Stageverslag – Stage 1

NTR – College Tour Stageverslag – Stage 1

Demi Rothof – 2908565

Demi Rothof 1-6-2017

Inhoudsopgave

Voorwoord………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

Theoretisch kader……………………………………………………………………………………………………………………… 3

Hoofdstuk 1: Bedrijfsreflectie…………………………………………………………………………………………………… 4

§1.1: College Tour als onderdeel van de NTR.……………………………………………………………….. 4

§1.2: Doelgroep en genre……………………………………………………………………………………………… 4

§1.3: Organisatiestructuur…………………………………………………………………………………………….. 5

§1.3.1: Organisatie NTR en College Tour…………………………………………………………… 5

§1.3.2: De rol van de stagiaire…………………………………………………………………………… 7

§1.4: Structurele tips en tops………………………………………………………………………………………… 8

Hoofdstuk 2: Journalistiek Handelen………………………………………………………………………………………… 10

§2.1: Zelfreflectie………………………………………………………………………………………………………….. 10

§2.1.1: Hoogte- en dieptepunten……………………………………………………………………… 10

§2.1.2: Inhoudelijke reflectie op College Tour…………………………………………………… 11

§2.2: Competenties……………………………………………………………………………………………………….. 12

§2.2.1: Persoonlijke competentieanalyse………………………………………………………….. 12

§2.2.2: De FHJ-competentiekaart……………………………………………………………………… 13

§2.3: Etische kwesties……………………………………………………………………………………………………. 14

§2.3.1: Redactionele overwegingen………………………………………………………………….. 14

§2.3.2: Drie voorbeelden van ethische kwesties……………………………………………….. 14

Hoofdstuk 3: Theorie in de praktijk…………………………………………………………………………………………… 17

§3.1: Media en innovatie………………………………………………………………………………………………. 17

§3.2: Observaties…………………………………………………………………………………………………………… 17

§3.3: Conclusies…………………………………………………………………………………………………………….. 19

Nawoord…………………………………………………………………………………………………………………………………… 20

Bronnenlijst………………………………………………………………………………………………………………………………. 21

Bijlagen……………………………………………………………………………………………………………………………………… 22

Bijlage 1: Beoordelingsformulier praktijkbegeleider……………………………………………………… 22

Bijlage 2: Stageplan……………………………………………………………………………………………………….. 27

Bijlage 3: FHJ-Competentiekaart……………………………………………………………………………………. 36

Voorwoord

Hier volgt mijn stageverslag betreffende mijn eerste stageperiode namens de Fontys Hogeschool voor Journalistiek. Dit verslag is geschreven in het kader van mijn stage bij de omroep NTR, waar ik als redactiestagiaire voor het programma ‘College Tour’ heb gewerkt in de periode van 6 maart tot en met 28 mei.

Na het zelfstandig vinden van deze stageplaats heb ik samen met docentbegeleider Michiel Bles een stageplan1 geschreven. Deze stage was voor mij een sprong in het diepe. We hebben gedurende de opleiding van verschillende soorten redacties mogen leren. Maar televisie maakte hier geen onderdeel van uit. Vandaar dat mijn stageplan een leidraad was gedurende de stage. Tijdens mijn stage was Michiel Bles mijn eerste aanspreekpunt vanuit mijn opleiding, vanuit mijn stageplaats kon ik in eerste instantie altijd terecht bij mijn praktijkbegeleider Tim van Golen voor vragen, maar eigenlijk stond altijd de gehele redactie voor mij klaar.

Bij dezen wil ik graag mijn docentbegeleider vanuit de opleiding Michiel Bles bedanken voor de goede, opbouwende en kritische begeleiding gedurende mijn stage. Goede begeleiding vanuit de opleiding was van belang voor het goed afronden van mijn stage.

Ook wil ik mijn collega’s bij College Tour hartelijk bedanken voor de fijne samenwerking en goede begeleiding. Niet alleen de leden van de redactie, maar ook het productieteam, de eindredacteur en de presentator van College Tour. Allen hebben bijgedragen aan mijn ontwikkeling bij het programma. Vooral voor de open en ontvankelijke houding voor mijn ideeën ben ik zeer dankbaar.

In de komende hoofdstukken wordt dieper ingegaan op mijn tijd bij College Tour. Het eerste hoofdstuk bevat mijn bedrijfsreflectie. De twee daaropvolgende hoofdstukken gaan in op mijn journalistiek handelen en de theorie in de praktijk. Het verslag eindigt met een slotwoord en de bijlagen.

Ik wens u veel leesplezier toe.

Demi Rothof

Tilburg, 28 mei 2017

1 Zie bijlage 2 2

Theoretisch kader

In dit hoofdstuk wordt een korte uitleg gegeven van verschillende theoretische termen die gedurende het verslag worden behandeld. Zaken als “ethiek” en “framing” zijn namelijk tot zekere hoogte vatbaar voor interpretatie. Hier zal ik aan de hand van voorbeelden en theorie uitleggen welke definities van de begrippen ik aanhou in dit verslag.

Ethiek kan worden gedefinieerd als een gedragswetenschap die zich bezighoudt met reflectie op de moraal. Dat wil zeggen een reflectie op het geheel van waarden, normen en regels die in een bepaalde sociale context het gerdrag reguleren vanhuit het gezichtspunt van wat wel en niet behoort, wat wel en wat niet mag, wat juist of onjuist is (Evers, 2012).

In de loop van dit verslag zal ethisch handelen worden besproken aan de hand van media- onderwerpen. De term media-ethiek wordt gehanteerd om aan te geven dat het verspreiden van boodschappen via de massamedia centraal staat (Evers, 2012).

Maar waar ligt dan de grens tussen ethisch handelen of simpelweg het onjuiste doen? Lee Wilkins en Clifford Christians (2009) leggen een grens tussen ethisch handelen en morele verleiding. Ethische dillema’s hebben goede en juiste argumenten op alle kanten van de situatie. Welke juist voor jou zijn, is afhankelijk van jouw persoonlijke ethische overwegingen. Situaties waar een persoon het simpelweg niet aan het juiste eind heeft, zijn daarom geen ethische dillema’s.

Een uitzending op televisie heeft een bepaalde invloed op de kijker en de kijker maakt hierbij ethische overwegingen. De media kan berichten beïnvloeden door een onderwerp op een bepaalde manier te presenteren en interpreteren. De selectie van welke aspecten van een onderwerp worden belicht speelt hier een belangrijke rol, zoals de oorzaak en het gevolg van een onderwerp. Deze manier van belichten en presenteren wordt framing genoemd (De Boer & Brennecke, 2009).

Een voorbeeld van framing en ethiek in de context van College Tour zou kunnen zijn wanneer bepaalde, controversiële onderwerpen worden aangehaald in het interview en de toon voeren in het gesprek. De kijker krijgt vervolgens ontzettend veel informatie over dit onderwerp en gaat het onderwerp koppelen aan de gast van het programma en krijgt een associatie (ookwel ‘priming’ genoemd). De redactie maakt een ethische overweging met betrekking tot het controversiële onderwerp en vervolgens krijgt de kijker in een bepaald frame informatie tot zich en maakt hierbij associaties.

Hoofdstuk 1: Bedrijfsreflectie

§1.1: College Tour als onderdeel van de NTR NTR Hier meer over hoe College Tour past in de NTR, de werking van de redactie en praktische informatie. Zie: analyse bedrijfsstructuur in stageplan De NTR is een omroep binnen de NPO, ontstaan uit een fusie College Tour is een van de grotere programma’s van de NTR. Regelmatig tussen van NPS, Teleac en wordt het programma qua kijkcijfers alleen overschreden door Nieuwsuur, RVU. De wettelijke taken van met een aantal andere programma’s her en der. Dit maakt College Tour een de NTR liggen op het gebied belangrijk onderdeel van de NTR. van informatie, educatie, Het programma is al sinds oprichting in december 2007 ongeveer hetzelfde cultuur, jeugd en diversiteit. qua format. “Het format van College Tour is zo oud als de wereld” vertelt De NTR maakt speciale presentator Twan Huys over het programma. “Maar er is niks leukers dan programma’s voor alle mensen die aan het begin staan van hun opleiding en carrière vragen te doelgroepen. Een aantal van laten stellen aan mensen die het al heel goed kunnen.” de bekendste zijn: Klokhuis, Nieuwsuur, Het Uur van de Het format blijkt immers succesvol dus Huys blijft positief. “Het is totaal niet Wolf en College Tour. origineel maar in zijn uitwerking en zoals het bij ons geworden is de afgelopen tien jaar is het een succes.”

College Tour bezit een primetimeslot op NPO 2 als het seizoen gaande is. College Tour Vrijdagavond om 21:10 uur. Maar het blijft een onderdeel van de publieke College Tour is een omroep, dus financiën zijn een gevoelig onderwerp. De NTR is niet de rijkste interviewprogramma van de omroep in Nederland maar heeft zeker de middelen om inhoudelijke NTR. Samen met Twan Huys programma’s te maken. Echter wordt er wel regelmatig een hand op de interviewt een grote groep portemonnee gehouden. Deze financiële situatie heeft voornamelijk invloed studenten een spraakmakende op de productionele kant van het programma. De huur van studio’s en gast. Gasten variëren van vervoer zijn bijvoorbeeld belangrijke kostenposten daarin. Ik heb niet het bekende hoogleraren tot idee dat de redactionele keuzes gehinderd worden door een bepaalde internationale supersterren. financiële situatie; dat onderwerp is verder ook niet ter sprake gekomen. Tussendoor worden de gasten Veel meer is mij niet bekend over de middelen van College Tour en de NTR. verrast met interviews met bekenden van de gast. College Tour heeft al grote namen §1.2: Doelgroep en genre mogen ontvangen als Bill De NTR is een wettelijke taakomroep. Samen met de NOS zijn zij de enige Gates, Robbie Williams, Arjen taakomroepen in Nederland, dit is vastgelegd in de Mediawet 2008. Dit Robben en Shimon Peres. Dit houdt in dat de NTR taken heeft op het gebied van informatie, educatie, seizoen heeft College Tour zes kunst & cultuur, jeugd en diversiteit heeft die bij wet zijn vastgelegd. Ook gasten gehad: Ed Sheeran, College Tour is een onderdeel van de vervulling van deze taken. Christiane Amanpour, Ben Feringa, Ellen Laan, Arjen Het feit dat de NTR een taakomroep is zorgt er voor dat doelgroep een Lubach en Ali B. minder grote rol speelt dan de vervulling van de taak. Qua kijkers heeft College Tour sowieso een bijzondere dubbele doelgroep.

Het publiek van College Tour bestaat voornamelijk uit studenten. De vragen die gesteld worden zijn ook zelf bedacht door de studenten die in het publiek zitten. Je zou dan zeggen dat College Tour een doelgroep heeft van

4 voornamelijk jongeren, wat waar is voor het publiek van de opname. Maar voor de uitzending zelf is juist niets minder waar.

Kijkcijfers College Tour huidig seizoen 600.000

500.000

400.000

300.000 542.000 559.000 564.000 485.000 200.000 404.000 313.000 271.000 100.000 208.000 165.000 109.000 88.000 84.000 117.000 40.000 51.000 66.000 62.000 0 27.000 7-4 Ed Sheeran 21-4 Christiane 28-4 Ben Feringa 5-5 Ellen Laan 12-5 Arjen 19-5 Ali B Amanpour Lubach

Kijkcijfertotaal 20 - 49-jarigen 20 - 34-jarigen

Bron: NTR Dashboard kijkcijferdata

Uit deze data kun je aflezen dat het eigenlijk vrij opvallend is dat College Tour zo gericht is op studenten. De motivatie van Twan Huys uit §1.1 is logisch, hij legt duidelijk uit waarom hij studenten aan het woord laat. Maar uit de statistieken blijkt dat het programma vooral in de smaak valt bij het 50+-publiek. Uit praktische overwegingen weet ik dat deze groep lastiger te benaderen is voor publiek dan studenten en jongeren, vanwege de afwezigheid van ouderen op social media. Maar wie weet kan een senioreneditie van College Tour aanslaan met een daarbij betreffende gast. Henk Krol of iets dergelijks.

Uit mijn observaties omtrent genre en doelgroep concludeer ik dat College Tour niet zozeer de inhoud van het programma samenstelt op een bepaalde doelgroep. Wél wordt op een jongerendoelgroep gemarket via social media, maar dit is niet alleen voor kijkers, maar ook om het publiek te vullen met jongeren. College Tour hanteert in mijn optiek meer een formule die aansluit op hun wettelijke taak. In het geval van College Tour is het een informatief en educatief programma, wat afhankelijk van de gast ook nog bij kan dragen in kunst & cultuur en diversiteit. §1.3: Organisatiestructuur §1.3.1: Organisatie NTR en College Tour NTR staat voor “Nederlandse Programma Stichting”, “Teleac” en “RVU Educatieve Omroep”. De omroep is namelijk een fusie tussen die drie oudere omroepen. Hoe de NTR precies is ontstaan en welke omroepen daarbij betrokken zijn is te zien on onderstaand organogram.

Bron: Wikipedia

Sinds 2010 is de NTR een taakomroep binnen de Nederlandse Publieke Omroep. De NTR is gevestigd aan het Wim T. Schippersplein op het Media Park in Hilversum. De omroep deelt het gebouw met omroepstichtingen BNN-VARA en VPRO.

College Tour werkt met een relatief klein team. Kleiner dan ik in eerste instantie had verwacht. De organisatie is redelijk gestructureerd. Iedereen heeft zijn eigen taak maar werkt wel onderling samen. De gasten van het programma worden verdeeld over redactieleden. Zo heeft een redactielid dus zijn of haar eigen gast en krijgt hierbij vaak assistentie van een tweede redactielid. De andere twee redactieleden houden zich met een eigen gast bezig. Maar het is niet ongewoon voor een redacteur om even een middagje bij te springen bij een andere gast om te helpen. Zo maken mensen onderling instarts, promo’s en ander materiaal voor elkaar. Maar meestal blijven de redacteuren bij hun eigen gast.

De producers werken aan praktische zaken. Regelen van locaties en logistieke taken. Hier komen nog ontzettend veel meer taken bij kijken waar ik niets zelf van weet.

Social media werkt NTR-breed, maar wel nauw samen met College Tour. De mensen van deze afdeling zaten niet bij ons op de redactie, maar we hadden regelmatig contact en ze waren altijd aanwezig bij opnames. Contact houden en plannen maken met social media was een van mijn taken. Daarover staat meer in §1.3.2.

De eindredactie en presentatie gaf uiteindelijk het laatste woord over ideeën en instarts van de redactie. Zij kwamen voor mij over als de leidinggevenden. Zij gaven taken aan de redacteuren en gaven het eindoordeel over de projecten tussendoor. Daarnaast is de eindredacteur ook nauw betrokken bij de eindmontage van een uitzending. Vreemd genoeg waren zowel de eindredacteur als presentator weinig tot niet aanwezig op de College Tour-redactie. Beiden vervullen ook dezelfde taak voor het programma Nieuwsuur dus zij werkten in een afzonderlijk gebouw, dat van de NOS. Een keer per week, op de maandag, was er een vergadering met de eindredacteur en presentator erbij. Deze vergaderingen vonden meestal plaats in het gebouw van de NOS.

Opvallend aan deze structuur is dat er erg veel telefonisch gecommuniceerd moet worden. Dit zorgt voor een soort barrière in de planning en communicatie. Hier ga ik dieper op in in §1.4.

In onderstaand organogram staat de structuur van College Tour schematisch weergegeven. De stippellijn indiceert dat ik betrokken was bij de functies van deze afdelingen, maar mijn primaire taken daar niet lagen. Primair was ik verbonden aan de redactie.

*Presentator en eindredacteur vervullen ook dezelfde functie bij NTR/NOS-programma Nieuwsuur **Afdeling social media werkt NTR-breed, maar is nauw verbonden met College Tour

Persoonlijk heb ik weinig te maken gehad met mensen buiten College Tour. Alleen met de afdeling social media en zo af en toe met communicatie. Die werken NTR-breed. Verder bleven mijn taken vooral binnen de redactie van College Tour.

§1.3.2: De rol van de stagiaire In deze paragraaf volgt een omschrijving van wat exact mijn werkzaamheden en functies zijn geweest bij College Tour. Aangezien mijn taken niet zo voor de hand liggen als die van bijvoorbeeld een stagiaire bij een krant of webredactie. Zoals in bovenstaand schema is te zien heb ik gewerkt met meerdere secties van het programma, niet alleen de redactie.

Als je denkt aan “hoe maak je een aflevering van College Tour?” denk je niet gelijk aan publiek regelen in de studio of relevante foto’s zoeken om te laten zien tijdens de opname. Maar dit waren wel mijn grootste taken. Voornamelijk was ik bezig met veel praktische zaken omtrent het publiek. Contact onderhouden met opleidingen en zorgen dat een zaal ook vol zit uiteindelijk. Vooral bij de opname met Christiane Amanpour in Londen bleek dit een lastige taak. Verder is dit wel elke keer goed verlopen, hier en daar met wat obstakels in de weg maar over het algemeen ben ik positief. De belangrijkste handelingen hierbij waren: tickets regelen en bestellingen afhandelen, de website bijhouden, contact houden met hogescholen en universiteiten, uitnodigingen versturen, mails beantwoorden en communiceren met het publiek.

Verder ziet de oplettende College Tour-kijker dat er tijdens de uitzending veel foto’s worden gebruikt. Ook dat zat in mijn takenpakket. Bekijken welke foto’s we nodig hebben, ze online zoeken of opvragen en met photoshop bewerken tot het juiste formaat en goede belichting. Ook dit was een vrij omvangrijke taak.

De taken die ik tot nu toe genoemd heb waren mijn primaire bezigheden, maar regelmatig kwamen er nog randzaken kijken. Zo heb ik bijgedragen aan het maken van persberichten en bij het maken van interviews om te gebruiken bij het programma.

Naast deze randzaken zat er ook nog een deel communicatieve vaardigheden in het pakket. Aangezien ik ook verantwoordelijk was voor de algemene mail en andere communicatie binnen de NTR, zoals het afspraken maken met social media over plannen en campagnes voor de promotie van uitzendingen of het volkrijgen van een zaal. Hiervoor heb ik samen met de redactie aan het begin van mijn stage periode een cursus social media in gehad, waarbij de NTR ook doelen stelde voor College Tour om te halen. Denk hierbij aan postbereik en volgeraantallen.

Verder was ik betrokken bij de redactievergaderingen waar ik ook ideeën kon pitchen en inbreng mocht leveren.

§1.4: Structurele tips en tops Ik noemde eerder dat het opvallend is dat de eindredacteur zelf weinig aanwezig is op de redactie van College Tour. In essentie vormt dit geen probleem aangezien telefonisch contact mogelijk is en redacteuren elkaar ondersteunen in hun werkzaamheden. Echter zorgt dit wel voor problemen met plannen en tijdsinvulling als een redacteur alvast begint met het uitwerken van een idee of project, wat vervolgens door de presenator of eindredacteur niet goedgekeurd wordt. Contact beperken tot een wekelijkse ontmoeting en telefoon zorgt voor een barrière. De stap om de telefoon op te pakken (met risico dat de (eind)redacteur in gesprek is of niet op kan nemen) is in de praktijk een stuk groter dan ter plaatse een vraag kunnen stellen. Deze handeling zorgt er dus voor dat af en toe ideeën die de eindredacteur of presentator opperen later uitgewerkt worden dan zou kunnen, en andere projecten al deels uitgevoerd zijn voordat ze uiteindelijk geweigerd worden.

Een voorbeeld hiervan is het onderwerp van Tanja Nijmeijer bij Arjen Lubach. Dit werd nog door de presentator geopperd als instart twee dagen voor de opname. Zou iedereen elkaar vaker zien zijn er ook meer opties tot brainstormen. Wie weet was deze instart dan eerder geopperd en zou er meer tijd voor zijn om deze uit te voeren.

Ik besef mij wel dat ik hier een probleem opper dat geen directe, makkelijke oplossing heeft gezien de ruimtelijke ordening van College Tour, de NTR en Nieuwsuur. Maar desalniettemin is het de moeite waard om even bij stil te staan. Het viel me ook op dat de momenten dat de eindredacteur wel op de redactie was er gelijk veel meer gebrainstormd werd.

In dit verbeterpunt zit echter ook een groot compliment voor de redactie. Want het feit dat redacteuren onderling zo goed samenwerken zorgt niet alleen voor een goede sfeer op de redactie, maar ook dat er een constante stroom is van hulp en feedback, waardoor iedereen het maximale uit zijn of haar idee kan halen. Over vrijwel alles wordt gecommuniceerd.

Door deze goede werksfeer zijn mensen ook enthousiaster en productiever. Uiteraard zijn er altijd uitzonderingen en momenten waar het niet zo voelt. Maar in essentie zorgt een goede sfeer voor

8 veel positieve veranderingen op een redactie. Vooral constante communicatie is ontzettend gezond. Veel andere redacties kunnen iets leren van hoe het vaak bij College Tour gaat.

Verder heb ik structureel niets aan te merken op de redactie van College Tour. De redactie zetelt op een ideale plek, ondanks de afstand van de eindredacteur en presentator. De communicatie met andere afdelingen is goed, producers denken mee over ideeën en redacteuren handelen snel.

Hoofdstuk 2: Journalistiek handelen

§2.1: Zelfreflectie Nu ik dieper in ben gegaan op het bedrijf is het ook tijd om naar mezelf te kijken. Hoe is mijn handelen geweest, wat ging goed en waar schoot ik tekort. Aan de hand van een aantal hoogte- en dieptepunten reflecteer ik op mijn handelen bij College Tour en goede en minder goede aspecten van College Tour-producties. §2.1.1: Hoogte- en dieptepunten Ik heb in mijn weekverslagen kritisch gereflecteerd op vorderingen tijdens de stage, en ook op mijn eigen handelen. In deze paragraaf leg ik een aantal hoogte- en dieptepunten naast elkaar om te beoordelen welke leermomenten hier uit te halen zijn.

Het eerste hoogtepunt dat genoemd mag worden is ook gelijk degene waar ik nog redelijk veel complimenten vanuit de NTR over heb gekregen, de busreis naar Londen. In mijn tweede week stage stond gelijk deze enorme klus op het programma. Studenten vinden om tegen betaling mee te gaan naar Londen. Er werd uitgegaan van een of twee bussen vol (80 tot 160 studenten) maar met een beetje pushen op eigen opleiding werden dit uiteindelijk vier volle bussen (350 studenten). Daarnaast kwamen er ook nog studenten uit Londen zelf wat zorgde voor een mooie volle zaal. Voor de presentator was dit ook een interview met een groot idool, dus de volle zaal was hij erg over te spreken. Wat ik hier voor mezelf uit heb gehaald is een enorme boost voor de competentie ‘plannen en organiseren’. Het is misschien niet echt journalistiek, maar dergelijke ondernemingen kunnen regelen is toch enorm nuttig voor mezelf. Echter zit aan dit hoogtepunt ook een dieptepunt verbonden.

Tijdens deze reis ging simpelweg het een en ander mis. De bus vertrok veel vroeger dan gepland terug naar Nederland, er was geen fatsoenlijke parkeerplaats om op te stappen en studenten kwamen ontzettend vroeg weer aan in Nederland. Voor College Tour was dit geen enorm probleem aangezien de zaal vol zat en dat is wat ze wilden, maar ik reken dit mezelf erg persoonlijk aan. Niet alle problemen had ik iets aan kunnen doen, maar uiteindelijk was het mijn eindverantwoordelijkheid. De communicatie naar de boze studenten nam ik op me en uiteindelijk kwamen er weinig klachten, maar desalniettemin zaten hier wat fouten in die voorkomen konden worden. Dus ondanks dat ik mezelf bonuspunten geef voor plannen en organiseren, ik kan niet doen alsof alles goed is gegaan. Gesprekken voeren met woedende studenten is niet goed voor mijn eigen zelfvertrouwen en het had voorkomen kunnen worden.

Een ander persoonlijk hoogtepunt was mijn interview met Twan Huys. Eigenlijk was dit geen officieel onderdeel van mijn stage, maar een groot deel van de redactie en ander ondersteunend personeel heeft het gezien en het werd nog nabesproken. Dat alleen al vond ik de moeite waard om het te noemen. In het beoordelingsformulier van mijn praktijkbegeleider2 noemt hij het interview zelf ook. Het is toch erg motiverend om te horen dat je een goed interview afneemt van mensen die voor een programma werken wat geroemd staat om haar goede interviews. Ik kan me geen beter compliment bedenken. Ondanks dat ik het interview zelf nog wat ruw vind, het doet me goed om te weten dat ik hier iets mee kan. Ik ben ook zeker van plan om wanneer de video klaar is deze in persoonlijke kringen te verspreiden. Zoiets mag met trots gedragen worden.

2 Zie bijlage 1 10

Nu het toch over interviews gaat brengt me dit opnieuw naar een dieptepunt. Tijdens het maken van de instarts met rapper boef en Najib Amhali voor de opname met Ali B was er ruimte om voxpops op te nemen met onze cameraman en een redacteur. Hier kwam ik later bij aan toen ze al aan het draaien waren. Toen ik vervolgens de microfoon in mijn hand kreeg om zelf interviews af te nemen werd ik overvallen door het moment. Hier baal ik nog steeds van, ik kreeg een kans om te laten zien wat ik als journalist in mijn mars had, maar het kwam er niet uit. Hier hebben we het later nog over gehad en gelijk toe. Dit had ik beter moeten doen. Ik merkte al tijdens mijn weekverslagen en deze reflectie dat een goed aantal van de problemen waar ik tegenaan loop tijdens mijn studie en deze stage te maken hebben met zelfvertrouwen. Misschien is dat een onzichtbare competentie waar ik nog niet goed genoeg in ben. Desalniettemin een les voor de toekomst.

Verder wil ik wel eindigen op een positieve noot: door deze stage heb ik tot twee keer toe de kans gekregen om klussen te doen voor andere programma’s. Hoewel dit niet een officieel onderdeel is van mijn stage is het wel belangrijk voor mezelf. Vooral de social media-videos van De Grote Geschiedenisquiz waren bijzonder leuk om te maken en een goede ervaring. Bekijk deze hier: https://www.facebook.com/geschiedenisquiz/videos/1877532212463547/ https://www.facebook.com/geschiedenisquiz/videos/1877913062425462/ https://www.facebook.com/geschiedenisquiz/videos/1877914785758623/

Geen officiële stagetaak, maar wel kansen die ik door mijn stage heb gekregen. Dus daarom zie ik dit toch als noemenswaardig.

§2.1.2: Inhoudelijke reflectie op College Tour Als ik deze stage goed opgelet heb zou ik nu niet alleen op mijn eigen werk moeten kunnen reflecteren, maar ook op dat van anderen. Een uitzending van College Tour is namelijk het product van samenwerking, er valt geen enkel fragment alleen aan mezelf toe te rekenen. In deze paragraaf selecteer ik een aantal goede en minder goede fragmenten van College Tour uitzendingen om te reflecteren op wat ik er wel en niet goed aan vind en hoe ik het zelf anders zou doen.

Een voorbeeld dat direct te binnen schiet is de uitzending met Arjen Lubach, waar inhoudelijk ontzettend diep in is gegaan op de onderwerpen: geloof en koningshuis. Deze onderwerpen zijn door Lubach zelf al uitvoerig behandeld in zijn eigen programma, plus hij heeft hier al over gedebatteerd meerdere keren. Ik kreeg hierbij het gevoel dat dit te veel werd uitgemolken. Bij een opname heb je niet oneindig veel tijd dus hierdoor raak je tijd kwijt voor andere interessante onderwerpen. Het viel mij persoonlijk al heel snel op dat Arjen heel leuk en gevat omging met de vragen vanuit de zaal en daaropvolgend ontstonden weer nieuwe onderwerpen. Persoonlijk zou ik daarop voortborduren in plaats van de halve uitzending besteden aan onderwerpen die we al kennen.

Een vergelijkbaar fenomeen ontstond bij de uitzending met Ali B. De eerste 45 minuten van de opname waren erg sterk, maar daarna zwakte het enorm af. De kracht zat hem in de sterke anekdotes en openhartigheid van Ali, maar dit veranderde op het einde naar een heel erg spiritueel verhaal over jezelf vinden en doen wat je leuk vindt. Ik zag dat Ali loskwam als het ging over zijn werk en zijn kinderen, hij zegt zelf een keer dat hij zijn verslaving niet kwijt is, maar vervangt door andere bezigheden. Zoals muziek, theater, televisie, noem maar op. Dat is voor mij het moment om in te gaan op de carrière.

Een moment wat ik juist erg sterk vond dit seizoen College Tour is het interview met Christiane Amanpour, waar zij de toon zette. Dat Amanpour een sterke, felle vrouw is wisten we al. Maar het 11 feit dat zij het stuur in handen nam het interview en tegelijkertijd zulke inspirerende verhalen vertelde aan de studenten was top om te zien. Later werd in een column van het NRC deze uitzending nog geprezen en “verplichte kost voor iedere opleiding journalistiek” genoemd. Het hele interview was van voor naar achter een inspirerend verhaal met de juiste doelgroep en kritische vragen in het publiek.

Als laatste ben ik nog ontzettend trots op de complete uitzending met Ellen Laan. Het was een risico om een onbekende gast te nemen over een bijzonder onderwerp. Maar de uitzending zelf is juist erg inhoudelijk geworden, met vernieuwende onderwerpen die wat mij betreft nog weinig besproken zijn in media als deze. Een gewaagde sprong in het diepe met een onbekende bron leverde toch een goed resultaat op. Jammer genoeg liet het zichzelf niet zien in de kijkcijfers.

Waar ik nog mee wil afsluiten is dat ik had verwacht van te voren dat er wel een bepaalde reflectie zou zijn binnen de redactie. Even samen naar een uitzending kijken hoeft dan niet, maar ik dacht dat er wel plus- en minpunten werden besproken en zou worden gekeken naar reacties op social media. Dat laatste gebeurt wel, maar ik zie niet dat er veel mee wordt gedaan. Samen reflecteren dat gebeurde niet tot nauwelijks helaas. Ik moedig de redactie van harte aan om de maandag na een uitzending samen even wat reacties door te nemen met tips en tops voor de volgende opname. §2.2: Competenties §2.2.1: Persoonlijke competentieanalyse In mijn stageplan heb ik een analyse gemaakt van mijn competenties op dat moment. Dit is te vinden in het bijgevoegde stageplan3. Met een korte motivatie per competentie wil ik in de volgende analyse laten zien waar naar eigen zeggen ben verbeterd of juist niets mee heb gedaan.

Competentie Beheersing Beheersing Toelichting voor stage* na stage Kiezen Niet de meest relevante competentie tijdens deze stage, maar ik heb niet het idee dat ik achteruit ben gegaan in deze competentie. Weliswaar had ik meer inbreng kunnen leveren in vergaderingen om dit te laten zien. Plannen en De reis naar Londen met 350 mensen in totaal organiseren was, zoals ik omschreef in paragraaf 2.1.1. een hoogtepunt. Met name voor deze competentie. Verder heb ik weinig het idee gehad dat ik tekort was geschoten in bepaalde planningen, ik voel me dat ik hier sterker in sta dan voorheen. Verzamelen De doelen die ik mezelf gaf m.b.t. deze competentie bleken niet helemaal omvatbaar in mijn takenpakket. Ik wil mezelf nog meer verbeteren als het hier om gaat. Ik zie mogelijkheden. Selecteren Ik heb veel gewerkt met feedback vanuit het bedrijf. Dit allemaal om te zorgen dat ik de juiste redactionele keuzes maakte. Ik heb het gevoel dat ik heb gedaan wat ik kan om deze competentie te verbeteren, echter zat niet alles er in i.v.m. mijn takenpakket.

3 Zie bijlage 2 12

Ordenen Ik heb niet het gevoel gehad dat ik tekort schoot in het ordenen van mijn productie. Ik kon relevante informatie vinden en goed ordenen. Verwerken College Tour heeft mij laten proeven met journalistieke methodes die mij nog vreemd waren. Ondanks dat ik mezelf zelfverzekerd voelde in deze competentie, ik kan alleen spreken van verbetering. Evalueren Hetzelfde geldt voor deze competentie. Bij het programma werkten we met een constante stroom aan feedback. Hierdoor kon ik niet alleen mijn eigen werk verbeteren, maar ik hielp ook anderen met hun werk. Ik merkte vooral dat met mijn advies iets werd gedaan. Reflecteren op Deze competentie is niet echt van toepassing het vak geweest bij deze stage. Weliswaar heb ik meer inzicht gekregen in nieuwe vormen van media die mij eerst nog vreemd waren. Het kost echter nog wat moeite om hier goed op te kunnen reflecteren Werken in Als stagiaire val je ietwat buiten de boot van het teamverband team redacteuren, desalniettemin heb ik mijn best gedaan om mijn steentje bij te dragen. De communicatie verliep prima, en wat mij betreft zijn mijn persoonlijke doelen uit het stageplan gehaald. Werken binnen Werken binnen een journalistiek bedrijf was een bedrijf nieuw voor me, maar het verliep mij positief. Ik kon goed overweg met de werksfeer, ik had geen ‘9 tot 5’-mentaliteit voor zover dat kon. Maar dit was mijn eerste ervaring hiermee. Dus om te zeggen dat ik er al goed in ben is te vroeg. Reflecteren op Ik bleef mijn eigen nieuwsgierigheid houden maatschappelijke tijdens de stage. Ik heb alleen niet het idee dat ik ontwikkelingen het echt toe heb kunnen passen. Desalniettemin is mijn kunnen hierin niet achteruit gegaan. *Groen: goed. Geel: matig, voldoende maar verbetering nodig. Rood: onvoldoende.

§2.2.2: De FHJ-Competentiekaart In mijn weekverslagen ben ik regelmatig ingegaan op de competentiekaart van de FHJ, met name waar de kaart tekort schiet. Voor duidelijkheid heb ik de competentiekaart4 bijgevoegd.

Mijn kritiek komt neer op het ontbreken van een aantal competenties en het feit dat sommige competenties te specifiek zijn. De kaart lijkt ontzettend gericht op het produceren van nieuwsitems of geschreven artikelen. Onderzoek en voorbereiding lijkt uitgesloten. Een ander groot onderdeel van journalistiek beoefenen is volgens mijn ervaring bij de NTR als op de FHJ ook creativiteit, zelfstandigheid en netwerken.

4 Zie bijlage 3 13

Zonder een goed netwerk is het moeilijker om aan betaalde klussen of fulltime werk te komen, of aan bronnen voor producties. Een stage lijkt mij juist een ideale mogelijkheid om hier verbetering in te brengen. Echter kreeg ik vanuit de FHJ weinig motivatie om te netwerken, omdat de focus volledig ligt bij de competenties. De competenties spelen de hoofdrol in mijn tussentijdse weekverslagen en mijn stageplan. Daarnaast wordt in studiemateriaal m.b.t. stage 1 nauwelijks gesproken over netwerken.

Verder merkte ik deze periode dat het bedenken van bijzondere invalshoeken, maar vooral het zelfstandig uitoefenen van taken ontzettend belangrijk is in een professionele setting. Op de FHJ zijn er docenten waar je op terug kan vallen, in het werkveld niet.

Daarnaast is de competentiekaart onduidelijk als het gaat over prioriteiten. Competenties ‘verzamelen’, ‘selecteren’ en ‘ordenen’ zijn ontzettend overkoepelend en kun je bijna niet van elkaar wegdenken. Terwijl ‘reflecteren op het vak’ een hele unieke competentie op zichzelf is.

Mijn advies: werp een kritische blik op de competentiekaart. ‘Verzamelen’, ‘selecteren’ en ‘ordenen’ zouden bijvoorbeeld samengevoegd kunnen worden. Ten slotte stel ik voor om de competentie ‘zelfstandig werken’ toe te voegen en in het studiemateriaal óf de competentiekaart informatie toe te voegen over het belang en nut van een goed netwerk en hoe je dit op kan bouwen met een stage. §2.3: Ethische kwesties §2.3.1: Redactionele overwegingen Verschillende keren ben ik tijdens deze stage blootgesteld aan ethische kwesties die zich eerder, in ieder geval tijdens mijn studie, nog niet voor hadden gedaan voor mij. Het gaf me een nieuwe kijk op het onderwerp. Voordat ik in kan gaan op welke ethische kwesties zich voor hebben gedaan ga ik eerst even in op de ethische code en overwegingen van de redactie.

De redactie van College Tour hanteert naar mijn weten geen eigen ethische code. In plaats daarvan worden ethische kwesties in overleg afgehandeld, waarbij de eindredacteur vaak het eindoordeel velt. Voorbeelden hiervan volgen in de komende paragraaf. Dit systeem zorgt er voor dat elke kwestie op unieke wijze wordt afgehandeld. Ethische dilemma’s hebben zich in het verleden al bij College Tour voorgedaan. Zo kregen we nog steeds berichten over de uitzending met Willem Holleder van inmiddels vijf jaar geleden.

De overwegingen die de redactie maakt komen vaak voort uit wat wordt gezien als logica. Uiteraard met het beste voornemen voor het programma in het achterhoofd. Maar het is moeilijk om een vaste leidraad te formuleren als elk ethisch dilemma zo wezenlijk verschillend is, vandaar dat ik nu doorga met een aantal voorbeelden. §2.3.2: Drie voorbeelden van ethische kwesties Het recht staat altijd boven de ethiek. Men kan het homohuwelijk verwerpelijk vinden, maar het is bij wet vastgelegd en toegestaan. De ethiek focust zich juist op de ruimte tussen moreel en recht in. (Evers, 2012).

Voorbeeld 1: Geloof

Een veelvoorkomend ethisch dilemma wat zich voordeed op de redactie was de religieuze discussie. Bij vragen over het geloof van een gast kwam vrijwel altijd een mail van een gelovig persoon die een aantal zaken in twijfel trok. Zowel bij de uitzending van Ben Feringa kwam dit voor als bij die van Arjen Lubach. Lubach zijnde een fel atheïst en Feringa een christelijke wetenschapper. Beide gasten

14 hebben kritische vragen gekregen over hun geloof wat resulteerde in reacties. Een voorbeeld van een bericht dat we kregen naar aanleiding van de uitzending met Arjen Lubach:

“Ik mail u naar aanleiding van de uitzending van gisteravond van college tour met als gespreksleider Twan Huys. Ik ben christen. De smakeloze uitspraken die hij deed over onze God en Vader deden veel pijn. Hij noemde onze God een ”rotzak” die kinderkanker zou toelaten enz. Hij was immers in gesprek met Arjan Lubach die zijn geloof overboord heeft gegooid. Beseft hij nu werkelijk niet hoeveel mensen hij hiermee kwetst? Maar dit mag zeker allemaal onder het mom van vrijheid van meningsuiting en dan mag je blijkbaar christenen gerust op het hart trappen. Ik heb gedacht: Doe dit ook eens over Allah, de God van de Moslims. Dan krijgt hij een groot gedeelte van Nederland over zich heen, maar christenen als minderheid mag je blijkbaar gerust kwetsen. Ik zou Twan Huys willen vragen om eens even na te denken voordat hij opnieuw zulke kwetsende uitspraken doet waar hij blijkbaar de gelegenheid voor krijgt bij de NTR die voor alle Nederlanders zou moeten zijn behalve christenen?”

Wanneer je een mail als deze krijgt vergt dat een doordacht antwoord. De redactie discussieerde hierover en kwam tot een reactie. In een mail vertelden we dat we meer inzicht wilden over waarom Lubach zijn geloof opzij heeft gezet, daarbij gebruikten we een fragment van een komiek met dezelfde geloofsopvatting. In de zaal echter zorgde het voor een vriendelijke discussie tussen gelovigen wat eigenlijk een prettig aanzicht was. Daarnaast nog een excuses voor het beledigen enzovoorts.

Klachten als deze werden door de redactie vrij serieus genomen, maar het is moeilijk om iemand formeel tevreden te stellen die haaks tegenover de uitspraken van een gast staat.

Voorbeeld 2: Gefabriceerde foto’s

Een ander voorbeeld was een conflict met The Post Online. In de Uitzending met Christiane Amanpour werd een foto gebruikt van het Bosnische concentratiekamp, Trnopolje. Journalisten van The Post Online beschouwde deze foto als gefabriceerd. Hier is al in de media een lange tijd discussie over geweest met nog steeds gemengde kampen. Dit onderwerp droeg een behoorlijke toon in de uitzending en vroeg daarom ook om een juiste behandeling.

De argumentatie van The Post Online en de wederhoor van College Tour valt te lezen in dit artikel: http://media.tpo.nl/2017/05/13/cnn-journalist-christiane-amanpour-baseert-pleidooi-voor- waarheid-op-nepfoto/

College Tour houdt hier, zoals ik eerder vertelde, de logica en rechtspraak aan als uitgangspunt voor dit ethisch dilemma. Maar TPO had daar een andere visie over. Wat ik zelf geleerd heb uit dit specifieke dilemma is dat er altijd mensen zijn die een eigen waarheid voorhouden, en wie in dat conflict gelijk heeft is puur subjectief. In het geval van College Tour is het enige wat je dan kan doen je eigen programma beschermen en ondertussen zoeken naar de waarheid die je aan kan houden.

Voorbeeld 3: Diversiteit

Dit is een van de weinige dilemma’s die ik persoonlijk mee heb gemaakt en zelf een overweging voor moest maken. Voor de rest van de zaken was het vooral de redactie die de overweging maakte waarbij ik een zegje kon doen. Nu was het zo dat voor de uitzending met Ed Sheeran een selectie gemaakt moest worden uit bijna 2000 aanmeldingen. Deze moesten teruggebracht worden naar 80. Na een aantal lange dagen van selecteren had ik de 80 beste vragen en motivaties gevonden en stuurde deze lijst op naar de eindredacteur voor controle. Om deze vervolgens terug te krijgen met als feedback: “het zijn bijna allemaal hele Hollandse namen. Waren er weinig aanmeldingen van mensen met een kleurtje?“

In de laatste drie decennia hebben verschillende nieuwsorganisaties wereldwijd diversiteit aangehouden als een primair ethisch doel. Diversiteit is dan ook een ethisch dilemma (Wilkins & Christians, 2009). Ik had mijn selectie gedaan puur op inhoud, logischerwijs dat dit voor een persoonlijk dilemma zorgde, aangezien ik het niet direct met de feedback eens was.

Hoe ik dit op heb gelost is door me te verplaatsen in de missie van de NTR. Zoals eerder vermeld is de NTR een taakomroep en een van die taken is het stimuleren van diversiteit. Door mijzelf te verplaatsen in dit doel is het moeilijk voor mij om niet akkoord te gaan. Dus ik koos er voor om mijn eigen moreel even opzij te zetten ten goede van de taak van de NTR. Omdat dit geen journalistiek inhoudelijk dilemma betrof was dit niet moeilijk voor me, maar desalniettemin zette het me aan het denken.

Hoofdstuk 3: Theorie in de praktijk

§3.1: Media en innovatie College Tour draait als programma al lang mee. Het seizoen dat ik meedraaide was alweer de tiende jaargang. Een programma als dit draait niet het hele jaar door en moet daarom elke keer opnieuw zijn relevantie en doelgroep terug zien te vinden. Er zijn veel tools die hierbij kunnen ondersteunen. Denk daarbij aan social media, de website, online video en andere middelen. Een aantal van deze middelen past College Tour al toe. Maar sommige voor de hand liggende middelen worden onderbenut.

Er is in het huidige medialandschap sprake van een mediaconvergentie. Verschillende mediatypen die voorheen gescheiden waren groeien naar elkaar toe en overlappen (Pleijter, 2015). Ook College Tour valt onder deze mediatypen. Het medium is uitgegroeid van een televisieprogramma naar ook een sociaal medium. In de journalistiek is nou eenmaal behoefte aan vernieuwing.

Journalistieke concepten zijn niet meer tijdloos in een alsmaar veranderend medialandschap, dus het wordt verwacht van de journalist om hierover mee te denken. Welke nieuwe concepten, financieringsmodellen en vertelvormen zijn dominant in de toekomst? Voor College Tour heb ik gedurende mijn stage opgelet op welke mediavormen ze al gebruiken, hoe deze benut worden en welke innovaties passen bij het concept van College Tour om modern, relevant en “future-proof” te blijven. Dit heb ik onderzocht onder de hoofdvraag “Welke innovaties kunnen College Tour ondersteunen om modern en relevant te blijven?”

In de komende paragraven ga ik in op mijn persoonlijke observaties omtrent welke innovaties College Tour (onder)benut en welke nog gebruikt kunnen worden. Tot slot formuleer ik mijn observaties nog in een conclusie met concreet advies. §3.2: Observaties De laatste jaren zijn er ontzettend veel innovaties op het gebied van media. Typerend voor deze media is de toegenomen gebruiksvriendelijkheid, met als gevolg: groeiende mogelijkheden voor iedereen om te publiceren (Pleijter, 2015). Dit heeft een duidelijke invloed op een televisieprogramma. Dit seizoen van College Tour is er veel overleg geweest over manieren om te vernieuwen. Dit is ideaal geweest voor mijn observaties. Een aantal voor de hand liggende media voor College Tour om mee te vernieuwen zijn, wat ik heb geobserveerd: social media (facebook, instagram en twitter), youtube, publieksinteractie en de eigen website. Op deze media wil ik dieper ingaan.

Zaken als Virtual Reality en (nieuws)games worden vaak genoemd bij vernieuwing in de journalistiek. Echter zijn deze niet geschikt voor het format van College Tour, daarom noem ik ze niet uitgebreid in dit hoofdstuk. Aangezien VR vrij hoogdrempelig is en een bepaalde “commitment” van de kijker verwacht naast de benodigde apparatuur is het niet te verwachten van kijkers dat ze hier actief gebruik van maken. Games zijn simpelweg niet passend bij het inhoudelijke format.

College Tour was dit seizoen actief bezig met het vernieuwen van Social Media. Zo werd er afgetrapt met een cursus in social media waar concrete doelen voor de pagina’s werden gesteld. Daarnaast zijn er ook redacteuren op gezet en een goed budget voor ingeruimd. Uit gesprekken met social mediaredacteur Rens Kievits haalde ik op dat er alles aan wordt gedaan om deze media volop te benutten. “Voor alles wordt een plan en een schema gemaakt, we gebruiken onze eigen kwaliteiten en ervaring met sociale media om ze allemaal volop te benutten, zonder onszelf te dwingen op de

17 gebruiker.” Wat mij betreft zet College Tour social media goed in. De directe pluspunten zijn de geplande posts op slimme tijden en een goede hoeveelheid content per medium. Daarnaast is er nog medium-exclusieve content, video’s of foto’s die maar op een van de drie websites te vinden zijn. Dat trekt aandacht op dat specifieke medium.

Het College Tour YouTubekanaal is bron van discussie geweest dit seizoen. Vooral de onder de noemer “wat er mee te doen?” Zo werden dit seizoen de tien-minuten-versies van uitzendingen geïntroduceerd op YouTube. Deze actie heeft wat mij betreft een gemengd succes. De video’s worden bekeken maar niet in grote getalen.

Kijkcijfers tien-minuten-versies op YouTube* 6000 5408 5000

4000

3000

2000 2170

1000 655 272 0 130 92 Ed Sheeran Christiane Ben Feringa Ellen Laan Arjen Lubach Ali B Amanpour

Reeks 1

*geraadpleegd op 4 juni 2017

Sommige van deze video’s zijn niet slecht bekeken maar anderen weer dramatisch. Maar zelfs een van de beter bekeken video’s, namelijk die met Ali B, toont weer een enorm contrast met de volledige uitzending die door een derde op YouTube is geplaatst. Die is namelijk bijna 20.000 keer bekeken.

Regelmatig plaatsen derden hele uitzendingen op YouTube, zonder consequentie. Sterker nog, als je de term “College Tour” zoekt op YouTube verschijnen deze versies eerder dan video’s van het eigen kanaal. De relevantste, meest bekeken en langst bekeken video’s verschijnen namelijk eerst. De eigen video’s van College Tour horen hier niet bij blijkt dus. Mijn advies op dit gebied ligt voor de hand. College Tour zou zelf de volledige afleveringen op YouTube moeten plaatsen. Aangezien ze ook al te zien zijn op uitzendinggemist. Ik legde dit idee voor aan Social Mediaredacteur Rens Kievits en communicatiemedewerkers van de NTR tijdens de social media-vergadering. Daaruit kreeg ik de feedback dat het voor de NTR niet mogelijk is om dit te doen. De NTR wil namelijk dat de uitzendingen worden bekeken via uitzendinggemist.

Als laatste wil ik ingaan op de website van College Tour. Ik heb zelf veel met deze site gewerkt in mijn stageperiode en ben tot de conclusie gekomen dat deze ietwat gedateerd is. Hier is op de redactie al overleg op geweest. Het enige wat op de site te zien is zijn biografieën van de gasten, aanmeldformulieren en links naar social media. Daarnaast is er niet eens een goede mobiele site

18 beschikbaar. De site is wat mij betreft toe aan vernieuwing. Mijn concrete advies en bedenering hiervoor zijn te lezen in de volgende paragraaf. §3.3: Conclusies Het afgelopen decennium is er een enorme toename van internetgebruik waargenomen. Dit werkt samen met de opmars van mobiele apparaten zoals smartphones en tablets (Sonck & De Haan, 2015). College Tour is vooral bezig met innovaties op het gebied van social media, wat verstandig is. Maar mist hierbij het feit dat het programma en de bijbehorende media nog niet volledig “mobile- friendly” zijn.

Wat betreft social media is College Tour op de goede weg. Het enige advies wat ik kan geven is meer gebruik maken voor winacties en andere publieksinteractie op facebook om aandacht naar de pagina te trekken en gasten aan te moedigen om de posts ook te delen op eigen pagina’s. Dat laatste gebeurt al, maar het heeft laten zien dit seizoen dat het rendement oplevert. Dus het mag benadrukt worden. Dat haakt gelijk in op het puntje publieksinteractie. Reviews en dergelijke interactie zijn online al mogelijk via sites van derden, College Tour zou meer interactie aan kunnen gaan in positieve zin. Dat wil zeggen: winacties, kijkers aan het woord, of actievere feedback op inbreng van het publiek. Zo wordt de kijker aangespoord om College Tour te promoten op eigen pagina’s. Berichten en video’s zijn hier al goed afgestemd op social media en mobiel gebruik, ze zijn kort en ondertiteld. Dat is al erg sterk. Ook mogen de mediakanalen buiten het seizoen gebruikt blijven worden om niet in de vergetelheid te raken.

Mijn advies op gebied van het YouTubekanaal is als volgt: Ik wil de NTR ten strengste aanraden om volledige uitzendingen, naast fragmenten, op het YouTubekanaal te plaatsen en daarmee een stap voor nemen op de talloze mensen die uitzendingen rippen en plaatsen op YouTube. Niet alleen voor de kijkersaantallen, maar ook zodat niemand anders successen boekt met content die niet door henzelf geproduceerd is. Dit kan ook dienen als succesvol verdienmodel met YouTube’s eigen adverteerders, maar toen ik dit voorlegde aan de eerder genoemde redacteuren bleek dit niet mogelijk voor een publieke omroep. Daarnaast is de YouTube-app op meer smartphones te vinden dan de NPO gemist-app. Deze app is zowel functioneler als populairder. Het zou een programma als College Tour goed doen om daar beschikbaar te zijn. Ook met het oog op support voor mobiele apparaten. Dit haakt gelijk in op het volgende punt: de website.

De website is momenteel onderbenut. Eerder genoemde fragmenten op YouTube en social media kunnen ook eventueel op de website. Ik heb gemerkt dan mensen snel geneigd zijn om de gebruikelijke kanalen te pakken als ze een vraag hebben. De facebookpagina van College Tour is actief, dus ontvangt veel berichten van gebruikers. Ondanks dat voor vragen e.d. verwezen wordt naar de website. In dit opzicht mag er dus nog meer worden aangepast op de mobiele gebruiker.

Dit samen formuleert het antwoord op mijn eerder genoemde hoofdvraag: “Welke innovaties kunnen College Tour ondersteunen om modern en relevant te blijven?” Om het antwoord op te sommen: College Tour is goed op weg om modern en relevant te blijven in een alsmaar veranderend mediatijdperk. Maar het zou het programma goed doen om zich meer aan te passen aan de mobiele gebruiker. Vooral aangezien een van de doelgroepen van College Tour zoals genoemd in paragraaf 1.2. de student is, een grote afnemer van sociale media en mobiel gebruik.

Nawoord

Het schrijven van dit verslag was voor mij een ontzettend leerzame ervaring. Ik heb hierdoor nogmaals de kans gekregen om te reflecteren op een ontzettend interessante en vooral leuke periode waar ik mezelf heb kunnen verbreden. Ik ben trots op het resultaat en rond deze periode met goede moet af.

Toen ik op zoek ging naar een stage stelde ik mezelf absoluut niet voor bij een landelijk bekend televisieprogramma in Hilversum. Ik dacht aan kleine lokale omroepen of kranten. Misschien wilde ik inhaken op aanbiedingen die ik had van De Gelderlander en een lokale krant van de regio Boxmeer, totdat ik via mediastages de vacature voor College Tour vond. Ik heb een grote stap voor mezelf gezet en ben ontzettend blij dat ik dit heb gedaan.

Ik had geen concrete voorstelling bij wat ik zou gaan doen deze stage. Daarom ook geen plan voor mezelf, behalve leerdoelen. Maar ik wist wel dat ik weg zou gaan met ervaringen onder de riem die ik nergens anders zou kunnen krijgen, dat is zeker waar gebleken. Ik vond mezelf in onbekend terrein, als zuiderling in de randstad. Maar het kostte me weinig moeite om me aan te passen aan de mensen om me heen. Ik had niet van te voren bedacht dat ik het ene moment in Londen zou zijn en het andere moment met een koud biertje op het dak van een theater in Amsterdam met de hele redactie.

Nogmaals wil ik mijn dank uitspreken aan het hele team van College Tour en iedereen die mij geholpen heeft met deze stage. Tim, Evert Jan, Sophie L, Sophie F, Michiel, Wouter, Rens, Lianne, Marij, Twan en uiteraard Michiel Bles vanuit de opleiding: Hartstikke bedankt voor deze onvergetelijke ervaring en ik hoop jullie allemaal in de toekomst nog te zien. Niet alleen bij een borrel, maar wie weet ook als collega.

Bedankt voor het lezen.

Demi Rothof

Tilburg, juni 2017

Bronnenlijst

•De Boer, C., & Brennecke, S. (2014). Media en publiek. Amsterdam, Nederland: Boom.

•Evers, H. (2012). Media-ethiek (4e ed.). Groningen/Houten, Nederland: Noordhoff.

•Pleijter, A. (2015). Landelijk beroeps- en opleidingsprofiel hbo-bachelor Journalistiek. Geraadpleegd van https://connect.fontys.nl/instituten/fhj/Documents/Curriculum/BOP%20Journalistiek%202015.pdf

•Sonck, N. & Haan, J. de (2015). Media:tijd in beeld: Dagelijkse tijdbesteding aan media en communicatie. Den Haag: SCP.

•Verhoeven, N. (2014). Wat is onderzoek?. Amsterdam, Nederland: Boom.

•Wilkins, L., & Christians, C. (2009). The handbook of mass media ethics. New York, Verenigde Staten: Routledge.

Bijlage 1: Beoordelingsformulier praktijkbegeleider

Bijlage 2: Stageplan

Stageplan Demi Rothof

College Tour

Cohort 2015 – Stage 1

Inhoudsopgave

1. Adresgegevens……………………………………………………………………………………………………………………………….3

2. Stagedoelstellingen…………………………………………………………………………………………………………………………4

2.1. Doelstellingen vanuit de stageplek………………………………………………………………………………….4

2.2. Leerdoelen voor de stagiaire…………………………………………………………………………………………..4

2.3. Competentieanalyse……………………………………………………………………………………………………….5

3. Begeleiding…………………………………………………………………………………………………………………………………….7

3.1. Praktijkbegeleider

3.2. Docentbegeleider

4. Werkplan

5. Analyse van de stageplaats

1. Adresgegevens 1.1. Stagiaire

Demi Rothof

Bedrijf: NTR

Programma: College Tour

Werkadres: Wim T. Schippersplein 5, Hilversum

Woonadres: Bredaseweg 204-22, Tilburg

Email: [email protected] // [email protected]

Telefoonnummer: 088-77 99 699 // 06-48 90 48 08

In geval van nood:

Simon Rothof

Adres: Sambeekseweg 33, Boxmeer

Telefoonnummer: 0485-57 50 40 // 06-51 20 27 80

1.2. Praktijkbegeleider

Tim van Golen

Werkadres: Wim T. Schippersplein 5, Hilversum

Email: [email protected]

Telefoonnummer: 088-77 99 704 // 06-20 44 46 89

2. Stagedoeleinden 2.1. Doelstellingen vanuit de stageplek

De stagiaire zal vijf dagen per week op de redactie werken. Begin- en eindtijden zijn doorgaans van 9.30 uur tot 17.00 uur. Wij verwachten dat de stagiaire zich hier aan houdt. De stagiaire zal zich bezighouden met redactie- en productiewerkzaamheden. Hier valt onder: het schrijven van teksten voor de College Tour-website, het zoeken en produceren van beeldmateriaal voor opnames, het assisteren van de coördinatie en regie tijdens opnames, het ondersteunen of uitvoeren van interviews en andere dergelijke werkzaamheden.

Wij verwachten van de stagiaire dat hij deze werkzaamheden naar uitvoert naar het niveau van ons programma. Hierbij kan hij gebruik maken van de ondersteuning en faciliteiten die wij hem bieden. De stagiaire heeft een eigen werkplek en PC om gebruik van te maken, en zal zelfstandig zijn taken uitvoeren, onder begeleiding en toezicht van de praktijkbegeleider en ander redactiepersoneel.

Ons doel is dat de stagiaire een volwaardig deel uit kan maken van de redactie. Zodat hij ons ondersteuning kan bieden in onze werkzaamheden en zodat hij zelf van de ervaring kan leren. De stagiaire zal bijdragen aan de productie van zes uitzendingen van College Tour en wij hopen hier leuke en interessante uitzendingen van te maken en dat de stagiaire daar zijn zichtbare bijdrage aan levert.

2.2. Leerdoelen van de stagiaire

Ik ga deze stage in met beperkte ervaring in de televisiewereld. Met ‘beperkt’ bedoel ik eigenlijk, geen ervaring buiten de televisiestudio van de FHJ. Aan het einde van deze stageperiode wil ik niet alleen weten hoe het is om te werken op een redactie, maar ook een beeld krijgen van hoe de televisiewereld werkt. Zodat ik later als ik afgestudeerd ben hier eventueel weer in terecht zou kunnen komen.

Vanwege dit doel is niet alleen werkervaring opdoen belangrijk, maar ook netwerken. Daarom zie ik College Tour als een geschikte stageplek. Hier is niet alleen de mogelijkheid om mee te werken aan televisieprogramma’s. Maar ook om te netwerken en te oriënteren bij andere programma’s. Aan het einde van mijn stageperiode wil ik een netwerk opgebouwd hebben waar ik in de toekomst mezelf weer opnieuw mee in de televisiewereld kan krijgen.

Naast netwerken is het opdoen van ervaring ook niet het minst belangrijk. Werken op een redactie heb ik al mogen proeven in de nieuwsredactie van de FHJ. Maar dit is het echte werk. Aan het eind van de stageperiode hoop ik dat er geen vleugje meer over is van een negen-tot-vijf-mentaliteit en ik weet hoe mijn latere carrière er uit kan zien. Of eigenlijk, hoe ik wil dat mijn latere carrière er uitziet.

Concrete ervaringen die ik op wil doen:

- Contacten leggen binnen en buiten de NTR en College Tour, oriënteren bij andere programma’s en mijn eigen stempel drukken. - Meekijken bij opnames van College Tour, voornamelijk bij de regie, en als het kan daar een actieve bijdrage in leveren. - Inzicht krijgen in de stappen van voorbereiding tot redactiewerk tot daadwerkelijke opname en uitzending van College Tour - Meekijken met professionals in video- en fotobewerking en daar zelf in oefenen

2.3. Competentieanalyse

Om weer te geven waar ik nu sta qua competenties heb ik de volgende analyse gemaakt.

Competentie Beheersing1 Toelichting Hoe ga ik dit verbeteren / toepassen in het bedrijf Kiezen Tijdens nieuwsredactie Door een actieve bijdrage te geleerd om zelfstandig leveren aan het kiezen van onderwerpen en passende gasten en interviewkandidaten invalshoeken te vinden bij voor het programma en actuele bepaalde media. onderwerpen te leveren. Plannen en Gaat voldoende maar kan Mijn voornemen is om tijdens organiseren beter. Tot nu toe weinig mijn stage mijn collega’s en problemen mee gehad maar vooral mezelf niet te hinderen soms zit ik te kort op de met mijn planning. Ik plan alles deadline. op tijd en hou mij hier aan zodat anderen niet de dupe worden van mijn planfouten. Verzamelen Soms vind ik alle juiste Tijdens mijn stage moet de informatie over een informatie die ik opzoek juist, onderwerp, maar mis ik nog interessant en relevant zijn. Ik een goede invalshoek of loop moet expert worden over de ik een nuttige informatiebron gasten van College Tour. over het hoofd. Selecteren Uit de informatie die ik heb Door goed te communiceren en kan ik de relevante details feedback te vragen kan ik kiezen en toepassen. Maar af ontdekken welke feiten het en toe is mijn invalshoek niet belangrijkst zijn over het de juiste of leg ik te veel onderwerp waar ik mee bezig nadruk op onbelangrijke ben. Dus hier moet ik gebruik feiten. van maken en er voor zorgen dat de juiste feiten benadrukt worden. Ordenen Ik heb de neiging om niet Net zoals bij Selecteren, altijd goed in te schatten communiceren en feedback wanneer informatie niet vragen gaan me hier ontzettend relevant genoeg is. Dan leg ik bij helpen. Het advies dat ik dan nadruk op iets wat eigenlijk krijg moet ik ook mee blijven niet nodig is. Vice versa nemen voor volgende gebeurt dit ook af en toe. onderwerpen. Verwerken Tekst, video, audio, tools. College Tour is een Met dit alles heb ik meerdere televisieprogramma, maar ook keren gewerkt op de FHJ. Ik is er redactiewerk. Dus ik zal me voel me het meest thuis in voornamelijk bezighouden met video, maar ik kan op goed tekst en video. De ervaringen niveau content maken in al die ik bij de FHJ heb die media. meegekregen gaan me hierbij helpen. Evalueren Ik ben altijd kritisch op mijn Ik kom een stagebedrijf binnen eigen werk en sta open voor als minst ervaren persoon daar. feedback voor anderen. Met Het is belangrijk dat ik opensta voor feedback en kritiek om 31

deze feedback doe ik ook mezelf te verbeteren. Alsnog wat. zijn anderen ook niet perfect, dus ik moet niet schuw zijn om zelf feedback te geven. Reflecteren op Ik volg ontwikkelingen in de Nieuwe media speelt altijd een het vak journalistiek actief, maar grote rol in de televisie. Het is soms heb ik nog moeite met belangrijk om te weten welke het formuleren van een eigen ontwikkelingen nu relevant zijn mening daarover. voor de journalistiek om je eigen medium te verbeteren, dus ik blijf ze in de gaten houden. Werken in Nieuws-, media- en Bij werken op een redactie zal teamverband onderzoeksredactie, bij goede communicatie en allemaal is samenwerken een teamwork altijd belangrijk zijn. belangrijk punt. Tot nu toe Het is belangrijk dat ik de heeft dit me geen problemen vaardigheden die ik al heb goed opgeleverd. toepas. Werken binnen Ik heb simpelweg geen De ervaring die ik heb opgedaan een bedrijf ervaring binnen bij NR en andere werkgebieden journalistieke bedrijven. Wel pas ik toe en gebruik ik. Ik kan al in bijbaantjes en op de goed werken in teamverband, nieuwsredactie, maar dat telt nu nog de aanpassing maken niet. naar een professionele omgeving. Reflecteren op Ik volg het nieuws op de voet, Op de hoogte zijn van recente maatschappelijke ben maatschappelijk ontwikkelingen is erg belangrijk ontwikkelingen betrokken en op de hoogte voor het schrijven van een van onderwerpen die spelen biografie over een gast of in het in de maatschappij. zoeken naar onderwerpen voor het interview. Zo wil ik dit toepassen. 1Groen: goed. Geel: matig, voldoende maar verbetering nodig. Rood: onvoldoende.

College Tour is een ideaal programma om voor mij twee dingen te leren die ik belangrijk vind voor mij als persoon. Het medium video en de vaardigheid interviewen. In beide voel ik me thuis, maar ik voel ook dat ik beter kan. Ik hoop dat de begeleiding mij hierin kan steunen en me de kans biedt om dit van dichtbij mee te maken. Ook zou ik vertrouwen op prijs stellen. Ik weet dat ik thuis ben in de media, nu moet ik het ook laten zien.

Om het grof te zeggen, ik wil eigenlijk een indruk achterlaten bij het bedrijf waardoor ze me niet kwijt willen. Om dit voor elkaar te krijgen zal ik hard moeten werken en mijn stem moeten laten horen. Ze mogen niet vergeten wie ik ben, dit zal immers niet de laatste keer zijn dat ik in de televisiewereld werk.

3. Begeleiding 3.1. Praktijkbegeleider

Mijn praktijkbegeleider bij College Tour is Tim van Golen. Tim werkt net als ik op de redactie en zal gedurende de stage mijn eerste aanspreekpunt zijn voor praktische zaken.

Tim is vier dagen per week aanwezig op de redactie, daar zal hij mij begeleiden en vragen beantwoorden over praktische zaken. Aangezien het de bedoeling is dat ik volwaardig deel uitmaak van de redactie zullen we elkaar vaak spreken. Hij zal ook, samen met andere leden van de redactie, mijn werk controleren en beoordelen. Ook krijg ik feedback van Tim en de andere redactieleden.

3.2. Docentbegeleider

Mijn docentbegeleider vanuit de FHJ is Michiel Bles. Ik heb mezelf al voorgesteld aan Michiel en we hebben al een aantal praktische zaken doorgesproken.

Het is de bedoeling dat ik wekelijks een verslag inlever waar ik vertel over hoe die week is gegaan, wat ik heb gedaan en wat ik heb geleerd. Dit hou ik elke week aan, dus dan heb ik regelmatig contact met Michiel. Daarnaast vind ik het belangrijk om Michiel op de hoogte te houden van ontwikkelingen. Als iets verandert in mijn stage of ik merk dat ik ontevreden of juist zeer tevreden ben, hoort Michiel het als eerste.

4. Werkplan Tijdens mijn stage zal ik verschillende werkzaamheden uitvoeren als productie- en redactiemedewerker.

Mijn werkzaamheden bestaan onder andere uit:

- Profielen schrijven van gasten van het programma - Beeldmateriaal zoeken of produceren dat gebruikt kan worden in de uitzending - Hogescholen en universiteiten uitnodigen en publiek werven voor opnames - De mail beheren en contact behouden met derde partijen, voor mensen van buiten College Tour of de NTR ben ik het eerste aanspreekpunt - Tijdens opnames assisteren in de regie en coördinatie. - Bijhouden van Social Media - Andere aanverwante werkzaamheden

Naast deze werkzaamheden heb ik ook persoonlijke taken bij deze stage. De volgende dingen wil ik tijdens mijn stage doen:

- Meekijken bij professionele videobewerking en zelf proberen als daar de optie toe is - Meekijken bij regie, productie en opname van College Tour en zelf daarin meewerken - Netwerken binnen de NPO bij andere programma’s - Contacten leggen en onderhouden met programmamakers en andere relevante partijen waar ik mee in contact kom - Beter worden in praten en bellen - Op de hoogte blijven van actuele ontwikkelingen en hier invalshoeken voor bedenken die aansluiten bij televisie maken

Ik was bang dat mijn stage niet genoeg “journalistiek” zou zijn om aan te sluiten bij deze opleiding. Maar na gesprekken met redactieleden en mijn praktijkbegeleider heb ik door dat deze stage zeker aansluit bij de opleiding, maar op een manier die ik tot nu toe nog niet heb behandeld. Namelijk redactiewerk, en schrijven op andere manieren dan voor nieuwsberichten. Plannen en organiseren, verzamelen, verwerken en werken in teamverband spelen nu meer een rol dan ooit.

5. Analyse van de stageplaats Tijdens mijn stage ga ik werken bij de NTR, voor het programma College Tour. De structuur van mijn werkomgeving ziet er als volgt uit:

Het vaste team van College Tour bestaat uit acht mensen.

Presentatie: Twan Huys

Eindredactie: Marij Janssens

Redactie: Tim van Golen, Sophie Langkemper, Evert Jan Offringa en Sophie Frankenmolen

Productie: Michiel Hobbelink en Wouter Bollebakker

Hier kom ik als negende persoon bij.

College Tour is een interviewprogramma waar verschillende bekende gasten worden geïnterviewd door Twan Huys, ook bekend van Nieuwsuur, en het publiek dat voor het merendeel uit studenten bestaat. Verschillende bekende gasten zijn al geweest, zoals Johan Cruijff, Bill Gates, Sting, de dalai lama, Desmond Tutu, Mark Rutte, Shimon Peres en vele anderen.

In 2012 ontstond er ophef over het programma toen crimineel Willem Holleeder te gast was.

Het format van het programma is al sinds het bestaat redelijk hetzelfde gebleven. Per uitzending wijzigt nog wel eens of de gasten exclusief studenten van hogescholen of universiteiten zijn. Ook worden uitzendingen soms in het buitenland georganiseerd.

Op de redactie houden de werknemers zich voornamelijk bezig met de gasten van het programma. Gasten worden geregeld, interviews georganiseerd en er worden teksten geschreven voor de website en social media. Dit en alle randzaken daarvan. Hier kom ik voornamelijk te werken.

Op de productieafdeling worden de meer praktische zaken geregeld, zoals locatie van opname en camera- en geluidspersoneel. Ook financiële zaken komen hier voorbij.

De eindredactie houdt zich bezig met de laatste controle van alles en kan ideeën verwerpen. Zij geeft de uiteindelijke goedkeuring en controleert alles.

De presentator werkt voornamelijk bij nieuwsuur, maar presenteert ook College Tour. Ook hij krijgt een zegje over wat er speelt als laatste aanspreekpunt.

Iedereen houdt zich bezig met zijn of haar eigen taak, maar regelmatig wordt er overlegd of om advies gevraagd. Zo ziet de structuur van College Tour er ongeveer uit.

Bijlage 3: De FHJ-Competentiekaart