Gebiedsprofiel Duin- En Bollenstreek, Juli 2014
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Gebiedsprofi Duin- en Bollenstreek el • • • • • • • • • • • 1 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek • • • • • • • • • • • 2 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek Duin- enBollenstreek i.s.m. Feddes/Olthof landschapsarchitecten bv landschapsarchitecten Feddes/Olthof i.s.m. Gebiedsprofi In opdracht van Provincie Zuid-Holland In opdrachtvanProvincie en HappelCornelisse Architecten en HappelCornelisse 30 juni2014,Utrecht Grontmij bv bv Grontmij el • • • • • • • • • • • 3 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek • • • • • • • • • • • 4 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek Inhoudsopgave 1 Inleiding 7 4 In de praktijk 105 4.1 Bedrijfsuitbreiding in het entreegebied 107 4.2 Woningen in een Zandnederzettingslint 116 2 Het verhaal van de streek 11 4.3 Woningen in een Zanderijenlint 122 2.1 Deel van de Hollandse kust 13 2.2 Bollentapijt 17 2.3 Woonlandschap 21 Bronnen 2.4 Ambitiebeeld 23 Colofon 3 Gebiedsprofi elkaarten 25 Natuurlijke duinen 27 Rust en stilte 33 Historische landgoederen in de binnenduinrand 35 Water als structuurdrager 39 Doorsnijdend spoor, stationsomgeving 47 Weg door stad en land 51 el Duin- en Bollenstreek Verbindend vrijetijdslandslandschap 61 Bollenlandschap in de binnenduinrand 69 Droogmakerij als herkenbare eenheid 73 Gebiedsprofi Werkgebied met karakter 75 Identiteitsdragers 79 • 5 • • Kwaliteit in stad- en dorpsgebied 83 • • Kwaliteit van de stads- en dorpsrand 87 • • Linten blijven linten 95 • • • • • • • • • • • • • • • 6 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek Kwaliteitskaart Provinciale StructuurvisieKwaliteitskaart Provinciale 1 Inleiding De provincie Zuid-Holland maakt werk van kwaliteit in de ruimtelijke houden. In artikel 2.2.1 van de verordening zijn regels met betrek- ordening. Zij wil de karakteristieken van de Zuid-Holandse landschap- king tot ruimtelijke kwaliteit opgenomen waar (bestemmings)plannen pen herkenbaar en beleefbaar houden en tegelijk ook ruimte bieden aan moeten voldoen. Het gebiedsprofi el werkt de richtpunten voor voor nieuwe ontwikkelingen. De kwaliteitskaart in de Visie ruimte en iedere regio uit en geeft daarmee een handreiking hoe gemeenten mobiliteit is hiervoor de basis. Deze kwaliteitskaart is voor een 16-tal en initiatiefnemers daarmee om kunnen gaan. Het staat tussen de gebieden uitgewerkt in “gebiedsprofi elen ruimtelijke kwaliteit”. provinciale kwaliteitskaart en de beeldkwaliteitsparagrafen / –plan- nen van/bij bestemmingsplannen van de gemeenten in. Een gebiedsprofi el omvat een beschrijving van karakteristieken (wat is er), ontwikkeling (wat speelt er), kwaliteiten (wat is waardevol) en De kwaliteitskaart is een integratie van 4 kaarten die 4 onderschei- ambitie (wat willen we) van het landschap van het betreff ende gebied. den lagen verbeelden. Het betreft de: Het gebiedsprofi el is in samenwerking met gemeenten en andere • laag van de ondergrond: de grondslag binnen de provincie en overheden en gebiedspartners opgesteld als gezamenlijke basis voor natuurlijke, landschapsvormende processen; de ruimtelijke kwaliteit van dit gebied. Gedeputeerde Staten stellen • laag van de cultuur- en natuurlandschappen: het zichtbare het gebiedsprofi el vast als bevestiging van dit gezamenlijke vertrek- landschap en het grondgebonden nut); el Duin- en Bollenstreek punt en tegelijk als uitgangspunt voor provinciale plannen. • laag van de stedelijke occupatie: het bebouwde gebied en de doorlopende netwerken van (vaar)wegen, spoor en groen; Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen moeten passen in het bestem- • laag van de beleving: kenmerkende waarden van recreatie, mingsplan (of het bestemmingsplan wordt daarop aangepast). Het cultuur etc. Gebiedsprofi bestemmingsplan is gebonden aan het provinciale ruimtelijke beleid De legenda-eenheden van deze kaarten zijn uitgewerkt in de hiervoor • 7 zoals dat is opgenomen in de Visie ruimte en mobiliteit en de bijbeho- genoemde richtpunten. De legenda-eenheden zijn in het gebieds- • • rende Verordening ruimte. De kwaliteitskaart uit de Visie ruimte en profi el uitgewerkt in kaart, beeld en tekst. Bij het opstellen van het • • mobiliteit is uitgangspunt bij het opstellen van het gebiedsprofi el. De gebiedsprofi el is het huidige landschap met de huidige kwaliteiten als • • kwaliteitskaart is een belangrijk onderdeel van het ‘handelingskader uitgangspunt genomen; het landschap zoals dat er vandaag de dag • • ruimtelijke kwaliteit’. Dit handelingskader is de basis van de provincie bij ligt. Dit betekent dat op stapel staande ontwikkelingen, die nog • voor ruimtelijke kwaliteit. Het bestaat verder uit de richtpunten bij niet in uitvoering zijn, niet zijn meegenomen. • de kwaliteitskaart en de regelgeving uit de Verordening ruimte. De richtpunten beschrijven (generiek voor Zuid-Holland en gebiedsspe- cifi ek) puntsgewijs de bestaande kenmerken en waarden en de wijze waarop nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen hiermee rekening kunnen • • • • • • • • • • • 8 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek Wat is een gebiedsprofi el? Leeswijzer Het gebiedsprofi el is een handreiking om de kwaliteit van plannen en In het eerste deel wordt ingegaan op het verhaal van de streek. ontwikkelingen te stimuleren om zo de ruimtelijke kwaliteit te behou- Hierin wordt een korte omschrijving gegeven van de ontstaansge- den of te versterken. Het gebiedsprofi el bevat een schat aan infor- schiedenis en de kenmerken van het gebied. Dit verhaal dient als matie die gebruikt kan worden om te bepalen met welke kwaliteiten kennismaking met het gebied (geschiedenis en ligging in de ruimere het wenselijk is rekening te houden bij ruimtelijke ontwikkelingen. Het context) en de ontwikkelingen die er spelen. gebiedsprofi el is de basis voor het plannen met kwaliteit. Elke ontwik- In het tweede deel worden de voor het gebied relevante legenda-een- keling vraagt uiteindelijk om maatwerk. Er wordt niet bepaald waar heden uit de kwaliteitskaart uitgewerkt. Hierbij wordt eerst ingegaan welke functie mag komen; er staan geen bestemmingen of functies op de karakteristiek, de ontwikkelingen en de ambities van de legen- in. Het is een aanzet om wederzijds het gesprek over ruimtelijke da-eenheid als geheel. Daarna wordt ze verder uitgewerkt in kaart, kwaliteit van initiatieven en over planvorming aan te gaan. Het ge- beeld en tekst. In het hoofdstuk ‘In de praktijk’ is uitgewerkt hoe de biedsprofi el is dus nadrukkelijk geen blauwdruk hoe dingen moeten en kwaliteiten uit de gebiedsprofi elen meegenomen kunnen worden in daarmee geen ontwikkelingsplan. De gebiedsprofi elen zijn in eerste verdere planvorming. instantie bedoeld voor de gemeenten en hun adviseurs en dienen ook In het laatste deel wordt een aantal casussen uitgewerkt als voor- als inspiratiekader voor particuliere initiatieven. beeld van hoe het gebiedsprofi el kan worden ingezet bij het inspire- ren en het sturen op ruimtelijke kwaliteit. Het gebiedsprofi el is via de provinciale website in te zien en te gebrui- el Duin- en Bollenstreek ken. Gebiedsprofi • 9 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 10 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek Historische kaart van1898 Topografi sche kaart van2009 2 Hetverhaalvande streek • • • • • • • • • • • 11 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek • • • • • • • • • • • 12 Gebiedsprofi el Duin- en Bollenstreek Duin en Bollenstreek in het grotere verband vandeHollandse Kust verband inhet grotere Duin enBollenstreek Landschappelijke hoofdindeling Veenplassen Droogmakerij Oeverwal en -vlaktes Strandwallen Duinen 2.1 Deel van de Hollandse kust De Duin- en Bollenstreek is onderdeel van het binnenduinlandschap, De Bollenstreek is door de transformatie van het landschap een dat zich achter de Hollandse kustboog uitstrekt van Hoek van Hol- specifi ek onderdeel van het Hollandse binnenduinlandschap gewor- land naar Den Helder. De bodemkundige ondergrond van de binnen- den; met zijn kenmerkende zanderijlandschappen en veel verspreide duinrand bestaat uit een patroon van strandwallen en strandvlakten bewoning is het gebied minder lommerrijk dan de aangrenzende parallel aan de jonge duinen. De Zuid-Hollandse bollenstreek is een binnenduinlandschappen van Haarlem en Wassenaar. Deze zanderij- bijzonder onderdeel van de kuststrook, omdat het reliëfrijke patroon landschappen zijn vooral heel karakteristiek langs de westrand van de van strandwallen en strandvlakten hier sinds het einde van de 18de strandwal Sassenheim-Lisse en ter plaatse van de voormalige Ooster- eeuw is geëgaliseerd. Delen van de strandwallen zijn afgegraven ten duinen bij Noordwijkerhout. behoeve van wegenaanleg en stadsuitbreidingen. Daardoor kwam de afgevlakte zandige bodem dichter boven het grondwater te liggen en ontstonden er uitstekende condities voor de bollenteelt. Vervolgens zijn ook delen van de natte en venige strandvlakten omgespoten om ze als bollengrond te kunnen gebruiken. Het verschil tussen de strandwallen en -vlakten is in dit gebied niet meer goed herkenbaar- baar in het reliëf. Op enkele plekken is nog de oorspronkelijke paral- lelle ligging van strandvlakten en strandwallen zichtbaar; vooral in het zuidelijke deel van de bollenstreek waar in de natte strandvlaktes nog delen als grasland in gebruik zijn. Begin 20ste eeuw waren er in het el Duin- en Bollenstreek gebied op de strandwallen bij Lisse/Hillegom en Noordwijk/Noord- wijkerhout nog uitgestrekte landgoedzones aanwezig. Slechts enkele restanten van deze landgoedzones zijn bewaard gebleven (o.a. Keu- kenhof, Leeuwenhorst, huis Warmond). Landgoed De Keukenhof met Gebiedsprofi het aangrenzende gebied van de Lageveenspolder vormt de grootste • 13 landgoedcomplex in de bollenstreek. De bosranden