Download Kamerstuk
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2019–2020 35 300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2020 Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING Inhoudsopgave A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING 3 B. BEGROTINGSTOELICHTING 4 1. LEESWIJZER 4 2. BELEIDSAGENDA 8 2.1 Beleidsprioriteiten 8 2.2 Belangrijkste beleidsmatige mutaties 23 2.3 Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven 31 2.4 Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen 33 2.5 Overzicht risicoregelingen 34 3. BELEIDSARTIKELEN 35 3.1 Art.nr. 1 Primair onderwijs 35 3.2 Art.nr. 3 Voortgezet onderwijs 43 3.3 Art.nr. 4 Beroepsonderwijs en volwassenenedu- catie 50 3.4 Art.nr. 6 en 7 Hoger onderwijs 61 3.5 Art.nr. 8 Internationaal beleid 72 3.6 Art.nr. 9 Arbeidsmarkt en personeelsbeleid 77 3.7 Art.nr. 11 Studiefinanciering 81 3.8 Art.nr. 12 Tegemoetkoming studiekosten 93 3.9 Art.nr. 13 Lesgelden 96 3.10 Art.nr. 14 Cultuur 98 3.11 Art.nr. 15 Media 107 3.12 Art.nr. 16 Onderzoek en wetenschapsbeleid 112 3.13 Art.nr. 25 Emancipatie 117 4. NIET-BELEIDSARTIKELEN 120 4.1 Art.nr. 91 Nog onverdeeld 120 4.2 Art.nr. 95 Apparaat Kerndepartement 121 kst-35300-VIII-2 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2019 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 1 5. BEGROTING AGENTSCHAPPEN 124 5.1 Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) 124 5.2 Nationaal Archief (NA) 132 6. BIJLAGEN 138 Bijlage 1: Zelfstandige Bestuursorganen en Rechtspersonen met een Wettelijke Taak 138 Bijlage 2: Verdiepingsbijlage 144 Bijlage 3: Moties en toezeggingen 159 Bijlage 4: Subsidieoverzicht 231 Bijlage 5: Evaluatie- en overig onderzoek 239 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 2 A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING Wetsartikel 1 De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaat voor het aangegeven jaar vast te stellen. Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota. Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenoemde begrotingstoelichting). Wetsartikel 2 Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en lasten, het saldo van de baten en de lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de in de staat opgenomen baten-lastenagentschappen voor het onderhavige jaar vastgesteld. De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (Begrotingstoe- lichting) van deze memorie van toelichting en wel in de paragraaf inzake de agentschappen. De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven De Minister van Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 3 B. BEGROTINGSTOELICHTING 1. DE LEESWIJZER De begroting 2020 bevat de volgende onderdelen: a. Beleidsagenda; b. Beleidsartikelen; c. Niet-beleidsartikelen; d. Agentschappen die een baten-lasten stelsel voeren; e. Verdiepingshoofdstuk; f. Bijlagen. De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media is verantwoor- delijk voor Artikel 1 Primair onderwijs, Artikel 3 Voortgezet onderwijs, Artikel 9 Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid en Artikel 15 Media. De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is verantwoordelijk voor de overige artikelen. De verdeling van de beleidsterreinen is vastgelegd in de portefeuilleverdeling van Kabinet Rutte III1. Groeiparagraaf Ten opzichte van de begroting 2019 zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: • Bij artikel 11 Studiefinanciering is in tabel 11.2 «Budgettaire gevolgen voor beleid en budgetflexibiliteit» vanaf dit jaar gekozen voor een verhelderende indeling tussen de instrumenten inkomensoverdracht en leningen. In totaal zijn er vier wijzigingen die in de toelichting op de tabel nader worden toegelicht. • De budgetverantwoordelijkheid voor de verbetermiddelen voor Caribisch Nederland en de middelen voor de samenwerking met Curaçao, Sint Maarten en Aruba is overgegaan van artikel 4 Beroeps- onderwijs en volwasseneneducatie naar artikel 1 Primair Onderwijs. In verband hiermee zijn deze middelen met ingang van 2020 overgeboekt van artikel 4 naar artikel 1. • Naar aanleiding van een toezegging van de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking is bij artikel 3 Voortgezet onderwijs een overzicht opgenomen van de geschatte uitgaven aan asielzoekerskinderen afkomstig uit DAC-landen voor primair en voortgezet onderwijs tijdens de eerstejaarsopvang. • Bij de meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen in het onderdeel Beleidsagenda wordt nader ingegaan op de door het kabinet gestarte «Operatie Inzicht in Kwaliteit». In juni 2011 is de motie Schouw c.s. ingediend en aangenomen. Deze motie beoogt de landenspecifieke aanbevelingen van de Raad op grond van de nationale hervormingsprogramma’s een eigenstandige plaats te geven in de departementale begrotingen. De Europese Commissie heeft een landenspecifieke aanbeveling gedaan omtrent kansengelijkheid en onderwijs dat opleidt voor een innovatieve arbeidsmarkt (aanbeveling 15). In de beleidsagenda wordt uitgebreid op deze onderwerpen ingegaan. Informatie in de begroting en andere relevante publicaties De begroting is een compact document en toegespitst op de financiële informatie. De beleidsagenda presenteert de doelstellingen van de Minister en de beleidsartikelen beschrijven de werking en financiering van de verschillende stelsels met bijbehorende prestatie-indicatoren. Voor een bredere kwantitatieve onderbouwing van de doelen en ambities uit de begroting verwijzen we naar de openbare website OCW in cijfers. Op deze Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 4 website worden resultaten, de stand van zaken en ontwikkelingen in het OCW-veld met een kwantitatieve toelichting en onderbouwing in beeld gebracht. Onderstaand schema geeft grafisch een totaalbeeld van welke informatie en verantwoording van het OCW-beleid gedurende een begrotingscyclus aan de Tweede Kamer wordt gestuurd. Schematische weergave van de informatie aan de Tweede Kamer gedurende de begrotingscyclus Begroting Begrotingsinfo op Jaarverslag OCW in cijfers Jaarwerkplan Verantwoordingsinfo Inspectie van het op OCW in cijfers Onderwijs Cultuur in beeld Onderwijsverslag 1e suppletoire 2e suppletoire Prinsjesdag Verantwoordingsdag www.ocwincijfers.nl Actieplannen Beleidsevaluaties Beleidsdocumenten Beleidsdoorlichtingen Hieronder volgt een nadere toelichting bij het schema. • Op Prinsjesdag ontvangt de Tweede Kamer de begroting van OCW. Op de website van OCW in cijfers worden onder andere de doelen uit de beleidsagenda en verschillende ingezette beleidsinstrumenten gevolgd, waaronder de Lerarenagenda en de sectorakkoorden in het po en vo. Ook wordt de internationale positie van het Nederlandse onderwijs- en wetenschapsstelsel gevolgd en zijn de belangrijkste onderzoeksresultaten van «Education at a Glance» opgenomen, de jaarlijkse publicatie van de OESO. Daarnaast geeft deze website met de infographic «Onderwijsmonitor» inzicht in de prestaties van het onderwijs. Voor cultuur & media, wetenschap en emancipatie wordt met een beknopte set indicatoren een beeld van de kwaliteit en prestaties gegeven. • Begin november 2018 heeft het Sociaal Cultureel Planbureau de publicatie «Het Culturele Leven» uitgebracht. In dit rapport presenteert het Sociaal en Cultureel Planbureau een model voor een periodieke rapportage over dat culturele leven. Dit model is vervolgens in dit rapport toegepast om het culturele leven in de jaren 2012–2017 in kaart te brengen. • De Inspectie van het Onderwijs heeft een belangrijke rol in het onderwijsstelsel als toezichthouder, maar ook als leverancier van beleidsinformatie. Jaarlijks verschijnt het Onderwijsverslag, waarin beschreven wordt wat goed gaat en wat er beter kan in het onderwijs. In de Financiële Staat van het Onderwijs wordt verslag gedaan van de financiële staat van de onderwijsinstellingen. Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 5 • Gedurende het jaar wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de begrotingsuitvoering door middel van de 1e suppletoire begroting (Voorjaarsnota) en de 2e suppletoire begroting (Najaarsnota). • Ook worden gedurende het jaar allerlei beleidsdocumenten zoals actieplannen, beleidsdocumenten, beleidsevaluaties, beleidsdoorlich- tingen naar de Tweede Kamer gestuurd. Wetsvoorstellen worden ter behandeling aangeboden en AMvB’s worden voorgehangen. Over verschillende beleidsterreinen worden brieven naar de Tweede Kamer gestuurd, onder andere ter nadere uitwerking van de beleidsagenda en de begroting. Hierover vindt vaak separaat overleg met het parlement plaats. De actieplannen geven voor de verschillende beleidsterreinen een beeld van het beleid. Beleidsdoorlichtingen en andere evaluaties verschaffen inzicht in de effectiviteit van beleid. Daarnaast wordt jaarlijks in de Voortgangsrapportages van de Sectorakkoorden en de Lerarenagenda informatie verschaft over de voortgang op enkele belangrijke prestatie-indicatoren. • De derde woensdag in mei is verantwoordingsdag. De Tweede Kamer ontvangt dan het jaarverslag van OCW, en de laatste stand van de voortgang op de begrotingsdoelen en ambities wordt gepresenteerd op de website van OCW in