Eemsdelta Eemsdelta

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Eemsdelta Eemsdelta Samenwerkingsovereenkomst natuurverbetering en verbetering bereikbaarheid Eems-estuarium EEMSDELTAAfspraken tussen partners Ecologie en Economie in Balans EEMSDELTA Afspraken natuurverbetering en verbetering bereikbaarheid Eems-estuarium Wij, initiatiefnemers binnen Ecologie en Economie in Balans (E&E), bundelen onze krachten en zetten concrete stappen voor natuurverbetering en verbe- tering van het vestigingsklimaat van de Eemshaven. We streven naar minder slib in het systeem zodat natuurlijke processen hun gang kunnen gaan. We spreken daartoe af: • onderzoek te starten naar een efficiëntere baggerstrategie en slimmere omgang met baggerspecie in havens en vaargeulen; • vijf projecten uit te voeren langs de randen van het Eems-estuarium die bijdragen aan minder slib: Spijksterpolder, Marconi, Polder Breebaart, verwijderen Griesberg en Groene Dollarddijk; • verdere stappen van systeemherstel uit te werken in het MIRT-onderzoek en te verankeren in IMP-verband. We beogen voor planprocessen in de Eemsdelta zoals de vaargeulverdieping een vlotte proceduregang te bereiken ter verbetering van het vestigings- klimaat in de havens. EEMSDELTA 2 1. Context . 4 2. Partijen . 5 3. Vertrekpunten ................................................... 6 4. Doelstellingen .................................................... 8 5. Afspraken . 9 6. Maatregelen ...................................................... 12 EEMSDELTA7. Evaluatie en actualisatie ...................................... 15 8. Ondertekening . 16 EEMSDELTA 3 1. Context Maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en overheden rond de Eemsdelta hebben de han- den ineengeslagen om in en rond de Eems-Dollard twee doelen tegelijk te realiseren, gericht op duurzame economische groei en verbetering van de natuur- en milieukwaliteit. De geza- menlijke uitdaging is een natuurlijk, bereikbaar en veilig estuarium. Enerzijds is het Eems-Dollard estuarium een van de laatst overgebleven open estuaria, met unieke ecologische waarden, als onderdeel van het Waddengebied; anderzijds is de Eemsdelta een economische kernzone, met een energy port en een nationaal belangrijk chemiecluster. Goede en veilige bereikbaarheid van zeehavens is in dit opzicht van essentieel belang. Het verbinden van deze twee doelstellingen vraagt om slimme oplossingen en uitstekende samenwerking. Door samen te zoeken naar oplossingen ontstaat creativiteit, en creëren par- tijen meer mogelijkheden. Daar heeft de samenleving met alle belangen dringend behoefte aan. Innovaties en nieuwe allianties om de grote uitdagingen van economie en ecologie geïnte- greerd aan te pakken. EEMSDELTASinds 2009 zijn partijen in de Eems-Dollard Regio met elkaar in gesprek over deze geïnte- greerde aanpak. Dat heeft er onder meer toe geleid dat het thema “Ecologie en Economie in evenwicht” in de Ontwikkelingsvisie Eemsdelta 2030 een prominente plek heeft gekregen. Het Programma Naar een Rijke Waddenzee (PRW), opgezet om ecosysteemherstel in de Waddenzee te bevorderen heeft verbetering van de Eems-Dollard als een van haar speerpun- ten benoemd. Nationale en grensoverschrijdende trajecten in het kader van Natura2000 en de Kaderrichtlijn Water hebben geleid tot een Duits-Nederlands project: het Integraal Managementplan (IMP). Groningen Seaports heeft in 2012 de Groene Havenvisie 2030 vastgesteld en het samenwer- kend bedrijfsleven heeft haar ambities voor een groene economie geformaliseerd door het oprichten van de Stichting Eemsdelta Green. Op 31 oktober 2012 ondertekenden bedrijfsleven, natuur- en milieuorganisaties en overheden een intentieverklaring, waarin zij afspraken gezamenlijk te komen tot een bestendige samen- werking rond de thema’s ecologie en economie in de Eemsdelta. De dialoog tussen bedrijfs- leven, natuur- en milieuorganisaties en overheden is hierbij een belangrijk instrument om te komen tot afspraken, als alternatief voor bezwaarschriften en de gang naar de rechter. Het voornemen van Rijkswaterstaat om een Ontwerp-tracébesluit voor de verdieping van de vaargeul Eemshaven-Noordzee begin 2014 ter visie te leggen, was voor direct betrokken E&E partners (hieronder genoemd Initiatiefnemers) aanleiding om op basis van de afspraken uit de intentieverklaring en de werkwijze van E&E te komen tot nadere afspraken over natuurverbe- tering, die tevens van betekenis zijn voor de economische ontwikkeling van de Eemsdelta. EEMSDELTA 4 2. Partijen Binnen het E&E samenwerkingsverband is een aantal partijen direct betrokken bij het vraag- stuk van de vaargeulverdieping en natuurverbetering, of treedt op als vertegenwoordiger van een groter aantal partijen. Zij treden binnen dit verband op als initiatiefnemer. 1. Provincie Groningen, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Henk Staghouwer (gedeputeerde) 2. De Minister van Infrastructuur en Milieu, handelende als bestuursorgaan, ten deze conform het “Besluit Mandaat, Volmacht en Machtiging Rijkswaterstaat Noord-Nederland 2013” rechtsgeldig vertegenwoordigd door de directeur Netwerkontwikkeling van Rijkswaterstaat Noord-Nederland, de heer ir. Louis Schouwstra, hierna te noemen: “Rijkswaterstaat” 3. Ministerie van Economische Zaken, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Jaap Verhulst (Regio Ambassadeur Noord) EEMSDELTA4. Groningen Seaports, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Harm Post (directeur) 5. Natuur en Milieufederatie Groningen, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Siegbert van der Velde (directeur) 6. Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer Cor Zijderveld (voorzitter) 7. Het samenwerkingsverband Coalitie Wadden Natuurlijk, vertegenwoordigd door de heer Marco Glastra De Coalitie Wadden Natuurlijk is een samenwerkingsverband tussen de Stichting Het Groninger Landschap, De Landelijke Vereniging tot behoud van de Waddenzee, Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, de Stichting WAD, de Vereniging Vogelbescherming, Vereniging It Fryske Gea en Stichting Landschap Noord-Holland. Hierna gezamenlijk te noemen “initiatiefnemers”. Daarnaast zijn meerdere E&E partners direct betrokken bij de afspraken. Dit zijn de gemeen- ten Delfzijl en Eemsmond, Appingedam, Loppersum en Oldambt, de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest en LTO Noord. Hieronder gezamenlijk te noemen “betrokken E&E partijen”. Initiatiefnemers hebben in het E&E kader over natuurverbetering, bereikbaarheid en veiligheid in het Eems-Dollard estuarium de onderstaande afspraken gemaakt. Waar de gemaakte afspra- ken de belangen van “betrokken E&E partijen” raken is overleg met die partijen over de wijze van uitvoering van de betreffende afspraken nodig. Betrokken E&E partijen hebben aangegeven dat overleg met een ondersteunende intentie aan te gaan. EEMSDELTA 5 3. Vertrekpunten 1. Het Eems-Dollard estuarium vormt samen met de Westerschelde één van de laatst over- gebleven open estuaria in Nederland. De initiatiefnemers vinden ecologisch herstel inhou- delijk en beleidsmatig van groot belang. Zij delen de visie dat de ecologische kwaliteit van het Eems-Dollard estuarium de laatste decennia onder druk is komen te staan, vooral door de geomorfologische en hydrologische veranderingen en waterstaatkundige ingrepen in Nederland en Duitsland. Het Eems-estuarium verkeert daardoor in ecologisch slechte staat. 2. De havenuitbreiding in de Eemshaven is recent afgerond, waardoor zeeschepen met een grotere diepgang kunnen aanmeren. Wil de scheepvaart van deze uitbreiding gebruik kun- nen maken, dan moet de vaargeul naar de Eemshaven op bepaalde plaatsen worden ver- breed en verdiept. Als de Eemshaven bereikbaar is voor grotere schepen, kan dit bedrijven aantrekken waarvoor de Eemshaven nu nog niet interessant is. Daarmee is de vaargeul- verdieping een belangrijke vestigingsfactor voor huidige en toekomstige bedrijven en hun toeleveranciers. Een bredere vaargeul maakt het bovendien mogelijk dat zeeschepen elkaar EEMSDELTAveiliger kunnen passeren. 3. Initiatiefnemers stellen vast dat een scala aan menselijke ingrepen (vaargeulverdiepingen, inpolderingen etc.) in de afgelopen decennia heeft bijgedragen aan achteruitgang van de ecologische kwaliteit van het estuarium. Door dit scala aan menselijke ingrepen zijn de stroomsnelheid en de getijdeasymetrie toegenomen, met vertroebeling als gevolg. 4. Recente inzichten uit Duitsland over de relatie tussen maatregelen en de effecten op het systeem wijzen uit dat het mogelijk ook zin heeft voor de korte en middellange termijn slib uit het systeem te halen om het slibgehalte te verminderen. 5. De Rijksoverheid legt begin 2014 het Ontwerp-tracébesluit (OTB) voor de vaargeulver- dieping Eemshaven – Noordzee ter visie. Initiatiefnemers hebben afgesproken de discus- sie hierover op te pakken conform de samenwerkingsafspraken zoals vastgelegd in de intentieverklaring E&E van 31 oktober 2012. De voorgenomen vaargeulverdieping is voor initiatiefnemers aanleiding om concrete afspraken te maken om de bereikbaarheid van de Eemshaven voor grotere zeeschepen te bevorderen en een impuls te geven aan natuur- verbetering van het Eems-Dollard estuarium. 6. Initiatiefnemers zijn van mening dat proactief investeren in natuurverbetering zorgt voor een robuust systeem, gebruiksruimte voor economische ontwikkeling creëert en zal leiden tot een soepeler verloop van de daarbij horende vergunning- en planprocedures. Dit heeft een gunstig effect op de economische bedrijvigheid in het gebied en schept duidelijkheid voor mogelijke nieuwe vestigingen. Initiatiefnemers stellen vast dat proactief investeren in natuur substantieel meer tot stand brengt dan het compenseren
Recommended publications
  • OKW / Oudheidkunde En Natuurbescherming 3
    Nummer Toegang: 2.14.73 Inventaris van het archief van de Afdeling Oudheidkunde en Natuurbescherming en taakvoorgangers, (1910) 1940-1965 (1981) van het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen Versie: 09-06-2020 CAS 1108 / PWAA Nationaal Archief, Den Haag 2008 This finding aid is written in Dutch. 2.14.73 OKW / Oudheidkunde en Natuurbescherming 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................7 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................8 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................8 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................8 Materiële beperkingen................................................................................................................8 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 8 Citeerinstructie............................................................................................................................ 8 Archiefvorming...........................................................................................................................9 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................9
    [Show full text]
  • Geology of the Dutch Coast
    Geology of the Dutch coast The effect of lithological variation on coastal morphodynamics Deltores Title Geology of the Dutch coast Client Project Reference Pages Rijkswaterstaat Water, 1220040-007 1220040-007-ZKS-0003 43 Verkeer en Leefomgeving Keywords Geology, erodibility, long-term evolution, coastal zone Abstract This report provides an overview of the build-up of the subsurface along the Dutch shorelines. The overview can be used to identify areas where the morphological evolution is partly controlled by the presence of erosion-resistant deposits. The report shows that the build-up is heterogeneous and contains several erosion-resistant deposits that could influence both the short- and long-term evolution of these coastal zones and especially tidal channels. The nature of these resistant deposits is very variable, reflecting the diverse geological development of The Netherlands over the last 65 million years. In the southwestern part of The Netherlands they are mostly Tertiary deposits and Holocene peat-clay sequences that are relatively resistant to erosion. Also in South- and North-Holland Holocene peat-clay sequences have been preserved, but in the Rhine-Meuse river-mouth area Late Pleistocene• early Holocene floodplain deposits form additional resistant layers. In northern North-Holland shallow occurrences of clayey Eemian-Weichselian deposits influence coastal evolution. In the northern part of The Netherlands it are mostly Holocene peat-clay sequences, glacial till and over consolidated sand and clay layers that form the resistant deposits. The areas with resistant deposits at relevant depths and position have been outlined in a map. The report also zooms in on a few tidal inlets to quick scan the potential role of the subsurface in their evolution.
    [Show full text]
  • Herindelingsadvies Eemsdelta
    Herindelingsadvies Eemsdelta Samenvoeging gemeenten Appingedam-Delfzijl-Loppersum Voorwoord Appingedam, Delfzijl en Loppersum: gezamenlijk één krachtige nieuwe gemeente Eemsdelta Voor u ligt het herindelingsadvies voor de nieuw te vormen gemeente Eemsdelta. Dit document is een bewerking van het herindelingsontwerp dat op 29 november 2018 is vastgesteld door de gemeenteraden van Appingedam, Delfzijl en Loppersum (ADL). Met de vorming van de nieuwe gemeente willen we de belangen van onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners optimaal behartigen. Als nieuwe gemeente acteren we zelfbewust, gaan we uit van onze eigen kracht en willen we financieel gezond zijn en blijven. We voelen ons betrokken bij onze inwoners en zijn ambitieus om de dienstverlening aan onze inwoners goed te organiseren. Nabijheid, overheidsparticipatie en kleinschaligheid zijn belangrijke overlappende waarden van onze drie gemeenten. We willen onze ervaringen op dit terrein met elkaar delen en gezamenlijk een verdere kwaliteitssprong maken. Een gemeente van circa 45.000 inwoners heeft een schaalniveau waarbij we overheidsnabijheid, burgerparticipatie, dorps- en kernenbeleid op een goede wijze en met een menselijke maat kunnen vormgeven. Als nieuwe gemeente van deze omvang zullen we in staat zijn meer taken zelfstandig uit te voeren en wordt een aanzienlijk deel van de huidige samenwerkingsverbanden (gemeenschappelijke regelingen) overbodig. Dat vergroot de slagkracht in de samenwerking. Een nieuwe gemeente op het schaalniveau van de huidige ADL-regio stelt ons in staat ons krachtiger te positioneren ten opzichte van de vraagstukken waar we in onze regio voor staan. Als nieuwe gemeente zullen we ons sterk maken voor de belangen van onze inwoners die de nadelige consequenties ondervinden van de aardbevingen als gevolg van de gaswinning.
    [Show full text]
  • Eemsdelta Cultuurhistorische Biografie Woord Vooraf
    Eemsdelta Cultuurhistorische biografie Woord vooraf ........................................ 4 Pioniersgeest ......................................... 38 Eemsdelta ................................................. 7 Spijk – Wierde ......................................... 40 Water ...................................................... 7 Appingedam – Damsterdiep met pakhuizen Gemeenschappelijk erfgoed ....................... 11 en hangende keukens ............................. 42 Musea .................................................... 13 Appingedam – Synagoge ......................... 44 Wirdum – Steenfabriek en ‘tichelborg’ Rusthoven ............................................. 46 Wad & Water ....................................... 14 Oterdum – Dijk en grafstenen ..................... 48 Westeremden – Wierde en Fivel ................. 16 Tjamsweer – Ekenstein en Damsterdiep ........ 18 Termunten – Ursuskerk, Eems en Dollard ....... 20 Macht & Pracht ..................................... 50 Punt van Reide ......................................... 22 Zeerijp – Jacobuskerk ................................ 52 Termunterzijl – Boog van Ziel ...................... 24 Appingedam – Raadhuis ............................ 54 Krewerd – Het orgel van de Mariakerk ........ 56 Stedum – Grafmonument Adriaan Clant Grensland ............................................. 26 en borgplaats Nittersum ......................... 58 Appingedam – Steenhuis aan de Dijkstraat ... 28 Groninger Amsterdamse School .................. 60 Middelstum – Borgterrein Ewsum
    [Show full text]
  • Provincie Groningen
    Nr. 425 20 januari PROVINCIAAL BLAD 2021 Officiële uitgave van de provincie Groningen Provincie Groningen - verlening ontgrondingsvergunning - herinrichting van Kleine Polder Termunten - stichting Het Groninger Landschap, Haren TAUW B.V. te Assen heeft namens de stichting Het Groninger Landschap te Haren een aanvraag inge- diend voor een ontgrondingsvergunning voor de herinrichting van Kleine Polder Termunten. Gedepu- teerde Staten zijn van plan om de gevraagde vergunning, onder voorschriften, te verlenen. Terinzagelegging De vergunning en de bijbehorende stukken liggen met ingang van 19 januari tot en met 1 maart 2021 ter inzage: - in het gemeentehuis van de gemeente Eemsdelta, locatie Delfzijl; - in het provinciehuis van Groningen. Wilt u zich hiervoor melden bij de balie ingang Sint Jansstraat 4 te Groningen. Een kennisgeving zal worden gepubliceerd in het Dagblad van het Noorden, editie oost van 16 januari 2021. U kunt de vergunning en de bijlagen ook digitaal ontvangen, als u deze wens heeft dan kunt u dit verzoek mailen aan: [email protected]. Beroep Belanghebbenden die een zienswijze hebben ingediend of belanghebbenden aan wie redelijkerwijs niet kan worden verweten dat zij geen zienswijze naar voren hebben gebracht, kunnen tot en met 1 maart 2021 een beroepschrift indienen tegen dit besluit bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State door het indienen van een beroepschrift. Het ondertekende beroepschrift dient ten minste te bevatten: a) uw naam en adres; b) de dagtekening; c) een omschrijving van het besluit waartegen het beroep is gericht; d) de redenen waarom u zich niet met het besluit kunt verenigen. Het beroepschrift en zo mogelijk een afschrift van het besluit, waartegen beroep is gericht, dienen onder vermelding van dossiernummer K2213 en het onderwerp "Ontgrondingsvergunning Herinrichting Kleine Polder Termunten" te worden verstuurd naar: Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State Postbus 20.019, 2500 EA Den Haag.
    [Show full text]
  • Integrated, Transboundary Climate-Adaptation Governance Exploring Essential Steps for the Development of a Cross- Border and Integrated Climate-Adaptation Strategy
    Integrated, transboundary climate-adaptation governance Exploring essential steps for the development of a cross- border and integrated climate-adaptation strategy KfC 145/2014 ISBN/EAN: 978-94-92100-11-5 HSGR 3.3 report phase II Thanks to the expert panel, interviewees and participants in our workshops. We are grateful for the support of Rob Schoonman, Maja Valstar, Ysbrand Graafsma, Sonja Seuren, Anouk te Nijenhuis and Valentijn Holewijn. We would like to thank the reviewers for their constructive feedback. This study was carried out at the request of the Ministry of Infrastructure and Environment. This research pro- ject was carried out by the Radboud University Nijmegen within the framework of the Dutch National Re- search Programme Knowledge for Climate (www.knowledgeforclimate.org). This research programme is co- financed by the Ministry of Infrastructure and Environment. Copyright © 2014 National Research Programme Knowledge for Climate/Nationaal Onderzoekprogramma Kennis voor Klimaat (KvK) All rights reserved. Nothing in this publication may be copied, stored in automated databases or published without prior written consent of the National Research Programme Knowledge for Climate/Nationaal Onder- zoeksprogramma Kennis voor Klimaat. Pursuant to Article 15a of the Dutch Law on authorship, sections of this publication may be quoted on the understanding that a clear reference is made to this publication. Liability The National Research Programme Knowledge for Climate and the authors of this publication have exercised due caution in preparing this publication. However, it cannot be excluded that this publication might contain errors or be incomplete. Any use of the content of this publication is the responsibility of the user.
    [Show full text]
  • Final Version , 722Kb
    Bulletin Zoologisch Museum 0]NIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Vol. 6 No. 3 1977 Furtherobservations on the range extension of the alienamphipod Gammarus tigrinus Sexton, 1939, in the Netherlands during the years 1974 to 1976 Jan Dieleman & Sjouk Pinkster extension Abstract showed a rapid range of this species (Nijssen & Stock, 1966, Pinkster & Stock, In the of 1967, autumn 1975 and in the spring of a of the of new survey range Gammarus tigrinus Sex- Dennert et al., 1968, Gras, 1971,and Lourens, ton, 1939, was carried out, especially at the bor- 1972). In a trade with 1973, new survey was spe- ders of the 1973 Considerable range. range exten- sions were found in the north-eastern of cial the of the local parts the emphasis on position gam- province of Groningen, the Kampereiland (province marid fauna in the area now inhabited by G . ti- of in the Deltaic and Overijssel), Region in some less isolated in more or areas the province of grinus (cf. Smit, During this survey only Zuid-Holland. In most of the invaded newly areas minor range extensions were found. Notable new G. tigrinus has replaced the indigenous Gammarus species. Sampling along the Dutch-German border localities were the Kralingse Plassen at Rotter- revealed that has no invasion taken place from any dam, where an isolated was and of the German population found, populations. A fungus was found which to be appeared pathogenic for G. tigrinus. the Haringvliet near Middelharnis, the southern- most record of G. tigrinus in the Netherlands and INTRODUCTION the first record for the Deltaic region.
    [Show full text]
  • Nieuwsblad Van Het Noorden
    54ste Jaargang Dit no. bestaat uit 2 bladen DINSDAG 5 AUGUSTUS 1941 * * No. 18_2 ABONNEMENTSPRIJS: ln de stad Groningen het NOORDENADVERTENTIëN uit de 3 Noordel. Provinciën 82} van NIEUWSBLADet. per of f maand 1.576 per 3 maand, franco van I—s regels f 1.20, elke regel meer 24 et. door geheel Nederland f2.47 (plus disp. kosten) Kleine advertentiën (minimum 3 regels) en — Giro no. 83863. Telefoonnummer van de Dagblad voor de Noordelijke Provinciën Familieberichten tot en met 10 regels 18 ets. per Directie 574. Redactie— 184 en 318. Abonnementen r^gel (bij vooruitbetaling) elke regel meer 24 ets. en advertenties 880 en 341. "s Avonds na 6 uur en Van buiten deze Provinciën I—s regels t IM, 's Zaterdags na 3 uur uitsluitend 880* b.g.g. 2978. «_«><*«_„_«» PROVINCIALE GRONINGER „„„..,».. elke regel meer 36 et. Directeur: J. A. COURANT HAZEWINKEL. UITGAVE: R. HAZEWINKEL JZN's UITGEVERS-MAATSCHAPPIJ N.V. BUREAUX: GEDEMPTE ZUIDERDIEP 24. GRONINGEN Hoofdredacteur: Mr. N. HAZEWINKEL. Haren. Ontslag majoor Breunese De toestand in het Verre Oosten Sovjet-afdeelingen worden Als commandant van den Nederlandsche Opbouwdienst steeds meer opeen gedrongen Het Rijkscommissariaat maa£t bekend: De Rijkscommissaris voor het bezette Neder- Nieuws van de gevechtsterreinen tot de stemming onder de Sovjet-troepen in landsche gebied heeft op grond van art. 1 van Zuidelijken In aanvulling op het Weermachtsbericht van den sector van het front. In dit zijn verordening (vierde gisteren bevel, dat gericht is aan den chef van den staf no. 108/40 verorde- verneemt het D.N.B, van welingelichte bestuursrechtelijke militaire zijde cle volgende bijzonderheden: van de derde Sovj et-afdeeling aan het Zuide- ning over bijzondere maat- Aan het Oostelijke front stijgen bij de ge- lijke front, wordt gezegd: Meer dan eens is ge- regelen) den majoor J.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen verleden Regiobeschrijvingen provincie Groningen Adriaan Haartsen Nikki Brand Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-A Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-A en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Nieuwjaarsspeech 2021.Docx 22KB
    Nieuwjaarstoespraak Gerard Beukema – gemeenteraad Eemsdelta 4-1-2021 De jaarwisseling had dit jaar een heel bijzonder karakter. Precies om twaalf uur was u inwoner van een nieuwe gemeente: Eemsdelta! Maar hebt u er op dat moment ook bij stilgestaan? Ik waag het te betwijfelen. Zelf kon ik dat moment onmogelijk over het hoofd zien. Want klokslag twaalf uur droegen mijn gewaardeerde collega’s Hans Engels en Koos Wiersma hun zorgen voor de openbare orde en veiligheid voor de gemeenten Loppersum en Appingedam aan mij over. Samen met foto’s van gevulde champagneglazen (die mijn afgunst moesten wekken). Ik waande me even in de voetsporen van de Romeinse god Janus, die in de Romeinse mythologie de tweehoofdige godheid van zowel het einde als het begin is. De maand januari is niet toevallig naar hem genoemd. Op de eerste dag van januari vermeden de Romeinen alles wat een kwade betekenis kon hebben voor de toekomst. Deden wij dat ook maar. Want het was een onrustige jaarwisseling waaraan onze politie en de hulpdiensten de handen vol hebben gehad. En dat ondanks alle oproepen om toch vooral thuis te blijven. De brandweerkorpsen in onze gemeente rukten zeventien keer uit, één keer minder dan vorig jaar. Maar die cijfers zeggen weinig. Vooral de korpsen van Appingedam en Delfzijl zijn uren achtereen op pad geweest, van brandje naar brandje. Dat telt als eenmaal uitrukken. Er is het afgelopen jaar in ander verband veel gesproken over ‘het nieuwe normaal’. Ik wil u wel zeggen dat ik het abnormaal blijf vinden dat er bij de jaarwisseling zoveel inzet van onze vrijwillige brandweermensen wordt gevraagd voor de pleziertjes van enkele groepen.
    [Show full text]
  • OPERATIONS 1940. Air War Over the Netherlands May 1940
    OPERATIONS 1940. Air war over the Netherlands May 1940. 15/16 BC. ATs. Wellington attacked A/F between Eindhoven - Nieuse(?). 6 hits seen. 1 Hampden bombs on Boxtel and Gorinchem. 15/16 Recce reports. North of Breda at 2302 a train observed to be on fire. Large fires seen at Rottedam, The Hague, Dordrecht and sHertogenbosch. Over Haarlem at 0140 8 oil tanks were seen burning, 5 stilt being intact. At 0040 Tilburg seen to be on fire. At 0010 when fly ing at 10.000 f t over Amsterdam, large fire with dense smoke was observed and appeared to be oil on fire. 16 CC. Hudson/206 on routine patrol at 2138 3X250 on submarine 290° Borkum 30 miles. 2 feil one length ahead and 3rd direct hit on the semi submerged target. All bombs failed to explode. 16/17 BC. AT. Whitley 12 X 500 and 18 X 250 on communication targets at Maastricht. One burst seen near the main road bridge and fire at the point where the raad and railway converge. 17 PRU. Spit left Heston at 1030 to photo area in Germany . Instead photographs taken of Huizen, Amsterdam to Ijmuiden, The Hague and Schouwen A/F. Other Spit at 1445. Also ATs, Schiermonnikoog, Ameland and Terschelling. 16 CC. Anson/500 observed 7 men and women in a lifeboat rowing towards England in a position 016° Maaslight 45 miles. Blenheim/235 in position 050° Ostend 25 miles observed a He-111 attacking a naval unit 1 bomb seen to burst 3 points abaft port beam. The He-111 escaped info clouds as our a/c clirnbed to attack.
    [Show full text]
  • Discriminating Demographic Patterns in Groningen, 1850-1920
    169 7 Consistency in matters of life and death? Discriminating demographic patterns in Groningen, 1850-1920 Geurt Collenteur Introduction Describing the province of Groningen in the nineteenth century as pe- ripheral may be justified in a geographical sense, but otherwise it is a mis- nomer. Groningen, situated in the extreme north-east of the Netherlands, did participate to some extent in the increasing economic importance of indus- trial production and trade by the end of the century. The eastern part of the province – the peat districts – temporarily became an area of important in- dustrial development in the Netherlands and, at that time, the city itself was an important centre of trade and distribution.1 These developments, however, were based primarily on the local supply of agrarian products. The continued agricultural orientation elsewhere in the province did more to shape its later image as a peripheral area economically.2 Agriculture had for a long time been the main source of welfare in the clay soil area and continued to be so well into the twentieth century.3 Indus- trial developments took place in the late nineteenth and early twentieth centuries, particularly in the south-east peat districts, but failed to turn the province into one of the more industrialized regions of the Netherlands. The average income in the province increased less significantly than the average national income so that this coastal province is considered by some people 1 P. Kooij, ‘Het Noorden en de Nederlandse economie: trekpaard of wingewest?’, in: K. van Berkel, H. Boels and W.R.H. Koops (eds.), Nederland en het Noorden (Assen/Maastricht 1991)151-169; H.J.
    [Show full text]