Laporan-Tahunan-Sprm-2019-Jurnal

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH

Rasional muka hadapan

Lukisan tangan menunjukkan dua sisi negara yang berbeza. Keberadaan bangunan ikonik Putrajaya iaitu Ibu Pejabat SPRM adalah di puncak sisi negara yang membangun. Perkara ini sebagai simbolik mengenai sumbangan besar SPRM bagi memastikan negara kita terus maju dalam semua aspek. Selaras dengan aspirasi negara agar ‘Malaysia dikenali kerana integriti dan bukannya rasuah’.

BAHAGIAN PENDIDIKAN MASYARAKAT SURUHANJAYA PENCEGAHAN RASUAH MALAYSIA

Tel : 603 8870 0000 E-mel : [email protected] SMS : 019-6000 696

ISSN 0128-1364

9 770128 136004

Cetakan 2020 Yang Berhormat Ahli-Ahli Jawatankuasa Khas Mengenai Rasuah Parlimen Malaysia Kuala Lumpur

Yang Berhormat,

Laporan Tahunan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2019

Selaras dengan peruntukan seksyen 11(2) Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 (Akta 694), saya, Datuk Seri Azam bin Baki, Ketua Pesuruhjaya Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia dengan ini mengemukakan laporan tahunan tentang kegiatan Suruhanjaya sepanjang tahun 2019 kepada Jawatankuasa Khas Mengenai Rasuah untuk diperiksa.

Saya yang menjalankan amanah,

Datuk Seri Azam bin Baki Ketua Pesuruhjaya Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia

Tarikh : 01 Jun 2020

SIDANG REDAKSI

Mohamad Tarmize bin Abdul Manaf

Wan Nor Laily binti Wan Ahmad Wan Noraishah binti Wan Mohamad Isa Lee Cheng Teik Faizul bin Mohd Musa Wan Noorulhisyam bin Awang@Nawi Yusliza binti Mohd Yusoff Hani Dhania binti Samion Nur Harliza binti Abdul Hamid Effezul Azran bin Abd. Maulop Mohd Faizal bin Awang Senik Nor Fadzilla binti Abdullah Mirza Marwan bin Che Zamilah (lukisan muka hadapan)

Pengarah-pengarah bahagian/negeri Desk officer semua bahagian SPRM RASIONAL LOGO

KPj Ketua Pesuruhjaya KPKPj Ketua Penolong Kanan Pesuruhjaya Ps Penguasa TKPj Timbalan Ketua Pesuruhjaya PKPj Penolong Kanan Pesuruhjaya KPKPs Ketua Penolong Kanan Penguasa Pj Pesuruhjaya PPj Penolong Pesuruhjaya PKPs Penolong Kanan Penguasa TPj Timbalan Pesuruhjaya PsK Penguasa Kanan PPs Penolong Penguasa Kandungan

PERUTUSAN KETUA PENDIDIKAN PESURUHJAYA • Pendidikan Pencegahan Rasuah 01 77 • Komunikasi Strategik MEKANISME SEMAK DAN IMBANG PROFESIONALISME • Jawatankuasa Khas Mengenai • Pengurusan Tatatertib Rasuah • Keselamatan • Lembaga Penasihat 105 • Akademi Pencegahan Pencegahan Rasuah Rasuah Malaysia 11 • Jawatankuasa Aduan • Panel Penilaian Operasi • Panel Perundingan dan Pencegahan Rasuah PENGURUSAN DAN KEWANGAN • Khidmat Pengurusan 125 • Pengurusan Kewangan MAKLUMAT KORPORAT • Pengurusan Tertinggi • Struktur Organisasi • Pengarah SPRM Negeri • Visi, Misi, Objektif dan Moto DIMENSI ANTARABANGSA 19 • Fungsi • Strategi dan Kod Etika 141

PENGUATKUASAAN PELAN ANTIRASUAH NASIONAL • Statistik Operasi • Kes-kes Siasatan Menarik (NACP) 2019 – 2023 29 • Pendakwaan Kes Rasuah 155

PENCEGAHAN LAMPIRAN • Pemeriksaan dan Perundingan 165 • Pengurusan Integriti 55 Agensi PERUTUSAN KETUA PESURUHJAYA 1

PERUTUSAN KETUA PESURUHJAYA 2 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh, salam sejahtera dan salam perangi rasuah

Alhamdulillah, syukur ke hadrat Allah S.W.T kerana dengan izin-Nya, Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) telah berjaya melaksanakan tanggungjawabnya dalam membanteras rasuah sepanjang tahun 2019 sebagaimana dimanifestasikan dalam laporan tahunan ini.

2. Separuh tahun 2019, SPRM dipimpin oleh seorang tokoh berkaliber iaitu Dato’ Sri Mohd Shukri bin Abdull. Bagi pihak SPRM, saya mengucapkan setinggi- tinggi terima kasih kepada beliau yang telah berjaya melaksanakan tugasnya dengan cemerlang terutama dalam menyelesaikan beberapa siasatan kes berprofil tinggi. Dato’ Sri Mohd Shukri juga telah meletakkan asas yang kuat kepada SPRM untuk terus menjadi agensi pembanterasan rasuah terbaik dunia.

3. Sesungguhnya 2019 merupakan tahun yang mencabar tetapi penuh bermakna bagi SPRM. Pelbagai perkembangan dan pencapaian besar di peringkat domestik mahupun antarabangsa berjaya dikecapi hasil PERUTUSAN usaha gigih dan sokongan semua pihak. KETUA PESURUHJAYA KOMITMEN KERAJAAN MEMPERKASAKAN SPRM

4. Saya amat berterima kasih kepada pihak kerajaan yang jelas komited dalam memperkasakan usaha pencegahan rasuah di negara ini. Bagi tahun 2019, kerajaan telah memperuntukkan Perbelanjaan Mengurus kepada SPRM sebanyak RM286,774,900. Jumlah ini adalah peningkatan sebanyak RM44,640,400 atau 18.44% berbanding peruntukan pada tahun 2018 iaitu sebanyak RM242,134,500.

5. Aspek sumber manusia juga diperkukuhkan apabila kerajaan meneruskan pertambahan 100 perjawatan setiap tahun kepada SPRM. Perkara ini menjadikan keseluruhan perjawatan SPRM adalah 3,037. Jumlah pengisian perjawatan sehingga 31 Disember 2019 adalah seramai 2,750 pegawai atau 91%. PERUTUSAN KETUA PESURUHJAYA 3

6. Saya berharap kerajaan terus komited PENGIKTIRAFAN ANTARABANGSA memperkasakan agensi ini dalam aspek peruntukan kewangan dan sumber manusia pada masa akan datang. 10. Saya amat berbangga apabila usaha pencegahan rasuah telah memperlihatkan hasilnya. Peningkatan skor Malaysia dalam Indeks Persepsi Rasuah (CPI) 2019 kepada PELAN ANTIRASUAH NASIONAL 53 berbanding 47 pada tahun 2018, merupakan bukti keberhasilan inisiatif yang dilaksanakan oleh negara. Skor 7. Keseriusan kerajaan dalam membanteras rasuah ini merupakan yang terbaik sejak tahun 2004. Dengan juga diterjemah melalui pengenalan Pelan Antirasuah skor ini, Malaysia diletakkan di kedudukan 51 daripada Nasional (NACP) 2019-2023. Dasar lima tahun ini 180 buah negara. Diharap skor dan kedudukan Malaysia dilancarkan pada 29 Januari 2019 oleh Perdana Menteri, dalam CPI mampu melonjak ke paras yang lebih baik pada YAB Tun Mahathir bin Mohamad. Aspirasi NACP adalah tahun-tahun akan datang. ‘Malaysia dikenali kerana integriti dan bukannya rasuah’ dan visi ‘Ke arah negara bebas rasuah’. 11. Saya turut berbangga kerana usaha SPRM dalam pencegahan rasuah sering mendapat perhatian 8. SPRM mendukung NACP dan percaya pelan ini dunia. Pada tahun 2019, United Nations Office of Drugs mampu menjadikan Malaysia negara yang lebih baik. and Crime (UNODC) telah mengiktiraf 15 amalan baik SPRM dipertanggungjawabkan sebagai peneraju bagi 12 berhubung pematuhan Malaysia terhadap United Nations inisiatif NACP dan memberi sokongan (supporting role) Convention Against Corruption (UNCAC), bagi Bab II: kepada 32 inisiatif yang lain. Selaras dengan dasar baharu Langkah-langkah pencegahan dan Bab V: Pemerolehan ini, SPRM telah memperkenalkan slogan baharu iaitu semula harta jenayah. ‘Rasuah Disisih, Negara Bersih’. Slogan baharu ini berkuat kuasa mulai 1 Oktober 2019, iaitu sempena sambutan 12. Antara amalan baik tersebut ialah peranan badan ulang tahun SPRM ke-52. pemantau SPRM, penubuhan Unit Integriti di agensi awam, jalinan kerjasama agensi tempatan dan antarabangsa 9. SPRM sentiasa meningkatkan usaha pencegahan dalam pencegahan rasuah, dan prosedur serta undang- rasuah, sama ada dalam aspek operasi, pencegahan undang negara dalam mendapatkan kembali wang dan pendidikan. SPRM juga peka terhadap keluhan dan daripada hasil haram. Sebagai rekod, pada tahun 2013, rintihan masyarakat berkaitan isu-isu rasuah. SPRM UNODC mengiktiraf 23 amalan baik Malaysia berhubung berusaha sedaya upaya untuk menyediakan persekitaran Bab III: Penjenayahan dan penguatkuasaan undang- terbaik yang bebas rasuah kepada masyarakat. undang serta Bab IV: Kerjasama antarabangsa. Dokumen hasil penilaian terhadap Malaysia boleh diperolehi daripada laman sesawang UNODC.

“Peningkatan skor Malaysia dalam Indeks Persepsi Rasuah (CPI) 2019 kepada 53 berbanding 47 pada tahun 2018, merupakan bukti keberhasilan inisiatif yang dilaksanakan oleh negara.” 4 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KEJAYAAN OPERASI

15. Saya amat berterima kasih kepada pegawai- “UNODC telah mengiktiraf 15 pegawai yang terlibat dalam operasi risikan, siasatan amalan baik berhubung pematuhan dan pendakwaan yang telah mempamerkan prestasi Malaysia terhadap UNCAC bagi Bab cemerlang. II: Langkah-langkah pencegahan 16. Pada tahun 2019, SPRM membuka 1,039 Kertas Siasatan (KS). Kecekapan penyiasatan terbukti apabila dan Bab V: Pemerolehan semula 951 KS atau 91.53% berjaya disiapkan dalam tahun semasa. Bakinya iaitu 88 (8.47%) KS diteruskan siasatan ke tahun harta jenayah.” hadapan. Transaksi yang kompleks menjadi faktor utama sesuatu siasatan itu tidak dapat disiapkan dalam tahun semasa. 13. Pada tahun hadapan, Malaysia akan menjadi tuan rumah kepada Persidangan Asia Pacific Economic 17. SPRM mencatat rekod tangkapan tertinggi Cooperation (APEC) 2020. Sempena persidangan sepanjang sejarah penubuhannya. Hasil tindakan tersebut, SPRM diberi kepercayaan untuk menganjurkan agresif dalam operasi siasatan, 1,101 individu ditangkap. mesyuarat Anti-Corruption and Transparency Working Tangkapan bagi tahun 2018 adalah seramai 894 individu. Group (ACTWG) dan APEC Network on Anti-Corruption Salah satu operasi yang menyumbang kepada peningkatan Authorities and Law Enforcement Agencies (ACT-NET) tangkapan adalah ‘Ops Sarat’ yang berkaitan rasuah dalam yang dijadualkan pada bulan Februari dan Ogos 2020. kalangan penguat kuasa Jabatan Pengangkutan Jalan Tanggungjawab penting ini merupakan satu penghargaan (JPJ). Dalam operasi tersebut, 165 individu ditangkap besar kepada SPRM. melibatkan penguat kuasa JPJ, pekerja sektor swasta dan orang awam. 14. Kita patut berbangga kerana banyak negara luar menjadikan Malaysia tempat rujukan dalam pencegahan 18. Saya juga amat berbangga dengan satu lagi rasuah. Sepanjang tahun ini, 20 agensi luar negara telah rekod tertinggi dalam sejarah SPRM iaitu berkaitan lucut mengadakan lawatan kerja dan kunjungan hormat ke hak. Pada tahun 2019, SPRM berjaya melucut hak harta pejabat SPRM. Kunjungan ini ialah satu penunjuk jelas hasil daripada rasuah sebanyak RM1,285,273,511.63. betapa dunia memandang tinggi kepada negara ini, Jumlah lucut hak bagi tahun 2018 adalah sebanyak khususnya SPRM. RM37,655,788.27. Dua tindakan operasi yang menyumbang kepada peningkatan jumlah lucut hak adalah Ops SSER (nilai lucut hak RM1,146,711,148.56) dan Ops 1MDB (nilai lucut hak RM40,702,109.84).

“91.53% Kertas Siasatan berjaya disiapkan dalam tahun semasa. Hasil tindakan agresif dalam operasi siasatan, 1,101 individu ditangkap.” PERUTUSAN KETUA PESURUHJAYA 5

19. Dalam aspek pendakwaan, pencapaian dalam INISIATIF PENCEGAHAN kadar sabitan masih berada di paras yang baik iaitu 78% sabitan. Peratusan ini adalah berdasarkan 217 kes yang 21. Kita semua bersetuju bahawa mencegah lebih telah selesai perbicaraan di mahkamah rendah. Sejumlah baik daripada mengubati. Justeru, SPRM komited RM9,198,700 denda dikenakan ke atas pesalah jenayah melaksanakan fungsinya dalam memberi khidmat rasuah. nasihat ke arah penambahbaikan sistem dan prosedur agensi. Perkara ini amat penting kerana rasuah boleh berlaku akibat kelemahan sistem dan prosedur. SPRM “SPRM berjaya melucut hak harta membuka 69 Kertas Pemeriksaan dan Perundingan (KPP) yang melibatkan enam sektor iaitu perolehan (25 hasil daripada rasuah sebanyak KPP), pentadbiran (16 KPP), penguatkuasaan (13 KPP), RM1,285,273,511.63.” pelesenan (10 KPP), pengurusan tanah (empat KPP) dan pembinaan (satu KPP).

22. Tumpuan pemeriksaan adalah terhadap isu-isu 20. SPRM juga meneruskan tradisi kejayaan nasional dan mempunyai kepentingan awam. Antaranya, mengendalikan siasatan kes berprofil tinggi sehingga isu penyelewengan dana RM40 juta yang diuruskan oleh berjaya dibawa ke mahkamah. Antaranya, bekas Perbadanan Tabung Pembangunan Kemahiran (PTPK); Ketua Menteri Sabah, Tan Sri Musa bin Aman yang isu penyelewengan dalam pengurusan dan pengagihan menghadapi 35 pertuduhan rasuah berjumlah AS$63.3 dana kepada pertubuhan bukan kerajaan India oleh Unit juta (RM263,460,962); ahli Parlimen Kinabatangan Bung Pembangunan Sosioekonomi Masyarakat India (SEDIC); Moktar dan isteri didakwa peroleh suapan RM2.8 juta; isu pelaburan hartanah oleh Felda Investment Corporation Riza Aziz didakwa pengubahan wang haram RM1.25 Sdn. Bhd. berhubung pembelian Merdeka Palace Hotel bilion berkaitan penyelewengan 1MDB; ahli perniagaan and Suites di Kuching, Sarawak dan Park City Grand didakwa kerana menipu RM19 juta kononnya untuk Plaza di Kensington, London pada harga yang lebih menutup siasatan SPRM berhubung terowong Pulau tinggi berbanding harga penilaian; dan isu tadbir urus Pinang; Penasihat Undang-Undang UMNO, Datuk Mohd dan percanggahan kepentingan dalam pengurusan FGV Hafarizam bin Harun didakwa atas pengubahan wang Holding Berhad. haram berjumlah RM15 juta; bekas Pengerusi Tabung Haji, 23. SPRM turut memperkemaskan Corporate Integrity Datuk Seri Abdul Azeez bin Abdul Rahim didakwa rasuah Pledge (CIP) yang diperkenalkan pada tahun 2010. SPRM dan pengubahan wang haram berjumlah RM5.2 juta; bekas telah menambah baik inisiatif ini dan menjenamakan CEO SSM, Datuk Zahrah binti Abd Wahab Fenner dan anak semula sebagai CIP Version 2 (CIP v.2). Penambahbaikan berdepan 37 pertuduhan rasuah melibatkan jumlah RM5.7 dibuat dengan menyusun atur serta memperincikan juta; Majistret, Mohamad Amin bin Shahul Hamid didakwa polisi pencegahan rasuah melalui tujuh inisiatif Corporate minta dan terima rasuah membabitkan nilai RM295,000; Integrity System Malaysia (CISM) bagi memudahkan dan hakim yang pernah menjadi koroner inkues Teoh syarikat mewujudkan sistem pencegahan rasuah yang Beng Hock, Azmil Muntapha bin Abas bersama Timbalan lebih sistematik. Saya amat mengalu-alukan mana-mana Pendakwa Raya didakwa rasuah. syarikat untuk menyertai program CIP v.2. Pendaftaran boleh dibuat melalui Portal CISM di alamat https://cism. sprm.gov.my/. Sehingga kini, 22 syarikat telah menyertai program CIP v.2. Saya amat berharap inisiatif ini akan terus disokong oleh sektor korporat. 6 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

“887 Unit Integriti di seluruh negara INISIATIF PENDIDIKAN telah melaksanakan 20,258 aktiviti. 27. Program pendidikan tidak kurang hebatnya. SPRM meneruskan program tradisi dalam pendidikan antirasuah Kerajaan telah mengarahkan semua melalui aktiviti secara bersemuka. Sepanjang tahun 2019, GLC di peringkat persekutuan dan sebanyak 2,081 ceramah disampaikan melibatkan 161,414 audiens, 168 pameran dan 61 program berbentuk seminar, negeri menubuhkan Unit Integriti forum, bengkel serta diskusi meja bulat. Program Ikrar dan Governans (IGU) dalam Bebas Rasuah yang diperkenalkan pada Januari 2017 terus mendapat sambutan daripada pelbagai organisasi. tempoh dua tahun dari tarikh 5 Sehingga kini, 1,511 organisasi telah menandatangani IBR.

Oktober 2018.” 28. SPRM amat aktif menghebahkan dan mendidik sektor korporat berkaitan peruntukan Seksyen 17A Akta 24. Selain itu, SPRM juga aktif memberi latihan dan SPRM 2009 – kesalahan rasuah oleh organisasi komersial. khidmat nasihat berhubung tiga inisiatif utama bagi Sebanyak 101 sesi taklimat telah diadakan, yang melibatkan mengukuhkan pencegahan rasuah dalam organisasi 7,271 audiens daripada pelbagai organisasi yang akan iaitu Corruption Risk Management (CRM), Pelan terkesan dengan peruntukan baharu ini. Antirasuah Organisasi (OACP) dan MS ISO 37001: Anti- Bribery Management System (ABMS). Sepanjang tahun 29. SPRM terus meneroka inisiatif baharu dalam 2019, SPRM telah mengendalikan 76 bengkel CRM, 22 pendidikan antirasuah. Antara program pendidikan taklimat ABMS dan 66 bengkel serta taklimat berkaitan yang dilaksanakan secara kreatif adalah persembahan pembangunan OACP. teater muzikal ‘Semarak Pertiwiku’ yang dipentaskan di Auditorium Tun Ahmad Zaidi Adruce (TAZA), Institut 25. Sebagai melengkapkan mekanisme kawalan Pendidikan Guru Kampus Batu Lintang, Kuching pada 12 dalaman di sektor awam, Unit Integriti terus aktif hingga 14 Julai 2019 dan Pertandingan Dikir Barat Bebas memainkan peranan mereka. Hasil pemantauan SPRM, 887 Rasuah yang diadakan di Auditorium Jabatan Kesenian Unit integriti di seluruh negara telah melaksanakan 20,258 dan Kebudayaan Negeri Kelantan pada 27 April 2019. aktiviti berdasarkan enam terma rujukan iaitu tadbir urus; pengukuhan integriti; pengesanan dan pengesahan; pengurusan aduan; pematuhan; dan tatatertib. “Antara program pendidikan 26. Saya amat berterima kasih kepada kerajaan kerana yang dilaksanakan secara kreatif memperluaskan inisiatif Unit Integriti kepada syarikat berkaitan kerajaan (GLC). Kerajaan telah mengarahkan adalah pementasan teater semua GLC di peringkat persekutuan dan negeri muzikal ‘Semarak Pertiwiku’ dan menubuhkan Unit Integriti dan Governans (IGU) dalam tempoh dua tahun dari tarikh 5 Oktober 2018. Sehingga 31 Pertandingan Dikir Barat Bebas Disember 2019, sebanyak 75 IGU telah ditubuhkan. Rasuah.” PERUTUSAN KETUA PESURUHJAYA 7

30. Setiap tahun, SPRM akan mengetuai sambutan Hari Antirasuah Antarabangsa yang ditetapkan oleh “Mulai Semester 2 Sesi 2017/2018, Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu pada 9 Disember. Pusat Citra UKM telah menawarkan Usaha ini merupakan komitmen negara terhadap kempen antirasuah yang dianjurkan badan utama dunia itu. Pada kursus ‘Integriti dan Rasuah’ 7 Disember 2019, SPRM bersama Yayasan Antirasuah secara elektif kepada pelajar ijazah Malaysia (YARM), Transparency International dan 10 organisasi lain mengadakan Walkabout Perdana Hari pertama sebagai projek rintis.” Antirasuah Antarabangsa 2019. Program ini melibatkan 1,500 sukarelawan di seluruh negara dan mensasarkan kumpulan berisiko tinggi iaitu peniaga kecil dan penjaja. Berkonsepkan ‘turun padang’, program ini berjaya 33. Melentur buluh, biarlah daripada rebungnya. menemui 11,668 individu daripada kumpulan sasar. Pembudayaan integriti dan sikap benci kepada jenayah rasuah diterapkan dalam kalangan murid sekolah melalui 31. SPRM memperkukuhkan pendidikan kepada pelajar pelaksanaan program Wira Anti Rasuah (WAR). Program institusi pengajian tinggi (IPT). Pelaksanaan program yang bermula pada tahun 2014 ini diterima baik oleh dibuat melalui Angkatan Mahasiswa Antirasuah (AMAR) Kementerian Pendidikan Malaysia. Sehingga kini, program di 20 universiti awam, 27 Institut Pendidikan Guru, 57 WAR berjaya diadakan di 140 sekolah, melibatkan 23,356 Institut Pendidikan MARA dan 10 institusi pengajian murid dan 4,048 guru. tinggi swasta. Antara program utama ialah Konvensyen Mahasiswa Antirasuah (KoMawAR) Zon Timur pada 20 34. SPRM terus memanfaatkan media massa yang ada April 2019, KoMawAR Zon Selatan pada 21 September untuk menyebar luas mesej antirasuah kepada segenap 2019 dan Debat Antirasuah Piala Ketua Pesuruhjaya SPRM lapisan masyarakat. Selain pesanan khidmat masyarakat, IPT 2019 pada 23 hingga 26 Ogos 2019. temu bual di media elektronik, media sosial menjadi platform utama kepada SPRM. SPRM juga menjadi satu- 32. SPRM turut melaksanakan inisiatif baharu untuk satunya agensi penguatkuasaan yang memiliki radio atas menerapkan elemen pencegahan rasuah dalam sistem talian iaitu MACC.fm: My Anti-Corruption Channel. akademik di IPT. Mulai Semester 2 Sesi 2017/2018, Pusat Citra, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) telah menawarkan kursus ‘Integriti dan Rasuah’ secara elektif kepada pelajar ijazah pertama sebagai projek rintis. Sehingga kini, kursus ‘Integriti dan Rasuah’ telah ditawarkan dalam empat semester dan jumlah pelajar yang mendaftar adalah seramai 447 orang. SPRM terus mempromosikan kursus yang sama kepada IPT lain. Kolej Universiti Islam Melaka (KUIM) menjadi institut pengajian tinggi swasta pertama yang menawarkan kursus ini iaitu kepada pelajar Semester 1 Sesi 2019/2020 (Disember 2019). 8 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

MENINGKATKAN KAPABILITI WARGA CABARAN DAN HARAPAN SPRM 37. Saya sedar masyarakat meletakkan harapan yang 35. Kecemerlangan sesebuah organisasi amat sangat tinggi ke atas SPRM. Masyarakat ingin melihat bergantung kepada keberkesanan warganya dalam SPRM melaksanakan tugas dengan berkesan, bebas melaksanakan tugas. Dalam usaha meningkatkan kapasiti daripada sebarang pengaruh, telus dalam penyebaran dan kapabiliti pegawai SPRM, Akademi Pencegahan maklumat dan pegawai-pegawai SPRM bertindak secara Rasuah Malaysia (MACA) telah menaik taraf Program profesional. Latihan Asas Pegawai SPRM kepada program akreditasi hasil kerjasama strategik SPRM dengan Nottingham Trent 38. Bagaimanapun, masyarakat perlu sedar bahawa University, United Kingdom. usaha pembanterasan rasuah bukan hanya menjadi tugas eksklusif SPRM sahaja. Rasuah tidak akan dapat 36. Program rintis Akreditasi Professional Diploma in dibanteras tanpa sokongan dan kerjasama seluruh warga International Law Enforcement: Anti-Corruption Studies Malaysia. Peranan masyarakat adalah mudah iaitu jangan (Level 5) untuk pegawai SPRM berjawatan Penolong beri, jangan terima dan laporkan rasuah. Penguasa Gred P29 dilaksanakan bermula 1 Ogos 2018 dengan pengambilan 130 pegawai kadet SPRM. Program 39. Rasuah adalah jenayah yang berkembang selaras Akreditasi Post Graduate Diploma in International Law dengan kemajuan teknologi. Cabaran utama SPRM adalah Enforcement: Anti-Corruption Leadership (Level 7) bagi bagi meningkatkan keberkesanan tindakan agensi ini pegawai kadet SPRM Gred P41 pula bermula pada 13 Ogos dalam membanteras rasuah yang menjadi lebih rumit dan 2019, melibatkan 56 pegawai kadet SPRM. kompleks dari semasa ke semasa.

40. Menyedari perkara itu, SPRM sentiasa menambah baik strategi dan pendekatan sama ada dalam aspek “MACA telah menaik taraf Program operasi, pencegahan mahupun pendidikan antirasuah. Latihan Asas Pegawai SPRM kepada SPRM juga melaksanakan kajian berkala untuk mengukur pandangan masyarakat terhadap keberkesanan SPRM. program akreditasi hasil kerjasama Saya amat terbuka dan mengalu-alukan komen serta strategik SPRM dengan Nottingham pandangan daripada mana-mana pihak demi memperbaiki perkhidmatan SPRM kepada masyarakat. Trent University, United Kingdom.” 41. Saya juga akan memastikan SPRM terus berinovasi dan kreatif dalam usaha pencegahan rasuah. SPRM terus menerokai inisiatif baharu dan mendapatkan kerjasama pelbagai pihak agar usaha memerangi rasuah lebih berkesan. PERUTUSAN KETUA PESURUHJAYA 9

“Rasuah tidak akan dapat dibanteras tanpa sokongan dan kerjasama seluruh warga Malaysia.”

42. Selain itu, SPRM akan terus mencadangkan kepada 44. Sebagai bukti kebebasan dan ketelusan SPRM, kerajaan agar pindaan Perlembagaan Persekutuan dan sumbangan jasa jawatankuasa/panel bebas SPRM sentiasa undang-undang dapat dibuat untuk memperkasakan ditagih. SPRM amat menghargai teguran dan nasihat yang SPRM. Pindaan ini adalah bagi mewujudkan Suruhanjaya diberikan oleh anda semua. Saya juga mengucapkan terima Perkhidmatan SPRM agar pengambilan dan pemecatan kasih kepada seluruh warga SPRM di peringkat bahagian pegawainya dapat dilakukan sendiri; pelantikan Ketua dan negeri di atas sumbangan dan keringat yang dikerah Pesuruhjaya SPRM melalui Perlembagaan Persekutuan sepanjang tahun 2019. Semoga usaha ini dapat diteruskan yang dapat menjamin kebebasan SPRM secara demi kesinambungan pencegahan rasuah pada tahun- keseluruhannya; dan mewujudkan peruntukan salah tahun seterusnya. laku pegawai awam agar ketirisan dan pembaziran dana kerajaan dapat dikawal. Semua cadangan tersebut 45. Akhir kata, saya berharap SPRM akan terus berfungsi memerlukan sokongan dan komitmen pemimpin tertinggi dengan baik untuk merealisasikan harapan seluruh rakyat. negara. SPRM akan melaksanakan tanggungjawabnya dengan lebih strategik, dinamik dan responsif kepada kehendak 43. Sebagaimana besarnya peranan sektor awam masyarakat. Perubahan yang dicorak pada hari ini akan dalam pentadbiran kerajaan serta sumbangan ekonomi menentukan kejayaan pada masa hadapan. sektor swasta di negara ini, sebesar itu jugalah harapan SPRM terhadap sokongan dan kerjasama kedua-dua sektor tersebut dalam pencegahan rasuah. Pencegahan rasuah bukanlah satu perkara yang boleh dibuat pilihan. LATHEEFA KOYA Ketua Pesuruhjaya Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH 10 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH MEKANISME CHECK AND BALANCE 11

MEKANISME SEMAK DAN IMBANG 12 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

MEKANISME SEMAK DAN IMBANG

Selaras dengan penubuhan SPRM, lima badan pemantau bebas diwujudkanudkan sebagai mekanisme semak dan imbang (check and balance) terhadapp pperjalananerjalanan SSPRMPRM dalam melaksanakan fungsi dan peranannya.

Pembentukan Jawatankuasa Khas Mengenai Rasuah (JKMR), Lembaga Penasihat Pencegahan Rasuah (LPPR) dan Jawatankuasa Aduan (JKA) dibuat melalui peruntukan undang-undang, manakala pembentukan Panel Penilaian Operasi (PPO) serta Panel Perundingann dan Pencegahan Rasuah (PPPR) dibuat secara pentadbiran.

Bagi tahun 2019, hanya tiga badan pemantau sahaja yang mempunyaii keahlian iaitu JKA, PPO dan PPPR. Manakala, pelantikan keahlian bagi JKMR dan LPPR belum dibuat.

LIMA BADAN PEMANTAU BEBAS SPRM

JAWATANKUASA PANEL KHAS PENILAIAN MENGENAI OPERASI RASUAH (PPO) LEMBAGA (JKMR) JAWATANKUASA PANEL PENASIHAT ADUAN PERUNDINGAN PENCEGAHAN (JKA) DAN RASUAH PENCEGAHAN (LPPR) RASUAH (PPPR) MEKANISME CHECK AND BALANCE 13

JAWATANKUASA KHAS MENGENAI RASUAH (JKMR)

Jawatankuasa Khas Mengenai Rasuah (JKMR) diwujudkan secara perundangan mengikut Seksyen 14 Akta SPRM 2009. Ahli-ahli JKMR dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong daripada kalangan ahli Dewan Negara dan Dewan Rakyat. Peruntukan seksyen tersebut menetapkan tidak ada seorang pun Anggota Pentadbiran boleh dilantik 01 menganggotai jawatankuasa ini.

Peranan utama JKMR adalah menasihati Perdana Menteri mengenai apa-apa aspek masalah rasuah di Malaysia. Tempoh keahlian sesi terdahulu berakhir pada tahun 02 2016 dan pelantikan ahli baharu JKMR belum dibuat sejak itu.

LEMBAGA PENASIHAT PENCEGAHAN RASUAH (LPPR)

Lembaga Penasihat Pencegahan Rasuah (LPPR) diwujudkan mengikut Seksyen 13 Akta SPRM 2009. Ahli-ahli LPPR dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong daripada kalangan orang yang berintegriti dan telah memberikan perkhidmatan awam yang cemerlang 01 atau mencapai keunggulan dalam profesion masing-masing.

Peranan utama LPPR adalah menasihati SPRM berhubung strategi, dasar dan apa-apa perkara berhubung masalah rasuah di negara ini. Ketua Pesuruhjaya SPRM dilantik sebagai anggota yang diperuntukkan di bawah Seksyen 13(2)(b) Akta SPRM 2009. 02 Tiada pelantikan ahli baharu LPPR sejak keahlian terdahulu berakhir pada Februari 2018. 14 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

JAWATANKUASA ADUAN (JKA) PANEL PENILAIAN OPERASI (PPO) (sehingga 14 Ogos 2019)

Terma rujukan JKA Terma rujukan PPO

Mengenal pasti apa-apa kelemahan dalam tatacara kerja Panel Penilaian Operasi ini asauknatawaJ ini Suruhanjaya yang mungkin menimbulkan aduan dan jika (PPO) diwujudkan secara Menerima dan mendapatkan penjelasan berhubung perangkaan Kertas dibentuk mengikut diﬁkirkannya sesuai untuk membuat apa-apa syor tentang pentadbiran dan ahli- Siasatan yang dibuka oleh Suruhanjaya. seksyen 15 Akta SPRM 01 tatacara kerja Suruhanjaya sebagaimana yang diﬁkirkannya patut. ahlinya dilantik oleh 01 2009 dan pelantikan Perdana Menteri daripada mereka dibuat oleh kalangan mereka yang Menteri. mempunyai kepakaran Memantau pengendalian oleh Suruhanjaya terhadap aduan dan mewakili badan- Menerima dan meneliti laporan daripada Suruhanjaya berhubung Kertas mengenai salah laku yang tidak bersifat jenayah terhadap badan profesional yang Siasatan yang mana tempoh siasatan melebihi tempoh 12 bulan. pegawai-pegawai Suruhanjaya. bersesuaian. Mereka 02 02 merupakan individu yang berupaya memperlihatkan ketelusan dan kebebasan siasatan SPRM. PPO Menerima laporan daripada Suruhanjaya berhubung semua kes di mana Ahli-ahli JKA 2019 bertanggungjawab Orang Yang Ditangkap yang dilepaskan dengan jaminan oleh Suruhanjaya memperakukan sesuatu 03 melebihi enam bulan. siasatan sebelum ia ditutup. PPO boleh mencadangkan kes dikaji semula sekiranya tidak berpuas hati Menerima laporan Kertas Siasatan Suruhanjaya yang telah berkeputusan untuk dihentikan siasatan dan memberi pandangan: dengan penjelasan yang i. untuk penambahbaikan siasatan atas sebab kelemahan siasatan; dan dikemukakan oleh SPRM. ii. untuk menyemak semula sekiranya siasatan tersebut memerlukan 04 siasatan lanjut. 1

Pengerusi DATO’ AHMAD BIN SAID Meneliti, mengkaji dan memperakukan kepada Lembaga Penasihat 3 Pencegahan Rasuah berhubung cadangan untuk meningkatkan 2 05 keberkesanan operasi siasatan Suruhanjaya. DATO’ DR. ASARIAH BINTI Ahli-ahli PPO 2019 DATUK MUHAMMAD MIOR SHAHARUDDIN HATTA BIN AB. AZIZ

4 5 DATO’ TAM WENG WAH ROHANI BINTI KADIR Pengerusi TAN SRI ISMAIL BIN DATUK AZIZAN BIN PROFESOR MADYA DATO’ DATO’ DR. SITI TAN SRI ZALEHA OMAR ABDUL RAHMAN DR. MOHAMMAD AGUS BIN MARIAM BINTI ZAHARI YUSOFF BINTI CHE AYUB MEKANISME CHECK AND BALANCE 15

PANEL PENILAIAN OPERASI (PPO) (sehingga 14 Ogos 2019)

Terma rujukan PPO

Panel Penilaian Operasi (PPO) diwujudkan secara Menerima dan mendapatkan penjelasan berhubung perangkaan Kertas pentadbiran dan ahli- Siasatan yang dibuka oleh Suruhanjaya. ahlinya dilantik oleh 01 Perdana Menteri daripada kalangan mereka yang mempunyai kepakaran dan mewakili badan- Menerima dan meneliti laporan daripada Suruhanjaya berhubung Kertas badan profesional yang Siasatan yang mana tempoh siasatan melebihi tempoh 12 bulan. bersesuaian. Mereka 02 merupakan individu yang berupaya memperlihatkan ketelusan dan kebebasan siasatan SPRM. PPO Menerima laporan daripada Suruhanjaya berhubung semua kes di mana bertanggungjawab Orang Yang Ditangkap yang dilepaskan dengan jaminan oleh Suruhanjaya memperakukan sesuatu 03 melebihi enam bulan. siasatan sebelum ia ditutup. PPO boleh mencadangkan kes dikaji semula sekiranya tidak berpuas hati Menerima laporan Kertas Siasatan Suruhanjaya yang telah berkeputusan untuk dihentikan siasatan dan memberi pandangan: dengan penjelasan yang i. untuk penambahbaikan siasatan atas sebab kelemahan siasatan; dan dikemukakan oleh SPRM. ii. untuk menyemak semula sekiranya siasatan tersebut memerlukan 04 siasatan lanjut.

Meneliti, mengkaji dan memperakukan kepada Lembaga Penasihat Pencegahan Rasuah berhubung cadangan untuk meningkatkan keberkesanan operasi siasatan Suruhanjaya. Ahli-ahli PPO 2019 05

Pengerusi TAN SRI ISMAIL BIN DATUK AZIZAN BIN PROFESOR MADYA DATO’ DATO’ DR. SITI TAN SRI ZALEHA OMAR ABDUL RAHMAN DR. MOHAMMAD AGUS BIN MARIAM BINTI ZAHARI YUSOFF BINTI CHE AYUB 16 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Membantu Suruhanjaya sebagai key communicator dalam meraih Ahli-ahli PPO 2019 sokongan masyarakat, pihak media dan sektor-sektor yang dikenal pasti terhadap usaha-usaha pencegahan yang dilaksanakan oleh 05 Suruhanjaya. Terma rujukan PPPR

Mengemukakan ulasannya tentang perjalanan oleh Suruhanjaya akan fungsi perundingan dan pencegahan rasuah di bawah Akta 06 SPRM 2009 kepada Lembaga Penasihat Pencegahan Rasuah.

Ahli-ahli PPPR 2019 DATUK SELVA MOOKIAH PROFESOR DR. YAP BEE WAH

PANEL PERUNDINGAN DAN PENCEGAHAN RASUAH (PPPR) (sehingga 14 Ogos 2019)

Terma rujukan PPPR Pengerusi TAN SRI PROFESOR TAN SRI PROFESOR DR. DATO’ WAN MOHAMAD TAN SRI ISMAIL BIN DATO’ DR. T. MARIMUTHU TANG YEAM SOON MOHAMED HATTA BIN BIN DATO’ SHEIKH ADAM SHAHAROM ABDUL AZIZ Panel Perundingan dan Menasihati Suruhanjaya, bagi meningkatkan keberkesanan aktiviti Pencegahan Rasuah pemeriksaan dan perundingan terhadap amalan, sistem dan (PPPR) diwujudkan tatacara kerja di sektor awam dan swasta yang membuka ruang secara pentadbiran. 01 dan peluang perlakuan jenayah rasuah. Dianggotai oleh individu yang dilantik oleh Perdana Menteri. Ahlinya mewakili Menasihati Suruhanjaya, bagi meningkatkan keberkesanan aktiviti pelbagai kumpulan pendidikan masyarakat ke arah meningkatkan kesedaran tentang masyarakat seperti jenayah rasuah dan sokongan terhadap usaha pencegahan rasuah. bekas pegawai 02 tinggi kerajaan, ahli DATUK HASMI BIN DATUK BALJIT SINGH DATUK MD. YUSOF BIN DATO’ V. DANAPALAN PROFESOR DATIN DR. akademik, tokoh HASNAN SIDHU MD. ASLAM AMLA korporat, pengamal BINTI MOHD SALLEH undang-undang, Menasihati Suruhanjaya, bagi meningkatkan keberkesanan aktiviti pakar media, aktivis pencegahan rasuah melalui mekanisme pengukuhan integriti sosial dan pertubuhan 03 dalam sektor awam dan sektor swasta. yang diyakini dapat membantu SPRM dalam mencapai matlamat mewujudkan masyarakat yang Menasihati Suruhanjaya tentang amalan-amalan baik (best membenci rasuah di practices) dalam bidang-bidang yang berkaitan dalam pelbagai sektor. 04 pelaksanaan aktiviti perundingan dan pencegahan rasuah. DATO’ DR. NASHARUDIN BIN MAT ISA (sehingga 1 Mac 2019) MEKANISME CHECK AND BALANCE 17

Membantu Suruhanjaya sebagai key communicator dalam meraih sokongan masyarakat, pihak media dan sektor-sektor yang dikenal pasti terhadap usaha-usaha pencegahan yang dilaksanakan oleh 05 Suruhanjaya. Terma rujukan PPPR

Mengemukakan ulasannya tentang perjalanan oleh Suruhanjaya akan fungsi perundingan dan pencegahan rasuah di bawah Akta 06 SPRM 2009 kepada Lembaga Penasihat Pencegahan Rasuah.

Ahli-ahli PPPR 2019

Pengerusi TAN SRI PROFESOR TAN SRI PROFESOR DR. DATO’ WAN MOHAMAD TAN SRI ISMAIL BIN DATO’ DR. T. MARIMUTHU TANG YEAM SOON MOHAMED HATTA BIN BIN DATO’ SHEIKH ADAM SHAHAROM ABDUL AZIZ

DATUK HASMI BIN DATUK BALJIT SINGH DATUK MD. YUSOF BIN DATO’ V. DANAPALAN PROFESOR DATIN DR. HASNAN SIDHU MD. ASLAM AMLA BINTI MOHD SALLEH

DATO’ DR. NASHARUDIN BIN MAT ISA (sehingga 1 Mac 2019) 18 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH MAKLUMAT KORPORAT 19

MAKLUMAT KORPORAT 20 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENGURUSAN TERTINGGI SPRM 2019

Ketua Pesuruhjaya Dato’ Sri Mohd Shukri bin Abdull (hingga 31 Mei 2019) 2

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Operasi) Datuk Seri Azam bin Baki

3 4 Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd Jamil

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pengurusan dan Profesionalisme) Dato’ Ja’afar bin Mahad MAKLUMAT KORPORAT 21

PENGURUSAN TERTINGGI SPRM 2019

1 Ketua Pesuruhjaya Latheefa Koya (mulai 1 Jun 2019)

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Operasi) TKPj Datuk Seri Azam bin Baki 2 1

4 Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd Jamil 3

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pengurusan dan Profesionalisme) Dato’ Ja’afar bin Mahad 4 22 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

STRUKTUR ORGANISASI SPRM SPRM NEGERI

Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Timbalan Ketua Pesuruhjaya Siasatan Siasatan Operasi Khas Forensik Perisikan Perisikan Analisa Kewangan Pencegahan Pengurusan Rekod dan Pengurusan Rekod dan 2019 (Operasi) Pj Dato‘ Sri Simi bin Pj Dato’ Sri Ahmad Khusairi Pj Dato‘ Bahri bin TPj Husin bin Pj Dato’ Sri Ahmad Khusairi TPj Datuk Haji TPj Mohd Hafaz bin Nazar Penggubahan Wang Teknologi Maklumat Teknologi Maklumat Datuk Seri Azam bin Baki Abdul Ghani bin Yahaya Mohamad Zin Mohamad Nasir bin Yahaya Abd Aziz bin Aban (hingga 31 Ogos 2019) Haram (AML) KPKPj Azizul bin KPKPj Mohd Nor bin Ali (hingga 23 Disember 2019) (mulai 24 Disember 2019) (hingga 23 Disember 2019) (mulai 24 Disember 2019) TPj Mohamad Zamri bin Ahmad Sarkawi (mulai 1 September 2019) Zainul Abidin (hingga 31 Ogos 2019)

Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Timbalan Ketua Pesuruhjaya Pemeriksaan dan Pengurusan Integriti Pendidikan Masyarakat Komunikasi Strategik (Pencegahan) Perundingan Agensi TPj Tuan Ruslan bin KPKPj Ismajuri bin Ismail Dato’ Shamshun Baharin TPj Datuk Abd Aziz bin TPj Dato’ Junipah binti Tuan Mat bin Mohd Jamil Aban Wandi Ketua Pesuruhjaya (hingga 23 Disember 2019) Dato’ Sri Mohd Shukri bin Abdull (hingga 31 Mei 2019)

Timbalan Ketua Pesuruhjaya Pengarah Akademi Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian (Pengurusan dan Pencegahan Rasuah Khidmat Pengurusan Khidmat Pengurusan Keselamatan Kewangan, Akaun dan Kewangan, Akaun dan Kecemerlangan dan Kecemerlangan dan Profesionalisme) Malaysia Dato’ Pauzan bin Ahmar Siti Zaharah Binti Omar TPj Mohamad Soib bin Pembangunan Pembangunan Profesionalisme Profesionalisme Dato’ Ja’afar bin Mahad TPj Dato’ Haji Idris bin (hingga 21 Ogos 2019) (mulai 22 Ogos 2019) Abdullah Mohd Kamal bin Husin Sukairi bin Samsudin PKPj Ruslan bin Mohd TPj Mohamad Fauzi bin Zaharudin (hingga 21 Ogos 2019) (mulai 22 Ogos 2019) Yusof Husin@Che Mamat (hingga 19 Julai 2019) (mulai 1 September 2019)

Ketua Pesuruhjaya Latheefa Koya (mulai 1 Jun 2019)

Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Pengarah Bahagian Perundangan dan Perundangan dan Dasar, Perancangan dan Dasar, Pemantauan dan Pendakwaan Pendakwaan Penyelidikan Perancangan dan Penyelarasan Dato’ Umar Saifuddin bin Roslan bin Mat Nor TPj Dato’ Nor Azmi bin Penyelidikan KPKPj Ahmad Sabri bin Jaafar (mulai 17 September 2019) Karim TPj Mohd Hafaz bin Nazar Mohamed (hingga 16 September 2019) (hingga 31 Ogos 2019) (mulai 1 September 2019) MAKLUMAT KORPORAT 23

STRUKTUR ORGANISASI SPRM SPRM NEGERI

Ketua Pesuruhjaya Latheefa Koya (mulai 1 Jun 2019)

Mewujudkan masyarakat Menerajui usaha pencegahan rasuah di Malaysia; dan Membanteras segala Malaysia yang bebas bentuk rasuah, Menjadikan SPRM sebagai organisasi yang dinamik daripada rasuah; dan penyalahgunaan dan progresif melalui pembangunan kapasiti kuasa dan Menjadikan SPRM agensi dan kapabiliti yang berterusan. pencegahan rasuah penyelewengan bertaraf dunia. secara berterusan.

Pengarah SPRM Johor Pengarah SPRM Johor Pengarah Pengarah Pengarah SPRM Sabah Pengarah SPRM Sabah TPj Dato’ Azmi bin Alias Pj Dato’ Norazlan bin SPRM Pahang SPRM Pahang TPj Dato’ Sazali bin Salbi TPj Karunanithy A/L (hingga 31 Ogos 2019) Mohd Razali TPj Mohd Fauzi Husin @ TPj Dato’ Hishamuddin (hingga 16 September Y. Subbiah (mulai 1 September 2019) Che Mamat bin Hashim 2019) (mulai 17 September 2019) (hingga 31 Ogos 2019) (mulai 1 September 2019)

MISI

Pengarah Pengarah SPRM Sarawak Pengarah Pengarah Pengarah Pengarah SPRM Selangor TPj Razim bin Mohd Noor SPRM Kedah SPRM Kedah SPRM Perak SPRM Perak TPj Dato’ Alias bin Salim TPj Dato’ Mohd Fauzi bin TPj Dato’ Shaharom Nizam TPj Dato’ Zainul bin Darus TPj Dato’ Mohd Fauzi bin Mohamad bin Abd Manap (hingga 28 Februari 2019) Mohamad (hingga 28 Februari 2019) (mulai 1 Mac 2019) (mulai 1 Mac 2019 ) MOTO SPRM AMANAH Amanah dalam menjalankan tugas dengan penuh tanggungjawab.

Pengarah Pengarah Pengarah Pengarah Pengarah SPRM Negeri Pengarah SPRM Negeri TEGAS SPRM Pulau Pinang SPRM WP Kuala Lumpur SPRM Kelantan SPRM Terengganu Sembilan Sembilan TPj Dato’ Wan Ramli bin TPj Razaliah binti KPKPj Ramli bin Ismail KPKPj Mohd Zaki bin KPKPj Hairuzam bin KPKPj Mohamad Zakkuan Tegas menjalankan penyiasatan Wan Abdullah Ab. Rahman Hassan Mohmad Amin @ Hamim bin Talib terhadap semua perlakuan rasuah (hingga 16 Jun 2019) (mulai 17 Jun 2019) secara objektif dan tanpa pilih kasih.

ADIL Adil bertindak secara saksama tanpa prasangka dan berat sebelah dalam semua keadaan berteraskan

Pengarah Pengarah Pengarah Pengarah Pengarah keluhuran undang-undang. SPRM WP Putrajaya SPRM Melaka SPRM Perlis SPRM WP Labuan SPRM WP Labuan KPKPj Ruslan bin PKPj Awgkok Ahmad Tauﬁk PKPj Mohd Shukor bin PKPj Abu Talib bin PPj Mohd Yusizzudin Othman bin Mohd Yusof Che Amad Putra bin Awg Ismail Mahmud (hingga 31 Januari 2019) (mulai 18 Februari 2019) MAKLUMAT KORPORAT 25

VISI MISI OBJEKTIF

MISI

MOTO SPRM AMANAH Amanah dalam menjalankan tugas dengan penuh tanggungjawab.

TEGAS Tegas menjalankan penyiasatan terhadap semua perlakuan rasuah secara objektif dan tanpa pilih kasih.

ADIL Adil bertindak secara saksama tanpa prasangka dan berat sebelah dalam semua keadaan berteraskan keluhuran undang-undang. 26 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

FUNGSI SPRM STRATEGI SPRM

Strategi serampang tiga mata yang diadaptasi berdasarkan Seksyen 7 Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Seksyen 7 Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 (Akta 694) memperuntukkan fungsi pegawai Malaysia 2009 (Akta 694) adalah seperti berikut: SPRM seperti berikut:

• Mengesan kesalahan rasuah; dan Menerima dan menimbangkan apa-apa aduan tentang pelakuan kesalahan di bawah Akta SPRM 2009 Penguatkuasaan • Menyiasat kesalahan rasuah. Fungsi dan menyiasat mana-mana aduan itu sebagaimana yang diﬁkirkan praktik oleh Ketua Pesuruhjaya atau pegawai-pegawai itu; Strategi • Mengesan risiko rasuah dalam amalan, sistem dan prosedur; dan Pencegahan • Memberi khidmat nasihat untuk menutup ruang dan peluang SPRM Mengesan dan menyiasat: rasuah. i. apa-apa kesalahan yang disyaki di bawah Akta SPRM 2009; Fungsi ii. apa-apa percubaan yang disyaki untuk melakukan apa-apa kesalahan di bawah Akta SPRM 2009; dan • Mendidik orang ramai agar menentang rasuah; dan • Mendapat dan memelihara sokongan orang ramai dalam apa-apa komplot yang disyaki untuk melakukan apa-apa kesalahan di bawah Akta SPRM 2009. iii. Pendidikan memerangi rasuah.

Meneliti amalan, sistem dan tatacara badan-badan awam untuk memudahkan penemuan kesalahan di Fungsi bawah Akta SPRM 2009 dan untuk menghasilkan kajian semula amalan, sistem atau tatacara itu yang pada pendapat Ketua Pesuruhjaya mungkin membawa kepada rasuah; KOD ETIKA SPRM

Kod Etika dan Tatakelakuan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) adalah satu panduan yang Mengarahkan, menasihati dan membantu mana-mana orang, atas permintaan orang itu, tentang cara- Fungsi menggabungkan nilai akhlak, perbuatan dan tindakan seragam yang perlu dipatuhi dan dibudayakan oleh warga SPRM cara bagaimana rasuah dapat dihapuskan oleh orang itu; dengan objektif untuk :-

Menasihati ketua badan-badan awam tentang apa-apa perubahan dalam amalan, sistem atau tatacara Fungsi yang sesuai dengan penunaian berkesan kewajipan badan-badan awam itu sebagai mana yang diﬁkirkan perlu oleh Ketua Pesuruhjaya untuk mengurangkan kemungkinan berlakunya rasuah; Menjelaskan tingkahlaku yang boleh Memantapkan integriti dan tidak boleh dilakukan oleh warga warga SPRM dalam Objektif SPRM bagi memastikan ianya selaras Fungsi menunaikan fungsi dan 01 02 dengan kehendak undang-undang, Mendidik orang ramai untuk menentang rasuah; dan tanggungjawabnya; dan dasar dan garis panduan yang berkuat kuasa.

Fungsi Mendapatkan dan memelihara sokongan orang ramai dalam memerangi rasuah.

INTEGRITI adalah elemen yang menjadi asas pembentukan Kod Etika dan Kod Tatakelakuan SPRM. Nilai-nilai teras integriti yang menjadi pegangan SPRM adalah amanah, tegas, adil, kebebasan, ketelusan dan profesionalisme. Selain itu, nilai positif lain iaitu tegas, disiplin, kerjasama, taat setia dan komitmen juga ditetapkan sebagai nilai SPRM yang perlu dipegang secara konsisten oleh semua warga dalam melaksanakan tugas yang dipertanggungjawabkan. MAKLUMAT KORPORAT 27

STRATEGI SPRM

Strategi serampang tiga mata yang diadaptasi berdasarkan Seksyen 7 Akta Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 (Akta 694) adalah seperti berikut:

• Mengesan kesalahan rasuah; dan Penguatkuasaan • Menyiasat kesalahan rasuah. Strategi • Mengesan risiko rasuah dalam amalan, sistem dan prosedur; dan Pencegahan • Memberi khidmat nasihat untuk menutup ruang dan peluang SPRM rasuah.

• Mendidik orang ramai agar menentang rasuah; dan • Mendapat dan memelihara sokongan orang ramai dalam Pendidikan memerangi rasuah.

KOD ETIKA SPRM

Kod Etika dan Tatakelakuan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) adalah satu panduan yang menggabungkan nilai akhlak, perbuatan dan tindakan seragam yang perlu dipatuhi dan dibudayakan oleh warga SPRM dengan objektif untuk :-

Menjelaskan tingkahlaku yang boleh Memantapkan integriti dan tidak boleh dilakukan oleh warga warga SPRM dalam Objektif SPRM bagi memastikan ianya selaras menunaikan fungsi dan 01 02 dengan kehendak undang-undang, tanggungjawabnya; dan dasar dan garis panduan yang berkuat kuasa.

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH PENGUATKUASAAN 29

PENGUATKUASAAN 30 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

STATISTIK OPERASI PENGUATKUASAAN 31

MAKLUMAT

Sepanjang tahun 2019, SPRM menerima 7,724 maklumat Tiga punca maklumat yang tertinggi adalah daripada secara keseluruhan. Berlaku penurunan maklumat pegawai SPRM termasuk CeIO yang ditempatkan di sebanyak 7% (569 maklumat) berbanding tahun 2018 agensi luar, pengadu datang sendiri ke pejabat SPRM dan yang merekodkan sebanyak 8,293 maklumat. melalui surat individu. Maklumat daripada pegawai SPRM merekodkan jumlah tertinggi berpunca daripada tindakan Penurunan ini berpunca daripada tapisan peringkat proaktif oleh pegawai SPRM sendiri dalam mendapatkan pertama penerimaan maklumat bagi memastikan hanya maklumat. Perkara ini juga menjadi indikator kepercayaan maklumat yang berkualiti sahaja akan diproses dan orang ramai untuk menyalurkan maklumat rasuah kepada diambil tindakan lanjut. Maklumat yang diklasifikasikan pegawai SPRM. sebagai ‘tidak berkualiti’ merangkumi maklumat sama yang berulang, maklumat tidak lengkap, surat maklum SPRM mengklasifikasi maklumat yang diterima melalui balas pengadu, pertanyaan status dan lain-lain. Semua surat kepada dua kategori iaitu ‘surat individu’ dan maklumat tersebut diambil tindakan bukan siasatan ‘surat layang’. Surat individu merujuk kepada surat yang seperti rujuk penulis (pemberi maklumat) untuk mempunyai nama dan alamat lengkap pengirim. Surat mendapatkan maklumat tambahan, maklum balas layang pula adalah surat yang mana pengirimnya enggan kepada pengadu dan lain-lain tindakan. Punca maklumat dikenal pasti (tiada nama pengirim). yang diterima SPRM bagi tahun 2018 dan 2019 adalah seperti di Jadual 1. Lain-lain punca maklumat merujuk kepada maklumat yang diperoleh daripada laporan media cetak dan elektronik, maklumat diterima melalui faksimili, peti aduan, blog, Laporan Ketua Audit Negara dan MACCMobile.

JADUAL 1 : Perbandingan punca maklumat yang diterima SPRM bagi tahun 2018 dan 2019

2018 2019 BIL. PUNCA MAKLUMAT JUMLAH PERATUS JUMLAH PERATUS 1. Pegawai SPRM (termasuk CeIO) 2,802 33.79% 2,936 38.01% 2. Pengadu datang ke pejabat 1,748 21.08% 1,706 22.09% 3. Surat individu 1,803 21.74% 1,551 20.08% 4. Surat layang 956 11.53% 726 9.40% 5. E-mel 450 5.43% 360 4.66% 6. Dirujuk oleh jabatan/agensi 102 1.23% 163 2.11% 7. Telefon 212 2.56% 136 1.76% 8. Portal aduan 179 2.16% 100 1.29% 9. Lain-lain 41 0.49% 46 0.60% JUMLAH 8,293 100% 7,724 100% 32 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KATEGORI MAKLUMAT

Maklumat yang diterima dibahagikan kepada dua kategori iaitu maklumat berunsur rasuah dan maklumat bukan berunsur rasuah. Perinciannya adalah seperti di Jadual 2.

JADUAL 2 : Pecahan maklumat mengikut kategori rasuah dan bukan rasuah bagi tahun 2018 dan 2019

2018 2019 BIL. KATEGORI MAKLUMAT JUMLAH PERATUS JUMLAH PERATUS 1. Berunsur rasuah 4,396 53% 4,442 58% 2. Bukan berunsur rasuah 3,897 47% 3,282 42% JUMLAH 8,293 100% 7,724 100%

TINDAKAN TERHADAP MAKLUMAT

Tindakan bagi semua maklumat diputuskan dalam prosedur, rujuk jabatan bagi tindakan dalaman jabatan Mesyuarat Jawatankuasa Menilai Maklumat (JMM). terbabit, rujuk penulis (pemberi maklumat) untuk Maklumat berunsur rasuah merujuk kepada maklumat tindakan lanjut seperti laporan polis dan lain-lain. yang diputuskan untuk tindakan risikan atau siasatan. Maklumat yang bukan berunsur rasuah pula adalah Jadual 3 memperincikan tindakan terhadap maklumat maklumat yang tidak diteruskan tindakan risikan atau berunsur rasuah bagi tahun 2019. Bagi mendapat siasatan. Antara tindakan bagi maklumat bukan berunsur gambaran lebih jelas, perbandingan dibuat dengan tahun rasuah adalah pembukaan fail Kertas Pemeriksaan dan sebelumnya. Perundingan (KPP) bagi kajian terhadap sistem dan

JADUAL 3 : Perbandingan tindakan terhadap maklumat berunsur rasuah bagi tahun 2018 dan 2019

2018 2019 BIL. TINDAKAN JUMLAH PERATUS JUMLAH PERATUS 1. Kertas Siasatan (KS) 833 18.95% 1,039 23.39% 2. Kertas Penyiasatan Awal (KPA) 1,782 40.54% 1,852 41.69% 3. Kertas Risikan (KR) 262 5.96% 249 5.61% 4. Lain-lain tindakan operasi 1,519 34.55% 1,302 29.31% JUMLAH 4,396 100% 4,442 100% PENGUATKUASAAN 33

PEMBUKAAN KERTAS SIASATAN

Sebanyak 1,039 Kertas Siasatan (KS) dibuka sepanjang tahun 2019. Keberkesanan SPRM dalam siasatan terbukti apabila 951 (91.53%) KS berjaya disiapkan dalam tahun semasa. Bakinya iaitu 88 (8.47%) KS diteruskan siasatan ke tahun berikutnya. Transaksi yang kompleks menjadi faktor utama sesuatu siasatan itu tidak dapat disiapkan dalam tahun semasa. Pembukaan KS mengikut jenis kesalahan adalah seperti di Jadual 4.

JADUAL 4 : Kertas Siasatan mengikut jenis kesalahan bagi tahun 2018 dan 2019

2018 2019 BIL. KESALAHAN JUMLAH PERATUS JUMLAH PERATUS 1. Menerima rasuah 266 31.93% 374 36.00% 2. Memberi rasuah 95 11.40% 98 9.43% 3. Tuntutan palsu 260 31.21% 285 27.43% 4. Salah guna jawatan/kedudukan 106 12.73% 125 12.03% 5. Pengubahan wang haram 58 6.96% 139 13.38% 6. Lain-lain kesalahan 48 5.76% 18 1.73% JUMLAH 833 100% 1,039 100%

Berdasarkan Jadual 4, pembukaan KS berhubung Operasi besar-besaran tersebut berkaitan isu penerimaan kesalahan pengubahan wang haram mencatatkan wang rasuah oleh penguat kuasa Jabatan Pengangkutan peningkatan mendadak iaitu 139.66%. Untuk rekod, 37 Jalan (JPJ) sebagai balasan tidak mengambil tindakan daripada 139 KS di bawah kesalahan pengubahan wang undang-undang terhadap syarikat yang melakukan haram adalah berkaitan pelucuthakan harta melibatkan kesalahan di bawah Akta Pengangkutan Jalan 1987. skandal 1Malaysia Development Berhad (1MDB). Sebanyak 69 KS dibuka dan 165 individu ditangkap melibatkan penguat kuasa JPJ, pekerja sektor swasta dan TANGKAPAN orang awam.

Tahun 2019 mencatat rekod tangkapan tertinggi Statistik tangkapan dibahagikan mengikut kategori sepanjang sejarah penubuhan BPR/SPRM. Hasil tindakan pekerjaan dan jenis kesalahan. Perincian ditunjukkan di agresif SPRM dalam operasi siasatan, 1,101 individu Jadual 5 dan Jadual 6. ditangkap. Salah satu operasi yang menyumbang kepada peningkatan tangkapan adalah ‘Ops Sarat’ yang dilaksanakan mulai April hingga September 2019. 34 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

JADUAL 5 : Tangkapan mengikut kategori pekerjaan bagi tahun 2018 dan 2019

2018 2019 BIL. KATEGORI JUMLAH PERATUS JUMLAH PERATUS 1. Penjawat awam 418 46.76% 525 47.68% 1.1 Kumpulan pengurusan 13 17 tertinggi 1.2 Kumpulan pengurusan dan 132 121 profesional 1.3 Kumpulan pelaksana 273 387 2. Awam 476 53.24% 576 52.32% 2.1 Swasta 186 255 2.2 Orang awam 240 294 2.3 Lain-lain 50 27 JUMLAH 894 100% 1,101 100%

JADUAL 6 : Tangkapan mengikut jenis kesalahan bagi tahun 2018 dan 2019

2018 2019 BIL. KESALAHAN JUMLAH PERATUS JUMLAH PERATUS 1. Menerima rasuah 394 44.07% 448 40.69% 2. Memberi rasuah 125 13.98% 222 20.16% 3. Tuntutan palsu 231 25.84% 315 28.61% 4. Salah guna jawatan/kedudukan 93 10.40% 70 6.36% 5. Pengubahan wang haram 21 2.35% 17 1.54% 6. Lain-lain 30 3.36% 29 2.63% JUMLAH 894 100% 1,101 100%

Pengurusan tertinggi merujuk kepada ketua jabatan Kategori awam merujuk kepada mereka yang tidak atau pegawai awam bergred Jawatan Utama Sektor berkhidmat dalam perkhidmatan awam. Kategori ini Awam (JUSA) dan ke atas. Kumpulan pengurusan dan merangkumi pegawai/pekerja di sektor swasta, ahli profesional adalah pegawai bergred 41 hingga 54. politik, NGO, bekerja sendiri dan suri rumah. Contoh Manakala, kumpulan pelaksana adalah mereka yang tangkapan bagi kesalahan lain adalah menghalang bergred di bawah 41. penyiasatan dan penggeledahan, memberi pernyataan palsu dan bersubahat melakukan kesalahan rasuah. PENGUATKUASAAN 35

SITA DAN LUCUT HAK

Pada tahun 2019, SPRM berjaya melucut hak harta hasil b. Ops 1MDB dilaksanakan bagi melucut hak harta hasil daripada rasuah sebanyak RM1,285,273,511.63. Jumlah ini aktiviti rasuah dan penyelewengan berkaitan dana adalah rekod tertinggi sepanjang penubuhan BPR/SPRM. 1MDB. Melalui operasi ini, seramai 16 penerima dana Jadual 7 menunjukkan statistik perbandingan sitaan dan IMDB secara sukarela mengembalikan wang berjumlah lucut hak dari tahun 2015 hingga 2019. RM27,938,444.46. Sebanyak 12 permohonan lucut hak di bawah Seksyen 56 AMLATFPUAA 2001 yang JADUAL 7 : difailkan di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur telah Statistik penyitaan dan pelucuthakan dari mendapat perintah pelucuthakan iaitu sebanyak tahun 2015 hingga 2019 RM12,673,665.38. 19 permohonan lucut hak lagi masih dalam prosiding mahkamah. Seramai 80 TAHUN JUMLAH PENYITAAN JUMLAH LUCUT HAK penama yang terdiri daripada parti politik, syarikat dan individu yang dipercayai terlibat menerima wang 2015 RM22,270,634.00 RM3,937,035.00 hasil aktiviti haram diserah Notis Kompaun di bawah 2016 RM306,154,583.00 RM4,950,124.22 Seksyen 92(1) AMLATFPUAA 2001. 11 daripada mereka 2017 RM353,060,348.18 RM48,555,466.83 bersetuju untuk membayar kompaun dan seorang 2018 RM2,709,411,536.12 RM37,655,788.27 telah membuat pembayaran sebanyak RM90,000. 2019 RM60,830,373.42 RM1,285,273,511.63 Jadual 8 menunjukkan ringkasan lucut hak bagi Ops SSER dan Ops 1MDB.

Peningkatan ketara jumlah lucut hak bagi tahun 2019 JADUAL 8 : adalah susulan tindakan SPRM bagi dua operasi berikut Statistik lucut hak bagi Ops SSER dan Ops 1MDB iaitu: OPS SSER OPS 1MDB a. Ops SSER melibatkan aktiviti rasuah dan pengubahan RM1,146,711,148.56 Lucut hak sukarela RM27,938,444.46 wang haram oleh pengarah dan pegawai kanan Syarikat Suria Strategic Energy Resources Sdn Bhd Lucut hak di RM12,673,665.38 (SSER) berkaitan kontrak pembinaan saluran paip di bawah Seksyen 56 Semenanjung Malaysia dan Sabah. SSER merupakan AMLATFPUAA 2001 anak syarikat kepada Kementerian Kewangan Kompaun di RM90,000 Malaysia. Sejumlah RM1,146,711,148.56 berjaya dilucut bawah Seksyen 92 hak dan dipulangkan kepada SSER; dan AMLATFPUAA 2001 36 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

LAPORAN SURUHANJAYA PENCEGAHAN RASUAH MALAYSIA

Laporan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (KS) atau Kertas Pemeriksaan Awal (KPA). LSPRM hanya (LSPRM) adalah laporan yang dikeluarkan oleh SPRM akan diedar kepada ketua jabatan terbabit setelah dan diedar kepada ketua jabatan pegawai awam yang mendapat keputusan Timbalan Pendakwa Raya (TPR). disiasat. LSPRM mengandungi keterangan pelanggaran tatakelakuan pegawai awam di bawah Peraturan- Sepanjang tahun 2019, SPRM telah mengeluarkan 223 Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993 LSPRM terhadap pelbagai kumpulan jawatan dalam atau peraturan tatatertib lain. Laporan ini disediakan agensi kerajaan. Statistik LSPRM mengikut kumpulan berdasarkan hasil siasatan SPRM melalui Kertas Siasatan jawatan dan pecahan kesalahan adalah seperti Jadual 9 dan Jadual 10.

JADUAL 9 : Jumlah LSPRM mengikut kumpulan jawatan bagi tahun 2019

KUMPULAN JUMLAH PERATUS Pengurusan Tertinggi 1 1% Pengurusan & Profesional 65 29% Sokongan 145 65% Lain-lain 12 5% JUMLAH 223 100%

JADUAL 10 : Statistik LSPRM mengikut kesalahan bagi tahun 2019

BIL. KESALAHAN JUMLAH 1. Tidak jujur dan tidak amanah dalam mengemukakan tuntutan atau melaksanakan 97 pengesahan yang mengandungi butiran palsu

2. Menggunakan kedudukan atau jawatan untuk kepentingan diri 69 3. Gagal membuat perisytiharan harta 2 4. Ingkar perintah, tidak bertanggungjawab, cuai dan kurang cekap dalam 42 melaksanakan tugas-tugas rasmi

5. Terima hadiah, keraian, meminta wang atau keberhutangan yang serius 10 6. Melibatkan diri dalam perniagaan luar dan mengambil bahagian dalam politik 3 JUMLAH 223 PENGUATKUASAAN 37

PERLINDUNGAN KEPADA PEMBERI MAKLUMAT

Akta Perlindungan Pemberi Maklumat 2010 dikuatkuasakan pada 15 Disember 2010 untuk menggalakkan pendedahan maklumat mengenai sebarang jenayah rasuah atau salah laku lain.

SPRM menyediakan perlindungan yang sewajarnya di bawah akta ini kepada pemberi maklumat yang memohon perlindungan. Dalam tempoh lima tahun (2015 hingga 2019), seramai 211 pemberi maklumat telah diberi perlindungan. Statistik perlindungan SPRM kepada pemberi maklumat adalah seperti di Jadual 11.

JADUAL 11 : Statistik perlindungan kepada pemberi maklumat bagi tahun 2015 hingga 2019

PEMBERI MAKLUMAT YANG PEMBERI MAKLUMAT YANG PEMBERI MAKLUMAT BIL. YANG TIDAK LAYAK DIBERI MEMOHON PERLINDUNGAN DIBERI PERLINDUNGAN PERLINDUNGAN 2015 8 7 1 2016 44 42 2 2017 46 44 2 2018 76 71 5 2019 50 47 3 JUMLAH 224 211 13

Seksyen 11 Akta Perlindungan Pemberi Maklumat 2010 c. Pendedahan kelakuan tidak wajar mempersoalkan menyatakan faktor-faktor yang menyebabkan seseorang mengenai merit dasar kerajaan; dan itu tidak dipertimbangkan untuk perlindungan seperti d. Pendedahan kelakuan tidak wajar dibuat bagi berikut: mengelakkan daripada tindakan dibuang kerja atau a. Mendapati pemberi maklumat terlibat dalam kelakuan tindakan tatatertib. tidak wajar; b. Kelakuan tidak wajar yang dilaporkan adalah bersifat remeh atau menyusahkan; 38 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

TAPISAN KEUTUHAN

Tapisan keutuhan merupakan proses saringan bertujuan Berdasarkan pada Mesyuarat Jawatankuasa Khas Kabinet memastikan hanya calon yang bebas daripada pelakuan Mengenai Keutuhan Pengurusan Kerajaan (JKKMKPK) Siri dan penyiasatan rasuah diperakukan untuk sesuatu tujuan. 67 Bilangan 1 Tahun 2011 bertarikh 10 Mac 2011, tapisan Berdasarkan Pekeliling Am Sulit Bilangan 1 Tahun 1985, keutuhan juga dibuat ke atas calon yang dicadangkan semua penjawat awam diwajibkan lulus tapisan keutuhan untuk dilantik sebagai pegawai kanan syarikat berkaitan sebagai syarat bagi kenaikan pangkat atau pemangkuan, kerajaan (GLC) seperti Ketua Pegawai Eksekutif dan persaraan, penganugerahan darjah kebesaran, bintang Pengarah Urusan. Perkara ini bagi memastikan hanya dan pingat. individu yang berintegriti dan bebas rasuah layak mengetuai GLC.

Statistik tapisan keutuhan oleh SPRM bagi tahun 2019 adalah seperti Jadual 12.

JADUAL 12 : Statistik tapisan keutuhan oleh SPRM bagi tahun 2019

BILANGAN BILANGAN BIL. KESALAHAN PERMOHONAN CALON 1. Kenaikan pangkat 36,780 171,659 2. Persaraan pilihan 8,306 9,470 3. Tapisan am 4,448 17,566 4. Pingat persekutuan 470 2,255 5. Pingat negeri 1,540 14,072 6. Pingat Perkhidmatan Cemerlang (PPC) 438 2,756 JUMLAH 51,982 217,778

Bagi tujuan perbandingan, bilangan permohonan meningkat sebanyak 1,396 (2.76%) berbanding tahun 2018 (50,586 permohonan). Semua permohonan tersebut berjaya diselesaikan dalam tempoh 14 hari seperti mana piagam pelanggan SPRM. PENGUATKUASAAN 39 40 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KES-KES SIASATAN MENARIK PENGUATKUASAAN 41

BEKAS KETUA MENTERI SABAH HADAPI 35 PERTUDUHAN RASUAH

Pada 5 Mac 2019, bekas Ketua Menteri Sabah, Tan Sri Musa bin Aman dihadapkan ke mahkamah atas 35 tuduhan rasuah di bawah Seksyen 11(a) Akta Pencegahan Rasuah 1997 (Akta 575).

Mengikut pertuduhan, Tan Sri Musa yang juga Pengerusi Lembaga Pemegang Amanah Yayasan Sabah memperoleh suapan AS$63.3 juta (RM263,460,962.31) daripada lapan pemilik konsesi balak. Wang suapan itu sebagai balasan agar beliau memberikan kontrak konsesi balak Sabah kepada 16 syarikat. Kesalahan didakwa dilakukan di lapan institusi kewangan di Hong Kong, China dan Singapura antara 20 Disember 2004 dan 6 November 2008.

BUNG MOKTAR DAN ISTERI DIDAKWA PEROLEH SUAPAN RM2.8 JUTA

Pada 3 Mei 2019, Ahli Parlimen Kinabatangan yang juga bekas Pengerusi Felcra Berhad, Datuk Seri Moktar bin Radin (Bung Moktar) dituduh di Mahkamah Sesyen Kuala Lumpur atas tiga pertuduhan rasuah di bawah Seksyen 17(a) Akta SPRM 2009.

Bung Moktar didakwa memperoleh suapan RM2.8 juta daripada dua agen pelaburan Public Mutual, sebagai dorongan mendapatkan kelulusan Menteri Kewangan II agar Felcra Berhad melabur RM150 juta bagi produk unit amanah Public Mutual Berhad. Kesalahan dilakukan dalam bulan Jun 2015.

Isteri Bung Moktar yang juga seorang pelakon, Datin Seri Zizie Izette binti A Samad turut menghadapi tiga pertuduhan di mahkamah yang sama. Beliau didakwa di bawah Seksyen 28(1)(c) Akta SPRM 2009 kerana bersubahat dengan Bung Moktar memperoleh rasuah RM2.8 juta. 42 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENYELEWENGAN 1MDB: RIZA AZIZ DIDAKWA PENGUBAHAN WANG HARAM RM1.25 BILION

Pada 5 Julai 2019, pemilik syarikat perfileman Hollywood, Red Granite Pictures iaitu Riza Shariz bin Abdul Aziz dihadapkan ke Mahkamah Sesyen Kuala Lumpur atas lima pertuduhan pengubahan wang haram membabitkan dana pelaburan 1Malaysia Development Berhad (1MDB) berjumlah USD248,173,104 (RM1.25 bilion). Anak tiri bekas Perdana Menteri, Datuk Seri Mohd Najib bin Tun Abdul Razak itu didakwa melakukan kesalahan tersebut antara 2011 dan 2012.

Bagi pertuduhan pertama dan kedua, Riza didakwa (RM248 juta) dan AS$45 juta (RM182 juta) dari Aabar menerima AS$D1.14 juta (RM4.72 juta) dan AS$9 juta Investment PJS Ltd. melalui akaun Red Granite Capital Ltd. (RM37.2 juta) dari Good Star Limited melalui akaun Red Granite Pictures. Pertuduhan dibuat di bawah Seksyen 4(1)(a) AMLATFA 2001. Sekiranya disabitkan kesalahan, beliau boleh Bagi pertuduhan ketiga, keempat dan kelima, beliau dikenakan denda RM5 juta atau penjara tidak melebihi didakwa menerima AS$133 juta (RM550 juta), AS$60 juta lima tahun atau kedua-duanya sekali.

BEKAS PENGERUSI TABUNG HAJI DIDAKWA RASUAH DAN PENGUBAHAN WANG HARAM

Pada 21 Februari 2019, Ahli Majlis Tertinggi UMNO dan bekas Pengerusi Lembaga Tabung Haji, Datuk Seri Abdul Azeez bin Abdul Rahim dihadapkan ke Mahkamah Sesyen Kuala Lumpur dengan tiga pertuduhan di bawah Seksyen 16(a)(A) Akta SPRM 2009. Beliau yang juga Ahli Parlimen Baling didakwa menerima suapan RM5.2 juta daripada pengarah syarikat Menuju Asas Sdn. Bhd. sebagai upah membantu syarikat itu mendapatkan projek-projek kerajaan secara rundingan terus dan tender terhad di sekitar Negeri Perak dan Kedah. Sementara itu, abang kepada Datuk Seri Abdul Azeez iaitu Datuk Abdul Latif dituduh di mahkamah yang sama Datuk Seri Abdul Azeez juga menghadapi sembilan dengan dua pertuduhan di bawah Seksyen 28(1)(c) Akta pertuduhan di bawah Seksyen 4(1)(b) AMLATFPUAA SPRM 2009. Beliau didakwa bersubahat dengan Datuk 2001 kerana melibatkan diri dalam jenayah pengubahan Seri Abdul Azeez yang menerima wang rasuah RM4 juta hasil aktiviti haram daripada empat syarikat berjumlah berhubung beberapa projek pembinaan lebuh raya dan RM139,416,664.85 dari tahun 2010 sehingga 2018. menaik taraf jalan raya. PENGUATKUASAAN 43

TEROWONG PULAU PINANG: AHLI PERNIAGAAN DIDAKWA TIPU RM19 JUTA KONONNYA UNTUK MENUTUP SIASATAN SPRM

Pada 3 April 2019, ahli perniagaan, Gnanaraja A/L Pertuduhan dibuat di Mahkamah Sesyen Kuala Lumpur M.Gnanasundram dihadapkan ke Mahkamah Sesyen Shah mengikut Seksyen 4(1)(b) AMLATFPUAA 2001. Sekiranya Alam atas tiga pertuduhan menipu di bawah Seksyen didapati bersalah, beliau boleh dihukum penjara 420 Kanun Keseksaan. Beliau didakwa memperdayakan maksimum 15 tahun dan denda tidak kurang lima kali pengarah urusan syarikat Consortium Zenith Construction ganda jumlah atau nilai hasil daripada aktiviti haram atau Sdn. Bhd. bahawa beliau boleh membantu menutup RM5 juta, yang mana lebih tinggi. siasatan SPRM terhadap mangsa berhubung projek terowong dasar laut Pulau Pinang. Siasatan SPRM adalah di bawah AMLATFPUAA 2001. Akibat tindakan tersebut, mangsa telah menyerahkan wang RM19 juta melalui dua transaksi bank dalam bulan Julai dan Ogos 2017.

Pada 8 April 2019, Gnanaraja sekali lagi dihadapkan ke mahkamah atas 68 tuduhan membabitkan diri dengan aktiviti pengubahan wang haram berjumlah RM11.4 juta. Berdasarkan tuduhan pertama hingga tuduhan ke-68, beliau didakwa mengguna dan melupuskan wang hasil aktiviti haram berjumlah RM11.4 juta dari akaun bank Syarikat Bumi Muhibah Capital melalui cek kepada dua agensi kerajaan, 26 syarikat berlainan serta 10 individu. Semua perbuatan itu didakwa dilakukan di CIMB Bank Berhad, Cawangan KLCC, Menara Berkembar Petronas, Jalan Ampang antara 28 Julai 2017 dan 18 Januari 2018. 44 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENASIHAT UNDANG-UNDANG UMNO DIDAKWA PENGUBAHAN WANG HARAM

Pada 21 Februari 2019, Penasihat Undang-Undang UMNO, Datuk Mohd Hafarizam bin Harun dituduh di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur atas dua pertuduhan membabitkan diri dalam aktiviti pengubahan wang haram.

Mohd Hafarizam didakwa memasukkan tiga keping cek AmIslamic Bank Berhad berjumlah RM15 juta milik bekas Perdana Menteri, Mohd Najib bin Abdul Razak ke dalam ‘akaun pelanggan’ firma guamannya, Tetuan Hafarizam Wan & Aisha Mubarak. Perbuatan dilakukan di CIMB Bank Cawangan PWTC, antara 16 April dan 4 November 2014.

Pertuduhan adalah di bawah Seksyen 4(1)(a) AMLATFPUAA 2001. Sekiranya bersalah, beliau boleh dihukum penjara maksimum 15 tahun dan denda tidak kurang lima kali ganda jumlah atau nilai hasil aktiviti haram atau RM5 juta, yang mana lebih tinggi.

BEKAS CEO SSM, ANAK BERDEPAN 37 PERTUDUHAN RASUAH MELIBATKAN RM5.7 JUTA

Pada 2 Oktober 2019, bekas Ketua Pegawai Eksekutif Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM), Datuk Zahrah binti Abd Wahab Fenner didakwa di Mahkamah Sesyen Kuala Lumpur kerana menerima rasuah berjumlah RM5.7 juta berkaitan kelulusan penganjuran beberapa program di bawah SSM. Beliau menghadapi 31 pertuduhan di bawah Seksyen 17(a) Akta SPRM 2009 dan dua pertuduhan di bawah Seksyen 165 Kanun Keseksaan.

Sementara itu, anak tertuduh, Abdulazeez bin Wan Ruslan didakwa dengan empat pertuduhan di bawah Akta SPRM 2009 dan Seksyen 109 Kanun Keseksaan kerana menerima rasuah dan bersubahat dengan ibunya menerima suapan berjumlah RM160,000. PENGUATKUASAAN 45

MAJISTRET DIDAKWA MINTA DAN TERIMA RASUAH MEMBABITKAN NILAI RM295,000

Hasil risikan SPRM melalui ‘Ops Jerung’ membawa kepada penangkapan dan pendakwaan seorang majistret yang bertugas di Mahkamah Majistret Kuala Lipis. Pada 12 Disember 2019, Mohamad Amin bin Shahul Hamid dihadapkan ke Mahkamah Sesyen Khas Rasuah Kuantan atas lapan pertuduhan meminta dan menerima suapan daripada seorang penjual rokok, Hasan Basri bin Ahmad Sutan Modo yang merupakan tertuduh bagi dua kes kendaliannya. Pertuduhan dibuat di bawah Seksyen 17(a) dan 16(a)(B) Akta SPRM 2009. adalah di bawah Seksyen 135(1)(d) Akta Kastam 1967 Mohamad Amin didakwa meminta suapan RM200,000 kerana memiliki barang dilarang iaitu import rokok kretek dan menerima suapan sebanyak RM95,000 daripada dan rokok putih. Seksyen tersebut memperuntukkan Hasan Basri antara bulan Julai hingga Oktober 2019. hukuman denda 10 kali ganda nilai barangan atau penjara Rasuah bertujuan agar majistret itu mengenakan hukuman tidak lebih dari lima tahun bagi kesalahan pertama dan denda sahaja dan tidak menjatuhkan hukuman penjara hukuman denda 20 kali ganda nilai barangan dan penjara terhadap Hasan Basri. Pendakwaan terhadap Hasan Basri tidak lebih 10 tahun bagi kesalahan kedua.

PEMBANTU TADBIR PECAH AMANAH RM2.4 JUTA, DIDAKWA 146 PERTUDUHAN

Pada 28 Ogos 2019, bekas Pembantu Tadbir Tabung Amanah Pendidikan Negeri Melaka (Tapem), Mohd Hanafi bin Ismail, dihadapkan ke mahkamah dengan 146 pertuduhan pecah amanah membabitkan lebih RM2.4 juta. Pertuduhan adalah mengikut Seksyen 408 Kanun Keseksaan.

Sebagai individu yang mempunyai bidang kuasa ke atas suatu harta, Mohd Hanafi didakwa melakukan pecah amanah jenayah dengan menyalahgunakan peruntukan biasiswa pelajar sekolah di Negeri Melaka berjumlah RM2.404 juta. Perbuatan itu dilakukan di Unit Kewangan, Tapem antara 23 Januari 2017 dan 21 Disember 2018. Pertuduhan adalah mengikut Seksyen 408 Kanun Keseksaan yang memperuntukkan hukuman penjara maksimum 14 tahun dengan sebat dan denda, jika sabit kesalahan. 46 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KORONER INKUES TEOH BENG HOCK DIDAKWA RASUAH

Pada 11 Julai 2019, SPRM melancarkan Ops Chip dan Ops Di mahkamah yang sama, Azmil Muntapha menghadapi Chip II bagi membongkarkan kegiatan rasuah melibatkan pertuduhan tambahan iaitu memperoleh suapan RM5,000 penguat kuasa dan pengamal undang-undang di Kuala sebagai upah meringankan hukuman (hukuman denda) Kubu Bharu, Selangor. Dalam operasi tersebut, 10 individu terhadap enam individu yang melakukan kesalahan di ditahan yang terdiri daripada tujuh anggota polis, peguam, bawah subsekyen 9(1) Akta Rumah Judi Terbuka (Akta Timbalan Pendakwa Raya (TPR) dan hakim. Wang tunai 289). Kesalahan itu didakwa dilakukan pada 10 Mei berjumlah RM154,800 disita kerana dipercayai berpunca 2018. Pertuduhan adalah di bawah Seksyen 17(a) Akta daripada aktiviti rasuah. SPRM 2009. Beliau juga dituduh atas pertuduhan pilihan mengikut Seksyen 165 Kanun Keseksaan bagi kesalahan Pada 6 November 2019, bekas hakim Mahkamah Sesyen yang sama iaitu menerima RM5,000 tanpa balasan Kuala Kubu Bharu, Azmil Muntapha bin Abas; bekas TPR, daripada individu yang mempunyai urusan rasmi dengan Khairul Azhwa Yusri bin Mohamad; dan peguam, Noor beliau yang bertugas sebagai hakim ketika itu. Amirul Nazreen bin Anas dihadapkan ke Mahkamah Sesyen Shah Alam. Mengikut pertuduhan, ketiga-tiga tertuduh Sebagai rekod, pada Januari 2011, Azmil Muntapha didakwa menerima suapan RM17,500 daripada Wong merupakan koroner yang mengetuai prosiding inkues Chiew Hoong, sebagai upah kepada Azmil Muntapha berhubung kematian setiausaha politik, Teoh Beng Hock untuk menjatuhkan hukuman denda sahaja ke atas tujuh semasa dalam tahanan SPRM pada 16 Julai 2009. pendatang asing tanpa izin (PATI) yang melakukan kesalahan di bawah perenggan 6(1)(c) Akta Imigresen 1959/63. Mereka didakwa melakukan kesalahan itu pada 17 Julai 2019 di Mahkamah Sesyen Kuala Kubu Bharu. PENGUATKUASAAN 47

OPS KOTA RAYA: 12 DITANGKAP BERHUBUNG PREMIS URUT BADAN

Maklumat daripada orang ramai dan risikan SPRM b. Dua Pembantu Tadbir DBKL (Gred N19) menghadapi mendapati berlaku amalan rasuah dan salah guna kuasa tujuh pertuduhan menerima suapan berjumlah antara berhubung premis urut badan yang beroperasi di Platinum RM1,500 hingga RM15,000. Kedua-duanya mengaku Walk, Setapak, Kuala Lumpur. Pihak yang terlibat dan bersalah di bawah pertuduhan pilihan Seksyen 165 tujuan rasuah adalah seperti berikut: Kanun Keseksaan. Tertuduh pertama dijatuhkan hukuman denda bagi enam pertuduhan dan tertuduh a. perbuatan rasuah oleh pegawai Dewan Bandaraya kedua dijatuhkan hukuman denda RM6,000 bagi satu Kuala Lumpur (DBKL) serta pegawai/anggota Bomba pertuduhan terhadapnya; dan dan Penyelamat berkaitan pengeluaran lesen premis urut badan; c. Seorang pegawai polis berpangkat Assistant Superintendent of Police (ASP) dan seorang anggota b. perbuatan rasuah oleh anggota polis bagi melindungi berpangkat korporal menghadapi tiga pertuduhan aktiviti pelacuran warga asing dan mereka yang tidak di bawah Seksyen 16(a)(B) dan 17(a) Akta SPRM memiliki permit kerja yang sah; dan 2009 kerana bersama-sama meminta dan menerima c. kumpulan samseng yang meminta wang perlindungan suapan sebanyak RM3,000 (setiap seorang). Rasuah bulanan daripada pemilik premis agar mereka tidak bertujuan agar pihak polis tidak mengambil tindakan membuat kecoh di premis urut badan. terhadap pemilik premis yang didapati menjalankan aktiviti pelacuran dan melindungi pendatang asing Pada 18 Mac 2019, SPRM melancarkan Ops Kota Raya dan tanpa izin. Kedua-dua tertuduh tidak mengaku salah. seramai 12 individu ditangkap. Mereka terdiri daripada tiga pegawai DBKL, tiga pegawai/anggota polis, seorang pegawai bomba dan lima orang awam.

Pada 19 September 2019, lima individu didakwa di mahkamah seperti berikut: a. Seorang Pegawai Bomba (Gred KB22) dituduh kerana menerima suapan berjumlah RM500. Tertuduh mengaku salah di bawah pertuduhan pilihan Seksyen 165 Kanun Keseksaan. Mahkamah menjatuhkan hukuman denda RM6,000 atau lapan bulan penjara sekiranya gagal membayar denda; 48 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

OPS SARAT: MEMBANTERAS RASUAH PENGUAT KUASA JPJ

Ops Sarat dijalankan dari April hingga September 2019. Operasi besar-besaran ini berkaitan isu penerimaan rasuah oleh penguat kuasa Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) sebagai balasan tidak mengambil tindakan undang- undang terhadap syarikat yang melakukan kesalahan di bawah Akta Pengangkutan Jalan 1987. Seramai 165 individu ditangkap melibatkan 69 pegawai JPJ dan selebihnya adalah pekerja sektor swasta serta orang awam.

Berdasarkan siasatan SPRM, setiap penguat kuasa JPJ terlibat menerima bayaran antara RM10,000 hingga RM32,000 secara bulanan sebagai dorongan tidak mengambil tindakan terhadap pemandu lori lebih muatan. Kumpulan lori berkenaan ‘dilindungi’ menggunakan pelekat khas yang hanya dikenali serta difahami penguat kuasa terbabit. Mereka turut membocorkan maklumat operasi yang akan dan sedang dijalankan JPJ.

Lanjutan daripada tangkapan tersebut, 31 penguat kuasa JPJ telah didakwa di Mahkamah Sesyen Butterworth, Pulau Pinang dengan jumlah keseluruhannya 310 pertuduhan. Pendakwaan dibuat secara berperingkat antara 28 Mei 2019 hingga 27 Ogos 2019. Semua pertuduhan adalah di bawah Seksyen 17(a) Akta SPRM 2009. PENGUATKUASAAN 49 50 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENDAKWAAN KES RASUAH PENGUATKUASAAN 51

STATISTIK KES PENDAKWAAN

Seramai 210 orang dituduh di Mahkamah Sesyen Khas 8 Rasuah seluruh Malaysia pada tahun 2019. Perinciannya 4% adalah seperti di Jadual 13. 39 18% JADUAL 13 : CARTA 1 : Pertuduhan mengikut kategori Keputusan kes perbicaraan di BILANGAN KATEGORI PERATUS Mahkamah ORANG DITUDUH Rendah Penjawat awam 110 52% Swasta 27 13% 170 78% Syarikat berkaitan kerajaan 1 1% Disabit kesalahan Politik 7 3% Lepas dan bebas Dilepas tanpa dibebaskan Pertubuhan awam 2 1% Orang awam 63 30% JUMLAH 210 100% KES-KES RAYUAN

Sebanyak 144 kes rayuan dikendalikan di peringkat Mahkamah Tinggi termasuk 55 kes baru yang didaftarkan pada 2019. Sebanyak 46 kes berjaya diselesaikan di KES-KES PERBICARAAN peringkat Mahkamah Tinggi dan perincian keputusan kes rayuan adalah seperti di Carta 2. Sepanjang tahun 2019, 634 kes perbicaraan dikendalikan di Mahkamah Sesyen Khas Rasuah termasuk 391 kes yang baru didaftarkan. Sejumlah 217 kes telah selesai perbicaraan dan mendapat keputusan mahkamah. Perincian keputusan kes perbicaraan di Mahkamah Rendah adalah seperti di Carta 1. 16 CARTA 2 : 35% Keputusan Bagi tahun 2019, sejumlah RM9,198,700 denda dikenakan kes rayuan di ke atas individu-individu yang disabitkan atas kesalahan Mahkamah rasuah. Tinggi 30 65%

Memihak kepada Pendakwa Raya Tidak memihak kepada Pendakwa Raya 52 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KES-KES PELUCUTHAKAN HARTA

Sepanjang tahun 2019, sejumlah 177 kes pelucuthakan harta telah dikendalikan di peringkat Mahkamah Sesyen 16 15% dan Mahkamah Tinggi. Sejumlah 108 kes telah selesai. Ringkasan keputusan kes pelucuthakan harta adalah seperti di Carta 3. CARTA 3 : Keputusan kes Nilai harta yang berjaya dilucut hak adalah pelucuthakan RM1,285,273,511.63. Perincian mengenai perkara ini adalah harta seperti yang dijelaskan di muka surat 35. 92 85% Memihak kepada Pendakwa Raya Tidak memihak kepada Pendakwa Raya KES PENDAKWAAN MENARIK

Terdapat dua faktor yang menjadikan sesuatu kes pendakwaan itu menarik perhatian umum. Faktor pertama apabila kes melibatkan individu berprofil tinggi. Faktor kedua apabila pesalah dijatuhkan hukuman berat yang mencerminkan seriusnya kesalahan rasuah. Antara kes pendakwaan menarik yang telah selesai sepanjang tahun 2019 adalah seperti di Jadual 14.

JADUAL 14 : Antara kes menarik yang memihak kepada pendakwaan bagi tahun 2019

BIL. ORANG KENA TUDUH PERTUDUHAN HUKUMAN 1. Ezwan Shah bin Jaafar Dua pertuduhan pilihan di bawah Bagi pertuduhan pilihan pertama, beliau dihukum Broker kenderaan, Ezone Seksyen 403 Kanun Keseksaan enam bulan penjara dan denda RM2,300,000 (atau Communication enam bulan penjara sekiranya denda gagal dibayar).

Bagi pertuduhan pilihan kedua, beliau dihukum enam bulan penjara dan denda RM1,700,000 (atau empat bulan penjara sekiranya denda gagal dibayar).

Hukuman penjara bagi semua pertuduhan berjalan serentak.

2. Loh Chee Heng Satu pertuduhan di bawah Dihukum penjara tiga tahun dan denda RM66,900 Ahli Dewan Undangan Negeri N52 Seksyen 18 Akta SPRM 2009 (atau setahun penjara sekiranya denda gagal dibayar). Telok Datok, Selangor PENGUATKUASAAN 53

BIL. ORANG KENA TUDUH PERTUDUHAN HUKUMAN 3. Nor Badli Munawir bin Mohamad Lima pertuduhan di bawah Dihukum penjara tujuh tahun penjara bagi setiap Alias Lafti Seksyen 409 Kanun Keseksaan pertuduhan. Hukuman berjalan secara serentak. Ketua Pegawai Eksekutif, TH Heavy Engineering Berhad Kes ini dirayu ke Mahkamah Tinggi.

4. Adam Rosly bin Abdullah Enam pertuduhan di bawah Rayuan ditolak dan sabitan dikekalkan. Beliau Pengarah, Gegas Mentari Holding Seksyen 89 dan 32(8)(c) dihukum penjara enam bulan dan denda RM5,000 Sdn. Bhd. AMLATFPUAA 2001 (atau setahun penjara bagi setiap pertuduhan sekiranya denda gagal dibayar). Hukuman penjara bagi semua pertuduhan berjalan serentak.

Kes ini dirayu ke Mahkamah Rayuan.

5. Abdul Halim bin Darus Tiga pertuduhan di bawah Bagi pertuduhan pertama dan kedua, beliau dihukum Koperal, Agensi Keselamatan Seksyen 16(a)(B) ASPRM 2009 penjara 15 tahun dan denda RM15,000 (atau 12 bulan Sempadan Malaysia (AKSEM) Padang penjara sekiranya denda gagal dibayar). Besar, Perlis Bagi pertuduhan ketiga, beliau dihukum penjara 10 tahun dan denda RM10,000 (atau sembilan bulan penjara sekiranya denda gagal dibayar). Hukuman penjara bagi semua pertuduhan berjalan serentak.

Kes ini dirayu ke Mahkamah Tinggi.

6. Mohd Nur Baderyshah bin Matasum Tujuh pertuduhan di bawah Dihukum penjara 56 bulan, denda RM92,000 (atau Lans Koperal, Cawangan Seksyen 403 Kanun Keseksaan tujuh bulan penjara sekiranya denda gagal dibayar) Pengangkutan Ibu Pejabat Polis dan tujuh sebatan. Daerah (IPD) Alor Gajah, Melaka Hukuman penjara bagi semua pertuduhan berjalan serentak.

7. Tran Thi Mai Dua pertuduhan di bawah Dihukum penjara enam tahun dan denda RM1,750,000 Orang awam Seksyen 16(a)(B) Akta SPRM (atau 18 bulan penjara sekiranya denda gagal dibayar). 2009

8. Leman anak Sumong 19 pertuduhan di bawah Seksyen Dihukum penjara 18 bulan dan denda RM430,000 Pembantu Penyelidik, Lembaga 18 Akta SPRM 2009 (atau 56 bulan penjara sekiranya denda gagal Minyak Sawit Malaysia (MPOB) dibayar). 54 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH PENCEGAHAN 55

PENCEGAHAN 56 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PEMERIKSAAN DAN PERUNDINGAN PENCEGAHAN 57

PEMERIKSAAN DAN PERUNDINGAN

SPRM menerusi Bahagian Pemeriksaan dan Perundingan Beberapa pemeriksaan yang melibatkan isu nasional dan (BPMP) serta Unit Pemeriksaan dan Perundingan (UPMP) kepentingan awam telah menjadi fokus pemeriksaan SPRM SPRM Negeri berperanan menjalankan pemeriksaan ke dan sepanjang tahun 2019, agensi-agensi terlibat telah atas amalan, sistem dan tatacara sesuatu badan awam melaksanakan syor penambahbaikan yang dikemukakan. atau swasta yang boleh membuka ruang dan peluang Antaranya: rasuah, salah guna kuasa dan penyelewengan. Seterusnya, cadangan penambahbaikan dikemukakan kepada ketua 1. Pengurusan Program Latihan Kemahiran B40 badan awam atau swasta untuk menutup ruang dan (PLKB40) oleh Perbadanan Tabung Pembangunan peluang tersebut. Kemahiran (PTPK)

Selain itu, tiga inisiatif utama bagi mengukuhkan PTPK adalah agensi di bawah Kementerian Sumber pencegahan rasuah dalam organisasi adalah Corporate Manusia (KSM) yang dipertanggungjawabkan Integrity Pledge version 2.0, Corruption Risk Management untuk menguruskan dana PLKB40 di bawah (CRM) dan Pelan Antirasuah Organisasi (OACP). Rancangan Malaysia Ke-11. Dana PLKB40 bertujuan meningkatkan kemahiran kumpulan sasar supaya mereka mampu mendapatkan pekerjaan atau PEMERIKSAAN AMALAN, SISTEM DAN TATACARA mengusahakan perniagaan perkhidmatan yang boleh memberikan pendapatan yang lebih tinggi, Sepanjang tahun 2019, SPRM menjalankan pemeriksaan seterusnya mengeluarkan mereka serta keluarga dengan pembukaan 69 Kertas Pemeriksaan dan daripada belenggu kemiskinan. Kumpulan sasar Perundingan (KPP) melibatkan badan awam dan swasta terdiri daripada golongan miskin tegar, miskin dan di seluruh negara. Bidang tumpuan pemeriksaan adalah berpendapatan rendah (B40). seperti di Carta 4. 1 Sekitar September 2017, SPRM menjalankan siasatan 1% berhubung penyelewengan dana RM40 juta yang disalurkan kepada PTPK. Empat individu ditahan 4 iaitu Ketua Eksekutif PTPK, dua pengawai PTPK dan 6% 16 seorang pengarah syarikat bagi membantu siasatan 13 23% SPRM. 19% CARTA 4 : Bidang tumpuan Rentetan kes tersebut, SPRM menjalankan aktiviti pemeriksaan pemeriksaan terhadap sistem dan prosedur SPRM bagi tahun berhubung pengurusan dana PLKB40 oleh PTPK. 10 2019 Antara kelemahan yang dikenal pasti adalah: 15% Perlesenan a. Tiada had (kuota) untuk sesebuah penyedia Perolehan 25 latihan dilantik melaksanakan program latihan. 36% Pentadbiran Keadaan ini menyebabkan berlakunya monopoli Pembinaan oleh penyedia latihan tertentu; Pengurusan Tanah Penguatkuasaan 58 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

. b Penilaian teknikal dibuat oleh jawatankuasa a. Menetapkan had kelulusan (kuota) yang boleh yang juga berperanan meluluskan permohonan. diluluskan untuk sesebuah penyedia latihan Perkara ini menyebabkan tiada elemen semak yang layak; dan imbang yang boleh membuka ruang kepada . b Mewujudkan jawatankuasa penilaian yang akan salah guna kuasa dan penyelewengan; membuat penilaian teknikal dan harga sebelum c. Rayuan oleh penyedia latihan yang tidak berjaya diangkat ke Pihak Berkuasa Melulus; dikemukakan terus kepada Ketua Eksekutif c. Mewujudkan prosedur operasi standard (SOP) PTPK. Penggunaan budi bicara oleh Ketua yang lebih jelas berhubung pelaksanaan PLK; Eksekutif dalam proses membuat keputusan boleh membuka ruang kepada salah guna kuasa; d. Mengetatkan syarat permohonan untuk PLK kepada penyedia latihan yang telah berdaftar d. Penyedia latihan yang tidak mematuhi syarat dengan PTPK sahaja; permohonan masih diberi peluang untuk dipertimbangkan oleh jawatankuasa pelulus; . e Mewujudkan tatacara yang jelas bagi kes rayuan dan oleh penyedia latihan dan keputusan rayuan perlu dibuat oleh jawatankuasa yang berasingan; . e Kesahihan kehadiran peserta sukar dibuktikan kerana pemantauan hanya dibuat melalui . f Mewujudkan satu sistem yang boleh menyimpan panggilan telefon secara rawak kepada peserta rekod-rekod pelatih yang pernah menyertai yang hadir. program bagi memudahkan pengesanan data (data tracing); Hasil khidmat nasihat oleh SPRM, PTPK telah g. Mewujudkan mekanisme yang lebih mengambil tindakan mewujudkan sistem dan tatacara berkesan untuk merekod kehadiran peserta yang lebih adil, telus, mempunyai mekanisme semak dan pemantauan oleh pegawai PTPK di dan imbang serta pemantauan yang lebih berkesan lapangan semasa program dijalankan. PTPK dalam pengurusan Program Latihan Kemahiran (PLK). mempertimbangkan penggunaan sistem Antara penambahbaikan yang telah dilaksanakan biometrik untuk merekod kehadiran peserta adalah: program; dan

Keratan akhbar berkaitan penyelewengan dana PTPK. PENCEGAHAN 59

h. Mewujudkan sistem permohonan PLKB40 Antara kelemahan yang dikenal pasti adalah: secara atas talian (online). Sistem ini dijangka a. Garis panduan berhubung pengurusan dana beroperasi pada tahun 2020. didapati tidak menyeluruh dan terhad kepada panduan berkaitan permohonan, penilaian dan Melalui penambahbaikan ini, kelemahan-kelemahan kelulusan bantuan kewangan kepada NGO pada yang ditemui melalui pemeriksaan ini berjaya diatasi, tahun 2017 sahaja; sekaligus menutup ruang dan peluang penyelewengan melalui tadbir urus yang cekap, berkesan dan telus. . b Wujud kerenah birokrasi dalam proses penilaian. Terdapat peringkat penilaian yang tidak perlu 2. Pengagihan dana kepada pertubuhan bukan dan membuka ruang kepada salah guna kuasa; kerajaan (NGO) India oleh Unit Pembangunan c. Bantuan kewangan kepada NGO disalurkan Sosioekonomi Masyarakat India (SEDIC)/Unit secara lump sum tanpa mengambil kira tempoh Transformasi India Malaysia (MITRA) pelaksanaan sebenar program dan ini boleh membuka ruang kepada penyelewengan; dan SEDIC adalah unit di bawah Jabatan Perdana Menteri d. Memorandum Persefahaman (MoU) yang (JPM) yang diwujudkan pada tahun 2014. Selepas dimeterai antara SEDIC dengan NGO tidak Pilihan Raya Umum Ke-14 pada tahun 2018, SEDIC mempunyai klausa pematuhan. Perkara ini dirombak dan dijenamakan semula sebagai MITRA. menyebabkan tindakan undang-undang sukar SEDIC berperanan menyemak, menilai dan memantau diambil terhadap NGO yang melanggar syarat- pelaksanaan program-program pembangunan syarat yang ditetapkan. sosioekonomi masyarakat India. Kerajaan

memperuntukkan dana khusus kepada SEDIC untuk Hasil khidmat nasihat oleh SPRM, pihak SEDIC/MITRA membantu golongan B40 dalam masyarakat India. telah mewujudkan sistem dan tatacara pengagihan Dana tersebut digunakan untuk menyediakan latihan dana yang lebih teratur, jelas dan telus melalui berkaitan kemahiran, pembangunan keusahawanan penambahbaikan seperti berikut: dan program peningkatan pencapaian pendidikan. Program latihan akan dilaksanakan oleh NGO dan a. Permohonan geran telah dibuat secara atas Institut Latihan Kemahiran Swasta (ILKS). talian melalui Sistem Pengurusan Geran; . b Mewujudkan manual pelaksanaan sistem SPRM menjalankan pemeriksaan ke atas amalan, pengurusan geran yang lebih komprehensif; sistem dan tatacara pengagihan dana kepada NGO India oleh SEDIC susulan laporan media berkaitan c. Menukar MoU kepada Memorandum Perjanjian penyelewengan dan campur tangan politik dalam (MoA) bagi penerima geran mulai tahun 2019; proses agihan tersebut. Laporan Ketua Audit Negara dan Siri 1 Tahun 2018 turut menyatakan bahawa program d. Menyalur dana secara berperingkat berbanding yang dilaksanakan adalah kurang cekap, wujud sebelum ini secara lump sum serta kaedah tadbir urus yang lemah dan berlaku percanggahan pembayaran dinyatakan di dalam dokumen kepentingan dalam pengurusan SEDIC yang perjanjian. melibatkan Ketua Pengarah, Menteri dan Timbalan Menteri, JPM. 60 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Sistem Pengurusan Geran yang telah dibangunkan oleh MITRA.

3. Pelaburan hartanah oleh Felda Investment b. Due diligence untuk Park City Grand Plaza dibuat Corporation Sdn. Bhd. (FIC) berdasarkan kajian desktop sahaja. Perkara ini mendedahkan FIC kepada risiko kegagalan dan FIC ditubuhkan pada Julai 2013 dan merupakan anak kerugian pelaburan; syarikat Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan c. Pembelian kedua-dua buah hotel pada harga (FELDA). FIC menjalankan aktiviti pelaburan dalam melebihi RM100 juta (setiap sebuah) itu sektor bukan peladangan di dalam dan luar negara. dipersetujui di peringkat Ahli Lembaga Pengarah Sekitar pertengahan tahun 2017, FIC disiasat SPRM FIC sahaja. Berdasarkan Had Kuasa Melulus berhubung pembelian Merdeka Palace Hotel and Transaksi Pelaburan yang ditetapkan FELDA, Suites, di Kuching, Sarawak berharga RM160 juta Ahli Lembaga Pengarah FIC hanya diberi kuasa dan Park City Grand Plaza di Kensington, London membuat keputusan pelaburan melibatkan berharga £60 juta. Kedua-dua hartanah (hotel) projek yang bernilai kurang daripada RM100 juta. itu didapati dibeli pada harga yang lebih tinggi Pelaburan melebihi RM100 juta perlu mendapat berbanding harga penilaian. kelulusan Ahli Lembaga Pengarah FELDA;

Susulan daripada siasatan tersebut, SPRM d. Ahli Lembaga Pengarah FIC dilantik daripada menjalankan pemeriksaan ke atas amalan, sistem dan kalangan ahli politik dan bukan ahli profesional. tatacara berhubung pelaburan hartanah oleh FIC. Pengerusi FIC iaitu Tan Sri Mohd Isa bin Abdul Hasil pemeriksaan, SPRM mengenal pasti beberapa Samad merupakan Pengerusi FELDA. Beliau juga kelemahan seperti berikut: menjadi Pengerusi bagi 21 anak syarikat FELDA yang lain. Perkara ini secara jelas menimbulkan a. Pelaksanaan pelaburan oleh FIC hanya percanggahan kepentingan dalam membuat berpandukan Manual Dasar dan Strategi keputusan; Pelaburan FELDA; PENCEGAHAN 61

. e Pelantikan perunding dibuat secara lantikan terus oleh pemilik projek. Perunding bagi pembelian Park City Grand Plaza merupakan syarikat tempatan (Malaysia). Pelantikan sebegini boleh membuka ruang kepada manipulasi laporan penilaian dan penilaian yang tidak tepat membawa kepada risiko kerugian; dan . f Pembayaran dibuat berdasarkan cabutan minit mesyuarat Ahli Lembaga Pengarah FIC tanpa menyemak had kuasa melulus yang ditetapkan oleh FELDA. Pembayaran bagi Park City Grand Plaza dibuat dalam tempoh tidak sampai 30 hari.

Hasil khidmat nasihat SPRM, FIC telah melaksanakan penambahbaikan seperti berikut: a. Mewujudkan polisi dan prosedur operasi standard (SOP) pelaburan yang komprehensif termasuk keperluan feasibility study dan due diligence menyeluruh sebelum keputusan pelaburan dibuat; . b Proses pelantikan perunding dinyatakan dengan Sesi khidmat nasihat SPRM kepada pihak FIC. Khidmat nasihat disampaikan oleh jelas dalam SOP Kontrak dan Perolehan FIC yang Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Baharin bin mana perunding dilantik mengikut lokasi projek, Mohd Jamil kepada Pengerusi FIC, Datuk Syed Mohamed bin Syed Ibrahim. jenis kerja, kepakaran dan pengalaman berkaitan skop kerja serta nilai kerja; c. Mewujudkan SOP pembayaran dan memasukkan klausa pencegahan rasuah dalam dokumen tender/perolehan; d. Melantik pengerusi dan Ahli Lembaga Pengarah daripada kalangan ahli profesional. Calon Ahli Lembaga Pengarah mesti melalui tapisan SPRM; dan . e Mewujudkan polisi berkaitan pemberi maklumat (whistleblowing) dan percanggahan kepentingan (conflict of interest). 62 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

4. Tadbir urus FGV Holding Berhad (FGV) . b Menetapkan polisi pelantikan dan pemilihan Ahli Lembaga Pengarah bukan terdiri daripada ahli FGV adalah syarikat bersekutu FELDA yang politik yang aktif; dan memfokuskan pertanian dan komoditi pertanian c. Melaksanakan tapisan (vetting) ke atas calon- global. FGV menghasilkan produk berasaskan kelapa calon lembaga pengarah dari segi kesalahan sawit, getah, kacang soya, kanola, gula dan oleokimia. jenayah dan kebankrapan melalui Sistem Tapisan Keutuhan SPRM, CTOS dan tapisan PDRM. Pemeriksaan SPRM terhadap pengurusan dan tadbir urus FGV dibuat susulan beberapa kes siasatan yang dibuka ke atas Pengerusi Lembaga Pengarah FGV, Tan Sri Mohd Isa bin Abdul Samad dan Ketua Pengarah Eksekutif FGV, Dato’ Zakaria bin Arshad. Antaranya berkaitan isu pembelian tiket penerbangan kelas pertama untuk ahli keluarga dibiayai oleh FGV dan perbelanjaan FGV bagi Majlis Jamuan Rumah Terbuka Hari Raya Tahun 2016 di kawasan Parlimen Pengerusi. Fokus pemeriksaan adalah kepada isu percanggahan kepentingan dalam membuat keputusan.

Antara kelemahan yang dikenal pasti adalah: a. Pengerusi FGV memegang jawatan Pengerusi di 21 anak syarikat FGV, manakala Ketua Pengarah Sesi Khidmat Nasihat kepada pihak pengurusan FGV. Eksekutif memegang jawatan di 64 anak syarikat FGV. Perkara ini menimbulkan percanggahan kepentingan dalam membuat keputusan dan akan menyebabkan kurang keberkesanan dalam pelaksanaan peranan setiap jawatan yang dipegang; dan . b Pengerusi FGV merupakan ahli politik yang aktif dan ini membuka ruang kepada salah guna kuasa dalam menggunakan sumber-sumber FGV untuk kepentingan politik.

Hasil khidmat nasihat SPRM, pihak FGV telah melaksanakan penambahbaikan berikut: a. Menetapkan bahawa Ahli Lembaga Pengarah tidak boleh memegang lebih daripada lima jawatan pengarah dalam anak syarikat; PENCEGAHAN 63

CORPORATE INTEGRITY PLEDGE VERSION 2

SPRM telah menambah baik Corporate Integrity Pledge Tujuh inisiatif CISM adalah seperti berikut: (CIP) dan dijenamakan semula sebagai Corporate i. Kepimpinan; Integrity Pledge version 2 (CIP v.2). Penambahbaikan ii. Kod Etika; dibuat dengan menyusun atur serta memperincikan iii. Polisi Mengenai Pencegahan Rasuah; polisi pencegahan rasuah melalui tujuh Inisiatif Corporate Integrity System Malaysia (CISM) bagi membantu dan iv. Pengurusan Risiko Rasuah; memudahkan organisasi/syarikat mewujudkan sistem v. Latihan dan Komunikasi; pencegahan rasuah yang lebih sistematik. vi. Penilaian Prestasi; dan vii. Pelaporan Pencegahan Rasuah. Pada 1 Oktober 2019, Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya melancarkan Portal CISM bersempena dengan CIP v.2 memperkenalkan proses pelaksanaan yang lebih Majlis Sambutan Ulang Tahun Penubuhan SPRM Ke- tersusun bagi memastikan keberkesanannya dalam 52. Syarikat-syarikat yang ingin menyertai program CIP pencegahan rasuah. Proses pelaksanaan CIP v.2 adalah v.2 boleh membuat pendaftaran melalui Portal CISM di seperti di Rajah 1. alamat https://cism.sprm.gov.my/. Pelaporan pelaksanaan inisiatif CISM ini adalah secara perisytiharan kendiri (self- declaration) oleh penandatangan CIP v.2 yang berdaftar.

RAJAH 1 : Proses pelaksanaan CIP v2

Organisasi Organisasi Organisasi Pasukan CISM membuat resolusi memohon mengemukakan membuat lawatan awam menentang untuk menyertai maklum balas ke organisasi rasuah serta program dengan mengenai status yang terpilih memperlihatkan mengemukakan pelaksanaan bagi mengenal komitmen bagi borang inisiatif CISM setiap pasti amalan mendukung lima permohonan serta tiga bulan sehingga baik di organisasi Prinsip Antirasuah dokumen tempoh dua tahun berkenaan bagi syarikat- sokongan atau sehingga syarikat di selesai Malaysia

TANDATANGAN IKRAR INTEGRITI PENDAFTARAN PEMANTAUAN PEMERIKSAAN KORPORAT (CIP) 64 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RAJAH 2 : Pelaksanaan Bengkel CRM Tahun 2019

19 KERAJAAN NEGERI DAN AGENSI DI BAWAHNYA

1 JUMLAH SYARIKAT BENGKEL CRM SWASTA MENGIKUT 54 KATEGORI AGENSI/ AGENSI KEMENTERIAN Portal CISM

Pada tahun 2019, sejumlah 22 syarikat mendaftar untuk 2 PIHAK menyertai program CIP v.2. Jumlah ini dijangka akan BERKUASA bertambah berikutan penguatkuasaan Seksyen 17A Akta TEMPATAN SPRM 2009 berkaitan kesalahan rasuah oleh organisasi komersial atau liabiliti korporat pada tahun 2020.

CORRUPTION RISK MANAGEMENT MS ISO 37001: ANTI BRIBERY MANAGEMENT SYSTEM (ABMS) Pengurusan Risiko Rasuah atau Corruption Risk Management (CRM) merupakan pendekatan yang SPRM berperanan untuk memperkenalkan pensijilan MS dilaksanakan bagi membantu organisasi mengenal pasti ISO 37001: ABMS di semua agensi kerajaan selaras dengan risiko rasuah, salah guna kuasa dan penyelewengan, Inisiatif 2.1.3 Pelan Antirasuah Nasional (NACP). ABMS seterusnya menyediakan pelan pengurusan risiko yang ialah sistem kawalan dalaman sesebuah organisasi (secara sistematik. sukarela) bagi mengesan, mencegah, mengendalikan, menguatkuasakan, menilai serta menambah baik langkah Sepanjang 2019, SPRM melaksanakan 76 bengkel CRM pengurusan antirasuah secara berkesan. melibatkan kementerian, agensi kerajaan, kerajaan negeri dan agensi di bawahnya, pihak berkuasa tempatan dan Inisiatif 6.2.6 NACP mencadangkan agar ABMS menjadi syarikat swasta. Perinciannya adalah seperti di Rajah 2. syarat ke atas syarikat milik kerajaan, syarikat terhad dengan jaminan dan sektor swasta untuk membida kontrak kerajaan. Oleh itu, SPRM berperanan memberikan khidmat nasihat kepada pemohon pensijilan ABMS dan badan-badan pensijilan certification bodies mengenai pemakaian standard ini. PENCEGAHAN 65

Sepanjang 2019, SPRM melaksanakan 22 taklimat ABMS PELAN ANTIRASUAH ORGANISASI (OACP) di kementerian, agensi kerajaan dan syarikat swasta. OACP merupakan satu dokumen dasar antirasuah di peringkat organisasi yang bertujuan untuk menangani permasalahan dan kelemahan governans, integriti dan antirasuah dalam organisasi. Pelaksanaan OACP selaras dengan Arahan YAB Perdana Menteri Siri 2 No.1 Tahun 2019. SPRM berperanan membantu organisasi dalam membangunkan OACP.

Sepanjang 2019, SPRM melaksanakan 66 bengkel dan taklimat OACP di kementerian/jabatan/agensi persekutuan, syarikat berkaitan kerajaan, kerajaan negeri, badan berkanun, syarikat berhad menurut jaminan, pihak berkuasa tempatan dan koperasi seperti di Rajah 3.

RAJAH 3 : Jumlah Taklimat OACP Mengikut Kategori Agensi

42 KEMENTERIAN/ JABATAN/AGENSI PERSEKUTUAN 1 2 PIHAK SYARIKAT BERKUASA BERKAITAN TEMPATAN KERAJAAN

MS 1S0 37001:2016 2 KOPERASI 1 SYARIKAT 6 TERHAD DENGAN KERAJAAN JAMINAN NEGERI 12 BADAN BERKANUN 66 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENGURUSAN INTEGRITI AGENSI PENCEGAHAN 67

ILTIZAM PENGINSTITUSIAN INTEGRITI YANG UNIT INTEGRITI SEKTOR AWAM BERTERUSAN Melalui Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 6 Tahun 2013 - Penginstitusian integriti yang berterusan merujuk Penubuhan Unit Integriti di Semua Agensi Awam, kerajaan kepada usaha kerajaan dalam melaksana, mengurus dan mengarahkan semua agensi awam menubuhkan Unit memperkasakan integriti di Malaysia dengan baik dan Integriti (UI) yang bertindak sebagai focal point kepada cekap. SPRM melalui Bahagian Pengurusan Integriti Agensi pengurusan isu-isu integriti dan rasuah. Penubuhan UI (BPIA) bertanggungjawab memupuk, menggalakkan, merupakan usaha kawalan dalaman oleh agensi bagi mengawal selia dan menyelaras pengurusan integriti, mencegah pelakuan rasuah, penyelewengan dan salah governans dan antirasuah melalui mekanisme yang guna kuasa. Secara keseluruhannya, sebanyak 887 UI diwujudkan di sektor awam dan swasta. ditubuhkan di agensi awam. BPIA dipertanggungjawabkan untuk memantau dan mengawal selia aktiviti UI. Perkara Peranan ini selaras dengan mandat yang diberikan melalui: ini selaras dengan keputusan Mesyuarat Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai Anti-Rasuah (JKKMAR) pada 21 l Perkara 9 Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 6 Tahun September 2018 yang mengembalikan fungsi tersebut 2013 - Penubuhan Unit Integriti di Semua Agensi kepada SPRM. Awam; dan l Perkara 10 Arahan YAB Perdana Menteri No.1 Tahun Fungsi teras UI adalah berdasarkan enam terma rujukan 2018, Siri 1 No.1 Tahun 2018 – Pemantapan Governans, iaitu tadbir urus; pengukuhan integriti; pengesanan Integriti dan Antirasuah dalam Pengurusan dan pengesahan; pengurusan aduan; pematuhan; dan Pentadbiran Kerajaan Malaysia: Penubuhan tatatertib. Statistik aktiviti dan inisiatif UI berdasarkan Unit Integriti dan Governans Syarikat Berkaitan terma rujukan tersebut adalah seperti di Jadual 15. Kerajaan (GLC), Syarikat-syarikat yang dimiliki oleh Kementerian dan Agensi Kerajaan termasuk di bawah JADUAL 15 : Kerajaan Negeri. Statistik aktiviti dan inisiatif UI sektor awam bagi tahun 2019

JUMLAH TERMA RUJUKAN AKTIVITI/INISIATIF Tadbir Urus 901 Pengukuhan Integriti 1,667 Pengesanan dan Pengesahan 1,578 Pengurusan Aduan 8,096 Pematuhan 1,068 Tatatertib 6,962 JUMLAH 20,272 68 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

UNIT INTEGRITI DAN GOVERNANS SYARIKAT PENEMPATAN PEGAWAI SPRM DI AGENSI LUAR BERKAITAN KERAJAAN Penempatan pegawai SPRM di agensi luar sebenarnya Usaha kerajaan untuk memperkasakan syarikat berkaitan bermula pada tahun 2005. Dua pegawai kanan SPRM kerajaan (GLC) dilaksanakan melalui penubuhan Unit ditempatkan secara pinjaman di Telekom Malaysia Berhad Integriti dan Governans (IGU). Perkara ini selaras dengan dan Amanah Raya Berhad selama dua tahun. Inisiatif Arahan YAB Perdana Menteri No.1 Tahun 2018, Siri 1 No.1 ini berjaya membantu kedua-dua organisasi berkenaan Tahun 2018 — Pemantapan Governans, Integriti dan meningkatkan tadbir urus, mencegah perbuatan rasuah, Antirasuah dalam Pengurusan Pentadbiran Kerajaan penyelewengan dan salah guna kuasa, membudayakan Malaysia: Penubuhan Unit Integriti dan Governans Syarikat integriti serta memantapkan sistem kawalan dalaman. Berkaitan Kerajaan, Syarikat-Syarikat yang Dimiliki oleh Kerajaan telah memperluaskan inisiatif ini dan lebih ramai Kementerian dan Agensi Kerajaan Termasuk di bawah pegawai SPRM ditempatkan di agensi luar. Kerajaan Negeri yang berkuat kuasa pada 5 Oktober 2018. Semua GLC diberi tempoh dua tahun untuk menubuhkan Penempatan pegawai SPRM di UI dan IGU IGU bermula dari tarikh arahan ini berkuat kuasa. Sehingga 31 Disember 2019, sebanyak 75 IGU telah ditubuhkan. Seramai 60 pegawai kanan SPRM ditempatkan di UI dan 14 pegawai kanan SPRM ditempatkan di IGU yang terpilih. Peranan utama IGU adalah meningkatkan tadbir urus Penempatan pegawai SPRM dibuat berdasarkan tahap GLC melalui pembudayaan integriti, menolak segala risiko kementerian, jabatan, agensi dan GLC. Penentuan bentuk rasuah, penyelewengan dan salah guna kuasa. tahap risiko dibuat melalui Kajian Penarafan Risiko Rasuah Aktiviti dan inisiatif IGU dilaksanakan berdasarkan empat (CRR) agensi yang dilaksanakan setiap tiga tahun atau terma rujukan iaitu pengurusan aduan; pengesanan mengikut keperluan. Pegawai SPRM yang ditempatkan dan pengesahan; pengukuhan integriti; dan governans. di agensi luar adalah mereka yang kompeten dan telah Statistik aktiviti dan inisiatif IGU adalah seperti di Jadual menghadiri Kursus Pegawai Integriti Bertauliah. 16. Penempatan pegawai SPRM di Pejabat Menteri Besar JADUAL 16 : dan Ketua Menteri Aktiviti dan inisiatif Unit Integriti dan Governans bagi tahun 2019 Usaha pembudayaan dan penginstitusian integriti terus diperhebatkan dengan penempatan pegawai SPRM JUMLAH TERMA RUJUKAN di Pejabat Menteri Besar dan Ketua Menteri. Usaha ini AKTIVITI/INISIATIF merupakan inisiatif Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Governans 114 Koya yang bertujuan memperkasakan integriti serta Pengukuhan integriti 338 mencegah berlakunya rasuah dan salah guna kuasa di Pengesanan dan pengesahan 151 peringkat kerajaan negeri. Penempatan pegawai SPRM bergantung kepada permohonan daripada Pejabat Pengurusan aduan 385 Menteri Besar dan Ketua Menteri. Setakat ini, SPRM telah JUMLAH 988 menempatkan pegawainya di Pejabat Ketua Menteri Sarawak dan Pejabat Ketua Menteri Negeri Sabah. PENCEGAHAN 69

PELAN STRATEGIK UNIT INTEGRITI DAN PEMBANGUNAN KAJIAN INTEGRITI GOVERNANS TAHUN 2019-2021

Pelan ini dilancarkan pada 6 September 2019 serentak Kajian integriti bertujuan mengukur tahap rasuah, dengan penubuhan Group Integrity dan Governance mencadangkan penambahbaikan untuk mengurangkan Telekom Malaysia (TM). Objektif pelan ini adalah memberi rasuah, melihat tahap risiko dalam organisasi dan panduan kepada GLC bagi merangka strategi yang menentukan struktur UI/IGU yang bersesuaian. berkesan ke arah mewujudkan persekitaran perniagaan Pembangunan kajian integriti dilaksanakan oleh BPIA. Dua bebas rasuah, pembudayaan amalan beretika dan tadbir kajian dijalankan iaitu Kajian Tahap Rasuah Perkhidmatan urus baik dalam organisasi. Awam dan Kajian Penarafan Risiko Rasuah.

Terdapat empat komponen utama dalam pelan ini iaitu: Kajian Tahap Rasuah Perkhidmatan Awam l Struktur Unit Integriti dan Governans; Kajian Tahap Rasuah Perkhidmatan Awam atau Public l Ketelusan organisasi melalui penubuhan jawatankuasa Service Corruption Ranking (PSCR) dijalankan untuk bebas; mengenal pasti tahap rasuah kementerian/jabatan/agensi l Inisiatif pencegahan rasuah, integriti dan tadbir urus; berdasarkan kepada komponen yang telah ditetapkan. dan Hasil kajian ini dibentangkan kepada kementerian/ l Pelaporan. jabatan/agensi sebagai makluman mengenai kedudukan dan tahap rasuah kementerian/jabatan/agensi berkenaan. Pelaksanaan pelan ini adalah sejajar dengan Strategi SPRM turut mencadangkan intervensi yang sesuai bagi 6 Pelan Antirasuah Nasional (NACP) 2019-2023 iaitu menangani rasuah, salah guna kuasa, penyelewengan dan memupuk tadbir urus baik dalam entiti korporat. kelemahan pentadbiran dalam organisasi.

Majlis Perlancaran Pelan Strategik Unit Integriti Dan Governans Tahun 2019-2021 bersempena dengan Penubuhan Unit Integriti dan Governans Kumpulan Telekom Malaysia pada 6 September 2019. 70 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Pada tahun 2019, PSCR diperluaskan kepada kerajaan JADUAL 18 : negeri, termasuk agensi dan jabatan di bawah kerajaan Hasil Kajian Penarafan Risiko Syarikat Berkaitan negeri, pihak berkuasa tempatan (PBT) dan agensi Kerajaan Tahun 2019 penguatkuasaan. Kajian menggunakan data tahun 2018 merangkumi komponen dalaman dan komponen luaran KATEGORI RISIKO BILANGAN GLC SPRM. Laporan kajian akan disertakan dengan penilaian Tinggi 32 risiko mengikut sektor perolehan, pentadbiran, pelesenan Sederhana 126 dan penguatkuasaan. Rendah 470 JUMLAH 628 Sebanyak 207 agensi awam terlibat dalam PSCR bagi tahun 2019. Perinciannya adalah seperti di Jadual 17. PERKONGSIAN MAKLUMAT DAN AMALAN BAIK JADUAL 17 : Bilangan agensi awam yang terlibat dalam pelaksanaan SPRM bertanggungjawab mengawal selia dan memastikan PSCR bagi tahun 2019 pegawai yang bertugas di UI dan IGU mempunyai AGENSI AWAM YANG DIKAJI BILANGAN pengetahuan dan berkemahiran yang tinggi dalam isu-isu pencegahan rasuah. Sehubungan itu, SPRM menyediakan Kementerian persekutuan 25 platform kepada pegawai-pegawai berkenaan untuk Agensi penguatkuasaan 20 perbincangan dan perkongsian maklumat mengenai isu Kerajaan negeri 13 terkini rasuah, inisiatif-inisiatif yang dilaksanakan dan Pihak berkuasa tempatan 149 amalan baik dalam pencegahan rasuah. Platform ini juga membolehkan pegawai UI dan IGU berinteraksi dengan JUMLAH 207 pengurusan tertinggi SPRM terutama untuk menyelesaikan isu atau masalah yang dihadapi di agensi terbabit. Kajian Penarafan Risiko Rasuah Platform perbincangan dan perkongsian maklumat dibuat Objektif utama Kajian Penarafan Risiko Rasuah atau secara berkala atau ad-hoc, sama ada dalam bentuk Corruption Risk Rating (CRR) adalah bagi melihat tahap mesyuarat, bengkel atau forum. Perinciannya adalah risiko dalam agensi, seterusnya menentukan struktur UI seperti di Jadual 19. atau IGU yang bersesuaian. Dalam konteks kajian ini, risiko merangkumi faktor ancaman (threat) berkaitan pelakuan rasuah dan faktor kemudahterancaman (vulnerability) atau kecenderungan berlakunya kesalahan rasuah berdasarkan kepada ciri-ciri organisasi.

Tahap risiko dikategorikan kepada tinggi, sederhana atau rendah. Penarafan semula risiko rasuah agensi dilaksanakan setiap tiga tahun atau mengikut keperluan. Pada tahun 2019, CRR hanya dilaksanakan terhadap GLC. Sebanyak 628 GLC dikaji dan penarafannya adalah seperti di Jadual 18. PENCEGAHAN 71

JADUAL 19 : Mesyuarat dan program melibatkan pegawai UI dan IGU bagi tahun 2019

BIL. MESYUARAT/PROGRAM TARIKH PENGLIBATAN 1. Mesyuarat Ketua Unit Integriti (Awam) 30 April 2019 Ketua Unit Integriti agensi awam dalam kategori ‘risiko tinggi’ dan ‘sederhana’ 2. Mesyuarat Ketua Pegawai Integriti dan Governans (CIGO) 13 November 2019 Ketua Unit Integriti dan wakil GLC dalam kategori berisiko tinggi

3. Mesyuarat Pengurusan Tertinggi SPRM bersama Pegawai 08 Mac 2019 Semua pegawai SPRM yang ditempatkan di SPRM yang ditempatkan ke Agensi Luar (MPSAL) 03 Oktober 2019 agensi luar 4. Mesyuarat Pemantapan Pegawai Integriti 25 hingga 27 Semua pegawai SPRM di UI dan IGU September 2019 5. Simposium Pegawai Integriti Malaysia 2019 18 September 2019 Pegawai Integriti Bertauliah (CeIO), ketua dan pegawai UI/IGU di agensi awam dan swasta serta terbuka kepada pegawai SPRM

6. Program Latihan dan Ujian Penggunaan Senjata api 17 Oktober 2019 Semua pegawai SPRM di UI dan IGU serta pegawai BPIA

Simposium Pegawai Integriti Malaysia 2019 pada 18 September 2019 di DBKL 72 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

MEKANISME PENGURUSAN GOVERNANS, JADUAL 20 : INTEGRITI DAN ANTIRASUAH KEBANGSAAN Keputusan JKKMAR yang melibatkan SPRM bagi tahun 2019 SPRM melalui BPIA memainkan peranan penting dalam BIL. KEPUTUSAN dua jawatankuasa utama yang bertindak sebagai penggerak kepada Arahan YAB Perdana Menteri No.1 1. Kajian Persepsi Keberkesanan Tindakan Pencegahan Rasuah Tahun 2018 – Pemantapan Governans, Integriti dan Anti- oleh SPRM (KPKTPR-SPRM) diberi peruntukan kewangan Rasuah Dalam Pengurusan Pentadbiran Kerajaan Malaysia: dan perlu dilaksanakan setiap tahun. Mekanisme Pengurusan Governans, Integriti dan Anti- 2. Semakan penambahbaikan daripada segi perundangan bagi Rasuah Kebangsaan. Peranan tersebut adalah sebagai membolehkan Laporan SPRM (LSPRM) dijadikan keterangan urus setia kepada Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai prima facie siasatan tatatertib kementerian/jabatan. Anti-Rasuah (JKKMAR) dan Jawatankuasa Anti-Rasuah (JAR) Peringkat Kebangsaan. 3. Unit Integriti diperkasakan dengan diberi peruntukan khas bagi melaksanakan aktiviti antirasuah. Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai Anti-Rasuah 4. Pelaksanaan semula Modul Pengurusan Integriti (MPI) di (JKKMAR) agensi kerajaan bagi meningkatkan kesedaran antirasuah Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai Anti-Rasuah dalam kalangan penjawat awam. (JKKMAR) merupakan penjenamaan semula Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai Keutuhan Pengurusan Kerajaan (JKKMKPK) yang dilaksanakan sejak tahun 1997. Jawatankuasa Anti-Rasuah Peringkat Kebangsaan JKKMAR dipengerusikan oleh YAB Perdana Menteri dan memfokuskan pada tiga bidang utama iaitu pengukuhan Jawatankuasa Anti-Rasuah (JAR) ditubuhkan bagi governans, pemantapan integriti dan antirasuah. SPRM melaksanakan gerakan pemantapan governans, integriti dan Pusat Governans, Integriti dan Anti-Rasuah Nasional dan antirasuah dalam sistem pengurusan pentadbiran (GIACC) bertindak sebagai urus setia bersama JKKMAR. kerajaan. Penubuhan JAR menggantikan Jawatankuasa Integriti dan Tadbir Urus (JITU). Sepanjang tahun 2019, JKKMAR bersidang sebanyak lima kali. Beberapa keputusan mesyuarat JKKMAR yang Mesyuarat JAR Peringkat Kebangsaan yang dipengerusikan berkaitan SPRM adalah seperti di . Jadual 20 oleh Ketua Setiausaha Negara (KSN) telah diadakan sebanyak tiga kali bagi tahun 2019. Ahli mesyuarat JAR terdiri daripada Ketua Pengarah Perkhidmatan Awam, Peguam Negara, Ketua Audit Negara, Ketua Pesuruhjaya SPRM, semua Ketua Setiausaha Kementerian Persekutuan, semua Setiausaha Kerajaan Negeri dan ahli-ahli lain yang difikirkan perlu.

Antara keputusan Mesyuarat JAR Peringkat Kebangsaan bagi tahun 2019 ditunjukkan dalam Jadual 21. PENCEGAHAN 73

JADUAL 21 : Keputusan JAR Peringkat Kebangsaan bagi tahun 2019

BIL. KEPUTUSAN

1. Peruntukan kewangan bagi mengukuhkan Unit Integriti Dalam Bajet 2020, kerajaan memperuntukkan inisiatif pengukuhan Unit Integriti di semua kementerian dan agensi sebanyak RM10 juta.

2. Cadangan penggantian tuntutan bayaran balik pembelian kasut kepada elaun tetap pembelian kasut Projek rintis dilaksanakan di Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM). Elaun kasut sebanyak RM300 dijadikan elaun tetap kepada warga KKM yang layak dan dibayar terus melalui gaji. Projek ini akan dilaksanakan selama tiga tahun mulai 1 Januari 2020 sehingga 31 Disember 2022. KKM telah mengeluarkan Garis Panduan Bantuan Elaun Kasut bagi Pegawai Perkhidmatan Awam di Kementerian Kesihatan Malaysia pada 7 Ogos 2019.

3. Isu pertukaran pegawai PBT ke PBT lain Pertukaran pegawai pihak berkuasa tempatan (PBT) ke PBT lain dalam negeri yang sama akan dilaksanakan melalui penubuhan Suruhanjaya Perkhidmatan Pihak Berkuasa Tempatan.

4. Laporan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (LSPRM) tidak diambil tindakan sewajarnya oleh ketua jabatan • Ketua Unit Integriti (KUI) perlu mengingatkan Jawatankuasa Tatatertib berkaitan LSPRM yang masih belum diambil tindakan; • Tindakan ke atas LSPRM dijadikan agenda wajib dalam mesyuarat pengurusan di organisasi; dan • SPRM dan Jabatan Peguam Negara melihat semula keperluan meminda Seksyen 29(4) Akta SPRM 2009.

5. Pendedahan Program Pegawai Integriti Bertauliah (CeIO) kepada Ketua Setiausaha (KSU), Setiausaha Kerajaan Negeri (SUKN) dan ketua-ketua Syarikat GLC Semua KSU, SUKN dan ketua-ketua syarikat GLC perlu menghadiri kursus/sesi libat urus bagi Program CeIO. Sesi ini bertujuan untuk memberikan pendedahan kepada mereka, sekaligus membantu melancarkan usaha memperkasakan agenda integriti dan tadbir urus di peringkat kerajaan secara menyeluruh.

6. Anti-Bribery Management System (ABMS) • Juruaudit warga asing tidak dibenarkan terlibat dalam proses pensijilan ABMS terhadap agensi kerajaan, badan berkanun dan syarikat milik kerajaan; • Skop pensijilan agensi kerajaan meliputi fungsi utama agensi dan meliputi cawangan/lokasi setiap perkhidmatan utama/berisiko tinggi; dan • Kementerian Kewangan Malaysia (MOF) memberikan peruntukan kepada setiap agensi kerajaan bagi melaksanakan aktiviti integriti dan mendapatkan pensijilan ABMS.

7. Pelan Antirasuah Organisasi (OACP) Semua kementerian, kerajaan negeri dan jabatan kerajaan hendaklah mempunyai OACP pada Jun 2020 74 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

BIL. KEPUTUSAN

8. Campur tangan pengerusi dalam hal berkaitan pengurusan, pentadbiran dalam jabatan/agensi awal dan GLC • Pengerusi tidak boleh campur tangan dalam hal-hal pentadbiran organisasi kerana tugas pengerusi bukan tugas eksekutif; • MOF diminta mengeluarkan garis panduan berkaitan skop tugas eksekutif (sekiranya masih belum dikeluarkan); dan • Jabatan Peguam Negara dan Pegawai Undang-undang (PUU) di kementerian/jabatan/agensi perlu melihat dan mengkaji semula akta berkaitan yang memberi kuasa kepada menteri dalam urusan pelantikan sebarang jawatan dalam sesebuah organisasi.

9. Permohonan surat sokongan oleh pihak luar walaupun atas dasar kerjasama dan boleh memberi manfaat kepada organisasi tidak dibenarkan • Surat sokongan dalam apa jua bentuk adalah tidak dibenarkan; • Unit Pemodenan Tadbiran dan Perancangan Pengurusan Malaysia (MAMPU) diminta untuk melihat semula garis panduan berkaitan surat sokongan yang disediakan; dan • Garis panduan perlu dimasukkan skop larangan pemberian surat sokongan daripada kementerian/jabatan/agensi/kerajaan negeri kepada organisasi lain, tidak kira sama ada kementerian/jabatan/agensi/kerajaan negeri tersebut mendapat faedah/keuntungan daripada pemberian surat sokongan tersebut atau tidak.

10. Perisytiharan harta oleh Anggota Pentadbiran di kerajaan negeri Semua kerajaan negeri diminta membuat usul kepada Dewan Undangan Negeri (DUN) masing-masing bagi pelaksanaan perisytiharan harta untuk Anggota Pentadbiran Kerajaan Negeri. Perkara ini adalah selaras dengan keputusan Kabinet.

Mesyuarat Ketua Unit Integriti (Awam) pada 30 April 2019. PENCEGAHAN 75

Mesyuarat Ketua Pegawai Integriti dan Governans (CIGO) pada 13 November 2019.

Mesyuarat Jawatankuasa Anti- Rasuah Peringkat Kebangsaan. 76 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH PENDIDIKAN MASYARAKAT 77

PENDIDIKAN 78 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENDIDIKAN PENCEGAHAN RASUAH PENDIDIKAN MASYARAKAT 79

PENDIDIKAN PENCEGAHAN RASUAH

Keberkesanan SPRM tidak hanya bergantung kepada JADUAL 22 : kejayaan operasi semata-mata. Seperti kata pepatah Strategi Pendidikan Masyarakat ‘mencegah lebih baik daripada mengubati’, aktiviti pencegahan SPRM menjadi penyumbang utama kepada KOMUNIKASI BERSEMUKA HEBAHAN MELALUI MEDIA pencapaian usaha membanteras rasuah di negara ini. • Ceramah • Media elektronik: • Pameran – Televisyen Pendidikan merupakan salah satu teras dalam aktiviti • Seminar – Radio pencegahan rasuah. Selain mendidik dan mendapatkan sokongan masyarakat, matlamat utama program • Bengkel d – Billboar pendidikan adalah bagi meningkatkan keyakinan • Diskusi meja bulat – Skrin LED masyarakat terhadap usaha pencegahan rasuah yang • Lawatan • Media Cetak: dilaksanakan SPRM dan kerajaan amnya. • Program dengan murid sekolah – Akhbar • Program dengan pelajar institut – Risalah Melalui program pendidikan, SPRM memberi kefahaman pendidikan tinggi (IPT) kepada masyarakat mengenai kesalahan rasuah, – Poster menerapkan budaya integriti dan menanam rasa benci • Program bersama masyarakat • Media Sosial: terhadap jenayah rasuah. – Facebook – Twitter STRATEGI PENDIDIKAN MASYARAKAT – YouTube – Flickr SPRM menggunakan dua strategi dalam mendidik – Instagram masyarakat iaitu komunikasi bersemuka dan hebahan melalui media seperti ditunjukkan dalam di Jadual 22. PENDIDIKAN MELALUI KOMUNIKASI BERSEMUKA

Pendekatan menyampaikan maklumat secara bersemuka mampu mewujudkan jaringan komunikasi yang berkesan. Melalui pendekatan ini, SPRM dapat mendekati masyarakat pelbagai lapisan, berinteraksi dengan mereka, mendalami masalah setempat dan seterusnya menjelaskan isu-isu semasa mengenai pencegahan rasuah. Berikut merupakan aktiviti utama pendidikan masyarakat yang dilaksanakan secara komunikasi bersemuka sepanjang tahun 2019. 80 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

CERAMAH PAMERAN

Ceramah merupakan aktiviti pendidikan secara bersemuka Merupakan satu lagi program pendidikan pencegahan yang mudah dilaksanakan dan tidak memerlukan kos rasuah yang tidak melibatkan kos tinggi. Pameran menjadi yang tinggi, namun memberikan impak besar. Setiap medium komunikasi secara langsung dan bersemuka tahun, SPRM melaksanakan lebih 2,000 ceramah kepada antara pegawai SPRM dan masyarakat. Pengunjung yang pelbagai sektor sama ada kerajaan, swasta, NGO, politik melawat pameran SPRM berpeluang melihat paparan dan institusi pendidikan. Antara perkara-perkara penting maklumat yang dipamerkan dan berinteraksi secara terus yang diperjelaskan semasa aktiviti ceramah adalah fungsi dengan pegawai SPRM. Mereka juga boleh mengemukakan dan peranan SPRM, proses siasatan kes rasuah, kewujudan sebarang isu dan kemusykilan berkaitan rasuah. lima pemantau bebas yang mengawasi SPRM, kesalahan- kesalahan rasuah di bawah Akta SPRM 2009, punca Pameran diadakan bersempena sesuatu program, sama rasuah berlaku, kesan rasuah dan inisiatif terkini dalam ada anjuran SPRM atau agensi luar. Sepanjang tahun 2019, usaha membanteras rasuah. sebanyak 168 pameran telah diadakan di seluruh negara.

Sepanjang tahun 2019, sebanyak 2,081 ceramah LAWATAN KE PEJABAT SPRM disampaikan di seluruh negara, melibatkan audiens seramai 161,414 orang. Perincian aktiviti ceramah mengikut SPRM banyak menerima permohonan daripada organisasi sektor adalah seperti di Jadual 23. dan individu untuk membuat lawatan berinformasi ke pejabat SPRM. Lawatan ke SPRM menjadi salah satu JADUAL 23 : aktiviti untuk mendidik masyarakat. Statistik ceramah mengikut sektor Sepanjang tahun 2019, sebanyak 137 organisasi yang KATEGORI JUMLAH AUDIENS PERATUS terdiri daripada agensi kerajaan, swasta, badan bukan Sektor kerajaan 108,087 67% kerajaan (NGO), pelajar universiti dan murid sekolah membuat lawatan ke pejabat SPRM di seluruh negara. Sektor swasta 19,872 12% Jumlah pelawat mencecah 5,600 orang. NGO dan politik 7,495 5% Pelajar 25,960 16% Selain dapat berinteraksi dengan pegawai kanan SPRM, JUMLAH 161,414 100% pelawat berpeluang melihat sendiri fasiliti SPRM seperti lokap, bilik temu bual bervideo, bilik kawad cam, Bilik Gerakan Operasi (BGOS) dan konti radio MACC.fm: My Bagi sektor korporat, SPRM memberi penekanan kepada Anti-Corruption Channel (di Ibu Pejabat SPRM). Pelawat peruntukan Seksyen 17A Akta SPRM 2009 - kesalahan juga diberi taklimat bertajuk ‘Pengenalan kepada SPRM rasuah oleh organisasi komersial. Sebanyak 101 sesi dan pencegahan rasuah’ oleh pegawai kanan SPRM. taklimat telah diadakan, yang melibatkan 7,271 audiens daripada pelbagai organisasi yang akan terkesan dengan peruntukan baharu ini. PENDIDIKAN MASYARAKAT 81

IKRAR BEBAS RASUAH

SPRM memperkenalkan program Ikrar Bebas Rasuah (IBR) pada Januari 2017. IBR merupakan aku janji dan komitmen kepimpinan organisasi dan warganya secara sukarela dan atas kapasiti individu untuk melakukan perkara berikut: l akan mematuhi undang-undang, peraturan, dasar negara berkaitan antirasuah. l akan membenci dan menolak rasuah. l tidak akan melibatkan diri dalam sebarang bentuk jenayah rasuah. IBR Persatuan Bola Sepak Selangor pada 14 Februari 2019 l akan memastikan kakitangan-kakitangan organisasi agar tidak terlibat dalam rasuah. l akan melaporkan kepada SPRM sebarang bentuk PROGRAM SEMINAR/FORUM/BENGKEL/DISKUSI MEJA pelakuan rasuah. BULAT Organisasi yang menandatangani IBR diingatkan supaya Aktiviti pendidikan secara bersemuka juga dilaksanakan melaksanakan program susulan dalam pencegahan rasuah. melalui program penerangan, forum, seminar, persidangan Perkara ini amat penting bagi memastikan IBR tidak hanya dan bengkel. Program diadakan dengan kerjasama jabatan menjadi ‘kosmetik’, tetapi warga organisasi benar-benar dan agensi kerajaan, syarikat swasta serta NGO. melaksanakan apa yang dijanji dalam IBR. Sehingga 31 Disember 2019, 1,511 organisasi telah menandatangani IBR. Sasaran utama program adalah pemimpin berpengaruh Perinciannya adalah seperti di Jadual 24. yang mewakili sektor politik, NGO, syarikat swasta utama, komuniti luar bandar dan kumpulan belia. Turut disasarkan JADUAL 24 : adalah pegawai-pegawai awam yang terlibat dalam Statistik penandatangan IBR mengikut kategori bidang berisiko tinggi iaitu penguatkuasaan, perolehan BIL. KESALAHAN JUMLAH ORGANISASI dan pelesenan. 1. Kementerian 25 Antara program utama yang dijalankan adalah: 2. Agensi/Jabatan kerajaan 670 (persekutuan) 1. Exclusive on Stage with the Chief Commissioner of 3. Agensi di bawah kerajaan negeri 287 MACC 4. Badan berkanun 219 Program yang diadakan pada 6 Ogos 2019 di 5. Institut pengajian tinggi 56 Hillview Ballroom, Hotel Pulse Grande, Putrajaya ini 6. Syarikat berkaitan kerajaan 120 mensasarkan pengurusan tertinggi syarikat berkaitan kerajaan (GLC) dan syarikat swasta. Lebih kurang 7. Swasta 70 100 jemputan berpeluang bersua muka, berdialog 8. NGO dan persatuan 56 dan bersoal jawab dengan Ketua Pesuruhjaya SPRM, 9. Yayasan 8 Latheefa Koya. Topik utama yang dibincangkan JUMLAH KESELURUHAN 1,511 adalah pelaksanaan peruntukan baharu Seksyen 17A 82 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Akta SPRM 2009 berkaitan kesalahan rasuah oleh Selain mengetengahkan isu rasuah dalam kalangan organisasi komersial atau liabiliti korporat. Program penguat kuasa, peserta juga didedahkan mengenai ini juga menjadi platform kepada SPRM untuk isu integriti dan cabaran keselamatan sempadan menjelaskan kepada peneraju industri mengenai perairan Malaysia serta pintu masuk negara melalui isu rasuah serta kepentingan sektor korporat untuk jalan laut. Program ini dirasmikan oleh Timbalan membantu SPRM. Ketua Pesuruhjaya (Operasi) SPRM, Datuk Seri Azam bin Baki. 2. Program Perangi Rasuah Bersama Agensi Penguat Kuasa 3. Program Pemantapan Penguatkuasaan Memerangi Pemberi Rasuah 2019 Program ini mensasarkan penguat kuasa yang bertugas di Wilayah Persekutuan Labuan, Sabah dan Diadakan di Mulu Marriot Resort, Mulu, Sarawak Sarawak. Diadakan pada 6 November 2019, bertempat pada 29 November 2019 hingga 2 Disember 2019 di Auditorium Labuan International School, Wilayah dan disertai 30 pegawai daripada pelbagai agensi Persekutuan Labuan. Peserta terdiri daripada 300 penguatkuasaan di Sarawak. Program ini bertujuan pegawai dan anggota penguat kuasa Tentera Laut meningkatkan jalinan kerjasama dalam kalangan DiRaja Malaysia, Polis Marin, Jabatan Kastam DiRaja pegawai agensi penguatkuasaan untuk membanteras Malaysia, Agensi Penguatkuasa Maritim Malaysia, jenayah rasuah dengan lebih efisien. Labuan Financial Services Authority (LFSA), Jabatan Laut Malaysia, Jabatan Laut dan Dermaga (Sabah Peserta program diberi pendedahan mengenai dan Sarawak) dan Perbadanan Labuan. kesalahan rasuah berdasarkan Akta SPRM 2009,

Peserta Program Perangi Rasuah Bersama Agensi Penguat Kuasa pada 6 November 2019 di Labuan. PENDIDIKAN MASYARAKAT 83

strategi pencegahan rasuah, isu rasuah dalam Pegawai Operasi Lembaga Tabung Haji, Khairul perolehan serta jenayah pengubahan wang haram. A’zihar bin Rapar; Pengurus Kanan Saluran Aduan Bagi merapatkan hubungan antara peserta, diadakan Dalaman Lembaga Tabung Haji, Norismalily binti lawatan ke perkampungan orang Penan dan Ishak; dan Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM aktiviti meneroka gua. Majlis perasmian program Pulau Pinang, PKPj Chin Chen Huat. Moderator forum disempurnakan oleh Timbalan Ketua Pesuruhjaya adalah Pengarah Tabung Haji Negeri Pulau Pinang, (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Baharin bin Abu Shukor bin Jangga. Mohd Jamil. 6. Program WAR Bersama Warga Pendidik 4. Program Bicara Integriti dan Antirasuah Kerajaan Program Wira Antirasuah (WAR) bukan sahaja Negeri Sabah mensasarkan murid sekolah, malah ibu bapa dan Program sempena Hari Antirasuah Antarabangsa warga pendidik. Sepanjang tahun 2019, SPRM 2019 ini diadakan pada 9 Disember 2019, bertempat melaksanakan tiga siri Program WAR Bersama Warga di Auditorium Utama, Pusat Pentadbiran Negeri Pendidik seperti berikut: Sabah, Kota Kinabalu. Seramai 1,000 peserta hadir a. Program WAR Bersama Warga Pendidik Sekolah mendengar taklimat mengenai isu semasa rasuah dan Rendah dan Menengah Negeri Pulau Pinang inisiatif pencegahan rasuah terkini yang disampaikan diadakan pada 25 April 2019, bertempat di MSU sendiri oleh Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya. College, Pulau Pinang. Dihadiri seramai 200 guru dan pentadbir sekolah sekitar Georgetown, Lebih istimewa, peserta dapat mendengar amanat Pulau Pinang. Pengisian program adalah sesi Ketua Menteri Sabah, YAB Datuk Seri Panglima forum bertajuk ‘Inisiatif Pencegahan Rasuah Mohd. Shafie bin Apdal. Turut hadir ke program ini dalam Pendidikan’ yang mengupas isu integriti, adalah Setiausaha Kerajaan Negeri Sabah, Datuk tadbir urus yang baik dan juga salah laku rasuah Safar Untong; Setiausaha Persekutuan Sabah, Datuk dalam kalangan warga pendidik; Samsuni bin Mohd. Nor; timbalan-timbalan ketua menteri, menteri-menteri, pembantu menteri serta . b Program WAR Bersama Warga Pendidik Sekolah penjawat awam daripada pelbagai jabatan dan Rendah dan Menengah Daerah Kluang diadakan agensi kerajaan. pada 16 Julai 2019, bertempat di Sekolah Menengah Sains Johor, Kluang. Dihadiri seramai 5. Program Pengukuhan Integriti, Operasi, Haji, 270 guru dan pentadbir sekolah di sekitar Sumber Manusia, Teknologi Maklumat, Undang- Daerah Kluang, Johor. Pengisian program adalah Undang & Risiko Tabung Haji Cawangan Zon Utara taklimat pencegahan rasuah yang menjelaskan Program ini berlangsung pada 3 November 2019 kesalahan rasuah dalam konteks warga pendidik; di Hotel Rainbow Paradise, Tanjung Bungah, Pulau dan Pinang. Peserta terdiri daripada 150 pegawai dan c. Program WAR Bersama Warga Pendidik Sekolah kakitangan Lembaga Tabung Haji Negeri Pulau Menengah Negeri Pahang diadakan pada 17 Pinang, Perak, Kedah dan Perlis. Oktober 2019, bertempat di Dewan RTM, Jabatan Penyiaran Pahang. Dihadiri seramai 600 guru, Program berbentuk forum bertajuk ‘Mendepani pentadbir sekolah dan ahli Persatuan Ibu Bapa- Cabaran ke arah Kecemerlangan’ ini menampilkan Guru (PIBG) di sekitar daerah Kuantan dan Pekan, barisan ahli panel iaitu Pegawai Khas kepada Ketua Pahang. Turut diadakan adalah Majlis Perasmian Peserta Program Perangi Rasuah Bersama Agensi Penguat Kuasa pada 6 November 2019 di Labuan. 84 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Program WAR Peringkat Kebangsaan yang menyampaikan mesej antirasuah. Masyarakat setempat dirasmikan oleh Timbalan Ketua Pesuruhjaya berpeluang memberi pandangan, meminta nasihat dan (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Baharin berbincang dengan pegawai SPRM berhubung isu rasuah. bin Mohd Jamil. Sebanyak enam program turun padang dilaksanakan seperti di Jadual 25. PROGRAM TURUN PADANG SPRM PROGRAM MELIBATKAN PELAJAR INSTITUT PENGAJIAN Program turun padang atau walkabout bertujuan TINGGI mendekatkan SPRM dengan masyarakat dalam usaha mendidik dan mendapatkan sokongan mereka memerangi Pelajar institut pengajian tinggi (IPT) merupakan antara rasuah. Pegawai-pegawai SPRM menyantuni masyarakat kumpulan sasar utama untuk didedahkan mengenai setempat secara santai dan pada masa yang sama pencegahan rasuah. Mereka adalah golongan ‘profesional

JADUAL 25 : Senarai program turun padang sepanjang tahun 2019

BIL. PROGRAM TARIKH DAN TEMPAT 1. Walkabout SPRM Sempena Temasya Sukan Majlis Sukan Sekolah-Sekolah Malaysia Mac - April 2019 di seluruh negara (MSSM) 2019 2. Program SPRM Bersama Masyarakat Sungai Petani, Kedah 8 April 2019 di Sungai Petani, Kedah 3. Walkabout Sempena Minggu Integriti LADA 2019 24 April 2019 di Langkawi, Kedah 4. Walkabout Bersama Masyarakat Kundasang 11 Oktober 2019 di Kundasang, Sabah 5. Walkabout Bersama Masyarakat Labuan 6 November 2019 di Labuan 6. Walkabout Perdana Sempena Hari Antirasuah Antarabangsa 2019 7 Disember 2019 di seluruh negara

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Operasi) SPRM, Datuk Seri Azam bin Baki menyerahkan bahan kempen kepada salah seorang peniaga semasa program walkabout di Labuan. PENDIDIKAN MASYARAKAT 85

dalam pembikinan’ yang bakal menerajui kepimpinan 1. Konvensyen Mahasiswa Antirasuah (KoMawAR) negara pada masa akan datang. Berikut adalah aktiviti Konvensyen Mahasiswa Antirasuah (KoMawAR) pendidikan yang dijalankan bagi membudayakan integriti menjadi platform yang menghimpunkan pemimpin- dan menyemai perasaan benci rasuah dalam kalangan pemimpin pelajar IPT untuk didedahkan mesej pelajar IPT. pencegahan rasuah. Pada tahun 2019, dua konvensyen

berjaya diadakan iaitu: Angkatan Mahasiswa Antirasuah a. KoMawAR Zon Timur pada 20 April 2019 di Persatuan pelajar ini dahulunya dikenali sebagai Universiti Sultan Zainal Abidin, Terengganu. Sekretariat Pencegahan Rasuah (SPR). Diwujudkan mulai Konvensyen ini dihadiri seramai 2,500 pelajar IPT 2007 di 20 universiti awam dan terus berkembang dari dari Negeri Terengganu dan Kelantan. Perasmian semasa ke semasa. Sehingga 31 Disember 2019, selain konvensyen ini disempurnakan oleh, Timbalan universiti awam, Angkatan Mahasiswa Antirasuah (AMAR) Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) SPRM, Dato’ telah ditubuhkan di 27 Institut Pendidikan Guru (IPG), 57 Shamshun Baharin bin Mohd Jamil; dan Institusi Pendidikan MARA (IPMa) dan 10 institut pengajian . b KoMawAR Zon Selatan pada 21 September 2019 tinggi swasta. di Universiti Teknikal Malaysia, Melaka (UTeM). Konvensyen ini dihadiri seramai 2,500 pelajar Sepanjang tahun 2019, sebanyak 89 aktiviti dilaksanakan IPT dari Negeri Melaka, Negeri Sembilan dan oleh AMAR universiti awam, AMAR IPG, AMAR IPMa dan Johor. Perasmian konvensyen ini disempurnakan AMAR institut pengajian tinggi swasta. Senarai program oleh Ketua Menteri Melaka, YAB Adly bin Zahari. dan aktiviti AMAR adalah seperti di Lampiran 1. Program dan aktiviti utama yang dilaksanakan oleh AMAR adalah Sesuai dengan jiwa anak muda, KoMawAR seperti berikut. menggunakan pendekatan infotainment (informasi dan hiburan) untuk mendidik golongan tersebut. Aktiviti yang dijalankan semasa KoMawAR adalah

KoMawAR Zon Selatan pada 21 September 2019 di Universiti Teknikal Malaysia Melaka. 86 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

pementasan teater, puisi, qasidah, kuiz Kahoot.com, Program ini diadakan sebanyak tiga siri pada tahun akustik bermesej, dikir barat dan tarian kesenian. 2019, melibatkan 303 ahli AMAR dari 56 IPMa di Peserta juga melafazkan ‘Sumpah Keramat’ untuk seluruh negara. Perincian program adalah seperti di tidak terlibat dalam sebarang perbuatan rasuah dan bawah: tidak akan berkompromi dengan jenayah itu pada a. Kem Integriti AMAR IPMa Siri I diadakan pada 6 bila-bila masa. hingga 8 September 2019 di Photon Valley Eco Resort, Hulu Langat, Selangor; 2. Debat Antirasuah Piala Ketua Pesuruhjaya SPRM IPT 2019 . b Kem Integriti AMAR IPMa Siri II diadakan pada 18 Pertandingan Debat Antirasuah Piala Ketua hingga 20 Oktober di Pusat Kepimpinan Pelajar Pesuruhjaya SPRM Institut Pendidikan Tinggi (IPT) MARA (PUSKEP), Lenggong, Perak; dan 2019 berlangsung selama empat hari bermula 23 c. Kem Integriti AMAR IPMa Siri III diadakan pada 15 hingga 26 Ogos 2019, bertempat di Universiti Putra hingga 17 November 2019 di King Fisher Resort, Malaysia (UPM). Sebanyak 32 pasukan mengambil Hulu Langat, Selangor. bahagian yang mewakili 23 IPT seluruh negara. Selain menanamkan budaya benci rasuah, pengisian Pasukan yang berjaya ke peringkat akhir adalah program menekankan aspek nilai dan inovasi. Aktiviti Universiti Malaya B (UM B) dan Universiti Teknologi dikendalikan menggunakan pendekatan pendidikan Petronas (UTP). Pertandingan akhir diadakan pada sambil berhibur. Antara aktiviti yang dilaksanakan 26 Ogos 2019 di Panggung Percubaan, UPM. Usul adalah kuiz interaktif, persembahan kumpulan, yang diperdebatkan adalah ‘Tindakan pencegahan aktiviti kecerdasan minda dan fizikal serta sukan. lebih efektif daripada punitif ke arah Malaysia Peserta juga berjaya menghasilkan video antirasuah bersih’. Pasukan UM B bertindak sebagai pencadang, yang seterusnya ditayangkan dalam kelas. manakala UTP sebagai pembangkang. Penceramah terkenal, Syamsul Amri bin Ismail atau Syamsul Debat 4. Anti-Corruption Youth Summit 2019 bertindak sebagai Yang Dipertua Dewan. Program anjuran Anti-Corruption Students Force Debat yang berlangsung cukup sengit menyaksikan Alumni (ACF) dan SPRM ini dihadiri 38 peserta pasukan UTP dinobatkan sebagai Johan Pertandingan daripada 12 pertubuhan bukan kerajaan (NGO). Debat Antirasuah Piala Ketua Pesuruhjaya SPRM IPT Antara pesertanya adalah Ahli Parlimen Belia 2019. Pendebat terbaik dimenangi oleh Nur Nadiah Selangor, Perak, Johor dan Kelantan. Program ini binti Basir (pasukan UM B). Majlis penutup dirasmikan diadakan bermula 25 hingga 27 Oktober 2019 di oleh Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) Hotel EDC, Kuala Lumpur. SPRM, Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd Jamil. Beliau turut menyampaikan piala pusingan dan Menerusi Anti-Corruption Youth Summit 2019 (ACYS hadiah kepada para pemenang. 2019), peserta didedahkan dengan maklumat berkaitan SPRM, jenayah rasuah serta peranan 3. Kem Integriti Angkatan Mahasiswa Antirasuah yang boleh dimainkan oleh NGO dan persatuan (AMAR) Institusi Pendidikan Mara (IPMa) Tahun 2019 belia dalam menyebar luas mesej antirasuah. Sesi perkongsian bersama Pengarah Pusat Alumni Kem Integriti AMAR IPMa merupakan anjuran Universiti Pendidikan Sultan Idris (UPSI), Prof. Madya bersama Unit Integriti Majlis Amanah Rakyat (MARA). Dr. Mohd Izuan Shahril berkisar tentang pengalaman PENDIDIKAN MASYARAKAT 87

beliau bersama ACF semenjak tahun 2007. Pada Pengurusan UKM dan rata-rata pelajar memberi maklum akhir program, peserta menyerahkan dua resolusi balas positif mengenai kursus ini. Pertambahan pelajar persidangan kepada SPRM, iaitu: yang mendaftar di semester berikutnya membuktikan kursus ini berjaya menarik minat mereka. Sehingga 31 l Mencadangkan SPRM mewujudkan saluran Disember 2019, subjek ini telah ditawarkan pada empat interaktif – SPRMTV; dan semester dan jumlah pelajar yang mendaftar adalah l Mencadangkan agar diadakan Minggu Antirasuah seperti di Jadual 26. Kebangsaan. JADUAL 26 : Kursus Integriti dan Rasuah Penawaran Kursus Integriti dan Rasuah di UKM

Selain pendidikan melalui aktiviti luar kelas, SPRM SEMESTER PELAJAR mengambil inisiatif untuk memasukkan elemen Semester 2 Sesi 2017/2018 67 pencegahan rasuah dalam sistem akademik atau Semester 1 Sesi 2018/2019 97 pendidikan formal di IPT. Perkara ini adalah selaras dengan inisiatif 2.4.7 Pelan Antirasuah Nasional (NACP) iaitu Semester 2 Sesi 2018/2019 128 ‘Memperkenalkan kursus mata pelajaran wajib universiti Semester 1 Sesi 2019/2020 155 pada peringkat ijazah pertama yang menekankan kepada aspek hubungan antara manusia dan implikasi terhadap persekitaran’.

Usaha mewujudkan kursus berkaitan rasuah bermula pada awal tahun 2017. Selepas beberapa siri perbincangan dengan Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM), diputuskan agar projek rintis dilaksanakan. Pusat Citra UKM, Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) bersetuju untuk menawarkan kursus ‘Integriti dan Rasuah’ (LRCM 3152) kepada pelajar ijazah pertama sebagai projek rintis.

Kursus elektif ini dibuka kepada pelajar Semester 2 Sesi 2017/2018 (Februari 2018) dan seramai 67 pelajar Pelancaran Kursus Integriti dan Rasuah di UKM. mendaftar masuk. Istimewanya kursus ini kerana dikendalikan oleh pegawai kanan SPRM dan menggunakan pendekatan ‘pembelajaran berdasarkan pengalaman’ SPRM terus mempromosikan kursus ‘Integriti dan Rasuah’ atau ‘experience-based learning’. Tiga aktiviti utama yang kepada IPT lain. Kolej Universiti Islam Melaka (KUIM) dijalankan adalah lawatan sambil belajar ke pejabat SPRM; menjadi institut pengajian tinggi swasta pertama yang perkongsian pengalaman bekas majistret dan bekas menawarkan kursus ini iaitu kepada pelajar Semester pesalah rasuah, Firdaus bin Ramlan mengenai punca dan 1 Sesi 2019/2020 (Disember 2019). Seramai 24 pelajar kesan rasuah; dan perkongsian pengalaman oleh pegawai ijazah sarjana muda dan 36 pelajar diploma mengikuti siasatan SPRM yang pernah mengendalikan kes berprofil kursus ‘Integriti dan Rasuah’. SPRM mensasarkan lebih tinggi. banyak IPT akan menawarkan kursus ini. 88 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PROGRAM KEPADA PELAJAR SEKOLAH Program utama yang dilaksanakan melibatkan murid sekolah rendah dan menengah adalah seperti berikut. Melentur buluh, biarlah daripada rebungnya. Pembudayaan integriti dan sikap benci kepada jenayah rasuah mesti Wira Anti Rasuah (WAR) bermula di usia muda. Komitmen SPRM untuk mendidik murid sekolah diteruskan pada tahun 2019. Pendekatan ini Program WAR bermula pada tahun 2014 dan mendapat selaras dengan hasrat kerajaan di bawah NACP 2019-2023 kerjasama penuh daripada KPM. Pelancaran program seperti berikut: WAR yang pertama diadakan di Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan (SJKC) Ladang Harcroft, Puchong pada 10 l Inisiatif 2.4.6 NACP – Memperkukuhkan pendidikan di Februari 2014. Selain taklimat, program WAR diisi dengan peringkat sekolah rendah yang berteraskan kepada kuiz, tayangan video antirasuah, edaran bahan kempen pembentukan sahsiah, jati diri dan kepimpinan yang dan risalah berkaitan integriti. Program ini menjadi lebih utuh; dan strategik kerana ia turut mensasarkan guru dan ibu bapa

l Inisiatif 2.4.11 NACP – Memperkukuhkan pendidikan murid sekolah. Statistik program WAR sejak 2014 hingga di peringkat sekolah menengah yang berteraskan 31 Disember 2019 adalah seperti di Jadual 27. kepada pembentukan sahsiah, jati diri dan kepimpinan yang utuh.

JADUAL 27 : Statistik program WAR sejak 2014 hingga 31 Disember 2019

BIL. SEKOLAH JUMLAH SEKOLAH MURID GURU 1. Sekolah Kebangsaan 35 2,767 580 2. Sekolah Jenis Kebangsaan Cina 25 11,177 779 3. Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil 8 646 109 *4. Sekolah Menengah 46 3,646 960 *5. Maktab Rendah Sains MARA (MRSM) 21 4,560 1,519 6. Sekolah Persendirian 2 270 40 7. Sekolah Agama 3 290 61 JUMLAH 140 23,356 4,048

Sepanjang 2019, SPRM dengan kerjasama KPM turut melaksanakan tiga program WAR peringkat kebangsaan seperti berikut:

a. WAR Sekolah Menengah Peringkat Negeri Pulau Pinang pada 24 dan 25 April 2019 di Management & Science University (MSU), Pulau Pinang. Program ini melibatkan 240 murid dari 22 sekolah menengah sekitar Georgetown, Pulau Pinang; PENDIDIKAN MASYARAKAT 89

WAR SK Pelindung pada 15-17 Oktober 2019.

b. WAR Sekolah Menengah Peringkat Negeri Johor pada 14 hingga 16 Julai 2019 di Sekolah Menengah Kebangsaan Tinggi Kluang dan Sekolah Menengah Kebangsaan Sultan Abdul Jalil. Program ini melibatkan 400 murid dari dua buah sekolah tersebut; dan c. WAR Peringkat Kebangsaan Negeri Pahang pada 15 hingga 17 Oktober 2019 di Sekolah Menengah Kebangsaan Tanah Puteh, Kuantan, Sekolah Menengah Kebangsaan Pelindung, Kuantan. Program ini melibatkan 350 pelajar dari 22 sekolah menengah sekitar Kuantan, Pahang.

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Baharin bin Pertandingan Pidato Antirasuah Peringkat Kebangsaan Mohd Jamil menyampaikan hadiah kepada pemidato terbaik pertandingan. 2019

Program anjuran bersama SPRM, Bank Rakyat dan KPM Keputusan Pertandingan Pidato Antirasuah Peringkat ini terbuka kepada pelajar sekolah menengah di seluruh Kebangsaan 2019 adalah seperti berikut : Semenanjung Malaysia. Sebanyak 80 penyertaan diterima dan 25 peserta dipilih ke peringkat saringan. Seterusnya, l Johan: Shamshul Hariz bin Shamshul Bahril dari SMK 13 peserta terbaik dipilih ke peringkat akhir. Pertandingan Zon R1 Wangsamaju, Kuala Lumpur. akhir pidato berlangsung pada 25 September 2019 di l Naib Johan: Adriana Sofea binti Mohd Zabri dari SMK Dewan Tun Abdul Razak, Menara Kembar Bank Rakyat, Shahbandaraya, Klang, Selangor. Kuala Lumpur. Tema pertandingan pidato ini adalah ‘Rasuah dan Keusahawanan’. l Tempat ketiga: Adlyn Sofea binti Mohd Ariff Adika dari SMK Taman Setiawangsa, Kuala Lumpur. 90 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Majlis perasmian disempurnakan oleh Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd. Jamil dan beliau seterusnya menyampaikan hadiah kepada pemenang.

Pertandingan Penulisan Kreatif Cerita Pendek SPRM- DBP-KPM

SPRM bekerjasama dengan Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) dan Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) bagi menganjurkan pertandingan penulisan kreatif berasaskan integriti dan antirasuah. Pertandingan ini terbuka kepada

murid sekolah rendah tahap dua (darjah 4, 5 dan 6). Dua buku teks tahun 6 yang mengandungi bab khas mengenai rasuah.

Sebelum penyertaan dibuka, SPRM dan DBP mengadakan Bengkel Bimbingan Penulisan Kreatif Cerita Pendek pada Jabatan Pendidikan Wilayah Persekutuan Putrajaya pada 24 Oktober 2019. Bengkel ini bertujuan mendedahkan tahun hadapan. kepada peserta tentang teknik-teknik penulisan yang baik. SPRM juga berkongsi dengan peserta beberapa maklumat Elemen antirasuah dalam buku teks sekolah penting mengenai integriti dan rasuah. Seramai 213 murid dari 14 buah sekolah rendah di Putrajaya menyertai Dengan kerjasama KPM, elemen antirasuah diterapkan bengkel ini. dalam buku teks sekolah secara berperingkat. Perkara ini bagi memastikan pendedahan mengenai integriti dan Seterusnya, penyertaan dibuka mulai 25 Oktober 2019 pencegahan rasuah dapat disampaikan kepada murid hingga 18 November 2019. Sehingga tarikh tutup, sekolah secara menyeluruh. Senarai buku teks yang sebanyak 70 penyertaan diterima. Penilaian dibuat oleh mempunyai elemen antirasuah adalah seperti di Jadual SPRM dan DBP. Nama pemenang akan diumumkan oleh 28.

JADUAL 28 : Senarai buku teks sekolah yang mempunyai elemen pencegahan rasuah

DARJAH/TINGKATAN BUKU TEKS KANDUNGAN MULAI Darjah 6 Pendidikan Islam Hindari Rasuah 2016 Pendidikan Moral (Sekolah Kebangsaan) Nilai Jujur (Elemen Antirasuah) 2016 Pendidikan Moral (Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil) Pengenalan Mengenai Rasuah dan SPRM 2016 Pendidikan Moral (Sekolah Jenis Kebangsaan Cina) Pengenalan Mengenai Rasuah dan SPRM 2016 Tingkatan 1 Pendidikan Moral Pencegahan Rasuah 2017 Tingkatan 2 Pendidikan Moral Pencegahan Rasuah 2018 Darjah 3 Bahasa Melayu (Sekolah Jenis Kebangsaan Cina) Pengenalan Mengenai Rasuah dan SPRM 2019 Darjah 4 Bahasa Melayu (Sekolah Kebangsaan) Program Wira Anti Rasuah (WAR) 2020 PENDIDIKAN MASYARAKAT 91

Kursus online pencegahan rasuah melalui platform Tayangan iklan antirasuah di stesen televisyen eP-MABLS Jabatan Pendidikan Negeri Melaka Hasil kerjasama dengan Kementerian Komunikasi SPRM Melaka dengan kerjasama Jabatan Pendidikan Multimedia Malaysia (KKMM), tiga video iklan pendek atau Negeri Melaka (JPNM) telah mempelopori kursus atas ‘public service announcement’ (PSA) SPRM disiarkan sejak talian (online) berkaitan pencegahan rasuah. Kursus ini 28 Jun 2019 di rangkaian Media Prima (TV3, E!, ntv7, 8TV menggunakan platform sistem e-Pembelajaran Melaka dan TV9) ASTRO, RTM1, dan Al-Hijrah. Autonomous Blended Learning System (eP-MABLS), yang hanya beroperasi di Negeri Melaka. Pelancaran kursus ini Video iklan pendek tersebut adalah seperti berikut: diadakan pada 20 Mac 2019 di Malacca International Trade a. Iklan bertajuk ‘Runtuh Institusi Keluarga Kerana Centre (MITC), Melaka. Rasuah’. Iklan ini menekankan bahawa kemewahan Bagi peringkat permulaan, kursus ini dibuka kepada yang diperoleh melalui rasuah akan menyebabkan kumpulan pentadbir sekolah yang terdiri daripada Guru kehancuran institusi kekeluargaan; Besar, Guru Penolong Kanan Hal Ehwal Murid, Guru b. Iklan infografik bertajuk ‘Bila Hadiah Menjadi Penolong Kanan 1 dan Guru Penolong Kanan Kokurikulum Rasuah’. Iklan ini memberi informasi keadaan yang yang berjumlah 1,268 orang. Bagi fasa kedua, kursus akan menyebabkan pemberian dan penerima hadiah ini akan dibuka kepada semua guru di Melaka, yang itu menjadi rasuah di bawah Akta SPRM 2009; dan jumlahnya mencecah 15,000 orang. c. Iklan animasi bertajuk ‘Negara Bebas Rasuah Bermula Daripada Anda’. Iklan ini membawa mesej agar tidak PENDIDIKAN MELALUI HEBAHAN MEDIA terlibat dengan jenayah rasuah kerana perbuatan tersebut boleh merosakkan diri, keluarga dan negara. Media massa merupakan sumber maklumat yang sangat penting kepada masyarakat. Justeru, SPRM memanfaatkan Temu bual pegawai SPRM di televisyen dan radio media massa yang ada untuk menyebar luas mesej anti rasuah secara menyeluruh kepada segenap lapisan Dari semasa ke semasa, SPRM dijemput ke stesen masyarakat. televisyen dan konti radio untuk ditemu bual berhubung isu rasuah atau bagi mempromosikan program Antara kempen pendidikan yang dibuat melalui platform pencegahan rasuah yang akan dilaksanakan. Platform media adalah seperti berikut: ini digunakan sepenuhnya untuk mendidik masyarakat dan menanamkan perasaan benci kepada segala bentuk rasuah. Senarai temu bual di televisyen adalah seperti di Jadual 29. Bagi temu bual di radio pula, sejumlah 26 temu bual telah diadakan di seluruh negara. Senarai lengkap temu bual di radio adalah seperti di Lampiran 2. 92 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

JADUAL 29 : Temu bual pegawai SPRM di televisyen

BIL. TARIKH SALURAN TV/TAJUK TETAMU 1. 9 Oktober 2019 RTM1, program Selamat Pagi Malaysia – Sambutan Hari Ulang Tahun PPj Celemans bin Kasim SPRM Ke-52 ‘Rasuah Disisih, Negara Bersih’

2. 28 Mei 2019 RTM1, program Selamat Pagi Malaysia – Hadiah: Rezeki atau Rasuah PPj Celemans bin Kasim 3. 28 Ogos 2019 RTM1, program Selamat Pagi Malaysia – Bersama SPRM TPj Tuan Ruslan bin Tuan Mat 4. 26 Jun 2019 TV Alhijrah, program Assalamualaikum – Kerjasama NGO Belia PKPj Samsul bin Salip dalam Menjayakan NACP

5. 20 September 2019 Bernama TV, program Nine 11 – Memperkasa Program Pendidikan PKPj Samsul bin Salip Rasuah dalam Kalangan Pelajar

6. 8 Disember 2019 Astro Awani, program Awani Pagi – Misi Cabut Akar Rasuah Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Operasi) SPRM, Datuk Seri Azam bin Baki

7. 11 Disember 2019 TV3, program Soal Rakyat – Bersama Ketua Pesuruhjaya SPRM Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya

Mesej antirasuah di papan iklan LED JADUAL 30 : Lokasi papan iklan LED yang memaparkan mesej SPRM meneruskan kerjasama dengan Jabatan Penerangan antirasuah Malaysia dalam memaparkan mesej pendidikan dan pencegahan rasuah di papan iklan LED. Papan iklan BIL. LOKASI PAPAN IKLAN LED yang terletak di lokasi strategik mampu meluaskan 1. KM 6, Taman Taufik, Jalan Raja Dr. Nazrin Shah/Jalan Rapat penyampaian mesej SPRM kepada masyarakat. Senarai Baru (Jalan Simpang Pulai), Ipoh, Perak papan iklan LED yang menyiarkan mesej pencegahan 2. Bangunan Persekutuan, Jln Sultan, Petaling Jaya, Selangor rasuah adalah seperti di Jadual 30. 3. Depan Bangunan UMNO, Jalan Sultan Abdul Samad, Pekan Banting, Selangor 4. Wisma FGV, Jalan Raja Laut, Kuala Lumpur 5. Bangunan Jabatan Audit Negara/MYDIN Open Parking, Jalan Komersial, MITC, Ayer Keroh, Melaka 6. Wisma Persekutuan, Jalan Gambut, Bandar Kuantan, Pahang PENDIDIKAN MASYARAKAT 93

Papan Info (billboard) antirasuah di pintu keluar dan masuk Malaysia-Thailand

Integriti pintu masuk negara mesti dipelihara bagi memastikan tidak berlaku kemasukan pendatang secara haram dan penyeludupan bahan-bahan yang berbahaya serta tidak sah. Sehubungan itu, SPRM dan National Anti-Corruption Commission (NACC) Satun, Thailand bersama-sama mempamerkan mesej pencegahan rasuah melalui papan info (billboard) di pintu masuk Malaysia dan Thailand.

Di pintu masuk Malaysia, mesej pencegahan rasuah Latheefa Koya menyerahkan plak kenang-kenangan kepada wakil NACC Thailand dipamerkan di sempadan Wang Kelian dan Padang Besar. semasa Majlis Perasmian Billboard Pencegahan Rasuah. Di pintu masuk Thailand pula, mesej pencegahan rasuah dipamerkan di sempadan Wang Prachan, Satun. Mesej utama yang dihebahkan adalah ‘Bersama Memerangi Rasuah’ dan seruan agar melaporkan sebarang perbuatan rasuah.

Mesej antirasuah di pawagam

SPRM Terengganu bekerjasama dengan Lotus Five Star (Malaysia) Sdn. Bhd. dan Kementerian Dalam Negeri (KDN) Terengganu menggunakan platform baharu untuk menyampaikan mesej antirasuah iaitu melalui panggung wayang. Papan Iklan Antirasuah di sempadan Malaysia-Thailand.

Setakat ini, satu panggung wayang memainkan video pendek antirasuah di layar perak sebelum tayangan filem di pawagam LFS Cinema, Kuala Terengganu. Inisiatif ini www.MACC.fm. Orang ramai boleh memuat turun aplikasi mampu menyebar luas mesej SPRM khususnya kepada MACC.fm secara percuma menerusi Google Play dan App golongan muda. Store.

Radio MACC.fm Sebagai radio rasmi kepada SPRM, MACC.fm menyiarkan maklumat mengenai rasuah, integriti, perkongsian MACC.fm: My Anti-Corruption Channel dirasmikan pada pengalaman oleh pegawai siasatan SPRM dan pesanan 9 Disember 2015 sempena sambutan Hari Anti Rasuah khidmat masyarakat berkaitan rasuah. Selain itu, MACC. Antarabangsa 2015. SPRM merupakan satu-satunya fm turut menemu bual tokoh dan individu penting dalam agensi penguat kuasa di Malaysia yang mempunyai radio pelbagai bidang. Antara aktiviti MACC.fm sepanjang tahun atas talian. MACC.fm beroperasi di Ibu Pejabat SPRM, 2019 adalah seperti di Lampiran 3. Putrajaya dan capaian radio adalah secara streaming di 94 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Penerbitan Buletin SPRM Mesej yang disampaikan melalui poster termasuklah kewajipan melapor rasuah, saluran-saluran aduan, Pelan Tiga siri Buletin SPRM diterbitkan pada tahun 2019. Buletin Antirasuah Nasional (NACP) 2019-2023, perlindungan ini diedarkan ke jabatan dan agensi kerajaan, sektor kepada pemberi maklumat, bagaimana hadiah menjadi swasta, perpustakaan, sekolah dan universiti. Kandungan rasuah, kesalahan rasuah oleh organisasi komersial dan Buletin SPRM merangkumi aktiviti utama SPRM, artikel- panduan tatacara mencukupi untuk mengelakkan liabiliti artikel bertemakan integriti dan pencegahan rasuah serta korporat. Terdapat juga bahan kempen yang diterbitkan kisah menarik yang boleh dijadikan iktibar masyarakat. khusus untuk kumpulan sasar tertentu seperti pelajar Selain dicetak, salinan buletin ini juga diedar secara atas universiti, murid sekolah dan kanak-kanak. talian. Media sosial untuk mempromosi aktiviti pendidikan Bahan kempen antirasuah Berbanding aktiviti operasi siasatan SPRM, aktiviti Bahan kempen ini diedarkan kepada masyarakat umum pendidikan pencegahan rasuah kurang mendapat secara percuma. Antara bahan kempen utama adalah perhatian media utama. Sehubungan itu, SPRM kalendar SPRM dan poster pencegahan rasuah. Bagi tahun mewujudkan beberapa saluran media sosial khusus 2019, sebanyak 7,600 kalendar SPRM yang mengandungi untuk mempromosi aktiviti pendidikan. Saluran mesej antirasuah diedarkan kepada pelbagai pihak. media sosial tersebut adalah akaun Facebook – SPRM Sejumlah 20,000 poster dicetak dalam 15 reka bentuk. Community; Instagram – @sprm.community; dan Twitter PENDIDIKAN MASYARAKAT 95

– @sprmcommunity. Selain promosi program yang Dijayakan oleh 78 ahli produksi, termasuk 24 pelakon yang dilaksanakan, SPRM turut menggunakan media sosial ini terdiri daripada pelajar Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif untuk menyalurkan pesanan khidmat masyarakat dan serta pelatih Sijil Latihan Dual Nasional. Lebih meriah menyampaikan maklumat penting mengenai rasuah. apabila teater ini turut dilakonkan oleh tujuh selebriti Sepanjang 2019, sebanyak 1,010 maklumat dimuat naik tanah air iaitu Azhan Rani, Sherie Merlis, Anding, Taufik ketiga-tiga saluran tersebut. Hanafi, Elya, Chopie Cakap dan Shah Kimin.

Berikutan sambutan dan maklum balas yang amat PENDIDIKAN ANTIRASUAH MELALUI AKTIVITI memberansangkan, Teater Muzikal Semarak Pertiwiku KEBUDAYAAN DAN KESENIAN akan dipentaskan di Istana Budaya pada 30 dan 31 Januari 2020. SPRM sentiasa meneroka platform atau medium baharu bagi menyampaikan mesej antirasuah kepada masyarakat. Pada tahun 2019, SPRM bekerjasama dengan beberapa rakan strategik untuk menerapkan elemen pencegahan rasuah melalui aktiviti kebudayaan dan kesenian.

Teater Muzikal Semarak Pertiwiku

Persembahan teater bertemakan antirasuah yang penuh dengan elemen satira, patriotisme dan komedi ini dipentaskan di Auditorium Tun Ahmad Zaidi Adruce (TAZA), Institut Pendidikan Guru Kampus Batu Lintang, Kuching pada 12 hingga 14 Julai 2019. Merupakan kerjasama strategik antara Unit Integriti dan Ombudsman Negeri (UNION), Jabatan Ketua Menteri Sarawak; SPRM Sarawak; dan Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif Universiti Malaysia Sarawak (UNIMAS). Secara ringkasnya, teater ini mengisahkan kehidupan pekerja-pekerja di sebuah tapak pembinaan Menara Pertiwi yang bakal menjadi menara tertinggi di Sarawak. Pertandingan Dikir Barat Bebas Rasuah Persembahan gala pada 12 Julai 2019 turut disaksikan oleh Ketua Menteri Sarawak, YAB Datuk Patinggi Abang Pertandingan Dikir Barat Bebas Rasuah diadakan pada 27 Johari bin Abang Openg; Menteri di Pejabat Ketua Menteri April 2019, bertempat di Auditorium Jabatan Kesenian dan (Integriti dan Ombudsman), YB Datuk Talib bin Zulpilip; Kebudayaan Negeri Kelantan. Pertandingan yang julung Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya; Timbalan kali diadakan ini adalah hasil kerjasama SPRM dengan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Jabatan Kesenian dan Kebudayaan Negara; Jabatan Baharin bin Mohd Jamil dan pegawai-pegawai kanan Penyiaran Kelantan; Persatuan Kebajikan Penggiat Kerajaan Negeri Sarawak. Seni Kelantan; dan Akademi Integriti Negeri. Dikir barat dipilih kerana mempunyai potensi menyebarkan mesej antirasuah secara meluas. 96 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Setiap kumpulan yang bertanding mesti mengetengahkan l Tukang Karut Terbaik: Kumpulan Sirat Astagina lirik bermesej antirasuah dengan tema ‘Rasuah Dihina, l Tok Jogho Terbaik: Kumpulan Gerbang Ranjuna Maruah Dibina’. Sebanyak 14 kumpulan menyertai pertandingan ini. Majlis perasmian disempurnakan oleh l Persembahan Terbaik: Kumpulan Bujang Laksamana Ketua Setiausaha Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya Malaysia, YB Datuk Isham bin Ishak. Beliau turut Rakaman Pertandingan Dikir Barat Bebas Rasuah dimuat menyampaikan hadiah kepada pemenang seperti berikut: naik ke saluran YouTube dan telah mendapat lebih 72,800 tontonan. l Pertama: Kumpulan Gerbang Ranjuna. Pemenang menerima wang tunai RM5,000 dan piala Juara.

l Kedua: Kumpulan Sirat Astarjina. Pemenang PROGRAM KESEDARAN SEMPENA ULANG menerima wang tunai RM3,000 dan piala Naib Juara. TAHUN SPRM KE-52

l Ketiga: Kumpulan Bujang Laksamana. Pemenang Selaras dengan matlamat untuk mendidik dan menerima wang tunai RM1,000 mendapatkan sokongan masyarakat, SPRM meraikan l Keempat: Kumpulan Anak Tani. Pemenang menerima sambutan ulang tahun ke-52 dengan mengadakan wang tunai RM800 program kesedaran pencegahan rasuah seperti berikut:

1. Program pencegahan rasuah dengan institusi keagamaan Perkara ini selaras dengan Inisiatif 2.4.10 Pelan Antirasuah Nasional (NACP), iaitu ‘Menyebar luas mesej berkenaan antirasuah dalam konteks hubungan antara insan melalui penglibatan pelbagai agensi agama dan badan bukan kerajaan (NGO) secara berterusan’. Sebanyak 25 program melibatkan institusi keagamaan dilaksanakan di seluruh Malaysia. Perinciannya adalah seperti di Lampiran 4.

2. Program Harga Runtuh Buah-buahan Tempatan dan Kempen Antirasuah sempena Ulang Tahun SPRM Ke-52 dan FAMA Ke-54 Program ini merupakan anjuran SPRM dan Lembaga Pemasaran Pertanian Persekutuan (FAMA) sempena sambutan ulang tahun kedua-dua agensi ini. Diadakan pada 13 Oktober 2019 di tapak Bazarena Seksyen 13, Shah Alam Selangor. Melalui program ini, SPRM dapat menyebar luas mesej antirasuah secara santai kepada lebih kurang 30,000 pengunjung bazar. PENDIDIKAN MASYARAKAT 97

Program SPRM dan FAMA – Latheefa Koya menyerahkan bahan kempen SPRM kepada salah seorang peniaga di Bazarena pada 13 Oktober 2019.

Majlis diserikan dengan kehadiran Ketua Pesuruhjaya HARA di Malaysia. Tema HARA 2019 adalah ‘Bersama SPRM, Latheefa Koya; Pengerusi FAMA, Zainal Abidin Memerangi Rasuah’ atau ‘United Against Corruption’. bin Yang Razalli; Ketua Pengarah FAMA, Basri bin Tema ini mengingatkan kita semua bahawa rasuah adalah Jasman, Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) musuh bersama. Oleh itu, tugas memerangi rasuah SPRM, Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd Jamil; serta terletak di atas bahu seluruh masyarakat. pegawai kanan SPRM dan FAMA. Pada 7 Disember 2019, diadakan Walkabout Perdana HARA 2019 secara serentak di seluruh negara. Program ini SAMBUTAN HARI ANTIRASUAH ANTARABANGSA merupakan edisi kedua setelah kejayaan pelaksanaannya 2019 pada tahun 2018. Lebih bermakna apabila lebih banyak organisasi menghulurkan bantuan sebagai rakan strategik Pada 31 Oktober 2003, antara perkara yang diputuskan bagi menjayakan program ini. Selain YARM, organisasi dalam Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa tersebut Majlis Belia Malaysia (MBM), Transparency Bersatu (PBB) adalah tarikh 9 Disember ditetapkan International Malaysia (TI-M), Persatuan Bekas Pegawai sebagai Hari Antirasuah Antarabangsa (HARA). Perkara BPR/SPRM, Persatuan Pegawai Integriti Bertauliah ini bertujuan meningkatkan kesedaran masyarakat Malaysia (ACeIO), Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM), akan bahaya rasuah serta keperluan satu usaha sama Centre for Combating Corruption and Cronisym (C4), antarabangsa bagi menangani masalah global itu. Angkatan Mahasiswa Antirasuah (AMAR), Anti-Corruption Students Force Alumni (ACF), Malaysia Corruption Watch Tahun 2019 menyaksikan SPRM dan Yayasan Antirasuah (MCW), Perbadanan Putrajaya, Top Glove Corporation Malaysia (YARM) menjadi peneraju kepada sambutan Bhd (Top Glove) dan Malaysia Reform Initiative (MARI). 98 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Walkabout Perdana HARA 2019 bermula dari jam 9.00 Secara keseluruhannya, seramai 11,668 responden pagi hingga 9.00 malam, berkonsepkan SPRM dan daripada komuniti peniaga kecil dan penjaja terlibat rakan strategik ‘turun padang’ untuk menyebarkan dalam soal selidik ini. mesej antirasuah. Lebih 1,500 sukarelawan terlibat dalam program ini di seluruh negara. Sukarelawan terdiri daripada ahli pertubuhan bukan kerajaan dan pelajar IPT. Program kali ini mensasarkan peniaga kecil dan penjaja. Rasionalnya, kumpulan ini berisiko tinggi terlibat dengan perbuatan memberi rasuah, terutama melibatkan agensi penguat kuasa dan pihak berkuasa tempatan.

Pengisian program Walkabout Perdana HARA 2019 di seluruh negara adalah seperti di bawah:

l Perasmian dan pelepasan peserta walkabout di lokasi terpilih. Lebih kurang 100 sukarelawan di setiap negeri;

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Baharin l Pelancaran ruang info antirasuah di lokasi terpilih bin Mohd Jamil menandatangani Plak Pelancaran Program di seluruh negara. Ruang info ini bertujuan sebagai Walkabout Perdana HARA 2019. hebahan maklumat antirasuah seperti bentuk kesalahan rasuah berdasarkan Akta SPRM 2009, nombor telefon untuk aduan rasuah dan pesanan integriti kepada masyarakat; dan

l Aktiviti ‘turun padang’ berjumpa dengan komuniti peniaga kecil dan penjaja. Mesej utamanya yang disampaikan adalah jangan terlibat dengan perbuatan rasuah, laporkan rasuah dan meminta mereka menjalankan perniagaan secara bersih dan bebas daripada rasuah.

Sukarelawan Walkabout Perdana HARA 2019 turut mengendalikan soal selidik ringkas kepada peniaga kecil Antara NGO yang terlibat dalam program Walkabout Perdana HARA 2019. dan penjaja. Soal selidik ini bagi mengukur persepsi rasuah, pengalaman terlibat dengan perbuatan rasuah, tahap toleransi terhadap rasuah dan kesediaan melapor perbuatan rasuah. Dapatan soal selidik amat membantu bagi merangka polisi dan pendekatan pencegahan rasuah yang sesuai terutama melibatkan agensi penguat kuasa, pihak berkuasa tempatan dan komuniti peniaga. PENDIDIKAN MASYARAKAT 99

LATIHAN KEPADA PENCERAMAH SPRM

Kursus Toastmaster SPRM (Penceramah Berimpak Tinggi) merupakan inisiatif Bahagian Pendidikan Masyarakat untuk melatih pegawai SPRM dalam pengucapan awam. Objektif utama kursus ini adalah menambah baik teknik- teknik pengucapan awam, meningkatkan kemahiran dan keyakinan diri dalam menyampaikan ceramah.

Pelaksanaan kursus ini adalah selaras dengan fungsi utama SPRM dalam mendidik dan mendapatkan sokongan masyarakat terhadap SPRM. Antara pengisian dalam kursus ini ialah teknik penyampaian ceramah, penyediaan slaid yang efektif, cara-cara meningkatkan keyakinan diri dan larangan-larangan dalam pengucapan awam.

Tenaga pengajar kursus ini terdiri daripada pensyarah Program Toastmaster Zon Pantai Timur dan Selatan pada 18-21 November 2019 dan pakar pengucapan awam dari Akademi Seni Budaya di SPRM Negeri Kelantan. dan Warisan Kebangsaan (ASWARA), Maktab Rendah Sains Mara (MRSM), Universiti Malaysia Sabah (UMS) dan pegawai-pegawai kanan SPRM yang telah dikenal pasti berkebolehan dalam pengucapan awam.

Pada tahun 2019, empat siri latihan telah diadakan mengikut zon seperti di Jadual 31.

JADUAL 31 : Statistik program Toastmaster 2019

BILANGAN BIL. ZON TARIKH DAN TEMPAT PESERTA 1. Wilayah Tengah 15-18 April 2019 di Akademi Pencegahan Rasuah 13 Malaysia 2. Utara 22-25 Julai 2019 di Intan Wilayah Utara, Sungai 21 Petani, Kedah

3. Borneo 7-10 Oktober 2019 di Kundasang, Sabah 37 4. Pantai Timur dan 18-21 November 2019 di SPRM Negeri Kelantan, 16 Selatan Kota Bharu, Kelantan

JUMLAH 87 100 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KOMUNIKASI STRATEGIK PENDIDIKAN MASYARAKAT 101

KOMUNIKASI DAN PENGURUSAN MEDIA

Komunikasi media memainkan peranan penting SPRM turut memberi penjelasan kepada pihak media bagi mempromosi inisiatif dan kejayaan SPRM serta berhubung isu pelantikan Ketua Pesuruhjaya SPRM yang menguruskan krisis media secara berkesan. Fungsi ini baharu iaitu Latheefa Koya pada 1 Jun 2019. Isu pelantikan dilaksanakan oleh Bahagian Komunikasi Strategik (BKS). ini mendapatkan liputan luas media dan menerima pelbagai reaksi daripada masyarakat. Penjelasan diberi sewajarnya Hasil kerjasama dan hubungan erat antara BKS dan agar masyarakat memahami bahawa pelantikan ini ialah pelbagai agensi media, SPRM dapat menyampaikan berita salah satu langkah reformasi institusi kerajaan. berkaitan tindakan-tindakan operasi, inisiatif pendidikan dan pencegahan rasuah dari semasa ke semasa. Program pemantapan media

Pada tahun 2019, komunikasi media memberi fokus SPRM sentiasa berusaha meningkatkan keberkesanan hebahan mengenai Pelan Antirasuah Nasional (NACP) komunikasi media dari semasa ke semasa. Perkara ini 2019-2023 dan peruntukan undang-undang baharu iaitu dilaksanakan melalui pengukuhan jalinan kerjasama Seksyen 17A Akta SPRM 2009 berkaitan kesalahan rasuah dengan pihak media dan menambah baik pengurusan oleh organisasi komersial atau liabiliti korporat. media oleh SPRM sendiri. Berikut adalah program- program yang dijalankan untuk tujuan tersebut.

JADUAL 32 : Program bagi meningkatkan pengurusan komunikasi media SPRM

BIL. PROGRAM TARIKH DAN TEMPAT PESERTA 1. Pertandingan Menembak Bersama Unit 20 April 2019 di Lapang Sasar, Maktab 70 peserta daripada 11 Unit Komunikasi Komunikasi Korporat Agensi Penguat Penjara Malaysia, Kajang Korporat agensi penguatkuasaan antaranya, Kuasa 2019 Polis Diraja Malaysia, Angkatan Tentera

Malaysia dan Jabatan Imigresen Malaysia

2. Kursus Jurucakap dan Perhubungan Media 11 dan 12 September 2019 di Akademi 22 pengarah SPRM di bahagian dan negeri Pencegahan Rasuah Malaysia (MACA) 3. Program ‘Kami Tulak Rasuah’: SPRM 25 hingga 28 September 2019 di Hotel 100 pengamal media di Sabah bersama Media Sabah Pan Borneo, Kota Kinabalu, Sabah 4. Mesyuarat Pemurnian Portal Rasmi SPRM 2 hingga 4 Oktober 2019 di Colmar 30 pegawai pentadbir portal SPRM 2019 Tropicale, Bukit Tinggi, Pahang

5. Program Menembak SPRM bersama Media 12 Oktober 2019 di Lapang Sasar, 150 pengamal media Sempena Ulang Tahun SPRM Ke-52 Maktab Penjara Kajang

6. Mesyuarat Pemantapan Pengurusan Media 16 hingga 18 Oktober 2019 di 35 Pegawai Perhubungan SPRM Negeri Pegawai Perhubungan SPRM Hotel Primula Kuala Terengganu, Terengganu

7. Malam Apresiasi Media 2019 1 November 2019 di Hotel Zenith 150 pengamal media daripada 32 agensi Putrajaya media elektronik dan cetak 102 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Program Menembak SPRM bersama Media Sempena Ulang Tahun SPRM Ke-52 pada 12 Oktober 2019

Laporan berkaitan SPRM di media JADUAL 33 : Laporan media berkaitan SPRM Sepanjang tahun 2019, sebanyak 28,378 artikel dan laporan berkaitan SPRM telah disiarkan menerusi lima MEDIA JUMLAH ARTIKEL/LAPORAN PERATUS medium utama media iaitu televisyen, media cetak (surat Televisyen 4,399 16% khabar dan majalah), radio, portal berita dan media sosial. Media cetak 7,645 27% Perinciannya adalah seperti di Jadual 33. Radio 756 3% Portal berita 14,926 53% Media sosial 652 2% JUMLAH 28,378 101% PENDIDIKAN MASYARAKAT 103

Topik-topik popular yang dilaporkan di media melibatkan JADUAL 35 : siasatan kes 1Malaysia Development Berhad (1MDB), SRC Jumlah maklumat yang dimuat naik di media sosial International Sdn. Bhd. serta kes-kes tangkapan dan SPRM sepanjang tahun 2019 pendakwaan terhadap orang kenamaan. MEDIA SOSIAL JUMLAH JUMLAH MAKLUMAT Selain itu, SPRM telah mengeluarkan 36 kenyataan PENGIKUT DIMUAT NAIK media, 54 rencana dan mengadakan 45 wawancara di Facebook – SPRM 253,000 2,734 televisyen dan radio untuk menjawab isu-isu semasa serta Twitter – SPRM@ 74,900 1,962 mempromosikan program-program yang dilaksanakan SPRMMalaysia oleh SPRM. YouTube – MACCTube 9,560 63 Sentimen laporan media

BKS bertanggungjawab memastikan setiap maklumat yang dilaporkan oleh media adalah tepat, positif, berimpak Portal rasmi SPRM tinggi serta tidak menjejaskan siasatan. Sekiranya wujud krisis, perkara tersebut perlu diuruskan sebaik dan secepat Orang ramai boleh layari portal rasmi SPRM di alamat mungkin. http://www.sprm.gov.my. Portal SPRM memaparkan berita terkini, kenyataan media, statistik terkini tangkapan, Berikut adalah sentimen laporan media berdasarkan pangkalan data pesalah rasuah dan pelbagai maklumat analisis SPRM terhadap liputan media sepanjang tahun mengenai SPRM untuk capaian masyarakat. Sepanjang 2019. tahun 2019, portal rasmi SPRM merekodkan sebanyak 3,431,163 pengunjung. JADUAL 34 : Sentimen liputan media berkaitan SPRM dan isu rasuah Portal SPRM juga menyediakan ruang kepada orang awam menyalurkan sebarang maklumat mengenai perbuatan SENTIMEN JUMLAH LAPORAN MEDIA PERATUS rasuah dan salah guna kuasa. Mereka yang ingin berbuat Positif 24,593 86.7% demikian boleh ke pautan Portal Pengurusan Aduan atau Negatif 179 0.6 % melayari http://www.sprm.gov.my/cms.html. Neutral 3,603 12.7% JUMLAH 28,375 100%

Saluran rasmi SPRM melalui media sosial

Selaras dengan perkembangan teknologi, media sosial menjadi platform penting dan efektif kepada SPRM bagi menyampaikan maklumat mengenai rasuah serta menjelaskan isu-isu semasa rasuah. Saluran rasmi SPRM di media sosial dan jumlah maklumat yang dimuat naik adalah seperti di Jadual 35. Portal rasmi SPRM yang boleh dilayari di alamat www.sprm.gov 104 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH PROFESIONALISME 105

PROFESIONALISME 106 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENGURUSAN TATATERTIB PROFESIONALISME 107

PENGURUSAN TATATERTIB

Pengurusan tatatertib merupakan salah satu usaha Dari segi jenis kesalahan, tiga kes adalah kerana tidak ke arah pemantapan disiplin dalam perkhidmatan hadir bertugas, satu kes melibatkan kes jenayah, satu kes SPRM yang bermatlamat membangunkan modal kerana kehilangan barang kes atau kad kuasa, satu kes insan yang berintegriti. Sepanjang tahun 2019, SPRM melibatkan kesalahan rasuah, dua kes kerana kesalahan menerima 71 aduan salah laku melibatkan pegawai dan jenayah syariah dan satu kes kerana kesalahan salah laku kakitangannya. Semua aduan salah laku diuruskan oleh iaitu cubaan meminjam wang daripada saksi. Bahagian Kecemerlangan dan Profesionalisme (BCP). Sebagai mekanisme semak dan imbang, pengendalian SPRM tidak akan berkompromi dengan mana-mana aduan dipantau oleh Jawatankuasa Aduan SPRM yang pegawai dan kakitangannya yang melakukan kesalahan berperanan memastikan semua aduan salah laku diambil pelanggaran tatatertib. Semua keputusan hukuman yang tindakan sewajarnya. dikenakan ke atas warga SPRM yang didapati bersalah dihebahkan kepada semua warga SPRM melalui e-mel Sebanyak 10 kes tatatertib telah diputuskan oleh Lembaga dan diwartakan. Hebahan dan perwartaan ini bertujuan Tatatertib SPRM. Perincian keputusan adalah seperti di sebagai peringatan kepada semua warga SPRM agar Jadual 36. mematuhi peraturan dan undang-undang yang ditetapkan serta menjaga tahap akauntabiliti dan integriti pada setiap JADUAL 36 : masa. Keputusan kes tatatertib pegawai dan kakitangan SPRM bagi tahun 2019 PROGRAM PEMANTAPAN INTEGRITI WARGA BIL. KEPUTUSAN JUMLAH SPRM 1. Amaran 3 2. Denda (maksimum 7 hari emolumen) 1 Pembudayaan integriti mesti bermula daripada pegawai 3. Lucut hak emolumen (tiada had) 1 dan kakitangan SPRM. Program bagi memantapkan integriti warga SPRM bertujuan melahirkan warga SPRM 4. Tangguh pergerakan gaji (tempoh 3, 6, 9 atau 0 yang berakhlak mulia, berintegriti, berakauntabiliti, 12 bulan) berdisiplin, progresif dan berdaya saing. Pelaksanaan 5. Turun gaji (minimum 1 pergerakan gaji selama 2 program dibuat melalui pendekatan agama dan psikologi 12 bulan, maksimum 3 pergerakan gaji selama di peringkat Ibu Pejabat SPRM, SPRM Negeri serta SPRM 36 bulan) Cawangan.

6. Turun pangkat (tiada had, tertakluk kepada 1 Pendekatan melalui program keagamaan digunakan untuk skim perkhidmatan) mengukuhkan integriti dan nilai murni warga SPRM secara 7. Buang kerja 1 kerohanian. Sebanyak lima program berskala besar dan 16 8. Tidak bersalah dan dibebaskan 1 program berskala kecil dilaksanakan. Program berskala besar merujuk kepada program yang melibatkan jumlah JUMLAH KESELURUHAN 10 peserta yang ramai iaitu melebihi 100 orang. Program- program tersebut ialah: 108 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

1. Ceramah bertajuk ‘Penghayatan Al-Quran Menerusi dalam penguatkuasaan undang-undang. Penceramah Sains’ oleh bekas pensyarah Universiti Kebangsaan memberi contoh mengenai punca kekalahan tentera Malaysia, Dr. Mohd Arif bin Kosmo pada 1 Mac 2019. Islam dalam Perang Uhud adalah disebabkan Penceramah menjelaskan kepada peserta bagaimana kurangnya sifat amanah; dan sains membantu manusia memahami kandungan Al- Quran; 5. Ceramah Maulidul Rasul bertajuk ‘Hayati Semangat & Falsafah Maulidul Rasul’ oleh penceramah bebas, 2. Ceramah bertajuk ‘Penghayatan Ramadhan dan Dato’ Rashidy bin Jamil pada 22 November 2019. Hukum Hakam Puasa’ oleh Pengarah Jabatan Hal Ceramah sempena dengan sambutan Maulidul Rasul Ehwal Agama Islam Negeri Sembilan, Ustaz Mohd ini mengingatkan warga SPRM agar menjadikan Zaidi bin Ramli pada 2 Mei 2019. Ceramah sempena Rasulullah SAW sebagai contoh individu yang kedatangan bulan Ramadhan ini mengingatkan mempunyai integriti tinggi. warga SPRM mengenai kewajipan dan penjelasan mengenai hukum hakam puasa; Pendekatan melalui program psikologi pula bertujuan memperkasa kesejahteraan emosi, minda serta tingkah 3. Ceramah bertajuk ‘Penghayatan Ibadah Haji dan laku, seterusnya mengukuhkan integriti pegawai dan Qurban’ oleh Pengerusi Eksekutif Andalusia Travel & kakitangan SPRM. Sebanyak 17 program telah dilaksanakan Tour Sdn Bhd, Ustaz Dato’ Md Daud bin Che Ngah menggunakan pendekatan ini. Program kemuncak adalah pada 15 Julai 2019. Ceramah ini memberi penekanan Seminar Psikologi SPRM Tahun 2019 pada 4 dan 5 tentang ibadah haji dan qurban; September 2019 di Ibu Pejabat SPRM, Putrajaya. Seminar ini menampilkan penceramah dan selebriti antaranya 4. Ceramah bertajuk ‘Hidup Kaya Dengan Amanah’ Ustaz Zul Ramli bin Mohd Ghazali, Ameng Spring, Hafiz oleh Pegawai Pendidikan Sekolah Agama Menengah Hamidun dan lain-lain. Tinggi Sungai Manggis, Dr. Shahrul Azmi bin Sidek pada 1 November 2019. Ceramah ini menekankan Program pengukuhan integriti turut dilaksanakan di kepentingan sifat amanah yang perlu ada dalam diri Bahagian Siasatan, SPRM Negeri Sembilan, SPRM penjawat awam terutamanya mereka yang terlibat Melaka, SPRM Pahang, SPRM Johor, SPRM Cawangan

Perasmian Seminar Psikologi Tahun 2019 oleh Ketua Pesuruhjaya Latheefa Koya Ceramah oleh Timbalan Pengarah Bahagian Pengurusan Psikologi Jabatan pada 4 September 2019. Perkhidmatan Awam, Dr. Abdul Jalil bin Hassan. PROFESIONALISME 109

Sibu, SPRM Cawangan Miri dan SPRM Cawangan Bintulu. Konvensyen Kumpulan Kreatif dan Inovatif (KIK) 2019 Ceramah pengukuhan integriti bertajuk ‘Pengurusan pula menyaksikan 12 kumpulan KIK mengambil bahagian Tatatertib’ disampaikan oleh Timbalan Pengarah Bahagian dengan menampilkan idea kreatif dan inovatif untuk Kecemerlangan dan Profesionalisme, PKPj Norliza binti dipertandingkan. Adenan; ‘Jati Diri Pegawai SPRM’ disampaikan oleh Pegawai Agama, Mohammad Husni bin Ali; dan ‘Pengurusan Stress Pemenang Konvensyen KIK 2019 adalah seperti berikut: dan Konflik’ disampaikan oleh Pegawai Kaunseling, Mohd Azwan bin Rosli. 1. Johan: Kumpulan AKAR (SPRM Negeri Kedah) dengan projek ‘Smart Secure File’. Projek ini bertujuan mengatasi masalah-masalah fail kes siasatan yang KREATIVITI DAN INOVASI mudah rosak. Pemenang membawa pulang hadiah wang tunai RM5,000, trofi dan sijil. Pada 14-16 Oktober 2019, Sambutan Hari Inovasi SPRM dan Konvensyen Kumpulan Kreatif dan Inovatif (KIK) 2. Naib Johan: Kumpulan K-First (Bahagian 2019 diadakan dengan tema ‘Inovasi dan Kreativiti Keselamatan) dengan projek ‘Dor-Bar’. Projek ini Memacu Kecemerlangan’. Tema ini selaras dengan agenda bertujuan meningkatkan keselamatan laluan pintu melahirkan warga SPRM yang profesional dan cemerlang masuk bahagian tangga yang tidak menggunakan menerusi kreativiti dan inovasi. sistem kad keselamatan. Pemenang membawa pulang hadiah berupa wang tunai sebanyak RM3,000. Sempena sambutan kali ini, pereka cipta terkenal, Zulkifli bin Haron dijemput untuk berkongsi pengalaman beliau 3. Tempat Ketiga: Kumpulan Jitu (SPRM Selangor) dalam dunia inovasi dengan warga SPRM. Beliau yang dengan projek ‘Warehouse card’. Projek ini bertujuan lebih dikenali dengan gelaran ‘Zul Robot atau McGyver untuk mengendalikan kenderaan sita di gudang sita Malaysia’ menekankan kepentingan inovasi dan kreativiti dengan cara yang lebih efisien. Pemenang membawa bagi memudahkan urusan kehidupan harian. Beliau turut pulang hadiah berupa wang tunai sebanyak RM2,000. mengaitkan inovasi dengan ajaran Islam. Menurut beliau, banyak contoh inovasi oleh tokoh Islam yang mencipta teknologi sains telah berkembang sehingga ke hari ini.

Latheefa Koya melawat gerai pameran peserta Kumpulan Kreativiti Ceramah inovasi oleh McGyver Malaysia, En Zulkifli bin Haron. dan Inovatif 2019. 110 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PANDUAN WARGA SPRM KE ARAH PENGUKUHAN Buku ini memberi panduan kepada warga SPRM INTEGRITI mengenai langkah-langkah yang perlu dilakukan untuk mengukuhkan integriti diri. Buku ini juga menjadi panduan Salah satu inisiatif BCP untuk mendidik warga SPRM kepada pengarah-pengarah bahagian, pegawai kanan mengenai integriti dan isu tatatertib adalah melalui dan penyelia untuk menangani pegawai bermasalah dan penerbitan buku panduan bertajuk ‘Integriti Bermula kaedah terbaik untuk melaporkan insiden pelanggaran daripada Diri Saya: Panduan Pengukuhan Integriti, tatatertib dalam kalangan warga SPRM. Harapan utama Pengurusan Pegawai Bermasalah dan Pelaporan Kes penerbitan buku ini adalah bagi mencegah warga SPRM Pelanggaran Tatatertib’. Buku ini dicetak sebanyak 3,000 daripada terlibat dengan jenayah rasuah dan pelanggaran naskah dan diedarkan kepada semua warga SPRM. tatatertib.

Juara KIK 2019 Kumpulan AKAR (SPRM Kedah) membawa pulang sebuah trofi dan wang tunai RM5,000. PROFESIONALISME 111 112 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KESELAMATAN PROFESIONALISME 113

INDEKS KESELAMATAN MENGUKUHKAN TADBIR URUS SPRM

Indeks Keselamatan SPRM diukur berdasarkan hasil Hasil pemeriksaan mendapati keselamatan perlindungan Inspektorat Pematuhan Keselamatan Perlindungan di Ibu di SPRM berada pada tahap yang BAIK iaitu 95.3%. Ibu Pejabat SPRM yang dijalankan oleh Bahagian Inspektorat, Pejabat SPRM didapati telah memenuhi kriteria perkara Pejabat Ketua Pegawai Keselamatan Kerajaan Malaysia wajib Garis Panduan Penilaian Tahap Keselamatan (KPKK). Tujuan utama Indeks Keselamatan adalah untuk Perlindungan di Kementerian/Jabatan/Agensi Kerajaan. menambah baik dan memantapkan aspek keselamatan fizikal, dokumen, peribadi dan ICT di SPRM. Selain itu, Pemeriksaan dan penentuan tahap keselamatan membantu dalam meningkatkan komitmen Pegawai perlindungan merangkumi dua aspek iaitu pematuhan Keselamatan Jabatan dan kakitangan untuk mengamal, terhadap perkara wajib (utama) dan penilaian terhadap melaksana dan menguatkuasakan keselamatan Borang Senarai Semak Inspektorat Keselamatan perlindungan yang terbaik. Perlindungan KPKK 7A Pindaan 1/2015. Perkara wajib yang perlu dipatuhi ialah: Inspektorat Pematuhan Keselamatan Perlindungan di a. Pelantikan Pegawai Keselamatan Jabatan (PKJ); Ibu Pejabat SPRM dilaksanakan pada 17 September 2019 oleh Pengarah Bahagian Inspektorat, Pematuhan dan b. Buku Arahan Keselamatan; Pengiktirafan, Pejabat KPKK, Mazlan bin Abdul Wahab. c. Pelantikan Pegawai Pengelas di bawah Seksyen 2B Hadir sama membantu beliau adalah Penolong Pengarah, dan Pengelasan Semula di bawah Seksyen 2C Akta Syamsuddin bin Sulle, Mohd Faiz bin Mohd Zaini dan Mohd Rahsia Rasmi 1972(*); dan Hazril bin Abd Hakim. d. Pengurusan buku Daftar Suratan Rahsia Rasmi Am 492, Am 492A dan Am 492B(*).

Pembentangan Laporan Ringkas oleh Pasukan Inspektorat Keselamatan Perlindungan yang dikemukakan kepada Ketua Jabatan semasa ‘Exit Conference’ bagi mengkaji penemuan kelemahan yang ditemui sepanjang inspektorat dijalankan. 114 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PROGRAM PENGUKUHAN KESELAMATAN, KESIHATAN DAN KESIAPSIAGAAN WARGA SPRM

Program Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Kejayaan program ini adalah hasil penglibatan dan Pekerjaan SPRM 2019. kerjasama pelbagai agensi seperti berikut: a. Agensi Anti Dadah (AADK); Program ini diadakan pada 23 hingga 25 Julai 2019 di Ibu Pejabat SPRM. Objektif program adalah untuk b. Polis DiRaja Malaysia (PDRM); mempromosikan budaya kerja selamat dan meningkatkan c. Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM); kesedaran mengenai aspek kesihatan di tempat kerja. Warga SPRM juga dapat memahami hak dan tanggungjawab d. Lembaga Promosi Kesihatan Malaysia (MySIHAT); majikan dan pekerja seperti yang dinyatakan dalam Akta e. Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994. (JKKP/DOSH); f. Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia Putrajaya; Bertemakan ‘Safety is our number one concern’, program ini telah membuka minda warga SPRM agar bersama- g. Jabatan Keselamatan Jalan Raya (JKJR); sama mewujudkan budaya kerja selamat walau di mana h. Pusat Darah Negara; dan mereka berada. Sepanjang tiga hari program berlangsung, pelbagai aktiviti diadakan antaranya ceramah, pameran, i. Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia pemeriksaan kesihatan dan program derma darah. (SKMM).

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pengurusan dan Profesionalisme) SPRM, Dato’ Ja’afar bersama Pengarah Bahagian/Negeri membuat lawatan ke tapak pameran. PROFESIONALISME 115

Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pengurusan dan Profesionalisme) SPRM, Dato’ Ja’afar bin Mahad bersama pengarah bahagian/negeri selepas Majlis Perasmian Program Pengurusan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan SPRM 2019.

Pegawai dan kakitangan SPRM turut menyertai pelbagai aktiviti kesihatan yang dijalankan. 116 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Latihan Keselamatan Kebakaran Pengungsian Bangunan Ibu Pejabat SPRM (Evacuation)

Bahagian Keselamatan SPRM dengan kerjasama Pasukan sentiasa peka terhadap amaran kecemasan, mengetahui Tindakan Kecemasan (ERT) mengadakan Latihan tindakan segera yang perlu dilakukan, dan mengambil Keselamatan Kebakaran Pengungsian Bangunan pada 19 maklum laluan kecemasan yang perlu digunakan apabila Mac 2019. Latihan ini merupakan yang pertama diadakan berlaku kebakaran. di bangunan baharu Ibu Pejabat SPRM. Latihan ini juga bertujuan memastikan Pasukan Tindakan Melalui latihan ini, warga SPRM diajar perkara-perkara Kecemasan (ERT) dapat menjalankan tanggungjawab penting yang perlu dilakukan sekiranya berlaku mereka sebagai pasukan insiden dalam membantu warga kecemasan atau bencana. Warga SPRM diingatkan agar SPRM mengosongkan bangunan. PROFESIONALISME 117

KEJOHANAN MENEMBAK SPRM 2019 JADUAL 37 : Keputusan Kejohanan Menembak SPRM 2019 Program ini merupakan acara pembuka tirai Konvensyen dan Team Building SPRM 2019. Kejohanan Menembak KEDUDUKAN ZON MARKAH SPRM diadakan pada 29 Oktober 2019 bertempat 1 Zon A 679 di Lapang Sasar Maktab Penjara Malaysia, Kajang 2 Zon Timur 663 dan dirasmikan oleh Timbalan Ketua Pesuruhjaya 3 Zon Selatan 655 (Pencegahan), Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd Jamil. Turut hadir memeriahkan program adalah Timbalan KEDUDUKAN KETEPATAN INDIVIDU MARKAH Ketua Pesuruhjaya (Operasi), Datuk Seri Azam bin Baki dan Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pengurusan dan 1 PkPs Muhamad Noor bin Abu Bakar 181 Profesionalisme), Dato’ Ja’afar bin Mahad, 2 PkPs Afadi bin Ahmad 180 3 KPkPs Muhammad Multazam bin 179 Kejohanan yang mempertandingkan lima kategori ini Mohamad Shuhaini disertai 150 pegawai yang mewakili Zon Ibu Pejabat A, Zon Ibu Pejabat B, Zon Ibu Pejabat C, Zon Utara, Zon KEDUDUKAN KETEPATAN VIP MARKAH Tengah, Zon Selatan, Zon Timur dan Zon Borneo. 1 Dato’ Mohd Fauzi bin Mohamad 186 Keputusan Kejohanan Menembak SPRM adalah seperti di 2 KPKPj Mohd Nor bin Ali 181 Jadual 37. 3 Dato’ Shamshun Baharin bin 169 Mohd Jamil

Zon IPJ A mendominasi dan menjuarai dua kategori menembak iaitu acara ketepatan berpasukan dan acara jatuhan piring berpasukan. 118 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

AKADEMI PENCEGAHAN RASUAH MALAYSIA PROFESIONALISME 119

AKADEMI PENCEGAHAN RASUAH MALAYSIA

Akademi Pencegahan Rasuah Malaysia (MACA), JADUAL 39 : sebagai sebuah Institut Latihan Awam (ILA) menggalas Pecahan kehadiran peserta program latihan MACA 2019 tanggungjawab untuk membangunkan modal insan berintegriti, kompeten dan profesional. MACA sentiasa PESERTA JUMLAH berusaha untuk memberikan yang terbaik dalam Pegawai SPRM 1,756 usaha membanteras jenayah rasuah dan salah guna Sektor awam 1,925 kuasa. Pelbagai inisiatif pengajaran dan pembelajaran Sektor swasta 1,280 dilaksanakan bagi mendukung aspirasi SPRM dalam membentuk tadbir urus organisasi yang lebih berhemah, Agensi antarabangsa 139 cekap dan berkesan. JUMLAH 5,100

Sepanjang tahun 2019, sebanyak 175 program latihan melibatkan 5,100 peserta telah dilaksanakan melibatkan Kerjasama strategik SPRM - Nottingham Trent University warga SPRM, sektor awam, sektor swasta dan agensi (NTU), UK direalisasi antarabangsa. Perkara ini merupakan peningkatan sebanyak 69.9% bagi program latihan dan 81% bagi Dalam usaha meningkatkan kapasiti dan kapabiliti penyertaan peserta berbanding 2018 iaitu hanya 103 pegawai SPRM, MACA telah menaik taraf Program Latihan program latihan dilaksanakan dengan 2,818 peserta. Asas Pegawai SPRM kepada program akreditasi hasil kerjasama strategik SPRM dengan Nottingham Trent Jadual 38 dan Jadual 39 menunjukkan perincian program University, United Kingdom. Program rintis Akreditasi latihan yang dilaksanakan oleh MACA serta jumlah peserta Professional Diploma in International Law Enforcement: yang terlibat. Anti-Corruption Studies (Level 5) untuk pegawai SPRM berjawatan Penolong Penguasa Gred P29 dilaksanakan JADUAL 38 : bermula 1 Ogos 2018 dengan pengambilan 130 pegawai Program latihan MACA pada tahun 2019 kadet SPRM (Cohort 1). Program rintis ini mempunyai lima modul teras iaitu: PROGRAM LATIHAN JUMLAH Program Latihan Prospektus 63 i. Principle of Public Administration; Program Latihan Customised 91 ii. Intelligence Theory and Practice; Program Latihan Ad-hoc 21 iii. Investigation Theory and Practice; JUMLAH 175 iv. Law and Prosecution: Theory and Practice; dan v. Professional Practice: Applied Theory.

Program Akreditasi Post Graduate Diploma in International Law Enforcement: Anti-Corruption Leadership (Level 7) bagi pegawai kadet SPRM Gred P41 pula bermula pada 13 Ogos 2019, melibatkan 56 pegawai kadet SPRM. Lima modul teras dalam Program Akreditasi Level 7 ini adalah: 120 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

i. Advance Intelligence Theory and Practice; ii. Advance Investigation Theory and Practice; iii. Advance Law and Prosecution: Theory and Practice; iv. Advance Professional Practice; dan v. Leadership in Anti-Corruption Enforcement.

Modul kelima iaitu ‘Leadership in Anti-Corruption Enforcement’ memberi fokus untuk membentuk pegawai kadet menjadi pemimpin, ketua dan pembimbing yang berkesan. Pembelajaran dalam modul ini juga bertujuan mengubah tingkah laku pegawai kadet ke arah yang lebih positif dan berketerampilan sebagai pemimpin. Kadet SPRM yang terlibat dalam projek rintis Akreditasi Professional Diploma in International Law Enforcement Sebagai penguat kuasa, ketahanan fizikal, mental dan kerohanian amat penting bagi membentuk seorang pegawai SPRM yang kental dalam melaksanakan tugasan yang mencabar. Justeru, di samping melengkapkan modul-modul program akreditasi, pegawai kadet Level 5 dan Level 7 turut menjalani latihan fizikal dan kerohanian.

Perbarisan tamat latihan rai pegawai SPRM baharu

Majlis Perbarisan Tamat Latihan 2019 merupakan acara simbolik bagi mentauliahkan pegawai kadet sebagai pegawai SPRM. Majlis tersebut berlangsung dalam suasana meriah pada 27 Jun 2019 di padang Sekolah Kebangsaan Bukit Changgang, Banting, Selangor.

Lokasi perkampungan Bukit Changgang, Banting dipilih Majlis Perbarisan Tamat Latihan 2019 disempurnakan bertepatan dengan aspirasi SPRM untuk mendekati oleh Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya. Turut hadir masyarakat setempat dan mendengar denyut nadi mereka adalah kepimpinan tertinggi SPRM, pengarah-pengarah berhubung masalah rasuah. Bagi tujuan tersebut, diadakan dan pegawai kanan SPRM. Majlis ini meraikan 129 program Kenduri Rakyat yang menyaksikan warga SPRM pegawai kadet Program Akreditasi Professional Diploma bersama-sama dengan masyarakat setempat merewang in International Law Enforcement: Anti-Corruption Studies dan memasak makan tengah hari untuk tetamu majlis (Level 5) berjawatan Penolong Penguasa Gred P29 dan perbarisan tamat latihan. 53 pegawai Gred P42 yang telah tamat menjalani Kursus Peralihan (Pengurusan dan Profesional) Siri 4 Tahun 2019. PROFESIONALISME 121

Perbarisan Tamat Latihan pada 27 Jun 2019 di Sekolah Kebangsaan Bukit Changgang, Banting, Selangor. 122 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Konvokesyen Pegawai Integriti Bertauliah (CeIO) Ke-8 graduan menerima sijil pentauliahan daripada lima siri Program CeIO iaitu CeIO Swasta Siri 3 Bil. 1/2018; CeIO Program Pegawai Integriti Bertauliah (CeIO) dilaksanakan Swasta Siri 4 Bil. 2/2018 (Johor Corporation); CeIO Awam selaras dengan arahan YAB Perdana Menteri No. 1 Tahun Siri 21 Bil. 1/2019; CeIO Awam Siri 22 Bil. 2/2019 (Kerajaan 2009, Siri 1 No. 1 Tahun 2011 – Pelaksanaan Program Negeri Sarawak); dan CeIO Eksekutif Siri 3 Bil. 1/2019. Pegawai Integriti Bertauliah (CeIO). Dari semasa ke semasa, Program CeIO semakin berkembang dan Projek Penandaarasan Program Sarjana Sains Sosial mendapat sambutan daripada agensi di sektor awam, (Pengajian Rasuah) UKM-SPRM Sesi 2019/2020 ke sektor swasta serta syarikat berkaitan kerajaan (GLC). Melbourne, Australia

Pada 14 November 2019, Ketua Pengarah Perkhidmatan Projek penandaarasan merupakan salah satu komponen Awam, Datuk Mohd Khairul Adib bin Abd Rahman teras yang perlu dilalui oleh pelajar Program Sarjana menyempurnakan Majlis Konvokesyen Program Pegawai Sains Sosial (Pengajian Rasuah) UKM-SPRM. Hasil kajian Integriti Bertauliah (CeIO) Ke-8 di Institut Latihan Dewan penandaarasan ini akan menentukan pencapaian pelajar Bandaraya Kuala Lumpur. Majlis ini menyaksikan 182 dalam program ini.

Pelajar sesi 2019/2020 melaksanakan kajian penandaarasan di beberapa agensi dan jabatan kerajaan iaitu Jabatan Polis DiRaja Malaysia (PDRM), Jabatan Kerja Raya Malaysia (JKR), Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN), Exxon Mobile Malaysia dan SPRM. Kajian penandaarasan merangkumi aspek pendidikan pencegahan rasuah, integriti, tadbir urus baik, elemen kawalan dalaman dan inisiatif pencegahan rasuah.

Seterusnya, kajian penandaarasan dibuat di beberapa agensi di Melbourne, Australia sebagai perbandingan. Negara Australia dipilih berdasarkan skor Indeks Persepsi Rasuah atau Corruption Perception Index (CPI) 2018 yang meletakkan negara itu di kedudukan ke-20 terbaik. Seramai 11 pelajar terlibat dalam kajian penandaarasan yang bermula dari 25 hingga 29 November 2019. Mereka diiringi Pengarah MACA, Dato’ Idris bin Zaharudin; pensyarah UKM, Profesor Dr. Rahimah binti Abdul Aziz; dan penyelaras program, PsK Firdaus bin Umar@Adli. Agensi yang terlibat dalam kajian penandaarasan adalah Australian Federal Police, Transparency International Australia, Independent Broad Anti-Corruption Commission (IBAC) dan State Library Melbourne.

Ketua Pengarah Perkhidmatan Awam, Datuk Mohd Khairul Adib menyampaikan sijil CeIO kepada salah seorang peserta. PROFESIONALISME 123

MACA latih jurucakap SPRM berhubung Seksyen 17A Akta SPRM 2009: Kesalahan oleh organisasi komersial

MACA dipertanggungjawabkan untuk memperkasakan pengetahuan pegawai-pegawai SPRM berhubung Seksyen 17A Akta SPRM 2009: Kesalahan oleh organisasi komersial atau liabiliti korporat. Bagi tujuan tersebut, seramai 117 pegawai SPRM dilantik sebagai jurucakap dan diberi latihan khusus berhubung peruntukan baharu itu. Jurucakap ini bukan sahaja akan memberi penerangan kepada warga SPRM, tetapi juga kepada agensi luar, terutamanya kepada sektor korporat.

Program latihan yang dikendalikan MACA kepada Lawatan penandaarasan ke beberapa agensi terpilih di Australia oleh pelajar Program Sarjana Sains Sosial (Pengajian Rasuah) UKM-SPRM. jurucakap SPRM memberi penekanan mengenai bentuk kesalahan rasuah oleh organisasi komersial; jenis organisasi komersial yang boleh didakwa sekiranya berlaku kesalahan rasuah; pembelaan organisasi komersial terbabit sekiranya didakwa; dan langkah- langkah pencegahan atau tatacara mencukupi yang perlu dilaksanakan oleh organisasi komersial bagi mengelakkan pendakwaan. Selain itu, latihan turut merangkumi kajian kes dan sesi perbincangan bagi meningkatkan kefahaman jurucakap SPRM berkaitan peruntukan itu. 124 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH PENGURUSAN DAN KEWANGAN 125

PENGURUSAN DAN KEWANGAN 126 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

KHIDMAT PENGURUSAN PENGURUSAN DAN KEWANGAN 127

RINGKASAN PERJAWATAN SPRM BERDASARKAN 3,037 WARAN PERJAWATAN A100 TAHUN 2019 PERJAWATAN

2,750 287 PENGISIAN KOSONG

91% PEGAWAI 1,942 PERATUS PENGISIAN 808 PEGAWAI SURUHANJAYA KESELURUHAN GUNASAMA

64% PENGISIAN PENGISIAN 27%

PERJAWATAN PENGISIAN KOSONG PERJAWATAN PENGISIAN KOSONG

PENGURUSAN 28 27 1 TERTINGGI 2 2 0

PENGURUSAN & 766 685 81 68 60 8 PROFESIONAL

1,315 1,186 129 SOKONGAN 777 731 46

29 27 2 JAWATAN 0 0 0 KUMPULAN

JAWATAN PENGISIAN PEGAWAI PENGISIAN PEGAWAI PERJAWATAN KOSONG TERBUKA 52 17 SURUHANJAYA 15 GUNASAMA 20

KUMPULAN PERKHIDMATAN AWAM GRED Pengurusan Tertinggi JUSA C ke atas Pengurusan & Profesional 41-54 Sokongan 1-40 128 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PERJAWATAN SPRM TAHUN 2019

Berdasarkan Waran Perjawatan Tahun 2019, SPRM telah Daripada jumlah keseluruhan perjawatan tersebut, mencapai pengisian perjawatan sebanyak 1,942 untuk sebanyak 2,205 jawatan adalah di Sektor Operasi, 262 Pegawai Suruhanjaya (64%) dan 808 Pegawai Gunasama jawatan di Sektor Pencegahan dan 570 jawatan adalah di (27%). Jumlah keseluruhan pengisian adalah sebanyak Sektor Pengurusan. 2,750 (91%) daripada 3,037 perjawatan. Baki perjawatan yang belum diisi adalah sebanyak 287 (8%) perjawatan. Perbandingan waran perjawatan dan pengisian perjawatan SPRM bagi tahun 2013 hingga 2019 adalah seperti Rajah 4.

RAJAH 4 : Perbandingan perjawatan dan pengisian dari tahun 2013 hingga 2019

91% 87% 87% 87% 87% 88% 92% 37 37 37 37 37 37 30 2955 29 29 29 29 29 2750 2704 2581 2556 2556 2556 2556

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 PENGURUSAN DAN KEWANGAN 129

PENGAMBILAN PEGAWAI BAHARU SPRM JADUAL 40 : Senarai pegawai yang bersara wajib Bagi tahun 2019, seramai 68 pegawai baharu memulakan TARIKH perkhidmatan di SPRM. Daripada jumlah itu, 56 adalah BIL. NAMA JAWATAN pegawai berpangkat Penguasa (P41) dan 12 adalah BERSARA pegawai berpangkat Penolong Penguasa (P29). 1. Mohamed Puad bin Zaidi P54 11 Januari 2019 2. Muhamad Paudzi bin Abd Hamid P32 13 Januari 2019 3. Salim bin Ahmad JUSA C (M) 17 Januari 2019 PERSARAAN SPRM 4. Rohaya binti Ghazali N19 20 Januari 2019 Pada tahun 2019, seramai 38 pegawai dan kakitangan 5. Ali Akhbar bin Mohd Noor P29 01 Februari 2019 SPRM telah bersara. Daripada jumlah itu, tujuh pegawai 6. Abd Latif bin Osman P52 12 Februari 2019 merupakan kumpulan pengurusan tertinggi (JUSA C dan 7. Rosnida binti Sidim P44 24 Februari 2019 ke atas), 11 pegawai daripada kumpulan pengurusan dan 8. Abd Ghani bin Hassan H22 05 Mac 2019 profesionalisme dan 20 pegawai daripada kumpulan pelaksana. 9. Dato’ Mohamad Yusoff bin Akope JUSA B 03 Mei 2019 10. Mohd Darus bin Mohd Yusof H14 23 Mei 2019 Mengikut kategori persaraan, seramai 24 pegawai adalah 11. Zabidah binti Yahaya N30 31 Mei 2019 persaraan wajib, sembilan pegawai adalah persaraan 12. Amir Hamzah bin Idris P54 05 Jun 2019 pilihan dan lima pegawai adalah persaraan terbitan (meninggal dunia semasa dalam perkhidmatan). Senarai 13. Norisah binti Chukra P54 30 Jun 2019 pegawai yang bersara pada tahun 2019 adalah seperti di 14. Datin Radziah binti Ahmad N19 14 Julai 2019 Jadual 40, Jadual 41 dan Jadual 42. 15. Ruslan bin Mohd Yusof P52 20 Julai 2019 16. Dato’ Abdul Wahab bin Abdul JUSA B 26 Julai 2019 Aziz 17. Abd Razak bin Mohamed Amin N14 29 Julai 2019 18. Ahamad bin Jara’ee N11 05 September 2019 19. Dato’ Sazali bin Salbi JUSA C 17 September 2019 20. Dato’ P Ganason A/L S JUSA C 22 September 2019 Periathamby 21. Nor Rasmi bin Shari JUSA C 20 November 2019 22. Rozinah binti Abu Bakar N32 08 Disember 2019 23. Dato’ Sri Simi bin Abdul Ghani JUSA B 24 Disember 2019 24. Jutim Anak Nyagam P48 31 Disember 2019 130 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

JADUAL 41 : Senarai pegawai yang bersara pilihan

BIL. NAMA JAWATAN TARIKH BERSARA 1. Abdul Rahman bin Alimat KP14 27 Januari 2019 2. Amir bin Mohammad KP14 18 Februari 2019 3. Wan Abdul Rahman bin Wan Mohd Salleh P52 01 Mac 2019 4. Ismail bin Abdul Manaf P44 31 Mei 2019 5. Mohd Sharip bin Adam P48 07 Jun 2019 6. Fauzi bin Razali P32 30 Jun 2019 7. Norhayati binti Abu Bakar N32 01 Julai 2019 8. Norhayati binti Mohd Nawi N19 01 Ogos 2019 9. Mahadi bin Hassan W22 01 Ogos 2019

JADUAL 42 : Senarai pegawai yang bersara terbitan (meninggal dunia)

BIL. NAMA JAWATAN TARIKH BERSARA 1. Maryani Abbie binti Abdullah P44 30 Januari 2019 2. Mohd Fodzi bin Taib KP11 25 Mac 2019 3. Jamil bin Ishak N11 15 April 2019 4. Mohd Hariri bin Mohd Aziz P38 30 April 2019 5. Mohd Nur Busthamam bin Azmi P29 13 Ogos 2019

URUSAN KENAIKAN PANGKAT PEGAWAI JADUAL 43 : SIASATAN Sesi penilaian kenaikan pangkat

Sepanjang tahun 2019, Bahagian Khidmat Pengurusan SESI PENILAIAN JUMLAH CALON TARIKH PENILAIAN SPRM telah menjalankan tujuh sesi penilaian pemangkuan P52 ke P54 15 27 Februari 2019 Pegawai Siasatan. Ringkasannya adalah seperti di Jadual P48 ke P52 37 18 Julai 2019 . 43 P44 ke P48 84 17 - 18 April 2019 P41/42 ke P44 124 4 April 2019 dan 23 - 24 Julai 2019 P38 ke P42 27 9 Ogos 2019 P32 ke P38 75 20 - 21 Mac 2019 P29 ke P32 181 9 - 11 April 2019 PENGURUSAN DAN KEWANGAN 131

UPACARA PEMAKAIAN PANGKAT DAN ANUGERAH PINGAT KHIDMAT SETIA

Sempena Majlis Perhimpunan Ulang Tahun BPR/SPRM Ke-52 pada 1 Oktober 2019, diadakan upacara pemakaian pangkat kepada tiga pegawai kanan SPRM seperti berikut:

1. Timbalan Ketua Pesuruhjaya (Pengurusan dan Profesionalisme) SPRM, Dato’ Ja’afar bin Mahad yang telah disahkan jawatan Gred JUSA B;

Sesi penilaian pengurusan tertinggi bagi calon-calon kenaikan pangkat. 2. Pengarah Bahagian Pendidikan Masyarakat, Tuan Ruslan bin Tuan Mat yang telah disahkan jawatan Gred JUSA C; dan Seramai 28 pegawai telah dinaikkan pangkat pada tahun 2019 dan ringkasannya adalah seperti di Jadual 44. 3. Ketua Pegawai Integriti, Syarikat Prasarana Malaysia Berhad, Ahmad Suhairi bin Mohd Nor yang telah disahkan jawatan Gred JUSA C. JADUAL 44 : Ringkasan pegawai yang dinaikkan pangkat Upacara tersebut disempurnakan oleh Ketua Pesuruhjaya pada tahun 2019 SPRM, Latheefa Koya. Dalam majlis yang sama, 29 GRED KENAIKAN PANGKAT BILANGAN PEGAWAI pegawai dan kakitangan SPRM dianugerahkan Pingat Khidmat Setia. Anugerah ini merupakan penghargaan TURUS I 1 kepada mereka yang telah berkhidmat di SPRM bagi JUSA B 1 tempoh tidak kurang dari 30 tahun. Anugerah ini juga JUSA C 5 adalah pengiktirafan terhadap perkhidmatan bermutu P52 6 tinggi yang telah disumbangkan pegawai dan kakitangan P44 15 berkenaan. JUMLAH 28

Latheefa Koya memakaikan Pingat Khidmat Setia kepada Dato’ Ja’afar bin Mahad. 132 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

MAJLIS PERSARAAN SPRM 2019

Pada 31 Oktober 2019 bertempat di Hotel Zenith Putrajaya, i. Sebagai penghargaan kerajaan kepada pegawai diadakan Majlis Persaraan SPRM 2019 bagi meraikan 38 perkhidmatan awam yang telah mencurah bakti pegawai SPRM yang menamatkan perkhidmatan sebagai dan setia berkhidmat sehingga tamat tempoh penjawat awam, sama ada bersara wajib, bersara atas perkhidmatan wajib; sebab kesihatan atau bersara pilihan pada tahun ini. Majlis ii. Meraikan pegawai yang bersara dalam suatu majlis disempurnakan oleh Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa yang sederhana tetapi meriah. Majlis ini bakal menjadi Koya. kenangan abadi terindah dalam memori pegawai berkenaan sebagai detik akhir dalam perkhidmatan Penganjuran Majlis Persaraan adalah selaras dengan awam; dan Pekeliling Perbendaharaan Malaysia, WP 5.2 – Peraturan Mengenai Perbelanjaan untuk Meraikan Pegawai iii. Menyediakan medium perkongsian ilmu antara Perkhidmatan Awam Yang Bersara dengan objektif pegawai yang telah bersara dan bakal bersara, berikut: terutamanya daripada segi peluang serta panduan apabila bersara kelak.

Majlis Persaraan SPRM 2019 pada 31 Oktober 2019 di Hotel Zenith, Putrajaya. PENGURUSAN DAN KEWANGAN 133

MAJLIS ANUGERAH APRESIASI PROGRAM TRANSFORMASI MINDA KECEMERLANGAN SPRM TAHUN 2018 Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA) memperkenalkan Pada 27 Mac 2019 bertempat di Auditorium SPRM, Program Tranformasi Minda (PTM) untuk memberi diadakan Majlis Anugerah Apresiasi Kecemerlangan pendedahan dan penyesuaian minda pegawai di Tahun 2018 bagi menyampaikan Anugerah Perkhidmatan peringkat awal pelantikan dalam perkhidmatan awam. Cemerlang (APC) dan Anugerah Khas Ketua Pesuruhjaya PTM merupakan satu daripada syarat pengesahan dalam (AKPJ). Seramai 217 pegawai menerima APC dan 100 perkhidmatan bagi menggantikan Kursus Induksi. PTM pegawai (10 pegawai setiap kumpulan) menerima AKPJ. dilaksanakan dalam tempoh lima hari meliputi tiga segmen Majlis ini disempurnakan oleh Ketua Pesuruhjaya SPRM, iaitu Negara dan Perkhidmatan Awam; Tanggungjawab Dato’ Sri Mohd Shukri bin Abdull. dan Peranan Pegawai; dan Budaya Kerja Kelas Pertama.

PTM bagi pegawai lantikan baharu SPRM diadakan pada 26 hingga 30 Ogos 2019, bertempat di Akademi Pencegahan Rasuah Malaysia (MACA). Program ini dianjurkan oleh Bahagian Khidmat Pengurusan SPRM. Seramai 73 peserta terdiri daripada sembilan pegawai Gred P29, lapan Pegawai Gunasama Gred 11-29 dan 56 Kadet SPRM terlibat dengan program ini.

Peserta PTM SPRM mengikuti kursus tersebut pada 26 hingga 30 Ogos 2019 di MACA.

Pasukan Task Force 1MDB menerima Anugerah Khas Ketua Pesuruhjaya SPRM 2019. 134 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENGURUSAN KEWANGAN PENGURUSAN DAN KEWANGAN 135

PERBELANJAAN MENGURUS

Pada tahun 2019, jumlah peruntukan bagi Perbelanjaan Mengurus yang diluluskan kepada SPRM adalah sebanyak RM286,774,900, iaitu peningkatan sebanyak 18.44% berbanding RM242,134,500 pada tahun 2018. Daripada jumlah itu, RM284,882,700 diluluskan di bawah Dasar Sedia Ada dan RM1,892,200 diluluskan di bawah Program Khusus.

Peningkatan peruntukan Perbelanjaan Mengurus adalah selaras dengan penambahan 100 perjawatan baharu serta peningkatan perbelanjaan aktiviti siasatan dan pencegahan SPRM. Belanjawan ini mempamerkan komitmen kerajaan untuk memastikan SPRM mempunyai sumber manusia dan kewangan yang mencukupi bagi menangani rasuah dalam sektor awam dan swasta.

Sebanyak RM265,835,232 atau 93.31% daripada peruntukan Dasar Sedia Ada telah dibelanjakan pada tahun 2019. Prestasi perbelanjaan Dasar Sedia Ada mengikut butiran adalah seperti di Jadual 45. Perbandingan prestasi Perbelanjaan Mengurus bagi tahun 2017, 2018 dan 2019 adalah seperti di Jadual 46.

JADUAL 45 : Prestasi perbelanjaan Dasar Sedia Ada mengikut butiran bagi tahun 2019

JENIS PERBELANJAAN PERUNTUKAN (RM) PERBELANJAAN (RM) PERATUSAN Emolumen 197,430,700 188,201,003 95.33 Perkhidmatan dan bekalan 77,556,140 69,480,718 89.59 Aset 8,431,860 7,070,339 83.85 Pemberian dan kenaan tetap 1,464,000 1,083,172 73.99 JUMLAH KESELURUHAN 284,882,700 265,835,232 93.31

JADUAL 46 : Perbandingan prestasi Perbelanjaan Mengurus bagi tahun 2017, 2018 dan 2019

PERBELANJAAN MENGURUS 2017 2018 2019 Jumlah peruntukan (RM) 251,220,000 242,134,500 286,774,900 Jumlah perbelanjaan (RM) 247,692,659 236,108,095 267,430,286 PRESTASI PERBELANJAAN (%) 98.60 97.51 93.25 136 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PERBELANJAAN PEMBANGUNAN

Bagi tahun kewangan 2019, peruntukan Perbelanjaan Pembangunan yang diluluskan kepada SPRM adalah sebanyak RM12,526,649. Peruntukan tersebut adalah bagi membiayai dua projek pembangunan fizikal iaitu kompleks pejabat SPRM Negeri Terengganu dan SPRM Negeri Selangor.

Prestasi perbelanjaan bagi kedua-dua projek pembangunan tersebut adalah seperti di Jadual 47. Perbandingan prestasi Perbelanjaan Pembangunan bagi tahun 2017, 2018 dan 2019 adalah seperti di Jadual 48. JADUAL 47 : Prestasi Perbelanjaan Pembangunan bagi tahun 2019

PROJEK PERUNTUKAN (RM) PERBELANJAAN (RM) PERATUSAN SPRM Selangor 2,326,500 2,326,500 100% SPRM Terengganu 10,200,149 10,200,149 100% JUMLAH KESELURUHAN 12,526,649 12,526,649 100%

JADUAL 48 : Perbandingan prestasi Perbelanjaan Pembangunan bagi tahun 2017, 2018 dan 2019

PERBELANJAAN PEMBANGUNAN 2017 2018 2019 Jumlah peruntukan (RM) 29,002,250 18,000,000 12,526,649 Jumlah perbelanjaan (RM) 29,002,250 17,988,119 12,526,649 PRESTASI PERBELANJAAN (%) 100% 99.93% 100%

PENGURUSAN PEROLEHAN

Sepanjang tahun 2019, perolehan bekalan dan perkhidmatan SPRM dilaksanakan secara tender, sebut harga dan rundingan terus. Keseluruhan nilai perolehan adalah sebanyak RM19,120,828. Perbandingan nilai perolehan bekalan dan perkhidmatan mengikut kaedah perolehan bagi tahun 2017, 2018 dan 2019 adalah seperti di Jadual 49.

JADUAL 49 : Perbandingan nilai perolehan bagi tahun 2017, 2018 dan 2019

KAEDAH PEROLEHAN 2017 (RM) 2018 (RM) 2019 (RM) Tender 3,609,098 — 10,526,857 Sebut harga 4,260,223 5,692,530 5,435,971 Rundingan terus 3,437,708 5,203,069 3,158,000 JUMLAH 11,307,029 10,895,599 19,120,828 PENGURUSAN DAN KEWANGAN 137

PENGURUSAN ASET ALIH

Nilai keseluruhan aset alih SPRM adalah RM103,379,725 yang merangkumi harta modal dan aset alih bernilai rendah. Perinciannya adalah seperti di Jadual 50.

JADUAL 50 : Aset alih SPRM pada tahun 2019

ASET ALIH BILANGAN NILAI (RM) Harta modal 13,615 86,914,891.50 Aset alih bernilai rendah 38,041 16,464,833.37 JUMLAH KESELURUHAN 51,656 103,379,724.87

Perbandingan jumlah dan nilai aset alih SPRM bagi 2017, 2018 dan 2019 adalah seperti di Jadual 51.

JADUAL 51 : Jumlah dan nilai aset alih SPRM bagi tahun 2017, 2018 dan 2019

2017 2018 2019 ASET ALIH BIL. RM BIL. RM BIL. RM Harta modal 13,698 2,449,838 13,771 84,096,610 13,615 86,914,892 Aset alih bernilai rendah 35,482 15,338,531 35,368 15,235,147 38,041 16,464,833 JUMLAH 49,180 17,788,369 49,139 99,331,757 51,656 103,379,725

PENGURUSAN ASET TAK ALIH

Aset tak alih SPRM terdiri daripada tanah dan bangunan yang nilai keseluruhannya adalah RM2,713,955,861. Perinciannya adalah seperti di Jadual 52.

JADUAL 52 : Jumlah dan nilai aset tak alih SPRM pada tahun 2019

ASET TAK ALIH BILANGAN NILAI (RM) Tanah 41 1,889,953,765 Bangunan 15 824,002,096 JUMLAH KESELURUHAN 56 2,713,955,861 138 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Perbandingan jumlah dan nilai aset tak alih SPRM bagi 2017, 2018 dan 2019 adalah seperti di Jadual 53.

JADUAL 53 : Jumlah dan nilai aset tak alih SPRM bagi 2017, 2018 dan 2019

2017 2018 2019 ASET TAK ALIH BIL. RM BIL. RM BIL. RM Tanah – 451,957,828 41 2,150,000,000 34 1,889,953,765 Bangunan – 406,605,434 14 790,043,421 15 824,002,096 JUMLAH – 858,563,262 55 2,940,043,421 49 2,713,955,861 PENGURUSAN DAN KEWANGAN 139 140 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH DIMENSI ANTARABANGSA 141

DIMENSI ANTARABANGSA 142 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PENCAPAIAN ANTARABANGSA DIMENSI ANTARABANGSA 143

PENCAPAIAN ANTARABANGSA

Sejak penubuhannya, SPRM terus menjalinkan kerjasama Penilaian terhadap pematuhan UNCAC oleh sesebuah strategik dalam pencegahan rasuah dengan pelbagai negara ini akan dibuat oleh dua negara ahli lain. Pemilihan agensi penguatkuasaan antarabangsa dan pertubuhan dua negara ini adalah secara undian. Pasukan penilai dunia. Hubungan antarabangsa ini diterjemahkan melalui terdiri daripada pakar-pakar kerajaan yang dilantik oleh mesyuarat, rundingan, kursus, pembentangan kertas negara (penilai) masing-masing. Penilaian terhadap kerja, bantuan ekstradisi dan bantuan teknikal. Melalui pematuhan UNCAC dibuat mengikut pusingan iaitu setiap kerjasama ini, SPRM menambah rakan strategiknya dan lima tahun sekali. Setiap pusingan difokuskan kepada berpeluang berkongsi pengalaman dan kepakaran dengan bab-bab tertentu dalam UNCAC. agensi-agensi pembanterasan rasuah negara lain. Penilaian pusingan pertama dilaksanakan pada tahun 2010 Penglibatan aktif SPRM dalam pelbagai forum serantau hingga 2014 dengan memberi fokus kepada pematuhan dan antarabangsa juga berjaya menempatkan Malaysia di Bab III: Penjenayahan dan penguatkuasaan undang- mata dunia dalam agenda pencegahan rasuah. undang dan Bab IV: Kerjasama antarabangsa. Penilaian terhadap Malaysia bagi kedua-dua bab ini telah dijalankan pada tahun 2012. Hasil penilaian tersebut, 23 amalan baik PERANAN MALAYSIA DALAM UNITED NATIONS oleh Malaysia telah diiktiraf oleh UNODC dan dikongsikan CONVENTION AGAINST CORRUPTION dengan negara-negara anggota.

United Nations Convention Against Corruption (UNCAC) Penilaian pusingan kedua: Inisiatif Malaysia diiktiraf ialah konvensyen antarabangsa di bawah United sebagai amalan baik Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) yang mewajibkan negara-negara anggota (state parties) Penilaian bagi pusingan kedua dilaksanakan pada melaksanakan langkah-langkah pencegahan rasuah tahun 2015 hingga 2019 dengan memberi fokus kepada secara komprehensif. Konvensyen ini sah di sisi undang- pematuhan Bab II: Langkah-langkah pencegahan dan Bab undang dan diterima pakai oleh Perhimpunan Agung V: Pemerolehan semula harta jenayah. Penilaian terhadap Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (United Nations). Malaysia bagi kedua-dua bab ini dibuat pada tahun 2016 Malaysia menandatangani UNCAC pada 9 Disember 2003 dan 2017. Pasukan Penilai terdiri daripada Sekretariat dan diratifikasi pada 24 September 2008. UNODC dan pakar-pakar kerajaan dari negara Timor Leste dan Eswatini (dahulu dikenali sebagai Swaziland). UNCAC mengandungi lapan bab dan 71 artikel yang merangkumi aspek pencegahan, penjenayahan Hasil daripada proses penilaian tersebut, Malaysia dan penguatkuasaan undang-undang, kerjasama disahkan telah memenuhi semua kehendak Bab II: antarabangsa, pengesanan aset, bantuan teknikal dan Langkah-langkah pencegahan dan Bab V: Pemerolehan pertukaran maklumat serta mekanisme pelaksanaan semula harta jenayah. Pasukan Penilai juga telah mengenal konvensyen. pasti dan mengiktiraf 11 amalan baik Malaysia dalam usaha membanteras rasuah berkaitan kedua-dua bab itu. 144 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Bab II: Langkah-langkah pencegahan (Preventive Bab V: Pemerolehan semula harta jenayah (Asset measures) recovery)

Bagi bab ini, sembilan inisiatif yang dilaksanakan Malaysia Bagi bab ini, enam inisiatif yang dilaksanakan Malaysia berkaitan inisiatif pencegahan rasuah telah diiktiraf bagi memperoleh semula harta jenayah telah diiktiraf sebagai amalan baik. Inisiatif tersebut adalah: sebagai amalan baik. Inisiatif tersebut adalah:

i. Langkah-langkah pengukuhan integriti di agensi i. Prosedur operasi standard (SOP) Bank Negara kerajaan dan syarikat berkaitan kerajaan (GLC) Malaysia berhubung penerimaan, penganalisisan dan dengan mewajibkan penubuhan Unit Integriti. perkongsian maklumat perisikan kewangan dengan Model Unit Integriti berdasarkan risiko rasuah agensi negara asing; terbabit; ii. Seksyen 34 Akta Bantuan Bersama Mencegah Jenayah ii. Penerbitan laporan tahunan panel, lembaga dan 2002 (MACMA 2002) memperuntukkan bahawa jawatankuasa pemantau SPRM; perakuan yang dikeluarkan oleh pihak berkuasa sesebuah negara asing berhubung sesuatu perintah iii. Pelaksanaan kajian untuk mengukur persepsi pelucuthakan yang sedang dikuatkuasakan dan tidak masyarakat terhadap rasuah dan keberkesanan tertakluk kepada rayuan, hendaklah diterima sebagai SPRM; keterangan di mahkamah tanpa apa-apa pembuktian iv. Jalinan kerjasama di peringkat antarabangsa dan lanjut; domestik oleh institusi-institusi di Malaysia; iii. Tertakluk kepada undang-undang sedia ada, v. Peranan pelbagai panel, lembaga dan jawatankuasa Seksyen 19 MACMA 2002 amat fleksibel untuk pemantau yang secara berterusan meneliti membolehkan Malaysia memenuhi sepenuhnya pelaksanaan tugas oleh SPRM; sebarang permohonan bantuan mengikut kaedah yang dikehendaki oleh negara asing yang memohon. vi. Malaysia menilai dan mengenal pasti bidang Selain itu, Malaysia juga memberi panduan terperinci berisiko kepada rasuah, termasuk dalam SPRM, dan kepada negara pemohon bagi memudahkan melaksanakan langkah-langkah untuk menangani permohonan bantuan; risiko tersebut. Antaranya, memberi latihan khusus berhubung pencegahan rasuah kepada kakitangan iv. Malaysia mengamalkan rundingan secara berterusan dan melaksanakan sistem penggiliran kerja; dengan negara pemohon bantuan;

vii. Pelaksanaan Petunjuk Prestasi Utama (KPI) di semua v. Malaysia tidak menolak permohonan bantuan, agensi kerajaan; namun akan menutup sesuatu kes dengan bersyarat, sehingga maklumat atau keterangan tambahan viii. Pelaksanaan Kursus Kepimpinan dan Integriti diterima dari negara pemohon bantuan tersebut; dan Pengarah Syarikat untuk pengukuhan integriti di syarikat berkaitan kerajaan; dan vi. Penguatkuasaan peruntukan MACMA 2002 membolehkan hasil daripada harta (yang diperoleh ix. Perjanjian Integriti (Integrity Pact) dalam perolehan daripada jenayah) dikembalikan kepada pihak ketiga kerajaan dan penggunaan sistem elektronik suci hati (bona fide third parties). ‘MyProcurement’. DIMENSI ANTARABANGSA 145

Malaysia sebagai penilai pematuhan UNCAC

Malaysia bersama Burkina Faso telah dipilih (melalui Mesyuarat ini bertujuan menyemak, mendapatkan maklum undian) sebagai Pasukan Penilai berhubung pematuhan balas dan menilai secara lebih terperinci pematuhan negara Palestin kepada UNCAC bagi Bab II: Langkah- negara Palestin terhadap Bab II dan Bab V UNCAC. langkah pencegahan dan Bab V: Pemerolehan semula harta Malaysia dan Burkina Faso turut memberi beberapa jenayah. Penilaian terhadap dokumen Self-Assessment cadangan penambahbaikan kepada negara Palestin Checklist UNCAC bagi negara Palestin dilaksanakan dalam berkaitan inisiatif pencegahan rasuah dan pemerolehan tahun 2018. Seterusnya, mesyuarat bersama yang dihadiri semula harta jenayah. wakil Malaysia, Burkina Faso, Palestin dan Sekretariat UNODC diadakan pada 22 hingga 24 Mei 2019 di Vienna Selain Palestin, Malaysia juga dipertanggungjawabkan International Centre, Vienna, Austria. oleh UNODC untuk menilai dua buah negara lagi iaitu Georgia dan Vanuatu. Penilaian ke atas Georgia akan Pasukan Penilai Malaysia diketuai Pengarah Bahagian dilaksanakan bersama North Macedonia dan penilaian ke Dasar, Perancangan dan Penyelidikan SPRM, Dato’ Nor atas Vanuatu akan dilaksanakan bersama Argentina. Sesi Azmi bin Karim. Turut serta adalah Chuah Chang Man, penilaian dijangka bermula pada suku kedua tahun 2020. KPKPj Mohamad Tarmize bin Abdul Manaf, PKPj Nadiah binti Azis dan PKPj Asrul Ridzuan bin Ahmad Rustami.

Wakil Malaysia, Burkina Faso, Palestin dan Sekretariat UNODC bergambar kenangan selepas mesyuarat penilaian pematuhan UNCAC terhadap negara Palestin pada 22 hingga 24 Mei 2019 di Vienna International Centre, Vienna, Austria 146 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

SPRM AKTIF DI PERINGKAT ANTARABANGSA

SPRM memainkan peranan aktif di peringkat antarabangsa dan Ketua Pengarah Pusat Governans, Integriti dan Anti bagi meningkatkan nama Malaysia dalam pencegahan Rasuah Nasional, Tan Sri Abu Kassim bin Mohamed. Fokus rasuah. Perkara ini juga selaras dengan visi SPRM untuk perbincangan bagi sesi kali ini adalah pemerolehan semula menjadi agensi pencegahan terunggul di dunia. Usaha harta jenayah (asset recovery), kerjasama antarabangsa, ini dilaksanakan melalui penglibatan SPRM dalam pencegahan rasuah, dan bantuan teknikal antara negara persidangan, mesyuarat dan kerjasama antarabangsa anggota. yang diadakan dari semasa ke semasa. Semasa persidangan ini, beberapa sesi perbincangan 8th Session of the Conference of the State Parties to the dan bengkel telah diadakan di tempat yang sama. Ketua United Nations Convention Against Corruption Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya dijemput mengambil bahagian dalam dua sesi berikut: Setiap dua tahun, pihak UNODC akan menganjurkan a. Sebagai ahli panel dalam sesi bertajuk ‘On the Conference of the State Parties (COSP) to the United Pathway to UNGASS 2021: Innovative ideas to Nations Convention Against Corruption (UNCAC). Perkara tackle corruption.’ Ahli panel lain adalah Menteri ini adalah selaras dengan Artikel 63 UNCAC. Persidangan Luar Negara, Colombia, Claudia Blum De Barberi; ini bertujuan untuk mempertingkatkan kapasiti dan Pengarah UNODC (Treaty Affairs), John Brandolino; tahap kerjasama di antara negara anggota UNCAC. Wakil Tetap Negara Norway di United Nations, Kjersti COSP merupakan platform terbesar antarabangsa yang Ertresvaag Andersen; dan Wakil Tetap Republik Peru mengumpulkan semua negara penandatangan UNCAC. di United Nations, Eric Anderson Machado.

Pada 16 hingga 20 Disember 2019, diadakan 8th Session b. Sebagai pembentang dalam bengkel ‘Balancing COSP di Abu Dhabi, Emiriah Arab Bersatu. Wakil Malaysia formal and informal cooperation in corruption terdiri daripada Menteri di Jabatan Perdana Menteri investigations: A workshop for practitioners. Bengkel (Undang-Undang), YB Datuk Liew Vui Keong; Ketua ini dianjurkan oleh UNODC and United Kingdom Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya; Timbalan Ketua Serious Fraud Office. Pesuruhjaya (Operasi) SPRM, Datuk Seri Azam bin Baki; DIMENSI ANTARABANGSA 147

8th Session of the Conference of the State Parties to the United Nations Convention Against Corruption pada 16-20 Disember 2019 di Abu Dhabi. 148 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

10th Annual Conference and General Assembly of the Delegasi SPRM yang mewakili Malaysia diketuai Timbalan International Association of Anti-Corruption Authorities Ketua Pesuruhjaya (Pencegahan) SPRM, Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd Jamil dan Pengarah Bahagian Dasar, International Association of Anti-Corruption Authorities Perancangan dan Penyelidikan SPRM, Dato’ Nor Azmi (IAACA) ialah sebuah pertubuhan antarabangsa bin Karim. Mesyuarat dan persidangan IAACA kali ini yang diwujudkan pada tahun 2006. Pertubuhan ini dipengerusikan oleh Presiden IAACA, Dr. Ali Bin Fetais mengumpulkan agensi pencegahan rasuah di seluruh Al-Marri. Tema persidangan adalah ‘15 Years of United dunia. Lebih 140 negara mengambil bahagian dalam Nations Convention against Corruption, Achievements and IAACA. Setiap tahun IAACA akan mengadakan Prospects’. persidangan dan mesyuarat tahunannya. Dalam persidangan yang sama, Dato’ Shamshun Baharin Pada 22 hingga 24 Januari 2019, 10th Annual Conference telah membuat pembentangan bertajuk ‘Asset Declaration and General Assembly of the IAACA diadakan di System: The Malaysia Experience’. Melalui pembentangan Vienna International Centre, Vienna, Austria. Sebagai tersebut, beliau berkongsi maklumat mengenai mekanisme penghormatan kepada Malaysia, Perdana Menteri, YAB Tun perisytiharan harta yang dilaksanakan di Malaysia. Dr. Mahathir bin Mohamad telah dijemput menyampaikan ucaptama di persidangan ini.

Delegasi Malaysia ke 10th Annual Conference and General Assembly of the International Association of Anti-Corruption Authorities. Berdiri: Datuk Muhammad Salim Sundar, Puan Sri Bebee Rashidah binti Zakaria Merican, Tan Sri Abu Kassim bin Mohamed, Dato’ Nor Azmi bin Karim, Dato’ Shamshun Baharin bin Mohd Jamil dan Datin Gowri Kirubamoorthy. Duduk: Dato’ Sri Muhammad Shahrul Ikram bin Yaakob, YB Datuk Marzuki bin Yahya, YAB Tun Dr. Mahathir bin Mohamad, YAB Tun Dr. Siti Hasmah binti Mohamad Ali dan TYT Dato’ Ganeson Sivagurunathan. DIMENSI ANTARABANGSA 149

Mesyuarat APEC Anti-Corruption and Transparency Chile selaku tuan rumah Persidangan APEC 2019 turut Working Group (ACTWG) dan APEC Network on Anti- menganjurkan bengkel ‘Capacity Building Workshop for Corruption Authorities and Law Enforcement Agencies Law Enforcement Agents to Investigate Individual and (ACT-NET) Corporate Liability in Domestic and Foreign Bribery’. PKPj. Premraj Victor dijemput sebagai ahli panel dalam Pada 18 hingga 22 Ogos 2019, berlangsung Mesyuarat sesi perbincangan bertajuk ‘Prosecuting Bribery and the Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) ACTWG dan Application of Corporate Compliance Programs: A Review ACT-NET di Puerto Varas, Chile. Mesyuarat ini diadakan of Comparative Systems’. sempena persidangan APEC Senior Officials Meeting III. SPRM merupakan focal point bagi ACTWG dan ACT-NET Kehadiran SPRM juga adalah sebagai persediaan Malaysia APEC dan mewakili Malaysia ke kedua-dua mesyuarat menjadi tuan rumah Persidangan APEC 2020. SPRM tersebut. Wakil SPRM adalah Timbalan Ketua Pesuruhjaya selaku ‘focal point’ bagi ACTWG bertanggungjawab bagi (Operasi) SPRM, Datuk Seri Azam bin Baki; Pengarah penganjuran mesyuarat kerja tersebut dan juga mesyuarat Bahagian Dasar, Perancangan dan Penyelidikan SPRM, ACT-NET yang dijadualkan pada Februari dan Ogos 2020. Dato’ Nor Azmi bin Karim; dan PKPj Premraj Victor. 15th SEA-PAC Principal Meeting

South East Asian Parties Against Corruption (SEA-PAC) Principal Meeting diadakan secara tahunan melibatkan negara anggota SEA-PAC. Mesyuarat ini dihadiri oleh ketua-ketua agensi penguatkuasaan undang-undang atau agensi pencegahan rasuah negara-negara Asia Tenggara. Mesyuarat SEA-PAC edisi ke-15 diadakan pada 7 hingga 10 Oktober 2019 di Bangkok, Thailand. Hadir mewakili Malaysia adalah Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya; Pegawai Undang-Undang Pejabat Ketua Pesuruhjaya, Sasha Lyna binti Abdul Latif; dan pegawai Bahagian Dasar, Perancangan dan Penyelidikan, PPj Nik Nurzai binti Mohd Zainudin.

Objektif utama mesyuarat adalah mengukuhkan jalinan kerjasama antarabangsa di antara negara anggota; membincangkan isu-isu penguatkuasaan dan pencegahan rasuah; dan perkongsian amalan-amalan terbaik bagi kepentingan rantau ASEAN. Antara perkara yang dibincangkan adalah menghapuskan tempat simpanan selamat (safe haven) kepada pelaku rasuah dan aset yang dicuri; pelan tindakan SEA-PAC 2020-2022; dan usaha pencegahan rasuah dalam sektor swasta.

Datuk Seri Azam bin Baki dan Dato’ Nor Azmi bin Karim bersama Pengerusi ACTWG 2019, Marta Herrera (berbaju biru) serta Timbalan Pengerusi ACTWG 2019, Claudia Ortega (berbaju merah). 150 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

JALINAN KERJASAMA SERANTAU

Rasuah merupakan jenayah rentas sempadan. Usaha membanteras rasuah yang berkesan memerlukan kerjasama dengan negara serantau. Sehubungan itu, dari semasa ke semasa, SPRM mengadakan mesyuarat dengan negara jiran bagi mengukuhkan jaringan dan hubungan kerjasama.

Mesyuarat Tahunan Kerjasama Dua Hala Kali Ke-15 SPRM dan BMR, Brunei

SPRM dan Biro Mencegah Rasuah (BMR) Brunei 15th SEA-PAC Principal Meeting pada 10 Oktober 2019 di Bangkok. Darussalam mengadakan Mesyuarat Tahunan Kerjasama Dua Hala yang pertama pada Julai 2002. Dalam mesyuarat itu, kedua-dua agensi bersetuju untuk mempertingkatkan kerjasama sedia ada dalam aspek siasatan, perisikan, perundangan, pencegahan, pemeriksaan dan perundingan serta latihan.

Salah satu program sampingan mesyuarat adalah Regional Workshop on Denying Safe Haven to Corrupt Officials and Stolen Assets yang diadakan pada 8 Oktober 2019. Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya dijemput sebagai salah seorang ahli panel dalam sesi perbincangan bertajuk ‘Denying Safe Haven to Stolen Assets’. Beliau Latheefa Koya menerima cenderahati daripada Datin Seri Paduka Elinda (BMR). telah berkongsi pengalaman SPRM mengesan dan mendapatkan kembali wang hasil jenayah rasuah yang dipindahkan ke luar negara.

Selain Latheefa Koya, ahli panel lain adalah Senior Legal Advisor, World Bank/UNODC Stolen Asset Recovery Initiative (StAR), Shervin Majlessi; Anti-Corruption Advisor, Regional Office for Southeast Asia and the Pacific UNODC, Francesco Checchi; dan International Affairs Strategy Specialist, National Anti-Corruption Commission, Thailand, Akharakit Keeratithanachaiyos (moderator). DIMENSI ANTARABANGSA 151

Pada 15 November 2019, Mesyuarat Tahunan Kerjasama hadir adalah 17 pegawai kanan SPRM dan tujuh pegawai Dua Hala Kali Ke-15 antara SPRM dan BMR diadakan di BMR. Selain usaha sama dalam siasatan dan perisikan, Hotel Grand Hyatt, Kuala Lumpur dengan diurusetiakan mesyuarat turut membincangkan mengenai perkongsian oleh Bahagian Dasar, Perancangan dan Penyelidikan SPRM. kepakaran serta bantuan operasi (perisikan/penyiasatan) Mesyuarat dipengerusikan secara bersama oleh Ketua antara kedua-dua agensi. Mesyuarat ini membuktikan Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya dan Pengarah BMR, komitmen, azam dan iltizam kedua-dua agensi dalam Datin Seri Paduka Elinda binti Haji C.A Mohammad. Turut usaha pencegahan rasuah merentas sempadan.

5th Bilateral Meeting and Working Group MACC-NACC, Thailand

Mesyuarat kerjasama dua hala SPRM bersama National Anti-Corruption Commission (NACC), Thailand ini diadakan secara tahunan. Penganjuran mesyuarat dibuat secara bergilir-gilir. Mesyuarat edisi kelima dianjurkan oleh SPRM dan diadakan pada 18 dan 19 September 2019 di

Gambar kenang-kenangan ahli mesyuarat SPRM-NACC Thailand pada 18-19 September 2019. 152 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

Geo Resort & Hotel, Genting Highlands. Bahagian Dasar, LAWATAN DELEGASI LUAR NEGARA KE SPRM Perancangan dan Penyelidikan SPRM bertindak sebagai urus setia kepada mesyuarat ini. SPRM diketuai oleh Setiap tahun, SPRM menerima lawatan kerja dan kunjungan Pengarah Bahagian Perisikan SPRM, Dato’ Sri Ahmad hormat daripada agensi pencegahan rasuah dan badan- Khusairi bin Yahaya. Turut hadir mewakili SPRM adalah badan antarabangsa dari seluruh dunia. Kunjungan Pengarah Bahagian Dasar, Perancangan dan Penyelidikan, ini adalah satu pengiktirafan antarabangsa dan juga TPj Mohd Hafaz Nazar bersama 13 pegawai kanan SPRM. indikator jelas betapa dunia memandang tinggi kepada Pihak NACC Thailand pula diketuai Assistant Secretary SPRM sebagai rujukan utama dalam pencegahan rasuah. General of the NACC Region 9, Sanun Thongjeen yang Perkongsian pengetahuan, pengalaman dan kepakarannya hadir bersama 11 pegawai kanannya. dalam aspek operasi dan pencegahan rasuah melalui pembentangan dan diskusi berstruktur menjadi pengisian Mesyuarat membincangkan bentuk kerjasama dalam utama dalam setiap kunjungan tersebut. aspek pencegahan, siasatan dan perkongsian kepakaran di negeri Perlis, Kedah, Perak dan Kelantan yang Sepanjang tahun 2019, 20 agensi luar negara telah bersempadanan dengan wilayah selatan Thailand iaitu mengadakan lawatan kerja dan kunjungan hormat ke Songkhla, Satun, Yala, Pattani dan Narathiwat. pejabat SPRM seperti di Jadual 54.

JADUAL 54 : Senarai lawatan kerja/kunjungan hormat agensi luar negara ke SPRM

JUMLAH BIL. AGENSI NEGARA TARIKH DELEGASI

1. International Anti-Corruption Academy (IACA), Austria Peserta program dari negara 14 Januari 2019 8 – peserta Modul VI: Master in Anti-Corruption Studies Azerbaijan, Bahrain, Rwanda, (MACS) Bahamas, Mexico dan Brazil

2. Embassy of Nepal Nepal 23 Januari 2019 2

3. National Institute of Financial Management (NIFM) India India 21 Februari 2019 32

4. Embassy of Japan Jepun 12 Mac 2019 1

5. Independent Evaluators United Nations Office on Drugs UNODC 19 Mac 2019 2 and Crime (UNODC)

6. Fakulti Undang-Undang UKM dan delegasi Universiti Bung Indonesia 21 Mac 2019 2 Hatta, Indonesia

7. Peserta Program Basic Training on Anti-Corruption Studies Bhutan 26 Mac 2019 22 for Anti-Corruption Commission (ACC) Bhutan DIMENSI ANTARABANGSA 153

JUMLAH BIL. AGENSI NEGARA TARIKH DELEGASI

8. National Institute of Financial Management (NIFM) India India dan Bangladesh 25 April 2019 2

9. Transparency International, Cambodia Kemboja 15 Mei 2019 12

10. Lawatan wakil United Nations Office on Drugs and Crime UNODC 17 Jun 2019 1 (UNODC)

11. Government Inspectorate of Vietnam (GIV) Vietnam 17 Jun 2019 5

12. Training on Anti-Corruption Studies for CIAA Nepal Nepal 21 Jun 2019 24 Officers

13. Executive Certificate Course for Strategic Management of Peserta program ini dari negara 23 Julai 2019 5 Anti-Corruption Programme Sri Lanka, Bangladesh, Bosnia Herzegovina, Bostwana dan Cambodia

14. Public Procurement Regulatory Authority (PPRA), Tanzania 15 Oktober 2019 4 Tanzania

15. Observational Study Mission for the Capacity Building Filipina 25 Oktober 2019 4 on Innovative Leadership for Legislative Staff of the Philippines

16. Biro Mencegah Rasuah (BMR) Brunei Brunei 14 November 2019 3

17. Yunnan Authority of Supervision China 02 Disember 2019 5

18. Embassy of Syria Syria 04 Disember 2019 2

19. International Monetary Fund (IMF) Amerika Syarikat 12 Disember 2019 5

20. Military Manpower Administration, Ministry of National Korea 12 Disember 2019 5 Defense, Republic of Korea RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH PELAN ANTIRASUAH NASIONAL (NACP) 2019 – 2023 156 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PELAN ANTIRASUAH NASIONAL (NACP) 2019 – 2023 Pelan Antirasuah Nasional Pelan Kerangka PELAN ANTIRASUAH NASIONAL (NACP) 2019 – 2023 157

LATAR BELAKANG NACP 2019-2023 NACP 2019-2023 mencerminkan harapan tinggi rakyat agar negara bebas rasuah dengan mengamalkan Pada 8 Jun 2018, Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai ketelusan, kebertanggungjawaban dan integriti. Pelan Anti-Rasuah (JKKMAR) yang dipengerusikan oleh Perdana bersepadu ini adalah selaras dengan kehendak Artikel 5 Menteri, YAB Tun Dr. Mahathir bin Mohamad memutuskan United Nations Convention Against Corruption (UNCAC) bahawa satu pelan antirasuah yang menyeluruh perlu yang mana Malaysia merupakan salah sebuah negara dirangka dengan segera untuk menangani isu rasuah di anggota. negara ini. Susulan keputusan tersebut, pelan ini dihasilkan sebagai satu dasar negara yang komprehensif berkaitan Kerangka dasar dan strategi NACP 2019-2023 terhasil pencegahan rasuah. daripada beberapa siri perbincangan dan perundingan yang dijalankan dengan sektor awam, sektor korporat, Pelan ini dinamakan sebagai Pelan Antirasuah Nasional komuniti perniagaan, pengamal media, pertubuhan bukan atau National Anti-Corruption Plan (NACP) 2019-2023. kerajaan, pakar antirasuah dan ahli akademik. Sebagai bukti komitmen kerajaan, pelancaran pelan ini disempurnakan sendiri oleh YAB Tun Dr. Mahathir bin Mohamad pada 29 Januari 2019 di Pusat Konvensyen KERANGKA PELAN ANTIRASUAH NASIONAL Antarabangsa Putrajaya (PICC). NACP 2019-2023 menetapkan aspirasi nasional agar ‘Malaysia dikenali kerana integriti dan bukannya rasuah’. Bagi mencapai aspirasi ini, kerangka NACP 2019-2023 adalah seperti di Rajah 5.

RAJAH 5 : Kerangka NACP 2019-2023 Antirasuah Nasional Pelan Pelan Kerangka 158 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

PERANAN SPRM

NACP 2019-2023 menetapkan 115 inisiatif yang perlu untuk menerajui 12 inisiatif dan membantu 32 inisiatif lain. dilaksanakan oleh pelbagai agensi. Inisiatif tersebut Bagi inisiatif yang diterajui SPRM, dua daripadanya ialah dibahagikan kepada inisiatif jangka pendek (setahun), inisiatif jangka pendek, dua inisiatif jangka sederhana inisiatif jangka sederhana (dua tahun) dan inisiatif jangka dan lapan inisiatif jangka panjang. Perincian inisiatif yang panjang (lima tahun). SPRM dipertanggungjawabkan melibatkan SPRM ditunjukkan di Jadual 55 dan Jadual 56.

JADUAL 55 : Inisiatif NACP 2019 - 2023 — SPRM sebagai peneraju (leading role)

BIL. INISIATIF TAJUK INISIATIF TEMPOH 1. 1.2.1 Memperkenalkan sistem pengisytiharan harta Anggota Pentadbiran 1 tahun

2. 1.2.2 Menambah baik dasar dan mekanisme berkaitan penerimaan hadiah, keraian dan bayaran 1 tahun oleh Anggota Pentadbiran

3. 1.2.9 Memperkenalkan perundangan bertulis berkaitan perisytiharan harta dan kepentingan 5 tahun oleh Ahli Parlimen

4. 2.1.5 Mewajibkan sektor awam untuk membangunkan Pelan Antirasuah Organisasi (OACP) 5 tahun dengan dibantu oleh SPRM, Pusat Governans, Integriti & Anti Rasuah Nasional (GIACC) dan Institut Integriti Malaysia

5. 2.4.10 Menyebar luas mesej berkenaan antirasuah dalam konteks hubungan antara insan melalui 5 tahun penglibatan pelbagai agensi agama dan pertubuhan bukan kerajaan (NGO) secara berterusan

6. 2.4.14 Memperkukuhkan elemen tadbir urus insan, integriti dan antirasuah dalam program 5 tahun pembangunan professional berterusan kepada badan berkanun, syarikat milik kerajaan (SOE), syarikat terhad dengan jaminan (CLBG) yang ditubuhkan oleh Kerajaan dan pihak swasta

7. 3.1.3 Memperkukuhkan Integrity Pact sedia ada supaya seiring dengan piawaian antarabangsa 2 tahun

8. 3.2.6 Memperkenalkan mekanisme semak dan imbang dalam urusan perolehan dengan 2 tahun penglibatan pegawai daripada Unit Integriti dan Unit Audit Dalam

9. 5.3.3 Memperkasa SPRM khususnya dalam pelantikan Ketua Pesuruhjaya, peruntukan 5 tahun kewangan, jawatankuasa pemantau, penubuhan suruhanjaya perkhidmatan dan tenaga kerja PELAN ANTIRASUAH NASIONAL (NACP) 2019 – 2023 159

BIL. INISIATIF TAJUK INISIATIF TEMPOH 10. 5.4.1 Memasukkan peruntukan baharu dalam undang-undang sedia ada berkaitan salah laku 5 tahun penjawat awam yang menyebabkan ketirisan dan kerugian dana kerajaan secara sengaja

11. 5.4.3 Memasukkan peruntukan baharu dalam Akta SPRM 2009 (Akta 694) berkaitan kesalahan 5 tahun oleh organisasi komersial atau seseorang individu dalam penjualan projek/tender kerajaan kepada pihak lain untuk faedah kewangan tanpa melaksanakan projek/tender tersebut. Peruntukan ini hendaklah juga mewajibkan mana-mana individu yang mendapat faedah daripada penjualan projek/tender untuk mendedahkan pemilikan benefisiarinya

12. 5.4.4 Mencadangkan hukuman penjara minimum bagi sabitan kesalahan di bawah Akta SPRM 5 tahun 2009 (Akta 694)

Kerajaan menggalakkan sektor kerajaan dan swasta mendapatkan Keratan akhbar berkaitan pengisytiharan harta oleh pensijilan MS ISO 37001. Ahli Parlimen bertarikh 15 Mei 2019. 160 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

JADUAL 56 : Inisiatif NACP 2019 - 2023 — SPRM sebagai pembantu (supporting role)

BIL. INISIATIF TAJUK INISIATIF AGENSI PENERAJU 1. 1.1.5 Mengkaji semula dan memperkasakan Bahagian III (Perbuatan Rasuah) Suruhanjaya Pilihan Raya Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 (Akta 5)

2. 1.2.2 Menambah baik dasar dan mekanisme berkaitan penerimaan hadiah, Jabatan Perdana Menteri keraian dan bayaran oleh Anggota Pentadbiran

3. 1.2.4 Meminda Pekeliling Perkhidmatan Bilangan 3 Tahun 1998 dengan Jabatan Perkhidmatan Awam memasukkan tafsiran tajaan serta memperkukuhkan mekanisme pemantauan

4. 1.2.5 Memperkenalkan rang undang-undang baharu berkaitan pembiayaan Jabatan Perdana Menteri politik termasuk kesalahan melobi

5. 1.3.1 Melarang Anggota Pentadbiran atau individu berpengaruh daripada Jabatan Perdana Menteri mengeluarkan surat sokongan ke atas mana-mana permohonan atau projek. Oleh itu, semua Ketua Jabatan bertanggungjawab untuk tidak lagi menerima surat sokongan sebagai arahan atau keputusan daripada Anggota Pentadbiran atau individu berpengaruh

6. 1.4.12 Menubuhkan Jawatankuasa Pilihan Parlimen dalam mengawal selia SPRM, • Jabatan Perdana Menteri Ombudsman Malaysia (sebelum ini dikenali sebagai Biro Pengaduan • Suruhanjaya Pilihan Raya Awam) dan Suruhanjaya Pilihan Raya • Biro Pengaduan Awam

7. 2.1.3 Memperkenalkan pensijilan MS ISO 37001: Anti-Bribery Management • Jabatan Standard Malaysia System (ABMS) di semua agensi kerajaan • Kementerian Kewangan Malaysia

8. 2.1.6 Membentuk mekanisme yang kukuh dan efektif dalam proses pengeluaran • Jabatan Perdana Menteri permit dan lesen • Kementerian/Jabatan/Agensi/ Pihak berkuasa tempatan yang berkaitan

9. 2.2.7 Menyemak semula dan memperkukuhkan proses tapisan integriti sedia ada • Jabatan Perkhidmatan Awam khususnya pegawai kerajaan yang memegang jawatan dan tanggungjawab • Institut Integriti Malaysia yang berisiko tinggi

10. 2.4.1 Mengkaji semula bagi memantapkan kurikulum pendidikan guru pra- • Kementerian Pendidikan Malaysia perkhidmatan dan dalam perkhidmatan merangkumi aspek integriti, tadbir • Institut Integriti Malaysia urus insan dan antirasuah PELAN ANTIRASUAH NASIONAL (NACP) 2019 – 2023 161

BIL. INISIATIF TAJUK INISIATIF AGENSI PENERAJU 11. 2.4.2 Memberi penekanan terhadap elemen integriti dan nilai insan (tadbir urus • Kementerian Pendidikan Malaysia insan) dalam program induksi pensyarah di institut pengajian tinggi • Institut Integriti Malaysia

12. 2.4.3 Memperkukuhkan program kepimpinan bagi warga pendidik dan pentadbir • Kementerian Pendidikan Malaysia sedia ada di Kementerian Pendidikan Malaysia dengan memasukkan • Institut Integriti Malaysia elemen tadbir urus insan

13. 2.4.4 Memperkukuhkan program kepimpinan bagi warga pendidik dan pentadbir • Kementerian Pendidikan Malaysia di semua pusat pengajian tinggi dengan memasukkan elemen tadbir urus • Institut Integriti Malaysia insan

14. 2.4.5 Memberi penekanan yang lebih terhadap kepentingan nilai murni insan • Kementerian Pendidikan Malaysia dalam silibus pendidikan pra-sekolah • Institut Integriti Malaysia

15. 2.4.6 Memperkukuhkan pendidikan di peringkat sekolah rendah yang • Kementerian Pendidikan Malaysia berteraskan kepada pembentukan sahsiah, jati diri dan kepimpinan yang • Institut Integriti Malaysia utuh

16. 2.4.7 Memperkenalkan kursus mata pelajaran wajib universiti pada peringkat • Kementerian Pendidikan Malaysia ijazah pertama yang menekankan kepada aspek hubungan antara manusia • Institut Integriti Malaysia dan implikasi terhadap persekitaran

17. 2.4.8 Memberi penekanan kepada aspek integriti dan antirasuah dalam program • Kementerian Pembangunan keusahawanan Usahawan • Institut Integriti Malaysia

18. 2.4.9 Menyebar luas mesej antirasuah dalam konteks hubungan antara insan • Kementerian Komunikasi dan melalui pelbagai saluran media secara berterusan Multimedia Malaysia • Kerajaan Negeri

19. 2.4.11 Memperkukuhkan pendidikan di peringkat sekolah menengah yang • Kementerian Pendidikan Malaysia berteraskan kepada pembentukan sahsiah, jati diri dan kepimpinan yang • Institut Integriti Malaysia utuh

20. 2.4.12 Mendekati golongan belia yang berada di luar sistem pendidikan formal • Kementerian Belia dan sukan (remaja tercicir) melalui kelab, persatuan dan organisasi belia untuk • Institut Integriti Malaysia menerapkan nilai integriti, tadbir urus dan antirasuah

21. 2.4.13 Memberi penekanan terhadap elemen integriti dan nilai insan (tadbir urus • Jabatan Perkhidmatan Awam insan) dalam program induksi penjawat awam • Institut Integriti Malaysia 162 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

BIL. INISIATIF TAJUK INISIATIF AGENSI PENERAJU 22. 3.2.7 Meminda kaedah dan peraturan dalam memantau sebarang salah laku oleh • Kementerian Kewangan Malaysia kontraktor dan perunding projek (jurutera perunding) • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi • Jabatan Audit Negara • Institut Integriti Malaysia

23. 4.1.2 Menambah Mahkamah Khas Rasuah di seluruh negara bagi menguruskan Pejabat Ketua Pendaftaran kes rasuah yang tertunggak Mahkamah Persekutuan

24. 4.1.3 Memberi keutamaan supaya kes rasuah didengar oleh hakim dan diuruskan • Pejabat Ketua Pendaftaran oleh Timbalan Pendakwa Raya yang berpengalaman dan terlatih dalam Mahkamah Persekutuan penguruskan kes rasuah • Jabatan Peguam Negara

25. 4.1.6 Memperkenalkan penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi di • Pejabat Ketua Pendaftaran Mahkamah Khas Rasuah Mahkamah Persekutuan • Jabatan Perdana Menteri

26. 6.1.1 Memperkenalkan tapisan integriti dalam pemilihan pengurusan tertinggi • Kementerian Kewangan Malaysia badan berkanun, syarikat milik kerajaan (SOEs) dan syarikat terhad dengan • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi jaminan (CLBG) yang ditubuhkan oleh kerajaan • Suruhanjaya Sekuriti Malaysia • Jabatan Perdana Menteri • Agensi persekutuan dan agensi kerajaan negeri yang berkaitan • Institut Integriti Malaysia

27. 6.2.1 Mewajibkan badan berkanun, syarikat milik kerajaan (SOEs), syarikat terhad • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi, dengan jaminan (CLBG) dan sektor swasta yang dikawal selia oleh badan • Jabatan Perdana Menteri kawal selia untuk membangunkan Pelan Antirasuah Organisasi (OACP) • Institut Integriti Malaysia dengan dibantu oleh SPRM, Pusat Governans, Integriti & Anti Rasuah • Badan berkanun Nasional (GIACC) dan Institut Integriti Malaysia • Syarikat berkepentingan kerajaan • Syarikat terhad dengan jaminan (CLBG) • Sektor swasta yang dikawal selia oleh badan kawal selia

28. 6.2.2 Memperkukuhkan program kesedaran dan keterlibatan antirasuah dengan • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi badan berkanun, syarikat milik kerajaan (SOEs), syarikat terhad dengan jaminan (CLBG) dan sektor swasta PELAN ANTIRASUAH NASIONAL (NACP) 2019 – 2023 163

BIL. INISIATIF TAJUK INISIATIF AGENSI PENERAJU 29. 6.2.3 Memperluaskan penempatan Pegawai Integriti Bertauliah (CeIO) di semua • Kementerian Kewangan Malaysia badan berkanun, syarikat milik kerajaan (SOEs) dan syarikat terhad dengan • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi jaminan (CLBG) yang ditubuhkan oleh kerajaan • Jabatan Perdana Menteri • Suruhanjaya Sekuriti Malaysia • Agensi persekutuan dan agensi kerajaan negeri yang berkaitan

30. 6.2.4 Mencadangkan Anti-Bribery Management System (ABMS) MS ISO 37001 • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi sebagai syarat ke atas syarikat milik kerajaan (SOEs), syarikat terhad • Kementerian Kewangan Malaysia dengan jaminan (CLBG) dan sektor swasta untuk membida kontrak kerajaan

31. 6.2.5 Mengeluarkan Arahan Perdana Menteri dalam mentadbir pengisytiharan • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi konflik kepentingan dan isu ketelusan dan kecekapan dalam kalangan • Kementerian Kewangan Malaysia badan berkanun, syarikat milik kerajaan (SOEs) dan syarikat terhad dengan • Jabatan Perdana Menteri jaminan (CLBG) yang ditubuhkan oleh kerajaan • Suruhanjaya Sekuriti Malaysia • Agensi persekutuan dan agensi kerajaan negeri yang berkaitan

32. 6.2.6 Mewujudkan mekanisme pengisytiharan penuh maklumat anak syarikat • Kementerian Kewangan Malaysia dan syarikat bukan disatukan dalam badan berkanun, syarikat milik • Kementerian Hal Ehwal Ekonomi kerajaan (SOEs) dan syarikat terhad dengan jaminan (CLBG) yang • Jabatan Perdana Menteri ditubuhkan oleh kerajaan • Suruhanjaya Sekuriti Malaysia • Suruhanjaya Syarikat Malaysia • Agensi persekutuan dan agensi kerajaan negeri yang berkaitan

Majlis pelancaran Pelan Antirasuah Nasional pada 29 Januari 2019 di PICC, Putrajaya 164 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

RASUAH DISISIH, NEGARA BERSIH LAMPIRAN 165

LAMPIRAN 166 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

LAMPIRAN LAMPIRAN 167

LAMPIRAN 1 : Program/Aktiviti Angkatan Mahasiswa Antirasuah (AMAR) di seluruh negara bagi tahun 2019

INSTITUT BIL. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT PENGAJIAN TINGGI

1. Majlis Pelancaran Kelab Polis Kolej Newton di Palace of Golden Kolej Newton 12 Januari 2019 Palace of Golden Horses Horses, Selangor

2. Forum AMAR KUIM: Rasuah Dari Perspektif Islam dan Undang- KUIM, Melaka 16 Januari 2019 KUIM, Melaka Undang Malaysia

3. Libat Urus Bersama Kolej Eastern Kota Kinabalu Kolej Eastern, Sabah 18 Januari 2019 Kolej Eastern, Sabah

4. Forum AMAR KUIM: Rasuah Dari Perspektif Islam Dan Undang- KUIM, Melaka 26 Januari 2019 KUIM, Melaka Undang Malaysia

5. Kembara Ilmuwan #9 : Misi Integriti – Mendaki Gunung Datuk, KPM Bandar Melaka 9 Februari 2019 Gunung Datuk, Negeri Oleh AMAR KPM Bandar Melaka Sembilan

6. Mesyuarat Agung Tahunan Angkatan Mahasiswa Antirasuah UNIMAP 24 Februari 2019 UNIMAP, Perlis UNIMAP

7. Watikah Perlantikan AMAR IPGK Kent Sesi 2019/2020 IPG Kent, Sabah 25 Februari 2019 IPG Kent, Sabah

8. Bengkel Perancangan Strategik Tahunan AMAR IPGK Kent 2019 IPG Kent, Sabah 27 Februari - Kompleks Sukan 1 Mac 2019 Likas, Sabah

9. Program Aspirasi Angkatan Mahasiswa Antirasuah (AMAR) IPGK Pulau Pinang 09 Mac 2019 IPGK Pulau Pinang Dalam Pencegahan Rasuah IPGK Pulau Pinang

10. Kolej Universiti Islam Melaka (KUIM) Neon Fun Walk KUIM Melaka 9 Mac 2019 KUIM, Melaka

11. Kolej Profesional Mara (KPM) Bandar Melaka Dilanda Demam KPM Bandar Melaka 10 Mac 2019 KPM Bandar Melaka Mobile Legends

12. Program Integriti Bermula dari Hati IPGK Perempuan 13 Mac 2019 IPGK Perempuan Melayu, Melayu, Melaka Melaka

13. Majlis Penyerahan Watikah Pelantikan Ahli Jawatankuasa UniKL Mimet 14 Mac 2019 UniKL Mimet, Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR) UNIKL Mimet Lumut Perak Sesi 2019 168 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

INSTITUT BIL. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT PENGAJIAN TINGGI

14. Penyerahan Watikah Lantikan Jawatankuasa Angkatan Kolej MARA 15 Mac 2019 Kolej MARA Seremban, Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR) Kolej MARA Seremban Sesi Seremban Negeri Sembilan 2019

15. Youth Talk Bersama AMAR UTeM UTeM 16 Mac 2019 UTeM, Melaka

16. Program Memacu Pemantapan Integriti & Ukhwah Angkatan UMT, UniSZa, IPGK 03 April 2019 Besut, Terengganu Mahasiswa Antirasuah (AMAR) Negeri Terengganu Dalam DRI, IPGK Besut Pencegahan Rasuah Vol. 1.0

17. Program Ku Temui Tuhan di Penjara UKM 5 April 2019 UKM, Selangor

18. Konvensyen Mahasiswa Antarabangsa 2019 UKM 6 April 2019 UKM, Selangor

19. Projek Khidmat Komuniti - AMAR UNIMAS dan UiTM Sarawak UniMas dan UiTM 6 April 2019 Pantai Belungei, Bersama Alam Sekitar Sarawak Lundu, Sarawak

20. Seminar Antirasuah Amar Saito Kolej Saito 8 April 2019 Kolej Saito, Selangor

21. Seminar SPRM Bersama Kolej Saito Kolej Saito 9 April 2019 Kolej Saito, Selangor

22. Majlis Perasmian Konvensyen Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah IPGK Tun Abd Razak 12 April 2019 IPGK Tun Abd Razak, (AMAR) Peringkat Negeri Sarawak 2019 Sarawak

23. Program ‘Family Day Amar Ipg Kampus Kent’ IPGK Kent 13 April 2019 One Borneo HyperMall, Sabah

24. Aktiviti Gotong Royong Bilik SPRM IPGKK IPGK KK 17 April 2019 IPGK, Sabah

25. KoMawAR Zon Timur 2019 UniSZA/ IPT Pantai 20 April 2019 UniSZA, Terengganu Timur

26. Program Amar School Attack 3.0 - AMAR UUM UUM 23 April 2019 SMK Sungai Layar, Kedah

27. Permuafakatan AMAR dan JPP IPG Kent Sesi 2019/2020 IPGK Kent dan UiTM 26 April 2019 IPGK Kent, Sabah bersama MPP UiTM Sabah Sesi 2018/2019 Sabah

28. Outdoor Class Bersama Amar Dan Pelajar UTeM UTeM 28 April 2019 UTeM, Melaka LAMPIRAN 169

INSTITUT BIL. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT PENGAJIAN TINGGI

29. Majlis Pelancaran Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR) MICOST 2 Mei 2019 MICOST, Melaka MICOST, Melaka

30. Mesyuarat Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR) Negeri Kolej Kemahiran 2 Mei 2019 Kolej Kemahiran Melaka Bil 2/2019 Tinggi Mara Masjid Tinggi Mara Masjid Tanah Tanah, Melaka

31. Seminar Melakar Lanskap Baharu Mahasiswa Bebas Rasuah 2019 WIDAD Uni. College 2 Mei 2019 WIDAD Uni. College, Dan Majlis Pelancaran Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR) Pahang Widad University College

32. Program Sempena Hari Integriti AMAR UTHM 2019 UTHM 2 Mei 2019 UTHM, Johor

33. Majlis Perasmian Penubuhan Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah Kolej Eastern 3 Mei 2019 Kolej Eastern, Sabah Kolej Eastern Sabah

34. AMAR Salam Sayang Ramadhan UUM 10 Mei 2019 Masjid Iman Syafie, Kachi, Kedah

35. Malam Apresiasi AMAR UMS SESI 2018/2019 & Watikah UMS 11 Mei 2019 UMS, Sabah Perlantikan AMAR UMS

36. AGM AMAR Kolej Newton Sesi 2019/2020 Kolej Newton 4 Julai 2019 Kolej Newton, K.Lumpur

37. Pameran Berinformasi Angkatan Mahasiswa Antirasuah (AMAR) KUIS 10 Julai 2019 KUIS, Selangor sempena Taa’ruf Week di Kolej Universiti Islam Selangor(KUIS).

38. Program Strategi Teras ‘Bicara Ilmu’ Bersama AMAR IPG Kent IPGK Kent 22 Julai 2019 IPGK Kent, Sabah

39. Lawatan Bicara Ilmu IPG Kampus KENT, Tuaran IPGK Kent 22 Julai 2019 SPRM Sabah

40. Program Malam Mahabbah anjuran Kelab Kesenian dan KUIS 24 Julai 2019 KUIS, Selangor Kebudayaan Islam (KKI) (AMAR KUIS)

41. Spread Awareness Anti-Corruption Kolej Newton Kolej Newton 24 Julai 2019 Kolej Newton, K.Lumpur

42. Program Interaksi Bersama Pelajar Dan Warga Pendidik Institut IPGK Pulau Pinang 26 Julai 2019 IPGK Pulau Pinang Pendidikan Guru Kampus Pulau Pinang (IPGPP) Dengan Kerjasama Amar Negeri Pulau Pinang 170 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

INSTITUT BIL. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT PENGAJIAN TINGGI

43. Majlis Jasamu Dikenang, Khidmatmu Dijulang KUIM 6 Ogos 2019 KUIM, Melaka

44. Pembukaan Booth AMAR Kolej Uni Saito Kolej Uni Saito 13-14 Ogos 2019 Kolej Uni Saito, Selangor

45. AMAR Gathering Kolej Newton Kolej Newton 17 Ogos 2019 Kolej Newton, K.Lumpur

46. Anti-Corruption Awareness KUIS KUIS 19-21 Ogos 2019 KUIS, Selangor

47. Lawatan Ahli Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR) Kolej KKTM Kuantan 21 Ogos 2019 SPRM Pahang Kemahiran Tinggi Mara (KKTM), Kuantan Ke SPRM Pahang

48. Debat Antirasuah IPT 2019 UPM 23-26 Ogos 2019 UPM, Selangor

49. Program ‘Si Cilik Anti Rasuah’ (SICAR) Angkatan Mahasiswa Anti IPGK Kent 24 Ogos 2019 SK Pekan Tamparuli, Rasuah (AMAR) IPG Kampus Kent Sabah

50. One Minutes Anti-Corruption Programme KUIS KUIS 28 Ogos 2019 KUIS, Selangor

51. Pelancaran AMAR Kolej SMART, Cheras Kolej SMART 30 Ogos 2019 Kolej SMART, Selangor

52. Free Food KUIS KUIS 30 Ogos 2019 KUIS, Selangor

53. Kem Integriti AMAR IPMA, di Photon Valley Eco Resort, Hulu IPMa 6-8 September Photon Valley Eco Langat 2019 Resort, Hulu Langat, Selangor

54. Program Speed Awareness Anti-Corruption AMAR Kolej Newton Kolej Newton 7 September 2019 Kolej Newton, K.Lumpur

55. Program Gathering With New Members AMAR Kolej Uni Saito Kolej Uni Saito 7 September 2019 Kolej Uni Saito, Selangor

56. Program Bicara Perangi Rasuah: Realiti Bahana Rasuah Anjuran UPNM 12 September 2019 UPNM, K.Lumpur AMAR Universiti Pertahanan Nasional Malaysia (AMAR UPNM)

57. Program Pertandingan Kuiz Atas Talian “Sempena Hari Ramah IPGK Ilmu Khas 12 September 2019 IPGK Ilmu Khas, Mesra Amar IPGKIK” Anjuran Amar IPGKIK Bersama Kakitangan K.Lumpur Dan Siswa Guru IPGKIK

58. Seminar Penyiasatan Rasuah Berprofile Tinggi AMAR Saito Kolej Uni Saito 13 September 2019 Kolej Uni Saito, Selangor LAMPIRAN 171

INSTITUT BIL. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT PENGAJIAN TINGGI

59. Konvensyen Mahasiswa Antirasuah (KoMawAr) Zon Selatan 2019 UTeM 21 September 2019 UTeM, Melaka di UTeM

60. Tayangan Perdana PETRONAS Floating LNG 1- AMAR Saito Kolej Uni Saito 22 September 2019 Galeri Petronas, KLCC, K.Lumpur

61. Program Gerakan Cegah Rasuah AMAR UPNM UPNM 22 September 2019 UPNM, K.Lumpur

62. Program Generasi Anti Rasuah (GeAR) anjuran bersama SPRM IPGK Kota Bharu 22 September 2019 IPGK Kota Bharu, Kelantan dengan Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah(AMAR) IPG Kelantan Kota Bharu

63. Program ‘Ceramah Sayangi Diri’ IPGK Kent 23 September 2019 IPG Kent, Sabah

64. Program Walkabout Dan Kempen Malaysia Bersih Sempena AMAR UA/US/IPG/ 27- 29 September Port Dickson, Pesta Air Malaysia Port Dickson 2019 dengan kerjasama SPRM IPMA N.9 2019 Negeri Sembilan Negeri Sembilan dan Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR)

65. Lawatan Ilmu Oleh Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah (AMAR) Kolej MARA Kulim 27 September 2019 SPRM Kedah Kolej Mara Kulim Ke Pejabat SPRM Negeri Kedah

66. Kembara Antirasuah Angkatan Mahasiswa Antirasuah (AMAR) IPGK PP, USM 27 September 2019 Kuala Lumpur dan Pulau Pinang 2019 Selangor

67. Program Bersama Pemimpin Belia Dan Angkatan Mahasiswa IPG-IPG Sabah, UMS, 28 September 2019 Hotel Zara Boutique, Anti Rasuah (AMAR) Kolej Eastern Kota Kinabalu, Sabah

68. Majlis Watikah Pelantikan AMAR IPG Kampus Gaya Sesi IPGK Gaya 28 September 2019 IPGK Gaya, Sabah 2019/2020 Sempena Majlis Malam Apresiasi SPRM Negeri Sabah

69. Majlis Ilmu Dan Bacaan Yassin Sempena Sambutan Ulangtahun IPGK Sultan Abdul 30 September 2019 IPGK Sultan Abdul Penubuhan SPRM Ke-52 Tahun dengan kerjasama AMAR IPGK Halim Halim, Kedah Sultan Abdul Halim, Sungai Petani, Kedah

70. Program Team Building AMAR IPGKBA 2019 IPGK Bahasa 5 Oktober 2019 IPGK Bahasa Antarabangsa Antarabangsa, K.Lumpur

71. Kem Integriti AMAR IPMa Siri II, di PUSKEP Lenggong, Perak IPMa 18-20 Oktober 2019 PUSKEP Lenggong, Perak 172 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

INSTITUT BIL. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT PENGAJIAN TINGGI

72. Program Integrity Race AMAR Kolej Universiti Saito Kolej Uni Saito 19 Oktober 2019 Kolej Uni Saito, Selangor

73. Program Yakin Dan ‘Say No to Rasuah’ UniMap 19 Oktober 2019 UniMap, Perlis

74. Program Konvensyen Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah UIAM, IPGK Islam, 19 Oktober 2019 Dewan Serbaguna (AMAR) Peringkat SPRM Negeri Selangor GMI, UiTM SPRM Selangor

75. Program Anti-Corruption Youth Summit 2019 di EDC Hotel, KL NGO Malaysia 25-27 Oktober 2019 EDC Hotel, K.Lumpur

76. Program Kursus Kepimpinan Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah UTHM 26 Oktober 2019 UTHM, Johor (AMAR) Univerisiti Tun Hussien Onn Malaysia

77. Lawatan Ilmu AMAR Universiti Utara Malaysia (UUM) ke UUM 5 November 2019 SPRM Kedah SPRM Kedah

78. Program Mengangkat Martabat Maruah Mahasiswa Gen-Z dan IPMa, KUIM, Micost, 5 November 2019 Hatten Hotel, Melaka Konvensyen AMAR Negeri Melaka kali ke-2 Tahun 2019 UTEM, IPG

79. Laksamana Melaka Sembilan Bersaudara Micost 5 November 2019 Micost, Melaka

80. Program Pemantapan Integriti dan Jati Diri Kolej Kemahiran KKTM Masjid Tanah 5 November 2019 KKTM Masjid Tanah, Tinggi MARA (KKTM) Masjid Tanah, Melaka Melaka

81. Program “Tak Nak Rasuah” Bersama AMAR IPG Tengku IPGK TAF 6 November 2019 IPGK TAF, Pahang Ampuan Afzan, Kuala Lipis

82. Kem Integriti AMAR IPMa Siri III, di Kingfisher Campiste, IPMa 15-17 November 2019 Kingfisher Campiste, Hulu Langat Hulu Langat, Selangor

83. Aqua Propagationem AMAR Newton IPTA/IPTS Malaysia 22-24 November 2019 Impian Morib Resort, Selangor

84. Konvensyen AMAR 2019 Kolej Newton 23-24 November 2019 Kolej Newton, K.Lumpur

85. Majlis Pelancaran Penubuhan Angkatan Mahasiswa Anti Rasuah i-CATS 28 November 2019 i-CATS, Sarawak (AMAR) International College Technology Sarawak (i-CATS)

86. Majlis Perasmian Minggu Antirasuah AMAR KUIS 2019 KUIS 27 November 2019 KUIS, Selangor LAMPIRAN 173

INSTITUT BIL. PROGRAM/AKTIVITI TARIKH TEMPAT PENGAJIAN TINGGI

87. HARA Walkabout Perdana 2019 UKM 7 Disember 2019 Sekitar Selangor, WP KL dan WP Putrajaya

88. The Power of BAKSIS UKM, Kolej Newton, 13-15 Disember 2019 Lembah Pantai Eko Park, Kolej Saito K.Lumpur

89. Mallis Gala Night Graduation Eastern College Kolej Eastern 17 Disember 2019 Ming Garden Hotel, Sabah 174 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

LAMPIRAN 2 : Senarai temu bual tetamu SPRM di stesen radio bagi tahun 2019

BIL. TARIKH SALURAN RADIO/NAMA PROGRAM TETAMU NEGERI 1. 14 Februari 2019 Tawau FM - Wawancara bersama SPRM Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM SPRM Sabah mengenai Program Konvensyen Unit Sabah, PKPj Awang Samsul Baharam Bin Pemimpin Pembangunan Masyarakat Bungso (UPPM) bersama Ketua Menteri Sabah

2. 19 Februari 2019 Limbang FM - Wawancara bersama SPRM Ketua Cawangan SPRM Limbang, PsK SPRM Sarawak Saundi bin Daching

3. 8 Mac 2019 Negeri FM - Program Kemilau Negeri Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM SPRM Negeri Negeri Sembilan, PPj Yasmin Azura binti Sembilan Yahya

4. 20 Mac 2019 Radio City Plus 92.5 FM - Wawancara Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM SPRM Sarawak bersama Timbalan Pengarah Pencegahan Sarawak, PKPj Chang Ching SPRM Sarawak

5. 1 April 2019 Melaka FM - Projek Kapsul V1.0 dan Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM SPRM Melaka hebahan mesej pencegahan jenayah Melaka, PsK Ahmad Faizul bin Abdul Rashid rasuah

6. 12 April 2019 Negeri FM - Program Kemilau Negeri Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM SPRM Negeri Negeri Sembilan, PPj Yasmin Azura binti Sembilan Yahya

7. 16 Mei 2019 Labuan FM - Program bual bicara Pengarah SPRM WP Labuan, PPj Mohd SPRM WP Labuan bersama Pengarah SPRM WP Labuan Yusizzudin Mohd Yusof

8. 30 Mei 2019 Selangor FM - Hadiah: Rezeki atau Ketua Cawangan Bahagian Komunikasi SPRM Selangor Rasuah Strategik, PPj Celemans bin Kasim

9. 30 Mei 2019 Pahang FM - Wawancara bersama Timbalan Pengarah (Pencegahan), SPRM SPRM Pahang Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM Pahang, PPj Sheikh Hamadi bin Sheikh Abdul Pahang Hamid LAMPIRAN 175

BIL. TARIKH SALURAN RADIO/NAMA PROGRAM TETAMU NEGERI 10. 2 Mei 2019 Sarawak FM – Wawancara bersama SPRM • Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM SPRM Sarawak Sarawak Sarawak, PKPj Chang Ching; • Ketua Unit Pemeriksaan dan Perundingan SPRM Sarawak, PPj. Othman bin Anyan; dan • Ketua Unit Pendidikan Masyarakat SPRM Sarawak, PPj. Katherine Nais

11. 14 Jun 2019 WAI FM, RTM Sarawak – Wawancara Timbalan Pengarah SPRM Sarawak, PKPj SPRM Sarawak bersama SPRM Sarawak Jutim Anak Nyagam

12. 4 Julai 2019 Nasional FM – Duit Kopi Manis atau Pahit? Ketua Cawangan Bahagian Komunikasi Ibu Pejabat SPRM Strategik, PPj Celemans bin Kasim

13. 11 Julai 2019 KL FM – Tumbuk Rusuk: Sakitnya di Ketua Cawangan Bahagian Komunikasi Ibu Pejabat SPRM mana? Strategik, PPj Celemans bin Kasim

14. 21 Julai 2019 SPRM Kedah Ke Udara Di Negeri Kedah Ketua Unit Pendidikan Masyarakat, SPRM SPRM Kedah Kedah, Ps Mohd Zaini bin Hassan

15. 22 Julai 2019 Melaka FM – Suara emas Pengarah SPRM Pengarah SPRM Melaka, PKPj Awgkok SPRM Melaka Melaka Ahmad Taufik Putra bin Awg Ismail

16. 21 Ogos 2019 Tawau FM – Menangani Rasuah Dalam PPj.Aini Awang Muda, Ketua Unit Pendidikan SPRM Sabah Perolehan Kerajaan Masyarakat (Pencegahan) SPRM Sabah

17. 26 Ogos 2019 Nasional FM - Elemen Malaysia Bersih Ketua Seksyen Penerbitan, Pegawai Ibu Pejabat SPRM dalam Acara Perbarisan dan Perarakan Bahagian Pendidikan Masyarakat, Norizan Hari Kebangsaan 2019 binti Abu Samah

18. 27 September 2019 Sabah FM - Wawancara bersama Ketua Ketua Pesuruhjaya, Latheefa Koya SPRM Sabah Pesuruhjaya SPRM

19. 03 Oktober 2019 Perak FM - Wawancara bersama Pengarah SPRM Perak, Dato’ Mohd Fauzi bin SPRM Perak Pengarah SPRM Perak sempena Mohamad sambutan ulang tahun SPRM ke-52 176 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

BIL. TARIKH SALURAN RADIO/NAMA PROGRAM TETAMU NEGERI 20. 3 Oktober 2019 Johor FM: Permata Selatan - Wawancara Timbalan Pengarah SPRM Johor, PKPj SPRM Johor bersama SPRM Johor sempena sambutan Ridzuan bin Abd Malik ulang tahun SPRM ke-52

21. 23 Oktober 2019 Negeri FM - Wawancara Pengarah SPRM Pengarah SPRM Negeri Sembilan, KPKPj SPRM Negeri Negeri Sembilan sempena sambutan Mohamad Zakkuan bin Talib Sembilan ulang tahun SPRM ke-52

22. 3 Disember 2019 Negeri FM - Hari Antirasuah Pengerusi YARM Negeri Sembilan, Azizah SPRM Negeri Antarabangsa (HARA) 2019 binti Ismail Sembilan

23. 4 Disember 2019 Mutiara FM - Bicara Prisma bertajuk ‘Hari Timbalan Pengarah (Pencegahan) SPRM SPRM Pulau Antirasuah Antarabangsa 2019’ Pulau Pinang, PKPj Chin Chen Huat Pinang

24 4 Disember 2019 Pahang FM - Walkabout Perdana PPj Sheikh Hamadi bin Sheikh Abdul Hamid, SPRM Pahang Sempena Hari Antirasuah Antarabangsa Timbalan Pengarah SPRM Negeri Pahang 2019 Peringkat Negeri Pahang

25. 5 Disember 2019 Selangor FM - Sambutan Hari Antirasuah Pengerusi YARM Negeri Selangor, Ismadee SPRM Selangor Antarabangsa (HARA) 2019 Asmara bin Ishak

26. 18 Disember 2019 Sabah FM - Interaksi RTM Bersama Ketua Cawangan SPRM Lahad Datu, PsK Wan SPRM Sabah Jabatan Kerajaan (SPRM) Kamal Noor Izwan bin Wan Kamarudin LAMPIRAN 177

LAMPIRAN 3 : Aktiviti MACC.fm sepanjang tahun 2019

BIL. SLOT TETAMU TARIKH CAPAIAN 1. Bersama YARM Presiden Yayasan Antirasuah Malaysia, Dato’ Sri Zakaria bin Jaffar 18 Februari 2019 103

2. Apa Kata Kaunselor Psk Mohammad Azwan bin Rosli 19 Februari 2019 110

3. Virunthinar Penyanyi, Santesh Kumar 25 Februari 2019 535

4. Selebriti Penyanyi, Santesh Kumar 25 Februari 2019 555

5. Bersama YARM Presiden Yayasan Antirasuah Malaysia, Dato’ Sri Zakaria bin Jaffar 25 Februari 2019 188

6. Virunthinar Pelajar Newton College, Venosyha Senthilvasan 7 Mac 2019 1,053

7. Tetamu@MACC Pegawai Pusat Jagaan & Pendidikan Warga Emas Darul Insyirah, 12 Mac 2019 1,892 Dr. Dina Norsyahidda Bakry dan Siti Aishyah

8. Virunthinar Pelajar Newton College, Aarthie Sambaiyah 14 Mac 2019 873

9. Tetamu@MACC Head Customer Services (Putrajaya), Dato’ Zulkifli bin Ab Rahman 1 April 2019 2,815

10. ACeIO Ketua Unit Integriti, Langkawi Development Authority (LADA), 3 April 2019 697 Muhammad Khairi bin Azizan

11. Selebriti Kumpulan Projector Band 22 April 2019 579

12. Tetamu@MACC Ketua Cawangan Sosio Budaya, Bahagian Pendidikan Masyarakat, 23 April 2019 SPRM, PKPj Samsul bin Salip

13. Rakaman Luar Ketua Cawangan Swasta, Bahagian Pendidikan Masyarakat SPRM, 3 Mei 2019 1,068 PKPj Mohd Nur Lokman bin Samingan

14. Rakaman Luar Bekas Majistret dan bekas pesalah rasuah, Firdaus bin Ramlan 3 Mei 2019 301

15. Bersama JPJ Pegawai Perhubungan Awam JPJ, Muhamad Fahmi bin Mohamad 13 Mei 2019 Daud 489

16. Tetamu@MACC Penyanyi/Pencipta lagu Seragam Keramat Hitam, PsK Rosmadi 27 Mei 2019 813 Kasim 178 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

BIL. SLOT TETAMU TARIKH CAPAIAN 17. Rakaman FB Live Perbarisan Tamat Latihan Kursus Asas Pegawai Siri 23 Bil. 1/2018 27 Jun 2019 7,895 dan Kursus Peralihan Penguasa Gred P42

18. Siaran Konti Luar Ketua Eksekutif Pusat Jenayah Kewangan Nasional (NFCC), 27 Jun 2019 272 Datuk Seri Mustafar bin Ali

19. Siaran Konti Luar Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya 27 Jun 2019 468

20. Tetamu@MACC Pegawai Pusat Jagaan & Pendidikan Warga Emas Darul Insyirah, 1 Julai 2019 2,772 Siti Aishyah binti Sulaiman dan Nor Haslinda binti Hamzah

21. Tetamu@MACC Pengasas Persatuan Kebajikan Anak Pesakit HIV/AIDS Nurul Iman 2 Julai 2019 1,580 Malaysia, Norlina binti Alawi

22. Tetamu@MACC Malaysia Pro Wrestling, Harry Ray dan Mohd Johan bin Mohd 4 Julai 2019 589 Yusof

23. Siaran Khas MACC FM Ketua Pesuruhjaya SPRM, Latheefa Koya 5 Julai 2019 7,094

24. Ratu Selebriti, Nor Farahanim binti Abd Razak 22 Julai 2019 621

25. Selebriti CEO Metrowealth International Group, Mejar (K) David Teo 25 Julai 2019 800

26. Tetamu@MACC Senior Vice-President, Group Legal & Group Registrar, UCSI 6 Ogos 2019 1,852 Education Group, Abu Bakar bin Jalaludin

27. Siaran FB Live Exclusive on Stage with the Chief Commissioner of MACC, 6 Ogos 2019 4,588 Latheefa Koya

28. Tetamu@MACC Malaysia Pro Wrestling, Azwan bin Razali dan Zach Aiden 22 Ogos 2019 826

29. Tetamu@MACC Pengurus Bahagian Khidmat Pengurusan Institut Penyelidikan 26 Ogos 2019 552 Pembangunan Belia Malaysia (IYRES), Zuarini binti Jumai

30. Siaran FB Live Pertandingan Akhir Debat Antirasuah Piala Ketua Pesuruhjaya 26 Ogos 2019 6,858 SPRM Institut Pengajian Tinggi 2019

31. Siaran FB Live Program Pembudayaan Nilai Murni Dan Integriti Sempena Maal 10 September 2019 3,072 Hijrah – sesi ceramah oleh Pendakwah Bebas, Nur Amira Ann binti Abdullah LAMPIRAN 179

BIL. SLOT TETAMU TARIKH CAPAIAN 32. Siaran FB Live Simposium Pegawai Integriti Malaysia 2019 ‘Ke Arah Malaysia 18 September 2019 982 Bersih’

33. Siaran FB Live Konvensyen Mahasiswa Antirasuah (KOMAWAR) Zon Selatan 2019 21 September 2019 947

34. Tetamu@MACC Ketua Penyelaras Pertandingan Pidato Antirasuah Peringkat 24 September 2019 328 Kebangsaan 2019, PsK Sivarasan A/l Kalidawson

35. Siaran FB Live Pertandingan Akhir Pidato Antirasuah Peringkat Kebangsaan 2019 25 September 2019 1,684

36. Tetamu@MACC Pensyarah, IPG Kampus Tunku Bainon, Abdul Aziz bin Ishak dan 26 September 2019 1,038 Abdul Syukur bin Abdullah

37. Tetamu@MACC Pegawai Perbadanan Putrajaya, Nadiah binti Nordin dan 30 September 2019 1,648 Mohamad Adha bin Baharuddin

38. Mandarin Penguasa Kastam, Jabatan Kastam DiRaja Malaysia, Liou Wei Hau 2 Oktober 2019 746

39. Tetamu Guru Penolong Kanan Kokurikulum, SK Leftenan Adnan, Mohd 3 Oktober 2019 1,512 Zuffi bin Abdul Majid dan Setiausaha Kokurikulum, SK Leftenan Adnan, Mohd Faizil bin Abdul Manaf

40. Siaran FB Live Majlis Pelancaran Kempen Kastam Perangi Perasuah 4 Oktober 2019 2,670

41. Siaran FB Live Program Harga Runtuh Buah-Buahan Tempatan dan Kempen 13 Oktober 2019 1,048 Antirasuah Sempena Ulangtahun SPRM Ke-52 dan FAMA Ke-54 Peringkat Negeri Selangor

42. Tetamu (Slot Pagi) Pegawai Pusat Jagaan & Pendidikan Warga Emas Darul Insyirah, 15 Oktober 2019 1,440 Siti Aishyah Binti Sulaiman dan Norain binti Maznan

43. Chit Chat Wednesday Pegawai SPRM Pulau Pinang, PPs Jayarah Goval dan PPs Syaiful 16 Oktober 2019 2,454 Nizam

44. Siaran FB Live Forum Perangi Rasuah Bersama Agensi Penguatkuasa di 6 November 2019 1,292 Auditorium Labuan International School, Wilayah Persekutuan Labuan 180 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

BIL. SLOT TETAMU TARIKH CAPAIAN 45. Siaran FB Live Majlis Perasmian Penutup Perangi Rasuah Bersama Agensi 6 November 2019 600 Penguatkuasa di Auditorium Labuan International School, Wilayah Persekutuan Labuan

46. Siaran FB Live Walkabout di Ujana Kewangan Labuan 6 November 2019 402

47. Tetamu Pagi Penolong Pengarah, Bahagian Komunikasi Korporat, 12 November 2019 1,221 Perbadanan Putrajaya, Khairun Nadya binti Nikman dan pegawai Nature Educational Society Sulaiman bin Salikin LAMPIRAN 181

LAMPIRAN 4 : Senarai program pencegahan rasuah melibatkan institusi keagamaan sempena ulang

BIL. PROGRAM TARIKH TEMPAT KEHADIRAN 1. Bacaan Yassin dan solat maghrib berjemaah yang beragama 30 September 2019 Surau Al-Manar, 500 Islam Presint 14, Putrajaya

2. Antirasuah dan integriti daripada sudut ajaran agama Hindu 11 Oktober 2019 Kuil Shree Uchi 400 Vinayagar, Kajang

3. Forum Integriti Mandarin ‘Bicara Integriti dari Perspektif Agama 12 Oktober 2019 Fo Guang Shan (Malaysia) 100 Buddha’ Cawangan Sentul

4. Program Jalinan Mesra Bersama Masyarakat Kristian 12 Oktober 2019 Gereja Trinity Methodist, 200 Petaling Jaya

5. Khutbah Jumaat sempena Ulang Tahun BPR/SPRM ke-52 4 Oktober 2019 Masjid Permatang Pasir, 300 Banda Hilir, Melaka

6. Majlis Pelancaran Gerobok 3i (Ihsan, Ikhlas, Integriti) serta Majlis 13 Oktober 2019 Masjid Kampung Kubang 200 Bacaan Yassin dan tazkirah sempena Sambutan Ulang Tahun Parit, Kuala Terengganu Penubuhan BPR/SPRM ke 52 Peringkat Negeri Terengganu

7. Program Jalinan Mesra di rumah ibadat sempena Ulang Tahun 25 Oktober 2019 Masjid Jami’ 300 BPR/SPRM ke-52 Peringkat SPRM Pulau Pinang di Masjid Jami’ Al-Munawwar, Jalan Al-Munawwar, Jalan Kelawei, Pulau Pinang Kelawei, Pulau Pinang

8. Program Jalinan Mesra di rumah ibadat sempena Ulang Tahun 18 Oktober 2019 Kuil Sree Maha 100 BPR/SPRM ke-52 Peringkat SPRM Pulau Pinang di Kuil Sree Maha Mariamman Devastanam, Mariamman Devastanam, Butterworth Butterworth

9. Program Jalinan Mesra di rumah ibadat sempena Ulang Tahun 27 Oktober 2019 Gereja Our Lady Of 100 BPR/SPRM ke-52 Peringkat SPRM Pulau Pinang di Gereja Our Sorrow, Pulau Pinang Lady Of Sorrow, Pulau Pinang

10. Program Jalinan Mesra di rumah ibadat sempena Ulang Tahun 26 Oktober 2019 Malaysian Buddhist 120 BPR/SPRM ke-52 Peringkat SPRM Pulau Pinang di Malaysian Association, Pulau Pinang Buddhist Association, Pulau Pinang

11. Majlis Ilmu Bersama Masyarakat Beragama Islam Sempena 17 Oktober 2019 Masjid Bandaraya, 150 Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Kota Kinabalu, Sabah 182 LAPORAN TAHUNAN SPRM 2019

BIL. PROGRAM TARIKH TEMPAT KEHADIRAN 12. Majlis Ilmu Bersama Masyarakat Beragama Hindu Sempena 18 Oktober 2019 Kuil Sri Pasupathinath, 100 Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Kota Kinabalu

13. Majlis Ilmu Bersama Masyarakat Beragama Kristian Sempena 26 Oktober 2019 Gereja Yesus Benar, 100 Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Kota Kinabalu

14. Program Upacara Sembahyang Missa Sempena Ulangtahun 13 Oktober 2019 Gereja St. Teresa Avila, 152 BPR/SPRM Ke-52 Kampung Stenggang Bau, Sarawak

15. Program Brsama Pemimpin-Pemimpin Rumah Ibadat Negeri 24 Oktober 2019 Kompleks Sukan Pagoh, 700 Johor sempena Sambutan Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Muar Johor

16. Back2basic #4: Show Our Stand With Chinese Temple 14 Oktober 2019 Malacca Buddhist 12 Association (MBA), Melaka

17. Majlis Bacaan Yassin, Tahlil dan solat hajat sempena Amabang 30 September 2019 Masjid Nurul Iman, Teluk 200 Sambutan Penubuhan BPR/SPRM Ke-52 Peringkat Negeri Gadong, Klang Selangor Selangor

18. Walkabout Bersama Masyarakat di Pasar Pagi Kota Sarang Semut 1 Oktober 2019 Pasar Pagi, Kota Sarang 300 Sempena Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Semut, Kedah

19. Majlis Bacaan Yassin, Tahlil dan solat hajat sempena Sambutan 1 Oktober 2019 Masjid Mahad Tahfiz 400 Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Darul Naim, Kelantan

20. Majlis Doa Selamat sempena Sambutan Ulangtahun BPR/SPRM 3 Oktober 2019 Masjid Al Ansar, 150 Ke-52 Meru Raya, Perak

21. Karnival Keusahawanan dan Kebudayaan Banjar 2019 sempena 6 Oktober 2019 Dewan Dato’ Zainal Abidin 3000 Sambutan Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 bin Zin, Bagan Serai Perak

22. Program Jalinan Mahabbah Bersama Masyarakat sempena 4 Oktober 2019 Masjid Kariah Kampung 300 Sambutan Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Repah, Tampin Negeri Sembilan

23. Majlis Doa Selamat dan Bacaan Yassin sempena Sambutan 10 Oktober 2019 Masjid Universiti Malaysia 120 Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Peringkat Negeri Pahang Pahang LAMPIRAN 183

BIL. PROGRAM TARIKH TEMPAT KEHADIRAN 24. Program Jalinan Kasih Gotong Royong Perdana sempena 11 Oktober 2019 Surau Kampung Bongor 150 Sambutan Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Kudung, Sanglang Perlis

25. Majlis Bacaan Yassin, Tahlil dan Doa Selamat sempena Sambutan 30 September 2019 Masjid Ash-Shafie, Taman 200 Ulangtahun BPR/SPRM Ke-52 Maluri, Kuala Lumpur