AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ FAALİYETLER 2014-2017 Takriz

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ FAALİYETLER 2014-2017 takriz

hmet Yesevi Üniversitesinin Almatı’da kurulan araştırma kurumu Avrasya Araştırma Enstitüsü, Balkanlardan Moğolistan’a kadar uzanan bir alanı kapsayan Avrasya bölgesinde, özellikle de bu bölgede yoğun olarak yaşayan Türk Dili konuşan Devlet ve Topluluklarında ekonomi, finans, enerji, uluslararası ilişkiler, güvenlik, ulaşım, teknoloji, eğitim, Akültür, sanat, dil, din, felsefe, sosyoloji, siyaset, tarih, arkeoloji ve çevre konularında disiplinler arası özgün bilimsel araştırmalar yapmak amacıyla kurulmuştur. Bu ama- cını en etkin şekilde gerçekleştirme yönünde atılan adımların, kurumu uluslararası düzeyde tanıttığını ve önemli araştırma kuruluşlarından biri haline getirdiğini bü- yük bir sevinçle görmekteyiz. Elbette bu büyük başarının ardında yatan başlıca etken, değerli çalışma arkadaşımız Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek başkanlığında yürütül- en verimli ve etkin çalışmalardır. Sayın Şimşek ve ekibi, Avrasya bölgesi ve Türk dili konuşan Devlet ve Topluluklarında ilgili alanlarda gerçekleştirdikleri disiplinler arası bilimsel araştırmalar, planladıkları ve destekledikleri projeler ile Türk Dili konuşan Devlet ve Toplulukların ortak hedefleri ve bölgesel barışın korunması ve işbirliğinin geliştirilmesine dönük stratejiler geliştirme ve bu amaçla bilimsel veriler üretme noktasında çok değerli katkılar sağlamışlardır.

2 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ P ROF. DR. MUSA YILDIZ HOCA AHMET YESEVİ ULUSLARARASI TÜRK-KAZAK ÜNİVERSİTESİ MÜTEVELLİ HEYET BAŞKANI

Bunun yanı sıra dünyadaki benzer çalışmalar yapan araştırma kurumlarıyla ortak projeler ve faaliyetler gerçekleştiren, Türk Dili konuşan Devlet ve Toplulukların üye olduğu bölgesel ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği içerisinde projeler hazırlayan, çalışma alanına giren konularda yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile araştırmacılara burs desteğinde bulunan, kurslar düzenleyen, rapor, bülten, dergi ve kitap yayınları yapan, belgesel, film, dijital veriler hazırlayan ve ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılarla eğitim programları düzenleyen Sayın Şimşek ve ekibi, Avrasya Araştırma Enstitüsü’ne stratejik önerilerle politika ve iş çevrelerine ciddi katkılar sağlayan uluslararası bir araştırma enstitüsü konumu kazandırmıştır. Mütevelli Heyet Başkanlığı olarak da Batı dünyasında özerk statülü olarak faaliyet yürüten araştırma enstitülüleri gibi olması için elimizden gelen desteği vermeye çalıştık. Enstitü’nün gerçekleştirdiği amaçları daha da geliştirecek şekilde daha büyük başarılara imza atacağına duyduğumuz inançla, görevini tamamlayan Sayın Şimşek’e Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün hak ettiği noktaya gelmesini sağlayan çok değerli çabaları ve katkıları nedeniyle en içten teşekkürlerimi bir borç biliyorum. Kendisine bundan sonraki çalışma hayatında başarılar diliyorum. Onun yerine Avrasya Araştırma Enstitüsü müdürlüğüne atanan Doç. Dr. Vakur Sümer'e de hayırlı olsun diyorum.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 3 takdim

ayın Doç. Dr. Nevzat Şimşek, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi Rektör Vekili (Eş Rektör) olarak göreve başladığım tarihte (27 Ağustos 2014), Üniver- sitemiz Merkez Kampüsü’nde Mali İşler ve Gelişmeden sorumlu Rektör Yardımcısı olarak bir yılını doldurmuş idari personelimiz iken Almatı’daki Avrasya Araştırmaları En- stitüsü Müdürü olarak göreve başlamıştı. Farklı bir ülkede ve özellikle Sovyet sonrası bir Sbölge ve sistemde bir müesseseyi ve özellikle asıl konusu araştırma ve inceleme olan bir müesse- seyi yerleştirmek ve kurumsal kimlik kazandırmak fevkalade çetin bir görevdir. Bir de akademik, ekonomik, diplomatik ve beşeri ilişkiler gibi pek çok alanı içine alan bir görevi hakkıyla ifa etmek ise ayrı bir akademik ve beşeri birikimi ve ilaveten psikolojik olarak sürekli iyimser ve hatta ütopik olmayı gerektirir. Sayın Şimşek benden önce görev yaptığı bir yıl içinde kanun ve yönetmeliklere harfiyen riayet, bilgi, görgü, cesaret, doğrulukta tavizsiz istikrar ve kararlılık gibi temel vasıflarıyla Üniversitem- izde çok önemli işler yapmış, çalışanlar üzerinde sevgi, doğruluk, beşeri ilişkiler ve başarılarıyla hala anılan iyi intibalar ve izler bırakmıştır. Sayın Şimşek, orta okul yıllarından beri kendisini çok yönlü bir entellektüel olarak yetiştirmiş, çok iyi okullarda okumuş, iktisat, ticaret, siyaset, dış politika, sosyoloji, İslam tarihi, Orta Asya vd. konuların her birinde ayrı ayrı ders verebilecek şekilde donanmış, beşeri ilişkileri çok iyi yürüten, Avrupa ve Asya’yı çok iyi tanıyan, İngilizceyi yüksek seviyede bilen ve kullanan, çok dürüst, çok çalışkan ve çok üretken bir kişidir. Kazakistan’ın eski başkenti ve halen de kültür başkenti olarak bilinen Almatı şehrinde henüz yeni kurulan ve yerleşme aşamasında olan Avrasya Araştırma Enstitüsü’nü yasal zemine kavuşturmuş, aldığı çok iyi eğitimli personelle işe koyulmuştur. Yaptığı çalışmalar ve akademik faaliyetleri bura-

4 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Pr of. Dr. Mehmet Kutalmış HOCA AHMET YESEVİ ULUSLARARASI TÜRK-KAZAK ÜNİVERSİTESİ REKTÖR VEKILI (EŞ REKTÖR)

da tek tek saymama gerek yoktur zira bunları istatistiki olarak kendisi yazacaktır; çok sayıda kitap, çok sayıda akademik faaliyetler gerçekleştirmiştir. Bunları başarılı iyi bir ekiple gerçekleştirmiş olsa da, bütün bunları planlayan ve uygulayan kendisidir. Nevzat Şimşek’in yapmak istediği ve yaptığı nedir? Bir kurumu sıfırdan yönetmeye başlamış, zorlukları ustalıkla aşmış, çok değerli akademisyenleri bularak orada istihdam etmiş, hepsine düzenli ve verimli çalışma ve davranma melekesi kazandırmış, yayınlar yapmış ve yaptırmış, müdürü olduğu kurumu Orta Asya’nın en itibarlı, müessir ve üretken ve uygulatan örnek alınan kurumu haline getirmiştir. Her biri dört beş dil bilen üretken akademik personeli ile sayın Şimşek bir ekol olmuştur ki, Batı Avrupa standartlarında böyle bir kurumun Sovyet sonrası bir bölgede 2-3 yıl içinde bu seviyeye gelmesi hatırı sayılır yüksek bir başarıdır. Başarılar genellikle bir kurum ve ekip işi olsa da, gerçekleştirdiği işlerin çok büyük kısmı kendisine aittir. Bu üstün özellikleri ve başarılarıyla Rektör Vekili olarak benim idari ve akademik işlerimi fevkalade hafifletmiştir; yaptığı ve başardığı iş Üniversitemizde ve Kazakistan’da devrim niteliğindedir. Üniversitemizdeki diğer enstitü ve bütün kurumları düzene sokarken en canlı örnek Sayın Şimşek’in Enstitüsü ve uygulamaları olmuştur ve bu yüzden benim yapmak istediğim değişiklikler söz konusu olduğunda pek çok kişi, “Avrasya Enstitüsü gibi yapmak istiyorsunuz değil mi” demiştir. Sayın Şimşek’in ilk iki yıldaki uygulama ve başarılarından sonra Üniversitemizin Türkoloji Enstitüsü, Ekoloji Enstitüsü ve Arkeoloji Enstitüsü’nü de Avrasya Enstitüsü’nün yapı ve işleyişine uygun hale getirdik; yani az sayıda netlikli akademik personelle çok iş yapan, projeler üreten, yayınlar yapan ve bunları günlük hayata ve ülkenin hizmetine sunan kurumlar haline getirdik. Üniversitemizin bütün Fakülte ve bölümlerini Avrasya Araştırmalar Enstitüsü’nün seviyesine yükselttiğinizde, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, bütün yönleriyle sadece Kazakistan’ın değil bütün Orta Asya’nın en yüksek seviyeli rol model Üniversitesi olacaktır. Doç. Dr. Nevzat Şimşek, pek çok zorlukların bulunduğu bir coğrafyada, çok çeşitli sorunlara rağmen yüksek başarılar elde etmiş, bilgi ve tecrübesini artırmıştır. Temennim, arzum ve inancım henüz çok genç yaşta olan kendisinin, ilim ve insanlık adına çok daha yüksek başarılar gerçekleştireceği ve büyük hizmetler ifa edeceğidir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 5 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ

AHMET YESEVİ ÜNİVERSİTESİNE BAĞLI BİR ENSTİTÜ OLARAK, BAŞTA TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER OLMAK ÜZERE AVRASYA BÖLGESİNDE İŞBİRLİĞİNİ GELİŞTİRECEK ARAŞTIRMALAR YAPAN BİLGİYİ STRATEJİYE DÜNÜŞTÜREN BİR KURULUŞTUR. ÖNSÖZ

DOÇ. DR. NEVZAT ŞİMŞEK AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ

vrasya Bölgesi, özellikle Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin da- ğılmasından sonra ayrı bir önem kazanmıştır. Bölge; sosyo-ekonomik, kültürel, siyasi ve güvenlik meseleleriyle ve sahip olduğu enerji kaynak- larıyla büyük güçlerin dikkatini çekmektedir. Özellikle bölge üzerinde Batı (ABD başta olmak üzere) ve Rusya arasındaki mücadele, Putin Abaşkanlığındaki Rusya’nın izlediği Avrasyacılık politikaları, Kazakistan Cumhurbaş- kanı Nursultan Nazarbayev’in Avrasyacılık politikaları ve Avrasya’da Türk jeopolitiği günümüzde çok tartışılan bir konu haline gelmiştir. Her ne kadar Avrupa ile siyasi ve ekonomik ilişkilerini geliştirse de Türkiye’nin jeopolitik konumu itibariyle, aynı zamanda Asya ülkelerini göz ardı etmesi mümkün görünmemektedir. Fakat bölge, sunduğu fırsatların yanı sıra kendi içinde ciddi sorunları da çözmeye çalışmaktadır. SSCB sonrası ülkelerin serbest piyasa ekonomilerine geçiş sürecinde yaşadığı problemler her bir ülke özelinde ayrı ayrı ele alınması gereken özellikler göstermektedir. Bu dönüşüm süreci, bölge ülkelerinin siyasi kurumlarında, ekonomik yapılarında ve dış ilişkilerinde köklü değişiklikleri beraberinde getirmektedir. Ayrıca, Avrasya ülke- lerinin öteden beri devam eden siyasi, ekonomik ve etnik sorunları ve bu sorunların taşıdığı riskler hala devam etmektedir. Sosyalist dönemden kalan çıkar gruplarının (siyasi-ekonomik) varlığını sürdürmesi, geçiş sürecinin bir sonucu olarak güçlenen

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 7 ekonomik yapılar, işsizlik oranının yüksek olması, birçok açıdan Rusya’ya bağımlılı- ğın devam etmesi, gelir dağılımında adaletsizlik, yoksulluk vb. konular Avrasya Böl- gesindeki istikrar için tartışılması elzem olan konulardır. Ayrıca Avrasya ülkelerinden bazılarının Avrupa Birliği perspektifi ve beraberinde yaşanan sorunlar, Rusya, Kazakistan ve Beyaz Rusya ile başlayan Ermenistan ve Kırgızistan’ın katılımıyla genişleyen Avrasya Ekonomik Birliğinin (AEB) genişleme potansiyeli, Rusya’nın bu entegrasyon için ısrarlı duruşu, Avrasya ülkelerinin güven- lik, dış politika ve dış ticaret stratejilerini yeniden tanımlamalarını gerektirmekte, bölge içi ve dışı ülkelerle ilişkilerinde de değişikliklere yol açmaktadır. Yalnızca AEB değil, bölgenin dinamik yapısı ve bölge içi ve dışı ülkelerin bölgeye yönelik artan ilgisi, değişik entegrasyon çalışmalarını da gündemde tutmaktadır. Avrasya bölgesindeki bu entegrasyon arayışları sadece bölge uzmanlarının değil konu ile ilgilenen tüm akademisyenlerin ilgisini çekmektedir. Bu ve bunun gibi nedenlerle, Avrasya bölgesinin geçirdiği dönüşüm süreçleri Türkiye için birçok fırsat ve riski beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, Türkiye’nin bölgedeki dönüşümleri dikkatle okuması elzemdir. Öte yandan, Avrasya ülkelerinin de Türkiye ile gerek ikili, gerekse bölgesel ilişkiler çerçevesinde yürüttükleri ilişkilerin geleceğine dair doğru bir bakış açısı belirlemeleri kendileri için önemlidir. Türkiye ile Kazakistan’ın ortaklaşa kurmuş olduğu bir üniversite olan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi’ne bağlı olan Avrasya Araştırma Ensti- tüsü, bilgi üretme, üretilen bilgileri analiz ederek stratejiye dönüştürme amacıyla kurulmuş bir araştırma /düşünce kuruluşudur. Dolayısıyla enstitünün araştırma kapsamında yukarıda ifade edilen önemli konular ön plana çıkmaktadır. Enstitü- nün hedefi, farklı toplulukların ve kültürlerin bir arada yaşadığı Avrasya bölgesinde, “ortak projeler yapabilmek, ortak duygu ve düşüncenin gelişmesine katkı sağlaya- caktır” düşüncesiyle, barış, istikrar ve huzura katkı yapacak araştırmalar yapmak ve projeler desteklemektir. Çeşitli açılardan eksen kaymalarının yaşandığı günümüzde Avrasya bölgesinin sağduyulu ve makul çözümlere çok daha fazla ihtiyacı olduğu bilinciyle, Avrasya Araştırma Enstitüsü, 2014 yılından itibaren bilgi üretme, tanıma, tanıtma, ideoloji ve politikadan uzak durarak akademik analizler yapma yoluyla Avrasya bölgesinde- ki sorunlara sağduyulu makul çözümlerin üretilmesine katkı yapmaya çalışmakta- dır. Enstitüsü’nün misyonu; genelde Avrasya bölgesine, özelde bu bölgede yoğun olarak yaşayan Türk Dili Konuşan Devlet ve Topluluklara ilişkin bilimsel araştırmalar yapmak ve stratejik öneriler geliştirmek olarak belirlenmiştir. Enstitüsü’nün vizyonu ise; ekonomi, finans, enerji, uluslararası ilişkiler, güvenlik, ulaşım, teknoloji, eğitim, kültür, sanat, dil, din, felsefe, sosyoloji, siyaset, tarih, arkeoloji ve çevre konuların- da, uluslararası düzeyde tanınan, önemli araştırma kuruluşlarından biri olmaktır. Bu doğrultuda enstitü, faaliyetlerini üç çalışma grubu çerçevesinde yürütmektedir: 1) Ekonomi, Finans ve Enerji Araştırmaları Çalışma Grubu; 2) Siyaset, Dış Politika ve Güvenlik Araştırmaları Çalışma Grubu; 3) Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Çalışma Grubu.

8 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Aradan geçen 3 yıllık süre içinde Enstitünün en önem verdiği yayın faaliyeti hiç kuşkusuz kitap ve rapor basımıdır. Günümüze kadar 9 kitap ve 2 rapor yayımlan- mıştır. Yayımlanan kitap ve raporlar dış politika, enerji, ekonomi ve tarih konularını kapsamaktadır. Yayınlar Kazakça, Rusça, Türkçe ve İngilizce olmak üzere dört dilde okuyucularla paylaşılmaktadır. Enstitüye bağlı Çalışma Grupları kapsamında analiz, tartışma bildirileri ve makaleler yayımlanmaktadır. Günümüze kadar yayınlanan tartışma bildirileri ve makalelerin toplam sayısı 87’dır. Enstitü, bilimsel araştırma kurumu olmanın ötesinde ihtiyaca binaen de facto olarak düşünce kuruluşu gibi de yayınlar çıkarmaktadır. Bu kapsamda elektronik ortamda, politika analizleri, e-bültenler, haber yorumlar yayımlayıp bölgedeki araştırma kurumları, akademisyen, bürokrat ve politikacılarla bu yayınlarını paylaşmaktadır. Günümüze kadar enstitü uzmanları tarafından Avrasya bölgesine yönelik güncel olayları kapsayan 196 politika analizi hazırlanmış, 634 haber-yorum yazısı kaleme alınmış, üç dilde toplam 341 e-bülten hazırlanıp elektronik ortamda akademisyenlere, uzmanlara, bürokratlara, diplomatlara, siyasetçilere, sivil toplum temsilcileri vb. den oluşan okuyuculara ulaştırılmıştır. Enstitü bünyesinde 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren aylık “Asya Avrupa: Haber-Yorum” dergisi çıkarılmaktadır. Dergide rö- portajlar, politika analizleri, haber-yorumlar ve enstitünün aylık etkinlik haberleri yer almaktadır. Basılı olarak yayımlanan Asya Avrupa dergileri Kazakistan’ın tüm devlet kurumlarına, üniversitelerine, misyonlara ücretsiz olarak gönderilmektedir. Enstitünün etkinlikleri seminerler, toplantılar, kongreler, sempozyumlar, çalıştaylar, forumlar, sertifika programları, kurslar ve kültürel faaliyetler olmak üzere geniş bir spektrumda devam etmektedir. Günümüze kadar 89 seminer, 6 yuvarlak masa, 1 Forum, 3 Kongre, 2 Sempozyum, 4 Çalıştay, 4 Kültürel Etkinlik, 1 Yaz Okulu ve çeşitli düzeylerde Akademik Türkçe kursları düzenlenmiştir. Ayrıca Kazakistan’daki üniversitelerde yüksek lisans ya da doktora eğitimi gören genç akademisyen aday- larına, tezlerinin bir bölümünü enstitüde yazmaları karşılığında burslar verilmektedir. Buradaki amaç da Kazakistan’da öğrenim gören genç akademisyen adaylarını maddi açıdan desteklemektir. Avrasya Araştırma Enstitüsü kendine özgü bir model yaratmıştır. Bir üniversite bün- yesinde araştırma enstitüsünü yapılandırmak için o enstitünün mali, idari ve akademik özerkliğinin sağlanması hayati derecede önemlidir. Aksi takdirde enstitülerin, akademik yayınlarında, günceli takip etmede ve esnek hareket etmede sorunlar yaşamaları söz konusu olabilir ve diğer araştırma / düşünce kuruluşları ile rekabet etmeleri zorlaşabilir. Sonuç olarak tekrar vurgu yapmak gerekir ki, bir kısmı tarihten gelen ihtilafları bünyesinde barından Avrasya bölgesinin mevcut istikrarının sürek- lilik taşımasının bölge ülkeleri için olduğu kadar çevre ülkeler için de çok önemli olduğu bilinciyle, Avrasya Araştırma Enstitüsü bu hedefler doğrultusunda faaliyet gösterme düşüncesinde, bugün olduğu gibi gelecekte de Avrasya bölgesinde işbir- liğine, barışa, istikrara katkı yapacak araştırmalar yapmayı amaçlamaktadır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 9 İÇİNDEKİLER

TAKRİZ / Prof. Dr. Musa Yıldız...... 2 TAKDİM / Prof. Dr. Mehmet Kutalmış...... 4 ÖNSÖZ / Doç. Dr. Nevzat Şimşek...... 7 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER...... 15 ABSATTAR DERBISALI / K.C. Eğitim ve Bilim Bakanlığı Bilim Komitesi R.B. Süleymanov Şarkiyat Enstitüsü Başkanı ve K.C. Milli Bilimler Akademisi Üyesi...... 16 ERDEN KAJIBEK / Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı Bilim Komitesi A. Baytursınulı Dil Bilimi Enstitüsü Direktörü, Filoloji Doktoru...... 18 ASKAR TURGANBAYEV / TÜRKSOY Kazakistan Temsilcisi...... 20 PROF. DR. BAYAN CUBATOVA / Al – Farabi Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Dekanı...... 21 DOÇ. DR. TÖRALİ KIDIR / Al–Farabi Kazak Milli Üniversitesi TÜRKSOY Bölüm Başkanı..... 22 ASKAR NURSHA / Kazakistan Cumhuriyeti Birinci Cumhurbaşkanı Kurumu Dünya Ekonomisi ve Siyaset Enstitüsü Almatı Ofisi Başkanı...... 23 DR. AIZHAN YERMUHAMEDOVA / Ç.Ç. Valikhanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü Bilim Sekreteri / Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi...... 24 PROF. DR. KURALAY BAYZAKOVA / KazNU Uluslararası İlişkiler Fakültesi ...... 25 DR. LESIA KARATAYEVA / K.C. Cumhurbaşkanlığı Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Uzman Araştırmacı...... 27 ANNA GUSSAROVA / Orta Asya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Müdürü...... 28 DOÇ. DR. FARKHOD AMINJONOV / Orta Asya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Müdür Yardımcısı, Al Farabi Kazak Milli Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi...... 29 PROF. DR. OSMAN HORATA / Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı (2008-2015), Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi...... 30 YAYINLAR...... 33 ASYA-AVRUPA...... 34 E-BÜLTEN...... 34 KIRIM SAVAŞI: EMPERYAL GÜÇLERİN DÜNYA SAVAŞI PRATİĞİ...... 36 ECONOMICS AND POLITICS OF ENERGY IN CENTRAL ASIA AND CAUCASUS...... 36 EURASIA OUTLOOK 2015: ECONOMIC, SOCIAL AND POLITICAL PERSPECTIVES...... 37 EURASIA OUTLOOK 2016: CURRENT DEVELOPMENTS IN EURASIA...... 37 LONG RUN EVALUATION OF CRUDE OIL PRICES: STRUCTURAL BREAKS, LONG MEMORY OR NONLINEARITY?...... 38 CENTRAL ASIAN REGIONAL ENERGY INITIATIVES: CHALLENGES AND OPPORTUNITIES.... 39 TARTIŞMA BİLDİRİLERİ VE MAKALELER (87)...... 40 POLICY BRIEFS (196)...... 44 E-BÜLTEN / E-BULLETIN (79+126+126=341)...... 50 WEEKLY COMMENTS (634)...... 61

10 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ VERİLEN ÖĞRENCİ BURSLARI...... 77 KURSLAR AKADEMİK TÜRKÇE KURSU...... 77 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ FAALİYETLERİ...... 79 Seminer: KAFKASYA’NIN ETNO-KÜLTÜREL YAPISI...... 80 Seminer: Araştırma Faaliyetlerinde Proje Yönetimi...... 81 A ZİY RET: T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI VE TÜRKİYE MAARİF VAKFINDAN OLUŞAN HEYETİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 83 YEMEK: AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN İFTAR YEMEĞİ...... 83 Seminer: Kazakistan’da Sivil Silahlar: Yasal Çerçeve Ve Zorluklar...... 85 Seminer: KÜRESEL VE YEREL BOYUTLARDA YÜKSEK ÖĞRETİM GELİŞİMİ AÇISINDAN YENİ EĞİLİMLER...... 87 Seminer: ORTA ASYA BÖLGESİNİN AFGANİSTAN’IN ENERJİ GÜVENLİĞİNE KATKISI...... 88 TOPLANTI: ORTA ASYA’DA ENERJİ VE ÇEVRE KONULARININ KESİŞİMİ...... 90 Seminer: ÇİN’İN ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ’NÜN GELİŞİMİNE BAKIŞI...... 91 Seminer: RUSYA’NIN KAZAKİSTAN VE ORTA ASYA’DAKİ YUMUŞAK GÜCÜ...... 92 Seminer: PARİS İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ANLAŞMASI...... 93 A: ZİY RET BELEDİYE VE ÖZEL İDARE ÇALIŞANLARI BİRLİĞİ SENDİKASI (BEM-BİR-SEN) YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 94 A: ZİY RET MHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI PROF. DR. MEHMET GÜNAL, MARMARA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. MEHMET EMİN ARAT, İLAHİYAT FAKÜLTESİ DEKANI PROF.DR. ALİ KÖSE’NİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 95 Seminer: GÜNÜMÜZDE KAZAKİSTAN’IN SOSYO-EKONOMİK DURUMU VE HALK SAĞLIĞI...... 96 Seminer: AVRUPA’DAKİ AŞIRI SAĞ OLUŞUMLARI ANLAMAK...... 97 Seminer: GÖÇEBELER HAKKINDA BASMAKALIPLAR...... 98 Seminer: ÜLKEYE ÖZGÜ EKONOMİK BÜYÜME MODELİ ARAŞTIRMALARI...... 99 Seminer: İNSANİ GELİŞME PERFORMANSLARI AÇISINDAN TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER...... 101 ÇALIŞTAY: TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELERDE DİN EĞİTİMİ...... 102 Seminer: DÜNDEN BUGÜNE ORTA DOĞU’DA DEĞİŞEN GÜÇ DENGELERİ...... 107 Seminer: ORTA ASYA DEVLETLERİ: ORTAK KÜLTÜR VE MEDENİYET ÖZELLİKLERİ...... 108 PANEL: İSTİKLAL MARŞININ KABULÜ VE MEHMET AKİF ERSOY’UN VEFAT YILDÖNÜMÜ...... 110 Seminer: SİNCAN UYGUR ÖZERK BÖLGESİ’NİN MEVCUT EKONOMİK VE SOSYAL DURUMU...... 112 Seminer: POLİTİKADA COĞRAFİ DETERMİNİZM...... 113 Seminer: DÜNYA EKONOMİK GELİŞİM İLE DURGUNLUĞUN ORTA ASYA ÜLKELERİNE ETKİLERİ: OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLER...... 114 Seminer: CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇELEME: ÇEŞİTLİ ÜLKE ÖRNEKLERİ...... 115 Seminer: KALKINMADA BEŞERİ SERMAYE OLGUSU VE REKABET GÜCÜNÜ ETKİLEYEN TEMEL UNSURLAR: KAZAKİSTAN ÖRNEĞİ...... 117 Seminer: KAZAK ORALMANLARIN GÜNÜMÜZDEKİ EKONOMİK VE KÜLTÜREL DURUMU...... 119 Seminer: İnsan Haklarının Tarihi Gelişimi ve İnsan Hakları Kategorileri...... 120 Seminer: JEOPOLİTİK DÜZLEMDEKİ KAYMALAR VE DEĞİŞEN RİSK ALANLARI...... 121 Seminer: KÜRESELLEŞME VE ULUSLARARASI GÜVENLİĞİN YAŞADIĞI DÖNÜŞÜM: DAEŞ TERÖR ÖRGÜTÜ ÖRNEĞİ...... 122 Seminer: KAZAKİSTAN’DA EKONOMİK ÇEŞİTLİLİK POLİTİKASI...... 124 SEMPOZYUM: BAĞIMSIZLIĞIN 25. YILINDA KAZAKİSTAN...... 125 PANEL: YESEVİ GÜNÜMÜZE NE SÖYLER?...... 128 Seminer: YENİ JEOPOLİTİK GERÇEKLİKLER İÇİNDE ÇİN’İN POLİTİKASI...... 130 ödül: HİZMET MADALYALARININ ENSTİTÜ ÇALIŞANLARINA TAKDİMİ...... 131 Seminer: KAZAKİSTAN’IN BANKACILIK SİSTEMİNDEKİ GÜNCEL GELİŞMELER...... 132 Seminer: AVRUPA BİRLİĞİ: BREXİT ÖNCESİ VE SONRASI...... 133 Seminer: HAZAR DENİZİ DEVLETLERİNİN ENTEGRASYON GİRİŞİMLERİ: SORUNLAR VE BEKLENTİLER...... 135 PANEL: KAZAKİSTAN’IN BAĞIMSIZLIĞININ 25.YILINDA KAZAKİSTAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ ...... 136 Seminer: 2016 YILINDA ORTA ASYA’DAKİ TEMEL STRATEJİK EĞİLİMLER...... 140

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 11 İÇİNDEKİLER

GÖRÜŞME: BİŞKEK'TE DÜŞÜNCE KURULUŞLARI BAŞKANLARI İLE GERÇEKLEŞTİRİLEN GÖRÜŞMELER...... 141 ÇALIŞTAY: KAZAKİSTAN’IN BAĞIMSIZLIĞININ 25. YILINDAKİ EKONOMİSİNİN GENEL DURUMU...... 141 Seminer: KAZAKİSTAN VE İRAN İLİŞKİLERİ: GEÇMİŞİ VE MEVCUT DURUM...... 143 KONFERANS: BAĞIMSIZ KAZAKİSTAN’IN SOSYO-EKONOMİK VE POLİTİK GELİŞİMİ İLE ULUSLARARASI ROLÜ...... 144 KONFERANS: EBEDİ ÜLKE TEMELLERİ: ORTAK HEDEF, ORTAK GELECEK, ORTAK ÇIKARLAR...... 145 PANEL: HOCA AHMET YESEVİ’Yİ ANLAMAK...... 146 Seminer: AVRASYA’DA TÜRKİYE’NİN ROLÜ...... 148 Seminer: ORTA ASYA DEVLETLERİNE GÜVENLİK ALANINDA AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NİN YARDIMLARI...149 SEMPOZYUM: AVRASYA DÜŞÜNCE KURULUŞLARI BULUŞMASI...... 150 Seminer: BİLGİ GÜVENLİĞİ: KAZAKİSTAN’DA ZORLUKLAR, RİSKLER VE TEHDİTLER...... 154 Seminer: ORTA ASYA’DA GÖÇ VE İŞÇİ DÖVİZLERİ ÜZERİNE GELİŞMELER...... 155 Seminer: GÖÇ VE ETNO-KÜLTÜREL UYUM SORUNLARI: KAZAKİSTAN VE YABANCI ÜLKE TECRÜBELERİ...... 157 Seminer: KAZAKİSTAN’DA GÜVENLİK PROBLEMLERİ İLE POTANSİYEL TEHDİTLER VE ZORLUKLARIN SINIFLANDIRILMASI...... 158 KONGRE: I. ULUSLARARASI AFRO – AVRASYA ARAŞTIRMALARI KONGRESİ ...... 160 YAZ okulu: AVRASYA YAZ OKULU...... 164 Seminer: HAZAR DENİZİ BÖLGESİNDE KONSTRÜKTİVİZM VE RUSYA’NIN DIŞ POLİTİKASI...... 171 A ZİY RET: NİPPON VAKFI İLE JATCAFA DERNEĞİ...... 172 Seminer: ORTA ASYA ÜLKELERİNİN SU VE ENERJİ AÇISINDAN İLİŞKİLERİ...... 173 Seminer: TÜRKİYE VE RUSYA İKİLİ İLİŞKİLERİ: POLİTİK YA DA EKONOMİK...... 174 Seminer: KAMU YÖNETİMİNDE SOSYOLOJİK ARAŞTIRMALARIN KULLANILMASI...... 175 A ZİY RET: gönül kervanı'nın TÜRKİSTAN ve ALMATI ŞEHRİNe ziyareti...... 177 TOPLANTI: YESEVİ’DEN OKUMALAR...... 179 Seminer: ÇİN’İN MODERNLEŞME PARADİGMASI...... 181 TOPLANTI: TEORİK VE UYGULAMA AÇISINDAN ORTA ASYA ÜLKELERİNDE DİN EĞİTİMİ...... 182 Seminer: KAZAKİSTAN’IN BANKACILIK SİSTEMİNDEKİ GÜNCEL GELİŞMELER...... 183 Seminer: FİNANSAL KRİZ, YATIRIM VE ÜLKE RİSKİ HESAPLAMALARI...... 184 KONGRE: 2. ULUSLARARASI EKONOMİ, FİNANS VE ENERJİ (EFE’2016) ...... 185 Seminer: Hindistan’ın Dış Politikasında Enerji Faktörü...... 190 Seminer: Sosyo-Kültürel İşbirliği ve Avrasya Ekonomik Birliği’nde Avrasya Kimliğinin Oluşumu....191 SERGİ: Hoca Ahmet Yesevi’nin Ebedi Mirası...... 193 Seminer: Hazar Denizinde Limanların Altyapısının Geliştirilmesi...... 194 forUm: 4. Avrasya Sosyal Bilimler Forumu...... 196 Seminer: Yeni Bir Yeryüzü Yangınına Doğru mu: Küresel Gerilimler ve Orta Doğu-Türkistan Havzaları...... 199 A ZİY RET: AFGANİSTAN MİLLETVEKİLLERİ, İBNİ SİNA ÜNİVERSİTESİ REKTÖR YARDIMCISI, ÖĞRETİM ÜYELERİ VE SİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜ TEMSİLCİLERİNİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 200 TOPLANTI: Orta Asya Enerji Güvenliği Paradoksu: Birbirine Bağımlı Bir Bölgede Bağımsızlık..... 201 Seminer: Avrasya Bölgesel Entegrasyon: Sorunlar ve Perspektifler...... 205 Seminer: Alafrangadan Alamerikanlaşmaya Dünya Toplumlarının Modernleşme Serüveni..... 207 buluşma: Ahmet Yesevi Üniversitesi Mezunlar ve Mensuplar Buluşması...... 208 A ZİY RET: TİKA KAZAKİSTAN KOORDİNATÖRÜ SAYIN MEHMET BODUR'UN BERABERİNDE TİKA ALMATI TEMSİLCİSİ İLE BİRLİKTE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 210 Seminer: Özbekistan’ın Etnik Yapısı ve Kimlik Problemlerİ...... 210 Seminer: Bilimsel Araştırma Teknikleri...... 211 PANEL: Bir Dava Adamı Olarak Mehmet Akif...... 212 Seminer: Yesevi Modern Dünyaya Ne Söyler? “Ahlaki Bakış"...... 215 Seminer: Orta Doğu Güç Dengeleri...... 216 Seminer: Sovyet Sonrası Dönemde Türk Toplulukları Arasındaki Etkili Olmaya Başlayan Üç Tarz-ı Dindarlık ve Aralarındaki Rekabet...... 217 ÇALIŞTAY: Hoca Ahmet Yesevi’nin Manevi Mirası...... 219 Seminer: Avrasya’nın 21 Yıldır Çözülemeyen Karabağ Sorunu ve Geleceği...... 228 Seminer: Kazakların Göçebe UygarlığI...... 229 Seminer: Orta Asya Devletleri’nin Enerji Güvenliği Politikaları Önceliklerinde Karşılaştığı Kısıtlamalar...... 230

12 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer: Türk Dili Konuşan Ülkeler Entegrasyonu: Fırsatlar ve Riskler...... 231 Seminer: Amu Darya’nın Sınır Bölgeleri: Tarihsel Retrospektif ve Mevcut Durum...... 233 Seminer: Kazakistan’da Özel Hanehalklarının Sürdürülebilir Geçim Koşullarının Oluşturulması...... 234 Seminer: Günümüzdeki Rusya’nın Orta Asya Ülkelerindeki Jeopolitik Öncelikleri...... 235 Seminer: BDT bölgesinde İslami Finans...... 236 ETKİNLİK: Çanakkale Zaferinin 100.yılı...... 237 KONFERANS: Bağımsızlık - Ana Değerimiz...... 239 Seminer: Kazakistan’ın Bölgesel ve Kentsel Gelişimi...... 242 A ZİY RET: TÜRKİYE CUMHURİYETİ ASTANA BÜYÜKELÇİSİ SAYIN DR. NEVZAT UYANIK’IN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 243 Seminer: Çin'in Yeni İpek Yolu Projesi'nin Avrasya Jeopolitiği İçin Önemi...... 243 Seminer: Günümüzde Kazakistan Dış Politikası: Fırsatlar ve Tehditler...... 244 görüşme: KAZAKİSTAN DEVLET RADYOSUNUN ALMATI ŞUBESİ BAŞ EDİTÖRÜ MURAT MUKAŞEV İLE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ DOÇ. DR. NEVZAT ŞİMŞEK’İN GÖRÜŞMESİ...... 245 Seminer: Küresel Kriz ve Gelişmekte Olan Ülkeler...... 246 Seminer: Orta Asya’da Su Kaynaklarının Yönetimi...... 247 Seminer: ORTA ASYA’DA GÜVENLİK: DEVLETİN ESNEKLİK KAYNAKLARI ...... 248 Seminer: Avrasya Ekonomik Birliğinde Entegrasyon Olanakları...... 249 KONFERANS: Türk Dünyasında SANAYiLEŞME...... 250 Seminer: 2015’de yaşanan değişikliklerin Orta Asya göçmen işçi göçleri ve işçi gelirlerine etkileri...251 Seminer: Kazakistan’ın dış politika öncelikleri ve İpek Yolu Ekonomik Kuşağı: fırsatlar ve riskler...... 252 ÇALIŞTAY: Orta Asya’da Tarih Yazımı ve Tarihi Kaynaklar: Geçmişi, Bugünü ve Geleceği...... 253 A ZİY RET: T.C. ALMATI BAŞKONSOLOSU SAYIN RIZA KAĞAN YILMAZ’IN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ ...... 257 görüşme: KAZAKİSTAN CUMHURBAŞKANLIĞINA BAĞLI KAZAKİSTAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ DR. ERLAN KARİN İLE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ DOÇ. DR. NEVZAT ŞİMŞEK’İN GÖRÜŞMESİ ...... 258 Seminer: Avrasya Entegrasyon Projesi: Tarihi, Güncel Eğilimler ve Beklentiler...... 259 Seminer: Orta Asya’da Güvenlik Sorunları...... 260 A: ZİY RET Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Sayın Prof.Dr. Musa Yıldız’ın ve Mütevelli Heyeti Üyesi Sayın Prof. Dr. Muhittin Şimşek’in 27 Mayıs 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsünü Ziyareti...... 261 Seminer: İspanya’da Endülüs izleri...... 262 SEMPOZYUM: ULUSLARARASI MATURİDİLİK (DÜNÜ, BUGÜNÜ VE GELECEĞİ) ...... 263 Seminer: Kazakistan’da Nükleer Enerjinin Geliştirilmesi: Artıları ve Eksileri...... 266 TOPLANTI: Hazar Enerji Güvenliği: Sorunlar ve Beklentiler ...... 267 Seminer: KAZAKİSTAN Ve Orta Asya’da Girişimciliğin Ekosistemi...... 270 A ZİY RET: T.C. EKONOMİ BAKAN YARDIMCISI SAYIN ADNAN YILDIRIM BAŞKANLIĞINDAKİ HEYETİN 26-28 ŞUBAT 2015 TARİHLERİ ARASINDA AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ ...... 271 ETKİNLİK: “Kültürel Miras” projesinin 10. yıl etkinliği...... 272 ÇALIŞTAY: Kazak Hanlığı ve Kazakistan: Düşünsel ve Tarihsel Bağlar...... 273 Seminer: Hazar Bölgesinde Mevcut Jeopolitik Durum...... 274 Seminer: Orta Asya artı Japonya Dialogu: Çok taraflı işbirliği ve geleceğinin on yıllık değerlendirilmesi...... 275 Seminer: 21. Yüzyılda Kazakistan’ın Enerji Sektörünün Gelişiminde Başlıca Trendler...... 276 Seminer: Bilim Anlayışları Açısından Doğu-Batı Etkileşimi...... 277 Seminer: Türkçe Öğretimi...... 277 Seminer: Yüksek Öğretim ve Sanayileşme ...... 279 forUm: III. Avrasya Sosyal Bilimler Forumu...... 280 A ZİY RET: MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MÜSTEŞARI SAYIN DOÇ.DR. YUSUF TEKİN VE BERABERİNDEKİ HEYETİN 26 EYLÜL 2014 TARİHİNDE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 285 A ZİY RET: ESKİŞEHİR VALİSİ GÜNGÖR AZİM TUNA VE BAŞBAKANLIK BAŞMÜŞAVİRİ PROF.DR. BEKİR KARLIĞA VE BERABERİNDEKİ HEYETİN 12 EKİM 2014 TARİHİNDE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ...... 285 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERi...... 287 BASINDA ERI...... 307

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 13 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ

FAALİYETLERİ DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 15 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

ABSATTAR DERBISALI K.C. Eğitim ve Bilim Bakanlığı Bilim Komitesi R.B. Süleymanov Şarkiyat Enstitüsü Başkanı ve K.C. Milli Bilimler Akademisi Üyesi

vrasya Araştırma Enstitüsüyle ens- Atitümüz arasında son birkaç yıldır sağlam ve verimli bir ortaklık söz konusudur. Bu durum şaşırtıcı değil, çünkü araştırma alanlarımız birbirine oldukça yakın: Avrasya kıtasında bulunan ülkeler ve halklar. Tek farkımız yaklaşımımız ve bakış açımız. Şarkiyat Enstitüsü daha çok Doğu’nun tarihi ve kültürü ile ilgilenirken Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in yönetimindeki Avrasya Araştırma Enstitüsünün ilgi ala- nı Avrasya’nın güncel, politik, ekonomik ve sosyal sorunlarını kapsamaktadır. Bu durum Kazakistan bilim dünyasını çok ta- Doç. Dr. Nevzat Şimşek ile çalışmış olmak- raflı, çok disiplinli, metodolojik ve çeşitli tan son derece mutluyuz. Onun engin kılmaktadır. İki enstitünün de tecrübesi- bilgisi ve tecrübesi, Mütevelli Heyet’in ni zenginleştiren birkaç ortak projemiz desteğiyle çeşitli projeler gerçekleştir- oldu. Bu ortak çalışmalarda dikkatimi çe- miştir. Onun için enstitü sadece bir iş yeri ken olumlu bir nokta vardı. Doç. Dr. Nev- değil aynı zamanda hayatının önemli bir zat Şimşek genç araştırmacılara yönelik parçası, adeta geliştirdiği, desteklediği çalışmalara daha fazla ilgi duyuyordu. Bu ve sonunda da büyük başarılar sağladığı bizler için sevindiriciydi. Genç, dinamik, bir “çocuğu” gibiydi. Bir uzman ve bilim uluslararası düzeyde akademik donanı- adamı olarak enstitünün yayınları, kitap- ma sahip, iyi derecede yabancı dil bilgisi ların içerikleri, haftalık seminerlerin çeşit- bizim milli araştırmacıların da derecesini liliği ve konferanslarda ele alınan konular yükseltecektir. Kazakistan için bu muh- şahsımı oldukça etkilemiştir. Bu arada teşem araştırma merkezini açtıkları için bütün faaliyetlere Şarkiyat Enstitüsü ça- Ahmet Yesevi Üniversitesine teşekkür lışanları olarak iştirak ettik. Doç. Dr. Nev- borçluyuz. zat Şimşek’in kurmuş olduğu bu sistemin ve kalitenin korunması temennisiyle… Çeviren: Halil Ulusoy

16 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU АБСАТТАР ДЕРБИСАЛИ Директор Института востоковедения им. Р.Б. Сулейменова Комитета науки Министерства образования и науки Республики Казахстан, доктор филологических наук, академик Национальной академии наук Республики Казахстан

С Евразийским научно-исследовательским верситет Яссави за такой масштабный и институтом наш институт связан прочными крайне актуальный для Казахстана проект, и плодотворными партнерскими отноше- как открытие этого великолепного иссле- ниями на протяжении нескольких послед- довательского центра в Алматы. них лет. И это неудивительно, поскольку объекты наших исследований предельно Нам было очень приятно работать с док- близки – страны и народы обширного тором Шимшеком. Его обширные знания континента Евразии. Разница – в подхо- и организаторские способности в соче- дах и ракурсах. Если интересы Института тании с полной поддержкой руководства востоковедения распространяются в зна- университета позволили ему воплотить чительной степени на историю и культуру в жизнь смелые и оригинальные идеи-про- Востока в глубину веков и до сегодняш- екты в самых разнообразных форматах и него дня, то наши коллеги в Евразийском направлениях. Институт стал для него не научно-исследовательском институте под просто местом работы, а важной частью четким стратегическим руководством ди- его жизни, детищем, которое он развивал, ректора Невзата Шимшека охватывают поддерживал и довел в результате до широкий спектр проблем Евразии сегод- высокого уровня. Меня, как специалиста и няшней, в их числе политические, эконо- ученого, восхищает содержание и поли- мические, социальные. Это делает нашу графия издаваемых в институте журналов, казахстанскую науку более многогранной, книг, разнообразие и академичность еже- мультидисциплинарной, методологиче- недельных семинаров, важность пробле- ски разнообразной. У нас было несколько матики конференций. Кстати, во всех этих общих проектов, которые обогатили опыт мероприятиях сотрудники Института вос- обоих институтов. И очень важный поло- токоведения принимали самое активное жительный момент, который я отметил в участие. Хотелось бы пожелать следую- ходе нашей совместной работы, состоит в щему директору поддержать ту высокую том, что доктор Шимшек делает ставку на планку качества и стиля работы, которую молодых исследователей, и это – очень установил доктор Невзат Шимшек. отрадный факт. Именно молодой энтузи- азм, академическая подготовленность по международным стандартам, прекрас- ное знание иностранных языков, широкая эрудиция поднимут уровень наших отече- ственных исследований. И в этом смысле мы должны горячо поблагодарить Уни-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 17 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

ERDEN KAJIBEK Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı Bilim Komitesi A. Baytursınulı Dil Bilimi Enstitüsü Direktörü, Filoloji Doktoru

izim enstitü ve Avrasya Araştırma Ens- Btitüsü birlikte önemli çalışmalara imza atarak birkaç yıl içerisinde ortak çalışma- lar yürüttük. Enstitü kuruluşundan baş- layarak önemli bir misyon üstlenmiştir. Bu misyon, Kazakistan ve Türkiye bilim adamları arasında bilimsel çalışmaları artırmak ve bizim ülkemizdeki kaliteli araştırma faaliyetlerinin daha iyi düzeye getirilmesine ve gelişmesine katkı sağ- lamaktır. Genç araştırmacılardan oluşan enstitü çalışanlarının akademik çalışma- larından tutun da ileri düzeyde önemli araştırmaları, ulusal ve uluslararası der- dan istifade etmektedir. Onlar için tecrü- gilerde makaleleri sık sık yayınlanmakta- belerini arttırma, bilimsel konulara hakim dır. Enstitü, dünyanın önemli araştırma olma gibi konularda enstitü bütün im- enstitüleri ve araştırma merkezleriyle or- kanlarını seferber etmektedir. tak çalışmalar yapmaktadır. Enstitü tara- Kısa bir zaman içinde enstitünün bu ka- fından yayımlanan AsyAvrupa dergisinin dar önemli bir yere gelmesinde elbette Kazakistan’da bir benzerinin olmadığını Enstitü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şim- belirtmek istiyorum. Aylık olarak dört şek’in büyük emekleri var. Kendi birikim dilde, Kazakça, Türkçe, İngilizce ve Rusça ve mesleki tecrübesiyle kişisel deneyim- yayımlanan bu dergide ülkemiz ve dün- leri sayesinde güncel taleplere uygun ya gündemiyle ilgili konularda makaleler kaliteli bir enstitü ortaya çıkardı. Mes- yayınlanmaktadır. Düzenli bir şekilde ya- lektaşlarımın gelecekte daha büyük iş- pılan ve önemli konularda düzenlenen lere imza atmalarını temenni ediyorum. seminerler de enstitünün önemli çalış- Çeviren: Halil Ulusoy maları arasında yer almaktadır. Böylelikle, enstitüde Kazakistan ve yabancı uyruklu üniversite öğrencileri, yüksek lisans ve doktora öğrencileri bilimsel çalışmalar-

18 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU ЕРДЕН ҚАЖЫБЕК Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының директоры, филология ғылымдарының докторы

Біздің институт Еуразия ғылыми-зерттеу және әлемнің көкейтесті мәселелері зерт- институтыменжемісті ынтымақтастық ор- теліп жан-жақты талдау жасалған мақа- натып бірнеше жыл бойы бірлесіп нәти- лалар жарық көреді.Тұрақты түрде өтетін- желіжұмыс атқарып келеді. Еуразия ин- сан алуан тақырыптарды қамтып талқыға ституты құрылған уақытынан бастап өз салатынсеминарлар да институт бей- алдына маңызды мақсат қойған. Ол – несінің ажырамасбөлігінеайналып кеткен. Қазақстан мен Түркия ғалымдары арасын- Сонымен қатар, институтта Қазақстан мен да ғылыми байланыстарды нығайту және бірқатар шетелдік жоғары оқу орында- біздің елімізде жоғары сапалы зерттеу рының студенттері, магистранттары мен жұмыстарының одан әрі дамуына өз үлесін докторанттары ғылыми тағылымдамадан қосу. Негізінен жас зерттеушілерден тұра- өтеді. Олар үшін тәжірибе жинауға, білім- тын институт ұжымы академиялық тұрғы- дерін ұлғайтуға,дағдыларын жетілдіруге даналғанда іргелі де ілгері зерттеулердіү- институт барлық жағдайды жасаған. немі өткізіп қана қоймай, отандық және шетелдік ғылыми басылымдардамақа- Аз уақыт ішінде институттың беделді лаларынжиі жариялап тұрады. Институт ғылыми-зерттеу орталығына айналуына әлемнің беделді ғылыми-зерттеу және са- оның директоры доктор Невзат Шимшек- раптамалық құрылымдарымен серіктестік- тің қосқан үлесі орасан зор. Өзінің бай тідамытып тәжірибе алмасады. өмірлік және кәсіби тәжірибесі мен же- кеадами қасиеттерінің арқасында Шим- Институт шығаратын «Азия-Еуропа»ба- шек мырза институттың жұмысын заман сылымы Қазақстандабаламасы жоқ біре- талабына сай жоғары деңгейде ұйымда- гей жоба болып табылады. Ай сайын төрт стырып қомақты табыстарға жетті. Әріп- тілде, яғни қазақ,түрік,ағылшын, орыс тіл- тестіріме болашақта да биік белестерді дерінде шығатын бұл журналдаеліміздің бағындыруды тілеймін!

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 19 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

ASKAR TURGANBAYEV TÜRKSOY Kazakistan Temsilcisi

АСҚАР ТҰРҒАНБАЕВ ТҮРКСОЙ халықаралық ұйымындағы Қазақстан Республикасының өкілі

ağımsızlığın ilk yıllarında Kazakistan ile Tür- Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында Қа- Bkiye arasındaki dostluk ve yakınlaşmanın bir зақстан мен Түркия арасындағы туыстық пен sembolü olarak kardeş ülkelerin hükümetleri- жақындықтың рәмізі секілді бауырлас елдердің үкіметтерінің шешімімен түркі тілдес халықтар- nin kararıyla Türk dünyasının ruhani başkenti дың рухани астанасы саналатын Түркістан olarak adlandırılan Türkistan’da Hoca Ahmet Ye- қаласында Қожа Ахмет Йасауи атындағы Ха- sevi Uluslararası Türk – Kazak Üniversitesi açıldı. лықаралық Қазақ-Түрік университеті ашылды. Ancak, Kazaklar arasında bu kadar önemli olan Алайда, қазақ қоғамында осындай беделді уни- bir üniversitenin bir şubesinin eğitim ve kül- верситеттің филиалы неге білім мен мәдениет- tür merkezi olan Almatı’da niçin açılmadığı ile тің орталығы Алматыда ашылмады деген сауал ilgili birçok sorular oluştu. Hoca Ahmet Yesevi көп талқыға түсті. ХҚТУ жанынан 2014 жылы Uluslararası Türk – Kazak Üniversitesi tarafından Алматыда ашылған Евразия ғылыми-зерттеу институты қоғамның осы сұранысына берілген 2014 yılında Almatı’da açılan Avrasya Araştırma жауап секілді болды. Евразия ғылыми-зерттеу Enstitüsü toplumun bu beklentisine verilmiş bir институты ашыла сала ғылыми жұртшылықтың cevap oldu. Enstitü açılır açılmaz bilimsel çalış- заманауи өзекті саяси, экономикалық тақырып- malar yanı sıra güncel önemli siyasi ve ekonomik тарды талқылайтын маңызды орталықтарының konularda araştırma yapan bir merkeze dönüştü. біріне айналды. Ең бастысы, институт ұжымы En önemlisi enstitü çalışanları toplumu ilgilendi- қоғамды толғандырған күрделі мәселелерді ren önemli konuları gündemine almakla kalma- талқылап қана қоймай, белгілі бір тақырыпқа арналған ғылыми жинақтар, кітаптар, мақала- yıp, gündeme dair konularda yayınlar, kitaplar, лар топтамаларын шығарып, Евразия аймағын- makaleler yayınlayarak, Avrasya bölgesindeki дағы айтулы оқиғалар мен қоғамдық-саяси güncel olaylarla toplumsal ve siyasi değerlen- үдерістерге арналған апталық электронды dirmelerin yapıldığı haftalık e-bültenleri aralıksız бюллетенді үзіліссіз жариялап отырды. Евразия olarak çıkardı. Avrasya Araştırma Enstitüsü Mü- ғылыми-зерттеу институтының басшысы док- dürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in üstün gayretleri тор Невзат Шимшек мырзаның белсенділігі мен sayesinde enstitü kısa zamanda sadece Kazakis- іскерлігінің арқасында институт аз-ақ уақыт tan’da değil, Türk dünyasında da bilim, eğitim ішінде қазақ ғылыми ортасына ғана емес, ба- уырлас түркі халықтарының да ғылым, білім са- alanlarında kendisini tanıtmış ve yaptığı çalışma- ласының мамандары арасында танымалдыққа lardan adından sıkça söz ettirmeye başlamıştır. ие болып, сараптамалық жарияланымдарын Özellikle, güncel uluslararası siyasi ve ekonomik жұрт асыға күтетін дәрежеге жетті. Әсіресе, konuların zamanında ve hızlı araştırılması sure- халықаралық саяси-экономикалық өзекті тақы- tiyle haftalık e–bültenlerin yayınlanması takım рыптарды уақытымен күнбе күн, жылдам сарап- çalışmasının ne kadar önemli olduğunu göster- тама жасап жариялаған институттың апталық mektedir. Avrasya Araştırma Enstitüsünün çalı- электронды бюллетені ұжым жұмысының нақты şanlarının her zaman büyük başarılara imza at- нәтижелі көрсеткішіне айналды. Евразия ғылы- ми-зерттеу институтының ұжымының әруақыт ması ve bilim ufkunu genişletmesi temennisiyle. биік белестерді бағындырып, ғылымның көкжи- Çeviren: Halil Ulusoy егін кеңейте беруіне тілектеспін.

20 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU P ROF. DR. BAYAN CUBATOVA Al – Farabi Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Dekanı

БАЯН ДЖУБАТОВА Декан факультета востоковедения КазНУ им. аль-Фараби, доктор филологических наук, профессор

vrasya Araştırma Enstitüsü birkaç yıl önce Евразийский научно-исследовательский ин- AAhmet Yesevi Üniversitesinin bir şubesi ola- ститут как подразделение Университета им. rak kurulmuştur, fakat bizim onlarla ortaklığımız Х.А. Яссави был создан несколько лет назад, iki yıl önce başlamıştır. Bu ortaklık, enstitü mü- но наши партнерские отношения стали ак- тивными в последние два года. Во многом dürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in yoğun faaliyet- это произошло благодаря целенаправленной leri sayesinde başlamıştır. Kendisi üniversitemizi деятельности директора института доктора birkaç kez ziyaret ederek iki üniversite arasında Невзата Шимшека. Он лично несколько раз resmi ve gayri resmi görüşmelerle sıra dışı öne- посещал наш университет с интереснейшими riler ve projeler sunmuştur. Öğretim üyelerimize предложениями и проектами по проведению bu projelerde yer alma davetleri iletmiştir. конференций, круглых столов, формальных и Araştırma ve eğitim alanlarımızın ortak olması, неформальных встреч ученых и преподавате- лей обоих университетов, приглашал наших şarkiyat fakültesi için hayati önem taşıması ve bi- преподавателей для участия в семинарах zim için önemli olması dolayısıyla memnuniyetle института. Конечно, мы с радостью шли на bu ortaklığı kabul ettik. это сотрудничество, которое было не просто Enstitünün üniversiteler arasında adeta “köprü” полезно, но жизненно необходимо для фа- niteliğindeki yüksek lisans ve doktora öğreni- культета востоковедения, поскольку объекты mi gören genç araştırmacılara sunduğu burs исследования и изучения у нас были общие. programları bizim için çok önemliydi. Gençler Мы также высоко оцениваем программу ин- bu programlar sayesinde paradan daha önemli ститута по предоставлению грантов молодым şeyler kazandı. Yaratıcılık dürtüsü, uluslararası исследователям – магистрантам и докторан- araştırma kabiliyeti, bilimsel ve toplumsal faa- там нашего факультета, которые становились liyetleri yakından tanımak için önemli kişilerle своеобразным «мостиком» между нашими buluşmalar… учреждениями. И дело не только в денеж- ных суммах, молодежь получала в институте Kazakistan’da benzeri kuruluşun olmadığını гораздо большее – энергию и творческий üzülerek söyleyebilirim. Doç. Dr. Nevzat Şimşek, импульс, интерес и вкус к исследованиям bilimsel yayın ve organizasyon faaliyetlerinin çı- международного уровня, встречи с яркими tasını yükselterek Kazakistan’da uluslararası stan- личностями в сфере науки и общественной dartlara uygun bir araştırma merkezi kurmuştur. деятельности. Çeviren: Halil Ulusoy Не будет преувеличением сказать, что другой подобной структуры в Казахстане, к сожа- лению, нет. Доктор Шимшек, высоко подняв планку научной, издательской и организаци- онной деятельности, по сути дела создал в Казахстане исследовательский центр, соот- ветствующий международным стандартам.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 21 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

DOÇ. DR. TÖRALİ KIDIR Al – Farabi Kazak Milli Üniversitesi TÜRKSOY Bölüm Başkanı ТӨРӘЛІ ҚЫДЫР Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Түрксой кафедрасының меңгерушісі, филология ғылымдарының кандидаты, доцент

azak ve Türk halklarının dostluğunun gös- Қазақ пен түрік халықтарының достығының не- Ktergesi Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk гізі Қ.А.Ясауи атындағы Қазақ-түрік университеті – Kazak Üniversitesi desek, bu eğitim kurumu- десек, осы оқу орнының қазақ ғалымдарымен ті- nun Kazak bilim adamlarıyla direk bağlantıyı келей байланыс орнатып отырған орталығы Еура- kuran merkezin de Avrasya Araştırma Ensti- зия ғылыми-зерттеу институты дер едік. Универ- tüsü olduğunu belirtmek isterim. Üniversite ситет түркі дүниесінің рухани орталығы Түркістан шаһарында орналасса, Еуразия институты – Türk dünyasının ruhani başkenti Türkistan’da бүгінгі қазақ зиялыларының ордасына айналған olmasına rağmen, Avrasya Araştırma Enstitü- Алматыдан ашылуының мәнісі зор. Себебі, Алма- sü’nün bugün Kazak aydınların yaşadığı Alma- ты – ғылым мен білімнің ордасы. Ашылғанына tı’da açılması memnuniyet verici. Sebebi, Almatı көп уақыт бола қоймаған бұл зерттеу институты eğitim ve bilimin merkezi. Açılışından sonra çok аз ғана уақыттың ішінде еліміздегі ғана емес, az zaman geçmemesine rağmen kısa süre içe- сонымен бірге түркі дүниесіндегі бірегей ғылыми risinde sadece ülkemizde değil, Türk dünyasın- орталыққа айналып үлгерді. Апта сайын ұйымда- da da önemli bir merkez haline geldi. Her hafta стырылатын семинарларда Қазақстан мен көрші düzenlenen seminerlerde Kazakistan ve komşu елдердің саяси-әлеуметтік, экономикалық һәм ülkelerin siyasi-sosyal, ekonomik ve tarihi me- тарихи мәселелері жиі көтерілсе, жылына бірне- selelerinin ele alınması, yılda birkaç kez yapılan ше рет өткізілетін ғылыми конференциялар мен bilimsel konferanslarla yuvarlak masa toplantı- дөңгелек үстелдерде түркі халықтарының руха- ları Türk halklarının ruhani dostluğuna ve par- ни тұтастығы мен жарқын келешегі кеңінен сөз болады. Айтулы ғылыми іс-шараларда елімізге lak geleceğine ışık tutmuştur. Önemli bilimsel белгілі ғалымдар, әсіресе Әл-Фараби атындағы faaliyetlerde Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Қазақ ұлттық университетінің (әсіресе, Түрксой (özellikle TÜRKSOY Bölümü) tecrübeli öğretim кафедрасының) білікті ұстаздары да белсене görevlileriyle katılarak, Kazak ve Türk dostluğu- қатысып, қазақ пен түрік достығының нығайуына nu gelişimine katkı sağlamıştır. Bu çerçevede атсалысып келеді. Осы тұрғыдан алғанда Еу- Avrasya Araştırma Enstitüsü Kazak ve Türk ilişki- разия ғылыми-зерттеу институты – қазақ-түрік lerinin altın köprüsü konumundadır. байланысының алтын көпірі. Enstitünün bir başka özelliği de kökleri geçmişe Бұл институттың тағы бір ерекшелігі – тамы- dayanan tarihi meseleleri araştırmakla kalma- ры терең тарихты зеределеп қана қоймастан, yıp, günümüz Avrasya bölgesinde meydana сондай-ақ бүгінде Еуразия құрлығында болып gelen siyasi ve kültürel olayları incelemeleridir. жатқан саяси, мәдени оқиғаларға да дер кезін- де үн қатып отыруы дер едік. Мұны институт жа- Bunu Enstitü tarafından yayımlanan haftalık e- нынан жарияланатын апталық жаршысы (weekly bültenlerden anlayabiliriz. Sonuç olarak Avras- e-bulletin) электронды нұсқасынан да аңғаруға ya Araştırma Enstitüsü’nün Kazak-Türk ilişkileri- болады.Сондықтан да Еуразия ғылыми-зерттеу nin ve Türk dünyasıyla olan ilişkilerin gelişmesi институты қазақ-түрік байлынысының нығайуы için gerekliliğine inanıyorum. Bu çerçevede or- үшін, түркі дүниесінің ынтымақтастығы үшін де ganizasyon kabiliyeti ve deneyimleriyle dik- қажет дер едік. Осы орайда ұйымдастырушылық kat çeken Doç. Dr. Nevzat Şimşek’e teşekkür қабілетімен, іскерлігімен көзге түскен Невзат ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum. Шимшек мырзаға алғыс айта отырып, институт Çeviren: Halil Ulusoy ұжымына зор табыстар тілеймін!

22 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU ASKAR NURSHA Kazakistan Cumhuriyeti Birinci Cumhurbaşkanı Kurumu Dünya Ekonomisi ve Siyaset Enstitüsü Almatı Ofisi Başkanı

vrasya Araştırma Enstitüsü, son bir- Akaç yıldır önemli bir gelişme kaydetti. Hâlâ yapılacak çok şey var. Ancak bugün için bile Enstitü Kazakistan’ın araştırma alanında önemli bir oyuncu haline geldi diyebiliriz. Bu rol de, enstitü tarafından yayımlanan ve çeşitli dillere tercüme edilen yayınlar, bölgesel güvenliğin gün- demdeki meseleleri hakkında seminerler, tanınmış Kazak uzmanlar tarafından verilen dersler yoluyla gerçekleştirildi. Ayrıca Enstitünün internet sitesinin gelişiminin şünce kuruluşları ve araştırma kurumlarında de önemli olduğunu ve sürekli güncel tu- deneyim kazanmış uzmanlar çalışmaktadır. tulduğunu da belirtmek gerekir. Personel Buna ek olarak, deneyim ve tecrübe kazan- politikasının önemini belirtmek isterim. mış genç kadrolara dikkat çekici bir destek Enstitüde önde gelen Kazakistan dü- verilmektedir. Çeviren: Halil Ulusoy

АСКАР НУРША Руководитель Офиса В Г. Алматы Института мировой экономики и политики при Фонде Первого Президента Республики Казахстан

Евразийский научно-исследовательский казахстанских экспертов, а также развитие институт за последние несколько лет собственного сайта института во всемирной сделал серьезный прорыв в своем раз- сети интернет и его актуальное обновление. витии. Работы предстоит еще много. Но Отметим значение кадровой политики. К рабо- уже сегодня можно констатировать пре- те в институте привлечены известные экспер- вращение института в заметного игрока в ты, прошедшие школу ведущих казахстанских аналитическом пространстве Казахстана. научно-аналитических и научно-исследова- Свою роль сыграли экспертные публика- тельских структур. Помимо этого, заметна ции института, переводимые на несколько ставка на молодые кадры, которые набирают языков, регулярные семинары по актуаль- опыт и обороты. ным проблемам региональной безопас- ности, лекции приглашенных известных

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 23 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

DR. AIZHAN YERMUHAMEDOVA Ç.Ç. Valikhanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü Bilim Sekreteri / Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi

azak Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı KÇ.Ç. Valikhanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü- nün Avrasya Araştırma Araştırma Enstitüsü iş- birliği enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in Айжан Ермухамедова kurumumuza yaptığı ziyaretle 2015 yılında baş- Ученый секретарь Института истории и ladı. Yönetici Hankeldy Abzhanov ile görüşme этнологии им. Ч.Ч. Валиханова Комитета науки sırasında iki araştırma merkezi arasındaki işbirli- Министерства образования и науки Республи- ği konuları görüşüldü. Toplantının ana gündemi ки Казахстан, PhD 13 Ekim 2015’te düzenlenen «Orta Asya’da Tarih Yazımı: Geçmiş, Bugün ve Geleceğe Yönelik Yeni Bir Tarih» başlıklı ortak bir uluslararası bilimsel Сотрудничество Института истории и этно- çalışmanın yapılacağı yerli ve yabancı önde логии им. Ч.Ч. Валиханова Комитета науки Ми- gelen bilim adamlarının katılımıyla gerçekleşti- нистерства образования и науки Республики rilecek olan toplantıydı. Bu yıl Avrasya Araştır- Казахстанс Евразийским научно-исследова- ma Enstitüsü bu bilimsel etkinlikle ilgili bir dizi тельским институтом при Международном materyal yayınladı. Yayınlanan raporların Orta казахско-турецком университете им. Х.А. Ясави Asya bölgesinin tarihinin ve kültürünün çeşitli началось в 2015 году с визита директора Не- yönleriyle ilgilenen araştırmacılar için çok yarar- взата Шимшека в наше научное учреждение. lı olduğunu düşünüyoruz. Böylesine önemli bir В ходе его встречи с директором Ханкельды bilimsel etkinliğe imza atma girişimi bilim ada- Абжановым были обсуждены вопросы сотруд- mı, enerjik ve girişimci bir yönetici, kibar bir kişi ничества двух научно-исследовательских цен- olan sayın Nevzat Şimşek’e aitti. Enstitü direk- тров. Основным итогом встречи стало решение törü olarak göreve başlamasından kısa bir süre об организации и проведении совместного geçmesine rağmen, araştırma faaliyetlerinin международного научного семинара-практику- kapsam ve kalitesini güçlendirmek, Kazak bilim ма под названием «Историография и источники merkezleri ve araştırma enstitüleriyle olan bağ- в Центральной Азии: новое о прошлом, настоя- larını genişletmek ve tabii ki gençleri popüler щем и будущем», который прошел 13 октября hale getirmek için kurumun gelişmesine büyük 2015 года с участием видных отечественных и katkıda bulundu. Umut verici bir enstitü, sade- зарубежных ученых. В этом году Евразийским ce ülkemize değil, aynı zamanda yurtdışında da научно-исследовательским институтом был tanınır hale geldi. издан сборник материалов данного научного Ç.Ç. Valikhanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü ile мероприятия. Надеемся, что опубликованные в Avrasya Araştırma Enstitüsü arasındaki bilimsel нем доклады будут очень полезны для иссле- işbirliğinin önemli bir bileşeni de bilimsel proje- дователей, занимающихся различными аспек- lerin geliştirilmesi ve uygulanmasıydı. Örneğin, тами истории и культуры Центральноазиатско- 2016 yılında enstitümüzün çalışanları, Türk tara- го региона. fının finanse ettiği iki proje çerçevesinde bilimsel araştırma yapma fırsatı buldular. Kurumlarımız Инициатива проведения столь важного в науч- arasındaki işbirliğinin başarılı bir şekilde devam ном плане мероприятия принадлежала госпо- etmesini ve sonuçlarının Kazakistan ve kardeş дину Н. Шимшеку – видному ученому, энер- Türkiye için büyük önemi olacağını umuyoruz. гичному и предприимчивому руководителю, Çeviren: Halil Ulusoy прекрасному человеку. Несмотря на довольно >

24 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU короткий срок своего пребывания в должно- сти директора инсти- тута, он смог внести огромный вклад в раз- витие своей организа- P ROF. DR. KURALAY ции, усиление сферы и BAYZAKOVA качества его научно-ис- KazNU Uluslararası İlişkiler следовательской дея- Fakültesi тельности, расширение связей с казахстански- ми научными центрами и НИИ, и, конечно же, odernitenin belirgin özelliklerinden biri, küreselleşmenin artması, популяризацию моло- Mküresel bilgi ve kültür alanın genişlemesidir. Ki devletlerin geliş- дого, но весьма пер- me düzeyi de insani gelişme parametreleri tarafından belirlenmekte- спективного института, dir. Bu nedenle, insanlar arası ilişkiler uluslararası işbirliği çerçevesinde который стал широко önemli bir rol oynamaktadır. Partnerlerimizden biri Avrasya Araştırma известен не только в Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nevzat Şimşek'tir. нашем государстве, но и за рубежом. Nevzat Şimşek hakkında tanınmış bir uluslararası uzman, mükemmel ve yetenekli bir yönetici olarak çok şey söyleyebiliriz. Ancak onu parlak Важной составляющей bir kişilik olarak karakterize edecek işbirliğimizin bazı özellikleri üzerin- научного сотрудниче- de durmak isterim. Uluslararası alandaki bir konuşmacıyı tanıma, sami- ства между Институ- mi ve derin bir saygı duyma ve Kazakistan'ın dış politika konusundaki том истории и этноло- net, açık yönelimi hayretler içerisinde bırakıyor insanı. гии им. Ч.Ч. Валиханова и Евразийским науч- Sanırım Nevzat Şimşek’in partnerlerinden birçoğunu etkileyen bir baş- но-исследовательским ka özelliği, insanları mükemmel şekilde anlama, ruh halini hissetme ve институтом стала раз- muhatapın düşüncelerini anlamayı beceriyor olmasıdır. Fakülte bün- работка и реализация yesindeki ilk görüşmemiz sırasında, Kazak yükseköğrenim sisteminin научных проектов. Так, işbirliği, ortaklık ve daha da geliştirilmesi konuları tartışıldı. Bu toplantı- например, в 2016 году da yaratıcı ve aynı zamanda sıcak bir atmosfer yaratmayı başardı. Daha сотрудники нашего sonra Nevzat Şimşek’in genç araştırmacılara destek verdiğine, enstitü- НИИ получили возмож- de insanları düşünmeye ve onunla birlikte ciddi bir bilimsel araştırma ность проводить свои çalışması yürüttüğüne ikna oldum. научные исследования в рамках двух проектов, Uluslararası İlişkiler Fakültesinin Nevzat Şimşek başkanlığındaki Av- финансирование кото- rasya Araştırma Enstitüsü ile birlikte düzenlediği ilk etkinliklerden biri, рых осуществляется II. Uluslararası Ekonomi, Finans ve Enerji Kongresi idi. Nevzat Şimşek турецкой стороной. kongrenin tüm katılımcılarını selamladı, şaşırtıcı derecede parlak, şaşır- Очень надеюсь, что tıcı derecede derin bir konuşma kaydetti. Küreselleşmenin özü, Kaza- сотрудничество между kistan'ın uluslararası hayatta oynadığı rol, Kazakistan'ın Türkiye ile olan нашими институтами işbirliğine ilişkin bir takım ciddi sorunların özet fakat açık bir şekilde успешно продолжит- formüle etmesi etkileyiciydi. ся, а его результаты будут иметь огромную Fakültemizin pek çok yabancı üniversiteyle uzun süredir güçlü bir or- значимость как для taklık ilişkisine sahip olmasına rağmen, Nevzat Şimşek’le olan işbirliği Казахстана, так и для ilginç ve son derece profesyonel bir kişilikten derin izlenimler bırakmış- братской нам Турции. tır. Çeviren: Halil Ulusoy

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 25 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

КУРАЛАЙ БАЙЗАКОВА Профессор факультета международных отношений КазНУ им. аль-Фараби, доктор исторических наук

Одна из отличительных черт современно- шего образования. Он сумел создать твор- сти – нарастание процессов глобализа- ческую и в то же время теплую обстановку ции, складывается общемировое инфор- этой встречи. В дальнейшем я убедилась, мационное и культурное пространство, что НевзатШимшек сумел собрать в своем в котором уровень развития государств институте молодых, ищущих, думающих определяется параметрами человеческо- людей, которые вместе с ним вели серьез- го развития. Поэтому не случайно в рамках ную научно-исследовательскую работу. международного сотрудничества боль- шую роль играют человеческие контакты. Одним из первых мероприятий, прове- Одним из таких наших партнеров является денных факультетом международных директорЕвразийского научно-исследова- отношений совместно с Евразийским на- тельского института профессор Невзат- учно-исследовательским институтом во Шимшек. главе с НевзатомШимшеком, был Второй международный конгресс по экономике, О НевзатеШимшеке можно многое сказать финансам и энергетике. НевзатШимшек как об известном специалисте-междуна- лично приветствовал всех участников кон- роднике, как прекрасном и талантливом гресса, он без записи произнес удивитель- администраторе, но мне хотелось бы оста- но яркую, удивительно глубокую по свое- новиться на некоторых эпизодах нашего му содержанию речь. Я была поражена, сотрудничества, которые характеризуют насколько он кратко, но четко сформули- его как яркую личность.Меня поражали его ровал целый ряд серьезных проблем, ка- умение распознать собеседника, располо- сающихся сущности глобализации, роли жить его к себе, завоевать искреннее глу- Казахстана в международной жизни, со- бокое уважение, а также его четкая, ясная трудничества Казахстана с Турцией. ориентация в вопросах внешней политики Казахстана, в международной обстановке. Несмотря на то, что наш факультет имеет давние прочные партнерские отношения Другая черта характера НевзатаШимшека, со многими зарубежными вузами, сотруд- которая, я думаю, импонирует многим его ничество с НевзатомШимшеком оставило партнерам – этоумение великолепно раз- глубокие впечатления от интересной и вы- бираться в людях, тонко чувствовать на- сокопрофессиональной личности. строение и понимать мысли собеседника. Во время нашей первой встречи в стенах нашего факультета обсуждалисьвопросы сотрудничества, партнерства, дальнейше- го развития казахстанской системы выс-

26 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU DR. LESIA KARATAYEVA K.C. Cumhurbaşkanlığı Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Uzman Araştırmacı

vrasya Araştırma Enstitüsü, Kazakis- Atan’daki önemli araştırma merkezlerin- den biridir. Enstitünün benzersiz yapısını oluşturan ve diğer benzer kuruluşlardan ayıran üç temel özelliği vardır. Birincisi; Av- rasya bölgesi ve bu bölgedeki gelişmeler Türk dünyası ile olan organik bağı içinde değerlendirilmektedir. İkincisi; enstitü araş- tırma faaliyetlerinde aktif olarak dört dili eşit şekilde kullanmaktadır. Bu sayede araş- tırma sonuçları Kazakça, Türkçe ve İngilizce yayımlanmaktadır. Rusça ise ihtiyaç olduğu ca uzmanlar için haftalık haber bültenleri linki takdirde iletişim dili olarak kullanılmaktadır. mevcuttur. Aynı zamanda her kuruluşun çalı- Üçüncüsü; enstitü etkili bir enformasyon şanları en önemli zenginliğidir. Avrasya Araştır- politikası üretmiştir. Araştırma sonuçları, ma Enstitüsü çalışanları, araştırmaları yüksek ka- gelecekteki faaliyet ve duyuruları sosyal liteli olarak bilinen uzmanlardan oluşmaktadır. ağda ve resmi sitede yayınlamaktadır. Ayrı- Çeviren: Halil Ulusoy

ЛЕСЯ КАРАТАЕВА Главный научный сотрудник Казахстанского института стратегических исследований при Президенте Республики Казахстан, доктор исторических наук

Евразийский научно-исследовательский глийском языках, а русский язык используется, в институт является одним из крупных науч- случае необходимости, в качестве инструмента но-аналитических игроков казахстанского коммуникации. В-третьих, институт выработал аналитического поля. Можно выделить три эффективную информационную политику: ре- характерные черты, формирующие уникаль- зультаты исследований, анонсы предстоящих ный профиль института и отличающие его мероприятий размещаются в социальных сетях от других аналогичных структур. Во-первых, и на официальном сайте, кроме того для экс- евразийский регион и процессы, происходя- пертов существует адресная рассылка ежене- щие в нем, воспринимаются сквозь призму дельного информационного бюллетеня. их органичной связи с тюркским миром. Во-вторых, институт в своей исследователь- В то же время главным богатством любой ор- ской деятельности активно и практически в ганизации являются сотрудники. В Евразийском равной степени использует четыре языка. научно-исследовательском институте работает Так, результаты проведенных исследований команда высококвалифицированных экспертов, публикуются на казахском, турецком и ан- чьи исследования неизменно характеризуются высоким качеством.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 27 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

ANNA GUSSAROVA Orta Asya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Director of the Central Asian Institute for Strategic Studies

vrasya Araştırma Enstitüsü (ERI) Almatı’da Ayakın zamanda kurulan düşünce kuruluşla- rından biridir. Enstitü daha yeni kurulmuş olma- sına rağmen enstitü çalışanları oldukça iddialı çalışmalara imza atmaktadırlar. ERI’nin adını du- yuran önemli etkinliklerin başında düzenlediği seminerler ve çalıştaylar gelmektedir. Burada The Eurasian Research Institute (ERI) is one of hedef, yerel uzmanları bir araya getirerek belli the recent think tanks, established in Almaty. bir konu üzerinde fikir alışverişinde bulunmak- The Institute is rather new and the staff is quite tır. Bu toplantılarda uzmanlar çoğunlukla yap- ambitious. One of the most prominent things tıkları araştırmaları sunmakta ve bu araştırma- that the ERI has become famous for is seminars ların sonuçlarını Almatı’daki bilim çevresiyle and workshops. The idea is to bring local experts tartışmaktadırlar. İnanıyorum ki bu gelenek, and share ideas on a certain topic. Usually genç araştırmacıların bu tür toplantılara katım- people present their research and discuss the lını teşvik edecektir ve daha geniş bir Avrasya outcomes with the Almaty expert community. bölgesinde güncel güvenlik ve kalkınma konu- This tradition would definitely encourage ları üzerinde tartışma ve profesyonel bilgi ağları young research fellows to attend such events, oluşturma imkanı sağlayacaktır. ERI güvenlik, establish professional networks and discuss enerji ve kalkınma gibi temel araştırma alanları current security and development issues in the üzerinde çalışmaktadır. Enstitü’nün araştırmala- broader Eurasian region. The ERI covers main rı, dört dilde (İngilizce, Türkçe, Kazakça ve Rusça) research areas,including security, energy and internet üzerinden yayımlanmaktadır. Ayrıca, development. Its materials are available online Enstitü hem genç hem de tecrübeli araştırmacı- in four languages (English, Turkish, Kazakh, lara ve uzmanlara araştırma ve yayın yapma im- Russian). Moreover, the Institute provides kanı sağlamaktadır. ERI, Facebook sayfasında ve research and publication opportunities for both web sitesinde oldukça aktiftir ve enstitünün en young and mature experts and fellows. The ERI son ya da gelecek çalışmalarına bu yolla ulaşıla- is proactive on its Facebook page and website, bilmektedir. Ben şahsen ERI’de ilk deneyimimi, where you can find latest publications and ‘Rusya’nın Kazakistan ve Orta Asya’daki Yumu- upcoming events. My personal experience with şak Gücü’ konulu semineri vererek yaşadım. Bu the ERI started with the seminar on the Russian seminerde Rusya’nın siyasi ve askeri alanlarda soft power in Kazakhstan and Central Asia, lider konumu, Rus dilinin ve değerlerinin geli- where we touched upon several critical issues şimi v.b. çeşitli önemli konulara değinildi. Bu of the Russian political and military leadership, seminer, Orta Asya Stratejik Araştırmalar Ensti- language and values promotion, etc. This was the tüsü’nün (CAISS) araştırma sonuçlarını İngilizce first event, where the Central Asia Institute for olarak sunduğu ilk seminer oldu. Bu nedenle Strategic Studies (CAISS) presented its research CAISS, ERI ile gelecekte de çeşitli araştırmalar outcomes in English.And in this regard the CAISS üzerinde birlikte çalışmaktan memnuniyet du- would be happy to collaborate with the ERI on yacaktır. Çeviren: Hayal Ayça Şimşek many occasions in the future.

28 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU FARKHOD AMINJONOV Orta Asya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Müdür Yardımcısı, Al Farabi Kazak Milli Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi, Doçent Dr. Deputy Director of the Central Asian Institute for Strategic Studies, Associate Professor of the Faculty of Political Science of Al-Farabi Kazakh National University, PhD

hmet Yesevi Uluslararası Kazak Türk Üniversi- Atesi’ne bağlı Avrasya Araştırma Enstitüsü’nde bir dönem uzman araştırmacı olarak son derece değerli bir çalışma tecrübesi elde etmekten dolayı I was fortunate to acquire invaluable experience kendimi şanslı hissettiğimi belirtmek isterim. Ens- working as a Senior Research Fellow at the titü’nün çalışmalarına enerji, ekonomi ve güvenlik Eurasian Research Institute of Akhmet Yassawi alanlarında katkıda bulundum. Orta Asya’da enerji International Kazakh-Turkish University, where güvenliği çalışmalarına katkıda bulunacak şekilde I contributed to the Institute’s work on energy, bilgi ve uzmanlık alanlarının bir araya getirilmesi, economics, and security. The idea of combining enstitüdeki bu pozisyona başvurmamda benim knowledge and expertise to contribute to the için başlıca motivasyon kaynağı olmuştur. studies of energy security in Central Asia was the main motivator for me to apply for this Avrasya Araştırma Enstitüsü, analitik düşünceye position. ve araştırmaya yönelik yeteneklerimi geliştirmem için çeşitli imkanlar sağlamıştır. Enerji, su yönetim, The Eurasian Research Institute provided ekonomi ve güvenlik alanlarında araştırma proje- opportunities to enhance my analytical and leri yürütmek, üç ayda bir seminerler düzenlemek research skills by engaging in: conducting ve konferans organizasyonlarını yürütmek, ulus- research projects in the areas of energy, water lararası konferanslarda, seminerlerde ve forum- management, economics and security; leading larda araştırmalarımın sonuçlarını sunmak, küçük quarterly seminars and assisting in organizing analitik çalışmalar yapmak (haftalık ve iki haftalık conferences; presenting research findings at yorumlar ve bültenler hazırlamak) ve hükümetle- international conferences, seminars and forums; rarası doğalgaz taşımacılığı ilişkileri, enerji yöne- delivering small analytical pieces: weekly and bi- timi mekanizmaları ve bölgesel işbirliği konuları weekly extended comments and bulletins; and, üzerinde raporlar hazırlamak yoluyla ERI’nin im- preparing major reports on intergovernmental kanlarından yararlanma fırsatım oldu. gas transit relations, energy governance mechanisms and regional cooperation. Avrasya bölgesinin tamamından gelen araştırma- cıları bir araya getirerek bölgeye ilişkin konuların A wide range of opportunities to meet leading tartışılması için geniş imkanlar oluşturması, dijital scholars from all over the Eurasian region and kaynaklara ve kütüphaneye sınırsız erişim imkanı discuss regional issues with them, unlimited tanıması, gelişmiş araştırma imkanları ve dostane access to digital literature and library, friendly çalışma ortamı Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün environment in combination with well-equipped yenilikçi araştırmaların ve uzmanlık alanlarının facilities make the Eurasian Research Institute an geliştirilmesi için mükemmel bir enstitü olmasını excellent place to promote innovative research sağlamıştır. Çeviren: Hayal Ayça Şimşek and expertise.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 29 DİĞER KURUMLARDAN GÖRÜŞLER

vrasya, küresel hâkimiyet mücade- Alesinde dünyanın kalbi olarak kabul edilen, Adriyatik’ten Çin Seddi’ne kadar uçsuz bucaksız toprakları içine alan bir coğrafyanın adıdır. Bölgenin kaderi, tarih boyunca Türk ve Slav kökenli halkların zorunlu etkileşimi/çatışması üzerine ku- rulmuştur. İnsanlık tarihi açısından büyük bir toplumsal mirası bünyesinde barındıran Avrasya coğrafyası, Türk soylu halkların tarihi açısından da son derece önemli olaylara tanıklık eder. Bu tanıklığın bütün yönleriyle, disiplinler arası bir yaklaşımla incelenerek geleceğe ışık tutulması, ön- celikle bu coğrafyada kader birliği yapan halkların görevi olmalıdır.

30 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU P ROF. DR. OSMAN HORATA Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı (2008-2015), Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi

Avrasya Araştırma Enstitüsü, Başkanlık dö- ma Enstitüsünün bu açıdan son derece şanslı nemimde Ahmet Yesevi Üniversitesine bağlı olduğunu göstermektedir. olarak bu yolda “göle bir maya” çalabilmek Şüphesiz merkezin bu aşamaya gelmesinde amacıyla kuruldu. Düşüncenin olgunlaş- rektöründen öğretim üyesine kadar çok sa- masından faaliyete geçirilmesine kadar her yıda mesai arkadaşımın katkıları olmuştur. aşamasında emeğimin geçmesinden büyük Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. bir onur duyduğum enstitünün şu an gelmiş Fakat enstitünün gerçek anlamıyla misyonu- olduğu seviye “maya”nın tuttuğunu göster- nun hayata geçirilebilmesi, Doç. Dr. Nevzat mektedir. Şimşek ve ekibinin son üç yıllık çalışmasıyla Otuz yılı aşan meslek hayatımda, kurumla- mümkün olabilmiştir. Şimşek’in şahsında rın temellerinin atılması aşamasında doğru enstitünün başarısına katkıda bulunan her- kişilerin doğru yerlerde bulunmasının ne ka- kesi başarıları için içtenlikle tebrik ediyorum. dar önemli olduğunu görme fırsatı buldum. Avrasya Araştırma Enstitüsünün atılan bu Yoksa yanlış atılan temellerden sağlam ya- doğru temeller üzerinde her geçen gün daha pılar ortaya çıkarmak tesadüflere kalıyordu. da gelişmesi ümidiyle, Şimşek’ten bayrağı Enstitünün yayımladığı kitaplar, raporlar ve devralacak arkadaşlarımıza başarılı bir hiz- dergiler, düzenlediği bilimsel toplantılar ve met dönemi diliyorum. seminerler, verdiği burslar… Avrasya Araştır-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYET RAPORU 31 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ

FAALİYETLERİ Y AYINLAR

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 33 YAYINLARIMIZ

vrasya Araştırma Enstitüsü, olarak 2016 yılının Ocak ayından itibaren aylık olarak “Asya-Avrupa: ASYA-AVRUPA Haber-Yorum” isimli yayınladığımız dergimizde A HABER / YORUM DERGİSİ makalelere, enstitü etkinliklerine, röportajlara ve Aralık 2016 Sayı: 12

çoğunlukla da haber yorumlara yer verilmektedir. 2415-8437 ISSN

Yayınlarımız enstitü ’nün ilgi alanları çerçevesinde Желтоқсан 2016 жыл №12

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ АЙ САЙЫН ШЫҒАРАТЫН БАСЫЛЫМЫ ağırlıklı olarak ekonomi, finans, enerji, siyaset ve kültürel ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТӘУЕЛСІЗДІГІНІҢ 25 ЖЫЛДЫҒЫНДА ҚАЗАҚСТАН - ТҮРКИЯ konularda başta Orta Asya ülkeleri olmak üzere Avrasya ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРЫ bölgesinde çeşitli konulardan oluşmaktadır. Dergimizi temelde Türkçe ve Kazakça çıkarmakla birlikte, İngilizce ve Rusça haber yorumlara da yer vermekteyiz. Böylece Avrasya bölgesini ilgilendiren konularda İngilizce ve Türkçe dillerinde de yayın yaparak bölge ile ilgili bilgi birikimine katkı sağlamaya çalışmaktayız. Dergimizde KAZAKİSTAN’IN BAĞIMSIZLIĞININ 25. YILINDA yayınladığımız makaleler enstitü araştırmacılarının yanı KAZAKİSTAN - TÜRKİYE İLİŞKİLERİ

ÖZEL RÖPORTAJ АРНАЙЫ СҰХБАТ ТҮРКИЯ РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҚАЗАҚСТАН-ТҮРКИЯ sıra alanında uzman kişilerin analiz yazılarının seçkin ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТӨТЕНШЕ ЖӘНЕ ТӘУЕЛСІЗДІГІНІҢ 25 ЖЫЛДЫҒЫНДА ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРЫ: ӨКІЛЕТТІ ЕЛШІСІ НЕВЗАТ УЯНЫК ТҮРКИЯ МЕН ҚАЗАҚСТАННЫҢ САЯСИ ЖӘНЕ МЫРЗАМЕН “ҚАЗАҚСТАН-ТҮРКИЯ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРЫ СТРАТЕГИЯЛЫҚ МӘНІ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТАРЫ” ТУРАЛЫ СҰХБАТ KAZAKİSTAN'IN BAĞIMSIZLIĞININ 25. YILINDA KAZAKİSTAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ: örneklerinden oluşmaktadır. Bugüne kadar 20 sayı TÜRKİYE CUMHURİYETİ ASTANA BÜYÜKELÇİSİ TÜRKİYE VE KAZAKİSTAN’IN EKONOMİK İLİŞKİLERİ STRATEJİK VE SİYASİ BOYUTLAR NEVZAT UYANIK İLE "KAZAKİSTAN-TÜRKİYE DOС. DR. NEVZAT SIMSEK DR. AIDARBEK AMIRBEK İLİŞKİLERİ" HAKKINDA MÜLAKAT CENGIZHAN CANALTAY yayınlanmıştır. 04 14 29

aftalık analiz ve haftalık haber olmak üzere E-BÜLTEN iki bölümden oluşan e-bülten yayınımız Henstitü çalışanlarının yanı sıra alanında uzman akademisyenlerin yazılarını yayınlamaktadır. Enstitü’nün ilgi alanı çerçevesinde genelde Avrasya özelde Orta Asya ülkelerinde ekonomi, finans, enerji, siyaset ve kültürel konular başta olmak üzere güncel sorunlar ve gelişmeler hakkında bilgilendirici ve objektif yorumlar yer almaktadır. Ağustos 2014 tarihinden itibaren yayınlanan e-bültenlerimiz Türkçe, İngilizce ve Kazakça dillerine çevrilerek okuyucularla paylaşılmaktadır. Analiz kısmında her hafta başka bir konu farklı açılardan incelenerek ele alınırken konu hakkında detaylı bilgilerde sunulmaktadır. Haberler kısmında ise hafta içerisinde Orta Asya ülkeleri ağırlıklı olmak üzere ilgi alanımıza giren ülkelerdeki basında yer alan önemli gelişmeler hakkında kısa bilgiler verilmektedir. Böylece okuyucularımıza bölge hakkında belirli bir konuda detaylı bilgiler sunmanın yanı sıra Orta Asya ülkelerindeki gündemi yakından takip edebilmeleri için olanak sağlanmaktadır. Bugüne kadar 126 sayı yayınlanmıştır.

34 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ

Ocak 2016 Sayı: 01 Şubat 2016 Sayı: 02 Mart 2016 Sayı: 03 Nisan 2016 Sayı: 04 2415-8437 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 issn ISSN

Қаңтар 2016 жыл №01 Aқпан 2016 жыл №02 Hаурыз 2016 жыл №03 Cәуір 2016 жыл №04

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR еУразиЯ ҒылыМи-зерттеУ инститУтыныҢ ай сайын ШыҒаратын басылыМы AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ АЙ САЙЫН ШЫҒАРАТЫН БАСЫЛЫМЫ AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУразиЯ ҒыЛыми-зЕрттЕУ инститУтыныҢ ай сайын ШыҒаратын БасыЛымы AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ АЙ САЙЫН ШЫҒАРАТЫН БАСЫЛЫМЫ

KazaKistan Cumhuriyeti CumhurbaşKanı n.a.nazarbayev’in halKa sesleniş Konuşması: sosyal açıdan değerlendirme Kyrgyzstan In tHE EurasIan IRAN’S POLITICAL SYSTEM: YENİ KÜRESEL GERÇEKLER EconomIc unIon: BAĞLAMINDA KAZAKİSTAN’IN THE CASE OF Послание Президента YENİ SOSYAL POLİTİKASI рК н.а. назарбаева: PARLIAMENTARY социальный асПеКт Benefits НОВАЯ ELECTIONS СОЦИАЛЬНАЯ ПОЛИТИЧЕСКАЯ СИСТЕМА ИРАНА: ПОЛИТИКА and Losses КАЗАХСТАНА В НА ПРИМЕРЕ КОНТЕКСТЕ НОВОЙ ПАРЛАМЕНТСКИХ ГЛОБАЛЬНОЙ ВЫБОРОВ РЕАЛЬНОСТИ IS THE IRAN– TURKMENISTAN GAS TRADE COMING TO ПОДХОДИТ ЛИ ГАЗОВАЯ THE END? ТОРГОВЛЯ МЕЖДУ ИРАНОМ И ТУРКМЕНИСТАНОМ К КОНЦУ? Кыргызстан в ЕвразийсКом эКономичЕсКом союзЕ: Выгоды и потери

oveRview of PRosPeCts foR China’s BeLt and Road Risk PuBLiC PeRCePtion of the “one BeLt CENTRAL ASIAN COUNTRIES’ POWER CHINESE VIEW ON THE США И КУБА: ÖZEL RÖPORTAJ арнайы сҰхБат SuRİYE’DEKİ AcIMASIZ SAvAş ISLAMIc fINANcE: cONTRIBuTION KAZAKHSTAN’S NEW INDIA’S MEMBERSHIP ABD DIŞİŞLERİ BAKANI JOHN the CentRaL asia–afghanistan assessment issue one Road” initiative in kazakhstan SYSTEMS ARE NOW ISOLATED, BUT EXPANSION OF THE SHANGHAI ПРИМЕНЕНИЕ НА PROf. DR. MuSA YILDIZ vE TÜRKİYE’NİN DuRuşu INTO ThE NEw SILK ROAD SILK ROAD PROJECT TO THE SHANGHAI KERRY’NİN RUSYA’YI ZİYARETİ: eneRgY CooPeRation NOT EVERYONE IS HAPPY! COOPERATION ORGANIZATION ПРАКТИКЕ ИСКУССТВА AhMET YESEvİ uLuSLARARASI TÜRK-KAZAK К вопросу об оценКе рисКов общественное восприятие Безжалостная война в исламское финансирование: КАЗАХСТАНСКИЙ ПРОЕКТ COOPERATION SURİYE SORUNU VE DİPLOMATİK ЦИВИЛИЗОВАННОГО ÜNİvERSİTESİ MÜTEvELLİ hEYET BAşKANI обзор перспеКтив сотрудничества в сфере реализации инициативы инициативы Кнр «один пояс - один ЭНЕРГОСИСТЕМЫ СТРАН ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ КИТАЙСКОЕ ВИДЕНИЕ РАСШИРЕНИЯ Қожа ахмет ясауи атындағы халыҚаралыҚ сирии и позиция турции вклад в новый Шелковый путь «НОВЫЙ ШЕЛКОВЫЙ ПУТЬ» ORGANIZATION GİRİŞİMLERİ ЭнергетиКи между центральной азией и ТЕПЕРЬ ИЗОЛИРОВАНЫ, НО ЭТО НЕ ВСЕХ ШАНХАЙСКОЙ ОРГАНИЗАЦИИ СОСУЩЕСТВОВАНИЯ афганистаном путь» в республиКе КазаХстан УСТРАИВАЕТ! СОТРУДНИЧЕСТВА ҚазаҚ-түрік университетінің Өкілетті кеңес DOÇ. DR. NEvZAT şİMşEK Китая «один пояс - один путь» тӨрағасы DR. AIDARBEK AMIRBEK SAMIR TAGhIZADEh LIDIYA PARKHOMCHIK ASSOC. PROF. HAYAL AYCA SIMSEK DR. AIDARBEK AMIRBEK dR. faRkhod aminjonov LidiYa PaRkhomChik dR. azhaR seRikkaLiYeva DR. FARKHOD AMINJONOV DR. AZHAR SERIKKALIYEVA DR. ERKIN BAYDAROV 07 13 36 33 50 88 12 19 33 04 20 56

HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ

Mayıs 2016 Sayı: 05 Haziran 2016 Sayı: 06 Temmuz 2016 Sayı: 07 Ağustos 2016 Sayı: 08 2415-8437 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN ISSN

Mамыр 2016 жыл №05 Mаусым 2016 жыл №06 Шілде 2016 жыл №07 Тамыз 2016 жыл №08

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ 16-18 MAYIS IS THE EURASIAN 2016 TARİHLERİ ARASINDA 2. ULUSLARARASI EKONOMİ, TÜRK MİLLETİNDEN ASKERİ ECONOMIC UNION AN FİNANS VE ENERJİ (EFE’2016) OPTIMUM CURRENCY KONGRESİNİ DÜZENLEDİ DARBE GİRİŞİMİNE KARŞI TARİHİ AREA? DEMOKRASİ DERSİ

ЕС И КАЗАХСТАН ПОВЫСИЛИ ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫ ИСТОРИЧЕСКИЙ УРОК ДЕМОКРАТИИ, 2016 ЖЫЛДЫҢ 16-18 МАМЫР АРАЛЫҒЫНДА УРОВЕНЬ СОТРУДНИЧЕСТВА КОТОРЫЙ ТУРЕЦКИЙ НАРОД ПРЕПОДАЛ II. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ЯвлЯетСЯ ли евразийСкий В ОТВЕТ НА ПОПЫТКУ ОСУЩЕСТВИТЬ ЭНЕРГИЯ КОНГРЕСІН (ЭФЭ’2016) ӨТКІЗДІ экономичеСкий Союз THE EU AND KAZAKHSTAN UPGRADED ВОЕННЫЙ ПЕРЕВОРОТ оптимальной валютной зоной? DOES THE TRANS- СОГЛАШЕНИЕ О СВОБОДНОЙ TO STAY OR NOT TO STAY. THEIR LEVEL OF COOPERATION CASPIAN INTERNATIONAL ТОРГОВЛЕ МЕЖДУ ONE MONTH LEFT FOR CASA-1000 И ЕГО ВЛИЯНИЕ THE EURASIA PROJECT: A NEW BREXIT’İN ÇİN EKONOMİSİNE Özel RÖPORtaJ АРНАЙЫ СҰХБАТ tehDİtleR İle tehlİKeleRe KaRŞi TURKEY-EU REFUGEE AGREEMENT: CURRENT TRANSPORT ROUTE BRING ВЬЕТНАМОМ И ЕВРАЗИЙСКИМ THE UK TO DECIDE ÖZEL RÖPORTAJ АРНАЙЫ СҰХБАТ AHİLİK VE HOŞGÖRÜ ALTERNATIVE ENERGY SOURCES OlUŞtURUlMaya ÇaliŞilan “DÖRtlÜ aSKeRİ DEVELOPMENTS AND IMPACT OF SCHENGEN НА РЕГИОНАЛЬНЫЕ CHALLENGE FOR KAZAKHSTAN’S OLASI ETKİLERİ İttİFaK” KalKani TO DOMESTIC TOURISM SECTOR IN TURKEY NEW OPPORTUNITIES FOR ЭКОНОМИЧЕСКИМ СОЮЗОМ: WHETHER OR NOT TO PROF. DR. RECEP KÖK, DOKUZ OF UZBEKISTAN PROF. DR. ganİ KalİyeV İle taRiMSal ЭНЕРГЕТИЧЕСКИЕ РЫНКИ ENERGY INDUSTRY БРЕКСИТТІҢ ҚЫТАЙ alanin gÜnCel KOnUlaRi haKKinDa ҚЫТАЙ-ТӘЖІКСТАН-ПӘКІСТАН-АУҒАНЫСТАН: СОГЛАШЕНИЕ МЕЖДУ ТУРЦИЕЙ И ЕС ПО UKRAINE? ЧТО ЭТО ДАСТ КАЗАХСТАНУ? REMAIN IN THE EU EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜlaKat ТҮРЛІ ҚАУІП-ҚАТЕРЛЕРГЕ ТӨТЕП БЕРУ ҮШІН ВОПРОСАМ БЕЖЕНЦЕВ: ТЕКУЩЕЕ РАЗВИТИЕ АХИЛЫҚ ПЕН ТӨЗІМДІЛІК АЛЬТЕРНАТИВНЫЕ ИСТОЧНИКИ CASA-1000 AND ITS IMPACT ПРОЕКТ ЕВРАЗИЯ – НОВЫЙ ВЫЗОВ ДЛЯ ЭКОНОМИЯСЫНА ЫҚТИМАЛ LIDIYA PARKHOMCHIK AIDANA ARYNBEK YERMEK ABILGAZIYEV Э.Ғ.Д., ПРОФЕССОР ҒАНИ ҚАЛИЕВПЕН АУЫЛ ҚҰРЫЛҒАН «ТӨРТТІК ӘСКЕРИ ОДАҚ» ҚАЛҚАНЫ СОБЫТИЙ И ВЛИЯНИЕ ШЕНГЕНА НА СЕКТОР ДОКУЗ ЭЙЛУЛ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ЭНЕРГИИ УЗБЕКИСТАНА ON REGIONAL ENERGY MARKETS ЭНЕРГЕТИЧЕСКОЙ ОТРАСЛИ КАЗАХСТАНА ӘСЕРЛЕРІ ШАРУАШЫЛЫҒЫНЫҢ ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ ВНУТРЕННЕГО ТУРИЗМА В ТУРЦИИ ПРОФЕССОРЫ РЕДЖЕП КӨК DR. YUSUF EKİNCİ DR. FARKHOD AMINJONOV ТУРАЛЫ СҰХБАТ DR. AIDARbEK AMIRbEK Сengizhan Сanaltay 18 26 56 BULAT AUELBAYEV LIDIYA PARKHOMCHIK DOC. DR. NEVZAT SIMSEK, OMIRBEK HANAYI 04 10 19 04 15 35 12 33 42

HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ Eylül-Ekim 2016 Sayı: 09-10 Kasım 2016 Sayı: 11 Yıl: 2, Sayı: 14 Şubat 2017 Yıl: 2, Sayı: 13 Ocak 2017 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN ISSN 2415-8437 ISSN

Қыркүйек-Қазан 2016 жыл №09-10 Қараша 2016 жыл №11 Басылымның 2-ші жылы, №14, Ақпан 2017 Басылымның 2-ші жылы, №13, Қаңтар 2017

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ АЙ САЙЫН ШЫҒАРАТЫН БАСЫЛЫМЫ AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ АЙ САЙЫН ШЫҒАРАТЫН БАСЫЛЫМЫ AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ АЙ САЙЫН ШЫҒАРАТЫН БАСЫЛЫМЫ AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN AYLIK YAYINIDIR ЕУРАЗИЯ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ АЙ САЙЫН ШЫҒАРАТЫН БАСЫЛЫМЫ ҰЛЫ ДАЛА ҰЛАҒАТТАРЫ SYrIaN reFUGeeS IN tUrKeY: ПЕРСПЕКТИВЫ СОТРУДНИЧЕСТВА ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ В РАМКАХ ЦЕНТРАЛЬНОАЗИАТСКОЙ ЗОНЫ, MAPPING, POLICIES AND СВОБОДНОЙ ОТ ЯДЕРНОГО ОРУЖИЯ ТАЛ БЕСІГІ INTEGRATION PROSPECTS

PARIS AGREEMENT TO ENTER INTO FORCE AFTER THE RATIFICATION DOUBLE THRESHOLD IS MET сИРИЙсКИЕ бЕЖЕНЦЫ В ТУРЦИИ: PROSPECTS OF COOPERATION IN THE КАРТИРОВАНИЕ, ПОЛИТИКА И FRAMEWORK OF THE CENTRAL ASIAN ПАРИЖСКОЕ СОГЛАШЕНИЕ ВСТУПИТ В СИЛУ ULU BOZKIR ÖĞÜTLERİ ПЕРсПЕКТИВЫ ИНТЕГРАЦИИ NUCLEAR-WEAPON-FREE ZONE ПОСЛЕ ПРОХОЖДЕНИЯ ПОРОГА РАТИФИКАЦИИ BAĞIMSIZLIĞIN İLK MEKÂNI

ÖZEL RÖPORTAJ АРНАЙЫ СҰХБАТ REMITTANCE OUTFLOWS: COMPARISON TRADE CRISIS OF KAZAKHSTAN ÖZEL RÖPORTAJ АРНАЙЫ СҰХБАТ RÖPORTAJ СҰХБАТ OF REMITTANCE OUTFLOW FROM GULF THROUGH THE GLANCE OF THE EEU RÖPORTAJ СҰХБАТ DR. YUSUF EKİNCİ İLE “İSMAİL ИНТЕРВью С зАВЕДУющИм КАФЕДРОй KIRGIZİSTAN EKONOMİSİNDE GÜNEY ÇİN DENİZİNDEKİ COOPERATION COUNCIL AND RUSSIA ULUSLararaSI tÜrK aKaDeMİSİ RUSSIA-US RELATIONS ON THE FOREIGN DIRECT GASPIRALI” HAKKINDA MÜLAKAT ТОРГОВЫЙ КРИЗИС В КАЗАХСТАНЕ ПОЛИТОЛОГИИ И ПОЛИТИчЕСКОй ФИЛОСОФИИ DOLAYSIZ YABANCI YATIRIMLAR TEMEL SORUNLAR VE ÇÖZÜM COP22: THE MARRAKESH CLIMATE TÜRKSOY GENEL SEKRETERİ PROF. DR. ABD’DEKİ GENEL SEÇİM VE ABD-ÇİN BaŞKaNI PrOF. Dr. DarHaN KIDIraLİ İLe DOORSTEP OF THE INCOMING TRUMP INVESTMENTS IN ПОТОКИ ДЕНЕЖНЫХ ПЕРЕВОДОВ: C ТОЧКИ ЗРЕНИЯ ЕАЭС ДИПЛОмАТИчЕСКОй АКАДЕмИИ мИД РОССИИ ҚЫРҒЫЗСТАН YOLLARI: ÇİN’İN YAKLAŞIMI DÜSEN KASEİNOV İLE “TÜRKSOY’UN İLİŞKİLERİNİN GELECEĞİ CHANGE CONFERENCE Ф.Ғ.Д., ЮСУФ ЭКИНДЖИМЕН aKaDeMİNİN FaaLİYetLerİ HaKKINDa ADMINISTRATION RUSSIA СРАВНЕНИЕ ПОТОКОВ ДЕНЕЖНЫХ Д.П.Н., СЕРГЕЕм ЖИЛьЦОВым ЭКОНОМИКАСЫНДАҒЫ ТІКЕЛЕЙ FAALİYETLERİ” HAKKINDA MÜLAKAT "ИСМАИЛ ГАСПЫРАЛЫ" ТУРАЛЫ СҰХБАТ KANAT MAKHANOV ОҢТҮСТІК ҚЫТАЙ ТЕҢІЗІНДЕГІ АҚШ-ТЫҢ ПРЕЗИДЕНТТІК САЙЛАУЫ COP22: МАРРАКЕШСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ MÜLAKAT ПЕРЕВОДОВ В СТРАНАХ-ЧЛЕНАХ СОВЕТА ШЕТЕЛДІК ИНВЕСТИЦИЯЛАР РОССИЙСКО-АМЕРИКАНСКИЕ ОТНОШЕНИЯ ПРЯМЫЕ ИНОСТРАННЫЕ IntervIew wIth the head of the department ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕР ЖӘНЕ ТҮРКСОЙ БАС ХАТШЫСЫ ПРОФЕССОР ЖӘНЕ АҚШ-ҚЫТАЙ ҚАРЫМ- ПО ИЗМЕНЕНИЮ КЛИМАТА СОТРУДНИЧЕСТВА АРАБСКИХ ГОСУДАРСТВ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТҮРКІ АКАДЕМИЯСЫНЫҢ НА ПОРОГЕ ПЕРЕДАЧИ ПОЛНОМОЧИЙ ИНВЕСТИЦИИ В of polItIcal scIence and polItIcal phIlosophy ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ: ДҮЙСЕН ҚАСЕЙІНОВ МЫРЗАМЕН ҚАТЫНАСЫНЫҢ КЕЛЕШЕГІ ПЕРСИДСКОГО ЗАЛИВА И РОССИИ «ТҮРКСОЙДЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ» ПРЕЗИДЕНТІ ПРОФЕССОР ДАРХАН НОВОЙ АДМИНИСТРАЦИИ Д. ТРАМПА РОССИИ of the dIplomatIc academy of the mInIstry of ҚЫТАЙ КӨЗҚАРАСЫ ТУРАЛЫ СҰХБАТ OMIRBEK HANAYI SAULE AKHMETKALIYEVA ҚЫДЫРӘЛІ МЫРЗАМЕН АКАДЕМИЯНЫҢ CENGIZHAN CANALTAY foreIgn affaIrs of russIa, ph.d. sergey ZhIltsov DOC. DR. HAYAL AYCA SIMSEK OMIRBEK HANAYI ҚЫЗМЕТТЕРІ ТУРАЛЫ СҰХБАТ LIDIYa ParKHOMCHIK DaNIYar NUrBaYev 04 15 35 04 14 29 30 43 53 04 23 31

HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ

Yıl: 2, Sayı: 15 Mart 2017 Yıl: 2, Sayı: 16 Nisan 2017 Yıl: 2, Sayı: 17 Mayıs 2017 Yıl: 2, Sayı: 18 Haziran 2017 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN

Басылымның 2-ші жылы, №15, Наурыз 2017 Басылымның 2-ші жылы, №16, Сәуір 2017 Басылымның 2-ші жылы, №17, Мамыр 2017 Басылымның 2-ші жылы, №18, Маусым 2017

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҮШІНШІ ЖАҢҒЫРУЫ: THE IAEA LOW ENRICHED URANIUM BANK TO OPEN ҚАЗАҚСТАН-ҚЫТАЙ ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ САЯСИ ЖАҺАНДЫҚ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІК ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТҰРҒЫДАН ТАЛДАНУЫ IN KAZAKHSTAN BY БАНК НИЗКООБОГАЩЕННОГО KAZAKİSTAN’IN ÜÇÜNCÜ MODERNİZASYON SÜRECİ: УРАНА МАГАТЭ ОТКРОЕТСЯ В КАЗАХСТАНЕ К СЕНТЯБРЮ GELECEĞE DOĞRU: MANEVİ UYANIŞ KAZAKİSTAN-ÇİN İLİŞKİLERİNİN SİYASİ VE KÜRESEL REKABET EDEBİLİRLİK KABİLİYETİ SEPTEMBER 2017 2017 ГОДА ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜR ARABULUCULUK VE UYUŞMAZLIKLARI ÇÖZMEDE YENİ EVALUATION OF THE EKONOMİK AÇIDAN ANALİZİ VE MİRAS VAKFI BAŞKANI ADRES ASTANA: TARİHSEL REFERANSLARDAN HAREKET- RESETTLEMENT PROCESS: RÖPORTAJ СҰХБАТ RÖPORTAJ СҰХБАТ BÜYÜKELÇİ GÜNAY EFENDİYE- LE KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANI SAYIN TURKEY-EU AGREEMENT THE SOCIAL ROLE OF RENEWABLE ENERGY AS A DERADICALIZATION TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER PARLAMENTER STRATEJİK AKIL İLE YÖNETİM: KALKINMA ЗНАЧЕНИЕ СОТРУДНИЧЕСТВО С НАТО KAZAKİSTAN CUMHURİYETİ ANKARA IRAN–TURKMENISTAN–AFGHANISTAN RENEWABLE ENERGY MILESTONE: SOLAR VA İLE VAKFIN FAALİYETLERİ NURSULTAN NAZARBAYEV’İN DÜNYA BARIŞINA AND 20 JULY 2015 CHARITY AND POTENTIAL DRIVER OF PROGRAMS: GLOBAL TRENDS ASAMBLESİ GENEL SEKRETERİ JANDOS VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜMEYE YÖNELİK В МНОГОВЕКТОРНОЙ ВНЕШНЕЙ BÜYÜKELÇİSİ ABZAL SAPARBEKULY İLE ENERGY TRIANGLE: COOPERATION OR ENERGY IS CHEAPER THAN FOSSIL FUELS HAKKINDA MÜLAKAT KATKILARI ÜZERİNE SCHEME PHILANTHROPY KAZAKHSTAN’S GROWTH AND LESSONS LEARNT ASANOV İLE TÜRKPA’NIN FAALİYETLERİ ÖNCELİKLER ПОЛИТИКЕ КАЗАХСТАНА ÖNCEKİ GÖREVİYLE İLGİLİ MÜLAKAT COMPETITION? НОВЫЙ РУБЕЖ ВОЗОБНОВЛЯЕМОЙ ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІ ЖӘНЕ ДӘНЕКЕРЛІКТІҢ ЖӘНЕ ДАУ-ЖАНЖАЛДАРДЫ ШЕШУДІҢ ОЦЕНКА ПРОЦЕССА ПРОГРАММЫ ДЕРАДИКАЛИЗАЦИИ: HAKKINDA MÜLAKAT СОЦИАЛЬНАЯ РОЛЬ ВОЗОБНОВЛЯЕМАЯ ЭНЕРГЕТИКА КАК ПАРАСАТТЫ СТРАТЕГИЯЛЫҚ БАСҚАРУ: IMPORTANCE OF THE COOPERATION ҚАЗАҚСТАННЫҢ ТҮРКИЯДАҒЫ ЭНЕРГЕТИЧЕСКАЯ ТРИАДА ЭЛЕКТРОЭНЕРГИИ: СОЛНЕЧНАЯ ЭНЕРГИЯ МҰРАСЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖАҢА ОРТАЛЫҒЫ - АСТАНА: ТАРИХИ ДЕРЕКТЕР ПЕРЕСЕЛЕНИЯ: ПЛАН ОТ БЛАГОТВОРИТЕЛЬНОСТИ ПОТЕНЦИАЛЬНЫЙ ДРАЙВЕР РОСТА ГЛОБАЛЬНЫЕ ТЕНДЕНЦИИ И ТҮРКІ ТІЛДЕС МЕМЛЕКЕТТЕРДІҢ ДАМУ МЕН ТҰРАҚТЫ ІЛГЕРІЛЕУГЕ WITH NATO IN THE MULTI-VECTOR ТӨТЕНШЕ ЖӘНЕ ӨКІЛЕТТІ ЕЛШІСІ ИРАН-ТУРКМЕНИСТАН-АФГАНИСТАН: ДЕШЕВЛЕ ИСКОПАЕМЫХ ВИДОВ ҚОРЫНЫҢ ТӨРАЙЫМЫ ЕЛШІ НЕГІЗІНДЕ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІ 20 ИЮЛЯ 2015 ГОДА И И ФИЛАНТРОПИИ КАЗАХСТАНА ИЗВЛЕЧЕННЫЕ УРОКИ ПАРЛАМЕНТТІК АССАМБЛЕЯСЫНЫҢ БАС БАҒЫТТАЛҒАН БАСЫМДЫҚТАР FOREIGN POLICY OF KAZAKHSTAN АБЗАЛ САПАРБЕКҰЛЫ МЫРЗАМЕН СОТРУДНИЧЕСТВО ИЛИ КОНКУРЕНЦИЯ? ТОПЛИВА ГҮНАЙ ЕФЕНДИЕВАМЕН ҚОР- НҰРСҰЛТАН ӘБІШҰЛЫ НАЗАРБАЕВТЫҢ ӘЛЕМДІК СОГЛАШЕНИЕ МЕЖДУ ХАТШЫСЫ ЖАНДОС АСАНОВ МЫРЗАМЕН ТҮРКІ КЕҢЕСІНІҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ ТУРАЛЫ ДЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ ТУРАЛЫ БЕЙБІТШІЛІККЕ ҚОСҚАН ҮЛЕСІ ТУРЦИЕЙ И ЕС PROF. DR. GULNAR NADIROVA DAUREN ABEN ANNA GUSSAROVA ТҮРІКПАНЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ ТУРАЛЫ СҰХБАТ DOC. DR. NEVZAT SIMSEK PROF. DR. KURALAI BAIZAKOVA СҰХБАТ DR. FARKHOD AMINJONOV SAULE AKHMETKALIYEVA СҰХБАТ DOC. DR. NEVZAT SIMSEK ZHENGIZKHAN ZHANALTAY 36 48 59 04 24 45 38 48 73 19 38 26

HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ HABER / YORUM DERGİSİ

Yıl:2, Sayı:19, Temmuz 2017 Yıl:2, Sayı:20, Ağustos 2017 Yıl:2, Sayı: 21-22 Eylül-Ekim 2017 Yıl:2, Sayı:23, Kasım 2017 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN 2415-8437 ISSN ISSN 2415-8437 ISSN

Басылымның 2-ші жылы, №19, Шілде 2017 Басылымның 2-ші жылы, № 20, Тамыз 2017 Басылымның 2-ші жылы, Қыркүйек-Қазан 2017 жыл, №21-22 Басылымның 2-ші жылы, №23, Қараша 2017

КАТАР ДИПЛОМАТИЯЛЫҚ ДАҒДАРЫСЫНЫҢ EXPO 2017 RECENT DEVELOPMENTS IN THE LATEST DEVELOPMENTS IN RECOGNITION OF KAZAKHSTAN’S LONG-TERM ҚЫТАЙҒА ЫҚТИМАЛ ӘСЕРЛЕРІ VISION AND FORWARD-THINKING STRATEGY BAKU-TBILISI-KARS KAZAKHSTAN’S URANIUM RAILWAY PROJECT INDUSTRY

РЕАЛИЗАЦИЯ ПРОЕКТА ЭКСПО-2017 ЖЕЛЕЗНОДОРОЖНОГО МАРШРУТА ПОСЛЕДНИЕ СОБЫТИЯ ПРИЗНАНИЕ ДОЛГОСРОЧНОГО ВИДЕНИЯ И В УРАНОВОЙ ПРОМЫШЛЕННОСТИ КАЗАХСТАНА ДАЛЬНОВИДНОЙ СТРАТЕГИИ КАЗАХСТАНА KATAR DİPLOMATİK KRİZİ’NİN ÇİN’E OLASI ETKİLERİ БАКУ-ТБИЛИСИ-КАРС

СҰХБАТ RÖPORTAJ RÖPORTAJ СҰХБАТ СҰХБАТ RÖPORTAJ КАШКИНБЕКОВ АРМАН КАИРБЕРЛИЕВИЧ, ECONOMIC IMPLICATIONS ALMANYA’DA 24 EYLÜL 2017 DE-ESCALATION ZONES GÜNÜMÜZDE ÇİN-KUZEY KORE INDIAN SOLAR POWER PRICES ҚР БҒМ ҒК «Р. Б. СҮЛЕЙМЕНОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫСТАНУ UZBEKISTAN ON ITS WAY RUSSIAN POLICY ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE ЭФФЕКТ ДЕНЕЖНО-КРЕДИТНОЙ THE ROLE OF LOCATION IN THE ГЕНЕРАЛЬНЫЙ ДИРЕКТОР АССОЦИАЦИИ OF DEMOGRAPHICS IN FEDERAL MECLİS SEÇİMLERİNİN IN SYRIA: PRO ET CONTRA İLİŞKİLERİ: KORE YARIMADASI HIT RECORD LOW ИНСТИТУТЫНЫҢ» ДИРЕКТОРЫ, ҚР ҰЛТТЫҚ ҒЫЛЫМ TO SHAPE THE CASPIAN TOWARDS THE SYRIAN İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER ПОЛИТИКИ США НА REGIONAL ECONOMIC GROWTH OF ВОЗОБНОВЛЯЕМОЙ ЭНЕРГЕТИКИ KAZAKHSTAN DEĞERLENDİRİLMESİ GERİLİMİ ÖRNEĞİ PROF. DR АКАДЕМИЯСЫНЫҢ КОРРЕСПОНДЕНТ-МҮШЕСІ, Ф.Ғ.Д., STRATEGY KURDS BÖLÜMÜ ÖĞRETIM ÜYESİ YRD. DOÇ. DR. İLHAN ЭКОНОМИКУ КАЗАХСТАНА RUSSIA СОЗДАНИЕ ЗОН РЕКОРДНО НИЗКИЕ ЦЕНЫ НА ПРОФЕССОР ӘБСАТТАР ДЕРБІСӘЛІ МЫРЗАМЕН СҰХБАТ SAĞSEN İLE ROPORTAJ КАЗАХСТАНА ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ПЕРСПЕКТИВЫ СОЗДАНИЯ THE EFFECT OF THE U.S. MONETARY РОЛЬ ГЕОГРАФИЧЕСКОГО ГЕРМАНИЯДА 2017 ЖЫЛЫ 24 ДЕЭСКАЛАЦИИ В СИРИИ: ҚАЗІРГІ ҚЫТАЙ-СОЛТҮСТІК КОРЕЯ СОЛНЕЧНУЮ ЭНЕРГИЮ ABSATTAR ПОЛИТИКА РОССИИ ДЕМОГРАФИЯ КАЗАХСТАНА КАСПИЙСКОЙ СТРАТЕГИИ АБАНТ ИЗЗЕТ БАЙСАЛ УНИВЕРСИТЕТІ ЭКОНОМИКА РАСПОЛОЖЕНИЯ В РЕГИОНАЛЬНОМ ARMAN KASHKINBEKOV, DIRECTOR GENERAL OF ҚЫРКҮЙЕКТЕ ӨТКЕН ПАРЛАМЕНТ ЗА И ПРОТИВ ҚАТЫНАСТАРЫ: КОРЕЙ ТҮБЕГІ В ИНДИИ R. B. SÜLEYMENOV ŞARKİYAT ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ, В ОТНОШЕНИИ POLICY ON THE KAZAKHSTANI DERBISALI УЗБЕКИСТАНА ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК ҒЫЛЫМДАР ФАКУЛЬТЕТІ ЭКОНОМИЧЕСКОМ РОСТЕ РОССИИ THE ASSOCIATION OF RENEWABLE ENERGY OF САЙЛАУЫ ТУРАЛЫ ШИЕЛЕНІСІ МЫСАЛЫ KAZAKİSTAN MİLLİ BİLİMLER AKADEMİSİ’NİN MUHABİR СИРИЙСКИХ КУРДОВ ECONOMY ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫСТАР БӨЛІМІНІҢ KAZAKHSTAN ÜYESİ, PROF. DR. ABSATTAR DERBİSALİ İLE RÖPORTAJ KANAT MAKHANOV OMİRBEK HANAYİ LIDIYA PARKHOMCHIK OMİRBEK HANAYİ SAULE AKHMETKALIYEVA LIDIYA PARKHOMCHIK DAUREN ABEN ОҚЫТУШЫСЫ ДОЦ. ИЛХАН САҒСЕНМЕН СҰХБАТ DANİYAR NURBAYEV KANAT MAKHANOV 4 29 40 58 84 78 4 32 73 04 26 34

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 35 YAYINLARIMIZ

KIRIM SAVAŞI: ırım Savaşı tarihi ve coğrafi açıdan Türk, İslam ve Avrupa EMPERYAL tarihi açısından önemli gelişmelerin yaşandığı bir kavşak Kve kritik bir kırılma noktasıdır. Bölge, uzun dönemler GÜÇLERİN boyunca Orta Asya Türk tarihinin Avrupa uzantısı olarak Türk DÜNYA SAVAŞI medeniyetinin kuzey batı kanadında tamamlayıcı bir kültür PRATİĞİ alanını meydana getirmiştir. Osmanlı 17. yüzyıldan başlayarak karşılaşmış olduğu ekonomi-politik sorunların neticesinde Batılı rakiplerinin koalisyon güçleri karşısında önceki yüzyılların coğrafi ve siyasi kazanımlarını birer birer yitirdiği mağlubiyetler silsilesi ile karşı karşıya kalmıştır. Bu sürecin arkasından 18. yüzyılın sonunda Kırım Osmanlı Devleti’nin kaybettiği ilk Müslüman toprak parçası olarak Rusların eline geçmiştir. Ayrıca, Osmanlı Devleti Kırım Savaşı ile birlikte ilk defa dış borç almak zorunda kalmıştır. Kırım Savaşı, Avrupa siyasi tarihinde yarattığı kırılmanın yanı sıra savaşan devletler açısından savaş lojistiğinde ortaya çıkardığı köklü değişiklikler itibariyle de önemli bir dönüm noktası olarak görülebilir. Bu tarihsel arka plan ışığında Kırım Savaşı’nda Osmanlı Ordusu’nun lojistiğine yönelik olan bu çalışma savaş öncesi Avrasya’daki eko-politik ve jeostratejik süreçlerin ana hatları ile birlikte savaş sonrasındaki süreçlerin ipuçlarını vermektedir. Ayrıca sunduğu çok boyutlu analiz ile dönemsel anlamda Türk tarihinin önemli bir parçasını oluşturan Osmanlı Devleti’nin iktisadi, siyasi ve toplumsal alanlarına farklı perspektiflerden bakabilme imkânı tanımaktadır.

ECONOMICS AND entral Asia and Caucasus regions with their rich oil and POLITICS OF gas resources have attracted the attention of the many Ccountries. Moreover, geopolitical importance of the regions ENERGY IN has increased the importance of the regions in the international CENTRAL ASIA arena. Under these circumstances, it is important to analyze the AND CAUCASUS energy dynamics and economic situation of the region’s countries are quite important. In this respect, this issue looks at the energy politics, energy markets, energy security, pricing policies, investments to the regions, economic cooperation opportunities and regional opportunities and threats topics in order to analyze the regions’ countries from economic and political perspectives. By doing this with Economics and Politics of Energy in Central Asia and Caucasus book we aim to provide a general overview of countries priorities in the development of energy policies and evaluate the recent developments in the Eurasian region especially in Central Asia and Caucasus. In its first chapter book covers the economic aspects of the energy dynamics by presenting the regional energy initiatives and economic development strategies. The second chapter is devoted to political issues related to Caspian Sea region, regional projects and Turkey’s role in energy and transport related international projects.

36 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ EURASIA OUTLOOK he Eurasia Outlook 2015: Economic, Social 2015: ECONOMIC, and Political Perspectives contains analytical Tresearch papers written by the Eurasian SOCIAL AND Research Institute’s staff and contributors. Since POLITICAL the ERI encourages interdisciplinary approach PERSPECTIVES in conducting academic research, the book comprises analysis covering a broad range of issues, including economics, finance, energy, transportation, international relations and politics. This book consists of nearly 47 analytical research papers dedicated to the economies of the Eurasian countries (Chapter I), to the international and regional aspects of the relations between the Eurasian countries (Chapter II), to the energy transportation and logistics issues in the Eurasian region (Chapter III) and to the socio-political dimensions of the Eurasian countries (Chapter IV). It is designed for a wide range of international readers’ audience requiring objective and complete information about the current economic and political developments in Eurasia.

EURASIA OUTLOOK he Eurasia Outlook 2016: Current 2016: CURRENT Developments in Eurasia provides readers Twith an in-depth analysis of the main factors DEVELOPMENTS IN contributing to the formation of economic, EURASIA political, security and transport strategies of the Eurasian countries. This book contains analytical research papers written by the Eurasian Research Institute’s team and contributors and delivers the latest information and detailed research result on the most relevant trends in the Eurasian region. This book consists of nearly 48 analytical research papers dedicated to the economies of the Eurasian countries (Chapter I), to the international and regional aspects of the relations between the Eurasian countries (Chapter II), to the energy transportation and logistics issues in the Eurasian region (Chapter III) and to the socio-political dimensions of the Eurasian countries (Chapter IV). It is designed to provide a comprehensive framework for a wide range of international readers’ audience about the Eurasian economies and politics.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 37 YAYINLARIMIZ

LONG RUN EVALUATION OF CRUDE OIL PRICES: STRUCTURAL BREAKS, LONG MEMORY OR NONLINEARITY?

he crude oil is such an important energy type that forecasting its prices both in particular and in other Ttypes of energy prices in general over time has been widely discussed in the literature. Under the Hotelling modelling tradition, much of the controversy is linked to this choice of a stochastic process to represent the evolution of the exhaustible resource’s price, and asks whether crude oil prices are best modelled in the long-run as a random walk or as mean reverting. With the thought that we could again some useful inference about crude oil market and its supply and demand structure, the time-series properties of crude oil prices have been examined again in this paper by applying some tests, such as the standard linear parametric tests of stationarity with structural breaks (Zivot and Andrews; Bai and Perron), the standard linear parametric tests of stationarity without structural breaks (Augmented Dickey Fuller; Phillips and Perron; Kwiatkowski, Phillips, Shin and Schmidt; Dickey- Fuller with generalized least squares de-trending (DF-GLS) test; Elliot, Rothenberg, and Stock point optimal; Ng and Perron modified versions of the P-P and Ng and Perron ERS point optimal) fractional unit root tests (Geweke and Porter- Hudak; Robinson Gaussian Semi-parametric Estimator) and parametric non-linear tests (Caner and Hansen; Kapetanios, Shin and Snell), on a secular annual series of crude oil prices to identify their most useful properties. Because of testing the Hotelling model, it is significant to use an historical data set. This book examines the long run behavior of crude oil covering the 150-year period (1861-2010). According to linear unit root tests with and without structural break, crude oil has generally been found as a random walk process. In addition, the endogenous structural breaks are significant but they have not affected the random walk process of these series. And yet, crude oil price series have been found non-stationary with reference to fractional unit root test result. However, integration order has been found smaller than one for crude oil prices. Moreover, the results of this research has found that we can reject the null hypothesis of linearity in favour of the alternative, that there is a threshold effect in the price series barring crude oil price case with intercept, indicating that simple linear models are inappropriate.

38 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ CENTRAL ASIAN REGIONAL ENERGY INITIATIVES: CHALLENGES AND OPPORTUNITIES

entral Asian energy transportation system has designed in such way that Cmakes region’s countries become interdependent to one another under a complex Central Asian Energy system (CAES). The mechanism created to meet the energy demands and economic needs of the population. According to resource sharing mechanism, upstream countries like Kyrgyzstan and Tajikistan provided water to downstream countries of Kazakhstan, Turkmenistan and Uzbekistan. In return, downstream countries transferred fuel and gas to upstream countries. However, this barter system could not withstand the geopolitical realities alongside with the structural transformation over the last two decade. The disintegration of the CAES has negatively affected the energy security in the region. State actors alongside with the NGOs and private companies divides resources to address the energy security challenges in the region through well-developed different multilateral programs. However, due to lack effective enforcement, these programs are not sufficient enough to facilitate energy trade to strengthen the level of energy security in Central Asia. This paper aims to analyze the regional programs and initiatives, which addresses the energy security issue in the region.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 39 YAYINLARIMIZ

TARTIŞMA BİLDİRİLERİ VE MAKALELER (87)

•

Osman HORATA, “Kimlik Arayışları ve Alfabe Tartışmaları”, ERI Working Papers, ERI_WP-001, • 2014. Farkhod AMİNJONOV, “Comparative Analysis of Russian and Ukranian Transit Gas Powers”, ERI • India’s Energy Interests in Central Asia: Challenges Ahead” Working Papers, ERI_WP-002, 2014. Farkhod AMİNJONOV, “ South Asia • Domestic Forum Bulletin, Ağustos 2014. Birol BÜYÜKDOĞAN, “Küresel Güçlerin Bölgesel Çalışmalarında Küresel Halkla İlişkiler • Şirketlerinin Uygulamaları: Kafkaslarda Doğalgaz Boru Hatları Örneği”, ERI_WP-003, 2015. Bela SIRLIBAYEVA, “Добыча сланцевого газа в Казахстане: экологические риски”, ERI • Working Papers No: ERI_WP-004 (Russian), 2015. Мeiramgül İSAYEVA, “Қазақстандағы діни бірлестіктерді талдау”, ERI Working Papers No: • ERI_WP-005 (Kazakh), 2015. Sıdıka BAŞÇI, “Kazakistan-Türkiye Ekonomik İlişkileri”, ERI Working Papers No: ERI_WP-006 • ŞİMŞEK, “Безжалостная война в Сирии и позиция Турции (Turkish) 2015. Nevzat ”, ERI Working Papers No: • ERI_WP-007 (Russian), 2015. Kunduzay AUBAKIROVA, “Turkic-Arabic Cultural and Linguistic Contacts in the Mamluk Period • (ХІІІ-ХV Centuries)”, ERI Working Papers No: ERI_WP-008, 2015. Aidarbek AMİRBEK, “Identity Politics of Turkey Towards Central Asia “, Mediterranean Journal • of Social Sciences,Vol 6 No 6 S2, November 2015. Lidiya PARKHOMCHİK, “Dynamics of the Negotiation Processes over the Caspian Sea Dialogue)” / “Динамика переговорного процесса в рамках каспийского диалога”, Proceedings of XII International Science and Practice Oriented Conference “Central Asia and European Union: Way • to Sustainable Development. 2015. Lidiya PARKHOMCHİK, “Role of the Caspian Region in the Development of Eurasian Energy Corridors” / “Роль Каспийского региона в развитии энергетических коридоров Евразии”, Proceedings of International Conference Transport Corridors of Eurasia: New Ways of • Cooperation, 2015. Lidiya PARKHOMCHİK, “European Vector of Energy Policy of Turkmenistan”, World Energy • Market Insight, 2015. Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Priorities of Kazakhstan’s Energy Policy in the Caspian Region” / Современные приоритеты энергетической политики Казахстана в Каспийском регионе”, Проблемы постсоветского пространства (Problems of the Post-Soviet Space), • 2015. Lidiya PARKHOMCHİK, 2015. “Caspian Region Integration Initiatives: Trends and Prospects” / “Интеграционные инициативы в Каспийском регионе: тенденции и перспективы”, • Proceedings of VI International Conference on Eurasian Economies 2015. Lidiya PARKHOMCHİK, “Role of the Caspian Region for Development of Energy Corridors”, • Central Asian Affairs, 2, 2015. Erkin BAYDAROV,Социокультурное бытие узбеков Казахстана в контексте девиза Н.А. Назарбаева «Один народ – одна страна – одна судьба», Материалы Астанинского социологического форума, посвященного Дню ПервогоПрезидентаРеспубликиКазахст ан / Отв. ред. З.К. Шаукенова. – Астана, 2015 / Sociocultural being of Uzbeks in Kazakhstan in the context of the motto of N. A Nazarbayev “One nation – one country – one destiny” // Materials of the Astana sociological forum dedicated to the Day of the First President of the Republic of Kazak hstan/Managing editor. Z.K. Shaukenova. – Astana, 2015.

40 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ •

Erkin BAYDAROV, Духовное наследие Абая в контексте идеологии джадидизма, Казахская цивилизация: прошлое, настоящее, будущее: Материалы международной научно-теоретической конференции (15 декабря 2015 г.). – Алматы: КазНТУ им. К.И. Сатпаева, 2015 / The spiritual heritage of Abai in the context of ideology Jadidism // Kazakh Civilization: Past, Present and Future: Materials of the International scientific- theoretical conference (December 15, 2015 г.). – Almaty: Kazakh National Research Technical University • Безжалостная война в Сирии и позиция named after K.I. Satpayev. 2015. Турции Asya Avrupa, Sayı:1, Ocak 2016. Nevzat ŞİMŞEK, “Suriye’deki Acımasız Savaş ve Türkiye’nin Duruşu” / “ • ŞİMŞEK ”, Nevzat , “ABD – Orta Asya ÜlkeleriAsya Avrupa, İlişkileri: Sayı: John 1, Ocak Kerry’nin 2016. Bölgeyi Ziyareti ve “C5+1” Formatı” / “АҚШ- тың Орталық Азия елдерімен қарым-қатынасы: Джон Керридің аймақтағы елдерге жасаған ресми • сапары және «C5+1» форматы”, Erkin BAYDAROV, “Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı N.A.Nazarbayev’inНовая Социальная Halka Политика Sesleniş Казахстанав Konuşması: Sosyal КонтекстеНовойAçıdan Değerlendirme Глобальной (1)”Yeni ̇ Реальности»Küresel Gerçekler, Asya Bağlamında Avrupa, Sayı: Kazaki 1, Ocakstan’iṅ 2016. Yeni ̇ Sosyal Politikası”̇ / “Послание Президента РК Н.А. Назарбаева: Социальный аспект (1) “ • • Asya Dinara TALDYBAYEVA, “Türkiye Rusya Krizinde Pantürkizm Fobisi”, Fikir Coğrafyası. Avrupa, Sayı: 2, Şubat 2016. Hayal Ayça ŞİMŞEK, “A Brief Analysis of Pakistan Economy in the Context of Regional Developments”, •

Erkin BAYDAROV, Внешняя политика Республики Казахстан в контексте Послания Президента Н.А. Назарбаева «Казахстан в новой глобальной реальности:Asya Avrupa, рост, Sayı: реформы, 2, Şubat развитие» 2016. / Foreign Policy of the Republic of Kazakhstan in the Framework of the President N.A. Nazarbayev’s Address “Kazakhstan in The New • ?”, Asya Avrupa, Sayı: 2, Şubat 2016. Global Reality: Growth, Reforms and Development”, • Asya Avrupa, Sayı: 2, Şubat 2016. Farkhod AMİNJONOV, “Is the Iran–Turkmenıstan Gas Trade Coming to the End • Asya Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakhstan’s New Silk Road Project”, Avrupa, Sayı: 3, Mart 2016. Farkhod AMİNJONOV, “Overview of Prospects for the Central Asia–Afghanistan Energy Cooperation”, • Asya Avrupa, Sayı: 3, Mart 2016. • Asya Avrupa, Cengizhan CANALTAY, “Kyrgyzstan in Eurasian Economic Union: Benefits and Losses”, Sayı: 3, Mart 2016. Azhar SERİKKALİYEVA, “Public Perception of the “One Belt One Road” Initiative in Kazakhstan”, • Asya Avrupa, Sayı: 3, Mart 2016. • Lidiya PARKHOMCHİK, “China’s the Belt and Road Risk Assessment Issue”, Erkin BAYDAROV, “Межэтнические и межконфессиональные отношения в Республике Узбе – кистан: проблемы и противоречия” / Inter-Ethnic and Inter-Confessional Relations in the Republic of Uzbekistan: • Problems and Contradictions, ERI Working PapersNo: ERI_WP-009 (Russian), 2016. Asya Avrupa, Sayı: 4, Nisan 2016. Farkhod AMİNJONOV, “Central Asian Countries’ Power Systems Are Now Isolated, But Not Everyone Is Happy!”, • Asya Avrupa, Sayı: 4, Nisan 2016 Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese View on the Expansion of the Shanghai Cooperation Organization”, • Asya Avrupa, Sayı: 4, Nisan . 2016. LidiyaPARKHOMCHİK, “Iran’s Political System: The Caseof Parliamentary Elections”, • Asya Avrupa, Sayı: 5, Mayıs 2016. Cengizhan CANALTAY, “Turkey-EU Refugee Agreement: Current Developments and Impact of Schengen to • Domestic Tourism Sector in Turkey”, Asya Avrupa, Sayı: 5, Mayıs 2016. Aidarbek AMİRBEK, “Çin-Tacikistan-Pakistan-Afganistan: Tehditler ile Tehlikelere Karşı Oluşturulmaya Çalışılan • Asya Avrupa, Sayı: 5, Mayıs ‘Dörtlü Askeri İttifak” Kalkanı’, 2016. Daniyar NURBAYEV, “Is the Eurasian Economic Union an Optimum Currency Area?”, • Asya Avrupa, Sayı: 6, Haziran 2016. Farkhod AMİNJONOV, “Competing Interests of Iran and Kazakhstan in the Oil Market?”, • Asya Avrupa, Sayı: 6, Haziran 2016. Lidiya PARKHOMCHİK, “Does the Trans-Caspian International Transport Route Bring New Opportunities for • Asya Avrupa, Sayı: 6, Ukraine? “, Haziran 2016. Aidana ARYNBEK, “The FTA between Vietnam and the EEU: What It Gives to Kazakhstan?”, • Asya Avrupa, Sayı: 7, Temmuz 2016. • Asya Avrupa, Sayı: 7, Temmuz Farkhod AMİNJONOV, “Alternative Energy Sources of Uzbekistan”, 2016. Aidana ARYNBEK, “The EU and Kazakhstan Upgraded Their Level of Cooperation”,

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 41 YAYINLARIMIZ

•

AsyaNevzat Avrupa, ŞİMŞEK, Sayı: “Türk 8, Ağustos Milletinden 2016. Askeri Darbe Girişimine Karşı Tarihi Demokrasi Dersi / Исторический урок демократии, который Турецкий народ преподал в ответ на попытку осуществить военный переворот”, • Asya Avrupa, Sayı: 8, Ağustos 2016. Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Yenilikçi Yatırımlar Alanında Kazakistan Ekonomisindeki Son Gelişmeler”, • Asya Avrupa, Sayı: 8, Ağustos 2016. Lidiya PARKHOMCHİK, “The Eurasia Project: A New Challenge for Kazakhstan’s Energy Industry”, • Asya Avrupa, Sayı: 8, Ağustos 2016. • Asya Nevzat ŞİMŞEK, “Brexit’in Çin Ekonomisine Olası Etkileri”, Avrupa, Sayı: 8, Ağustos 2016. Cengizhan CANALTAY, “Remittance Outflow from Russia: Changes in Transfer Cost and Work Permit”, • Asya Avrupa, Sayı: 9-10, Eylül-Ekim 2016. Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Developments in a Dispute over the Legal Status of the Caspian Sea”, • Asya Avrupa, Sayı: 9-10, Eylül-Ekim 2016. Cengizhan CANALTAY, “Remittance Outflows: Comparison of Remittance Outflow from Gulf Cooperation Council • Asya Avrupa, Sayı: 9-10, Eylül- and Russıa”, Ekim 2016. Kanat MAKHANOV, “Trade Crisis of Kazakhstan through the Glance of the EEU”, •

Erkin BAYDAROV, “Роль Узбекской Общины В Социокультурном Пространстве Казахстана”, ERI Working • , Papers No: ERI_WP-010 (Russian), 2016. Lidiya PARKHOMCHİK “Security Issues of the Caspian Sea Region”, ERI Working Papers No: ERI_WP-011 • (English), 2016. Aidarbek AMİRBEK, “II. Dünya Savaşı ve Özbekistan”, İkinci Dünya Savaşı ve Türk Dünyası, Yayına Hazırlayanlar: • Asya Avrupa, Sayı: 11, Kasım 2016. Nesrin SARIAHMETOĞLU, İlyas KEMALOĞLU, İMAK Ofset Yayınları, İstanbul, 2016. • Hayal Ayca ŞİMŞEK, “Kırgızistan Ekonomisinde Dolaysız Yabancı Yatırımlar”, Asya Avrupa, Sayı: 11, Kasım 2016. Saule AKHMETKALİYEVA, “Paris Agreement to Enter into Force after the Ratification Double Threshold is Met”, • Asya Avrupa, Sayı: 11, Kasım 2016. Omirbek HANAYİ, “Güney Çin Denizindeki Temel Sorunlar ve Çözüm Yolları: Çin’in Yaklaşımı”, • Asya Avrupa, Sayı: 11, Kasım 2016. Kanat MAKHANOV, “Uranium Market for Kazakhstan: Short Terms Perspectives”, •

Nevzat ŞİMŞEK, “Kazakistan’ınAsya Avrupa, Bağımsızlığının Sayı: 12, Aralık 25. Yılında 2016. Türkiye ve Kazakistan’ın Ekonomik İlişkileri / Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 25 жылдығында Түркия мен Қазақстанның экономикалық • қарым-қатынастары», Asya Avrupa, Sayı: 12, Aralık 2016. Aidarbek AMİRBEK, “Kazakistan-Türkiye İlişkileri: Stratejik ve Siyasi Boyutlar / Қазақстан-Түркия • Asya Avrupa, Sayı: 12, Aralık 2016. қатынастары: стратегиялық және саяси мәні», • Asya Avrupa, Sayı: 13, Ocak 2017. Erkin BAYDAROV, “Kazakh-Turkish Cultural and Humanitarian Cooperation”, • Asya Avrupa, Sayı: 13, Ocak 2017. Kanat MAKHANOV, “Tajikistan Considers Membership in EEU”, • Asya Avrupa, Sayı: 13, Ocak Omirbek HANAYİ, “ABD’deki Genel Seçim ve ABD-Çin İlişkilerinin Geleceği”, 2017. Saule AKHMETKALİYEVA, “COP22: The Marrakesh Climate Change Conference”, •

Danagul YEMBERGENOVA, “The Steering of the Higher Education System in Kazakhstan: The Perspectives of • Asya Avrupa, Autonomy in Universities”, ERI_WP-012, 2017. Sayı: 14, Şubat 2017. Cengizhan CANALTAY, “Syrian Refugees in Turkey: Mapping, Policies and Integratıon Prospects”, • Asya Avrupa, Sayı: 14, Şubat 2017. Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia-US Relations on the Doorstep of the Incoming Trump Administration”, • Asya Avrupa, Sayı: 14, Şubat 2017. • Asya Avrupa, Sayı: 14, Daniyar NURBAYEV, “Foreign Direct Investments in Russia”, Şubat 2017. Saule AKHMETKALİYEVA, “How Climate Change Affected 2016: Hottest Year in Record”, • Asya Avrupa, Sayı: 15, Mart 2017. Nevzat ŞİMŞEK, “Stratejik Akıl ile Yönetim: Kalkınma ve Sürdürülebilir Büyümeye Yönelik Öncelikler”, • Asya Avrupa, Sayı: 15, Mart 2017. Azhar SERİKKALİYEVA, “Lianyungang Logistics Termınal: New Trade Opportunities for Kazakhstan and China”,

42 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • Asya Avrupa, Sayı: 15, Mart 2017. • Asya Avrupa, Ömirbek HANAYİ, «Kaşgar Özel Ekonomik Bölgesindeki Son Gelişmeler”, Sayı: 16, Nisan 2017. Dauren ABEN, “The IAEA Low Enriched Uranium Bank to Open in Kazakhstan by September 2017”, • Asya Avrupa, Sayı: 16, Nisan 2017. Saule AKHMETKALİYEVA, “Renewable Energy Milestone: Solar Energy is Cheaper than Fossil Fuels”, • Asya Avrupa, Sayı: 16, Nisan 2017. Daniyar NURBAYEV, “How the National Fund of Kazakhstan has Evolved Since Its Creation”, •

Dilara ORYNBASSAROVA, “A Comperative Studies of Teacher Attitudes towards Inclusion in Kazakhstan and • Turkey: A Literature Review”, ERI Working Papers No: ERI_WP-013 (English), 2017. Stanislav KHANIN, “Development of an Evaluative Framework for Supportive Critical Thinking Skills Using Information and Communication Technology (ICT) Interfaces: Building a Conceptual Framework”, ERI Working • Papers No: ERI_WP-014 (English), 2017. Arman ASSANBAYEV, “The Role of Globalization in Faciliating Inclusive Education in Kazakhstan”, ERI Working • Papers No: ERI_WP-015 (English), 2017. Asya Avrupa,Nevzat SIMSEK, Sayı: 17, “ArabuluculukMayıs 2017. ve Uyuşmazlıkları Çözmede Yeni Adres Astana: Tarihsel Referanslardan Hareketle Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı sayın Nursultan Nazarbayev’in Dünya Barışına Katkıları Üzerine”, • Asya Avrupa, Sayı: 17, Mayıs 2017. Cengizhan CANALTAY, “Evaluation of the Resettlement Process: Turkey-EU Agreement and 20 July 2015 Scheme”, • Asya Avrupa, Sayı: 17, Mayıs 2017. Lidiya PARKHOMCHİK, “Oil and Gas Dispute between Russia and Belarus: Problems and Prospects”, • Asya Avrupa, Sayı: 18, Haziran 2017. Omirbek HANAYİ, “Kazakistan-Çin İlişkilerinin Siyasi ve Ekonomik Açıdan Analizi”, • Asya Avrupa, Sayı: 18, Haziran 2017. Dauren ABEN, “Renewable Energy as a Potential Driver of Kazakhstan’s Growth”, • Asya Avrupa, Sayı: 18, Haziran 2017. • Journal of Institutional Gulnar NADIROVA, “The Social Role of Charity and Philanthropy”, Economics, . Daniyar NURBAYEV, “The Rule of Law, Central Bank Independence and Price Stability”, • 2017 Perceptions: Journal of International Affairs, 2017. Nevzat ŞİMŞEK, Hayal Ayça ŞİMŞEK, Cengizhan CANALTAY, “Trade Relations between Turkey and Kazakhstan in • the 25th Anniversary of Independence of Kazakhstan”, Sosyoekonomi, 2017. Nevzat ŞİMŞEK, Hayal Ayça ŞİMŞEK, Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan’s Competitiveness in the Eurasian • Economic Union Market”, Sosyoekonomi, 2017. Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Küreselleşme Sürecinde Bölgesel Entegrasyonlar ve Türk Dili Konuşan Ülkeler Açısından • Bilig Bir Değerlendirme”, Nevzat ŞİMŞEK, “Analysis of Bilateral Trade Relation between Turkey and Russia Federation”, , 2017.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 43 YAYINLARIMIZ

POLICY BRIEFS (196)

•

Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “The New U.S. Administration and the Role of Iranian Domestic • Politics in Upholding the JCPOA” • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK,“Uzbekistan’s Foreign Policy Under the New President” • Aidana ARYNBEK, “Is Georgia Moving Closer to NATO?” • Aidana ARYNBEK, “The EU and Kazakhstan Upgraded Theır Level of Cooperatıon” • Aidana ARYNBEK, “The FTA between Vietnam and the EEU: What it Gives to Kazakhstan?” Aidana ARYNBEK, “The South Caucasus is Still Insecure: The Latest Developments over the • Nagorno-Karabakh Conflict” • Aidana ARYNBEK, “The United States Revealed it’s Budget Spending on Central Asia for 2017” Aidarbek AMİRBEK, “Çin-Tacikistan-Pakistan-Afganistan: Tehditler ile Tehlikelere Karşı • Oluşturulmaya Çalışılan Dörtlü Askeri İttifak Kalkanı” Aidarbek AMİRBEK, “Federal Ulusal Muhafız Askerleri Servisi: Kuruluş Nedeni, Temel İşlevi ve • Ülke İçi Siyasi Eğilim” • Aidarbek AMİRBEK, “Kazakistan-Türkiye İlişkileri: Stratejik ve Siyasi Boyutlar” Aidarbek AMİRBEK, “Afganistan ve Orta Asya: Günümüzdeki Durumun Bölgesel Güvenlik • Açısından Değerlendirilmesi” Aidarbek AMİRBEK, “Kazakistan-Katar İlişkileri: Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan • Nazarbayev’in Ülkeyi Ziyareti” Aidarbek AMİRBEK, Kazakistan: Ekonomik Krizin Derinleştiği Dönemde Erken Parlamento • Seçimlerine Gidilmesi” • Akbota AKYLBAYEVA, “Kazakhstan for the World Free of Nuclear Weapons” • Akbota AKYLBAYEVA, “Prospects and Challenges of NATO Warsaw Summit 2016” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Belt and Road Initiative and the Educational Opportunities” Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese View on the Expansion of the Shanghai Cooperation • Organization” Azhar SERİKKALİYEVA, “Internationalization of the Chinese Higher Education: The Case of • Kazakhstan” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Public Perception of the “One Belt One Road” Initiative in Kazakhstan” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Why is China Moving Production Facilities to Kazakhstan?” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Does China Seek the Geopolitical Agenda of the SCO?” Azhar SERİKKALİYEVA, “Lianyungang Logistics Terminal: New Trade Opportunities for • Kazakhstan and China” • Cengizhan CANALTAY, “Benefits of New Indicators to Immigration Researches” • Cengizhan CANALTAY, “Homecoming or Tourism: Potential of Diaspora Tourism in Turkey” Cengizhan CANALTAY, “Refugee Agreement between Turkey and the EU: Evaluating the • Relocation and Resettlement Process” Cengizhan CANALTAY, “Remittance Outflow from Russia: Changes in Transfer Cost and Work • Permit” Cengizhan CANALTAY, “Remittance Outflows: Comparison of Remittance Outflow from Gulf • Cooperation Council and Russia” Cengizhan CANALTAY, “Russia-Uzbekistan Migration Agreement”

44 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Cengizhan CANALTAY, “Russia’s Immigration Policy: How Does It Affect Different Labor Migrant Groups?” • Cengizhan CANALTAY, “The Future of the Labor Market in Russia” • Cengizhan CANALTAY, “Demographic Dynamics in Russia: Evaluation of Family Policy” • Cengizhan CANALTAY, “Evaluation of Devaluation of Ruble: Winners and Losers” • Cengizhan CANALTAY, “Evaluation of the Resettlement Process: Turkey-EU Agreement and 20 July 2015 Scheme” • Cengizhan CANALTAY, “Have the Central Asian Labor Migrants been Leaving Russia” Cengizhan CANALTAY, “How Tension between Russia and Turkey could Affect Trade Relations between Turkey • and Kazakhstan?” • Cengizhan CANALTAY, “Kyrgyzstan in Eurasian Economic Union: Benefits and Losses” • Cengizhan CANALTAY, “Migration Crisis: EU’s Efforts to Isolate the Crisis at the Central Mediterranian” • Cengizhan CANALTAY, “Migration Crisis: Opportunity or Burden?” Cengizhan CANALTAY, “Syrian Refugees in the Turkish Labor Market: Current Situation, Policies and • Opportunities” Cengizhan CANALTAY, “Turkey-EU Refugee Agreement: Current Developments and Impact of Schengen to • Domestic Tourism Sector in Turkey” Cengizhan CANALTAY, “World Trade Organization’s Regulation Harmonization with Other Organization: • Eurasian Economic Union” • Daniyar NURBAYEV, “Cashless Payments in Kazakhstan” • Daniyar NURBAYEV, “Central Bank Independence in Belarus, Kazakhstan and Russia” • Daniyar NURBAYEV, “Competitiveness in the Kazakhstani Banking System” • Daniyar NURBAYEV, “Corruption in the Central Asian Countries” • Daniyar NURBAYEV, “Evaluating Conditions for Business Opportunities in Kazakhstan” • Daniyar NURBAYEV, “Foreign Direct Investments in Kazakhstan” • Daniyar NURBAYEV, “Foreign Direct Investments in Russia” Daniyar NURBAYEV, “Has the National Bank of Kazakhstan Improved its Transparency Policy since the Adoption • of Inflation Targeting Policy?” • Daniyar NURBAYEV, “How does the DAMU Financially Support Small and Medium Enterprises?” • Daniyar NURBAYEV, “How Strong is the Financial Position of the National Company “KazMunayGaz” JSC” • Daniyar NURBAYEV, “How the New Monetary Policy Affected Stock Market in Kazakhstan?” • Daniyar NURBAYEV, “Is Eurasian Economic Union an Optimum Currency Area?” Daniyar NURBAYEV, “Recent Developments in Exchange Rate and the Intervention: The National Bank of • Kazakhstan on Kazakh Financial Markets” • Daniyar NURBAYEV, “The Current Situation of Kazakhstan’s Stock Market” • Daniyar NURBAYEV, “The Effect of the U.S. Monetary Policy on the Kazakhstani Economy” • Daniyar NURBAYEV, “The Impact of Voice and Accountability on Economic Growth” • Daniyar NURBAYEV, “The Trade between Kazakhstan and the EU” • Daniyar NURBAYEV, “Compulsory Social Health Insurance in Kazakhstan” • Daniyar NURBAYEV, “How Sound is the Financial Position of the Kazkommertsbank?” • Daniyar NURBAYEV, “How the National Fund of Kazakhstan has Evolved since Its Creation” • Daniyar NURBAYEV, “Inflation Targeting in Russia” • Daniyar NURBAYEV, “Macroeconomic Stability: What Has Kazakhstan Already Achieved” • Daniyar NURBAYEV, “Privatization in Kazakhstan” • Daniyar NURBAYEV, “The Current State of the National Management Holding Baiterek” • Daniyar NURBAYEV, “The Current State of the Sovereign Wealth Fund Samruk-Kazyna” • Daniyar NURBAYEV, “The Effect of the U.S. Monetary Policy on the Kazakhstani Economy” Daniyar NURBAYEV, “The Role of KazAgro in the Development of the Agro-Industrial Complex of Kazakhstan”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 45 YAYINLARIMIZ

• • Dauren ABEN, “Recognition of Kazakhstan’s Long-Term Vision and Forward-Thinking Strategy” • Dauren ABEN, “Renewable Energy as a Potential Driver of Kazakhstan’s Growth” • Dauren ABEN, “Russian Policy towards Syrian Kurds” • Dauren ABEN, “Kazakhstan’s Potential as an International Conflict Mediator” • Dauren ABEN, “The IAEA Low Enriched Uranium Bank to Open in Kazakhstan by September 2017” • Dünyamalı EMİROĞLU VELİYEV, “Paris Saldırıları ve Avrasya’da İstikrar” Dünyamalı EMİROĞLU VELİYEV, “The New Stage of Integration Processes in Eurasia: The Baku-Tbilisi-Kars • Railway Project” Erkin BAYDAROV, “Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı N.A.Nazarbayev’in Halka Sesleniş Konuşması: Sosyal Açıdan Değerlendirme (1)”Yeni ̇ Küresel Gerçekler Bağlamında Kazakistan’iṅ Yeni ̇ Sosyal Politikası”̇ / “Послание Президента РК Н.А. Назарбаева: Социальный аспект (1) “Новая Социальная Политика Казахстанав • Контексте Новой Глобальной Реальности» Erkin BAYDAROV, “Kазахстанско-Турецкое Культурно-Гуманитарное Сотрудничество / Kazakh-Turkısh • Cultural and Humanitarian Cooperation” • Erkin BAYDAROV, “Саммит Азиатско-Тихоокеанского экономического сотрудничества – 2015 в Маниле” Erkin BAYDAROV, “Социально-философский анализ процессов возрождения историко-культурного • наследия государств Центральной Азии в контексте их культурного сотрудничества” Erkin BAYDAROV, Внешняя политика Республики Казахстан в контексте Послания Президента Н.А.Назарбаева «Казахстан в новой глобальной реальности: рост, реформы, развитие» / Foreign Policy of the Republic of Kazakhstan in the Framework of the President N.A. Nazarbayev’s Address “Kazakhstan in the • New Global Reality: Growth, Reforms and Development” • Farkhod AMİNJONOV, “Alternative Energy Sources of Uzbekistan” • Farkhod AMİNJONOV, “Central Asian Countries’ Power Systems are Now Isolated, But not Everyone is Happy!” • Farkhod AMİNJONOV, “Competing Interests of Iran and Kazakhstan in the Oil Market?” • Farkhod AMİNJONOV, “Is the Iran–Turkmenıstan Gas Trade Coming to the End?” • Farkhod AMİNJONOV, “Kazakhstan’s Countrywide Gasificaiton Initiatives are under Threat!” • Farkhod AMİNJONOV, “Oil Sector Development of Uzbekistan: from Net Exporter to Net Importer” • Farkhod AMİNJONOV, “Overview of Prospects for the Central Asia–Afghanistan Energy Cooperation” Farkhod AMİNJONOV, “The New Program on Hydro-power Development to Improve Sustainability of • Uzbekistan’s Energy Sector?” Farkhod AMİNJONOV,“New Russian Gas Politics or Adapting to a Changing Gas Trading Dynamics in Central • Asia?” • Gulnar NADİROVA, “Ecology and Religion” • Gulnar NADİROVA, “How are the Museums: Van Gogh Museum as a Successful Experience of Museum Work” • Gulnar NADİROVA, “International Book Fairs as a Cultural Project” • Gulnar NADİROVA, “The Social Role of Charity and Philanthropy” • Gulnar NADİROVA, “Advantages and Disadvantages of Early Professionalization of Pupils: Dutch Experience” • Gulnar NADİROVA, “Gender Equality or Gender Inequality” • Gulnar NADİROVA, “Lifelong Learning Contexts” • Gulnar NADİROVA, “Reflections on the 70th Anniversary of the National Academy of Sciences” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “A Brief Analysis of Pakistan Economy in the Context of Regional Developments” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Energy Investments in Kazakhstan: Plans for 2016” Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Observations on the Kazakh Economy After February 2014 Devaluation / Şubat 2014 • Devalüasyonu Sonrası Kazakistan Ekonomisi Üzerine Gözlemler” Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Prospects on Financial Sector in Kazakhstan / Kazakistan Finansal Sektörü Üzerine • Gözlemler” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “The Relation Between Financial Instability and Income Inequality in China” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Türkiye’de Düzenlenen 2015 G-20 Zirvesi ve Sonuçları ile ilgili Değerlendirmeler” Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Yenilikçi Yatırımlar Alanında Kazakistan Ekonomisindeki Son Gelişmeler”

46 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Kanat MAKHANOV, “Measuring Trade Integration Between EEU Members During 1995-2016” • Kanat MAKHANOV, “Regional Dimensions of Kazakhstan’s Trade With Its EEU Partners” • Kanat MAKHANOV, “Tajikistan Considers Membership in EEU” • Kanat MAKHANOV, “Uranium Market for Kazakhstan: Short Terms Perspectives” • Kanat MAKHANOV, “Effect of Russian Crisis on EEU” • Kanat MAKHANOV, “Gravity Theory of Trade: Recent Evidence from Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Industrial Structure of Exports of Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Meeting of the Supreme Eurasian Economic Council-2016” • Kanat MAKHANOV, “Regional Convergence in Russia: Evidence since 2000” • Kanat MAKHANOV, “Some Patterns of the Location Choice of Firms in the Cities of Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “The Role of Location in the Regıonal Economic Growth of Russia” • Kanat MAKHANOV, “Trade Crisis of Kazakhstan through the Glance of the EEU” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Re-Evaluation of the Caspian Energy Potential” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Recent Developments in the Baku-Tbilisi-Kars Railway Project” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Azerbaijan and Russia: Prospects for Energy Cooperation” • Lidiya PARKHOMCHİK, “China-Kazakhstan Relations in the Oil and Gas Sector” • Lidiya PARKHOMCHİK, “China’s the Belt and Road Risk Assessment Issue”, Asya Avrupa’da yayınlandı. • Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Developments in a Dispute over the Legal Status of the Caspian Sea” • Lidiya PARKHOMCHİK, “De-Escalation Zones in Syria: Pro et Contra” Lidiya PARKHOMCHİK, “Does the Trans-Caspian International Transport Route Bring New Opportunities for • Ukraine? “ • Lidiya PARKHOMCHİK, “Iran’s Political System: The Case of Parliamentary Elections” Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakhstan’s National Operator for Oil Pipelines: Kaztransoil Operational Results in • 2016” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Latest Developments in Kazakhstan’s Navy Strengthening” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Natural Gas Industry of Kazakhstan: Key Features and Future Prospects” • Lidiya PARKHOMCHİK, “New Format of Dialogue between the U.S. and Central Asian States: C5+1 Initiative” • Lidiya PARKHOMCHİK, “On the Eve of the Presidential Elections in Iran” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia-US Relations on the Doorstep of Incoming Trump Administration” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The Eurasıa Project: A New Challenge for Kazakhstan’s Energy Industry” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Uzbekistan on Its Way to Shape the Caspian Strategy” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Сurrent Security Issues in the Caspian Sea Region” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Challenges for the Kashagan Offshore Oil Field Project” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Economy Comes First”/ “Экономика превыше всего” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Electricity Generation in Kazakhstan: Current Trends and Prospects” Lidiya PARKHOMCHİK, “Iranian Nuclear Issue: Absence of Triumph does not Mean Failure” / “Иранское • ядерное досье: отсутсвие триумфа не означает провал” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakhstan-Uzbekistan Transport System Improvement” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakhstan’s New Silk Road Project” Lidiya PARKHOMCHİK, “New Phase of the Caspian Sea Delimitation / Делимитация Каспийского моря: новый • этап” • Lidiya PARKHOMCHİK, “OPEC and Non-OPEC Members Meeting: No Agreement Reached” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia-Belarus Oil and Gas Dispute: Problems and Prospects” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russian-Iranian Nuclear Cooperation” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Special Working Group on Caspian Sea Legal Status Meeting: Results and Prospects” Lidiya PARKHOMCHİK,”New Stage of the Turkmen Diversification Policy of Energy Export Routes”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 47 YAYINLARIMIZ

• • Meiramgul İSAYEVA, “A Brief Look at the Second Meeting of High-Level Strategic Cooperation Council” • Meiramgul İSAYEVA, “Current Presidential Elections and Parliamentary System Development in Kazakhstan” Meiramgul İSAYEVA, Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Situation over the AGRI Project (Azerbaijan-Georgia- • Romania Interconnector)” Nevzat ŞİMŞEK, Cengizhan CANALTAY, “Kazakistanın Bağımsızlığının 25. Yılında Türkiye ve Kazakistan’ın • Ekonomik İlişkileri” Nevzat ŞİMŞEK, “Rus Uçağının Düşürülmesi ve Türkiye-Rusya İlişkilerinin Geleceği” / “Сбитие Российского • самолета и будущее Турецко-Российских отношении” Nevzat ŞİMŞEK, “Arabuluculuk ve Uyuşmazlıkları Çözmede Yeni Adres Astana: Tarihsel Referanslardan Hareketle Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in Dünya Barışına Katkıları Üzerine / Дәнекерлік пен дау-жанжалдарды шешудің жаңа орталығы Астана: Тарихи деректер негізінде Қазақстан • Республикасы Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың әлемдік бейбітшілікке қосқан үлесі” • Nevzat ŞİMŞEK, “Enerjide Putin’in (Satranç) Hamlesi” • Nevzat ŞİMŞEK, “Enerjide Yeni Bir Aşama: Güney Gaz Koridoru” Nevzat ŞİMŞEK, “Stratejik Akıl İle Yönetim: Kalkınma ve Sürdürülebilir Büyümeye Yönelik Öncelikler / • Парасатты стратегиялық басқару: даму мен тұрақты ілгерілеуге бағытталған басымдықтар” • Nevzat ŞİMŞEK, “Türk Milletinden Askeri Darbe Girişimine Karşı Tarihi Demokrasi Dersi” Nevzat ŞİMŞEK, “Исторический урок демократии, который Турецкий народ преподал в ответ на попытку • осуществить военный переворот” Nevzat ŞİMŞEK, “О Демократической Партии Народов (ДПН) и Террористической Организации «Рабочая Партия Курдистана» (РПК) в Турции / Türkiye’de Halkın Demokrasi Partisi (HDP) Ve PKK Terör Örgütü • Üzerine” Nevzat ŞİMŞEK, Aidarbek AMİRBEK, “ABD – Orta Asya Ülkeleri İlişkileri: John Kerry’nin Bölgeyi Ziyareti ve “C5+1” Formatı / АҚШ-тың Орталық Азия елдерімен қарым-қатынасы: Джон Керридің аймақтағы • елдерге жасаған ресми сапары және «C5+1» форматы” • Nevzat ŞİMŞEK, Ömirbek HANAYİ, “Brexit’in Çin Ekonomisine Olası Etkileri” • Omirbek HANAYİ, “Çin›in Orta Asya’daki Ülke İmajı: Kültür Açısından» Omirbek HANAYİ, “Çin’deki Kitle İletişim Araçları Üzerine Bir Değerlendirme: Sincan Uygur Özerk Bölgesi • Örneği» • Omirbek HANAYİ, “ ABD’deki Genel Seçim ve ABD-Çin İlişkilerinin Geleceği” Omirbek HANAYİ, “Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık İlişkileri Anlaşması (RCEP): Mevcut Durumu ve • Beklentiler” • Omirbek HANAYİ, “Güney Çin Denizindeki Temel Sorunlar ve Çözüm Yolları: Çin’in Yaklaşımı» • Omirbek HANAYİ, “Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin Ulaşım Altyapısındaki Son Gelişmeler” • Omirbek HANAYİ, “Sincan Uygur Özerk Bölgesinin Mevcut Demografik Durumu ve Karma Evlilik Gelişmeleri” • Omirbek HANAYİ, “2016 Yılında Çin’in Doğrudan Yabancı Yatırımı: Orta Asya Örneği” • Omirbek HANAYİ, “Çin Uzmanlarının Gözüyle Türkiye’deki Rus Büyükelçisine Yapılan Suikast” • Omirbek HANAYİ, “Günümüzde Çin-Kuzey Kore İlişkileri: Kore Yarımadası Gerilimi Örneği” • Omirbek HANAYİ, “Kazakistan-Çin İlişkilerinin Siyasi ve Ekonomik Açıdan Analizi” • Omirbek HANAYİ, “Kazakistan’daki Tarım Arazisi Sorunlarına İlişkin Çin’in Bakışı” • Omirbek HANAYİ, “Tayvan’daki Seçim ve Çin-Tayvan İlişkilerinin Geleceği” • Rustam BURNASHEV, “Парламентские выборы в Узбекистане” • Saule AKHMETKALİYEVA, “COP22: The Marrakesh Climate Change Conference” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Discovery of Deep Sea Rare Elements in the Atlantic Ocean” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Environmental Situation in China” • Saule AKHMETKALİYEVA, “How Climate Change Affected 2016: Hottest Year in Record” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Northern Sea Route and Global Warming” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Overview of the Climate Change Conference in Paris” Saule AKHMETKALİYEVA, “Paris Agreement to Enter into Force after the Ratification Double Threshold is Met”

48 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Saule AKHMETKALİYEVA, “Renewable Energy Potential of Iran” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Solar Energy in Russia” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Successful Mining of Methane Hydrates” • Saule AKHMETKALİYEVA, “US Narrative on Climate Change and How It would Affect the Paris Deal” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Environmental Issues and Regulations at the Kashagan Oilfield” • Saule AKHMETKALİYEVA, “General Environmental Impacts of Subsea Pipelines” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Impacts of Climate Change in Central Asia” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Indian Solar Power Prices Hit Record Low” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Renewable Energy Milestone: Solar Energy is Cheaper Than Fossil Fuels “ • Saule AKHMETKALİYEVA, “Successful Mining of ‘Flammable Ice” • Saule AKHMETKALİYEVA, “UN in Preparation for the Ocean Conference” Serdar YILMAZ, “26 Nisan Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Üzerinden Kazak Usulü Başkanlık Sisteminin Karşılıklı • İncelenmesi” • Zhuldyz KANAPİYANOVA, “Güvenlik Anlayışı ve Ülkelerin Nükleer Silaha Başvurma Nedenleri” • Zhuldyz KANAPİYANOVA, “İran Nükleer Anlaşması” Zhuldyz KANAPİYANOVA, “İran Nükleer Müzakerelerinde Tarihi Anlaşma”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 49 YAYINLARIMIZ

EBÜL - T N / E-BULLETIN (79+126+126=341)

• • No:1 Weekly Analysis: “TAPI Pipeline Building Process: Any Hope for Success?”, Rasul ARIN • No:1 Haftalık Analiz: “TAPI Boru Hattı İnşa Süreci: Başarı için bir Ümit Var mı?”, Rasul ARIN No:2 Weekly Analysis: “Shipping in the Caspian Sea: The Case of Kazakhstan”, Lidiya • PARKHOMCHİK • No:2 Haftalık Analiz: “Hazar Denizinde Nakliyat: Kazakistan Örneği” , Lidiya PARKHOMCHİK No:3 Weekly Analysis: “Observation on Economy and January 2015 Devaluation in • Turkmenistan”, Hayal Ayça ŞİMŞEK No:3 Haftalık Analiz: “Türkmenistan Ekonomisi Üzerine Gözlemler ve Ocak 2015 • Devalüasyonu”, Hayal Ayça ŞİMŞEK No:4 Weekly Analysis: “Tolerance as a Value in Contemporary Kazakhstani Policy”, Assyl • TULEUBEKOV No:4 Haftalık Analiz: “Çağdaş Kazakistan’ın Politikasında Bir Değer Olarak Tolerans”, Assyl • TULEUBEKOV • No:5 Weekly Analysis: “Parliamentary Elections in Uzbekistan”, Rustam BURNASHEV • No:5 Haftalık Analiz: “Özbekistan’da Milletvekili Seçimleri”, Rustam BURNASHEV • No:6 Weekly Analysis: “New Social Package for Oralmandar”, Cengizhan CANALTAY • No:6 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da Oralmandar İçin Yeni Sosyal Paket”, Cengizhan CANALTAY No:7 Weekly Analysis: “The New Stage of Integration Process in Eurasia: Baku-Tbilisi-Kars • Railway Project”, Dünyamalı EMİROĞLU No:7 Haftalık Analiz: “Avrasya Entegrasyon Sürecinde Yeni Bir Aşama: Bakü-Tiflis-Kars”, • Dünyamalı EMİROĞLU No:8 Weekly Anaylsis: “Migration and Remittance: New Rules in Russian Labour and • Immigration Law”, Cengizhan CANALTAY No:8 Haftalık Analiz: “Göç ve İşçi Gelirleri: Rusya’da İşgücü ve Göç Kanununda Yeni Kurallar”, • Cengizhan CANALTAY No:9 Weekly Analysis: “Small and Medium Sized Enterprises in Kazakhstan: General Overview”, • Kanat MAKHANOV No:9 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da Küçük ve Orta Boy İşletmeler: Genel Değerlendirme”, Kanat • MAKHANOV • No:10 Weekly Analysis: “Iran’s Nuclear Program: Past and Present”, Zhuldyz KANAPİYANOVA No:10 Haftalık Analiz: “Geçmişten Günümüze İran’ın Nükleer Programı”, Zhuldyz • KANAPİYANOVA • No:11 Weekly Analysis: “Environmental Issues of the Caspian Sea”, Saule AKHMETKALİYEVA • No:11 Haftalık Analiz: “Hazar Denizinde Çevre Sorunları”, Saule AKHMETKALİYEVA No:12 Weekly Analysis: “Southern Gas Corridor: A New Step for the EU’s Energy • SupplySecurity”, Nevzat ŞİMŞEK No:12 Haftalık Analiz: “Güney Gaz Koridoru: AB Enerji Güvenliği için Yeni Bir Aşama”, Nevzat • ŞİMŞEK No:13 Weekly Analysis: “Energy Security in Caspian Region: In the Context of International • Law”, Miras DAULENOV No:13 Haftalık Analiz: “Hazar Bölgesinde Enerji Güvenliği: Uluslararası Hukuk Açısından Değerlendirme”, Miras DAULENOV

50 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ •

No:14 Weekly Analysis: “Kazakhstan-Uzbekistan-Turkmenistan-Iran-Oman International Trasport and Transit • Corridor”, Meiramgul İSAYEVA No:14 Haftalık Analiz: “Kazakistan-Özbekistan-Türkmenistan-İran-Umman Uluslararası Ulaşım ve Transit • Koridoru”, Meiramgul İSAYEVA • No:15 Weekly Analysis: “Kazakhstan’s Trade with Central Asian Countries”, Kanat MAKHANOV • No: 15 Haftalık Analiz: “Kazakistan’ın Orta Asya Ülkeleriyle Dış Ticareti”, Kanat MAKHANOV • No:16 Weekly Analysis: “Framework Agreement on Iran’s Nuclear Program”, Zhyldyz KANAPİYANOVA • No: 16 Haftalık Analiz: “İran Nükleer Programına İlişkin Çerçeve Anlaşması”, Zhyldyz KANAPİYANOVA No:17 Weekly Analysis: “A Brief Look on the New Synergy Joint Economic Program after 2nd Meeting of High- • Level Strategic Cooperation Council”, Meiramgul İSAYEVA No: 17 Haftalık Analiz: “Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyinin 2. Toplantısının Ardından Yeni Sinerji Ortak • Ekonomi Programına Kısa Bir Bakış”, Meiramgul İSAYEVA No: 18 Weekly Analysis: “Current Presidental Elections and Parliamentary System Development in Kazakhstan”, • Meiramgul İSAYEVA No: 18 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da Yapılan Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Parlamenter Sistemdeki Gelişmeler”, • Meiramgul İSAYEVA No: 19 Weekly Analysis: “Prospects for Military Cooperation between the Caspian Sea States”, Lidiya • PARKHOMCHİK No: 19 Haftalık Analiz: “Hazar Bölgesi Ülkeleri Arasında Askeri İşbirliğine İlişkin Beklentiler”, Lidiya • PARKHOMCHİK No: 20 Weekly Analysis: “Kyrgyzstan’s Accession to the Eurasian Economic Union: Labour Migrants Case”, • Cengizhan CANALTAY No: 20 Haftalık Analiz: “Kırgızistan’ın Avrasya Ekonomik Birliğine Katılımı: Göçmen İşçilerin Durumu”, • Cengizhan CANALTAY • No: 21 Weekly Analysis: “Prospects on Financial Sector in Kazakhstan”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 21 Haftalık Analiz: “Kazakistan Finans SektörüÜzerine Gözlemler”, Hayal Ayça ŞİMŞEK No: 22 Weekly Analysis: “Perspectives on Potential of Renewable Energy in Kazakhstan”, Saule • AKHMETKALİYEVA No: 22 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da Yenilenebilir Enerji Potansiyeli Üzerine Değerlendirmeler”, Saule • AKHMETKALİYEVA No: 23 Weekly Analysis: “State Program on the Development of Monocities for 2012-2020 in Kazakhstan”, Kanat • MAKHANOV • No: 23 Haftalık Analiz: “Kazakistan’ın 2012-2020 Mono Şehirleri Kalkındırma Programı”, Kanat MAKHANOV • No: 24 Weekly Analysis: “The 5th Congress of Leaders of World and Traditional Religions”, Meiramgul İSAYEVA • No: 24 Haftalık Analiz: “5. Dünya ve Geleneksek Din Liderleri Kongresi”, Meiramgul İSAYEVA • No: 25 Weekly Analysis: “Shale Gas Extraction in Kazakhstan: Environmental Concerns”, Bela SYRLYBAYEVA • No: 25 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da Kayagazı Çıkarma Çalışmaları: Çevresel Etkiler”, Bela SYRLYBAYEVA • No: 26 Weekly Analysis: “Effects of Iranian Nuclear Agreement on the Oil Market”, Zhyldyz KANAPİYANOVA • No: 26 Haftalık Analiz: “İran Nükleer Anlaşmasının Petrol Piyasasına Etkileri”, Zhyldyz KANAPİYANOVA No: 27 Weekly Analysis: “Benefits of the Membership of the World Trade Organization to Kazakhstan”, Cengizhan • CANALTAY • No: 27 Haftalık Analiz: “Dünya Ticaret Örgütüne Üyeliğin Kazakistan’a Getirileri”, Cengizhan CANALTAY • No: 28 Weekly Analysis: “Turkmenistan-Iran Energy Cooperation”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 28 Haftalık Analiz: “Türkmenistan-İran Enerji İşbirliği”, Lidiya PARKHOMCHİK No: 29 Weekly Analysis: “The Asıan Infrastructure Investment Bank: Development and Expectations”, Dinara • TALDYBAYEVA • No: 29 Haftalık Analiz: “Asya Altyapı Yatırım Bankası: Oluşumu ve Beklentiler”, Dinara TALDYBAYEVA No: 30 Weekly Analysis: “Recent Developments in India-Kazakhstan Energy Cooperation”, Saule • AKHMETKALİYEVA No: 30 Haftalık Analiz: “Hindistan-Kazakistan Enerji İşbirliğinde Son Gelişmeler”, Saule AKHMETKALİYEVA

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 51 YAYINLARIMIZ

• • No: 31 Weekly Analysis: “Transition to the Floating Exchange Rate System in Kazakhstan”, Nevzat ŞİMŞEK • No: 31 Haftalık Analiz: “Kazakistan’ın Dalgalı Döviz Kuru Sistemine Geçişi”, Nevzat ŞİMŞEK No: 32 Weekly Analysis: “Trade Cooperation Between Kazakhstan and China: Recent Trends and Future • Perspectives” , Kanat MAKHANOV No: 32 Haftalık Analiz: “Kazakistan ve Çin Arasinda Ticari İşbirliği: Son Gelişmeler ve Geleceğe Yönelik • Beklentiler”, Kanat MAKHANOV No: 33 Weekly Analysis: “V Summit of the Turkic Council: Common Information Space And Enhancing • Multilateral Cooperation”, Aidarbek AMİRBEK No: 33 Haftalık Analiz: “Türk Keneşi 5. Zirvesi: Ortak Enformasyon Alanı ve Çok Taraflı İşbirliğinin • Derinleştirilmesi”, Aidarbek AMİRBEK No: 34 Weekly Analysis: “Current Situation of the International North South Transport Corridor”, Cengizhan • CANALTAY • No: 34 Haftalık Analiz: “Kuzey Güney Ulaştırma Koridorunun Son Durumu”, Cengizhan CANALTAY • No: 35 Weekly Analysis: “Results of SCO and BRICS Summits in Ufa”, Dinara TALDYBAYEVA No: 35 Haftalık Analiz: “Şangay İşbirliği Örgütü Ve BRICS Ülkeleri Tarafından Yapılan Ufa Zirvelerinin Sonuçları”, • Dinara TALDYBAYEVA No: 36 Weekly Analysis: “Development of the Trans-Caspian International Transport Route”, Lidiya • PARKHOMCHİK • No: 36 Haftalık Analiz: “Trans-Hazar Uluslararası Ulaştırma Güzergâhındaki Gelişmeler”, Lidiya PARKHOMCHİK No: 37 Weekly Analysis: “Implementation of the Fiscal Policy in the Economy of Kazakhstan in 2015”, Hayal Ayça • ŞİMŞEK • No: 37 Haftalık Analiz: “2015 Yılında Kazakistan Ekonomisinde Maliye Politikasındaki Gelişmeler”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 38 Weekly Analysis: “Overview of the Gold Mining Industry of Kyrgyzstan”, Saule AKHMETKALİYEVA No: 38 Haftalık Analiz: “Kırgızistan’da Altın Maden Sanayi ile ilgili Genel bir Değerlendirme”, Saule • AKHMETKALİYEVA No: 39 Weekly Analysis: “Oil Sector of Kazakhstan: Construction of the Fourth Oil Refinery”, Akbota • AKYLBAYEVA No: 39 Haftalık Analiz: “Kazakistan Petrol Sektöründeki Gelişmeler: Dördüncü Petrol Rafinerisinin İnşası”, • Akbota AKYLBAYEVA No: 40 Weekly Analysis: “Recent Developments in the External Debt of the Economy of Kazakhstan”, Kanat • MAKHANOV • No: 40 Haftalık Analiz: “Kazakistan Ekonomisinde Dış Borçlardaki Son Gelişmeler”, Kanat MAKHANOV No: 41 Weekly Analysis: “Evaluation of the Parliamentary Elections in Azerbaijan, November 1, 2015”, Aidarbek • AMİRBEK No: 41 Haftalık Analiz: “Azerbaycan’da 1 Kasım 2015 Milletvekilliği Seçimlerinin Değerlendirilmesi”, Aidarbek • AMİRBEK • No: 42 Haftalık Analiz: «Özbekistan Doğalgaz Sektörünün Gelişimi», Farkhod AMİNJONOV No: 42 Weekly Analysis: “Gas Sector Development Policy Priorities of the Republic of Uzbekistan”, Farkhod • AMİNJONOV No: 43 Weekly Analysis: The Geo-economic Importance of the Khorgos Gateway: Current Developments”, • Cengizhan CANALTAY • No: 43 Haftalık Analiz: “Horgos Geçidinin Jeo-politik Önemi: Son Gelişmeler”, Cengizhan CANALTAY No: 44 Weekly Analysis: “The Current Situation of the Foreign Direct Investments in the Economy of Uzbekistan”, • Erkin BAYDAROV • No: 44 Haftalık Analiz: “Özbekistan Ekonomisinde Dolaysız Yabancı Yatırımların Yeri”, Erkin BAYDAROV • No: 45 Haftalık Analiz: “Kazakistan Ekonomisinde Enflasyon Hedeflemesine Geçiş”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • li No: 45 Weekly Analysis: “Shifting to Inflation Targeting Strategy in Kazakhstan’s Economy”, Hayal Ayça ŞİMŞEK No: 46 Haftalık Analiz: “Günümüzde Rusya ve Türkmenistan’ıṅ Enerji İlişki̇ leri̇ :̇ Eği̇ mleṙ ve Beklentiler”,̇ Dinara • TALDYBAYEVA No: 46 Weekly Analysis: “Current Energy Relations between Turkmenistan and Russia: Trends and Prospects”, Dinara TALDYBAYEVA

52 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • No: 47 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da Nükleer Enerjinin Gelişimi Üzerine Değerlendirmeler”, Dauren ABEN • No: 47 Weekly Analysis: “Prospects for Nuclear Power Development in Kazakhstan”, Dauren ABEN • No: 48 Haftalık Analiz: “Çin ile Hazar Kıyı Devletleri Arasındaki Enerji İlişkileri”, Lidiya PARKHOMCHİK No: 48 Weekly Analysis: “Energy Relations between China and the Caspian Littoral States”, Lidiya • PARKHOMCHİK No: 48 Апталық талдау: “Қытай мен Каспий теңізінің жағалауы мемлекеттері арасындағы • энергетикалық қатынастар”, Lidiya PARKHOMCHİK No: 49 Haftalık Analiz: “Rogun Barajı Projesi: Karşılaşılan Zorluklar ve Geleceğe Yönelik Beklentiler”, Saule • AKHMETKALİYEVA • No: 49 Weekly Analysis: “Rogun Dam Project: Challenges and Prospects”, Saule AKHMETKALİYEVA No: 49 Апталық талдау: “Рогун ГЭС жобасы: Туындаған қиындықтар мен келешекке қатысты • болжалдар”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 50 Haftalık Analiz: “Yeni Avrupa Komşuluk Politikası: Azerbaycan İçin Temel Noktalar”, İlkin MİKAYİLOV • No: 50 Weekly Analysis: “New European Neighborhood Policy: Key Points for Azerbaijan”, İlkin MİKAYİLOV No: 50 Апталық талдау: “Жаңа Еуропа көршілес саясаты: Әзірбайжанға байланысты негізгі түйіндер”, İlkin MİKAYİLOV • No: 51 Haftalık Analiz: “Kırgızistan ve Amerika Birleşik Devletleri Arasında Askeri İşbirliği: Manas Hava Üssünün Durumu”, Akbota AKYLBAYEVA • No: 51 Weekly Analysis: “Military Cooperation between the United States and Kyrgyzstan: The Case of the Manas Airbase”, Akbota AKYLBAYEVA • No: 51 Апталық талдау: “Қырғызстан мен АҚШ арасындағы әскери ынтымақтастық: «Манас» әуе базасының жағдайы туралы”, Akbota AKYLBAYEVA • No: 52 Haftalık Analiz: “Afganistan’da Yaşanan Askeri Çatışmalar ve Tirmiz Şehrinin Devam Eden Önemi”, Jaloliddin MİRZAYEV • No: 52 Weekly Analysis: “Military Conflicts in Afghanistan and Ongoing Importance of Termez as a Springboard”, Jaloliddin MİRZAYEV • No: 52 Апталық талдау: “Ауғанстандағы әскери қақтығыстар жəне Термез қаласының маңыздылығы”, Jaloliddin MİRZAYEV • No: 53 Haftalık Analiz: “Kazakistan’ın Tahıl İhracatı ile İlgili Son Gelişmeler”, Kanat MAKHANOV • No: 53 Weekly Analysis: “New Prospects of Grain Exports of Kazakhstan”, Kanat MAKHANOV • No: 53 Апталық талдау: “Қазақстандағы астық экспортының қазіргі жағдайы”, Kanat MAKHANOV • No: 54 Haftalık Analiz: “Orta Asya Ülkelerinde Elektrik Enerjisi Sektörü ve Enerji Etkinsizliği Problemi”, Farkhod AMİNJONOV • No: 54 Weekly Analysis: “The Central Asian Countries’ Electric Power Sector and the Problem of Energy Inefficiency”, Farkhod AMİNJONOV • No: 54 Апталық талдау: “Орталық Азия елдерінде электр энергиясы саласы жəне энергия тиімсіздігі мəселесі”, Farkhod AMİNJONOV • No: 55 Haftalık Analiz: “Kazakistan Demiryolu Ağındaki Son Gelişmeler”, Cengizhan CANALTAY • No: 55 Weekly Analysis: “Recent Developments in the Railway Network of Kazakhstan”, Cengizhan CANALTAY • No: 55 Апталық талдау: “Қазақстан темір жолы желісі бойынша атқаралып жатқан шаралар”, Cengizhan CANALTAY • No: 56 Haftalık Analiz: “Çin-Orta Asya-Avrupa Uluslararası Transiṫ Koridorunuṅ Önemli ̇ Biṙ Bağlantı Noktası Olarak Angren-Pap Demiryolu”,̇ Erkin BAYDAROV • No: 56 Weekly Analysis: “The Angren-Pap Railway as an Important Link of the China Central Asia-Europe International Transit Corridor”, Erkin BAYDAROV • No: 56 Апталық талдау: “Қытай мен Орталық Азия жəне Еуропа халықаралық транзит дəлізінің маңызды байланыстырушы буыны ретінде Ангрен-Пап темір жолы”, Erkin BAYDAROV • No: 57 Haftalık Analiz: “Türkmenistan Ekonomisinde Mali Yönetime Kısa Bir Bakış”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 57 Weekly Analysis: “A Brief Look at the Fiscal Management of the Economy of Turkmenistan”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 57 Апталық талдау: “Түрікменстан экономикасындағы қаржылық менеджментке қысқаша шолу”, Hayal Ayça ŞİMŞEK

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 53 YAYINLARIMIZ

• No: 58 Haftalık Analiz: “Japonya’nın Orta Asya’ya Yönelik Stratejileri”, Dinara TALDYBAYEVA • No: 58 Weekly Analysis: “The Central Asian Policy of Japan”, Dinara TALDYBAYEVA • No: 58 Апталық талдау: “Жапонияның Орталық Азияға қатысты cтратегиялары”, Dinara TALDYBAYEVA • No: 59 Haftalık Analiz: “Kazakistan’ın Aktau Uluslararası Deniz Ticareti Limanını Kuzeye Doğru Genişletme Projesi”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 59 Weekly Analysis: “Kazakhstan’s Project on Extending the Aktau International Sea Trade Port to the North”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 59 Апталық талдау: “Қазақстанның Ақтау халықаралық теңіз сауда портын солтүстік бағытта кеңейту жобасы”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 60 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da 20 Mart 2016 Milletvekilliği Seçimlerinin Değerlendirilmesi”, Aidarbek AMİRBEK • No: 60 Weekly Analysis: “Evaluation of the Parliamentary Elections in Kazakhstan on March 20, 2016”, Aidarbek AMİRBEK • No: 60 Апталық талдау: “2016 жылдың 20 наурызында өткен ҚР Парламенті Мəжілісіне кезектен тыс сайлау қорытындыларына шолу”, Aidarbek AMİRBEK • No: 61 Haftalık Analiz: “Orta Asya Ülkelerinin Aral Gölünü Canlandırma Konusunda İşbirliği”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 61 Weekly Analysis: “Cooperation of the Central Asian Countries on the Issue of Revival of the Aral Sea”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 61 Апталық талдау: “Арал көлін қалпына келтіру бойынша Орталық Азия елдерінің ынтымақтастығы”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 62 Haftalık Analiz: “Orta Asya Güvenlik̇ Gündemindė Afganistaṅ Tehdidi̇ ”,̇ Akbota AKYLBAYEVA • No: 62 Weekly Analysis: “Threat from Afghanistan in the Central Asian Security Agenda”, Akbota AKYLBAYEVA • No: 62 Апталық талдау: “Орталық Азия Елдерінің қауіпсіздік саласындағы күн тəртібі – Ауғанстан қаупі”, Akbota AKYLBAYEVA • No: 63 Haftalık Analiz: “Tarihsel Açıdan Orta Asya’da Bölgesel Kimliğin Oluşumu”, Jaloliddin MİRZAYEV • No: 63 Weekly Analysis: “Regional Identity Formation in Central Asia from Historical Perspective”, Jaloliddin MİRZAYEV • No: 63 Апталық талдау: “Орталық Азияда аймақтық бірегейліктің тарихи тұрғыдан қалыптасуы”, Jaloliddin MİRZAYEV • No: 64 Haftalık Analiz: “Çi̇n’i̇n Yeni̇ Ipek Yolu Gi̇ri̇şi̇mi̇ni̇n Kültürel Boyutu”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 64 Weekly Analysis: “Cultural Dimension of China’s New Silk Road Initiative”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 64 Апталық талдау: “Қытайдың «Жаңа жібек жолы» бастамасының мəдени тұрғыдан өлшемі”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 65 Haftalık Analiz: “Kolektiḟ Güvenlik̇ Antlaşması Örgütü Açısından Ermenistaṅ – Rusya Ilişki̇ leri̇ ”,̇ Aidana ARYNBEK • No: 65 Weekly Analysis: “Armenia – Russia Relations ın the Framework of the Collective Security Treaty Organization”, Aidana ARYNBEK • No: 65 Апталық талдау: “Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы аясында Армения – Ресей қарым- қатынастары”, Aidana ARYNBEK • No: 66 Haftalık Analiz: “Kazakistan Mevduat Piyasasınıṅ Mevcut Durumu”, Daniyar NURBAYEV • No: 66 Weekly Analysis: “Current Situation of the Deposit Market of Kazakhstan”, Daniyar NURBAYEV • No: 66 Апталық талдау: “Қазақстандағы депозиттік нарықтың қазіргі жағдайы”, Daniyar NURBAYEV • No: 67 Haftalık Analiz: “Orta Asya’da Doğal Gaz Boru Hattı Altyapısı”, Farkhod AMİNJONOV • No: 67 Weekly Analysis: “Natural Gas Pipeline Infrastructure in Central Asia”, Farkhod AMİNJONOV • No: 67 Апталық талдау: “Орталық Азияда табиғи газ құбыры желістерінің инфрақұрылымы”, Farkhod AMİNJONOV • No: 68 Haftalık Analiz: “Türkiye – AB Mülteci Anlaşmasıyla İlgili Son Gelişmeler ve Schengen Uyuşmazlığı”, Cengizhan CANALTAY • No: 68 Weekly Analysis: “Current Developments in Turkey – EU Refugee Agreement and Schengen Dispute”, Cengizhan CANALTAY

54 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • No: 68 Апталық талдау: “Түркия мен Еуропалық одақ арасындағы босқындар туралы келісімнің ағымдағы жағдайы жəне шенген дауы”, Cengizhan CANALTAY • No: 69 Haftalık Analiz: “Özbekistan’ın Ekonomik Kalkınması: 2015 Yılına İlişkin Sonuçlar ve Gelecek Dönemle İlgili Öncelikler”, Erkin BAYDAROV • No: 69 Weekly Analysis: “Economic Development in Uzbekistan: Results of 2015 and Future Priorities”, Erkin BAYDAROV • No: 69 Апталық талдау: “Өзбекстанның экономикалық дамуы: 2015 жылғы қорытындылары жəне алдағы кезеңге қатысты басымдықтары”, Erkin BAYDAROV • No: 70 Haftalık Analiz: “Kırgızistan Ekonomisinde Maliye Politikası Uygulamaları”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 70 Weekly Analysis: “The Implementation of Fiscal Policies in the Economy of Kyrgyzstan”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 70 Апталық талдау: “Қырғызстан экономикасында қаржы саясатының жүзеге асырылуы”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 71 Haftalık Analiz: “Dalgalı Kur Rejimine Geçiş Sonrası Azerbaycan Bankacılık Sektörü”, Sarkhan PİRİYEV, Sıdıka BAŞÇI • No: 71 Weekly Analysis: “Azerbaijan’s Banking Sector After the Switch to Floating Exchange Rate Regime”, Sarkhan PİRİYEV, Sıdıka BAŞÇI • No: 71 Апталық талдау: “Өзгермелі айырбас бағамы режиміне көшкеннен кейінгі Әзірбайжанның банк секторы”, Sarkhan PİRİYEV, Sıdıka BAŞÇI • No: 72 Haftalık Analiz: “Türkmenistan’ın Hazar Denizi’nde Kıyı Ötesi Petrol ve Doğal Gaz Arama Faaliyetleri”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 72 Weekly Analysis: “Turkmenistan’s Offshore Oil and Gas Exploration in the Caspian Sea”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 72 Апталық талдау: “Түрікменстанның Каспий теңізінің жағалауынан тысқары кен орындарында мұнай жəне газ барлау қызметтері”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 73 Haftalık Analiz: “Çin›in Tek Kuşak, Tek Yol Girişimi ile İlgili Son Gelişmeler”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 73 Weekly Analysis: “Current Developments of China’s One belt, One Road Initiative”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 73 Апталық талдау: “«Бір белдеу – бір жол» атты Қытай бастамасы жобасының қазіргі ахуалы”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 74 Haftalık Analiz: “İpek Yolu Ekonomik Kuşağı Projesi Çerçevesinde Çin-Kırgızistan Ticari-Ekonomik İlişkileri İçin Beklentiler”, Dinara TALDYBAYEVA • No: 74 Weekly Analysis: “Prospects for China – Kyrgyzstan Economic Relations in the Framework of the Silk Road Economic Belt Project”, Dinara TALDYBAYEVA • No: 74 Апталық талдау: “«Жібек жолы экономикалық белдеуі» жобасы аясында Қытай-Қырғызстан сауда-экономикалық қатынастарының болашағы”, Dinara TALDYBAYEVA • No: 75 Haftalık Analiz: “Günümüzde Enerji Alanında Gürcistan ve Azerbaycan Arasındaki İlişkiler”, Aidana ARYNBEK • No: 75 Weekly Analysis: “Contemporary Energy Relations Between Georgia and Azerbaijan”, Aidana ARYNBEK • No: 75 Апталық талдау: “Қазіргі кезеңдегі Əзірбайжан мен Грузия арасындағы энергетикалық байланыстар”, Aidana ARYNBEK • No: 76 Haftalık Analiz: “23-24 Haziran 2016 Şanghay İşbirliği Örgütü 15. Dönem Zirvesi”, Aidarbek AMİRBEK • No: 76 Weekly Analysis: “15th Anniversary Summit of Shanghai Cooperation Organization on June 23-24, 2016”, Aidarbek AMİRBEK • No: 76 Апталық талдау: “2016 жылдың 23-24 маусымында болған Шанхай ынтымақтастық ұйымының XV саммиті”, Aidarbek AMİRBEK • No: 77 Haftalık Analiz: “Çin’in “Çin Malı 2025” Stratejisinin Değerlendirilmesi”, Omirbek HANAYİ • No: 77 Weekly Analysis: “Evaluation of China’s “Made in China 2025” Strategy”, Omirbek HANAYİ • No: 77 Апталық талдау: “«Қытайда жасалған 2025» атты Қытайдың стратегиясын талдау”, Omirbek HANAYİ • No: 78 Haftalık Analiz: “Türkiye’de 15 Temmuz Darbe Teşebbüsü ve Fethullahçı Terör Örgütü”, Nevzat ŞİMŞEK • No: 78 Weekly Analysis: “15 July Attempted Coup in Turkey and Fethullah Terror Organization”, Nevzat ŞİMŞEK

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 55 YAYINLARIMIZ

• No: 78 Апталық талдау: “Түркиядағы 15 шілде төңкеріс əрекеті жəне «Фетхуллахшылар лаңкестік ұйымы»”, Nevzat ŞİMŞEK • No: 79 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da Tüketici Kredileri”, Daniyar NURBAYEV • No: 79 Weekly Analysis: “Consumer Lending in Kazakhstan”, Daniyar NURBAYEV • No: 79 Апталық талдау: “Қазақстанда тұтынушылық несиелері”, Daniyar NURBAYEV • No: 80 Haftalık Analiz: “2016 Yılında Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan’a Göçmen İşçi Gelirleri Girişi: Güncel Eğilimler ve Beklentiler”, Cengizhan CANALTAY • No: 80 Weekly Analysis: “Remittance Inflows to Uzbekistan, Kyrgyzstan and Tajikistan in 2016: Current Trends and Prospects”, Cengizhan CANALTAY • No: 80 Апталық талдау: “2016 жылғы Өзбекстан, Қырғызстан жəне Тəжікстан елдеріне еңбек мигранттарының ақша аударымдары: ағымдағы үрдістері мен перспективалары”, Cengizhan CANALTAY • No: 81 Haftalık Analiz: “Japonya ve Özbekistan Arasında İkili Ekonomik İşbirliği”, Erkin BAYDAROV • No: 81 Weekly Analysis: “Bilateral Economic Cooperation between Japan and Uzbekistan”, Erkin BAYDAROV • No: 81 Апталық талдау: “Жапония мен Өзбекстан арасындағы екіжақты экономикалық ынтымақтастық”, Erkin BAYDAROV • No: 82 Haftalık Analiz: “Astana’da Yapılacak Olan 5. Hazar Zirvesi Öncesinde Yaşanan Gelişmeler”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 82 Weekly Analysis: “On the Eve of the V Caspian Summit in Astana”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 82 Апталық талдау: “Астанада өтетін V Каспий cаммиті қарсаңындағы үдерістер”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 83 Haftalık Analiz: “Kırgızistan Ekonomisinde Dolaysız Yabancı Yatırımlar”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 83 Weekly Analysis: “Foreign Direct Investments in the Economy of Kyrgyzstan”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 83 Апталық талдау: “Қырғызстан экономикасындағы тікелей шетелдік инвестициялар”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 84 Haftalık Analiz: “Güney Çin Denizindeki Sınır Anlaşmazlıklarına Çin’in Bakış Açısı”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 84 Weekly Analysis: “Territorial Disputes in the South China Sea: the View from China”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 84 Апталық талдау: “Оңтүстік Қытай теңізіндегі шекаралық дауға Қытай көзқарасы”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 85 Haftalık Analiz: “Rusya Devlet Duma’sına Milletvekilliği Seçimlerinin Değerlendirilmesi”, Aidarbek AMİRBEK • No: 85 Weekly Analysis: “Evaluation of the Parliamentary Elections to the State Duma in Russia”, Aidarbek AMİRBEK • No: 85 Апталық талдау: “Ресей федерациясындағы мемлекеттік дума сайлауын бағалау”, Aidarbek AMİRBEK • No: 86 Haftalık Analiz: “Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin Günümüzdeki Ekonomik Yapısı”, Ömirbek HANAYİ • No: 86 Weekly Analysis: “Current Economic Structure of the Xinjiang Uyghur Autonomous Region”, Ömirbek HANAYİ • No: 86 Апталық талдау: “Шыңжаң Ұйғыр автономиялық өлкесінің ағымдағы экономикалық құрылымы”, Ömirbek HANAYİ • No: 87 Haftalık Analiz: “Özbekistan Turizm Sektöründe Gelişmeler”, Erkin BAYDAROV • No: 87 Weekly Analysis: “The Developments in the Tourism Sector in Uzbekistan”, Erkin BAYDAROV • No: 87 Апталық талдау: “Өзбекстандағы туризм секторының ахуалы”, Erkin BAYDAROV • No: 88 Haftalık Analiz: “Afganistana’a Yönelik Uluslararası Yardımlarda Yeni Fırsatlar”, Zhulduz BAİZAKOVA • No: 88 Weekly Analysis: “New Opportunities for International Assistance in Afghanistan”, Zhulduz BAİZAKOVA • No: 88 Апталық талдау: “Ауғанстанға көрсетілетін халықаралық көмектің жаңа мүмкіндіктері”, Zhulduz BAİZAKOVA • No: 89 Haftalık Analiz: “Kazakistan’da İşgücü Piyasasının Serbestleştirilmesi”, Cengizhan CANALTAY • No: 89 Weekly Analysis: “Liberalizing the Labor Market in Kazakhstan”, Cengizhan CANALTAY

56 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • No: 89 Апталық талдау: “Қазақстандағы еңбек нарығының ырықтандырылуы”, Cengizhan CANALTAY • No: 90 Haftalık Analiz: “Kazakistan Ekonomisinde Kamu Sektörü Dengesi: Düşük Petrol Fiyatlarının Ayarlanması”, Daniyar NURBAYEV • No: 90 Weekly Analysis: “The Public Sector Balance in the Economy of Kazakhstan: Adjusting Low Oil Prices”, Daniyar NURBAYEV • No: 90 Апталық талдау: “Қазақстан экономикасында мемлекеттік сектор балансы: төмен мұнай бағаларын реттеу”, Daniyar NURBAYEV • No: 91 Haftalık Analiz: “Avrasya Ekonomik Birliği ve Çin Arasında Serbest Ticaret Rejimi ile İlgili Geleceğe Yönelik Beklentiler”, Kanat MAKHANOV • No: 91 Weekly Analysis: “Perspectives of Free Trade Regime between EEU and China”, Kanat MAKHANOV • No: 91 Апталық талдау: “Еуразиялық экономикалық одақ пен Қытай арасындағы еркін сауда режимінің болашақ перспективалары”, Kanat MAKHANOV • No: 92 Haftalık Analiz: “Çin’in Yeni Uluslararasi Diplomasi Modeli: Şangay İşbirliği Örgütü Örneği”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 92 Weekly Analysis: “The New Model of the Chinese International Diplomacy: the Shanghai Cooperation Organization Case”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 92 Апталық талдау: “Қытайдың халықаралық дипломатиясының жаңа үлгісі: Шанхай ынтымақтастық ұйымы мысалы”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 93 Haftalık Analiz: “Kaşagan Alanında Petrol ve Doğalgaz Üretimine Başlanması”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 93 Weekly Analysis: “Launch of Oil and Gas Production at the Kashagan Field”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 93 Апталық талдау: “Қашаған кен орнында мұнай жəне газ өндірісінің іске қосылуы”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 94 Haftalık Analiz: “Özbekistan›da 4 Aralık 2016 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri ve Yeni Dönem Dış Politikası”, Aidarbek AMİRBEK • No: 94 Weekly Analysis: “4 December 2016 Presidential Election and New Foreign Policy of Uzbekistan”, Aidarbek AMİRBEK • No: 94 Апталық талдау: “Өзбекстанның 2016 жылдың 4 желтоқсанындағы президенттік сайлауы жəне жаңа кезеңдегі сыртқы саясаты”, Aidarbek AMİRBEK • No: 95 Haftalık Analiz: “2016 Yılında Beyaz Rusya Ekonomisindeki Gelişmeler”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 95 Weekly Analysis: “The Developments in the Economy of Belarus in 2016”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 95 Апталық талдау: “2016 жылында Беларусь экономикасының ахуалы”, Hayal Ayça ŞİMŞEK • No: 96 Haftalık Analiz: “Trans-Hazar Boru Hatları Güzergahları: Sorunlar ve Beklentiler”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 96 Weekly Analysis: “Trans-Caspian Pipelines Routes: Problems and Prospects”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 96 Апталық талдау: “Транскаспий құбыр желілері: мəселелері мен перспективалары”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 97 Haftalık Analiz: “Horgos Serbest Ekonomik Bölgesi ve Ekonomik Potansiyeli”, Omirbek HANAYİ • No: 97 Weekly Analysis: “The Khorgos Free Economic Zone and its Economic Potential”, Omirbek HANAYİ • No: 97 Апталық талдау: “Қорғас еркін экономикалық аймағы жəне оның эконо микалық əлеуеті”, Omirbek HANAYİ • No: 98 Haftalık Analiz: “Özbekistan’ın Tarihi ve Kültürel Mirasının Korunmasına İlişkin Çalışmalar”, Erkin BAYDAROV • No: 98 Weekly Analysis: “Analysis of the Preservation of Historical and Cultural Heritage in Uzbekistan”, Erkin BAYDAROV • No: 98 Апталық талдау: “Өзбекстанның тарихи-мəдени мұрасын қорғауға қатысты талдау”, Erkin BAYDAROV • No: 99 Haftalık Analiz: “Dünya Petrol Piyasasındaki Dalgalanmaların Kazakistan Ekonomisinde Banka Kredilerine Etkisi”, Daniyar NURBAYEV • No: 99 Weekly Analysis: “The Effects of Fluctuations in the World Oil Market on Bank Lending in the Economy of Kazakhstan”, Daniyar NURBAYEV • No: 99 Апталық талдау: “Әлемдік мұнай нарығындағы ауытқулардың Қазақстан экономикасындағы банк несиелеріне әсері”, Daniyar NURBAYEV

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 57 YAYINLARIMIZ

• No: 100 Haftalık Analiz: “Bilgiyi Stratejiye Dönüştürme Amacında Bir Kuruluş: Avrasya Araştırma Enstitüsü”, Nevzat ŞİMŞEK • No: 100 Weekly Analysis: “Aiming to Transform Knowledge into Strategy in Eurasia: the Eurasian Research Institute”, Nevzat ŞİMŞEK • No: 100 Апталық талдау: “Білімді стратегиямен ұштастыруды мақсат тұтқан еуразия ғылыми-зерттеу институты”, Nevzat ŞİMŞEK • No: 101 Haftalık Analiz: “Tacikistan ve Özbekistan: Siyasi ve Ekonomik Uzlaşma Belirtileri”, Zhulduz BAİZAKOVA • No: 101 Weekly Analysis: “Tajikistan and Uzbekistan: Signs of Political and Economic Rapprochement”, Zhulduz BAİZAKOVA • No: 101 Апталық талдау: “Тəжікстан жəне Өзбекстан: саяси-экономикалық тұрғыждан ымыраға негізделген қадамдар”, Zhulduz BAİZAKOVA • No: 102 Haftalık Analiz: “Yaptırımların Ardından İran’a Dolaysız Yabancı Yatırım Girişleri”, Cengizhan CANALTAY • No: 102 Weekly Analysis: “Foreign Direct Investment Flows to Iran in the Post Sanctions Period”, Cengizhan CANALTAY • No: 102 Апталық талдау: “Иранға санкциялардан кейін тікелей шетелдік инвестициялардың ағыны”, Cengizhan CANALTAY • No: 103 Haftalık Analiz: “Türkmenistan’da Cumhurbaşkanlığı Seçiminin Sonuçları ve Stratejik Öncelikleri”, Aidarbek AMİRBEK • No: 103 Weekly Analysis: “The Results of the Presidential Election in Turkmenistan and Strategic Priorities”, Aidarbek AMİRBEK • No: 103 Апталық талдау: “Түрікменстанда президенттік сайлаудың нəтижелері жəне елдің стратегиялық даму басымдықтары”, Aidarbek AMİRBEK • No: 104 Haftalık Analiz: “Kazakistan Ekonomisinin Petrol Dışı Sektöründeki Son Değişiklikler”, Kanat MAKHANOV • No: 104 Weekly Analysis: “Recent Changes in the Non-Oil Sector of the Economy of Kazakhstan”, Kanat MAKHANOV • No: 104 Апталық талдау: “Қазақстан экономикасының мұнайдан тыс секторындағы соңғы өзгерістер”, Kanat MAKHANOV • No: 105 Haftalık Analiz: “ŞİÖ Serbest Ticaret Alanı Projesi: Sorunlar ve Beklentiler”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 105 Weekly Analysis: “The SCO Free Trade Area Project: Problems and Prospects”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 105 Апталық талдау: “ШЫҰ еркін сауда аймағы жобасы: мəселелері жəне болашағы”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 106 Haftalık Analiz: “Ekonomik İşbirliği Teşkilati: Mevcut Durum ve Beklentiler”, Özge Nur ÖĞÜTÇÜ • No: 106 Weekly Analysis: “Economic Cooperation Organization: Current Situation and Prospects”, Özge Nur ÖĞÜTÇÜ • No: 106 Апталық талдау: “Экономикалық ынтымақтастық ұйымы: қазіргі ахуалы мен перспективалары”, Özge Nur ÖĞÜTÇÜ • No: 107 Haftalık Analiz: “Rusya’nın Hazar Denizi’nde Kıyı Ötesi Petrol Üretimi: Filanovskiy ve Korçagın Sahaları”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 107 Weekly Analysis: “Russia’s Offshore Oil Production in the Caspian Sea: the Case of the Filanovsky and Korchagin Fields”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 107 Апталық талдау: “Ресейдің Каспий теңізінің жағалауынан тысқары мұнай өндірісі: Филановский жəне Корчагин атындағы кен орындары”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 108 Haftalık Analiz: “Rusya’da Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli ve Geleceğe Yönelik Perspektifler”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 108 Weekly Analysis: “Perspectives of Wind Energy Developments in Russia”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 108 Апталық талдау: “Ресейде жел энергетикасының əлеуеті жəне болашақ перспективалары”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 109 Haftalık Analiz: “12. Çin Ulusal Halk Kongresi 5. Genel Toplantısı ve Çin’in 2017 Stratejik Öncelikleri”, Omirbek HANAYİ • No: 109 Weekly Analysis: “The 5th Session of the 12th National People’s Congress and China’s 2017 Strategic Priorities”, Omirbek HANAYİ

58 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • No: 109 Апталық талдау: “БХӨЖ XII шақырылымының V сессиясы жəне Қытайдың 2017 жылғы стратегиялық басымдықтары”, Omirbek HANAYİ • No: 110 Haftalık Analiz: “Ermenistan’da 2 Nisan 2017 Milletvekilliği Seçimlerinin Değerlendirilmesi”, Aidarbek AMİRBEK • No: 110 Weekly Analysis: “Evaluation of the April 2, 2017 Parliamentary Elections in Armenia”, Aidarbek AMİRBEK • No: 110 Апталық талдау: “2017 жылдың 2 сәуірінде өткен Армениядағы парламенттік сайлауды бағалау”, Aidarbek AMİRBEK • No: 111 Haftalık Analiz: “Cedidcilik Hareketininin Kazak Halkının Aydınlanması Üzerindeki Etkileri”, Erkin BAYDAROV • No: 111 Weekly Analysis: “The Influence of Jadidism on the Kazakh Enlightenment”, Erkin BAYDAROV • No: 111 Апталық талдау: “Жәдитшілдіктің Қазақ ағартушылығына ықпалы”, Erkin BAYDAROV • No: 112 Haftalık Analiz: “Düşük Petrol Fıyatlarının ve Rusya’ya Uygulanan Yaptırımların Rusya’nın Kamu Borcu Üzerindeki Etkileri”, Daniyar NURBAYEV • No: 112 Weekly Analysis: “The Effect of Low Oil Prices on the Public Debt of Russia”, Daniyar NURBAYEV • No: 112 Апталық талдау: “Ресейдің мемлекеттік қарызына төмен мұнай бағалары-ның және салынған санкциялардың әсерлері”, Daniyar NURBAYEV • No: 113 Haftalık Analiz: “Kazakistan’ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Üyeliği: Öncelikler ve Beklentiler”, Dauren ABEN • No: 113 Weekly Analysis: “Kazakhstan’s Membership in the UN Security Council: Priorities and Expectations”, Dauren ABEN • No: 113 Апталық талдау: “Қазақстанның БҰҰ қауіпсіздік кеңесіндегі мүшелігі: басымдықтары жəне күтілетін нəтижелері”, Dauren ABEN • No: 114 Haftalık Analiz: “Rusya’da Doğu Kültür Mirasının Korunması”, Gulnar NADİROVA • No: 114 Weekly Analysis: “The Preservation of the Eastern Culture Heritage in Russia”, Gulnar NADİROVA • No: 114 Апталық талдау: “Ресейде Шығыс мәдени мұрасының сақталуы”, Gulnar NADİROVA • No: 115 Haftalık Analiz: “Türkiye-AB Mülteci Anlaşması: Birinci Yıl Değerlendirmesi”, Cengizhan CANALTAY • No: 115 Weekly Analysis: “Turkey-European Union Refugee Agreement: Evaluation of the First Year Achievements”, Cengizhan CANALTAY • No: 115 Апталық талдау: “Түркия Республикасы мен Еуропалық Одақ арасындағы босқындар туралы келісім: алғашқы жылдағы жетістіктерді бағалау”, Cengizhan CANALTAY • No: 116 Haftalık Analiz: “Kazakistan Ekonomisinde İşgücü Verimliliğinin Gelişimi”, Kanat MAKHANOV • No: 116 Weekly Analysis: “Evolution of the Labor Productivity in the Economy of Kazakhstan”, Kanat MAKHANOV • No: 116 Апталық талдау: “Қазақстан экономикасында еңбек өнімділігінің дамуы”, Kanat MAKHANOV • No: 117 Haftalık Analiz: “İran’da Merkezi Hükümet Organları ve 19 Mayıs 2017 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin Değerlendirilmesi”, Aidarbek AMİRBEK • No: 117 Weekly Analysis: “The Iranian Central Governmental Bodies and the Evaluation of 19th May 2017 Presidential Elections in Iran”, Aidarbek AMİRBEK • No: 117 Апталық талдау: “Иранның орталық мемлекеттік органдары және 2017 жылғы 19 мамырдағы Президенттік сайлауды бағалау”, Aidarbek AMİRBEK • No: 118 Haftalık Analiz: “ABD’nin Trans-Pasifik Ortaklığından Çekilmesi: Çin İçin Yeni Fırsatlar”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 118 Weekly Analysis: “The U.S. Withdrawal from the TPP: New Opportunities for China”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 118 Апталық талдау: “АҚШ-тың Транс-Тынық мұхиты Әріптестігінен шығуы: Қытай үшін жаңа мүмкіндіктер”, Azhar SERİKKALİYEVA • No: 119 Haftalık Analiz: “Rusya’nın Hazar Ulaştırma ve Lojistik Kompleksi Projesi: Sorunlar ve Beklentiler”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 119 Weekly Analysis: “The Russian Caspian Transport and Logistics Complex Project: Problems and Prospects”, Lidiya PARKHOMCHİK

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 59 YAYINLARIMIZ

• No: 119 Апталық талдау: “Ресейдің Каспий көлік-логистикалық кешені жобасы: мəселелері мен перспективалары”, Lidiya PARKHOMCHİK • No: 120 Haftalık Analiz: “Birleşmiş Milletlerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri: Dünyayı Dönüştürmek”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 120 Weekly Analysis: “The UN Sustainable Development Goals: Transforming the World”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 120 Апталық талдау: “БҰҰ тұрақты даму мақсаттары: əлемді өзгерту”, Saule AKHMETKALİYEVA • No: 121 Haftalık Analiz: “Çin-Avrupa Demiryolu Hattındaki Son Gelişmelerin Değerlendirilmesi”, Omirbek HANAYİ • No: 121 Weekly Analysis: “Evaluation of Recent Developments in the China-Europe Railway Express”, Omirbek HANAYİ • No: 121 Апталық талдау: “Қытай-Eуропа теміржол желісіндегі соңғы жетістіктерді талдау”, Omirbek HANAYİ • No: 122 Haftalık Analiz: “Azerbaycan ve Avrupa Birliği Alanında Son Dönemde Yaşanan Gelişmeler”, Daniyar NURBAYEV • No: 122 Weekly Analysis: “Current Developments in Trade between Azerbaijan and the European Union”, Daniyar NURBAYEV • No: 122 Апталық талдау: “Әзірбайжан мен еуропа одағы арасындағы сауданың ағымдағы ахуал”, Daniyar • NURBAYEV • No: 123 Haftalık Analiz: “Rusya’da İç Göç Dinamiklerindeki Güncel Eğilimler”, Cengizhan CANALTAY • No: 123 Weekly Analysis: “Current Trends in Internal Migration Dynamics in Russia”, Cengizhan CANALTAY No: 123 Апталық талдау: “Ресейдің ішкі көші-қон динамикаларындағы ағымдағы үрдістер”, Cengizhan • CANALTAY • No: 124 Haftalık Analiz: “Rusya’da Yükseköğretim Sisteminde Yaşanan Güncel Gelişmeler”, Gulnar NADİROVA • No: 124 Weekly Analysis: “Current Trends in Higher Education Development in Russia”, Gulnar NADİROVA • No: 124 Апталық талдау: “Ресейдің жоғары білім беру жүйесінің ағымдағы ахуалы”, Gulnar NADİROVA • No: 125 Haftalık Analiz: “Kazakistan Ekonomisinde Maliye Politikasındaki Son Eğilimler”, Kanat MAKHANOV • No: 125 Weekly Analysis: “Recent Trends in Fıscal Polıcy in the Economy of Kazakhstan”, Kanat MAKHANOV No: 125 Апталық талдау: “Қазақстан экономикасындағы қаржы саясатының соңғы үрдістері”, Kanat • MAKHANOV No: 126 Haftalık Analiz: “Hindistan’ın ve Pakistan’ın Şanghay İşbirliği Örgütüne Katılmasının Jeopolitik Etkileri”, • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK No: 126 Weekly Analysis: “Geopolitical Implications of India and Pakistan Accession to the SCO”, Abulkhairkhan • ZHUNİSBEK No: 126 Апталық талдау: “Үндістан мен пәкістанның шанхай ынтымақтастық ұйымына қосылуының геосаяси ықпалы”, Abulkhairkhan ZHUNİSBEK

60 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ WEEKLY COMMENTS (634)

• • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “Dushanbe Marks the Twentieth Anniversary of the End of Civil War” Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “Faced with Economic Difficulties the Turkmen Government Plans • to Cut Social Benefits” • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “Kiev Hosts the EU-Ukraine Summit” • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “North Korea Nuclear Test Draws Beijing and Moscow Closer” Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “President Atambayev Visits Moscow Ahead of the Presidential • Elections in Kyrgyzstan” • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “The Afghan Capital Hit by a Deadly Terror Attack” Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “The Kabul Attack Heats Up the Debate over the U.S. Presence in • Afghanistan” • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “The U.S. and Russian Presidents Met for the First • Abulkhairkhan ZHUNİSBEK, “UN Secretary-General on a Visit to Central Asia” • Aidana ARYNBEK “SOCAR Attempts to Increase the Volume of Gas to Georgia” • Aidana ARYNBEK, “Azerbaijan Counts on Germany’s Role in Karabakh Conflict’s Settlement” • Aidana ARYNBEK, “Azerbaijan is Concerned about Deterioration in Russia-Turkey Relations” Aidana ARYNBEK, “Baku To Allocate $500 mln to Tehran for the Construction of the Rasht- • Astara Railway” • Aidana ARYNBEK, “Fighting between Azerbaijan and Armenia Flared Up in Nagorno-Karabakh” • Aidana ARYNBEK, “Georgia and Armenia Signed 2016 Military Cooperation Plan” • Aidana ARYNBEK, “Iran Aims to Join the World Trade Organization” • Aidana ARYNBEK, “President Xi Jinping of China Visited Tehran” • Aidana ARYNBEK, “The Meeting between the US Secretary of State and Iranian Foreign Official” • Aidana ARYNBEK, “Germany Steps Up Effort to Resolve Conflict in Nagorno-Karabakh” Aidana ARYNBEK, “How the Economic Relations between Ukraine and Kazakhstan are • Developing?” • Aidana ARYNBEK, “Hungarian Foreign Minister Said: NATO Should Open Door to Georgia” • Aidana ARYNBEK, “Iran to Respond to US Sanction by Reinforcing Missile Defense” Aidana ARYNBEK, “Russia’s Foreign Minister Expressed Hope for the OSCE in Fighting • Terrorism” • Aidana ARYNBEK, “The Delegation from China Visited Georgia” Aidana ARYNBEK, “The EEU Aims to Speed Up the Negotiation Process with Singapore on a Free • Trade Zone” • Aidana ARYNBEK, “The Eurasian Economic Union (EEU) was Presented in Kenya” • Aidana ARYNBEK, “The First Visit of Angela Merkel to Kyrgyzstan” Aidana ARYNBEK, “The Issue of Agriculture is still a Central Question in Azerbaijan’s Accession • to the WTO” Aidana ARYNBEK, “The President of Azerbaijan Expressed the Intention to Intensify Relations • with Russia” Aidana ARYNBEK, “The President of Kazkahstan Met with the UN Secretary General”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 61 YAYINLARIMIZ

• • Aidana ARYNBEK, “Vladimir Putin Defined Russia’s Relationship with Armenia as a Strategic Partnership” • Aidana ARYNBEK, “Washington has Invited Baku to Participate at the Nuclear Security Summit of 2016” • Aidarbek AMİRBEK, “Çin Beyaz Rusya’da Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Aracılığıyla Yenilik Ticaret Merkezi Kuruyor” • Aidarbek AMİRBEK, “İran’da Başkanlık Seçimleri: Belirlenen Nihai Adaylar” • Aidarbek AMİRBEK, “Kazakistan – Özbekistan Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu: XVI. Dönem Toplantısı” • Aidarbek AMİRBEK, “Kazakistan – Türkmenistan Hükümetlerarası Komisyonu: IX. Dönem Toplantısı” • Aidarbek AMİRBEK, “Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in İran ve Türkiye Ülkelerini Ziyaretleri” • Aidarbek AMİRBEK, “Kazakistan’da Kuvvetler Ayrılığı İlkesi: İktidarın Yetkilerinin Yeniden Dağıtılması Girişimi” • Aidarbek AMİRBEK, “Özbekistan Cumhurbaşkani Şavkat Mirziyoyev’in Çin Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “Pakistan Başbakanı Muhammad Nawaz Sharif’in Türkmenistan Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un Aşkabat Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı’nın Federal Koruma Servisini Güçlendirme Girişimleri” • Aidarbek AMİRBEK, “Türkmenistan-ŞİÖ: İşbirliğini Derinleştirmeye Dayalı Adımlar” • Aidarbek AMİRBEK, “Türkmenistan’da 12 Şubat 2017 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerine Katılacak Adaylar Belirlendi” Aidarbek AMİRBEK, “Қырғызстан Президенті Алмазбек Атамбаевтың Қытайға сапары / Kırgızistan • Cumhurbaşkanı Almasbek Atambayev’in Çin Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Rusya’yı Ziyareti: Suriye Sorunu ve Diplomatik Girişimleri” Aidarbek AMİRBEK, “GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü: Hükümet Başkanları Düzeyinde Yapılan • Toplantı Sonuçları” • Aidarbek AMİRBEK, “Güney Osetya Başkanı Leonid Tibilov’un Rusya Ziyareti Üzerine” • Aidarbek AMİRBEK, “Kanada ve Rusya: Kuzey Kutbu Bölgesine Dayalı Rekabetin Güvenlik ve Ekonomik Boyutu” • Aidarbek AMİRBEK, “KGAÖ: Orta Asya Coğrafyasını Kaplayan Ortak Hava ve Füze Savunma Sistemlerine Doğru” • Aidarbek AMİRBEK, “Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün (KGAÖ) 14 Ekim 2016 Tarihli Zirvesi” • Aidarbek AMİRBEK, “Moldova’nın Avrasya Ekonomik Birliği Örgütüne Açılımı: Gözlemci Ülke Statüsü Üzerine” • Aidarbek AMİRBEK, “Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev’in Rusya Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev’in Türkmenistan Ziyareti” Aidarbek AMİRBEK, “Özbekistan Liberal-Demokrat Partisi: Cumhurbaşkanı Seçimlerine Aday Olarak Şavkat • Mirziyoyev Gösterildi” • Aidarbek AMİRBEK, “Pakistan Başbakanı Muhammad Nawaz Sharif’in Türkmenistan Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “Rusya ve Türkmenistan-Çin İlişkileri Üzerine”, Asya Avrupa, Sayı: 2, Şubat 2016 • Aidarbek AMİRBEK, “ŞİÖ’ye Yeni Üyelerin Kabulü: Örgüt ile Diğer Üyeler Açısından • Aidarbek AMİRBEK, “Tacikistan-Suudi Arabistan İlişkileri: Emomali Rahmon’un Ülkeyi Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un Rusya Ziyareti” • Aidarbek AMİRBEK, “Türkmenistan Heyetinin ABD Ziyareti Üzerine” • Aidarbek AMİRBEK,”Türkmenistan-Çin İlişkileri: Cumhurbaşkanı Gurbangulı Berdımuhamedov’un Ülkeyi Ziyareti” • Akbota AKYLBAYEVA, “China and Its Rising Interest in Afghanistan” • Akbota AKYLBAYEVA, “Nursultan Nazarbayev Attends Nuclear Security Summit in Washington, D.C.” • Akbota AKYLBAYEVA, “Taliban Snaps Electricity Pylon that Transmits Energy from Uzbekistan to Kabul” • Akbota AKYLBAYEVA, “Turkmenistan Is to Extend Presidential Term” • Akbota AKYLBAYEVA, “UN Report on Civilian Casualties in Afghanistan: Outlook for 2015” • Akbota AKYLBAYEVA, “Belarus and Turkmenistan to Increase Business and Cultural Cooperation” • Akbota AKYLBAYEVA, “China-Afghanistan Relations in terms of the Silk Road Economic Belt” • Akbota AKYLBAYEVA, “Chinese Position on the Road of Iran – Saudi Arabian Conflict” • Akbota AKYLBAYEVA, “Construction of The New Nuclear Power Plant in Kazakhstan” Akbota AKYLBAYEVA, “CSTO Summit: Top Priority Fight against ISIS”

62 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Akbota AKYLBAYEVA, “Early Parliamentary Election: Kazakhstan” • Akbota AKYLBAYEVA, “Investment Accompanied with Regional Influence: Turkmenistan and Japan” • Akbota AKYLBAYEVA, “Kazakhstan: WTO Full Membership” • Akbota AKYLBAYEVA, “KazISS on the Top 10 Important Issues for CA in 2016” • Akbota AKYLBAYEVA, “New Era for the Islamic Republic of Iran” • Akbota AKYLBAYEVA, “Saudi Arabia Suspends Its Diplomatic Ties with İran” • Akbota AKYLBAYEVA, “Turkey to Boost Economic Partnership with Kazakhstan” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China and Kyrgyzstan Vow to Deepen Security Cooperation” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China Called the EU on Respect the Protocol” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese Anti-Corruption Campaign in 2016.” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese Capital at the Russian Far East in 2016” Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese Premier’s Official Visit to the Central Asian Countries and the 15th Prime • Ministers’ Meeting of the Shanghai Cooperation Organization” Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese President Xi Jinping’s Speech at Davos and Meeting with the Ukrainian • Counterpart” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Turkmenistan Became the Leader for Volumes of Gas Supply to China” Azhar SERİKKALİYEVA, “US Withdrawn from the Trans-Pacific Partnership: A New Stage for Chinese Trade • Expansion in Asia?” • Azhar SERİKKALİYEVA, “6th China-Russia Inter-Party Dialogue and Economic Forum” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Asia Gas Pipeline’s Activity in 2016” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China Became Germany’s Leading Trading Partner” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China Food Security through the Prism of Kazakhstan” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China Opposes the Use of Chemical Weapons at Syrian Aleppo” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China Succeed in Developing Quantum Supercomputer” Azhar SERİKKALİYEVA, “China Successfully Launched Its Human Spaceflight Longest Mission in the Country’s • Manned Space Program” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China Urges Greater BRICS Cooperation” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China-Mongolia “One Belt, One Road” Cooperation” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China’s Financial Aid for Students in 2016 and the Labor Market Trend” • Azhar SERİKKALİYEVA, “China’s Participation in the Astana Expo 2017” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese Agricultural Companies Expand Cooperation with Kazakhstan” Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese Investment in the Mining and Metallurgical Complex of the Republic of • Kazakhstan” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Chinese Provincial Authorities are Requiring Residents to Hand in their Passports” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Italian President Sergio Mattarella Made an Official Visit to China” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Most Freight Rail Traffic from China to Europe Pass through Kazakhstan” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Recognition of the Chinese Higher Education Degrees in Europe” • Azhar SERİKKALİYEVA, “State Chinese Official Visited Turkmenistan on Belt and Road Cooperation” • Azhar SERİKKALİYEVA, “The 12th Meeting of the SCO Security Council” • Azhar SERİKKALİYEVA, “The 2016 BRICS Summit” Azhar SERİKKALİYEVA, “The 2017 SCO Summit Expanded the Organization and Approved the Anti-Extremism • Resolution” • Azhar SERİKKALİYEVA, “The Belt and Road for International Cooperation was Held in Beijing” • Azhar SERİKKALİYEVA, “The Chamber of the Chinese Commerce in Kazakhstan was Established in Almaty” • Azhar SERİKKALİYEVA, “The Chinese Side Welcomes the Expansion of SCO Turkey Cooperation” Azhar SERİKKALİYEVA, “The Main Results of the G20 Summit in Hangzhou”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 63 YAYINLARIMIZ

• • Azhar SERİKKALİYEVA, “The U.S.-China Summit and Bilateral Trade Issues” • Azhar SERİKKALİYEVA, “The Yuan Became a Reserve Currency” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Trump Questioned on the Need to Respect the Territorial Integrity of China” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Trump Questioned on the Need to Respect the Territorial Integrity of China” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Urbanization in China Causes Land Clashes: Wukan Riots” • Azhar SERİKKALİYEVA, “Vietnamese President’s State Visit to China” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye-AB Mülteci Anlaşması: Mülteci Akını Yön Değiştiriyor” • Cengizhan CANALTAY, “ABD Başkanı Donald Trump’in Çin Politikasındaki Revizyonu” • Cengizhan CANALTAY, “ABD’nin Yeni Başkanı Donald Trump’ın Konuşmasından İlk İzlenimler” • Cengizhan CANALTAY, “Avrupa Birliği Komisyonu Mülteci Anlaşması Raporunu Açıkladı” • Cengizhan CANALTAY, “Avrupa Birliği Liderleri Mülteci Krizi Konusunda Libya’ya Yardım Kararı Aldı” • Cengizhan CANALTAY, “Günümüzde Rusya’nın Orta Asya’daki Yatırımları ile İlgili Değerlendirmeler” • Cengizhan CANALTAY, “İran Demiryolu Hatlarını Genişletmek İçin $462 Milyon Yatırım Yapacak” • Cengizhan CANALTAY, «İran›ın Orta Asya›ya Açılan Yeni Penceresi: Kuzey-Güney Koridoru» • Cengizhan CANALTAY, “Japonya Başbakanı Shinzo Abe’nin Orta Asya Turu” • Cengizhan CANALTAY, “Kazakistan’da Göç Servisi Komitesi Kuruluyor” • Cengizhan CANALTAY, “Mülteci Geri Kabul Anlaşması: Yunanistan’dan İlk Mülteciler Gönderildi” • Cengizhan CANALTAY, “NATO’nun Polonya’ya Askeri Sevkiyatı” • Cengizhan CANALTAY, “Nükleer Ambargonun Kaldırılması Sonrası İran” • Cengizhan CANALTAY, “OPEC-Rusya Anlaşmasının Petrol Fiyatına Etkileri” • Cengizhan CANALTAY, “Teröre Karşı Artan İşbirliğine Farklı Bir Bakış” • Cengizhan CANALTAY, “Trans Pasifik Ortaklık Anlaşması’nın Çin ve Rusya Üzerindeki Etkileri” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun Kazakistan Ziyareti” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye-AB Mülteci Anlaşmasında 5 Önemli Nokta” • Cengizhan CANALTAY, “2016 Yılının İkinci Yarısında Ekonomiye 240 Milyar Tenge Ek Destek Sağlanacak” • Cengizhan CANALTAY, “ABD Başkanı Donald Trump İlk Bütçe Planını Açıkladı” • Cengizhan CANALTAY, “ABD Başkanı Donald Trump’ın Göç Politikası: Kaçak İşçilerin Durumu” • Cengizhan CANALTAY, “ABD Başkanı Donald Trump’ın Göç Politikasının Analizi: Duvar ve Uçuş Yasağı Örnekleri” • Cengizhan CANALTAY, “ABD Başkanı Donald Trump’ın Yeni Seyahat Yasağı Durduruldu” • Cengizhan CANALTAY, “Alman Konsorsiyum Rus Demiryollarına 2 Milyar Euro Yatırım Yapma Teklifinde Bulundu” • Cengizhan CANALTAY, “APEC Zirvesi ve Yeni Ticaret Ortaklıkları İhtimalleri” • Cengizhan CANALTAY, “Asya Kalkınma Bankası ve Asya Altyapı Yatırım Bankası Arasında İşbirliği” • Cengizhan CANALTAY, “Avrasya Ekonomik Birliği’nin İlk Serbest Ticaret Anlaşması” • Cengizhan CANALTAY, “Avrupa’ya Göç Yolunda Çocuk Göçmenler” • Cengizhan CANALTAY, “Azerbaijan İlk Serbest Ticaret Bölgesini Kurmaya Hazırlanıyor” • Cengizhan CANALTAY, “Brexit Referandum Sonucunun İngiltere Ekonomisine Etkileri” • Cengizhan CANALTAY, “Brexit’in Türkiye Ekonomisine Etkileri” • Cengizhan CANALTAY, “BRICS Ülkeleri Yeni Kalkınma Bankası (NDB)” • Cengizhan CANALTAY, “Dünya Mülteciler Günü” • Cengizhan CANALTAY, “Dünya Ticaretinde 1 Trilyon Dolarlık Kolaylık” • Cengizhan CANALTAY, “EBRD Kırgızistan’ın Manas Havaalanı Modernizasyon Çalışmalarına Kaynak Aktaracak” • Cengizhan CANALTAY, “EXPO Astana 2017 Ziyaretçilerine Kapılarını Açtı” • Cengizhan CANALTAY, “Göç Krizi: AB ve Türkiye Arasındaki Görüşmeler” Cengizhan CANALTAY, “Göç Krizi: Avrupa Birliği, Türkiye ve Schengen”

64 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Cengizhan CANALTAY, “Hindistan Moğolistan’a Petrol Rafinerisi Kurmasında Finansal Destek Sağlayacak” • Cengizhan CANALTAY, “Hindistan ve Pakistan Şangay İşbirliği Örgütüne Katılıyor” • Cengizhan CANALTAY, “İran’ın Chabahar Limanı Bir Ay içinde Çalışmaya Başlayacak” • Cengizhan CANALTAY, “İtalya Göçmenlere Schengen Vizesi Verebileceğini Açıkladı” • Cengizhan CANALTAY, “İtalya-Libya Hattında Göç Akının Geleceği” • Cengizhan CANALTAY, “Kaçak Göç Akışında Libya-İtalya Güzergâhında Güncel Gelişmeler” • Cengizhan CANALTAY, “Karayolları Entegrasyonu: Aktau-Beyneu Yolu”, Asya Avrupa, Sayı: 1, Ocak 2016 • Cengizhan CANALTAY, “Kazakistan ile Özbekistan Arasındaki Ticaret Hacminde Hedef $5 Milyar” • Cengizhan CANALTAY, “Kazakistan Latin Alfabesine Geçiyor” • Cengizhan CANALTAY, “Kazakistan ve Çin arasındaki Askeri İlişkilere Genel Bakış” • Cengizhan CANALTAY, “Kazakistan Yeni Bir Tarımsal Yatırım Fonu Oluşturuyor” • Cengizhan CANALTAY, “KazMunayGaz 143 Benzin İstasyonunun İşletim Hakkını Girişimcilere Devretti” • Cengizhan CANALTAY, “Kırgızistan 14 Adet Küçük Hidroelektrik Santrali İnşaatı İhalesine Çıkıyor” • Cengizhan CANALTAY, “Meyve Sebze aAbargosunun Türkiye ve Rusya Pazarlarına Yansımaları” • Cengizhan CANALTAY, “Mülteci Krizine Çare: Türkiye ve Avrupa Birliği arasında “Bire Bir” Anlaşması” • Cengizhan CANALTAY, “Nazarbayev’in Çin Ziyareti ve İki Ülke Arasındaki İlişkiler” • Cengizhan CANALTAY, “OPEC Anlaşmasının Güncel Durumu” • Cengizhan CANALTAY, “Orta Asya Ülkelerinin Doğrudan Yatırım Çekme Dinamiği” • Cengizhan CANALTAY, “Orta Asya’ya Yabancı Yatırımların Çekilmesi: Orta Asya Yatırım Forumu” • Cengizhan CANALTAY, “Pakistan Rusya’nın Gwadar Limanını Kullanma İsteğini Kabul Etti” • Cengizhan CANALTAY, “Polonya 35000 Kişilik Paramiliter Güç Kurmayı Planıyor” • Cengizhan CANALTAY, “Rusya ve Populizm” • Cengizhan CANALTAY, “Rusya ve Türkiye Arasındaki Kriz ve TRACECA’nın Artan Önemi” • Cengizhan CANALTAY, “Rusya’nın Suriye’deki Hava Saldırının Etkileri” • Cengizhan CANALTAY, “Rusya’nın Tajikistan’daki Askeri Üssüne Hava Desteği Yardımı” • Cengizhan CANALTAY, “Suriye Krizinde Yeni Trend: Eve Dönüşler Çoğalmakta” • Cengizhan CANALTAY, “Trans Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergahı Projesinde Mutabakat Anlaşması İmzalandı” • Cengizhan CANALTAY, “Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergâhı (TITR): Güncel Gelişmeler” • Cengizhan CANALTAY, “Turkey will be the Chair of Shanghai Cooperation Organization (SCO) Energy Club in 2017” • Cengizhan CANALTAY, “Türk Akımı Projesi Tekrar Hayata Geçiriliyor” • Cengizhan CANALTAY, “Türkıye ile İsrail Anlaştı, İlk Yardım Sevkiyatı Gazze’ye Ulaştı” • Cengizhan CANALTAY, “Türkıye Rusya İlişkileri Normalleşme Sürecine Girdi” • Cengizhan CANALTAY, “Türkıye-AB Mültece Anlaşması Politik Stres Testinden Geçiyor” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye ile AB Mülteci Krizine Dair Antlaşmayı İmzaladı” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye Rusya İlişkileri: Normalleşme Sürecinin Güncel Durumu” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye Rusya’nın Uyguladığı Ambargoları Dünya Ticaret Örgütüne Şikâyet Etmeye Hazırlanıyor” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye-AB Arasındaki Mülteci Antlaşmasının İlk Sonuçları ve Yeni Gelişmeler” • Cengizhan CANALTAY, “Türkiye-Rusya Ortak Yatırım Fonu Kuruluyor” • Cengizhan CANALTAY, “Türkmenistan TAPI Boru Hattı Projesi için IBRD’den $700 Milyon Borç Aldı” • Cengizhan CANALTAY, “Uçak Krizinin Ekonomik ve Politik Yankıları” • Daniyar NURBAYEV, “400 Billion Tenge of the Investments of the UAPF is Invested into Banks’ Deposits” • Daniyar NURBAYEV, “Gross External Debt of Kazakhstan Decreased by 2.5% in 2015” • Daniyar NURBAYEV, “Inflation in Kazakhstan Reached 8.5% in 2016” Daniyar NURBAYEV, “JSC KazTransOil Proposed Dividend of 133 Tenge per Share”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 65 YAYINLARIMIZ

• • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan’s Credit Rating Downgraded by Moody’s with Negative Outlook” • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan’s Credit Rating Downgraded by S&P” • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstanis Legalized Almost 5 Trillon Tenge” • Daniyar NURBAYEV, “Kookmin Bank Intends to Sell Its Share in Bank CenterCredit” • Daniyar NURBAYEV, “S&P Downgraded the Rating of the Delta Bank to D” • Daniyar NURBAYEV, “Share of Deposits in Foreign Currency Reached 69%” • Daniyar NURBAYEV, “The Eurasian Development Bank Plans to Invest over $1 Billion in Economy of Kazakhstan in 2016” • Daniyar NURBAYEV, “The Kazagro Plans to Allocate 60 Billion Tenge into the Agricultural Sector in 2017” • Daniyar NURBAYEV, “The Kazkommertsbank Gained 64.5 Billion Tenge Before Tax” • Daniyar NURBAYEV, “The National Bank of the Republic of Kazakhstan Restored Standing Facilities” • Daniyar NURBAYEV, “The US Economy Grew by 2.9% in the First Three Quarters” • Daniyar NURBAYEV, “World Bank Cuts 2015 Kazakhstan’s Growth Forecast to 0.1%” • Daniyar NURBAYEV, “AIFC is Going to Be an Alternative for the Banking Sector” • Daniyar NURBAYEV, “Almaty is the Biggets Donor of the State Budget” • Daniyar NURBAYEV, “Belarus Redenominated Its Currency” • Daniyar NURBAYEV, “China Sold out more than $100 Billion of the US Treasuries in a Year” • Daniyar NURBAYEV, “Chinese Credits are Growing Too Fast” • Daniyar NURBAYEV, “Foreign Holdings of US Securities Increased by $717 Bilion in a Year” • Daniyar NURBAYEV, “Germany Issued Bonds with Negative Yield” • Daniyar NURBAYEV, “Government and Government Guaranteed External Debt of Kazakhstan Exceeded $14 Billion” • Daniyar NURBAYEV, “Greece’s Parliament Approved a New Package of Austerity Measures” • Daniyar NURBAYEV, “Halyk Bank Agreed to Acquire 96.8% of Kazkommertsbank” • Daniyar NURBAYEV, “Halyk Bank Earned 42% of the Total Bankig Sector’s Profit” • Daniyar NURBAYEV, “Halyk Bank Increased Its Net Profit by 9.2% in 2016” • Daniyar NURBAYEV, “Halyk Bank Plans to Buy 96.8% of Kazkommertsbank” • Daniyar NURBAYEV, “IMF Expects that the World Economy will Grow by 3.5% in 2017” • Daniyar NURBAYEV, “In the First Two Months of 2017 Tenge Appreciated by 6.2% against USD” • Daniyar NURBAYEV, “Index KASE has Reached 1036” • Daniyar NURBAYEV, “Investment Income of the UAPF was 1.7% in the First Five Months” • Daniyar NURBAYEV, “Iran Almost has Reached Its Pre-Sanctions Levels of Oil Production” • Daniyar NURBAYEV, “Iranian Oil Exports will Hit 2 Million Barrels per Day in Coming Months” • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan Anticipates Record Wheat Harvest” • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan Gets Over 86.5 Billion Tenge from Privatization Program” • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan Increased the Production of Motor Vehicles in the First Four Months of 2017 • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan Produced 5050 Cars in First Four Months” • Daniyar NURBAYEV, “Kazakhstan Temir Zholy Issued Bonds in Rubles” • Daniyar NURBAYEV, “Kazkommertsbank and Halyk Bank Signed a Memorandum of Understanding on a Potential Transaction” • Daniyar NURBAYEV, “National Bank Of Kazakhstan Changes the Rules of Currency Exchange” Daniyar NURBAYEV, “National Management Holding “KazAgro” Started to Accept Applications for Financing of • Spring Sowing of 2016” • Daniyar NURBAYEV, “Oil Prices Fell to Five-Month Lows” • Daniyar NURBAYEV, “Russia Increased its Investment the US Treasure Securities” • Daniyar NURBAYEV, “The AIFC Stock Exchange Plans to Use the Nasdaq Platform” • Daniyar NURBAYEV, “The Assets of the Banking Sector of Kazakhstan Exceeded 25 Trillion Tenge” Daniyar NURBAYEV, “The Banking Sector of Kazakhstan Earned 204 Billion Tenges in the Fırst Half of 2017”

66 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Daniyar NURBAYEV, “The Banking Sector of Kazakhstan Increased by more than a Third over the Year” • Daniyar NURBAYEV, “The Economy of Kazakhstan to Grow by 1.9% in 2017” • Daniyar NURBAYEV, “The Federal Reserve Bank might Further Increase the Rate” • Daniyar NURBAYEV, “The Federal Reserve Keeps Rates Unchanged” • Daniyar NURBAYEV, “The Internatıonal Monetary Fund has Approved $1 Billion Loan Disbursement to Ukraine” • Daniyar NURBAYEV, “The KASE Index has Reached Its Highest Level for Five Years” • Daniyar NURBAYEV, “The Kashagan Oil Field Producing up to 120 Thousand Barrels per Day” • Daniyar NURBAYEV, “The National Bank might Further Decrease the Base Rate by the End of the Year” • Daniyar NURBAYEV, “The OPEC Member Countries Agreed to Cut Their Output by 1.2 Million Barrels per Day” • Daniyar NURBAYEV, “The U.S. Crude Oil Inventories Rose by 4.5 Million Barrels in a Week” Daniyar NURBAYEV, “The Unified Accumulated Pension Fund has Gained 208.6 Million Tenge in the First Five • Months of 2016” • Daniyar NURBAYEV, “The World Bank Decreased Its World Growth Forecast to 2.4% in 2016” • Daniyar NURBAYEV, “The World Bank Updated Its Economic Report for Kazakhstan” • Dauren ABEN, “A Conference to Negotiate a Legal Ban on Nuclear Weapons Opens at the United Nations” • Dauren ABEN, “Astana Hosts a New Round of Syrian Peace Talks” • Dauren ABEN, “Brussels Hosts a Meeting of the NATO Leaders” • Dauren ABEN, “Chemical Weapons Attack in Syria and the U.S. Response” • Dauren ABEN, “China Provides Military Assistance to Kyrgyzstan” • Dauren ABEN, “Iran to Import Uranium from Kazakhstan” • Dauren ABEN, “Moscow Hosts the Sixth Conference on International Security” • Dauren ABEN, “The EU-Central Asia High Level Dialogue was Held in Bishkek” • Dauren ABEN, “The Fourth Round of Syrian Peace Talks was Held in Astana” • Dauren ABEN, “The North Korean Missile Test Triggers a New Round of Instability in Northeast Asia” • Dauren ABEN, “The U.S. State Department Plans to Cut Its Programs in the Caucasus and Central Asia “ • Dauren ABEN, “The UN High Commissioner for Human Rights Visits Uzbekistan” • Dauren ABEN, “The United States Demonstrate Readiness to Use Force as Tension around North Korea Rises” • Dauren ABEN, “The United States Provides Assistance to Tajik Border Guards” Dinara TALDIBAYEVA, “АҚШ-тың Орта Азия қауіпсіздігіне қатысты жаңа бағдарламасы және Тәжікстан / • ABD’nin Orta Asya Güvenliğine Yönelik Yeni Programı ve Tacikistan” Dinara TALDIBAYEVA, “ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Өзбекстанға жұмыс сапарының нәтижелері / • Kazakistan Сumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in Özbekistan Ziyaretinin Sonuçları” Dinara TALDIBAYEVA, “Украина Ұлы жібек жолы жобасында белсенділігін арттыруда / Ukrayna İpek Yolu • Projesinde Faaliyetini Artırmaktadır” • Dinara TALDYBAYEVA, “18 наурыз 2016 жылы орын алған Қырғыз-өзбек шекара мәселесі” • Dinara TALDYBAYEVA, “Beyaz Rusya’da Rus Hava Üssü” Dinara TALDYBAYEVA, “Birleşmiş Milletler 70. Genel Kurul Toplantısı ve N.Nazarbayev’in Teklifi” / “БҰҰ Бас • ассамблеясының 70-сессиясы және Н.Назарбаевтың ұсынысы» • Dinara TALDYBAYEVA, “Kazakistan Dış Politikasında Denge Arayışı” • Dinara TALDYBAYEVA, “Kırgızistan’daki Parlamento Seçimleri” • Dinara TALDYBAYEVA, “Türkmenistan’da TAPI Projesi İnşaatı” • Dinara TALDYBAYEVA, “Ресей-Үндістан аймақтық ынтымақтастығы/ Russian-Indian Regional Cooperation” Dinara TALDYBAYEVA, “Ресейдің газға қатысты шешімдері және аймақтық энергетикалық нарықтағы • өзгерістер / Decisions of Russia on Gas and Changes in Regional Markets” • Erkin BAYDAROV, “ Встреча в Гаване: призыв к миру и согласию / Meeting at Havana: The Call for Peace and Harmony” Erkin BAYDAROV, “2016 Global Go to Think Tank Index Report”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 67 YAYINLARIMIZ

• • Erkin BAYDAROV, “28-ое заседание Cовета РАТС ШОС /28th Meeting of the Councıl of SCO RATS” Erkin BAYDAROV, “Further Improvement of the Uzbek Institute of Mahalla as a Condition for the Full and • Accelerated Development of the State and Society” Erkin BAYDAROV, “Алмазбек Атамбаев открывает год визитов в Пекин / Almazbek Atambayev Starts a Year • of Visits to Beijing” Erkin BAYDAROV, “Евразийская интеграция: итоги, тенденции, прогнозы. ЕАЭС в 2015 году / Eurasian • Integration: results, tendencies and forecasts. EAEU in 2015” Erkin BAYDAROV, “Иран и Турция: пример цивилизованного взаимодействия / Iran and Turkey: Example of • Civilized Interaction” Erkin BAYDAROV, “К вопросу формирования единой мусульманской уммы Казахстана и Центральной • Азии / Formation of a Single Muslim Ummah in the Region of Kazakhstan and Central Asia” Erkin BAYDAROV, “Казахстан-Египет: новый импульс сотрудничества / Kazakhstan – Egypt: New Impetus • for Cooperation” Erkin BAYDAROV, “Казахстан-Иран: новые горизонты сотрудничества / Kazakhstan-Iran: New Prospects for • Cooperation”, Asya Avrupa, Sayı: 3, Mart 2016 Erkin BAYDAROV, “Кыргызстан на очередном перепутье истории / Kyrgyzstan is at the Next Crossroads of • Its History” • Erkin BAYDAROV, “Об отмене экономических санкций Ирана”/ “The Lifting of Sanctions Against Iran” Erkin BAYDAROV, “Презентация книги «тюркский вклад в мировую культуру и цивилизацию» / • Presentation of the Book “Turkic Contribution to the World Culture and Civilization” Erkin BAYDAROV, “Президент РК Н.А. Назарбаев о сохранении историко-культурного наследия человечества на 38-й сессии Генеральной конференции ЮНЕСКО в Париже / Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in Paris’te Düzenlenen İnsanlığın Tarihsel ve Kültürel Mirası 38’inci UNESCO Genel • Konferansı Hakkında” Erkin BAYDAROV, “Проблемы и перспективы казахстанской науки / Problems and Prospects of Science in • Kazakhstan” Erkin BAYDAROV, “Социально экономическая ситуация в Узбекистане 2016: Общественное мнение / • Uzbekistan’s Socio-Economic Situation in 2016: Public Opinion” Erkin BAYDAROV, “Стратегия действий по развитию Узбекистана на 2017-2021 годы / 2017-2021 Action • Strategy for the Development of Uzbekistan” Erkin BAYDAROV, “Транспортный коридор Узбекистан-Туркменистан-Иран-Оман вступил в силу / The • Uzbekistan-Turkmenistan-Iran-Oman Transport Corridor Came Into Force” Erkin BAYDAROV, “У збекистан И Россия На Пороге Нового Экономического Сотрудничества / Uzbekistan • and Russia on the Threshold of the New Economic Cooperation” • Erkin BAYDAROV, “Узбекистан 2017: в ожидании перемен / Uzbekistan 2017: Waiting for the Changes” Erkin BAYDAROV, “Четвертый рейтинг евразийской интеграции / The Fourth Rankings of Eurasian • integration” Erkin BAYDAROV, “«Великая Железная Стена» Синьцзяна Как Путь К Реализации Стратегии Стабильности В Регионе / The “Great Wall of Iron” of Xinjiang as a Way to Implement the Strategy for Stability • in the Region” • Erkin BAYDAROV, “11-ый саммит АСЕМ в Улан-Баторе / Asia-Europe Meeting in Ulan Bator” • Erkin BAYDAROV, “13-Й Саммит Оэс В Исламабаде / 13th Summit of ECO in Islamabad” • Erkin BAYDAROV, “27-ойСаммитНАТОвВаршаве / 27th Sammit of NATO in Warsaw” Erkin BAYDAROV, “28-й саммит лиги арабских государств в Аммане / The 28th Summit of the League of Arab • States (LAG) in Amman” • Erkin BAYDAROV, “II Всемирные Игры Кочевников / II World Nomad Games” • Erkin BAYDAROV, “Lukoil is Enhancing Cooperation with Uzbekistan in the Oil and Gas Sector” • Erkin BAYDAROV, “North Korea’s Nuclear Test and Effective Methods for Resolving the North Korean Nuclear Issue” • Erkin BAYDAROV, “Prospects of the Formation of the ASEAN Economic Community” • Erkin BAYDAROV, “The Global Terrorism Index 2016” Erkin BAYDAROV, “The Sixth Rating of the Eurasian Integration on the Fields of XX SPIEF”

68 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Erkin BAYDAROV, “Turkmenistan Permanent Neutrality Status: Outcomes of the Conference” Erkin BAYDAROV, “XII встреча секретарей советов безопасности стран ШОС в Астане / The 12th Meeting of • the SCO Security Council Secretaries in Astana” Erkin BAYDAROV, “Активизация узбекско-китайского экономического взаимодействия / Enhancing Uzbek- • Chinese Economic Interaction” Erkin BAYDAROV, “Борьба против международного терроризма должна стать всеобщей / The Fight on • international Terrorism should be Universal” Erkin BAYDAROV, “Визит Президента Турции Реджепа Тайипа Эрдогана в республику Узбекистан открывает новую страницу в турецко-узбекских отношениях / The Official Visit of Turkey’s President • Recep Tayyip Erdogan to Uzbekistan Opens a New Page in Turkish-Uzbek Relations” Erkin BAYDAROV, “Востоковедные исследования в Казахстане: достижения и перспективы / Oriental • Studies in Kazakhstan: Achievements and Prospects” • Erkin BAYDAROV, “Евразийский Гуманистический Форум / Eurasian Humanistic Forum” Erkin BAYDAROV, “Европейский Банк Реконструкции И Развития (ЕБРР) И Узбекистан: Новые Грани Сотрудничества / European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) and Uzbekistan: New Facets of • Cooperation” Erkin BAYDAROV, “К вопросу создания антитеррористического органа тюркоязычных стран / • Establishment of the Counter-Terrorism Organization in Turkic-Speaking Countries” Erkin BAYDAROV, “Казахстан и Узбекистан: процесс демаркации границ близок к завершению / • Kazakhstan and Uzbekistan: Border Demarcation Process is Close to Completion” Erkin BAYDAROV, “Либерализация валютной политики в Узбекистане как курс на продолжение реформ / • Liberalization of the Currency Policy in Uzbekistan as the Course for Continuation of Reforms” Erkin BAYDAROV, “Либерализация валютной политики в Узбекистане как курс на продолжение реформ / • Liberalization of the Currency Policy in Uzbekistan as the Course for Continuation of Reforms” Erkin BAYDAROV, “Молодежь Евразии Обсудила «Один Пояс, Один Путь» в Пекине / The Youth of Eurasia • Discussed One Belt, One Road Initiative in Beijing” Erkin BAYDAROV, “Новые возможности для развития предпринимательства в Узбекистане / New • Opportunities for Business Development in Uzbekistan” Erkin BAYDAROV, “Новый уровень развития Российско-Узбекского военного и военно-технического • сотрудничества / New Level of Development of Russian-Uzbek Military and Military-Technical Cooperation” Erkin BAYDAROV, “О диалоге между государством и обществом (на примере Узбекистана) / On the • Dialogue between the State and Society (on the basis of the Uzbekistan)” Erkin BAYDAROV, “О континентальном партнерстве между ЕАЭС и ШОС / Continental Partnership between • EEU and SCO”, Asya Avrupa, Sayı: 4, Nisan 2016 Erkin BAYDAROV, “О Российско-Турецком кризисе: социокультурный аспект / Rusya – Türkiye Krizi Üzerine: • Sosyo-Kültürel Açıdan Değerlendirme” Erkin BAYDAROV, “Открытие российско-казахстанского экспертного клуба/Opening of the Russian-Kazakh • Experts Club” Erkin BAYDAROV, “Переход к сильному гражданскому обществу приоритетная задача нового руководства • Узбекистана / Transition to a Strong Civil Society is the Priority of the New Management of Uzbekistan” Erkin BAYDAROV, “Противостояние между суннитами и шиитами на Ближнем Востоке усиливается / The • Confrontation between Sunni and Shi`a Forces in the Middle East”, Asya Avrupa, Sayı: 4, Nisan 2016. • Erkin BAYDAROV, “Религияиурокиистории / Religion and Lessons of History” Erkin BAYDAROV, “Создание «Пояса благополучия» вокруг страны основной приоритет внешней политики Узбекистана / Establishment of “Security Belt” around Uzbekistan as the Main Priority of the • Country’s Foreign Policy” Erkin BAYDAROV, “Создание единого информационного пространства ЕАЭС не отвечает национальным интересам Казахстана / Creation of the Unified Information Space of the EEU does not Meet the National • Interests of Kazakhstan” Erkin BAYDAROV, “США и Куба: применение на практике искусства цивилизованного сосуществования / • USA and Cuba: The Art Civilized Coexistence Application in Practice”, Asya Avrupa, Sayı: 4, Nisan 2016 Erkin BAYDAROV, “Туркменистан и политика нейтралитета: к итогам конференции / Turkmenistan and the Policy of Neutrality: For the Results of the Conference”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 69 YAYINLARIMIZ

•

Erkin BAYDAROV, “Узбекистан и Таджикистан: к проблеме строительства Рогунской ГЭС / Uzbekistan and • Tajikistan: The Issue of Construction of Rogun HPP” • Erkin BAYDAROV, “Узбекский разворот «Газпрома» / Uzbek Turnover of “Gazprom”” Erkin BAYDAROV, “Украина: проблемы идентичности и национально-государственного строительства / • Ukraine: Problems of Identity and Nation Building” Erkin BAYDAROV, “Ядерное испытание кндр: демонстрация силы или путь к самоуничтожению / North • Korea’s Nuclear Test: Demonstratıon of Power or a Path to Self-Destructıon” ErkinBAYDAROV, “В Узбекистане Утверждена Стратегия Действий По Развитию Страны На 2017-2021 • Годы \ Uzbekistan has Approved Action Strategy for Further Development of the Country for 2017-2021” • Farkhod AMİNJONOV, “Connecting to the Electric Power Systems Will Take Three Steps” • Farkhod AMİNJONOV, “Iran Eyes Exporting Natural Gas to China” • Farkhod AMİNJONOV, “No Alternative for the Renewable Energy for Central Asia?” Farkhod AMİNJONOV, “Security of the Power Transmission Infrastructures Connecting Central Asia and • Afghanistan” • Farkhod AMİNJONOV, “The Budget of the Republic of Uzbekistan for 2016 is Approved” • Farkhod AMİNJONOV, “Uzbekistan Adopted a Program on Hydro-Power Sector Development” • Farkhod AMİNJONOV, “ADB Approves $1,2 Billion in Grants to Support Afghanistan’s Energy Security” • Farkhod AMİNJONOV, “An Expected “Growth” in the Russia–Uzbekistan Gas Trade is over Exaggerated” Farkhod AMİNJONOV, “Atambaev does not Believe in Russia’s Participation in the Kyrgyz Projects Bishkek • Neither has Money to Build HPPs, Nor Partners” • Farkhod AMİNJONOV, “Azerbaijani Energy Minister to Visit Turkmenistan’s New Gas Pipeline” • Farkhod AMİNJONOV, “COP21 Video Message from Secretary-General Ban Ki-moon” • Farkhod AMİNJONOV, “Gazprom” Refused to Receive Gas Supplies from Turkmenistan” • Farkhod AMİNJONOV, “Iran and Ukraine to Boost Energy Cooperation” Farkhod AMİNJONOV, “Islam Karimov İdentified Uzbekistan’s Major Energy Sector Development Priorities for • 2016, But Missed Quite İmportant Ones!” • Farkhod AMİNJONOV, “Modernization of the Energy System in South Kazakhstan Region is Priority” • Farkhod AMİNJONOV, “Senate of the Republic of Uzbekistan Approved State Budget for Year 2016” • Gulnar NADİROVA, “Competitiveness of Kazakhstan Culture” • Gulnar NADİROVA, “Concerning the Question of Identity” • Gulnar NADİROVA, “Gender-Based Disparities in Salaries Really Exist” • Gulnar NADİROVA, “International Baccalaureate Programs in Kazakhstan” • Gulnar NADİROVA, “Modern News Agency: New Trends of Development” • Gulnar NADİROVA, “Modern Religious Education in Russia” • Gulnar NADİROVA, “Symbols and Logos of Image Policy” • Gulnar NADİROVA, “The British Model of Religious Education” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “The Difficulties of the Energy Importer Countries in Caucasus and Central Asia” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “The Predictions for the Chinese Infrastructural Investments in Foreign Countries” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Developments in Public Finance in Tajikistan Economy” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Developments in the Public Budget in 2015-2016 in the Turkish Economy” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Developments in Uzbekstan Economy between 2015-2016” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Economic Instability in Central Asia” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Economic Performance of Turkmenistan in 2015” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Economic Prospects for Kyrgyzstan in 2015-2016 Period”, • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “India’s Membership to the Shanghay Cooperation Organization” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Macroeconomic Dynamıcs in Kyrgyzstan: An Overview” Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Current Developments in Employment Policies in Kazakhstan”

70 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Developments in Labor Policies in the Turkish Economy between 2015-2016” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Economic Growth Prospects for the Member Countries of the Eurasian Economic Union in 2016” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Economic Reforms in the Belarusian Economy in 2016” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Evaluating Inflation and Monetary Policies in the Turkish Economy in 2015-2016” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Financial Crissis in China”, Asya Avrupa, Sayı: 1, Ocak 2016 • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Inflation and Monetary Policy Implications in the Turkish Economy between 2015-2016” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Kazakistan Ekonomisinde Kamu Malı Yönetimi Üzerine Gözlemler” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Kazakistan Ekonomisinde Krizle Mücadele Politikalarında Geleceğe Yönelik Beklentiler” Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Kazakistan Ekonomisinde Nurlu Yol Programı Çerçevesinde Demiryolu Yatırımlarına • Yönelik Politikalar” Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Kazakistan Ekonomisine Nurlu Yol Programı Çerçevesinde Ek Yabancı Kaynak Girişi-Otoyol • Yatırımları” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Kazakistan Ekonomisine Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankasından Kredi Desteği” Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Recent Developments in the Restructuring of Samruk Kazyna National Wealth Fund of • Kazakhstan” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “Risks and Development in Kazakh Financial Markets”, Asya Avrupa, Sayı: 4, Nisan 2016 Hayal Ayça ŞİMŞEK, “The Energy Ministry of Kazakhstan has Decreased their Forecast for Five-Year Oil • Production” • Hayal Ayça ŞİMŞEK, “The Relation between Financial Instability and Income Inequality in China” • Kanat MAKHANOV, “Belarus will Join WTO Within Five Years” • Kanat MAKHANOV, “Council of the Heads of the Countries of the CIS”, Asya Avrupa, Sayı: 1, Ocak 2016 • Kanat MAKHANOV, “Eurasian Economic Commission Prepares Project of Common Gas Market for EEU” • Kanat MAKHANOV, “Inflation in 2015 Sticks at 13,5%” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan and Uzbekistan are Eager to Intensify Economic Cooperation” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstani-Iranian Business Forum in Tehran” • Kanat MAKHANOV, “Ministry of Agriculture Plans to Diversify Agricultural Exports of Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Moldova Intends to Strengthen Cooperation with the EEU” • Kanat MAKHANOV, “New Developments in Tax Administration of Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Revival of the China-Iran Rail Transit” • Kanat MAKHANOV, “Summary of the Recent Report of the International Grain Council” • Kanat MAKHANOV, “The EBRD Decreases Its Forecast of Kazakhstan GDP” • Kanat MAKHANOV, “Trade between Russia and Kazakhstan Maintains a Negative Trend” • Kanat MAKHANOV, “World Bank Global Outlook Predicts a 2.2% of Economic Growth for Kazakhstan in 2017” • Kanat MAKHANOV, “Agriculture Presented 5.5% Growth in 2016” • Kanat MAKHANOV, “Almaty Keeps the Lead in Tax Revenues Among Regions” • Kanat MAKHANOV, “Bilateral Trade with China Shows 30% Increase during January-February” • Kanat MAKHANOV, “Chinese Stock Market Crash Sets Negative Patterns on Metals” • Kanat MAKHANOV, “EBRD Calls for Structural Reforms in Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Economic Outlook on Kazakhstan for 2017 Improves” • Kanat MAKHANOV, “Economy of EEU is Expected to Growth in 2017” • Kanat MAKHANOV, “EEU and Iran Prepare Free Trade Agreement” • Kanat MAKHANOV, “EEU Welcomes Trade Cooperation Initiatives” • Kanat MAKHANOV, “Extractive Sector Revenues Fall to Record Low” • Kanat MAKHANOV, “Falling GDP of the EEU”, Asya Avrupa, Sayı: 2, Şubat 2016 • Kanat MAKHANOV, “Grain Ptoduction is Expected to Exceed the Forecasted Amounts” Kanat MAKHANOV, “India Intends to Strengthen Trade Relations with EEU”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 71 YAYINLARIMIZ

• • Kanat MAKHANOV, “Iran Intends to Create a Free Trade Zone with the EEU” • Kanat MAKHANOV, “Japan Interested in Transit Routes through Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan – Serbia: New Horizons of Economic Cooperation” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan and China Discuss Measures to Increase Railway Cargo Transit” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan and Romania Commemorate the 25 Anniversary of the Bilateral Relations” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan and Uzbekistan Reset Economic Relations” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan is Likely to End 2016 with Positive Economic Growth” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan Meets Its Production Targets of Grain for 2016” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan Ranked 56th in the Human Development Report This Year” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan Strengthens Economic Cooperation with South Korea” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan Strengthens Economic Cooperation with Southern Neighbors” • Kanat MAKHANOV, “Kazakhstan-Ukrainian Business Forum” • Kanat MAKHANOV, “Meeting of the Members of the Economic Council of the EEU” • Kanat MAKHANOV, “Mongolia Shows Interest in FTA with the EEU” • Kanat MAKHANOV, “New Developments in Economic Relations between Kazakhstan and Ukraine” • Kanat MAKHANOV, “Oil Dependent Growth” • Kanat MAKHANOV, “Outcomes of the EEU in 2015” • Kanat MAKHANOV, “President Dodon Asks for EEU Observer Status for Moldova” • Kanat MAKHANOV, “Recent Changes of the Gold Reserves of Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Regional Income Disparities in Kazakhstan”, • Kanat MAKHANOV, “Repercussions of the Report of Capital Economics for Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “South Korea is About to Start Negotıatıons on Free Trade with The EEU” • Kanat MAKHANOV, “Sovereign Loans Rating for Kazakhstan by Standard and Poor’s” • Kanat MAKHANOV, “Standard and Poor’s Rating for Kazakhstan Remains on “BBB-/3-A”” • Kanat MAKHANOV, “Standard and Poors Evaluation of the Risks of the Banking System of Kazakhstan” • Kanat MAKHANOV, “Statistics of the Balance of Payments of Kazakhtsan for the First Half of 2015” • Kanat MAKHANOV, “The EEU-India Free Trade Negotiations to Take off” • Kanat MAKHANOV, “Trade Relations of the EU with Third Countries” • Kanat MAKHANOV, “Trade Statistics of the Eurasian Economic Commission for 2016” • Kanat MAKHANOV, “World Bank Proposes Agricultural Development to Reduce Poverty in Kazakhstan” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Azerbaijani-Russian Gas Dilemma” Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Developments in the Azerbaijani Azeri-Chirag-Gunashli Oilfield Block • Development” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Doha Oil Freeze Agreement Talks” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Eurasian Economic Union Development: Free Trade Agreement Issue” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Global Oil Demand and Output before and after the Oil Freeze Deal” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakhstan’s Oil Production Forecasts for 2016” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Major Oil and Gas Producers in Kazakstan: The Case of the Karachaganak Field” • Lidiya PARKHOMCHİK, “New Agreements over the Baku-Nororossyisk Oil Pipeline Supply” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Qazvin-Rasht-Astara Railway Project Current Development” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia and Kazakhstan Signed a Protocol on Caspian Sea” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia-Iran Military Cooperation: The T-90S Tanks Case” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia’s Caspian Military Drills” • Lidiya PARKHOMCHİK, “S-300 Missile System Deal: Iran-Russia Agreement” Lidiya PARKHOMCHİK, “Second Phase of the Seventh Cross-Country Gas Pipeline of Iran”

72 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Lidiya PARKHOMCHİK, “Simplification of the Road Transportation of Cargo from China to Russia via Kazakhstan” Lidiya PARKHOMCHİK, “The 43rd Session of the Special Working Group for the Development of the Convention • on the Legal Status of the Caspian Sea” Lidiya PARKHOMCHİK, “The 48th Meeting of Special Working Group on the Elaboration of the Convention on the • Legal Status of the Caspian Sea” Lidiya PARKHOMCHİK, “The 48th Meeting of Special Working Group on the Elaboration of the Convention on the • Legal Status of the Caspian Sea” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The President Xi Jinping’s Visit to Iran” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The Russian-Belarusian Border Tensions” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Trilateral Meeting between Foreign Ministers of Azerbaijan, Iran and Russia” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Turkmenistan’s Offshore Oil Potential: The Case of the Demirgazyk Goturdepe Field” • Lidiya PARKHOMCHİK, “A New Deep-Water Seaport of Russia on the Caspian Sea” • Lidiya PARKHOMCHİK, “A Security Threat for Kazakhstan: The Aktobe Case” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Ashgabat Meeting of Authorized Representatives of the Caspian States” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Astana and Baku on the Way of Deepening Transport Relations” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Azerbaijan’s Large-Scale Military Exercises” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Azerbaijans Silk Road Tariffs Issue” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Baku-Tbilisi-Ceyhan Main Pipeline Decreased Oil Transportation” • Lidiya PARKHOMCHİK, “C5+1 Format of the US Dialogue with Central Asian States” • Lidiya PARKHOMCHİK, “China-Iran Talks on Arak Reactor Modernization” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Constitution Referendum in Azerbaijan” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Could Uzbekistan Join the TAPI Pipeline?” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Developments in the Russia-Belarus Gas Dispute” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Developments on the Caspian Sea Legal Status” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Trends in the Russian-Japan Talks” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Current Turkmenistan-Germany Negotiations” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Economic Cooperation Organization Railway Authorities Meeting” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Emergence Situations in the Caspian Sea: Guneshli Offshore Field Case” • Lidiya PARKHOMCHİK, “First Steps on the Way of Lifting Sanctions against Iran” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Iran’s Caspian Ports Development” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Iran’s Parliamentary Elections: Reformists are Back in Power” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Iranian Presidential Elections would be Held with Hassan Rouhani’s Participation” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Is Azerbaijan Ready to Freeze the Oil Production Level?” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakh-Iranian Consultation on Reviewing Better Services for Nuclear Fuel Bank” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakhstan Resumes the Oil Transportation via the Baku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Kazakhstan-Turkmenistan Border Issue” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Kyrgyz-Uzbek Border Problems: The Case of the Chalasart Area” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Lukashenko Won his Fifth Presidential Term” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Negotiations over the Oil Production Freeze Agreement” • Lidiya PARKHOMCHİK, “New Legal Base Formation in the Caspian Region: The Case of Additional Protocols” • Lidiya PARKHOMCHİK, “New Missile-Artillery Ship for Kazakhstan’s Navy” • Lidiya PARKHOMCHİK, “New Opportunities for the Trans-Caspian International Transport Route” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Next Stage in the Trans-Caspian International Transport Route Development” • Lidiya PARKHOMCHİK, “OPEC and Non-OPEC Members Meeting” Lidiya PARKHOMCHİK, “Russıa-US Tensions: The Case of Syria”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 73 YAYINLARIMIZ

• • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia-Azerbaijan Military Cooperation Issue” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia-Iran Nuclear Cooperation: The Case of Bushehr II Project” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia-Kazakhstan-Belorussia Logistics Operations” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Russia’s Military Operation in Syria” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Strengthening Iran-Russia Economic Cooperation” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The 49th Meeting of the Special Working Group on the Convention on Legal Status of the Caspian Sea” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The Artificial Islands in the Caspian Sea” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The Caspian Projects under the US Sanctions: Myth or Reality?” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The Meeting of the State Border Service Heads of the Caspian Sea States” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The Third Meeting of Transport Ministers of the Caspian Region” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The U.S. Secretary of State John Kerry’s Visit to Moscow” • Lidiya PARKHOMCHİK, “The US Sanction Policy towards Iran” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Turkish Stream Gas Pipeline Deal” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Turkmenistan’s New Industrial Hub at the Caspian Sea” • Lidiya PARKHOMCHİK, “Ukraine Ensured Secure Energy Supplies from Europe” • LidiyaPARKHOMCHİK, “Russian-Turkmen High-Level Negotiations: An Economic Review” • Mukhit ASSANBAYEV, “A New Ministry of Religion and Civil Society Affairs Appeared in Kazakhstan” • Mukhit ASSANBAYEV, “Anniversary Meeting of the Heads of CIS Member-States in Bishkek” • Mukhit ASSANBAYEV, “Kazakhstan has Enticed Around 1 Million Kazakhs from Abroad” • Mukhit ASSANBAYEV, “Uzbekistan after Karimov” • Omirbek HANAYİ, “18 Ocak 2017 Tarihinde Pekin’de Çin Devlet Konseyi 6. Genel Toplantısı Gerçekleştirildi” • Omirbek HANAYİ, “Çin Dongfeng-16 Orta Menzilli Balistik Füze Tatbikati Yaptı” • Omirbek HANAYİ, “Çin ve Rusya ABD’nin THAAD füze sistemine Karşı Anlaştı” • Omirbek HANAYİ, “Çin’de Askeri ve Sivil Entegrasyon Geliştirme Merkezi Komitesi Kuruldu” • Omirbek HANAYİ, “Çin’in 2016-2030 Ulusal Nüfus Gelişme Planı” • Omirbek HANAYİ, “Kim Jong-Nam’e Yapılan Suikasta Çin’in Bakışı” • Omirbek HANAYİ, “2017 «Бір Белдеу – Бір Жол» Халықаралық Форумы” • Omirbek HANAYİ, “2017 Yılının İlk Yarısında Çin’in Ekonomik Raporu” • Omirbek HANAYİ, “ABD ve Çin Cumhurbaşkanları Arasında Gerçekleşen Buluşmanın Sonuçları” • Omirbek HANAYİ, “ABD-Kuzey Kore Gerilimi ve Çin” • Omirbek HANAYİ, “ABD’nin Yeni Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’un Asya Ziyareti” • Omirbek HANAYİ, “Afganistan Dışişleri Bakanı Yardımcısı Hekmat Karzai’nin Çin Ziyareti” • Omirbek HANAYİ, “Çin Başbakan Yardımcısı Zhang Gaoli’nin Kazakistan Ziyareti” • Omirbek HANAYİ, “Çin Başbakanı Li Keqiang’in Avustralya ve Yeni Zelanda’ya Ziyaretinin Önemi” • Omirbek HANAYİ, “Çin Devlet Konseyi Daimi Üyesi Yang Jiechi’nin ABD Ziyareti” • Omirbek HANAYİ, “Çin’in İlk Kendi Üretimi Uçak Gemisinin Suya İndirilmesi” • Omirbek HANAYİ, “Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki “Sınır Ötesi Ortak Hareket – 2017” Tatbikatı” • Omirbek HANAYİ, “İtalya Cumhurbaşkanı ve Fransa Başbakanı›nın Çin’e Resmi Ziyaretleri” • Omirbek HANAYİ, “Pekin’de 12. Çin Ulusal Halk Kongresi 5. Genel Toplantısı Başladı” • Omirbek HANAYİ, “Suudi Arabistan Kralı Selman Bin Abdülaziz’in Resmi Çin Ziyareti” • Omirbek HANAYİ, “Қытай төрағасы си цзиньпиннің қазақстанға сапары” • Omirbek HANAYİ, “Қытайдың үкімет басшысы ли кэцянның германия мен бельгияға сапары” • Omirbek HANAYİ, “Оңтүстік Кореяның Жаңа Президентінің Арнайы Елшісі Ли Хай Чанның Қытайға Сапары” Saule AKHMETKALİYEVA, “2015: The Hottest Year on Record”

74 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ • • Saule AKHMETKALİYEVA, “2017 – The Year of Ecology in Russia” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Air Quality Protection Law Adopted in Turkmenistan” • Saule AKHMETKALİYEVA, “CLIMADAPT Launched in Tajikistan” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Cracks in the Antarctic Ice Shelf” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Financing the Climate Adaptation and Mitigation Program for the Aral Sea Basin in Tajikistan” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Funds for the First Phase of the Climate Adaptation and Mitigation Program for Aral Sea Basin” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Inauguration of the Tovuzchay Water Reservoir, Azerbaijan”, • Saule AKHMETKALİYEVA, “Kazakhstan’s Cooperation with Qatar and Japan in the Field of Clean Energy” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Measures Tt Combat Coal Dust at the Murmansk Seaport” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Modernization of Refineries in Kazakhstan” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Modernization of the Shymkent Oil Refinery” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Part of Antarctica Equal to the Size of India Melted Away” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Reason behind the Thawing of the Greenlandic Ice Cover” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Textile Company in China was Fined for Waste Dumping” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Total Amount of Emissions into the Atmosphere in Russia Decreased by 13% in 10 Years” • Saule AKHMETKALİYEVA, ““Independence” of the New Siberian Islands” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Bonn Hosts the UN Climate Talks” • Saule AKHMETKALİYEVA, “China’s Clean Energy Integration Issues” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Climate Change and Water Level of the Lake Baikal” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Contamination of Fossil Groundwater” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Donald Trump Pulls the United States Out of the Paris Agreement” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Earth Hour 2017 Environmental Campaign” • Saule AKHMETKALİYEVA, “EBRD Invests in 50 MW Burnoye Solar-2 Project” • Saule AKHMETKALİYEVA, “EBRD’s New Green Economy Transition Approach” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Effect of Inefficient Irrigation Systems in Iran” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Emmanuel Macron Called on American Climate Change Scientists to Move to France” Saule AKHMETKALİYEVA, “Environmental Cooperation of the Caucasian Nature Center and the Russian • Academy of Sciences” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Environmental Effects of the Oil Spill in Sakhalin” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Environmental Situation at the Baikonur Cosmodrome” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Establishment of the North Pole Research Station in Jeopardy” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Existence of Life in the Lake Vostok” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Fire at the Guneshli Oil Field, Azerbaijan” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Fires in Siberia: Reasons and Consequences” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Funds Allocated to Protect Lake Baikal” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Global Warming and the Arctic Region” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Islands of Plastic Waste Harming the Marine Ecosystem” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Issues Regarding Construction of HPPs on Lake Baikal” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Kazakhstan and Turkmenistan Discuss the Activities of the Fund for Saving the Aral Sea” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Military Hardware Withdrawal Agreement” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Moss Growth in the Antarctic Peninsula” Saule AKHMETKALİYEVA, “Nazarbayev and Kagame Discuss Possibilities of Establishment of Relations between • Kazakhstan and Rwanda” • Saule AKHMETKALİYEVA, “OGCI Announces $1 Billion Investment into the Low Emission Technologies” Saule AKHMETKALİYEVA, “Oil Spill at the Ekhabi Oil Field, Russia”

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 75 YAYINLARIMIZ

• • Saule AKHMETKALİYEVA, “Polar Ice Levels Fall to New Record Low” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Red Alert over Air Pollution in Beijing” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Restoring Fisheries at the North Aral Sea” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Small Scaled HPP to Be Constructed on Kuril Islands” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Some Areas of the US May Get Flooded by 2100” • Saule AKHMETKALİYEVA, “The Forum on the Development of the Arctic Region was Held in Russia” • Saule AKHMETKALİYEVA, “The World Ocean Conference was Held at the UN Headquarters” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Water Cooperation in Central Asia: Kazakhstan and Kyrgyzstan” • Saule AKHMETKALİYEVA, “Water Quality Assurance of the Aral-Syrdarya Water Basin Workshop” • SauleAKHMETKALİYEVA, “Cracks in the Antarctic Ice Shelf” • Yeni Fırsatlar ve Riskler” Yermek ABİLGAZİYEV, “Tajikistan’s Political System: Referendum as a Common Tool for the Central Asian States • to Strengthen the Executive Branch” • Yermek ABİLGAZİYEV, “The EEU and the Silk Road: A Common Economic Space on the Continent” Yermek ABİLGAZİYEV, “The IV International Exhibition of Weapons Systems and Military Equipment KADEX: • Potential of Kazakhstan to Maintain Stability of the Region” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Dushanbe and Tashkent Resuming Flights Soon” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Moldova’s Turn towards NATO: A Stalled Progress” • Zhulduz BAİZAKOVA, “NATO Countries Plan to Carry Out Training Missions in Ukraine” • Zhulduz BAİZAKOVA, “NATO in Black Sea: Geopolitical Drills” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Operation in Kunduz: Afghan Forces Push Forward” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Tajikistan’s Doubts About Joining the Eurasian Economic Union” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Afghanıstan Signs a Peace Deal with Hekmatyar” • Zhulduz BAİZAKOVA, “BRICS Summit: Behind The Closed Doors” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Fifth Session of the Kazakh-American Commission on Strategic Partnership” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Iran Concerned Over Trump’s Victory” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Iran Embarks on the Development of Nuclear Marine Propulsion” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Kazakh Navy Collectıve Drills at Sea” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Kyrgyz-Uzbek Border: Inconvenıent New Clashes” • Zhulduz BAİZAKOVA, “NATO Closes Its Regional Office in Uzbekistan” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Nazarbayev and Trump Started Negotiations” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Nazarbayev Visits the UAE Crown Prince” • Zhulduz BAİZAKOVA, “New Antiterrorist Legislation: Following the Reality” • Zhulduz BAİZAKOVA, “No more Russian Helicopters for Afghanistan” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Rogun Dam: A Dream or a Curse?” • Zhulduz BAİZAKOVA, “Russia’s New Information Security Doctrine” • Zhuldyz BAİZAKOVA, “Armenia Breaks Ceasefire with Azerbaijan” • Zhuldyz BAİZAKOVA, “Kyrgyzstan Supports Iran’s Plans to Join SCO” • Zhuldyz BAİZAKOVA, “NATO Countries Plan to Carry Out Training Missions in Ukraine” • Zhuldyz BAİZAKOVA, “Russian Mi-35m Helicopters to Join Kazakhstan’s Fleet” Zhuldyz BAİZAKOVA, “Tajikistan’s Doubts About Joining the Eurasian Economic Union”

76 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ BURSLAR

VERİLEN ÖĞRENCİ BURSLARI

• Zaira SATPAYEVA (Doktora) : Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi • Kunduzay AUBAKİROVA (Doktora) : Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi • Nazım KONKABAEVA (Doktora) : Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi • Elvira AİDARKHANOVA (Doktora) : Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi • Aidana KOZHABEKOVA (Yüksek Lisans) : Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi • Stanislav KHANİN (Doktora) : Nazarbayev Üniversitesi • Duman YESHENGAZİN (Yüksek Lisans) : Shakarim Devlet Üniversitesi • Arman ASSANBAYEV (Doktora): Nazarbayev Üniversitesi • Dilara ORYNBASSAROVA (Doktora) : Nazarbayev Üniversitesi

KURSLAR

AKADEMİK TÜRKÇE KURSU

vrasya Araştırma Ensti- tüsü, Türkçe eğitiminde Abir ilki gerçekleştirerek 2015 ve 2016 eğitim ve öğretim dönemlerinde A1, A2, B1, B2 seviyelerinde hafta içi ve hafta sonu Akademik Türkçe kursları düzenlemiştir. Bu kurslarda temel amaç, katılımcılara makale, bildiri, tez, kitap gibi akademik metinleri okuma, not alma, çıka- rımda bulunma konularında eği- tim vermek olmuştur.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 77 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ

FAALİYETLERİ Seminer ZİYARET YEMEK TOPLANTI ÇALIŞTAY PANEL SEMPOZYUM ödül GÖRÜŞME KONFERANS KONGRE yaz okulu kurs SERGİ forUm buluşma ETKİNLİK FAALİYETLERİMİZ

Seminer

KAFKASYA’NIN ETNO-KÜLTÜREL YAPISI

oç. Dr. Mehmet Arslan seminerinde ana hatlarıyla Kaf- 26 Haziran kasya bölgesinin coğrafi tanımı, bölgede yaşayan fark- 2017 tarihinde Dlı milletler arası ilişkiler ve ortak Kafkasya kültür yapısı Al-Farabi konularında çeşitli detaylı ve ilgi çekici bilgiler sundu. Kafkasya bölgesinin tanımı konusunda bölgenin kuzey ve güney olarak Kazak Ulusal ayıran tanımlamalara karşı olduğunu ve Azerbaycan, Gürcistan Üniversitesinden ve Ermenistan’ı içine alan güney Kafkasya bölgesinin Kafkaslara Doç. Dr. dahil olmadığını ve bu bölgenin Kafkasya ötesi olarak tanım- Mehmet Arslan landığını dile getirdi. Kafkasya bölgesinin Karadeniz’den Hazar denizine kadar olan bir bölgeyi kapladığını ve bu bölgede 70 “Kafkasya’nın farklı etnik grubun 1000 yıldır bir arada yaşıyarak ortak bir kül- Etno-Kültürel tür oluşturduklarının altını çizdi. Bu noktada Kafkasya bölgesi- Yapısı” konulu nin sınırları konusunda oluşturulan bu ortak kültürün sınırları- seminer verdi. nın ele alınması gerektiğini vurguladı. Bölgede yaşayanların 3 farklı dine mensup ve 3 farklı dili kullan- dıkları halde ortak homojen bir kültür oluşturmalarında ortak dil olarak Kumuk dilinin önemine dikkat çekerek bu dilin deği- şik etnik gruplar arasında bir köprü vaziyeti gördüğünün altını çizdi. Kumuk dilinin Türkçeye yakın olduğunu ve Çeçenler ile Abhazların dillerine Kumukçadan birçok söz girdiğini ve özel- likle Dağıstan’da Kumukçanın hala konuşulduğunu ifade etti. Bölgedeki farklı etnik grupların kendi aralarında Kumukçayı ortak bir dil olarak kullanmaları neticesinde ve oluşturdukları ortak kültür sayesinde tarihte uzun yıllar huzurlu ve dostça ya-

80 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ şadıkları dile getirdi. Ayrıca tarihte 1918-1922 Adigeliler, Adige altında bir etnik grup olan yılları arasında Birleşik Kafkasya Cumhuriye- Çerkezler ve Abhazyalıların çoğunun toprak- ti’nin kurulduğunu ve resmi dillerinin ise Ku- larını bırakarak Türkiye’ye yerleştiklerini dile mukça olduğunu belirtti. Lakin günümüzde getirdi. Bu noktada Türkiye’ye büyük Çerkez bölgedeki etnik gruplar arasındaki ilişkilere göçü olarak bilinen göçte sadece Çerkezle- bakıldığında farklı etnik grupların birbirlerin- rin yer almadığını ve çeşitli etnik gruplarında den nefret ettiklerini ifade etti. Bunun sebeb- Türkiye’ye göç ettiklerini dile getirdi. leri arasında 19. yüzyıldan itibaren Rusçanın Böl ve yönet politikası sonucunda yaratılan köprü dili olarak Kumukçanın yerine geçme- sunni sınırlar ve ayrışmalar nedeniyle et- sine rağmen onun yerini tam dolduramaması no-kültürel yapının kırıldığını ve bölgedeki ve oluşturulan ortak Kafkasya kültürün zayıf- sorunların da kaynağında bu ayrışmanın lamasını gösterdi. yattığını ifade etti. Kafkasya bölgesinin karşı- Seminerinin devamında tarihte Kafkasya laşmakta olduğu sorunların çözümünde ön- bölgesinde yaşanan trajedilere de değinen celikle sunni sınırların kaldırılması gerektiğini Doç. Dr. Mehmet Arslan bunların arasında en ve bölgedeki etnik grupların öncelikle kendi büyüğünün resmi tarihlere göre 1817-1864 aralarında anlaşmaya varmaları ve daha son- yılları arası yaşanan Büyük Kafkasya Savaşı ra Moskova ile ilişkilerini geliştirmeleri gerek- olduğunu dile getirdi. Bu savaşta 1,5 milyon tiğini belirterek konuşmasını bitirdi. kişinin öldüğünü ve çeşitli etnik grupların da Seminerin sonunda katılımcılar Kafkasya böl- topraklarını terk ederek başka ülkelere top- gesinin etno-kültürel yapısı hakkında çeşitli luca göç ettiklerini sözlerine ekledi. Örnek konularda görüş alışverişinde bulundular. olarak Nogayların 80%’inin topraklarını bıra- karak Osmanlıya göç ettiklerini, aynı şekilde

Seminer

Araştırma Faaliyetlerinde Proje Yönetimi

libek Tajibayev araştırma faaliyetlerinde proje yö- 22 Haziran netimi konulu seminerinde ana hatlarıyla araştırma 2017 tarihinde Aprojelerinin nasıl yapılması gerektiği, bu süreçte yö- “Avrasya neticilerin davranış ve yönetim metotları, çalışanları motive İzleme” Analitik eden unsurlar gibi konularda çeşitli bilgiler sundu. Tajibayev araştırmalarda öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken hu- Araştırmalar suslar arasında çalışmaların özgün olması ve araştırılan konu Merkezi Müdürü hakkında yeni bilgiler sunması gerektiğini aksi takdirde araş- Alibek Tajibayev tırmaların tekrarlanarak yeni sonuç vermeyen bir kısır döngü “Araştırma içine girebileceğini belirtti. Araştırmaların yönetimleri konusunda ise proje yöneticilerinin ve çalışma gruplarının önemli Faaliyetlerinde bir rol oynadığını ifade etti. Proje Yönetimi” Her araştırma için o alanda uzman farklı çalışma gruplarının konulu seminer kurulmasının projenin istenilen kalitede sonuçları verimli bir verdi. şekilde sağlamasında oldukça önemli olduğunun altını çizdi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 81 FAALİYETLERİMİZ

Dahası bu çalışma gruplarının oluşumunda lar tarafından kendi organizasyonları içerisin- araştırmaya değer katabilecek çalışanların de gerçek sorunlara değinen ve etkin çözüm dahil edilmesi ve aralarında bir liderin gruba önerileri sunan verimli araştırmalar olduğunu önderlik etmesi durumunda projeden verim- dile getirdi. li sonuçlar alınabileceğini dile getirdi. Ayrıca Araştırmalarda çalışanların motivasyonlarının projelerde koordinasyon ekibinin kurulma- projeler açısından oldukça önemli bir faktör sının yöneticilerin işini kolaylaştırmanın yanı olduğuna dikkat çeken Tajibayev araştırma- sıra sürecin denetlenmesinde ve sorunla- cıları motive eden ve motivasyonlarını düşü- rın verimli ve hızlı bir şekilde çözülmesinde ren unsurlar hakkında çeşitli bilgiler paylaştı. önemli bir rol oynadığını vurguladı. Bunlar arasında maddi ve manevi nedenler, Araştırma siparişi verenler hakkında vermiş yöneticilerin çalışanlarını yönetme kabiliyet- olduğu bilgiler arasında müşterilerin genel- leri gibi konularda detaylı bilgiler verdi. Bun- likle çeşitli devlet kurumları ile özel sektörde- lar arasında iş güvenliği, maaş, meslektaşlar ki firmaların arasında yer aldığını belirtti. Ya- arası uyum ve saygınlık görme gibi unsurla- pılan bir araştırmaya göre bu kuruluşlar için rın çalışanları motive ettiğini belirtti. Lakin hazırlanan araştırmalar incelendiğinde 60% huzursuz iş ortamı, ağır iş yükü ve ulaşılamaz ile ilk sırada devlet kurumları için yapılan araş- hedeflerin araştırmacıların motivasyonları- tırmalar olduğunu dile getirdi. Bu araştırma- nın düşmesinde etkili olduğunu dile getirdi. ların genelde yapılması zorunlu olduğu için Projelerde yönetici kadrosunun gerekliliği ve yapılan ve istenilen sonuçlara ulaştırmaya- yöneticilerin edinmesi gereken yetenekleri bilen çalışmalar olduğunu ve içeriğinde pek gibi konularda bilgilendirici fikirler paylaşarak çok zor terimler ile yanlış tercümelere rastla- konuşmasını bitirdi. nabildiğini ifade etti. İkinci sırada 30% ile çe- Seminerin sonunda katılımcılar araştırmalar- şitli firmaların değişik konularda araştırmalar da proje yöneticilerin gerekliliği ve sipariş ve- yaptırdıklarını ve bunların genelde güncel ren kuruluşlar konularında görüş alışverişinde konulara göre değiştiğini sözlerine ekledi. bulundular. Üçüncü olarak ise siparişlerin 9,5%’inin firma-

82 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ZİYARET T .C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI VE TÜRKİYE MAARİF VAKFINDAN OLUŞAN HEYETİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

20 Haziran 2017 tarihinde T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ve Türkiye Maarif Vakfından oluşan heyet Avrasya Araştırma Enstitüsünü ziyaret etti.

Ziyaret sırasında enstitünün faaliyetlerinin tanıtıldığı bir sunum yapıldı. Enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şim- şek enstitünün Ahmet Yesevi Üniver- sitesi’ne bağlı bir araştırma enstitüsü olduğunu ve üniversite vizyonu ve misyonu doğrultusunda faaliyetlerini sürdürdüklerini ifade etti. Akademik çalışmalarla Türkiye-Kazakistan iliş- ürkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı Yük- kilerinin gelişimine katkı sağlamayı seköğretim ve Yurtdışı Eğitim Genel Müdürü ve genel olarak Avrasya bölgesine TBülent Çiftçi, Yurt Dışı Eğitim Öğretim Daire yönelik, özel olarak Türk dili konuşan Başkanı Ebubekir Aydın, Türkiye Maarif Vakfı Yönetim devlet ile topluluklarla ilgili bilimsel Kurulu Üyesi Nedim Kaya ve Türkiye Cumhuriyeti As- araştırmalar yaptıklarını belirtti. Ayrı- tana Büyük Elçiliği Eğitim Müşavir V. Doç. Dr. Mustafa ca temsilciler ile Kazakistan’ın eğitim Kalkan Almatı ziyaretleri kapsamında Avrasya Araştır- sistemi, durumu ve çeşitli ilgili konuma Enstitüsünü ziyaret ettiler. larda görüş alışverişinde bulunuldu.

YEMEK AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN İFTAR YEMEĞİ

hmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü tara- fından çeşitli kurum, üniversite ve sivil toplum kuruluşları 19 Haziran Ave enstitü çalışanlarına iftar yemeği verildi. İftar yemeği 2017 tarihinde aynı zamanda enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek ve misafir araştırmacı Doç. Dr. Hayal Ayça Şimşek’in veda yemeği niteliğin- Avrasya de gerçekleşti. İftar yemeğine Türkiye Cumhuriyeti Almatı Baş- Araştırma konsolosluğu çalışanları, Yabancı Diller ve Kariyer Üniversitesi Enstitüsü akademik ve idari kadro çalışanları, çeşitli kurum ve sivil toplum tarafından iftar kuruluşlarının temsilcileri ile enstitünün akademik ve idari kad- yemeği verildi. rosu katıldı. İftar yemeği öncesinde enstitü müdür yardımcısı Dr. Aidarbek Amirbek enstitü faaliyetlerini tanıtan kısa bir sunum yaptı. Sunu- mun ardından protokol konuşmalarına geçildi. Türkiye Cumhu-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 83 FAALİYETLERİMİZ

riyeti Almatı Başkonsolosu sayın Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Rıza Kağan Yılmaz konuşmasına Dr. Musa Yıldız konuşmasında Doç. Dr. Nevzat Şimşek ile iftarı tertip eden Hoca Ahmet Ye- birlikte Türk Dünyasına hizmet etmek aşkıyla yürekleri sevi Üniversitesi Avrasya Araştır- çarpan iki arkadaş olarak çalıştıklarını ve güzel hizmet- ma Enstitüsüne teşekkür ederek lerde bulunduklarını ifade etti. Avrasya coğrafyasında fa- başladı. Ramazan ayının birlik, aliyet gösteren düşünce kuruluşları ile ilgili 2016 yılında beraberlik ve kardeşlik açısın- yayınlanan rapora değinen Musa Yıldız, raporda en etkin dan önemine değindi. Ahmet çalışan enstitülerden biri olarak Avrasya Araştırma Ensti- Yesevi Üniversitesinin misyonu tüsünün gösterildiğini ifade ederek bu doğrultuda çalış- çerçevesinde Türkiye ve Kazakis- maya devam edileceğini belirtti. Doç. Dr. Nevzat Şimşek’e tan’ın daha ileriye gitmesi için Dokuz Eylül Üniversitesindeki çalışma hayatında başarılar çalışmakta olduğunu belirterek dilemenin yanısıra iftara katılan misafirlere teşekkür ede- bu maksatla çalışanlara teşekkür rek konuşmasını bitirdi. etti. Konuşmasının devamında Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi Prof. Dr. Avrasya Araştırma Enstitüsü- Muhittin Şimşek konuşmasına kardeşlik ve beraberlik sof- nün kurumsallaşarak düşünce rasında bulunmaktan mutlu olduğunu ifade ederek baş- kuruluşu özelliği kazanmasında ladı. Avrasya Araştırma Enstitüsünün kuruluş amacının büyük emeği geçen enstitü mü- bu coğrafyaya hizmet edecek, Türk-Kazak kardeşliğine dürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’e faydalı işler yapacak bir kurum olması olduğunu belirtti. teşekkür etti. Doç. Dr. Nevzat Bu sureçte enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in çok Şimşek’in çalışma süreci boyun- başarılı çalışmalar gerçekleştirdiğini ifade etti. Enstitünün ca birçok başarılı hizmetlerinin bu amaç doğrultusunda çalışmaya devam edeceğini bil- olduğunu ve Kazakistan’da çok direrek konuşmasını sonlandırdı. Yabancı Diller ve Mesle- başarılı çalışmalara imza attığını ki Kariyer Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sabri Hizmetli de sözlerine ekledi ve vermiş oldu- Doç. Dr. Nevzat Şimşek’e görev süresi içerisinde göstermiş ğu hizmetlerden dolayı teşekkür olduğu yakınlık ve yardımları için teşekkür etti. Kısa vakit ederek bundan sonraki çalışma içinde birçok faaliyetler gerçekleştirildiğini belirtmenin hayatında başarılar diledi. yanısıra Doç. Dr. Nevzat Şimşek’e akademik hayatında

84 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ başarılar diledi ve gelecek ramazan bayramını kutlayarak Mütevelli Heyet Üyelerine, Türki- sözlerini bitirdi. ye Cumhuriyeti Almatı Başkonso- losu sayın Rıza Kağan Yılmaz’a ve Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şim- çalışma arkadaşlarına teşekkür şek, Avrasya Araştırma Enstitüsü olarak Avrasya bölgesin- ederek konuşmasını bitirdi. İf- de ve bu bölgedeki Türk dili konuşan ülkeler arasında ba- tar yemeğinin sonunda Doç. Dr. rış ve istikrara hizmet etmeyi temel prensibiyle kurdukları Nevzat Şimşek ve Doç. Dr. Hayal Enstitüde çok önemli faaliyetlerde bulunduklarını ifade Ayça Şimşek’e, Ahmet Yesevi Üni- etti. Bu süre içerisinde Avrasya’nın parlayan yıldızı Kaza- versitesi Mütevelli Heyet Başkanı kistan’ı, göçebe kültürünü yaşayan ve yaşatan Kazakları sayın Prof.Dr. Musa Yıldız plaket, çok sevdiğini dile getiren Şimşek, elde edilen başarıda bu Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer sevgi ortamının önemli olduğunun altını çizdi. Enstitü- Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Sab- nün bir araştırma enstitüsü olarak yapılanmasına rağmen ri Hizmetli teşekkür belgesi, Ens- süreç içinde düşünce kuruluşu olarak da faaliyet gösterdi- titü çalışanları ise Kazak milli giy- ğini, esas önemli olan noktanın uluslararası bir üniversite sisi Çapan ve dombra hediye etti. içinde düşünce kuruluşu olarak nevi şahsına münhasır bir model oluşturduğunu ve örneklerine fazla rastlanmadığı- nı sözlerine ekledi. Kazakistan’dan güzel hatıralarla ayrıl- dığını belirterek desteklerinden dolayı Ahmet Yesevi Üni- versitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız’a,

Seminer K azakistan’da Sivil Silahlar: Yasal Çerçeve Ve Zorluklar

r. Dauren Aben seminerinde ana hatlarıyla si- 8 Haziran 2017 vil silahın tanımı, yasal çerçeve, halkın görüşü tarihinde Avrasya Dve Kazakistan’da suç olaylarında silah kullanımı Araştırma oranları hakkında çeşitli bilgiler sundu. Kendisinin de katıldığı Kazakistan’da sivil silahlar konusunda yapılan Enstitüsü uzman bir çalışmanın sonuçlarını paylaştı. Kazakistan’ın bölge- araştırmacılarından de istikrarlı ve huzurlu bir ülke olarak kabul edildiğini ve 1990-2010 yılları arası dönemde genel olarak kayde- Dr. Dauren Aben dilmiş suç oranlarının oldukça düştüğünü dile getirdi. “Kazakistan’da Lakin 2010-2017 yılları arasındaki dönemde ise kayıtlı Sivil Silahlar: suç oranlarının belirgin oranlarda arttığını ifade etti. Da- uren Aben bunun sebepleri arasında işsizlik gibi çeşitli Yasal Çerçeve ve ekonomik nedenlerin yanı sıra suç kayıt prosedürünün Zorluklar” konulu iyileştirilmesinin kayıtlı suçların sayısındaki artışa etki etmiş olabileceğini sözlerine ekledi. Buna ek olarak ci- seminer verdi. nayet vakaları ile ilgili vermiş olduğu bilgiler arasında 1990’lı yıllardan günümüze vakaların sayısının gittikçe azaldığını dile getirdi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 85 FAALİYETLERİMİZ

Seminerin devamında suç ve cinayet vakalarında silah kullanım oranlarının arttığına dikkat çe- kerken holiganlıkta ise silah kullanımının artmadığını ifade etti. Araştırma sonuçları arasında suç ve şiddet mağdurlarının neredeyse 75%’inin 15 ila 29 yaşları arasındaki grup olduğunu dile getirdi. Kadınların erkeklerden daha çok suç ve şiddete maruz kaldığını ve katılımcıların 44%’ünün herhangi bir suç duyurusunda bulunmadıklarını belirttiğini ifade etti. Ayrıca, şehirde yaşayanla- rın köyde yaşayanlara göre kendilerini daha güvensiz hissettikleri belirtti. Anket katılımcıları arasında ateşli silah bulunduran arasında 61%’inde av tüfeği, 22%’sinde ta- banca, 14%’de ise çeşitli kurusıkı tabancaların bulunduğunu ifade etti. Bu noktada yasal olarak silah satan dükkânlarda genellikle av tüfeklerin bulunduğunu sözlerine ekledi. Kazakistan çapın- da araştırmaları sonucu yapmış oldukları tahmine göre 190.000-225.000 arasında silahın sivil şa- hısların elinde bulunduğunu belirtti. Bu sayının kişi başına bölündüğünde yüz kişide 1,3 kişiden birine denk geldiğini ve bu oranının birçok ülkeden daha az olduğunun altını çizdi. Silah edinme konusunda Kazakistan devletinin yasalarının oldukça sıkı olduğunu ve çeşitli pro- sedürler yerine getirildiği takdirde sonucu silah edinilebildiğini ifade etti. Bu noktada yasalar çer- çevesinde vatandaşların sadece meşru müdafaa, spor veya avcılık amaçları için silah edinmesine izin verildiğini sözlerine ekledi. Buna ek olarak yasal ve yasadışı yollardan silah edinme konusunda vermiş olduğu bilgiler arasında yerli silah üretiminin sınırlı olduğunu ve av tüfekleri, tüfekler ve küçük silah cephanelerinin dışardan ithaline ise izin verildiğini vurguladı. İthalatçı ülkeler ara- sında başta Almanya ve Rusya’nın bulunduğunu ifade etti. Yasadışı yollardan edinilen silahların iç karaborsadan veya kurusıkı silahların gerçek mermi taşıyacak şekilde modifiye edilerek temin edildiği yönünde görüşlerini bildirdi. Bu noktada hükümetin silah edinme kanununda bazı deği- şiklikler yaparak kurusıkı silah edinme sürecini sıkılaştırmaya çalıştığını ifade etti. Seminerin sonunda katılımcılar silah kullanım kanunları ve suç oranları konularında görüş alışve- rişinde bulundular.

86 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer KÜRESEL VE YEREL BOYUTLARDA YÜKSEK ÖĞRETİM GELİŞİMİ AÇISINDAN YENİ EĞİLİMLER

1 Haziran 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Uzman Araştırmacılarından Prof. Dr. Gulnar Nadirova “Küresel ve Yerel Boyutlarda Yüksek Öğretim Gelişimi Açısından Yeni Eğilimler” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Gulnar Nadirova seminerinde Genel eğitim sistemi ve üniversite altyapıla- ana hatlarıyla yükseköğretim alanında rında da çeşitli araştırmalara göre önümüz- Pyeni gelişmeler kapsamında internet deki 10-15 yıl içerisinde belirli değişikliklerin üzerinden eğitim ve araştırmalardaki çeşitli yaşanabileceğini işaret etti. Örneğin büyük yeni uygulamalar, üniversite ve endüstri ara- varlıklara, binalara ve geniş idari kadrolara sındaki işbirliği ve bu alanda ortak işbirlikleri sahip üniversite sayılarının orta vadede aza- konuları hakkında detaylı bilgiler sundu. Gü- lacağını ve bunların yerine daha kompakt nümüzde gelişen teknoloji ve artan internet ve az sayıda çalışanı ve varlıkları olan verimli kullanımı ele alındığında yükseköğretim ala- çalışan üniversitelerin sayısının artacağının nının bu gelişmelere ayak uydurarak değişim tahmin edildiğini belirtti. Öte yandan üniver- sürecine girdiğini belirtti. Bunların arasında sitelerin yönetim sistemlerinde girişimcilik özellikle son yıllarda gittikçe yaygınlaşan in- ruhların arttırılarak üniversite ve endüstriler ternet üzerinden ücretsiz olarak ders kayıt- arasındaki bağlarını güçlendirmeye daha faz- larının yayınlanmasını gösterdi. Böylece eği- la önem vermeye başladıklarını dile getirdi. time ve bilgiye ulaşımın herkes için daha da İnternet üzerinden sağlanan dersler hakkın- genişlediğini ve üniversiteye çeşitli nedenler- da vermiş olduğu bilgiler arasında katılımın le gidemeyenlere de kendi vakitlerine uygun dünya çapında oldukça yüksek olduğunu bir imkânın sağlanmakta olduğunu dile ge- lakin bu kurslara katılanların zaman içeri- tirdi. Dünyada 517 üniversitenin çeşitli ders sinde heveslerinin azaldığını ve bu yüzden kayıtlarını ücretsiz olarak yayınladığını ve bu ortalama olarak bir dersi sadece katılanların eğilimin özellikle Avrupa ve ABD’de hızlı bir 5%’inin tamamlayabildiğini sözlerine ekle- şekilde yaygınlaşmakta olduğunu ifade etti. di. Bu kurslara katılanların profilleri genel

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 87 FAALİYETLERİMİZ

anlamda incelendiğinde bu derslere en çok Seminerin devamında geliştirilen yeni eğitim üniversiteye mali açıdan gidemeyenlerin ak- metotları hakkında yapılan bazı çalışmaların sine başka üniversitelerde okuyan lisans ve sonuçlarını paylaştı. Buna göre internet tek- yüksek lisans öğrencilerinin katıldığının altını nolojik araçlarla zenginleştirilmiş eğitim me- çizdi. Öte yandan bazı üniversite hocalarının todunun geleneksel metoda göre öğrencile- ücretsiz eğitim eğilimine çeşitli nedenlerden rin başarılarını 10% artırdığının fark edildiğini ötürü karşı çıktılarını belirtti. Bunun nedenleri dile getirdi. İlk metodun farkının dersle ilgili arasında bazı eğitimcilerin ücretsiz derslerin konuların internet üzerinden önceden okun- eğitim kalitesini düşüreceği argümanını öne ması ve ders zamanının sadece tartışmaya sürdüğünü bildirdi. Bu noktada Gulnar Nadi- ayırması olduğunu sözlerine ekledi. rova bir diğer nedenin ise bazı üniversitelerin Seminerin sonunda katılımcılar Kazakis- çeşitli bölümlerini kapatarak bu alandaki eği- tan’daki eğitim sistemi ve internet üzerinden timi ücretsiz ve düşük ücretli internet üzerin- ücretsiz dersler konularında görüş alışverişin- den eğitim verme modülüne dönüştürmeye de bulundular. başlamasını gösterdi.

Seminer ORTA ASYA BÖLGESİNİN AFGANİSTAN’IN ENERJİ GÜVENLİĞİNE KATKISI

r. Farkhod Aminjonov seminerinde ana hatlarıyla Af- 25 Mayıs 2017 ganistan’ın enerji altyapısının durumu, ülkenin kom- tarihinde Orta Dşu ülkelerle enerji ticareti ve uluslararası bağışçı ül- kelerin yardımları ile yapılması planlanan projeler hakkında Asya Stratejik detaylı bilgiler sundu. Afganistan’da halkın elektriğe erişi- Araştırmalar minin 2002 yılında sadece 5%’den 2015 yılında 30% çıktığı- Enstitüsü (CAISS) nı ve bu oranın Kabil şehrinde ise 70%’lere kadar ulaştığını dile getirdi. Ülkede yaşanan elektrik kesintileri nedeniyle müdür yardımcısı halkın merkezi güç şebekesinin yanı sıra diesel ve solar pa- Dr. Farkhod nellerden enerji ihtiyacını gidermeye çalıştığının altını çizdi. Aminjonov “Orta Ayrıca Afganistan’ın enerji tüketim kaynağının 85%’lik bir kısmının biokütleden olması nedeniyle hava kirliliğini de Asya Bölgesinin artırdığına değindi. Afganistan’ın Enerji tüketimi konusunda vermiş olduğu bilgiler arasında Enerji Orta Asya ülkelerinde ana enerji tüketen grubun fabrikalar Güvenliğine olduğunu ifade ederken Afganistan’da ise ev halkının ener- Katkısı” konulu ji tüketimindeki payının oldukça yüksek olduğunu belirtti. Afganistan ve Orta Asya ülkeleri arasında enerji ticareti ko- seminer verdi. nusunda Afganistan’ın elektrik ihtiyacının 80%’ini Orta Asya ülkelerinden ithal etmesi nedeniyle enerji güvenliği konu-

88 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ sunda Orta Asya ülkelerine bağımlı olduğu- sında iletim hatları ile elektrik ithal edilmesi nu ifade etti. Günümüzde Özbekistan’ın gaz- ve bu elektriğin kuzey bölgelerinden güney la çalışan termik santralleri sayesinde kış za- bölgelerine aktarılmasını öngördüğünü ifa- manında da elektrik ihrac edebilmesi ile lider de etti. Bu projelerin gerçekleşmesi duru- konumda bulunduğu lakin 5 sene içerisinde munda Afgan halkının elektriğe erişiminin Türkmenistan’ın birinci sıraya yerleşebileceği 30%’lardan 83%’e çıkacağını ve yerli üreti- yönünde görüşlerini bildirdi. min 20%’lerden 67%’e yükseleceğinin altını çizdi. Öte yandan CASA-1000, TAPI ve TUTAP Seminerinin devamında Afganistan’ın enerji projelerinin Afganistan’ın enerji güvenliğine güvenliğini güçlendirebilmesi için yerli ener- katkıları konusunda değerlendirmelerde bu- ji kaynaklarını geliştirmesi gerektiğini ifade lunarak Afganistan’ı son varış noktası olarak etti. Bu konuda Afganistan’da birçok çalışma görmesi nedeniyle TUTAP’ın diğer projelere ve planlamaların yapıldığını, bunların ara- göre ülkenin enerji güvenliğinin arttırılması sında Afganistan’ın hidroelektrik potansiye- konusunda daha yararlı olabileceğini sözle- linin ükenin ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli rine ekledi. olduğunu ve hazırlanan bir ana plana göre ülkenin çeşitli bölgelerinde 14 hidro elektrik Seminerin sonunda katılımcılar Afganistan’ın santrali kurulmasının planlandığını belirtti. enerji sektörü hakkında çeşitli konularda gö- Bu santrallerin yapılması durumunda Afga- rüş alışverişinde bulundular. nistan’ın enerji güvenliğinin büyük ölçüde artabileceğini ifade etti. Lakin projeler kapsa- mında santrallerin kurulması düşünülen altı nehrin beşinin uluslararası nehirler olması nedeniyle diğer Orta Asya ülkeleri ile bu konularda bir anlaşmaya varılması gerektiğini ve bunun da oldukça zorlu bir süreç olabile- ceğini dile getirdi. Bu kapsamda bir diğer büyük bir projenin ise elektrik halkası projesi olduğunu ve bu projenin ana amacının Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan’ı kapsayan sınır bölgeleri ara-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 89 FAALİYETLERİMİZ

TOPLANTI

ORTA ASYA’DA ENERJİ VE ÇEVRE KONULARININ KESİŞİMİ 19 Mayıs 2017 tarihinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünden Prof. Dr. Oktay Tanrısever ve Halil Burak Sakal “Orta Asya’da Enerji ve Çevre Konularının Kesişimi” konulu proje toplantısını gerçekleştirdiler.

rof. Dr. Oktay Tanrısever ve bunların sırasıyla çatışma, işbirliği ve bütünsel yaklaşım Halil Burak Sakal konuşmala- olduğunu belirtti. Çatışma tabanlı ulus devlet merkezli Prında ana hatlarıyla üzerinde yaklaşımların olaylara politik açıdan bakarak sorun ve çalışmakta oldukları proje hakkında fırsatları devletlerin komşu ülkeler üzerinde güç uygu- genel bilgi vermenin yanı sıra araş- lamaya çalıştığını ifade ettiğini ve bu yaklaşımda ana tırmanın içeriği, kullanılmakta olan fikrin devlet gücü ekseninde incelendiğini sözlerine metodoloji ve bugüne kadar elde ekledi. İşbirliği yaklaşımının çatışmalardan çıkan so- edilen sonuçlar hakkında detaylı bil- runlara çözüm olarak sunulduğunu ve ülkelerin benzer giler sundular. Prof. Dr. Oktay Tanrıse- riskler ve fırsatlar ile karşılaştıkları varsayımı üzerine ku- ver konuşmasına Avrasya Araştırma rulduğunu lakin Orta Asya ülkelerinin herbirinin deği- Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat şik sorunlarla karşılaştıklarını ve diğer ülkelerin sorun- Şimşek’e projeye sağlamış oldukları larına neden ilgi göstermesi sorusuna net bir cevap ve- finansal kaynak ve desteklerinden remediğini belirtti. Tanrısever sorunların çözümünde dolayı teşekkür ederek başladı. Tan- bir bölgesel vizyonunun olması gerektiğini belirterek rısever araştırmalarının amacı, baş- bölgesel elektrik piyasası ve ortak karbon ticaret siste- langıç noktası ve bugünkü durumu minin kurulmasının sorunların çözümüne olumlu kat- arasındaki farklılıklar ve kısıtlamaları kılar sağlayabileceğini ifade etti. Bu noktada konulara konularında çeşitli bilgiler sundu. izole yaklaşımlar yerine birbirine bağımlı ve birbiri ile kesişen konulara ülkelerin ortak bir yaklaşımla bakması Tanrısever sunumunda ağırlıklı gerektiğini dile getirdi. olarak literatürdeki konu üzerinde yapılan çalışmalar hakkında bilgi Halil Burak Sakal konuşmasında saha çalışmaları kapsa- verdi. Orta Asya bölgesi üzerine çe- mında ziyaret ettikleri kurumlar hakkında çeşitli bilgiler şitli konular arası çalışmaların var verdi. Sakal ziyaretleri sırasında CAREC, Al-Farabi Kazak olduğunu lakin enerji ile çevre ko- Milli Üniversitesi, Ospanov adındaki Toprak Bilimi Ensti- nusunu birbirine bağlı olarak araş- tüsü, Dünya Ekonomisi ve Siyaset Enstitüsü, Aral’ı Kurta- tıran bir çalışmaya rastlamadıklarını ma Fonu ve Avrasya Araştırma Enstitüsündeki uzmanlar sözlerine ekledi. Bu bağlamda ayrıca ile elektrik ve su sorunlarının birbirileriyle bağlantısı, kendilerinin konuya yaklaşımlarında çevre, entegre su kaynakları yönetimi, ölçüm metotları, bütünsel metodu kullandıklarını ve tarımsal sulama ve hidroelektrik santralleri gibi birçok bu bütünsel araştırma metodunun konuda uzmanların görüşlerini aldıklarını belirtti. projeye katkılarını ifade etti. Proje toplantısının tartışma bölümünde katılımcılar Orta Alan çalışmalarında çevre ve enerji Asya’da çevre, entegre su kaynakları yönetimi, bölgesel konularının incelenmesine literatür- işbirliği gibi çeşitli konularda görüş alışverişinde bulun- de üç ana yaklaşımın olduğunu ve dular.

90 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer ÇİN’İN ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ’NÜN GELİŞİMİNE BAKIŞI 18 Mayıs 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü araştırmacılarından Dr. Azhar Serikkaliyeva “Çin’in Şangay İşbirliği Örgütü’nün Gelişimine Bakışı” konulu seminer verdi.

ile enerji ilişkilerini geliştirmekte olduğunu belirtti. ŞİÖ’nun kurumsal kalkınma süreci ile ilgili Çin’in öne sürdüğü önergede sırasıyla örgütün güvenlik sorun- ları, ekonomik ve insani işbirliği konularında gelişmesi gerektiği ve daha sonrasında ise ABD ve AB’den sonra üçüncü bir merkez konumuna gelmesi gerektiğinin r. Azhar Serikkaliyeva Çin’in Şangay İşbirliği Örgü- ifade edildiğini belirtti. tü’nün (ŞİÖ) gelişimine bakışı adlı seminerinde ana hatlarıyla ŞİÖ’nun gelişim süreci, üyeler arası diya- Çin’in 2003-2012 yılları arasında D sürekli olarak üye ülkeler ara- log ve genişleme stratejisi konularında çeşitli bilgiler sundu. Adının Şangay olması nedeniyle bazı Batılı analistler sında bir serbest ticaret alanı tarafından Çin’in kurmuş olduğu bir organizasyon olarak oluşturma konusunu gündeme görüldüğünü dile getirdi. Lakin Çinli uzmanların bu görü- getirdiğini lakin bu teklifinin di- şe katılmayarak organizasyonun adının Şangay ruhundan ğer bazı ülkeler tarafından red geldiğini yani ortak güven ve çıkar fikri ele alınarak örgütün edildiğini ifade etti. 2013 yılında isminin seçildiğini belirttiklerini ifade etti. Çin’in yeni bir ekonomik inisiyatif olarak ortaya koyduğu Yeni İpek ŞİÖ’nun genel anlamda incelendiğinde geleneksel olma- Yolu Ekonomik Kemer projesinin yan bir güvenlik organizasyonu olarak tanımlandığını dile ŞİÖ üye ülkeleri tarafından olum- getirdi. ŞİÖ’ya üye ülkelerin toplam nüfusunun dünya nüfu- lu karşılandığını ve güçlü bir şe- sunun 22%’sine yüzölçümünün 5,9%’una, gayri safi yurtiçi kilde desteklendiğini ifade etti. hasılasının ise 11,2%’sine denk geldiğini sözlerine ekledi. Çin ŞİÖ’yu bir birlik veya blok ola- Seminerinin devamında ŞİÖ’nun yönetim yapısı ve bugüne rak tanımlamak yerine onu her- kadar üye ülkeler arasında imzalanmış anlaşmalar hakkın- kese açık bir organizasyon olarak da detaylı bilgiler verdi. Bu anlaşmaların büyük bir kısmının tanımladığını belirtti. Konuşma- güvenlik ile ilgili olduğunu ifade etti. ŞİÖ üyelerinin yıllar sının sonunda Çin’in ŞİÖ’nun itibariyle toplantı sayılarını arttırdıklarına vurgu yaparak ilk kurulduğu yıllarda güvenlik 2001’de sadece 2 olan görüşme sayısının 2015’te çeşitli konusuna ağırlık verdiğini ifade devlet kurumlarının toplantılarının da hesaba katıldığında eden Serkikkaliyeva bunun son bu sayının 20’ye çıktığını sözlerine ekledi. yıllarda ortak güven konusuna Çin’in ŞİÖ’nun kurulması ile oluşan diyalog platformu sa- doğru kaydığını dile getirdi. yesinde elde etmiş olduğu kazanımlar arasında Çin’in Orta Seminerin sonunda katılımcılar Asya ülkeleri ile sınır sorunlarını çözdüğünü, terörizm, ka- ŞİÖ’nun genişleme süreci hak- çakçılık ve radikalizme karşı Rusya ve Orta Asya ülkelerinin kında çeşitli konularda görüş desteğini aldığını gösterdi. Dahası Çin’in Orta Asya ülkeleri alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 91 FAALİYETLERİMİZ

Seminer R USYA’NIN KAZAKİSTAN VE ORTA ASYA’DAKİ YUMUŞAK GÜCÜ 11 Mayıs 2017 tarihinde Orta Asya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (CAISS) eş kurucularından Anna Gussarova “Rusya’nın Kazakistan ve Orta Asya’daki Yumuşak Gücü” konulu seminer verdi.

nna Gussarova Rusya’nın Kazakistan ve Orta Asya’daki yumuşak gücü adlı seminerinde yumu- şak güç kavramı, Rusya’nın yumuşak güç anlayışı ve bu doğrultuda atılan adımlar hakkında çe- Aşitli bilgiler sundu. Rusya’da 2008 yılında kurulan devlete bağlı Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) İşleri Federal Ajansı, Yurtdışında Yaşayan Yurttaşlar ve Uluslararası İnsani İşbirliği (Rossotrudnic- hestvo) kurumunun Rusya’nın yumuşak güç stratejisinde kullandığı ana kurumlardan biri olduğunu ifade etti. Kurumun ana hatlarıyla uluslararası insani işbirliğini teşvik etmek ve çağdaş Rusya’yı Dün- ya’ya iyi bir şekilde tanıtmak olduğunu belirtti. Kurumun 79 ülkede 95 ofisinin yanı sıra 72 bilim ve kültür merkezi ve 21 ülkedeki 23 Rus elçiliği bünyesinde temsilciliği olduğunu dile getirdi. Kurumun coğrafi dağılımına bakıldığında ise ofislerinin yoğunlukla Avrupa ve çevresinde bulunduğunu ve Latin Amerika, Kuzey Amerika, Afrika ve Asya kıtasında değişik sayılarda ofislerinin olduğunu sözlerine ekledi. Orta Asya ülkeleri arasında ise Türkmenistan hariç diğer ülkelerde faaliyet gösterdiklerini ifade etti. Rossotrudnichestvo’nın 2013 yılı verilerine göre bütçesinin 2 milyar ruble olduğunu ve 2020 yılına kadar 9,5 milyara çıkarılmasının hedeflendiğini belirtti. Rusya’nın yumuşak güç kapsamında yabancı ül- kelerde Rus bilim, kültür ve eğitiminin tanıtımının teşvik edilmesi, Rus dilinin yaygınlaşmasına destek olmak, yurtdışındaki yurttaşlara yardımcı olmak ve uluslararası kalkınma yardımı sağlamak gibi birçok amacının olduğunu dile getirdi. Bu kapsamda Rus dili programına 2016-2020 yılları için 7,5 milyar ruble kaynak sağlanacağını belirtti. Gussarova Rusya’da eğitim konusunda vermiş olduğu bilgiler ara- sında 2015-2016 akademik yılında Rusya’da toplam 237,538 yabancı öğrencinin okuduğunu bunların arasında BDT ülkelerinin payının 79,2% Kazakistan’ın payının ise 29% olduğunu vurguladı. Rusya’nın 2010-2016 yılları arasında Orta Asya ülkelerine 40,4 milyon dolar insani yardım gönderdiğini ve bunun büyük bir çoğunluğunun Kırgızistan ve Tacikistan’a gönderildiğini dile getirdi. Rusya’nın yumuşal güç endeksinde genel sıralamada 27. sırada yer alırken uluslararası ilişkilere karış- mada 8. sırada, dijital teknolojilerde 11. sırada ve kültür kategorisinde ise 14. sırada yer aldığını sözle- rine ekledi. Rusya’nın yumuşak güç politikalarında Orta Asya ülkelerini cepte görme yaklaşımının yeniden gözden geçirilmesi gerektiği yönünde görüşlerini bildirdi. Rusya’nın yumuşak güc kavramında dil ve kültür değerlerinin politik kararlara bağlı olarak kullanılmasının Joseph Nye’in yumuşak gücün kaynakları kavramı ile zıt düştüğünü ve Nye’in dediği gibi havuç ve sopanın yumuşak güç kavramının içinde kullanılamıyacağını belirttiğini ifade etti. Konuşmasının sonunda Rusya’nın yeni yumuşak güç metotları üretmede geride kaldığını ve bu konuda Dostayevskiy gibi ünlü kişiliklerini yumuşak güç politikalarında daha fazla kullanılabileceğini belirtti. Seminerin sonunda katılımcılar Rusya’da yumuşak güç konusu çerçevesinde çeşitli konularda görüş alışverişinde bulundular.

92 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer PARİS İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ANLAŞMASI

4 Mayıs 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü araştırmacılarından Saule Akhmetkaliyeva “Paris İklim Değişikliği Anlaşması” konulu seminer verdi. aule Akhmetkaliyeva Paris iklim değişikliği anlaşması seminerinde ana hatlarıyla anlaşma hak- kında detaylı bilgiler vermenin yanında anlaşmanın avantajları ve dezavantajları ile ilgili bilgiler Ssundu. Paris anlaşmasının Birleşmiş Milletler çerçevesinde iklim değişikliği sorunu ile ilgili bir anlaşma olduğunu dile getirdi. Anlaşmanın Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşme- si’ne (UNFCCC) üye 195 ülkenin temsilcilerinin müzakereleri sonunda 12 Aralık 2015 yılında kabul edildiğini belirtti. Akhmetkaliyeva hava sıcaklığının 2 derece limitini aşması durumunda felaket ve geri döndürülemez sonuçlara neden olabileceğini ifade etti. Üye ülkeleri hava sıcaklığındaki artışın 2 derecenin altında tutmalarını öngören bir anlaşma olması nedeniyle Paris anlaşmasının oldukça önemli olduğunu vurguladı. Anlaşma 22 Nisan 2016 tarihinde imzaya açılmış olup Nisan 2017 tarihi itibariyle 195 UNFCCC’ye üye ülkenin anlaşmayı imzaladığını ve 144 ülkenin ise anlaşmayı onayladı- ğını sözlerine ekledi. Anlaşmayı onaylayan ülkeler arasında Dünya’daki karbondioksit emisyonunun 40%’dan sorumlu olan Çin ve ABD’nin de yer almasının bu çerçevede yürütülen çabalar açısından önemli bir dönüm noktası olduğunu belirtti. Bilindiği üzere ABD Kyoto protokolünü imzalamış lakin bugüne kadar onaylamamış olduğunu belirterek ABD’nin Paris anlaşmasını onaylamasının şaşırtıcı ve pozitif bir gelişme olduğunu ifade etti. Bu noktada anlaşmanın onaylanmasında ABD eski Başka- nı Barack Obama’nın etkili olduğunu sözlerine ekledi. Anlaşmanın avantajları arasında ülkelerin anlaşmadan 4 sene boyunca çıkamamasını, birçok karbondioksit emisyon oranı yüksek ülkelerin de anlaşmayı onaylamasını gösterdi. Dezavantajları ara- sında ise anlaşma içerisinde emisyonun nasıl azaltılacağına dair detaylı bilgilerin yer almadığını ve bu düzenlemeleri denetleyecek bir kurumun bulunmadığını ifade etti. Anlaşmaya göre her ülke kendi ulusal planını hazırlayarak küresel ısınmanın önüne geçmeyi amaçladıklarını ifade etti. Lakin anlaşmanın tüm ülkeler tarafından onaylanmasının 2020 yılına kadar sürebileceği tahminleri ya- pılırken birçok üye ülke tarafından 2017 yılı itibariyle onaylanmasının kayda değer umut verici bir adım olduğunun altını çizdi. 7-18 Kasım 2017 tarihleri arasında düzenlenen Marakeş konferansının Paris anlaşmasının uygulan- masına yönelik adımların tartışılması açısından oldukça önemli bir toplantı olduğunu ve böylece müzakere ve bürokratik işlemlerden konuyla ilgili somut adımların atılması safhasına geçildiğini dile getirdi. Ayrıca konferans sırasında 2050 yılına kadar 48 ülkenin kömür kullanımını bırakacağını açıkladığını ifade etti. Dahası iklim projelerinin finansmanı açısından Yeşil Fon’a 2020 yılına kadar yıllık 100 milyar dolar toplanmasının hedeflendiğini ve ABD, İngiltere ve Almanya’nın gelişmekte olan ülkelerin karbon muhasebe sistemlerinin geliştirilmesi için 50 milyon dolar aktaracağını belirtti. Seminerinin sonunda yeni seçilen ABD Başkanı Donald Trump’ın seçim vaatleri arasında Paris anlaşmasından çıkma sözünün gerçekleştiği takdirde bir domino etkisi yaratarak diğer ülkelerinde çıkmalarına ve anlaşmanın iptal olmasına neden olma ihtimalinin kaygı verici olduğunu belirterek konuşmasını bitirdi. Seminerin sonunda katılımcılar iklim değişikliği konusunda çeşitli konularda görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 93 FAALİYETLERİMİZ

ZİYARET BVELEDİYE E ÖZEL İDARE ÇALIŞANLARI BİRLİĞİ SENDİKASI (BEM-BİR-SEN) YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

hakkında çeşitli bilgiler verdi. Bun- lar arasında Uluslararası İşçi Hare- keti Konfederasyonu’nu kurdukla- rını ve Dünya’nın çeşitli ülkelerin- den birçok üyelerinin olduğunu belirtti. Sendika faaliyetleri dışında sosyal konulara önem verdiklerini ve bu konuda türlü yayınlarının olduğunu ve çeşitli üniversite ve EM-BİR-SEN kurumunun düşünce kuruluşları ile de birlikte 25 Nisan 2017 Kazakistan ziyareti çer- çalıştıklarını ifade etti. Ortak etkin- tarihinde Bçevesinde Almatı’da Av- likler konusunda her iki ülkeden rasya Araştırma Enstitüsünü BEM-BİR-SEN öğrencileri birbirlerinin kültürleri- BEM-BİR-SEN Genel Başkanı ni daha iyi tanımaları açısından yaz Genel Başkanı Mürsel Turbay, Genel Başkan okulu organize edilebileceğini be- Yardımcısı Gürkan Alper, Genel lirtti. Buna ek olarak Kazakistan’da Mürsel Turbay, Başkan Yardımcısı Recai Karslı Genel Başkan belediye çalışanları ile fikir ve tec- ve BEM-BİR-SEN Eğitim Danış- rübe paylaşımı ve sendikalarla ilgili Yardımcısı manı Prof. Dr. Aytaç Eker ziyaret olarak Avrasya Araştırma Enstitüsü Recai Karslı ve etti. Ziyaret esnasında ensti- ile birlikte ortak bir bilimsel çalış- tünün faaliyetleri hakkında bir ma yapılabileceğini dile getirdi. Gürkan Alper, sunum yapıldıktan sonra Doç. BEM-BİR- Dr. Nevzat Şimşek enstitünün Genel Başkan Yardımcısı Recai Ahmet Yesevi Üniversitesi'nin Karslı ortak işbirliği konusunda SEN Eğitim misyonu ve vizyonu çerçeve- Avrasya Araştırma Enstitüsü ile Danışmanı sinde faaliyette bulunduğunu, bölgedeki sendikaların çalışma Prof. Dr. Aytaç bu doğrultuda Türkiye-Kazakis- yapısı hakkında bilgi paylaşımı ve tan ilişkilerinin gelişimine katkı strateji ve bilgi üretme alanında Eker Avrasya sağlamayı ve Türk dili konuşan işbirliği yapılabileceğini bildirdi. Araştırma devlet ile topluluklarla ilgili bi- Genel Başkan Yardımcısı Gürkan Enstitüsünü limsel araştırmaları yaparak, bu Alper BEM-BİR-SEN’in BM’de sivil alandaki çeşitli projelere destek toplum kuruluşu olarak sosyal ve ziyaret etti. verilmeye devam edildiğini dile ekonomik bölümüne kayıtlı ol- getirdi. BEM-BİR-SEN kurumu duklarını belirtti. Kazakistan’ı daha ile Avrasya Araştırma Enstitüsü iyi tanımak için enstitünün strateji arasında akademik çerçevede üretme imkânlarından yararlanıla- işbirliği alanları üzerine görüş- bileceğini, strateji ve bilgi üretme lerini iletti. alanında işbirliği yapılabileceğini bildirdi. Eğitim Danışmanı Prof. Dr. Görüşme esnasında BEM-BİR- Aytaç Eker çalışma hayatı, eğitim SEN Genel Başkanı Mürsel Tur- ve belediyecilik konularında bilgi bay sendikalarının kuruluşu, edinme konusunda işbirliği yapıla- üyeleri, amacı ve faaliyetleri bileceğini ifade etti.

94 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ZİYARET MHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI PROF. DR. MEHMET GÜNAL, MARMARA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. MEHMET EMİN ARAT, İLAHİYAT FAKÜLTESİ DEKANI PROF. DR. ALİ KÖSE’NİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

27 Nisan 2017 tarihinde MHP Genel HP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Gü- Başkan Yardımcısı nal, Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Meh- Prof. Dr. Mehmet Mmet Emin Arat ile İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Günal, Marmara Ali Köse Kazakistan ziyareti kapsamında Almatı’da Avrasya Üniversitesi Araştırma Enstitüsünü ziyaret etti. Görüşmeye ayrıca Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Rektörü Prof. Musa Yıldız katıldı. Ziyaret kapsamında enstitünün faaliyet- Dr. Mehmet leri hakkında bir sunum yapılarak Doç. Dr. Nevzat Şimşek Emin Arat, enstitünün Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin misyonu ve vizyonu çerçevesinde faaliyette bulunduğunu, bu doğrultuda İlahiyat Fakültesi Türkiye-Kazakistan ilişkilerinin gelişimine katkı sağlamayı ve Dekanı Prof. Dr. Türk dili konuşan devlet ile topluluklarla ilgili bilimsel araştır- Ali Köse, Hoca maları yaparak, bu alandaki çeşitli projelere destek verilmeye devam edildiğini dile getirdi. Ahmet Yesevi Üniversitesi MHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Günal ens- titünün bölge açısından yararlı akademik çalışmalar yaptı- Mütevelli Heyet ğının görüldüğünü ve organize edilen etkinliklerin akade- Başkanı Prof. Dr. misyenler arasında beyin fırtınasına olanak sağlaması ne- Musa Yıldız ile deniyle önemli olduğunu ifade etti. Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Emin Arat üniversitelerindeki ilgili birlikte Avrasya bölümler ile enstitü arasında çeşitli konularda bilgi paylaşı- Araştırma mı yapılabileceğini dile getirdi. Enstitüsünü ziyaret etti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 95 FAALİYETLERİMİZ

Seminer GÜNÜMÜZDE KAZAKİSTAN’IN SOSYO-EKONOMİK DURUMU VE HALK SAĞLIĞI

25 Nisan 2017 tarihinde Narhoz Üniversitesi’nden Prof. Dr. Lyazzat Spankulova “Günümüzde Kazakistan’ın Sosyo- Ekonomik Durumu ve Halk Sağlığı” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Lyazzat Spankulova seminerinde kaynağının artması ile insanların sağlık kalite- ana hatlarıyla sağlık ile ekonomi arasın- sinin iyileşmeye başladığını belirtti. Lakin be- Pdaki bağlantı, Kazakistan’ın sosyo-ekono- lirli bir kırılma noktasından sonra artan gelir- mik durumu ve sağlık ekonomisi gibi konular lerin sağlık kalitesine etkisinin azaldığını ve bu hakkında çeşitli bilgiler sundu. Uzun yıllardır belirlenen noktadan sonraki gelirlerden alına- ülkelerin kalkınma seviyelerinin gayri safi yur- cak bir takım vergi ile devletin bu toplanan ge- tiçi hasıla, işsizlik ve enflasyon gibi genel eko- liri halkın tamamına dağıtması ile tüm halkın nomik veriler ile ölçüldüğünü ifade etti. Lakin sağlık kalitesinin iyileştirilebileceği yönünde son yıllarda ekonomistlerin bu ölçümlerin kal- görüşlerini bildirdi. Spankulova araştırmasın- kınma seviyesinin ölçülmesinde yeterli bulun- da uygulanan metot ve sosyal anketler hak- maması nedeniyle çeşitli diğer faktörler ile de kında vermiş olduğu bilgiler arasında yaptığı ölçülmeye başlandığını dile getirdi. ankete 18 yaşından büyük Kazakistan çapında 3868 kişinin katıldığını, ankette 36 sorunun Sosyo-ekonomik yapının yaşam seviyesini 7 kategoride değerlendirildiğini ve anketin doğrudan etkilemekte olduğunu ifade etti. Dünya Sağlık Örgütü kurallarına uygun olarak Sosyo-ekonomik yapı içerisinde eğitim sevi- hazırlandığını ifade etti. yesi, çalışan oranı ve çalışma koşulları ve sağ- lık gibi temel faktörlerin ele alınabileceğini Çalışmasında yer alan bazı sonuçları paylaşan iletti. Lyazzat Spankulova sağlık ekonomisi Spankulova katılımcıların gelir düzeyi, cinsi- alanındaki önemli çalışmalara değinerek bu yeti ve diğer bilgilerinin yanı sıra katılımcılar araştırmaların ortaya koydukları argümanlar arasında gelir düzeyi ve çeşitli sağlık hastalık- hakkında detaylı bilgiler sundu. Sağlığın be- ları arasındaki ilişkiler hakkında değişik bilgi- şeri sermayenin en önemli parçalarından birisi ler sundu. Genel çerçevede bakıldığında gelir olduğunu belirtmenin yanı sıra sağlık ekono- düzeyi yüksek katılımcıların gelir düzeyi düşük misini yatırım ve tüketim olarak iki kategoriye gruptakilere oranla daha az hastalandığını ayrıldığını belirtti. Bu noktada yaş ve diğer fak- belirtti. Değerlendirme içerisinde katılımcıları törlere bağlı olarak insanların sağlıklarına de- gelir düzeyi bağlamında 5 farklı gruba bölerek ğişik düzeylerde yatırım yapmaları gerektiğini incelediklerini ve bunun sebepleri arasında sözlerine ekledi. gelir düzeyi farklı olan grupların sorulara farklı bakış açıları ile yaklaşabileceği görüşünü gös- Lyazzat Spankulova seminerin devamında terdi. kendi çalışmasında öne sürdüğü tezinde gelir

96 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Spankulova araştırma sonuçları arasında yapmış oldukları ekonomik modellemenin sonuçlarını hakkında detaylı bilgiler sundu. Bunların arasında örneğin sağlık, yaş, medeni durum, eğitim ve gelir durumu gibi birçok faktörün sağlığa veya kötü yaşam şansına oranları hakkında bir takım bilgiler paylaştı. Bu faktörler arasında kötü yaşam şansına en çok etki eden faktörlerin sağlık hizmeti alınamaması ve gelir düzeyi olduğunu belirterek konuşmasını bitirdi. Seminerin sonunda katılımcılar Kazakistan’daki sağlık politikaları hakkında çeşitli konularda görüş alışverişinde bulundular.

Seminer

ADVRUPA’ AKİ AŞIRI SAĞ OLUŞUMLARI ANLAMAK

24 Nisan 2017 tarihinde Sakarya Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümünden Doç. Dr. Bünyamin Bezci “Avrupa’daki Aşırı Sağ Oluşumları Anlamak” konulu seminer verdi. oç. Dr. Bünyamin Bezci seminerinde ana hatlarıyla Avrupa’daki aşırı sağın yükselişinin tarih- çesi, nedenleri ve Avrupa’daki politik yapıya etkileri konuları hakkında detaylı bilgiler sundu. DAvrupalı siyaset bilimcilerin aşırı sağ akımların tepkisel siyasal eylemler olduğunu ve gelip geçici olduklarını belirttiğini ifade etti. Kapitalist sistemde devlet, ulus ve piyasa odaklı siyasetin olduğunu ve Dünya’nın piyasa odaklı siyasetten geri çekilmeye başladığını belirtti. Bu geri çekilişin piyasaların özgürlüğünden vazgeçilmesi ile ulusal homojen yapıyı etkileyerek ortaya bir kimlik krizinin ortaya çıktığını ve yükselen aşırı sağı bunun bir semptomu olarak değerlendirdiğini iletti. Bu- rada 1990’lı yıllardaki öteki ile nasıl yaşarım politik temelinden 2008 krizi sonrası biz kimiz sorusuna bir yöneliş olduğu yönünde görüşlerini bildirdi ve bu aşamada üstünlük yerine ben nasıl farklıyım sorusunun öne çıktığını sözlerine ekledi. Bezci Avrupa’daki aşırı sağın kendilerini aşırı sağ yerine toplumun gerekliliklerini düşünen radikal merkez olarak gördüklerini belirtti. Bu anlamda aşırı sağın zaman içerisinde de taktiksel anlamda değişim göstererek kendi kimliklerini öne çıkaran bir farklılaştırma arayışına girdiklerini vurguladı. Aşırı sağın güçlenmesinin nedenleri arasında medyanın rolü ile ekonomik gerekçelere ek olarak sağ kanatta karizmatik bir lider olmamasının da etkisinin bulunduğunu dile getirdi. Avrupa’da aşırı sağın sadece kendi fakirlerine yardım etmeyi amaçlayan refah milliyetçiliği yaptıklarını ifade etti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 97 FAALİYETLERİMİZ

Seminer Aşırı sağın her AB ülkesinde kendilerini GÖÇEBELER HAKKINDA farklı şekillerde adlandırdıklarına değine- rek Avusturya ve Hollanda’da özgürlükçü, BASMAKALIPLAR İngiltere’de bağımsız, Fransa’da milliyetçi ve Almanya’da ise alternatif olarak kendi- 20 Nisan 2017 tarihinde Ablay Han lerini tanımladıklarının altını çizdi. Avrupa çapında birleşemediklerini ve bir patron- Kazak Uluslararası İlişkiler ve Dünya ların olmadığını lakin bu grupların daha Dilleri Üniversitesi’nden Prof. Dr. çok kuzenler gibi davrandıklarını sözleri- Anuar Galiyev “Göçebeler Hakkında ne ekledi. Milliyetçiliğin mayalama gücü olduğu sözünden yola çıkarak aşırı sağın Basmakalıplar” konulu seminer marjinal gruplar olmaktan çıkarak bütün verdi. siyasi söylemlerin içinde yer aldıklarını ifade etti. Bunun sebepleri arasında eski İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher döneminden başlayarak aşırı sağı sahip- lenerek bitirme politikasının 30 yılı aşkın süredir uygulanması nedeniyle sağ partilerin kendilerinin aşırı sağa kaydığını dile getirdi. Bu akımın dışında kalan tek grubun Yeşiller olduğunu ifade etti. Aşırı sağın anti-semitist değil de anti- Müslüman olduklarını ve teolojik bir sa- vaş vererek Müslümanlara karşı değil de Kuran’a karşı olduklarını ifade etti. Aşırı sağın kendi içindeki tersliklere vurgu ya- rof. Dr. Anuar Galiyev göçebeler hakkın- parak Avrupa kimliğine sahip çıkarken da basmakalıplar isimli seminerinde ana AB’yi ve Brüksel’i eleştirdiklerini sözlerine Phatlarıyla göçebelerin göç güzergâhları, ekledi. Günümüzde aşırı sağın farklıların göçebeler hakkında negatif basmakalıp bazı AB’de yeri olmadığını ve AB değerlerini önyargıların oluşumu ve çeşitli milletlerin gö- benimsemeyenlerin dışlandığını belirtti. çebeler hakkındaki fikirleri konularında de- Bu noktada İngiltere için Polonyalıların, taylı bilgiler sundu. Kazakların mevsim duru- topluma entegre olmuş Pakistanlılardan muna göre Kış aylarını Güney Kazakistan’da daha büyük bir sorun olarak görüldü- geçirdikten sonra ilkbahar ile Kuzeye doğru ğünü ifade etti. Dahası aşırı sağın öz- göç ederek yaz aylarını bu bölgede geçirdik- gürlükler alanının sadece AB’lilere özgü lerini ve sonbaharın gelişi ile tekrardan Güne- olduğunu ve öteki ile yaşamanın gerekli ye yöneldiklerini belirtti. olmadığını düşündüklerini ifade etti. Son Basmakalıp düşünceleri iç ve dış olarak ikiye olarak AB’nin devlet ve toplum düzeyin- bölünebileceğini dile getirdi. İç basmakalıp deki politikaları arasında ciddi farklılıkla- düşüncelere halkın kendi geleneği olarak rın olduğunu ve bunun gelecekte önemli kabul ettiği bazı fikirlerin girebileceğini, dış sorunlar yaratabileceğini belirterek ko- basmakalıplara ise yabancı halkların göçe- nuşmasını bitirdi. beler hakkındaki kalıplaşmış fikirlerinden Seminerin sonunda katılımcılar Avru- oluştuğunu belirtti. Göçebeler hakkında pa’daki aşırı sağın yükselişine dair çeşitli bazı basmakalıp görüşlerin çeşitli yazarlar konularda görüş alışverişinde bulundular. ve tarihçilerin eserlerinde göçebeleri yanlış

98 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ tanıtmaları nedeniyle ortaya çıktığını sözleri- çıktığını belirtti. Tarihte Hun ve Moğol ordu- ne ekledi. Ayrıca, göçebeler hakkında ortaya larının Batı’ya doğru yapmış oldukları seferle- çıkan bazı basmakalıp düşüncelerden çeşitli rinde orduların göçebeler olarak yansıtılması örnekler sundu. Örneğin göçebelerin tembel, nedeniyle göçebelerin yağmacı ve saldırgan hazıra konan ve sadece şehirlerin zenginlik- olarak ifade edildiğini dile getirdi. Dahası gö- lerini yağmalamayı düşünen insanlar olarak çebelerin istikrarlı yerlerinin ve kültürlerinin ifade edilmesi nedeniyle göçebeler hakkında olmadığı argümanlarına karşı olarak Anuar olumsuz düşüncelerin oluşturulduğunu ifa- Galiyev göçebelerin 4000 senedir sistema- de etti. tik bir şekilde kendi topraklarında mevsim şartlarına göre sürekli göç ettiklerini belirt- Göçebelerin sadece hayvancılıkla uğraştığı ti. Kültür konusunda ise yerleşik medeniyet yönünde de bir takım basmakalıp fikirlerin tarzı yazı ve devlet sistemine uymadığı için olduğunu ve Sovyetler Birliği zamanında da göçebeleri kültürsüz olarak tabir edilmesinin Kazakistan’ın geniş topraklarının çeşitli dene- oldukça yanlış olduğunu çünkü göçebelerin melerle tarıma daha elverişli hale getirmeye kendilerine has kültürlerinin ve yazılarının da çalışırken tam aksine 9 milyon hektarlık ala- olduğunu dile getirdi. Konuşmasının sonun- nın tamamıyla tarıma elverişsiz hale getirildi- da yabancı halkların tarihte göçebeler ve kül- ğini ifade etti. Bu konuda aslında Kazakların türleri hakkında edindikleri birçok yanlış bilgi hem tarımcılık hem de hayvancılıkla uğraş- nedeniyle bir takım olumsuz basmakalıp fi- tığını lakin Kazakistan topraklarının Andro- kirlere sahip olduklarını belirtmenin yanı sıra novo Kültürü zamanında azalan yeşil bitki bu tür görüşlerin çeşitli akademik çalışmalar- örtüsü nedeniyle verimliliğinin azaldığını ve la kırılmaya çalışıldığını sözlerine ekleyerek bu yüzden Kazakların tarımla fazla uğraşma- konuşmasını bitirdi. dıkları yönünde görüşlerini bildirdi. Seminerin sonunda katılımcılar yabancı halk- Bir diğer basmakalıp görüşün her hareket ların göçebeler hakkındaki görüşleri konusu edenin göçebe sayılması yüzünden ortaya hakkında görüş alışverişinde bulundular.

Seminer ÜLKEYE ÖZGÜ EKONOMİK BÜYÜME MODELİ ARAŞTIRMALARI

idarkhan Kusainov seminerinde ana hatla- 13 Nisan 2017 rıyla ekonomik gelişme, politikalar ve mo- tarihinde “Almagest” Adeller hakkında çeşitli bilgiler sundu. Ekono- mi politikalarının başarılı olması için toplumun bu Danışmanlık Şirketi politikaları kabul etmesi ve anlamasının oldukça müdürü Aidarkhan önemli olduğunun altını çizdi. Ekonomik kararların Kusainov “Ülkeye verilmesi süreci üzerine yaptığı yorumlarda insan- Özgü Ekonomik ların akılcı veya mantıksız kararlar verebildiğini ve bu açıdan bakıldığında insanların ekonomik davra- Büyüme Modeli nışlarını en iyi tahmin edebilen modellerin başarılı Araştırmaları” olabileceğini ifade etti. konulu seminer Bilgi ve politika üretimi döngüsünde fikirlerin po- verdi. litikaya dönüşmesi gerektiğini ve bu politikaların beklenen sonuçları vererek çeşitli fikirleri değişti-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 99 FAALİYETLERİMİZ

rilmesine olanak sağlaması ve yeni politikaların üretilmesi gerektiğini dile getirdi. Bu döngüde politikaların fikirler ile uyumlu olması gerektiğini aksi takdirde istenilen sonuçlara ulaşılamıyabi- leceğini sözlerine ekledi. Buna örnek olarak örneğin ABD’de uygulanan bir ekonomi politikasının halkın görüş ve değerleri ile uyuşmaması durumunda Kazakistan’da işe yaramayacağını belirterek dışarıdan belli ekonomik modellerin oldukları gibi alınmasının doğru bir yöntem olmadığı yönünde görüşlerini bildirdi. Bu açıdan ekonomi politikalarının ülke şartları çerçevesinde başarılı olması gerektiğini belirtti. Seminerin devamında çeşitli yaş gruplarının toplum üzerindeki etkisi konusunda 40-55 yaş arası kesimin toplum üzerinde en çok etkisi bulunan grup olduğunu ifade etti. Bu grubun kendinden genç kesimleri bilgileriyle etkileyerek yön verebildiğini belirtti. Bu süreçte 1990’lı yıllarda Sov- yet mentalitesine sahip orta yaş kesim ile 1990’lı yılların gençleri arasında merkezi ekonomi ile serbest pazar ekonomisi bağlamında bir kuşak çatışmasının meydana geldiğini sözlerine ekledi. Ayrıca, yeni kuşak ile eski kuşağın değerleri hakkında yaptığı karşılaştırma bağlamında, eski ku- şağın devletten, bütün toplumu kapsayan gelecek nesillere yönelik büyük stratejiler beklediğini ve devleti bakıcı olarak gördüğünü belirtti, yeni neslin ise sadece kendi çevresi ile ilgilendiğini, eşitlik yerine adaletli bir sistem istediğini, devleti kendine ortak gördüğünü ve devletten pratik ve gerçekçi sonuçlar beklediklerini iletti. Kusainov, değerlerin devamlı değişim halinde olması nedeniyle ekonomi politikalarının da bu tür değişimlere göre düzenlenmesi gerektiğinin altını çizdi. Devletlerin kendilerine özgün ekonomik modellerini geliştirmeleri gerektiğini ifade etti. Sosyal devlet kavramının devleti besleyici ve iş garantisi sağlayıcı tanımından çıkararak başka birçok değişik sosyal soruna odaklanan bir kavram olarak benimsenmesi gerektiğini sözlerine ekledi. Kazakistan usulü bir sosyal devlet kavramının yaratılmasında herkesin fikirleri ile katkı sağlaması- nı ve bu düşüncelerin politikalara dönüştürülmesi gerektiğini sözlerine ekledi. Seminerin sonunda katılımcılar Kazakistan ekonomisinin durumu hakkında çeşitli konularda gö- rüş alışverişinde bulundular.

100 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer İNSANİ GELİŞME PERFORMANSLARI AÇISINDAN TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER 3 Nisan 2017 tarihinde Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Selim Şanlısoy “İnsani Gelişme Performansları Açısından Türk Dili Konuşan Ülkeler” konulu seminer verdi.

Selim Şanlısoy Kazakistan ve Türkmenistan’ın güçlü yanlarının gelir ve eğitim olduğunu, zayıf yanlarının ise yaşam süreci olduğunu belirterek sağlık politikalarına ağırlık verilebileceğini vur- guladı. Azerbaycan’ın ise Türk Dili konuşan ül- keler arasında her alanda dengeli bir gücünün olduğunu ve zayıf bir yanının olmadığını dile getirdi. Özbekistan ve Kırgızistan’ın ise eğitim oç. Dr. Selim Şanlısoy insani gelişme de güçlü olmakla beraber gelir düzeyinde ise performansları açısından Türk Dili ko- zayıf kaldıklarını sözlerine ekledi. nuşan ülkeler adlı seminerinde ana D İGE’ye yöenlik gelir eşitsizliği konusunda ar- hatlarıyla ülkelerin kalkınma seviyelerinin tan eleştiriler sonrasında BMKP endekse gelir ölçümünde İnsani Gelişme Endeksi’nin (İGE) eşitliğini ölçen GINI ve qr (en zengin 10% ile artıları ile eksilerinin yanı sıra Türk Dili Konu- en fakir 10% arasındaki gelir farkı) endeksle- şan Ülkelerin İGE’ye göre güçlü ve zayıf yanları rini ekledi. Ayrıca Şanlısoy ülkelerin kalkınma hakkında detaylı bilgiler sundu. II. Dünya Sava- seviyelerini daha realist bir açıdan analiz edi- şı sonrasında ülkelerin kalkınma seviyelerinin lebilmesi için Türk Dili konuşan ülkelerin de- ölçülebilmesi için o yıllarda Gayri Safi Yurtiçi ğişik endekslerdeki sıralamaları hakkında da Hasıla’daki artış oranının baz alındığını ifade çeşitli bilgiler verdi. Bu endekslere göre Türk etti. Lakin bu hesaplamanın yıllar içinde geliş- Dili konuşan ülkeler arasında gelir eşitsizliği tirildiğini ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Prog- en az olan ülke Kazakistan olduğunu belirtti. ramı’nın (BMKP) İGE’yi geliştirerek kalkınma Cinsiyet eşitsizliği konusunda ise Kazakistan’ın seviyesinin hesaplanmasında daha realist bir 52., Azerbaycan’ın ise 59. sırada olduğunu söz- tablo çıkarılmasına yardımcı olduğunu belirtti. lerine ekledi. Ekonomik özgürlükler endeksin- İGE’nin kalkınma seviyesini 3 farklı boyutu dik- de ise Türk Dili konuşan ülkeler arasında Kaza- kate alarak hesapladığını ve bunların sağlıklı kistan’ın 42. sırada yer alırken Türkmenistan’ın uzun yaşam, bilgiye erişim ve özgür ifade ile 170. sırada yer aldığını sözlerine ekledi. Türk yüksek yaşam standartı (satın alma gücü pari- Dili konuşan ülkelerin belirli alanlarda ilerle- tesi) olduğunu dile getirdi. me kaydettiklerini lakin gelişmiş ülkeler ile İGE BMKP’nin 2010 yılında gelir düzeyinin endeks sıralamasındaki yerleri karşılaştırıldığında ara- üzerindeki baskısını azaltma adına önemli bir da büyük farkların olduğunu ve bu farkların değişiklik yaparak aritmetik hesaplamadan ge- kapatılması için ülkelerin zayıf yönlerini güç- ometrik hesaplamaya geçtiğini ifade etti. Kaza- lendirmeleri açısından kısa ve uzun dönemli kistan’ın İGE puanı itibariyle Türk Dili konuşan planlamalar yaparak daha çok çalışmaları ge- ülkeler arasında birinci, sıralamada ise 56. sırada rektiğinin altını çizerek konuşmasını bitirdi. yer almakta olduğunu ve sırasıyla Azerbaycan’ın Seminerin sonunda katılımcılar Türk Dili ko- 78., Özbekistan’ın 105., Türkmenistan’ın 111. ve nuşan ülkelerin kalkınma süreci ve İGE hesap- Kırgızistan’ın 120. sırada olduğunu dile getirdi. lama metotları hakkında görüş alışverişinde İGE kapsamında Türk Dili konuşan ülkelerin bulundu. güçlü ve zayıf yönlerini değerlendiren Doç. Dr.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 101 FAALİYETLERİMİZ

ÇALIŞTAY

TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELERDE DİN EĞİTİMİ

30 Mart 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün desteklediği proje kapsamında “Türk Dili Konuşan Ülkelerde Din Eğitimi” konulu çalıştay düzenlendi.

vrasya Araştırma Enstitüsü olarak dü- oturumun konusu ise Türk dili konuşan ülke- zenlediğimiz Türk dili konuşan ülke- lerin yüksek eğitim kurumlarında din eğitimi: Alerde din eğitimi adlı çalıştaya Türkiye, günümüz tecrübesi ve geleceği olmuştur. Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Kırgızis- Çalıştayın açılış konuşmalarını Türkiye Cum- tan, Özbekistan ve Türkmenistan’dan bilim huriyeti Almatı Başkonsolosu sayın Rıza Ka- adamları katıldı. Çalıştay’da ana hatlarıyla ğan Yılmaz, Din İşleri ve Sivil Toplum Bakan- Türk dili konuşan ülkelerdeki din eğitiminin lığı Din İşleri Komitesi Din Eğitimi Dairesinin özellikleri, farklılıkları ve ortak yönleri ile din Başkanı Dr. Balğabek Mırzayev, Proje koordi- eğitiminde teorik ve uygulama konularının natörü Haziret Ali Tursın ve Avrasya Araştırma yanı sıra din eğitimi çalışmalarında ehliyetli ve Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek liyakatli eğitimcilerin daha iyi yetiştirilmesi ile yaptı. din eğitiminin okullarda daha kaliteli seviyeye ulaştırılması konuları tartışıldı. Çalıştay’ın Çalıştayın ilk açılış konuşmasını Türkiye Cum- ilk oturumunda Türk dili konuşan ülkelerde huriyeti Almatı Başkonsolosu sayın Rıza Ka- sosyal bilimler alanındaki din eğitimi sorunla- ğan Yılmaz yaptı. Rıza Kağan Yılmaz konuş- rı konusu üzerine bildiriler sunulurken ikinci masına herkesin Regaip kandilini kutlayarak

102 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ başladı. Din eğitiminin oldukça önemli bir bir araya gelerek daha entegre çalışmaları du- konu olduğunu ve bu konuda Türkiye ile Orta rumunda giderilebileceğini ifade etti. Türkiye Asya ülkelerinin belirli ölçüde tecrübelerinin ve Orta Asya’nın çeşitli ülkelerinden gelen olduğunu ifade etti. Günümüzde İslam kar- akademisyenlerin fikir ve tecrübe alışverişine şıtlığı ve radikal grupların arttığını ve bu bağ- imkân sağlayan bir çalıştay düzenlediği için lamda terörizmin dini, dili veya milliyetinin ol- Avrasya Araştırma Enstitüsüne teşekkür etti. madığını ve terörizme herkesin karşı durması Haziret Ali Tursın Türk dili konuşan ülkeler- gerektiğini belirtti. Türkiye’nin dini motifleri de din eğitimi çalıştayının araştırma süreci kullanan terör örgütlerinin yıkımını yakından devam eden bir proje olduğunu ve çalışma- bildiğini ve FETÖ terör örgütü tarafından 15 yı Sovyetler Birliği sonrasında bölgede dini Temmuz darbe girişiminde birçok şehit ve eğitim vermenin tarihçesinden sorunlarına gazi verdiklerini sözlerine ekledi. Bütün mev- kadar çeşitli konuları inceleyerek beşeri bi- zunun toplanarak din eğitimi konusuna gel- limlerde bütünleşmeye hizmet edecek olan diğini ve gençlere dini değerleri öğretmenin bir proje olarak değerlendirdi. Türkiye’de dini önemini vurgulayarak konuşmasını bitirdi. eğitim metodolojisinin oldukça gelişmiş ve İkinci açılış konuşmasını yapan Din İşleri ve yüzyıllara dayanan bir tecrübesinin bulun- Sivil Toplum Bakanlığı Din İşleri Komitesi Din duğunu ifade etti. Bölgede ise 70 sene Ateist Eğitimi Dairesi Başkanı Dr. Balğabek Mırzayev düşüncenin ömür sürdüğünü ve günümüzde konuşmasında ana hatlarıyla Kazakistan’da hala Rusya’nın çemberinden çıkılamadığını dini eğitim konusu hakkında detaylı bilgi- dile getirdi. Bu konuda ortak bir metodoloji ler sundu. Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın geliştirilmesi ve Türkiye modelinden yararla- Nursultan Nazarbayev’in açıklamış olduğu nılması gerektiğini düşündüğünü ifade etti. üçüncü modernizasyon planı içerisinde be- Dahası orta sınıflar için ders kitaplarının ha- şeri sermayenin arttırılması konusu içerisinde zırlanması, dini eğitim veren ve uzman yetiş- din eğitimi konusuna değindiğini belirtti. Gü- tiren yerlerin sayısının arttırılması ve din eğiti- nümüzde Kazakistan’da din eğitimi alanında mi konusunda tecrübe alışverişi ile geleceğe uzmanlar yetiştiren üniversitelerin yanı sıra dair fikirlerin üretilmesi gerektiğini belirtti. dini eğitim veren kursların bulunduğunu ve Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. bu kursların onaylanmış ders müfredatları ile Dr. Nevzat Şimşek konuşmasında Avrasya hocalarının olduğunu ifade etti. Lakin din eği- Araştırma Enstitüsünün birçok konuda çeşit- timi konusunda ders kitapları gibi belirli ko- li çalışmalar yaptığını ve bu konular arasında nularda yetersizliklerin bulunduğunu ve bun- ise din gibi çok önemli bir konuya kayıtsız ların Din İşleri Bakanlığı ile akademisyenlerin

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 103 FAALİYETLERİMİZ

kalamayacaklarını belirtti. Dil, din, tarih ve patolojik durumlara rağmen dinin insanlara arkeoloji gibi alanlarda projeler ile araştırma hala maddi ve manevi anlamda ciddi katkılar yaptıklarını dile getirdi. Bu çalıştayın alanın- yaparak varlığını devam ettirdiği söyledi. da uzman akademisyenlerinde katılımı ile Oturumun ilk konuşmacısı olarak Lev Gumil- Türk dili konuşan ülkelerde din eğitimi ko- yev Avrasya Milli Üniversitesinden Dr. Asyl- nulu projenin bir sonuç toplantısı niteliğinde bek Izbairov Kazakistan Cumhuriyeti’nde Din gerçekleştirilmekte olduğunu ifade etti. Dini Siyasetini Uygulayan Hükümet Kurumları ile anlama, anlatma ve uygulama açısından çe- Müftülüğün Fonksiyonları adlı bildirisinde şitli yaklaşımlar olduğunu, bunlardan kiminin ana hatlarıyla Kazakistan’da din eğitiminin akla, kiminin güce, kiminin mistik tecrübeye yayılış süreci hakkında detaylı bilgiler sundu. daha çok önem verdiğini, Yesevi, Hanefi, Ma- Din eğitimi konusundaki çalışmaları tarihsel turidi çizgisinin akıl taraftarlığı denilen bir çiz- açıdan 2005 öncesi ve sonrası olarak ikiye giyi ifade ettiğini ve Anadolu Müslümanlığı ayırdı. Din eğitimi alanında 2000 yılına kadar ile Orta Asya Müslümanlığının bu çizgiden fazla bir çalışmanın olmadığını lakin 2005 beslendiğini ifade eden Şimşek, Vahabiliğin yılında kurulan Din İşleri Komitesi ile birlikte Haricilere dayanan kökle dini radikalizmi birçok değişikliğin ve çalışmaların yürütül- beslediğini ve bu tür aşırı akımların din eği- düğünü iletti. 1990’ların başında dini eğitim timi zayıf olan yerlerde daha fazla kendilerine verme adına Arapların Kazakistan’a gelerek zemin bulduğunu söyleyerek din eğitiminin Arapça ders verdiklerini, bazı üniversiteler önemine işaret etti. ve Arap bölümlerinin açıldığını ifade etti. Din Çalıştaydaki oturumların moderatörlüğünü İşleri Komitesinin din işlerini kontrole alması yapan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk- ve kurumsallaşmaya başlaması ile birlikte bir- Kazak Üniversitesi Rektör Yardımcısı Yrd. Doç. çok ders veren yerlerin kapatıldığını belirtti. Dr. Mustafa Eren konuşmasında din eğitimi- Günümüzde Kazakistan’da 9 medrese ve din nin her dönemde canlılığını korumakta oldu- bölümleri bulunan 6 üniversitenin olduğunu ğunu ifade etti. Zamanında bazı sosyologların ifade etti. dinin tarihte bir anı olarak kalacaktır yorumla- Hazret Ali Tursın Taşkent İslam Üniversitesin- rı yaptıklarını ve aynı insanların 1980-1990’lı den Prof. Dr. Saidakbar Agzamhodjayev’in yıllardan sonra dinin eskisinden de daha güç- adına Özbekistan Cumhuriyetinde Din Eği- lü bir şekilde toplumsal ve siyasal hayata be- timcileri Hazırlama Sistemi konulu bildiriyi lirleyici bir aktör olarak geri döndüğü konu- sundu. Özbekistan’ın bölgede din eğitimini suna vurgu yaptıklarını ifade etti. Eren bütün

104 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ devlet kontrolüne alan ilk ülke olduğunu be- ahlak konularının yer aldığını ifade etti. Konu lirtti. Ülkede 16 inanca bağlı toplam 238 dini üzerinde ulemaların ve akademisyenlerin ça- organizasyonun bulunduğunu ve bunların lıştığını lakin eski kitapların ve çalışmaların arasında en çok İslam dinine bağlı organi- güncel gelişmeler göz önüne alınarak gelişti- zasyonların yer aldığını iletti. Ayrıca Özbekis- rildiği takdirde Türkmenistan’da din bilgisinin tan’da 100 tane medrese bulunup bunların artabileceğini sözlerine ekledi. 20’sinin devlete bağlı olduğunu bildirdi. Ta- Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden rihte 15-19 yüzyıllar arasında büyük med- Yrd. Doç. Dr. Mustafa Öcal Türkiye Cumhuri- reselerin kurulması ve birçok önemli alimin yetinde Din Eğitiminin Günümüzdeki Teorisi buralarda yaşaması ile oluşan bilgi mirası ne- ve Metodolojisi adlı bildirisinde Türkiye’de din deniyle din eğitimi konusunda Özbekistan’ın eğitiminin tarihsel süreci ve şu anki durumu derin tecrübelere sahip olduğunu ifade etti. hakkında detaylı bilgiler sundu. Dinin insan- Lakin bu zengin mirasın 1917 devrimi sonra- lık tarihi kadar eski olduğunu ve hak dinler sında azaldığını belirtti. Günümüzde Taşkent ve batıl dinler olarak da ikiye ayrılabileceğini İslam Üniversitesi ile Taşkent İslam Enstitü- ifade etti. Tarih boyunca hiçbir milletin dinsiz sünün din eğitimi verdiğini ve üniversitenin yaşamadığını ve din duygusunun doğuştan görevleri arasında hem akademik çalışmalar var olduğunu dile getirdi. Sağlıklı verilen din yapmak hem de uzmanlar yetiştirmenin yer eğiminin insanlığa zarar vermeyeceğinin altı- aldığını belirtti. nı çizdi. Konuşmasının devamında Türkiye’de- Yrd. Doç. Dr. Tahir Aşirov’un yerine Türkme- ki eğitim sistemi ve İmam hatipler konuların- nistan Cumhuriyeti’nin Yüksek Eğitim Ku- da çeşitli bilgiler paylaştı. Dahası din bilgisi ve rumlarındaki Din Eğitim konulu bildiriyi Siirt eğitimi ile ilgili çeşitli projeler ve çalışmaların Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din da yürütüldüğünü iletti. Konuşmasının de- Bilimleri Bölümünden Yrd. Doç. Dr. İlyas Erpay vamında Türkiye’de din eğitimi veren ve uz- sundu. Konuşmasında ana hatlarıyla Türkme- manlar yetiştiren birçok üniversite olduğunu nistan’daki din eğitiminin genel durumunu ifade etti ve örnek olarak 86 ilahiyat fakültesi değerlendirerek çeşitli bilgiler verdi. Türkme- bulunduğunu belirtti. Buna ek olarak genel nistan’da ortaokul ve lisede din eğitimi için olarak Diyanet İşleri Bakanlığı’nın kadrosu ve okutulan kitapların çoğunun Sovyetler Birliği faaliyetleri hakkında bir takım bilgiler sundu. zamanında hazırlanması nedeniyle içerik ba- Dini eğitimi verecek muallimlerin iyi yetiştiril- kımından dini bilgilerinden daha çok edep ve mesi, ders kitaplarının hazırlanması, öğrenci

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 105 FAALİYETLERİMİZ

değişim programları ile ortak din eğitimi ça- Müslüman inancına ve 17 Hristiyan inancına lışmaları yapacak komisyonların kurulması- sahip dini organizasyonların bulunduğunu nın din eğitiminin kalitesinin artmasında fay- belirtti. Azerbaycan’da 1990’lı yıllarda ilk ve dalı olacağını bildirdi. Konuşmasının sonun- orta öğretimde din dersinin bulunmadığını da Türkiye’de devlet kontrolü altında İslam’ın ve 2006 yılında ise pilot uygulama ile 4. sınıf- ruhundan ayrılmayarak din eğitimi yaptırıldı- lara hayat bilgisi şeklinde verildiğini belirtti. ğını dile getirdi. Üniversite seviyesinde ise Bakü İslam Üniver- sitesi ile Bakü İlahiyat Üniversitelerinde ilahi- Gaziantep Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden yat fakültelerinin bulunduğu belirtti. Yrd. Doç. Dr. Dilara Tınas yerine Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Doç. Dr. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Samagan Myrzaibraimov konuşmasında ana Din Bilimleri Bölümünden Yrd. Doç. Dr. İlyas hatlarıyla Kırgızistan’da din bilgisi konusunda Erpay Türk Cumhuriyetlerindeki Günümüz coğrafi ayrım ve dini eğitim veren kurumlar Dini Eğitimin Ortak Yönleri ve Özellikleri adlı hakkında çeşitli bilgiler verdi. Kırgızistan’ın bildirisinde genel olarak ülkelerin din eği- Güney kesiminde yaşayan halkın Kuzey kesi- timlerinde benzeyen noktalar ile farklılıklara mine göre din bilgisi konusunda daha bilinçli değindi. Konuşmasına din eğitimi ile din öğ- olduğunu ifade ederek bunun sebepleri ara- retimi arasındaki farklılığa değinerek başladı. sında Güney’de Ruslaşma etkisinin daha az Türk dili konuşan ülkelerde din eğitiminin olduğunu belirtti. karşılaştırılması için öncelikle bu ülkelerin geçmişlerine bakılması gerektiğini belirtti. Günümüzde Kırgızistan’da din eğitimi verebi- Bağımsızlık sonrası bölgedeki ülkelerde İslam len 1 üniversite ve 90’a yakın medresenin bu- eğitimi çalışmalarının arttığını ve Özbekis- lunduğunu belirtti. Ülkede başka dine geçen- tan hariç İslam eğitimine devlet tarafından lerin sayısının azaldığını ifade etmenin yanı bir baskı uygulanmadığını dile getirdi. Erpay sıra dışarıda din eğitimi almanın zorlaştığını farklılıkları ve ortak yönleri 4 konuya ayırarak da sözlerine ekledi. Din eğitimi konusunda incelenebileceğini ve bu konuların anaya- uzman kişilerin devlet kurumları ile beraber sal, etnik, siyasi ve sosyal farklılıklar ve ortak çalıştığını belirtmenin yanı sıra din eğitimi yönler olduğunu ifade etti. Türkiye’de din eği- konusunda Türkiye’nin tecrübesinden yarar- timinin mevcut eğitim sistemi içerisinde yer lanılabileceğini ifade etti. alırken Türk Dünyası ülkelerinde seçmeli ders Hakkari Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden olarak bulunduğunu ifade etti. Din ve devlet Yrd. Doç. Dr. İslam Musayev Azerbaycan Cum- ilişkisinde laiklik konusunda ülkelerin benzer huriyetinde Bağımsızlık Yıllarında Din Eğitimi politikalarının bulunduğunu lakin laiklik an- konulu bildirisinde ana hatlarıyla Azerbay- layışında ise büyük farklılıkların bulunduğu- can’ın din ve devlet politikası, Azerbaycan nu dile getirdi. Etnik açıdan bakıldığında ise anayasasındaki din ile ilgili kanunlar ve din örneğin Kazakistan’ın çok kültürlü bir ülke eğitiminin güncel durumu konularına de- olduğunu ve nüfusunun 63%’ünün Kazak ğindi. Konuşmasına Azerbaycan ile Kazakis- 23%’ünün Rus olduğunu ifade ederken Türki- tan’ın etnik yapısının farklı olduğunu ve hal- ye’de ise halkın 99,2%’sinin Müslüman oldu- kın 65%’inin Şii 35%’inin ise Sünni olduğunu ğunu belirtti. Türkiye’de 86 ilahiyat fakültesi belirtti. Azerbaycan’ın resmi olarak bir dininin var iken Türk Dünyasında toplam 14 ilahiyat olmadığını ifade etmenin yanında anayasa- fakültesi olduğunu belirterek bu tür birçok da bulunan düşünce özgürlüğü ile ilgili bazı karşılaştırmalar hakkında bilgiler verdi. yasalar hakkında çeşitli bilgiler sundu. Din Çalıştay değerlendirme bölümünde katılım- eğitimi konusunda 1992 yılından itibaren ül- cıların görüş alışverişinde bulunması ile sona keye Arapların ve Türklerin geldiğini ve Azer- erdi. baycan’da devlet kontrolünden geçmiş 692

106 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer

DÜNDEN BUGÜNE ORTA DOĞU’DA DEĞİŞEN GÜÇ DENGELERİ

24 Mart 2017 eminerin açılış konuşmalarını Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık tarihinde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkan Yardım- Scısı Sayit Yusuf, Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosu Rıza Marmara Kağan Yılmaz, Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Baş- Üniversitesi kanı Prof. Dr. Musa Yıldız ve Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Fen ve Dr. Nevzat Şimşek yapmışlardır. Edebiyat Prof. Dr. Cengiz Tomar seminerinde ana hatlarıyla Orta Doğu’da yaşa- Fakültesi Tarih nanların tarihsel özeti ile modern sorunlar arasındaki bağlantılar, Orta Doğu’daki güncel gelişmeler, bu gelişmelerin bölge ülkeleri ile küre- Bölümünden sel ve bölgesel aktörlerin politikalarına etkileri konularına değindi. Prof. Dr. Orta Doğu kelimesinin İngilizceden çevrildiğini ve aslında Arapçada Cengiz Tomar bu bölgeyi tanımlamak için Maşrik kelimesinin kullanıldığını belirtti. Orta Doğunun insanlık tarihinin merkezi olduğunu ve bunun sebep- “Dünden leri arasında o zamanlarda yaşayan insanların iklim şartlarına ve su Bugüne Orta kaynaklarına yakın yerlere yerleştiklerini ifade etti. Doğu’da Orta Doğu bölgesinde Harici, Şii ve Sunni olmak üzere üç ana mez- Değişen Güç hebin bulunduğunu ve sorunların daha çok İran tarafından destekle- Dengeleri” nen Şiiler ile Suudi Arabistan’dan destek alan yeni Hariciler arasındaki çatışmalardan kaynaklandığını belirtti. Türklerin Osmanlı ile bölgeye konulu gelmesi ile bölgenin konsolide olduğunu ve Şii yapılanmaların kısıt- seminer verdi. landığını dile getirdi. Buna ek olarak bölgenin en huzurlu dönemi- ni 19. yüzyıla kadar Osmanlı yönetimi altında geçirdiğini vurguladı. Bunun sebebleri arasında Osmanlının, devlete itaat eden ve vergisini ödeyen mezheplere dokunmamasını ve devlet içinde radikallerin çık- masına izin vermemesini gösterdi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 107 FAALİYETLERİMİZ

Seminerinin devamında 19. yüzyılda artan milliyetçilik ve I. Dünya Savaşı ile bu huzurlu dönemin sona erdiğini ifade etti. Bu dönemde Şerif Hüseyin isyanı ve Sykes-Picot anlaşması gibi olayların bölgedeki dengelere etkileri konusunda çeşitli bilgiler verdi. Bu noktada İngilizlerin Arapların tek bir devlet kurmasına izin vermediğini ve 20. yüzyılda yaratılan mikro milliyetçilikler ile günümüz- de 23 Arap devletinin bulunduğunu sözlerine ekledi. Bölgede ülkelerin 1950-1980 yılları arasında bağımsızlıklarını kazanmalarına rağmen yönetimin halka geçmediğini, bu süreç zarfında sıklıkla darbelerin gerçekleştirildiğini ve yönetime Batı ve emperyal güçlerin çıkarları doğrultusunda yü- rüyen diktatörlerin geldiklerini belirtti. Bölgedeki güç dengelerinin değişiminde önemli rol oynayan 3 temel kırılma noktasının olduğu- nu ve bunların 1979 yılındaki İran devrimi, 1989 yılındaki Sovyetler Birliği’nin dağılması ve 2001 yılında Türkiye’de İslami kökenlere sahip bir partinin hükümet başına gelmesini gösterdi. Günü- müzde bölgenin en önemli sorunlarından birisinin Arap milliyetçiliğinin etkinliğini koruyamama- sı neticesinde radikal grupların ortaya çıkması olduğunu dile getirdi. Ayrıca ABD’nin zamanında Irak’a girmesinin, Rusya’nın Suriye’ye doğrudan müdahalesinin bölgedeki sorunların artmasına yol açtığını ifade etti. Konuşmasının sonunda bölgede aynı 20. yüzyıldakine benzer yapıda, fakat bu sefer mezhepler üzerinden ayrıştırılarak mikro devletlerin çıkarılmaya çalışıldığını ve bölgede bir harita değişikliğine gidilerek bu doğrultuda El-Kaide, DAEŞ ve PKK gibi taşeronların da kulla- nıldığı bir stratejinin uygulanmakta olduğunu belirterek sözlerini bitirdi.

Seminer ORTA ASYA DEVLETLERİ: ORTAK KÜLTÜR VE MEDENİYET ÖZELLİKLERİ

24 Mart 2017 rta Asya devletleri ortak kültür ve medeni- tarihinde Marmara yet özellikleri isimli seminerinde Dr. Erkin OBaydarov ana hatlarıyla Orta Asya devlet- Üniversitesi Fen ve lerini birleştiren kültürel ve tarihsel bağlar ve ortak Edebiyat Fakültesi bir medeniyet oluşturulmasına yardımcı olabile- Tarih Bölümünden cek unsurlar üzerinde görüşlerini paylaştı. Orta As- Prof. Dr. Cengiz Tomar ya’da çeşitli halkların belli dönemler aralığında ya- şadığını ve bunun bölgedeki kültür mirasının ge- “Dünden Bugüne Orta lişmesine katkı sağladığını ifade etti. Orta Asya’nın Doğu’da Değişen Güç diğer bölgelere nazaran yeni bir bölge olduğunu Dengeleri” konulu ve hala oluşmakta olduğunu dile getirdi. Bölge ül- seminer verdi. keleri arasında bir birliğin sağlanması konusunda kültürel ve sosyal entegrasyonun ekonomik entegrasyon ile desteklenmesi gerektiğini belirtti. Bu doğrultuda Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in Şubat 2005 yılında Orta Asya Birliği kurma fikrini sunduğunu ifade etti.

108 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Ortak bir medeniyet oluşturulmasında tek kültürel yapının önemli olduğunu ve sürece Orta Asya ülkelerinin dil, din ve ortak geçmişinin de olumlu yönde katkı sağlayabileceğini belirtti. Lakin günümüzde bağımsızlık sonrasında her devletin kendine has ayrı bir milli duruş sergile- mesi ile birbirlerinden uzaklaşmaya başladıklarını vurguladı. Bu konuda tarihçilerin ve genel anlamda akademisyenlerin daha aktif bir şekilde bölge ülkelerinin ortak değerlerini ön plana çıkaracak çalışmalar yapmaları ve bu değerleri bölge halklarına anlatmaları gerektiğini dile getirdi. Tarihsel sürece bakıldığında bölge ülkelerini birbirlerine kenetleyici projelerde veya kurum üstü birliklerde bir araya geldikleri zamanlarda bölgesel entegrasyonun arttığını ve bunun ortak medeniyet oluşturulmasına olumlu etkilerinin olduğunu sözlerine ekledi. Dr. Erkin Baydarov halen ortak bir Orta Asya tarihi ders kitabının okutulmadığı konusuna deği- nerek günümüzde her milletin kendi tarihini ön plana çıkarmaya çalışmasından dolayı ortaya çıkan rekabetçi durumun ortak medeniyet fikrine zarar verdiğinin altını çizdi. Bu noktada bölge halklarının ortak değerlerinin ön plana çıkarıldığı takdirde bu anlaşmazlığın önüne geçilebile- ceğini vurguladı. Seminerinin devamında küreselleşen dünyada tek tip bir kültürün yayıldığını ve ülkelerin bu akıma ancak kendi kültürel miraslarını koruyarak karşı durabileceğini ifade etti. Samuel Huntington’un medeniyet teorisine atıfta bulunarak devletlerin büyük medeniyetler çevresinde birleşerek kendi kimliklerini koruyabileceğini ifade eden Baydarov, Orta Asya devletlerinin de Türklük kimliği çerçevesinde bir araya gelerek korunabileceğini sözlerine ekledi. Orta Asya’da ortak bir medeniyetin kurulabilmesi için değerlerin “o veya bu devlete aittir” şek- lindeki düşünce tarzı yerine bölgede yaşayan halkların benzer değerlerini ortak değerler olarak kabul edilmesinin gerektiğini dile getirdi. Seminerin sonunda katılımcılar Orta Asya bölgesinde bölgesel entegrasyon konusu hakkında görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 109 FAALİYETLERİMİZ

PANEL İSTİKLAL MARŞININ KABULÜ VE MEHMET AKİF ERSOY’UN VEFAT YILDÖNÜMÜ 15 Mart 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsünde “İstiklal Marşının Kabulü ve Mehmet Akif Ersoy’un Vefat Yıldönümü” isimli panel düzenlendi.

ürkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolos- Panelde açılış konuşmalarını Türkiye Cumhu- luğu himayelerinde, Avrasya Araştırma riyeti Almatı Başkonsolosu sayın Rıza Kağan TEnstitüsü, Yabancı Diller ve Kariyer Üni- Yılmaz, Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üni- versitesi ve Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi versitesi Rektör Yardımcısı Doç. Dr. Ercan Ku- Şerkiyat Fakültesi Türksoy Bölümü ile birlikte anışbayev, Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi “İstiklal Marşının Kabulü ve Mehmet Akif Er- Şarkiyat Fakültesi Türksoy Bölüm Başkanı Doç. soy’un Vefat Yıldönümü” konulu panel düzen- Dr. Töralı Kıdır, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası lendi. Panelin amacı İstiklal Marşının Türkiye Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Ens- Büyük Millet Meclisinde kabul edilişinin 96. titüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek yaptılar. inci yılını anmak ve İstiklal şairi olan Mehmet Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosu sa- Akif Ersoy’un eserleri, hayatı ve yaşamış oldu- yın Rıza Kağan Yılmaz konuşmasına panele ğu zorlu dönemler sırasındaki şiirleri, vaazları çeşitli kuruluşlardan katılan temsilcilere ka- ile milletine manevi önderliği konuları hak- tılımlarından dolayı teşekkür ederek başladı. kında bilgi vermektir. Panel bir dakikalık saygı Rıza Kağan Yılmaz İstiklal Marşının yazıldığı duruşunun ardından Türkiye ve Kazakistan’ın döneme değinerek art arda harplerden yorul- milli marşlarının söylenmesi ile başladı. muş bir milletin istiklal mücadelesi verirken Mehmet Akif Ersoy’un İstiklal Marşını o gün-

110 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ lerin ruhuyla yazdığını ifade etti. Türk milleti- Birliği altında olmasına rağmen Türk kardeş- nin binlerce yıllık devlet geleneği olduğunu lerine zor günlerinde yardım etmek amacıyla ve İstiklal Marşının Türk milletinin başını dik şairlerin yazılar yazdığını ve buna örnek olarak tutarak bağımsızlığına bağlılığını gösteren bir ise Magcan Cumabayev’in uzaktaki kardeşim milli mutabakat metni olduğunu belirtti. Ko- şiirinin gösterilebileceğini ifade etti. nuşmasının devamında İstiklal Marşından mıs- Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Şarkiyat Fa- ralar okuyarak Mehmet Akif Ersoy’un vatan kültesi Türksoy Bölüm Başkanı Doç. Dr. Törali sevgisinin yanı sıra Türk milletinin karakterini Kıdır konuşmasına milli marşların her ülkenin ve vatan, devlet ve bağımsızlık aşkının görün- ruhu olduğunu belirterek başladı. Türk Dünya- mekte olduğunu vurguladı. İstiklal Marşı’nın sında şiir yazımının ezelden beri süre geldiğini yazım süreci ile Mehmet Akif Ersoy’un hayatı ve bu şiirlerin marşa dönüşmesi için ona ruh hakkında çeşitli bilgiler sundu. Bunlar arasın- katılması gerektiğini dile getirdi. İstiklal Mar- da Mehmet Akif Ersoy’un halka moral vermek şından mısralar okuyarak onların anlamları amacıyla Anadolu’yu dolaşarak konuşmalar üzerine kendi görüşlerini ifade etti. Kazakis- yaptığını dile getirdi. tan’da milli marşın iki kere değiştiğini ilk deği- 15 Temmuz 2016 tarihinde FETÖ terör örgütü şikliğin Kazakistan’ın bağımsızlığını kazanma- tarafından yapılan saldırıyı milletin Çanakkale sının ardından gerçekleştiğini ikinci değişik- ruhu ile püskürtmeyi başardığını ve bu saldırı liğin ise 2006 yılında marşın melodisinin ağır sırasında 249 kişinin şehit 2193 kişinin ise gazi- olması nedeniyle günümüzde kullanılan marş lik mertebesine ulaştığını sözlerine ekledi. Son ile değiştirildiğini sözlerine ekledi. dönemde Hollanda’da yaşanan hadiseler ko- Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. nusunda Avrupa’daki Türk vatandaşlarının yal- Nevzat Şimşek konuşmasına panelin düzen- nız olmadığını, ayrıca Avrupa’da aklıselim ve lenmesine katkı sağlayan partnerlere teşek- insan haklarını gerçekten savunanların bu tür kür ederek başladı. Konuşmacıların konunun hadiselere prim vermeyeceklerini ifade etti. tarihsel önemine değinerek İstiklal Marşı ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde İstiklal Marşını Mehmet Akif Ersoy hakkında çeşitli bilgiler kabul edenleri, Mustafa Kemal Atatürk’ü, Meh- paylaştıklarını ifade etti. Mehmet Akif Ersoy’un met Akif Ersoy’u ve şehit ve gazilere saygılarını eserlerinin okuyucu olarak değerlendirildiğin- sunduğunu ifade etti. Konuşmasını Mehmet de milletin ve kendi onuruna son derece düş- Akif Ersoy’un Allah bu millete bir daha İstiklal kün olduğunun görüldüğünü belirtti. İstiklal Marşı yazdırmasın sözü ile tamamladı. Marşını milletinin var olma mücadelesini ve sı- Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi kıntılarını yüreğinde hissederek yazdığını vur- Rektör Yardımcısı Doç. Dr. Ercan Kuanışbayev guladı. Mehmet Akif Ersoy’un İstiklal Marşı’nı İstiklal Marşı’nın Türkiye Cumhuriyeti’nin ve yazmasının rastlantı olmadığını ve bizzat ken- Türk milletinin sadece bugününü değil geçmi- disinden talep edildiğini ve marşı Safahat’ın şi ve geleceğini de kapsayan bir eser olduğu- içine koymayarak onun kendisinin değil memnu ifade etti. Mehmet Akif Ersoy’un şair, yazar leketinin olduğunu ifade etmesi ile de İstiklal ve bir fikir adamı olduğunu ve Osmanlı İmpa- Marşı’nın yazarına yakıştığını dile getirdi. Meh- ratorluğu’nun 600 yıllık tarihinde en zor dö- met Akif Ersoy’un inançlı bir aydın olduğunu nemlerinden birisinde kendi toplumuna yön ve aydın sorumluluğu ile davranarak kendi vermeye, eğitmeye ve moral vermeye çalıştı- olarak kalmaya çalışması ile de erdem misali ğını sözlerine ekledi. Eserlerinde İslamcılık ve olduğunun altını çizerek konuşmasını bitirdi. Türk birliğinin yer aldığını ve milletine moral Panel millet eğilmez kısa filminin gösteriminin vermek amacıyla Anadolu’ya giderek halk ile ardından sona erdi. konuşmalar yaptığını belirtti. Kurtuluş savaşı sırasında Türk Dünyası’nın çoğunun Sovyetler

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 111 FAALİYETLERİMİZ

Seminer SİNCAN UYGUR ÖZERK BÖLGESİ’NİN MEVCUT EKONOMİK VE SOSYAL DURUMU 9 Mart 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Ömirbek Hanayi “Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin (SUÖB) Mevcut Ekonomik ve Sosyal Durumu” konulu seminer verdi.

mirbek Hanayi Sincan Uygur Özerk Bölge- SUÖB’ne yönelik politikası içinde bir dönüm nokta- si’nin (SUÖB) mevcut ekonomik ve sosyal sı olduğunu sözlerine ekleyen Hanayi, Hükümetin Ödurumu adlı seminerinde ana hatlarıyla bölgeye yönelik yeni siyasi ve ekonomik önlemler SUÖB bölgesinin ekonomik durumu ve yeraltı almaya başladığını, olaylar sonrasında Çin Devlet zenginlikleri alanındaki değişiklikler hakkında de- Başkanı Hu Jintao ile devletin çeşitli kurumlarından taylı bilgiler sundu. SUÖB’ın tarihi İpek yolu üze- 400 kişilik devlet heyetinin bölgenin sorunlarını in- rinde bulunduğunu ve 8 ülkeyle komşu olarak bu celemek ve ekonomik açıdan kalkınması için gerekli ülkeler ile 5600 km’lik sınırı paylaşmakta olduğunu çalışmaların yapılması adına bölgeyi ziyaret ettikle- belirten Hanayi, bu nedenle bu bölgenin Çin’in Av- rini ifade etti. 2010 yılı Mart ayında SUÖB Çalışma rasya ve Orta Doğu bölgeleriyle ekonomik ilişkile- Toplantısı’nda Çin Devlet Konseyi tarafından 19 rini güçlendirmesinde önemli bir coğrafi konuma gelişmiş eyalet ve şehrin SUÖB’ne ekonomik destek sahip olduğunu sözlerine ekledi. Ayrıca SUÖB’de sağlaması kararının alındığını ifade etti. bulunan 17 sınır geçidi, 107 uluslararası karayolu Bölgeye yapılan yatırımlar ve sağlanan kolaylıklar ve 2 uluslararası yük taşımacılığı için kullanılan ha- sayesinde 2010-2014 yılları arası SUÖB’nin GSYH’si valimanının Orta Asya üzerinden Avrupa’ya açılan ortalama 10%’un üzerinde büyüdüğünü ve sektö- bir kapı mahiyetinde görev gördüğünü ifade etti. rel açıdan bakıldığında inşaat ve tarım sektörleri- SUÖB’nin bir diğer önemli özelliği olarak zengin nin en çok büyüyen sektörler olduğunu sözlerine yeraltı kaynaklarına sahip olmasını belirtti. 2014 ekledi. Dahası Çin’in uyguladığı Açık Kapı Politika- yılındaki verilere göre Çin’in toplam petrol rezerv- sının SUÖB’nin dış ticaretinin gelişmesinde özellik- lerinin %30’u (5,6 milyar ton) ile doğalgaz rezerv- le de Orta Asya ülkeleri ile ticari ilişkilerin ilerletil- lerinin %34’ünün (1,4 trilyon metreküp) SUÖB’de mesinde büyük rol oynadığını ifade etti. SUÖB’nin, bulunduğunu dile getirdi. Buna ek olarak bölge- Tek Kuşak Tek Yol stratejisi ile Çin-Pakistan Ekono- deki kömür rezervlerinin ülkedeki toplam kömür mik Koridoru projeleri için de öneminin arttığını rezervlerinin %40’ını (2,19 trilyon ton) oluşturdu- ve Çin’in de bu ticaret yolları ile lojistik kanallarını ğunu belirtti. Dahası bölgede 142 farklı çeşitte ma- güçlendirerek, SUÖB ekonomisini kalkındırma- den türü tespit edildiğini sözlerine ekledi. Semine- yı amaçladığının altını çizdi. 5 Temmuz olayları rin devamında 2016 yılında bölgede başlıca 12 sonrası her ne kadar ekonomik anlamda bölgede etnik grubun yaşadığını ve toplam nüfusun 23,22 gelişme görülmesine rağmen sosyal alanda bazı milyon olduğunu ifade etti. Gruplar arasında Uy- kısıtlamaların o dönem çerçevesinde yaşandığını gurların 48,5%, Çinlilerin 37%, Kazakların ise bölge ifade etti. nüfusunun 7%’sini oluşturduğunu dile getirdi. Seminerin sonunda katılımcılar SUÖB’nin ekono- 5 Temmuz 2009 yılında SUÖB’da çıkan olayların mik durumu ile ulaşım sektörü konularında görüş bölgenin sosyal ve ekonomik durumu ile Çin’in alışverişinde bulundular.

112 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer

POLİTİKADA COĞRAFİ DETERMİNİZM

2 Mart 2017 tarihinde Marat Shibutov “Politikada Coğrafi Determinizm” konulu seminer verdi.

arat Shibutov seminerinde ana hat- Sovyetler Birliği zamanında coğrafi determi- larıyla coğrafi determinizm alanının nizmin rağbet görmemesinin nedenlerinden Mtarihçesi, gelişim süreci ve dalları birisi olarak Marxism’in fikirleri ile uyuşmama- konularına değindi. Coğrafi determinizm ala- sını gösterdi. Bu noktada uzlaşılamayan nokta- nının tarihinin eskilere dayanmasına rağmen lardan birisinin devletin tek tip adam yaratma Sovyetler Birliği zamanında fazla bilinen bir anlayışı olduğunu lakin coğrafi determinizmin konu olmadığını ifade etti. Coğrafi determi- ise çeşitli adamlar yaratma fikrinin olduğunu nizmi tarihte Yunanlıların çok iyi inceleyerek dile getirdi. Ayrıca devlet adamlarının coğrafi çalıştıklarını ve tarih ve coğrafya alanlarında determinizme önem vermediğini vede coğ- belirli ilerlemeler kaydettiklerini dile getirdi. rafyacılara coğrafi determinizm konusunda O zamanlarda coğrafi determinizmin kavimler araştırma yapmalarının yasaklandığını belirtti. ve devletlerarasındaki ilişkilerin anlaşılmasın- Bu yüzden 19. yüzyıla kadar olan eserlerin bir- da önemli olduğundan bahsetti. Fakat coğrafi çoğunun Rusça tercümelerinin olduğunu ve determinizmin asıl gelişim sürecinin 7-15. yüz- haklarında yeterli bilginin mevcut olduğunu yıllar arasında gerçekleştiğini ve bunda Arab- lakin 19. yüzyıl dan sonrasına ait eserler hak- ların etkin rol oynadığını dile getirdi. Arabların kındaki bilgilerin fazla olmadığı yönünde gö- coğrafi determinizm çalışmalarının daha çok rüşlerini bildirdi. tüccarlara yönelik günümüzün pazarlama ça- Dünya’da 200’e yakın ülke bulunduğunu ve lışmaları tarzında olduğunu sözlerine ekledi. bu ülkelerin birbirleriyle ilişkilerini anlamada Bu alanın gelişmesinin tarihsel süreci hak- jeopolitikanın önemli rol oynadığını belirtti. kında vermiş olduğu bilgiler arasında coğrafi Jeopolitikanın devletlerarası ilişkilerde çatış- determinizm ve günümüzdeki jeopolitika ala- ma ve savaşların nedenleri ile büyük oyuncu- nının ilk olarak İbn-Haldun, yeni çağda Mon- ların politikalarını sınıflandırarak daha kolay tesque, 19. yüzyılda Fransız ve Alman okulu- anlamamıza yardımcı olduğunu dile getirdi. nun sunmuş olduğu bilgi mirasının sayesinde Konuşmasının sonunda coğrafi determinizmi ilerleyerek olgunlaştığının altını çizdi. Buna ek uluslararası ilişkiler bağlamının dışında diğer olarak bütün bu bilgi birikiminin üzerinde jeo- ülkelerle sosyal iletişimin anlaşılmasında da politika alanının oluştuğunu ve Mackinder’la- kullanılabileceğini belirtti. rın ortaya çıktığı yönünde görüşlerini bildirdi. Seminerin sonunda katılımcılar çeşitli jeopolitik Coğrafya’nın kullanımının diğer alanlara da ya- konular hakkında görüş alışverişinde bulundular. yılması ile ekonomik coğrafya, tıbbi coğrafya gibi alanlarında ortaya çıktığını ifade etti. Je- opolitika’nın önemli bir alt grublarından birisi olarak günümüzde çevreciliğin gün geçtikçe öneminin arttığını bu alanda Robert Kaplan gibi akademisyenlerin önemli çalışmalarının olduğunu belirtti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 113 FAALİYETLERİMİZ

Seminer DÜNYA EKONOMİK GELİŞİM İLE DURGUNLUĞUN ORTA ASYA ÜLKELERİNE ETKİLERİ: OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLER

16 Şubat 2017 tarihinde Zamir Karajanov “Dünya Ekonomik Gelişim İle Durgunluğun Orta Asya Ülkelerine Etkileri: Olumlu ve Olumsuz Yönler” konulu seminer verdi.

nald Trump’ın Trans Pasifik Ortaklığı (TPP) anlaşmasını iptal etmesini gösterdi. Bu konuda ayrıca devlet ku- rumları güçlü olan ülkelerin bazı popülist adımları kısıt- layabildiğini ve potansiyel negatif etkileri hafifletebil- diğini ifade etti. ABD Başkanı Trump’ın hayata geçirmeyi vaat ettiği bazı ekonomi politikalarının döviz savaşlarını tetikleye- amir Karajanov seminerinde ana hatlarıyla dün- bileceği ve bundan birçok ya ekonomik düzenindeki değişimler ile geliş- ülke ile Dünya Bankası ve Zmeler, ABD ile Çin arasındaki ekonomik ilişkiler, Uluslararası Para Fonu gibi popülizm ve ekonomik güvenlik konuları hakkında birçok uluslararası kurulu- bilgiler sundu. Nouriel Roubini’nin Dünya’yı 4 motor- şun da negatif yönde et- lu uçağa benzetme örneğine değinerek bu 4 moto- kilenebileceğini sözlerine run Çin, ABD, AB ve gelişmekte olan ülkeler olduğunu ekledi. Ekonomik gelişimler belirterek bu dört grup arasındaki ilişkilerin ve kendi konusunda Başkan Trump iç dinamiklerinin dünya ekonomisini etkilediğini dile döneminde ABD-Çin ara- getirdi. Günümüzde küresel ticaretteki büyümenin sındaki ekonomik ilişkilerin ekonomik büyümenin gerisinde kaldığını ve yatırım bozulmaya başlaması du- çekmede rekabetin gittikçe artmaya başladığı ifade rumunda Çin’in kendine al- ederken burada yatırımlara kolaylık sağlayan ülkelerin ternatif pazarlar arayışında kazançlı çıkacağının altını çizdi. Orta Asya’ya daha fazla ilgi Seminerinin devamında son zamanlarda popülist li- göstererek bölgeye yaptığı derlerin bazı demokratik ülkelerde hükümet başına yatırımlarda belirli bir artışın gelmesi ve aldıkları bir takım keskin kararlar ile önceki yaşanabileceğini ifade etti. hükümetlerin politikalarını değiştirmelerinin ulusla- Buna ek olarak yatırımla- rarası arenada politik belirsizliği artırdığını ve bunun rın yanında Çinli firmaların, da ekonomiye negatif yönde yansıyabileceğini dile ürünlerinin ve işçilerinin de getirdi. Buna örnek olarak ABD’nin yeni Başkanı Do- bölgeye akın etmesi duru-

114 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ günde uygulanmaya başladı- ğını lakin kaldırılmasının yıllar alabileceğini ifade ederek uzun dönemde Rusya’nın yaptırım- lardan etkilenebileceğini belirtti. Ticari ilişkilerde bölgesel- ciliğin artacağını ve ülkelerin kendisine coğrafi açıdan yakın ülkelerle daha fazla ticari iliş- kilerini geliştireceği yönünde görüşlerini belirtti. Bu noktada Orta Asya’da ülkelerin bölgesel iç ticaretinin zayıf olduğunu muna bölge ülkelerinin ne kadar hazırlıklı olduğu konu- belirterek bu durumun değiş- sunun tartışılması gerektiğini belirtti. Türk şirketlerinin mesi için gerekli kaynakların ve Kazakistan’ı anlayış ve kültürel açıdan yakın görmesinin işgücünün mevcut olduğunu yatırımların artmasında pozitif bir etkisinin olabileceği belirterek bu imkânların doğru yorumunda bulundu. ABD’nin yatırımlar bağlamında kullanımında bölge içi ticaretin özellikle enerji alanındaki yatırımları ile Kazakistan’ın artabileceğini sözlerine ekledi. önemli bir ortağı olduğunu belirtti. Seminerin sonunda katılımcı- Batı tarafından Rusya’ya uygulanan yaptırımların Rus- lar bölgeselcilik ve ekonomik ya’yı Batı’nın beklediği kadar etkilemediğini lakin Bela- gelişmeler konularında görüş rus gibi ülkelerle ticari ilişkilerini etkilemesi sebebiyle alışverişinde bulundular. ikili ilişkilerin gerildiğini dile getirdi. Yaptırımların bir

Seminer

C İNSİYEte DUYARLI BÜTÇELEME: ÇEŞİTLİ ÜLKE ÖRNEKLERİ

10 Şubat 2017 tarihinde Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü Başkanı Prof. Dr. Kâmil Tüğen “Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme: Çeşitli Ülke Örnekleri” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Kâmil Tüğen cinsiyete duyarlı bütçeleme çeşitli ülke ör- nekleri adlı seminerinde ana hatlarıyla cinsiyetler arasındaki Peşitsizlik ve devlet bütçelerinde dengesizliği gidermek için ya- pılması gerekenler konuları hakkında bilgiler sundu. Devlet bütçe- sinin toplumdan toplanan vergiler ile oluştuğunu ve bu kaynakların doğru dağıtılmasının önemini belirtti. Bazı ülkelerde devlet bütçe ka- nununa cinsiyetler arası dengesizliği gidermek için yapılan ve yapıl- ması gerekenler üzerine raporlar eklendiğini ifade etti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 115 FAALİYETLERİMİZ

Günümüzde pek çok ülkede cinsiyetler arasındaki denge genelde kadınlar aleyhine bir durum gösterdiği için cinsiyete duyarlı bütçelemede kadın haklarını gözeten bir anlayışın öne çıktığını ve bu konudaki çalışmaların 1980’li yıllardan itibaren artmaya başladığını sözlerine ekledi. Cinsiyetler arası eşitsizlik konusunda kadınların erkeklerden daha az maaş aldığını ve daha az mülkiyete sahip olduğunu dile getirdi. Bu alanda yapılan çalışmalar arasında uluslararası kon- feransların konuya dikkat çekmek adına etkili olduğunu belirtti. Düzenlenen bu konferanslar sayesinde Birleşmiş Milletler (BM), Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların konuya duydukları ilginin arttığını sözlerine ekledi. Avrupa Birliği Komisyonu’nun 2005 yılında bütçe sürecinde cinsiyete duyarlı bütçeleme ve dengesizliği giderme önlemlerinin girmesi gerektiği konusunun tartışıldığını belirtti. Cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulamasının ilk olarak Avustralya’da hayata geçirildiğini ve İngil- tere ve Fransa’da benzer çalışmaların yürütüldüğünü ifade etti. Bu alanda yapılan çalışmalara bakıldığında 195 ülkeden 50’sinde bu alanda aktif olarak çeşitli çalışmaların yürütüldüğünü ve bazı ülkelerde Kadın Bakanlıklarının kurulmaya başlandığını dile getirdi. Kazakistan’da ise Kültür Bakanlığı, Bilgi ve İletişim Bakanlığı, Damu Fonu ile Samruk Kazına’nın kadın girişimcili- ğini geliştirmeye yönelik çalışmalarının olduğunu belirtti. Türkiye’den vermiş olduğu örnekler arasında Türkiye Büyük Millet Meclisinde Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun 2013 yılın- dan önce kurulduğunu belirtti. Buna ek olarak konuyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın ilgilendiğini belirterek cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulamasını hayata geçiren bazı bölgesel devlet kurumları hakkında bilgiler vererek konuşmasını bitirdi. Seminerin sonunda katılımcılar değişik ülkelerdeki cinsiyete duyarlı bütçeleme uygulamaları konusunda görüş alışverişinde bulundu.

116 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer KALKINMADA BEŞERİ SERMAYE OLGUSU VE REKABET GÜCÜNÜ ETKİLEYEN TEMEL UNSURLAR: KAZAKİSTAN ÖRNEĞİ

9 Şubat 2017 tarihinde Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF İktisat Bölümünden Prof. Dr. Recep Kök “Kalkınmada Beşeri Sermaye Olgusu ve Rekabet Gücünü Etkileyen Temel Unsurlar: Kazakistan Örneği” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Recep Kök “Kalkınmada beşeri sermaye olgusu ve rekabet gücünü etkileyen temel unsurlar: Kazakistan ör- Pneği” adlı seminerinde ana hatlarıyla, kalkınma ve refah yaratma stratejilerinin temel belirleyenlerini açıkladı. Rekabet olgusu üzerinden, zamanımızda beşeri sermayenin niteliğin- deki değişimin önemine vurgu yaptı. Firmalar için de, devletler arasındaki rekabet düzeyi için de gerekli şart, etkinlik, istikrar ve sürdürülebilirlik olgularının birlikte sağlanmasıdır dedi. Konunun bütüncül bir yapıyla açıklanması gerektiğini belirten Kök, öncelikle tarihi ve kültürel tecrübeye atıf yaptı ve Türkiye ile Kazakistan’ın medeniyet kodlarının aynı olduğuna dikkat çekti. Türkiye, Rusya ve Kazakistan gibi yükselen piyasalar içi- ne dahil edeceğimiz tüm ülkelerde, demokratikleşme, gelir dağılımında iyileştirmeyi içeren “kapsayıcı büyüme” sürecin- deki temel açık nedir? sorusuna cevap aradığını ifade eden Kök, açıklamalarını şu şekilde sürdürdü: Geleneksel yaklaşıma

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 117 FAALİYETLERİMİZ

göre gelişmiş ülkelerin kalkınmalarında en Seminerinin devamında Dünya gelirinin önemli itici gücün, 19. ve 20. yüzyılın geçer- 85%’nin toplam dünya nüfusunun 15%’ine li yaklaşımı olan ve şimdi bağımsız olan bir gittiğini; geri kalan 15%’ininde nüfusun çok ülkedeki emek gücü ve hammaddeye 85%’i tarafından paylaşıldığını; bu durumun el koyma şeklindeki gerçekleşen “sömür- Dünyadaki istikrar ve sürdürülebilirlik olgu- gecilik» olduğunu belirtti. Ardından gelen sunu zorlaştırdığını ve çatışan insanlar veya 21. yüzyılda, yeni modern kalkınma yakla- sosyal kesimler yarattığını belirtti. Nurk- şımları çerçevesinde, sömürgeciliğin nitelik se’nin düşük gelir döngüsü teorisi ile bu- değiştirdiğini söyledi. Özellikle dünyada nun sebepleri üzerine görüşlerini bildirdi. kaynakların yeniden dağılımını sağlayan Düşük gelir düzeyinin düşük düzeyde tasar- devletlerin politikası iyi izlenirse, beşeri/in- rufa, yatırıma, eğitime ve dolaysıyla düşük san sermayesi üzerinden, az gelişmiş ülke- seviyede üretim gücüne ve çoğu insanın lerin bütün faktör donanımlarına egemen beslenme yetersizliğine neden olduğunu olunduğunu belirtti. Yine gelişmiş ülkelerin ve bu durumun gelişmekte olan ülkelerin “yeni sömürgecilik” aracının “bilgiye ege- ikna edilmesine yönelik, teorik bir argüman menlik” şekline dönüştüğünü örneklerle olarak kullanıldığını açıkladı. Bu çelişkinin/ açıkladı. parodaksal ilişkinin çözülmesi için geliş- mekte olan ülkelerin belirtilen temel üç açı- İçinde bulunulan dünya kaynak paylaşım ğı gidermesi şarttır dedi. Bu konuda nitelikli dengesizliğinin ana kaynaklarını sıraladık- eğitim olgusu çaresizliklerle baş etmenin tan sonra kendisinin kavramlaştırdığı «üçüz ana aracı olduğuna, ancak bu konuda temel açıklar» tespitini yaptı: Recep Kök’e göre, bu eğitim alanında ve üniversitelerde bilgi ve temel açıklardan ilki, kurumsallaşma yeter- teknoloji üretme yetersizliğine dikkat çekti. sizliğinin sonucu olan kurumsal açık. Nite- kim bu açığın sadece kanun çıkararak değil, Rekabetin 3 temel dinamiğinden biri kanun hakimiyetini sağlayacak kurumsal olan etkinlik, sürdürebilirlik ve entelektü- süreçle, akıl ve deneyimle, refah ve adil el sermaye temelli açıklamalarını sürdüren zenginlik yaratmayla, yani yönetimler tara- Kök, kaynakların, etkin kullanımı için doğ- fından sağlanan güvenlik ihtiyacının yanı ru zamanda, doğru yerde ve doğru insana sıra sosyal barış ve bölüşüm mutluluğuna ihtiyaç duyulduğuna vurgu yaptı ve kendisi erişilecek yol ve yöntem üreten kurumların tarafından geliştirilen, “rekabet gücü kazan- geliştirilmesiyle giderileceğini ifade etti. ma stratejisi”nin kurumsal çatısını anlattı. Sürdürebilirliği, var olan ekonomik kay- İkinci açık bilim insanı açığıdır ki bu, bilgi nakların verimli kullanımının sonucu olan üreten, uluslar arası rekabet düzeyi yüksek teknolojik yatırım, farklılaşmış ürün deseni insan kaynağındaki yetersizliği, insan ser- ve yüksek teknolojiye erişme koşuluna bağ- mayesini evrensel değer yaratmada yarış- layan Kök, seminerin sonunda katılımcılar tıran bilim kapasitesindeki eksikliği, kısaca ile rekabet gücü ile üniversitelerin strateji liyakat, ehliyet, erdemli davranış kazanan ve üretmedeki önemi konuları hakkında görüş teknolojik ilerlemeyi sürekli kılan insan tipi alışverişinde bulundu. açığını ifade eder. Ayrıca Entelektüel açık konusunda ise işlevselliğe vurgu yaparak bilginin sadece toplanmasının yeterli olma- dığını, kitlesel davranış biçimiyle topyekûn bilinç sıçraması gerektiğini sözlerine ekledi.

118 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer KAZAK ORALMANLARIN GÜNÜMÜZDEKİ EKONOMİK VE KÜLTÜREL DURUMU

2 Şubat 2017 tarihinde Şokan Valihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü Araştırmacısı Daulet Jaylıbaev “Kazak Oralmanların Günümüzdeki Ekonomik ve Kültürel Durumu” konulu seminer verdi.

azak oralmanların günümüzdeki ekonomik ve li yere sahip olan birçok eşyanın kültürel durumu adlı seminerinde ana hatla- müzelerde sergilenmesi ile birlikte Krıyla oralmanların topluma kültür, medeniyet eski kültürel zenginliklerin gelecek ve ekonomi alanlarındaki katkıları konuları hakkında nesillere aktarılmasına katkı sağ- detaylı bilgiler verdi. Oralmanların anavatanlarına landığını sözlerine ekledi. geri dönüşünü kolaylaştıran programın ana amacının Oralmanların arasında okuryazar- Kazakistan’ın demografik yapısına katkı sağlama ol- lık oranının yüksek olduğunu ve duğunu dile getirdi. Oralmanların Kazakistan’a 1992 değişik ülkelerden gelmeleri nede- yılında çıkarılan kanun ile göç etmesinin kolaylaştığı- niyle Çince, Arabca, Çağatayca gibi nı ve 1991-2017 yılları arasında Kazakistan’a 957.772 birçok dil bilmelerinin ve bazıları- oralmanın göç ettiğini ve gelenlerin 61%’nin Özbe- nın eski Kazak alfabesini bilmesi- kistan'dan, 14%’nün Çin'den 9%’nun ise Moğolis- nin tarihsel akademik çalışmaların tan'dan geldiğini ifade etti. ilerletilmesinde birçok kolaylıklar UNESCO’nun 2003 yılında Somut Olmayan Kültür sağladığını dile getirdi. Kültür, me- Varlıklarını da kültürel miraslar listesine kabul etme- deniyet ve akademik çalışmalara ye başladığını bu kapsamda oralmanların eski Kazak ek olarak yapmış olduğu birçok kültür ve adetlerini koruyarak günümüzde unutulan saha araştırmasına dayandırarak birçok kültürel zenginliğin tekrar canlandırılmasında oralmanların birçok alanda küçük büyük rol oynadıklarının altını çizdi. Oralmanların bi- ve orta işletmeler açtıklarını göz- rer medeniyet taşıcıları olduğunu belirterek eski kül- lemlediğini belirtti. Oralmanların türel adetleri bozulmadan günümüzde de yaşatma- için düzenlenen projeler arasında ları sayesinde Kazak kültürel mirasına önemli katkılar toplu yaşam alanları gibi projelerin sağladıklarını vurguladı. Buna örnek olarak eski bir bulunduğunu ve bunların arasın- Kazak dansı olan Karajorga dansının oralmanlar sa- da en başarılı devam ettirilen pro- yesinde tekrar hatırlanıp popüler olmasını gösterdi. jenin Asar Köyü projesi olduğunu Ayrıca oralmanlara ait olup Kazak kültüründe önem- dile getirdi. Kazakistan Cumhur-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 119 FAALİYETLERİMİZ

başkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in orta Çin’den gelenlerin ise gıda ve hafif sanayi sek- sınıfın oluşturulması konusundaki bir deme- törlerinde çalıştıklarını belirtti. Konuşmasının cine değinerek orta sınıfın oluşturulmasında sonunda Kazakistan’a dönen oralmanların oralmanların ekonomik olarak önemli bir kat- demografi sorununun yanında beşeri serma- kı sağlayacağına inandığını dile getirdi. ye bilgileri hesaba alınarak Kazakistan ekonomisine yardımcı olacak şekilde dağılımının Oralmanların sektörler arasında en çok tarım, sağlanmasının gerektiği yönünde görüşlerini inşaat, ulaşım sektörlerinde çalıştıklarını ve bildirerek konuşmasını bitirdi. küçük ve orta ölçekli değişik işletmeleri yü- rüttüklerini ifade etti. Oralmanların içinde Çin Seminerin devamında katılımcılar oralman- ve İran’dan gelen Kazakların en çok tarım sek- ların topluma kültürel ve ekonomik katkıları töründe, Özbekistan ve Karakalpakstan’dan konusunda görüş alışverişinde bulundular. gelenlerin inşaat sektöründe, Türkiye’den ve

Seminer İnsan Haklarının Tarihi Gelişimi ve İnsan Hakları Kategorileri 1 Şubat 2017 tarihinde Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Hukuk Anabilim Dalı Başkanı Dr. Fethi Kılıç “İnsan Haklarının Tarihi Gelişimi ve İnsan Hakları Kategorileri” konulu seminer verdi.

nsan haklarının tarihi gelişimi ve insan hakları kategorileri seminerinde ana hatlarıyla insan hak- ları, insan hakları kategorileri ve ülkelerin insan haklarına bakışı konularına değindi. İnsan hakları- İnın tanımı konusunda detaylı bilgiler sundu. Bu bilgiler arasında insan haklarının doğustan sahip olunan ve onur ve haysiyet ile özdeşen haklar olduğunu belirtti. Hukuk düzeninde ise insan hak- larının kullanılması kişilerin iradesine bırakılarak toplum çıkarları ile sınırlandırılan kavrama insan hakları denildiğini ifade etti. Devletlerin bu hakları tanıması, koruması ve uygulaması gerektiğini sözlerine ekledi. Seminerinin devamında insan hakları konusunda teorik tartışmalara değinerek burada güç hakkı yapar mı ve güçlü her zaman haklı mıdır sorularının tartışıldığını ifade etti. İnsan haklarına genel bir standart getirilmesi için Birleşmiş Milletlerin İnsan Hakları Evrensel Sözleşmesini hazırladığını

120 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ve bunu Birleşmiş Milletlere üye ülkelerin imzaladığını belirtti. haklara, sosyalist ülkelerde Bu sürecin ardından ortya çıkan Avrupa İnsan Hakları Sözleşme- ekonomik haklara ve üçün- si, Mahkemesi ve bundan sonraki antlaşmaların genel bir insan cü dünya ülkelerinde ulusal hakları standardı oluşturma amacıyla düzenlendiklerini ifade bağımsızlık ile ilgili haklara etti. önem verildiğini ifade etti. Birleşmiş Milletlerin bu hakla- İnsan haklarının üç kuşaktan oluştuğunu ilk kuşak içerisinde do- rı tek metin haline getirdiğini ğal haklar ile devlete karşı korunan hakların yer aldığını ikinci sı- ve İnsan Hakları Evrensel Söz- rada ekonomik ve siyasal hakların bulunduğunu üçüncü sırada leşmesini imzalayan ülkelerin ise kendi kendini ifade etme hakkının olduğunu belirtti. Özgür- bu hakların şartlarını yerine lükler konusunda özgürlüğün tanımının iyi yapılmasını çünkü getirmekle zorunlu oldukları- özgürlüğün her istediğini yapabilmek olmadığını özgürlüğün nı dile getirdi. Konuşmasının asıl tanımının kişinin kendisine bırakılan alanda istediğini yapa- sonunda insan haklarının ırk, bilmesi olduğunu vurguladı. renk, cinsiyet, dil, din ve sta- Devletlerin insan haklarını tanıması ve uygulamasını kolaylaş- tüye göre değişmediğini ve tırmasının toplumda kaynaşma yaratacağını lakin bu koşulların temennisinin insan hakları sağlanmadığı takdirde problemler çıkabileceğini dile getirdi. ihlalinin olmadığı günleri gö- İnsan haklarının herkez için gerekli olduğunu bu yüzden iyi bir rebilmek olduğunu belirtti. sistem kurulması gerektiğini insanların insan hakları ihlalleri Seminerinin sonunda katı- gördükleri zaman bu ihlallerin giderilmesi için çaba sarf etmesi lımcılar insan haklarının ko- gerektiğini belirtti. İnsan haklarına ülkelerin bakış açılarının de- runması konusunda görüş ğişik olabileceğini vurgulayarak Batı ülkelerinde siyasal ve sivil alışverişinde bulundular.

Seminer JEOPOLİTİK DÜZLEMDEKİ KAYMALAR VE DEĞİŞEN RİSK ALANLARI 30 Ocak 2017 tarihinde Bilkent Üniversitesi Tarih Bölümünden Doç. Dr. Mehmet Akif Kireçci “Jeopolitik Düzlemdeki Kaymalar ve Değişen Risk Alanları” konulu seminer verdi.

oç. Dr. Mehmet Akif Kireçci jeopolitik düzlemdeki kaymalar ve değişen risk alanları adlı seminerinde ana hatlarıyla jeopolitikanın genel tanımı, uluslararası arenada jeopolitik çer- Dçevede tarihdeki önemli olaylar, büyük güçler arasındaki güç çekişmesi konularına değin- di. Jeopolitikanın tanımında politikanın coğrafya ile birleştirilmesi ile ortaya çıktığını ifade etti. Soğuk Savaş döneminde ABD ile Sovyetler Birliğinin dünya’da iki süper güç olduğunu ve devlet tarafından işletilen ekonomi model ile Batı tarzı liberal ekonominin bu sureçte birbirleriyle çatış- ma halinde olduğunu ve liberal ekonominin kazanan taraf olduğunu belirtti. Liberal ekonominin kazanması ile küreselleşme sürecinin önünün açıldığını ve 1991 yılında eski ABD Başkanı George H. W. Bush’un deyimi ile yeni dünya düzeninin kurulduğunu ifade etti. Günümüzde ABD’nin eskisi kadar güçlü olmadığını lakin ABD’nin ekonomik liderliğinin jeopolitik açıdan önemli olduğunu belirtti. Asya’da Çin ve Hindistan ekonomilerinin hızla büyümekte oldu-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 121 FAALİYETLERİMİZ

ğunu ve birkaç sene içerisinde Çin’in gayrisafi yurt içi uluslararası herhangi bir çatışmaya gir- hasıla bazında ABD’yi geçmesinin beklendiğini söz- mekten kaçındığını ama eğer girerse lerine ekledi. Burada Asyanın yükselirken Avrupanın bunun Çin’in gücünü arttırır mı yoksa gerilemediğini fakat büyüme oranlarının Çin, Hindis- durdurur sorusunun önemli konular- tan gibi ülkelerden az olduğunu dile getirdi. Tekno- dan birisi olduğunu ifade etti. ABD’nin lojik gelişim ve innovasyon açısından Çin’in ABD’nin ekonomik liderliği kaybetmesi duru- hala gerisinde olduğunu lakin eğitim sektörüne bak- munda bunun yeni jeopolitik krizlere tığımızda Çin ve Hindistan gibi ülkelerin ABD’den çok yol açabileceğini sözlerine ekledi. Ko- daha fazla doktora öğrencisi yetiştirdiğini ve bu insan nuşmasının sonunda bu durumda yeni sermayesinin aradaki farkın kapanmasında mutlaka bir finansal mimarinin gerekeceğini ve etkili olacağı yönünde görüşlerini bildirdi. bunun uzlaşarak mı yoksa savaşarak Seminerin devamında günümüz zamanını I. Dün- mı olacağı konusunun önemini vur- ya Savaşı öncesi döneme benzettiğini çünkü aynı o gulayarak temenisinin bu sürecin en zamandaki gibi ülkeler arasındaki ittifakların sürekli az çatışma ile geçmesi olduğunu ifade değişebildiğini ifade etti. Önümüzde bir transformas- ederek sözlerini bitirdi. yon sürecinin yer aldığını ve bu süreçte ABD ile Çin Seminerin sonunda katılımcılar büyük arasında fazla bahsedilmeyen bir çekişme olduğunu aktörlerin arasındaki jeopolitik ilişkiler ve bunu ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump’ın açık- konularında görüş alışverişinde bulun- ca dile getirmesine Çin’in nasıl cevap vereceğinin me- dular. rak konusu olduğunu belirtti. Buna ek olarak Çin’in

Seminer üreselleşme ve uluslararası güvenliğin KÜRESELLEŞME yaşadığı dönüşüm: DAEŞ terör örgütü VE ULUSLARARASI Körneği adlı seminerinde ana hatlarıyla güvenliğin genel tanımı, türleri, algı yönetimi GÜVENLİĞİN YAŞADIĞI ile Daeş’in algı yönetimi konularına değindi. DÖNÜŞÜM: Güvenlik tanımındaki tehlike ve korku algıla- DAEŞ TERÖR ÖRGÜTÜ rının göreceli olması nedeniyle tanımın de- ÖRNEĞİ ğiştiğini ve bu yüzden muğlak bir tanımının olduğunu ifade etti. Buna ek olarak güvenlik tanımının objektif ve sübjektif ve geleneksel ve yeni güvenlik anlayışı olarak ayrıldığını

122 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ 30 Ocak 2017 tarihinde Gazi Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümünden Doç. Dr. Bilal Karabulut “Küreselleşme ve Uluslararası Güvenliğin Yaşadığı Dönüşüm: DAEŞ Terör Örgütü Örneği” konulu seminer verdi. belirtti. Geleneksel güvenlik anlayışının ide- duğunu kendisine göre bir ben dairesinin alizm, realizm ve liberalizm’e yeni güvenlik olduğu ve bunun dışındakileri düşman ola- anlayışının ise constructivism’e ve post – te- rak gördüğünü belirtti. Daeş’in İslamı yanlış orilere dayandığını ve güvenlik anlayışında anladığını ve yürüttüğü algı operasyonları geleneksel den yeni güvenlik anlayışına bir ile profesyonel bir şekilde İslamı yanlış an- geçişin söz konusu olduğunu ve bu geçişe layan insanları kendisine çekebildiğini ifade teorik olarak Kopenhag okulunun yardımcı etti. İnsan kimliğinin hiyerarşik bir düzende olduğunu dile getirdi. inşaa edilip birden fazla kimliğinin olduğu- nu belirtti. İnsanların bildiği şeyin kimliğine Geleneksel güvenlik anlayışında devletlerin sahip olabileceğini ve o kimliğin gerektirdiği çoğunlukla askeri tehditlere önem verdiği- sorumlulukların yerine getirilmesi gerektiğini ni ve Soğuk Savaş dönemi bitene kadar bu sözleri ekledi. Bu sözlerine örnek olarak bir anlayışın hakim olduğunu ifade etti. Soğuk Müslümanın İslam dinini asıl kaynağından Savaş sonrasında ise güvenlik anlayışının ge- Kuran-ı Kerim’den öğrenmesi gerektiğini aksi nişlediğini ve askeri güvenliğin yanında siber, takdirde başka birisinden öğrenir ise bam- enerji, çevre ve kimlik güvenliği konularının başka bir din anlayışının olabileceğini be- da önem kazandığını belirtti. Yeni güvenlik lirtti. Bu tür olayların geleneksel algının çok anlayışının algıya önem verdiğinin altını çize- dışında yer aldığını sözlerine ekledi. Konuş- rek yeni güvenlik tezlerinde güvenlikleştirme masının sonunda algı operasyonlarının uzun ve güvenliksizleştirme kavramları hakkında vadeli planlar olduğunu ve başarılı bir algı bilgiler verdi. Burada var olan tehditlerin yok- yönetimi için ilk önce insanların kendi bilgisi- muş gibi yok olan tehditlerin ise varmış gibi ne sahip olması gerektiğini ve ülkelerin kendi gösterile bildiğinin ve bunun genellikle siyasi gerçekliğini doğru analiz ettikten sonra karşı amaçlar nedeniyle yapıldığını vurguladı. Ayrı- tarafın zayıf noktalarının iyi analiz edilmesi ca devletlerin düşmansız yaşamayacağını çün- gerektiğini ifade etti. kü düşmanların toplumu bir arada tutan bir çimento olduğu yönünde görüşlerini bildirdi. Seminerin sonunda katılımcılar güvenlik an- layışları konusunda görüş alışverişinde bu- DAEŞ’in selefiliğe inanan şiddet ve silah kul- lundular. lanmayı tercih eden cihadist bir örgüt ol-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 123 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

KAZAKİSTAN’DA EKONOMİK ÇEŞİTLİLİK POLİTİKASI 26 Ocak 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Kanat Makhanov “Kazakistan’da Ekonomik Çeşitlilik Politikası” konulu seminer verdi.

anat Makhanov ana hatlarıyla Kazakis- sektörler itibariyle banka kredileri konusunda tan’ın ekonomisinin ve üretim sektö- 1997-2008 yılları arasında inşaat sektörünün Krünün yapısı ile Hollanda hastalığının payının hızla artarak 3,9%’dan 19,6%’ya çıktı- Kazakistan ekonomisi üzerindeki etkileri ko- ğını aynı dönemde sanayi sektörüne verilen nularına değindi. 2000-2015 yılları arasında kredilerin oranının ise 34,5%’den 10,2%’eye Kazakistan’ın ekonomik yapısına bakıldığında düştüğünü ifade etti. Lakin bu durumun servis sektörünün payının yıllar itibariyle arttı- 2009-2015 yılları arasında değişerek sanayi ğını ve bu artışın çoğunlukla tarım sektörünün sektörüne verilen kredilerin payının 9,6%’dan payını azalttığını belirtti. Diğer sektörlere ba- 13,4%’e çıktığını inşaat sektörünün payının ise kıldığında inşaat sektörünün payının arttığını, 18,8%’den 7,8%’e gerilediğini belirtti. sanayi sektöründe ise herhangi bir önemli de- Üretim sektörünün 1991-2015 yılları arasında- ğişme kaydedilmediğini ifade etti. Sanayi sek- ki yapısına bakıldığında gıda, tekstil ve temel törünün yapısı hakkında vermiş olduğu bilgi- metal ürünler ağırlıklı bir yapının olduğunu ler arasında 1991-2015 yılları arasında üretim ifade etti. Lakin yıllar itibariyle tekstil ile gıda sektörünün payının 83,4%’den 40%’a kadar ürünlerinin payının oldukça azaldığını ve te- düştüğünü ve aynı süreç içerisinde madencilik mel metal ürünlerinin payının neredeyse iki sektörünün payının 10,3%’den 50,4%’e kadar kat artarak 2015 yılında 35,8%’e çıktığını dile çıktığını sözlerine ekledi. Ayrıca, 2015 yılında getirdi. Kazakistan’ın sanayisini geliştirmek üretim sektörünün payının büyük bir atılım adına iki önemli devlet programını hayata yaparak 32,9%’dan 40%’a çıktığını dile getirdi. geçirdiğini bunların birincisinin 2003-2015 Seminerinin devamında madencilik sektörü ile Kazakistan’ın Endüstriyel ve Yenilikçilik Geliş- üretim sektöründeki firma sayısı, işçi sayısı gibi tirme Stratejisi ikincisinin ise 2015-2019 Kaza- alanlardaki değişiklikleri yıllar itibariyle karşı- kistan’ın Sanayi Gelişimi Devlet Programı ol- laştırarak Hollanda hastalığının bu değişimler duğunu ifade etti. Programların ana amacının üzerindeki etkisi konusunda görüşlerini bil- Kazakistan’ın sanayisinin çeşitlendirilmesi ile dirdi. Üretim ve madencilik sektörlerinin reel üretim sektörünün rekabet gücünün arttırıl- büyüme hızları hakkında çeşitli bilgiler sundu. ması olduğunu vurguladı. İlk programın iste- Hollanda hastalığının ticaret üzerindeki etki- nilen performansı gösteremediğini lakin ikinci leri konusunda 1999-2013 yılları arasında Ka- programın birçok hedefine şimdiden ulaştığı- zakistan’ın ihracat çeşitlendirmesi endeksinin nı ve 2019 yılına kadar amaçlanan hedeflere 0,82’den 0,74’e düştüğünü ifade etti. Ayrıca ulaşacağını düşündüğünü ifade etti.

124 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ SEMPOZYUM

BAĞIMSIZLIĞIN 25. YILINDA KAZAKİSTAN

25 Ocak 2017 tarihinde Ahmet Yesevi Üniversitesinde "Bağımsızlığın 25. Yılında Kazakistan" Sempozyumu düzenlendi.

hmet Yesevi Üniversitesi’nin düzenle- miş olduğu ‘Bağımsızlığın 25. Yılında AKazakistan’ adlı sempozyum, 25 Ocak 2017 tarihinde öğretim üyeleri ve davetlilerin katılımı ile Ahmet Yesevi Üniversitesi Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Sempozyumun açılış konuşmasını Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek ve Ahmet Ye- diğini ifade etti. Konuşmasının devamında sevi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Valihan Ab- Kazakistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülke- dibekov yaptılar. nin Türkiye olduğunu da hatırlatan Başkan Yıldız, bunun onur ve gurur verici olduğunu Açılış konuşmasında ilk olarak söz alan Müte- ifade etti. Yıldız konuşmasının sonunda ise velli Heyet Başkanı Yıldız, konuşmasında Ka- Kazak Şair ve Yazar Mağjan Jumurbaev’in ‘Ben zakistan’ın bağımsızlığı ile ilgili bilgi vermenin Gençlere İnanıyorum’ adlı şiirini okuyarak ge- yanında 16 Aralık 1991 yılındaki bağımsızlık leceğin teminatı olan öğrencilere güvendiğini hareketinde, sadece Kazakistan’da değil tüm dile getirdi. Türk dünyasında bağımsızlık fitilinin ateşlen-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 125 FAALİYETLERİMİZ

Mütevelli Heyet Başkanı Yıldız’ın ardından gelişip büyüyerek dünyanın gelişmiş ülkeleri söz alan Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli arasında yer aldığını aktardı. Bağımsızlığın Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek ise dost ardından Kazakçanın özellikle Kazakistan ve kardeş ülke Kazakistan’ın bağımsızlığının Cumhuriyeti’nin kurucusu sayın Nursultan 25. yılının önemine değinerek, Kazakistan’ın Nazarbayev’in izlediği politikalarla büyük güç daha nice 125 ve 525 yıllarına da bağımsız kazandığını ve yaygınlaştığını belirten Kutal- olarak ulaşması temennisinde bulundu ve mış, geliştirilen projelerle de etkin, bilimsel ve “bunu gerçekleştirecek olan, Türkiye ve Kaza- edebi bir dil haline geldiğini söyledi. Kutalmış kistan’ın ortak evladı, göz bebeği olan üniver- konuşmasının sonunda tarihi geçmişi hakkın- sitemizin öğrencileri, bu bayrağı dostluk ve da bilgiler vermenin yanında Kazakçanın Kıp- kardeşlikle taşıyacaktır.” sözleri ile konuşma- çak grubundaki en geniş sahada konuşulan sını bitirdi. bir dil olduğunu ifade etti. Açılış konuşmasında son olarak kürsüye çı- Sempozyumda sayın Kutalmış’ın ardından kan Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektörü Prof. konuşan Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Dr. Valihan Abdibekov da Kazakistan’ın ve Heyet Başkanı Danışmanı ve Bilkent Üniver- üniversitenin 25. yılını kutladı. Konuşmasının sitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Akif devamında Rektör Abdibekov, Kazakistan’da- Kireççi ise, Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin iki ki gelişim ile değişimler hakkında bilgi vere- ışığın kaynağında kurulduğunu söyleyerek; rek 2017 yılında TÜRKSOY Kültür Başkenti’nin bu ışıkların birinin bayrak, diğerinin ise Hoca Türkistan olduğuna değindi ve bu kapsamda Ahmet Yesevi’nin yaktığı manevi ışık olduğu- 17 projeleri olduğunu belirtti. Açılış konuşma- nu ifade ederek bu ışıkların dünyayı aydınla- larının ardından Rektör Valihan Abdibekov, tacağını sözlerine ekledi. sempozyuma davetli olarak katılan Mütevelli Kireçci’den sonra kürsüye çıkan Ahmet Yesevi Heyet Başkanı Musa Yıldız ile Mütevelli Heyet Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Talcan Ra- Üyesi Muhittin Şimşek’e katılımlarından dola- imberdiyev ise bağımsızlık ile Kazakistan’daki yı madalya takdim etti. yenilikler hakkında söz alırken, Al-Farabi Ka- Açılış konuşmalarının ardından sempozyu- zak Milli Üniversitesi’nden davetli olarak katı- mun bildirilerini sunmak üzere ilk olarak Ah- lan Doç. Dr. Mehmet Arslan da ‘Kazakistan’ın met Yesevi Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Avrasya Coğrafyasındaki Jeopolitik Önemi’ Mehmet Kutalmış söz aldı. ‘Bağımsızlık Sonra- konusunda bilgiler verdi. sı Kazakistan’da Kazakçanın Yaygınlaşması ve Ahmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Gelişmesi’ adlı bildirisinde ilk olarak bağım- Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek sızlığın önemine değinen Kutalmış, Kazakis- ‘Bağımsızlık Sonrası Kazakistan-Türkiye Eko- tan’ın, bağımsızlığının ardından kısa zamanda

126 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ nomik İlişkileri’ adlı bildirisinde, Kazakistan’ın ve Avrupa coğrafyalarında inşa edilen kültür bağımsızlığını ilk tanıyan ülke olması sebe- ve medeniyetin bu tarz bir sentezin örnekleri biyle Kazakistan ve Türkiye’nin her zaman olduğunu dile getiren Eren, Hoca Ahmet Ye- beraber hareket ettiğini ve iki ülke arasında sevi’nin de dinamik bir zihin ve bilgi birikimi ticari ve siyasi ilişkilerin sürekli geliştiğini be- ile felsefi anlamdaki dünya algısı ve tasavvu- lirterek konu ile ilgili iki ülke arasında yapılan runun filozofların da ötesinde olduğuna işa- ticari antlaşmalar ve desteklemeler hakkında ret etti. Eren, ayrıca, filozofların fikir ve teoriler bilgiler verdi. Konuşmasının devamında Şim- üretip bu düzeyde kaldıklarını, Yesevi’nin ise şek, yıllar içerisinde iki ülke arasındaki tica- teori ve pratiğin birleşiminden müteşekkil ret rakamlarındaki dalgalanmalara da temas bir bütünlük bulunduğunu söyledi. Eren son ederek bunun sebeplerini açıkladı. Şimşek, olarak, Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin sloganı konuşmasının sonunda ise, Kazakistan ve olan; ‘Köklü Geçmişten Güçlü Geleceğe’ sö- Türkiye’nin birbirini tamamlayan ülkeler oldu- zünün önemine de vurgu yaparak, bizi biz ğunu, bu konuda iki ülke arasındaki ilişkilerin yapan köklerimize inip, oradaki hikmeti ka- daha iyi hale getirilmesi için daha kapsamlı zanıp, yepyeni, tutarlı bir zihin dünyası inşa bir çalışma yapılmasını gerektiğini iletti ve etmemiz gerektiğini iletti. Kazakistan’ın bağımsızlığının 25. yılını kutla- Sempozyum’da ayrıca Ahmet Yesevi Üniversi- yarak sözlerini tamamladı. tesi Rektör Vekili Prof. Dr. Talcan Raimberdiev Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektör Yardımcı- ise bağımsızlık ile Kazakistan’daki yenilikler sı Yrd. Doç. Dr. Mustafa Eren konuşmasında hakkında söz alırken, Al-Farabi Kazak Milli Kazakistan ve Hoca Ahmet Yesevi’nin felsefe Üniversitesi’nden davetli olarak katılan Doç. ile ilişkisini anlattığı bildirisinde Eren, Kaza- Dr. Mehmet Arslan da ‘Kazakistan’ın Avrasya kistan’ın sosyo-kültürel yapısı hakkında da Coğrafyasındaki Jeopolitik Önemi’ konusun- bilgiler verdi. Göçebe toplumların bilim, sa- da bilgiler verdi. Sempozyumun sonuna doğ- nat, kültür, edebiyat gibi alanlarında yetkin ru ise Ahmet Yesevi Üniversitesi Pedagojik Bi- eserler veremediği şeklinde yaygın bir yanlış limler Fakültesinden Prof. Dr. Kalipa Atemova kanaatin olduğunu vurgulayan Eren, aslında ‘’Kazakistan’ın Bağımsızlığında Eğitim Öğreti- bu düşüncenin doğruyu yansıtmadığını, gö- min Gelişim Süreci’’ ve Yrd. Doç. Dr. Seydullah çebe toplumların aynı zamanda dinamik bir Sadıkov da ‘’Kazak Basını ve Milli Meseleler‘’ zihni yapıya sahip ve pek çok farklı insan kay- konusunda katılımcıları bilgilendirdi. Sem- nağıyla çoğulcu bir kültürü oluşturduğunu pozyum bildiri sunumlarının ardından sona vurguladı. Türkistan, Mezopotamya, Endülüs erdi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 127 FAALİYETLERİMİZ

PANEL YESEVİ GÜNÜMÜZE NE SÖYLER?

20 Ocak 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsünde “Yesevi Günümüze Ne Söyler?” konulu panel düzenlendi.

vrasya Araştırma Enstitüsü’nün düzenlemiş olduğu “Yesevi Günümüze Ne Söyler?” başlıklı panele Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız ile Ahmet AYesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek konuşmacı olarak ka- tıldı. Panelin açılış konuşmasında oturum başkanı Doç. Dr. Nevzat Şimşek Hoca Ahmet Yesevi’nin Anadolu, Balkanlar, Afganistan ile Orta Asya’nın çeşitli bölgelerine gönderdiği alperenler ile İslam anlayışının şekillenmesinde ve Müslümanlığın daha iyi anlaşılmasında önemli rol oynadığını ifade etti. Hoca Ahmet Yesevi’nin eserlerinin, fikirlerinin ve öğretilerinin tartışılması için sözü konuş- macılara verdi. Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız konuşmasında Hoca Ah- met Yesevi’yi tanıtmanın misyonları arasında bulunduğunu ifade etti. UNESCO’nun 2016 yılını Hoca Ahmet Yesevi yılı ilan etmesi ile birlikte öncelikli olarak 25 başlık altında 250 faaliyet plan- landığını lakin sene içerisinde 286 faaliyet gerçekleştirdiklerini belirtti. Bunların arasında çocuklar için hazırlanan kitaplardan 5 dilde yazılmış Divan-ı Hikmet’e ve Türk Dünyası coğrafyasında çeşitli ülkelerde konferanslar, toplantılar ve konuşmalar gibi etkinlikler ile Hoca Ahmet Yesevi’nin dü- şüncelerini ve eserlerini tanıtan birçok değişik faaliyetin yer aldığını ifade etti. Konuşmasının devamında Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatı, eğitimi ve eserleri hakkında detaylı bilgiler verdi. Küçük yaşta ailesini kaybettiğini ve eğitimini ilk olarak Aslan Baba’nın yanında başla- yıp onun vefat etmesi nedeniyle daha sonraları Buhara’daki Yusuf el Hemedani’nin yanında ta- mamladığını sözlerine ekledi. Hoca Ahmet Yesevi’yi ilk tanıtan kişinin Fuat Köprülü olduğunu ve

128 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ onun vermiş olduğu bilgilerde 99.000 öğrenciyi eğittiğini gerektiğini belirtti. Ayrıca akıl belirtmekle beraber onu diğerlerinden ayıran en önemli ve kalbin bilimin iki kanadı ol- özelliğinin Arabça veya Farsca yerine hikmetlerini Türkçe duğunu, biri olmadan bilimin olarak halkın direkt kendi dillerinde anlatması olduğunu düzgün bir şekilde gelişemeye- ve bu yolla geniş kitlelerin İslamı daha iyi anlamalarında ceğini dile getirdi. Dahası günü- önemli rol oynadığını dile getirdi. müz problemlerinden birisinin iletişim sorunu ile onun meyda- Hoca Ahmet Yesevi’nin Divan-ı Hikmet ile Fakirname na getirdiği huzursuzluk oldu- eserleri hakkında bilgiler vermenin yanında hikmetlerin- ğundan bahsetmekle beraber den örnekler vererek anlamlarının da açıklamasını yaptı. bunun merheminin ise Divan-ı İslamın Şeriat, Tarikat, Marifet, Hakikat boyutlarına deği- Hikmet olduğunu vurguladı. nen Yıldız, günümüzde İslamın sadece Şeriat açısından Konuşmasının sonunda sözün açıklanması nedeniyle bugün yaşadığımız bazı sorunların yaşanırsa kelama dönüşeceğini, ortaya çıktığını sözlerine ekledi. Konuşmasının sonunda yaşanmaz ise kuru gürültü ola- Hoca Ahmet Yesevi’nin eserlerini ve düşüncelerini anlat- rak kalacağını belirterek sözleri- maya devam edeceklerini ve bu alanda akademik çalış- nin kelama dönüşmesi niyetiyle maların desteklenmesi adına karşılıksız olarak 2 yüksek konuşmasını bitirdi. lisans ve 3 doktora bursunun verildiğini belirtti. Panelin sonunda oturum baş- Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. kanı Doç. Dr. Nevzat Şimsek Muhittin Şimşek konuşmasında Hoca Ahmet Yesevi’nin 2016 yılının Hoca Ahmet Ye- nasihatlerinin bugüne nasıl dokunduğu ve nasıl içsel- sevi’yi tanıma ve tanıtma yılı leştirilebileceği konusunda görüşlerini paylaştı. Bunların olduğunu belirtti ve gelecek arasında aşk, iyilik etme, tebliğ, riyadan kaçınma ve maz- yıllarda onun hayatı ve eserleri lumlara yardım etme gibi düşüncelerin yer aldığını ifade hakkında araştırmaların yapıl- etti. Hoca Ahmet Yesevi’nin düşünce sisteminde ben veya ması gerektiğini ve bu konuda sen kavramının olmadığını bunun yerine bizin yer aldığını akademik çalışmaların genç belirterek egonun insanlara imtihan amacıyla verildiğini akademisyenlerin bir görevi ve ve birçok problemin altında egonun yattığını dile getirdi. ödevi olduğunu ifade ederek Bu fikirlerin insanların hayatına dokunduğu takdirde konuşmasını bitirdi. onun düşüncelerinin ve nasihatlerinin günümüze etkisi- Panelin sonunda katılımcılar nin görülebileceğini sözlerine ekledi. Buna ek olarak aşkın Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatı Allah’a olan aşk olduğunu ifade ederek herkesin tebliğ ile ve eserleri hakkında görüş alış görevli olduğunu, ilmin ve iyiliğin sürekli tebliğ edilmesi verişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 129 FAALİYETLERİMİZ

Seminer YENİ JEOPOLİTİK GERÇEKLİKLER İÇİNDE ÇİN’İN POLİTİKASI 17 Ocak 2015 tarihinde Uluslararası Kazak-Çin İşbirliği Merkezi Müdürü Dr. Adil Kaukenov “Yeni Jeopolitik Gerçeklikler İçinde Çin’in Politikası” adlı seminer verdi.

r. Adil Kaukenov yeni jeopolitik gerçeklikler içinde Çin’in politikası adlı seminerinde ana hatlarıyla Çin ile Kazakistan ilişkilerinin özellikleri, İpek Yolu Ekonomik Kuşak ve Avrasya DEkonomik Birliği arasındaki işbirliğinin perspektifleri ve Çin-ABD-Rusya üçgeninde ülkeler arasındaki modern ilişkiler konularına değindi. Kaukenov, Çin ve Kazakistan arasındaki ilişkilerin 1991 yılında kurulmasına rağmen Çin şirketlerinin Kazakistan’a ilk olarak 1997 yılında geldiğini lakin CNPC gibi önemli firmaların ise 2001 yılından sonra geldiğini belirtti. Son 5-7 sene içerisin- deki trendlere bakıldığında ABD’nin Afganistan’dan çıkması ile bölgede etkisinin azaldığını ve bu oluşan boşluğun Rusya’nın doldurmaya çalıştığını ifade etti. Seminerinin devamında Çin’in Orta Asya stratejisinde bazı değişikler yaşandığını dile getirdi. Buna örnek olarak 2000 yılında Rusya’nın bölgede en etkili aktör olduğunu net bir şekilde dile getirilir iken bu argümanların 2010 yılında değişerek Rusya’nın yanında Çin’in de önemli bir aktör olduğunun daha sık ifade edilmeye başlandığını belirtti. Burada Çin ile Rusya arasında üstü örtü- lü bir çekişme olduğunu belirtmekle beraber Çinli yetkililerin Rusya’yı incitmeden arada bir güç dengesi kurmaya çalıştığı yönünde görüşlerini bildirdi. Ukrayna krizi sonrası Rusya’nın AB ile olan ilişkilerinin gerilmesi nedeniyle Rusya’nın Çin’e daha da yaklaştığını sözlerine ekledi. Orta Asya hakkında Çin’de akademisyenlerin tartıştıkları konulara değinen Kaukenov bunlar ara- sında ŞİÖ ile AEB birlikleri arasında serbest ticari alanın kurma, AEB ile Çin arasında serbest ticaret alanı kurma gibi konuların Çin ve Rusya’da etraflıca tartışılmakta olduğunu lakin bu konuların Kazakistan’da fazla gündeme gelerek tartışılmadığını ifade etti. Bir diğer konunun ise Çin’de üre- tim yapan bazı fabrikaları Orta Asya’daki ülkelere taşıma ve üretimi bu ülkelerde yapma konusu olduğunu dile getirdi. Kaukenov bu tür girişimlerin Kazakistan ekonomisine faydalı olabileceğini düşündüğünü belirtti. Lakin bu firmaların gelmeleri durumunda kendi benlikleri ile geleceklerini ve bu durumda Kazakistan’ın Çin çalışma kültürüne ne kadar hazır olduğu konusunun tartışılması gerektiğini dile getirdi. Seminerinin sonunda Çin’in bölgeyi iyi incelediğini ve sorunların çözülme- sinde Çin’in çıkarlarını da hesaba katan çözüm önerileri üretebildiğini belirtmekle beraber bölge ülkelerinin ise bu önerilere sadece yanıt verdiğini ve kendilerinden fazla fikirlerin çıkmadığını ve bu durumun değişmesi gerektiğini vurgulayarak konuşmasını bitirdi. Seminerin sonunda katılımcılar Çin-Kazakistan ilişkileri, İpek Yolu Ekonomik Kuşağı projesi konu- larında görüş alışverişinde bulundular.

130 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ödül HİZMET MADALYALARININ ENSTİTÜ ÇALIŞANLARINA TAKDİMİ 12 Ocak 2017 tarihinde Kazakistan’ın Bağımsızlığının 25. Yılı vesilesiyle, Üniversitemizin hizmet madalyaları Enstitü çalışanlarına takdimi edildi.

Ocak 2017 tarihinde Avrasya Araştırma Ens- titüsü’nde üstün başarı gösteren personele 12hizmet madalyaları takdim edildi. Hizmet ma- dalyası takdimi törenine; Hoca Ahmet Yesevi Uluslarara- sı Türk-Kazak Üniversitesi Yardımcı Rektör Yrd. Doç. Dr. Mustafa Eren, Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek ve enstitünün akademik ve idari personeli katıldı. Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Nevzat Şimşek, hizmet madalyası ödülü töreninde yaptığı konuşmasına Kazakistan Cumhuriyetinin Bağımsızlığının 25. yıldönü- müyle kutlayarak başladı ve Kazakistan’ın 25 yılda geldiği bu noktanın tesadüf olmadığını, Kazakistan yönetiminin vizyoner, stratejik, bilinçli tercihleri sonucu gerçekleştiği- ni belirtti. Bağımsızlık yıldönümü vesilesiyle, motivasyon sağlamak ve kaliteyi teşvik etmek amacıyla enstitüde özveriyle çalışan kişilere hizmet madalyası ödüllerini takdim etmek istediğini dile getirerek, bundan sonraki iş Avrasya Araştırma Enstitüsü Mü- hayatlarında başarılar dilediğini ifade etti. dür Yardımcısı Aidarbek Amirbek, Enstitü Sekreteri Bakhıtzhan Os- Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi panov, Kadro Bölümü Başkanı Yardımcı Rektör Yrd. Doç. Dr. Mustafa Eren hizmet madal- Akkenje Kulbayeva, Misafir Araş- yası ödülü töreninde yaptığı konuşmada, Avrasya Araş- tırmacı Hayal Ayça Şimşek, Uzman tırma Enstitüsünün Orta Asya’da hızla yükselen başarılı Araştırmacı Lidiya Parchomchik, bir enstitü olduğunu vurgulayarak, enstitünün bugünkü Araştırmacı Cengizhan Canaltay haline gelmesinde başta Enstitü müdürü Nevzat Şimşek ile Araştırmacı Daniyar Nurbayev’a olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür edip, bun- hizmet madalyaları takdim edildi. dan sonraki çalışma hayatlarında başarılar diledi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 131 FAALİYETLERİMİZ

Seminer KAZAKİSTAN’IN BANKACILIK SİSTEMİNDEKİ GÜNCEL GELİŞMELER

26 Mayıs 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Daniyar Nurbayev “Kazakistan’ın Bankacılık Sistemindeki Güncel Gelişmeler” konulu seminer verdi.

aniyar Nurbayev “Kazakis- Günümüze bakıldığında ise bu hızın önemli ölçüde tan’ın Bankacılık Sisteminde- gerilediğini belirterek 2008 yılına kadar bankacılık Dki Güncel Gelişmeler” adlı se- sektörünün gelişmesinde önemli pay sahibi olan minerinde ana hatlarıyla bankaların BTA bank, Temirbank ve Alyans bankın batmasının karşılaşmakta olduğu sorunlar, 2008 önemli ölçüde etkisi olduğunu belirtti. Bankacılık yılında bankacılık sektöründe yaşa- sektöründeki bu kötü gidişata devletin bu üç banka- nan krizin sebebleri ve bankacılık yı 2009 yılında satın alarak müdahele ettiğini ve bu sisteminde güncel gelişmeler konu- bankaların daha sonra diğer bankalar tarafından sa- larına değindi. Kazakistan bankala- tın alındığını sözlerine ekledi. 2014 yılında Kazkom- rının karşılaşmış olduğu en önemli mertsbank bankasının BTA bankasını, 2015 yılında sorunların arasında likidite sıkıntısı ise Forte bankasının Temirbank ve Alyans bankı sa- ve takipteki krediler oranının yük- tın alarak birleştiklerini ifade etti. sek olmasını gösterdi. 2000’li yılların başlarında bankacılık sektörünün Seminerinin devamında 2007 yılına kadar kredi çok hızlı geliştiğine dikkat çekerek dağıtımlarında tenge ve yabancı para birimlerinin Kazakistan’daki bankacılık sistemi- oranlarının birbiriyle hemen hemen aynı olduğunu nin Orta Asya’da en hızlı kalkınan lakin 2007 yılından sonra kredi dağıtımlarında ya- sistem olduğunu ifade etti. Banka- bancı para birimlerinin oranlarında belirgin bir artış cılık sisteminin petrol, metal ve tahıl yaşandığını belirtti. Bunun nedenleri arasında ise fiyatlarının artması ve uluslararası bankaların uluslararası kuruluşlardan kredileri dolar kuruluşların düşük faizler ile kredi üzerinden aldıkları için muhtemel devaluasyonlar- dağıtması sebebiyle hızlı bir şekilde dan etkilenmemek adına kredileri dolar üzerinden geliştiğini, lakin bu gelişme sırasın- vermeye başlamalarını gösterdi. Fakat, bu noktada da bankaların çok fazla kredi dağıt- Merkez Bankasının dolar üzerinden kredi verilme- ması, küresel finansal kriz ve petrol sine kısıtlama getirdiğini ifade etti. Takipteki kredi- fiyatlarındaki düşüş ile gelişmenin lerde dünya ortalamasının yaklaşık olarak 5%-10% sekteye ugradığını sözlerine ekledi. civarında olduğunu belirtmekle beraber bu oranın

132 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer AVRUPA BİRLİĞİ: BREXİT ÖNCESİ VE SONRASI

5 Ocak 2017 tarihinde Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Doğu Araştırmaları Fakültesinden Doç. Dr. Sayfulla Sapanov “Avrupa Birliği: Brexit Öncesi ve Sonrası” adlı Kazakistan’da 2012 yılında 30% iken seminer verdi. 2015 yılının ortasında 10%’na düş- tüğünü belirtti. Bu düşüşün Merkez Bankasının bankaların takipteki krediler oranlarının 10% dan fazla olmasını l-Farabi Kazak Milli Üniversitesi, yasaklamasının ardından Kazkom- Doğu Araştırmaları Fakültesinin Öğ- mertsbank bankın BTA bankasına ait Aretim Üyesi Doç. Dr. Sayfulla Sapanov 2 trilyon tengeye yakın takipteki kre- Avrupa Birliği’nin (AB) Brexit öncesi ve son- diler iptal etmesi ve aynı şekilde Forte rası durumu adlı seminerinde ana hatlarıyla bankasının da Temirbank ve Alyans Brexit referandum kararının İngiltere, Avru- bankasına ait takipteki kredilerin bü- pa ve küresel çaptaki etkileri, ekonomik ve yük bir kısmını iptal etmek zorunda siyasi yönden analizi ile birlikte bu kararın kalmasını nedeniyle ortaya çıktığını Kazakistan ve AB arasındaki ilişkilere etkile- belirtti. ri konularına değindi. Sapanov kararın hem Mevduat hesaplarında son bir kaç ekonomik hemde politik yankıları hakkında senedir tengeden yabancı para birim- kendi analizlerini belirtti. Bunlar arasında lerine geçiş olduğunu belirtti. Bu ge- özellikle milli kimliği öne çıkaran sağ parti- çişin sebebleri arasında Merkez Ban- lerin karar sonrasında güçlenmeye başladı- kası’nın bankaların tengeye 10% dan fazla faiz vermesini yasaklaması ve tengenin 35% civarında devalasyona ugrayacagı analizlerinin etkili oldu- ğunun altını çizdi. Merkez Bankasının tengeye verilen faiz oranını 15%’e çı- karması ile birlikte 2016 yılının mart ayından itibaren mevduat hesapla- rında tekrar tenge oranının artmaya başladığını iletti. Seminerin sonunda katılımcılar faiz oranları, ve bankacılık sistemi konula- rında görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 133 FAALİYETLERİMİZ

ğının altını çizdi. AB açısından yapmış olduğu ana- düğünü sözlerine ekledi. Buna örnek lizlerde AB entegrasyonu karşıtı grupların Brexit olarak Kazakistan’ın gümrüklerde ya- kararı sonrasında güçlerinin artmaya başladığını şanan yolsuzlukları azaltacağı tahmin ve buna son dönemde yaşanan terör ile göç akımı edilen Ata Carnet Uluslararası Gümrük gibi olayların da etki ettiğini belirtti. AB kimliği ile Anlaşmasını imzalamasını gösterdi. milli kimlik tartışmalarının referandum sonrasın- Kazakistan’ın kendisini izole etmek da arttığını ifade ederek daha da sertleştiği yö- yerine diğer ülkeler ile entegrasyonu nünde görüşlerini belirtti. Buna ek olarak Fransa, artıracak proje ve anlaşmalara açık ol- İtalya ve Polonya gibi ülkelerde milli kimliği öne masını belirterek bu tür girişimlerin çıkaran partilerin bu akımdan faydanalarak güç Kazakistan’ın kurumlarının altyapısını kazandıklarını sözlerine ekledi. İngiltere’nin henüz güçlendireceğini sözlerine ekledi. AB’den çıkmadığını vurgulamakla beraber AB’nin Seminerinin sonunda Brexit kararının iç kurumlarının güçlü yapılanmaları sayesinde bu İngiltere ekonomisini kısa dönemde krizden fazla etkilenmediklerini belirterek Avras- olumsuz etkilemesinin yanında uzun ya Ekonomik Birliği’nin bu krizden kendine çeşitli dönemde bu tür etkilerin azalacağı dersler çıkarabileceğini ifade etti. yönünde fikir beyan etti. İngiltere’nin AB’nin Kazakistan’ın önemli bir ticaret ortağı ol- AB’den çıkması durumunda ekonomik duğunu ve taraflar arasında çeşitli anlaşmaların açıdan fazla etkilenmeyeceğini lakin bulunduğunu ifade ederek Brexit kararının Ka- işçi göçmenler konusunda ciddi so- zakistan ile AB arasındaki ilişkileri de etkilemesi runların oluşacağını sözlerine ekledi. nedeniyle Kazakistan’ı doğrudan ilgilendirdiğini ABD’de Donald Trump ile İngiltere’de belirtti. Milii kimliği öne çıkaran söylem dalgası- Theresa May’ın yönetime gelmesi ile nın Avrupa dışına yayıldığını belirten Dr Sapanov, birlikte İngiltere ve ABD arasındaki iliş- Kazakistan’da bazı akademisyenlerin de bu söy- kilerin daha da güçleneceğini belirte- lemlere sempati duyarak Kazakistan’ın Avrasya rek konuşmasını bitirdi. Ekonomik Birliğin’den çıkmasını gerektiğini ifade Seminerin sonunda katılımcılar, AB’nin edenlerin olduğunu, fakat kendisinin bu tür gö- Brexit öncesi ve sonrası durumuna iliş- rüşlere katılmadığını, çünkü Avrasya Ekonomik kin değerlendirmeler yaparak bu ko- Birliği’ne katılımın Kazakistan’ın ekonomisini ve nuda fikir alışverişinde bulundular. kurumlarını geliştirip güçlendireceğini düşün-

134 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer HAZAR DENİZİ DEVLETLERİNİN ENTEGRASYON GİRİŞİMLERİ: SORUNLAR VE BEKLENTİLER 29 Aralık 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Uzman Araştırmacısı Lidiya Parkhomchik “Hazar Denizi Devletlerinin Entegrasyon Girişimleri: Sorunlar ve Beklentiler” konulu seminer verdi.

azar Denizi devletlerinin entegrasyon girişimleri: sorunlar ve beklentiler” adlı seminerinde Lidiya Parkhomchik ana hatlarıyla Hazar Denizi’nin statü sorunu, Hazar’ın gü- “Hvenliği ile bölgede bulunan beş ülke arasındaki siyasi diyaloglar ve geliştirilmesindeki problemlerle ilgili konular hakkında detaylı bilgiler verdi. Hazar Denizi ülkelerinin entegrasyon girişimlerinin çok zayıf bir şekilde gelişmekte olduğunu belirten Lidiya Parkhomchik, Hazar böl- gesinin hem bölgesel hem bölge dışı devletler için enerji sektöründe büyük rol oynadığının altını çizdi. Hazar bölgesindeki petrol ve doğalgaz kaynakları Dünyanın hidrokarbon rezervinin büyük bir payını oluşturduğunu vurgulayarak, birçok aktörün bu bölgeye ilgisinin artmakta olduğunu dile getirdi. Bölge ülkelerinin entegrasyon girişimlerin 2000’lerde başladığını belirten Lidiya Parkhomchik, o dönemde Hazar Denizi ülkelerinin arasındaki diyalogların başarısız bir şekilde yürüdüğünü ve mevcut durumda gelişmenin ilk aşamasında olunduğunu ifade etti ve ayrıca Hazar Denizi devletleri arasındaki ikili ticaret ilişkileri hakkında detaylı bilgiler sundu. Bölgedeki en yüksek ticaret hacminin Kazakistan-Rusya arasında olduğunu, buna karşılık en düşük ticaret hacminin ise Azerbaycan ve Türkmenistan arasında gerçekleştiğini dile getirdi. Sunumunun devamında Ku- zey-Güney Ulaşım Koridoru ile Ulaşım ve Lojistik Merkezi hakkında detaylı bilgiler sunarak, İran ile Azerbaycan arasındaki Rest-Astara demiryolu yapım çalışmalarıyla birlikte, Gazvin-Reşt demir- yolunun 2017 yılında kullanıma gireceğini belirtti. Ulaşım ve Lojistik Merkezi entegrasyon girişi- minin 2014 yılında gerçekleşen Astrahan Zirvesinde Türkmenistan Cumhurbaşkanı Kurbankulu Berdimuhammedov’un teklifi olduğunu söyleyen Lidiya Parkhomchik, Hazar Denizi’nde taşıma- cılık alanında İşbirliği Anlaşmasının imzalanması gibi detaylı bilgilerle paylaştı. Parkhomchik ayrıca, Hazar’ın güvenliği hakkında da bilgiler sunarak, bölge devletlerini kapsayan Hazar Gücü (CASFOR) adlı uluslararası askeri deniz grubu projesinden söz etti. Seminerin sonunda katılımcılar, Hazar Denizi devletlerinin entegrasyon girişimlerine ilişkin de- ğerlendirmeler yaparak görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 135 FAALİYETLERİMİZ

PANEL

KAZAKİSTAN’IN BAĞIMSIZLIĞININ 25.YILINDA KAZAKİSTAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ

Avrasya Araştırma Enstitüsü, Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Türksoy Bölümü ile birlikte Kazakistan’ın bağımsızlığının 25. yıldönümü çerçevesinde “Kazakistan’ın Bağımsızlığının 25. Yılında Kazakistan-Türkiye İlişkileri” isimli panel düzenledi.

oca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü, Uzman Araştırmacı Dr. Erkin Baydarov HAl-Farabi Kazak Milli Üniversitesi, Şarkiyat yer aldı. Ayrıca panele Al-Farabi Kazak Fakültesi, Türksoy Bölümü ile birlikte 21 Aralık 2016 Milli Üniversitesi, Şarkiyat Fakültesi, tarihinde Kazakistan’ın Bağımsızlığının 25. Yıldönü- Türksoy Bölümünün akademik kadrosu mü çerçevesinde “Bağımsızlığının 25. Yılında Ka- da katıldı. zakistan-Türkiye İlişkileri” başlıklı panel düzenledi. Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Panelin konuşmacıları arasında K.İ. Satpayev Kazak Doç. Dr. Nevzat Şimşek açılış konuşma- Milli Teknik Araştırma Üniversitesi, Toplum Bilimleri sına Kazakistan’ın bağımsızlığının 25. Yı- Bölümünün Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dosmuhamed lını kutlayarak başladı. Bu yılın bağımsız- Kişibekov, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Ka- lık kutlamalarında ayrı bir yeri olduğuna zak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü Mü- değinerek bu çerçevede Avrasya Araş- dürü, Doç. Dr. Nevzat Şimşek, Al-Farabi Kazak Milli tırma Enstitüsü olarak böyle bir etkin- Üniversitesi, Şarkiyat Fakültesi, Türksoy Bölüm Baş- lik düzenlendiğini ifade etti. Sözlerinin kanı Prof. Dr. Erden Kazhibek, Abai Kazak Milli Peda- devamında Hoca Ahmet Yesevi Ulusla- goji Üniversitesi, Kazakistan Tarihi Bölümü Öğretim rarası Türk-Kazak Üniversitesinin kuru- Üyesi, Dr. Napil Bazılhan, Hoca Ahmet Yesevi Ulus- luşundan itibaren Kazakistan ve Türkiye lararası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma arasındaki ilişkileri geliştirmeye yönelik Enstitüsünün Müdür Yardımcısı, Dr. Aidarbek Amir- faaliyetleri gerçekleştirmeyi kendisine bek, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak misyon edinmiş bir üniversite olduğu-

136 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ nun altını çizdi. Düzenlenmekte olan panelin esas Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniver- amacının 25 yıl içerisinde Türkiye ve Kazakistan ara- sitesi rektörü Prof. Dr. Sabri Hizmetli’nin sındaki ilişkilerin gelişimini, iki ülke arasındaki ilişki- adına Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer lerin bugüne kadar gelmiş olduğu seviyeyi analize Üniversitesi Rektör Yardımcısı Doç. Dr. etmek olduğunu belirtti. Bu etkinliğin ortağı Al-Fa- Ercan Kuanyshbek açılış konuşmasına rabi Kazak Milli Üniversitesi, Şarkiyat Fakültesi, Türk- Kazakistan’ın Bağımsızlığının 25. Yıl- soy Bölümüne teşekkür ederek konuşmasını bitirdi. dönümünü kutlayarak başladı. Geçen 25 sene içerisinde Kazakistan’ın çeşitli Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi, Şarkiyat Fakültesi alanlarda büyük başarılar elde etme- Dekanı Prof. Dr. Bayan Zhubatova açılış konuşma- sinin yanı sıra birtakım zorluklarla da sına bu etkinliğin organizasyonunda emeği geçen karşılaştığını ifade ederek bu zorlukların herkese teşekkür ederek başladı. Konuşmasında aşılmasında Cumhurbaşkanı Nursultan Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün genç araştırma- Nazarbayev’in büyük rol oynadığının cılara vermiş olduğu desteğin önemini vurguladı altını çizdi ve bağımsızlık sonrası dö- ve enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in genç nemde Türkiye’nin Kazakistan’a birçok araştırmacıların potansiyellerini geliştirerek tecrü- konuda destek gösterdiğine değinerek be kazanmalarına olanak sağlanmasına katkıların- sözlerini bitirdi. dan dolayı ayrıca teşekkür etti. Öte yandan Türkiye Cumhuriyetine kardeş ülke Kazakistan’da Avrasya K.İ. Satpayev Kazak Milli Teknik Araştır- Araştırma Enstitüsü gibi bir kurumu kurarak akade- ma Üniversitesi, Toplum Bilimleri Bölü- mik çalışmaların desteklenmesine sağlamış olduğu münün Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dosmu- katkılarından dolayı teşekkür ederek konuşmasını hamed Kişibekov “Başarılı Bağımsız 25 bitirdi. Yıl” başlıklı konuşmasına Kazakistan’ın

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 137 FAALİYETLERİMİZ

Bağımsızlığının 25. Yıldönümünü kutlayarak baş- 2015 yılında ise bu rakamın 1 milyar ladı. Prof. Dr. Kişibekov, Kazak milletinin Sovyetler 850 milyon civarında olduğunu belirtti, döneminde türlü zorluklar atlattığını ifade ederek, fakat her iki ülkenin potansiyellerinin Stalin döneminde 25 bin Kazak aydınının sürgü- bu rakamların çok ötesinde olduğunu ne gönderilmesi gibi tarihsel olaylardan örnekler sözlerine ekledi, ticaretin önündeki en- sundu. Konuşmasının devamında Kişibekov, Türk gellerin kaldırılması yönünde politikalar halkının maneviyatında yüksek mevkiye sahip olan uygulanması gerektiğinin altını çizdi. Ahmet Yesevi’nin Kazak topraklarında İslam dini- Buna ek olarak, Türkiye’nin Kazakistan’a nin yayılmasında büyük katkısının bulunduğunu doğrudan yatırım yapan ülkeler arasın- dile getirdi. Kazakistan’ın 25 yıl içerisinde hızlı bir da önde gelmesiyle birlikte, iş kurma, şekilde gelişmesinde, uluslararası siyasette barışçıl değişik iş alanlarında istihdam yaratma, bir politika izlemesinde ve Kazakistan’da yaşayan ekonomik çeşitlendirme konularında halkların birlik ve barış içerisinde yaşamalarında destek olduğunu sözlerine ekledi. Ka- Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in büyük bir katkıda zakistan’ın Türkiye’nin Orta Asya’daki en bulunduğunun altını çizerek sunumunu bitirdi. önemli ticari ortağı olduğunu belirterek iki kardeş ülkenin ilişkilerinin karşılıklı Sonrasında Avrasya Araştırma Enstitüsü müdürü fayda sağlayacak şekilde devam ettiril- Nevzat Şimşek panelde Kazakistan’ın 25. Yılında mesi gerektiğini ifade etti. Türkiye ve Kazakistan arasındaki ekonomik ilişkile- rinden bahsetti. İki kardeş ülke arasındaki ilişkilerin Panelinin devamında Al-Farabi Kazak her alanda gelişmekte olduğunu belirten Doç. Dr. Milli Üniversitesi, Şarkiyat Fakültesi, Nevzat Şimşek Türk-Kazak ilişkilerinin kurumsallaş- Türksoy Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erden masın gerektiğini dile getirdi ve bu konuda Kaza- Kazhibek, günümüz Türkoloji’sinin stra- kistan Cumhurbaşkanı sayın Nursultan Nazarba- tejik konuları hakkında bilgiler sundu. yev’in Türk Dili konuşan ülkeler üst kuruluşlarının Prof. Dr. Erden Kazhibek, sunumunda oluşmasındaki etkisinin tarihsel önemini vurguladı Sovyetler Birliği’nin dağılmasından ön- ve bunun tüm Türk dünyasında hiç unutulmaya- ceki tarihlerde Kazak-Türk ilişkileri ko- cağını belirtti. Sunumunun devamında Türkiye ile nusuna değindi. Ayrıca XX. yüzyılın ba- Kazakistan arasındaki ticari ilişkilerin 1992 yılında- şında Kazak aydınlarının Türk milletinin ki 30 milyon civarından 2000 yılında 462 milyon Kurtuluş Savaşına yardımda bulunduğu dolara arttığını bildirdi. Bu rakamın 2010 yılında 3 hakkında bilgilerin ortaya çıktığını ifade milyarın biraz üstüne çıktığını belirtmekle beraber etti. Konuşmasının devamında Türkolo-

138 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ bilgiler verdi. Bağımsızlıktan bu yana geçen süre- cin 3 döneme bölünerek incelenmesi gerektiği- ni belirten Amirbek bunları sırasıyla 1991-1993, 1994-2008, 2009-2015 yılları olduğunu sözlerine ekledi. İlk dönem olan 1991-1993 yıllarında iki ülke arasındaki ilişkilerin temelini oluşturan birçok gö- rüşmeler ile anlaşmaların imzalandığını ifade etti. Bunlara örnek olarak 1994 yılındaki Türkiye ve Ka- zakistan arasında imzalanan Dostluk anlaşması ile iki ülke Dış İşleri Bakanlarının imzalamış olduğu diğer anlaşmalardan da bahsetti. 2009-2016 yılları arasında Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Na- zarbayev’in iki ülke arasındaki ilişkilerin seviyesinin ji alanındaki çalışmalar da karşılaşılan artması ve gelişmesinde önemli rol oynadığının al- sorunlara değindi. Ayrıca, Türk terimi tını çizdi. Öte yandan Türk Keneşi ile Yüksek Düzeyli üzerine akademisyenler arasındaki Stratejik İşbirliği Konseyi gibi uluslararası organi- tartışmalar ile arkeologların Kazak top- zasyonların kurulmasının ilişkilerin kurumsallaşma- raklarında Türklere ait olan 19 şehrin sında büyük katkı sağlayacağını sözlerine ekledi. bulunması konuları hakkında detaylı Avrasya Araştırma Enstitüsü uzman araştırmacıla- bilgiler sundu. rından Dr. Erkin Baydarov, kültürel ve sosyal alan- Abai Kazak Milli Pedagoji Üniversite- larda Kazakistan ve Türkiye ilişkileri hakkında bil- si, Kazakistan Tarihi Bölümü Öğretim giler paylaştı. İki ülke arasındaki ilişkilerin aktif bir Üyesi, Dr. Napil Bazılhan, “Kazakistan şekilde gelişmekte olduğunu belirten Baydarov, Bağımsızlığı: Tarihi Adımlar” isimli bir 2009 yılında Astana’da Mustafa Kemal Atatürk’ün sunum yaptı. Sunumuna Kazakistan’ın heykelin dikilmesiyle birlikte, Türkiye’de Abay Ku- Bağımsızlığının 25. Yıldönümünü kut- nanbayev, Kabanbay Batır ile Cumhurbaşkanı Nur- layarak başlayan Dr. Napil Bazılhan Türk sultan Nazarbayev’in heykellerinin bulunduğunu halklarının siyasi-askeri yapısının tarih- belirtti. Eğitim alanındaki işbirliklerine değinerek sel gelişimiyle birlikte Göktürklerin Çin çeşitli programlardan bahsetmenin yanında 1992 ve Moğolistan topraklarında bulunmuş yılında Türk Dünyasının manevi kültür başkenti yazılı yapıtlarından söz etti. Bu yazıtların olan Türkistan’da bulunan ortak devlet üniversitesi Türkçenin tarihsel süreçteki gramer ya- Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniver- pısı ve bu yapının değişiminin yanı sıra sitesi ve faaliyetleri hakkında bilgiler paylaştı. Buna Türklerin devlet anlayışı ile yönetimi, ek olarak iki ülke arasındaki ilişkilerin pekiştirilme- kültürel öğeleri, komşuları ve soydaşla- si amacıyla TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, TÜRKSOY, rı ile olan ilişkileri ve sosyal yaşantısıyla Türk Keneşi ve Türk Akademisi gibi kurumlarının ilgili önemli bilgileri içerdiğini dile ge- faaliyetleri hakkında bilgiler verdi. Ayrıca iki ülke tirdi. arasında eğitim, sağlık, restorasyon, tarımsal kal- kınma, maliye, turizm, sanayi gibi birçok alanda tür- Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdür lü projelerde ortak faaliyetlerin gerçekleştirildiğini yardımcısı Dr. Aidarbek Amirbek Kaza- sözlerine ekledi. kistan ve Türkiye ilişkilerinde stratejik ve siyasi gelişmelere değindi. Konuş- Panelin sonunda konuşmacılar ile katılımcılar çeşit- masında ana hatlarıyla diplomatik iliş- li konular hakkında görüş alışverişinde bulundular. kilerin gelişim süreci hakkında detaylı

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 139 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

2016 YILINDA ORTA ASYA’DAKİ TEMEL STRATEJİK EĞİLİMLER

15 Aralık 2016 tarihinde Narhoz Üniversitesi Kalite Güvencesi ve Stratejik Analiz Bölümünden Daniyar Kosnazarov, “2016 Yılında Orta Asya’daki Temel Stratejik Eğilimler” başlıklı seminer verdi.

aniyar Kosnazarov, seminerine Konuşmasının devamında Orta Asya devletlerinin Kazakistan’ın Bağımsızlığının iç dinamikleri, bölgenin genel gelişimi konularında D25. Yıldönümü ile kutlayarak çeşitli görüşlerini açıkladı. Özbekistan’daki Cum- başladı. Kosnazarov, Orta Asya bölge- hurbaşkanlığı seçimlerinin bölgenin geleceği için sindeki ABD’nin varlığının düşmesine çok önemli bir rol oynadığını vurguladı. Orta As- rağmen ABD’nin belli bir ölçüde etki- ya’daki güvenlik konusunda Özbekistan, Kırgızistan sini devam ettirdiğini ifade etti. Semi- ve Tacikistan ile sınır problemlerinin çözülmesi ko- nerin devamında Ukrayna sorunu, Batı nusunun Orta Asya bölgesindeki istikrar açısından tarafından Rusya’ya uygulanmış olan önemine değindi. Dahası, Rusya ile Çin’in Orta Asya ambargoların etkisi gibi bölge ülkeleri- üzerindeki etkinlikleri konusunda bazı anlaşmazlık- ni ilgilendiren konulara değindi. Buna ların yaşandığını belirtti. Çin’in bölgede yürüttüğü ek olarak petrol fiyatlarındaki düşü- yumuşak güç politikasının bölgede fazla etkili ol- şün Rusya ve Kazakistan ekonomisine madığına dikkat çekerek bunun sebepleri arasında etkileri konuları hakkında görüşlerini halk arasında klasik Çin’e karşı şüpheci yaklaşımın paylaştı. Bu tür olayların 2016 yılında hala etkili olmasını gösterdi. da en önemli trendler arasına girdiğini Kazakistan’a yapılan yatırımlar ile politik istikrar sözlerine ekledi. Seminerin devamında arasındaki ilişkileri değerlendirerek konu üzerinde Avrasya Ekonomik Birliğinin işleyişi ile kendi analizlerini sundu. Buna ek olarak bölge ülke- üye ülkeler arasındaki ekonomik ilişki- leri ile iyi ilişkiler içerisinde bulunan Türkiye ve Rus- ler konusu üzerine bilgiler paylaştı. ya’nın arasında yaşanan gerginliğin aşılmasında Ka- zakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in oynamış olduğu rolün bölge istikrarı açısından önemli bir gelişme olduğunu sözlerine ekledi. Se- minerinin sonunda Kazakistan’ın bağımsızlık sonra- sında 25 sene içerisinde hem politik, hem ekonomik alanda zor sınavlardan geçtiğini ifade etti. Seminerin sonunda katılımcılar, 2016 yılında Orta Asya’daki temel stratejik eğilimlere ilişkin değer- lendirmeler yaparak bu konuda fikir alışverişinde bulundular.

140 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ GÖRÜŞME BİŞKEK'TE DÜŞÜNCE KURULUŞLARI BAŞKANLARI İLE GERÇEKLEŞTİRİLEN GÖRÜŞMELER

Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek, 09 Aralık 2016 tarihinde Kırgızistan’ın Bişkek şehrinde düşünce kuruluşları başkanlarıyla görüştü.

vrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek, 09 Aralık 2016 tarihinde Kırgı- zistan’ın Bişkek şehrinde 22-23 Kasım 2016 tarihinde Ankara’da düzenlenen Avrasya Dü- Aşünce Kuruluşları Buluşmasına katılan düşünce kuruluşlarının başkanlarıyla bir dizi görüş- meler gerçekleştirdi. Kırgızistan Milli Stratejik Araştırmalar Enstitüsü müdürü Azamat Dikambaev ile Avrasya Araştırma Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek arasında yapılan toplantıda, iki enstitünün ortak faaliyetler yapması konusunda mutabakata varıldı ve gelecekte geliştirilmesi düşünülen ortak projeler tartışıldı. Aynı gün yine Avrasya Düşünce Kuruluşları Buluşmasına Kır- gızistan Bilimler Akademisi D.A. Alyshbaevvector Ekonomi Enstitüsünden iştirak eden Enstitü Müdürü Prof. Dr. Toktobiubiu Dyikanbaeva ile yapılan toplantıda, özellikle Kırgızistan’ın Avrasya Ekonomik Birliğine girmesi sonrasında Kırgızistan ekonomisinin durumu değerlendirildi gelecek işbirlikleri üzerinde görüşmeler gerçekleştirdi.

ÇALIŞTAY KAZAKİSTAN’IN BAĞIMSIZLIĞININ 25.YILINDAKİ EKONOMİSİNİN GENEL DURUMU

abancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversi- Avrasya Araştırma Enstitüsü tesi’nin düzenlemiş olduğu çalıştaya Av- araştırmacıları 12 Aralık Yrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. 2016 tarihinde Yabancı Dr. Nevzat Şimşek’in adına Enstitü Müdür Yar- Diller ve Mesleki Kariyer dımcısı Dr. Aidarbek Amirbek, enstitü araştırma- cılarından Cengizhan Canaltay, Kazak Otomobil Üniversitesinde düzenlenen ve Yol Enstitüsünden Dr. Askar Rahimbayev, Fre- “Kazakistan’ın Bağımsızlığının iburg Pedagoji Üniversitesi Öğretim Üyesi, Prof. 25. Yılındaki Ekonomisinin Dr. Hesse Reichard, Abay Kazak Milli Pedagoji Genel Durumu” adlı çalıştaya Üniversitesi Öğretim Üyesi Kaliya Nesipbayeva ile Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversite- katıldı. sinden Prof. Dr. Rahimbek Nesipbayev katıldı.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 141 FAALİYETLERİMİZ

Çalıştayın açılışı konuşmalarını Yabancı Diller ihraç ettiğini belirtmekle beraber Kazakis- ve Mesleki Kariyer Üniversitesi’nin Rektörü tan’dan genellikle hammadde ve sermaye yo- Prof. Dr. Sabri Hizmetli, Avrasya Araştırma ğun ürünlerinin ithal edildiğini bildirdi. Buna Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in ek olarak Türkiye’nin Kazakistan’a yatırımlar adına Dr. Aidarbek Amirbek yaptı. Prof. Dr. konusunda enerji sektörü dışında en büyük Sabri Hizmetli konuşmasına Kazakistan’ın dördüncü yatırımcı ülke olduğunu sözlerine Bağımsızlığının 25. Yıldönümünü kutlayarak ekledi. Sözlerini tamamlayıcılık endeksi so- başladı. Kazakistan’ın günümüzdeki ekono- nuçlarını bildirerek bitirdi. mik durumu ana konusu altında çeşitli ko- Freiburg Pedagoji Üniversitesi Öğretim Üyesi, nuların tartışılacağını belirtmekle beraber Prof. Dr. Hesse Reichard, konuşmasına Kaza- konuşmacılara çalıştaya katıldıklarından do- kistan’ın Bağımsızlığının 25. Yıldönümü ile layı teşekkür etti. Dr. Aidarbek Amirbek, ko- kutlayarak başladı. Prof. Dr. Hesse Reichard nuşmasına Kazakistan’ın Bağımsızlığının 25. sunumunda Kazakistan’ın bağımsızlıktan bu yıldönümünü kutlayarak başladı. Kazakistan yana ekonomik gelişimi hakkında kendi göz- ekonomisinin yıllar itibariyle gelişmekte ol- lemlerini bildirmekle beraber 1990’lı yıllar ile duğunu ifade etmekle beraber iki ülke ara- günümüz Kazakistan’ın da yaşam standart- sındaki ekonomik ilişkilerin bu gelişmede larını vermiş olduğu örnekler ile karşılaştıra- önemli bir katkıda bulunduğunu belirtti. rak görüşlerini ifade etti. Prof. Dr. Rahimbek Çalıştay moderatörlüğünü Dr. Askar Rahim- Nesipbayev, sunumuna Kazakistan’ın doğal bayev yaptı. Avrasya Araştırma Enstitüsün- kaynaklara zengin bir ülke olduğu vurgula- den araştırmacı Cengizhan Canaltay, Nevzat yarak başladı. Kazakistan’ın dünyanın en bü- Şimşek ile birlikte hazırladıkları “1992-2015 yük uranyum üreticisi olduğunu belirterek, yılları arasındaki Kazakistan ile Türkiye arasın- maden kaynaklarında Kazakistan’ın dünya daki ekonomik ilişkiler” sunumunu gerçek- rezervlerindeki payı hakkında çeşitli bilgiler leştirdi. Sunumuna Kazakistan’ın Bağımsız- sundu. Kazakistan’ın tarım sektöründe büyük lığının 25. Yıldönümü ile kutlayarak başladı. bir potansiyele sahip olduğunu belirtmekle Sunumunun devamında Türkiye ile Kazakis- beraber tarım arazilerinin alanının 93 milyon tan arasındaki ticari ilişkilerin 1992 yılındaki hektar kapasitesi ile Kazakistan’ın 70 ülkeye 30 milyon dolar civarından 2000 yılında 462 tahıl ihraç etme imkânının olduğunu sözleri- milyon dolara ve 2010 yılında 3.2 milyara ne ekledi. çıktıktan sonra 1.85 milyar dolara düştüğü- Çalıştayın sonunda, katılımcılar sunulan bildi- nü belirtti. Ayrıca iki ülke arasındaki ticaret riler hakkında değerlendirmeler yaparak, bu yapısına bakıldığında Türkiye’nin çoğunlukla konuda fikir alış-verişinde bulundular. emek yoğun ve zor taklit edilebilen ürünleri

142 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer KAZAKİSTAN VE İRAN İLİŞKİLERİ: GEÇMİŞİ VE MEVCUT DURUM

08 Aralık 2016 tarihinde Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Şarkiyat Fakültesinden Doç. Dr. Jomart Jenis “Kazakistan ve İran İlişkileri: Geçmişi ve Mevcut Durum” adlı seminer verdi.

vrasya Araştırma Enstitüsünde Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi, Doğu Araştırmaları Fakülte- sinin Öğretim Üyesi Doç. Dr. Jomart Jenis Kazakistan ve İran arasındaki tarihsel bağlantıları, Aekonomik ve siyasi ilişkiler ile birlikte uluslararası kuruluşlar çerçevesindeki iki ülke arasındaki diyaloglar konuları hakkında bilgiler verdi. Doç. Dr. Jomart Jenis sunumuna Kazakistan ve İran böl- gelerinde yaşayan milletler hakkında tarihsel bilgiler vererek başladı. Bunların arasında Göktürkler- den Selçuklulara ve Sovyetler Birliği dönemi ile günümüz tarihine kadar olan süreçte Kazakistan ve İran ilişkileri hakkında çeşitli bilgiler sundu. Tarihte Selçukluların İran bölgesine yerleşmesiyle beraber küçük parçalara ayrılmış devletleri bir araya getirdiğini belirtti. Ayrıca o zamanda yaygınlaşmakta olan tehlikeli dini akımların önüne geçmiş olduğuna değindi. Buna ek olarak Selçuklu hükümdarlığı altında bulunan bölgelerin bu dönemde ekonomik ve kültürel açıdan geliştiği yönünde görüş bildirdi. Günümüzde İran’da 10 bine yakın Kazak’ın yaşadığını belirterek, İran radyolarının bazı programlarını Kazakça yayınladığını ifade etti. Sunumunun devamında Doç. Dr. Jomart Jenis İran’ın Kazakistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülkeler- den birisi olduğunun altını çizerek, 1992’de kurulmuş olan iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin bugüne kadar barışçıl bir şekilde devam etmekte olduğunu dile getirdi. Buna ek olarak 2014’te yük taşımacılığında maliyeti azaltmak amacıyla Kazakistan-Türkmenistan-İran demiryolu hattının açıl- dığını belirterek, bu demiryolu hattının 82 kilometresinin İran, 700 kilometresinin Türkmenistan ve 120 kilometresinin Kazakistan tarafından inşa edildiğini belirtti. Her iki ülkenin ticari ilişkilerinde çoğunlukla hammadde ürünleri alış-verişinin göze çarptığının al- tını çizdi. Örnek olarak İran’ın Kazakistan’a fındık, sebze, üzüm ve çimento ihraç ettiğini, Kazakis- tan’dan ise buğday, demir ve çelik gibi ürünleri ithal ettiğini ifade etti. 2008 yılından itibaren İran’ın Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) üyelik için başvuruda bulunduğunu ve 2017 yılında tam üyeliğe kabul edilmesinin beklenmekte olduğunu sözlerine ekledi. Dahası İran’a uygulanan ambargonun tam kaldırılmadığını ifade etmekle beraber İran’ın petrol üretimindeki artışın petrol fiyatına ciddi bir etkisinin olmayacağı yönünde görüş bildirdi. Seminerinin sonunda Kazakistan’ın İran’a yatırımları hakkında çeşitli bilgiler vererek, tarım ve altın çıkarma sektörüne yatırımlardan bahsetti. Seminerin sonunda katılımcılar, Kazakistan ve İran ilişkilerine ilişkin değerlendirmeler yaparak bu konuda fikir alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 143 FAALİYETLERİMİZ

KONFERANS

BAĞIMSIZ KAZAKİSTAN’IN SOSYO-EKONOMİK VE POLİTİK GELİŞİMİ İLE ULUSLARARASI ROLÜ 08 Aralık 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü araştırmacıları Kazak Devlet Kızlar Pedagoji Üniversitesinin düzenlediği Kazakistan’ın bağımsızlığının 25. yıldönümü çerçevesinde “Bağımsız Kazakistan’ın Sosyo-Ekonomik ve Politik Gelişimi ile Uluslararası Rolü” adlı uluslararası konferansa katıldı.

144 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ EBEDİ ÜLKE TEMELLERİ: ORTAK HEDEF, ORTAK GELECEK, ORTAK ÇIKARLAR

onferansa Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nev- zat Şimşek, Erzincan Üniversitesinden Doç. Dr. Haydar Efe, Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesinden Prof. Dr. İslam Jemeney KONFERANS K katıldı. Konferansın moderatörlüğünü S.D. Asfendiyarov Ulusal Tıp Üniversitesi Doçent Bisembayeva Zinagul Ubaydaykızı yaptı. Doç. Dr. Haydar Efe Türkiye ile Kazakistan arasında tarihsel bağların 06 Aralık 2016 tarihinde olduğunu değinmenin yanında Kazakistan’ın jeopolitik yapısı, Rus- ya ve Çin gibi küresel oyuncularla ilişkileri konusu hakkında bilgiler Avrasya Araştırma verdi. Kazakistan, petrol sektöründe Avrupa’nın Rusya’ya bağımlığını Enstitüsü Müdürü Doç. kıracak bir alternatif olma potansiyeline sahip olduğunu dile getirdi. Dr. Nevzat Şimşek, S.D. Bununla birlikte Avrupa Birliği’nin Kazakistan ile ilişkilerin geliştirme- Asfendiyarov Ulusal si yönünde Orta Asya Stratejisi ve Ortaklık ve İşbirliği anlaşması gibi iki projesinin bulunduğunu ifade etti. Al-Farabi Kazak Milli Üniver- Tıp Üniversitesinin sitesi Prof. Dr. İslam Jemeney “Hoca Ahmet Yesevi, Türk Dünyasının Hoca Ahmet Ortak Atası” konusunda sunum yaptı. Sunumunda İslamiyet’in ya- Yesevi’nin vefatının yılmasında Ahmet Yesevi’nin önemli katkılarından bahsetti. Ahmet Yesevi’nin eserlerinin temel fikrinin insanın ahlak, hoşgörü gibi de- 850. yılı ile Kazakistan ğerlerinin gelişmesi olduğunu belirterek, günümüzde insanların bu Cumhuriyetinin manevi değerleri kaybetme yoluna kaydığı yönünde görüşlerini dile bağımsızlığının getirdi. 25. yıldönümü Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek, ko- çerçevesinde “Ebedi nuşmasına Hoca Ahmet Yesevi’nin vefatının 850. Yılı ve Orta Asya Ülke Temelleri: Ortak Cumhuriyetlerinin Bağımsızlığının 25. Yıldönümünden dolayı bu yılın oldukça önemli bir yıl olduğunun altını çizerek başladı. Konuş- Hedef, Ortak Gelecek, masında Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesinin teklifi ve Kazakistan Ortak Çıkar” İsimli Cumhuriyetinin desteği ile UNESCO tarafından 2016 yılın Hoca Ah- konferansa katıldı. met Yesevi yılı ilan edilmesi ile birlikte bu yıl içerisinde Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin 300’e yakın faaliyet gerçekleştirdiğini belirtti. Türkiye’nin Kazakistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk cumhuriyet ol- duğunu vurgulayarak, 1992 yılından bugüne kadar iki kardeş ülke arasındaki ticari ilişkiler hakkında bilgiler verdi. Konuşmasının de- vamında Türkiye ile Kazakistan arasındaki ticari ilişkilerin 1992 yılın- daki 30 milyon civarından 2000 yılında 462 milyon dolara arttığını söyledi. Bu rakamın 2010 yılında 3 milyarın biraz üstüne çıktığını belirtmekle beraber 2015 yılında ise bu rakamın 1 milyar 850 milyon civarında olduğunu sözlerine ekledi. Buna ek olarak iki ülke ekonomik ilişkileri çerçevesinde ayrıca Türkiye’nin Kazakistan’a doğrudan yatırımları üzerine bilgiler paylaştı ve Kazakistan’ın yeniden bağım- sızlığının 25. Yılını kutlayarak konuşmasını tamamladı. Konferans sonunda S.D. Asfendiyarov Ulusal Tıp Üniversitesinin öğ- rencileri Hoca Ahmet Yesevi’nin hikmetlerinden bazılarını okudu.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 145 FAALİYETLERİMİZ

HOCA AHMET YESEVİ’Yİ ANLAMAK PANEL

2 Aralık 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, Yabancı Diller ve Kariyer Üniversitesi ile birlikte “Hoca Ahmet Yesevi’yi Anlamak” isimli panel düzenledi.

oca Ahmet Yesevi’nin Dr. Muhittin Şimşek, Yabancı yaya etki bırakan fikir, sanat, ölümünün 850. yılının Diller ve Mesleki Kariyer Üni- düşünce adamı Ahmet Yesevi HUNESCO tarafından versitesi rektörü Prof. Dr. Sab- Türk Dünyasının ortak atası Hoca Ahmet Yesevi yılı ilan ri Hizmetli, Avrasya Araştırma olduğunu ifade etti. Panelinin edilmesi ile birlikte düzenle- Enstitüsü müdürü Doç. Dr. moderatörlüğünü yapan Ah- nen etkinlikler çerçevesinde Nevzat Şimşek, panelist ola- met Yesevi Üniversitesi Müte- Avrasya Araştırma Enstitüsü, rak Ahmet Yesevi Üniversitesi velli Heyet Üyesi Prof. Dr. Mu- Yabancı Diller ve Mesleki Ka- Mütevelli Heyet Başkanı Prof. hittin Şimşek yapmış olduğu riyer Üniversitesi ile birlikte Dr. Musa Yıldız, Yabancı Diller konuşmada bugün dünyada “Hoca Ahmet Yesevi’yi anla- ve Mesleki Kariyer Üniversite- yaşanan ciddi sıkıntıların almak” konulu panel düzenledi. si Rektör Yardımcısı Doç. Dr. tında yatan maneviyat yok- Yabancı Diller ve Mesleki Ka- Ercan Kuanyshbek katıldı. sulluğunun olduğu zamanda riyer Üniversitesi, M. A. ERSOY Panelin açılış konuşmasında Ahmet Yesevi ve onun tale- Salonunda gerçekleşen pane- Yabancı Diller ve Mesleki Ka- beleri Mevlana,Yunus Emre, le Ahmet Yesevi Üniversitesi riyer Üniversitesi rektörü Prof. Haci Bektaş-ı Veli gibi güzel Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Sabri Hizmetli, tüm dün- insanların düşüncelerinin

146 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ paylaşılacağı bir panel düzen- Yesevi Üniversitesi Mütevelli basit söyleyişler ile Türkçe ya- lemesinin büyük bir mutluluk Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa zarak ve anlatarak dile getir- olduğunu dile getirdi. Yıldız sunumuna Divan-ı mesi sayesinde geniş kitlele- Hikmet sözleri ile başlayarak rin hikmetlerini anlayabildiği- Panelist, Yabancı Diller ve Türk halkının maneviyatında ni belirtti. Ayrıca, 2016 yılının Mesleki Kariyer Üniversite- yüksek mevkiye sahip olan UNESCO tarafından Yesevi yılı si Rektör Yardımcısı Doç. Dr. Ahmet Yesevi’nin hayatı ve olarak ilân edildiği bu yılda Ercan Kuanyshbek konuş- eserlerinden söz etti. Hoca yapılan faaliyet hakkında bil- masında hikmet kelimesi- Ahmet Yesevi’nin hayatı ve giler sunmanın yanında Hoca nin manası ile Hoca Ahmet yaşam felsefesi hakkında bil- Ahmet Yesevi’nin hayatından Yesevi’nin hikmetlerinden gileri onun hayatından ver- örnekler vererek onu düşün- örnekler vererek İslamiyet’in miş olduğu örnekler ile dile celerini anlatmak için hazırla- inceliklerini öğreten Ahmet getirdi. Prof. Dr. Musa Yıldız nan çocuk kitabı gibi yayınlar Yesevi’nin hikmetlerinin Orta Hoca Ahmet Yesevinin eser- hakkında bilgiler verdi. Asya’dan Anadolu, İran, İrak, lerindeki ana fikrinin insanın Balkan hatta Hindistan’a ka- Panelin sonunda konuşmacı- ahlaki, manevi ve hoşgörü dar yayılması Yesevi’nin bu lar tarafından, katılımcıların gibi değerlerinin gelişmesi bölgelerde etkili bir şahıs ol- Hoca Ahmet Yesevi’ye ilişkin olduğunu ifade etti. Eserlerini duğunu gösterdiğini ifade soruları cevaplandırıldı. halkın rahatça anlayabileceği etti. Diğer panelist Ahmet

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 147 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

ADVRASYA’ A TÜRKİYE’NİN ROLÜ

2 Aralık 2016 tarihinde Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümünden Prof. Dr. Salih Yılmaz “Avrasya’da Türkiye’nin Rolü” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Salih Yılmaz Avrasya’da bölgede soğuk çatışma olarak tabir edilebilecek Karabağ, Türkiye’nin rolü isimli semine- Donbas, Kuzey Osetya’daki sorunların çözümünde Türki- Prinde ana hatlarıyla Avrasya ye’nin etkili rol oynayabileceği yönünde görüşlerini bildirdi. Ekonomik Birliğinin geleceği, Av- Geçmişte Rusya ve Türkiye’nin Orta Asya ve Kafkasya böl- rasya bölgesindeki jeo-politik so- gelerindeki çekişmesinin her iki ülkeye de bir fayda sağla- runlar ile Türkiye’nin Avrasya me- madığının altını çizdi. Bu durumun 2000’li yıllar da Rusya’da deniyetinin güçlenmesindeki rolü Vladimir Putin’in Türkiye’de ise Recep Tayyip Erdoğan’ın ikti- konuları hakkında bilgiler sundu. dar başına gelmesi ile birlikte değişen politikalar sayesinde Bunların arasında Avrasya bölge- her iki ülkeninde belirli kazanımlar elde ettiği bir döneme sinin jeopolitik yapısı, küresel ve girildiğini sözlerine ekledi. Bölge jeo-politiği konusunda AB bölgesel aktörlerin ikili ilişkileri ile ve ABD’nin Rusya’yı çevreleme politikası izlediğini ve bu sü- işbirliklerine değinerek Türkiye’nin reçte belirli ülkeleri kalkan ülkeler olarak seçildiğini belirtti. Avrasya perspektifi üzerine görüş- Buna ek olarak Rusya’nın Baltık ülkeleri üzerindeki etkisinin lerini belirtti. Rusya’nın itici güç ol- azalmasına fazla ses çıkarmadığını lakin söz konusu Ukray- duğu Avrasya Ekonomik Birliğinde na ve Gürcistan olunca sert bir tepki gösterdiğini ifade etti. Rusya’da yaşanan ekonomik du- raksamanın birliğin gelişme süreci- Bu çevreleme politikasının bozulmasında Türkiye’nin önem- ne engel olduğunu belirtti. li bir rol oynayabileceğini ifade ederek Türkiye’nin hem ekonomik anlamda hemde enerji hatları konusunda Avrupa’ya Türkiye’nin Avrasya politikasının açılan yeni bir köprü olabileceğini sözlerine ekledi. Prof. Dr. yeni olmadığını ve Avrasya tanımı- Salih Yılmaz Rusya’nın Avrasya Medeniyetinin içine İran’ı da nın Rusya’dan daha değişik oldu- dahil etme fikirlerinin olduğunu ifade etmekle beraber bu ğunu ifade etti. Rusyanın Avrasya tür hamlelerin İran’ın Şii mezhebine dahil olmasının bu me- tanımının sadece eski Sovyetler deniyete entegre olmasında zorluklar çıkarabileceğini ve Birliği ülkelerini içerdiğini lakin Tür- Avrasya medeniyetinin uyumu açısından da tehlikeli olabi- kiye’nin ise Avrasya tanımında Bal- leceğini belirtti. Seminerinin sonunda ortak bir medeniyet kanlar, Orta Doğu ve Orta Asya’yı algısının geliştirilmesinin önemine tekrar vurgulamakla be- içine alan ve tüm tarihine sahip raber Türkiye’nin bu medeniyetin güçlendirilmesindeki ro- çıkan bir coğrafyayı kapsadığını lünün yeni Osmanlıcılık yerine Türkiye’nin Avrasya politikası belirtti. Seminerinin devamında olarak değerlendirilmesi gerektiğini sözlerine ekledi. Avrasya medeniyeti algısının geliş- tirilmesinin önemine dikkat çeke- Seminerin sonunda katılımcılar, Türkiye’nin Avrasya’daki ro- rek Türkiye’nin bu medeniyetin te- lüne ilişkin değerlendirmeler yaparak bu konuda fikir alış- mel taşlarından birisi olduğunu ve verişinde bulundular.

148 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer ORTA ASYA DEVLETLERİNE GÜVENLİK ALANINDA AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NİN YARDIMLARI

24 Kasım 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Juldız Baizakova “Orta Asya Devletlerine Güvenlik Alanında Amerika Birleşik Devletleri’nin Yardımları” konulu seminer verdi.

rta Asya Devletlerine Güvenlik Alanında Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Yardım- ları’’ adlı seminerinde Juldız Baizakova, ana hatlarıyla askeri ve güvenlik alanlarındaki "Oproje ve programlar hakkında detaylı bilgiler verdi. Bunun yanı sıra program bütçele- rindeki değişikliklerin nedenlerine değinen Baizakova, ABD’nin Orta Asya’da güvenlik ve istikrarın sürdürebilir olmasını amaçladığını ve bu doğrultuda çeşitli programlara finansal destek vermenin yanında yerli personele eğitim desteği sağladığını belirtti. ABD’nin bölgeye olan ilgisinin ana nedenleri arasında bölge ülkeleri ile güvenlik alanında işbirliği ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesinin yer aldığını ifade etti. Güvenlik konusunda ise terörle mücadele, sınır güvenliği, uyuşturucuyla mücadele, istikrar operasyonları ve güvenlik sektörü re- formu başlıkları altında çeşitli konularda işbirliği ve finansal destek sağlanmasına önem verildiği- ni sözlerine ekledi. Askeri yardımlar konusunda Kazakistan’ın 2016 yılında ABD’den $2,4 milyon askeri yardım ve $6,11 milyon insanı ve kalkınma yardımı aldığını belirten Baizakova, Orta Asya ülkelerine yapılan yardımlar konusunda ise en çok finansal kaynağın Kooperatif Tehdit Azaltma programına akta- rıldığının altını çizdi. Bunun ötesinde dış askeri finansman, uluslararası askeri eğitim, uluslararası uyuşturucu ile mücadele de narkotik bölümlerine destek, teröre karşı ortak mücadele gibi prog- ramların destek programları arasında yer aldığını ifade etti. Seminerinin devamında Batı medyasında ABD’nin Afganistan’dan çıkması ile beraber Orta As- ya’ya ilgisinin azalacağını ifade eden görüşlere karşılık ABD ordusu üst düzey yetkililerinin aynı görüşte olmadıklarını belirten Baizakova, buna karşılık programlara aktarılan kaynaklarda son birkaç yılda azalmanın olduğunu ifade etti. ABD Dış İşleri Bakanlığı’nın askeri ve polis güçlerine yardım amaçlı belirlediği bütçede 2014 yılında $33,3 milyon yardım gönderilirken yardımın 2016 yılında $24,7 milyona düştüğünü ifade eden Baizakova, bu rakamın 9/11 olayları öncesi 2000 yılındaki $7,9 milyon seviyesinden daha yüksek olduğunu sözlerine ekledi. Baizakova ayrıca, güvenlik yardımlarının %46’sının istikrar operasyonları ve güvenlik sektörü refor- muna, %32’sinin uyuşturucuyla mücadele ve %22’sinin ise terörle mücadele programlarına ayrıldığı- nı ifade etti. ABD’nin Orta Asya’ya yapmış olduğu kalkınma yardımlarına bakıldığında ise 2014 yılında $86,3 milyon finansman desteği sağlanırken 2016 yılında bu rakamın $103,4 milyona çıktığını belirtti. Seminerin sonunda katılımcılar, güvenlik program ve projelerinin bölge ülkelerin güvenlik so- runlarına yönelik desteğine ilişkin değerlendirmeler yaparak bu program ve projelerin avantaj ve dezavantajlarıyla ilgili görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 149 FAALİYETLERİMİZ

22-23 Kasım 2016 tarihleri arasında AVRASYA Avrasya Araştırma Enstitüsü, T.C. Yurt Dışı Türkler ve DÜŞÜNCE Akraba Topluluklar Başkanlığı ile KURULUŞLARI birlikte Avrasya Düşünce Kuruluşları Buluşmasını BULUŞMASI düzenledi. SEMPOZYUM

hmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Ens- titüsü, T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba ATopluluklar Başkanlığı’nın finansal destekleriyle 22 Kasım 2016 tarihinde Türkiye’nin başkenti Ankara şeh- rinde “Avrasya Düşünce Kuruluşları Buluşması” Sempoz- yumunu düzenledi. Sempozyum kapsamında Avrasya Bölgesindeki ekonomi, ulaşım, enerji, uluslararası ilişkiler ve güvenlik temaları tartışılacaktır. Bu bağlamda Avras- ya bölgesinde faaliyet gösteren düşünce kuruluşlarına/ araştırma merkezlerine mensup araştırmacıların birbirleriyle tanışmalarını ve gelecekte daha fazla ortak projeler ve çalışmalar hazırlama imkânına sahip olmaları sağlana- caktır. Sempozyuma 13 farklı ülkeden 37 kurumun temsilcisi olarak toplam 42 uzman davet edildi.

150 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Avrasya Düşünce bir rapor şeklinde ya- Kuruluşları Buluşma- yınlamaktır; 2) Bölge- sı Sempozyumunun nin önde gelen düşün- açılış konuşmalarını ce kuruluşlarıyla etkili Hoca Ahmet Yesevi işbirliği mekanizmala- Uluslararası Türk-Ka- rı gerçekleştirmektir. zak Üniversitesi Av- Bu sempozyumun en rasya Araştırma Ens- önemli çıktılarından titüsü Müdürü Doç. biri olduğunu, Avrasya Dr. Nevzat Şimşek, bölgesindeki düşünce Hoca Ahmet Yesevi kuruluşlarında ve araş- Uluslararası Türk-Ka- tırma merkezlerinde zak Üniversitesi Mü- görev yapan araştır- tevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız, macıların birbirleriyle tanışmalarına ve ge- T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba lecekte ortak projeler gerçekleştirmelerine Topluluklar (YTB) Başkanı Doç. Dr. Kudret ortam oluşturduğuna dikkat çekti. Doç. Dr. Bülbül, Türk Dünyası ve Uluslararası İlişkiler- Nevzat Şimşek sempozyum ile birlikte elde den Sorumlu MHP Genel Başkan Yardımcısı, edilmesi beklenen sonuçlar ve muhtemel Antalya Milletvekili Doç. Dr. Mehmet Günal çıktıları şu şekilde belirtmiştir: 1) Avrasya yapmışlardır. Açılış konuşmalarının akabin- bölgesindeki yerel ve bölgesel sorunların de Yesevi Sanat Topluluğu konser verildi. tespitinde, çözüm önerilerinin getirilmesin- de ve gelecek çalışmaların planlanmasında Konferansın ilk açılış konuşmasını Avrasya fayda sağlayacak fikirlerin geliştirilmesidir; Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat 2) Türkiye’de Avrasya Bölgesine ve Türk dili Şimşek yapmıştır. Doç. Dr. Nevzat Şimşek konuşan ülkelere yönelik farkındalığın arttı- konuşmasında Avrasya’da kalıcı barışın ve rılmasıdır; 3) Türkiye’deki araştırma kurum- istikrarın sürdürülmesi Türkiye açısından çok larının Avrasya Bölgesi ve Türk dili konuşan önemli olduğunu, Türkiye devleti Avrasya’yı ülkelerdeki diğer düşünce ve araştırma ku- geçmişte olduğu gibi günümüzde de farklı rumlarıyla işbirliğine zemin oluşturulabil- toplulukların ve kültürlerin barış ve huzur mesidir; 4) Avrasya Bölgesindeki düşünce içerisinde bir arada yaşadığı örnek bir bölge kuruluşlarının ve araştırma kurumlarının olarak görmek istediğini, bu nedenle de ül- Türkiye üzerinde çalışmalar yapmalarının kelerin bağımsızlıkları temelinde şekillenen teşvik edilmesidir. Doç. Dr. Nevzat Şimşek ve ekonomik açıdan karşılıklı yararın önem Sempozyumun bu yıl Türkiye’de gerçekleşti- arz ettiği bir işbirliği çerçevesinde ilişkilerini rilmiş olması, Avrasya bölgesindeki düşünce geliştirmeye önem verdiğini dile getirmiştir. kuruluşlarının Türkiye’deki kamu kurumları- Bu çerçevede Sempozyumun iki temel ama- nı ziyaret etmelerine olanak sağlayacağını, cının olduğunun altını çizmiştir: 1) Avrasya böylece Türkiye’nin dış politikası ve Avras- Bölgesindeki ekonomi, ulaşım, enerji, ulus- ya bölgesine yönelik faaliyetleri hakkında lararası ilişkiler ve güvenlik konularını en ilk ağızdan bilgilendirme sağlanabileceğini yetkili uzmanlarını bir araya getirerek etraflı- dile getirdi. Bu Sempozyumun gelecek yıl- ca tartışmaktır. Bu çerçevede, Avrasya Bölge- larda başka ülkelerin ev sahipliğinde yapıl- sinde yaşanan dönüşüm, Avrasya Ekonomik ması halinde bu tür bir bilgilendirme süreci Birliği ve diğer entegrasyon süreçleri, Tür- her ülke özelinde gerçekleşebileceğini söz- kiye ile ilişkiler ve bölge dışı aktörlerin rolü lerine ekledi. gibi konuların analiz edilmesi ve sonrasında

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 151 FAALİYETLERİMİZ

İkinci açılış konuşmasını Hoca Ahmet Yesevi rasya'dan gelen düşünce kuruluşlarından Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Müte- öğreneceğimiz çok önemli yeni bilgiler, velli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız yap- fikirler, bakış açılarının söz konusu olduğu- tı. Prof. Dr. Musa Yıldız 2016 yılının UNESCO nun altını çizdi. Konuşma esnasında Türkiye tarafından Hoca Ahmet Yesevi Yılı ilan edil- ve Avrasya arasında çok köklü ve tarihi ilişki- diğini hatırlatarak, Avrasya Araştırma Ensti- lerin bulunduğuna dikkat çeken Bülbül, Av- tüsünün, bu birlik beraberlik kapsamında bu rasya ülkeleri arasında daha fazla tanışma ve güne kadar önemli faaliyetlere imza attığını tecrübe paylaşımı yapılarak ortak geleceğe dile getirdi. Bugün de bu faaliyetlerden bir katkı sunmayı amaçladıklarını dile getirdi. başkasının icra edildiğini, daha önce Yurtdışı Kudret Bülbül, Avrasya ülkelerinin kamu ku- Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ile rum ve düşünce kuruluşlarının Türkiye›deki birlikte Avrasya Yaz Okulu’nu gerçekleştir- ortaklarıyla yürüteceği faaliyetlere YTB’nin diklerine dikkat çekti. Bu yaz okulunda Av- destek olabileceğini de sözlerine ekledi. rasya coğrafyasının geleceğinde söz sahibi Dördüncü açılış konuşmasını MHP Genel olacak, önemli araştırmacıları 10 gün Almatı Başkan Yardımcısı, Antalya Milletvekili Doç. başta olmak üzere Astana ve Türkistan’da misafir ettirdiklerini ve bundan sonra da bu tür faaliyetlerinin devletimizin değişik kuru- luşları ile birlikte devam edeceği açıklama- sında bulundu. Üçüncü açılış konuşmasını YTB Başkanı Doç. Dr. Kudret Bülbül yapmıştır. Doç. Dr. Kudret Bülbül Avrupa ve ABD›nin gittikçe korkula- rına teslim olduklarını, dünyada ırkçılık ve İslam karşıtlığının arttığına dikkati çekerek sıkıntıların temelinde tarafların birbirini yeterince tanımamalarının olduğunu söyledi. Kudret Bülbül, etkinlikten beklentilerinin düşünce kuruluşları arasında daha fazla ta- nışma, tecrübe paylaşımı ve ortak geleceğe katkılar sunmak olduğunu söyleyerek, Av-

152 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Dr. Mehmet Günal yaptı. Doç. Dr. Mehmet İkinci oturum «Avrasya'da Ulaştırma Ko- Günal bütün ülkelerle ekonomik, siyasi, ridorları: Sorunlar ve Fırsatlar» konusuyla kültürel işbirliğinin geliştirilmesini önem- Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Merkezi Baş- sediklerini vurgulayarak, bu tür organizas- kanı Vugar Bayramov’un moderatörlüğünde yonların siyaset üstü bir kurum tarafından yapılmıştır. İkinci oturumda Vusala Jafarova yapılmasından duyduğu memnuniyeti dile (Ekonomik Reformlar ve İletişim Merkezi, getirdi. Azerbaycan), Hasan Oktay (Kafkasya Stra- tejik Araştırmaları Merkezi), Alena Dastan- Açılış konuşmalarının ardından AK Parti Sa- ka (Belarus Devlet Üniversitesi Uluslararası karya Milletvekili Mustafa Isen’in modera- Araştırmalar Merkezi, Belarus), özge Nur törlüğünde düzenlenen «Avrasya Ekonomik Öğütçü (Avrasya İncelemeleri Merkezi, Tür- Birliği: Bölge Ülkelerin Deneyimleri ve Kar- kiye) bildirilerini sundular. İkinci oturuma şılaştıkları Güçlükler» konulu birinci oturum tartışmacılar olarak George Tagramadze ile Sempozyum başlamıştır. Birinci oturum- (Gürcistan Stratejik ve Uluslararası İncele- da Doç. Dr. Nevzat Şimşek (Avrasya Araştır- meler Vakfı, Gürcistan), Lidiya Parkhomchik ma Enstitüsü, Kazakistan), Vugar Bayramov (Avrasya Araştırma Enstitüsü, Kazakistan) ile (Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Merkezi, Mehmet Arslan (Al-Farabi Kazak Milli Üni- Azerbaycan), Galina Selari (Stratejik Araş- versitesi, Kazakistan) katılmışlardır. tırmalar ve Reformlar Merkezi, Moldovya) bildirilerini sundular. Birinci oturuma tartış- “Avrasya Düşünce Kuruluşları Buluşması” macılar olarak Mahir Nakip (Çankaya Üni- Sempozyumu 22-23 Kasım 2016 tarihleri versitesi, Türkiye), Sardor Azam (Öngörü arasında devam edecek olup, Beştepe Cum- ve Makroekonomik Araştırmalar Enstitüsü, hurbaşkanlığı Külliyesi, Türkiye Büyük Millet Özbekistan) ile Aidarbek Amirbek (Avrasya Meclisi ile T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Araştırma Enstitüsü, Kazakistan) katılmış- Akraba Topluluklar Başkanlığı ziyaret edil- lardır. dikten sonra sona erdi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 153 FAALİYETLERİMİZ

Seminer BİLGİ GÜVENLİĞİ: KAZAKİSTAN’DA ZORLUKLAR, RİSKLER VE TEHDİTLER

r. Lesya Karataeva seminerinde ana hatlarıyla Ka- zakistan’da bilgi güvenliği alanındaki gelişmeler, 17 Kasım 2016 Driskler ve potansiyel tehditler konularına değindi. tarihinde Kazakistan Kazakistan’da bilgi güvenliğinin güçlendirilmesine yönelik Cumhurbaşkanlığına 2011 yılında Bilgi Güvenliği Konsepti 2013-2017’nin hazır- bağlı Kazakistan ladığını ifade etti. Konsept’in içeriği hakkında vermiş oldu- ğu bilgiler arasında bilgi güvenliğinin güçlendirilmesi için Stratejik Araştırma atılan veya uygulamaya konulması beklenen adımlar ile Enstitüsü (KISI) birlikte geleceğe yönelik hedefler hakkında detaylı bilgiler Uzman Araştırmacısı yer aldı. Bilgi güvenliği konseptinin enformasyon, teknik Dr. Lesya Karataeva ve sosyo-politik olarak üç ana konu altında incelenebile- “Bilgi Güvenliği: ceğini belirtti. Enformasyon bölümünde genellikle inter- netin bilgiye erişimde kullanımı, teknik bölümde siber sal- Kazakistan’da dırılar ve sosyo-politik bölümde kamuoyu oluşturma gibi Zorluklar, Riskler ve konuların yer aldığını sözlerine ekledi. Tehditler” konulu Günümüzde ülkeler arasında enformasyon savaşlarının seminer verdi. vuku bulduğunu ve gelişen teknolojiler ile siber güvenlik sorunlarının da arttığını belirterek konsept kapsamında bu tür gelişmelere de yer verildiğini ifade etti. Siber gü- venlik bağlamında alınan önlemler arasında tüm devlet kurumlarının siber güvenliklerinin NITEC ulusal bilişim teknolojileri firması tarafından sağlanmasına geçilmesini gösterdi. Bu sayede her kurumun kendi içinde özel siber güvenlik grupları kurmasına gerek kalmayarak tasarruf ya- pılmasına olanak sağladığı yönünde görüş bildirdi. Kazakistan’ın bilişim teknolojileri sektörü hakkında bilgiler vermenin yanında bu alandaki sorunlar dan bahsetti. Bu sorunlar arasında en önemli hususların yerli kalifiye uzman sayısının çok az olması ile birlikte yazılım ve teknolojik ürünlerin üretilmesinde ithal servis veya parçaların

154 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ kullanılma oranlarının oldukça yüksek oldu- ğunun altını çizdi. Bunun sebepleri arasında öncelikle ülke pazarının yeterince büyük ol- maması ve teknik ekipman ve servislerin dı- şarıdan ithal edilmesinin yerli teknolojilerin geliştirilmesinin maliyetin den daha düşük olmasını gösterdi. Günümüzde Kazakistan’ın bilgisayar piyasa- sına HP, Lenova ve Acer yazılım da ise Micro- soft, SAP ve Oracle gibi firmaların hakim ol- duğunu belirtti. Pazarda belli başlı yerli firma- larında bulunduğunu belirtmekle beraber bu firmaların ürünlerinde çoğunlukla ithal ekip- nün üretimden çok servis vermeye dayalı bir man kullandıklarının altını çizdi. Kazakistan’ın sektör olduğunu, pazarda yabancı firmaların bilişim ürünleri ihracat ve ithalatında 2014 ile etkin olduğunu ifade ederek yerli uzman ye- 2015 yılları verileri karşılaştırıldığında 2014 tiştirilmesine daha fazla ilgi gösterilmesi ve yılında ithalatın hacminin ihracattan 7,5 kat yatırım yapılması gerektiğini ifade etti. daha fazla olduğunu ve bu oranın 2015 yılın- da 18,5 kata yükseldiğini ifade etti. Seminer sonunda katılımcılar Kazakistan’daki bilişim sektörü ile siber saldırı konularında Seminerinin sonunda Dr. Lesya Karataeva görüş alışverişinde bulundu. Kazakistan’daki bilişim teknolojileri sektörü-

Seminer

ORTA ASYA’DA GÖÇ VE İŞÇİ DÖVİZLERİ ÜZERİNE GELİŞMELER 3 Kasım 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Cengizhan Canaltay “Orta Asya’da Göç ve İşçi Dövizleri Üzerine Gelişmeler” konulu seminer verdi.

engizhan Canaltay seminerinde ana hatlarıyla Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan’dan Rusya’ya iş bulma amacıyla giden işçi göçmenlerin sayısı, işçi döviz miktarları ve göç po- Clitikalarına değindi. Seminerine Rus işgücü piyasasındaki Orta Asyalı işçi göçmenlerden bahsederek başlayan Canaltay 2005 yılında çalışma izni alım prosedürünün basitleştirilmesi ile Rusya’da çalışan yabancı işçiler arasında Orta Asyalı işçi göçmenlerin oranının hızla artarak 2005 yılında 16.9%’dan 2015 yılında 63%’e ulaştığını ifade etti. Bunun yanı sıra Rusya’ya giden Orta Asyalı göçmenlerin profili hakkında vermiş olduğu bilgiler arasında Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan’dan gidenlerin neredeyse yarısının vasıfsız işçi kategorisine girdiğini belirtmekle beraber yüksek kalifiye işçilerin oranlarının 1%’den az olduğunu sözlerine ekledi. Rublenin dolara karşı ciddi değer kaybı, Rus ekonomisindeki ekonomik yavaşlama gibi olaylar neticesinde 2015 yılında Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan’a gönderilen işçi dövizlerinin dolar değerinde 2014 senesi ile karşılaştırıldığında sırasıyla 57%, 46% ve 66% oranlarında düşüş kayde-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 155 FAALİYETLERİMİZ

dildiğini ifade etti. Dahası bu düşüş trendinin 2016 yılının ilk çeyreğinde de devam ettiğini belirtmenin yanında bu durumun ikinci çeyrekte tam tersi- ne dönerek her üç ülke içinde 50% civarında bir artışın göz- lemlendiğini sözlerine ekledi. Bu artışın nedenleri arasında ise en etkili faktörün Mayıs- Eylül döneminin Orta Asyalı işçiler için Rusya’da mevsimsel işlerde çalışmak için en çok tercih edilen dönem olması nedeniyle her sene bu dönem- de işçi dövizi akışında belirgin lında ise 1.5% büyüyeceğini belirttiğini ve bu artışın işçi düzeylerde artışların yaşanma- dövizlerinin artmasına olumlu etkileri olabileceğini ifade sını gösterdi. etti. Buna ek olarak petrol fiyatları ile Rusya’dan gönderi- len işçi dövizleri arasında güçlü bir bağlantının olduğuna Rusya’dan gönderilen işçi dö- değindi. Bu konu üzerinde OPEC ve önde gelen petrol vizlerinin önümüzdeki yıllarda üreticisi ülkelerin 28 Ekim 2016 tarihinde bir araya gele- tekrar artabileceğine dikkat rek üretim seviyesini kısmaya yönelik görüşmelerinden çeken Canaltay Dünya Banka- çıkacak olumlu bir kararın Rusya’dan gönderilen işçi dö- sı’nın Rus ekonomisi üzerine vizlerinin artmasına yardımcı olabileceği yönünde görüş yapmış olduğu tahminlere bildirdi. değinerek Rusya’nın GSYH’nın 2017 yılında 1.3% ve 2018 yı- Seminerinin devamında bölge ülkelerindeki güncel ge- lişmeler hakkında vermiş olduğu bilgiler arasında Ka- zakistan’ın kullanmakta olduğu aktif nüfus üzerinden hesaplanan kota sistemini sektörlerin ihtiyaçlarına göre hesaplanacak şekilde düzenleneceğini belirtti. Ayrıca, ya- bancı işçilerin çalışma izni alma süreclerinin yeni değişik- liklere göre 30-40 günden 5 güne ineceğinin bildirildiğini ifade etti. Rusya ile Özbekistan arasındaki göç anlaşması konusunda yürütülen çalışmalar hakkında bilgi vererek sürecin 2014 Kasım ayında başladığını ve şu an Rusya’nın Özbekistan’ın göndermiş olduğu son taslağı incelemekte olduğunu belirtti. Kırgızistan hakkında ise Avrasya Eko- nomik Birliğinin Kırgız işçi göçmenlere getirilerinin analizini yapmakla beraber birleşik emeklilik sistemi hakkında güncel bilgiler paylaştı. Seminerin sonunda katılımcılar patent fiyatları, Kazakis- tan’da kota uygulamasındaki değişiklikler ve diğer konular hakkında görüş alışverişinde bulundu.

156 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer GÖÇ VE ETNO-KÜLTÜREL UYUM SORUNLARI: KAZAKİSTAN VE YABANCI ÜLKE TECRÜBELERİ 25 Ekim 2016 tarihinde Şakarim Semey Devlet Üniversitesi Uluslararası İşbirliği ve Eğitim İşlerinden Sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bakhyt Atantayeva “Göç ve Etno-Kültürel Uyum Sorunları: Kazakistan ve Yabancı Ülke Tecrübeleri” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Bakhyt Atantayeva seminerinde ana hatlarıyla kendi içlerindeki bazı ekonomik Kazakistan ve özellikle Avrupa ülkelerinde göç sorunla- sorunları çözmek ve finansal Prı hakkında bilgiler sundu. Küresel bir yapıda her şeyin kaynakların tasarruf edilmesini değişime uğradığına dikkat çeken Prof. Dr. Bakhyt Atanta- sağlamak için bu ülkelerin, ken- eva, böyle bir değişimin göçü de doğrudan etkilediğini, di vatandaşlarını başka ülkelere dolayısıyla göçün anlam olarak çok geniş ifadelere sahip göç etmeye zorladıklarını sözle- olduğunu ve bu nedenle farklı açılardan incelenebileceği- rine ekledi. Aynı zamanda Afga- ni dile getirdi. Genel olarak göç konusuna değinirken etnik nistan, Azerbaycan, Gürcistan, faktörün üzerinde durarak ulusal kimliğin önemli bir parçası Moldova, Tacikistan ve Ukrayna olan bu faktörün, kendileri ve aileleri için daha iyi koşullar gibi bazı ekonomik yönden az sağlama açısından insanların herhangi bir yerden diğer bir gelişmiş devletlerin de kendi yere göç etmesine neden olan en önemli faktörlerden birisi halklarını işsizlik yüzünden göç olduğunu ifade etti. Bu doğrultuda göç sürecinde gönderen etmeye zorladıklarını ifade etti. ve kabul eden iki tarafın olduğunu ve göçleri kabul eden Küresel Uluslararası Göç Komis- devletler açısından çıkar ve güvenlik bakımından çeşitli kri- yonun bazı çalışmalarına deği- terlerin bulunduğunu belirtti. Bu kriterlerin başında kabul nen Prof. Dr. Bakhyt Atantaeva, eden devletler açısından işgücü sorununun ve ulusal kültür dünyada göçlerin demografik ile kimlik sorununa dayalı bazı sorunların çözümlerinin yer yönden, ekonomik yönden ve aldığını ifade etti. Ayrıca Almanya ve Rusya gibi bazı ülke- politik yönden incelendiğini lerin halkını oluşturan bireylerin sayısını arttırmak için dış ifade etti. ‘’Örneğin, ekonomik ülkelerde yaşayan kendi etniğinden olan insanların ülkeleri- yönden göçler daha çok dev- ne dönmelerini sürekli olarak teşvik ettiklerini söyledi. Buna letlerarası ilişkiler düzeyinde ele karşılık bazı göç gönderen devletlerin de bulunduğunu alınmakta olup, bazı devletlerin belirterek bu devletlerin devlet siyaseti çerçevesinde hare- ekonomik yönden diğerlerine ket ettiğini dile getirdi. Buna örnek olarak Hindistan ve Çin’i göre güçlü olması, insanların gösterdi. Bu devletlerde nüfus yoğunluğu fazla olduğundan bu ülkelere göç etmesine ne-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 157 FAALİYETLERİMİZ

Seminer den olabilmektedir. Aynı zamanda devletlerin demografik yönden eşit düzeyde olmamaları göçün KAZAKİSTAN’DA artmasına neden olan diğer bir faktördür. Devle- GÜVENLİK tin içinde istikrarsızlığın, siyasi sorunların ortaya PROBLEMLERİ İLE çıkması, halkları göçe zorlayabilir’’ ifadelerini kul- POTANSİYEL TEHDİTLER landı. VE ZORLUKLARIN Seminerin devamında 2001-2013 dönemi için SINIFLANDIRILMASI Rusya Ulusal Ekonomi ve Kamu Yönetimi Akade- misi Uygulamalı Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü tarafından hazırlanıp, mültecilerin herhangi bir 20 Ekim 2016 tarihinde devlet üzerindeki olumsuz etkilerinin ve olumlu R.B. Suleimenov Şarkiyat katkılarının incelendiği karşılaştırmalı bir çalışma- Enstitüsü Ortadoğu Bölüm dan bahsedildi. Mültecilerin herhangi bir ülkeye gittiğinde o ülkedeki kültüre ve sosyal yapıya Başkanı Doç. Dr. Zaur Zhalilov adapte olmalarına yardımcı olmanın önemine “Kazakistan’da Güvenlik değinildi ve BM bünyesinde BM Mülteciler Yük- Problemleri ile Potansiyel sek Komiserliği ile Uluslararası Göç Örgütü gibi iki örgütün bu tür fonksiyonları üstlenmiş olduğu Tehditler ve Zorlukların ifade edildi. Sınıflandırılması” konulu Prof. Dr. Bakhyt Atantaeva mültecilerin kendi ül- seminer verdi. kelerindeki yapıya adapte olmasında belli kate- gorilerinin söz konusu olduğunu ve bunların fark- oç. Dr. Zaur Zhalilov seminerinde lı faktörleri içerdiğini dile getirdi. Mülteci bir ülke- ana hatlarıyla Kazakistan’da çeşitli ye göç ettiği zaman, ilk etapta o ülkeyi ideal bir Dkonularda meydana gelmesi muh- ülke olarak algılayacaktır. ‘’Fakat belli bir dönem temel güvenlik sorunları hakkında bilgiler geçtiğinde umduğunu bulamadığını fark edecek- sundu. Sovyetler Birliği’nin çökmesinin tir. Zamanla sorunların üstesinden gelerek, yerli ardından bölgede bir güvenlik boşluğu yapıya daha çabuk adapte olacaktır’’ ifadelerini olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Zhalilov kullanan Prof. Dr. Bakhyt Atantaeva, böylece göç 1990’lı ve 2000’li yıllarda Tacikistan, Öz- ve etno-kültürel uyum sürecinde her mültecinin bekistan ve Kırgızistan’daki çeşitli olayları bu tür sorunlarla karşılaşacağına dikkat çekti. örnek gösterdi. Orta Asya bölgesinde hem Kazakistan’a gelince 26 Haziran 1992 yılında ülke- akademik açıdan hem de uygulamalar nin bağımsızlık sonrası göçlerle ve mültecilerle ilgi- açısından güvenlik sorunları hakkında li ilk yasasını kabul ettiğini belirtti. Bu yasanın daha kapsamlı olarak yeterli sayıda çalışmanın çok dış ülkede yaşayan Kavaklar’ın ülkeye geri bulunmadığı ve genellikle çalışmaların te- dönüşünü sağlamak için kabul edildiğini belirten rörizm ile ekstremizim üzerine yoğunlaştı- Prof. Dr. Bakhyt Atantaeva, 2017 yılının yasa kap- ğını ifade etti. Bu açıdan bakıldığında hem samında dışarıdan gelen Kazakların ülkede yerleş- teorik hem de metodolojik açıdan bölge mesinin 25.yılı olacağını vurguladı. Prof. Dr. Bakhyt ülkelerinin de çıkarlarını göz önüne alarak Atantaeva, Kazakistan’ın bu doğrultuda 25 yıllık bir genel bir güvenlik anlayışının gelişmedi- tecrübesinin olduğunu belirterek bu doğrultuda ğini belirtmekle beraber bunun sebepleri devletin dışarıdan gelmiş olan Kazaklara gerekli arasında konunun öneminin henüz kavra- her türlü imkânı sağladığını dile getirdi. namamasının yer aldığını sözlerine ekledi. Seminer sonunda katılımcılar Kazakistan’da göç Ana hatlarıyla Orta Asya ve Kazakistan’da- sorunu, göç edenlerin etnik kökeni ve beyin göçü ki riskler arasında narkotik trafiği, organize konularında görüş alışverişinde bulundular.

158 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ suç şebekeler, terörizm, toplu göçler ve çevre kirliliği ko- çeşitli sorunların çıkartılabi- nularına değinerek çeşitli bilgiler sundu. Bunlara ek olarak leceğini belirtti. Extremist ve bölgede ve uluslararası büyük güçler arasında silahlanma terörist örgütlerin fikirlerinin yarışının devam ettiğini belirterek güvenlik söz konusu daha radikalleştiğine vurgu olunca Kazakistan’ın bölgedeki sorunlara seyirci kalama- yaparak görünmeyen hücrele- yacağını ifade ederek tüm faktörlerin göz önüne alınması rin aktive edilebileceğini söz- gerektiğini ifade etti. Bölgedeki su ve enerji konularındaki lerine ekledi. Doç. Dr. Zhalilov anlaşmazlıklara değinerek bu alanlardaki sorunların çözü- bahsetmiş olduğu güvenlik lemediği takdirde ülkeler arasındaki ilişkilerin gerginleşme- risklerinin potansiyel riskler sine yol açabileceğinin altını çizdi. Bölgedeki sorunlar kap- olduğunu ve günümüzde bu samında Özbekistan ve Kırgızistan arasındaki problemlere riskler ile karşılaşmadığımızın değinerek iki ülke arasındaki ilişkilerin bozulmasının bölge- altını çizerek sunumunu bitirdi. deki güvenliği zedeleyebileceğini ifade etti. Bu konu üzeri- Seminerin sonunda Avrasya ne yaptığı yorumlarda ise yaşanan sorunların sadece halk Araştırma Enstitüsü müdürü tabakasında kalmayarak her iki ülkedeki devlet kademeleri Doç. Dr. Nevzat Şimşek, verdiği arasında da göründüğünü belirtti. kapsamlı bilgiler için sayın Doç. Potansiyel tehditlerin tanımlanması ve sınıflandırılması ge- Dr. Zhalilov’a teşekkür etti. Kul- rektiğini ifade eden Doç. Dr. Zhalilov potansiyel riskleri 4 ana lanılan terör örgütlerinin tehli- grupta sınıflandırarak bu gruplar hakkında detaylı bilgiler kelerine dikkat çeken Doç. Dr. sundu. Bunların arasında jeo-politik, jeo-ekonomik, enerji Şimşek bu kapsamda Türkiye ve silahlanma konularının yer aldığını sözlerine ekledi. Jeo- ekseninde kukla olarak kulla- politik başlığı adı altında sınır güvenliği ve ülkelerin toprak nılan dini extremizm eksenli bütünlüğüne yönelik yapılabilecek etnik veya dini ayrılıkçı DAEŞ’in, ayrılıkçı bir yapı olarak hareketler ve Kazakistan’ın uluslararası arenadaki barışçıl PKK/PYD’nin ve manipülatif imajını zedeleyebilecek eylemleri potansiyel jeo-politik amaçlarla kullanılan ve Türkiye tehditler arasında gösterdi. Ekonomik alanda ise Kazakis- ve dünyada devlet kurumları- tan’ın ham madde üreticisi olarak kalmasını arzulayan bazı na sızmış FETÖ’nün tehlikeleri- ülkelerin mevcut olduğunu ve Kazakistan’ın üretime dayalı ne vurgu yaptı. Katılımcılar da gelişen bir ekonomiye sahip olmasını engellemeye çalışan Kazakistan ve Orta Asya böl- politikaları bertaraf ederek ekonomik güvenliğini koruması gesi hakkında çeşitli güvenlik gerektiği yönünde görüşlerini bildirdi. Enerji konusunda ise sorunları üzerine görüş alışve- Kazakistan’ın zengin yer altı kaynaklarına sahip olduğunu rişinde bulundular. ve Kazakistan’ın yer altı zenginliklerinin yoğun bölgelerde

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 159 FAALİYETLERİMİZ

KONGRE

I. ULUSLARaraSI A FRO – AVRASYA ARAŞTIRMALARI KONGRESİ

vrasya Araştırma Enstitüsü ve Dumlupınar 12-15 Ekim 2016 Üniversitesi 12-15 Ekim 2016 tarihleri arasın- tarihleri arasında Ada I. Uluslararası Afro – Avrasya Araştırmaları Kongresi düzenlemektedir. Kongreye Kazakistan, Avrasya Araştırma Türkiye, Azerbaycan, Rusya başta olmak üzere 15 Enstitüsü, farklı ülkeden 150’e yakın bilim adamları katılmakta- Dumlupınar dır. Kongrenin amacı, akademisyenlerin çalışmalarını, Üniversitesi ile bölge meseleleri ve sorunlarına dair yeni bulgularını ve görüşlerini ve bu konulara yönelik yöntem ve yak- birlikte I. Uluslararası laşımlarını paylaşmaları için her yıl düzenlenerek or- Afro – Avrasya tak bir merkez haline gelmektir. Kongre Afro-Avrasya Araştırmaları şehirlerinin akademik ve entelektüel çevrelerde var Kongresini olan eğilimlerinin keşfedilmesine de hizmet etmektedir. Kongrenin, her yıl farklı bir Afro-Avrasya ülkesinde düzenledi. düzenlenmesi planlanmaktadır.

160 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Afro-Avrasya Araştırmaları Kongresi sosyal bi- Araştırma Enstitüsüne, Hoca Ahmet Yese- limler alanında yapılacak çalışmalarda farkın- vi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesine ve dalık oluşturmaya ve çeşitli kültürel süreçleri Dumlupınar Üniversitesine teşekkür ederek karşılaştırmaya katkı sağlayacaktır. Böylelikle, başladı. Afro-Avrasya bölgesinin insan mede- Afro-Avrasya şehirlerinden sosyal bilimciler niyetinin ekonomisinin ve kültürünün kadim akademik faaliyetlerini ve çalışmalarını kolay- tarihinin merkezi olduğunu ifade etti. Afro- lıkla sunabilecek, sosyal bilimler alanındaki Avrasya bölgesinin kalbinde yer alan Türki- çalışmalara genel ve bölgesel anlamda katkı ye’nin 2023 ve 2071 vizyonu ile sürdürülmek- sağlayabileceklerdir. te olan projeler hakkında kısaca bilgiler verdi. 2016 yılı UNESCO tarafından Hoca Ahmet Türkiye’nin Afrika’daki yardım faaliyetlerine Yesevi yılı olarak ilan edilmiştir. Bu kapsamda değinerek Türkiye’nin Avrasya ve Afrika’da in- Kongre’nin bir başka amacı Hoca Ahmet Ye- sevi ve ondan ilham alan öğrencilerinin takip ettiği yoldan giderek Afro-Avrasya coğrafya- sındaki şehirlere Kongre’yi taşımak olacaktır. Buradan hareketle Kongre’nin, her yıl fark- lı bir Afro-Avrasya şehrinde düzenlenmesi planlanmaktadır. Bu yılın teması “Afro-Avrasya Ülkelerinde Devlet, Toplum, Bilgi ve Bilgi Teknolojisi”dir. Bu kapsamda Afro-Avrasya ülkelerinde bilgi teknolojilerinin toplum ve politika üzerinde etkileri değerlendirilmeye çalışılacak ayrıca Afro-Avrasya’yı ilgilendiren farklı konulara da yer verilecektir. Kongre ilk günü açılış konuşmaları yapılmış olup Türkiye’den gelen sanatçılar tarafından da bir sergi düzenlenmiştir. Açılış konuşma- larını Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonso- losu Rıza Kağan Yılmaz, Hoca Ahmet Yesevi sanların hak ettiği gibi yaşaması ve herkesin Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli kazanmasını amaçlayan politikalar yürüttü- Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız, Hoca Ah- ğünü ifade etti. 15 Temmuz darbe girişiminin met Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversi- Türkiye’yi bu vizyonundan ayıramayacağını tesi Mütevelli Heyet üyesi Prof. Dr. Muhittin sözlerine ekledi. İnsani kalkınma konusuna Şimşek, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk- vurgu yaparak bu politikaların yaratılanı ya- Kazak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Valihan ratandan ötürü severiz felsefesine dayandığı- Abdibekov, Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer nın altını çizdi. Konuşmasının sonunda katı- Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sabri Hizmet- lımcılara başarılar diledi. li, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Niyazi Kurnaz ve Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Nevzat Şimşek yapmıştır. Musa Yıldız konuşmasına Avrasya Araştırma Enstitüsü ve Kongreyi destekleyen kurumla- Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosu ra teşekkür ederek başladı. Hoca Ahmet Ye- Rıza Kağan Yılmaz konuşmasına Avrasya sevi’nin vefatının 850. Yıldönümünde Ahmet

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 161 FAALİYETLERİMİZ

Yesevi Üniversitesi olarak UNESCO nezdin- önemine değindi ve katılımcılara başarılar de yapılan girişimler ile bu yılı Hoca Ahmet dileyerek verimli bir Kongre olmasını dileğini Yesevi yılı ilan ettirdiklerini ifade etti. Bu yıl ifade etti. içerisinde Kazakistan, Türkiye ve Türk Dün- Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak yasının değişik ülkelerinde 25 başlık altında Üniversitesi Mütevelli Heyet üyesi Prof. Dr. 250 faaliyetin düzenlenmekte olduğunu ve Muhittin Şimşek konuşmasına Kongreyi dü- bu Kongre’nin de bu faaliyetler içinde yapıl- zenleyen ve destekleyen kurumlara teşekkür dığını belirtti. Avrasya Araştırma Enstitüsü ile ederek başladı. Türkiye’de 9 milyon öğrenci, Avrasya bölgesi üzerine başarılı çalışmaların 350 bin yüksek lisans ve 78 bin doktora öğ- yapıldığını ifade ederek Dumlupınar Üniver- rencisi olduğuna dikkat çekerek Türkiye’nin sitesi ile birlikte daha geniş Afrika açılımının çok değerli bir yer üstü kaynağına sahip olduğunu vurguladı. Yer altı kaynaklarının insan gücü ile işlenerek katkı değeri yüksek ürünlere dönüştürmenin önemli olduğunu ifade ederek Kongre’nin alt başlıklarının iyi seçildiğini ve önemli hususları kapsadığını sözlerine ekledi. Konuşmasının devamında günümüz dünyasında bilgiye ulaşmanın sorun olmadığını, önemli olanın bilgi ve teknolojileri amacımıza uygun olarak kullanmak olduğunu belirtti. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Valihan Abdibe- kov da konuşmasına Kongrenin düzenlenme- sinde emeği geçen tüm kurumlara teşekkür ederek başladı. Kongrenin bilim adamlarının Afro-Avrasya ülkelerini ilgilendiren ekonomik, sosyal ve politik konularda yeni fikirleri ve değişik sorunları tartışmasına olanak sağ-

162 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ layacak önemli bir platforma dönüşmesini farkındalık oluşturarak Afro – Avrasya bölge- temenni ettiğini ifade etti. Kongreye katılan si üzerine yapılan sosyal bilimler alanındaki bilim adamlarına başarılar dileyerek bahsi ge- çalışmalara genel ve bölgesel anlamda katkı çen konular üzerinde yararlı fikirlerin ortaya sağlayabilme amacını taşıdığını belirtti. çıkmasını dilediğini belirtti. Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversite- Nevzat Şimşek konuşmasında bu sene Hoca si Rektörü Prof. Dr. Sabri Hizmetli konuşma- Ahmet Yesevi’nin vefatının 850. Yıldönümü sında kökü Türk olan Türki halklarının İpek anısına birçok etkinlik düzenlediklerini ifa- Yolundan bilim adamları, şairler ve yazarlar de etti ve yaptıkları faaliyetler hakkında bil- aracılığı ile Doğudan Batıya insanlığa mede- gi verdi. Bunlara şimdi çok geniş kapsamlı niyet götürdüklerini belirterek bir ilim nehrini I. Uluslararası Afro – Avrasya Araştırmaları taşıdıklarını ifade etti. Bu tür ilmi ve kültürel Kongresinin katıldığını belirtti. Afro-Avrasya etkinlikler ile de aynı hizmeti ve misyonun kavramının Türkiye’nin Afrika ve Avrasya viz- gerçekleştirildiğini vurgulayarak Kongreyi yonunu yansıtması açısından önemli oldu- düzenleyen kuruluşlara teşekkür etti. ğunu belirten Şimşek, gelişmiş ekonomisiyle Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens- Türkiye’nin Afrika ve Avrasya bölgelerinin titüsü Müdürü Doç. Dr. Niyazi Kurnaz konuş- üretim ve teknoloji merkezi olmaya aday ol- masına Kongre’nin düzenlenmesine olanak duğunu sözlerine ekledi. Ayrıca kongre ile, sağlayan Dumlupınar Üniversitesi Rektörü Afrika’nın pazar çeşitlemesi anlamında Avras- Prof. Dr. Remzi Gören’e ve destekleyen kuru- ya ülkelerine sayısız imkanlar sunduğuna da luşlara teşekkür ederek başladı. Afro-Avrasya dikkat çekerek; nüfusuyla, doğal kaynaklarıy- ülkeleri arasında ekonomik ilişkilerin gelişti- la ve gelişme potansiyeli ile Afrika’nın gele- ğini ifade ederek aynısını akademik alanda- cek on yıllarda çokça gündemimizde kalaca- ki işbirlikleri için söylenemeyeceğini belirt- ğına vurgu yaptı. ti. Uluslararası Afro – Avrasya Araştırmaları Kongre ikinci, üçüncü ve dördüncü gün ya- Kongresi bu açığın kapatılmasına yardımcı pılacak 28 oturum ile devam ederek 14 Ekim olması için düzenlenmekte olduğunu ifade 2016 tarihinde sona erecektir. etti. Kongre’de entelektüel bilgi ve deneyim- lerin paylaşılması ile akademik çalışmalarda

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 163 FAALİYETLERİMİZ

yaz okulu

AVRASYA YAZ OKULU

vrasya Araştırma Ensti- mak, genç akademisyenleri bir tüsü tarafından, Yurt Dışı 19-27 Eylül araya getirerek görüş alışveri- ATürkler ve Akraba Toplu- 2016 tarihleri şinde bulunmalarını sağlamak, luklar Başkanlığı ve Uluslararası muhtemel ortak projeleri teşvik Türk Akademisi ile birlikte 19- arasında etmek, yaz okulu katılımcılarını 27 Eylül 2016 tarihleri arasında Avrasya Kazakistan’ın dış politikasına yön Avrasya Yaz Okulu düzenlendi. Araştırma veren kuruluşlar ile tanıştırmak Avrasya Yaz Okulu programı Enstitüsü, olarak planlanmıştır. kapsamında Almatı ve Türkistan T.C. Yurt Açılış konuşmasını Hoca Ahmet şehirlerinde Türkiye, Kazakistan, Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Azerbaycan, Amerika Birleşik Dışı Türkler Üniversitesi Rektör Vekili sayın Devletleri ve Rusya’dan gelen ve Akraba Prof. Dr. Mehmet Kutalmış’ın alanında uzman akademisyen- Topluluklar yaptığı Avrasya Yaz Okulu’nun ilk ler tarafından çeşitli konularda Başkanlığı ve açılış oturumunda Avrasya Araş- dersler verilmiş, ayrıca Almatı tırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. ve Astana’da devlet kurumları Uluslararası Nevzat Şimşek’in adına Enstitü ziyaret edilmiştir. Yaz Okuluna Türk Akademisi Müdür Yardımcısı Dr. Aidarbek Türkiye, Kazakistan, Azerbaycan, ile birlikte Amirbek ve araştırmacı Cengiz- Almanya, Polonya, Ukrayna, Kır- Avrasya han Canaltay katılımcılara ens- gızistan, Özbekistan, Gürcistan titünün faaliyetlerini tanıtan bir ve Beyaz Rusya’dan 20 yüksek Yaz Okulu sunum gerçekleştirmiştir. Prof. Dr. lisans ve doktora öğrencisi kabul düzenledi. Mehmet Kutalmış konuşmasında edilmiştir. katılımcılara Orta Asya’nın As- Avrasya Yaz Okulunun amacı ya’nın kalbinde bulunduğunu, bi- Türkiye, Kazakistan ve Dünyanın lim ve teknolojik gelişmelerin bu çeşitli bölgelerinde Orta Asya topraklarda 1000-1500’lü yıllara ve Avrasya bölgesi üzerine ça- kadar altın çağını yaşadıktan son- lışan yüksek lisans ve doktora ra Fransız devrimi ile bu gelişme- öğrenimi gören genç akademis- lerin Batı’ya kaydığını belirtme- yenlerin bölgeyi ziyaret imkânı nin yanında bu gelişmelerin son sağlayarak birincil elden bilgi 50 yıl içerisinde tekrar Doğu’ya edinmelerine olanak sağlamak, kaymakta olduğunu ifade etti. ekonomi, siyaset, kimlik ve Av- Konuşmasının devamında İpek rasya’nın dış politikası ile ilgili Yolu’nun tarih boyunca ekono- temel sorunları tartışmak, ortak mik değeri olan eşyaların yanında sorunların tespitinin yapılması kültürleri, dini ve değişik dilleri ta- ve ortak çözüm önerilerini ara- şıdığını belirterek Avrasya coğraf-

164 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ yasında birden çok etnik grubun ve dinin bir rıyla bölgesel organizasyonların çalışma sis- arada barış içinde yaşadığını sözlerine ekledi. temleri ile bölgeselcilik kavramı hakkında bil- Ayrıca, Hoca Ahmet Yesevi’nin kendi zamanın- giler vermenin yanısıra Avrupa Birliği, Şangay da bilim, dürüstlük ve barışı teşvik ettiğini ifa- İşbirliği Örgütü, Bağımsız Devletler Topluluğu de etti. Buna ek olarak Hoca Ahmet Yesevi’nin ve diğer oluşumlar hakkında da çeşitli bilgiler vefatının 850.nci yıl dönümü olması sebebiyle sundu. Buna ek olarak bölgesel işbirliğinin yürütülen çalışmalar ve Üniversitenin faaliyet- güçlendirilmesi için çeşitli sektörlerde yapı- leri hakkında bilgiler verdi. Günümüzde ise lan ve atılması gereken adımlardan bahsetti. Orta Asya’nın enerji kaynaklarının bölgeye du- Derste ayrıca İpek Yolu’nun tarihsel açıdan yulan ilgiyi artırdığını belirtti. Katılımcılara yaz önemine değinerek bu güzergâh boyunca okulu sonrasında da üniversitemiz ve enstitü- ipek ve diğer malzemelerin yanında kültürle- müz ile ilişkilerinin devam etmesini temenni rin, dillerin ve dinlerin taşındığını belirtti. Öte ettiğini ifade etti. yandan İpek Yolu’nun tarih boyunca önemini yitirmediğini vurgulayan Saparbekuly dünya Avrasya Yaz Okulu programı çerçevesinde ekonomisinin tekrar doğuya doğru kaydığını Türk dili konuşan ülkelerin ekonomik enteg- sözlerine ekledi. Yük taşımacılığında deniz rasyonu, Avrasyacılık ve kimlik üzerine tar- yolunun fiyat avantajı nedeniyle en çok tercih tışmalar, ulaşım ve altyapı projeleri, enerji ve edilen metot olduğunu belirtmekle beraber su güvenliği sorunları, Hazar Denizi’nin yasal süre açısından bakıldığında uzun ulaştırma statüsü ve bölgesel işbirliklerinin geleceği, süreleri nedeniyle Avrasya kıtası üzerinden Avrasya’da güvenlik sorunları ile Avrasya’nın kara yolu taşımacılığının öneminin arttığı- dini yapısı ve Hoca Ahmet Yesevi’nin etkisi nı belirtti. Çin hükümetinin yeni ekonomik konularında dersler verilmiştir. kalkınma programının ana özelliklerinden Dersler çerçevesinde Türk Keneşi Genel Sek- birisi olarak tren yollarının entegrasyonu ile reter Yardımcısı Dr. Abzal Saparbekuly, böl- karadan ulaşımı geliştirmek olduğunu ifade gesel entegrasyon açısından Türk Keneşi’nin etti ve bu konu üzerinde en büyük projenin rolü ile Türk Keneşi’nin tarihi İpek Yolu’nun tek yol tek kemer projesi olduğunu vurgula- canlandırılmasındaki sorumlulukları konula- dı. Dersin sonunda ulaşım, turizm ve gümrük rına değindi. Dr. Abzal Saparbekuly konuşma- sektörleri hakkında bölge ülkeleri arasında iş- sında Türk Keneşi’nin faaliyetleri ve projeleri birliklerinin geliştirilmesinin gerektiği yönün- hakkında detaylı bilgiler sundu. Genel hatla- de kendi görüşlerini bildirdi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 165 FAALİYETLERİMİZ

Ulusal Savunma Üniversitesinden Doç. Dr. Eri- dırlar peşinde olduklarını belirtti. Öte yandan ca Marat ise dersinde terörizmin arkasındaki terörist grupların finansal kaynak arayışların- mantık, ortaya çıkma nedenleri ve çeşitli bo- da ise suç örgütleri gibi kapitalist sistemden yutları hakkında analitik analizlerde bulundu. yararlanarak değişik yasa dışı işlerden bes- Terörizmin bireysel terörizm, şikâyet ve kinci lenmeye başladıkları yönünde görüşlerini terörizm, organize suç ve terörizm gibi farklı bildirdi. Suç örgütlerindeki değişikliklerden çeşitlerinin bulunduğunu ifade etti. Ayrıca, söz ederken eski mafya tipi yapılanmalardan insanların radikalleşmelerinin ana nedenleri daha çok suç örgütü ve terör örgütü karışımı arasında politik, ideolojik ve ekonomik se- melez yeni oluşumların ortaya çıktığını sözle- beplerin yer aldığını bildirdi. Marat terörün rine ekledi. tanımı, Avrasya bölgesindeki terör örgütleri ile suç örgütlerinin yapılanmaları, ideolojileri, Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesin- finansman kaynakları gibi konular hakkında den Doç. Dr. Nazım Caferov Avrasya ülkele- çeşitli bilgiler verdi. Ayrıca terör örgütleri ile rinde kimlik tartışmaları ve Avrasyacılık adlı suç örgütleri arasındaki farklılıklar ile ben- ders sunumunda genel olarak ulusal kimliğin zerliklere değinerek kendi görüşlerini ifade tanımı, Avrasya ülkelerinde milli kimlik tar- etti. Terör örgütleri arasında DAEŞ’in gelişimi, tışmaları ve bu tartışmaların sınıflandırılması yabancı savaşçılarının geldikleri ülkeler ile konularından bahsetti. Kimlik tanımlarındaki nedenleri üzerine bilgiler sundu. Buna ek ola- iç ve dış dinamiklerin yanı sıra ulusal kimlik rak DAEŞ’e katılımlarda eski Sovyetler Birliği merkezli tanımlamalar hakkında bilgiler ver- ülkelerinden gelen grubun en hızlı artış gös- di. Avrasya nedir? sorusu üzerinden coğrafi, teren grup olduğunu vurguladı. Dersin deva- jeopolitik ve kimlik konularında tanım ve ta- mında eski ve yeni organize suç örgütleri ile riflerde bulundu. Konuşmasının devamında terörist grupların arasındaki değişime dikkat Avrasyacılık modellerine değinen Caferov çeken Marat eski ve yeni gruplar arasındaki diğer modeller ile karşılaştırıldığında Rusya en önemli değişikliğin yeni grupların sadece modelinin en birikimli ve iddialı olduğunu kendi bölgelerinde kalmayarak daha küresel ifade etti. Burada bu modelin önceleri Sovyet hedeflerinin olması olduğunu belirtti. Yeni egemenliğinin yeniden inşası gibi ideolojik terörist grupların sadece belirli ülkeleri hedef dozu yüksek fikirlerden daha kapsayıcı ve almakla kalmayarak toplum ve kültürlere top rasyonel olan Avrasya Ekonomik Birliği gibi fi- yekûn savaş açtığını ve daha spekülatif sal- kirlere dönüştüğünü sözlerine ekledi. Ayrıca

166 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Kazakistan ve Türkiye modelleri hakkında da ana hatlarıyla enerji güvenliği, Orta Asya’da bilgiler sunarak kendi görüşlerini iletti. enerji ulaşımı altyapısı, Orta Asya ülkeleri arasındaki ticaret ve işbirliğinin yanı sıra dış Avrasya Araştırma Enstitüsünden Dr. Aidar- pazarlara enerji kaynaklarının ihracatı konu- bek Amirbek bağımsızlıktan günümüze Ka- ları hakkında bilgi vermenin yanında kendi zakistan dış politikasının aşamaları ve özellik- analizlerini de sundu. Bölge ülkelerinin enerji leri adlı dersinde genel olarak dış politika teo- güvenliğinin birbirine bağımlı olduğunu be- rileri, karar verme yöntemleri ve dış politikayı lirterek ülkelerin tek başlarına kendi enerji etkileyen faktörler hakkında bilgiler verdi. Ka- güvenliklerini artırma çabalarının diğer böl- zakistan’ın dış politikasını etkileyen faktörler ge ülkelerine zarar verdiğini ifade etti. Orta arasında ülke liderlerinin şahsiyetleri, ülkenin Asya ülkelerinin enerji güvenliği durumları- milli gücü ve uluslararası sistemdeki konu- nı değerlendirirken Özbekistan’ın bağımsız munun yer aldığını belirtti. Kazakistan’ın dış ama güvensiz olduğuna vurgu yaparak iç politikasının 4 aşamasının olduğunu vurgu- tüketim miktarının üretime yaklaştığını ifa- layarak bunların sırasıyla 1991-1995, 1996- de etti. Türkmenistan’ın da dış şoklara karşı 2001, 2002-2014 ve 2015’den günümüze ka- son derece savunmasız olduğunu ifade etti. dar olan dönemler olduğunu sözlerine ekle- Ayrıca Türkmenistan’ın yabancı müşterilerine di. İlk dönemde bağımsızlığını güçlendirmek geniş miktarlarda yükümlülüklerin olmasının için ABD ve bölgedeki diğer etkili aktörlerin iç reformları tetikleyebileceğinin altını çizdi. isteğine dayalı tavizleri içeren dış politika izle- Kazakistan’ın enerji çeşitlendirme politikala- diğini ifade etti. 1996-2001 yılına girildiğinde rında enerji işleme, taşıma ve arz kapasitesin- ise Kazakistan’ın bağımsızlığını güçlendirmek de yetersizlik yaşadığını belirtti. Kırgızistan’ın için çok taraflı dış politikanın uygulamaya ko- enerji üretiminin mevsimsel faktörlere ba- nulduğunu ve herkesle dostluk prensibine ğımlı olmasına vurgu yaptı. Tajikistan için ise dayalı güçlü devletlerin çıkarlarını dengele- enerji güvenliğinin yüksek maliyetinden bah- meyi öngören bir dış politika izlendiğini ifa- setti. Dr. Aminjonov bölge içi işbirliği ile dış de etti. 2002-2014 yılları arasında Rusya’daki ticareti karşılaştırdığında, dış ticaretten elde iktidar değişimi ile Kazakistan dış politikasına edilen gelirin enerji güvenliğini değil ekono- Rusya’nın etkisinin arttığını ve Kazakistan’ın mik güvenliği sağladığını belirtti. Bölge içi Rusya’nın önderliğindeki hem güvenlik hem işbirliğinde enerji güvenliğini sağlamaya ye- de ekonomik entegrasyon girişimlerine etkin tecek olan yıllık 4 bcm gazın Orta Asya-Doğu bir şekilde katılmaya başladığını ifade etti. Asya (80 bcm yıllık) veya Orta Asya-Rusya (50 Buna ek olarak bu dönemde Çin vektörünün bcm yıllık) hatlarındaki ihracatı sekteye uğ- de Kazakistan dış politikası üzerinde etki- ratmayacağının altını çizdi. Öte yandan enerji li olmaya başladığının altını çizdi. 2015’den israfı ve verimsiz kullanımı, birleşik enerji sis- günümüze kadarki dönemde Rusya’nın Kaza- temi hakkında bilgiler verdi. kistan dış politikasında önceliğinin ortadan kalkmamakla birlikte, Çin vektörünün ağırlık Rusya Halkların Dostluğu Üniversitesinden kazanmaya başladığını belirtti. Ayrıca deği- Dr. Sergey Zhiltsov Orta Asya ve Hazar Bölge- şik dönemlerdeki önemli tarihsel gelişmeler sinde boru hatları altyapısında yeni fırsatlar hakkında detaylı bilgiler sundu. ve zorluklar konulu dersinde Hazar bölge- sinde arama ve boru hatlarının tarihi, boru Orta Asya Stratejik Araştırmalar Enstitü- hatlarının hayata geçirilmesinde önemli rol sünden Dr. Farkhod Aminjonov Orta Asya oynayan jeopolitik ve ekonomik sebepler- enerji ihracat çeşitlendirme politikaların- den bahsetti. Buna ek olarak bölge ülkeleri, da görünmeyen tehlikeler konulu dersinde yabancı aktörler ve uluslararası şirketlerin

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 167 FAALİYETLERİMİZ

çıkarları ve izlemekte oldukları politikalar tan’da kaliteli lojistik uzmanlarının yetersizli- hakkında bilgiler sundu. Hazar bölgesinde ğine vurgu yaparak Kazakistan ile Türkiye ve petrol ve gaz kaynaklarına 1960’lı yıllardan Avrupa ülkelerinden örnekler vererek genel sonra ilgi duyulmaya başlandığını belirterek karşılaştırmalarda bulunup bölgedeki so- bölgede en eski arama çalışmalarının Azer- runlar hakkında kendi analizlerini ifade etti. baycan’da 1900’lü yılların başında gerçek- Çin’in “Bir Yol Bir Kemer” girişiminin ticaret, leştirildiğini ifade etti. 1990’lı yılların başla- doğrudan dış yardım ile kültürel etkileşimi ar- rında Azerbaycan’ın kendi enerji politikasına tırmayı hedefleyerek küresel ilişkilerde daha çok önem verdiğini belirtti ve Batılı ülkelerle etkin bir rol oynamasına olanak sağlayacağını enerji konusunda ilişkilerini Kazakistan’a na- düşündüğünü ifade etti. Çin’in yoğun bir şe- zaran daha hızlı geliştirdiğini sözlerine ekledi. kilde diplomatik faaliyetlerine devam ettiğini Dersin devamında Bakü-Tiflis-Ceyhan, Hazar ve 2015 yılındaki Çin-Orta Asya Forumunda boru hattı konsorsiyumu, Baku-Novorossiysk Çin ile tüm Orta Asya ülkelerinin “İpek Yolu boru hatları hakkında detaylı teknik bilgiler Ekonomik Kemer’in Ortak İnşası” anlaşmasını vermenin yanısıra ekonomik ve jeo-politik imzaladığını belirtti. Çin ve Orta Asya ülke- önemleri üzerine analizlerini paylaştı. Buna lerinin ekonomileri üzerine bilgiler verme- ek olarak bölge ülkeleri ile Rusya arasındaki nin yanında Avrupa ve Asya arasındaki ticari enerji ticareti ile ilgili bilgiler verdi. Örneğin ilişkilerden bahsetti. Kazak Demiryollarının Rusya’nın Türkmenistan’dan gaz alımını azalt- 2020 yılına kadar Çin ile Avrupa arasındaki masının iki ülke arasındaki ilişkileri gerdiğin- ticari ulaşım pazarındaki payının 6%’ya çıkar- den bahsederken Rusya’nın 2016 yılında gaz mayı hedeflediğini lakin günümüzde deniz alımını durduğunu ve bu durumun 2017 yı- ulaşımının payının 98% olduğunu ifade etti. lında da devam edeceğini belirtti. Dr. Sergey Karadan ulaşımın deniz yolculuğundan daha Zhiltsov Hazar Denizi’nin yasal statüsü çalış- kısa sürmesine rağmen deniz yolcuğuna kı- ma grubunun aktif bir şekilde çalıştığını fakat yasla yüksek fiyatlar, gümrüklerdeki sorunlar jeo-politik, ekonomik ve üretim seviyeleri ve yeterli sayıda sevkiyat konularındaki kay- konularında değişik sorunlar yüzünden or- gıların giderilmesi gerektiğini sözlerine ek- tak bir karara gelinemediğini ifade etti. Lakin ledi. Konuşmasının devamında Korolev ana bir sonraki Hazar Denizi’ne kıyısı olan ülke li- teknik sorunlar arasında aktarmalarda Kaza- derlerinin katıldığı zirvede büyük gelişmeler kistan’daki kabotaj kuralları ile ilgili yaşanan yaşanabileceğinin konuşulduğunu belirtti. sorunlar ve konteynerizasyonun çok kullanıl- Uzlaşıya ancak ülkelerin duruşlarından taviz maması sorunlarına değindi. Daha sonra Av- vermesi ile mümkün olacağını belirten Zhilt- rasya bölgesinde ulaşım altyapısı, kapasitesi sov ülkelerin buna sıcak bakmaya başladığını ve “İpek Yolu Ekonomik Kemer” projesine en- ifade etti. tegrasyonu üzerine görüş ve analizlerini pay- laştı. Buna ek olarak Kazakistan’da konteyner Kazak Alman Üniversitesinden profesör Vasi- taşımacılığının geliştirilmesine yönelik kendi liy Korolev Yeni İpek Yolu “Bir Yol Bir Kemer” görüşlerini ifade etti. projesi içinde Avrasya’nın transit potansiyeli hakkında ders verdi. Korolev dersinde ön- Türk Akademisinden Dr. Bakhyt Ezhenkhan- celikle lojistik sektörü ve lojistik uzmanlığı uli Çin kaynaklarında Türk tarihi ve Eski Qing üzerine teknik detaylar ve ayrıntılar ile ilgili Hanedanlığı ile Kazaklar arasındaki ilişkiler ve öğrencileri bilgilendiren bir sunum yaptı. Su- bırakmış olduğu miras konulu dersinde ana num sırasında lojistik uzmanlığının iş tanımı, hatlarıyla İç Asya Türk Tarihinin Özellikleri, Çin yük taşımacılığı ve ulaşım sektörleri ile ara- kaynaklarında Türk toplumu hakkında deği- sındaki farklılıklara değindi. Ayrıca, Kazakis- şik dönemlere ait kaynaklar ve Çin kaynak-

168 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ larında Türk tarihi çalışmalarında karşılaşılan olduğunu vurguladı. Avrasya Yaz Okulunu sorunlara değindi. Göktürk Devleti hakkında önümüzdeki yıllarda Türk Dünyasının değişik verdiği bilgiler arasında Göktürklerin kültürel ülkelerinde yapmayı planladıklarını sözlerine ve dilbilimi, İpek Yolu, kültürler ve medeni- ekledi. Üniversitenin Türk Dünyasına yönelik yetler arası iletişimi hakkında tarihi belgeler diğer faaliyetlerine değinirken bunların ara- ve eserlerden de örnekler göstererek bilgiler sında 6-7 Ekim 2016 tarihleri arasında Anka- sundu. Proto-Türkler ile İç Asya’da yaşayan ra’da Uluslararası Türk Akademisi, TÜRKSOY, göçebeleri birbirleri ile bağlama girişimleri- TÜRKPA, Kazakistan Büyükelçiliği, TİKA ve nin birçok antik Çin klasikleri ve eski tarihi ki- ASEM kuruluşları ile birlikte Türk Cumhuriyet- taplarda mevcut olduğunu ifade etti. Ezhenk- lerinin Bağımsızlıklarının 25. yılı Sempozyu- han-uli 220-589 yılları arasında Wei, Jing, Gü- mundan bahsetti. Konuşmasının devamında ney ve Kuzey Hanedanlıkları dönemlerinde Hoca Ahmet Yesevi’nin vefatının 850. Yıldö- Türkler hakkında yazılan eserlerden örnekler nümünde Ahmet Yesevi Üniversitesi olarak sundu. Ayrıca, Çinliler tarafından kaydedildiği UNESCO nezdinde yapılan girişimler ile bu onaylanan Türk halkları Tiele, Gaache ve Yue- yılı Hoca Ahmet Yesevi yılı ilan ettirdiklerini banlar hakkında bilgiler verdi. Buna ek olarak ifade etti. Bu yıl içerisinde Kazakistan, Türki- Çin kaynaklarında bulunan bazı kayıtlardaki ye ve Türk Dünyasının değişik ülkelerinde 25 bilgilerin benzerlerinin Bizans kaynaklarında başlık altında 250 faaliyet planladıklarını be- da yer aldığını ifade etti. Konuşmasında 6-20. lirterek şu ana kadar bu faaliyetlerin 60%’ını yüzyıllar arasında Türk toplumları üzerine bil- tamamladıklarını sözlerine ekledi. Konuşma- gi içeren çeşitli belgeler hakkında bilgiler ver- sının sonunda Avrasya Yaz Okulu düzenleme di. Dersin devamında Abılay Han ve Manchu düşüncesi ve düzenlenmesinde geçen emeği Han arasındaki yazışmalar ve Qing hanedan- nedeniyle Doç. Dr. Nevzat Şimşek’e teşekkür lığının Kazaklar ve onların kontrollerindeki etti. Ayrıca Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplu- coğrafya hakkındaki görüşlerinden örnekler lukları Başkanlığının projeye katkılarının öne- verdi ve iki taraf arasındaki ilişkiler ve tica- mini vurgulayarak hem Uluslararası Türk Aka- retin nasıl yürüdüğü üzerine bilgiler sundu. demisine hem de Yurtdışı Türkler ve Akraba Dersin sonunda ise bu alanda yapılan yeni Toplulukları Başkanlığına teşekkür etti. Son çalışmalar hakkında bilgiler verdi. olarak yaz okulu öğrencilerine katılımların- dan dolayı teşekkürlerini iletti. Avrasya Yaz Okulu kapanış konuşmasını Ah- met Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Baş- Yaz okulunun Türkistan kısmında Ankara Üni- kanı Prof. Dr. Musa Yıldız yaptı. Yıldız konuş- versitesi İlahiyat Fakültesinden Prof. Dr. Zülfi- masında geçen yıl Astana’da düzenlenen Türk kar Güngör Hoca Ahmet Yesevi’nin dini anla- Dünyası liderleri zirvesinde Kazakistan Cum- yışının temelleri ile Avrasya’daki Dinî Yapıya hurbaşkanı sayın Nursultan Nazarbayev’in Genel Bakış konulu dersine öncelikle Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesini Türk Dünyasının Ahmet Yesevi’nin hayatı hakkında bilgi ve- ortak üniversitesi yapmayı teklif ettiğini ve rerek başladı. Öncelikle Avrasya coğrafyasın- bu teklifin katılan Türk Dünyası liderleri tara- daki dini yapı hakkında verdiği bilgilerde Ya- fından kabul edilerek Ahmet Yesevi Üniver- hudilik, Hristiyanlık ve İslamiyet gibi semavî/ sitesinin Türk Dünyasının ortak üniversitesi ilâhî dinler girmeden önce, Budizm, Mani- olduğunu belirtti. Ahmet Yesevi Üniversitesi heizm, Zerdüştlük ve Şamanizm gibi dinî Avrasya Araştırma Enstitüsü olarak bu ortak anlayışların hâkim olduğu belirtti. Bölgede üniversite misyonu doğrultusunda bazı faali- yaşayan Türk topluluklarının büyük çoğunlu- yetler planladıklarını ve bunların arasında en ğunun İslam dinini kabul etmesi ve Rusların önemlilerinden birinin de Avrasya Yaz Okulu ise Hristiyanlığı kabulü bu iki dinin bölgenin

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 169 FAALİYETLERİMİZ

dinî anlayışını şekillendirmesine sebep oldu- özelliğine değinirken onun Türklerde kurulan ğunu ifade ederek günümüzde bu durumun ilk tarikat olması ve Hikmet adlı şiirlerinde aynı şekilde devam ettiğini belirtti. Buna ek kullandığı tarihî Türkçe ile Türk dilinin ede- olarak Rusların Hristiyanlığı kabulü ve Türkle- biyat dili olarak gelişmesine de çok önemli rin İslam’ı kabulü konusu üzerinde detaylı bil- katkılar sunduğunun altını çizdi. Yaz okulu- giler sundu. Dersin devamında başta Divan-ı nu başarıyla tamamlayan katılımcılara kendi Hikmet olmak üzere Risâle Der-Adâb-ı Tarikat uzmanlık alanlarındaki bilgi ve tecrübelerini ve Risâle Der-Makamat-ı Erba’în eserleri hak- artırmakla kalmayarak akademik analiz yap- kında bilgiler verdi. İslâmiyet’in kabulünden ma yeteneklerini de geliştirme imkânı sağ- önce Türkler arasında sözlü bir şiir geleneği lanmıştır. Ayrıca, Kazakistan’ın iç ve dış politi- olduğundan bahseden Güngör İslâmiyet’in kasına yön veren kuruluşlar dan birincil elden kabulünden sonra bu şiir geleneğinin, bu kez bilgi edinmelerine imkan verilmiştir. İslâmiyet’in yayılması ve yerleşmesi için vâsıta Avrasya Yaz Okulu 19-26 tarihleri arasında olarak kullanıldığını dile getirdi. Orta Asya’da gerçekleştirilmiş olup Almatı ve Türkistan’da- Türkler arasında tasavvuf anlayışının yayılma- ki teorik derslerin ardından sosyal tur çerçe- sında Müslüman şairlerin kısa zamanda ta- vesinde Almatı’nın simgesi haline gelmiş yer- savvufî kimliğe de bürünerek, hitap ettikleri ler ile Türkistan’da Ahmet Yesevi Üniversitesi topluluklara İslâmiyet’in temel esasları yanın- ile Hoca Ahmet Yesevi Türbesi ziyaret edildi. da, tasavvufî duygu ve yaşayış tarzını da ifade Program da ayrıca Avrasya Yaz Okulu katılım- etmeye ve yerleştirmeye çalıştıklarını belirtti. cılarına Türkiye Cumhuriyeti Astana Büyükel- Bu şairler arasında en önemlilerinden birisi- çiliği ile Almatı Başkonsolosluğu resepsiyon nin Hoca Ahmet Yesevi olduğunu ifade etti. vermiştir. Kurum ziyaretleri arasında Alma- Ayrıca hikmet kelimesinin anlamı ve Divan-ı tı’da Cumhurbaşkanlığı Arşivi ile Kazakistan Hikmet’in yapısı hakkında çeşitli detaylı bil- Merkez Bankası, Astana’da ise Kazakistan İlk giler sunmanın yanında hikmetlerden örnek- Cumhurbaşkanı Kütüphanesi, Kazakistan ler gösterdi. Hoca Ahmet Yesevi’nin fikirleri, Halk Meclisi, Uluslararası Türk Akademisi, eserleri ve yetiştirdiği talebeler ile Avrasya KAZMEDIA Merkezi, Kazakistan Cumhuriyeti coğrafyasında Anadolu ve Balkanlarda birçok Meclisi ve Ulusal Müze ziyaret edildikten son- ülkeye öğretilerinin vardığını belirtti. Yesevi- ra Avrasya Yaz Okulu sona ermiştir. liğin tasavvuf tarihimiz açısından en önemli

170 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer HAZAR DENİZİ BÖLGESİNDE KONSTRÜKTİVİZM VE RUSYA’NIN DIŞ POLİTİKASI 23 Haziran 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacılarından Aidana Arynbek “Hazar Denizi Bölgesinde Konstrüktivizm ve Rusya’nın Dış Politikası” konulu seminer verdi.

idana Arynbek Hazar denizi bölgesinde kendi içinde değerlendirerek ülkeleri düşman, konstrüktivizm ve Rusya’nın dış politika- rakip veya dost kategorilerine ayırarak tanımla- Ası adlı seminerinde ana hatlarıyla kons- dıklarını belirtti. trüktivizm teorisi, Alexander Wendth’in kons- Düşman, rakip ve dost ülke tanımlarının açılı- trüktivizm tanımına göre uluslararası ilişkileri mında bir ülkenin diğer bir ülkeyi düşman ola- inceleme ve tanımlama metoduna değindi. rak tanımlaması halinde silah yarışının artaca- Konstrüktivizm teorisinin temel kavramların- ğını ve bu iki ülke arasında işbirliği olanağının dan birisinin fikirlerin gücü düşüncesi oldu- azalacağını ifade etti. Öte yandan rakip ülkele- ğunu belirtti. Alexander Wendth’e göre asıl rin ilişkilerinin düşman ülke tanımından daha önemli olan hususun durumların nasıl olduğu esnek olacağını belirtti. Son olarak dost olan değil nasıl bu hale geldiği olduğunu ifade etti. ülkelerin arasında genel anlamda iyi ilişkilerin Ülke analizlerinde bir ülkenin diğer bir ülke ile kurularak çeşitli alanlarda işbirliklerinin artabi- ilişkilerini analiz ederken neorealizm teorisinin leceğine değindi. başvurduğu güç dengesi, güvenlik ve karşı- Bu kavram üzerinden bakılarak Rusya’nın Hazar lıklı kuvvet kavramlarının günümüzdeki bazı Denizi üzerindeki dış politikası incelendiğinde sorunları açıklamada yetersiz kaldığını belirtti. Rusya’nın Amerika Birleşik Devletleri’ni (ABD) Burada konstrüktivizm teorisinin materyal güç düşman, Çin’i rakip ve İran’ı dost olarak gördü- kavramları yerine o ülkeye karşı oluşmuş olan ğünü ifade etti. Bölgede Rusya’nın Bakü-Tiflis- fikir ve çıkarların üzerine durulmasının ülkele- Ceyhan (BTC), Nabucco ve Trans-Hazar boru rin birbirlerine karşı takındıkları tavırları ve iliş- hatları gibi projelere karşı çıkar iken Türkme- kileri anlamada daha etkili olacağını sözlerine nistan-Çin ve Kazakistan-Çin boru hatlarının ekledi. yapımına karşı çıkmamasını bu kavramlar üze- Konstrüktivizm teorisine göre ülkelerin diğer rinden açıklamıştır. İran’la olan dostane tavrın ülkelerle ilişkilerindeki iletişimlerinin ilişkilerin ise BTC ve Trans-Hazar projelerine birlikte karşı yönünü belirlediğini ifade etmekle beraber çıktıklarından dolayı aynı hedef çerçevesinde ülkelerin kendilerine gösterilmiş olan dostane buluşmalarından dolayı İran’ın dost ülke olarak ve düşmanca tavra aynı şekilde karşılık vere- tanımlandığını sözlerine ekledi. bileceğini belirtti. Bu süreç zarfında ülkelerin Seminerin sonunda katılımcılar konstrüktivizm diğer ülkelerin niyetini bilmediğinden dolayı teorisi, Hazar bölgesi konularında görüş alışve- kendisine karşı yapılmış olan fiziksel eylemleri rişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 171 FAALİYETLERİMİZ

ZİYARET

NİPPON VAKFI İLE JATCAFA DERNEĞİ 16 Haziran 2016 tarihinde Nippon Vakfı ile Jatcafa Derneği Avrasya Araştırma Enstitüsünü ziyaret etti.

Haziran 2016 tarihinde Nippon Vakfı Yönetim Müdürü Yuji Mori ve Türk ve Japon Orta Asya Dostluk ve İşbirliği Derneği (Jatcafa) Yönetim Kurulu Başkanı Kyoko 16Vrboski Avrasya Araştırma Enstitüsü’nü ziyaret etti. Ziyaret sırasında Enstitü Mü- dürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek enstitünün Ahmet Yesevi Üniversitesi’ne bağlı bir araştırma enstitüsü olduğunu ve bu doğrultuda genel olarak Avrasya bölgesine yönelik, özel olarak Türk dili konuşan devlet ile topluluklarla ilgili bilimsel araştırmaları yaparak, bu alandaki çeşitli etkinlikler düzenlendiğini belirtti ve daha sonrasında enstitü faaliyetleri hakkında ilgili bilgiler verildi. Nippon Vakfı Yönetim Müdürü Yuji Mori vakıflarının yapı olarak özel bir vakıf olduğunu ama Japon hükümeti tarafından desteklendiğini ifade etmekle beraber 53 seneden beri faaliyette olduklarını ve eğitim ve halk sağlıüğı alanlarında Japonya’nın en büyük fon sağlama kuruluşlarından birisi olduklarını belirtti. Kendi vakıflarının Asya kıtasında özellikle Güney Asya bölgesindeki ülkelerde ensititülerin, üniversitelerin ve sivil toplum kuruluşlarının projelerini ilgi alanları çerçevesinde desteklediklerini ifade etti. Yuji Mori bugüne kadar Asya’da eğitim, Afrika’da tarım ve Latin Amerika’da insan kaynakları konularında projelere destek verdiklerini belirtti. Orta Asya’da da eğitim ve insan kaynakları konuları ağırlıklı olmak üze- re değişik projelere destek verdiklerini ve bu kapsamda çeşitli kurumları ziyaret ettiklerini ifade etti. Görüşme sırasında Japonya ve Orta Asya ilişkileri ile Orta Asya’daki güncel araştırma ko- nuları hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek Avrasya bölgesi kapsamında akademik çalışmalar konusunda işbirliği yapılabileceğini belirterek Nippon Vakfı Yönetim Müdürü Yuji Mori’ye ve Jatcafa Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kyoko Vrboski’ye Avrasya Araştırma Enstitü’sünü ziyaret ettikleri için teşekkür etti.

172 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer ORTA ASYA ÜLKELERİNİN SU VE ENERJİ AÇISINDAN İLİŞKİLERİ 16 Haziran 2016 tarihinde Bulat Avelbaev “Orta Asya Ülkelerinin Su ve Enerji Açısından İlişkileri” konulu seminer verdi.

ulat Avelbaev “Orta Asya Ülkelerinin Su etkilediğini sözlerine ekledi. Buna ek olarak ve Enerji İlişkileri” adlı seminerinde ana bu konuda politika öngürüler ve analizlerde Bhatlarıyla Orta Asya’daki su havzaları, dönemsel değişimlerin dikkate alınması ge- hidro elektrik santraller ve jeopolitik güç den- rektiğinin altını çizdi. Bölge ülkelerinin su ve geleri konularına değindi. Su konusundaki enerji politikalarına yönelik analizlerde Şubat problemlerin diğer ekonomik, politik, sosyal ayından itibaren Kırgızistan’da Toktogul ve konularla bağlantılı olduğunu belirterek bu Tacikistan’da ise Kayrakkum barajlarındaki su konuyu izole bir şekilde incelemenin doğru seviyelerine bakılarak bu ülkelerin Nisan ve olmayacağını ifade etti. Ayrıca, konunun de- Mayıs aylarında izleyebileceği politikaların rinlemesine analiz edildiğinde soruların ancak öngörülebileceğini ifade etti. Tacikistan örne- uzun vadeli stratejiler ile çözülebileceğini be- ğinde Şubat ayının tarımda sulama ayı olması lirtti. Orta Asya’daki su kaynaklarından bahse- nedeniyle Tacikistan ve Özbekistan arasında derken Aral su havzası bölgesine giren Amu Bakanlar seviyesinde her sene görüşmelerin Darya ve Sırdarya nehirleri ve bu nehirler üze- yürütüldüğünü sözlerine ekledi. rine kurulan veya kurulmakta olan hidro elek- Rogun ve Kambarata barajının kurulmasına trik santralleri hakkında detaylı teknik bilgiler yönelik Tacikistan, Kırgızistan ve Özbekistan sundu. Seminerin devamında Orta Asya su arasındaki görüş ayrılıklarından bahsetti. Öz- havzaları haritasında ülkeler arasında sorun- bek hükümeti’nin bu barajların kurulmasının lu bölgeleri göstererek bu bölgeler hakkında bölgede su sıkıntısına yol açacağı argumanını bilgiler vermenin yanı sıra sorunların genel- savunduğu için bu barajların yapımına karşı likle politik anlaşmazlıklardan dolayı çıktığını olduğunu ifade etti. Öte yandan Dünya Ban- belirtti. kasının konuyla ilgili yapmış olduğu raporun Su ve enerji kaynaklarına etki eden faktörlerin bulgularında bu etkinin Özbekistan’ın belirt- arasında en önemli faktörün tabiat faktörü ol- tiğinden daha az olacağının belirtildiğini ifa- duğuna dikkat çekerek dönemsel gelişimlerin de etti. Bölgedeki en önemli altyapı yatırım yaz ve kış aylarında bu kaynakları doğrudan projeleri arasında CASA-1000 projesinin oldu-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 173 FAALİYETLERİMİZ

Seminer TVÜRKİYE E RUSYA İKİLİ İLİŞKİLERİ: POLİTİK YA DA EKONOMİK

15 Haziran 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesinin davetlisi olarak “Türkiye ve Rusya ğunu ve bu proje çerçevesinde İkili İlişkileri: Politik ya da Ekonomik” Rusya, Çin ve İran’ın doğrudan konulu seminer verdi. katılımcı, ABD’nin ise Dünya Ban- kası aracılığıyla dolaylı olarak ka- oç. Dr. Nevzat Şimşek Türkiye ve Rusya İkili İlişki- tıldığını belirterek Çin’in altyapı leri: Politik ya da Ekonomik adlı seminerinde ana çalışmalarına büyük yatırımlarda Dhatlarıyla Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik bulunarak diğer katılımcılardan ilişkilerde endüstriyel analizler, ticaret, turizm ve yatı- daha etkin rol oynadığını sözleri- rım alanındaki gelişmeler ile iki ülke arasındaki ortak ne ekledi. Böylece Orta Asya’da- projeler hakkında bilgiler sunmuştur. Türkiye ve Rus- ki su ve enerji sorununa bölge ya’nın hem tarihte hem de günümüzde dış politikada ülkelerine ek olarak uluslararası farklı bakış açılarına rağmen Türkiye ve Rusya’nın eko- aktörlerin de dahil olarak çözüm nomik ilişkilerinin hangi alanlarda ve niçin geliştikleri önerileri getirmeye çalıştığını sorularına yanıt aranan konuşmasında Nevzat Şimşek, ifade etti. Seminerinin sonunda özellikle SSCB sonrasında Türkiye ve Rusya arasında eğer Tacikistan ve Kırgızistan’da ticaret, turizm ve yatırım alanlarında artan ekonomik yapılmakta olan Rogun, Kamba- ilişkilerinin iki ülkenin dış politikadaki farklı bakış açıla- rata-1 ve Kambarata-2 ile Yukarı rının buzdolabına kaldırılmasına neden olduğunu dile Narın barajlarının inşatının biti- getirmiştir. rilmesi halinde bölgedeki su ve enerji dengelerinin değişeceğini Bavul ticaretinin dışında KEİ’de işbirliği, Mavi Akım gibi belirtti. biten, Akkuyu nükleer santrali gibi devam eden ortak Seminer sonunda katılımcılar projelerin iki ülke arasındaki ilişkileri yüksek seviyelere Orta Asya’daki su konusundaki sorunlar ve hidro elektrik santraller hakkında görüş alışverişinde bulundular.

174 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ çıkardığını belirterek, 2006 yılında Stratejik hakkında yorum yapmak gerektiğinin altını Ortaklık aşamasına geçildiğini, 2010 yılın- çizdi. Birçok detaylı ölçüm sonuçları sonucunda Türk-Rus Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi da iki ülkenin ticaret yapılarının birbirlerini ta- kurularak kararların bu çerçevede alınmaya mamladıklarını belirterek, bu nedenle iki ülke- başlandığını anlatan Şimşek, iki ülke arasın- nin birbirleriyle ticaretten fayda sağladıklarını, daki ticaret dengesinin özellikle petrol ve dış politikada farklı duruşa rağmen ticari iliş- doğal gaz nedeniyle Rusya lehine gelişim kilerinin 1992 yılından günümüze sürekli art- gösterdiğini rakamlarla açıklamıştır. tığını ifade etti ve konuşmasını ekonominin politikaya yön vereceği sözleriyle bitirdi. Fakat ticari ilişkilere bu şekilde bakmanın resmi doğru tanımlayamayacağına dikkat çeken Seminerin sonunda katılımcılar Türkiye ve Şimşek, detaylı endüstriyel analizlerle iki ülke- Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler ile projeler nin ticaretten sağladıkları faydanın derecesi hakkında görüş alışverişinde bulundular.

Seminer KAMU YÖNETİMİNDE SOSYOLOJİK ARAŞTIRMALARIN KULLANILMASI 9 Haziran 2016 tarihinde “Strateji” adındaki Sosyal ve Politika Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Gulmira İleuova “Kamu Yönetiminde Sosyolojik Araştırmaların Kullanılması” konulu seminer verdi.

r. Gulmira İleuova “Kamu Yönetimin- de Sosyolojik Araştırmaların Kullanıl- Dması” adlı seminerinde ana hatlarıyla Kazakistan’da sosyoloji alanındaki gelişme- ler ile sosyolojik çalışmaların yürütülmesin- de ve yorumlanmasında yaşanan sıkıntılara değindi. Kazakistan’da sosyoloji alanınında yapılan çalışmaların son 10 yılda oldukça

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 175 FAALİYETLERİMİZ

arttığını belirtirken bu artışın en önemli nedenleri arasında devletin sosyolojik araş- tırmalara ayırmış olduğu finansal desteği arttırmasını gösterdi. Buna ek olarak son 10 yıl içerisinde bu alanda birçok enstitünün kurulduğunu ve devlet kurumlarının kendi alanlarında birçok araştırma projelerini des- teklediğini belirtti. Sosyoloji alanındaki çalışmaların paylaşımı konusunda çeşitli sıkıntıların yaşandığını ifade etti. Enstitülerin, sivil toplum örgütlerinin ve devlet kurumlarının daha önce yaptıkla- rı araştırmaların açık bilgi platformlarında paylaşılmasını sağlayacak oluşumların ol- mayışının bilgi zenginliğinin arttırılmasının önünde bir engel olduğunu belirtti. Buna ek olarak özellikle erişilebilir SPSS verileri- nin çok az olmasının diğer araştırmacıların bu tür verileri kullanarak değişik analizler yapma imkanınıda sınırladığının altını çizdi. Devlet kurumlarının sosyolojik araştırmalar- daki çalışma sistemine değinerek kurum- sistematik olarak arşivleme sürecinin fazla ların sosyolojik araştırmalar yapılması için gelişmediğini ifade etti. ihale açtığını ve bu ihaleleri kazananların Seminerde ayrıca Dr. Gulmira İleuova sos- çalışmaları yapmakta olduğunu ifade etti. yoloji alanının gelişimine katkı sağlayabile- Devletin sosyolojik araştırmalar için her ceğini düşündüğü bir takım önerilerde bu- sene 500 milyon Tenge bütçe ayırdığını be- lundu. Bunların arasında çalışmalarda daha lirtmekle beraber Samruk Kazına gibi dev- verimli analizlerinin yapılabilmesi için sos- lete bağlı kuruluşlarında bu tür çalışmalara yologların ekonomist ve siyaset bilimciler ile büyük kaynak ayırdığını sözlerine ekledi. birlikte çalışarak disiplinler arası işbirliğinin Araştırma konuları arasında iç siyaset ve arttırılması gerektiğini belirtti. Öte yandan halkın değişik konulardaki fikir ve görüşleri yapılan çalışmaların daha sağlıklı sonuçlar üzerine yapılan araştırmaların öne çıktığını vermesi için önceki yıllar ve başka çalışma- ifade etmekle beraber en çok kaynağın 200 lar ile karşılaştırılması gerektiğini ifade etti. milyon Tenge ile Almatı bölgesinde yapılan Tüm bunların yapılabilmesi için araştırma- çalışmalara harcandığının altını çizdi. Semi- lara erişim imkanının arttırılması gerektiğini nerinin devamında bu araştırmaların devlet sözlerine ekledi. kurumları tarafından kullanımın daki çeşitli Seminerin sonunda katılımcılar araştırma eksiklik ve etkisiz kullanım yöntemlerine metotları ve Orta Asya’da sosyoloji alanın- değindi. Bu bilgilere erişimin sadece ilgili daki gelişmeler konularında görüş alışveri- devlet kurumları ile sınırlı kalması nedeniy- şinde bulundular. le araştırma sonuçlarının kapsamlı şekilde analiz edilemediği yönünde görüş bildirdi. Ayrıca, devlet kurumlarında bu bilgilerin

176 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ZİYARET gönül kervanı'nın TÜRKİSTAN ve ALMATI ŞEHRİNe ziyareti

ürkiye ile Kazakistan arasındaki ortak tarih, kül- 04-05 Haziran 2016 tür, eğitim gibi konularda ilişkilerin geliştirilmesi tarihleri arasında Tve zenginleştirilmesine katkı sağlamak için “Gö- Hoca Ahmet Yesevi nül Kervanı” heyeti 4 Haziran 2016 tarihinde devlet ka- Üniversitesi Mütevelli nalı olan “Kazakistan” televizyonu ve Türkiye Cumhuri- yeti Almatı Başkonsolosluğunu ziyaret ettiler. Heyet Başkanlığı “Gönül Kervanı” heyetinde Ekrem Kaftan, Leyla İpekçi İle Türk İşbirliği ve ve Fadime Özkan gibi gazetecilerin yanı sıra Prof. Dr. Koordinasyon Ajansı Ahmet Güner Sayar, Prof. Dr. Mehmet Akkuş, Doç. Dr. Başkanlığı (TİKA) Haşim Şahin, Yrd. Doç. Dr. Mustafa Tatçı, Önder Özsoy tarafından organize gibi akademisyenler katılmıştır. Yazarlardan ise Ömer Tuğrul İnançer, Sadık Yılmaz ile sanatçı ve sinemacılar edilen “Gönül Kervanı” Yrd. Doç. Dr. Timuçin Çevikoğlu, Ahmet Turgut, Taşkın projesi çerçevesinde Savaş, Tülay Gürses; oyuncu Gökhan Atalay; TİKA Daire Türkiye’den gazeteci, Başkanı Zülküf Oruç, Özge Gürses, Nezahat Tatçı ve Sa- dık Yalsız Uçanlar yer almışlardır. sanatçı, akademisyen ve televizyonculardan Yukarıda isimleri belirtilen kişilerden oluşan “Gönül Kervanı” ekibi “Kazakistan” Devlet Kanalına yapmış ol- oluşan bir heyet dukları ziyaret çerçevesinde “Kazakistan” Devlet Kanalı Türkistan’ın ardından Yönetim Kurulu Danışmanı Nurtileu İmangaliulı İman- Almatı’da bir dizi galiev, “Kazakistan” Devlet Kanalı Başkan Yardımcısı Saule Janibekkızı Jirenşina, “Medeniyet” Kanalının eski ziyaret ve temaslarda Direktörü Sagatbek Kaliev ve “Kazakistan” Devlet Ka- bulundu. nalının diğer temsilcileri ile görüşmüşlerdir. Görüşme sırasında taraflar Kazakistan ve Türkiye arasında med-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 177 FAALİYETLERİMİZ

ya alanında işbirliği üzerinde tartışmışlar ve olduğu belirtilerek stratejik önerilerle politi- Hoca Ahmet Yesevi’nin Vefatının 850. Yıldö- ka ve iş çevrelerine katkı sağlamak olduğuna nümü Anısına gerçekleştirdikleri faaliyetler vurgu yapıldı. Ayrıca enstitünün düzenlediği hakkında bilgiler vermişlerdir. sempozyumlar, kongreler ve seminerler dâhil olmak üzere, günümüze kadar yapılan etkin- “Gönül Kervanı” heyeti ayrıca Türkiye Cumhu- likler ile her hafta Avrasya bölgesindeki gün- riyeti Almatı Türkiye Başkonsolosluğu’na bir cel konuların seçilerek üç dilde yayınlanan ziyaret gerçekleştirmiştir. Görüşmeden sonra e-bültenler başta olmak üzere çeşitli yayınlar Başkonsoloslukça tertiplenen akşam yemeği- hakkında bilgiler verildi. Sunum sonrası Av- ne katılmışlardır. rasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. 5 Haziran 2016 tarihinde program kapsa- Nevzat Şimşek Avrasya Araştırma Enstitüsü- mında “Gönül Kervanı” heyeti, Ahmet Yesevi nün bilimsel araştırmalar yapmak amacında Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsünü olduklarını ve bu çerçevede yaptıkları faali- ziyaret ettti. Avrasya Araştırma Enstitüsü yetlerde özellikle Kazakistan’a, Kazakistan- Müdür Yardımcısı Dr. Aidarbek Amirbek Av- Türkiye ilişkilerine ve Avrasya bölgesindeki rasya Araştırma Enstitüsü’nü tanıtan bir su- ülkelerin arasındaki ilişkilere faydalı olunma- num yapmıştır. Sunumda enstitünün Ahmet sına dikkat ettiklerini bildirdi. Türk İşbirliği ve Yesevi Üniversitesi’nin misyonu ve vizyonu Koordinasyon Ajansı (TİKA) Astana Program çerçevesinde faaliyette bulunulduğunu ve Koordinatörü Mehmet Bodur’un konuşması bu doğrultuda enstitü amacının, genelde ile tanıtım programı sona erdi. Balkanlardan Moğolistan’a kadar uzanan bir Görüşme ardından “Gönül Kervanı” heyeti alanı kapsayan Avrasya bölgesi üzerine, özel- sosyal tur kapsamında Almatı’nın en yüksek de ise bölgede yoğun olarak yaşayan Türk bölgesi Köktepe’yi ve Tanrı Dağları eteklerin- Dili konuşan Devlet ve Topluluklara ilişkin de bulunan Medeo buz pateni pistini ziyaret disiplinler arası özgün bilimsel araştırmalar ederek Kazak çadırında geleneksel yemekleri yapmak, bu alandaki projeleri planlamak, tatmışlar ve Almatı ziyaretinden duydukları desteklemek, bölgenin tarihî ve kültürel mi- memnuniyeti ifade etmişlerdir. rasının korunmasına, bölgesel barışın ve iş- birliğinin geliştirilmesine katkıda bulunmak

178 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ TOPLANTI

YDESEVİ’ EN OKUMALAR 6 Haziran 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsünde “Yesevi’den Okumalar” adlı yuvarlak masa toplantısı düzenlendi.

oca Ahmet Yesevi mü Türk Dili ve Edebiyatı Eği- derlerini bir araya getirerek Uluslararası Türk-Ka- timi Anabilim Dalı Öğretim halkları birbirine yakınlaştı- Hzak Üniversitesi Av- Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa ran “Gönül Köprüsü Kervanı” rasya Araştırma Enstitüsü, Tatçı verdi. Konferans öncesi gibi organizasyonları gerçek- Türk İşbirliği ve Kalkınma açılış konuşmalarını Türki- leştirdikleri için Hoca Ahmet Ajansı (TİKA) ve Al-Farabi Ka- ye Cumhuriyeti Almatı Baş- Yesevi Üniversitesi ve Avras- zak Milli Üniversitesi Şarkiyat konsolosu Sayın Rıza Kağan ya Araştırma Enstitüsüne te- Fakültesi TÜRKSOY Bölümü Yılmaz ile Avrasya Araştırma şekkür etti. Doç. Dr. Nevzat olarak ortaklaşa düzenlenen Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Şimşek konuşmasında 2016 “Yesevi’den Okumalar” adlı Nevzat Şimşek yaptılar. yılının UNESCO tarafından konferansı Gazi Üniversitesi Yesevi yılı olarak ilân edildi- Sayın Rıza Kağan Yılmaz açı- Eğitim Fakültesi Ortaöğretim ğini ve bu çerçevede ilk ola- lış konuşmasında Türkiye ve Sosyal Alanlar Eğitimi Bölü- rak Almatı’da “Hoca Ahmet Kazakistan’daki kanat ön-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 179 FAALİYETLERİMİZ

Yesevi’nin Manevi Mirası” bunların biz kimiz, neyiz, ne- rak edilmesi gerektiğini dile isimli bir Uluslararası Çalıştay redeyiz, nereden geliyoruz, getirdi. Hoca Ahmet Yese- ile başladıklarını, ardından nereye gidiyoruz, ne halde- vi’nin sıradan Türkçe kelime- Üniversite olarak Ankara’da yiz ve ne hale dönüşeceğiz lere yeni emareler giydirerek başta Uluslararası Yesevi soruları olduğunu ifade etti. dini anlattığını belirtmekle Sempozyumu olmak üzere Bu sorulara ilişkin önceden beraber Türkçeyi bir mana çeşitli etkinliklerin düzenle- yaşayanların mirasının var diline ve ilk defa vahiy dili- diğini belirterek bu tür et- olduğunu ifade ederek bu ne getirdiğini de ifade etti. kinliklerin devam edeceğini mirasın iyi değerlendirilmesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Tatçı, iletti. Ahmet Yesevi Üniversi- gerektiğini sözlerine ekledi. herhangi kimse Yesevi’nin tesi Mütevelli Heyet Başkanı tecrübesini yaşayarak onun Hoca Ahmet Yesevi’nin Türk Prof. Dr. Musa Yıldız’a, Ahmet dini anladığı şekilde anlar ise Dünyası için anlam ve öne- Yesevi Üniversitesi Mütevelli herhangi bir dili hakikat dili- mine değinerek bu bağlam- Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhit- ne getirebileceğini ifade etti da 3 hususun öne çıktığını tin Şimşek’e ve Ahmet Yese- ve hakikat dilinin insanın ana belirtti. Bunların; 1- Doğru vi Üniversitesi Rektör Vekili dilinde anlaşılacağını sözleri- İslam, 2- Türkçe İslam ve 3- Mehmet Kutalmış’a katılım- ne ekledi. Bu görüşlerine ek Alperen ruhlu aksiyoner bir larından dolayı teşekkür etti. olarak Kuran-ı Kerim’i Arapça kimlik olduğunu belirten Tat- yazıldığı için kelimelerin ma- Yrd. Doç. Dr. Mustafa Tatçı ko- çı, bunların da şeriat, tarikat, nalarının doğrudan anlaşıla- nuşmasında Hoca Ahmet Ye- marifet ve hakikatten oluşan madığını ifade etti. sevi’nin sıradan bir din ada- bu dört kapıda gerçekleşti- mı olmadığını ifade ederek rildiğini dile getirdi. Burada Yuvarlak Masa sonunda ka- onun bir İslam mutasavvıfı amacın hakikate ulaşmak tılımcılar Hoca Ahmet Ye- olduğunu belirtti. Tasavvuf olduğunu da söyleyen Tatçı, sevi’nin eserleri ve fikirleri deyince sorulması gereken bu kapıların da tek tek değil, üzerine görüş alışverişinde sorular olduğunu belirterek hep birlikte ve senkronize id- bulundular.

180 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer

ÇİN’İN MODERNLEŞME PARADİGMASI

2 Haziran 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Dr. Azhar Serikkalieyva “Çin’in Modernleşme Paradigması” konulu seminer verdi.

r. Azhar Serikkaliyeva Çin’in Modernleşme Paradigması adlı seminerinde ana hatlarıyla Çin’in modernleşme sürecinin tarihi ve önemli dönüm noktalarına değinerek konu hakkında de- Dtaylı bilgiler sundu. Çin’in modernleşme sürecini başlatmasında 20. yüzyılda karşılaşmış ol- duğu nüfus artışı, arazi azlığı ve Taiping ayaklanması gibi iç istikrarsızlıkların etkili olduğunu ifade etti. Çin’in modernleşme sürecinin üç temel aşamasının olduğunu ifade etti. Bunların sırasıyla 1860- 1940 yılları arası başlangıç dönemi, 1940-1978 yılları arası devrimsel süreç ve 1978 yılından beri devam eden süreci ise reformist süreç olarak adlandırıldığını belirtti. Çin tarihinde önemli dönüm noktalarından biri olan 1911 yılındaki Xinhai isyanının sonraki yıllarda bir iç savaşa dönüştüğünü ve Mao Zedong’un kazanması ile birlikte modernizasyon sürecinin durduğunu sözlerine ekledi. Seminerinin devamında Çin’in katı komünizm kuralları ile yönetilmeye başlandığını ve Çin kültür ve dinin’deki bazı unsurların sosyalizmin ideolojisi ile uyuşmaması nedeniyle kültürel devrimin gerçekleştirildiğini ifade etti. Mao Zedong’dan sonra Deng Xiaoping’in döneminin başladığını ve Xiaoping ile Çin’de katı sosyalizm’den Çin’in karakteristik özelliklerine uygun sosyalizme geçildi- ğini belirtti. Bu dönemde Çin ekonomisinin liberalleştiğini, Çin’de birçok serbest ticaret bölgeleri- nin kurulduğunu, yabancı teknolojilerden daha çok faydalanıldığını ve bu sayede Dünya’ya daha çok açıldığını sözlerine ekledi. Deng Xiaoping’in politik alandaki en büyük başarısının tek ülke iki sistem modeli ile Makao ve Hong Kong’un Çin ile birleşmesini sağlaması olduğunu ifade etti. Bu reformist dönemin Çin’in modernizasyonunda ve ekonomik olarak kalkınmasında önemli rol oynadığının altını çizerek Çin’in 1970-2010 yılları arası katma değer oranı yüksek ürünlerin ihra- catındaki 1990 sonrası yakalamış olduğu başarının alt yapısını oluşturduğu yönünde görüşlerini bildirdi. Bu esnekliklerin tarım alanında da uygulanmasının yanı sıra gelişen ekonomi sayesinde Çin’de yoksulluk ve açlık sınırında yaşayanların sayısının 1981 yılında 800 milyondan 2013 yılında 82 milyona düşürülmesine olanak sağladığını belirtti. Çin’in bu kalkınma sürecini sürdürebilmesi için ekonomik büyüme oranının 7%’nin altına düşmemesi gerektiğini vurguladı. Çin’deki modernizasyon sürecini bölgesel çapta ele aldığında ise Dr. Azhar Serikkaliyeva Pekin ve Şangay gibi büyük şehirlerin sosyalizm sürecini tamamladıklarını belirterek bu şehirlerde daha liberal beyaz sosyalizmin yerleştiğini ifade etti. Fakat Çin’in doğu bölgelerinde ise sosyalizm sü- recinin henüz tamamlanmaması nedeniyle bu bölgedeki şehirlerde hala kızıl sosyalizmin etkili olduğunu belirtti. Seminerinin sonunda Çin devletinin gelecekteki modernizasyon planları hak- kında bilgiler verdi. Seminer sonunda katılımcılar Çin’in modernizasyon süreci ve Çin ekonomisinin geleceği konula- rında görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 181 FAALİYETLERİMİZ

TOPLANTI TEV ORİK E UYGULAMA AÇISINDAN ORTA ASYA ÜLKELERİNDE DİN EĞİTİMİ

27 Mayıs 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, desteklediği bir proje çerçevesinde Uludağ Üniversitesinde “Teorik ve Uygulama Açısından Orta Asya Ülkelerinde Din Eğitimi” konulu yuvarlak masa toplantısı düzenledi.

hmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü tarafından verilen proje çerçevesinde “Orta Asya’da Din Eğitimi ve Öğretimi” isimli proje toplantısı 27 Mayıs 2016 tarihinde Bur- Asa’da gerçekleştirilmiştir. Avrasya Araştırma Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in organize ettiği toplantıya proje koordinatörü Ahmet Yesevi Üniversitesinden Prof. Dr. Hazretali Tursun, koordinatör yardımcısı Siirt Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. İlyas Erpay, Proje elemanları Cumhuriyet Üniversitesinden Doç. Dr. Durmuş Tatlıoğlu, Uludağ Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Mustafa Öcal, Gaziantep Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Dilara Tanas ve Hakkâri Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. İslam Musayev ile L. N. Gumilev Avrasya Milli Üniversitesinden Prof. Dr. Asılbek İzba- irov katılmışlardır. Çalıştay’da iki oturum gerçekleştirilmiş olup katılımcılar Orta Asya ülkeleri ve Türkiye’deki Din Eği- timi ve Politikası kapsamında; Yrd. Doç. Dr. İslam Musayev “Azerbaycan Cumhuriyetinde Din Siya- seti ve Din Eğitiminin Durumu”, Yrd. Doç. Dr. İlyas Erpay “Kazakistan Cumhuriyetinde Din Siyaseti ve Din Eğitimi”, Doç. Dr. Durmuş Tatlıoğlu “Türkmenistan Cumhuriyetinde Din Eğitiminin Gelişim Perspektifi”, Yrd. Doç. Dr. Dilara Tanas “Kırgızistan Cumhuriyetinde Din Siyaseti ve Din Eğitiminin Durumu”, Prof. Dr. Asılbek İzbairov “Avrasya Üniversitesindeki Din Bilimi Uzmanlarının Yetiştiril- mesi” ve Yrd. Doç. Dr. Mustafa Öcal “Günümüz Türkiye’sinde Din Eğitimi” adındaki tebliğlerini sun- muşlardır. Çalıştay boyunca Orta Asya’da din eğitimi konusuna yönelik çeşitli fikirler paylaşılmış ve görüş alışverişinde bulunulmuştur.

182 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer KAZAKİSTAN’IN BANKACILIK SİSTEMİNDEKİ GÜNCEL GELİŞMELER 26 Mayıs 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Daniyar Nurbayev “Kazakistan’ın Bankacılık Sistemindeki Güncel Gelişmeler” konulu seminer verdi.

aniyar Nurbayev “Kazakistan’ın Bankacılık Siste- sını, 2015 yılında ise Forte bankasının mindeki Güncel Gelişmeler” adlı seminerinde ana Temirbank ve Alyans bankı satın ala- Dhatlarıyla bankaların karşılaşmakta olduğu sorun- rak birleştiklerini ifade etti. lar, 2008 yılında bankacılık sektöründe yaşanan krizin Seminerinin devamında 2007 yılına sebebleri ve bankacılık sisteminde güncel gelişmeler kadar kredi dağıtımlarında tenge ve konularına değindi. Kazakistan bankalarının karşılaşmış yabancı para birimlerinin oranlarının olduğu en önemli sorunların arasında likidite sıkıntısı birbiriyle hemen hemen aynı oldu- ve takipteki krediler oranının yüksek olmasını gösterdi. ğunu lakin 2007 yılından sonra kredi 2000’li yılların başlarında bankacılık sektörünün çok hızlı dağıtımlarında yabancı para birim- geliştiğine dikkat çekerek Kazakistan’daki bankacılık sis- lerinin oranlarında belirgin bir artış teminin Orta Asya’da en hızlı kalkınan sistem olduğunu yaşandığını belirtti. Bunun nedenleri ifade etti. Bankacılık sisteminin petrol, metal ve tahıl fi- arasında ise bankaların uluslararası yatlarının artması ve uluslararası kuruluşların düşük faiz- kuruluşlardan kredileri dolar üzerin- ler ile kredi dağıtması sebebiyle hızlı bir şekilde geliştiği- den aldıkları için muhtemel devaluas- ni, lakin bu gelişme sırasında bankaların çok fazla kredi yonlardan etkilenmemek adına kre- dağıtması, küresel finansal kriz ve petrol fiyatlarındaki dileri dolar üzerinden vermeye başla- düşüş ile gelişmenin sekteye ugradığını sözlerine ekledi. malarını gösterdi. Fakat, bu noktada Günümüze bakıldığında ise bu hızın önemli ölçüde ge- Merkez Bankasının dolar üzerinden rilediğini belirterek 2008 yılına kadar bankacılık sektö- kredi verilmesine kısıtlama getirdiğini rünün gelişmesinde önemli pay sahibi olan BTA bank, ifade etti. Takipteki kredilerde dünya Temirbank ve Alyans bankın batmasının önemli ölçü- ortalamasının yaklaşık olarak 5%-10% de etkisi olduğunu belirtti. Bankacılık sektöründeki bu civarında olduğunu belirtmekle be- kötü gidişata devletin bu üç bankayı 2009 yılında satın raber bu oranın Kazakistan’da 2012 alarak müdahele ettiğini ve bu bankaların daha sonra di- yılında 30% iken 2015 yılının orta- ğer bankalar tarafından satın alındığını sözlerine ekledi. sında 10%’na düştüğünü belirtti. Bu 2014 yılında Kazkommertsbank bankasının BTA banka- düşüşün Merkez Bankasının bankala-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 183 FAALİYETLERİMİZ

rın takipteki krediler oranlarının 10% dan fazla olmasını 35% civarında devalasyona ugrayaca- yasaklamasının ardından Kazkommertsbank bankın BTA gı analizlerinin etkili olduğunun altı- bankasına ait 2 trilyon tengeye yakın takipteki krediler nı çizdi. Merkez Bankasının tengeye iptal etmesi ve aynı şekilde Forte bankasının da Temir- verilen faiz oranını 15%’e çıkarması bank ve Alyans bankasına ait takipteki kredilerin büyük ile birlikte 2016 yılının mart ayından bir kısmını iptal etmek zorunda kalmasını nedeniyle or- itibaren mevduat hesaplarında tekrar taya çıktığını belirtti. tenge oranının artmaya başladığını iletti. Mevduat hesaplarında son bir kaç senedir tengeden ya- bancı para birimlerine geçiş olduğunu belirtti. Bu geçişin Seminerin sonunda katılımcılar faiz sebebleri arasında Merkez Bankası’nın bankaların tenge- oranları, ve bankacılık sistemi konula- ye 10% dan fazla faiz vermesini yasaklaması ve tengenin rında görüş alışverişinde bulundular.

Seminer

FİNANSAL KRİZ, YATIRIM VE ÜLKE RİSKİ HESAPLAMALARI 18 Mayıs 2016 vrasya Araştırma Enstitüsü Al-Farabi Kazak Milli Üniversi- tarihinde tesi Uluslararası İlişkiler Fakültesi ile birlikte Al-Farabi Ka- Azak Ulusal Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Fakültesinde Brunei Teknoloji düzenlemiş olduğu seminerde Brunei Teknoloji Üniversitesin- Üniversitesinden den Dr. Shahid Anjum “Finansal Kriz, Yatırım ve Ülke Riski He- Dr. Shadid Anjum, saplamaları” adlı seminerini sunmuştur. Dr. Shahid Anjum seminerinde ana hatlarıyla risk faktörlerinin tanımı, küresel kriz son- “Finansal Kriz, rası aykırı verilerin metodolojik yöntemler ile hesaplanmasında Yatırım ve Ülke Riski yaratmış olduğu zorluklar konularına değindi. Ortaya çıkan bu Hesaplamaları” zorluklar ülke risklerinin abartılı bir şekilde hesaplanmasına konulu semineri verdi. yol açtığı için ülkelerin doğrudan yatırım çekme potansiyelini negatif yönde etkilediğini ifade etti. Bu sorunun literatürde yer alan bir takım regresyon hesaplamaları ile çözülebileceğini belirtti. Seminerinin devamında ülkelerin nasıl daha çok doğru- dan yatırım çekebileceklerine dair kendi görüşlerini ifade etti. Buna ek olarak doğrudan yatırım çekmede yatırımcıların doing business tarzı sıralamaları dikkate aldığını vurgulayarak bazı ül- kelerin üst sıralarda yer alabilmek için doğrudan yatırım çekme politikalarını bu endeksler doğrultusunda geliştirdiği yönünde görüşünü bildirdi. Yatırımcıların ülkelere yatırım yaparken dikkat ettiği hususlar arasında o ülkedeki politik istikrarın yatırımcının karar verme sürecinde en etkili faktörlerden birisi olduğunu sözlerine ekledi. Risk hesaplamalarında yapılacak bir takım değişikliklerin yatırımcı topluluğundaki ön yargıların yumuşamasına yardımcı olarak ülke ekonomilerine daha fazla yatırım çekilmesini teşvik edebileceğine vurgu yaptı ve bu tür değişiklerin ülkelerin ekonomik kalkınma süreçlerine de olumlu katkıları olacağını ifade etti. Seminerin sonunda katılımcılar finansal kriz ve politik istikrar konularında görüş alışverişinde bulundular.

184 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ KONGRE

2. ULUSLARARASI EKONOMİ, FİNANS VE ENERJİ (EFE’2016)

16-18 Mayıs 2016 tarihleri arasında Avrasya Araştırma Enstitüsü, 2. Uluslararası Ekonomi, Finans ve Enerji (EFE’2016) Kongresini düzenledi.

oca Ahmet Yesevi’nin Vefatının 850. Yıldönümü Bilindiği gibi ülkelerin ekono- Anısına Ahmet Yesevi Üniversitesi Avrasya Araş- mik kalkınmalarını gerçekleş- Htırma Enstitüsü, Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi tirebilmeleri ve insanlarının Uluslararası İlişkiler Fakültesi ile birlikte Türkiye Ekono- daha iyi bir hayat standardına mi Kurumu ve Uluslararası Türk Akademisinin akademik kavuşabilmeleri için politik is- ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın tikrarın önemli olduğu litera- finansal destekleriyle 16-18 Mayıs 2016 tarihlerinde Ka- türde tartışılmaktadır. Özellikle zakistan’ın Almatı şehrinde “Politik İstikrar – Ekonomik de ekonomik kalkınmasını ger- Kalkınma” konulu 2. Uluslararası Ekonomi, Finans ve çekleştirememiş devletler için Enerji Kongresini (EFE’2016) düzenledi. politik istikrar çok daha önem- lidir. Çünkü, politik istikrar ve EFE’2016 Kongresi kapsamında gerçekleştirilen 14 otu- ekonomik kalkınma ilişkisinin ruma Türkiye, Kazakistan, ABD, Azerbaycan, Hindistan, temelinde yatan başlıca faktör- Irak, Çin, KKTC, Libya, Gürcistan, Birleşik Arab Emirlikleri lerden biri yatırımlar ve dolayı- olmak üzere toplam 13 ülkeden, 51 farklı kurumdan, 73 sıyla ülkenin milli geliridir. Bu tebliğ ile 115 akademisyen ve uzman katıldı. noktadan hareketle EFE’2016 Kongrenin amacı, politik istikrar ve ekonomik kalkın- Kongresinde sunulan bildiri- ma ilişkisinin genelde tüm dünya ülkeleri özellikle de lerde politik istikrar(sızlığ)ın Avrasya ülkeleri açısından ortaya konulması, bu alanda ekonomik kalkınmaya ne gibi yapılan araştırmaların ilgili taraflarca paylaşımı ve gele- etkiler meydana getirebileceği cekle ilgili projeksiyonların gerçekleştirilmesi olmuştur. analiz edilmiştir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 185 FAALİYETLERİMİZ

İki gün süren EFE’2016 kongresinin birinci gününde, açılış ko- nuşmalarını Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosu Rıza Kağan Yılmaz, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yar- dımcılığı da yapmış olan Türkiye Büyük Millet Meclisine Burdur eski milletvekili Dr. Yusuf Ekinci, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevel- li Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız, Hoca Ahmet Yesevi Ulus- lerin büyüme oranlarındaki yavaşlamaya değinerek bu lararası Türk-Kazak Üniversitesi dar bogazın nasıl aşılabileceği sorusunun ele alındığın- Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. da kongrenin iktisadi anlamda alt temalarının çok iyi Muhittin Şimşek, Al-Farabi Kazak seçilmiş olduğunu ifade etti. Soğuk savaş döneminde Ulusal Üniversitesi Rektör Birinci askeri güvenliğin ön planda olduğunu belirtirken yeni Yardımcısı Prof. Dr. Mukhambet- dönemde ise güvenlik kavramında iktisadi güvenliğin kali Burkitbayev, Yabancı Diller ve rölünün arttığını ve ekonomik güvenlik olmadan siyasi Kariyer Üniversitesi Rektörü Prof. güvenliğin olamayacağını ifade etti ve bu iki konunun Dr. Sabri Hizmetli, Hoca Ahmet birbiri ile kesişen birer kümeler olduğunu vurguladı. Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Konuşmasının devamında küresel ekonominin dar bo- Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. ğazın aşabilmesi için dünyada üretime yönelik teşvik- Mehmet Kutalmış ve Hoca Ahmet lerin arttırılmasına yönelik reformların yapılması gerek- Yesevi Uluslararası Türk-Kazak tiği yönünde görüşlerini bildirdi. Bu tür kongrelerdeki Üniversitesi Avrasya Araştırma fikir tartışmalarının küresel finansal ve siyasi huzuru Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nev- nasıl sağlayabiliriz sorusunun çözüm arayışlarına katkı zat Şimşek yapmıştır ve Türkiye sağlayabileceğini sözlerine ekledi. Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı İkinci açılış konuşmasını Ahmet Yesevi Üniversitesi Mü- sayın Mustafa Elitaş ve Uluslara- tevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız yaptı. Prof. Dr. rası Türk Akademisi Başkanı Prof. Musa Yıldız konuşmasında ekonomi, finans ve enerji Dr. Darhan Kıdırali’nin mesajları kongresinin ilkinin iki yıl önce yapıldığını belirterek EFE okunmuştur. Konferansın ilk açılış konuşmasını Türkiye Cumhuriyeti Almatı Baş- konsolosu sayın Rıza Kağan Yıl- maz yapmıştır. Sayın Rıza Kağan Yılmaz konuşmasına kongreyi düzenleyen Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniver- sitesi Avrasya Araştırma Enstitü- süne ve destekleyen kurumlara teşekkür ederek başladı. Çeşitli nedenlerden ötürü dünyada ya- şanan küresel kriz ve bazı ülke-

186 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Kongresini kurumsallaştırmayı düşündüklerini ifade etti. Bu se- neki kongrenin temasının siyasi istikrar ve ekonomik gelişme olarak belirlenmesinin önemli olduğunu vurgulayarak Kaza- kistan Cumhurbaşkanı Nursul- tan Nazarbayev’in halka ses- leniş konuşmasında da siyasi istikrara vurgu yaptığını belirtti. Al-Farabi Kazak Ulusal Üniver- sitesi Rektör Birinci Yardımcısı Prof. Dr. Mukhambetkali Bur- bulmak olduğunu belirtti. Dünyanın ekonomi, finans kitbayev konuşmasında kong- ve enerji üzerinde durduğunu ve bu üç unsuru Kaza- renin sadece Kazakistan veya kistan Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in Türkiye için değil tüm Orta Asya çok iyi bildiğini ve politikalarında bu üç unsurda istikra- ve İpek yolu üzerindeki ülkeler rının olduğunu ifade etti. Yabancı Diller ve Kariyer Üni- içinde önem arz eden konula- versitesi Rektörü Prof. Dr. Sabri Hizmetli konuşmasında ra değinecek olması sebebiyle kongrenin düzenlenmesinde emeği olan tüm kuruluş- önemli olduğunu ifade etti. Si- lara teşekkür etti. Kazakistan’ın Orta Asya’nın bir yıldızı yasi istikrar ve entegrasyonun olduğunu belirterek yıllar içinde ticari ve enerji alanın- arttırılması konularının Kazakis- da güçlenerek ekonomisinin gücünün arttığı yönünde tan’ın 2050 stratejisi içinde de görüş bildirdi. Bu tür kongrelerin Türk Dünyası ülkeleri var olduğunu belirterek Kaza- arasındaki ilişkileri güçlendireceğini ifade ederek katı- kistan’ın komşu ülkeler ile ilişki- lımcılara başarılar diledi. Hoca Ahmet Yesevi Uluslarara- lerini düzenli ve stabil tuttuğu- sı Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü nu ve bu istikrarı devam ettir- Müdürü ve aynı zamanda EFE’2016 Kongresinin koor- meye devam edeceğini belirtti. dinatörü Doç. Dr. Nevzat Şimşek konuşmasında UNES- Türkiye Büyük Millet Meclisi CO’nun 2016 yılını Hoca Ahmet Yesevi yılı olarak ilan et- Burdur eski milletvekili ve Tür- mesi nedeniyle kongreyi Ahmet Yesevi’nin vefatınının kiye Cumhuriyeti Milli Eğitim 850. yılı anısına düzenlediklerini aktararak, Kazakistan Bakanlığı Müsteşar eski yardım- ve diğer bazı Bağımsız Devletler Topluluğu ülkelerinin cısı Dr. Yusuf Ekinci konuşma- bağımsızlıklarının 25. yıldönümünü de dikkate alarak sında Hoca Ahmet Yesevi’nin bilgisi ile bu topraklarda ışık saçtığını ve onun bilgilerinin insanlığa rehberlik ettiğini belirtti. Hoca Ahmet Yesevi Ulus- lararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek konuşmasın- da üniversitelerin üç görevinin bulunduğunu ve bunların eği- tim vermek, araştırma yapmak ve toplumun sorunlarına çare

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 187 FAALİYETLERİMİZ

kongrenin temasının politik istik- Kazakistan Bilim Adamları Derneğinin Başkanı Prof. Dr. rar ve ekonomik kalkınma olarak Sabden Orazalı, Florida Üniversitesinden Prof. Dr. Wins- belirlendiğini ifade etti. Kong- ton Nagan ve Türkiye Cumhuriyeti Dokuz Eylül Üniver- re’de politik istikrar veya istikrar- sitesinden Prof. Dr. Recep Kök davetli konuşmacı olarak sızlığın Avrasya bölgesinde eko- bildirilerini sundular. nomik kalkınmaya ne gibi etkiler Prof. Dr. Sabden Orazalı “Kazakistan’da küçük ve orta boy meydana getirebileceği üzerine işletmelerin yapısının organize edilmesi ile ekonominin tartışmaların yapılacağını belirtti. kalkınması” adlı sunumunda ana hatlarıyla Kazakistan’da 2014 yılındaki Uluslararası Eko- ve dünyada ekonomik kalkınma için gerekli temel araç- nomi, Finans ve Enerji Kongresi lar ve reformlar hakkında bilgiler sundu. Dünyada barış dizisini koordinatör olarak baş- ve ekonomik kalkınma için 6 faktörün önemli olduğun- lattıklarını belirterek, buradaki dan bahsetti. Bunların arasında bilim ve teknolojik geli- amaçlarının kongrenin ekonomi, şim, ekoloji, güvenlik, uzay çalışmaları, ruhani zenginlik finans ve enerji ile ilgili konuları gibi konularda ilerleme kaydedilmesi gerektiğini belirt- birlikte tartışılmasını sağlayabile- ti. Kazakistan’da ekonomik kalkınma konusunda ise en cek bir platform olması olduğunu önemli unsurlardan birisinin KOBİ’lerin kalkındırılması belirtti. Açılış konuşmaları sonra- olduğunu vurguladı. Kazakistan’ın KOBİ’lerin gelirinin sında Uluslararası Türk Akademisi ülkenin gayri safi yurt içi hasılasının 50%’sini oluştur- Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdıra- ması hedefi olduğunu belirtmesine rağmen, bu oranın li’nin kutlama mesajı okundu. şu an itibariyle yalnızca 18% civarında olduğunu ve bu Açılış konuşmalarının ardından oranın arttırılmasına katkı sağlanması için yapılabilecek EFE’2016 Kongresinin koordina- reformlar hakkında detaylı bilgiler sundu. Bunlar arasın- törü ve Avrasya Araştırma Ens- da işletmelere kredi verme, girişimcilik kanunlarında de- titüsü müdürü Doç. Dr. Nevzat ğişiklikler ve eklemelerin öneminin altını çizdi. Şu anki Şimşek’in moderatörlüğünde dü- yapıda küçük işletmelerde ticaretin payının 40%, üreti- zenlenen genel oturum ile Kong- min ise sadece 3% olduğuna dikkat çekerek bu işletme- re başlamıştır. Genel oturuma leri üretim yapmaya teşvik edecek koşul ve yardımların

188 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ yapılması gerektiğini ifade etti. Florida Üniversitesinden Prof. Dr. Winston Nagan ”Sür- Devlet ve iş dünyası ikilisine batılı dürülebilir Büyüme ve Radikal Eşitsizlik” adlı sunumun- ülkelerdeki gibi üniversitelerin kada sürdürülebilir gelişme ve ekonomik kalkınma ile ilgi- tılması gerektiğini belirtti. Ayrıca, li teoriler hakkında bilgiler sunarak başladı. Ekonomik Kazakistan’da halkın girişimciliğe teorilerin mantıklı ve operasyonel kapasitesinin güçlü ilgisinin arttırılması için medya da olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Winston Nagan bu girişimciliğe dair bilgi veren prog- hususda neoklasik modelin problemlerine değindi. ramların yanı sıra diğer konularda Ekonomik büyüme için insan kapasitesi ve kaynağının yardımcı olacak ofislerin sayısının çok önemli olduğunu vurguladı. Adaletli bir büyüme arttırılarak verimli çalıştırılması için özgürlük fırsatı ve özgürlük kapasitesinin olması gerektiğini sözlerine ekledi. gerektiğinin altını çizerek eğer özgürlük kapasitesi olmaz ise beşeri sermayenin olamayacağı, beşeri serma- Türkiye Cumhuriyeti Dokuz Eylül ye olmaz ise ekonomik büyümenin oluşamıyacağı şek- Üniversitesinden Prof. Dr. Recep linde görüş bildirdi. Bu döngüyü etkileyen faktörlerin Kök “Ülke Riski Bileşenlerinin Reel sürdürebilir ekonomik büyümeyi negatif yönde etkile- Sektör Üzerindeki Etkisi” adlı su- diğini ifade etti. numunda Türkiye, Kazakistan, Azerbaycan ve Rusya’nın risk fak- 1 genel oturum ve 14 oturumda 16-18 Mayıs 2016 ta- törlerini 1998-2015 yılları arası in- rihlerinde akademisyenler ve uzmanlar Avrasya bölge- celediğini ifade etti. Analizlerinde sinde politik istikrar ve ekonomik kalkınma ana teması çeşitli ekonometrik tekniklerle bu altında Avrasya Bölgesinde Politik İstikrar ve Ekonomik ülkelerdeki finansal, ekonomik ve Kalkınma, Türkiye’de Politik İstikrar ve Ekonomik Kalkın- politik risklerin ayrıntılı bir şekilde ma, Politik Sistemler ve Ekonomik Performans İlişkisi, incelendiğini belirtti. Kazakistan, Politik İstikrarsızlığın Nedenleri, Dereceleri ve Tanımla- Azerbaycan ve Rusya’da da 2005 rı, Politik İstikrarsızlığın Ekonomiyi Etkileme Kanalları, yılından sonra finansal riskin azal- Küresel Gelişmeler ve Politik İstikrar, Küresel Kriz ve Av- masına rağmen 2014 yılı sonrası rasya Ülkelerine Etkileri, Ekonomik Küreselleşme ve Av- bu riskin tekrar arttığını ve bu dü- rasya Ülkelerine Etkileri gibi pekçok konu ele alınmıştır. şüşün petrol fiyatlarının düşme- si nedeniyle meydana geldiğini belirtti. Kaynakların yatırımlar ile beşeri ve fiziki sermaye yoluyla zenginliğe dönüştürülememe- sinin geçici sunni refah ortamı yarattığını ve ülkelerin bu süre zarfında Hollanda hastalığına ya- kalandığını sözlerine ekledi. Buna ek olarak Kazakistan’ın Azerbay- can’dan daha istikrarlı olduğunu belirterek Rusya’nın ise elindeki imkanları uluslararası arenada kendini göstermek için harcama- sı nedeniyle diğer ülkere nazaran daha istikrarsız olduğunun altını çizdi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 189 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

Hindistan’ın Dış Politikasında Enerji Faktörü

11 Mayıs 2016 tarihinde Al- Farabi Kazak Milli Üniversitesi “Türksoy” Bölümü Başkan Yardımcısı Dr. Kenzhebek Gabdullin “Hindistan’ın Dış Politikasında Enerji Faktörü” adlı seminer verdi. r. Kenzhebek Gabdullin seminerinde ana hatlarıyla Hindistan’ın enerji güvenliği, Hindistan devletinin uzun dönemli enerji po- Dlitikaları ve Orta Asya Afrika, Orta Doğu ve Latin Amerika’daki projelerinin yanısıra enerji sektöründe faaliyet gösteren Hindistan fir- maları hakkında bilgiler sundu. Hindistan’da kömür kullanım oranının azaldığını belirtmekle beraber petrol, doğal gaz ve nükleer enerjinin kullanımının arttığını vurguladı. Hindistan’ın uzun dönem planlarına bakıldığında “2020 Vizyonu”, “2025 Vizyonu” ve “Entegre Enerji Politi- kaları” adları altında üç ana stratejinin belirlendiğini sözlerine ekledi. “Entegre Enerji Politikaları” ve “2020 Vizyonu” politikalarının kömür, petrol ve doğal gaz sektörlerinde serbestleştirmeye gidilmesi, ülke- nin enerji altyapısına daha fazla doğrudan yatırımların çekilmesinin yanı sıra yeni teknolojilerin kullanımının yaygınlaştırılmasını amaç- ladığını ifade etti. Buna ek olarak enerji verimliliğinin arttırılması için özellikle gaz tüketiminde yenilikçi planların hayata geçirilmesinin hedeflendiğinin altını çizdi. Hindistan’ın dış enerji politikaları başta petrol ve gaz ithalatı temininde çeşitlendirilmeye gidilerek değişik bölgelerden enerji tedarikinin sağlanması ve bu bölgelerde yeni kaynakların aranmasını hedeflenmekte olduğunu belirtti. Seminerin devamında Dr. Kenzhebek Gabdullin Hindistan’ın bölge- sel enerji politikalarından bahsederken “Genişletilmiş Yakın Çevre”, “Doğuya Bakış Politikası” ve “Orta Asya Bağlantısı” planlarına değindi. Hindistan’ın bu tür politikalar ile komşu ülkelerle, Doğu ülkeleri ile ve Orta Asya ülkeleri ile enerji sektörü başta olmak üzere çeşitli alanlarda ilişkilerini güçlendirmeyi hedeflediğini belirtti. Ayrıca, Afrika ve Orta Doğu bölgelerinin ayrı ayrı Hindistan için önemi hakkında analizlerde bulundu.

190 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Hindistan’ın Afrika ülkelerine petrol, doğal gaz ve elektrik altyapısına Sosyo-Kültürel İşbirliği önemli yatırımlar yaptığını ve en ve Avrasya Ekonomik büyük ortaklarının Sudan, Libya, Gü- Birliği’nde Avrasya ney Afrika olduğunu ifade etti. Orta Kimliğinin Oluşumu Asya’da ise Kırgızistan’da hidroelektrik santrali yapımına yardım ettiğini belirterek bu ülkelerin enerji sektör- lerinin altyapısına yatırım yaparak 05 Mayıs 2016 gelecekte kendi enerji güvenliğine tarihinde Al Farabi katkı sağlamayı hedeflediğinin altını Kazak Milli Üniversitesi çizdi. Hindistan’ın Orta Asya’ya 2014 yılına kadar yoğun bir ilgi gösterdi- Avrasya Araştırmaları ğini fakat petrol fiyatlarının düşmesi Merkezi Başkanı Prof. ile bu ilginin azaldığını belirtti. Buna Dr. Galiya Movkebayeva ek olarak ambargoların kalkması ile “Sosyo-Kültürel İşbirliği birlikte İranla enerji sektöründeki ikili ilişkilerinin artmaya başladığı ve Avrasya Ekonomik yönünde görüş bildirdi. Boru hat- Birliği’nde Avrasya ları konusunda özelikle TAPI boru Kimliğinin Oluşumu” hattına değinerek bu projenin bazı adlı seminer verdi. uzmanlar tarafından eğer gerçekle- şir ise Hindistan ve Pakistan arasın- da bir barış projesine dönüşerek iki rof. Dr. Galiya Movkebayeva sosyo-kültürel ülke ilişkilerine olumlu katkı sağla- işbirliği ve Avrasya Ekonomik Birliği’nde Av- yabileceğini belirtti. Prasya kimliğinin oluşumu konulu seminerinde Seminerin sonunda katılımcılar Hin- ana hatlarıyla Avrasya kimliği kavramı, bu kimliğin distan’ın enerji güvenliği ve üretim oluşum sürecinin önündeki engeller ve atılabilecek ve tüketim kapasiteleri hakkında adımlar konularına değindi. Ülkeler arası entegras- görüş alışverişinde bulundular. yon süreçlerinden bahsederken ülkeler arası entegrasyonun bir kimlik üzerine oturtulamaz ise güçlü bir entegrasyon sürecinden geçtiğini ifade etmenin zor olduğu belirtti. Bu alanda ülkeler arası entegrasyonun arttıkça kimlik üzerine çalışmaların artacağı yönünde görüş bildirdi. Buna ek olarak günümüzde Avrasya kimliği nedir ve oluşturulmasında karşılaşı- labilecek sorunlar üzerine teorik ve pratik çalışma- ların başladığını belirtti. Avrasya bölgesinde halkların birlikte yaşamak, fark- lı dinlere saygı göstermek ve kültürel entegrasyon birikiminin çok eskilere dayandığını sözlerine ekledi. Ayrıca, halkların birbirlerine göstermiş olduğu sabır ve anlayış tecrübesinin yüzyıllardır birikerek şekillendiğini ifade etti. Bu biriken tecrübenin me-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 191 FAALİYETLERİMİZ

deniyetler arası ve kültürler arası bağlar ile birlikte halklar arasında bir birlik oluşturduğunu ve Avrasya kimliğinin bu tecrübe ve birikimlerin üzerine kurulabileceği yönünde görüşlerini bildirdi. Avrupa Birliğin den örnek vererek Avrupa Birliği’nin ortak değerlere ve tarihe sahip olduğunu ve zaman içerisinde de ortak kurumsallaşma anlayışının geliştiğini belirtti. Bu tür ortak değerlerin Avrasya Ekonomik Birliği’n de henüz oluşmadığını ifade ederken Avrasya kimliğini neden oluştur- malıyız sorusunun akla geldiğini ifade etti. Bu soruya Prof. Dr. Galiya Movkebayeva böyle kolektif bir kimliğin oluşturulmasının bölgedeki istikrara katkı sağlayacağını ve küresel bir dünyada böl- genin kendine has güçlü bir kimliğinin olması gerektiğini sözlerine ekledi. Seminerin devamında kimliği bir gruba ait olma şuuru olarak tanımlarken Avrasya kimliğinin oluşturulmasında her ülkenin kendi kimliklerinin öne çıkabileceğini, biz ve onlar sorusunun da doğabileceğini belirtti. Bu noktada Avrasya kimliğinin dil, din ve kültürel farklılıkların bir araya getirilerek bir üst kimlik oluşturma hedefinin olduğunu ifade etti. Ayrıca bu kimliğin değerleri- nin yeniden oluşturmaya gerek olmadığını ve bölgedeki halklar arası tecrübenin üzerine kuru- labileceğini belirtti. Fakat Avrasya kimliğinin oluşturulmasının ulusal kimliklerden vazgeçileceği anlamına gelmediğinin altını çizmekle beraber bu kimliğin halkları bir üst kimlik altında bir araya getireceğini ifade etti. Bu kimliğin oluşumunu hızlandırabilecek adımlar konusunda bazı önerilerde bulundu. Bunların arasında Avrupa Birliği’nde olduğu gibi Erasmus ve DAAD gibi programların öğrenci ve akademisyenleri değişim programları aracılıyla çeşitli ülkelere bilgi ve tecrübe alışverişi için gönderile- bileceğini ve Rusya’nın buna önayak olabileceğini ifade etti. Birlik üyeleri arasında üniversiteler arası diploma denkliği, Avrasya kimliğini araştıran çeşitli merkez ve enstitülerin oluşturulmasının yanı sıra ortak medya kanallarının oluşturulması önerilerinin bu kimliğin oluşumunun hızlanma- sına önemli katkı sağlayacağını belirtti. Seminer sonunda katılımcılar Avrasya kimliği ve ulusal kimlikler konularında görüş alışverişinde bulundular.

192 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ SERGİ

Hoc a Ahmet Yesevi’nin Ebedi Mirası 28 Nisan 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, Kazakistan Cumhuriyeti Milli Kütüphanesindeki “Hoca Ahmet Yesevi’nin Ebedi Mirası” isimli sergiye Üniversitemiz Mütevelli Heyet Başkanlığının gönderdiği Yesevi Kitaplığı ile destek oldu.

illi Kütüphane’nin UNESCO’nun 2016 tan” Milli Tarihi-Kültürel Müzesi’nin sergilediği yılını Hoca Ahmet Yesevi yılı ilan et- Hoca Ahmet Yesevi’nin ve onun takipçilerinin Mmesi münasebetiyle düzenlediği de birçok eserleri yer aldı. Sergi Milli kütüpha- “Hoca Ahmet Yesevi’nin Ebedi Mirası” adlı nede bir ay boyunca devam edecektir. sergiye Avrasya Araştırma Enstitüsü Üniversi- Avrasya Araştırma Enstitüsünü temsilen sergi- temiz Mütevelli Heyet Başkanlığının gönder- ye katılan Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdür diği Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatını, fikirleri- Yardımcısı Dr. Aidarbek Amirbek konuşmasın- ni, eserlerini konu alan toplam 40 kitabı Milli da Hoca Ahmet Yesevi’nin sadece Kazakistan Kütüphaneye hediye ederek katkıda bulundu. açısından değil, aynı zamanda bütün Türk Sergide ulusal kütüphanenin kendi ender dünyasının saygıyla andığı, dini hükümlerin eserler koleksiyonunun yanı sıra, “Hazret-i Sul- inceliklerine vakıf olan ve büyük bir bilim ada-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 193 FAALİYETLERİMİZ

Seminer mı olarak kabul edilen mutasavvıf olduğunu Hazar Denizinde ifade etti. Ana dili Türkçeyi kullanarak geniş kitleleri etkileyen ilk Türk mutasavvıfı Hoca Limanların Ahmet Yesevi’nin hayatını, eserlerini, dü- Altyapısının şüncelerini halka yeniden anlatmanın ve bu Geliştirilmesi alanlarda yapılan bilimsel araştırmaları genç nesle tanıtmanın önemine değindi. 2016 yılı- nın UNESCO tarafından Yesevi yılı olarak ilân edildiği böyle bir yılda Hoca Ahmet Yesevi 28 Nisan 2016 tarihinde Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevel- Avrasya Araştırma Enstitüsü li Heyet Başkanı Sayın Prof. Dr. Musa Yıldız’ın Uzman Araştırmacısı Lidiya destekleriyle Türkiye’den getirilen ve Yese- Parkhomchik “Hazar Denizinde vi’nin hayatını, fikirlerini, eserlerini konu alan Limanların Altyapısının 40 kitabı Enstitü olarak Milli Kütüphaneye hediye etmekten duyduğu memnuniyeti dile Geliştirilmesi” adlı seminer verdi. getirdi ve Milli Kütüphaneye hediye edilen kitapların içinde Mütevelli Heyet Başkanlığı- nın bu yıl yayınladığı temel eserleri tanıttı. Dr. idiya Parkhomchik Hazar denizinde Aidarbek Amirbek konuşma sonunda “Hoca limanların altyapısının geliştirilmesi Ahmet Yesevi’nin Ebedi Mirası” isimli serginin Lkonulu seminerinde kıyı ülkelerinin hayırlara vesile olmasını dileyerek, Avrasya limanlarının güncel kapasitesi, altyapı du- Araştırma Enstitüsü Müdürü Sayın Doç. Dr. rumu, devletlerin geleceğe yönelik planları Nevzat Şimşek adıyla Milli Kütüphane Baş- ve Hazar Denizi’nin yasal statüsü konularına kanı Askar Alibek Asılbayulı’na Ahmet Yesevi değin ve Hazar Denizi’ndeki en önemli so- Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı tara- runlardan birisinin yasal statü konusundaki fından yayımlanan “Ahmet Yesevi” kitabını anlaşmazlık olduğunu vurguladı. Ayrıca ül- takdim etti. kelerin farklı bürokratik işlemlerinin ulaşım alanında zaman sıkıntılarına neden olabildi- Milli Kütüphane Başkanı Askar Alibek Asılba- ğini ifade etti. yulı hediye edilen 40 kitaptan dolayı Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniver- Ülkelerin limanları hakkında verdiği detaylı sitesi Mütevelli Heyet Başkanı Sayın Prof. Dr. bilgiler arasında, Kazakistan’ın Aktav lima- Musa Yıldız’a ve Avrasya Araştırma Enstitüsü nını kuzeye doğru genişletme çalışmaları Müdürü Sayın Doç. Dr. Nevzat Şimşek’e te- yürüttüğünü belirterek proje hakkında tek- şekkürlerini iletti. nik bilgiler sundu. Bunların arasında Aktav limanının taşıma kapasitesinin 20 milyon Serginin ardından gerçekleştirilen yuvarlak tona çıkarılmasının hedeflendiğini belirtti. masa toplantısında, Prof. Dr. Absattar Derbi- Fakat Aktav limanının taşınan emtia hacmi- sali Hoca Ahmet Yesevi’nin dünyada tanın- nin 2012 yılında 10,95 milyon tondan 2015 mış önemli mutasavvıf olduğunu belirtti ve yılında 5,8 milyon tona düştüğünün altını ana hatlarıyla Türkiye ile Hindistan’da Hoca çizdi. Bu düşüşün sebepleri arasında ise pet- Ahmet Yesevi ile ilgili topladığı çeşitli eserler rol ihracatının azalmasına yönelik Bakü lima- ile arşiv belgeleri hakkında bilgiler sundu. nına gönderilen petrol sevkiyatındaki düşü- Katılımcılar ve konuşmacılar Hoca Ahmet Ye- şünü gösterdi. Ayrıca, Kurik limanının da ise sevi’nin çeşitli eserlerinin tarihi ve anlamları modernizasyon çalışmalarının yapılmasını hakkında görüş alışverişinde bulundular. planlandığını belirtti.

194 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Rusya’nın Olya, Astrahan ve Mahackala li- bölümlerinin geliştirilmesinin planlandığı- manlarının yük türü ve kapasiteleri hakkın- nı ifade etti. İran’ın planlarına bakıldığında da bilgiler vermesinin yanı sıra Rus hükü- ise Neka limanının geliştirilmesi üzerine metinin Astrahan ve Olya limanlarının güç- yoğunlaştığını belirtmekle beraber Astara lerini birleştirmek adına bu iki limanı ortak limanının operasyonel olarak işletilmesine bir mekanizma oluşturarak birleştirme çalış- başlamayı ve Chamhale, Kiyasehre, Chabuk- malarını yürüttüğünü ifade etti. Fakat bu iki sere limanlarını inşa etmeyi planlamakta ol- limanın birbirinden bağımsız olarak kurul- duğunu belirtti. ması nedeniyle bu hedefe ulaşılmasının güç Hazar Denizi yük taşımacılığında lojistik olduğunu da sözlerine ekledi. Öte yandan Mahackala Limanı’na ikinci bir sektörün inşa potansiyelin arttırılmasının önündeki prob- edilmesinin planlandığını belirtti. Azerbay- lemlerden bahsederken Kuzey Hazar’da ik- can’ın Bakü limanına Dübendi ve Sançagal lim şartlarının kış aylarında soğuk ve rüzgâr limanlarının teknik destek sağladığını ve nedeniyle haftada ortalama 3 gün ulaşıma yük transferinde de önemli rol oynadıkları- kapandığını ifade etti. Ayrıca, yük taşımacı- nın altını çizdi. Alyat limanının ilk aşaması- lığında düzenli sefer sisteminin yerine daha nın tamamlandığını ifade ederek ikinci ve çok talep üzerine seferlerin yapılması ve üçüncü aşamaların durumu hakkında bil- yüklerin sigortalanmasında karşılaşılan so- giler sundu. Azerbaycan’ın Bakü limanının runların limanların sevkiyat güvenilirliğini taşıma kapasitesini yakın gelecekte 11 mil- zedelediğini belirtti. Tüm bu sorunların or- yon tona çıkarmayı hedeflediğini belirtirken tak mekanizmaların oluşturulmadan gideri- Bakü limanının geçen sene sadece 6 milyon lemeyeceğinin altını çizerek ülkelerin çeşitli ton yük taşıdığını ifade etti ve bu tür hedef- bürokratik sorunları konuşmak adına yılda lerin arz talep dengelerine göre hesaplan- üç kere toplanmaya başlamasının sorunla- ması gerektiğinin altını çizdi. rın çözümüne katkı sağlayacağını umduğu- nu belirtti. Türkmenistan’ın liman geliştirme planların- daki bölümlendirme stratejisine dikkat çe- Seminer sonunda katılımcılar Hazar Denizi’nin ken Parkhomchik, bu kapsamda Türkmen- yasal statüsü, limanların altyapı projeleri ko- başı limanının konteyner ve petrol taşıyan nularında görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 195 FAALİYETLERİMİZ

4. Avrasya Sosyal Bilimler Forumu forUm 21-22 Nisan 2016 tarihlerinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek ve Enstitü Araştırmacıları 4. Avrasya Sosyal Bilimler Forumuna katıldılar.

yolunun tarihi geçmisine de- ğinerek günümüzde bu güzer- gâh üzerinde çeşitli projelerin sürdürüldüğünü ve bu yolu canlandırarak 21. yüzyılda yeni bir medeniyet kurulabileceğini ifade ederek katılımcılara ba- şarılar diledi. Prof. Dr. Mustafa Nursoy konuşmasında İpek yolunda sadece ticaret değil, aynı zamanda fikirlerin ve me- deniyetlerinde taşındığını belirtti. Günümüzde ise tarihteki fikir taşıma işleminin sadece 014 yılında Almatı’da 3. Avrasya Sosyal Bilimler Fo- yöntem değiştirdiğini sözle- rumunu düzenleyen Avrasya Araştırma Enstitüsü rine ekledi. Bu tür forumların 2uzmanları, 21-22 Nisan 2016 tarihlerinde yapılan 4. bu fikirlerin taşınmasına kat- Avrasya Sosyal Bilimler Forumuna da toplu katılarak enerji, kı sağlayacağını ifade ederek siyaset, dış politika, ekonomi konular ağırlıklı olmak üzere katılımcılara başarılar diledi. değişik konularda bildirilerini sundular. Azerbaycan Devlet İktisat Üni- Avrasya Sosyal Bilimler Forumu Türkiye, Kazakistan, Kır- versitesi Rektörü Prof. Dr. Ada- gızistan ve Azerbaycan ülkelerinden Hoca Ahmet Yesevi let Muradov adına müşaviri Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Kırgızistan Türkiye Ma- de forumun ana teması olarak nas Üniversitesi, Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi ve İpek Yolu konusunun önemine Hacettepe Üniversitesinin biraraya gelerek Türk dili konu- değinerek katılımcılara başarı- şan ülkelerin arasındaki iletişimi araştırma amacıyla ortaya lar diledi. İstanbul Üniversite- çıkan bir forumdur. Bu sene seçilen İpek yolu konusu bu sinden katılan Prof. Dr. Sedat güzergâh üzerinde bulunan ülkeleri yakından ilgilendir- Murat da konuşmasında sosyal diği için konunun ekonomik, siyaset, dış politika ve sosyal bilimlerin genel olarak önemi- açılardan derinlemesine incenlenmesine olanak sağlaması ni belirtti. Ayrıca, bu tür sosyal için düzenlenmiştir. forumlara ihtiyac olduğunu ifade ederek katılımcılara başa- Forumun açılış konuşmalarını Kırgızistan Türkiye Manas rılar diledi. Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sebahattin Balcı, Kazak-Türk Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektör Yardım- Foruma katılan enstitü araş- cısı Prof. Dr. Mustafa Nursoy ve Azerbaycan Devlet İktisat tırmacıları aşağıdaki konular Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Adalet Muradov adına mü- çerçevesinde sunumlarını şaviri yaptı. Prof. Dr. Sebahattin Balcı konuşmasında İpek yapmışlardır. Enstitü Müdürü

196 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Doç. Dr. Nevzat Şimşek ve uzman araştırmacı Dr. Farkhod Aminjonov’un ortaklaşa yap- mış oldukları çalışmayı sunan Dr. Farkhod Aminjonov, ana hatlarıyla İpek Yolu Ekonomik Kemer projesinin amacının bu güzergah üzerindeki ülkeler arasındaki ticari ve ekonomik işbirliklerinin istikrarlı ve güve- nilir olması adına ortaya çıktı- ğını ifade etti. Bu ifadesine ek olarak ise bu projenin ayrıca ülkeler arasında herhangi bir Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek, ve araştırmacı Daniyar çatışmacı dinamikleri teşviki- Nurbayev’in ortaklaşa yapmış oldukları çalışmada Kazakis- nin önlenmesinde önemli rol tan’ın Avrasya Gümrük Birliği öncesi ve sonrasında endüs- oynayacağını belirtti. Güzer- triyel rekabet gücü incelenmiştir. Sunumda Daniyar Nurba- gah hakkında üç rotanın öne uev endüstrilerin rekabetini ölçmek için değişik indeksler çıktığını ve bunların sırasıyla a) kullandıklarını ifade ederek Kazakistan endüstrilerinin Çin’i Orta Asya ve Rusya üze- Avrasya Ekonomik Birliğine girmeden önceki ve girdikten rinden Avrupa’ya bağlamak, b) sonraki dönem hakkında araştırma sonuçlarını paylaştı. Çin’i Orta Asya üzerinden Orta Doğu’ya bağlamak, c) Çin’i Gü- Enstitü Müdür Yardımıcısı Dr. Aidarbek Amirbek ile araştır- neydoğu Asya, Güney Asya ve macı Cengizhan Canaltay’ın yapmış olduğu ortak bilimsel Hint okyanusu ile birleştirmeyi çalışmayı sunan Dr. Aidarbek Amirbek, ana hatlarıyla Çin’in hedefleyen rotalar olduğunu İpek Yolu projesinin Rusya’nın çıkarları açısından analizini sözlerine ekledi. Enerji ticare- yapmıştır. Projenin Orta Asya ülkeleri tarafından sıcak kar- ti ve enerjiye dayalı büyüyen şılandığını belirtmekle beraber Rusya’nın ise bu projeye ekonomiler için bu güzergah- temkinli yaklaştığının altını çizdi. Bunun nedenleri arasın- ların önemli olduğunun altını da ise İpek Yolu’nun geçeceği coğrafi alanda ülkenin strate- çizerek burada (a) ve (b) rota- jik çıkarlarının gözardı edilebileceğinin yattığını sözlerine sının Rusya’nın alacağı tavra ekledi. Burada İpek Yolu Ekonomik Kemeri Projesi ile Av- bağımlı olduğunu vurguladı. rasya Ekonomik Birliği arasındaki işbirliğinin henüz her iki Sunumunda genel olarak Rus- ülkenin kendi menfaatlerine yanıt verebilecek bir ortak yol ya’nın değişen gaz fiyatı poli- haritasının ortaya konulamamasına vurgu yaptı. Çin’in İpek tikalarının İpek Yolu Ekonomik Yolu Ekonomik Kemeri Projesi’ni Rusya’nın stratejik menfa- Kemeri üzerindeki ekonomik atlerine uygun olduğu ölçüde destekleyebileceği görüşü- işbirliği, enerji kaynaklarının nü dile getirdi. Rusya’nın projeye bakışının, önümüzdeki tedarikinde istikrarı Orta Asya süreçte İpek Yolu Ekonomik Kemeri Projesi ile Avrasya Eko- ülkeleri açısından etkilerini nomik Birliği arasındaki etkileşimin ve proje kapsamında incelediğini ifade etti. Bunun Rusya-Çin işbirliğinin geleceğinin analiz edildiğini belirtti. yanısıra Rusya’nın Avrasya gaz Uzman araştırmacı Lidiya Parkhomchik ile araştırmacı Ak- stratejileri, arz-talep dengeleri bota Akylbayeva’nın yapmış olduğu ortak bilimsel çalışma- ve “enerji silajı” konuları hak- yı sunan Lidiya Parkhomchik, İpek Yolu güzergâhı üzerin- kında bilgiler sundu. deki ülkelerle ticari ilişkiler kurmayı düşünen Çinli şirketle- Enstitü misafir araştırmacısı rin birçok politik sorun ile karşılaşma riskinin olabileceğini Doç. Dr. Ayça Şimşek, Enstitü ifade etti. Ekonomist Intelligence Unit adlı kuruluşun risk

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 197 FAALİYETLERİMİZ

raporuna değinerek İpek Yolu güzergâhının risk derecesi- püler olmasında Çin ile Ameri- nin Afganistan ve Irak gibi ülkelere yakın bir puan alma- ka Birleşik Devletleri’nin önem- sının gelecekte İpek Yolu projesinin geliştirilme sürecine li katkısı olduğunu belirterek negatif etkilerinin kendi çalışmalarında analiz edildiğini bu iki küresel gücün projeleri belirti. karşılaştırıldığında vizyon far- kının ortaya çıktığını vurgula- Misafir araştırmacı Doç. Dr. Ayça Şimşek, Enstitü Müdürü dı. Bu farklı vizyon ve ülkelerin Doç. Dr. Nevzat Şimşek, ve araştırmacı Cengizhan Canal- kendi İpek Yolu projesine biçti- tay’ın yapmış olduğu ortak bilimsel çalışmayı sunan Cen- ği roller incelendiğinde her ne gizhan Canaltay Türkiye ile Rusya arasındaki ikili ticari iliş- kadar birbirinden farklı olsalar kilerin yıllar itibariyle değişik indeksler kullanılarak analiz da bu projelerin birbirleri ile re- edildiğini belirtti. Araştırmada ticaret yoğunluk endeksi, ta- kabet içinde değil de, birbirini mamlayıcılık endeksi, Balassa’nın açıklanmış karşılaştırmalı tamamlayan bir yapıda olduğu üstünlük endeksi gibi endekslerin kullanıldığını belirtti. Bu yönünde görüşünü bildirdi. bağlamda elde edilen sonuçlara göre Türkiye ile Rusya ara- sındaki ticari yapının uyumluluk açısından birbirini tamam- Araştırmacı Saule Akhmetkali- layıcı olduğunu, ülkeler arası endüstri içi ticaretin arttığını yeva sunumunun ana hatlarıy- belirtti. Ayrıca Türkiye’nin yıllar itibariyle ihracatta avantajı la enerji ulaşım hatları konusu- ürünlerin sayısını artırdığını ve bu ürünlerin toplam ticaret na değinerek Gwadar limanı- içerisinde önemli bir paya sahip olduğunu ifade etti. nın stratejik önemine değindi. Pakistan’daki Gwadar limanı- Uzman araştırmacı Dr. Erkin Baydarov İpek Yolu’nun öne- nın İpek Yolu güzergahı üze- mini Doğu – Batı etkileşimi kapsamında tarihsel açıdan rindeki en önemli projelerden analiz eden bir sunum gerçekleştirdi. Sunumda İpek Yo- birisi olduğunu vurgulayarak lu’nun tarihsel açıdan Doğu ile Batı arasındaki dostluğu bu projenin iki milyon insana sağladığını ve günümüzde genç neslin İpek Yolu’nun bu ta- iş imkanı sağlamanın yanısıra rihsel yönünü dikkate alarak incelemesi gerektiğine vurgu Çin’e Arap denizine direk ulaş- yaptı. Özellikle Doğu ile Batı arasında anlaşmazlığın arttığı masına imkan sağlayarak mil- günümüz dünyasında İpek Yolu’nu kültürlerarası dostluk yarlarca dolar tasarruf edece- köprüsünü sağlayan bir araç olarak incelenmesi gerektiği ğini belirti. Gwadar limanının tezi ileri sürdü. jeo-stratejik konumu itibariyle Araştırmacı Dr. Azhar Serikkaliyeva ve Dinara Taldybayeva Arap Körfezi ve Orta Asya ara- tarafından hazırlanan oryak çalışmayı sunan Dr. Azhar Se- sında bölgesel bir transit mer- rikkaliyeva, Çin’in İpek Yolu projesinin halk diplomasisi ve kezine dönüşme potansiyeli- halklar arası görüş alışverişinin birden çok alanı kapsadı- nin olduğunu ifade etti. ğını ifade etti. Burada Çin’in jeo-kültürel Avrasya stratejisi- 2014 yılında Enstitü tarafından nin Çinin yönetim kadrosuna göre ekonomik hedeflerinin üçüncüsü düzenlenen Foruma gerçekleşmesi için temel alınması gereken bir strateji oldu- geniş bir uzman katılımı sağla- ğunu belirtti. Çin’in dışa açılma stratejisinin ana nedenle- yarak destek olmasıyla Avrasya rinden birisinin büyüme modelinde yakalama modundan Araştırma Enstitüsü, gelecek kaliteli büyüme moduna geçiş sürecinde olduğunu ifade yıllarda da Forumun başarıyla etti. İpek Yolu projesinin Çin hakkında düşünülen kalıplaş- devam etmesi ve Avrasya böl- mış olguları yıkmada ve ulaşımdaki zorlukların aşılmasına gesindeki çeşitli konuların ele katkı sağlayacağı yönünde görüş bildirdi. alınması yönündeki iradelerini Araştırmacı Aidana Arynbek ve Dr. Jaloliddin Mirzayev’in ifade etmiştir. ortaklaşa hazırladığı tebliği sunan Aidana Arynbek, İpek Yolunun canlanmasında ve yeniden uluslararası arena po-

198 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Yeni Bir Yeryüzü Yangınına Doğru mu: Küresel Gerilimler ve Orta Doğu-Türkistan Havzaları

19 Nisan 2016 tarihinde Gazi Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümünden Doç. Dr. Mehmet Akif Okur “Yeni Bir Yeryüzü Yangınına Doğru mu: Küresel Gerilimler ve Orta Doğu-Türkistan Havzaları” konulu seminer verdi.

oç. Dr. Mehmet Akif Okur “Yeni Bir Yeryüzü Yangınına Doğru mu: Küresel Gerilimler ve Orta Doğu-Türkistan Havzaları” adlı seminerinde ana hatlarıyla günümüzde uluslararası arenada Dgüç dengeleri, küresel oyuncuların stratejileri ve uluslararası ilişkiler teorilerine değinmiştir. Küresel güçlerin çatışma ihtimalini 2 yaklaşım ile anlatmıştır. Realizm ve neo-realizm teorilerine dayanarak küresel güçler arasında bir güç dengesi bulunması halinde çatışma ihtimalinin az ol- duğunu belirtmiştir. Lakin Organsky’nin 1950’li yıllarda ortaya koyduğu güç geçişleri kavramı ele alındığında ise 2 değişik faktörün bir araya geldiği durumlarda çatışmaların çıkabileceğini ifade etti. Burada eğer sistem içinde bir gücün lider küresel güce ekonomik anlamda yaklaşması ve bu gücün uluslararası arenadaki pozisyonundan hoşnutsuz olması durumlarının biraraya geldiğinde çatışmaların çıkabileceğini belirtti. Organsky’nin gelecek projeksiyonlarından bahsederken onun Çin ve Hindistan gibi ülkelerin gelecekte büyük güçler olacağını öne sürdüğünü ifade etti. Organsky’nin bu görüşlerinin temelinde ülkelerin güçlerini ancak içten artırabileceğine inandığını ve sanayi ile nüfusun bu gücün arttrıl- masında önemli faktörler olduğunu belirttiğini sözlerine ekledi. ABD’deki düşünce kuruluşların- da 2010 yılından itibaren Organsky’nin fikirlerinin yeniden popüler olmaya başladığına dikkat çekerek Çin’in ABD’ye ekonomik anlamda yaklaşmasından bir çatışma çıkacak mı sorusuna yanıt arandığını ifade etti. ABD’nin Organsky’nin fikirlerinden 2 somut sonuç çıkarabileceğini, bunların da ekonomik mesafeyi açık tutmak ile bu güçlerin uluslararası sistemin bir parçası olarak hisset- melerini sağlamak olduğunu belirtti. Obama yönetimi ile bu yaklaşımın ABD politikasına hakim olduğunu ifade eden Doç. Dr. Okur, ABD’nin Irak ve Afganistan gibi bölgelerden çekilmesini ve

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 199 FAALİYETLERİMİZ

Suriye krizine müdahil olmamasını ise şu şekilde yorumladı. ABD kendisine jeo-politik açıdan etkisi olmayan bölgelerden çekilerek hem ekonomik olarak kaynak tasarufu sağladığını, ayrıca diğer büyük bölgesel güçleri kendi güçlerini göstermeleri için bu alanlara çektiğini ve onların bu şekilde daha fazla kaynak tüketeceğini hesapladığını ifade etti. Buna örnek olarak ise Rusya’nın Suriye’ye girmesini gösterdi. Böylece onların hem ekonomik güçlerini azaltırken hem de rol kesici olarak prestij kazanmasına imkan verdiği yönünde görüşlerini bildirdi. Günümüzde tüm bu güçlerin doğrudan karşılaşmak yerine, yeni bir yöntem olan hibrid savaş olarak tabir edebileceğimiz yöntemler ile birbirleriyle mücadele ettiklerini ifade etti. Bu modelin konvensiyonel, gayrinizami ve enformasyon savaşlarının birleşiminden meydana geldiğini belirtti. Rusya’nın Kırımı işgalinde gayrinizami ve enformasyon yöntemlerini kullanarak Rus üniforma- sız özel timlerinin Kırımı işgal etmesini ve bu işgalin Kırımlılar istemiş gibi lanse edilmesini bu yeni tür hibrid mücadeleye örnek olarak gösterdi. Seminer sonunda katılımcılar ABD, Rusya ve Çin dış politikası hakkında görüş alışverişinde bulundular.

ZİYARET AFGANİSTAN MİLLETVEKİLLERİ, İBNİ SİNA ÜNİVERSİTESİ REKTÖR YARDIMCISI, ÖĞRETİM ÜYELERİ VE SİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜ TEMSİLCİLERİNİN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

200 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Orta Asya Enerji Güvenliği Paradoksu: Birbirine Bağımlı Bir Bölgede Bağımsızlık TOPLANTI

8 Nisan 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsünde “Orta Asya Enerji Güvenliği Paradoksu: Birbirine Bağımlı Bir Bölgede Bağımsızlık” adlı yuvarlak masa toplantısı düzenlendi.

uvarlak masa toplantısına Kazakistan, nin önemi ve enerji verimliliği konularına Çin, Özbekistan ve Tacikistan’dan da- değinmiştir. Bölge ülkelerinin enerji önce- Yvet edilen konuşmacılar sunumlarında likleri arasında Tacikistan ve Kırgızistan için enerji güvenliği konusunu değişik açılardan su kaynaklarının Kazakistan, Özbekistan ve ele alarak kendi ülkeleri hakkında çeşitli de- Türkmenistan’ın için ise petrol ve doğal gaz taylı bilgiler sundular. Yuvarlak masa toplan- kaynaklarının yer aldığını ifade etti. Orta Asya tısına Doğu Çin Normal Üniversitesi Rusya ülkelerinin zengin enerji kaynaklarının ol- Araştırmaları Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. ması bölgenin uluslararası arena da önemini Dr. Cheng Yang, Tacikistan Cumhurbaşkan- arttırmakta olduğunu belirtti. Avrupa Birliği lığına bağlı Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Çin’in ise büyük miktarlarda petrol ve gaz Sektörel Kalkınma Bölümü Başkanı Rahman ithalatına ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Buna Jahan Afruz Daring, Avrasya Araştırma Ensti- ek olarak, Avrupa Birliği’nin gaz bağımlılığını tüsü Uzman Araştırmacılarından Dr. Farkhod düşürmeye yönelik adımlar atmasına rağ- Aminjonov ve Orta Asya Yenilenebilir Enerji men istatistiklerin bu ihtiyacın önümüzdeki Kalkınma Merkezi Müdürü ve Uluslararası yıllarda daha da artacağını gösterdiğini ifade Westminister Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. etti. Orta Asya ülkelerinin ise enerji nakliyatı Bahtiyar Eshchanov konuşmacı olarak katıl- rotalarını Güney Akım, Trans-Hazar ve TAPI dılar. gibi boru hatları aracılığı ile çeşitlendirmeye çalıştığını belirtti. Sovyetler Birliği’nin yıkıl- Enstitü müdürümüz Doç. Dr. Nevzat Şimşek masının ardından bölgesel işbirliğinin gerekli yuvarlak masa açılış konuşmasında genel olmasının ana nedeninin enerji talebinin art- olarak enerji arz ve talebi, bölgesel işbirliği-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 201 FAALİYETLERİMİZ

ması ve enerji ticaretinden kazanç sağlama Doç. Dr. Cheng Yang konuşmasında değişik amacının olduğunu ifade etti. Lakin, Orta aktörlerin arasındaki ilişkilere değinerek bü- Asya ülkelerinin mevcut politikalarının ener- yük ülkelerin statü sahibi olmaya çalıştığını ji politikalarını negatif etkilediğini belirterek belirtirken küçük ülkelerin ise değişik strate- bölge ülkelerinin karşılıklı bağımlılığı dikkate jilerle hayatta kalmaya çalıştığını ifade etti. alan politikalar uygulamalarını ifade etti. Ay- Lakin, günümüzde küçük ülkelerin de statü rıca enerji verimliliğini arttırmalarının önemi sahibi olmaya çalıştığını belirterek bu yüzden üzerinde durdu. Konuşmasının sonunda böl- durumun çok daha komplike hale geldiğini gesel işbirliğinin hem Orta Asya ülkeleri için belirtti. Küçük, orta ve büyük ülkelerin bu be- hem de yabancı aktörler için faydalı olacağını lirsizliği en aza indirgemeye çalıştığını ifade sözlerine ekledi. ederek bunun için çevreleme ve pazarlık gibi çeşitli araçların kullanıldığını belirtti. Bu ilişki- Oturum başkanı Lidiya Parkhomchik, su ve leri ve enerji sorunlarını anlamada jeopolitik enerji sorunlarının bölge ülkeleri için büyük ekonominin önemine değinerek bölgede önem arz ettiğinin belirtmenin yanı sıra böl- işbirliği ve rekabetin bir arada olduğunu ve gedeki enerji yapısının birbirine bağımlı ol- oyuncuların duruma göre hamlelerini belirle- duğunu ve bölgesel işbirliğinin enerji güven- diklerini ifade etti. Bu bağlamda Orta Asya ül- liği açısından önemli olduğunu ifade ederek oturumu açtı.

202 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ kelerinin çok yönlü siyaseti kendi potansiyel- Rahman Jahan Afruz Daring konuşmasında lerini artırmak için kullandığını belirtti. Bölge ana hatlarıyla Tacikistan’ın hidro-enerji kayde Rusya’nın hakimiyetinin gerileyeceğini nakları, Tacikistan’ın merkezi sistemden çı- belirtirken bu görüşüne örnek olarak enerji karılması ve çeşitli hidroelektrik santralleri ile nakliyatı konusunda ülkelerin Çin hattında- yeni projeler hakkında detaylı bilgiler sundu. ki boru hatları ve TAPI gibi projelerle daha Tacikistan’ın hidroelektrik kaynaklarının po- bağımsızlaştığını ifade etti. Aynı zamanda tansiyel rezervlerinin toplamının 527 milyar Orta Asya ülkelerinin denize kıyısı olmaması kWh olduğunu ifade etti. Nurek hidroelektrik nedeniyle enerji ihracatında boru hatlarının santralinin 3,015 MW kapasite ile ülkedeki ana seçenek olduğunu ve bu hatların bir- halihazırda kurulmuş en büyük hidroelektrik çok transit ülkeden geçmek zorunda olması santrali olduğunu belirtti. Tacikistan’daki çe- nedeniyle işleri çok daha komplike bir hale şitli hidroelektrik santralleri hakkında bilgiler getirdiğini sözlerine ekledi. Orta Asya’da böl- verirken ülkedeki en büyük 4. Santuga-2 hid- gesel işbirliği konusunda işbirliği ile rekabe- roelektrik santraline değindi ve bu santralin tin bir arada olduğunu belirterek bu durumu 15 sene sonra Rusya’dan Tacikistan’a devre- kendi deyimi ile “co-opetition” (cooperation- dileceğini belirtti. Tacikistan için en büyük competition) olarak tanımladığını ifade etti. sorunun sonbahar ve kış aylarında elektrik Çin’in İpek Yolu projesi, Güney Kore, Japonya üretiminde sıkıntı çekilmesi olduğunu ifade ve Türkiye’nin değişik projelerinin bölge ile iş- etti. İşbirliği eksikliğine değinen Rahman Ja- birliğini artırmayı amaçlarken aynı zamanda han Afruz Daring bu eksikliğin bölge ülkeleri birbirleriyle rekabet içinde olduğunu belirt- ekonomilerine zarar verdiğini vurguladı. Bu ti. Bu ilişkiler ile dinamiklerin çok kompleks konu hakkında Sovyetler Birliği zamanında olması nedeniyle herhangi bir aktörün Orta merkezi elektrik sisteminin mevcut olduğu- Asya’da enerji sektörünü kontrol etmesinden nu belirtirken Tacikistan’ın 2009 senesinde bahsedilemeyeceğini vurguladı. Konuşma- bu sistemden çıkarılmasının özellikle kış ay- sının sonunda Avrasya enerji indeksi ve yeni larında elektrik ihtiyacı konusunda sıkıntı bir Avrasya enerji tüzüğünün hazırlanması ile yarattığının altını çizdi. Bu sıkıntılara örnek enerji kulübü gibi bir uluslararası konsorsiyu- olarak sulama pompalarının çalıştırılamaması mun kurulabileceği önerilerinde bulundu. nedeniyle tarım sektörünün üretim kapasite-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 203 FAALİYETLERİMİZ

sini sekteye uğrattığı yönünde görüş bildirdi. işbirliği ile dış ticareti karşılaştırdığında, dış ti- Lakin tüm sıkıntılara rağmen yeni projelerin caretten elde edilen gelirin enerji güvenliğini devam ettirildiğini belirterek CASA-1000 pro- değil ekonomik güvenliği sağladığını belirtti. jesinin elektrik enerjisi tedarikinde önemli bir Bölge içi işbirliğinde enerji güvenliğini sağ- bölgesel proje olduğunu ve Tacikistan, Kırgı- lamaya yetecek olan yıllık 4 bcm gazın Orta zistan, Afganistan ve Pakistan’a elektrik sağ- Asya-Doğu Asya (80 bcm yıllık) veya Orta As- layacağını belirtti. ya-Rusya (50 bcm yıllık) hatlarındaki ihracatı sekteye uğratmayacağının altını çizdi. Bölge Dr. Farkhod Aminjonov konuşmasında ener- içi işbirliğinin gerçekleştirilebilmesi için altya- ji güvenliği konusunu detaylı bir şekilde ele pı ve bakım için yatırım yapılmasının, kısa dö- aldı. Sovyetler Birliği zamanında birleşik bir nem ticaret anlaşmalarının ve ülkeler arası bir enerji sisteminin olduğunu ve Birliğin yıkıl- platform oluşturulmasının enerji güvenliğine masının ardından Orta Asya ülkelerinin birbi- katkıları olacağını vurguladı. rinden bağımsız enerji politikaları yürütmele- rinin güvensizliğe yol açtığını ifade etti. İzole Dr. Bahtiyar Eshchanov sürdürülebilir kal- sistem, bölge içi enerji işbirliği ve dış pazar- kınma hedeflerine ulaşmak için bölgesel iş- lara enerji tedariki şeklinde üç enerji siste- birliğinin önemi temalı konuşmasında Orta minden bahsetti. Genel olarak kabul edilmiş Asya’da sürdürülebilir kalkınma 2030 hedef- bir enerji güvenliği tanımının olmadığını leri açısından gıda pazarı ve su, enerji, gıda belirtirken kendi tanımına göre enerji gü- üçlüsü konularının yanı sıra küresel ısınma- venliğinin ülkelerin hem kendi halkı hem de nın enerji ve tarım sektörüne etkileri konu- gelecekteki ekonomik ihtiyaçları için yeterli larında detaylı bilgiler sundu. Dr. Bahtiyar miktarda enerji kaynağına sahip olma duru- Eshchanov enerji politikası ile tarım politika- mu olduğunu belirtti. Bölge ülkelerinin enerji sının birbirinden ayırt edilemez olduğunun güvenliğinin birbirine bağımlı olduğunu be- altını çizdi. Orta Asya ülkelerinin ve özellikle lirterek ülkelerin tek başlarına kendi enerji Özbekistan’ın kişi başına dünyada en çok su güvenliklerini artırma çabalarının diğer böl- tüketen ülkeler arasında yer aldığını belirt- ge ülkelerine zarar verdiğini ifade etti. Enerji ti. Küresel ısınmanın tarım sektörünü birçok tedarik altyapısının kurulduğunda rasyonel yönden negatif yönde etkilediğini belirtti. olmasına dikkat edildiğini ve Özbekistan’ın Bölge ülkelerinin tarım alanında daha az su bu sistemin tam merkezinde bulunduğunu ile sulama tekniklerini içeren tarım reformla- sözlerine ekledi. Enerji politika önceliklerin- rını hayata geçirmesi gerekeceğini ifade etti. de Özbekistan, Kazakistan ve Türkmenistan Aynı zamanda adaptasyon stratejilerinin de termal enerji ve boru hatlarının yer aldığını uygulanması gerektiğini belirtirken buna ör- Kırgızistan ve Tacikistan için ise hidroelektrik nek olarak Aral denizini gösterdi. Genel çer- enerjisinin bulunduğunu ifade etti. Orta As- çevede bakıldığında ise eskiyen altyapının ya’daki enerji güvensizliğinin enerji tedariki, yenilenmesi ve onarımının maliyetinin sade- ihtiyaç yönetimi, verimlilik, ekonomi, çevre, ce Özbekistan’da yaklaşık olarak 40-50 milyar insan ve askeri güvenlik, iç sosyo-kültürel $ civarında olacağını belirtti. Buna ek olarak politika, teknoloji ve uluslararası gibi birçok ülkelerin enerji politikalarının farklı olmasının boyutları olduğunu belirtti. Kendi görüşüne işleri zorlaştırdığını sözlerine ekledi. göre enerji güvenliğini arttırmak için ener- Yuvarlak masa toplantısının sonunda katılım- ji politika önceliklerinin yenilenebilir enerji cılar ülkelerin enerji politikaları konularında kaynaklarının geliştirilmesi, verimliliğin art- görüş alışverişinde bulundular. tırılması ve bölgesel işbirliğinin güçlendiril- mesi olması gerektiğinin altını çizdi. Bölge içi

204 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Av rasya Bölgesel Entegrasyon: Sorunlar ve Perspektifler

7 Nisan 2016 tarihinde KIMEP Üniversitesi Hukuk Bölümünden Dr. Zhenis Kembayev “Avrasya Bölgesel Entegrasyon: Sorunlar ve Perspektifler” konulu seminer verdi.

r. Zhenis Kembayev di. Serbest ticaret anlaşması ile gümrük birliği “Avrasya Bölgesel arasındaki farklara değinirken Dünya Ticaret DEntegrasyon: So- Örgütü’ne kayıtlı 450’den fazla serbest ticaret runlar ve Perspektifler” ko- anlaşması olduğunu fakat gümrük birliklerini nulu seminerinde ana hat- kurmanın daha zor ve karmaşık olduğundan larıyla entegrasyon süreç- hareketle gümrük birliği sayısının daha az ol- leri ve değişik entegrasyon duğunu ifade etti. tipleri hakkında bilgiler Gümrük birliklerinin ekonomik birlik kurma sundu. Entegrasyon süreç- yolunda bir adım olduğunu ifade eden Dr. lerini kolay ve ileri seviye Zhenis Kembayev ekonomik birlik kurma olarak ikiye ayırarak ko- yolundaki süreci Avrupa Birliği’nin tarihin- lay tanımına örnek olarak den örnek vererek açıkladı. Avrupa Birliği’nin NAFTA gibi serbest ticaret gümrük birliğini 1968 yılında kurduğunu ve anlaşmalarını gösterdi. İleri bu yapının 1993 yılında ortak pazara 1999 seviyedeki entegrasyonlar yılında ise Ekonomik Birliğe dönüştüğünü için ise gümrük birliği ve belirterek entegrasyon sürecinin ülkeler ara- ekonomik birlikleri göster-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 205 FAALİYETLERİMİZ

sında uzun yıllar süren müzakereler ve uz- laşmalar neticesinde meydana geldiğini söz- lerine ekledi. Daha sonra Avrasya Ekonomik Birliği’ne değinerek birliğin hala tam olarak bir ortak pazar kuramadığını, çünkü birçok konuda görüşmelerin yürütülerek birleşme sürecinin devam ettiğini belirtti. Avrasya Ekonomik Birliği ile ilgili yorumla- rında ise birliği Moskova’nın yönettiğini ve tamamen ekonomik amaçlarla kurulmadığını ifade ederek sözlerini üye ülkeler arasındaki bazı ticari rakamları paylaşarak destekledi. Burada Kazakistan’ın dış ticaret ortakları ara- sında ilk sırayı 45% ile Avrupa Birliği’nin, ikinci sırayı 24% ile Çin’in ve üçüncü sırayı da 22% ile Rusya’nın aldığını belirtmenin yanı sıra venlik Antlaşması Örgütü’nün kurulduğunu enerji dışı ticaretin de ise Rusya’nın en büyük ifade etti. Bu iki yapının her ne kadar resmen ticari ortak olduğunu ifade etti. Ayrıca, Avras- ayrı yapılar olarak görünmesine rağmen BDT ya Ekonomik Birliği üyesi Kazakistan, Beyaz yapısından çıkmış olduklarını ifade etti. Ka- Rusya, Kırgızistan ve Ermenistan’ın Rusya’nın zakistan’ın Avrasya Ekonomik Birliği üyeliği toplam ithalat hacmindeki paylarının sadece üzerine belirttiği görüşlerde ise ekonomik 7%’ye denk geldiğini sözlerine ekledi. anlamda üyeliğinin tartışılır olduğunu belir- Avrasya entegrasyonu idealinin yeni ortaya terek konu hakkında pozitif düşünenlerin ih- çıkan bir fikir olmadığını ve eskiden beri mev- racatı çeşitlendirmesi açısından iyi olacağını cut olan bir fikir olduğunu ifade eden Prof. savunduğunu eleştirenlerin ise başka ülkeler Kembayev, Sovyetler Birliği’nin yıkılmasının ile ticari ilişkileri bozabileceği düşüncesini ardından kurulan Bağımsız Devletler Toplu- dile getirdiklerini ifade etti. luğunun iki amacının güvenlik ve ekonomik Seminer sonunda katılımcılar, Avrasya Eko- entegrasyonun sağlanması olduğunu belirtti. nomik Birliği ve ortak para birimine geçiş ko- Lakin Moldova, Ukrayna, Gürcistan ve Azer- nularında görüş alışverişinde bulundular. baycan’ın tekrar Rusya ile entegrasyona karşı çıkmaları nedeniyle, Rusya bu entegrasyonda gönüllü yer alacak ülkeler ile birlikte ortak pazar kurma hedefiyle 1995 yılında Rusya, Bela- rus ve Kazakistan’ın biraraya gelerek Avrasya Ekonomik Topluluğunun oluşturulduğunu ifade etti. Sözlerinin devamında ise 2000 yı- lında ise Kırgızistan ve Tajikistan’ın katılımı ile Avrasya Ekonomik Topluluğunun kuruluş an- laşmasına imza atılarak kurulduğunu belirtti. BDT ülkeleri arasında politik ve ekonomik entegrasyonun devam ettrilmesi için ekonomik olarak Avrasya Ekonomik Topluluğunun politik olarak ise 2002 yılında Kolektif Gü-

206 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Alafrangadan Alamerikanlaşmaya Dünya Toplumlarının Modernleşme Serüveni

29 Mart 2016 tarihinde Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesinden Prof. Dr. Mustafa Orçan “Alafrangadan Alamerikanlaşmaya Dünya Toplumlarının Modernleşme Serüveni” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Mustafa Orçan “Alafrangadan verildiğini, duygusal ve politik olmaktan ziya- Alamerikanlaşmaya Dünya Toplumla- de daha rasyonel olduğu görüşünü belirte- Prının Modernleşme Serüveni” konulu rek, bu kavramın değişime açıklığı ve değişi- seminerinde ana hatlarıyla çağdaşlaşma, min serbest bırakılmasını içerdiğini sözlerine modernleşme ve Batılılaşma kelimelerinin ekledi. anlamları ile tipleri hakkında bilgiler sundu. 1725 yılında İngiltere’de endüstri devriminin Ayrıca, Alafranganlaşma ve Alamerikanlaş- ekonomik bir devrim olduğunu belirten Prof. ma terimlerini açıklayarak toplumların sos- Dr. Orçan, 1789 yılındaki Fransız devriminin yo-ekonomik durumları üzerine değerlen- ise ideolojik bir devrim olduğundan hare- dirmeler yaptı. Çağdaşlaşma, modernleşme ketle komünizm, liberalizm gibi ideolojilerin ve Batılılaşma kelimelerinin birbirlerinin eş doğuşuna kapı araladığını ifade etti. Dünya anlamlıları gibi kullanıldığını belirterek derin- devletlerinin bu iki devrimden birini seç- lemesine incelendiğinde bu kavramların bir- mek zorunda kaldığını belirtti. Türkiye’nin ise birlerinden çok farklı anlamlarının olduğuna Tanzimat döneminden itibaren üretimin art- işaret etti. tırılmasından ziyade önceliğinin bir çağdaş- Bu bağlamda modernleşme ve Batılılaşma- laşma stratejisini olduğuna vurgu yaparak nın çağdaşlaşmanın 2 tipi olduğunu ve Ba- üretim devriminden nasibini pek almadığını tılılaşmanın tüketime dayalı, aşırı politik ve ifade etti. Bunun sebepleri arasında ise Tür- kimliksel dönüşümleri hedeflemenin yanı kiye’nin ideolojik devrim yoluna girdiğini ve sıra baskıcı ve yüzeysel olduğunu ifade etti. modernleşmeden ziyade Batılılaşma yaşadı- Modernleşme kavramında ise üretime önem ğını belirtti. Japonya, Malezya, Yeni Zelanda

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 207 FAALİYETLERİMİZ

buluşma ve Avusturya gibi ülkelerin ise İn- Ahmet Yesevi Üniversitesi giliz devrimini seçtiğini belirterek kültürel devrimin yerine üretime Mezunlar ve Mensuplar odaklanması sayesinde bugün- Buluşması kü refah seviyelerine ulaştıklarını ifade etti. Japonya ve Türkiye’nin kişi başına düşen gelir düzeylerini 21 Mart 2016 tarihinde Ahmet Yesevi karşılaştırdığı bir örnek ile II. Dün- Üniversitesi’nin mezunlarının bir araya ya Savaşı sonrası Japonya’nın kişi geldiği ilk “Ahmet Yesevi Üniversitesi başı gelirinin 150$, Türkiye’nin ise 350$ olduğunu ifade etti. Fakat Mezunlar ve Mensuplar Buluşması” günümüzde bu rakamların Ja- Ahmet Yesevi Üniversitesi Yesi Oteli’nde ponya için 35,000$, Türkiye için gerçekleştirildi. ise 10,500$ civarında olduğunu belirterek iki devrim arasındaki refah seviyesini arttırma konusunda farka dikkat çekti. Seminerinin devamında modern- leşmenin iki tipi Alafrangalaşma ve Alamerikanlaşma arasındaki temel farklara değindi. Bu bağ- lamda Avrupa kökenli Alafranga- laşmanın elitist ve seçkin kesimle- re hitap ettiği için etkisinin sınırlı olduğunu belirtti. Alamerikanlaş- ma için ise modernleşmeyi küre- selleştirmesini ve kitlelere hitap ettiği için kitlesel olmasını ifade hmet Yesevi Üniversitesi mezunlarını her yıl bir etti. Günümüzde Amerikan kül- araya getirmeyi hedefleyen bu ilk toplantıda türünün yemekten müziğe Dün- özelikle Ahmet Yesevi Üniversitesi’nin mezu- ya’daki hakim kültür olduğunu ve A nu olmanın önemine vurgu yapılmıştır. Ahmet Yesevi bazı yerel kültürlerin ise bu akıma Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Sayın karşı çıkarak kendi kültürlerini Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in konuşmasıyla başlayan ye- korumak adına yavaş yemek, se- mekte, hem daha önce mezun olan ve çeşitli yerlerde fer tası gibi çeşitli hareketler dü- görev yapan öğrenciler hem de halen okumakta olan zenlediğini belirtti. Toplumların öğrenciler duygu ve düşüncelerini dile getiren konuş- kendi değerleri ile kalkınmasının malar yapmışlardır. Ahmet Yesevi Üniversitesi Rektör mümkün olduğu vurgusuyla da Vekili Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Mustafa Nursoy ve ka- seminer sona erdi. tılımcı hocalarımızın konuşmalarının ardından Rektör Vekilimiz Sayın Prof. Dr. Mehmet Kutalmış’ın kapanış Seminerin sonunda katılımcılar konuşmasıyla ve iyi dilek ve temennilerle yemek sona Alafrangalaşma ve Alamerikan- ermiştir. laşma konularında görüş alışveri- şinde bulundular. Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız, toplantıyı düzenlenmesinden duyduğu memnuniyeti ifade ederek, Türkiye’deki yo-

208 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Prof. Dr. Mehmet Kutalmış, bu iler- lemenin sadece Kazakistan’ın de- ğil aynı zamanda Türkiye’nin ve tüm Türk dünyasının ilerlemesine büyük katkı yapacağını ifade et- miştir. Kazakistan’ın farklı şehirlerinden gelerek toplantıya katılan Abdul- lah Bayraktar, Ersin Güzel, Cesur Şahinbaş, Evrim Yılmaz, Erkam Dülger, Serdar Kılıç, Gürcan Ali, Ferit Dereli, Sedat Demiral ve Hü- ğun programı nedeniyle katılamadığı, gelecek yıllarda bu seyin Aymayan’ın yanısıra, Üniver- etkinliğin daha katılımlı olarak gerçekleşmesini beklediği sitede lisansüstü eğitime devam mesajını iletmiş ve düzenleyen arkadaşları kutlamıştır. eden ve Üniversitede idari perso- Doç Dr. Nevzat Şimşek konuşmasında diğer üniversiteler- nel olarak çalışan Ahmet Yesevi den farklı olarak çok kültürlü ve çok dilli bir üniversiteden Üniversitesi mezunları coşkulu bir mezun olmanın öğrencilere gelecek yaşamlarında yapa- şekilde duygu ve düşüncelerini cağı katkının önemine değinerek Ahmet Yesevi Üniversi- dile getirdikleri konuşmalarında tesi’nin sadece Türkiye’den ve Kazakistan’dan değil Türk birlikteliğe vurgu yapan bu tür dünyasının çeşitli ülkelerinden gelen gençleri bir araya bir toplantının ilk kez yapılmasın- getirme misyonu sayesinde tüm Türk dünyasına hizmet dan dolayı duydukları memnu- eden bir üniversite olduğunu vurgulamıştır. Böyle bir üni- niyeti özellikle ifade etmişlerdir. versitenin mezunlarının bir araya gelmesinin Üniversite- Kazakistan’ın farklı şehirlerinde nin kuruluş misyonuna da hizmet edeceğini belirtmiş ve özel sektörde ülkenin önde gelen bu toplantıyı bu nedenle önererek bir kıvılcım çakmak is- firmalarında önemli mevkilerde tediklerinin altını çizmiştir. Birinci “Ahmet Yesevi Mezunları çalışan ve kendi firmalarının sahi- ve Mensupları Buluşması” ismini önerdiği bu toplantıların bi olan mezunlarımızın yanı sıra ileriki yıllarda diğer Türk dili konuşan ülkelerin mezunla- Üniversitemize hizmet veren me- rının da katılımıyla daha geniş çaplı toplantılar şeklinde zunlarımızın özellikle Ahmet Ye- gerçekleşmesi temennisini dile getirmiştir. Ahmet Yesevi sevi Üniversitesi mezunu olmaları Üniversitesi’nin ilk kurulduğu yıllardan bu yana çok geliş- sayesinde iyi yerlere geldiklerine tiğini ifade eden Prof. Dr. Mustafa Nursoy ise bu gelişme- vurgu yapmaları halen Üniversite- nin hızla ve daha da artarak devam edeceğini ve yetenekli de okumakta olan öğrenciler için ve başarılı yeni mezun öğrencilerin iyi yerlere gelmesiyle son derece dikkat çekici ve sevin- üniversitenin adının daha da fazla duyulacağını belirtmiş- dirici olmuştur. tir. Kapanış konuşmasını yapan Prof. Dr. Mehmet Kutalmış Son derece verimli geçen yeme- ise Üniversite’nin, büyük İslam alimi Ahmet Yesevi Haz- ğin ardından Yesi Oteli ve Ahmet retleri’nin mirasının yer aldığı Yesi şehrinde kurulmasının Yesevi Türbesi önünde gerçek- manevi önemine dikkati çekerek daha önce bu bölgede leştirilen toplu fotoğraf çekimiyle yetişerek İslam alemine hizmet eden büyük alimlerin to- bu ilk buluşma sona ermiştir. Her runlarının da aynı bölgede yeni teknoloji ve eğitim anla- yıl 21 Martta yeniden toplanmak yışı içinde bu hizmeti sürdürmeye devam edeceğini ve üzere verilen sözlerle geleneksel- Üniversite’nin bu yöndeki misyonunun son derece önemli leşmesi beklenen toplantı gele- olduğunu vurgulamıştır. Son yıllarda Ahmet Yesevi Üni- ceğe yönelik iyi temennilerle son versitesi’nin gerek eğitim alanında gerekse sosyal gelişme bulmuştur. alanında oldukça hızlı bir ilerleme kaydettiğini belirten

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 209 FAALİYETLERİMİZ

ZİYARET TİKA KAZAKİSTAN KOORDİNATÖRÜ SAYIN MEHMET BODUR'UN BERABERİNDE TİKA ALMATI TEMSİLCİSİ İLE BİRLİKTE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

Seminer

Özbekistan’ın Etnik Yapısı ve Kimlik Problemlerİ 17 Mart 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Uzman Araştırmacısı Dr. Erkin Baidarov “Özbekistan’ın Etnik Yapısı ve Kimlik Problemleri” konulu seminer verdi.

r. Erkin Baidarov Özbekistan’ın etnik yapısı ve kimlik problemleri konulu seminerinde ana hat- larıyla Özbekistan’da yaşayan başlıca etnik gruplar, kültür merkezleri ve azınlıkların haklarını Dkoruyan ilgili kanun maddeleri hakkında bilgiler sundu. Özbekistan’da 130’dan fazla etnik grubun bulunduğunu belirterek bu açıdan Kazakistan ile benzerlik taşıdığını ifade etti. Özbekistan Cum- huriyeti’nin Milletler Arası Kültür Merkezi’ni etnik gruplar arasında uyumu sağlanması ve sürdürül- mesi konusunda bir araç olarak kullandığını belirtti. Buna ek olarak Özbekistan’da toplam 150 kültür merkezinin bulunduğunu bunların 14’ünün devlet statüsüne sahip olduğunu ve hepsinin Milletler Arası Kültür Merkezi çatısı altında bulunduğunun altını çizdi. Bu kültür merkezlerinin genelikle kendi etnik gruplarının yoğun olarak yaşadığı bölgelerde faaliyet gösterdiklerini sözlerine ekledi. Etnik politikanın temelinin Özbekistan Cumhuriyeti anayasasının 18. maddesine dayandığını ve anayasa maddeleri, Cumhurbaşkanının kararları ve Bakanlar Kurulu kararları ile yönetildiğini ifade etti. Seminerinin devamında Özbekistan’da yaşayan başlıca etnik grupların hakkında verdiği bilgilerde 2013 yılı verilerine göre 1,4 milyon Tacik, 1,2 milyon Kazak, 800 bin Rus ile 500 bin civarında Kara- kalpak’ın yaşadığını belirtti. Bu etnik grupların yerleşim alanları konusunda ise Taciklerin yoğunlukla

210 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Semerkant ve Buhara’da, Kazakların Taşkent, Navai, Sırdarya ve Karakalpak civarında yaşadığını iletirken Rusların büyük çoğunluğunun Taşkent’te ve Karakalpakların büyük bir bölümünün ise Karakalpak Özerk Cumhuriyetinde yaşadığını ifade etti. Kimlik açısından herhangi bir politik tartışmanın yaşanmadığını ifade ederek tartışmaların daha çok tarihsel ve kültürel konular üzerinde yoğunlaştığını belirtti. Buna örnek olarak kimlik ve soy tartışmalarında Özbeklerin Türk, Özbek veya İran kökenlerinin hangisine daha yakın olduğu tar- tışmalarını gösterdi. Orta Asya’da yapılan tarihsel tartışmalarda ise her ülkenin kendisini tarih sahnesinde ön plana koyarak belli kökenlere dayandırdığını ifade etti. Halbuki tüm Orta Asya ülkelerinden tarihçi ve araştırmacıların bir araya getirilerek ortak bir Türk Dünyası tarihi çalışması yapılmasının bu soruna çözüm olabileceğini belirtti. Seminerin sonunda katılımcılar Özbekistan’daki etnik politika ve yapı konuları hakkında görüş alışverişinde bulundular.

Seminer

Bilimsel Araştırma Teknikleri 11 Mart 2016 tarihinde Gazi Üniversitesi İİBF İşletme Bölümünden Doç. Dr. Mehmet Baş ve Doç. Dr. Metehan Tolon “Bilimsel Araştırma Teknikleri” konulu seminer verdi.

oç. Dr. Mehmet Baş ve Doç. Dr. Metehan Tolon “Bilimsel Araştırma Teknikleri” isimli seminerde ana hatlarıyla araştırma, kaynak, veri gibi sözlerin tanımı ile anket ve mülakat gibi Dçeşitli araştırma metotları hakkında bilgiler sundular. Birinci kaynak ve ikinci kaynağın ara- sındaki farka değinerek, araştırma ile derleme çalışmaları arasındaki farklılığa vurgu yaptılar. Akademik dergilere makale gönderirken dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda makalelerde birinci kaynakların olmasının o makalenin seçilme oranını artırabileceği yönünde görüş bildiren Baş ve Tolon, kabul edilmeyen makaleler konusunda ise ret cevabı geldikten sonra o dergiden veya kuruluştan makalenin sistemlerinden çıkarılmasını ısrarla istenilmesi gerektiğini sözlerine eklediler. Çünkü başka dergilerin aynı intihal programlarını kullanması halinde reddedilen makalenin intihal veri bankasında bulunması nedeniyle intihal denetlemesine takılabileceği uyarısında bulunup ya- şanmış olaylardan örnekler vererek makale gönderimine ilişkin önerilerde bulundular. Seminerin soru cevap kısmında katılımcılar araştırmaların yorumlanması aşaması, anket yapımı, dergilerin intihal sistemleri ve birinci ve kaynak veriler konularında görüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 211 FAALİYETLERİMİZ

B ir DaVA Adamı Olarak Mehmet Akif

11 Mart 2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosluğu, Avrasya Araştırma Enstitüsü ve Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi işbirliği ile “Bir Dava Adamı Olarak Mehmet Akif” isimli panel düzenlendi.

ürkiye Cumhuri- PANEL Panelin açılış konuşmalarını Türkiye Cumhuri- yeti Almatı Baş- yeti Almatı Başkonsolosu Sayın Rıza Kağan Yıl- Tkonsolosluğu maz, Yabancı Diller ve Kariyer Üniversitesi Rek- himayelerinde, Avras- tör Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Hasan Kurt, Avras- ya Araştırma Enstitüsü ya Araştırma Enstitüsü Müdürü Sayın Doç. Dr. ve Yabancı Diller ve Nevzat Şimşek yapmıştır. Oturum başkanlığını Kariyer Üniversitesi iş- Doç. Dr. Hayal Ayça Şimşek yapmış olup pane- birliğinde İstiklâl Mar- le Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Öğre- şının Kabulünün 95. ve tim Üyesi Prof. Dr. Bilâl Kemikli, Yabancı Diller Mehmet Akif Ersoy’un ve Kariyer Üniversitesi Rektör Yardımcısı Doç. Vefatının 80. Yıl dönü- Dr. Gülnaz Beysenbekova, Al Farabi Kazak Milli mü anısına “Bir Dava Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi TÜRKSOY Bölü- Adamı Olarak Meh- mü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ergali Ziyahanulı met Akif” isimli panel Esbosınov konuşmacı olarak katılmıştır. düzenlendi. Panelin Panelin ilk açılış konuşmasını Türkiye Cumhu- amacı İstiklal marşının riyeti Almatı Başkonsolosu Sayın Rıza Kağan Türkiye Büyük Millet Yılmaz yapmıştır. Sayın Rıza Kağan Yılmaz ko- Meclisinde kabul edi- nuşmasında Mehmet Akif Ersoy’un bir dava lişinin 95. inci yılını an- adamı olduğunu ve savaşın en zorlu olduğu mak ve yazarı milli şair zamanlarda bile milletinin bağımsızlığına ve Mehmet Akif Ersoy’un hürriyetine inandığını belirtti. Kurtuluş Sa- eserleri, hayatı ve Kur- vaşı sırasında ordunun manevi ruhunu güç- tuluş savaşı sırasındaki lendirecek bir marşa ihtiyaç duyulduğunu ve şiirleri, vaazları ile mil- Mehmet Akif’in yazdığı bu marşın hürriyet ve letine manevi önderliği bağımsızlık aşkının yanı sıra vatana ve mille- konuları hakkında bilgi te sadakati en iyi şekilde anlattığını ifade etti. vererek onun Kurtu- Alihan Bökeyhan’ın doğumunun 150. yılını luş Savaşına katkılarını anarak Mehmet Akif ile aynı zamanlarda Ka- tekrar hatırlamaktır. zakistan’da da benzer bağımsızlık mücadelesi veren Alihan Bökeyhan, Alaş Orda hareketi ve

212 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Magcan Jumabayev’in aynı sıkıntıları çektiğini dın sorumluluğu içinde mücadele ettiğini hem belirterek bu kişilerle de iftihar ettiğini dile ge- kendi onuruna hem de milletinin onuruna son tirdi. 1870-1930 yılları arası Türk dünyasındaki derece düşkün bir şahsiyet olduğunu ifade kuşağın mücadelerle yoğrulmuş, bağımsızlık etti. Mehmet Akif Ersoy’un milletinin var olma uğruna uğraşlar vermiş bir kuşak olduğunu savaşına katılmış, milletinin dili iyi kullanan ve belirterek hepsini saygıyla andığını ifade etti. toplumun sıkıntılarıyla yüreği yanan bir yazar olduğu için İstiklal Marşının onun gibi bir ya- İkinci açılış konuşmasını Yabancı Diller ve Ka- zara nasip olduğunu ifade etti. Ayrıca, Meh- riyer Üniversitesi Rektör Yardımcısı Sayın Prof. met Akifin İstiklal Marşının kendisinin değil de Dr. Hasan Kurt yaptı. Prof. Dr. Hasan Kurt ko- memleketinin bir şiiri olduğunu ifade ettiğini nuşmasına Türkiye ve Kazakistan halklarının belirtti. birbirlerine daha iyi kaynaşması için iki taraftan önemli şahsiyetlerin tanıtılması amacıyla çalış- Panelin ilk konuşmasını Uludağ Üniversitesi, malar yürütülmesi önerisi ile başladı. Örnek İlâhiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilâl olarak Mehmet Akif Ersoy ile Ahmet Baytursu- Kemikli yaptı. Prof. Dr. Bilâl Kemikli “Bir Umut nov hakkında bilimsel ve kültürel çalışmaların Şairi Mehmet Akif ve İstiklâl Marşımız” temalı yapılabileceğini ifade etti. Baytursunov ve Er- konuşmasında temel değerlendirme ve Meh- soy’un kendi halklarının aydınlanması için sos- met Akif hakkında bilgiler olmak üzere iki ana yal, politik ve diğer konularda konuştuklarını konu üzerinde bilgiler verdi. İstiklal Marşı’nın belirtti. yazılmasındaki maksadın İstiklal harbinin milli bir ruh içerisinde kazanılmasının bulunduğu- Son açılış konuşmasını Avrasya Araştırma nu ifade etti. İstiklal Marşı milletin hayallerini Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek ve umutlarını içine alan en önemli eserlerden yaptı. Doç. Dr. Nevzat Şimşek Mehmet Akif biri olduğunu belirtti. Mehmet Akif’in aynı Ersoy eserlerine ve halkı için görüşlerine kısa- Kazak milli şairleri Abay Kunanbayoğlu ve ca değindi. Bunların arasında Mehmet Akif’in, Magcan Jumabayev gibi milletin ruhuna ve Asım’ın nesli olarak ifade ettiği nesle vurgu ya- uyanışına hizmet eden ve milleti için yazan bir parak kafası fen ve bilime uygun kalbi ise Ça- şair olduğunu belirtti. Buna ek olarak Mehmet nakkale’de mücadele edenlerin imani ile dolu Akif’in sanatını samimiyetle icra ettiğini belir- bir neslin yetişmesini hayal ettiğini ifade etti. terek, sadece bir şair değil mücadele ve fikir Açılış konuşmaları ardından başkanlığını Doç. adamı olduğunu sözlerine ekledi. Mehmet Dr. Ayça Şimşek’in yaptığı panel kısmına ge- Akif’in umut, hareket ve ahlak şairi olduğunu çilmiştir. Doç. Dr. Ayça Şimşek konuşmasında ve kendi küllerinden yeniden doğmaya çalışan Mehmet Akif Ersoy’un hayatı boyunca bir ay- milletine yol gösterdiğini ifade etti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 213 FAALİYETLERİMİZ

Yabancı Diller ve Kariyer Üniversitesi Rektör Dr. Ergali Ziyahanulı Esbosınov “Kazak ve Rus Yardımcısı Doç. Dr. Gülnaz Beysenbekova Kaynaklarındaki Mehmet Akif Ersoy’un Eser- “Mehmet Akif Ersoy: Türkiye Cumhuriyeti’nin leri” temalı konuşmasında Mehmet Akif’in İstiklal Marşının Yazarı ve Edebiyatçı-Düşünür Anadolu’nun tüm acı ve zorluklarını çok iyi bir Olarak” temalı konuşmasında Mehmet Akif’in şekilde yorumlayarak eserler yazdığını ifade milli mücadele hakkında yazdığı şiirlerin de- etti. İstiklal Marşı’nın ses fonetiği açısından rin manalarının olduğunu belirterek şiirleri ile Türk müziğine uygun, felsefi ve sitilistik açı- halkına umut aşıladığını dile getirdi. Yaşadığı dan da harika bir eser olduğunu belirtti. Şiirin dönemdeki zor zamanlarda hiç umudunu kay- umut veren bir yapıda olduğuna değinerek betmediğini, aksine bu durumun onu perçin- kafiyeler açısından da birbiriyle uyumlu yazıl- lediğini belirtti. Mehmet Akif’in tarih, din, dil dığını belirtti. İstiklal Marşı’nın birçok Kazakça bilgisini şiirlerinde çok iyi kullandığını belirte- çevirisinin olmasına rağmen bunların arasın- rek şiirlerinden örnekler verdi. Vatan ve millet da o ruhu iletebilmede, Kazak edebiyatı ve hakkında yazdığı şiirlerin müslüman halkları- dil yapısının uygunluğuna göre en iyisinin na umut vererek birlik olmalarına çağırdığını Abdulvahap Kara ile Jumas Kenebay’ın çevi- ifade etti. Ayrıca Türkiye’nin Kurtuluş savaşına rilerinin olduğunu belirtti. Sözlerinin sonun- en önemli manevi katkıda bulunan aydınlar- da Mehmet Akif’in İstiklal Marşı için benim dan biri olduğunu belirtti. Mehmet Akif’in İs- milletime bıraktığım en büyük mirasımdır tiklal Marşının her satırından kendi vatanının sözlerini tekrarladı. bağımsızlığına, topragına ve milletine aşkının Panel değerlendirme bölümünde konuşma- görülebileceğini sözlerine ekledi. cıların kısa değerlendirmelerinin ardından Al Farabi Kazak Milli Üniversitesi, Şarkiyat Fa- sona erdi. kültesi TÜRKSOY Bölümü Öğretim Üyesi Doç.

214 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ rof. Dr. Celal Türer seminerinde kendilik bilincinin zayıfladığını ve bu bilincin oluşturulma- Psında geçmişle bağlantımızın önemi ve Ahmet Yesevi’nin ahlak üzerine düşüncelerinin yararı konu- larına değindi. Geleneksel toplumların modernleş- me süreçlerinde melez ve sentez toplumların oluş- tuğunu belirten Prof. Dr. Celal Türer bu oluşumların uzun vadede yeni ufuklar açamadığını ifade etti. Bu noktada yeni ile eski arasındaki gelgitlerin meseleleri Seminer çatışma ve teslimiyet üzerinde algılamamıza sebep Yesevi Modern olduğunu belirtti. Yeniye teslim olduğumuz ve eski- Dünyaya Ne den uzaklaştığımız düşüncesi içerisindeki bu hareke- Söyler? tin ya eskiye tutunmak ya da tümüyle yeniye yönelip “Ahlaki Bakış" ortak alanı yeniden oluşturmak şeklinde algılandı- ğından bahsetti. Burada gerek olanın ise modern ve gelenekselin ortasını bulmak gerektiğini ifade etti. 11 Mart 2016 tarihinde Modernliğin en temel krizinin ahlak olduğunu belirtirken varlık-bilgi-değer korelatlarından varlığın Ankara Üniversitesi İlâhiyat kopması sonucunda insanların ahlaki bir çöküş yaşa- Fakültesinden Prof. Dr. dığını belirtti. Buna ek olarak Tillich’in ifadelerine yer Celal Türer “Yesevi Modern vererek günümüz insanlarının kendisine yabancılaş- Dünyaya Ne Söyler?: Ahlaki masından ve ahlaki değerlerini yitirmesinde sadece modernizmin sorumlu tutulamayacağını, çünkü Bakış” konulu seminer verdi. ahlakın çağın kavramlarıyla ifade edilememiş olma- sının da etkisinin olduğunun altını çizmiştir. Ayrıca, modernliğin ahlaktan vazgeçmediğini, lakin faktör- lerini değiştirdiğini sözlerine eklemiştir. Modernliğin ürettiği kimlik bunalımının insanların benliğini içsel olarak bütünlemeyen ve kendisini dışarının tanım- lamış olduğu bir algı ile tanımaya çalışılması sonucu ortaya çıkan sahte benlik sorununa sebebiyet verdi- ğini belirtti. Ahmet Yesevi’nin Divan-ı Hikmet’in ana fikrinin insa- nın ahlaki ve manevi açıdan gelişmesi olduğunu belirtti. Bu ahlakın din ile tasavvufu sade ve basit söyle- yişlerde birleştiren ve ilahi aşk ile toplumsal fedakar- lığı bir araya getiren bir anlayışı temsil ettiğini ifade etti. Prof. Dr. Celal Türer Ahmet Yesevi’nin bunun için “ölmeden önce ölmek” yani iradi ölümün hem bu dünyada perdeleri kaldırmak hem de öteki dünyada- ki hayata uyum için gerekli olduğunu ifade ettiğini belirtti. Bu unsurların dün ve bugünkü arayışlara çare olabileceğini düşündüğünü sözlerine ekledi. Seminerin sonunda katılımcılar çeşitli konularda gö- rüş alışverişinde bulundular.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 215 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

Orta Doğu Güç Dengeleri 1 Mart 2016 tarihinde Gazi Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümünden Doç. Dr. Kürşad Turan “Orta Doğu Güç Dengeleri” konulu seminer verdi.

oç. Dr. Kürşad Turan Orta Doğu Güç analizini yaptı. Bush doktrininin güvenlik açı- Dengeleri isimli seminerinde ana sından tehditleri bertaraf etmek ile liberalizm Dhatlarıyla güç dengeleri hakkındaki ve demokrasiyi yayarak ülkelerin pazarlarının bazı teorilere, Orta Doğu ağırlıklı olmak üze- ABD’ye açılmasını amaçladığını belirtti. Oba- re uluslararası olaylarda küresel ve bölgesel ma doktrininin ise ABD için Asya’da Çin’in güçlerin olaylara yaklaşımına dair bilgiler artan gücünü Orta Doğu’dan daha önemli sunmanın yanında kendi analizlerini de ifade bir sorun olarak algıladığını ifade etti. Ayrı- etmiştir. Orta Doğu’daki tarihsel güç denge- ca, Rusya, İran ve Küba gibi ülkelerle ilişkileri lerinden bahsederken en önemli değişimle- iyileştirme, deniz aşırı çatışmalara asker gön- rin 1979 yılındaki İran devrimi ile İran’ın ABD dermeme ve bölgesel dengelerin sağlanma- tarafından Sovyetler Birliği tarafına geçmesi sında kendi müttefiklerine destek vermeyi ve Mısır’da Enver Sedat’ın Cumhurbaşkanı ol- öngören politikalar izlediğini belirtti. Kısaca, ması ile Sovyetler Birliği ile ilişkilerini keserek Obama’nın politikasını gerekli baskıları uy- ABD’nin müttefiki olması olaylarını gösterdi. gularken diplomasi kanallarını devamlı açık tutan bir strateji olarak değerlendirdi. Soğuk Savaş sonrası dönemde ise George W. Bush’un 2002’deki Bush doktrini ile Barack Seminerin devamında Arap Baharı ve Suriye Obama’nın Obama doktrini hakkında de- krizine değinerek ABD ve Rusya’nın olayla- taylı bilgiler vermenin yanında iki doktrinin ra yaklaşımı ve müdahale tarzları hakkında ABD’nin güvenliği ve Orta Doğu’da denge- bilgiler verdi. Arap Baharı sırasında ABD’nin lerin sağlanması konusunda karşılaştırmalı Tunus’daki olaylara müdahale etmediğini,

216 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ larını kaybettiğini ve eğer Suriye’deki Esad rejimi düşer ise bir başka müttefikini ve 4,5 milyar dolarlık silah pazarını kaybedeceğini ifade etti. Öte yandan Rusya’nın doğu Ukray- na’yı işgalinin NATO’nun doğuya ilerlemesini durdurma planı olduğunu belirtti. Sözlerinin sonunda Türkiye’nin öğrenmiş olduğu en büyük dersin yerel anlaşmazlıklara küresel aktörler dahil olduğunda burada rekabetten Libya’da NATO güçlerinin Fransa önderli- daha çok ortaklıklar yolu ile çözüme gitmesi ğinde devreye girdiğini ve Mısır’la ise Suudi gerektiğini belirtti. İran ve ABD’deki başkan- Arabistan ile Türkiye aracılıyla iletişime geç- lık seçimlerinin nükleer anlaşma bağlamında tiğini ifade etti. Suriye’de ise DAEŞ’in ortaya bölgedeki dengeler için önemli olduğunu çıkmasının ardından konuyla ilgilenmeye ifade etti. başladığını belirtti. Rusya’nın Suriye krizine Seminerin sonunda katılımcılar ABD ve Rusya dahil olma nedenleri arasında Rusya’nın Lib- ilişkileri, ABD’deki başkanlık seçimleri konula- ya’daki rejimin düşmesi ile müttefikini ve de rında görüş alışverişinde bulundular. silah ticareti kazancının yanı sıra verilen borç-

Seminer S ovyet Sonrası Dönemde Türk Toplulukları Arasındaki Etkili Olmaya Başlayan Üç Tarz-ı Dindarlık ve Aralarındaki Rekabet

26 Şubat 2016 tarihinde rof. Dr. Sönmez Kutlu seminerinde ana Ankara Üniversitesi hatlarıyla üç tarz-ı dindarlığın tarihte ortaya çıkışı, aralarındaki rekabetin ta- İlahiyat Fakültesi P rihçesi ve Sovyet sonrası dönemdeki durum- Temel İslam Bilimleri ları hakkında bilgiler sundu. İslam anlayışında Bölümünden Prof. Dr. Arap, Fars ve Türk unsurunun bulunduğunu Sönmez Kutlu “Sovyet ve hepsinin bunu farklı yaşadığını ifade ede- Sonrası Dönemde Türk rek, bu üç anlayışın özünde aynı ama arala- Toplulukları Arasındaki rındaki farkın sadece metodolojik bakış açısı olduğunu belirtti. Türklerin İslam anlayışının Etkili Olmaya Başlayan dışardan ithal fikirlerden değil de öz kültür- Üç Tarz-I Dindarlık ve lerine uyumlaştırarak kendi içinde oluştur- Aralarındaki Rekabet” duğunu ifade etti. Üç tarz-ı dindarlığın me- konulu seminer verdi. todolojik farklılıklarının var olması ve bunun toplumlarda sorun çözümüne nasıl katkı sağ- ladığı konusu detaylarıyla açıkladı.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 217 FAALİYETLERİMİZ

Arapların sorun çözümünde kabile kültürü- olarak Hanefi ve Maturidiliğin Orta Asya’dan nün kodlarının kalıplaştırdığını ve bu meto- çıkarak Anadolu’ya ulaştığını ve Sovyet son- dun sorunları güç kullanarak çözmeye çalış- rası dönemde çeşitli renkleri ile geri döndü- tığını belirtti. Bu hususta Kuran-ı Kerim’in ve ğünü belirtirken diğer iki tarzın daha önce vahiylerin güç kullanarak sorunların çözü- bu bölgede bulunmadığını belirtti. müne karşı olduğunu belirterek onun yerine Örnek olması açısından Çimkent’te, İran tec- sorunların medeniyet, kültür ve akıl kullanı- rübesinin tutmadığı için geri çekildiğini ifade larak çözmeyi amaçladığını ifade etti. İran etti ve gençler arasında selefiliğin yayılmaya kültüründe ise ruhani veya karizmatik lider- başlaması ile Arap ilahiyat fakültesinin kapa- ler yoluyla sorunların çözülmeye çalışıldığını, tıldığını fakat selefiliğin yer atına çekildiğini bu bağlamda seçkin çok az kişinin sorunların belirtti. Bu sıralarda Türkiye’nin ilmi dini bil- çözücüsü olarak görüldüğünü sözlerine ek- gisinin buralara taşınması ve ilmi ve tarihi ledi. Türk dindarlığında ise, Türklerin kendi bilgisi olan kişilerin yetişmesiyle bu bölgede tarihleri boyunca toplanmış kültürel hafıza- Türk dindarlığı en şanslı alternatiflerden biri- larına dayanarak sorunları çözdüklerini besi olduğunu ifade etti. Lakin Hanefi, Maturidi lirtti. İslamın üç boyutunun inanç, ibadet ve ve Yesevilik hakkındaki bilgilerin mitolojik ahlak olduğunu belirterek Türk dindarlığının olarak kalmasının Hanefilik, Maturidilik ve temelinde ahlakın bulunduğunu, Ahmet Ye- Yeseviliği güçsüz bıraktığını ve burada Hane- sevi’nin İslamın ahlakını İmam Maturidi’nin fi, Maturidi ve Yeseviliğin tekrardan buluştu- akıl öğretileri ile beraber göçebe halklara ba- rulması gerektiğini, bunu da bölge insanları- sit dilde anlattığını sözlerine ekledi. nın yapması gerektiği yönünde görüşlerini Seminerin devamında Sovyetler Birliği’nin bildirdi. dağılmasının ardından Orta Asya’ya Arap Seminerin sonunda katılımcılar görüşlerini dindarlığı selefiliğin ve İran dindarlığının ih- bildirerek konu hakkında görüş alışverişinde raç edilmeye çalışıldığını ifade etti. Buna ek bulundular.

218 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ÇALIŞTAY

Hoc a Ahmet Yesevi’nin Manevi Mirası

18 Şubat 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, Al- Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi Türksoy Bölümü ile birlikte “Hoca Ahmet Yesevi’nin Manevi Mirası” adlı Uluslararası Yesevi Çalıştayı düzenledi.

oca Ahmet Yesevi Ulus- sunulurken ikinci oturumun lararası Türk-Kazak Üni- konusu ise Ahmet Yesevi’nin Hversitesi Avrasya Araş- manevi mirası ve etkileri ol- tırma Enstitüsü, Al-Farabi Kazak muştur. Çalıştay’da sunulan Ulusal Üniversitesi TÜRKSOY bildirilerin kısa özetleri aşağıda Bölümü ile birlikte Hoca Ahmet yer almaktadır. Yesevi’nin Ölümünün 850. Yıl- Çalıştayın açılış konuşmalarını dönümü Anısına “Hoca Ahmet Türkiye Cumhuriyeti Almatı Yesevi’nin Manevi Mirası” adın- Başkonsolosu sayın Rıza Ka- da Uluslararası Yesevi Çalıştayı ğan Yılmaz, Hoca Ahmet Yese- düzenledi. Çalıştayın amacı vi Uluslararası Türk-Kazak Üni- Türk Kültür tarihimizin önemli versitesi Rektör Vekili sayın Prof. Dr. Mehmet şahsiyetlerinden biri olan ve anadili Türkçeyi Kutalmış ve Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi kullanarak geniş kitleleri etkileyen ilk Türk mu- Şarkiyat Fakültesi Dekanı sayın Prof.Dr. Bayan tasavvıfı Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatını, eser- Jubanova yaptı. lerini, düşüncelerini anlatmak ve bu alanlarda yapılan araştırmalara katkıda bulunmaktır. Çalıştayın ilk açılış konuşmasını Türkiye Cum- huriyeti Almatı Başkonsolosu sayın Rıza Ka- Çalıştayımıza Kazakistan, Türkiye, Özbekistan ğan Yılmaz yapmıştır. Sayın Rıza Kağan Yılmaz ve Kırgızistan’dan gelen akademisyenler ana konuşmasına etkinliği düzenleyen Avrasya hatlarıyla Hoca Ahmet Yesevî’nin yetiştiği or- Araştırma Enstitüsü ve Al-Farabi Kazak Ulu- tam, şahsiyeti, fikirleri, kısaca din, insan, top- sal Üniversitesi TÜRKSOY Bölümüne teşekkür lum ve dünya görüşü ile bu görüşlerin etki ederek başladı. Ankara’daki terör saldırısında alanlarına yönelik konularda tebliğlerini sun- hayatını kaybeden 28 kişiye Türk Dünyasının dular. Çalıştay’ın ilk oturumunda metodolojik merkezinden başsağlığı dilediğini ifade etti. açıdan Yesevilik araştırmaları üzerine bildiriler Hoca Ahmet Yesevi’nin Türk Dünyası ve Türk

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 219 FAALİYETLERİMİZ

milletlerinin gönlünün ve kalbinin İslama ısın- Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatı, fikirleri ve eser- masında önemli rölünün olması nedeniyle çok leri konularında ögrencilere ders verileceğini önemli bir şahsiyet olduğunu belirtti. Kardeş belirti. Türk devletlerinin girişimi ile UNESCO’nun bu Son açılış konuşmasını yapan Al Farabi Kazak yılı Hoca Ahmet Yesevi yılı ilan etmesinin çok Ulusal Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Dekanı önemli olduğunu belirterek tür çalıştaylar sa- Prof. Dr. Bayan Jubatova konuşmasına çalış- yesinde bu mirasın önemini tekrar hatırlayıp taya katılan Yesevilik konusunda önde gelen gelecek nesillere aktarılması ve onlardan bu araştırmacılara teşekkür ederek başladı. Hoca çalışmaları daha ileri seviyelere taşımalarını Ahmet Yesevi’nin fikirlerinin günümüzde hala isteyeceklerinin altını çizdi. önemini koruduğunu belirterek akademis- İkinci açılış konuşmasını Hoca Ahmet Yesevi yenlerin Yesevi’nin manevi mirasını araştırdık- Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektör Ve- ça bu hazineden yeni fikirler ortaya çıkarılabi- kili sayın Prof. Dr. Mehmet Kutalmış yapmıştır. leceğini ifade etti. Çalıştayda sunulan fikirlerin Sayın Prof. Dr. Mehmet Kutalmış konuşmasın- Yesevi çalışmaları literatürüne önemli katkı da genel olarak Hoca Ahmet Yesevi’nin yaşa- sağlayacağına inandığını belirtti. dığı dönem ile ilgili bilgiler vermiştir. Hoca Avrasya Araştırma Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Ahmet Yesevi’nin Buhara, Semerkand ve Suri- Nevzat Şimşek 28-30 Nisan 2016 tarihlerinde ye’de eğitim gördükten sonra geri döndüğü- Ankara’da şu ana kadar yapılmış en geniş çaplı nü ve halkın anlayacağı şekilde Türkçe dersler Uluslararası Yesevi Sempozyumunun düzen- verdiğini belirtti. Öğrencilerinin ise Anadolu leneceğini bildirerek, Hoca Ahmet Yesevi Üni- ve Balkanlara dağılarak fikirlerini taşıması sa- versitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı tarafından yesinde bugün tüm dünyada onun fikirlerini bir Yesevi kütüphanesi kurma projesinin yürü- görülebildiğini ifade etti. Konuşmasının de- tüldüğünü sözlerine ekledi. vamında Kazakistan’ın sadece petrol ve gaz zenginliğine değil aynı zamanda Hoca Ahmet Açılış konuşmalarının ardından çalıştayın bi- Yesevi’nin manevi mirasına da sahip olmasının rinci oturuma Avrasya Araştırma Enstitüsü çok önemli olduğunun altını çizmiştir. Üniver- müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek başkanlık etti. sitenin yapacağı etkinlikler arasında sempoz- Oturum açılış konuşmasında Doç. Dr. Nevzat yumlar, kitap ve filmler hazırlamanın yanında Şimşek Hoca Ahmet Yesevi’nin Buhara’dan

220 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ döndükten sonra İslamiyeti Türkçe analatarak dökümanların kopyalarının alınıp Uluslarara- Türk toplumlarının İslamı daha iyi anlamaların- sı Hoca Ahmet Yesevî Türk-Kazak Üniversitesi da, Müslüman olmayan Türk toplumlarının İs- gibi bir kurumun kütüphanesinde toplanarak lam’ı benimsemelerinde, Anadolu ve Balkanla- dijital ortamda araştırmacıların istifadesine ra gönderdiği derviş ve alperenleri sayesinde sunulmasının Yesevîlik araştırmalarına ivme bu coğrafyalarda İslam’ın daha iyi anlaşılma- kazandıracağının altını çizdi. sında önemli rol oynadığını belirtti. Çalıştaya L.Gumilyev Avrasya Ulusal Üniversitesi İlahiyat Özbekistan, Kırgızistan, Türkiye ve Kazakistan Bölümü Başkanı Prof. Dr. Aşirbek Müminov Ka- gelen katılımcılara teşekkür etti. zakistan dışındaki ülkelerde Yesevi Türbesine I. Oturumun ilk konuşmacısı olarak Marmara yönelik muhafaza edilen eserler hakkında sun- Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi duğu bildiride kaynak sorunları konusunda Prof. Dr. Necdet Tosun Yesevilik araştırmala- Prof. Dr. Necdet Tosun’a katıldığını belirtti ve rında kaynak sorunu ve bazı mühim kaynak Hoca Ahmet Yesevi türbesi arapça belgeleri- eserlerin tanıtımı adlı bildirisinde genel olarak nin hala dünyaca ünlü kataloglar ile el yazıları Yesevilik araştırmalarında kataloglama, kay- ve bilgilerin toplandığı veri tabanına işlenme- naklara ulaşım ve yayınlanmasında karşılaşı- diğine değindi. 1974-1975 yıllarında Türkis- lan sorunlara değindi. Hoca Ahmed Yesevî ile tan şehrinde ve Atabay kasabasında bulunan onun takipçileri hakkında Türkçe ve Farsça bazı yeni verilerin ortaya çıktığını fakat bu verilerin mühim eserlerin bulunduğunu, lakin bunla- de bilimsel açıdan derinlemesine incelenme- rın çok azının üzerinde akademik çalışmalar diğini sözlerine ekledi. “Hoca Ahmet Yesevi yapılarak yayınladığını belirtti. Birçok eserin türbesi belgelerinin kataloğu”, “Türbe belge- halen yazma halinde çeşitli ülkelerdeki kü- lerinin birikmiş kaynağı: orijinal belgelerin tüphanelerde bulunduğunu, bu eserlerin ilmî kopya metinleri”, “Türbe belgeleri ve onların usullerle neşir ve tercümelerinin yapılmasının Güney Kazakistan›ın sosyal ve manevi tarihini Ahmed Yesevî ile Yesevîlik tarihinin doğru bir okumadaki önemi” başlıkları altında yapılacak şekilde anlaşılmasına katkı sağlayacağını be- projelerin Yesevîlik araştırmalarına fayda sağ- lirtti. Buna ek olarak Yesevilik araştırmalarına layacağını ifade etti. Ayrıca anıtların bazılarının katkı sağlaması için eserlerin bir katoloğunun tarihsel şuuru canlandırmak için müzelerde yapılmasını ve Yesevîlik hakkında bilgi içeren sergilenebileceğini de sözlerine ekledi.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 221 FAALİYETLERİMİZ

Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Araştırmalarının Bazı Meseleleri konulu bildiri Üniversitesi Rektör Vekili sayın Prof. Dr. Meh- sunumunda, zamanın sosyal ve kültürel ede- met Kutalmış Yesevi’nin eserlerinin diline dair bi eserlerinin incelenmesinin, Yesevi’nin ve adlı bildirisinde ana hatlarıyla Hoca Ahmet takipçilerinin eserlerinin yayınlanmasının ve Yesevi’nin eserlerinin dili, yaşadığı dönemde- Farsca olanlarının Türkçe’ye çevrilmesinin Ye- ki din, dil, inanç ve yönetim şekli konularında sevilik araştırmalarına yeni bir boyut katacağı- bilgiler sundu. Konuşmasında Hoca Ahmet Ye- nı belirtti. Divan-ı hikmet dilinin sade ve akıcı sevi’nin çok iyi Farsca ve Arapça bilmesine rağ- olması nedeniyle onun mana derinliğinin an- men dönemin akımına uymayarak Türkçe yaz- laşılması için şerhinin yapılması, eski kavram- mayı tercih ettiğini ve doğrudan doğruya Ku- ların incelenmesi ve tasavvuf, dil ve edebiyat ran’a dayanan bilgileri en basit Türkçe ile halka uzmanlarının bu doğrultuda ortak çalışmalar anlattığını ifade etti. Dil konusunda önemli yapmaları gerektiğini ifade etti. Ayrıca Divan-ı olan hususun Hoca Ahmet Yesevi’nin eserle- hikmet’in eski nüshalarının bulunması ve Ka- rinin günümüze kadar bozulmadan geleme- rahanlılar dönemine ait diğer eserlerle karşı- miş olması olduğunu belirtti. Ayrıca Moğollar laştırılmasının dil konusunda bir sonuca varıl- zamanında büyük Türk kıyımlarının olduğunu masını sağlayacağı için hikmetlerle ilgili birçok ve çoğu el yazmanın yakıldığını sözlerine ek- meselelerin çözümlenebileceğini ifade etti. ledi. Dahası Sovyetler Birliği zamanında İslam Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi Orta Doğu cografyasına ait bir çok eserin yakıldığını veya ve Güney Asya Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. kaçırıldığını belirterek günümüzde Japonya, Törali Kıdır Yesevi Mirasını Araştırmada Güncel İran ve Rusya arşivlerindeki kaynaklara ulaşa- Sorunlar isimli bildirisinde el yazma kaynakla- madıklarını ifade etti. Son olarak Mehmet Fuat rın sosyal araştırmalardaki önemine değindi. Köprülü’den bu yana Yesevilik ile ilgili yeni En eski el yazmalarının 15. yüzyıldan geriye belgelerin olmadığını ve daha eski hikmetlere gidemediğini fakat Ahmet Yesevi’nin 12. yüz- ulaşılabilinirse dil konusunda daha detaylı bil- yılda yaşadığı dikkate alındığında bu süre giler verilebileceğini belirtti. içersinde eserlerinin değişime uğrama ihtima- Özbekistan İlimler Akademisi Ali Şir Nevai li olduğunu ifade etti. Bu yüzden el yazmala- Dil ve Edebiyat Enstitüsü uzman araştırma- rının nerelerde bulunduğuna dair Türkolog cısı Doç. Dr. Nodirkhon Khasanov Yesevilik H.Gofman’ın 1970’lerde yaptığı çalışmanın ye-

222 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ nilenmesi, Orta Asya ve diğer ülkelerde bulu- Akbota Akhmetbekova Hoca Ahmet Yesevi nan Divan-ı hikmet el yazmalarının bir katolo- Eserleri’nin Kazak Edebiyatına Etkisi bildiri su- ğunun oluşturulması gerektiğinin altını çizdi. numunda Kazak edebiyatında sofuluk terim- leri üzerine bilgiler sundu. Kazak edebiyatında Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi TÜRKSOY sofuluk terminolojisine en çok Bukhar Jırav’ın Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ulbala Azhan- eserlerinde rastlandığını ve buna ek olarak Şal baeva Yesevi’nin Eserlerini Okutmadaki Temel ve Şortonbay gibi şairlerin eserlerinde Hoca Sorunlar adlı bildirisinde özetle öğrencilerin Ahmet Yesevi’nin sözlerinin Kazakça halkın eserleri okurken dini, Arapça ve Farsça terimle- anlayacağı şekilde yazıldığının görüldüğünü rin anlamlarını bilmemelerinin hikmetleri oku- belirterek diğer şairlerin eserlerinden de ör- malarını zorlaştırdığını ifade etti. İslam dininin nekler sunmuştur. temellerinin ve Arap ile Fars dillerinden Kazak diline geçmiş olan sözlerin etimolojik anlam- Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversi- larının öğretilmesinin ve bir terimler sözlüğü- tesi Teoloji ve İlahiyat Bölümü Öğretim Üyesi nün yapılmasının hikmetlerin anlaşılmasına Doç. Dr. Kımbat Karaktışkanova Hoca Ahmet yardımcı olacağını ifade etti. Yesevi’nin Kazak Aydınlarına Etkisi: Şakarim Kudaiberdıuly Örneği adlı bildiri sunumunda II. Oturuma Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversite- tasavvuf felsefesi üzerinde bilgiler sundu. Hoca si, Şarkiyat Fakültesi TÜRKSOY Bölümü Başkanı Ahmet Yesevi ile Şakarim Kudaiberdıuly’nın ta- Doç. Dr. Askar Turğanbayev başkanlık etti. Bu savvufi anlayışını çeşitli terminolojilerle örnek oturumda Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Ka- kullanarak açıkladıklarını belirtti. Bu termino- zak Üniversitesi Teoloji ve İlahiyat Bölümü öğ- lojilerin ne anlama geldiğini bilmeden onla- retim üyesi Doç. Dr. Zikiriya Jandarbek Yese- rın manevi dünyalarını kavramanın mümkün vi’nin Türk Halklarının Tarihi Kaderindeki Rolü olmadığını ifade etti. Ayrıca, hikmetleri kendi konulu bidiri sunumunda Türk halklarının İs- dilimize çevirirken onların yapısının bozulma- lam anlayışına Ebu Hanife, İmam-ı Maturidi ve ması gerektiğini ve bu yazıların sadece edebi Hoca Ahmet Yesevi şeklinde üç din adamının olarak kabul edilirse felsefi tarafının anlamını etkisinin fazla olduğunu belirtti. Ebu Hani- yitireceğini sözlerine ekledi. Hoca Ahmet Ye- fe’nin din ile şeriat, iman ile İslam arasındaki sevi’ye kadar ve ondan sonraki dönemlerde bağın özelliklerini ortaya koyduğunu ifade İslam medeniyetinde tasavvuf felsefesinin ederken İmam-ı Matüridi’nin Allah’ı tanımanın hiç durmadan devam ettiğini ve Kazak düşü- akli ve kalbi yollarının özelliklerini öğrettiği- nürlerden Şakarim Kudaiberdıuly’nın bunun ni belirtmiştir. Hoca Ahmet Yesevi’nin ise adı önemli bir örneğini teşkil ettiğinin altını çizdi. geçen her iki büyük din aliminin fikirlerinden faydalanarak, din ve şeriat arasındaki bağın Kırgızistan Ulusal Bilim Akademisi Felsefe, içeriğini gösterdiğini ve halkın Arap gelene- Siyaset ve Hukuk Bilimleri Enstitüsü Uzman ğini kabul etmeden İslami kaideler çerçeve- Araştırmacısı Hoca Ahmet Yesevi’nin Etik De- sinde kendi geleneklerini koruyabilmelerinin ğerleri adlı bildiri sunumunda Hoca Ahmet Ye- yollarını öğrettiğini ifade etti. Böylece İslami sevi’nin İslamın esas hususlarını anlattığını be- anlayışın Arap geleneklerinden ayrıldığını ve lirterek Yesevi Tarikatı’nın müritliğinin kuralları geleneklerini koruyabilen yeni bir İslami yaşa- hakkında bilgiler verdi. Hoca Ahmet Yesevi’nin yışın doğduğunun altını çizdi. Ayrıca Abay ve bütün Türk halkları için önemli bir şahsiyet ol- Şakarim’in bazı edebi fikirleri ile İmam Maturi- duğunu ifade etti. di’nin fikirleri arasında bir fark bulunmadığını, Çalıştayın sonunda tarihi, felsefi ve bazı terim- buna da Hoca Ahmet Yesevi’nin köprü oldu- ler üzerinde katılımcılar görüş alış verişinde ğunu ifade etti. bulundular. Ayrıca çalıştayda sunulan fikirler Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi Orta Doğu ve proje önerileri toplanarak bir sonuç bildir- ve Güney Asya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. gesi hazırlanmıştır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 223 FAALİYETLERİMİZ

Hoc a Ahmet Yesevi’nin Ölümünün 850. Yıldönümü Anısına Uluslararası Yesevi Çalıştayı Sonuç Bildirgesi Önerisi

oca Ahmet Yesevi sadece Kazakistan açısından değil, aynı zamanda bütün Türk dünyasının saygıyla andığı, dini hükümlerin inceliklerine vakıf olan ve büyük bir Hbilim adamı olarak kabul edilen mutasavvıftır. 2016 yılının UNESCO tarafından Yesevi yılı olarak ilân edildiği böyle bir yılda ana dili Türkçeyi kullanarak geniş kitleleri etkileyen ilk Türk mutasavvıfı Hoca Ahmet Yesevi’nin hayatını, eserlerini, düşünceleri- ni halka yeniden anlatmanın ve bu alanlarda yapılan bilimsel araştırmalara katkıda bu- lunmanın önemi ortadadır. Böylece Türk kültür ve mirasımızı koruma ve geliştirmenin sorumluluğumuz olduğu düşüncesinden hareketle Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü, Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesi TÜRKSOY Bölümü’nün katkılarıyla “Hoca Ahmet Yesevi’nin Manevi Mirası” çalıştayı dü- zenlemiştir. Almatı’da düzenlenen ilk çalıştay olarak Türk dili konuşan ülkelerden gelen akademisyenlere, Hoca Ahmet Yesevî’nin yetiştiği ortam, şahsiyeti, fikirleri, kısaca din, insan, toplum ve dünya görüşü, bu görüşlerin etki alanlarına yönelik tartışma fırsatı sun- muştur. Tartışma sonuçları ile yapılan öneriler çerçevesinde aşağıdaki Sonuç Bildirgesi kabul edilmiştir. 1. 1969 yılında H.F. Hofman’ın “Turkish Literature a Bio-Bibliographical Survey” adlı eseri vardır ve bu eserde Hoca Ahmet Yesevi ile Yesevi sonrası dervişlerin kaleme aldıkları kitaplarından bahsedilmektedir. Ancak bu kitabın eksiklikleri söz konusudur, bundan dolayı ayrı bir kataloğun hazırlanması çok önemlidir. Diğer bir ifadeyle Yesevi yolu mensuplarının ve dervişlerinin yazdığı kitaplar için bir kataloğun hazır- lanması büyük bir adım olacaktır. Hazırlanacak kitap H.F. Hofman’ın kaleme aldığı gibi tanıtımlı olmasının yanı sıra daha detaylı olmalıdır. Örneğin her yazma için beş ya da on sayfalık, o yazmayı tanıtan ve içindeki temalar ile mevzuları açıklayan ka- talog olmalıdır. Bu doğrultuda atılması gerekli ilk adım; dünyanın hangi köşesinde konuya yönelik kitaplar var ise onların tespit edilmesi, diğer bir ifadeyle öncelikle bu eserlerin basılı mı yoksa el yazıları mı şeklinde mi olduğu iyice araştırılmalıdır. Son- rasında bunların Türk dili konuşan ülkelerin dillerine tercüme edilmesi ve basılarak bir külliyat ortaya çıkarılması önemlidir. Bu şekilde bir Yesevilik külliyatı meydana gelmiş olur. Bu şekilde Hoca Ahmet Yesevi ve Yesevilik yolu daha iyi anlaşılmış olur. 2. İlk baskısı 1919 yılında basılan “Türk Dünyasında İlk Mutasavvıflar” adlı Fuat Köprü- lü’nün kitabı önemli bir eserdir. Söz konusu kitap iki kısımdan oluşmaktadır, birinci kısmı Hoca Ahmet Yesevi, ikinci kısmı ise Yunus Emre ile ilgilidir. Bu kitabın Kazak- ça diline iyi bir edebi dille çevirisinin yapılması gerekir. Proje olarak sunulabilecek böyle bir çalışmanın Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Avras-

224 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ya Araştırma Enstitüsü tarafından desteklemesinde fayda vardır. Fuat Köprülü’nün kitabı 1919 yılında basılmıştır. Bugün itibariyle aradan bir asra yakın zaman geçmesi nedeniyle Hoca Ahmet Yesevi ile Yesevilikle ilgili yeni kitaplar bulunmuştur. Fuat Köprülü kitabını yazarken temel kaynak olarak Tacikistanlı bilim adamı Hâzini’nin “Cevâhirü’l Ebrar” kitabını kullanmıştır. Hâzini’nin bu kitabından başka altı tane ki- tabı daha vardır. Kısaca Fuat Köprülü kendi zamanı için çok güzel bir kitabı kaleme almış olsa da, günümüzde Fuat Köprülü’nün kitabının aşılması gerekir. Bu nedenle ilk önce “Türk Dünyasında İlk Mutasavvıflar” adlı Fuat Köprülü’nün kitabı Kazakçaya yeniden tercüme edilmesi, sonrasında yeni bulunan eserlerin neşri ile bu alandaki bilimsel çalışmaların ilerletilmesi gerekmektedir. 3. Yeseviliğin Vahdet-i Vucüt, yani varlık çalışmalarına da önem vererek, bu alanda da çalışmalar yapılmalıdır. 4. Fuat Köprülü’nün kitabı Kazakça tercüme edildikten sonra, bu kitabın insanlara, gençlere, öğrencilere ve okullarda tanıtılması önemlidir. Yani bu kitabın sadece akademisyenlere iletilmesi ile sınırlı kalınmamalı, geniş bir kitleye dağıtılması için çalışılmalıdır. 5. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Ensti- tüsü’nün öncülüğünde Yesevilik çalışmalarıyla ilgili “”Uluslararası Redaksiyon Bü- rosu’nun” kurulması gerekir. Kurulan bu büroya Yesevilik konusunda tanınan ünlü bilim adamları dahil edilerek, bunların belli aralıklarla toplanmaları ve Hoca Ahmet Yesevi ile Yesevilik çalışmalarına yönelik çalışmaların nasıl ilerlediğine ilişkin sürekli bilgi paylaşımında bulunmaları faydalı olacaktır. Yani bu büro bir anlamda dünya bağlamında Hoca Ahmet Yesevi ile Yesevilik çalışmalarına yönelik bilimsel araştır- maları koordine eden bir merkez olabilirse, hangi projelere öncelik verilmesi konusunda yol gösterici bir kurum haline gelebilirse, Yesevilik alanındaki araştırma boş- luğunu doldurmaya katkıları büyük olacaktır. 6. Hoca Ahmet Yesevi ve Yesevilikle ilgili bilimsel araştırmalar kitap serileri şeklinde basılması gerekmektedir. Konuya yönelik çeşitli kitaplar Türk dili konuşan ülkelerde basılmaktadır, ancak bunların toplanarak kitap serileri şeklinde basılması hem bu ki- tapların kaybını önleyecek, hem de konu ile hangi kitapların basıldığını takip etmek mümkün olacaktır. Aynı şekilde bu anlayışla basılan kitap serilerinin halka dağıtımı sağlanmalıdır ki, böyle bir faaliyet ile geniş bir halk kitlesinin Hoca Ahmet Yesevi’nin ruhani mirası hakkında farkındalığının ve bilgisinin artması sağlanmış olsun. 7. Kazakistan dışındaki ülkelerde Yesevi türbesine yönelik muhafaza edilen eserler boldur. Ancak bunları Kazak vatandaşları dahi bilmemekte, bilse dahi onları gö- rebilme ihtimali çok düşük kalmaktadır. Çünkü halkın Avrupa’ya Yesevi türbesine yönelik muhafaza edilen eserleri görmek için gidilmesi mümkün değildir. Dolayı- sıyla bu doğrultuda Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü karar alıcılara dış ülkelerdeki eserlerin kopyalarının getirilmesi gibi öneriye öncülük edebilir. Böyle bir adım Yesevi türbesini ziyaret giden halkın, özellikle gençlerin manevi anlamda gelişimine katkı sağlayabilir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 225 FAALİYETLERİMİZ

8. Günümüzde Hoca Ahmet Yesevi ve Yesevilikle ilgili el yazmaları dünyanın çeşitli devletlerine dağılmıştır, ancak bunların tek bir merkeze toplanarak arşivlenmesi sağlanmış değildir. Yesevilik ile ilgili çalışmaların bilimsel anlamda güçlenmesi iste- niyorsa, evvela Türk dili konuşan ülkelerdeki el yazmalarının tamamının tespit edilip toplanarak bir merkezde arşivlenmesinin sağlanması önemlidir. Bundan sonra atıla- cak adım ise diğer devletlerdeki el yazmalarının bulunarak, bu arşive eklenmesinin sağlanmasıdır. Böylece tek bir bilimsel merkezde konuya yönelik el yazmalarının toplanması sağlanabilir ve bu şekilde Yesevilik araştırmalarına bilimsel açıdan bü- yük bir katkı yapabilir. 9. Bundan 7-8 yıl önce İran’da Fatava-i Tanbih ve Tanbih Ad-Dallin isimli Hoca Ahmet Yesevi ve Yesevilikle ilgili iki önemli el yazması olduğu ortaya çıkarıldı. Ancak günü- müze kadar bunları araştıran ve bununla ilgili bilimsel çalışmalar yapan olmamıştır. Bu el yazıların bulunması ve bunların Türk dili konuşan ülkelerin diline tercüme edilmesi çok önemlidir. Hatta böyle bir çalışma proje şeklinde Avrasya Araştırma Ensti- tüsü’ne sunulursa ve enstitü de böyle bir projeyi desteklerse, Hoca Ahmet Yesevi’nin manevi mirasının daha iyi anlaşılmasına büyük bir katkı sağlanmış olacaktır. 10. Hoca Ahmet Yesevi’nin Türk dünyası açısından önemi, Türk medeniyetini koruyarak İslâmi hükümleri yaşayabilmenin yolunu göstermesinden kaynaklanmaktadır. Bu doğrultuda tarihsel anlamda Türk devletlerinin İslami anlayışı Yesevi öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılabilir. Yesevi’ye kadarki Türk halklarının İslâmi anlayışında Arap ve Fars kültürlerinin etkilerini görmek mümkündür. Hâlbuki Hoca Ahmet Ye- sevi, İslâm’ın Arap kültüründen farklı olduğunu ve Türklük geleneğinin de İslâmi hükümlere karşı gelmediğini, aksine Türklük geleneğinde İslâmi hükümlerin yer alabileceğini gösterebilmiştir. Nitekim Yesevi’den sonra kurulan Türk devletlerinin yönetim yapısı ve halkın yaşayış şekli, Yesevi öncesi dönemden farklıdır. Dolayısıyla halkı ve gençleri söz konusu konularda daha fazla bilgilendirmek için Yesevi öncesi ve sonrası Türk halklarının inançları, yaşayışları ve kültürlerine yönelik bilimsel bir çalışma proje şeklinde sunulabilir. 11. Türk halklarının İslâmi anlayışına üç din adamının etkisi fazladır. Bunlar sırasıyla Ebu Hanife, İmam-ı Matüridi ve Hoca Ahmet Yesevi’dir. Ebu Hanife din ile şeriatın, iman ile İslam’ın arasındaki bağın özelliklerini ortaya koymuştur. İmam-ı Matüridi Allah’ı tanımanın aklı ve kalbi yollarının özelliklerini öğretmiştir. Hoca Ahmet Yesevi ise adı geçen her iki büyük din aliminin fikirlerinden faydalanarak İslami kaideler çerçeve- sinde halkın kendi geleneklerini koruyabilmenin yollarını öğretmiş, insanın Allah’ı tanımasının yollarını daha da genişletmiştir. Bu şekilde İslami anlayış, Arap geleneklerinden ayrılmış ve geleneklerini koruyabilen yeni bir İslami yaşayışı doğmuştur. Yani Yesevi’lik Ebu Hanife ile İmam-ı Matüridilikle birlikte anlatılmalı ve günümüz- deki radikal akımlara karşı gençler başta olmak üzere geniş kitleye bu şekilde öğre- tilmelidir. 12. Pir-i Türkistan Hoca Ahmet Yesevi’nin şiirlerinin toplandığı Divân-ı Hikmet’in için- deki dini terminolojileri geniş olarak açıklayan sözlüklerin yapılması önem arz et-

226 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ mektedir. Örneğin Divân-ı Hikmet’i okuyanlar sürekli olarak içindeki dini terimlerin hangi anlama geldiğini sormakta, çünkü Hikmet’teki bazı terimler mecazi anlamda kullanılabilmektedir. Bundan dolayı Hikmet’teki dini terimlerin mecazi anlamını da ortaya koyabilecek geniş yorumları içeren sözlüğün yazılması ve bunun Türk dili ko- nuşan ülkelerin dillerine çevrilmesi faydalı olacaktır. Konuya yönelik Doç. Dr. Şahi- marden Kusaynov’un 2015 yılındaki çalışması dikkat çekebilir, kendisi Hoca Ahmet Yesevi’nin 220 Hikmet’ini Rusçaya çevirmiş ve kitabın sonuna Hikmet’teki dini terminolojileri Rusçaya açıklamalı olarak yorumlayan sözlüğü de sunmuştur. Bu sözlü- ğün çevirisi yapılabileceği gibi daha detaylı sözlük çalışması da düşünülebilir. 13. Yesevî’nin düşünceleri günümüze esasen Hikmetler şeklinde ulaşmıştır. Ama hikmetler yeterince açıklanmamış, şerh edilmemiştir? “Divan-ı hikmet”in klasik şerh geleneğine göre açıklanması, Yesevî fikirlerinin yakinen anlaşılmasına, hikmetlerin mana derinliklerine daha da çok vakıf olunmasına yardımcı olacaktır. Hikmetlerin müellifliği konusunda farklı fikir ve düşünceler mevcuttur. Bu konuya çözüm bulmak için, Yesevi’nin yaşadığı dönemin sosyal, siyasi, kültürel ve edebi açılardan iyice araştırılması, bu şartlardan yola çıkarak hikmetlerin detaylı bir şekilde incelenmesi gerekir. Hoca Ahmet Yesevi’nin Buhara’daki eğitim hayatı hakkında yeterli çalışma yoktur. Bundan dolayı eski kaynaklara dayanarak Yesevi’nin Buhara’daki tahsil yılla- rının incelenmesi gerekmektedir. “Cami el-mürşidin” gibi bazı kaynaklardaki menkı- bevi karakter taşıyan kayıtlar bu konuda yardımcı olacaktır. Yesevilikle ilgili kaynak eserlerin yayınlanması çok önemlidir. Bu açıdan ister Hazini olsun, ister diğer Yesevi müellifleri olsun, onların eserlerini yayına hazırlamak, Farsça olanlarını da Türk dillerine çevirmek, hikmetlerin metin incelemesinde yeni boyutlar kazandıracaktır. “Di- van-ı hikmet”in dili ve ifade tarzı sade ve akıcı olmakla beraber ondaki dörtlüklerin mana-mahiyetini doğru anlamak kolay değildir. Dolayısıyla tasavvuf, dil ve edebiyat uzmanları ortak çalışmalarla “Divan-ı hikmet”in bilimsel şerhini ve tahlillerini yap- maları gerekmektedir. “Divan-ı hikmet”in eski nüshalarını buluncaya dek onun dil özellikleriyle ilgili kesin bir sonuca varmak şimdilik kolay değildir. Bu nedenle eski nüshaları bulma çabalarını devam ettirmek gerekmektedir. Çünkü Yesevi hikmetle- rinde tüm mesele dil konusunda çözümlenir. Hikmetlerin dili konusunda bir sonuca varabilmek için ilk önce “Divan-ı hikmet”i Karahanlılar dönemine ait diğer eserlerle karşılaştırmak gerekecektir. Zira bu döneme ait “Atabet ül-hakayik”, “Kutadgu Bilig”, “Divan-ı lügat it-türk” gibi eserlerle mukayeseli incelemek belirlenen amaca ulaşma- ya hizmet edeceği düşünülmektedir. 14. Hoca Ahmet Yesevi’nin İslâmi anlayışı ve medeniyeti çeşitli düşünürlerin şiirleri ve bilimsel çalışmalarıyla devam etmiştir. Kazak düşünürlerden Şakarim Kudaiberdıuly bunun önemli örneğini teşkil etmektedir. Bu doğrultuda Hoca Ahmet Yesevi’nin tasavvuf anlayışını doğru öğretebilmek için Kazak şairi Şakarim Kudaiberdıuly’nin şiirleri ile bilimsel çalışmalarının incelenmesi ve gençlere anlatılması gerekir. 15. Bu çalıştayda sunulan tebliğler başta olmak üzere konu uzmanlarının katkılarıyla Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü tarafından Hoca Ahmet Yesevi’nin Manevi Mirası adı ile bir kitap yayınlanmalıdır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 227 FAALİYETLERİMİZ

Seminer Av’ rasya nın 21 Yıldır Çözülemeyen Karabağ Sorunu ve Geleceği

15 Şubat 2016 tarihinde Gazi Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı Prof. Dr. Cemalettin Taşkıran “Avrasya’nın 21 Yıldır Çözülemeyen Karabağ Sorunu ve Geleceği” konulu seminer verdi.

rof. Dr. Cemalettin Taşkı- ran “Avrasya’nın 21 Yıldır PÇözülemeyen Karabağ Sorunu ve Geleceği” adlı seminerinde ana hatlarıyla Karabağ sorununun tarihine, çözüleme- me sebeblerine ve Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişki- lerin yanı sıra uluslararası ak- törlerin konuya yaklaşımlarına değinmiştir. 1828 yılına kadar Karabağ’da yaşayan Ermeni- da 40.000 Azeri ve 120.000 Ermeninin bulunduğunu lerin sayısının az olduğunu belirtti. Karabağ meselesini donmuş bir sorun olarak belirtmekle beraber Osman- kabul etmenin doğru olmadığını, 2015 yılında 101 sı- lı-Rus savaşı sonrası 1828’de nır ihlalinin gerçekleştiğini ve bu ihlallerin alevlenerek Edirne antlaşması ile Rusya’nın büyüme riskinin bulunduğunu ifade etti. Sovyetler bu bölgede Ermenilerin sayı- Birliği’nin dağılmasına yakın Ermenistan’ın 1989’un sını artırmak için Anadolu’dan Aralık ayında Dağlık Karabağı ilhak ettiğini açıklaması 40.000, İran’dan 80.000 Erme- ile Azerbaycan’ın 1990’da karşı çıkması üzerine çatışma- niyi bu bölgeye yerleştirdiğini ların başladığını belirtmiştir. 1991-1992’nin Mayıs ayına ifade etti. kadar olan sürede Ermenistan tüm Dağlık Karabağ böl- gesini ele geçirmesinin ardından 1992-1993 arasında Bölgedeki sorunların Ermenile- Fuzuli, Dabali ve Zangilan gibi stratejik sınır bölgelerini rin çoğunluğa geçtikten sonra de ele geçirdiğinin altını çizdi. başladığını belirten Prof. Dr. Cemalettin Taşkıran Sovyetler Seminerinin devamında Hocalı’nın ulaşım yolları açısın- Birliği’nin yıkılması ile etnik, dan stratejik önemi ile Hocalı’da Ermeni güçlerinin yap- toprak, din ve küresel güçler mış olduğu katliam konuları hakkında bilgiler sunan dolasıyla çıkan problemlerin Prof.Dr. Taşkıran Azerbaycan’ın iç karışıklar nedeniyle su yüzüne çıkmaya başladı- Hocalı’ya yardım gönderemediğini ifade etti. 1992 yı- ğını sözlerine ekledi. Ayrıca lında Dağlık Karabağ Cumhuriyeti’nin kurulduğunu an- Karabağ’da 1970-1980’li yıllar- cak Azerbaycan’ın bu devleti tanımadığını sözlerine ek-

228 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ledi. Çözümsüzlüğün ana sebepleri arasında iki ülkenin menistan’ın ise bu anlaşmadan değişik argumanları savunmasını belirtti. Azerbaycan’ın sonradan vazgeçtiğini ifade et- uluslararası hukuk çerçevesinde ülke topraklarının bü- miş, orta ve uzun vadede soru- tünlüğü argümanına dayanarak Dağlık Karabağ’ın nun çözümünün görünmediği Azerbaycan toprağı olduğunu savunduğunu belirten yönünde görüşlerini bildirmiş- Prof.Dr. Taşkıran, Ermenistan’ın ise self-determinasyon tir. Buna ek olarak sorunun ül- argümanı ile halkların kendi kararlarını belirleyebilece- keler arası ilişkilerde diplomasi ği görüşünü öne sürdüğünü ifade etmiştir. yolu ile çözülebileceğinin altını çizmiştir. Günümüze kadar olan süreçte bu sorunun çözümü için 1992 yılında Minsk grubunun kurularak faaliyet Seminerin sonunda katılımcı- gösterdiğini ve ardından 2007’de Madrid görüşmele- lar, sorunun çözümü ve ülkeler rin yapıldığını belirtti. Madrid görüşmelerinde sorunu arası ilişkiler konularında görüş çözebilecek 6 konu üzerinde anlaşmaya varıldığını, Er- alışverişinde bulundular.

Seminer

K azakların Göçebe UygarlığI

11 Şubat 2016 tarihinde Çalışma ve Sosyal İlişkiler Kazak Akademisinden Prof. Dr. Saule Jakişeva “Kazakların Göçebe Uygarlığı” konulu seminer verdi.

alışma ve Sosyal İlişkiler Kazak Akademisi›nden Prof. Dr. Saule Jakişeva “Kazaklar’ın Göçebe Uygar- Çlığı” adlı seminerinde ana hatlarıyla göçebe olarak yaşayan Kazak toplumunun işleyişi, yaşamlarındaki temel özellikleri konularına değindi. Ayrıca su kullanım sistemi, ekonomi, toplumsal örgütlenme ve sosyo-ekonomik iliş- kileri konularında bilgiler sunmuştur. Özellikle Kazakların göçebe hayatında kurak ekosisteme nasıl adapte olduk- larını anlatarak, neden göçebe tarzı hayatın seçildiğini ve göçebe hayatının sosyal ve kültürel özelliklerine değindi. Mevsimsel göçebeliğin karakterini bölgedeki yağış seviyesinin ritminin belirlediğine ek olarak Prof. Dr. Saule Jaki- şeva optimum teorisinin genel anlamda Orta Asya bölge- sindeki göçebe halkların dönemsel ekonomik dengelerini belirlediğini ifade etti. Bir köyün (avıl) yaşamını sürdür- mesi için en az 6-7 aileden oluşup, optimal olarak 300- 400 büyük ve küçük baş hayvanlarının olması gerektiğini sözlerine ekledi. Konuşmasında Prof. Dr. Saule Jakişeva göçebeliğin hayvancılığın zaman içerisinde evrim geçir- mesinin bir sonucu olduğunu ve saf göçebeler anlayışının ortaya çıktığını belirtti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 229 FAALİYETLERİMİZ

Seminerinin devamında 15-16 yüzyıllarda göç yolları ve ekipmanlarının modernize olarak ge- lişmesinin uzun süreli göç yolcuklarına olanak sağladığını ifade etmekle beraber, 19. yüzyılda tekerlekler üzerinde taşınabilir ev yurtlar gibi yeni teknolojilerin gelişmesiyle, göçebe kabileler 2.000 km’ye kadar göçler yapabilme imkanına ulaştığını belirtti. Göçebe hayatında toprak üzerinde özel mülkiyet hakkı kavramının bulunmadığı ve genelde yerleşimlerde bölgede bulunan insanların 2-4 kilometre çapındaki alanın otomatik olarak oraya yerleşenlere ait olduğu düşüncesinin yer aldığını belirtmiştir. Bu uygulama pratikte o bölgede yaşayanlara o bölgenin su kaynakları ve otlak arazilerine sahibi olma hakkını verdiğini sözlerine ekledi. Seminerin sonunda katılımcılar göçebe kültürü ve modern Kazakistan toplumu konularında gö- rüş alışverişinde bulunmuştur.

Seminer Orta Asya Devletleri’nin Enerji Güvenliği Politikaları Önceliklerinde Karşılaştığı Kısıtlamalar

4 Şubat 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Uzman Araştırmacısı Dr. Farkhod Aminjonov “Orta Asya Devletleri’nin Enerji Güvenliği Politikaları Önceliklerinde Karşılaştığı Kısıtlamalar” konulu seminer verdi.

r. Farkhod Aminjonov seminerinde ana hatlarıyla Orta Asya Devletle- Dri’nin enerji güvenliklerini artırmak için yapılması düşünülen projeler ve mevcut durumlarının yanı sıra bu politikaların ge- leceği hakkında detaylı bilgiler sunmuştur. Seminerinde ana başlıklardan birisi olarak Orta Asya’daki kaynak paylaşım mekanizması ve ülkelerin birbirleri ile enerji bazlı ilişkileri hakkında bilgiler vermiştir. Hem bölgenin ana gaz tedarikçisi olması hem de enerji ula- şımı açısından bakıldığında Özbekistan’ın bu sistemin merkezinde yer aldığını ve sistemin çalışması için önemli rol oynadığını sözlerine eklemiştir. Sistemin Sovyetler Birliği zamanında barter sistemi ile çalıştığını ve Kazakistan, Türkme- nistan ile Özbekistan’ın Kırgızistan ve Taci- kistan’a gaz ve hafif petrol sağlaması karşı- lığında bu ülkelerden su ve elektrik alması üzerine kurulduğunu belirten Dr. Aminjonov,

230 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ bu sistemin Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra üstüne Kyrgyzgaz’ın Gazprom’a satılmasının da 2000 senesine kadar devam ettiğini be- ülkenin enerji bağımsızlığına ulaşmasını zor- lirtmekle beraber gaz ve petrol fiyatlarının laştırdığını ifade etti. artması üzerine Özbekistan’ın bu anlaşmaya Kazakistan’ın diğer ülkelere bakıldığında uymamaya başladığını ifade etti. daha iyi pozisyonda olduğunu ve Beineu-Bo- Bölge ülkeleri analizlerinde Özbekistan’ın zay-Çimkent boru hattı gibi projeler gelişti- öncelikli enerji politikasının üretimi artırarak rerek enerji dağıtım altyapısını güçlendirdi- uluslararası pazarda yüksek fiyata satmak ol- ğini belirtti. Ayırıca 2050 yılına kadar enerji duğunu ifade ederken iç ve dış pazar arasın- ihtiyacının 50% sini alternatif enerji kaynak- daki fiyat farkının 6 kat olduğunun altını çiz- larından sağlama hedefleri ile enerji politi- di ve iç piyasadaki sübvansiyona bu şekilde kalarında uzun vadeli vizyonunun olduğunu dikkat çekti. Bu politikanın üretim ve tüketim belirtirken sorunların başında ise mevcut rakamlarının neredeyse eşit olması problemi durumda halen enerjinin 80% nin çevreye en ile karşılaştığını ve mevcut durumda gaz ihra- çok zarar veren kömür kullanan termik san- catının ancak iç pazara verilen miktarın ihra- traller ile elde edilmesini göstermiştir. Türk- cata kaydırılması ile artırılabileceğini, bunun menistan’ın karşılaştığı problemler ile ilgili da halk nezdinde hoş karşılanmayacağını be- olarak ise mevcut üretimin 75 bcm olduğunu lirtmiştir. ve bunun 45 bcm’ini ihraç ettiğini, lakin ihracatta Rusya’nın güvenilir bir ortak olmaması, Tacikistan ile ilgili analizlerinde ise ülkenin İran ile uzun vadede gaz ticaretine devam enerji konusunda coğrafik olarak tamamıyla edilemeyeceğini, buna karşılık Çin ile yapılan Özbekistana bağımlı olduğunu belirtmekle anlaşmadan ise boru hatlarını yapması nede- beraber ülkenin enerji politikalarında karşı- niyle uzun bir süre daha kar elde edememe- laştığı en büyük sorunun kendi hidroelektrik sini göstermiştir. potensiyelinin (510 milyar kWh) sadece 3% ünü kullanabiliyor olmasını gösterdi. Kırgızis- Seminerin sonunda katılımcılar enerji altya- tan için ise Toktugul rezervinin aşırı kullanımı pısı, enerji sektörü konularında görüş alışve- ve Kambarata santralinin yaşadığı sorunların rişinde bulundular.

Seminer Türk Dili Konuşan Ülkeler Entegrasyonu: Fırsatlar ve Riskler

28 Ocak 2016 tarihinde r. Aidarbek Amirbek Türk Dili Konu- Avrasya Araştırma şan Ülkeler Entegrasyonu: Fırsatlar ve Riskler adlı seminerinde ana hatlarıyla Enstitüsü Müdür D Türk dili konuşan ülkelerin arasındaki ekono- Yardımcısı Dr. Aidarbek mik entegrasyonun mevcut durumu, gele- Amirbek “Türk Dili ceği ve bu ülkeler arasında çeşitli alanlarda Konuşan Ülkeler ilişkilerin geliştirilmesi için kurulan kurumlar hakkında detaylı bilgiler verdi. Ayrıca Türk Dili Entegrasyonu: Fırsatlar Konuşan Ülkeleri uluslararası sistem içindeki ve Riskler” konulu konumları itibariyle kategorileştirerek, Türk seminer verdi. dünyasının temel sosyoekonomik göster-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 231 FAALİYETLERİMİZ

geleri ile ilgili bilgiler verdi. Bu bilgiler arasında Türk dünyası adı altına Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Türkiye, Özbekistan ve Türkmenistan’ın girdiğini belirtmekle beraber Gayrisafi yurt içi hasılaları (GSYİH), ticari hacimleri, nüfüsü ve benzeri veriler sunarak bu ülkelerin güncel ekonomik durumlarına değindi. Türk dünyasını biraraya getiren Türk dünyası zirvelerinin önemine dikkat çekerek bu zirvelerin Türk dili konuşan ülkelerin birbirileri ile ilişkilerini güçlendirdiğini ifade etti. Ayrıca, bu zirvelerin ülkeler arasındaki ekonomik ve politik sorunların görüşülüp çözülmesinde birebir görüşme im- kanı sağladığı için önemli katkı sağladığını belirtti. Bu bağlamda 2001, 2006 ve 2009 yıllarındaki zirvelerde bu ilişkileri kurumsal bir yapıya oturtarak devam ettirilmesi açısından önemli kararların alındığını sözlerine eklemiştir. Bu kararların arasında Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in Aksakallar Konseyi kurulması önerisinin yanı sıra Parlemento Meclisi kurma önerisinin bulundu- gunun altını çizdi. Buna ek olarak 2006 senesinde yine Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in önerisi ile Türk Konseyi’nin (Türk Keneşi’nin) kurulduğunu ve 2009 yılından itibaren bu kuruluşun alınan kararları pratikte uygulanmaya başlanmasına katkı sağladı- ğını ifade etti. Kurulan kuruluşlar hakkında TÜRKSOY, TÜRKPA, Türk Akademisinin kuruluş amacı ile işleyişi ile ilgili bilgiler sundu. Ayrıca 3 Ekim 2009 Nahçıvan Anlaşması ile Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi’nin kurumsallaşarak Türk Konseyi’ne dönüştüğünü beyan etti. Özellikle 22 Ağustos 2012 tarihinde Bişkek’te toplanan 2. Türk Konseyi Dışişleri Bakanları toplantı- sında Türk Konseyi’nin resmi bayrağının kabul edildiğini, bu bayrak dört üye ülkeye ait sembolleri içerdiğini, rengini Kazakistan bayrağından, ortasındaki güneşi Kırgızistan bayrağından, hilali Tür- kiye bayrağından ve 8 köşeli yıldızı ise Azerbaycan bayrağından alındığını söyledi. Seminerinin devamında Türk dili konuşan ülkelerin entegrasyonunun getirdiği fırsatlar ve risklere değinirken Türk dünyası ülkelerinin kendi aralarındaki ticaret hacminin zayıf olduğunu belirtti. Buna ek olarak, Türk Dili Konuşan Ülkelerin ticaret hacimleri ve ticaret ortakları hakkında detaylı bilgiler sundu. Ülkeler arası ticaretin bu denli düşük olması entegrasyonun güçlenmesinin önün- de yer alan önemli engellerin biri olduğunu ifade etti. Seminerin sonunda katılımcılar Türk dünyasının entegrasyon potensiyeli ve ülkeler arasındaki ilişkiler konularında görüş alışverişinde bulundular.

232 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Amu Darya’nın Sınır Bölgeleri: Tarihsel Retrospektif ve Mevcut Durum

21 Ocak 2016 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Misafir Araştırmacısı Doç. Dr. Jalalitdin Mirzayev “Amu Darya’nın Sınır Bölgeleri: Tarihsel Retrospektif ve Mevcut Durum” konulu seminer verdi. oç. Dr. Jalalitdin Mirzayev seminerinde ana hatlarıyla Amu Darya nehri çevresindeki Termez şehrinin tarihçesi, bölgede kurulan devletler ve tarihi eserlerin yanı sıra 19. yüzyıldan sonra Dönem kazanan jeo-politik konumu ile ilgili detaylı bilgiler sunmuştur. Kendi analizinde konuyu tarihsel, coğrafi, kültürel ve daha birçok perspektiften bakarak incelediğini ifade etmiştir. Termez şehri ve civarında bulunan tarihi kalıntılardan bahsederken Orta Asya’daki tek yeraltı Budist tapına- ğı ve tek Arkeoloji müzesinin Termez şehrinde bulunmasına vurgu yapmış, Termez şehrinin kültürel tarih açısından önemli bir şehir olduğunu belirtmiştir. Seminerinin devamında Termez kelimesinin anlamına bakıldığında suyun öbür tarafı anlamına gel- diğini belirten Mirzayev, bu bölgenin tarihte tarımsal amaçlı kullanılan bir bölge olduğunu ve hala tarım ve hayvancılığın bölgede devam ettirildiğini belirtmiştir. Bölge tarihi araştırıldığında ise yak- laşık 3000 sene önce eski-İran halklarının bölgeye yayılarak doğu ve kuzey taraflarında yaşadığını, daha sonraları ise büyük İskender ile birlikte bölge kültüründe Avrupa tarzı kültürün yapılan yapıt ve evlerden görmenin mümkün olduğundan bahsetmiştir. Lakin, bölgenin 16-19. yüzyıllar arasında ilgi alanı dışında kalması ile gelişemediğini ifade ederken 19. yüzyılda Rusya ile İngiltere arasındaki büyük oyunda jeo-politik öneme sahip olması bu bölgeyi tekrar gündeme getirdiğini ve büyük oyun sırasında bölgenin çeşitli stratejiler için kullanılmış oldu- ğunu sözlerine eklemiştir. Buna örnek olarak Rusya’nın 19. yüzyılın sonlarına doğru güçlü bir askeri üst kurduğunu belirtmiştir. Daha sonraları 1979 yılında başlayan Sovyetler Birliği ile Afganistan arası savaşta da Termez şehrinin logistik ve askeri geçişler için kullanıldığını ifade etmiştir. Amu Darya nehri çevresi ve Termez şehrinin güncel önemine değinirken 2001 yılından sonra te- rör ile savaş konusunda tekrar Afganistan’a yakınlığı nedeniyle gündeme geldiğini, burada Alman- ya’nın hava üssü kurduğunu, fakat bu üssün 2015 yılı sonunda kapandığını ifade etmiştir. Günü- müzde Termez şehrinin genelikle güvenlik ile ilgili konularda gündeme geldiğinin altını çizmiştir. Seminer sonunda katılımcılar Termez’in stratejik konumu ile tarihi konularında görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 233 FAALİYETLERİMİZ

Seminer K azakistan’da Özel Hanehalklarının Sürdürülebilir Geçim Koşullarının Oluşturulması

13 Ocak 2016 tarihinde Al-Farabi Kazak Milli Üniversitesi Sosyoloji ve Sosyal Çalışmalar Bölümünden Doç. Dr. Nazym Shedenova “Kazakistan’da Özel Hanehalklarının Sürdürülebilir Geçim Koşullarının Oluşturulması” konulu seminer verdi.

anlamda sıkıntılı dönemlerinde bu bağlantılardan yardım aldıkla- rını sözlerine eklemiştir. Araştırmaya yönelik paylaştığı bilgiler arasında şehirde yaşayan ailelerin %67’si ile kırsalda yaşayan ailelerin %46’sının herhangi bir yardıma ihtiyaç duymadan ihti- yaçlarının tamamını karşılayabildi- ğini belirtmiştir. Ayrıca, katılımcılar oç. Dr. Nazym Shedenova seminerinin ana konusu arasında %87,3’ünün herhangi bir olarak 2011 yılında Almatı şehri civarında kentsel aile ferdinden yardım almadan Dve kırsal bölgelerde bir araştırma grubu ile yapmış geçimlerini sağladığını ifade eder- oldukları sosyal analizin sonuçlarını paylaşmıştır. Araştır- ken %29,7’sinin aile fertlerinden malarında orta ve düşük gelirli ailelerin geçim stratejile- kısıtlı yardım alarak geçindiğini rini incelediklerini ve araştırmalarında konuyu ekonomik sadece 8%’inin diğer aile fertle- tarafından daha çok sosyolojik bakış açısıyla irdeledikle- ri ile karşılıklı olarak birbirlerini rini ifade etmiştir. Araştırmalarının neticelerinden bah- desteklediklerini bildirmiştir. Ka- sederken kent ile kırsal bölgeler arasındaki gelir farkının tılımcıların geçim stratejilerinde gittikçe arttığını belirtmiştir. Ailelerin kentleşme ve pazar %46’sının kredi aldığını ve bunla- ekonomisinden kaynaklanan değişik zorluklarla karşılaş- rın %32’sinin tüketim ihtiyaçlarını tığını ifade ederken buna örnek olarak iş için artan reka- karşılamada, %18,8’inin araba ve beti örnek göstermiştir. ev tamiratında kullanıldığını, sa- Ailelerin geçimlerini sağlamaya çalışırken genelikle aile dece %5’inin işlerini genişletme bağları veya yerel sosyal bağlarından (arkadaş, komşu, ve arazi alımı sebebiyle alındığını tanıdık) sosyal ve ekonomik yardım aldıklarının altını çiz- ifade etmiştir. Seminerinin so- miştir. Seminerinin devamında 1990’lı yıllardaki geçim nunda geçim stratejileri arasında stratejileri ile 2000’lı yıllardaki geçim stratejilerini karşılaş- önemli bir rol oynayan aile bağla- tırdıklarını ifade ederken 90’lı yıllardaki geçim planlarının rının ekonomik şartlar nedeniyle kısa dönemli ve sadece temel ihtiyaçları karşılamaya yö- birbirlerini destekleme güçlerinin nelik yapıldığını lakin bunun 2000’lı yıllarda orta ve uzun azaldığını da belirtmiştir. dönemli planlamalara dönüştüğünü ve emekliliğe yöne- Seminer sonunda katılımcılar aile lik finansal planlamaların arttığını ifade etmiştir. Sosyal bağları ve gelir düzeyleri konuları bağlar kapsamında akraba ilişkilerinin geçim stratejileri hakkında görüş alışverişinde bu- açısından önemli bir yer tuttuğunu ve ailelerin ekonomik lunmuşlardır.

234 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Günümüzdeki Rusya’nın Orta Asya Ülkelerindeki Jeopolitik Öncelikleri

29 Aralık 2015 tarihinde Al-Farabi Kazak Ulusal Üniversitesinin Uluslararası İlişkiler ve Dünya Ekonomisi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Ermek Çukubayev “Günümüzdeki Rusya’nın Orta Asya Ülkelerindeki Jeopolitik Öncelikleri” isimli seminer verdi.

dığını ve daha çok devletteki ve halk katmanındaki milliyetçilerin baskısı altında kalarak duygusal davranabildiği görüşünde bulun- muştur. Çin’in strateji ve planla- malarında 10, 30 veya 50 senelik planlar yaptığını ve bunun fazla bir süre olarak algılanmadığını belirtirken Rusya’da bunun yıllara hatta aylara düştüğünü ifade et- oç. Dr. Ermek Çukubayev “Günümüzdeki Rus- miştir. ya’nın Orta Asya Ülkelerindeki Jeopolitik Önce- Bölge ülkeleri ve Rusya arasındaki Dlikleri” isimli seminerinde ana hatlarıyla jeopolitik ilişkilere bakıldığında Hazar Deni- analizlerin nasıl yapıldığı, bu alanda nelere öncelik veril- zinin yer altı kaynaklarının bölün- diği, Rusya’nın Orta Asya’ya bakış açısı, Orta Asya devlet- mesi hususunda sınırlara göre bö- lerinin bölgedeki Rusya etkisine bakış açısı konuları hak- lündüğünde en büyük payın Ka- kında bilgiler sunmuş, bu konularda kendi analizlerini zakistan’a düşeceği için Rusya’nın açıklamıştır. Jeopolitik analizlerden bahsederken II. Dün- bu anlaşmaya yanaşmadığını ifa- ya Savaşı sonrası ülkeler arasındaki ilişkilerin anlaşma de etmiştir. Avrasya Ekonomik Bir- yoluna gidilerek diplomasi formatında çözümlendiğini, liği’nin işlevselliği ve Kazakistan’a lakin jeopolitika formatının ülkeler arası ilişkiler yerine getirilerinde devlet yetkilileri açı- ulusal çıkarlar üzerine kurulduğunu ifade etmiştir. Ayrı- sından bakıldığında yararlı, top- ca, jeopolitikada ulusal çıkarlara bakıldığından doğru ve lum ve iş adamlarının açısından yanlışın yerine güçlü ve güçsüzlerin var olduğunun altını bakıldığında ise zararlı olduğunu çizmiştir. sözlerine eklemiştir. Buna ek ola- Rusya’nın Orta Asya ülkelerine bakışında önemli olan rak Avrasya Ekonomik Birliğinin hususun, Orta Asya için toptan bir stratejisinin mi yoksa ekonomik bir birlik olmaktan çok her ülke için farklı bir stratejisinin mi olduğu sorusunun politik bir birlik olduğunu ve üye yer aldığını belirtmiştir. Boris Yeltsin’in kendi döneminde ülkelerin bunu bilerek bu birliğe Orta Asya’ya jeopolitik açıdan hiç ilgi göstermediğini ve dahil olduklarını belirtmiştir. Vladimir Putin’in de ilk başlarda Orta Asya ile ilgilenme- Seminerin sonunda katılımcılar diğini belirtmiştir. Bu konuda Batı ile ilişkilerin paralel rol Rusya Kazakistan ilişkileri yanısıra oynadığına değinerek ne zaman Batı ile ilişkileri bozulsa Rusya’nın Orta Asya ülkeleri ile ikili yüzünü Çin ve Orta Asya’ya döndüğünü ifade etmiştir. ilişkileri konularında görüş alışve- Ayrıca, Putin’in güncel bir jeopolitik stratejisinin olma- rişinde bulunulmuştur.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 235 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

BDT bölgesinde İslami Finans 23 Aralık 2015 tarihinde İslami Kalkınma Bankası (IDBG) grubunun bir kolu olan Özel Sektörün Geliştirilmesi İslami Kurumunun (ICD) Kıdemli Bölge Yöneticisi Samir Taghiyev “BDT Bölgesinde İslami Finans” konulu seminer verdi.

miştir. İslami Finans’ın Kazakistan için yeni bir kavram olduğunu ve kanunlarında İslami bankacılık sistemine yönelik yasaların ve ku- ralların çıkarılıp düzenlenmesi için gerekli girişimleri sürdüklerinin altını çizmiştir. Samir Taghiyev, As- ya’da ülkelerin İslami Finansı yeni amir Taghiyev “İslami Finans” adlı seminerinde ana hat- yeni keşfetmeye başladığını ve larıyla İslami Finans hakkında genel bilgiler sunmanın bu ülkeler arasında Azerbaycan, yanı sıra İslami bankacılığın işleyiş sistemi ve Kazakis- S Kazakistan, Kırgızistan, Türkme- tan’da ve Bağımsız Devletler topluluğunda (BDT) b u konu nistan, Tacikistan ve Kırgızistan’ın hakkında hukuki süreçte gelinen nokta hakkında detaylı yanı sıra diğer ülkelerin yer aldı- bilgiler sunmuştur. İslami Finans sektörünün gün geçtikçe ğını belirtmiştir. Samir Taghiyev’e büyüdüğünü ve bu sistemin BDT ülkelerinin ekonomilerinin göre Manila merkezli Asya Kal- gelişmesinde özellikle ekonomilerin sıkıntıya girdiği bu za- kınma Bankası ve Avrupa İmar ve manlarda nasıl bir rol oynayabilir sorusu hakkında çalışmala- Kalkınma Bankası da kendi üye rını yürüttüklerini ifade etmiştir. ülkelerinin ekonomik açıdan kal- İslami Finans BDT ülkelerinin ekonomilerinin kalkınmasında kınmalarına yardımcı olma düşün- geleneksel finansman sistemine alternatif olarak bu kalkın- cesiyle İslami Finans sektöründeki ma sürecinde önemli araçlar arasında yerini almakta oldu- girişimlerini hızlandırmıştır. ğunu ifade etmiştir. Konuşmasında Taghiyev Riba (faiz bazlı Orta Asya’da İslami Bankacılığın işlemlerin), Gharar (sözleşme belirsizlikleri/ aşırı risk), Maysir son yıllardaki önemli gelişmelere (sıfır risk mekanizmalarının aktarılması), Jahala (tarafların rağmen sınırlı kaldığını ve gele- yatırım cehaleti) hakkında Şeriatın yasağı ve gerçek varlık neksel oyuncuların iş modellerini zorunluluğu üzerinden finansal ürünlerin yapılandırılması İs- İslami hukuka uygun hale çevir- lami Finans kuruluşlarını yüksek faizli portföylere maruz kal- meye istekli bir şekilde ilgi göster- madan kurtulmasını sağlamakta olduğunu belirtmiştir. Şeri- diklerini belirtmiştir. Kazakistan’da atın işlemlerde reel sektör vurgusu gelir ve servet getirecek Abu Dabi’nin Al Hilal Bankı tama- üretken ekonomik faaliyetlerin ortaya çıkmasını sağlamakta men tam teşekküllü bir İslam ban- olduğunu ifade etmiştir. kasıdır ve ICD ile ortak olan Zaman Kendi kurumunun Kazakistan’daki faaliyetlerinden bahse- Bankasının ülkenin ikinci Şeriat fi- derken, Samir Taghiyev ICD’nin ana hissedarlarından olduğu nansör olma yönündeki faaliyetle- ilk İslami Leasing Şirketi’nin küçük ve orta işletmelere $20 ri sürmektedir. milyon değerinde donanım ve makine alımında kredi da- Seminer sonunda katılımcılar İsla- ğıttıklarını ifade etmiştir. İslami Finans’ın ticari faaliyetler ve mi Finans, küçük ve orta işletmeler İthal ikamesi ürünlerin üretilmesinin geliştirilmesinde ne tür konuları hakkında görüş alışveri- katkılarının olabileceği konusunda kendi görüşlerini bildir- şinde bulunmuşlardır.

236 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ETKİNLİK 21 Arallık 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, T.C. Almatı Çanakkale Başkonsolosluğu ile birlikte “Çanakkale Zaferinin Zaferinin 100. Yılı” adlı etkinlik 100.yılı düzenledi.

ürkiye Cumhuriyeti Almatı Baş- Etkinliğin amacı Çanakkale Zaferinin 100. yılında konsolosluğu, Avrasya Araştır- bu savaşın tarihteki anlam ve önemini hatırlamak Tma Enstitüsü, Yunus Emre Ens- ve vatanları için canlarını feda eden şehitlerimi- titüsü, MUSİAD ve Benim Yarım Türk ze saygılarımızı sunmaktır. Fotoğraf sergisinden platformu ile birlikte 21 Aralık 2015 sonra Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosu tarihinde “Çanakkale Zaferinin 100. Sayın Rıza Kağan Yılmaz bir konuşma yapmıştır. yılı” adlı etkinlik düzenlenmiştir. Etkin- Konuşmasına Çanakkale’de şehit olan askerle- lik programı kapsamında Çanakkale re rahmet dileyerek ve saygılarını sunarak baş- Fotoğraf sergisi gezilmiş, Çanakkale lamak istediğini ifade etmiştir. Ana hatlarıyla Savaşı belgeseli izlenilip ardından Çanakkale savaşının hem uluslararası ilişkiler Çanakkale Savaşının anlam ve öne- boyutuna hem de insani boyutuna değinmiştir. mi konusunda genel değerlendirme Çanakkale savaşının uluslararası ilişkiler açısından toplantısı yapılmıştır. Genel değerlen- önemli bir yere sahip olduğunu belirtirken bu sa- dirme bölümünde Avrasya Araştırma vaş sonrası Anzakların Avustralya ve Yeni Zelanda Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Nevzat kimlikleriyle dünya sahnesine çıkmalarının önünü Şimşek’in moderatörlüğünde Ahmet açtığını ifade etmiştir. Çanakkale savaşının tarihte Yesevi Üniversitesinden Dr. Raşit Ta- son centilmenler savaşı olarak bilindiğini de sözleri- cibayev ve Al-Farabi Üniversitesinden ne eklemiştir. İnsani boyutunda ise vatan toprağını Dr. Mehmet Aslan konuşma yapmış- savunmak için Osmanlı imparatorluğunun dört bir lardır. tarafından Çanakkale’de harp etmeye gelerek can-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 237 FAALİYETLERİMİZ

larını feda eden insanların bir savaş olduğunun altı- bulunduğunu ifade etmiş- nı çizerek şair Fazıl Hüsnü tir. Çanakkale’deki ruhun Kaynarca’dan yaptığı alın- her zaman Türk milletinin tı ile Çanakkale savaşının her birinin içinde olduğu- Osmanlının son sözü ve nu ve gerekirse tekrar ya- yeni Türkiye’nin önsözü- ratılabileceğini belirtmiştir. dür ifadesini kullanmıştır. Sözlerinin sonunda tarih Genel değerlendirme bö- eğer geçmişte neyin nasıl lümünde Avrasya Araştırma Enstitüsü müdü- yapıldığını ve neyin neden yapılamadığını rü Doç. Dr. Nevzat Şimşek konuşmasına Ça- gösteren bir öğretmen ise aslında Çanak- nakkale zaferini anma etkinliğini sahiplenen kale öğreticiliğini korumalıdır sözleri ile gö- Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosu rüşlerini bildirerek konuşmasını bitirmiştir. Sayın Rıza Kağan Yılmaz’a, organizasyonu Ahmet Yesevi Üniversitesinden Dr. Raşit Taci- birlikte gerçekleştirdikleri Yunus Emre Ens- bayev’in konuşmasının ana teması Rus kay- titüsüne, Musiad’a ve Benim Yarım Türk sivil naklarında I. Dünya savaşı ve Çanakkale sa- toplum kuruluşuna teşekkürlerini sunarak vaşı olmuştur. Konuşmasında konuya genel başlamıştır. olarak üç boyutta bakılabileceğini, bunların Konuşmasında Çanakkale savaşının tarihte- tarihi açıdan, uluslararası sonuçlar ve araştır- ki önemini belirten değerlendirmeler yapma yönü açısından olduğunu ifade etmiştir. mıştır. Bunların arasında bu zaferin dünya Tarihi açıdan bakıldığında Çanakkale savaşı- tarihinde kendi adına dikilen abide kadar nın Osmanlı’nın son büyük zaferi olduğunu kalıcı ve destansı olduğunu, Kurtuluş savaşı belirtmiştir. Savaşta boğazın itilaf devletleri öncesi önemli bir silkiniş ve önemli bir zafer için Rusya’ya yardım etmede kilit nokta oldu- olduğunu ifade etmiş, milli bilincimizi ve uya- ğunu, lakin boğazın geçilememesinin Rus- nışımızı etkileyen çok önemli bir savaş oldu- ya’ya yapılan silah sevkiyatını %25 sekteye ğunun altını çizmiştir. Çanakkale savaşının, uğratarak daha da zayıflamasına yol açtığını emperyalizmin yenilebileceğini kanıtlayarak belirtmiştir. Hindistan’dan Avusturalya ve Yeni Zelanda’ya Uluslararası neticelerine bakıldığında ise kadar mazlum milletlerde ezilen dünyada 1917’de Çarlık Rusya’sının yıkılmasını ve dün- milli bilincin uyanışını hızlandırdığını belirt- ya güç dengelerini değiştirecek olan Sovyet- miştir. Bu savaşın I. Dünya savaşının kaderini ler Birliği’nin kurulmasını vurgulamak gerek- ve savaş sonundaki gelişmelerini etkileyen tiğini ifade etmiştir. Bunu yanı sıra I. Dünya

238 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ KONFERANS Savaşının tam neticelenmemiş olmasının 20 yıllık bir aradan sonra II. Dünya Savaşının çıkmasına sebebiyet verdiğini ifade ederek, Çanakkale savaşındaki acı tecrü- Bağımsızlık - benin İngiltere’ye Normandiya çıkarmasında ders olduğunu Ana Değerimiz belirtmiştir. Son olarak araştır- ma boyutunda ise Çanakkale’de 15 Aralık 2015 tarihinde Avrasya Araştırma sadece İngiliz ve Anzakların de- Enstitüsü Bağımsızlık - Ana Değerimiz adlı ğil Hindistan ve Senegal’den on binlerce Müslümanın çeşitli pro- konferans düzenledi. pagandalarla kandırılarak ülke- lerinden toplanıp Çanakkale’de vrasya Araştırma Enstitüsü olarak, Türkiye Cumhu- harp etmeleri için getirildiği ger- riyeti Almatı Başkonsolosluğunun himayelerinde çeğinin gün yüzüne fazla çıka- Ave Türkiye ile Kazakistan Türklerinin kurdukları sivil rılmadığını sözlerine eklemiştir. toplum kuruluşlarının destekleriyle Kazakistan bağım- Al-Farabi Üniversitesinden Dr. sızlık günü dolayısıyla 15 Aralık 2015 tarihinde «Bağım- Mehmet Aslan konuşmasında sızlık – Ana Değerimiz» isimli konferans düzenlenmiştir. Çanakkale ruhunun jeopolitik Konferansın açılış konuşmalarını Türkiye Cumhuriyeti ve jeokültürel boyutu konusuna Almatı Başkonsolosu sayın Rıza Kağan Yılmaz ile Avrasya değinmiştir. Bizi Orta Asya’daki Araştırma Enstitüsü müdürü sayın Doç. Dr. Nevzat Şimşek halklarla birleştiren en önemli yapmıştır. Konferansı ana konuşmacı olarak Kazakistan unsurun ortak bozkır kültürüne Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığı Felsefe, Siyaset Bi- sahip olunduğuna işaret eden Dr. limi ve İlâhiyat Enstitüsü Başkanı’nın Danışmanı Prof. Dr. Mehmet Aslan bu kültürün özet- Abdumalik Nisanbayev sunmuştur. le paylaşmak ve yardımlaşmak Konferansın amacı 16 Aralık bağımsızlık günü kutlamaları olduğunu ifade etmiştir. Çarlık çerçevesinde bağımsızlığın Kazak halkı için önemi, getiri- Rusya’sının yıkılmasının ardından leri ve bu süreçte yaşanan olayları ve tarihçesini yeniden daha yeni savaştığımız Rusya’dan hatırlamak ve bazı bilinmeyen konulara Prof. Dr. Abduma- yaklaşık 250.000 beyaz Rus’un lik Nisanbayev’in yaptığı konuşma ile ışık tutmaktır. Ayrı- İstanbul ve Gelibolu’da misafir ca, Avrasya Araştırma Enstitüsü olarak «Bağımsızlık – Ana edilmesinin Çanakkale ruhunu Değerimiz» isimli konferans düzenleyerek Kazakistan’ın ve bozkır kültürünü gösterdiğini bağımsızlık gününün anlam ve önemine gösterdiğimiz belirtmiştir. Çanakkale ruhu ile ilgi ve saygıyı belirtmektir. dünya ya örnek olmuş bir millet olduklarını ve bu ruhun bizi Orta Konferansın ilk açılış konuşmasını Türkiye Cumhuriyeti Al- Asya’ya bağladığını ve bağlama- matı Başkonsolosu sayın Rıza Kağan Yılmaz yapmıştır. Sayın ya devam edeceğini belirtmiştir. Rıza Kağan Yılmaz konuşmasına Kazakistan’ın bağımsızlığı- nı yeniden kazanmasının 24. Yılını kutlayarak başlamıştır. Etkinlik kapsamında fotoğraf ser- Bağımsızlığın kazanılmasında ve bu günleri görmesinde gisi saat 17.00’ye kadar açık kal- büyük katkıları ve yönlendirmeleri olan Cumhurbaşkanı mış, programın devamında saat sayın Nursultan Nazarbayev’e saygı ve şükranlarını sundu- 18:30’da SEPYA Filmcilik şirketi- ğunu ifade etmiştir. Türkiye’nin Kazakistan’ın bağımsızlığını nin izniyle Son Mektup filminin ilk tanıyan ülke olduğunu ve bu adımın ortak kültür ve mi- gösterimi yapılmıştır. rasımızın gereği olarak atıldığının altını çizmiştir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 239 FAALİYETLERİMİZ

Türkiye ve Kazakistan’ın Türk dünyası- diğini ifade ederken bağımsızlık sayesinde Kazak nın köklü devletleri olarak bu dünyanın halkı kendi gerçek tarihine kavuşarak diline, dinine geliştirilmesi ve ilerlemesi için faaliyet ve kimliğine dönüş yaptığını belirtmiştir. Buna ek gösterdiklerini belirtmekle beraber olarak devlet sembollerinin belirlenmesi ve milli Türk Keneşi’nin tamamen bu amaç- geleneklerin canlandırılmasının da bağımsızlık sa- la kurulduğunu sözlerine eklemiştir. yesinde elde edildiğini sözlerine eklemiştir. Bundan Kültür alanında yapılan çalışmalara dolayı diğer tüm Türk dili konuşan halklar gibi Ka- uluslararası düzeyde Türk Akademisi zak halkının da öz cevherinin bağımsızlık olduğunu ve Türksoy’un örnek gösterebileceği- ve onun korunması ile güçlendirilmesinin hayati ni ifade ederken ikili ilişkilerde Ahmet öneme sahip olduğunun altını çizmiştir. Yesevi Üniversitesi Avrasya Araştırma Konuşmasının devamında Kazakistan’ın bağımsız- Enstitüsünün örnek gösterilebilece- lığını yeniden ilan eden, kurucu cumhurbaşkanı ğini belirtmiştir. Sayın Başkonsolos sayın Nursultan Nazarbayev’in şahsında tüm Kaza- konuşmasını güneşe koşan kartalla kistan’ın bağımsızlık gününü en içten dileklerimizle Alsancak üzerindeki ay yıldızın kardeş- kutladığımızı belirtmiştir. Sayın Nursultan Nazarba- liğinin devam etmesini ve daha büyük yev’in 24 yıl gibi kısa bir sürede Kazakistan’ı dünya başarılara imza atmasını temenni etti- sahnesinde saygın bir konuma getirebilmesi, onun ğini ifade ederek tamamlamıştır. vizyoner bir kişiliğe sahip olduğunun açık bir gös- Konferansın ikinci açılış konuşmasını tergesi olduğunu ifade etmiştir. Avrasya Araştırma Enstitüsü müdürü Bu vizyoner kişiliğinin emarelerini her yıl düzenledi- sayın Doç. Dr. Nevzat Şimşek Kazakis- ği Halka Sesleniş konuşmalarında görmenin müm- tan’ın bağımsızlık günü vesilesiyle Ka- kün olduğundan bahsetmiştir. Örneğin 30 Kasım’da zakça yapmıştır. Sayın Doç. Dr. Nevzat yaptığı halka sesleniş konuşmasında çok önemli Şimşek konuşmasında bağımsızlığın konulara değindiğini, kriz ortamında ülkenin ön- her halkın temel değerlerinden birisi celikli hedeflerini ana hatlarıyla belirtiğini sözlerine olduğunu ifade etmiştir. Tarihte Ka- eklemiştir. Büyüme-Reform-Gelişme. Bu hedefler zakların bağımsızlık ve özgürlükleri bağlamında sağlam ve istikrarlı adımlar atılması du- için büyük mücadeleler verdiğini ve rumunda Kazakistan ekonomisinin gelecekte dün- son 2-3 asır içerisinde 300’den fazla ya ekonomisi içinde hatırı sayılır bir yer edineceğini küçük ve büyük çaplı özgürlük ayak- ve de Kazak halkının ekonomik refahının yanı sıra lanmalarına çıktıklarını belirtmiştir. Üç insan sermayesi potansiyelini de üst düzeylere çıka- asır boyunca beklenen bağımsızlık 16 racağını ifade etmiştir. Aralık 1991 yılında yeniden ilân edil-

240 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ 2003 yılında Kültürel Miras programının başlatılması sayesinde Çin, Fars, Arap ve Avrupa arşivlerinden toplanan Ka- zak tarihi, kültürü ve felsefesine yönelik belgelerin bir araya getirilmesi sayesinde 500 ciltlik eser basılmıştır. Bu tür araş- tırmaların hem Kazakistan’daki araştırma faaliyetlerini geliş- tirmede hem de kökümüzü ve tarihimizi bilmek açısından muazzam bir kaynak oluşturmakta olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, özellikle felsefe alanında bugüne kadar sadece Abay, Ibıray Altınsarin, Şokan Valihanov’u tanır iken bu kişilerin dışında birçok felsefeciyi tanıyarak onların da çalışmalarını 20. ciltlik bir eser olarak eski zamanlardan günümüze Ka- Ayrıca, Avrasya Araştırma Enstitüsü ola- zak felsefesi adı altında çıkarıldığını ifade etmiştir. Bunun rak Üniversite misyonu ve vizyonuna yanı sıra ata sözleri araştırmaları neticesinde 100 ciltlik bir uygun çeşitli organizasyonlar düzen- esere sahip olunduğunu sözlerine eklemiştir. Ayrıca tari- lemeye gayret ettikleri ifade etmiştir. himizdeki Alaşorda ve onun liderleri Aleyhan Bökeyhan, Örneğin Kazak hanlığının 550. yılını Ahmet Baytursınov ve Magcan Jumabayev hakkında daha Almatı’da Uluslararası Türk Akademisi kapsamlı araştırmalar yapma imkanı buldularını belirtmiştir. ile birlikte kutlayan ilk kurum olduk- Tüm bunların Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in bu larının yanı sıra başka da ekonomi, projeye finansal destek sağlayarak hayata geçirilmesine ola- siyaset, dış politika, güvenlik vb. bir- nak sağlaması ile mümkün olduğunu belirtmekle beraber çok konuda çeşitli faaliyetler gerçek- tüm çalışmaların Kazak halkının kendi tarihini, felsefesini leştirdiklerinin altını çizmiştir. Bundan ve kültürünü tanıyarak bilinç düzeyinin artırılması ve milli sonra da Kazakistan’a, Kazakistan-Tür- kimliğinin canlandırılması adına yapılan çalışmalar olduğu- kiye ilişkilerine, tüm Türk dili konuşan nu belirtmiştir. Bu çalışmaların hepsinin bağımsız bir devlet ülkelerin yararına olabilecek her türlü olunması sayesinde gerçekleştiğini sözlerine eklerken bu organizasyonda işbirliğine açık olduk- çalışmaların gelecek nesillerin de kültürel, ruhani değerle- larını ifade etmiştir. rini öğrenmesinde önemli rol oynayacağının altını çizmiştir. Konferansın ana konuşmacısı Kaza- Bağımsızlık konusundaki araştırmaları sırasında Atatürk’ün kistan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim 1933 yılındaki konuşmasında Sovyetler Birliğinin bu en sıkı Bakanlığı Felsefe, Siyaset Bilimi ve dönemlerinde bir gün Sovyetler Birliği çökeceğini, bu ger- İlâhiyat Enstitüsü Başkanı’nın Danış- çekleştiğinde Orta Asya’daki kardeşlerimizle kavuşmaya manı Prof. Dr. Abdumalik Nisanbayev hazır olunması gerektiği şeklindeki sözünde Atatürk’ün ileri konuşmasında Kazakistan’ın bağım- vizyonundan bahsetmiş ve bunu çok ilginç bulduğunu söz- sızlığına Sovyetler Birliği’nin yıkılma- lerine eklemiştir. sının ardından bir nevi otomatik ola- Son olarak Hoca Ahmet Yesevi Vakfı ile UNESCO’nun finan- rak kavuştuğunu lakin bağımsızlığın sal desteği sayesinde Türkistan ansiklopedisinin Türkistan’ın bir ülkenin temel değerlerinden birisi 1500.üncü yıl dönümü için hazırladıklarını, bu eserden tari- olduğu için sonuna kadar korunması hi, kültürel ve felsefi olarak Kazak halkının yararlanabileceği- gerektiğini ifade etmiştir. Bağımsızlık ni belirtmiştir. Konuşmasının sonunda tekrardan bağımsız- sonrası ekonomik, siyasi, kültürel ve lığın değerine vurgu yaparak Kazakistan’ın bağımsızlığının ruhani yenilenmeyi hayata geçirilme- sonsuz olması dileğiyle herkesin bağımsızlık gününü kutla- sinin mimarının Nursultan Nazarbayev mıştır. olduğunu belirtmiştir. Kazakistan’da 130 etnik grubun yaşadığını ve birlik Konferansın sonunda soru cevap kısmında, Prof. Dr. Abdu- ve beraberliğin korunduğunu ve ko- malik Nisanbayev katılımcıların bağımsızlık konusu hakkın- runması gerektiğinin altını çizmiştir. daki sorularına cevap vermiştir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 241 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

K azakistan’ın Bölgesel ve Kentsel Gelişimi

10 Aralık 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Kanat Makhanov “Kazakistan’ın Bölgesel ve Kentsel Gelişimi” konulu seminer verdi.

anat Makhanov “Kazakis- ğunu ifade etmiştir. Söz konusu transferlerin Doğu Kaza- tan’ın Bölgesel ve Kentsel kistan bölgesi bütçesinin %70’ini, Kuzey Kazakistan için KGelişimi” adlı seminerin- bu sayının %75 civarında olduğunu belirtmiş, bu yardı- de ana hatlarıyla bölgelerin ma en bağımlı olan bölgenin ise %80’i aşan oran ile Gü- arasındaki gelir dengesizliği, ney Kazakistan bölgesi olduğunu sözlerine eklemiştir. ulusal bütçenin bölgesel büt- Seminerinin devamında kentsel gelişimin ve şehirlerin çelere katkısı ve kentsel geli- ekonomiye katkıları üzerine bilgiler sunan Makhanov şim proje ve politikaları hak- Kazakistan’daki şehirler üzerine yaptığı araştırma sonu- kında detaylı bilgiler sunmuş- cu şehir büyüklüğü ile şehrin gelişimi arasında pozitif tur. Gayri Safi Bölgesel Hasıla bir ilişki olduğunu ifade etmiştir. Kazakistan’da kent- gelirlerine bakıldığında listede leşme oranının yüksek olduğun belirtirken kentleşme birinci sırayı Atırav şehrinin al- seviyesinin 2007’deki düşüşünü şehir tanımında nüfus dığını ve listenin son sırasında limitinin artırılması ile bazı şehirlerin statülerini kaybet- yer alan Güney Kazakistan böl- melerinden kaynaklandığını ifade etmiştir. Kentleşme gesi ile arasında yaklaşık ola- proje ve politikalarını yürütmesi için 2013 yılında Böl- rak 7 kat gelir farkı olduğunun gesel Kalkınma Bakanlığının kurulduğunu lakin çeşitli altını çizmiştir. Listede ayrıca sebeblerden dolayı bu bakanlığın 2014’ün Ağustos Almatı ve Astana şehirleri ve ayında kapandığını ve görevlerini Ulusal Ekonomi Ba- petrol çıkarılan şehirlerin en kanlığına devrettiğini ifade etmiştir. Ayrıca, devlet pro- üst sıraları aldığını belirtmiştir. jeleri arasında en göze çarpan projenin mono şehirler geliştirme programı olduğunu dile getirirken bu proje- Ulusal bütçeden Atırav şehri lere gereken ilgi ve desteğin gösterilmemesinden dola- dışında tüm bölge bütçelerine yı verimli sonuçların alınamadığını belirtmiştir. çeşitli oranlarda kaynak aktarıl- dığını belirtirken Güney, Kuzey Seminerin sonunda katılımcılar kentleşme, bölgesel ve Doğu bölgelerinin bu yardı- ekonomi ve kentleşmenin tarım sektörüne etkileri ko- ma ileri derecede bağımlı oldu- nularında görüş alışverisinde bulunmuşlardır.

242 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ZİYARET TÜRKİYE CUMHURİYETİ ASTANA BÜYÜKELÇİSİ SAYIN DR. NEVZAT UYANIK’IN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

Aralık 2015 tarihinde Almatı ziyareti kapsamında Türki- ye Cumhuriyeti Astana Büyükelçisi sayın Dr. Nevzat Uya- 7nık Avrasya Araştırma Enstitüsünü ziyaret etti. Ziyaret sırasında enstitü çalışanları ile tanışma gerçekleştirilip ens- titünün imkânları tanıtıldıktan sonra enstitüsü müdürümüz sayın Doç. Dr. Nevzat Şimşek Avrasya Araştırma Enstitüsünün faaliyetleri hakkında bir sunum yapmıştır. Sunumunda ens- titünün Kazakistan başta olmak üzere Avrasya bölgesindeki akademisyenlerle ve çeşitli düşünce kuruluşları ile işbirliği yaparak konferans, forum, çalıştay ve seminerler düzenleme- nin yanı sıra çeşitli konular üzerinde ortak akademik projeler geliştirildiğini ifade etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Astana Büyükelçisi sayın Dr. Nevzat Uyanık ise enstitünün proje ve faaliyetleri hakkında kendi görüş ve önerilerini ifade ederek Astana’daki bazı üniversite ve düşünce kuruluşları ile işbirliği yapma suretiyle Enstitünün Astana’da da bazı faaliyetler yap- masının önemli olduğunu belirtmiştir.

Seminer Çii n' n Yeni İpek Yolu Projesi'nin Avrasya Jeopolitiği İçin Önemi

3 Aralık 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Dinara Taldybayeva “Çin'in Yeni İpek Yolu Projesi'nin Avrasya Jeopolitiği İçin Önemi” konulu seminer verdi.

inara Taldybayeva “Çin’in Yeni İpek Yolu Projesi’nin Avrasya Jeopolitiği İçin Önemi” adlı seminerinde ana hatlarıyla Çin, Kazakistan ve ABD için İpek yolu Ekonomik Kuşağı projesinin Dönemi ve İpek yolu güzergahı üzerinde kurulması planlanan ama hayata geçirilemeyen çeşitli projeler hakkında bilgiler sunmuştur. İpek yolu teriminin tarihte ilk olarak 1870 yılında Fer- dinand von Richthofen tarafından kullanıldığını belirten Taldybayeva, adını Çinlilerin karlı ipek ticaretinden aldığını ifade etmiştir. İpek yolu Ekonomik Kuşağı projesinin ilk olarak Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in 2013 yılında açıkladığını belirtmekle beraber bundan daha önce de çeşitli ülkelerin devlet yetkililerinin benzer proje açıklamalarında bulunduğunu sözlerine eklemiştir. Buna örnek olarak 2011 senesinde dönemin ABD Dış İşleri Bakanı Hillary Clinton’un Afganistan’ın da içinde bulunduğu Yeni İpek Yolu projesi açıklamasını göstermiştir. Ayrıca İpek yolu üzerinde Avrupa’nın çeşitli ulaşım yolla- rının geliştirilmesine yönelik planlarında Orta Asya Ekonomileri Özel Programı (SPECA) ve Kaf-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 243 FAALİYETLERİMİZ

kasya-Asya Ulaştırma Koridoru (TRACECA) gibi çeşitli projeleri hayata geçirmeye çalıştığı, fakat başarılı olamadığının altını çizmiştir. Çin’in İpek yolu Ekonomik Kuşağı projesini açıklamasının ardından çalışmalarını hızlı bir şekilde büyük yatırımlar yaparak yürüttüğünü ve bu yüzden diğer projelere nazaran realitiye daha yakın olduğunun altını çizen Taldybayeva, İpek yolu Ekonomik Kuşağı projesinin Kazakistan’ın Nurlu Yol devlet programının ulaşım koridorlarının altyapılarını geliştirme hedefine faydalı olabileceği için Kazakistan’ın bu projeye dahil olduğunu ifade etmiştir. Çin’in bir ekonomik koridor inşa ederek ana hedef Avrupa ülkeleri olmak üzere Orta Asya ülkeleri ile de ticari ilişkilerini geliştirerek bölge ile arasındaki ekonomik entegrasyonu da artırmayı hedeflediğini belirtmiştir. Seminerin sonunda katılımcılar Çin, bölge ekonomisi ve Orta Asya’nın jeopolitik önemi konuları hakkında görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

Seminer Günümüzde Kazakistan Dış Politikası: Fırsatlar ve Tehditler

26 Kasım 2015 r. Askar Nurşa “Günümüzde Kazakistan Dış Politi- tarihinde Kazakistan kası: Fırsatlar ve Tehditler” adlı seminerinde ana Dhatlarıyla Kazakistan’ın dış politikasını şekillendiren Cumhuriyeti kurumlar ve mekanizmalar hakkında, Dış İşleri Bakanlığı, Gü- Cumhurbaşkanlığı venlik Konseyi ve Elçilikler arasındaki ilişkiler ve dış politika- Fonuna Bağlı nın yapılandırılmasındaki rolleri ile ilgili bilgiler sunmuştur. Dünya Ekonomisi Dış politikaları hayata geçirirken Dış İşleri’nin konsept belir- ve Politikaları mede aktif bir rol oynadığını ve elçiliklerinde ikili ilişkilerin Enstitüsü Dış Politika geliştirilmesinde etkili çalışmaları ülkeler arası bağlantının gücüne güç kattığını birkaç örnek göstererek belirtmiştir. Çalışmaları Proje Bunların arasında ABD ve Kazakistan arasındaki ilişkilerin Koordinatörü Dr. Askar çok yönlü dış politika stratejisinden çok daha ileriye taşın- Nurşa “Günümüzde masında ABD’deki elçiliğin çalışmalarının önemli katkıları ol- Kazakistan Dış duğunu ifade etmiştir. Bu hususta ayrıca elçilerin dış işlerine bağlı olmalarına rağmen Cumhurbaşkanı tarafından seçil- Politikası: Fırsatlar diğini ve elçi seçimi sürecinde iki türlü atamanın gerçekleş- ve Tehditler” konulu tiğini ifade etmiştir. Birincisi siyasi atamalar Kazakistan’daki seminer verdi. ünlü bazı şahsiyetlerin herhangi bir diplomasi veya siyaset

244 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ tecrübesi olmadığı halde çeşitli ülkelere elçi olarak atanmaları o ülke ile ilişkilere verilen önemi ifade ettiğini belirtmiştir. İkinci tür atamaların kariyer atamaları olduğunu ve bu kişilerin alanlarında uzman hayatlarını diplomasiye adamış kişiler olduğunun altını çizmiştir. Buna ek olarak son yıllarda elçi seçiminde kariyer atamalarını sıklaştığını sözlerine eklemiştir. Seminerinin devamında 10 sene öncesi ile bugünü karşılaştırdığında dış politika üzerine resmi devlet görüşünün yanında muhalif görüşlerinde yer aldığını ama bugüne baktığımızda bu muhalif görüşlerin zayıfladığını ifade etmiştir. Analizlerinin devamında 15 sene öncesi ile bugünü karşılaştır- dığında dış politikada iki grubun yer aldığını bunların liberaller ve milliyetçiler olduğunu ve kısaca hangi konularda muhalefet ettiklerine değinmiştir. Liberallerin çoğunlukla ana eleştiri konusu olarak Kazakistan’daki insan hakları ve demokrasi konuları üzerine durduğunu lakin George Bush’un ardından Barack Obama’nın ABD başkanı olması ve bu konuları hiç ele almaması liberallere fazla söz bırakmadığı için bu grubun şu an etkin olmadığını ifade etmiştir. Milliyetçilerin ise kendi içlerinde değişik gruplara ayrıldığını anti-Çin, anti-Rusya ve Pro-Türk gibi gruplara ayrıldığını ve ana eleştiri konularının Avrasya Ekonomik Birliği karşıtlığı ve Çin’e toprak satımı konuları üzerine yoğunlaştığını ifade etmekle beraber her iki grubunda günümüzde artık pek varlık göstermediklerini ifade etmiştir. Seminerin sonunda katılımcılar dış politika, bürokrasi konularında görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

görüşme KAZAKİSTAN DEVLET RADYOSUNUN (KAZAK RADYOSU) ALMATI ŞUBESİ BAŞ EDİTÖRÜ MURAT MUKAŞEV İLE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ DOÇ. DR. NEVZAT ŞİMŞEK’İN GÖRÜŞMESİ

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 245 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

Küresel Kriz ve Gelişmekte Olan Ülkeler 19 Kasım 2015 tarihinde Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necat Coşkun “Küresel Kriz ve Gelişmekte Olan Ülkeler” adlı seminer verdi.

soktuduğunu ve küresel ekonomide belirsizliğe yol açtığını belirtmiştir. Döviz kurlarının değer kazanıp ulusal paraların değer kaybetmesi, yabancı yatırımcıların paralarını çekmesi ve faiz artışının sermaye çıkışını tetiklemesi gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümelerini azaltmıştır. Çin hakkın- azi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte- daki analizlerinde Çin’in iş gücünün si, İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa sınırına dayanması nedeniyel emek Necat Coşkun “Küresel Kriz ve Gelişmekte Olan Ül- G arzı arttırdığı için maliyet fiyatlarının keler” adlı seminerinin ana konusu olarak kriz sonrası dö- artmasının ve Çin’in ihracatının %60’ını nemde yaşanan gelişmeler ile ilgili analizlerini bildirmiştir. gerçekleştiren firmaların ithalata daya- Bu süreçte gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik lı üretim yapmaları nedeniyle ithalat durumları, krizin bu ülke ekonomilerine etkilerinin yanısıra fiyatlarının artmasının Çin’in maliyet kriz sonrası ABD, Rusya ve Çin ekonomileri hakkında detay- avantajını koruyamaz duruma gelme- lı bilgiler sunmuştur. Küresel krizin üç aşaması olduğunu ilk sine yol açtığını belirtmiştir. Bunun aşamada krizin Anglo-Saxon dünyasının problemi olarak yanısıra Çin’in ihracattaki kayıplarını iç ortaya çıktığını, ikinci aşamada şekil değiştirerek Avrupa’yı pazara dönerek karşılamasının, bahse- etkilediğini ve üçüncü aşamada günümüzde gelişmekte dilen transformasyon sürecinin somut olan ekonomilerin durgunluğun etkilerini daha fazla his- bir kanıtı olduğunu ifade etmiştir. Rus- setmeye başladıklarını ifade etmiştir. ya üzerine yaptığı analizlerde özellikle Gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelere nazaran kriz zamanında büyük ölçüde akıtılan daha hızlı toparlandığını belirtmiş, gelişmekte olan ül- sermayenin, şirketleri borçlanma açı- kelerin büyüme oranlarının azalmasına rağmen küresel sından büyük sıkıntıya soktuğunu, büyüme oranına gelişen ülkelerden daha önemli katkı dolayısıyla borçlanma miktarının, 2003 sağladığını ifade etmiştir. 2008-2013 yılları arasında ge- yılında 4 trilyon dolar iken son IMF lişmekte olan ülkelerin ortalama %7 büyüdüğünü ve bu rakamlarına göre 23 trilyon dolara ka- büyümenin sebepleri arasında iç pazara dönük hareket- dar çıktığını sözlerine eklemiştir. Son lenmeyi ve likitide bolluğunu göstermiştir. Yalnız 2014- olarak, artan durgunluk maliyetlerinin 2015 yıllarında gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin topar- azaltılmasının ve bu noktada dünya lanmaya başlamasına rağmen gelişen ülkelerde büyü- ekonomisinin geleceğinin ABD ve me hızının azalmaya başladığını belirmiştir. Analizlerinin Çin’in uygulayacağı politikalara bağlı devamında büyümenin azalmasında ABD’nin ekono- olduğunu analizleri arasına eklemiştir. misinin iyileşme göstermesinin, Çin’in transformasyon Seminer sonunda katılımcılar Çin ve geçirmesinin ve gelişmekte olan ülkelerde özel kesimin Rusya ekonomileri ve küresel ekonomi ağır borç yükünün etkili olduğunu ifade etmiştir. konularında görüş alışverişinde bulun- ABD ekonomisindeki normalleşme sürecinin, gelişmek- muşlardır. te olan ülkelerin likitide ihtiyacını ciddi ölçüde sıkıntıya

246 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer

Orta Asya’da Su Kaynaklarının Yönetimi 11 Kasım 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Saule Akhmetkaliyeva “Orta Asya’da Su Kaynaklarının Yönetimi” konulu seminer verdi.

mansap ülkelerinin suyu tarımda kullanmak istemesi ve memba ülkelerinin ise suyu enerji (hidroelektrik) üretmek için kullanmak istemesi yüzünden çıktığını be- lirtmiştir. Çevresel sorunlarına değindiğin- de bölgedeki suyun tuz oranının 10% dan 60%’lara kadar çıktığını, buna ek olarak kirlenme oranının artığını, su rezervlerinin azaldı- ğını ifade etmiştir. Bu sorunların çözüm süreçlerinde ülkelerin kendi imkânlarının yetersiz olma- vrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacılarından sı nedeniyle Birleşmiş Milletler Saule Akhmetkaliyeva “Orta Asya’da Su Kaynak- Kalkınma Programı, Asya Kalkın- Alarının Yönetimi” adlı seminerinde ana hatlarıyla ma Bankası, Dünya Bankası gibi bölgedeki mevcut durum, su kullanımında karşılaşılan uluslararası kuruluşlardan yardım sorunlar ve yasalar hakkında detaylı bilgiler sunmuştur. talep ettiklerini sözlerine ekle- Bölge de su yönetimi konusunda ana sorunun Sovyet- miştir. Seminerinin sonunda bu ler Birliği’nin dağılmasının ardından merkezi yönetimin sorunların çözümüne ilişkin tavsi- dağılması ile her ülkenin kendi yönetim mekanizmala- yelerinin içinde yeni teknolojileri rını oluşturmasına bağlı olarak su kaynakları yönetimi- ve metotları kullanarak tarımda nin zayıfladığını belirtmiştir. Ayrıca memba ve mansap su kullanımının verimliliğinin ar- ülkeleri arasında su kullanımı hakkında görüş ayrılıkları- tırılıp israfının azaltılması, karar nın bölgesel bir yönetim sisteminin oluşturulmasını da verme mekanizmalarının oluştu- zorlaştırdığını ifade etmiştir. rulması ve su kaynaklarının yö- netiminin öncelikle ülke bazında Orta Asya ülkelerinin su tüketimi açısından kişi başı- geliştirilip, sonra bölgesel yöne- na düşen m3 listesinde üst sıralarda yer aldığını belir- tim düzeyine geçilmesi gerektiği- tirken Türkmenistan’ın dünyada birinci, Özbekistan’ın ni belirmiştir. dördüncü ve Kazakistan’ın on birinci sırada yer aldığı- nın altını çizmiştir. Tüketim oranlarının bu kadar yük- Seminer sonunda katılımcılar çe- sek olmasının sebepleri arasında teknolojik altyapının şitli projeler ve su yönetim politi- Sovyetler Birliği zamanından kalma eski olmasından kaları hakkında görüş alışverişin- kaynakladığını, bu yüzden suyun kullanıcıya ulaştırıla- de bulunmuştur. na kadar çoğunun israf olduğunu ifade etmiştir. Bölge ülkelerinin su kullanımındaki görüş ayrılıklarının ise

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 247 FAALİYETLERİMİZ

Seminer ORTA ASYA’DA GÜVENLİK: DEVLETİN ESNEKLİK KAYNAKLARI

5 Kasım 2015 tarihinde Doç. Dr. Nargis Kassenova “Orta Asya’da Güvenlik: Devletin Esneklik Kaynakları” konulu seminer verdi.

IMEP Üniversitesi Orta Asya Araştırmaları Merkezi lerini belirtmiştir. Bunun yanı Müdürü (CASC) Doç. Dr. Nargis Kassenova “Orta sıra bürokrasi mekanizmasının KAsya’da Güvenlik: Devlet’in Esneklik Kaynakları” iyi çalıştığını ve valilerin kendi adlı seminerinde güvenlik konusunun çok geniş bir bölgelerinde düzeni sağladı- kapsama sahip olup birçok boyutu olduğunu belirt- ğını ifade etmiştir. Ayrıca Orta mekle beraber seminerin ana teması olarak politik Asya ülkeleri için yapmış ol- güvenlik ve organizasyonel istikrar konusuna ağırlık duğu analizinde Kırgızistan’ın vermiştir. Devlet zayıflığı ve kırılganlığı konusunda çe- parlamenter bir sistemde ol- şitli uluslararası endekslerden Orta Asya ülkeleri’nin du- duğunu ve Cumhurbaşkanı rumları hakkında bilgiler sunmuştur. Atambayev’in tam bir prens olamadığı için özel bir durum- İstikrar için liberal demokrasilerde ana unsurların meş- da bulunduğunu ve sistemin ruluk, devlet kapasitesi ve hukuk kuralları olduğunu daha esnek bir yapıda oduğu- ancak, Orta Asya Ülkeleri’nin liberal demokratik bir ya- nu belirtmiş, bazı bölgelerde pıya sahip olmadıkları halde istikrarlarını ve düzenlerini ve konularda bazı yerel güç sürdürdüklerini ifade etmiştir. Bu istikrarın sebeblerini odakları ile yetkisini paylaşmak araştırdıklarını belirtmiş ve sonuç olarak Orta Asya’da zorunda kalabildiğini de sözle- değişik bir istikrar düzeninin var olduğunun ve bu dü- rine eklemiştir. zenin “Machiavelli tarzı prenslik” düzenine benzediği- nin altını çizmiştir. Seminer sonunda katılımcılar Orta Asya’da Güvenlik ve bahsi Prens teorisi hakkında bilgi veren Doç.Dr. Kassenova geçen diğer konular çerçeve- Orta Asya ülkelerinin liderlerinin, kabiliyetli prens, as- sinde görüş alışverişinde bu- lan ve tilki gibi Machiavelli’nin Prens isimli kitabında lunmuşlardır. yer alan teknikleri başarılı bir şekilde uyguladığını ve günümüze de adapte olarak yönetimlerini sürdürdük-

248 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Av rasya Ekonomik Birliğinde Entegrasyon Olanakları

uran Üniversitesi profesörü Prof. Dr. Saulesh Kalenova “Avrasya Ekonomik Birliğinde Entegrasyon Olanakları” konulu semine- Trinde ana hatlarıyla Avrasya Ekonomik Birliği’nin (AEB) Kaza- kistan’a olumlu ve olumsuz etkileri, küreselleşmenin genel anlamda ülkelere getirileri ve zararları, AEB üyesi ülkelerin ekonomilerinin yapısal özellikleri konularına değinmiş, üye ülke ekonomilerinin bir- leşme sürecinin zor olduğunu ve karşılaşılan sorunların zaman içeri- 29 Ekim 2015 sinde birlikte çalışılarak giderilebileceğini ifade etmiştir. tarihinde Turan Küreselleşme sürecinin artıları konusunda ülkelerin ekonomilerinin Üniversitesinden dışa açılımının ticaret hacimlerini ve yatırım olanaklarını artırmaları- Prof.Dr. Saulesh na yardımcı olduğunu, ülkelerin teknolojik seviyelerine olumlu katkı Kalenova sağladığını ve yerli firmaların rekabet gücüne pozitif katkısı olduğu- nu ifade eden Prof. Kalenova, negatif etkiler bağlamında ise küresel- “Avrasya leşmenin gelişmiş ekonomiler ile zayıf ekonomiler arasındaki uçu- Ekonomik rumu daha da derinleştirdiğini, ekonomik olarak ülkelerin birbirine Birliğinde entegre olmasının bölgesel istikrarsızlık yaşandığında diğer ülkeleri Entegrasyon de etkilediğinin altını çizmiştir. Olanakları” AEB’nin üye ülkelere sağladığı yararlar açısından yaptığı değerlen- dirmelerde Kalenova, birliğin dört alanda özgürlük vererek yeni fır- konulu seminer satlara ön ayak olduğunu ve mal, sermaye, hizmet ve işçi göçmen verdi. konularında hareket özgürlüğünün ülke ekonomilerine önemli ko- laylık sağladığını ifade etmiştir. Fakat bazı alanların bu esnekliklerin dışında bırakıldığını ifade eden Kalenova, bu listeye önümüzdeki yıl- larda başka alanların dahil edileceğini belirterek örnek olarak 2016 yılı başlangıcından itibaren ilaç ürünlerinin serbest dolaşımının sona ereceğini bildirmiştir. Üye ülkelerin 2019 senesinde ortak elektrik sistemini, 2025’ten önce olmamak üzere ortak para birimini hayata geçireceğini ve birleşik emeklilik konuları başta olmak üzere birleşik merkezi yapıların oluşturulabilmesi için çalışmaların yürütüldüğünü belirtmiştir. Seminerinin devamında Kalenova üye ülkelerin toplam dış ticaret rakamları ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasındaki ihracat ve ithalat hacimleri hakkında detaylı bilgiler sunmuştur. Bu bilgilerin arasında dikkat çekici olan Kazakistan’ın BDT ülkeleri ile ihracat rakamlarının toplam ihracatının sadece 13% oluşturduğunu, bu rakamın Beyaz Rusya için 59%, Kırgızistan için ise 47% olduğunu belirtmiştir. İthalat oranlarında ise Beyaz Rusya için bu rakamın 60%, Kazakistan için 42% ve Kırgızistan için 48%, Rusya için sadece 11% olduğunu ifade ederek üye ülkeler ile ihracatta Kazakistan’ın ve itha- latta Rusya’nın ticari ilişkilerinin zayıf olduğunun altını çizmiştir. Seminer sonunda ortak para birimi, AEB’nin geleceği ve diğer konularda görüş alışverişinde bulunulmuştur.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 249 FAALİYETLERİMİZ

KONFERANS

Türk Dünyasında S ANAYiLEŞME 20 Ekim 2015 tarihinde Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek “Türk Dünyasında Sanayileşme” konulu konferans verdi.

Ekim 2015 tarihinde YÖK mez ise bir işe yaramıyacağını belirtmiştir. Türk dünyası Yürütme Kurulu Eski Üye- kavramına da açıklık getiren Şimşek bu kavram içine 20si, Ahmet Yesevi Üniversi- bilimsel anlamda sadece 6 bağımsız Türk Cumhuriyet- tesi Mütevelli Heyet Üyesi, Marmara lerinin girdiğini ifade etmiştir. Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Öğ- Türk Dünyası ülkelerinin kendi aralarındaki ticaret oran- retim Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek larının düşük olduğundan bahsederken bu ülkelerin “Türk Dünyasında Sanayileşme” adlı dış ticaretlerinin ise gelişmekte olduğunu belirtmiştir. konferansında küreselleşen dünya- Bu konuda Türkiye’nin Orta Asya ülkelerine yaptığı ya- da bilimin, teknolojinin ve rekabet tırımlarda en çok payın Kazakistan ve Azerbaycan’da gücünün ülkelerin sanayilerinin kal- olduğunu ifade etmiş, buna ek olarak faaliyet gösteren kınmasındaki önemini vurgulamış- firma sayıları hakkında bilgi vermiştir. Yatırımların gene- tır. Sanayide gelişimin katma değeri likle inşaat sektörü gibi katma değeri düşük alanlarda yüksek ürün üreten alanların geliş- olduğunu ve bunun gerçek sanayi vizyonuna uyma- tirilmesi ile mümkün olacağını be- dıgının altını çizmiştir. Vizyon içerisine verimlilik, kalite, lirten Şimşek, aynı zamanda Türkiye bilgi, ar-ge, uzman yetiştirme ve ekonominin tüm sek- ile Orta Asya ülkeleri arasındaki ticari törleriyle bütünleşen bir yapıda olması gerektiğini söz- ilişkiler hakkında detaylı bilgiler ver- leri arasında ifade etmiştir. Kazakistan’ın milli gelirinde miştir. sanayinin payını belirtmenin yanısıra Kazakistan’ın böl- Rekabet parametrelerinin geçmiş ile gesel olarak zenginliklerine de değinen Şimşek, bölge karşılaştırıldığında 1960’dan bu yana zenginliğine uygun olarak ne tür sanayi altyapıları ku- teknolojik gelişmeler ile beklentile- rulabileceği konusunda görüşlerini bildirmiştir. rin çok geliştiğini ifade eden Şimşek Konferans sonunda katılımcılar Kazakistan’daki sanayi günümüzün bilgi çağı olduğunu ve gelişimi ve yenilikler konularında görüş alışverişinde bu bilgilerin yeniliklere dönüştürül- bulunmuşlardır.

250 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer 2015’de yaşanan değişikliklerin Orta Asya göçmen işçi göçleri ve işçi gelirlerine etkileri

15 Ekim 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Cengizhan Canaltay “2015’de Yaşanan Değişikliklerin Orta Asya Göçmen İşçi Göçleri ve İşçi Gelirlerine Etkileri” konulu seminer verdi.

vrasya Araştırma Enstitüsü araştırmacılarından Cengizhan Canaltay “2015’de yaşanan deği- şikliklerin Orta Asya göçmen işçi göçleri ve işçi gelirlerine etkileri” adlı seminerinde ana hat- Alarıyla Orta Asya işçi göçmenlerinin uluslararası ve yerel faktörlere bağlı olarak 2015 yılında karşılaştıkları ekonomik ve yasal zorlukları ele almıştır. Orta Asya göçmenlerinin büyük bir çoğunlu- ğunun kendi ülkelerinde yeterli iş olanaklarının bulunmaması nedeniyle iş arama umuduyla her yıl kısa ve uzun dönemli olarak Rusya’nın çesitli büyük şehirlerine göç ettiğini vurgulayan Canaltay, bu sürecin Rusya’nın 1 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe koyduğu göç kanunlarında yapılan 11 değişiklik nedeniyle negatif yönde etkilendiğini ifade etmiştir. Seminerde bu kapsamda, yürürlükte olan kota sisteminin bu sene başlangıcıdan itibaren Patent (Rusya’ya vizesiz girme hakkı bulunan ülke vatandaşları için yeni çalışma izni) sistemi ile değiştiril- mesine ve Tacik ve Özbek işçi göçmenlerin Rusya’ya girişlerinde Avrasya Ekonomik Birliği’nin kurul- ması nedeniyle uluslararası pasaport istenmeye başlanmasına değinilmiştir. Değişiklikler arasında en çok bölge yetkililerine kendi eyalet ve şehirleri kapsamında aylık çalışma izni ücretlerini belirle- me yetkisinin verilmesinin ve çalışma izni ücretlerinin Moskova ve St. Peterburg gibi işçi göçmenleri yoğunlukla olduğu şehirlerde 2-3 kat artırılmasının işçi göçmenlerin gelirlerine olumsuz yansıma- sının özellikle altı çizilmiştir. Canaltay, bunlara ek olarak Rusya ekonomisindeki yavaşlama ve Rub- le’nin dolar karşısındaki büyük değer kaybının hem iş bulmayı zorlaştırdığını hem de kazançlarının dolar bazındaki değerlerini yarı yarıya kaybettiğini ifade etmiştir. Yasal işçi göçmen sayısını geçen sene bu dönem rakamları ile karşılaştırdığımızda söz konusu de- ğişikliklerin 24 % lük bir azalmaya neden olduğunu belirten Canaltay bu azalmayı iki şekilde de- ğerlendirmiştir. Ya İşçi göçmenlerin 24%’ü bu yıl Rusya’ya göç etmekten vazgeçmiş ya da gerekli çalışma iznini almadan kaçak olarak çalışmaya devam etmiş olabilirler. Bu konuda Canaltay ikinci açıklamanın daha akla yatkın göründüğünün ve artırılan çalışma izni masrafları ve bürokratik külfi- yetin bazı işçi göçmenleri gelirlerindeki düşüşü sübvanse etmek adına kaçak olarak çalışmaya itti- ğinin altını çizmiştir. Seminer sonunda katılımcılar Rusya da çalışma izni ve diğer değişiklikler konularında görüş alışve- rişinde bulunmuştur.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 251 FAALİYETLERİMİZ

Seminer K azakistan’ın dış politika öncelikleri ve İpek Yolu Ekonomik Kuşağı: fırsatlar ve riskler

8 Ekim 2015 tarihinde Prof. Dr. Aydar Amrebayev “Kazakistan’ın Dış Politika Öncelikleri ve İpek Yolu Ekonomik Kuşağı: Fırsatlar ve Riskler” konulu seminer verdi.

üresel izleme” Analitik forum üyesi, na bağımlılığını azaltmak, ikincisinin ise Çin’deki Doğu Çin Üniversitesi (Şangay, Çin) fah- ekonomik dinamizmin içten dışa vurumuna bağ- “Kri profesörü ve Turin Üniversitesi (Turin, lantılı olarak gelişmenin devam etmesi için diğer İtalya) Orta Asya Araştırmaları Merkezi eş-direk- bölgelere ve ülkelere yapılan yatırımlar olduğu- törü Prof. Dr. Aydar Amrebayev “Kazakistan’ın dış nu belirtmiştir. politika öncelikleri ve İpek Yolu Ekonomik Kuşağı: Kazakistan’ın Nurlu yol programının kalbi ve ana fırsatlar ve riskler” adlı seminerinde Kazakistan’ın fikri olan kara yollarını geliştirme planlarının, TRA- dış politikasındaki öncelikleri, Rusya, Çin ve Ka- CECA ve İpek yolu ile birleştirilmesi söz konusu zakistan ekseninde ilişkileri, İpek yolu projesinin olursa bunun Kazakistan açısından hem Çin ve Kazakistan ve Çin için anlamı konularına değin- Avrupa arasında bir transit merkez olmasını sağ- miştir. Kazakistan’ın bu projeye katılma sebeple- layacağını ifade ederken bunun bölgenin kalkın- ri arasında ülkenin coğrafi açıdan kara ile çevrili ması adına önemli katkıları olacağını belirtmiştir. olmasını ve bağımsızlıktan beri izlenen çok yönlü Bu hususta sadece satın alan bir ülke değil aynı politikaya uygun olmasını göstermiştir. Bunun zamanda satan bir ülke konumuna nasıl erişilebi- yanı sıra Kazakistan’ın dış politikasının 2014-2020 lir sorusuna Kazakistan’ın Çin’den gelen yatırımlar dış politika konseptine göre şekillendiğini ve bu ve endüstriyel kalkınma projeleri ile cevap aradı- projenin hem komşu ülkelerle ilişkileri iyi tutma ğını ifade etmiştir. Buna örnek olarak ise iki ülke adına hem de ekonomik anlamda pragmatik ol- arasındaki görüşmelerde 14 milyar dolarlık ve 25 duğu için katıldığının altını çizmiştir. projeyi kapsayan 23 milyar dolarlık anlaşmaları Ayrıca, Rusya tarafından Çin’in İpek yolu proje- göstermiştir. sinin bölgede etkisini artırmayı hedefleyen bir Konuşması sırasında Amrebayev, Kazakistan’ın politika olarak algılandığını ve bu nedenle 2010 dış politikasında Rusya ile olan ilişkilerin diğer ül- yılından bu yana bu projeye karşı set çekmeye kelerle kıyaslandığında birçok alanda çok ileri se- dönük politikalar izlendiğini belirtmiştir. Lakin, viyede olduğunu ve ülke bazlı sıralamada birinci 2015 mayıs ayında iki ülke liderleri Avrasya Eko- sırada Rusya’nın, ikinci olarak Çin’in yer aldığını nomik birliği ve İpek yolu tarzı projelerin birbi- kaydetmiştir. Bu noktada Kazakistan’ın çok taraflı rine rakip olmayan hatta tamamlayıcı projeler denge politikasını batıda Avrupa ve doğuda Çin olduğunu beyan ettiklerini ifade etmiştir. Çin’in ile değişik projeler yürüterek iyi bir şekilde yürüt- İpek yolu projesini hayata geçirme nedenleri ara- tüğünü sözlerinin arasında ifade etmiştir. sında iki temel nedenin öne çıktığını, bunlardan birincisinin ulaşım yollarını çeşitlendirme adına Seminer sonunda katılımcılar İpek yolu projesi, kara yollarını geliştirerek ulaşımda deniz yolları- bölge ekonomisi ve dış siyaset konularında görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

252 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ÇALIŞTAY

Orta Asya’da Tarih Yazımı ve Tarihi Kaynaklar: Geçmişi, Bugünü ve Geleceği

13 Ekim 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, Uluslararası Türk Akademisi ve Şokan Valihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü ile birlikte “Orta Asya’da Tarih Yazımı ve Tarihi Kaynaklar: Geçmişi, Bugünü ve Geleceği” isimli Uluslararası Çalıştay düzenledi.

Ekim 2015 tarihinde Hoca Ahmet selmesini sağlamak ve bu alanda gelecekte Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üni- yapılması gerekenleri belirlemektir. Çalıştay 13versitesi Avrasya Araştırma Ensti- oturumları bu iki hedefe göre tertip edilerek, tüsü, Uluslararası Türk Akademisi ve Şokan katılımcılar da buna göre davet edilmiştir. Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü olarak Çalıştay›ın açılış konuşmalarını Uluslararası ortaklaşa düzenledikleri “Orta Asya’da Tarih Türk Akademisi Başkan›ı Prof. Dr. Darhan Kı- Yazımı ve Tarihi Kaynaklar: Geçmişi, Bugünü dırali, Türkiye Cumhuriyeti Almatı Başkonso- ve Geleceği” isimli uluslararası çalıştay yapıl- losu Rıza Kağan Yılmaz, Hoca Ahmet Yesevi mıştır. Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektör Çalıştay iki temel hedefi aynı anda gerçekleş- Vekili Prof. Dr. Mehmet Kutalmış, Hoca Ahmet tirme düşüncesiyle organize edilmiştir. İlki, Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Orta Asya›da tarih yazımı ve tarihi kaynaklar Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. alanında geçmişte yapılanları ve mevcut du- Dr. Nevzat Şimşek, Şokan Ualihanov Tarih ve rumu ortaya koymak; diğeri ise tarih yazımı- Etnoloji Ensitüsü Müdürü Prof. Dr. Hankeldı nın ortak kimlik oluşturmadaki rolünün yük- Abjanov yapmışlardır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 253 FAALİYETLERİMİZ

Uluslararası Türk Akademisi Başkan’ı Prof. Dr. olmasından kaynaklandığını ifade etti. Orta Darhan Kıdırali konuşmasında “Çin’deki Türk Asya tarihçilerinin aynı hataya düşmemeleri Halkları” adlı projeyi hayata geçirdiklerini ve için tarih yazımını ortak kültürü güçlendirici Türkiye ile Budapeşte’de Kazak hanlığının 550 ve barışı tesis edici bir bilim dalına dönüştür- yıllığına dönük konferansı ve “Altay – altın meleri için gayret sarf edilmesinin önemine beşik” adlı arkeolojik kazı seferlerini düzenle- değindi. Bu doğrultuda Ahmet Yesevi Ulusla- diklerini dile getirerek, çalıştayın Türk dünyası rarası Türk-Kazak Üniversitesi’nin temel mis- tarihçileri arasında daha sağlam bağların ku- yonlardan birisinin bu anlayışı genç tarihçile- rulmasına vesile olacağını beyan etti. Türkiye re aşılamak olduğunu vurguladı. Cumhuriyeti Almatı Başkonsolosu Rıza Kağan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Yılmaz ise “Orta Asya’da Tarih Yazımı ve Tarihi Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü Mü- Kaynaklar: Geçmişi, Bugünü ve Geleceği” isim- dürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek ise açılış konuş- li uluslararası çalıştayın Türk dili konuşan Orta masında Orta Asya bölgesinin Türkler’in ata Asya devletleri arasında ortak tarih ile ortak yurdu olduğunu ve tarih boyunca sahip ol- kültür yakınlaşmasını sağlayarak, tarih yazımı- duğu değerler ve bu değerlerin kazandırdığı nın bölgede barışı ve işbirliğini arttıracak vası- özellikler sebebiyle uluslararası sistem içeri- taya dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı. sinde her zaman en çok dikkat çeken bölge- Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniver- lerden birisi olduğunu ve hem bölgesel hem sitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Mehmet Kutalmış de küresel politikaların rekabet alanı hâline konuşmalarında bu tür çalıştayların gelecek geldiğine dikkat çekti. Özellikle Doç. Dr. Nev- nesil için önem taşıdığını ve ortak kimlik zat Şimşek Sovyetler Birliği döneminde Orta oluşturulmasına katkı sağlayacağını belirte- Asya’da tarih yazımı konusunda Moskova›nın rek, tarihin insanlar ve milletler için yapıcı ve belirleyici rol üstlendiğini belirterek Sovyet yönlendirici olduğuna fakat XX. asrın yanlış vatandaşı kimliğinin oluşturulduğuna dikkat tarih yazıcılığının sahnelendiği bir dönem çekti. Bununla birlikle soğuk savaş dönemin- olduğuna dikkat çekti. Aynı zamanda Prof. de Sovyetler Birliği’ndeki bilim adamlarıyla Dr. Mehmet Kutalmış günümüzde dünyada Batı dünyasının bilim adamları arasındaki ve özellikle de Orta Asya’nın yakın çevresin- irtibat ve işbirliğinin zayıflaması ve kısmen de meydana gelen istikrarsızlıkların, çatış- kopmasının Orta Asya’nın tarih yazımına bir maların temelinde tarihin yanlış ve tarafgir duraklama getirdiğini ifade etti. Kutuplaşan

254 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ her iki tarafın bir birine temkinli ve hatta Çalıştayın açılış konuşmasından sonra 12 önyargılı davranması nedeniyle gerçeklerin akademisyenin katılımıyla 3 oturum gerçek- ortaya konulmasının engellendiğini belirten leştirildi ve tarih yazımı ile tarihi kaynakların Şimşek, Sovyet Rusya’nın karşıt blokun sa- Orta Asya devletlerinin milli kimlik ve milli dece kendi fikir ve ideolojilerini benimseyen şuurlarına etkileri tartışıldı. tarih yazımına itibar gösterdiğini açıkladı. Bu İlk oturum «Orta Asya tarihinin araştırılmasın- nedenle Uluslararası Türk Akademisi ve Şo- da metodolojik sorunlar» adıyla Uluslararası kan Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü ile Türk Akademisi Başkanı Darhan Kıdırali›nin birlikte ortaklaşa düzenlenen “Orta Asya’da moderatörlüğüyle gerçekleşmiştir. İlk otu- tarih yazımı ve tarihi kaynaklar: geçmişi, bu- ruma Yeditepe Üniversitesi, Fen Edebiyat günü ve geleceği” adındaki çalıştayda, Orta Fakültesi, Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ah- Asya cumhuriyetlerini birbirlerini yaklaştıran met Taşağıl, Jusup Balasagyn Kırgız Ulusal tarih yazımını ortaya koymayı hedefledikle- Devlet Üniversitesi Tarih Bölümü Profesörü rini, tarih alanında geçmişte ve günümüzde Prof. Dr. Tynchtykbek Chorotegin ve Özbe- ne gibi yanlışlıklar ve hataların yapıldığı, ge- kistan Cumhuriyeti Ortatürk ve Orta Dilleri lecekte neler yapılması gerektiği sorularına Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Karimov Bahtiyar cevap aranmasının, Orta Asya bölgesinde ve ile Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat tarih yazımında oluşan ve oluşması muhte- Fakültesi, Tarih Bölümü öğretim üyesi Doç. mel maddi ve manevi çatışmaları azaltma ve Dr. Mustafa Gökçe katılmıştır. işbirliğini arttırma olanaklarının araştırılması- nın amaçlandığını söyledi. Prof. Dr. Ahmet Taşağıl konuşmasında İslam öncesi Türk tarihi araştırmalarına yer ver- Şokan Ualihanov Tarih ve Etnoloji Enstitüsü miştir. Bu araştırmalar hakkında sunduğu Müdürü Hankeldi Abjanov ise Kazakistan›ın bilgilerde İslam öncesi Türk kavimleri ve Ka- bağımsız tarih anlayışının Sovyetler Birliği›nin zak hanlığının kurulmasından önceki (taypa) yıkılmasıyla başladığını ve bu doğrultuda ba- kavimler listesi hakkında bilgi edinilmeden ğımsız Kazakistan›a yakışan tarih anlayışının Osmanlı ve Türk tarihini anlayamayız değer- şekillenmesi için devletin birçok projeleri lendirmesinde bulunmuştur. Eğer Türkler hayata geçirdiğini, bu kapsamda Kazak hanlı- boy sistemine göre yaşamasaydı günümüze ğının 550 yıllığı ile «Medeni mura» projesinin kadar çoktan kaybolup giderdi tespitlerinde önem arz ettiğini beyan etti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 255 FAALİYETLERİMİZ

bulundu. Ayrıca Türklerin göç yollarının ve sal bir yapı ve devlet desteği olmadan belli bu sürecin daha fazla araştırılması gerektiğini bir noktaya ulaşmanın zorluğuna dikkat çek- ifade etti. miştir. Ayrıca genelde tarihi bilgilerin Çin ve Hindistan kaynaklarından alındığını ve Bozkır Prof. Dr. Tynchtykbek Chorotegin ise Türk sö- tarihinin daha derin araştırılması gerektiğini zünün önemine değinerek Türk dünyası tarih ifade etmiştir. komisyonu kurulması yönünde fikir bildirdi. Türk dünyası tarihinde küçük etnik grupların İkinci oturum «Dış ülkelerin arşivleri ve Orta tarih yazımında unutulmaması gerektiğini Asya tarihi» ismiyle Şokan Ualihanov Ta- belirten Chorotegin, tarihçiler sadece kendi rih ve Etnoloji Enstitüsü Başkanı Hankeldı halklarının değil, diğer Türk halkların tarihi- Abjanov›un moderatörlüğüyle gerçekleş- nin yazımına da katkıda bulunmalıdır şeklin- miştir. Bu oturum Al-Farabi Kazakistan Ulu- de görüş bildirdi. sal Üniversitesi, Dünya Tarihi ve Tarih Yazımı ile Tarihi Kaynaklar Bölümü Başkanı Prof. Dr. Prof. Dr. Bahtiyar Karimov Türk kimliğini ko- Jumagulov Kalkaman Tursınoviç, Azerbaycan rumak için Türk medeniyeti kelimesinin kul- Devlet Iktisat Üniversitesi Profesörü Seyidov lanılması gerektiğini ifade etti. Müslüman Abbas Gadiroğlu, Tataristan Cumhuriyeti Bi- olmayan diğer Türk halklarının Türk dünyası limler Akademisi’nin Ş. Mardjani Tarih Ensti- coğrafyasından çıkarılmış olunacağı argüma- tüsüne Bağlı Ulusal Oluşum Teorisi ve Tarihi nından hareketle Karimov, Türk uygarlığına Merkezi Başkanı Prof. Dr. Marat Gibatdinov dinin katılmasının gerek olmadığını düşün- ile Uluslararası Türk Akademisinden Dr. Gay- düğünü belirtti. Ayrıca Saka, Hakas ve Sin- bulla Babayarov’un katılımıyla gerçekleşti. can’daki Türkler ile İran’daki küçük halk dilleri- Azerbaycan Devlet Iktisat Üniversitesi’nden nin korunmaması durumunda bu dillerin yerli Prof.Dr. Abbas Seyidov Azerbaycan kaynak- dillere karışıp yok olma tehlikesi olduğunu da larından örnekler göstererek, Azerbaycan’da vurgulayan Karimov, bu şekilde Türk dünya- yapılan çalışmalara değinmiştir. Prof. Dr. Ma- sı için dilin çok önemli bir husus olduğunun rat Gibatdinov dış ülkelerin arşivlerinde Tatar altını çizdi. Bu kapsamda Türk dilinin 4,000 kültürü ve tarihi ile ilgili kaynaklar: “Yazma senelik tarihi vardır, onun için ortak Türk dili- Miras” yayın projesinin ilk sonuçlarını anlattı. ni saklamamız gerekir. Bu yüzden Türk dilinin Prof. Dr. Gaybulla Babayarov ise “Köktürkçe küresel bir dil olması gerekmektedir şeklinde yazılı Özbek han sikkeleri” konusunda sunum konuşan Karimov, Türk teriminin bir etnonim yaparak, Arapça ve Özbek sikkelerini karşı- olduğunu ve bu kavrama siyasi olarak bakıl- laştırıldığında benzerlikler bulduklarını ifade maması gerektiğinin altını çizmiştir. etti, runik yazılı sikkeler ve Özbek han sikke- Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat leri arasında benzerliklerin varlığı işaret etti. Fakültesi, Tarih Bölümü öğretim üyesi Doç. Son oturum ise Ahmet Yesevi Uluslararası Dr. Mustafa Gökçe ise Orta Asya tarihine na- Türk-Kazak Üniversitesi Rektör Vekili Prof. sıl bakılmalı sorusuna değinmenin önemine Dr. Mehmet Kutalmış’ın başkanlığında yapıl- dikkat çekerek yazı tarihinin ancak 5,000 sene dı. Oturuma İstanbul Üniversitesi Edebiyat öncesine vardığını, hâlbuki arkeolojik çalış- Fakültesi Tarih bölümünden Prof. Dr. Cezmi malara dayandırılarak çok daha ötesi hakkın- Erarslan, yine L.Gumilyev Avrasya Ulusal Üni- da bilgiler edinilebileceğini ifade etmiştir. Bu versitesi Kazakistan Tarihi bölümünden Prof. konuda Türkiye’de bir “Avrasya Arkeolojisi” Dr. Arailım Musagaliyeva ve Hoca Ahmet bölümünün olmamasının araştırmalar açı- Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi sından sıkıntılarına değinen Gökçe, bu konu Sosyal Bilimler Fakültesi Uluslararası Ilişkiler hakkında önemli tarihçilerin çalıştığı kurum-

256 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Bölümü öğretim üyesi Dr. Raşid Tacibayev kendi tarihlerimizi araştırmakla kalınmaması katılmışlardır. Prof. Dr. Cezmi Eraslan konuş- gerektiğini belirterek başka Türk halklarının masında tarih yazımında Osmanlı ve Türkiye tarihlerinin araştırılması gereğini ifade etti, Cumhuriyeti arşivlerinin zengin kaynaklara Sovyet döneminde Turan ve Türkistan’ın an- sahip olduğunu, arşivlerde yaklaşık olarak lamının yanlış empoze edildiğine ve Sovyet 100 milyona yakın belgenin yer aldığını ve zamanından kalan tarih yazımı yöntemlerin- Türk dünyası ve Orta tarih çalışmalarında bu de değişiklikler yapılması gerektiğine vurgu bilgilerden yararlanılmaz ise bu araştırmala- yaptı. Dr. Raşid Tacibayev ise Orta Asya tarih rın eksik kalacağı yönünde fikrini bildirmiştir. yazımının oluşumunda siyasi süreçlerin etki- Osmanlı Devleti’nin Orta Asya ile bağını ko- sini detaylı bir şekilde ele aldı. parmadığını ifade eden Eraslan, buna örnek Kapanış konuşmasında katılımcılar konu hak- olarak Sokullu’nun kanal projesini göstermiş- kında son değerlendirmelerini yaparak Türk tir. Lakin 19. yüzyılda Sovyet etkisinin artma- Keneşi ülkelerinin yanısıra Özbekistan ve Ta- sının bağların zayıflamasına neden olduğunu taristan’dan da katılımcılarla birlikte bu kap- ifade ederek, Türk dünyasının tarih ve dil ko- samda bir organizasyon düzenledikleri için nularında bir araya gelmesi için Atatürk’ün başta bu konuda çalıştay yapılması önerisini Türk Dil Kurumu’nu kurduğunu belirtmiştir. getiren Avrasya Araştırma Enstitüsü başta L. Gumilyev Avrasya Ulusal Üniversitesi Ka- olmak üzere emeği geçen tüm kurumlara te- zakistan Tarihi Bölümünden Prof. Dr. Arailım şekkür ettiler. Musagaliyeva ise kendi sunumunda sadece

ZİYARET T .C. ALMA I BAŞKONSOLOSU SAYIN RIZA KAĞAN YILMAZ’IN AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

Ekim 2015 tarihinde Tür- kiye Cumhuriyeti Almatı 6Başkonsolosu sayın Rıza Kağan Yılmaz Avrasya Araştır- ma Enstitüsü’nü ziyaret etti T.C Almatı Başkonsolosu sayın Rıza Kağan Yılmaz, Avrasya Araştır- ma Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’i ziyaret etti. Zi- yaret sırasında enstitü çalışan- ları ile tanışma gerçekleştirildi, enstitünün imkânları tanıtıldı, gerçekleştirilen ve planlanan faaliyetler hakkında bilgi verildi, güncel konular üzerinde değerlendirmeler yapıldı..

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 257 FAALİYETLERİMİZ

görüşme

KAZAKİSTAN CUMHURBAŞKANLIĞINA BAĞLI KAZAKİSTAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ DR. ERLAN KARİN İLE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ DOÇ. DR. NEVZAT ŞİMŞEK’İN GÖRÜŞMESİ

Eylül 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Ens- 23 titüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek Kazakistan Cum- hurbaşkanlığı’na bağlı Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Dr. Erlan Karin’le ikili gö- rüşmelerde bulundu. Görüşme esnasında Doç. Dr. Nevzat Şimşek enstitünün Ahmet Yesevi Üniversi- tesi’nin misyonu ve vizyonu çerçe- vesinde faaliyette bulunduğunu, bu doğrultuda Türkiye-Kazakistan ilişkilerinin gelişimine katkı sağla- vereceğini, ikinci aşamada ise Avrasya Bölge- mayı ve Türk dili konuşan devlet sindeki bir ülke örneği olarak Kazakistan’ın dış ile topluluklarla ilgili bilimsel araş- politikası ve faaliyet gösteren kamu kurumla- tırmaları yaparak, bu alandaki çe- rını ilk elden tanımalarının sağlanacağı husu- şitli projelere destek verilmeye de- suna değindi. vam edildiğini dile getirdi. Ayrıca Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Doç. Dr. Nevzat Şimşek enstitünün Müdürü Dr. Erlan Karin ise Avrasya Araştır- Kazakistan Stratejik Araştırmalar ma Enstitüsü ile ikili işbirliğini geliştirmekten Enstitüsü ile birlikte düzenlemeyi duyduğu memnuniyetini vurgulayarak, ens- planladığı “Avrasya Kış Okulu’na” titünün faaliyetleri hakkında bilgi verdi. Ka- değinerek, üniversitelerde yüksek zakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün lisans ve doktora yapan öğrenciler Orta Asya ve onun yakın çevresinin güvenli- ile düşünce kuruluşları/araştırma ği, ekonomisi, siyaseti ile jeopolitiği konuları merkezlerinde görevli araştırma- üzerine yoğunlaştığını belirtti ve yakın arada cıların katılacağını ve kış okulu- yayınladığı “Orta Asya – 2020: Dört Stratejik nun iki aşamadan oluşacağını be- Konsept” adlı analitik raporu hakkında bilgi yan etti. İlk aşamada Almatı’daki verdi. Ayrıca Dr. Erlan Karin “Avrasya Kış Oku- Avrasya Araştırma Enstitüsü’nde lu’na” benzer faaliyetlerin çoğaltılmasını ve Avrasya bölgesi ile ilgili çalışma- bu doğrultuda iki ülke akademisyenleri ile uz- larıyla tanınan Türkiye ve Türkiye manlarının birbirleriyle tanışarak, ortak proje dışından akademisyenlerin ders ve çalışmalar hazırlamanın önemine değindi.

258 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Av rasya Entegrasyon Projesi: Tarihi, Güncel Eğilimler ve Beklentiler

25 Haziran 2015 tarihinde Dr. Andrey Chebotarev “Avrasya Entegrasyon Projesi: Tarihi, Güncel Eğilimler ve Beklentiler” konulu seminer verdi.

ndrey Chebotarev “Avrasya Entegrasyon Projesi: Tarih, Güncel Eğilimler ve Beklentiler” adlı seminerinde Avrasya Ekonomik Birliği’nin ortaya çıkışı, gelişme ve kurulma sürecinin ya- Anında bu süreç kapsamında karşılaşılan zorluklar ve üye ülkelere getirileri ve zararları ko- nuları hakkında detaylı bilgiler verip kendi analizlerini sunmuştur. Avrasya Birliği fikrini ilk önce Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in 1994 senesinde ortaya koyduğunu belirten Chebotarev bu fikrin diğer ülkelerden destek bulmadığını ifade etmiş ve sebepleri arasında diğer ülkelerin değişik politik ve ekonomik reformlar izlemesi ve birçok konuda koordinasyon sorunla- rının olduğunu göstermiştir. Süreç içeresinde Avrasya Birliği kurma fikrinin unutulmadığını belirten Chebotarev ilk olarak 1995 yılında Gümrük birliği üzerine anlaşıldığını ve bu yapının daha sonra 1999 yılında Ortak Ekonomik Alana dönüştüğünü belirtmiştir. 2000 yılında ise Avrasya Ekonomik Topluluğu’nun kurucu anlaşmasının ardından 2009 senesinde Gümrük Birliği’nin gümrük kanunu anlaşması ile ivme kazandığını ifade eden Chebotarev entegrasyon sürecinin 2012 senesinde Ortak Ekonomik Alan oluşumu bildirgesi ile daha da hızlandığının ve 2015 senesinde Avrasya Ekonomi Birliği’nin kurulduğunu ifade etmiştir. Konu hakkında yaptığı analizlerde Chebotarev Rusya ve Ermenistan’ın birliği daha çok jeo-politik amaçları doğrultusunda kullanmak istediklerini belirtirken; Kazakistan, Beyaz Rusya ve Kırgızis- tan’ın ise kendi ekonomik çıkarlarını ön planda tuttuğunu vurgulamıştır. Bu bağlamda birliğin ülkelere getirileri ve zararları konusuna değinen Chebotarev Kazakistan için gümrük tarifelerinin kalkmasının ticaret hacmini ve devlet bütçesini arttırdığını ifade etmiştir. Zararları konusunda ise birlik içi ticareti Rusya’nın domine ettiğini ve değişik alanlarda ihracatta anlaşmazlıkların Kazakis- tan ve Beyaz Rusya’yı rahatsız ettiğinin altını çizmiştir. Son olarak Avrasya Ekonomi Birliği’nin geleceği ile ilgili muhtemel senaryolar içerisinde iyimser, tarafsız ve karamsar senaryolardan bahsetmiştir. İyimser senaryoda birliğin şu an karşılaştığı problemlerin zaman içinde çözülüp sağlam temeller üzerinde gelişeceğini öngörülürken, tarafsız senaryoda gelişmenin ve sorunların çözümünün epey yavaş ilerleyeceği ve bunun birliğe olan ilgiyi azaltacağını belirtilmektedir. Karamsar senaryoda ise yavaş gelişme, ABD ve Çin’in bölgedeki etkisinin artması ile birliğin dağılacağı yer almaktadır. Bu senaryolar içinde Chebotarev gerçekleş- mesi en muhtemel senaryo olarak sırasıyla tarafsız ve pozitif senaryoyu gördüğünü ifade etmiştir. Seminer sonunda katılımcılar Avrasya Birliği’nin üye ülkelere getirileri ve geleceği çerçevesinde çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 259 FAALİYETLERİMİZ

Seminer Orta Asya’da Güvenlik Sorunları

4 Haziran 2015 tarihinde Kazak Alman Üniversitesinden Prof. Rustam Burnashev “Orta Asya’da Güvenlik Sorunları” konulu seminer verdi.

ustam Burnashev Orta Asya’da güvenlik BDT) bölgesel birliğin önemini aşağı çektiği- sorunları seminerinde bölgesel ekono- nin altını çizmiştir. mik birlik ve güvenlik anlayışı konuları R Güvenlik konusunda bölge ülkelerinin bir- hakkında detaylı bilgiler sunmuştur. Orta birlerini ne dost ne de düşman olarak algı- Asya’da ekonomik işbirliklerinin 1990-2000 ladıkları belirten Burnashev bu yüzden ül- yılları arasındaki Ortak Ekonomik Alan (1994, kelerin güvenlik anlayışlarını anlamanın zor 1998), Orta Asya Ekonomik Topluluğu (1998) olduğunu ve bölgesel olarak güvenliğe ba- ve Orta Asya İşbirliği organizasyonu (2002) kılamadığını ifade etmiştir. Bunun sebepleri girişimler ile başladığını yalnız kâğıt üzerinde arasında ise bölge içinde bir tehdit algısının gerçekleşmiş gibi görünse de, gerçekte reel olmadığını ve tehditlerin genellikle dışarıdan bir ekonomik birliğin hayata geçirilemediğini geleceği algısının baskın olduğunu vurgula- ifade etmiştir. Bunun sebepleri arasında ise mıştır. Buna ek olarak Orta Asya ülkelerinin bölge ülkeleri arasında tam anlamıyla tica- ülke egemenliği ile ilgili uluslararası kanun- retin geliştirilemediğini belirtmekle beraber ların tam anlamıyla uygulanmasının bölge ekonomik entegrasyonu güçlendirecek sana- ülkeleri arası güvenliği güçlendirdiğini belirt- yilerin ve alt yapıların kurulamamasını gös- miştir. Seminerin sonunda yaptığı analizlerde termiştir. Ayrıca bağımsızlıktan sonra ekono- bölgesel diyalogun sorunların çözümünde mik bağımsızlığa erişme yolunda ülkelerin etkin rol oynayabileceğini ifade etmiş, fakat izlediği değişik politikaların ekonomik birli- bu diyalogun zayıf olduğunun altını çizmiştir. ğin güçlenmesine engel olduğunu belirtmiş- tir. Bu süreç zarfında bölgesel birliğe paralel Seminer sonunda katılımcılar Orta Asya ülke- olarak bölgeler arası işbirliklerinin (ŞİÖ, AEB, leri ile ilgili çeşitli konularda görüş alışverişin- de bulunmuştur.

260 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ZİYARET Hoc a Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Sayın Prof. Dr. Musa Yıldız’ın ve Mütevelli Heyeti Üyesi Sayın Prof. Dr. Muhittin Şimşek’in 27 Mayıs 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsünü Ziyareti

oca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanlığı’na atanan Sayın Prof. Dr. Musa Yıldız ve Mütevelli Heyeti Üyeliğine yeniden atanan Prof. Dr. Muhittin HŞimşek enstitümüzü ziyaret etmiştir. Ziyaret sırasında enstitü müdürümüz Doç. Dr. Nevzat Şimşek Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün faaliyetleri hakkında bilgi veren bir sunum yapmıştır. Ay- rıca bu ziyaret sırasında enstitünün fiziki imkânları tanıtılıp geleceğe yönelik plan ve projeleri gö- rüşülmüştür. Ziyaret kapsamında enstitü personeliyle tanışma ve öğle yemeği organize edilmiştir. Buradaki konuşmasında Nevzat Şimşek, Prof. Dr. Musa Yıldız’ı Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığına atanmasından dolayı duyduğu memnuniyeti ifade ederek, bir yıl boyunca dü- zenledikleri uluslararası sempozyum, uluslararası forum, uluslararası kongre, uluslararası çalıştay, uluslararası yuvarlak masa toplantısının yanı sıra haftalık olarak düzenledikleri seminerler ve ya- yınladıkları elektronik bültenlerle Almatı’da akademik çalışmalara ivme kazandırdıklarını, Enstitü hakkındaki beklentilerin bilincinde olduklarını, gelecek yıllarda da çalışmalara yenilerini katarak kendilerine verilen görevleri layığıyla yerine getirileceğini bildirdi. Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Mütevelli Heyet Başkanlığı’na atanmasından duyduğu memnuiyeti dile getirerek başladıkları konuşmasında Prof. Dr. Musa Yıldız, enstitünün çalışmalarında başarılar diledi. Prof. Dr. Muhittin Şimşek ise enstitünün uluslararası düzeyde bilimsel çalışmalar yaparak Türkiye ve Kazakistan ilişkilerine bilimsel açıdan olumlu katkılar sağlayabileceğini ifade etti. Mütevelli Heyet Başkanı sayın Prof. Dr. Musa Yıldız, beraberinde Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek ve Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek ile birlikte Tür- kiye’nin Almatı Başkonsolosu sayın Suphi Atan ve ardından Kariyer ve Yabancı Diller Üniversitesi Rektörü sayın Prof. Dr. Sabri Hizmetli beyi ziyaret etmişlerdir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 261 FAALİYETLERİMİZ

Seminer

İsp’ anya da Endülüs izleri

14 Mayıs 2015 tarihinde Erzincan Üniversitesinden Doç. Dr. Nizamettin Parlak “İspanya’da Endülüs izleri” konulu seminer verdi.

oç. Dr. Nizamettin Parlak İspanya’da Endülüs izleri adlı seminerinde Müslümanların Endü- lüs’ü fethinden geri çekilme dönemlerindeki tarihsel olaylar ve Endülüs’ten günümüze kadar Dulaşmış tarihi eserlerin bazıları hakkında bilgiler sunmuştur. Müslümanların Endülüs’teki ta- rihçeleri hakkında verdiği bilgilerde 711 senesindeki Lekke vadisi zaferinin İslam ordularına İspan- ya’nın kapılarını açtığını ve burada kurulan çeşitli Müslüman devletlerinin yaklaşık 800 yıl hüküm sürdüğünü belirtmiştir. Endülüs’ün ilk önce gönderilen valiler ile yaklaşık olarak 50 sene yönetildiği- ni ifade etmiştir. I. Abdurahman’ın 756 yılında kurduğu Endülüs Emevi devletinin 275 yıl yaşadığını ve bu dönemin Endülüs’ün en parlak dönemi sayıldığını belirtirken günümüzde Kordoba’da bulunan Kurtuba Cami’nin I. Abdurahman tarafından 8. Yüzyılda yaptırıldığını ifade etmiştir. Sırasıyla Mülûkü’t-Tavâif Döneminde (1031-1090) 60 yıl, Murabıtlar (1090-1147) döneminde 60 yıl, Muvah- hitler döneminde 100 yıl (1147-1248) ve Benî Ahmer (Nasrîler) döneminde 255 yıl Endülüs’ün çeşitli bölgelerinin Müslümanların kontrolünde olduğunu belirtmiştir. Endülüs de bilim ve kültür açısından büyük bir medeniyetin kurulduğunu ifade eden Parlak, En- dülüs’ün bilim ve kültürünün antik Yunan tarihi ve bilimini Avrupa’ya tanıttığını ve Rönesans dö- neminin başlamasında katkı sağladığını vurgulamıştır. Ayrıca bu zaman zarfı içerisinde Endülüs de 3 büyük dinin mensuplarının ve 7 farklı ırkın bir arada barış içinde yaşadığını belirtmekle beraber 1492’deki çekilişten 100 yıl sonra ise Endülüs’te hiçbir Müslüman’ın veya Yahudi’nin kalmadığının altını çizmiştir. Seminerin sonunda Enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek, bu konudaki seminerin neden ilgi çeki- ci olduğunu açıklamış, Avrupa’nın Orta Çağı yaşadığı bir dönemde İber yarım adasında çok önemli bir medeniyetin inşa edildiğini, bu medeniyete araştırma kurumlarının duyarsız kalamayacağını belirtmiş ve konunun dinler arası savaşlar tarihi bağlamından ziyade, dinler arası etkileşimin medeniyete ve bilimsel ilerlemeye katkısı bağlamında ele alınması gereğinin önemini vurgulamıştır. Katı- lımcılar konu hakkında sağladığı bilgiler için Doç. Dr. Nizamettin Parlak’a teşekkürlerini iletmişlerdir.

262 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ SEMPOZYUM

ULUSL ARaraSI MT A URİDİLİK (DÜNÜ, BUGÜNÜ VE GELECEĞİ)

empozyuma Kazakça, Türkçe ve İngilizce olmak üzere üç dilde, Kazakistan’dan Prof. Dr. Aşirbek Muminov, SProf. Dr. Dosay Kenjetay, Prof. Dr. Şamsedin Karim; Özbekistan’dan Doç. Dr. Şevasıl Ziyadov, Dr. Saidmukhat Okilov; Türkiye’den Prof. Dr. Hanefi Özcan, Prof. Dr. Hasan Onat, Prof. Dr. Hülya Alper, Doç. Dr. Ahmet Ak, Doç. Dr. Kıya- settin Koçoğlu, Yard. Doç. Dr. Mehmet Kalaycı, İhsan Timür ve diğerleri; Avusturya’dan Dr. Philipp Bruckemayer; Tata- ristan’dan Dr. Ramil Adygamov gibi yurt içinden ve dışın- dan konunun uzmanı ve tanınmış 46 ilim adamı tebliğ sundu. Bunların 40’a yakını yurt dışından katılanlar (Almanya, 4-6 Mayıs 2015 ABD, Avusturya, Bulgaristan, Azerbaycan, Tataristan, Türk- tarihleri arasında menistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye, Kazakistan vd.) Avrasya Araştırma oluşturmaktadır. Enstitüsü, Ahmet Açılış konuşması, Sempozyum Koordinatörü Prof. Dr. Sön- Yesevi Üniversitesi mez Kutlu tarafından yapıldı. Kutlu, konuşmasında Türk- lerin din anlayışının kendine özgü olduğunu ve dışarıdan Beşeri Bilimler ithal edilmediğini vurgulayarak tarihsel süreçte İslam coğ- Fakültesi Din rafyasına yayıldığını, bu sempozyumla üçüz kardeş olan Bilimleri Bölümü ile Hanefilik, Maturidilik ve Yeseviliğin Türkistan’da tekrar birlikte Uluslararası buluştuğunu söyledi. Açılışta kutlama konuşmaları yapan Kazakistan, Tataristan ve Başkurtistan müftiyatı temsilcileri, Maturidilik (Dünü, Maturidiliğin Avrasya’nın barış ve güvenliği için olan öne- Bugünü ve Geleceği) mine vurgu yaptılar. Rektör yardımcısı Prof. Dr. Taljan Ra- adlı sempozyum imberdiyev katılımcılara teşekkür edip sempozyumun he- düzenledi. deflediği amaçlara ulaşabilmesini ümit ettiğini belirtmiştir. Rektör yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Nursay da Kazakistan’da bu konuda ilk kez bu kadar büyük bir seviyede sempoz-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 263 FAALİYETLERİMİZ

yum yapıldığının altını çizerek katılımcılara Sempozyum süresince İmam Maturidi ve Ma- başarılar diledi. turidilik konusunda 100’e yakın kitabın yer aldığı bir kitap sergisi açıldı. Sergi, bu sem- Sempozyum ‘da toplam on oturumda İmam pozyumda tebliğ sunanlar tarafından veya Mâturîdî’nin hayatı, fikirleri, eserleri, Matu- katılamayan değerli ilim insanları tarafından ridiliğin oluşumu, Hanefilik-Maturidilik ve hediye edilen kitaplardan oluşmaktadır. Ki- Yesevilik ilişkisi; Karahanlılar, Selçuklular, taplar sempozyumun bitiminde bir tutanak- Osmanlılar ve Modern dönemde Türk dev- la Ahmet Yesevi Üniversitesi kütüphanesine letlerinde Maturidiliğin durumu ayrıntılı bir teslim edildi. Bu koleksiyon ile Ahmet Yesevi şekilde ele alınmış olup Maturidiliğin Türk Üniversitesi kütüphanesi, bundan böyle bu Dünyası’nın geleceğindeki yeri ve önemi or- konuda araştırma yapanların başvuru merke- taya konulmuştur. Bunun yanı sıra, sempoz- zi haline gelebilecektir. yumda bildiri sunan bilim adamları tarafın- dan özellikle Orta Asya halkları arasında barış Kapanış oturumunda Ahmet Yesevi Üniversi- ve huzuru sağlamada, akılcı ve medeni bakış tesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Osman açısını temsil eden Maturidiliğe duyulan ihti- Horata’nın ve Avrasya Araştırma Enstitüsü yaç analiz edilip, Maturidiliğin ve Hanefiliğin, Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in konuşma- yeni bir İslam medeniyetinin üretilmesi için ları yer aldı. Yapılan konuşmalarda sempoz- gerekli kök değerleri içinde barındırdığına yumun Üniversite ve Enstitünün ilmi faaliyet- dikkat çekilmiştir. leri açısından önemine dikkat çekildi. Prof. Dr. Osman Horata, konuşmasında bölge halkının Sempozyumda, İmam Maturidi’nin fikirleri kendi kültürüyle, Hanefilik ve Maturidilikle etrafında oluşan Maturidilik ekolünün günü- yeniden buluşmasının önemine şu şekilde müzdeki sorunların teşhisinde, onlara bilim- dikkat çekti: “Orta Asya Müslümanları ise, sel, mantıklı ve tutarlı çözümler üretilmesin- inanç ayrışmalarının getirdiği acıların yanın- de ve Avrasya’da dinler, mezhepler, halklar da, bilinçli bir şekilde tarihlerinden, kültürle- arası birlik, beraberlik ve istikrarın pekiştiril- rinden, inançlarından koparılmanın eşiğine mesinde üsteleneceği misyonun önemine getirilmişlerdir. Âdeta toplumsal mühendisli- vurgu yapılmıştır. Temel felsefesinde insana ğin bir laboratuvarı hâline getirilen Orta Asya olan saygıyı önceleyen ve akla üstünlük ta- Türk halkları, son çeyrek asırlık süreçte ise or- nıyan Maturidi düşüncenin, geçmişte, bugün taya çıkan bu boşluğun çoğu dış kaynaklı dinî ve gelecekte Türk toplumlarının İslam anlayı- ve siyasi amaçlı girişimlerle doldurulma teh- şında ne tür olumlu ve olumsuz etkilerde bu- likesiyle karşı karşıya kalmışlardır. Bu sebep- lunacağı ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir.

264 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ le günümüzde, Orta Asya Müslümanlığının yollarını üretmek amacıyla çok yönlü bilimsel İslam dünyasının büyük çoğunluğunun amel projeleri yürütmekte olduklarını vurguladı. ve itikat dünyasının şekillendiren Ebu Hani- Etkinlik sonrasında Ahmet Yesevi Üniversitesi fe ve Maturidî geleneğiyle yeniden organik Avrasya Araştırma Enstitüsü tarafından Matu- bağlarının tesisi ve bu tecrübe ışığında dinî ridilik ile ilgili Rusça olarak yayımlanacak olan kimliğin yeniden inşası öncelikli meseleler- editörlü kitap yayınlanması planlanmaktadır. den biri olmalıdır.” Avrasya Araştırma Enstitü- Bu çalışma sadece Avrasya Türk Halklarının sü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek ise yaptığı günümüzdeki sorunlarına değil, aynı zaman- konuşmasında, katılımcılara ayrı ayrı teşek- da tüm İslam Dünyasının karşı karşıya oldu- kür ederek, Avrasya Araştırma Enstitüsünün ğu inançlar arası kutuplaşma probleminin ve üniversite kuruluş misyonuna uygun olarak mezhep çatışmalarının çözümüne de katkı Türk Dünyasının bugünkü yaşamakta olduğu sağlayacağı öngörülmektedir. bu gibi kritik sorunlara global realiteleri göz önünde bulundurarak bilimsel çözüm ve çıkış

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 265 FAALİYETLERİMİZ

Seminer K azakistan’da Nükleer Enerjinin Geliştirilmesi: Artıları ve Eksileri

08 Nisan 2015 tarihinde Dauren Aben “Kazakistan’da Nükleer Enerjinin Geliştirilmesi: Artıları ve Eksileri” konulu seminer verdi.

auren Aben, “Kazakistan’da Nükleer Enerjinin Geliştirilmesi: Artıları ve Eksileri” adlı seminerinde ana hatları ile Kazakistan’daki nükleer yakıt bankası, Kazakistan ve Rusya arasındaki Dnükleer alandaki işbirligi ve nükleer enerjinin geliştirilmesini destekleyenlerin ve karşıt- larının argümanlarına değinmiştir. Nükleer yakıt bankası fikrinin aslında başka ülkeleri nükleer enerji geliştirme girişimlerinden vazgeçirmek olduğunu ifade etmiştir. Nükleer yakıt bankasının aslında bir nevi düşük seviyede zenginleştirilmiş (5% oranında) uranyum bankası olacağını ifade etmiştir. Aben ayrıca nükleer yakıt bankasının Kazakistan’da kurulmasının nedenleri arasında, Ka- zakistan’ın güvenilir silahsızlandırma profili, uygun alt yapıya sahip olması ve Kazakistan’ın nükle- er yakıt bankası kurma önerisinin etkili olduğunu belirtmiştir. Rusya ile işbirliği konusunda Kazakistan ve Rusya arasında 1990’ların başından itibaren çeşitli görüşme ve işbirliklerinin olduğunu ancak somut olarak ortak girişimlerin 2006’dan sonra öne- rildiğini belirten Aben, Kazakistan’ın Rusya ile mülkiyet hakları, finansman ve fiyat gibi değişik konulardaki anlaşmazlıklarının bu projeleri geciktirmekte olduğunu ifade etmiştir. Seminerinin devamında nükleer enerji geliştirme sürecinin ülkeye getirileri ve zararları bağla- mında yaptığı açıklamalarda Aben, getiriler konusunda itibar ve uluslararası arenada daha fazla yer almaya vurgu yaparken, zararlar konusunda güvenlik endişeleri ve çevreye verebileceği muhtemel zararların altını çizmiştir. Nükleer enerji geliştirme destekçilerinin ileri sürdüğü en önemli argümanlar arasında, nükleer enerji geliştirmenin enerji güvenliğini güçlendirme ve düşük enerji maliyeti düşüncesinin yer aldığını belirtmiştir. Öte yandan karşıtlarının ise nükleer enerjinin maliyetinin uygun olmadığı, Kazakistan’da santraller için uygun yer ve yeterli su kaynaklarının bulun- madığı ve Rus denizaltı reaktörlerinin kara üstünde hiç denenmediği savlarını öne sürdüklerini ifade etmiştir. Seminerin sonunda katılımcılar çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

266 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Hazar Enerji Güvenliği: Sorunlar ve Beklentiler

TOPLANTI 16 Mart 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsünde “Hazar Enerji Güvenliği: Sorunlar ve Beklentiler” konulu yuvarlak masa toplantısı düzenlendi.

uvarlak masa toplantısına Kazakistan, ikinci ülke olduğunu ve enerji üreticiler için Türkiye, Azerbaycan ve Rusya’dan da- sadece bir pazar değil aynı zamanda coğrafik Yvet edilen konuşmacılar sunumlarında konumu bakımından önemli bir ulaşım yolu Hazar Denizi bölgesi üzerine çeşitli konular- olduğunu vurgulamıştır. Ayrıca sadece bir da kendi ve ülkelerinin bakış açılarını ifade enerji koridoru olmanın dışında Türkiye’nin eden bilgiler sunmuşlardır. Yuvarlak masa bölgede önde gelen bir enerji ve fiyat belir- toplantısına Orta Doğu Teknik Üniversite- me merkezi olmayı hedeflediğinin de altını sinden Prof.Dr. Oktay Fırat Tanrısever, Rusya çizmiştir. Akademisi Oryantal Araştırmalar Enstitüsün- Oturumu yöneten Lidiya Parkhomchik ko- den Dr. Stanislav Pritçin, Kazakistan KAZGUU nuşmasında Hazar bölgesi ülkelerinin eko- Üniversitesinden Dr. Miras Daulenov ve Azer- nomilerinin enerji ihracatına olan bağlılığına baycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına vurgu yaparak Hazar denizindeki sürdürüle- bağlı Stratejik Araştırmalar Merkezi araştırma bilir kalkınma ve enerji güvenliği konuların- görevlisi Azad Garibov konuşmacı olarak kada gelişmelerin bölge ülkelerini yakından tılmışlardır. ilgilendirdiğinin altını çizmiştir. Enstitü müdürümüz Doç. Dr. Nevzat Şimşek Prof. Dr. Oktay Fırat Tanrısever Ukrayna krizi yuvarlak masa açılış konuşmasında Hazar de- sonrası Rusya’nın Hazar denizi bölgesinde nizi bölgesinin yasal statüsü, enerji kaynakla- enerji diplomasisi ve enerji güvenliği konulu rı ve ulaşım yolları hakkında genel bilgi ver- konuşmasında ana hatlarıyla krizin sebeple- miştir. Hazar denizi bölgesi kıyı devletlerinin rinden ve Rusya, Avrupa ve Hazar bölgesi ül- Hazar denizinin tam potansiyeline erişmesi kelerine etkilerinden bahsetmiştir. Rus enerji için yasal statü üzerinde anlaşmaları gerek- sektörünün çok ağır bir şekilde etkilemesine tiğini belirtmiştir. Hazar denizi petrol ve gaz rağmen krizin bir enerji krizinden çok jeo- üreticilerinin ihracat yollarını çeşitlendirme- politik bir kriz olduğunu vurgulamıştır. Tan- ye çalıştıklarını ifade ederken bunu bölge- rısever buna örnek olarak Suudi Arabistan’ın deki Güney Gaz Koridoru, Trans-Hazar, Türk petrol üretimini şu anki seviyede tutmasını Akımı ve TAPI projeleri ile gerçekleştirilebi- göstermiştir. Rusya’nın bu süreç içerisinde leceğini ifade etmiştir. Türkiye’nin dünyada enerji politikasında bir takım değişikliklere Çin’in ardından enerji ihtiyacı en hızlı artan

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 267 FAALİYETLERİMİZ

gittiğini ifade eden Tanrısever Avrupa’nın tının Rusya’nın şu anki pozisyonunu değiştir- güvenilirliğinin azalmasıyla Rusya’nın enerji me fikrinin pek mümkün olmadığını ve buna ihracatında çeşitlendirme arayışına girdiğini sebep olarak kullanılan teknolojinin pahalı ve Çin ve Hindistan’a yöneldiğini belirtmiş- olduğunu belirtmiştir. Avrupa’nın TANAP tir. Bu bağlamda önceki müzakerelere göre projesine sadece politik destek verdiğini Çin’in Rusya ile daha düşük fiyatta gaz alımı ve projeye herhangi bir finansman kaynağı konusunda anlaşmaya vardığını ve Türki- sağlamadığını belirten Pritchin, alternatif ye’nin ise yaklaşık % 10 civarında daha düşük projeler hakkında yaptığı analizlerde Türk- fiyatta gaz anlaşması yaptığını ifade etmiştir. men gazının Trans-Hazar ve TANAP hatları ile Tanrısever ayrıca Avrupa’nın alternatif ulaşım Avrupa’ya ulaştırılmasının Türkmen gazının yolları aradığını ve TANAP projesinin bu bağ- fiyatını yükselteceği yorumunda bulunmuş- lamda öneminin arttığını vurgulamıştır. Tür- tur. Türkiye’nin enerji merkezi olma potansi- kiye enerji politikaları hakkındaki analizinde, yelini de değerlendiren Pritchin,Türkiye’nin TANAP’ın Türk Akımı’na göre daha öncelikli gerçek anlamda bir merkez olabilmesi için bir proje olduğunu belirten Tanrısever, Türki- Avrupa ile birden çok bağlantısının olması ye’nin projelerde tüm aktörlere karşı koope- ve bu hatları Avrupa’ya bağlaması gerektiği, ratif bir politika izlediğinin altını çizmiştir. bunun dışında fiyat ayarlama politikalarında fazla hareket alanının olmayacağı şeklinde Dr. Stanislav Pritchin Hazar denizinin yasal düşüncesini belirtmiştir. statüsü hakkında bilgiler verirken 1998-2004 yılları arasında Rusya, Azerbaycan ve Kaza- Dr. Miras Daulenov uluslararası hukuk açısın- kistan’ın ‘orta modifiye çizgi’yi kullanarak Ha- dan Hazar Denizi’nin yasal statüsü üzerine zar Denizi’nin kuzey bölgesindeki petrol ve yaptığı değerlendirmelerde, ilkeler ve ortak gaz kaynaklarının bölünmesinde anlaşmaya çıkarların kurulmasının önemini vurgulamış vardıklarını belirtmiştir. Hazar denizindeki ve bu kavramlar hakkında detaylı hukuki bil- uluslararası ulaşım yolları konusunda Bakü- giler sunmuştur. Uluslararası hukukun Hazar Tiflis-Ceyhan boru hattının jeopolitik den- Denizi’nin yasal statüsünün belirlenmesin- geleri ciddi şekilde değiştirdiğini ve buna deki süreçte ulusal hukuki kuralların doldu- ek olarak Bakü-Subsa ve Bakü-Tiflis-Erzurum ramadığı yasal boşlukları uluslararası hukuk gaz hattının Rusya’ya alternatif hatlar ara- kurallarının doldurabileceğini ve buna örnek sında yer aldığını ifade etmiştir. Uluslararası olarak Hazar Denizi ülkelerinin 15 deniz mili enerji piyasası ve projeleri üzerine yapmış sınırında biyolojik kaynakları kullanma anlaş- olduğu yorumlarda Amerika’nın LNG ihraca- masına vardığını göstermiştir. Buna ek ola-

268 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ rak Hazar Denizi kıyıdaş ülkelerin ortak çıkar belirtmiştir. Öte yandan TANAP projesinin ve ilkeler konularında hemfikir oldukları ve tamamıyla ekonomik ve üreticilerin projesi müzakerelerde birbirlerine yaklaşımlarında olarak Nabucco ile karşılaştırıldığında iki kat diğer ülkelerin çıkarlarını göz önüne aldıkları daha kısa ve daha az maliyetli bir proje ol- ve bu karşılıklı anlayışın sürecin ilerlemesine duğunu ifade etmiştir. Gabirov sunumunda yapıcı katkı sağladığını ifade etmiştir. İlkeler Azerbaycan’ın enerji stratejisindeki genel çiz- konusunda birbirlerinin iç meselelerine mü- gisinde açık bir şekilde Batı en uygun seçe- dahale etmeme, işbirliği ve estoppel –ön- nek olarak görüldüğünü belirtmiş, Hazar de- ceden anlaşılan konulara ters düşecek bir nizindeki kaynakların ancak Batılı şirketlerin eylemin gerçekleştirilmesini engellemek sahip olduğu teknolojik ve finansman kay- ilkelerine değinerek bu uluslararası ilkeler nakları aracılığıyla çıkarılabileceğini ifade et- sayesinde Hazar Denizi’nin yasal statüsü üze- miştir. Bu strateji içerisinde en önemli anah- rinde uzlaşmaya gidilebileceğini belirtmiştir. tar faktörün güvenilirlik olduğunu belirten Birleşmiş Milletlerin deniz hukuku sözleş- Garibov, Azerbaycan’ın bu imajı bozmamak mesinin 77.inci maddesinde yasal statünün ve Batılı petrol şirketlerinin güvenini kazan- belirlenebileceği ifade edilmekle birlikte bu mak için anlaşmaları sonradan değiştirmeye maddenin sınır olarak 200 deniz milini gös- çalışmadığını vurgulamıştır. Bu bağlamda termesinin Hazar denizine uymadığını çünkü Güney Avrupa’nın Kuzeye nazaran Azerbay- Hazar Denizi’nin boydan boya 200 deniz mi- can için daha karlı olduğunu ve Azerbaycan line denk geldiğini vurgulamıştır. Son olarak için İtalya’nın Avrupa içerisinde en büyük ve Hazar Denizi’nin yasal statüsü hakkında tüm güvenilir gaz ithalatçılarından biri olduğunu diğer sorunlar çözülmeden bir uzlaşmaya va- belirtmiştir. Azerbaycan’ın Enerji stratejisin- rılamayacağının altını çizmiştir. de bir diğer değişmeyen çizginin petrol ve gaz sektöründe firma sayısı ve bölgesel işbir- Azad Garibov konuşmasında Azerbaycan’ın liklerinin artırılmasının yer aldığını buna se- yer altı kaynakları, ihracat kapasitesi ve Azer- bep olarak projelerde çıkabilecek sorunlara baycan’ın enerji stratejisi konularında bilgiler karşı Azerbaycan’a daha fazla hareket imkanı vermiştir. Bunların arasında Nabucco’nun sağlaması olduğunu ifade etmiştir. Avrupa birliği projesi olduğunu ekonomik olmaktan daha ziyade jeopolitik ve tama- Yuvarlak masa toplantısının son kısmında, mıyla bir tüketici projesi olduğunu ve Avrupa değişik üniversite ve kurumlardan gelen ka- birliğinin gerekli politik ve finansman deste- tılımcılar, konuşmacılarla çeşitli konular hak- ğini vermediği için hayata geçirilemediğini kında görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 269 FAALİYETLERİMİZ

Seminer KAZAKİSTAN Ve Orta Asya’da Girişimciliğin Ekosistemi

12 Mart 2015 tarihinde Kalkınma ve Ekonomik İlişkiler Enstitüsü Müdürü Pavel Koktyshev “Kazakistan ve Orta Asya’da Girişimciliğin Ekosistemi” konulu seminer verdi.

alkınma ve Ekonomik İlişkiler Enstitüsü Müdürü tif kaynaklar aramada yeterli ve Genç Girişimciler Kulübü Kurucu Ortaği Pavel bilgiye sahip olmadıklarını be- KKoktyshev “Kazakistan ve Orta Asya’da Girişimcili- lirtmiştir. Örnek olarak da dev- ğin Ekosistemi” adlı seminerinde Kazakistan’da girişim- let tarafından 50 yakın değişik cilerin karşılaştıkları zorluklar, iş olanakları ve çözüm finansman kaynağının sağlan- yolları hakkında genel bilgi vermiştir. Genç girişimciler dığını ama bunların arasında kulübü olarak düzenledikleri faaliyetlerin arasında eği- sadece 4-5 inin iyi bilindiğinin tici seminerler düzenlemek, finansman kaynağı sağ- altını çizmiştir. Bu bağlamda lamak ve her hafta Salı günü “Business Tuesday” adı parasal olmayan desteğin ek- altında girişimcileri birbirileri ile tanışmalarına imkan sikliğinden bahsederken dev- sağladıklarını belirmiştir. letin sağladığı 120 milyar tenge sübvanse yardımının içinde Sunumunda misyonlarının küresel toplumun refa- sadece 3 milyar tengenin giri- hı için girişimci nesiller yetiştirmek olduğuna vurgu şimcileri bilgilendirme ve eğiti- yapan Koktyshev hedeflerinin arasında ise girişimci- mine ayrıldığını vurgulamıştır. lik alanındaki engelleri kaldırmanın mekanizmalarını oluşturulmak olduğunu ifade etmiştir. Girişimcilerin en Seminer sonunda katılımcılar çok finansman kaynakları konusunda yardıma ihtiyaç çeşitli konularda görüş alışveri- duyduklarını belirten Koktyshev, girişimcilerin alterna- şinde bulunmuşlardır.

270 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ZİYARET T .C. EKONOMİ BAKAN YARDIMCISI SAYIN ADNAN YILDIRIM BAŞKANLIĞINDAKİ HEYETİN 26-28 ŞUBAT 2015 TARİHLERİ ARASINDA AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

iyaret sırasında Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürümüz sayın Doç. Dr. Nevzat Şimşek Av- rasya Araştırma Enstitüsünün faaliyetleri hakkında bilgi veren bir sunum yapmıştır. Nevzat ZŞimşek seminer, toplantı ve konferansların daha ileri araştırmalar yapabilecek bir işbirliğine ulaşmak için yapıldığını vurguladı. Şimşek konuşmasında yurtdışında kurulan bir araştırma ens- titüsü olması nedeniyle Türkiye’deki bir araştırma enstitüsünden bir farkının olması gerektiğini ifade ederek bu farklılığın Avrasya bölgesindeki akademisyenlerle işbirliği yaparak onların bilgi birikiminden ve onların bakış açılarından faydalanmak olabileceğini belirtti. Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı sayın Prof. Dr. Osman Horata konuşmasında enstitünün kuruluş amacının Türkiye’de üretilemeyen bilgiyi buralarda üretmek ve Türkiye’deki bilgi birikimi ile bir araya getirmek olduğunu ve bu düşünceyle enstitüyü kurduklarını ifade etmiştir. Ayrıca enstitü ile Ekonomi Bakanlığının işbirliğinde bilim dünyasının bilgi birikimini ve bürokrasinin bilgi birikimini bir araya getirip bu birikimin reel sektöre yansıtma yollarının tartışı- lacağı bir forum ve toplantılar düzenlemeyi arzu ettiklerini bildirdi. T. C. Ekonomi Bakan Yardımcısı Sayın Adnan Yıldırım ise Orta Asya bölgesi ve Türkiye arasındaki ilişkilerin geçmişe nazaran son 10 yılda daha iyiye gittiğini belirtirken ekonomik ilişkilerin daha da gelişmesi gerektiğinin altını çizmiştir. Ayrıca Ekonomi Bakanlığı olarak değişik alanlarda destekledikleri çeşitli aktiviteler hakkında bilgiler verirken buna örnek olarak Almatı şehrinde 27 şubat tarihinde yapılan eğitim fuarına Türkiye’den katılan üniversiteleri desteklediklerini belirt- mişlerdir. Bunun yanı sıra enstitümüz ile Ekonomi Bakanlığı arasında işbirliği olanakları hakkında görüşlerini ifade etmişlerdir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 271 FAALİYETLERİMİZ

ETKİNLİK

“Kültürel Miras” (Мәдени мұра) projesinin 10. yıl etkinliği

hmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı sayın Prof. Dr. Osman AHorata, Rektör Vekilimiz sayın Prof. Dr. Mehmet Kutalmış ve Avrasya Araştırma Ensti- tüsü Müdürümüz sayın Doç. Dr. Nevzat Şim- şek, Kazakistan Cumhurbaşkanı sayın Nursul- tan Nazarbayev’in girişimiyle ilk kez 2003 yı- lında bir devlet programı olarak uygulamaya konan “Kültürel Miras” (Мәдени мұра) projesinin 10. yıl etkinliğine katılmışlardır. Bu proje ilk kez 2003 yılında iki seneliğine uygulamaya konulmuş olup 2007-2009 ve 2009-2011 sında Kazakistan’ın beşeri bilimler alanında yılları arasında devam ettirilmiştir. Program teorik ve bilim tabanının güçlendirilmesinin ülkenin tarihi-kültürel mirasını incelemek, yanısıra Kazak halkının dil ve kültür mirasının restore etmek, tarihi-kültürel gelenekleri can- uluslararası alanlarda tanıtım mekanizmala- landırmak ve yurt dışında Kazakistan’ın tarihi rının geliştirilmesi yer almaktadır. Bununla mirasını tanıtmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, beraber kültür alanında yabancı akademik tarihi-kültürel mirasın korunması ve kullanıl- araştırma merkezleri ile işbirliklerinin kurul- masındaki verimliliğin artırılması için gerekli ması ve program kapsamında derlenen bil- mekanizmaların oluşturulmasını, kültürel gilerin okul ve üniversitelerin müfredat ve turizmin geliştirilmesini, ve tarihi-kültürel ders kitaplarına girmesine olanak sağlanması mirasın medya aracılıgıyla halka tanıtılmasını beklenmektedir. Bu kapsamda 27 Şubat 2015 hedeflemekteydi. günü düzenlenen 10. yıl etkinliklerinde geniş bir katılımcı ile birlikte programda gelinen “Kültürel Miras” (Мәдени мұра) programının nokta tartışılmış, ortaya konan eserler sergi- uygulanmasından beklenen sonuçlar ara- lenmiş ve katılımcılara bilgi verilmiştir.

272 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ÇALIŞTAY

Kazak Hanlığı ve Kazakistan: Düşünsel ve Tarihsel Bağlar 27 Şubat 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, Uluslararası Türk Akademisi ile birlikte “Kazak Hanlığı ve Kazakistan: Düşünsel ve Tarihsel Bağlar” adıyla Kazak Hanlığının Kuruluşunun 550. Yıldönümü anısına ilk çalıştayı düzenledi.

luslararası Türk Akademisi (ITA) ve Hoca yın Prof. Dr. Osman Horata’nın Kazakistan’daki Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak hizmet süresinin bitmesi üzerine, kendisine UÜniversitesine bağlı Avrasya Araştırma yaptığı katkılarından dolayı teşekkür edilerek Enstitüsü (ERI) işbirliğinde 27 Şubat 2015 tari- Türk Akademisinin Şükran belgesi ile birlikte hinde «Kazak Hanlığı ve Kazakistan: Düşünsel hediyesi takdim edildi. ve Tarihsel Bağlar» konulu uluslararası çalıştay Çalıştayın amacı Kazak Hanlığının kuruluşunun düzenlenmiştir. 550. yıldönümünü Kazakistan, Türkiye, Özbe- Bilindiği gibi Kazakistan’ın Cumhurbaşkanı kistan ve Kırgızistan tarihçilerinin katılımıyla sayın N. Nazarbayev’in inisiyatifiyle bu sene uluslararası düzeyde kutlayarak Kazak hanlığı Kazak Hanlığının kuruluşunun 550. yıldönü- ve Türk dünyası tarihinin önemli meselelerini münün geniş çapta kutlanmaktadır. Söz ko- müzakere etmek ve geleceğe yönelik ortak bi- nusu yıldönümü çerçevesinde organize edilen limsel projeleri tartışmak olmuştur. Çalıştayda bu toplantıya Kazakistan, Türkiye, Özbekistan günümüzdeki Kazakistan’ın devlet oluşumun- ve Kırgızistan’dan tarihçiler, araştırma enstitü da Kazak hanlığının tarihsel rolüne de önem başkanları, Türkologlar, üniversite rektörleri ve verilmiştir. basın temsilcileri katılmıştır. Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Çalıştay çerçevesinde KC Bilimler Akademi- Darhan Kıdırali Kazak hanlığının Türk tarihinde- si’nin akademisyeni, Türkolog Rabiğa Sızdı- ki yeri ve önemine değinerek yıldönümünün kova’nın ‘Câmi’at tavârih’ isimli kitabının Türk kardeş Türk devletlerinde ve uluslararası dü- Akademisi tarafından hazırlanan yeni baskısı- zeyde duyurulması gerektiğini vurgulamıştır. nın tanıtımı yapılarak kendisine Mandoki ma- Çalıştayın organizatörü olarak Avrasya Araştır- dalyası takdim edildi. Rabiğa Sızdıkova şahsi ma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek kütüphanesinin tamamını Akademiye bağışla- de çalıştayın, Kazak Hanlığının tarihsel önemini yacağını belirtti. vurgulamak ve genel Türk tarihi içindeki yerini Ayrıca, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk- hatırlamak için düzenlendiğini belirtmiştir. Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı sa-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 273 FAALİYETLERİMİZ

Seminer Hazar Bölgesinde Mevcut Jeopolitik Durum

12 Şubat 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Uzman Araştırmacısı Lidiya Parhomchik “Hazar Bölgesinde Mevcut Jeopolitik Durum” konulu seminer verdi.

idiya Parhomchik, Hazar bölgesinin jeo- yük oranda taşınmasına imkan sağlamasına politik durumunu ve problemlerini ince- rağmen Hazar bölgesi ülkelerinin tam taşıma Llerken çok yönlü politikaların göz önüne kapasitesine henüz ulaşamadığını belirtmiş- alınması gerektiğini ve buna bölge üzerinde tir. Günümüzde Hazar bölgesinde “erken” artan iç ve dış etkenlerin neden olduğunu petrol olarak tabir edilen seviyeye ulaşıldı- vurgulamıştır. ğını ifade ederek şu anki sorunun “sonraki” petrol çıkarma seviyesine ulaşma yolları ve Parhomchik seminerinde, Hazar bölgesini bu etaba geçilip geçilemeyeceği olduğunu jeopolitik anlamda önemli kılan faktörler vurgulamıştır. arasında enerji kaynaklarını ve bölgenin ana tedarikçiler arasında bulunmasını göster- Parhomchik, Hazar bölgesindeki trendleri miştir. Rezervlerin miktarı hakkında Rus ve açıklarken de Rusya’nın ekonomik girişim- Amerikan kaynaklarının arasındaki büyük lerde en önemli oyuncu rolünü oynamaya farklılığın muhtemel nedenlerinden bahse- devam edeceğini ve Çin’in etkisinin ise daha den Parhomchik, tahminler üzerinde yapılan çok ekonomik alanlarda kalacağından bah- manipülasyonların Hazar sorunlarının poli- setti ve Batılı ülkelerin petrol ve gaz ithal et- tikleştirilmesine, boru hattı sendromuna ve meyi sürdüreceğini belirtti. batı Rusya hatlarının Hazar’a rakip olmasına Değişik araştırma enstitülerinden ve üniver- sebebiyet verdiğini ifade etmiştir. sitelerden gelen katılımcılar seminerin so- Bölgede mevcut ve proje halindeki boru hat- nunda ülkeler ve onların jeopolitik çıkarları larının kapasiteleri hakkında bilgiler verirken konusu ağırlıkta olmak üzere çeşitli konular- Parhomchik ayrıca, mevcut yolların gazın bü- da görüş alışverişinde bulunmuşlardır.

274 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer Orta Asya artı Japonya Dialogu: Çok taraflı işbirliği ve geleceğinin on yıllık değerlendirilmesi

5 Ocak 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü Araştırmacısı Rasul Arin “Orta Asya Artı Japonya Dialogu: Çok Taraflı İşbirliği ve Geleceğinin On Yıllık Değerlendirilmesi” konulu seminer verdi.

asul Arin “Orta Asya artı Japonya” diyaloğu hakkında genel bilgilerin yanı sıra diyalog kapsa- mında on yıllık süreç ile ilgili analizlerini sunmuştur. Bu süreçte Japonya ve Orta Asya ülkeleri Rarasında gelişen önemli birkaç girişimden bahsetmiştir. Bu girişimlerin arasında 1997-2006 tarihleri arasında Avrasya diplomasisi, İpek yolu diplomasisi ve “Orta Asya artı Japonya” diyalo- ğu yer almaktadır. Arin konuşmasında Japonya’nın bu diyaloğu başlatmasına zemin hazırlayan nedenlerin arasında; Japonya’nın Rusya ve Çin ile olan sınır anlaşmazlıklarından dolayı Şangay İşbirliği Örgütü yapısı altında sağlıklı iletişimin sağlanamaması, Orta Asya ülkeleri ile ilişkilerin kurumsallaştırılması, ASEAN + 3 benzeri bir yapının Orta Asya ülkeleri ile de kurulması ve Juniçiro Koizumi’nin aktif dış politikasını göstermiştir. Arin, seminerinde diyaloğun formatı, ana değerleri ve hedefleri hakkında bilgiler paylaşırken bu konuların içerisinde Japonya’nın dış politikasının ana yönleri, Japonya ve Orta Asya ülkeleri ara- sındaki ilişkilerin formatı ve Japonya ‘nın Orta Asya ülkelerine sağlamış olduğu kalkınma yardım- larından bahsetmiştir. Bu konuların içerisinde özellikle kalkınma yardımlarının türleri, dağıtımı ve ayrıca Afganistan’ı bu diyaloğa dahil etme meselelerine değinmiştir. Diyaloğun geleceğine dair yaptığı analizlerde Japonya’nın Orta Asya ülkelerinin kalkınmasına yaptığı katkıların büyük önem taşıdığını, ama diyaloğun ana hedeflerinden birisi olan Orta As- ya’da entegrasyonun yakın zamanda mümkün görünmediğini ifade eden Arin, ayrıca Çin’in Orta Asya’da artan etkinliğinin diyaloğun daha da gelişmesine engel olabileceğini belirtmiştir. Değişik üniversiteler ve organizasyonlardan gelen katılımcılar Japonya ve Orta Asya ülkeleri ara- sındaki ilişkiler hakkında çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunduktan sonra bu konu hak- kında daha fazla çalışma yapılması konusunda isteklerini belirtmişlerdir.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 275 FAALİYETLERİMİZ

Seminer 21. YüzyILDa Kazakistan’ın Enerji Sektörünün Gelişiminde Başlıca Trendler

23 Ocak 2015 tarihinde Kazakistan Cumhurbaşkanlığına bağlı Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Ekonomik Araştırmalar Bölüm Başkanı Dr. Bela Syrlybayeva “21. Yüzyılda Kazakistan’ın Enerji Sektörünün Gelişiminde Başlıca Trendler” konulu semineri verdi.

r. Syrlybayeva enerji ihtiyacındaki artışın BRICS, Güney Amerika ve Afrika gibi ülkelerinin hızla gelişmesinden kaynaklandıgını ve bu artışı OPEC üyesi olmayan ülkelerin karşılaya- Dcağını belirtti. Yeni enerji trendlerin arasında nükleer enerjinin kullanımının azaltılması, yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi ve alternatif metotlar ile (kaya petrol ve gazı) petrol ve gaz çıkarma tekniklerinin artacağı yorumunu yaptı. Dr. Syrlybayeva geleceğe yönelik enerji senaryolarından bahsederken gelecekte ülkelerin sahip olduğu enerji kaynaklarının miktarının yerine enerji tasarufu sağlayacak teknolojilere sahip olup olmadıklarının daha çok önem kazanacağını vurguladı. Son zamanlarda enerji fiyatlarındaki ciddi düşüşün jeo-politik gerginlikler ve hidrokarbon pazarındaki büyük üreticiler arasındaki rekabetten kaynaklandığının altını çizdi. Kazakistan’ın 2050 enerji stratejisinin içinde aşağıdaki üç konuya değindi. Geleneksel çıkarma sektörlerinin verimliliğinin artırılması, yeşil enerjinin dünyadaki örneklerine bakılarak geliştiril- mesi ve son olarak Kazakistan’ın uranyum zenginliğini göz önüne alarak nükleer yakıt ve bir nük- leer reaktör yapılması. Kazakistan’ın kömür başta olmak üzere petrol ve gaz tüketimine bağlı olduğunu ve bunun uzun dönemde değişmeyeceğini belirtirken, Astana’da 2017 de yapılacak olan EXPO ile yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişiminin daha çok teşvik edileceğini bildirdi. Değişik üniversite, araştırma merkezi ve enerji şirketlerinden gelen katılımcılar konu hakkında yaptıkları görüş alışverişinin epey yararlı olduğunu ve konunun güncelligine ve de kapsamına değinerek konu hakkında daha fazla çalışma yapılması konusunda isteklerini belirtmişlerdir.

276 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer

Bilim Anlayışları Açısından Doğu-Batı Etkileşimi

22 Ocak 2015 azakistan’ın tanınmış üniversitelerinden olan Al-Farabi Üniver- tarihinde Yunus sitesi ile birlikte düzenlenen seminerde Dr. Tekşen tarihte bilgi Kiletişiminde göçlerin, savaşların, diplomatik ilişkilerin, ticari ve Emre Enstitüsü bilimsel amaçlı yolculukların etkili olduğunu belirtimiştir. Bilgi ve eski Başkan düşünce zenginliklerinin doğudan batıya olan yolculuğundan bah- Yardımcısı Dr. sederken tarih boyunca önemli bilim merkezleri haline gelmiş çeşitli Adnan Tekşen, şehir ve bölgelerden örnekler vermiştir. Bu etkileşimlere örnek olarak Aristo ve Platon’nun eserlerinin Arapça’ya çevrilmesi, müslüman “Bilim Anlayışları alimlerin geliştirdiği deneysel yöntemin Batı’da 14 yy. dan itibaren Açısından Doğu kullanılması konularını ele almıştır. Batı’nın 16. yüzyılda da bilim ve - Batı Etkileşimi” icatlar konusunda kaydetdiğini ifade ederken bu süreç içersinde konulu semineri ortaya çıkan ve hala devam eden Mekanikçi anlayışın dini dışlama- sının batıyı ruhani bir çöküşe sürüklediğini ve bu durumun ancak II. verdi. Dünya savaşından sonra tekrardan sorgulanmaya başladığını vur- gulamıştır. Üniversitelerden gelen katılımcılar konu hakkında edindikleri yeni bilgilerin önemine dikkat çekerek bu konu hakkında daha fazla ça- lışma yapılması konusunda isteklerini belirtmişlerdir.

Seminer

Türkçe Öğretimi 14 Ocak 2015 tarihinde Avrasya Araştırma Enstitüsü, Yunus Emre Astana Kültür Merkezi ile birlikte “Türkçe Öğretimi” konusunda seminerler düzenledi.

.01.2015 tarihinde Hoca Ahmet Yesevi Uluslar arası Türk-Kazak Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü ile Yunus Emre Astana Kültür Merkezi’nin birlikte düzenledikleri 14 Kazakistan›da Türkçe öğretimi veren yerel okutmanlara yönelik «Türkçe Öğretimi Semi- neri» 14.01.2015 tarihinde enstitümüz konferans salonunda başladı. 14-16 Ocak 2015 tarihleri

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 277 FAALİYETLERİMİZ

arasında devam edecek olan seminerin ilk seminerlerin önemine dikkati çekti. Yunus gününde Kazakistan Türkiye Başkonsolosu Emre Enstitüsü’nün 31 ülkede 38 enstitü ile Sayın Suphi Atan, Hoca Ahmet Yesevi Uluslar çalışmalarını yoğun olarak sürdürdüğünü arası Türk-Kazak Üniversitesi Eş Rektörü Sayın ifade eden Gültekin, gelecekte daha geniş Prof.Dr. Mehmet Kutalmış, Yunus Emre Ensti- kapsamlı etkinlikler düzenleyecekleri müjde- tüsü Müdürü Sayın İbrahim Gültekin ve Av- sini verdi. rasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Sayın Doç. Seminerin açılış töreninde son konuşmayı Dr. Nevzat Şimşek açılış konuşmasını yaptılar. yapan Avrasya Araştırma Enstitüsü Müdürü Seminerimizin açılış töreninde ilk konuşmayı Sayın Doç. Dr. Nevzat Şimşek ise ortak olarak yapan Sayın Başkonsolos Suphi Atan, yaban- düzenlenen bu tür seminerlerin ve toplantıla- cı bir ülkenin kültürünü anlama konusunda rın bilimsel açıdan işbirliğini kuvvetlendirdiği- en önemli etkenin o ülkenin dilini öğrenmek ni belirterek Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün olduğunu vurgulayarak ve daha önce çalıştığı araştırma faaliyetleri hakkında bilgi vererek ülkelerde elde ettiği tecrübeleri paylaşarak dil Enstitü çerçevesinde çeşitli sertifika program- öğretimi konusunun önemine dikkati çekti. ları, hizmet içi kurslar, dil eğitimi gibi eğitim programları yetkilerinin olduğunu ve mevcut Ardından Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türkçe Öğretimi Seminerine bu kapsamda da- Türk-Kazak Üniversitesi Eş Rektörü Sayın Prof. hil olduklarını belirtti. Dr. Mehmet Kutalmış tarih boyunca dillerin gelişimi ve kullanımı ile ilgili bilimsel bir bakış Açılış konuşmaları sonrasında düzenlenen ye- açısı sunduğu konuşmasında özellikle Türk mek organizasyonunun ardından başlayan se- dilinin birçok ülkelerde kullanılmaya başladı- minerde Sayın İbrahim Gültekin’in “Başarılı Dil ğını ifade etti. Türkiye’nin gelişmiş bir ekono- Öğretiminin Koşulları” adlı kitabı, Sayın Serpil miye sahip olmasının bu noktada önemli bir Gücüklüoğlu’nun Yunus Emre Türkçe Seti ve etkiye sahip olduğunu vurguladı. Sayın Özgür Can Yıldız’ın Z Kitabı tanıtıldı ve seminer sırasında bu kaynaklar kullanıldı. Yunus Emre Enstitüsü Müdürü Sayın İbra- him Gültekin ise konuşmasında Türk dilinin ve kültürünün gelişmesinde bu tür öğretim

278 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Seminer

Yüksek Öğretim ve Sanayileşme 18 Aralık 2014 tarihinde Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Muhittin Şimşek “Yüksek Öğretim ve Sanayileşme” konulu seminer verdi.

Aralık 2014 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Yürütme Kurulu üyesi ve aynı zamanda Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet üyesi Prof. Dr. Muhittin ŞİMŞEK Enstitümüz 18Konferans salonunda “Yüksek Öğretim ve Sanayileşme” isimli semineri vermiştir. Prof. ŞİMŞEK dünyanın sürekli bir değişim içinde olduğunu ve küreselleşme, rekabet ve teknolojinin bu değişimin temel unsurları olduğunu belirttiği çalışmasında bu kaçınılmaz değişimin, top- lumları aşamalı olarak tarım toplumundan kültür toplumuna dönüştürdüğünü ve günümüzde üniversitelerin bu nedenle öneminin çok büyük olduğunu vurgulamıştır. Dünyadaki değişim sürecinin yüksek öğretim açısından en önemli aşamasının özellikle Avrupa’da Magna Carta fikriyle başladığını ve Bologna süreciyle devam ettiğini belirten Prof. ŞİMŞEK, Magna Carta ilkelerinin üniversitelerin faaliyetleri açısından önemine dikkati çekmiştir. Üniversitelerin, bilgi temelli toplumun oluşturulmasında temel aktörlerden biri olduğunu belirten Prof. ŞİMŞEK, bu noktada bilgi kurumu olarak üniversitelerin bilgiyi üretme, öğretme, sunma ve yayma şeklinde dört temel misyona sahip olduğunu ifade etmiştir. Üniversitelerin bu misyonu en iyi şekilde yerine getirebilmeleri halinde bilgi yeteneği kazanan nesillerin bu bilgiyi en iyi şekilde kullanarak nitelikli insan sermayesi oluşumuna katkıda buluna- caklarının altını çizmiştir. Yabancı Diller ve Kariyer Üniversitesi ile ortak düzenlediğimiz etkinliğe gelen katılımcılar konunun güncel önemine dikkat çekerek, bu konu üzerinde yoğun olarak çalışılması gerektiğini ifade etmişler, özellikle üniversite gençlerinin büyük fayda sağladığı bir konu olduğu noktasını vurgu- lamışlardır.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 279 FAALİYETLERİMİZ

III. Avrasya Sosyal Bilimler Forumu forUm 15-16 Kasım 2014 tarihleri arasında Avrasya Araştırma Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi ile birlikte 3. Avrasya Sosyal Bilimler Forumunu Düzenledi.

nelik perspektifler, Avrasya böl- gesinde entegrasyona ilişkin kurumsal düzenlemeler ve Av- rasya bölgesinde entegrasyon arayışları sürecinde Türkiye’nin bugünkü politikaları ve gelece- ğe yönelik perspektifler ayrıntılı olarak tartışılmıştır. İki gün süren kongrenin birinci gününde, Hacettepe Üniver- sitesi Rektörü Prof. Dr. Murat TUNCER, Hoca Ahmet Yesevi oca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversite- Uluslararası Türk Kazak Üniver- si, Hacettepe Üniversitesi, Kırgızistan-Türkiye Manas sitesi Rektörü Prof. Dr. Velihan HÜniversitesi ve Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi- ABDIBEKOV ve Hoca Ahmet nin birlikte düzenlediği Avrasya Sosyal Bilimler Forumu’nun Yesevi Uluslararası Türk Kazak üçüncüsü bu yıl 15-16 Kasım 2014 tarihleri arasında Kazakis- Üniversitesi Rektör Vekili Prof. tan’ın Almatı şehrinde Avrasya Araştırma Enstitüsü organi- Dr. Mehmet KUTALMIŞ, Azer- zatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Kazakistan, Türkiye, Azer- baycan Devlet Ekonomi Üni- baycan ve Türkiye’den 34 farklı üniversiteden 46 tebliğ ile versitesi Rektörü Prof. Dr. Adalet Foruma katılan akademisyenler, ‘Avrasya Bölgesi Ekonomik MORADOV ve Uluslararası Kır- Entegrasyon Arayışları’ konusunu tartıştılar. Forumun temel gızistan-Türkiye Manas Üniver- amacı; özelde Avrasya Ekonomik Birliği’nin genel anlamda sitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. da tüm diğer iktisadi entegrasyonların sadece üye devletler Mahmut İZCİLER ve 3. Avrasya üzerinde değil aynı zamanda bölge ülkeleri üzerindeki muh- Sosyal Bilimler Forumu Koor- temel iktisadi ve siyasi etkilerinin ele alınması, bu konularda dinatörü ve Avrasya Araştırma yapılan araştırmaların ilgili taraflarca paylaşımı ve gelecekle Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Nev- ilgili projeksiyonların gerçekleştirilebilmesi olmuştur. zat ŞİMŞEK açılış konuşması Uluslararası düzeyde gerçekleştirilen Forum’da özellikle yaptılar. Avrasyacılık felsefi ve siyasi açıdan ele alınmış, Avrasya böl- Açılış konuşmaları kapsamında gesinde entegrasyon imkanları, Avrasya bölgesindeki en- söz alan Hacettepe Üniversitesi tegrasyon sürecinde Türk Dili Konuşan Ülkelerin karşılaştığı Rektörü Prof. Dr. Murat TUNCER, güçlükler ve bu konudaki farklı perspektifler, Avrasya Eko- dünya genelinde artan küresel- nomik Birliği ile ilgili bugünkü gelişmeler ve geleceğe yö- leşme süreciyle birlikte sanayi,

280 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ekonomi, eğitim vb. alanlarda ortaya çıkan ülkeler arası rekabetin ülkelerin bazı noktaları gözden kaçırmalarına neden olduğunu, bu noktaların tespiti ve düzeltilmesi için politikalar oluşturmaları gerektiğini belirtmiş ve üniversitelerin burada önemli bir rolü olduğunu vurgulayarak, üniversite- lerin değişim ihtiyacı içinde olduğunu ifade etmiştir. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Velihan ABDIBEKOV yaptığı açılış konuşmasında, Forumun önemin- den bahsederek Üniversiteler arasındaki bu tür organizasyonların gerekliliğine vurgu yapmıştır. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Mehmet KUTALMIŞ ise yaptığı açılış konuşmasında, Forum’un düzenleniş amacının bölgesel ekonomik entegrasyon konularının ekonomi ve uluslar arası ilişkiler çerçevesinden Orta Asya ve Kafkas ülkeleri özelinde ele alınmasını sağlamak olduğunu belirtti. Prof. Dr. Mehmet KUTALMIŞ ayrıca forumun konusunun mevcut konjonktüre olan uygunluğuna vurgu yaptı ve üniversitemizin bu tür faaliyetlere ilerleyen dönemlerde de daha büyük bir ivme ile devam edeceğini belirtti. Azerbaycan Devlet Ekonomi Üni- versitesi Rektörü Prof. Dr. Adalet MURADOV konuşmasında bu Forum’da Avrasya bölgesi ülkelerini ilgilendiren son derece önemli konuların gündeme getirildiğini vurgulayarak bu konuların sadece Avrasya bölgesiyle ilgilenen araştırmacı ve akademisyenler için değil tüm dünyadaki araştırmacılar ve akademisyenler için önemli olduğunu ifade etti. Uluslararası Kırgızistan-Türkiye Manas Üniver- sitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mahmut İZCİLER ise konuşmasında üniversitesinin, bu tür nitelikli bir forumun düzenleyicilerinden olmasından duyduğu memnuniyeti ifade ederek Avrasya SosyaL Bilimle Forumu’nun sermaye hareketlerinin küreselleşen dünyadaki önemini ortaya koyması açı- sından tüm bölge ülkelerine önemli katkılar sağlayacağını ifade etti. Forumun koordinatörlüğünü üstlenen Avrasya Araştırma Enstitüsü müdürü Doç. Dr. Nevzat ŞİMŞEK ise 200’e yakın tebliğ baş- vurusu ile bu yılki Foruma gösterilen ilgi gerçekten çok sevindirici olduğunu, fakat maalesef bu tebliğlerden bilim kurulu değerlendirmesi sonrasında ancak 46’sını kabul edebildiklerini, özellikle Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan ve Kazakistan’dan 34 farklı üniversiteden akademisyen ve uzmanlarla Avrasyacılık, Avrasya Bölgesinde Entegrasyon İmkanları, Kurumsal Yapılanma Gereksinimleri, Entegrasyon Çalışmalarının Politik Açıdan Analizi, Avrasya Ekonomik Birliğinin Mevcut Durumunun Analizi ve Geleceğe Yönelikler Perspektifler, Avrasya Bölgesi Ekonomik Entegrasyon Arayışları Süre- cinde Türkiye’nin Politikalarının Analizi, Bu süreçte Türk Dili Konuşan Ülkelerin Karşılaşabilecekleri Engeller ve Avantajlar, ve Diğer Entegrasyon Arayışları gibi çok önemli konuları tartışılacağını belirtti.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 281 FAALİYETLERİMİZ

Açılış konuşmalarının ardından Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi eski genel sekreteri Bü- yükelçi Halil AKINCI, Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan KIDIRALİ ve Türk Dili Ko- nuşan Ülkeler Parlementer Asemblesi Uluslararası İşbirliği ve Protokol Sekreteri Anar RAHİMOV ve ardından ABD Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Jeffrey B. Nugent ve Rusya Federasyonu Ekonomi Enstitüsü’nden Elena KUZMİNA davetli konuşmacı olarak görüşlerini bildirdiler. Sayın Halil AKINCI konuşmasında özellikle 2006 yılında Antalya Zirvesi’nde Kazakistan Cumhurbaş- kanı Nursultan NAZARBAYEV’in öncülük etmesi sonucunda 2009 yılında Nahçivan Anlaşması’yla kurulan Türk Dili Konuşan Devletler İşbirliği Konseyi (Türk Keneşi)’nin Avrasya bölgesi ülkeleri üze- rindeki etkisine vurgu yaptı. Türk devletleri arasında entegrasyonun ne yönde olacağı konusunda fikirlerini belirten Prof. AKINCI bu konuda üç temel noktayı vurguladı. İlk olarak; Türkiye ve Orta Asya Türk devletleri arasında neredeyse 1000 yıllık bir ayrılığın beraberinde getirdiği farklı geleneklerin bulunduğunu ve bu farklılıkların farklı taahhütler doğurmasının normal karşılanması gerektiğini belirten Prof. AKINCI, bu noktada bölgesel dengelerin göz önünde tutulması gerektiğini ifade etti. İkinci olarak Avrasya ülkeleri arasında entegrasyon konusunda bazı engellere dikkati çeken sayın AKINCI maliyetlerin düşürülüp ticaretin arttırılması yoluyla ulaştırma hizmetlerinin geliştirilmesi ge- rektiğini ifade etti. Üçüncü olarak Avrasya ülkeleri arasındaki entegrasyonun çok yönlü bir işbirliğini içermesi gerektiği noktasına vurgu yapan sayın AKINCI, Türk Keneşi’nin bu konuda somut bir örnek teşkil ettiğini, bu oluşumun yanı sıra Türk Akademisi, TÜRKPA, TÜRKSOY ve Azerbaycan’da yeni kurulan Türk Kültür ve Mirası Destek Fonu gibi oluşumların da bölgede Türk birliğini kurma konusunda önemli görevleri olduğunu belirtti. Bölgede Türk birliğinin kurulması için öncelikle kültürel temel- lerin hazırlanması gerektiğine ve özellikle Türk tarihinin doğru olarak bilinmesinin önemine vurgu yapan AKINCI bu noktada özellikle Türk Akademisi’ne büyük rol düştüğünü belirtti. Büyükelçi sayın Halil AKINCI, karşılıklı fikir alış verişinin ötesinde ortak politikaların hayata geçirilmesine yönelik somut bir örnek olarak Türk Dünyası Üniversiteler Birliğinin kurulmasını göstererek, bu birliğin genel kurul kararlarının önümüzdeki günlerde Bakü’de yapılacak Milli Eğitim Bakanları toplantısında ortak kararlar haline geleceğini ifade etti. Orhun Süreci olarak bilinen üniversite ile başlayıp ortaokul ve lise seviyesini de içerecek şekilde genişletilecek olan öğrenci değişim programının ve bölge dillerinin devlet başkanlarının desteği ile ortaokul ve lise seviyelerinde seçmeli ders olarak okutulmasının

282 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ bu kararlar kapsamında yer aldığını belirten AKINCI, bu çerçevede her alanda kapsamlı bir entegrasyonun söz konusu olduğunu ifade etti ve Türk devletleri arasında yoğunlaştırılmış işbirliğinin gerekliliği bilincinin oluşmaya başladığı yönünde duyduğu memnuniyeti ifade ederek sözlerine son verdi. Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan KIDIRALİ ise konuşmasında Türk Keneşi çatısı altında kurulan Üniversiteler Birliğinin geleceğinin çok parlak olduğunu ve bu nitelikli forumun dü- zenlenmesinde bu Birlik’e üye üniversitelerden olan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üni- versitesi’nin, Hacettepe Üniversitesi’nin, Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi’nin ve Uluslara- rası Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nin rol almasının bunun somut bir göstergesi olduğunu belirtti. Üniversiteler Birliği konusunda somut kararların Bakü’de yakın zamanda düzenlenecek olan Milli eğitim bakanları toplantısında ayrıntılı olarak alınacağını vurgulayan Prof. Dr. KIDIRALİ, ulaş- tırma ve gümrük konularının da ciddi bir şekilde ele alınacağını belirtti. Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlementer Asemblesi Uluslararası İşbirliği ve Protokol Sekreteri Anar RAHİMOV ise konuşmasında 2009 yılından itibaren faaliyete başlayan Türkpa’nın ilk kez fikir olarak Nursultan NAZARBAYEV tara- fından 2006 yılında ileri sürüldüğünü ve 2008 yılında Türkiye’nin ev sahipliğinde Kazakistan, Türki- ye, Kırgızistan ve Azerbaycan Türk Parlamento başkanlarının İstanbul’da bir araya gelmesi sonucu İstanbul Anlaşması’nın imzalanmasıyla resmen göreve başladığını belirtmiştir. Türkpa’nın ana hedeflerine değinen RAHİMOV, Türk Keneşi’nin tüm projelerine yasal destek sağlamayı taahhüt ettiklerini belirterek ayrıca üye ülkeler arasında parlamento tecrübesinin geliştirilmesi, öncelikli işbirliği alanlarında üye ülkelerin mevzuatının uyumlaştırılması, Türk dünyası kültürel mirasının ve tarihinin sanat değerleri konusu üzerinde çalışılması, eğitim, bilim, teknoloji, ekonomi, kültür, vb. alanlarda işbirliğinin arttırılması hedeflerine ulaşılması yönünde yoğun şekilde çalıştıklarını ifade etmiştir. Foruma davetli konuşmacı olarak katılan Amerika’dan Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Jeffrey B. Nugent ise Orta Asya ülkelerinin kendi aralarında ne dereceye kadar ticaret yaptıklarını incelediği araştırmalarında ortaya çıkan sonuçların ve bu sonuçların, daha önceki modellerin göz ardı ettiği bazı ticaret değişkenleri tarafından nasıl etkilenebildiğinin incelenmesi; bölgesel ticaret anlaşmalarının bu ticaret unsurlarına yaptığı katkıların belirlenmesi; bu belirleyicilerin etkilerinin, Orta Asya ve diğer ülkeler arasında ne dereceye kadar farklılaştığının ortaya konması noktasında önemli katkılarda bulunmuştur. Rusya’dan Ekonomi Enstitüsü’nden Elena KUZMİNA ise Avrupa Bir- liği sonrasında çeşitli sektörlerde özellikle endüstride yaşanan gelişmelere dikkati çekerek birliğin etkilerini tartışmıştır. 2 davetli oturumun yanısıra 15 ve 16 Kasım 2014 tarihierinde 8 farklı oturumda 4 farklı ülkeden 34 farklı üniversiteden bölgesel ekonomik entegrasyon alanında çalışan akademisyen ve uzmanlarla Avrasyacılık tartışmaları felsefi ve siyasi açıdan ele alındı, Avrasya bölgesindeki entegrasyon imkan- ları irdelendi, Avrasya bölgesindeki entegrasyon sürecinde Türk Dili Konuşan Ülkelerin karşılaştığı güçlükler ve bu konudaki farklı perspektifler gündeme getirildi, Avrasya Ekonomik Birliği ile ilgili bugünkü gelişmeler ve geleceğe yönelik perspektifler ifade edildi, Avrasya bölgesindeki entegrasyon çabaları politik açıdan değerlendirildi, Avrasya bölgesinde entegrasyona ilişkin kurumsal dü- zenlemelerin gerekliliği ele alındı, Avrasya bölgesinde entegrasyon arayışları sürecinde Türkiye’nin bugünkü politikaları ve geleceğe yönelik perspektifleri ayrıntılı olarak tartışıldı, Avrasya bölgesinde- ki diğer entegrasyon arayışları üzerinde duruldu. Forumun kapanış oturumu Prof. Dr. Recep KÖK başkanlığında EFSS’2014 Forumu koordinatörü Doç.Dr. Nevzat ŞİMŞEK, Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesinden Dr. Elşen BAĞIRZADE, Kırgızıs-

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 283 FAALİYETLERİMİZ

tan Türkiye Manas Üniversitesinden Dr.Seyit Ali AVCU ve Hacettepe Üniversitesinden Dr. Alpaslan BAŞARAN’ın katılımları ile gerçekleşti. Kapanış oturumunda forumda sunulan tebliğlerin genel bir değerlendirmesi yapılırken bölgesel ekonomik entegrasyon konusunda alınacak kararların Avrasya bölgesi genelinde barışın sağlanmasına destek olması için bölge ülkelerin uygulayacakları politi- kaların önemi, bölge ülkelerin kaynaklarını etkin kullanması ve ekonomik açıdan aralarındaki işbir- liğinin geliştirilmesinin ülke ekonomilerinin gelişimine sağlayacağı katkılar üzerinde duruldu. Fo- rum Koordinatörü Doç. Dr. ŞİMŞEK, Avrasya Araştırma Enstitüsü tarafından düzenlenen III. Avrasya Sosyal Bilimler Forumu’nun, forumun kurumsallaşması adına Azerbaycan’dan Kazakistan’a geçmesi anlamında önemli bir katkı yaptığını, bundan sonraki aşamalarda forumun Kırgızistan ve Türkiye ayağı ile devam etmesi yönündeki beklentisini dile getirdi. Doç. Dr. ŞİMŞEK, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin entegrasyon şartlarına vurgu yaptığı konuşmasında gelişmekte olan ülkelerin entegrasyondan beklenen faydaları sağlayabilmeleri için ekonomik gelişmelerini (bu bağlamda sanayi- leşmelerini) tamamlamaları gerektiğini ve seçecekleri entegrasyon modelinin buna imkan vermesi gerektiğini belirtti. ŞİMŞEK, benzer ülkelerin entegrasyondan daha fazla fayda sağlayabileceğini, aksi takdirde ülkelerin entegrasyon içinde tamamlayıcı konumda kalacağından hareketle rekabetin olumlu etkisinin görülemeyebileceğini ve ticaret yaratıcı etkinin ortaya çıkmayabileceğini belirt- miştir. ŞİMŞEK hem mevcut hem de olası entegrasyonlar için ülkelerin entegrasyon içindeki kurumsal altyapılarının geliştirilmesinin gerekliliğine dikkati çekerek olası entegrasyonlar için Türkiye açısından bir yorum getirmiştir. Türkiye’nin Gümrük Birliği’nde olması nedeniyle Avrupa Birliği’nin üçüncü ülkelerle serbest ticaret anlaşması yapması durumunda bu ülkelerle Türkiye’nin serbest ticaret anlaşması yapma zorunluluğunun bulunmamasının Türkiye’yi zor durumda bıraktığını ifade eden ŞİMŞEK bu noktada Türkiye’nin bir karar vermesi gerektiğini (ya Gümrük Birliği’nde kalmak – ama vize ve kotaları kaldırarak Avrupa Birliği’nin üçüncü ülkelerle anlaşmalarına dahil olmak koşu- luyla – ya da Gümrük Birliği’nden çıkarak Avrupa Birliği ülkeleri ile serbest ticaret anlaşması yapmak) belirtmiştir. ŞİMŞEK, serbest ticaret anlaşmalarının ülkelere hareket serbestisi sağlayan daha esnek bir yöntem olması nedeniyle tercih edilebileceği yönünde kişisel görüşünü ifade etmiştir. Doç.Dr. Nevzat ŞİMŞEK ilerleyen dönemlerde Avrasya Araştırma Enstitüsü’nün misyonu doğrultusunda bu tür bilimsel çalışmalara devam edileceğini belirtmiştir. Forumun kapanış konuşmasını yapan Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Osman HORATA ise Avras- ya bölgesi entegrasyon arayışları kapsamında Türkiye-Rusya ilişkilerinin önemine vurgu yapmıştır. Avrasya jeopolitiğinin soğuk savaş döneminde bile iki ülkeyi ortak bir işbirliğine yönelttiğini ifade eden Prof. Dr. HORATA 1960’larda bu yönde atılan somut adımların 1970’lerde ivme kazandığını, 1980’lerden itibaren liberal politikaların iki ülkeyi birbirine daha da yakınlaştırdığını ve SSCB’nin da- ğılmasından sonra ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığını ifade etmiştir. Günümüzde Türkiye-Rusya ilişkilerinin rasyonel politikalar çerçevesinde gelişme fırsatı bulduğunu belirten Prof. Dr. HORATA, Rusya’nın Almanya’dan sonra Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olmasının bunun önemli bir gös- tergesi olduğunu söylemiştir. İki ülkenin ilişkilerinde bundan sonraki yönün, uluslar arası konjonk- tür ve iki ülkenin dış politikaları tarafından belirleneceğini ifade eden Prof. Dr. HORATA, son yıllarda çeşitli yazarlar tarafından Avrasya toplumları arasında koşulların elverişli olması halinde Avrupa medeniyetine yakın ama ondan farklı bir Avrasya medeniyetinin doğması yönünde bir yaklaşımın konuşulmaya başladığını, Türkiye ve Rusya ile Kafkasya ve Orta Asya ülkelerinin bu noktada önemli bir rol oynayacağını belirtmiştir. Prof. Dr. HORATA kapanış konuşmasının sonunda III. Avrasya Sos- yal Bilimler Forumu’na ev sahipliği yapmaktan dolayı duyduğu memnuniyeti ifade ederek, bu tür nitelikli toplantıların Avrasya bölgesi ekonomik entegrasyon arayışları sürecine katkı sağlaması yö- nünde dileğini belirtmiştir.

284 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ ZİYARET MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MÜSTEŞARI SAYIN DOÇ.DR. YUSUF TEKİN VE BERABERİNDEKİ HEYETİN 26 EYLÜL 2014 TARİHİNDE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

ZİYARET ESKİŞEHİR VALİSİ GÜNGÖR AZİM TUNA VE BAŞBAKANLIK BAŞMÜŞAVİRİ PROF. DR. BEKİR KARLIĞA VE BERABERİNDEKİ HEYETİN 12 EKİM 2014 TARİHİNDE AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜ ZİYARETİ

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 285 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ

FAALİYETLERİ ENSTiTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERi

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 287 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

288 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 289 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

en Avrasya Araştırma Enstitüsü araştırmacıları arası- Bna yakın zamanda katıldım. Bu zaman içerisinde ens- titünün ciddi araştırmalara ve diğer çalışmalara gerekli desteği verdiğine şahit oldum. Bu destekler sayesinde kendi uzmanlığımı ve eğitimimi artırma imkânı yakala- dığım için mutluyum. Şu an enstitü kendi yayınları, konferanslar ve seminerleri aracılığıyla Avrasya bölgesinde gerçekleşen önemli konuların sorunlarını araştırarak çalışmalarına devam etmektedir. Kısa zaman içerisinde Avrasya Araştırma Enstitüsü kurulumunu tamamlaya- rak, Kazakistan’ın ve bölgenin araştırma kuruluşları ara- sına girmiştir. Bu başarı enstitü Müdürü Doç. Dr. Nevzat ABULHAYIRHAN JUNISBEK Şimşek’in gayretleri sonucudur. Güncel meselelere olan duyarlılığı sayesinde gelecekte Avrasya Araştırma Ensti- Araştırmacı tüsünün yeni başarılara yelken açacağını ümit ediyorum.

azakistan ve Türkiye’nin birlikte kurdukları Avrasya KAraştırma Enstitüsü’nde çalışmak benim için büyük bir onurdur. 2014 yılında açılışından bu yana 3 yıllık süre boyunca Enstitümüz Avrasya bölgesinin güçlü ve önde Aigerim gelen araştırma kurumlarından biri haline gelmiştir ve Manatkyzy iki ülke arasındaki işbirliğinin derinleşmesine katkı sağ- Tercüman lamaktadır. Enstitü, kadromuzun profesyonel gelişimine imkân sağlamakla kalmayıp aynı zamanda çalışanlar arasında birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirmek- tedir. Enstitümüzün gelecekte daha güçlü olacağından eminim.

oca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk – Kazak Üniver- Hsitesi Almatı Enstitüsünde 2005 yılından bu yana çalışmaktayım. 2014 yılında Avrasya Araştırma Enstitüsü olarak adı de- ğişti. 2014 yılında enstitü müdürü olarak Doç. Dr. Nev- zat Şimşek göreve geldi. 2014-2017 yılları arasında Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in başarılı çalışmalarının neticesinde enstitü büyük başarılara imza attı. Konferanslar ve sempozyumlar düzenlendi. Enstitünün kalitesi arttı. Aylık As- yAvrupa dergisini çıkardı. Broşürler hazırlandı. Kısacası enstitüde çalıştığım için çok mutluyum. Akkenje Kulbayeva Personel Uzmanı

290 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ АБУЛХАИРХАН ЖҮНІСБЕК Ғылыми қызметкер

Мен Еуразия ғылыми-зерттеу институтының ізденушілер қатарына жақында ғана қосылдым. Осы уақыт ішінде институт зерттеуге деген талабының жоғары екендігіне және жұмыс жасауға барлық қажетті жағдай жасалғанына көз жеткіздім. Осының арқасында өзімнің маман ретінде біліктілігімді арттыру мүмкіндігіне ие болғаныма қуаныштымын.

Қазіргі таңда институт өзінің басылымдары, конференциялар және семинарларды ұйымдасты- руы арқылы Еуразия аймағында болып жатқан өзекті мәселелер мен үдерістердің себебін және салдарын зерттеп, оларға терең талдау беру жұмысын атқарып жатыр. Аз уақыт ішінде Еура- зия ғылыми-зерттеу институты толығымен құрылып, Қазақстанның және жалпы аймақтың ғылыми және зерттеушілер қоғамының зор беделіне ие болды деп толық сеніммен айтуға болады. Бұл институт директоры Невзат Шимшек бастаған ұжымның ерең еңбегінің нәтижесі. Уақытылы, терең және әділ талдауларды дайындау арқылы жақын болашақта Еуразия ғылыми-зерттеу институты жаңа белестерді бағындыра алатынына кәміл сенімім бар.

Әйгерім Манатқызы Аудармашы

Қазақстан мен Түркияның ортақтаса құрған Еуразия ғылыми-зерттеу институтында қызмет ету мен үшін аса үлкен құрмет. Себебі институтымыз 2014 жылы ашылғаннан бері 3 жылдық мерзім ішінде Еуразия аймағының іргелі, әрі беделді институттарының біріне айналып, екі ел арасындағы ынты- мақтастықтың тереңдеуіне өзіндік үлес қосып келеді. Институт қызметкерлердің кәсіби дамуына жағдай жасап қана қоймай, ұжым бірлігінің нығая түсуіне септігін тигізуде. Институтымыздың бола- шағы жарқын болатынына сенімдімін.

Ақкенже Кульбаева Кадр маманы

Қ.А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің Алматы институтына 2005 жылдан еңбек етіп келемін.

2014 жылдан Еуразия ғылыми зерттеу институты болып аты өзгерді. Сол жылы институт директо- ры болып Невзат Шимшек мырза келді. 2014-2017 жылдары Невзат мырза басқару кезінде инсти- тут үлкен шаралар жасады. Қаншама конференция, симпозиумдар жасадық.

Институт мәртебесін жоғарыға көрсете білді. Институт айына журнал «Еуропа Азия» шығара баста- ды. Брошюра шығардық. Осы институт қабырғасында еңбек етіп жатқаныма ризашылығымды біл- діремін.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 291 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

derece önemli bir katkı sağlamaktadır. Her yıl düzenlenen kongreler, konferanslar ve seminerler Avrasya bölgesindeki akademik çevreyi bir araya getirmekte ve yeni işbirliği imkanla- rı oluşturmaktadır. Yapılan makale, analiz ve elektronik bülten yayınları bölgenin başlıca ve güncel siyasi ve ekonomik olaylarını ve temel bölgesel konuları ele almaktadır. ERI ilerlemeye yönelik bir yönetim sistemi ve gelişim süreci ve ideolojik olmayan, akademik bir araştırma ortamı oluşturmakta ve bu yönüyle sivil toplumun oluşturulma- Azhar sında çok ciddi bir rol oynamaktadır. Bu ne- Serikkaliyeva denle, ERI’nin Kazakistan’da sivil toplumun gelişmesine katkıda bulunacağına ve uy- Araştırmacı guladığı geleceğe yönelik gelişme strateji- leriyle Avrasya’da en çok tanınan düşünce kuruluşlarından biri olacağına inanıyorum. Çeviren: Hayal Ayça Şimşek Bir buçuk yıldan bu yana çalıştığım Avrasya Araştırma Enstitüsü’nde (ERI) enstitünün ge- lişme konusunda son derece doğru ve verimli bir yöntem uyguladığını gördüm. Avrasya böl- gesiyle ilgili temel ve uygulamalı araştırmalar Azhar yapma düşüncesi, enstitü müdürü Doç. Dr. Serikkaliyeva Nevzat Şimşek ve ekibi tarafından tam olarak gerçekleştirilmiştir. Doç. Dr. Nevzat Şimşek, Junior Research Fellow gerçek bir lider olarak, araştırmacıların yeteneklerini iyileştirecek şekilde akademik seviyelerinin gelişmesini sağlamıştır. Within one and a half year working at the ERI’nin gelişmiş bir Batı tarzı akademik yö- Eurasian Research Institute (ERI), I realized that netim sistemi uyguladığını ifade etmeliyim. the institute choose the right and very effective Enstitüde kırtasiyeciliğin azaltılması ve sosyal way of development. The main idea of providing şartların iyileştirilmesi, yetenekli araştırma- basic and applied research on the Eurasian region is being fully implemented by the director, cıların bir araya getirilme sürecini hızlandır- Associate professor Dr. Nevzat Simsek and the mıştır. Bu enstitünün, gelişen bir ekonomiye staff. As a real leader, he develops academic skills sahip bağımsızlığını yeni kazanmış Kazakistan of the researchers, improving their abilities. gibi bir ülkede kurulması oldukça önemlidir. Çeşitli alanlarda analizlerin yapılması konu- It could be stated that the ERI is adopting sunda hem Kazakistan’da hem de tüm bölge advanced western type of academic management ülkelerinde büyük bir talep söz konusudur. Bu system. Avoiding the red tape and strengthening nedenle, bu düşünce kuruluşu Avrasya böl- good social conditions speed up the process of putting qualified people in the field together. It is gesinde ekonomi, politika, enerji, uluslararası very significant that the institute was established ilişkiler, toplum ve kültür gibi alanlarda Kaza- in Kazakhstan, in a newly-independent country kistan’daki akademik araştırma ortamına son

292 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ with emerging economy and policy. There is huge demand for analysis in the country, as well as in the whole region. Thus, the think tank makes Bahıtcan Ospanov great contribution to the academic research Enstitü Sekreteri of Kazakhstan in the fields of Eurasian economy, policy, energy, international relations, society and culture. Ben Avrasya Araştırma Enstitüsünde 14 Ocak 2014 yılında Annually congresses, enstitü sekreteri atandım. Avrasya Araştırma Enstitüsünün conferences and seminars viziyonu; genelde Avrasya Bölgesi’ne, özelde bu bölgede yo- bring together academic ğun olarak yaşayan Türk Dili konuşan Devlet ve Topluluklara society of Eurasia and ilişkin yenilikçi araştırmalar yürütmek ve stratejik öneriler ge- creating new cooperation links. Publishing of papers, liştirerek ekonomi, finans, enerji, politika, uluslararası ilişkiler, analysis and weekly güvenlik, ulaşım, teknoloji, eğitim, kültür, sanat, dil, din, fel- electronic bulletin covers sefe, sosyoloji, siyaset, tarih, arkeoloji, ve çevre konularında, the current political and uluslararası düzeyde tanınan, önemli araştırma kuruluşların- economic events and main dan biri olmaktır. Başta müdürümüz Doç. Dr. Nevzat Şimşek, regional issues. yardımcısı Amirbek Aydarbek, araştırmacı ve idari personel hedefimize ulaşmaktayız. Avrasya Araştırma Enstitüsü bu he- The ERI promotes def yolunda araştırmalar, projeler, makaleler üretmektedir. progressive management, evolution and impartial, non-ideological research, which traditionally plays a Бақытжан Оспанов great role in creating civil Институт хатшысы society. Therefore, I believe the ERI will contribute in Meн Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ-Түрік Универси- developing of civil society тетінің Алматыдағы бөлімі Еуразия ғылыми зерттеу институ- in Kazakhstan and will тында 2014 жылдың қаңтар айынан бастап институт хатшысы implement its future қызметіне тағайындалдым. Еуразия ғылыми зерттеу институ- strategy of development, тының алдына қойған міндеті мен мақсаты – жалпы Еуразия becoming one of the most аумағына, оның ішінде түркі тілдес мемлекеттер мен қауымда- recognized think tanks in стықтарға қатысты тың зерттеулер жүргізу және стратеги- Eurasia. ялық ұсыныстар әзірлей отырып экономика, қаржы, энергетика, халықаралық қатынастар, қауіпсіздік, транспорт, технология, білім беру, өнер, тіл, дін, философия, социология, саясат, та- рих, археология және экология саласы бойынша халықаралық деңгейде танымал ғылыми-зерттеу орталығы болу. Біз, баста осы институттың тізгінін ұстаған доцент доктор Невзат Шим- шек, орынбасары Амирбек Айдарбек, ғылыми мен әкімшілік қызметкерлер жоғарыда айтылған салалар бойынша көптеген ғылыми жобалар, жұмыстар атқарылды. Еуразия ғылыми зерт- теу институтының алар асулары, табыстары көп.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 293 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

liz ve makaleler ile Avrasya çalışmaları adına önemli bir boşluğu doldurmaktadırlar. Ayrıca düzenlemekte olduğumuz seminer, konferans, çalıştay ve kongreler ise çeşitli konularda bölge uzmanlarının birbirleri ile fikir alışverişinde bulunmasına platform oluştur- maktadır. Tüm bu çalışmalarımızda idari ve akademik kadronun uyumu ve takım ruhu türlü zor- lukların aşılmasında önemli kolaylıklar sağla- maktadır. Cengizhan Canaltay Kurumsallaşma sürecinde yer aldığım ens- Uzman Araştırmacı titümüzün önümüzdeki yıllarda çok daha büyük başarılara ulaşacağına gönülden inan- Akademik kariyerine yeni başlayan genç maktayım. araştırmacılar için araştırma enstitülerinde çalışma imkânı bulmak kendilerini geliştir- meleri açısından oldukça büyük bir fırsattır. Şahsım adına bu imkânı Avrasya Araştırma Женгизхан Жаналтай Enstitüsünde bulduğum için kendimi bu konuda şanslı sayıyorum. Аға ғылыми қызметкер

Avrasya Araştırma Enstitüsü ekonomi, finans, Академиялық мәнсабын жана бастап келе uluslararası ilişkiler başta olmak üzere birçok жатқан зерттеушілер үшін ғылыми зертеу alanda faaliyete geçtiği 2014 yılından bu yana институттарында жұмыс істеу үлкен мүм- bilgiyi stratejiye dönüştüren ve bölgedeki кіндік. Жек басым осы мүмкіндікті Еуразия güncel sorunlara akademik açıdan yaklaşarak ғылыми-зерттеу институтында тапқаным үшін politika önerileri üreten bir düşünce kuruluşu өзімді бақытты сезінемін. olarak önemli çalışmalar yürütmektedir. Еуразия ғылыми-зерттеу институты 2014-ші Araştırmacı olarak başladığım görevimde üç жылы құрылғаннан бері экономика, қаржы, yıl aradan sonra uzman araştırmacı statüsüne халықаралық қатынастар және басқа да са- terfi etmiş durumdayım. Enstitü bünyesinde лаларда ғылыми зерттеулер жүргізіп, білімді çalıştığım süre boyunca hem idari hem de стратегиямен ұштастыруды мақсат тұтқан және аймақтағы ағымдағы мәселелерді akademik anlamda kendimi geliştirmemde ғылыми тұрғыдан зерттеп қажетті стратеги- emeği geçen başta enstitü müdürü Doç. Dr. ялық ұсыныстар әзірлейтін зерттеу институты Nevzat Şimşek olmak üzere diğer tüm mes- ретінде маңызды іс-шаралар атқарып келеді. lektaşlarımla çalışmaktan duyduğum mutlu- Кіші ғылыми қызметкер болып бастаған жұмы- luğu burada ifade etmek isterim. сымда ұш жылдан кейін аға ғылыми қызмет- Enstitümüzde alanında uzman veya gelecek кер мәртебесіне көтерілдім. Институтта жұмыс істеген кезімде менің әкімшілік және академи- vaat eden araştırmacılardan oluşan çalışma ялық тұрғыдан дамуыма жол көрсеткені үшін gruplarımız 4 farklı dilde genelde Avrasya ең алдымен институт директоры э.ғ.д доцент bölgesi özelde Orta Asya ve Kazakistan hak- Невзат Шимшекке және барлық әріптестеріме kında güncel konular üzerine yazdıkları ana- үлкен алғысымды білдіремін.

294 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ Институтымызда өз са- ласының маманы неме- се перспективти зерт- теушілерден тұратын жұмыс топтары 4 түрлі тілде жалпы алғанда Daniyar Nurbayev Еуразия аймағы, оның Araştırmacı ішінде әсіресе Орта Азия мен Қазақстанда болып жатқан ағымдағы мәсе- лелер туралы жазған мақалалары және тал- даулары арқылы Еурази- ялық зерттеулер тақы- Avrasya Araştırma Enstitüsünde çalıştığım bir buçuk yıl рыбы аясында маңызды içerisinde bu enstitünün Kazakistan’daki önemli araştırma олқылықтардың орнын enstitülerinden biri olduğuna kanaat getirdim. Çalışmam толтырып жатыр десек sırasında, enstitü yönetiminin ve uzmanların işlerinde артық кетпес. Осыған deneyimli olduklarını gördüm. Bu deneyimli uzmanların қоса, түрлі мәселелер arasında benim de mesleki deneyimlerimin arttığını ifade шеңберінде ұйымдасты- etmek istiyorum. Bana göre enstitünün bu kadar kaliteli рылып келе жатқан се- ve verimli çalışmasında Enstitü Müdürü Doç. Dr. Nevzat минарлар, конференция- Şimşek’in büyük emekleri olduğunu biliyorum. Enstitü лар, семинар-практикум müdürünün değerlendirmeleriyle Avrasya bölgesinin dil, және конгрестер болса, din, kültür, sanat, tarih, eğitim-öğretim, ekonomi-finans, аймақты зерттеп жатқан enerji, uluslararası ilişkiler, güvenlik, teknoloji, sosyolo- мамандардың басын қо- сып, олардың өзара сел- ji, siyaset, arkeoloji, ekoloji gibi alanlarda önemli bilimsel бестігін нығайтуы үшін araştırmalar yürütüldü. Enstitü kendi çalışmaları kapsamın- маңызды платформа da yukarıda saydığım alanlarla ilgili birçok kitap, bilimsel ретінде жұмыс атқарып araştırmalar, konferanslar, seminerler, forumlar ve yuvarlak келеді. masa toplantıları gerçekleştirdi. Bunlara ek olarak enstitü Orta Asya ve diğer Avrasya bölgesindeki önemli sorunlara Осы атқарылып жатқан yönelik aylık ve haftalık dijital yayınlar çıkardı. İşte yapılan барлық іс-шарамызда bütün bu faaliyetlerin Orta Asya, Türkiye ve Avrasya’nın әкімшілік және ғылыми қызметкерлердің ын- diğer bölgelerindeki araştırmacılara büyük katkı sağladığı тымағы мен ұжымдық görüşündeyim. Gelecek yıllarda enstitünün, bütün Avrasya рухы түрлі проблема- bölgesinin önemli bir araştırma enstitüsü olacağına inan- ларды шешуде үлкен cım tamdır. әсерін тигізіп жатқанын атап өту керек. Беделді ғылыми құрылым ретін- Данияр Нурбаев де қалыптасып дамып Ғылыми қызметкер келе жатқан институты- мыздың алдағы уақытта Еуразиялық ғылыми зерттеу институтында жұмыс атқарған тіпті үлкен жетістіктерге бір жарым жыл ішінде, бұл институттың Қазақстандағы ал- жететіне сенімдімін. дынғы қатарлы ғылыми ұйымдарының бірі болып табылатына көзім жетті. Жұмыс атқару барысында, институттың әкімшілік және ғылыми қызметкерлері өз істерінің мамандары екеніне

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 295 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

көзім жетті. Осы жоғарғы сапалы мамандардың арасында жұмыс істеу барысында, менің де кәсіби шеберлігім артқанына сенімдімін. Менің ойымша осы институттың жоғарғы сапалы қызметкерлер- мен жасақталғаны бірінші кезек- те институт директорының, До- цент Доктор Невзат Шимшектің, жетістігі деп білем. Бұл институт осы директордың бақылаумен Еуразия төңірегінің тіліне, дініне, мәдениетіне, өнеріне, тарихына, білімі мен ғылымына, дүниета- Dauren Eben нымына, экономикасына және қаржы, энергетика, халықаралық Uzman Araştırmacı қатынастар, қауіпсіздік, техно- логия, әлеуметтану, саясаттану, Avrasya Araştırma Enstitüsünün Kazakistan’daki araş- археология, экология салала- tırma enstitüleri arasında önemli bir yeri var. Kaza- рындағы өзекті мәселелеріне қа- kistan ve Türkiyeli araştırmacıları bir araya getirerek тысты көптеген сапалы ғылыми önemli çalışmalar yapmaktadır. Enstitü, Avrasya böl- зерттеулер жүргізді. gesinde gerçekleşen siyasi, ekonomik, sosyal ve kül- Институт өзінің жұмысы ба- türel olayları, süreçleri derinlemesine araştırarak sivil рысында жоғарыда айтылып toplum kuruluşları ve karar verici kurumlar için önemli өткен салаларға байланысты bilgiler ve stratejik değerlendirmeler yapan bir kurum көптеген кітаптар, ғылыми зерт- haline geldi. Enstitü, tarih, felsefe, sanat, dil, din ve di- теулер, талдаулар, конферен- ğer alanlarda ciddi araştırmalar yaparak Türk dünyasını циялар, семинарлар, форумдар birbirine yakınlaştırma görevini de üstlenmiş durum- және дөңгелек столдар өткізді. dadır. Bu çerçevede Avrasya Araştırma Enstitüsü mü- Осыған қосы институт Орталық dürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek’in önemini özellikle vur- Азияның және басқа да Еуразия gulamak istiyorum. Enstitüyü sadece ulusal anlamda төңірегіндегі алдынғы қатарлы değil uluslararası arenada tanınır bir araştırma enstitü- сарапшыларының талдауларын süne dönüşmesi için büyük destekleri oldu. O Türkiye жариялайтын ай сайын апталық ve üye ülkelerin öğretim üyeleri arasındaki işbirliğini сараптама журналын электрон- geliştirmek için ciddi çalışmalar yaparak bu alanda ça- ды түрде және баспа түрінде lışma yapan birçok kuruma örnek oldu. Doç. Dr. Nevzat шығарады. Осы өткізілген іс-ша- ралар Орталық Азия, Түркия Şimşek çalışmalarıyla enstitü personeli arasında da bü- және Еуразияның басқа өңір- yük bir sevgi ve saygıya sahip oldu. леріне байланысты ғылымдарға Ben Avrasya ülkelerini araştırıp yakınlaştıran bu araş- айтарлықтай үлес қосқанына се- tırma merkezinin bir parçası olduğum için çok mutlu- немін. Болашақта бұл институт- yum. Kendi deneyimimi enstitünün genç çalışanlarıyla тың бүкіл Еуразия төңірегіндегі paylaşıp, onların mesleki tecrübelerine katkı sağlamak алдыңғы қатарлы ғылыми-зерт- için bütün gayretimi sarf edeceğim. Enstitünün sonu- теу орталығы болып табылаты- ca yönelik çalışmaya verdiği desteği hatırlatarak Avras- нына күмәнім жоқ. ya Araştırma Enstitüsünün gelecekte bilimsel çalışma- larıyla en ön sıralarda olacağını belirtmek istiyorum.

296 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ Дәурен Әбен Аға ғылыми қызметкер

Еуразиялық ғылыми-зерттеу институтының Қазақстандағы аналитикалық мекемелердің арасында алатын орны ерекше. Қазақстан мен Түркияның зерттеушілерін біріктіріп отырған бірегей институт маңызы зор қызмет атқарып отыр. Жүйелі түрде Еуразия кеңістігінде бо- лып жатқан саяси, экономикалық, әлеуметтіқ және мәдени оқиғалар, үрдістер мен үдері- стерді қадағалап оларға терең талдау жа- сау арқылы институт мемлекеттік органдар, Gulnar Nadirova қоғамдық ұйымдар және шешім қабылдайтын тұлғалар үшін бағалы ақпарат пен страте- Uzman Araştırmacı гиялық ұсыныстар көзі болып табылады. Со- нымен қатар, ЕҒЗИ тарих, философия, өнер, Avrasya Araştırma Enstitüsü’ndeki (ERI) aka- тіл, дін және басқа да салаларда жан-жақты demik deneyimim her ne kadar çalışma зерттеулер өткізіп түркі тілдес халықтарды бір біріне жақындату ісін ойдағыдай атқарып arkadaşlarım kadar uzun olmasa da, ekibe келеді. katıldıktan sonra enstitüdeki akademik ve yenilikçi atmosferi hissettiğimi belirtmek Осы орайда мен ЕҒЗИ директоры экономика- isterim. Bu atmosferde, akademik çevre ve лық ғылымдарының докторы, доцент Невзат sosyal çevre arasındaki karşılıklı etkileşim son Шимшектің рөлін ерекше атап өткім келеді. derece etkin şekilde yaşanmaktadır. Институттың негізін қалап қана қоймай оның аймақтық және халықаралық деңгейде таны- ERI’nin araştırma faaliyetleri, büyük ölçüde мал ғылыми-зерттеу орталығына айналуына çağdaş dünyanın küresel ekonomik sorun- доктор Шимшек зор улес қосты. Ол Түркия larına yönelik çözümler üretmeyi ve analiz- және посткеңестік мемлекеттердің білім және ler yapmayı hedeflemektedir. Ancak aynı ғылыми қызмеркерлері арасындағы ынты- zamanda bu faaliyetler, uluslararası ve di- мақтастықты нығайту үшін ауқымды жұмыс siplinler arası analizleri siyasi uygulamala- жасап осы мақсатқа бағытталған көптеген rın iyileştirilmesine yönelik belirli önerilerin жобаларға қолдау көрсетті. Доктор Шимшек geliştirilmesi için uygulamaktadır. Enstitü’de көрнекті ғалым және білікті басшы ретінде ин- Orta Asya’da entegrasyon, dış ilişkiler ve gü- ститут ұжымы арасында зор бедел мен құр- метке ие болды. venlik konularının yanı sıra tüm Avrasya böl- gesinin siyasi durumu üzerinde de çalışmalar Мен ЕҒЗИ сынды Еуразия елдерін зерттеп yapılmaktadır. және жақындастырып отырған ғылыми орта- лықтың бір бөлігі болғаныма өте қуанышты- Enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek, hem мын. Өзімнің жинаған тәжірибемді институттын akademisyen hem de idareci kimliğiyle mo- жас мамандарымен бөлісіп олардың кәсіби dern bir lider olarak görev yapmıştır. Doç. Dr. тұрғыдан шыңдалуына септігімді тигізуге бар Nevzat Şimşek, günümüzün başlıca uluslara- күш-жігерімді жұмсаймын. Институт нәтижелі rası problemlerini tartışmak üzere daha fazla жұмыс жасауға қолайлы жағдай жасағанын araştırmacının ilgisini çekmeyi hedeflemek- ескерсек, ЕҒЗИ зерттеушілері болашақта да tedir. Her ne kadar araştırmaların sonuçları ve ғылыми қызметтің алдыңғы қатарында бола- önerileri özellikle siyasetçilere yönelik olsa da тынына мен кәміл сенемін.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 297 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

enstitü, toplumun diğer alanları üzerinde de Central Asian integration, external relations and etkisini arttırmayı başarmaktadır. security policy, as well as the political situation in Eurasia as a whole, are being studied here. Farklı ülkelerden gelen uzmanlar arasında düzenli olarak konferanslar, seminerler ve The Institute’s Director, Associate Professor tartışmalar düzenlenmesi, kitapların, analitik Dr. Nevzat Simsek, being both a scientist and a yazıların, aylık olarak çıkarılan yüksek kalite- manager in the field of science, is a leader of the li Asya-Avrupa Dergisi’nin yayımlanması ve modern type. Не aims to attract more people to discuss pressing international problems of enstitünün web sitesinin yüksek akademik our time, and although politicians are the main ve teknik seviyesinin desteklenmesi yoluy- recipient of recommendations and research la Doç. Dr. Nevzat Şimşek ve birlikte çalıştığı results, the institute successfully extends its genç ekip arkadaşları, enstitünün statüsünün influence to other spheres of society. ulusal akademik ortamda gelişmesine katkı- da bulunmuş ve Avrasya bölgesinin siyasi ve Organizing regular conferences, seminars and bilim çevrelerinin saygısını kazanmıştır. discussions among experts from different countries, publishing books, analytical notes, Benim görüşüme göre, küçük ama bir aile a high-level monthly journal Asy Avrupa, gibi birbirine bağlı olan Enstitü bireylerinin supporting the high academic and technical her biri için Doç.Dr. Nevzat Şimşek’in uygu- level of the Institute’s website, Dr. Simsek and ladığı analiz ve araştırma sonuçları yöntem- young researchers working under his leadership lerini içeren yüksek seviyeli eğitim, yakala- contributed to the establishment of the institute’s nan başarının temel faktörlerinden biridir. status in the national academic space, earned Bu yolla Kazakistan’da başarılı profesyonel respect from public and scientific figures of the bir araştırma ekibi kurulmuştur. Bu durum, Eurasian region. gelecekte etkin ve başarılı çalışmaların ya- One of the main factors of success, in my opinion, pılacağı yönündeki umutları artırmaktadır. is the high level of requirements for the methods Çeviren: Hayal Ayça Şimşek of analysis and research results that the director presents to each member of a small but close- knit family of the Institute, bringing up a good professional team for Kazakhstan. It gives hope Gulnar Nadirova for effective and successful work in the future. Senior Research Fellow

My experience at the Eurasian Research Institute is not as long as that of my colleagues, but after joining the team, I felt the academic and creative atmosphere, in which the idea of interaction between academia and social structures is fully realized.

The research activity of the ERI is primarily aimed at analyzing and searching for solutions to contemporary global economic problems, but at the same time integrating international and interdisciplinary analysis with specific proposals for improving political practice. The issues of

298 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ Gulfarida Kanat Mahanov Dosmetova Araştırmacı Muhasebeci

Avrasya Araştırma Enstitüsü Enstitüde edindiğim tecrübelerime sevinerek, Müdürü Doç. Dr. Nevzat Şim- Avrasya Araştırma Enstitüsünün Kazakistan’daki şek’in yönetiminde enstitümüz uluslararası ilişkiler, ekonomi ve kültür alanlarında yıldan yıla değil, günlük olarak araştırma yürüten merkezler içerisinde en önemlisi kalitesini arttırmaktadır. Çünkü olduğunu belirtmek istiyorum. Deneyimli yönetici enstitü bünyesindeki başarılı ve alanında uzman araştırmacıların üstün çalışma- çalışanlar sayesinde uluslara- ları neticesinde kısa süre içerisinde önemli çalış- rası önemli konuları günde- malar yürüttü. Araştırma enstitümüz önemli bilim mimize alarak çalışmalarımızı adamları ve tanınmış araştırmacıların katılımıyla gerçekleştirmekteyiz. seminerler, yuvarlak masa toplantıları, konferanslar gibi birçok bilimsel çalışmaya ev sahipliği yaptı. Enstitümüz araştırma genişliğine bakmadan bütün Гульфарида Avrasya bölgesinde meydana gelen önemli olayları Досметова araştırmada geri durmadı. Bunların yanı sıra Avras- Бухгалтер ya Araştırma Enstitüsü uluslararası önemli konula- rın çözüm yollarına ya da çoğunluğun nazarında Avrasya bölgesindeki uluslararası işbirliğinin ge- nişletilmesine, özellikle Türk dilli halklar arasındaki Еуразия ғылыми-зерттеу ин- işbirliğinin gelişmesine büyük katkı sağlamaktadır. ститутының директоры доктор, доцент Невзат Шимшек мырза Avrasya Araştırma Enstitüsü benim açımdan bilim- басқарған уақытта институ- sel çalışmalarımın önünü açtı. İki yıllık bir çalışma тымыз жылдан жылға емес, hayatım olmasına rağmen burada büyük tecrübeler күнен күнге институттың мәр- kazandım. Araştırma enstitümüzün fiziki altyapısı ile тебесі артып жатты, өйткені çalışanların araştırma kabiliyetleri takdire şayandır. институт құрамындағы санаулы Avrasya Araştırma Enstitüsü yeni hedeflerini önüne қызметкерлермен Халықара- koyarak, orta vadede büyük başarılara imza atacağı- лық ауқымды проблемаларды na yürekten inanıyorum. көтеруге жұмыс жасау жүйесін құрды.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 299 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

Қанат Маханов Ғылыми қызметкер

Институттағы жинаған тәжірибеме сүйене отырып, Еуразия ғылыми зерттеу институты Қазақстандағы халықаралық қатынастар, экономика және мәдениет салаларында зерттеу жүргізетін зерттеу орталықта- рының ішіндегі ең қарқынды дамып келе жатқан институтардың бірі деп айта ала- мын. Тәжірибелі басшылық пен біліктілігі жоғары мамандардың қажырлы да табан- ды еңбегінің арқасында институтымыз аз Lidiya Parkhomchik ғана уақыт ішіде айтарға тұрар ауқымды Uzman Araştırmacı жетістіктерге қолжеткізіп отыр. Зерттеу орталығымыз көптеген танымалы сарапшы- лар мен көрнекті ғалымдардың қатысуымен өтетін семинарлар, дөңгелек стол, конфе- Avrasya Araştırma Enstitüs’ünde (ERI) çalış- ренция сияқты әртүрлі ғылыми іс-шаралар- manın, profesyonel ve kişisel gelişimim açı- ды ұйымдастыруда аса жоғары белсенділік sından bana çok şey kazandırdığını ve yeni көрсетіп отыр. Институттың зерттеу аясы- ufuklar açtığını belirtmek isterim. Ekonomi, ның кеңдігіне қарамастан, бүкіл Еуразия кеңістігінде орын алар ірі оқиғалардың тү- finans, enerji, uluslararası ilişkiler, güvenlik ve гелі дерлік зерттеу орталығымыздың наза- siyaset alanlarında disiplinlerarası araştırma- рысыз қалмайды. Оған қоса, бүгінгі таңда lar yürüten ERI ekibinin bir üyesi olmak, Av- Еуразия ғылыми зерттеу институты халықа- rasya bölgesinde son dönemde ortaya çıkan ралық өзекті мәселелердің шешу жолда- problemlerle ilgili önemli bir bilgi birikimi рын ұсыну немесе оларға көпшіліктің наза- elde etme ve ilgi alanlarımı geliştirme konu- рын аударту арқалы Еуразия кеңістігіндегі sunda bana eşsiz bir imkan sağladı. 2014 yı- халықаралық ынтымақтастықтың артуына, lında kuruluşundan itibaren, Enstitü müdürü әсіресе түркітілдес әлемдегі ынтымақта- Doç. Dr. Nevzat Şimşek yönetimindeki ERI, стықты өзара ықпалдастықтың күшеюіне Avrasya çalışmaları alanında yapılan araştır- өз үлесін қосып отыр. malar için akademik katkı sağlamak amacıyla Еуразия ғылыми зерттеу институты мен yüksek nitelikli araştırmacıların ve uzmanla- үшін ғылыми мансаптағы жаңа белестерді rın bir araya getirilmesi ve bu alandaki çalış- ашты. Мұнда небары екі жыл көлемінде жұ- maların geliştirilmesine katkı sağlama çaba- мыс атқарғаныма қарамастан, маған әрі қа- larına aktif olarak dahil olmuştur. рай өркендеуге мүмкіндік беретін бағасыз тәжірибе алдым. Зерттеу орталығымыздың Üç yıllık çalışmanın ardından ERI, Avrasya материалдық базасы мен оның қызметкер- ülkelerinin ekonomi, siyaset, güvenlik ve лерінің біліктілігі мен өз мамандығындағы ulaştırma stratejilerine ilişkin faktörlerin ve сарапшылық қабілеті өте жоғары бағаға başlıca trendlerin ayrıntılı analizlerini ger- лайық. Еуразия ғалами институты жаңа çekleştirerek geniş çaplı bir okur kitlesine мақсаттарды алға қоя отырып, таяу келе- ulaşmştır. Güncel bilgi ve ayrıntılı araştırma, шекте үлкен жетістіктерге қол жеткізе ала- ERI kitaplarının, raporlarının ve yorumlarının тындығына сенімдімін. hazırlanmasına yönelik çalışmaların temel

300 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ kriterleri haline gelmiştir. Ayrıca, forumlar, ERI’nin kurumsallaşma sürecinin bir parçası ol- çalıştaylar ve yuvarlak masa toplantıları gibi mak benim için bir onurdur. Bu süreçte, Avras- bilimsel faaaliyetler çerçevesinde yürütülen ya bölgesinin jeopolitik ve jeoekonomik yapı- ERI’nin akademik faaliyetleri, Kazakistan’ın sında yaşanan gelişmelerin incelenmesinde ve Türkiye’nin uzmanlarını birbirine yakın- rekabeti sağlayabilecek olan ERI’nin idari ve laştırmıştır. Bu yolla, Avrasya’da sürürülebilir akademik personelinin, bu enstitüyü bölge- kalkınmaya ilişkin en güncel konulara yönelik nin önde gelen düşünce kuruluşlarından biri kapsamlı ve geniş tartışmalar yapılmasına ze- haline getirmek için elinden gelen tüm ça- min hazırlayan bir diyalog platform oluşmuş- bayı gösterdiğini özellikle belirtmek isterim. tur. Çeviren: Hayal Ayça Şimşek

Lidiya Parkhomchik Senior Research Fellow

Joining to the Eurasian Research Institute to economic, political, security and transport (ERI) has opened for me new prospects for strategies of the Eurasian countries. Timely professional growth and personal development. information and detailed research became Being a part of the ERI team that conduct the main criterions for work on preparing the interdisciplinary research in the fields of ERI books, reports and comments. Moreover, economy, finance, energy, international the ERI’s academic activity conducted within relations, security, and politics provided me a the framework of the scientific events such unique opportunity to enhance the substantive as forums, workshops, and roundtables has knowledge about the newly emerging problems brought expert communities of Kazakhstan and in the Eurasian region widening the sphere of Turkey closer to each other providing a dialogue my research interests. Since its foundation in platform for thorough and comprehensive 2014, the management of the ERI, encouraged discussion of the most topical issues related to by the Institute’s Director, Associate Professor sustainable development of Eurasia. Dr. Nevzat Simsek, has been actively involved in efforts to contribute to the promotion of a It is an honor to be a part of institutionalization highly qualified team of scholars and analytical process of the ERI, during which administrative specialists gathered to make an academic and academic staff have put forward their best contribution for further research in the fields of efforts to make this Institute the leading regional the Eurasian studies. think tank that could maintain competence in assessment of the current developments in the As a result of three years of work, the ERI has geopolitical and geoeconomic situation on the provided a wide range of readers with an in-depth Eurasian continent. analysis of the key trends and factors relating

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 301 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

Marat Musabekov Марат Мусабеков Bilgisayar Uzmanı Компьютер маманы

Avrasya Araştırma Enstitüsünde bir yıldır bil- Еуразия ғылыми-зерттеу институтында бір gisayar uzmanı olarak görev yapmaktayım. жыл бойы ақпараттық технология маманы Bu bir yıllık süre içerisinde Doç. Dr. Nevzat ретінде қызмет атқарған уақыт аралығында Şimşek’in teknolojik altyapıya verdiği öneme доцент, э.ғ.д. Невзат Шимшек бастаған ин- ститут басшылығының техникалық жарақтан- şahit oldum. Şu an enstitü, gerçekleştirilen дыруға үлкен назар бөлетініне көз жеткіздім. seminerler, dersler ve uluslararası konferans- Қазіргі таңда біздің институт ұжым жұмысына, lar için gerekli altyapı teknolojileriyle donatıl- сондай-ақ өткізілетін семинарлар, дәрістер mıştır. мен халықаралық конференцияларға қажетті Enstitü yönetimi çalışanlarını koruyarak bir заманауи техникамен толық жабдықталған. aile ortamı içerisinde çalışmalarına devam et- Институт басшысы басқаларға қамқорлық mektedirler. En önemlisi en zor şartlarda bile көрсетіп, ұжымда өзара қолдау сезімін кү- çalışanlar huzurlu bir ortam sayesinde birçok шейтудің арқасында бір жанұядай болып іс sorununun üstesinden gelebilmektedir. Bu атқарып келеміз. Ең күрделі, әрі қауырт жұмыс tür ortamlar çalışma motivasyonunu arttır- кездері ұйымшыл және тату ұжымымыз ең maktadır. Her bir enstitü personeli elinden оңтайлы шешім таба білуде. Бұл өз кезегінде geleni yapmaktadır. Böyle bir çalışma ortamı еңбек өнімділігін арттыруда. Әрбір институт sunan enstitü yönetimi sayesinde çalışanlar қызметкері өзінің баға жетпес үлесін ортақ olarak enstitünün yakın zamanda Kazakistan іске қосып жатыр. Бірегей жұмыс ортасын қа- ve Türkiye’nin önemli bir araştırma merkezi лыптастырған басшылықтың күш-жігері арқа- сында ұжым мүшелері Институттың жақын arasına gireceği inancıyla var gücümüzle ça- болашақта Қазақстан мен Түркияның талдау lışmaktayız. орталықтары арасында ерекше орынды иеле- ну үшін бар күшін жұмсап жатыр.

302 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ Omirbek Hanayi Araştırmacı

Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak ve forumlar da, enstitü uzmanları ile araştır- Üniversitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü’nde macılarının Kazakistan ve diğer ülke uzmanla- 1 yıldan fazla süredir araştırmacı olarak gö- rıyla Avrasya bölgedeki önemli konuları kap- rev yapmaktayım. Bu süre zarfında Avrasya samlı bir şekilde tartışabilmeleri için önemli Araştırma Enstitüsü, benim için önemli olan bir platform sağlamaktadır. mesleki gelişim fırsatları sunmaktadır. Enstitü Kazakça, Türkçe, İngilizce ve Rusça 4 dilde uzmanları ile araştırmacılarının Avrasya böl- araştırmalar yapan Avrasya Araştırma Ensti- gesindeki ticari, ekonomik, mali, enerji, ulus- tüsü, Kazakistan ve Türkiye arasındaki, hatta lararası ilişkiler, güvenlik ve politik alanlarına tüm Avrasya bölgesindeki Türk Dili konuşan yönelik bilimsel araştırmaları, Avrasya bölge- Devlet ve Topluluklar arasındaki işbirliğinin sinin mevcut durumu ve özel sorunlarını de- artmasına katkıda bulunmaktadır. Bu çalış- rinden anlamama yardımcı oldu. maların gelecekte de devam edeceğine emi- Bu bağlamda, enstitü yönetiminin enstitü nim. araştırmacılarının aktif olarak çalışmalarına ve yenilikçi çalışmalar geliştirmelerine imkân sağladığını söylemek gerekir. Özellikle de Ens- Өмірбек Қанай titü direktörü Doç. Dr. Nevzat Şimşek, enstitü Ғылыми қызметкер yönetimindeki üstün yönetim kabiliyeti ve akademik bilgisi sayesinde araştırmacıları bir araya getirerek kaliteli bilimsel araştırmalar Мен Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықара- yapmasına katkıda bulunmuştur. лық қазақ-түрік университетіне қарасты Еу- разия ғылыми-зерттеу институтында (ERI) 1 Enstitü sitesinde sürekli olarak yayınlanan жылдан астам уақыттан бері ғылыми қызмет- bilimsel çalışmalar, özellikle E-Bülten ve yo- кер ретінде жұмыс жасап келемін. Осы уақыт rumların yanı sıra, “AsyAvrupa” aylık dergisi, ішінде институт менің кәсіби тұрғыдан өсуіме enstitü uzmanları ile araştırmacılarının çeşitli жаңа мүмкіндіктер ортасын жаратты. Институт alanlardaki bilimsel çalışmalarının zamanın- мамандары мен ғылыми қызметкерлерінің Еу- da okuyucularına ulaşabilmesine yardımcı разия аймағындағы сауда-экономика, қаржы, olmuştur. Buna ek olarak, enstitü tarafından энергетика, халықаралық қатынастар, қа- düzenlenen bilimsel seminer, yuvarlak masa уіпсіздік және саясат салаларындағы ғылыми

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 303 ENSTİTÜ ÇALIŞANLARININ GÖRÜŞLERİ

зерттеулері менің Еуразия аймағы- ның ағымдағы жағдайы мен өзекті мәселелерін терең түсінуіме септігін тигізді.

Осы орайда, институт басшылығы- ның ғылыми қызметкерлердің өзара селбесіп, белсенді жұмыс жасауына ұйытқы болғанын айта кеткен жөн. Әсіресе институт директоры доцент доктор Невзат Шимшектің инсти- тутты басқарудағы әкімшілік және академиялық біліктілігі арқасында, Saltanat SUleymen институт қызметкерлерінің басын қо- сып, жоғары деңгейлі сапалы ғылыми Sekreter зерттеу жүргізулеріне бағыт-бағдар көрсетіп отырды. Avrasya Araştırma Enstitüsü’nde 2016 Ekim ayından itibaren çalışıyorum. Enstitümüz ku- Институттың сайтында тұрақты жа- rulalı üç sene oldu. Bu kısa süre içinde Hoca рияланып тұратын зерттеулер, әсіре- се Е-Бюллтенднр мен сараптамалар, Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üni- сондай-ақ ай сайын басылым көретін versitesi Avrasya Araştırma Enstitüsü olarak «Азия Еуропа» журналы, институт tüm Türk Dünyasına popüler (танымал) ol- қызметкерлерінің түрлі салалардағы duğumuza ve Müdürümüz Nevzat Şimşek зерттеулерінің оқырмандарына уақы- Bey’in sayesinde bu dereceye geldiğimize тылы жетуіне жағдай жасап келеді. inanıyorum. Benim ve enstitümüzde çalışan Сонымен қатар, институтта ұйымда- diğer arkadaşlarımızın profesyonel düzeyde стырылған ғылыми семинарлар, дөң- ilerlemesinde müdürümüz Nevzat Şimşek гелек үстелдер мен форумдар, ин- Bey’in emeği çoktur. Nevzat Bey’e teşekkür ститут қызметкерлерінің Қазақстан ediyorum. Bu enstitüde çalıştığım için çok мен шетелдегі мамандармен Еуразия mutluyum. Çeviren: Halil Ulusoy аймағының өзекті мәселелерін жан- жақты талқылауы үшін маңызды ди- алог алаңын қамтамасыз етуде. Салтанат Сулеймен

Қазақ, Түрік, Ағылшын және Орыс Хатшы тілдерінде зерттеу жүргізетін Еу- разия ғылыми-зерттеу институты, Мен Еуразия ғылыми-зерттеу институтында Қазақстан мен Түркия арасындағы, 2016 жылдың қазанынан бастап жұмыс істей- сондай-ақ тұтас Еуразия аймағын- мін. Біздің институт үш жылдан бері жұмыс дағы түркі тілдес мемлекеттер мен істеп келеді. Қожа Ахмет Ясауи атындағы Ха- қауымдастықтар арасындағы ын- лықаралық Түрік-Қазақ Университеті Еуразия тымақтастықтың артуына өз үлесін ғылыми-зерттеу институты ретінде бүкіл түрік қосып келеді. Бұл үдерістің алдағы әлемімен танымал болғанымызға және біздің уақытта да жалғаса беретініне директор Невзат Шимшек Бей арқасында біз сенімім кәміл. осы деңгейге жеттік деп есептеймін. Біздің институтта жұмыс істейтін мен және менің әріптестерім Невзат Шимшек Бейпен өте кәсі- би. Мен осы институтта жұмыс істегеніме өте қуаныштымын.

304 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ Saule Akhmetkaliyeva Junior Research Fellow

I have been a part of the Eurasian Research Institute (ERI) for the past two and half years, and I can surely state that the institute had developed a lot. Research interests of the ERI are comprised of but not limited to the fields of economy, energy, finances, international relations and politics Saule Akhmetkaliyeva across Eurasia, mostly focusing in the Central Asian region. Nowadays, the Araştırmacı Institute publishes weekly e-bulletins, AsyaAvrupa monthly magazine, and İki buçuk yıldan bu yana çalıştığım Avrasya Araştırma different analysis on the institute’s Enstitüsü’nün (ERI) çok büyük bir gelişme kaydettiğini ifa- website, organizes seminars and de etmek isterim. ERI’nin araştrma alanları büyük ölçüde conferences, the first issue of the Avrasya’daki ekonomi, enerji, finans, uluslararası ilişkiler Eurasian Research Journal is currently ve siyaset konularıyla ilgilidir, ancak bu konularla sınır- being prepared. Articles written at lı değildir. Enstitünün ilgi alanları çoğunlukla Orta Asya the Institute are often presented bölgesi üzerinde odaklanmaktadır. Enstitü haftalık e-bül- at national and international tenler, aylık AsyaAvrupa Dergisi ve enstitünün web sayfa- conferences and published in national and international journals and editorial sında yer alan çeşitli analizler yayımlamakta, seminerler books. There is no doubt the institute ve konferanslar düzenlemektedir. Avrasya Araştrmaları has made huge progress since the Dergisi’nin ilk sayısı yayımlanma aşamasındadır. Enstitü- establishment becoming a well- de hazırlanan makaleler çoğunlukla ulusal ve uluslararası known analytical center not only in konferanslarda sunulmakta ve ulusal ve uluslararası der- Kazakhstan but also in the Eurasian gilerde ve editörlü kitaplarda basılmaktadır. Kuruluşun- region. dan bu yana çok büyük bir gelişme gösteren enstitünün, sadece Kazakistan’da değil Avrasya bölgesinin tamamın- It is worth mentioning that the da tanınan bir düşünce kuruluşu olduğuna şüphe yoktur. institute has grown strong under the director of the ERI, Dr. Nevzat Simsek, Enstitüye Kazakistan, Özbekistan ve Türkiye’den genç who have brought together young ve tecrübeli araştırmacıları getirerek iyi bir ekip ku- and experienced researchers from ran enstitü müdürü Doç. Dr. Nevzat Şimşek idaresin- Kazakhstan, Uzbekistan, and Turkey. de enstitünün çok daha güçlü şekilde büyüdüğünü The ERI team is made up of well- belirtmek gerekmektedir. ERI ekibi iyi eğitimli, zeki ve educated, intelligent and ambitious çalışkan bilim insanlarından ve akademisyenlerden scientists and academicians. For many young researchers, the ERI serves oluşmaktadır. ERI pek çok genç araştırmacı için bilimsel as a ground to start their scientific kariyerlerine başlayabilecekleri bir ortam sağlamaktadır. careers. The Institute has encouraged Ayrıca pek çok genç araştırmacıya eğitimlerini sürdür- a number of young researchers me imkanı tanımaktadır. ERI ekibinin bir üyesi olmak- to continue their education. I am tan ve enstitünün gelişmesine katkıda bulunmaktan proud to be a part of the ERI team dolayı onur duyduğumu özellikle belirtmek isterim. and to make a contribution to the Çeviren: Hayal Ayça Şimşek development of the Institute.

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 305 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ

FAALİYETLERİ BASINDA ERI

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 307 BASINDA ERI

Azertac, 11/11/2014

Eurasianet.org, 18/05/2014

Kazakhstan, 15/11/2014

Kazinform, 08/11/2014

E-event.kz, 15/11/2014 Karavan, 05/12/2014

308 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Akademi Haber, 04/05/2015

Kazbilim, 18/12/2014

Regnum, 08/09/2015

Enerji Enstitüsü, 21/12/2014

Karavan, 30/01/2015 Kazakistan Haber, 14/09/2015

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 309 BASINDA ERI

BAQ, 25/09/2015 BAQ, 13/10/2015 BAQ, 16/10/2015

Aikyn, 13/10/2015 Kazpravda.kz, 12/12/2015

Kazinform, 09/11/2015 Kazinform, 18/02/2016

310 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ İstanbul, 24/02/2016

Halk, 18/02/2016

Anadolu Ajansı, 16/05/2016

Akradyo, 19/02/2016 Haberler.com, 16/05/2016

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 311 BASINDA ERI

Milliyet, 16/05/2016

Timeturk, 16/05/2016

Sondakika.com, 16/05/2016

Ülke, 16/05/2016

TRT Haber, 16/05/2016 Kıbrıs, 17/05/2016

312 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Timeturk, 10/06/2016

Son An, 17/05/2016

Tünaydın, 18/05/2016 Anadolu

Sabah, 18/05/2016 TRT Avaz, 26/06/2016

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 313 BASINDA ERI

BAQ, 21/09/2016

Halk, 20/09/2016

İstanbul Haber Ajansı, 20/09/2016 Kazinform, 22/09/2016

Malatya Gerçek, 20/09/2016 Timeturk, 26/09/2016

314 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Haberler.com, 26/09/2016 Egemen Kazakistan, 27/09/2016

Kazakistan Haber, 23/09/2016 Press Service Parliament, 27/09/2016

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 315 BASINDA ERI

Kazinform, 28/09/2016 Haberler.com, 12/10/2016

Egemen Kazakistan, 11/10/2016 Sondakika.com, 22/11/2016

316 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Haberler.com, 22/11/2016

Kazinform, 21/12/2016

TRT Haber, 22/11/2016

Yeni Haber, 22/11/2016 Egemen Kazakistan, 16/02/2017

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 317 BASINDA ERI

Liter, 30/12/2016 Liter, 09/01/2017

Egemen Kazakistan, 10/02/2017

Liter, 31/01/2017 Egemen Kazakistan, 10/03/2017

318 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ Yeni Birlik, 17/02/2017 Egemen Kazakistan, 02/06/2017

Kazakhstan, 11/03/2017 Kazakhstan, 27/09/2017

AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTITÜSÜ FAALİYETLERİ 319 BASINDA ERI

Egemen Kazakistan, 16/02/2017

Anız Adam, 02/01/2017 Liter, 31/01/2017

320 AVRASYA ARAŞTIRMA ENSTiTÜSÜ FAALiYETLERİ