hizo, zitatumika kujenga ukuta