TIP SHEET Nbechgeng eshchigeng

“Gawii nii nbaasii! Gaasknaabaagwe! Wiigwaamensing nii zhaa! Nzegis dbikak! Gii nondaa- naadik gwa maanda niibnanching, ensa naakshik. Aapji gwo znagzi binojiinh wii nbechgaazat. Aapchi gwo mskwiigde’endaagwat ensa naakshit binoojingh wii nbaadat, maage gmaapiitodbik kshwaasit ndowabmat mamaain maage bapaain.” Nsastamiing enji snagzit binoojiinh wii nbaat Weweni gwa nebaajik binoojiighik mnanendmwak, mnazhayaaok, miinwaa mnagnewak. Weweni gwa binoojiingh nwebit aapji wenpanzi wii kken- Njida gwa znagzii egaachiinhit binoojingh wii dang gego, miinwaa wii naanaagde’endang, wii nbechgaazat. Naangwadnang gwa aapjii memdage mnowaangwazit, miinwaa wii mnawiidokaazat. snagzi binoojiinh, memdage gwa giishpin znagen- N’dakenjgewin temgat iidik binoojiinghik, miin- dang, maage shkendang, maage aakzit. Naangwad- waa getchi piitzijik snagzit wii naagde’endmowat nang gwanaa zhwe’ebzi maanda binoojingh, aanin zhayaawin giishpin nondeset nwebwin. siigwa aabji zhwe’ebzi maanda binoojingh.

Learning Together - Nbechgeng eshchigeng page 1 of 3 Nbechgeng eshchigeng

Aapjii gwa znagzi binoogiinh wii bmagwebnin gnoonaa, miinwaa wii nengaajiikwa, biinish agizhep, miinwaa gwa daa mjizhwe-ebzi, daa ne’aab wii nbaat. miiskwiigde’endam, maage gwa nonde nbaa epiichi damnat, maage epiichi wiisnit. Daa nashkwegon 5. Aanin Miinwaa Genjii gshkitoosig binoojiinh gwa binoojiinh gegoo wii kkendan kinoomaawin, wii nbaat miinwaa wiidwakaazat giishpin zaam ekzit. • Gawii nistowendziin binoojiinh eksit • Yaa’abi agitziiman wii nbwaatchan Aapdek gwa wii nsastaajgaade enji snagzit bi- • Zaam gjide, ksinaa, waaseaa, gzigwaan noojiinh wii nbaat, jibwaa nadmowin weweni wii waabowan, maage zaam biigwe’ nwebit. Nsaastajgaadek gwa eshchigeng wii naad- • Binoojiinh znagendam mkwendang wii sk- mowin binoojiinh oonwit, wii gzhaaget, maanaadsenit gidzii- man, maage gegoo do znagendmigwan Wii mnangwaang da mnanaamowaa binoojiinh wii • Zaam giiwajipii nwebi epich giizhgak mnadendang miinwaa wii mnawaangwasit. • Maage gwayah do paagoon • Zaam aabji ndakenjgaasa • Binoojiinh abangii ezhwe’aadzit snagzi wii Miisa zhinda jizhibiigadek gezhi nbaat naadmaagaaspa binoogiinh weweni wii nbaat. Maanda gezhitchgengba weweni binoojiinh wii nabaat 1. Zegzi wiiwebnint Aanind gwa binoojiinh znagendam pii nbech- Aaapji gwa baatiinat zhich geng ba wii mna gaazat. Aapjii gwa bzaante, miinwaa gitziiman nbaat binoojiinh. Zhaazhigwa gii dbaate genji gawiin yaasiiwan enji nbaat. Niizaanendam, kshkitoosiigbane binooogiinh wii nbat. Miidash gaadash gazhtwasiin wii nbaat. mampii ji zhibiigadeg ge zhitchgengba wii naad- mowin binoogiinh wii ngadendang miinwaa wii 2. Ggwejii debwein nsastang pii aabdek wii nbaat. Ngwbbon shi aabta piitzit binoojiinh, aapachi gwa wiinda penmandaadzaa. Wiin gwawa Aaniish pii ge nbaat? binoojiinh dandwendaan wii gwedebwet pii wii Naasaap pii daa nbechgem ensa naakshik, nbaat. Naagwadnang wiigwa gawiin maamda wii naagdoon maanda, aabdeg siigwa miinwaa ne’aap 3. Gwataan Dbikdanik ga naadgoon pii wa nabaat binoojiinh. Gaawiin Njiida gwa egaachiinit binojiinh gtaaji dbikak. wiigwa paneh agashtwasiin wii nbaat binoojiinh, Aanin gwa binoojiinh memdage gtaajok debnaak siigwa kkenddan pii aabdek waa nbaat, dbikak. Giishpin gwa zaami zegendang binooji- miinwaa gwa piii waa bsagwwit agishzhep. Aapji inh, aabdeg gwa wii nda zhichgem wii nishin binoojiinh tenik waa nagdoot ensagiizhgak. nadmowin. Naagwadnang gwa aabdek mshkikii nini wii nikaazam. Wegnesh waa Naagdoot? Aabdek gwa wii teni binoojiinh wa naagdot, mii 4. Zegaamdamwin ezhi kkendang waa zhichget. AAbdek gwa binooji- Aanin gwa abinoojiinh aapji ntaa zegaamdam. inh wii naagdoon naaknigewin, ensagiizhgak gwa, Dakshkwase gwa geskaana binoojiinh, aapji mii gweta gezhi ngadendang wii mnaadendang gwa da zegzi, miinwaa gwa kina damkwendan naaknigewin. Mzinchignaak gegwa da nikaazam gaa naamdang. Aapjii gwa znagat ne’aap wii weweni wii nsastang binoojiinh. nbewin binoojiinh. Aabdek gwa nengaatch wii

Learning Together - Nbechgeng eshchigeng page 2 of 3 Nbechgeng eshchigeng

Nbegamig Nwebing Weweni gwa Daa gbaabiignigaadenoon waasech- Naadmoo binoojiinh wii nwebtoot wiiyoo. Baatii- ganan,, miinwaa daa mnapiichizhayaamgut enji nat goo gezhichgengba wii booni baabsiigishkaanik nbaat. binnoojiinh wiiywoo, aapji gwa mnendaagwat aa- nin gezichgeng ba. Daa kinoomoowaa waazhi kchi Wenaamjiget wiiknaamat, miidash miinwaa wii kchi bgidnaa- Bgidnint gwa binoojiinh wii wenaamdang mat, gnimaa geh daa babniketaa, daa babgaadetaa, nbeyaan, miinwaa damnoowagnan waa wiipemaat, gnimaa dash gegoo daa niiskiingwetaa, miidash naadmaagwan wii nbaat. miinwaa ji bgijiingwetaat. Kinaa gwa nindan da naadmaagwan binoojinh wii nwebit. Waamnanendmigwat Nishin gwa binnojiinh gwegoo tenik waa mjignang Pane Naasaap Zhichgeng wii mnanedang pii oonbaat. Aapji gwa waankiien- Naangwadnang gwa aapji ekzii wa egitziindang. dam gegoo mjignang getchi nendang. Miidash maandapii aapji nishing pane naasap zhichgeng wii wenpanzing nbechgeng. Ngwad- Ziisbaakwat miinwaa mshkiki bagiiswaan gwa gnimaa daa nchitaam wii nbech- Gaawiin daa bgidnaasii binoojiinh wii mnikwet geng. Giizhaa gwa daa wiindmoowaa binoojiinh waashkbaamik, miinwaa waashkbang wii miijit wii zhiitaat wii nbaat. Maampii dash zhibiigaade jibwa nbaat. Mshkike gegoo daa ndakenjgaade, gezhichgengba. gnimaa gegoo teg mshkikiing ge paagwat. • Naanan dbagaans gda miinaa gniijaanis wii zhii- Shkwaanaakwek Nwebit taat miinwaa wii biinchiget Giishpin gwa binoojiingh giikiimgwashsik, maage • zhiitaatoon dash gziibiigshe naagan. Gdaa ekzisik pii wiioonbaat, gaawiin daa bgidnigaasii bgidnaa dash gniijaanis wii damnat gnigen gwa wii nwebit shkwaanaakek, maage jina gweta daa mdaasad dbagaans gziibiigzhe naagning bgidnaa wii nwebit. • Bangii dash miinwaa daakwe wiisnim jibwaa nbaang, gaawiin wiigwa gegoo waashkbang, waa Nakiitoon Gwiiywin mnakaagemjgak gwe-eta Aabdek gwa kina enchii’ing gwii nakiitoona gwii- • Da gziiaabde dash miinwaa gniijaanis ynaa. Aapichi gwa nishin binoojiinh ensagiizhgak • Zaakmoonaagan dash miinwaa da nikaazan nakitoot wiiyoo, epiichgiizhgak goonaa, gaawiin • Nbewyaan da biiskaan, miidash miinwaa ji wiigwa jibwaa nbaat. Memdage gwa binoojiinh gindaasat mnagwaam shkwaa b’baa yaat ngwaajiing, shkwaa • Miidash ji nbat, waaskoonenjgan daa aatebji- taknaamat. gaade. Kizhep ga waabmin da naa dash binooji- inh. Damnoowin Daa wiidookwaa gwa binoojinh jibwaa nbaat. Nengaach gwa dadminat binoojiinh nishin, gaawiin dash da miigaas’sii pii wii ’nbaat. Naangwadnang gegoo binoojiinh abishgendaan n’chige dadminat, debnaak gwa damnoonan miinint waa nikaazat.

Learning Together - Nbechgeng eshchigeng page 3 of 3