Rhifyn Ebrill 2020 Tafod Elái
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
EBRILL 2020 tafod elái Rhif 346 Gofid y Coronafeirws Codi £40000 i Gronfa’r Llifogydd Rhywbeth pell iawn i ffwrdd oedd y coronafeirws pan aeth rhifyn mis Chwefror o Tafod Elái i’r wasg, ac mae’r newid wedi bod yn syfrdanol. Llwyddwyd i gwblhau y rhan fwyaf o ddathliadau Gŵyl Dewi ac roedd pawb yn edrych ymlaen at y gêm rygbi rhyngwladol yn erbyn yr Alban. Ond doedd dim mwy i fod ac erbyn hyn mae’r holl ardal wedi tawelu a phawb yn ofalus iawn ac yn cadw draw o unrhyw gymdeithas. Efallai fod peth da yn dod o’r helbul wrth i nifer o bobl newydd ddod yn gyfarwydd â defnyddio’r cyfryngau cymdeithasol ar y wê i gadw mewn cysylltiad ac i greu rhywfaint o adloniant. Mae’r grŵp Facebook Côr-ona wedi bod yn donic o awyr iach ac mae llu o weithgareddau i’r plant wedi ymddangos. Yn amlwg mae’n dyled yn fawr i bawb sy’n cadw ein gwasnaethau angenrhediol i fynd ac yn arbennig y meddygon, Catsgam yn y gig ym Mhorth nysrus a gofalwyr y Gwasanaeth Iechyd sy’n gwynebu heriau enfawr yn ddyddiol. Roedd Y Ffatri Pop yn y Porth yn llawn o rock a phop am dair noson i gasglu arian tuag at ddioddefwyr llifogydd mis Chwefror. Yn fuan ar ôl i Angen Cadw Gwasanaethau bawb sylweddoli difrifoldeb effaith y llifogydd daeth criw Ysbyty Llantrisant o’r Fenter Iaith gyda chefnogaeth Emyr Afan Mae’r ymgyrch i gadw Adran Brys a Damweiniau Ysbyty Brenhinol Morgannwg yn galw ar Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm ynghyd i drefnu cyfres o Taf Morgannwg i atal yr holl waith ar ystyried israddio nosweithiau i godi arian. darpariaeth Brys a Damweiniau yr ysbyty yn ystod pandemic Nos Wener oedd y noson Covid-19. Mae pryder fod y Bwrdd yn parhau gyda’u Gymraeg a daeth Al Lewis, cynlluniau yn y dirgel heb roi cyfle i’r cyhoedd ddatgan barn. Huw Chiswell, Elin Fflur, Mei Dywedodd Len Arthur, Cadeirydd yr Ymgyrch, “Mae angen Gwynedd, Catsgam ac eraill i ystyried holl wersi'r cyfnod presennol a deall gwerth adrannau roi noson arbennig o Emyr Afan ac Einir Siôn yn dathlu llwyddiant y penwythnos brys lleol. Mae nifer o achosion o bobl leol angen ysbyty ar frys gerddoriaeth i gefnogi’r yn ystod y pandemic. Rydym angen yr holl capasiti gallwn gael, gwaith o adfer Clwb y Bont. dim llai, ac ni fydd pobl yn hapus o ddeall fod cynlluniau i Roedd Einir Siôn, o’r Fenter Iaith, yn falch iawn o lwyddiant leihau'r gwasanaethau meddygol yn mynd ymlaen. Rydym yn y penwythnos a’r £40,000 a godwyd i bobl a busnesau’r dra diolchgar i’r gweithwyr yn y GIG am y gwaith enfawr a Cymoedd wedi difrod y llifogydd. Roedd yn werthfawrogol wneir bob dydd.” iawn o'r llu o wirfoddolwyr oedd wedi rhoi eu hamser a’u harbenigedd am ddim. Gallwch gyfrannu i’r achos drwy wefan valleyaid.co.uk. Tafod Elái ar y Wê Os ydych wedi derbyn y rhifyn yma drwy ebost yna rhannwch gyda’ch ffrindiau. Danfonwch ymlaen i unrhyw un sy’n gallu, neu dysgu, siarad Cymraeg. Danfonwch ymlaen i holl aelodau eich cymdeithasau. Danfonwch i unrhyw le yn y byd! Er fod bwriad i argraffu y rhifyn hwn o Tafod Elái ni fydd yn cael ei ddosbarthu ar frys mawr oherwydd y cyfyngiadau. Os wyddoch am rhywun hoffai gael copi papur gallwn drefnu iddo gyrraedd. Amy Wadge, un o sêr nos Sadwrn www.tafelai.com 2 Tafod Elái Ebrill 2020 o Aelwyd Bro Taf, yn astudio ar gyfer ei Banc Cwtch i Fabanod Lefel A ond mae’n cyflwyno rhaglen EFAIL ISAF Sesiwn Sul bob nos Sul ar Orsaf radio GTFM - gorsaf leol ym Mhontypridd. Rhoddwyd sylw i elusen yn Ffynnon Taf Gohebydd Lleol: Mae Gruffydd a’i gyd-gyflwynydd, Efan ar Heno ym mis Mawrth. Cychwynnwyd Loreen Williams Fairclough, yn hyrwyddo’r Gymraeg Banc Cwtch i Fabanod yn 2016 i drwy chwarae recordiau Cymraeg, ddosbarthu dillad a defnyddiau babanod i Dymuniadau Da cyflwyno cwis a holi ambell westai yn deuluoedd bregus yn y gymuned. Da deall fod Pat Edmunds, Penywaun wythnosol. Llongyfarchiadau iddynt am Sylfaenydd yr elusen yw Hilary Johnston wedi derbyn triniaeth yn yr ysbyty yn ennill Gwobr Hybu Diwylliant Ieuenctid a fu’n fam maeth am flynyddoedd ond ystod y mis a’i bod yn gwella pob dydd. Rhondda Cynon Taf. yn ymddeol. Roedd hi am gyflwyno’r Pob dymuniad da iti, Pat. dillad a’r cyfarpar roedd hi wedi casglu Swydd Newydd dros 20 mlynedd i elusen yng Nghymru Cydymdeimlo Dymunwn yn dda i Catrin Rhys, ond gwelodd nad oedd elusen yn cymryd Penywaun yn ei swydd newydd yn Ysgol Estynnwn ein cydymdeimlad diffuant i dillad i’w dosbarthu. Felly sefydlodd Gymraeg Iolo Morgannwg yn Y deulu Gwilym Treharne ar golli ei fam Banc Dillad Babanod Cwtch. yn ddiweddar. Roedd Mrs Jan Treharne Bontfaen. wedi cyrraedd yr oedran teg o 101 ac wedi byw bywyd llawn tan yn Sul y Mamau ddiweddar. Cynhaliwyd yr angladd yn Hyfryd oedd gweld teulu hapus o Barc Amlosgfa Llanelli dydd Sadwrn, Mawrth Nant Celyn ar y rhaglen “Dechrau Canu 14eg. Dechrau Canmol”, nos Sul yr ail ar Yr un yw ein cydymdeimlad â Gareth hugain o Fawrth. Roedd y rhaglen yn Evans a’r teulu ym Mharc Nant Celyn ac dathlu Sul y Mamau ac fe gawsom brofi yntau wedi colli ei dad, Oscar Evans. hapusrwydd Rhys a Sioned Hughes ar ôl Cynhaliwyd y gwasanaeth Angladdol yn iddynt fabwysiadau Hari bach. Soniodd Y Tabernacl dydd Llun, Mawrth 16eg o Sioned sut newidiodd Hari fywyd y teulu, a’r foment arbennig yn ei bywyd Mae Cwtch yn darparu dillad, deunydd dan arweiniad Y Parchedig D Eirian ymolchi a chyfarpar ar gyfer babanod Rees. pan ynganodd Hari’r gair “Mam” am y tro cyntaf. Eitem hyfryd o hapus o’u geni hyd yn 2 oed drwy dderbyn “Y Ddadl Fawr” ynghanol gofid a phryder y feirws ceisiadau oddi wrth gwasanaethau gofal Braf oedd clywed dau o bobl ifanc y dinistriol yma. ac asiantaethau priodol ac mae’r holl pentref yn dadlau ar y radio brynhawn roddionn yn mynd yn syth i’r bobl sydd Sul, Mawrth 15ed, ar y gyfres “Y Ddadl ei angen. Fawr”. Roedd Huw Griffiths a Gruffydd Roberts yn cynrychioli Ysgol Garth Olwg. Roedd y tîm, gydag Anwen yn gadeirydd yn cystadlu yn erbyn tîm o Aelwyd yr Ynys, Môn. Enillodd y ddau dîm sylwadau ardderchog gan y tri beirniad a chawsant eu canmol am y safon anhygoel, eu hymchwil manwl a’u dadlau cryf. Yn anffodus i Huw, Gruffydd ac Anwen Aelwyd yr Ynys a orfu o drwch blewyn. Eiddwen Thomas Ar Heno clywyd profiad dwy sy’n Gwobr i Gruffydd cynorthwyo yn Cwtch a’r pleser a’r Mae’n amlwg fod Gruffudd Roberts yn Y TABERNACL fraint o gael cyfle i gefnogi pobl llai berson prysur iawn. Nid yn unig yn ffodus. Mae Dr Eiddwen Thomas yn un dadlau yn “Y ddadl fawr”, yn aelod brwd Yn ystod y cyfnod yma o ansicrwydd does fawr i adrodd o’r Tabernacl y mis o’r Ymddiriedolwyr ac mae Olwen Jones hwn. Mae pob oedfa, cyfarfod a yn cynorthwyo yn y ganolfan dosbarthu gweithgarwch wedi tewi am gyfnod ym Moy Road, Ffynnon Taf. amhenodol. Mae drysau’r Capel a’r Ganolfan wedi eu cau a’r lle’n dawel fel y bedd heb seiniau hyfryd y Corau, heb frwdfrydedd cyfarfodydd Merched y Tabernacl a Merched y Wawr. Tawel yw pob bore Mercher heb y sgyrsiau a’r clecs yn y Bore Coffi. Mae’n gyfnod pryderus i bawb. Y rhai sydd yn gorfod Gruffudd ar raglen Heno brwydro ymlaen â’u gwaith, ac i’r henoed sydd wedi eu hynysu yn eu cartrefi am fisoedd. Olwen Jones Yng ngeiriau cysurlon Rhiannon Mae’r elusen wedi cynorthwyo dros Humphreys a oedd yn llywyddu’r Oedfa 2000 o deuluoedd. Oherwydd yr ola’ a gawsom yn Y Tabernacl, fore Sul, amgylchiadau presennol nid yw’r elusen Mawrth 15fed “mae’n rhaid i ni gredu y yn derbyn deunydd ar hyn o bryd ond daw eto haul ar fryn”. gellir eu cefnogi drwy Facebook Diolch o galon am y tîm o wirfoddolwyr sydd wedi cynnig eu @cwtchbabybank. gwasanaeth i siopa ac edrych ar ôl y rhai Efan sydd yn gaeth i’w cartrefi. Tafod Elái Ebrill 2020 3 Gwybodaeth o Sbaen Adroddiad am am Covid-19 waith BanglaCymru Mae’r meddygon yn Tseina nawr yn deall sut mae COVID-19 yn gweithredu drwy archwiliadau ar bobl sydd wedi Mae BanglaCymru wedi bod dioddef o’r feirws. yn gweithredu ers 2008 i roi Prif nodwedd y feirws yw cau’r pibau triniaeth i blant a phobl ifanc anadlu gyda mucus tew sy’n caledu a sydd â chyflwr gwefus a rhwystro’r llwybrau awyr i’r ysgyfaint. thaflod hollt. Yn ddiweddar Mae nhw wedi darganfod fod angen aeth y sylfaenydd, Wil Morus agor a chlirio y pibau anadlu er mwyn Jones, draw i weld y gwaith rhoi meddyginiaeth i gychwyn y proses o arbennig sy’n cael ei wella, ond mae hyn yn cymryd nifer o weithredu gan yr elusen. ddyddiau. Yr hyn mae nhw’n argymell i ddiogelu Tîm Meddygol BanglaCymru eich hunan yw: Treuliais ddeunaw diwrnod yn 1. Yfed lot o hylif poeth – coffi, cawl, te Bangladesh yn ddiweddar a gwelais â’n a dŵr cynnes. Hefyd cymerwch sip o llygad fy hun y gwaith da sy’n digwydd ddŵr cynnes bob 20 munud er mwyn o ddydd i ddydd. Rwy’n derbyn tri cadw’r ceg yn wlyb a golchi unrhyw adroddiad misol gan Dr Jishu, ein feirws o’r ceg i’r stumog ble mae’r cydlynydd meddygol sy’n cynnwys sudd gastric yn niwtralleiddio y adroddiad ariannol, diweddariad ar waith feirws cyn iddo gyrraedd yr ein canolfan feddygol a hefyd hynt a ysgyfaint.