DOCSLIB.ORG

Kilka Uwag O Autokorelacji W Szeregach Czasowych Średnich Miesięcznych Przepływów Rzek Polski

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kilka Uwag O Autokorelacji W Szeregach Czasowych Średnich Miesięcznych Przepływów Rzek Polski WIADOMOŚCI INSTYTUTU METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ Tom XXI JXLII) 1998 zenyt 4 Adam Bartnik Paweł Jokiel KILKA UWAG O AUTOKORELACJI W SZEREGACH CZASOWYCH ŚREDNICH MIESIĘCZNYCH PRZEPŁYWÓW RZEK POLSKI Streszczenie: Opracowanie prezentuje wyniki badań autokorelacji w szeregach czasowych średnich miesięcznych przepływów rzek Polski. Autokorelacjajest tu traktowanajako miara bezwładności tych szeregów oraz charakterystyka odzwierciedllijąca retencyjność zlewni. Analizie poddano również korelację między przepływami w sąsiadujących z sobą miesiącach. Wyniki badań przedstawiono w formie licznych kartogramów i stosownych tabel. Wstęp Szeregi czasowe średnich przepływów rzek oraz innych charaktery­ styk hydrologicznych bezpośrednio z nimi związanych, cechują się zwykle dość silnym wewnętrznym skorelowaniem - istotną autokorelacją. Wydaje się przy tym, że zjawisko to zachodzi niezależnie od czasu uśredniania i wy­ stępuje 'zarówno w seriach średnich przepływów dobowych i miesięcznych, jak i w szeregach przepływów rocznych. Występuje więc tutaj pewna, dość specyficzna, zależność między kolejnymi elementami szeregów. Przepływ średni w terminie "t" zawiera w sobie istotne informacje o przepływie w terminie "t+ l" lub inaczej: ilość wody jaką prowadzi rzeka w danym mo­ mencie czasowym zależy od jej przepływu zarejestrowanego w terminie po­ przedzającym. W efekcie, przy różnego rodzaju analizach statystycznych, serie przepływów nie mogą być do końca traktowane jako szeregi zmien- nych losowych. · Zauważmy jednak, że w przyszłości zawsze może wystąpić zdarzenie, które dotąd nie było obserwowane, a i w przeszłości występowały zjawiska, których z różnych względów nie udało nam się zarejestrować . Zwłaszcza ostatnie lata dostarczają hydrologom wielu przykładów zdarzeń o małym prawdopodobieństwie występowania- potężne wezbrania, głębokie niżów­ ki. Z tego więc względu, jak i z uwagi na ograniczoną jeszcze wiedzę na temat formowania się zjawiska odpływu w .zlewni, przepływ w n:ece nadal musimy często traktować jak proces stochastyczny, a więc taki, który opi- 3 suje system z występującym w nim elementem losowości. Nie zwalnia to oczywiście od poszukiwań w pełni deterministycznych modeli odpływu, w tym również modeli wykorzystujących inercję zjawiska przepływu. Autokorelacją nazywamy korelację między elementami tego samego ciągu obserwacji uporządkowanymi czasowo lub przestrzennie. Z autokore­ lacją wiąże się pojęcie autoregresji. Rozumiemy przez nią pewien schemat generujący ciąg obserwacji, w którym wartości każdej obserwacji są częścio­ wo zależne od wartości obserwacji bezpośrednio je poprzedzĄjących, w cza­ sie lub w przestrzeni [6]. Istnieje cała grupa modeli hydrologicznych wyko­ rzystujących w praktyce zależności autoregresyjne [7]. Analizy autokorela­ cji i autokorelogramów są natomiast dość powszechnie używane do genero­ wania różnego rodzĄju estymatorów spektrum, w analizach harmonicznych oraz w innych metodach służących ujawnianiu cykliczności, czy rytmu w sze­ regach czasowych charakterystyk hydroklimatycznych [3, 4]. W analizach hydrologicznych, poziom autokorelacji w czasowych sze­ regach przepływów średnich, a więc siłę bezwładności zjawiska odpływu, wiąże się niekiedy ze stopniem retencyjności dorzecza [3]. Duża bezwład­ ność przepływów średnich miesięcznych lub rocznych może być więc skut­ kiem znacznych możliwości retencyjnych dorzecza, choć problem ten, w zna­ nej nam literaturze, nie był dotąd szerzej analizowany. WydĄje się również, iż dużą inercją przepływów średnich miesięcznych winny charakteryzować się między innymi rzeki intensywnie zasilane drogą podziemną, mĄjące dużą liczbę jezior przepływowych i sztucznych zbiorników wodnych oraz cieki odwadniające obszary z głębokim krasem. Problemy te nie były jednak, jak dotąd, szczegółowo analizowane i to zarówno w aspekcie siły autokorelacji i jej przestrzennego zróżnicowania, jak i w odniesieniu do powiązań skali inercji z szeroko pojmowaną retencyjnością dorzecza. Równie interesującym problemem, który swego czasu został jedynie zasygnalizowany w Atlasie Hydrologicznym Polski [1],jest zagadnienie wie­ loletniej korelacji między przepływami średnimi w sąsiadujących z sobą miesiącach. Wyniki tego rodzĄju badań mogą być bowiem użyteczne przy prognozach rozwoju zjawisk hydrologicznych, jak i służyć identyfikacji i ty­ pologii reżimów rzek Polski. Szczególnie ciekawejest tu, zdaniem autorów, rozpoznanie przestrzennego zróżnicowania siły tego rodzaju powiązań. Współczynnik korelacji obliczony dla wieloletniej serii średnich przepływów miesięcznych dwu sąsiadujących z sobą miesięcy, może być też ciekawym estymatorem podobieństwa tych miesięcy, w aspekcie wieloletniej zmien­ ności przepływu. W konsekwencji zaś może posłużyć nawet do identyfl.kacji sezonów odpływu. Materiały i metody badawcze Do analizy wykorzystano serie średnich miesięcznych przepływów (SQm) w 121 przekrojach na 119 rzekach Polski. Materiał hydrometryczny pochodzi z dwudziestolecia 1971-1990. Badane przekroje zamykają, w więk­ szości (119), małe i średnie zlewnie autochtoniczne. Ich powierzchnia za- 4 Rys. l. Rozmieszczenie badanych zlewni wiera się w przedziale od 108 do 2258 km2• Z uwagi na charakter opracowa­ nia zadbano też, aby zlewnie te były równomiernie rozłożone na powierzchni kraju - rys. l. Do analiz wykorzystano również dane dotyczące podziemnego zasilania badanych systemów rzecznych, zamieszczone w opracowaniu P.J ok i e l a [5]. Ocenę jednorodności, uwzględnionych w opracowaniu, szeregów średnich prze­ pływów, przedstawiono we wcześniejszej pracy autorów [2]. Oceny bezwładności poszczególnych serii średnich miesięcznych prze­ pływów dokonano na podstawie obliczonych współczynników autokorelacji przy przesunięciu i= 1: 5 xi,Si- średnia i odchylenie standardowe szeregu od i= l do i=N -l, xi+l• S i+l- średnia i odchylenie standardowe szeregu od i=2 do i=N, R .. -współczynnik autokorelacji Obliczono również błąd standardowy współczynnika autokorelacji,jak i statystykę Q - B o x a- Lj u n g a, która posłużyła do określenia istotności obliczonych współczynników. Dla dużej liczby obserwacji, statystyka Q ma rozkład chi-kwadrat [8]. Współczynniki korelacji (R) obliczono zaś dla par przepływów śred­ nich z miesięcy sąsiadujących z sobą. Zastosowano tu znaną formułę kowa­ riancyjną: xi, Yi - średnie przepływy w sąsiednich miesiącach, ~. y - średnie wieloletnie przepływy w sąsiednich miesiącach, s",sl.- odchylenia standardowe, N -liczba par miesięcy, tu: 20. Uzyskane w ten sposób współczynniki posłużyły, w dalszym etapie, do analizy szeroko pojmowanej inercji odpływu i uchwycenia jej porządku przestrzennego oraz do oceny wzajemnego podobieństwa sąsiadujących z so­ bą miesięcy w aspekcie wieloletnich zmian odpływu i zidentyfikowania po­ jawi~ących się tu prawidłowości regionalnych. Inercja w szeregach średnich miesięcznych przepływów Przeciętna autokorelacja, obliczona na podstawie współczynników uzyskanych dla wszystkich 121 szeregów średnich miesięcznych przepły­ wów, wyniosła 0,47. Z punktu widzenia statystyki Q- Boxa-Lijunga, tylko nieliczne, spośród otrzymanych współczynników, nie są istotne na pozio­ mie l%. N~mniejszą bezwładnością charakteryzują się przepływy Kaczawy w Świerzawie (R .. = 0,14), największą zaś Brdy w Ciecholewach, Hanki w Maczkowie oraz Myśli w Dolsku (R.. = 0,81)-tab. l. Jak łatwo zauważyć, skala zmienności R .. jest tu dość szeroka, a ponadto jest widoczny dość wyraź­ nie pewien porządek przestrzenny w rozmieszczeniu współczynników z okre­ ślonego przedziału wartości. Dobrze oddaje go mapa wykonana w konwen­ cji dazymetrycznej - rys. 2. Wydzielono na niej obszary charakteryzujące się zbliżonym poziomem inercji średnich przepływów miesięcznych. Esty­ matorem tej inercji jest oczywiście wielkość pierwszego współczynnika au­ tokorelacji. Rozkład częstości współczynników autokorelacji średnich przepływów miesięcznych, w wydzielonych klasach, prezentuje rys. 3. Jeśli pominiemy dość wyraźnie zaznaczone maksimum, występujące w zakresie przedziału 0,4-0,5, to rozkład częstości można uznać za bliski jednostajnemu. Z podob­ ną częstością występują w Polsce rzeki charakteryzujące się wysoką bez- 6 Tabela l Współczynniki autokorelacji przepływów miesięcznych i wybrane współczynniki korelacji między przepływami w sąsiednich miesiącach lp. Zlewnia R. Q R R.. R.. l 2 3 4 5 6 7 l. PaiDa- Bojanów 0,43 44,08 0,58 0,92 (VlBIIX) 0,24 (D/ID) 2. Ruda- Ruda Koziclaka 0,49 57,76 0,52 0,79 (XIIXll) 0,11 (VNJ) 3. Osloboga- Racławice Ś~c 0,23 13,25 0,34 0,77 (X/XI) -0,10 (VNI) 4. Biała- Dobra 0,35 29,34 0,47 0,88 (VlBIIX) 0,06 (VIIIVID) s. Mała Panew- Krupski Młyn 0,48 55,47 0,46 0,85 (X/XI) 0,16(VNJ) 6. Nysa Kłodzka- Bystrzyca Kłodzka 0,18 5,83 0,23 0,72 (X/XI) -0,11 (ID/IV) 7. Biała 4docb- Żclamo 0,49 41,82 0,61 0,91 (X/XI) 0,25 (VIIIVID) 8. Ścinawita- Gorzuchów 0,16 4,24 0,35 0,76 (X/XI) O,OO(DIID) 9. Stobrawa- WapiCDDiki 0,51 44,99 0,45 0,78 (X/XI) -0,05 (VIIIVID) 10. Budkowiczanka - Krzywa Góra 0,51 44,07 0,57 0,85 (X/XI) 0,08 (VIIIVID) 11. Ślęża- Białobrzezic 0,39 25,77 0,59 0,86 (IX/X) 0,23(VIIIVID) 12. Piława- Mokiako 0,23 8,96 0,42 0,85 (X/XI) 0,1 o (VIIIVID) 13. Str7Jcgomka- Lazany 0,19 5,88 0,33 o, 76 (VlBIIX) 0,02(VNJ) 14. Kac::zawa- Świcrzawa 0,14 3,51 0,34 0,61 (VlBIIX) 0,09 (X/XI) IS . Nysa Szaloaa- Wmnica 0,23 9,14 0,39 0,83 (VlBIIX) 0,08 (IX/X) 16. Skora- Chojuów 0,20 6,95 0,36 0,93 (VlBIIX) 0,06 (VI/Vll) 17. Orla-Korzeilsko 0,44 32,75 0,47 0,86 (XIIXll) 0,11 (VI/Vll) 18. Bóbr- Wojanaw 0,27 12,60 0,31 0,65 (X/XI) -0,04 (IlU) 19. ł..omnica- Lonmica 0,27 12,41 0,39 0,74 (X/XI) 0,10 (VNI) 20. Ilaub- Maczków 0,81 112,82 0,75 0,92(IVN) 0,29(VNJ) 21. Wlńa- Poraj 0,59 58,69 0,66 0,91 (XIIXll) 0,43 (IX/X) 22. Liawarta- Zawady 0,40 27,46 0,48 0,81 (X/XI) 0,0 l (VIIIVID) 23. Ołdaica- Niechmirów 0,52 45,77 O,SI 0,87 (XIIXll) 0,12(IVN) 24. Grabia-Luk 0,46 36,88 o,ss 0,89 (X/XI) 0,16 (D/ID) 25. Czama Struga-~ 0,56 54,16 0,53 0,89 (VI/Vll) 0,17 (VIIIVID) 26. ProiDa- Gonów ś~ 0,32 17,07 0,41 0,70 (X/XI) 0,05 (IlU) 27. Nicaób - Kuł.Dica Skabwaka 0,53 47,34 0,31 0,64 (XIIXll) 0,00 (VIIIVID) 28. LutyDia- Ruzcwy 0,47 38,49 0,50 0,81 (XIIXll) 0,09 (VIIIVID) 29. Mogiłnica- Kooojld 0,62 65,25 0,70 0,95 (X/XI) 0,27 (VI/Vll) 30.
Load more

Recommended publications
  • Raport Z Wykonania Map Zagrożenia Powodziowego I Map Ryzyka
    Projekt: Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Nr Projektu: POIG.07.01.00–00–025/09 RAPORT Z WYKONANIA MAP ZAGROZ ENIA POWODZIOWEGO I MAP RYZYKA POWODZIOWEGO Projekt: Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Nr Projektu: POIG.07.01.00–00–025/09 SPIS TREŚCI: WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W DOKUMENCIE 4 DEFINICJE 5 I. WPROWADZENIE 7 II. PODSTAWA OPRACOWANIA MZP I MRP 9 III. ZAKRES OPRACOWANIA MZP I MRP 13 IV. DANE WYKORZYSTANE DO MZP I MRP 37 IV.1. NUMERYCZNY MODEL TERENU 41 IV.2. PRZEKROJE KORYTOWE RZEK 41 V. OPIS METODYKI OPRACOWANIA MZP 43 V.1. MODELOWANIE HYDRAULICZNE 43 V.2. SCENARIUSZE POWODZIOWE 70 V.3. WYZNACZANIE OBSZARÓW ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO 73 VI. OPIS METODYKI OPRACOWANIA MRP 83 VI.1. NEGATYWNE KONSEKWENCJE DLA LUDNOŚCI 83 VI.2. RODZAJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 84 VI.3. OBIEKTY ZAGRAŻAJĄCE ŚRODOWISKU W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA POWODZI 86 VI.4. OBSZARY CHRONIONE 87 VI.5. OBSZARY I OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 87 VI.6. OBLICZENIE WARTOŚCI POTENCJALNYCH STRAT POWODZIOWYCH 88 VII. FORMA SPORZĄDZENIA MZP i MRP 91 VII.1. BAZA DANYCH PRZESTRZENNYCH MZP I MRP 91 VII.2. WIZUALIZACJA KARTOGRAFICZNA MZP i MRP 92 VIII. PUBLIKACJA I PRZEKAZANIE ORGANOM ADMINISTRACJI MZP I MRP 101 VIII.1. PRZEKAZANIE MZP i MRP ORGANOM ADMINISTRACJI 101 VIII.2. PUBLIKACJA MZP i MRP 101 VIII.3. ZASADY UDOSTĘPNIANIA MZP i MRP 105 2 Projekt: Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Nr Projektu: POIG.07.01.00–00–025/09 IX. MZP i MRP W PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM 107 X. PRZEGLĄD I AKTUALIZACJA MZP I MRP 114 XI.
    [Show full text]
  • Die Spätpleistozäne Bis Frühholozäne Beckenentwicklung in Mecklenburg-Vorpommern - Untersuchungen Zur Stratigraphie, Geomorphologie Und Geoar- Chäologie
    GREIFSWALDER GEOGRAPHISCHE ARBEITEN ___________________________________________________________________________ Geographisches Institut der Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald Band 24 Die spätpleistozäne bis frühholozäne Beckenentwicklung in Mecklenburg-Vorpommern - Untersuchungen zur Stratigraphie, Geomorphologie und Geoar- chäologie von Knut Kaiser GREIFSWALD 2001 _______________________________________________________________________ ERNST-MORITZ-ARNDT-UNIVERSITÄT GREIFSWALD Impressum ISBN: 3-86006-183-6 Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald Herausgabe: Konrad Billwitz Redaktion: Knut Kaiser Layout: Knut Kaiser Grafik: Petra Wiese, Knut Kaiser Herstellung: Vervielfältigungsstelle der Ernst-Moritz-Arndt-Universität, KIEBU-Druck Greifswald Kontakt: Dr. Knut Kaiser, Ernst-Moritz-Arndt-Universität, Geographisches Institut, Jahnstraße 16, D-17487 Greifswald, e-mail: [email protected] ________________________________________________________________________________________ Für den Inhalt ist der Autor verantwortlich. Inhaltsverzeichnis Vorwort 5 1. Einführung 7 1.1 Allgemeines 7 1.2 Spezielle Fragestellungen 8 2. Methodik 11 2.1 Geländearbeiten 11 2.2 Laborarbeiten 12 3. Paläoklimatische, stratigraphische und paläogeographische Grundlagen 15 3.1 Spätpleistozäne bis frühholozäne Klimaentwicklung im nördlichen Mitteleuropa 15 3.2 Regionale Stratigraphie und Paläogeographie 16 3.2.1 Stratigraphie 16 3.2.2 Paläogeographie 18 3.3 Regionale Radiokohlenstoffdaten 20 3.3.1 Allgemeines 20 3.3.2 Datenvorlage 22 3.3.3 Auswertung 24
    [Show full text]
  • Transformation of the Flow Regime of a Large Allochthonous River in Central Europe—An Example of the Vistula River in Poland
    water Article Transformation of the Flow Regime of a Large Allochthonous River in Central Europe—An Example of the Vistula River in Poland Dariusz Wrzesi ´nski and Leszek Sobkowiak * Department of Hydrology and Water Management, Institute of Physical Geography and Environmental Planning, Faculty of Geographical and Geological Sciences, Adam Mickiewicz University, Krygowskiego str. 10, 61-712 Pozna´n,Poland; [email protected] * Correspondence: [email protected] Received: 31 December 2019; Accepted: 10 February 2020; Published: 12 February 2020 Abstract: Identification of river flow regime and its possible changes caused by natural factors or human activity is one of major issues in modern hydrology. In such studies different approaches and different indicators can be used. The aim of this study is to determine changes in flow regime of the largest river in Poland—the Vistula, using new, more objectified coefficients and indices, based on data recorded in 22 gauges on the Vistula mainstream and 38 gauges on its tributaries in the multi-year period 1971–2010. The paper consists of three main parts: in the first part, in order to recognize changes in the flow regime characteristics along the Vistula, data from gauges located on the river mainstream were analyzed with the help of the theory of entropy. In the second part gauging stations on the Vistula mainstream and its tributaries were grouped; values of the newly introduced pentadic Pardé’s coefficient of flow (discharge) (PPC) were taken as the grouping criterion. In the third part of the study a novel method of determining river regime characteristics was applied: through the recognition of the temporal structure of hydrological phenomena and their changes in the annual cycle sequences of hydrological periods (characteristic phases of the hydrological cycle) on the Vistula River mainstream and its tributaries were identified and their occurrence in the yearly cycle was discussed.
    [Show full text]
  • Dorzecze Wisły
    I. WSTĘP ------------------------------------------------------------------------------------------ 5 1. Metodyka pracy --------------------------------------------------------------------------------- 7 1.1. Etapy opracowania -------------------------------------------------------------------------------------- 7 1.2. Organizacja pracy ---------------------------------------------------------------------------------------- 9 1.3. Skład zespołów autorskich ---------------------------------------------------------------------------- 9 1.4. Sposób nadzoru realizacji pracy ------------------------------------------------------------------- 10 1.5. Lista skrótów -------------------------------------------------------------------------------------------- 10 1.6. Słowniczek pojęć z zakresu biologii --------------------------------------------------------------- 11 2. Charakterystyka dotychczasowych opracowań --------------------------------------- 14 2.1. Wojewódzkie programy udrażniania rzek ------------------------------------------------------ 14 2.2. IRS / WWF – restytucja ryb wędrownych ------------------------------------------------------- 15 2.3. Wykazy wód przeznaczonych do bytowania ryb w warunkach naturalnych ---------- 19 2.4. Plan gospodarowania zasobami węgorza w Polsce ------------------------------------------ 20 3. Wyznaczenie składu typologicznego występujących obecnie w ciekach naturalnych populacji organizmów i elementów abiotycznych naturalnych ekosystemów wodnych, wrażliwych na brak ciągłości morfologicznej -------------
    [Show full text]
  • Inventory of Existing Treatment Technologies in Wastewater Treatment Plants
    Inventory of existing treatment technologies in wastewater treatment plants Case studies in four coastal regions of the South Baltic Sea Poland, Sweden, Lithuania and Germany Project MORPHEUS 2017 - 2019 Deliverable 5.1 Lead Authors: Luczkiewicz A., Fudala-Ksiazek S., Jankowska K., Szopinska M. Gdansk University of Technology, Poland Co-authors: Björklund, E., Svahn, O., Kristianstad University, Sweden (Lead partner) Garnaga-Budrė G., Lithuanian EPA; Langas V., Klaipeda University, Lithuania Tränckner J., Kaiser A., University of Rostock, Germany Contact information: [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Cover photo Lundåkraverket Landskrona Skåne, Sweden, © Erland Björklund Key facts of the MORPHEUS project MORPHEUS (Model Areas for Removal of Pharmaceutical Substances in the South Baltic) is a project financed by the European Union Interreg South Baltic Programme 36 months. The project duration is January 2017 – December 2019, with a total budget of EUR 1.6 million with a contribution from the European Regional Development Fund of EUR 1.3 million. The project has a total of 7 partners from four countries; Sweden, Germany, Poland and Lithuania: Kristianstad University (Lead Partner) – Sweden, EUCC – The Coastal Union Germany – Germany, University of Rostock – Germany, Gdansk Water Foundation – Poland, Gdansk University of Technology – Poland, Environmental Protection Agency – Lithuania and Klaipeda University – Lithuania. The project also has a total of 10 associated partners from these countries. For additional information on the project and activities please visit the MORPHEUS homepage at: www.morpheus-project.eu The contents of this report are the sole responsibility of the authors and can in no way be taken to reflect the views of the European Union, the Managing Authority or the Joint Secretariat of the South Baltic Cross-border Cooperation Programme 2014-2020.
    [Show full text]
  • Pomian the Remains of the Medieval Harbour in Puck (Northern Poland): a Few Words About the Results of Previous Research
    THE REMAINS OF THE MEDIEVAL HARBOUR IN PUCK (NORTHERN POLAND): A FEW WORDS ABOUT THE RESULTS OF PREVIOUS RESEARCH BALTICA 23 BALTICA IWONA POMIAN, BŁAŻEJ ŚLIWIŃSKI, SZYMON UŚCINOWICZ, TOMASZ WAŻNY Abstract ARCHAEOLOGIA The remains of a Medieval harbour were discovered in Puck in 1977. Preliminary research was conducted the next year by Wiesław Stępień. The site consists of a set of timber construction remains, located on the ground and strengthened with fas- cine, between which fragments of ceramics appear, especially in the area of the base of the pier. There are also a lot of pieces of simply processed trunks and branches stripped of bark nearby. Also, some scattered pieces of oak logs with yoke openings have been found lying distributed between the piles. Some help in attempting to reconstruct their arrangement comes from the mooring piles, which have a characteristic rectangular cross-section, and are still located on the sea bed. Pieces of five wrecks (one log boat, and four made from planks) have been found between the harbour constructions. Looking at the chronological arrangement of the site, created slowly on the basis of results obtained from dendrochronological analysis, and supplemented with radiological research, we can assume that the harbour was in use between the tenth and the 14th centuries. Key words: underwater archaeology, remains of Medieval harbour, sea level change, protection of cultural heritage, south Baltic, Puck Lagoon. DOI: http://dx.doi.org/10.15181/ab.v23i0.1310 Introduction the Central Maritime Museum (today the National Maritime Museum) in Gdansk. The research is still be- The remains of a Medieval harbour were discovered ing conducted infrequently to this day (Fig.
    [Show full text]
  • Potencjał Turystyczny Śródlądowych Dróg Wodnych Województwa Pomorskiego
    170/2018 s. 91–103 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Oficyna Wydawnicza SGH ZESZYT NAUKOWY 170 kolegia.sgh.waw.pl Aleksandra Gus-Puszczewicz Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Gdański Potencjał turystyczny śródlądowych dróg wodnych województwa pomorskiego Streszczenie Województwo pomorskie charakteryzuje się dużą gęstością śródlądowych dróg wodnych (7,8 km/100 km2). Najistotniejszą rzeką regionu jest odcinek dolnej Wisły, który łączy aglomerację trójmiejską z centralną Polską oraz innymi ośrodkami miejskimi zlokalizowanymi wzdłuż rzeki. Dolna Wisła stanowi także ważny odcinek dwóch międzynarodowych śródlądowych dróg wodnych: E-40 (Morze Bałtyckie–Morze Czarne) i E-70 (Antwerpia–Kłajpeda). Istniejąca sieć śródlądowych dróg wodnych województwa po- morskiego jest zasadniczym elementem determinującym rozwój turystyki wodnej, która może w bar- dzo istotny sposób wpłynąć na rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Celem artykułu jest ukazanie walorów turystycznych pomorskich śródlądowych szlaków wodnych oraz ocena ich kompleksowego zagospodarowania na potrzeby turystyki wodnej. Słowa kluczowe: potencjał turystyczny, turystyka wodna, śródlądowe drogi wodne Kod klasyfikacji JEL: R490 92 Aleksandra Gus-Puszczewicz 1. Wprowadzenie Turystyka jest jedną z najbardziej dochodowych i dynamicznie rozwijających się dziedzin gospodarki. Przyczynia się do integracji społeczno-gospodarczej poszczególnych regionów oraz determinuje rozwój lokalny. W związku z tym w regionach posiadających potencjał turystyczny działania samorządów powinny być ukierunkowane na wzrost
    [Show full text]
  • W 1) Uchwałę Komitetu Za­ Tracji Związek Zawodowy Tiwjł Korowód
    5 i 14 •1 BrSb , i przysięga podchorążych WSMW • im. Bohaterów Westerplatte • 1 WL LI HIIm mm 18 201 (11033) Gdańsk, poniedziałek 15 września 1980 r. Cena 1 zł a»"* mi pornos dla Polski Zapowiedź %GhrmUie rZ£idPRI " tów finansowych udzielo­ wyborów rvx, argowe ~- udziie- nych Polsce na zakup su­ rozmowy w Poznaniu Polsće rowców i materiałów w tualnym stanem zasobów porózurnif krajach kapitalistycznych Rzeczowość oraz chęć maksymalnego zmniejsze surowcowych. Można mieć w Kampucźy w wysokości 280 min do* nia rynkowych napięć — oto jak w dwóch sło­ również nadzieje, że w Jak informuje agen­ wach należałoby scharakteryzować atmosferę to­ przyszłym roku zakończy cja SPK, Zjednoczony ".l %znej wartości n Łączna wartość udzielo­ warzyszącą rozmowom handlowców i producen­ się pomyślnie proces two­ aro Front Ocalenia Nar odo-" %ie ,l > a także nej pomocy wynosi 690 mi tów na Targach Krajowych „Jesień 80". Już na rzenia dobrego rynku dzie kredytu dziesią­ wego Kampuczy oraz iionów dolarów. wiele dni przed ich rozpoczęciem obie strony zda­ cięcego, tym bardziej że nisko Rada Rewolucyjna Ludu to « oprocen- Ma to duże znaczenie dla wały sobie sprawę że stanowić mogą zaledwie ofertę' odzieży dziecięcej o , Wysokości ok. przezwyciężenia trudności początek ustalania i precyzowania planu dostaw zwiększono o ponad mi­ Kampuczy powzięły de­ Jolarów. gospodarczych, jakie prze­ na rok przyszły, konfrontowania potrzeb handlu lion sztuk. cyzję o przeprowadzeniu Cki żywa nasz kraj. ^ir- przesuną) z możliwościami przemysłu. Znacznie mniej optymi­ na początku przyszłego (PAP) stycznie przedstawia sięsy roku powszechnychwy tuacja w zakresie artyku­ Przemysł w tym roku przy równoczesnym po­ łów wyposażenia mieszkań borów do najwyższego Fot. Z.
    [Show full text]
  • Folge 05 Vom 31.01.2020
    Wirtschaft Der Kapitalismus in der Vertrauenskrise Seite 7 Nr. 5 · 31. Januar 2020 Zeitung für Deutschland · Das Ostpreußenblatt Einzelverkaufspreis: 2,90 € Historischer Abschied Nach dem Brexit: Wie geht es jetzt Weltuntergang Von den weiter auf der Insel? Wie auf dem Sumerern bis zu „Fridays Kontinent? Seiten 1, 2, 3 for Future“. Seite 12 Geschichte Der Eiserne Vorhang senkte sich in Jalta. Seite 11 FOTOS: MAURITIUS, FOTOS: BREXIT IN DIESER AUSGABE Politik Italien nach der Wahl in Union in der Sinnkrise der Emilia-Romagna und in Kalabrien An diesem Wochenende verlässt Großbritannien die EU. Für die verbleibenden Mitglieder Seite 6 stellt sich um so mehr die Frage, wohin die Union künftig steuern soll Kultur Wilhelm und Alexander von VON RENÉ NEHRING ten. Das Vereinigte Königreich, so der Ire, soll; wofür sie steht und da ist – und wofür soll, wenn es ohne die lästigen Pflichten Humboldt im Deutschen sei keineswegs mit den anderen Staaten nicht. Viel zu lange war sich die Union einer Mitgliedschaft auch geht? Historischen Museum Berlin un ist er also da, der Moment, des „Clubs“ gleichzusetzen, den es verlas- selbst genug, reichte ihre permanente Er- den die einen herbeigesehnt sen wird. Neben der Geschichte, die für weiterung allein schon als Existenzbe- Rückbesinnung auf die Anfänge Seite 9 und bejubelt, die anderen je- ihn in den vergangenen 300 Jahren von rechtigung. Solange es weiterhin Interes- Eine Lösung für die Identitätskrise der EU doch befürchtet und ver- kaum einer europäischen Macht so ge- senten gab, die dem Bündnis angehören könnte in der Rückbesinnung auf ihre An- Das Ostpreußenblatt Nflucht haben. An diesem Freitag tritt das prägt worden sei wie vom Vereinigten Kö- wollten, reichte das.
    [Show full text]
  • 7.2.4. Subregion Œrodkowej Wis³y Nizinny
    Subregion œrodkowej Wis³y nizinny 7.2.4. Subregion œrodkowej Wis³y nizinny Informacje ogólne mowaniu siê powierzchniowego sp³ywu opadów atmos- ferycznych, lecz wy³¹cznie do ma³ych rzek. Koryta du- Wed³ug podzia³u fizycznogeograficznego J. Kondrac- ¿ych rzek albo s¹ odizolowane wa³ami powodziowymi, kiego (2002) przewa¿aj¹ca czêœæ subregionu znajduje albo ich rozleg³e doliny (np. dolina Wis³y, osi¹gaj¹ca siê w obrêbie podprowincji Niziny Œrodkowopolskie miejscami szerokoœæ do 20 km), z pasami ³¹k i mokrade³, (makroregiony: wschodni skraj Niziny Po³udniowo- z wysok¹ transpiracj¹ przekraczaj¹c¹ znacznie wysokoœæ wielkopolskiej, Nizina Pó³nocnomazowiecka, Nizina opadów, stanowi¹ przeszkodê nie do przebycia dla sp³ywu Œrodkowomazowiecka, Wzniesienia Po³udniowomazo- powierzchniowego. wieckie i Nizina Po³udniowopodlaska). Pó³nocno-za- U¿ytkowanie terenu Mazowsza i terenów do niego chodni fragment nale¿y do podprowincji Pojezierza Po- przyleg³ych jest zwi¹zane z dzia³alnoœci¹ rolnicz¹. ³udniowoba³tyckie (fragmenty makroregionów: Poje- W pobli¿u du¿ych aglomeracji przewa¿a uprawa wa- zierze Wielkopolskie, Pojezierze Che³miñsko-Dobrzyñ- rzyw (cebula, kapusta na równinie b³oñskiej), sady (rejon skie i Pradolina Toruñsko-Eberswaldzka), po³udniowo- Grójca i Nowego Dworu Maz.), z mniejszym udzia³em -wschodni zaœ do podprowincji Polesie (prawobrze¿na uprawy zbó¿ i ³¹k. Kompleksy leœne s¹siaduj¹ z War- czêœæ zlewni Wieprza – fragmenty makroregionów Po- szaw¹, lecz nie s¹ dominuj¹ce (Puszcza Kampinoska, lesie Zachodnie i Polesie Wo³yñskie) i Wy¿yna Lubel- Mazowiecki Park Krajobrazowy). W czêœci po³udniowo- sko-Lwowska (ma³y fragment makroregionu Wy¿yna -wschodniej, ze wzglêdu na p³ytkie po³o¿enie zwiercia- Lubelska).
    [Show full text]
  • Folia Malacologica 9-2.Vp
    Vol. 9(2): 101–113 THE 17TH POLISH MALACOLOGICAL SEMINAR –WHATDOWEDO? SEMINAR REPORT The previous (16th) Malacological Seminar was where some of us stayed. A few people stayed at the held in a place in the very north of Poland, on the Bal- Field Station of the Academy, and most had to be con- tic Coast. This year we met in the very south of the tent with private accommodation (as far as I know country. The village of Ojców is located very close to they were all very glad). Cracow. The village itself, with its few but very nice Participants were not very many, no doubt partly and rather loosely scattered houses, is beautiful and because of the fact that only a few months had passed unlike any typical Polish village. It is situated in the since the previous Seminar (September 2000), and midstof a karstarea, in a limestonevalley withmany partly because the academic year was just coming to caves, rocks, interesting plants and – what more im- its end, and some people simply could not leave their portant – snails. The village lent its name to the Ojców respective universities. National Park, small, but unique in many respects. On the first day we were welcomed by the main or- The Seminar started on May 30th and ended on ganizer, and by the Director of the Ojców National June 1st – after two autumn seminars (15th and 16th) Park; then the Vice-Director told us about scientific we have switched to the spring schedule again. The studies in the Park, and Prof.
    [Show full text]
  • Annex X the Vistula
    12th July 2018 Annex X Application of the bottom- up multicriteria methodology in eight European River Basin District The Vistula RBD Task A3 of the BLUE 2 project “Study on EU integrated policy assessment for the freshwater and marine environment, on the economic benefits of EU water policy and on the costs of its non- implementation” By: Magdalena Trybuch Agnieszka Rogowiec Krzysztof Kochanek In collaboration with Disclaimer: The arguments expressed in this report are solely those of the authors, and do not reflect the opinion of any other party. The report should be cited as follows: Trybuch, Rogowiec, Kochanek (2018). Annex X. Application of the bottom-up multicriteria methodology in eight European River Basin Districts – The Vistula RBD. Deliverable to Task A3 of the BLUE 2 project “Study on EU integrated policy assessment for the freshwater and marine environment, on the economic benefits of EU water policy and on the costs of its non- implementation”. Report to DG ENV. Client: Directorate-General for the Environment of the European Commission. Ramboll Group A/S Hannemanns Allé 53 DK-2300 Copenhagen S Denmark Tel: +45 5161 1000 Fax: +45 5161 1001 Institute for European Environmental Policy London Office 11 Belgrave Road IEEP Offices, Floor 3 London, SW1V 1RB Tel: +44 (0) 20 7799 2244 Fax: +44 (0) 20 7799 2600 Brussels Office Rue Joseph II 36-38, 1000 Bruxelles Tel: +32 (0) 2738 7482 Fax: +32 (0) 2732 4004 Table of Contents Table of Contents ............................................................................................................. 3 Preface ............................................................................................................................. 5 1 Description of the River Basin District Wisła (Vistula) ................................................ 6 2 The Second River Basin Management Plan (RBMP) and the related Programme of Measure (PoM) .............................................................................................................
    [Show full text]